Pierwsza pomocPierwsza pomoc

 

Pierwsza pomocPierwsza pomoc to podstawowe czynności to podstawowe czynności wykonywane przed przybyciem lekarza, wykonywane przed przybyciem lekarza, pogotowia ratunkowego lub innych pogotowia ratunkowego lub innych wykwalifikowanych osób mające na celu wykwalifikowanych osób mające na celu ratowanie zdrowia bądź życia ludzi, którzy ratowanie zdrowia bądź życia ludzi, którzy odnieśli obrażenia lub nagleodnieśli obrażenia lub nagle zachorowali.zachorowali.

Podstawy prawnePodstawy prawne

lekcja PO w TK Nr 25

Art. 162. kk Art. 162. kk § 1.§ 1. Kto człowiekowi znajdującemu się Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiuuszczerbku na zdrowiu, , podlega karze pozbawienia podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.wolności do lat 3.

§ 2.§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy,pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tegotego

Głównymi celami udzielania Głównymi celami udzielania pierwszej pomocy są:pierwszej pomocy są:

• ochrona ludzkiego życia ochrona ludzkiego życia

• ograniczanie skutków obrażeń lub choroby ograniczanie skutków obrażeń lub choroby

• przygotowanie do dalszego postępowaniaprzygotowanie do dalszego postępowania lekarskiego lekarskiego

UDZIELANIE PIERWSZEJ POMOCY MOŻE UDZIELANIE PIERWSZEJ POMOCY MOŻE BYĆ NIEBEZPIECZNE DLA RATOWNIKA !!!BYĆ NIEBEZPIECZNE DLA RATOWNIKA !!!

Zawsze pamiętaj o własnym bezpieczeństwie. Podczas Zawsze pamiętaj o własnym bezpieczeństwie. Podczas udzielania pierwszej pomocy może dojść do zarażenia wieloma udzielania pierwszej pomocy może dojść do zarażenia wieloma chorobami npchorobami np.. wirusowe zapalenie wątroby, wirus HIVwirusowe zapalenie wątroby, wirus HIV dlatego podczas wykonywania wszelkich czynności przy dlatego podczas wykonywania wszelkich czynności przy poszkodowanym ratownik powinien mieć założone lateksowe poszkodowanym ratownik powinien mieć założone lateksowe lub foliowe rękawiczki jednorazowego użytkulub foliowe rękawiczki jednorazowego użytku..

Etapy udzielania pierwszej Etapy udzielania pierwszej pomocy. pomocy.

Najpierw i przede wszystkim, pomyśl o własnym Najpierw i przede wszystkim, pomyśl o własnym bezpieczeństwie, a potem o bezpieczeństwie bezpieczeństwie, a potem o bezpieczeństwie

poszkodowanego i osób postronnych, tak, aby poszkodowanego i osób postronnych, tak, aby nie było więcej rannych.nie było więcej rannych.

Ocena sytuacji i troska Ocena sytuacji i troska o zabezpieczenie o zabezpieczenie miejsca wypadkumiejsca wypadku

Ocena stanu poszkodowanego Ocena stanu poszkodowanego i sprawdzanie czynnoi sprawdzanie czynnośści ci

żżyciowychyciowych

Musisz sprawdzić  stan ofiary (bądź ofiar).Musisz sprawdzić  stan ofiary (bądź ofiar).

Sprawdź przede wszystkimSprawdź przede wszystkim

przytomność i podstawoweprzytomność i podstawowe

czynności życiowe tj. oddech i tętno.czynności życiowe tj. oddech i tętno.

Jeśli stan poszkodowanego jest Jeśli stan poszkodowanego jest poważny, musisz jak najszybciejpoważny, musisz jak najszybciej

zaalarmować odpowiednie służbyzaalarmować odpowiednie służbyratownicze.ratownicze.

