phân tích t khái quát v doanh nghi p tr li phi u iu tra …...i u tra c a jica v nhu c u ào t o...

Điều tra của JICA về nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam Kết quả điều tra Phân tích tổng hợp

1

Kết quả điều tra Phân tích tổng hợp

（１）（１）（１）（１）Khái quát về doanh nghiệp trả lời phiếu điều tra （（（（Q1-Q10））））

１）Q4 Số năm hoạt động tại VN（số doanh nghiệp trả lời hợp lệ 120 DN）

２）Q5 Ngành nghề（sản phẩm kinh doanh）【có thể chọn nhiều phương án】

（số doanh nghiệp có câu trả lời hợp lệ 112 công ty）

Máy móc thiết bị vận tải

Linh kiện xe ô tô（17）

Linh kiện xe máy（11）

Khác（2）

Máy móc sản xuất Liên quan đến sản xuất

khuôn kim loại（8）

Khác（4）

Linh kiện điện tử（12）

Dụng cụ cơ khí điện(9) Thiết bị, đồ gia dụng(6)

Sản phẩm nhựa（5）

Giấy và các chế phẩm từ giấy

（5）

Dụng cụ cơ khí dùng để tác nghiệp

Thiết bị y tế（4）

Công nghệ hóa học(4) Sản phẩm kim loại(3)

Ngành gang thép（3）

Sản phẩm cao su（2）

Ngành cấp nước sạch(1) Ngành chế biến thực phẩm(1) Nganh khác(3)


2

３）Q6 Loại hình hoạt động【có thể chọn nhiều phương án】（Số doanh nghiệp trả lời hợp lệ

