เอกสารประกอบการบรรยาย วชาขอบเขตและวธการศกษา(9902)

ปรชญาเชงศาสตร

Philosophy of Science III มรรคาทางเขาสความร เอนกวถ

On the Path to Knowledge Various Approaches

โดย

ศ.พเศษ ดร.จรโชค วระสย

โครงการปรชญาดษฎบณฑตทางสงคมศาสตร

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 วนอาทตยท 3 สงหาคม 2557

ปรชญาเชงศาสตร Philosophy of Science 3

มรรคาทางเขาสความร เอนกวถ On the Path to KnowledgeVarious Approaches

ศ.พเศษ ดร.จรโชค วระสย Jirachoke Virasaya, Ph.D. (Berkeley)

1. ความทวไป

1.1 ความหมาย “ความร” ตามพจนานกรมเวบมสเตอร (Webster’s New World Dictionary) 1) be sure of or well informed about. รเรอง แนใจเกยวกบ 2) have perceived or learned. เรยนร 3) have securely in the memory. อยในตเซฟแหงควมทรงจา 4) to be acquainted or familiar with คนเคยกบ 5) to have understandiny of or skill in as a result of study or experience. เขาใจ 6) to recognize นกขนได 7) to distinguih แยกแยะได

1.2 ตามพจนานกรมไทย ประเดนการเขาส “ความร” นน พงตระหนกวาเกยวโยงกบการ “ร” ตาม

คาอธบายในพจนานกรมราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 ระบวา หมายถง “แจง, เขาใจ, ทราบ” และยกหลายวล เชน 1) รกน 2) รการรงาน 3) รกนอยในท 4) รเขา รเรา 5) “รความ” 6) “รคด” “รอาน” 7) รคณ 8) รดรชว 9) รตวเอง 10) รตนลกหนาบาง

ศ.พเศษ ดร. จรโชค (บรรพต) วระสย JIRACHOKE VIRASAYA ไดรบทนรฐบาลศกษาจบ ปรญญาตรทางสงคมวทยาวทยานพนธเกยรตนยม B.A. HONORS THESIS IN SOCIOLOGY, มหาวทยาลยแคลฟอรเนย ณ นครเบอรคลย UNIVERSITY OF CALIFORNIA (BERKELEY) ; ปรญญาโท M.A. IN POLITICAL SCIENCE (UC, BERKELEY) ; ปรญญาเอก Ph. D. UC. BERKELEY ; ไดรบแตงตงเปนสมาชกสมาคมเกยรตนยมระดบชาตของ U.S.A. ตงแตป 1962 PI SIGMA ALPHA, National Political Science Honor Society, U.S.A., 1962. กรรมการและเลขานการคณะกรรมการจดตงมหาวทยาลยรามคาแหง (2513-14) Founding Member, Ramkhamhaeng University หวหนาภาคผกอตงภาควชาสงคมวทยา (Founding Chairman)

คณบดผกอตงคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง (Founding Dean), Faculty of Political Science Ramkhamhaeng University, Bangkok, 10240 Tel.02-310-8483-9 ตอ 41, 36 อดตรองอธการบดฝายวชาการ, อดตรอง ผอ.สถาบนสวนภมภาควาดวยการอดมศกษา, Former Deputy Director, Regional Institute of Higher Education, (RIHED) Singapore.

รก.ผอ.โครงการปรชญาดษฎบณฑตทางสงคมศาสตร, Acting Director ,Doctoral Program in Social Sciences, (10 สาขาวชา) อาคารทาชย มหาวทยาลยรามคาแหง, 02-310-8566-7 ปรบปรง 22/08/55

ประกอบการบรรยาย 3 สงหาคม 2557 วชาขอบเขต สงวนลขสทธ Revised 31/07/2557 PC

2

11) รเนอ รตว 12) รหนเหนอหนใต 13) รเหน 14) รเหนเปนใจ 15) รรส 16) รมาก เปนตน ศพททใชวาเปน “ความร” หมายถง

1) สงทสงสมมาจากการศกษาเลาเรยน การคนควา หรอ ประสบการณ รวมทงความสามารถเชงปฏบตและทกษะ

2) ความเขาใจหรอสารสนเทศทไดรบมาจากประสบการณ 3) สงทไดรบมาจากการไดยนไดฟง การคดหรอการปฎบต 4) องควชาในแตละสาขา เชนความรเรองเมองไทย ความรเรองสขภาพ

1.4 อารยธรรมกรกยคเอเธนสรงเรอง (The Glory that Was Greece) ในชวงตนของอารยธรรมตะวนตกปราณ 2500 ปมาแลวม กลาวถงวาตงแตเดมไม

มความรแบบเปดเผยคอเปนเรองทมหาชนทวไปเขาถง คอรบทราบจนกระทงมผพยายามทจะไดมาซงความรและผลของความอยากรอยากเหนและการเพยรพยายามนนกลบถกลงโทษโดยอานาจเบองบน

คอปรากฎในตานานนยายปรบปราของกรก (mythology) เรองหนงซงกลาวถงมนษยคนแรกทมอตสาหะวรยะจนกระทงเขาสประตแหงความฉลาดคอรจกการกอไฟใหเกดแสงสวาง ชอ ซซฟส (Sisiphus) และตองเผชญกบความลาบากจากการลวงละเมดอานาจสรวงสวรรคซงผกขาด การมความร

1.5 ตานานหรอนทานปรมปราดงกลาวตอมาแพรหลายมากจากขอเขยนทเดมเปนหนงสอภาษาฝรงเศสโดย นกประพนธลอชอผไดรบรางวลโนเบล (Nobel Prize) ชอ อลแบร กามส (Albert Camus) โดยมชอเรองวา ตานานแหงซซฟส (“The Myth of Sisiphus”) Albert Camus 1913-1960. Algerian-born French writer. (นกเขยนฝรงเศสผเกดใน อลจเรย ซงเคยอยภายใตประเทศฝรงเศส. A journalist in France, he was active in the Resistance during World War II. His novels, which owe much to existentialism, include 1) L’Etranger แปลเปนภาองกฤษคอ The Outsider (คนนอก) 1942 2) La Peste แปลเปนภาษาองกฤษชอ The Plague (โรคระบาด) 1948 and 3) L’Homme revolte แปลเปนภาษาองกฤษชอ The Rebel (ผทระนงหาญส) 1952. He

was awarded the Nobel Prize for Literature 1957. ไดรบรางวลโนเบลสาขา

3

วรรณกรรม พ.ศ. 2500 1.6 จาก Wikipedia

ความร คอ ความสนทสนมคนเคยกบบางคนหรอบางสง รวมทงขอเทจจรง สารสนเทศ คาพรรณนา หรอทกษะ ซงไดมาจากประสบการณหรอการศกษา

2. ศพทใกลเคยง 2.1 ในทางพทธศาสนาเนนความรทเรยกวา “พทธปญญา” 2.2 การพฒนาความร เพมมากขนเรอย ๆ ทงในทางทฤษฎ (theoretical knowledge) และ

ในทางนาไปใชคอวทยาการประยกต (applied knowledge) 2.3 ความร ยอมแตกตางจาก

1) ทรรศนะ คอ ความเหน (opinions) 2) ทศนคตหรอ เจตคต (attitude) 3) ความเชอ (beliefs) และ 4) ศรทธา(faith)

2.4 ในทางพทธศาสนาไดกลาวไวมากในเรองน โดยเฉพาะททกทกวาเปนความร อาจเปน“อวชชา” (ignorance) กได และคอนขางบอย

อาจเรยกเบองตนวา ขอมลผด (false data , misinformation) 2.5 วาดวยความรในทรรศนะของนกปรชญามปรากฏใน

1) The Oxford Guide to Philosophy, edited by Ted Honderich. Oxford University Press, 2055.

2) จากพจนานกรม Collins a) knowing that something is the case. อะไรเปนอะไร b) knowing some person or place. c) knowing how to do something. (G. Vesey and P.Foulkes. Collins dictionary of Philosophy. London: Collins,

1990, p. 163.) 3. การจดหมวดหม

3.1 สรรพวทยาการมการจดหมวดหมตามแนวองคการวาดวยการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (UNESCO) ซงสถาปนาขนในป 1946 หลงองคการ

4

สหประชาชาต 1 ป แบงออกเปนสามหมวดใหญ คอ 1) วทยาศาสตรธรรมชาต 2) สงคมศาสตร และ

3) มนษยศาสตร 3.2 องคการนมนกวชาการไทยเคยไปทางานทสานกงานใหญ ณ กรงปารส ตงแตชวงเปด

ใหม ๆ ไดแก ม.ล.มานจ ชมสาย และนกวชาการสตรอกผหนง คอ ดร.จตเกษม สบญเรอง

3.3 บรรดาความรทจดเปน ระบบ เรยกวาวทยาการ ซงภาษาองกฤษ คอ ‚ discipline‛ ซงอาจแปลวา ความมวนย มก เกยวโยงสมพนธ ซงกนและกน คอเปนสหวทยาการ (interdisciplinary) หรอพหวทยาการ (multidisciplinary)

3.4 ความเปนวทยาการแหงวทยาศาสตรธรรมชาต (natural sciences) เกยวโยงกบ 11 เรองดงตอไปน

1) observation การสงเกต – to notice or perceive something; to pay special attention to.

2) description การพรรณนา 3) definition การใหคานยามระบลกษณะทสาคญ 4) classfication การแบงหรอจาแนกประเภท 5) measurement การวดโดยวธการตาง ๆ เชน ชงนาหนก, ตวงวามากนอยเพยงใด 6) experimentation การทดลอง 7) generalization การขยายแวดวงใหกวางขวาง ใหครอบคลมถงเรองอน 8) explanation การใหคาอธบาย 9) prediction การทานาย 10) valuation การประเมนผลดหรอสภาพด สภาพเสย 11) control of the world การมอานาจเหนอโลกซงแนววทยาอนอาจมงการอย

รวมกบโลกคอธรรมชาต 4. สรรพวทยาการ

4.1 สถาบนอดมศกษาและสถาบนวจยในประมาณ 242 ประเทศทวโลกในยครวมสมย ประมาณ 25,000 แหงซงไดแก Oxford University (ออกเสยงAksferd) ในประเทศองกฤษ

5

1) มหาวทยาลยเกาแกทสด คอ Oxford อาย 900 ปเศษ (ซงผสรางภาพยนตรจนตนาการ Harry Potter ใชเปนฉากแหงโรงเรยน Hogwart ในบางตอน)

2) มหาวทยาลยทเกาแกอนดบท 2 ไดแก Cambridge University อาย 800 ปเศษ ซง Isaac Newton (1642-1726) ผไดรบฉายาวาเปน Apple ลกท 2 เคยเปนทงนสต และอาจารยผคนพบแรงโนมถวง (gravity)

4.2 การจดอนดบมหาวทยาลยมก rank ใหมหาวทยาลย ฮารวารด(Harvard) เปนอนดบ 1 ในสหรฐอเมรกา

มหาวทยาลย Harvard เกดกอน การประกาศอสรภาพ (The Declaration of Independence) ในป ค.ศ.1776

ฮารวารดเรมเปดการสอนตงแต ค.ศ. 1639 เกอบ 400 ปมาแลวในยคทยงอยภายใตองกฤษในฐานะเปนอาณานคม

4.3 รายชอรายวชาหรอกระบวนวชา (course) ของสถาบนระดบมหาวทยาลยตาง ๆ มนบเปนพน คอสงสดอาจถง 5,000 รายวชาตาง ๆ กน 1. ของมหาวทยาลยรามคาแหง ซงถอกาเนดในป พ.ศ. 2514 เมอเรมเปดสอน 2

สงหาคม 2514 ประมาณเพยง 60 กระบวนวชา ในป พ.ศ.2555-56 มใน course catalog เกนกวา 1,600 กระบวนวชา

2. สถาบนเกาแก เชน มหดล และจฬาลงกรณ มสาขาวทยาการและกระบวนวชาเปนจานวนมาก

กรณมหดลมตวอยาง คอ ในวทยาลยดรยางคศาสตร และในวทยาลยศาสนศกษา ในจฬาลงกรณมหาวทยาลยมหนวยงานชอธรรมสถาน ซง ศาสตราจารย ดร.ระว

ภาวไล เปนผอานวยการมาแตเรมตนเปนเวลาตดตอกนถงประมาณ 25 ป ปจจบนมอาย 87 ป และดารงตาแหนงในสงกดจฬาลงกรณโดยเปนศาสนาจารย เปนเสมอนเมธคอปราชญดานศาสนาและเปลยนจากตาแหนงฝายบรหาร

4.4 การเนนการเรยนรเพอนาไปใชประโยชนในสงคมมตวอยางในศพทตางๆ ดงน เชน 1) Learning society สงคมทมการเรยนรอยเสมอ 2) Learning organization องคการทผคนในแงลบมการเรยนรอยตลอดเวลา ทงเปนไปเพอ “a culture of inprovement and enhancement.” (Collins Internet Linked Dictionary of Sociology. Edited by David Jary and Julia

6

Jary. Harper and Collins, 2005, p. 343) 5. ความรกบประสาทสมผส

5.1 การเขาถงความรนนยอมอาศยประสาทสมผส (senses) 5 อยาง คอ เหนดวยตา ฟงดวยห เปนตน 5.2 สวนความรนอกเหนอจากประสาทสมผสทง 5 เรยกวาสมผสท 6 (sixth sense) ซงม

ภาพยนตรชอเรองน (Sixth Sense) ดวยแสดงนาโดย Bruce Willis แนวคด “ความรคประสาทสมผส” ไดมอทธพลครอบงาอยเปนระยะเวลานาน

เปนแนวคดเชงประจกษวาท (empiricism) ซงพจนานกรมเวบสเตอร (Webster’s New

World Dictionary 3rd ed.) ไดระบวาเปนทฤษฎทวาประสบการณจากประสาทสมผสเปนแหลงทมาแหงความรแหลงเดยวเทานน (the theory that sense experience is the only source of knowledge).

5.3 แนวประจกษวาทคอวาความรไดมาจากอยางนอย 2 วธการ ไดแก 1) จากการสงเกต(observation) ของบคคลซงยอมหมายถง การวดดวยเครองมอหรอ

มาตรตาง ๆ 2) จากการทดลอง (experiment)

5.4 นกคดชาว ฝรงเศสระดบกร (Guru) ชอ ออกสต กองต (August Comte, 1798-1857) ซงมชอเสยง ตอมาในฐานะทไดชอวาเปน “บดาผกอกาเนดสงคมวทยา” ไดกาวไปเกนกวานน

คอง หรอ กอง (แลวแตจะออกเสยง) ไดตงทฤษฎทเรยกวา“ปฏฐานนยม” (Positivism) โดยเหนขอเทจจรงหรอขอมลท สงเกต ไดหรอรบทราบไดจาก ประสาทสมผส และปฏเสธการคาดเดา (speculate)

5.5 การเรยนรตามครรลองหรอในวงกรอบหรอแนวทางแหง ปฏฐานนยม มบทบาทมากทงใน ทางวทยาศาสตรธรรมชาตและวทยาศาสตรทางสงคม

ไดรบอทธพลมาจากนกวทยาศาสตรแหงมหาวทยาลย Cambridge ประมาณ 3 ศตวรรษมาแลวชอ ไอแซค นวตน (Isaac Newton, 1642-1726)

5.6 ไอแซค นวตนมอทธพลตอการยดแนวคดแบบแยกสวน หรอลดทอน (reductionism)ซงเปนความคดแมบทหรอกระบวนทศน (paradigm) ทยดถอกนมายาวนาน

ตอมาทไดรบการทาทายอยางชดแจงจากทฤษฎสมพทธภาพ (relativity) อนเปน

7

ผลงานของแอลเบรต ไอสไตน (Albert Einstein, 1879-1955) 6. ความรพนฐาน

6.1 ศพทปรชญาทใชในภาษาไทย มกยดแนวความหมายแหงศพท Philosophy ซงมรากศพทมาจากภาษากรก Philos ฟล-ลอส ซงแปลวา ความรก หรอ เพอน กบ sophos—โซ-ฟอส ซงแปลวา ความฉลาด ศพท Philosophy จงเทากบการรกหรอการเปนสหายกบความฉลาดรอบร (G. Vesey and P. Foulkes. Collins Dictionary of Philosophy. London : Collins, 1990.)

6.2 ปรชญาเปนแขนงวทยาการ (discipline) ทแสวงหาความจรง W.T.Jones เขยนไววา เปนการแสวงหาเปนนรนดร การแสวงหาซงยอมไมประสบผลสาเรจ (Philosophy is the eternal search for truth, a search which inevitably fails and yet not defeated)

6.3 เจมส ครสเตยน ระบวา ปรชญา เปน “ศลปะแหงวสยทง” หรอ “ศลปแหงการมความพศวง” (art of wondering) ซงเกยวกบ การอยากร (curiosity) (James L. Christian. Philosophy, Rinehart Press, 1973.)

1) วสยทง เปนหนงในหลายวล คดขนโดย จรโชค วระสย โดยใหสบตอจาก 2) ‚วสยทศน‛ 3) “วสยทา” (ลงมอปฏบตการ) 4) “วสยทน” (ขนต อดทน) 5) “วสยทาง” (หลายทางเลอก) 6) “วสยแท” (คณธรรม จตวญญาณ) และ 7) “วสยทน” (ไมลาชา, ทนเวลา, ทนเหตการณ)

6.4 เนอหาสาระของปรชญามขอบขายกวางขวางเพราะสบสานมรดกทางปญญา แบบรวม ๆ กน

มการแบงศาสตรออกเปน 1) “ศาสตรออน” หรอศาสตรประณต (soft sciences) อนไดแก มนษยศาสตร, สงคมศาสตร, และศลปะ (fine arts) และ 2) วทยาศาสตรธรรมชาต หรอ“ศาสตรแขง” (hard sciences) อนไดแก วทยาศาสตรและเทคโนโลย (ST)

8

7. ทรรศนะอน ๆ วาดวยปรชญา 7.1 นกปรชญาชวงกลางศตวรรษท20 ชอ วลล ดวรน (Will Durant) กลาววาปรชญา

เรมตนเมอเรยนรทจะตงขอสงสยโดยเฉพาะกงขาความเชอทเคยชนชม (Philosophy begins when one learns to doubt particularly to doubt one s cherished beliefs one s dogmas and one s axioms.) (Christian, p.120.)

7.2 Mel Thompson ในหนงสอ Philosophy. Chicago: NTC Publishing Group, 1995. กลาววา The philosophy of science (ปรชญาแหงศาสตร) ตรวจสอบวธการตาง ๆ ทใชโดยวทยาศาสตรธรรมชาตวธการตาง ๆ ซงสมมตฐานและกฎหมายตาง ๆ ถกกาหนดจากหลกฐานตาง ๆ (examines the methods used by science, the ways in which hypotheses and laws are formulated from evidence, and the grounds on which scientific claims about the world may be justified.)

1) ปรชญาและวทยาศาสตร ไมเปนสงทตรงกนขามของกนและกน (Philosophy and science are not in principle opposed to one another but are in many ways parallel operations, for both seek to understand the nature of the world and its structures.)

2) ปรชญามกพยายามเกยวของกบกระบวนการ คอ ขนตอนกาหนดหลกการตาง ๆ (Whereas the individual sciences do so by gathering data from within their particular spheres and formulating general theories for understanding them, philosophy tends to concern itself with the process of formulating principles and establishing how they relate together into an overall view.)

7.3 อางองเพมเตม 1) Eliot Deutsch and Ron Bontekoe, ed. A Companion to World Philosophers.

Blackwell, 1999. หนงสอเลมนครอบคลมเรองตาง ๆ อยางกวางขวางในประมาณ 600 หนา

เฉพาะบทท1 เกยวโยงกบปรชญานานาอารยธรรมคอ 1) Chinese 2) Indian

9

3) African 4) Buddhist 5) Islamic

2) Brooke N. Moore and Kenneth Bruder. Philosophy: The Power of Ideas. 5 th ed. Boston: Mc Graw-Hill, 2002. มสาระสาคญ เชน การขยายขอบขายแหงความหมายปรชญาใหเปนเรองทคนสนใจไดระดบโลกในหวขอ Philosophy: A Worldwide Search for Wisdom and Understanding และกลาวถงผลงานสตรในปรชญาเชน Mary E. Waithe. A History of Women Philosophery.

3) S.E.Frost, Jr. Basic Teachings of the Great Philosophers. New York: Donbleday, 1962.

8. เกยวโยงกบญาณวทยา หรอทฤษฎแหงการเรยนร 8.1 ปรชญาแหงศาสตร เกยวโยงกบ “ญาณวทยา” (Epistemology) เอป-ปส-เตม-มอล-โล-ย

ซงตามหนงสอบญญตศพทของราชบณฑตยสถาน (Royal Institute) ระบวา หมายถง “ปรชญาท เขาถงทวาดวยบอเกดลกษณะหนาท ประเภท ระเบยบ วธ และความสมเหตสมผล” (rational จรโชค แปล) บางทใชคาวา “theory of knowledge” ทฤษฎแหงความร

8.2 การศกษา “แนวการศกษา” หรอ “วธการศกษา” (approach) มตาง ๆ เชน เชงประวตศาสตร เชงภมศาสตร เชงน เวศวทยา เชงสงคมวทยา เชงจตวทยา เชงเศรษฐศาสตร เชงศกษาศาสตร เชงบรหารธรกจ เชงรฐศาสตร เชงนตศาสตร ทแพรหลาย และเปนทคนเคยในยครวมสมย และรวมทงแนวศาสนาตาง ๆ

9. ปรชญากบปรชญาแหงวทยาศาสตร 9.1 วาดวย “ศาสตร” หรอวทยาการ (science) ตางๆ ซงไมไดหมายถงเฉพาะวทยาศาสตร)

คอ 1) วธการและความรทเปนระบบ 2) เปนเหตเปนผลหรอสมเหตสมผล 3) เปนวตถวสย หรอสภาวะวสย (objective)

9.2 เพอทเขาถงซงความร อนอยในขอบขายของวชาการชอ ญาณวทยา (epistemology) ซงเปนสาขาหนงของวชา “ปรชญาทวไป”

10

10. ปรชญาทวไป ประกอบดวย 3 สาขาหลก คอ 10.1 อภปรชญา (เมตตาฟสกส —metaphysics) or หรอ ออน-ตอล-โลย ontology เกยวกบ

appearance and reality ภาพทปรากฏและความเปนจรง, existence of God การสถตอยขององคพระผเปนเจา, soul, angels, whether abstract objects have an existence independent of human thinking (Earle, p. 16.)

10.2 ญาณวทยา (Epistemology) 10.3 คณวทยา (axiology แอกซออลโลย) ซงวาดวยเกณฑ

ก. ทาง“จรยธรรม” และเกณฑ ข. แหง “ความงาม” และ ค. “ความไพเราะ” (สนทรยะ)

11. “Epistemology” (ญาณวทยา) หรอทฤษฎแหงความร 11.1 ญาณวทยา (บางครงเรยกวาทฤษฎแหงความร) มการกาหนดนยามดวยวธการตง

คาถามสาคญ 1) อะไรคอความร 2) การหาความร (เพมเตม) ดวยวธการอยางไร รวมทงนฤมตกรรมทางปญญา (creativity)

11.2 มการวเคราะหมโนทศน (concepts) ตาง ๆ เชน 1) belief (ความเชอ) 2) truth (ความเปนจรง) and 3) justification (การหาทางยนยนวาถกตอง)

a. How can I be sure that my beliefs are true? I know that people sometimes believe things without good reasons, without real evidence. What, then, should count as good reasons, or real evidence, for various kinds of beliefs?

b. How do I know I have good reasons, or evidence, for my beliefs? (Cf. William J. Earle. Introduction to Philosophy. McGraw-Hill, 1992, p. 15.)

