(peer review committee) · 2019. 2. 27. ·...

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science

ปท 4 ฉบบท 3 เดอนกนยายน–ธนวาคม 2561 | Vol4,No.3 September- December 2018: ISSN 2465-3578

เจาของ : มหาวทยาลยเวสเทรน วตถประสงค :

1. เพอเผยแพรผลงานวจยและผลงานวชาการทมคณภาพของนกศกษาระดบบณฑตศกษา อาจารย และนกวจยทตองการเผยแพรผลงานวจยและผลงานวชาการทงภายในและภายนอก

2. เปนสอกลางในการนาเสนอความกาวหนาทางการวจยของนสต อาจารย นกวจย ตลอดจนผทรงคณวฒ และนกวชาการภายนอกไดสรางสรรคและเผยแพรผลงานวชาการ

3. เพอเปนการสงเสรมและพฒนางานวชาการของคณาจารยในมหาวทยาลยใหมความกาวหนา และนาไปสการเพมพนตาแหนงทางวชาการ ขอบเขตของวารสาร

1. วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มงเนนเปนสอกลางในการสรางองคความรและเผยแพรบทความวชาการและผลงานวจยทมคณภาพ และเปนประโยชนตอวงวชาการ ในสาขาตางๆ เชน เศรษฐศาสตร/บรหารธรกจและการจดการ รฐศาสตร/รฐประศาสนศาสตร นตศาสตร ศกษาศาสตร ประชากรศาสตร ศลปศาสตร นเทศศาสตร ภาษาศาสตร สหวทยาการดานสงคมศาสตรและมนษยศาตรและสาขาอนๆ ทเกยวของ เปนตน

2. เนอหาสวนใดสวนหนงหรอทงหมดของบทความวชาการหรอบทความวจยทสงมาขอตพมพจะตองไมอยในระหวางการ ขอตพมพหรอเคยไดรบการตพมพเผยแพรมากอนในวารสารอนๆ ทงในประเทศและตางประเทศ

3. การสงบทความวชาการและบทความวจยนน สามารถสงโดยตรงไปทกองบรรณาธการวารสารผานระบบ online Submission ทเวปไซต บทความทง 2 ประเภท ซงบทความทสงมานนจะถกสงใหผทรงคณวฒ ในสาขาวชาทเกยวของ ทาการประเมนแบบ Double-Blinded Review กอนทจะพจารณาจดพมพในขนตอไป

4. การรบบทความของวารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตรจะเปนบทความ ทมงเนนสรางองคความร แนวคด ทฤษฏใหมๆ ชวยขยายองคความรในแงมมตางๆ เพอใหผอานสามารถเขาใจ และนาไปประยกตใชในวงวชาการทกวาง และมประโยชนตอสงคมโดยรวม ทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.จรศกด จยะจนทน อธการบดมหาวทยาลยเวสเทรน บรรณาธการ ผชวยศาสตราจารย ดร.กฤษฎา ตนเปาว มหาวทยาลยเนชน ผชวยบรรณาธการ รองศาสตราจารย ดร.กญญามน กาญจนาทวกล มหาวทยาลยเวสเทรน



กองบรรณาธการ ศาสตราจารย ดร.อนนต เกตวงศ มหาวทยาลยเวสเทรน รองศาสตราจารย ดร.เชาว โรจนแสง มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย ดร.อภนนท จนตะน มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย รองศาสตราจารย ดร.เดชา พวงดาวเรอง มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ผชวยศาสตราจารย ดร.สมาล รามนฎ มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย ผชวยศาสตราจารย พนฤด สวรรณพนธ มหาวทยาลยเซนจอนหน ดร.วลาสน ยนตวกย มหาวทยาลยกรงเทพ ดร.รวงทอง ถาพนธ มหาวทยาลยเจาพระยา ดร.กตตกร ดาวพเศษ มหาวทยาลยอสสมชญ คณะกรรมการกลนกรองบทความ (PEER REVIEW COMMITTEE) ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ศาสตราจารยกตตคณ ดร.สเทพ เชาวลต สถาบนพฒนาทรพยากรมนษย

และการจดการ รองศาสตราจารย ดร.ชตมา มสกานนท มหาวทยาลยเวสเทรน รองศาสตราจารย ดร.ธนากร ธนาธารชโชต มหาวทยาลยปทมธาน รองศาสตราจารย ธนโรจน หลอธนะไพศาล มหาวทยาลยเวสเทรน รองศาสตราจารย ดร.ปรชา วหคโต มหาวทยาลยเวสเทรน รองศาสตราจารย ดร.สรย จนทะโมล มหาวทยาลยเวสเทรน รองศาสตราจารย ดวงเดอน เทศวานช มหาวทยาลยราชภฎพระนคร รองศาสตราจารย ดร. เพญศร ฉรนง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

รตนโกสนทร รองศาสตราจารย ดร.ศรดา สมพอง มหาวทยาลยเวสเทรน ผชวยศาสตราจารย ดร.พเศษ ชยดเรก มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด ผชวยศาสตราจารย ดร.จกรพนธ กตตนรรตน มหาวทยาลยราชภฏพระนคร ผชวยศาสตราจารย ดร.ชาญชย บญชาพฒนาศกดา มหาวทยาลยชนวตร ผชวยศาสตราจารย ดร.นตยา สนเธาว มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด ผชวยศาสตราจารย ดร.สตเทพ ศรพพฒนกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ผชวยศาสตราจารย ดร.สบพงศ สขสม มหาวทยาลยเวสเทรน ผชวยศาสตราจารย ดร.สอาด บรรเจดฤทธ มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด ผชวยศาสตราจารย ดร.วราสรร วสวรสว มหาวทยาลยเวสเทรน หมอมหลวง ดร.สรสร วรวรรณ ณ อยธยา สถาบนปญญาภวฒน พลตร ดร.สทธเดช วงศปรชญา วทยาลยปองกนราชอาณาจกร ดร.อภเทพ แซโคว มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด



ดร.แสงแข บญศร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ดร.นพฐพนธ สนทเหลอ สถาบนเทคโนโลยสวรรณภม ดร.ธนากร ศรสขใส มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร ดร.พเซษฐ โสภาพงษ มหาวทยาลยศรปทม ดร.รชฎา ฤาแรง มหาวทยาลยเวสเทรน ดร.วลลภา ศรทองพมพ มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด ดร.ศนสนย เทพปญญา มหาวทยาลยกรงเทพ Asst.Prof.Dr.James Lancaster มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด คณะกรรมการบรหารวารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร อาจารยวรรณพร พทธภมพทกษ ผอานวยการสานกวจยและบรการวชาการ อาจารยณฐนนท ทองทรพย กรรมการ อาจารยวรยาภรณ ทองสข กรรมการ กาหนดการตพมพเผยแพร : วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร พมพเผยแพร 3 ฉบบตอป ฉบบท 1 เดอนมกราคม-เมษายน ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม-สงหาคม และฉบบท 3 เดอนกนยายน-ธนวาคม

บทความทกเรองทตพมพไดจะตองผานการพจารณาจากผทรงคณวฒภายนอกมหาวทยาลย จานวน 2 ทาน ทศนะและขอคดเหนของบทความในวารสารฉบบนเปนของผเขยนแตละทาน ไมถอเปนทศนะและความรบผดชอบของบรรณาธการ


ปท 4 ฉบบท 3 เดอน กนยายน–ธนวาคม 2561 | Vol 4,No.3 September- December 2018: ISSN 2465-3578

บทบรรณาธการ

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร ฉบบน เปนฉบบประจาปท 4 ฉบบท 3 ประจาป 2561 เนอหาประกอบดวยบทความวจยจานวน 11 เรอง 1) ความสมพนธระหวางรปแบบอารมณในภาพยนตรโฆษณาการจดจา และภาพลกษณตราสนคา 2) รปแบบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน 3)การศกษาและสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ในจงหวดฉะเชงเทรา 4) ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร 5) การจดการสงแวดลอมเมองเพอการพฒนาอยางยงยนขององคกรปกครองสวนทองถน 6) ปจจยเชงสาเหตทสงผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร 7) การตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทย 8) Research on Human Resource Management Issues of 9) อทธพลแทรกของความเชอในความสามารถในการสอนทมตอความสมพนธระหวาของความเหนอยหนายในงานกบความผกพนตออาชพ: กรณศกษามหาวทยาลยมหาสารคาม 10) Inside the Cave: A Framing Analysis of the Tham Luang Cave Disaster Media Coverage 11) แนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทย ในภาคตะวนออก และบทความวชาการจานวน 6 เรอง ไดแก 1)กลยทธ และหลกการบรหารสายการบนตนทนตา 2) การมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายส งแวดลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กรณศกษา : จงหวดสมทรสาคร 3) กระบวนการเชงกลยทธของธรกจระบบอตโนมตทอานวยความสะดวกแกผสงอายของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมสาหรบการเปลยนแปลงสสงคมผสงอายในประเทศไทย 4) การศกษาเกยวกบผประกอบการ โลจสตกสในประเทศไทยถงปจจยการเลอกใชบรการสนเชอเชาซอจากสถาบนการเงนตางๆ 5) ปญหาหลกนตธรรมเพอการปฏรปกระบวนการยตธรรม 6) สภาวการณการสงออกกงสดแชแขงเพอการสงออกของไทย และผสนใจทวไปทจะสามารถนาไปประยกตใชตามบรบท

กองบรรณาธการวารสารวจย มหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร หวงเปนอยางยงวาวารสารฉบบนจะเปนประโยชนสาหรบผอานทกทาน และขอขอบคณผทรงคณวฒทกทานทรวมใหขอคดและพฒนาบทความจนเปนฉบบสมบรณเพอเผยแพร รวมทงขอขอบคณทกทานทสงบทความวจยและบทความวชาการมาเพอลงตพมพเผยแพรในวารสารฉบบน ผชวยศาสตราจารย ดร.กฤษฎา ตนเปาว บรรณาธการ


ปท 4 ฉบบท 3 เดอน กนยายน–ธนวาคม 2561 | Vol4,No.3 September- December 2018: ISSN 2465-3578

สารบญ

บทความวจย หนา ความสมพนธระหวางรปแบบอารมณในภาพยนตรโฆษณา 1 การจดจา และภาพลกษณตราสนคา THE RELATION OF EMOTIONAL TYPE IN ADVERTISING, ADVERTISING RECALL AND BRAND IMAGE: AN EPERIMENTAL DESIGN RESEARCH

กฤษฎา ดเรกวฒนะ นรพล จนนทเดช และคณะ รปแบบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพ 18 ทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน Entrepreneur’s Labor Demand Model for Each Professions that Able to Transfer Skilled Labor Freely in ASEAN กญญามน อนหวาง เยาวลกษณ นาควเชยร และคณะ การศกษาและสงเสรมคณลกษณะความซอสตย 34 ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ในจงหวดฉะเชงเทรา The Study and Enhancement the Characteristics of Honesty for Pratomsuksa 5 Students in Chachoengsao Province

จราภรณ พจนาอารยวงศ และสรรเสรญ หนแสน

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจใชบรการ 45 รถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร The Factors of Marketing Mix Service Has Influence for Decision to Use Bus Service of Passengers in Bangkok ชตวร ลละผลน การจดการสงแวดลอมเมองเพอการพฒนาอยางยงยนขององคกรปกครองสวนทองถน 57 Sustainable Development of Urban Environmental Management by Local Administrative Organizations

บวร ไชยวรรณ ปยะนช เงนคลาย และคณะ



สารบญ

หนา ปจจยเชงสาเหตทสงผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร 70 Solid waste management model in Bangkok

บวรลกษณ เสนาะคา การตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทย 81 Decision Making on Renewable Energy Policies in Local Level in Thailand

ยทธจกร งามขจต และพด ลวางกร

Research on Human Resource Management Issues of 93 PPP Enterprises: A Case Study

Li Sun & Chanchai Bunchapattanasakda อทธพลแทรกของความเชอในความสามารถในการสอนทมตอ 106 ความสมพนธระหวาของความเหนอยหนายในงานกบ ความผกพนตออาชพ: กรณศกษามหาวทยาลยมหาสารคาม THE MODERATING EFFECT OF TEACHING SELF-EFFICACY ON THE RELATIONSHIP BETWEEN JOB BURNOUT AND PROFESSIONAL COMMITMENT: CASE STUDY OF MAHASARAKHAM UNIVERSITY

วราวฒ วรานนตกล อรวรรณ วรานนตกล และคณะ Inside the Cave: A Framing Analysis of 120 the Tham Luang Cave Disaster Media Coverage Worapron W. Chanthapan Ronald S. Davis and Colleagues

แนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงาน 132 ของนกบญชไทย ในภาคตะวนออก The Guidelines to Enhance the Effectiveness in Using Information Technology for Work Operation of Thai Accountant in the Eastern Area

สมาล รามนฏ และธนชพร ถวลผล



สารบญ หนา บทความวชาการ กลยทธ และหลกการบรหารสายการบนตนทนตา 148 Low Cost Carrier Strategy and Management จรวฒน อรามรกษ และรตนา บญเลศพรพสทธ การมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจ 158 ขนาดกลางและขนาดยอม กรณศกษา : จงหวดสมทรสาคร Civic Participation in Environment Law Compliance of SMEs Case study : Samut Sakorn province ถนอมศร สทธเดช วทยา เจยรพนธ และคณะ กระบวนการเชงกลยทธของธรกจระบบอตโนมตทอานวยความสะดวก 169 แกผสงอายของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมสาหรบ การเปลยนแปลงสสงคมผสงอายในประเทศไทย Elder’s Assistant Automation Business Strategy Process of Small and Medium Enterprises (SME) for Change to Ageing Society in Thailand นพดล พนธพานช การศกษาเกยวกบผประกอบการโลจสตกสในประเทศไทย 184 ถงปจจยการเลอกใชบรการสนเชอเชาซอจากสถาบนการเงนตางๆ A Study on Logistic Entrepreneurs in Thailand: Decision Making Factors in Selecting Hire Purchase from Financial Institutions

นภาวรรณ จนทรเดอน ธนชย กลบบผา และคณะ ปญหาหลกนตธรรมเพอการปฏรปกระบวนการยตธรรม 196 The Problems of the Rule of Law for Justice Reformation

นต ผดงชย

สภาวการณการสงออกกงสดแชแขงเพอการสงออกของไทย 209 Thai Shrimp Frozen Export Situation

อภสทธ เตชะนธสวสด ชยวฒ จนมา และคณะ



สารบญ หนา บทปรทศน คณภาพบรการ : องคประกอบในบรบทของธรกจการ 222 ใหบรการโทรศพทเคลอนทในประเทศไทย

จกรพนธ กตตนรรตน



ความสมพนธระหวางรปแบบอารมณในภาพยนตรโฆษณา การจดจา และภาพลกษณตราสนคา

THE RELATION OF EMOTIONAL TYPE IN ADVERTISING, ADVERTISING RECALL AND BRAND IMAGE: AN EPERIMENTAL DESIGN RESEARCH

กฤษฎา ดเรกวฒนะ1 นรพล จนนทเดช2 ศภสทธ จารพฒนหรญ3 ประยงค มใจซอ4

บทคดยอ

การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง มวตถประสงคเพอ (1)เพอศกษารปแบบอารมณในภาพยนตรโฆษณา และเนอหาทมผลตอการจดจาตราสนคา (2) เพอเปนขอมลในการกาหนดกลยทธทางการตลาด และเพอทดสอบรปแบบอารมณทมอยในภาพยนตรโฆษณา และเนอหาทมผลตอภาพลกษณทดตอตราสนคา โดยใชวธการเกบรวบรวมขอมลจากการทดลอง กลมตวอยางจากนกศกษาในระดบปรญญาตร จานวน 80 คน โดยเปนการตดตามเกบขอมลของกลมตวอยางรายบคคลเปนระยะเวลา 4 สปดาห เครองมอทใชในการวจย ไดแก ภาพยนตรโฆษณาทผลตขนมาใชกบการวจยนโดยเฉพาะ และผานการทดสอบจากประชากรตวอยางเพอใหไดภาพยนตรโฆษณาทจะนามาใชเปนเครองมอในการวจยอยางถกตองและเหมาะสม และใชแบบทดสอบการจาในการบนทกขอมลของกลมตวอยางทดลอง และทาการวเคราะหขอมลดวยเทคนคทางสถตเชงพรรณนา (descriptive statistics)

ผลวจยพบวา กลมตวอยางสามารถจาเนอหาตางๆไดดเมอมการใชตวแนะ ซงจากการทดลองจะเหนไดวา เนอหาทกลมตวอยางสามารถจาไดมากทสดเมอมการกระตนใหเกดการจาไดคอ นกแสดง ฉาก และเรองราว ตามลาดบ สวนเนอหาทกลมตวอยางจาไดนอยทสดคอ ดนตรประกอบ ซงการทดลองดงกลาวใหผลสอดคลองกบกบทฤษฏการจาทระบวา หากมการกระตนการจาโดยการใชสงกระตน จะสามารถทาใหเกดการจาไดดกวาการจาไดแบบอสระ ในดานภาพลกษณตราสนคา พบวา กลมตวอยางทดลองมความคดเหนตอภาพลกษณตราสนคาไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

คาสาคญ: รปแบบอารมณ อารมณในภาพยนตรโฆษณา การจดจา ภาพลกษณตราสนคา

Abstract The purposes of this research were as follows: (1) advertising in the

context of how its contents exert effects on the recall of product brands. The researcher also shows (2) how this information can be used in formulating marketing strategies and in testing the effects of emotional type on having a good image of

1 นกศกษาหลกสตรบรหารธรกจดษฎบณฑต มหาวทยาลยรามคาแหง 2 อาจารยทปรกษาหลกสตรบรหารธรกจดษฎบณฑต มหาวทยาลยรามคาแหง 3 อาจารยทปรกษาหลกสตรบรหารธรกจดษฎบณฑต มหาวทยาลยรามคาแหง 4 อาจารยทปรกษาหลกสตรบรหารธรกจดษฎบณฑต มหาวทยาลยรามคาแหง

1



product brands as depicted in the content of advertising. Data were collected from a sample population of 80 participants in an experiment. Each participant was followed to collect data for a period of four weeks.

Findings are as follows: The members of the sample population could recall contents at a very good level provided they were given cues. At the highest level, the experiment showed that the advertising contents recalled involved actors, scenes, and plots. At the lowest level were advertising contents accompanied by music. In the aspect of brand image, it was found that the members of the sample population did not display associated differences in their opinions toward brand image at a statistically significant level. Keywords: Emotional type, Emotional appear, Recall, Brand image บทนา

อตสาหกรรมสอเปนอตสาหกรรมสาคญตอเศรษฐกจในภาคการบรโภค เนองจากสอทใชสงผลใหเกดภาพลกษณของตราสนคาตอผบรโภค และมผลตอเนองเปนการจบจายใชสอยซอสนคาทผบรโภคชนชม ตลอดจนเพมคณคาใหกบตราสนคานนจนเปนทนาเชอถอและความไววางใจ อตสาหกรรมสอจงเตบโตขนทกป ถงแม วาภาวะเศรษฐกจจะมความผนผวน ในปทผานมา อตสาหกรรมสอมงบประมาณตลอดทงป 2555 มากกวาหนงแสนสามหมนลานบาท (สมาคมมเดยเอเยนซและธรกจสอแหงประเทศไทย)โดยเปนสอทางโทรทศนถงกวารอยละ 50 ดงนนสอโทรทศนจงเปนสอทไดรบความนยมสงสด เนองดวย สอโทรทศนเขาถงประชาชนในทกกลม มรายจายตอผรบชมรายการตา เกดผลตอผบรโภคมากกวาสอชนดอนเนองจากสอโทรทศนมทงภาพและเสยง ถงแมวาจะมตนทนตอผรบชมรายการตากวาสออน แตกยงมการใชงบประมาณสงกวาสอประเภทอน ดงนนสอโทรทศนจงเปนสอทไดรบความนยมอยางตอเนองเสมอมา นอกจากน ขอมลลาสดในป 2017 การโฆษณาทางโทรทศนยงคงไดรบความนยมสงทสด คดเปน 68% เมอเทยบกบสอตางๆในอตสาหกรรมสอโฆษณา จากความตองการสอสารการตลาดผานชองทางโทรทศน จงทาใหตนทนในการออกอากาศในแตละครงปรบตวสงขนในรายการทไดรบความนยมสง ดงเชน รายการครอบครวขาวทางไทยทวสชอง 3 มอตราคาออกอากาศตอนาทสง เชนเดยวกบชวงละครหลงขาวทางสถานวทยโทรทศนกองทพบกชอง 7 เปนตน จะเหนไดวาตนทนการออกอากาศทมกลมผชมมากกจะมตนทนสงขนตามจานวนของผรบชมในชวงเวลานน ดงนน สารทจะสอออกไปใหผรบชมจงตองมความนาสนใจ เพอใหผรบชมทชมโฆษณาเกดพฤตกรรมในทางบวกตอตวสนคา

การจดจาไดของตราสนคาทงความจาระยะสนและระยะยาวจากการสอผานชองทางตางๆ ไดแก การสอบนโทรทศน การสอบนสงพมพ ปายโฆษณา ชดปายรมถนน วทยกระจายเสยง มบทบาทและความสาคญในการสรางการจดจาของตราสนคาทสงผลตอความจาระยะสนและระยะยาว จะเหนไดวาสนคาทมการสรางการจดจาผานสอตางๆทตรงกบเปาหมาย และไดถกออกแบบโดย

2



นาเอาสญญะมาสรางความสมพนธกบความจา ซงจะนาไปสคณคาทเพมขนของภาพลกษณตราสนคา ซงถอวาเปนสงสาคญทกอใหเกดการพฒนารปแบบการนาเสนอ ใหสการจดจาไดของผบรโภค การจดจาตราสนคาในดานบวกผานสญญะในภาพยนตรโฆษณา จะทาใหผบรโภคจดจาไดในระยะยาว ซงจะผลดตอเศรษฐกจตอเจาของผลตภณฑ เชน เวนชวงในการออกอากาศภาพยนตรโฆษณา หรอลดความถในการออกอากาศภาพยนตรโฆษณา ซงจะทาใหตนทนในการโฆษณาลดลง ซงทาใหเกดคาถามในการวจยวา

“รปแบบอารมณแบบใดในสอโฆษณาทจะทาใหผบรโภครบชม แลวสามารถจดจาไดดทสด และยงทาใหภาพลกษณตราสนคาทมตอผบรโภคยงคงอยในระดบทด”

ดงนน จงจาเปนจะตองมการสรางสญญะทมผลตอการจดจาในระยะยาวของตราสนคาใหกบผบรโภค เพอใหผบรโภคเกดความคนเคยกบตราสนคา และสามารถสรางผลดตอกระบวนการตดสนใจซอสนคา เพอชวยบรรเทาผลกระทบของการแขงขนจากการรวมตวของตราสนคามากมายในหมวดสนคาเดยวกน และสงผลดตอการเพมมลคาการขาย มลคาการลงทนและมลคาตลาด ไปจนถงการเตบโตของบรษทในภมภาค เนองจากผบรโภคทมกาลงซอจะสามารถใชความจามาเปนสวนชวยในการเลอกซอสนคา ซงภาพลกษณตราสนคาจะถายทอดความเปนตวตนใหกบผบรโภคดวย วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษารปแบบอารมณทมอยในเนอหาภาพยนตรโฆษณาทมผลตอการจดจาตราสนคาเพอเปนขอมลในการกาหนดกลยทธทางการตลาด

2. เพอทดสอบรปแบบอารมณทมอยในเนอหาภาพยนตรโฆษณาทมผลตอภาพลกษณทด ตราสนคา

แนวคดทฤษฎทเกยวของ ทฤษฎทางอารมณ คาจากดความของอารมณไดถกจากดความในเรองของศาสนาและปรชญา โดยมนกปรชญาเชน Aristotle, Descartes และ Kanto ซงตางกเปนนกปรชญาทไดระบการแบงแยกอารมณตางๆของมนษยใหเหนไดชดเจนในหลายๆอารมณ ตอมาอารมณไดถกจากดความในรปแบบของความรสก ซงมทงในดานบวกและดานลบ (Fridja, 1988) อารมณเปนสงทแสดงออกมาจากแรงกระตนทเกดจากความคดของสมอง การพด และประสบการณทไดรบจากสงเรา (Hirschman and Hollbrock,1982) Tomkins (1962) ไดใหขอสงเกตวา อารมณพนฐานมทงหมด 8 ประเภทอารมณดวยกน คอ กลว โกธร โศกเศรา สนกสนาน รงเกยจ ตกใจ สนใจ และอาย สวนอารมณอนๆนอกจากนจะเปนการรวมกนของอารมณพนฐานขางตนทาใหเกดอารมณยอยๆ โดยทวไป องคประกอบของอารมณแบงออกเปนสององคประกอบใหญๆคอ Arcusal (ตนเตน/ไมตนเตน) และ Valence (บวก/ลบ) Russell (1980) ไดเสนอกราฟทแสดงใหเหนถงโครงสรางของอารมณตางๆทเกดขนในแตละดานทมความเกยวพนกน ซงกราฟไดระบถงระดบของอารมณทเกดขนและเกยวพนซงกนและกน โดยกราฟประกอบดวยแกนเสนสองเสนตดกน โดยในแนวนอนจะแสดงอารมณรนเรง และไมรนเรง ซงอารมณตางๆทเกดขนจะมการผสมกนจากอารมณหลกๆ

3



ทฤษฎ James-Lange -Theory เปนทฤษฎท William James (1890) นกจตวทยาชาวอเมรกน และCarl G. Lange แพทยชาวเดนมารก ซงทง 2 คนมแนวความคดทสอดคลองกนวา อารมณเปนผลทเกดเนองมาจาก มการเปลยนแปลงทางรางกาย ในขณะทระบบประสาทรบการสมผสจากสงเรา และสงการไปยงกลามเนอใหมปฏกรยาตอบสนองตอสงเราอยางทนททนใด แลวจงเกดอารมณ อารมณเปนปฏกรยาทเกดขนจากการเปลยนแปลงกายภาพ ในดานความคดและพฤตกรรมทแสดงออก

ประเภทและอทธพลของอารมณ Robert Pluchick (1980) ไดทาการศกษาวจยเรองอารมณและเชอวามอารมณพนฐานอย 8

ชนด คอ กลว(Fear) ประหลาดใจ(Surprise) เศราเสยใจ(Sadness) รงเกยจ(Disgust) โกรธ(Anger) คาดหวง(Anticipation) สนกสนาน(Joy) ยอมรบ (Acceptance)อารมณทเกดขนกบมนษยในแตละวนนนมความหลากหลายและยากทจะอธบายความรสกออกมา ในการแยกอารมณออกเปนอารมณตางๆเพอใหทราบถงรายละเอยดของแตละอารมณนนจงจาเปนทจะตองทาการศกษาถงองคความรดานอารมณ ซงจะชวยทาใหผททาการศกษาสามารถนาองคความรทไดรบไปใชในการสงเกตอารมณทเกดขน สามารถทจะคาดเดาอารมณ (Jones and Pittman,1982; Kelley,1984) องคความรทสามารถสรปทฤษฎทางดานอารมณ สามารถสรปอารมณตางๆออกมาเปน 3 ระดบดวยกน คอ ระดบบนสด (Superordinate Emotional)ระดบกลาง (Basic Emotional) และระดบลาง (Subordinate Emotional) โดยทระดบบนสดจะแสดงอารมณหลกทมความแตกตางกนอยางชดเจน คอ อารมณรนเรง (Pleasant) และไมรนเรง (Unpleasant) จากนนในระดบกลาง จะเปนอารมณตางๆ เชน โกธร กลว สข ทกข ตกใจ ฯลฯ และในระดบลางสดจะแสดงถงอารมณยอยๆทเปนผลมาจากการรวมกนของอารมณตางๆจากทงในระดบบน และระดบกลาง (Shaver, Schwartz, Kirson and O’Conner, 1987)

โดยทวไปนกทฤษฎไดทาการศกษาในประเดนทเกยวกบความสมพนธระหวางอารมณรนเรง และไมรนเรง นกวจยทศกษาถงกระบวนการเกดสภาวะอารมณในเนอหาสอ คอ Lang’s (2000, 2006, 2009) โดยไดสรางตวแบบบนพนฐานของการจาของมนษย โดยไดทาการศกษาสงเราทมผลและบทบาท (Lang, 2009) Lang ไดอธบายถงธรรมชาตในการเกดสภาวะอารมณของมนษย โดยการศกษาจากเนอหาของสอ และผลทมตอขอความทสงออกมาจากสอ เชน โฆษณา

นอกจากนยงมงานวจยททาการทดสอบเกยวกบอารมณในพฤตกรรมของผบรโภคในการใชงานเครอขายคอมพวเตอร (Mazaheri, Richard and Laroche, 2012) จากการวจยเชงทดลองเกยวกบอารมณทปรากฏอยในสอโฆษณา ไดพบวา อารมณทปรากฏอยสอโฆษณามความซบซอน และทาใหเกดความสบสนเนองจากมสงกระตนหรอสงเราททาใหเกดสภาวะอารมณจานวนมาก ทาใหกลมตวอยางทเขามาทาการทดลองมผลกระทบตออารมณทเกดขนไมชดเจนมากนก เชน ถงแมวาสอโฆษณาทใชในการทดลองจะมการใสเนอหาทมความรนแรงเขาไปดวย แตกลมตวอยางบางตวอยางกยงระบวาสอโฆษณาดงกลาวมการสอดแทรกอารมณทมความรนเรงเขาไป ทาใหอารมณรนเรงดงกลาวมความเดนชดกวาเนอหาทมความรนแรง (Eckler and Bolls, 2011) ซงไดใหความหมายของอารมณรนเรงวา เปนระดบทบคคลมความรสกด รนเรง มความสข หรอพงพอใจ

4



การใชโฆษณาทจงใจโดยการใชอารมณ จากการศกษาเกยวกบอารมณในงานโฆษณา อารมณทใชจะถกแบงออกเปน 3 กลมดวยกน

สองกลมแรกจะเปนการใชอารมณเชงบวกในการจงใจ โดยแบงเปนอารมณเชงบวกทชดเจน เชน ตนเตน ประหลาดใจ สนกสนาน และอารมณเชงบวกทมความชดเจนนอยกวา เชน อารมณอบอน มความหวง เปนตน และในกลมทสามเปนกลมทใชอารมณในเชงลบ นกวจยไดใหความสาคญกบผลทเกดจากการตอบสนองทางอารมณตางๆของผบรโภค (Batra and Ray,1986) เชน การตอบสนองตอการจงใจ โดยเฉพาะอยางยงการใชอารมณในการโฆษณาจะทาใหเกดผลกระทบตอทศนคตตอผบรโภค นอกจากนการใชอารมณตางๆในงานโฆษณายงจะทาใหเกดผลโดยตรงตอทศนคตทมตอตราสนคา และความตงใจซอสนคาของผบรโภค (e.g., Stayman and Aaker 1988, Edell and Burke 1987, Burke and Edell 1989)

ทฤษฎการจา (Multi-Store of Memory) การจา หมายถง การนาบางสวนของการตอบสนองทเกดจากการ เรยนรมาแสดงใหปรากฏ

ในสถานการณปจจบน หรอกลาวอกนยหนง การจาหมายถงการเกบ รกษาขอมลไวระยะเวลาหนง อาจจะเปนเวลานอยกวาหนงวนาท หรอยาวตลอดชวตกได ในกรอบของสมองหรอสตปญญาของมนษยซงถอวาเปนกระบวนการทางพทธปญญา (Cognitive Process) มสามคาทเกยวของกน คอ การเรยนร (Learning) การจา (Memory) และการลม (Forgetting) ซงการจาถอวาเปนหวใจของกระบวนการดงกลาว และการจามผลตอการตงใจรบร การร การเรยนและการใชภาษา การสรางมโนทศน การแกปญหา การใชเหตผล และการตดสนใจ ความจาเปนการคดถงบางสงบางอยาง สงทคดถงไดนนจะตองเปนสงทเคยมประสบการณมากอน ลกษณะของความคดทเกดขนไดในฉบพลนนนจะไมใชเปนเรองของความจา (Klatzky, 1976) ซงมความสอดคลองกบ Baddeley (1986) ทไดสรปถงเรองของความจาไววา ความจาคอความสามารถทจะเกบสะสมขอมลและนาเอาขอมลนนไปใชประโยชนได ถาปราศจากซงความจาแลว มนษยเราจะไมมความรสกในดานการมองเหน การไดยน การคด และอาจจะไมมภาษาทใชพดคย ระดบสตปญญาของมนษยจะไมมการพฒนา ทกอยางในโลกจะเปรยบไดเชนเดยวกนสงของตางๆ รวมถง Kintsch (1970) ทไดกลาววา ความจา คอการคงไวซงผลของการเรยนเมอทงชวงระยะเวลาหนง จะมความสามารถจาถงสงเราทเคยมประสบการณ หรอเคยเรยนรมากอนนนได

ความสนใจในดานการศกษาเกยวกบความจดจาเรมตนมาตงแตศตวรรษท 19 Ebbinghaus (1913) ใชประสบการณของตวเองในการทาการศกษาและตพมพหนงสอเกยวกบความจา (Hothersall, 2005) โดยกอนหนานนกจตวทยาชาวอเมรกน James (1890) ไดทาการนาเสนอโมเดลทมการเพมเตมสงเรา เชนเดยวกบการเพมเตมเรองของความจาในระยะสนและระยะยาว หลงจากนน ความจาไดกลายเปนทรจกในดานของปจจยทางจตวทยา และเปนทรจกอยางกวางขวางในดานของทฤษฎพฤตกรรมมนษย ซงทาใหเกดมมมองทางดานจตวทยาดงท Chomsky (1959) ไดกลาวไววาการศกษาประเดนสาคญดานความจาไดเขาสมมมองดานพฤตกรรมมนษยมากยงขน (Mandler, 2001) จากนนไดมการพฒนาตวแบบเพอใชในการอธบายถงความจาของมนษยทถกพฒนาขนมาโดย Feigenbaum (1959) โดยมพนฐานจากผลงานทเกยวกบความจาขององคกร

5



ทฤษฎทเกยวกบความจาไดมนกวชาการไดสรางทฤษฎขนมาโดย Atkinson and Shiffrin (1968) โดยมใจความวา ความจาระยะสนเปนความจาชวคราว สงใดกตามทอยในความจาระยะสน ตองไดรบการทบทวนตลอดเวลา มฉะนนความจาสงนนจะหายไปอยางรวดเรว ในการทบทวน เราจะไมสามารถทบทวนทกสงทเขามาอยในความจาระยะสน จานวนสงทจาไดในความจาระยะสนจงมจากด และสงใดกตามทเขาไปอยในความจาระยะยาว สงนนกจะจาไดตลอดไป

นอกจากน Atkinson and Shiffrin (1968) ยงไดกลาวถงความแตกตางของสวนประกอบในโครงสรางของความจาไววา สวนประกอบโครงสรางของความจา ประกอบดวยสวนสาคญ 3 สวน คอ การรบร (Sensory memory) ความจาระยะสน (Primary memory หรอ Short term memory) และความจาระยะยาว (Secondary memory หรอ Long term memory) สวนการลมนนจะเกดขนในขนตอนใดกได แตอตราการลมและสาเหตของการลมจะแตกตางกนออกไป สาหรบกระบวนการทใชควบคมนน จะพจารณาเลอกขอมลจากการรบรสวนทตองมการทบทวน และสวนทจะเกบไวในความจา ความจาระยะสน เปนความจาเพยงชวคราว สงใดกตามทอยในความจาสวนนจะตองมการทบทวนตลอดเวลา มฉะนนความจาสวนนจะสลายตวไปอยางรวดเรว

การวดการจาไดของโฆษณา (Advertising Recall) ผลงานทางดานวชาการทผานมาไดแสดงใหเหนถงความสาคญของผลทเกดขนจากการ

ตอบสนองทางอารมณผานการโฆษณา โดยทาใหเกดทศนคตและความตงใจในการซอสนคา ซงนกโฆษณาตางกใหความสาคญในการวดประสทธภาพของการโฆษณา เชน การวดการจาได (Lynch and Srull 1982, Krishnan and Chakravarti 1993) ซงจะตองมความชดเจนในดานความรสก นกวจยหลายๆทานไดพบวาการโฆษณาโดยการใชอารมณไมสามารถวดผลไดดมากนก หากทาการวดหลงจากวนทผบรโภคไดชมภาพยนตรโฆษณา(Zielske 1982) ซงอาจเปนผลมากจากทผบรโภคไมไดรบชมงานโฆษณาอยางตอเนอง ในทางกลบกน มผลงานวจยอกหลายๆงานวจยทแสดงใหเหนวางานโฆษณาทแสดงออกถงอารมณจะทาใหเกดการจา (Friestad and Thorson 1986, 1993, Thorson and Friestad 1989, Thorson and Page 1988) โดยโฆษณาจะถกบนทกในความจาของผบรโภค เชน ความจาในสมองทบนทกผานประสบการณทไดรบ และจะสามารถจาไดเมอมการกระตนหรอสงเราทเกยวของกบเหตการณนนๆ เชน ประเภทของสนคาทเคยเหน (Friestad and Thorson 1986, 1993)

ความจาสามารถถกชวดไดโดยความสามารถจากการจาได (Pieters and Bijmolt, 1997) ซงในการทดลองขนตนในชวงแรกมความขดแยงถงรปแบบและวธการในการทดลองเพอทดสอบการจาได นกวชาการบางทานไดกลาววาการจาไดนนไมสามารถทจะใชเปนตวชวดถงประสทธผลของการโฆษณาทสอสารถงอารมณไดดนก (Kastenholz and Young, 2003) แตกมการโตแยงจากนกวชาการทานอนทระบวา เนอหาของอารมณทถายทอดผานงานโฆษณาทดจะทาใหเกดการจาได (Mehta and Purvis, 2006)

ภาพลกษณตราสนคา (Brand Image) แนวความคดในการสรางภาพลกษณตราสนคาและแนวความคดทเกยวของถกนาเสนอโดย

Aaker (1991,1995,2004) และ Keller (1993,1998) ทมงเนนไปท Brand equity และกลยทธตราสนคา ซงทาใหเกดผบรหารตราสนคาเพมมากขน และทาใหเกดการเรยนการสอนเกยวกบกบการ

6



จดการตราสนคาในสถาบนการศกษาตางๆ ซงจะประกอบไปดวยมตตางๆ 3 ดานดวยกนคอ คณคาของตราสนคา(Value) บคลกภาพของตราสนคา(Personality) และองคกร(Organization) นอกจากนนกวชาการบางทาน (Hofstede et al., 2007; Hussey and Duncombe, 1999; Zaltman et al., 1995; Zalman and Higie, 1993) ไดใหความเหนวา ตราสนคาเขามาทดแทนการนาเสนอแทนการใชคาพด เชนเดยวกน Pinker (1994) ทไดสรปวา ความคดตางๆทสามารถสอสารไดเหมอนกบการใชภาษา (Zaltmand et al., 1995) จดเรมตนจากแนวความคด ความตองการเครองมอทมความสามารถในการศกษามตของการใชการสอสารทไมใชการพดเรมมมากขน แมกระทงการศกษาเชงคณภาพกมผลลพธออกมาทคลายคลงกน (Aaker, 1996) และเปนทชดเจนวาความแตกตางของวธการในการวจยตางกมประโยชนเชนเดยวกน ซงจะเปนกลวธในการสรางกลยทธทมประสทธภาพ (Malhorta, 2004; Zaltman et al., 1995) เพอทจะสรางความแตกตางของตราสนคาใหกบผบรโภคในการตดสนใจเลอกซอสนคา จากแนวคดทางดานการตลาดบนพนฐานทฤษฎทางเศรษฐศาสตร และพฤตกรรมของผบรโภค Gardner and Levy (1955) กลาววา มความจาเปนอยางยงทจะสรางการรบรใหเกดขนโดยสะทอนผานความเปนตวตนของสนคา ในขณะท Levy(1959) กลาววา ผบรโภคซอไมไดซอสนคาจากคณประโยชนจากการใชงานเพยงอยางเดยวเทานน แตซอมาเพราะสนคานนมความหมายตอผบรโภคดวยเชนกน

องคประกอบตางๆของภาพลกษณตราสนคา ในการศกษาถงองคประกอบของภาพลกษณตราสนคาไดมการศกษาในหลากหลายบรบท ซง

การศกษาตางๆจะนาเอาองคประกอบของภาพลกษณตราสนคาในมมมองตางๆมาทาการศกษาและเกบขอมล ซงจากการรวบรวมงานวจยทเกยวของสามารถสรปถงองคประกอบตางๆของภาพลกษณตราสนคาไดดงน Delassus and Descotes (2012) ไดทาการศกษาเรอง Brand name substitution and brand equity transfer โดยทาการเปรยบเทยบตราสนคา 2 ตราสนคา โดยมการศกษาถงภาพลกษณตราสนคาทมองคประกอบ คอ Knowledge of the brand Substitution, Attitude toward the substitution, Attatchment to the initial brand และ Similarity between the two brand นอกจากน Hu, Liu, Wang และ Yang (2012) ไดทาการศกษาเกยวกบภาพลกษณตราสนคาและตราสนคาทเลอกใช โดยการใชองคประกอบของภาพลกษณตราสนคาใน 2 องคประกอบดวยกนคอ Functional และ Symbolic โดยภาพลกษณตราสนคาจะถกวดและตรวจสอบไดจากทศนคตของผบรโภค (Cian and Cervai, 2011) นอกจากนภาพลกษณตราสนคายงถกทาการศกษาดวยตวแปรในสามคณลกษณะดวยกนคอ Attribute, Benefit และ Value (Na and Marshall, 2001) แตกอนหนานมงานวจยทใชองคประกอบของภาพลกษณตราสนคาทมความรอบดาน ซงงานวจยดงกลาวเปนผลงานของ Viot (2003) และ Li Sanghavi and Mattos, (2010) โดย ไดใชองคประกอบหลก 2 องคประกอบแรกคอ Inner dimension ซงประกอบดวยองคประกอบไปดวย Brand personality และ Brand Value องคประกอบทสองคอ Social dimension ประกอบไปดวย Brand-consumer relationship และ User image ซงผวจยเหนวาองคประกอบทใชมความครบถวนในการตอบคาถามถงองคประกอบของภาพลกษณตราสนคา

7



ทมตอตวผบรโภคเองและมตอภาพลกษณของผบรโภคตอสายตาของบคคลภายนอก โดยในการวดองคประกอบตางๆสามารถทาไดโดยการใหคะแนนเปนระดบตางๆ (Park 2009)

สญวทยาและภาพลกษณตราสนคา ภาพลกษณตราสนคาและความสาคญของการสรางภาพลกษณตราสนคาไดมการศกษาจาก

นกวจยหลายทาน เชน Aaker, 1992; Kapferer,1992; Keller,1993 และ Nebenzahl and Faffe,1996 แตกยงพบแนวทางอนในการศกษาจากการศกษาดงกลาว แนวทางประการแรกทเกดกบการศกษาทเกยวของกบภาพลกษณมกจะศกษาในความแตกตางดานคณภาพ หนาทของตราสนคา และภาพลกษณของสนคา ยงไปกวานนความสมพนธของภาพลกษณตราสนคา กบความแตกตางระหวางสนคาและอายของตราสนคา อยางไรกตามแนวความคดดงกลาวขดแยงกบมมมองทางดานสญวทยา (Chirstensen and Askegaard, 2001) เนองจากในมมมองของสญวทยา หนาทและสญลกษณมความคลายคลงกน และอกแนวทางอกประการหนงคอ ความพยายามทจะใหคาจากดความของคาวาภาพลกษณวาภาพลกษณคออะไร

ภาพลกษณตราสนคาไดถกนยามวาเปนองคประกอบของความเชอ (Kotler,1988) หรอองคประกอบทบงบอกถงการมความหมาย (Aaker, 1988) เชนการนยามความหมายของภาพลกษณเปนสวนหนงของความคดทขนอยกบแตละบคคลทเกดขน ในการศกษาแนวความคดดานภาพลกษณไดรบอทธพลมาจากการศกษากระบวนการ และขอมลในดานพฤตกรรมของผบรโภค แตในความเปนจรง พบวามความเชอมโยงระหวางความจาหรอปรากฏการณจากการรบสมผสดวยภาพมากกวาการจนตนาการ (Chirstensen and Askegaard, 2001) จากการศกษาถงภาพลกษณในมมมองของสญวทยาไดพยายามทจะคนหาแนวทางใหมๆในดานความแตกตางทางความคดของบคคลทม และสามารถชวยในการจากดความแนวคดและความหมายของภาพลกษณใหม โดยการกาหนดแนวคดใหภาพลกษณเปนสงทยงคงตองหาคาตอบถงความหมาย และควรทจะตองเปดเผยใหเกดความเขาใจ เชนการวเคราะหโดยใชวธทางสญวทยาเพอสรางแนวความคดใหมทางดานภาพลกษณตราสนคา

นอกจากนยงมการศกษาถงสงทกอใหเกดการสอถงอารมณในการโฆษณาโดย Saad (2011) ระบวามองคประกอบ 6 องคประกอบทจะชวยสรางใหเกดการสอถงอารมณในการโฆษณา ซงประกอบดวย ขอความ(Message) รปภาพ(Picture) เสยงและดนตร(Sound and Music) สสน(Colours) บคลก(Characters) และจนตนาการ (Imagination)

8



กรอบแนวคดการวจย

สมมตฐานการวจย

H1 : รปแบบอารมณสงผลตอการจาไดของภาพยนตรโฆษณา H2 : การจาไดของภาพยนตรโฆษสงผลตอภาพลกษณตราสนคา H3 : รปแบบอารมณสงผลตอภาพลกษณตราสนคา

วธดาเนนการวจย

การศกษาวจยเรองรปแบบทางอารมณทมผลตอการจดจาและภาพลกษณตราสนคา มวตถประสงคเพอศกษาหาการสอสารผานภาพยนตรโฆษณาทสอถงอารมณทมผลตอการจดจา และสงผลตอภาพลกษณตราสนคาเปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Design) โดยมการบรณาการทฤษฎการวเคราะหเนอหา (Semiology) การจดจาของมนษย (Human Memory) และการจาได (Recall) และแนวความคดดานการสรางภาพลกษณตราสนคา (Brand Image) เขาดวยกน เพอแสดงใหเหนถงแนวทางในการสรางรปแบบอารมณของการสอสารทเหมาะสมกบผบรโภคเพอใหเกดการจดจา และสามารถนาไปกาหนดการวางกลยทธรปแบบการสอสารใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย ตลอดจนชวยลดความสญเสยทางเศรษฐกจและเสรมสรางภมคมกนทางการแขงขนของผผลตสนคา โดยใชการเกบรวบรวมขอมลดวยการทาแบบวจยเชงทดลอง (Experimental designs) ทใชสาหรบหาความร ความจรง โดยการควบคมตวแปรอนๆทงหมดทจะมผลตอตวแปรตาม ยกเวนตวแปรอสระหรอตวแปรทดลอง

ประชากรและกลมตวอยาง

กลมประชากรตวอยางของการศกษาวจยใจครงน คอ นกศกษาระดบปรญญา กลมตวอยางเปาหมายทผวจยเลอกทาการศกษา คอ กลมนกศกษาระดบปรญญาตรทกาลงศกษาอยทมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม เนองจากการวจยในครงนเปนการวจยเชงทดลอง ซงจะตองมการควบคมตวแปร

EMOTIONAL TYPES

BRAND IMAGE

Value Personality Consumer

relationship User Image

RECALL

H3

H2 H1

9



ตางๆเพอไมใหผลการวจยเกดความบกพรอง การคานวณขนาดของกลมตวอยาง ผวจยใชวธการกาหนดขนาดกลมตวอยางดวยโปรแกรม G POWER ซงเปนโปรแกรมทมพนฐานการพฒนามาจาก Power Analysis โดยการกาหนดอานาจในการทาสอบ (Power of test) ทระดบ Power (1-βerrprob) = 0.8934405 กาหนดระดบนยสาคญทางสถต (Level of significant) ทระดบ α err prob = 0.1065595 และกาหนดขนาดอทธพล (Effect size) อยในชวงปานกลาง Effect size d = 0.5 จงไดกลมตวอยางอยางนอยกลมละ 20 ตวอยาง

ผวจยเลอกตวอยางทใชในการวจยเชงทดลองทเปนนกศกษาระดบปรญญาตรโดยแบงออกเปน 4 กลม โดยแตละกลมจะประกอบไปดวย 2 กลมยอย ซงแตละกลมยอยจะมตวอยางทดลองจานวน 20 คน รวมตวอยางทดลองทงสนจานวน 80 คน ซงคลองกบ สวมล วองวาณชและนงลกษณ วรชชย (2546) ทระบวาในการวจยเชงทดลองควรจะมจานวนตวอยางในแตละกลมอยางนอย 20 คน เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการทดลองเพอศกษาเรองการสอสารผานรปแบบอารมณทมผลตอการจาและภาพลกษณตราสนคา จะใชภาพยนตรโฆษณาจานวน 2 เรอง โดยแบงตามการนาเสนออารมณในภาพยนตรออกเปน 2 อารมณหลกๆจากการทดสอบเครองมอจากประชากรทมคณลกษณะเดยวกบกลมตวอยางจานวน 2 กลม เพอระบถงอารมณทปรากฏอยในภาพยนตรโฆษณา คอ อารมณรนเรง และไมรนเรง

เนองจากงานวจยชนนจะเปนการทดสอบการจาไดของกลมตวอยางทดลอง และทดสอบทศนคตของกลมตวอยางทดลองทมตอภาพลกษณตราสนคา ดงนนผวจยจงออกแบบเครองมอทใชในการวจยออกเปนแบบบนทกขอมล 2 สวน คอ 1.แบบทดสอบการจาอสระ และแบบทดสอบการจาตามตวแนะ 2.แบบสอบถามทศนคตของกลมตวอยางทมตอภาพลกษณตราสนคาจานวน 15 ขอ การเกบรวบรวมขอมล

1. แนะนาวธการกรอกแบบขอมล รวมถงเงอนไขและขอตกลงตางๆ รวมถงความเขาใจใน

การรบชม

2. ทาการทดลองโดยสรางสถานการณใหคลายคลงกบการทกลมตวอยางรบชมรายการโทรทศนท

บาน โดยใชภาพยนตรสน (Shot Film) เปนตวแทนของรายการตาง ๆจากนนมการแทรกโฆษณาโทรทศนตางๆ

ระหวางการชมภาพยนตรสนซงเปนตวแทนของกาโฆษณาแทรกรายการ โดยกาหนดใหแตละกลมมการจดลาดบ

การชมภาพยนตรดงน

กลมท 1 ทาการทดลองการโฆษณาทมอารมณรนเรง

กลมยอยท 1 กลมยอยท 2

ภาพยนตร X O O O O ภาพยนตร

ภาพยนตร O O X O O ภาพยนตร

10



กลมท 2 ทาการทดลองการโฆษณาทมอารมณรนเรง กลมยอยท 1 กลมยอยท 2

กลมท 3 ทาการทดลองการโฆษณาทมอารมณไมรนเรง


กลมท 4 ทาการทดลองการโฆษณาทมอารมณไมรนเรง


3. ทาการเปดภาพยนตรสนทแทรกไวดวยโฆษณาทใชในการทดลง และโฆษณาทไมเกยวกบการทดลองโดยการสมลาดบของโฆษณา โดยใหกลมตวอยางกรอกขอมลตามแบบฟอรมหลงจากชมภาพยนตรสน และโฆษณาตางๆจนจบทนทจากนนจะทาการเกบขอมลจากกลมทดลองภายหลงการชมภาพยนตรและภาพยนตรโฆษณาเพอทดสอบหาเนอหาทกลมตวอยางสามารถจดจาไดพรอมทงเกบขอมลเกยวกบภาพลกษณตราสนคาทกลมตวอยางมตอรปแบบโฆษณาในแตละอารมณดงน

การเกบขอมลหลงการชมภาพยนตรโฆษณา X1 T1 X2T2 T3 T4 โดยท X = การชมภาพยนตรโฆษณา T1 = การทดสอบการจาและภาพลกษณตราสนคาหลงชมภาพยนตรทนท

T2 = การทดสอบการจาและภาพลกษณตราสนคาหลงชมภาพยนตร 7 วน T3 = การทดสอบการจาและภาพลกษณตราสนคาหลงชมภาพยนตร 15 วน T4 = การทดสอบการจาและภาพลกษณตราสนคาหลงชมภาพยนตร 30 วน

4. ทาการทดลองซากบกลมตวอยางเดมเพอบนทกการเปลยนแปลงทเกดขนกบกลมตวอยางทกๆสปดาหจนครบระยะเวลา 1 เดอน จากนนจงทาการสรปผลการทดลอง

สถตทใชในการวเคราะหขอมล การวเคราะห Independent t-test ใชในการทดสอบสมมตฐาน H1 : รปแบบอารมณสงผลตอ

การจาไดของภาพยนตรโฆษณา และ H3 : รปแบบอารมณสงผลตอภาพลกษณตราสนคา และการวเคราะหการถดถอย Regression ในการทดสอบสมมตฐาน H2 : การจาไดของภาพยนตรโฆษสงผลตอภาพลกษณตราสนคา

ภาพยนตร O X O O O ภาพยนตร

ภาพยนตร O O O X O ภาพยนตร

ภาพยนตร O O X O O ภาพยนตร

ภาพยนตร X O O O O ภาพยนตร

ภาพยนตร O X O O O ภาพยนตร

ภาพยนตร O O O X O ภาพยนตร

11



ผลการวจย ผลวจยพบวารปแบบอารมณทแตกตางกนจะสงผลตอการจดจาอสระขององคประกอบ

หรอสญญะทมอยในเนอหาของภาพยนตรโฆษณาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต โดยองคประกอบดานฉากและขอความมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบความเชอมน .01 โดยมขนาดอทธพลอยในระดบมาก และองคประกอบดานสงของประกอบฉากมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบความเชอมน .05 โดยมขนาดอทธพลในระดบปานกลาง แตการจดจาไดตามตวแนะ มเพยงองคประกอบดานฉากและขอความเทานนทรปแบบอารมณสงผลตอการจาสญญะทมอยในเนอหาของภาพยนตรโฆษณาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตโดยมความแตกตางกนทระดบความเชอมน .01โดยมขนาดอทธพลในระดบมากทงสององคประกอบ

เมอเปรยบเทยบรปแบบอารมณทตางกนกบภาพลกษณตราสนคาพบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบความเชอมน .05 ในดานบคลกภาพของตราสนคา โดยมขนาดอทธพลในระดบมาก สวนองคประกอบดานภาพลกษณตราสนคาอนๆไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต แตเมอพจารณาจากขนาดอทธพล พบวารปแบบอารมณทตางกนสงผลตอภาพลกษณตราสนคาในดานภาพลกษณของผใช และความเกยวพนธกบตราสนคาในระดบปานกลาง และสงผลตอภาพลกษณตราสนคาในดานคณคาในระดบนอย

ในดานของภาพลกษณตราสนคา พบวา รปแบบอารมณทตางกนไมมผลตอภาพลกษณตราสนคาอยางมนยสาคญทางสถตทงในระยะสนและระยะยาว แตเมอพจารณาจากขนาดอทธพลพบวา มความแตกตางกนโดยมขนาดอทธพลในระดบปานกลางทงระยะสนและระยะยาว การอภปรายผล จากผลการวจย ทาใหทราบไดวากระบวนการจาของมนษยมการจาไดโดยใชอารมณเปนตวชวยทาใหเกดการจา (Lerner and Keltner, 2001) และการจาได การสรางการจาใหเกดขนไดกลายเปนสวนหนงของการตลาด เชนเดยวกบองคความรอนๆในดานการตลาด ทมพนฐานมาจากพนฐานทางจตวทยา เชน การสรางการรบร การสรางความพงพอใจ (Richard et al, 2010) พฤตกรรมผบรโภค และการสรางประสบการณใหกบลกคา เชนเดยวกบงานวจยชนน ทไดทาการศกษาถงความจาผานรปแบบอารมณทตางกน เพอทดสอบถงความจาของกลมตวอยาง ผานแนวคดพนฐานดานจตวทยา และมการใชเครองมอทใชในการวจยทมพนฐานดานนเทศศาสตร เพอนาผลการวจยทไดไปทาการพฒนา และวางกลยทธทางดานการตลาดในยคปจจบน เชนการกระตนใหเกดความตองการเกดความตระหนก และรบร ซงอารมณตางทปรากฏขนนน สงผลในทกขนตอนของกระบวนการตดสนใจซอสนคา (Consoli and Musso, 2010) จากการเกบรวบรวมขอมล จะเหนไดวา กลมตวอยางทชมภาพยนตรโฆษณาทมรปแบบอารมณรนเรงจะมความรสกเกยวกบภาพลกษณตราสนคาทด ซงสอดคลองกบ Pham, Geuens and Pelsmacker (2014) ทระบวา การโฆษณาโดยใชรปแบบอารมณในเชงบวกจะสรางภาพลกษณทดใหกบตราสนคาได ดงนน นกการตลาดจงควรใหความสาคญกบการสรางสอโฆษณาทสงผลใหเกดขนในทางบวกกบผบรโภค เพราะภาพลกษณตราสนคาจะอยในความคดของผบรโภคดวย

12



ขอเสนอแนะ จากผลการวจยทไดรบ ถงแมจะมการควบคมตวแปรเปนอยางดแลว แตสงทนกวจยควรตระหนกและใหความสาคญในการทาการวจยทมลกษณะคลายกบงานวจยนคอ เพศ เนองจากเพศตางกนอาจจะมอารมณและความรสกทแตกตางกนดวย นอกจากนสงทเปนสงเราทไมสามารถควบคมไดกบกลมตวอยางทดลองคอ วฒนธรรม ความเชอ และทศนคตทางดานอารมณ ซงทาใหการกระตนโดยใชอารมณอาจจะเกดความผดพลาดได เอกสารอางอง Aaker, D.A. (2004), Brand Portfolio Strategy. Free Press, New York, NY, . Aaker, D.A. (1995), Building Strong Brands. Simon & Schuster, New York, NY, . Aaker, D.A. (1991), Managing Brand Equity: Capitalizing on the Value of a Brand

Name. Free Press, New York, NY,. Aaker, D.A. (1992), Managing Brand Equity. New York: The Free Press. Aaker, D. A. (1996), “Measuring Brand Equity Across Products and Markets”.California

Management Review, 39 (3), 102-20. Atkinson, R.C., & Shiffrin, R.M. (1968). Human memory: A proposed system and its

control processes” In Spence, K.W. & Spence, J.T. The psychology of learning and motivation, 2. New York: Academic Press. pp. 89–195.

Baddeley, A.D. (1986). Working memory. Oxford: Oxford University Press. Batra R., and Ray M., (1986), “Affective Responses Mediating Acceptance of

Advertising”. Journal ofConsumer Research, 13 (September), 234-239. Burke, Marian Chapman and Julie A. Edell (1989), “The Impact of Feelings on Ad-

Based Affect and Cognition”. Journal of Marketing Research, Vol. XXVI (February), 69-83.

Chomsky, N. (1959). A review of Verbal behavior, by B.F. Skinner. Language, 35, 26-58. Christensen,L.T. and Askegaard, S. (2001) "Corporate identity and corporate image

revisited ‐ A semiotic perspective", European Journal of Marketing , Vol. 35 Issue: 3/4, pp.292-315

Cian L., Cervai S., (2011). "The Multi-Sensory Sort (MuSeS): A new projective technique to investigate and improve the brand image", Qualitative Market Research: An International Journal, Vol. 14 Iss: 2, pp.138 – 159

Consoli D. and Fabio M. (2010). Marketing 2.0: A New Marketing Strategy. Journal of International Scientific Publications: Economy & Business, Vol. 4, Part, 2, pp. 315-325,

13



Delassus,V.P. and Descotes, R.M. (2012). "Brand name substitution and brand equity transfer", Journal of Product & Brand Management , Vol. 21 Issue: 2, pp.117-125,

Ebbinghaus, H. (1913). Memory. A Contribution to Experimental Psychology. New York: Teachers College, Columbia University.

Eckler P. and Bolls P. (2011), Spreading the virus: Emotional tone of viral advertising and its effect on forwarding intention and attitudes, Journal of interactive Advertising, Vol11, No2

Edell, Julie A. and Marian Chapman Burke (1987), “The Power of Feelings in Understanding Advertising Effects,” Journal of Consumer Research, Vol. 14 (December), 421-433.

Friestad M. and Thorson E. (1986) . Emotion-eliciting advertising: effects on Long Term Memory and Judgment, UT: Association for Consumer Research, P.111-116.

Friestad, M. and Thorson, E. (1993). Remembering ads: The effects of encoding strategies, retrieval cues, and emotional response. Journal of Consumer Psychology, 2(1), 1-23.

Feigenbaum E.A. (1959). An information processing theory of verbal learning. Santa Monica, Cali. Frijda (1988). The Emotions, The Cambridge press: Canbridge. Gardner, B.B. and Levy, S.J. (1955). The Product and the Brand. Harvard Business

Review, March-April, 33-39. Pham, M.T., Geuens, M. and De Pelsmacker, P. (2013). The Influence of Ad-Evoked

Feelings on Brand Evaluations Empirical Generalizations from Consumer Responses to More than 1000 TV Commercials. International Journal of Research in Marketing, 30, 383-394.

Hirschman E.C. and Hollbrock M.B. (1982). Hedonic consumption: emerging concepts, methods and propositions. Journal of Marketing, 46, 92-101.

Hofstede, A., van Hoof, J., Walenberg, N., de Jong, M. (2007), "Projective techniques for brand image research: two personification-based methods explored", Qualitative Market Research: An International Journal, Vol. 10 No.3, pp.300-9.

Hothersall D. (2005), History of Psychology. Mcgraw-Hill Publ, Boston. Hussey, M., Duncombe, N. (1999), "Projecting the right image: using projective

techniques to measure brand image", Qualitative Market Research: an International Journal, Vol. 2 No.1, pp.22-30.

James, W. (1890). The principles of psychology. New York : Holt. p. 194. Jing hu, Zin Liu, Sijun Wang, Zhilin Yang, (2012) “The role of brand image congruity

in Chinese consumers’ brand preference”, Journal of Product & Brand Management, Vol.21 lss: 1, pp.26-34

14



Jones, E.E., & Pittman, T.S. (1982). Toward a general theory of strategic self-presentation. In J. Suls (ed,), Psychological perspective on the self (pp.213-262). Hillsdale, NJ: Erlbaum.

Kapferer, J.N. (1992), Strategic Brand Management, New York: The Free Press. Kastenhols. J., and C. Young. (2003). "Why Day After Recall Misses the Emotion in

Advertising That Builds Brands." Proceedings of the 49th ARF Annual Convention and Research lnfoplex. New York: Advertising Research Foundation.

Keller, K.L. (1993), "Conceptualizing, measuring and managing customer-based brand equity", Journal of Marketing, Vol. 57 No.January, pp.1-22.

Keller, K.L. (1998), Strategic Brand Management: Building, Measuring, and Managing Brand Equity, Pearson Education, Upper Saddle River, NJ, .

Kelley, H. H. (1984) . Affect in interpersonal relations. In P. Saver (ed.), Review of personality and social psychology (pp. 89-115). Beverly Hills, CA: Sage.

Kintsch,W. (1970). Learning memory and conceptual processes. New York: Wiley. Klatzky, R.L. and Rafnel, K. (1976), Memory & Cognition. 4: 717 Kotler, P. (1988), Marketing Management: Analysis, Planning and Control, New

Jersey: Prentice-Hall. Krishnan H.S., and Chakravarti D. (1993), “Varieties of Brand Memory Induced by

Advertising: Determinants, Measures and Relationships,” in Brand Equity and Advertising: Advertising’s Role in Building Strong Brands, eds. David A. Aaker and Alexander L. Biel, Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, 213-234

Lang (2000), “The Limited Capacity Model of Mediated Message Processing,” Journal of Communication, 50(1), 46-70

Lang (2006), “Using the Limted Capcity Model of Motivated Mediated Message Processing to Design Effective Cancer Communication Messages,” Journal of Communication, 56, 57-80

Lang (2009), “The Limited Capacity Model of Mediated Message Processing,” in The Sage Handbook of Media Processes and Effects, R.L. Nabi and M.B. Oliver, eds., Thousand Oaks, CA: Sage Publications, 193-204

Lerner, J. S., & Keltner, D. (2001). Fear, anger, and risk. Journal of Personality and Social Psychology, 81(1), 146-159.

Levy S.J. (1959). Symbols for Sale. Harvard Business Review, 37, P.117-124 Li L., Sanghavi N. and Mattos C.D.,(2010). “An innovative investigation of the image

congruence of global consumer brand and consumers’ self-image: an international cross-cultural perspective” Global Business and Economic Development. Bacelona, Spain.

15



Lynch, John G. Jr., Howard Marmorstein and Michael F. Weigold (1988), “Choices from Sets Including Remembered Brands: use of Recalled Attributes and Prior Overall Evaluations,” Journal of Consumer Research, 15 (September), 225-233.

Malhotra, N.K. (2004), Marketing Research: An Applied Orientation, Pearson/Prentice-Hall, Upper Saddle River, NJ, .

Mandler et al. (2001). Matrix metalloproteinases and tissue inhibitors of metalloproteinases in cerebrospinal fluid differ in multiple sclerosis and Devic’s neuromyelitis optica. Brain124: 493–8.

Mazaheri E., Richard M.O., Laroche M., (2012) “The role of emotions in online consumer behavior: a comparison of search, experience, and credence serives”. Journal of Services Marketing, Vol.26 lss: 7, pp.535-550

Mehta A. and Purvis S.C. (2006),”Reconsidering Recall and Emotion in Advertising”. Journal of Advertising Research. 46(1):49-56

Na and Marshall (2001). “The Anatomy of Brand Image”. Nanyang Technology University, Singapore.

Nebenzahl, I.D. & Faffe, E.D. (1996), Measuring the joint effect of brand and country image in consumer evaluation of global products. International Marketing Review, Vol.13, No.4, 5-22

Park, Sang Hee (2009). “The Antecedents and Consequences of Brand Image: Based on Keller’s Customer-Based Brand Equity”. Dissertation, Graduate Program in Hospitality management, The Ohio State University.

Pieters, R., & Bijmolt, T. H. A. (1997). Consumer memory for television advertising: A field study of duration, serial position and competition effects. Journal of Consumer Research, 23(4), 362-372.

Pinker, S. (1994). The Language Instinct: How the Mind Creates Language.MIT Press, Cambridge, MA, .

Plutchik, Robert (1980), Emotion: Theory, research, and experience: Vol. 1. Theories of emotion 1, New York: Academic.

Richard M.O., Chebat J.C., Yang Z. and Putrevu S. (2010), A proposed model of online consumer behavior: Assessing the role of gender, Journal of Business Research P.926-934

Russell J. (1980). A circumflex model of emotions. Journal of Personality and Social Psychology, 39, 1161-1178.

16



Saad, Faiza (2011), “Brand Loyalty through Emotional Advertising”, Journal of Marketing Philosophy& Practice, Vol 1, No 1.

Shaver, P., Schwartz, J., Kirson, D., & O’Conner, C. (1987). Emotion Knowledge: Further exploration of a prototype approach. Journal of personality and Social Psychology, 52(6), 1061-1086.

Stayman, Douglas M., David A. Aaker and Donald E. Bruzzone (1989), “The Incidence of Commercial Types Broadcast in Prime Time 1976-1986,” Journal of Advertising Research, July, 26-33.

Tomkin S. (1962) Affect, Imaginary, consciousness: the Positive effects. Springer: New York. Thorson, E. and Friestad, M. (1989). The effects of emotion on episodic memory for

television commercials. In P. Cafferata & A. Tybout (Eds.), Cognitive and affective responses to advertising (pp. 305-325).

Thorson, E. and T.J. Page. (1988). Effects of product involvement and emotional commercials on consumers’ recall and attitude. Nonverbal communication in Advertising . Eds. S.Hecker and D.W. Stewart, 11-126

Viot, C. (2003), "Effect of Inner and Social Dimensions of Brand Image on Consumer Attitude Toward Brand Extension", The La Londe Conference in Marketing Communications and Consumer Behaviour, 2003, France, 111-124.

Wongwanitch, S. and Wiratchai, N. (2003). Thesis Advisory Approach. Bangkok: CU book Center, Faculty of Education, Chulalongkorn University. (in Thai)

Zaltman, G., Higie, R.A. (1993), "Seeing the voice of the customer: the Zaltman metaphor elicitation technique", Marketing Science Institute, Cambridge, MA, Marketing Science Institute Report Number 93-114, .

Zaltman, G., Higie, R.A., Coulter, R.H. (1995), "Seeing the voice of the customer: metaphor-based advertising research". Journal of Advertising Research, Vol. 35 No.4, pp.35-51.

Zielske, Hubert A. (1982), “Does Day-after Recall Penalize Feeling Ads?”. Journal of Advertising Research, 22 (1), 19.

17



รปแบบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพ ทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน

Entrepreneur’s Labor Demand Model for Each Professions that Able to Transfer Skilled Labor Freely in ASEAN

กญญามน อนหวาง1 เยาวลกษณ นาควเชยร2 อดม สมบรณผล3

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาลกษณะความรความเขาใจและความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน เพอหาความสมพนธและเพอหารปแบบระหวางความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน ประชากร คอ ผประกอบอตสาหกรรมการผลตและอตสาหกรรมจากนคมอตสาหกรรมและธรกจการบรการในประเทศไทย 4 ภาค ในการเลอกกลมตวอยางใชวธการเลอกแบบความนาจะเปน โดยใชการสมตวอยางแบบหลายขนตอน การสมแบบแบงกลมแบงประชากรออกตามพนท 4 ภาคและสมตวอยางรายชอกลมอตสาหกรรมการผลตทาการจบรายชอ และเลอกกลมอตสาหกรรมการบรการเลอกจากรายชอจากจงหวด 4 ภาค 16 จงหวด ทาการศกษาระยะท 1 สารวจเพอหาองคประกอบรวม 360 คนสาหรบระยะท 2หารปแบบและตรวจสอบเพอยนยนรปแบบความตองการของผประกอบการดานวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน จากผเกยวของ 30 คน จากผลการวจย ความคดเหนเกยวกบลกษณะความรความเขาใจเกยวกบวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนในกลมอตสาหกรรมการผลต อาชพวศวกรรม อาชพสถาปนก อาชพนกบญชพบวามความรความเขาใจเกยวกบการปฏบตตามขอกาหนดของสภาสถาปนกและวศวกรรมอาเซยน กลมอตสาหกรรมการบรการพบวา มความรความเขาใจเกยวกบงานและคณสมบตแผนกอาหารและเครองดม ดานการบญชพบวามความรความเขาใจเกยวกบการวเคราะห ออกแบบระบบสารสนเทศทางการบญช จากการทดสอบความสมพนธสมประสทธสหสมพนธเพยรสนพบวา ความรความเขาใจตอวชาชพกบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนมความสมพนธทศทางเดยวกน ในระดบปานกลาง สาหรบผลการตรวจสอบองคประกอบความตองการวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรประชาคมอาเซยนของกลมการผลตพบวามความเหมาะสมระดบมากทสดในดานความสามารถทางเทคนคและการปฏบตหนาท สาหรบกลมทองเทยวและโรงแรมไดแกทกษะวชาชพและภาษาองกฤษในระดบทจะสามารถปฏบตงานไดอยางชานาญ และกลมบญชไดแกพฒนาทกษะฝมอใหสามารถปรบตวเขากบมาตรฐานการทางานทเปนสากล คาสาคญ : ความตองการแรงงาน, ผประกอบการตอวชาชพ, การยายแรงงานฝมออยางเสร

Abstract

The purposes of this research are to study the understanding style and the labor demand of entrepreneur for each professions that able to transfer skilled labor freely in ASEAN, to look for relationship and the formation among labor demand of entrepreneurs for each professions that

1 รองศาสตราจารย ดร. หลกสตรบรหารธรกจดษฏบณฑต สาขาวชาการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเวสเทรน 2 มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย 3 อาจารยประจาคณะบรหารธรกจและรฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยเวสเทรน

18



able to transfer skilled labor freely in ASEAN. The population is entrepreneur of manufacture

industry, industrial estates, and service businesses in four regions of Thailand. The sample was selected by using the probability, multi-stage sampling, random sampling each 4 regions, lucky draw from manufacture industry lists, and select the service industry selected from 16 provinces from four regions. Phase 1, survey to find out the total 360 people. Phase 2, find the model and verify the entrepreneur’s labor demand model for each professions that able to transfer skilled labor freely in ASEAN, from the 30 people involve. According to the research, the opinion understanding style about the professions that able to transfer skilled workers freely in ASEAN in the manufacture industry, architects, accountants, professional engineering career that has a deep understanding to follow the operational requirements of the architects and engineering in ASEAN. The service industry group was found that they have a deep understanding in career and the property of food and beverage department. The accountings were found that they have understanding about the analysis accounting information systems. The correlation test, Pearson’s correlation coefficients found that understanding for each professions and labor demand of entrepreneur for each professions that skilled workers can be transferred freely in ASEAN have relationship at average level. The test result, the element professional demand for transferring skilled workers freely in ASEAN of manufacturing group found that has the most appropriate level of technical ability and duty. For the tourism sector, and hotels including professional and English skills to be able to perform skillfully, and group accounts include developing skills to adapt to the universal working standards. Keywords : Labor demand ,Entrepreneur for each professions ,Transfer skilled labor freely

ความสาคญของปญหา ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) ใหความสาคญ ในการเสรมสรางความแขงแกรงทางเศรษฐกจรวมกนอยางตอเนอง หลงจากการดาเนนการไปสการจดตงเขตการคาเสรอาเซยนหรออาฟตา (ASEAN Free Trade Area: AFTA) ไดบรรลเปาหมายในป 2546 ทประชมสดยอดอาเซยน (ASEAN Summit) ครงท 8 เมอเดอนพฤศจกายน 2545 ไดเหนชอบใหอาเซยนกาหนดทศทางการดาเนนงานเพอมงไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) ซงมลกษณะคลายคลงกบประชาคมเศรษฐกจยโรป (European Economic Community: EEC) และใหอาเซยนปรบปรงกระบวนการดาเนนงานภายในของอาเซยนใหมประสทธภาพ

19



มากยงขนในการประชมสดยอดอาเซยนในป 2546 ผนาอาเซยนไดออกแถลงการณ Bali Concord II เหนชอบใหมการรวมตวไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนหรอ AEC ภายในป 2563 รวมทงใหความสาคญอยางยงในการมงพฒนาไปสการเปนประชาคมอาเซยนในป 2558 มกฎบตรอาเซยน ซงถอเปนธรรมนญฉบบแรกของอาเซยนในรอบ 40 ปและใหเรงรด การรวมกลมเพอเปดเสรสนคาและบรการสาคญ 11 สาขา (Priority sectors) ไดแก การทองเทยว การบน ยานยนต ผลตภณฑไม ผลตภณฑยาง สงทอ อเลกทรอนกส สนคาเกษตร ประมง เทคโนโลยสารสนเทศและสขภาพ ประเทศไทยถอเปนผรเรมและผนาในบทบาทของอาเซยนในดานตางๆ รวมถงการรเรมผลกดนใหเกด AEC ขน โดยทกๆ รฐบาลทผานมาไดดาเนนนโยบายทสนบสนนกจกรรมของอาเซยนมาโดย จะเหนไดวารฐบาลใหความสาคญกบการเตรยมความพรอมเพอเขาส AEC ในป 2558 โดยจดใหเปนเรองเรงดวนทตองไดรบการสนบสนนอยางเตมรปแบบ จงพบวาในปจจบน หนวยงานทงภาครฐ เอกชน ประชาชน ทกภาคสวน ทกองคาพยพตางมความตนตวเพอหาความรความเขาใจ และสารวจตนเองเพอนาไปสการเตรยมความพรอมในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน อยางไรกตามเมอมการเปดเสรใน 5 สาขา ประกอบดวย สนคา บรการ การลงทน แรงงานฝมอ และเงนทนในภมภาคอาเซยนสงทตามมาคอการหลงไหลจากทหนงไปสอกทหนง ซงกอนการเปดเสรนนแตละประเทศโดยเปรยบเทยบรายอตสาหกรรมมความโดดเดนไมเทากน และระดบการปกปองธรกจภายในประเทศของแตละชาตสมาชกกอนการเปดเสรกมไมเทากน แตทงนความสามารถในการสรางผลกาไรจะเปนตวแปรหนงทสงผลตอความ สามารถในการแขงขนหรอความอยรอดของแตละองคกรในแตละประเทศ ซงเมอตองแขงขนกนโดยเสร ผทมความสามารถทากาไรไดสงกวายอมเหนอกวาคแขง แตทงนยงตองพจารณาตวแปรอนๆ อกหลายอยางทนาไปสการปรบสมดลเชงแขงขนของธรกจ ไมวาจะเปนความไดเปรยบเรองวตถดบ แรงงาน เทคโนโลย นวตกรรม ภาษา ความเขาถงตลาด ซงทกๆ ธรกจจาเปนจะตองมการปรบตวใหทนตอความเปลยนแปลงน เพอใหสามารถอยรอดตอไปได การเคลอนยายแรงงานเสรอาเซยนจะมผลเปนทางการโดยอาเซยนมกลไกขอตกลงยอมรบรวมคณสมบตนกวชาชพ หรอ MRA (ASEAN Mutual Recognition Arrangement) เปนคณสมบตขนตนของแรงงานฝมอในสาขาตาง ๆ ทประเทศสมาชกอาเซยนยอมรบรวมกน ซงจะชวยใหนกวชาชพอาเซยนสามารถเขาไปทางานในประเทศสมาชกไดสะดวกมากขน โดยไมตองผานขนตอนการตรวจสอบคณสมบตพนฐาน แตยงคงตองดาเนนการขนตอนการเขาเมองอยางถกตองตามขอกาหนดของประเทศนน ๆ สาหรบประเทศไทยไดลงนามขอตกลงยอมรบรวมคณสมบตนกวชาชพแลว 7 สาขา คอ แพทย ทนตแพทย พยาบาล นกบญช วศวกร สถาปนก ชางสารวจ สวนวชาชพทองเทยวอาเซยน ซงเปนอกหนงสาขาทอาเซยนใหความสาคญ และสมาชก 9 ประเทศในอาเซยนมการลงนามขอตกลงยอมรบรวมฯ เมอป 2552 โดยไทยเปนประเทศเดยวทยงไมไดลงนาม เนองจากตดเงอนไขตองผานการพจารณาของรฐสภาตามรฐธรรมนญของประเทศ แตในฐานะประเทศสมาชกอาเซยน ไทยไมอาจหลกเลยงการเปดเสรอาเซยนได หนวยงานทเกยวของจงดาเนนการเตรยมพรอมมาเปนลาดบ และปจจบนไดจดทามาตรฐานสมรรถนะ (Competency standard) และหลกสตรอบรมเพอรองรบสมรรถนะขนพนฐาน

20



ของบคลากรทประกอบวชาชพทองเทยวใน 32 ตาแหนง เสรจเรยบรอยแลว อกทงยงมความละเอยดมากกวามาตรฐานท MRA กาหนด ในขณะทคนไทยสามารถไปทางานในประเทศอาเซยนไดอยางเสรนน สภาวชาชพ หรอหนวยงานทเกยวของกบการดแลมาตรฐานของอาชพทง 7 นนคงตองมการดาเนนการอยางเขมแขงรดกมเปนอยางมาก เพอรกษามาตรฐานของผจบวชาชพในสาขาอาชพนนๆในไทยใหคงเดมหรอยกระดบใหสงขนไปอก ปองกนมใหเกดการออนดอยในเรองมาตรฐานขององคกรในการผลตคน บางแหงทอาจใชโอกาสนเพมรายไดในการเรงผลตคนในวชาชพเหลานนจานวนมากเพอตอบสนองตลาดทใหญขน มฉะนนอาจสงผลกระทบทางลบโดยรวม อกปญหาทอาจตามมาคอ บางวชาชพไทยเรมจะเขาสวกฤตการขาดแคลนอาจารย เชน ทนตแพทย ถาแกปญหาไมทนทวงทในเวลาอกสามถงหาปขางหนา ไทยจะมปญหาเรองการสรางบคลากรรนใหมในสายวชาชพทนตแพทย ขณะเดยวกนตองระวงดแลในเรองมาตรฐานของคนจากประเทศตางๆในอาเซยนทเขามาประกอบอาชพทง 7 อาชพในไทยดวยเชนกน เพราะอาจจะมผมาจากประเทศอนทมาประกอบอาชพในไทยมปญหาความออนดอยในเรองมาตรฐาน ซงถาดแลไมรอบคอบรดกมอาจกอเกดผลกระทบกบสงคมไทยในทางลบและอาจสงผลตอปญหาการประกอบอาชพของคนไทยเอง แตอยางไรกตาม ในภาพรวม สงคมไทยกาลงเขาสภาวะสงคมผสงอาย จานวนคนในวยทางานกาลงลดลงอยางมนยสาคญ มขอมลวาอกประมาณสบปขางหนา สดสวนคนในวยทางานจะตากวาประชากรผสงอายมาก โดยเฉพาะแรงงานฝมอในกลมอาชพทง 7 นน ผทจบจากสายวชาชพดงกลาวจะประกนไดวาไมนาจะมใครทตกงานเพราะมตลาดใหญมากรองรบทงในไทยและในประเทศอาเซยน ขอตกลง เคลอนยายแรงงานเสรในกลมประเทศอาเซยนทง 7 อาชพในป 2015 (2558) แมจะเปนโอกาสของคนไทยในสายวชาชพดงกลาว แตกมจดทตองระวงดานการทคนไทยไปทางานยงประเทศอน และการทคนประเทศอนมาทางานประเทศไทย ในสวนของผลกระทบดานการเปดเสรแรงงานฝมออาจทาใหมการเคลอนยายแรงงานจากประเทศทใหคาตอบแทนตาไปยงประเทศทใหคาตอบแทนสงกวา การไหลเขา-ออกแรงงานจานวนมากอาจสงผลใหตลาดแรงงานในประเทศมความไมแนนอนและอาจเกดปญหาขาดแคลนแรงงานฝมอในประเทศคาตอบแทนของแรงงานไทยยงตากวาสงคโปรและมาเลเซยได ซงอาจกระทบตอไปยงภาคอตสาหกรรม ภาคธรกจ และเศรษฐกจของประเทศได การแขงขนของตลาดแรงงานในประเทศจะมทวความเขมขนมากขน การไหลเขาของแรงงานตางชาตทเพมขน จะยงชวงชงตาแหนงงานไปจากแรงงานไทยมากขนตามไปดวย โดยเฉพาะแรงงานไทยทเสยเปรยบในดานทกษะภาษาองกฤษเพราะแรงงานตางดาวเขามาแยงงานคนไทยทา ในความเปนจรงอาเซยนตกลงกนทจะเปดเสรเฉพาะแรงงานวชาชพ หรอแรงงานทกษะสง (Skilled labour) เพยง 8 วชาชพเทานน ไดแก แพทย ทนตแพทย พยาบาล วศวกร สถาปนก นกสารวจ นกบญช และบคลากรวชาชพทองเทยว ไมไดเปดเสรแรงงานทกระดบ ทสาคญยงไมมนโยบายการเปดเสรแรงงานไรทกษะ แตปจจยสาคญอกประการ คอ กลไกตลาดในยคโลกาภวตน คอ การลงทนตาง ๆ โดยเฉพาะในภาค อตสาหกรรมจะเนนกระจายไปยงประเทศทมปจจยเออตอการลดตนทนการผลต โดยเฉพาะอยางยงคาแรงงานซงการทประเทศไทยมความพรอมของปจจยพนฐานทาใหมการยายฐานการผลตของอตสาหกรรมหลายประเภทมายงประเทศไทย ซงประเดนดงกลาวขางตนเปนสงทนาสนใจศกษาถงการเตรยมความพรอมของแรงงานไทยมฝมอ 8 วชาชพวาจะมความพรอมมากนอยเพยงใด

21



คณะผวจยมความสนใจทจะทาการคนควา ศกษา ความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน ในมมมองของผประกอบการ เพอเปนฐานขอมลสาหรบแรงงานไทย นาไปใชประกอบการตดสนใจในการเดนทางไปทางานยงประเทศสมาชก ซงในการวจยครงนจะสามารถนาไปประยกตใชเพอพฒนาและเพมโอกาสการถกจางงานของบคลากร รวมทงใชเปนแนวทางในการกาหนดทศทางการวางแผนการเปดหลกสตร การพฒนาหลกสตรเพอเขาสประชาคมอาเซยนตอไป รวมทงเปนฐานขอมลในการตดสนใจดานการพฒนาบคลากรดานแรงงานขององคกรตาง ๆ ของประเทศไทยตอไป

วตถประสงคของงานวจย 1. เพอศกษาลกษณะความรความเขาใจและความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน

2. เพอเหาความสมพนธระหวางความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนกบความรความเขาใจดานวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน

3 เพอหารปแบบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน ขอบเขตของงานวจย 1. ขอบเขตดานประชากร ไดแก ผ ประกอบการในกลมอตสาหกรรมทเกยวของกบกลมประเทศอาเซยน 2. ขอบเขตดานเนอหา ไดแก แนวคดและทฤษฎดานการเคลอนยายแรงงาน วชาชพของแรงงานฝมออยางเสร 8 วชาชพ แนวคดเกยวกบประชาคมอาเซยน แนวคดเกยวกบอตสาหกรรมการผลตและการบรการ

กรอบแนวคดในการวจย

จากการศกษาแนวคดและทฤษฎดานแรงงานฝมอ การเปดเสรตลอดจนประชาคนเศรษฐกจอาเซยนเบองตน คณะผวจยพบวา สงทสาคญในการศกษาเพอเปนแนวทางในการเขาสตลาดแรงงานไดอยางเสรและมศกยภาพ ควรมการศกษาถงความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน เพอเปนทศทางในการสรางรปแบบการพฒนาศกยภาพของแรงงานตามความตองการของอาชพตอไป คณะผวจยจงนาแนวทางของแนวคด ทฤษฎและผลงานวจยตางๆมาสรางกรอบการวจย ดงน แนวคดและทฤษฎเกยวกบความตองการ ทฤษฎสองปจจย ของเฮอรซเบอรก (Herzberg) (Robbins & Coulter, 2002, p. 427; พนฤด สวรรณพนธ และคณะ, 2556)

22



แนวคดเกยวกบการยายถน แนวคดการยายถนระหวางประเทศของ Massey กระแสทศทางและแนวโนมของการยายถนระหวางประเทศ ทงประเทศผสงและผรบ Stark (1991, Massey et. al, 1993) แนวคดตลาดแรงงานแบบทวลกษณ (Dual labour market Piore (1997, as cited in Massey et. al , 1993) ทศทางแนวโนมการเคลอนยายแรงงานตางดาวในกลมอาเซยนของ Massey et al., (1993) และการเปนตลาดและฐานการผลตเดยวกน (กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ, 2556) แนวคดและทฤษฎเกยวกบอาชพ ทฤษฎพฒนาการดานอาชพของทดแมนและโอฮารา (Tiedeman and O’ Hara’s Theory of Career Development) (สถาบนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยภาคกลาง, 2555, น. 43) สถานการณการวางงาน การเลกจางและความตองการแรงงาน (ศนยขอมลขาวสารอาเซยน กรมประชาสมพนธ, 2557; กองวจยตลาดแรงงาน กรมการจดหางาน, 2559; กรมแรงงาน, 2559) งานวจยทเกยวของ ของ วชร ศรคา (2557) การศกษาระดบจลภาค เรองรปแบบการยายถนของแรงงานจากเวยดนาม เขามาทางานในประเทศไทย; มงคลรตน กอนเครอ, มนสการ ชยวบลยผล, และสนาร จลพนธ (2557) ศกษาความพรอมของนกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนครกบการเขาสตลาดแรงงานประชาคมอาเซยน; ธรนย อนทรบว (2555) ศกษาเรอง ผลกระทบจากการเปดเสรอาเซยน (AEC): ศกษากรณการเคลอนยายแพทย ;ปรชญา ชมนาเสยว (2555) ศกษาเรองความพรอมในการเรยนรดวยตนเองของนกศกษามหาวทยาลยรามคาแหงสการเปนประชาคมอาเซยน; และ ณฐพงษ อมสมย (2558) ศกษาความตองการบคลากรดานอาชวศกษาภายหลงการรวมกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซย

