pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. listy informujące o

194
Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet Listy informujące o śmierci mniszek adresowane do opactwa benedyktynek w Sandomierzu w zbiorach Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu (1781–1897)

Upload: lydang

Post on 11-Jan-2017

234 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

Page 1: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet Listy informujące o śmierci mniszek adresowane

do opactwa benedyktynek w Sandomierzu w zbiorach Biblioteki Diecezjalnej

w Sandomierzu (1781–1897)

Page 2: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorachredakcja Marek DERWICH

Tom 4

Anna SZYLAR

Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zaletListy informujące o śmierci mniszek adresowane

do opactwa benedyktynek w Sandomierzu w zbiorach Biblioteki Diecezjalnej

w Sandomierzu (1781–1897)

Page 3: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Wrocławskie Towarzystwo Miłośników HistoriiWrocław 2015

Anna SZYLAR

Pióro żadne nie jest w staniewyrazić jej zalet

Listy informujące o śmierci mniszek adresowane do opactwa

benedyktynek w Sandomierzu w zbiorach Biblioteki Diecezjalnej

w Sandomierzu (1781–1897)

Page 4: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

© Copyright by Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii,oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, Wrocław 2015

ISSN 2450-372XISBN 978-83-87843-33-5

WydawcaWrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii,oddział Polskiego Towarzystwa Historycznegoul. Szewska 49, PL 50-139 Wrocławwww.wtmh.ple-mail: [email protected]

Druk i oprawaDrukarnia SOWA – Druk na życzenie www.sowadruk.pl, tel. +48-22-431-81-40

RecenzenciAnna KAMLER, Ryszard MĄCZYŃSKI

Redakcja i korektaMaria DERWICH

IndeksyAnna SZYLAR, Zofi a SMYK

Tłumaczenie streszczenia Tomasz PUZIK

Layout Andrzej SZNEJWEIS, Marek J. BATTEK

Projekt okładki Andrzej SZNEJWEIS

Skład i łamanie Jarosław DANIELAK

Praca naukowa fi nansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyż szego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”

w latach 2012–2016

Seria wydawnicza „Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach”jest publi kowana w otwartym dostępie na stronie internetowej www.kasaty.pl

(licencja Creative Commons – CC by 4.0). Wersją pierwotną jest edycja drukowana

Page 5: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Informacje znajdujące się w listach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Zasady edycji katalogu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78Katalog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157Spis ilustracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159Spis tabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165Indeks osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171Indeks nazw miejscowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

Page 6: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

1 Reguła świętego ojca Benedykta, z łacińskiego przetłumaczona, i z reformacją porządków chełmińskiego, toruńskiego, żarnowieckiego, nieświeskiego i inszych wszytkich [...], które teraz są i na potem zjednoczone będą, klasztorów panieńskich, Lublin 1635, s. 65.2 M. BORKOWSKA, Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej, t. 1: Polska Zachodnia i Północna, Warszawa 2004; t. 2: Polska Centralna i Południowa, Warszawa 2005; t. 3: Wielkie Księstwo Litewskie i Zie-mie Ruskie Korony Polskiej, Warszawa 2008; A. SZYLAR, Nekrologi mniszek polskich z II połowy XVIII i XIXwieku zawarte w korespondencji do benedyktynek sandomierskich, „Nasza Przeszłość”, 107, 2007, s. 145.

Wstęp

Powinnością wynikającą z Reguły św. Benedykta, która stała się zwyczajem w kongregacji chełmińskiej, było zawiadamianie o zgonie każdej siostry wszystkich klasztorów kongregacji1. Informację przekazywano w formie pisemnej, w listach rozsyłanych pocztą. Treść ich w części dotyczącej zmarłej była jednolita – zawie-rała informacje wspomnieniowe o jej życiu w klasztorze, miejscu zajmowanym we wspólnocie zakonnej i wkładzie w funkcjonowanie konwentu, a także o przymio-tach charakteru, nękających chorobach i ostatnich chwilach życia. Różnice w treści listów mogły dotyczyć jedynie innych dodatkowych informacji, kierowanych do konkretnego klasztoru. Treść tych ostatnich wynikała z większej zażyłości i bliż-szych kontaktów pomiędzy opactwami znajdującymi się w sąsiedztwie. Korespon-dencja tego rodzaju pełniła funkcję nie tylko informacyjną; jej otrzymanie wiąza-ło się z obowiązkiem modlitwy za zmarłą. Należało odprawić przynajmniej jedną mszę świętą oraz odmówić za zmarłą pacierze żałobne.

Listy informujące o śmierci mniszek stanowią znakomite źródło do badań nad monastycyzmem żeńskim. Nie tylko pozwalają uchwycić losy poszczególnych jed-nostek, ale również odzwierciedlają strukturę wewnętrzną wspólnot zakonnych, umożliwiają prowadzenie badań nad mentalnością, religijnością czy duchowością kobiet.

Archiwalia te wykorzystano dotychczas w niewielkim stopniu, ograniczono się jedynie do zbiorów korespondencji znajdujących się obecnie w Bibliotece Diece-zjalnej w Sandomierzu2. Zgromadzone tu zostały materiały archiwalne ze skasowa-nego na mocy ukazu z 1864 r. opactwa benedyktynek sandomierskich. Ostatecznie zamknięto je w 1903 r., a sześciu przebywającym w nim zakonnicom władze rzą-dowe wyznaczyły klasztor benedyktynek w Łomży jako miejsce dalszego pobytu.

Page 7: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

8 Wstęp

1

2

Page 8: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Wstęp 9

1. Opactwo benedyktynek w Sandomierzu. Od 1904 r. klasztor jest siedzibą Seminarium Duchownego w Sandomierzu, w latach 1998–1999 cały zespół odrestaurowano.

1 – druga połowa XIX w., drzeworyt, M. BULIŃSKI; 2 – lata 90. XIX w.; 3 – 2005 r., widok od strony południowo-wschodniej na dawny kościół klasztorny św. Michała

oraz zabudowania klasztorne, w tym dzwonnicę i kapelanię

3

Page 9: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

10 Wstęp

3 Wstąpiła do nowicjatu w Sandomierzu 16 I 1853 r. w wieku 24 lat, ksieni w latach 1899–1903, prze-niesiona do opactwa w Łomży, J. GAJKOWSKI, Benedyktynki sandomierskie, Sandomierz 1917, s. 116–119; A. SZYLAR, Liczba zakonnic, skład osobowy i rotacja na urzędach w klasztorze benedyktynek w Sandomierzu w latach 1615–1903, „Nasza Przeszłość”, 102, 2004, s. 303, 350.4 Wstąpiła do nowicjatu w Sandomierzu 5 V 1849 r. w wieku 26 lat, wyjechała do Łomży w 1903 r., A. SZY-LAR, Liczba zakonnic, s. 349.5 Wstąpiła do nowicjatu w Sandomierzu 12 X 1851 r. w wieku 27 lat, w 1903 r. przeniesiona do opactwa benedyktynek w Łomży, ibidem.6 Wstąpiła do nowicjatu w Sandomierzu w 1896 r., przeniesiona do opactwa w Łomży w 1903 r., ibidem, s. 294–300, 350.7 Karmelitanka z Dubna w guberni wołyńskiej, wywieziona do Sandomierza wraz z ostatnimi sześcioma zakonnicami po zamknięciu klasztoru w 1890 r., ibidem, s. 293–294.8 Karmelitanka z Dubna, wywieziona do klasztoru w Sandomierzu w 1890 r., ibidem.9 Por. A. SZYLAR, Fundacja, uposażenie i kasata klasztoru benedyktynek w Sandomierzu (1615–1903), „Studia Sandomierskie”, 11, 2004, 2, s. 43–46; EADEM, Kasata klasztoru benedyktynek w Sandomierzu w la-tach 1819–1864, [w:] M. DERWICH (red.), Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Europie, t. 1: Geneza. Kasaty na ziemiach zaborów austriackiego i rosyjskiego (Opera ad Historiam Monasticam Spectantia, curavit Marcus DERWICH, Series I: Colloquia, 8/I), Wrocław 2014, s. 325–347.10 Archiwum Diecezjalne w Sandomierzu, Akta seminaryjne, Akta funduszów seminarium (1871–1915),22 VIII 1903 r., 10 X 1903 r., 10 XI 1903 r., 6 I 1904 r., 30 XII 1904 r.; J. WIŚNIEWSKI, Dekanat sandomierski, Radom 1915 (reprint: Kielce 2000), s. 188–189; S. KOTOWSKI, Seminarium Duchowne w Sandomierzu w la-tach 1820–1926, oprac. H. I. SZUMIŁ, Sandomierz 2010, s. 223–225.11 J. MAZUR-PIETRZYK, Druki sandomierskie przechowywane w Bibliotece Seminarium Duchownego w San-domierzu, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 64, 1995, s. 437. Por. też A. SZYLAR, Kasata klasztoru.

Były wśród nich profeski sandomierskie: ksieni Alojza Marynowska3, Marianna Teofila Dąbkowska4 i Marianna Kucharzewska5 oraz nowicjuszka Emilia Jezier-ska6, a także karmelitanki z Dubna, profeski: Antonina Drewnowska7 i Jadwiga Zielińska8. Wyjazd z Sandomierza nastąpił 19 września, zakonnicom towarzyszył w drodze do Łomży ks. Wawrzyniec Szubartowicz, kanonik sandomierski i długo-letni spowiednik benedyktynek9.

Zabudowania poklasztorne miały być przeznaczone na siedzibę władz powia-towych i koszary wojskowe, a kościół św. Michała planowano zamienić na cer-kiew. Jednak w wyniku działań podjętych przez administratora diecezji sandomier-skiej, Stanisława Zdzitowieckiego, i biskupa sandomierskiego, Stefana Aleksandra Zwierowicza, udało się wynegocjować zmianę decyzji władz rządowych. Zespół poklasztorny wraz z kościołem konwentualnym św. Michała został przyznany wła-dzom diecezjalnym na mocy ukazu z 13 VIII 1903 r., a przekazanie ich na własność seminarium nastąpiło w 1904 r. W zamian władze rządowe przejęły gmach dotych-czasowego seminarium i ustanowiły w nim nową siedzibę władz powiatowych10.

Archiwum oraz biblioteka benedyktynek pozostały w miejscu swojej pierwotnej lokalizacji, a w 1907 r. zostały włączone do Biblioteki Seminarium Duchownego (obecnie Diecezjalnej). Archiwalia po benedyktynkach stanowią w niej jeden z naj-liczniejszych zespołów akt po skasowanych w okresie zaborów klasztorach11.

