perlindja e shqipenies viti i 1913 no9

7/23/2019 Perlindja e Shqipenies Viti I 1913 No9

http://slidepdf.com/reader/full/perlindja-e-shqipenies-viti-i-1913-no9 1/4

Vit'

i

I,

N.

9.

Nje

oumer

10 pare . E Merkure

28

/

10.

Vjesht' e I,

1913

.

f

ORGAN PER ME MPROJTUR TE DREJTAT

K

Q M B E

T A R

~

DEL, NE VLONE, DITEN E MER

KURE

E TE

s H l i ~ N ~ N ~

Dr

ej

tuar

I pergjeglshlm : D.

BEAATT

I. .,J

.

.

'

PA.JTIMI :

R

E

JT

I

MI

:

nPERLINDJA E SHQIPENIES"

VLONi::

N£ SHQIPeNt

£:

. .

30

crosh

I

I vii

• M .u • l ..

PER.IASifTA

• ' / . - • 12,50 fran¥"•

vii

Gmuaj

20 •

' ·lffi:•, .

~ f ~ b

? , -

_.

qytcH ruare. Vellc7.1 rit e tjer\ , tl:

c i l ~ t

fat' • z

i

dtlnojti q t: Iii

mbeten ni

roberi

e ni zgjedhjR, kant varur shpresen te

Shqi

Pas deshires dhe

n'

emen

te zotenies

se 'Tij pt ria e lire, ql me ndihmen e saj te mundin te mprojne kom-

K Q t ·

e

kete 1 · • bcsinc e

njc

djte te

mundin

tc

bashkohen nllne

flamur t f

shenjti

La jmim

ry

e

tarit

te ·

everr

s,

bo

Ojm aJm•m

ti mi mes Shqiperi 1 ShqipiHaret brendeshme,

te ciliH

dhelpe-

Duhet qe te gjithe t' a dijne

mire

se, ne

rite dhe tirania turke

i ka p n;art

si

te

ttuaj, akoma

s'jane

ngro

diten fatbardhe qe

kur

Shqiperia dolli me vehte. hu

r

qi

w gj ith c te gi zohcn me gJithi zemer per

lirimin

e

gjuha shqipe u-b§ gjuha

zyrtare

e vendit. S h q i p ~ r i s c , duke pritur te shohcn qe vt net u

l irua

n nga roberia

Ta

ni, ne do degt

t ' a m i n i s t r a t ~ s

n' a

a po

jo?

lipsen n

pu

nes

te

t• a njohin

mire,

me

shkrim

G j i ~ h i l

keto ~ h p r e s a .e pyetje jan& d ~ e j t ~ a r te ? e v ~ ; i a ..e Vlo

e kend'm gj'uhen amtar e

e pra te

gJ'ith ata qe

ri s andaJ duhet tc di ftcnJI me prova e til stguronJc p t h t : kom-

.1 ' • •• . • ' .. ' I bin

ql

pro( ,rami

i

saj eshte

v r1et

kombctJJr, duke dl.lshtruar tl

d

uan e

hyjne n@ ~ h e ~ b 1 m . te Qevertes, le .te mos punonje me

gjithi

ruqin

pl r

qytt Wrimin e lulczimin

ti Shqipi -

humbtn koht po te dergoJne sa

rna

shpeJt nder I ise. Qeveria ka

detyre

te

perpiqet

p ~ r tc mbushur mendjen aty

zyrat e Qeverries Jutjet

e

'tyne

bashke me

holle-

revet, qt: desheronin zgjedhjen

e

Turqisi ,

qc

sot jane

te

lumtur

s

ir

a mbi mesimet e punen qe kane bere

gje

r

sl' jan H

l i r ~

e zoterinj n shtepit' e tyre. Ojith' ashlu eclhe

me

sot

.

atyreve qe dl sheronin Orcqinl ose tjater

mbrctM

t'u rCfenje qt

Edhe npunesit qe ododhen ne shi rbim

do te ishin te gabuar. duke kerkuar tjater zgjcdhje, me q ~ n c qe pns

, . • • • kctaj do

tc

gez.ojnc njt:jcs ini . lirine dhe drcjti:sini

si bijt' e AI

Japin

n J ~ ~ ~ O I ~ n ~ g j u h ~ n s h ~ p e : ata q ~ do .te dheut

qc

jane. Per Shqipcrinc nuku ka ndryshim rea. nomi cshte

tregohen

te

zotet, do te konf•rmohen ne punen nom

udhc drejtesia eshti:

per te

gjithc njc lloji, andaj dhe ncn

qe

kane; ata qe

nuk

do

te

dine mire gjuhen

puncsitc t1 uhet ti epen me drcjti si se kcsisoj do n ~ r o h e n qe

shqipe, do

te munt

te kerkojne disa kohe qe t' a

te gjithc. Qeveria duhct qii tani

te

riifenjU vepra tc tlobishme sic;

me sojne ne q

ofte

se kane deshire te mbeten ne eshle

nevoj'

e m a d h ~ pl.lr te ntlrequr rugi t,

w

,elurit te shkolla-

sherb

im

.

vet kombetare, te organizuarit

ti

Policies

e til

Xhandarmarisi ,

P I

, h I

;;

Jt b k l l tc admiuistratavet sundimtare e financiarc c

gjithc

c; ' pi rket nc

cr per

apur s

ma

s wmc ma , u

1 ll1 .

1

. t · d ·

1

..

