η G

PINDARI D I C T I O Ν Ε ,

■ ; ; ' " \ 1<to

»ISQt'ISITIO

QUAM

VENIA AMPL. FACULT. PHILOS, CPSAL.

:f f^Tk ;Λ ' ' '··'? * * ,' %.'■·: -χ, ο fefe" ·V.P.

äg. JOHANNES FREDER. JOHANSSONSTIP, STtÉGLÉR.

ET

JOHANNES GUSTAVUS WESTMANVBSTÄf. - DAXEC,

IN #UDiT. GUSTAV. DIE \1Π NOV. MDCCCXXXVII.

Η. α. Mr. s.

V. ΙΙΓ.

υ ; Ρ- S A L I JE

EXVUDEBANT REGJAE ΑCADEM.lv® TYPOGR ΑΡΙΠ.

m

35 η $ tt I® 4F'aΪ e r'

, .' · v - ' I

af

Sonlig vördnad, kärlek och tacksamhet.

21

finitum subito transit poeta. Exemplum in Isthm. III 9 —12 adest:

εστι δέ v.ul δίδυμων Ι/.&λων Μελίσσωμοίρα προς ευφροσΰναν τρέψαι γλνχεϊανττορ, εν βασσαισιν Ίσ&μου δεξαμένω στεφάνους,

τα δε χοίλα λέοντοςsv βα&υστέρνου τάπα χάρνξε Θηβαν.

iJt vero a participio ad verbum finitum, ita a verbo fl-nito ad participium transit, licet utrurnque periodi mem-brum particulå quadam copulativå conjunctum sit, Exem-plutn Isthra, II 4i, 42 suppeditant:

αλλ' ins ρ a ποτΐ μεν Φάσιν &ερείαις,év δε χειμώνα πλέων Νείλου προς άχτάς.

Attamen 110η a verbo iinito solum, sed etiarn ab äliå coa-

structione eodem modo ad participium transit oratio, cu¬

jus exemplum praebet Isthm. I 5o:ος δ3 αμφ' άέ&λοις η πολεμίζ ω ν άρηται χνδος.

Neque non exsistit anacoluthon, nominativo, quem vocant,absoluto ad vim oppositionis augendam apposito. Exem¬plum in Pyth. IV 1Ö2 & seqq. adest:

αλλά xai σχάπτον μάναρχον xal &ρονος, ω ποτ t

•Κρη&εΐδαςεγχα&ίζων Ιππόταις ευ&υνε λαοΖς δίχας,τα μεν άνευ ζυνάς ανίαςλϋσον άμμιν , . * .

Aliud autem anacoluthon, ut apud alios poetas, ita äpudPindarum usitatissimum, est, quod poeta, praemisso voca-

5

22

tivo, pro verbo, quod exspectaveris, allocuLionera signi·ficante, alia quaedarn subito affert, unde constructio, utita dicam, fracta videtur. Exemplum, aliis omissis,Nem.YIII ι 8c seqq. praebent, ubi nullum, allocutionem signi-ficans, yerbum occurrit, quod ad vocativum praemissum.(Ω,οα πόττια) referri,possit, Quocum ne confundas, ca-ye, illam periodi structuram, ex qua, proposito vocatiyo,sententiam, explicationi rerum inservientern, interponitpoeta, deinde autem, vöcativo eodem repetito, verburn ,allocutionem significans, subjungit. Exempla in exordiisOl. IV tfe VIII videre licet. — Exsistit denique anacoluthon,quum primum periodi Jongioris membrum a vocabulis tuμεν incipit, in secundo autem membro yocabula το δε nonsequuntur, sed ad aliam constructionem transitur. Ex quoanacolutho in oratione poeticå yarietas qusedam oritursuayissima. Exemplum Pyth. V χ 4—19 suppeditant:

το μεν οτι βασιλεύςεσσί μεγαλαν πολιών t

ϊχει συγγενής

οψ&αλμος αΐδοωτατον γέρας

τεόί τούτο μιγννμενον ψρενί'μάκαρ δε nai νυν, ν.λεεννας οτι 6cc.

