Patent Nedir

Patent, buluş sahibinin buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma veya satma hakkıdır. Aynı

zamanda, bu hakkı gösteren belgeye de patent denir. Sınai mülkiyet haklarının içinde önemli bir yer tutan “patent hakkı”, özellikle teknoloji transferinin aracı

olması bakımından gelişmekte olan ülkeleri daha çok ilgilendirmektedir.

Buluş NedirBuluş, tarım dahil sanayideki herhangi bir teknik

problemin çözümüdür.

BİR BULUŞUN PATENT VERİLEREK KORUNABİLMESİ İÇİN GEREKEN KRİTERLER

NELERDİR? *Yenilik, *Tekniğin bilinen durumunun aşılması *Sanayiye uygulanabilirlik.

Faydalı Model

Türkiye’de ve dünyada yeni olan, sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine 10 yıl süre ile

bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır.

BİR BULUŞUN FAYDALI MODEL VERİLEREK KORUNABİLMESİ İÇİN GEREKLİ KRİTERLER

NELERDİR? *Yenilik, *Sanayiye uygulanabilirlik.

Patent ile Faydalı Model Arasındaki Fark

*Faydalı Modelde, tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri aranmaz, *Koruma süreleri farklıdır, *Faydalı Model belgesine, Ek Faydalı Model belgesi verilmez, *Araştırma ve inceleme işlemlerinin olmaması nedeniyle patent verilmesine oranla faydalı model belgesinin verilmesi, hem zaman hem de masraf açısından daha elverişlidir.

PATENT VE FAYDALI MODEL BELGESİ KORUMA SÜRELERİ

KAÇ YILDIR?

*İncelemeli patent 20 yıl, *İncelemesiz patent 7 yıl, *Faydalı model belgesi 10 yıl, süreyle korunur.

Patent Çeşitleri Patentler veriliş çeşitlerine göre aşağıdaki gibi

sıralanabilir.

İncelemeli - İncelemesiz PatentEk Patent

Gizli PatentÜrün - Usül Patenti

İncelemeli - İncelemesiz Patent

Patentlerin verilmesinde tercih edilen sisteme göre ikiye ayırmak mümkündür.Başvuru sahibinin talebi üzerine TPE tarafından yenilik incelemesi yaptırılmaksızın verilen patentler,incelemesiz patent olarak nitelendirilir.Buna karşılık patent verilebilirlik şartları bakımından inceleme yapıldıktan sonra verilen patentler ise incelemeli patent olarak nitelendirilir.

EK PATENTPatent konusu buluşu mükemmelleştiren veya geliştirilen asıl patentin konusu ile bütünlük içinde bulunan buluşların korunması için verilen patentler,ek patent olarak anılır.Ek patentler asıl patentin konusu olan buluşu geliştiren ve onunla bütünlük oluşturan buluşları koruma amacı güttüğünden ek patent konusu bağımsız bir patent konusu olmayacağından bu buluşlara patent verilmesinde tekniğin bilinen durumunun aşılması söz konusu değildir.Ek patent başvurusu başvuranın talebi üzerine her zaman bağımsız bir patent konusuna dönüştürülebilir.

GİZLİ PATENT

Milli savunma menfaatleri nedeniyle gizlilik prosedürüne uyularak verilen ve gizli patent siciline kaydedilen patentler,gizli patent olarak nitelendirilir.Kural olarak Tpe tarafından önceden açıklanmasına karar verilmemişse bir patent başvurusunun içeriği başvuru tarihinden itibaren iki ay süre ile gizli tutulur.Gizlilik süresi 5 aya kadar uzatılabilir.

GİZLİ PATENT Başvuru sahibine yapılan gizlilik bildiriminden sonra başvuru sahibi buluş hakkında bilgi sahibi olmayan kişilere bilgi vermekten kaçınmakla yükümlüdür. Gizli patentlere yıllık ücret ödeme yükümlülüğü yoktur.Ayrıca patent sahibi patentin gizli tutulduğu süre içerisinde devletten tazminat isteyebilir.

ÜRÜN-USUL PATENTİPatKHK de patentler ürün ve usul patenti olarak ikiye ayrılır.Ürün patenti ortaya çıkan neticeye değil neticeyi gerçekleştiren maddi varlığa yani ürüne verilir.Buna bağlı olarak ürün patentine verilen hak koruma koruna altına alınmış ürün ile üretilen ürünleri kapsamaz. Usul patentinde ise asıl unsur bir ürünü veya neticeyi meydana getiren yöntemlerdir.Usul patentinde önemli olan yöntemdir yöntem ile ortaya çıkan neticelerdir.

PATENT VERİLEMEYECEK KONULAR VE BULUŞLAR

Aşağıda sayılanlar buluş niteliğinde olmadıkları için patent verilerek korunamazlar:•Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları, •Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar, •Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, •Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller, •İnsan ve hayvan vücuduna uygulanacak teşhis ve tedavi usulleri ile cerrahi usuller.(Bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usulleri hariç.)

Aşağıda belirtilen buluşlar da patent verilerek korunamazlar: Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar, Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri.

Başvuru İçin Gerekli Belgeler

-Başvuru dilekçesi,-Tarifname, Buluşun tüm özellikleri buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman olan kişi tarafından, buluşun uygulanabilmesini sağlayacak nitelikte açık ve ayrıntılı yazılır.Tarifname sırasıyla; buluş başlığı, buluşun ilgili olduğu teknik saha ve tekniğin bilinen durumu, buluşun çözmeyi amaçladığı teknik problem,resimlerin açıklanması, resimlerden yararlanarak buluşun açıklanması, buluşun sanayiye uygulanma biçimi şeklindeki alt bölümleri kapsar.