.. N · ·

n

. . . . . .I evOJfl c sotme me

Sts em

evroptan e

me

reJ cstJ. evoJat J3nc

w

dhi r dh6ne Qel'emag]er sot

poe

bolojml pi rsen

shu me e tc panurneruara

~ : d h e

as

qc

mundim

t'i

ki rkojme

Qc·

Per t a shpl rblyer atdhesit n

e

atyrte rtpuni sve q( v e r i s ~

n mbushe

te

gjithn, po kerkojme

qe

nisja

tc

jete me re

do f' i unjen ki .ti u r d l z ~ r i e fi MjnP tl para kl l kesa ni nje e me sistem evropian se qysh te shtrosb ashtu do mbulohesh 1

m ~ n y r i n qi tregohet mo sipi r - do t' u bolohet eml rti . P.er . ~ e shpejti do te v i ~ j e ne

~ h q i p . ~ r i .

Komisioni n i r ~ o " -

ni: shtyllat e kes j crazete

biHar,

t ctlt

do

tt kon trollonje Qeverme

t

cne, andaj dultet te n a

0

gj c

njtl w bashlmar c

te

liuhur, tc

n'a

vcshlrojnt: nC nisje te qy

tderimil c perparimit. II na gjcnjc

ne

dcshire per pune edhe qe

Pritmja e Shqiperise.

\"Cshtrimi gjithe i kombit shqipetor c s h t ~ lwdhur tek

ky

qytt:t i vogel, po historik, qe quhet Vlorl duke pritur, rne

pa

t.Iurim, te shohi. nisjen e pritm)es ti ngrali.ls Shqipi: ri, e cila

kn qttnc tllinuare te vunnji 1t k i q i : ~ t e dheut I Nisja,

t h o n ~ .

i shtl:l

thcmeli

i

njc pune til m i r ~ osc

tc

lige

andaj edhe kornbi shqi

pctar pret

gjithc

f a J b a r d h ~ s i n c dhe did gazmore

ng<t

Vlora, me

qlinii ki tu ndodhE't

Qewria e

pcnanishme e cila mban ni

dorc fn:nt

ti

fatil

se Shq1pcrise. ShqipH.ari t c mt:rgimit,

te cilct

gj1thi: jetcn e tyre jan

pcrpjekur

p ~ r z.gjim tc kombit, presen

me padurim lajme gazrnore per atdhenc qe

tc

vine dhe ara

lC

shijojnl: pt:mi:n t: mundirnit, .luke parE Shqiperinc lire e te

vi. rlel merilojmt' lirini c munt te qevcrisemi vehte me sislem

evropian.

Qeveria t'ont: po pl. rpiqet me gjithc luqine te provonje

~ vcpra te mira e

ti

apt'

tt:

kupetojnl m i q t ~ rant , qc n'a

m p r o j t n ~ . si td hc g,iitht- Evropa qi. kornbi shqipl tar ka etje pEr

qyteterim edhe

pi r

sil

sbpejli

do fi lulezohet Shqipl:ria

si

gJithi

k o m b ~ t

c

qytcteruari. .

Komisioui

ni rkombclar

l luhel

H

mbctet

i

habilur pi rpara

dtshircs

tc kombit t'iine qi me

Hi

vertet duam

tc punojmi. e te fatbardhesojmc tt slllfenjtcn t'ouc Shqiperi. se

sa

na

l.lhcmbet

tH:vet Atdhcu kurre nuku munt

'i

dhcmbct nii: tc

huaji. edhe qe

nuku

·1emi egersirat c

Airikcs po

E,·ropianc.

Pas gjashtc muaj te komrollit

tlo

li

zgjiilllel

princi ose

mbreb i Shqipi1risi1 i cili do Ill

m a r ~

nt: rlorc trcne ti:

kmnbit

~ 1 1 ~ -

0



Faq'

e 2.

PE RLINO

JA

E SHQIP£Ni

£s

2< . Gusht Hll3.

.

Kctu pra csht

i

c;eshtja mi delikate dh e me me rcnd

i:s

i. 1ka shkrt:tum ~ d o qytel; i cili pushon ernbyt ati

z e m ~ r qc

gji:nC

Princi nuku do tc jeti si ~ d o njeri qc po tc mos e pEiqesh munt plote shpres, plotc shkendia zjarri.

t'

e pl:rte:.h. Painci

ose

mbrcti t'onl do ti jet

i

i pcrjeteshm i dhe Sa fat-keqes ie p ~ r neve, kurc tt

mbe

tl ne te pa punuarn

fa

ti

i Shqipcrisi do ti lidhet me ali andaj lint pyctja qe a r e dhcra t I' ona

qE

bukojni

c

ushqejnt: nje koml> trii herc mt:

te

fat do ti k

etc

e dashu ra I'one Shqip

eri?

A do kemi edhe math se t' onin

nc1•c falin ti: Rum ani

sc,

tC Bullgnrise ose tl Orl qist qt patnt Nc

vent

qe gj the nto nra P J e l l o r t ~ IC jtmi: nje

thcs

pasuric

li atillc mbrctcr qi i qyteti ruan, lulezuan edhe madltuan mbre- per kombin

t'

on .

ato

nuke pt:rfytyrojne sent tjetrc

vee;

sc nji

U rit' e tyre? A do li

kc rn

i latin t

i.

kemi nji Prine do rc hekuri loki

c z ~ s

c cila shtohet cdhc

\'Cti rn

ajo tregon njl

gja

l-

e t

t

n'n nxjcrc nc limon ? lerii I

Falin t'oni akoma nuk'

e

dime po vct

i

m n

ji.l

gje n'n

ge20

n

Asht mjafl c vcshtiri per

I'

i a kupetuar mendimin. punimin

n·a cp shpr

csi

qe vu ll

ne1in

c deshiren ti nji: kombi Peri.lndia populli t

t' en ;

sc p::;c ne \'e

S h q i p ~ t M i t

me ~ j i l h rdurojme

e rn bush" Edhe

ky vu

ll nd e dl shirl ti kombit S h q i p t t : ~ r

kn

shume kl qe-ardhjet. pi simet, vuajtjct duke i shtruar ballin c kra

qcnl , cshti dhe do til jete gjilhcnji qi Princi tt jete

Evroph

n. harorrn pa, prape lii shpi roherni shpejt.

t<om

bi

gj i thi :- mos pi rmendim 4-5 shpirt te humbur qi: uu

an

S'

mun t te thorn qe na u-rnbaruanl hallct c pa sosura. sc

prine Fua1in c ka k u 1 > ~ t u a r fort bukur qc vc: tiim n: nc njtl prine me vtlrtct na gjetcn shumc rczike til di mshi.lme, duke na u-c;ki:

evropinn do tt.