Page 10: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Wstęp 11

12 Porządkowanie i opracowywanie zbiorów archiwalnych po benedyktynkach rozpoczął w latach 90. XX w. ks. Stanisław Bastrzyk, ówczesny dyrektor Biblioteki i Archiwum Seminarium Duchownego w San-domierzu. Dalsze prace były prowadzone pod koniec pierwszej dekady XXI w. – teczki zostały przejrzane, dokonano ich weryfikacji i uzupełnienia, opatrzono sygnaturami i numerami.13 Pojedyncze archiwalia po benedyktynkach sandomierskich znajdują się również pod innymi sygnatu-rami. 14 Tu wpisywano nazwę miejscowości, w której znajdował się dany klasztor.

Rękopisy i akta luźne z dawnego archiwum benedyktynek zostały w znacznej części uporządkowane i umieszczone w osobnych teczkach, każda z nich otrzyma-ła własny numer12. Kryterium porządkowe obowiązujące podczas opracowywania archiwaliów stanowiły rządy poszczególnych ksień. W związku z tym wyodrębnio-no 18 grup archiwaliów, każdą z nich opatrzono osobną sygnaturą, zaczynając od numeru S 2153 i kończąc na S 2170. Ponadto wydzielono trzy dodatkowe grupy S 2171–S 2173; umieszczono w nich archiwalia dotyczące spraw gospodarczych i religijnych, które obejmują dużo dłuższy okres aniżeli rządy jednej ksieni13.

Liczba teczek z czasów rządów poszczególnych ksień jest zróżnicowana i wynosi od kilku do kilkudziesięciu.

Wchodzące w skład poszczególnych grup pojedyncze teczki zawierają archiwalia dotyczące podobnych kwestii. Znajdziemy tam m.in. teczki o następujących tytu-łach: Klasztor – metryki zakonnic i pozwolenia rodziców, Klasztor – dobrodzieje, Klasztor – varia, Posagi, Kontrakty z rzemieślnikami, Kontrakty różne, Korespon-dencja biskupów krakowskich i konsystorza krakowskiego do ksieni, Korespon-dencja biskupa i konsystorza kieleckiego do..., Korespondencja do ksieni..., Kore-spondencja benedyktynek do..., Inwentarze kościoła św. Michała, Inwentarze dóbr klasztornych, Czechów – dobra, Kichary – dobra, Góry Wysokie – dobra, Podgaj-cze-Drygulec-Mikułowice – dobra, Nagłowice – dobra, Klasztor – dobra, Przycho-dy, Podatki, Klasztor – pensje rządowe, Wydatki, Procesy z..., Zakupy, Szkoła, Szko-ła – programy, Szkoła – korespondencja prezydenta i magistratu m. Sandomierz.

Wśród nich znajdują się 74 teczki zatytułowane Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z [...14], zawierające listy z lat 1781–1897, informujące mniszki sandomierskie o śmierci mniszek ze wszystkich opactw benedyktynek istniejących na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, oprócz klasztoru benedyktynek sakramentek ze Lwowa (por. tabela 1).

Pełne informacje o obiektach przedstawionych na ilustracjach – dotyczące ich obecnych właścicieli i obecnego miejsca przechowywania, a także autorów zdjęć – znajdują się w spisie ilustracji.

Page 11: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

12 Wstęp

Tabe

la 1

. Opa

ctw

a be

nedy

ktyn

ek, z

któ

rych

list

y o śm

ierc

i mni

szek

zac

how

ały

się

w a

rchi

wal

iach

po

bene

dykt

ynka

ch sa

ndom

iers

kich

Lp.

Opa

ctw

oD

ata

fund

acji

Dat

a ka

saty

Skas

owan

e pr

zez

Dod

atko

we

info

rmac

je

1B

ysła

wek

1603

1836

wła

dze

prus

kie

opus

tosz

ało

w 1

852

r.2

Chełm

nook

. 126

518

22wła

dze

prus

kie

3D

rohi

czyn

1623

1856

wła

dze

rosy

jski

em

nisz

ki w

ywie

zion

o do

opa

ctw

a w

Wiln

ie

4G

rudz

iądz

1631

1836

wła

dze

prus

kie

część

mni

szek

wyw

iezi

ono

do o

pact

wa

w B

ysła

wku

, poz

ostałe

mie

szkały

w p

ryw

atny

m

dom

u

5Ja

rosł

aw16

1117

82wła

dze

aust

riack

ieczęść

mni

szek

trafiła

do

opac

twa

w S

taniąt

kach

, jed

na d

o op

actw

a ła

cińs

kieg

o w

e Lw

owie

, po

zost

ałe

wró

ciły

do ży

cia św

ieck

iego

6K

owno

1624

1864

;po

II w

ojni

ewła

dze

rosy

jski

e;

wła

dze

ZSR

Rop

actw

o pr

zetrw

ało

kasa

ty ja

ko d

om z

bior

czy,

rozw

inęł

o się

w o

kres

ie m

iędz

ywoj

enny

m,

po II

woj

nie

zost

ało

zlik

wid

owan

e i d

ział

ało

w u

kryc

iu7

Kroże

1642

1864

wła

dze

rosy

jski

ezl

ikw

idow

ane

w 1

892

r., o

stat

nie ży

jące

mni

szki

wyw

iezi

ono

do o

pact

wa

w K

owni

e8

Lwów

(łac

ińsk

ie)

1596

po II

woj

nie

wła

dze

ZSR

Rcałe

arc

hiw

um je

st o

d 19

46 r .

w K

rzes

zow

ie9

Lwów

(orm

iańs

kie)

1650

po II

woj

nie

wła

dze

ZSR

Rw

194

6 r.

arch

iwum

poz

ostało

we

Lwow

ie, j

ego

losy

nie

są z

nane

10Ło

mża

1628

1864

wła

dze

rosy

jski

ew

cza

sach

car

skic

h st

anow

iło d

om z

bior

czy,

nie

ule

gło

zam

knię

ciu

11M

ińsk

1631

1864

wła

dze

rosy

jski

ezl

ikw

idow

ane

w 1

871

r., m

nisz

ki p

rzen

iesi

ono

do o

pact

wa

w N

ieśw

ieżu

12N

ieśw

ież

1591

1864

wła

dze

rosy

jski

ezl

ikw

idow

ane

w 1

877

r., o

stat

nie

mni

szki

wyw

iezi

ono

do o

pact

w w

Wiln

ie i

Gro

dnie

13Po

znań

1608

1835

wła

dze

prus

kie

mni

szki

zam

iesz

kały

w ofic

ynie

kla

szto

rnej

14Pr

zem

yśl

1629

pod

zabo

rem

aus

triac

kim

nie

ule

gło

kasa

cie,

prz

etrw

ało

ze w

zglę

du n

a pr

owad

zoną

szkołę

15R

adom

1627

1810

wła

dze

Księs

twa

War

szaw

skie

goos

tatn

ie m

nisz

ki w

ywie

zion

o do

opa

ctw

a w

San

dom

ierz

u

16Si

erpc

1624

1864

wła

dze

rosy

jski

ezl

ikw

idow

ane

w 1

892

r., o

stat

nie

mni

szki

wyw

iezi

ono

do o

pact

wa

w Ł

omży

17Sł

onim

1640

1850

wła

dze

rosy

jski

em

nisz

ki p

rzew

iezi

ono

do o

pact

wa

w K

owni

e, M

ińsk

u i o

stat

eczn

ie w

Wiln

ie18

Stan

iątk

iok

. 123

8po

d za

bore

m a

ustri

acki

m n

ie u

legł

o ka

saci

e, p

rzet

rwał

o ze

wzg

lędu

na

prow

adzo

ną sz

kołę

19To

ruń

1311

1833

wła

dze

prus

kie

osta

tnie

mni

szki

um

iesz

czon

o w

wię

kszośc

i w o

pact

wie

w Ż

arno

wcu

, część

póź

niej

prze

szła

do

opac

twa

w B

ysła

wku

20W

arsz

awa

1687

1864

wła

dze

rosy

jski

eok

res z

amkn

ięci

a no

wic

jatu

prz

etrw

ało

dzię

ki a

dora

cji p

row

adzo

nej p

rzez

kry

ptoz

akon

nice

21W

ilno

1620

1864

;po

II w

ojni

ewła

dze

rosy

jski

e;

wła

dze

ZSR

Rpo

dcza

s roz

bior

ów b

ył ta

m d

om z

bior

czy,

w 1

946

r. op

actw

o zl

ikw

idow

ano,

część

mni

szek

ob

sadz

iła k

lasz

tor w

Żar

now

cu, p

ozos

tałe

na

mie

jscu

dzi

ałał

y w

ukr

yciu

22Ża

rnow

iec

ok. 1

240

1833

wła

dze

prus

kie

mni

szko

m p

ozw

olon

o m

iesz

kać

w k

lasz

torz

e do

śmie

rci,

osta

tnia

zm

arła

w 1

866

r.

Źródło

: BD

San

dom

ierz

, S 2

164,

tecz

ki 3

1–50

; S 2

165,

tecz

ki 9

–15;

S 2

166,

tecz

ki 4

–7; S

216

7, te

czki

13–

27; S

216

8, te

czki

7–1

6; S

216

9, te

czki

3–1

2; S

217

0,

tecz

ki 1

–8.

Page 12: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji

Najstarsze z zachowanych listów pochodzą z początku lat 80. XVIII w., żadna wcześniejsza korespondencja o tej tematyce nie została dotychczas odnaleziona. Nie oznacza to jednak, że mniszki sandomierskie jej nie otrzymywały. Jednak z powodu braku odpowiednich warunków do jej przechowywania, a być może ze względu na zniszczenia spowodowane pożarami w latach 1755 i 1757 listy uległy zniszczeniu15. Dopiero troska ksieni Marianny Siemianowskiej o wszelkie dokumenty klasztorne i przeznaczenie oddzielnego pomieszczenia na archiwum klasztorne spowodowały, że również na tego rodzaju korespondencję wydzielono osobne miejsce. Umożliwi-ło to jej swobodne przechowywanie i przyczyniło się do ocalenia16. Napływające przez kolejne dziesięciolecia nekrologi z różnych opactw benedyktynek stały się materiałem archiwalnym traktowanym na równi z innymi dokumentami, a ostatnie z zachowanych listów datowane są na 1897 r. Z liczby listów należy wnioskować, że większość z nich się zachowała.

Na podstawie tej korespondencji możemy stwierdzić, iż umieszczony w tzw. Re-gule św. ojca Benedykta z konstytucjami chełmińskimi zapis nakładający na bene-dyktynki obowiązek powiadomienia innych klasztorów swojego zakonu o zgonie każdej siostry był na pewno w omawianym okresie przestrzegany.

