pierwsza wspólna norma (en-iso) kwalifikacji i ... · pdf filekrajowa konferencja...
TRANSCRIPT
KRAJOWA KONFERENCJA BADA RADIOGRAFICZNYCH - Stary Myn 2012 27 - 29 sierpnia 2012 r.
1
Pierwsza wsplna norma (EN-ISO)
kwalifikacji i certyfikacji personelu bada nieniszczcych
EN ISO-9712 - czerwiec 2012
Marek Dobrowolski Warszawa
Wstp.
Na poprzedniej konferencji KKBR 2011 przedstawiono gwne zmiany, w stosunku
do EN 473: 2008, zaproponowane w lutym 2011r, w kocowym projekcie wsplnej normy
wiatowej i europejskiej prEN ISO 9712 p.t.: Badania nieniszczce Kwalifikacja i
certyfikacja personelu bada nieniszczcych Zasady oglne (ISO/DIS 9712:2011).
Min rok i pojawi si kolejny final draft tej normy, z lutego 2012 oraz ostateczna wersja z
czerwca 2012.
Rnice midzy tymi dwoma kolejnymi projektami (2011 i 2012) s do znaczne i wyniky,
przede wszystkim, z uporczywego konfliktu midzy ekspertami opracowujcymi t norm, na
temat sposobw sprawdzania, w momencie odnawiania i recertyfikacji, e specjalici 3-go
stopnia nie utracili umiejtnoci praktycznego wykonywania bada.
W wersji z 2011 r., umieszczono radykalne wymaganie dla pracodawcy, e powinien on
zapewni, e kady pracownik 3. stopnia od ktrego, w ramach normalnych obowizkw,
wymaga si operowania sprztem bada nieniszczcych i akceptowania aparatury i
wyposaenia, posiada wan certyfikacj 2. stopnia obejmujc praktyczne badania, ktre
wykonuje w ramach swoich obowizkw.
Bya to w pewnym sensie cena za ktr specjalici ISO zgodzili si usun wymagania
zawarte w ISO 9712:2005r., by recertyfikacja 3-go stopnia obejmowaa obowizkowo
egzamin praktyczny 2-go stopnia (podobnie jak przy pierwszej certyfikacji). Takiego
wymagania nie zawieraa norma EN 473.
W kocowym tekcie normy EN ISO 9712 (czerwiec 2012 r.) wymaganie posiadania
wanego certyfikatu 2-go stopnia przez pracownikw 3-go stopnia wykonujcych badania
zostao usunite, gdy takie byo prawdopodobnie stanowisko ekspertw europejskich.
Kocowy konsensus, ktrym jest omawiana norma z czerwca b.r., osignito wprowadzajc
dodatkowe wymaganie, e przy obu wariantach recertryfikacji 3-go stopnia (to jest drog
egzaminu lub uzyskania wystarczajcej iloci punktw), pracownik powinien przedstawi
oczywiste dowody (documented evidence), akceptowalne dla jednostki certyfikujcej, swej
cigej kompetencji do praktycznego wykonywania bada, lub zda egzamin praktyczny 2-
go stopnia (bez opracowania instrukcji bada).
W referacie przedstawiono rwnie szereg innych zmian wprowadzonych w ostatnim czasie,
zmian w stosunku do stosowanej w kraju normy EN 473:2008 i do poprzedniego projektu
ISO 9712 z 2011r.
KRAJOWA KONFERENCJA BADA RADIOGRAFICZNYCH - Stary Myn 2012 27 - 29 sierpnia 2012 r.
2
Strona tytuowa
Podano, e obecna norma EN ISO 9712 zastpuje EN 473.
Spis treci
Wystpuje obecnie 14 rozdziaw. W stosunku do EN 473 i do poprzedniej wersji ISO 9712 :
- dodano rozdz. 14 : okres przejciowy pomidzy EN 473:2008, ISO 9712:2005 a niniejsz
norm oraz
- dodano nowy zacznik E: Inynieria bada nieniszczcych, ktry omwiono dalej.
