peter hulshof - somatiek en psyche
TRANSCRIPT
De scheiding tussen lichaam en geest bestaat niet meer:
waar hebben we het eigenlijk nog over?
Somatiek en psyche:
Theorie & praktijk
Caudate glucose metabolic rate changes with both drug and behavior therapy for OCD
Archives of general psychiatry, vol.49, september 1992
Somatiek en psyche
How psychotherapy changes the brain
Psychiatric Times August 2011
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Deep brain stimulation
Somatiek en psyche
Theoretische inleiding Praktijkvoorbeelden: diagnostiek behandeling Conclusie
Somatiek en psyche
Theorie & praktijk
Somatiek en psyche
Descartes
Somatiek en psyche
Socrates
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Klinische les:
Tweedeling psychiatrische en somatische spoedzorgHerstel van weeffout is vereist
NtvG, juli 2015
Somatiek en psyche
Redactioneel
De psychiater als somatisch arts, 558 - 560
Overzichtsartikel
Conversiestoornis: van DSM-IV naar DSM-5 of van psychiatrische naar neurologische diagnose, 569 - 576
Nederlands-Vlaams toponderzoek
De bouw van de hersenen bij adolescenten en jongvolwassenen met ADHD, 615 - 615
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatische screening in de kinder-en jeugdpsychiatrie:een descriptieve pilotstudie Tijdschrift voor psychiatrie 2015, J.B.Muskens et al. (Karakter)
Conclusie:
In 55.8% (24/43) van de onderzochte patinten (6-18 jaar) werden n of meerklinische afwijkingen gevonden.
Afwijkingen bestonden uit:Bij LO: dysmorfien, gewicht en lengte.Bij algemeen bloedonderzoek: schildklier, Hb, vitamine D- en B12 en dyslipidemie.
Dit leidde bij 23 / 24 kinderen tot vervolgbeleid.
Somatiek en psyche
Aanbevelingen:
meer onderzoek nodig naar somatische screening in K&J-psychiatrie
iedere nieuwe aanmelding: lengte, gewicht, bloedruk en pols
aangeraden wordt: bloedonderzoek naar Hb, vit D/B12, lipiden en TSH
psycho-educatie: gezonde leefstijl
Theorie & Praktijk
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Praktijkvoorbeelden: diagnostiek
Somatiek en psyche
Geanonimiseerd
Namen en details veranderd t.b.v. anonimiteit
Somatiek en psyche
Adoptie, FAS en psychiatrische symptomenLayla, 13 jaar, geadopteerd op 2-jarige leeftijd (Bolivia)
Voorinformatie huisarts en ouders: Gaat niet goed op school (SBO) Bekend met FAS, chromosoomafwijkingen, kenmerken hechtingsstoornis, kenmerken PTSS, slechthorendheid, problemen prikkelverwerking, concentratieproblemen, groeiachterstand, tics bij spanning en stressgevoeligheid
Somatiek en psyche
Eerdere hulpverlening:
Stichting adoptievoorzieningen (Video-interactie)
Kinderarts/Genetica
Fysiotherapeut
GZ-psycholoog
Adoptie, FAS en psychiatrische symptomen
Somatiek en psyche
Psychiatrisch onderzoek:
Gesloten in contact
Korte antwoorden
Klein gedrongen postuur
Relatief weinig lijdenslast
Adoptie, FAS en psychiatrische symptomen
Somatiek en psyche
Overig onderzoek:
Ontwikkelingsanamnese
Schoolinterview
ADOS
Lichamelijke screening kinderarts
Begaafdheidsonderzoek
Neuropsychologisch onderzoekAdoptie, FAS en psychiatrische symptomen
Somatiek en psyche
Adoptie, FAS en psychiatrische symptomenConclusie:
Complex geheel met op elkaar inwerkende klachten en gebieden (somatisch, sociaal en psychologisch). Nadruk op symptomen passend bij FAS en Reactieve Hechtingsstoornis Dysharmonisch intelligentieprofiel
Behandelvoorstel:
Ouderbegeleiding Overleg genetica Speltherapie Overleg school Mogelijk medicatie
Somatiek en psyche
Ruben, 6 jaar
Voorinformatie ouders:
Somatiek: Icterus na geboorte (2 weken blauwe lamp), na 4 weken RS-virus (9 dagen IC), 11 maanden opname ivm braken, 18 maanden fysiotherapie ivm ontwikkeling, 19 maanden slaapobservatie (2 weken opname), 2 jaar SEIN (2 dagen opname), 5,5 jaar anafylactische shock na wespensteek (2 dagen opname), 6 jaar ernstige herpesinfectie en caries
Overige klachten:Overstrekken, moeite met aanraken, knipogen, knijpen, forse slaapproblemen, brommen, wegkijken bij aanspreken, problemen zindelijkheidEen uitgebreide medische voorgeschiedenis
Somatiek en psyche
Onderzoek:
Anamnese (hetero-, familie- en ontwikkeling-)
Schoolinterview
ADOS
Begaafdheidsonderzoek
Neuropsychologisch onderzoek
Aanvullend nav anamnese: Lichamelijke screening kinderartsEen uitgebreide medische voorgeschiedenis
Somatiek en psyche
1e conclusie:Geen psychiatrische classificatie. Nadruk op veelheid (lichamelijke) klachten en problemen hechting.