Zachowały się 74 teczki z 373 listami, zawierającymi zawiadomienie o śmierci 422 mniszek z okresu rządów sześciu ksień i jednej przeoryszy (zob. tabela 2).

15 Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu (dalej: BD Sandomierz), sygn. G 1392, Książka, w której się pisze wstąpienie do zakonu, profesja, konsekracja sióstr i panien ksień elekcja i konfirmacja, a także śmierć wszystkich panien w klasztorze sandomierskim, począwszy od fundacyi klasztoru tego, która stanęła w r. 1615 do 1804 r., k. 198–202.16 W 1765 r. dokonano adaptacji jednego z pomieszczeń na archiwum, ułożono w nim kamienną posadzkę, w ściany wmurowano szafy na dokumenty, sporządzono solidne, żelazne zamknięcie drzwi. W archiwum znajdował się również piec, co zwiększało komfort przebywania w pomieszczeniu i pracę w ciągu całego roku. Archiwum znajdowało się na parterze, w pobliżu pomieszczeń zajmowanych przez ksienię, i było odpo-wiednio zabezpieczone przed ewentualnym pożarem. BD Sandomierz, Wydatki klasztorne 1764–1803, sygn. S 2164, teczka 55 (dawna sygn. G 1231); Regestra podskarbskie klasztoru PP. Benedyktynek w Sandomierzu z lat 1754–1768, sygn. G 891; A. SZYLAR, Gospodarowanie benedyktynek sandomierskich, Tarnobrzeg 2008, s. 52.

Page 13: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

14 Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji

Najliczniejszą grupę korespondencji stanowią listy z czasów ostatnich 22 lat rządów ksieni Marianny Siemianowskiej; żadne wcześniejsze się nie zachowały. Pochodzą one z 20 klasztorów i jedynie z opactwa w Bysławku i Mińsku nie otrzy-mano żadnego nekrologu. Porównując ten okres rządów ksieni Siemianowskiej z rządami ksień Symforozy Dobieńskiej, Barbary Staszewskiej, Anny Majewskiej i Ludwiki Mathieu, które zarządzały klasztorem sandomierskim od 21 do 24 lat w XIX w., zauważamy znaczne zmniejszenie się liczby klasztorów, z których przy-syłano listy. Do początku XIX w. było ich 20, w latach 1809–1830 odnotowano 15, 1830–1877 – 10, 1877–1899 – zaledwie 8.

Zauważa się też znaczne dysproporcje pomiędzy liczbami teczek przypisanych poszczególnym ksieniom i liczbami zawartych w nich listów. Najwięcej listów za-wierają teczki, w których zgromadzono korespondencję otrzymywaną w okresie rządów ksieni Mathieu – średnio po 8,5 listu, za ksieni Majewskiej – 6,8, za ksieni Siemianowskiej – 6,6, najmniej natomiast za przeoryszy Tomkiewiczówny – zale-dwie 1,25 listu. Liczba otrzymanych listów i ich liczba w poszczególnych teczkach ma też związek z długością okresu urzędowania ksieni – im krótszy, tym mniej teczek i listów.

Występują również dysproporcje między liczbą listów i liczbą znajdujących się w nich nazwisk zmarłych zakonnic. Wynikają one z umieszczania niekiedy w jed-nym liście kilku nazwisk, przy czym różnica ta wynosi w czasach rządów ksień: Dobieńskiej – 15, Siemianowskiej – 14, Staszewskiej – 10, Majewskiej – 6, Kucz-kowskiej i Mathieu – po 2 nazwiska. Jedynie w okresie zarządzania klasztorem przez przeoryszę Tomkiewiczównę liczba listów i znajdujących się w nich nazwisk zmarłych mniszek była taka sama.

Tabela 2. Liczba zachowanych powiadomień według rządów poszczególnych ksień17

Lp. Ksieni Przeorysza Lata rządów Liczba teczek

Liczba listów

Liczba mniszek

1 Marianna Siemianowska 1762–1803 20 132 146

2 Urszula Kuczkowska 1803–1808 7 10 12

3 Marianna Tomkiewiczówna 1808–1809 4 5 5

4 Symforoza Dobieńska 1809–1830 15 36 51

5 Barbara Staszewska 1830–1853 10 54 64

6 Anna Majewska 1853–1877 10 68 74

7 Ludwika Mathieu 1877–1899 8 68 70

Razem 6 1 1762–1899 74 373 422

Źródło: BD Sandomierz, S 2164, teczki 31–50; S 2165, teczki 9–15; S 2166, teczki 4–7; S 2167, teczki 13–27; S 2168, teczki 7–16; S 2169, teczki 3–12; S 2170, teczki 1–8.

17 W przypadku braku daty na zawiadomieniu o śmierci mniszki dokonano określenia daty jej śmierci na podstawie informacji zawartych w tekście, adresata listu lub słowników oraz opracowań.

Page 14: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji 15

2. Portret Barbary Staszewskiej, 16. ksieni (1830–1853) w opactwie benedyktynek w Sandomierzu

3. Koperta zaadresowana do ksieni opactwa benedyktynek sandomierskich Ludwiki Mathieu

Page 15: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

16 Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji

Tabela 3. Listy według lat wysłania

Lp. Rok Liczba listów

Liczba zmar-łych mniszek

Liczba opactw Lp. Rok Liczba

listówLiczba zmar-łych mniszek

Liczba opactw

1 1781 3 3 2 48 1848 5 5 52 1782 5 5 5 49 1849 3 3 33 1783 7 7 6 50 1850 4 4 34 1784 5 6 4 51 1851 8 8 45 1785 6 7 4 52 1852 5 10 46 1786 1 1 1 53 1853 5 5 37 1787 2 2 2 54 1855 5 5 48 1788 8 8 6 55 1856 3 4 29 1789 5 7 5 56 1857 1 1 110 1790 3 3 3 57 1858 3 3 311 1791 10 10 7 58 1859 4 6 212 1792 3 3 3 59 1860 4 4 413 1793 6 6 4 60 1861 3 3 314 1794 8 11 7 61 1862 2 2 215 1795 9 11 7 62 1863 3 4 316 1796 6 9 5 63 1864 5 5 317 1797 8 9 6 64 1865 2 2 218 1798 7 7 5 65 1866 3 3 319 1799 8 8 7 66 1867 3 3 220 1800 5 5 5 67 1868 2 2 221 1801 7 8 5 68 1870 1 1 122 1804 5 6 3 69 1872 2 2 223 1805 3 3 3 70 1873 3 3 324 1806 2 3 2 71 1874 7 8 425 1807 1 1 1 72 1875 2 2 226 1808 3 3 3 73 1876 2 2 227 1809 1 1 1 74 1877 7 7 428 1810 1 1 1 75 1879 3 3 329 1811 3 9 3 76 1881 3 3 330 1812 2 2 2 77 1882 3 3 331 1813 6 6 6 78 1883 3 3 132 1814 3 4 3 79 1884 2 2 233 1818 1 1 1 80 1885 3 3 334 1823 7 7 5 81 1886 5 5 435 1825 3 3 3 82 1887 1 1 136 1826 4 12 4 83 1888 2 2 237 1827 2 2 2 84 1889 3 3 338 1828 2 3 2 85 1890 2 3 139 1834 1 1 1 86 1891 4 4 440 1838 1 1 1 87 1892 5 5 341 1841 1 1 1 88 1893 5 5 342 1842 3 3 2 89 1894 2 3 243 1843 1 1 1 90 1895 3 3 244 1844 1 1 1 91 1896 3 3 245 1845 6 6 5 92 1897 1 1 146 1846 7 8 5 93 b.d. 26 26 847 1847 5 9 4

Źródło: BD Sandomierz, S 2164, teczki 31–50; S 2165, teczki 9–15; S 2166, teczki 4–7; S 2167, teczki 13–27; S 2168, teczki 7–16; S 2169, teczki 3–12; S 2170, teczki 1–8.

Page 16: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji 17

Interesująca wydaje się też analiza liczby listów i ich zawartości w kontekście lat ich wysłania – rozkład ten ukazuje tabela 3. Obejmuje ona 117 lat (1781–1897), przy czym dla 25 lat (21,36%) nie ma żadnej korespondencji (1802–1803, 1815–1817, 1819–1822, 1824, 1829–1833, 1835–1837, 1839–1840, 1854, 1869, 1871, 1878 i 1880). Nazwiska 26 zmarłych mniszek umieszczone zostały w listach nieopatrzonych żadną datą (16 – 3,79% nazwisk) lub zawierają datę niepełną (10 – 2,36% nazwisk).

Najwięcej, aż 10 listów, otrzymano w 1791 r., 9 listów w 1795 r., po 8 w latach 1788, 1794, 1797, 1799 i 1851, po 7 w latach 1783, 1798, 1801, 1823, 1846, 1874 i 1877. Po 6 listów odnotowano w 5 latach, po 5 w 14 latach, po 4 w 5 latach, po 3w aż 25 latach, po 2 w 15 i po 1 w 14. Zauważa się niemal całkowity brak kore-spondencji przez 7 lat po zakończeniu kongresu wiedeńskiego oraz w okresie przed wybuchem powstania listopadowego, bezpośrednio po jego upadku i w ogóle w latach 30. XIX w., co z pewnością miało związek z wydarzeniami politycznymi, działaniami powstańczymi oraz represjami po upadku powstania listopadowego.

Analiza liczby zmarłych mniszek w poszczególnych latach wykazuje, iż wyno-siła ona od 1 do 12 sióstr w roku. Śmierć 12 mniszek odnotowano w 1826 r., po 11 w latach 1794–1795, po 10 w latach 1791 i 1852, po 9 w latach 1796–1797 oraz 1811 i 1847, po 8 w latach 1788, 1799, 1801, 1851 i 1874, po 7 w latach 1783, 1785, 1789, 1798, 1823, 1846 i 1877.

Rozkład listów i zgonów według klasztorów ukazuje tabela 4. Najwięcej, aż 65 listów (17,4%) przesłano z opactwa w Staniątkach, następnie 38 (10,18%) z opac-twa sakramentek w Warszawie, 34 (9,11%) z opactwa benedyktynek łacińskich we Lwowie, 27 (7,23%) z opactwa w Wilnie i 20 (5,36%) z opactwa w Przemy-ślu. Wszystkie te opactwa w XIX w. uniknęły likwidacji. Opactwa w Staniątkach, Lwowie i Przemyślu władze austriackie oszczędziły ze względu na powierzenie im zadania prowadzenia szkół dla dziewcząt, opactwo w Wilnie władze rosyjskie usta-nowiły domem zbiorczym dla zakonnic ze skasowanych na mocy ukazu z 1864 r. klasztorów żeńskich, sakramentki warszawskie zaś, pomimo zamknięcia nowicjatu, przetrwały dzięki działalności kryptozakonnic.

