pashka e madhe krishtit u ngjall vertet u ngjall

8
PASHKA E MADHE, NGJALLJA E ZOTIT JISU KRISHT. Në shoqërinë njerëzore zënë një vend të veçantë festimet. Kjo vjen si një nevojë e brendshme e njeriut për tu shkëputur nga puna, angazhimet dhe rutina e përditshme, por në të njëjtën kohë dhe për të krijuar një marrëdhënie me të shkuarën, duke e sjellë atë në përjetimin e së tashmes, duke aspiruar dhe synuar të ardhmen. Festat të cilat shoqëria njerëzore feston mbështeten në ngjarje e persona dhe mbi të gjitha mbi mesazhin që ato transmetojnë. E tillë është dhe festa e Pashkës. Zanafillën e saj do ta gjejmë në zemrën e historisë fetare dhe kombëtare të popullit judaik. Gjendet në kalimin e Detit të Kuq, në kohën kur populli i Izraelit nën udhëheqjen e Moisiut (rreth shek. XIV para Krishtit) u çlirua nga robëria egjiptiane dhe marshoi drejt tokës së premtuar. Pikërisht “Pashka” e gjen rrënjën e vetë në fjalën aramaishte “pasha” apo hebraishte “pesah”, ku më e mundshme është e para. Kjo fjalë shpreh në mënyrë metaforike këtë kalim të popullit të Izraelit nga robëria egjiptiane drejt tokës së premtuar (Eksodi 12:13,23,27), por njëkohësisht shpreh dhe ceremoninë teleturgjikale me këngë dhe lutje rreth flijimit (III Mbretërit 18:21,26). Kjo festohej gjithmonë në mbrëmje, më 14 të muajit Abib ose Nisan (Eksodi 12:14, Levitiku 23:5). MAREA PASTE, Învierea Domnului nostru Isus Hristos. În societatea umană ocupă un loc special de sărbători. Acest lucru vine ca o necesitate interioară a omului să se rupă de angajamente de lucru și rutina de zi cu zi, dar în același timp și de a crea o relație cu trecutul, aducându-l la experiența din prezent, care aspiră și țintă în viitor. Vacanța care celebreaza societatea umană se bazează pe oameni și evenimente peste tot mesajul pe care le transmit. Aceasta este sărbătoarea Paștelui. Originile sale se vor găsi în inima de istorie națională și religioasă a poporului evreu. Situat la traversarea Mării Roșii, în momentul în care poporul lui Israel, sub conducerea lui Moise (aproximativ Shek. XIV î.Hr.) a fost eliberat din robia egipteană și duși spre țara promisă. Doar "Paștele" se găsește la rădăcina cuvântului aramaic "Pașa" sau ebraica "Pesach", care cel mai probabil este primul. Acest cuvânt a exprimat metaforic în acest pasaj din poporul lui Israel din robia egipteană în țara promisă (Exodul 12: 13,23,27), dar, în același timp, exprima și ceremonia teleturgjikale cu cântece și rugăciuni despre sacrificiul (III Regi 18: 21.26 ). Întotdeauna sărbătorită în seara, pe 14 spicelor sau Nisan (Exod 12:14, Leviticul 23: 5).

Upload: radu1970

Post on 10-Jul-2016

239 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

gf

TRANSCRIPT

Page 1: Pashka e Madhe Krishtit u Ngjall Vertet u Ngjall

PASHKA E MADHE, NGJALLJA E ZOTIT JISU KRISHT.

Në shoqërinë njerëzore zënë një vend të veçantë festimet. Kjo vjen si një nevojë e brendshme e njeriut për tu shkëputur nga puna, angazhimet dhe rutina e përditshme, por në të njëjtën kohë dhe për të krijuar një marrëdhënie me të shkuarën, duke e sjellë atë në përjetimin e së tashmes, duke aspiruar dhe synuar të ardhmen. Festat të cilat shoqëria njerëzore feston mbështeten në ngjarje e persona dhe mbi të gjitha mbi mesazhin që ato transmetojnë. E tillë është dhe festa e Pashkës.