12. พจนานกรม Oxford Dictionary of Sociology (John Scott & Gordon Marshall. Oxford Dictionary of Sociology. New York: Oxford, 2005. p.145) อธบายวา ทฤษฎแหงความร

11

โดยทวไปม 2 สานกคดใหญ ๆ ไดแก 1) สานกเชงตรรกะหรอเชงสมเหตสมผล (rationalism) และ 2) สานกประจกษวาท (empiricism)

12.1 ทงสองแนวคดเกดขนในชวงแหงการปฏวตทางดานวทยาศาสตรในศตวรรษท 17 โดยทตางสนใจทจะหารากฐานทมนคงแหงความร โดยใหแยกแยะออกจากสงทเรยกวา

1) อคต 2) ความเชอ หรอ 3) ความเหน

ก. แนวเหตผลนยม (rationalism) มผลงานทสาคญ คอ ของ Rene Descartes (เรอเน เด-การต) ซงใชตรรกะ (logic) และคณตศาสตร ทงน เดคารตส ถอวาความรทงหลายเกดขนจากกฎทไมมการเถยงได (axioms) และเขาไดกลาววาทมนษยเราเปนอะไรไดนนขนอยกบความคด

ดงประโยคทวา “I think, therefore I am” ข. แนวประจกษวาท ซงผลงานทสาคญ ไดแกโดย John Locke ผถอวาประสบการณ

จากประสาทสมผส (sense-experience) เปนรากฐานแหงความรทไมมทางผดพลาด นกคดแนวประจกษวาท ถอวาเมอมความรทมากอนจตมนษย (human mind) เพราะวาเมอเกดมานนมลกษณะทเปนกระดาษเปลา (tabula rasa - - blank sheet of paper)

12.2 ขอถกเถยงระหวาง 2 แนว ไมมทสนสดและไดเกดแนวคดทเรยกวาแนวหลงคตนยมโครงสราง (posts-tructuralists) ซงเนนความสาคญของภาษาโดยนกคดหลงคตนยมโครงสราง (post-structuralists) หลกหนจากทง 2 ทฤษฎแหงความรโดยเนนวาไมมทางเขาถง ความเปนจรง หรอความแท (reality) โดยตรงหรอโดยไมผาน สงใดสงหนง (unmediated access)

ดงนน จงเสนอวาการเขาถงความรโดย การเรยงลาดบการแสดงออกทางภาษา (conceptual or linguistic ordering) กลาวคอ มนษยไมสามารถเดนออกไปขางนอกภาษา หรอออกนอก “ถอยความคด” (ศพทของผเขยน จรโชค วระสย) หรอทบางทานแปลวา วาทกรรม (discourse) ทจะตรวจสอบวาถอยความคดหรอวาทกรรม

12

ดงกลาวสอดคลองกบความเปนจรงหรอไม ทรรศนะเชนวาน เรยกวาทฤษฎแหงความรแนวคลาสสค กลาวคอเทากบ

ปฏเสธการทรอะไรนอกเหนอจากวาทกรรม 12.3 วาทกรรมเปนการใชภาษา นอกเหนอจากการศกษารปของประโยคหรอการพด แต

โยงถงบรบท (context) ทเกยวของกบความสมพนธทางสงคมหรอตวองครวม คอ สงคมระดบชาต ดงนนจงถอวาการวเคราะหวาทกรรม ครอบคลมเรองของการพด และปฏสมพนธ (interaction) ทเกยวของ รวมทงศกษาเอกสาร หรอบนทกไว จงโยงเกยวกบนานาศาสตร ทงจตวทยา สงคมวทยาและอน ๆ

13. มรรคาแหงความร (Path of Knowledge) 13.1 มนษยมทายะสมบต คอมรดกทางชววทยา (heredity) ทปรากฏชดเชน 1 สมอง 2 มอ

2 ตา2 ห 1 ปากและสองเทาทกาวไกล 13.2 สมอง ม 2 สวน คอ ซายและขวา (hemispheres)

1) ซกซายเปนเรองของการจดจา เปนเรองของสงททาซา ๆ กนเปนปกตวสย 2) สมอง ซกขวา เปนการคดสงใหม ๆ (inventive) นวตกรรม (innovation) มกโยง

เกยวกบอารมณหรอ ความรสก (affective) ดงทชวงทายแหงศตวรรษท 20 เรยกวาความฉลาดทางอารมณ (EQ - - Emotion Quotient)

มนสมองทงสองซกสาคญรวมกนเพราะซกซายชวยใหมการสะสมมรดกแหง การเรยนร สมองซกขวาพฒนาตอไปซงเกด ทางเลอกตาง ๆ (alternatives) เชน กรณของ Bill Gates และผคนพบสงใหมๆ นานาสาขาวทยาการ รวมทงบรรดาผไดรบรางวลเกยรตยศระดบโลก เชน รางวลโนเบล Nobel Prize และอน ๆ

13.3 ทางของความร คอ ประสาทสมผส (senses) ตางๆ โดยเฉพาะจากนยตา เชน จากการอาน และจากห จากการฟง

การแสวงหาความรถอวาเปนภาระกจทสาคญอยางหนงของมนษยและในทางพทธศาสนา ถอวาเปน 1 ใน 3 ลกษณะทสาคญ คอการม 1) ศล 2) สมาธ 3) ปญญา (wisdom) และใน หลกธรรม ทมองค 8 (มรรค 8) ระบวาการมความเหนหรอความคดทถกตองสาคญ อยางยงซงเรยกวา สมมาทฏฐ

13.4 ปราชญกรกเมอ 2400 ป เศษมาแลว คอ Socrates (ซอคระตส, โสกราตส อาจแปลงเปนไทยวาศกรดษฐ) ถอวาความร กบความถกตอง (rightness) หรอคณธรรม

13

(virtues) เปนสงเดยวกน (Virtue is knowledge) 1) ความรเปน เปาหมาย (goal) และพงเขาใจวาความรทแทจรงเปนเรองยากยงทจะ

บรรลไดไมวาในทางวทยาศาสตร สงคมศาสตรหรอในเรองศาสนา 2) ตวอยางคอ ความรเกยวกบ กาเนด ของมนษย (human origins) ตงแตบรรพกาล

หรอเรองเกยวกบสงททาใหเกดโรคภยไขเจบกลาวคอม ววฒนาการ (evolution) และมทฤษฎหรอ สมมตฐานทแตกตางกนและอาจผดพลาด คอ รพลงได

14. การแสวงหาความร (search of knowledge ) 14.1 เปรยบเสมอนกบ การเดนทาง (journey) ซงไมมทสนสดในประเทศทเจรญแลวหรอ

ในอารยธรรมทสาคญรวมมการคนแสวงหา (search) และคนควาเพมใหมๆ ซาแลวซาอก (re-search)

โดยการมการกระทาสบเนองตอจากบดามายงบตร หรอจากอาจารย รนตางๆ กน ดงปรากฏในประวตศาสตรแหงการคนควาทางวทยาศาสตร ( scientific

discoveries) 14.2 หากพจารณาในเชงสงคมศาสตร การเรยนรเกดจากการไดรบการบมเพาะ

(socialized) จากรอบตวบคคล ตงแตเดกทารกจนเปนผใหญ ซงใชอกษร 7 ตว เพอจางาย คอ 1) บ (บาน) 2) ว (วด) 3) ว (เวงหรอละแวกทอาศย) 4) ว (แวดวง) กลมเดยวกน เปนผอยในอาชพเดยวกน หรอในความสนใจ เชน

ฟตบอลอยางเดยวกน และ 5) ร (โรงเรยน) หรอสถาบนการเรยนร 6) ร (ระบบ) คอระบบสงคมและระบบของสถานทซงทตนเองทางาน

โดยถอวาวดหมายถงศาสนธรรมหรอศาสนสถานตาง ๆไมวาทางศาสนาใด พจารณาใน การคนควาทลกซงมวธการตางๆนอกเหนอจากมโนกรรม คอ คดคานง และมการเพมพนจากนานาประสบการณ

7) ร (ราชการ)

14

15. การอธบายหลกธรรมในพทธศาสนา 15.1 วธการ ม 2 แนว ไดแก

1) ธรรมาธษฐาน คอ การอธบายหรอสอนโดย ทางทฤษฎ โดยคาพดทเปนใชนามธรรม (abstract) เชน สอนวาทาดไดดทาชวไดชว จงอยาทาบาป

ธรรมาธษฐานเปนการอธบายหลก การมไดมการปรงแตงใหดสนกสนานหรอเหนจรงเหนจงอยางเชนในวธการปคคลาธษฐาน

2) อธบายแบบปคคลาธษฐาน คอ การอธบายหรอสอนโดยยกตวอยางบคคลหรอเปนรปธรรมซงอาจเกนความเปนจรงกได

15.2 ตวอยางคอ การยกชาดก มาเพอชวยเสรมคาอธบาย ชาดกเปนเพยงอทาหรณมใชเรองจรงทเกดขนเสมอไปปคคลาธษฐาน เปนการอธบายใหเหนภาพแหงผลของการทาดและทาชว การไดไปสวรรคและนรก วธการนเหมาะสาหรบคนทวไป คอ ชนประเภทบวปรมนาหรอเวไนยนกร (ผสามารถไดรบการสอนได คอเรยนได คอ เรยนได) ธรรมดา ๆ

15.3 ความหมายตามพจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม เรมตนทศพท “เทศนา 2” (การแสดงธรรม, การชแจงแสดงความ - preaching; exposition)

1) ปคคลาธษฐาน เทศนา (เทศนามบคคลเปนทตง, เทศนาอางคน, แสดงโดยยกคนขนอาง, ยกคนเปนหลกฐานในการอธบาย - exposition in terms of persons)

2) ธรรมาธษฐาน เทศนา (เทศนามธรรมเปนทตง, เทศนาอางธรรม, แสดงโดยยกหลกหรอตวสภาวะขนอาง - exposition in terms of ideas) เทศนา 2 น สรปมาจากเทศนา 4 ในคมภรทอางไว (พระธรรมปฎก (ประยทธ ปยตโต). พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม (Dictionary of Buddhism). มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, 2538.)

16. กระบวนการเรยนร (Learning Process) 16.1 กระบวนการเชงลาดบขนอาจพจารณาไดตามสานวนของผเขยน(จรโชค วระสย) ดงน

1) ร จา (Commit to memory) การมความจาทแมนยาและถกตรงนานพอสมควรยอมประหยดเวลาในการรบขอความหรอความรใหมอยเสมอ มฉะนนจะตองมการ “เรยนใหม” (relearning) กลาวกนวา ซกสมอง (hemisphere) ทบนทกความจา คอ ดานซาย

15

2) ร จด (Jot down) เปนการชวยความทรงจา เชน โดยชวเลขเขยนหรอบนทกลงใน Computer

3) ร จบจด (ประเดนหลก, key, theme, key is) มคากลาวเกยวกบ ‚นาทวมทง‛ หรอ “การขมารอบคาย” (beat around the bush)

4) รเจาะจง (specific) รเฉพาะเรอง เชน แพทยเฉพาะทาง 5) รแจกแจง (วเคราะห), analysis รการแยกแยะ 6) ร เจนจด (experienced) คอ มความคลองแคลวเพราะผานการฝกฝนทดสอบ

ภาคปฏบตมาเปนเวลาชานานไมใชประเภท NATO--NO Action Talk Only แปลตรงตว คอบงชความเปนผเกงแตพด ไมเอาไหนทางการใชประโยชน

16.2 ลาดบแรกคอรจากยอมสาคญกวาอยางอน เพราะหากตองเรยนใหมทกครงยอมไมสามารถทาใหอยรอดได

ความจาไดมากบางนอยบางยอมชวยใหดารงชพอยได ทงนมการคนพบวการไดรบสารอาหารทถกตองเหมาะสมตอนเปนทารกและถงชวงอาย 6 ขวบสาคญทสด เชน การไดรบ sea salt (เกลอทะเล)

17. วงกรอบแหงการแสวงหาความร (in search of knowledge) 17.1 นานาวชาการ

1) วชาการ (Academic) มกถอวาเปนเรองประเภทมงประโยชนทางวทยาการเทานน (Knowledge for knowledge’s sake)

2) วชาชพ (Occupational, professional skills) ระดบมมาตรฐาน คอมสมาคมวชาชพ เชนแพทย วศวกรรม สถาปตยกรรม ทนายความ ผรบเหมา

3) วชาชนชอบ (Personal interest) ไมไดเรยนฝกฝนโดยตรงอยางเปนทางการ แตสนใจ ใสใจ ฝกฝนและนาไปใชเอง ปกตเปนศลปะ ดานตาง ๆ รวมทงการกฬา การนนทนาการ (recreation) สาหรบ Maslow อยในแรงจงใจลาดบสงกวาขนท 5 คอ เขาสความเปนสนทรยะ (aesthetics)

4) วชาเชงชวต (Art of living) a) IQ แตมความฉลาดทางอารมณ EQ (Emotional Quotient) หมายถงการความเหน

ใจผอน (empathy) b) AQ (Adversity Quotient ) ลกษณะจตททรหด อดทน เผชญกบอปสรรค

16

5) วชาชวยชมชน คานงถงประชาคมทใกลเคยงและไกลดวย กรณบรษท ซงเดมเนนกาไร เรมเปลยนสการทาหนาทตอสวนรวมทเรยกวา

“ความรบผดทางบรรษทตอสงคม” Corporate Social Responsibility (CSR) และ “ลทธนายทนทมเมตตาธรรม” (Compassionate Capitalism)

17.2 การมองรอบดานและสอนาคต ก. พงตระหนกวา การมองรอบๆ คอการคานงถง บรบท (context) คอ นานา

สภาพแวดลอม เปนการพจารณาสภาพการณทเปนอยและคาดวาจะเปลยนแปลงไปอยางไร

ข. การมองไปขางหนานนพงคดถงทงระยะทาง (เทศะ) และกาละเวลา ระยะทาง คอคานงถง local, regional, national และ global สาหรบระยะเวลา (temporal frame) อย ไดแก 1) ว -ไกล (วสยทศน - ระยะไกล, long-range) ซงในยครวมสมยอาจแมเพยง 7-8 ป 2) ว - กลาง (middle - range) เชน 3-4 ป 3) ว - ใกล (proximate-near) อาจเปนชวงเวลา 2 ป หรอนอยกวานน

18. มโนทศน “สหวทยาการ” (Interdisciplinary) 18.1 หมายถงชมทาง (junction) แหลงรวมจดหรอเครอขาย (network) เกยวโยงของนานา

สาขาวชาวทยาการ (discipline)ไมวาจะเปนสาขาใดยอมเปน “องคแหงความร” (body of knowledge) คอ

1) การผนวกผนกรวมกนของความรอยางหนงและ 2) สมพนธกบวชาอน ๆ

การเมองการปกครองเกยวโยงกบเรองตาง ๆ เชน 1) บคลกภาพ (personality) 2) อารมณ 3) อปนสยของคน (character) 4) ศรทธา (faith)

ตวอยาง คอการเปลยนแปลง อปนสยของประธานาธบด George Bush, Jr. ซงเดมคอนขางเกเรกลายมาเปนคนด (อางองหนาปกพาดหวของวารสาร Newsweek, March 10, 2003.วา Bush &God How Faith Changed His Life

17

and Shapes His Destiny. 5) การนนทนาการ 6) การประกอบอาชพ 7) ภาษา 8) สนทรยภาพ (aesthetics) ฯลฯ

18.2 นนทนาการ (Recreation) หรอสอบนเทง กบการเมอง ปรากฏในความสนใจของบคคล เชน 1) สเทพ วงศกาแหง และนกแสดงอนๆ ยครวมสมยทงในไทยและตางประเทศ 2) เอสตราดา Estrada อดตประธานาธบดฟลปปนสเปนดาราภาพยนตรมากอน 3) Arnold Schwarzenegger ซงโดงดงจากภาพยนตรหลายเรองรวมทง “คนเหลก”

(The Terminator) ในการเขาสวงการเมองผไดรบเลอกตงเปนผวาการ (Governor) รฐแคลฟอรเนย ในป พ.ศ. 2547 (ตอมามขาวเรองครอบครว 2554) เปนผวาการรฐแคลฟอรเนยภายหลง Jerry Brown ซงผเขยน (จรโชค วระสย) คนเคยตงแตการเรยนระดบปตนๆ ของปรญญาตร (undergraduate) ณ University of California, Burkeley; ไดเปน 2 สมยตดตอกน และคนโดยผวาการรฐอกคนหนง เมอ Arnold หมดวาระ Jerry Brown ไดรบเลอกเปนผวาฯ จนกระทงปจจบน (2013)

18.3 ไมวาสาขาใดยอมเกยวโยงมากบางนอยบางกบสาขาตางๆ เชน 1) จตวทยา วาดวย 1) ระบบประสาท 2) ความเครยด (stress) 3) วาดวยความจา

4) การเรยนรชาหรอเรว 5) บคลกภาพ ฯลฯ เกยวโยงกบ IQ , EQ , AQ , (Adversity Quotient)

2) จตวเคราะหศาสตร (psychoanalysis ไดแกทฤษฎของ Sigmund Freud (ซกมนด ฟรอยด), Carl Jung ( คารล ยง J ออกเสยงเปน ย) และ Adler แอดเลอร)

3) จตวทยาสงคม (social psychology) 4) ปรจตวทยา (Parapsychology) ซงวาดวยปรากฏการณแปลกพเศษนอกเหตเหนอ

ผล(ESP-Extra Sensory Perception) เชนเรองพลงจตของ 1) รสปตน (Rusputin) 2) ความสามารถในการทานายลวงหนา เชน เคซ Edgar Casey (1877-1945) ชาวอเมรกน 3) Nostradamus ชาวฝรงเศสผมชวตเมอ 500 ปมาแลว

18

เขาเกดวนท 14 ธนวาคม ค.ศ. 1503 โดยรวมสมยกบมารตน ลเธอร, (Martin Luther, 1483-1546) นกปฏรปศาสนาครสต (เจรญ วรรธนะสน. นอสตราดามส พมพครงท 17, กนยายน 2544)

เจรญ วรรธนะสน เปนกรรมการรวมกบ วลาส มณวต และผเขยน (จรโชค วระสย) รวมทงอนๆ ในการตดสนการคดเลอกคาขวญ ม.ร. ซงไดคาขวญจากการเขาประกวดทวประเทศประมาณ 20,000 คาขวญและไดตดสนใหใช “แปลวเทยนใหแสง รามคาแหงใหทาง”

18.4 หนงสอโดยเจรญ วรรธนะสน นกแบดมนตนผโดงดง พมพเพมเตมภายหลงเหตการณ วนาศกรรมอาคารแฝด World Trade Center แหงมหานครนวยอรค ในวนท 11 กนยายน 2544 (911-nine one one) และมการอางถงความเปนไปตามคาทานายของนอสตราดามสในโคลงบทท ซ.1 ค.87 ดงน

“ความสนสะเทอนจาก เปลวเพลงทพวยพงมาจากกลางใจโลก จะทาใหหอสงในเมองใหมสนคลอน ภผาหนใหญทงสองทยนกนอยชานาน แลวอา ธสจะทาใหแมนาใหมกลายเปนสแดง “มงอธบายวา ภผาทงสองหมายถงอาคารแฝด และสแดง คอ การบาดเจบเสยชวต

18.5 ศาสตรแหงสงคมวทยา ก. สงคมวทยา (Sociology) สนใจ เรองราวแหง

1) ภาวะปกตวสย (order) 2) อปกตวสย (disorder) และ 3) การเปลยนแปลง (change) ซงเกยวโยงกบ คนพบ (discovery) การแพรกระจาย

(disfussion), การคดคนนวตกรรม (innovation), การประดษฐ (invention) ข. ตวแปร ในการศกษาเรองตางๆ มกอยในกรอบแหงเพศ วถ(gender) ผวพรรณ อาย

สถานภาพครอบครว อทธพลทางสงคมวทยาอาจกลาววาเกยวกบ (บ ว ว ว ร ร ล)

1) บ (บาน) 2) ว (วด ศาสนสถาน) 3) ว(เวง ชมชน) 4) ว--แวดวง เชน อาชพ หรองานอดเรก หรอกฬาคลายกน (เชน กวนกอลฟ)

19

5) ร (โรงเรยน) 6) ร ระบบ เชน บรษทหรอหนวยงานใด และโดยเฉพาะ ระบบราชการ

(bureaucracy) 7) ล (โลกาภวตน)

19. การคดลกและรอบคอบ (Non - linear thinking) คดหรอทาพรอม ๆ กน หลาย ๆ เรอง เชน รางกายของคนเรานน สามารถทาไดทกสงทกอยางพรอม ๆ กน

ความสามารถในการคดลกซง ไมไดเกดขนเพราะตนเองแตตองอาศยผอนดวย ตวอยางไดแก

19.1 ไอ-แสค นวตน Isaac Newton (1642-1727) นกวทยาศาสตรชาวองกฤษ ผคนพบเกยวกบกฎเกณฑตางๆ ซงเปนกฎตายตว เชน แรงโนมถวง (gravity) ของโลก และเรองแรง (force)

19.2 อลเบรต ไอสไตน (Albert Einstein, 1879-1955) นกวทยาศาสตรชาวเยอรมน อพยพมาอยสหรฐอเมรกาโดยเปนอาจารยทมหาลยปรนตน (Princeton University) และมผลงานทโดงดง โดยเฉพาะทฤษฎสมพทธภาพ (Relativity)

19.3 ทอมส คหน (Thomas Kuhn, 1922-1996) ศาสตราจารยชาวอเมรกนผเคยสอนอย ณ มหาวทยาลยแคลฟอรเนย ณ นครเบรคลย University of California, Berkeley ชวงทผเขยน (จรโชค วระสย) เรยนอยระดบตร โท และเอก, B.A. (A.B), M.A. (A.M) and Ph.D.

คหนรเรมกลาวถง กระบวนทศนหรอมมมองหลกแหงชมชนวชาการทพลกผน (Paradigm shift--พาราไดม ชฟต) ซงเปนการเปลยนแปลงอยางมโหฬาร 1) ศาสตรปกต (normal science or non-revolutionary science) เปนการเรยนเรองเกาๆ เรยนแบบซา ๆ 2) ศาสตรปฏวต(revolutionary) เปนการเรยนเรองใหม ๆ เปนเรองการสรางสรรค (Oxford Dictionary of Sociology. 3rd ed. revised, ed. by John Scott and Gordon Marshall, Oxford University Press, 2009, pp.544-545)

20. ทฤษฎหรอแนวคดแบบแยกสวน (reductionism) และแบบองครวม (holistic) 20.1 atomism และแนว associationism นกถงวากระบวนการทางจต (mental processes)

วาเปนเสมอนกบเสนเชอกแหงเหตการณตางๆ ซงแยกออกจากกน (string of

20

separate events) ซงมสวนเกยวพนซงกนและกนโดย คอ การเชอมโยง (association) ใหเปนภาพ (images) และเปนความคด (ideas)

20.2 ทฤษฎเกสตอลต (Gestalt) ถอวาการรบทราบปรากฏการณ (phenomena) ทางจตอนๆ ขนอยกบการทจตกลนกลาย (assimilation) หรอซมซบ และจดแบบอยางทวทงหมด (entire patterns)

และมการนาภาพทงหลายรวมกน (configurations) ซงมาจากสวนทเปนบรบท (context) คอ สภาพแวดลอมรอบขาง ซงผลรวมยอมมากกวาจากสวนตางๆ ทประกอบขนมา (component parts)

ตามทรรศนะองครวมนถอวาจตมง ใหเกดสวนรวมท เปนหนงเดยวกน (unified wholes) หรอตาม ภาษาของนกคดแนวดงกลาว เรยกวา “good Gestalt”

แนวนมงสรางความสาคญและเพอจะสรางความหมายและความลกซง จากประสบการณตางๆ คอ ทเปนผลรวมหรอ องครวม (whole) ตางๆเหลาน ถอวา สาคญกวา และมกเกดขนเปนอสระแยกออกจากสวนตางๆ อนเปนองคประกอบนน (constituent parts)

20.3 ทฤษฎ Gestalt ถอวาการเรยนร เปนการสรางและการปรบปรงรปโฉมขององครวม ทางพทธปญญา (cognitive wholes) มากกวา คอ ไมใชเปนเพยง การปฏสมพนธ (interaction) ระหวางสงเรา (stimulus) และมการตอบสนอง (response) (Chris Rohmann. A World of Ideas. New York: Ballantine Books, 1999, p.183)

21. วธการเขาถงซงความร 21.1 พฤตกรรมศาสตรใชกระบวนทรรศนหรอ พาราไดม แนวไอแซค นวตน(Isaac

Newton) การไดมาซงความรมวธการตางๆ กนเชนการใชแบบสอบถามหรอการ

สมภาษณ เพอทราบเจตคตหรอทศนคต (attitude) โดย “การสารวจประชามต” (public opinion poll) มคาถามเกยวกบแนวโนม หรอทศทางทจะลงคะแนนเสยงเลอกตงใหกบผสมคร (candidate) ปจจบนสานกสารวจทโดงดงสหรฐอเมรกา ไดแก PEW Poll

ทงนตองเลอกหรอกาหนด กลมตวอยางหรอสมตวอยาง (sampling) เพราะประชากร (population) คอจานวนรวมมมากมหาศาล เชน พลเมองผมสทธเลอกตง

21

ชาวอเมรกน มประมาณมากจากประชากรทงสนกวา 350 ลานคน 21.2 การเขาถงความรจาเปนตอง ใชเทคนคทเหมาะสม ซงเปนวธการทไดมาซง

1) ขอมลทแมนตรง (validity) และเชอถอได (reliability) และ 2) การตความหรอแปรผล (interpret) ทถกตอง

ตวอยาง คอ การถามวานาย ก. ไป ออกเสยง ลงคะแนนหรอเปลา แมนาย ก.ตอบรบ แตกตองตรวจสอบ (verify แวรฟาย) วาออกเสยง ลงคะแนนจรงหรอไมโดยไป ตรวจสอบททะเบยน

และสาหรบการตความนนมตวอยาง คอ หากนาย ข. ไมเคยไปเลอกตงเลย ไมวาจะมการเลอกตงกครงกตองพยายามตรวจสอบหาเหตผลหลาย ๆ ดาน

22. การไดมาซงความร ใชวธเชงปรมาณ คอ ขอมลทนบเปนสถตตวเลขได (จานวนผเลอกตงแยกเปนเพศวถหรอสถานเพศ (gender) อาย ภมลาเนา ฯลฯ)

22.1 วธการนยอม ไมสนใจ หรอไมใหความสาคญกบเรองราวทาง 1) ประวต ความเปนมา (historical approach) หรอ 2) คณภาพคอเรองของความดหรอไมด โดยมองเชงเกณฑจรยธรรม

วธการคดเชงพฤตกรรม ไดรบอทธพลจากการคานวณ ตามแนวของนกคด เดสการต (Rene Descartes, 1596-1950) และของ ไอแซค นวตน คอไมคานงถงเกณฑบรรทดฐาน (non-normative) “ควรหรอไมควร” (การพจารณาเชงคณคา ‚value judgement‛) โดยถอวาพฤตกรรม” คอ การแสดงออกตามทเปนจรง เชน

1) จานวนผไปใชสทธเลอกตง 2) ระยะเวลาการอยในตาแหนงของนายกรฐมนตรตาง ๆ 3) แนวพฤตกรรมไมคานงการ ตดสนวา อะไรด อะไรไมด ควรหรอไม ซงถอวา

เปนเรองใหญในวงกรอบทางศาสนา ทางปรชญาหรอนโยบาย บรรดาขอมลเมอเปนความรมการจดให เปนระบบเขาระเบยบ มงใหสอดประสาน

ระหวางทฤษฎกบความเปนจรงในเชงพฤตกรรม 22.2 แนวพฤตกรรมศาสตรเทยบไดกบการเรยนรแบบวทยาศาสตรบรสทธ (pure science)