Przedmowa
S obecnie dwie przedmowy: Foreword i Introduction W Foreword przytoczone s
nastpujce gwne zmiany w stosunku do ISO 9712:2005:
- ucilenie obowizkw jednostki certyfikujcej, jednostki kwalifikujcej i orodka
egzaminacyjnego,
- przeredagowanie rozdziau Szkolenie dla przejrzystoci zapisu oraz zmiany wymaganych
godzin szkolenia,
- przeredagowanie rozdziau Praktyka dla przejrzystoci zapisu,
- wprowadzenie cyfrowych certyfikatw,
- oraz inne zmiany o mniejszym znaczeniu o charakterze technicznym i redakcyjnym.
W stosunku do poprzedniego final draft ISO 9712 z 2011 r. usunito podzia Bada
Magnetycznych na Magnetyczno-Proszkowe (oznaczane jako MTP) i Metod Wypywu
Strumienia Magnetycznego (FLT),
Zakres normy
Dodano nastpujce metody bada:
- termografi,
- badanie wskanikami napre.
Dodano e:
- certyfikat nie jest upowanieniem do bada,
- obowizek szkolenia i egzaminowania stanowiskowego wystpuje tylko wtedy gdy
wymagaj tego przepisy.
Wprowadzono Uwag 3: norma jest elementem systemu oceny zgodnoci przez 3-ci stron i
nie ma bezporedniego zastosowania do oceny zgodnoci przez 2-g lub 1-sz stron.
Powoania normatywne
W powoaniach normatywnych wystpuje obecnie jedynie norma ISO/IEC 17024 Ocena
zgodnoci Wymagania oglne dla jednostek certyfikujcych personel.
Inne dokumenty takie jak:
CEN ISO/TR 25107 (wytyczne dla programw szkolenia),
CEN TR 14748:2004 (metodologia kwalifikowania nowych metod bada nieniszczcych),
CEN/TS 15053:2005 (wymagania dla typowych wad i prbek egzaminacyjnych)
przeniesiono z powoa normatywnych do bibliografii
KRAJOWA KONFERENCJA BADA RADIOGRAFICZNYCH - Stary Myn 2012 27 - 29 sierpnia 2012 r.
3
Terminy i definicje
Dodano dwa terminy: odnowienie (renewal) i recertyfikacja
Metody i symbole
Tablica 1: dodano termografi TT i badanie wskanikami napre ST;
Zrezygnowano z podziau bada magnetycznych na MPT- magnetyczno-proszkowe i FLT-
wypyw strumienia magnetycznego.
Zasady oglne zmieniono tytu na ODPOWIEDZIALNO
Zmieniono redakcj i numeracj tego rozdziau. Zmieniono tre i porzdek podpunktw.
Usunito wymaganie dla jednosektorowej jednostki autoryzowanej, e powinna obejmowa
wicej ni 1 przedsibiorstwo.
Uzupeniono, e jeli kandydat jest niezatrudniony lub zatrudnia sam siebie, to jego
deklaracja we wniosku o certyfikacj dotyczca wyksztacenia, szkolenia i praktyki powinna
by potwierdzona przez co najmniej jedn, niezalen stron. Nie uwzgldniono wniosku o
odrzucenie tego uzupenienia.
Natomiast usunito wymaganie dla pracodawcy, e powinien on zapewni, e kady
pracownik 3. stopnia od ktrego, w ramach normalnych obowizkw, wymaga si
operowania sprztem bada nieniszczcych i akceptowania aparatury i wyposaenia,
posiada wan certyfikacj 2. stopnia obejmujc praktyczne badania ktre wykonuje w
ramach swoich obowizkw.
Stopnie kwalifikacji
Usunito wymaganie dla pracodawcy i pracownikw 3-ego stopnia opisane powyej.
Poza tym wprowadzono szereg drobniejszych zmian.
Ubieganie si o certyfikacj.
Szkolenie.
Cakowicie przeredagowano wymagania dotyczce szkolenia.
