*l

phan tich cua chuy6n gia NguyOn Djnh Bich vd cdu chuyOn xudt khdu ca phe cia VN (77CIs6

49, ra ngay 9-1 2-2012) cho thdy nOng dan trdng ca phe vN hiOn dang tr6i qua nhung su viOc ma

nong Oan trdng ca phe tai Brazil da tr6i qua c5ch day hon 20 nam. Thu xem xet kinh nghiOm c0a

"ong khdng ld" ca phe nay thOng qua tim hi6u mQt cflng cu tdi chinh cua ho

rhsrucuvEru HoANG M!',pHuoNG thdngcungcdptindungdQcquydnokhuv1lc cdng sang hd thdng song d6i - ci khu

,\hinh sdch n6ng nghiQp cua Brazil vgc c6ngvh tu. IcIuwc tdnhdn Brazil tir

I bdtdautrilquasgchuydnddikh6 ch6 chi dnidm20Yo tdng ngudn lltc cho

\r/tA" vlo nhung ndm 1970. Vho thdi nOng nghiQp trong nhitng ndm 1980, ddn

didm d6, ddy ld mQt m6 hinh chinh s6ch ndm 2005 da chidm tdi honz\% (2).

n6ng nghiQp dga v2ro mQt ndn kinh td Sau nhi6u thQp ni6n c6 mfc l4m phdt

a.rqc uao "e

.h4t che, phuc vu cho chidn cao vh nhidu n6 luc kidm soiit, Brazil da

lugc thay thdhdng nhQp khdu, ngudn trg thuc thi mQt chudng trinh dn dinh kinh

cdp phong phri vir dirng gi6 tdi ttiidu dd tdvdi t€n gqi I(d hoach real (dat theo t€n

dAm bAo thuong m4i h6a. Nhrrng tinh ddng tidn mdi real) vio ndm 1994 trong

trang mdt khi ning tri nQ cria nh2t nudc thdi kj'ndm quydn cua tdng thdng Itamar

cQn[ vdi sg khong dn dinh vd kinh td Franco. G6i kinh td nhy da gilip mQt chu

nhung nam 1980 t4i qudc gia nhy da ddn k!' kinh td mdi bdt ddu vdi su tQp trung

ddn JL,p dd chinh ra.n ti.r dgng nOng vho ndng nghiQp vh mang l4i kdt quA ndi

thon vho ddu nhung nim 1990. M6 hinh bQt trong khu vgc n)y. Tuy nhien, van

tindUngthdtb4icilngvdisgmdcrlakinh cdn thidu co chd chinh thrlc vh an todn

td nhanh ch6ng v2r phi kd ho4ch da d6n hon, kdt qua Ih cedula Produto Rural

ddn khring ho6ng irong khu vgc n6ng (cPR) ra ddi - day td mot 1o4i trdi phidu

nghiQp. Hdu hdt n6ng dAn Brazil mdt dugc ngudi sin xudt (nong ddn vh hop

khA ndng trfl ng tich luy qua nhi6u mira t5c xa) phdt hhnh dga vho sAn lugng thu

vg, ddng thdi ddi diqn vdi khring hoing ho4chtrongtuonglai.thiduvd*n(vhtrgcdptindUng). Cho ddn ndm 2010, trong cdc ngudn

Ddu nhtrng nf,m 1990, do tin dung tiri trg cho ngudi sAn xudt nong nghiQp

bi thu hgp, hqp ddng giao sau (forward thi tin dgng ngAn hhng chidm 30%,

contract) dQu ninh ddu ti6n da xudt ngudn quy ri€ng cua hg chidm 30% vh

hiQn. Theo d6, nhitng hang kinh doanh CPRchidm 40%(3)'