1

qyteti rohcl c f : ~ t b a r d h i s o h c t e shtrenjta t'oni putur Kosora. <;amuria pi r le cilat na qani: zcmra edhc sot. as

Shqipcri. e do t'i ·igurohet jeta nc Evropi: . andaj pa dyshim qe qc i muhoJml: pcsimd

tc

pa nunrl rta. po gjitht: ke to mLnxyrn

dhe

~ j i t h i E ~ r o p a do

tc mb.:o;hnji tll shircn e kombit '-' ka

·1iir

l lipsct tc na bahenc

n:;raj

e qc ti:

d ~ ~ h p c r o h c r n i

si.l Rlithash.

me

zgjedhur ti.l pritmin Prine n ~ a gjirri i Ewopi.:s. Qeveria Shqi- Ojalcric Po :-.hkon

c jo

adhi koha qct' i shtrl>yrnc

kdi

pclnrc nw

It

formu:trit ti saj r e n u o ~ i c n l n ~ . hkrojti njc proto- tc ;tiorit atdhi shpirtcsisht me c;farc do mcnyrc.

ti

eilit i a hmi

kRII ku

vct<lm

njti Prine nga Ohorl:l til n d ~ r ~ m i : ti: E\'ropc. do tlctyri:

e jo

per tjt:trc.

te pranojui c kurrc O.icnla:l.

Ed

he pati shurnt: arts)'e

me

q ~ n c Ojalcri\ Po kapton koha e shtrcnjt, nndaj i bic barra ~ j i l h t :

qc po til dbht:ronim Prine orh:ntall s tumi:

ldllc

muntti : xgjithnim

s c j ~ i l i t

ti: perpiqt·t

si c si

per shvillimin.

p ~ r

lartcsimin

a

ma

ng:1 ohMi

Osm;tnlli

e

,i<l Prine Fuatin i cili nuku ka as nonje drql pt:r

~ h p ~ t i m i n

tc kcti kombi fat-:d.

kalitc.

1

o

tc

ish:n tc mir .l nuku a r r i n t ~ Misiri t:c r;rado:t

c

O j a h ~ r i c

1\e

dhc nji: p o ~ t a t fundit dhc pakc ti: gji:rc

sotme

Ni

c s h t ~

4-5

U.: humbur c mcntlje -ndtyshkur dcshc- po , shptjln tc punosh sc puna e nderon n j ~ r i n . mh:ri c linda

rojni Fu:\lin nuku k a n ~ pcrve<; ti

v e n ~ s ~ k u l t t i r e I

Sa/lares vt:tcm sojc huron.

c fa prokllamojne, se S'tqipi ria gjithc nuku

l.lo

tj:tter pc n·e<; nji: Djalcric Epi llcrm;,:n p ~ . : r t i r n i t , ati ucrn pcrursi. veni :.hkei-

Princ tvropian qi ti: fntbarclhi:soujc dhc nndhonje Shqipcnni . min ati anniku qc s' ka pike rnc:.hin:.

c

Jo

t'a humbasl si<; humhi Mi,iri dhe Turqia

I

Djalcric Di-e,

ni

rno.: c die. nrbojc i l ' rnos llt:shpilrimi.

l'lonP. \filwl Grammo. asht. njc delyrc knmbesic, atlihc:.re piir ty Lcti n ~ J n s t c;tlo rc

Deshperimi Pertimi.

"Djaltrisi:" jn U}c fjal( tc vbhtircshrnl.' tiE gjuhc:-. s one.

n

ma

shkoqur dy

c

srnuudjl· W

rrezikc<:hmc

pi:r kombin

t'

n ~ .

i

cili ri:nkon gjcthEnjl: prej pcsimit tyrw,

vnJIDn

p:t

pra

per shcrim

pt:r sltpl%11 prcj syrcsh;

se

psc

qi

tc dyja jam: a,;i sendcsh tc

dcmshi.:rnc qi: vrasinl idhct. prcsin vtlckjet, til- dint po l)jnc

nc n"i kasollt·. ni: njc

q}1d

nx1errlnc

s

amkjmr shpn·sen t:

punc11,

pi:r ti cilnt k:l. ncvoj cl o n:cri. c;do llnuz

qtl

i k'tnda

njc

jt·IC

I& hrnrtur c z o r ~ .

Thyen c;'do zt:rmr, st:t·mb

c;tlo

vnllnct dl shpi:limi; u' ata

vcnde ku

ny

kalon, njllrzit a \'('JH C,it t' atyre vr e\ et jane tc pa

shpirt, pa zvmcrt, ku ay mbrctcron; andaj kombct c mbc

dhenJ

It l>otcs knnc rrcfyc c di:flcjJ.\ ma

tc

madhin kuxim tri

merisht, rna tc madhin durim burcrisht dhc

:-c

:rfcrnjnE

kuri: nti i

k'

cnda

r

i ryj ncr mjct. Me pari sc u befi revolicioni

nc

til,

Franca po shkrduhej

sc

J,tjithash nga

sundim'i

k c q ~

e

tiranik. prej pcsimcvc: tc keqia t'

nsaj

kohe. gjcrt sa munt tc

thom

sc

qi

fart•

c uri t Franca e soteshmc, njcrzia vua.ntc si

rn

os

mi.

keqc. tlcrgjcshinc ui: per portat tc q.:,·cri. per n j ~

knf

shitez. n' ate shekull

math

kurc mbrcti. ronte i kntn:-mbCdhictti

Lui.