Dd. separatie-angststoornis, DCD, ODD, ASS, enuresis, reactieve hechtingsstoornis, primaire insomnia.
Behandelvoorstel: Begeleiding Jeugdzorg, schoolbezoek en verwijzing TDO.
2e conclusie:Ontwikkelingsstoornis in de breedste zin des woords: PDD-NOS
Behandelvoorstel: Ouderbegeleiding, speltherapieEen uitgebreide medische voorgeschiedenis
Somatiek en psyche
Depressie en suicidaliteitMerel, 16 jaar
Zorgelijke psychosociale omstandigheden
Ernstige stemmingsklachten, mogelijk persoonlijkheidsproblematiek
Ondanks begeleiding en behandeling toenemend suicidaal
Somatiek en psyche
Eetstoornissen PTSS Hypochondrie Body Dysmorfic Disorder Paniekstoornis Conversiestoornis
Somatiek en psyche
Praktijkvoorbeelden: behandeling
Somatiek en psyche
Dylan, 9 jaar
Boze buien Niet meekomen op school Impulsief Snel afgeleid
Classificatie: ADHD bij moeilijk lerend intelligentieniveau
Advies: Oudergerichte behandeling, adequate begeleiding school, medicatie?Methylfenidaat bij verhoogd cardiaal risico
Somatiek en psyche
Familieanamnese: Vader: onbekend (ouders gescheiden tijdens zwangerschap)
Moeder: neef moeder overleden 22 jaar plotselinge hartdood 2 baby's (neef/nicht) hartproblemen
Somatische anamnese: D. soms blauw om de mond, blauwe vingers en tenen bij kou
Methylfenidaat bij verhoogd cardiaal risico
Somatiek en psyche
Familieanamnese: Vader: onbekend (ouders gescheiden tijdens zwangerschap) Moeder: neef moeder overleden, 22 jaar, plotselinge hartdood 2 baby's (neef/nicht) hartproblemen
Somatische anamnese: D. soms blauw om de mond, blauwe vingers en tenen bij kou
ECG: verkorte PQ-tijd
Methylfenidaat bij verhoogd cardiaal risico
Somatiek en psyche
Conclusie kindercardioloog:
Bij deze accelerated atrioventricular nodal conduction kan het ontstaan van tachycardieen onder methylfenidaat niet zeker worden uitgesloten.Methylfenidaat bij verhoogd cardiaal risico
...in alle gevallen dient een goede afweging plaats te vinden door de voorschrijver met de ADHD-patient of diens ouders of de voordelen van gebruik opwegen tegen de potentiele risico's.
Somatiek en psyche
Medicatie voor ADHD en het risico op cardiovasculaire sterfteLangendijk, De Wilde, NtvG, augustus 2006Methylfenidaat bij verhoogd cardiaal risico
Cardiovascular monitoring and stimulant drugs for ADHDPerrin et al. Pediatrics 2008
Niet aangetoond dat screening met ecg voor of tijdens psychostimulantia nuttig is ter preventie van plotselinge dood bij kinderen die deze medicatie gebruiken.
Somatiek en psyche
Methylfenidaat bij verhoogd cardiaal risico
Somatiek en psyche
Methylfenidaat en slechthorendheid
Denise, 13 jaar
ADHD bij VIQ 90, PIQ 112, TIQ 99, VWS 120 bij disharmonisch profiel. Altijd vrolijk, kan zichzelf goed vermaken. Moeite met concentratie, chaotisch, vergeetachtig, raakt spullen kwijt, komt te laat e.d. Schoolresultaten gaan afgelopen jaren achteruit en mgl. afstromen naar vmbo-KB. Sociaal geen problemen.