Zanafillën e saj do ta gjejmë në zemrën e historisë fetare dhe kombëtare të popullit judaik. Gjendet në kalimin e Detit të Kuq, në kohën kur populli i Izraelit nën udhëheqjen e Moisiut (rreth shek. XIV para Krishtit) u çlirua nga robëria egjiptiane dhe marshoi drejt tokës së premtuar. Pikërisht “Pashka” e gjen rrënjën e vetë në fjalën aramaishte “pasha” apo hebraishte “pesah”, ku më e mundshme është e para. Kjo fjalë shpreh në mënyrë metaforike këtë kalim të popullit të Izraelit nga robëria egjiptiane drejt tokës së premtuar (Eksodi 12:13,23,27), por njëkohësisht shpreh dhe ceremoninë teleturgjikale me këngë dhe lutje rreth flijimit (III Mbretërit 18:21,26).

Kjo festohej gjithmonë në mbrëmje, më 14 të muajit Abib ose Nisan (Eksodi 12:14, Levitiku 23:5). Festimi i Pashkës judaike kremtohej nëpërmjet një simbolike të trefishtë: Flijimi i qengjit, më 14 ose 15 të muajit Nisan; ngrënia e bukës pa maja, sepse nuk kishin mundësi të merrnin maja apo brumë të ardhur, kur u nisën nga Egjipti; si dhe ngrënia e barishteve të hidhura, duke kujtuar në këtë mënyrë hidhërimet që kishin kaluar në tokën e Egjiptit.

Pashka është një festë që vazhdon të festohet nga të krishterët, por që nuk i referohet kalimit të popullit izraelit nga robëria egjiptiane në tokën e premtuar. Për të krishterët Pashkë është momenti i kalimit nga vdekja në jetë dhe ky moment lidhet me personin e Jisu Krishtit, i cili ndryshoi rrënjësisht historinë njerëzore. Pashka e krishterë lidhet me Krishtin, i cili “u ngjall së vdekurish, me vdekje, vdekjen shkeli dhe të varrosurve jetën u fali” - psalet në përlëshoren e Ngjalljes. Gjatë

MAREA PASTE, Învierea Domnului nostru Isus Hristos.

În societatea umană ocupă un loc special de sărbători. Acest lucru vine ca o necesitate interioară a omului să se rupă de angajamente de lucru și rutina de zi cu zi, dar în același timp și de a crea o relație cu trecutul, aducându-l la experiența din prezent, care aspiră și țintă în viitor. Vacanța care celebreaza societatea umană se bazează pe oameni și evenimente peste tot mesajul pe care le transmit. Aceasta este sărbătoarea Paștelui.

Originile sale se vor găsi în inima de istorie națională și religioasă a poporului evreu. Situat la traversarea Mării Roșii, în momentul în care poporul lui Israel, sub conducerea lui Moise (aproximativ Shek. XIV î.Hr.) a fost eliberat din robia egipteană și duși spre țara promisă. Doar "Paștele" se găsește la rădăcina cuvântului aramaic "Pașa" sau ebraica "Pesach", care cel mai probabil este primul. Acest cuvânt a exprimat metaforic în acest pasaj din poporul lui Israel din robia egipteană în țara promisă (Exodul 12: 13,23,27), dar, în același timp, exprima și ceremonia teleturgjikale cu cântece și rugăciuni despre sacrificiul (III Regi 18: 21.26 ).

Întotdeauna sărbătorită în seara, pe 14 spicelor sau Nisan (Exod 12:14, Leviticul 23: 5). Sărbătorind Paștele a fost sărbătorită printr-o triplă simbolică: Sacrificiul de miel, 14 sau 15 ale lunii Nisan; mănâncă pâine nedospită, pentru că ei nu au putut primi sau aluat de drojdie veni atunci când au plecat din Egipt; și consumul de ierburi amare, amintind în acest fel durerile care au avut loc în țara Egiptului.

