paul de schepper katholieke hogeschool kempen...
TRANSCRIPT
www.khk.be
Ventilatie in openbare gebouwen
Paul De Schepper
Katholieke Hogeschool Kempen
Kenniscentrum energie
www.khk.be
Samenstelling van buitenlucht
• Droge lucht bevat ongeveer 78% stikstof en 21% zuurstof;
• Rest zijn andere gassen (argon, CO2,…)
• Atmosferische lucht kunnen we beschouwen als een mengeling van twee gassen: droge lucht en waterdamp
www.khk.be
Samenstelling van buitenlucht
• Lucht kan verontreinigende gassen bevatten
www.khk.be
Fysische nood aan verse lucht
• Lucht verschilt van samenstelling– Lucht die wij inademen :
• 20,9% zuurstof
• 0,04 % CO2 (400 ppm)
• 0,66 % H2O
• 78,4 % stikstof
– Lucht die wij uitademen :• 15,3 % zuurstof
• 4 % CO2 (40.000 ppm)
• 6,2 % H20
• 74,5 % stikstof
www.khk.be
Fysische nood aan verse lucht
63,389,51600Zware arbeid
222
28,540,3720Lichte arbeid
100
16,523,4417Zittend
46,5
CO2-productie
=(4-0,04)/100*vol
l/u
O2-verbruik
= (20,9-15,3)/100* vol
l/u
Volume ingeademde lucht l/u
Stofwisseling
W/m²
www.khk.be
Fysiologische nood aan verse lucht
• Wat zeggen de comforteisen?– O2 % mag niet onder de 20 % komen;
– CO2-gehalte moet onder de 0,5% of 5000 ppm blijven
Steeds trachten beter te doen dan de minimumeisen
www.khk.be
Bepaling minimum ventilatiedebiet
• Zittend
– We hebben dus minstens 3600 l/u nodig om het CO2-gehalte onder 5000 ppm te houden
• Lichte arbeid– Zelfde berekening levert ons een minimum debiet op van 6200 l/u om het CO2-gehalte onder de 5000 ppm te houden
[ ]ul
ulQ /3587
)0004,0005,0(
/5,16 =−
=
www.khk.be
Bepaling minimum ventilatiedebiet
• Zittend
–We hebben dus minstens 2600 l/u nodig om het O2-gehalte boven 20% te houden
• Lichte arbeid– Zelfde berekening levert ons een minimum debiet op van 4500 l/u om het O2-gehalte boven 20 % te houden
[ ]ul
ulQ /2600
)209,0200,0(
/4,23 =−
=
www.khk.be
Binnenlucht in gebouwen
• Wij brengen 80 à 95 % van onze tijd in binnenlucht door (woning, kantoor, transport, sporthal, …)
• Binnenlucht is meer verontreinigd dan buitenlucht;
• Vragen :–Welke verontreinigende stoffen bestaan er?
– Hoe kan de luchtkwaliteit verbeterd worden?
www.khk.be
De vervuilers
• Mensgebonden– Een gemiddelde volwassene verbruikt dagelijks 1kg voedsel, 3 kg water en 30 kg zuurstof
– Lichaamsgeur
– Keukenafval
– Geuren eigen aan de keuken
– Vocht door ‘natte’ activiteiten
www.khk.be
De vervuilers
• Mensgebonden– Tabaksrook
– Diverse
www.khk.be • Gebouw- en materiaalgebonden– Vinyl, tapijt,...– Schilderwerk– Detergenten– Houtpanelen (lijmen)– Printers, fax,…
• Specifieke stoffen– garages
De vervuilers
www.khk.be • Vochtgebonden (biologisch)– Legionella (bevochtigers)– Schimmelvorming– Vochtplekken– Muffe lucht– Ongedierte als pissebedden
en zilvervisjes– Huisstofmijt in tapijt en bedden
De vervuilers
www.khk.be
De vervuilers
• De buitenomgeving
• Vervuilende gassen
(auto’s, vervuilde waterlopen, fabrieken,…)
• De lucht kan ook stofdeeltjes bevatten, pollen,…
www.khk.be
Hoe een goede luchtkwaliteit behouden
• Verontreinigende lucht vervangen door verse buitenlucht?– Hoe de verontreinigende lucht lozen?– Hoe verse lucht binnenbrengen
• Door de vensters open te zetten– Insecten, regen en dieven kunnen binnen– Grote openingen = te groot luchtdebiet = te grote warmteverliezen in de winter
– Tocht, lawaai, stank, …
• Door de muren te laten ademen– Wat– Kan er voldoende vocht door?
www.khk.be
Ventilatie door lekken en spleten
• Lekken en spleten– Oncontroleerbare natuurlijke luchttoevoer :
– Groot warmteverlies in de winter
– Toevallige luchttoevoer : zeer hoog luchtdebiet in bepaalde ruimten, zeer laag luchtdebiet in andere, slecht ventilatiesysteem
– Vochtige luchtlekken doorheen de wanden : risico op inwendige condensatie in het isolatiemateriaal
www.khk.be
Verontreinigende lucht vervangen door buitenlucht?