Ti rinjt c kolllbcdashcsit, vt:ti:m ntn c shpetunnc Franccn,

tl ciiU <luke u-armatuar kundrcjt di:shpi:rirnit. duke di buar pi: r

timin,

ati

armikun tc njerzimit, i cili po, hteron

c

varfi:ron po

pujt qc fut

nc

Ink

te l i j ;

pununni me shpr.:s

tii

pa tuntlur fi

tu:mc lc llrcjtat njcrzore edhc e larti:suanc F a n c ~ n k\ tll shkai

IC .c cilt n c kane zilit: bot:\.

Me

ti mbi Jh( njt rcvolidone t ' Angliterl s e ttl Fr:lnctls, ngjnj

tcn

n'

ate

kohe. kurt' di shpcrimi ri ndonte

me

s h u m ~ : .

A e dini c;' bht s1tkal:u i pi:rparimit ~ j e r ~ ni kctc radht i

rnccs Anglo-Saksone. i cili frikon

boWn

per pritmin

te

pn-pan-

dehur ·; Mos di:shpcrimi

..

Po f.1t-zi atdheu tone. tc cilin c ka rnbulu:1r ki?nd e kcnd

napa c tlrmshcmc t tli'c:hp<·rimit

Mjcrisht, kn mbulum

~ d o

s h t ~ p i i . ka varfi?rurn c;do \cnt.

likc h:

tc

trcrnhi \dO lrikc. ti mos u-licshpcro po, pi rktlltllrnzi

rn1 ro Shqipi:tarimin dhe punu per li.'.

f

t

l t.:th}cnt e "hpinl· i atdhclll 1 1 ~ 1 1 1 1 , i Sht lljl.' p lShkrsr ,

nji drcdhie; d c : : . h p ~ r i m i , ca me shunrc d. m. th. njt: t : mndhc

trathtic.

Elbasu11,

19

8 13.

Emin Mat

raxh

lu.

Barbarizmat

Serbe,

Oreke

MaH zeze.

,\ \ ishrnt c zcnum n'a dri\lhcn n ~ a lajmct c kcqc qt: rni::.oj

mt:

per

VtiJijet

vdlezi:rve 'nne ti: cilct fnt ' i zi i dl?nnjti qi ttl

mbeten rohcr ncnc unrb r ~ i Scrbc, Orl'kc dltc ,\1alazLs Kombc

tc cilct kurrc nuku muutnc tc qytctcrohcn. pa fjalc

pcrvcc;

ba•bnrizmi

s.

nuku dine tjakr

mt:nyri.l

piir rt: pi.'rdorur. E ~ c r . irat

tC A f r i k ~ : , ant: lulc pcrpara kctyrcnt barbaril, qc rrojni nc

n r ~ : s t

ti

E v r n p ~ s .

sc si njcri s do tc mcndonrn r kujlonin tc pakcn

trimcrinc

tc

Shqipi tarcvd

ct.lhc

gjnkun qt kani tlcnlhur kunllra

Turqisi . duke hapl:r rugt:u armiqi:vrt t'anc

ql:

ti gll\:o nc tc ICf

t o j n ~ me Turqint: Cijaku qc u dcrth si rckc, nga

~ h q i p i H a r ~ t

t . l h ~ n ~ a Ballz:uct

IL

Mn4edonisii. u

l>i

shkak qti ti,.l humbastl

Turqia e le fitojnii arrniqt:t t':ml t : d l ~ t sot u b ~ . n c zotiirinj per

mi atdhc tyre dht:

t'i

quajn robcr .We

rnadhe

padrcjti si. bc

~ o j m c

nuku

iishti?

\"Cpt'm:lr

gjt>r

lll

C

Sot IIC bo te dire kurri: 1111-

ku h e s o j r n ~

ql:

do u vepcrohet Edh1: sot l i t \'i nt ti.l miriinjoj

tje · ~ p a g u e n

me

harbarizmll, sharje, hurgime 'raSJC dht tc t:r-

7.unit nga

:ntlhcu

1

Bu

rget i l{oso\ lis jane mhushur

me

Shqrpc

tarc uhe

me

B u l l ~ a r c ti qetc tt: diEt mundohen ~ kcq s ~ . nc

kohc ti lnqizicics

Q e \ " t ~ r i

nri i Shkup.t Ccronici. nJl: barbar i

cgt.:r, ka shfene tmere ncr Shqipctari t dhc Bull ari t. I there nc

Qeveri e u lhotc

qc

do

c'u

shkurtO tjc kllmhi:t e kryt't po

tc

mos

uchen Sl rht Gjithe keto ''epcrohen c

nga

~ \ a l i : z c s t i i .

ga per Grc.•knt nuku ~ s h t c nc\ojc qi tii mbushim shtyllal

e gazcti:s, se t:shtc mjaft

qc

ti: hcllhc njeriu njc vc:;htrirn mi

gazetat Greke qt

ti

murtnJc tc vcrtetohct per paudhcsiti.

1

e li

g ~ s i t ' c .tyre. Njeri.'s

qe

vin nga 'iset ku ndodhct ushtcria ~ r c -

ke

n'a pikcllojne shpirtin me lajmet c zeza

qe

n'a trcgojni . Tmcri



2.'1. Gusht Hll3.