999 - POGOTOWIE RATUNKOWE999 - POGOTOWIE RATUNKOWE 998 - STRAŻ POŻARNA 998 - STRAŻ POŻARNA

997- POLICJA997- POLICJA112 - RATUNKOWY112 - RATUNKOWY

Wezwanie pomocyWezwanie pomocy

Wezwanie pomocyWezwanie pomocy

• Gdzie i kiedy się to stało Gdzie i kiedy się to stało • Co się wydarzyło Co się wydarzyło • Ile jest ofiar wypadku Ile jest ofiar wypadku • Jakie są uszkodzenia ciała Jakie są uszkodzenia ciała • Kto i skąd wzywa pomocy Kto i skąd wzywa pomocy • Pytanie: co można zrobić, aby pomóc Pytanie: co można zrobić, aby pomóc

choremuchoremu

Udzielenie pierwszej pomocyUdzielenie pierwszej pomocy

W oczekiwaniu na przyjazdW oczekiwaniu na przyjazd

wyspecjalizowanej jednostkiwyspecjalizowanej jednostki

medycznej, musisz udzielać medycznej, musisz udzielać odpowiedniej pomocy.odpowiedniej pomocy.

– Pozycja zastanaPozycja zastana (zapobiega dalszym urazom )(zapobiega dalszym urazom )

– Pozycja autoprzetoczeniowaPozycja autoprzetoczeniowa (omdlenia)(omdlenia)

– Pozycja półsiedzącaPozycja półsiedząca (zawały serca)(zawały serca)

– Pozycja leżąca z ugiętymi nogami w kolanachPozycja leżąca z ugiętymi nogami w kolanach (urazy brzucha)(urazy brzucha)

– Pozycja boczna ustalonaPozycja boczna ustalona (nieprzytomny)(nieprzytomny)

– Pozycja przeciwwstrząsowaPozycja przeciwwstrząsowa (zmniejsza ryzyko wstrząsu)(zmniejsza ryzyko wstrząsu)

Ułóż poszkodowanego Ułóż poszkodowanego w odpowiedniej pozycjiw odpowiedniej pozycji

Każda pozycja wiąże się z zapewnieniem Każda pozycja wiąże się z zapewnieniem poszkodowanemu poszkodowanemu komfortu termicznegokomfortu termicznego (czyli dokładnego okrycia kocem lub folią (czyli dokładnego okrycia kocem lub folią

termiczną) oraz termiczną) oraz psychicznegopsychicznego (rozmawiamy (rozmawiamy z poszkodowanym nawet jeśli jest nieprzytomny, z poszkodowanym nawet jeśli jest nieprzytomny,

odwracamy jego uwagę, uspokajamy go, odwracamy jego uwagę, uspokajamy go, zapewniamy ciągły kontakt wzrokowy zapewniamy ciągły kontakt wzrokowy

i dotykowy); informujemy o wykonywanych i dotykowy); informujemy o wykonywanych czynnościach oraz o tym w jaki sposób może czynnościach oraz o tym w jaki sposób może

on sam nam pomóc.on sam nam pomóc.

WstrząsWstrząs

Wstrząs jest to zespół zaburzeń Wstrząs jest to zespół zaburzeń ogólnoustrojowych powstałych ogólnoustrojowych powstałych

z niedotlenienia tkanek ważnych dla życia z niedotlenienia tkanek ważnych dla życia narządów wskutek niedostatecznego narządów wskutek niedostatecznego

przepływu krwi. Aby zapobiec temu organizm przepływu krwi. Aby zapobiec temu organizm reaguje zwiększoną pracą serca reaguje zwiększoną pracą serca

i przyspieszonym oddechemi przyspieszonym oddechem

Najczęstsze przyczyny Najczęstsze przyczyny wywołujące wstrząs to:wywołujące wstrząs to:

• silne krwawienie, silne krwawienie, • zawał mięśnia zawał mięśnia

sercowego, sercowego, • ostra reakcja ostra reakcja

uczuleniowa, uczuleniowa, • rozległy uraz, rozległy uraz, • oparzenie, oparzenie, • zatrucie.zatrucie.

Do rozwoju wstrząsu Do rozwoju wstrząsu przyczyniają się:przyczyniają się:

• ból ból • lęk lęk • dalsza utrata krwidalsza utrata krwi• utrata ciepłautrata ciepła

Objawy:Objawy:• uczucie silnego osłabienia, uczucie silnego osłabienia, • niepokój, niepokój, • bladość skóry, bladość skóry, • lepki, zimny pot, lepki, zimny pot, • pocenie się, pocenie się, • oddech płytki i przyspieszony, oddech płytki i przyspieszony, • przyspieszone i słabo wyczuwalne tętno, przyspieszone i słabo wyczuwalne tętno, • występuje drżenie mięśni, występuje drżenie mięśni, • obniżone ciśnienie krwi, obniżone ciśnienie krwi, • zobojętnienie, utrata świadomości do zobojętnienie, utrata świadomości do

głębokiej utraty przytomności włącznie.głębokiej utraty przytomności włącznie.