da qudc gia c6 didu kiQn tidp cQn co chd

phbng n[ira rtl ro (th6ng qua cdc hgp PHAT HANH TRAI PHIEU

aa"g f.y fra" (r)) vh ngudntin dsng qudc HANG HOA CPR

td .6 tro.r, b6t adu d6ng vai trb co bin I(hi ngudi sin xudt n6ng nghiQp dQ

trong viQc cung cdp ngudn lgc cho ngudi trinh hd so ph6t hhnh CPR, phdn tich

s6r, *udt nhhm dim bio nguyen lieu thd tin dgng s6 dugc thgc hiQn (do Ngdn

cho xudt khdu vh cho cdc nhir mdy sin hhng Brazil - noi chidm ldroing 60%

xudtcuahg.DdylhcochdcobAnvhothdi tin dUng nOng nghiQp cria ci hQ thdng

gian dAu cua qud trinh chuydn ddi, tilhe .*^" ar"*l: Dl lie1 lich srl, khA ndng

ffireffif@X s6 so-zotz, NGAY 16 12'2012

sAn xudt, ngudn luc, titi sin... dugc

kidm tra vh sau d6 xdc dinh h4n mtlctrdn phi hgp vdi mrlc dQ rr'ii ro tindung. H4n mtlc tin dgng mh ngudiph6t hhnh CPR nhQn dtrgc dao dQng tit30-70% sd lugng ho4c chi phi thu hoach

trong tudng lai. H4n mfc niy cirn phu

thuQc timg Ioai ndng sin vh giai doan

sin xudt (chudn bi, gieo h4t, trdng, thuhoach, luu tru...).

Th6ng qua viQc ph6t hirnh CPR, ngudisAn xudt n6ng nghiQp se b6n n6ng sintrudc khi thu ho4ch (blng cdch thd chdp

sin luong thu ho4ch trong taong lai),

dd nh4n trudc ngudn tdi chinh ho[ccdc sAn phdm ddu vdo cdn thidt cho sAn

xudt. Ngtrdi sin xudt khi ph6t h)nh CPR

s6 cam kdt giao hhng dting sd lugng vho

mQt ngdy x6c dinh trong tudng lai vh t4i

dia didm xdc dinh, ngudi mua sE thanhtodn trudc mot khoan ddn tudng duong

vdi sd lugng hhng h6a. Ho4t dQng nhY

kh6ng c6 gi khdc so vdi biin trr'rdc hhng

h6a (se c6 trong tuong lai).

CPR tei chinh mqc dir rdt gidng vdi

CPR hhng thgc, nhung c6 mQt khdc biQt

co b6n Ih: thanh todn khdng ph6i ld giao

hhng thgc, m4c dir v6n ddi h6i phAi dimb6o bhng s6n phdm nong nghiQp tlldngtgy€u cdu cua CPR giao nhdn hdng thgc'Di6u nhy cho ph6p ho4t dQng giao dichph6t tridn vdi s1t tham gia cia nhtrng td

chric tbi chinh, tr6nh cho c6c td ch(tc n)ykh6i s qr kt6 khdn k:hi phAi giu hing h6a vihay thrr tu6ng tuqng 10.000 gia stic ho{c10 xe tAi d4u nhnh se xudt hiQn trudc cao

dc vin phdng cria hg. Hdn nfra, luQt cirngcdm c6c td chfc ndy nfm giu hgp ddngho4c trdi phidu cldi h6i phAi giao hhngthuc trong danh mgc ddu tu.

vto Hirun cpnChinh phri Brazl rdt ring hQ sg ph6t

tridn CPR vir viec phrit hinh CPR dugckdtho. pvdi cr{ctd chr?ckhdc, tao n€n mQtmO hinh phdt tridn b6n vurrg cho ngirnhn6ng nghiQp Brazil. MO hinh nhy li€nquan ddn m6t co quan nhh nudc (sd giaodich hing h6a), c6c ngdn hing thuongmai, trong d6 c6 mOt ngdn hbng ch(nhd6ng vai trd nhi t4o lQp thi trudng, c6ctd chirc ddu tu tu nhdn vi sd giao dich ki.han trong mrdc. Ddy lh mQt mO hinh thriv! cho nhimg nudc dang phi{t tridn kh6cmudn tdng khi ning cung cdp tfn dungcho xudt ktrdu ci phe. Dd c6 thd thrlchi6n thhnh c6ng m0 hinh nhy, ddi h6i sgtham gia vh tin tudng l6n nhau hohn toirnctia c6c b€n c6 li€n quan, d{c biet la sU