Drugą pod względem liczebności grupę stanowią listy z tych klasztorów, które uległy likwidacji dopiero w ostatniej ćwierci XIX w. Należą do nich funkcjonu-jące do 1892 r. opactwa w Krożach i Sierpcu, skąd przysłano po 24 (6,43%) i 23 listy (6,16%), oraz w Nieświeżu (zlikwidowane w 1877 r.) z 19 listami (5,08%). Z opactw w Kownie i Łomży, które uniknęły likwidacji, zachowało się 12 (3,21%) i 18 (4,82%) listów.

Zastanawiające jest, dlaczego z Drohiczyna (5 listów – 1,34%), Mińska (4 – 1,07%) i Słonimia (7 – 1,87%) napłynęło tak mało listów, mimo że ich likwidacja przypada na stosunkowo późny okres lat 1850–1871. Jeśli nawet znaczna odległość Słonimia i Mińska od Sandomierza mogła mieć wpływ na częstotliwość korespon-dencji, to jest to całkowicie niezrozumiałe w przypadku dużo bliżej usytuowanego Drohiczyna.

Page 17: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

18 Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji

Tabela 4. Listy i zmarłe mniszki według opactw

Lp. Opactwo Liczba listów

Liczba zgonów Mniszki

1 Bysławek 2 2 Nidzgorska Marcyanna Przebendowska Bernarda

2 Chełmno 12 13

Dąbrowska MariannaGrąbczewska LudwikaJurkiewiczowna KrystynaKałucka MariannaŁaszewska MariannaNiecko FelicjannaOrłowska Bogumiła

Orłowska RóżaSampławska MariannaSenowna [Csenowna] AmeliaStawska MałgorzataWaliszewska KonstancjaWięckowska Marianna

3 Drohiczyn 5 5Łopuska EleonoraMiłkowska BenedyktaPerkowska Placyda

Suchodolska WeronikaUszyńska Agnieszka

4 Grudziądz 12 12

Czurapska TeresaFankidelska WiktoriaHynczowska MaryannaKlińska FranciszkaŁeczka KatarzynaPiwnicka Teresa

Pląskąska EwaReorowiczówna KatarzynaSkulska MariannaStrelowna BarbaraSzewowna AnnaŻukowska Ewa

5 Jarosław 5 6Bielawska TeresaHornowska KatarzynaJarmuszewska Marianna

Lisowska AnnaSołtykówna HelenaWilkuwna Marianna

6 Kowno 12 12

Bereśniewiczówna MariannaBura BenedyktaFergisówna AgnieszkaFergisówna ScholastykaKarczewska JuliannaKlimowicz Teofila

Krasewiczówna JózefaMałcewiczówna PlacydaMiłoszewska TeklaMysztowtówna PlacydaPetrusewiczówna EufrozynaSilpniewska Aleksandra

7 Kroże 24 27

[b.n.] TeresaAnnelska TeklaBillewiczówna KolumbaBillewiczówna LudwikaBórnówna LudgardaBunarówna ElżbietaDamiło DominikaJacewiczówna BeataKiełczewska KonsolataKronent FranciszkaKutwińska TeofilaŁobanowska WincentaMackiewiczowna ScholastykaMackiewiczówna KarolinaMisztowtowna Fortunata

Nagurska LudgardaPiotrowiczówna BenignaPodbereska DelfinaRentówna TeklaRymkiewicz ApoloniaRypińska ScholastykaSienkiewiczówna Urszula

Mechtylda Staniewieczówna AleksandraStarkowska ScholastykaSzukścianka UrszulaWoytkiewiczówna Eleonora

Dominika JuliannaŻylewicz Konsolata

Page 18: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji 19

Lp. Opactwo Liczba listów

Liczba zgonów Mniszki

8 Lwów (łacińskie) 34 36

Bębnowska BeataBorkowska FranciszkaChmarek Izabela MichaelaDahlken ElżbietaDąbska Tekla AnnaDrohomirecka Maria PaulaHaas FlawiaHatal Julia Aleksandra Hoffman Justyna FranciszkaJasińska ReginaJastrzębska MagdalenaJastrzębska MartaKeiwecka [Kawiecka] PetronelaKlostill Alojza TeresaKłosińska Marya DomicelaKrama Franciszka LucynaKrechowiecka Marya Joanna

NepomucenaKruszelnicka [Ida]

Kuzyk ScholastykaLipowska TeresaMałujewiczówna MariannaMiedźwiecka Maria EgipcjankaMoczulska BogumiłaModzelewska Wanda JaninaPaczowska [Kandyda]Pawłowska Marya KarolinaPlinczówna FranciszkaSchweigert Joanna Franciszka

KsaweraSkarbek Anna AgataSpezlówna Barbara KrystynaSzczerbińska ZofiaSzembekowna ScholastykaSzklińska AldegundaŚwieżawska MechtyldaWeppner Karolina KlaraZielińska Augustyna

9 Lwów (ormiańskie) 11 11

Jarosiewiczówna Cecylia Domicella

Jaśkiewiczówna AnnaKielnicka Urszula RomualdaKreczunowiczówna PelagiaMatyiaszewiczówna Rypsyma

Mniszkowna BernardaNikorowiczówna ScholastykaPiramowiczówna WeronikaSłodykiewicz Maria LeonardaWakowska BenedyktaZadykiewiczówna Dominika

10 Łomża 18 20

Cholewińska GertrudaDębiecka MariannaDownarowiczówna BenedyktaDymnicka Anna KunegundaDzięgielewska KunegundaHauzynowna FranciszkaJabłońska JózefataKostkiewiczówna GertrudaLaterman JustynaŁosiewska SalomeaMieczkowska Barbara

Murawska JakobinaMurawska ScholastykaPopkowska Ludwika

BenedyktaSobolewska ScholastykaSułkowska KatarzynaŚwiderska EufemiaWądołkowska JózefaWiszniewska KorneliaZbięszkowska Helena

11 Mińsk 4 4 Brylewska SerafinaJaźwińska Kamila

Lezańcówna Augustyna Świątarzecka Katarzyna

12 Nieśwież 19 19

Chodaniewiczówna JustynaCierpicka WiktoriaCwirkowna ElżbietaCwirkówna EufemiaEinarowiczówna ScholastykaGrodzińska TaidaHorbaczewska ApolinaraJabłońska KajetanaJódycka MichalinaKondratowiczówna Maura

Misiewiczówna KonsolataMitarnawska KonstancjaMogilnicka AnnaPetrosewiczówna EleonoraPłuszczewska MichalinaRogalewiczówna BernardaSakowiczówna LudwikaSzaniawska EufemiaWolska Charitas

13 Poznań 7 8

Brzechwianka MariannaJakubowska JadwigaMieszkowska LudwikaMyszkowska Elżbieta

Pińska TeresaSnopkowska JadwigaSobocka Weronika Struplowna Weronika

Page 19: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

20 Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji

Lp. Opactwo Liczba listów

Liczba zgonów Mniszki

14 Przemyśl 20 26

Baranowska KatarzynaBuczekówna Józefa BenedyktaCisło Maria GertrudaCzarnek AnielaDwernicka Karolina KsaweraDzierżanowska LudwikaGołyńska KonstancjaGrocholska Wiktoria PlacydaGroth Ewa LudgardaHammermüller

Leonarda AdolfinaHatalewicz Waleria AlojzaKarniewska TeklaKaspary Scholastyka

Konstancja

Kłosieńska AnnaKowalska ScholastykaMałkowska AgnieszkaMarkiewiczówna TeresaRosenbaum Honorata TeresaSurowska Maria NepomucenaSzachowicz Maria Gertruda Trnka Felicja JadwigaWielowieyska AnnaWielowieyska TeresaWierzbowska ApoloniaWolska SalomeaWysocka Teresa Mechtylda

15 Radom 7 8

Anchrecka KunegundaBurianówna ScholastykaCieszko[w]ska GertrudaGomolińska Konstancja

Gzowska JustynaKochnowska MagdalenaMarska JadwigaStudzińska Franciszka

16 Sierpc 23 24

Braun KarolinaCiołkowska EsteraDramińska AgnieszkaGlińska ElżbietaGorzechowska RozaliaGutkowska AnnaJankiewicz JoannaKobylańska LudwikaKumbowska JózefaNawrot EwaNowicka AnielaPiotrowska Agnieszka

Przyborowska KatarzynaRokicka MartynaRokitnicka AgnieszkaRudowska HelenaRzeszotarska MałgorzataSzawelska PaulinaSzulc MatyldaŚliwińska AgnieszkaTurska TeodozjaWażyńska JuliaWróblewska Benedykta Żurawska Franciszka

17 Słonim 7 11

[b.n.] Gertruda[b.n.] Joanna BenedyktaDawgielanka EufrozynaKlaużanka AlojzaKordzilewska TeofilaMalewiczówna Teresa

Puchalska Aleksandra Radowiecka KlotyldaSiemaszkowa Dominika[Skinderówna] Anna FlorencjaZwieżowska Kolumba

18 Staniątki 65 79

Augustyn Beata BernardaBaryszewska Zofia LudgardaBikowka MaryannaBilska GertrudaBobek Regina IdaBontanówna RozaliaBrodzka MaryannaBuczkiewicz ZofiaBukowska MariannaCabalska MarcjannaCzajkowska MechtyldaCzernek FranciszkaCzulicka Salomea

Daczkowska Józefa RomualdaDomaszewska

Domicella GertrudaDroszdz FranciszkaDrzewiecka KatarzynaDrzewiecka MariannaDuwall MechtyldaDziegielowska MariannaDzierżanowska KatarzynaEffenberg AnnaEgierska Franciszka Fikiel AnnaGąsiorowska Marcjanna

Page 20: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji 21

Lp. Opactwo Liczba listów

Liczba zgonów Mniszki

18 Staniątki cd.

Grabuza Marianna KolumbaHabelsberger JuliaHubieńska JózefaJaroń Joanna MauraJarzeńska AgnieszkaJarzębińska

Eufrozyna KunegundaJocz AleksandraJordanówna AnastazjaKowalska KatarzynaKozakiewicz

Rozalia WalburgaKunstmamic FranciszkaLipińska HelenaLizani MariannaŁabudzińska MałgorzataŁaśkiewiczówna ElżbietaŁojowska JózefaMadejska ZofiaMirnietz MariannaMitis AmaliaMorykonia Teresa Mrozowiczówna KatarzynaMyczkowska TeofilaNiedźwiecka BarbaraNiewiarowska MariannaOgrodzka ScholastykaPachowska KatarzynaParadowska Anna Maria