Typowe urazyTypowe urazy

RanyRany

• Obrażenia (krwotoki) zewnętrzneObrażenia (krwotoki) zewnętrzne- - Kłute, cięte, szarpaneKłute, cięte, szarpane

- Krwotok żylny i tętniczy- Krwotok żylny i tętniczy- Klatki piersiowej- Klatki piersiowej- Brzucha- Brzucha- Rana z utkwionym ciałem obcym - Rana z utkwionym ciałem obcym - Amputacje urazowe- Amputacje urazowe

• Obrażenia (krwotoki) wewnętrzneObrażenia (krwotoki) wewnętrzne

Krwotok zewnętrznyKrwotok zewnętrzny

• poszkodowanego należy ułożyć w pozycji poszkodowanego należy ułożyć w pozycji leżącej lub pozycji przeciwwstrząsowej leżącej lub pozycji przeciwwstrząsowej (w przypadku dużych krwotoków), (w przypadku dużych krwotoków),

• jeżeli krwawienie dotyczy kończyny unosimy ją, jeżeli krwawienie dotyczy kończyny unosimy ją, powyżej poziomu serca, powyżej poziomu serca,

• stosujemy ucisk doraźny na ranę lub na stosujemy ucisk doraźny na ranę lub na najbliższą tętnicę doprowadzającą krew najbliższą tętnicę doprowadzającą krew

• do rany, do rany,

• zakładamy jałowy opatrunek uciskowy:zakładamy jałowy opatrunek uciskowy:

Budowa i zasada działania Budowa i zasada działania opatrunku uciskowegoopatrunku uciskowego

zatrzymywany jest przepływ tylko w wybranej tętnicy, krążenie zatrzymywany jest przepływ tylko w wybranej tętnicy, krążenie w kończynie odbywa się dalej poprzez sieć mniejszych, w kończynie odbywa się dalej poprzez sieć mniejszych,

pobocznych naczyń krwionośnychpobocznych naczyń krwionośnych

Krwotok z nosaKrwotok z nosa

• poszkodowanego posadzić z głową pochyloną do przodu, poszkodowanego posadzić z głową pochyloną do przodu, • poinformować poszkodowanego aby oddychał ustami, poinformować poszkodowanego aby oddychał ustami, • polecamy poszkodowanemu oczyścić nos (wydmuchać polecamy poszkodowanemu oczyścić nos (wydmuchać

zawartość nosa), zawartość nosa), • uciskamy nos tuż poniżej części kostnej uciskamy nos tuż poniżej części kostnej • u osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze nie tamujemy u osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze nie tamujemy

wypływu krwiwypływu krwi• kładziemy zimne kompresy na czoło, kark i nasadę nosa. kładziemy zimne kompresy na czoło, kark i nasadę nosa. • po 10 minutach przestajemy uciskać nos. jeżeli krwawienie po 10 minutach przestajemy uciskać nos. jeżeli krwawienie

powtarza się należy zastosować ponownie ucisk powtarza się należy zastosować ponownie ucisk (nie oczyszczamy zawartości nosa),(nie oczyszczamy zawartości nosa),

Jeżeli krwawienie z nosa trwa dłużej niż 30 minut należy Jeżeli krwawienie z nosa trwa dłużej niż 30 minut należy skontaktować się z lekarzemskontaktować się z lekarzem

Amputacja urazowaAmputacja urazowa Amputacja urazowaAmputacja urazowa - - jest to odcięcie części ciała jest to odcięcie części ciała

człowieka w wyniku wypadku.człowieka w wyniku wypadku.Pierwsza pomocPierwsza pomoc::• poszkodowanego ułożyć w pozycji leżącej poszkodowanego ułożyć w pozycji leżącej • lub przeciwwstrząsowej (w przypadku dużego lub przeciwwstrząsowej (w przypadku dużego

ubytku krwi) ubytku krwi) • unieść zranioną kończynę powyżej poziomu unieść zranioną kończynę powyżej poziomu

serca, serca, • w przypadku możliwości wystąpienia dużego w przypadku możliwości wystąpienia dużego

krwotoku (np. amputacja dłoni) należy założyć krwotoku (np. amputacja dłoni) należy założyć szeroki opatrunek uciskowyszeroki opatrunek uciskowy,,