Waniejsze zmiany przedstawiono poniej.
Wymaganie cakowitej zgodnoci programw szkolenia z CEN ISO/TR 25107 zostao
zastpione wymaganiem, by zakres szkolenia by zgodny z wymaganiami jednostki
certyfikujcej.
W tablicy 2 zmieniono nastpujce, minimalne czasy szkolenia: ET 2 i ET3 z 40 na 48 godz.;
RT1 i RT3 z 72 na 40 godz.; UT1, UT3 odpowiednio z 64 na 40 i z 72 na 40 godz.;
wprowadzono minimalne czasy szkolenia dla nowych metod ST i TT. Usunito wymagania
dot. szkolenia podstawowego 3. stopnia min. 80 godz.(Basic) przy bezporedniej
certyfikacji na stopie 3. W takim przypadku wymagana jest suma godzin szkolenia
przewidziana dla stopni 1, 2 i 3. Wprowadzono dodatkowe wymaganie, e ze wzgldu na
cz C egzaminu podstawowego 3. stopnia, moe by potrzebne dodatkowe szkolenie w
innych metodach badania (poza metod gwn).
KRAJOWA KONFERENCJA BADA RADIOGRAFICZNYCH - Stary Myn 2012 27 - 29 sierpnia 2012 r.
4
W tablicy 2 (na dole) wprowadzono uwag, e podane w tablicy 2 godziny szkolenia RT nie
obejmuj szkolenia w ochronie przed promieniowaniem.
Praktyka
Cakowicie przeredagowanie wymagania dotyczce praktyki.
Waniejsze zmiany przedstawiono poniej.
W tablicy 3 zmieniono nastpujce, minimalne czasy praktyki: AT 1 i AT2 odpowiednio z 6
na 3 miesice i z 12 na 9 miesicy; LT 1 i LT2 odpowiednio z 2 na 3 miesice i z 6 na 9
miesicy. Wprowadzono minimalne czasy praktyki dla nowych metod ST i TT.
Badania wzroku bez zmian
Egzaminy kwalifikacyjne
Do waniejszych zmian nale:
- usunicie zalecenia, aby egzaminy na 3. stopie oceniane byy przez dwu egzaminatorw.
- usunicie wymagania, e przedmioty dozwolone przez egzaminatora do uywania na
egzaminie powinny by przez niego dostarczone.
- przeduenie maksymalnego dopuszczalnego czasu pomidzy pierwotnym egzaminem a
egzaminem poprawkowym z 1-go roku do dwu lat.
Poza tym wprowadzono szereg drobnych poprawek.
Certyfikacja
Wprowadzono cay nowy punkt : Certyfikaty cyfrowe, ktre mog by wydawane zamiast
lub rwnolegle z drukowanymi.
Uzupeniono obowizkow zawarto certyfikatu o zakres ogranicze certyfikacji i/lub
specjalne zastosowania, jeli ma to zastosowanie.
Recertyfikacja
Przeredagowano cay punkt.
Usunito moliwo recertyfikacji poprzez audit jednostki certyfikujcej w miejscu pracy
operatorw wykonujcych powtarzalne badania zwizane z produkcj masow.
Dopuszczono 2 egzaminy poprawkowe recertyfikacyjne (by tylko jeden).
Wprowadzono dodatkowe wymaganie dla recertyfikacji 3-go stopnia, o ktrym mowa we
wstpie do niniejszego referatu (dokumentowanie umiejtnoci wykonywania bada
praktycznych lub egzamin praktyczny 2-go stopnia).
Dokumenty
Wprowadzono wymaganie, by akta osoby niecertyfikowanej byy przechowywane przez
jednostk certyfikujc 5 lat od daty zoenia wniosku przez kandydata.
Uzupeniono list obowizkowo przechowywanych dokumentw o fotografi lub obraz
cyfrowy z ostatnich 10 lat.
KRAJOWA KONFERENCJA BADA RADIOGRAFICZNYCH - Stary Myn 2012 27 - 29 sierpni