Pawlik KarolinaPietrusińska MariannaRadwańska MartynaRożnówna GertrudaRzuchowska BarbaraRzuchowska GertrudaSamek Zofia GertrudaSapiejanka TeresaSmetan Antonina PlacydaSmidowiczówna PetronelaStrauszówna HelenaSurnikowska KatarzynaSzachowiczówna FranciszkaSzadurska KatarzynaSzrenkowna RozaliaTaurnelle

Klementyna AnzelmaTomaszewska RozaliaWeberówna MagdalenaWetulani MagdalenaWięckowska MaryannaWięckowska WalburgaWikleńska TeresaWodzińska HelenaWysoczyńska TeodoraZakrzewska HonorataZemełka Katarzyna TeresaŻakiewiczówna Agnieszka

19 Toruń 15 16

Gerzewska AnnaGrudowska ScholastykaKarska MariannaKiełczewska ŁucjaKleszczyńska BarbaraKrzyżanowska MariannaŁączyńska AntoninaMazowiecka Ewa

Pląskowska AntoninaRaduszkowska SalomeaRybińska MariannaStankiewiczówna AnnaSumińska BarbaraTurówna ElżbietaWolecka AnnaWujcikówna Ewa

21 Warszawa 38 41

[b.n.] Kunegunda[b.n.] Maria Józefa[b.n.] Maria od NadzieiAnzelt Maria TeresaArnold Maria JoannaAttesl Maria Placyda od JezusaBartoszewska BarbaraBernhard Maria Antonina

od Opatrzności BożejChmielińska Maria Alojza

od Serca JezusaChybowska Maria Flawia

od św. Donata

Delatre Maria JuliannaGeustero Scholastyka

od Najświętszego SakramentuGołębiewska Maria AugustynaGumińska WincentaHausner Maria Barbara

od Najświętszego Sakramentu[Koniaczewska] Jadwiga

od Najświętszego SakramentuKreitz Maria Aniela [Maria

od św. Aniołów]Królikowska Maria Kazimiera

od św. Alojzego Gonzagi

Page 21: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

22 Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji

Lp. Opactwo Liczba listów

Liczba zgonów Mniszki

21 Warszawa cd.

Kurkowska Maria RóżaLeska Maria Benedykta od Jezusa

[vel Maria od św. Benedykta]Maciszewska AnnaMałopolska Maria Józefa Morawska JózefaNoskowska Maria WalburgaNurzyńska Maria Gertruda

od Opatrzności BoskiejPieślak AnnaRakowszewska MagdalenaSchmidt DominikaSędzimirówna Maria Kajetana[Sędzimirówna] Maria

od św. Benedykta od Ustawicznej Adoracji

Skalska Mechtylda od Najświętszego Sakramentu

Szczerbińska Hiacynta od Wniebowzięcia NMP

Szulc Maria KazimieraSzymańska Maria Florianna

od Przemienienia PańskiegoTyc TeklaWeiskopf Maria Bernarda

od św. AgatyWesslówna Józefa od Niepoka-

lanego Poczęcia NMPWinkler Maria Katarzyna

od JezusaWodzińska Maria Ludgarda

od Ofiarowania NMPWolska Ludgarda

od Ofiarowania NPWróblewska Maria Anna

od Narodzenia Pana Jezusa

20 Wilno 27 36

Borchówna KatarzynaChylińska KazimieraCzyżewska WalburgaDownarówna Salomea[Drozdowska] TeklaJankowska Elżbieta[Jodkówna] KatarzynaKorsakowna Teofila[Korsakówna] AleksandraKościarowska MichalinaKowzanówna Elżbieta[Krasowska] MagdalenaKurkiewiczówna Celestyna

MariannaMickiewiczówna BrygidaMilwidówna JuliannaMirska GertrudaMokszecka MauraMorykonic Honorata

Moszczyńska Otylia[Pacewiczówna] KonstancjaPakoszówna FlorencjaPietusiewiczówna BrygidaPuzynianka RozaliaRatomska JózefaSkinderówna NepomucenaSmorczewska MariannaStatkowska Benedykta Stępkowska Brygida[Strumiłłówna] TeofilaWiszewska RóżaWołłowiczówna Anna[Zabłocka] KazimieraZagórska FranciszkaZdanowiczówna TeresaZyberkówna AnielaŻęgołowiczówna Eufrozyna

22 Żarnowiec 6 6Bałzawska BarbaraDemerowna EleonoraGotonkówna Barbara

Melotkówna KonstancjaPiotrowiczówna ElżbietaPobłocka Zuzanna

Razem 373 422

Źródło: BD Sandomierz, S 2164, teczki 31–50; S 2165, teczki 9–15; S 2166, teczki 4–7; S 2167, teczki 13–27; S 2168, teczki 7–16; S 2169, teczki 3–12; S 2170, teczki 1–8.

Najmniej listów pochodzi z klasztorów położonych na terytorium zaboru pru-skiego, ponieważ właśnie one znalazły się w grupie skasowanych najwcześniej, w latach 1822–1836. Zachowało się 15 listów z opactwa w Toruniu (4,02%), po 12 (3,21%) z opactw w Chełmnie i Grudziądzu, 11 – we Lwowie (ormiańskiego) (2,94%), po 7 (1,87%) – w Poznaniu i Radomiu, 6 – w Żarnowcu (1,6%), 5 – w Ja-rosławiu (1,34%) i 2 – w Bysławku (0,53%).

Page 22: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji 23

Listy przetrwały w dobrym stanie, zaledwie kilka ma niewielkie uszkodzenia, w tym przedarcia i ubytki. Ich kolejność umieszczenia w teczkach ukazuje katalog. Nie posiadają paginacji, poszczególne listy oddzielono specjalną bibułą. W niektó-rych teczkach oprócz listów znajdujemy także klepsydry i koperty, których wykona-nie sugeruje, że zostały przygotowane odręcznie, być może przez mniszki w klasz-torze. Jednak większa część korespondencji nie była wysyłana w kopertach; list składano na kilka części i zaklejano w taki sposób, aby stworzyć niewielkich roz-miarów przesyłkę, którą opatrywano adresem.

Najwięcej listów zapisano na papierze o rozmiarach 18–24 cm długości i 16,5–20 cm szerokości, w katalogu opisuję je jako formatu średniego. Stosuję też okre-ślenie „format mały” dla listów o wymiarach poniżej 18 × 16,5 cm i „format duży” dla listów o wymiarach powyżej 24 × 20 cm.

Listy zostały napisane w języku polskim. W 10 treść zapisano po polsku i po rosyjsku – są to listy wysłane z opactw położonych na obszarze dzisiejszej Litwy: z Kowna (list z 1873 r.), Kroż (5 listów z lat 1868, 1873–1876) i Nieświeża (4 listy z lat 1872, 1874–1875).

4. Koperta zaadresowana w języku rosyjskim, przesłana do Sandomierza wraz z zawiadomieniem o śmierci s. Tekli Anny Dąbskiej z opactwa benedyktynek

we Lwowie (łacińskich)

Page 23: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

24 Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji

Listy były wysyłane najczęściej zaraz po zgonie lub najpóźniej po upływie kilku dni od śmierci mniszki. Zdarzały się jednak kilkumiesięczne, a sporadycznie nawet kilkuletnie opóźnienia w wysyłce; przypadki takie odnotowano w listach otrzyma-nych z opactw m.in. w Krożach, Łomży, Poznaniu, Przemyślu, Słonimiu, Warsza-wie i Wilnie (zob. tabela 5).

Przeważająca część listów zawiera dane dotyczące śmierci jednej zakonnicy. Niektóre (zob. tabela 5) zawierają informacje o zgonie kilku mniszek. Przypadki takie miały miejsce, gdy w odstępie kilku dni następowały w tym samym klasztorze kolejne zgony lub gdy listy wysyłano ze znacznym opóźnieniem.

W omawianej korespondencji znajdują się również powiadomienia o śmierci mniszek w postaci klepsydr oraz listy, które są kopią klepsydr pod względem tre-ści i formy, nie zawierają jednak daty pogrzebu. Były one wysyłane tylko w la-tach 1884–1897 i tylko z opactw we Lwowie (łacińskiego) i Przemyślu (klepsydry) oraz z opactwa sakramentek w Warszawie (kopie klepsydr) (zob. tabela 6). Można z nich odczytać następujące dane: imię świeckie i zakonne zmarłej, nazwisko, datę śmierci, wiek w chwili śmierci, liczbę przeżytych lat po profesji. Ponadto na trzech

5. Zawiadomienie o śmierci s. Joanny Franciszki Ksawery Schweigert z opactwa benedyktynek we Lwowie (łacińskich)

Page 24: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji 25

Tabela 5. Listy zawierające informacje o zgonie kilku mniszek

Lp. Data napisania listu Opactwo Imię i nazwisko mniszki Data śmierci Sygnatura

1 1 VI 1784 ToruńElżbieta Turówna 26 V 1784 S 2164,

teczka 37Antonina Łączyńska 27 V 1784

2 19 I 1785 PrzemyślKatarzyna Baranowska 17 I 1785 S 2164,

teczka 39Ludwika Dzierżanowska 18 I 1785

3 21 I 1789 KrożeScholastyka Mackiewiczowna 3 V 1788

S 2164,teczka 36Teofila Kutwińska 4 VIII 1788

Kolumba Billewiczówna 16 I 1789

4 30 V 1794 JarosławMarianna Jarmuszewska [b.d.] 1793 S 2164,

teczka 38Anna Lisowska 22 V 1794

5 [b.d.] IX 1794 Lwów(łacińskie)

Franciszka Plinczówna 6 VII [b.r.]S 2164,

teczka 48Marianna Małujewiczówna 20 VIII [b.r.][Ida] Kruszelnicka 27 VII 1794

6 15 IV 1795 ŁomżaBarbara Mieczkowska 24 XII 1794

S 2164,teczka 43Józefata Jabłońska 18 II 1795

Gertruda Cholewińska 5 IV 1795

7 8 VIII 1796 WarszawaJadwiga [Koniaczewska] [17 XII] 1795

S 2164,teczka 47Maria Benedykta Leska 16 IV 1796

Józefa Wesslówna 8 VII 1796

8 24 VIII 1796 StaniątkiAgnieszka Żakiewiczówna [12 VIII 1796]

S 2164,teczka 46

Franciszka Egierska 19 VIII [1796]

9 3 V 1797 StaniątkiGertruda Rożnówna 5 IV [1797]Rozalia Szrenkowna 29 IV 1797

10 29 XII 1801 RadomKonstancja Gomolińska 26 XII 1801 S 2164,

teczka 41Scholastyka Burianówna [31 XII 1801]

11 13 I 1804 WilnoTeofila Korsakowna 25 XII 1803 S 2165,

teczka 12Walburga Czyżewska 5 I 1804

12 4 III 1806 SierpcRozalia Gorzechowska [b.d.] S 2165,

teczka 14Małgorzata Rzeszotarska [b.d.]

