pestİsİtler ve halk saĞliĞi - gap teyap · endokrİn bozukluklar vücuttaki hormonların...
TRANSCRIPT
![Page 1: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/1.jpg)
PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI
Ayhan ÖĞRETENMAYIS-2017
![Page 2: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/2.jpg)
Pestisitler,
istenmeyen bitki ve canlıları denetim altında tutmak/önlemek için kullanılan maddeler,
bitki büyümesini ayarlayıcı maddeler,
yaprak dökülmesini sağlayan maddeler ve
nem alıcı olarak kullanılan maddelerdir.
![Page 3: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/3.jpg)
KAYALAR
Ağır metaller
TOPRAK
TOPRAK KİRLİLİĞİ
aşınmakökler
Donma çözünme Kimyasal olaylar
Mineral O2Su pH
mikroorganizmalar
Çoraklaşma (Becoming Salty)Erozyon (erosion)
Besin Ögelerinin azalması (Lacking of nutritients)
Hava kirleticileri Yağış
Mikroorganizmaların ölmesi
Böceklerin ölmesi
BİTKİLER
Tozlaşmanın azalması
SU KİRLİLİĞİ
(Water pollution)
SANAYİ ATIKLARIPetrol atıkları
kimyasallar
GübrePestisit
Maden atıkları
Lağım suları
Evsel atıklarSu Canlıları
İNSAN VE DİĞER CANLILAR
![Page 4: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/4.jpg)
ÇEVRE ( tanım ) :
Organizmanın dışında bulunan, organizmayı olumlu ya da olumsuz etkileyen canlı ve-veya cansız elemanların tümüne birden ÇEVRE denir.
Kısaca; Organizmanın dışında bulunan her şeydir.
![Page 5: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/5.jpg)
ÇEVRENİN ÖGELERİ - SINIFLANDIRMA:
Doğal
Yapay
KültürelKimyasal
Abiyotik
Biyotik
![Page 6: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/6.jpg)
Hava
Su Toprak
Canlılar
ÇEVRENİN ÖGELERİ - SINIFLANDIRMA:
![Page 7: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/7.jpg)
bitki
insan
Pestisit kullanımı
TOPRAK
![Page 8: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/8.jpg)
BİTKİLERİN YAPISINA GİREBİLİRLER.
BUHARLAŞMA Rüzgarla taşınım Toprağa karışma
ADSORBSİYONKilOrganik Madde
Yağmur
TOPRAĞA KARIŞAN PESTİSİTLERİN HAREKETİ
DİFUZYON - YIKANMA Toprağın yapısı, su kapsamıHersbisitlerde yıkanma fazladır
KİMYASAL DEĞİŞİM Toprağın katalizörlüğü – asit yapısı,
DEGRADASYON Pestisitlerde Mikroorganizmalar bu grupları hedef alarak parçalar-NH2
-COOOH-
-NO2
Demiroksit içeriğiGüneş ışını
![Page 9: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/9.jpg)
buharlaşma
Bitkilerden
diğer canlılara
Rüzgar ve yağmur
Difüzyon ve yıkanma
Adsorbsiyon
Bitkiler tarafından
alınma
degredasyon
![Page 10: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/10.jpg)
Toprak Kirliliği
Toprağa bırakılan zararlı ve atık maddelerle toprağın özelliklerinin bozulmasına toprak kirliliği denir.
Toprak kirliliğine neden olan başlıca etmenler;
1. Plânsız kentleşme,
2. Tarımda kullanılan ilaçlar, gübrelemedeki yanlış uygulamalar,
3. Evsel, sanayi ve hastane atıkları,
4. Hava kirliliği sonucu oluşan asit yağmurları,
5. Nükleer enerji atıkları olan radyoaktif atıklar,
6. Su kirliliği de doğal olarak toprak kirliliğine neden olmaktadır.
![Page 11: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/11.jpg)
Toprak kirliliğini önlemek için alınacak önlemler:
1. Sanayi tesisleri ve yerleşim alanları verimli tarım alalarına kurulmamalı, yeşil alanlar artırılmalıdır.
2. Evsel, sanayi ve hastane atıkları toprağa zarar vermeyecek şekilde toplanıp, depolanmalı ve değerlendirilmelidir.
3. Tarım ilaçlarının uygulanması ve yapay gübre kullanımında yanlış uygulamalar önlenmelidir.
4. Nükleer enerji kullanımı bilinçli bir şekilde yapılmalıdır.
5. Toplumlar ağaç sevgisi ve ormanların korunması konusunda eğitilmelidir.
![Page 12: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/12.jpg)
Pestisitler ?