โดยมง “แสวงหาความร เพอความกาวหนาแหงความร ในตวของความรนน ” (knowledge for knowledge’s sake) คอ มใชมงเรองนาไปใช คอ ปฏบตหรอแกไขปญหา

22

22.3 การเขาถงความรตองมการบรณาการกบวทยาการสาขาตางๆ แนวพฤตกรรมสบตอจากปฏฐานนยมหมายความวาการพนจพเคราะหพจารณา เชงสหหรอพหวทยาการ (interdisciplinary) คอ ศาสตรตาง ๆ เกยวโยงกนในกลมหรอหมวดวชา

1) สงคมศาสตร 2) มนษยศาสตร 3) วทยาศาสตรและเทคโนโลย 4) ศลปกรรมศาสตร

23. การไดรบความรจากการคนพบและหรอการประดษฐ 23.1 การคนพบ (discovery) ไดแก การเพมพนความรเกยวกบโลก เชน การคนพบวาแร

ทองแดงอาจหลอมได การคนพบนทาใหเกดการเปลยนแปลง เชน ทาใหเกดผลตภณฑททากบทองแดง และทาใหมการทาเหมองทองแดง เปนตน

การคนพบวาแกวโปงขามมลกษณะอยางไร การคนพบแกวโปงขามในป พ.ศ. 2514 หรอลกปดโบราณภาคใตของไทยใน ป พศ. 2552 ทาใหคนสนใจใชเปนสงประดบอนเปนวฒนธรรมใหมอยางหนง

การคนพบวาการโยนและเตะของกลม ๆ ทสานดวยหวายไปมาทาใหสนกและกอใหเกดวฒนธรรม (ตามนยแหงสงคมศาสตร) ทเรยกวาการเลนตะกรอ เปนตน การคนพบดงกลาวยอมทาใหเกดวฒนธรรมใหมขน คอ มกฬาฟตบอลเกดขน

23.2 การประดษฐ (invention) ไดแก การใชความรทมอยแลว เพอทาสงอนขนมา เชน ในการใสเครองยนตเขาไปในเรอ ทาใหเกดเรอกลไฟขนมา เครองยนตและเรอเปนวฒนธรรมทมอยเดมเรอกลไฟเปนวฒนธรรมทเกดขนใหม 1) การประดษฐทางวตถ (material invention) มตวอยางคอ การสรางครองปรบ

อากาศ, การสรางรถมอเตอรไซดไตถง, การทานาอดลม, การสรางระเบดปรมาณ และการสรางนาฬกาโดยใชระบบคอมพวเตอร เปนตน

2) การประดษฐทางอวตถ (non-material invention) ตวอยาง คอ การสรางพธกรรมใหม ๆ การคดปรชญาใหม การสรางทฤษฎใหม เชนวาดวยปองกนโรคภย วาดวยการลดขดแยง

24. การไดรบความรจากการแพรกระจาย (diffusion –ได—ฟว—ชน) การแพรกระจาย หมายถง การทวฒนธรรมจากสงคมหนงกระจายไปอยในสงคม

23

อน ในระยะใกล ระดบภมภาค และระดบโลก เชน 1) การทคนไทยรบวฒนธรรมแหงการใสเสอนอก, การผกเนคไท, การใสกระโปรง,

การใสถงเทามาจากตะวนตก 2) การทคนไทยรบศาสนาพทธจากอนเดย 3) การทฮปปหรอ บปผาชน (flower children) อเมรกนและยโรปรบวฒนธรรม

บางอยางไป จากอนเดย เชน การใสรองเทาแตะหรอการสวมลกประคา (เพลง I left my heart in San Francisco)

4) การทมศพทและสาเนยงจนหลายคาอยในภาษาไทย เชน แปะเจยะ, ตงไฉ 5) การทมรานคา ศนยการคาแบบตะวนตกในกรงเทพมหานคร อนเปนการกระจาย

วฒนธรรมจากตะวนตกมาสตะวนออก ประเภท mall ตาง ๆ และศนยการคาขนาดใหญ เชน Siam Paragon, เมกกะบางนา Mega-Bangna ซงมหาง Ikea ขายเฟอรนเจอรขนาดใหญในปลายป 2554 และขนาดยอม ๆ ทเรยกวา Community Mall ตามหมบานขนาดใหญและแมตามชานเมอง

6) การมศพทใหม ๆ เชน วยโจ แอบแบว เดกแวน ดงปรากฏในพจนานกรมคาใหม ฉบบราชบณฑตยสถาน 2550 (ดภาคผนวก)

7) การรบวฒนธรรมเกาหล K-Pop (Korean) รวมทงเพลงละทาเตน Gangnam Style ของ PSY ในเดอนกรกฎาคม 2555 ซงในเดอนสงหาคม 2556 มผเขา view ประมาณ 17 ลานคน และรองลงมาคอนกรองสตรชาวแคนาดามผเขาชมประมาณ 275 ลานคน ในเพลง Maybe

25. การเขาถงความรโดยการเดนทาง: กรณนกคดชาวฝรงเศส Alexis de Tocqueville 25.1 แอเลกซส เดอ ทอคเกอวลย หรอตอกเกอวลย (Alexis de Tocqueville, 1805-1859) ม

ตาแหนงเปนขาราชการของรฐบาลฝรงเศสและไดมโอกาสเดนทางขามนาขามมหาสมทรแอตแลนตกจากยโรปเพอไปดงานเกยวกบกจการเรอนจาในสหรฐอเมรกาเมอประมาณเกอบ 200 ปมาแลว คอประมาณ ค.ศ. 1830 เศษ ๆ

ในชวงเวลาดงกลาว ยงนยมเรยกสหรฐอเมรกาวาเปน “โลกใหม” (New World) ชวงนนหางจาก “การประกาศอสรภาพของอเมรกน” (Declaration of Independence) เพยงประมาณ 60 ปเทานน

25.2 การเดนทางยคนนตองใชเวลามาก และเมอทอคเกอวลยไดไปถงสหรฐอเมรกาและ

24

ไดทองเทยวพอสมควรแลวเกด “การตนตาตนใจ” (sense of wonder) จากสงททอคเกอวลยไดพบเหนอนแปลกใหมกวาเดมทเขาคนเคยหรอชนตาทประทบใจทอคเกอวลยมาก คอ บรรดาอนสรณสถาน (monuments) ซงในฝรงเศสมกกอสรางใหมขนาดใหญ เชน หอไอเฟล (Eiffel) และประตชย (Arc de Triomphe) รวมทงประตมากรรมของผนาคนสาคญ ๆ

25.3 ทอคเกอวลย จงเกดความแปลกใจอยางมากทพบอนสรณสถาน และรปปนเปนจานวนมากในสหรฐอเมรกาสงเหลานนใน“โลกใหม” มทงขนาดใหญและขนาดเลก ทอคเกอวลยพยายามคด (แบบการใช ญาณทศนะ ) วาทาไมจงมขอแตกตาง ในทายทสดทอคเกอวลยลงมต (คงทานองเกยวกบการเปลงวาจา วาคดไดแลว หรอถง “บางออ” (คอ “ยรคา” (Eureka) โดยอารคมดส (Archimedes) แหงกรกโบราณ เมอคนพบวธการพสจนความบรสทธของทองคา)

25.4 ทอคเกอวลย เหนวาการทมปรากฏใน สหรฐอเมรกา ซงสญลกษณอนสรณนานาประเภท ทงใหญ และเลกนนเหมอนกบเปน กระจกหรอคนฉองสองสะทอนภาพ ความรสกนกคด หรอทศนคตของคนอเมรกนซงมความเปนประชาธปไตยสง จงแสดงออกมาซงความเสมอภาคในการระลกถงความ “ดเดน” ของปจเจกชนไมวาจะมตาแหนงหรอไมมตาแหนงกตาม

ชใหเหนถงการเทดทน “ความเสมอภาค” ดงนน เมอทาความด เพอสาธารณชน แมไมเปนเรองไมใหญโตนก และตนเองเปนเพยงคนธรรมดาสามญ กยอมไดรบการยกยองโดยมคนปนรปหรอจารกชอไวให

25.5 ขอสงเกตนอาจมผมองเหนอยบางแลว แตสาหรบทอคเกอวลยมลกษณะแบบ “นยนตาทสาม” (the third eye) ดวยคอ ความสามารถโยงขอสงเกตน ใหไปเกยวของกบเรองประชาธปไตยในสหรฐอเมรกา และในฝรงเศส ทอคเกอวลยเหนวาฝรงเศสแมจะม การปฏวตใหญในป ค.ศ.1789 แลวกตามแตยงขาดเสถยรภาพและความเปนประชาธปไตย ทอคเกอวลย ครนคดเรองนอย และพยายามหาสาเหตวาทาไมจงเปนเชนนน

ทอคเกอวลยทราบวาสหรฐอเมรกาแยกตวจากองกฤษในป ค.ศ.1776 และมรฐธรรมนญแบบประชาธปไตย กอนฝรงเศสไมนานนก คอ มในป ค.ศ. 1787 แตสถาบนประชาธปไตยอเมรกนมนคงกวา ดงนน เมอ ทอคเกอวลย เหนความแตกตาง

25

ในเรองอนสาวรยในฝรงเศสกบนวพภพหรอโลกใหม (New World) คอสหรฐอเมรกา จงไดคดพจารณากลบไปกลบมาหลายครงและลงความเหนวา จานวนและขนาดของอนสาวรยสะทอนความเชอหรอการมสหจต (consensus) ของคนอเมรกนในเรองความเสมอภาคหรอความทดเทยมกน (equality)

25.6 อนง เมอมความเชอเรองความเสมอภาค (equality) ยอมแสดงออกดวยวธตาง ๆ รวมทงการใหเกยรตสามญชนทมความดดวยการสรางอนสาวรยใหเปนการสงเสรมวถแหงประชาธปไตยอยางหนง คอ ไมใชยกยองเฉพาะวรกรรมใหญ ๆ ของ “วรชนคนกลา” อยางเชน ในฝรงเศส 1) Alexis de Tocqueville. Democracy in America 2) Sidney Hook. The Hero in History.Boston: Beacon, 1955

26. ปญญา: แสงชวาลาแหงชวต 26.1 อารยธรรมของโลก

ก. โลก (planet-earth) เปนหนงในดาวเคราะหทโคจรรอบดวงอาทตยในสรยจกรวาล มกถอกนวาตนเคาของอารยธรรมคออยปต และอรคโบราณหรอบรเวณทเรยกวาเมสโสโปเตเมย 6000 ปเศษมาแลว

ยค 2400 ปในอดต เพลโต มหาปราชญกรกเคยกลาวถงตานานแหง the lost city เมองหรอทวปทหายไปคอแอตแลนตส (Atlantis) ซงเคยมอารยธรรมสงสงยงนกและถายทอดสคนอยปตโบราณซงสามารถสรางปรามดและทามมมได

ข. มนษยครองโลกเพยงไมเกน 1.5 ลานปทง ๆ ทไดโนเสารเปนเจาพภพประมาณ 220 ลานปจวบจนโดนดบจากอกาบาต (meteor) มหมาซงมาพรอมกบดาวหาง (Comet) เมอ 65 ลานปมาแลว ชวงสน ๆ ของมนษยบนผนโลกนเมอเทยบกบอายของพช (flora) และสตว (fauna) แตกระนน กมผลงานมหาศาล สบเนองจากการมปญญาซงเปรยบเสมอนแสงชวาลาแหงชวต

26.2 มรดกทางปญญา (intellectual heritage –เฮอ-รต-ตจ) ก. ผลงานจากสมองของมนษยเรยกชอตางๆกนเชน 1) ทนทางปญญา (intellectual

capital) 2) ทรพยากรทางปญญา (intellectual resource) และ 3) บางครงรวมเรยกวาทนมนษย (human capital)

ข. สมองมนษยม 2 ซก

26

1) ซกซายเกยวกบเรองซา ๆ Same Same คอความคนเคยและเคยชน (habitual) 2) ซกขวาเปนเรองของ innovative (นวตกรรม) หรอ inventive (ประดษฐคดคน)

และสรางสงใหมๆ ซงเปนเกณฑมาตรฐานแหงการไดรบรางวลเกยรตยศสงสดทางวทยาศาสตรคอ NobelPrizes สานกวจยและมหาวทยาลยทโดงดงไดรบเกยรตนสวนใหญอยในสหรฐอเมรกา

26.3 ปจจยประกอบ 1) ผลงานทางปญญาขนอยกบ บรบท (context) คอสภาพแวดลอมแหงสงคมและ

วฒนธรรม ดงปรากฏในรปของนานา อารยธรรม (civilizations) เชน

ก. อยปตเกนกวา 5,000 ป ผลงาน เชน ประมด, รปปน Sphinx ข. จนประมาณ 4,500 ป ผลงาน เชน กาแพงจน (The Great Wall of China) ค. อนเดยประมาณ 4,000 ป ง. อนๆ

2) มรดกทางปญญาของกรกยคโบราณ (The Glory that was Greece) มอทธพลทางวชาการสบเนองตอกนมาเปนเวลาชานานประมาณ 2,400 ป ชอมหาปราชญกรก 3 คนหรอไตรเมธ (ไตร-อม-ว-รท triumvirate) ทรจกกนดคอ ก. ซอคราตส หรอศกรทษฐ (Socrates),

ข. เพลโต (Plato ชอจรงคออารสโตคลส Aristocles ค. อารสโตเตล (Aristotle)

27. การสรางสรรคทางปญญา 27.1 หมายรวมถงทกแขนงแหงความร แมกระทงวชาเขยนลายมอ(Calligraphy) ซง Steve

Jobs นกประดษฐ Iphone, Ipad เคยเรยนตอนเยาววย 27.2 มการสรางสรรคดานอนๆ เชน

1) ในวงดนตรตะวนตกม Beethoven, Bach, Brahm, Mozart, Moussorsky 2) ในวงการประพนธบทละครองกฤษ เชน วลเลยม เชกสเปยร (ซงมการประยกต

แนวบทละครเรอง The Tempest เนรมตเกาะองกฤษ ในพธเปดกฬาโอลมปก กรกฎาคม 2555 ณ มหานครกรงลอนดอน)

3) ในวงการ Theme Park เชน Walt Disney หรอ Harry Potter ในโตเกยว

27

4) ในเรองของเครองใชไฟฟา เชน ทอมส เอดดสน 5) ในเรองของพชยยทธ เชนซนหว หรอซนซ 6) ดานการทานายแผนดนไหวทงในระดบทไมกอใหเกดสนามและสามารถ

กอใหเกดไดคอ ศาสตราจารย Richter แหง California Institute of Technology 27.3 การเขาถงความร (access to knowledge) มวถตาง ๆ กน ศพทวชาการเรยกวา

1) แนวพนจ ; แนวพจารณา 2) หรอแนวทางศกษาวชาการ (academic approaches) 3) เสนทางสความร (roadmaps)

28. ปจจยหรอนานาตวแปรททาใหเกดคณปการทางวทยาการ 1) ระดบพนฐานคอทกลาวคลองจองกนวาเกยวกบ “1 สมอง 2 ตา 2 ห 1 ปาก 2 มอ

2 เทาทกาวไกล‛ 2) ระดบมล เหตจ ง ใจ (motivation) คอจตม งส า เรจ (N-Achievement,

conceptualized) ไวโดยนกคดรวมสมย David McClellen แหง Harvard University เรยกวา “จตใจใฝสมฤทธ”

3) การปฏบตแหงอทธบาท 4 รวมทงจตจรยธรรมมงประโยชนของมนษย 4) สภาวะแวดลอมเชน บ ว ว ว ร ล คอ 1) บาน (ครอบครว) 2) วด (สถาบนศาสนา)

3) ว (เวง ชมชน ละแวก) 4) ว แวดวง เชน อาชพเดยวกน 5) ร โรงเรยน 6) ร ราชการหรอระบบ 7) ล โลกาภวตน---กระแสโลก

5) บรรยากาศทางปญญา (intellectual climate) 6) การพงพาของนานาสถาบนทอยใกลๆ กน (cluster of academic institutions) เพอ

พงพงหรอแขงขนเปรยบเทยบ 29. วาดวยทฤษฏ

29.1 คาจากดความทฤษฏเปนการอธบายแบบทใชไดทวไป (generalized) ของชดแหงปรากฏการณทคลายๆ กน ประการแรก ทฤษฏเปนการอธบาย คอ ใหคาตอบตอคาถาม คอ ทาไม ? ทฤษฏระบผลจากการทไดถกอธบาย และสาเหตของผลนน ประการทสอง ทฤษฏมลกษณะทนาไปใชไดทวไป คอพยายามอธบาย ไมใชเปนเพยงเหตการณเดยวแตชดแหงเหตการณทคลายคลงกน

28

วชารฐศาสตรไมไดสรางทฤษฏวาดวยสงครามโลกครงท 1 เทานน แตพยายามสรางทฤษฏตาง ๆ วาสงครามหลาย ๆ สงครามเกดขนอยางไร หรอไมไดอธบายเพยงแตวา ทาไมจงมการแตงตงระบบการเงน Bretton Woods แตเปนการพยายามสรางทฤษฏดวยการเปดเสรทางการคา trade liberalization

เหตการณทเกดขนเดยว ๆ ถกพรรณนา แตไมไดถกอธบาย ศพททใชทฤษฏในทางวชาการ แตกตางจากทใชในภาษาพดโดยทวไป ทหมายถงการคาดเดากได เชน ทฤษฏวาดวยใครลอบยงประธานาธบดจอหน เอฟ เคเนด หรอทคาดเดากนวาทาไม โอบามา ไดรบเลอกตงเปนประธานาธบด (Paul D Aniere, International Politics : Power and Purpose in Global Affairs, Wodsworth, 2010 pp. 15-17)

29.2 มการเชอมโยงระหวางทฤษฏกบคาอธบายเหตการณ ตวอยางเชน การเกดขนของสงครามหรอผลจากการเลอกตงนกวชาการมก

พจารณาตวแปร ซงมความสาคญในเรองราวคลาย ๆ กน ตวอยางคอคาถามสาเหตสงครามโลกครงท 1 เกดขนเกยวโยงกบคาถามวา

อะไร ทาใหเกดสงครามโดยทวไป เชนเดยวกน การเขาใจแหลงทมาของระบบ Bretton woods จงเกยวโยงกบความเขาใจถงสาเหตการเปดเสรดานการคา

29.3 ทฤษฏเกดขนจากขอสมมตฐานวาเหตการณตางๆ ไมไดมลกษณะทมความเฉพาะตว และไมไดมสาเหตหนงเดยวเฉพาะตว

กลาวคอ ถาเราตองการปองกนไมใหเกดสงคราม จาเปนตองมความคดวาอะไรทาใหเกดสงคราม ซงจาเปนตองม supposition วาสงครามตาง ๆ มสงทคลายคลงกน ซงตองพจารณาเพมเตม

ตวอยางคอ เปนเรองทไมอาจรบไดวาสาเหตของสงครามโลกครงท 1 เปนอยางเดยวกบสงททาใหเกดสงครามโลกครงท 2

อยางไรกตาม ถาการใชบทเรยนแหงอดตมาประยกตกบปญหาของปจจบน ตองสมมตวาเหตการณทกาลงเกดขนและในอนาคตเกยวโยงกบสงทเกดขนในอดต

ดงนนพงตระหนกวาเหตการณคลายคลงกน อาจมบางอยางทเหมอน ๆ กน แตไมใชวาตรงกนทงหมด

ดงนนในการพฒนาเหตสงคราม จาเปนตองสมมตวามบางสาเหตทคลาย ๆ กน

29

29.4 มองในเชงประวตศาสตร มความสาเรจและความลมเหลวในการพยายามประยกตทฤษฏเขาสนโยบาย กลาวคอ ภายหลงมหาสงครามโลกครงท 1 ทฤษฏทสาคญเกยวกบการขาดกฎหมายระหวางประเทศ

ดงนนจงมความพยายามทจะพฒนา สนนบาตชาต (League of Nations) และการกาหนดสนธสญญา เพอทกาหนดใหสงครามเปนเรองทนอกกฎหมาย

ปรากฏวาไมสามารถกดกน การเกดขนของสงครามโลกครงท 2 ตอมามทฤษฏตาง ๆ ทนามาใชและโดยเฉพาะการเกดขนของระบบเบรตตน

วดส (Bretton Woods) ซงถอวาการคาเสรจะทาใหเกดความมงคงเพมมากยงขน และทฤษฏนาจะถกตอง เพราะเกดความมงคงทางเศรษฐกจในสมาชกของระบบน

29.5 ตอมามความพยายามสรางทฤษฏเพอใหเกดความเขาใจและความสมพนธระหวางประเทศ กลาวคอแนวเกา ไดแก การมหรอแนวแบบเดม ๆ ไดแก การใชกาลงทหาร แตนกทฤษฏพยายามทจะเขาใจแหลงทมาของการ ใชความรนแรงสพรงกลว (terrorism)

โดยมคาถามวาเกยวโยงกบศาสนา ความยากจน หรอการขดของอดอดใจ (frustration) ทางการเมอง

29.6 การใชประโยชนจากทฤษฏม 3 อยางคอ explanation, prediction และ prescription 1) Explanation ใชในการอธบายสาเหตรวมกนของชดแหงเหตการณทเกยวโยงกน 2) Prediction ทฤษฏขยายคาอธบายนไปยงเหตการณในอนาคต โดยโครงสรางการ

คาดหวงวาอะไรจะเกดขน และอะไรเปนตวการกาหนดสงนน 3) Prescription ทฤษฏถกใช เมอกาหนดนโยบาย คอ ชวยผวางนโยบายและ

ประชาชนไดมทางเลอกแหงนโยบายทนาจะมประสทธภาพสงสดเพอเปาหมายหนง

โดยสรป ทฤษฏทาหนาทตาง ๆ เหลาน เปรยบเสมอนกบการทาใหความเปนจรงงายขน (simplify) ซงปกตเปนเรองสลบซบซอนทฤษฏเปนตวทชวยชวา สวนใดของเหตการณทสลบซบซอนสมควรไดรบการเอาใจใสทนท และทจะตองชะลอลงไป ทงนพงเขาใจวาทฤษฏ มงทจะดงบางสวนออกจากความเปนจรง ดงนนจงละทงหลายสงหลายอยางในรายละเอยดออกไป

ดงนนเมอขอเทจจรงอนหนงหรอรายกรณหนงเปนไปในทางตรงกนขาม

30

กนกบทฤษฏ ไมไดหมายความวาทฤษฏไมมประโยชน แตทฤษฏตองมการตรวจสอบประเมนบนพนฐานทวาทาใหเกดความเขาใจมากหรอนอยกวา การอธบายทอน ๆ ของปรากฏการณเชนเดยวกน

30. ทฤษฏทเปนปทสถาน (Normative Theory) 30.1 นอกเหนอจากมงใหทฤษฏ สามารถ 1) อธบาย 2) ทานายและ 3) แนะนา ยงเพมอก

หนง คอ 4) การจดวาอะไรเปนจดมงหมายของการกระทา เชน ปทสถานทางการเมองวาควรเปนอยางไร ซงจดมงหมายทจะกาหนดเปาหมายทเหมาะสมในการกระทาทางการเมอง ซงบงชวาอะไรเปนสงทเหมาะสมหรอเปนทยอมรบได ในการประพฤตปฏบต

สงทเรยกวาเปนทฤษฏเชงปทสถาน เกยวของกบศลธรรมและจรยธรรม คอ เปนเรองทวาเปาหมายบางอยางเหมาะหรอมคณคาทจะดาเนนการ และมกเปนขอสมมตฐานทไมมการอภปราย (Paul D Aniere, International Politics: Power and Purpose in Global Affairs, Wodsworth, 2010 pp. 17-19)

30.2 ตวอยางคอ ในความสมพนธระหวางประเทศ มกสนใจวาทาอยางไรจงจะปองกนไมใหเกดสงคราม

แตแทบไมมผใดเลยทกลาววา สงครามเปนสงทไมด ทงนเพราะเปนเรองทถอวาชดเจนในตวของมนเอง (self-evident) แตในความเปนจรงมกไมมการวเคราะหวา ถงแมสงครามจะเลวเพยงใด แตมความเลวยงกวา ทางออกแบบอน ๆ กลาวคอ ในสงครามโลกครงท 2 ถอวา แมสญเสยหลายลานคน แตเปนความเลวนอยกวาในการยนยอมใหฮตเลอรปกครองโลก และไดรวมสมย สหรฐอเมรกาตดสนใจทาสงครามกบอรกโดยถอวาคงจะดกวาทางเลอกอน

30.3 ระดบแหงการวเคราะห (level of analysis) หมายถง การอธบายจาก ‚บนลงสลาง‛ (top down) หรอ “ลางขนบน” (bottom up) หรอในระหวางนน

กลาวคอ ผกระทาการสาคญในตวแบบเปนบคคลหนงคน หรอองครวมทใหญ กวานน เชน ระบบราชการ หรอใหญกวานนอกคอ รฐ

เคนเนธ วอลซ (Kenneth Waltz) นกรฐศาสตรไดศกษาสาเหตตาง ๆ ของสงคราม และกลาววาม 3 ระดบ

31

ก) ระดบปจเจกชน (Individual level) คอสาเหตทตว บคคล พจารณาจากสภาพทวไป เชน ในธรรมชาตมนษย หรอเฉพาะบคคลใดบคคลหนงทเปนผนา

ข) ระดบรฐ (State level) เกยวโยงกบเหตทเกยวของกบธรรมชาตของรฐ ตวอยางคอ บางรฐบาล อาจชอบกอสงครามมากกวาอยางอน หรอบางรฐม

สงทตองจดการโดยอาศยสงคราม ค) ระดบระบบ (System level)

30.4 Kenneth Waltz กลาววาสาเหตของสงครามเกยวกบระบบความสมพนธระหวางประเทศ คอ เกยวโยงกบการกระจายอานาจและจานวน “มหาอานาจ” (great powers)