23



ตวแปรอสระ

ภาพท 1 กรอบแนวคด

วธวจย ประชากร คอ ผประกอบอตสาหกรรมการผลตและอตสาหกรรมการบรการใน 77 จงหวด ทเกยวของกบอาชพวศวกร (Engineering services) อาชพสถาปนก (Architectural services) อาชพนกบญช (Accountancy Services) อาชพการบรการ/การทองเทยว (Tourism) ในการเลอกกลมตวอยาง ผวจยใชวธการเลอกแบบความนาจะเปน (Probability sampling) โดยใชการสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-stage random sampling) (บญเรยง ขจรศลป, 2543) การสมแบบแบงกลม (Cluster (area) random sampling) เปนการสมตวอยางโดยแบงประชากรออกตามพนท 4 ภาค คอ ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง ภาคใต และสมตวอยางรายชอกลมอตสาหกรรมการผลตจบรายชอจากนคมอตสาหกรรมในประเทศไทย และเลอกกลมอตสาหกรรมการบรการเลอกจากรายชอจงหวด 4 ภาค 16 จงหวด ขนท 2 การสมตวอยางแบบงาย (Simple random sampling) ดวยการจบสลาก (Lottery method) เลอกกลมตวอยางจากรายชอกลมอตสาหกรรมการผลตและการบรการจากจงหวดทอยใน 4 ภาคของประเทศไทย ภาคละ 4 จงหวด กลมอตสาหกรรมการผลต 180 ราย กลมอตสาหกรรมการบรการ 180 ราย รวม 360 ราย เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลใน

ตวแปรตาม

ความตองการแรงงานของผประกอบการทตอวชาชพทสามารถ

ยายแรงงานฝมออยางเสร ในประชาคมอาเซยน

ความรความเขาใจของผประกอบการ ตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมอ

อยางเสรในประชาคมอาเซยน

ขอมลพนฐาน ของผประกอบการในอตสาหกรรมของ

กลมประเทศอาเซยนทเกยวของ กบการจางงาน

รปแบบความตองการของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสร ในประชาคมอาเซยน

24



ขนตอนนเปนแบบสอบถาม ซงม 3 ตอนคอ ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผประกอบการอตสาหกรรมการผลตและอตสาหกรรมการบรการของผตอบแบบสอบถามซงมลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (check list) ไดแก เพศ อาย ประสบการณการทางาน ระดบการศกษา ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบความคดเหนเกยวกบความรความเขาใจดานวชาชพของแรงงานฝมอทเปดเสรประเทศอาเซยน มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา ชนด 5 มาตราวด ทงนการสรางเครองมอทใชรวบรวมขอมลมขนตอน สรางแบบสอบถาม นาแบบสอบถามทสรางขนเสนอผทรงคณวฒ 3 ทานเพอพจารณาความถกตองและเหมาะสม นาแบบสอบถามทผานการพจารณา ไปใหผเชยวชาญ จานวน 5 ทานเพอตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (content validity) ของแบบสอบถามแลวนามาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (Index of item objective congruence) ระหวางขอคาถามกบเนอหา จากผลการวจยการตรวจสอบคณภาพไดคาดชนมความสอดคลองกนท 0.96 นาแบบสอบถามทผานเกณฑคาดชนทไมตากวา 0.50 แลวนาไปทดลองใช (Try-out) กบกลมตวอยางทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางจรง จานวน 30 ราย แลวนามาตรวจสอบคาความเชอมน (Reliability) โดยวธหาความเชอมน ใชสตรหาคาสมประสทธ Cronbach’s Alpha โดยใชเกณฑสมประสทธแอลฟา (Alpha coefficient) ตามท Jump (1978) ไดเสนอแนะเปนเกณฑการยอมรบไวท คา α ตงแต 0.7 ขนไป และจากผลการวจยพบวา ในภาพรวมไดคาสมประสทธแอลฟา (Alpha coefficient) α = 0.844 และในตวแปรความรความเขาการยายแรงงานอยางเสร ไดคาสมประสทธแอลฟา (Alpha coefficient) α =0.789 และตวแปรความตองการเคลอนยายแรงงานของผประกอบการ α =0.900 ระยะท 1 สารวจเพอหาองคประกอบ 1. ขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม 2. ความคดเหนเกยวกบความรความเขาใจเกยวกบวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน 3. ความคดเหนเกยวกบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน 4. การทดสอบสมมตฐานเปรยบเทยบความรความเขาใจเกยวกบวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนกบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพ ทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน 5. ขอเสนอแนะเกยวกบปญหาและแนวทางแกปญหา เกยวกบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน ระยะท 2 หารปแบบและตรวจสอบเพอยนยนรปแบบความตองการของผประกอบการดานวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน

สรปผลวจย จากการวจยขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม พบวา มการศกษาระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 64.10 ม และมประสบการณในการทางาน มากกวา 10 ป คดเปนรอยละ 70.26 ความคดเหนเกยวกบลกษณะความรความเขาใจเกยวกบวชาชพทสามารถยายแรงงาน

25



ฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน: สาหรบกลมอตสาหกรรมการผลต (อาชพวศวกรรม อาชพสถาปนก อาชพนกบญช) พบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลย 3.86 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ สรปผลเปนรายดานไดดงน อนดบ 1 ไดแก มความรความเขาใจเกยวกบการปฏบตตามขอกาหนดของสภาสถาปนกและวศวกรรมอาเซยนอยในระดบมาก มคาเฉลย 4.18 อนดบ 2 ไดแก มความรความเขาใจเกยวกบอาชพวศวกรรมจะตองไดรบใบรบรองจากผมอานาจกากบดแลดานของประเทศบานเกด และไมมประวตการกระทาผดอยางรายแรง มคาเฉลย 4.07 อนดบ 3 ไดแก มความรความเขาใจเกยวกบวศวกรวชาชพอาเซยนจะมสทธสมครตอผมอานาจกากบดแลดานวชาชพตางดาวจดทะเบยน มคาเฉลย 4.06 ผลวจยดานความคดเหนเกยวกบลกษณะความรความเขาใจเกยวกบวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน: สาหรบกลมอตสาหกรรมการบรการ: (ธรกจทองเทยว ธรกจโรงแรม) พบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลย 4.04 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ สรปผลเปนรายดานไดดงน อนดบ 1 ไดแก มความรความเขาใจเกยวกบงานและคณสมบตแผนกอาหารและเครองดม มคาเฉลย 4.33 อนดบ 2 ไดแก มความรความเขาใจเกยวกบธรกจโรงแรมและธรกจบรษทนาเทยวในดานความสมพนธกน มคาเฉลย 4.32 อนดบ 3 ไดแก มความรความเขาใจเกยวกบงานและคณสมบตผจดการโรงแรม มคาเฉลย 4.31 ผลวจยดานระดบความรความเขาใจเกยวกบวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสร ในประชาคมอาเซยน: ดานการบญชพบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลย 3.84 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ สรปผลเปนรายดานไดดงน อนดบ 1 ไดแก มความรความเขาใจเกยวกบการวเคราะห ออกแบบระบบสารสนเทศทางการบญช มคาเฉลย 4.02 อนดบ 2 ไดแก มความรความเขาใจเกยวกบการคดเลอกคณสมบตของนกบญช มคาเฉลย 3.99 อนดบ 3 ไดแกมความรดานการศกษาเพอจดทาและพฒนาระบบบญช มคาเฉลย 3.97 จากการทดสอบความสมพนธสมประสทธสหสมพนธเพยรสน พบวา ความรความเขาใจตอ วชาชพกบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสร ในประชาคมอาเซยนมความสมพนธในทศทางเดยวกนโดยมคาสมประสทธสหสมพนธ ระดบปานกลาง (R=.464 - .690) อยางมนยสาคญทางสถตท .01 ดงน การมความรความเขาใจเกยวกบวศวกรวชาชพอาเซยนจะมสทธสมครตอผมอานาจกากบดแลดานวชาชพตางดาวจดทะเบยนกบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน (R=.690) และพบวาความสมพนธระหวางความรความเขาเกยวกบวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน: สาหรบกลมอตสาหกรรมการบรการ: ธรกจทองเทยว ธรกจโรงแรมกบความตองการแรงงานของผประกอบการมความสมพนธในทศทางเดยวกนโดยมคาสมประสทธสหสมพนธ ระดบปานกลาง (R=.320 - .716) อยางมนยสาคญทางสถตท .01 ดงน มความรความเขาใจเกยวกบการจดการแหลงทองเทยวทางวฒนธรรม (R=.716) สาหรบความสมพนธระหวางความรความเขาเกยวกบวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนดานบญชกบความตองการแรงงานของผประกอบการมความสมพนธในทศทางเดยวกนโดยมคาสมประสทธสหสมพนธ ระดบปานกลาง (R=.506 - .689) อยางมนยสาคญทางสถตท 0.01 ดงน

26



มความเขาใจเกยวกบบญชประชาชาตดานทองเทยว เปนเครองมอทางสถตทใชในการวดผลกระทบของการทองเทยวทมตอระบบเศรษฐกจของประเทศ (R=.689) ความรความเขาใจเกยวกบการกาหนดใหนกบญชอาชพแสดงใหเหนวามความสามารถในการประกอบวชาชพ (R=.626) ผลการตรวจสอบเพอหาความเหมาะสมและเพอยนยนความเหมาะสมของรางรปแบบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนผลการตรวจสอบเพอหาความเหมาะสมขององคประกอบความตองการวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรประชาคมอาเซยน อยในระดบมากทสด ( X =3.97, S.D = 0.69) เมอพจารณาเปนรายองคประกอบ พบวา ความสามารถดานเทคนคและการปฏบตหนาท มประสบการณการทางานอยในระดบมากเปนอนดบแรก ( X = 4.02, S.D = 0.76) สาหรบความตองการของผประกอบการทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน ธรกจทองเทยว และโรงแรม มคาเฉลยระดบมาก (X =3.91, S.D = 0.67) จากการแสดงความคดเหนของผทรงคณวฒ 30 คนไดแสดงความเหนเกยวกบองคประกอบความรความเขาใจและความตองการของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนในกลมผผลตอตสาหกรรม กลมทองเทยวและโรงแรม และกลมบญช โดยพบวา ความรความเขาใจวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรประชาคมอาเซยนมความสมพนธตอความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนในกลมผผลตอตสาหกรรม อนดบแรก ไดแก ความสามารถดานเทคนคและการปฏบตหนาท มประสบการณการทางาน สาหรบกลมทองเทยวและโรงแรมไดแก มทกษะและความสามารถใชภาษาองกฤษ ในระดบทจะสามารถปฏบตงานไดอยางชานาญ และกลมบญช ไดแก พฒนาทกษะฝมอใหสามารถปรบตวเขากบมาตรฐานการทางานทเปนสากล ผลการตรวจสอบเพอหาความเหมาะสมและเพอยนยนความเหมาะสมของรางรปแบบความรความเขาใจตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนผลการตรวจสอบเพอหาความเหมาะสม พบวา องคประกอบความรความเขาใจวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรประชาคมอาเซยน อยในระดบมากทสดไดแก ความรความเขาใจวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน สาหรบกลมอตสาหกรรมการผลต ( X = 4.03, S.D = 0.82) เมอพจารณาเปนรายองคประกอบ ทมากเปนอนดบแรก มคาเฉลยระดบมาก ไดแก วศวกรวชาชพอาเซยนทมสทธสมครตอผมอานาจกากบดแลดานวชาชพตางดาวจดทะเบยน ( X = 4.26, S.D = 0.71) สาหรบ ความรความเขาวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน ธรกจทองเทยว และโรงแรม มคาเฉลยระดบมาก ( X =3.88, S.D = 0.71) เมอพจารณาเปนรายองคประกอบทมากเปนอนดบแรก มคาเฉลยระดบมาก ไดแกการจดการแหลงทองเทยว (X =4.02, S.D = 0.76) และความรความเขาใจเกยวกบวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนดานการบญชมคาเฉลยระดบมาก ( X =3.82, S.D = 0.85) เมอพจารณาเปนรายองคประกอบ ทมากเปนอนดบแรก มคาเฉลยระดบมาก ไดแก มความเขาใจเกยวกบระบบสารสนเทศและโปรแกรมบญช ( X = 3.94, S.D = 0.79) สามารถสรปตารางท 1 ไดดงน

27



ตารางท 1 แสดงรปแบบความตองการของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมอ อยางเสรในประชาคมอาเซยนดานความตองการคณลกษณะ

กลมอตสาหกรรมการผลต กลมธรกจทองเทยวและโรงแรม

กลมบญช

1. ความสามารถดานเทคนคและการปฏบตหนาท มประสบการณการทางาน

1. มทกษะและความสามารถใชภาษาองกฤษ ในระดบทจะสามารถปฏบตงานไดอยางชานาญ 1. พฒนาทกษะฝมอใหสามารถปรบตวเขากบมาตรฐานการทางานทเปนสากล

2. มความขยน อดทน ทางานทนอกเหนอ จากหนาทรบผดชอบ

2. พฒนาทกษะฝมอใหสามารถปรบตวเขากบมาตรฐานการทางานทเปนสากล 2. การพฒนาความรอยางตอเนองทางวชาชพและการประเมนความสามารถทางวชาชพ

3. มความสามารถในการทางานรวมกบผอน 3. มความสามารถในการทางานรวมกบผอน 4. ดานจรยธรรมและทศนคตทดตอวชาชพ 4. ดานจรยธรรมและทศนคตทดตอวชาชพ 5. มทกษะการทางานไดหลากหลาย

5. มทกษะการทางานไดหลากหลาย 5. มทกษะและความสามารถใชภาษาองกฤษ ในระดบ ทจะสามารถปฏบตงานไดอยางชานาญ

กลมอตสาหกรรมการผลต การทองเทยวและโรงแรม การบญช มคณสมบตทเหมอนกนไดแก ดานจรยธรรมและทศนคตทดตอวชาชพ มทกษะการทางานไดหลากหลาย สรางความสามารถในการทางานรวมกบผอน โดยเฉพาะการทางานกบผคนตางวฒนธรรม สาหรบกลมธรกจทองเทยวและโรงแรมและกลมบญชเปนคณสมบตทมความตองการใหมขน ไดแก การพฒนาทกษะฝมอ ใหสามารถปรบตวเขากบมาตรฐานการทางานทเปนสากล มทกษะและความสามารถใชภาษาองกฤษ ในระดบทจะสามารถปฏบตงานไดอยางชานาญ อภปรายผล จากผลการวจย ความคดเหนเกยวกบลกษณะความรความเขาใจเกยวกบวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน: สาหรบกลมอตสาหกรรมการผลต อาชพวศวกรรม อาชพสถาปนก อาชพนกบญช พบวา มความรความเขาใจเกยวกบการปฏบตตามขอกาหนดของสภาสถาปนกและวศวกรรมอาเซยน อยในระดบมาก มคาเฉลย 4.18 กลมอตสาหกรรมการบรการธรกจทองเทยว ธรกจโรงแรม พบวา มความรความเขาใจเกยวกบงานและคณสมบตแผนกอาหารและเครองดม มคาเฉลย 4.33 ดานการบญชพบวา มความรความเขาใจเกยวกบการวเคราะห ออกแบบระบบสารสนเทศทางการบญช มคาเฉลย 4.02 จากผลวจยดงกลาว มความสอดคลองกบ สรมล วรชณ (2558) ความตองการ แรงงานของผประกอบการอตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ กรณศกษานคมอตสาหกรรม อญธาน

28



มจดประสงคการวจยเพอศกษาแรงงานทพงประสงคของผประกอบการในนคมอตสาหกรรม อญธาน ศกษาคณลกษณะแรงงานทพงประสงค และศกษาสาเหตททาใหเกดความตองการแรงงานในนคมอตสาหกรรมอญธาน การวจยนเปนการวจยเชงคณภาพ เกบรวบรวมขอมลดวยวธการสมภาษณ ทาการเกบขอมลจากผใหขอมลหลก คอ พนกงานฝายทรพยากรบคคลซงเปนตวแทนของผประกอบการ อญมณและเครองประดบ จานวน 15 คน ผลการศกษา พบวา แรงงานทพงประสงคไดแก ชางฝง ชางแตง และชางขด คณลกษณะแรงงานทพงประสงคของผประกอบการอตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ ไดแก แรงงานทมทกษะประสบการณในการทางาน แรงงานทมความซอสตยสจรตและแรงงานทสามารถสรางสรรคผลงานไดอยางประณตมความงดงาม สาเหตททาใหเกดความตองการแรงงานของผประกอบ ไดแก การโยกยายงานไปสสถานประกอบการใหมเพอใหคาจางสงขน แรงงานเดมทมประสบการณเกษยณอายการทางาน และไมมการฝกฝนแรงงานรนใหมเขามาทดแทน จากการทดสอบความสมพนธสมประสทธสหสมพนธเพยรสน พบวา ความรความเขาใจตอวชาชพกบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสร ในประชาคมอาเซยนมความสมพนธในทศทางเดยวกนโดยมคาสมประสทธสหสมพนธ ระดบปานกลาง ทงในดานการมความรความเขาใจเกยวกบวศวกรวชาชพอาเซยนจะมสทธสมครตอผมอานาจกากบดแลดานวชาชพตางดาวจดทะเบยนกบความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน และพบวาความสมพนธระหวางความรความเขาเกยวกบวชาชพของกลมอตสาหกรรมการบรการ ธรกจทองเทยว ธรกจโรงแรมกบความตองการแรงงานของผประกอบการมความสมพนธในทศทางเดยวกนโดยมคาสมประสทธสหสมพนธ ระดบปานกลาง โดยมความรความเขาใจเกยวกบการจดการแหลงทองเทยวทางวฒนธรรม สาหรบความสมพนธดานบญชกบความตองการแรงงานของผประกอบการมความสมพนธในทศทางเดยวกนโดยมคาสมประสทธสหสมพนธ ระดบปานกลาง และพบวา มความเขาใจเกยวกบบญชประชาชาตดานทองเทยว เปนเครองมอทางสถตทใชในการวดผลกระทบของการทองเทยวทมตอระบบเศรษฐกจของประเทศความรความเขาใจเกยวกบการกาหนดใหนกบญชอาชพแสดงใหเหนวามความสามารถในการประกอบวชาชพ จากผลการวจยดงกลาว สอดคลองกบผลวจยของวราภรณ ศรบญ (2556) ไดศกษาความตองการแรงงานของผประกอบการในจงหวดเพชรบร ผลการศกษาพบวา ความตองการแรงงานของผประกอบการพจารณาจากบคลกภาพ ความรความสามารถ และคณธรรมจรยธรรม คณลกษณะทตองการ ไดแก แรงงานทมบคลกภาพทด มเชาวปญญา กลาคดกลาตดสนใจ มความรเชงวชาการ มความสามารถทางภาษาองกฤษ การใชคอมพวเตอร มทกษะในการประสานงาน ทกษะการในการตดตอสอสาร มความตรงเวลา มความรบผดชอบ มความละเอยดรอบคอบ และมความซอสตยสจรต และสอดคลองกบผลวจยของมนตร อธรตนชย (2554) ศกษาปจจยทมผลตอความตองการแรงงานของผประกอบการธรกจอาหารทะเลแชเยอกแขง โดยเกบขอมลจากผประกอบการ ผบรหาร และเจาหนาทของสถานประกอบการ สมภาษณเชงลก จานวน 23 แหง ผลวจยพบวา ปจจยดานแรงงาน คอ ปญหาการขาดแคลนแรงงาน ปญหาคาจางแรงงานตา ปญหาความประพฤตสวนตวและปญหาการประสานงานกบหนวยงานของรฐทเกยวของเปนปจจยทมผลกระทบตอความตองการจางแรงงานในภาคอตสาหกรรม

29



อาหารทะเลแชเยอกแขงทาใหผประกอบการมความตองการแรงงานตางชาตมากขน แตแรงงานตางชาตอาจสรางปญหาในระยะยาวได จากการวจยความคดเหนของผทรงคณวฒ 30 คน พบวา ความรความเขาใจวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรประชาคมอาเซยนมความสมพนธตอความตองการแรงงานของผประกอบการตอวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยนในกลมผผลตอตสาหกรรม อนดบแรก ไดแก ความสามารถดานเทคนคและการปฏบตหนาท มประสบการณการทางาน สาหรบกลมทองเทยวและโรงแรม ไดแก มทกษะและความสามารถใชภาษาองกฤษ ในระดบทจะสามารถปฏบตงานไดอยางชานาญ และกลมบญช ไดแก พฒนาทกษะฝมอใหสามารถปรบตวเขากบมาตรฐานการทางานทเปนสากล และพบวา องคประกอบความรความเขาใจวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรประชาคมอาเซยน อยในระดบมากทสดไดแก ความรความเขาใจวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน สาหรบกลมอตสาหกรรมการผลต สาหรบดานธรกจทองเทยว และโรงแรม มคาเฉลยระดบมาก ดานการบญชมคาเฉลยระดบมาก ผลการตรวจสอบเพอหาความเหมาะสมขององคประกอบความตองการวชาชพทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรประชาคมอาเซยน อยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายองคประกอบ พบวา ความสามารถดานเทคนคและการปฏบตหนาท มประสบการณการทางานอยในระดบมากเปนอนดบแรก สาหรบความตองการของผประกอบการทสามารถยายแรงงานฝมออยางเสรในประชาคมอาเซยน ธรกจทองเทยว และโรงแรม มคาเฉลยระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของประสบสข หอมหวน และยพน กาญจนะศกดดา (2552) ศกษาความตองการแรงงานและการขาดแคลนแรงงานดานวศวกรรมศาสตรในนคมอตสาหกรรมไทย ผลการศกษา 508 แหงของสถานประกอบการในนคมอตสาหกรรม รอนละ 37.2 มการขาดแคลนวศวกร ขาดแคลนโดยเฉลย 2.60 คน ตอสถานประกอบการ สาขาเครองกล ขาดแคลนทสด คณสมบตทพงประสงคของวศวกร คอ ความชานาญดานสาขาทจบ ความขยน ความซอสตย ความอดทน ความชานาญดานคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ ความชานาญดานภาษา วนย การมใบประกอบวชาชพ มมนษยสมพนธ รเรมสรางสรรคและมลกษณะเปนผนา ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะจากงานวจย 1. จากผลการวจยดานความตองการแรงงานของผประกอบการ ควรมการพฒนาตนเองดานวชาชพเพมขนดวยการศกษาจากกลมอาเซยนถงแนวทางการพฒนาและความแตกตางกนทงดานวชาการ และการปฏบตจรงทเกยวของกบอาชพ 2. ควรมการสรางโอกาสในการพฒนาตนเองทงดานภาษาองกฤษและภาษาในอาเซยนเพอการเตรยมพรอมสการทางานในกลมอาเซยน 3. ควรมการพฒนาศกยภาพดานคณสมบตทพงประสงคของวศวกร นกบญช และนกบรการ คอ ความชานาญดานสาขาทจบ ความขยน ความซอสตย ความอดทน ความชานาญดานคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ ความชานาญดานภาษา วนย การมใบประกอบวชาชพมมนษยสมพนธ รเรมสรางสรรคและมลกษณะเปนผนา

30



ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. ควรทาวจยและทดลองการพฒนาหลกสตรอบรมดานความพรอมและการเตรยมตวสประชาคมอาเซยนเพอเปนคมอการเตรยมพรอมสประชาคมอาเซยนตอไป 2. ควรมการทาวจยเชงพฒนาและจดทามาตรฐานคณสมบตทพงประสงคของวชาชพทสามารถเคลอนยายแรงงานในกลมอาเซยนเพอเปนแนวทางการพฒนาบคลากรตอไปทงในสถาบน การศกษาและองคการทเกยวของ

เอกสารอางอง

กรมการจดหางาน. (2559). วจยตลาดแรงงาน. คนเมอ 1 มถนายน 2559, จาก http://lmi.doe.go.th/ index.php/research

กรมแรงงาน. (2559). ขอมลสารวจกาลงแรงงาน ป 2559. คนเมอ 1 มถนายน 2559, จาก http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/search_center/23project-th.htm

กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ. (2556). ASEAN Mini Book 2015. กรงเทพฯ: Page Maker Co., Ltd. การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2551). แผนการตลาดการทองเทยวป 2552. กรงเทพฯ: การ

ทองเทยว-แหงประเทศไทย. ___________. (2552). การทองเทยวเชงนเวศ. คนเมอ 21 สงหาคม 2559, จาก http://www.

http://thai.tourismthailand.org/ กตกร ดาวพเศษ, และคณะ. (2555). รปแบบการพฒนาของระบบธรกจบรการทใชปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง กรณศกษาเครอขายทางธรกจทองเทยวแบบครบวงจร. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

กศล สนทรธาดา. (2543). การยายถนไปทางานตางประเทศของแรงงานไทยในชวงหลงวกฤตเศรษฐกจ. ในคณะกรรมการสภาวจยแหงชาต สาขาสงคมวทยา การประชมวชาการระดบชาต สาขาสงคมวทยา ครงท 1. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการสภาวจยแหงชาต

ณฐพงษ อมสมย. (2558). ความตองการบคลากรดานอาชวศกษา ภายหลงการรวมกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ. 2558. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการวจยและประเมน คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต, สมทรปราการ.

ธรนย อนทรบว. (2555). ผลกระทบจากการเปดเสรอาเซยน (AEC): ศกษากรณการเคลอนยายแพทย. ภาคนพนธเศรษฐศาสตรธรกจมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตร คณะพฒนาการเศรษฐกจ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, กรงเทพฯ.

บญเรยง ขจรศลป. (2543). วธวจยทางการศกษา (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: พ.เอน.การพมพ. ประสบสข หอมหวน, และยพน กาญจนะศกดดา. (2552). งานวจยความตองการแรงงานและการ

ขาดแคลนแรงงานดานวศวกรรมศาสตรในนคมอตสาหกรรมไทย. กรงเทพฯ: คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย.

31



ปรชญา ชมนาเสยว. (2555). ความพรอมในการเรยนรดวยตนเองของนกศกษามหาวทยาลยรามคาแหง สการเปนประชาคมอาเซยน. วารสารวจยรามคาแหง ฉบบมนษยศาสตรและสงคมศาสตร, 15, 100-109.

พนฤด สวรรณพนธ, และคณะ. (2556). ทฤษฎและพฤตกรรมในองคการ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเซนตจอหน.

มงคลรตน กอนเครอ, มนสการ ชยวบลยผล, และสนาร จลพนธ. (2557). งานวจยความพรอมของนกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนครกบการเขาสตลาดแรงงานประชาคมอาเซยน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร.

มนตร อธรตนชย. (2554). งานวจยความตองการแรงงานของผประกอบการธรกจอาหารทะเลแชเยอกแขงในเขตจงหวดสงขลา. สงขลา: สานกวชาการจดการ มหาวทยาลยวลยลกษณ.

มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. (2543). โครงการงานพฒนาแบบจาลองกาลงแรงงาน การมงานทา และการวางงาน: รายงานฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ: มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

เลศลกษณ ชเลศ. (2549). การศกษาปจจยทสมพนธกบความสนใจในการประกอบอาชพอสระของนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) ในสถาบนการอาชวศกษาภาคใต. วทยานพนธ (กศ.ม.) สาขาวชาการวดผลการศกษา คณะบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยทกษณ, สงขลา.

วรรณวภา จตชย. (2542). ความตองการของบณฑตทพงประสงคของบณฑตสถาบนราชภฏตามทศนะของผประกอบการ. วทยานพนธ สาขาการบรหารจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎสวนดสต, กรงเทพฯ.

วราภรณ ศรบญ. (2556). ความตองการแรงงานของผประกอบการในจงหวดเพชรบร. วทยานพนธ สาขารฐประศาสนศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร, กรงเทพฯ.

วศน กลนจตร. (2548). การตดสนใจของแรงงานไทย กรณการเดนทางไปทางานตางประเทศ. สารนพนธ พฒนาแรงงานและสว สดการมหาบณฑต คณะส งคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, กรงเทพฯ.

วชระ ปษยะนาวน. (2556). เปดผลวเคราะหอตสาหกรรมไทยมนใจศกยภาพแขงขนรบ AEC. คนเมอ 20 กนยายน 2559, จาก http://www.thai-aec.com. วชร ศรคา. (2557). แรงงานยายถนเวยดนามในเขตเทศบาลเมองอบลราชธาน. วารสารสงคม ลม

นาโขง, 10, 139-162. ศนยขอมลขาวสารอาเซยน กรมประชาสมพนธ. (2557). ความหลากหลายทางวฒนธรรม.

คนเมอ 16 กนยายน 2559, จาก http://www.aseanthai.net/ewt_news.php?nid= 4001&filename=aseanknowledge

สถาบนพฒนาการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยภาคกลาง สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ. (2555). รายงานการวจย การพฒนาแนวทางการจดการศกษาเพอพฒนาอาชพของศนยฝกอาชพชมชนในภาคกลาง. กรงเทพฯ:

32



กระทรวงศกษาธการ. สมยศ นาวการ. (2544). การบรหารเพอความเปนเลศ (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: บรรณกจ. สานกสงเสรมธรกจบรการ กรมสงเสรมการสงออก. (2551). การสงออกของไทยป 2551. สรมล วรชณ. (2558). ความตองการแรงงานของผประกอบการอตสาหกรรมอญมณและ

เครองประดบ “กรณศกษานคมอตสาหกรรมอญธาน”. บรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการธรกจทวไป คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร, กรงเทพฯ.

สภางค จนทวานช, และคณะ. (2541). รายงานผลการวจยเบองตน เรองการยายถนของผหญงไทยไปเยอรมนน: สาเหต ชวต ความเปนอยและผลกระทบในประเทศไทย และเยอรมนน.กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

แสงแข บญศร. (2557). โครงการเฝาระวงการจดการทองเทยวเพอเสรมศกยภาพธรกจทองเทยวไทยทามกลางความเปลยนแปลง. กรงเทพฯ: กรมการทองเทยว.

อรวรรณ สลวานช. (2554). ความพรอมของนกศกษาคณะสงคมสงเคราะหศาสตรกบการเขาสตลาดแรงงานประชาคมอาเซยน. สารนพนธพฒนาแรงงานและสวสดการมหาบณฑต ภาควชาสงคมสงเคราะหศาสตร คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, กรงเทพฯ.

อเลน เพยรสน, และคณะ. (2549). งานทาทายทลมแมนาโขง การจางงานแรงงานขามชาต ในประเทศไทย: งานหนกจายนอย และไมไดรบการคมครอง. กรงเทพฯ: องคการแรงงานระหวางประเทศ.

Kast, & Rosenzweing. (1970). Organization and Management: a system approach. New York: McGraw Hill. Massey, & et al., (1993). Theories of International Migration: A Review and

Appraisal.Population and Development Review, 19, 431-466. Robbins, S. P. & Coulter, M. (2002). Management (7th ed). Upper Saddle River, NU: Prentice Hall. Tiedeman, David V., & O’Hara, Robert P. (1963). Career development: choice and

adjustment: differentiation and integration in career development. New York: College Entrance Examination Board.

33



การศกษาและสงเสรมคณลกษณะความซอสตย ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ในจงหวดฉะเชงเทรา

The Study and Enhancement the Characteristics of Honesty for Pratomsuksa 5 Students in Chachoengsao Province

จราภรณ พจนาอารยวงศ1 สรรเสรญ หนแสน2

บทคดยอ การวจยครงนมจดมงหมายเพอ 1) ศกษาคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 5 2) เพอพฒนารปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 3) เพอศกษาผลการนารปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 เกบขอมลจากกลมตวอยางโดยการสมอยางงายจากนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาฉะเชงเทรา เขต 2 และสงกดกองการศกษาเทศบาลในเขตพนทอาเภอบางคลาจานวน 178 คน และใชการเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจงเพอทดลองใชรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตย จานวน 1หองเรยน (10 คน) เครองมอทใชในการศกษาครงนคอ แบบวดคณลกษณะความซอสตยและรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 การวจยครงนใชแผนการวจยแบบ One-Group Pretest-Posttest Design สถตทใชวเคราะหขอมล คอ t-test for dependent Sample ผลการวจยพบวา รปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ประกอบดวย 5 ขนตอน ไดแก ขนสรางแรงบนดาลใจ (Inspiration: I) ขนรวมกนแบงปนประสบการณ (Share Experience: S) ขนปฏบตการเรยนร (Active learning: A) ขนวเคราะห (Analysis : A) และขนวดประเมน (Assessment: A) เมอเปรยบเทยบคะแนนเฉลยความซอสตยของนกเรยนพบวา ในภาพรวมและรายดานกลมทดลองจะมคณลกษณะความซอสตยสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ขอคนพบสรปไดวาความซอสตยมลาดบขนการเสรมสรางและพฒนาอยางตอเนอง ซงเกดจากตวแบบการปฏสมพนธกบผอนและสงแวดลอม รวมถงพฒนาทางดานสตปญญาของเดกเองดวย

คาสาคญ : ความซอสตย, การพฒนารปแบบการจดกจกรรม

ABSTRACT The purposes of this research were: 1) to study the characteristics of honesty

for Pratomsuks 5 students, 2) to develop the model of arranging activities to enhance the characteristics of honesty for Pratomsuksa 5 students, and 3) to investigate the results of using the model to enhance the characteristics of honesty for Pratomsuksa

1 ผชวยศาสตราจารย สาขาจตวทยาและการแนะแนว คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร 2 อาจารย สาขาจตวทยาและการแนะแนว คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

34



5 students. Research sample were the students of Pratomsuksa 5 under the Office of the Basic Education Commission, the Chachoengsao Primary Educational Service Area Office 2, and under the Academic Bureau of Bangkhla Municipality. The sample group consisted of 178 students from simple random sampling for studying the characteristics of honesty, and an experimental group of 10 students from purposive sampling of one class for enhancing the characteristics of honesty through the model of arranging activities. The research instruments were the model of arranging activities, and a characteristics test to investigate the honesty aspect of Pratomsuksa 5 students.The research plan was conducted using One-Group Pretest-Posttest Design. A statistics t-test for dependent Samples was used for data analysis. The results of this research were as follows: In terms of developing the model of arranging activities to enhance the honesty of Pratomsuksa 5 students, there were five steps: step 1 Inspiration (I), step 2 Share experience (S), step 3 Active learning (A), step 4 Analysis (A), and step 5 Assessment (A). Regarding the results of using the model of arranging activities to enhance the honesty of Pratomsuksa 5 students, the research found that after using the model of arranging activities, the experimental group had characteristics of honesty higher than before using the model with the statistical significance at .01.

Keywords: Honesty, Developing model บทนา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพล อดลยเดชทรงมพระบรมราโชวาทความตอนหนงเนองในพระราชพธพระราชทานปรญญาบตรแกผสาเรจการศกษาจากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ณ สวนอมพร เมอวนท 22 มถนายน พ.ศ. 2522 "...คณสมบตพนฐานทจาเปนสาหรบทกคนนน ทสาคญไดแกความรจกผดชอบชวด ความละอายชวกลวบาป ความซอสตยสจรต ทงในความคดและการกระทา ความไมเหน แกตว ไมเอารดเอาเปรยบผอนความ ไมมกงายหยาบคาย กบอกอยางหนงทสาคญ เปนพเศษ คอความขยนหมนเพยรดานความซอสตยสจรต...”จากพระบรมราโชวาทฯ ดงกลาวเหนไดวาความซอสตยเปนคณธรรมพนฐานทควรพฒนาใหแกเดกและเยาวชนไทย หากทกคนเตบโตขนเปนพลเมองทด และทาหนาทของตนเองดวยความซอสตยสจรตยอมทาใหประเทศชาตมความเจรญและสงบสข แตในสภาพสงคมไทยปจจบนกาลงประสบปญหาการทจรตประพฤตมชอบ การคอรรปชน ตลอดจนพฤตกรรม ความไมโปรงใสของภาคสวนตางๆในสงคม ดงรายงานการจดอนดบขององคการ เพอความโปรงใสระหวางประเทศ (Transparency International) ผลปรากฏวาจากการจดอนดบในป 2553 ประเทศไทยมตวเลขดชนชวดภาพลกษณปญหาคอรรปชนอยท 3.5 คะแนนจากคะแนนเตม 10 อยในอนดบ 80 จาก 180 ประเทศทวโลก (ศนยคณธรรม และหนวยงานองคกรภาคยทธศาสตร 22 องคกร, 2554: 2) นอกจากนนบณยฤทธ มทราวงศ (2546 : บทคดยอ) ไดทารายงานการพฒนาคณธรรมจรยธรรมดานความซอสตยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 พบวานกเรยนในระดบชน

35



มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเขวาไรศกษา อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม ทถกจดใหอยในกลมทมปญหาแยกเปน โกหกจานวน 31 คน มาสายไมตรงเวลา 34 คน ลกขโมยหรอหยบของคนอนโดยไมไดรบอนญาต จานวน 19 คน จากรายงานดงกลาวแสดงใหเหนวาปญหาคอรรปชนเปนปญหาทตองเรงดาเนนการแกไข ซงปญหาคอรรปชนทเกดขนมสาเหตจากการทสมาชกในสงคมขาดคณธรรมดานความซอสตย ดงนนจงจาเปนทจะตองมการใชกระบวนการขดเกลาทางสงคม โดยสถาบนหลก ทงสถาบนศาสนา สถาบนครอบครว และสถาบนโรงเรยน ทมบทบาทหนาทในการปลกฝงขดเกลา และสงเสรม ความซอสตยใหแกเดกและเยาวชน เพอใหความซอสตยจะไดอยหยงรากลกอยางมนคงในสงคมไทยตอไป

พระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542 มาตรา 6 ระบการจดการศกษาในโรงเรยนวาการจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม มจรยธรรม และวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และมาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนรใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดาเนนการจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ 3 การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหาจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาไดคดเปน ทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรมคานยมทดงาม และคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2542: 5-13) นอกจากนน ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกาหนดคณลกษณะอนพงประสงค หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอให สามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน 1). รกชาตศาสน กษตรย 2). ซอสตยสจรต 3). มวนย 4). ใฝเรยนร 5). อยอยางพอเพยง 6). มงมนในการทางาน 7). รกความเปนไทย และ 8). มจตสาธารณะ (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 5) การปลกฝงความซอสตยจงตองคอยๆ เสรมสรางขน มลาดบขนของการพฒนาเปนระยะและมความตอเนอง พฒนาการทางจรยธรรมของเดกนนมความสอดคลองกบการพฒนาทางดานสตปญญา ซงสอดคลองกบทฤษฎการพฒนาทางจรยธรรมของเพยเจตทกลาววา การสรางการเรยนรใหเดกตองเปดโอกาสใหเดกลงมอปฏบตมการปฏสมพนธกบเพอน ไดสมผสและตอบสนองกบประสบการณจรง อยางเปนรปธรรม และการคดเหตผลทางจรยธรรมของเดกในวยนยงอาศยรปธรรมและทศนะของแตละคนกระทา (กลยา ตนตผลาชวะ, 2547: 36; อางองจาก Bell-Gredler, 1986: 70 – 71; ดวงเดอนพนธมนาวน, 2543 77; นงลกษณ วรชชยและรงนภา ตงจตราเจรญกล, 2551:17) การพฒนาคณธรรมจรยธรรมโรงเรยนมบทบาทสาคญในการปลกฝงและสงเสรมโดยผานกระบวนการจดการเรยนรในหองเรยนตามรายวชาหลก 8 กลมสาระการเรยนร คอ ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย ภาษาตางประเทศ และกจกรรมพฒนาผเรยน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงในสวนของกจกรรมแนะแนวเปนกจกรรมเพอสงเสรมและพฒนา

36



ผเรยนใหรจกตนเอง รรกษสงแวดลอม สามารถคดตดสนใจ คดแกปญหา กาหนดเปาหมาย วางแผนชวตทงดานการเรยนและอาชพ สามารถปรบตน ไดอยางเหมาะสม นอกจากนยงชวยใหครรจกและเขาใจผเรยน ทงยงเปนกจกรรมทชวยเหลอ และใหคาปรกษาแกผปกครองในการมสวนรวมพฒนาผเรยน (กระทรวงศกษาธการ, 2553: 2-7) ครจงเปนผทาหนาทถายทอดความรใหผเรยนมความเจรญงอกงามทงทางรางกาย สตปญญา การอยรวมกบบคคลอนและเปนผทดพรอมดวยคณธรรมจรยธรรม จากความสาคญดงกลาว ความซอสตยจงเปนคณธรรมสาคญประการหนงทมความจาเปนตอการพฒนาตนเอง พฒนาสงคมและพฒนาประเทศชาตใหเจรญกาวหนาทดเทยมสงคมโลก ดงนนผวจยจงสนใจศกษาและพฒนากจกรรมเพอนามาใชพฒนาความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ในจงหวดฉะเชงเทราเพอเปนแนวทางการพฒนาความซอสตยของนกเรยนอนเปนทรพยากรทสาคญยงของการพฒนาประเทศตอไป วตถประสงค

เพอศกษาคณลกษณะความซอสตยและพฒนารปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กรอบแนวความคดในการทาการวจย

ในการพฒนารปแบบการจดกจกรรมเพอพฒนาคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ผวจยไดวเคราะหจากแนวคดหลกการ และทฤษฎพนฐาน มาสงเคราะหเพอใหไดรปแบบการจดกจกรรมดงน

37



ภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย

รปแบบการจดกจกรรม เพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนระดบชน

ประถมศกษาปท 5

ขนท 1 ขนสรางแรงบนดาลใจ

(Inspiration : I)

ขนท 2 ขนรวมกนแบงปนประสบการณ

(Share Experience : S)

ขนท 3 ขนปฏบตการเรยนร

(Active learning : A)

ขนท 4 ขนวเคราะห

ขนท 5 ขนวดประเมน

หลกการ แนวคด และทฤษฎทเกยวของ

-ทฤษฏพฒนาการทางจรยธรรมของเพยเจต

- พฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบรก

- ทฤษฎการเรยนรทางสงคมของแบนดรา

- แนวคดการเรยนรแบบมสวนรวม

คณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถม ศกษาปท 5 1. ความซอสตยตอผอน 2. ความซอสตยตอตนเอง 3. ความซอสตยตอหนาท

38



วธดาเนนการวจย การวจยครงนประกอบดวยการดาเนนการวจยเปนระยะ ดงน ระยะท 1 การศกษาคณลกษณะความซอสตย โดยเกบขอมลจากกลมตวอยางโดยการสมอยางงาย

จากนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาฉะเชงเทรา เขต 2 และสงกดกองการศกษาเทศบาลในเขตพนทอาเภอบางคลาจานวน 178 คน สาหรบเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลคอแบบวดคณลกษณะความซอสตย ซงความซอสตยแบงออกเปน 3 ดาน คอ คณลกษณะความซอสตยตอผอน ตอตนเอง และตอหนาท โดยมคาความเชอมนเทากบ 0.88 วเคราะหโดยใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระยะท 2 การพฒนารปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตย เปนการศกษาและวเคราะหขอมลจากเอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการสงเสรมคณธรรมจรยธรรมไดแก ทฤษฏพฒนาการทางจรยธรรมของเพยเจต ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบรก ทฤษฎการเรยนรทางปญญาเชงสงคมของอลเบรต แบนดราและแนวคดการเรยนรแบบมสวนรวม เสนอรางรปแบบฯ ตอผเชยวชาญจานวน 5 ทาน โดยมคา IOC อยระหวาง 0.80 – 1.00 และนารปแบบฯ ทดลองนารอง(Pilot study)

ระยะท 3 การสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ดวยรปแบบกจกรรมฉบบสมบรณ เลอกกลมตวอยางในการทดลองแบบเจาะจง (Purposive sampling) จานวน 1 หองเรยน โดยใชแผนการวจยแบบ One-Group Pretest-Posttest Design ในการเปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยความซอสตยของนกเรยนกอนและหลงการทดลอง ดวยสถต t-test for dependent sample ผลการวจย การวเคราะหคะแนนเฉลยคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 คะแนนเฉลยโดยรวมอยในระดบระดงสง มคาเฉลยเทากบ 24.60 และคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 5.39 และเมอพจารณารายดาน พบวา ระดบคะแนนเฉลยรายดานของคณลกษณะความซอสตยดานความซอสตยตอผอนอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 12.61 มคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2.70 คณลกษณะความซอสตยดานความซอสตยตอตนเองอยในระดบสงมากทสด มคาเฉลยเทากบ 6.78 มคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 1.62 และ คณลกษณะความซอสตยดานความซอสตยตอหนาทอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 5.20 มคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 1.83 การพฒนารปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 นน พบวา การสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ควรใหนกเรยนเปนผลงมอปฏบตและมปฏสมพนธเรยนรรวมกนระหวางผเรยน ใหเดกไดรไดเหนจากเหตการณจรง ไดเหนแบบอยางทดงาม ซงสอดคลองกบทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของเพยเจต ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบรก ทฤษฎการเรยนรทางสงคมของแบนดรา และแนวคดการเรยนรแบบมสวน โดยผานกจกรรมการเรยนร ไดแก บทบาทสมมต กรณตวอยาง สถานการณจาลอง การอภปรายกลมยอย การบรรยายและเกม ไดรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ขน ดงน

39



ภาพท 2 แสดงรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะ

ความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

ขนสรางแรงบนดาลใจ (Inspiration : I): เปนการสรางแรงบนดาลใจจากเรองราวทเกยวกบพฤตกรรมคณลกษณะความซอสตยในรปแบบสถานการณจาลอง เพอใหนกเรยนไดเหนตวแปรทดงาม ซงเปนไปตามทฤษฎทางสงคมของแบนดรา

ขนรวมกนแบงปนประสบการณ (Share experience : S): เปนการแบงปนและแลกเปลยนความคดเหนและประสบการณของตนและบคคลอน ๆ เพอการฝกปฏบตการสงเสรมคณลกษณะความซอสตย ซงเปนไปตามทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต

ขนปฏบตการเรยนร (Active learning : A): เปนการเรยนรโดยทากจกรรมและมการแลกเปลยนเรยนรภายในกลมยอย รวมกนแสดงความคดเหน ความรสก อภปรายประเดนเนอหาดานความซอสตย เพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยจากการมปฏสมพนธรวมกนของสมาชกตามแนวคดหลกการเรยนรแบบมสวนรวม

ขนวเคราะห (Analysis : A): เปนการรวมกนวเคราะหและสรปสาระสาคญของกจกรรม ตลอดจนการแลกเปลยนความคดจนมองเหนเนอหาสาระสาคญของคณลกษณะความซอสตยทศกษา เพอนาสาระสาคญทไดเชอมโยงกบแนวคดของตนและนาไปใชในชวตประจาวน โดยเปนไปตามทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบรก

ขนวดประเมน (Assessment : A): เปนการวดประเมนการเรยนรดานความรความเขาใจ ดานเจตคต และดานการปฏบตตน จากนนรวมกนสะทอนคานงถงผลของการปฏบตนนเพอนาไปสการหาแนวทางพฒนาคณลกษณะความซอสตย ตามแนวคดหลกการเรยนรแบบมสวนรวม

40



การทดลองใชรปแบบการกจกรรมเพอสงเสรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนจานวน 10 คน เปนระยะเวลา 4 สปดาห โดยใชแบบวดคณลกษณะความซอสตยพบวา กลมทดลองหลงไดรบการจดการกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยมคณลกษณะความซอสตยสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตท .01 และเมอพจารณาเปนคณลกษณะความซอสตยรายดานพบวา หลงจากไดรบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตย กลมทดลองมคาเฉลยของคะแนน คณลกษณะความซอสตยทง 3 ดาน (คณลกษณะความซอสตยตอผอน คณลกษณะความซอสตยตอตนเอง และคณลกษณะความซอสตยตอหนาท)สงขนกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตท.01 อภปรายผล การศกษาและสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ในจงหวดฉะเชงเทราพบวา กลมทดลองหลงไดรบการจดการกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยมคณลกษณะความซอสตยทงในภาพรวม และรายดาน (คณลกษณะความซอสตยตอผอน คณลกษณะความซอสตยตอตนเอง และคณลกษณะความซอสตยตอหนาท) สงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตท .01 ขอคนพบของการศกษาสรปไดวา นกเรยนทผานการจดการกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยตามขนตอน 5 ขนตอนของการศกษามคณลกษณะความซอสตยทงในภาพรวมและรายดานเพมสงขนกอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถต 1) ระยะท 1 ผลการศกษาระดบคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 คณลกษณะความซอสตยอยในระดบสง และพจารณาคณลกษณะความซอสตยรายดานพบวาอยในระดบสง ไดแก คณลกษณะความซอสตยตอผอนและคณลกษณะความซอสตยตอหนาท ในสวนของคณลกษณะความซอสตยตอตนเองนนอยในระดบสงมากทสด ทงนอาจเนองจากความซอสตยเปนการประพฤตตนอยางเหมาะสมและตรงความเปนจรงทงกาย วาจา และใจทงตอตนเอง หนาทการงาน บคคลอน สงคม และประเทศชาต ซงมความสอดคลองกบวลยภร จนนะรา (2559: 84) ไดศกษาการสรางแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคดานความซอสตย สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษารอยเอดเขต 1 พบวา ผลการสรางเกณฑปกตของแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคดานความซอสตยมคะแนนดบตงแต 37-88 นกเรยนประถมศกษาปท 4 สวนมากมคณลกษณะอนพงประสงคดานความซอสตยอยในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 30.64 คณลกษณะอนพงประสงคดานความซอสตยอยในระดบสง คดเปนรอยละ 24.86 คณลกษณะอนพงประสงคดานความซอสตยอยในระดบสงมาก คดเปนรอยละ 11.85 ซงสอดคลองกบรงฤด กลาหาญ, ดวงเดอน ศาสตรภทร และสายสมร เฉลยกตต (2558 : บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนารปแบบการวดและประเมนพฤตกรรมเพอเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชนประถมศกษาตอนปลายของไทยในศตวรรษท 21 พบวา คะแนนเฉลยการประเมนตนเองในคณลกษณะอนพงประสงคดานความรบผดชอบมคาสงทสด รองลงมาคอดานใฝเรยนร ความซอสตย ความมวนยและความอดทน 2) ระยะท 2 ผลการพฒนารปแบบการจดการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ไดนาแนวคดทฤษฎ 4 หลกการ ไดแก 1) ทฤษฎการพฒนาการทางจรยธรรมของเพยเจต 2) ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบรก 3) ทฤษฎการเรยนรทางปญญาเชง

41



สงคมของแบนดรา และ 4) การเรยนรแบบมสวนรวมมาบรณาการเปนรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ประกอบดวย 5 ขนตอน ไดแกขนสรางแรงบนดาลใจ (Inspiration: I) ขนรวมกนแบงปนประสบการณ (Share Experience: S) ขนปฏบตการเรยนร (Active learning: A) ขนวเคราะห (Analysis: A) และขนวดประเมน (Assessment: A) ซงสอดคลองกบการศกษาของสธษณา โตธนายานนท (2557 : 220) ไดศกษาการพฒนารปแบบการจดการเรยนรแบบ PRISA เพอสงเสรมความซอสตยของเดกปฐมวย รปแบบประกอบดวย 5 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 ขนการรบร ขนตอนท 2 ขนสะทอนความคด ขนตอนท 3 ขนรวมกนกระทา ขนตอนท 4 ขนแลกเปลยนเรยนร และขนตอนท 5 ขนประยกตนาไปใช และสอดคลองกบนรนช เหลอลมย (2553 : บทคดยอ) ไดวจยและพฒนารปแบบการจดกจกรรมเพอเสรมสรางคณธรรมจรยธรรมสาหรบนกเรยนระดบประถมศกษา พบวา รปแบบการจดกจกรรมเพอเสรมสรางคณธรรมจรยธรรมสาหรบนกเรยนระดบประถมศกษาม 6 ขนตอน ไดแก 1) ขนประสบการณ 2) ขนแลกเปลยนเรยนร 3) ขนศกษาและวเคราะห 4) ขนสรป 5) ขนปฏบตและนาไปประยกตใชและ 6) ขนประเมนผล และสอดคลองกบแฮร ซ. แมคโควน (Harry, C. McKown, 1952) ระบวาวธการพฒนาคณธรรมและพฒนาลกษณะนสยจะตองผสมผสานกนหลายวธและตองขนอยกบพนฐานทางปรชญาของแตละสงคมซงประหนงคอการสอนใหรจกใช กระบวนการตดสนใจอยางมเหตผลและมคณธรรมและใหการปฏบตควบคไปกบสงทตองการจะสงเสรมปลกฝง ซงสอดคลองกนแนวคดการเรยนรแบบมสวนรวม เชอวาจากการสะทอนความคดเหนหรออภปราย โดยผสอนอาจจะสรปความคดรวบยอดใหจากการอภปรายและการนาเสนอของผเรยนแตละกลม ผเรยนจะเขาใจ และเกดความคดรวบยอด ซงความคดรวบยอดนจะสงผลไปถงการเปลยนแปลงเจตคต หรอความเขาใจในเนอหาขนตอนของการฝกทกษะตางๆ ทจะชวยทาใหผเรยนปฏบตไดงายขน บคคลควรเรยนรอยางเปนองครวม เพอเกดการเชอมโยงสมพนธกนนาไปสการเกดความคดรวบยอดและแนวทางปฏบตของตนเอง 3) ระยะท 3 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยการวดคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กอนและหลงการทดลองของกลมทดลองพบวา โดยรวมแลวนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กลมทดลองหลงไดรบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยมคาเฉลยของคะแนนสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารนารายดานของคณลกษณะความซอสตยพบวา หลงจากไดรบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะ คณลกษณะความซอสตยตอผอน คณลกษณะความซอสตยตอตนเอง และคณลกษณะความซอสตยตอหนาท มคาเฉลยของคะแนนสงขนกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบอจฉรยา สรวรเชษฐ (2560: บทคดยอ) ไดสรางรปแบบการพฒนาพฤตกรรมความซอสตยตอตนเองของนกเรยนระดบประถมศกษาโดยใชการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม พบวา นกเรยนระดบประถมศกษากอนและหลงการใชรปแบบ พฤตกรรมของนกเรยนหลงการทดลองใชรปแบบการพฒนา สงกวากอนการทดลองใชรปแบบการพฒนาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 จากผลการวจยคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ดงกลาว อาจกลาวไดวาการนาเสนอเรองราวทเกยวกบความซอสตยใหแกเดกนกเรยนควรเปนเรองราวทดงามเชงบวกเพอใหเดกไดเหนแบบอยางทดและนาไปปฏบตในชวตประจาวนได โดยครควรเปนแบบอยางทดในการแสดงพฤตกรรมความซอสตย ทงดานความซอสตยตอตนเอง ความซอสตยตอผอน และความซอสตยตอหนาท

42



เนองจากครเปนตนแบบทสาคญทสงผลตอการเรยนรของนกเรยนและเปนผทาหนาทถายทอดความรใหผเรยนมความเจรญงอกงามทงทางรางกาย สตปญญา การอยรวมกบบคคลอนและเปนผทดพรอมดวยคณธรรมจรยธรรม ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช

ครควรเปนแบบอยางทดในการแสดงพฤตกรรมความซอสตย ทงดานความซอสตยตอตนเอง ความซอสตยตอผอน และความซอสตยตอหนาท นอกจากนนการนาเสนอเรองราวทเกยวกบความซอสตยใหแกเดกนกเรยนควรเปนเรองราวทดงามเชงบวกเพอใหเดกไดเหนแบบอยางทดและนาไปปฏบตในชวตประจาวนได และสอดคลองตามสถานการณ หรอบรบทของโรงเรยนและชมชน ขอเสนอแนะในการวจยตอไป ควรมการนารปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ไปใชสงเสรมคณธรรมจรยธรรมดานอนๆ เชน ความอดทน ความมระเบยบวนย ความเมตตากรณา เปนตน พรอมทงเปรยบเทยบรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมคณลกษณะความซอสตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ตามบรบทของนกเรยนทแตกตางกน เชน ขนาดของโรงเรยน วฒนธรรม ประสบการณในการสอนระดบประถมศกษาของคร เปนตน เอกสารอางอง กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: กรม

วชาการ กระทรวงศกษาธการ. ----------- . (2553). แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยน ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. กลยา ตนตผลาชวะ. (2547). รปแบบการเรยนการสอนปฐมวยศกษา. กรงเทพฯ: เอดสนแพรสโปร ดกส. นรนช เหลอลมย. (2553). การวจยและพฒนารปแบบการจดกจกรรมเพอเสรมสรางคณธรรม จรยธรรมสาหรบนกเรยนระดบประถมศกษา. วารสารอเลกทรอนกส ทางการศกษา. 5(2) : 956-970. บณยฤทธ มทรวงศ. (2546). การสรางแบบทดสอบวดจรยธรรมดานความซอสตยของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรมสามญศกษา จงหวดมหาสารคาม. วทยานพนธปรญญาการศกษา มหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม. รงฤด กลาหาญ,ดวงเดอน ศาสตรภทร และสายสมร เฉลยกตต. (2558). การพฒนารปแบบการ วดผลและประเมนพฤตกรรมเพอเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชน ประถมศกษาตอนปลายของไทยในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: สถาบนทดสอบทาง การศกษาแหงชาต. วลยภร จนนะรา. (2559). การสรางแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคดานความซอสตยสาหรบ

43



นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษารอยเอด เขต 1. ครศาสตรมหาบณฑต (วจยและประเมนผลการศกษา) มหาวทยาลยราชภฏ มหาสารคาม. ศนยคณธรรม (องคการมหาชน) หนวยงานองคกรภาคยทธศาสตร 22 องคกร. (2554). แผนพฒนา ความซอตรงแหงชาต พ.ศ. 2555 – 2559 จากการประชมสมชชาคณธรรมแหงชาต ครงท 5 ปงบประมาณ 2554. กรงเทพฯ: พรกหวาน. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. สธษณา โตธนายานนท. (2558). การพฒนารปแบบการจดการเรยนรแบบ PRISA เพอสงเสรมความ ซอสตยของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ด.(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อจฉรยา สรวรเชษฐ. (2560). รปแบบการพฒนาพฤตกรรมความซอสตยตอตนเองของนกเรยนระดบ ประถมศกษาโดยใชการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม. วารสารวทยบรการ มหาวทยาลย สงขลา นครนทร. 28(2): 46-59. McKown. Harry C. (1952). Extracurricular activities. 3rd ed. New York: The Macmillan Company.

44


ปท 4 ฉบบท 3 เดอนกนยายน–ธนวาคม 2561 | Vol4,No.3 September- Decemberl 2018: ISSN 2465-3578

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจใชบรการ รถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร

The Factors of Marketing Mix Service Has Influence for Decision to Use Bus Service of Passengers in Bangkok

ชตวร ลละผลน1

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาลกษณะทางประชากรศาสตรของผใชบรการรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร และ 2) ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร จากกลมตวอยางจานวน 200 คน โดยใชเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม (Questionnaire) และรวบรวมขอมลมาทาการวเคราะหโดยใชสถต คาความถ คาสถตรอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว และการทดสอบความสมพนธ เพอทดสอบสมมตฐาน จากผลการศกษา พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย มอาย 21-29 ป สถานภาพโสด ระดบการศกษาปรญญาตร อาชพพนกงานบรษทเอกชน และมรายไดเฉลยตอเดอน 15,001-20,000 บาท ในสวนของปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร สามารถเรยงลาดบ ไดดงน (1) ดานการสงเสรมการตลาด (2) ดานราคา (3) ดานชองทางการจดจาหนาย (4) ดานผลตภณฑ (5) ดานกระบวนการ (6) ดานพนกงาน และ (7) ดานการสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพ นอกจากนการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร สามารถเรยงลาดบ ไดดงน (1) ไดรบความสะดวกสบายในการใชบรการ (2) สมาชกในครอบครว ญาต คนรจก แนะนาใหใชบรการ (3) มความเชอถอในความปลอดภย (4) มการคนหาขอมลกอนการใชบรการ (5) มความเชอถอในคณภาพของรถทวรโดยสาร (6) มความตองการใชบรการรถทวรโดยสาร (7) ไดรบความพอใจหลงจากการบรการ (8) มการคานงถงชอเสยงและภาพลกษณทด (9) มประสบการณในการใชบรการมากอน และ (10) มราคาทถกกวาผประกอบการอน

คาสาคญ : สวนประสมทางการตลาด, ตลาดบรการ, การตดสนใจ, ผใชบรการ

ABSTRACT The purpose of this research aims for: (1) study passenger demography to use bus service in Bangkok, and (2) study factors of Marketing Mix has influence for passenger decision uses bus service in Bangkok. The research was conducted by representative sample around 200 persons. Data were collected using questionnaire, frequency, percentage, mean, standard deviation, One-way Anova: f-test and Pearson Correlation for hypothesis testing. The finding research was: majority of answerers are male average age between 21-29 years old, marital status is single, who has completed their education in Bachelor Degree, they career are an employee in private company and average income 15,001-20,000 per month. Otherwise, the factors of Marketing Mix service that had influence for passenger decision uses bus service in Bangkok. that is to say: (1) promotion, (2) price, (3) distribution channel, (4) product, (5) process, (6) personal, (7)image. In addition to the passenger decision for using bus service in Bangkok. show that: (1) 1 ผชวยศาสตราจารย สาขาจตวทยาและการแนะแนว คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

45



convenient in service, (2) by word of mouth, (3) reliability in security, (4) searching information before traveling, (5) believe in safety, (6) requirement, (7) satisfy, (8) famous and good image, (9) experienced, and (10) cheaper than other.

Keywords: Marketing Mix, Service Market, Decision, User

บทนา ความผนผวนของภาวะเศรษฐกจโลกและเศรษฐกจในประเทศสงผลใหภาคธรกจไดรบ

ผลกระทบถวนหนา บรรดาเจาของกจการตางงดกลยทธการตลาด และนาสารพดโมเดลการบรหารธรกจมาใชเพอความอยรอด ซงธรกจ “รถทวรโดยสาร” ทมมลคาการตลาดรวมกวา 5 หมนลานบาท (ประชาชาตธรกจ, 2558) กเผชญปญหาการแขงขนทรนแรงหนกหนวงทงจากคแขงโดยตรง รวมถงสายการบนตนทนตา (Low Cost Airline) และรถไฟความเรวสง หรอไฮสปดเทรนทจะเกดขนในอนาคต ซงสายการบนตนทนตา (Low Cost Airline) ทแขงขนกนดานราคา โดยเฉพาะการออกโปรโมชนบตรโดยสารอยางรนแรง จงสงผลใหไดรบความนยมจากนกเดนทางมากขนขณะทมความสวนทางกบรถทวรโดยสารทประสบปญหาขาดทน เพราะผโดยสารลดลงเปนระยะเวลานานกวา 10 ป ผประกอบการสวนหนงทเปนทนทองถน หรอทนตางจงหวด ตองปดตวเอง หรอขายควรถใหกบบรษทอน แตกมผประกอบการรถทวรโดยสารอกสวนหนงทมทงผประกอบการรายใหญ และขนาดกลางยนหยดทจะใหบรการ โดยเลอกทจะชจดขายการบรการทสะดวกสบาย เพอทดแทนขอดอยทระยะเวลาในการเดนทางสเครองบนไมได (กตตนนท นาคทอง, 2560)

โดยทปจจบนมรถรวมเอกชน และบขส. (บรษทขนสงจากด) ใหบรการเสนทางกรงเทพฯ-ตางจงหวดกวา 7,000 คน ใน 309 เสนทางทวประเทศ (ฐานเศรษฐกจ, 2560) เนองดวยรถทวรโดยสารมเสนทางทหลากหลาย และครอบคลมทกพนททวประเทศ อกทงยงมราคาคาโดยสารทมความเหมาะสม จงสงผลใหคนจานวนไมนอยนยมใชบรการรถทวรโดยสารเปนลาดบตนๆ (โพสตทเดย, 2557) ในหลายปทผานมาธรกจรถทวรโดยสารตองเผชญกบสถานการณใหม ๆ ทมผลตอการดาเนนธรกจโดยตรง อาท การเดนทางระยะใกล (ไมเกน 5 กโลเมตร) ตลาดถกแยงชงจากรถต สวนการเดนทางระยะไกล ความเฟองฟของสายการบนตนทนตา (Low Cost Airline) เขามาทบพนทตลาดบางสวน ดงนนธรกจรถทวรโดยสารตองมการปรบตวเพอรกษาฐานตลาดของตวเอง

จากเหตผลดงกลาว ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร เนองจากธรกจรถทวรโดยสารจาเปนตองมองการแขงขนแบบองครวม คอตองแขงขนกบธรกจการขนสงทงระบบไมวาจะเปนสายการบนตนทนตา (Low Cost Airline) รถไฟ รวมไปถงรถสวนตว เพอนามาใชพฒนาตนเองและยกระดบวงการรถทวรโดยสารของไทยใหมมาตรฐาน ซงผลการวจยจะเปนสวนหนงในการนาไปใชเพอปรบปรงดานการบรการใหตรงตามความตองการของผใชบรการไดอยางด

46



วตถประสงคการของการศกษา 1. เ พอศกษาลกษณะทางประชากรศาสตรของผ ใ ชบรการรถทวร โดยสารในเขตกรงเทพมหานคร 2. ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร

สมมตฐานของการศกษา 1. ลกษณะทางประชากรศาสตรของผใชบรการรถทวรโดยสารทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน 2. ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ มความสมพนธกบการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร

ขอบเขตของการศกษา 1. ขอบเขตดานเนอหา

ตวแปรอสระ (Independent Variables) คอ ลกษณะทางประชากรศาสตรของผใชบรการรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร ประกอบดวย เพศ สถานภาพ ระดบการศกษา อาย อาชพ และรายได และปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการของรถทวร โดยสารประกอบดวย ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการจดจาหนาย ดานการสงเสรมการตลาด ดานพนกงาน ดานการสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพ และดานกระบวนการ ตวแปรตาม (Dependent Variables) คอ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร

2. ขอบเขตประชากร ในการวจยครงนผวจยไดกาหนดประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ผใชบรการรถทวร

โดยสารในเขตกรงเทพมหานคร 3. ขอบเขตระยะเวลาการดาเนนงานวจย ผวจยเกบขอมล ระหวางวนท 16 มกราคม พ.ศ. 2560 ถงวนท 30 เมษายน พ.ศ. 2560

วธดาเนนการศกษาวจย ผวจยไดดาเนนวธการวจยตามลาดบขนตอนดงน 1. ประชากร ทใชในการวจยครงนคอ ผใชบรการรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร 2. กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ ผใชบรการรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร ซงเปน

ผตอบแบบสอบถาม โดยมการกาหนดขนาดกลมตวอยางโดยการคานวณหาขนาดตวอยางไมแนนอน จากสตร ไมทราบขนาดตวอยางของ W.G.cochran (กลยา วาณชยบญชา, 2549) ดงนนขนาดของกลม ตวอยางสาหรบการวจยครงนเทากบ 400 ตวอยาง แตเนองดวยผวจยมระยะเวลาในการเกบขอมลทจากด ผวจยจงใชขนาดกลมตวอยางทงหมด 200 คน

47



4. ผวจยใชวธการสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental sampling) เพอเกบรวบรวมขอมลโดยนาแบบสอบถามทไดจดเตรยมไวไปทาการจดเกบขอมลจากผใชบรการรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร ณ สถานขนสงผโดยสารหมอชต 2 และสถานขนสงผโดยสารสายใตใหม จนครบ 200 ตวอยาง

5. เครองมอทใชในการศกษาครงน คอ แบบสอบถาม ทงหมด 3 สวน เพอเกบรวบรวมขอมลปฐมภม ซงมรายละเอยดดงน

สวนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคลของผใชบรการรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร ภายใตกรอบประชากรศาสตร อนไดแก เพศ สถานภาพ ระดบการศกษา อาย อาชพ และรายได โดยมลกษณะเปนคาถามแบบเลอกตอบ (Check List) ตามทกาหนดไว

สวนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการของรถทวรโดยสาร ประกอบดวย ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการจดจาหนาย ดานการสงเสรมการตลาด ดานพนกงาน ดานการสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพ และดานกระบวนการ

สวนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร

โดยสวนท 2 และ 3 เปนคาถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) ตามรปแบบของ Likert’s Scale

6. การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ผวจยนาแบบสอบถามทสรางขนเสนอผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน พจารณาหาคาสมประสทธความ

สอดคลองระหวางขอคาถามกบวตถประสงค (Index of Item – Objective Congruence: IOC) และตรวจสอบความถกตองของเนอหา ลกษณะของการใชภาษา และใหขอเสนอแนะ แลวนาขอมลมาคานวณตามสตร Index of Item – Objective Congruence: IOC จากนนผวจยนามาแกไขปรบปรงแบบสอบถามใหมความชดเจนและครอบคลมตามวตถประสงคของการวจยในครงน ผวจยนาเสนอแบบสอบถามทไดหลงจากการแกไขปรบปรงไปทดสอบความเชอมน (Reliability) ของเครองมอ (Try-out) กบกลมตวอยางทอยนอกกลมตวอยางจรงจานวน 30 ชด และคานวณหาคาความเชอมนดวยวธของครอนบาค (Cronbach’s Alpha) โดยผวจยไดคาสมประสทธแอลฟาเทากบ 0.7 แสดงวาแบบสอบถามนอยในเกณฑทมคาความเชอมนเพยงพอเปนแบบสอบถามทสมบรณ ผวจยดาเนนการแจกแบบสอบถามไปยงกลมตวอยางจานวน 200 ชด ใหแกผใชบรการรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร ณ สถานขนสงผโดยสารหมอชต 2 และสถานขนสงผโดยสารสายใตใหม วนท 10 – 13 เดอน มนาคม พ.ศ. 2560

7. ผวจยนาขอมลมาประมวลผลและวเคราะหดวยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป โดยวธทางสถตทนามาใชในการวเคราะหขอมลดงน - สถตเชงพรรณา (Descriptive Statics) จะใชอธบายถงลกษณะขอมลทวไป ไดแก คาความถ (Frequency), รอยละ (Percentage), คาเฉลย (��) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: S.D.) ในการอธบาย - สถตเชงอางอง หรอสถตเชงอนมาน (Inferential or Inductive Statics) จะใชทดสอบสมตฐานการวจย ไดแก คาทดสอบ t-test เพอวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยลกษณะทางประชากรศาสตร และการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร โดยใชสถตการวเคราะหความ

48



แปรปรวนทางเดยว (One-way Anova : f-test) และใชการทดสอบ Pearson Correlation เปนการทดสอบสมตฐานความสมพนธระหวาง ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ กบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร

ผลการศกษา จากการศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจใชบรการรถทวร

โดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ผวจยสามารถสรปผลการวจยไดดงน 1.) ลกษณะประชากรศาสตรของผใชบรการรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร จากผลการวจยพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย จานวน 117 คน คดเปนรอยละ 58.5 มอาย 21-29 ป จานวน 72 คน คดเปนรอยละ 36.0 มสถานภาพ โสด จานวน 128 คน คดเปนรอยละ 64.0 มระดบการศกษาปรญญาตร จานวน 98 คน คดเปนรอยละ 49.0 มอาชพพนกงานบรษทเอกชน จานวน 62 คน คดเปนรอยละ 31.0 และมรายไดเฉลยตอเดอน15,001-20,000 บาท จานวน 58 คน คดเปนรอยละ 29.0 2.) ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการของรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร

ตารางท 1 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการของรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร ดานตางๆในภาพรวม

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ของรถทวรโดยสารในเขตกรงเทพมหานคร

x S.D. ระดบการตดสนใจ

1. ดานผลตภณฑ 3.98 0.61 มาก 2. ดานราคา 4.03 0.60 มาก 3. ดานชองทางการจดจาหนาย 3.99 0.64 มาก 4. ดานการสงเสรมการตลาด 4.12 0.54 มาก 5. ดานพนกงาน 3.92 0.66 มาก 6. ดานการสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพ 3.91 0.63 มาก 7. ดานกระบวนการ 3.94 0.29 มาก

รวมเฉลย 3.99 0.57 มาก

49



3.) การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ตารางท 2 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร

การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร ของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร

x S.D. ระดบการตดสนใจ

มความตองการใชบรการรถทวรโดยสาร 3.95 0.56 มาก สมาชกในครอบครว ญาต คนรจก แนะนาใหใชบรการ 4.22 0.42 มากทสด มการคนหาขอมลกอนการใชบรการ 4.05 0.43 มาก มประสบการณในการใชบรการมากอน 3.77 0.66 มาก มราคาทถกกวาผประกอบการอน 3.66 0.73 มาก มความเชอถอในคณภาพของรถทวรโดยสาร 3.97 0.54 มาก มความเชอถอในความปลอดภย 4.19 0.58 มาก มการคานงถงชอเสยง และภาพลกษณทด 3.83 0.57 มาก ไดรบความสะดวกสบายในการใชบรการ 4.35 0.48 มากทสด ไดรบความพอใจหลงจากการบรการ 3.84 0.42 มาก

รวมเฉลย 3.98 0.54 มาก

4) ผลการทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐานท 1 ลกษณะทางประชากรศาสตรของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา

เพศ ของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05

อาย ของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05

สถานภาพ ของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร ไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05

ระดบการศกษา ของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05

อาชพหลก ของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05

รายไดเฉลยตอเดอน ของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05

50



สมมตฐานท 2 ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานผลตภณฑ มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานราคา มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานชองทางการจดจาหนาย มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานการสงเสรมการตลาด มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานพนกงาน มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานการสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพ มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานกระบวนการ มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

อภปรายผลและสรปผลการศกษา จากผลการศกษาเรองปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ผวจยสามารถอภปรายผลไดดงน

1. จากผลการศกษา พบวา เพศของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05 ซงอาจเปนเพราะเพศหญงกบเพศชายมความแตกตางกน ในดานสรระรปราง สภาวะทางจตใจ รวมไปถงอารมณ และรปแบบการดาเนนชวตประจาวน จงทาใหเพศหญงสวนใหญตองคานงถงปจจยตางๆในการเดนทาง เชน ความปลอดภย หรอความสะดวกสบายในการเดนทางมากกวาเพศชาย จงทาให เพศ ทแตกตางกนมการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ละเอยด ศลานอย และคณะ (2558) ไดศกษาเรอง ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจของนกทองเทยวในการเดนทางทองเทยวแหลงทองเทยวเชงเกษตร : กรณศกษาสวนสละอาทตย อาเภอบานนาสาร จงหวดสราษฎรธาน ผลการศกษาพบวา นกทองเทยวทม ภมลาเนา เพศ ทแตกตางกนจะไดรบอทธพลจากปจจยสวนประสมทางการตลาดทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท 0.05

2. จากผลการศกษา พบวา อายของผใชบรการรถทวรโดยสารทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05 ซงอาจเปนเพราะอายเปนสงทเกยวกบประสบการณในเรองตางๆของแตบคคล บคคลทมอายมากขนกจะประสบการณในเรองตางๆสงขน สงผลใหวธคดและการตดสนใจแตกตางกนไปดวย จงทาใหอาย ทแตกตางกน มการตดสนใจใช

51



บรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน ซงสอดคลองกบแนวคดของ Kotler (1997) ทกลาวไววา การทมอายแตกตางกนยอมจะมความตองการสนคาและบรการทแตกตางกนการแบงกลมผบรโภคตามอาย เชน กลมวนรนมกจะชอบใชจายเงนไปกบสงทแปลกใหม สนคา และบรการทเปนแฟชน มากกวาการเกบเงนออม หรอนาเงนไปฝากธนาคาร

3. จากผลการศกษา พบวา สถานภาพของผใชบรการรถทวรโดยสารทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05 ซงอาจเปนเพราะสถานภาพเปนปจจยทเกยวของกบการดาเนนชวตสวนตวทไมสงผลตอการเดนทาง รวมไปบรษท รถทวรโดยสาร มการใหบรการรถทวรโดยสารทมมาตรฐาน และมการกาหนดราคาชดเจน มความเทาเทยมกน ซงไมวาจะมสถานภาพใดกสามารถใชบรการรถทวรโดยสารได จงทาใหสถานภาพของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร ไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ อรษา ทพยเทยงแท (2558) ไดศกษาเรอง สวนประสมทางการตลาดสงผลตอการใชบรการธนาคารออมสนในเขตอาเภอปราณบร จงหวดประจวบครขนธ ผลการศกษาพบวา สถานภาพสมรส แตกตางกนมปจจยสวนประสมทางการตลาดสงผลตอการใชบรการธนาคารออมสนในเขตอาเภอปราณบร จงหวดประจวบครขนธ ไมแตกตางกน

4. จากผลการศกษา พบวา ระดบการศกษาของผใชบรการรถทวรโดยสารทแตกตางกนมการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05 ซงอาจเปนเพราะระดบการศกษาเปนปจจยททาใหผบรโภคมความคด การตดสนใจ คานยม เจตคต ทศนคตและความตองการแตกตางกน ซงสอดคลองกบแนวคดของ พรพรรณ มายกร (2553) ไดกลาวถง ปจจยสวนบคคลทมอทธพลตอพฤตกรรมการซอของผบรโภค ในดานการศกษาไววา ผทมการศกษาสง มแนวโนมจะบรโภคสนคาและบรการทมคณภาพดมากกวาผทมการศกษาตา

5. จากผลการศกษา พบวา อาชพหลกของผใชบรการรถทวรโดยสารทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05 ซงอาจเปนเพราะอาชพทแตกตางกน มลกษณะหรอรปแบบการทางานทแตกตางกน เชน ในบางอาชพทตองการความคลองตวและความรวดเรวในการทางาน เวลาในการเดนทางเปนสงสาคญทสงผลตอการทางาน จงทาใหอาชพหลกของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกนมการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ สปปศณ บาเรย (2555) ไดศกษาเรอง ปจจยทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชบรการ สปาในประเทศไทยของนกทองเทยวชาวจน กรณศกษาจงหวดภเกต ผลการศกษาพบวา อาชพทตางกนมผลตอพฤตกรรมในการเลอกใชบรการสปาทตางกน ทงในดานสถานท ประเภทของการบรการ เหตจงใจการเลอกชวงเวลา ระยะเวลาของการบรการ ผมสวนรวมในการตดสนใจเลอกใชบรการสปา วธการจองหรอเลอกใชบรการสปา และการรบรขอมลขาวสารเกยวกบสถานบรการสปาทตางกน

6. จากผลการศกษา พบวา รายไดเฉลยตอเดอนของผใชบรการรถทวรโดยสารทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารแตกตางกน ทระดบนยสาคญทางสถต .05 ซงอาจเปนเพราะรายไดเปน ตวแปรสาคญทกาหนดงบประมาณในการเดนทาง ผทมรายไดสงสามารถเลอกรปแบบ หรอลกษณะของการเดนทางทมความรวดเรว และความสะดวกสบายในการเดนทางไดมากกวาผทมรายไดนอย จงทาใหรายได

52



เฉลยตอเดอน ของผใชบรการรถทวรโดยสาร ทแตกตางกน มการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสาร แตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ อรษา ทพยเทยงแท (2558) ไดศกษาเรอง สวนประสมทางการตลาดสงผลตอการใชบรการธนาคารออมสนในเขตอาเภอปราณบร จงหวดประจวบครขนธ ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางทม รายได แตกตางกน มการใชบรการธนาคารออมสนในเขตอาเภอปราณบร จงหวดประจวบครขนธแตกตางกน

จากผลการศกษา ความสมพนธระหวางปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ กบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ผวจยสามารถอภปรายผลไดดงน

1. จากผลการศกษา พบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานผลตภณฑ มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานครอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงอาจเปนเพราะปจจยดานผลตภณฑนนเปนปจจยหลกทเกยวของการใชบรการรถทวรโดยสารของผบรโภค เชน ประเภทของรถทวรโดยสาร เสนทางการเดนรถ รวมไปถงความปลอดภยในการโดยสารรถทวรโดยสาร จงทาใหปจจยดานผลตภณฑ มความสมพนธกบการตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ซงสอดคลองกบแนวคดของ สรภา กจประพฤทธกล (2556) ทกลาวไววา ผลตภณฑ เปนสวนหนงของ สวนประสมทางการตลาดบรการ (Service Marketing Mix) ทตอบสนองความตองการและสรางความพงพอใจแกกลมลกคาเปาหมายหรอเพอกระตนใหกลมลกคาเปาหมายเกด ความตองการสนคาและบรการ

2. จากผลการศกษา พบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานราคา มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงอาจเปนเพราะราคาเปนอกปจจยหนงทมความสาคญในการเลอกใชบรการรถทวรโดยสารของผบรโภค การกาหนดราคาทชดเจน และคมคา ลวนมผลตอการตดสนใจใชบรการ จงทาใหปจจยดานราคา มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ซงสอดคลองกบงานวจยของ สปปศณ บาเรย (2555) ไดกลาววา ราคา (คาใชจาย) ทผบรโภคพอใจทจะจาย (Cost to satisfy and price) เมอผบรโภคตระหนกถงราคาของสนคาหรอบรการ วดดวยคาของเงน เมอเปนราคาทผบรโภคยอมรบไดกจะตดสนใจซอ

3. จากผลการศกษา พบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานชองทางการจดจาหนาย มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผ ใ ชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงอาจเปนเพราะความสาคญของทาเลทตงของสถานเดนรถ ชองทางในการจาหนายตวโดยสารทมหลากหลายชองทาง และสถานเดนรถทใหบรการทครอบคลมพนททวประเทศ ปจจยเหลานลวนแตเปนสงทอานวยความสะดวกในการใชบรการใหแกผโดยสาร และสงผลตอมการตดสนใจเลอกใชบรการ จงทาใหปจจยดานชองทางการจดจาหนาย มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผ ใ ชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ซงสอดคลองกบงานวจยของ กสมา ปยโพธกล (2559) ทไดศกษาเรอง กลยทธสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการรานเบเกอรยานซอยทองหลอในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวาปจจยดานชองทางการจดจาหนายมความสมพนธตอการตดสนใจในการเลอกใชบรการ

53



4. จากผลการศกษา พบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานการสงเสรมการตลาด มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผ ใ ชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงอาจเปนเพราะปจจยดานการสงเสรมการตลาด เปนปจจยทสงเสรม หรอชวยกระตนใหเกดการซอ และการตดสนใจเลอกใชบรการ เชน การใชสอตางๆทหลากหลาย ในการโฆษณา ประชาสมพนธ การจดกจกรรมทางการตลาด รวมไปถงการลดราคาคาโดยสาร ลวนเปนสงทชวยสงเสรมการตดสนใจเลอกใชบรการ จงทาใหปจจยดานการสงเสรมการตลาด มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ซงสอดคลองกบงานวจยของ สนนทา จงจตร (2558) ทไดศกษาเรอง ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจเลอกซออปกรณเครองครวผานทวโฮมชอปปงของผบรโภคในกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา การโฆษณาสนคาตลอด 24 ชวโมงเพอการจดจาของผชมถอเปนสวนสาคญทผบรโภคใหความสาคญในดานการสงเสรมการตลาด

5. จากผลการศกษา พบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานพนกงานมความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานครอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงอาจเปนเพราะ พนกงาน ถอเปนบคคลทใกลชดกบผใชบรการมากทสด พนกงานเปนบคคลทมปฏสมพนธโดยตรงกบผใชบรการ การทพนกงานมการบรการทด มความเตมใจในการใหบรการ มทาทางทออนนอม สามารถตอบคาถามและใหขอมลตางๆ ทผใชบรการตองการได จะสงผลดตอการตดสนใจใชบรการ และในทางตรงกนขามหากพนกงานไมมความเตมใจในการใหบรการ หรอไมสามารถใหขอมลทจาเปนตอผบรโภคได จะเสยผลเสยโดยตรงตอการตดสนใจใชบรการ จงทาใหปจจยดานพนกงาน มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ซงสอดคลองกบ Philip Kotler (1997) ไดกลาววา การขายโดยใชพนกงาน (Personal Selling) เปนการตดตอสอสารทางตรงแบบเผชญหนาระหวางผขายและลกคาทมอานาจซอ เปนสวนหนงของสวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) ทสงผลตอผบรโภค

6. จากผลการศกษา พบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานการสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพ มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงอาจเปนเพราะปจจยดานการสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพ เชน ทศนยภาพทสวยงาม การตกแตงสถานเดนรถอยางเปนเอกลกษณ รวมไปถงความสะอาดภายในสถาน เปนปจจยทผบรโภคตองพบเจอเปนอนดบแรกๆ ในการเขาใชบรการรถทวรโดยสาร จงสงผลใหปจจยดานการสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพมความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ซงสอดคลองกบแนวคดของ เกยรตยศ คงประดษฐ (2558) ไดกลาวไววา การสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพ (Physical Evidence and Presentation) เปนการสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพใหกบลกคา โดยพยายามสรางคณภาพโดยรวมทงทางดานกายภาพและรปแบบการใหบรการเพอสรางคณคาใหกบลกคา ไมวาจะเปนดานการตกแตงรานทมความเปนเอกลกษณ ความสะอาดของราน และการใหบรการทรวดเรวหรอผลประโยชนอนๆทลกคาควรไดรบ

54



7. จากผลการศกษา พบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการ ดานกระบวนการมความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานครอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงอาจเปนเพราะกระบวนการในการใหบรการทไมยงยากซบซอน และมความถกตองรวดเรวนน สงผลตอความประทบใจของผใชบรการ และการเลอกใชบรการในครงถดไป จงทาใหปจจยดานกระบวนการ มความสมพนธกบ การตดสนใจใชบรการรถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ซงสอดคลองกบแนวคดของ สรภา กจประพฤทธกล (2556) ไดกลาววา กระบวนการใหบรการ (Process) เปนกจกรรมทสนองตอความตองการของลกคา เพอสรางความพงพอใจสงสดแกลกคา

ขอเสนอแนะ จากผลการศกษาเรองปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจใชบรการ

รถทวรโดยสารของผใชบรการในเขตกรงเทพมหานคร ผวจยมขอเสนอแนะดงน 1. ดานผลตภณฑ ทางดานผประกอบธรกจรถทวรโดยสารควรมการเพมประเภทของรถทวรโดยสารใหมบรการทหลากหลาย และมราคาของรถทวรโดยสารใหเลอกหลากหลายระดบ เพอใหครอบคลมกบความตองการของผบรโภค 2. ดานราคา ทางดานผประกอบธรกจรถทวรโดยสารควรมการระบราคาโดยสารทชดเจน รวมไปถงการกาหนดราคาใหเหมาะสมมความยตธรรม 3. ดานชองทางการจดจาหนาย ทางดานผประกอบธรกจรถทวรโดยสารควรเพมสถานเดนรถใหบรการครอบคลมพนททวประเทศ และเพมชองทางในการจาหนายตวโดยสาร เชน มการจดเคานเตอรใหบรการในหางสรรพสนคา หรอชองทางการซอตวโดยสารทางอนเตอรเนต เพอเปนเพมความสะดวกสบายใหกบผบรโภค 4. ดานการสงเสรมการตลาด ทางดานผประกอบธรกจรถทวรโดยสารควรมการจดกจกรรมทางการตลาดอยางตอเนอง รวมถงใชสอตางๆ ในการโฆษณา และประชาสมพนธ เพอใหขอมลขาวสารขององคการเปนทรจก และเขาถงผใชบรการมากยงขน 5. ดานพนกงาน ทางดานผประกอบธรกจรถทวรโดยสารควรมจดอบรมพนกงานในดานของการใหบรการอยางสมาเสมอใหพนกงานพดจาด และมทาทางทออนนอมในการบรการ รวมไปถงการฝกอบรมพนกงาน ใหพนกงานมความร ความเชยวชาญ และสามารถใหขอมลทชดเจนแกผบรโภคได 6. ดานการสรางและนาเสนอลกษณะทางกายภาพ ทางดานผประกอบธรกจรถทวรโดยสาร ควรเพมการดแลรกษาสภาพแวดลอมในบรเวณสถานเดนรถ และหองนาใหมความสะอาดนาเขาใชบรการอยเสมอ รวมถงเพมสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน จดบรการนาดมฟร และการใหบรการ Wi-Fi ฟร นอกจากนควรมการตรวจเชครถทวรโดยสารใหอยในสภาพดพรอมใชงาน เพอเปนการเพมการตดสนใจในการใชบรการของผใชบรการได 7. ดานกระบวนการ ทางดานผประกอบธรกจรถทวรโดยสารควรลดขนตอนในการใชบรการไมใหมความยงยาก ซบซอน เพอเพมความสะดวกรวดเรวในการใชบรการของผใชบรการ

55



เอกสารอางอง กลยา วานชยบญชา. (2549). สถตสาหรบงานวจย. พมพครงท2:โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. กตตนนท นาคทอง. (2560). กลยทธมวยรองของ “รถทวร” บรการทมากกวาเครองบน.