• Günümüzde yaklaşık 20.000 pestisit var.
• Bunların içinde 620 değişik aktif madde bulunmakta
• Her gün binlerce kimyasala maruz kalıyoruz
• Hava, su, gıda ve tozlar yolu ile
TÜM PESTİSİTLER ZEHİRDİR...
![Page 13: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/13.jpg)
Üretimi ve kullanımı
Tarımda kullanım; % 75-80
Tarım dışı kullanım; Ahşap koruyucu, çimler, evler, işyerleri, endüstride kullanım
( koruyucular, boyalar, yapıştırıcılar, çadır yapımında kullanılan kumaşlar, kemiriciler ve vektörlerle savaşta, uçaklarda)
![Page 14: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/14.jpg)
Pestisitler tüm dünyada
Ø HavaØ Yağmur, karØ ToprakØ Yüzeyel ve yeraltı sularıØ SisØ Arktik buzullarØ Gıda’larda tespit edilmektedirler.
![Page 15: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/15.jpg)
Pestisit kullanımı
Kaynak: National Geographic, 1945 (Resimaltı yazısı: D.D.T. İnsanlara zararsız olan güçlü insektisit).
![Page 16: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/16.jpg)
Pestisit kullanımı
Ø İlk pestisit yasası ABD’de çıkartıldı.Ø 1970’de EPA kuruldu,Ø 1962’de Rachel Carson DDT ve klorlu HC’ların
toksik, ekolojik ve insan sağlığına olumsuz etkilerini “Silent Spring” adlı kitabında dile getirdi.
![Page 17: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/17.jpg)
Pestisit kullanımı
Ø 1960’lı yıllarda DDT’nin farelerde kanserojen olduğu gösterildi.
Ø 1955’te DSÖ’nün başlatmış olduğu sıtma eradikasyon programında kullanıldı ve 15 milyon yaşamı kurtardı.
Ø Sivrisineklerle beslenen pek çok hayvan türünün de ölümüne neden olduğu belirlendi.
Ø 1969 yılında İsveç’te, 1971’de ABD’de yasaklandı.
![Page 18: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/18.jpg)
Pestisitlerin kullanımı
RAF ÜSTÜ KULLANIM Aerosol, band, yem, evcil hayvan bakım ürünü, bahçe ve bitkisel çit bakımı amacı ile kullanılmaktadır.Evde kullanılan pestisitler;Herbisit; 2,4, glyphosate (Roundup), simazine
![Page 19: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/19.jpg)
Pestisitlerin kullanımı
RAF ÜSTÜ KULLANIM İnsektisit; diazinon, chlorpyriphos, carbaryl, dichlorvos (DDVP), metoksiklor, malathion, pyrenthrin, pyrethroid, propoxur (Baygon)Fungusitler; maneb, captan, benomyl, chlorothalonil (Daconil)
![Page 20: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/20.jpg)
PESTİSİTLERİN SAĞLIK ETKİLERİ
![Page 21: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/21.jpg)
ağız yoluyla
deri yoluyla
solunum yoluyla
ANİ ZEHİRLENME
YAVAŞ ZEHİRLENME
Her bir pestisitin LD 50 düzeyi bilinmeli,
ticari ambalajlarının üzerine yazılmalı,
kullanıcı bu konuda bilinçlendirilmelidir
LD 50 (Letal Doz 50)
PESTİSİTLERİN insanlara OLUMSUZ ETKİSİ
![Page 22: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/22.jpg)
ağız yoluyla
deri yoluyla
solunum yoluyla
ANİ ZEHİRLENME
YAVAŞ ZEHİRLENME /BİRİKİM
LD 50 (Letal Doz 50)
PESTİSİTLERİN çiftlik hayvanlarına OLUMSUZ ETKİSİ
Et, süt, yumurta..
