: Phn tch mi quan h bin chng gia vt cht v thc. ngha phng php lun v s vn dng ca ng ta trong qu trnh i mi t nc. 1. Mi quan h bin chng gia vt cht v Vt cht vi t cch l mt phm tr trit hc c lch s rt lu. Ngay t lc mi ra i, xung quanh phm tr vt cht din ra cuc u tranh khng khoan nhng gia ch ngha duy vt v ch ngha duy tm. Theo quan im ca ch ngha duy tm th thc th ca th gii, c s ca mi tn ti l mt bn nguyn tinh thn no , c th l " ch ca thng " l " nim tuyt i"... Theo quan im ca ch ngha duy vt: thc th th gii l vt cht, ci tn ti mt cch vnh cu, to nn mi s vt hin tng cng vi nhng thuc tnh ca chng. Vo thi c i, cc nh trit hc duy vt ng nht vt cht ni chung vi nhng dng c th ca n, tc l nhng vt th hu hnh, cm tnh ang tn ti th gii bn ngoi. Cui th k XIX, u th k XX, khi xut hin nhng pht minh mi trong khoa hc t nhin, con ngi mi c c nhng hiu bit cn bn hn, su sc hn v nguyn t. Nm 1895 Rnghen pht hin ra tia X. Nm 1896 Bccren pht hin ra hin tng phng x. Nm 1897 Tm xn pht hin ra in t v chng minh c in t l mt trong nhng thnh phn cu to nn nguyn t... Nh vy, nhng quan nim ng thi v gii hn tt cng ca vt cht l nguyn t hoc khi lng sp trc khoa hc. y chnh l mnh t ch ngha duy tm li dng. Nhng ngi theo ch ngha duy tm cho rng "vt cht" ca ch ngha duy vt bin mt, nn tng ca ch ngha duy vt sp . Theo Lnin: K tha t tng ca C.Mc v Ph.ngghen; tng kt nhng thnh tu khoa hc t nhin cui th k XIX, u th k XX v t nhu cu ca cuc u tranh chng ch ngha duy tm, trong tc phm "ch ngha duy vt v ch ngha kinh nghim ph phn", V.I.Lnin nh ngha: Vt cht l mt phm tr trit hc dng ch thc ti khch quan c em li cho con ngi trong cm gic, c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh, v tn ti khng l thuc vo cm gic. y l nh ngha khoa hc nht , hon chnh nht v vt cht ca V.I.Lnin. Vi t cch l mt phm tr trit hc, phm tr vt cht phi th hin th gii quan v hng n s gii quyt vn c bn ca trit hc (mi quan h trong tduy - tn ti). Vt cht l mt phm tr rng nht nn khng th nh ngha bng cch thng thng trong lgc hc: em quy khi nim cn nh ngha v khi nim rng hn. Vt cht ch c th nh ngha c bng cch

t n trong quan h i lp vi thc, xem ci no c trc, ci no quyt nh ci no. * Thuc tnh chung ca vt cht l "thc ti khch quan' ngoi v c lp vi thc con ngi". Vt cht l v cng v tn, n c v vn cc thuc tnh khc nhau rt a dng v phong ph m khoa hc ngy cng pht trin th cng tm ra, pht hin thm nhng thuc tnh mi ca n. Trong tt c cc thuc tnh ca vt cht th thuc tnh "thc ti khch quan", tc l s tn ti bn ngoi v c lp vi thc v con ngi l thuc tnh chung, vnh hng vi mi dng, mi i tng khc nhau ca vt cht. Chnh v vy, V.I.Lnin xem "thc ti khch quan" l thuc tnh duy nht ca vt cht. Thuc tnh "tn ti khch quan ngoi v c lp vi thc" chnh l tiu chun phn bit ci g l vt cht v ci g khng phi l vt cht c trong t nhin ln i sng x hi. Tt c nhng g tn ti bn ngoi v c lp vi thc ca con ngi u l nhng dng khc nhau ca vt cht. Chng hn, nhng quan h kinh t - x hi, nhng quan h sn xut ca x hi..., tuy khng tn ti di dng cc vt th, cng khng mang cc thuc tnh khi lng, nng lng, cng khng c cu trc nguyn t, phn t, nhng chng tn ti khch quan, c trc thc v quyt nh thc. Bi vy, chng chnh l vt cht di dng x hi. * Vt cht "c em li cho con ngi trong cm gic, c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh". Vt cht tn ti khch quan nhng khng phi tn ti tru tng m l s tn ti hin thc, c th, cm tnh. Khi vt cht tc ng n cc gic quan ca con ngi th gy ra cm gic con ngi, em li cho con ngi s nhn thc v chnh n. Nh vy, kh nng nhn thc ca con ngi i vi vt cht chnh l xut pht t thuc tnh tn ti cm tnh, tn ti c th nhn thc c ca bn thn vt cht. Bi vy, v nguyn tc, i vi th gii vt cht ch c ci con ngi cha nhn thc c, ch khng th c ci con ngi khng th nhn thc c. chnh l c s khoa hc u tranh chng "thuyt khng th bit". Vt cht "c em li cho con ngi trong cm gic", n l ngun gc, nguyn nhn ca cm gic, ca thc, n c trc thc v to nn ni dung ca thc. Cn cm gic hay thc ch l s "chp li, chp li, phn nh", n c sau so vi vt cht. R rng vt cht l tnh th nht, thc l tnh th hai, vt cht quyt nh thc.

y l nh ngha khoa hc nht , hon chnh nht v vt cht ca V.I.Lnin trong tc phm Ch ngha duy vt v Ch ngha kinh nghim ph phn. nh ngha trn cp n cc ni dung ch yu sau: - Vt cht l ci tn ti khch quan bn ngoi thc v khng ph thuc vo thc bt k s tn ti y con ngi nhn thc c hay cha nhn thc c -Vt cht l ci gy nn cm gic con ngi khi trc tip hoc gin tip tc ng ln gic quan ca con ngi. - Cm gic, thc, t duy ch l s phn nh ca vt cht ln con ngi, tc con ngi c kh nng nhn thc c vt cht, thc ti khch quan..