• JA maar onder begeleiding– Door openingen met zelfgekozen grootte te voorzien op bepaalde plaatsen in het gebouw• Om de luchtverversing te beheersen (niet te veel, niet te weinig)
• Om de verspreiding van verontreinigers in de woning te beperken (WC, keuken, badkamer, …)
• Om de luchtverplaatsing binnen de woning mogelijk te maken
www.khk.be
Welke debieten aan verse lucht?
• Voor nood aan zuurstof (> 20%)– Zittend 2,6 m³/u
– Lichte arbeid 4,5 m³/u
– Zware arbeid 10 m³/u
• Voor de CO2 concentratie (< 5000 ppm)– Zittend 3,6 m³/u
– Lichte arbeid 6,2 m³/u
– Zware arbeid 13,8 m³/u
www.khk.be
Hoe luchtkwaliteit controleren?
• CO2-voelers– CO2 is niet de enige verontreiniger
– Maar geeft toch een goede indicatie van de vervuiling door de mens
– Vrij kostelijk
– Regelmatige ijking
– Norm spreekt over delta CO2
www.khk.be
Welke debieten aan verse lucht
• Coor het comfort :– Redelijke luchtkwaliteit
• 29 m³/u verse lucht per persoon (58 m³/u voor rokers)
– Gemiddelde luchtkwaliteit• 45 m³/u verse lucht per persoon (90 m³/u voor rokers)
– Hoge luchtkwaliteit :• 72 m³/u verse lucht per persoon (144 m³/u voor rokers)
www.khk.be
Ventilatie = energieverlies ?
• Eéngezinswoning heeft een debiet nodig aan verse lucht van 187 m³/u– Is een opening van 470 cm² (∆p = 2 Pa)– Komt overeen met een warmteverlies van 0,34*187*(20 – (-10)) = 1907 W
– Komt overeen met een verbruik van 0,34*187*(20° – 8,5°)*5110u/0,7 = 550 l/jaar
– Een openstaand (10 cm) valraam van 0,9 x 1,2 m geeft een opening van 2100 cm² (of 850 m³/u per 2 Pa)
www.khk.be
Code van goed praktijk
• Voor residentiële woningen– NBN D 50-001
• Voor niet-residentiële woningen– NBN EN 13779
www.khk.be
Ontwerp installatieontwerp
• Kanaalontwerp– Aan de hand van een drukverliesberekening– Hoofdkanaal < 5 m/s– Aftakking < 3 m/s (toevoer), < 3,5 m/s (afvoer)
– Drukverlies < 100 Pa bij 225 m³/h
• Appartementen met centrale afvoer– Terugslagkleppen
• Binnen de woning– Overspraak voorkomen– Unit/box : niet in VR (verbrlijfsruimte)
• Capaciteit ventilator + 10%
www.khk.be
Werkvoorbereiding
• Inblaasroosters– Onderlinge afstand > 1 m
– Aan de gevel of in de loopzone
– Afstand t.o.v. afzuig > 2 m (i.v.m. kortsluiting)
– Op ten minste 30 cm uit de wand (i.v.m. vervuiling) tenzij ‘schone sector’ ventielen toegepast worden.
www.khk.be
Uitvoering
• Alleen stromende gladde bochten en T-stukken
• WTW : tussen unit en buiten de kanalen isoleren
www.khk.be
Oplevering
• Luchtzijdig inregelen– Principe : elke afzonderlijke wooneenheid
– > 10 identieke wooneenheden : steekproef
• Documentatie– Praktische gebruikershandleiding
– Technische dokumentatie
– Inregelgegevens ventielen en ventilatoren
– meetrapport
Kenniscentrum energieKHK-GEEL
www.khk.be
Conclusies
• Installatietechnische visie nodig bij het gebouwontwerp
• Installateur krijgt meer verantwoordelijkheden
• Kenniscentrum kan u hierbij helpen– Onder projectvorm
– 014/562310
www.khk.be
Samengevat …
• Ventileren = zorgen voor een aanvaardbare luchtkwaliteit in de gebouwen– Ventileren = vervuilde lucht vervangen door verse
– Ventileren = verontreinigers verdunnen en afvoeren