PERLINDJA

E SIIQIP£Nl£S

Fnq' e 3.

jntaganit cdhe barbarizmnt c ushterise grekc i ka bcrc Shqi- 1 jete ndart me ruga ti drcjta e H pastra, me shclgje, me drita

c

tnri:t tc

dridhcn, si purteka, c ti. rnos guxojnc IC hnpin go)en. dhe rnc shumi bukurira

me

qcnc qi kallfa i Beledijcs as q

l

,\1jcr ay Shqipi. tar q kn ~ u x i m i n

tC

thot l qi nuku do Ore- dinte nga k ~ t o dhe me ti marc ni dore gjcscndi iph.: lejE

~ d h c tleshl ron Shqipi rinH Per ate Sulltan Hamiti do tt di f- bt )nl si tl dunn. Mjeki. si, (cqimi) ne ndodheshe, as qi ,ante

me

me s h u m ~ mcshire

sc

sa Orekr it t

l

cil l qi n

i

ate kokl n fare per shi ndetin dhe kur hapeshe nonjc cpidemi u haptc

u ~ c do t'c bu rgosin, ose do , ·e rahin, osc do t'c dl rgojni gojl n me basion dhc shkrunntc njl spartim l l J<c shtu ishin q

t:

i: ate boW qc

tc

mos kthchct kurrCI Keto e shumc te kctilla

U

gjlthi se besonin qi detyra e lyre ishte v l : l ~ m pi r ma re e

'cpcrohcn

ngn

Orekcrit qe dunn IC di ftehen per njeri s ti q y t ~ -

jo

pi r

tl:

pi rkujdesur.

Po tani qe shpt:tuam

nga

Turqia duhd dhc neve ti lcmc

\\c

gj i

lhi keto e quajmi pl: r turp qc

IC

ndyrne goji n e rugt n e qytet

i

rimil e til pl rkujdesemi pi. r

luH

zimin t

i.

qytctevct

endi:n duke share gji lhi kombin grek sic; perdor htypi grek dhc kalundevet t' one . Shl mbellin I pari duht:t t' a jape Vlora

c vet. tl esojmc qc munt

tc

ndodhen edhc n\ kombl grck me 41 111 ql sot pl r :.ot nemerohct si kryc4ytd dhc

nga

tjatcr

me

vdija tc

mira c ti

nderc;mc

tc cilct s'munt tc keni pikl pamje

l: shtl

nje liman i

math

edhe pese

ore

cshtl: lark Ev

onji lillhjt: me ti po ·htcrit e

tC

fiHiiqurit g a n ~ a r e grckc. Duhc ropes.

Esh C

turp i

math

tC

mo 3 m

eren

ma sa tl shpejta per te

tc kesh njc ma lhi

tc ~ j a W

per

me

mar

njc gazett: grcke se zbukuruarit tt' ktHij qyteti ku shohim per dita qc n' a

v i z i

o j n ~

~ tlo tr ndohlcsh

nga

qclb l sirat qc mban brenda Dukct njerc II huaj dhe

paski?taj

do ti shtohet numuri 1 tii huajvt:t.

komhi grck kcti barr.: u a ka ngarkuar atyrevct IC cilct jant Duhet pra qi tani J<atundana ttl sjellc njl inxhiner ti. mire qi

r n ~ a lloish lt ngrash pr

t>j

IC a n l v e t ,

A r a b ~ v c t , T u r q v

ti

bcnJii

pl lane t, Iii kujdesct qcr ujct, pi r kanale e per g j i l h ~ :

sh

um

e t

je

revct andaj as

neve

nuku munt

tc

ki. rkojmc qyte- ka ncvojc IIJi qytet Evropian. Duh

ct

til kelt tC pakcn 2-3 rnjc

crim llhc njeri zim Nga njcn.'s cili.'t c kane ngrcnc turpin me kcs cilct W sho'tin shi:ndtdin I gjindjcs, ti verehin

cdhe nuku u lea mh etur pak cipc nt trup

U

tyrcvet pas tren ti qytet it qc cshti. si jo me kcq nga gjiriznt t.: plchrat,

prcsim m i r ~ n j o j po ligcsir

a.

Vt.ltm nje ICvdim do te H' vcri hin rnagaziti shcsin per

g r ~ n i t : ,

si bakallana

t,

furat c

Oreqin nga shtypi i

SUJ

cdhc ky

UshW

se

ju b

· ~ a t u a

Fja-

IC

tj

cra,

ctlhe

qc.:lbin

c

st murin

gjindjw,

tc

ngrihen per dila

plt.:h

me £jali: tc ndyra c po;;htcra, qc jane pcruornr c

p ~ r d o -

rat c shume tjera. jt vcrcjtjc

dulu.:t

per karu ccrct ti cilet ni

kundra lwmbit Shq1pctarl

Evl i i kur urrm mbrrt babmt'

t

tij

njc mot nji hcrc i lajni: karucet etlh' i bhinc.

Rug

al t• qStetit

ri m parif. Ti: poshtcrit nuku hetlhin njt: vii ;htrim n

.

histori duan ndn·qnr se shumi. njcrcs munt ti. mbclcn Jla hundc duke

tc mcsojnc cili ls

ht

ii kombi Shqipi tar qi ' c shajne u :trtmisur. Tc ndrituarit prapc

tc

qytetit cshti: njc ng·t nevojat

aqc

nllyri

,ht Lc tii m\.'soj ne qc

bijt

c

kHij

kombi liruan Ore- c para andaj ruer ti hi. hct ilcktriku It: t marl: sh mbellin tC Shko

11lw

hijf

c kctij ko

mb

i

ndc1tla

n Orcqinc, nc ketii luf C. se drcs c cila me tl li nm porositi llnmba t\.· mcdha

l ' tc

mira

sc

~ r e t e • nga Shqipctarct · formohet. Po shprehim qc nje ditc kncrat c sottnt as dnte qi.' apin as bukuri

kane

dhc n ~ a arxhi

w ohc.t vcllezcrit t'anc ngn gj umi dhc

uo

t'u ~ j i g j e rnunt qe kushtojnc me shumc.

