phân tích luận Điểm sau của hồ chí minh “nếu nước Được Độc lập mà dân...
DESCRIPTION
Phân Tích Luận Điểm Sau Của Hồ Chí Minh “Nếu Nước Được Độc Lập Mà Dân Không Được Hưởng Tự Do, Hạnh Phúc Thì Độc Lập Chẳng Có ý Nghĩa Gì. Dân Chỉ Hiểu Được Giá Trị Của Tự Do, Độc Lập Khi Dân Được Ăn No Mặc Đủ”TRANSCRIPT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
BÀI TẬP LỚN
Môn: Tư Tưởng Hồ Chí Minh
Họ tên sinh viên: Trần Yến Chi
Mã Sinh Viên: CQ510094
Lớp: Kinh Tế Quốc Tế C
STT: 15
Hà Nội, ngày 14 tháng 11 năm 2011
Đề bài: Phân tích luận điểm sau của Hồ Chí Minh: “Nếu nước được độc lập mà dân không được hưởng tự do, hạnh phúc thì độc lập chẳng có ý nghĩa gì. Dân chỉ hiểu được giá trị của tự do, độc lập khi dân được ăn no mặc đủ”.
Đề cương
A/ Lời mở đầu
Đặt vấn đề, dẫn dắt vào nội dung chính của luận điểm trên – vấn đề độc lập
dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đây là nội dung chủ đạo xuyên suốt trong tư
tưởng của Hồ Chí Minh
B/ Nội dung
1. Quan điểm của Mác – Lênin
- Quan điểm của Mác về cách mạng xã hội chủ nghĩa – những quan điểm
mang tính lý luận chung nhất
- Quan điểm của Lênin về cách mạng xã hội chủ nghĩa – những quan điểm
mang tính thực tiễn, có ý nghĩa to lớn trong sự nghiệp tìm đường cứu nước, giải
phóng dân tộc của nước ta.
(trong hai quan điểm trên, ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu những nét khái quát nhất
về cách mạng xã hôi chủ nghĩa đồng thời trả lời câu hỏi tại sao cần đi theo và phát
triển Xã hội chủ nghĩa)
2. Truyền thống dân tộc
Nêu nguyên nhân tại sao con đường này lại phù hợp với các nước ở phương
Đông đặc biệt Việt Nam hơn
3. Thực tiễn Việt Nam
3.1 Trước Cách mạng tháng Tám, các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc
luôn thất bại
3.1.1 Các cuộc đấu tranh giành độc lập trước đây chưa đi theo con đường
cách mạng đúng đắn
Các cuộc đấu tranh giành độc lập cuối thé kỷ XIX đầu thế kỷ XX tuy diễn ra khá
sôi nổi nhưng đều thất bại do chưa tìm đường con đường cách mạng đúng đắn
3.1.2 Con đường cách mạng thất bại do thiếu sự lãnh đạo của một tổ chức
chung
Nếu như ở các nước tư bản chủ nghĩa phải tiến hành cuộc đấu tranh giai cấp, thì ở
các nước thuộc địa trước hết là phải tiến hành đấu tranh giải phóng dân tộc. Cần
một tổ chức đứng ra lãnh đạo nhân dân, các tầng lớp đi theo để giải phóng dân tộc,
giải phóng con người
3.1.3 Con đường cách mạng thất bại do chưa có sự liên minh
Có tinh thần yêu nước là chưa đủ, cần phải có sự đoàn kết nhân dân để tạo nên
sức mạnh đánh đuổi giặc ngoại xâm
3.2 Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội trong nước giai đoạn trước Cách mạng
tháng Tám
3.2.1 Về kinh tế
Bắt nhân dân ta phá lúa trồng thầu dầu, nộp thuế với giá cao tạo nên một nền kinh
tế yếu kém, lạc hậu
3.2.2 Về chính trị
Lôi kéo, tuyên truyền những thành phần làm phần tử tay sai cho chúng, khiến ta
lầm tưởng kẻ thù là bạn
3.2.3 Về văn hóa – xã hội
Đời sống của cac tầng lớp, giai cấp ở Đông Dương vô cùng điêu dứng, khốn khổ
cùng với nạn mù chữ, đời sống văn hóa kém , mê tín dị đoan…
4. Tư tưởng Hồ Chí Minh
4.1 Hồ Chí Minh tìm ra con đường giải phóng dân tộc, giải phóng con người cho
cách mạng Việt Nam: độc lâp dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội
4.1.1 Hồ Chí Minh giải quyết thiếu con đường cách mạng đúng đắn và
khẳng định phải tiến hành bằng con đường bạo lực cách mạng
Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là con đường đúng đắn nhất. Vì Giải
phóng dân tộc tạo tiền đề để giải phóng giai cấp. Xây dựng xã hội chủ nghĩa là tạo
những cơ sở giữ vững phát triển độc lập dân tộc. Hơn nữa, độc lạp dân tộc không
thể cầu xin mà phải dùng bạo lực cách mạng để đánh đổ bạo lực phản cách mạng
4.1.2 Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới phải do Đảng Cộng
Sản lãnh đạo
Phải có đảng cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì
liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi
4.1.3 Cách mạng giải phóng dân tộc là cuộc chiến toàn dân và phải được
tiến hành chủ động sáng tạo
Có lòng yêu nước thôi chưa đủ cần tập hợp mọi tầng lớp nhân dân tham gia đấu
tranh. Người coi công nông là gốc cách mệnh, tiểu tư sản, tư sản dân tộc và mộ bộ
phận giai cấp địa chủ là bầu bạn với cách mạng. Người đề cao công cuộc giải
phóng bằng sự tự nộ lực của các nước.
