penetran gÖĞÜs yaralanmalari · thoracic trauma: surg clin north am ... tüm toraks...
TRANSCRIPT
Dr. Oguz KARAHAN
Dicle Üniversitesi Tıp FakültesiKalp Damar Cerrahisi AD
PENETRAN GÖĞÜS YARALANMALARI
1
GİRİŞ Toraks travmalarına bağlı ölümler, travma nedeniyle oluşan ölümler arasında
oldukça yüksek bir orana sahiptir.
Bu oran ABD’de travmaya bağlı her dört ölümden biri olarak rapor edilmiştir.
Travmanın ve birlikte oluşan fizyopatolojik değişikliklerin hızlı
tanı ve uygun tedavisi ile bu ölümlerin bir çoğu önlenebilir.
Bu tip travmaların bir çoğunun travmatoloji merkezlerinin
uzağında oluşması nedeniyle erken tanı ve hızlı transport son
derece önemlidir.
İNSİDANS
4
Travma ilk 3 dekattaki ölümlerin en sık nedenidir
Tüm yaş grupları içerisinde 1. Atheroskleroz 2. Kanser 3. Travma
ABD’de travmaya bağlı ölüm 150.000/yıl
Travma ölümleri içerisinde, toraks travmalarına bağlı ölüm %25
Ölümlerin bir çoğu hastane öncesinde
Multipl travmalarda mortalite 2,5 kat daha fazladır
Jones KW. Thoracic Trauma: Surg Clin North Am 1980; 60: 957-81
Regel G, Lobenhoffer P, Grotz M, et al : Treatmant results of patients with multiple trauma : an analysis of 3406
cases treatad between 1972 and 1991 at a German level 1 trauma center. J Trauma 1995;38:70
5
TARİHÇE
MÖ 3000: Sternumun penetrantravmasına ait bilinen ilk bilgiler İmhotep’eait MÖ 3000 yıllarına ait bir papirüste yeralmaktadır (Edwin Smith SurgicalPapyrus)
MÖ 950: Truva kuşatması sırasında biryaralıda mızrağın toraksa saplandığı vemızrağın çekilmesi ile masif kanama veölüm tarif edilmiştir
13 YY: Theodoric Toraks duvarıyaralanmalarında debridman ve primertamiri tarif etmiştir
*Thoracic Trauma, R. Maurice Hood, Arthur D. Boyd, Alfred T. Clifford. W. B. Saunders Company 1989:101-132
6
Galen’e ait yazılarda gladyatörlerin göğüs yaralanması ve sargı-bandaj
tedavileri ile ilgili bilgiler bulunmaktadır
1767 Larrey: Açık hemopnömotoraks durumunda yaranın sargı bezleri
ile kapatılması gerektiğini tarif etmiştir
1873 Noble: Kauçuk bir tüp ile ilk su altı drenajını uygulamış ancak bu
tedavi yönteminin kabul edilmesi 1950-60’lı yılları bulmuştur
1896 Rehn: Penetre yaralanmalarda kalbe ilk başarılı sütürü atmıştır
*Thoracic Trauma, R. Maurice Hood, Arthur D. Boyd, Alfred T. Clifford. W. B. Saunders Company1989:101-132
7
Delici Kesici Alet Yaralanmaları (DKAY)
Ateşli silah Yaralanmaları (ASY)
Düşük hızlı
Yüksek hızlı
PENETRAN GÖĞÜS YARALANMALARI
8
Genel olarak künt travma > penetran travma (60 / 40)
Kanada'dan bir çalışmada künt travmaların %96.3, penetran
travmaların ise %3.7
Hill AB, Fqleiszer DM, Brown RA. Chest trauma in a Canadian urban setting -
implications for trauma research in Canada. J Trauma 1991; 31: 971-3.
9
1993-2002, 34.120 travma hastası, %65 Künt, %35 Penetran, Hastane travma mortalitesi 2,648 (%7,8) AIS >4 hastalarda en sık yaralanan bölge:
1- Baş %43, 2- Göğüs %28, 3- Abdomen %19 980 hastada (%37) hastaneye kabul sırasında yaşam belirtisi yok. Bu grupta
penetran göğüs yaralanması olan ve 60y üstü hastalar anlamlı şekildeyüksek.
Hastaneye kabul sırasında yaşayan ancak ilk 60 dk içinde ölen hastalarınçoğu penetran göğüs travmalı hastalar
İlk 1-6 saat göğüs ve batın, ilk 24 saat içinde kafa travmalı hastalarda ölümriski yüksek.
J Am Coll Surg 2004;198:20–26. © 2004 by the American College of Surgeons
KALP YARALANMALARI
11
İlk başarılı kalp yaralanması tedavisi 1895 yılında Rehnn tarafından bildirilmiştir
Toraksa penetran yaralanmalarda kardiyak yaralanma oranı yaklaşık %10
Tüm toraks yaralanmaları nedeniyle oluşan ölümlerin %40’ı kardiyakyaralanmalara bağlıdır.
Mandal AK, Oparah SS. Unusually Low Mortality of Penetrating Wound of the The Chest: Twelve Years Experience. J Thorac Cardiovasc Surg 1989; 97: 119-125.Oakland C, Vivian J. Penetrating Cardiac Injuries. Br Md J 1987; 295: 502-505.
KALP YARALANMALARI
12
Göğüs, boyun veya batın üst kısmına olan delici kesici alet yaralanmalarında
mutlaka kalp yaralanması akla gelmelidir.
Kalp yaralanmaları genellikle plevral kavite, a. mammaria interna, akciğer -
karaciğer ya da diğer abdominal organ yaralanmaları ile beraber görülür.
KALP YARALANMALARI
13
Penetran yaralanma,
perikarda,
tek ya da çok sayıda kalp boşluğuna zarar verebilir.
Sağ ventrikül %35-50
Sol ventrikül %28-40
Sağ atrium %6-10
KALP YARALANMALARI
14
Kalp tamponadı (akut dönemde)
Anevrizma, psodoanevrizma (geç komplikasyon)
Kalp kapaklarını etkileyen yaralanmalar da olabilir
KALP TAMPONADI
15
Çoğunlukla penetran yaralanmalardan kaynaklanır ;
Beck triadı:
Venöz basıncın yükselmesi,
Arteryel basıncın azalması
Derinden ve azalmış olarak gelen kalp sesleri
Pulsus Paradoksus
Kussmaul belirtisi (inspiryumda venöz basınç artışı)
KALP TAMPONADI
16
Perikardiosentez
perikardial boşluktaki kanın pıhtılaşmış olabileceği için diagnostik veya
terapötik olmayabileceği akılda tutulmalıdır
Şüpheli olgularda ekokardiyografi yararlıdır
KALP YARALANMALARI
18
Acil Median sternotomi ya da Ant-Lat torakotomi yapılmalıdır Perikard derhal açılarak kan ve pıhtı boşaltılmalıdır. Takiben kanama odağı bulunarak kontrol altına alınmalıdır. Perikard açılırken çeşitli boylarda klempler, fogarty kateteri, foley sondası
bulundurulur. Ventriküldeki kanama büyük ise, geçici olarak foley sonda yardımı ile kontrol
altına alınabilir, foleyden sıvı da verilebilir, pledged “u” süturlarla kanamakontrol altına alınmalıdır.
İnen aortaya klemp koymak gerekebilir Delici alet septum veya kalp kapaklarını da zedelemiş olabilir, hazırlıklı
olunmalıdır. Bazen pompa yardımı gerekli olabilir.