İstem veya İstemler, Buluşun patentle ya da faydalı modelle korunması istenilen unsurları tanımlar.Her istem açık ve öz olarak yazılır.İstem veya istemler tarifnamede tanımlanan buluşun kapsamını aşamaz

Özet, Özetin başında buluş başlığı yer almalıdır.Özet sadece teknik bilgi verme amacına hizmet eder; tarifname, istemler, eğer varsa resimlerde bulunan temel özellikleri içerir.Buluşun ilişkili olduğu teknik sahayı bildirir.Özet kısmı anlatımın izin verdiği ölçüde kısa olmalı, Tercihen 50 ila 100 kelimeden oluşmalıdır.

Resimler, Buluş konusu makine, cihaz, ürün ve yöntemin tarifnamede açıklanması resimleri gerektiriyorsa, yazılı kısım içermeyen,siyah-beyaz,teknik resim kurallarına uygun olarak çizilmiş resimler başvuruda yer alabilecektir.

Vekaletname (imza + kaşelenmiş olarak noter onaysız).

Patent Belgesi Alma Süreci

Patent alabilmek için 3 yol izlenebilir:

1) ulusal patent başvurusu yapmak (klasik yöntem), 2) Uluslar arası başvuru yapmak (Patent İşbirliği Antlaşması vasıtasıyla), 3) Bölgesel Patent başvurusu yapmak (Avrupa Patenti başvurusu, Avrasya Patenti başvurusu gibi)

Ulusal patent alabilmek için, ulusal ofislere (Türkiye’de Türk Patent Enstitüsü) veya Dünya Ticaret Örgütü’nün üyesi olan her hangi bir ülkeye başvuru yapılabilir. Yapılan başvuru ilgili ülkenin dilinde hazırlanmış olmalıdır ya da başvuru farklı bir dilde yapıldıysa bile, belirli bir süre içinde ilgili ülkenin diline çevrilip düzenlenmelidir. (Türkiye’de bu süre 1 aydır). Ayrıca klasik başvuruda dikkate alınması gereken bir diğer nokta da, başvuru yaptığınız ülkenin vatandaşı değil iseniz, o ülkede sizi temsil edecek bir vekil tutma zorunluluğudur. Ayrıca minimum standartlar aynı olmasına rağmen, her ülke patent ofisinde şekli incelemeye tabi tutulan başvurular, farklı uygulamalara maruz kalabilir.

Patent prosedüründe şekli incelemeden sonraki iki ana safha da, yapılan başvuru için araştırma ve incelemenin yapılmasıdır. Araştırmada başvuru konusu hakkındaki tekniğin bilinen durumuna bakılır. İncelemede ise, buluş konusu hakkındaki tekniğin bilinen durumu ile buluş karşılaştırılarak, başvurunun patentlenebilirlik kriterlerinin sahip olup olmadığı değerlendirilir. Klasik yolda araştırma ve inceleme ulusal ofisler tarafından yapılmaktadır. Birden çok ülkede patent alınmak istenilmesi durumunda, her bir ülke için, şekli şartların yerine getirilmesi, araştırma ve incelemenin her bir ülkede ayrı ayrı yapılması gerekmektedir.

Patent alabilmek için izlenebilecek ikinci yol Uluslar arası Patent İşbirliği Antlaşması kanalıyla başvuru yapmaktır. Bu yolla yapılan başvurularda, tek bir başvuruyla antlaşmaya üye ülkelerin her birinde patent alabilme olanağı vardır. (Yaklaşık 120 ülke). PCT (Patent Cooperation Treaty) iki safhadan oluşmaktadır. 1) Uluslara arası safha ki bu safhada şekli inceleme, araştırma ve istenirse inceleme ulusları ofis tarafından yapılmakta veya yaptırılmaktadır. 2) Ulusal safha ki burada başvuru sahibi uluslar arası safhada hazırlanmış olan araştırma (1.kısım) veya inceleme (2.kısım) raporu ile patent koruması istediği ülkelere giriş yapar.

Çok sayıda ülkede patent alınması düşünülüyorsa, klasik yolla patent almaya göre avantajları vardır. Başvuru sahibine zaman kazandırır, birden çok ofisin şekli gereklilikleri sağlamak yerine (birbirinden farklılıklar gösterebilmektedir), tek bir şekli incelemeye tabi tutulur. Ayrıca, hazırlanan araştırma ve inceleme raporları ulusal safhada antlaşmaya taraf ülkeler tarafından kabul edilir ki bu da patent alma maliyetini önemli ölçüde düşürmektedir.

Burada şu belirtilmelidir ki, PCT başvuran işlemlerini kolaylaştıran bir patent alma yöntemidir, patentin

verilmesi yine ulusal safhada ulusal ofisler tarafından verilen bir karardır.

Patent almak için üçüncü bir yol bölgesel patent ofislerine başvurusu yapmaktır. Bölgesel patent ofislerinden alınan patentler, yine şekli incelemeye, araştırma ve inceleme safhalarına tabidirler. İnceleme raporu olumluysa, yani başvuru patentlenebilirlik kriterlerine sahipse, patent o bölgesel ofise taraf olan, başvuru sahibi tarafından seçilen ülkeler için verilir. Türkiye Avrupa Patent Sözleşmesine Kasım 2000 yılından bu yana tarafdır. Türkiye veya antlaşmaya taraf herhangi bir ülkeye veya Avrupa Patent Ofisinin kendi birimlerine başvuru yapılarak, antlaşmaya taraf ülkelerde patent koruması alınabilir.

Patent başvuru sahibi, başvuru yapmadan önce ürünü için pazar olarak gördüğü ülkelerin sayısı, yeri gibi faktörleri göz önüne alarak yukarıdaki yollardan birini veya uygun olanlarını tercih edebilir.