4.2 Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng chủ nghĩa xã hội
Người quan niệm mục tiêu cao nhất của chủ nghĩa xa hội là nâng cao đời sống vật
chất và tinh thần của nhân dân, là làm cho mọi người được ăn no, mặc ấm, được
sung sướng, được tự do như vậy mới là giá trị thực sự của độc lập, tự do
4.2.1 Về kinh tế
CNXH có nền kinh tế phát triển cao, gắn liền với sự phát triển của khoa học kỹ
thuật, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công hữu về tư liệu sản xuất
chủ yếu. Nền kinh tế làm theo năng lực, hưởng theo lao động, có phúc lợi xã hội
4.2.2 Về chính trị
CNXH là một chế độ do dân là chủ, nhân dân làm chủ và Nhà nước là của dân, do
dân, và vì dân, dựa trên khối đại đoàn kết toàn dân mà nòng cốt là liên minh công
– nông – tri thức, do Đảng Cộng Sản lãnh đạo
4.2.3 Về xã hội
CHXH là một xã hội công bằng và hợp lý, công bằng dân chủ văn minh. Xay dựng
một nền văn hóa phát triển cao hơn cho người dân
5. Tính đúng đắn của luận điểm
5.1 Về mặt lý luận
5.2 Về mặt thực tiến
C/ Kết luận
A/ Lời mở đầu
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về
những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh đã góp
phần làm phong phú thêm và phát triển lý luận cách mạng của thời đại, đã tỏa sáng
ngoài biên giới quốc gia Việt Nam, đến với các dân tộc và nhân dân lao động trên
thế giới. Để có được một đất nước hòa bình, ổn định như hiện này, Việt nam chúng
ta đã phải trải qua quá trình cách mạng lâu dài và gian khổ dưới sự lãnh đạo tài tình
của Đảng và kim chỉ nam tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong đó luận điểm: “Nếu nước
được độc lập mà dân không được hưởng tự do, hạnh phúc thì độc lập chẳng có ý
nghĩa gì. Dân chỉ hiểu được giá trị của tự do, độc lập khi dân được ăn no mặc đủ”
có giá trị nổi bật hơn cả. Đây là tư tưởng về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa
xã hội xuyên suốt và nhất quán trong tư duy lý luận và thực tiễn của chủ tịch Hồ
Chí Minh, đã trở thành chiến lược cách mạng của Đảng ta, gắn liền với những
thắng lợi vẻ vang của dân tộc.
B/ Nội dung
1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin
- Chủ nghĩa Mác – Lênin là hệ thống quan điểm và học thuyết khoa học
của C.Mác, Ph.Ăngghen và sự phát triển của V.I.Lênin, được hình thành và phát
triển trên cơ sở kế thừa những giá trị tư tưởng nhân loại và tổng kết thực tiễn thời
đại; là thế giới quan, phương pháp luận phổ biến của nhận thức khoa học và thực
tiễn cách mạng; là khoa học và sự nghiêp giải phóng giai cấp vô sản, giải phóng
nhân dân lao động khỏi chế độ áp bức, bóc lột và tiến tới giải phóng con người.
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 1
- Cách mạng xã hội chủ nghĩa là một cuộc cách mạng nhằm thay thế chế
độ tư bản chủ nghĩa lỗi thời bằng chế độ xã hội chủ nghĩa, trong cuộc cách mạng
đó, giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo và cùng với quần chúng nhân dân lao
động xây dựng một xã hội công bằng , dân chủ, văn minh.
1.1 Quan điểm của Mác – Ăngghen
- Theo quy luật chung của sự phát triển trong xã hội, lực lượng sản xuất
không ngừng phát triển tới khi mâu thuẫn với quan hệ sản xuất đã lỗi thời, kìm
hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất, đòi hỏi tiến hành một cuộc cách mạng xã
hội để xóa bỏ quan hệ sản xuất đã lỗi thời, thay thế bằng quan hệ sản xuất mới mở
đường cho lực lượng sản xuất phát triển. C.mac và Ăngghen đã chỉ rõ: “ Từ chỗ là
những hình thức phát triển của lực lượng sản xuất, những quan hệ ấy trở thành
những xiềng xích của các lực lượng sản xuất, khi đó bắt đầu một thời đại một cuộc
cách mạng xã hội”.
- Sự phù hợp thực sự với tính chất ngày càng xã hội hóa cao của lực lượng
sản xuất chỉ có thể là sự thay thế quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa bằng quan hệ
sản xuất mới thông qua cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. Cuộc cách mạng xã hội
chủ nghĩa không tự diễn ra mà nó chỉ diễn ra khi giai cấp công nhân nhận thức
được sứ mệnh lịch sử của mình, tập hợp quần chúng nhân dân lao động đứng lên
xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa khi có thời cơ cách mạng
- Khẳng định giai cấp công nhân là sản phẩm của nền công nghiệp hiện
đại, lực lượng đại biểu cho sự phát triển của lực lượng sản xuất tiến bộ, cho xu
hướng phát triển của phương thức sản xuất tương lai; do vậy nó là giai cấp cấp có
sứ mệnh lịch sử lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ chế độ tư bản chủ
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 2
ngĩa,xóa bỏ mọi chế độ áp bức bóc lột và xây dựng xã hội mới – xã hội chủ nghĩa
và cộng sản chủ nghĩa.