Ch ngha duy vt bin chng cho rng vt cht tn ti bng vn ng, v vn ng ca vt cht din ra trong khng gian v thi gian. V vy, vn ng, khng gian v thi gian l cc hnh thc tn ti ca vt cht. Theo quan im siu hnh, vn ng l s di chuyn v tr c vt th trong khng gian, thi gian, ngun gc ca s vn ng l bn ngoi s vt hin tng. Cn theo quan im duy vt bin chng, vn ng l mi s bin i ni chung. Xt v bn cht, vn ng l phng thc tn ti ca vt cht, l thuc tnh c hu ca vt cht, vn ng khng do ai sng to ra v cng khng mt i m n tn ti vnh vin. Ngun gc vn ng l do bn thn s vt hin tng quy nh. Cc hnh thc c bn ca vn ng bao gm: vn ng c hc, vt l, ha hc, sinh hc v x hi.Vt cht lun vn ng v pht trin, s vn ng y khng u khc. Ngoi khng gian v thi gian. Khng gian v thi gian l mt thuc tnh khch quan ca vt cht, gn lin vi s vn ng ca vt cht. Mi s vt tn ti khch quan u c v tr, c hnh thc kt cu, c di ngn, ngang dc, cao thp ca n, tt c nhng thuc tnh c gi l khng gian. Mi s vt u trong trng thi khng ngng bin i, m mi s bin i din ra u c qu trnh, c di ca s din bin, nhanh, chm k tip nhau, tt c nhng thuc tnh c gi l thi gian. Nh vy, khng gian v thi gian l thuc tnh khch quan, ni ti ca bn thn vt cht. Khng gian l hnh thc tn ti ca vt cht vn ng v mt v tr, qung tnh, kt cu, cn thi gian l hnh thc tn ti ca vt cht vn ng v mt di din bin, s k tip nhau ca qu trnh. Khng gian v thi gian l hai thuc tnh khc nhau nhng khng th tch ri nhau ca vt cht vn ng. V vy, khng gian v thi gian c nhng tnh cht sau y: -Tnh khch quan: khng gian v thi gian l mt thuc tnh ca vt cht, tn ti gn lin vi vt cht vn ng. Vt cht tn ti khch quan, do khng gian v thi gian cng tn ti khch quan. -Tnh vnh cu ca thi gian v tnh v tn ca khng gian, nhng thnh tu ca vt l hc hin i v lnh vc vi m cng nh v tr hc ngy cng xc nhn nhng tnh cht ny. -Tnh ba chiu ca khng gian v tnh mt chiu ca thi gian, tnh ba chiu ca khng gian l chiu di, chiu rng v chiu cao. Tnh mt chiu ca thi gian l chiu t qu kh n tng lai.

Vn ngun gc, bn cht v vai tr ca thc l mt vn ht sc phc tp ca trit hc, l trung tm ca cuc u tranh gia ch ngha duy vt v ch ngha duy tm trong lch s. Da trn nhng thnh tu ca trit hc duy vt, ca khoa hc v thc tin x hi, trit hc Mc Lnin gp phn lm sng t vn trn y. Trc Mc nhiu nh duy vt tuy khng tha nhn tnh cht siu t nhin ca thc, song do khoa hc cha pht trin nn cng khng gii thch ng ngun gc v bn cht ca thc. Da trn nhng thnh tu ca khoa hc t nhin nht l sinh l hc thn kinh, ch ngha duy vt bin chng khng nh rng thc l mt thuc tnh ca vt cht nhng khng phi ca mi dng vt cht m ch l thuc tnh ca mt dng vt cht sng c t chc cao l b c ngi. B c ngi l c quan vt cht ca thc. thc l chc nng ca b c ngi. Hot ng thc ca con ngi din ra trn s hot ng sinh l thn kinh ca b c ngi. thc ph thuc vo hot ng b c ngi, do khi b c b tn thng th hot ng thc s khng bnh thng hoc b ri lon. V vy, khng th tch ri thc ra khi hot ng ca b c. thc khng th din ra, tch ri hot ng sinh l thn kinh ca b c ngi. Tuy nhin, nu ch c b c khng thi m khng c s tc ng ca th gii bn ngoi b c phn nh li tc ng th cng khng th c thc. Phn nh l thuc tnh chung, ph bin ca mi i tng vt cht, thuc tnh ny c biu hin ra trong s lin h, tc ng qua li gia cc i tng vt cht vi nhau, phn nh l s ti to nhng c im ca mt h thng vt cht ny h thng vt cht khc trong qu trnh tc ng qua li ca chng. Kt qu ca s phn nh ph thuc vo c hai vt vt tc ng v vt nhn tc ng. ng thi qu trnh phn nh bao hm qu trnh thng tin. Ni cch khc, vt nhn tc ng bao gi cng mang thng tin ca vt tc ng. y l iu ht sc quan trng lm sng t ngun gc t nhin ca thc. L hnh thc cao nht ca s phn nh th gii hin thc, thc ch ny sinh giai on pht trin cao ca th gii vt cht, cng vi s xut hin ca con ngi. thc l thc ca con ngi, nm trong con ngi, khng th tch ri con ngi. thc bt ngun t mt thuc tnh ca vt cht thuc tnh phn nh pht trin thnh. thc ra i l kt qu pht trin lu di ca thuc tnh phn nh ca vt cht, ni dung ca n l thng tin v th gii bn ngoi, v vt c phn nh. thc v s phn nh th gii bn ngoi vo trong b c ngi. b c ngi l c quan phn nh song ch c ring b c thi th cha th c thc. Khng c s tc ng ca th gii bn ngoi ln cc gic quan v qua n b c th hot ng thc khng th xy ra. Nh vy, b c ngi cng vi th gii bn ngoi tc ng ln b c, l ngun gc t nhin ca thc. cho thc ra i, nhng tin , ngun gc t nhin l rt quan trng, khng th thiu c, song cha iu kin quyt nh cho s ra i cng vi qu trnh hnh thnh b c ngi nh lao ng, ngn ng v nhng quan h x hi, thc l sn phm ca s pht trin x hi, n ph thuc v x hi, v ngay t u mang tnh cht x hi. Qu trnh hnh thnh thc khng phi l qu trnh con ngi thu nhn th ng. Nh c lao ng con ngi tc ng vo cc i tng hin thc, bt chng phi bc l nhng thuc tnh, nhng kt cu, nhng quy lut vn ng ca mnh thnh nhng hin tng nht nh v cc hin tng ny tc ng vo b c ngi. thc c hnh thnh khng phi ch yu l do tc ng thun ty, t nhin ca th gii khch quan vo b c ngi, m ch yu l do hot ng ca con ngi ci to th gii khch quan lm bin i th gii . Qu trnh hnh thnh thc l kt qu hot ng, ch ng ca con ngi. nh vy, khng phi bng nhin th gii khch quan tc ng vo b c ngi con ngi c thc m tri li,