Ciała obceCiała obce

Ciała obce w ranieCiała obce w ranieCiała obce mogą być usuwane z rany tylko Ciała obce mogą być usuwane z rany tylko przez lekarza i ta czynność nie wchodzi przez lekarza i ta czynność nie wchodzi w zakres pierwszej pomocy.w zakres pierwszej pomocy. Niewprawne Niewprawne próby usuwania grożą pozostawieniem w ranie próby usuwania grożą pozostawieniem w ranie fragmentów ciała obcego, a także stanowią fragmentów ciała obcego, a także stanowią niebezpieczeństwo wprowadzenia dodatkowego niebezpieczeństwo wprowadzenia dodatkowego zakażenia. Większe ciała obce o gładkich zakażenia. Większe ciała obce o gładkich brzegach często tamponują ranę i zapobiegają brzegach często tamponują ranę i zapobiegają tym samym powstaniu dużego krwawienia.tym samym powstaniu dużego krwawienia.

Ciało obce w okuCiało obce w oku• Gdy ciało obce znajduje się pod górną powieką, Gdy ciało obce znajduje się pod górną powieką,

polecamy pacjentowi kierować wzrok ku dołowi. Górną polecamy pacjentowi kierować wzrok ku dołowi. Górną powiekę nakładamy na dolną. Wówczas rzęsy dolnej powiekę nakładamy na dolną. Wówczas rzęsy dolnej powieki "wymiatają" wewnętrzną stroną powieki górnej. powieki "wymiatają" wewnętrzną stroną powieki górnej. W przypadku gdy ciało obce znajduje się pod dolna W przypadku gdy ciało obce znajduje się pod dolna powieką, polecamy pacjentowi patrzeć w górę. powieką, polecamy pacjentowi patrzeć w górę. Odchylamy powiekę na około 0,5 cm i usuwamy ciało Odchylamy powiekę na około 0,5 cm i usuwamy ciało obce wilgotnym rożkiem chusteczki do nosa, kierując się obce wilgotnym rożkiem chusteczki do nosa, kierując się od strony zewnętrznej do nosa. Nie usuwać szkieł od strony zewnętrznej do nosa. Nie usuwać szkieł kontaktowych.kontaktowych.

• Ciała obce znajdujące się w gałce ocznej usunąć Ciała obce znajdujące się w gałce ocznej usunąć może tylko lekarz. Należy pamiętać, że nieumiejętne może tylko lekarz. Należy pamiętać, że nieumiejętne usuwanie grozi ciężkim uszkodzeniem oka.usuwanie grozi ciężkim uszkodzeniem oka.

• Ciało obce w nosieCiało obce w nosie Jedyne co może zrobić poszkodowany to zatkać druga Jedyne co może zrobić poszkodowany to zatkać druga

dziurkę i spróbować wydmuchnąć. dziurkę i spróbować wydmuchnąć. Użycie jakichkolwiek narzędzi grozi wystąpieniem Użycie jakichkolwiek narzędzi grozi wystąpieniem krwawienia.krwawienia.

• Ciało obce w uchuCiało obce w uchuNależy spróbować przez zwyczajne potrząsanie głową. Należy spróbować przez zwyczajne potrząsanie głową. Nie wolno manipulować w przewodzie słuchowym.Nie wolno manipulować w przewodzie słuchowym.

• Ciało obce w przełykuCiało obce w przełykuUtkwienie w przełyku ciała obcego jest brane pod uwagę Utkwienie w przełyku ciała obcego jest brane pod uwagę w przypadku ściskającego bólu i trudności w przypadku ściskającego bólu i trudności w przełykaniu. W takiej sytuacji chorego należy w przełykaniu. W takiej sytuacji chorego należy sprowokować do wymiotów.sprowokować do wymiotów.