นกคดคนอนอาจนาเสนอ 4 หรอ 5 ระดบ แหงการวเคราะห เชน substate level ซงศกษาระบบราชการ และกลมเลก ๆ ทนาเสนอนโยบายตางประเทศ รวมทงอทธพลของกลมผลประโยชนและมตมหาชนทเกยวของกบนโยบายตางประเทศ

31. วาดวยทฤษฏทางเศรษฐศาสตร กรณของจอหน เมยนารด เคนส (John Maynard Keynes)

31.1 เคนส เปนนกเศรษฐศาสตรชาวองกฤษ เกดเมอ ค.ศ. 1883 ถงแกกรรมเมอป 1946 เปนผทและมบทบาทสาคญในการเปลยนแนวคดทางเศรษฐศาสตรในชวงทศวรรษ 1930-39

ทฤษฏของเขาทไดโดงดงมาจากหนงสอชอ The General Theory of Employment, Interest and Money (1936) คอวาดวยทฤษฏทวไปเกยวกบการจางงาน ดอกเบย และเงน จดพมพขนในป 1936 คอ พ.ศ. 2479

เปนการแสดงทรรศนะทแตกตางจากแนวคดของ แอดม สมทธ (Adam Smith) ซงเปนนกเศรษฐศาสตรของสกอตซงมชวตอยระหวางป 1723-1790 เขาไดเขยนหนงสอชอ An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations (1776) ซงจดพมพขนในป 1776 อนเปนปท สหรฐอเมรกาแยกตวจากประเทศองกฤษ ถอเปนคมภรแหงเศรษฐกจการคาเสร (แลซเซ แฟร Laissez Faire)

เคนสกลาวถง การแบงงาน (division of labour) ซงเขากลาววา มนษยมเปาประสงค คอทาตามประโยชนของตนเอง (self-interest) ดงนนจงควรใหกลไกแหงการคาเสร คอ การตลาดทปลอยไปตามอสระโดยรฐไมจาเปนตองไปแทรกแซง

32

หรอยงเกยว เคนสถอวา กลไกของตลาดมลกษณะทเปนมอทมองไมเหน (invisible hand) ซงจะนาไปสสงทเปนผลดสวนรวม (common good)

แนวคดนมขอจากด หรอขอเสยคออาจทาใหเกดผลเสยทางจรยธรรม เมอมการแขงขนอยางไมมขอกาหนดกฎเกณฑ แต เขาปลอบใจตนเองดวยการกลาววา ประชาชนเองพยายามจากดแหงขอบเขต ผลเสยนน เคนสไมเหนดวยทจะใหรฐบาลเขาไปยงเกยว

31.2 Classical Economists เศรษฐศาสตรแนวหรอการวเคราะหแบบแคลสสกหรอคลาสสค เคนสไดรบการกลาวขวญวาเปนบดาแหงเศรษฐศาสตรยคใหม (modern economics) ซงเปนสวนหนงของแนวคดทพฒนาขนมาเปนเศรษฐศาสตรสานกคลาสสค ผลงานตอมาโดย

1) David Ricardo (1772-1823) 2) Thomas Malthus (1766-1834) 3) John Stuart Mill (1806-1873)

บคคลเหลานนในชวงทายแหงศตวรรษท 18 และตนศตวรรษท 19 เปนหวแรงในการสถาปนา เศรษฐศาสตรยคใหม

ทาการวเคราะหเศรษฐศาสตร แนวทนนยมโดยถอวาเปนการปฏสมพนธทางเศรษฐศาสตรทางเศรษฐกจ ระหวางเจาของทดน นายทน และแรงงานดงนนนกเศรษฐศาสตรเหลาน จงใหความสนใจกบการวเคราะหชนชน ซงนาไปสการวเคราะหแนวมารกซ (Marx)

ผลงานของ Keynes เรยกวา Keynesian Economics ซงเปนเศรษฐศาสตร มหภาค (Macro) ขอสมมตฐานคอ เศรษฐกจไมไดเปนสงทเปนการจดการดวยตนเอง คอ ดาเนนไปโดยเสรแบบสายนาได

รฐบาลตองยนมอเขามาเพอไมใหเกดการถดถอย (recessions) เปนระยะเวลายาวนาน และใหเกดกจกรรมทไดรบการสนบสนนจากราชการ

32. ทฤษฎระบบยคสมยใหม (modern systems theory) 32.1 ประเดนสาคญมดงตอไปน

(Walter Buckley (Buckley, Walter 1967, Sociology and Modern Systems Theory.

33

Englewood Cliffs, N.S. :Prentice-Hall, p.16) 1) ทฤษฎระบบมาจาก วทยาการศาสตรแขง (hard sciences) ซงถอวาใชไดทก

สาขาวชาไมวาจะเปนพฤตกรรมศาสตรหรอทางดานสงคมศาสตร แยกเปนระบบปด (closed system) และระบบเปด (Open system)

2) มลกษณะทเปน multileveled กลาวคอ สามารถใชไดทงในระดบ ทใหญทสดจนกระทงถงเลกทสด จากสวนทเปนลกษณะหรอตนทเปน อตวสยหรอวตถวสยของโลกทางสงคม (George Ritzcr, Sociological Theory, Seventh Edition, McGraw-Hill, 2008, pp.327-333)

3) สนใจในความสมพนธ ทเรยกวาการวเคราะหยอย ๆ (piecemeal analyses) ประเดนหลกของทฤษฎนานาระบบ (systems theory) น ซงตองมตว s ตอทายเสมอ

ขอยกเวน คอ ผลงานของ Niklas Luhmann นกวชาการชาวเยอรมน ซงใชศพท “system theory” คอไมมตว ‚s‛ ตอทายลกษณะสาคญกคอ ถอวาความสมพนธของสวนตาง ๆ มความละเอยดออนและไมอาจแยกออกจาก บรบทหรอสภาวะ รวมทวทงหมด

Luhman ปฏเสธวาสงคมหรอองคประกอบขนาดใหญของสงคมไมไดเปนขอเทจจรงทางสงคมทมความอนหนงอนเดยวกน (unifed social facts) ประเดนสาคญคอ ความสมพนธหรอ กระบวนการ ทตางๆ ภายในระบบสงคม เปนความสมพนธแบบทางวทยาศาสตรธรรมชาต เชน แรงโนมถวงของโลก ไมไดอธบายทกสงทกอยาง แตไมมตวตนของความโนมถวง มแต เปน ชดแหงความสมพนธ (set of relationships) ในทางสงคมศาสตรพงเขาใจความสมพนธวาทางสงคม (social reality) มลกษณะทเปนสวนทเกยวของสมพนธกน (relational )

4) แนวศกษาเชงระบบมองวาทกสวนของระบบสงคมและวฒนธรรม เปนเรองของ กระบวนการหรอขนตอนเกยวโยงกบเครอขายแหงขาวสาร และการสอสาร

5)ทสาคญทสดคอ ทฤษฎระบบมเนอในแหงความเปนบรณาการ (inherently integrative) ซงหมายถงการบรณาการ หรอมโครงสรางเชงวตถในระดบใหญ

34

ระบบสญลกษณ (symbol systems) เรองของการกระทาและปฏสมพนธ รวมทงการรสานก(consciousness) และการตระหนกความเปนตวตน (self-awareness)

นอกจากนยงมการบรณาการในระดบตาง ๆ กน คอระดบตวบคคลและระดบสงคมเกยวโยงกนโดยผานกระบวนการ feedback processes

หลกการทลงไป มความสมพนธระหวางระบบทางสงคมและวฒนธรรม ระบบกลไกและระบบทางดานชววทยา แตทง 3 ระบบมมตแหงความเปนเชอมโยง (continuum) สบเนองตอกน คอจากทตาทสดจนถงสงสด คอเกยวของนอยทสดจนกระทงถงมากทสดและจากความสลบซบซอนนอยทสดจนกระทงมากทสด

32.2 ทง 3 อยางนนแตกตางกน ก. ในเชงคณภาพดวย นอกเหนอจากในเรองจานวน กลาวคอในระบบกลไก

ความสมพนธระหวางสวนตางๆ มพนฐานอยกบการเปลยนถายพลงงานในระบบ ชววทยาความสมพนธระหวางสวนตางๆเกยวโยงกบการสอสาร เกยวกบการแลกเปลยน ขอมลขาวสาร มากกวาการ แลกเปลยนพลงงาน และในระบบสงคมและวฒนธรรม ความสมพนธตางๆ เกยวโยงกบการแลกเปลยนขาวสารมากยงขนไปอก

ข. 3 ระบบ ยงแตกตางกนในประเดนทวาในองศาแหงความมากนอยของการเปดหรอปดคอ องศาแหงการแลกเปลยน กบลกษณะตางๆ ของสภาวะแวดลอมทใหญกวา กลาวคอ ระบบทปดมากกวาสามารถเลอกการตอบสนองตอพสยทกวางกวาและรายละเอยดทมากกวา ซงเปนสวนของความหลากหลายอยางเหลอลนทไมมทสนสดของสภาวะแวดลอม ในกรณของภาพกลไกมกเปน ระบบปด คอมตวแปรจากด แตในระบบ ชววทยามลกษณะทเปดมากกวา และในระบบสงคมวฒนธรรมเปดมากทสดองศาแหงการเปดของระบบเกยวโยงกบ 2 มโนทศนในทฤษฎระบบคอวาดวยentropy หมายถงแนวโนมของระบบทจะ run down และ negentropy เปนแนวโนมของระบบทจะ elaborate structures ในระบบทปด มกมลกษณะทเปน entropic และในระบบท เปดมกเปนแบบทม โครงสรางขยายหรอมรายละเอยดเพมขน อนงระบบสงคมวฒนธรรม มกมความเครยด (tension) ในตวตน ประการสดทาย ระบบสงคมวฒนธรรม อาจจะมลกษณะ purposive

35

และ goal-seeking ทงนเพราะรฐ feedback จากสภาวะแวดลอมซงทาใหสามารถเคลอนทสเปาหมาย

32.3 กระบวนการ entropic เปนลกษณะสาคญยงของแนวไซเบอรเนตด cybernetic approach นาไปใชโดยทลคอตต พารสนส (Parsons) ในการใช feedback ทาใหทฤษฎในระบบแบบ cybernetic สามารถทจะจดการกบประเดนทวาดวย friction การเจรญเตบโต การววฒนาการ และการแลกเปลยนแปลงอยางรวดเรวจากการทระบบสงคมมการเปดตอสงแวดลอม และปจจยดานสงแวดลอมมผลกระทบตอระบบ เปนประเดนทนกทฤษฎเชงระบบเนน

32.4 อนงใน กระบวนการภายใน มผลกระทบตอระบบสงคม กลาวคอ morphostasis เปนกระบวนการซงชวยใหระบบรกษาตนเองดารงอย และ morphogenesis เปนกระบวนการตางๆ ซงชวยใหระบบเปลยนและมความสลบซบซอนยงขนได ทงนระบบทางสงคมพฒนา ระบบแนว กนกลางหรอแนวกงกลาง (mediating systems) สลบซบซอนยงขน ซงอยระหวางพลงภายนอกและการกระทาของระบบสามารถทาใหระบบปรบตวเองชวคราว ตอสภาพภายนอก ระบบทกงกลางหรอคนกลางนสามารถนาเปลยนระบบจากสงแวดลอมทมงตงสความเปนสงแวดลอมท เอออานวยขอปฏบตในการนาไปใชตอโลกทางสงคม

32.5 Buckley (1967) เรมตนทระดบ ตวบคคล ซงเขาพงพอใจกบงานของ George Herbert Mead ซงถอวา การสานกรตว (consciousness) และการกระทา (action) เกยวโยงซงกนและกนเขาตองแปลงแนวคดของ Mead โดยกลาววา การกระทาเกดขนจากสญญาณ (signal) จากสงแวดลอม ซงสงตอไปยงผกระทาการ แตการสงตอ transmission อาจทาใหยงยากโดยเสยงเอะอะ (noise) ในสภาพแวดลอมแตเมอสามารถสงถงไดสญญาณทาใหผกระทาการไดรบขาวสาร ซงผกระทาการสามารถเลอกการสนองตอบ

32.6 จดสาคญ คอ ตวผกระทาการมกลไกกนกลางอนไดแก self-consciousness ซงเขากลาววา ในกรอบแหง cyberneties ความรสกนกรโดยตวตนน เปนกลไกแหงการ internal feedback ของสภาวะตางๆ ของระบบ ซงอาจมการทาแผนทหรอเปรยบเทยบกบขอมลขาวสารอนๆ จากสถานการณ และจากความจาซงทาใหสามารถทจะเลอกจากคลงแหงการกระทาตางๆ ในแบบอยางหรอในอากปกรยาทม

36

ลกษณะมงเปาหมาย goal directed ซงคานงถงตวตนและพฤตกรรมอยางออมๆ implicitly เขาไปพจารณาดวย

33. ทฤษฎหรอแนวเหตผล (rational choice theory) 33.1 ทฤษฎนนาจะเรยกวาเปนแนวการศกษา (approach) หรอเปนมมมองหลกหรอเปน

กระบวนทศน (paradigm) มากกวาตวแบบ(models) แหงการกระทาทมจดมงหมาย (purposive action) ซงปรากฏอยในทกสงคมทฤษฎนไดรบอทธพลจากเศรษฐศาสตร ขอสมมตฐานคอผกระทาการมจดมงหมายคอมงใหการกระทาเกดผลบางอยาง โดยตงสมมตฐาน ซงเปนเรองราวทางทฤษฎ มากกวาเปนการพจารณาจากขอมลเชงประจกษวาท โดยถอวาการเลอกกระทาการอยางใดอยางหนงมเหตผล ซงหมายความวา เพอให “Optimization” คอมงไดประโยชนมากทสด และลดคาใชจาย (costs) เลอกทจะกระทาการจากชด หรอทางเลอกตาง ๆ ผกระทาการเลอกการกระทาซงมผลกระทบ (outcomes) ดทสด (Nicholas Abercrombic. et. al., The Penguin Dictionary of Sociology, Fourth Edition, Penguin Books, 200, pp.286-288.)

33.2 ในมมมองแหงความรสกชอบ (preferences) ของตนเองโดยเลยนแบบจากเศรษฐศาสตร นกสงคมวทยาใชทฤษฎหรอแนวนโดยกลาววา ผกระทาการสนใจในสวสดการของตนเอง และสงทตนเองเลอกนนเปนไปตามความสนใจหรอประโยชนของตน ผกระทาการมกตองการคมทรพยากร ซงตนเองสนใจ เชน ทรพยสมบต ความปลอดภยและความสะดวกสบาย ดงนนจงอย ในแนวทางของทฤษฎอรรถประโยชนนยม (utilitarianism) ซงจดสาคญถอวาผกระทาการแตละคนคานงถง ตนเอง (egoistic) อนงทฤษฎหรอแนวทางตรรกะ (rational) น เนนวา การกระทานนมลกษณะทมงเปาหมาย (goal-diected) และพยายามทใหไดประโยชนสงสด ซงอาจไมใชเปนเรองของการไดประโยชนสวนตนกได

33.3 บางคนอาจคานงถงบคคลอน ซงเปนผเสยสละเพอสวนรวมจดมงหมายสาคญของการ เลอกแบบมเหตผล คอ เพออธบายพฤตกรรมของ ระบบสงคม (มหภาค) มากกวาพฤตกรรมของ ตวบคคล (จลภาค) ผสนบสนนแนวนสนใจเรองของการเปลยนผาน (sition) จากพฤตกรรมของตวบคคล ไปยงตว ระบบ และกลบไปกลบมา มลกษณะทไมเหมอนอรรถประโยชนนยม (utilitarianism) ทงนเพราะไมไดเชอวาระบบสงคม

37

เปนเพยงการรวมตวโดยบวกสวนยอยเขามาของการกระทาของแตละบคคลและแตละสวน กลาวคอ 1) เมอผกระทาการแตละคน รวมตวเขาดวยกน การปฏสมพนธยอมทาใหเกดผล

ลพธทแตกตางจากการรวมกนแบบกอนวตถ แตมปฏกรยาตอกน จงเกดผลทไมเหมอนดงทไดตงใจไวของแตละคนในระบบสงคม

2) ระบบสงคมมลกษณะซง เหนยวรง (restrain) ตวบคคลและมอทธพลตอการตดสนใจเลอก ดงนนแนวเหตผลนจงพยายามผนวกการอธบาย

1) ระดบ มหภาค อนไดแก โครงสรางเชงสถาบนกบ 2) ระดบจลภาค คอ ผกระทาการมพฤตกรรมอยางไร ภายในโครงสรางนน และมงแกไขปญหาวาดวยการเปนผกระทาการ (agency) และโครงสราง (structure)

ความคดทวๆ ไปเหลานอาจอธบายไดโดยอางถงการกระทาของกลม (collective action) และความเหนยวแนนทางสงคม (social cohesion) ซงมปญหาในเนอในของตนเอง ตวอยางคอประเดนทวาดวยความเปนสมาชกของสหพนธกรรมกร ซงถาแรงงานกลมหนง มตวแทนในสหพนธหนง ซงเรยกรองคาจางเพมในฐานะเปนตวแทนของทกคน ในกลม อกทงการเปนสมาชกของสหภาพเปนไปโดย ไมมการบงคบ จงเกดปญหาวา ทาไมบคคลตดสนใจเลอกดวยเหตผลอนใดทจะเขาเปนสมาชกและเสยคาสมาชก ทงนเพราะเมอมการขนคาแรง จากการทสหพนธไดชวยเจรจาผทเปนแรงงานยอมไดรบผลทกคน โดยไมจาเปนตอง เปนสมาชกของสหภาพ

34. แนวการเลอกทสมเหตสมผล (Rational Choice) 34.1 ถอวามในตวบคคลทเหนแกตว ยอมหมายถงการไดรบประโยชนตามนา (free rider)

แตถาทกคนเลอกไมจายกยอมไมมสหภาพ และไมมการขนคาแรง กรณของผเดนหรอใน ตามนา แสดงใหเหนวา 1) การเนนทตวการกระทาของแตละบคคล วาเปนหนวยหลกแหงการวเคราะห 2) การอธบายการกระทาตาง ๆ เหลาน อางถงการเลอกหรอตวเลอกของผกระทาการ

ทสนใจเฉพาะตนในการตอบสนองตอโครงสรางแรงจงใจ (incentive) ซงระบบสงคมไดใหไว

3) ตวบคคลซงพฤตกรรมหรอการกระทาการอยางมเหตผล อาจกอใหเกดผลลพธ

38

สวนรวม ซงไมเปนเหตเปนผลและไมกอประโยชนอนสงสดไมวาตอตวกลมหรอตวบคคล ดงนนอาจพจารณาวาคนจานวนหนง ซงเขารวมสหภาพ และพจารณาทางเลอกทมเหตผลวาตวบคคลตระหนกวาผลจะเกดมาอยางไร หากสหภาพออนแอเพราะมสมาชกนอย ดงนนจงเปนการมองประโยชนในระยะยาวทไดเขารวม เพอทาใหสหภาพเขมแขง

อนง การเขารวมอาจเกดจากการทตองการไดรบความชนชมจากผรวมงาน ซงเปนสมาชกสหภาพ อกทงตวบคคลอาจไดซมซบปทสถาน (norms) ของกลม ซงเหนคณคาของการเปนสมาชก

34.2 Rational choice เปนทฤษฎทวาดวยการทาการเลอก (choices) ทงนโดยมความรกชอบ (preferences) ตาง ๆ กน ดงนนจงพยายามเขาใจธรรมชาต และตนตอของความรสกชอบ preferences ซงมความเหนตาง ๆ กน 1) โดยทวไป ถอวาเปนเรองของการเหนแกตว 2) ถอวาการชอบตางๆ กนนน สะทอนความเชอและคานยม ซงไมอาจยอยลงมาใหเปนเรองของความเหนแกตวเทานน ในแนวนถอวา การชอบสงใดสงหนงไดรบกอตวขนมา โดยการกลอมเกลาทางสงคม ดงนนแนวคดนจงตองมขอสมมตฐานเกยวกบวฒนธรรม และโครงสรางทางสงคมดวย อกทง ชดแหงโอกาสทจะเลอกมเกยวโยงกบโครงสรางทางสงคม ซงยอมมการเหนยวรงทางสงคมวาจะเลอกอยางใด และมหลกฐานแสดงวาบคคล กระทาการในทางทยดประโยชนของผอน และกลมทมากอนความสนใจของตนเอง ดงนนการอธบายวาดวยเหนแกตวเอง (egoism) จงไมถกตองตอมามทฤษฎทวาดวยเหตผลทมขอบเขต (bounded rationality) ซงถอวา optimization เปนไปไมได ดงนนทางเลอกของผกระทาการจงถกจากดในขอบเขตและไมมลกษณะทเปนเหตผลอยางเครงครด

34.3 อนงสงทดเหมอนวาเปนเหตผลตอผกระทาการอาจไมรสกวาเปนเชนนนตอบคคลอนจงเปนประเดนทจะตองพจารณา frame of reference กลาวคอ นกทฤษฎทถอวามสงทชอบโดยผกระทาการแตยงตองสบตอไปวาสงทชอบนนเปนเหตผล หรอเปลา นอกจากนมขอพจารณาวานกทฤษฎถกตองหรอเปลาทนยามการเลอกหรอตวเลอกของผกระทาการวาเปนเหตผลในขณะทยงมทางเลอกทดกวาอนๆ อก ซงถาผกระทาการไมไดนามาพจารณา กลาวคอ การมเหตผลในขอบเขตมผลกระทบตอทงตวผสงเกตหรอตวนกทฤษฎและผกระทาการ (actor)

39

35. ภาคผนวก 35.1 ภาคผนวก 1

ศพทภาษาศาสตร (ภาษาศาสตรประยกต) 1. capital language : ภาษาเมองหลวง

ภาษาทใชพดในเมองหลวงของประเทศ ซงสวนใหญมกเปนภาษามาตรฐานภาษาประจาชาต และภาษาราชการของประเทศ

2. caretaker speech : ภาษาพเลยง ภาษาแบบงายทผใหญใชกบเดกเลกซงกาลงหดพด ไดแก ภาษาทผเปนแม พอ หรอพเลยง

เดกพดกบเดก ลกษณะโดยทวไปของภาษาพเลยงคอ 1) เปนถอยคาสนๆ ซงแตกตางจากภาษาทใชกบผใหญ 2) เปนถอยคาทมโครงสรางไวยากรณไมซบซอน 3) ใชศพทนามธรรมหรอศพทยากจานวนนอย และมการพดซา 4) มการออกเสยงทชดเจน แตอาจมการใชทานองเสยงทผดไปจากปรกต ภาษาพเลยงเปนภาษาทเขาใจงายและเชอวาชวยการเรยนรภาษาของเดก

3. casual language : ภาษากนเอง มความหมายเหมอน casual style

4. casual style : วจนลลากนเอง รปแบบของภาษาทใชในสถานการณไมเปนทางการ เชน ในการสนทนาระหวางเพอน

หรอในงานเลยงพบปะสงสรรคทมบรรยากาศไมเครงเครยด ผพดจะไมรสกตวหรอระวงตวในการพด ลกษณะทางภาษาของวจนลลานไมจาเปนตองเครงครดตามกฎเกณฑทางไวยากรณ มลกษณะเดนคอ การละคา ดงตวอยาง “หวแลว ไปกนกนเลยไหม” (ละประธาน) ‚Want to come with me?‛ (ละประธาน) ‚finished?‛ (ละประธานและกรยาชวย) และการใชคาแสลง เชน “วชานหนสดๆ”, “อาจารยแกเหยมนาด” นอกจากนน การออกเสยงในวจนลลานมกไมคอยชดเจนและมการกรอนคาหรอกรอนเสยง เชน คาวา รฐศาสตร ออกเสยงเปน ‚รดสาด” หรอ “ลดสาด” คาวา มหาวทยาลย ออกเสยงเปน “มหาลย” [มควาหมายเหมอนกบ casual language]

5. change from below : การเปลยนแปลงจากขางลาง การเปลยนแปลงในภาษาซงเกดขนโดยปราศจากความรสกเกยวกบศกดศรในสงคม คอ

ไมมความรสกวาการใชภาษาแบบใดดหรอไมด เปนการเปลยนแปลงทเกดขนจากการทสมาชกบางกลมในชมชนเปลยนมาใชรปหรอลกษณะของภาษาแบบใหมดวยเหตผลอนหรออาจไมมเหตผลกได คาวา “ขางลาง” (below) ในทนหมายถง “ใตระดบสานกทางสงคม

40

หรอไมมสานกทางสงคม” เชน การทาคนไทยออกเสยงบางเสยงเพยนไปจากเดมเพราะไมตงใจ เปนตนวา ออกเสยง ร เปน ล

6. change in apparent time : การเปลยนแปลงในเวลาเสมอนจรง การเปลยนแปลงในการใชภาษาทเกดขน ณ เวลาใดเวลาหนง ซงเกดจากความแตกตาง

ของกลมตางๆ ในสงคม โดยเฉพาะกลมทมอายตางกน อายกบเวลาเปนเรองทเปรยบเทยบได ภาษาของผทมอายมากเปรยบไดกบภาษาในอดต ภาษาของผทมอายกลางๆ ถอไดวาเปนภาษาปจจบน และภาษาของผมอายนอยเปรยบไดกบภาษาในอนาคต ดงนน การแปรของภาษาในกลมผพดหลายกลมทมอายตางกนและลดหลนกน ณ เวลาใดเวลาหนง จงเปรยบเสมอนการเปลยนแปลงของภาษาในเวลาจรง เชน การออกเสยง ร มงานวจยหลายเรองทแสดงวาคนไทยยงอายนอยลงเทาใดกยงออกเสยง ร ไดชดเจนนอยลงเทานน ดงนนเราจงสามารถทานายไดวา เสยง ร อาจหายไปในอนาคต