con ngi c thc chnh v con ngi ch ng tc ng vo th gii thng qua hot ng thc tin ci to th gii, con ngi ch c thc do c tc ng vo th gii. Ni cch khc, thc ch c hnh thnh thng qua hot ng thc tin ca con ngi. Nh tc ng vo th gii m con ngi khm ph ra nhng b mt ca th gii, ngy cng lm phong ph v su sc thc ca mnh v th gii. Ngn ng do nhu cu ca lao ng v nh vo lao ng m thc. Khng c h thng tn hiu ny tc ngn ng , th thc khng th tn ti v th hin c. Ngn ng, theo C. Mc l ci v vt cht ca t duy, l hin thc trc tip ca t tng, khng c ngn ng, con ngi khng th c thc. Nh vy, ngun gc trc tip v quan trng nht quyt nh s ra i v pht trin ca thc l lao ng , l thc tin x hi. thc l s phn nh hin thc khch quan vo trong b c ngi thng qua lao ng, ngn ng v cc quan h x hi. thc l sn phm x hi, l mt hin tng x hi. thc l ci phn nh th gii khch quan, nhng n l ci thuc phm vi ch quan, l thc ti ch quan, khng c tnh vt cht. thc l hnh nh phi cm tnh ca cc i tng vt cht c tn ti cm tnh. Nu coi thc cng l mt hin tng vt cht th s ln ln gia vt cht v thc , lm mt ngha ca s i lp gia vt cht v thc, t dn n lm mt i s i lp gia ch ngha duy vt v ch ngha duy tm. Tuy nhin, thc khng phi l bn sao gin n, th ng my mc ca s vt. thc l ca con ngi, m con ngi l mt thc th x hi nng ng sng to. thc phn nh th gii khch quan trong qu trnh con ngi tc ng ci to th gii. Do , thc con ngi l s phn nh c tnh nng ng, sng to. thc l s phn nh sng to li hin thc, theo nhu cu thc tin x hi, v vy thc Chng qua ch l vt cht c em chuyn vo trong u c con ngi, v c ci bin i trong . Ni cch khc, thc l hnh nh ch quan ca th gii khch quan. thc l s phn nh hin thc khch quan vo b c con ngi, song y l s phn nh c bit phn nh trong qu trnh con ngi, ci to th gii. Qu trnh thc l qu trnh thng nht ca ba mt sau y : - Mt l trao i thng tin gia ch th v i tng phn nh. S trao i ny mang tnh cht hai chiu, c nh hng v chn lc cc thng tin cn thit. - Hai l, m hnh ha i tng trong t duy di dng hnh nh tinh thn. Thc cht y l qu trnh Sng to li hin tng ca thc, theo ngha m ha cc i tng vt cht thnh cc thc tinh thn phi vt cht. - Ba l, chuyn m hnh t t duy ra hin thc khch quan, tc qu trnh hin thc ha t tng, thng qua hot ng thc tin bin ci quan nim thnh ci thc ti, bin cc tng phi vt cht trong t duy thnh cc dng vt cht ngoi hin thc. Trong giai on ny con ngi la chn nhng phng php, phng tin, cng c tc ng vo hin thc khch quan nhm thc hin mc ch ca mnh. iu cng ni ln tnh nng ng sng to ca thc. Tnh sng to ca thc khng c ngha l thc ra vt cht. Sng to ca thc l sng to ca s phn nh, theo qui lut v trong khun kh ca s phn nh, m kt qu bao gi cng l nhng khch th tinh thn. S sng to ca thc khng i lp , loi tr, tch ri s phn nh m ngc li thng nht vi phn nh, trn c s phn nh. Phn nh v sng to l hai mt thuc bn cht ca thc. thc trong bt c trng hp no - cng l s phn nh v chnh thc tin x hi ca con ngi to ra s phn nh phc tp, nng ng, sng to ca b c.