là 105 DN với tổng 189 loại hình hoạt động.）

Đơn vị: loai hình hoat dộng

*:lập kế hoạch/ marketting/ nghiên cứu phát triển SP/thiết kế sản phẩm


3

４）Q7 Số lượng nhân viên（số doanh

nghiệp trả lời hợp lệ 121 DN）

Và số nhân viên người Nhật（số doanh

nghiệp trả lời hợp lệ 117 DN）

Số lượng nhân viên Đ/v: người


4

５）Q8 Địa chỉ trụ sở nhà máy【Có thể chọn nhiều phương án】

（Số doanh nghiệp trả lời hợp lệ 121 DN, 122 địa điểm）

Miền Bắc Doanh nghiệp Miền Nam

Doanh nghiệp

Hà Nội 30 Tp. Hồ Chí Minh 5

Hưng Yên 17 Đồng Nai 16

Hải Phòng 16 Bình Dương 11

Bắc Ninh 8 Long An 1

Hải Dương 7

Vĩnh Phúc 4

Hà Nam 2

Hòa Bình 2

Ninh Bình 1

Bắc Giang 1

Thái Nguyên 1

Tổng của miền Bắc 89 Tổng của miền Nam 33

６）Q9 Tên khu công nghiệp【có thể chọn nhiều phương án】

（Số doanh nghiệp trả lời hợp lệ 113 DN, 114 Khu công nghiệp）

Miền Bắc DN Miền Nam DN

Thăng Long1 22 Long Đức 6

Thăng Long 2 15 Biên Hòa 2 5

Nomura Hải Phòng 12 Loteco 4

VSIP Bắc Ninh 5 Mỹ Phúc 4

Tân Trường 5 VSIP2 3

Quang Minh 4 VSIP1 2

VSIP Hải Phòng 3 Tân Thuận 2

Phố Nối 2

Đồng Văn 2 2

Phúc Điền 2

Ngoài ra: Khải

Quang、Quảng Châu、

Quế Võ、Đại An、Tam

Điệp、Tràng Duệ、Thiên Sơn、Nội Bài、

Phú Nghĩa, Hòa Lạc

Ngoài ra: Đồng An, Amata, Phú An

Thạnh、TTZ


5

７）Q10 Tổng vốn đầu tư（Số doanh nghiệp trả lời hợp lệ 115 DN）


6

（２）（２）（２）（２）Đào tạo đội ngũ điều hành, quản lý （（（（Q11-Q24））））

１）Q11Có dành ngân sách phục

vụ đào tạo không（số DN có

câu trả lời hợp lệ 120 DN）

２）Q12 Có kế hoạch đào tạo theo

năm không（số DN có câu trả lời

hợp lệ 120 DN）

３）Q13. Có đang thực hiện công tác đào tạo không

（Số DN có câu trả lời hợp lệ 120 DN）


7

４）Q14 Nếu có kế hoạch đào tạo thì cụ thể là đào tạo như thế nào【Trả lời tự

do】（Số DN trả lời hợp lệ 81 DN）

５）Q15. Có nhờ các tổ chức bên ngoài thực hiện công tác đào tạo không（số

DN trả lời hợp lệ 118 DN）


8

６）Q15 Lý do không nhờ các tổ chức bên ngoài thực hiện công tác đào tạo

（số DN trả lời hợp lệ 48 DN）

Liên quan đến kiến thức chuyên môn

・ Ở cơ sở đào tạo bên ngoài không có khóa học phù hợp với nội dung công việc

・ Chủ yếu đào tạo OJT

・ Không cần nội dung chung chung mà cần kiến thức chuyên môn

Liên quan đến hình thức tập huấn

・ Không đem lại hiệu quả, vẫn phải đào tạo lại trong DN

・ Vì không tập huấn được ở gần nhà máy

・ Không có thông tin về tổ chức nhận đào tạo, không nắm rõ nội dung đào tạo

・ Do không có kinh phí

Ngoài ra

・Đào tạo quản lý không cần nhờ bên ngoài, trong nội bộ DN tự làm được

・Không cần thiết

・Đang xem xét

７）Hình thức triển khai công tác đào tạo mong muốn【có thể chọn nhiều phương án】

Q17 Ngày tổ chức (số DN trả lời hợp lệ 104 DN） Q18 Thời gian tổ chức(số DN trả lời hợp lệ 105 DN）


9

Q19 Thời gian đào tạo【có thể chọn

nhiều phương án】（số DN có câu trả

lời hợp lệ 108 DN 114trả lời）

Q20 Nơi đào tạo【có thể chọn nhiều

phương án】（số DN có câu trả lời

hợp lệ 114 DN 151 trả lời）

８）Q21 Mức phí đào tạo mong muốn

（số DN trả lời hợp lệ: 36 DN nêu số tiền và 15 DN có comment）

Mức phí đào tạo công ty Trả lời dưới dạng comment

Dưới 100$ 18

・ Tùy thuộc vào nội dung/thời gian/trình

độ/hiệu quả（10）

100$~300$ 13 ・Khoảng 1 tháng lương của nhân viên

300$~500$ 2 ・Nên mất phí

Trên 500$ 3 ・Càng rẻ càng tốt

Tổng 36 ・Nên miễn phí

Tính trên mỗi nhân viên

・Xét về ngôn ngữ và văn hóa thì giáo viên VN

có lợi thế hơn


10

９）Q22 Nội dung đào tạo muốn giao cho bên cơ sở đào tạo bên ngoài【có thể chọn

nhiều phương án】（số DN trả lời hợp lệ 104 DN, 217 lượt trả lời）

Các nội dung trả lời về việc đào tạo muốn giao cho đơn vị đào tạo bên ngoài thực hiện

Về phát triển nhân lực

compliance、communication、teamwork、leadership

Về quản trị doanh nghiệp Quản lý lao động, tổng quản lý công trình, thực hành project cycle

management (PCM), chế độ chính sách mới của VN、TAX

Về quản lý sản xuất QC、phương pháp mang tính thống kê

Đơn vị: nội dung đào tạo


11

10）Q23 Ngôn ngữ chủ yếu được sử dụng trong công ty【có thể chọn nhiều phương án

（số DN có câu trả lời hợp lệ 115 DN 143 lựa chọn trả lời）

11）Q24 Đề xuất với trung tâm hợp tác nguồn nhân lực Việt Nam – Nhật Bản (VJCC)

Về giới thiệu văn hóa

・Muốn dạy về sự khác nhau trong cách nghĩ của người Nhật Bản và VN

・Đào tạo nguồn nhân lực có thể hiểu được quan điểm, cách nghĩ của DN

Nhật Bản

・Muốn biết về vị thế của VN trên thế giới, và giúp cho hiểu về tiêu chuẩn

toàn cầu Về đào tạo nhân lực

・Cung cấp nguồn nhân lực có khả năng thích ứng tốt

・Đào tạo quản lý trong nguồn nhân lực sản xuất

・Có khả năng đáp ứng đầy đủ các chức năng công việc（hành chính, kế toán,

nhân sự, cung ứng）marketting

・Duy trì các hoạt động vận dụng kiến thức tiếp thu được sau khi kết thúc quá

trình đào tạo (tạo áp lực cho các khóa đào tạo bằng cách giao cho bộ phận bên ngoài theo sát và đánh giá)

・Một mặt thấy rất cần đào tạo, nhưng nếu đào tạo thì cảm giác không duy trì

bền vững được. Còn khi đào tạo xong rồi thì nhân viên lại nghỉ việc mất. Vì vậy muốn đào tạo cho nhân viên bỏ cách nghĩ và làm việc như vậy đi.