< : c;pagim tc miri.'njo,tjl's, pl'r ndohl lsirnt c lyre'

Sic:

thami. e mil stpi?r l<atundaria eshti babaj i qyh:lil edhc:

e t ~ r n hclmohemi qi: nuku dolli nje Grek

me

menl e t'u ncmcrohct Qevcri c \'Cc;antil andaj

mo.;

prcsc ti c;puar n:.:a Qc

s •jl n qencrvct til tcrbu.tr ic mjerbht c lhc qcvetia grcke veria. si nc, kohl: tc T u r q i ~ c . po v ~ h h : tt: pi:rkujde:c. t per nc

dc'mr\ , sot per sot, c nuku di c;'biin l<ur ti' i.;hte njll vojat c

Q}

ti:tit.

e s i ~

pasnesi:r kur ti urdhronjc Princi.

J<atun-

me mi:n

t do

tc

dcltchcshe

m i q ~ s h i l

e Shq1pl risc c

jo

kun- dari do li: j(:lc i pari i cil i do

t

presc e t' i

111onji

mire ard

cslarc sa cdhc sot armatos Shqipi?tarct me pahir qc ti. di:fte- hje ne qytet qe p i rfaqeson. l<crni shprcsc pra qi l<ntundaria

ji: Evropil qi

dunn

Or

cqiniH

c Vlon s do I' i

ma

rii ni ni

1

vi shtrim ki 'ihillnt I

nna

l

do

\ r:t-

J.\bushim pra njc dctyri; duke i h i l l u : ~ r qtveri ·c greke ponjc ni r i m duke dhcni shcmbt:ll gj ithc qytctcvct ti: Shqi-

grek qe ti: kujtojnc pcsimet c ., Krisonit

, .

p t r i s j o mi: pak i lutemi qi gjilhe l>hkrcsat te jcni hqtp s ~ :

'fort', } . Shkruari. si

dl ftiojmc akoma pi rdorct pi r turp gjuha turq ishk I

atundarite

Beledijet).

jane :,humi:, d h ~ mumlct qc tt j e n ~ vchti l<atundari l

si

he

kcstullonji sit, qi

t i. mo:,

kent kupi:tuar ~ ; " l l o m l l h i : n l 1\,ttun

(Bell.'dija). Faji m' i math cshte se kcmi j ~ t u a r gjer me sot

7."jedhjc

te

Turqi

si

4i.

: Katundaria ishtc ni:mi rua

rc

si njc

c Ucvcnse dhc ishte kurdohert: neni. urdhrin C

saj

. Nt:nl

K a t u n d ~ r i s e nuku i c p c ~ h c nonji ri ndcsie dhe nji Prt:tor

z o h ~ . : s h pa pyt:tur ni punt:rat c saj duke nem cruar

a t u n

d a r ~

i r rant spathi I Po

ni

shtctet c qytctcruara KatunderHl ka nj

c,

endi:si mntlhe

edhe

nderohtl fort leper, me qi nc

ni:irne

v ~ a n t i

ti:

dlcn

e ka zgcdhur qytcli ose ka

tc kujdcsurit

li.;

lyre andaj e kane kupi.:tuar detyren e

kane pcrpara 4ytctil

osc

katundit. Me nji: ljaji: l<atun

baba i vcntlit dhe si njt baba

qc

piirkuj

t per hh.:pin' e vet c per lumtcsin' e femijes keshtu dh e

at

unllnri c ka per detyrt qe tc perkujdesc:t pcr vt:ndin e tij

z ~ e c h u r .

Kntundaria duhet

te

pe

rkuj

des

et per

te

xbukuruar qytetin.

shi:ntletin tc gj

inc.l

jcs, per

h.:htcsiri.:n

c rrojtjcs t l h ~ per ~ ; d o

pcrkel me lumti sii:' c e s , prandaj qyrctet te Ev

p ~ r p a r u a r .xbukurim dne ne q} teterim. Mjerisht

cnc Turqi Katundariti

t'

ona vetcm cmrin kis:tin pn tjntersoj

as

punt nuku lenin p e r v e ~ qe ti hani n ato

qc

mernin n: a gjin

1\

s nonji: qytet prej te Shqiperisc nuku ka nonje pllan e te

M.G.

I

Kunorezimi i parit mbretnor te reqies

Nga Alhina laJmcrojnc nc

~ N e u e

Freic Pressc,. h Vicncs

keto·

Ne Maj tt: vitit qe vjen do te kun orczohct i pari mbn:tnor i

Oreqii s.

1\

y kremtim do b c h ~ t me njc a d h c ~ ti: madhc dhe

do kctc nji.. rcndi: sic ti v e ~ a n t c .

nga

qc kunori. zimi do

bi:ht.:t

si ti kralevct tc By. antincvct. Mbrcti l<onstantin do kunort:zo

het me kunorcn ti rnbrcti vct tc Byzaotit, c cila rruhct nc mal

Ath

os

(Ajinoro

s)

dhe ni kremtim do veshnjii

dhe

robi n e kuqe

islorikc Porjira si, e mbanin ala, e cila bashke

me

kunori n, do

sh (lihcl ni Athini prrj kallogjcrvet ti manastirit Athos,

Mb

rtti

J<

onstantin nl> kunorczim do mari titllin August dhc mbretneslu

do quhct Augusta.

Para kunorezimit do lozi:n lodrat olymbike

nc

Stadion te

mormt'rtf:. 11 cilat do fillojni qc me I

ti

Prilht tlhc do mbajn

14 diti:. Ne

ki.:to di C

ti: kremtimt·vct do Jozct dht:

nji.:

l

odri?

his

torikc ni Akropoli.