Somatiek en psyche
Methylfenidaat en slechthorendheid
Bekend bij KNO-arts "wegens buisjes beiderzijds. Links milde gehoorsbeperking, rechts nog mindere gehoorsbeperking. Geen gehoorapp nodig. Gehoorbeperking na verschillende oorontstekingen. Voor zover bekend niet met gehoorverlies geboren.
Familie-anamnese mbt gehoorverlies ouders:Vader: Gehoorverlies beiderzijds, sinds geboorte, niet volledig doof; aan vader altijd genoemd dat dit het gevolg is van pre- en dysmaturiteit.Moeder: Gehoorverlies beiderzijds, niet volledig doof, sinds geboorte wegens (neem ik aan kernicterus) bij rhesus antagonisme.
Nooit bij ouders genetisch onderzoek verricht. Aan ouders altijd genoemd dat het gehoorsverlies niet erfelijk is.
Somatiek en psyche
Methylfenidaat en slechthorendheid
Jervel and Lange-Nielsen Syndrome
Congenitaal bilateraal gehoorverlies en verlengd Q-T interval
Q-T verlenging geassocieerd met tachyarrithmie, ventriculaire tachycardie, episodes torsade de pointes en ventrikelfibrilleren
Somatiek en psyche
Methylfenidaat en slechthorendheid
KNO-arts:Denise voor laatst gezien in 2009. Destijds middenoorproblematiek, wv buisjes. Li. zeer beperkt gehoor verlies, re. niet aangetoond.
Aan KNO-arts gedachte van JLNS voorgelegd, noemt dat het hier in 2008 enkel deed denken aan 'normale kinder kno pathologie'. Actuele situatie echter niet helder, dan is nieuwe verwijzing nodig.
Somatiek en psyche
Antipsychotica bij anorexia
Julia, 16 jaar
BMI +- 16 Ouders relatieproblemen Problemen op school
Plaats voor medicatie?
Somatiek en psyche
Antipsychotica en hyperprolactinisme
Mees, 13 jaar
ADHD (fors)
ouders relatieproblemen (vader zelf bekend met ADHD/ASS)
methylfenidaat 2 dd 20 mg risperidon 2 dd 0,5 mg
Somatiek en psyche
Antipsychotica en hyperprolactinisme
Antipsychotica en metabole afwijkingen bij kinderen en adolescenten; een literatuuroverzicht en aanbevelingen voor de praktijkTijdschrift voor psychiatrie, 2010, Overbeek et al.
Reactie op AntipsychoticaTijdschrift voor psychiatrie, 2010, Roke
Theoretische inleiding Praktijkvoorbeelden: diagnostiek behandeling Conclusie
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Dagelijksleven
Klinische praktijk
Wetenschap
Filosofie
Somatiek en psyche
De scheiding tussen lichaam en geest bestaat niet meer:waar hebben we het eigenlijk nog over?
Somatiek en psyche
Conclusie: Somatiek verdient aandacht binnen de psychiatrie! Screening wordt aanbevolen. Wanneer sprake is van psychische en somatische klachten is per definitie sprake van complexe diagnostiek In de behandeling moet vaak rekening worden gehouden met meerdere somatische aspecten Samenwerking is essentieel (ouders, kind, GGZ, huisarts, kinderarts, etc.)
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Ik heb een heel druk en chaotisch hoofd. Daar heb ik een antipsychoticum voor gekregen. Pas later bleek dat dat middel mijn diabetes triggerde. Dat was een hele vervelende verrassing.
Uit: Optimale somatische zorg in de GGZ volgens clienten, resultaten van een onderzoek door het regionaal expert team in Noord-Holland en FlevolandApril 2014
Somatiek en psyche
Extra dia's
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Somatiek en psyche
Facts, values, and ADHD: an update on the controversies Child and adolescent psychiatry and mental health 2009, Parens and Johnston
Klik om de opmaak van de titeltekst te bewerken
Klik om de opmaak van de titeltekst te bewerken
Klik om de opmaak van de overzichtstekst te bewerkenTweede overzichtsniveauDerde overzichtsniveauVierde overzichtsniveauVijfde overzichtsniveauZesde overzichtsniveauZevende overzichtsniveauAchtste overzichtsniveauNegende overzichtsniveau