* Mi quan h bin chng gia vt cht v thc: Theo duy tm th thc quyt nh vt cht Theo duy vt th vt cht quyt nh thc Theo ch ngha duy vt bin chng, ch ngha x hi khoa hc nn trong nhn thc ca chng ta phi l vt cht quyt nh thc. Ci nhn khch quan, tc l nhn t nhiu kha cnh ca cng mt s vt hin tng. Thng th con ngi rt ch quan ! Gia vt cht v thc c mi quan h bin chng, th hin qua vai tr quyt nh ca vt cht i vi thc v tnh c lp tng i, s tc ng tr li ca thc i vi vt cht. - Vt cht (xt n cng) l ci c trc, n sinh ra v quyt nh i vi thc. Vt cht tn ti khch quan, c lp vi thc v l ngun gc sinh ra thc (no ngi l dng vt cht c t chc cao, l c quan phn nh hnh thnh thc, thc tn ti ph thuc vo hot ng thn kinh ca b no). Trong qu trnh phn nh th gii khch quan, thc l s phn nh th gii vt cht vo con ngi. Th gii khch quan l ngun gc ca thc, quyt nh ni dung ca thc. thc bt ngun t mt thuc tnh ca vt cht, l mt thuc tnh phn nh pht trin thnh, thc ra i l kt qu pht trin lu di ca thuc tnh phn nh ca vt cht. iu kin quyt nh cho s ra i ca thc l nhng tin ngun gc x hi, thc ra i cng vi qu trnh hnh thnh b c con ngui nh lao ng, ngn ng v nhng quan h x hi, thc l sn phm ca s pht trin x hi. Do vy, vt cht quyt nh s pht trin ca thc, quyt nh tnh phong ph, a dng, nhiu v ca thc. - thc do vt cht sinh ra v quyt nh nhng sau khi ra i thc c tnh c lp tng i nn n c s tc ng tr li to ln i vi vt cht thng qua hot ng thc tin ca con ngi. Ni ti vai tr ca thc tc l ni n vai tr ca con ngi v thc l thc ca con ngi, bn thn ca thc t n khng lm thay i g hin thc.Mc ni :..lc lng vt cht ch c th b nh bi bi lc lng vt cht.. thc tc ng tr li vt cht theo hai hng: thc, t tng c th quyt nh lm sao con ngi hot ng ng v thnh cng khi n phn nh ng v su sc th gii khch quan, n s thc y th gii vt cht pht trin nhanh v l c s quan trng cho vic xc nh mc tiu, phng hng v bin php chnh xc. Ngc li thc, t tng c th lm cho con ngi hot ng sai v tht bi khi con ngi phn nh sai th gii khch quan, n s km hm s pht trin ca th gii vt cht. VD: Aristt a ra thuyt a tm coi tri t l trung tm ca v tr lm km hm s pht trin ca th gii vt cht. V vy con ngi phi pht huy vai tr sng to ca th gii khch quan. Tuy nhin c s pht huy tnh nng ng ch quan ca thc l vic tha nhn tnh khch quan ca vt cht, tha nhn quy lut t nhin ca x hi. Nu nh th gii vt cht vi nhng thuc tnh, quy lut ca n tn ti khch quan khng ph thuc vo thc con ngi th trong hot ng thc tin phi xut pht t thc t khch quan, ly thc t khch quan lm cn c cho hot ng ca mnh. - Biu hin ca mi quan h gia vt cht v thc trong i sng x hi l quan h gia tn ti x hi v thc x hi, trong tn ti x hi quyt nh thc x hi v thc x hi c tnh c lp tng i tc ng tr li x hi. ngoi ra, mi quan h gia vt cht v

thc cn l c s xem xt cc mi quan h khc nh c th v khch th, l lun v tc tin, iu kin khch quan v nhn t ch quan.. 2. ngha phng php lun v s vn dng ca ng ta trong qu trnh i mi: * ngha phng php lun: V vt cht quyt nh thc nn trong hot ng thc tin chng ta phi xut pht t hin thc khch quan, tn trng v tun theo quy lut khch quan. V thc tc ng tr li vt cht nn trong hot ng thc tin chng ta phi ch gio dc v nng cao nhn thc cho con ngi. Mc ni: C nhin v kh ph phn khng th thay th s ph phn bng v kh, lc lng vt cht ch c th b nh bi bi lc lng vt cht, nhng l lun mt khi thm nhp c vo qun chng th s tr thnh lc lng vt cht. Chng quan im duy ch: V.I.Lnin nhiu ln nhn mnh khng c ly mun ch quan ca mnh lm chnh sch, khng c ly tnh cm lm im xut pht cho chin lc cch mng. Nu ch xut pht t mun ch quan, nu ly ch p t cho thc t, ly o tng thay cho hin thc th s mc phi bnh duy ch. Bnh ch quan duy ch l do s yu km v trnh nhn thc ni chung v s hn ch trong qu trnh p dng l lun vo thc tin ni ring. Do , Lnin gi cn bnh ny "l s m qung ch quan", l sai lm t pht dn n ri vo ch ngha duy tm mt cch khng t gic. V l lun, bnh ch quan duy ch c nhiu bin th phc tp v tr thnh mm mng cho nhiu cn bnh mi trong nhn thc. Song vn c kh nng c ngn nga v loi b. *S vn dng ca ng ta trong qu trnh i mi: Trong qu trnh xy dng ch ngha x hi ng ta phm sai lm ch quan duy ch, vi phm quy lut khch quan trong vic xc nh mc tiu, bc i v xy dng c s vt cht, k thut, ci to x hi ch ngha v qun l kinh t Cn bnh biu hin ch, chng ta ch quan trong vic nh gi nhng kh nng hin c, v th m sinh ra nhng o tng v tc ci to, pht trin kinh t, v do , dn n vic ra nhng ch tiu qu cao trong xy dng c bn v pht trin sn xut. Trong ci to v xy dng ch ngha x hi trc i mi, chng ta khng c c mt ng li, chnh sch pht trin kinh t thn trng v khoa hc dn ng. Sai lm ch quan duy ch l s vi phm nguyn tc khch quan ca s xem xt, tri vi tinh thn ca php bin chng duy vt. Trc tnh hnh nn kinh t min Bc cn b ph hoi, nn kinh t min Nam b o ln v suy sp, lm pht trm trng, i hi ng ln th IV li ra nhng ch tiu k hoch nm 1976 - 1980 qu cao v pht trin sn xut qu kh nng ca nn kinh t, nh: nm 1975, phn u t 21 triu tn lng thc, 1 triu tn c bin,1 triu hecta khai hoang,1triu 200 hecta rng mi trng..,10 triu tn than sch, 2 triu tn xi mng.. n ht nm 1980, nhiu ch tiu kinh t ch t khong 50-60% mc ra, nn kinh t tng trng rt chm chp, tng sn phm x hi tng bnh qun 1,5%, cng nghip tng 2,6%, nng nghip gim 0,15%. i hi ng ln th V, cng cha tm ra c y nhng nguyn nhn ch thc s tr tr trong nn kinh t ca nc ta v cng cha ra cc ch trng, chnh sch v ton din v i mi, nht l v kinh t. Ti i hi ng VI, ng t ph bnh mt cch nghim khc, phn tch ng nguyn nhn ca tnh hnh khng hong kinh t - x hi, ra cc nh hng v xc nh ch trng i mi c bit l i mi v kinh t, thc hin mc tiu ba chng trnh kinh t: lng thc - thc phm, hng tiu dng, hng xut khu.. V vy, t l lun ca ch ngha Mc - Lnin v t kinh nghim thnh cng v tht bi trong