Haec fere anacolutha, quse, carmrha Pindari percur-rentes, invenimus. Pergimus ad alias periodorum stru-cturas, quae, licet anacolutha dici nequeant, tarnen tili—quid insolentius in se habent. Ordiinur ex schemati-bus, ut dicunt, quorum in carminibus Pindari tria sunt

23

genera. Illud autem schema Aeolicum sive Pindaricum est,ex quo substantivum plurale masculini generis cum verbosingulari constructum est. Exemplum in Ol. X 4 — 6adest:

i ^ μελιγαρνες ύμνοι,

υστέρων αρχαί λόγωντίλλεταν · ■ · . . · **

Istud vero schema Alcmanicuni est, ex quo, quum plu-ra, alterum alterum excipiens, substantiva singularia ad-sunt, uno ex Iiis praemisso, verbum aut adjectivum plu¬rale interpositum est. Suppeditat Pyth. IV 179· exem¬plum :

τον μεν Έχίονα, κεχλάδοντας ν\βφ> νον δ\ νΕρντον.Hoc denique schema Homericum est, ex quo totum 6cpars eodem casu posita sunt. Exemplum in Ol. VIII 37j58 videre licet:

γλαυκοί δε δράκοντες I .

•πνργον εσαλλόμενοι τρεϊ'ς, ο t δυο μεν κάηετον 8cc·His, quemadmodum potuimüs, explicatis, ad alias,

brevitate suå insignes, constructiones transimus. Pri-rnurn auiem ad apodosin insolentiorem, quam in Nem· IV07 & seq. adhibuit Pindarus, animum attendknus:

. . άντίτειν επιβουλία· σφόδρα δό'ξομεν .

δαΐων υηέρτεροο ... . · · »

ubi σφόδρα δόξομε» &c. apodosin sententine antecedentis esse,nemo non videt. Üt vero alii scriptores, ita Piudarus

5)4

tüles apodoses interdüm usurpavrt Semper tarnen aliasin exordio ejusmodi apodos]um particulatn χαί subjunxit,quam lue desideranms, unde orotio abruptior videtur.Est aütem Carmen Aeolicurn, unde partieulam iilam, cre-diderim, non sine caussa omisisse poetam. Constructionemautern , brevitate insigneui, poeta etiam in Ol. IX bj Scseq. usurpayit, ubi unum substantivum ad duo verba, quaediversos postulant casus, relatum reperimus. Hrec Pindariverba:

&νγατρ uno yug ΈπεκΖν *0ποεντος uruQKUGCug z'xuXogμίχ&η ... . . . . ,

ubi μίχ&η avzrj aut simile quid exspectaveris. — Neque con-struetio non afferenda, quam in Isthm. IV 17 «Sc seqq. ad-hibuit. Ipsa Pindari verba proponamus* oportet:

τ\ψ δ3 εν Ιαϋμω διπλόu ΰάλλοισ3 αρετάλΦυλαχίδα, χεϊται > Νεμέα δε xal άμφοιν,Ilv&ea Τ8 ·.·««··»

Hic ante vobabula Πυ&έα τε pronomen τίν ex anteceden-tibus snpplendum , indicant et particula τε et sententia ipsa,Quod ''notabile genus brevitatis'' dixit Dissenius. — Ejus¬modi periodi struetura est, qUum ex eo, quod praecessi't,in sequentibus sustanlivum quoddam eliciendum est,cujus exemplum Nern. VIII 21, 22 praebent:

. . . . . oper δε λόγο t (ρ&ονεροΐσιν·απτεται δ' Ισλών αεί· * »· »· .· » f

ubi in membro perioii posteriori explirando vooabulnmq&ovog ex antecedenti illo φιλοιτροΖσιν elieias, necesso est.—

25

Alia, hrevitate inslgms, constructia in eo versatur, quodverbqm, motum a loco signiflcans, interduin ommis&upiett. Exeinplum in Ol. 18,9 adest:

υ&εν o τιολίφατος νμνος αμφιβά?>λετανσοφών μητί&σσι,

Est autem constructio , ex q tut, verbo substantivo aut pas-sivo omisso, duo periodi meinbra in uiium coaluerunt.Hinc factum est, ut in Nem. IX 45 scripserit Pindarus:

τu δε γείτΟνι πόντω φάαομαι,ubi φκσο,αα* πραχϋ rjvcu si ve πραχβ-ίηα exspectaveris. -— Ne-qne praepositionem βύν non interdum ornissam reperim-us.,unde ex. c, δίκα, et non συν δικά, videre licet, — Qui-,bus explicatis, ad Asyndata illa venimus, de quibus Iisacllitic sub judice esse videtur. Vix enim ulla res est, dequa tantopere dissentiant summi nostrae setatis philologi.Hermannus, Boeckhius, Kiihnerus, alii, quisque suaniscquuntur sententiamA quorum qui verissima sentiat, di-judicare vires nostras exiguas superat. In eo tarnen Her-II annnm prader eeteros admiramur, quod asyndeta dlanon tarn in genera diversa revocare contendit, quam, quae "vera sit illius ligurae natura, dijudicare conatus est. 1<1enim primum quaerendum , ut quid sit asyndeton intelli-gatur. Tum de variis ejus generibus explicare licebit.

Transimus ad structuras periodi, quae speciemρ 1 e ο η a s m i prae se ierunt, quarum plurima apud Pindaruingenera inveniuntur. Ejusmodi ποσσι τρε'χειν, δφ&αλμοΐς Ιδεϊν,ϋνμω μαίνεσταί et similia existimanda sunt, Quas tarnen

2 O

constructiones pleonasmos esse~, cavej oredas. Saepe enimyocabula illa ποσσί, οφ&αλμοΐς 8c.c. ponderi oppositionis au-

gendo inserviunt. Sic vocabulum ποσσί in ΟΙ. XI 65 si¬ne dubio participio τρέχων appositum est, quia phrasisilla πάλα κυδαίνων sequitur. Sin autem oppositio non ad¬efit, verbo tarnen, cui addita sunt, vim eximiam subjiciunt.Itaque vocabula μαιομένων &νμω, quse in Ol. VIII 5, 6 oc-corrunt, prceopiantibus sive valde cupientibus optime explican-tur.—. Hic etiam referre libet figuram, quam, ut apudalios poetas, ita apud Pindarum haud insolitam, IV διάδυοΐν dicunt. Sic ex. c. in Ol. VI 45 scripsit Pindarus:

ηλιλεν δ3 νπο σπλάγχνων υπ ωδίνός τ * · · >

pro νπο σπλάγχνων ωδινοίντ&ν aut: similibus, *— Est alius lo¬cus (ΟΙ. IX 93» 99) > in quo etiam pleonasmus iness.e virdeatur, Verba Pmdari afferamus;

. . , , σύνδικος δ' αντω 3Ιολάουτύμβος είναλία τ 3Ελευσις αγλαίάσιν.

Hic pronomen άυτω satis esse, credideris, unde vocabu-lum αγλαίασιν supervacaneum videri posset. Quod tarnenlonge aliter est. Namque orationi splendorem insignemaddit, unde etiam Victoria, quse cariitur, illustrior.;—Ne-que loci desunf^ in quibus cumulatio qusedam verboruminsit» quae, tametsi primo adspectu inutilior videatur, ta¬rnen orationi vim eximiam subjiciat. Ejusmodi vocabulaμότος άνευ στρατιάς, quae in Nem. III 04 adhibuit poeta.His similia ssepe apud Homerum videmus. — Denique deadjectivis, qoae, plura saepe apud Pindarum ad unum sub-stantivum adjuncta, haud raro speciem pleonasmi prae se

27

ferunt, paucissima dicenda. Quorum adjectivoriyn aliacopulå connexa, alia non connexa sunt, Copulå aütemconnexa sunt, quae, notione dissimilia, separatini cogitan·da sunt. Exemplum Ol. Yl 55, ut reliqua praetermitta-mus, suppeditat:

Ιων t-arταΐσι και παμπορφνροις ακτΐσι βεβρεγμενος.Copulå autem carent plurima, quae ad tria omnino ge¬nera revocari possunt: illa, quae aut eandem habent no-tionem aut in unam notionem coalescunt, ut in Ol. II 82ίΐμαχον υστραβή κίονα et in Ol. XIII 88 αι&ερος ψύχρας ερή¬μου: ista, qu5£, notione diversa, diverså ratio ne cum sub-stantivo suo conjuncta sunt, ut in Ol. Ill ig διχόμψις χρυ-σάρματος Μήνα, quae "aurea luna, quae tum plena erat''Dissenius reete interpretatus est: haec denique, quae inenumerationibus gravioribus adhibuit poeta. Exemplumin Nenn VIII 55 adsunt:

ωμνλων μΰ&ων ομόφοιτος, δολοφραδής, κακοποιον όνειδος.Qt::e oiunia quantain vim & magnificentiam dictiöni ad-dant, neminem fugit. Conf. praeterea cel. Dissenii com-meut., qui primus, quod sciam, accuratius, ad hane remattendit.

Quibus explicatls, ad alias periodi strueturas acce-diinus, quae, quamquam ad neutras earum, quas attiili-mus, referri possunt, tarnen aliquid in se habent, quoelad ingenium inclyti vatis cognoscendum valeat. Primumautem ad ipsam verborum collocationem atiendamus, quå

a8/,

nön sati3 examinatå, ne in errores maximos inculas, pe-riculum est, Quod nno exemplo affirmare in aniino est,Occurrunt in Ol. VII 85—85 verba:

o τ' Ιν'Άργει χαλκός εγνω μιν, τα τ εν Αρκαδίαέργα xuL Θηβαις, αγώνες τ έννομο*,Βοιώτιοt ...... ,

ubi vocabulum έργα opera artis, quse praemia victores fe-rebant, et Boeckhius et Dissenius verterunt, quamquamidem vocabulum saepissime facta sive certamina interpre-tati sunt. Caussam autem praecipuam cel. Dissenius ipseexhibuit. "Si enim έργα certamina essent, non potuissetin sequentibus vox αγώνες primo loco poni, sed dicendumefat: xai Βοιωτιοο αγώνες/' — Neque Isthfn. VI 5 8c ^eqq.omittamus. Ut enim variae verborum dolendi, irascendi,similium constructiones, ita varii casus eidem verbo ad-juncti sunt. Ilaec Pindari verba;

ευφρανας . .

Tj or άμφΐ πνχναΐς Τειρεσίαο βουλαΐς;η or' αμφί Ιόλαο ν Ιππόμτγτιν;τ Σπαρτών αχαμαντολογχαν;

Ubi Pindarus phrasin ενφραΐνειν αμφί Τειρεαίαο βονλαΐς adhi-buit, lit vulgo λνπεϊσται αμφί συμφορά dicunt. Quod veromodum loquendi iuqpραίνειν α,μφ Ίόλαόν usurpavit, Aeschy-lei llliue dicti: μέριμνα αμφί πτόλιν l) memoria ra revocat.'Denique ευφραίνει αμφί Σπαρτών scripsit, ut verba χώομαι,.

a) Aesch. Sept 545.

29

οδνρομαν, similia cum genitivo conjungnnt. Sic orntionigrnatnm eximium addidit poeta. — Ocrurrit etiam periodiconstruclio , ex qua verbum simplex in membro priori exverbo composito in membro posteriori eliciendum est.Exemplum Ol. XIII 20 — 23 suppeditat:

τίς γαρ Ιππείοις εν εντεσσιν μέτρα,r &εών ναοΐσιν οιωνών βασιλέα δίδυμονεπέ&ηχ ;.....