Perfaqesimi i Shqiperies perjashta.

Ministret o h ~ : delegutcl shqipctari , qi: g j e n d ~ n nc \ icm,

spjef uanc se Shqlpi ria hi? p ~ r hi , v e ~ atyrc. s'ka a:s njc pcrfa

qi sim zyrlar ne Evrope dhc pcrandaj as ndo njc tjcter nuk

ka

ti drejti tc hynje ne m a r i v ~ . : , h j e ni emcr

tc

Shqipcrics mbi \i :

shtjc politike

ose

t:konomike.



Faq e 4.

PERLINDJA E

SHQIPENIES

28.

Gusht

191

3.

LAJME T BREN·DME

Ministeria e Aresimit

Lajmim

<;ashija e aresimit

ka

nje randesie kryesore ni rilindjen e

kombit shqipetar, pse

vetem

me nji Jerim te sh

endoshe

e me

nji aresim te verteti munt le ngjallet e munt ti mkambet kom

bi i ync e munt te fitonjc te dri jten me hymun

ne

radhi ti po

pujvet te qyteteruar.

Sot e perseritim

edhe

nje here k ~ t c ftim duke u-lutun te

g j i l h ~ alyne, qe jane U zotct te

bah

en meso njes,

qi:

te mos e

kursejne

vehten

e

vete,

po te vrapojne e

te

dergojne lutjet e 'tyne

ne Ministerii t'aresimit me te gjitha hollesirat e ne vojcshme.

Le t'a dijne mire te gjithe se mesonjesit, si ti vegjele si

te medhenj

qe

te jene, do

t'i

bajne ma te madhin sherbim

At

dheut e kombit t'i ne e

se

nuk ka mjeshterie ma e ndereshme e

ma e o b i ~ s h m c se ajo e mi simit Ministri i Arcsimit

Vlone, mi

24

/8/

1913.

L

Gurakuqi

Meeting kundra barbarizmavet greke

Me gjith ki te nuk

ka

ndonje dege tjalre ni te cilen Shqi

pi.'nia tc jete ma e varfcri.'

se

ne degen e aresimit Qcverria e

pare nuk

na

Ia ndonje shenj te dukshem ne ki: tl.: fushe

p e r v e ~

kujlimit ti hidhun

te

kundreshtimevet e

Ul

ndjekjevet kundre gju

hi s

e shkollavl t t'ona.

Duhd

pra qe t'i pi.'rvishemi punes,

U

ni - Ojethinaj ne oreni 3 pas dreke u mbajt nje meeting i math

nl

sim nga rranja e te hedhim themele reja. mejdan Muradit , It ki tij qyteti, per te protestuar kundra b

ar

ba-

Mjerisht, edhe ne kela nande muajt e fundit nuk mundem Jiz.mavet greke. Kryetar u z.gjoth Z. Midhat Frasheri i cili si tre

mc bamun

sa

Jypsej per c;ashtjen e arEsimit: shteti

i

mjere i gojti qi llimin te meetingut i dha fjalen zotit Kristo Meksi, i

cili

Shqipenies, ndodhej e shkelune e e qarkuare

nga

te huajt, ·

me

gjithe

qe

cshte subjekt Romen kritikojti barbarizmat e Ore

nuk na permetoi

t'a

mbaronim si duhej detyren 'one. Keto te kevet. Pas Z.

tij

foli Z. Mustafa Hilmi i cili tregojti me ngjyra

liga edhe sot nuk jane

1arguar U

gjitha; prape copa te m dha

te zeza

vojtjet e Shqipetarevet nga ushteria greke. N e m ~ r o j t i

t' Atdheut t'ene, ndonse ti njohuna si pjesa ti pandame

te

'tija, ngjarjet e fund it te Delvini s

ku

ushferia greke zuri pari: sine

dhe

g j e m : : ~ n

edhe sot ni n thonjt e pangishmi t'anmiqvet t'ani . Me si i lilhni i derguan duke rahur nl janini .

Pas

ki tij mori fjalen

gjith l(ele, duke pritun qe Shqtpema te

Jtrohet

e tane , duhet te Z. Sabri Qyteza

i

cili trcgon ligcsitt c shtrcngimct qi vcpl ron

mf:ndohemi e te perkujdesemi per ate pjese rna fatmire

qe

ndo- Oreqia duke armatosur me pahir Shqipetartt pi r

te

treguar Ev-

dhet sot c lire. ropes qi Shqipetaret duan lidhjen me Oreqini .

Per sivjet shkolla fillore

tt

vogla e H mi dha do te hapen Z. Leonida Frashcri thotE

qe

duhet ShqipEtari t ti prole-

kudo ndi per qytete e ndepi r

fshate

e katunde ; uje shkolle nor- slojne me energji ne fuqit' e medha per ti siguruar jeti n e Shqi

malc gatitore hapet

ne

ki to dite n'Eibasan; e shkoha ma Jar- petarevet qe ndo

'd

hen nl ne jatagan te ushtilrise Orcke. Pa slaj u

ta

jemi prapl

ne

mendim te hapim nl qofte se t'ardhunat do zgjoth nje komision prej z.

z.