, Paștele este o sărbătoare care continuă să fie celebrată de către creștini, dar care nu se referă la trecerea poporului evreu din robia egipteană în țara promisă. Pentru creștini, Paștele este momentul trecerii de la moarte la viață și în acest moment este legat de persoana lui Isus Hristos, care a schimbat radical istoria omenirii. Paștele creștin se referă la Hristos, care "a înviat din morți, moartea, moartea a rupt și morminte viață dăruindu-le" - Ps în imnul demiterii Învierii. Pe

Page 2: Pashka e Madhe Krishtit u Ngjall Vertet u Ngjall

shekullit II-III lindi problemi i festimit të Pashkës, pasi një pjesë e kishave të Azisë së Vogël e festonin më 14 të muajit Nisan, pavarësisht nga dita e javës. Ndërsa një pjesë tjetër e kishave e festonte Pashkën të Dielën e parë pas Ekuinoksit pranveror.

Në Sinodin e I-rë Ekumenik (325, në Nikea të Azisë së Vogël) u vendos që Pashka të festohej të Dielën e parë pas Ekuinoksit pranveror, që bie nga 22 Marsi – 25 Prill, sipas kalendarit Julian (për nder të emrit Perandorit romak Jul Çezarit, fillimet rreth vitit 44 para Krishtit). Por futja e kalendarit të ri, Gregorian (për nder të papa Grigorit të Romës, fillimet në vitin 1582 pas Krishtit) bën që koha e festimit të Pashkës të shkojë nga 3 Prilli – 8 Maj, për shkak të një diference 13 ditësh midis tyre. Duhet thënë se të krishterët orthodhoksë asnjëherë nuk e festojnë Pashkën e tyre para ose të njëjtën ditë me Pashkën Judaike. Gjithashtu duhet thënë se kishat orthodhokse ecin një pjesë me kalendarin Gregorian, ku një prej tyre është dhe Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë dhe një pjesë me kalendarin Julian, e megjithatë të gjitha kishat orthodhokse e festojnë Pashkën në të njëjtën ditë, por në data kalendarike fetare të ndryshme.

Pashka për të krishterët do të thotë kalimi nga vdekja në jetë, festë kjo që lidhet me shumë ngjarje të rëndësishme, ku më thelbësore janë Kryqëzimi, Vdekja dhe Ngjallja e Zotit Jisu Krisht. Janë këto ngjarje, të cilat janë të ngarkuara me një ngarkesë emocionale, pasi përballen mohimi, mëkatësia dhe kundërvënia e qenies njerëzore me dashurinë, faljen dhe sakrificën e Krishtit. Duke pasur këto ngarkesa emocionale duhet që besimtarët të jenë përgatitur shpirtërisht, për të kuptuar dhe përjetuar këto ngjarje. Ky është një nga qëllimet që besimtarët orthodhoksë të kreshmojnë plot 7 javë para Pashkës. Kreshmimi është nga njëra anë heqja dorë nga konsumi i mishit dhe nënprodukteve të tij, qumështit dhe nënprodukteve të tij, vezës dhe peshkut dhe nga ana tjetër lutje më të gjata, një reflektim dhe një dedikim më të madh ndaj Zotit.

Mënjanimi i përkohshëm nga produktet ushqimore që përmendëm më sipër nuk konsiderohet si një përbuzje ndaj këtyre produkteve, pasi ato janë të

parcursul secolului al II-III, a existat o problemă a sărbătoririi Paștelui, ca parte a bisericilor din Asia Mică au sărbătorit pe data de 14 a lunii Nisan, indiferent de ziua săptămânii. În timp ce o altă parte a bisericii au sărbătorit Paștele în prima duminică după echinocțiul de primăvară.

La sinodului I-I Ecumenic (325 în Niceea, în Asia Mică), sa decis că Paștele a fost sărbătorit în prima duminică de după echinocțiul de primăvară, care cade între 22 martie - 25 aprilie, conform calendarului iulian (în onoarea numelui împăratului roman Iulius Caesar, începând în jurul anului 44 î.Hr.). Dar, introducerea noului calendar, Gregorian (în onoarea papei Grigorie al Romei, începând din 1582 d.Hr.) este că timpul sărbătoririi Paștelui merg cuprinsă între 3 aprilie - 8 mai din cauza unei diferențe de 13 zile între ele. Trebuie spus că creștinii ortodocși niciodată Paștele lor, înainte sau în aceeași zi ca și Paștele evreiesc. De asemenea, trebuie spus că bisericile ortodoxe merge pe jos o parte a calendarului gregorian, în cazul în care unul dintre ei este Autocefale Biserica Ortodoxă a Albaniei și o parte a calendarului iulian, și totuși toate bisericile ortodoxe sărbătoresc Paștele în aceeași zi, dar în calendar data religioasă diferite.