1.2 Quan điểm của Lê nin
- Nếu như quan điểm của Mác – Ăngghen mang đậm tính lý luận thì quan
điểm của Lênin đã tiếp thu và phát triển những quan điểm trên cơ sở thực tiễn.
Cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa nổ ra do nguyên nhân sâu xa là mâu thuẫn giữa
lực lượng sản xuất có tính xã hội hóa cao với tính chất tư nhân tư bản chủ nghĩa
về tư liệu sản xuất dưới chủ nghĩa tư bản, cho nên chừng nào quan hệ sản xuất tư
bản chủ nghĩa vẫn được duy trì thì nguyên nhân của cách mạng xã hội chủ nghĩa
vẫn còn tồn tại, và do đó, cách mạng xã hội chủ nghĩa vẫn là một tất yếu khách
quan của tiến trình phát triển lịch sử nhân loại.
- Giải phóng xã hội, giải phóng con người là mục tiêu của giai cấp công
nhân, của cách mạng xã hội chủ nghĩa. Chủ nghĩa xã hội không chỉ dừng lại ở ý
thức, ở khẩu hiệu giải phóng con người mà phải từng bước thực hiện hóa qua thực
tiễn sự nghiệp giải phóng con người khỏi chế độ áp bức, bóc lột giữa người với
người và tiến tới thực hiện mục tiêu cao ca nhất: “ biến con người từ vương quốc
của tất yếu sang vương quốc của tự do”, tạo nên liên hiệp “trong đó sự phát triển
tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người”
Qua quan điểm của chù nghĩa Mác – Lênin có thể thấy chỉ có chủ
nghĩa xã hôi mới triệt để giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng
xã hội, giải phong con người khỏi ách áp bức bóc lột, đem lại cuộc sống ấm
no, tự do, hạnh phúc, đem lại bị trí làm chủ chân chính cho người lao động
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 3
2. Kinh nghiệm các nước
Con đường cách mạng xã hội chủ nghĩa này phù hợp với phương Đông hơn
Trong quá trình tìm đường cứu nước và định hình đường lối chính trị giải
phóng, giành độc lập dân tộc, Hồ Chí Minh đã không chỉ hoạt động ở Châu Âu, ở
các nước phương Tây tư bản chủ nghĩa, mà Người còn hoạt đông ở phương Đông,
Châu Á, tìm hiểu thực tiễn các phong trào đấu tranh ở Trung Quốc và Thái Lan.
Những dữ liệu thực tiễn đó giúp Người so sánh, phân tích, tìm ra những điểm
tương đồng và khác biệt trong các kết cấu kinh tế - xã hội, các mâu thuẫn giai cấp
và dân tộc ở những khu vực địa chính trị tiêu biểu, nơi diễn ra những phân hóa và
mâu thuẫn giai cấp, dân tộc rất khác nhau giữa phương Tây và phương Đông.
Người thấy rằng nếu phân hóa giai cấp đã trở nên rõ rệt và đối kháng giai cấp từ sự
phân hóa ấy là sâu sắc và gay gắt ở phương Tây trong nền sản xuất tư bản chủ
nghĩa thì ở phương Đông và Việt Nam lại không hẳn là như vậy. Ở đây, nổi bật lên
mâu thuẫn dân tộc và xã hội cới chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa thực dân từ bên ngoài
xâm lược chứ không phải là mâu thuẫn giai cấp. Đó là lý do vì sao Người chủ
trương đoàn kết tất cả các giai cấp trong dân tộc để tạo ra sức mạnh giải phóng.
Người tin rằng sẽ dễ áp dụng và dễ thành công hơn trong thực tiễn phương Đông.
Một trong những cơ sơ luận chứng cho nhận định trên là sức đoàn kết dân tộc,
truyền thống cộng đồng đã tỏ ra rất gần gũi với bản chất chủ nghĩa cộng sản.
Người nói muốn áp dụng chủ nghĩa Mác, áp dụng lý thuyết cộng sản cả Mác vào
phương Đông và Việt Nam thì phỉa “xem xét lại chủ nghĩa Mác về cơ sở lịch sử
của nó,củng cố nó bằng dân tộc học phương Đông”
3. Thực tiễn Việt Nam
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 4
3.1 Trước Cách mạng tháng Tám, các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc
luôn thất bại
Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh đất nước và thế giới có
nhiều biến động. Trong nước, chính quyền triều Nguyễn đã từng bước khuất phục
trước cuộc xâm lược của tư bản Pháp, lần lượt ký kết các hiệp ước đầu hàng, thưa
nhận nền bảo hộ của thực dân Pháp trên toàn cõi Việt Nam.