13 23 I 1811 ChełmnoMarianna Dąbrowska 18 I 1811 S 2167,

teczka 14Krystyna Jurkiewiczowna 20 I 1811

14 16 IV 1811 Przemyśl

Konstancja Gołyńska 14 X [1810]

S 2167,teczka 20

Agnieszka Małkowska 1 XI [1810]Scholastyka Kowalska 21 XII [1810]

Salomea Wolska 23 XII [1810]Anna Kłosieńska 27 XII [1810]

Teresa Markiewiczówna 13 IV 1811

15 23 X 1826 Wilno

Aniela Zyberkówna 5 VI 1819

S 2167,teczka 22

Aleksandra [Korsakówna] [13 IX 1819]Katarzyna [Jodkówna] [17 IX 1822]

Magdalena [Krasowska] [23 III 1824]Konstancja [Pacewiczówna] [11 VIII 1824]

Tekla [Drozdowska] [16 IX 1824]Kazimiera [Zabłocka] 19 VI 1825Teofila [Strumiłłówna] [28 XI 1825]

Rozalia Puzynianka 5 X 1826

Page 25: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

26 Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji

Lp. Data napisania listu Opactwo Imię i nazwisko mniszki Data śmierci Sygnatura

16 26 V 1828 PoznańLudwika Mieszkowska 18 II 1824 S 2167,

teczka 19Weronika Sobocka 18 V 1828

17 7 V 1845 Słonim

Gertruda [b.d.]

S 2168,teczka 16

Joanna Benedykta [b.d.]Aleksandra Puchalska [b.d.] 1831

Anna Florencja [Skinderówna] [IX 1843]Teresa Malewiczówna 25 IV 1845

18 25 II 1846 KrożeLudgarda Bórnówna 11 I 1846

S 2168,teczka 8Eleonora Dominika Julianna

Woytkiewiczówna 16 II 1846

19 29 VII 1847

Staniątki

Franciszka Czernek 8 IV 1847

S 2168,teczka 10

Maryanna Brodzka 26 IV 1847Maryanna Więckowska 22 V [1847]

Julia Habelsberger 31 V 1847

20 8 XII 1847Teresa Sapiejanka 20 IX 1847Salomea Czulicka 23 X 1847

21 15 V 1852Katarzyna Kowalska 27 I 1852Magdalena Wetulani 16 III 1852

22 15 IV 1856

Staniątki

Marianna Mirnietz 1 III 1856

S 2169,teczka 11

Walburga Więckowska 29 IV 1856

23 31 I 1859Katarzyna Drzewiecka 1 XI 1858

Petronela Smidowiczówna 11 XII 1858

24 19 IV 1859Amalia Mitis [b.d.]

Helena Lipińska 16 II 1859

25 14 IV [b.r.]Mechtylda Czajkowska 27 III [1863]

Marcjanna Cabalska 13 III [b.r.]

26 26 IV 1863 WarszawaMaria Gertruda Nurzyńska 23 IV 1863 S 2169,

teczka 12Maria Aniela Kreitz 25 IV [1863]

27 7 VII 1874

Staniątki

Marianna Lizani 14 V 1874 S 2169,teczka 11Teodora Wysoczyńska 21 V 1874

28 6 II 1890Domicella Gertruda

Domaszewska 17 I 1890S 2170,teczka 6

Rozalia Walburga Kozakiewicz 20 I 1890

29 3 XII 1894Antonina Placyda Smetan 3 X 1894

Józefa Romualda Daczkowska 18 XI 1894

Źródło: BD Sandomierz, S 2164, teczki 31–50; S 2165, teczki 9–15; S 2166, teczki 4–7; S 2167, teczki 13–27; S 2168, teczki 7–16; S 2169, teczki 3–12; S 2170, teczki 1–8.

klepsydrach umieszczono datę pogrzebu. Pogrzeby odbywały się na trzeci dzień po śmierci, rozpoczynały w godzinach porannych nabożeństwem żałobnym trwającym około 2–3 godzin, po nim następowało wyprowadzenie zwłok na cmentarz18.

18 BD Sandomierz, S 2170, teczki 2, 4.

Page 26: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji 27

Tabela 6. Klepsydry i listy w formie klepsydr informujące o śmierci mniszek

Lp. Imię/imiona i nazwisko Opactwo Data śmierciWiek

w chwili śmierci

Czasod złożenia

profesjiSygnatura

1 Maria Gertruda CisłoPrzemyśl

8 X 1888 55 38 S 2170,teczka 42 Felicja Jadwiga Trnka 3 IV 1893 56 34

3 Joanna Franciszka Ksawera Schweigert

Lwów (łacińskie) 24 VII 1895 38 11 S 2170,

teczka 24 Maria Alojza Chmielińska

Warszawa

29 VII 1884 63 46

S 2170,teczka 7

5 Maria Joanna Arnold 7 III 1889 69 376 Maria Placyda Attesl 10 IV 1891 73 527 Maria Augustyna Gołębiewska 7 XI 1891 91 688 Maria Teresa Anzelt 29 X 1894 83 569 Maria Walburga Noskowska 3 V 1897 67 44

10 Anna Pieślak 8 XI 1897 72 4511 Magdalena Rakowszewska 16 XI 1897 68 40

Źródło: BD Sandomierz, S 2170, teczki 2, 4, 7.

Page 27: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

28 Analiza zawartości i stan zachowania korespondencji

6. Zawiadomienie o śmierci s. Tekli Chmielińskiej o imieniu zakonnym Maria Alojza od Serca Jezusa z opactwa sakramentek w Warszawie

Page 28: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach

Większość listów zawiera podobne wzmianki o zmarłych: imię lub imiona oraz nazwisko mniszki, datę dzienną i roczną śmierci, wiek w chwili śmierci, liczbę lat po profesji, miejsce i datę sporządzenia listu oraz podpis zakonnicy przekazu-jącej tę informację. W niektórych listach oprócz liczby lat od profesji podawano jeszcze informację o liczbie lat dzielących śmierć od wstąpienia do nowicjatu. Pojawia się ona, gdy zaborcy wprowadzili zasadę, iż wstąpienie do nowicjatu i złożenie ślubów wymagają pozwolenia ze strony władz rządowych i nie mogą nastąpić przed ukończeniem określonego przepisami wieku19. W myśl tego prze-pisu nowicjuszki musiały niekiedy czekać nawet kilka lat na uzyskanie stosownej zgody. W okresie wcześniejszym kandydatki do zakonu dopuszczano do złożenia ślubów profesji po rocznym zazwyczaj nowicjacie20. Alfabetyczne zestawienie wszystkich 422 mniszek, o których zgonie poinformowano w listach, zamiesz-czone zostało w tabeli 9.

Listy były podpisywane zazwyczaj przez ksienie, które umieszczały na nich swoje imiona i nazwisko wraz z tytulaturą zakonną – ksieni lub przełożona (zob. tabela 7).W przypadku zgonu ksieni zawiadomienie podpisywała przeorysza lub sekretarka21.

19 W 1770 r. Maria Teresa wprowadziła w Austrii dekret określający dopuszczalny wiek składania profesji zakonnej – ukończone 24 lata. Dekret wprowadzono w Galicji w latach 1774–1775. Ponadto na mocy dekretu z 15 VI 1776 r. kandydatka do zakonu nie mogła wstąpić do nowicjatu przed ukończeniem 18. roku życia. W zaborze pruskim na mocy rozporządzenia z 11 I 1796 r. obowiązywała zasada, iż warunkiem niezbędnym do wstąpienia do klasztoru żeńskiego jest ukończenie 21. roku życia, a w 1804 r. zakonom żeńskim w Prusach zabroniono w ogóle przyjmowania nowych kandydatek. W zaborze rosyjskim w 1829 r. wydano postano-wienie, iż czas pobytu w nowicjacie nie może być krótszy niż 3 lata, a złożenie ślubów profesji możliwe było dopiero po ukończeniu 22. roku życia. W. CHOTKOWSKI, Historya polityczna dawnych klasztorów pa-nieńskich w Galicyi 1773–1848 na podstawie akt cesarskiej kancelaryi nadwornej, Kraków 1905, s. 17; P. P. GACH, Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773–1814, Lublin 1984, s. 25, 41, 153; A. SZYLAR, Działalność wychowawczo-edukacyjna żeńskich zgromadzeń zakonnych w Małopolsce w okresie potrydenckim do 1815 roku, Kraków 2012, s. 111.20 Reguła świętego ojca Benedykta, s. 168–178; M. BORKOWSKA, Życie codzienne polskich klasztorów żeń-skich w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1996, s. 33–38; EADEM, Zakony żeńskie w Polsce, s. 49–52; A. SZYLAR, Probantki i nowicjuszki w klasztorze benedyktynek sandomierskich w XVIII i XIX wieku, „Zeszyty Sandomier-skie”, 26, 2008, s. 18–21.21 Np. BD Sandomierz, S 2164, teczki 36, 46–50; S 2167, teczki 19, 24; S 2169, teczki 8–9; S 2170, teczki 2, 4.