qu trnh lnh o cch mng, i hi ng ln th VII ch ra nhng tn ti ln cn gii quyt nh vn lm pht, thiu vic lm, trong iu hnh qun l cn nhiu s h, lng tng.. c bit i hi cng xc nh: V quan h i mi kinh t v i mi chnh tr phi tp trung sc i mi kinh t, p ng i hi cp bch ca nhn dn v i sng v lm vic, cc nhu cu x hi khc, xy dng c s vt cht k thut ca c ngha x hi, coi l iu kin quan trng tin hnh i mi trong lnh vc chnh tr. i hi rt ra bi hc quan trng l: Mi ng li,ch trng ca ng phi xut pht t thc t, tn trng quy lut khch quan v hnh ng theo quy lut khch quan. t nc ta ang bc vo thi k y mnh cng nghip ha v hin i ha, ng ta ch trng ly vic pht huy ngun lc con ngi lm yu t c bn cho s pht trin nhanh v bn vng, nng cao trnh dn tr, trnh tri thc v tay ngh cho ngi lao ng. Mun vy phi khi dy trong dn lng yu nc, ch qut cng, pht huy ti tr ca ngi Vit Nam, quyt tm a nc nh khi ngho nn, lc hu - tc pht huy tnh nng ng ca thc. y mnh u tranh trn lnh vc t tng, y mnh nghin cu l lun v thc tin, tip tc lm sang t con ng i ln CNXH nc ta. Nng cao cng tc tuyn truyn gio dc l lun chnh tr to nn s thng nht trong ng, s ng thun trong Nhn dn.

Vt cht vi t cch l mt phm tr trit hc c lch s rt lu. Ngay t lc mi ra i, xung quanh phm tr vt cht din ra cuc u tranh khng khoan nhng gia ch ngha duy vt v ch ngha duy tm. Theo quan im ca ch ngha duy tm th thc th ca th gii, c s ca mi tn ti l mt bn nguyn tinh thn no , c th l " ch ca thng " l " nim tuyt i"... Theo quan im ca ch ngha duy vt: thc th th gii l vt cht, ci tn ti mt cch vnh cu, to nn mi s vt hin tng cng vi nhng thuc tnh ca chng. Vo thi c i, cc nh trit hc duy vt ng nht vt cht ni chung vi nhng dng c th ca n, tc l nhng vt th hu hnh, cm tnh ang tn ti th gii bn ngoi. Talet coi thc th th gii l nc.

Anaximen coi thc th th gii l khng kh. Hcralit coi thc th th gii l la. mpc c coi thc th th gii l t, nc, la, khng kh. nh cao ca t tng duy vt c i l thuyt nguyn t ca Lxp v mcrt. Nguyn t l cc phn t cc k nh, cng, khng th xm nhp c, khng cm gic c. Ch ch ngha duy vt siu hnh, my mc th k 17, 18: Mi s phn bit v cht gia cc vt th u b quy gin v s phn bit. V lng; mi s vn ng u b quy v s dch chuyn v tr trong khng gian; mi hin tng phc tp b quy v ci gin n m t chng c to thnh. Nim tin vo ci chn l trong c hc Nowton khin cho cc nh khoa hc ng nht. Vt cht vi khi lng, coi vn ng vt cht ch l biu hin ca vn ng c hc, ngun gc vn ng nm ngoi vt cht. Cui th k XIX, u th k XX, khi xut hin nhng pht minh mi trong khoa hc t nhin, con ngi mi c c nhng hiu bit cn bn hn, su sc hn v nguyn t. Nm 1895 Rnghen pht hin ra tia X. Nm 1896 Bccren pht hin ra hin tng phng x. Nm 1897 Tm xn pht hin ra in t v chng minh c in t l mt trong nhng thnh phn cu to nn nguyn t... Nh vy, nhng quan nim ng thi v gii hn tt cng ca vt cht l nguyn t hoc khi lng sp trc khoa hc. y chnh l mnh t ch ngha duy tm li dng. Nhng ngi theo ch ngha duy tm cho rng "vt cht" ca ch ngha duy vt bin mt, nn tng ca ch ngha duy vt sp . b) nh ngha vt cht ca Lnin K tha t tng ca C.Mc v Ph.ngghen; tng kt nhng thnh tu khoa hc t nhin cui th k XIX, u th k XX v t nhu cu ca cuc u tranh chng ch ngha duy tm, trong tc phm "ch ngha duy vt v ch ngha kinh nghim ph phn", V.I.Lnin nh ngha: "Vt cht l mt phm tr trit hc dng ch thc ti khch quan c em li cho con ngi trong cm gic, c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh v tn ti khng l thuc vo cm gic". Phn tch nh ngha: * Vt cht l mt phm tr trit hc: + l s xc nh "gc " ca vic xem xt trnh nhm ln gia quan nim ca trit hc v bn cht ca vt cht vi cc quan nim ca khoa hc t nhin v cu trc v nhng thuc tnh c th ca cc i tng vt cht khc nhau. + Vi t cch l mt phm tr trit hc, phm tr vt cht phi th hin th gii quan v hng n s gii quyt vn c bn ca trit hc (mi quan h trong TD - tn ti).