Paștele creștinilor înseamnă trecerea de la moarte la viață această sărbătoare asociată cu multe evenimente importante, care sunt esențiale în Răstignirea, moartea și învierea Domnului nostru Isus Hristos. Este aceste evenimente, care sunt încărcate cu încărcătură emoțională, după care se confruntă respingere, mëkatësia și confruntarea ființelor umane cu dragoste, iertare și sacrificiul lui Hristos. Având aceste poveri emoționale pe care credincioșii trebuie să fie pregătiți spiritual, să înțeleagă și să experimenteze aceste evenimente. Acesta este unul dintre obiectivele credincioșilor ortodocși kreshmojnë plin de 7 săptămâni înainte de Paște. Postul este o modalitate de renunțare la consumul de carne și produse din subproduse sale, lapte și derivații săi, ouă și pește, și la rândul său, cea mai lungă rugăciune, reflecție și dedicare față de Dumnezeu cel mai mare.

Îndepărtarea temporară a produselor alimentare

Page 3: Pashka e Madhe Krishtit u Ngjall Vertet u Ngjall

mira të dhuruara nga Perëndia dhe për besimtarët orthodhoksë asgjë nuk është e papastër. Por ky veprim bëhet që besimtarët të ushtrojnë vetveten e tyre, të kuptojnë dhe të ndërgjegjësohen për urinë që kanë të uriturit e kësaj bote, të kuptojnë vuajtjet e të vuajturve të kësaj bote. Gjithashtu me anë të kreshmimit t’i lënë më shumë hapësirë përkujdesjes dhe angazhimit shpirtëror. Besimtarët, duke kreshmuar dhe lutur më shumë gjatë kësaj periudhe, përpiqen të rregullojnë balancën midis angazhimit trupor dhe atij shpirtëror, pasi vetëm në këtë mënyrë do arrijnë të kuptojnë ngjarjet e rëndësishme të Pashkës, ngjarje të cilat shtrihen si në botën shpirtërore edhe në atë materiale.

Kreshma e Pashkës nuk është vënë asnjëherë në diskutim, pavarësisht se në fillim të shekullit të III-të filloi të mbahej gjatë gjithë javës para Pashkës në një pjesë të kishave të krishtera dhe nga shekulli IV-ët zbatohej nga të gjitha kishat. Më pas Kreshmës një javore iu shtuan plot dhe gjashtë javë të tjera dhe arsyet ishin: Parapërgatitja më e madhe për katikumenët, ata që do pagëzoheshin ditën e Pashkës dhe një “ripajtim” i besimtarëve me Kishën, pasi shpesh shikohej një lloj ftohje në marrëdhëniet e tyre me Perëndinë. Megjithë shtimin e gjashtë javëve kreshmë, Java e Madhe, pra java para Pashkës nuk e humbi ritmin dhe rolin e saj parapërgatitor. Në fakt ajo fillon 8 ditë para Pashkës nga mbrëmja e dielës paraardhëse, nga e Diela e Dafinave ose Palmave ku kremtohet Hyrja e Zotit Jisu Krisht në Jerusalem. Java e Madhe e arrin kulmin në tre ditët para Pashkës sepse në ato ditë kremtojmë ngjarjet më prekëse, ngjarje ku hidhërimi dhe gëzimi, frika dhe guximi, mëkati dhe shenjtëria, errësira dhe drita, vdekja dhe jeta ndeshen midis tyre në fund të fundit triumfon Ngjallja që përmban brenda saj gëzimin, shenjtërinë, dritën dhe jetën.