[ระบบออนไลน]. แหลงทมา http://www.manager.co.th/columnist/ViewNews.aspx? NewsID =9600000016528. (วนทคนขอมล 25 มนาคม 2560).

กสมา ปยโพธกล. (2559). กลยทธสวนประสมทางการตลาดบรการทมผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการรานเบเกอรยานซอยทองหลอในเขตกรงเทพมหานคร. มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด.

เกยรตยศ คงประดษฐ. (2558). ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารเพอสขภาพของนสตระดบปรญญาตร มหาวทยาลยนเรศวร. มหาวทยาลยนเรศวร.

ฐานเศรษฐกจ. (2560). เมอธรกจรถทวรปรบตว รบคลนการเปลยนแปลง. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา http://www.thansettakij.com/content/129365. (วนทคนขอมล 25 มนาคม 2560).

ประชาชาตธรกจ. (2558). ‘คดตางฉบบ "นครชยแอร" ทาธรกจไมฟฟา หรหรา แตยงยน. [ระบบอ อ น ไ ล น ] . แ ห ล ง ท ม า http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid =1432903335. (วนทคนขอมล 25 มนาคม 2560).

พรพรรณ มายกร. (2553). ปจจยทสงผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑเสรมอาหารประเภทลางสารพษ ของผบรโภคในเขตอาเภอศรราชาจงหวดชลบร. มหาวทยาลยบรพา.

โพสตทเดย. (2557). "นครชยแอร"รถทวรไฮโซขวญใจคนตดดน. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา https://www.posttoday.com/analysis/report/32168. (วนทคนขอมล 21 มนาคม 2560).

ละเอยด ศลานอย และคณะ. (2558). ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจของนกทองเทยวในการเดนทางทองเทยวแหลงทองเทยวเชงเกษตร : กรณศกษาสวนสละอาทตย อาเภอบานนาสาร จงหวดสราษฎรธาน. มหาวทยาลยตาป.

สปปศณ บาเรย. (2555). ปจจยทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชบรการสปาในประเทศไทยของนกทองเทยวชาวจน กรณศกษาจงหวดภเกต. มหาวทยาลยราชภฏภเกต.

สรภา กจประพฤทธกล. (2556). สวนประสมทางการตลาดบรการ ทศนคต และแรงจงใจในการทองเทยวท ม อทธพลตอการตดสนใจเดนทางไปทองเทยวทประเทศเกาหลของนกทองเทยวชาวไทยในกรงเทพมหานคร. มหาวทยาลยกรงเทพ.

สนนทา จงจตร. (2558). ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจเลอกซออปกรณเครองครวผานทวโฮมชอปปงของผบรโภคในกรงเทพมหานคร. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

อรษา ทพยเทยงแท. (2558). สวนประสมทางการตลาดสงผลตอการใชบรการธนาคารออมสนในเขตอาเภอปราณบร จงหวดประจวบครขนธ. มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด.

Kotler, P. (1997). Marketing management: analysis, planning implementation and control. (9th ed). New Jersey: Asimmon &Schuster.

56



การจดการสงแวดลอมเมองเพอการพฒนาอยางยงยนขององคกรปกครองสวนทองถน Sustainable Development of Urban Environmental Management

by Local Administrative Organizations

บวร ไชยวรรณ1 ปยะนช เงนคลาย2 พาชตชนต ศรพานช3 อทย เลาหวเชยร4

บทคดยอ

วตถประสงคดษฎนพนธฉบบน การจดการสงแวดลอมเมองเพอการพฒนาอยางยงยนมวตถประสงค คอ (1) เพอศกษาการจดการสงแวดลอมเมองทดดานคณภาพนา ดานคณภาพอากาศ และดานเมองสะอาด (2) เพอศกษาแนวทางนาไปสความสาเรจดานการจดการสงแวดลอมเมอง ภาครฐ ภาคประชาชน และภาคเอกชน เพอการพฒนาอยางยงยนเปนแนวปฏบตทดทสด (best practice) ในการจดการสงแวดลอมเมองขององคกรปกครองสวนทองถน และ (3) เพอศกษาปญหา อปสรรค การดาเนนการและแนวทางในการแกไขจดการสงแวดลอมเมองใชการศกษาเชงคณภาพ

ผลการวจยสรปตามวตถประสงคท 1 พบวาการจดการสงแวดลอมทดดานคณภาพนา การใชเทคโนโลยมาจดการคณภาพนา ระบบบาบดนา (MSBR) แบบเรงตกตะกอน การจดการสงแวดลอมดานคณภาพอากาศ ไดแก การปรบปรงระบบขนสงสาธารณะและการจากด ยานพาหนะสวนตว รณรงคการใชจกรยานในการทองเทยวเชงอนรกษ และปลกจตสานกรกษาถนนหนาบานของชมชน และการจดการสงแวดลอมดานเมองสะอาด

ผลการศกษาตามวตถประสงคท 2 พบวา องคกรปกครองสวนทองถนมแนวทางในการจดการสงแวดลอมเมอง ทสงผลสาเรจ ประกอบดวย (1) ใชเทคโนโลยในการจดการสงแวดลอม (2) สงเสรมการทองเทยวเชงอนรกษ (3) การคมนาคมสเขยว (4) ใหความรดานการจดการสงแวดลอม (5) การจดการดานสขภาพประชาชนด (6) การใหความรวมมอดานการจดการสงแวดลอม (7) การมสวนรวมดานการจดการสงแวดลอม (8) การบรณาการดานการจดการสงแวดลอม (9) ความเขมแขงดานการเมอง และ10) เครอขายสงแวดลอมในประเทศและโลก

ผลการศกษาตามวตถประสงคท 3 พบวา ปญหาในการจดการสงแวดลอมเมอง ไดแก (1) ขาดการใชระบบเทคโนโลยและงบประมาณทเพยงพอ ในการสนบสนนจากสวนกลาง (2) ฝนละอองบนทองถนน เกดจากจารจรเพมขน และ(3) ขาดจตสานกในการทงขยะและมลพษในชมชน อปสรรคในการจดการสงแวดลอมเมอง ไดแก (1) มการชารดของระบบทชวยการจดการสงแวดลอม เชน ประปาอดตนในทอระบายนา (2) การเพมขนของประชากร คอ ผลกระทบจากการเพมขนของจานวนประชากร (3) การเพมขนประชากรแฝง เปนประชากรทภายในเมองไมสามารถควบคมได (4) การเพมของเมองอาคาร ซงเปนการใชทดนและอาคาร และ (5) พนทสเขยวไมเพยงพอกบเมอง

คาสาคญ: การบรหารทองถน, การจดการสงแวดลอมเมอง, การพฒนาอยางยงยน

Abstract In this dissertation, the researcher is concerned with the sustainable development of

urban environmental management (UEM) by selected local administrative organizations (LAOs). As such, the researcher studies (1) good UEM environmental management, water quality

management, air quality, and “clean cities.” Moreover, the researcher examines (2) guidelines

1 นกศกษาสาขารฐประศาสนศาสตร คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง 2 รองศาสตราจารย ดร. อาจารยทปรกษาสาขารฐประศาสนศาสตร คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง 3 รองศาสตราจารย ดร. อาจารยทปรกษาสาขารฐประศาสนศาสตร คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง 4 รองศาสตราจารย ดร. อาจารยทปรกษาสาขารฐประศาสนศาสตร คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง

57



leading to UEM success insofar as they engage the public sector, civil sector, and private sector. In this connection, the question becomes what are the best practices in UEM for LAOs. Furthermore, finally, the researcher examines (3) problems, obstacles, operations, and guidelines appertaining to solving problems of the urban environment. The researcher adopted a qualitative research approach. Accordingly, three cases of local administrations of LAOs were examined. These were Nakhon Sawan City Municipality, Phuket City Municipality, and Roi Et City Municipality. The researcher carried out documentary research for the sake of being able to frame appropriate guidelines for sustainable development.

Environmental management in the aspect of “clean cities” involved encouraging the transformation of waste to fuel in the form of refuse derived fuel (RDF) utilized for generating electricity. The private sector was encouraged to invest in the civil society sector. The private sector cooperated by participating in “3Rs”—viz., reduce, reuse, and recycle—waste disposal projects, as well as instilling awareness of the need to reduce waste at the source.

In meeting the second objective of this research investigation, research findings were as follows: Guidelines for LAOs leading to success in UEM involve: (1) using technology in environmental management; (2) promoting ecotourism; (3) green transportation; (4) providing knowledge of environmental management; (5) good health management; (6) environmental management cooperation; (7) participation in environmental management; (8) integrating environmental management; (9) political strength; and (10) local and world environmental networks

In meeting the third objective of this research investigation, research findings were as follows: Problems in urban environmental management are: (1) a difficient use of technological systems and insufficient budget allocated by central agencies; (2) an increase of dust on the roads due to heavy traffic; and (3) inadequate awareness of the need for the proper disposal of waste and of the problem of pollution in communities. Obstacles to UEM are: (1) environmental management systems not functioning, e.g., water drainage pipes being clogged; (2) the impact of increased population; (3) hidden population increase involving uncontrollable populations in urban areas; (4) augmentation of cities and buildings in terms of the use of land and the quantity of buildings; (5) urban green areas being insufficient. Keyword : Local Administrative Organizations, Urban environmental management, sustainable development

บทนา ในปจจบนสภาวะสงแวดลอมของโลก เกดจากการคาดการณของจานวนเพมขนของ

ประชากร เรมเกดความแออดในเขตเมอง ซงเกดการเปลยนแปลงจากการพฒนาดานสงแวดลอมเศรษฐกจและสงคม (Tui & Shi, 2006, p. 307) โดยจะมประชากรในโลกจะขยายตวและเพมขนมาอยางตอเนองซงคาดการณไววา ในป ค.ศ. 2550 เหตเพราะผคนอพยพเขาเมองอยางตอเนองจนทาใหประชากรอยในเขตเมองในเวลาน จะมการเพมขนประมาณ 68.7 เปอรเซนตของประชากรทงโลก

58



สดสวนของประชากรอยในเขตเมองตามภมภาคของโลกทอยในเขตภายในเมองของประเทศพฒนาแลว จะเพมขนจาก 74.9 เปอรเซนต ในป ค.ศ. 2000 ไปเปน 86.2 เปอรเซนต ในป ค.ศ. 2050 โดยประชากรอาศยอยในเขตเมองในทวปเอเชยมมากทสด และประชากรในเขตเมองทวปแอฟรกา จะมอตราการขยายตวมากทสดถง 3 เทาตว กลาวคอ จากประชากร 399 ลานคน ในป ค.ศ. 2000 จะกลายเปน 1,231 ลานคน ในป ค.ศ. 2050 สวนในทวปเอเชย ประชากรในเขตเมองคาดวาจะเพมมากขนกวา 2 เทาตว 1,719 ลานคน ในป ค.ศ. 2000 ไปเปน 3,381 ลานคน ในป ค.ศ. 2050 โดยสดสวนของประชากรในเมองของโลกอาศยอยในภมภาคเอเชยและแอฟรกาเพมขนอยางรวดเรวมากกวาครงของโลกและประชากรอาศยอยในเขตเมองคาดวาแนวโนมจะเพมขนรอยละ 70 เปอรเซนต ภายในป ค.ศ. 2050 (Dodman, McGranahan, & Dalal-Clayton, 2013, p. 53) การเพมขนของประชากร ความตองการในปจจยตาง ๆ กยอมเพมมากขนตามไปดวยเพราะการใชทรพยากรธรรมชาตสงขนเพอตอบสนองความตองการเพมขนปญหาสงแวดลอมมผลกระทบกวางขวางในระดบโลกในปจจบน คอ ปญหาภาวะโลกรอน (global warming) ขอมลจาก United Nations Environment Programme (UNEP) รายงานตงแตชวงปลายศตวรรษท 19 อณภมโลกสงขน 0.3-0.6 องศาเซลเซยส (จาลอง โพธบญ, 2552, หนา 1) มลพษทางอากาศสงผลกบสภาวะอากาศอธบายไดวา ปญหามลพษทางอากาศ ซงในเมองสงผลกระทบตอสขภาพความเปนอยและโอกาสชวตของผคนนบลานคน ผหญงและเดกในเอเชยทกๆ วน เสยชวตกอนวยอนควรประมาณ 537,000 รายตอป โดยมอากาศภายในอาคารเปนจานวนมากกวา 2 เทา ของจานวนผเสยชวตสวนมากมกจะเปนผยากจนและสงคมมแนวโนมทจะไดรบผลกระทบจากคณภาพอากาศแยลง สามารถนาไปสการเปลยนแปลงสภาพภมประเทศโลกได (Haq & Schwela, 2008, pp. 1-5) นอกจากน การบรหารเขตเมองในหลายเมอง การขยายตวทเกดขนไมมการวางแผนพฒนาทเหมาะสม เรองโครงสรางพนฐานทจาเปน สงผลใหภมภาคเอเชยสวนใหญไดรบผลกระทบอยางมนยสาคญจาก ปญหาในดานดานเศรษฐกจและดานสงคมทเกยวของกบการขนสง รวมถงมลพษทางอากาศ ยานพาหนะและสขภาพและผลกระทบมลพษทางเสยงอกดวย (Bertucci, 2005, p. 29) ปญหาคณภาพนา อธบายไดวา ทรพยากรนาจดมจานวน 27 เปอรเซนตของโลกอยในเอเชยตะวนออกเฉยงใต กาลงจะประสบปญหาเกยวกบการมนาสะอาด เนองจาก ประมาณ 90 เปอรเซนตของนาเสยทงหมด จะถกปลอยลงสแหลงนาโดยตรงโดยไมได เกดจากการบาบดทเหมาะสมซงเกดจากการพจารณาทางดานเศรษฐกจรวดเรวและเสยงตอระบบแมนาหลายแหง เกดจากการเปลยนแปลงดานกายภาพทางนเวศวทยาและ สงแวดลอม เนองจากขาดระบบบาบดนาเสยเรมเกดจากความตระหนกจากรายงาน คณะกรรมาธการบรนทแลนด (Brundtland Report) หรอคณะกรรมาธการโลกวาดวย-สงแวดลอมและการพฒนา ไดจดทาขอเสนอแนะการพฒนารปแบบใหมทมงลดผลกระทบสงแวดลอมไวในเอกสารรายงานชอวา อนาคตของเรา ซงเสนอตอสหประชาชาตในป ค.ศ. 1987 และในการจดทาวาระใหมแหงการพฒนาเมอง (New Urban Agenda--NUA ) ครอบคลมเนอหาเกยวกบการพฒนาเมอง อธบายไดวา การพฒนาอยางยงยนการจดการนา ในเขตเมองทเกยวของกบภาคการประปาและการระบายนาในเขต

59



เมอง การบาบดนาเสย การปดกนการไหลหลากและรกษาพนผวเมองกบแหลงนาไดดน (Jalilov, Kefi, Kumar, Masago, & Mishra, 2018, p. 1) ขยะมลฝอย เปนปญหาใหญระดบโลกและอาเซยน ในประเทศไทยนนสาหรบจงหวดทมปรมาณขยะมลฝอยชมชนเกดขนตอวนสงสด 5 อนดบแรก ไดแก กรงเทพมหานคร ชลบร นครราชสมา สมทรปราการ และขอนแกน นอกจากน พบวา มขยะเกาตกคางสะสมใน สถานทกาจดขยะมลฝอยทวประเทศทยงดาเนนการจดการไมถกตองอกประมาณ 9.96 ลานตน โดยปรมาณขยะมลฝอยแตละจงหวด ปจจยหลกทสงผลตออตราการเกดขยะมลฝอยชมชน คอ การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและการทองเทยว การขยายตวของเขตเมอง จานวนประชากรทเพมมากขน การหลงไหลเขามาของแรงงานขามชาต ภายหลงจากการเขาสประชาคมอาเซยน (AC) และการบรโภคทใชทรพยากรอยางไมรคาและเกนความพอด ปจจบนมองคกรปกครองสวนทองถนทดาเนนการใหบรการเกบขนขยะมลฝอยและนาไปกาจดเพยง 4,711 แหง โดยมปรมาณขยะมลฝอยเกดขนในองคกรปกครองสวนทองถนทมการใหบรการ ประมาณ 21.05 ลานตน หรอ 57,663 ตนตอวน (รอยละ 78 ของปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนทงประเทศ) กรมควบคมมลพษ (2560) ไดสรปรายงานมลพษ สาหรบประเดนเรองการจดการมลพษของประเทศ รฐบาลใหความสาคญและสนบสนนการจดการปญหามลพษทกดาน เหนไดจากการขบเคลอนนโยบายรฐบาลได แถลงตอสภานตบญญตแหงชาต เมอวนท 12 กนยายน พ.ศ. 2557 ทตองการเรงรดการควบคมมลพษทางอากาศ ขยะ และนาเสยทเกดจากการผลตและบรโภค การกาหนดยทธศาสตรการพฒนาประเทศในระยะยาว หรอยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560-2579) ซงมวสยทศนใหประเทศมความมนคง มนคง ยงยน นอกจากนน การบรหารทองถนมการบรหารจดการดานสงแวดลอมเมอง โดยการรวมมอมความรวมมอใหทองถนในอาเซยนมการเสนอ รางวลอาเซยนดานสงแวดลอมเมองทยงยน (ASEAN Working Group on Environmentally Sustainable Cities--AWGESC) ไดมการดาเนนงานดานสงแวดลอมเมองทยงยนมาตงแตป พ.ศ. 2546 โดยมสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) เปนหนวย-ประสานงานกลาง (National Focal Point) ของประเทศไทย โดยทองถนมรางวลอาเซยนดานสงแวดลอมเมองทยงยน (ASEAN Environemtally Sustainable Cities Award) สาหรบเมองในภมภาคอาเซยนทมประชากร 20,000 คนขนไป เพอเปนมาตรการในการกระตนใหเมองในภมภาคอาเซยนดาเนนงานตามกรอบและตวชวดทกาหนด รางวลอาเซยนกาหนดใหมขนทก 3 ป ประเทศไทยเปนเจาภาพจดการประชมคณะทางานอาเซยนดานสงแวดลอม เมองทยงยน ตวชวดอาเซยนดานสงแวดลอมเมองทยงยน แบงออกเปน 3 ดาน ไดแก (1) ตวชวดดานอากาศ (clean air) (2) ตวชวดดานนา (clean water) และ (3) ตวชวดดานขยะและพนทสเขยว (clean and green land) วตถประสงคของการวจย การวจยเรอง การจดการสงแวดลอมเมองเพอการพฒนาอยางยงยนขององคกร-ปกครองสวนทองถน มวตถประสงคในการวจยในเรองน ม 3 ประการ คอ

60



1. เพอศกษาการจดการสงแวดลอมเมองทดจดการดานคณภาพนา ดานคณภาพ อากาศ และดานเมองสะอาด 2. เพอศกษาแนวทางในการนาไปสความสาเรจดานการจดการสงแวดลอมเมอง ภาครฐ ภาคประชาชน และภาคเอกชน เพอการพฒนาอยางยงยนเปนแนวปฏบตทดทสด (best practice) ในการจดการสงแวดลอมเมองขององคกรปกครองสวนทองถน 3. เพอศกษาปญหา อปสรรค การดาเนนการ และแนวทางในการแกไขจดการสงแวดลอมเมอง ขอบเขตทางดานเนอหา การวจยครงนผวจยใชวธการวจยเชงคณภาพเนอหา ประกอบไปดวย แนวคดการพฒนาอยางยงยน การพฒนาเมองอยางยงยน ดานการจดการสงแวดลอมเมอง การบรหารทองถน ขอบเขตดานกลมผใหขอมล องคกรปกครองสวนทองถนทไดรบรางวลเปนตนแบบทดในดานการบรหารทองถนดานสงแวดลอมเมองเพอการพฒนาอยางยงยนโดยอาเซยนดานสงแวดลอมเมองทยงยน(ASEAN Working Group on Environmentally Sustainable Cities--AWGESC) ไดมการดาเนนงานดานสงแวดลอมเมองทยงยนมาตงแตป พ.ศ. 2546 โดยมสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) เปนหนวยประสานงานกลาง (National Focal Point) ของประเทศไทย มการพฒนาตวชวดคณภาพสงแวดลอมดานอากาศ ดานนา และดานขยะ และเมองสะอาด โดยมรางวลอาเซยนดาน สงแวดลอมเมองทยงยน (ASEAN Environemtally Sustainable Cities Award) สาหรบเมองในภมภาคอาเซยนทมประชากร 20,000 คนขนไป เพอเปนมาตรการในการกระตนใหเมองในภมภาคอาเซยนดาเนนงานตามกรอบและตวชวดทกาหนด เพอเปนแนวทางในการศกษาการวจยเชงคณภาพ เกบรวบรวมขอมลโดยการสารวจพนท การสมภาษณ ผเกยวของในการดาเนนงาน อนไดแก ผบรหารและเจาหนาทของเทศบาล การสมภาษณผนาชมชนและสมาชกในชมชนทเกยวของ ผใหขอมลสาคญ (Key Informants) จานวน 3 เทศบาล คอ เทศบาลเมองรอยเอด เทศบาลนครสวรรค เทศบาลนครภเกต ไดแก (1) ภาครฐ คอ ผบรหารและเจาหนาทของเทศบาล (2) ภาคประชาชน คอ ผนาชมชนและสมาชกในชมชนทเกยวของ (3) ภาคเอกชน คอ สถาบนการศกษาและผประกอบการทเกยวของ รวมทงสน 25 คน ระเบยบวธวจย การวจยเรอง การบรหารทองถนดานการจดการสงแวดลอมเมองเพอการพฒนาอยางยงยนผวจยไดกาหนดกรอบแนวทางในการศกษาตามรายละเอยด ดงน (1) แนวทางการศกษา (2) การเลอกกรณศกษา (3) หนวยการศกษา (4) การวจยเชงคณภาพ (5) การนาเสนอขอมล

61



การศกษากรณศกษา ผวจยจงเลอก 3 เทศบาล ซงไดรบรางวลในตวชวดคณภาพสงแวดลอมดานอากาศ ดานนา และดานขยะ และพนทสเขยว และลกษณะพนท ๆ แตกตางกนเรองของลกษณะกายภาพพนทภมภาค คอ (1) เทศบาลเมองรอยเอด เทศบาลนครภเกต เทศบาลนครสวรรค เพอเปนแนวทางทดการบรหารทองถนดานสงแวดลอมเมอง ครบทง 3 ตวชวด และแตละพนทสมภาษณ 3 ภาคสวน ไดแก (1) ภาครฐ คอ ผบรหารและเจาหนาทของเทศบาล (2) ภาคประชาชน คอ ผนาชมชนและสมาชกในชมชนทเกยวของ (3) ภาคเอกชน คอ สถาบนการศกษาและผประกอบการทเกยวของ และเนองจากเปนเทศบาลตนแบบทไดรบรางวลจะตองมตวชวดทง 3 ดานแลวทไดรบรางวลคอสวนทตองสงพจารณาทเดนทสดเทานน และเมอครงตอไปยงสามารถสงตวชวดดานอนเพอเขารบการพจารณาตอไป ในการศกษากรณศกษาจาก 3 โดยโดยการสมภาษณแบบเจาะลก (in-depth interviews) ซงเปนการสมภาษณใน หลายลกษณะทงรปแบบทเปนทางการ แบบไมเปนทางการ และแบบพดคยอยางเปนกนเอง ซงในแตละรปแบบนนจะแตกตางตามผทใหสมภาษณ (key informants) และการสงเกตการณ แบบมไมมสวนรวมในตงแตเดอนตลาคม พ.ศ. 2559 ถงเดอนมนาคม พ.ศ. 2561 สาหรบวตถประสงคทจะนาเสนอผลการวเคราะหขามกรณศกษา 3 กรณศกษา ไดแก เทศบาลนครนครสวรรค เทศบาลนครภเกต เทศบาลเมองรอยเอด ในประเดน ซงผวจยไดผลจากการวเคราะหขามกรณศกษา สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ตามวตถประสงคขอท 1 เพอศกษาการจดการสงแวดลอมเมองทดจดการดานคณภาพนา ดานคณภาพอากาศ และดานเมองสะอาด ผลการวจยสามารถสรปได ดงน ดานคณภาพนา พบวา การจดการคณภาพโดยรวม (Total Quality Management--TQM) นาเปนสงทสามรถหมนเวยนนากลบมาใช ใหมไดแหลงทเปนสาเหตของการเกดมลภาวะในนา ปญหาความเสอมโทรมของนาในปจจบน เปนผลมาจากการไดรบการปนเปอนจากสงสกปรกตางๆ มากเกนไป เกนกวาทธรรมชาตจะสามารถรกษาสมดลของนาไวได แหลงสาคญทเปนบอเกดของปญหาการปนเปอน คอ (1) จากโรงงานอตสาหกรรมทปลอยนาเสยหรอนารอน (2) จากชมชนทมการปลอยนาเสย หรอจากตวอาคารบานเรอน ตลาด หรอโรงแรม (3) จากการทาการเกษตรกรรมทมการใชปยหรอสารเคมกาจดศตรพชมากเกนไป ทาใหมการปนเปอนลงสแหลงนา (4) จากการทาปศสตวทมการปลอยนาเสย มลสตว และซากสตวสแหลงนาและ (5) จากกจกรรมอนๆ เชน การทาเหมองแร เปนตน ซงจะชะลางเอาอนภาคของดนปนเปอนลงสแหลงนา และการใชเทคโนโลยททนสมยเขามาจดการระบบการบรหาร จดการคณภาพนาระบบรวบรวมนาเสยทสามารถรบนาเสย ตะกอนเรงแบบ MSBR คอ การจดการคณภาพนา ระบบบาบดนา Membrane Sequencing Batch Reactor (MSBR) แบบเรงตกตะกอน ซงระบายมาจาก 71 ชมชน ทอยในเขตเทศบาลนครนครสวรรค เขามาสโรงบาบดของสานกกองชาง ทควบคมการบาบดนาเสยในเขตเทศบาลดวยเทคโนโลยททนสมยสามารถตอบสนองการบาบดนาเสยมคาทมาตรฐาน สามารถปลอยลงแมนาได

62



ในดานการผลตนาเทศบาลนครนครนครสวรรค ไมมปญหาดานทรพยากรนาดบเพราะใชแมนาปงทมจดเชอมระหวางแมนานานกบแมนาปงมาบรรจบกน แตทางเทศบาลมทตงในบรเวณแมนาปง จงมตนนาผลตนาดบทด จงสงผลใหคา BOD คาตาสด 6.25 คณภาพนาเกนมาตรฐาน (คามาตรฐาน ไมเกน BOD ≤ 20) ซงคณภาพสงแวดลอมของนา คาเฉลยรายปของดชนคณภาพนาท ตรวจวด (pH, DO, BOD และ fecal coli form) (เทศบาลนครนครสวรรค, โรงงานปรบปรงคณภาพนาตนแมนาเจาพระยา, งานดาเนนการ-และบารงระบบรวบรวมและบาบดนาเสย, 2560, หนา 14) การจดการสงแวดลอมเมองทดจดการดานคณภาพอากาศ พบวา คณภาพอากาศ มลพษทางอากาศมาจากสามแหลงหลก: การเผาไหมถานหนอตสาหกรรมและครวเรอนการใชพลงงานในการขนสงและอนภาคแขวนลอยจากสถานทกอสราง แนวทางหลกในการปรบปรงคณภาพอากาศ ไดแก การปรบโครงสรางเศรษฐกจการปรบโครงสรางการลงทนดานพลงงานการสงเสรม เทคโนโลยประหยดพลงงานการทาใหมาตรฐานการปลอยมลพษทรดกมขนการปรบปรงระบบขนสงสาธารณะและการจากดยานพาหนะสวนตว คณภาพอากาศ ประกอบดวย ตวชวด คอ ระดบความเขมขนของกาซไนโตรเจนไดออกไซด ระดบความเขมขนของกาซซลเฟอรไดออกไซด ระดบความเขมขนของฝนละออง นโยบายอากาศสะอาด ควรมสงเสรมการทองเทยวเชงอนรกษ ตวอยางทด ไดแก ภาคเอกชนเปนตวแทนภาคประชาชนและรวมบรณาการจดการสงแวดลอมเมองรวมกนในดานการทองเทยวเชงอนรกษ ตวอยางทด ไดแก การทองเทยวรอบเกาะภเกต จงทาใหคณภาพอากาศของเมองภเกตด และลดภาวะโลกรอนดวยการทองเทยวเชงอนรกษ ปนจกรยานชมยานเมองเกา บรษท ภเกตพฒนาเมอง จากด ไดรวมกบทางจงหวดภเกต บรษท Ofo (ประเทศไทย) จากด ผใหบรการจกรยานสาธารณะจากประเทศจน และบรษท Obike (ประเทศไทย) จากด ผใหบรการจกรยานสาธารณะจากประเทศสงคโปร มาใหบรการจกรยานสาธารณะ หรอ Bike Sharing ทจงหวดภเกต และไดเปดใหบรการจกรยานสาธารณะ มประมาณ 5,000 คน และการพฒนาจตภาพเมองดวยการทาสอาคารสมยยคตกเกาแบบชโนโปรตกส ในยานเมองเกา เทศบาลนครภเกต โดยภาคเอกชนเปนตวแทนในการเสนอโครงการรวมกบภาครฐ โครงการ Smart Bus ทเปนระบบขนสงของภาคเอกชนบรการเดนทางรอบเกาะรถบสทมความสมารท เปนตนแบบทชวยสงเสรมการพฒนาระบบขนสงสาธารณะภเกต ใชเทคโนโลยบรการประชาชนและนกทองเทยวหนมาใชบรการสาธารณะ ลดโลกรอน เสนอโครงการ จกรยานเพอสญจรและการทองเทยว คอ จกรยาน Bike Sharing ใชทองเทยวเชงอนรกษ และการอนรกษตรษจนปากนาโพทเทศบาลนครนครสวรรค เปนตน การจดการสงแวดลอมเมองทดจดการดานเมองสะอาด พบวา การจดการขยะการจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตราย โดยสนบสนนใหมการแปลงขยะเปนเชอเพลงพลงงาน (Refuse Derived Fuel--RDF) เพอนาไปผลตกระแสไฟฟาสงเสรมใหเอกชนลงทนและดาเนนการเชอเพลงขยะ RDF คอ การนาขยะมลฝอยทผานการคดแยกแลว มาผานกระบวนการแปรรปและจดการตางๆ เพอปรบปรงคณสมบตทางกายภาพและคณสมบตทางเคมใหกลายเปนเชอเพลงขยะเทศบาลใชระบบการใหผรบจางชวงดาเนนการเพอลดปญหาตามความเหมาะสม โดยการใชระบบเทคโนโลยมาจดการสงแวดลอมเมองหรอชมชน สมภาษณเชงลก พบวา เทศบาลทง 3 แหง ไมสามารถจดการกบประชากรแฝงทเขามาอาศยอยภายในเทศบาลหรอการเขามาตวเมองชวงตอนกลางวนและกลบไปตอนเยนทเปนทพกชานเมองหรออาศยอยในเทศบาล

63



ใกลเคยง และยงมความรวมกนคดแยกขยะกอนทงลงถงขยะของทางเทศบาลการใหความรวมมอในการพฒนาพนทสเขยวหรอสวนสาธารณะโดยใหทางเทศบาลพฒนาแตสามารถนาพนทคนไดในอนาคต ใหความรวมมอโครงการจดการขยะแบบ 3Rs ตวอยางการบรหารทองถนทด คอ เทศบาลเมองรอยเอด มการจดการเกบขยะชมชนและภาคเอกชนทกวน ปลกจตสานกในการลดขยะจากตนทาง คอ ประชาชนลดปรมาณการทงขยะและการนาเทคโนโลยจดการกาจดขยะ RDF ในอนาคตทงระบบโครงการหนาบานหนามองทมการประกวดระดบชมชนมาเปนเวลานานถง 11 ป โครงการถนนปลอดถงขยะทสรางจตสานกลดการทงขยะตงแตตนทาง และรณรงคการคดแยกขยะตงแตตนทาง และรณรงคการจดการขยะแบบ 3Rs เปนตน ตามวตถประสงคขอท 2 เพอศกษาแนวทางในการนาไปสความสาเรจดานการจดการสงแวดลอมเมอง ภาครฐ ภาคประชาชน และภาคเอกชน เพอการพฒนาอยางยงยนเปนแนวปฏบตทดทสด (best practice) ในการจดการสงแวดลอมเมองขององคกรปกครองสวนทองถน จากการวจย พบวา องคกรปกครองสวนทองถนมแนวทางในการจดการสงแวดลอมเมองของเทศบาลนครนครสวรรค เทศบาลนครภเกต เทศบาลเมองรอยเอด พบวา มแนวทางทดสงผลสาเรจประกอบดานการจดการสงแวดลอมเมอง ไดแก การศกษา การจดการสงแวดลอมเมองทดจดการดานคณภาพนา ดานคณภาพ อากาศ และดานเมองสะอาด พบวา 1. การใชเทคโนโลยในการจดการสงแวดลอม คอ ใชระบบเทคโนโลยจดการมลพษการจดการคณภาพนาและการจดการขยะ 2. สงเสรมการทองเทยวเชงอนรกษ คอ ภาคเอกชนเปนตวแทนภาคประชาชนและรวมบรณาการจดการสงแวดลอมเมองรวมกนในดานการทองเทยวเชงอนรกษ ไดแก การทองเทยวรอบเกาะภเกต จงทาใหคณภาพอากาศของเมองภเกตด และลดภาวะโลกรอนดวยการทองเทยวเชงอนรกษ ปนจกรยานชมยานเมองเกา พฒนาจตภาพเมองดวยการทาสอาคารสมยยคตกเกาแบบชโนโปรตกสในยานเมองเกา เทศบาลนครภเกต และการอนรกษตรษจนปากนาโพทเทศบาลนครนครสวรรค 3. การคมนาคมสเขยว คอ ภาคเอกชนเสนอโครงการดานการจดการสงแวดลอม ไดแก รถเมล (smart bus) พฒนาระบบขนสงสาธารณะและจกรยานสาธารณะ Bike Sharing เปนการเสนอจากภาคเอกชนในการจดการจดการสงแวดลอมเกาะภเกต โดยเสนอผานเทศบาลนครภเกตกบจงหวดภเกต เพอการพฒนาอยางยงยนเกดการลดภาวะโลกรอน คอ การคมนาคมทใชพลงงานสะอาด 4. ใหความรดานการจดการสงแวดลอม คอ ภาครฐ และภาคประชาชน มความรวมมอกนจดใหการศกษาการจดการสงแวดลอมดานการคดแยกขยะชมชนโดยผานชมชนโดยผนาชมชนเอานโยบายและการสนบสนนองคความรทไดรบวทยาการจากภาครฐในการใหความรวมมอในดานการศกษาการจดการสงแวดลอมเมองในเขตเทศบาลใหความรกบประชาชนในชมชน เชน โครงการคดแยกขยะ ธนาคารขยะเปนตน 5. การจดการดานสขภาพประชาชนทด คอ ภาครฐและภาคประชาชน มสวนรวมในการจดการถนนปลอดถงขยะ ทใสใจในเรองของโรคหรอมลพษทเกดจากขยะ เปนพาหะนาโรค การบรหารทองถนมนโยบายใสใจเรองสขภาพของประชาชน ภารกจของเทศบาลในเรองการจดการสขภาพ เชน การจดการดานสาธารณปโภคและสาธารณปการ การสงเคราะหคณภาพชวตเดก สตร คนชรา และผดอยโอกาสพฒนาทอยอาศย จดการขยะและนาเสย และควบคมสตวเลยงเปนตน

64



6. การใหความรวมมอดานการจดการสงแวดลอม คอ ภาครฐและภาคประชาชนรวมมอกนจดการหนาบานชมชนเรองความสะอาด ไดแก การบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม ประเภทโรงแรม (green hotel) หรอสถานประกอบการ มการรณรงค ผลตผลฉลากเขยว ไมเปนพษกบสงแวดลอม 7. การมสวนรวมดานการจดการสงแวดลอม คอ การมสวนรวมกนทงภาครฐ ภาคประชาชน และภาคเอกชน ดานจตสานกลดการทงขยะ การจดการขยะตามแนวคด 3Rs 8. การบรณาการดานการจดการสงแวดลอม การบรณาการทง ภาครฐ ภาคประชาชน และภาคเอกชน ในการจดการขยะแบบ 3Rs ลดการใช ใชซา และนากลบมา ใชใหม ซงหลกการนเปนวธทยอดเยยมในการจดการกบของเสยและรกษาสงแวดลอม 9. ความเขมแขงทางดานการเมอง คอ การสบเนองบรหารหลายสมย การบรหารฝายราชการการเมอง ทมนโยบายทดในการจดการสงแวดลอม จาเปนตองการการวางแผนและสานตอนโยบายการจดการสงแวดลอมชมชนเปนแบบระยะยาวเพอใหเกดการพฒนาอยางตอเนองและยงยน 10. เครอขายสงแวดลอมในประเทศและโลก คอ บรณาการเปนระบบเครอขายการจดการสงแวดลอมทวประเทศและโลก ไดแก โครงการตามแนวทางขององคกรทมความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม หรอ Corporate Social Responsibility (CSR) เปนตน สรปไดวา การบรหารทองถนดานการจดการสงแวดลอมเมอง ทมผลสาเรจ ประกอบดวย ภาวะผนาหรอความเขมแขงทางดานการเมองเปนปจจยเรมตนทสามารถนานโยบายหรอตอบสนองนโยบายภาครฐมาดาเนนการเปนแบบบรณาการทกภาคสวนเขาใจบรบทของภาคประชาชนโดยผานผนาชมชนและมปจจยในการมองเหนศกยภาพของพนทของตนเอง เชน การมทรพยากรทางธรรมชาตของพนทเขตปกครองตนเอง และสงทสาคญทสด คอ การมสวนรวมของประชาชนและชมชนรวมทงภาคเอกชนผประกอบการเปนสงททาใหเทศบาลเมองและเทศบาลนครสามารถบรหารทองถนดานการจดการสงแวดลอมเพอนาไปสความยงยนในพนทของตนเองได ตามวตถประสงคท 3 เพอศกษาปญหา อปสรรค การดาเนนการ และแนวทางในการแกไขจดการสงแวดลอมเมอง จากการวจย พบวาปญหาในการจดการสงแวดลอมเมอง ปญหาในการจดการสงแวดลอมเมอง มดงตอไปน 1. ขาดการใชระบบเทคโนโลยและงบประมาณ อธบายไดวา การกาจดนาเสย MSBR และใชระบบเทคโนโลยขยะแบบ RDF ทยงไมเตมรปแบบ เนองจากตดเรองของงบประมาณทไดรบการสนบสนนมาจากสวนกลาง ควรมการกาหนดนโยบายดาน สงแวดลอมทชดเจน การสรางความรวมมอกบหนวยงานภายนอก หนวยงานภายนอก เชน องคกร-พฒนาชมชน (NGOs) หนวยราชการทเกยวของภาคเอกชนและสถาบนการศกษา รวมทงหนวยงานความรวมมอของตางประเทศ เปนแหลงขอมลทางวชาการ และสามารถใหการสนบสนนชวยเหลอองคกรปกครองสวนทองถนไดในหลายรปแบบ รวมทงดานงบประมาณในการดาเนนการปองกนแกไข ปญหาสงแวดลอม องคกรปกครองสวนทองถนจงควรแสวงหาความรวมมอกบหนวยงานดงกลาว ทงหนวยงานทอยในพนท และหนวยงานสวนกลาง ซงจะทาใหการจดการสงแวดลอมมประสทธภาพมากยงขน การสรางความรวมมอกบหนวยงานภายนอก มาใชถอเปนแนวทางหนงทจะทาใหองคกรดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพมากขน

65



2. ฝนละอองบนทองถนน เกดจากจารจรเพมขน อธบายวา การเตบโตของภาคอตสาหกรรมทมระบบการผลตขนาดใหญ การเตบโตในระบบทนนยมความกาวหนาทางเทคโนโลยดานการคมนาคมขนสง ความตองการทรพยากร แรงงานราคาถก และตลาดใหม ๆ เหลานสงผลใหบรรดาบรษทตางพากนยายการผลตบางสวนหรอทงหมดไปยงประเทศอน ๆ ในการกระจายอานาจถายโอนภารกจได มหลายดานทสาคญ (ดานโครงสรางพนฐาน คอ การคมนาคมขนสง (ทางบกและทางนา) สาธารณปโภค (แหลงนา/ระบบประปาชนบท) สาธารณปการ (การจดใหมตลาด/การจดตงและดแลตลาดกลาง การผงเมอง การควบคมอาคาร จะเหนไดวา ภารกจดานการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนหนงในภารกจทสาคญขององคกรปกครอง-สวนทองถน ซงจะตองเขาไปมสวนรวมในการดาเนนงานในพนทรบผดชอบ ตามหลกธรรมาภบาลของการบรหารบานเมองทด ตองดแลเปนภารกจทตองทาเปนกจวตรทกวน เพราะไมสารถควบคมประชากรทเขามาในชมชนเมองได 3. ขาดจตสานกในการทงขยะและมลพษ อธบายวา โครงการรณรงคจดการและแกไขปญหาสงแวดลอมภายใตกรอบแนวคดทเรยกวา การพฒนาทยงยน และหนงในหนวยงานทมบทบาท ในระดบนานาชาตวาดวยการผลกดนใหเกดการปรบเปลยนทศนคตของมนษยทมตอสงแวดลอม คอ องคการการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรม-แหงสหประชาชาต (UNESCO) ซงมหนาทสนบสนนและผลกดนนโยบายไปสการปฏบต เพอสรางจตสานกของประชากรโลกตอสงแวดลอมและความหลากหลายทางชวภาพผานโครงการตางๆ องคกรปกครองสวนทองถน ควรใชสอในรปแบบตางๆ เชน หนงสอพมพทองถน แผนพบ วดโอ สไลด หรอรายการวทย ในการสรางจตสานกตลอดจนสงเสรมกจกรรมดานการพทกษรกษาและพฒนาสงแวดลอมของทองถน 4. รณรงคการทองเทยวเชงอนรกษ อธบายวา การทประชาชนในสงคมมความรวมมอรวมใจกนพฒนาความสามารถของตนในการควบคมการใช การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและรกษาสงแวดลอมเพอประโยชน ทงทางดานเศรษฐกจและสงคมของชมชนโดยมสวนรวมตงแตการกาหนดประเดนปญหา หาสาเหตปญหา รวมทงการดาเนนการ แกไขปญหาสงแวดลอมของชมชนดวย ใชการคมนาคมสเขยว เชน รถเมล (smart bus) พฒนาระบบขนสง เปนการบรการสาธารณะ อปสรรคในการจดการสงแวดลอมเมอง อปสรรคในการจดการสงแวดลอมเมอง มดงตอไปน 1. มการชารดของระบบทชวยการจดการสงแวดลอม เชน ประปาอดตนในทอระบายนา อธบายวา เกดการจากใชงานเปนระยะเวลานาน จงตองมการบารงรกษา อยางตอเนองของระบบ ควรมงบประมาณในการซอมแซมและดแลรกษาใหใชงานได 2. การเพมขนของประชากร คอ ผลกระทบจากการเพมขนของจานวนประชากรมนษยทเพมขนตอสงแวดลอมและยอมรบความรบผดชอบในการควบคมการเตบโต สงคมและวฒนธรรมการพฒนาทยงยนควรสอดคลองกบระบบจรยธรรมวฒนธรรม ความเชอและศาสนาทองถน การลงทนทางวฒนธรรมทยงยน เปนธรรม และเปนของทกคนจะสามารถนาสงคมฝาวกฤตเศรษฐกจและการเมองได และสาหรบสงคมทกาลงพฒนาการวางแผนครอบครวและการควบคมจานวนประชากร

66



มใหเพมมากและเรวจนเกนไป เพราะการขยายตวของเมองซงเกดการจากผลกระทบของการยายถนฐานเขามาของประชากรและอตราการเกดทเพมมากขนและจะทาใหเกดความยากจนมผลกระทบกบการทองถนระดบภมภาคและสงผลระดบประเทศและโลก 3. การเพมขนประชากรแฝง ซงเปนประชากรทภายในเมองไมสามารถควบคมได เนองจากอาจเขามาอาศยเฉพาะชวงกลางวน ซงตอนเยนอาจออกไปพกอาศยทนอกเขตปกครองของทองถนหรอมาอาศยทหอพกหรอบานเชา กอปญหาการเพมขนของมลพษควรใหระบบนโยบายภาครฐในดานการวางผงเมอง เกดการเตบโตของเมองและดานเศรษฐกจ จงมการใชทรพยากรมากขนเนองจากจานวนมมากขนของประชากรทควบคไปกบการเตบโตของเมอง และพนทสเขยวถกคกคามใหเหลอนอยลง และจานวนของรถยนตทมากขนจากความหนาแนนของระบบขนสงทตองถกควบคมมลพษทางอากาศเปนเรองทเกดจากนโยบายภาครฐในการพฒนาโดยทงสน 4. การเพมของเมองและอาคาร ซงเปนการใชทดนและอาคาร เชน ความหนาแนนของประชากรใน เขตเมอง การใชทดนและอาคาร ประกอบดวย ตวชวด คอ พนทสเขยว ความหนาแนนของประชากร นโยบายอาคารเชงนเวศ นโยบายการใชทดน ในดานการใชทดนและอาคาร ยงมการเตบโตของอาคารมาก กแสดงวา มประชากรมากตามมา และกจะมมลพษเพมตามมาดวย 5. พนทสเขยวไมเพยงพอกบเมอง คอ ดชนเมองสเขยว ทพฒนาขนมองคประกอบ 8 ดาน ไดแก ดานพลงงานและการปลอย กาซคารบอนไดออกไซด (CO2) ดานการใชทดนและอาคารดานการขนสงและจราจร ดานการจดการของเสย ดานการจดการนา ดานการสขาภบาล ดานคณภาพอากาศ ดานธรรมาภบาล สงแวดลอม ขอเสนอแนะ 1. การจดการสงแวดลอมดานเศรษฐกจ โดยการพฒนาเมองเทศบาลทองถนควรมการพจารณาถงขดความสามารถรองรบของเมองในอนาคตถาขาดแผนการจดการทดจะทาใหเกดปญหาดานตาง ๆ ตามมาโดยเฉพาะปญหามลพษ ใชเทคโนโลยททนสมยเขาชวยจดการดานคณภาพสงแวดลอม 2. การจดการสงแวดลอมดานนเวศวทยา เทศบาลทองถนตองนานโยบายและแผนพฒนาและรกษาคณภาพสงแวดลอมไปสการปฏบตยงใหเกดความชดเจน มอานาจในการบงคบใช ควบคม คณภาพนา คณภาพอากาศ และดานเมองสะอาด ไดแก การจดการขยะมลฝอย และพฒนาพนทสเขยวของชมชน 3. การจดการสงแวดลอมดานสถาบน เทศบาลทองถนควรมภาคเอกชนมสวนรวมเปนตวแทนประสานงานโครงการดานสงแวดลอม ใหเกดการบรณาการทกฝายทงภาครฐ ภาคประชาชน และภาคเอกชน

4. การจดการสงแวดลอมดานวฒนธรรม เทศบาลทองถนควรสนบสนนและสงเสรมใหทองถนจดทาแผนปฏบตการสงแวดลอมเมอง และจดทาตวชวดสงแวดลอม ดานสขภาพและใหความร และการศกษาใหกบชมชน ภาคเอกชนในดานการจดการสงแวดลอม

67



5. การพฒนาทยงยนทางสงคม ควรสงเสรมการใชนโยบายดานสงแวดลอมสเขยวเพอพฒนาคณภาพชวตทดของชมชน ไดแก นโยบายอาคารสเขยว ขนสงมลชนสเขยว และการใชพลงงานสเขยว เปนตน 6. การพฒนาอยางยงยนทางเศรษฐกจ ควรสงเสรมใหเกดการกระจายรายไดภายในชมชนเพอใหเกดการพงพาตนเองได และสนบสนนผลผลตภายในชมชนเปนฉลากเขยว (green label) และรณรงคการใชพลงงานทดแทน 7. การพฒนาอยางยงยนทางสงแวดลอม ปลกฝงใหประชาชนมการจดการพลงงานรวมกนตงแตปลกจตสานกทางดานสงแวดลอม ในดานการลดขยะมลฝอย การประหยดนา และลดการ กอมลพษทางอากาศ รวมลดภาวะโลกรอนดวยการลดการใชพลงงาน เปนตน 8. การพฒนาอยางยงยนทางดานธรรมาภบาล เทศบาลตองมความเขมแขงทางการเมองเพมความเทาเทยมกนทกภาคสวน และสนบสนนการกระจายอานาจในดานการจดการสงแวดลอม และสรางเครอขายดานการจดการสงแวดลอมในระดบชมชนสระดบประเทศและระดบโลก

ภาพท 1 ตวแบบการบรหารทองถนดานการจดการสงแวดลอมเพอการพฒนาอยางยงยน

ภาครฐ

การจดการสงแวดลอมเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน

ภาคประชาชน ภาคเอกชน

ตวชวดการจดการสงแวดลอม 1. การจดการคณภาพนา 2. การจดการคณภาพอากาศ 3. การจดการขยะมลฝอย

แนวทางทสงผลกบการจดการสงแวดลอมเมอง 1.ใชเทคโนโลยในการจดการสงแวดลอม 6. การใหความรวมมอดานการจดการสงแวดลอม 2. สงเสรมการทองเทยวเชงอนรกษ 7. การมสวนรวมดานการจดการสงแวดลอม 3. การคมนาคมสเขยว 8. การบรณาการดานการจดการสงแวดลอม 4. ใหความรดานการจดการสงแวดลอม 9. ความเขมแขงดานการเมอง 5. การจดการดานสขภาพประชาชนด 10. เครอขายสงแวดลอมในประเทศและโลก

การจดการสงแวดลอมเมองเพอการพฒนาอยางยงยน

68



เอกสารอางอง กรมควบคมมลพษ. (2560). สถานการณมลพษประเทศไทย ป 2559. คนเมอ 1 มกราคม 2560,

จากhttp://www.pcd.go.th/public/Publications/print_report.cfm? task=pcdreport-59final

เทศบาลนครนครสวรรค, โรงงานปรบปรงคณภาพนาตนแมนาเจาพระยา , งานดาเนนการและบารงระบบรวบรวมและบาบดนาเสย. (2560). รายงานการปฏบตงาน (monthly report) ประจาวนท 1-31 กรกฎาคม 2560. นครสวรรค: ผแตง.

จาลอง โพธบญ. (2552). การบรหารโครงการสงแวดลอม. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ-ทพเนตรการพมพ.

Bertucci, G. (2005). Decentralization poverty reduction, empowerment and participation. New York: Department of Economic and Social Affairs United Nations.

Dodman, D., McGranahan, G., & Dalal-Clayton, B. (2013). Integrating the environment in urban planning and management key principles and approaches for cities in the 21st century. Nairobi, Kenya: United Nations Environment Programme.

Haq, G., & Schwela, D. (2008). Foundation course on air quality management in Asia. Stockholm, Sweden: Stockholm Environment Institute.

Jalilov, S.-M., Kefi, M., Kumar, P., Masago, Y., & Mishra, B. K. (2018). Sustainable urban water management. Application for Integrated Assessment in Southeast Asia, Sustainability, 10(1), 1-22.

Tui, W., & Shi, C. (2006). Urban environmental management in Shanghai achievements, problems, and prospects. Environmental Management, 37(3), 307-321.

69



ปจจยเชงสาเหตทสงผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร Solid waste management model in Bangkok

บวรลกษณ เสนาะคา1

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาระดบการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร 2) วเคราะหปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร 3) หาปจจยพยากรณทเหมาะสมตอการบรหารจดการขยะในกรงเทพมหานคร กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผอานวยการ หวหนาฝาย เจาหนาททปฏบตการทเกยวของกบการจดการขยะมลฝอยภายในสานกงานเขตกรงเทพมหานครตามเขตการปกครอง ทงหมด 10 เขต จานวน 380 คน การสมตวอยางใชวธการสมแบบหลายขนตอน

ผลการวจยพบวา การบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครอยในระดบมาก เมอเรยงตามลาดบคาเฉลย พบวา ดานคณภาพการใหบรการเกบขนขยะมคาเฉลยมากทสด รองลงมาคอ ดานการบรหารจดการรายได ดานการแกไขปญหาการกาจดขยะมลฝอย และดานการเพมประสทธภาพในการกาจดขยะ

จากการทดสอบสมมตฐาน พบวา ปจจยภายนอกทพยากรณการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครไดดทสดคอ ปจจยกระบวนการและเครองมอในการเกบรวบรวมขยะมลฝอยมนาหนกการพยากรณสงทสด รองลงมาคอ ปจจยระบบการจดการ สวนปจจยการมสวนรวมของประชาชนมนาหนกนอยทสด แตมนาหนกการพยากรณในทางออมโดยการสงผานปจจยกระบวนการและเครองมอในการเกบรวบรวมขยะมลฝอย จากผลการวจยยงชใหเหนวาปจจยทงสองรวมกนสนบสนนการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครไดถงรอยละ 86.6 (R2=.866) เวนแตปจจยทางดานการมสวนรวมของประชาชนไมสงผลโดยตรงตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร แตมผลทางออมผานปจจยกระบวนการและเครองมอในการเกบรวบรวมขยะมลฝอย คาสาคญ : การบรหารจดการ, ขยะมลฝอย, สานกงานเขตกรงเทพมหานคร

Abstract This research aims to study 1) the level of waste management in Bangkok 2) the causal factors influencing in waste management in Bangkok 3) to be a waste management tool forecasting factor In Bangkok, the group used the research were 380 sampling sites in Bangkok metropolitan area. Sampling was performed by multi-stage random sampling.

The results show that solid waste management in Bangkok is at a high level when classified according to the information described below. Solid waste disposal and waste disposal optimization 1 มหาวทยาลยรตนบณฑต

70



By checking whether users are viewing more information about solid waste management in Bangkok work with diabetes patients free of charge. The monitoring of solid waste management in Bangkok was 86.6 (R2 = .866). For more information on public participation solid waste management in Bangkok has not been investigated. Keywords: management, solid waste, The Bangkok Metropolitan, Administration (BMA) บทนา

การบรหารจดการเกยวกบขยะในเมองไทยเปนปญหาทเกดขนเปนเวลาหลายสบปทเจาหนาททางราชการ หนวยงานวจย สถาบนทางการศกษา พยายามหาหนทางในการแกไขปญหาเรองขยะลนเมองทงๆ ทมการระดมงบประมาณตางๆ มากมายเพอใหเจาหนาทไปดงานทตางประเทศ ใชงบประมาณในการรณรงคใหความรในการแกไขปญหา มการนาเทคโนโลยมากมายเขามาใชในการแกไขปญหา แตปจจบนยงไมมทไหนในประเทศไทย สามารถจดการขยะไดอยางครบวงจร ตามสงทเกดขนในปจจบนสาเหตหลกทไมสามารถจดการขยะไดสบเนองมาจาก ประชาชนยงยดตดกบการแกไขปญหาขยะแบบเดมๆ คอการนาขยะไปทงในจดทตนเองคดวามความสะดวกสบาย หรอนาไปฝงกลบ และไมมผใดยอมเสยสละใหมการสรางโรงกาจดขยะในบรเวณใกลเคยงกบทอยอาศยตนเอง จากสาเหตหลกๆ เหลานทาใหการแกไขปญหาขยะ ยงคงไมมความคบหนาและกอใหเกดปญหาหนกขนทกวน ดงนนแนวทางในการแกไขปญหาขยะจงตองมการปรบเปลยน แนวทาง วธการ และเทคโนโลยทเหมาะสมในแตละพนทซงแลวแตบรบทของการบรหารจดการในพนทนนๆ หรออาจใชลกษณะเดนของแตละพนทมาแกไขปญหาเรองขยะ

ปจจบนระบบการดาเนนงานการจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครพบวา มลฝอยทวไปทเกบขนไดถกกาจดดวยวธการฝงกลบอยางถกสขลกษณะ (Sanitary Landfill) เปนวธการหลก คดเปนรอยละ 88 ของปรมาณมลฝอยทงหมด สวนมลฝอยทเหลอบาบดดวยเทคโนโลยการหมกทาปย (Composting) ขยะมลฝอยทรวบรวมไดจะถกขนสงไปยงสถานขนถายมลฝอย 3 แหง คอ ออนนช หนองแขม และทาแรง แมวาขยะมลฝอยของกรงเทพมหานครจะไดรบการบาบด/กาจดอยางตอเนอง แตปรมาณขยะมลฝอยยงคงเพมขนอยางรวดเรวตามการพฒนาเศรษฐกจ รวมทงการเพมขนของจานวนประชากร อกทงปญหาสถานทฝงกลบมลฝอย ทาใหในอนาคตจะเกดขอจากดในการหาสถานทฝงกลบมลฝอย ดงนน ขยะมลฝอยจงนบเปนปญหาดานสงแวดลอมทสาคญ ซงแนวโนมการแกไขปญหาดงกลาวจาเปนตองลดและคดแยกมลฝอยทแหลงกาเนดเพอนามลฝอยกลบไปใชประโยชนในรปของทรพยากรตอไป (สานกงานสงแวดลอมกรงเทพมหานคร, 2558)

จากปญหาของการบรหารจดการเกยวกบขยะมลฝอยของกรงเทพมหานครยงพบวาปญหาทยงเกดขน ณ ปจจบนจะเปนการหาพนททใชในการฝงกลบขยะมลฝอยซงถาปราศจากพนททใชในการฝงกลบขยะมลฝอยยอมสงผลกระทบตอสงแวดลอมทงในชมชนเมองและชนบท และตอสขภาพอนามยของประชาชนโดยตรง ซงทางกรงเทพมหานครควรมมาตรการเพอการบรหารจดการพนทดงกลาวทมอยใหเกดประโยชนสงทสดวาควรมการบรหารจดการกบขยะทจะเขามาในพนทอยางไรใหนอยลงกอนทจะทาการฝงกลบ ควรมการดาเนนการในสวนไหนจงจะทาใหทกภาคสวนทเกยวของมความตระหนกในการ

71



บรหารจดการขยะมลฝอย โดยอาศยความรวมมอของหนวยงานราชการสวนทองถนในการจดการขยะมลฝอย และการปลกฝงจตสานกการมสวนรวมแกชมชน โดยการเปดโอกาสใหประชาชนในแตละชมชนเขามามสวนรวมในการดาเนนการจดการขยะ เพอใหประชาชนเกดการเรยนรและเกดจตสานกทจะปรบเปลยนพฤตกรรมในการจดการขยะมลฝอย ซงประชาชนในชมชนมอทธพลในการกระตนจตสานกตอความรบผดชอบรวมกนแกไขปญหาสงแวดลอมเรองขยะมลฝอยชมชน โดยเรมจากการใหประชาชนในชมชนไดเรยนรเกยวกบการจดการขยะมลฝอยอยางเปนระบบ เพอรองรบปญหาขยะมลฝอยทเพมมากขนทกวน

ดวยสาเหตทกลาวมานนจงทาใหเกดประเดนในการศกษาหาปจจยเชงสาเหตแหงการบรหารจดการเกยวกบขยะมลในกรงเทพมหานครใหมประสทธภาพตอไป รวมถงเพอนาไปพฒนาการบรหารจดการขยะในการลดปรมาณขยะมลฝอยในพนทกรงเทพมหานคร และลดปญหาขยะมลฝอยทมมลพษตอสขภาพ สงแวดลอม และลดภาวะโลกรอนตอไป จากสาเหตทงหมดทกลาวมาจงเปนประเดนปญหาทกอใหเกดการวจยในหวขอปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร

วตถประสงคของการวจย 1 . เพอศกษาการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร 2. เพอวเคราะหปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร 3. เพอหาแนวทางทเหมาะสมตอการบรหารจดการขยะในกรงเทพมหานคร

สมมตฐานการวจย 1. ปจจยระบบการจดการสงผลทางตรงตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร 2. ปจจยกระบวนการและเครองมอในการเกบรวบรวมขยะมลฝอยสงผลทางตรงตอการบรหาร

จดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร 3.ปจจยการมสวนรวมของประชาชนสงผลทางตรงตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร 4. ปจจยระบบการจดการสงผลทางออมตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร

ขอบเขตของการวจย ขอบเขตดานเนอหา มงศกษาปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร ไดแกปจจยการมสวนรวมของประชาชน ปจจยระบบการจดการขยะมลฝอย ปจจยกระบวนการและเครองมอเกบขยะมลฝอย และปจจยระบบการจดการขยะมลฝอย ขอบเขตดานพนท สานกงานเขตกรงเทพมหานคร ขอบเขตดานประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ผอานวยการ หวหนาฝาย เจาหนาททปฏบตการทเกยวของกบการจดการขยะมลฝอยภายในสานกงานเขตกรงเทพมหานคร จานวน 50 เขต จานวน 27,549 คน (กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย : 2557) กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก ผอานวยการ หวหนาฝาย เจาหนาททปฏบตการทเกยวของกบการจดการขยะมลฝอยภายในสานกงานเขตกรงเทพมหานคร ทงหมด 10 เขต จานวน 380 คน

72



ไดมาดวยวธการสมแบบหลายขนตอน ขนตอนท 1 สมเขตการปกครองดวยวธการสมแบบเจาะจง ไดเขตการปกครองดงน บางกะป บงกม สะพานสง หนองจอก คนนายาว บางเขน หลกส มนบร วงทองหลาง และคลองสามวา ขนตอนท 2 สมกลมตวอยางททาการศกษาในแตละเขตการปกครองดวยวธการสมตามสะดวก การกาหนดขนาดกลมตวอยางตามแนวคดของ Schumacker and Lomax (1996). Hair et al (1998) ดวยการกาหนดขนาดตวอยาง 1 พารามเตอรตอ 20 ตวอยาง ไดตวอยางทใชในการวจยเทากบ 19×20 = 380 คน เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบสอบถาม แบงออกเปน 6 สวน ไดแก สวนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา

ประสบการณลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) สวนท 2 ถงสวนท 5 ลกษณะของขอคาถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) ดงน สวนท 2 เปนแบบสอบถามทเกยวกบระบบการจดการจดเกบขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครตามทฤษฎการบรหารจดการแบบครบวงจร มทงหมด 4 ดานไดแก ดานวางแผนการจดการขยะมลฝอย ดานการดาเนนกจกรรม ดานการจดการมลฝอย และดานตดตามผลการดาเนนการ สวนท 3 เปนแบบสอบถามทเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขยะของสานกงานเขตกรงเทพมหานคร มทงหมด 4 ดานไดแก ดานการมสวนรวมในการตดสนใจ ดานการมสวนรวมในการปฏบตการ ดานการมสวนรวมในการรบผลประโยชน และดานการมสวนรวมในการประเมนผล

สวนท 4 เปนแบบสอบถามทเกยวกบกระบวนการและเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร มทงหมด 4 ดานไดแก ดานภาชนะสาหรบรองรบขยะมลฝอย ดานผคดแยกขยะมลฝอย ดานยานพาหนะเพอเกบรวบรวมขยะ และดานเสนทางการจดเกบ

สวนท 5 เปนแบบสอบถามทเกยวกบการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร มทงหมด 4 ดานไดแก ดานคณภาพการใหบรการเกบขนขยะ ดานแกไขปญหาการกาจดขยะมลฝอย ดานการเพมประสทธภาพในการกาจดขยะ และดานการบรหารจดการรายได

สวนท 6 เปนแบบสอบถามปลายเปดทเกยวกบขอเสนอแนะใหผตอบแบบสอบถามเขยนแสดงความคดเหนตอรปแบบการบรหารการจดการขยะของสานกงานเขตกรงเทพมหานคร

หาคณภาพเครองมอดานความตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยนาแบบสอบถาม พรอมทงรายละเอยดหวขอการวจย วตถประสงคการวจย นยามเชงปฏบตการของตวแปรทใชในการวจยใหผเชยวชาญจานวน 5 ทาน ไดคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามและวตถประสงค (index of item-objective congruence : IOC) เทากบ

การหาคาความเชอมน (Reliability) ดวยการนาแบบสอบถามไปทดลองกลมตวอยางทคลายคลงแตไมใชกลมตวอยางการวจย จานวน 30 คน แลวใชวธการหาคาสมประสทธแอลฟา (alpha-coefficient) วธการของครอนบาค (Cronbach) คะแนนแตละขอตองไมตากวา 0.70 โดยผลจากการวเคราะหคาความเชอมนของแบบสอบถามโดยภาพรวม เทากบ 0.8793

73



การวเคราะหขอมล 1. การวเคราะหขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามโดยคานวณคาสถตพนฐาน ไดแก การแจก

แจงความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) 2.การวเคราะหปจจยระบบการจดการ ปจจยการมสวนรวมของประชาชน ปจจยกระบวนการและ

เครองมอ ใชวธการวเคราะหดวยคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 3. การวเคราะหการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร ใชคาเฉลย ( X ) และสวน

เบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 4. การวเคราะหปจจยเชงสาเหตทมตอการบรหารจดการขยะในกรงเทพมหานครดวยการ

วเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) โดยพจารณาคาสถต ไดแก คาสถตไค-สแควร (Chi-square statistics) คาดชนวดระดบความกลมกลน RMR (Root mean square residual) คาดชนวดระดบความกลมกลน GFI (Goodness–of–fit index) คาดชนวดระดบความกลมกลน AGFI (Adjusted goodness – of –fit index) และกระบวนการปรบแกรปแบบทไมกลมกลน (Model modification) ดวยคาดชนการปรบแก (Modification indices)

ผลการวจย ขอมลทวไป ผตอบแบบสอบถามททาการศกษาสวนใหญเปนเพศชาย จานวน 201 คน คดเปนรอยละ 52.9 มอาย 36 – 45 ป จานวน 130 คน คดเปนรอยละ 34.2 มสถานภาพสมรส จานวน 220 คน คดเปนรอยละ 57.9 ระดบการศกษาตากวาปรญญาตร จานวน 209 คน คดเปนรอยละ 55.0 มประสบการณทางานมากกวา 5 ป จานวน 240 คน คดเปนรอยละ 63.2

ระบบการจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครภาพรวม อยในระดบมาก ( x =3.50)

เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานวางแผนการจดการขยะมลฝอย อยในระดบมาก ( x =3.53) รองลงมาคอ

ดานการจดการขยะมลฝอย อยในระดบมาก ( x =3.51) ดานการดาเนนกจกรรม อยในระดบมาก ( x =3.50)

และดานตดตามผลการดาเนนการ อยในระดบมาก ( x =3.46) การมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขยะในกรงเทพมหานครภาพรวมอยในระดบมาก

ทสด ( x =4.40) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการมสวนรวมในการรบผลประโยชน อยในระดบมาก

ทสด ( x =4.45) รองลงมา ดานการมสวนรวมในการปฏบตการ อยในระดบมากทสด ( x =4.43) ดานการม

สวนรวมในการตดสนใจ อยในระดบมากทสด ( x =4.36) และ ดานการมสวนรวมในการประเมนผลอยใน

ระดบมากทสด ( x =4.35) กระบวนการและเครองมอเกบขยะมลฝอยของกรงเทพมหานคร ภาพรวมอยในระดบมาก

( x =3.50) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานภาชนะสาหรบรองรบขยะมลฝอย อยในระดบมาก

( x =3.59) รองลงมาคอ ดานเสนทางการจดเกบ อยในระดบมาก ( x =3.56) ดานการคดแยกขยะมล

ฝอย อยในระดบมาก ( x =3.42) และ ดานยานพาหนะ อยในระดบมาก ( x =3.41) การบรหารจดการขยะมลฝอยของสานกงานเขตกรงเทพมหานคร ภาพรวมอยในระดบมาก

( x =3.50) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานคณภาพการใหบรการเกบขนขยะ อยในระดบมาก

74



( x =3.58) รองลงมา คอ ดานการบรหารจดการรายได อยในระดบมาก ( x =3.51) ดานแกไขปญหา

การกาจดขยะมลฝอย อยในระดบมาก ( x =3.47) และ ดานการเพมประสทธภาพในการกาจดขยะ

อยในระดบมาก ( x =3.44) การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนโมเดลสมการโครงสราง

ภาพท 1 โมเดลสมการโครงสรางปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการ

ขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร

จากภาพ คาสถตพจารณาการผานเกณฑหลงปรบ CMIN = 63.376 ผานเกณฑ, DF = 59 ผานเกณฑ, P = 0.141 ผานเกณฑ, CMIN/DF = 1.073 ผานเกณฑ, GFI = 0.928 ผานเกณฑ, AGF = 0.901 ผานเกณฑ, RMR = 0.019 ผานเกณฑ, PGFI = .317 ผานเกณฑ จากโมเดลสมการโครงสรางปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร พบวา ปจจยกระบวนการและเครองมอ และปจจยระบบการจดการรวมกนพยากรณตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครในทศทางบวก ชใหเหนวาการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครเปนผลสบเนองมาจากปจจยกระบวนการและเครองมอ และปจจยระบบการจดการกบขยะมลฝอยซงปจจยทง 2 รวมกนสนบสนนการบรหารจดการขยะมลฝอยในทศทางบวก สวนปจจยการมสวนรวมของประชาชนไมสงผลทางตรงตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร แตสงผลทางออม

75



ปจจยระบบการจดการขยะมลฝอย และปจจยกระบวนการและเครองมอ เมอพจารณาถงปจจยเชงสาเหตโดยการแยกเปนประเดนรายปจจยไดดงน ภายใตปจจยระบบการจดการ พบวา ตวแปรดานการจดการขยะมลฝอย มนาหนกองคประกอบสงทสด เทากบ 1.061, R2 =.881 รองลงมาคอ ตวแปรดานการตดตามผล มนาหนกองคประกอบเทากบ 1.00, R2 =.811 ตวแปรดานการดาเนนกจกรรม มนาหนกองคประกอบเทากบ .967, R2 .871 และนอยทสดคอ ตวแปรดานการวางแผน มนาหนกองคประกอบเทากบ.930, R2 =.718 ภายใตปจจยการมสวนรวมของประชาชน พบวา ตวแปรดานการมสวนรวมในการปฏบตการ มนาหนกองคประกอบสงทสด เทากบ .887, R2 =.825 รองลงมาคอ ตวแปรดานการมสวนรวมในการตดสนใจ มนาหนกองคประกอบเทากบ 1.000 , R2 =.798 ตวแปรดานการมสวนวมในการรบผลประโยชน มนาหนกองคประกอบเทากบ .886, R2 =.738 และนอยทสดคอ ตวแปรดานการมสวนรวมในการประเมนผล มนาหนกองคประกอบเทากบ .870, R2 =.605 ปจจยกระบวนการและเครองมอ พบวา ตวแปรดานการคดแยกขยะ มนาหนกองคประกอบสงทสด เทากบ 1.086, R2 = .814 รองลงมา ตวแปรดานยานพาหนะลาเลยงมนาหนกองคประกอบเทากบ 1.042, R2 =.605 ดานเสนทางลาเลยง มนาหนกองคประกอบเทากบ 1.000, R2 = .814 และนอยทสดคอ ตวแปรดานภาชนะสาหรบรองรบขยะมลฝอย มนาหนกองคประกอบเทากบ .992, R2 =.673 สวนผลลพธทเกดขนของการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร พบวา ดานทเปนผลเนองมาจากปจจยเชงสาเหตมากทสดคอ ดานการเพมประสทธภาพในการกาจดขยะ มนาหนกองคประกอบ เทากบ 1.072, R2 =.814 รองลงมาคอ ดานแกไขปญหาการกาจดขยะมลฝอยมนาหนกองคประกอบ เทากบ 1.017, R2 = .749 ดานการบรหารจดการรายได มนาหนกองคประกอบ เทากบ 1.000, R2 = .821 และนอยทสดคอ ดานคณภาพการใหบรการเกบขนขยะมลฝอย มนาหนกองคประกอบ เทากบ .977, R2 =.849 การอภปรายผล

จากวตถประสงคขอท 1.พบวาการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร โดยภาพรวมแลวอยในระดบมากทกดาน เมอพจารณาเปนประเดนรายดานโดยเรยงจากลาดบคาเฉลย พบวา ดานคณภาพการใหบรการเกบขนขยะมลฝอย จะมคาเฉลยสงทสด รองลงมา คอ ดานการบรหารจดการรายได ดานแกไขปญหาการกาจดขยะมลฝอย และนอยทสด ดานการเพมประสทธภาพในการกาจดขยะ ชใหเหนวา การบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร การเพมคณภาพการใหบรการเกบขนขยะมลฝอยถอวาตองใหความสาคญและตองมการดาเนนการอยางตอเนองและสมาเสมอ เนองจากวาปรมาณขยะทเกดขนในแตละวนมจานวนมาก ถาขาดการใหบรการการเกบขนขยะมลฝอยในพนทใหบรการแลว ยอมสงผลทาใหเกดปญหาขยะลนพนท ผลทตามมาคอการเกดมลภาวะไมวาจะเปน มลภาวะทางกลนทไมพงประสงค นอกจากนเมอพจารณาจากผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนกบพบวา การบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครนน ดานการเพมประสทธภาพในการกาจดขยะ จะเปนตวแปรทมนาหนกการพยากรณสงทสด สวนประกอบในปจจยดงกลาวคอประเดนของการวางแผนการกาหนดเสนทางเสนทางเกบขนขยะมลฝอย รวมถงการตรวจสอบการจราจรเสนทางเกบขนเปนปจจยยอยสนบสนนเพมเตม สวนปจจยอปกรณและเครองมอในการเกบและขนสงขยะมลฝอยทสอดรบกบปรมาณขยะมลฝอยแตยงไมเพยงพอตอการเกบขน

76



ขยะตองใชวธการสลบวน เพอเปลยนเสนทางในการเกบขนขยะ ในดานการแกไขปญหาการกาจดขยะมลฝอยพบวาสามารถดาเนนตามนโยบายเกยวกบการจดการขยะมลฝอยไดอยางเหมาะสม แตการจดหาสถานทกาจดขยะมลฝอยทถกตองตามหลกวชาการนนคอนขางเปนไปไดนอยมาก นอกจากนยงพบวาการสรางความรวมมอกบภาคเอกชนในการจดการปญหาขยะยงมความคลองตวนอยมาก เนองจากวาภาคเอกชนยงคดวาปญหาขยะมลฝอยเปนปญหาทอยไกลตวเอง สวนปจจยดานประสทธภาพในการกาจดขยะ พบวามการวางแผนนาไปสการกาหนดแนวทางการปรบปรงสถานทกาจดขยะมลฝอยอกทงยงมการอบรมความรเกยวกบระบบการจดการขยะใหกบเจาหนาทระดบปฏบตการอยเสมอ ๆ เนองจากการดาเนนการดแลและเดนระบบกาจดขยะมลฝอยอยางถกตองนนยงไมมประสทธภาพเทาทควร สดทายดานการบรหารจดการรายได มการกาหนดอตราคาบรการกาจดขยะมลฝอยในพนทมความเหมาะสมทาใหตนทนคาใชจายในการดาเนนการเกบรวบรวมและขนสงขยะมลฝอยตาลง รวมถงลดปญหาการใชงบประมาณเพอแกปญหาอปสรรคในการปรบปรงและพฒนาประสทธภาพ เวนแตการจดจางจากภาคเอกชนเกยวกบการเกบจดเกบขยะมลฝอยเพอเปนการลดภาระสานกงานเขตยงไมมความชดเจน จากผลการวจยพบวามความสอดคลองกบการวจยของ Boadi and Kuitunen (2003) การจดการขยะมลฝอยในเมอง Accra ประเทศกานา ไมคอยมความเหมาะสม เนองจากไมมการควบคมการขยายตวของชมชน และปรมาณขยะมลฝอยทมากขน นอกจากนยงขาดแคลนงบประมาณ บคลากรทเกยวของในการจดการขยะมลฝอย รวมทงองคกรทมประสทธภาพ ทาใหเปนปญหาของเมองในการจดการและการกาจดขยะมลฝอย ปญหาทเกดขนในเมองนทสาคญ เนองจากขอจากดในการเกบขยะมลฝอยตามบานเรอน โดยเฉพาะในพนททบคคลมรายไดตา ขยะจะถกทงเกลอนกลาด ตามหนาบานเรอนสวนในกลมมรายไดสง และปานกลางมประสทธภาพการจดการขยะมลฝอย จากวตถประสงคขอท 2. ผลการวเคราะหปจจยเชงสาเหตทมผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร พบวา ปจจยภายนอกทมความโดดเดนเพอพยากรณการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร มากทสดคอ ปจจยกระบวนการและเครองมอ รองลงมาคอ ปจจยระบบการจดการ สวนปจจยการมสวนรวมของประชาชนสงผลนอยทสด ซงปจจยทง 3 รวมกนอธบายการบรหารจดการขยะมลฝอยไดถงรอยละ 86.6 จากการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง เมอพจารณาผลการวเคราะหในอกระดบหนงกพบวาปจจยกระบวนการและเครองมอ และปจจยระบบการจดการ เปนปจจยเชงสาเหตทมมผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครในทศทางบวกตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครทมประสทธภาพเพมขนอยางตอเนอง นอกจากนผลการวจยยงพบวา ปจจยทง 2 ปจจยมความสมพนธซงกนและกนในทศทางบวก หมายถง ปจจยกระบวนการและเครองมอและปจจยการจดการ ทง 2 ปจจย นนสามารถเกอหนนซงกนและไมควรตดปจจยใดปจจยหนงออกจากระบบการจดการ สวนปจจยทเหลอคอปจจยการมสวนรวมของประชาชนไมสงผลโดยตรงตอการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานคร แตกบมผลทางออมสนบสนนผานปจจยระบบการการจดการและปจจยกระบวนการและเครองมอโดยเฉพาะในปจจยการมสวนรวมในการปฏบต เปนปจจยทมนาหนกการพยากรณสง เมอพจารณาจากประเดนขอคาถามพบวา การใหประชาชนเขามามสวนรวมคดแยกประเภทขยะ เชน เศษกระดาษ พลาสตก ขวดแกวหรอขยะมพษ กอนนาไปทงลงถงขยะ นอกจากผลการวจยพบวามความสอดคลองกบการวจยของ Intrator, Jessica.(2002) ศกษาการจดการขยะมลฝอยภายในชนของเขตเมอง ผลการศกษา พบวา การจดการขยะมลฝอยทดตองไดรบความรวมมอทดจาก

77



ผอยอาศยในเขตนนๆ รวมทงตองมการประสานงานทดระหวางหนวยงานราชการตางๆ ทเกยวของ รวมถงตองมการวางแผนรวมกนมการสรางหลกการบรหารจดการเพอเปนรปแบบการปฏบตจนเกดความเคยชน นอกจากนผวจยไดทดลองรณรงคใหผอยอาศยในเขตชนในปรบเปลยนนสยการดแลขยะมลฝอยทงการนามาใชใหมการแยก ขยะมลฝอยและการแกปญหาหนไปพรอมกน ผลการทดลอง พบวา เขตพนททมการรณรงคมการจดการขยะมลฝอยทถกวธเพมขน จานวนขยะมลฝอยทสามารถนามาใชใหมไดลดลง ชใหเหนวา การคดแยกขยะชวยในการลดปรมาณขยะลง ทาใหระบบการบรหารจดการนนไมมความยงยากและซบซอน ขณะทพนทเปรยบเทยบซงไมมการรณรงคมขยะมลฝอยเพมขน และพบวา การรบรขาวสาร ความเขาใจ สถานภาพในครอบครว ระดบการศกษารายไดและทรพยสนมความสมพนธกบการจดการขยะมลฝอยภายในชนของเขตเมอง จากวตถประสงคขอท 3. ผลการวจยพบวาปจจยเชงสาเหตทพยากรณการบรหารจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครทความเหมาะสมกบพนทไดดทสด คอปจจยกระบวนการและเครองมอ สวนปจจยรองไดแกปจจยระบบการจดการขยะมลฝอย แตจากการวจยพบวาปจจยการมสวนรวมของประชาชนไมพบการสงผลในทางตรง แตสงผลในทางออมโดยการสงผานปจจยกระบวนการและเครองมอ ทงนสาเหตรายยอยทสงผลตอระบบการจดการขยะมลฝอย จะเปนเรองการรณรงคเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมของประชาชนในการใชสนคาและบรการตางๆ โดยคานงถงผลกระทบทจะกอใหเกดขยะมลฝอยเพมขน และการสรางรปแบบวธการลดการใชอยางฟมเฟอย นอกจากนแลวกตองวเคราะหเพอหาแนวทางการใชประโยชนจากทรพยากรทมอยอยางรคณคา นาสงตางๆ ทใชงานไปแลวกลบมาใชอก สวนปจจยยอยอนคอ การวางแผนนนควรจะมการทบทวนแผนการจดการขยะมลฝอยในกรงเทพมหานครเมอพบขอบกพรองเพอปรบปรงแกไข นอกจากนการสงเสรมการจดตงศนยการตดตามความกาวหนาและการจดการขยะมลฝอยในพนทกถอเปนปจจยหนงทสงผลตอการบรหารจดการขยะมลฝอย การออกนโยบายใหมกจกรรมคดแยกและนาขยะมลฝอยเพอนากลบมาใชประโยชนตามแผนปฏบตการ เชน การจดตงศนยรไซเคลชมชน การตงธนาคารขยะรไซเคลของชมชน การนาขยะอนทรยไปทาปยหมกหรอปยนา และการใหความรกบประชาชน/ชมชนในการลด คดแยก ณ แหลงกาเนดและใหมการนาขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชน จากผลการวจยพบวามความสอดคลองกบการวจยของไอแมม (Imam, 2008) ในประเทศแอฟรกา พบวา มปญหาในการจดการขยะมลฝอย โดยปญหาทกระทบตอระบบการจดการคอ ปญหาทางดานเศรษฐกจ กฎหมาย และการดาเนนงานโดยเฉพาะในเมองอมจา จาเปนตองมการบรการเกบรวบรวมขยะทเชอถอได รวมทงรถเกบขนทอยในสภาพทเหมาะสม และควรจะมขนาดบรรทกเพยงพอกบปรมาณขยะทเพมมากขน รวมทงควรมการคดแยกขยะเพอลดปรมาณในการฝงกลบ นอกจากนนควรมการรวบรวมกนของคนในชมชนรวมทงผเกบขนขยะหรอองคกร หรอเทศบาลทมหนาทเกยวของนอกจากนนในดานการตลาดควรมการสนบสนนใหนาขยะกลบมาใชใหม ควรมการวางแผนและกาหนดนโยบายรวมทงกฎหมายพรอมทงกรอบการปฏบตงานในการจดการขยะ งบประมาณกเปนสงสาคญทควรพจารณา เพอใหการจดการขยะมประสทธภาพ ขอเสนอแนะ 1. จากผลการวจยพบวา การตดตามผลการดาเนนการยงพบวานอยมากเมอเทยบกบปจจยอน ดงนนเพอใหเหนขนตอนทกอใหเกดจดบกพรองแลวสามารถนาไปปรบปรงกระบวนการใหมประสทธภาพ

78



ควรมการตดตามผลการดาเนนการอยางใกลชด รวมถงประชาชนในเขตกรงเทพมหานครเขามามสวนรวมในการบรหารจดการขยะนอยเกนไป ดงนนการทางภาครฐหรอหนวยงานทเกยวของกบการจดการขยะควรเปดรบความคดเหนใหประชาชนเขามามสวนรวมในการประเมนถงขอบกพรองทเกดขน ซงอาจทาใหการบรหารจดการขยะนนแกไขปญหาไดตรงประเดนมากยงขน 2. จากผลการวจยพบวาภายใตปจจยกระบวนการและเครองมอ ตวแปรดานยานพาหนะเพอเกบรวบรวมขยะยงไมเพยงพอตอพนททใหบรการเทาทควรดงนควรใหสานกงานเขตนนเพมปรมาณยานพาหนะในการเกบขนใหมในทกพนทและเพยงพอตอปรมาณขยะทเกดขนในแตละวน 3. ภาครฐหรอหนวยงานทเกยวของควรมการออกนโยบายเกยวกบรปแบบการบรหารการจดเกบขยะมลฝอย โดยการกาหนดการเกบขยะโดยมการแยกเกบขยะในแตละวนทแตกตางกนออกไป เชน วนจนทรจะเกบขยะในรปแบบขยะแหง และวนองคารเกบขยะในรปแบบขยะเปยก สวนอกวนอนอาจจะเปนการเกบขยะในรปแบบสารพษ เพอเปนการสรางลกษณะนสยประชาชนนนใหมการคดแยกขยะไปในตวโดยปรยาย

ในการทาวจยครงตอไปผวจยมขอเสนอแนะในการทาดงน ควรมการศกษาถงปจจยในดานอน ๆ เชนดานรปแบบการรณรงคเพอการคดแยกขยะกอนการนามาทง หรอ การทงขยะแตละชนดในวนอน ๆ ทแตกตางกน และควรมการศกษาในเชงลกมากขนอาจใชวธการสมภาษณเชงลกจากผเชยวชาญเพอหาประเดนทสาคญอยางจรงจงทใชในการบรหารจดการขยะทงภาคสวนของประชาชนและภาครฐ เอกสารอางอง กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย. (2557). ขอมลสถตเกยวกบจานวนประชากรของเขต

กรงเทพมหานคร ณ เดอน ธนวาคม พ.ศ. 2557. สบคนเมอ 10 เมษายน 2558 จาก http://stat.bora.dopa.go.th/new_stat/webPage/statByProvince.php?year=57

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม. (2556). การจดการขยะมลฝอยโดยชมชน. กรงเทพฯ: กรมสงเสรม คณภาพสงแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.(2553). แผนจดการมลพษ พ.ศ. 2555 –2559. กองแผนงานและประเมนผล. กรมควบคมมลพษ.. สบคนเมอวนท 10 ตลาคม 2558.

ทองใบ สดชาร. (2548). ทฤษฎองคการวเคราะหแนวความคดทฤษฎและการประยกต.กรงเทพฯ: คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.