7. change in progress : การเปลยนแปลงทดาเนนอย การเปลยนแปลงของรปหรอลกษณะในภาษาทยงไมสนสด และสามารถสงเกตเหน

กระบวนการเปลยนแปลงไดวากาลงคบหนาไปเรอยๆ การเปลยนแปลงทดาเนนอยกคอ การแปรของภาษาในสงคมนนเอง เชน การเปลยนแปลงทดาเนนอยของเสยง ร ในภาษาไทย ซงสามารถสงเกตไดวา เสยง ร กาลงเปลยนแปลงไปเปนเสยง ล โดยศกษาการแปรของการออกเสยง ร ในกลมคนไทยทแตกตางกนทางสงคม ดงงานวจยทพบวาคนทมการศกษาสงมกออกเสยง ร เปน ร แตคนทมการศกษาตามกออกเสยงเปนเสยง ล หลกฐานนแสดงวาเสยง ร มการแปร การแปรเชนนคอ การเปลยนแปลงทดาเนนอยนนเอง และในอนาคตหากไมมผใดในสงคมไทยออกเสยง ร เปน ร เลย คอออกเปนเสยง ล ทงหมด กอาจกลาวไดวาเสยง ร ไดเปลยนเปนเสยง ล โดยสมบรณแลว

8. change in real time : การเปลยนแปลงในเวลาจรง การแปรของภาษาตามกาลเวลาซงเกดขนจากการทภาษามรปหรอลกษณะแตกตางไป

จากรปหรอลกษณะในอดต เชน เสยงของสระ ใ ไมมวน ในภาษาไทยในอดตออกเสยงเปน [aɰ] คอไมไดออกเสยงเปน [ai] เหมอนเสยง ไ ไมมลาย แตเนองจากเกดการเปลยนแปลงของภาษาไทยในชวงเวลาทยาวนานจนเสยงของสระ ใ ไดเปลยนแปลงไปจนกระทงออกเสยงเหมอนกบสระ ไ แลวในปจจบน

9. channel : ชอง, ชองทางสอสาร วธการสงขาวสารจากคนหนง เชน การพด การเขยน การสอสารทางวทย โทรทศน

โทรศพท นอกจากนการใชจงหวะกลอง การใชสญญาณควน หรอการใชสญญาณธง กถอเปนชองทางสอสารดวย

10. class : ชนชน

41

กลมบคคลทสมาชกแตกตางจากกลมอนดวยลกษณะทางเศรษฐกจและสงคม ในสงคมสมยใหมซงเปนสงคมอตสาหกรรม การจดชวงชนทางสงคมของบคคลพจารณาจากปจจยดานอาชพ รายได และการศกษา เปนสาคญซงปจจยทง 3 ดงกลาวมความสมพนธกน โดยทวไป นกสงคมวทยาตะวนตกแบงชวงชนทางสงคมเปน 3 ชนหลกคอ ชนชนบน (upper class) ชนชนกลาง (middle class) และชนชนลาง (lower class) ซงแตละชนชนอาจมการแบงยอยไดอกดงตอไปน 1) ชนชนบน (upper class) - ชนชนบทระดบสง (upper-upper class) - ชนชนบนระดบตา (lower-upper class) 2) ชนชนกลาง (middle class) - ชนชนกลางระดบสง (upper-middle class) - ชนชนกลางระดบตา (lower-middle class) 3) ชนชนลาง (lower class) หรอชนชนผใชแรงงาน (working class) - ชนชนลางระดบสง (upper-lower class) - ชนชนลางระดบตา (lower-lower class)

ความแตกตางระหวางบคคลในดานชนชนพบวา มอทธพลตอการใชภาษา ผลจากการวจยดานการใชภาษาของกลมบคคลในเชงภาษาศาสตรสงคม หรอดานการเรยนภาษาตางประเทศ พบวา ผพดทมฐานะทางเศรษฐกจและสงคมแตกตางกนจะใชภาษาแตกตางกน [มความหมายเหมอนกน social class]

11. classical language : ภาษาคลาสก ภาษามาตรฐานทตายแลว คอ ไมเปนภาษาแมของผใดเลยในปจจบนภาษาละตน ภาษา

สนสกฤต 12. classroom discourse : สมพนธสารหองเรยน

ประเภทของภาษาทใชในหองเรยน ซงมรปแบบและหนาทแตกตางจากภาษาทใชในสถานการณอนๆ เนองจากเปนลกษณะการใชภาษาของผสอนและผเรยนซงมบทบาทตางกนและทากจกรรมทแตกตางจากกจกรรมอนๆ นอกหองเรยน โดยทวไปรปแบบของสมพนธสารหองเรยนประกอบดวยการกระตนของผสอน การตอบสนองของผเรยน และการประเมนดวยการสงผลยอนกลบของผสอน ลกษณะการใชภาษาแบบจากดเฉพาะในหองเรยนของผเรยนดงกลาวเชอวาอาจมผลตอพฒนาการดานภาษาของผเรยน เชน อาจทาใหผเรยนใชภาษาทไมเปนธรรมชาต

13. classroom interaction : การปฏสมพนธในชนเรยน

42

รปแบบของการสอสารทงวจนภาษา อวจนภาษา และประเภทของความสมพนธทางสงคมซงเกดขนในชนเรยน ปฏสมพนธในชนเรยนอาจเปนสวนหนงของการศกษาสมพนธสาร (discourse) ภาษาคร (teacher talk) และการรบภาษาทสอง (second language acquisition)

14. code : รหส ศพทซงใชแทนคาวา ภาษา (language) วธภาษา (speech variety) หรอภาษายอย

(dialect) โดยถอวาเปนกลางมากกวาคาอนๆ นอกจากนยงใชศพทนเพอหมายถงการใชภาษาหรอวธภาษาในชมชนใดชมชนหนง เชน ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ นกเรยนอาจใชภาษาไทยมาตรฐานในโรงเรยน แตใชภาษาไทยถนทบาน นนคอใชรหสตางกนตามสถานการณ

15. code mixing : การปนรหส การใชภาษาหรอระบบการสอสารใดกตามมากกวา 1 ภาษาหรอ 1 ระบบปนกนในแตละ

ประโยค เชน การพดภาษาไทยปนภาษาองกฤษในแตละประโยค ดงตวอยางตอไปน “paper ตองสงเมอไร อาจารยไมไดให deadline มาเลย” “พรงนตอง present แลว รสก excite มากเลย”

16. code selection : การเลอกรหส การเลอกภาษาหรอวธภาษา ผใชรหสหรอภาษาสามารถใชภาษาสอสารกบผอนได

มากกวา 1 แบบ มกเลอกใชใหเหมาะสมกบสถานการณซงประกอบดวยวตถประสงค เวลา สถานท และบคคล เปนตน

17. code switching : การสลบรหส การใชภาษาหรอระบบการสอสารใดกตามมากกวา 1 ภาษาหรอมากกวา 1 ระบบ

สลบกนไปมาในระดบประโยค เชน พดภาษาไทย 2-3 ประโยค แลวตอดวยภาษาองกฤษ 1 ประโยค แลวกลบมาใชภาษาไทยอก 5-6 ประโยค แลวตามดวยภาษาองกฤษอก 3-4 ประโยค

การสลบรหสรวมไปถงการใชวธภาษาสลบกนดวย เชน พดภาษาไทยกรงเทพสลบกบภาษาไทยถนสงขลา พดภาษาทางการสลบกบภาษาไมทางการ

18. codification : การจดประมวล การสรางบรรทดฐานการใชภาษาใหเปนแบบสาหรบคนทวไปในสงคมทาไดโดยการ

จดทาพจนานกรม ตาราไวยากรณ และตาราอนๆ ทเกยวกบหลกการใชภาษา เพอใหทกคนในสงคมสามารถอางองถงรปแบบทถกตองได การจดประมวลเปนขนตอนสาคญของการทาภาษาใหเปนมาตรฐาน

19. coding : การใหรหส

43

เทคนคการวจยซงมการจดขอมลเปนชนดหรอประเภท เพอการนบหรอการจดเปนตาราง เชน การออกแบบสอบถาม เมอไดคาตอบมาแลวกนาคาตอบมาจดประเภทหรอลงรหสเพอใหสามารถใชคอมพวเตอรวเคราะหไดโดยอตโนมต

20. cognition : ปรชาน การเรยนรหรอการจดระบบสรรพสงทไดรบทางประสาทสมผสเปนองคความรและเกบ

ไวในสมอง 21. cognitive linguistics : ภาษาศาสตรปรชาน

แขนงหนงของภาษาศาสตรทมงศกษากระบวนการปรชานทเกยวของกบการรบภาษา (language acquisition) การประมวลผลภาษาในสมอง การคด การเขาใจ การจา และการใชภาษา

22. cognitive meaning : ความหมายเชงปรชาน ความหมายหลกของคาหรอถอยคาตามความรของผพด เชน คาวา “หม” ผพดหมายถง

สตวชนดหนงซงใชเปนอาหารของมนษย โดยมไดหมายถงความหมายอนซงเปนความหมายแฝงทอาจหมายถง “เรองทงาย” หรอ “ไมยาก” เปนตน

23. cognitive process : กระบวนการปรชาน กระบวนการเรยนรซงเรมจากการรบรสรรพสงทางประสาทสมผส หลงจากนนมการ

สรางมโนทศน (concept) จากการรบรสงตางๆ หลายครง เชน เมอเดกเหนแมวหลายๆ ครงกเรมมภาพของแมวในสมอง ซงเปนภาพทวไป ไมเหมอนกบภาพของแมวแตละตวทมลกษณะเฉพาะ ภาพทสรางขนหรอมโนทศนเชนนจะถกโยงใหสมพนธกบมโนทศนอนๆ กลายเปนระบบมโนทศน ระบบมโนทศนหลายระบบมความสมพนธกนและรวมกนเปนองคความรซงถกเกบไวในสมอง

ภาษามบทบาทสาคญในกระบวนการปรชาน เพราะเปนตวแทนของมโนทศน เมอใดกตามทมนษยสรางมโนทศนขน เมอนนมนษยจะสรางคาทใชเรยกมโนทศนนนดวย ระบบมโนทศนจงประกอบดวยคาศพททสมพนธกนและองคความรของสงคมจะเกดขนไมไดหากมนษยไมมภาษาทเปนตวแทนของระบบมโนทศนและใชสอมโนทศน หรอสบทอดมโนทศนไปยงสมาชกอนๆ ในสงคม

กระบวนการเรยนรภาษาเปนกระบวนการปรชาน ดงจะเหนไดจากการผเรยนมการสรปความ การตความ การวางนยทวไป การเฝาสงเกต การจาอปนย นรนย

24. cognitive psychology : จตวทยาปรชาน แขนงหนงของจตวทยาทศกษากระบวนการตางๆ ทเกยวกบธรรมชาตของความรและ

ระบบการร เชน การคด การรบร การเขาใจ การจา และการเรยนร

44

เนองจากระบบปรชานเกยวของกบภาษาอยางมาก กลาวคอ ภาษามบทบาทสาคญในกระบวนการเรยนรและสรางระบบความรของมนษย ดงนนจตวทยาปรชานจงซอนเหลอมกบภาษาศาสตรปรชาน

จตวทยาปรชานสมพนธกบทฤษฎภาษาศาสตรไวยากรณเพมพน (generative grammar) ซงถอวาภาษาเปนกระบวนการปรชานของมนษย ตางจากภาษาศาสตรแนวโครงสราง (structural linguistics) ซงถอวาภาษาเปนพฤตกรรมทเกดจากความเคยชนตามแนวคดของจตวทยาพฤตกรรมนยม (behaviorism)

25. coherence : การเกาะเกยวความ ความสมพนธททาใหถอยคาทกลาวออกมาในการสนทนาหรอประโยคตางๆ ใน

ขอเขยนมความหมายเกาะเกยวตอเนองกนอยางมเหตมผล การเกาะเกยวกนอาจมาจากขอมลทคสนทนามรวมกน เชน เพอนนกเรยน 2 คนพดกนหลงเลกเรยน

A : Mother wants me to buy some flour and sugar. Could you drop me at the grocer’s on your way home? B : Sorry, I have to see my grandmother this afternoon.

ถงแมจะไมมการเชอมโยงกนทางดานไวยากรณหรอคาศพทระหวางคาถามกบคาตอบของ A และ B แตคาพดของทงคมการเกาะเกยวความกน คอทงครวาบานยายของ B กบรานขายของอยคนละทางกน

สวนในงานเขยนทวไป ในแตละยอหนามกมการเกาะเกยวความกน เพราะทกประโยคขยายใจความสาคญของยอหนานนๆ

26. coinage; word coining : การบญญตศพท การสรางคาใหมเพอใชเรยกสงใหมหรอมโนทศนใหมในสงคม โดยเฉพาะทรบมาจาก

ตางประเทศและมคาเรยกเปนภาษาตางประเทศ เชน คาวา ชาต ประชากร และ โลกาภวตน เปนศพททบญญตขนเพอใชแทนคาวา nation, population และ globalization ตามลาดบ

27. coined word : ศพทบญญต คาทสรางขนเพอใชเรยกสงใหมในสงคม โดยเฉพาะทรบมาจากตางประเทศ ตวอยาง

ศพทเฉพาะในสาขาวชาตางๆ เชน ชววทยา, ประชาธปไตย, วฒนธรรม, สทวทยา, อรรถศาสตร เปนศพททบญญตทตรงกบคาภาษาองกฤษวา biology, democracy, cultural, phonology, semantics ตามลาดบ

28. collaborative research : งานวจยรวม งานวจยทผสอนทารวมกบผอนในโครงการพฒนาผสอน ผวจยอาจเปนผสอนใน

โรงเรยนเดยวกน หรอจากโรงเรยนอน หรอรวมกบนกวจยของมหาวทยาลย หรอระหวาง

45

ผสอนกบผเรยน งานวจยรวมเปนองคประกอบทสาคญของการวจยแกปญหา (action research)

29. colloquialism : สานวนภาษาปาก คาหรอวลทมกใชในการพดและการเขยนแบบไมเปนทางการ เชน ใช tummy (stomach)

ain’t และ comin’ ใน He ain’t comin’. (He is not coming.) ตวอยางในภาษาไทย เชน พง (ทอง) หนาแตก (เสยหนา)

30. colloquial speech : ภาษาปาก ภาษาทใชในชวตประจาวนในสถานการณทไมเปนทางการ ผพดจะใชภาษาโดยไม

ระมดระวงนกในการออกเสยง การเลอกคาหรอโครงสรางภาษาปากเปนภาษาทใชในสถานการณแบบกนเองเมออยกบคนในครอบครวมตรสหาย หรอเพอนรวมงาน เชน John’s off his head. แทนทจะพดวา John’s behavior is not reasonable.

ปญหาของผเรยนภาษาตางประเทศกคอ ไมคนเคยกบภาษาปากและมกใชภาษาทคอนขางเปนทางการในสถานการณทควรจะใชภาษาแบบกนเอง (ศพทภาษาศาสตร (ภาษาศาสตรประยกต) ฉบบราชบณฑตยสถาน. พมพครงท 1, 2553.)

35.2 ภาคผนวก 2

พจนานกรมเศรษฐศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถาน

1. A1 ชน 1 : สญลกษณแหงคณภาพของทรพย เชน ในการประกนภยเรอเดนทะเล หากเรออย

ในสภาพดเยยม สถาบนลอยดแหงลอนดอนจะขนทะเบยนรบรองวาเปนเรอ A1 หรอเรอชน 1 สญลกษณ A1 น ไดนาไปใชในการทาสญญาประกนชวต โดยหมายถงผทมสขภาพด

เยยม (A1 life) การไดรบสญลกษณแหงคณภาพชน 1 นเปนผลใหผเอาประกนภยจายเบยประกนภยใน

อตราทตาลง เนองจากมความเสยงภยนอย 2. abandonment

การสละ, การทง : 1) การสละสทธในทรพยสน โดยไมคดทจะนากลบคนมาอก 2) การโอนกรรมสทธในทรพยทเอาประกนภยใหแกผรบประกนภย เชน ในการ

ประกนภยทางทะเล กรณทเกดความสญเสยเกอบสนเชง ผเอาประกนภยมสทธเรยกรองคาสนไหมทดแทนแบบสญเสยสนเชงโดยแทจรง โดยยนยอมสละสทธในสวนหรอซากทรพยทเหลออยใหแกผรบประกนภย

3. abandonment of cargo

46

การสละสนคา : ในการเอาประกนภย หากสนคาทเอาประกนภยเสยหายมาก แตไมทงหมด ผเอาประกนภยอาจขอใหผรบประกนภยชาระเงนชดเชยเสมอนสนคาเสยหายทงหมดตามทเอาประกนภยไว แตผเอาประกนภยตองสละกรรมสทธในสนคาสวนทเหลอใหแกผรบประกนภย

4. abatement 1) การลดหยอน : การใหประโยชนแกผชาระเงน ผใชบรการลกหน หรอผเสยภาษ ดวย

เหตผลหรอนโยบายของหนวยงาน เชน ในทางการคลง เรองภาษเงนไดบคคลธรรดา ผเสยภาษมสทธหกคาลดหยอนรายการตางๆ เชน ดอกเบยเงนกยมเพอซอ เชาซอ หรอสรางอาคารอยอาศย เบยประกนชวต เงนสมทบกองทนประกนสงคม เงนสะสมกองทนสารองเลยงชพ

2) การระงบ : ในทางการเงน หมายถง การยกเลกคาใชจายบางสวนหรอทงหมด 5. abatement cost

คาใชจายเพอการบรรเทา : คาใชจายทใชเพอลดหรอขจดปญหาภาวะมลพษ 6. ability-to-pay principle of taxation

หลกการเกบภาษตามความสามารถ : หลกการเกบภาษทถอหลกความสามารถของผเสยภาษ ซงอาจพจารณาจากปจจยตางๆ เชน ทรพยสน การบรโภค หรอรายได หากรายไดเพมสงขนกจะตองเสยภาษในอตราทสงขนดวย เชน ภาษกาวหนา (progressive tax) เปนการเกบภาษตามหลกการน

7. abnormal loss ขาดทนเกนปรกต : การขาดทนทเกนกวาทคดเผอไว เนองจากทตนทนคาใชจายทไม

คาดวาจะเกดขน เชน ความสญเสยจากภยธรรมชาต วกฤตการณทางการเมอง 8. abnormal profit; excess profit

กาไรเกนปรกต : กาไรทสงกวาปกรตหรอสงกวาทผประกอบการควรจะทาได 9. abnormal spoilage

ความสญเสยผดปรกต : ความเสยหายทเกดขนมากเกนกวาทคดเผอไวในภาวะการดาเนนงานปรกต

10. above par สงกวาราคาทตราไว : มลคาหรอราคาตลาดของตราสารการเงนทสงกวาราคาทระบไว

ในตราสาร 11. absconding debtor

ลกหนซงหลบหน : ลกหนซงมหนทจะตองชาระแกเจาหน แตหลบซอนตวหรอหลบหนเจาหนไปดวยเจตนาทจรต

47

12. absenteeism rate อตราการขาดงาน :

1) จานวนวนทคนงานไมมาทางานหรอขาดงาน คดเปนรอยละของจานวนวนทจะตองมการทางานทงหมดในชวงระยะเวลาใดเวลาหนง

2) จานวนคนขาดงานตอจานวนคนงาน 100 คน ในวนใดวนหนง 13. absolute assignment

การโอนสทธใหอยางเดดขาด : การโอนสทธทงหมดในทรพยสนใหแกผรบโอนโดยไมมเงอนไขใดๆ ทงสน

14. absolute income hypothesis สมมตฐานรายไดสมบรณ : ทฤษฎการบรโภคตามแนวคดของจอหน เมยนารด เคนส

(John Maynard Keynes) นกเศรษฐศาสตรชาวองกฤษทอธบายวา จานวนคาใชจายในการบรโภคทปจเจกบคคลหรอครวเรอนใชจายมความสมพนธในทศทางเดยวกนกบรายไดทใชจายได (disposable income) โดยทวไปในระยะสน เมอผบรโภคมรายไดเพมขน ความโนมเอยงในการใชจายเพอการบรโภคจะเพมขน แตการเพมขนของคาใชจายในการบรโภคจะนอยกวาการเพมขนของรายได นนคอความโนมเอยงในการบรโภคหนวยทายสด (marginal propensity to consume) มคานอยกวา 1

15. absolute title สทธเดดขาด : การมสทธในทรพยสนอยางสมบรณ โดยไมขนอยกบเงอนไขใดๆ

ทงสน 16. absorption

การกลนกจการ : การรวมธรกจตงแตสองหนวยขนไปเขาเปนหนวยเดยวกน โดยทวไปเปนการรวมธรกจขนาดเลกเขากบธรกจขนาดใหญโดยธรกจขนาดเลกยบตวเองเขาเปนสวนหนงของธรกจขนาดใหญทเขาไปรวมดวย

17. absorption point จดอมตว : ภาวการณทตลาดไมยอมรบสนคาและบรการทเสนอขายเขามาอกหากไมม

การลดราคา 18. abstinence

การอดออม : การละเวนการบรโภค หรออยางนอยทสดกเลอนเวลาการบรโภคออกไปกอน

19. accelerated depreciation

48

คาเสอมราคาอตราเรง : การคดคาเสอมราคาของสนทรพยถาวรอตราสงในงวดแรกๆ และลดลงในงวดตอไป

20. acceleration premium; acceleration premium บาเหนจเสรมพเศษ : การเพมคาจางหรอโบนสตามผลผลตทเพมขนเพอกระตนให

ลกจางมกาลงใจในการปฏบตงานใหไดผลผลตสงยงขนไปอก 21. acceptance against documents

การรบรองโดยมเอกสารเปนหลกฐาน : การทลกหน (debtor) หรอผจายเงน (drawee) รบรองตวเงนทจะจายใหแกผรบประโยชนเมอไดรบเอกสารสงของเปนหลกฐาน

22. acceptance credit เครดตทไดรบการรบรอง : ตวแลกเงนของผสงออกทผนาเขาไดใหธนาคารใหคา

รบรองและเปดวงเงนเครดตใหแกผนาเขา โดยผสงออกสามารถนาตวแลกเงนนไปเบกเงนคาสนคาจากธนาคารของผสงออกไดโดยยอมเสยคาสวนลด

23. acceptance line วงเงนทธนาคารรบรอง : วงเงนสงสดทธนาคารใหการรบรองแกลกคาแตละราย

24. acceptance of bill of exchange การรบรองตวแลกเงน : การทผจายเขยนลงในดานหนาของตวแลกเงนวารบรองแลว

หรอความอยางอนทานองเดยวกนนน ซงลงลายมอชอของผจายหรอแมเพยงผจายลงลายมอชอไวในดานหนาของตวแลกเงนกถอวารบรองตวแลกเงนนนแลว

25. acceptance of goods การตกลงรบมอบสนคา : การทผซอยอมรบมอบสนคาจากผขายและพรอมทจะ

จายเงนคาสนคาใหแกผขาย หรอการทผซอมไดกระทาการอนใดอนเปนการปฏเสธไมยอมรบสนคานนภายในเวลาอนสมควร ถอวาผซอยอมรบสนคานนและจะจายเงนคาสนคาใหดวย

26. acceptor ผรบรอง : บคคล (ผจาย) ซงลงลายมอชอรบรองวาจะจายเงนตามตวแลกเงนใหแกผ

ทรง เมอถงกาหนดเวลาใชเงน 27. accession rate

อตราเพมของจานวนลกคา : อตราสวนของลกจางใหมทไดรบการจางงานโดยคดเปนรอยละของจานวนลกจางทงหมดในชวงระยะเวลาหนงอตราสวนนเปนเครองชบอกภาวะเศรษฐกจ โดยถาอตราสวนนลดลงจะเปนสญญาณบงชวาเศรษฐกจตกตา แตถาอตราสวนเพมขนจะเปนสญญาณบงชถงการเตบโตทางเศรษฐกจ

49

28. accidental death & disablement insurance การประกนภยของการเสยชวตและทพพลภาพโดยอบตเหต : การประกนภย โดยม

เงอนไขวาจะจายเงนใหแกผเอาประกนภยทเสยชวตหรอทพพลภาพจากอบตเหตทเอาประกนภยไว

29. accommodation การใหเงนกเพออนเคราะห : การใหกเงนในกรณทมความจาเปนเรงดวนหรอการใหก

เงนระยะสนทเปนการใหกเงนโดยไมเรยกหลกประกน 30. accommodation paper

ตราสารเพออนเคราะห : ตราสารทบคคลคนหนงไดลงลายมอชอรบรองรายจายเงนเพอชวยใหตราสารนนเปนทเชอถอ (พจนานกรมเศรษฐศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถาน. พมพครงท 1, 2552.)

35.3 ภาคผนวก 3

พจนานกรมคาใหม เลม 1 ฉบบราชบณฑตยสถาน 1. กฎบตรกฎหมาย

กระบวนกฎหมาย. เชงกฎหมาย เชน คนธรรมดาอยางเราจะรกฎบตรกฎหมายไดอยางไร.

2. กฐนทวร

การทอดกฐนทจดการทองเทยวรวมไปดวย เชน เขาจดกฐนทวรทกป ผทไปรวมท าบญกไดเทยวสนกดวย.

3. กระจอกขาว นกขาว เปรยบกบนกกระจอกตรงทวองไว และสงเสยงจอกแจกเหมอนคนชางพด

ชางซกถาม เชน กระจอกขาว ปอนค าถามทายาทเจาพอวงการหนงสอพมพเรองหวใจวาจะมขาวดเมอไร. อาจใชรวมกบคา กระจบ เปน กระจบกระจอกขาว เชน งานนมกระจบกระจอกขาวมากนเตม

4. กระดกขดมน

1) ขเหนยวมากไมยอมใหอะไรแกใครงายๆ เชน แมคาคนนกระดกขดมนเหลอเกน เราซอเงาะแกตงสบกโลจะเกนสกขดกไมได.