Page 29: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

30 Informacje znajdujące się w listach

Tabela 7. Podpisy pod listami według opactw i lat

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

1 Bysławek 16 IV 1823 Bernarda Przebendowska [Katarzyna] Rybińska,przeorysza

S 2167, teczka 1321 VIII 1823 Marcjanna Nidzgorska

2 Chełmno

[b.d.] Róża Orłowska

Franciszka Rutkowska, ksieni S 2164, teczka 33

7 VIII 1781 Marianna Sampławska

6 I 1783 Amelia Senowna[Csenowna]

6 V 1784 Marianna Kałucka1 V 1788 Konstancja Waliszewska

30 VII 1788 Marianna Łaszewska17 XII 1788 Felicjanna Niecko28 VI 1794 Ludwika Grąbczewska15 I 1798 Małgorzata Stawska

23 I 1811 Marianna Dąbrowska B[ogumiła] Orłowska, ksieni

S 2167, teczka 14

Krystyna Jurkiewiczowna

17 III 1813 Bogumiła Orłowska Bernarda Przebendowska, przeorysza

23 III 1814 Marianna Więckowska Bernarda Przebendowska, ksieni

3 Drohiczyn

25 XII 1799 Weronika SuchodolskaPlacyda Perkowska, ksieni

S 2164, teczka 34

20 II 1804 Eleonora Łopuska S 2165, teczka 9

27 VIII 1826 Placyda Perkowska J[ózefa] Rzewuska, przeorysza S 2167, teczka 1520 II 1828 Agnieszka Uszyńska

9 V 1848 Benedykta Miłkowska Alojza Tonder, ksieni S 2168, teczka 7

4 Grudziądz

15 VI 1782 Katarzyna ReorowiczównaGertruda Ciborska, ksieni

S 2164, teczka 32

20 II 1785 Ewa Pląskąska28 X 1787 Barbara Strelowna

11 XII 1793 Marianna Hynczowska M[arianna] Piwnicka, ksieni3 II 1795 Franciszka Klińska [b.d.]

23 III 1795 Anna SzewownaM[arianna] Piwnicka, ksieni26 XI 1795 Katarzyna Łeczka

22 XI 1799 Marianna Skulska18 VII 1800 Teresa Piwnicka

M[arianna] Działowska, ksieni22 V 1801 Ewa Żukowska

11 IX 1808 Teresa Czurapska S 2166, teczka 7

19 XII 1825 Wiktoria Fankidelska Teresa Żółkiewska, ksieni S 2167, teczka 26

5 Jarosław

10 VIII 1782 Marianna WilkuwnaH[elena] F[ranciszka]

Sołtykówna, ksieniS 2164,

teczka 38

27 VI 1788 Teresa Bielawska18 II 1792 Katarzyna Hornowska

30 V 1794 Marianna Jarmuszewska A. Kossowski, ks.Anna Lisowska13 II 1796 Helena Sołtykówna K[atarzyna] Roragiewiczówna

Page 30: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 31

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

6 Kowno

9 I 1789 Agnieszka FergisównaKunegunda Billewiczówna,

ksieniS 2164,

teczka 3128 VI 1792 Marianna Bereśniewiczówna10 III 1795 Eufrozyna Petrusewiczówna

[b.d.] Benedykta Bura3 II 1845 Julianna Karczewska

Aleksandra Gongielówna, ksieni

S 2168, teczka 14

1 VII 1846 Scholastyka Fergisówna17 V 1849 Placyda Małcewiczówna19 IV 1851 Józefa Krasewiczówna25 II 1855 Placyda Mysztowtówna

S 2169,teczka 322 VIII 1863 Tekla Miłoszewska Zofia Głębocka, ksieni17 IV 1873 Teofila Klimowicz

13 I 1894 Aleksandra Silpniewska Kazimiera Rymaszewska, przełożona

S 2170, teczka 1

7 Kroże

21 I 1789

ScholastykaMackiewiczowna

L[udgarda] Nagurska, ksieni

S 2164, teczka 36

Teofila KutwińskaKolumba Billewiczówna

24 III 1791 Ludgarda Nagurska Urszula Szukścianka, przeorysza

[b.d.] Urszula Szukścianka

Benedykta Staniewiczówna, ksieni

27 X 1791 Tekla Annelska

26 VII 1797 Aleksandra Staniewieczówna

10 X 1797 Benigna Piotrowiczówna27 II [b.r.] Elżbieta Bunarówna12 XI 1814 Beata Jacewiczówna S 2167,

teczka 1712 XI 1814 Ludwika Billewiczówna

25 V 1842 Delfina Podbereska Scholastyka Rypińska,przełożona

S 2168, teczka 8

5 X 1843 Konsolata Kiełczewska Mechtylda Sienkiewiczówna, przełożona

6 XI 1845 Wincenta Łobanowska

Scholastyka Rypińska, ksieni

25 II 1846Ludgarda Bórnówna

Eleonora Dominika Julianna Woytkiewiczówna

15 VIII 1847 Fortunata Misztowtowna

15 II 1853 Urszula MechtyldaSienkiewiczówna

10 VI 1853 Karolina Mackiewiczówna18 II 1860 Tekla Rentówna

S 2169, teczka 4

3 II 1862 Scholastyka Rypińska Apolonia Rymkiewicz, kustoszka

5 III 1868 Konsolata Żylewicz Apolonia Rymkiewicz21 VII 1873 Scholastyka Starkowska

Alojza Kimont, przełożona30 VII 1874 Franciszka Kronent29 IV 1875 Teresa22 XI 1876 Dominika Damiło

[b.d.] Apolonia Rymkiewicz

Page 31: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

32 Informacje znajdujące się w listach

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

8 Lwów (łacińskie)

27 X 1784 Beata Bębnowska [Marianna Alojza] Potocka, ksieni

S 2164, teczka 48

6 XII 1785 Regina Jasińska Elżbieta Dahlken, przeorysza17 VI 1788 Franciszka Borkowska Elżbieta Dahlken, ksieni

19 I 1791 Elżbieta Dahlken Ksawera Miedźwiecka, przeorysza

11 II 1791 Magdalena Jastrzębska [b.d.]

23 II 1793 Petronela Keiwecka[Kawiecka]

E[lżbieta] Benigna Kruszelnicka, ksieni

3 IX 1793 Maria Egipcjanka Miedźwiecka

[b.d.] X 1793 [Kandyda] Paczowska

[b.d.] IX 1794[Ida] Kruszelnicka

Marianna MałujewiczównaFranciszka Plinczówna

21 IV 1795 Bogumiła Moczulska25 IX 1796 Mechtylda Świeżawska25 X 1796 Teresa Lipowska

10 XII 1800 Marta Jastrzębska11 IV 1801 Aldegunda Szklińska[b.d.] VIII

1805 Scholastyka Szembekowna Agnes Małujewiczówna, przeorysza

S 2165, teczka 15

16 I 1811 Zofia Szczerbińska K[atarzyna] Abunda[n]cjaRóżycka, przełożona S 2167,

teczka 2316 X 1813 Augustyna Zielińska K[atarzyna] Abunda[n]cjaRóżycka, ksieni

20 II 1881 Izabela Michaela Chmarek

Aleksandra Hatal, ksieni

S 2170, teczka 2

16 XII 1882 Maria Karolina Pawłowska10 III 1885 Maria Paula Drohomirecka2 IX 1886 Tekla Anna Dąbska

3 IX 1886 Maria Joanna Nepomucena Krechowiecka

19 XI 1887 Justyna Franciszka Hoffman4 IV 1888 Maria Domicela Kłosińska

23 VI 1891 Franciszka Lucyna Krama19 VI 1892 Alojza Teresa Klostill16 XI 1892 Flawia Haas20 III 1893 Scholastyka Kuzyk15 XII 1893 Anna Agata Skarbek24 III 1895 Wanda Janina Modzelewska31 V 1895 Karolina Klara Weppner

[b.d.] Joanna Franciszka Ksawera Schweigert [b.d.]

22 I 1896 Barbara Krystyna Spezlówna Aleksandra Hatal, ksieni28 XII 1896 Julia Aleksandra Hatal Kolumba Gabriela, przeorysza

Page 32: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 33

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

9Lwów

(ormiań-skie)

28 II 1786 ScholastykaNikorowiczówna

Magdalena Rypsyma Matyiaszewiczówna, ksieni

S 2164, teczka 49

2 I 1789 Rypsyma Matyiaszewiczówna

Eleonora Jaśkiewiczówna, przeorysza

10 VII 1797 Cecylia Domicella Jarosiewiczówna

Weronika Piramowiczówna, ksieni

22 VI 1798 Dominika Zadykiewiczówna

10 X 1798 Anna Jaśkiewiczówna21 II 1807 Benedykta Wakowska

S 2167, teczka 24

6 VI 1825 Pelagia Kreczunowiczówna

10 VIII 1827 Weronika Piramowiczówna Febronia Gluchowska, sekretarka

3 I 1838 Bernarda Mniszkowna Gertruda Kszysztofowiczówna, przeorysza

S 2168, teczka 11

20 V 1873 Urszula Romualda Kielnicka Kajetana Sarkisiewiczówna, ksieni

S 2169, teczka 512 III 1877 Maria Leonarda

Słodykiewicz

10 Łomża

18 XII 1790 Franciszka Hauzynowna

Gertruda Kostkiewiczówna, ksieni S 2164,

teczka 43

21 V 1791 Helena Zbięszkowska

15 IV 1795Barbara Mieczkowska

Józefata JabłońskaGertruda Cholewińska

6 X 1799 Gertruda Kostkiewiczówna Placyda Gumkowska, przeorysza

23 IV 1812 Scholastyka MurawskaSalomea Grzymalanka, ksieni

S 2167, teczka 25

30 XII 1813 Marianna Dębiecka18 III 1814 Katarzyna Sułkowska3 X 1823 Kunegunda Dzięgielewska Anna Bogumiła Ołdakowska,

ksieni5 III 1826 Benedykta Downarowiczówna

28 V 1855 Ludwika Benedykta Popkowska M[echtylda] Wądołkowska,

ksieni S 2169, teczka 6

5 V 1856 Anna Kunegunda Dymnicka7 IX 1856 Scholastyka Sobolewska21 X 1860 Salomea Łosiewska

Wincenta Łopacińska, ksieni

11 IV 1866 Kornelia Wiszniewska3 VII 1881 Jakobina Murawska

S 2170, teczka 3

28 II 1884 Eufemia Świderska19 I 1893 Justyna Laterman

22 VI 1893 Józefa Wądołkowska

11 Mińsk

29 III 1860 Kamila Jaźwińska Otylia Moszczyńska, przeorysza

S 2169, teczka 78 VIII 1861 Katarzyna Świątarzecka

Otylia Moszczyńska, ksieni9 I 1862 Serafina Brylewska20 XI 1864 Augustyna Lezańcówna

Page 33: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

34 Informacje znajdujące się w listach

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

12 Nieśwież

28 IV 1799 Eufemia Szaniawska Alojza Buczyńska, przeoryszaS 2164,

teczka 4427 II 1801 Charitas Wolska

Scholastyka Szaniawska, ksieni11 IV 1801 Maura Kondratowiczówna

6 I 1805 Konsolata Misiewiczówna S 2165, teczka 13

10 IX 1845 Eufemia Cwirkówna

Katarzyna Borzobohatówna, ksieni

S 2168, teczka 12

17 III 1846 Konstancja Mitarnawska2 IV 1846 Ludwika Sakowiczówna

14/26 V 1850 ScholastykaEinarowiczówna

23 IX/5 X 1850 Eleonora Petrosewiczówna

3/15 VIII 1851 Elżbieta Cwirkowna

27 VIII/8 IX 1851 Bernarda Rogalewiczówna

14/26 XI 1857 Michalina Płuszczewska Anna Mogilnicka, ksieni

S 2169, teczka 8

1/13 IX 1858 Apolinara Horbaczewska19 IX 1860 Anna Mogilnicka Taida Grodzińska, przeorysza4 XII 1865 Taida Grodzińska Ksawera Bernakowska