วภาเพญ เจยสกล.(2536).พฤตกรรมการจดการมลฝอยของประชาชนในเขตพนทชนกลาง กรงเทพมหานคร ,วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาสงแวดลอมศกษามหาวทยาลยมหดล.

สานกงานสงแวดลอมกรงเทพมหานคร.2558. การจดการสงปฏกล.รายงานสถานการณสงแวดลอม2556 – 2558.

Boadi and Kuitunen. (2003). Municipal Solid Waste Management in the Accra Metropolitan Area, Ghana. The Environmentalist, 23, 211-218.

79



Imam A., Mohammed B., Wilson D.C., Cheeseman C.R. (2008). Solid waste management in Abuja, Nigeria. Waste Management. 28: 468-472

Schumacker, E. R., & Lomax, G. R. (1996). A beginner’s guide to structural equation modeling.Mahwah,NJ:Erlbaum.Intrator,Jessica.2002.Trash,Rats,Recycling: Communication aboutGarbage Management in the Urban Core. Philadelphia : lippineoth Coppy.

80



การตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทย Decision Making on Renewable Energy Policies in Local Level in Thailand

ยทธจกร งามขจต1 พด ลวางกร2

บทคดยอ

การวจย มวตถประสงค เพอศกษา 1.วธการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทย 2. ปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทยโดยเปนการวจยเชงคณภาพเฉพาะกรณและสมภาษณ เชงลกจากผใหขอมลสาคญ (key informants) ไดแก 1.อบต.คลองนาไหล อ.คลองลาน จงหวดกาแพงเพชร 2.อบต.นาเสยว อ.เมอง จงหวดชยภม 3.อบต.ปาเดง อ.แกงกระจาน จงหวดเพชรบร 4.อบต.หนองตาแตม อ.ปราณบร จงหวดประจวบครขนธ 5.อบต.ดอนขวาง อ.เมอง จงหวดอทยธาน 6. อบต.หนดาด อ.หวยแถลง จงหวดนครราชสมา 7.อบต.จอมบง อ.จอมบง จงหวดราชบร 8. อบต.ปากทรง อ.พะโตะ จงหวดชมพร แหงละ 7 คน รวมทงสน 56 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแก การสมภาษณเชงลก การวเคราะหขอมลจะใชวธการวเคราะหแบบอปนย การวเคราะหโดยการจาแนกขอมล 1.อบต.คลองนาไหล อบต.นาเสยว มวธการตดสนใจเลอกนโยบายตามตวแบบผสมผสานและตวแบบการใชเหตผลอยางจากด อบต.ปาเดงและอบต.หนองตาแตม ใชวธการตดสนใจเลอกนโยบายตามตวแบบเพมเตมจากเดมบางสวนและตวแบบการใชเหตผลอยางจากด อบต.ดอนขวาง อบต.หนดาด อบต.จอมบง และอบต.ตาบลปากทรง ใชวธการตดสนใจเลอกนโยบายตามตวแบบเพมเตมจากเดมบางสวน 2.ปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทยในภาพรวมพบวา งบประมาณเปนสวนสาคญทสดในการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนทองถน รองลงมาคอการสนบสนนจากภาครฐ การมสวนรวม ความรดานพลงงานทดแทนและบทบาทของผนาทองถนตามลาดบ ขอเสนอแนะผลการวจย 1.ในการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทย ควรใชวธการตดสนใจแบบผสมผสาน ทงในตวแบบเหตผล ตวแบบสวนเพมเตมจากเดมบางสวน โดยมองในภาพกวางและเจาะลกในบางประเดนทเปนปญหาและพจารณาความคมคาเพอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถน 2.งบประมาณมสวนสาคญตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถน ดงนน ภาครฐควรสนบสนนงบประมาณอยางตอเนอง องคกรปกครองสวนทองถนและประชาชนควรเขามามสวนรวมเปนแรงผลกดนตดสนใจเลอกนโยบายทจะกอใหเกดประโยชนสงสดกบทองถน คาสาคญ : การตดสนใจ ,นโยบายสาธารณะ,พลงงานทดแทน,ทองถน

Abstract The purposes of the research were to 1) investigate the process on the selection of alternative energy policies for local areas in Thailand, and 2) survey the factors influencing the decision making on the choices of the alternative energy policies for local areas in Thailand. It was a qualitative research on a case study basis. The tool for data collection was In-Depth Interview with 56 key informants from across eight areas ( 7 samples from each area) including 1) Klong Nam Lai Sub-District Administration Organization, in Klonglan District, Kamphaeng Phet Province, 2) Na Siew Sub-District Administration Organization, in Muang District, Chaiyaphum Province,3)Pa Teng Sub-District Administration Organization,in Kangkrachan, Phetchaburi Province, 4) Nong

1 นกศกษาสาขารฐประศาสนศาสตร คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง 2 อาจารยทปรกษาสาขารฐประศาสนศาสตร คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง

81



Ta Tam Sub-District Administration Organization, in Pranburi District, Prachuabkirikhan Province, 5) Don Kwang Sub-District Administration Organization, in Muang District, Uthai Thani Province, 6) Hin Dard Sub-District Administration Organization, in Huay Tha Lang, Nakhon Ratchasima Province, 7) Chombueng Sub-District Administration Organization, in Chombueng District, Ratchaburi, 8. Pak Song Sub-District Administration Organization, in Phato District, Chumphon Province. Inductive Content Analysis was employed for data analysis based on category scheming. The findings were as follows: 1. Klong Nam Lai Sub-District Administration Organization, Na Siew Sub-District Administration Organization used mixed model and bounded rational model. Pa Teng Sub-District Administration Organization Nong Ta Tam Sub-District Administration used incremental model and bounded rational model. Don Kwang Sub-District Administration, Hin Dard Sub-District Administration Organization, Chombueng Sub-District Administration Organization, and used incremental model. 2.The highest impact factor influencing the decision making on the choices of the alternative energy policies for local areas in Thailand was the government budget allocation, followed by the government other supports, public engagement, public knowledge about alternative energy, and the roles of communities’ leaders, respectively. Recommendations from the study were as follows: 1. The decision making on the choices of the alternative energy policies for local areas in Thailand should be balanced on the basis of both the rational model and the incremental model. The policies should be emphasized on both the breadth and the depth of the area information, in terms of the problems occurred in the area, and the worthiness of the investment to be considered from the designated policies. 2. The budget from government was an important factor on the policy decision making. Therefore, the government should allocate more and consistent financial support to the local areas to ensure the sustainability of the development. In addition, the local administration organizations, as well as general public in each particular area should pay more attention and help making decision by engaging themselves to find out what policies best benefited their communities. Keywords : Decision Making , Public Policy, Renewable Energy,Local

บทนา การใชพลงงานทมากขนจากการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทสงผลกระทบตอปญหาดานสงแวดลอมและระบบนเวศน ไดสงผลใหเกดการตนตวในการสรางพลงงานทดแทนยงเปนทางเลอกในการบรโภคพลงงาน เพอสรางความยงยนใหเกดขน (วารสารสานกนโยบายและแผนพลงงาน, 2542,หนา8) กระแสการสรางพลงงานทดแทนจะเปนทางเลอกทนยมนามาใชในการแกปญหาเรองพลงงานทลดนอยลง แตยงมขอจากดในการตดสนใจเลอกพลงงานทดแทนมาใช กลาวคอ ประการแรก การพฒนาแหลงพลงงานทดแทนยงขาดการสนบสนนจากภาครฐ ทงในดานงบประมาณ บคลากรผเชยวชาญในดานเทคโนโลย ประการทสองการพฒนาแหลงพลงงานทดแทนไมมแนวทางหรอรปแบบทเหมาะสม ประการทสาม คอการมงสรางพลงงานทดแทนมากเกนความจาเปน กระทงทาใหเกดการทาลายทรพยากรธรรมชาต เชน การปลกพชพลงงานแทนแหลงอาหาร ประการทส ขาดแคลนองคกรทมความเขาใจเรองพลงงานทดแทน ประการทหา ยงไมมการบงคบใชพลงงานทดแทนอยางเปน

82



รปธรรม และประการสดทาย คอแนวทางการจดการยงคงถกกาหนดจากสวนกลางโดยขาดกระบวนการ มสวนรวมจากระดบทองถนในการวางแนวทางของการบรหารจดการ (Institute for Sustainable Energy Policies, 2013 ,p.39) ขอจากดดงกลาวนาไปสการเสนอแนวทางแกไข โดยใหรฐกาหนดนโยบายพลงงานเปนนโยบายสาธารณะ เพอใหเกดการพฒนาดานพลงงานอยางจรงจงและเปนการลดขอจากดดานงบประมาณไดเปนอยางด เนองจากการพฒนานโยบายพลงงานเปนวธการทประหยดงบประมาณและทาใหเกดกรอบแนวทางการดาเนนงานทเหมาะสม (Jessie L. Todoc,2003,p.15) นอกจากนการมนโยบายพลงงานทดแทนยงชวยกระตนใหเกดการกระจายตวและพฒนาโครงการดานพลงงานทงในระดบประเทศและภมภาค(Emily Boyd,2009,p.28) สาหรบประเทศไทยไดมการนาแนวคดการจดการพลงงานทดแทนในระดบทองถนมาใชโดยมการกาหนดไวในรฐธรรมนญ รวมทงยงมการวางหลกการเกยวกบการจดการทรพยากรโดยเปดโอกาสใหชมชนหรอองคกรปกครองสวนทองสวนถนเขามามสวนรวม โดยมองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดการพลงงานหรอดาเนนการโครงการจดทาแผนพลงงานชมชนดวยการนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวทางในการสงเสรมทศนคตเรองการใชพลงงานอยางยงยน และใชเทคโนโลยทไมยงยากเพอใหเหมาะสมกบสภาพของแตละทองถน รวมทงยงใหประชาชนในชมชนเขามามบทบาทในการคด ทาจนจบกระบวนการ กระทงเกดเปนแผนพลงงานชมชน ทงในสวนของชมชนขนาดเลกและขนาดใหญ(กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน,2551,หนา.3) นอกจากนการศกษาการตดสนใจนโยบายพลงงานทดแทนยงมความเกยวของกบการพฒนาความเปนศาสตร ในดานแนวคดการตดสนใจนโยบายสาธารณะ ซงการศกษาเรองการตดสนใจนน จะชวยเพมเตมองคความรทางรฐประศาสนศาสตร ในสวนกระบวนการ การตดสนใจเพอสรางความเขาใจถงปญหาสาธารณะและเกดแนวทางการแกปญหาทสอดคลองกบสถานการณและความเปนจรง โดยไม ใ ช เรองเ ชงนามธรรมหรอเ ชงปรชญา(Beckman,Norman,1966,p.96) และทาใ หไ ดกระบวนการหรอการสรางสรรคทสามารถทานายผลทจะเกดจากทางเลอกแตละทางเลอก อนเปนแนวทางปฏบตในนโยบายสาธารณะ ซงจะทาใหเกดขอสรปทเรยกวา“ตวแบบ”ซงเปนสงสาคญในการพฒนาทฤษฎดานนโยบายสาธารณะ(William Fox, 2007,p.65) และการเขาถงวธการศกษาการตดสนใจนโยบายสาธารณะตามแนวทางรฐประศาสนศาสตร ซงเปนสวนสาคญในการสรางความเปนเอกลกษณใหแกรฐประศาสนศาสตร เนองจากการศกษาจะทาใหเขาถงเหตผลของการตดสนใจและคนหาการเลอกทางเลอกทดทสดซงเปนสงทนกวเคราะหนโยบายสาธารณะตองการ (สมบต ธารงธญวงศ,2554,หนา.356) ดงนนผวจยจงประสงคทจะศกษาเรองการตดสนใจเลอกโยบายพลงงานทดแทนตอการจดการพลงงานทดแทนในระดบทองถน เพอเพมเตมองคความรทางดานวชาการในสาขารฐประศาสนศาสตรและเปนแนวทางการพฒนาการตดสนใจนโยบายสาธารณะของไทยตอไป

83




แนวทางและขอบเขตการศกษา การศกษาวจยเชงคณภาพประเภทการศกษาเฉพาะกรณ ผ วจยไดพจารณาคดเลอกพนทกรณศกษา จากตวชวดดานการสงเสรมนโยบายสาธารณะของกระทรวงพลงงาน สงผลใหมกรณศกษาทงสน 8 พนทไดแก.อบต. คลองนาไหลอ.คลองลาน จงหวดกาแพงเพชร 2.อบต.นาเสยว อ.เมอง จงหวดชยภม 3.อบต.ปาเดง อ.แกงกระจาน จงหวดเพชรบร 4.อบต.หนองตาแตม อ.ปราณบร จงหวดประจวบครขนธ 5.อบต.ดอนขวาง อ.เมอง จงหวดอทยธาน 6. อบต.หนดาด อ.หวยแถลง จงหวดนครราชสมา 7.อบต.จอมบง

ปจจยทสงผลตอการตดสนใจ

เลอกนโยบายพลงงานทดแทน

1. การสนบสนนจากภาครฐ 2. งบประมาณ 3. การมสวนรวมของชมชน

ในทองถน 4. บทบาทของผนาทองถน 5. ความรดานพลงงาน

ทดแทน

วธการตดสนใจ ตวแบบการใชความสมเหตสมผลอยางครบถวน (rational comprehensive model) 1. กาหนดปญหาและสาเหตของสภาพปญหา 2. กาหนดวตถประสงคและการกาหนดทางเลอกในการแกไขปญหา 3. วเคราะหความคมคาแตละทางเลอกและเปรยบเทยบทางเลอก 4. เลอกทางเลอกทมประสทธภาพและใหประโยชนมากทสด ตวแบบการเปลยนแปลงจากเดมบางสวน (incremental model) 1. ยอมรบความถกตองในอดต 2. ใชขอมลเดมมาพจารณา 3. ปรบเปลยนจากเดมเพยงเลกนอย ตวแบบการผสมผสานระหวางทางกวางและทางลก (mixed scanning) 1. ใชขอมลเดมพจารณาคานวณความคมคาบางสวน2. การตดสนใจแปรผนตามผลกระทบทเกดขน ตวแบบความมเหตผลอยางมขอบเขตอยางจากด (bounded rationality model) 1. การตดสนใจอยภายใตขอมลทจากด 2. การเลอกเปนไปตามผมอานาจตดสนใจ

84



อ.จอมบง จงหวดราชบร 8.อบต.ตาบลปากทรง อ.พะโตะ จงหวดชมพรและใชการเลอกผใหขอมลหลกแบบเฉพาะเจาะจงทมสวนเกยวของกบการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนประกอบไปดวยไดแกนายกอบต.หรอปลดอบต.ซงเปนผมอานาจเลอกนโยบายสาธารณะโดยตาแหนงอยางละ 1 คน สมาชกอบต.ในฐานะผมสวนในการตดสนใจเลอกนโยบายตามหนาทอยางละ 3 คนและกลมสดทายคอประชาชนผมสวนรวมและไดนบผลจากการตดสนใจนโยบายพลงงานทดแทนรวมอยางละ 3 คนจานวน 24 คน รวมทงสน 56 คน โดยการเกบรวบรวมขอมลเพอนามาใชในการวจยน ผวจยใชแนวคาถามสมภาษณผใหขอมลหลกเปน แบบสมภาษณชนดกงโครงสราง (Semi-structured Interview) มการวางแผนการสมภาษณไวกอนลวงหนาเพอใหมแนวคาถามทชดเจนและเอกสารทเกยวกบนโยบายพลงงานทดแทนในพนทกรณศกษาเชน ยทธศาสตร นโยบาย แผนและโครงการทเกยวของกบนโยบายพลงงานทดแทน ศกษาคนควาในประเดนทเกยวของกบ นโยบายสาธารณะและโครงการทเกยวของกบพลงงานทดแทนในระดบทองถนทมการบรรจไวแผนพฒนาทองถน 3 ปในชวงระยะเวลา 2557-2559 ของพนทศกษาเพอใหเกดความชดเจนในการศกษาและสามารถตอบคาถามงานวจยไดอยางครบถวน สรปการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถน วธการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถน วธการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทน

กรณศกษา ตวแบบการใชเหตผลอยางสมบรณย

ตวแบบเพมเตมจากเดมบางสวน

ตวแบบ ผสมผสาน

ตวแบบการ ใชเหตผล อยางจากด

กลมทไดรบรางวลดานการสงเสรมนโยบายสาธารณะ 1.อบต.คลองนาไหล 2.อบต.นาเสยว 3.อบต.ปาเดง 4.อบต.หนองตาแตม กลมทไมไดรบรางวลดานการสงเสรมนโยบายสาธารณะ 5.อบต.ดอนขวาง 6.อบต.หนดาด 7.อบต.จอมบง 8.อบต.ปากทรง

จากตาราง 1 การเปรยบเทยบวธการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทน พบวา วธการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทยม 3 ตวแบบ คอ 1.ตวแบบเพมเตมจากเดมบางสวน 2.ตวแบบผสมผสาน 3.ตวแบบการใชเหตผลอยางจากดโดยมรายละเอยดดงน อบต.คลองนาไหล อบต.นาเสยว อ.เมอง จงหวดชยภม มตวแบบการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนทเหมอนกน 2 ตวแบบไดแก ตวแบบผสมผสานและตวแบบการใชเหตผลอยางจากด

85



อบต.ปาเดงและอบต.หนองตาแตม มตวแบบการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนทเหมอนกน 2 ตวแบบไดแก1.ตวแบบเพมเตมจากเดมบางสวนและตวแบบการใชเหตผลอยางจากด สวนอบต.ดอน อบต.หนดาด อบต.จอมบง อบต.ตาบลปากทรง อ.พะโตะ มการตดสนใจทเหมอนกน คอตวแบบเพมเตมจากเดมบางสวน ปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของกรณศกษาทง 8 ทองถน ปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถน

กรณศกษา การสนบสนนจากภาครฐ

บทบาทของผนาทองถน

งบประมาณ การมสวนรวมของทองถน

ความรดานพลงงานทดแทนของชมชน

กลมทไดรบรางวลดานการสงเสรมนโยบายสาธารณะ 1.อบต.คลองนาไหล 2.อบต.นาเสยว 3.อบต.ปาเดง 4.อบต.หนองตาแตม กลมทไมไดรบรางวลดานการสงเสรมนโยบายสาธารณะ 5.อบต.ดอนขวาง 6.อบต.หนดาด 7.อบต.จอมบง 8.อบต.ปากทรง จากตาราง 2 เปรยบเทยบปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทยแตละพนท พบวา ปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทย ไดแก 1การสนบสนนจากภาครฐ 2. บทบาทของผนาทองถน 3.งบประมาณ 4.การมสวนรวมของคนในทองถน และ5.ความรดานพลงงานทดแทนของชมชน สรปผลอภปรายผลและขอเสนอแนะ วตถประสงคขอท 1 เพอศกษาวธการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถน ของไทย ผลการวจยสามารถสรปไดวา องคกรปกครองสวนทองถนทมการเลอกบรรจนโยบายพลงงานทดแทนไวในแผนพฒนา 3 ป ชวงระยะเวลาตงแตป 2557-2559 จากการศกษาทง 8 กรณศกษาพบวามทงสน 3 ตวแบบโดยสามารถเรยงลาดบไดดงน 1.ตวแบบเพมเตมจากเดมบางสวนเปนวธการตดสนใจทใชมากทสดและใชทง 8 กรณศกษา โดยเปนการนานโยบายทยดถอนโยบาย โครงการและการใชจายตางๆของรฐบาลทมอยเดมมาปรบเปลยนขอมลดวยการเพมหรอลดจานวนงบประมาณ จานวนกลมเปาหมายและกจกรรมเพยงเลกนอย สอดคลองกบแนวคดของCharles E.Lindblom (1959p.79-88)ทวา เหนวาผตดสนใจสวน

86



ใหญจะไมไดพจารณานโยบายหรอขอเสนอทงหมด การวเคราะหนโยบายจะยดถอนโยบาย โครงการของรฐบาลทมอยเดมเปนเกณฑและการยดถอโครงการทดาเนนการมากอนแลวเนองจากขอมลเดมนนไดรบการทดสอบความถกตองมาแลว เพอใหเกดความชอบธรรมในการตดสนใจและไมตองการใหมการเปลยนแปลงนโยบายเนองจากการตดสนใจทผานมามผลของการดาเนนงานและไดรบการยอมรบจากประชาชนทาใหผตดสนใจตองการทจะลดความเสยงทเกดจากในการตดสนใจๆ สอดคลองกบHenry,1995,p.305)ทวาการผลกดนใหเกดการพจารณาหรอวเคราะหโครงการไมทงหมดเปนสงทผตดสนใจนโยบายไมสามารถทาได เนองจากกจกรรมของรฐบาลโดยทวไปเปนเรองทตอเนองดงนนการพจารณาโดยเพมหรอลดโครงการเพยงเลกเพอใหผตดสนใจมความสะดวกรวดเรว 2. ตวแบบการใชเหตผลอยางจากด เปนวธการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนของอบต.คลองนาไหล อบต.นาเสยว อบต.ปาเดงและอบต.หนองตาแตม โดยเปนการตดสนใจภายใตขอจากดของมนษยทมเหตผลอยางมขอบเขตอยางจากด เชนความร ขอมลงบประมาณในการทานายอนาคตและการวเคราะหทางเลอกเนองจากความรความสามารถของผตดสนใจมขอจากดทใช เชนไมมความรดานพลงงานทดแทนของอบต.คลองนาไหลและอบต.หนองตาแตม ระยะเวลาทสนและเรงรบไมสามารถเกบขอมลทงหมดได สงผลใหจาเปนตองตดสนใจภายใตขอจากดทมอย ซงสอดคลองกบ แนวคด(Bounded Rationality) ของSimon ทวามนษยมขอจากดในการคาดคะเนอนาคต ทาใหในการคานวณผลไดผลเสยอยาง มประสทธภาพไมสามารถทาไดอยางเตมท ซงในทสดมนษยจะเลอกหนทางทดดทสดหรอบอยครงมนษยกปลอยใหอารมณมามผลตอการตดสนใจไปเสยเลย (Harmon and Mayer,1986,p.147) เนองจากความสามารถทจากดของมนษยทจะทาการตดสนใจอยางถกตองอยางสมเหตสมผล ขอจากดนไมเพยงมาจากลกษณะองคการทผบรหารตองทาการตดสนเทานน แตยงมาจากขอจากดทางดานดานสตปญญาของมนษย (Psychologival Limitations of Human Cognition) และ ทเหนวาการตดสนใจตามระเบยบกฎเกณฑ แบบแผนทเคยปฏบตมาจนกลายเปนงานประจาเปนวธการหนงทผตดสนใจตองทา 3. การตดสนใจตวแบบผสมผสาน (Mixed Scaning ) เปนการตดสนใจของอบต.คลองนาไหลและนาเสยวซงเปนการตดสนใจทไมมรปแบบทชดเจนตายตวขนอยกบแปรผนไปตามขนาด (magnitude) ของเรองทจะตองตดสนใจ ทงในดานขอบเขต (scope) และผลกระทบ (effect) และกระบวนการการตดสนใจทแตกตางกนอาจจะเหมาะสมกบธรรมชาตทแตกตางกนของเรองทจะตองตดสนใจเปนวธการของอบต.คลองนาไหลและอบต.นาเสยว พจารณาไดจากการประเมนผลงานทผานมาและการพจารณาทรพยากรมาเปนวธการตดสนใจพรอมกนเพอหาความเปนไปไดในการปฎบต ความคมคาและลดความเสยงตอการตดสนใจผดพลาดสอดคลองกบ(Etzioni,1986,p.8) ทวาผตดสนใจสามารถใชประโยชนจากทงตวแบบหลกการเหตผล และตวแบบการเปลยนแปลงจากเดมบางสวน ซงขนอยกบสถานการณทตางกน ในบางกรณการตดสนใจอาจใชการเปลยนแปลงจากเดมเลกนอยจากของเดมทมอยอาจจะพอเพยง แตในบางกรณอาจจาเปนตองใชการสารวจตรวจสอบอยางละเอยดและคานวณความคมคาตามตวแบบของหลกการเหตผลและการตดสนใจวาไมมรปแบบทชดเจนตายตวขนอยกบแปรผนไปตามขนาด (magnitude) ของเรองทจะตองตดสนใจ ทงในดานขอบเขต (scope) และผลกระทบ (effect) และกระบวนการการตดสนใจทแตกตางกนอาจจะเหมาะสมกบ

87



ธรรมชาต ทแตกตางกนของเรองทจะตองตดสนใจ สอดคลองกบHogwood and Gunn,1984,p.171) ทวา ทางเลอกท ผตดสนใจเลอกนนอาจจะมาจากขอมลเดมทหมและการวเคราะหความคมคาของทรพยากร ซงเปนการยากทผตดสนใจจะทาการเลอก ดงนนผตดสนใจอาจดาเนนการทง 2 วธไปพรอมกนเพอใหเกดความเปนไปไดในการปฎบตและลดขอผดพลาดในการตดสนใจ วตถประสงคขอท 2.เพอศกษาปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทย สรปผลการวจยพบวา ปจจยทสงผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถนของไทยในภาพรวมพบวา งบประมาณเปนสวนสาคญทสดในการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนทองถน รองลงมาคอการสนบสนนจากภาครฐ การมสวนรวม ความรดานพลงงานทดแทนและบทบาทของผนาทองถนตามลาดบ 1. ปจจยดานงบประมาณ เปนสวนทสงผลตอการตดสนใจพจารณาไดจากการไดรบงบประมาณจากพลงงานจงหวดของกรณศกษาทมสวนสาคญในตดสนใจเลอกพลงงานทดแทนขนในเผนพฒนา 3 ปของอบต.ดอนขวาง อบต.หนดาด อบต.จอมบงและอบต.ปากทรง ทมการใชวธการตดสนตามตวแบบเปลยนแปลงเพมเตมจากเดมบางสวน ซงสอดคลองกบแนวคดของWade and Curry, (1970,p.36)ทวาการจดงบประมาณของรฐบาลควรจะพจารณางบประมาณใหจดสรรเพมขนไดจนกระทงบรรลผลตอบแทนสงสดเพอใหเกดระบบการตดสนใจทจะสงเสรมการกอรปนโยบาย สอดคลองกบAnderson(2010)ทวาจานวนงบประมาณประจาทไมมการปรบเปลยนมากนดจะสงผลใหเกดการตดสนใจคงทไมมการพฒนามากนก อยางไรกตามนอกจากงบประมาณทมาจากการสนบสนนของภาครฐงบประมาณทมาจากภาคประชาชนยงเปนสวนสาคญของการตดสนใจดวยแบบเปลยนแปลงในสวนเพมทอบต.คลองนาไหล สอดคลองกบ(H.George Fredericleson, 1980, p. 19) ทวางบประมาณของประชาชนเปนเสรภาพในการทจะผลตสนคาบรการคอสงสาคญททาใหเกดการตดสนใจแบบซาๆ อยางไรกตามงบประมาณทไมตอเนองและเพยงพอเปนอปสรรคตอการตดสนใจสงผลใหโครงการดานพลงงานทดแทนไมมความตอเนองในการดาเนนการแสวงหาทางเลอกอนๆ และเปนขอจากดทตองมการปรบขนาดของโครงการลง ซงสอดคลองกบ(Lindblom,1968)ทวาการขาดงบประมาณเปนอปสรรคสาคญของผกาหนดนโยบายททาใหความสามารถในการทานายไมเพยงพอสอดคลองกบงานวจยของคงศกด คมราษ (2549)จานวนงบประมาณมผลตอการตดสนใจสอดคลองกบ(อทย เลาหวเชยร, 2542 ,หนา 322-323)ขอจากดของการตดสนใจในหนวยงานราชการคอไมมงบประมาณเพยงพอสาหรบใชในกจกรรมทตอเนอง 2. ปจจยการสนบสนนจากภาครฐมผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายสาธารณะพจารณาไดจาก การทาโครงการบอหมกชวภาพ ของอบต.คลองนาไหล อบต.ปาเดง อบต.จอมบงและการแจกโซลาเซลลใหกบอบต.ปาเดงและปากทรง รวมทงการฝกอาชพและการศกษาดงานใหกบอบต.ดอนขวางและอบต.หนดาด ลวนสงผลใหเกดการตดสนใจตามตวแบบเปลยนแปลงในสวนเพมทงสน เนองจากรฐหรอสวนกลางมความพรอมในการดาเนนนโยบายพลงงานทดแทนมากกวาทองถน สงผลใหการตดสนใจของทองถนบางครงตองมรฐชนาหรอเปนตนแบบของการตดสนใจ ซงสอดคลองกบงานวจยของพพฒน นนทนาธรณ และคณะ (2550) ทวาบทบาทของสถาบนพลงงานเปนสวนททาใหเกดนโยบายพลงงานทางเลอกในประเทศไทย โดยเฉพาะการใหขอมลและการทาเปนแบบอยาง และสอดคลองกบคากลาวของ Kingdon(1984)ทวารฐจะเขาไปสนบสนนการตดสนใจใหเปนไปตามระเบยบวาระนโยบายเนองจากรฐคอตวอยางททองถนตองปฎบตตามมความ

88



สอดคลองกบ (Spering,Hvelplund & Mathiesen, 2011, p.1338) ทวาภาคสวนของรฐเขามามสวนรวมในการจดการพลงงานของทองถนรวมกน เปนการสะทอนความตองการจากระดบทองถนไปเพอเปนนโยบายในการขบเคลอนการพฒนาประเทศและและสอดคลองกบงานวจยSzarka (2006,p.81)ทวาการตดสนใจจะเกดขนไดตองไดรบการสนบสนนจากภาครฐ ทงนการการสนบสนนจะมหลายลกษณะเชนการสนบสนนใหองคความรดานพลงงานทดแทน ซงสงผลใหเกดการตดสนใจทใชเหตผลมาขน สอดคลองกบงานวจยของวสาขา ภจนดา(2552,หนา250)ทวาภาครฐควรเปนผสนบสนนใหชมชนมความรดานพลงงานทดแทนเพอใหชมชนมนโยบายและแผนการจดการพลงงานและสอดคลองกบงานวจยของ ยรรยงศ อมพวา (2550) ทวาความรของดานพลงงานทดแทนจะทาใหนโยบายและการพฒนาพลงงานทดแทนเกดความยงยน 3. ปจจยการมสวนรวมของคนในทองถนคอการมสวนรวมของชมชนในทองถนคอประชาชนทไดรบความเดอดรอนรวมกลมกนเสนอปญหาตอผมอานาจตดสนใจ เชน การเสนอปญหาเรองกลนปศสตว การไมมไฟฟาใชของอบต.ปาเดงและหนองตาแตม เปนสงทสงผลใหเกดการตดสนใจนโยบายพลงงานทดแทนในทองถนซงสอดคลองกบสมบต ธารงธญวงศ (2553,หนา 279)ทวาบทบาทและอทธพลของการรวมกลมเพอเรยงรองจนเปนมตมหาชนมผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายของผนาประเทศหรอผนาองคการตางๆไดอยางชดเจนสอดคลองกบงานวจยของ Yasushi Maruyama, 2007ทวาการมสวนรวมในสงคม และการรวมมอรวมใจกนระหวางผดาเนนการ(Actor)มผลตอการเรยกรองใหเกดการยอมรบแนวคดดานพลงงานทดแทนนอกจากนการมสวนรวมยงรวมถงการรบขอเสนอจากทประชมอบต.และการรวมมอกนเสนอวธการแกไขปญหาสอดคลองกบงานวจยของRogers, Simmons, Convery and Weatherall, (2008: 4217-4226) โครงการพลงงานทดแทนทประสบความสาเรจจะมการมสวนรวมของประชาชน และแนวโนมทประชาชนจะใหการยอมรบมมากกวาทจะมการพฒนาจากบนลงลาง และรปแบบควรเปนขนาดเลกมากกวาขนาดใหญ สอดคลองกบLaswell (1971)ทวาการคานงคานงถงปญหาทใชในการตดสนใจจะตองมาจากการรบฟงขอเสนออยางมสวนรวมเพอใหนโยบายมความเปนศนยกลาง สอดคลองกบงานวจยของ(วรศกด เครอเทพ,2551) ทวาการกาหนดแนวนโยบายทสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนสรางเครอขาย ความรวมมอในการทางานระหวางกนนบเปนสงสาคญอยางมากในขณะน และการศกษาและผลกดนใหมการจดตงเครอขายการทางานรวมกน จะเปนสงทมความจาเปนมากขนในอนาคต มความเกยวของกบการทางานระดบเครอขายทองถนกบการกระจายอานาจในภาพรวม หนวยงานราชการสวนภมภาคเปนตวแสดงหนงทมบทบาทสาคญในระบบเครอขายทองถน นอกจากน ยงคนพบวาหนวยงานราชการสวนภมภาคเขามามบทบาท แกไขปญหาสาธารณะในระดบทองถนอยางหลวมๆ รวมกบองคกรปกครองสวนทองถน 4. ปจจยดานความรดานพลงงานทดแทนของชมชนการมความรของประชาชนในพนท ทงจากการสบทอดตงแตบรรพบรษ มการใชพลงงานจากธรรมชาตเพอการเกษตร เชน ระหดวดนา และการมผรดานพลงงานทดแทนในชมชน สงผลใหเกดพลงงานทดแทนรปแบบใหมทมทเหมาะสมกบชมชน นอกจากนยงนาไปสความเขาใจถงความจาเปนของการบรรจเผนพลงงานแทนและการดาเนนโครงการ เชน ในอบต.นาเสยวและอบต.ปาเดง สอดคลองกบ(พเชษฐ ผดงสวรรณ 2551) ทวาองคกรปกครองสวนทองถนเองจะตองสงเสรมใหประชาชนในพนทมความรความเขาใจในเรองของการจดการพลงงานชมชนโดยเฉพาะในเรองของการใชพลงงานอยางรคณคา

89



5. ปจจยดานบทบาทผนาทองถน มผลตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทน เปนไปตามคากลาวของKingdon(1984)ทวาผกาหนดนโยบายหรอผนาการตดสนใจคอสวนสาคญทผลกดนใหเกดการนาปญหาเขาสวาระนโยบาย โดยบทบาทของผนาเปนตวแทนของประชาชนในการการตดตอประสานงานกบหนวยงานภายนอกและรบฟงปญหาของชมชน รวมทงอนมตงบประมาณในการดาเนนงานดานพลงงานทดแทน สอดคลองกบ Steers (1997,p.55) ทนยามไววาผนาคอคนทไดใชความสามารถในการแยกแยะ การบรหารงานและการใชทรพยากรใหบรรลวตถประสงคทตงไว และสอดคลองกบ(ทพวรรณ หลอสวรรณ, 2545,หนา 103) ทกลาววาความรและบคลกภาพของผบรหาร สงแวดลอมทางกายภาพของการประชมและทกษะความเปนผนาสงผลตอคณภาพของการตดสนใจ รวมทงWildavsky (1974,p85)ทอธบายวาความเปนธรรมในการแกไขปญหา เสรภาพทางความคดเหน คณคาของการแกไขปญหา คณธรรมทใชในการตดสนใจผกาหนดนโยบาย ลวนมผลตอการตดสนใจแทบทงสน ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1.งานวจยครงตอไปควรจะทาการศกษาเปรยบเทยบการตดสนใจนโยบายพลงงานทดแทนกบนโยบายดานอนเพมเตม เพอใหเกดผลงานวจยทนาไปสความเขาใจการตดสนใจนโยบายสาธารณะในระดบทองถนมากขน 2.การวจยในครงนเปนการวจยเชงคณภาพทใชการสมภาษณขอมลในเชงลกเพอสรางทฤษฎ ทาใหไมสามารถทดสอบทฤษฎทเกยวของกบการตดสนใจ ดงนนการวจยในครงตอไปควรเปนการวจยแบบผสมผสาน Mixed Methods Research เพอใหเกดการตรวจสอบความถกตองของผลงานวจย 3. งานวจยทเกยวของกบการตดสนใจในครงตอไปควรเพมการศกษาภาครฐทมาจากสวนกลางและภาคเอกชนเพอทาการเปรยบเทยบแนวทางการตดสนใจนโยบายพลงงานทดแทนใหมความชดเจนมากยงขน ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. นโยบายพลงงานในทองถน ตองสรางองคความรดานพลงงานทดแทนการมสวนรวมในชมชนทองถน รวมทงสงเสรมใหทองถนใชวธการทหลากหลายในการตดสนใจ เชน การพจารณาทรพยากรทมอย เพอใหเกดนโยบายพลงงานทดแทนเกดความยงยน 2.การจดสรรงบประมาณควรใหประชาชนและองคการปกครองสวนทองถนรวมกนจดสรรงบประมาณเพอใหเกดความรสกเปนสวนหนงของการตดสนใจ 3.นโยบายการสนบสนนทรพยากรและการเสนอแนวทางแกไขปญหาของภาครฐในลกษณะชนาใหปฎบตตามโดยไมไดมาจากการตดสนใจรวมกนกบทองถนเปนสงทไมควรกระทาอยางยง แตควรจะเปนกบการใหความสาคญกบการสรางองคความรดานพลงงานทดแทนกบคนในทองถน เพอใหชมชนเกดการตอยอดทางความคดและสามารถพงพาตนเองได 4.ภาครฐควรสนบสนนใหเกดการมสวนรวมของคนในทองถน ตงแตเรมตนกระบวนการตดสนใจ เชนการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนในการเสนอปญหา เรยกรองปญหาและอธบายปญหา รวมทงใหมสวน

90



รวมในการปฎบต เชนการทดลองเรยนรวธการแกไขปญหาตางๆดวยพลงงานทดแทน ตลอดจนการตดตามประเมนผลการตดสนใจ เพอใหนโยบายพลงงานทดแทนมความสอดคลองกบความตองการของชมชน ขอเสนอแนะทางปฎบต 1.ผลงานวจยพบวางบประมาณมสวนสาคญตอการตดสนใจเลอกนโยบายพลงงานทดแทนในระดบทองถน ดงนน งบประมาณควรมาจากการสนบสนนจากภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถนและภาคประชาชนเพอสงเสรมใหเกดการตดสนใจรวมกนและนโยบายพลงงานทดแทนทยงยน 2.ผลการวจยพบวาการสนบสนนจากภาครฐควรมงเนนดานองคความรทาใหโครงการทเกยวของกบพลงงานทดแทนเปนไปในลกษณะพงพาตนเอง เชนการใชวตถดบและมภมปญญาของคนในชมชน รวมทงการประชาสมพนธแนวคดดานพลงงานทดแทน การชแจงถงความจาเปนของการใชพลงงานทดแทนใหกบทองถนอยางตอเนอง 3.ผลงานวจยพบวาบทบาทของผนาทองถนนอกจากจะอนมตโครงการตามหนาทแลวควรใหชมชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนเพอรบฟงปญหาและเปดโอกาสใหชมชนแกไขปญหาดวยตวเอง เชนพนทอบต.นาเสยวทประชาชนในพนทประสบปญหาขาดแคลนนาและมการเรยกรองใหอบต.ทมอานาจในการตดสนใจชวยเหลอ เกดการรบทราบปญหาในพนทนาไปสการใชภมปญญาดานพลงงานทดแทนของคนในพนทแกไขปญหาดงกลาว ทาใหกระบวนการเรมตนการตดสนใจเรมตนจากทองถนและสนสดดวยตวทองถนเอง สงผลใหชมชนมแนวคดพงพาตนเองดานพลงงานทดแทน นอกจากนการมบทบาทประสานงานกบหนวยงานภายนอกมสวนเกยวของกบพลงงานทดแทนเพอใหเกดนโยบายพลงงานทดแทน เอกสารอางอง วสาขา ภจนดา. 2552. การประเมนผลนโยบาย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สมบต ธารงธญวงศ. 2554. “การเมองกบการบรหาร”. วารสารพฒนาบรหารศาสตร. ปท 36 ฉบบท

1 (มกราคม-มนาคม) หนา493. อทย เลาหวเชยร. 2542. ทฤษฎบรหารองคการ.กรงเทพฯ: ธนะการพมพ. Amitai Etzioni. 1967. ‘Mixed Scanning: A “Third” Approach to Decision Making’,

Public Administration Review, 27 (5), p.385. Anderson. 2011. Public Policy-Making: An Introduction. 2 nd.ed. New York:

Houghton Mifflin Company Charles E.Lindblom. 1959. "The Science of 'Muddling Through,' " Public

Administration Review 19, no. 1: p.79-88. Dror. 1971. Venture in Policy Sciences: Concepts and Applications. New York:

American Elsevier Publishing Co. p.42. Dye. 2002. Understanding Public Policy. 8th ed. Englewood Cliffs, New Jersey: A

Simon & Schuster Company. p.19.

91



Easton.1965.A Framework for Political Analysis.Englewood Cliffs,New Jersey:Prentice-Hall,Inc.

Edwards. 2011. Implementing Public Policy. Washington, D.C.:Congressional Quarterly Press,p.410.

Fox. 2007. “Implementation research: Why and how to transcend positivist methodologies” In D.J. Calista eds. Implementation and the Policy Process. Westport, Connecticut: Greenwood.

Simon. 2004. Administrative Behavior. 4th ed. New York: Free Press.Spering,Hvelplund & Mathiesen. 2011. “From Complexity to Simplicity: More on Policy Theory and the Arenas of Power”. Policy Studies lournal 17 (Spring): p.1338.

Wade and Curry, 1970. The Element of Public Policy. Columbus, Ohio: Merrill

92



Research on Human Resource Management Issues of PPP Enterprises: A Case Study

Li Sun & Chanchai Bunchapattanasakda

Abstract

The increase of employees, the minimum wage, as well as the increase of salary constitute the major factors to rising labour costs. Except the salary costs, invisible costs incurred by employee turnover have negative impacts on corporate profit margins. Some studies have verified the impact of human resource management practices on the overall organizational turnover rate, and the negative relationship between employee satisfaction and employee turnover. Since turnover intention is easier to predict than actual turnover, this study attempted to find out the deficiencies of HRM practices of a PPP (Public Private Partnership) enterprise through the survey of employee satisfaction with six HRM practices, and employee turnover intention. The research findings show that employees have a very low satisfaction with six practices, and a higher turnover intention, recruitment, career planning, performance management and compensation have a significant negative relationship with employee turnover intention. The HRM deficiencies of state-owned enterprises are also found in the HRM practices of the PPP enterprise in this study. In order to reduce employee turnover, this paper put forward some improvement suggestions: increasing internal recruitment, establishing career assistance centre, publicizing performance evaluation index and results and increasing the proportion of performance salary. Keywords: PPP Model, Human Resource Management, Employee Satisfaction,

Employee Turnover 1.Introduction

According to Aon Hewitt (2016) “Human Capital Intelligence (HCI) study”, the annual salary increase rate for Chinese employees in 2016 averages 6.7%. The average turnover rate is 20.8%, with voluntary turnover rate at 14.9% and involuntary turnover rate at 5.9%. This report covers over 3,000 enterprises in first-tier cities such as Beijing, Shanghai, Guangzhou, Shenzhen and major second-tier and third-tier cities, spanning across a number of industries including hi-tech, Internet, real estate,

93



finance, healthcare, auto, machinery and industrial manufacturing, consumer goods, retails, chemical, logistics, engineering and hotel. Among the above industries, the salary increase of the Internet industry is 10.3%, ranking the first, and voluntary turnover of the Internet industry is 27%, ranking the second after the Hotel industry. Besides, Ni Baijian, principal consultant and head of Executive Compensation and Corporate Governance consulting, Aon Hewitt, says: “Leading private enterprises are more aggressive in long term incentives than state-owned enterprises and foreign investment enterprises. But this report did not mention public-private partnership enterprise in China. Besides, employees’ voluntary turnover has substantial negative impacts on the companies especially costs, potential loss of valuable knowledge, skills and organizational knowledge. That is why it becomes a critical issue to take address (Kessler, 2014). The case company is a cross-border e-commerce platform enterprise under the PPP model which belongs to the Internet Industry. Is this company’s voluntary turnover rate as high as Aon Hewitt reported? As a matter of fact, turnover intention has been widely used in past research as an appropriate dependent variable as it is linked with actual turnover. Bluedorn (1982) and Price and Muller (1981) recommended the use of turnover intention over actual turnover because actual turnover is more difficult to predict than intentions as there are many external factors that affect turnover behaviour.

2.Objectives of Study

1) To investigate employee turnover intention 2) To investigate employee satisfaction with six HRM practices 3) To examine the correlation between employee satisfaction with the six

HRM practices and employee turnover intention 3. Literature Review 3.1 PPP Model

Different scholars and organizations have different definitions of PPP (Public-Private Partnership). United Nations Economic Commission for Europe (2008) defines that Public-Private Partnerships aim at financing, designing, implementing and operating public sector facilities and services. World Bank (2015) believes that Public-private partnerships are long-term contracts between a private party and a government agency that strive to provide a public asset or service in which the private party bears both some risk and some management responsibility.

94



The Canadian Council for Public-Private Partnerships (2018) defines Public-private partnerships (P3s) as partnerships between governments and the private sector to build public infrastructure like roads, hospitals or schools, or to deliver services. The US National Council for Public-Private Partnerships (2018) defines public-private partnerships as a means of utilizing private-sector resources in a way that is a blend of outsourcing and privatization. PPPs can involve the design, construction, financing, operation and maintenance of public infrastructure or facilities, or the operation of services, to meet public needs. In China, National Development and Reform Commission (2014) refers to the government and social capital cooperation (PPP) model as interest sharing, risk sharing, and long-term cooperation with social capital established by the government’s efforts to increase public product and service supply capacity and increase supply efficiency, through franchising, purchase of services, and equity cooperation.

3.2 Human Resource Management

Human resource management (HRM) is a term which is familiar to managers because the contribution of human resources to success of firms has been emphasized through these compliment words “excellence, quality, innovation, and entrepreneurship” (Krulis-Randa,1990). Mathis &Jackson (2002) elaborated activities and roles of HRM. The authors divided HR management activities into several groups including HR planning and analysis, equal employment opportunity, staffing, HR development, compensation and benefits, health, safety and security, employee and labour-management relations. Dessler (2003) defined HRM as the process of acquiring, training, appraising, and compensating employees, and attending to their labour relations, health and safety, and fairness concerns.

Byars and Rue (2008) gave six major functions of human resource management according to Society for Human Resource Management: human resource planning, recruitment, and selection; human resource development; compensation and benefits; safety and health; employee and labour relations and human resource research. Ding and Kam (2015)’s study focuses on four essential HRM practices: recruitment, training and development, performance management and reward management because they are directly related to sourcing and retaining skilled logistics work force. 3.3 Employee Turnover

Turnover refers that an employee terminates the labour relationship with a company and no longer receives remuneration from the enterprise (Mobley, Horner

95



& Hollingsworth, 1978). Price (1977) divided turnover into two situations: one is the employee turnover driven by the subjective tendency of the individual to leave the company, which is called voluntary turnover; the second is the termination of labour relations conducted by the company, which is called involuntary turnover. Voluntary turnover represents a divergence from traditional thinking (Hom and Griffeth, 1995) by focusing more on the decisional aspect of employee turnover, in other words, showing instances of voluntary turnover as decisions to quit. Although employee turnover is a widely studied phenomenon, there is still no reason why people leave their organization. Voluntary turnover is not conducive to the stability of enterprises and increase the labour costs of enterprises. Thus, employees’ voluntary turnover is increasingly becoming a research topic among the academia and management practitioners. 3.4 Employee Satisfaction and Employee Turnover

The negative relationship between employee satisfaction and employee turnover have been verified by many researchers in human resource management field. For example, high turnover and absenteeism are said to be related to job dissatisfaction (Saifuddin, Hongkraclent & Sermril, 2008). Firth et al. (2004) pointed out the experience of job stress, lack of commitment in the organization; and job dissatisfaction make employees to quit. The Mobley model (Lee, 1988.) was a landmark conceptual piece that persuasively explained the process of how job dissatisfaction can lead to employee turnover. Mobley theorized that job dissatisfaction leads an employee (1) to think about quitting, which may help that employee to lead in. (2) To evaluate the expected usefulness of searching for another job and the costs associated with quitting the current job. From the evaluation, 3) an intention to search for alternative jobs may occur, which in turn likely leads the employee 4) to intend searching for alternative jobs and 5) to the evaluation of the acceptability of any specific alternatives. From that second evaluation, the employee would likely 6) compare the new alternatives to the current job which in turn can lead to 7) an intention to quit, and eventual employee turnover. This study attempted to examine the relationship between job satisfaction and employee turnover intention from the perspective of human resource management practices.

96



4.Research Hypotheses: Hypothesis 1: There is a significant relationship between employees’

satisfaction with recruitment and employees’ turnover intention. Hypothesis 2: There is a significant relationship between employees’

satisfaction with training and employees’ turnover intention. Hypothesis 3: There is a significant relationship between employees’

satisfaction with career planning and employees’ turnover intention. Hypothesis 4: There is a significant relationship between employees’

satisfaction with performance management and employees’ turnover intention. Hypothesis 5: There is a significant relationship between employees’

satisfaction with compensation and employees’ turnover intention. Hypothesis 6: There is a significant relationship between employees’

satisfaction with incentives and employees’ turnover intention. 5.Research Methods

This research uses mix methods which are quantitative and qualitative approach. Multiple linear regression analysis is used to test the relationships between independent variables (six HRM practices) and dependent variable (employee turnover intention) according to the sample data from the questionnaire. Personal in-depth interview is used to understand the existing HRM policy of case company. The primary data was gathered through semi-structured interview with the HR manager, and structured questionnaire for first-line office staff of case company. The secondary data in this study was collected through published journals, books, reports, government and commercial portals.

The questionnaire consists of four parts. The first part is demographics of respondents, including gender, age, education, working period. The second part is the survey scale of six HRM practices of the organization, including recruitment (5 items), training (3 items), career planning (4 items), performance management (6 items), compensation (4 items) and incentives (3 items). The third part is the self-evaluation of employee turnover intention (4 items), and the fourth part is employees’ suggestion on human resource management measures. In this survey, 50 paper questionnaires were distributed on site, among which 48 questionnaires are valid. The sample distribution is as follows:

97



Demographics of Sample (N=48) Demographics Items Frequency Effective Percentage

Gender Male 33 68.75% Female 15 31.25%

Age

Below 35 years old 36 75.00% 35-45 years old 7 14.58% Above 45 years old 5 10.42%

Education

Bellow Junior College

10 20.83%

Junior College 24 50.00% Undergraduate 13 27.08% Postgraduate 1 2.09%

Working Period 1 to 3 years 35 72.92% 4 to 5 years 9 18.75% Above 5 years 4 8.33%

6. Findings and Discussion 6.1 Employee Turnover Intention Results

The findings reflect the fact that employees have a higher turnover intention. Employees, who have the turnover intention without targets, account for 33.3%; 50% of Employees have the turnover intention when facing more suitable positions in other companies; Employees, who tend to seek better positions in other companies, account for 43.8%; 27.1% of employees want to hop to other companies with the same positions.

Figure 1 Resign and Seek Other Jobs

0

10

20

Turnover Intention 1

Very Willing Willing Indifferent Unwilling Very Unwilling

98



Figure 2 Find More Suitable Positions and Resign

Figure 3 Find Better Positions and Resign

Figure 4 Find Same Positions in Other Companies and Resign

0

10

20



0

5

10

15

20



0

5

10

15

20

25



99



6.2 Employee Satisfaction with HRM Practices Results According to the statistics of employee questionnaire, staff’s satisfaction with

six HRM practices is very low. Only 26.58% of employees are satisfied with recruitment process, 14.6% employees are satisfied with training program, 16.7% employees are satisfied with career planning, 26.4% employees are satisfied with performance management, 19.3% employees are satisfied with compensation, 12.5% employees are satisfied with incentives.

6.3 Hypotheses Test Results

Multiple Linear Regression Analysis were employed to test the relationships between employees’ satisfaction with six HRM practices and employees’ turnover intention. According to statistics results (see table 1), four HRM practices were found to have a significant impact on employee turnover intention: recruitment, career planning, performance management, compensation. Thus, Hypothesis 1, 3, 4 and 5 are verified (see table 1), Hypothesis 2 and 6 failed verification. Among the four HRM practices, Q1_3 (fairness of recruitment), Q3_4 (correlation of work goals and individual career planning), Q4_3 (clarity of performance evaluation index), Q5_3 (higher salary than other similar companies) have significantly negative relationships with employee turnover intention. This finding is consistent with the descriptive analysis results of employee satisfaction with HRM practices (low) and employee turnover intention (high) from the sample data. Table 1 Multiple Linear Regression Analysis Independent variables t Sig. Q1_3 -2.228 0.031 Q3_4 -2.203 0.033 Note: Dependent variable is Q7_2 (employee turnover intention 2) Sig ≤ .05 Independent variables t Sig. Q1_3 -2.412 0.020 Q4_3 -2.275 0.028 Q5_3 -2.887 0.006 Note: Dependent variable is Q7_4 (employee turnover intention 4) Sig ≤ .05

100



Independent variables t Sig. Q5_3 -2.108 0.041 Note: Dependent variable is Q7_3 (employee turnover intention 3) Sig ≤ .05 6.4 Discussion

The results from quantitative analysis and response from HR manager reflect a phenomenon that the PPP enterprise in this study embodies the weaknesses of human resource management model of state-owned enterprises to a large extent. The research results show that the employees of the case company have low satisfaction with the six human resource management practices, and their turnover intention is very high. And four human resource management practices have a significant negative impact on employee turnover intention. According to the interviews with the company’s Human Resource manager and employee suggestions made in the questionnaire, it can be seen that this company’s recruitment, career planning, performance management and compensation practices have the following problems: Recruitment

According to the interview with the human resources manager, the company often recruits people who have nepotism with the company’s leadership. The company’s selection process includes written tests, interviews, background checks, and talent assessments, but candidates recommended by the acquaintance are not required to participate in the four procedures. Besides, the company’s recruitment information is not publicized within the company, and the company usually makes urgent recruitment in face of urgent needs. Finally, when selecting employees, the company attaches great importance to the investigation of employees’ professional skills and has no psychological and personality test. Career Planning

Employees’ dissatisfaction with career planning can be reflected in their suggestions in the questionnaires, such as: “I hope that the senior leaders of the company often communicate with us, understand our career needs, and give guidance to help us achieve career development goals.”; “I hope the company will arrange positions based on individual career planning, not arbitrarily arrange positions according to the wishes of the leaders.”; “Do not arrange too many job tasks that are

101



not related to individual career development,”; “clear personal job goals,”; “clear staff assignments.”; etc. Performance Management

Through the interview, it is learned that employee’s performance in case company is evaluated directly by the employee’s supervisor according to their work progress, and employees don’t know what performance evaluation index are. Besides, after the performance evaluation was completed, the human resources department does not publicize the performance results, or the department head did not communicate with employees on their performance assessment results. Moreover, the access to performance appraisal data is limited to the department heads, senior management, and president of the company. Compensation

From the interview, it is learned that in the employee’s salary structure, ordinary employees (level 1 and level 2) do not have bonuses, and the salary of ordinary employees consists of position salary (90%) + routine assessment (10%). In addition, the company pays the salary according to the position, and performance evaluation of employees is performed by the scoring system of the department head. More than 50% employees put forward the “raising wage level”, “increase performance salary”, “increase employee’s year-end bonus”, “more work, more pay”, “publicize the salary list of each month”, etc. This shows that the company’s compensation structure is irrational, because performance-based wages are relatively small, and there is a lack of floating wages. Undisclosed salary details can also cause suspicion of employees. 7. Conclusion 7.1 Summary

The objectives of study have been achieved through descriptive analysis and multiple linear regress analysis of the sample data for the questionnaire. According to descriptive analysis, case employees have a higher turnover intention. Half of employees are willing to resign when they have more suitable positions and better job choices, and one third employees are willing to switch to the same positions of other companies, and even willing to resign before finding other jobs. In the survey of satisfaction, employees have a very low satisfaction with the six HRM practices, among which recruitment, career planning, performance management and compensation have a significant negative influence on employee turnover intention,

102



according to multiple linear regression analysis. Then the reasons that low employee satisfaction which lead to high turnover intention are analyzed based on response from HR manager and employee suggestions. According to employee needs and existing HRM policy of the case company, some suggestions are put forward as follows:

Firstly, the company can increase internal recruitment when some position is vacant, to meet the needs of employees for position change. The company can publicize the recruitment notice within the company. Employees can transfer careers according to their career planning and hobbies, competing with external employees at the same time, which can help employees to make full use of their abilities and fully tap their potential.

Secondly, human resource department may establish a career assistance center in the company where employees can get personnel, information and materials they need to improve their professional knowledge and skills on their career path. Besides, company should make proper job configuration to make work goals of employees consistent with individual career planning, even provide the opportunity for reselecting positions based on their personal work experience and expertise in some filed.

Thirdly, the company may publicize performance evaluation index on the company’s internal website, allow employees to go to the HRM department to learn their own performance results through the department bulletin board or internal website. After performance evaluation, department manager needs to discuss both specific accomplishments and the areas that need improvement, plan specific ways the employee can develop needed skills and improve performance and how the manager will support the improvement plan.

Fourthly, the company can increase the proportion of floating wages, floating wages should be linked to employees’ individual performance and corporate profits. Proportional commissions, contribution awards, profit sharing and other more flexible payment methods can be used to increase individual interests with performance, and stimulate individual overall awareness of the coexistence of employees and the organization. 7.2 Implications

The practical contribution is the research on Human Resources instead of physical resources and organizational resources, because of the importance of employees to corporate competitive advantage. This research presented a conceptual framework to test

103



the relationship between employees’ satisfaction with HRM practices and employee turnover tendency. The deficiencies of HRM practices found in this case study and the author’s suggestion may provide other PPP enterprises with a reference in the improvement of HRM practices to some extent. 7.3 Limitation and Suggestions for the Future Research

Due to the limited research time, this paper selects only the first-line office employees of the case company and the size of samples is small. Besides, this article did not conduct deep investigation on individual employees to explore the reasons for their dissatisfaction with HRM practices and personal career development needs. Therefore, it’s my hope to increase the survey of operators and supervisors of the case company or conduct case studies to increase the sample size and the generalizability of research results about human resource management of PPP enterprises. In addition, deep interviews with individual employees are of great significance to understand employees’ interpretation for effects of human resource management practices, which is conducive to the timely change of human resource management measures.

References Aon Hewitt. (2016). China Human Capital Intelligence Survey. Retrieved from

https://apac.aonhewitt.com/document-files/media/oct-nov-2016/china-human-capital-intelligence-survey.pdf.

Bluedorn, A.C. (1982). A Unified Model of Turnover from Organizations. Human Relations, 35, 135-153.

Byars, L. L. & Rue, L. W. (2008). Human Resource Management (9th Ed.). Singapore: McGraw-Hill.

Canadian Council. (n. d.). What are Public-Private Partnerships (P3s)?. Retrieved fromhttp://www.pppcouncil.ca/web/Knowledge_Centre/What_are_P3s_/web/P3_Knowledge_Centre/What_are_P3s.aspx?hkey=2c6597c6-53bf-4a9d-adf0-86e108d003bb.

Dessler, G. (2003). Human Resource Management (9th Ed.). New Jersey: Prentice Hall. Ding, M. J. & Kam, B. H. (2015). Effects of Human Resource Management Practices

on Logistics and Supply Chain Competencies–Evidence from China Logistics Service Market. International Journal of Production Research. 53 (10), 2885-2903.

104



Firth et al. (2004). How Can Managers Reduce Employee Intention to Quit?. Journal of Managerial Psychology, 19 (2), 170-187.

Hom, P. W. & Griffeth, R.W. (1995). Employee Turnover. Cincinnati, OH: South Western College publishing.

Kessler, L. L. (2014). The Effect of Job Satisfaction on Employees Turnover Intention in Israel. Annals of the University of Oradea, Economic Science Series, 23 (1), 1028-1038.

Krulis-Randa, J. (1990). Strategic Human Resources Management in Europe. International Journal of Human Resource Management, 1 (2),131-139.

Lee, T. W. (1988). How Job Dissatisfaction Leads to Employee Turnover. Journal of Business and Psychology, 2(3), 263-271.

Mathis, R. L. & Jackson, J. H. (2002). Human Resource Management: Essential Perspectives (2nd Ed.). Canada: South-Western.

Mobley, W. H., Horner, S. O. & Hollingsworth, A. T. (1978). An Evaluation of Precursors of Hospital Employer Turnover. Journal of Applied Psychology, 63 (4), 408-414.

National Development and Reform Commission. (2014). Guiding Opinion on Launching Government and Social Capital Cooperation. Retrieved from http://www.ndrc.gov.cn/gzdt/201412/t20141204_651014.html.

Price, J. L. (1977). The Study of Turnover. Ames, IA, Iowa State University Press. Price, J. L. & Mueller, C.W. (1981). A Causal Model of Turnover for Nurses. Academy

of Management Journal, 24, 543-565. Saifuddin, Hongkrailert, N. & Sermsri, S. (2008). Job Satisfaction Among Nurses in

Aceh Timer District Nanggroe Aceh Darussalam Province Indonesia. Journal of Public Health and Development. 6 (1), 153-162.

United Nations Economic Commission for Europe. (2008). Guidebook on Promoting Good Governance in Public-Private Partnerships. Retrieved from https://www.unece.org/fileadmin/DAM/ceci/publications/ppp.pdf.

US National Council. (n. d.). Public-Private Partnerships Defined. Retrieved from https://www.ncppp.org/ppp-basics/7-keys/.

World Bank Group Support to Public-Private Partnerships: Lessons from Experience in Client Countries, FY02-12. (2015). Washington, DC: World Bank. Retrieved from https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/22908

105



อทธพลแทรกของความเชอในความสามารถในการสอนทมตอ ความสมพนธระหวาของความเหนอยหนายในงานกบ

ความผกพนตออาชพ: กรณศกษามหาวทยาลยมหาสารคาม THE MODERATING EFFECT OF TEACHING SELF-EFFICACY ON THE

RELATIONSHIP BETWEEN JOB BURNOUT AND PROFESSIONAL COMMITMENT: CASE STUDY OF MAHASARAKHAM UNIVERSITY

วราวฒ วรานนตกล1 อรวรรณ วรานนตกล2 ณฐธกานต จนดาโชต3

บทคดยอ

การศกษาน มวตถประสงคเพอทดสอบความสมพนธระหวางปจจยระดบบคคลกบความผกพนตออาชพ ประกอบดวยความเหนอยหนายในงาน และความเชอในความสามารถในการสอน และทดสอบบทบาทตวแปรแทรกของความเชอในความสามารถในการสอนทมตอความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงานกบความผกพนตออาชพ โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากบคลากรสายวชาการมหาวทยาลยมหาสารคามจานวน 391 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก สถตเชงพรรณนา การวเคราะหสหสมพนธและการวเคราะหถดถอยแบบเชงชน ผลการวจย พบวา 1) ความเหนอยหนายในงานมความสมพนธเชงลบตอความผกพนตออาชพ และ 2) ความเชอในความสามารถในการสอนกบความผกพนตออาชพมความสมพนธกนในเชงบวก และดงนนผบรหารองคกรการศกษาควรใหความสาคญกบการบรหารจดการบคลากรใหมประสทธภาพมากยงขน หลกเลยงการสรางความเหนอยหนายในการทางาน รวมทงสนบสนนการฝกอบรมตาง ๆเพอสรางความมนใจในการทางาน สงผลตอความผกพนตออาชพการทางานของบคลากรทยงยน

คาสาคญ: ความเหนอยหนายในงาน , การผกพนตออาชพ, ความเชอในความสามารถในการสอน

Abstract This study aimed at investigating the relationship between personal factors and professional commitment, which includes job burnout and teaching self-efficacy as well as testing an intervening effect of teaching self-efficacy on job burnout and professional commitment linkage. A self-administered questionnaire was applied to gather data from 391 academic staffs of Mahasarakham University, as a sample group, by using a randomly convenience sampling technique. The statistics used for analyzing data were descriptive statistic, multiple correlation analysis, and hierarchical regression analysis. The results indicated 1) the negative relationship between job burnout and professional commitment, and 2) teaching self-efficacy is positively related to professional commitment. From research outcomes, top managements should pay

attention on the importance of human resource management in order to increase

1 อาจารยประจาคณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 2 อาจารยประจาคณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม 3 นกวชาการศกษา คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม

106



employees’ performance, avoiding job burnout and also providing a support of job training so as to improve their confidence in working, which directly affect a sustainable commitment of profession. Keywords: Job Burnout, Professional Commitment, Teaching Self-Efficacy

บทนา สภาพการแขงขนทางธรกจในสภาวการณปจจบนไมวาจะเปนภาคเอกชนหรอแมแตภาครฐ โดยเฉพาะภาคการศกษา จดไดวามระดบการแขงขนทรนแรงไมนอยไปกวาภาคธรกจ ทาใหหลายๆมหาวทยาลยหาวถทางเพอชงความไดเปรยบในการครองตลาดและสรางความสามารถในการแขงขนใหเหนอคแขง เปนทรกนวาทรพยากรทจบตองไมได เปนแหลงของความไดเปรยบทางการแขงขน (Barney, 1991) ซงความรความสามารถของทรพยากรมนษยทเปนกาลงขบเคลอนหลกททาใหการดาเนนงานขององคกรมประสทธภาพและบรรลเปาหมายทวางไว กลายเปนเครองมอจาเปนในการสรางศกยภาพทางการแขงขน อยางไรกตามการทางานดวยความตงใจ อทศตวในการปฏบตงาน ตลอดจนทางานเตมความรความสามารถใหกบองคการนน พนกงานตองเกดความรสกผกพนตอวชาชพของตนเองเปนปจจยพนฐานทสาคญ ความเหนอยหนาย (Burnout) หมายถง กลมอาการของความออนลาทางอารมณจากการทางาน ซงเปนการตอบสนองตอตวกอความเครยดชนดเรอรง (Maslach and Jackson, 1981) ประกอบดวย 3 องคประกอบคอ ความออนลาทางอารมณ, การลดความเปนบคคล และ การลดความรสกประสบความสาเรจ ทเกดขนกบบคคลททางานรวมกบบคคลอน ความเหนอยหนายทเกยวของกบงานในสถานททางานของพนกงานนนอยในระดบวกฤต โดยเฉพาะอยางยง งานทมลกษณะตองมปฏสมพนธกบบคคล เชน บรการสงคม งานเกยวกบสขภาพ งานขาย และ งานดานการศกษา โดย Leiter and Maslach (2001) กลาววา ธรกจสญเสยคาใชจายไปกบการขาดงาน การรกษาพยาบาล และความสามารถในการผลตทลดลง ทเปนผลจากความเหนอยหนายในงาน ประมาณหลายพนลานเหรยญดอลลารสหรฐ การศกษานสนใจปจจยทางดานอารมณทอาจมผลกระทบตอความผกพนตอวชาชพการสอนของอาจารยซงเปนกลมอาชพทมโอกาสเผชญกบความเหนอยหนายทมอทธพลตอการเพมหรอลดความสามารถในการปฏบตงาน เนองจาก งานสอนเปนงานทตองมปฏสมพนธกบนสตนกศกษาทมความหลากหลายทงในดานความคด ความเชอและพฤตกรรมอยตลอด โดย63% ของคณครสญชาตอเมรกนและแคนนาเดยน 5,000 คน เหนตรงกนวา ปญหาดานระเบยบวนยของนกเรยนเปนปจจยทสงผลตอความเครยดในการทางานมากทสด (Brouwers and Tomic, 2000) ซงนอกจากนน พฤตกรรมเชงกอกวนของนกเรยนมผลกระทบเชงบวกกบความเหนอยหนายของคณคร (Lamude, Scudder, and Furno-Lamude, 1992) จากวรรณกรรมทกลาวมา ความสมพนธระหวางนสตกบอาจารยเปนปจจยททาใหเกดความเหนอยหนายของอาจารยในระดบอดมศกษา ซงเปนประเดนทการศกษานสนใจ การทบคคลปฏบตหนาททไดรบมอบหมายภายใตสภาวะทางอารมณอาจสงผลใหมทศนคตตองานในเชงลบและอาจเปนผลเสยตอผลการปฏบตงาน จากการศกษาความเหนอยหนายในอดต พบวามความสมพนธกบผลลพธทางรางกายและทางสขภาพจต รวมถงทศนคตและพฤตกรรมทเกยวของกบงาน เชน ความพงพอใจในงาน, ความผกพนตอองคกร และความตงใจทลาออก (Karatepe and Aleshinloye, 2009; Rutherford, Boles,

107



Hamwi, Madupalli, and Rutherford, 2009) ดวยเหตนความเหนอยหนายทางอาจเปนปจจยทสงผลตอความผกพนตออาชพได แตหากผทเผชญกบความเหนอยหนายมลกษณะทเชอในความสามารถของตนเอง วาสามารถปฏบตหนาททเกยวกบงานนนได บคคลเหลานนกจะสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและมความผกพนตออาชพการทางาน จากสมมตฐานขางตน ทาใหการศกษานสนใจวาความเหนอยหนายในงานมผลอยางไรตอความผกพนตออาชพและความเชอในความสามารถในการสอนมบทบาทอยางไรตอความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงานกบความผกพนตออาชพอาจารย ดงนนวตถประสงคของงานวจนนเพอศกษาผลกระทบทางตรงของความเหนอยหนายในงานและความเชอในความสามารถในการสอนทมตอความผกพนตออาชพและทดสอบความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงานทมอทธพลรวมจากความเชอในความสามารถในการสอนกบความผกพนตออาชพ กรอบแนวคดทางทฤษฎ การทบคคลเผชญกบความเหนอยหนายในงานสงผลตอความผกพนตออาชพทลดลงสามารถอธบายไดโดยทฤษฏ Conservation of resource theory (COR) โดยตงสมมตฐานวาบคคลจะพยายามรกษา ปองกน และสราง ทรพยากรทตนเองเหนวาเปนทรพยากรทมคา เชน เวลา การสนบสนนทางสงคม เงน เสถยรภาพทางอารมณ ดงนนถาบคคลสญเสยหรอไมไดรบทรพยากรทตนเองเหนวามคาจะสงผลใหความเหนอยหนาย ความไมพงพอใจในงาน เกดขน และระดบการผกพนตอองคกรตาลง นาไปสความตงใจลาออกทสงขน (Hobfoll, 1989) จากทฤษฏ COR ประยกตเขากบการศกษาน ชใหเหนวา ความสามารถ ความพยายามในการควบคมนสตภายในหองเรยนเปนปจจยทสาคญในการเรยนการสอน (Brouwers and Tomic, 2000) ถาสงทไดกระทาไป หรอเรยกวาทรพยากร ไมสามารถควบคมพฤตกรรมเชงลบของนสตได เวลาในการเรยนการสอนสาหรบนสตทงหองทเหลอกจะสญเสยไป สงผลตอสภาพอารมณทเกดจากการทตนเองไมสามารถตอบสนองตอสถานการณหนงๆได ทาใหความผกพนตอวชาชพอาจารยลดลง แตถาอาจารยมความเชอในความสามารถในการจดการภายในหองเรยนของตนเอง ความเครยด ความเหนอยลา และทศนคตทางลบกจะเกดนอยกวาอาจารยทเชอในความสามารถของตนเองในระดบตา ความเชอในความสามารถของตนเอง คอ ความเชอของบคคลในความสามารถของตนเองทจะจดการและปฏบตตามวธปฏบตทจาเปนททาใหเกดการบรรลผลในงาน (Bandura, 1997) จากนยามชใหเหนวา ถาบคคลมระดบความมนใจ แรงจงใจ ทสงขน โอกาสทงานหนงๆจะบรรลผลกยอมมความเปนไปไดสงขน ความเชอในความสามารถของตนเองเปนตวแปรทไดจาก Social cognitive theory โดยทฤษฏกลาววา พฤตกรรม การรบร และสภาพแวดลอม ตางมอทธพลซงกนและกนในรปแบบพลวต โดยความเชอในความสามารถของตนเองจะมอทธพลตอเปาหมายและพฤตกรรม และสามารถเปลยนแปลงไดตามเงอนไขของบรบทรอบขาง ดงนน ปจจยทมอทธพลตอการพฒนาระดบความเชอในความสามารถของตนเองแบงออกได 4 แหลง (Heuven, Bakker, Schaufeli, and Huisman, 2006) คอ 1). ความรความเชยวชาญ 2) แบบอยางจากบคคลอน 3) การชกชวนเชงกระตน และ 4) ตวเราทางสรรวทยา ซงอารมณความรสกจดเปนองคประกอบหนงของสงเราทางสรรวทยา อาจกลาวไดวาปจจยดานอารมณมความสมพนธกบระดบความเชอในความสามารถของตนเอง

108



การทบทวนวรรณกรรมและสมมตฐาน ความเหนอยหนายในงานและความผกพนตออาชพ ความเหนอยหนายเปนปจจยสาคญในวรรณกรรมทเกยวของกบจตวทยา โดยเฉพาะอยางยงการศกษาในบรบททเกยวของกบงาน ในอดตมกศกษาความเหนอยหนายในงานกบทศนคตในงาน ตวกอความเครยด ปจจยทางประชากรศาสตร การสนบสนนจากองคกร และโอกาสในการพฒนา ซงไดมการนาเสนอองคประกอบของความเหนอยหนายในงานไวหลากหลาย แต Maslach Burnout Inventory (MBI) เปนตววดทแพรหลายมากทสด ม 3 องคประกอบ 1) ความลาทางอารมณ คอ ความรสกทางอารมณของบคคลทไมสามารถตอบสนองตองานเนองจากการขาดแคลนทรพยากรทจาเปนในการปฏบตงานใหบรรลผล เชน เวลา เงน เปนตน 2) การลดความเปนบคคล คอ ความพยายามทจะนาตนเองออกหางจากงานหรอบคคลทเกยวกบงาน เนองจากรบรวาปจจยทเกยวของกบงานนนอยนอกเหนอการควบคม โดยการเพกเฉยตองานและกลมบคคลทเกยวของและจะมเจตคตทไมดตอบคคลอน รสกวาผอนตาหนตนเอง ทาใหทางานอยางไรชวตชวา 3) การลดความรสกประสบความสาเรจ คอ ความรสกวาตนเองไรความสามารถ ไมอาจใหความชวยเหลอผอนได และมแนวโนมจะประเมนประสทธภาพในการทางานของตนเองในทางไมด (Maslach and Jackson, 1981) แมวาอาจารยสวนมากจะพงพอใจกบผลตอบแทนจากการทางาน แตความเหนอยหนายจากการทางานยงคงเปนอปสรรคทสาคญตอวชาชพ (Loonstra, Brouwers, and Tomic, 2009) การศกษาความเหนอยหนายในงานในประเทศฟนแลนด พบวา อาจารยเปนอาชพทมภาวะความเหนอยหนายในงานมากทสด เมอเทยบกบพนกงานออฟฟต รวมทงอาชพบรการอนๆ นอกจากนน ลกษณะทสาคญ 2 ประการซงเกยวของกบความเหนอยหนายในงานของอาจารย ประการแรกคอจานวนของนสตรวมถงผปกครอง ประการทสองคอพฤตกรรมเชงลบของนสต เชน การสงเสยงดง การขาดสมมาคารวะ การขาดระเบยบวนย และขาดแรงจงใจในการเรยน (Burke and Greenglass, 1989) อกทงวชาทสอน ผลการศกษาของนสตและประสบการณการสอน การวดผลสมฤทธในการสอน การขาดความมนใจในความสามารถของผสอน และการลวงลาเวลาทไมใชเวลาการทางาน เปนปจจยทเกดจากองคกร (Friedman, 1991) ซงสงผลตอความเหนอยหนายในงานของอาจารย กลาวโดยสรป คอ ความเหนอยหนายในงานทอาจารยตองเผชญ อาจเกดไดจากการมปฏสมพนธกบนสตและผปกครองแลว ยงรวมถงปจจยในเรองกฎเกณฑ นโยบาย วฒนธรรมตางๆ ขององคกรดวย การศกษาเรองความผกพน (Commitment) ในชวงเรมตนจะศกษาความผกพนของลกจางทมตอผวาจางหรอความผกพนตอองคกร แต Meyer, Allen, and Smith (1993) ไดเชอมโยงแนวคดความผกพนตอองคกร ไปสความผกพนตออาชพ (Professional commitment) ประกอบดวย 3 องคประกอบคอ 1) ความผกพนทเกดจากความรสกเสนหา เปนความผกพนทเกดจากบคคลตองการคงอยในอาชพ 2) ความผกพนทเกดจากความตองการความตอเนอง เปนความผกพนทเกดจากการทบคคลจาเปนตองอยในอาชพ และ 3) ความผกพนทเกดจากมาตรฐานทางสงคม เปนความผกพนทเกดจากบคคลรสกวาควรอยในอาชพ ดงนนความผกพนตออาชพ คอ สภาวะทางจตวทยาของแรงปรารถนาททาใหบคคลคงไวซงสมาชกภาพในกลมอาชพหนงๆ (Meyer and Herscovitch, 2001) ดงนน ความผกพนตออาชพสามารถสะทอนถงความ

109



จงรกภกดของบคคลทมตออาชพหนงๆ รวมทงการมสวนรวม ความรก ความเชอ การอทศตน และคานยมทมตออาชพ (Teng, Shyu, and Chang, 2007). จากนยามความผกพนตออาชพ พนฐานทสาคญคอแรงจงใจภายใน ความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงานกบการผกพนตออาชพสามารถอธบายไดโดยการมแรงจงใจภายในตา การทบคคลไมสามารถตอบสนองตองานเนองจากไมมทรพยากรทจาเปนในการทางาน เชน เวลา ความรความสามารถ ประสบการณการทางานทยงไมเพยงพอ ทาใหแรงจงใจในการทางานใหสาเรจอยในระดบตา สงผลใหบคคลพยายามลดบทบาทของตนเอง เกดการละเลยตองาน ไมสนใจในรายละเอยดของงาน ซงในบรบทของอาชพอาจารย บคคลจะไมสนใจตอนสตและงานการสอน อกทงยงถกกระตนจากความรสกวาไมสามารถทางานนนได สงเหลานอาจสงผลตอมมมองทมตอตนเองวาไมมความสามารถในการเปนอาจารยอยางทควรจะเปน ทาใหความผกพนในอาชพอาจารยลดลง Jourdain and Chenevert (2010) พบความสมพนธทเชอมโยงกนระหวางความลาทางอารมณ การลดความเปนบคคล กบ ความผกพนตออาชพ ซงระดบความเหนอยหนายในงานของพยาบาล มความสมพนธเชงลบกบความผกพนในอาชพ (Lee and Henderso, 1996) ในขณะท Rutherford et al (2009) พบ ความสมพนธเชงตรงขามระหวางความออนลาทางอารมณกบความผกพนตอองคกร สมมตฐานท 1: ความเหนอยหนายในงานมความสมพนธเชงลบกบความผกพนตออาชพ ความเชอในความสามารถในการสอนและความผกพนตออาชพ ความเชอในความสามารถของตนเอง หมายถง การตดสนความสามารถของตนเองในการปฏบตสงทจาเปนททาใหงานบรรลผลสาเรจ (Bandura, 1997) ความเชอในความสามารถของตนเองเปนตวพยากรณพฤตกรรมของบคคล โดยพฤตกรรมทบคคลจะแสดงออกมานนอยบนพนฐาน 2 หลกการ คอ ความคาดหวงในผลลพธทตองการ โดยบคคลจะประเมนพฤตกรรมวานาไปสผลลพธทตองการและความคาดหวงใน คอ ความเชอทบคคลจะสามารถแสดงพฤตกรรมททาใหงานบรรลผล ความเชอนจะแตกตางกนในแตละบคคลใน 3 ดานคอ ระดบความเชอ การเปลยนแปลงความเชอและความแนวแนของความเชอ ความเชอในความสามารถของตนเองมอทธพลตอการทางานของบคคล ผานกระบวนการ 1) มอทธพลตอเปาหมายทตงไวและวธบรรลเปาหมาย 2) มอทธพลตอแรงจงใจเวลาเผชญกบอปสรรค 3) มอทธพลตอความรสกทมตอตนเองเวลาพยายามบรรลเปาหมาย และ 4) มอทธพลตอการเลอกสถานการณทตนเองตองเผชญ กลาววา ความเชอในความสามารถของตนเองเปนตวแปรจงใจ ทมผลตอความพยายาม เปาหมาย ปฏกรยาทางอารมณ และการรบมอกบปญหา (Heuven et al., 2006) สาหรบการศกษาน ความเชอในความสามารถในการสอน (Teaching self - efficacy) หมายถง ความเชอของอาจารยในความสามารถตนเองวาสามารถทาใหเกดผลลพธทตองการซงเกดจากความสนใจและการเรยนรของนสต แมจะเปนนสตทยากตอการสรางแรงจงใจ (Tshannen-Moren and Woolfolk, 2001) เชน ผลการเรยน การประสบความสาเรจ แรงจงใจในการเรยนของนสต และทศนคตทดตอสงคมรอบตว เปนตน ความเชอในความสามารถในการสอนประกอบดวย 2 มตคอ 1) ความเชอในการสอนสวนบคคล เปนการรบรความสามารถของตนเอง และ 2) ความเชอในการสอนทวไป เปนความเชอเกยวกบปจจยภายนอกทกาหนดพฤตกรรมของนสต วรรณกรรมทผานมามการศกษาปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจของอาจารยในการประกอบอาชพหรอลาออกจากอาชพ อาท ความเครยดในงาน ความพงพอใจในงาน และความเชอใน

110



ความสามารถของตนเอง (Chan, Lau, Nie, Lim, and Hogan, 2008) ความเชอในความสามารถในการสอนของตนเองเปนปจจยทสามารถสรางแรงจงใจภายในตนเอง ดงนน หากบคคลมความเชอมนในตนเองกจะมแรงขบจากภายในทเชอวาตนเองสามารถปฏบตงานทไดรบมอบหมายใหบรรลผลสาเรจได ทาใหบคคลมความมนใจและเชอวาตนเองสามารถทจะประกอบอาชพนนไดตอไป (Bandura, 1997) นอกจากนนยงพบความสมพนธเชงบวกระหวางความมนใจในการสอนกบความผกพนตออาชพ อาจารยทมความเชอในการบรหารจดการภายในหองเรยนทตาจะมแนวโนมออกจากอาชพ จากทกลาวมา ความเชอในความสามารถในการสอนมความสมพนธกบความผกพนตออาชพและความตงใจในการลาออก(Jepsom and Forrest, 2006) สมมตฐานท 2: ความเชอในความสามารถในการสอนมความสมพนธเชงบวกกบความผกพนตออาชพ บทบาทความเปนตวแปรแทรกของความเชอในความสามารถในการสอน ความเชอในความสามารถมอทธพลเชงบวกตอความพยายามและการยนหยดทจะเผชญกบอปสรรค ความผกพนตออาชพ การเปดรบตอวธการสอนใหมๆ ตลอดจนพฤตกรรมเชงบวกของอาจารย (Ho and Hau, 2004) นอกจากน ยงสามารถลดความเครยดและเพมแรงจงใจในสถานการณทมอารมณเขามาเกยวของ เชน เวลาทมปฏสมพนธกบนสตทมปญหาหรอเวลาสอนในหองเรยน สอดคลองกบงานวจยทพบวา บคคลทมระดบความเชอในความสามารถของตนเองสงจะมวธทแตกตางและมประสทธภาพในการจดการกบปญหามากกวาบคคลทมระดบความเชอในความสามารถของตนเองทตา (Heuven et al., 2006) ดงนนอาจารยทมความเชอในความสามารถในการจดการสงตางๆ ในการทางานในระดบสง เชน การสรางแรงจงใจในการเรยน การสรางบรรยากาศในการเรยนทเหมาะสม หรอ การแกปญหาของนสต จะมความพยายาม มแรงจงใจในการทางาน มความพงพอใจกบอาชพ มพฤตกรรมเปนสมาชกทดขององคกร ในขณะทอาจารยทมความเชอในความสามารถในระดบตา ขาดความมนใจจะเลอกการหลกเลยงกจกรรมทกลาวมามากกวาจะเผชญหนา สงผลใหไดรบความเครยด ความเหนอยหนายในงาน และทศนคตทเปนลบตอการทางานไดงายกวา (Brouwers and Tomic, 2000) ดงนนการศกษานเชอวา บคคลทมระดบความเชอในความสามารถของตนเองทสงจะมแรงจงใจภายในทมตอการทางานทสง สงผลใหความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงานกบความผกพนตออาชพแตกตางจากบคคลทมระดบความเชอในความสามารถของตนเองทตา

111



สมมตฐานท 3: ความเชอในความสามารถในการสอนมอทธพลแทรกตอความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงานและความผกพนตออาชพ

ภาพท 1 แสดงความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงาน ความเชอมนในการสอน และความผกพนตออาชพ

วธดาเนนการวจย

ประชากรกลมตวอยาง ประชากรกลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก บคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคามจานวน 901 คน ใชวธการสมตวอยางแบบสะดวก (Convenience Sampling) โดยทาการเกบขอมลรอบแรกในงานประชมประจาปของมหาวทยาลย ปการศกษา 2559 ไดแบบสอบถามกลบคนจานวน 246 ฉบบ จงไดทาการเกบขอมลเพมเตมในรอบทสอง ไดแบบสอบถามกลบคนจานวน 157 ฉบบ รวมแบบสอบถามทตอบกลบทงหมด 403 ฉบบ แตเปนแบบสอบถามทมความสมบรณทงสน 391 ฉบบ ดงนนอตราตอบกลบคดเปน 43.39 เปอรเซนต คณภาพของเครองมอในการวจย เครองมอในการวจย ทใชเปนแบบสอบถามแบบตอบเอง (Self-administered questionnaire) โดยการจดทาเครองมอ ผวจยแปลขอคาถามจากงานวรรณกรรมทผานมาเพอสรางแบบสอบถาม หลงจากนนใหผเชยวชาญทมประสบการณสอนอยางนอย 10 ป 2 ทาน ตรวจสอบความตรงในดานโครงสราง และผเชยวชาญดานภาษา 1 ทาน ตรวจสอบความตรงดานภาษา จากนนนาคาแนะนามาปรบปรงแบบสอบถาม และทา pilot test โดยเกบขอมลจากตวอยางจานวน 30 ชด เพอนามาวเคราะหคาความเทยงตรง (Validity) และคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม ดวยเทคนคการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนและคาสมประสทธCronbach’s alpha พบวาแบบสอบถามมคาความเชอมนและความเทยงในระดบทยอมรบได โดยคา Cronbach’s alpha มคาเกน 0.7 ทกตวแปร แสดงถงความเชอมนของการวดผานเกณฑทยอมรบได และคา Factor loading มคาไมตากวา 0.40 แสดงถงความเทยงตรงของแบบสอบถาม (Hair, Black, Anderson, and Tatham, 2006) ผลดงน