+ Vt cht l mt phm tr rng nht nn khng th nh ngha bng cch thng thng trong lgc hc: em quy khi nim cn nh ngha v khi nim rng hn. Vt cht ch c th nh ngha c bng cch t n trong quan h i lp vi thc, xem ci no c trc, ci no quyt nh ci no. * Thuc tnh chung ca vt cht l "thc ti khch quan' ngoi v c lp vi thc con ngi". + Vt cht l v cng v tn, n c v vn cc thuc tnh khc nhau rt a dng v phong ph m khoa hc ngy cng pht trin th cng tm ra, pht hin thm nhng thuc tnh mi ca n. Trong tt c cc thuc tnh ca vt cht th thuc tnh "thc ti khch quan", tc l s tn ti bn ngoi v c lp vi thc v con ngi l thuc tnh chung, vnh hng vi mi dng, mi i tng khc nhau ca vt cht. Chnh v vy, V.I.Lnin xem "thc ti khch quan" l thuc tnh duy nht ca vt cht. + Thuc tnh "tn ti khch quan ngoi v c lp vi thc" chnh l tiu chun phn bit ci g l vt cht v ci g khng phi l vt cht c trong t nhin ln i sng x hi. Tt c nhng g tn ti bn ngoi v c lp vi thc ca con ngi u l nhng dng khc nhau ca vt cht. Chng hn, nhng quan h kinh t - x hi, nhng quan h sn xut ca x hi..., tuy khng tn ti di dng cc vt th, cng khng mang cc thuc tnh khi lng, nng lng, cng khng c cu trc nguyn t, phn t, nhng chng tn ti khch quan, c trc thc v quyt nh thc. Bi vy, chng chnh l vt cht di dng x hi. * Vt cht "c em li cho con ngi trong cm gic, c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh". + Vt cht tn ti khch quan nhng khng phi tn ti tru tng m l s tn ti hin thc, c th, cm tnh. Khi vt cht tc ng n cc gic quan ca con ngi th gy ra cm gic con ngi, em li cho con ngi s nhn thc v chnh n. Nh vy, kh nng nhn thc ca con ngi i vi vt cht chnh l xut pht t thuc tnh tn ti cm tnh, tn ti c th nhn thc c ca bn thn vt cht. Bi vy, v nguyn tc, i vi th gii vt cht ch c ci con ngi cha nhn thc c, ch khng th c ci con ngi khng th nhn thc c. chnh l c s khoa hc u tranh chng "thuyt khng th bit". + Vt cht "c em li cho con ngi trong cm gic", n l ngun gc, nguyn nhn ca cm gic, ca thc, n c trc thc v to nn ni dung ca thc. Cn cm gic hay thc ch l s "chp li, chp li, phn nh", n c sau so vi vt cht. R rng vt cht l tnh th nht, thc l tnh th hai, vt cht quyt nh thc. c) ngha: - Gii quyt vn c bn ca trit hc trn c hai kha cnh, t bc b thuyt "bt kh tri".

- N vt cht ca Lnin khc phc c quan im siu hnh, my mc, trc quan trong quan nim v vt cht ca ch ngha duy vt c, do lun cho ch ngha duy vt pht trin ln mt trnh mi, tr thnh ch ngha duy vt bin chng, to c s khoa hc cho quan nim duy vt trong lnh vc x hi, l ch ngha duy vt lch s; ng thi cng to c s khoa hc cho s thng nht trong ch ngha duy vt bin chng v ch ngha duy vt lch s. - N ny chnh l c s khoa hc v l v kh t tng u tranh chng ch ngha duy tm - c duy tm khch quan ln duy tm ch quan v thuyt khng th bit mt cch c hiu qu m bo s ng vng ca ch ngha duy vt trc s pht trin mi ca khoa hc t nhin. - Trang b th gii quan v phng php lun khoa hc cho cc nh khoa hc trong vic tm kim cc dng lut cc hnh thc mi ca vt cht. - Trong vic nhn thc cc hin tng thuc i sng x hi, nh ngha vt cht ca Lnin cho php chng ta xc nh ci g l vt cht trong lnh vc x hi. y l iu m cc nh duy vt trc C.Mc cha t ti. nh ngha gip cc nh khoa hc tm ra c s l lun gii thch nhng nguyn nhn cui cng ca cc bin c x hi, nhng nguyn nhn thuc s vn ng ca PTSX; trn c s , ngi ta c th tm ra cc phng n ti u thc y x hi pht trin. N VC ca Lnin hin nay vn gi nguyn gi tr. N ny l tiu chun cn bn nht phn bit th gii quan duy vt v duy tm. 2. thc a. Mt s quan nim v thc trong lch s - Ngi xa cho hot ng tinh thn ca con ngi khng phi do chnh con ngi m ca linh hn bt t nhp vo con ngi v ri b con ngi khi con ngi cht. - Ch ngha duy tm quan nim thc nh mt thc th c lp, l thc ti duy nht, l ci c trc t sinh ra vt cht. - Ch ngha duy vt tm thng coi thc l mt dng vt cht *** coi thc l s phn nh gin n, th ng th gii vt cht. CNDV siu hnh th k 17, 18 coi thc l mt bin tng ca vt cht do con ngi sinh ra ging nh gan tit ra mt. u im ca quan im ny l chng li quan im duy tm tn gio, nhc im l khng phn bit u l vt cht, u l thc, khng thy c vai tr thc. b. Quan im CNDVBC CNDVBC khng nh: YT l s phn nh mang tnh sng to th gii vt cht vo b no ngi thng qua hot ng thc tin. Bn cht ca YT l hnh nh ch quan ca trit hc khch quan. - YT l hnh nh ch quan ca th gii khch quan. Ch quan theo ngha thc l hnh nh ca s vt c thc hin trong b no con ngi, l s phn nh th gii khch quan thng qua "lng knh ch quan ca