2) ใหคะแนนยาก เชน อาจารยคนนกระดกขดมนชะมดออกขอสอบกยากแลวยงขเหนยวคะแนนอก.

5. กระดกเหลก

50

1) แขงแรง ไมบาดเจบงาย เชน หมอนกระดกเหลก ตกบนได 10 ขนยงไมเปนอะไร. 2) ไมตายงายๆ เชน เขาเปนสารวตรกระดกเหลก ผานการตอสกบผรายมาโชกโชน.

6. กระแสสงคม ความคดเหนของคนสวนใหญในสงคมทมอทธพลตอการดาเนนการเรองใดเรองหนง

เชน กระแสสงคมกดดนต ารวจไมใหด าเนนคดกบเดกทท าผดกฎหมาย. 7. กวน

1) กลมคนทสนทสนมและรวมทากจกรรมเดยวกนเปนประจา เชน เขาสนมกบรฐมนตรคนน เพราะเลนกอลฟกวนเดยวกน

2) กลมคนทมกกอความวนวาย เชน กวนมอเตอรไซคซง. กวนกวนเมอง. 8. กอป

ลอกเลยนแบบ เชน เขาแตงตวเดนมากยงกบกอปมาจากแมกกาซน. (ตดมาจาก อ. copy).

9. กอปป 1) กระดาษทใชสาหรบทาสาเนา. 2) ลกษณนามเรยกสาเนาหนงสอ เชน กอปปหนง. ส าเนา 2 กอปป. 3) ลอกเลยนแบบ เชน กระเปาพวกนกอปปของแบรนดเนมทงนน. พดสนๆ วา กอป.

10. กางเกงเล กางเกงแบบชาวประมง เปนกางเกงทตดแบบกางเกงขากวยหรอกางเกงแพร ใชผาฝาย

สตางๆ เชน นกศกษาสมยนชอบนงกางเกงเวลาท ากจกรรมกน. 11. การเมองธนกจ

การเมองเพอผลประโยชนทางธรกจซงทาใหเกดคอรรปชน เชน เมอนกธรกจเปนนกการเมอง การบรหารงานจงเปนการเมองธนกจเพอเออประโยชนใหธรกจของตน.

12. กนบานกนเมอง

ฉอราษฎรบงหลวง เชน พวกกนบานกนเมองนตองจบเขาคกเขาตะรางเสยใหหมด. 13. กนซอ

ทปรกษา เชน พรรคนมกนซอเกงๆ หลายคน. ใครนะเปนกนซอใหนายกยบสภา (จ. กงซอ วา ทปรกษา).

14. กร

ผเชยวชาญ, ผร เชน เขาเปนกรดานเสรมสวย 15. เกทบ

51

1) วางเงนพนนเปนจานวนมากกวาคแขงเพอแสดงวาตนมไพเหนอกวา เชน เขาวางเงนพนน 1,000 บาท เราเกทบ 2,000 บาทเลย.

2) ทาสงใดสงหนงเหนอกวาคแขงขนเพอแสดงวาตนมสงทดกวา เชน พอมคนวางเงนประมลสรอยเพชร 100,000 บาท เขากเกทบเปน 200,000 บาท จนอกฝายยอมถอย.

16. เกทบบลฟแหลก 1) วางเงนพนนเปนจานวนมากกวาคแขงเพอขมวาตนมไพเหนอกวา แตมกไมมไพท

เหนอกวาจรง. 2) ทาทวาตนเหนอกวามากหรอมสงทเหนอกวามากทงๆ ทไมมจรง เชน เขาบอกวาสนทกบ

รฐมนตร เราจงเกทบบลฟแหลกวาเรานะสนทกบนายกรฐมนตร. (บลฟ มาจาก อ. bluff)

17. เกะ

1) แผนซดบนทกทานองเพลงทมเนอรองเพอใหรองตามได เชน เขาชอบรองเกะเพราะจ าเนอเพลงไมได.

2) สถานท รานอาหาร ทมบรการใหลกคารองเพลงทมเนอรองใหรองตามได เชน งานวนเกดของฉนปนจะจดทเกะใกลบาน. คมม. คาราโอเกะ, โอเกะ ความหมายท 2

3) ชดอปกรณทมทานองเพลงและมเนอรองใหรองตาม เชน ซอโทรศศนตอนนมโปรโมชนแถมเกะดวย. คมม. คาราโอเกะ, โอเกะ ความหมายท 3

4) รองเพลงตามแผนซดบนทกทานองเพลงทมเนอรองใหรองตามได เชน วนหยดฉนชอบชวนเพอนๆ มาเกะทบาน. ค านทานขาวแลวเกะกนทบานฉนนะ. คมม. คาราโอเกะ, โอเกะ ความหมายท 4 (ตดมาจาก อ. karaoke)

18. เกยะเซยะ, เกยเซยะ

เจรจาประนอมความ, รอมชอม เชน ลกพรรคทะเลาะกนหวหนาตองลงไปเกยะเซยะทกท.

(จ. เกยเสย) 19. แกนนา

1) ผทเปนหลกหรอหวหนาของกลมทชมนมเพอเรยกรองหรอประทวงเรองใดเรองหนง เชน กลมผชมนมทเรยกรองใหเพมคาแรงในครงนมแกนน าอย 2-3 คน

2) ผทเปนหลกในการเจรจาเพอดาเนนการเรองใดเรองหนง เชน พรรคทไดคะแนน เสยงขางมากเปนแกนน าในการจดตงรฐบาล

20. แกมลง

52

แหลงพกนาเพอรบนาปรมาณมาก ชวยไมใหเกดนาทวม เชน แกมลงรบน าแถบชานเมอง ชวยไมใหน าทวมกรงเทพฯ.

21. โกอนเตอร เผยแพร ขาย หรอแสดงในตางประเทศ เชน เดยวนสนคาโอถอปหลายชนดผลตได

มาตรฐานจนโกอนเตอรไปแลว. พอเธอเปนนางแบบดงในเมองไทยกอยากโกอนเตอร. (ตดมาจาก อ. go international)

22. ขาโจ

1) วยรน เชน ทรงผมแปลกๆ มกจะถกใจขาโจ. คมม. โจ, วยโจ. 2) วยรนทมกกอเรองวนวาย เชน ขาโจเปดศกดวลเดอดกลางคอนเสรตหางดง.

23. ขาใหญ

1) ลกคาประจาทซอสนคาครงละมากๆ เชน เธอเปนลกคาขาใหญของรานเรา. 2) นกเลงหรอนกโทษทมอทธพล เชน ต ารวจจบขาใหญคายาเสพตดไดแลว. นกโทษทเขา

ไปใหมตองยอมสยบตอขาใหญในคก. 24. ขาขน

1) กาลงไดรบความนยม เชน ตอนนรฐบาลก าลงขาขนท าอะไรคนกชนชอบไปหมด 2) เจรญขน, เตบโต เชน ชวงเศรษฐกจขาขน ใครจะลงทนท าอะไรกมแตก าไร.

25. ขานรบนโยบาย ดาเนนการใหสอดคลองกบนโยบายโดยทนท เชน บรษททท าการคากบประเทศจน

ตองปรบตวเพอขานรบนโยบายเปดการคาเสร. 26. เขาเกยรเดนหนา

1) สกบฝายตรงขาม เชน พวกเราพรอมทจะเขาเกยรเดนหนาวดดวงชวงเลอกตง 2) เรมตนทางานทนท เชน พอไดทนวจยมา เขากเขาเกยรเดนหนาทนท. (เกยร มาจาก อ. gear).

27. เขาแกป ดเนองจากเหมาะกบบคลกลกษณะ สภาพ หรอสถานการณ เชน เจาของรานทาทางด

แตงตวกเขาแกป. เขาโกรธทถกวจารณวาขอเสนอไมเขาแกป. (แกป มาจาก อ. gap). 28. ไขกอก

1) ลาออก, ถอนตว เชน ส.ส.ไขกอกจากพรรคเกาไปเขาพรรคใหม. 2) เลกกจการ เชน เปดบรษทไมทนครบป กไขกอกไปแลว.

29. ไขลาน

1) เตอน, บอกซาบอยๆ ใหทา เชน เดกคนนถาจะใหท างานกตองไขลานกนหนอยนะ.

53

2) กระตนใหมกาลง เชน พอขนชกยกท 5 พเลยงกตองไขลานใหนกมวยแลว. 30. คนพนธอา

นกเรยนอาชวศกษา เชน คนพนธอาสรางภาพลกษณใหม ชวยสรางบานใหผประสบภย สนาม. (อา ตดมาจากอาชวศกษา). (พจนานกรมคาใหม เลม 1 ฉบบราชบณฑตยสถาน. พมพครงท 2, 2553.)

35.4 ภาคผนวก 4

Some cities adopting bird-friendly building rules By MICHELLE LOCKE, Associated Press Wednesday, July 31, 2013

This undated publicity photo provided by American Bird Conservancy shows a bird-friendly design at the School of Pharmacy at the University of Waterloo that uses a variety of different materials in addition to glass, including panels depicting plants that are the sources of different drugs, in Ontario, Canada. Photo: American Bird Conservancy, Christine Sheppard

OAKLAND, Calif. (AP) — Birds and buildings can be a fatal combination. The American Bird Conservancy cites studies estimating that hundreds of millions of birds die each year as a result of colliding with walls and windows.

But a movement to make skies a little friendlier is taking flight; some cities and other governments across the country are adopting bird-safety building guidelines on a mandatory or voluntary basis.

54

One of the latest cities to incorporate bird safety into housing regulations is Oakland, where officials this year revised guidelines originally approved in 2008 to make them more effective. Neighboring San Francisco adopted bird-friendly requirements in 2011, working with the American Bird Conservancy and Golden Gate Audubon Society, and the state of Minnesota also has bird-friendly design requirements, modeled after a LEED (Leadership in Engineering and Environmental Design) bird collision reduction program. The Minnesota requirements are part of a sustainability program that applies to projects with any state funding.

The state of California includes voluntary bird-friendly measures as an appendix to its green building code, known as CALgreen.

What exactly do bird-safety regulations entail? A big issue is glass. Just as many a human has taken a nasty smack walking into a clear glass

door, birds often come to grief when confronted with transparent picture windows or glass-sided buildings. Unlike humans, birds don't pick up on architectural cues; they don't see a window frame and realize it implies a window.

But that doesn't mean that bird-friendly buildings have to be "windowless warehouses," says Christine Sheppard, bird collisions campaign manager at the American Bird Conservancy.

Glazing treatments, such as making glass opaque or using etching to make it more noticeable, can deter collisions. And research is being conducted into the efficacy of glass patterned with vertical or horizontal lines.

"We've actually done quite a bit of this sort of testing, building on the work of Dr. Dan Klemat Muhlenberg College in Pennsylvania and Martin Roessler in Austria," says Sheppard. "We know that there are highly effective patterns that cover less than 10 percent of the glass surface. We know the basic dimensions of spaces birds won't try to fly through, but we still need to determine the minimum size of the elements that create the spaces — lines can be broken up, patterns can be made of dots, lines don't have to be straight, etc."

From a design perspective, incorporating bird safety can be challenging, says Ryan Hughes, project manager at Lundberg Design in San Francisco. Clients want views, especially in a city like San Francisco blessed with hills overlooking a big, blue bay. And glass provides those views, whether that's a floor-to-ceiling wall or a barrier around the edge of a terrace.

Still, new glass products, including the type with minimal lines, can be part of an acceptable compromise. And sometimes, what's good for humans is also good for birds: Lundberg designed glass bus shelters for the city of San Francisco that included a subtle pattern on the glass — called SF fog

55

because it is denser at the bottom and dissipates at the top — to keep people from walking into the walls. Hughes said he later heard from bird safety officials that the pattern is effective at warding off birds, too.

The problem of bird collision isn't limited to public structures or skyscrapers. "The estimate is that pretty much any home probably kills between one and 10 birds a year,"

says Sheppard, author of the bird conservancy's "Bird-Friendly Design." (That figure is based on work by Klem, as well as by Scott Loss at the Smithsonian Conservation Biology Institute.)

Making your home a more bird-friendly place can be as simple as sticking Post-It notes on the windows during high danger times, such as spring or fall bird migrations. Other relatively simple options that benefit birds and humans are window screens or shutters.

Oakland's bird safety measures are part of the building permit process and apply to all construction projects that include glass as part of a building's exterior. They also apply to projects that meet one of several criteria, including being next to places where birds are likely to congregate, such as a large body of water or a recreation area.

Scott Miller, Oakland's zoning manager, says he hasn't heard many complaints from developers. The rules, he says, are "really quite reasonable. They're not restricting development in such a way that would be objectionable. They're just providing measures that make buildings friendlier to birds."

Measures include bird-friendly glazing treatments; avoiding the use of mirrors in landscape design; and avoiding putting things that attract birds near glass. Other bird-friendly practices include turning off more lights at night, since lit windows can attract night-flying birds. Minimum-intensity white strobe lighting with a three-second flash is better than solid red or rotating lights, which attract birds.

Taking steps to keep birds safe is more than just kindness, says Sheppard. Birds have an ecological impact dispersing seeds and eating harmful insects.

"People should care about birds," says Sheppard, "because we need birds." (cf. http://www.sfgate.com/living/article/Some-cities-adopting-bird-friendly-building-rules-4697528.php)

56

35.5 ภาคผนวก 5

Protest saves Chidlom trees Residents successfully stop a building owner from denuding a footpath, writes Supoj Wancharoen Published: 3 Aug 2013

While City Hall looks with great enthusiasm to developing new green areas, little attention is being paid to roadside trees which are threatened by development.

Only a few pradu trees are left on a section of Phloenchit Road opposite Central Chidlom shopping mall. Seven decades-old pradu along the footpath have been removed without permission under a renovation project, sparking an outcry from environmentalists.

Tree lovers in Bangkok are urging city residents not to sit idly by and wait for city officials to take action to preserve trees and plant more as it may soon be too late to save these small green corners of the capital.

Supporters of Big Trees Project, a group whose aim is to preserve and increase the number of trees in Bangkok, have succeeded in getting city officials and building developers not to remove the seven decades-old pradu, or padauk, trees from the footpath opposite Central Chidlom shopping mall on Phloenchit Road.

The trees, which produce colourful flowers, have long given shade to local residents and passers-by near the Chidlom intersection, so any change to the familiar scenery of this little green corner would be very noticeable.

Big Trees Project co-leader Oraya Sutabutr was among the first people to notice large pradu trees on a section of the footpath of Lang Suan Road, which connects to Phloenchit Road, had been removed.

57

The footpath, near Mercury Tower, was being repaired and upgraded. She felt more of the attractive trees nearby were scheduled to be removed as well because of

unusual signs in the concrete at the bases of the trees. That prompted her to confront officials at Pathumwan district office, which oversees the area, for

clarification and post a thread called ‘‘losing pradu’’ on the Big Trees Project Facebook page. This drew a storm of protests from a number of people who offered support to prevent the trees from being relocated.

According to Pathumwan district officials, Mercury Tower owner Damrong Seri Co had asked the city for permission to develop the footpaths near the building as well as to remove the trees.

The company allegedly did not wait for approval from the city’s Public Works Department and went ahead with the repairs and redevelopment of the footpaths. Its action caused Pathumwan district office to file charges with the police, a Pathumwan public parks and cleaning official said.

However, as for the issue concerning the pradu trees, the company had been taking the right steps in asking for permission to remove them since October last year, the official said.

At first the company only wanted to landscape the footpaths and leave the trees alone. But during the renovations, it suddenly ‘‘asked for permission to remove the pradu and the district gave the green light’’, he said.

The removed trees were taken to be re-planted in another area of the district. But when the district office received a complaint from Big Trees Project, ‘‘it ordered a ban on

pradu removal’’ on Phloenchit Road, he said. Representatives of Big Trees Project, the district office and MTR Asset Managers Co, which is

contracted to run the building, subsequently met on Tuesday to find a solution. MTR’s representative explained it was necessary to remove the pradu because they affected the

scenery. He also raised concern over possible damage to tree roots during the landscaping. ‘‘But when we faced the protest, we stopped improving the areas in front of the building,’’ he

said. As for the seven pradu trees that have already been removed, ‘‘we will hold further talks to find a

solution. We have now given in to all demands.’’ Big Trees Project is satisfied with the responses from the district office and the company.

However, Ms Oraya said, she will continue to keep a close watch on whether they keep their promises. ‘‘If they fail to keep their word, we will launch a campaign through our Facebook page which now

has more than 40,000 supporters,’’ she said.

58

The pradu incident shows that Bangkok residents cannot completely rely on the authorities to take care of trees in the capital. Flaws in the rules regarding their protection crop up, Ms Oraya said.

Surveys show Bangkok is among those cities with the smallest amount of green spaces. It has just 4.09 square metres per person, far below the standard of 9 sq m set by the World Health Organisation.

Bangkok governor MR Sukhumbhand Paribatra vowed during his election campaign earlier this year that he would increase the city’s green areas by 5,000 rai in four years.

Yet this promised amount is viewed as insufficient by Big Trees Project.

‘‘I would like the governor to amend regulations on removing large trees,’’ Ms Oraya said. ‘‘He should retake authority from district offices and decide himself on whether any should be removed, so that any such action will become more difficult.’’ (cf. http://www.bangkokpost.com/news/local/362800/protest-saves-chidlom-trees)

35.6 ภาคผนวก 6

ไปดสวสดการของ"สงคโปร"

เมอไมนานมานบรษท ไนทแฟรงค ซงเปนทปรกษาดานอสงหารมทรพยชนนาของโลก และซต ไพรเวท แบงก ซงอยในเครอซตกรปรายงานสารวจความมงคง ประจาป 2555 พบวา รายไดประชากรตอหวของประเทศสงคโปรทะยานขนแตะทระดบ 56,532 ดอลลารสหรฐฯ หรอราว 1,809,024 บาทตอคน เทากบวา สงคโปรเปนประเทศทมอตรารายไดประชากรตอหวทสงทสดในโลก แซงหนาอนดบ 2 คอ นอรเวย ทมรายไดตอหวอยท 51,226 ดอลลารสหรฐฯ หรอประมาณ 1,639,232 บาทตอคน รวมถงสหรฐฯทมขนาดเศรษฐกจใหญสดในโลก แตกมรายไดประชากรตอหวอยท 45,511ดอลลารสหรฐฯ หรอประมาณ 1,456,352 บาทตอคน นคอ ความมหศจรรยของสงคโปร ทงทประเทศเปนเพยงเกาะเลกๆ ไมมทรพยากรทางธรรมชาตอะไร และมประชากรไมกลานคน แตความกาวหนาทางเศรษฐกจของสงคโปรกลบเตบโตพงพรวด และเปนตนแบบของความสาเรจทประเทศอนๆอยากจะเปนเหมอนเชนสงคโปร ยงไปกวานนยงประเมนวา ในป 2050 หรออก 37 ป ขางหนา สงคโปรกยงคงครองอนดบ 1 ตอเนอง คาดวา จะมรายไดตอหวอยท 137,710 ดอลลารสหรฐฯ หรอประมาณ 4,406,720 บาทตอคน ขณะท สงคโปรคาดวา จะมจานวนมหาเศรษฐเพมขนรอยละ 67 ในอก 4 ป ขางหนา และเมอมองยอนกลบไปไลขอมลในชวง 5 ปทผานมาจะพบวา จานวนเศรษฐในสงคโปรทมความรารวยตงแต 3,200 ลานบาทขนไปนน มอตราเพมขนถงรอยละ 80 โดยเฉพาะระหวางป 2553 - 2554 เศรษฐในสงคโปรมความรารวยตงแต 100 ลานดอลลารสหรฐฯ ขนไป มสดสวนเพมสงถงรอยละ 13 ซงสงกวาคาเฉลยของโลกทเพมขนเพยงรอยละ 6

59

ลองเปรยบเทยบกบไทยดนะครบ ในแงของรายไดตอประชากร ตางกนราวฟากบดน และไทยยงเปนประเทศกาลงพฒนา ซงไมรอกกปไทยจะกาวไปถงระดบของสงคโปรได(ยงการเมองตอนนเขมขน รอนแรงสดๆและมความเสยงสงทยงแกปญหาความขดแยงในบานเมองยงไมได) ประเดนทนาสนใจ และสงคโปรไดวางรากฐานไวดมากๆ คอ คนสงคโปรมคณภาพชวตทดมากในระดบตนๆของโลก จากการสวสดการในรปแบบตางๆ นนคอ สงคโปรใหความสาคญกบการพงพาตนเองจงมการจดตงระบบกองทน Central Provident Fund (CPF)ขน กองทนฯนตงขนมาตงแตป 2498 เปน "ภาคบงคบ" โดยบงคบใหสะสมเงนออมไวใชหลงเกษยณ ซงทกเดอนลกจาง(หมายถง คนสงคโปรทมถนพานกถาวรมากกวา3ปขนไป) โดยนายจางจะสมทบเงนเขากองทนของลกจางในอตรารอยละ 20 สาหรบนายจาง และรอยละ 10 สาหรบลกจาง ขอยาวา ภาคบงคบสะสมเงนออมของเขาสงถงรอยละ 10-20 แตของไทยยงอยในระดบรอยละ 2-3 เทานน..! ตอมากองทนฯนไดพฒนามาเปนระบบประกนสงคมเตมรปแบบ มการเพมบรการตางๆ ใหแกสมาชกในกองทนฯ โดยสมาชกในกองทนฯ สามารถนาเงนสะสมมาใชในโครงการตางๆ ไดเชน สะสมเงนเปนคาใชจายในการรกษาพยาบาลของตนเองและสมาชกครอบครว นอกจากน ยงนามาใชในเรองซอทอยอาศยทรฐบาลสงคโปรใหความสาคญกบนโยบาย "Housing Policy" ทเนนใหประชาชนเปนเจาของทอยอาศย โดยรฐบาลจะใหเงนอดหนนประชาชนในการซอบานเคหะของรฐบาลในราคาถก ซงในอนาคตหองพกดงกลาวอาจมราคาสงขน ถอเปนการเพมมลคาใหกบการลงทนของประชาชนและเปนการสงเสรมใหประชาชนมทอยอาศยเปนของตนเอง(ลองเทยบกบการเคหะแหงชาตของไทยด) "เงนสะสมของสมาชกในกองทนฯนยงสามารถนาไปใชเปนคาเลาเรยนบตร , ไปซอหนรฐบาลและหนอน ๆ ในตลาดหลกทรพยได" โดยเฉพาะการศกษาสงคโปรใหความสาคญมากเรยกวา คนคณภาพ สรางชาตทมคณภาพอะไรทานองนนคอ รฐบาลใหการอดหนนคาเลาเรยนในโรงเรยนรฐบาลจานวนมาก (คาเลาเรยนในสงคโปร ประมาณ 13-60 ดอลลารสงคโปรตอเดอน) ทาใหคาเลาเรยนมราคาถก รวมถงใหความชวยเหลอทางการเงนดานการศกษาตอครอบครวทรายไดนอยกวา 1,500 หรอ 1,800 ดอลลารสงคโปรตอเดอนดวย อนนตางกบไทยมากๆ ซงคาใชจายในการศกษาของไทยนบวนจะเพมสงขยเรอยๆ มคาใชจายใหมๆงอกขนมาเรอยๆทาใหครอบครวคนไทยตองมภาระสงขน ตวอยางทเหนชดคอ การเปดสอนของบรรดาตวเตอรตางๆ , ผปกครองนยมใหลกไปเรยนพเศษนจานวนมาก ทงวชาคณตศาสตร ภาษาองกฤษ ภาษาจน ฯลฯ ซงเกดขนมากราวกบดอกเหดในหนาฝน อกประการหนงทสะทอนวา รฐบาลสงคโปรมองการณไกลมากๆคอ วสยทศนเกยวกบผสงอาย ซงวนนเปนแนวโนมหลกของโลกไปแลววา สงคมโลกมแนวโนมทจะมผสงอายมากขน รวมถงไทยดวย(แนนอนวา เปนภาระตองบประมาณของรฐเพมขนดวย)

60

รปแบบของสงคโปรในเรองน เขาทาอยางน...? ดวยเหตทประเมนวา สงคโปรจะมจานวนผสงอายเพมขนทกป คาดกนวา ภายในป นโยบายหลกๆทจะดแลผสงอายเชน สงเสรมการจางงาน , ใหการดแลสขภาพผสงอายแบบองครวมในราคายอมเยา และมคณภาพดวย แถมเลอกไดตามความตองการดานสขภาพของแตละคน แลวทนาสนใจคอ นโยบายสงเสรมใหผสงอายมอายยนครบ..! อธบายสนๆ คอ เนนการดแลทงระยะปานกลางและยาวใหมรางกาย และจตใจทแขงแรง อยในสงคมไดอยางมความสข ดวยการใหบรการตางๆเชน โรงพยาบาลชมชน ศนยดแลผสงอายแบบเชาไปเยนกลบ บานพกคนชรา พยาบาล และการฟนฟผสงอายทบาน และสถานทดแลผสงอายระยะสดทาย (hospice) เปนตน แลวตวอยางทนาสนใจทออกมาในรปของกฏหมายคอ สงคโปรไดสรางระบบใหบคคลในครอบครวมหนาทดแลเลยงดพอแมในยามชรา และหากไมเลยงด พอแมสามารถฟองรองเรยกคาเลยงดจากบตรของตนไดทนท กรณรฐบาลไทยนาจะนาไปศกษาเปนกรณตวอยางด ทนามาขยายความขางตนเปนเพยงบางสวนทเกบตกมาเลาเปนไอเดยใหอานกนดวา เหตใดสงคมสงคโปรจงมคนทมคณภาพ และมความสข แมกระทงผสงอายกดารงชพในสงคมไดอยางมความสขดวย นยงไมนบรวมนโยบายให "คนสงคโปรมเดกมากขน" ซงรฐบาลจะอดฉดทงในรปเงนสดเชน คลอดบตรคนท 1 และ 2 จานวน 4,000 ดอลลารสงคโปร/คน และเงนสดสาหรบบตรคนท 3 และ 4 จานวน 6,000 ดอลลารสงคโปร/คน หรอเปดบญชเงนฝากเพอการพฒนาเดก ทบดามารดา และรฐบาลจะออกเงนสมทบในอตราเทาๆกน และทงหมดนคอ ระบบสวสดการของรฐบาลสงคโปรททาอยางจรงจง ตอเนอง และม "ภาคบงคบ"ไปในตว เพอใหคนของเขาม "คณภาพ" ซงในเรองนกหนนใหประเทศสงคโปรมคณภาพและกลายเปนประเทศทประชากรทมรายไดตอหวมากถง 1.8 ลานบาทตอป ซงมากทสดในโลกในขณะน..!! 2573 ประชากร 1 ใน 5 จะมอายมากกวา 65 ป สงคโปรจงจดตง Ministry of Community Development, Youth and Sports (MCYS) ซงทางานรวมกบกระทรวงทเกยวของในการดแลผสงอายในดานตาง ๆ รวมทงมการจดตง Ministerial Committee on Ageing ในป 2550 ภายใตคาขวญทวา "Successful Ageing for Singapore" (cf. http://www.siamrath.co.th/web/?q=ไปดสวสดการของสงคโปร)

35.7 ภาคผนวก 7

ความเหลอมลารายได ปญหาใหญของโลกวนน ในชวง 2–3 เดอนทผานมานทานทเปนนกอานหนงสอและ ตดตามความเคลอนไหวของหนงสอใน

ระดบโลกคงจะทราบแลววา หนงสอทฮอฮามากเลมหนง ไดแกหนงสอทมชอเรองวา...