0

2

4

6

ความเหนอยหนายในงาน

ความผกพน

ตออาชพ

สง

สง

ตา

ตา

ความเชอในความสามารถ

ในการสอน

112



ตารางท 1 Factor loading และคา Cronbach’s alphaการวดคณลกษณะของตวแปร แบบสอบถามม 2 สวน สวนท 1 ขอมลสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพ ประสบการณในการสอน ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน สวนท 2 เปนแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบความเหนอยหนายในงาน ความเชอในความสามารถในการสอน และความผกพนตออาชพ จานวนทงสน 42 ขอ โดยชดคาถามเกยวกบความเหนอยหนายในงาน ประยกตจาก Maslach Burnout Inventory (MBI) จานวน 13 ขอ(Boles, Dean, Ricks, Short, and Wang, 2000) ใชมาตรวด Likert scale ประเมนคา 7 ระดบ (รสกทกวน ถง ไมเคยรสกเชนนน) ตวอยางคาถาม เชน 1) ฉนรสกจตใจหอเหยวจากการทางาน 2) ฉนรสกเพลยเมอตนนอนตอนเชาและรวาตองเผชญกบการทางานในอกวน 3) ฉนรสกเหนอยลาจากการทางาน 4) ฉนกงวลวางานทกาลงทาอยทาใหฉนมอารมณไรความรสกตอบคคลอน 5) ฉนจดการกบปญหาทางอารมณในงานททาอยางสขม เปนตน ชดคาถามเกยวกบความผกพนตออาชพ จานวน 14 ขอ ประยกตจาก Meyer et al (1993) ใชมาตรวด Likert scale ประเมนคา 5 ระดบ (เหนดวยมากทสด ถง เหนดวยนอยทสด) ตวอยางคาถาม เชน 1) ฉนจะกระตอรอรนในเรองทเกยวของกบอาชพอาจารย 2) ฉนรสกภาคภมใจทไดทางานในอาชพอาจารย 3) อาชพอาจารยมความสาคญตอภาพลกษณของฉน 4) ฉนรสกเสยใจทไดเขาสอาชพอาจารย 5) ฉนไมชอบทจะเปนอาจารย เปนตน และ ชดคาถามเกยวกบความเชอในความสามารถในการสอนของตนเอง จานวน 15 ขอ ประยกตจาก Ho and Hau (2004) ใชมาตรวด Likert scale ประเมนคา 5 ระดบ (เหนดวยมากทสดถง เหนดวยนอยทสด) ตวอยางคาถาม เชน 1) ฉนมความเขาใจในหลกการสอนทชวยคงไวซงแรงจงใจในการเรยนรของนสต 2) วธการสอนของฉนมประสทธภาพมากทาใหนสตเกดการเรยนร 3) ฉนสามารถบรหารจดการภายในหองเรยนไดดมาก 4) ฉนสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมรบกวนทนสตแสดงในหองเรยนไดอยางรวดเรว 5) นสตมาพบฉนเวลาทมปญหาในชวตประจาวนเพราะรวาฉนชวยได สถตทใชในการวจย การวจยนไดใชสถตวเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา ประกอบดวย รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหสหสมพนธแบบพหคณและการวเคราะหถดถอยแบบเชงชน ทดสอบความสมพนธและผลกระทบของความเหนอยหนายในงาน และความเชอในความสามารถในการสอนทมตอ

ตวแปร Factor loading

Cronbach’s alpha

ความเหนอยหนายงาน (JB) 0.681-0.912 0.837

ความเชอในความสามารถในการสอน (TSE)

0.569-0.849 0.845

ความผกพนตออาชพ (PC) 0.556-0.884 0.825

113



ความผกพนในอาชพของอาจารยมหาวทยาลยมหาสารคาม สามารถแสดงในรปแบบสมการได ดงน

สมการ PC = 0 +1 JB + 2 TSE + 3 (TSE*JB) + ผลการวจย

ขอมลทไดมาทาการทดสอบขอตกลงเบองตนโดยทดสอบการกระจายของขอมล ดวยสถต Kolmogorov-Sminov รวมกบการพจารณากราฟ พบวาขอมลมการแจกแจงแบบปกต จงนาขอมลไปทดสอบสหสมพนธของตวแปร พบวา ความเหนอยหนายในงาน ความเชอในความสามารถในการสอนมความสมพนธกบความผกพนตออาชพ อยางมนยสาคญ (p<0.01) ดงตาราง 2 นอกจากนนผลการวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยางบคลากรสายวชาการ สงกดมหาวทยาลยมหาสารคาม พบวา สวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 50.4 และเพศชาย รอยละ 49.6 สวนใหญมอายระหวาง 25-40 ป รอยละ 73 รองลงมาคอ ผมอายระหวาง 41-55 ป รอยละ 15.7 นอกจากนน รอยละ 52.2 มประสบการณในการสอน 5-15 ป ในขณะท รอยละ 32.3 เปนบคลากรทมประสบการณสอนนอยกวา 5 ป ตารางท 2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสหสมพนธของความเหนอยหนายใน

งาน ความเชอในความสามารถของตนเอง และความผกพนตออาชพ

** p < 0.01 (N = 391

ตารางท 3 การวเคราะหความเหนอยหนายในงาน ความเชอในความสามารถในการสอน และความผกพนตออาชพ

** p < 0.01 (N = 391)

ตวแปร Mean SD JB TSE

JB 2.46 0.84

TSE 3.77 0.48 -0.164

PC 4.46 0.59 -0.458** 0.471**

ตวแปร PC

1 2 JB -0.266** -0.275**

TSE 0.483** 0.462** JB x TSE 0.164

R2 0.388 0.404

114



จากตารางท 3 ตวแปรนาเขาลาดบแรกคอ ความเหนอยหนายในงาน และความเชอในความสามารถในการสอน พบวา ความเหนอยหนายในงานมความสมพนธกบความผกพนตออาชพในทศทางตรงขามกนอยางมนยสาคญ และความเชอมนในความสามารถของตนเองมความสมพนธกบความผกพนตออาชพในทศทางเดยวกนอยางมนยสาคญ (JB = -0.266, TSE = 0.483, p < 0.01, R2 = 0.388) ดงนน ผลทไดจงสนบสนนสมมตฐานท 1 และ 2 คอ ความเหนอยหนายในงานมความสมพนธเชงลบกบความผกพนตออาชพ และความเชอในความสามารถในการสอนมความสมพนธเชงบวกกบความผกพนตออาชพ จากนนทาการทดสอบความเหนอยหนายในงานทมอทธพลรวมจากความเชอในความสามารถในการสอนกบความผกพนตออาชพ จากผลทไดไมพบความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงานทมอทธพลรวมจากความเชอในความสามารถในการสอนกบความผกพนตออาชพ ดงนนสมมตฐานท3 ไมไดรบการสนบสนน อภปรายผล วตถประสงคของการศกษานคอ ตองการทดสอบความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงานกบความผกพนตออาชพ และทดสอบบทบาทของความเชอในความสามารถในการสอนในฐานะตวแปรแทรก โดยเกบขอมลจากอาจารย มหาวทยาลยมหาสารคาม ผลลพธจากการศกษาแสดงใหเหนถงความสมพนธอยางมนยสาคญระหวางความเหนอยหนายในงานกบความผกพนตออาชพในทศทางตรงขาม ในขณะทความเชอในความสามารถในการสอนจะสมพนธกบผกพนตออาชพในทางบวก กลาวคอ อาจารยทมระดบความเหนอยหนายในงานทสงขนจะมแนวโนมความผกพนตออาชพทลดลง และอาจารยทมความเชอในความสามารถในการสอนทสง จะมระดบความผกพนตออาชพสงขนดวย ซงสมมตฐานทงสองสอดคลองกบวรรณกรรมทผานมา (Brouwers and Tomic, 2000; Lee and Henderson, 1996) ผลลพธดงกลาวสามารถอธบายไดโดยแนวคดของ Bandura (1997) ซงประกอบดวยสองเหตผลคอ ประการแรก สงเราทางสรระวทยา ความเหนอยหนายในงานจดเปนสงเราทเกดจากปฏกรยาตอบสนองตอความเครยดชนดเรอรงทมอทธพลทางตรงตอระดบความเชอในความสามารถของตนเองทลดลง ดงนน เมออาจารยเชอในความสามารถของตนเองในระดบตา กจะพจารณาวาตนเองมความรความสามารถนอย ไมเหมาะสมกบอาชพ จงทาใหความผกพนตออาชพลดลง ประการทสอง ความรความเชยวชาญ เปนปจจยพยากรณระดบความสามารถทจะจดการกบสงตางๆ อาท การสอน การควบคมระเบยบวนยนสต เปนตน อาจารยทมความรความเชยวชาญในงาน จะรสกวาตนเองสามารถทางานได ทาใหระดบความเชอในความสามารถของตนเองสงขน สงผลใหความผกพนในอาชพกจะเพมขน อยางไรกตาม สมมตฐานท 3 ไมไดรบการสนบสนน กลาวคอ ความเชอในความสามารถในการสอนไมมอทธพลแทรกในความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงานกบความผกพนในอาชพ งานวจยนสนนษฐานถงสาเหตทเปนไปไดบนหลกการของทฤษฎการพฒนาอาชพของอาจารย ซงอธบายวาระดบขนของพฒนาการในอาชพทแตกตางจะมผลตอความผกพนตออาชพทแตกตางกนดวย สามารถแบงได 3 ขน คอ ขนเรมตน ขนกลาง และขนสดทาย (Choi and Tang, 2009; Klassen and Chiu, 2011) โดย 68.8 เปอรเซนต ของกลมตวอยางในการศกษานอยในขนเรมตน ในขนเรมตนของอาชพบคคลจะเผชญกบสถานการณอยสองรปแบบคอ สถานการณคนหา และสถานการณเอาตวรอด อาจเปนไปไดวา บคคลในชวงเรมตนของอาชพ อาจใหความสาคญกบสถานการณคนหา เชน พยายามเรยนรสงตางๆ ในอาชพ ตระหนกถงความสาเรจรวมถงสรางแรงบนดาลใจสวนตว ดวยเหตน ระดบ

115



ความเครยดหรอความเหนอยหนายในงานจงมระดบทไมสง สอดคลองกบผลการศกษาทกลมตวอยางรายงานระดบความเหนอยหนายของตนเองในระดบตา พจารณาจากภาพท 1 ความเชอในความสามารถในการสอนจะมความสาคญมากถาระดบความเหนอยหนายในงานสง และจะมความสาคญนอยลง ถาระดบความเหนอยหนายในงานลดตาลง กลาวโดยสรปคอ กลมตวอยางในการศกษานทมระดบความเหนอยหนายทตาเปนสาเหตทาใหไมเกดอทธพลการเปนตวแปรแทรกของความเชอในความสามารถในการสอนของตนเองอยางมนยสาคญทางสถต

ประโยชนทไดรบและขอเสนอแนะ ความเหนอยหนายในงานเปนปจจยสาคญทมอทธพลตอความผกพนตออาชพของบคคล บคคลททางานโดยเฉพาะอาชพทตองการความรความเชยวชาญเฉพาะ เชน อาจารย ความเหนอยหนายในงานทเพมขนทาใหบคคลในอาชพอาจารย มความผกพนตออาชพทลดลง เปนทรกนดวาทรพยากรบคคลทมความรความสามารถเหลานเปนทรพยากรทมศกยภาพในการสรางความสามารถในการแขงขนใหกบองคกรและยงเปนสวนสาคญทคอยชวยเพมพนองคความรใหแกวงการวชาชพ ผานทางประสบการณการทางานทผานมา โดยเฉพาะอยางยงใหแกบคคากรรนใหมๆทไดรบโอกาสใหเขาสวชาชพเดยวกน ดงนนองคกรในฐานะทเปนผดแลทรพยากร ควรใหความสาคญกบการบรหารทรพยากรบคคล เชน การสรรหาและคดเลอก โดยพจารณาบคคลทมความสามารถในการบรหารจดการอารมณ ความรสก ทมตองานใหสอดคลองกบบรรทดฐานตางๆ ในองคกร รวมทงนโยบายตางๆ ไมวาจะเปนเรองแรงจงใจภายในและแรงจงใจภายนอก เชน การฝกอบรมท ตอเนอง ผลตอบแทน สวสดการ กจกรรมสนทนาการ นอกจากนน ผนาสามารถแสดงบทบาทเปนตวอยางทดในการทมเทใหกบการทางาน รวมทงเปนทปรกษาทดสาหรบบคคลากรทยงมประสบการณในการทางานนอย เพอทาใหระดบความเหนอยหนายทเกดจากการทางานลดลง ในขณะเดยวกนกเปนการเพมศกยภาพและความเชอมนในความสามารถของตนเอง เพอทาใหบคคลากรยงคงมความตองการทจะอยกบอาชพและองคกรนนๆ ตอไป ขอจากดและงานวจยในอนาคต การศกษาน ใชเพยงแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบขอมล ทาใหขอมลทไดไมคลอบคลมประเดนในเชงลกทเกยวของกบทศนคตและพฤตกรรมทมผลตอความผกพนตออาชพ นอกจากนกลมตวอยางทนามาศกษาเปนอาจารยในมหาวทยาลยแหงเดยวเทานน ดงนน งานวจยในอนาคตอาจศกษาในแตละมตของความเหนอยหนายในงานทมผลตอความผกพนตออาชพ ผลการศกษายงชใหเหนวา ความเชอในความสามารถของตนเองไมพบบทบาทความเปนตวแปรแทรก แตมบทบาทความเปนตวแปรตนทมผลตอความผกพนตออาชพทชดเจน ดงนนงานวจยในอนาคตควรใหความสาคญในการศกษาบทบาทของตวแปรแทรกอนเพอความเขาใจและความชดเจนทมากขนของความสมพนธระหวางความเหนอยหนายในงานกบความผกพนตออาชพ อาท ความยตธรรมในองคกร วฒนธรรมองคกร หรอ ระบบการจายผลตอบแทน นอกจากนนการขยายกลมตวอยางเพออางองไปสกลมประชากรในบรบทประเทศไทยมความจาเปนอยางยงเพอความเปนสามญการณของผลลพธทได

116



จากการวจยน รวมทงลกษณะของกลมตวอยางในการศกษาน เปนกลมคนทอยในชวงเรมตนของวชาชพ ซงทาใหไมพบอทธพลแทรกของความเชอในความสามารถในการ เนองจากความเหนอยหนายในงานยงไมสง ดงนนการศกษาในอนาคตสามารถทดสอบในกลมตวอยางทมประสบการณในการทางานทมากขน ซงอาจมความสมพนธกบความเหนอยหนายในงานทชดเจนมากขน

เอกสารอางอง Barney, J. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of

Management, 17(1), 99-120. Bandura, A. (1997). Self-efficacy: the exercise of control. New York : W.H. Freeman

and Company. Boles, J. S., Dean, D. H., Ricks, J. M., Short, J. C., & Wang, G. (2000). The dimensionality

of the Maslach Burnout Inventory across small business owners and educators. Journal of Vocational Behavior, 56, 12-34.

Brouwers, A., & Tomic, W. (2000). A longitudinal study of teacher burnout and perceived self-efficacy in classroom management. Teaching and Teacher Education, 16, 239-253.

Burke, R. J., & Greenglass, E. (1989). The clients’ role in psychological burnout in teachers and administrators. Psychological Reports, 64, 1299–1306.

Chan, W. Y., Lau, S., Nie, S. L. Y., Lim, S., & Hogan, D. (2008). Organizational and personal predictors of teacher commitment: The mediating role of teacher efficacy and identification with school. American Educational Research Journal, 45, 597-630.

Choi, P. L., & Tang, S. Y. F. (2009). Teacher commitment trends: Cases of Hong Kong teachers from 1997 to 2007. Teaching and Teacher Education, 25, 767-777.

Friedman, I. A. (1991). High- and low-burnout schools: School culture aspects of teacher burnout. Journal of Educational Research, 84, 325–333.

Hair, Jr. J. F., Black, B. B., Anderson, R., & Tatham, R. L. (2006). Multivariate data analysis (6th ed.). New Jersey: Pearson Education.

Heuven, E., Bakker, A. B., Schaufeli, W. B., & Huisman, N. (2006). The role of self-efficacy in performing emotion work. Journal of Vocational Behavior, 69, 222-235.

Ho, I. T., & Hau, K. T. (2004). Australian and Chinese teacher efficiency: similarities and differences in personal instruction, discipline, guidance efficacy and beliefs in external determinants. Teaching and Teacher Education, 20, 313-323.

117



Hobfoll, S. E. (1989). Conservation of resources: A new attempt at conceptualizing stress. American Psychologist, 44, 513-524.

Jepson, E., & Forrester, S. (2006). Individual contributory factors in teacher stress: The role of achievement striving and occupational commitment. British Journal of Educational Psychology, 76, 183-197.

Jourdain, G., & Chênevert, D. (2010). Job demands–resources, burnout and intention to leave the nursing profession: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 47, 709-722.

Karatepe, O. M., & Aleshinloye, K. D. (2009). Emotional dissonance and emotional exhaustion among hotel employees in Nigeria. International Journal of Hospitality Management, 28, 349-358.

Klassen, R.O., & Chiu, M. M. (2011). The occupational commitment and intention to quit of practicing and pre-service teachers: Influence of self-efficacy, job stress, and teaching context. Contemporary Educational Psychology, 36, 114-129.

Lee, V., & Henderson, M. C. (1996). Occupational stress and organizational commitment in nurse administration. Journal of Nursing Administration, 26, 21–28.

Leiter, M. P., & Maslach, C. (2001). Burnout and quality in a sped-up world. Journal of Quality and Participation, 24(2), 48-51.

Loonstra, B., Brouwers, A., & Tomic, W. (2009). Feelings of existential fulfillment and burnout among secondary school teachers. Teaching and Teacher Education, 25, 752-757.

Lumude, K. G., Scudder, J., & Furno-Lamude, D. (1992). The relationship of student resistance strategies in the classroom to teacher burnout and teacher type-A behavior. Journal of Social Behavior and Personality, 7(4), 597-610.

Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99-113.

Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of Three-Component Conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538-551.

Meyer, J.P., & Herscovitch, L., 2001. Commitment in the workplace. Toward a general model. Human Resource Management Review, 11, 299–326.

118



Rutherford, B., Boles, J., Hamwi, G. A., Madupalli, R., & Rutherford, L. (2009). The role of the seven dimensions of job satisfaction in salesperson’s attitudes and behaviors. Journal of Business Research, 62, 1146-1151.

Teng, C. I., Shyu, Y. I. L., & Chang, H. Y. (2007). Moderating effect of professional commitment on hospital nurses in Taiwan. Journal of Professional Nurse, 23, 47-54.

Tshannen-Moran, M., & Woolfolk, H. A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.

119



Inside the Cave: A Framing Analysis of the Tham Luang Cave Disaster Media Coverage

Worapron W. Chanthapan1 Ronald S. Davis2 Pirawan Numdokmai3 Piyapong Sutabutra4

Abstract

This study examines the media coverage of the Tham Luang Cave disaster to identify the dominant frames and media sources used in three national English-language papers in Thailand. Using a qualitative content analysis methodology, the findings revealed five dominant frames—Search and Rescue, International Support, Moral Support, Survival of the Wild Boars, and Family and Friends. Throughout the coverage, there was an emphasis on using the search and rescue frame by providing updates on the progress and obstacles the rescuers faced during the disaster. In regards to commonly used sources, a majority of the articles relied on government officials, experts, and family members waiting outside the cave. These findings suggest that during the Tham Luang Cave disaster, the media was predominantly focused on informing the public of the progress and delays of the search and rescue efforts.

Keywords: Disaster, news, framing, media sources, qualitative content analysis 1. Introduction

On June 23, 2018, twelve young boys from the Wild Boar soccer team, ranging from 11 to 16 years old, along with their 25 years old coach entered a cave in Northern Thailand after practice during heavy rain. What was initially supposed to be a brief adventure into the Tham Luang Cave, a well-known tourist attraction in Northern Thailand, would turn into an international-scale search and rescue operation that would capture the attention of the world. Domestic and foreign journalists flocked to the mouth of the cave to await news of the unknown fate of the soccer team, which they can immediately relay back to the public. For 18 days, 1Full-time instructor of Communication Arts, Stamford International University 2 Full-time instructor of Communication Arts, Stamford International University 3 Pirawan Numdokmai, Full-time instructor of Creative Media Design, Stamford International University 4 Piyapong Sutabutra, Full-time instructor of Creative Media Design, Stamford International University

120



as rescuers from different parts of the world worked together to bring the Wild Boar team

out of the cave to safety, the media would be the primary source of information for the people at home. During a disaster, the public frequently relies on the mass media to keep them informed as the disaster unfolds (Houston, Pfefferbaum, & Rosenholtz, 2012). The influential role of the media during disaster news coverage contributes to the continuous need to understand how disasters are portrayed in the media (Houston, Pfefferbaum, & Rosenholtz, 2012). During the news coverage, journalists can influence the public’s perception of the unfolding events through their

construction or framing of the story. When writing the story, journalists select specific media frames and sources (Entman, 1993; Liebler and Bendix, 1996; Tankard, 2001). The purpose of this study is to identify and analyze the media frames and sources used in the print media coverage of the Tham Luang Cave disaster. A qualitative content analysis of Thai national newspapers will help provide insight into the selection of frames and frames during the disaster. 2. Literature Review Media Framing According to Entman (1993), the concept of framing involves selecting “some aspects of a perceived reality and make them more salient in a communicating text” (p. 52). During the framing process, communicators consciously or unconsciously construct a frame by highlighting, excluding, and emphasizing certain aspects of the story (Entman, 1993; Hallahan, 1999). Entman (1993) suggests that frames can be used to define the problem, identify the causes of the problem, provide moral judgments, and offer solutions or recommendations. The frames can appear through the use of specific key words, phrases, images, sources, and sentences (Entman, 1993).

From a journalistic perspective, Tankard (2001) describes a media frame as a “central organizing idea for news content that supplies context and suggests what the issue is through the use of selection, emphasis, exclusion, and elaboration (pgs. 100-101). Journalists can shape the audience’s interpretation and opinion of the event or issue by selecting and organizing the frames to create meaningful “interpretive packages” (Gamson and Modigliani, 1989; Hallahan,1999). For example, repetition of specific frames can lead the audience to view those topics and themes

121



as being the most important while omission of certain frames can suggest to the audience that these topics are irrelevant to the story (Entman, 1991). In the context of crises and disasters, media frames play an important role in the audience’s understanding of the event. According to Quarantelli (1991), what the average citizens know about a disaster predominately comes from the mass media. Journalists are the primary source, and in some cases the only source, of information for the public during a disaster. The public’s understanding and image of the unexpected events are derived from stories produced by the media (Quarantelli, 1991). Given how the public heavily relies on the media for information during a disaster, it is important to understand how the media depicts the disaster through the selected media frames used during the news coverage. Past studies have identified a variety of media frames commonly used during news coverage of disasters and crises. Houston, Pfefferbaum, and Rosenholtz (2012) examined media framing of American natural disasters that took place between 2000 and 2010. The findings revealed the media generally used frames that highlighted disaster effects, such as the destruction of homes and buildings, followed by the economic frame. During the news coverage of the SARS epidemic in China, US and Chinese newspapers frequently adopted economic consequences, responsibility, conflict, leadership, and human-interest frames to describe the outbreak (Luther and Zhou, 2005). Liu (2009) examined messages disseminated by state emergency management agencies during a disaster and identified ten disaster frames: human interest, ongoing disaster education, leadership, immediate disaster education, severity, anniversary/memorial, seasonal, special event, collaboration, and celebrity appearance. The construction of media frames is not just influenced by the selection of topics and themes but also through the sources of information (Entman, 1991;Liebler and Bendix, 1996). According to Liebler and Bendix (1996), a source selection may reflect the journalist’s individual judgement of the story. Additionally, the heavy use of certain sources, such as government officials, may impact the media frames and the public’s understanding of the issue (Liebler and Bendix, 1996). Strömbäck et al. (2013) argues “who gets to speak in the news ultimately decides what audiences may hear from the news” (pg. 33). For example, the media relied on government officials as sources for the coverage of the outbreak of BSE in the United States, presenting the outbreak as an issue that needed government response instead of a health concern (Ashlock, Cartmell II, & Kelemen, 2006).

122



Research Questions Using framing theory, the purpose of this study is to determine the frames and sources used during the media coverage of the Tham Luang cave disaster, which may impact how the public perceives the disaster. Based on the literature review, the study was guided by the following research questions:

RQ1: How was the Tham Luang Cave Crisis framed in the English-language national Thai newspapers?

RQ2: What sources were used during the coverage and how do they relate to the frames? 3. Method To identify the frames and the sources in the Tham Luang coverage, a qualitative content analysis was conducted. The sample for analysis consisted of news articles collected from three English language national newspapers in Thailand: Bangkok Post, Chiang Rai Times, and Chiang Mai Mail. Bangkok Post was selected for its high circulation and well-established reputation as a source of news in Thailand. Chiang Rai Times and Chiang Mai Mail were selected for their close geographical location to the Tham Luang Cave. The time frame was from June 23, 2018 to July 11, 2018. On July 23, 2018, the young boys and the soccer coach were reported missing after entering the Tham Luang cave. The end date was selected because rescue efforts ended on this day after the last set of boys, the coach, remaining divers and doctors were safely retrieved from the cave. Articles that included the search term “Tham Luang Cave” published during the specific time frame were selected for analysis. However, stories that included the search term but did not focus on the disaster were excluded from the study. A total of 78 articles were included in the analysis. Due to the nature of the research, a qualitative content analysis was selected to help identify the various frames that can appear during the coverage of the Tham Luang disaster. Connolly-Ahern and Broadway (2008) describes a qualitative content analysis as “repeated and extensive engagement with a text and looks holistically at the material to identify frames” (p. 369). The researcher would first need to become familiar with the news stories to identify themes, frames, and patterns, which would then be used to develop a protocol. A systematic analysis would then be conducted

123



using the protocol, while constantly comparing and clarifying the themes and frames (Altheide, 2000). According to Altheide (2000), this approach helps to understand how events and issues are constructed and presented to the audiences, which may influence their interpretation of the message. 4. Findings The qualitative content analysis of the print media coverage of the Tham Luang Cave disaster revealed the emergence of five dominant frames: search and rescue, international support, moral support, survival of the Wild Boars, family and friends. Search and Rescue Frame The most common frame that appeared in the print media coverage of the Tham Luang Cave disaster was the search and rescue frame. Through the use of this frame, reporters detailed the search and rescue efforts of the Thai Navy Seal, the Thai police, and the international rescue team. The initial coverage focused attention on the search efforts to quickly locate the young boys and their coach within the Tham Luang Cave. All articles in the Bangkok Post, Chiang Rai Times, and Chiang Mai Mail explain how the teams were using divers to search the flooded cave; having rescuers search for alternative entrances to the cave; and pumping out water to decrease water levels. Keywords and phrases such as “continuous,” “rotating 24 hours,” “working nonstop,” and “around the clock” were used to emphasize how the search team would not give up until the Wild Boar team was safe. After successfully locating the young boys and their coach in the cave, the search and rescue frame shifted to emphasize the rescue efforts. The articles from the three newspapers discussed the available options to safely extract the soccer team, including teaching the young boys how to dive out of the cave or waiting four months for the end of the rainy season. An article in the Chiang Mai Mail highlighted the debate surrounding the safest extraction methods for the boys: “Cave rescue experts have said it could be safer to simply supply them where they are for now, rather than trying to have the boys dive out” (Vejpongsa, 2018). This search and rescue frame also discussed the actual rescue operations of the young boys and the coach, deemed as “D-Day” by Governor Narongsak, the former Chiang Rai Governor and leader of the rescue mission. The articles described the “perilous journey” that would involve the young boys “to receive initial medical

124



treatment there before rescuers take them through the remaining stretch of the cave to the field hospital outside” (Boyle, 2018). Articles with the search and rescue frame also addressed the obstacles and risks associated with the search and rescue operations. The articles detailed how environmental factors, such as rising water levels, water visibility, bad weather conditions, and complexity of the cave, hindered the search and rescue efforts. Articles connected the risks and danger of the operations with the unexpected death of a former Thai Navy Seal volunteer, Saman Gunan. Throughout the coverage of the Tham Luang Cave disaster, the search and rescue frame was presented as a race against time. An article in the Bangkok Post described the operations: “Search and rescue teams are racing time to locate and retrieve a group of 13 people believed to have been trapped inside Tham Luang cave complex before more rain arrives in two days” (Boyle, 2018). International Support Frame The second most commonly used frame in the coverage of the Tham Luang Cave disaster was the international support frame. This frame described the various countries involved in the search and rescue efforts, including expert divers from Australia and Britain, disaster experts from the United States, and rescue experts from China. The articles emphasized the teamwork and joint effort that lead to the successful rescue of the soccer team. When using the international support, a few articles from the three analyzed newspapers discussed Elon Musk’s involvement in the rescue effort. Several articles in all three newspapers also detailed the past experience of the two British divers to reach the boys in the cave, Rick Stanton and John Volanthen. Besides describing the international efforts, the international support frame also included expressing gratitude to the countries that came to aid the rescue efforts. Moral Support Frame The news coverage of the Tham Luang cave disaster utilized the moral frame which described the different ways people expressed their support and gave encouragement for the young boys, the coach, and the search and rescue teams. Several articles described the religious ceremonies being conducted to show support for the Wild Boar team and their families: “Relatives and others performed a ritual calling for those who are missing. They played drums and gongs and two relatives held fishing nets as symbols to fish out lost spirts from the cave” (Vejpongsa, 2018).

125



The moral support frame also extended to include writing songs for the soccer team, folding origami paper cranes, hashtags on social media, and volunteers cooking and distributing food for the rescue workers. One article in the Chiang Mai Mail described drawings and pictures to support the Wild Boar team: “One shows rescuers in a dark cave with “13 Hope Don’t Give Up” written on their oxygen tanks. Another displays the silhouettes of 12 boys and a man against the stalacities of a cave with the words: “Stay strong. We are coming.” (Kaweewit & Vejpongsa, 2018). Survival of the Wild Boars Frame The survival of the Wild Boar frame focused on the health conditions and survival of the young boys and their soccer coach. During the initial coverage of the disaster, the survival of the Wild Boars frame addressed the team’s chance of survival. Articles described the physical and psychological challenges they may face while in the cave, including the numbers of days they would be able to survive without food. After the team was discovered, the use of this frame provided continuous updates of their health conditions while in the cave and after being evacuated. For example, one article in the Chiang Mai Mail detailed the conditions of the boys: “Jedsada Chokdumrongsuk, permanent secretary at the Public Health Ministry, said the boys rescued Sunday were able to eat normal food by Tuesday, though they couldn’t yet take the spicy dishes favored by many Thais. Two of the boys possibly have a lung infection but all eight are generally healthy and smiling” (Wright & Kaewjinda, 2018). Family and Friends Frame The victims of the Tham Luang Cave disaster were not only the young boys and the soccer coach but also the family and friends that were waiting outside of the cave. The family and friends frame described parents waiting to hear news about the fate of their children, specifically emphasizing the range of emotions the parents experienced during the disaster. For example, the Bangkok Post shares the feelings of one mother: “Namhom Boonpiam, whose 13 year-old son Mongkol is among the missing, said she had been waiting at the entrance since Saturday night. “I haven’t slept and I hope that all of them can come out, all safe and sound” (Boyle, 2018). Articles with this frame also described the classmates waiting for their friends to come out: “Tilek Jana, whose friend Prajak is among the missing, said he was eagerly awaiting his return. “Let him come and let’s play (football) together, I miss him,” he said (Thomas, 2018). When using this frame, articles also emphasized the family’s

126



and friends’ feeling of “hope” that the team will be found and brought out safely from the cave. Sources During the coverage of the Tham Luang Cave disaster, the articles relied on a number of sources for information. When using the search and rescue frame, Thai government officials, experts, and the Thai Navy SEAL Facebook page were the most quoted sources. Thai government officials, specifically Narongsak Osotthanakorn, the former Governor of Chiang Rai who lead the operation, were used as sources to describe the progress of the search and rescue efforts. Throughout the coverage, Narongsak would provide the status of the divers along with the delays of the search. Other government officials, including the Police Chief and the Interior Minister, also provided details about the water levels and the search for alternative entrances to the cave. Experts on drilling and water were used as sources to describe the procedures for drilling and water-pumping. The Thai Navy SEAL Facebook page were also used as sources for the search and rescue frame, specifically providing the most updated information on the evacuation of the soccer team. For the international support frame, sources were typically Thai government officials, foreign government officials, foreign assistance and representatives from foreign organizations, such as the British Cave Rescue Council. The Thai government officials and foreign government officials were used as sources to describe the involvement of other countries in the search and rescue efforts. Foreign government officials included quotes from U.S. National Cave Rescue Commission and Australia Foreign Affairs detailing the level of support they were giving to the help Thailand. Many articles included quotes from Rick Stanton, one of the British divers that discovered the young boys. For the moral support and family and friends frames, not surprisingly, family members and classmates of the young boys were commonly used as sources in the articles. Most of the quotes used for these two frames were emotional and emphasized the feeling of being hopeful. For the survival of the Wild Boar frame, the sources commonly used with this frame included government officials and health officials. These two sources were quoted to provide an update on the status of the soccer team when in the cave and after being evacuated.

127



5. Discussion and Conclusion The purpose of this study was to identify the frames and sources used by print media coverage during the Tham Luang Cave disaster. The findings from the analysis revealed the three newspapers, the Bangkok Post, Chiang Mai Mail, and Chiang Rai Times, used five common frames when covering the Tham Luang Cave disaster-- search and rescue, international support, moral support, survival of the Wild Boars, family and friends. Of the five frames used during the coverage, the search and rescue frame was the most prominent. This finding suggest that when reporting on the Tham Luang Cave disaster, the news media tend to focus on describing to the public what is taking place and keeping them informed. In this case, the newspapers continuously provided details regarding the search and rescue efforts. The articles also explained the reasons for the delays in the rescue of the young boys and the coach, which would help to reduce the level of uncertainty the public may experience during this disaster. As Quarantelli (1991) stated, what people know about a disaster comes from the mass media. Based on the heavy use of the search and rescue frame throughout the Tham Luang Cave disaster, it appears that the media are well-informed about the progress of the search and rescue efforts conducted by the Thai Navy Seal and their foreign counterparts. To supplement the information related to the search and rescue, the media also used the international support and the survival of the Wild Boars frame. Through the use of these two frames, it appears that the media was focused on providing the public with all the details necessary for them to have a clear understanding of the efforts dedicated to help save the soccer team. In addition to informing the public of the search and rescue efforts, the analysis revealed the media adopted the moral support frame throughout the coverage of the disaster. The moral support frame focused on expressing support and encouragement for the people involved in the disaster. The use of this frame can imply that the media’s intention maybe to provide emotional support for the public during this time of uncertainty. Not surprising, the findings revealed the use of family and friends frame, which describes the family members and friends waiting outside the cave to hear about their loved ones. Past studies indicate the frequent use of human-interest frames, which focuses on the stories of individuals and communities, when covering a disaster (Liu, 2009; Luther and Zhou, 2005). Similar to the human-interest frame, the family and friends frame puts a human face to the disaster. The inclusion of this

128



frame may help to make the stories become more emotionally compelling when audiences hear statements from family members. In terms of sources, analysis of the articles revealed that government officials were the most commonly quoted sources. The former Chiang Rai governor, Narongsak Osotthanakorn was the primary government official that provided information regarding the search and rescue efforts of the soccer team. This is not surprising as the former Chiang Rai governor was deemed as the leader of the search and rescue operations. The heavy reliance on government officials may also be attributed to the restrictions placed on the media to prevent them from interfering with the operations. Media outlets were prohibited from entering the area near the cave, therefore, they must rely on the press conferences conducted by the government officials. This finding places a high level of responsibility on government officials during a disaster to provide the most accurate and updated information, which can help reduce public uncertainty. In terms of limitations, this study only analyzed articles from three English-language national papers published in Thailand. Therefore, the results may not be representative of all newspapers in Thailand. Thai-language newspapers may emphasize different types of frames and rely on other sources for information, besides government officials. Future studies should examine the media coverage of the Tham Luang Cave disaster in Thai-language newspapers and also extend the research to include broadcast television news. Different media outlets may result in different findings. Overall, this study offers insights into how journalists are constructing the disaster and which sources have a role in the framing of the disaster, which can directly influence how the public perceives the unfolding disaster.

129



References Altheide, D. L. (2000). Tracking discourse and qualitative document analysis. Poetics, 27,

287-299. Ashlock, M.A., Carmell II, D.D., & Kelemen, D.B. (2006). The cow that stole Christmas: Framing

the first U.S. Mad Cow Crisis. Journal of Applied Communications, 90(2), 29-46. Boyle, G. (2018, June 26). Rising water obstructs search for trapped students, coach.

Bangkok Post. Boyle, G. (2018, July 2). Rescue enters key phase. Bangkok Post. Boyle, G. (2018, July 9). Four more boys reach Chamber 3 in cave. Bangkok Post. Connolly-Ahern, C., & Broadway, S.C. (2008). To booze or not to booze? Newspapers

coverage of fetal alcohol spectrum disorders. Science Communication, 29(3), 362-385.

Entman, R. M. (1991). Framing US coverage of international news: Contrasts in narratives of the KAL and Iran Air incidents. Journal of Communication, 41(4), 6-27.

Entman, R. M. (1993). Framing: Toward clarification of a fractured paradigm. Journal of Communication, 43(4), 51-58.

Gamson, W. A., & Modigliani, A. (1989). Media discourse and public opinion on nuclear power: A constructionist approach. American Journal of Sociology, 95, 1–37.

Geoff, T. (2018, July 2). Rescue mission continues for football players trapped in Chiang Rai’s Tham Luang Cave. Chiang Rai Times.

Hallahan, K. (1999). Seven models of framing: Implications for public relations. Journal of Public Relations Research, 11(3), 205-242.

Houston, J.B., Pfefferbaum, B., & Rosenholtz, C.E. (2012). Framing and frame changing in coverage of major U.S. natural disasters, 2000-2010. Journalism and Mass Communication Quarterly, 89(4), 606-623.

Kaewjinda, K. & Vejpongsa, T. (2018, June 30). In song and prayer, Thais show solidarity with missing boys. Chiang Mai Mail.

Liebler, C.M. & Bendix, J. (1996). Old-growth forests on network news: News sources and the framing of an environmental controversy. Journalism and Mass Communication Quarterly, 73(1), 53-65.

Liu, B.F. (2009). An analysis of US government and media disaster frames. Journal of Communication Management, 13(3), 268-283.

Luther, C.A. & Zhou, Z (2005). Within the Boundaries of Politics: News Framing of SARS in China and the United States. Journalism and Mass Communication Quarterly, 82(4), 857-872.

130



Quarantelli, E.L. (1991). Lessons from research: Findings on mass communication system behavior in the pre, trans, and postimpact periods of disasters. Unpublished manuscript Disaster Research Center, University of Delaware, New York, D.E.

Strömbäck, J., R. Negrine, D. N. Hopmann, C. Jalali, R. Berganza, G. U. Seeber, A. Seceleanug, J. Volekh, B. Dobek-Ostrowskai, J. Mykkänenj, M. Belluatik, and M. Maierl. (2013). Sourcing the News: Comparing Source Use and Media Framing of the 2009 European Parliamentary Elections. Journal of Political Marketing, 12(1), 29–52.

Tankard, J.W. (2001). The empirical approach to the study of media framing. In S. D. Reese, O. H. Gandy & A. E. Grant (Eds.), Framing public life (pp. 95–106). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.

Thomas, G. (2018, July 2). Rescue mission continues for football players trapped in Chiang Rai’s Tham Luang Cave. Chiang Rai Times.

Vejpongsa, T. (2018, July 4). Forecast of heavy rain could complicate cave rescue. Chiang Mai Mail.

Vejpongsa, T.(2018, June 26). Divers re-enter cave to search for 13 cut off by floods. Chiang Mai Mail.

Wright, S., & Kaewjinda, K. (2018, July 2018). With V-for victory sign, rescued boys celebrate freedom. Chiang Mai Mail.

131


แนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงาน ของนกบญชไทย ในภาคตะวนออก

The Guidelines to Enhance the Effectiveness in Using Information Technology for Work Operation of Thai Accountant in the Eastern Area

สมาล รามนฏ0

1 ธนชพร ถวลผล1

2

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการ

ปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก โดยกลมตวอยางทใชในการวจย คอ ผบรหารของสานกงานบญชในภาคตะวนออก มจานวนทงสน 279 ราย โดยผวจยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล สถตทใชในการวจยประกอบดวย คารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน t-test Anova และวเคราะหความแตกตางเปนรายคดวย Scheffe Analysis โดยการศกษาแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก ประกอบดวย 3 ดาน คอ ดานความรทเกยวของกบวชาชพ ดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และดานจรรยาบรรณวชาชพ ผลการศกษาพบวา ผบรหารสานกงานบญชในภาคตะวนออก สวนใหญเปนเพศหญง มอาย 30–50 ป ระดบการศกษาปรญญาตร มประสบการณการทางาน ตากวา 5 ป ใหความสาคญตอแนวทางการเพมประสทธภาพการปฏบตงานของนกบญช โดยภาพรวมอยในระดบมาก การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยระดบความสาคญตอแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชจาแนกตาม เพศ อาย และระดบการศกษา ทแตกตางกน พบวา ผบรหารใหความสาคญ ไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนเมอจาแนกตามประสบการณการทางานทแตกตางกน พบวามความแตกตางกน 1 ดาน ไดแก ดานจรรยาบรรณวชาชพ ผวจยจงทดสอบความแตกตางเปนรายคดวยวธของเชฟเฟ (Scheffe) พบวา ผทมประสบการณการทางานตากวา 5 ป และผทมประสบการณการทางาน 5-10 ป ใหความสาคญในดานจรรยาบรรณวชาชพ มากกวาผทมประสบการณการทางาน มากกวา 10 ป คาสาคญ : การเพมประสทธภาพ, เทคโนโลยสารสนเทศ, นกบญชไทย

Abstract This research is aimed to study the guidelines to enhance the effectiveness in using

information technology for work operation of Thai accountant in the eastern area. The sample size is 279 managers in the accounting offices in the eastern part of Thailand. The questionnaires were used to collect the needed data. The descriptive statistical data include percentage, mean,

and standard deviation. The data were analyzed by using t-test analysis and the Scheffe’s method in analysis of variance.

1 บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย 2 คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ


132

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science The results revealed that the managers in the accounting offices in the eastern part of Thailand are mostly females, aged between 30-50 years old, holding a bachelor degree, and with work experience of less than 5 years. The overall value for the guidelines to enhance the effectiveness in using information technology for work operation of Thai accountant in the eastern area is at the high level.

The different demographic factors on sex, age, and educational level post no difference on the guidelines to enhance the effectiveness in using information technology for work operation of Thai accountant in the eastern area at the significant value of 0.05. When consider each item separately, it is found that the difference in work experience has a difference in professional ethics. The Scheffe Test showed that the managers with less than 5 years of work experience and with 5-10 years of work experience have paid more attention toward professional ethics than those managers with 10 year of work experience. Keywords : The enhancement of effectiveness, information technology, and Thai

accountants บทนา

ความเจรญกาวหนาทางนวตกรรมดานเทคโนโลยสารสนเทศในปจจบนนเกดขนอยางรวดเรวมาก และเขามามบทบาทสาคญตอการดารงชวตของคนในสงคมไทยทกระดบ ทงเดก ทงผใหญหรอแมกระทงผสงอาย ลวนแตมเทคโนโลยสารสนเทศเขามาเกยวของในชวตประจาวนดวยกน ไมวาจะเปนการศกษาทางไกลผานจอทวของเดกชนบททอยหางไกลเมอง การสอสารผานโลกโซเชยล การใชงานคอมพวเตอรและอนเตอรเนตในการคนหาขอมลและการปฏบตงานฯลฯ สงเหลานชวยอานวยความสะดวกสบายใหกบเราไดเปนอยางด ซงหนวยงานตาง ๆ ทงองคกรภาครฐและเอกชนตางกนาเอาเทคโนโลยมาประยกตใชในกระบวนการทางานเพมมากขน สงผลใหเกดการเปลยนแปลงระบบการทางานเปนอยางมาก เหนไดจากผลการสารวจของสานกงานสถตแหงชาต (2560) แสดงใหเหนรอยละของสถานประกอบการทมการใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตในป 2555 – 2559 วามแนวโนมของการนาเทคโนโลยและสารสนเทศเขามาใชในสถานประกอบการเพมมากขนอยางตอเนองดงภาพท 1


133


24.8 24.8 24.9 24.926.9

19.2 19.2 20.5 20.624.2

0

10

20

30

40

2555 2556 2557 2558 2559

รอยละ

ป

คอมพวเตอร

อนเทอรเนต

ภาพท 1 รอยละของสถานประกอบการทมการใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตในป 2555 - 2559 ทมา : สานกงานสถตแหงชาต, 2560

จากการสารวจ จานวนสถานประกอบการทมการใชคอมพวเตอรในการบรหารจดการภายใน

องคกรธรกจอยถงรอยละ.70.1.และไมไดใชคอมพวเตอรในการบรหารจดการภายในองคกรธรกจอกรอยละ 29.9 ซงในจานวนนสถานประกอบการทมการใชคอมพวเตอรในการบรหารจดการภายในองคกรธรกจสวนใหญไดนามาใชกบระบบบญชเปนอนดบหนงถงรอยละ 74.5 แสดงไดดงภาพท 2

74.5

57.8

49.8

36.6

15.1

01020304050607080

ภาพท 2 แสดงรอยละของสถานประกอบการทใชคอมพวเตอร จาแนกตามการใชคอมพวเตอรใน การบรหารจดการภายในองคกรธรกจ เฉพาะ 5 อนดบแรก

ทมา : สานกงานสถตแหงชาต, 2560


134


จากภาพท 2 แสดงใหเหนวา สถานประกอบการทใชคอมพวเตอรในจานวนนมการใชระบบบรหารจดการเกยวกบระบบบญชสงทสดคดเปนรอยละ.74.5.รองลงมา ไดแกระบบเงนเดอนและบคลากรรอยละ 57.8.ระบบการซอ-ขายรอยละ 49.8..ระบบสนคาคงคลงรอยละ 36.6..และระบบบรหารลกคาสมพนธรอยละ 15.1 ตามลาดบ

ขอมลดงกลาวนบงบอกใหเหนอยางชดเจนไดวาสถานประกอบการเรมตระหนกเหนถงความสาคญของเทคโนโลยสารสนเทศและปรบเปลยนองคกรใหเขากบยคสมยกนแลว ซงสงผลตอพนกงานทจะตองปรบตวใหทนกบเทคโนโลยสารสนเทศทเขามามบทบาทตอการปฏบตงานเพอใหเกดประสทธภาพและความคมคาสงสดในการทางาน ไมเวนแมกระทงวชาชพทเกยวของกบบญช ซงไดมการนาเทคโนโลยมาปรบใชเขากบการปฏบตงานอยางมากมาย อาท โปรแกรมการทาบญช โปรแกรมสาเรจรปทางการบญชททางานอยบนระบบเครอขาย การยนภาษออนไลน การยนงบออนไลนหรอ e-Filing อกทงยงไดนาเนอหาวชาการและประกาศตางๆ เกยวกบมาตรฐาน ระเบยบ กฎเกณฑทเกยวของกบบญช ไวในอนเตอรเนตอกดวย ซงเปนระบบสารสนเทศทางการบญชทมประโยชนอยางยง ดวยเหตผลนเอง ทบคลากรทางวชาชพบญชจาเปนจะตองพฒนาทกษะความรความชานาญทางดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศของตนเพอใหสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพสงสด ซงสามารถยนยนไดจากงานวจยของขนฐา..นลรตนานนท.(2559) ทไดทาการสารวจความพรอมเฉลยดานเทคโนโลยสารสนเทศในการรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของนกบญชไทยในเรองตางๆ เชน 1.เรองของความรทวไปเกยวกบระบบเทคโนโลยสารสนเทศ 2.เรองการสอสาร Social network 3.ความสามารถในการทางานดวยระบบเครอขาย Social network 4.การแกไขปญหาเกยวกบระบบเทคโนโลยสารสนเทศเบองตน 5.การมทกษะในการใชงานทางบญชดวยระบบเทคโนโลยสารสนเทศ 6.การถายทอดความรเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ 7.ความมประสทธภาพในการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพองานบญช เปนตน ผลปรากฏวาความพรอมของนกบญชไทยมคาเฉลยยงอยในระดบปานกลาง ซงถอวายงไมสามารถใชงานเทคโนโลยสารสนเทศไดอยางเตมททและเมอวนท 16 มกราคม 2558 ไดมการเปลยนแปลงครงสาคญของวชาชพบญช เนองจากกรมพฒนาธรกจการคาทมหนาทรบผดชอบในการกากบดแลธรกจจดทะเบยนภายในประเทศไดเปดใหบรการนาสงงบการเงนผานระบบ e-Filing เปนครงแรก และในป 2559 ทางกรมพฒนาธรกจการคาไดออกประกาศมาอกวาจะยกเลกการรบงบการเงนในรปแบบเอกสาร และใหยนงบการเงนทางอเลกทรอนกส หรอ (DBD e-Filing) แทน 100% ภายใน 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2559 แตหลงจากทสนสดระยะเวลาของการยนงบออนไลนในรอบบญชป 2558ไปนน พบวามนตบคคลจานวนรอยละ 77 ทนาสงงบการเงนดวยระบบ E - Filing จากจานวนนตบคคลทนาสงงบการเงนทงหมด และยงคงเหลอนตบคคลอกรอยละ 23 ทนาสงงบการเงนดวยวธการเดม (กรมพฒนาธรกจการคา,..2559) และในรอบบญชป 2559 ทผานมา มนตบคคลทนาสงงบการเงนทางอเลกทรอนกส (DBD e-Filing) ภายใน 31 พ.ค. 2560 จานวนรอยละ 64 ของนตบคคลทนาสงงบการเงน และสงเปนงบกระดาษอกจานวนรอยละ 36 ของนตบคคลทนาสงงบการเงน ดงภาพท 3


135


ภาพท 3 แสดงรอยละการยนงบการเงนของนตบคคลทางอเลกทรอนกสและยนแบบงบกระดาษ ทมา : กรมพฒนาธรกจการคา, 2560

จะเหนไดวา มอตราการนาสงงบการเงนทางอเลกทรอนกสทลดลงถงรอยละ 13 และในทาง

กลบกนอตราการนาสงงบการเงนทเปนกระดาษกลบเพมขนถงรอยละ 13 ซงในรอบบญชป 2558 นนทางกรมพฒนาธรกจการคาไดประกาศใหนตบคคลยนงบการเงนทางอเลกทรอนกส 100%..ตงแตป 2559 เปนตนไป แตกมนตบคคลถงรอยละ 23 ทไมไดยนงบการเงนทางอเลกทรอนกสและในรอบบญชปตอมาหรอป 2559 การยนงบของนตบคคลกลบมทศทางสวนทางกลบคาสงของกรมพฒนาธรกจการคา ทงทกรมพฒนาธรกจการคาไดระบบทลงโทษไวอยางชดเจนแลว ซงบงบอกใหเหนวานตบคคลมปญหาเรองกบการยนงบการเงนทางอเลกทรอนกส ซงอาจจะเกดจากตวบคลากรเองทเหนวายงยาก เนองจากขาดความรความเขาใจในเรองเทคโนโลยสารสนเทศ เปนตน จากทกลาวมาทางผวจยไดเลงเหนถงปญหาทเกดขน จงมความสนใจทจะทาการวจยเรอง แนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก เพอเปนแนวทางในการเพมศกยภาพของนกบญชไทยใหสามารถปฏบตงานวชาชพไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ในยคแหงเทคโนโลยดจตอลและนวตกรรม สอดคลองกบนโยบายการพฒนาธรกจของประเทศตอไป วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก 2. เพอวเคราะหเปรยบเทยบแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอ การปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก


136

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เปนแนวทางในการเพมศกยภาพใหนกบญชสามารถปฏบตงานวชาชพไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ในยคแหงเทคโนโลยดจตอลและนวตกรรม สอดคลองกบนโยบายการพฒนาธรกจของประเทศตอไป

2. เปนแนวทางใหแกสถานประกอบการในการอบรมและพฒนาความรดานตางๆ ใหแกบคลากรวชาชพบญช ไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผล 3. เปนแนวทางการวางรากฐานในการยกระดบมาตรฐานของนกบญชไทยใหอยในระดบสากลตอไป

ขอบเขตของงานวจย การวจยครงนผวจยไดทาการศกษาแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก ประชากรทใชในการวจย คอ ผบรหารของสานกงานบญชในภาคตะวนออก โดยสานกงานบญชในภาคตะวนออก มจานวน 212 แหง (ทมา : กรมพฒนาธรกจการคา,.2560) ซงผบรหารแหงละ 4 คน รวมทงหมดจานวน 848 ราย กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ใชการคานวณหาขนาดกลมตวอยางตามตาราง สาเรจรปของ Taro Yamane ธานนทร (2560) ทระดบความเชอมน 95% คาความคลาดเคลอน ±5 % ไดขนาดกลมตวอยางคอ 266 ราย ซงเกบจรงได 279 ราย การทบทวนวรรณกรรม การวจยครงนดาเนนการศกษาตามแนวคดทฤษฎทเกยวของกบแนวคดทฤษฎเกยวกบสมรรถนะไวดงน แนวคดทฤษฎเกยวกบสมรรถนะ แนวคดเกยวกบสมรรถนะเรมจากการนาเสนอบทความทางวชาการของ เดวด แมคเคลแลนด (David6C.4McClelland) นกจตวทยาแหงมหาวทยาลย ฮารวารด เมอป ครสตศกราช 1960 ซงกลาวถง ความสมพนธระหวางคณลกษณะทดของบคคล (Excellent5Performer) ในองคการกบระดบทกษะความร ความสามารถ โดยระบวาการวด IQ และการทดสอบบคลกภาพ เปนวธการทไมเหมาะสมในการตดสนความสามารถของแตละบคคล แตควรใชความสามารถมากกวาคะแนนทดสอบ (Test Scores) ตอมาในป ค.ศ. 1970 บรษท McBer ทอยในความดแลของ McClelland ไดรบการตดตอจากองคการ The US State Department ใหชวยคดเลอกเจาหนาท มาทาหนาทเปนตวแทนของประเทศสหรฐอเมรกา (Foreign Service Information Officer : FSIOs) ในประเทศตาง ๆ ทวโลก ซงกอนหนานน การคดเลอกเจาหนาท FSIOs ใชแบบทดสอบทเนนทดสอบดานทกษะทคาดวาจาเปนสาหรบการปฏบตงานในตาแหนงดงกลาวพบวาผททาคะแนนสอบไดดไมไดมผลการ.ปฏบตงานทองคการตองการ McClelland..จงไดพฒนาเครองมอชนดใหม.โดยใชวธการประเมนทเรยกวา.. Behavioral..Event..Interview..(BEI).เพอคนหาลกษณะพฤตกรรมของผทปฏบตงานดแลวเปรยบเทยบกบผทมผลการปฏบตงานตามเกณฑเฉลยเพอหาพฤตกรรมทแตกตางกน.แลวเรยก.พฤตกรรมทกอใหเกดผลการปฏบตงานทดวา.“สมรรถนะ”.ซงไดกลาวไวอกวา สมรรถนะ


137

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science คอบคลก.ลกษณะทซอนอยภายในปจเจกบคคล ซงสามารถผลกดนใหปจเจกบคคลนน สรางผลการปฏบตงานทด หรอตามเกณฑทกาหนดในงานทตนรบผดชอบ จากการศกษาแนวคดและทฤษฎทเกยวกบสมรรถนะของ เดวด แมคเคลแลนด อาจทาใหสามารถสรปไดวา สมรรถนะของนกวชาชพบญชหมายความรวมถงความร (Knowledge) เชน ความรดานเทคโนโลยสารสนเทศ ซงถอเปนสมรรถนะหนงทสาคญตอนกบญชในยคน เนองจากในปจจบนองคกรธรกจตางก นาเทคโนโลยสารสนเทศเขามามบทบาทในการปฏบตงานของนกบญช ดงนนสมรรถนะในการปฏบตงานของนกบญชจงไดรวมความรดานเทคโนโลยเขาไวดวย ทกษะทางวชาชพ (Skills) และจรรยาบรรณทางวชาชพ (Ethics) ซงแสดงออกมาในรปของแนวการทางาน ความคดและพฤตกรรม ทงน สมรรถนะตามความหมายททางสภาวชาชพบญช 2544 กาหนดตาม IES..คอความร ความสามารถ ของนกวชาชพบญชในการปฏบตหนาทใหไดตามทมาตรฐานกาหนดไว และลกษณะสวนบคคลทสงเสรมความร ความสามารถ เพอเพมศกยภาพในการปฏบตงาน การวดสมรรถนะ สามารถกระทาไดหลายวธ เชน การปฏบตงานจรงในสถานททางาน การจาลองการปฏบตงาน การทดสอบโดยการเขยนตอบอตนยหรอทดสอบโดยการสมภาษณ และการวดผลดวยตนเอง ในการจดแบงประเภทของสมรรถนะนน มนกวชาการหลายทานไดใหแนวทางทแตกตางกนออกไป โดยทวไปสมรรถนะสามารถแบงไดตามวตถประสงคของการนาไปใชงานและตามประเภทของการพฒนา กลาวคอ สมรรถนะตามวตถประสงคของการนาไปใชงาน

สมรรถนะประจากลมงาน (Functional Competency) คอ สมรรถนะทกาหนดเฉพาะสาหรบแตละกลม เพอสนบสนนใหขาราชการแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมแกหนาท และสงเสรมใหสามารถปฏบตภารกจในหนาทไดดยงขน สมรรถนะหลก (Core Competency) หมายถง บคลกลกษณะของคนทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอ และอปนสยของคนในองคการ ทจะสนบสนนใหองคการบรรลเปาหมายได สมรรถนะตามสายงาน (Job Competency) หมายถง บคลกลกษณะของคนทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอ และอปนสยทจะชวยสงเสรมใหคนนนๆ สามารถสรางผลงานในการปฏบตงานตาแหนงนนๆ ไดสงกวามาตรฐาน สมรรถนะสวนบคคล (Personal Competency) หมายถง บคลกลกษณะของคนทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอ และอปนสยททาใหบคคลนนมความสามารถในการทาสงหนงไดโดดเดนกวาคนทวไป เชน สามารถอาศยอยกบแมงปองหรออสรพษได เปนตน ซงเรามกจะเรยกสมรรถนะสวนบคคลวาความสามารถพเศษสวนบคคล ทงน ผวจยแบงสมรรถนะทางวชาชพของนกบญชออกไดเปน 3 ประเภท คอ 1) สมรรถนะหลก (Core Competency) 2) สมรรถนะตามสายงาน (Professional Competency) และ 3) สมรรถนะสวนบคคล (Personal Competency) นกวชาชพบญชจาเปนอยางยงทตองพฒนา 1) สมรรถนะหลก.(Core Competency) คอแนวคด และพฤตกรรมเชงบคคลทองคกรยอมรบได ตามวฒนธรรมและคานยมขององคการ ซงใกลเคยงกบทกาหนดในมาตรฐานการศกษาระหวางประเทศสาหรบผประกอบวชาชพบญช ฉบบท 4 (IES 4) เรอง คานยม


138

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science จรรยาบรรณ และทศนคตทางวชาชพ โดยนกวชาชพบญชตองไดรบการปลกฝงจตสานกในการทางานในวชาชพ ในดานจรรยาบรรณและจรยธรรมในวชาชพ นกวชาชพบญชยงตองพฒนาสมรรถนะตามสายงาน (Professional Competency) คอ ความรเกยวกบงานบญชในแตละตาแหนงงาน ความรทางดานองคกรและธรกจ เปนตน ซงไดระบไวในมาตรฐานการศกษาระหวางประเทศสาหรบผประกอบวชาชพบญช ฉบบท 2 (IES..2)..วาดวยเรองเนอหาของหลกสตรการศกษาวชาชพบญช มองคประกอบ 3 ประการ 1) ความรทางการบญชและการเงน 2) ความรทางองคกรและธรกจ และ3) ความรดานการใชงานเทคโนโลยสารสนเทศ นกวชาชพบญชจาเปนตองพฒนาในสวนของสมรรถนะสวนบคคล (Personal Competency) คอ ทกษะ (Skill)..ทางวชาชพในดานตาง ๆ ตามทกาหนดไวในมาตรฐานการศกษาระหวางประเทศสาหรบผประกอบวชาชพบญช ฉบบท 3 (IES 3) อนไดแก 1) ทกษะทางปญญา 2) ทกษะทางวชาการเชงปฏบตและหนาทการงาน 3)..ทกษะสวนบคคล 4) ทกษะในการปฏสมพนธ 5) ทกษะการสอสาร และ 6) ทกษะในการจดการองคกรและธรกจ

จากขอมลขางตน สามารถสรปไดวา สมรรถนะทางวชาชพของนกบญชทควรมเพอประสทธภาพในการปฏบตงานรวมถงการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการทางานนน ประกอบดวย ความรทางวชาชพ.(Professional Knowledge).ทกษะทางวชาชพ (Professional Skill) ทตองพฒนา.และคณลกษณะ เฉพาะของแตละบคคล (Personal Attributers) ซงในทนผวจยหมายความถงจรรยาบรรณในการปฏบตงาน (Ethics) จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของขางตน ผวจยไดพฒนากรอบแนวความคดในการศกษาวจยจากแนวคดทฤษฎและงานวจยตาง ๆ ทเกยวของกบแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก ซงผวจยไดทาการสรปและสรางกรอบแนวคดในการวจยดงน


139


เพศ

การศกษา

ประสบการณ

ผบรหารสานกงานบญช 𝒙𝒙� , SD, t-test, Avona

Content Analysis


ภาพท 4 กรอบแนวคดในการวจย

วธการดาเนนการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณและใชรปแบบการวจยเชงสารวจโดยใชแบบสอบถาม ซงผวจยไดดาเนนการวจยทมขอบเขตและรายละเอยดในการดาเนนการวจยดงน ประชากรและกลมตวอยาง งานวจยนไดกาหนดประชากรและกลมตวอยาง ดงน ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผบรหารของสานกงานบญชในภาคตะวนออก โดยสานกงานบญชในภาคตะวนออก มจานวน 212 แหง (ทมา : กรมพฒนาธรกจการคา,.2560) ซงมผบรหารแหงละ 4 คน รวมทงหมดจานวน 848 ราย

อาย

ประเดนปญหา ของการวจย นกบญชสวนใหญยงขาดความร ทกษะ ในการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอปฏบตงานบญช

Independent Variable

Dependent Variable

เพมประสทธภาพนกบญชภาค

พฒนาหลกสตรอบรม

ยกระดบมาตรฐานนกบญชไทย

ประโยชนทไดจากการวจย


140

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ใชการคานวณหาขนาดกลมตวอยางตามตาราง สาเรจรปของ Taro Yamane ธานนทร (2560) ทระดบความเชอมน 95% คาความคลาดเคลอน ±5 % ไดขนาดกลมตวอยางคอ 266 ราย ซงเกบจรงได 279 ราย เครองมอทใชในการวจย แบบสอบถาม ซงแบงออกเปน 3 สวน คอ สวนท 1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม โดยลกษณะคาถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (check list) มขอคาถามจานวน 4 ขอ สวนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญช ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) มจานวน 30 ขอ ซงมเกณฑในการกาหนดคานาหนกของการประเมนเปน..5..ระดบ ตามวธของลเครท (Likert) (ธานนทร, 2560) สวนท 3 ท มล กษณะเปนแบบปลายเปด (Open-Ended) โดยใชการว เคราะห เน อหา (Content..Analysis)..แลวสรปออกมาเปนคาความถ (Frequency)..โดยเรยงตามลาดบจากมากไปนอย การวเคราะหขอมล ผวจยไดตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถามแลวนามาลงขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรป เพอนาขอมลมาวเคราะหทางสถตทประกอบดวย 1) สถตเชงพรรณนา ไดแก การหาคาความถ (Frequency) แลวสรปออกมาเปนคารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation:S.D.) 2) สถตเชงอางอง ไดแก การแจกแจงแบบท (t-test) การวเคราะหความแปรปรวน (Anova) และวเคราะหความแตกตางเปนรายคดวยเชฟเฟ (Scheffe Analysis) ผลการวจย ผลการวเคราะหขอมลในครงน พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง (รอยละ 74.19) อายอยระหวาง 30 - 50 ป (รอยละ 47.31) มระดบการศกษาระดบปรญญาตร (รอยละ 79.73) โดยสวนใหญมประสบการณการทางานตากวา 5 ป (รอยละ 41.58) ผลการวเคราะหผลการวเคราะหแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก ดงน


141

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science ตารางท 1 แสดงคาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของความสาคญของแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก โดยภาพรวม

แนวทางการเพมประสทธภาพการปฏบตงานของนกบญช 𝒙𝒙� S.D. แปลผล ความสาคญโดยรวม 4.32 0.32 มาก ดานความรทเกยวของกบวชาชพ 4.32 0.35 มาก ดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ 4.27 0.42 มาก ดานจรรยาบรรณวชาชพ 4.42 0.41 มาก

ผลการวเคราะหความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม สวนใหญมความคดเหนเกยวกบ แนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยใน ภาคตะวนออก โดยภาพรวม อยในระดบมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 4.32 สาหรบผลพจารณาเปนรายดาน ไดแก ดานจรรยาบรรณวชาชพ มระดบความสาคญอยในระดบมากโดยมคาเฉลยเทากบ 4.42 ดานความรทเกยวของกบวชาชพ มระดบความสาคญอยในระดบมากโดยมคาเฉลยเทากบ 4.32 และดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ มระดบความสาคญอยในระดบมากโดยมคาเฉลยเทากบ 4.27

ตารางท 2 แสดงคาสถตทใชในการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยความสาคญของ แนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออกจาแนกตามสถานภาพสวนบคคลดานเพศ

แนวทางการเพมประสทธภาพการปฏบตงานของนกบญช t-Value P-Value ความสาคญโดยรวม 0.49 0.62 ดานความรทเกยวของกบวชาชพ -0.30 0.76 ดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ 1.72 0.09 ดานจรรยาบรรณวชาชพ 0.29 0.77

ผลการวเคราะหคาสถตทใชในการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยความสาคญของแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก จาแนกตามสถานภาพสวนบคคลดานเพศ พบวาไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 ทง 3 ดาน ไดแก ดานความร ทเกยวของกบวชาชพ ดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และดานจรรยาบรรณวชาชพ


142

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science ตารางท 3 แสดงคาสถตทใชในการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยของความสาคญของแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออกจาแนกตาม สถานภาพสวนบคคลดานอาย

แนวทางการเพมประสทธภาพการปฏบตงานของนกบญช F-Value P-Value ความสาคญโดยรวม 1.87 0.16 ดานความรทเกยวของกบวชาชพ 2.47 0.09 ดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ 0.36 0.70 ดานจรรยาบรรณวชาชพ 1.79 0.17

ผลการวเคราะหคาสถต ทใช ในการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยของความสาคญของแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก จาแนกตามสถานภาพสวนบคคลดานอาย พบวาไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทง 3 ดาน ไดแก ดานความรทเกยวของกบวชาชพ ดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และ ดานจรรยาบรรณวชาชพ ตารางท 4 แสดงคาสถตทใชในการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยระดบความสาคญของแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออกจาแนกตามสถานภาพสวนบคคลดานระดบการศกษา

แนวทางการเพมประสทธภาพการปฏบตงานของนกบญช F-Value P-Value ความสาคญโดยรวม -0.05 0.96 ดานความรทเกยวของกบวชาชพ -0.14 0.89 ดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ -1.02 0.31 ดานจรรยาบรรณวชาชพ 1.34 0.18

ผลการวเคราะหคาสถตทใชในการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยระดบความสาคญของแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยใน ภาคตะวนออก จาแนกตามสถานภาพสวนบคคลดานระดบการศกษา พบวาไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทง 3 ดาน ไดแก ดานความรทเกยวของกบวชาชพ ดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และ ดานจรรยาบรรณวชาชพ ตารางท 5 แสดงคาสถตทใชในการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยของความสาคญของแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออกจาแนกตามสถานภาพสวนบคคลดานประสบการณการทางาน


143


แนวทางการเพมประสทธภาพการปฏบตงานของนกบญช F-Value P-Value ความสาคญโดยรวม 0.88 0.41 ดานความรทเกยวของกบวชาชพ 0.58 0.56 ดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ 0.16 0.85 ดานจรรยาบรรณวชาชพ 5.25 0.01*

ผลการวเคราะหคาสถต ทใช ในการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยของความสาคญของแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก จาแนกตามสถานภาพสวนบคคลดานประสบการณการทางาน พบวา ความคดเหนของผบรหารในสานกงานบญชในภาคตะวนออก มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จานวน 1 รายการ ไดแก ดานจรรยาบรรณวชาชพ ผวจยจงทดสอบความแตกตางเปนรายคดวยวธของเชฟเฟ (Scheffe) พบวา ผทมประสบการณการทางานตากวา 5 ป และผทมประสบการณการทางาน 5-10 ป ใหความสาคญในดานจรรยาบรรณวชาชพ มากกวาผ ท มประสบการณการทางาน มากกวา 10 ป อภปรายผลการวจย ประเดนสาคญทไดพบจากผลการวจยในเรองน ผวจยจะไดนามาอภปรายเพอสรปเปนขอยตใหทราบถงขอเทจจรงโดยมการนาเอกสารและงานวจยทเกยวของมาอางองสนบสนนหรอขดแยง ดงตอไปน จากผลการวจยพบวา ผบรหารสานกงานบญชใหความสาคญกบแนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออกภาพรวม ใหระดบความสาคญในระดบมาก โดยผบรหารใหความสาคญในดานจรรยาบรรณมากทสด รองลงมาคอดานความรทเกยวของกบวชาชพ และดานทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ.ตามลาดบ ซงสอดคลองกบงานวจยของ จตรนาถ สขสวสด (2558) และสรชนช บญวฒ (2559) ทไดศกษาถงองคประกอบคณลกษณะของนกบญชทผบรหารตองการ พบวา ผประกอบการเจาของกจการหรอผบรหารใหความสาคญ กบทกษะของนกบญชในดานเทคโนโลยสารสนเทศ ดานการวเคราะห และแกปญหา ดานจรรยาบรรณวชาชพ ดานภาษาและดานความรความสามารถ โดยมความคดเหนอยในระดบมาก โดยมความตองการนกบญชในทกษะดานคานยม จรรยาบรรณทางวชาชพมากทสด รองลงมาเปนทกษะดานความร ทกษะทางดานวชาชพ และดานภาษาตามลาดบ. อกทงยงสอดคลองกบงานวจยของ กาญจนา มงคลนพทธ และนตยา มณนาค (2559)..ทไดคณสมบตของนกบญชทพงประสงคสาหรบอตสาหกรรมชนสวนยานยนตในประเทศไทย แลวพบวา ความคดเหนเกยวกบคณสมบตของนกบญชทพงประสงคของสถานประกอบการ มความตองการนกบญชทมคณสมบตดานคณคา ทศนคต และจรรยาบรรณวชาชพมากทสด นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของ บญรวย นะเปา (2556) ซงไดศกษาเรอง สมรรถนะตามหลกมาตรฐานการศกษาระหวางประเทศสาหรบผประกอบการวชาชพบญชกบประสทธภาพในการทางาน :


144

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science กรณศกษา นกบญชธรกจ SMEs.ในจงหวดนนทบร.ไดพบวา ความสมพนธระหวางสมรรถนะตามหลกมาตรฐานการศกษาระหวางประเทศสาหรบผประกอบวชาชพบญชกบประสทธภาพในการทางานของนกบญชธรกจ SMEs โดยรวมมความสาคญอยในระดบสง ทงน เนองจากลกษณะงานของนกวชาชพบญช เปนงานทตองรวบรวมขอมลของบรษทไวมากมาย ในการปฏบตงานจงตองสามารถตดตามผลการปฏบตและผลการแกไขปญหาตางๆ ได ซงทาใหจดวาคานยมและจรรยาบรรณนนเปนสมรรถนะทมความสาคญอยางยงยวดทสดตอประสทธภาพการปฏบตงานของนกบญชและเปนไปตามมาตรฐาน IES4

จากผลการวจยพบวาผบรหารสานกงานบญชทมเพศ อาย ระดบการศกษา และประสบการณแตกตางกน ใหความสาคญกบแนวทางการเพมประสทธภาพการปฏบตงานของนกบญชทง 3 ดาน ไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ฐตธร ผวทองงาม (2558) ทไดศกษาปจจยทมผลตอการเพมศกยภาพของบคลากรสานกงานการตรวจเงนแผนดนเกยวกบความรทางดานบญช เพอกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) พบวา บคลากรสานกงานตรวจเงนแผนดนทมเพศ อาย ประสบการณ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอนแตกตางกน มความคดเหนเกยวกบการเพมศกยภาพ ไมแตกตางกน เนองจากวางานทางดานวชาชพบญชนน เปนงานทมมาตรฐานแบบสากล นกวชาชพบญชทกคนจะตองปฏบตหนาทตามมาตรฐานทกาหนดไว ดงนนจงอาจเปนเหตใหการเพมศกยภาพหรอประสทธภาพนน จะเปนไปในรปแบบเดยวกน ไมขนอยกบเพศ อาย ระดบการศกษา และประสบการณการทางาน ขอเสนอแนะ . จากผลการวจยเรอง แนวทางการเพมประสทธภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอ การปฏบตงานของนกบญชไทยในภาคตะวนออก ผวจยจงขอเสนอแนะแนวทางทสาคญดงตอไปน 1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช 1.1 นกบญชจะตองเปนผมความรและทกษะทเกยวของกบวชาชพโดยการอบรมและพฒนาความรใหเปนปจจบนอยเสมอ ตลอดทงจะตองเปนผทปฎบตตนภายใตจรรยาบรรณวชาชพ

1.2 ผประกอบการควรสนบสนนสงเสรมหรอจดใหมการอบรมความรทกษะ และจรรายาบรรณวชาชพ โดยเฉพาะดานการใชเทคโนโลยทเกยวของกบการปฏบตงานของนกบญช ใหแกบคลากรทางดานบญชอยางสมาเสมอ 1.3 สถานบนการศกษาควรจดใหมหลกสตรการเรยนการสอนทประยกตใชทฤษฎเพอการปฏบตงานไดจรง โดยจะตองมความร ทกษะ และปลกฝงจรรยาบรรณวชาชพ 2. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยตอไป 2.1 ศกษาปญหาและอปสรรคในการพฒนาทกษะความรความสามารถทางดานเทคโนโลยสารสนเทศตามทศนะของนกบญช 2.2 ศกษาปจจยทมอทธพลตอการเรยนรแนวทางการพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของนกบญช


145

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science เอกสารอางอง กรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย. (2560). [ออนไลน] รายชอสานกงานบญชในภาค

ตะวนออก. [สบคนวนท 5 กนยายน 2560]. สบคนจาก http : //www.dbd.go.th กาญจนา มงคลนพทธ และนตยา มณนาค. (2559). คณสมบตของนกบญชทพงประสงคตอ

อตสาหกรรมชนสวนยานยนตในประเทศไทย. นครปฐม : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร.

ขนฐา นลรตนานนท. (2559). ปจจยทมผลตอความพรอมของผประกอบวชาชพบญชไทย เพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. สาขาวชาการบญช.คณะบรหารธรกจ.. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย.

กสมา ดาพทกษ และคนอน ๆ . (2556). นกบญช ทองคกรธรกจตองการ“เกง+ด”. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : บรษท ทรปเพล กรป จากด.

จตรนาถ สขสวสด. (2558). สมรรถนะของนกบญชในความตองการของผประกอบการในภาคตะวนออก. บรหารธรกจมหาบณฑต วทยาลยพาณชยศาสตร. ชลบร : มหาวทยาลยบรพา.

ฐตธร ผวทองงาม. (2558). ปจจยทมผลตอการเพมศกยภาพของบคลากรสานกงานตรวจเงนแผนดน เกยวกบความรทางดานบญช เพอกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC). บญช มหาบณฑต คณะบญช. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรปทม.

ณรงควทย แสนทอง. (2557). การบรหารงานทรพยากรมนษยสมยใหม ภาคปฏบต (พมพครงท 3). กรงเทพฯ : เอช อาร เซนเตอร.

ธานนทร ศลปจาร. (2560). การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวยSPSS และ AMOS. พมพครง ท 17. นนทบร : บรษท เอส.อาร.พรน แมสโปรดกส จากด.

พงศศรภพ ทองดรวสรเกต. (2555). สมรรถนะของนกวชาชพบญช : มมมองของผบรหารงานสาย บญชในเขตการนคมอสาหกรรมแหงประเทศไทย. บญชมหาบณฑต สาขาวชาการบญช. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

วกพเดย สารานกรมเสร. (2560). [ออนไลน].เทคโนโลยสารสนเทศ. [สบคนวนท6 กนยายน 2560]. สบคนจาก : https : //th.wikipedia.org/wiki/เทคโนโลยสารสนเทศ

วกพเดย สารานกรมเสร. (2560)..…[ออนไลน] ประสทธภาพ. [สบคนวนท6 กนยายน 2560]. สบคนจาก : https : //th.wikipedia.org/wiki/ประสทธภาพ

วภาพร ทมบารง. (2558). สมรรถนะทางวชาชพของนกบญชทคาดหวงของผบรหารในสายงานบญช และการเงนในบรษทมหาชน. บญชมหาบณฑต สาขาวชาการบญช. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

ศรวฒน เปลยนบางยาง. (2558). ประสทธผลของเทคโนโลยสารสนเทศในการปฏบตงานของเจาหนาท องคกรปกครองสวนทองถน. รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต วทยาลยนวตกรรมการจดการ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร.


146

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science สานกงานสถตแหงชาต. (2560). [ออนไลน] สรปผลทสาคญสารวจการมการใชเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสารในสถานประกอบการ. [สบคนวนท 20 สงหาคม 2560]. สบคนจาก : http : //service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/ict_est59.pdf

สรชนช บญวฒ. (2559). การศกษาองคประกอบคณลกษณะของนกบญชยคใหม ภายใตประชาคม เศรษฐกจอาเซยนสาขาวชาการบญช คณะวทยาการจดการ. ลาปาง : มหาวทยาลยราชภฏลาปาง.

สาโรช บวศร. (2555). [ออนไลน] แรงจงใจในการปฏบตงาน. [สบคนวนท 5 กนยายน 2560]. สบคนไดจาก : http : //www.mitrprasam.com

อนทรา วราพทกษกล. (2558). การศกษาองคประกอบความเปนมออาชพของผปฏบตงานในระบบสารสนเทศทางการบญชของหนวยงานรฐสภา. บญชมหาบณฑต สาขาวชาการบญช. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

บญรวย นะเปา. (2556). “สมรรถนะตามหลกมาตรฐานการศกษาระหวางประเทศสาหรบประกอบ วชาชพบญชกบประสทธภาพในการทางาน : กรณศกษา นกบญชธรกจ SMEs ในจงหวดนนทบร”. วารสารวชาการบรหารธรกจสมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย(สสอท.). ปท 2 ฉบบท 2 : 1-9

International Federation of Accountants. (2557). [ออนไลน] IES™2 Initial Professional Development – Technical Competence (Revised). [สบคนวนท 6 กนยายน 2560].สบคนจาก :http//www.fap.or.th/images/column _1476066688/ IES%202_Final%20TH.pdf

International Federation of Accountants. (2557). [ออนไลน] IES™3 มาตรฐานการศกษา ระหวางประเทศ ฉบบท 3 การพฒนาทางวชาชพระยะเรมแรก – ทกษะทางวชาชพ (ฉบบปรบปรง) .[สบคนวน ท 6 กนยายน 2560]. สบคนจาก : http : //www.fap.or.th/images/column_ 1359010350/IES%203_FINAL%20TH%

20050916.pdf International Federation of Accountants. (2557). [ออนไลน] International Education

Standard (IES) 4 Initial ProfessionalDevelopment – Professional Values, Ethics, and Attitudes(Revised). [สบคนวนท 6 กนยายน 2560]. สบคนจาก : https : //www.ifac.org/system/files/publications/files/IAESB-IES-4-%28Revised%29_0.pdf

Thanjira Boonyasirichok. (2560). [ออนไลน] นกบญชคออะไร. [สบคนวนท 6 กนยายน 2560]. สบคนจาก : http : //banshicareer.blogspot.com/2016/11/blog-post.html Kendler,T.S. (1963). Development of mediating responses.New York : Academic Press.