mi ngi"; gn lin vi hot ng khi qut ho, tru tng ho, c nh hng, c la chn nhm to ra nhng tri thc v s vt, hin tng ca th gii khch quan. YT l hnh nh ch quan, l hnh nh tinh thn ch khng phi l hnh nh vt l. YT ly ci khch quan lm tin . Ni dung ca thc do th gii khch quan quy nh. - YT l hnh nh ch quan ca th gii khch quan c ngha YT l s phn nh tch cc, sng to th gii khch quan. YT l s thng nht ca th gii khch quan v ch quan. - YT phn nh YT l sng to, do nhu cu thc tin quy nh, nhu cu thc tin i hi ch th phi nhn thc ci c phn nh. S sng to ca YT l s sng to ca phn nh, da trn c s phn nh. - Phn nh YT l tch cc, sng to, v phn nh bao gi cng da trn hot ng thc tin x hi v l sn phm ca cc quan h x hi. YT chu s chi phi ch yu ca cc quy lut x hi, do nhu cu giao tip x hi v cc iu kin sinh hot hin thc ca con ngi quy nh. YT mang bn cht x hi. c) Ngun gc YT: CNDVBC khng nh: YT ca con ngi l sn phm ca qu trnh pht trin t nhin v lch s - x hi. V vy, hiu ng ngun gc v bn cht ca YT cn phi xem xt ngun gc ca YT trn c hai mt t nhin v x hi. - T nhin: + YT l c tnh ring ca mt dng vt cht sng c t chc cao l b no ngi. B no ngi l c quan vt cht ca YT. Hot ng YT ch din ra trong b no ngi, trn c s cc qu trnh sinh l - thn kinh ca no. Do khi b c b tn thng th hot ng ca thc s khng bnh thng. Ti sao b c ngi li c th sinh ra thc? tr li cu hi ny chng ta phi nghin cu mi lin h vt cht gia b c vi th gii khch quan. Chnh MLH vt cht y hnh thnh nn qu trnh phn nh th gii vt cht vo b c con ngi. Phn nh l thuc tnh ph bin trong mi dng vt cht. Phn nh l s ti to nhng c im ca mt h thng vt cht ny h thng vt cht khc trong qu trnh tc ng qua li ca chng. Kt qu ca s phn nh ph thuc vo c hai vt (vt tc ng v vt nhn tc ng). Trong qu trnh y, vt nhn tc ng bao gi cng mang thng tin ca vt tc ng. + YT l hnh thc phn nh c trng ring c ca con ngi, c pht trin t thuc tnh phn nh c mi dng vt cht. l nng lc gi li, ti hin ca h thng vt cht ny nhng c im ca h thng vt cht khc trong qu trnh tc ng qua li gia chng. + Cc t chc, cc h thng vt cht tin ho, thuc tnh phn nh ca chng cng pht trin t thp n cao, t n gin n phc tp. Phn nh YT ca con ngi l hnh thc phn nh cao nht ca th gii vt cht.

Nh vy, YT l thuc tnh ca b no ngi, l s phn nh th gii khch quan vo b no ngi. B no ngi (CQ phn nh TG vt cht xung quanh) v s tc ng ca th gii vt cht xung quanh ln b no ngi l ngun gc TN ca YT. - X hi: + S ra i ca b no ngi cng nh s hnh thnh con ngi v x hi loi ngi nh hot ng lao ng v giao tip x hi bng ngn ng. + Lao ng l hot ng c th ca con ngi, lm cho con ngi v XH loi ngi khc hon ton vi cc loi ng vt khc. + Trong qu trnh L, con ngi bit ch to cc cng c sn xut ra ca ci vt cht. Cng c ngy cng pht trin lm tng kh nng con ngi tc ng vo TN, khm ph v tm hiu TN, bt t nhin bc l nhng thuc tnh ca mnh. + Lao ng ca con ngi l hot ng c mc ch, tc ng vo th gii khch quan lm bin i, ci to th gii khch quan nhm tho mn nhu cu ca con ngi. Qu trnh cng lm bin i chnh bn thn con ngi, lm cho con ngi ngy cng nhn thc su hn th gii khch quan. + Chnh nh c qu trnh lao ng, b no ngi pht trin v ngy cng hon thin, lm cho kh nng t duy tru tng ca con ngi cng ngy cng pht trin. Hot ng lao ng ca con ngi a li cho b no ngi nng lc phn nh sng to v th gii. + Hot ng lao ng ca con ngi ng thi cng l phng thc hnh thnh, pht trin thc. + Lao ng sn xut l c s ca s hnh thnh v pht trin ngn ng. Trong lao ng, con ngi tt yu c nhng quan h vi nhau v nhu cu trao i kinh nghim. T ngn ng ra i v pht trin cng vi lao ng. + Ngn ng l h thng tn hiu th hai, l ci "v vt cht" ca t duy, l phng tin con ngi giao tip vi nhau, phn nh mt cch khi qut s vt. Nh c ngn ng, con ngi tng kt kinh nghim thc tin, trao i thng tin cho nhau, trao i tri thc t th h ny sang th h khc. + Ngn ng l phng tin vt cht khng th thiu c ca s phn nh khi qut hn, tru tng ho, tc l ca qu trnh hnh thnh thc. Lao ng v ngn ng l "hai sc kch thch ch yu" bin b no con vt thnh b no ngi, phn nh tm l ng vt thnh phn nh thc. Lao ng v ngn ng, chnh l ngun gc x hi quyt nh s hnh thnh v pht trin ca thc. => Ngun gc t nhin v x hi l iu kin cn v hnh thnh nn YT ca con ngi. 3. Mi quan h bin chng gia vt cht - thc a. Vai tr quyt nh ca vt cht i vi YT