Đề xuất về nội dung hoạt động

・Ngoài trung tâm đào tạo nhân lực VJCC, muốn có những lớp học nhỏ khác

bố trí tại các khu công nghiệp

・Muốn biết về nội dụng đạo tạo hơn là nội dung các lĩnh vực hoạt động của

VJCC


12

・Cần có thông tin giới thiệu về các chương trình đào tạo theo năm

・Nếu nội dung đào tạo phù hợp với nhu cầu đào tạo của DN thì sẽ cử nhân

viên đi học

・Vì là doanh nghiệp vừa và nhỏ nên còn gặp nhiều khó khăn về mặt tài chính.

Do vậy chưa đào tạo nhân lực một cách hệ thống, mà chỉ chủ yếu đào tạo bằng hình thức OJT. Mong muốn được xem xét đào tạo miễn phí cũng như nhận được tư vấn về công tác đào tạo.

12) Các mục điều tra bằng cách hỏi ý kiến doanh nghiệp (hearing)

・Khi nhờ các tổ chức đào tạo bên ngoài, doanh nghiệp muốn các nội dung

đào tạo bám sát nội dung công việc thực tế chứ không chỉ bàn về những kiến

thức chung chung.

・Muốn có các khóa học giúp cho các doanh nghiệp mới đến đầu tư tại VN

hiểu rõ và hiểu nhanh hơn về VN.

・Trong những doanh nghiệp có nhiều nhân viên VN hơn nhân viên Nhật, cần

đào tạo để nâng cao năng lực quản lý nhân sự cho nhân viên người Nhật

・Sau khóa học, nhân viên thường không vận dụng triệt để được những kiến

thức đã học, nên doanh nghiệp mong muốn có những chương trình hay hoạt

động nào đó để follow những gì đã học trước đó.


13

（（（（３）３）３）３）Đào tạo “thợ lành nghề” tại nơi sản xuất（（（（Nhu cầu đối với các trường dạy

nghề））））（Q25-Q31）

1) Q25Trong hoạt động hiện tại, quý doanh nghiệp có cần đến “thợ lành nghề”

không?（số DN trả lời hợp lệ 115 DN）

2) Q26 Nếu mở rộng hoạt động kinh doanh trong tương lai, quý DN có cần đến “thợ lành

nghề” không?（số DN trả lời hợp lệ 115DN）

3) Q27 Hãy chọn 3 trong số những tiêu chí cụ thể dưới đây mà quý doanh nghiệp thấy là

thật sự cần có ở “thợ lành nghề”【có thể chọn nhiều phương án】（số DN có câu trả lời

hợp lý 118 DN 377 lượt trả lời）

(*) Đúc khuôn kim loại, khuôn nhựa, điều khiển điện

Đơn vị ：Lượt tra lơi

(*)


14

Các nội dung khác Về kỹ thuật đặc biệt

・Kỹ thuật về mechatronics

・ Máy CNC、điều khiển thiết bị, vận hành phương pháp sản xuất

・ Năng lực lãnh đạo, giao tiếp

・Nhân lực có khả năng giao tiếp, lãnh đạo nhân viên chủ chốt của các bộ

phân khác, chứ không chỉ dưng lại ở nội dung công việc cụ thể nào đó.

4) Q28 Nhận thực tập【có thể chọn nhiều phương án】（120 DN trả lời hợp lệ với 164

lượt trả lời ）

５）Q29 Thực tế tuyển dụng sinh viên trường Đại học công nghiệp Hà Nội

Có 37 DN trả lời là có

６）Q30 Thực tế tuyển dụng sinh viên trường Đại học công nghiệp thành phố

HCM Có 15 DN trả lời là có

Đơn vị ：lượt trả lời


15

７）Q31 Thực tế liên kết với các đơn vị đào tạo khác

Đơn vị đào tạo Nội dung liên kết, đào tạo

ĐH công nghiệp HN chương trình liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp

ĐH công nghiệp HN tham gia tập huấn về bảo hộ khi tiện

Cao đẳng Việt – Đức tập huấn về hàn và thao tác tiện

Tổ chức đào tạo của Đức

（Gia công máy móc）、

Trường dạy nghề

đào tạo giáo viên

ĐH bách khoa HN nhận sinh viên tốt nghiệp

Hanoi University of Science nhận sinh viên tốt nghiệp

ĐH Đà Nẵng nhận sinh viên tốt nghiệp

ĐH bách khoa HCM nhận sinh viên tốt nghiệp

ĐH bách khoa HCM chương trình đào tạo kỹ sư thiết bị xây dựng

ĐH Bách khoa HCM chương trình thao tác high-end CAD dành cho KS cơ khí

ĐH Bách khoa HCM khóa học về robot

ĐH Bách khoa HCM cung cấp học bổng

ĐH Bách khoa HCM tặng Humanoid

ĐH Bách khoa liên kết

ĐH Lạc Hồng nhận sinh viên tốt nghiệp

ĐH Lạc Hồng nhận sinh viên thực tập

ĐH Lạc Hồng thiết kế, sản xuất thiết bị tự động hóa

College of Communications and Transport

nhận sinh viên tốt nghiệp

８ )Nội dung điều tra bằng cách hỏi ý kiến doanh nghiệp (hearing)

・Trình độ kỹ thuật của các nhân viên khi được đào tạo tại các cơ sở đào tạo thường

không đạt tiêu chuẩn mà công ty yêu cầu.

・Thiếu khả năng phân tích các con số - vốn là năng lực rất cần thiết tại các nhà máy

sản xuất

・Vì có những lúc phải tập huấn ở nước ngoài hay khi làm chung với các nước trong

khu vực ASEAN, đòi hỏi nhân viên phải sử dụng được tiếng Anh

・Cũng quan tâm tới việc nhận sinh viên thực tập, nhưng do thiếu những giải pháp

tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo, nên chưa thực hiện được.


16

（４）（４）（４）（４）Cơ chế thi đánh giá kỹ năng nghề（（（（nhu cầu về việc áp dụng cơ chế kiểm tra

tay nghề））））（（（（Q32-Q38））））

1) Q32Hiện có đang áp dụng cơ chế thi “đánh giá kỹ năng nghề” dưới hình

thức nào đó không?（số DN trả lời

hợp lệ 114DN）

2) Q33 Nếu trả lời là có ở câu 32, vui lòng cho biết hình thức áp

dụng? （số DN trả lời hợp lệ

15DN）

3) Q34 Công tác đánh giá kỹ năng nghề có hữu ích cho hoạt động kinh doanh tại Việt

Nam của quý doanh nghiệp không?（số DN trả lời hợp lệ 120 DN）

Trả lời tự do Số lượt trả lời

Cơ chế đánh giá kỹ năng kỹ năng nghề trong doanh nghiệp 13

Khác：chứng chỉ quốc gia、kiểm

tra năng lực、đào tạo thợ lành

nghề、tạo động lực


17

4) Q35、Nếu trả lời ở câu Q34 là “hữu ích”, vui lòng cho biết hữu ích trên phương

diện nào【có thể chọn nhiều phương án】（ 60 DN trả lời hợp lệ , 146 lượt trả lời）

5) Kỳ thi đánh giá kỹ năng nghề của lĩnh vực nào được cho là hữu ích

【có thể chọn nhiều phương án】

（43DN trả lời hợp lệ 116 lượt trả

lời）

6) Vui lòng cho biết cấp độ đào tạo được cho là hữu ích trong việc đánh giá kỹ

năng nghề【có thể chọn nhiều phương

án】（có 61 DN trả lời hợp lệ với 101

lượt trả lời）

Ngành gia công cơ khí

Tên ngành nghề số lượng

Bảo dưỡng máy móc 22

gia công cơ khí 24

chế tác khuôn 9

kiểm tra thiết bị 9

bản vẽ cơ khí 6

hoàn thiện sản phẩm 5

gia công dập kim loại 4

gia công bức xạ 3

đúc 3

Ngành điện

Lắp ráp thiết bị điện 5

bản vẽ mạch điện 3

chế tạo bảng mạch in 2

Ngành điện tử

lắp ráp máy móc điện tử 5

nối mạch điện 3

Các ngành kinh doanh khác

hàn(5), sơn, in ấn, phân tích hóa học, lắp đặt đường dây thông tin

Đơn vj: lượt trả lời


18

7) Q38 Kỳ vọng về hệ thống đánh giá và cấp chứng chỉ kỹ năng nghề Quốc gia của Việt

Nam.

・Giúp ích cho việc đánh giá nhân lực 1 cách khách quan và hữu ích trong việc đào

tạo ngành công nghiệp hỗ trợ

・Hy vọng là có thể tuyển chọn được nhân viên có năng lực, muốn hệ thống đánh giá

này được áp dụng đến các địa phương giống như ở Nhật Bản.

