phuong phap laue ung dung va doan nhan anh nhieu xa

Upload: phuong1990

Post on 05-Apr-2018

243 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    1/21

    TRNG I HC KHOA HC T NHIN

    B MN VT L NG DNG

    K THUT PHN TCH VT LIU RN

    NG DNG CCH ON NHN&NG DNG CCH ON NHN

    GVHD: GS.TS. L Khc Bnh

    HVTH: Phan Trung Vnh

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    2/21

    NI DUNG TRNH BY

    IU KIN NHIU X BRAGG BIU DIN DIDNG HNH HC

    1. XC NH S NH HNG CA TINH TH

    2. XC NH S I XNG CA TINH TH

    NI DUNG TRNH BY

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    3/21

    iu kin c nhiu x:

    d

    2

    2. .sin .d n

    NH LUT BRAGGTrong :

    NH LUT BRAGG

    d: khong cchgia 2 mt mng songsongln cn2: gc hpbi tia X tiv tia nhiu x

    : bc sng tia Xn: bcnhiu x

    Tia X,

    Biu din di dng hnh hc

    CU EWALD

    MNG OMi nt mng o Mt hmt mng v dhklmng thun

    S0

    MNG O

    Mt im nt S0cchn lm gc.

    Mt mt cu tm O,bn knh OS0 = 1/

    S0O

    CU EWALD

    Chm tia X ti

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    4/21

    S0

    MNG O

    S0

    Chm tia X ti

    CU EWALD Mi nt mng o Mt hmt mng v dhklmng thun

    Gi s, c 1 nt mngo khc S0 nm trn

    cu Ewald

    Nt mng o nm

    trn cu Ewald

    P

    I

    Mt phngtrung trc (Q)

    O

    Gi (Q) l mt phngtrung trc ca S0P.(Q) S0P ti I.

    2

    0 02.S P S I

    0 0.sinS I S O 1

    d 1

    1 12. .sin

    d

    2. .sind

    iu kin nhiu x Bragg

    iu kin nhiu x Bragg

    Thay i bn knh cuEwaldThay i

    S0

    P

    Nh vy, nhng nt mng ono nm trn cu Ewalds tha mniu kin Bragg, tc l cho vt nhiu x trn phim.

    Thay i nh hngmng o Thay i

    PHNG PHP LAUE

    PHNG PHP LAUE PHNG PHP DEBYE

    PHNG PHP DEBYE

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    5/21

    Trn cu Ewald, c rt nhiu ntmng o tha mn iu kin Bragg.

    S0

    CU EWALD

    P

    O

    Nhng nt ng phngl nhng nt thuc cng mt vngtinh th.

    ng phng Cc nt mng o thuc cng mtvng to thnh mt ng trn

    S0

    P

    S0

    P

    P

    O

    2

    S0

    T tm O, ni di cc nt ng

    phng ct mn phim ti cc im

    to thnh ng ellipse, y l

    cc vt nhiu x trn phim.Mnph

    im

    S1

    OS1P l mt nn trn xoayGc S P = 2

    NHN XT

    2< 90: ng cavt nhiu x ellipse

    NHN XT

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    6/21

    O2 = 90

    0

    Mnphim

    2 = 90

    0

    : ng ca vtnhiu x ng parabol

    O2 > 900

    M

    nphim

    2 > 900

    : ng ca vtnhiu x ng hyperbol

    Vt nhiu x Laue camt tinh th Al (FCC)

    2 < 900 2 > 900

    ng ellipseng ellipse ng hyperbolng hyperbol

    Phn tch cc vt nhiu x

    S nh hng tinh th

    S i xng ca tinh th

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    7/21

    Xc nh s nh hng ca tinh thi vi tinh th lp phng: c bit

    nh nhiu x Laue ctrc i xng bc 4

    x

    y

    z

    [100] x

    y

    z

    [100]Phng [100] c nhhng // vi tia X ti

    nh nhiu x Laue c

    trc i xng bc 3

    [111]

    x

    y

    z

    x

    y

    z

    Phng [111] c nhhng // vi tia X ti

    Tia XTia X

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    8/21

    i vi tinh th bt k: Thc hin theo cc bc

    Dng giy can in li ccvt nhiu x trn phim.