- VC c trc, YT c sau. VC tn ti khch quan, c lp vi thc v l ngun gc sinh ra thc. No ngi l dng vt cht c t chc cao, l c quan phn nh hnh thnh thc. thc tn ti ph thuc vo hot ng thn kinh ca b no trong qu trnh phn nh th gii khch quan. - YT l s phn nh th gii vt cht vo no ngi, l hnh nh ca th gii khch quan. TG khch quan l ngun gc ca YT, quyt nh ni dung ca thc. + Ch ngha duy tm cho rng YT c trc, VC c sau. YT khng phi l s phn nh ca VC. + CN duy vt siu hnh: xut pht t quan nim con ngi sinh vt, con ngi t nhin xem xt mi quan h VC-YT. H khng nh VC c trc, YT c sau, VC quyt nh thc. Nhng v xut pht t con ngi sinh vt, con ngi t nhin nn h cha thy c vai tr ca thc. + CNDVBC: Xut pht t con ngi hin thc, con ngi thc tin xem xt quan h gia VC-YT. T , h khng nh VC c trc, YT c sau. VC quyt nh YT v YT tc ng tr li VC thng qua hot ng con ngi. b. YT c tnh c lp tng i, tc ng tr li vt cht: - YT c tnh c lp tng i so vi vt cht, gp phn ci bin th gii khch quan thng qua hot ng thc tin ca con ngi. + YT phn nh ng hin thc khch quan, c tc dng thc y hot ng thc tin ca con ngi trong qu trnh ci to th gii vt cht. + YT phn nh khng ng hin thc khch quan, mc nht nh, c th km hm hot ng thc tin ca con ngi trong qu trnh ci to t nhin v x hi. - S tc ng ca YT i vi vt cht phi thng qua hot ng ca con ngi. Con ngi da trn nhng tri thc ca mnh v th gii khch quan, hiu bit nhng quy lut khch quan, t ra mc tiu, phng hng, bin php v ch thc hin mc tiu y. - Vai tr tch cc, ch ng, sng to ca thc con ngi trong qu trnh ci to th gii hin thc c pht trin n mc no i chng na vn phi da trn s phn nh th gii khch quan v cc iu kin khch quan. 4. ngha phng php lun - VC quyt nh thc, YT l s phn nh ca vt cht, cho nn trong nhn thc v hnh ng phi m bo tnh khch quan, trong hot ng thc tin phi lun lun xut pht t thc t, tn trng v hnh ng theo quy lut khch quan. Nguyn tc ny i hi chng ta khi nhn thc v hnh ng phi xut pht t bn thn s vt, hin tng thc t khch quan, khng c xut pht t mun ch quan, khng ly mun ch quan ca mnh lm c s nh ra chnh sch, khng ly ch p t cho thc t. Nm vng nguyn tc khch quan i hi phi

tn trng s tht, trnh thi ch quan, duy ch, nng vi, nh kin, khng trung thc. - Pht huy tnh nng ng, sng to ca thc, pht huy vai tr nhn t con ngi: + Nguyn tc khch quan khng bi tr m cn i hi phi pht huy tnh nng ng: ch quan, pht huy sng to ca thc. + Vai tr tch cc ca thc l ch nhn thc th gii khch quan, lm c s cho con ngi hnh thnh c mc ch, phng hng, bin php v ch cn thit cho hot ng thc tin ca mnh. + Trong hot ng thc tin phi gio dc v nng cao trnh tri thc khoa hc cho nhn dn ni chung, nng cao trnh cho cn b, ng vin, nht l trong iu kin nn vn minh tr tu ngy nay. + thc hin nguyn tc khch quan v pht huy tnh nng ng ch quan ca con ngi, phi vn dng ng cc quan h li ch, phi c ng c trong sng, thi tht s khch quan, khoa hc, khng v li. - Khc phc v ngn nga bnh ch quan, duy ch: + Ch quan, duy ch l mt cn bnh kh ph bin nc ta v nhiu nc XHCN trc y, gy tc hi nghim trng i vi s nghip xy dng CNXH. + YT l s phn nh hin thc khch quan mt cch sng to, sng to trn c s ca s phn nh. V vy, nu cng iu tnh sng to ca YT s ri vo bnh ch quan, duy ch. Bnh ch quan, duy ch l khuynh hng tuyt i ho vai tr ca nhn t ch quan, ca ch, xa ri hin thc khch quan, bt chp quy lut khch quan, ly s nhit tnh thay cho s yu km v tri thc khoa hc. khc phc bnh ch quan, duy ch phi s dng ng b nhiu bin php. Trc ht, phi i mi t duy l lun, nng cao nng lc tr tu, trnh l lun ca ng. Trong hot ng thc tin phi tn trng v hnh ng theo quy lut khch quan. Phi i mi c ch qun l kinh t, i mi t chc v phng thc hot ng ca h thng chnh tr, chng bo th, tr tr, quan liu. - S i lp VC-YT ch c ngha trong phm vi nhn thc lun. Cho nn trong cuc sng s phn chia trong VC v YT ch mang ngha tng i. Do vy, phi kt hp hai yu t ny khi ra cc ch trng, chnh sch.