3.1.1 Các cuộc đấu tranh giành độc lập trước đây chưa đi theo con đường
cách mạng đúng đắn
Cho đến cuối thế kỷ XIX, các cuộc khởi nghĩa vũ trang dưới khẩu hiệu
“Cần Vương” do các sĩ phu, văn thân lãnh đạo cuối cùng cũng thất bại. Hệ tư
tưởng phong kiến đã tỏ ra lỗi thòi trước các nhiệm vụ lịch sử. Đầu thế kỷ XX,
phong trào yêu nước giải phóng dân tộc Việt Nam bắt đầu chuyển sang xu hướng
dân chủ tư sản có thể kể đên những phong trào tiêu biểu do Phan Bội Châu, Phan
Chu Trinh hay Hoàng Hoa Thám khởi xướng. Song, chủ trương cầu ngoại viện,
dùng bạo lực để khôi phục độc lập của Phan Bội Châu đã thất bại. Chủ trương “ỷ
Pháp cầu tiến bộ”, khai thông dân trí, nâng cao dân khí… của Phan Chu Trinh
cũng không thành công. Còn con đường khởi nghĩa của Hoàng Hoa Thám mang
đậm “côt cách phong kiến”, chưa phải là lối thoát rõ ràng, hướng đi đúng đắn
Phong trào cứu nước của nhân dân ta muốn giành được thắng lợi
phải đi theo một con đường mới
3.1.2 Con đường cách mạng thất bại do thiếu sự lãnh đạo của một tổ chức
chung
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 5
Các cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp khiến cho xã hội nước ta có
sự biến chuyển và phân hóa, giai cấp công nhân, tầng lớp tiểu tư sản và tư sản bắt
đầu xuất hiện. Nếu như ở các nước tư bản chủ nghĩa phải tiến hành cuộc đấu tranh
giai cấp, thì ở các nước thuộc địa trước hết là phải tiến hành đấu tranh giải phóng
dân tộc. Ở Việt Nam, nông dân là lực lượng đông đảo nhất. Cùng với nông dân, tất
cả các giai cấp và tầng lớp khác nhau đều có nguyện vọng chung là “cứu giống
nòi” ra khỏi cảnh “nước sôi lửa bỏng”.Giai cấp công nhân tuy có số lượng ít,
nhưng lại là giai cấp tiên tiến nhất trong sản xuất,có thể thấm nhuần một tư tưởng
cách mạng nhất. Vì vậy cần có một tổ chức đứng ra lãnh đạo mọi tầng lớp nhân
dân đi theo con đường cách mạng đúng đắn để có thể giải phóng dân tộc, giai
phóng giai cấp và giải phóng con người
3.1.3 Con đường cách mạng thất bại do chưa có sự liên minh
Thực tiễn của con đường cứu nước trước đây cho thấy, các cuộc đấu tranh
này chỉ mang tính tự phát, nhỏ lẻ, không tập trung được toàn bộ giai cấp, toàn bộ
nhân dân .Như ở cuộc khỏi nghĩa nông dân Yên Thế, lực lượng tham gia cách
mạng chủ yếu là nông dân lưu tán cư trú ở Thái Nguyên. Hay như ở các cuộc
khởi nghĩa do Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh , thành phần tham gia chủ yếu
không phải là toàn bộ nhân dân, toàn bộ giai cấp trong cả nước. Có tinh thần yêu
nước là chưa đủ, cần phải có sự đoàn kết nhân dân để tạo nên sức mạnh đánh đuổi
giặc ngoại xâm. Các cuộc khởi nghĩa trước đây chỉ bó hẹp trong phạm vi nước ta,
không có sự tham gia, hợp tác cùng thế giới. Đây cũng là một khuyết điểm khiến
cho con đường cách mạng trước Cách mạng tháng 8 không thành công
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 6
3.2 Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội trong nước giai đoạn trước Cách mạng
tháng Tám
3.2.1 Về kinh tế
Các công ty Nhật đưa vốn đầu tư ở Đông Dương ngày càng nhiều, hoạt động
trong nhiều ngành thương mại và công nghiệp. Buộc Pháp cung phụng những nhu
yếu phẩm (gạo, ngô…) và bắt nhân dân ta phá lúa và hoa màu để trồng đay, thầu
dầu… Pháp thực hiện “Chính sách kinh tế chỉ huy” để vơ vét bóc lột nhân dân ta
nhiều hơn. Tăng thuế trong những năm 1939 – 1945: thuế muối, thuế rượu và thuế
thuốc phiện tăng gấp 3 lần. Thu mua cưỡng bách thực phẩm nhất là lúa, gạo với rẻ
mạt, gây nên nạn đói đầu năm 1945 ở miền Bắc. Từ đó khiến nền kinh tế của nước
ta rơi vào tình trạng yếu kém, lạc hậu
3.2.2 Về chính trị
Nhật lôi kéo những phần tử thân Nhật để lập các đoàn thể, đảng phái thân
Nhật sửa soạn lập chính phủ bù nhìn làm tay sai. Tuyên truyền lừa bịp: khu thịnh
vượng chung “Đại Đông Á”, tuyên truyền văn hóa và sức mạnh “ vô địch của
Nhật”. Pháp thi hành chính sách 2 mặt nhằm tiếp tục khủng bố phong trào cách
mạng. Dùng nhiều thủ đoạn lừa bịp, lôi kéo tri thức, thanh niên… để nhân dân ta
lầm tưởng chúng “Là bạn chứ không phải thù”
3.2.3 Về văn hóa - xã hội
Dưới ách thống trị của Nhật – Pháp, đời sống của cac tầng lớp, giai cấp ở
Đông Dương vô cùng điêu dứng, khốn khổ. Nông dân điêu đứng nhất trong nạn
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 7
đói năm 1945, hầu hết số người chết là nông dân. Công nhân thất nghiệp nhiều, bị
đánh đạp, tăng giờ làm nhưng đồng lượng lại giảm. Các tầng lớp tiểu tư sản: đời
sống bấp bênh vì giá sinh hoạt ngày càng cao. Nước ta tình trạng mù chữ cao, đời
sống văn hóa thấp, nghiện rượu và thuốc phiện xảy ra khá nhiều, mê tín dị đoan
cùng phong tục tập quan lạc hậu…
4. Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh
Từ những thực tiễn của đất nước ta đã nêu trên, Hồ Chí Minh đã tiếp thu và phát
triển chủ nghĩa Mác – Lênin để từ đó giải quyết được các vấn đề cấp bách này
4.1 Hồ Chí Minh tìm ra con đường giải phóng dân tộc, giải phóng con người
cho cách mạng Việt Nam: độc lâp dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội
4.1.1 Hồ Chí Minh giải quyết thiếu con đường cách mạng đúng đắn và
khẳng định phải tiến hành bằng con đường bạo lực cách mạng
Chọn con đường cách mạng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội
- Từ thực tiễn phong trào cứu nước của ông cha và lịch sử nhân loại,
Hồ Chí Minh khẳng định phương hướng phát triển của dân tộc trong bối cảnh thời
đại mới là chủ nghĩa xã hội. Trong Cương lĩnh chính trị, Người đã viết: “ Làm tư
sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội xộng sản”. Độc
lập dân tộc là khát vọng lớn nhất của các dân tộc thuộc địa: “Không có gì quý hơn
độc lập, tự do”. Khi đọc được luận cương của Lênin, Người đã tìm ra được con
đường cứu nước đúng đắn nhất. Người nhận thấy cách mạng xã hội chủ nghĩa là
cuộc cách mạng triệt để nhất vì nó giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 8
phóng xã hội và giải phóng con người. “Chỉ có chủ nghĩa cộng sản , chủ nghĩa xã
hội mới giải phóng được các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế
giới khỏi ách nô lệ”. Người cũng rất tôn trọng quyền con người,từ đó khái quát lên
thành quyền dân tộc: “Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân
tộc nào cũng có quyền sống, quyền tự do và quyền hạnh phúc”
- Tư tưởng này của Người vừa phản ánh quy luật khách quan của sự
nghiệp giải phóng dân tộc trong thời đại chủ nghĩa đế quốc vừa phản ánh mối quan
hệ khăng khít giữa mục tiêu giải phóng giai cấp và giải phóng con người. Chỉ có
xóa bỏ tận gốc sự bóc lột, áp bức, thiết lập môt nhà nước thực sự của dân, do dân,
vì dân mới đảm bảo cho người lao động có quyền làm chủ, mới thực hiện được sự
phát triên hài hòa giữa cá nhân và xã hội, giữa độc lập dân tộc với tự do của con
người: “Nếu nước được độc lập mà dân không được hưởng tự do, hạnh phúc thì
độc lập chẳng có ý nghĩa gì. Dân chỉ hiểu được giá trị của tự do, độc lập khi dân
được ăn no mặc đủ”
Tại sao cần gắn chủ nghĩa xã hội với độc lập dân tộc
Giành độc lập dân tộc là mục tiêu trực tiếp, trước hết là tiền đề tiến lên
CNXH. Để có độc lập thực sự cho dân tộc, tự do, hạnh phúc hoàn toàn cho nhân
dân không có con đường nào khác là con đường cách mạng vô sản, con đường độc
lập dân tộc gắn liền với CNXH. Cách mạng giải phóng dân tộc là một bộ phận của
cách mạng vô sản.Hồ Chí Minh nhấn mạnh giải phóng dân tộc , giành độc lập cho
dân tộc trước, coi việc giành độc lập cho dân tộc là những nhiệm vụ hàng đầu, còn
giải phóng giai cấp từng bước thực hiện. Giải phóng dân tộc tạo tiền đề để giải
phóng giai cấp. Xây dựng xã hội chủ nghĩa là tạo những cơ sở giữ vững phát triển
độc lập dân tộc. Theo Hồ Chí Minh, độc lập dân tộc là mục tiêu, là tiền đề đi lên
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 9
CNXH, còn CNXH là phương hướng phát triển tất yêu của cách mạng dân tộc dân
chủ, là mục tiêu của cách mạng Việt Nam. Cách mạng XHCN là làm cho cách
mạng dân tộc dân chủ được tiến hành triệt để, đồng thời tạo ra những cơ sở đảm
bảo cho nền độc lập dân tộc được giữ vững và ngày càng củng cố, phát triển. Với
các thiết chế kinh tế, chính trị và nền tảng tinh thần riêng, chủ nghĩa xã hội có khả
năng vận động và phát triển liên tục, bảo vệ vững chắc các thành quả cách mạng.
Cần phải tiến hành bạo lực cách mạng
Người khẳng định rằng độc lập tự do không thể cầu xin được. Các phong
trào trước đây đã sai lầm ở chỗ dựa vào cầu ngoại viện hay ỷ Pháp cầu tiến bộ.
Hơn nữa chủ nghĩa thực dân tự bản thân nó đã là hành động của kẻ mạnh với kẻ
yếu. Vì vậy chúng ta cần chủ trương dùng bạo lực cách mạng để đánh độ bạo lực
phản cách mạng – chủ nghĩa đế quốc. Dùng bạo lực cách mạng nhưng không tuyệt
đối hóa mà chỉ là phương tiện để giành và giữ nền độc lập. Tư lực cánh sinh nhằm
phát huy cao độ nguồn sức mạnh chủ quan, tránh tư tưởng bị động trông chờ vào
sự giúp đỡ bên ngoài
4.1.2 Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới phải do Đảng Cộng
Sản lãnh đạo
Muốn làm cách mệnh “trước hết phải làm cho dân giác ngộ… phải giảng
giải lý luận và chủ nghĩa cho dân hiểu”. “Cách mệnh phải hiểu phong triều thế
giới, phảy bày sách lược cho dân... Vậy nên sức cách mệnh phải tập trung, muốn
tập trung phải có đảng cách mệnh”. Trong tác phẩm Đường Cách Mệnh, Người
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 10
khẳng định: “Trước hết phải có đảng cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức
dân chúng, ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi”.