In quibus versibus explicandis animadvertit Dissenius »ΐ&ψε in versu superiori ex sequenti illo έπέάηχε supplen-,dum esse.— Ut vero-apud alios scriptores, ita apud.Pin-darum divers-a verborum genera nonnumquam inter secommutata sunt. Exemplum activi pro medio usurpati inPyth. IV 106 adest, ubi pro κομίχόμενος, quod ipsa sen-tentia postulat, κομίζων adhibuit. Exemplum autem mediipro activo adhiditi in Ol. VIII 5g reperimus, ubi proδιδάξα» medium διδάξαστα» usurpavit. Denique medio propassivo in Pyth. I 10 usus est, ubi vocabulum κατασχόμενοςpassive explicandum, docent et ipsa sententia et criticiplurimi. — Quod autem åd modos verbi attinet, in Ol.Η 8g indicativum pro conjunctivo adhibuit. Et praetereainiinitivum in Pyth. III 56 singulari modo usurpavit, ubiΙΥραπεν κόμισα» 'eo adduxit, ut restitueret" vertendum, re-cte, ut nobis quidem videtur, docuit Dissenius. — Sinautem ad tempora verbi respicimus, Pindarus interdumprsesenti pro futuro usus est, de quo ita disseruit Disse¬nius: "Caussa-rhethorica hujus permutationis aliis in locisaffivmatio est, ut in preedictione certae rei, in promissis

6

5o

mlnisque, in aids dercriptionir vir, quühi allqua res lu-culentius ob ooulos ponilur" 2). Åoristum autem pro fu-turo in Pylh. I. 55 8c IV 243 adhibitum reperimus. Qui*bus accedit, ut post verba μέλλω et πεπρωμένον ην in Ol.VIII 52 8c 56 aoristo pro futuro usus sit, ila tarnenut in aoristis illis futuritio quaedam insit, — Transimusad partieipia, quae variis modis apud Pindarum adhibitasunt. Hic yero locos tantum, in quibus insolentior par-

tieipii usus occurrit, afferre expedit. Primum de Nem,XI 44, 45 moneamus. Haec Pindari verba:

άλΧ εμπαν μεγαλονορίαις εμβαίνομεν,εργα τε πολλά μενοινώντ&ς. ....

Quum εργοις τε πολλοίς [εμβαίνομεν) in poemati lyrico ste-rilior videri posset, pleniorem constructionerp, participioμενοινωντες apposito et verbo finito supplendo, praetulit,unde etiam plenior, rotundior, pulchrior oratio facta est.— Etiam post adjectiva participium pro infinitivo usur-

p'ayit poeta. Exemplum, aliis omissis. in OL IX io5 adest:ύνευ&ε &εοΰ Όεσιγαμ ένονοϋ αχαιότερον χρημ εχαςον·

Quam quidem constructionem ex attractione ortam, docetMathiae 3). —- Ad aliam constructionem progredimur, ex

qua participium cum verbo finito per particulas μέν — τε

copulatum est. Exemplum Isthm. I i4—16 praebet:αλλ' εγώ Ήροδότω τενχων το μεν αρματι τε&ρίππφ γέρας,

2) I. e. ρ. 4οι. 5) Malbise, Griech. Gram. ρ. 1091.

ανία τ5 αλλοτρίάις ου χεραΐ νωμασαντ I ν έλώ-?] Καστορείω ΐ] 3Ιολάου εναρμόξαι < μιν νμνω.

Hoc modo res copulandas accüratius Jnter se distinxit etorationem' nervosiorem reddidit, — Denique in OUII 56participium post parti,éulam si pro verbo finito adhibitumreperimus., quo, ut Bissenius probayif, vim. majorem ora-tioni addidit potta. Unde verba illa: si ös μιν ϊ'χων τις

explicuit: "si quis autem tam felix, ut habeat.'' — Doprsepositione, ante secundum duorum nominum collocatå,lue etiam paucissima dicere libeb Caussa autem in eo

quiErenda, quod, quum oratio in continuatå constructionefacile languescat, ita nova vis ultimis periodi vocabulisaccedit. Exemplum in Isthm, I 28, 29 adest:

α&ρόοις άνδησάμενοι, \)αμΰ.κιςIρνεσιν χαίτας ρεέϋροισί τε. Λίρκας ecpuvsv val ma q]