    Xc nh vt ca tia ti S0(Vt ca tia ti c kch thc

    ln nht v sng nht)

    nh s cc vt nhiu x

    S0

    1

    2

    11

    10

    12

    9

    8

    7

    6

    54

    3

    13

    1514

    1817

    19

    16

    24

    23

    22

    21 20o khong cch ligia S0

    n vt nhiu x th i (i = 124)

    Ngun tia Xa sc

    Mu tinh th

    Mnphim D

    l15S0

    2

    S015 8

    Gc nhiu x ng vi tng vt:

    2

    i

    i

    l

    tg D

    Vi D l khong cch t

    mu tinh th n phim

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    9/21

    Dng hnh chiu gnomo-stereo t nh nhiu x Laue:

    t li Wulf di giy can,tm S0trng vi tm li Wulf.

    S0

    1

    2

    11

    10

    12

    9

    8

    7

    65

    4

    3

    13

    1514

    1817

    19

    16

    24

    23

    22

    21 20

    Li Wulf

    dng hnh chiu ca 1 vt no (v d S1), quay giy can quanh S0n

    khi S1nm trn ng xch o ca li.

    S1

    ng

    xcho

    T im Abn kia mpli, nhdu gc2trn

    giy can

    A

    1800900

    00

    2 = 300

    2

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    10/21

    1800 00

    2 = 300

    2

    Hnh chiu ca vt S1trn giy can

    2

    Ch chn ra nhng vt nhiu x m phnb trn cng 1 ng ellipse dng hnhchiu Gnomo-stereo.

    Vt nhiu x nh Laue ca tm nhm mng

    Hnh chiu Gnomo-stereo ca cc vt nhiu x

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    11/21

    Nhng vt nhiu x nm trn ngellipse thuc cng 1 vng ca tinh th.

    Nhng hnh chiu Gnomo-stereo ca ccvt nhiu x thuc cng 1 vng s lmt ng kinh tuyn ca li Wulf.

    Xc nh trc vng v

    gc gia hai trc vng

    Xt cc vt

    nhiu x caellipse nh.

    A

    B

    on thng

    AB i quatm li Wulf.

    A

    B

    ng chiuGnomo-stereo

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    12/21

    A

    B

    Quay on thng ABquanh tm li cho nkhi phng ca ABtrng ax

    A

    Ba

    x

    ng chiu Gromo-stereo ct ng quo ca li ti L. nhdu L.

    ng chiuGnomo-stereo

    ng xch o

    T L, m hng v

    trc ax mt gc 900

    Ta c im K. Ly

    L lm gc, dng vector LK.

    Li Wulf c nh

    L

    L1800 900 0

    0

    A

    Ba

    x

    K

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    13/21

    Xoay on thng AB trli v tr ban u.

    A

    B

    L

    K

    LK chnh l phng catrc vng tinh th cn tm.

    nh vtnhiu

    x Laue

    ca tinh

    th

    Nh vy,trc vng ca cc vt nhiu x

    trn ng ellipse nh chnh l vectorLK. Tng t cho ng ellipse ln.Gi s ta c vector EF.