Në këto ditë Kisha me anë të lutjeve, psaljes së tropareve, leximeve nga Shkrimi i Shenjtë, veprimeve simbolike kuptimplotë, litania dhe nderimi i Kryqit dhe Epitafit të Zotin Jisu Krisht, na fut në një botë tjetër në një botë, e cila i kapërcen kufijtë e saj. Në këto ditë do na vijnë në mendje dhe do na jepet më shumë mundësia për të kuptuar Darkën e fundit, Darkën mistike, që Jisu

menționate mai sus, nu este considerată o sfidare a acestor produse, deoarece acestea sunt cel mai bine donate de Dumnezeu credincios ortodocși și nimic nu este necurat. Dar acest lucru este pentru credincioși să-și exercite ei înșiși, ei înțeleg și să fie conștienți de foame că foame acestei lumi, să înțeleagă suferința suferinței acestei lumi. Prin post lăsa, de asemenea mai mult spațiu pentru a avea grijă și de angajament spiritual. Credincioșii sunt kreshmuar și rugați-vă mai mult în această perioadă, încercați să reglați echilibrul dintre corporale angajament și corpurile spirituale, deoarece numai în acest mod va veni să înțeleagă evenimentele importante ale evenimentelor de Paști, care se află atât în lumea spirituală în materialul .

Postul Paștelui nu a fost niciodată pus în discuție, în ciuda începutul secolului al treilea a început să aibă loc în cursul săptămânii înainte de Paști într-o biserică creștină și din secolul al IV-e practicată de toate bisericile. Mai târziu, Postul o săptămână, s-au adăugat pe deplin și șase săptămâni, iar motivele au fost: Pregătirea mai mare pentru katikumenët, cei care vor fi botezați în ziua Paștelui și o "reconciliere" a credincioșilor, Biserica, văzută ca de multe ori un fel de răcire în relațiile Dumnezeul lor. În ciuda adăugării de șase săptămâni de post, Java deci înainte de pornirea Marii săptămânii Paștelui a pierdut ritmul și rolul de pregătire. De fapt, ea începe 8 zile înainte de Paști, duminică de seara precedentă, de la Palm sau Duminica Floriilor este celebrată la intrare, unde Domnul Isus Hristos în Ierusalim. Java Marii culminează în cele trei zile înainte de Paște, deoarece în acele zile sarbatorim evenimentele cele mai emoționante, evenimente în cazul în care tristețe și bucurie, frică și curaj, păcat și sfințenie, lumină și întuneric, moartea și viața se confruntă între ele în cele din urmă triumfă Înviere care conține în ea bucuria, sfințenia, lumina și viața.

În aceste zile Biserica prin rugăciune, psaljes Troparele, lecturile din Scriptură, acțiuni simbolice semnificative, litanie și venerarea Crucii și Epitaful Domnului Isus Hristos ne atrage în altă lume într-o lume care transcende acestora. În aceste zile, s-ar intra în mintea noastră și ne-a oferit mai multe

Page 4: Pashka e Madhe Krishtit u Ngjall Vertet u Ngjall

Krishti ndau me apostujt e vet, që kremtohet të Enjten në mëngjes, arrestimin, gjykimin, kryqëzimin të Enjten në mbrëmje, varrosjen në varr të Premten në mbrëmje, zbritjen në Hadh dhe mbi të gjitha Ngjalljen e Tij në mesnatë midis së Shtunës dhe së Dielës.

Duke qenë se Pashka për të krishterët orthodhoksë do të thotë kalim nga vdekja në jetë është e lidhur me Ngjalljen e Zotit Jisu Krisht. Kështu që Ngjallja e Jisu Krishtit është ngjarja qendrore e jetës shpirtërore të Kishës Orthodhokse. Ky qëndrim vjen nga fakti se mëkati për teologjinë dhe besimtarët orthodhoksë nuk është një thyerje rregulli apo ofendim ndaj Perëndisë, por një tronditje e marrëdhënies së njeriut me Perëndinë, është një errësim i “imazhit” (“ikonës”) e me pasojë vdekjen e njeriut.

Këto elementë na tregojnë se mëkati kishte pasoja ontologjike dhe jo thjesht morale apo ligjore te njeriu, prandaj dhe çlirimi i njeriut nga kjo situatë mund të ndodhte me anë të një veprimi po aq ontologjik siç është Ngjallja. Gëzimi dhe hareja, që ofron Ngjallja e Krishtit, dhe që besimtarët e përjetojnë duke marrë pjesë në lutjet dhe jetën adhuruese të Kishës, zbukurohet dhe me respektimin e disa traditave të cilat u formuan me përjetimin për një kohë të gjatë.