tham gia cria nhd nudc...Trong tdt ci ciic qudc gia trdng cd ph€,

c6 thd n6iBrazil li qudc gia mh nOng ddnsrl dgng cOng cq quin tri riri ro dua vdothi trudng nhidu nhdt. Di6u ndy c6 thddo: Thrl nhiit, nOng tr4i quy m0 vta vtrddn di6n ldn chidm phdn ldn thf phdns6n xudt. Brazil c6 22|.OOO n6ng trai(trong d6 co 30Vo n6ng tr?i c6 quy m0tr€n lOha) vh 70 ho. p t6c xi. Ngohi ra,nudc nhy c6 khoing 1.500 doanh nghiQp

'NGHh" THUAT 6AM HANG"

MQt nOng d6n trong vudn ce ph€ gdn Rio deJaneiro (Brazil)

rang xay, 9 nhi m6y sin xudt cir phO hbatan vh 200 cOng ty xudt khdu ch ph€ ( ).Trong khi d6, quy m0 trang trai ch ph€ 6VN phdn ldn (hon B0%) tir 0,2-2ha (5).

Ngudi san xudt nOng nghiQp nhdn tindung ngdn hdng dga vdo thi sin thd chdpld mira vU trong trlong lai. Tai Brazil c6mQt hQ thdng gnip dim b6o mdi licn hech4tch6 girla ngudi chovayvi ngudiphdthenh CPR, trong d6 ho chia s6 kidn thricvd c6c giao d!ch, s6n lugng thu hoachtrung binh trong c6c virng, sin luo. ng tidmnang. HQ thdng nhy cho ph6p ngudi chovay c6 co hQi theo d6i tinh trqng cria sinluong thu ho4ch trong tuong lai. Thi sinthd chdp vh ddt dai tlugc dang \i vdi tOncria ngudi sd huu th6ng qua ddng \i CPRvi c6 sU gi6m sdt hodc cria td chrlc dQc lQp

ho4c ngubi cho vay. Gi6m sdt ch4t ch6 bitbuQc thgc hiQn tai c6c giai doan s6n xudt.C6c cuQc khio s6t trudc khi gieo h4t, c6ccuQc vidng thnm hlng thdng vd kidm tra

vAnr oE'& su rrrnr pI

li€n tgc trong sudt thoi gian thu ho4ch ddchdc chdn ring kh6ng xay ra sai s6t ntro.

Nhung ydu td then chdt dim bio chosU thenh c6ng cria CPR tAi Brazil lh h€thdng luOt lQ thi hdnh: nhirng quydt dinhdugc thgc hi6n hiQu qu6, trong vdng mQtddn hai nghy. Vi vQy, ngudi di vay c 6 rdt itcd hOi tt chdi hodc tranh cdi vd ciic quydtdlnh duoc thuchi6nthOng qua quyftinhbdt buQc thi hhnh.

Theo quy clin[ ngudi sd hffu CPR c6quydn gir{m srit tii sin thd chdp cld ph6thanh CPR, h9 kidm sodt quri trinh gieohAt, phdt tridn vg mira, thu hoqch vi lrrutrt ctra ngudi di vay. Ching han nhu b6phdn phq tr6ch th! trudng Brazil cira COngty BASF thuc hi€n viQc gi6m siit thOngqua gi6m ttdc bdn hang. Gi6m ddc bdnhhng se ldm viQc vdi nhimg ngudi di vay,vh nhrlng ngudi di vay ndy c0ng lh ktr6chhlng cria c6ng ty. Trong mQt sd tnrdnghgp sC c6 td chrlc dqi diQn dac biqt, nhdt lhddi vdi nhirng virng xa xOi md d d6 ngudisd hiru CPR khOng dat trU sd vin phbng.Nhttng thudng ld chi nhitng ngudi di vayndo khOng d6ng tin cQy m6i cdn sU chir 1i

girim srit (chi phf gidm s6t tai Brazil th6ngqua thuong luong vh c6 thd dao clOng tir1-100 USD/ha tuy thuQc khu vgc trdng,t tri v) khoing cdch vdi vdn phdng gi6msdt,loai sin phdm...).