147

http://www.fap.or.th/images/column_1476066688/IES%202_Final%20TH.pdf

https://www.ifac.org/system/files/publications/files/IAESB-IES-4-

https://www.ifac.org/system/files/publications/files/IAESB-IES-4-

http://banshicareer.blogspot.com/2016/11/blog-post.html



กลยทธ และหลกการบรหารสายการบนตนทนตา Low Cost Carrier Strategy and Management

จรวฒน อรามรกษ1 รตนา บญเลศพรพสทธ2

บทคดยอ

ปจจบนอตสาหกรรมการบนมความเจรญเตบโตมาก โดยเฉพาะประเทศทมความตองการในการเดนทางดวยทางอากาศทสง ความตองการของผโดยสารมจานวนเพมขนเพอทจะเดนทางไปถงยงจดหมายปลายทางดวยความสะดวกรวดเรว และปลอดภย แตดวยยคเศรษฐกจปจจบนทหลายประเทศมปญหาทางดานสภาะเศรษฐกจภายในประเทศ ทาใหอตสาหกรรมการบนไดรบผลกระทบตามไปดวย ทาใหสายการบนเรมปรบตวเปนในรปแบบสายการตนทนตา เพอเปนการลดตนทนของสายการบนลง ดวยกลยทธ และหลกการบรหารทแตกตางออกไปจากรปแบบเดม ดวยการจากดสงอานวยความสะดวก และบรการตางๆทมอบใหกบผโดยสารทมาใชบรการสายการบน แตดวยจดเดนของราคาคาตวโดยสารทถก สงผลใหปรมาณนกทองเทยวมการเดนทางเพมมากขน ทงภายในประเทศ และระหวางประเทศ จากการบนเชอมตอแบบจดตอจด ทาใหมเสนทางบน และจดหมายปลายทางเพมมากขน เพมความสะดวกรวดเรวใหกบผโดยสาร และประหยดเงนในการเดนทาง บทความฉบบนจงเขยนถงความเปนมาของสายการบนตนทนตา กลยทธและหลกการบรหารของสายการบนตนทนตา ผลจากการเกดสายการบนตนทนตา และสายการบนตนทนตาในประเทศไทย

คาสาคญ : สายการบนตนทนตา, กลยทธ, หลกการบรหาร

Abstract

Nowadays, Airline industries have been increasing, especially, the country that the demand increasing of travelling by our plane, also the number of passengers that willing to travel quickly and safety. But, the currently economic problem cause airline industry’s affection. Hence airlines have started low cost carrier business, to reduce their cost by reformed strategic and management, also controlled services. As the result of lower price which is the strength of low cost airline business cause the increasing of inbound and outbound passenger’s numbers. According to the connected flight, there are more routes and expand destination to facilitate passengers and save them money. Therefore, this article is present the history of low

1 อาจารยประจา คณะวทยาการจดการ สถาบนการจดการปญญาภวฒน 2 อาจารยประจา คณะวทยาการจดการ สถาบนการจดการปญญาภวฒน

148



cost carrier, strategic and management of low cost carrier, the result of low cost carrier and low cost carrier in Thailand Key words: Low Cost Carrier, Strategy, Management บทนา สายการบนราคาประหยด หรอสายการบนตนทนตา เปนกลยทธการดาเนนธรกจดานการบน ดวยการลดคาใชจายของการบน เชน อาหารบรการบนเครองบน ทาใหสามารถขายตวโดยสารในราคาประหยดได โดยสายการบนตนทนตาเปนสายการบนททาการบนแบบประจามทงกาหนดภายในประเทศและระหวางประเทศ สายการบนตนทนตาเกดขนครงแรกในประเทศสหรฐอเมรกา โดยมสายการบน Southwest Airlines เปนสายการบนตนทนตาสายแรก เรมเปดตวครงแรกในปพ.ศ 2513 ในเสนทางระหวาง Houston และ San Antonio ตอมาในปพ.ศ 2541 จงมสายการบนตนทนตาสายทสองเกดขน คอสายการบน JetBlue หลงจากนนการเตบโตของสายการบนตนทนตาจงเพมขน ในปพ.ศ 2560 สายการบนตนทนตามสวนแบงทางการตลาดรอยละ 37.9 ในอตสาหกรรมการบนในประเทศสหรฐอเมรกา (Wall Street Journal article, 2017) และมสายการบนตนทนตาอกมากมายเปดเขาสตลาดการแขงขนในประเทศสหรฐอเมรกา การประสบความสาเรจของสายการบนตนทนตาในประเทศสหรฐอเมรกา ทาใหสายการบนตนทนตาจงเกดขนในทวปยโรป ในปพ.ศ 2547 สายการบน EasyJet ของประเทศองกฤษ และสายการบน Ryan Air ของประเทศไอรแลนด จงเกดขน และเปนสายการบนตนทนตาทประสบความสาเรจมากทสด โดยเฉพาะบนเชอมโยงเสนทางบนระหวางประเทศทวทงยโรป ทาใหผโดยสารมทางเลอกในการเดนทางเพมมากขน ในราคาทประหยดในการเดนทาง

เชนเดยวกบในทวปเอเชย ในปพ.ศ 2545 สายการบน Air Asia ของประเทศมาเลเซย เปนสายการบนตนทนตาสายแรกในทวปเอเชย โดยทาการบนภายในประเทศมาเลเซย กอนทจะขยายเสนทางบนสเมองตางๆในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต นอกจากนนสายการบนแอรเอเชยไดมการขยายเครอขาย ดวยการไปเปดสายการบนตนทนตาในประเทศตางๆในทวปเอเซย เชนในประเทศไทยคอ สายการบน Thai Air Asia ประเทศอนโดนเซย คอสายการบน Indonesia Air Asia เปนตน จากความประสบความสาเรจของสายการบนตนทนตาในประเทศสหรฐอเมรกา มาสสายการบนตนทนตาในทวปยโรปและเอเซย สงสาคญคอกลยทธ และหลกการบรหารของสายการบนตนทนตาทเปนจดสาคญททาใหสายการบนตนทนตาสามารถแบงสวนแบงทางทางการตลาดในอตสาหกรรมการบนยคปจจบนได และสายการบนตนทนตายงเปนทางเลอกอกทางเลอกหนงสาหรบผโดยสารทตองการเดนทางในราคาประหยด และไปยงจดหมายปลายทางทเพมมากขน กลยทธ และหลกการบรหารสายการบนตนทนตา การดาเนนงานของสายการบนตนทนตามวตถประสงคทจะเพมทางเลอกของการเดนทางดวยเครองบนทมคาโดยสารถกเปนจดขาย โดยลดบรการตางๆทผโดยสารเคยไดรบลง ซงจะชวยลดคาใชจายในสวนตางๆทจะสามารถนามาชดเชยรายไดทขาดหายไปจากการจาหนายตวโดยสารในราคาทตาลง ซงสายการบนตนทนตากตองมกลยทธ และหลกการบรหารทแตกตางออกไป เพอทจะ

149



สามารถลดคาใชจายในสวนตางๆได โดยมกลยทธ และหลกการบรหารสายการบนตนทนตาอย 9 ขอ (บญเลศ จตตงวฒนา, 2551; Borislav Bjelicic and Katja Bley,2016) ดงน

1.การใชเครองบนแบบเดยวกน สายการบนตนทนตาจะตองใชเครองบนแบบเดยวกน เชน Boeing 737-800 ทงฝงบนหรอ

Airbus A-320 ทงฝงบน ซงการใชเครองบนแบบเดยวกนนนจะเปนการลดคาใชจายดงน 1.1 การซอมบารงอากาศยาน จะลดคาใชจายในเรองอปกรณ หรอชนสวนอะไหลของอากาศ

ยานทจะนามาซอมบารง เพราะสามารถสงชนสวนมาเกบในคลงพสดเพอทนามาซอมหรอเปลยนแปลงไดตลอดเวลา และสามารถทดแทนอากาศยานไดทกลา เพราะมอากาศยานเพยงรนเดยว ซงจะลดคาใชจายในการสงชนสวนอะไหลของอากาศยานหลายๆรนลง ทาใหสามารถบรหารจดการในคลงพสดงายขน ในการบรหารจดการชนสวนอะไหลใหมความเพยงพอ และไมสนเปลองงบประมาณในการสงอะไหลมาคงคางไวในคลงสนคา และอกสวนจะชวยลดคาใชจายในการฝกอบรมชางซอมบารงอากาศยาน เพราะชางซอมบารงอากาศยานจะตองมใบอนญาตในการซอมบารงอากาศยานในแตละรน ถาหากสายการบนมอากาศยานเพยงรนเดยว จะชวยลดคาฝกอบรมของชางซอมบารงอากาศยานลง เพราะจะสามารถถายทอดความรและประสบการณจากบคคลภายในทมประสบการณมากอน เพอทใหพนกงานรนถดไปสามารถฝกฝนปละนาความรไปตอยอด เพอทจะสอบใบอนญาตในการซอมบารงอากาศยานรนนนๆตอไป

1.2 การฝกอบรมลกเรอ จะชวยลดคาใชจายในการฝกอบรมลกเรอลง เนองจากสามารถใชประสบการณจากลกเรอรนกอน ในการฝกอบรมใหกบลกเรอรนใหม เปนการลดคาใชจายในการจางบคลากรภายนอกมาฝกอบรม เพราะมเครองบนเพยงแคแบบเดยว การบรการหรออปกรณภายในเครองบนแตละรนจะมความแตกตางกนออกไป แตถามเครองบนแบบเดยวจะสามารถบรหารจดการอบรมลกเรอภายในองคกรไดงายขน ไมตองมการจดอบรมอากาศยานในหลายๆรนทมความแตกตางกนออกไป รวมถงถาหากลกเรอทจะตองเขาตารางบนในวนนน เกดมเหตทไมสามารถมาทาการบนได ลกเรอคนอนกสามารถทดแทนการเขางานไดทนท ทาใหจะไมสงผลกระทบตอการบรหารจดการกาลงคน

2. การเลอกทาการบนโดยใชสนามบนระดบรอง ถาหากสายการบนตนทนตาตองการลดคาใชจายในการบรหารงาน โดยเฉพาะงานภาคพน

สายการบนตนทนตาควรเลอกใชสนามบนระดบรอง สนามบนระดบรอง คอ สนามบนทไมใชศนยกลางการบนหลกๆระหวางประเทศ เชน สนามบนในกรงเทพมหานคร ประเทศไทย ทาอากาศยานดอนเมอง เปนสนามบนระดบรอง และทาอากาศยานสวรรณภม เปนสนามบนหลก สนามบนในกรงโตเกยว ประเทศญปน ทาอากาศยานฮาเนดะ เปนสนามบนระดบรอง และทาอากาศยานนารตะ เปนสนามบนหลก เมอสายการบนตนทนตาใชสนามบนระดบรองทงจากตนทางทออกและจดหมายปลายทางทจะไป จะสามารถลดคาใชจายจากสนามบนหลกไดดงน

2.1 คาภาษสนามบน สนามบนระดบรองจะมคาภาษสนามบนทถกกวาสนามบนระดบหลก

150



2.2 คาอปกรณภาคพน การเชา หรอการใชอปกรณภาคพนในสวนตางๆ ทงในสวนของ landside และ airside จะมคาเชา หรอคาใชอปกรณตางๆถกกวาสนามบนหลก

2.3 คาเชาพนท คาเชาพนทสานกงาน หรอททาการสายการบน คาเชาของสนามบนระดบรองจะถกกวาสนามบนหลก

3. ใชเวลาทาการบนสน สายการบนตนทนตาจะใหบรการเสนทางบนไมไกล โดยจะใชเวลาบนไมเกน 3-4 ชวโมงบน

เพอทจะสามารถทาการบนแบบจดตอจด (point-to-point) ได เพราะสายการบนตนทนตาตองการเพมทางเลอกในเสนทางบนใหกบผโดยสาร และตองการลดคาใชจายในการผานสนามบนหลก จงนยมทาการบนในระยะเวลาการบนทสน เพอทจะสามารถบนไปยงจดหมายปลายทางไดอยางตอเนอง 4. การเขาและออกจากสนามบนอยางตรงเวลา

สายการบนตนทนตามความจาเปนทจะตองเขาออกจากสนามบนอยางตรงเวลา เนองจากสายการบนตนทนตาทาการบนแบบจดตอจด ใน 1 วน อากาศยาน 1 ลาของสายการบนตนทนตาจงตองทาการบนแบบไปและกลบในหลายเสนทางบน ถาหากเกดความลาชาของการเขาและออกจากสนามบนตนทางหรอปลายทางกจะสงผลกระทบไปสตารางการบนในเทยวบนถดไป โดยมตวอยางตารางดงน

เทยวบน ตนทาง ปลายทาง เวลาออก เวลาถง

PIM 200 ดอนเมอง (DMK) เชยงใหม (CNX) 6.00 7.00

PIM 201 เชยงใหม (CNX) ดอนเมอง (DMK) 8.00 9.00

PIM 202 ดอนเมอง (DMK) ภเกต (HKT) 10.00 11.00

PIM 203 ภเกต (HKT) ดอนเมอง (DMK) 12.00 13.00

PIM 204 ดอนเมอง (DMK) ขอนแกน (KKC) 14.00 15.00

PIM 205 ขอนแกน (KKC) ดอนเมอง (DMK) 16.00 17.00

ตารางท 1 ตวอยางตารางบนของสายการบนตนทนตา โดยใชอากาศยาน 1 ลา ทาการบน

จากตวอยางตารางท 1 จะเหนวาสายการบน PIM ทาการบนเทยวบนแรก PIM 200 ออกจากทา

อากาศยานดอนเมองในเวลา 6.00 น. และเดนทางถงทาอากาศยานเชยงใหมในเวลา 7.00 น. และเทยวบน PIM 201 เดนทางกลบจากทาอากาศยานเชยงใหม ในเวลา 8.00 น. และมาถงทาอากาศยานดอนเมองในเวลา 9.00 น. ถาหากเทยวบน PIM 200 ซงเปนเทยวบนแรกมความลาชาเกดขน จะสงผลกระทบโดยตรงทงตารางการบนตามตารางท 1 จะทาใหเทยวบนทงหมดเกดความลาชา เนองจากสาเหตมาจากการใชเครองบนเพยง 1 ลา ในการทาการบน ซงเปนการลดคาใชจาย และการบรหารฝงบนของสายการบน

151



ตนทนตา แตถาหากเกดความลาชา กจะสงผลกระทบตอทกเทยวบนทดาเนนการตอไป เพราะฉะนนการเขาและออกจากสนามบนอยางตรงเวลา จงเปนสงสาคญตอสายการบนตนทนตา 5. การเพมจานวนทนงบนเครองบน

เมอมการลดราคาคาโดยสารลง สายการบนตนทนตาจงตองมการเพมจานวนท นงบนเครองบนใหไดมากทสด เพราะการจดทนงโดยสารถอวาเปนสงสาคญอกหนงอยาง ถาหากสามารถเพมปรมาณทนงบนเทยวบนไดสงสด ขอดคอจะชวยเพมรายไดจากการจาหนายตวทนงบนเทยวบน ทดแทนรายไดทขาดหายไป แตขอเสยจากการจะเพมจานวนทนงบนเทยวบนนนคอความกวางหรอระยะหางระหวางเกาอผโดยสารจะแคบลง ซงจะไมอานวยความสะดวกตอผโดยสารมากเทาทควร ทาใหเกดความไมสบายในการนง ถาหากเปนเทยวบนในระยะไกล แตจากกลยทธในขอท 3 สายการบนตนทนตาจะตองทาการบนในระยะสน ทาใหผโดยสารทไมไดรบความสะดวกกบระยะหางของเกาอ พอทจะรบไหวกบระยะเวลาในการบนทไมนานมาก

6. การลดบรการไมจาเปนบนเครองบน เชน อาหารและเครองดม การบรการบนเทยวบนถอวาเปนปจจยสาคญในการบรการใหกบผโดยสาร อาหารและ

เครองดมกเปนอกสงหนงทจะสามารถดงดดลกคาใหมาใชบรการของสายการบน แตสายการบนตนทนตาจาเปนตองตดการบรการในสวนนออก เนองจากถาหากตองการลดตนทนลงแลว คาอาหารและเครองดมทนามาบรการบนเทยวบนจะเปนคาใชจายทคอนขางสง ทาใหตองมการบรหารจดการตนทนในสวนน เพราะฉะนนถาหากสายการบนตนทนตาจะตองการลดตนทนในสวนดงกลาว จะตองไมมการบรการอาหารและเครองดมบนเทยวบนฟรแกผโดยสาร แตจะตองเปลยนเปนการขาย หรอมการสงจองลวงหนาทางหนาเวบไซต หรอเวลาจองตวจะมการใหเลอกทงในสวนของอาหารและเครองดมเพมเตมได ซงจะสามารถลดปรมาณตนทนในการสงอาหารและเครองดมแกผโดยสารลง ทาใหสามารถบรหารจดการดานครวการบนไดงายมากขน

7. การจดชนโดยสารใหมชนประหยดชนเดยว ปกตชนโดยสารของสายการบนจะถกแบงออกเปน 3 ชนบรการดวยกน คอ ชนหนง (First Class)

ชนธรกจ (Business Class) และชนประหยด (Economy Class) ซงชนหนง (First Class) เปนชนบรการทตองมการบรการดทสดทงในเรองของทนง ทจะตองกวาง มอปกรณอานวยความสะดวกครบครน ทงจอโทรทศนสวนตว ระบบปรบเอนทนง รวมถงอาหาร และเครองดม ทตองมคณภาพด และมราคาทสง ชนธรกจ (Business class) เปนชนบรการทรองลงมาจากชนหนง การบรการในเรองของทนง จะมความกวางลดลงมา อปกรณอานวยความสะดวกกจะรองลงมาจากชนหนง อาหารและเครองดม คณภาพและปรมาณกจะรองลงมา สวนชนประหยด (Economy Class) เปนชนบรการมาตรฐานททกสายการบนตองม ทนงจะแคบสด อาหารและเครองดม คณภาพและปรมาณกจะนอยทสด ซงเมอมองจากการบรการทง 3 ชนแลว สายการบนตนทนตาทตองการลดคาใชจายในสวนตางๆลง จงจะตองมชนประหยดเพยงชนเดยวเทานน เพราะจะสามารถจดเพมทนงดวยขนาดเกาอทเทากนทงหมด เปนตามขอท 5 ทาใหสามารถจผโดยสารไดเตมลา และในเรองของการบรการ จะสามารถควบคมบรหารในเรองของอาหารและเครองดมได เปนไปตามขอท 6 เพราะถาหากจดชนบรการในชนหนง (First Class) หรอ ชนธรกจ (Business Class) แลวนน จะตองเตรยมอาหารทนามาในคณภาพทคอนขางสง ซงจะไมสามารถลดตนทนในสวนดงกลาวไปได

152



8. การจาหนายตวผานทางอนเตอรเนต และไมมการจาหนายตวผานตวแทน ปจจบนการจาหนายตวเครองบนถอวามความสะดวกสบายมากขนมากกวาอดต ซงในอดตการ

จองตวเครองบนจะตองสนเปลองคาใชจายเปนอยางมาก ทงสานกงานทตองเชาพนท และตองมพนกงานในการนงรบโทรศพทการจองตวเครองบนจากผโดยสาร รวมถงตวเครองบนเปนแบบกระดาษ จะตองมการพมพออกมา เพอสงใหกบผโดยสาร และใหผโดยสารนาตดตวไปเพอทาการเชคอนทสนามบนกอนขนเครองบน ซงเปนการเสยคาใชจายจานวนมาก ทงคาเชาสถานท คาจางพนกงาน และคากระดาษ ทาใหมตนทนในสวนนคอนขางสง แตในยคปจจบนการจาหนายตวมความทนสมยมากขน โดยเฉพาะการจาหนายตวผานระบบออนไลน หรอผานระบบแอพพลเคชนในโทรศพทมอถอ ซงผโดยสารสามารถเลอกและจองเทยวบนไดดวยตวเอง ทาใหสายการบนสามารถประหยดคาใชจายในเรองของการเชาสถานท คาจางพนกงาน และคากระดาษได ซงเหมาะกบสายการบนตนทนตาทตองการลดคาใชจายในการดาเนนงาน จะสามารถประหยดคาใชจายในสวนนลงไปได

สวนการจาหนายตวผานตวแทน คอสายการบนจะจาหนายตวผานตวแทนบรษททวร หรอรานสะดวกซอ เพอเพมทางเลอกใหกบผโดยสารสามารถจองหรอจายคาตวโดยสารไดสะดวกและรวดเรวมากขน แตการจาหนายตวผานตวแทน ไมเหมาะกบสายการบนตนทนตา เนองจากการจาหนายตวผานตวแทนนน สายการบนจะตองจายคาสวนตาง หรอถกหกคาฝากใหกบบรษทตวแทน หรอรานคาสะดวกซอ ทาใหเปนการสนเปลองงบประมาณในสวนดงกลาวไป เพราะฉะนนสายการบนตนทนตาจะตองไมมการจาหนายตวผานตวแทนใดๆเลย เพอทจะลดตนทนคาใชจายใหไดมากทสด โดยใหผโดยสารซอผานชองทางเวบไซตของสายการบน หรอแอพพลเคชนของสายการบน เปนสงทถกตองมากทสด

9. การใชตวโดยสารแบบไมมบตรโดยสาร โดยใชแบบ E-Ticket สมยกอนการใชตวโดยสารยงเปนในรปแบบการพมพกระดาษอย เพราะฉะนนการจาหนายตว

จงเปนการสนเปลองตนทนคากระดาษเปนอยางมาก สายการบนจงเปลยนการจาหนายตวผานทางอนเตอรเนต เปนตามขอท 8 ซงไดเปลยนไปในรปแบบของ E-Ticket หรอ Electronic Ticket คอ ตวเครองบนรปแบบใหมทสายการบนตางๆไดพฒนาบรการมาใหบรการแกลกคาเพอลดคาใชจายและขจดปญหาในดานตางๆของผโดยสารใหลดลงมากทสด E-Ticket คอ ตวเครองบนในระบบออนไลน คอเมอไดทาการจองแลว จะได Booking Code เพอทาการ Check-in ซง E-Ticket จะระบรายละเอยดตางๆของผโดยสารไวทงหมดรวมทง Ticket No. หรอหมายเลขของตวเครองบนเพอเปนการยนยนวาทานทจองตวเครองบนสามารถเดนทางไดแนนอน สาเหตทเปลยนการตวเลมมาเปน E-Ticket เพอความสะดวกสบายประหยดทรพยากร รวมถงปองกนการสญหาย เพยงแตถายรปไว หรอพกแคกระดาษ กสามารถใชได

ความสะดวกของ Electronic Ticket สามารถเดนทางไดโดยเมอตกลงซอตวเครองบนแลว จะไดรบเอกสารการยนยนผ านทางอ เมล สามารถส งพมพ ตวเครองบนไดจากเครอง Printer (ซงสามารถสงพมพกครงกได) และสามารถนากระดาษทสงพมพจากเครอง Printer ไป check-in ไดเหมอนตวเครองบนปกต เพราะขอมลการซอ E-Ticket ไดถกบนทกอยในระบบสารองทนงออนไลนและระบบ check-in ของสายการบนนนๆเรยบรอยแลว ขอดของระบบ Electronic Ticket อกขอกคอราคาทถกกวาการซอตวเครองบนแบบปกตเพราะสายการบนตางๆจะมตนทนในการผลตทถกกลงทาใหสามารถทาราคาตวเครองบนในรปแบบ E-Ticket ใหถกกวาตวเครองบนแบบเดมไดดวย

153



จากทง 9 กลยทธของสายการบนตนทนตา ถาหากสายการบนตนทนตาสามารถบรหารจดการตามทง 9 ขอไดแลว กจะสามารถลดตนทนคาใชจายตางๆลงได และทาใหสายการบนตนทนตาสามารถบรหารงานไปไดอยางราบรนในยคเสรษฐกจปจจบน ผลจากการเกดสายการบนตนทนตา แนนอนวาสายการบนตนทนตาเมอเกดขนมา ยอมสงผลกระทบทงในผลด และผลเสยตอหลายๆสวนทงในสวนของอตสาหกรรมการบน ผโดยสาร และเศรษฐกจ (Veronika Minkova,2011)

ผลดจากการเกดมาของสายการบนตนทนตา 1. กระตนใหนกทองเทยวมการเดนทางโดยเครองบนมากขน และขยายเสนทางทองเทยวได

กวางขวางขน ราคาบตรโดยสารเครองบนทถกลงอยางมากจะเปนตวจงใจใหนกทองเทยวเดนทางทองเทยวไปยงแหลงทองเทยวอนๆ เปนการกระจายนกทองเทยว และทาใหสะดวกสบายในการบนตรงมากขน

2. ทาใหเกดการขยายตวของนกทองเทยวกลมตางๆ มากขน โดยเฉพาะตลาดนกทองเทยวระดบกลางและระดบลางทมงบจากดในการเดนทาง รวมทงทาใหมการขยายตวในกลมนกทองเทยวจากประเทศตางๆ ซงยอมสงผลโดยตรงตอสภาวะเศรษฐกจของแตละประเทศ ซงแตละประเทศกตองการปรมาณนกทองเทยวทเดนทางเขามา ไมเพยงแตอตสาหกรรมการบนจะไดรายไดจากสวนน แตจะสงผลถงอตสาหกรรมการทองเทยว ทงโรงแรม และบรษททวร ทจะมนกทองเทยวเขาพกและใชบรการทวรจานวนเพมมากขน อตสาหรรมการขนสง เมอนกทองเทยวเดนทางเขาไปในแตละประเทศนน กตองใชการคมนาคมขนสงเพอเดนทางไปยงทพก หรอสถานททองเทยวตางๆ ซงจะสงผลถงผใหบรการในระบบขนสงมวลชนทางบก ทงรถแทกซ รถเมล หรอรถไฟฟา ทจะมรายไดเพมขนจากปรมาณนกทองเทยวทเดนทางเขามา และอกสวนทจะไดรบรายไดเพมขนคอ รานอาหาร และกลมธรกจขายสนคาตางๆทงรปแบบหางสรรพสนคา บรษท หรอในรปแบบชมชน เมอมนกทองเทยวเพมขน กจะสงผลถงการจบจายใชสอย และการรบประทานอาหาร ทาใหกลมธรกจตางๆจะไดรายไดเพมขนจากสวนน และลงไปถงแหลงชมชน ทจะมรายไดหมนเวยนลงไปสแหลงชมชนตางๆ รวมถงในภาคของเกษตรกรและเกษตรกรรม ทจะตองสงผลผลตใหกบรานอาหาร และกลมธรกจขายสนคา กจะไดรบรายไดจากกลมนกทองเทยวสวนนไปดวย ทาใหรายไดจากกลมนกทองเทยวกจะกระจายไปสทกภาคสวน จากการขยายตวของสายการบนตนทนตา

3. เพมความถในการเดนทางมากขน โดยนกทองเทยวมโอกาสเดนทางไดบอยขน มทางเลอกในเรองของตารางบนทเพมขน ทาใหสามารถเลอกวนและเวลาทเหมาะกบความสะดวกของตวเองไดมากขน และราคาบตรโดยสารเครองบนทถกลงทาใหนกทองเทยวมโอกาสเลอกเดนทางไดมากกวา 1 ครง ตอป

4. ทาใหเกดการแขงขนในภาคธรกจการบนและภาคการขนสงอนๆ มากขนไมวาจะเปนรถไฟหรอรถประจาทางทงในดานราคา คณภาพ และการบรการ ซงธรกจตางๆ ตองมการปรบปรง เปลยนแปลง และพฒนาประสทธภาพใหดขนอนจะสงผลดตอผบรโภคในการมทางเลอกมากยงขน

154



5. อาจเกดความผนแปรทางดานการแขงขน โดยสายการบนตนทนตาสายตางๆจะแขงกนลดราคาตวเครองบนเพอดงดดลกคาใหมาใชบรการ ผทไดประโยชนคอผโดยสารทไดเดนทางโดยสารไดในราคาทตาลงมากขน

ผลเสยจากการเกดมาของสายการบนตนทนตา

1. มผลโดยตรงกบสายการบนแบบ Full services ทใหบรการอย เนองจากราคาตวทถกกวา ทาใหสายการบนแบบ Full services ไดรบผลกระทบโดยตรง เพราะผโดยสารจะใชราคาตวโดยสารเปนปจจยหลกในการเดนทาง ผโดยสารจะมองราคาตวเครองบนทถกเปนปจจยแรก และมองการบรการจากสายการบนเปนปจจยรองลงมา ทาใหสายการตนทนตามความไดเปรยบสายการบนแบบ Full services ในดานของปรมาณผโดยสารทเลอกราคาเปนปจจยแรก ทาใหสายการบนแบบ Full services จงตองมการปรบตว โดยเฉพาะในดานของราคาตวโดยสาร มการลดลงแขงขนกบสายการบนตนทนตา เพราะถาหากไมยอมลดคาตวโดยสารลงมา สวนแบงทางการตลาดกจะสญเสยใหกบสายการบนตนทนตาไปทงหมด แตในขอนผโดยสารกลบไดประโยชนสงสด เพราะจะทาใหมทางเลอกมากขนกวาเดม

2. ผโดยสารจะตองมการจายเงนเพมมากกวาเดม จากคาตวเครองบนทซอมา เนองจากสายการบนตนทนตาจะมการบวกคาตางๆ ทงนาหนกกระเปาทตองการโหลดลงใตทองเครองบน ซงปกตสายการบนตนทนตาจะใหกระเปา 1 ใบ ถอขนเครองในนาหนกไมเกน 7 กโลกรม การเลอกทนง สายการบนตนทนตาจะไมมการใหเลอกทนงกอน โดยถาหากตองการทนงทตองการแลว กตองมการจายเงนเพมเตมเพอเลอกทนงทตองการ การเลอกอาหารและเครองดม ถาหากผโดยสารตองการอาหารและเครองดมระหวางเทยวบน กตองสงจองลวงหนา ซงราคาอาหารกบเครองดมนนแพงกวาราคาปกตตามทองตลาด ทาใหผโดยสารตองมคาใชจายในสวนนแพงกวาปกต การทาประกนภยการเดนทาง สายการบนตนทนตาจะมขอเสนอเกยวกบการทาประกนภยการเดนทางตางๆ ทงในเรองของกระเปาสญหาย หรอไดรบความเสยหาย เทยวบนลาชา ทาใหสญเสยเวลาในการเดนทาง สงเหลานจะเปนคาใชจายเพมเตมโดยตรงถงผโดยสาร แตถาหากผโดยสารไมตองการบรการเหลานเพมเตม กจะจายเฉพาะคาตวเครองบนทมราคาถก ผโดยสารกจะไดประโยชนสงสด

สายการบนตนทนตาในประเทศไทย จากกลยทธ และหลกการบรหารสายการบนตนทนตาทประสบคามสาเรจในหลายๆประเทศ ทาใหสายการบนตนทนตาเรมมการเปดตวและดาเนนการขนสงผโดยสาร เชนเดยวกบใน ประเทศไทย สายการบนตนทนมการเปดตวเขาสตลาด เพอเพมทางเลอกใหกบผโดยสารไดมโอกาสเดนทางดวยทางอากาศเพมมากขน เพมความรวดเรวในการเดนทาง และเชอมจดหมายปลายทางตางๆทงภายในประเทศ และระหวางประเทศ โดยปจจบนนสายการบนตนทนตาทเปดใหบรการในประเทศไทยมการเตบโตเปนอยางมาก โดยสามารถดไดจากปรมาณจานวนเทยวบน เพมขนระหวางป 2014-2017 ตามกราฟท 1 (บรษททาอากาศยานไทย จากด (มหาชน), 2018)

155



กราฟท 1 จานวนเทยวบนของสายการบนตนทนตาในประเทศไทย ระหวางป ค.ศ 2014-2017

จากกราฟดงกลาว โดยในชวงป ค.ศ 2014-2017 มปรมาณจานวนเทยวบนเพมขนอยางมาก จากป 2014 มเทยวบนเฉลย 20,000 เทยวบนตอป มาถงป 2017 มเทยวบนเฉลย 34,000 เทยวบนตอป แสดงใหเหนถงการเตบโตของสายการบนตนทนตาในประเทศไทย ซงเปนเทยวบนทงในประเทศและระหวางประเทศ แสดงใหเหนถงสภาวะการเตบโตทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะการทองเทยว ทงนกทองเทยวไทยทเดนทางทองเทยวภายในประเทศและระหวางประเทศ และนกทองเทยวตางชาตทเดนทางเขามาในประเทศไทย จากกราฟดงกลาวเปนการยนยนไดอยางชดเจนถงการเพมขนของจานวนเทยวบน ยอมหมายถงความนยมของผโดยสารทเขามาใชบรการสายการบนตนทนตาในประเทศไทย โดยปจจบนสายการบนตนทนตาในประเทศไทย มอยทงหมด 6 สายการบน โดยมศนยกลางการบนอยททาอากาศยานดอนเมอง 5 สายการบน และทาอากาศยานสวรรณภม 1 สายการบน ดงน

1. ทากาศยานดอนเมอง

- สายการบน Nok Air

- สายการบน NokScoot

- สายการบน Thai Air Asia

- สายการบน Thai Air Asia X

- สายการบน Thai Lion Air

2. ทาอากาศยานสวรรณภม

- สายการบน Thai Vietjet Air

ซงทง 6 สายการบนมใหบรการเสนทางบนทงภายในประเทศ และระหวางประเทศ เปนทางเลอกในการเดนทางใหกบผโดยสารในการเดนทางไปยงจดหมายปลายทางตางๆในราคาทประหยด

156



บทสรป

กลยทธ และหลกการบรหารสายการบนตนทนตา ถอวาเปนปจจยสาคญทจะทาใหสายการบนตนทนตาประสบความสาเรจ และสามารถตอสในตลาดอตสาหกรรมการบนได โดยจดเรมตนมาจากสายการบนในประเทศสหรฐอเมรกา นามาสการขยายตวของสายการบนตนทนตาในหลายทวปทวโลก รวมถงในประเทศไทย โดยกลยทธ และหลกการบรหารทสาคญมอยดวยกน 9 ประการ คอ การใชเครองบนแบบเดยวกน การเลอกทาการบนโดยใชสนามบนระดบรอง ใชเวลาทาการบนสน การเขาและออกจากสนามบนอยางตรงเวลา การเพมจานวนทนงบนเครองบน การลดบรการทไมจาเปนบนเครองบน การจดชนโดยสารใหมชนประหยดชนเดยว การจาหนายตวผานทางอนเตอรเนตและไมมการจาหนายตวผานตวแทน และการใชตวโดยสารแบบไมมบตรโดยสาร โดยใชแบบ E-Ticket ถาหากสายการบนตนทนตาสามารถทาไดครบทกกลยทธและหลกการบรหารตาม 9 ขอดงกลาวไดหมด กจะทาใหสายการบนตนทนตาจะมการบรหารทสามารถลด ตนทนในสวนตางๆและทาใหสามารถเขาสตลาดอตสาหกรรมการบนไดอยางมนคง แตการทาสายการบนตนทนตากยอมมทงผลดและผลเสยในขอตางๆ แตสายการบนตนทนตากยงคงมการเจรญเตบโตท ตอเนอง รวมถงภายในประเทศไทยดวย

เอกสารอางอง บรษททาอากาศยานไทย จากด (มหาชน). (2018). สถตขนสงทางอากาศ. คนเมอ วนท 1 เดอน

มนาคม ป พ.ศ 2561 , จาก http://aot-th.listedcompany.com/transport.html บญเลศ จตตงวฒนา. (2551). ธรกจการบน พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอทองเทยวไทย Borislav Bjelicic, and Katja Bley (2016). Handbook of Low Cost Airlines: Strategies,

Business Processes and Market Environment: Kindle Edition Veronika Minkova (2011). Low Cost Carriers - Business Model, Impacts of its

Expansion and Challenges : Furtwangen University Wall Street Journal article (2017) ; How Budget Carriers Transformed the Airline

Industry

157



การมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจ ขนาดกลางและขนาดยอม กรณศกษา : จงหวดสมทรสาคร

Civic Participation in Environment Law Compliance of SMEs Case study : Samut Sakorn province

ถนอมศร สทธเดช1 วทยา เจยรพนธ2 ชมภนช หนนาค3 วพร เกตแกว4

บทคดยอ

การวจยครงนมความมงหมายเพอศกษาลกษณะความเปนพลเมองและการการมสวนรวมภาคพลเมองในจงหวดสมทรสาคร และพฒนารปแบการมสวนรวมทสอดคลองกบบรบทของการมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมควรเปนอยางไร โดยใชวธวจยแบบวจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณ โดยเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพจากการสมภาษณเชงลกกลมเปาหมาย 30 รายประกอบดวย ภาครฐ ภาคเอกชน ผนาชมชน องคการบรหารสวนทองถน นกวชาการ และประชาชน การรวบรวมขอมลเชงปรมาณจากการตอบแบบสอบถาม 400 ชด

ผลการวจยพบวา 1) ความเปนพลเมองสมทรสาครอยในระดบมาก( X 3.71) 2) กระบวนการมสวนรวมภาคพลเมองอยในระดบปานกลาง( X = 3.28) และผนาชมชนมบทบาทสาคญในการตดสนใจ 3) การปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมในจงหวดสมทรสาครอยในระดบปานกลาง ( X = 2.87) และการทดสอบสมมตฐานพบวา การมสวนรวมภาคพลเมองมความสมพนธกบการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมอยางมนยสาคญ

สรปความเปนพลเมองมผลตอการมสวนรวมภาคพลเมอง และการมสวนรวมภาคพลเมองสงผลตอการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม การสรางความเขมแขงใหกบพลเมอง โดยสรางความตระหนก และการรวมกลมเปนเครอขายจะสงเสรมมการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมมากยงขน การสอสารสองทาง และการเผยแพรขอมลตางๆ ควรนาเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใชเพอใหเขาถงพลเมอง และเผยแพรขาวสารอยางทนทวงท และมความโปรงใส

คาสาคญ การมสวนรวม, การมสวนรวมภาคพลเมอง, การปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอม

Abstract This research aims to study the characteristics of citizenship and civic participation in

Samut Sakhon province and Develop a participatory approach that is consistent with the context of civic participate to comply with environment law . Using qualitative research methods and quantitative research. Data were collected from 30 in-depth interviews. It consists of government, private sector, community leaders, local administration, academics, and the public. Collection of quantitative data from 400 questionnaires.

1 นกศกษาหลกสตรรฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑต วทยาลยนวตกรรมการจดการ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร 2 ดร. อาจารยทปรกษาดษฎนพนธวทยาลยนวตกรรมการจดการ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร 3 ดร. อาจารยวทยาลยนวตกรรมการจดการ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร 4 รองศาสตราจารย ดร. อาจารยวทยาลยนวตกรรมการจดการ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร

158



The research found that: 1) Samut Sakhon citizenship was at a high level ( X 3.71). But the civic network is at a medium level 2) The civic participation process was at a moderate level ( X = 3.28) and community leaders play an important role in decision making. 3) The environmental law compliance in Samut Sakhon was at a moderate level ( X =2.87) The hypothesis test was found civic participate is significantly associated with compliance with environmental laws.

Summary citizenship Affects to Civic Participation And civic participation contributes to the environmental law of small and medium enterprises. Strengthening the Citizens Raising Awareness And civic networking is a way to promote compliance with environmental law. Two-way communication and information dissemination should be applied to information technology to reach the citizen. And publish the news in a timely manner. And transparent Keyword Participation, Civic Participate, Environment Law Compliance บทนา

ในปจจบนพบปญหาสงแวดลอมเปนปญหาทสาคญสงผลตอสงมชวตทงในระดบประเทศ ขยายผลถงระดบโลก ประเทศไทยกาลงเผชญกบปญหาสงแวดลอมททวความรนแรงไปพรอมๆกบการเตบโตทางเศรษฐกจในประเทศทพฒนาไปอยางรวดเรว ถงแมวาประเทศไทยจะมการตราดานกฎหมายสงแวดลอมขนมาบงคบใช เชน พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 และกฎหมายสงแวดลอมอกหลายฉบบกตาม แตปญหาสงแวดลอมกยงคงอย และมอตราเพมสงขน ซงสาเหตทสาคญของสภาพปญหาสงแวดลอมทเกดขนเนองมาจากหลายประการ เชน 1) การปลอยของเสยจากแหลงทอยอาศย 2) การสรางมลภาวะจากอตสาหกรรม ซงพบวามการละเมดกฎหมายสงแวดลอม ลกลอบในการทงขยะมลฝอย หรอปลอยนาเสย อากาศเสย ออกสพนทสาธารณะ กอใหเกดมลภาวะสงผลกระทบตอประชาชนไมวาจะเปนมลภาวะทางอากาศ มลภาวะทางนา ขยะตกคาง และขยะมพษ

จงหวดสมทรสาครเปนจงหวดทมรอยตอตดกบกรงเทพมหานครและมอตราการเพมขนของอตสาหกรรมในพนทอยางกาวกระโดด ดวยการคมนาคมทสะดวก ความพรอมของโครงสรางพนฐานจงเปนแหลงทมการมาลงทนในโรงงานอตสาหกรรมจานวนมากปจจบนมสดสวนของโรงงานในจงหวดสมทรสาครทเปนโรงงานอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอมมจานวนรวม 5,620 แหง หรอคดเปนรอยละ 94.99 ของจานวนโรงงานอตสาหกรรมรวมทกขนาดในจงหวดสมทรสาคร และจงหวดสมทรสาครม GPP สงเปน 1ใน10 ของประเทศ ในขณะทมการเตบโตของเศรษฐกจและอตสาหกรรมอยางรวดเรวปญหาทตามกคอปญหาทมสวนเกยวของทรพยากรธรรมชาตทเสอมโทรม และมลภาวะในสงแวดลอม โดยเฉพาะอยางยงปญหามลภาวะทเกดจากอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอมในพนทเนองจากไมปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอม จากหลายสาเหต เชนปญหาการบงคบใชกฎหมายสงแวดลอมทไมทวถงเพราะผควบคมและตดตามการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมมสดสวนนอย

159



กวาอตสาหกรรมในพนท และปญหาความไมเขาใจในกฎหมายสงแวดลอมและขาดความตระหนกในเรองของสงแวดลอมสวนรวม

ความเปนพลเมอง พลเมอง หมายถง คนทมศกดศรความเปนคน ทกระทาแตเรองทด เพอสรางสงคมพลเมอง

ทด พลเมองจงมอสระ มความร มเหตผล และมสวนรวมในกจการทเปนสวนรวม การเปนพลเมองจงตองมหวใจทเปน ประชาธปไตย พลเมองเปนสมาชกภายในสงคม อาศยอยในพนทใดพนทหนง เชน พลเมองไทย คอพลเมองทอาศยในประเทศไทยมสทธตามกฎหมายทกาหนดการเปนพลเมองทดในสงคมจะตองมคณสมบตทสงเสรมใหการอยรวมกนเปนไปดวยความสงบเรยบรอย ปรญญา เทวานฤมตรกล (2555, หนา 31-36) ไดอธบายถงคณสมบตของพลเมองทดในระบบประชาธปไตยวาควรมคณสมบตดงน

1. พลเมองตองมความรบผดชอบตอตนเอง และพงตนเองได 2. พลเมองทดตองเคารพในสทธของผอนทอยรวมในสงคมเดยวกน ดวยความตระหนกวาทกคนม

สทธและเสรภาพเทาเทยมกน การอยรวมกนโดยไมมความขดแยงจะตองเคารพสทธซงกนและกนตามกฎหมาย

3. พลเมองตองอยรวมกนดวยความเคารพในความแตกตาง และยอมรบในความหลากหลายในสงคม

4. พลเมองในสงคมตองมความเสมอภาคและมความเทาเทยมกน 5. พลเมองตองเคารพกฎ กตกา ของสงคมทตนอาศยอย ตองปฏบตตามกฎหมายทรฐไดบญญตขน 6. พลเมองตองมสวนรวมและมความรบผดชอบรวมกนในสงคมในฐานะของการเปนสมาชกใน

สงคม จะตองรบผดชอบและไมสรางปญหาสงผลกระทบตอสงคม ดงนนในสงคมทพลเมองอยรวมกน จะเปนสงคมทสงบสข และไมมความขดแยงนน ลกษณะของ

พลเมองทสาคญจะตองประกอบไปดวย 3 สวน (Joel Westheimer and Joseph Kahne, 2004 : p. 241) คอ

1. พลเมองจะตองรบผดชอบสวนตน และรบผดชอบชมชนทตนเองอย โดยเรมจากความสจรต และปฏบตตามกฎหมาย

2. การมสวนรวมในความเปนพลเมอง โดยการเขารวมสมาชกภายในชมชน รวมพฒนาชมชน รวมดแลสนบสนนทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

3. พลเมองตองมจตสานกแหงสงคม หรอจตสาธารณะ โดยการเขาไปมสวนรวมกบภาครฐ ทงทางสงคม การเมอง และเศรษฐกจ

จะเหนไดวาความเปนพลเมองมความสาคญตอการดาเนนไปของสงคม สงคมทเขมแขงตองมพลเมองทดอยในสงคมเปนจดเรมตน การเปนพลเมองทดจะตองมความรบผดชอบตอตนเองและสงคมเปนหลกมความตระหนกในหนาทและสทธของการเปนพลเมอง เลงเหนถงความสาคญของสวนรวม ดวยคณลกษณะพลเมองทดจะสงผลใหพลเมองมความตระหนกตอสงแวดลอมทดในสงคมของตนเองทมความผกพนตอสงคมของตนเองและอยากเหนสงคมของตนเองดขน สงคมจะกาวไปขางหนาและประสบความสาเรจในการพฒนาไดนนจะตองอาศยประชาชน ทมความเปนพลเมองอยางแทจรง การมารวมอยดวยกนของพลเมองจะเกดสงคมพลเมอง (Civil Society) หรอทเรยกวา “ประชาสงคม” สงผลใหเกดเปน

160



รปแบบประชาธปไตยและมสวนรวมดาเนนโครงการ หรอนโยบายตางๆ กบภาครฐ เปนการกระจายอานาจถงระดบพลเมอง สงคมพลเมองน จงเปนจดเรมตนของการเคลอนไหวภาคสงคม (Social Movement) ในการรวมมอรวมใจดาเนนการเพอเคลอนไหวเปลยนแปลงสงคมไปสสงทดกวา การรวมตวกนของพลเมอง (Civic group) จงเปนการรวมกนของหลายภาคสวนทงภาครฐ ภาคเอกชน ภาคสงคม (ประชาชน) มความผกพนกนในลกษณะของหนสวน (Partnership) มวตถประสงคเดยวกน กระทากจกรรมรวมกน ประเวศ วะส (2551, หนา5) ไดกลาวไววา สงคมแนวดง ทมลกษณะการอยรวมกนโดยมคนทมอานาจเหนอกวาสงการคนทมอานาจดอยกวาเปนการรวมอานาจไวทใดทหนง หรอคนกลมใดกลมหนงเทานน ซงเปนสาเหตแหงการแกงแยง การตอตาน และความขดแยง แตหากมสงคมแบบแนวราบเชอมโยงกนในลกษณะเครอขายเปนการกระจายอานาจไปยงแตละคนในสงคม มการตนตวของสทธและหนาทของพลเมองทมพลเมองเปนศนยกลาง ทาใหพลเมองทกคนเปนผมอานาจและการดาเนนการใดๆ กสามารถตอบสนองตอความตองการของคนในสงคมอยางแทจรง

ภาพท 1 ลกษณะของสงคมทางดง และสงคมทางราบ (ทมา: ประเวศ วส, 2551, หนา5)

การมสวนรวมภาคพลเมอง

การมสวนรวม เปนกระบวนการทเปดโอกาสใหประชาชนไดมโอกาสแสดงทศนะ ความคดเหน และเขารวมกจกรรมตางๆ ทมผลกระทบตอชวตความเปนอยของตนเองและสงคม ซงกระบวนการม สวนรวมนจะเปนการมสวนรวมทงการใหขอมล การแสดงความคดเหน การรวมตดสนใจดาเนนการและรบผลทจะไดรบ ซงอยในลกษณะของการเปนหมสวนทตองไดรบผลกระทาไมวาจะเปนทางบวก ทางลบ ในสงทมการตดสนใจรวมกน ไชยา ยมวไล (2557,หนา 151) กลาววา การรวมตวของประชาชน กอใหเกดการเมองภาคประชาชน สภาคประชาสงคมม และประชารฐซงประชาชนผมสวนไดสวนเสย มสวนรวมในการควบคม ใชอานาจ เกดความโปรงใสและตอบสนองความตองการของประชาชนอยางแทจรง

161



ภาพท 2 สมการการมสวนรวม (ทมา: ไชยา ยมวไล, 2557, หนา 151)

จากสมการการมสวนรวมในภาพท 2 จะเหนไดวา การมสวนรวม (participation) เกดจาก การ

ร วมมอกน (Cooperation) การประสานงาน (Coordination) และมความรบผ ดชอบร วมกน (Responsibility) ซงจะเปนไดวาการเขามามสวนรวมในกจกรรมใดกจกรรมหนงนน จะตองเขารวมดวยความสมครใจ และมความยนดในการเขามามสวนรวม และมความพรอมในการใหความรวมมอและรวมรบผดชอบในกจกรรมทกระทารวมกน

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรประเทศไทย พทธศกราช 2550 ไดกาหนดเรองของสทธของพลเมองในมาตราท 66 ถงสทธแหงการอนรกษ การมสวนรวมในการจดการ และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงหมายความวา พลเมองในชมชนหรอสงคมนนมสทธ และอานาจรวมกบภาครฐ ในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน ซงพลเมองจะตองมการรวมตวอยางเขมแขง เพอใชสทธแหงการอนรกษนใหเกดประสทธภาพ และในมาตราท 67 ของรฐธรรมนญ ยงกลาวถงสทธทจะมสวนรวมในการสงเสรม และรกษาคณภาพสงแวดลอมเพอการทจะดารงชวตอยในสงแวดลอมทด และมคณภาพ

กระบวนการมสวนรวมของพลเมองเปนการสรางความเขมแขงใหกบสงคมการมสวนรวมของพลเมองเปนการบรหารจดการองคการทงทางกายภาพ สตปญญา และอารมณดวยความตระหนกในความเปนเจาของรวมในสงคม การมสวนรวมเพอเสรมสรางพลงสงคมประกอบดวย

1. การมสวนรวมทางกายภาพ (physically involved) เปนการเขามาทารวมกนทางานโดยใชกาลงกาย เชน การมสวนรวมกาจดขยะมลฝอยในทองถน การมสวนรวมขดลอกคคลอง

2. การมสวนรวมทางสตปญญา (intellectually involved) คอ การมสวนรวมกนคด การมสวนรวมใหคาปรกษา การมสวนรวมตดสนใจและการมสวนรวมกาหนดวสยทศน (shared vision)

3. การมสวนรวมทางอารมณ (emotionally involved) เปนการสรางความผกพนระหวางกน ความผกพนในองคกร หรอความผกพนในสงคม และความผกพนนเองจะสรางใหเกดแรงผลกดนในการเกดการมสวนรวมตอสาธารณะ โดยมความมงหมายใหเกดการสรางสรรคทดแกสงคมในทองถนอาศยของตนเอง

ผลจากการมสวนรวมของพลเมองนามาซงความรสกเปนเจาของ ไมวาจะเปนการมสวนรวมทางสตปญญา การมสวนรวมทางอารมณ และการมสวนรวมทางสตปญญา เกดเปนความรสกเปนเจาของ และสรางความเปนพลเมองทด มความผกพนตอสงคมและชมชนทตนเองอยอาศย กระบวนการมสวนรวมของพลเมองซงเปนกระบวนการพนฐานในระบอบประชาธปไตย เปนกระบวนการทพลเมอง หรอผมสวนได

162



สวนเสย ไดมโอกาสแสดงความคดเหน รวมตดสนใจในปญหาทสงผลกระทบตอตนเอง ทาใหเกดความความโปรงใสในการบรหารจดการ

ปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอม (Law Compliance)

สงคมของมนษยนนมสมาชกจานวนมากทมความแตกตางกน ทงดานความคดเหนและพฤตกรรมตางๆ จงจาเปนตองมกฎระเบยบหรอกตการวมกน เพอเปนบรรทดฐานสาคญในการควบคมความประพฤตของมนษยและชวยรกษาความสงบเรยบรอยใหกบสงคมเพอไมใหเกดความวนวาย กฎหมายมความสาคญตอสงคมในหลายๆดาน

1. กฎหมายสรางความเปนระเบยบและความสงบเรยบรอยใหกบสงคมและประเทศ ทกคนจาเปนตองมบรรทดฐานซงเปนแนวทางปฏบตยดถอเพอความสงบเรยบรอยลดความขดแยงในสงคม

2. กฎหมายเกยวของกบการดาเนนชวตของมนษย พลเมองไทยทกคนตองปฏบตตามขอบงคบของกฎหมาย ถาใครฝาฝนไมปฏบตตามตองไดรบโทษ

3. กฎหมายทตราขนเพอบงคบใชจะเกยวของกบการดารงชวตของเราตงแตเกดจนกระทงตาย 4. กฎหมายสรางความเปนธรรมในสงคม ความยตธรรมเปนสงททกคนตองการมหลกเกณฑ

ทชดเจน และเปนธรรมกบทกคนทอยภายใตกฎหมายกฎหมายจงเปนหลกของความยตธรรม 5. กฎหมายเปนหลกในการพฒนาคณภาพชวตของพลเมองในสงคม 6) กฎหมายมหนาทประสาน

ความขดแยง ซงผลประโยชนหรอสวนไดสวนเสยทเกดจากการใชกฎหมายจะตองคมครองประโยชนของสงคมในภาพรวม กฎหมายจงมความสมพนธกบสงคม และประชาชนในสงคม ซงมการจะปฏบตตามกฎหมายหรอไมนนมกรณ เชนการปองปราม (Deterrence) การตรวจจบและเขาแทรกแซง เพอบงคบใหปฏบตตามกฎหมาย การใหผลตอบแทนหากไมมการละเมดกฎหมาย(illegal gains) และปฎบตตามเพราะมภาระผกพนทางศลธรรมและอทธพลของสงคม (Moral Development & Personal Valuesซงเปนลกษณะของบคคลและสงคมสงแวดลอม ทศนคตสวนบคคลมผลตอการแสดงออกในสงคมการโนมนาวใหมความเชอ และยดมนคณธรรม

สาหรบกฎหมายทเกยวของกบทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมเปนกฎหมายทตองอาศยความศรทธาและความตระหนกของความเปนสวนรวม ในการรวมดแล รกษา ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทสงผลกระทบโดยตรงตอความเปนอยในสงคม ผปฏบตจะตองมความตระหนก และเหนคณคาของการรกษาสงแวดลอม และไมเปนผทาลาย การปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมจงตองสรางแรงจงใจจากพลเมอง (Civic Motive) แรงจงใจจากสงคม (Social Motive) เพอดงพลงรวมในการพทกษรกษาสงแวดลอม และนอกจากตองการแรงจงใจแลว ปญหาททาใหไมสามารถปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมได

ผวจย เลงเหนถงความสาคญของปญหาสงแวดลอม โดยเฉพาะในพนทอตสาหกรรมเชนจงหวดสมทรสาคร และตองการศกษาปจจยอนทมอทธพลตอการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมปญหาทงดานเงนทน เทคโนโลย ในการบรหารจดการสงแวดลอม ซงการมสวนรวมของพลเมองในพนทเปนปจจยทผ วจยสนใจศกษาวามอทธพลตอการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมในพนทหรอไมอยางไร

163



วตถประสงค การวจยเรอง การมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจ

ขนาดกลางและขนาดยอมกรณศกษาจงหวดสมทรสาครมวตถประสงควจยดงน 1. เพอศกษาลกษณะการมสวนรวมภาคพลเมองในปจจบนของพลเมองในจงหวดสมทรสาคร 2. เพอศกษาลกษณะการปฏบตตามกฎหมายของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมใน

จงหวดสมทรสาคร 3. เพอศกษาความสมพนธระหวางการมสวนรวมภาคพลเมองมผลตอการปฏบตตาม

กฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจขนาดและขนาดยอมในจงหวดสมทรสาคร 4. เพอแสวงหารปแบบการมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมท

สอดคลองกบบรบทของจงหวดสมทรสาคร วธการวจย

การวจยเรอง การมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กรณศกษา: จงหวดสมทรสาคร เปนการวจยแบบผสมทงการวจยเชงคณภาพ (Qualitative method) และการวจยเชงปรมาณ (Quantitative method)

การเกบรวบรวมขอมลประกอบดวย 3 วธไดแก 1. ขอมลจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบ ความเปนพลเมอง การมสวนรวมภาคพลเมอง

การปฏบตตามกฎหมาย ขอมลจงหวดสมทรสาคร และผลงานวจยทเกยวของ ซงขอมลทไดเปนขอมลทตยภม

2. ขอมลจากการสมภาษณเชงลก (In depth Interview) จากตวแทนประชากรทเลอกตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จานวน 30 ทาน จาก 6 กลมประกอบดวย ภาครฐ องคการบรหารสวนทองถน ผนาชมชน นกวชาการ ภาคเอกชนและประชาชน เปนการสมภาษณในหวขอเรองทเกยวของกบความเปนพลเมองในปจจบนในจงหวดสมทรสาคร การปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอม และลกษณะปญหาสงแวดลอมในพนทจงหวดสมทรสาคร ซงขอมลทไดเปนขอมลปฐมภมเพอนามาใชวเคราะหขอมลทางสถตพรรณนา

3. ขอมลจากแบบสอบถามจานวน 400 ชด จากประชากรโดยเลอกตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) ครอบคลมพนท 3 อาเภอ ในจงหวดสมทรสาคร ประกอบดวย อาเภอเมองสมทรสาคร 160 ตวอยาง อาเภอบานแพว จานวน 120 ตวอยาง และอาเภอกระทมแบบจานวน 120 ตวอยาง

เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) การศกษาจากเอกสาร (Documentary Research) เพอนาขอมลเชงอรรถาธบายเพอพรรณนาเชงคณภาพ 2) แบบสมภาษณ(In-depth interview)เพอสมภาษณกลมเปาหมาย โดยใชแบบสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Interview Form)และ 3) แบบสอบถาม ประกอบดวย 5 สวนไดแก สวนท 1 คาถามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 คาถามเกยวกบความเปนพลเมอง สวนท 3 คาถามเกยวกบกระบวนการมสวนรวม สวนท 4 คาถามเกยวกบการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอม และสวนท 5 คาถามปลายเปด

164



การวเคราะหขอมลและสถตทใช ประกอบดวย การวเคราะหเอกสาร โดยวเคราะหเนอหา (Content) จากวรรณกรรมและผลงานวจยทเกยวของ การวเคราะหบทสมภาษณ สรปประเดนทสาคญ เพอวเคราะหเปรยบเทยบกบขอมลวจยทได การวเคราะหโดยใชขอมลทางสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ขอมลทไดจากแบบสอบถาม โดยใชโปรแกรม SPSS สาหรบประมวลผล โดยใชสถตการแจกแจงความถ (Frequency Distribution) คาเฉลย ( X ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) โดยคานวณเกณฑการแปลผลของคาเฉลยตามแบบของ Likert Scale และสถตเชงอนมานเพอทดสอบความสมพนธของตวแปรตนและตวแปรตาม การวเคราะหคาสหสมพนธ (Correlation) ในวธการของ Pearson Correlation และการใชสถต (Paired Samples t-test) กรอบแนวความคดการทาวจย

ในการวจยน ผวจยมความประสงคในการศกษาเรองการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมโดยมตวแปรทสาคญคอการมสวนรวมภาคพลเมองในจงหวดสมทรสาคร ผวจยไดมกรอบแนวคดการวจยดงน

ภาพท 3 กรอบแนวคดการวจยเรองการมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอม

ของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในจงหวดสมทรสาคร

165



สมมตฐานวจย สมมตฐานการวจยในครงนแบงออกเปนสองสมมตฐาน ไดแก 1) ความเปนพลเมองสงผลตอการ

ปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทแตกตางกน และ2) กระบวนการมสวนรวมสงผลตอการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทแตกตางกน ขอบเขตการวจย

ขอบเขตดานเนอหา ผวจยไดศกษาตามบรบทของวตถประสงค โดยศกษาแนวคดและทฤษฎการมสวนรวม ความเปนพลเมอง การปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอม และเอกสารการวจยทเกยวของกบการมสวนรวมภาคพลเมองและการปฏบตตามกฎหมาย

ขอบเขตดานพนทผวจยไดศกษาในพนทจงหวดสมทรสาคร ครอบคลม 3 อาเภอ ไดแก อาเภอเมองสมทรสาคร อาเภอกระทมแบน และอาเภอบานแพว

ขอบเขตดานประชากร ผ วจยไดศกษาวจยทงการวจยเชงคณภาพ และการวจยปรมาณ โดยประชากรสาหรบการวจยเชงคณภาพประกอบดวยกลมเปาหมาย 6 กลม 30 ทานประกอบดวย ภาครฐ ภาคเอกชน นกวชาการ องคการบรหารสวนทองถน ผนาชมชน และประชาชน สาหรบการวจยเชงปรมาณ ดวยวธการตอบแบบสอบถาม จานวน 400 ชด จากประชากรในพนท 3 อาเภอในจงหวดสมทรสาคร ผลการวจย

จากการวจย เรอง การมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม SMEs กรณศกษา จงหวดสมทรสาคร พบวา ระดบการมสวนรวมภาคพลเมองในปจจบนของพลเมองในจงหวดสมทรสาครอยในระดบปานกลาง ( X = 3.28) และพบวาปจจบนผนาชมชนและตวแทนชมชนมบทบาทสาคญในกระบวนการมสวนรวมมากโดยเฉพาะอยางยงการมสวนรวมในขอมลขาวสารและพลเมองสวนใหญคดวาหนาทการตดตาม เฝาระวงปญหาสงแวดลอมเปนหนาทของสวนราชการ เมอพจารณารวมกบความเปนพลเมองแลวพบวา พลเมองสวนใหญรสกผกพนและอยากใหสงคมตนเองดขนอยในระดบมากทสด ( X = 4.21) แตความเปนเครอขายพลเมองอยในระดบกลาง ( X = 3.26) ซงแสดงใหเหนการมสวนรวมภาคพลเมองนหากมการพฒนาเครอขายใหมความเขมแขง ลกษณะของการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมพบวา อยในระดบปานกลาง ( X = 2.87) ไมวาจะเปนในเรองของความรบผดชอบตอสงคม การจงใจใหการปฏบตตามกฎหมาย และความตระหนกถงความสาคญของการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอม สอดคลองรายงานปญหาสงแวดลอมทเกดขน

จากการทดสอบสมมตฐาน พบวาความเปนพลเมองมผลตอการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในพนทจงหวดสมทรสาครและการมสวนรวมภาคพลเมองกอใหเกดการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

รปแบบการมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมทสอดคลองกบบรบทของจงหวดสมทรสาคร

1. สรางความเปนพลเมองใหเกดกบประชาชนในทองถนจงหวดสมทรสาครโดยการปลกฝงความร และเสรมสรางความเปนพลเมองแกเยาวชน และประชาชนในทองถน

166



2. สรางเครอขายพลเมองทมความเขมแขง ผลกดนใหเครอขายมสวนรวมและอานาจในแทจรงเพอการจดการกบปญหาสงแวดลอมในพนท

3. พฒนารปแบบกระบวนการมสวนรวมใหสอดคลองกบบรบทสงคมทเปลยนไป ทงกระบวนการมสวนรวมในขอมลขาวสาร ซงควรมการนาเทคโนโลยทนาสมยมาประยกตใชเพอใหมการสอสารไดอยางทวถง ทนเวลา และเปดโอกาสใหมการสอสารสองทาง สรางเครอขายในลกษณะแนวราบและกาหนดกระบวนการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน และใหคาปรกษาแนะนา พฒนาความสามารถของพลเมองในความรเกยวกบกฎหมายสงแวดลอม การตดสนใจบนพนฐานขอเทจจรง และกระบวนการแกไขปญหา เพอการมสวนรวมในการตดสนใจเกดประสทธภาพสงสดและการมสวนรวมในการดาเนนการและตดตามผล เสรมอานาจ เสรมศกยภาพใหเครอขายพลเมองใหมกระบวนการเฝาระวง และมการประสานกบภาครฐ และภาคเอกชน เพอพฒนาความรวมมอในทกภาคสวนทเกยวของ

อภปรายผลการวจย

ผลการวจยพบวากระบวนการมสวนรวมของพลเมองในจงหวดสมทรสาครมอยในระดบปานกลาง ถงแมวาพลเมองจะมความผกพนกบถนทอยอาศย แตการเขามามสวนรวมอยในระดบปานกลางเพราะลกษณะการดารงชวตทเปลยนแปลงไปโดยทางานในลกษณะของโรงงานอตสาหกรรมทาใหไมมโอกาสไดมามสวนรวม และพลเมองสวนใหญใหความสาคญกบผนาชมชน และยงคดวาการคดตดสนใจในเรองทเกยวของกบปญหาสงแวดลอมเปนหนาทของผนา สอดคลองกบบทสมภาษณผบรหารจงหวดทเหนพองกนวา ลกษณะการดารงชพทาใหการมสวนรวมภาคพลเมองในทองทนอย และการสอสารยงไมทวถง และเหนวาการพฒนาชองทางการสอสาร หรอเครองมอการสอสารจะทาใหเขาถงพลเมองไดมากขน และสามารถ ดงพลเมองเขามามสวนรวมไดมากขน

ลกษณะการปฏบตตามกฎหมายของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในจงหวดสมทรสาครปจจบนทพบคออยในระดบปานกลาง ปญหาสงแวดลอมในพนทยงคงพบอยและทวความรนแรงมากยงขน สวนทสาคญคอ ความรบผดชอบตอสงคม และความตระหนกถงความสาคญของการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมทพบวาอยในระดบปานกลางเทานน การสรางความรกทองถน และสรางความตระหนกใหกบผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม โดยใชแรงผลกดนของพลเมองในทองถนชกนาใหผประกอบการในพนทปฏบตตามกฎหมายไดมากยงขน

รปแบบการมสวนรวมภาคพลเมองในการปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมทสอดคลองกบบรบทของจงหวดสมทรสาคร พบวา รปแบบการมสวนรวมควรมการสงเสรมใหมการปฏบตตามกฎหมายของสงแวดลอมลอมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ตองสรางความเปนพลเมองทเขมแขงในพนท และสรางการมสวนรวมแบบเปนเครอขายเชอมโยงกน ระหวางผทมสวนเกยวของ ไมวาจะเปน ภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน

สรปผลการวจย ความพลเมองมสวนสาคญในการสรางใหเกดการมสวนรวมภาคพลเมอง และการมสวนรวมภาค

พลเมองมผลตอการปฏบตตามกฎหมายของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม โดยกระบวนการมสวนรวมภาคพลเมองทสาคญคอ

167



1. การมสวนรวมในขอมลขาวสารทเปนการสอสารสองทาง และการใชเครองมอในการสอสารทเขาถงพลเมองในพนท

2. การมสวนรวมในการใหคาปรกษาแนะนา ซงตองมการใหขอมลทเพยงพอใหอานาจในการเสนอแนะ และนาผลทไดจากการเสนอแนะและใหคาปรกษาแนะนาไปเปนสวนประกอบทสาคญของการตดสนใจขอเสนอแนะเชงนโยบาย

3. การมสวนรวมในการตดสนใจซงเปนการมอบอานาจอกระดบหนงใหกบพลเมองทาใหพลเมองตระหนกไดวา สงแวดลอมเปนความรบผดชอบของทกคน และพลเมองทกคนมอานาจในสทธและหนาทในการตดสนใจเพอสงคม

4. การมสวนรวมในการดาเนนการและตดตามประเมนผล เปนการถายโอนอานาจบางสวนใหกบพลเมอง ซงเปนการแบงเบาภาระใหกบภาครฐในการตดตามผล ขอเสนอแนะควรสงเสรมใหเกดความตระหนกในความเปนพลเมองทดในสงคม โดยมกลมเปาหมายในเยาวชน และประชาชนในทองถน พฒนากระบวนการมสวนรวมโดยนาเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยมาประยกตใช และวางแผนสอสารไปยงพลเมองอยางทวถง และพฒนาเครอขายพลเมองใหเขมแขง เครอขายบรหารไดดวยตนเองมากกวาพงพางบประมาณจากภาครฐ ขอเสนอแนะเชงทฤษฎ ควรสรางความรบผดชอบตอสงคมใหเกดกบผประกอบการและพลเมองในทองถนทอยในสงคมเดยวกนโดยการประสานรวมมอกนเปนเครอขาย การจดกจกรรมกลมทงดานศลปวฒนธรรม กจกรรมดานสงแวดลอม สรางความสมพนธกบพลเมองในทองถนเปนตน เอกสารอางอง ประเวศ วะส. (2551). การเมองภาคพลเมอง สอรยประชาธปไตย. หนงสอพมพกรงเทพธรกจ, ปรญญา เทวานฤมตรกล. (2555). การศกษาเพอสรางพลเมอง Civic Education. กรงเทพฯ:

สถาบนพระปกเกลา อาคม ใจแกว. (2533). การนานโยบายไปปฏบตในพนทจงหวดชายแดนภาคใตศกษาปจจยทสงผลตอ

ความสาเรจ”. วทยานพนธปรญญาดษฏบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. Joel Westheimer, Joseph Kahne. (2004). Educating the good citizen political

choices and pedagogical goal in American political science association journal, 37 (2)

168



กระบวนการเชงกลยทธของธรกจระบบอตโนมตทอานวยความสะดวก แกผสงอายของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมสาหรบ

การเปลยนแปลงสสงคมผสงอายในประเทศไทย Elder’s Assistant Automation Business Strategy Process

of Small and Medium Enterprises (SME) for Change to Ageing Society in Thailand

นพดล พนธพานช1

บทคดยอ

ในยคเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กลมประเทศกาลงพฒนากาลงกาวสสงคมผสงอายแตมการวางแผนเพยงเลกนอยสาหรบสถานการณนเทานน บทความวจยนจงมงเนนไปทกระบวนการเชงกลยทธทางธรกจระบบอตโนมตทอานวยความสะดวกแกผสงอายของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมโดยใชวธวจยเชงปรมาณ ผวจยไดพบวากระบวนการเชงกลยทธทางธรกจนเรมตนจากคานยมรวม ไปสกลยทธทางธรกจและการนาไปปฎบตโดยใชกลยทธ H.I.C.G. ไดแก การจดการทรพยากรมนษยเชงกลยทธ การจดการแบบนวตกรรมระดบนานาชาต การขยายธรกจโดยการเนนลกคาเปนศนยกลาง และการมบรรษทภบาล และประเมนผลโดยใชผลงานดานการตลาดและความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขนซงมรายละเอยดอยในบทความน ผวจยหวงวาจะมประโยชนไมมากกนอยสาหรบวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม นกวจยศนยบมเพาะธรกจ และหลกสตรบณฑตศกษาในประเทศกาลงพฒนาเชนประเทศไทย คาสาคญ ระบบอตโนมต, สงคมผสงอาย, วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

Abstract In the Information Communication Technologies Era, Developing Countries are coming to Ageing Society, but they had a little plan for this situation. This Research Article focused on the elder’s assistant automation business strategy process of SMEs for change to in Thailand by the qualitative method. Researcher founded that business strategy process is starting with Shared Values, following by Business Strategy, Implementation by use H.I.C.G. strategic factors (Human Resource Strategy, International Innovation, Customer Centric and Good Governance and evaluating by Marketing Performance and Sustainable Competitive Advantage as a detail in this

1 ดร. เทคนคการแพทย รองคณบด บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเวสเทรน

169



article. Researcher hoped it has a valuation for SMEs, researchers, Business Incubators and graduate programs in Developing Countries as Thailand. Keywords Automation, Ageing Society, Small and Medium Enterprises (SME) บทนา ในอดตสงคมโลกวตกกงวลกบปญหาประชากรมนษยจะมจานวนมากจนเกนไปโดยเฉพาะในกลมประเทศกาลงพฒนา จงมการรณรงคตางๆ เชน นโยบายการมบตรคนเดยวในประเทศจน การวางแผนครอบครวและการคมกาเนดในกลมประเทศกาลงพฒนาทวโลกรวมถงประเทศไทยดวยนน การรณรงคเหลานประสบความสาเรจเปนอยางดยง แตปญหาทตามมาคอแนวโนมการลดลงของประชากรวยหนมสาวและการเพมขนของกลมผสงอายเนองดวยความรและวทยาการทางการแพทยทกาวหนาไปอยางยง สถานการณของประเทศไทยพบวาจากประชากรทงหมด 64.5 ลานคน มกลมผสงอายคอผทอาย 60 ปขนไป จานวน 9.4 ลานคนซงคดเปนรอยละ 14.5 ของประชากรทงหมด ประเทศไทยจะกาวเขาสสงคมผสงอายอยางเตมตวในป พ.ศ.2568 คอมกลมผสงอายมากกวารอยละ 20 ของประชากรทงหมดโดยจะมผสงอายกวา 14 ลานคน โดยเฉพาะในปจจบนประเทศไทยมผสงอายทสขภาพไมด นอนตดเตยงตองอาศยผอนดแลกวา 1 ลานคนแลว และมแนวโนมทจะมผสงอายทตองอยลาพงไรลกหลานดแลเพมขนโดยจากการสารวจในป พ.ศ.2550 พบวามจานวนรอยละ 7.5 ของกลมผสงอายทงหมด (กระทรวงสาธารณสข, 2557) ประเทศไทยจงควรเรมจากการพฒนากลยทธทางธรกจ (Business Strategy) ทมความไดเปรยบในการแขงขนอยางยงยนขนมาโดยเรมจาก ความตองการ (Demand) นาไปสรางประสบการณ (Experiences) เกดความร (Knowledge) กระจายสเครอขายความร (Networked Knowledge) พฒนาขนเปนความรทเกดจากการขยายความคดสรางสรรค (Creativity Expanded Knowledge) สการเลนแบบผสมผสาน (Combinatorial Play) ผสมผสานจตนาการและความไมมอคตอยางลงตว (Imagination/Extrapolation) จนไดสงทเหมาะสม (Optimization) และเกดนวตกรรมทใชแกปญหาได (Breakthrough Innovation) ในทสด (Paveen, 2007) แลวจงนาแนวคดนวตกรรมทใชแกปญหาไดไปพฒนาเพออกแบบการวจยตามคดนตอไป การจดการการพฒนางานวจยตามกลยทธของธรกจนนทจรงแลวบรษทมหาชนขนาดใหญหลายๆแหงกไดดาเนนการไปพอสมควรแลว เชน บรษทเครอกลม ซพ เอสซจ และตางประเทศแตยงไมขยายสวงกวางเชนในกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทใชเทคโนโลยขนสง โดยเฉพาะกลมวสาหกจในประเทศทกาลงพฒนาเชนในประเทศไทยจะมจานวนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเปนสดสวนทสงมากเมอเปรยบเทยบกบจานวนของวสาหกจขนาดใหญ (นพดล, วชต, และสทธรกษ , 2555) ทาใหจานวนและมลคาของธรกจทเกยวของกบนวตกรรมในประเทศไทยยงมจานวนนอยเมอเปรยบเทยบกบกลมประเทศทพฒนาแลว และอตราการเตบโตของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมการวจยและพฒนานนมเตบโตอยางรวดเรวมากซงอาจจะสงถงรอยละ 30 เมอเทยบกบวสาหกจขนาดใหญทอตราการเตบโตเพยงแคหลกเดยว (รอยละ 5 – 6) (Voigt & Moncada-Paternò-Castello, 2010) หากประเทศไทยสามารถพฒนางานวจยในกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมไดยอมทาใหมลคาของธรกจทเกยวของกบนวตกรรมในประเทศไทยเตบโตอยางกาวกระโดด

170



เอกสารและงานวจยทเกยวของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในธรกจนวตกรรม ธรกจนวตกรรมในระดบโลกนเปนปจจยสความสาเรจทสาคญของกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม โดยการเพมจดแขงของความสามารถดานนวตกรรม ความไดเปรยบในการแขงขน และสมรรถนะของกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในโลกยคโลกาภวตนน โดยอาศยโอกาสในระดบโลกในการแสวงหานวตกรรมของโลกในการเขาใจและพฒนากระบวนการจดการธรกจภายในองคการ และการสงเสรมการวจยและพฒนานวตกรรมทตอบสนองตอโอกาสในระดบโลกน (Buse, et al, 2010, & Seo, ed al, 2011) ผทมบทบาทสาคญทสดในการสรางธรกจนวตกรรมนนคอผพฒนาธรกจจากงานวจยของมหาวทยาลย (University Spin-Offs) ซงบคคลเหลานมบทบาทสาคญกวาผเรมพฒนาธรกจนวตกรรมในแบบอนๆ จากงานวจยของเปโดรและเฟอแรน ทตพมพในป พ.ศ.2553 พบวา กองทนรวมทนตางๆจะมความชนชอบตอกลมผพฒนาธรกจจากงานวจยของมหาวทยาลยมากกวากลมอนๆ อนเนองมาจากผประกอบการกลมนมทกษะทางดานการจดการทไดมาจากมหาวทยาลยเปนพนฐานใหการทาธรกจของพวกเขามโอกาสประสบความสาเรจมากกวากลมอนๆ แนวทางดงกลาวเหมาะสมกบกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในการวจยและพฒนานวตกรรม เนองจากหากกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมจะตองลงทนเองทงหมดแลวยอมไมมทนทรพยทเพยงพอ อกทงแมมทนทรพยในการจดตงแผนกวจยและพฒนาของตนเอง แตจากผลการวจยของจอรสและคณะทตพมพเมอป พ.ศ.2553 แสดงใหเหนวาผลงานดานนวตกรรมของหนวยวจยและพฒนามความสมพนธในเชงลบกบตวชวดของผลงานทางดานการเงน ดงนนทางเลอกทางกลยทธในการวจยและพฒนานวตกรรมของกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมจงควรจะเลอกแนวทางของงานวจยของมหาวทยาลยหรอการจางภายนอกทาการวจยทตรงกบโอกาสในระดบโลก (Albors-Garrigos, et al, 2010) แตทสาคญกวาการวจยและพฒนานวตกรรมไดแกการกาหนดวสยทศน และกลยทธทางธรกจทเหมาะสมซงเปรยบไดกบจตใจและสมองขององคการซงจะไปออกคาสงใหมอสรางสรรคงานตางๆออกมากคอการวจยและพฒนานวตกรรมนนเอง ดงนนมอจะทางานไมไดหากไมมจตใจและสมองจงจะขอกลาวถงการกาหนดวสยทศนกอนและการกาหนดกลยทธทางธรกจเปนอนดบตอไป การกาหนดวสยทศนรวม ดงทไดกลาวมาแลวขางตนจะเหนไดวากระบวนการเชงกลยทธมความสาคญตอการดาเนนธรกจโดยเฉพาะธรกจนวตกรรมทจะตองมแนวทางทถกตองและชดเจน สงทจะทาใหกลยทธมแนวทางทเหมาะทควรไดกจะตองมวสยทศนรวมทเหมาะสมกอน วสยทศนรวม (Shared Vision) นนมงานวจยหลายงานไดใหความหมายไวตวอยางเชน Calisir และคณะ ป คศ.2013 ทไดทาการวจยโดยใชการวเคราะหแบบจาลองสมการโครงสราง (Structure Equation Model) จากบรษทในประเทศตรก จานวน 150 บรษท พบวา วสยทศนรวมเปนสงสาคญของบรษทเพอทจะรบประกนวาบรษทจะกาวไปสทศทางทถกตองในการตดสนใจการพฒนาสนคาหรอบรการทถกทศทาง สวนในงานของ Chu และคณะ ป ค.ศ.2012 ไดใหนยามไววาวสยทศนรวมคอระดบความเหมอนของคานยมรวมและความเชอตางๆของตงแต 2 ฝายขนไปและเปนแบบจาลองทางความคดรวมกนทใชเปนตวชวดระดบในอนาคตของทม หรอหมายถงความสามารถทรวบรวมเปาหมายของแตละกลมและแรง

171



บนดาลใจของสมาชกในองคการ (Torugsa, et al, 2013) ซงงานวจยของ Torugsa นไดใชการวเคราะหแบบจาลองสมการโครงสรางและไดกาหนดตวชวดของวสยทศนรวม ไว 3 ตว ตามแบบสอบถามนคอ เปาหมายตางๆของบรษทเปนทรบทราบโดยทวไปของทกๆคนททางานทน พนกงานทนๆคนททางานกบบรษทไดรบทราบแนวทางในการทางานและเปาหมายของบรษท และพนกงานทนๆคนททางานกบบรษทมอสระในการแสดงความคดเหนในมมของตนวาจะดาเนนงานอยางไรใหราบรน

การกาหนดวสยทศนรวมนนจะตองคานงถงการอนรกษสงแวดลอม และความรบผดชอบตอสงคมดวย (Borland & Lindgreen, 2013) ซงเปนความรบผดชอบโดยตรงของผมอานาจตามกฎหมาย (Liedtka, 2008) ซงผมอานาจนนจะตองคานงถงความสานกรบผดชอบ (Accountability) ของจรยธรรมทางธรกจดวย วตถประสงคของวสยทศนรวมคอเพอกระตนใหเกดแรงบนดาลใจของสมาชกในองคการและระดมกาลงในการทางานรวมกนเพอใหประสบความสาเรจในอนาคตตามทปรารถนาและระบไวในวสยทศนรวม (Srinivasan, 2014) ซงมอย 5 กระบวนการดวยกน ไดแก การบอกกลาว (Telling) การขายความคด (Selling) การทดสอบแนวความคด (Testing) การปรกษา (Consuting) และการรวมกนสรางสรรค (Co-Creating)

สวน Calisir และคณะ ป คศ.2013 ไดสรปตวชวดของวสยทศนรวมไวดงนคอ การมแนวคดทดเกยวกบวาเราคอใคร และตาแหนงไหนทเราจะมงไปแบบกลมธรกจ (Business Unit) การมมตรวมกนของวสยทศนของกลมธรกจในทกระดบ ทกหนาท และทกแผนก พนกงานทงหมดมความมงมนทจะกาวไปสเปาหมายของกลมธรกจน พนกงานมมมมองวาเปนหนสวนทจะผสานพลงไปตามแนวทางของกลมธรกจ และผนาระดบสงมความเชอในการแลกเปลยนวสยทศนกบฝายปฏบตการของกลมธรกจ

จะเหนไดวาตวชวดของ Calisir มความครอบคลมตวชวดจากงานวจยทไดทบทวนวรรณกรรมไวทงหมดผวจยจงจะใชตวชวดกลมนในการประเมนการกาหนดวสยทศนรวมขององคการตอไป

การกาหนดกลยทธธรกจทเหมาะสม เมอกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมสามารถพฒนาวสยทศนทเหมาะสมไดแลวกจะตองกาหนดกลยทธทางธรกจซงเรมจากบรษทจะบรรลตามพนธกจและวตถประสงคไดอยางไร โดยทกลยทธทางธรกจจะตองเพมความไดเปรยบในการแขงขนใหมากขน และลดความเสยเปรยบในการแขงขนใหนอยลง (Alsudiri, et al, 2013) โดยงานวจยของ Alsudiri นไดนาเสนอตวชวดสาหรบกลยทธทางธรกจไว 5 ปจจย ไดแก การขยายสวนแบงของลกคา (Expand Customer Raach Segment) ประสบการณลกคา (Customer Experience) เวลาทเหมาะสมในการเขาสตลาด (Time to Market) ตนทน (Cost) และคณภาพในการบรการ (Quality of the Services)

เหตทผวจยมไดกาหนดตวแปรนวาการกาหนดกลยทธทางธรกจทดกเนองมาจากผลการวจยเกอบทงหมดในปจจบนสรปวา การบรหารเชงกลยทธในปจจบนทจะประสบความสาเรจขนอยกบความเขากนไดขององคการกบสงแวดลอมในขณะนนๆ (Grazzini, 2013) ดงนนการกาหนดกลยทธทางธรกจทดในขณะทวางแผนแตเมอเวลาทเปลยนไปโดยเฉพาะในยคปจจบนทสงแวดลอมมความผนผวนมากๆ การกาหนดกลยทธทางธรกจทดนนกอาจจะไมเหมาะสมเสยแลวสาหรบสถานการณทเปลยนแปลงไป การกาหนดกลยทธทางธรกจทเหมาะสมในปจบนม 4 แนวทาง (Grazzini, 2013) คอ แนวการออกแบบ (Design lens) คอการกาหนดตาแหนงทางธรกจโดยใชกระบวนการเชงเหตผลทเหมาะสมกบผลงานทางเศรษฐกจ (Economic

172



Performance) แนวประสบการณ (Experience lens) คอการพฒนากลยทธโดยใชประสบการณสวนบคคลของผบรหารและประสบการณขององคการ แนวความคด (Ideas lens) คอการกาหนดกลยทธตามลาดบความคดและนวตกรรมทหลากหลายทงทอยภายในหรอรอบๆองคการ และแนวมงมน (Discourse lens) คอการใชการสอสารและแนวคดทแสดงอตลกษณ (Identity) โดยใชอทธพล อานาจ และความรบผดชอบตามกฎหมาย

นอกจากนนกลยทธในการผลตหรอบรการเชงอตสาหกรรม (Manufacturing Strategy) กมความสาคญตอกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเปนอยางยง ผประกอบการจะตองคนหาแบบจาลองในการผลตหรอบรการทเหมาะสมโดยการศกษาแบบจาลองทเปนไปไดและเลอกแบบทเหมาะสมกบสภาวะภายในและภายนอกของวสาหกจและทดลองการผลตหรอบรการนารองกอนทจะเรมการปฏบตจรง (Lo fving, et al, 2014) การปฏบตตามกลยทธ 4 ปจจย การปฏบตตามกลยทธ 4 ปจจย เปนการนาการปฏบตตามกลยทธโดยใชหลก 7 เอสของแมคคนซยมาทาการวจยและสงเคราะหจนไดปจจยทสาคญตอการปฏบตตามกลยทธทเปนนวตกรรมในตลาดเฉพาะ (Niche Market) ทเปนโอกาสและประโยชนอยางยงสาหรบกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในธรกจเทคโนโลยชนสงของประเทศกาลงพฒนาเชนในประเทศไทย ซงประกอบดวยปจจยสาคญ 4 ปจจยดวยกนไดแก การจดการทรพยากรมนษยเชงกลยทธ (Strategic HR Management, H) การจดการแบบนวตกรรมระดบนานาชาต (International Innovative Management, I) การขยายธรกจโดยการเนนลกคาเปนศนยกลาง (Customer Centric Business Expansion, C) และการมบรรษทภบาล (Corporate Governance, G) หรอจดจางายๆวา H.I.C.G. (ไฮซจ) (นพดล, 2555) ผลงานดานการตลาด

จากงานวจยของเมอรเรสและคณะตพมพเมอปพ.ศ. 2553 โดยใชการวเคราะหแบบจาลองสมการโครงสราง พบวาความสามารถทางดานนวตกรรมของบรษทสงผลดตอผลงานดานลกคา โดยไดกาหนดตวชวดของผลงานดานลกคาวาประกอบดวย ความพอใจของลกคา ความจงรกภกดของลกคา มลคาเพมทใหกบกลมลกคาของตนเอง การพฒนาการสอสารกบกลมลกคาของตน การลดลงของคาตาหนจากลกคา การพฒนาภาพลกษณของบรษทในสายตาของกลมลกคา และการคงอยของกลมลกคาททรงคณคาโดยสวนใหญ

ซงสอดคลองกบบทความของมอรแกนทตพมพในป พ.ศ.2553 เชนเดยวกนวามตวชวดไดแก ยอดขาย ความพงพอใจ ความคงอยของกลมลกคา(ความจงรกภกด) และสวนแบงทางการตลาด แตเรยกตวแปรตวนวาผลงานดานการตลาด (Gao, 2010, Morgan, 2012) เชนเดยวกบการวจยของแฟรจและคณะทตพมพเมอป 2554ทใชการวจยเชงคณภาพโดยการวเคราะหแบบจาลองสมการโครงสรางและใชโปรแกรม EQS 6.1 เชนเดยวกน วดผลงานดานการตลาดดวยตวชวดคอ ชอเสยงของบรษท การจบคระหวางการเสนอโดยบรษทและความคาดหวงของตลาด ความสาเรจในการออกผลตภณฑใหมสตลาด ภาพลกษณของตราสนคาและบรษท ความพอใจของลกคา และความจงรกภกดของลกคา

173



ในการวจยของแฟรจและคณะป พ.ศ.2554 ไดระบตวชวดของผลงานดานเศรษฐศาสตร ไดแกการเตบโตของยอดขาย สวนแบงทางการตลาด ความสามารถในการทากาไรของบรษท ผลทางเศรษฐกจของบรษท และกาไรกอนหกภาษ

เชนเดยวกบงานวจยของอารรตนและคณะในพ.ศ.2555 ไดออกแบบการวจยในเชงคณภาพโดยใชการวเคราะห Confirmatory Factor Analysis (CFA) และ Multiple Regression โดยแบงการวดออกเปน 2 แบบ คอ แบบรปธรรมและนามธรรม แบบรปธรรมไดแกผลงานทางการเงน เชน ผลตอบแทนจาการลงทน ผลตอบแทนจากสนทรพย กระแสเงนสด สวนแบงทางการตลาด และกาไร (Areerat, et al, 2012, Homburg, et al, 2012) สวนแบบนามธรรมขนอยกบการประเมนการรบรของตนเองสาหรบผจดการ ลกคา และผถอหน ซงนยมใชแบบจตวทยา เชน ความจงรกภกด ความพงพอใจ และคามนสญญา ซงคลายกบตวชวดของผลงานดานการตลาดในการวจยน สวนในรายงานการวจยของเมอรเรสและคณะทตพมพในป 2553 ไดระบตวชวดของผลงานดานธรกจไดแก การเตบโตของยอดขาย การเตบโตของสวนแบงทางการตลาด และการเตบโตของกาไร

ใกลเคยงกบงานวจยของไมเคลและออควทตพมพในปพ.ศ.2556 ทใชการวจยเชงปรมาณดวยการวเคราะหแบบ Regression สรปวาสามารถวดประสทธผลของกลยทธการสงเสรมการขายโดยเรยกตวแปรตวนวาผลงานดานการตลาดซงตวชวดใกลเคยงกบผลงานดานธรกจในการวจยน (Mieres, et al, 2012, Michael & Ogwo, 2013, Zhou, et al, 2012, Yuan, et al, 2014) สวนในการวจยเชงคณภาพมการวจยผลงานดานการตลาดโดยไดนาเสนอตวชวดไว 5 ดานไดแก ดานลกคา ดานภาพลกษณและตราผลตภณฑ ดานตลาด ดานผลทางการเงนทคาดหวง และดานประสทธผล (Sorina-Diana, 2013) ความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขน

ความไดเปรยบในการแขงขนสามารถใหคาจากดความไดอยางนอย 2 ดาน (Heywood, & Kenley, 2008) คอ ดานตาแหนงทางการตลาด สามารถใหคาจากดความของความไดเปรยบในการแขงขนหมายถงความสามารถในการสรางผลงานทเหนอกวาองคการอนๆทสงมอบคณคาสตลาดเหมอนกน และดานการเตบโตอยางยงยน ระบวาความไดเปรยบในการแขงขนคออตราการเตบโตอยางยงยนขององคการเมอเปรยบเทยบกบคแขงขน

นอกจากนนไดสรปปจจยสาคญทสงผลตอความไดเปรยบในการแขงขนไดแก การเปลยนแปลงของสงแวดลอม กลยทธของคแขงขน การลอกเลยนแบบความสามารถ และความเรวของรอบธรกจสวนงานวจยของชางและหวงในปพ.ศ.2556 ดวยการวจยเชงคณภาพแบบกรณศกษาโดยใช 2แนวทาง คอ การยดแนวของสมมตฐาน และการพฒนาบทพรรณนากรณศกษา (Complex Series of Dots) โดยไดกาหนดตวชวดของความไดเปรยบในการแขงขน ดงน ความแขงแกรงของตราสนคา การตอบสนองดานผลตภณฑอยางครบถวน เครอขายการตลาดระดบโลก เครอขายการบรการระดบโลก และ The GIANT way ซงประกอบดวย การบรหารธรกจแบบผสมผสานระหวางระดบทองถนและระดบโลก (Globalocalization) การคนหาแรงบนดาลใจ (Inspiring Adventure) การลงมอทา (Action) การสารวจ (Navigator) และทางแกไขของทงระบบ (Total Cycling Solution)

174



นอกจากการทบทวนวรรณกรรมของตวแปรแตละตวแลวกไดมการทบทวนวรรณกรรมในดานความสมพนธระหวางตวแปรแตละค ซงสามารถสรปความสมพนธระหวางตวแปรไดดงตอไปน ความสมพนธระหวางการกาหนดวสยทศนรวมกบผลงานดานการตลาด

ปจจบนเปนทประจกษจากผลการวจยตางๆแลววาวสยทศนรวมมผลสาคญตอนวตกรรมและผลงาน (Performance) ของบรษทตางๆ (Calisir, et al, 2013) แตกมไดหมายความวาการมวสยทศนรวมทเหมาะสมเพยงอยางเดยวจะทาใหบรษทประสบความสาเรจ เพราะจะตองมการวางแผนทเหมาะสม ความมงมน การลงมอปฏบต และปจจยอนๆอกมากจงจะทาใหบรษทบรรลตามวสยทศนรวมนนได ตวอยางเชนผลจากการวจยพบวา วสยทศนรวมสงผลตอผลงานดานการสงออกโดยผานกลยทธการตลาดสงออกทเปนมตรกบสงแวดลอม (Leonidou, Katsikeas, Fotiadis, & Christodoulides, 2013) และการกาหนดวสยทศนรวมทสอดคลองกบคานยมของบรษทมหาชนสงผลใหการวางแผนเชงกลยทธประสบความสาเรจและมความไดเปรยบในการแขงขนและเกดผลงานดานการตลาด (Mihaela, & Tudor, 2013) จะเหนไดวาทงสองงานวจยไดผลทสอดคลองกนคอ วสยทศนรวมจะตองสงผลผานตวกลางคอกระบวนการเชงกลยทธแลวทาใหเกดเกดผลงานดานการตลาด นอกจกานนมอกผลการวจยสรปไดวา วสยทศนและการสนบสนนจากผบรหารระดบสงซงอยในสวนของวฒนธรรมองคการ และโครงสรางองคการซงประกอบดวยการรวมอานาจและความเปนทางการทงสองดานสงผลผานนวตกรรมดานผลตภณฑทาใหมผลงานดานการตลาดและผลงานทางการเงนในอนดบตอมา (Hoonsopon, & Ruenrom, 2012)

ความสมพนธระหวางการกาหนดวสยทศนรวมกบความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขน

ถงแมจะเหนไดชดวาวสยทศนรวมสงผลตอผลงานดานการตลาดดงทไดกลาวไวแลว และผลงานดานการตลาดกสงผลตอความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขนดงทไดกลาวตอไป แตปจจบนกยงไมพบรายงานการวจยทระบวา วสยทศนรวมนนสงผลบวกตอความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขนโดยตรง ในประเดนนจงเปนเรองใหมทผวจยจะทาการวจยเพอสรปสมมตฐานนตอไป ความสมพนธระหวางการกาหนดวสยทศนรวมกบการกาหนดกลยทธธรกจทเหมาะสม

การกาหนดวสยทศนทดนนจะสงผลบวกตอการกาหนดกลยทธธรกจไดเหมาะสมโดยการชแนวทางของแผนกลยทธ จากงานวจยของ Kruger และ Mama ในป พ.ศ.2554 โดยการสมภาษณแบบเจาะลกแบบกงมโครงสรางการสมภาษณ โดยสรปไดวา วสยทศนทางธรกจเปนปจจยทจะตองพฒนาขนเปนอนดบแรกและนามาใชในการวางแผนกลยทธธรกจหรอแบบจาลองธรกจทเหมาะสมโดยจะตองพจารณาจากการวเคราะหปจจยภายในและปจจยภายนอกตางๆประกอบดวย โดยกลยทธธรกจหรอแบบจาลองธรกจทเหมาะสมจะตองคานงถงความยงยนทางเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม

175



ความสมพนธระหวางการกาหนดกลยทธธรกจทเหมาะสมกบผลงานดานการตลาด ดงทไดกลาวไปแลวขางตนวา กลยทธการตลาดสงออกทเปนมตรกบสงแวดลอมสงผลดตอผลงานดานการสงออก (Leonidou, Katsikeas, Fotiadis, & Christodoulides, 2013) และการวางแผนเชงกลยทธของบรษทมหาชนทประสบความสาเรจจะทาใหบรษทมความไดเปรยบในการแขงขนและมความสาเรจของผลงานดานการตลาด (Mihaela, & Tudor, 2013) นอกจากนนจากผลการวจยยงพบอกวาการกาหนดกลยทธทเหมาะสมเชน กลยทธผนาดานตนทนโดนรวม (Overall Cost Leadership Strategy) และกลยทธสรางความแตกตาง (Differentiation Strategy) นนสงผลบวกตอผลงานชวคราวโดยเฉพาะผลงานดานการตลาด (Banker, Mashruwala, & Tripathy, 2014) ความสมพนธระหวางการกาหนดกลยทธธรกจทเหมาะสมกบความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขน

Ren และคณะไดตพมพงานวจยของพวกเขาในป พ.ศ. 2553 ไดนาเสนอแบบจาลองทจะทาใหองคการเกดความไดเปรยบในการแขงขนอยางยงยน (Sustainable Competitive Advantage) โดยการทบทวนวรรณกรรมตงแตป พ.ศ. 2463 - 2553 สรปไดวา กระบวนการตอเนองจากความไดเปรยบในการแขงขน (Competitive Advantage) จากผลตภณฑตวแรกแลวพฒนานวตกรรมทางการตลาด (Marketing Innovation) ของผลตภณฑตวแรกน ตอจากนนกสรางความไดเปรยบในการแขงขนของผลตภณฑตวทสองและนวตกรรมทางการตลาดของตวทสอง พฒนากระบวนการเชนนไปเรอยๆ กจะเกดความไดเปรยบในการแขงขนอยางยงยน (Adams, et al, 2012) นนหมายความวา ความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขนเกดจากการสงสมความสาเรจของการกาหนดกลยทธธรกจอยางเหมาะสมนนเอง นอกจากนนสาหรบความยงยนของแบบจาลองธรกจทเหมาะสมจะตองคานงถงดานจรยธรรมสาหรบการพฒนาวสยทศนทางธรกจ (Karns, 2011) และความยงยนทางดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม (Liboni & Cezarino, 2014) แตถาพจารณาถงผลงานทยงยนแลวกลยทธสรางความแตกตางนนจะมผลมากกวากลยทธผนาดานตนทนโดนรวม แตกมความเสยงในเชงระบบและผลงานทไมแนนนอนมากกวา (Banker, Mashruwala, & Tripathy, 2014) ความสมพนธระหวางการกาหนดกลยทธทางธรกจทเหมาะสมกบการปฏบตตามกลยทธ 4 ปจจย

นอกจากการกาหนดแผนกลยทธทางธรกจทเหมาะสมแลวองคการนนจะตองนาแผนนนไปปฏบตดวยความมงมนและอตสาหะ องคการนนจงจะประสบความสาเรจ ในทางปฏบตเมอองคการสามารถกาหนดกลยทธทางธรกจไดเหมาะสมจะทาใหทราบถงความตองการสาหรบการพฒนาความสามารถในดานการวจยและพฒนาขององคการ ในการวจยของ Kistruck และคณะในปพ.ศ.2556 ทใชวธ Quasi-Experimental Field-Study ผสมผสานกบวธการสมภาษณแบบเจาะลก ไดพบวากลยทธทางธรกจมกจะถกจากดจากตนทนของผแทนจาหนาย (Agency Cost) ดวยการบวกกาไรเพมทสงของผแทนจาหนายในทองถนทาใหแบบจาลองทางธรกจทวางไวไมประสบความสาเรจ และบางครงเกดจากการลงทนในดานการวจยและพฒนาทมากหรอนอยเกนไป (Arrfelt & Wiseman, 2013) ซงแสดงใหเหนวาการปฏบตจะตองเดนทางสายกลาง คอปฏบตใหเหมาะสมกบสถานการณและไมมากหรอนอยจนเกนไปกจะกอใหเกดความสาเรจของกลยทธทางธรกจนนตอไปได

176



ความสมพนธระหวางการปฏบตตามกลยทธ 4 ปจจย และผลงานดานการตลาด ตามทไดกลาวถงเรองการปฏบตตามกลยทธ 4 ปจจย ไปบางแลวนน จะเหนไดวาแมจะมวสยทศนท ดหรอจะวางแผนเชงกลยทธท เหมาะสมแตหากไมนามาปฏบตกจะไมสามารถประสบความสาเรจตามทไดวางแผนไวไดเลย การปฏบตตามกลยทธจงเปนตวแปรทสาคญอกประการหนงทผวจยสนใจศกษา โดยจากผลการวจยอนๆพบวา การปฏบตตามกลยทธทมประสทธผลจะสงผลบวกตอผลงานดานการตลาด และผลงานดานการเงน (Morgan, Katsikeas, & Vorhies, 2012) ซงสอดคลองกบผลการวจยของ Sarkeesa, Hulland, และ Prescott (2010) ทสรปไดวา การปฏบตตามหนาทนนเปนตวแปรทอยกลางระหวางความสมพนธของกลยทธบรษททมความสามารถหลายดานและผลงานของบรษท ความสมพนธระหวางผลงานดานการตลาดกบความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขน

ปจจบนผลงานดานการตลาดนนเปนทยอมรบกนโดยทวไปวามความสาคญตอบรษทเปนอยางยง งานวจยบางงานไดใชความพงพอใจของลกคา และความไดเปรยบในการแขงขน เปนตวชวดของผลงานดานการตลาด (Mousa, & Zoubi, 2010) และเปนปจจยสาคญทสงผลตอผลงานดานธรกจขององคการ จากงานวจยของเมอรเรสและคณะในป 2010 พบวาผลงานดานลกคา(การตลาด) สงผลบวกตอผลงานและความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขนของบรษท วตถประสงคการวจย 1. เพอพฒนากระบวนการเชงกลยทธทางธรกจของระบบอตโนมตสาหรบการเปลยนแปลงสสงคมผสงอายในประเทศไทย 2. เพอเปนแนวทางในการพฒนากระบวนการเชงกลยทธทางธรกจนวตกรรมของระบบอตโนมตสาหรบผสงอายในกลมผประกอบการใหมใหประสบความสาเรจอยางยงยน 3. เพอนาความรทไดไปใชในการเรยนการสอนภายในมหาวทยาลยในระดบปรญญาตร ปรญญาโท และปรญญาเอก ขอบเขตของการวจย

1) ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ไดแก กลมผประกอบการและกลมนกวจยทเกยวของกบธรกจของระบบอตโนมตทอานวยความสะดวกแกผสงอาย โดยเกบขอมลดวยระเบยบวธวจยในเชงคณภาพจากตวแทนกลมผประกอบการ จานวน 5 ทาน และกลมนกวจย จานวน 5 ทาน ในสมาคมนวตกรรมภาคอตสาหกรรม

2) เครองมอทใชในการวจยเชงคณภาพ คอ การสมภาษณแบบเจาะลก (In-depth Interview) แบบกงโครงสราง และการวเคราะหแบบภาพรวม (Thematic Analysis) สรปผลการวจย

จากการสมภาษณแบบเจาะลกตวแทนกลมผประกอบการ จานวน 5 ทาน และตวแทนกลมนกวจย จานวน 5 ทาน ในสมาคมนวตกรรมภาคอตสาหกรรม โดยการวเคราะหแบบภาพรวม จงสรปไดวา การ

177



กาหนดวสยทศนสงผลบวกตอผลงานดานการตลาด การกาหนดวสยทศนสงผลบวกตอความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขน การกาหนดวสยทศนสงผลบวกตอการกาหนดกลยทธทางธรกจทเหมาะสม การกาหนดกลยทธทางธรกจทเหมาะสมสงผลบวกตอผลงานดานการตลาด การกาหนดกลยทธทางธรกจทเหมาะสมสงผลบวกตอความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขน การกาหนดกลยทธทางธรกจทเหมาะสมสงผลบวกตอการปฏบตตามกลยทธ การปฏบตตามกลยทธสงผลบวกตอผลงานดานการตลาด การปฏบตตามกลยทธสงผลบวกตอความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขน และสดทายกคอผลงานดานการตลาดสงผลบวกตอความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขน จากการทบทวนวรรณกรรมและผลการวจยขางตนจงสามารถสรปไดดงรปท 1

ภาพท 1 กระบวนการเชงกลยทธของธรกจระบบอตโนมตทอานวยความสะดวกแกผสงอายของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมสาหรบการเปลยนแปลงสสงคมผสงอายในประเทศไทย

การปฏบตตามกลยทธ 4

ผลงาน ดาน

กลยทธ ทางธรกจ ทเหมาะสม

การกาหนด วสยทศน

ความยงยนของความไดเปรยบใน

178



การอภปรายผล การจะกาวเขาสสงคมผสงอายของประเทศไทยนนตองการความเตรยมพรอมทงนโยบายของภาครฐการวจยและพฒนาของภาคการวจยและการศกษา และการพฒนาธรกจของภาคเอกชน มฉะนนจะมปญหาตามมาอกมากมายในความไมพรอมทจะเปนสงคมผสงอายดงประเทศทพฒนาแลวกาลงประสบอย ปญหาหนงทสาคญคอความไมแขงแรงของผสงอายทจะตองอาศยบตรหลานในการดแลอยางใกลชด แตดวยภาระหนาทการงานตางๆอกทงครอบครวของตนเองทตองดแลจงทาใหบตรหลานไมสามารถดแลผสงอายไดเตมท ระบบอตโนมตตางๆจงเปนทางเลอกในการชวยอานวยความสะดวกแกผสงอายและบตรหลาน แตระบบอตโนมตทมาจากประเทศทพฒนาแลวกมราคาสงอกทงคณสมบตบางประการไมตรงกบความตองการของลกคาในประเทศไทย การวจยและพฒนาภายในประเทศจงเปนทางออกทดอกทางหนงแตยงไมประสบความสาเรจเทาใดนกในประเทศไทยปญหาสาคญอนเนองมาจากมกระบวนการทางกลยทธธรกจทไมเหมาะสมนกกบภาวะตลาดในประเทศไทยและการสงออกเมอเทยบกบผลตภณฑจากประเทศทพฒนาแลว บทความนจงนาเสนอกระบวนการทางกลยทธธรกจทสาคญทผประกอบการจะสามารถนาไปประยกตใชไดคอ การกาหนดวสยทศนรวม การกาหนดกลยทธธรกจทเหมาะสม และการปฏบตตามกลยทธ 4 ปจจย การวจยนนมองคการทสาคญทเกยวของคอสถาบนการศกษาในระดบอดมศกษา ถงแมจะมกระแสความคดวาการศกษาระดบสงไมสาคญอกตอไปแตนนมใชขอเทจจรง เนองมาจากคณาจารยในมหาวทยาลยยงเปนทรพยากรมนษยทสาคญทจะกอใหเกดการวจยและนวตกรรม อกทงสรางทรพยากรมนษยรนใหมคอ นสต และนกศกษาในระดบปรญญาตรจนถงระดบปรญญาเอก ดงนนจงควรมการบรณาการ ขอจากดของการวจย

1) เนองจากอตสาหกรรมทางธรกจของระบบอตโนมตสาหรบอานวยความสะดวกแกผสงอายในประเทศไทยยงไมเกดขนอยางชดเจน จงเปนการวจยแนวโนมในอนาคตซงผลทจะเกดขนจรงอาจจะเปลยนแปลงไปตามสภาวะแวดลอมทเปลยนแปลง

2) การวจยนเปนการวจยในประเทศไทยเทานนจงมขอจากดในการนาไปประยกตใชในประเทศไทยหรอประเทศอนๆซงมสภาวะหรอปจจยภายในและภายนอกใกลเคยงกบประเทศไทยเทานน เอกสารอางอง นพดล พนธพานช. (2555). ความสมพนธระหวางการปรบกลยทธ กลยทธในการแขงขนของไมเคล

อ. พอเตอร แบบจาลอง 7 เอสของแมคคนซย ความไดเปรยบในการแขงขน และความยงยนของความไดเปรยบในการแขงขน: กรณศกษาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของไทยในอตสาหกรรมเทคโนโลยชวภาพ. วทยานพนธหลกสตรการจดการดษฎบณฑต, วทยาลยบณฑตศกษาดานการจดการ, มหาวทยาลย ศรปทม.