61

‚Capital in the Twenty-First Century‛ ซงแปลเปนภาษาไทยอยางตรงไปตรงมากคอ ‚ทนใน (ครสต) ศตวรรษท 21‛นนเอง

เปนหนงสอทตดอนดบขายดทสดของนวยอรกไทมส เมอเดอนพฤษภาคมทผานมาและทกวนนกยงขายดอยในอนดบตนๆ

ทนาทงกคอ หนงสอเลมนเปนหนงสอเกยวกบการนาเสนอขอวเคราะหทางเศรษฐศาสตรลวนๆ โดยนกเศรษฐศาสตรหนมวย 44 ป ชาวฝรงเศสทชอ Thomas Piketty ซงปกตแลวหนงสอประเภทนไมควรจะขายไดดในตลาดหนงสอทวไป

แตทขายดบขายดและกลายเปนหนงสอโดงดงไปทวโลกเปนเพราะ Piketty หยบปญหาใหญทเกดขนทวโลกขณะนขนมาวเคราะหอยางเอาจรงเอาจง

ปญหาเรอง ‚ความเหลอมลา‛ หรอความแตกตางของรายไดไงละครบ ปญหาทคนรวยยงหาเงนไดเกงกวาคนจน สงผลใหชองวางของความแตกตางระหวางคนรวยคนจนกวางขนเรอยๆ

เปนปรากฏการณของโลกครบ ไมเฉพาะแตในบานเราทกาลงพดถงกนอยางกวางขวางในขณะนเทานน

ผมเองยงไมมโอกาสไดอานหนงสอเลมน แตจากการทงฟงและอานขอคดเหนจากผทเคยอานมาแลว พอจะสรปไดวาหนงสอหนา 700หนา ของคณ Piketty ไดรวบรวมสถตและขอมลของยโรปและสหรฐอเมรกา ตงแตปจจบน ยอนหลงไปจนถงครสตศตวรรษท 18 เปนเวลากวา 300 ป

พบวาความมงคงจะกระจกตวอยในกลมของครอบครวเศรษฐ หรอกลมยอดพระมดของสงคมมาตลอด

การกระจายรายไดดดขนในชวงหลงสงครามโลกครงท 1 และ 2แต หลงจากนนกกลบมาแตกตางเหมอนเดมและยงกวาเดมในทสด

บทสรปของนกเศรษฐศาสตรฝรงเศสรายนกคอ ความเหลอมลาทเกดขนน ไมใชเปนเพราะอบตเหต แตเปนเพราะผลตอบแทนของ ‚ทน‛ หรอ Capital ซงมากมายมหาศาลกวาปจจยการผลตอนๆ

เขาแสดงใหเหนวาตราบใดทอตราผลตอบแทนของทนสงกวา อตราความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจกจะเกดความเหลอมลาไปเรอยๆ ดงนนในชวงเวลาทอตราความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจคอนขางตาเทยบกบอตราผลตอบแทนของ

ทนทมแตจะสงขนดงเชนทกวนน จงคาดหมายไดวาความเหลอมลาจะยงเปนปญหาใหญตอไปในอนาคต การศกษาของนกเศรษฐศาสตรรายนยงชใหเหนดวยวา ‚ทนทมาจากมรดก‛ จะใหผลตอบแทนสงกวา

‚ทนทเกดขนใหม‛ สงผลใหลกหลานของคนรวยและนกธรกจใหญๆสามารถทารายไดและขยายธรกจทพอแมสรางไวใหจนกลายเปนธรกจทเตบโตเรวกวาธรกจใหมๆทวไป

ลงทายคณ Piketty กเสนอวาวธแกปญหาเหลอมลามทางเดยวเทานน คอรฐจะตองยนมอเขามาแทรกแซงดวยการเกบภาษอยางหนก จากรายไดมหาศาลทเกดจากทน

62

เขาเสนอใหทกประเทศในโลกรวมมอกนเกบภาษความมงคงสทธในระดบโลกทเรยกวา global Tax policy ในอตรากาวหนาระหวาง 1-2 เปอรเซนต

ขณะเดยวกไดเสนอการเกบภาษจาก ‚ทน‛ สาหรบประเทศในยโรปและสหรฐฯคอนขางสง ซงเขาบอกวายงไมสงเกนกวาทจะทาใหทนนยมอยไมได แตเปนความจาเปนทจะตองทาเพอใหสงคมของแตละ ประเทศมเสถยรภาพอยางยงยนและไมขดแยง

นาจะเปนขอเสนอขอใหเกบภาษแรงๆ ของคณ Piketty นแหละครบ ทททาใหทนนยมสะดงไปทงบางและตองหนมาอานหนงสอของเขากนอยางขนานใหญมทงตมทงชม มทงเหนดวยไมเหนดวย

บางถงกบบอกวาเปน คารล มารกซ กลบชาตมาเกดเลยทเดยว แถมตงชอหนงสอลอเลยน Das Capital ของคารล มารกซ ตนกาเนดของลทธคอมมวนสตในอดตเสยอกดวย

แตไมวาเขาจะวเคราะหผดหรอถก และจะเปนคารล มารกซ ยคใหมหรอไมกตาม ตองยอมรบความจรงวา ความเหลอมลาไดเกดขนแลวทวโลก และถาแกไขให

ลดลงไมได ปญหารนแรงระหวางชนชน รวมไปถงความไมสงบของสงคมกอาจจะเกดขนไดอยางทเขาขไว ดงนนความพยายามในการลดชองวางของรายไดจงตองเปนนโยบายสาคญของทกประเทศ...รวมทง

ประเทศไทยเราดวยอยางไมมทางหลกเลยง หากมความตงใจทจะปฏรปประเทศอยางจรงจง. ‚ซม‛

(cf. http://www.thairath.co.th/content/439681)

35.8 ภาคผนวก 8

คอลมน: มองหลายมม: ปฏรปกฎหมาย ปฏรปคน

สรวศ ลมปรงษ รองโฆษกสานกงานศาลยตธรรม ภายหลงจากทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550 สนผลไป และมรฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช 2557 แนนอนวาในอนาคตอกไมนาน เราคงตองมกฎหมายสงสดฉบบใหมทเปนฉบบถาวรอก เพราะตามรฐธรรมนญฉบบชวคราวทเพงประกาศใชกาหนดใหมการรางรฐธรรมนญฉบบใหม โดยผานกลไกของคณะกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญ

ตลอดระยะเวลานบแตเราใชระบอบการปกครองแบบประชาธปไตยจนถงปจจบน เรามรฐธรรมนญนบจานวนแลวนาจะมากทสดประเทศหนงในโลก เรยกไดวาทกครงทกคราวทเกดปญหาขนในบานเมอง เรากพยายามดวาบทบญญตในรฐธรรมนญม "ปญหา" อยางไรบาง และจะแกปญหาหรออดชองวางทเกดขนดวยวธการอยางไรบาง เราจงพยายามสรางกลไก สรางองคกรตางๆ ขนมากมายเพอพยายามแกไขปญหาทเกดขนโดยอาศยการแกไขและ "ปรบปรง" รฐธรรมนญ

63

ปรากฏการณของการ "ปฏรปกฎหมาย" นไมไดเกดขนเฉพาะในระดบของรฐธรรมนญเทานน หากแตเกดขนในระดบของกฎหมายลาดบรองๆ ลงมาดวย ทกครงทเกดปญหาในสงคม มาตรการหรอวธการตนๆ ทเราคดออกมกเปนการออกกฎหมายมาเพอจดการกบปญหาเหลานน เสมอนกบวา "กฎหมาย" เปนเครองมอหรอยาวเศษทสามารถจดการกบปญหาไดดงใจนกทนททประกาศการบงคบใชกฎหมายเหลานนในราชกจจานเบกษา

กฎหมายไมวาจะเปนของประเทศใดกแลวแต และไมวาจะมบทบญญตมากนอยเพยงใด แตสดทายกตองถกบงคบใชโดย "คน" อยนนเอง ในขณะเดยวกนกฎหมายเหลานนกออกมาเพอบงคบใชกบ "คน" ซงคนเหลานนกคอ คนคนเดยวกบทกอใหเกดปญหาขนแตแรก

หากทกคนเปนคนดและพรอมจะอยในกฎในเกณฑของสงคม เราแทบไมตองออกกฎหมายใดๆ เลยกได กฎหมายทจาเปนอาจเปนเพยงกฎหมายทมขอความสนๆ วา ใหทกคนปฏบตตนเปนคนด หามมใหเบยดเบยนบคคลอน แลวหลงจากนนปลอยใหประชาชนทกคนทเปนคนดอยแลวปฏบตตนไปตามปกตของแตละคน แตสงคมกอยไดอยางสนตสข นาเสยดายทชวตจรงไมไดเปนแบบนน

ในโลกแหงความเปนจรง คนทกฎหมายมงบงคบและตองการใหปฏบตตนอยในกฎในเกณฑจานวนไมนอย พยายามทจะหลกเลยง พยายามหาชองวางของกฎหมายเพอทจะทาอยางไรกไดทจะทาใหตนเองไดรบประโยชน สาหรบคนบางกลมอาจจะฝาฝนกฎหมายแบบตรงๆ เลย คอ รทงรวากฎหมายเปนแบบน แตตนเองไมสนใจและปฏบตตรงกนขามกบสงทกฎหมายบญญตไว

ในขณะทคนอกบางกลม ทอาจมความรและทรพยากรมากหนอย กอาจพยายามศกษาหาชองทกฎหมายอาจบญญตไวไมชดเจนหรอไมไดบญญตอะไรไวเลย แลวพยายามนาสวนตางๆ เหลานนมาใชสรางผลประโยชนสวนตน สาหรบคนกลมนแลวอาจพรอมทจะปาวประกาศบอกกบคนอนอยางเตมปากดวยวา ผลประโยชนทตนไดรบเปนผลประโยชนอนชอบดวยกฎหมาย โดยอางวากฎหมายเปดชองใหทาได ทงทหากคานงถงเจตนารมณและความประสงคของกฎหมายแลว การกระทาเหลานนอาจเปนสวนหนงของพฤตกรรมทกฎหมายไมตองการใหกระทากได ผลทเกดขนกคอ เมอเกดพฤตกรรมเหลานมากขน จะทาใหดเหมอนกฎหมายไมมประสทธภาพและขาดความศกดสทธ

การทกฎหมายออกมามากขนเรอยๆ ยงทาใหเกดปญหาประการอนดวย กฎหมายทออกมาใหมๆ มกเปนกฎหมายทบญญตใหพฤตกรรมหรอการกระทาบางอยางทผรางไมประสงคใหเกดขนเปนพฤตกรรมหรอการกระทาท "ตองหาม" ตามกฎหมาย แตพฤตกรรมหรอการกระทาเหลานนจะไมใชพฤตกรรมทในสามญสานกหรอในความรสกของคนทวไปคดวาเปนการกระทาทไมถกตอง เพราะเปนพฤตกรรมหรอการกระทาทออกมาหางจากสงทเปนขอหามตามหลกศลธรรมมากขนเรอยๆ อาจเรยกไดวาเปนขอหามทางเทคนคกฎหมาย และเปนขอหามเพยงเพราะคนทออกกฎหมายเหนวาไมถกตอง เมอพฤตกรรมหรอการกระทาเหลานไมไดเปนสงทเรารสกวา "ผด" ในตวเอง การทจะยอมปฏบตตามแตโดยดจงไมใชเรองงายนก การฝาฝนจงไมทาใหคนเหลานรสกละอายเปนพเศษ

64

ในกระบวนการออกกฎหมาย ผยกรางพยายามรวบรวมสงทเคยเกดเปนปญหาขนแลวในอดต และพยายามคาดคะเนตอไปถงสงตางๆ ทอาจเกดขนไดในอนาคต แลวพยายามกาหนดมาตรการแกไขหรอระบผลลพธทางกฎหมายสาหรบพฤตกรรมเหลานนไว แตแนนอนวาไมมใครทจะสามารถหยงรไดวาเหตการณในอนาคตจะเกดอะไรขนบาง และคงไมสามารถยกรางกฎหมายใหครอบคลมเหตการณทไมคาดคดเหลานนไวได ทาใหสดทายกฎหมายทออกมายอมจะมสวนทเปนเหมอนชองวางอยอยางไมอาจหลกเลยงได และทาใหคนทตองการแสวงหาประโยชนยงคงมชองทางทจะทามาหากนไดอยอก เพราะแมชองทางหนงจะปดลง แตอกชองทางหนงกอาจจะปรากฏขนไดอก ทาใหเกดปรากฏการณทกฎหมายจบไมไดไลไมทนเสยท

จากทกลาวมาทงหมดนจะเหนไดวา กฎหมายและการใชกฎหมายไมสามารถแยกออกจากกนได จากผใชและผทกฎหมายเหลานนมงจะบงคบ การปฏรปรฐธรรมนญ การปฏรปกฎหมายหรอการปฏรปใดๆ กแลว แตแมจะทาดวยความพยายามและความทมเทเพยงใด แตหากไมปฏรปคนทเกยวของไปดวยยอมจะเปนการยากทจะทาใหบรรลผลอยางทตองการ

ในทางตรงกนขาม หากเราสามารถปฏรปคนได บางทการปฏรปกฎหมายอาจจะกลายเปนเรองทลดทอนความสาคญไป เพราะแมกฎหมายจะไมสมบรณ แตหากการใชและการปฏบตตามกฎหมายเปนไปในทศทางทดขน กยอมจะทาใหสถานการณตางๆ ดขนตามไปดวย

การปฏรปคนนนคงตองทาในหลายระดบและอาศยวธการตางๆ หลากหลาย เพราะคนทเกยวของเองกมหลายระดบและหลายประเภทดวยเชนกน แตการปฏรปคนกไมใชเรองงายดายนก เพราะหากเปนเรองททาไดโดยเพยงแคพลกฝามอ ปานนเราคงทาไปเสยตงนานแลว แตทเราเลอกไปปฏรปกฎหมายแทนเพราะทาไดงายกวา ลาพงตวกฎหมายเปนเพยงตวอกษรอยบนกระดาษทเราสามารถตดแตงถอยคาไดตามใจชอบ นกอยากจะเปลยนเปนแบบใด นกอยากจะใหมรปรางเปนอยางไรเราสามารถทาไดแทบอยางทใจนก

แตการเปลยนคนนนเปนเรองยากกวามาก อยาวาแตการเปลยนคนอนเลย แมแตตวเราเอง เราอาจมนสยหรอพฤตกรรมอะไรหลายอยางทแมแตตวเราเองกไมชอบและตองการจะเปลยนแปลง แตการบงคบใหเราเปลยนนสยหรอพฤตกรรมเหลานนทเราเคยชนกไมใชเรองงาย ดงนนจงไมนาแปลกใจแตอยางใดทจะเหนหลายๆ คนยงจมอยกบนสยหรอพฤตกรรมแบบนนไปตลอดเทาทมลมหายใจ

การปฏรปคนแมจะทาไดยาก แตกไมใชเรองทพนวสยทจะทาได ถาเมอใดกตามทเรายอมรบและบอกกบตวเองวา การเปลยนแปลงเปนสงทคงไมเกดขน กจะเทากบวาเรายอมรบความพายแพและยอมทนทกขอยกบปญหาทเกดขน เพยงแตการปฏรปคนนนตองใชความพยายามและความมงมนอยางมากจงจะทาได เหมอนกบการทเราตองยอมกดฟนขจดนสยทตนเองไมตองการออกไป

การปรบทศนคตและความคดอาจทาไดผลดทสดเมอขณะทยงเดกอย ในยามทยงไมมอปนสยหรอพฤตกรรมอยางใดอยางหนงทฝงรากลก ดงนน การปลกฝงแนวคดอยางหนงอยางใดจงควรตองทาตงแตในขณะทประชากรทเราตองการเปลยนแปลงนนยงอยในวยเดก ทสามารถปรบแนวคดไดไมยาก แตการ

65

ปลกฝงหรออบรมสงสอนเดกใหไดผลจาเปนตองอาศย "คร" ผเปนแบบอยางทดดวย ความเปนครหรอแบบอยางทดน ไมไดจากดแตเฉพาะครอาชพเทานน หากแตรวมถงพอแมผปกครองของเดกเหลานนดวย การปลกฝงหรออบรมสงสอนทดกไมไดอาศยเพยง "คาพด" ทกรอกใสหเดกเทานน แตตองประกอบกบการกระทาทเปนแบบอยาง เพราะหากพอแมผปกครองพดอยาง แตทาอกอยาง กคงไมสามารถทาใหเดกรบเอาแนวคดทเราพดกรอกใสหได

สาหรบผใหญและคนในสงคมกเชนเดยวกน ทตองการผทเปนแบบอยางของการปฏบตตามกฎหมายและเปนพลเมองทดของสงคม ทจะทาใหคนอนยดถอเปนแนวทางปฏบตตามได หากผหลกผใหญในสงคมไมไดปฏบตตามกฎหมาย และไมไดทาตนเปนพลเมองทดของสงคมแลว กยากทจะหวงใหคนอนในสงคมทาเชนนนได

หากเราสามารถรวมชวยกนปฏรปคน ปฏรปแนวคดและทศนคตของคนในสงคมได เสยงเรยกรองใหปฏรปกฎหมายคงจะไมเกดขน เพราะไมมความจาเปนใดๆ และจะเปนการปฏรปทถาวรและยงยนกวาการปฏรปทปรากฏแตเพยงในตวหนงสอทรอวนเลอนหายไปตามกาลเวลา.

ในขณะทคนอกบางกลม ทอาจมความรและทรพยากรมากหนอย กอาจพยายามศกษาหาชองทกฎหมายอาจบญญตไวไมชดเจนหรอไมไดบญญตอะไรไวเลย แลวพยายามนาสวนตางๆ เหลานนมาใชสรางผลประโยชนสวนตน สาหรบคนกลมนแลวอาจพรอมทจะปาวประกาศบอกกบคนอนอยางเตมปากดวยวา ผลประโยชนทตนไดรบเปนผลประโยชนอนชอบดวยกฎหมาย โดยอางวากฎหมายเปดชองใหทาได ทงทหากคานงถงเจตนารมณและความประสงคของกฎหมายแลว การกระทาเหลานนอาจเปนสวนหนงของพฤตกรรมทกฎหมายไมตองการใหกระทากได ผลทเกดขนกคอ เมอเกดพฤตกรรมเหลานมากขน จะทาใหดเหมอนกฎหมายไมมประสทธภาพและขาดความศกดสทธ (cf. http://www.ryt9.com/s/tpd/1948861)

35.9 ภาคผนวก 9

จรยธรรม 'ขรก.ศาลยตธรรม' หมายเหต : สวนสาคญของระเบยบคณะกรรมการขาราชการศาลยตธรรม วาดวยการสงเสรมจรยธรรมขาราชการศาลยตธรรม ลกจาง และพนกงานราชการศาลยตธรรม พ.ศ.2557 ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 131 ตอนท 58 ก ขอ 3 ในระเบยบน "ก.ศ." หมายความวา คณะกรรมการขาราชการศาลยตธรรม "ประมวลจรยธรรม" หมายความวา ประมวลจรยธรรมขาราชการศาลยตธรรม และลกจาง "คณะอนกรรมการ" หมายความวา คณะอนกรรมการขาราชการศาลยตธรรม วาดวยการสงเสรมจรยธรรม "ขาราชการ" หมายความวา ขาราชการศาลยตธรรม

66

ตามกฎหมายระเบยบบรหารราชการศาลยตธรรม ลกจาง พนกงานราชการศาลยตธรรม และบคลากรประเภทอนตามระเบยบคณะกรรมการขาราชการศาลยตธรรม หรอตามท ก.ศ.กาหนด ขอ 4 ใหมคณะอนกรรมการ ซง ก.ศ.เปนผแตงตง ประกอบดวย (1) อนกรรมการทแตงตงจากกรรมการขาราชการศาลยตธรรม ตามมาตรา 18 (1) (2) (3) (4) แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการศาลยตธรรม พ.ศ.2543 ประเภทละหนงคน (2) อนกรรมการทแตงตงจากขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม จานวน 3 คน ใหอนกรรมการตามวรรคหนงเลอกกนเอง ใหอนกรรมการผหนงซงเปนขาราชการตลาการ เปนประธานอนกรรมการ ใหผอานวยการสานกคณะกรรมการขาราชการศาลยตธรรม เปนเลขานการ และหวหนา กลมวนยและพทกษระบบคณธรรม เปนผชวยเลขานการ ขอ 5 ใหอนกรรมการเขารบหนาทนบแตวนทประธานกรรมการขาราชการศาลยตธรรมมคาสงแตงตง ขอ 6 อนกรรมการมวาระการดารงตาแหนงคราวละสองป และจะดารงตาแหนงตดตอกนเกนสองวาระมได อนกรรมการซงพนจากตาแหนงตามวาระ ตองปฏบตหนาทตอไปจนกวาอนกรรมการใหมเขารบหนาท ขอ 7 ในกรณทตองมการแตงตงอนกรรมการแทนตาแหนงทวางลงกอนครบวาระ ใหดาเนนการภายในสสบหาวน และใหนาความในขอ 4 มาใชบงคบโดยอนโลม และใหผซงไดรบแตงตงอยในตาแหนงไดเทากบวาระทเหลออยของผซงตนแทนการดารงตาแหนงของอนกรรมการทพนจากตาแหนงกอนครบวาระ หรอทดารงตาแหนงแทน หากมกาหนดเวลาไมถงหนงป ไมใหนบเปนวาระการดารงตาแหนงตามขอ 6 วรรคหนง ขอ 8 ใหนาบทบญญตวาดวยการประชมของ ก.ศ. มาใชบงคบแกการประชมของคณะอนกรรมการโดยอนโลม ขอ 9 นอกจากการพนจากตาแหนงตามวาระตามขอ 6 วรรคหนง อนกรรมการพนจากตาแหนง เมอ (1) ตาย (2) ลาออก (3) กระทาผดวนยนบแตวนทมคาสงลงโทษทางวนย (4) กระทาการฝาฝนประมวลจรยธรรมนบแตวนทถกดาเนนการทางจรยธรรม (5) พนจากตาแหนงกรรมการขาราชการศาลยตธรรม (6) ถกถอดถอนจากตาแหนงตามขอ 10 ในกรณเปนทสงสยเกยวกบการพนจากตาแหนงของอนกรรมการ ให ก.ศ.เปนผวนจฉยชขาด ขอ 10 อนกรรมการผใดมพฤตการณไมเหมาะสมในการปฏบตหนาท สอไปในทางทจรตตอหนาท สอวาจงใจใชอานาจหนาทขดตอบทบญญตแหงกฎหมาย ขอบงคบ คณธรรมและจรยธรรม หรอกระทาการอนมมลเปนความผดทางวนย ก.ศ.อาจพจารณาถอดถอนอนกรรมการผนนออกจากตาแหนงไดในระหวางการพจารณาถอดถอนอนกรรมการตามวรรคหนง อนกรรมการผนนจะปฏบตหนาทไมได ขอ 11 คณะอนกรรมการมอานาจหนาท ดงน (1) เสนอตอ ก.ศ.เกยวกบการกาหนดนโยบาย แผนงาน และมาตรการในการสงเสรมและสนบสนนใหขาราชการมจรยธรรม (2) กากบ ดแล สงเสรมและใหคาแนะนา กาหนดแนวทาง หลกเกณฑและวธปฏบต ในการใชบงคบประมวลจรยธรรมและระเบยบน (3) วนจฉย