Đảng có vững cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thuyền
mới chạy.Đồng thời Người cũng đánh giá cao vai trò của giai cấp công nhân.Người
chỉ rõ đây là giai cấp tiên tiến nhất trong sản xuất, gánh trách nhiệm đánh đổ chù
nghĩa twbanr và đế quốc để xây dựng một xã hội mới, giai cấp công nhân có thể
thấm nhuần một tư tưởng cách mạng nhất, tức là chủ nhĩa Mác – Lênin. Vì vậy,
đầu năm 1930, Người sáng lậ Đảng Cộng Sản Việt Nam, một chính đảng của giai
cấp công nhân và dân tộc Việt Nam, lấy chủ nghĩa Mác – Lênin làm cốt,có tổ chức
chặt chẽ, kỷ luật nghiêm minh và mật thiết liên lạc với quần chúng. Đảng thực chất
là một bộ phận không tách rời của giai cấp công nhân, gồm những người ưu tú
nhất, cách mạng nhất, tiêu biểu nhất, luôn đi đầu trong sự nghiệp đấu tranh và xây
dựng xã hội mới. Khi khẳng định Đảng Cộng Sản Việt nam là đảng của giai cấp
công nhân và dân tộc Việt Nam, người đã nêu 1 luận điểm quan trọng, bổ sung
thêm cho lý luận Mác – Lênin, định hướng cho việc xây dựng Đảng Cộng Sản Việt
nam thành một đảng có sự gắn kết chặt chẽ với giai cấp công nhân, với nhân dân
lao động và với cả dân tộc trong mọi thời kỳ của cách mạng Việt Nam
4.1.3 Cách mạng giải phóng dân tộc là cuộc chiến toàn dân và phải được
tiến hành chủ động sáng tạo
Cách mạng giải phóng dân tộc là sự nghiệp của toàn dân.
Người luôn quan niệm “lấy dân là gốc” và “có dân là có tất cả”. Người
đánh giá cao vai trò của quần chúng nhân dân trong khởi nghĩa vũ trang. Coi sức
mạnh vĩ đại và năng lực sáng tạo vô tận của quần chúng là then chốt bảo đảm
thăng lợi “ Phải dự vào dân, dựa chắc vào dân thì kẻ địch không thể nào tiêu diệt
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 11
được”. Có lòng yêu nước thôi chưa đủ cần tập hợp mọi tầng lớp nhân dân tham gia
đấu tranh. Ngoài giai cấp công nhân và nông dân, giai cấp tư sản dân tộc và một bộ
phận địa chủ vừa và nhỏ mặc dù vẫn có những hạn chế trong quan hệ với quần
chúng lao động, nhứng trong quan hệ với đế quốc Pháp thì học cũng là những
người Việt Nam chịu nỗi nhục mất nước. Đó không phải là những giai cấp thông
trị, mà trái lại họ có khả năng tham gia phong trào giải phóng dân tộc. Người phân
tích: các giai cấp công nhân và nông dân có số lượng đông nhất, nên có sức mạnh
lớn nhất. Họ lại bị áp bức bóc lột nặng nè nhất, nên “lòng cách mệnh càng bền, chí
cách mệnh càng quyết… công nông là gốc cách mệnh. Người coi tiểu tư sản, tư sản
dân tộc và mộ bộ phận giai cấp địa chủ là bạn đồng minh, là bầu bạn với cách
mạng
Cách mạng giải phóng dân tộc cần tiến hành chủ động sáng tạo
Người khẳng định cách mạng thuộc địa và cách mạng chính quốc có
trước. Người nói trong cuộc đấu tranh chống chủ nhĩa đế quốc, chủ nghĩa thực
dân, cách mạng thuộc địa có tầm quan trọng đặc biệt. Nhân dân các dân tộc thuộc
địa có khả năng cách mạng to lớn. Người cho rằng phải làm cho các dân tộc thuộc
địa, từ trước đến nay vẫn cách biệt nhau, hiểu biết nhau hơ đoàn kết lại để đặt cơ
sở cho một liên minh phương Đông tương lai, khối liên minh này sẽ là một trong
những cái cánh của cách mạng vô sản. Tuy vậy vẫn đề cao công cuộc giải phóng
bằng sự tự nộ lực của các nước.
4.2 Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng chủ nghĩa xã hội
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 12
Người khẳng định độc lập dân tộc phải là độc lập thực sự, độc lập hoàn toàn
với chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội…
Điều này được thể hiện rõ qua con đường cách mạng mà Người đã chọn: độc lập
dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.Người nói giá trị thực sự của độc lập dân tộc
phải được thể hiện ở các quyền tự do và hạnh phúc mà nhân dân được hưởng, tức
là sau khi giành độc lập dân tộc, nhân dân ta sẽ xây dựng một xã hội mới, xã hội
chủ nghĩa. Người quan niệm mục tiêu cao nhất của chủ nghĩa xa hội là nâng cao
đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, là làm cho mọi người được ăn no, mặc
ấm, được sung sướng, được tự do như vậy mới là giá trị thực sự của độc lập, tự do
4.2.1 Về kinh tế
Hồ Chí Minh cho rằng: “Chủ nghĩa xã hội là lấy nhà máy, xe lửa, ngân
hàng… làm của chung. Ai làm nhiều thì ăn nhiều, ai làm ít thì ăn ít, ai không làm
thì không ăn, tất nhiên trừ những người già cả, đau yếu và trẻ con”. Khi nhấn mạnh
về mặt kinh tế, Người nêu chế độ sở hữu công cộng của chủ nghĩa xã hội và phân
phối theo nguyên tắc của chủ nghĩa Mác – Lênin là làm theo năng lực, hưởng theo
lao động, có phúc lợi xã hội.