ΕυρώταNeque prietermittamusq Pindarum, eignificaturum eos, adquos carmina pertineut, saepissirne pronomen jdemonstra-tivum Öda usurpasse. Exemplum in unoquoque psene car-mine adest..— Etiam in adjectivis adhibendia multa inPindari carminibus insunt, qua) ab usu communi abhor-reant. Exemplum Nem. V 45 suppeditat, ubi σχήμα προςτο σημαινόμενοι', quod vocant, occurrit. — Ut vero apiidalios poetas, ita apud Pindarum adjectiva neutrius signifi-catus aliquoiies vim transitivam habent, unde ex. c. vo~

cabula χερί κουφά, quse in Pyth. IX 11 occurrunt, inanusublevante explicanda sunt.—-Adjectiva autem, quae totampersonam spectant, interdtim ad quandam corporis par-

tern revocavit. Sic in Pyth. IV 11 α&ανάτον στόματοςdixit.Prolepsis, quam dicunt, adjectivorum, apud Tra-gicos frequentior, apud Pihdarum rarior est. Exem¬plum, ceteris omissis, in Pyth. XI adest, ubi εί'ρυ "utampla fiant" vertuη t.

Denique de varietate cons tructionum , in Pindaricarminibus uberrimå, paucissima qfFeramus. Diximus,Pin-darum, ingenio ditissimo ornatum, summa rerum idearum-que copiå abundare. Ut vero ad res sententiasque novas,ita ad structuras periodorum alias idemtidem transcurrit.Hinc factum est, ut ex. c. oratio obliqua numquam diu-tius continuata sit. Neque in oratione continuå parti"·cipiis pluribus, uno altertim consequente, usus est poeta,quippe quae orationem prolixiorem et languidiorem redde-rent, quo nihil magis ingenio Pindari, Semper ad gra-viora spectantis, repuguabat. Exemplum, alia ut prae·tereamus, in Isthm. II 37—5g videre licet:

, . . αΐδοϊος μεν ην αστοΐς δμιΧεΐν,Ιπποτροφίας τε νομίζοον év Πανελλάνων νόμοι*xal &εων δαΐνας πρνσέπ τυχτο πάσας.

Neque non in comparationibus suavem quandam tempo¬rum mutationem invenimus, cujus exemplum prcebent Ol.VII 1 — 6, ubi δωρησεται in vereiculo tertio et &ηχε in versi-culo sexto alterum alteri respondent. Stepe etiam in sen·tentiis generalioribus tempora verborum mutata sunt. Sicex. c. in Pyth. XII 28 & seqq. prresens cum futuro, in

55

Nem. XI 15 futurum cum aoristo, in Ol. VII 44 ao-ristum cum prsesenti oonjunxit. Quam tarnen temporumcommutationem non temere, sed pro rerum sententia-rumque ordine et nexu factam esse, nemo non videt, quiad locos, ubi occurrit, accuratius attenderit.

Conati sumus in ordinem, quem ferunt res, redige¬re, qnae potissima docti yiri et quae perexigua ipsi deP'ndari diclione indagavimus. Paucissima addimus. Pin«darus, animo magno «k excelso pneditus, liaud, quid va-leret, ignorabat. Neque tarnen inani quadam animi con*tumaciä laboravit. Immo, summa erga Deos venerationeatque amore ardebat, Omnia, quse in homine insunt,pulcherrima a Diis data, pie fatetur. Sic summam apudP;ndarum (psene dicam) animi superbiam summa ergaDeos pietate temperatam yidemus. Neque non ingeuioacerrimo valuit, qüod tarnen etiam omnibus, quae ade-rant, naturae et a^tis instrumenta subegit. Sic ad rairi·ficam, quam in Pindaro admiramur, omnium virium con·centum pervenit. Sic etiam poeta Romanus °) optimePindarum cygno similem dixit, qui, pennis validis nixus,volatu augusto et sereno "in allos nubium tractus tendit."

*) Horat, 1. c+