นพดล พนธพานช, วชต ออน, และสทธรกษ รอยตระกล. (2555). ความสมพนธเชงปรมาณระหวางการปฏบตตามกลยทธโดยใช 7 เอสของแมคคนซยกบความยงยนของความไดเปรยบใน

179



การแขงขนของกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในอตสาหกรรมเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย. วารสารสมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย, 2, ธนวาคม, หนา 70-79.

Adams, Jeffrey H., Khoja, Faiza M., & Kauffman, Ralph. (2012). An Empirical Study of Buyer-Supplier Relationships within Small Business Organizations. Journal of Small Business Management, Vol.50, No.1, pp. 20–40.

Albors-Garrigos, Jose, Zabaleta, Noemi, & Ganzarain, Jaione. (2010). New R&D management paradigms: rethinking research and technology organizations strategies in regions, R&D Management, Vol.40, No.5, pp. 435-454.

Alsudiri, Turki, Al-Karaghouli, Wafi, & Eldabi, Tillal. (2013). Alignment of large project management process to business strategy: A review and conceptual framework. Journal of Enterprise Information Management, Vol. 26, No. 5, pp. 596-615.

Areerat Saekoo, Napaporn Chuntarung, & Pimnipa Thoumrungroje. (2012). The Impact of IntegratedMarketing Strategy on Marketing Performance: An Empirical Evidence from Exporting Business in Thailand. International Journal of Business Strategy. Vol. 12, No. 4, pp. 56-73.

Arrfelt, Mathias, & Wiseman, Robert M. (2013). Looking Backward Instead of Forward: Aspiration-Driven Influence on The Efficiency of The Capital Allocation Process. Academy of Management Journal, Vol. 56, No. 4, pp. 1081–1103.

Banker, Rajiv D., Mashruwala, Raj, & Tripathy, Arindam. (2014). Does a differentiation strategylead to more sustainable financial performance than a cost leadership strategy? Management Decision, Vol. 52, No. 5, pp. 872-896.

Borland, Helen, & Lindgreen, Adam. (2013). Sustainability, Epistemology, Ecocentric Business, and Marketing Strategy: Ideology, Reality, and Vision. Journal of Business Ethics, Vol. 117, pp. 173-187.

Buse, Stephan, Tiwari, Rajnish, & Herstattt, Cornelius. (2010). Global Innovation: An Answer to Mitigate Barriers to Innovation in Small and Medium-Sized Enterprises? International Journal of Innovation & Technology Management, Vol. 7, Issue 3, pp. 215-227.

Calisir, Fethi, Gumussoy, Cigdem Altin, & Guzelsoy, Ezgi. (2013). Impacts of learning orientation on product innovation performance. The Learning Organization, Vol. 20, No. 3, pp. 176-194.

180



Chang, Hung-Jung, & Wang, Hsien-Bin. (2013). A Case Study on The Model of Strategic Entrepreneurship. The International Journal of Organizational Innovation, Vol. 5, No. 4, April.

Gao, Yuhui. (2010). Measuring marketing performance: a review and a framework. The Marketing Review, Vol. 10, No. 1, pp. 25-40.

Grazzini, Fre´de´rique. (2013). How do managers make sense of strategy? European Business Review, Vol. 25, No. 6, pp. 484-517.

Heywood, Christopher, & Kenley, Russell. (2008). The Sustainable Competitive Advantage Model for Corporate Real Estate. Journal of Corporate Real Estate. Vol. 10, No. 2, pp. 85-109.

Hoonsopon, Danupol, & Ruenrom, Guntalee. (2012). The Impact of Organizational Capabilities on the Development of Radical and Incremental Product Innovation and Product Innovation Performance. Journal of Management Issues, Vol. XXIV, Number 3 Fall, pp. 250-276. Karns, Gary L., (2011). Stewardship: a new vision for the purpose of business. Corporate Governance, Vol. 11, No. 4, pp. 337-347.

Kistruck, Geoffrey M., Sutter Christopher J., & Smith, Brett R. (2013). Academy of Management Journal, Vol. 56, No. 3, pp. 659–682.

Kruger, Cornelius Johannes, & Mama, Mavis Noxolo. (2011). Incorporating business strategy formulation with identity management strategy formulation. Information Management & Computer Security, Vol. 20, No. 3, pp. 152-169.

Leonidou, Leónidas C., Katsikeas, Constantine S., Fotiadis, Thomas A., & Christodoulides, Paul. (2013). Antecedents and Consequences of an Eco-Friendly Export Marketing Strategy: The Moderating Role of Foreign Public Concern and Competitive Intensity. Journal of Intemational Marketing, American Marketing Association, Vol. 21. No. 3, pp. 22-46.

Liedtka, J. (2008). Strategy making and the search for authenticity, Journal of Business Ethics. 80(2), 237-248.

Liboni, Lara Bartocci, & Cezarino, Luciana Oranges. (2014). Strategy for sustainability in a Brazilian sugarcane industry. World Journal of Entrepreneurship, Management and Sustainable Development, Vol. 10, No. 1, pp. 2-12.

Lo¨fving, Malin, Sa¨fsten, Kristina, & Winroth, Mats. (2014). Manufacturing strategy frameworks suitable for SMEs. Journal of Manufacturing Technology Management, Vol. 25, No. 1, pp. 7-26.

181



Mousa, Ishraq Al & Zoubi, Faiz H. (2010) Exploring Relationship Marketing and Marketing Performance Success: An Empirical Investigation in the Insurance Services Sector from a Management perspective. Amity Global Business Review, Vol. 6, Issue 1, pp. 3-30. Michael, B. Nwielaghi & Ogwo, E. (2013). Trade Sales Promotion Strategies and Marketing Performance in the Soft Drink Industries in Nigeria. International Journal of Marketing Studies, Vol. 5, No. 4, pp. 96-109.

Mihaela, Barbu Andreea, & Tudor, Ionescu Florin. (2013). Conceptual Model of Marketing Strategic Planning Specific to Public Organization. Annals of the University of Oradea, Economic Science Series.

Mieres, Celina González, Sánchez, José Ángel López, & Vijande, Mª Leticia Santos, (2012). Internal Marketing, Innovation and Performance in Business Services Firms: The Role of Organizational Unlearning. International Journal of Management. Vol. 29, No. 4, pp. 403-429.

Morgan, Neil A. (2012). Marketing and business performance. Journal of the Academic Marketing Science. Vol. 40, pp. 102–119.

Morgan, Neil A., Katsikeas, Constantine S., & Vorhies, Douglas W. (2012). Export marketing strategy implementation, export marketing capabilities, and export venture performance. Journal of the Academic Marketing Science, Vol. 40, pp. 271–289.

Paveen Gupta. (2010). Business Innovation and Quality, ASQ. Ren, Liqin, Xie, Guangya, & Krabbendam, Koos, (2010). Sustainable Competitive Advantage and Marketing Innovation within Firms: A Pragmatic Approach for Chinese Firms. Management Research Review. Vol. 33, No. 1, pp. 79-89.

Sarkeesa, Matthew, Hulland, John, & Prescott, John. (2010). Ambidextrous organizations and firm performance: the role of marketing function implementation. Journal of Strategic Marketing, Vol. 18, No. 2, April, pp. 165–184.

Seo Kyun Kim, Bong Gyou Lee, Beom Soo Park & Kyoung Seok Oh. (2011). The Effect of R&D, Technology Commercialization Capabilities and Innovation Performance. Technological and Economic Development of Economy, Vol. 17, No. 4, pp. 563 – 578.

Srinivasan, R. (2014). Visioning: The Method and Process. OD Practitioner. Vol.46, No.1, pp. 34-41.

182



Sorina-Diana, Mone, Dorel, Pop Marius, & Nicoleta-Dorina, Racolta-Paina. (2013). Marketing Performance in Romanian Small and Medium-sized Enterprises - A Qualitative Study. Annals of the University of Oradea, Economic Science Series. Vol. 22 Issue 2, p664-671.

Torugsa, Nuttaneeya Ann, O’Donohue, Wayne, & Hecker, Rob. (2013). Proactive CSR: An Empirical Analysis of the Role of its Economic, Social and Environmental Dimensions on the Association between Capabilities and Performance. Journal of Business Ethics, Vol. 115, pp. 383-402.

Voigt, Peter and Moncada-Paternò-Castello, Pietro. (2010). Can Fast Growing R&D-Intensive SMES Affect The Economic Structure of The EU Economy?: A Projection to The Year 2020. Eurasian Business Review, Vol. 2, No. 2, pp. 96-128.

Yuan, Xina, Kim, Sang Yong, Dai, Wanwen, & Arnulf, Jan Ketil. (2014). How FIEs may sustain competitive advantage in China: Adapting marketing strategy by the use of Guanxi. Baltic Journal of Management, Vol. 9, No. 1, pp. 22-46.

Zhou, Lianxi, Wu, Aiqi, & Barnes, Bradley R. (2012). The Effects of Early Internationalization on Performance Outcomes in Young International Ventures: The Mediating Role of Marketing Capabilities. Journal of International Marketing. Vol. 20, No. 4, pp. 25-45.

183



การศกษาเกยวกบผประกอบการโลจสตกสในประเทศไทย ถงปจจยการเลอกใชบรการสนเชอเชาซอจากสถาบนการเงนตางๆ

A Study on Logistic Entrepreneurs in Thailand: Decision Making Factors in Selecting Hire Purchase from Financial Institutions

นภาวรรณ จนทรเดอน1 ธนชย กลบบผา2 เมธ สขสาร3 พชตพล สทธโพธ4

บทคดยอ

จดประสงคของงานวจยฉบบนเ พอศกษาและวเคราะหปจจยภายในและภายนอก

ทผประกอบการโลจสตกสในประเทศไทยใชในการตดสนใจ เลอกใชบรการสนเชอเชาซอจากสถาบน

การเงนตางๆ การศกษาในครงนไดประมวลคาอธบายความหมายของคาวา “โลจสตกส”

ในหลากหลายธรกจเพอใหเกดความเขาใจอยางแทจรงของคาวา “โลจสตกส” ทใชกนอยางแพรหลาย

ในปจจบน อกทงอธบายธรกจสนเชอของสถาบนการเงน การจดประเภท การวเคราะห และบรหาร

สนเชอธรกจโลจสตกสซงสงผลโดยตรงกบการเลอกใชบรการสนเชอเชาซอของผประกอบการ โดยใช

กรณศกษาของธนาคารในประเทศไทย

คาสาคญ: โลจสตกส, สนเชอเชาซอ, ปจจยในการตดสนใจ, สถาบนการเงน

Abstract

The purpose of this research is to study and analyze internal and external decision

making factors of the Logistic operators in Thailand in considering hire purchase loan from

financial institutions. This study describes the meaning of "logistics" in various business

contexts to better understand the term widely used at present. It also explains the loan

business of financial institutions, classification, analysis and management of logistics

business loans, which directly affects the selection of hire purchase loans of the clients,

using a case study of banks in Thailand.

Keywords : Logistics, hire purchase, decision making factors, and financial institutions

1 อาจารยประจามหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด 2 ดร. อาจารยพเศษมหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด 3 อาจารยประจาหลกสตรศลปศาสตรบณฑตมหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด 4 อาจารยประจาหลกสตรบรหารธรกจบณฑตมหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด

184



วตถประสงคของการวจย เพอศกษาปจจยทผประกอบการโลจสตกสในประเทศไทยใชในการตดสนใจเลอกสถาบน

การเงนดานสนเชอเชาซอจากสถาบนการเงนตางๆ โดยประกอบดวยปจจยภายใน และภายนอกดงน ปจจยภายใน ปจจยภายนอก

การบรการ

อตราดอกเบย

โปรโมชนสงเสรมการขาย

ภาพลกษณสถาบนการเงน

สถานท

ความสะดวกในการชาระหน

กลมเปาหมาย

กลมเปาหมายในการทาวจยครงนคอ ลกคาสนเชอทมาใชบรการสนเชอของธนาคาร การเกบรวบรวมขอมลกระทาโดยใชแบบสอบถาม 200 ชด และการสมภาษณเชงลกจานวน 10 ทาน ประโยชนทไดรบ

จากการวจยนนคาดวาจะทาใหทราบถงปจจยทผประกอบการขนสงในประเทศไทยใชตดสนใจเลอกสถาบนการเงนดานสนเชอเชาซอเพอนาเปนขอมลพนฐานแกสถาบนการเงนเพอ

1. นาขอมลไปใชวางแผนกลยทธการสงเสรมการขาย และ การปรบปรงโฆษณา ประชาสมพนธ สถาบนการเงน

2. เปนขอมลใหกบสถาบนการเงนตาง ทอยในระหวางศกษาธรกรรมดานสนเชอเชาซอ เพอนามาพจารณาในการประกอบธรกรรมดานสนเชอเชาซอขนสง

3. นาขอมลไปใชเปนแนวทางการตดสนใจกาหนดนโยบายพจารณาเพมชองทางใหกบผประกอบการ รจกโลจสตกส

คาวาโลจสตกสนนเปนศพทคาในภาษาองกฤษซงไมมคาเฉพาะในภาษาไทย จงทาใหในหลายครงยากทจะแสดงใหคนทวไปมองเหนภาพวาโลจสตกสคออะไรและมความเกยวของกบงานใดบาง ทงทคานถกใชกนอยางแพรหลายและไดยนกนอยางบอยครง บทความนจงจะนาเสนอ คานยาม คาจากดความ รวมทงบทบาทตางๆของการจดการโลจสตกสใหรบทราบ รวมทงบทสมภาษณจากผบรหารในดานการจดการโลจสตกส

โลจสตกส (Logistics) เปนคาทมาจากภาษากรกแปลวา “ศลปะในการคานวณ” มการกลาวถงการสงกาลงบารงทางทหาร และการประสบชยชนะหรอความพายแพในสงคราม โดยอาศยความเขมแขงหรอความออนแอของสมรรถนะในเชงโลจสตกส

185



ในป ค.ศ.1970 นกวชาการทางดานบรหารธรกจชาวเยอรมน ศ.ดร.รดอลฟ ลาจช จากมหาวทยาลย Stuttgart ไดแนะนาทฤษฎทชอวา“Betriebswirtschaftliche Logistik” ซงอธบายความหมายของโลจส-ตกสแตกตางออกไปจากเดมดงน โลจสตกสคอการจดการแบบบรณาการของการไหลของสนคาและขอมลทเกยวของ (Nyenwa, J., World Bank Training, 2005) งานวจยทเกยวของ

โบเวอรซอกซ และคณะ (2002) วเคราะหวาทฤษฎโลจสตกสนนเกดขนมาเพอการเคลอนยายและจดวางสนคาคงคลง ใหไดประสทธภาพในเรองเวลา สถานท และไดผลประโยชนสงสดในขณะทคาใชจายตาสด อกทงอธบายขอบเขตทง 5 ของงานโลจสตกสซงมความสมพนธกนดงในแผนภาพดานลาง

ภาพท 1 ขอบเขตหลกทง 5 ของโลจสตกส

ขอบเขตหลกทง 5 ของโลจสตกสขางตนมความหมายดงน

1. Order processing หรอการประมวลผลคาสงซอ การประมวลผลคาสงซอหรอ Order processing นนสามารถบงชถงความตองการของลกคา และเปนขนตอนทเกยวของกบการสอสารโดยตรงกบลกคา นบตงแตการรบคาสงซอ การขนสงสนคา การออกใบแจงรายการสนคา และการเรยกเกบเงน ดงนนในขนตอนเหลานความลนไหลของขอมลจงเปนสงทสาคญเปนอยางมาก

186



2. Inventory หรอ การจดเกบสนคาและวตถดบหลกของการจดการ Inventory นน คอการสตอกสนคาหรอวตถดบเพอสามารถใหบรการลกคาไดทกเวลาทตองการทงนตองคานงถงความเปนไปไดในการระบายสนคาและคาใชจายในการจดเกบดวย

3. Transportation หรอ การขนสงการขนสงครอบคลมถงการสง ลาเลยง และจดเกบวตถดบและสนคา เนองจากการขนสงเปนสงทนามาซงรายจายจานวนมาก หลายบรษทจงมนโยบายทางดานการขนสงทตางกนไป อาทเชนการลงทนในการขนสงเอง การทาสญญาจางผประกอบการขนสงรายยอย และการวาจางเปนครงคราว ทงนกเพอควบคมคาใชจาย ระยะเวลา และความแมนยาในการขนสง

4. Warehousing, Materials handling, Packaging หรอ คลงสนคา การสงมอบวตถดบ การบรรจภณฑการจดการคลงสนคา การสงมอบวตถดบ และบรรจภณฑ เปนสวนสาคญซงแฝงอยในทกๆฟงกชนของกระบวนการจดการโลจสตกส ในบางกรณการบรหารงานดาน Warehousing, Materials handling, Packaging อยางมประสทธภาพ สามารถชวยลดขนตอนและลดคาใชจายใหกบองคกรไดมาก

5. Facility network หรอโครงขายสงอานวยความสะดวก การจะทาใหการจดการดานโลจสตกสประสพผลสาเรจสงสด ตองอาศยอปกรณและสงอานวยความสะดวกทด อกทงการวางโครงขายในการจดการทเปนขนตอน Facility network คอการวางแผนการใชสงอานวยความสะดวกใหไดเตมประสทธภาพและประหยดงบประมาณ

ดร. กมลชนก สทธวาทนฤพฒ และคณะ (2004) ไดแปลคานยามจาก แลมเบอรต (2004) ทใชสอความหมายของการจดการโลจสตกสในระดบสากล ซงอางองจาก The Council of Logistics Management (CLM) ไววา

โลจสตกสคอ “กระบวนการในการวางแผน ดาเนนการ และควบคมประสทธภาพและประสทธผลในการไหล การจดเกบวตถดบ สนคาคงคลงในกระบวนการ สนคาสาเรจรป และสารสนเทศทเกยวของ จากจดเรมตนไปยงจดทมการใชงาน โดยมเปาหมายเพอสอดคลองกบความตองการของผบรโภค”

แฮรสน และ ฟาน โฮเอค (2011) สรปไววา โลจสตกสเกยวของกบการจดการของสงสาคญสองสงคอ 1. การไหลของวตถ และ 2. การไหลของขอมล ซงในรายละเอยดของการไหลนนสามารถอาจเปนไปในทศทางเดยว เชนการไหลของวตถดบจากผจดจาหนาย ไปยงผผลตและตอไปยงศนยกระจายสนคาและรานคา หรอเปนไปในแบบสองทางเชนการไหลของขอมลทางดานอปสงคจากผใชสนคากลบมาถงผจดจาหนายและผผลต และในขณะเดยวกนผผลตและผจดจาหนายกสงผานขอมลของสนคาไปยงผบรโภค

ครสโตเฟอร(2016) กลาววา โลจสตกสเปนกระบวนการของการจดการเชงกลยทธในการจดซอการเคลอนยายและการเกบรกษาวตถดบ ชนสวน และการจดเกบสนคา รวมถงการไหลของขอมล โดยองคกร และชองทางการตลาด ใหเปนไปอยางมประสทธผล เพอผลประโยชนสงสด โดยแสดงใหเหนถงความไดเปรยบทางการแขงขนในทางธรกจ เมอองคกรสามารถจดการใหเกด “Twin peaks of excellence” หรอความสงสดในทงดานการเปนผนาทางดานคาใชจาย (cost leadership) และ ดานการใหบรการ (service leadership)

นอกจากนนแลวความหมายของโลจสตกสในเชงธรกจยงมผใหคานยามทเขาใจไดงายยกตวอยางเชน Logistix Partners Oy, Helsinki, Fl ผใหคานยามไววาโลจสตกส คอ“โครงสรางของการวางแผนทางธรกจ สาหรบการบรหารจดการกบวตถดบ การบรการการไหลของขอมล และเงนทน ซงรวมถงขอมลทม

187



ความซบซอน การตดตอสอสาร และกระบวนการควบคม ใหตรงกบความตองการในสภาวะแวดลอมทางธรกจปจจบน”ดงนนความหมายของคาวา “โลจสตกส” โดยรวมจงกลาวไดวาครอบคลมถง การวางแผนจดการทรพยากร วตถดบ ขอมล การสอสาร การขนถาย เคลอนยาย เพอตอบสนองความตองการของลกคาอยางมประสทธภาพ การบรหารสนเชอในธรกจโลจสตกส

เมอเขาใจความหมายของคาวา “โลจสตกส” แลว ในหวขอนผเขยนจะกลาวถง “สนเชอโลจสตกส”และการวเคราะหสนเชออยางละเอยดสนเชอโลจสตกสนนทางแผนกธรกจสนเชอขนสงของธนาคารในประเทศไทยไดกาหนดนยามไววา คอ สนเชอทสถาบนการเงนใหการสนบสนนวงเงนแกผประกอบธรกจโลจสตกส โดยวตถประสงคของการขอวงเงนสนบสนนนนเพอ ขยาย จดตง หรอปรบปรงกจการโดยมรายละเอยดดงตอไปน

สนเชอเงนกประเภท ระยะสน และระยะยาว

คอสนเชอเงนกทมการผอนชาระเปนระยะเวลาซง สนเชอเงนกระยะสน จะหมายถงเงนกทมระยะเวลาการกเงนและการชาระคนนอยกวา 1 ป ยกตวอยางเชน วงเงนเบกเกนบญช

หรอทเรยกกนตดปากวา O/D (Overdraft) และตวสญญาใชเงน หรอทเรยกกนทวไปวา P/N

(Promissory Note) เงนกระยะกลางจะมระยะเวลาการกตงแต 1-3 ป หรออาจเปน 1-5 ป สวนเงนกระยะยาวจะประมาณตงแต 5 ปหรอตงแต 7 ปขนไป

สนเชอเชาซอในธรกจ โลจสตกส

คอสนเชอทใหบรการทางการเงนทเกดจากการใหเชาซอรถบรรทก ประเภทตางๆ ทใช

ประกอบในธรกจโลจสตกส โดยทผซออาจมเงนดาวนบางสวนใหแกผขาย สวนทเหลอทา

เรองก ผานสถาบนการเงน โดยผอนชาระเปนงวดพรอมดอกเบยใหแกสถาบนการเงน จนกวา

จะผอนครบ ระหวางนกรรมสทธ จะเปนของสถาบนการเงน โดย ผซอทาสญญาเชาซอจาก

สถาบนการเงน โดยหลงจากผอนงวดสดทายแลวกรรมสทธจงจะตกเปนของผซอ

สนเชอลสซงในธรกจ โลจสตกส

คอการใหวงเงนสนบสนนในการเชา รถยนต อปกรณการขนสง การคมนาคม โดย ผใหเชา

(Lessor) ดวยการเปนตวกลางจดหาสนคาหรอทรพยสนตามทผเชา (Lessee) ตองการโดยท

ผใหเชายงคงมกรรมสทธในทรพยสนนน ในขณะทผเชาเปนเพยงผใชทรพยสนนนๆ และจาย

คาเชาตามระยะเวลาทตกลงกน เมอสนสดสญญา กรรมสทธในทรพยสนจะเปลยนไปเปนของ

ผเชาหรอไมกได การใหเชา แบบลสซงสวนใหญเปนสนคาประเภททนและเปน

สงหารมทรพย มวตถประสงค เพอใชทรพยสนนนมากกวาความเปนเจ าของใน

ทรพยสน ลกษณะการดาเนนธรกจลสซงจงเปรยบเหมอนการ ใหกยมในรปทรพยสนของ

สถาบนการเงนทสนบสนนแกลกคา (ผเชา) เพอไดมาซงเครองจกรและอปกรณตาง

ๆ สาหรบใชในการดาเนนงาน การใหเชาทรพยสนนน ถาเชาในระยะยาวเรยกวา Financial

Lease ถาเชาในระยะสนเรยกวา Operating Lease

188



หลกเกณฑในการวเคราะหสนเชอ โดยปกตแลวธนาคารหรอสถาบนการเงนมเกณฑในการวเคราะหการใหสนเชอซงเรยกกนวา

หลก 5’C ไดแก 1. อปนสยของลกคา (CHARACTER) 2. ความสามารถในการชาระหน (CAPACITY) 3. เงนทน (CAPITAL) 4. หลกประกน (COLLATERALS) 5. สถานการณ (CONDITION)

อางอง: Somdej Chetuphon (2016) 1. อปนสยของลกคา (CHARACTER) อปนสยของลกคาเปนปจจยสาคญขอแรกของการพจารณาตวผกวาเปนคนอยางไร มความ

ซอสตยสจรตเพยงใดมความรและประสบการณทางธรกจทประกอบการขนาดไหน มประวตทไมดทางดานการเงนหรอไมหากเปนลกคาเกาของธนาคารกจะดไดจาก ผลการตดตอกบทางธนาคารทผานมาวาปฏบตตามเงอนไขหรอขอตกลงทมไวกบธนาคารดหรอไม หรออาจสบจากวงการธรกจไมวาจะเปน SUPPLIERS หรอ CUSTOMER ของลกคาในตลาดวาเปนอยางไร พงระลกวาถาคนไมดแลว ใหโครงการดแคไหนกจะมปญหาเกดขนได

2. ความสามารถในการชาระหน (CAPACITY) เปนหวใจสาคญในการพจารณาสนเชอ เจาหนาทสนเชอตองศกษาถงธรกจของลกคาวาม

ความสามารถในการชาระหนคนใหกบธนาคารเพยงใด โดยสวนใหญแลวควรเปนรายไดทธรกจนนสามารถจะทากาไรเพอนามาชาระหนคนไดหากวเคราะหแลวพบวา โครงการนนๆ ไมสามารถทากาไรไดเพยงพอกบการชาระหน กไมควรพจารณาใหสนเชอไป รายไดทจะนามาชาระหนควรเปนรายไดสทธจากการดาเนนธรกจหลงจากคาใชจายตางๆแลว และควรเปนรายไดประทแนนอนมากกวาเปนรายไดชวครงชวคราว เชน รายไดจากคานายหนาเกยวกบเรองน เจาหนาทสนเชอควรจะตองตดตามผลดวยวามการชาระหนคนตามกาหนดหรอไม เพราะมกจะเกดเหตการณดงนขนเสมอๆ คอเมอลกคามรายไดแลวแทนทจะนามาชาระหน กลบนาไปใชในทางอน เชน นาไปใชในการขยายกจการโดยนาเงนทนหมนเวยนไปใชดาเนนการ ฉะนน การกาหนดระยะเวลาชาระหนคน จงเปนสวนสาคญในการปลอยสนเชอดวย

3. เงนทน (CAPITAL) โดยทวไปแลวสถาบนการเงนจะใหสนเชอแกธรกจใดกตามตองพจารณาดวยวา ผกไดนาเงนทน

สวนตวมาลงทนดวยเทาไร เพราะยงผกนาเงนทนสวนตวมาลงมากเทาใดความเสยงของธนาคารกนอยลงเทานน เพราะการทผกนาเงนทนสวนตวมาลงมากกจาเปนอยเอง ทจะตองทมเทแรงกายแรงใจใหกบธรกจจนสดความสามารถ ฉะนน สดสวนระหวางเงนทนกบหน (D/E RATIO) จะตองมาพจารณาดวย ทงนกตอง

189



ขนอยกบธรกจแตละประเภทวาควรจะม D/E RATIO เทาไร เชน ธรกจทมผลกาไรตา กควรตองมเงนลงทนสง เชน ธรกจ APARTNENT ใหเชา ซงมรายรบไมมากนกเมอเทยบกบเงนลงทน ผกคงตองใชเงนลงทนของตนเองเปนสวนใหญมองอกดานหนง กคอรายไดของธรกจทเปนขอกาหนดความสามารถในการขอสนเชอไดเปนจานวนเทาไร แตในทางธรกจแลวการทธรกจประสบผลสาเรจไดนน จะตองมเงนทนเพยงพอในการดาเนนงาน ดงนน เมอไมสามารถขอสนเชอไดตามทกาหนดผกควรเพมทนเพยงพอ และธนาคารกไมควรทจะใหกทงๆ ทรวาไมเพยงพอกบการประกอบธรกจมฉะนนจะเปนผลเสยแกทงสองฝาย

4. หลกประกน (COLLATERALS) ในการวเคราะหสนเชอ ถงแมวาจาเปนตองวเคราะหขอมลดงกลาวขางตนจะเปนหวใจสาคญ

แลว สงทตองคานงถงกคอ หลกประกน เพราะธรกจจะดเพยงใดกตามอาจถกสภาวะแวดลอมหรอเหตอนไมคาดหมาย ทาใหธรกจเกดปญหาได เพอเปนการปองกนความเสยงทธนาคารอาจไดรบกคอหลกประกน ซงแลวแตการพจารณาวาควรมหลกประกนมากนอยเพยงไร โดยพจารณาจากความเสยง ถามความเสยงนอยหลกประกนกนอย ถามความเสยงมากหลกประกนกควรมากเชนกน

แมวาหลกประกนจะสาคญมอยบอยครงทธนาคารจะใหสนเชอชนดทไมมหลกประกน (CLEAN BASIS) เนองจากเหนวา ลกคามฐานะทางการเงนด มชอเสยงเปนทยอมรบของสงคม ตดตอกบธนาคารมาเปนเวลานาน และบางครงกขนอยกบประเภทของสนเชอทขอดวยวามความเสยงเพยงใดอาจจะเสยงนอย เขน การขอออก L/G (ยนซอง) โดยไมเอางาน การขายลดงวดงาน ซงผกไดสงมอบงานแลว ขอรบเงนเทานน หรอการเปด L/C สงซอเครองจกร ธนาคารอาจเรยกหลกประกนแคบางสวน เพราะจะไดเครองจกรมาเปนหลกประกนอกสวนหนง

5. สถานการณ (CONDITION) เปนสงทอยนอกเหนอการควบคมอนมปจจยหลายอยาง ไมวาจะเปนปญหาทเกดจากภาวะ

เศรษฐกจทงในและนอกประเทศปญหาทางดานนโยบายของรฐบาลการเปลยนแปลงอตราแลกเปลยนเงนตราปญหาสงแวดลอม ความผนผวนของตลาดการขนลงของราคาวตถดบ เจาหนาทสนเชอควรวเคราะหถงสถานการณตางๆ เหลานและคาดหมายสถานการณลวงหนาทเกดขนกบธรกจอยเสมอ หมนศกษาและตดตามขอมลขาวสารอยางใกลชด กจะสามารถปลอยสนเชอไดอยางมประสทธภาพหรอแกไขปญหาไดอยางทนทวงท วธลดความเสยงอกประการหนงคอ ไมควรปลอยสนเชอใหแกธรกจใดธรกจหนงมากจนเกนไป ควรกระจายไปในธรกจหลายๆประเภท

กระบวนการบรหารสนเชอ สถาบนการเงนตางๆ ตองมระบบการบรหารสนเชอทด เพอรกษาไวซงเสถยรภาพของ

เงนกองทนและรายได ซงการทจะบรรลถงวตถประสงคดงกลาว การใหกยมของสถาบนการเงนจงตองบรหารสนเชอใหมประสทธภาพ ซงแบงไดเปน ดงตอไปนตามภาพ

190



ภาพท 2 แผนผงกระบวนการใหสนเชอ (ทมา ธนาคารแสตนดารด ชารเตอร)

การกาหนดคาเชาแบบเชาซอ ลกษณะการคดคางวดตอเดอน คางวดตอเดอน = (เงนตน+ ดอกเบย) /ระยะเวลาผอน

ลกษณะการคดอตราดอกเบย flat rate

อตราดอกเบยแบบ flat rate = เงนตน x อตราดอกเบย flat rate x ระยะเวลาผอน

กรรมสทธในทรพยสนเมอสนสดอายสญญาเชาซอ : เมอผอนชาระครบตรงตามกาหนดในสญญา ผให

เชาซอจะตองโอนกรรมสทธใหแก ผเชาซอ โดยอตโนมต

ประโยชนของการทาเชาซอ 1. ไมตองลงทนเงนมาซอสนทรพย

2. เปนแหลงเงนกทสามารถใหวงเงนกสงถงรอยละ 70-80 ของมลคาทรพยสน

191



3. สามารถควบคมคาใชจายใหเหมาะสมกบกระแสเงนสดทมอยไดเนองจากมกาหนดจานวน

ทตองชาระไวลวงหนาแลว

พฤตกรรมผบรโภคและการตดสนใจเลอกใชบรการสนเชอเชาซอ

เจตนา แจงสวรรณ(2010) ไดสรปไววา พฤตกรรมผบรโภคคอสงทผบรโภคกระทาเพอการซอสนคาและบรการ โดยมสงเรา (Stimulus) มากระตนความรสกใหมการตอบสนองโดยการซอสงเราเหลานรวมถงปจจยตางๆ ทสามารถนามาซงการตดสนใจหรอชกจงใหเกดการซอขนได

สงเรา (Stimulus) หรอ ปจจยในการจงใจใหเลอกใชบรการสนเชอเชาซอนนแบงออกเปนสองกลมคอ

1. ปจจยภายใน ซงหมายถงความเขาใจของลกคาทมตอขอมลทสถาบนการเงนนาเสนอผานทางการบรการ อตราดอกเบย และโปรโมชนสงเสรมการขาย

2. ปจจยภายนอก ซงหมายถง ภาพลกษณสถาบนการเงน สถานท และความสะดวกในการชาระหน การวเคราะหขอมล

จากการสารวจความคดเหนของลกคาสนเชอของธนาคารเกยรตนาคน ผลของการสารวจแสดงใหเหนถงลาดบความสาคญของสงเรา หรอปจจยในการจงใจใหเลอกใชบรการสนเชอเชาซอ ทแตกตางจากพฤตกรรมการตดสนใจในการใชบรการดานเงนฝาก ทหลายสถาบนการเงนไดทาการศกษามากอนหนานแลว ปจจยภายใน จากการใหคะแนนของกลมตวอยางในการพจารณาจากปจจยภายใน จะเหนไดวาอตราดอกเบยและโปรโมชน เปนสงทสาคญในการตดสนใจของลกคาสวนใหญ ซงความสาคญของอตราดอกเบยไดคาเฉลยคะแนนท 9.5 จากคะแนนเตม 10 และโปรโมชนไดคาเฉลยคะแนนท 8.5 คะแนน ตามลาดบ ดงแสดงในแผนภาพ 3

192



ภาพท 3 ความสาคญของปจจยภายใน ปจจยภายนอก จากการใหคะแนนของกลมตวอยางในการพจารณาจากปจจยภายนอก จะเหนไดวาภาพลกษณสถาบนการเงนไดคาเฉลยคะแนน 10 จาก คะแนนเตม 10 ซงมความหมายวา กลมเปาหมายเหนพองวาเปนสงทสาคญมากทสด ในการตดสนใจของลกคาสวนใหญ ดงแสดงในแผนภาพ 4

ภาพท 4 ความสาคญของปจจยภายนอก

0 2 4 6 8 10

บรการ

อตราดอกเบย

โปรโมชน

ความสาคญของปจจยภายใน

0 2 4 6 8 10 12

ภาพลกษณสถาบนการเงน

สถานท

ความสะดวกในการชาระหน

ความสาคญของปจจยภายนอก

193



เมอถามถงความสาคญของปจจยภายในและภายนอกทงสองปจจยรวมกน กลมตวอยางใหความเหนวา ทงสองปจจยมความสาคญไมยงหยอนไปกวากน อกทงตางยงสงเสรมใหมการตดสนใจใชบรการสนเชอเชาซอไดงายขน

สรปไดวาปจจยทางดานเงอนไขของการใหบรการสนเชอมความสาคญไมนอยไปกวาภาพลกษณของสถาบนการเงน ทงนทงนนปจจยอนๆ เชนสถานะทางการเงน และความสามารถในการชาระหนของลกคาในแตละบคคล อาจจะสงผลใหการประเมณคาความสาคญในการสารวจครงน มผลตางออกไปไดเชนกน ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป

จากการศกษาปจจยทผประกอบการโลจสตสกใชประกอบการตดสนใจ เลอกสถาบนการเงนดานสนเชอมขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป

1. การคานวณไดขนาดกลมตวอยางสาหรบการศกษาในครงน ผวจยตองการทาการสมจานวน 360 ตวอยาง แตเนองจากขอจากดดานระยะเวลา ดงนผวจยจงใชจานวนสมตามตวอยางจานวน 200 ตวอยาง แทนกลมตวอยางทไดจากการคานวณซงอาจสงผลใหการคานวณคาสถตคาดเคลอนได

2. การศกษาผประกอบการธรกจขนสงใชประกอบการตดสนใจเลอกสถาบนการเงนดานสนเชอเชาซอโลจสตกส จาแนกตามสถานทและประเภทของธรกจททาการขนสง เอกสารอางอง

กมลชนก สทธวาทนฤพฒ และคณะ (2004) แปลและเรยบเรยงจาก Lambert, Douglas M., (2004).การจดการโซอปทานและโลจสตกส-Supply Chain and Logistics Management, กรงเทพฯ สานกพมพทอป/แมคกรอ-ฮล

เจตนา แจงสวรรณ (2010). “ปจจยทมผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการดานเงนฝากธนาคาร กรณศกษาธนาคารอาคารสงเคราะหจงหวดเพชรบร”, Stamford Journal Special Issue, Vol. 2, No. 3, pp. 160-170.

Bowersox, D. et al, (2002). Supply Chain: Logistics Management. Mcgraw Hill. Christopher, M., (2016). Logistics and Supply Chain Management. Fifth

edition, Pearson UK. Harrison, A. and Van Hoek, R., (2011). Logistics Management and Strategy: Competing

Through the Supply Chain. Fourth edition, Prentice hall. Logistix Partner Oy, Helsinki, FI, 1996. Logisticsworld.com. What is logistics? Retrieved

January 19, 2018, from http://www.logisticsworld.com/logistics.htm Nyenwa, J. [World Bank Training, 2005]. Retrieved January 20, 2018, from

http://www.who.int/hiv/amds/SupplyChainManagement.pdf)

194



Reference person Somdej Chetuphon, MBA (Finance), University of Chicago, U.S.A., Group Chairman-- South

East Asia Business Group (Asia-Pacific), Bangkok, Thailand. (18 March 2016, updated on 10 January 2018). Personal interview.

195


ปญหาหลกนตธรรมเพอการปฏรปกระบวนการยตธรรม The Problems of the Rule of Law for Justice Reformation

นต ผดงชย0

1

บทคดยอ

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (2560 – 2564) กาหนดการปฏรปกระบวนการยตธรรมใหเปนไปตามหลกนตธรรม บทความนมวตถประสงคเพอการศกษาปญหาของหลกนตธรรม (The Rule of Law) เพอการปฏรปกระบวนการยตธรรม ตามแผนพฒนาฉบบน ในดานแนวคดของหลกนตธรรม ปจจย (Factors) หรอกลไกของหลกนตธรรม โดยการศกษาเปรยบเทยบกบปจจยของหลกนตธรรมทเสนอแนะโดย World Justice Project (WJP.) จานวน 9 ปจจย ไดแก การจากดอานาจของรฐบาล การปราศจากการทจรตคอรปชน ความโปรงใสของรฐบาล สทธขนพนฐาน การจดระเบยบสงคมและความปลอดภย การใชกฎหมายลาดบรอง กระบวนการยตธรรมทางแพงและทางอาญา รวมทงกระบวนการยตธรรมทไมเปนทางการ พรอมดวยตวชวด และศกษาการตความกฎหมาย พบวาประเทศไทยยงไมไดศกษาวจยดานการสรางปจจยการใชหลกนตธรรมและตวช วดตาง ๆอยางชดเจน การใชหลกนตธรรมจงไมมประสทธภาพ เชน ปญหาการมสวนรวมของประชาชน เกดจากประชาชนไมรจกปจจยการมสวนรวมในการใชกฎหมายขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ.2540 จงเสนอแนะวา ควรศกษาวจยเพอสรางปจจยการใชหลกนตธรรมพรอมดวยตวชวดอยางชดเจนสอดคลองกบสถานการณของประเทศไทย ในดานการตความกฎหมายควรใชตวบทกบเจตนารมณของกฎหมายพจารณาพรอมกน เพอใหการใชหลกนตรรมเพอการปฏรปกระบวนการยตธรรมตามแผนนมประสทธภาพ

คาสาคญ : ปจจยหลกนตธรรม, การปฏรปกระบวนการยตธรรม Abstract The Twelfth National Economic and Social Development Plan said about the rule of law for justice reformation. This article purposes to study the problems of the rule of law in Thailand for justice reformation of this plan on the concepts and the factors or the mechanism of the rule of law of Thailand by comparison with the nine factors and its indexes of the rule of law presented by The World Justice Project. Those are the factors of the constrains on government powers, absence of corruption, open government, fundamental rights, order and security, regulatory enforcement, civil and criminal justice, informal justice. Including to study the legal interpretation. It found that we have never studied and researched the factors of the

1 รองศาสตราจารย ภาควชานตศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร


196

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science rule of law with its indexes in Thailand. The rule of law in Thailand have been not effective. Such as, we have the problems of public participation , because the people have never known the factors of The Official Information Act, B.E.2540. This article suggested that the factors of the rule of law and its indexes should be studied and researched clearly for the suitable situation of Thailand and the legal interpretation should consider the letter or the spirit of law together for justice reformation of this plan effectively.

Keywords: Factors of the rule of law, Justice reformation บทนา

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (2560 – 2564) ซงเปนแผนพฒนาฉบบเรมตน การปฏรปตามยทธศาสตรชาต 20 ป ไทยแลนด 4.0 โดยกาหนดการปฏรปกระบวนการยตธรรมวา “การบงคบใชกฎหมายอยางเครงครด รวมทงการวนจฉยคดมความถกตอง รวดเรว โปรงใส เปนธรรมตามหลกนตธรรม” ผวจยจงไดกาหนดวตถประสงคการศกษาวา การใชหลกนตธรรม (The Rule of Law) เพอการปฏรปกระบวนการยตธรรม ตามแผนพฒนาฉบบนควรศกษาวจยดานใด โดยการศกษาเปรยบเทยบกบปจจยของหลกนตธรรม (Factors) ขององคกร World Justice Project (WJP.) ซงเผยแพรเมอ ค.ศ.2015 (www.worldjusticeproject.org)

หลกนตธรรม หรอ หลกนตรฐ (legal States) ในภาษาเยอรมน เรยกวา Rechtsstaat สวนในภาษาฝรงเศส เรยกวา Etaat de driot หมายถง “หลกการปกครองโดยกฎหมาย” เราไดศกษาหลกนสบทอดกนมาเปนเวลายาวนาน นบตงแต สมยกรก จนถงปจจบน โดยปรชญาเมธ ผยงใหญของโลก คอ Aristotle (384 – 332 B.C.) “บดาแหงรฐศาสตร”ไดสอนวา บทบาทของกฎหมายตองมควบคอยกบสงคม (ปรด เกษมทรพย. 2552 : 113 ) ตามภาษตกฎหมายทวา“ทใดมสงคม ทนนมกฎหมาย” (Ubi societed, ibi jus) นอกจากน การปกครองระบอบประชาธปไตยทแทจรง ตองปกครองโดยใชหลกนตธรรมอยางสมบรณแบบ ดงท อดงท รองศาสตราจารย ดร.วรพจน วศรตพชญ ไดกลาวไวใน หนงสอความรเบองตนเกยวกบศาลปกครองวา “เปนทยอมรบกนโดยทวไปวา หลกนตรฐ หรอ หลกนตธรรม เปนหลกประกนสทธและเสรภาพของราษฎรจากการใชอานาจตามอาเภอใจขององคกรตางๆ ของรฐไดอยางมประสทธภาพทสด ดงนน ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ค.ศ.1948 จงไดประกาศไวในคาปรารภวา “เพอปองกนมใหมนษยจาตองกอการจลาจลขนในฐานะทเปนวถทางสดทายในการตอตานทรราชและกดขขมเหง จาเปนอยางยงทจะตองปองกนสทธมนษยชนโดยอาศยหลกนตธรรม” นอกจากนน “หลกนตรฐ” หรอ “หลกนตธรรม” ยงมความสมพนธกบหลกการปกครองระบอบประชาธปไตยอยางใกลชด ถงขนาดมการกลาวกนวา การปกครองระบอบประชาธปไตยทแทจรงจะมขนและดารงอยตลอดไปไมไดโดยปราศจากหลกนตรฐ และเฉพาะแตรฐทมการปกครองระบอบประชาธปไตยเทานนจงควรคาแกการเรยกวา “นตรฐ” (วรพจน วศรตพชญ. 2544 : 1) ผเขยนจงใครนาเสนอแนวการวเคราะห ในประเดนตาง ๆ ดงน

1. แนวคดของหลกนตธรรม 2. ปจจยหรอกลไกของหลกนตธรรม 3. การตความกฎหมาย


197

http://www.google.com/url?q=http%3A%2F%2Fwww.worldjusticeproject.org&sa=D&sntz=1&usg=AFQjCNEAzT2Sg78RS9A-ASGb7WtPeDHDpw


1. แนวคดของหลกนตธรรม ผเขยนใครขอปพนฐาน แนวคดของหลกนตธรรม (The Rule of Law) จากคาสอนของปรมาจารยของไทยสองทาน ทอธบายแนวคดของหลกนตธรรม โดยทงสองทานใชคาวา “นตรฐ (Legal State)” ซงหมายถงรฐทนาเอาแนวคดของหลกนตธรรมหรอการนาเอากฎหมายมาใชเปนเครองมอในการปกครองของรฐทานแรกคอ ศาสตราจารย ดร.หยด แสงอทย อธบายไววา “รฐตามรฐธรรมนญสมยใหมยอมเปนนตรฐ คอเปนรฐทยอมตนอยใตบงคบแหงกฎหมาย ซงรฐเปนผตราขนเอง ความคดเรองนตรฐเปนความคดของประชาชนทฝกใฝในลทธปจเจกนยม (Individualism) และรฐธรรมนญของรฐทเปนนตรฐน จะตองมบทบญญตในประการทสาคญถงเสรของราษฎร เชน เสรภาพในรางกาย ในทรพยสน ในการทาสญญา และในการประกอบอาชพ ในฐานะนรฐจงมสภาพ เปนคนรบใชของสงคม โดยถกควบคมอยางเครงครด จะไดเหนวาการทรฐจะเคารพตอเสรภาพตางๆของราษฎรไดมวธอยวธเดยว คอยอมตนอยใตบงคบแหงกฎหมายโดยเครงครดเทานน และตราบใดทกฎหมายยงใชอย กฎหมายนนกผกมดรฐอยเสมอ และโดยการทมบทบญญตใหราษฎรเปนองคกร (Organ) ของรฐ ในการบญญตกฎหมายโดยตรงหรอโดยใหเลอกตงผแทนราษฎรมาออกกฎหมายแทนตน การทรฐจะจากดสทธและเสรภาพของราษฎรใด กดวยความยนยอมของราษฎรใหจากดสทธและเสรภาพเอง ฉะนนกรณทรฐเปนนตรฐ จงเปนหลกประกนสทธและเสรภาพของราษฎร ความคดเรองนตรฐยอมเกดขนโดยราษฎรตอสกบการปกครองระบอบสมบรณาญาสทธราชย โดยราษฎรไดเรมเรยกรองเสรภาพขนกอน จะเหนไดวา ในระยะเรมแรกนราษฎรไมไดเรยกรองทจะขอใหตนมอานาจในรฐแตประการใด เพยงแตขอใหตนมเสรภาพเทานน คอขอใหตนพนจากการทรฐจะใชอานาจของรฐในทางทผด และเพอจะใหราษฎรไดมเสรภาพนเอง จงไดมความคดเรองการแบงแยกอานาจ ทงนโดยถอเปนหลกวา ความจรงราษฎรไดมสทธและเสรภาพอยกอนแลว สทธและเสรภาพของราษฎรวาโดยหลก ยอมจะกวางขวางและไมมขอบเขต ตรงกนขามกบอานาจของรฐ ซงการทรฐจะมากลากรายสทธและเสรภาพของประชาชนยอมจะมขอบเขต กลาวคอ เฉพาะเทาทมกฎหมายกาหนดใหทาไดเทานน ตามทกลาวมาแลวจะเหนไดวา การทประเทศใดประเทศหนงจะเปนนตรฐ จะตองมลกษณะ ดงน 1. ในประเทศนนกฎหมายตองเหนอสงใดทงหมด การกระทาตาง ๆ ในทางปกครองเฉพาะอยางยง การกระทาของตารวจ จะตองเปนไปตามกฎหมายและชอบดวยกฎหมาย หลกประกนสทธและเสรภาพของราษฎรอยทกฎหมาย ถาพนกงานของรฐเขามากลากรายสทธและเสรภาพของราษฎรโดยไมมกฎหมายใหอานาจ เจาพนกงานของรฐยอมจะมโทษตามกฎหมายอาญา 2.ประเทศทเปนนตรฐขอบเขตแหงอานาจหนาทของรฐยอมใหกาหนดไวแนนอน เรมแตการแบงแยกอานาจออกเปนสามอานาจ คอ อานาจนตบญญต อานาจบรหาร และอานาจตลาการ และมขอบเขตจากการใชอานาจทงสามน ถดจากนนอานาจของรฐหรอของเจาพนกงานของรฐทลดหลนลงมากเปนอานาจทวดได คอเปนอานาจทมขอบเขต และตองมการควบคมใหมการใชอานาจภายในขอบเขตเทานน เชน ในประเทศไทย บคคลยอมทราบไดจากฎหมายวา เจาพนกงานตารวจ นายอาเภอ มอานาจหนาทเพยงใดจะใชอานาจแกราษฎรไดเพยงใด 3. ในประเทศทจะเปนนตรฐ ผพพากษาตองมอสระในการในการพพากษาคด โดยจะตองมหลกประกนอนนไวในรฐธรรมนญ และเพยงแตรฐใดจะจดใหมผพพากษาทเปนอสระสาหรบการพพากษาคดแพงและคดอาญาเทานน กยงหาเปนการเพยงพอไม เพราะในรฐทมการปกครองระบอบสมบรณาญาสทธราชย กมศาลแพงและศาลอาญา ประกอบดวยผพพากษาทเปนอสระในการพจารณาคดแพงและคดอาญา


198

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science ความสาคญอยทวาจะตองใหศาลสถตยตธรรมควบคมฝายปกครอง กลาวคอใหศาลสถตยตธรรม วนจฉยการกระทาของเจาพนกงานไดวา เจาพนกไดกระทาผดในทางอาญาตอราษฎรหรอกระทาละเมดในทางแพงหรอไม โดยนยนนตรฐจงเปนรฐยตธรรม กลาวคอศาลยตธรรมควบคมการกระทาของเจาพนกงานในทางอรรถคด ปญหามอยวา การทรฐบางรฐทจดตงศาลปกครองขน เพอพจารณาคดทางทางปกครองขนโดยเฉพาะ รฐเชนวานนจะยงคงเปนนตรฐอยอกหรอไม คาตอบขอนกคอแลวแตผพพากษาศาลปกครองจะเปนอสระหรอไม ถาเปนอสระรฐนนกเปนนตรฐ ทงนเพราะความสาคญอยทหลกประกนสทธและเสรภาพของราษฎร ซงจะมไดตวผพพากษาทวนจฉยขอพพาทเปนอสระอยางแทจรง แตการทจดตงศาลโดยเฉพาะน เชน ศาลการปกครอง ประกอบดวยผพพากษาทรอบรในวชาปกครอง ประกอบดวยผพพากษาทรอบรในปญหาทางสงคม ยอมจะอานวยประโยชน เพราะททาศาลทจดตงขนไวโดยเฉพาะดงกลาว พจารณาพพากษาคดไดถกตองยงขน และเมอผพพากษาในศาลดงกลาวเปนอสระกเปนหลกประกนอนพอเพยงสาหรบราษฎร (หยด แสงอทย. 2538 : 123-126) ทานทสอง ไดแก ศาสตราจารย ดร.ประยร กาญจนดล ไดอธบายไวในหวขอทกลาวถง “การจากดขอบเขตอานาจของฝายปกครองและระบบนตรฐวา “ในประเทศทเจรญแลว กจกรรมของฝายปกครองยอมอยในบงคบของกฎหมายและการควบคมของศาล ทงนหมายความวา ฝายปกครองจะตองดาเนนการในขอบเขตแหงกฎหมาย ฝายปกครองหามอานาจทาการใด ๆ ตามอาเภอใจไม ฝายปกครองจะตองเคารพและปฏบตตามกฎหมาย ถาหากฝายปกครองฝาฝนกฎหมาย โดยกระทาการอนมชอบดวยกฎหมาย เอกชนผอยไตปกครองกมสทธทจะฟองรองตอศาลได เพอสงเพกถอนการปกครองอนขดตอกฎหมายนนเสย ระบบการปกครองเชนนเรยกกนวา ระบบ “นตรฐ” หรอ Legal State อนเปนระบบทมหลกการตรงขากบระบบ “รฐตารวจ” หรอ Police State ซงเปนระบบการปกครองทรฐบาลใชตารวจเปนเครองมอบบบงคบทางการเมอง โดยไมคานงถงสทธและเสรภาพของบคคล อนเปนแบบฉบบของการปกครองแบบเผดจการ ระบบนตรฐนเปนระบบทถอเสรภาพเปนสาคญ และมความมงหมายทจะใชหลกประกนแกเอกชนผอยไตปกครองตอการกระทาของรฐ โดยบงคบใหฝายปกครองดาเนนการใหเปนไปตามหลกกฎหมายทกาหนดไว กลาวคอกฎหมายยอมกาหนดหลกการและจากดขอบเขตอานาจในการดาเนนการของฝายปกครองไว”(ประยร กาญจนดล. 2538 : 45) ทงสองทาน ไมไดใหนยามคาวา “นตธรรม” แตทานไดใหเนอหาสาระแนวคดหลกนตธรรมสรปไดวา เปนการปกครองโดยถอกฎหมายเปนใหญ เพอคมครองสทธเสรภาพของผอยไตปกครอง ไมใชการปกครองโดยถอบคคลเปนใหญทจะใชอานาจปกครองโดยพลการ ปจจยหรอกลไกสาคญประกอบดวย การจดทากฎหมายไวลวงหนาเพอบญญตอานาจหนาทขององคกรและผปกครองทงหลาย แลวใหองคกรและผใชอานาจตามทกฎหมายใหไวเทานน โดยจะตองจดทากฎหมายรฐธรรมนญขนกอน ในรฐธรรมนญจะตองกาหนดหลกการแบงแยกอานาจและการถวงดลอานาจ (Separation of Powers and Balance of Powers) แบงเปนเปนอานาจนตบญญต อานาจบรหารและอานาจตลาการ ซงมอสระตอกนและใชอานาจถวงดล ซงกนและกน และมกลไกสดทาย โดยกฎหมายกาหนดใหศาลมอสระในการควบคมการใชอานาจดงกลาว เพอใหหลกนตธรรม เปนไปตามเจตนารมณทผรางกฎหมายทประสงคจะไมใหใชอานาจโดยพลการของบคคล ปจจบน คอศาลปกครอง ทมอานาจหนาทในการเพกถอนการกระทาทางปกครองทไมชอบดวย


199

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science กฎหมาย ตามมาตรา 9 ประกอบ มาตรา 72 แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ.2542 ความหมายของหลกนตธรรม ศาสตราจารย ดร.บญศร มวงศอโฆษ อธบาย สรปไดวา ไมอาจใหคานยามได เพราะหลกนตธรรมยงขนอยกบปจจยทางดานแนวคด ความคาดหวงและสถานการณทางสงคมเปนสาคญ แมวาจะมความหมายทานองเดยวกบหลกนตรฐ แตกมทมาแตกตางกบหลกนตรฐในแงของทมาและบรบท ของระบบกฎหมาย กลาวคอคาวาหลกนตธรรม มาจากระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) สวนคาวานตรฐ มาจากระบบกฎหมายประมวล (Civil Law) คาวา The Rule of Law)น ศาสตราจารยสญญา ธรรมศกด ทานเปนผใหคาแปลวา “ นตธรรม” (บญศร มวงศอโฆษ. 2553 : 417) คาวา หลกนตธรรม ปรากฏในตาราทสอนในมหาวทยาลยตางๆ อางแหลงทมาจาก Professor AlbertDicey (1835-1922) ชาวองกฤษ ไดอธบายไวในหบงสอ The Law of Constitutional. (1885) วา แมรฐธรรมนญ ขององกฤษไมเปนลายลกษณอกษร แตกยงคงไวซงหลกสาคญ 2 ประการ คอ The Legal Sovereignty of Parliament. & The Rule of Supremacy of Law และ Dicey ไดสรปความหมายของThe Rule of Lawวามเนอหาสาระ 3 ประการ เพอใหเราจะไดศกษาขอมลทแทจรง ผเขยน ไดนาตนฉบบมาเสนอใน บทความดงน (Beal & Andrew. 1995 : 158)

1. that no man is punishable or can be lawfully made to suffer in body or goods except for a distinct breach of the law established in the ordinary legal manner before the ordinary courts of the land.

2. .the equal subjections of all classes one law administered by the ordinary courts. Every official, from the Prime Minister down to a constable or a collector of taxes, is under the same responsibility for every act done without legal justification as any other citizen.

3. the constitution result from judicial decisions which determine the rights of private persons in particular cases brought before the courts. แนวคดนกกฎหมายสหรฐอเมรกา เหนวา แนวคดของ Dicey มปญหาในการนามาใชกบการปกครองทองถน เพราะทาใหการใชอานาจในการกระทาทางปกครองเกดทางตนได และมผลกระทบตอผอยไตปกครอง อยางไรกด นกวชาการกไดวเคราะหปญหาดงกลาวนแลววาไมเปนปญหาดงกลาวแตประการใด เพราะฝายปกครองอาจการออกกฎหมายลาดบรองได เชนเดยวการประสบการณการใชกฎหมายของประเทศไทยโดยใชวธการออกกฎหมายลาดบรองเชนเดยวกน นอกจากนนกฎหมายปกครองของไทยไทย ไดบญญตใหฝายปกครองมอานาจใชดลพนจของฝายปกครองใหเหมาะสมกบสถานการณได ประเทศสหรฐอเมรกา ไมไดใชคาวา The Rule of Law แตใชคาวา “Due Process of Law” ศาสตราจารย ดร.วษณ เครองาม อธบายวา หมายถง “โดยอาศยกระบวนการแหงกฎหมาย” อนมความหมายในทานองหลกนตธรรม หรอความยตธรรมตามธรรมชาต (natural justice) มาใชใหเปนประโยชนในการวางหลกใหม ๆ หรอทาลายหลกเดมทศาลเหนวาไมเปนธรรมและใชเปนกญแจไขคาตาง ๆ ในรฐธรรมนญ ถาศาลเหนวาหลกการดอยแลว ศาลกมกอางวากรณนไมใชเรองทจะนาเอาหลก Due Process of Law มาใช หรอไมกอางวาศาลระงบยบยงเองไมกาวลวงไปพจารณา (self- restrain) แตถาศาลเหนวา


200

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science หลกการไมถกตอง ศาลกยกหลก Due Process of Law อนมอยในรฐธรรมนญมาวนจฉย...(วษณ เครองาม. 2530 : 127) สวน คาวา “Due Process of Law” มเจตนารมณอยางไร ผเขยนขอเสนอใหศกษาจากถอยคาในตนฉบบ ทมการแกไขรฐธรรมนญสหรฐอเมรกา ครงท 5 เมอ ค.ศ. 1791 คอ “No person shall be held to answer for a capital, or otherwise infamous crime, unless on a presentment or indictment of a Grand Jury, except in cases arising in the land or naval forces or in the Militia, when actual service in time of War or public danger; nor shall any person be subject for the same offence to be twice put in jeopardy of life or limb, nor shall be compelled in any criminal case to be a witness against himself, nor be deprived of live, liberty, or property, without due process of law ; nor shall private property be taken for public use, without just compensation”. (Thomas E. and Jerre S. 2003 : 85) และในเอกสารเดยวกนนใชคาวา “Rule of Government not Rule of Men” ผเขยนเหนวาไมแตกตางกบ คาวา “Rule of Law not Rule of Men” ผเขยนจงวเคราะห ตามประวตศาสตรของสหรฐอเมรกาวา เปนแนวคดทพยายามอธบายวา สหรฐอเมรกาไดประกาศอสสระภาพและไดปลดแอกจากองกฤษแลวเทานน เพราะหลกนตธรรมปจจบน ไดยอมรบกนทวไปแลววา เปนหลกการปกครองโดยกฎหมายทงหมด

2. ปจจยของหลกนตธรรม (Factors) ผเขยนหมายถงองคประกอบหรอกลไกของการนาหลกนตธรรมมาใชเพอใหการตราและใชกฎหมายใหสมฤทธผลตามเจตนารมณของหลกนตธรรม ปจจยแรก ไดแก การจดทากฎหมายไวลวงหนาเพอกาหนดอานาจหนาทขององคกรตาง ๆ และฝายปกครองใหใชอานาจหนาทตามทกฎหมายใหอานาจไวเทานน โดยเรมจากกฎหมายรฐธรรมนญ หลกการแบงแยกอานาจและการถวงดลอานาจ (Separation of Powers and Balance of Powers) ทจะตองใชควบคกบหลกนตธรรมเสมอ และจะตองบญญตหลกนไวในรฐธรรมนญดวย กลไกของหลกนตธรรมจงจะคมครองสทธและเสรภาพของผอยไตปกครองไดอยางสมบรณครบถวน ปจจยทสอง ไดแกการควบคมการใชอานาจขององคกรตาง ๆ และผปกครองโดยองคกรตลาการ กลาวคอ เมอไดมการบญญตอานาจหนาทขององคกรตาง ๆ และฝายปกครองตามกฎหมายไวแลว ตองกาหนดใหองคกรตลาการตองเขามาควบคมชขาด เมอองคกรและฝายปกครองดงกลาว กระทาการไมชอบดวยอานาจหนาท อาท ศาลรฐธรรมนญ มอานาจชขาด การตรากฎหมายของฝายนตบญญต การบรหาราชการแผนดนของฝายรฐบาล และการใชอานาจของฝายตลาการ สวน ศาลปกครอง มอานาจชขาดการใชอานาจขององคกรและฝายปกครอง รวมทงศาลแพง ศาลอาญาและศาลชานญพเศษตาง ๆ ผเขยน ใครขอนาเสนอการศกษาเปรยบเทยบกบ ผลงานขององคกร The World Justice Project (WJP.) ซงไดศกษา The Rule of Law ทเปนมาตรฐานยอมรบกนในระดบนานาประเทศ โดยเผยแพรเมอ ค.ศ.2015 น จากการศกษาขอมล 102 ประเทศ และตวอยาง 100,000 ครวเรอนทวโลก พรอมกบไดนาเสนอปจจยตาง ๆ (Factors) ในการใชหลก The Rule of Law ททนสมยทสด ผเขยนเหนวาเหมาะกบสถานการณ ทเรากาลงจะปฏรปกระบวนการยตธรรม ตามแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 (2560-2564) เปนตนไป และเพอทจะใหไดรบสาระครบถวน จงขอเสนอตนฉบบบางสวน ซงเอกสารน อธบายลกษณะของ The Rule of


201

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science Law วา เปนระบบทยดถอหลกสากลสประการ (a system in which the following four universal principles) ประการแรก คอหลกวาดวย การจากดอานาจของรฐบาลและขาราชการ รวมทงกจการของเอกชน ตองอยภายไตกฎหมาย (The government and its officials and agents as well as individual and private entitles are accountable under the law) ประการทสอง วาดวยหลกกฎหมายตาง ๆ ตองชดเจน เปนการทวไป (publicized) แนนอน (Stable) ยตธรรม (Just) และบงคบใชเหมาะสมกบสถานการณ สามารถคมครองสทธขนพนฐาน รวมทงสามารถรกษาความปลอดภยของบคคลและทรพยสน เปนไปตามกรอบของสทธมนษยชน (There are clear, publicized, and just; are applied evenly; and protect fundamental rights, including the security of persons and property and curtain core human rights.) ประการทสาม วาดวยหลกกระบวนการตรากฎหมายของรฐสภาตองเปนไปตามทรฐธรรมนญวางกรอบไว และประชาชนเขาถงกระบวนการยตธรรมไดอยางเปนธรรมและมประสทธภาพ (The process which the laws are enacted administered, and enforced is accessible.) ประการทส วาดวยหลกการอานวยความยตธรรมตองทนเหตการณจากผมประสบการณโดยตรง มจรยธรรม (ethical) มความเปนอสระทจะอานวยความยตธรรมใหแกผเสยหายอยางยตธรรมและไดรบการเยยวยาทเพยงพอแกเหตแหงความเสยหายทไดรบ ซงหลกการตาง ๆ ดงกลาวจะสงผลสะทอนในทางสรางสรรคชมชนนนดวย (The justice is delivered timely by competent, ethical, and independent representative and neutrals who are of sufficient numbers, have adequate resources, and reflect the makeup of the communities they serve.) องคกร WJP. เสนอแนะวา หลกสประการดงกลาวน จะสมฤทธผลตามความมงหมายและเจตนารมณไดจะตองดาเนนการตาม ปจจย (Factors) ตาง ๆ อก 9 ปจจย พรอมดวยตวชวด (Indexs) ผลสมฤทธ ดงน

1. ปจจยวาดวยการจากดอานาจของรฐบาล (Constraints on Government Powers) มาตรการตาง ๆ ทตองอยภายไตกฎหมาย ไดแก หนวยงานทจดตงขนโดยรฐธรรมนญ หรอโดยรฐบาล และขาราชการตางๆ รวมทงหนวยงานอน ๆ จะตองไดรบการตรวจสอบการใชอานาจจากองคกรภาคเอกชน เชนความเปนอสระของสอมวลชน ปจจยนมตวชวด 7 ประการ ดงน (1) มการออกกฎหมายชดเจน (2) ใหอานาจศาลตรวจสอบได (3) ประชาชนไดรบทราบขอมลจากหนวยตาง ๆ อยางเปนอสระ (4) มการตรวจสอบการใชอานาจของขาราชการของรฐบาลดวย (5) รฐบาลอยในการดแลควบคม ขององคกรเอกชน องคกรสอ และชมชน ทงนใหถอวาเปน บทบาททสาคญในการควบคมการดาเนนการตาง ๆ ของรฐบาล (6) การตรวจสอบรฐบาล สามารถทาไดหลายทาง เพอไมใหมการใชอานาจโดยพลการหรอโดยไมมอานาจตามกฎหมาย หรอโดยวธการอนใด ไมวาจะเปนการใชอานาจ ดวยการออกกฎ หรอดวยวาจาหรอทางกายภาพ ตองเปนไปตามหลกการแบงแยกอานาจ และจะตองสรางความมนใจไดวาไมมหนวยงานใดหนวยงานหนงอาจใชอานาจโดยปราศจากการตรวจสอบดงกลาวได

(7) การเปลยนแปลงอานาจตาง ๆ จะตองกระทาโดยอาศยอานาจกฎหมายเทานน


202

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science 2 ปจจยวาดวยการปราศจากการทจรตคอรปชน (Absence of Corruption) การทจรตคอรปชนของหนวยงานราชการของรฐบาลม สามรปแบบ คอ การรบสนบน (bribery) การใชอานาจโดยไมสมควรตอประโยชนสาธารณะหรอประโยชนเอกชน (improper influence by public or private interests) การจดสรรกองทนหรอทรพยากรอนใดไมถกตอง การทจรตคอรปชนทงสามรปแบบนจะตองถกตรวจสอบควบคมจากฝายบรหาร จากศาล จากหนวยงานทหารและตารวจ และจากฝายนตบญญต เพอใหมการวางกรอบควบคมโดยรอบดานอยางเหมาะสมเพอปองกนการฉอโกงทก ๆ ดานทอาจเกดขนได ปจจยนมตวชวด 4 ประการ ดงน

(1) ขาราชการฝาบรหารจะไมใชสถานทราชการเพอประโยชนสวนตน (2) ขาราชการในฝายตลาการจะไมใชสถานทราชการเพอประโยชนสวนตน (3) ขาราชการฝายตารวจและทหารจะไมใชสถานทราชการเพอประโยชนสวนตน (4) ขาราชการในฝายนตบญญตจะไมใชสถานทราชการเพอประโยชนตน 3 ปจจยวาดวย

ความโปรงใสของรฐบาล (Open Government) ความโปรงใสของรฐบาลตองมตวชวด 4ประการ ดงน (1) กฎหมายไดรบการยอมรบของประชาชน และการกระทาของรฐบาลมตวชวดชดเจน (2) สทธของประชาชนในการรบรขอมลขาวสารของทางราชการ (3) การมสวนรวมของประชาชน (4) ประชาชนมกลไกในการรองทกขหรอการฟองรองอยางเพยงพอ ความโปรงใสของรฐบาลนทวโลก จบตามองในดานความสมพนธระหวางความโปรงใสของรฐบาลกบมมมองอนของหลกธรรมาภบาลและการพฒนาการของรฐบาล เชน ขอควรระมดระวงของรฐบาล (Awareness) พบวาประเทศตาง ๆ ในประชากร 120 ประเทศ นอยกวา รอยละ 40 ทมความรบผดชอบในการเขาถงขอมลขาวสารของทางราชการ มองในดานสถานะทางสงคม- เศรษฐกจ ประเทศทมรายไดตา รอยละ 80 ตองการการรบรขอมลขาวสารของทางราชการ นอยกวาประเทศทมรายไดสง และ มเพยง รอยละ 68 ในประเทศทมรายไดตา อยากจะรบรขอมลขาวสารของทางราชการ นอกจากนรอยละ 76 ทเพศหญงมแนวโนมทอยากรบรขาวสารของทางราชการนอยกวาเพศชาย รวมทงเกยวกบความโปรงใสของรฐบาล คอ ความเปนอสระขององคกรทางวชาการตาง ๆ ไดทางานทจะสรางความเขมแขงของหลกนตธรรมทวโลก เพราะเหนวาหลกนตธรรมเปนพนฐานสาคญทจะนามาซงความสงบเรยบรอยของสงคม การสรางโอกาสตาง ๆ และความเสมอภาค ทนาไปสการพฒนาประเทศ ดวยการทมรฐบาลทเคารพหลกสทธขนพนฐานของประชาชน 4. ปจจยวาดวยสทธขนพนฐาน (Fundamental Rights) มาตรการในการคมครองสทธขนพนฐาน จากการศกษาพบวา กฎหมายบานเมอง ( positive law) ทแตละประเทศใชอยในปจจบน ขาดกลไกในการทจะใหความคมครองสทธขนพนฐาน ตามทกฎหมายระหวางประเทศไดกาหนดไวอยางดทสดแลว ประเทศตาง ๆ นนจง ไมสมควรทอางวาไดใชหลก “The Rule of Law” แตอยางใด ซงในปจจยน มตวชวด 8 ประการ ดงน

(1) การบงคบใชกฎหมายตาง ๆ ตองสรางความมนใจในการคมครองสทธขนพนฐานอยางมประสทธภาพสงสด


203

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science (2) คมครองสทธเกยวกบชวตและความปลอดภยของบคคล (3) ประชาชน มสทธอยางเพยงพอในการรองเรยนฟองรองคด เพอทจะนาหลกกฎหมายทมอยมาใชคมครองอยางครบถวน (4) มความเปนอสระในการแสดงความคดเหน (5) มเสรภาพในการนบถอศาสนาและความเชอของบคคล (6) ใหสทธในสวนตวของบคคล (7) ประชาชนมเสรภาพในการรวมตวกนเปนสมาคม

(8) คมครองดานการกดขการใชแรงงาน และเปดโอกาสใหผใชแรงงานมสทธตอรองได รวมทงการคมครองการใชแรงงานเดก 5. ปจจยวาดวยการจดระเบยบสงคมและการรกษาความปลอดภย (Order and Security) มาตรการในการสรางความมนใจในการรกษาความปลอดภยของบคคลและทรพยสนนน เปนสงทชใหเหนหลกนตธรรมของสงคมและภารกจขนพนฐานของรฐ และชใหเหนเงอนไขในการยอมรบสทธและเสรภาพวาหลกนตธรรมจะมความเจรญงอกงามในสงคมนน ปจจยน ครอบคลมการการกระทาตาง ๆ ในการจดระเบยบและการรกษาความปลอดภย มตวชวด 3 ประการ ดงน (1) การควบคมอาชญากรรมอยางมประสทธภาพ (2) การจากดความขดแยงของพลเมอง (3) อยาปลอยใหประชาชนเกดความไมพอใจในการแกไขความขดแยงจนกลายเปนการประทวง 6. ปจจยวาดวยการบงคบใชกฎ (Regulatory Enforcement ) หรอกฎหมายลาดบรอง มาตรการนรวมถงความเปนธรรมของกฎและการนากฎไปใชกบการบงคบใชกฎตาง ๆ อยางมประสทธภาพดวย กฎตาง ๆหมายถงการควบคมพฤตกรรมบคคลโดยกฎหมายและโดยการปกครอง ทงการกระทาของรฐบาลและหนวยงานของรฐ ตองมประสทธภาพ หลกนตธรรมทเขมแขงตอง มตวชวด 5 ประการ ดงน (1) การบงคบใชกฎอยางมประสทธภาพ (2) การบงคบใชกฎโดยปราศจากอทธพลจากเจาหนาทรฐหรอเพอประโยชนสวนตนใด ๆ (3) การใชหลกนตธรรมอยางเขมแขง ตองอาศย การกระทาทางปกครองททนตอเหตการณ ปราศจากการถวงเวลาอยางไมมเหตผล (4) การกระทาทางปกครองตองเปนไปตามขนตอนทกาหนดไว (5) มการเยยวยาคาเสยหายตามความเสยหายทไดรบ มาตรการตามปจจยนรฐบาลตองไมเลอกปฏบต และจะตองชงนาหนกวาหนทางใดดทสดทจะนาไปบงคบใชกบผอยไตปกครอง รวมทงการนาไปใชกบการดแลดานสขภาพอนามย ความปลอดภยในสถานปฏบตงาน การปองกนและรกษาคณภาพสงแวดลอม และการดแลกจกรรมทางพาณชยการดวย 7 ปจจยวาดวยกระบวนการยตธรรมทางแพง (Civil Justice) มาตรการน ประชาชนตองมสทธทจะใชสทธการปลดเปลองความคบของใจตอกระบวนการยตธรรมทางแพงอยางสงบสขและมประสทธภาพ มหลกการ 7 ประการ ดงน


204

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science (1) การเขาถงกระบวนการยตธรรมทางแพงอยางเพยงพอทสดเทาทจะเปนไปได (2) ปราศจากการเลอกปฏบต (3) ไมมการคอรปชน (4) ปราศจากการใชอทธพลของขาราชการ (5) กระบวนการยตธรรมทางแพงตองมขนตอนททนตอเหตการณปราศการถวงเวลา (6) กระบวนการยตธรรมทางแพงบงคบใชอยามประสทธภาพ (7) มการยอมรบการนากระบวนยตธรรมทางเลอกมาใช (Alternative Dispute Resolution mechanisms (ADRs) อยางเทยงธรรม (impartiality) มระบบการไกลเกลย (mediation) มระบบการอนญาโตตลาการ (arbitration) ทสามารถแกปญหาคพพาทไดอยางมประสทธภาพ 8. ปจจยวาดวยกระบวนการยตธรรมทางอาญา Criminal Justice) ปจจยนเปนการประเมนระบบกระบวนการยตธรรมทางอาญา วาหลกนตธรรมไดสรางกลไกในการแกไขความคบของใจในความผดทางอาญาไดสาเรจและทนตอเหตการณหรอไม มตวชวด 7 ประการ ดงน

(1) ระบบการสอบสวนในทางอาญามประสทธภาพหรอไม (2) ระบบการชขาดตดสนคดมประสทธภาพหรอไม (3) ระบบราชทณฑมประสทธภาพในการลดคดอาญาไดหรอไม (4) กระบวนการยตธรรมทางอาญามผลในการลดคดอาญาหรอไม (5) กระบวนการยตธรรมตองปราศจากคอรปชน (6) กระบวนการยตธรรมทางอาญาเปนอสระจากการใชอานาจ (7) สทธในการฟองรองคดอาญามครบถวนหรอไม

9. ปจจยวาดวยกระบวนการยตธรรมไมเปนทางการ (Informal Justice) มาตรการนหมายถงบทบาทของการนาเอาหลก ประเพณ เผาพนธ ความเชอทางศาสนาของชมชนมาใชชขาดขอขดแยง ซงเปนผลใหกระบวนการยตธรรมทเปนทางการไมไดนามาเยยวยาใหสอดคลองในแตละชมชน ปจจยนมตวชวด 3 ประการ คอ (1) กระบวนการยตธรรมทไมเปนทางการนไดนามาใชทนเหตการณและมประสทธภาพหรอไม (2) กระบวนการยตธรรมไมเปนทางการนมความเทยงธรรมและมอสระปราศจากอทธพลทไมชอบดวยกฎหมายหรอไม (3) กระบวนการยตธรรมไมเปนทางการน สามารถคมครองและปกปองสทธขนพนฐานหรอไม

3. การตความกฎหมาย การตความกฎหมาย ศาสตราจารย ธานนทร กรยวเชยร อธบายวา “การตความกฎหมาย เปนเรองสาคญทสดเรองหนงในการดาเนนวชาชพกฎหมายไมวาสาขาใด เพราะในกรณทตวบทมความหมายแจงชด การทจะชกกฎหมายนนปรบเขากบขอเทจจรงยอมไมมปญหายงยาก แตถาตวบทเคลอบคลมหรอมกรณสงสยจะใชกฎหมายใดบงคบแกกรณทเกดขน ตองอาศยการตความเปนเครองมอชวย” (ธานนทร กรยวเชยร. 2523 : 155)


205

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science ปญหา การตความกฎหมายของไทย ผเขยนเหนวาควรระมดระวงอยางยง เพราะการใชหลกนตธรรมนน นอกจากตองระมดระวงดานกระบวนการตรากฎหมาย อนเกดจากปญหาการใชอานาจทางการเมองทไมชอบ หรอความไมชดเจนของกฎหมาย รวมทงกฎหมายทไมเหมาะสมกบสถานการณ ซงมผลทาให การใชหลกนตธรรมเกดผลประหลาดได นอกจากนตองระมดระวงการใชและการตความกฎหมายใหถกตองสอดคลองกบเจตนารมณของหลกนตธรรมดวย ศาสตราจารย ดร. อกขราทร จฬารตน อธบายวา “...จะชใหเหนตวอยาง (การตความ) ทชดเจนทสด ในบานเรา เปนประเทศทใชระบบประมวลกฎหมาย แตกลบเขาใจผดมาชานาน และแมปจจบน กยงมผเขาใจทยงไมถกตองอกมากมาย คอ การใชและการตความ มาตรา 4 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยของไทย โดยเฉพาะวรรคหนงนน เปนบททนามาจากมาตรา 1 วรรคหนง ของประมวลกฎหมายแพงสวสทบญญตวา “ The Law must be applied in all case which come within the letter or the spirit of any of its provision”ซงในตารากฎหมายสวสนน ไดอธบายขอความนไววา “ While an English judge looks to the spirit only when the letter fails. The Swiss Code directs the judge to consider the letter and the spirit of the law together” หมายความวา ในขณะทผพพากษาองกฤษจะมองถงเจตนารมณแตกเฉพาะเมอการแปลตาามตวอกษรลมเหลวแลวเทานน แตตามประมวลกฎหมายสวส ผพพากษานน จะพจารณาถงตวอกษร และเจตนารมณของกฎหมายไปพรอม ๆ กน” และไดอางถงความเหนของ ทานศาสตราจารย จตต ตงศภทย วา “ไดเคยแสดงความเหนเกยวกบเรองนและไดมการพมพลงในวารสารนตศาสตร ฉบบท 4 ลงวนท 14 ธนวาคม พ.ศ.2527 ทานไดกลาวไวอยางนาสนใจวา “...ตงแตผมเขาเรยนกฎหมายกถกสอนมาเลยวา การตความตวบทนนตองตความตามตวอกษรกอน มนเปนปญหาหรอยงไงกคอยไปดความมงหมายตอไป ซงผมกเขาใจตามหลกน ความจรงกอยางทอาจารยปรด (เกษมทรพย) พด มนไมถกหรอก แลวคอยมาคดไดวามนไมถกหรอก เมอเรว ๆ นเหมอนกนแหละ...กวาจะรวามนไมใชนกนานมากพอดทเดยว...” ทานศาสตราจารยจตต ตงศภทย ไดกลาวไวในเรองเดยวกนในอกตอนหนงวา “...ไมไดหมายความวา กฎหมายอาญานนจะตองตความโดยจากดหรอตความแคบ ๆ แตความจรงทบอกวา ตความตามตวอกษรนนนะมนทาไดทงแคบและกวาง ทนเมอไรจะตอยางแคบ เมอไรจะตอยางกวาง กอาจจะไปดความมงหมายวา ไอเรองนกฎหมายตองการใหใชความหมายตวอกษรอยางแคบหรอวาใชตามความหมายของตวอกษรอยางกวาง ไอความมงหมายมนจะบอกวากรณเชนนตองใชอยางแคบหรออยางกวาง นกไปตความตามความมงหมาย...ไมไดหมายความวาใชตามตวอกษร กฎหมายอาญานนตองตความอยางแคบเสมอไปไมใชอยานน ไอขอนแหละขอสาคญทตองสนใจวา อยาไปเขาใจวากฎหมายอาญานนตองตความแคบ ๆ บางทกไมใช...” ศาสตราจารย ดร.อกขราทร จฬารตน อธบายไวดวยวา ขอเขยนของทานมใชตาราการตความกฎหมาย หากแตเปนขอมลพนฐานเบองตนของหลกการตความกฎหมาย ทตองการชใหเหนวา เพราะเหตใดประเทศไทยซงอยในประเทศทมระบบกฎหมาย Civil Law จงมนตวธ (Juristic Method) ในการใชและการตความกฎหมายทแตกตางไปจากสงคมกฎหมาย Civil Law ทงหลาย และนนคอสงทจะชวยอธบายใหเหนวา ทาไมการใชและการตความกฎหมายบานเรา จงเปนอปสรรคตอการพฒนาบานเมองมาโดยตลอดเวลา และหวงวาผอานอาจมองเหนแลววา การทจะไมใหเกดปญหาเชนวานนกไมใชสงทลาบากยากเยนอะไรเลย เพยงแตจะตองเขาใจใหไดวา ระบบกฎหมาย Civil Law กบ Common Law นนมความแตกตางกนอยางไร และทสาคญคอ มนตวธในดานการใชและการตความ


206

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science กฎหมายทแตกตางกนอยางไร และเพยงเขาใจสงเหลานใหถกตอง ปญหาตาง ๆ ทมอยลงและหมดไปในทสด” (อขราทร จฬารตน. 2542 : 45) สรปผล

จากการศกษาแนวคดของหลกนตธรรม และปจจยหรอกลไกของหลกนตธรรม โดยการศกษา

เปรยบเทยบกบแนวคดของ WJP. รวมทงการตความกฎหมายแลว พบวาการใชหลกนตธรรมของไทย ยงไมได

มการศกษาลงลกในการสรางปจจยหรอกลไกในการใชหลกนตธรรมอยางละเอยดครบถวน ตามแบบอยางใน

ขอเสนอแนะของ WJP. เปนเหตใหการใชหลกนตธรรมของไทย ดานการตรากฎหมายและการใชกฎหมาย

รวมทงการตความกฎหมาย ยงไมมประสทธภาพตามเจตนารมณของหลกนตธรรม ดงนนการปฏรป

กระบวนการยตธรรมตามแผนพฒนา ฉบบท 12 นอาจไมบรรลเปาหมายตามทคาดหวงไว เชน การปฏรป

หนวยงานตารวจ ในแผนพฒนา ขอ 3.6.2 (4) ในดาน “...การสรางการมสวนรวมของภาคประชาชนในการ

กจการของตารวจ...” เนองจาก ประเทศไทยยงไมไดมการสรางปจจยการใชหลกนตธรรมดานนไว แมมการ

ตราพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ.2540 มเจตนารมณใชเปนชองทางการใชสทธการมสวน

รวมของประชาชน ถาประชาชนขาดความรความเขาใจในเนอหาสาระในการใชสทธของตนตามของกฎหมายน

การตรวจสอบถวงดลในดานตาง ๆ จงขาดประสทธภาพ แมแตการปองกนการทจรตคอรปชนตามแผนพฒนา

น ตองการการมสวนรวมของประชาชนในการมสวนรวมในการตรวจสอบหนวยราชการ โดยผรางรฐธรรมนญ

กาหนดใหปกปดผใหเบาะแสการทจรตคอรปชนกตาม แตพระราชบญญตการคมครองพยานในคดอาญา

พ.ศ.2546 ยงไมมกลไกเพยงพอทคมครองพยานได การปฏรปดงกลาวอาจไมบรรลผลตามทกาหนดไวได

นอกจากปญหาการใชหลกนตธรรมในการปฏรปกระบวนการยตอธรรมแลว ยงมปญหาดานการตความ

กฎหมายของผใชกฎหมาย โดยการตความเครงครดในตวบทกฎหมายโดยไมไดนาเจตนารมณของกฎหมายมา

พจารณาพรอมกบตวบทกฎหมาย จงทาใหการใชกฎหมายไมสอดคลองกบเจตนารมณขอหลกนตธรรม

ขอเสนอแนะ ผเขยนใครขอเสนอแนะ ดงน 1. ควรศกษาวจยการสรางปจจยการใชหลกนตธรรมในดานตาง ๆ รวมทงตวชวดทชดเจน ให

เหมาะสมกบสงคมไทย แลวสรางความรความเขาใจและการยอมรบปจจยดงกลาวทงผรางกฎหมาย ผใชกฎหมาย รวมทงประชาชน อยางแพรหลาย

2. การตความกฎหมายควรใชตวบทและเจตนารมณของกฎหมายแตละฉบบพรอมกน เอกสารอางอง ธานนทร กรยวเชยรและวชามหาคณ. 2523. การตความกฎหมาย. พมพครงท 2 กรงเทพมหานคร :ชวนพมพ บญศร มวงศอโฆษ. 2553. กฎหมายรฐธรรมนญ. พมพครงท 4 กรงเทพมหานคร : จดพมพโดยโครงการตารา

และประกอบการ สอน คณะนตสาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร


207

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science ประยร กาญจนดล. 2538. คาบรรยายกฎหมายปกครอง. พมพครงท 4 กรงเทพมหานคร : สานกพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.วษณ เครองาม. 2530. กฎหมายรฐธรรมนญ พมพครงท 3 กรงเทพมหานคร : นตบรรณาการ.