・Nếu có cơ chế kiểm tra kỹ năng nghề chuyên sâu về bảo dưỡng máy móc thì có thể

phổ cập cơ chế này sử dụng làm tiêu chuẩn đầu vào.

・Nâng cao nhận thức của nhân viên về hệ thống đánh giá này và cần có quy định áp

dụng nghiêm ngặt khi áp dụng hệ thống đánh giá này.

・Phía nhà trường cần có giải pháp để giúp học viên thi đỗ được các cấp chứng chỉ cần thiết.

8) Điều tra bằng cách hỏi ý kiến doanh nghiệp (hearing)

・Việc tập huấn, đào tạo người lao động để dự thi các kỳ thi kiểm tra kỹ năng nghề

rất hữu ích


19

（５）（５）（５）（５）Đào tạo “kỹ sư có sự sáng tạo và năng lực thực hành” tại nhà máy (Nhu cầu

mở trường THPT đào tạo nghề của Nhật Bản））））（（（（Q39-Q41））））

１）Q39. Trong hoạt động kinh doanh

hiện tại, có cần “Kỹ sư có sự sáng tạo và

năng lực thực hành” không?（119 DN

trả lời hợp lệ）

２）Q40 Nếu mở rộng hoạt động kinh

doanh, trong tương lai doanh nghiệp có cần đến “kỹ sư có sự sáng tạo và năng

lực thực hành” không?（117 DN trả lời

hợp lệ）

３）Q41 Hãy chọn 3 trong số những tiêu chí cần có ở “ kỹ sư có sự sáng tạo và năng lực

thực hành”【có thể chọn nhiều phương án】（114 DN trả lời hợp lệ với 345 lươt trả lời）

Đơn vị ：lươt trả lời


20

４）Nội dung điều tra bằng cách hỏi ý kiến doanh nghiệp (hearing)

・Cần những nhân viên có thể tự tư duy, tự nhận biết vấn đề và tự đưa ra được

những đề xuất cải thiện, cải tiến.

・Cần những nhân viên có thể tư duy về hiệu suất công việc 1 cách tổng quát

và luôn nỗ lực để có thể sản xuất được những sản phẩm chất lượng tốt hơn.


21

（６）（６）（６）（６）Những nội dung khác : Những đề xuất khác với JICA về đào tạo

nguồn nhân lực phục vụ sản xuất công nghiệp（（（（Q42））））

Về nội dung hỗ trợ doanh nghiệp

・Muốn cân nhắc giải pháp hỗ trợ về mặt chi phí

・Cần tạo động lực làm việc thực sự cho nguồn nhân lực trẻ VN.

・Ở Việt Nam không có nhiều cơ hội được học về kiến thức chuyên môn. Cần có giải

pháp để những nhà máy nằm ở khu vực xa nội thành Hà Nội vẫn có thể tuyển dụng được nguồn nhân lực được trang bị kiến thức chuyên môn.

・Nếu chỉ dừng lại ở việc áp dụng cơ chế trường nghề kiểu Nhật thì có lẽ là không

đủ.

・Trong các trường Đại học ở Việt Nam, thường thiếu giáo viên, thông tin và cơ sở

vật chất nên học sinh dường như không được trang bị kiến thức kỹ thuật và kiến thức thực tiễn nên gặp nhiều khó khăn khi đi làm. Phải có những hỗ trợ 1 cách hệ thống cho các trường Đại học chứ không phải chỉ là những hỗ trợ cho từng sinh viên đơn lẻ.

・Thiếu đội ngũ đào tạo kỹ thuật viên ngành điện. Hơn nữa, 1 thực trạng là khi đào

tạo người có tay nghề, kỹ thuật tốt rồi thì họ lại bỏ việc, nên cần cân nhắc giải pháp làm thế nào để người lao động gắn bó lâu dài hơn với doanh nghiệp.

・Khi triển khai hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, thì nên giao công việc cho

những nhân viên người Việt sẽ tốt hơn, do đó mong muốn có chính sách đào tạo nhân lực cần thiết cho hoạt động của doanh nghiệp.

Về quảng cáo

・Cần triển khai phổ biến nội dung hoạt động cũng như kế hoạch hoạt động của tổ

chức JICA

Về việc thực hiện phiếu điều tra

・Bản điều tra rất tốt. Cần triển khai trong thực tế.

phân tích t khái quát v doanh nghi p tr li phi u iu tra …...i u tra c a jica v nhu c u ào t o...

Documents