OparzeniaOparzenia

• jeżeli na kimś zapali się ubranie, należy palącego jeżeli na kimś zapali się ubranie, należy palącego się przewrócić, okryć kocem i poturlać po ziemi, się przewrócić, okryć kocem i poturlać po ziemi, a po ugaszeniu płomieni pozostawić w pozycji a po ugaszeniu płomieni pozostawić w pozycji zastanej, zastanej,

• w przypadku oparzenia ręki należy zdjąć z palców w przypadku oparzenia ręki należy zdjąć z palców pierścionki i zegarek (wykonujemy to tylko pierścionki i zegarek (wykonujemy to tylko bezpośrednio po oparzeniu), bezpośrednio po oparzeniu),

• jeżeli odzież przylgnęła do ciała nie odrywamy jejjeżeli odzież przylgnęła do ciała nie odrywamy jej

Pierwsza pomocPierwsza pomoc• oparzone miejsce schładzamy zimną wodą, kierując oparzone miejsce schładzamy zimną wodą, kierując

strumień powyżej rany, przez około 15-20 minut strumień powyżej rany, przez około 15-20 minut (w przypadku oparzeń oka okres schładzania jest (w przypadku oparzeń oka okres schładzania jest dłuższy), dłuższy),

• ranę osłaniamy jałowym opatrunkiem (nie może on ranę osłaniamy jałowym opatrunkiem (nie może on wywierać żadnego nacisku na miejsce oparzenia), wywierać żadnego nacisku na miejsce oparzenia),

• przytomnego poszkodowanego z przytomnego poszkodowanego z rozległymi .poparzeniami należy ułożyć w pozycji rozległymi .poparzeniami należy ułożyć w pozycji autoprzetoczeniowej (działanie przeciwwstrząsowe), autoprzetoczeniowej (działanie przeciwwstrząsowe),

• poszkodowanemu należy podawać do picia letnie poszkodowanemu należy podawać do picia letnie napoje, w celi uzupełnienia ubytków płynów napoje, w celi uzupełnienia ubytków płynów w organizmie, w organizmie,

• poszkodowanemu zapewniamy komfort termiczny poszkodowanemu zapewniamy komfort termiczny i wsparcie psychiczne, w razie potrzeby wzywamy i wsparcie psychiczne, w razie potrzeby wzywamy lekarza, lekarza,

• pęcherzy z płynem surowiczym nie przekłuwamy.pęcherzy z płynem surowiczym nie przekłuwamy.

ZłamaniaZłamaniaZłamanie - Złamanie - jest to przerwanie jest to przerwanie

ciągłości tkanki kostnej.ciągłości tkanki kostnej.

Złamania dzielimy na:Złamania dzielimy na:

• zamkniętezamknięte - - gdy skóra dookoła złamanej kości jest gdy skóra dookoła złamanej kości jest nienaruszona, nienaruszona,

• otwarteotwarte - - gdy jest przerwana ciągłość skóry gdy jest przerwana ciągłość skóry a kość może być narażona na zanieczyszczenia a kość może być narażona na zanieczyszczenia pochodzące z powierzchni skóry i powietrzapochodzące z powierzchni skóry i powietrza. .

Złamanie należy podejrzewać, jeżeli:Złamanie należy podejrzewać, jeżeli:

• wystąpi obrzęk i ból, nasilający się przy wystąpi obrzęk i ból, nasilający się przy uciśnięciu lub próbie poruszenia kończyną, uciśnięciu lub próbie poruszenia kończyną,

• poszkodowany nie może w pełni lub częściowo poszkodowany nie może w pełni lub częściowo wykonywać ruchów uszkodzoną kończyną, wykonywać ruchów uszkodzoną kończyną,

• wystąpi nieprawidłowa ruchomość wystąpi nieprawidłowa ruchomość • w miejscu, w którym normalnie kończyna jest w miejscu, w którym normalnie kończyna jest

nieruchoma, nieruchoma, • uszkodzona kończyna wyraźnie straci swój uszkodzona kończyna wyraźnie straci swój

prawidłowy kształt, prawidłowy kształt, • w razie gdy widoczne są odłamy kostne w razie gdy widoczne są odłamy kostne

(w przypadku złamań otwartych). (w przypadku złamań otwartych).