    L

    K

    EFGc (KL,EF) = Gc gia

    2 trc vng

    L1800 900 0

    0

    A

    Ba

    x

    K

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    14/21

    Xc nh trc vng vgc gia hai trc vng

    Xc nh ch s ca trc vngS dng

    GCGIAHAI

    PH-NG

    TINH

    THTRO

    -NG

    HMNGLPPH

    -NG

    100 110 111 210 211100 00

    900

    110 450900

    00

    600 960

    111 54,740 35,260900

    0070,530

    210 26,56063,430

    900

    18,43050,770

    71,560

    39,23075,040

    00 36,870

    53,130

    66,42078,460 600

    211 35,26065,900

    310 54,740

    73,220 61019,470

    61,870 90024,09043,090

    56,790

    79,480 900

    00 33,56048,190 600

    70,500

    80,400

    BNG TRA

    L

    K

    E F630

    [210]

    [100]

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    15/21

    Xc nh s i xng ca tinh thT tnh i xng ca

    cc vt nhiu x trn phim

    nh nhiu x Laue phnb i xng tng ng

    Ngun tia Xa sc

    Mu tinh th

    Mn phim

    Dl15S0

    2

    S0

    nh nhiu x Laue thngc tnh i xng qua tm S0

    CHM TIA X

    Trc i xngMt i xng

    Song song

    Tnh i xng ca tinh th

    nh nhiux Lauec trc

    i xng

    bc 3

    [111]

    x

    y

    z

    V D(100)

    (001)

    (010)

    (100)

    (001)(010)

    Chiu tia X theo phng

    zy

    x

    (001)

    (100)

    (001)(010)

    1 1 1

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    16/21

    x

    y

    z [001]

    y

    z[001]

    x

    y

    z [001]

    x

    nh nhiu x Laue ctrc i xng bc 4

    (111)

    (111)

    (1 11)

    (1 11)

    (111)

    (1 11)

    (111)

    (1 11)

    A

    B

    CD

    E

    (111) :

    (111) :

    (1 11) :

    (1 11) :

    ABC

    AEC

    ADB

    ADE

    Chiu chm tia X theophng [001], nh nhiux thu c c trc i

    xng bc 4 tng ngvi tia X nhiu x trncc mt:

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    17/21

    Tnh i

    xng catinh th

    Tnh i

    xng ca

    nh Laue

    cao hn

    nh Laue lun c tm i xng

    nh Laue c th c 10kiu i xng khc nhau

    Tinh th khngc trc i xng

    no (hay trc bc 1)

    nh Laue khngc tnh i xng

    Lp 1

    Tinh th c cc trci xng nm dc

    theo tia X

    nh Laue c trci xng bc 2, 3,

    4, 6 nm phim

    Lp 2, 3, 4, 6

    Tinh th c mt phng ixng m cha phng tia X

    nh Laue i xngqua ng thng phim

    Lp m

    Tinh th va

    c trc ixng, vac mt i

    xng

    Lp 2m,3m, 4m,6m

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    18/21

    Cc lp i xng Laue v c im i xng ca nh Lauevi hng tia ti dc theo cc trc khc nhau ca tinh th

    Vi tinh th lp phng, phn bit lp m3 v m3m, cn chp thm 1 phim vi chmtia ti hng theo trc [111]

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    19/21

    TI LIU THAM KHO

    1. L Khc Bnh Bi ging Cao hc Vt l ng dng

    hc phn K thut phn tch vt liu rn.

    2. L Khc Bnh, Nguyn Nht Khanh Gio trnh Vt lCht rn, Nh xut bn i hc Quc gia, 2001.

    3. L Cng Dng K thut phn tch cu trc bng tia

    Rontgen, Nh xut bn Khoa hc v K thut, 1974.

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    20/21

    CM N THY V CC BN QUAN TM THEO DI

    CM N THY V CC BN QUAN TM THEO DI

  • 7/31/2019 Phuong Phap Laue Ung Dung Va Doan Nhan Anh Nhieu Xa

    21/21

    Chng ti dch c mt s chngca mt s kha hc thuc chng trnhhc liu m ca hai trng i hc ni

    ting th gii MIT v Yale. Chi tit xin xem ti: http://mientayvn.com/OCW/MIT/Vat_li.html http://mientayvn.com/OCW/YALE/Ki_thuat_y_sinh.html

    http://mientayvn.com/OCW/MIT/Vat_li.htmlhttp://mientayvn.com/OCW/MIT/Vat_li.html