![Page 23: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/23.jpg)
PESTİSİT kalıntılarının OLUMSUZ ETKİSİ
Yüksek doz ilaçlı yiyecek-içecekAkut etki
Zehirlenme
ÖLÜM
LD 50
Kronik etkilenim
BirikimMAKDüşük doz ilaçlı yiyecek-içecek
![Page 24: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/24.jpg)
Pestisitler Vücuda Nasıl Girer ?
• Deri (en çok) Pestisidler, etkilenimden sonra aylarca deride kalabilirler.
• Deri yolu ile alınan pestisitin emilme hızı bazı faktörlerden etkilenmektedir;
• Ciltte yara, kesi ya da ezik varsa• Cilt nemli veya terli ise• Pestisit ciltte uzun süre kalırsa
![Page 25: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/25.jpg)
Pestisitler Vücuda Nasıl Girer ?
Özellikle vücudun belli bölgeleri pestisitle temas etmişse. Örneğin yaygın olarak kullanılan “PARATHİON” için emilim hızlarıkulak yolundan %47kafa derisinden %32avuç içinden %12ön koldan %8.6gözler ve genital bölgeden %100
![Page 26: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/26.jpg)
Pestisitler Vücuda Nasıl Girer ?
• Pestisit solvent şeklinde kullanılıyorsa (granüler formdan daha kolay emilir)
• Pestisitlerde adjuvan olarak yapıştırıcılar kullanıldıysa bunlar, cilde, eşyalara daha kolay yapışırlar
![Page 27: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/27.jpg)
KİMLER RİSK ALTINDADIR ?
Pestisit formülasyonu hazırlayan kişiler Çiftçiler,
Tarım işçileri ve diğer işçiler, Yapısal böcek kontrol teknisyenleri
(eksterminatörler), Çim ve bahçe bakım görevlileriPestisit imalatında çalışan işçilerEtkilenim en az (olması gerekir) Hasat işlerinde ve bakım işlerinde çalışanlarYapraklarda ve yüzeyde kalan pestisitler
![Page 28: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/28.jpg)
KİMLER RİSK ALTINDADIR ?
Tarımsal üretim bölgelerine yakın yaşayanlar
Tüm toplum, özellikle çocuklarPestisit kalıntıları, genel ilaçlama (böcek bombaları, aerosol spreyleme ile ilaçlamalarda)
Pestisitlerin diğer bir tehlikesi patlama ve yangın riski yaratmalarıdır.
![Page 29: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/29.jpg)
Biyolojik birikim
Biyolojik birikimle canlıların vücudunda yoğunlaşabilir (Biyokonsantrasyon, biyomagnifikasyon)Pestisit Toprak Su kütleleri
Planktonlar (265 kat)
Küçük balıklar (500 kat)
Büyük balıklar (75.000 kat)Kuşlar (80.000 kat)
![Page 30: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/30.jpg)
SAĞLIK ETKİLERİ
KRONİK AKUT
ØKanser riski Zehirlenmeler
ØAplastik anemi
ØDoğum defektleri
ØÜreme sistemi ve fertilite üzerine olumsuz etkiler
ØNörolojik hasar
ØEndokrin bozukluklar
![Page 31: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/31.jpg)
PESTİSİTLERİN HEMEN ORTAYA ÇIKAN ETKİLERİ
ØZehirlenme ve ölümØKaza sonucu zehirlenmeler
dünyada 3,5-5 milyon vaka3 milyonu ileri derecede şiddetli20.000 ölüm
ØBilinçli zehirlenmeler2 milyon200.000 ölüm
![Page 32: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/32.jpg)
PESTİSİTLERİN KRONİK SAĞLIK ETKİLERİ
• Kanser riski• Aplastik anemi• Doğum defektleri• Üreme sistemi ve fertilite üzerine olumsuz etkiler• Nörolojik hasar • Endokrin bozukluklar
![Page 33: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/33.jpg)
Kanser• İstatistiksel olarak önemli risk artımı saptananlar:
Non Hodgkin lenfoma, lösemi, multiple myeloma, karaciğer kanseri, testis kanseri, beyin kanseri, akciğer kanseri