Mit hat frashl:ri, Rauf Fico, Hiq

te

na mjaftojnc e atdhetaret c ditune do II na ndihin me keshi- ml t De l vina

te

cil i: t H protestojnc nl fuqit' e medha. Si u mba

lla e me punc. rua Meetingu ti. gjithe

vane ne

Z. depyte Engles

H ~ r b e r e t

i

Po, si

c;

'do mjl shll rie ka nevoje per veglat e 'saja e si ~ · d o clli I prili shu me bukur duke thene

qe

Evropa bl ri nJ.' kusari mt

vepre kerlcon punetorl l e 'saj ashlu edhe per shkollat duhen mi - Shqiperine duke i rembyer copa fe medha per tc dhene S ~ r b i s e

sonji sit. Oreqise

dhe

Malit

zi.

l sigurojti qe paskt t

aj

do til pcrpiqet me

Kem i varur disa here lajme ndi pcr su ndimtariet e ndepi r

nensundimtarict per

te

ftuar

tc

gjithc

ata

,

qe duan

t'i

sherbejnt shume per

te

dr

cjtat Shqiperise vetem kombi Shqip

eta

r me-

Atdheul ni fushl n e nderi shme e

te

dobil shme t'art simit te per- riton simpalhine

te

Evropl s nga shtetet e Ballkanit.

gjithi shem; po, m j ~ r i s h t pake vete i jane pergjcgjun gjer me Qe nga Zoti Herbert vani nc konsullatat te Austrisl dhe

so t thtrrjes s'onl . ltahse per t refycr qaf}tt.

LAJME T

JASHTME

Oelegatl t

e

qevcrries bullgare nen kryesien e Z. Nac;cvic; mbri ndcshme

tC

Spanji s u pergjipl t atync

qe

c py csin se nuk

kane

ca ditt qc gjenden ni Stamboll. Sani edhc Turqia i sgodhi ka marri ndonjc lajm tt Iiiii.

nga

Portogalli.

delegati: e 'saj n ~ n kryesii n e Talaat Beut. E para mbledhje u- -:- -

:-

-:-

ba

te hanen qe shkoi, ni Ministt rie te Puncvet te jashtme. Asht Z. KokozoH, kryetari i Keshillit ti M i n i s t e r v ~ t

ne

Rusii

shpresi

sc

TurQia

me

Bullearit n do

te

mirren vesh mbi

te

gji tha duke fohm

me

korrcspondentin c Agjencii.is _Korrespondenz

c;ashtjet si cdhe mbi punen e Edernes e sc per s i shpejti paqi Bureau"

nga

Petersburgu

tha

ndcr ti tjerat, sc vctdm ditunia e

do ti ballet nde

mest

til ki tync dye mbrcti nii v

e.

dashunia per paqin qc treguan Madhi. sii f e "tyne,

Mbr

eti i Au-

-: - -:- -: - strie-H ungaries e

Ca

ri i Rus ies. e shpetuan paqin e pergjithe-

G j ~ r sa te rroje c ti: mbreleroji xhemieti ne Turqic nuk sh i rn

ng

a rrcziqct e mi dha, qe i voreshin mbi kryc.

do til ketl: kurri

paq

cdhe' qetesW. Nga burirnc tt shendosha : -·-

-

mirret vcsh se

njt

trazim i pt rgjakshem ngjau ,.a keto dill n' Dihet qc prej kohe se knr Qeverrii: t e Mi dha i kcrkuan

Endr\ nc nde mest ti Turqvet ti rij e

Turqvf

' tc vjetre. Thohet Suedte s qe ti sgjithte zyrtari:1 e n e v c j e s h m ~ per organizimin e

se shume zyrtarc mbetiln te vrar

i:

e te plagosune e ndilr tc t je- gjcndarmii s shqipi. tare, kejo u-pergj iq se nuk munt t' a mirrte

ret edhe Enver Beu. katili i Nazim Pash iis, u-plag()s K

eq.

ate barri mbash nuk kl sht dore per dori

aqi:

zyrtnrt

sa

du-

-: - -:-

-: -

heshin per ali punc.

Oazcta parisiane

..

Le Malin" thole

se

njc dipllomat i bani Tani njc telcgrami

nga

Londra ne gazetat c fundit lajmon

korrespondentit

ti

'saj ne St:unboll kciC deftim : me shigurim

se

H o l h n d ; ~ tl cili s Qeverriet e Medha i keshin

~ Z o t i N a c ; c . ~ mi . tha Bullgaria do te goditct per si kt rkuar

pa

stai zyrtarH per organir.imin e gjendarmies s' one, u

e l h ~ ~ 1 e T u r ~ t i n

mb1

. ~ a s J e n

e

E ~ ~ ~ n ~ s

c tC

K i ~ ~ i e i s i .

p s ~ pi rgjcp se

do t

a morri l>ilr :. ip iri sgjedhjen e z y r t a r ~ v t : l

til zo

-

kt:IO uxc.

q y t ~ . : t c

nuk k ~ n c . a q ~ r a n d i ~ J c per Bullgancn

sa

kant: tet per harren e randll qc do

t

'I •t

Monastm e Kavall

a,

per

te

C1lat

kemt nevojl

ti

domosdoshme.

1

u

•

Duhet pra q Bullgaria te mirret vesh me Turqicn e te lidhet . . ...... :

mire me

nd

c nje kohc

t

aferme tc munt I' i marre dye qyte- Akoma nuk

tan\

mbledhur tt gjithl pjcsetarct e Komisii:s

tet

qe u-pcrmendcn. nd

i. r

kombt tari . qti do til veshtronje

<;:t'lhtjen

e kufinjvet tl'

-:- -:-

-: -

jugl s. Me gjith ki te kemi arsyt ti. besojmi:

se

komisia e Jarti

. Gazeta ~ ~ a d r i ~ t m e ..

o r r - e

n c i ~ ..

de

. E ~ p a ~ 1 ~

th?,IC

I o t' a nisiht pni n sa ma pari: e sc n

t:

..pakc ditc do t' a

plast krqengntja nc Portogallmc ,;wthc kl fe mmtstn t pum:vet tt mbaronjc.

Shtypur nl shtypshkronjcn Paul Sicbertz nl

Vlonl .

perlindja e shqipenies viti i 1913 no9

Documents