Pierwsza pomocPierwsza pomoc

• uszkodzone miejsce odsłaniamy tylko w przypadku uszkodzone miejsce odsłaniamy tylko w przypadku podejrzenia istnienia rany poprzez rozcięcie lub podejrzenia istnienia rany poprzez rozcięcie lub rozprucie części ubrania, rozprucie części ubrania,

• jeśli jest to złamanie otwarte tamujemy ewentualny jeśli jest to złamanie otwarte tamujemy ewentualny krwotok i zakładamy na ranę jałowy opatrunek krwotok i zakładamy na ranę jałowy opatrunek (bezpośrednio na ranę kładziemy ostrożnie jałowy (bezpośrednio na ranę kładziemy ostrożnie jałowy gazik, tak aby nie wcisnąć złamanej kości ani jej gazik, tak aby nie wcisnąć złamanej kości ani jej odłamków). odłamków).

• unieruchamiamy przynajmniej unieruchamiamy przynajmniej dwa sąsiednie stawy tzn. leżący dwa sąsiednie stawy tzn. leżący powyżej i poniżej złamania, powyżej i poniżej złamania,

• nie nastawiamy i nie poruszamy uszkodzoną nie nastawiamy i nie poruszamy uszkodzoną kończyną (konieczne czynności wykonujemy kończyną (konieczne czynności wykonujemy

• z naciągiem),z naciągiem),

Zwichnięcia Zwichnięcia i skręceniai skręcenia

ZwichniZwichnięęcieciePrzemieszczenie się jednej powierzchni stawowej Przemieszczenie się jednej powierzchni stawowej w stosunku do drugiejw stosunku do drugiej..

ObjawyObjawy

Zwichnięty staw uległ zniekształceniu, pojawia się Zwichnięty staw uległ zniekształceniu, pojawia się silny ból, obrzęk, zasinienie oraz niemożność silny ból, obrzęk, zasinienie oraz niemożność wykonywania ruchów w danym stawiewykonywania ruchów w danym stawie..

Pierwsza pomocPierwsza pomoc

Postępowanie w przypadku podejrzenia Postępowanie w przypadku podejrzenia zwichnięcia jest takie samo jak przy załamaniach.zwichnięcia jest takie samo jak przy załamaniach.

SkrSkręęceniecenieJest to naciągnięcie lub naderwanie aparatu Jest to naciągnięcie lub naderwanie aparatu wiązadłowo - torebkowego stawu.wiązadłowo - torebkowego stawu.

Skręcenie jest mniej groźną formą niż Skręcenie jest mniej groźną formą niż zwichnięcie ponieważ nie zostaje rozerwana zwichnięcie ponieważ nie zostaje rozerwana torebka stawowa i dzięki elastyczności torebka stawowa i dzięki elastyczności wiązadeł zostają przywrócone normalne wiązadeł zostają przywrócone normalne stosunki anatomiczne stawu.stosunki anatomiczne stawu.

Uraz kręgosłupaUraz kręgosłupa Podejrzewamy go zawsze w wypadkach Podejrzewamy go zawsze w wypadkach

samochodowych przy upadku z dużej samochodowych przy upadku z dużej wysokości oraz skoku do wody. wysokości oraz skoku do wody.

Przemieszczenie odłamków kostnych może Przemieszczenie odłamków kostnych może doprowadzić do uszkodzenia rdzenia doprowadzić do uszkodzenia rdzenia kręgowego i spowodować poważne kręgowego i spowodować poważne następstwa w postaci porażenia kończyn. następstwa w postaci porażenia kończyn. a nawet śmierci.a nawet śmierci.

Objawy:Objawy:• brak lub osłabienie czucia dotyku, brak lub osłabienie czucia dotyku, • porażenie lub niedowład kończyn, porażenie lub niedowład kończyn, • promieniujący od kręgosłupa ból.promieniujący od kręgosłupa ból.

Pierwsza pomoc:Pierwsza pomoc:• poszkodowanego pozostawiamy w pozycji poszkodowanego pozostawiamy w pozycji

zastanej, zastanej, • udrażniamy drogi oddechowe udrażniamy drogi oddechowe • zapewniamy właściwy komfort psychiczny zapewniamy właściwy komfort psychiczny • i termicznyi termiczny

Zawał sercaZawał serca

Zawał sercaZawał serca - jest to uszkodzenie - jest to uszkodzenie mięśnia sercowego, w wyniku jego mięśnia sercowego, w wyniku jego niedotlenienia.niedotlenienia.

np. gdy skrzep tamuje przepływ krwi np. gdy skrzep tamuje przepływ krwi

do jakiejś części sercado jakiejś części serca..