Kur i referohemi traditave në lidhje me Pashkën, në mendje na vjen veza e kuqe. Ajo është një veçori karakteristike e ditës së Pashkës dhe më tepër çukitja e vezëve. Veza simbolizon jetën, që është e mbyllur dhe e përgjumur brenda lëvozhgës së saj, që në momentin që shpërthen del në dritë. Ngjyra e kuqe e vezëve simbolizon flijimin dhe në rastin konkret simbolizon flijimin e Krishtit, simbolikë e fitores, gëzimit dhe jetës. Kështu lëvozhga e vezës simbolizon varrin e Krishtit, që u hap dhe dha jetë. Po për vezën e kuqe ekziston dhe një gojëdhënë e Kishës: Kur Maria Magdalena, pas ngjalljes së Krishtit, vajti te Pilati t’i njoftonte ngjarjen dhe i shpuri si dhuratë një shportë me vezë të bardha, sipas zakonit të atëhershëm, ai i tha: Sa mund të bëhen të kuqe vezët që solle, aq mund të jetë ngjallur Krishti. Dhe për çudi, vezët u bënë menjëherë të kuqe.

Atmosferën e Pashkës besimtarët e shprehin, duke

oportunități de a înțelege Ultima Cină, Cina mistică, că Isus Hristos împărtășit cu apostolii săi de joi dimineață a sărbătorit, arest, proces, răstignirea joi seara , îngroparea în mormânt vineri seara, debarcare în Hadha și mai presus de toate învierea Sa la miezul nopții, între sâmbătă și duminică.

Pentru că Pastele pentru creștinii ortodocși înseamnă trecere de la moarte la viață este asociată cu învierea Domnului Isus Hristos. Așa că Învierea lui Isus Hristos este evenimentul central al vieții spirituale a Bisericii Ortodoxe. Această atitudine vine din faptul că păcatul teologia și credincioșii ortodocși nu este o încălcare a ordinii sau o insultă adusă lui Dumnezeu, dar emoția relației omului cu Dumnezeu este o întunecare a "imaginii" ( "icoana") de a provoca moartea omului .

Aceste elemente ne arată că păcatul a avut implicații ontologice și persoană nu doar morală sau juridică, și, prin urmare a eliberării umane din această situație se poate întâmpla printr-o acțiune ontologică așa cum este Învierea. Bucurie și veselie, care oferă Învierea lui Hristos și credincioșii de experiență care iau parte la rugăciuni și viață de cult ale Bisericii, vopsite în alb și în ceea ce privește unele tradiții care s-au format cu experiența pentru o lungă perioadă de timp.

Când ne referim la tradițiile legate de Paște, oul vine în minte roșu. Este o trăsătură caracteristică a zilei și mai mult çukitja de ou de Paste. Oul simbolizează viața, care este închis și în stare latentă în interiorul coajă sale, din momentul în care explodează la lumină. Culoarea roșie simbolizează sacrificiul de ouă și, în acest caz, simbolizează jertfa lui Hristos, simbol al victoriei, bucurie și viață. Astfel, coajă de ou simbolizează mormântul lui Hristos, care a deschis și a dat viață. Cum rămâne cu ou roșu și există o tradiție a Bisericii: Când Maria Magdalena după Învierea lui Hristos, sa dus la Pilat pentru a anunța evenimentul și a adus un coș de cadou cu albușul de ou, după obiceiul acelui timp, el a spus: cum poate deveni ouă roșii pe care l-au adus, astfel încât Hristos poate fi ridicată. Și, în mod

Page 5: Pashka e Madhe Krishtit u Ngjall Vertet u Ngjall

uruar “Gëzuar për shumë vjet Pashkët”, por ajo që shpreh më shumë frymën e periudhës së Pashkës është përshëndetja “Krishtit u ngjall” dhe si përgjigje jepet “Vërtet u ngjall”.

surprinzător, ouăle au devenit roșii imediat.

credincioși atmosferă Paști exprima, dorind "Paste fericit timp de mulți ani", dar exprimă ce mai mult spiritul perioadei de Paști este salutul "Hristos a înviat" și răspunsul dat "Într-adevăr, el a înviat".