Kinh nghiOm cta Brazil cho thdy ndukhOng c6 sgh6 tro cria nhir nudc thi viQcgidi thiQu lo4i cOng cg thi chinh nhu thdnhy se li didu khOng thd, rldc bi6t ld sr,t h6trg thOng qua viQc thidt lQp nhirng quy

IKhi gia ca phe ti6p tuc sut giem, nong dan trong cd ph6 d Brazil d6 t6p trlc g5m

h6ng han ch6 kh6i luong giao dich (theo C6ng ty mdi gidi va thuong mai FtavourCoffee vir Cazarini).

Tr6n san New.York, gi5 cd phd Arabica kV han di gdm 337o trong nAm nay, m6tphdn do s6n luong cd phe c0a grazit dat sen tuong ky tuc hon 50 tri6u bao (1 baobing ookg), nhung xudt khdu trong ndm 2012 kh6ngvugt qua duoc muc 30 tri6ubao (ndm 201 1 qudc gia niy xu6't rndu 33,5 tri6u bao). Luong cd ph6 t6n kho trongc5c kho hdng duoc sdn ICE gi6m s6t ta 2,43 tr.i6u bao, muc cao nhdt kd tir thdng4-2010, theo HAng tin Bloomberg.

chinh phri Brazil h6i cudi thdng 4 dd thdng qua g6i tin dung tri gi6 900 trieu real(tuong duong 477,5 trieu USD) cho nong ddn vay nhim tarn trtr ca pho trong vu tdi.Theo Uy ban Ci ph6 qu6c gia (CNC), g6i tin dung tr6n ctugc l5y trr quV dU phdn8 cialinh vuc cd phe c6 tcn Funcafe. trthung g6i tin dung ndy v5n con it hon so vdi mfc1,05 ti USD cia n5m 2010. Khoan ti6nndy danh cho nguoi tr6ng ca ph6 vay voi teisudt cuc thdp la 6,71%otndm, duoc CNC tridn khai t6i nong d6n qua su giem s6t c0aB0 Tei chinh Brazil, 86 f6 hoach ve Ngen hdngTrung uong. Theo CNC, khoAn vay t6isudt thdp sE girip ngudi trdng cd ph6 tr5nh vi6c tung hdng qud nhi6u ra thi trubngvd gdy srlc 6p l6n gi5.

dinh ph6p lu4t 16 rhng.

(1): Hop ddng ky hAn la hop ddng gita haib€n - ngudi mua va ngudi bdn - dd mua hoacbdn hang h6a cU thd veo mAt ngay ton7tuong lai vdi gia da th6a thuQn ngay hom nay.Co th6 n6i hop d6ng ky han ta hgp d6ng giaosau duqc tieu chudn hoa vd tuAn theo nhCngquy dlnh hop ddng chat ch1 (do so giao dichquy dlnh).

(2): Eduardo L. Leeo de Sousa ve FernandoL. Pimentel,2005:4

(3): Agrarian Markets Development lnstitute(AMDI, Ukraine) (2011), New lnstruments ofFinancing under Future Crops -The BrazilianExperience of a CPR System: Oppoftunitiesand /ssues for Ukraine.

(4): chi,TrdnTh! Quynh (2007),r6ng kdt h1ithdo tri6n vgng phdt tri6n va chdt tuqng cdphe 2007.

(il: Ngen hengThd 9i0i,2004, theo phentich so b0 cuaTdng cqcThdng k€ trongnghi)n un khOng cong bd ndm 2002.

tuoitrecuoituan@tuoitre.com.vn @ II@