หยด แสงอทย. 2538. หลกรฐธรรมนญทวไป. พมพครงท 9 กรงเทพมหานคร : วญชน. อกขราทร จฬารตน. 2542. การตความกฎหมาย. กรงเทพมหานคร : ชวนพมพ.

Beal, Andrew. 1995. Solving Problem in Constitutional and Administrative Law. London : Cavendish ‘

Dicey, AV, 1885. The Law of the Constitutional. 8th ed. 1927, London ; Macmillan. Phil Harris. 2005. An Introduction to Law. 6thed. London : Cambridge . Thomas E. Baker and Jerre S. Williams. 2003. Constitutional Analysis in a Nutshell. 2nd ed.

Florida : Thomsons and West. Wade Mansell, Belinda Meteyard & Alan Thomson. 2004. A critical Introduction to Law. 3rd ed.

London: Cavendish . http: // www.worldjusticeproject.org สบคน 15 พฤษภาคม 2560


208

http://www.google.com/url?q=http%3A%2F%2Fwww.worldjusticeproject.org&sa=D&sntz=1&usg=AFQjCNEAzT2Sg78RS9A-ASGb7WtPeDHDpw


สภาวการณการสงออกกงสดแชแขงเพอการสงออกของไทย Thai Shrimp Frozen Export Situation

อภสทธ เตชะนธสวสด0

1 ชยวฒ จนมา1

2 วรรณสนท สตยานวตร2

3

บทคดยอ บทความน นาเสนอในสวนของสถานการณการสงออกกงแชแขงของไทย เพอใหเหนวาขอมล

ตวเลขมหภาควาประเทศไทยสงออกกงแชแขงไปยงประเทศใดบาง และประเทศไหนเปนผสงออกทสาคญของโลก หรอใครเปนคแขงทสาคญกบประเทศไทย รวมถง ความทาทาย/อปสรรคในเวทระหวางประเทศ ซงบทความน เปนสวนหนงของงานวจยเรอง “ยทธศาสตรการสรางความไดเปรยบในการแขงขนธรกจแชแขงเพอการสงออก” ภายใตวตถประสงคเพอศกษาภาพรวมสภาพทวไปของธรกจกงแชแขงการสงออกของไทยและสภาวการณการแขงขน โดยมเปาประสงคของงานวจย เพอนาผลลพธการวจยไปใชในการกาหนดทศทางการพฒนาการ ตลอดจนยทธศาสตรการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของหนวยงานภาครฐทใหการสงเสรมและสนบสนนผประกอบการธรกจกงแชแขงเพอการสงออกทเหมาะสม ใหเจรญกาวหนามนคงยงขนตอไปการวจยเรองน จะเกดประโยชนทง 3 ภาคสวนดวยกน ดงน (1) ผประกอบการธรกจกงแชแขง สามารถนาไปใชเปนแนวทางการจดการเพมศกยภาพการสงออกของธรกจกงแชแขงไดตามความเหมาะสม และสะทอนปญหาและขอเสนอแนะให (2) ภาครฐบาล สามารถนาผลการศกษามาเปนแนวทางในการสงเสรมและสนบสนนผประกอบการ เรองการผลตการสงออกธรกจกงแชแขงของไทยไปตลาดโลก เพอเพมความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจในการแขงขนของโลกมากขน และ (3) ภาคสงคมและวชาการ สามารถนาขอมลทศกษาไดอางอง สงเสรมและพฒนาการแขงขนธรกจสงออกกงแชแขงของประเทศไทยตอไป และเมอมการพฒนาธรกจสงออกกงแชแขง กเกดการสรางงาน รายได แกประชาชนและภาคสงคมตอไป

คาสาคญ: กงแชแขง, ยทธศาสตร, สรางความไดเปรยบ, การสงออก, การแขงขน

Abstract

This paper presents a situation of Thai frozen shrimp exports and research on Macro-data where Thailand are exported to which countries, and who are the major counties of frozen shrimp exporters as well as who are Thailand’s competitors who is the new comer to this Market. Moreover, this paper mentioned about the challenges in International forces for Thailand. This article, is a part of the

1 นกศกษาปรญญาเอก มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ 2 ดร. มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ 3 ดร. มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ


209

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science dissertation “strategies for building a competitive advantage for frozen shrimp exporters business”, under the objective of research is, to study the overview of frozen shrimp business exportersand the competitiveness. The research will be beneficial covering 3 sectors; (1) The exporters, can be applied as a guideline to develop the capacities as appropriately (2) The Government, can bring the results of this research for a guideline to promote and support the entrepreneurs, the shrimp exporters and (3) Academia and civil society, can be applied this research as a reference data to be a part of supportive promoting and developing the competitiveness of Thai frozen Shrimp Business. However, when the export business has been developed, it will create jobs for Thai People and income from the business and the Thai Government.

Keywords: Shrimp Frozen, Strategic, Comparative Advantage,Export, Competitive บทนา

ประเทศไทยมลกษณะภมประเทศทเหมาะแกการทาการประมงมพนทตดตอทางทะเลถง 2,600 กโลเมตร ในอดตประชากรสวนใหญ อาศยสตวนา ทมอยตามธรรมชาตเปนแหลงใชในการบรโภคและสงออก ตอมาประเทศตางๆ มการประกาศเขตนานนาเศรษฐกจ ออกไปถง 200 ไมลทะเลจากชายฝง ทาใหมการทาประมงในพนทเขตนานนาสากล บรเวณทะเลจนใต มหาสมทรอนเดย และอาวไทย ทรพยากรสตวนาลดลงอยางมาก ประกอบกบระยะหลง มการใชเครองมอและวธการจบสตวนาททนสมยมากขนเรอยๆ สามารถจบสตวนาไดในคราวละมากๆ ทาใหการเจรญเตบโตของสตวนาทอยตามธรรมชาตไมทนตอความตองการ เกษตรกรจงเปลยนมาทาการเพาะเลยงแทน โดยเฉพาะกงทมความตองการสงทงในและตางประเทศ การเพาะเลยงกงกนนน มมากในแถบชายทะเลทางฝงตะวนออก ไดแก จงหวดชลบร ระยอง จนทบร ตราด และพนททางภาคใต ไดแก จงหวดชมพร สราษฎรธาน นครศรธรรมราช สงขลา และปตตาน (ศรวรรณ แจมพลาย, 2553) กงสดแชแขงเปนอาหารทะเลทสาคญของไทย ซงมศกยภาพในการผลต เพอสงออกไปขายยงตางประเทศวตถดบทใชในการผลตกงสดแชแขงมหลายประเภท เชน กงขาวแวนนาไม (White Shrimp/Vannamei Shrimp) กงกลาดา(Black Tiger Shrimp)และอนๆ ซงไดจากการเพาะเลยงเปนสวนใหญการสงออกสนคากงแชแขง จะมเลขรหสจาแนกสนคาตามระบบการแบงสนคา HS (Harmonized Commodity Description and Coding System) ซงมเลขรหสสนคา ดงน030613, 030616 030617, 030623, 030626, 030627, 160520,160521 และ 160529 ซงเปนรหสสากลทแตละประเทศเขาใจเปนอยางดประเทศไทยมความไดเปรยบเชงภมศาสตร เกษตรกรมทกษะสงในการเพาะเลยง จงสามารถผลตกงไดเปนจานวนมาก มโรงงานแปรรปทมเทคโนโลยทนสมยทาใหสามารถผลตสนคาทมคณภาพและความปลอดภยสง ไมมสารปนเปอนทเกนมาตรฐาน จงทาใหเปนผนาในการสงออกกงแชแขงมาอยางตอเนอง

โดยทวไปการสงออกมความสาคญตอประเทศไทยหลกๆ ดงน (1) เกดการขยายการลงทนและสรางการจางงาน เนองจากหากมการขยายตวการสงออก ทาใหผผลต/ผประกอบการขยายการ


210

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science ลงทนและการผลต ซงประเทศไทย มรปแบบการผลตทใชแรงงานในสดสวน ทมากกวาใชเครองจกรผลต (2) ชวยนาเงนตราเขาประเทศ และสามารถลดการขาดดลการคา และดลชาระเงน/เงนสารองตางประเทศ เนองจากการสงออก จะใชเงนตางประเทศในการชาระคาสนคา และหากนาเขาสนคาจากตางประเทศ กสามารถนาเงนตราตางประเทศทไดจากการสงออกไปชาระ (3)ชวยลดการพงพาสนคาจากตางประเทศ เนองจากตองนาเขาสนคา หากประเทศเราไมสามารถผลตสนคาเองได (4)เกดการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ เนองดวยการสงออกสนคา จะสามารถสงออกสนคาได ในราคาทตากวา เมอเทยบกบประเทศอนๆ ทาใหประเทศไทย สามารถแขงขนในตลาดโลกได และเปนไป ตามหลกการการไดเปรยบโดยการเปรยบเทยบ (Comparative Advantage) กลาวคอ เมอประเทศเราผลตสนคาไดในระดบตากวาประเทศอน นนหมายความวา สนคาทนามาผลตและขายนน ถกนามาใชอยางคมคาและมประสทธภาพ (5) ลดตนทนการผลต (Economy of Scale) หากผลตสนคาใหกบตลาดในประเทศเพยงอยางเดยว ปรมาณการผลตจะไมสงมากนก หากมการสงออกไปตางประเทศ จะผลตในปรมาณทเพมขนและเตมอตรากาลงการผลต เปนการชวยลดตนทนการผลตตอหนวยใหตนทนตาลง หรอเปนการผลตท จด ระดบตนทนตาสด ซงสามารถทาไรไดเพมมากขนนนเอง (6) สรางความกาวหนาเทคโนโลยและ Know How กลาวคอ ในตลาดโลกยอมมภาวการณแขงขนสงมาก เปนปจจยใหเกดการกระตนผผลต/สงออก ตองปรบปรงสนคา และสนองความตองการตลาดใหมๆ โดยนาเทคโนโลยใหมๆ และการบรหารจดการทมประสทธภาพ เปนการเพมความสามารถในการแขงขนและยกระดบของเทคโนโลยของประเทศดวย และ(7)เกดมลคาเพม (Value Added) ของสนคา แทนทจะสงออกกงในรปแบบแชแขง ธรรมดาแตอาจมการแปรรปในรปแบบอนๆ ซงชวยเพมมลคาสนคาและราคาสนคาได ผลตภณฑกงแชแขง

กงแชแขงเพอการสงออกของไทย ใชกงเปนวตถดบหลก โดยเรมจากการนากงสด ทจดซอมา ผานกระบวนการแปรรป เบองตนผลตภณฑกงมทงแบบคงสภาพไว ทงหว เอาหวออก หรอปอกหวและเปลอกออกเพอใหเปนผลตภณฑในรปแบบกงแชแขงตางๆ หลงจากนน จะนามาผานกระบวนการแชเยอกแขงตามเทคนค เพอถนอมรกษาคณคาและรสชาตผลตภณฑใหอยในสภาพสดและสะอาด การแชแขงเปนการถนอมคณภาพอาหารทมประสทธภาพทสด ซงเปนการเกบกงไวในอณหภมทตามากๆ ในระดบ -18 องศาเซลเซยส เพอยบยงการทางานของเอนไซมและลดการเจรญเตบโตการเพมจานวนของจลนทรย ซงรกษาความสด สะอาดและสามารถเกบไวไดในเวลานาน ผลตภณฑกงแชแขงเพอการสงออกแบงเปน 3 ประเภทหลกๆ ไดแก

1. กงสดแชแขง กงเนอแชแขง และกงตมแชแขง 2. แบงเปนลกษณะของผลตผล เชน 2.1 กงทงตวแชแขง (Head-On, Shell-On) คอ กงทอยในสภาพธรรมชาตทมหว

เปลอกและหางอยครบ ซงกงชนดน ไมเดดหวและไมแกะเปลอก


211


2.2 กงเดดหวแชแขง (Headless) คอ กงทถกเดดหวออก แตลาตวยงมเปลอกและหางอยครบตามธรรมชาตหรอกงเดดหวแตไมแกะเปลอก (Headless Shell-on)

2.3 กงยด/กงไวหาง คอ นากงมาปอกเปลอกไวหาง และจดรปใหกงยดตรง 2.4 กงทเอาหวเปนเปลอกออก (Peeled) คอ กงทเอาหวและเปลอกออกทงตว 2.4.1 Pelled and devined คอกงเนอเดดหว แกะเปลอกไมไวหางและผาหลงเอาไสออก 2.4.2 Pelled undeceined คอกงเนอเดดหว แกะเปลอกแตไมผาหลง และไมไวหาง 2.4.3 Pelled and devined tail on คอกงเนอ เดดหว แกะเปลอกไวหางและผา

หลงเอาไสออก 2.4.4 Pelled underveined tail on คอกงเนอ เดดหว แกะเปลอกไวหางและไมผาหลง 2.5 กงตม และกงผานการปรงกงสาเรจรป เชน กงซช กงชบ

3. กงบรรจถง เพอเพมความสะดวกใหแกผบรโภคในการปรงอาหาร คอ เนอกงเปนชนๆ (Pieces หรอ Broken) ขนตอนและกระบวนการผลตกงแชเยอกแขง มดงน

1. รบวตถดบกง จากฟารมเลยงกงหรอจากเรอประมง 2. ลางทาความสะอาด - นากงมาลาง (Cleaning) ดวยนาผสมคลอรนทมความเขมขน100

ppm เพอกาจดสงสกปรกและแยกสงเจอปน เชน นาแขงทใชแชกงในระหวางการขนสงจากนน นาวตถดบกง ทงหมดมาชงนาหนก ลางทาความสะอาด อกครงดวยนาผสมคลอรน ซงมความเขมขน 100 ppm อกครง

3. ตดแตงกง เชน เดดหว ปอก ผา และทาความสะอาด 4. คดขนาดแบงเกรด/คณภาพ (Sizing) –การขดแยกขนาดกงตามขนาดตางๆ ทเปนขนาด

มาตรฐาน เปนทนยมกนในการสงออกหรอแยกขนาดความตองการของลกคา บรรจลงในภาชนะ โดยใชกาลงแรงงานคนในการคดขนาดกง เนองจากแรงงานตองพจารณาลกษณะทางกายภาพของกงวา เปนกงสดโดยดจากความมนของสทเปลอก และสวนหวของกง ซงการแยกแยะทางกายภาคกง ไมสามารถใช เครองจกร คดแยกขนาดอตโนมต ได เพราะจะทาให เปลอกของก งไดรบแรงกระทบกระเทอนและอาจทาใหสวนหวของกงหลดออกจากลาตวได เนองจากการสงออกกงแชแขงนน กงตองมอวยวะครบสมบรณทงตว เชนสวนของหาง และสวนของหวกง จะตองไมหลดออกจาก ลาตว ซงกงแชแขงลกษณะน จะมราคาสง

5. ชงนาหนก และเรยงลงถาด บรรจกงทคดขนาดลงในภาชนะ 6. แชเยอกแขงทอณหภม –40 องศาเซลเซยส กงจะถกสงไปแชแขง โดยผานเครองแชแขง

ตามลกษณะการผลต ซงมอณหภมประมาณ -35 ถง -40 องศาเซลเซยส 7. บรรจหบหอ และเกบในหองเยนทอณหภม -20 องศาเซลเซยส ในขนตอนน จะนากงใส

ถงพลาสตก หรอใสกลองกระดาษทเคลอบดวยเทยน และนาไปเกบในหองเยน ทมอณหภมท – 18 องศาเซลเซยส เพอรอการสงออก

8. เตรยมสงออก


212


ปจจยทกาหนดคณภาพของกงแชแขง คอ ความสดและสะอาด กรรมวธการผลตตองถกสขลกษณะดงน

1. วตถดบกง ตองเลอกวตถดบทสะอาดและสด ซงปราศจากสงทเจอปน และจลนทรย ททาใหเกดโรคและทาอนตรายตอผบรโภค ปราศจากสารพษและสารเคม ทเปนอนตรายตอธรรมชาตหรอสงแวดลอม เชน สารปรอท สารหนและสารตะกว เปนตน

2. คนงาน ตองทาความสะอาดกอนเขาทางาน และแตงกายดวยเสอคลม สวมหมวก และถงมอ ปองกนมให เชอโรคจากรางกายกระจายไปยงวตถดบ

3. สถานทททาความสะอาดวตถดบ ตองถกสขลกษณะและตงอยในททมอากาศถายเทสะดวก มทางระบายนาและทกาจดนาเสย มแสงสวางเพยงพอ และภาชนะทใชบรรจกงตองสะอาดปราศจากสนม

4. นาทาความสะอาด ม 2 ประเภท คอ นาใชสาหรบการผลต และนาทใชลางภาชนะทใสวตถดบ รวมถงนาลางพนโรงงาน ตองมคณสมบตเทานนประปาผสมคลอรนเขมขน

5. หองทาความเยน หรอหองแชแขง ตองมประสทธภาพด มความเยนมากทสด แชแขงไดเรวทสด และหองทาความเยนตองทาความเยนไดถง -40 องศาเซลเซยส หากหองทาความเยน ไดเรวเทาใดกจะเปนการถนอมอาหาร ทาใหคณภาพของวตถดบกงดเทานน และสวนในหองเกบกงทบรรจหบหอเรยบรอยแลว หองเยนตองรกษาระดบอณหภมใหได –20 องศาเซลเซยส ซงการเกบรกษากงแชแขงดวยความเยน (Cold Chain) ตองเกบรกษาดวยความเยน เรมการลาเลยงขนสงตองแตในเรอ ทาขนปลา/กง โรงงานอตสาหกรรม ตลาดยอย จนกระทงถง ผบรโภค ซงหากในขนตอนใดไมสามารถรกษาคณภาพวตถดบไวไดหรอมอณหภมสงเกนไป จะทาใหกงเสอมคณภาพขายไมไดราคาและไมเหมาะแกการบรโภค สภาวการณการสงออก ในอดตทผานมาผลผลตกงทะเลของโลกนน ไดมาจากการทาประมงโดยจบมาจากธรรมชาตโดยสวนใหญ เนองจากมความอดมสมบรณของทรพยากรสตวนาในทะเลและมหาสมทร โดยในป พ.ศ. 2544 ผลผลตกงทะเลของโลกจากการเพาะเลยงยงไมมถงรอยละ 10 ของผลผลตกงทะเลทงหมดทผลตได ตอมาความอดมสมบรณของทรพยากรสตวนาในทะเลและมหาสมทรเรมลดลงอยางเหนไดชด จากขอมล Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO Fisheries Department พบวาปรมาณการผลตกงทะเลของโลก ระหวางป 2544-2558 พบวา แมทงโลกจะสามารถจบกงทะเลจากธรรมชาตเปนจานวนเพมมากขนเรอยๆ จาก 1,912,779 ตนในป พ.ศ. 2544 เพมขนเปน 2,950,834 ตนในป พ.ศ. 2558 แตเมอคดเปนสดสวนตอผลผลตกงทะเลทงหมดของโลกกลบพบวา การจบกงทะเลจากธรรมชาต มแนวโนมทลดลง โดยลดลงจากรอยละ 79.47 ในป พ.ศ. 2544 เหลอเพยงแครอยละ 69.90 ในป พ.ศ. 2558 ลดลงถงรอยละ 9.57 ประกอบกบผผลตหนมาขยายการเพาะเลยงกงทะเลมากขน ทาใหปรมาณผลผลตกงทะเลทไดจากการเพาะเลยงเพมสงขนอยางตอเนองทกป จาก 494,120 ตน ในป พ.ศ. 2544 เพมขนเปน 1,270,875 ตน ในป พ.ศ. 2558 โดยคดเปนสดสวนเพมขนจากรอยละ 20.53 ในป พ.ศ. 2544 มาเปนรอยละ 30.1 ในป พ.ศ. 2558สรปไดวา ดานอปทานการผลตกงทะเลของโลก ตงแตป พ.ศ.


213

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science 2544 – 2558 พบวา จบจากธรรมชาตเกอบรอยละ 80 และเพาะเลยง รอยละ 20 ในป พ.ศ. 2554 การเพาะเลยงกงทะเลนน มแนวโนมเพมสงขนเปนรอยละ 30 ในป พ.ศ. 2558 และจบจากธรรมชาต รอยละ 70 ซงลดลงรอยละ10 ตงแตป 2554 และเพมขนในสวนของการเพาะเลยงกงทะเลรอยละ 10 ในป พ.ศ. 2558

ประเทศทมผลผลตกงทะเลสงทสดในโลก ไดแก ประเทศจน อนเดย อนโดนเซย และประเทศไทย ตามลาดบ โดยตงแตป พ.ศ. 2553 เปนตนมา ประเทศจนในฐานะผผลตกงอนดบทหนงของโลกสามารถผลตกงไดเพมขนอยางตอเนองจาก 665,577 ตน ในป พ.ศ. 2553 เพมขนเปน 1,213,265 ตน ในป พ.ศ. 2558 สวนประเทศอนเดยกมผลผลตเพมขนเชนเดยวกน โดยสามารถผลตกงได 378,599 ตน ในป พ.ศ. 2553 และเพมขนเปน 437,672 ตน ในป พ.ศ. 2558ตน ในขณะทประเทศอนโดนเซยกมผลผลตเพมขนจาก 332,478 ตน ในป พ.ศ. 2553 เปน 421,018 ตน ในป พ.ศ. 2558ในขณะทประเทศไทยกลบมผลผลตกงในปรมาณทลดลง จากเดมทเคยผลตไดถง 390,426 ตน ในป พ.ศ. 2553 กลบลดลงเหลอเพยงแค 362,396 ตน ในป พ.ศ. 2558 โดยประเทศจน อนเดย และอนโดนเซย เปนประเทศทมผลผลตกงจากการจบจากธรรมชาตเปนอนดบตนๆ ของโลกดวย โดยกงทประเทศจนจบไดมาก ไดแก Akiami paste shrimp และ Southern roughอยางไรกตาม แมวาประเทศไทยจะเปนหนงในประเทศผสงออกกงแชแขงรายใหญของโลกแตวตถดบกงภายในประเทศกลบมไมเพยงพอตอความตองการของผผลต จงตองมการนาเขากงสดแชแขงจากตางประเทศเพอนามาเปนวตถดบในการผลตและสงออกซงมปรมาณเพมขนเรอยๆ โดยมมลคาการนาเขาเพมจาก 716.8 ลานบาท ในป พ.ศ. 2552 เปน 7,177.7 ลานบาท ในป พ.ศ. 2558 (ตารางดานลาง)เนองดวยประเทศไทยกาหนดใหมการนาเขากงกลาดาโดยเสร แตตองเสยภาษนาเขากงสดหรอแชเยนแชแขงในอตรารอยละ 5ซงสามารถขอคนภาษนาเขาคนได ในกรณนาเขามาเพอเปนวตถดบในการผลตเพอการสงออก นอกจากนน ผสงออกยงไมตองเสยภาษสงออก แตจะเสยภาษการคาในอตรารอยละ 1.5 ของรายรบในการสงออก และเสยภาษเทศบาลอกรอยละ 10 ของภาษการคา

ประเทศหลกๆ ทประเทศไทยสงออกกงแชแขงไปตางประเทศ ซงตลาดสงออกกงสดแชเยนแชแขง นน พบวา 10ประเทศ ทไทยสงออกสนคากงแชแขง อนดบหนง คอ ประเทศสหรฐอเมรกา รองลงมาคอ ญปน แคนาดา สเปน สหราชอาณาจกร จน เกาหลใต เบลเยยม ออสเตรเลย และประเทศฝรงเศส ทง 10 ประเทศน ตดอนดบการสงออกของไทย และมมลคาการสงออกทงสน ประมาณ 4 ถง 5 หมนลานบาทในแตละป นบตงแตป 2556 จนถง ป พ.ศ. 2558 (สวนป 2559 เปนมลคาประมาณการณ) จะเหนวา การสงออกไปประเทศสหรฐอเมรกานน ปรมาณการสงออกในแตละป จะอยราวๆ 2 หมนลานบาท หากเทยบกบปรมาณการสงออกทงหมดจะคดเปนเกอบ รอยละ 45 แตปรมาณการสงออกจะไมเพมขนมากหนก ซงจะมอตราเตมโตในป 2559 การสงออกนน มผลดตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย ทาใหประเทศไทยมรายไดคนไทยมการจางงานเพมงานขน และพฒนาคณภาพชวตทดขน การพฒนาเศรษฐกจของประเทศ จาเปนตองมการตดตอการคาระหวางประเทศ รวมถง การลงทนกบนานาชาต กจกรรมดงกลาว จะกอใหเกดรายไดทสาคญ และนาไปพฒนาประเทศชาตรวมถง เศรษฐกจใหเจรญเตบโตในดานตางๆ คอ (1) ผลของการสงออกนน จะทาใหเศรษฐกจมการขยายตว เพราะเกดอปสงคภายในประเทศเพมมากขน สงผลใหเกดการผลตสนคาเพอการสงออกใหมๆ ไปขายในตางประเทศ ทายทสดจะเกดการจางงาน ประชาชนกจะม


214

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science รายไดเพมขนนนเอง (2) การใชทรพยากรอยางคมคาและมประสทธภาพ กลาวคอ มการใชทรพยากรภายในประเทศผลตสนคาทประเทศไทยถนด และสงออกไปขายยงตางประเทศ โดยลดปรมาณสนคาทประเทศไทยไมถนดผลตสนคาลดลงทาใหเกดการใชทรพยากรภายใน ประเทศไดเตมประสทธภาพมากขน (3) ตลาดในประเทศเกดการขยายตวและเกดการผลตภายในประเทศ มากขน สาเหตเพราะการสงออกตามขอ 1 ทาใหประชาชนมการจางงานและเกดรายได เมอประชาชนมเงนเพมขน กจะเกดอปสงคตองการซอสนคามการคาขายระหวางตลาดภายในและตลาดภายนอกประเทศ (4) เกดการพฒนาการเรยนรและพฒนาเทคโนโลย สาเหตเกดจากากรพฒนาดานการผลตสนคาภายในประเทศ ทาใหมการนาเทคโนโลยททนสมย เขามาใชในการผลตสนคาและความรเกดการพฒนาความสามารถพฒนา ทกษะความสามารถในการใชเครองมอเทคโนโลย รวมไปถงการพฒนาคณภาพสนคาสงออกใหดขน เพอไปแขงขนกนในตางประเทศ (5) เกดการลงทนระหวางประเทศและมการเคลอนยายเงนทนระหวางกน ตารางท 1 มลคาการนาเขากงสดแชแขงจากทวโลก ระหวางป พ.ศ. 2555 – 2559

ทมา : ITC calculations based on UN COMTRADE and ITC statistics (2560)

พบวา ทวโลกมการนาเขากงสดแชแขงในป 2559 ในกลม 0306 ประมาณ 25,683,743 ลานเหรยญสหรฐ และประเทศสหรฐอเมรกา มสดสวนการนาเขามากทสดในโลกรอยละ 26.17 ประมาณ 6,722,344 ลานเหรยญสหรฐ รองลงมาเวยตนาม คดเปน รอยละ 11.57 อนดบท 3 คอ ประเทศญปน ซงมมลคาการนาเขา 2,970,570 ลานเหรยญสหรฐ ประมาณรอยละ 9.51 สวนประเทศจน นาเขาจากทกประเทศทวโลกรอยละ 8.27 คดเปน 2,123,924 ลานเหรยญสหรฐ สวนประเทศแคนาดา นาเขารอย


215

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science ละ 3.31 และออสเตรเลย นาเขารอยละ 0.94 อยางไรกตามประเทศไทย ถอเปนหนงในประเทศทสงออกสนคาชนดน และนาเขาสนคากงสดแชแขงเชนกน มมลคา 166,705 ลานเหรยญสหรฐ รอยละ 0.65 จากการนาเขาทวโลก 25,683,743 ลานเหรยญสหรฐ

ตารางท 2 การถวงนาหนก ประเทศทตดอนดบ 1 ใน 10 ของการนาเขากงสดแชแขงจากประเทศไทย ระหวางป พ.ศ. 2556 – 2559

ทมา :กระทรวงพาณชย (2559)

จากขอมลกระทรวงพาณชย พบวา ประเทศหลกๆ ทตดอนดบการนาเขาหนงในสบ ของสนคากงสด

แช แขงประกอบไปดวย 12 ประเทศ ตลอดระยะเวลา ตงแตป พ.ศ. 2556 – 2559 ดงน สหรฐอเมรกา ญปน เวยตนาม แคนาดา จน ออสเตรเลย สหราชอาณาจกร เกาหลใต ไตหวน มาเลเซย ฮองกง และเยอรมน ประเทศทมนยสาคญตอตลาดการสงออกของไทย ไดแก 5 ประเทศ คอ (1) สหรฐอเมรกา (2) ญปน (3) แคนาดา (4) จนและ (5)เวยตนาม ซงคอกลมประเทศทมสดสวนการสงออกทสาคญ คอ สดสวนการสงออกไมนอยกวา รอยละ 5 ของมลคาการสงออกกงสดแชแขง และประเทศทกาลงมสดสวนการสงออกทมแนวโนมเพมมากขนเรอยๆ ประกอบดวย ประเทศจน และอนดบ 1 ประเทศ เวยตนาม รอยละ 13.01 ในป พ.ศ. 2559 จากรอยละ 7.76 ในป 2558 พบวา ตงแตป 2556 มอตราเพมขนตลอดทง 4 ปตดตอกนสวนกลมประเทศทมสดสวนรอยละ 2-4 คอ (1) ออสเตรเลย (2) เกาหลใต และ (3) ไตหวน สวนประเทศทมแนวโนมหมดความสาคญลงไปคอ ประเทศในกลมอย (1) เยอรมน และ (2) สหราชอาณาจกร สวนประเทศทกาลงเขามามบทบาทสาคญในชวงป พ.ศ. 2558 – 2559 ประกอบดวย (1) มาเลเซย และ (2) ฮองกง


216


ในมมมตดานคแขงนน ตารางขางตนแสดงมลคาการสงออกของประเทศสงออกกงแชแขงของ

โลก ตงแตป 2550 ถง2554 พบวา ปลาสด พ.ศ. 2554ประเทศทสงออกกงสดแชแขงทสาคญของโลก 5 อนดบคอ ไทย เวยตนาม อนเดย จน อนโดนเซย และเอกวาดอรจะเหนวา ประเทศไทยเปนผสงออกกงสดแชแขงระดบทหนงของโลก ตงแตป พ.ศ. 2552 – 2554 สลบกบประเทศเวยตนามในป พ.ศ. 2550 และ 2551 แตในป 2555 นน ประเทศไทย ตองสญเสยตาแหนงแชมปผสงออกลาดบ 1 ของโลกใหแก ประเทศอนเดยไป และไมสามารถกลบมาเปนผนา การสงออกกงของโลกไดอก นบตงแตป พ.ศ. 2555 จนถง 2559 ประเทศไทยตกมาเปน อนดบ 3 รอง เวยตนาม และอนเดย ในป พ.ศ. 2555 และอนดบ 6 ในป พ.ศ. 2556 – 2559 สาเหตททาใหประเทศไทยสญเสยตาแหนงผสงออกอนดบหนงของโลกและประเทศคแขงไดแซงหนาประเทศไทยไป เนองจากเกดอปสรรคหลายสาเหต(กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศสานกพฒนาการคาและธรกจการเกษตรและอตสาหกรรม, 2559)ดงน(1) การขาดแคลนวตถดบ และปรมาณวตถดบทจบไดในประเทศปอนเขาโรงงาน ไมสมาเสมอ (2) ขาดมาตรฐานการจดการดานการเพาะเลยงทมประสทธภาพ ทาใหเกดปญหาคณภาพวตถดบ เชน ขนาดกงไมตรงตามความตองการ และมโรคระบาดในกระบวนการเพาะเลยง (3) สหภาพยโรป (European Unions; EU) ประกาศใหใบเหลองการทาประมง Illegal Unreported and Unregulated Fishing; IUU แกไทย ทาใหประเทศไทยสงออกกงแชแขงไปประเทศใน EU ไดลาบากขน (4)ปญหาแรงงานผดกฎหมาย สหรฐฯ จดอนดบไทยอยใน Tier 2 Watch List(ป 2559) (5) การนาเสนอขาวเชงลบ ไดแกการใชแรงงานเดก ทาใหมผลตอความเชอมนสนคาประมงไทย (6) ขาดแคลนแรงงาน เนองจากแรงงานไทยไมนยมทางานดานการประมง (7) กฎระเบยบและมาตรการกดกนทางการคาทเขมงวดขน ไดแก ตดสทธภาษจเอสพ(GSP) ของไทย สหรฐอเมรกากลาวหาวา ประเทศไทยทมตลาด โดยขายราคาสนคาตากวาราคาปรกต จากปญหาดงกลาวขางตน ทาใหสนคากงแชแขงสงออกไปตางประเทศมแนวโนมลดลงตอเนอง ทาใหอตสาหกรรมกงตนนา กลางนา และปลายนา ไดรบผลกระทบ เชน เกษตรกรหลายหมนครอบครวจะมรายไดลดลงหรออาจจะขาดทน คลสเตอรตางๆ ทอยในอตสาหกรรมกลางนา เชน โรงงานผลตอาหารกง โรงนาแขง โรงงานทผลตอปกรณเกยวกบการเลยงกงและโรงงานแปรรป ซงมตวเลขเสยหายหลายหมนลานบาทสดทายผสงออกกงแชแขงกไมสามารถแขงขนในเวทโลก ซงกงแชแขงเปนหนงในสนคาสงออกสาคญทสรางรายไดใหกบประเทศไทย ทาใหผวจยสนใจศกษาเพอนาผลลพธการวจยไปใชในการกาหนดทศทางการพฒนาการ ตลอดจนยทธศาสตรการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของหนวยงานภาครฐทใหการสงเสรมและสนบสนนผประกอบการธรกจกงแชแขงเพอการสงออกทเหมาะสม ใหเจรญกาวหนามนคงยงขนตอไป


217

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science การวจยเรองน จะเกดประโยชนทง 3 ภาคสวนดวยกน ดงน (1) ผประกอบการธรกจกงแชแขง สามารถนาไปใชเปนแนวทางการจดการเพมศกยภาพการสงออกของธรกจกงแชแขงไดตามความเหมาะสม (2) ภาครฐบาล สามารถนาผลการศกษามาเปนแนวทางในการสงเสรมและสนบสนนผประกอบการ เรองการผลตการสงออกธรกจกงแชแขงของไทยไปตลาดโลก เพอเพมความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจในการแขงขนของโลกมากขน และ (3) ภาคสงคมและวชาการ สามารถนาขอมลทศกษาไดอางอง สงเสรมและพฒนาการแขงขนธรกจสงออกกงแชแขงของประเทศไทยตอไป และเกดการสรางงาน รายได แกประชาชนและภาคสงคมตอไป

จากการศกษาเชงลกการสงออกกงแชแขงนน กงแชแขงอยในภายใตหมวดสนคาเกษตรกรรม

และตด 1 ใน 50 สนคาสาคญทสงออกของประเทศไทย ซงในหมวดสนคาการเกษตรสงออกอนดบ 6 รองจาก อนดบ 5 ผลไมสด แชเยน แชแขงและแหง อนดบ 4 ไกแปรรป ตอมา ผลตภณฑมนสาปะหลง ขาว และ อนดบหนง คอ ยางพารา จากตารางขางตน แสดงปรมาณการสงออกกง (ทกชนด) ของไทย ตงแตป 2550-2556 ประกอบไปดวย กง 5 กลม คอ (1) กงสดแชเยนแชแขง (2)กงแหง (3) กงตมหรอนง (4) กงกระปอง และ (5) กงปรงแตงหรอทาไวไมใหเสย ทง 5 กลม มมลคาการสงออกประมาณ 69 ลานบาท ถง 109 ลานบาท ซงมมลคาการคามากทสดในป 2554 รองลงมา ป 2553 และ 2555 อยางไรกตาม ป 2556 เปนปทสงออกนอยทใน คอ 69,268.48 ลานบาท

พจารณาการถวงนาหนกทง 5 กลมพบวา ประเทศไทยสงออกในกลมท 1 กงสดแชเยนแชแขง ม

อตรารอยละกวา 50 ตงแตป 2550 – 2553 แตตงแต ป 2554 – 2556 มอตราลดลง คอ รอยละ 48 ในป 2554 และ 2555 แตในป 2556 นน ลดลงสงสดถง รอยละ 43 ผวจยยงพบวา ในกลมท 5 กงปรงแตงหรอทา


218

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science ไวไมใหเสย นน มอตราเพมขนทกป ตงแตป 2550 รอยละ 39 ป 2551 รอยละ 43 และ ป 2552 รอยละ 46 แตลดลง ในป 2553 รอยละ 44 อยางไรกตาม ป 2554 เพมขนอยางมนยสาคญและมอตราถวงนาหนกทมากกวาในกลมท 1 กงสดแชเยนแชแขง ตงแต ป 2554 จนถง 2556 คอ รอยละ 48 รอยละ 48 และรอยละ 43 สวนกลมท 5 กงปรงแตงหรอทาไวไมใหเสย มอตราถวงนาหนกรอยละ 50 รอยละ 52 และรอยละ 56 ซงเกดจาการพฒนาสนคาวตถดบกงใหเกดความหลากหลายตอผนาเขาสนคาเพมขนผลกระทบดานการสงออกกงแชแขง จากปจจยภายนอก เรองท สหภาพยโรป ออกประกาศกฏระเบยบคณะมนตรแหงสหภาพยโรปวาดวยการจดตงระบบของประชาคมในการปองกน ยบยง และขจดการทาประมงทผดกฎหมาย ขาดรายงาน และไรการควบคม (Council Regulation (EC) No 1005/2008 of Illegal, Unregulated and Unreported Fishing: IUU Fishing) ซงคณะมนตรยโรปประกาศกฎระเบยบดงกลาวในวนท 29 กนยายน 2551 และมผลบงคบใชกบสนคาประมงทนาเขาสหภาพยโรปตงแตวนท 1 มกราคม 2553 นน

จากปรมาณการสงออกกง(ทงหมด)ของไทย ตงแตป 2550 ถง 2556 พบวา การสงออกไปประเทศท

อยในเครอสหภาพยโรปนน มมลคาการสงออกทงสน 7 พนกวาลานบาท เพมขนทกตงแตป 2550 ถงสงทสด 2554 ม มลคาการสงออก 15,974 ลานบาท ซงทางสหภาพยโรป ประกาศกฎระเบยบ IUU Fishing ใหมผลบงคบใชเรม 1 มกราคม 2553 อยางไรกตาม ในป 2554 มปรมาณการสงออกทสงนน เกดมาจากผลคาสงซอทคางอยของปทแลว 2553 ซงการสงนาเขาสนคาจะสงแบบลวงหนา เพอหลกเลยงความผนผวนดานคาเงนแลกเปลยนและปจจยอนๆ หลงจากทสหภาพยโรป เรมบงคบใชนน จะเหนวา ปรมาณการสงออกกงมปรมาณเรมลดลงในป 2555 จาก 15,974 ลานบาท ในป 2554 เปน 14,074 ลานบาทในป 2555 ลดลง 1,900 ลานบาท คดเปนรอยละ 11.9 จากปทแลว สวนในป 2556 มมลคาการสงออกทงสน 9,487 ลานบาท ลดลงจากปทแลว รอยละ 32.59 ประเทศไทยสญเสยมลคาการสงออกกงถง 4,587 ลานบาท ซงหากพจารณาตงแตสหภาพยโรปประกาศกฎระเบยบ IUU นน พบวา ประเทศไทยสญเสยการคาทงสน 6,487 ลานบาท คดเปนรอยละ 40.61 เมอเปรยบเทยบกบป 2554

จากแผนภาพดงกลาวขางตน พบวา ถงแมวา สดสวนการสงออกไปยงประเทศสหภาพยโรปมอตรารอยละแค 10-15 จากมลคาการคาทง 5 กลมแตเมอเปรยบเทยบกบปจจยภายนอกเรองสถานการณการคามนษยแลว สหรฐมสดสวนรอยละ 37-52 ซงมากกวาสหภาพยโรป และหากพจารณาแนวโนมของปจจยภายนอก ทง TIP Report และ IUU Fishing พบวา แนวโนมจะไปในทศทางเดยวกน กลาวคอ ปจจยทง สองดาน มนยสาคญ กอนใหเกดผลกระทบตอการสงออกกงของประเทศไทย หากไมมการปรบเปรยบกฎหมายภายในประเทศใหสอดคลอง กบนานาชาตนนเอง


219


ขอเสนอแนะ

จากแรงผลกดนปจจยภายนอกจากนานาชาต กอใหเกดการเปลยนแปลงกฎหมายและกฎระเบยบภายในของประเทศไทย หลายฉบบมาจนถง ป 2560 ซงเปนแรงผลกภายใน กอใหเกดโอกาสและความทาทายหลายประการ หนงในประกาศกฎระเบยบของภาครฐ คอ พระราชกาหนดการบรหารจดการการทางานคนตางดาว พ.ศ. 2560 วตถประสงคเพอเปนการปรบปรงกฎหมายทมบทบญญตยงไมครอบคลมการบรหารจดการการทางานของ คนตางดาวทงระบบ ซงมกฎหมายอย 2 ฉบบ เนนเรองการใหความคมครอง อานวยความสะดวกใหกบทงนายจางและแรงงานตางดาว การเพมโทษนายจางทกระทาผดกฎหมายพรอมดงประชาสงคมเขามามสวนรวม เพอปองกนการคามนษยดานแรงงาน ซง กฎหมายแรก คอ พระราชบญญตการทางานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 และกฎหมายท 2 คอ พระราชกาหนดการนาคนตางดาวมาทางานกบนายจางในประเทศ พ.ศ. 2559 มสาระดงน (1)ผใดรบคนตางดาวทางานทหามคนตางดาวทา/รบคนตางดาวทไมมใบอนญาตทางาน หรอรบคนตางดาว ซงไมมใบอนญาตทางานกบตนเขาทางาน – มโทษปรบ 400,000 – 800,000 บาท ตอคน (2) ผใดใหคนตางดาวทางานไมตรงตามทกาหนดไวในใบอนญาต – มโทษปรบไมเกน 400,000 บาท ตอคน (3) คนตางดาวทางานโดยไมไดรบอนญาตใหทางาน/ทางานทหามคนตางดาวทา – มโทษจาคกไมเกน 5 ป หรอปรบ 2,000 – 100,000บาท (4) คนตางดาวททางานจาเปนและเรงดวน แตไมแจงนายทะเบยน – มโทษปรบตงแต 20,000 – 100,000 บาท (5)คนตางดาวทางานแตกตางจากทกาหนดไวในใบอนญาต – มโทษปรบไมเกน 100,000 บาท (6)ผใดยดใบอนญาตทางาน/เอกสารสาคญประจาตวคนตางดาว – มโทษจาคกไมเกน 6 เดอน หรอปรบไมเกน 100,000 บาท (7)ผใดหลอกลวงผอนวา สามารถนาคนตางดาวมาทางานกบนายจางในประเทศไทย – มโทษจาคก 3-10 ป หรอปรบ 600,000 – 1,000,000 บาทตอคน (8) ผใดประกอบธรกจนาคนตางดาวมาทางาน โดยไมไดรบอนญาตจากอธบดกรมการจดหางาน – มโทษจาคก 1-3 ป หรอปรบ 200,000 – 600,000 บาท

จากสาระสาคญของ พระราชกาหนดการบรหารจดการการทางานคนตางดาว พ.ศ. 2560 พบวา ผลการบงคบใชมตอ (1) นายจาง/ผประกอบการ (2) แรงงานตางดาว (3) บรษทจดหางาน และ (4) นายหนาแรงงาน จะเหนวา พรก มจดเดนท การเพมโทษกบผเกยวของ แตภาครฐฯ ไมมแผนรองรบการจดการปญหาเดม เพอใหเกดการปรบ ตวของผประกอบการ ซงเหนดวยในหลการออกกฎหมายดงกลาว ทจะทาใหแรงงานตางดาวทอยนอกระบบ เขาระบบมากขน แตในสวนของรายละเอยดเนอหาของ พ.ร.ก. ไมเหนดวยหลายขอ โดยเฉพาะบทลงโทษ ทคาปรบสงถง 4-8 แสนบาท ซงสงเกนเหต ในแงหนงอาจมองไดวา ผนารฐบาลมความจรงจงทตองการใหผประกอบการนาแรงงานตางดาวทอยนอกระบบเขามาสในระบบ แตอกแงหนงอยากถาม


220

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science วาสมเหตผลหรอไมนอกจากน ในสวนคาธรรมเนยมการขนทะเบยนแรงงานตางดาวซงตองขนทะเบยนใหมทกป ถอเปนจานวนเงนทสงมาก แรงงาน 1 คนมคาใชจายทงกระบวนการประมาณ 3 หมนบาทตอป ซงในธรกจขนาดกลางและขนาดยอม เอสเอมอ กคงไมไดจางแรงงานเพยงแค 1 คนเทานนแต จะใชแรงงานสงถง 20-30 คน คาธรรมเนยมทนายจางตองจายในแตละป จะอยใรระดบหลายแสนถงหลกลานบาท ถอเปนตนทนทเพมขนอยางมาก โดยเฉพาะในกจการดานประมง เชอวาจะมตนทนทเพมขนสงถงปละ 5 หมนลานบาท และบางธรกจ โดยเฉพาะผประกอบการรายเลก อยางเชน รานอาหาร เรอประมง อาจมกาไรไมคมคากบการตองจายคาธรรมเนยมดวยซา ตองเปนกจการลงเปนจานวนมากสมาคมจงมองวา การประกาศใช พ.ร.ก. อาจเปนการแกไขปญหาแรงงานตางดาวไมตรงจด เนองจากปจจบนการจางแรงงานตางดาวทถกกฎหมาย จะตองมาจากแรงงานทอยภายใต MoU เทานน ทาใหแรงงานไมสามารถเปลยนนายจางได สงผลใหธรกจบางประเภทขาดแคลนแรงงานดวยซา จงตองแอบลกลอบใชแรงงานทผดกฎหมายขอเสนอแนะไปยงรฐบาล ใหปรบเปลยนการจางงานแบบใหม จากระบบ MoU เปนระบบการขอใบอนญาต ทางานแบบสากล ขอวซาทางานในประเทศ โดยใหนายจางเปนผรบรองการทางาน เหมอนกบแบบทเราจะไปทางาน ทสหรฐอเมรกากตองไดใบรบรองจากบรษทในสหรฐอเมรกากอนเชอวา วธดงกลาวจะแกไขปญหาไดตรงจด และยงเปนการแกไขปญหาขาดแคลนแรงงานตางดาวทมทกษะ หรอแรงงานสามารถทางานไดทน ไมตองสอนงานใหม (อภสทธ เตชะนธสวสด นายกสมาคมการประมงนอกนานนาไทย, มตชน 28 มถนายน 2560) เอกสารอางอง กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศสานกพฒนาการคาและธรกจการเกษตรและอตสาหกรรม.

(2559).ภาวะอาหารทะเลสดแชแยนแชแขงกระปองและแปรรป.กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ.

กรมสงเสรมการสงออก. (2555, กนยายน 24). สมาชกธรกจอาหารทะเลแชแขง. Retrieved from www.depthai.go.th: http://www.depthai.go.th

กระทรวงพาณขย. (2559). ตลาดสงออก 10 อนดบแรกของไทยรายประเทศ. Retrieved มกราคม 21, 2559, from www.moc.go.th.

กระทรวงการคลง . (2559) . ผลตภณฑกงแชแขง . คลนคกงแชแขง : 3 International Trade Center (ITC) . retrieved from www.intracen.org: http://www.intracen.org

สมาคมการประมงนอกนานนาไทย . มตชน 28 มถนายน 2560 กระทรวงแรงงาน . (2559) . Retrived from www.mol.go.th ; http://mol.go.th/laws

U.S. Embassy & Consulate in Thailand .retrived from http://th.usembassy.gov


221

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science บทความปรทศน

คณภาพบรการ : องคประกอบในบรบทของธรกจการ ใหบรการโทรศพทเคลอนทในประเทศไทย

จกรพนธ กตตนรรตน01

แนวคดพนฐาน (Basic Concept) ของคณภาพการใหบรการ (service quality) เปนแนวคดท

ไดรบการเสนอไว โดยโครนนและเทเลอร (Cronin and Taylor, 1992 อางใน ชชวาล อรวงศศภทต, 2561) ซงคณภาพบรการเปนสงทตดสน ชวดจากการเปรยบเทยบประสบการณของผรบบรการไดรบบรการ กบความคาดหวงทผรบบรการนนมในชวงเวลาทมารบบรการ และเปนสงทชวยใหสามารถวดคณภาพการใหบรการได ซงมนกวชาการจานวนมากพยายามเสนอแนวคดพนฐานสาหรบการจาแนกองคประกอบของการวดคณภาพบรการไวหลากหลายนยยะ ดงนนในบทความปรทศนน ผเขยนจะนาเสนอผลการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบองคความรเรองคณภาพบรการทสามารถนาไปประยกตไดในหลากหลายอตสาหกรรมทเกยวกบการบรการ โดยจะยกตวอยางการปรบองคประกอบของคณภาพบรการในการนาไปใชในการวดคณภาพบรการของผใหบรการโทรศพทเคลอนท

คาวา คณภาพบรการ หมายถง ความเปนเลศ หรอเหนอกวาทผบรโภคคาดการณไววาจะไดรบจากสนคาหรอบรการนน (Zeithaml, 1988 อางใน Kumar & Lim, 2008) ในขณะทไซแทมลและคณะ (Zeithaml, et al., 1996) เสนอวา คณภาพบรการเปนสงทเกดจากความคาดหมายของลกคาหรอผรบบรการทมตอบรการนน แตคณภาพบรการเปนเรองทซบซอนมหลายองคประกอบ ดงท พาราซรามาน ไซแทมล และเบอร (Parasuraman, Zeithaml, & Berry, 1988) ไดอธบายวา นยาม และมาตรวดของคณภาพบรการนนอาจจะแตกตางกนไดขนอยกบวตถประสงคของการศกษา ซงผเขยนไดนยามคณภาพบรการในธรกจการใหบรการโทรศพทเคลอนท หมายถง ระดบความคดเหนของลกคาตอคณภาพบรการดานตางๆ ทลกคาไดรบจากการใชบรการโทรศพทเคลอนทซงตนเองใชงานอยในปจจบน ซงประยกตจากนยามของลม (Lim, 2005) ซง ลม ไดจาแนกองคประกอบของคณภาพบรการทไดประยกตมาจากแนวคดของกรอนรส (Gronroos, 1988) ซงไดเสนอไววา คณภาพบรการนนจาแนกไดเปนสองมต คอ คณภาพเชงเทคนค (technical quality) ซงเปนเรองของผลงาน หรอบรการทผรบบรการไดรบ และคณภาพเชงหนาท หรอคณภาพดานคณลกษณะการทางาน (functional quality) ซงเกยวของกบการมปฏสมพนธระหวาง ผใหบรการกบผรบบรการในแตละสถานการณ และพฤตกรรมการบรหารทผใหบรการแสดงออกมา (ชชวาลย ทตศวช, 2553) โดยนกวชาการจานวนมากในการนาแนวคดของ กรอนรส ไปพฒนาตอยอดเพอสรางมาตรวด หรอองคประกอบของคณภาพบรการ เชน เกอรพอรต และคณะ (Gerpott, et al., 2001) ไดพฒนาองคประกอบสาหรบการวดคณภาพการใหบรการโทรศพทเคลอนทในประเทศเยอรมน โดยใหความสาคญกบการวดคณภาพเชงเทคนค ดวยการประเมนคณภาพเครอขาย การประเมนเกยวกบราคาทงทางตรง และทางออม โดยใหความสาคญกบการประเมนดานหนาทเพยงรายการเดยว คอ การดแลลกคา

1 ผชวยศาสตราจารย สาขาเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนคร


222


ในขณะท ลม (Lim, et al., 2006) มความเหนวาการประเมนคณภาพเชงหนาทกมความสาคญในการสรางความพงพอใจใหกบลกคาดงกลาวมาแลว จงไดเสนอองคประกอบของคณภาพบรการทสมดลทงสองสวน คอ คณภาพเชงเทคนคจะประกอบดวย แผนราคา (pricing plans) คณภาพเครอขาย (network quality) และการใหบรการขอมล (data services) ถอวาเปนบรการทไดรบความนยมตามการเปลยนแปลงของเทคโนโลยในปจจบน สวนทางดานคณภาพเชงหนาทนน ประกอบดวยระบบการเรยกเกบเงน (billing systems) และคณภาพของการบรการลกคา (customer service quality) ซง ลม แสดงความเหนวาเปนปจจยสาคญ เนองจากทผานมานนมจานวน ผรองเรยนเกยวกบความไมถกตองของการเรยกเกบคาบรการมากเปนอนดบตนๆ และสงผลใหลกคาเกดความไมเชอถอ และไมพงพอใจ (Lim, 2005)

จากนน ลม ไดนาแนวคดของ กรอนรส มาผสมผสานกบ Service Gap Model ของพาราซรามาน และคณะ (Parasuraman, et al., 1988) สรางเปนองคประกอบของคณภาพบรการสาหรบใชในธรกจการใหบรการโทรศพทเคลอนท กลาวคอ คณภาพเชงเทคนคจะพจารณาจาก แผนราคา คณภาพสญญาณ คณภาพของเสยง และขอมลบรการเสรมกบคณภาพเชงหนาทหรอคณภาพดานคณลกษณะการทางาน ซงพจารณาจากระบบการเรยกเกบเงน และคณภาพ การบรการลกคาของผ ใหบรการโทรศพทมอถอ เปนตน แตมขอสงเกตวาคณภาพเครอขายนนยงมองคประกอบทซอนกน คอ คณภาพของเสยง ซงเปนผลลพธจากความมคณภาพของเครอขายในการสงสญญาณโทรศพท ตลอดจนระยะเวลาในการเชอมตอสญญาณ (Shi, Zhou, & Liu, 2010) และแบงเปนคณภาพเครอขาย ซงเกยวของกบความครอบคลมความเขมขนของสญญาณ เปนตน (Kumar & Lim, 2008) ดงนนองคประกอบของคณภาพบรการในธรกจการใหบรการโทรศพทเคลอนทจงประกอบดวย

1) คณภาพเครอขาย คอ คณภาพของการใชงานทงเครอขาย (Eshghi, et al., 2008; Tung, 2010) 2) คณภาพสญญาณเสยง คอ ปราศจากเสยงรบกวน หรอเสยงขาดหาย (Kim & Yoon, 2004) 3) คณภาพของบรการเสรม คอ การทผใหบรการมนวตกรรม และเทคโนโลยทรองรบการ

ใชงานของอปกรณโทรศพทเคลอนท (Jonas, Per, Anders, & Parasuraman, 2006) ซงเปนสวนสาคญทจะเพมผลตภาพของการบรการ และลดขอรองเรยนจากลกคาทใชบรการเสรม (Parasuraman, 2010)

4) การดแลลกคา คอ การทผใหบรการเครอขายโทรศพทเคลอนทมระบบการใหบรการทด รวมถงการตอบสนองตอการรองเรยนของลกคาอยางรวดเรว และทนเวลา (Dong, 2007; Kim & Yoon, 2004)

5) แผนราคา คอ การกาหนดโครงสรางราคา หรอแพคเกจคาบรการโทรศพทเคลอนทใหมความหลากหลาย สอดคลองกบความตองการใชงาน สถานภาพทางเศรษฐกจ และวถชวตของลกคา (Kim & Yoon, 2004)

เอกสารอางอง ชชวาล อรวงศศภทต. (2561).ทฤษฎของคณภาพการใหบรการ. สบคนเมอ 28 พฤศจกายน 2561,

จาก http://www.tpa.or.th/writer/ ชชวาลย ทตศวช. (2553). คณภาพการใหบรการภาครฐ: ความหมาย การวด และการ

ประยกตในระบบบรหารภาครฐไทย. สบคนเมอ 28 มกราคม 2554, จาก http://journal.nida.ac.th/journal/attachments/a478_en.pdf


223

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร Western University Research Journal of Humanities and Social Science Dong, H. S. (2007). A study of mobile number portability effects in the United States.

Telematics and Informatics, 24(1), 1-14. Eshghi, A., Roy, S. K., & Ganguli, S. (2008). Service quality and customer satisfaction:

An empirical investigation in Indian mobile telecommunications services. Marketing Management Journal, 18, 119-144.

Gerpott, T. J., Rams, W., & Schindler, A. (2001). Customer retention, loyalty, and satisfaction in the German mobile cellular telecommunications market. Telecommunications Policy, 25(4), 249-269.

Gronroos, C. (1988). Service quality: The six criteria of good perceived service. Review of Business, 9(3), 10.

Jonas, M., Per, K., Anders, G., & Parasuraman, A. (2006). Developing successful technology-based services: The issue of identifying and involving innovative users. The Journal of Services Marketing, 20, 288.

Kim, H. S., & Yoon, C. H. (2004). Determinants of subscriber churn and customer loyalty in the Korean mobile telephony market. Telecommunications Policy, 28(9-10), 751-765.

Kumar, A., & Lim, H. (2008). Age differences in mobile service perceptions: Comparison of Generation Y and baby boomers. The Journal of Services Marketing, 22(7), 568-577.

Lim, H., Widdows, R., & Park, J. (2006). M-loyalty: Winning strategies for mobile carriers. The Journal of Consumer Marketing, 23(4), 208-218.

Lim, H. J. (2005). A contingency approach to a consumer loyalty model: An application to the mobile services context. Purdue University.

Parasuraman, A. (2010). Service productivity, quality and innovation. International Journal of Quality and Service Sciences, 2(3), 277.

Parasuraman, A., Zeithaml, V. A., & Berry, L. L. (1988). Servqual: A multiple-item scale for measuring consumer perc. Journal of Retailing, 64(1), 12.

Shi, W. H., Zhou, W., & Liu, J. Y. (2010). Analysis of the influencing factors of users' switching intention in the context of one-way mobile number portability. The Journal of China Universities of Posts and Telecommunications, 17, 112-117.

Tung, F. (2010). Exploring customer satisfaction, perceived quality and image: An empirical study in the mobile services industry. The Business Review, Cambridge, 14(2).

Zeithaml, V. A., Berry, L., & Parasuraman, A. (1996). The behavioral consequences of service quality. Journal of Marketing, 60(2), 31.


224



คาแนะนาการสงรายงานวจยหรอบทความวชาการ เพอลงตพมพในวารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร

วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร เปนวารสารระดบชาตซงมวตถประสงค เพอเผยแพรและถายทอดผลงานวจยและผลงานวชาการทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย ขอมลเบองตนของวารสาร

1. วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร เปนวารสารราย 4 เดอน (3ฉบบ/ป) โดยมกาหนดออก ดงน ฉบบท 1 เดอนมกราคม-เมษายน ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม-สงหาคม ฉบบท 3 เดอนกนยายน-ธนวาคม

2. วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร จดพมพเพอเปนแหลงตพมพเผยแพร และแลกเปลยนความรวชาการ สาหรบคณาจารย นกวชาการ ตลอดจนนสต นกศกษา นโยบายพจารณากลนกรองบทความ

1. วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร รบพจารณาบทความวชาการ (Academic Article) บทความวจย (Research Article) ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ ภายใตเงอนไขวาจะตองไมเคยตพมพเผยแพรในวารสาร เอกสารการประชม หรอสงพมพใดมากอน และไมอยในระหวางการพจารณารอตพมพในวารสารอน

2. ขอบเขตของวารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตรจะครอบคลมเนอหา ดานบรหารธรกจ ดานการจดการอตสาหกรรม ดานเทคโนโลยสารสนเทศ ดานรฐประศาสนศาสตร ดานนตศาสตร ดานบรหารการศกษา ดานจตวทยาและดานอนๆทเกยวของทางมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

3. บทความทไดรบการตพมพตองผานการกลนกรองจากผทรงคณวฒในสาขาทเกยวของ (Peer Review) กระบวนการพจารณากลนกรองบทความ

บทความทจะไดรบการพจารณาตพมพจะตองผานกระบวนการพจารณาจากกองบรรณาธการและผทรงคณวฒในสาขาวชาทเกยวของ (Peer Review) ดงน

1. กองบรรณาธการจะแจงใหผเขยนทราบเมอกองบรรณาธการไดรบบทความเรยบรอยสมบรณ 2. กองบรรณาธการจะตรวจสอบบทความวาอยในขอบเขตเนอหาวารสารหรอไม รวมถงคณภาพงาน

วชาการ และประโยชนทงในเชงทฤษฎและปฏบต 3. ในกรณทกองบรรณาธการพจารณาเหนควรรบบทความไวพจารณาตพมพ กองบรรณาธการ

จะดาเนนการสงบทความเพอกลนกรองตอไป โดยจะสงใหผทรงคณวฒในสาขาวชาทเกยวของ จานวน 2 ทานประเมนคณภาพของบทความวาอยในเกณฑทเหมาะสมจะลงตพมพหรอไม โดยกระบวนการกลนกรองน ทงจากผทรงคณวฒ และผเขยนจะไมทราบขอมลของกนและกน (Double-Blind Peer Review)

4. เมอผทรงคณวฒประเมนคณภาพบทความแลว กองบรรณาธการจะตดสนใจโดยองตาม ขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ วาบทความนนๆควรนาลงตพมพ หรอควรจะสงใหผเขยนแกไขกอนสงใหผทรงคณวฒประเมนอกครงหนงหรอปฏเสธการตพมพ

225



1. ขอกาหนดตนฉบบ 1.1การจดพมพตนฉบบ ผลงานทเสนอพจารณาตพมพควรมความยาวประมาณ 10-15 หนากระดาษ

A4 บทความภาษาไทยพมพดวย Font THSarabun PSK ขนาดตวอกษร 16 Point บทความภาษาองกฤษ พมพดวย ดวย Font THSarabun PSK ขนาดตวอกษร 16 Point

ขอกาหนดในการเตรยมตนฉบบบทความ ขนาดกระดาษ A 4

กรอบของขอความ ในแตละหนาใหมขอบเขตดงน จากขอบบนของกระดาษ 1.5 น ว ขอบลาง 1.0 นว ขอบซาย 1.5 นว ขอบขวา 1.0 นว หมายเลขหนา ใหใสไวในตาแหนงดานขวาตงแตตนจนจบบทความ

ระยะหางระหวางบรรทด หนงชวงบรรทดของเครองคอมพวเตอร 8 point ตวอกษร การจดพมพตนฉบบ ผลงานทเสนอพจารณาตพมพควรมความยาวประมาณ 10-20

หนากระดาษ A4 บทความภาษาไทยพมพดวย Font TH Sarabun PSK ขนาดตวอกษร 16 Point บทความภาษาองกฤษ พมพดวย ดวย Font TH Sarabun PSK ขนาดตวอกษร 16 Point และพมพตามทกาหนดดงน

ขนาดกระดาษแยกเปนคอลมนเดยว

รายการ ลกษณะตวอกษร รปแบบการพมพ ขนาดตวอกษร ชอเรอง/ชอบทความ (Title) ภาษาไทย ภาษา องกฤษ

(ตวอกษรพมพใหญ) กาหนดตรงกลาง, ตวหนา ขนาด point,

ชอผเขยน (ทกคน)

ตวหนา กาหนดตรงกลาง ( ไ มตองระบต าแหนงการพมพหรอคานาหนาชอ)

ขนาด 14 point

ชอหนวยงานของผเขยน ตวปกต ดานลางการอางอง ขนาด 14 point ชอบทคดยอ ภาษาไทย/ภาษาองกฤษ

ตวหนา กาหนดกงกลาง ตวหนา ขนาด 16 point

ขอความบทคดยอภาษาไทย ตวธรรมดา ยอหนา 0.5 นว ขนาด 14 point คาสาคญ (Keywords) ใชตวอกษรภาษาไทย หรอ ภาษาองกฤษ

ตวหนา สาหรบหวขอ

ตวปกต สาหรบเนอหา

*ประมาณ 4-5 คา

กาหนดชดชอบซาย ขนาด 14 point

เนอหาบทความ

หวขอใหญ หวขอรอง

เนอหา

ตวหนา

ตวหนา

ตวปกต

กาหนดชดซาย

ยอหนา 0.5 นว

-




ขอความในภาพและตาราง ตวปกต - ขนาด 14 point ขอความอางอง (ดานลาง) ปกต - ขนาด 14 point

226



2. สวนประกอบของบทความ 1. บทความวชาการ หวขอและเนอหาควรชประเดนทตองการนาเสนอใหชดเจนและมลาดบ เนอหาทเหมาะสม

เพอใหผอานสามารถเขาใจไดชดเจน รวมถงมการใชทฤษฎวเคราะหและเสนอแนะประเดนอยางสมบรณ โดยควรมองคประกอบดงตอไปน (สามารถมหวขอหรอองคประกอบทแตกตาง)

1.1 ชอเรอง (Title) 1.2 บทคดยอ (Abstract) สรปเนอหาของบทความใหไดใจความชดเจน และควรมทง

ภาษาไทยและภาษาองกฤษ โดยเขยนเปนภาษาไทยกอน ใหมจานวนคาควรอยระหวาง 200-300 คาควรเปนบทคดยอทสน ใชคาไดกระชบและใหสาระสาคญตรงประเดน

1.3 คาสาคญ (Keywords) ระบคาทเปนคาสาคญของเนอหาเหมาะสมสาหรบนาไปใช เปนคาคนในระบบฐานขอมลทง

1.4 บทนา (Introduction) เปนสวนแนะนาและปพนเรองเพอใหผอานทราบขอมลเบองตนของเนอหารวมทงระบ ถงขอบเขตเนอหาของบทความ

1.5 เนอหา (Body of Text) เปนสวนหลกของเนอหาบทความ มการแบงประเดนออกเปนยอยๆและมการจดเรยงลาดบเปนหวขอตามรายละเอยดของเนอหา

1.6 สรป(Conclusion) เปนการสรปเนอหาในบทความทงหมดออกมาอยางชดเจน และกระชบโดยมการสรป ปดทายเนอหาทเราไดนาเสนอไปแลววามผลด หรอผลเสยอยางไร

1.7 เอกสารอางอง (Reference) เขยนบรรณานกรมในรปแบบAPA (American Psychological Association)

2. บทความวจย ควรมการนาเสนอผลการวจยทไดรบอยางเปนระบบ โดยควรมองคประกอบดงตอไปน 21. ชอเรอง (Title) ชอควรมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ โดยพมพชอเรองเปนภาษาไทยและ

ตามดวยชอภาษาองกฤษในบรรทดตอมา 2.2 ชอผเขยนและหนวยงานสงกด ใหระบชอนามสกลของผเขยนทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

ไมตองระบตาแหนงหรอคานาหนาชอแตใหระบงานประจาและหนวยงานสงกดทเชงอรรถ 2.3 บทคดยอ (Abstract) ควรมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ โดยเขยนเปนภาษาไทยกอน

ความยาวไมเกน 15 บรรทด (การเขยนบทคดยอ คอการสรปสาระสาคญของเรองโดยเฉพาะวตถประสงค วธการ และผลการวจย)

2.4 คาสาคญ (Keyword) ระบคาทเปนคาสาคญของเนอหาเหมาะสมสาหรบนาไปใชเปนคาคนในระบบฐานขอมล

2.5 บทนา (Introduction) เปนการอธบายถงทมาและความสาคญของปญหา และเหตผลทนาไปสการวจยมขอมลทางวชาการสนบสนนหรอโตแยง รวมถงแนวคดและทฤษฎทเกยวของ

2.6 วตถประสงค (Research Objectives) ระบถงวตถประสงคและเปาหมายของการวจย 2.7 วธการวจย (Research Methodology) อธบายถงกระบวนการดาเนนการวจย

อยางละเอยดและชดเจน 2.8 ผลการวจย (Results) เสนอผลการวจยทตรงประเดนตามลาดบขนของการวจย

227



การใชตารางหรอแผนภมไมควรเกน 5 ตารางหรอแผนภมโดยมการแปลความหมายและวเคราะหผลทคนพบอยางชดเจน

2.9 อภปรายผลการวจย (Discussion) ผสมผสานเปรยบเทยบและตความผลการวจย ใหเขากบหลกทฤษฎ แนวคด และงานวจยทเกยวของ รวมทงเชอมโยงผลการวจยใหสอดคลองกบประเดนปญหาการวจย

2.10 สรป (Conclusion) สรปสาระสาคญของผลการวจย และใหขอเสนอแนะทจะนา ผลการวจยนนไปใชประโยชน

2 .11 เอกสารอาง อง (Reference) เ ขยนบรรณานกรมในรปแบบของ APA (American Psychological Association)

3. การเขยนเอกสารอางอง วารสารวจยมหาวทยาลยเวสเทรน มนษยศาสตรและสงคมศาสตร ใชรปแบบการองของ APA

(American Psychological Association) 3.1 การอางองในเนอหา (In text citation)

ใชรปแบบการอางองแบบ นาม-ป (Author-Year Format) ภาษาไทย (ชอ-นามสกลผแตง, ปทพมพ, เลขหนา) ภาษาองกฤษ (นามสกล, ป ค.ศ.)

3.2 อางองในเนอหาจากสอสงพมพ (หนงสอ ตารา เอกสาร) กรณผแตงคนเดยว การอางองใหระบ ชอ-นามสกล ผแตง (ภาษาไทย) หรอนามสกลผแตง (ภาษาองกฤษ) ตามดวย

เครองหมาย (,) ปทพมพ เครองหมาย (,) ตามดวยหมายเลขหนาเอกสารทอางองใสไวในวงเลบทายของความทอางอง เชน

(ประเวศ วะส, 2546, หนา 64) กรณทสรปเนอหามาหมดทงเลม ไมเฉพาะสวนใดสวนหนงไมตองระบเลขหนา เชน (ประเวศ วะส, 2546) กรณทผแตงใชฐานนดรศกด บรรดาศกด สมณศกด นาหนาใหคงไวเหมอนทปรากฏในหนาหนงสอ เชน (พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว, 2540) กรณผแตงมยศทางทหาร ตารวจ ตาแหนงทางวชาการ คาเรยกทางวชาชพไมตองใส

เชน ศาสตราจารยกลพล แสงจนทร เปน (กลพล แสงจนทร, 2540) การอางองเอกสารหลายเรอง แตผแตงคนเดยวกน ใหเขยนชอผแตงครงเดยว แลวเรยงปท

พมพจากนอยไปหามาก เชน (กลพล แสงจนทร, 2544; 2545)

228



กรณผแตง 2 คน กรณผแตง 2 คน ใหเขยนชอผแตงคนท 1 ตามดวยเครองหมาย (,) เวนวรรคหนง ตามดวย

“และ” ไมเวนวรรค ตามดวยผแตงคนท 2 เชน (จนตนา ลาภเจรญ, และประไพ จนด. (2550). กรณชาวตางประเทศใหเขยนชอสกล ตามดวยเครองหมายจลภาค (,) เวนหนงวรรคตามดวย

ตวอกษรชอตน ชอกลาง (ถาม) และเครองหมายมหพภาค (.) ตามดวยเครองหมาย “&” และเวนหนงวรรค ตามดวยชอสกลคนท 2 แลวใสเครองหมายจลภาค (.) ตามดวยอกษรยอชอตนแลวใสจด

เชน (William, R., & Sales, B. D., (2008) กรณผแตง 3-6 คน ชาวไทยใชชอ ชอสกล คนเครองหมายจลภาค (,) และเวนวรรคหนาผแตงทกคน และใชคาวา

“และ” โดยไมเวนวรรค หนาผแตงคนสดทาย เชน (กลพล แสงจนทร, เกยรตขจร เจรญยง, และสมหญง ใจซอ. (2544). กรณชาวตางประเทศใหเขยนชอสกล ตามดวยเครองหมายจลภาค (,) คนผแตงทกคน เวนหนง

วรรคตามดวยตวอกษรชอตน ชอกลาง (ถาม) และใชเครองหมาย “&” และเวนหนงวรรค หนาผแตงคนสดทายแลวใสเครองหมายจลภาค (.) ตามดวยอกษรยอชอตนแลวใสจด

เชน Salmon, M., Earman, J., Wilson, R. T., McGarry, D. D., & Hopman, D. (2009). กรณผแตงเปนสถาบน ใหลงรายการดวยหนวยงานระดบสงกอน และตามดวยหนวยงานระดบรอง ลงมา เชน (มหาวทยาลยเวสเทรน, บณฑตวทยาลย, 2544) เอกสารไมปรากฏชอผแตง ใหลงชอแลวตามดวยปทพมพ และเลขหนา เชน (การคาการลงทน, 2544, หนา 16) กรณไมใชผเขยน แตเปน ผรวบรวม เรยบเรยง ผแปล หรอบรรณาธการ ใหลงรายการดวยชอ ตามดวยเครองหมายจลภาค (,) และบอกตอทายวาเปน “ผรวบรวม”

“ผเรยง” “บรรณาธการ” หรอ “ผแปล” เชน (ดวงแกว มนใจ, บรรณาธการ, 2546) (Shah & Ratcliffe, editor, 2003)

229



อางองในเนอหาจากโสตทศนวสด ใหลงรายการชอผรบผดชอบหรอผผลต ตามดวยเครองหมายจลภาค (,) ปทผลต ตามดวย

เครองหมายมหพภาคค (:) และลกษณะของโสตทศนวสด เชน (สานกงานพลงงานปรมาณเพอสนต, 2544: CD-ROM) การอางองในเนอหา จากระบบสารสนเทศออนไลน (WWW.) ใหลงรายการชอผรบผดชอบ หรอหนวยงานทรบผดชอบตามดวยเครองหมายจลภาค (,) ปทคนขอมล เชน (มหาวทยาลยเวสเทรน, 2547) (western university, 2005)

4. การเขยนบรรณานกรม 4.1 หนงสอ

ชอ ชอสกล. (ปพมพ). ชอหนงสอ (ครงทพมพ). สถานทพมพ: สานกพมพ. 4.2 บทความวารสาร

ชอ ชอสกล. (ปทพมพ). ชอบทความ. ชอวารสาร. ปท. หนาแรก-หนาสดทายทอางถง -วารสารสบคนจากฐานขอมลไทย ชอ ชอสกล. (ปทพมพ). ชอบทความ. ชอวารสาร, ปท, หนาแรก-หนาสดทาย, คนเมอ วน

เดอน ป, จาก URL หรอ ชอฐานขอมล 4.3 รายงานการประชม

ชอผแตง. (ปทประชม). ชอเรอง. วน เดอน พ.ศ.(หนา). สถานทพมพ: สานกพมพ. 4.4. วทยานพนธ

ชอผแตง. (ปทพมพ). ชอวทยานพนธ. ระดบวทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขา คณะ ชอมหาวทยาลย, เมองทตงมหาวทยาลย

4.5 บรรณานกรมจากเวบไซต ชอผแตงหรอหนวยงานเจาของเวบไซต. (ปทเผยแพรขอมล). ชอเรอง. คนเมอ วนท เดอน ป

พ.ศ.,จาก htt://www. 4.6 บทความในนตยสาร หรอ หนงสอพมพ

ชอผแตงหรอชอคอลมน. (วน เดอน ป). ชอบทความ. ชอนตยสารหรอ หนงสอพมพ, ปท, หนา. กรณภาษาองกฤษ จะใชวา ป,เดอน วน (year, month day) และ p. หรอ pp.

4.7 การเขยนบรรณานกรมแผนพบ ชอผแตงหรอหนวยงานทผลต. (ป). ชอเรอง. [แผนพบ]. สถานทพมพ: ผแตงหรอหนวยงานทผลต.

4.8 อางองจากการสมภาษณ ชอผใหสมภาษณ. (ป/เดอน/วน). ตาแหนง. สมภาษณ.

การสงตนฉบบ

230



ผเขยนสงไฟลตนฉบบบทความ(Microsoft Word) และแบบฟอรมนาเสนอบทความเพอพจารณา ตพมพในชองทางของวารสารระบบออนไลน (Online Submission) เทานน

กองบรรณาธการจะพจารณาบทความเบองตน เกยวกบความถกตองของรปแบบทวไป ถาไมผานการพจารณา จะสงกลบไปแกไข ถาผานจะเขาสการพจารณาของผประเมนจากภายนอกเมอผลการประเมนผานหรอไมผานหรอมการแกไขจะแจงผลใหผเขยนทราบ

231

(peer review committee) · 2019. 2. 27. ·...

Documents