Objawy:Objawy:• ból za mostkiem lub w okolicy serca, często ból za mostkiem lub w okolicy serca, często

promieniujący do lewego barku i lewej ręki, promieniujący do lewego barku i lewej ręki, • bladość, bladość, • uczucie lęku, zimne poty, uczucie lęku, zimne poty, • mogą wystąpić trudności w oddychaniu mogą wystąpić trudności w oddychaniu • i zaburzenia rytmu serca. i zaburzenia rytmu serca. • zawał może wystąpić podczas spoczynku jak zawał może wystąpić podczas spoczynku jak

i podczas aktywności, wiele zawałów zdarza i podczas aktywności, wiele zawałów zdarza się w czasie snu i podczas budzenia się.się w czasie snu i podczas budzenia się.

Pierwsza pomocPierwsza pomoc • poszkodowanego ułożyć w pozycji półsiedzącej, ponieważ ta poszkodowanego ułożyć w pozycji półsiedzącej, ponieważ ta

pozycja najmniej obciąża serce: poszkodowanego sadzamy pozycja najmniej obciąża serce: poszkodowanego sadzamy opartego plecami o coś stabilnego, opartego plecami o coś stabilnego,

• częsta kontrola czynności życiowych, częsta kontrola czynności życiowych, • jeżeli poszkodowany posiada leki umożliwiamy mu ich zażyciejeżeli poszkodowany posiada leki umożliwiamy mu ich zażycie

(pamiętajmy. że poszkodowany musi być wówczas w pełni (pamiętajmy. że poszkodowany musi być wówczas w pełni świadomy), świadomy),

• rozluźnić odzież i zapewnić dopływ świeżego powietrza, rozluźnić odzież i zapewnić dopływ świeżego powietrza, • nie pozwolić poszkodowanemu na wykonywanie żadnego nie pozwolić poszkodowanemu na wykonywanie żadnego

wysiłku fizycznego, wysiłku fizycznego, • zapewnić komfort psychiczny i termiczny poszkodowanemu, zapewnić komfort psychiczny i termiczny poszkodowanemu, • wezwać pogotowie. wezwać pogotowie.

Padaczka (epilepsja)Padaczka (epilepsja)

Pierwsza pomoc:Pierwsza pomoc:w czasie ataku:w czasie ataku:• zabezpieczyć głowę poszkodowanego, zabezpieczyć głowę poszkodowanego, po ataku:po ataku:• usunąć ślinę i wymiociny z jamy ustnej, usunąć ślinę i wymiociny z jamy ustnej, • rozluźnić ciasne części ubrania, rozluźnić ciasne części ubrania, • nie budzić poszkodowanego, ułożyć go w pozycji nie budzić poszkodowanego, ułożyć go w pozycji

bezpiecznej. bezpiecznej. • kontrolować czynności życiowe, kontrolować czynności życiowe,

• zapewnić komfort termiczny i bezwzględny spokój.zapewnić komfort termiczny i bezwzględny spokój.

Wstrząśnienie mózguWstrząśnienie mózguObjawy:Objawy:• krótkotrwała utrata przytomności, krótkotrwała utrata przytomności, • po powrocie do świadomości nudności i wymioty, po powrocie do świadomości nudności i wymioty, • bóle i zawroty głowy, bóle i zawroty głowy, • zaburzenia równowagi, zaburzenia równowagi, • niepamięć wsteczna: poszkodowany nie pamięta faktów niepamięć wsteczna: poszkodowany nie pamięta faktów

mających miejsce przed urazem i samego urazu, mających miejsce przed urazem i samego urazu, • możliwość wystąpienia rany głowy.możliwość wystąpienia rany głowy. Pierwsza pomocPierwsza pomoc• w przypadku rany wykonać opatrunek, w przypadku rany wykonać opatrunek, • zapewnić komfort psychiczny i termiczny, zapewnić komfort psychiczny i termiczny, • kontrolować czynności życiowe, kontrolować czynności życiowe, • nie pozwolić poszkodowanemu samodzielnie poruszać nie pozwolić poszkodowanemu samodzielnie poruszać

się, ponieważ uraz ten wymaga konsultacji lekarskiej się, ponieważ uraz ten wymaga konsultacji lekarskiej

Udar słonecznyUdar słonecznyUdar słoneczny jest skutkiem przegrzania Udar słoneczny jest skutkiem przegrzania

organizmu w wyniku nadmiernego organizmu w wyniku nadmiernego nasłonecznienia.nasłonecznienia.