• Çiftçilerde:dudak, mide, cilt, prostat, beyin, Hodgkin hastalığı, multipl myeloma, lösemi Karaciğer, testisakciğer
![Page 34: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/34.jpg)
Sterilite
• 1,2 dibromo 3 kloropropan (DBCP)
• Etilen dibromür (EDB):
Azospermi (sperm olmaması)
Oligospermi (sperm sayısının 20 milyonun altında olması)
![Page 35: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/35.jpg)
Doğum defektleri
• Tarım işçilerinin çocuklarında ekstremite eksikliği yüksek
• Tarımsal kırsal kesim bölgelerinde yaşayanlarda ekstremite defektleri artmış
• Bağda çalışanlarda yapılan bir araştırmada kendiliğinden düşük, düşük ve sterilite oranları artmış
![Page 36: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/36.jpg)
KRONİK NÖROTOKSİK ETKİLER
• Pestisit nedenli gecikmiş nöropati• Bazı organofosfat pestisitler • Demiyelinizasyona bağlı kas zayıfllığı, • Alt ekstremitelerin felci• Başlangıç akut etkilenimden 2-4 hafta sonra• EPN, trichlorfon, dichlorvos, DEF, isofenphos ve leptophos • Mısırda pamuk tarlalarında kullanılan leptophos binlerce mandanın
felcine ve ölmesine neden olmuş
![Page 37: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/37.jpg)
Nörodavranışsal ve nöropsikolojik etki
• Organofosforlu pestisitlerAğır mental ve psikolojik değişiklikler
• Çok küçük miktarda pestisitPsikoz semptomlarında ağır alevlenmeler
• Pestisit uygulayıcılarında ağır psikolojik bozukluklar• Bellek, psikolojik durum ve düşünme yeteneğinde önemli
azalma• Metil bromür
Toksik psikoz ve geri dönüşü olmayan nörolojik ve nörodavranışsal sekeller (akut zehirlenme ve kronik etkilenim
![Page 38: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/38.jpg)
ENDOKRİN BOZUKLUKLAR
Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımınıetkileyebilirler
Çok sayıda pestisit östrojenin etkisini taklit eder veya blokeeder
Bazıları androjenleri veya tiroid hormonlarını bloke eder Hipospadias, erkeklerde meme uçlarında aşırı büyüme, kriptoşidizm, semen kalitesinde azalma, cinsel gelişimde gecikme anormal davranışlar.Alachlor, Aldicarb, Atrazine, Benomyl, Carbaryl, Chlorpyrifos, Cyanazine,
Endosulfan, Lindane, Malathion, Mancozeb, Maneb, Methomyl, Methyl,Metiram, Metolachlor, PCNB, PCP, Pyrethrins, Resmethrin, Simazine,Tributyltin methacrylate, Tributyltin oxide, Vinclozolin.
![Page 39: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/39.jpg)
Endokrin etkili pestisitler
Pestisit Kullanımı Etki Mekanizması Sağlık EtkileriMetoksiklor İnsektisit Metaboliti estrojen reseptör
agonistiErken puberte, anormal ovaryan siklus (dişilerde), saldırgan davranışlar (erkeklerde)
DDT İnsektisit Metaboliti (DDE) androjen reseptör antagonisti
Gecikmiş puberte, aksesuar seks bezlerinde gerileme, değişmiş cinsel farklılaşma
Vinclozolin Fungisit Androjen reseptör antagonisti Feminizasyon, meme başı büyümesi, hipospadias
PCB Transformatör,Kapasitör
T4 metabolizmasında artış, T4’de düşme, artmış TSH düzeyleri, tiromimetik
İn utero etkilenimde insanlarda gecikmiş nörolojik gelişim, IQ geriliği
Atrazine Herbisit Gonadotropin salımında azalma, Pituiter LH azalmaEstradiol metabolizmasını bozar, Östrojen reseptörlerini bloke eder
Meme tümörleri, anormal ovaryan siklus, ovaryan tümör şüphesi
![Page 40: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/40.jpg)
Çocukların etkilenimi sıralanannedenlerden dolayı daha fazladır
Yerler, halılar, çimenler ve diğer yüzeylerden
cilt teması daha fazladır.