67

ปญหาอนเกดจากการปฏบตตามประมวลจรยธรรมหรอกรณอนใด เวนแตคณะอนกรรมการเหนวาเรองนนเปนเรองสาคญหรอมผลกระทบระหวางหลายองคกร ใหเสนอ ก.ศ.พจารณา (4) ตดตาม ประเมนผลการปฏบตตามประมวลจรยธรรม และรายงานเสนอความเหนตอ ก.ศ. (5) จดทารายงานประจาปเสนอตอ ก.ศ. (6) ใหคาแนะนาแกขาราชการศาลยตธรรมทมขอสงเกตในการปฏบตราชการ และตดตาม ประเมนผล เพอรายงานตอ ก.ศ. (7) ปฏบตหนาทอนตามท ก.ศ.มอบหมาย ขอ 12 คณะอนกรรมการมอานาจแตงตงบคคลหรอคณะบคคลเพอปฏบตงานตามทคณะอนกรรมการมอบหมายในการดาเนนการตามระเบยบน ขอ 13 ใหคณะอนกรรมการ และบคคลหรอคณะบคคลทไดรบแตงตงตามขอ 12 ไดรบเงนคาตอบแทนตามระเบยบทคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรมกาหนด ขอ 14 ขาราชการตองยดมนในจรยธรรมเพอนาประโยชนใหเกดแกสวนรวมและตนเอง ใหผบงคบบญชาทกระดบชนมหนาทประพฤตตนใหเปนแบบอยางทดแกผอยใตบงคบบญชา ควบคมใหผอยใตบงคบบญชาปฏบตตามประมวลจรยธรรม สนบสนน สงเสรมผอยใตบงคบบญชาทมความซอสตยสจรต มผลงานและความรความสามารถ และปฏบตตามประมวลจรยธรรม ขอ 15 เพอประโยชนในการสงเสรมจรยธรรมใหผบงคบบญชามหนาทปฏบตตามระเบยบ แนวทาง หลกเกณฑและวธปฏบตทคณะอนกรรมการกาหนด และใหมอานาจหนาท ดงน (1) ดาเนนการเผยแพร ปลกฝง สงเสรม ตดตาม สอดสองการปฏบตตามประมวลจรยธรรมโดยสมาเสมอ รวมทงประกาศยกยองขาราชการทถอและปฏบตตามประมวลจรยธรรมโดยเครงครด (2) ดแลใหขาราชการซงปฏบตตามประมวลจรยธรรมนมใหถกกลนแกลง หรอถกใชอานาจโดยไมเปนธรรม ขอ 16 การจงใจฝาฝนประมวลจรยธรรมใหผบงคบบญชาสงวากลาวตกเตอน ทาทณฑบนเปนหนงสอ สงใหไดรบการพฒนา นาไปประกอบการพจารณาความดความชอบ หรอนาไปประกอบการพจารณาเกยวกบการบรหารงานบคคลตามทเหนสมควร ใหเหมาะสมกบการกระทา เพอใหผอยใตบงคบบญชามความตระหนกและยดมนในประมวลจรยธรรม การแตงตง การเลอนเงนเดอน การรบเงนรางวล หรอคาตอบแทนพเศษอน การยายหรอการโอนขาราชการ ใหผบงคบบญชานาพฤตกรรมทางจรยธรรมไปประกอบการพจารณาควบคกบการดาเนนการตามระเบยบและหลกเกณฑท ก.ศ.กาหนดสาหรบการนน เมอผบงคบบญชาไดดาเนนการทางจรยธรรมแลว ใหรายงานไปยงเลขาธการสานกงานศาลยตธรรมเพอพจารณาสงการตามทเหนสมควร เมอเลขาธการสานกงานศาลยตธรรมไดดาเนนการทางจรยธรรมแกผจงใจฝาฝนประมวลจรยธรรม หรอไดรบรายงานตามวรรคหนง และไดพจารณาดาเนนการตามอานาจหนาท แลวใหรายงานการดาเนนการไปยง ก.ศ. ในกรณท ก.ศ.ไดพจารณารายงานตามวรรคสแลวมมตเปนประการใด ใหเลขาธการสานกงานศาลยตธรรมสงหรอปฏบตใหเปนไปตามนน ขอ 17 ขาราชการทกระทาการฝาฝนประมวลจรยธรรมกอนวนทระเบยบนใชบงคบ การจะดาเนนการประการใดตอไปสาหรบการนน ใหเปนไปตามท ก.ศ.เหนสมควร

68

ขอ 18 ใหประธานกรรมการขาราชการศาลยตธรรมเปนผรกษาการตามระเบยบน และให ก.ศ.มอานาจตความและวนจฉยปญหาทเกดขนเนองจากการใชบงคบระเบยบน. (cf.http://www.ryt9.com/s/tpd/1950936)

35.10 ภาคผนวก 10 British Buddhist teaches meditation

English speakers with an interest in meditation are invited to a series of dhamma talks, led by British Buddhist monk Pandit Bhikkhu, held every Monday, starting on Aug 4 and running to Sep 15.

The talks, which promise to be both informative and entertaining, will help attendees understand more about the practice of mindfulness meditation, which has roots in Buddhism.

Mindfulness meditation is a buzzword in many psychological studies at the moment. It has been proven to be beneficial for blood pressure, regulating heart rates, cortisol hormone levels and even gene expression. Magazines are full of articles advising its readers to get meditating, but it’s not so easy to get started on your own.

Pandit Bhikkhu is an experienced public speaker and also one of Bangkok’s busiest Buddhist monks. He has been organising events for meditation and the study of dhamma in Bangkok since 2007. Each of the activities are free of charge and held at various venues around central Bangkok.

Pandit was introduced to Buddhism at the age of 21. In 1996, he ordained as a Buddhist monk at a Thai countryside temple. He then began learning Thai and later moved to Bangkok to complete a degree in psychology. The 45-year-old monk is currently studying for a master’s in Buddhist studies.

This set of dhamma talks marks ‚Rains Retreat‛, also known as ‚Buddhist Lent‛. It will be held in the meeting hall of DMG Books, located on the 22nd floor of Amarin Tower, Phloenchit Road, every Monday, from 6.30pm to 8.30pm. (cf.http://www.bangkokpost.com/lifestyle/family/423116/british-buddhist-teaches-meditation)

69

Academic Ranking of World Universities - 2013 World Rank

Institution* Country /Region

National Rank

Total Score

Score on

1 Harvard University

1 100 100

2 Stanford University

2 72.6 40

3 University of California, Berkeley

3 71.3 67.8

4 Massachusetts Institute of Technology (MIT)

4 71.1 68

5 University of Cambridge

1 69.6 79.1

6 California Institute of Technology

5 62.9 47.8

7 Princeton University

6 61.9 52.9

8 Columbia University

7 59.8 66.1

9 University of Chicago

8 57.1 60.9

10 University of Oxford

2 55.9 51.8

11 Yale University

9 55.4 47.5

12 University of California, Los Angeles

10 52.9 27.3

13 Cornell University

11 50 38.2

14 University of California, San Diego

12 49.9 20

15 University of Pennsylvania

13 49.6 33

16 University of Washington

14 48.3 22

17 The Johns Hopkins University

15 46.9 39.3

18 University of California, San Francisco

16 46.2 0

19 University of Wisconsin - Madison

17 44.9 32.1

20 Swiss Federal Institute of Technology Zurich

1 43.5 30.7

21 The University of Tokyo

1 43 32.1

21 University College London

3 43 29.3

23 University of Michigan - Ann Arbor

18 42.6 33.4

24 The Imperial College of Science, Technology and Medicine

4 41.6 15.1

25 University of Illinois at Urbana-Champaign

19 41.1 31.2

26 Kyoto University

2 40.8 30.7

27 New York University

20 40.5 29.3

70

28 University of Toronto

1 40.3 20.7

29 University of Minnesota, Twin Cities

21 39.7 27.3

30 Northwestern University

22 38.9 16

31 Duke University

23 38.1 16

32 Washington University in St. Louis

24 37.5 19.3

33 University of Colorado at Boulder

25 37.3 13.1

34 Rockefeller University

26 37.1 17.7

35 University of California, Santa Barbara

27 35.9 15.1

36 The University of Texas at Austin

28 35.4 16.9

37 Pierre and Marie Curie University - Paris 6

1 35.3 35.1

38 University of Maryland, College Park

29 34.7 20

39 University of Paris Sud (Paris 11)

2 34.5 31.6

40 University of British Columbia

2 34.2 16

41 The University of Manchester

5 34 19.3

42 University of Copenhagen

1 33.8 22.7

43 University of North Carolina at Chapel Hill

30 33.7 9.3

44 Karolinska Institute

1 32.7 23.3

45 University of California, Irvine

31 32.4 0

46 The University of Texas Southwestern Medical Center at Dallas

32 31.4 19.3

47 University of California, Davis

33 31.3 0

47 University of Southern California

33 31.3 0

49 Vanderbilt University

35 31 16

50 Technical University Munich

1 30.6 36.3

51 The University of Edinburgh

6 30.5 21.4

52 Carnegie Mellon University

36 30.4 33

52 Utrecht University

1 30.4 23.9

54 Pennsylvania State University - University Park

37 30.2 10.7

54 University of Heidelberg

2 30.2 14.1

54 University of Melbourne

1 30.2 17.7

71

Academic Ranking of World Universities - 2010

72

73

ศ.พเศษ ดร.จรโชค(บรรพต) วระสย Professor Jirachoke(Banphot) Virasaya, Ph.D.

1. การศกษา Education 1. ปรญญาตรวทยานพนธ เกยรตนยม B.A. (Honors thesis in Sociology, University of California, Berkeley) 2)

ปรญญาโท M.A. in Political Science, Berkeley 3) ปรญญาเอก Ph.D., Berkeley, 1968 ไดรบการเชดชเกยรตโดยเชญเขาเปนสมาชกของสมาคม ไพ ซกมา แอลฟา (Eelected to PI SIGMA

ALPHA, National Political Science Honor Society) U.S.A., 1962. Experiences คอ สมาคมเกยรตนยมรฐศาสตรระดบชาต U.S.A.

2. ประสบการณ 1. นกเรยนทนรฐบาลไทย หลงจากจบจากโรงเรยนเตรยมอดมศกษา สอบไดท 1 ทวประเทศ สาขาอกษรศาสตร

แลวไปศกษาตอ ณ สหรฐอเมรกา และเปนหวหนานกเรยนทนรฐบาลและผทอยในความดแลของ ก.พ. ณ UC Berkeley. Ranked no.1 in country-wide competitive exam and awarded scholarship to pursue B.A., M.A. and Ph.D. at UC Berkeley.

2. หวหนาภาควชาสงคมวทยา มหาวทยาลยเชยงใหม, 2512-2514 3. เลขาธการศนยวจยลานนาไทย มหาวทยาลยเชยงใหม , 2511-2514 4. กรรมการและเลขานการคณะกรรมการ เตรยมการจดตงมหาวทยาลยรามคาแหง , 2513-2514 Founding

Committee Member in the establishment of RU.โดยม ศ.ดร.ศกด ผาสขนรนต เปนประธานกรรมการ 5. คณบดผกอตงคณะรฐศาสตร (Founding Dean) มหาวทยาลยรามคาแหง, RU, 2516-2520 และรกษาการคณบด

อกหลายครง (and at times Interim Dean) 6. หวหนาภาคผจดตง (Founding Chairman, Sociology-Anthropology Dept.) ภาควชาสงคมวทยา-มานษยวทยา

มหาวทยาลยรามคาแหง, 2514-2520 7. รองอธการบดฝายวชาการ มหาวทยาลยรามคาแหง, 2530-2532 Vice-Rector, - Academic 8. Academic Deputy Director, Regional Institute of Higher Education (RIHED), Singapore, 1977-1980. รอง

ผอานวยการสถาบนภมภาควาดวยการอดมศกษาและการพฒนา ณ สงคโปร 9. Director, University Development Commission(UDC), Ministry of University Affairs (MUA) ผอานวยการ

สานกงานโครงการพฒนามหาวทยาลย ทบวงมหาวทยาลย 10. ประธานสภาวจยแหงชาต สาขาสงคมวทยา 11. กรรมการบญญตศพทรฐศาสตร ราชบณฑตยสถาน 12. กรรมการสมาคมเพอนแคลฟอรเนย 13. Hon. Secretary-General, World Fellowship of Buddhist Youth (WFBY). เลขาธการกตตมศกดองคการยว

พทธศาสนกสมพนธแหงโลก (ยพสล), ซงม ม.จ.หญงพนพศมย ดศกล เปนองคประธาน พสล. และ ศ.สญญา ธรรมศกด เปนประธานองคการพทธศาสนกสมพนธแหงโลก (พสล.) คนตอมา

14. กรรมการบญญตศพทสงคมวทยา ราชบณฑตยสถาน Royal Institute

74

15. ประธานคณะอนกรรมการจดทาหลกวชาการสงคมวทยาตามพทธศาสตร โดยม ศ.ดร.ระว ภาวไล เปนประธานกรรมการจดทาหลกวชาการตามแนวพทธศาสตรสานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต

16. กรรมการสมาคมรฐประศาสนศาสตรและรฐศาสตรประยกตแหงประเทศไทย 17. รกษาการในตาแหนงคณบดคณะรฐศาสตร (Dean Interim) มหาวทยาลยรามคาแหง หลายครง 18. กรรมการสมาคมการกฬาและนนทนาการผสงอาย (ประเทศไทย) สกนอท. 19. กรรมการสมาคมสงคมวทยา-มานษยวทยา 20. กรรมการสมาคมไทย-อเมรกนศกษา 20. กรรมการสหพนธครอบครวเพอความสามคคและสนตภาพโลก(ประเทศไทย) มลนธเพอการพฒนาและสนต 21. รวมประชมทางวชาการนานาประเทศหลายครง 22. ผเขยนบทความทางวชาการและตาราทงสงคมวทยา,มานษยวทยา, รฐศาสตร, รฐประศาสนศาสตร, ศาสนา

และอน ๆ 23. รกษาการผอานวยการโครงการปรชญาดษฎบณฑตทางสงคมศาสตร (10 สาขาวชา) มหาวทยาลยรามคาแหง,

2547-. Acting Director, Ph.D. Program in Social Sciences. 24. เปนผบรรยายสถาบนตาง ๆ ทงภาคภาษาไทยและภาษาองกฤษ รวมทงการบรรยาย ณ วทยาลยปองกน

ราชอาณาจกร(วปอ.) เปนเวลาตดตอกนเกนกวา 25 ป นบตงแตป พ.ศ. 2513. 25. สนใจและเปนผบรรยายตงแตระดบปรญญาตร หรอระดบทวๆไป เพราะมงกระจายความรสผสนใจในดานตาง

ๆ เชงสหวทยาการในยครวมสมย สบสานมรดกทางปญญา วฒนธรรม ทงจากอารยธรรมตะวนออกและตะวนตก

3. งานทางวชาการ Academic works มความหลากหลายทง 3.1 ตารา เชน สงคมวทยา-มานษยวทยา, รฐศาสตรทวไป, สงคมวทยาการเมอง และอน ๆ 3.2 บทความทางวชาการ เฉพาะลาสดประมาณ 45 รายการ 3.3 การวจย ทางสงคมวทยา สงคมวทยาการเมอง ฯลฯ 3.4 การบรรยาย ณ โอกาสตางๆกน รวมทงรายการวทยและวทยโทรทศน

4. ความถนด 4.1 เรองราวทางสงคม จตวทยาสงคม รฐศาสตรและการบรหารโดยทวไป 4.2 เรองการวเคราะหเชงพทธในนานาประเดนและนานาปญหา เชน เรองการพฒนา สนตภาพ

5. สถานทตดตอ Contact Address คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง หรอโครงการปรชญาดษฎบณฑตทางสงคมศาสตร อาคารทาชย

มหาวทยาลยรามคาแหง 02-312-8483-9 ตอ, exts. 41,36 ; 02-310-8566-67 ; Fax 310-8492, 310-8500, 310-8567

75

เอกสารอนๆ ประกอบการบรรยาย โดย ศ.พเศษ ดร.จรโชค (บรรพต) วระสย

1. หมายเลข 5 ทรรศนะแมบททเปลยนแปลง ผลกระทบตอวทยาการ PS 103, 500, 601, 701 2. หมายเลข 8 แนวคดและปรชญาตะวนออกวาดวยสงคมและการเมอง PS 103, 290, 293, 495, 500, 601, 605, 611,

639, 641, SO 477, 483 และอน ๆ 3. หมายเลข 9 กระแสแปรเปลยน ปญหาสงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ การเมองและจรยธรรมระดบนานาชาต SO 103,

233, 265, 268, 477, PS 103, 500, 503, 611, 639, 671, 798 และอน ๆ (04) 4. หมายเลข 11 อดมการณ ทฤษฎ และปรชญาทางสงคมและการเมอง PS 103, 190, 290, 500, 503, 601, 605, 611, 639,

641, SO 477, 483 และอน ๆ (04) 5. หมายเลข 14 สงคมกบการเมองประชาธปไตย SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 และอน ๆ 6. หมายเลข 15 ทรพยากรและสงแวดลอมกบการพฒนาทยงยน PS 639, 672, 679 7. หมายเลข 25 สงคมไทยกบการพฒนา PS 103, 110, SO 103, 477, 483, PS 500, 639, 671, 691, 798 และอน ๆ 8. หมายเลข 27 จรยธรรมกบการพฒนา PS 103, SO 477, PS 639, 671, 691 และอน ๆ ราคา 30.- (03) 9. หมายเลข 28 นวสมยและผานเลยโพนนวสมย ทฤษฎและนานามตแหงการเปลยนแปลงเศรษฐกจ สงคมการเมอง PS

103, SO 477, PS 500, 503, 601, 639, 672 และอน ๆ 10. หมายเลข 29 การสบตอยคอตสาหกรรมนวสมยและยคผานเลยนวสมย SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 และ

อน ๆ 11. หมายเลข 34 การจดการแบบราชการ PS 103, 672 12. หมายเลข 35 มโนทศน อดมการณ ทฤษฎทางสงคมและการเมอง SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 และอน ๆ 13. หมายเลข 50 การเมองกระแสโลก อดมการณ ปรชญา PS 103, 130, 500, 503, 601 ราคา 40.- (03) 14. หมายเลข 53 แนวพนจเชงวฒนธรรม และวฒนธรรมทางการเมอง PS 605, 500, 601, 639, 798 และอน ๆ 15. หมายเลข 58 สงคมวฒนธรรมเปลยนและพฒนานานาประเดนปญหาแวดลอมรวมสมย PS 103, 500, 601, 639,

671, 672 16. หมายเลข 62 แนวคดวาดวย โครงสรางการหนาทประโยชน” PS 601, 17. หมายเลข 73 การมสวนรวมในสงคมการเมอง SO 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 18. หมายเลข 74 มมมองรฐศาสตรจากผลงานตะวนตกและตะวนออก 19. หมายเลข 75 พรรคการเมอง PS 103, 500, 605, 639, SO 477 20. หมายเลข 79 กระแสการแปรเปลยนพฒนา สงคม เศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรมและเทคโนโลย PS 103, PA 330,

SO 103, 233, 477, 483, PS 500, 503, 601, 605, 611, 639, และอน ๆ 21. หมายเลข 98 การปฏวตอตสาหกรรม และผลกระทบ SO 477, PS 639 22. หมายเลข 100 เปลยนแปลงสการพฒนาและเศรษฐกจพอเพยง PS 103, 639,691, SO 477 และอน ๆ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- จดพมพโดยศนยเอกสารวชาการ คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง กท. 10240 ตดตอไดท (02) 310-8483-9 ตอ 30 ตดตอศนยเอกสารฯ หลงอาคารรฐศาสตร (POB)

76

23. หมายเลข 111 ทรพยากรนาในนานาบรบท เพอการวางนโยบาย PS 103, 672,679 24. หมายเลข 112 การคดสรางสรรค และจดหกเหทางวชาการ PS 503, 601, 639 25. หมายเลข 113 แนวโนมแหงการเปลยนแปลงระดบผนพภพ SO 233, 477, PS 103, 500, 503, 601, 639 26. หมายเลข 114 ปรชญาสงคมศาสตรในเชงศาสตร PS 103, 500, 503, 601, 701 27. หมายเลข 115 ศพทานกรมและนกคด ปรชญาและแนวพนจรฐศาสตร PS 103, 483, 500, 503, 601, SO 477 28. หมายเลข 125 ความคด ทฤษฎ ปรชญาสงคม PS 103, SO 477, PS 483, 500, 601, 639 และอนๆ 29. หมายเลข 131 การพฒนาทรพยากรมนษย การวางแผนเชงกลยทธ PS 103, 500, 503, 672, 798, PA 261, 330, 331,

350, 200 30. หมายเลข 140 สถานการณสงคม เศรษฐกจและการเมองนานาประเทศ PS 103, 500, 601 ราคา 48.- 31. หมายเลข 144 การพฒนาและการจดทรพยากรมนษย PS 103, 500, 601 32. หมายเลข 146 การเพมศกยภาพองคการและบคคลโดย REENGINEERING PS500, 601, 639, 672 และอน ๆ 33. หมายเลข 148 รฐกบนโยบายสาธารณะ PS 103, 500, 601, 671, 672 34. หมายเลข 149 ประชาธปไตย การพฒนาสทธมนษยชน สตร เดก บทบาทของรฐเพอสทธสภาพแวดลอมในบรบท

โลกาภวตนและองคการระหวางประเทศ PS 103, 120, SO 103 , 477, PS 500, 601, 605, 611, 639, 671, 679, 798 และอน ๆ

35. หมายเลข 153 รฐ อดมการณ ปรชญา นโยบาย และการเปลยนแปลง PS 103, SO 477, 483, PS 500, 503, 601, 605, 611, 639, 672 และอน ๆ ในสาขา สงคมศาสตร

36. หมายเลข 171 การเพมศกยภาพองคการและทรพยากรบคคล PS 103,601, 707 37. หมายเลข 172 ศพทรวมสมย ศพทรฐศาสตร รฐประศาสนศาสตรและสงคมวทยา PS 103, 503, 601 38. หมายเลข 174 ปรชญาเชงวทยาการในรฐศาสตร PS 103, 500, 601,639, SO477 39. หมายเลข 175 สาธารณรฐอนเดย PS 103, 130, 456 และอน ๆ 40. หมายเลข 177 ประวตและการเมองการปกครองของสาธารณรฐอนเดย 41. หมายเลข 195 อดมการณทางการเมองสงคมกบฟาสซสม SO 477, PS 103, 500, 601, 639 42. หมายเลข 200 หลกทางพทธศาสนากบประชาธปไตย กรณความเสมอภาค PS 103,495,500 และอนๆ 43. หมายเลข 223 ขอบขายรฐศาสตรเชงพฤตกรรม PS 403, SO 477, PS 500, 639, 691 และอนๆ 44. หมายเลข 225 สงคมวทยาการเมองกบการเปลยนแปลงนานาประการ PS 103, SO 477, PS 500, 601, 605 45. หมายเลข 236 อธบายสรรสาระ และศพทสานวนรฐศาสตร รฐประศาสนศาสตร และสงคมศาสตรทวไป PS 103, PA 200, 210, 310, PS 500, 672 และอน ๆ

77

สารบญ

เรอง หนา 1. ความทวไป 1 2. ศพทใกลเคยง 3 3. การจดหมวดหม 3 4. สรรพวทยาการ 4 5. ความรกบประสาทสมผส 6 6. ความรพนฐาน 7 7. ทรรศนะอน ๆ วาดวยปรชญา 8 8. เกยวโยงกบญาณวทยา หรอทฤษฎแหงการเรยนร 9 9. ปรชญากบปรชญาแหงวทยาศาสตร 9 10. ปรชญาทวไป ประกอบดวย 3 สาขาหลก คอ 10 11. ‚Epistemology‛ (ญาณวทยา) หรอทฤษฎแหงความร 10 12. พจนานกรม Oxford Dictionary of Sociology 10 13. มรรคาแหงความร (Path of Knowledge) 12 14. การแสวงหาความร (search of knowledge ) 13 15. การอธบายหลกธรรมในพทธศาสนา 14 16. กระบวนการเรยนร (Learning Process) 14 17. วงกรอบแหงการแสวงหาความร (in search of knowledge) 15 18. มโนทศน ‚สหวทยาการ‛ (Interdisciplinary) 16 19. การคดลกและรอบคอบ (Non - linear thinking) 19 20. ทฤษฎหรอแนวคดแบบแยกสวน (reductionism) และแบบองครวม (holistic) 19 21. วธการเขาถงซงความร 20 22. การไดมาซงความร ใชวธเชงปรมาณ 21 23. การไดรบความรจากการคนพบและหรอการประดษฐ 22 25. การเขาถงความรโดยการเดนทาง: กรณนกคดชาวฝรงเศส Alexis de Tocqueville 23 26. ปญญา: แสงชวาลาแหงชวต 25 27. การสรางสรรคทางปญญา 26 28. ปจจยหรอนานาตวแปรททาใหเกดคณปการทางวทยาการ 27 29. วาดวยทฤษฏ 27 30. ทฤษฏทเปนปทสถาน (Normative Theory) 30 31. วาดวยทฤษฏทางเศรษฐศาสตร กรณของจอหน เมยนารด เคนส (John Maynard Keynes) 31

78

สารบญ

เรอง หนา 32. ทฤษฎระบบยคสมยใหม (modern systems theory) 32 33. ทฤษฎหรอแนวเหตผล (rational choice theory) 36 34. แนวการเลอกทสมเหตสมผล (Rational Choice) 37 35. ภาคผนวก ภาคผนวก 1 :ศพทภาษาศาสตร (ภาษาศาสตรประยกต) 39 ภาคผนวก 2 :พจนานกรมเศรษฐศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถาน 45 ภาคผนวก 3 :พจนานกรมคาใหม เลม 1 ฉบบราชบณฑตยสถาน 49 ภาคผนวก 4 :Some cities adopting bird-friendly building rules 53 ภาคผนวก 5 :Protest saves Chidlom trees Residents successfully stop 56 a building owner from denuding a footpath, writes Supoj Wancharoen ภาคผนวก 6 :ไปดสวสดการของ"สงคโปร" 58 ภาคผนวก 7 :ความเหลอมลารายได ปญหาใหญของโลกวนน 60 ภาคผนวก 8 :คอลมน: มองหลายมม: ปฏรปกฎหมาย ปฏรปคน 62 ภาคผนวก 9 :จรยธรรม 'ขรก.ศาลยตธรรม' 65 ภาคผนวก 10 :British Buddhist teaches meditation 68