Objawy:Objawy:

• zaczerwieniona, gorąca i sucha skóra, zaczerwieniona, gorąca i sucha skóra,

• nudności i wymioty, nudności i wymioty,

• wysoka gorączka i dreszcze, tętno wysoka gorączka i dreszcze, tętno zwolnione, zwolnione,

• uczucie niepokoju, osłabienie. uczucie niepokoju, osłabienie.

Pierwsza pomocPierwsza pomoc• poszkodowanego przenieść do zaciemnionego, poszkodowanego przenieść do zaciemnionego,

przewiewnego miejsca, ułożyć w wygodnej dla niego przewiewnego miejsca, ułożyć w wygodnej dla niego pozycji, pozycji,

• rozluźnić uciskające części ubrania, rozluźnić uciskające części ubrania, • stosować zimne okłady (rozpoczynając od głowy, stosować zimne okłady (rozpoczynając od głowy,

karku, dłoni, stopniowo przechodząc na klatkę karku, dłoni, stopniowo przechodząc na klatkę piersiową), piersiową),

• poszkodowanemu przytomnemu podać małymi poszkodowanemu przytomnemu podać małymi porcjami zimne napoje (najlepiej soki) bądź czystą porcjami zimne napoje (najlepiej soki) bądź czystą wodę, wodę,

• kontrolować czynności życiowe, zapewnić komfort kontrolować czynności życiowe, zapewnić komfort psychiczny, psychiczny,

• wezwać pogotowie wezwać pogotowie

Ukąszenie przez żmijęUkąszenie przez żmiję

Jedynym żyjącym w Polsce na wolności jadowitym wężem Jedynym żyjącym w Polsce na wolności jadowitym wężem jest żmija zygzakowata (jest żmija zygzakowata (Vipera berusVipera berus) )

najczęstszym miejscem ukąszenia jest stopa lub łydkanajczęstszym miejscem ukąszenia jest stopa lub łydka

Objawy:Objawy:• obrzęk, bolesność, pocenie się, obrzęk, bolesność, pocenie się, • uczucie śmiertelnego lęku, drgawki, uczucie śmiertelnego lęku, drgawki, • przyspieszenie tętna i oddechu, bredzenie, przyspieszenie tętna i oddechu, bredzenie,

osłabienie.osłabienie.

Żmija zygzakowata (Żmija zygzakowata (Vipera berusVipera berus))

Pierwsza pomoc:Pierwsza pomoc:

• założyć opaskę uciskową powyżej miejsca założyć opaskę uciskową powyżej miejsca ukąszenia, ukąszenia,

• unieruchomić kończynę poniżej poziomu unieruchomić kończynę poniżej poziomu serca, serca,

• zapewnić komfort termiczny i wsparcie zapewnić komfort termiczny i wsparcie psychiczne, psychiczne,

• kontrolować okresowo czynności życiowe, kontrolować okresowo czynności życiowe, • poszkodowany nie powinien wykonywać poszkodowany nie powinien wykonywać

zbędnych ruchów, zbędnych ruchów, • wezwać pogotowie.wezwać pogotowie.

APTECZKAAPTECZKA

ApteczkaApteczka minimum minimumWyłącznie środki opatrunkowe !!!Wyłącznie środki opatrunkowe !!!

• opatrunki jałowe (po 2 duże, średnie i małe) opatrunki jałowe (po 2 duże, średnie i małe) • kompresy z gazy jałowej w różnych rozmiarach kompresy z gazy jałowej w różnych rozmiarach • jałowa chusta trójkątna jałowa chusta trójkątna • bandaże gazowe bandaże gazowe i co najmniej 1 bandaż elastycznyi co najmniej 1 bandaż elastyczny • plastry wodoodporne różnych rozmiarów plastry wodoodporne różnych rozmiarów • szeroki i wąski przylepiec szeroki i wąski przylepiec • rękawiczki lateksowe rękawiczki lateksowe • maseczka do sztucznego oddychaniamaseczka do sztucznego oddychania• nożyczki lub ostry nóż• mała latarka• w niektórych państwach na granicy żądają

prezerwatywy !!!