CNXH có nền kinh tế phát triển cao, gắn liền với sự phát triển của khoa
học kỹ thuật. Đó là nền kinh tế dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công
hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu, nhằm không ngừng nâng cao đời sống vật chất và
tinh thần cho nhân dân. Do đó cần coi trọng chế độ khoán là một điều kiện của chủ
nghĩa xã hội, nó khuyến khích người công nhân luôn luôn tiến bộ. Cần phát triển
toàn diện các ngành, trong đó chủ yếu là ngành công nghiệp, thương nghiệp …
Lưu ý phát triển đồng đều giữa kinh tế đô thị và kinh tế nông thôn
4.2.2 Về chính trị
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 13
CNXH là một chế độ do dân là chủ, nhân dân làm chủ và Nhà nước là của
dân, do dân, và vì dân, dựa trên khối đại đoàn kết toàn dân mà nòng cốt là liên
minh công – nông – tri thức, do Đảng Cộng Sản lãnh đạo. Nhân dân là người quyết
định vận mệnh cũng như sự phát triển của đất nước dưới chế độ XHCN. CHXH
chính là sự nghiệp của chính bản thân nhân dân, dựa vào sức mạnh của toàn dân để
đưa lại quyền lợi cho nhân dân.
Nhà nước có hai chức năng: dân chủ với nhân dân và chuyên chính với kẻ
thù của nhân dân. Hai chức năng đó không thể tách rời nhau mà luôn đi đôi với
nhau. Một mặt, Hồ Chí Minh nhấn mạnh phải phát huy quyền dân chủ và sinh hoạt
chính trị của nhân dân, mặt khác, lại yêu cầu phải chuyê chính với thiểu số phản
động chống lại lợi ích của nhân dân,chống lại chế độ xã hội chủ nghĩa.
Để phát huy quyền làm chủ của nhân dân, Người chỉ rõ con đường và
biện pháp thực hiện các hình thức dân chủ trực tiếp, nâng cao năng lực hoạt động
của các tổ chức chính trị - xã hội của quần chúng, củng cố các hình thức dân chủ
đại diện, tăng cường hiệu lực và hiệu quả quản lý của các cơ quan lập pháp, hành
pháp, tư pháp, xử lý và phân định rõ ràng chức năng của chúng.
4.2.3 Về văn hóa – xã hội
Người khẳng định văn hóa là một mục tiêu cơ bản của cách mạng xã hội
chủ nghĩa. Văn hóa thể hiện trong mọi sinh hoạt tinh thần cảu xã hội, đó là xóa nạn
mù chữ, xây dựng và phát triển giáo dục, nâng cao dân trí, xây dựng phát triển văn
hóa nghệ thuật, thực hiện nếp sống mới, giải trí lành mạnh, bài trừ mê tín dị đoan,
khắc phục phong tục tập quán lạc hậu …
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 14
Cấn phát huy vốn cũ quý báu cảu dân tộc, đồng thời học tập văn hóa tiên
tiến của thế giới. Phương cham xây dựng nền văn hóa mới là: dân tộc, khoa học,
đại chúng. Người nhắc nhở phải làm cho văn hóa có bề rộng, đồng thời phải có về
sâu. Đồng thời phải nâng cao trí thức quần chúng, làm cho văn hóa gắn liền với lao
động sản xuất…
Xây dựng một xã hội phát triển cao về văn hóa và đạo đức. Xóa bỏ sự bóc
lột và áp bức tạo điều kiện cho mọi người phát triển hết khả năng sẵn có của mình.
Đề cao việc nâng cao dân trí, đào tạo sử dụng nhân tài, xây dựng con người mới.
CHXH là một xã hội công bằng và hợp lý, công bằng dân chủ văn minh… có như
vậy chắc chắn đưa loài người đến hạnh phúc vô tận.
5. Tính đúng đắn của luận điểm
Sự lựa chọn độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội của Đảng, nhà
nước và nhân dân ta đó hoàn toàn đúng đắn, dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn tin
cậy, phù hợp với ước nguyện, khát vọng của nhân dân ta.