Yerde bulduğu herşeyi ağzına götürmesi
nedeni ile sindirim sistemi yolu etkilenim
daha fazladır.
![Page 41: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/41.jpg)
Çocuklar daha fazla risk altındadır
Solunum sayıları fazladır.
Vücut yüzeyi alanı vücut büyüklüklerine oranla fazladır.
Bağışıklık ve detoksifikasyon sistemleri yeterince olgunlaşmamıştır.
![Page 42: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/42.jpg)
Çocuklarda Pestisit Zehirlenmesi BelirtileriUZUN SÜRE DEVAM EDEN BELİRTİLER Allerji,
Solunum sorunları
Öğrenmede güçlük,
Gelişmenin yavaşlaması,
Kanser
Mevcut olan sağlık sorunlarının daha kötüye gitmesi
![Page 43: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/43.jpg)
HER insektisitin etiketinde aşağıdaki bilgiler olmalıdır;Kolay okunur harflerle maddenin ismi
Kullanımı ile ilgili kısıtlılık varsa bu durumu belirten kolay okunan uyarı
Hangi insektlere etkili olduğu
Etkili ve etkisiz kimyasalların ağırlığı ve oranı
Pestisit Kullanımı ile ilgili TOPLUM EĞİTİMİ
![Page 44: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/44.jpg)
Pestisit Kullanımı ile ilgili TOPLUM EĞİTİMİ
Toksisite derecesi
Zehirlenme durumunda yapılacaklar
Kullanma talimatı (kullanılacak miktar, duvara sıkılacak mı?
TÜKETİCİNİN dikkat etmesi gereken kurallar
![Page 45: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/45.jpg)
TÜKETİCİNİN dikkat etmesi gereken kurallar
ØBöceklerden başka canlıya zarar vermediği belirtiliyorsa alınmamalı
ØBütün böcekleri öldürdüğü yazılıyorsa güvenilmemeli
ØEtikette gerekli bilgiler yoksa kuşku ile karşılanmalı
ØGerekli uyarılar çok küçük harflerle yazılmışsa
ØBakanlık kayıt numarası, ruhsat numarası, son kullanma tarihi yoka ya da geçmişse kullanılmamalıdır.
![Page 46: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/46.jpg)
Peel it
Boil it
Cook it
Or forget it...
![Page 47: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/47.jpg)
Kullanım İle İlgili Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
ØÇocuklardan uzak tutulmalı
ØEvcil hayvanlardan uzak tutulmalı
ØYiyecek ve su kaplarının içine bulaşmamasına dikkat edilmeli
ØKutuları ateşe atılmamalı, ezilmemeli, ağzındaki püskürtücü bölümün çıkartılmasına çalışılmamalı
![Page 48: PESTİSİTLER VE HALK SAĞLIĞI - GAP TEYAP · ENDOKRİN BOZUKLUKLAR Vücuttaki hormonların üretimini ve salınımını etkileyebilirler Çok sayıdapestisit östrojenin etkisini](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041715/5e4b0f2b781b28220e53e5ab/html5/thumbnails/48.jpg)
Kullanım İle İlgili Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
ØHiçbiri bebek ve çocukların uyuduğu odalarda kullanılmamalı
Øİlaçlama yapanlar daima önlük giymeli, ilaçlama sonrası önlüklerini çıkarıp bol su ve sabunla banyo yapmadan çocuklar kucağa alınmamalı
Øİlaçlama sırasında saçlar örtülmelidir