5.1 Giá trị lý luận
- Việc lựa chọn mục tiêu, con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ
nghĩa xã hội của Đảng ta, nhân dân ta dựa trên cơ sở khoa học của chủ nghĩa Mác -
Lênin, được tổng kết từ thực tiễn cách mạng thế giới và lịch sử dân tộc Việt Nam,
hội đủ các nhân tố khách quan và chủ quan, dân tộc và thời đại, hoàn toàn không
phải dựa vào cảm tính, thuần túy dựa trên nguyện vọng mong muốn chủ quan của
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 15
Đảng và nhân dân ta. Chủ nghĩa xã hội là mục đích trước mắt của cách mạng Việt
Nam đồng thời là con đường tiến hóa tất yếu của cách mạng Việt Nam, phù hợp
với quy luật phát triển của xã hội loài người đang ở thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư
bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Thấm nhuần tư tưởng ấy,
Đảng ta đã khẳng định “cách mạng Việt Nam là một quá trình cách mạng không
ngừng từ cách mạng dân tộc dân chủ tiến lên cách mạng xã hội chủ nghĩa. Và trong
quá trình cách mạng, khi cả nước làm một nhiệm vụ chiến lược hoặc làm hai
nhiệm vụ chiến lược, Đảng ta từ khi ra đời đến nay vẫn luôn luôn giương cao hai
ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó là đường lối, là sức mạnh, là
nguồn gốc thắng lợi của cách mạng nước ta”
5.2 Giá trị thực tiễn
- Hồ Chí Minh đã phát triển học thuyết Mác Lê nin áp dụng vào tình hình
thực tế Việt nam một cách linh hoạt nhất, Người đã bổ sung nó bằng dân tộc học
phương Đông
- Đảng và nhân dân ta đã thành công trong công cuộc kháng chiến chống
thực dân Pháp và Mỹ, giành và giữ vững độc lập dân tộc, bảo vệ toàn vẹn chủ
quyền lãnh thổ trong suốt những năm qua.
- Thành tựu nổi bật của xã hội chủ nghĩa là xoá bỏ chế độ người bóc lột
người, đưa nhân dân lao động lên làm chủ đất nước, quản lý xã hội. Chính vì lẽ đó,
Hồ Chí Minh đã từng khẳng định nước Nga có chuyện lạ đời, đem người nô lệ
thành người tự do. Bên cạnh đó, giữa những năm 50 và 60 của thế kỉ XX mặc du
phải trải qua chiến tranh thế giới thứ II , chịu hậu quả nặng nề nhưng nhờ bản chất
chế độ xã hội tốt đẹp lại động viên được tinh thần hăng say của nhân dân lao động
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 16
nên đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trên lĩnh vực kinh tế. Việt Nam được xem
là nước phát triển cao thứ hai Châu Á (sau Trung Quốc) đã gần 20 năm nay giữ tốc
độ tăng trưởng xấp xỉ 8%/năm. Áp dụng khoa học, công nghệ, kỹ thuật mới vào
sản xuất nhằm tăng năng suất lao động xã hội, tăng số lượng, chủng loại và chất
lượng hàng hóa, dịch vụ. Phát huy tinh thần năng động, sáng tạo của mỗi người lao
động, mỗi đơn vị kinh tế, tạo ra sự phát triển năng động, hiệu quả cao của nền kinh
tế, tạo ra tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và bền vững. Đưa nước ta thoát khỏi tình
trạng một nước nghèo và kém phát triển, thực hiện được mục tiêu dân giàu, nước
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Không những trên lĩnh vực kinh tế mà
ở lĩnh vực văn hoá cũng đã đạt được nhiều thành tựu to lớn đáng tự hào. Trước khi
cách mạng XHCN thành công thì hầu hết các nước này trình độ học vấn của nhân
dân còn rất thấp kém, số người mù chữ chiếm tỷ lệ lớn thế mà sau một thời gian
xây dựng CNXH trình độ học vấn của người dân tương đối cao và đồng đều.Không
chỉ thu được nhiều thành tựu trên lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội mà ngày trên
lĩnh vực quân sự, quôc phòng các nước XHCN cũng gặt hái được nhiều kết quả to
lớn. Nhờ vậy nước ta đã bảo vệ được thành quả của cách mạng, bảo vệ được nền
hoà bình thế giới, chỗ dựa cho phong trào cách mạng thế giới.
C/Kết luận
Hå ChÝ Minh lµ mét nhµ lý luËn - thùc tiÔn. Ngêi x©y dùng lý
luËn, v¹ch c¬ng lÜnh, ®êng lèi, chñ tr¬ng c¸ch m¹ng trùc tiÕp tæ
chøc, l·nh ®¹o thùc hiÖn. Tõ thùc tiÔn, Ngêi tæng kÕt, bæ sung
®Ó hoµn chØnh vµ ph¸t triÓn lý lu©n, cho nªn t tëng Hå ChÝ
Minh mang tÝch c¸ch m¹ng, lu«n s¸ng t¹o, kh«ng l¹c hËu, gi¸o
®iÒu. Trong ®ã t tëng vÒ ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 17
nghÜa x· héi cña ngêi lµ næi bËt h¬n c¶. §©y kh«ng chØ lµ con
®êng c¸ch m¹ng ®óng ®¾n ®· ®a chóng ta ®Õn víi gi¶i phãng
d©n téc, gi¶i phãng con ngêi mµ nã cßn lµ kim chØ nam cña §¶ng
Céng S¶n ViÖt Nam trong viÖc x©y dng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc ta.
§¶ng vÉn tiÕp tôc duy tr× vµ ®I theo kim chØ nam nµy ®Ó gi÷
v÷ng, b¶o vÖ nÒn ®éc lËp d©n téc còng nh ph¸t triªn ®Êt níc,
®em l¹i mét cuéc sèng Êm no, h¹nh phóc h¬n cho toµn thÓ nh©n
d©n. Nh÷ng thµnh tùu mµ chóng ta ®· ®¹t ®îc lµ minh chøng râ
rµng nhÊt cho tÝnh ®óng ®¾n cña luËn ®iÓm nµy
Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh Page 18