4/16 III 1872 Wiktoria Cierpicka M. Świrska, ksieni14 III 1874 Justyna Chodaniewiczówna

Otylia Moszczyńska, ksieni17/29 V 1874 Kajetana Jabłońska22 IX 1875 Michalina Jódycka

13 Poznań

22 V 1791 Weronika Struplowna

Weronika Sobocka, ksieni

S 2164, teczka 4010 IX 1796 Teresa Pińska

5 IV 1800 Jadwiga Jakubowska29 V 1813 Jadwiga Snopkowska

S 2167, teczka 19

10 IV 1818 Elżbieta Myszkowska24 II 1823 Marianna Brzechwianka

26 V 1828 Ludwika Mieszkowska Ludwika Bagińska, przeoryszaWeronika Sobocka

14 Przemyśl

25 XI 1783 Anna Wielowieyska

Marianna Laskowska, ksieni S 2164, teczka 39

8 I 1785 Apolonia Wierzbowska

19 I 1785 Katarzyna BaranowskaLudwika Dzierżanowska

5 VIII 1799 Teresa Wielowieyska

16 IV 1811

Teresa Markiewiczówna

Katarzyna Haltmanowna, ksieni

S 2167, teczka 20

Konstancja GołyńskaAgnieszka MałkowskaScholastyka Kowalska

Salomea WolskaAnna Kłosieńska

4 VI 1845 Tekla KarniewskaNepomucena Surowska,

przeoryszaS 2168, teczka 927 VII 1845 Aniela Czarnek

26 X 1848 Maria Gertruda Szachowicz

Page 34: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 35

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

14 Przemyślcd.

20 II 1855 Ewa Ludgarda Groth Placyda Grocholska, ksieni

S 2169, teczka 9

30 VIII 1855 Wiktoria Placyda Grocholska

Nepomucena Surowska, przeorysza

12 VIII 1863 Honorata Teresa Rosenbaum

Leonarda Hammermüller, ksieni

23 IX 1864 Maria Nepomucena Surowska

10 XI 1864 Karolina Ksawera Dwernicka

23 IX 1866 Scholastyka Konstancja Kaspary

12 VII 1867 Waleria Alojza Hatalewicz

17 VII 1884 Józefa Benedykta Buczekówna

S 2170, teczka 4

9 IV 1885 Teresa Mechtylda Wysocka9 X 1889 Maria Gertruda Cisło

5 VII 1891 Leonarda Adolfina Hammermüller

Kazimiera Wolszczak, przeorysza

[b.d.] Felicja Jadwiga Trnka [b.d.]

15 Radom

7 V 1793 Jadwiga Marska

Aniela Przyłuska, ksieni

S 2164, teczka 41

6 IX 1794 Gertruda Cieszko[w]ska10 XII 1794 Kunegunda Anchrecka

24 I 1797 Franciszka Studzińska15 V 1798 Justyna Gzowska

29 XII 1801 Konstancja GomolińskaScholastyka Burianówna

21 X 1808 Magdalena Kochnowska S 2166, teczka 5

16 Sierpc

26 III 1783 Agnieszka Dramińska [b.d.]

S 2164, teczka 45

19 XI 1789 Katarzyna Przyborowska Urszula Podoska, ksieni6 II 1790 Agnieszka Rokitnicka2 II 1797 Franciszka Żurawska Teresa Humilecka

17 XI 1800 Helena Rudowska[Marianna] Dembowska, ksieni4 III 1806 Rozalia Gorzechowska S 2165,

teczka 14Małgorzata Rzeszotarska22 IV 1845 Martyna Rokicka

Karolina Braun, przeoryszaS 2168,

teczka 13

6 VII 1847 Aniela Nowicka24 IV 1851 Agnieszka Piotrowska

14 VIII 1851 Józefa Kumbowska Karolina Braun, ksieni22 IV 1852 Paulina Szawelska [b.d.]23 IX 1852 Estera Ciołkowska Karolina Braun, ksieni9 VIII 1853 Ewa Nawrot

S 2169, teczka 10

8 IV 1853 Karolina Braun zakonnice

1 II 1865 Julia Ważyńska Julia Benedykta Wróblewska, przeorysza

10 X 1866 Matylda SzulcJulia Benedykta Wróblewska,

ksieni7 VII 1868 Elżbieta Glińska8 III 1872 Agnieszka Śliwińska19 II 1877 Ludwika Kobylańska

Benedykta Wróblewska, ksieni S 2170, teczka 5

8 II 1879 Anna Gutkowska22 II 1882 Joanna Jankiewicz19 IV 1886 Teodozja Turska23 IV 1888 Benedykta Wróblewska Teresa Hryniewicz

Page 35: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

36 Informacje znajdujące się w listach

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

17 Słonim

23 III 1782 Teofila Kordzilewska Ludwika Sadowska, ksieniS 2164,

teczka 4230 IV 1783 Eufrozyna Dawgielanka8 V 1788 Kolumba Zwieżowska Aleksandra Puchalska, ksieni4 IV 1789 Dominika Siemaszkowa

7 V 1845

Teresa Malewiczówna

Klotylda Radowiecka, ksieniS 2168,

teczka 16

Aleksandra PuchalskaJoanna Benedykta

GertrudaAnna Florencja [Skinderówna]

9 VIII 1848 Klotylda Radowiecka Alojza Klaużanka, przeorysza

14 IV 1849 Alojza Klaużanka Eufemia Kundziszówna, przeorysza

18 Staniątki

20 IX 1781 Anastazja Jordanówna

Scholastyka Łojowska, ksieni

S 2164, teczka 46

26 X 1781 Józefa Łojowska10 V 1782 Elżbieta Łaśkiewiczówna20 I [1783] Martyna Radwańska

16 III [1784] Marcjanna Gąsiorowska9 VII [1785] Katarzyna Pachowska

28 II [b.r.] Rozalia Bontanówna Helena Ogrodzka, administratorka i przeorysza

6 IV [1788] Katarzyna Szadurska

Helena Scholastyka Ogrodzka, ksieni

18 XI 1790 Katarzyna Mrozowiczówna5 II 1791 Franciszka Szachowiczówna

12 VI 1791 Katarzyna Surnikowska30 XII 1794 Agnieszka Jarzeńska20 VIII 1795 Józefa Hubieńska

24 VIII 1796 Agnieszka ŻakiewiczównaFranciszka Egierska

3 V 1797 Gertruda RożnównaRozalia Szrenkowna

27 IX 1797 Marianna Bukowska4 IX 1798 Teresa Wikleńska20 III 1799 Scholastyka Ogrodzka Franciszka Lochman19 VI 1799 Teresa Morykonia [b.d.]16 VI 1801 Marianna Dziegielowska

Apolonia Wizenna Smidowiczówna,

ksieni

11 VIII 1801 Magdalena Weberówna9 I 1804 Katarzyna Dzierżanowska

S 2165, teczka 1131 VII 1804 Barbara Niedźwiecka

8 V 1805 Gertruda Bilska15 II 1809 Zofia Madejska

Bogumiła Duwall, ksieni

S 2166, teczka 6[b.d.] Marianna Drzewiecka

15 II 1812 Honorata ZakrzewskaS 2167,

teczka 215 IV 1813 Helena Strauszówna31 X 1826 Marianna Niewiarowska30 X 1841 Rozalia Tomaszewska S 2168

teczka 104 III 1842 Franciszka Kunstmamic

Page 36: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 37

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

18 Staniątkicd.

28 XI 1842 Mechtylda Duwall Helena Wodzińska, przeorysza

S 2168, teczka 10

29 XI 1844 Aleksandra Jocz

Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni

14 XI 1846 Zofia Buczkiewicz

29 VII 1847

Franciszka CzernekMarianna Więckowska

Marianna BrodzkaJulia Habelsberger

8 XII 1847 Teresa SapiejankaSalomea Czulicka

24 IX 1848 Franciszka Droszdz28 IX 1850 Anna Fikiel

15 V 1852 Magdalena WetulaniKatarzyna Kowalska

7 II 1853 Barbara Rzuchowska

15 IV 1856 Marianna Mirnietz

S 2169, teczka 11

Walburga Więckowska21 IV 1858 Małgorzata Łabudzińska

31 I 1859 Katarzyna DrzewieckaPetronela Smidowiczówna

19 IV 1859 Helena LipińskaAmalia Mitis

28 XII 1859 Helena Wodzińska31 VII 1861 Karolina Pawlik

14 IV [b.r.] Mechtylda Czajkowska Zofia Ludgarda Baryszewska, przeoryszaMarcjanna Cabalska

26 V 1870 Gertruda Rzuchowska

Zofia Ludgarda Baryszewska, ksieni

18 IV 1874 Marianna Pietrusińska

7 VII 1874 Marianna LizaniTeodora Wysoczyńska

17 XII 1874 Eufrozyna Kunegunda Jarzębińska

19 IX 1876 Anna Effenberg20 I 1877 Teofila Myczkowska

14 III 1877 Marianna Bikowka

S 2170, teczka 6

25 IV 1879 Anna Maria Paradowska15 II 1881 Beata Bernarda Augustyn19 VI 1882 Zofia Ludgarda Baryszewska Józefa Kornecka, przeorysza

21 VIII 1886 Zofia Gertruda Samek

Genowefa A[bundancja] Łazowska, ksieni

18 IV 1889 Marianna Kolumba Grabuza

6 II 1890

Domicella GertrudaDomaszewska

Rozalia Walburga Kozakiewicz

11 XII 1890 Katarzyna Teresa Zemełka6 XI 1891 Joanna Maura Jaroń

4 II 1892 Klementyna Anzelma Taurnelle

30 III 1892 Regina Ida Bobek

3 XII 1894Antonina Placyda Smetan Genowefa A[bundancja]

Łazowska, ksieniJózefa Romualda Daczkowska

Page 37: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

38 Informacje znajdujące się w listach

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

19 Toruń

27 III [b.r.] Anna Gerzewska

Petronella Chrząstowska, ksieni

S 2164, teczka 37

20 IX 1783 Marianna Krzyżanowska11 XI 1783 Scholastyka Grudowska24 XI 1784 Ewa Wujcikówna

1 VI 1784 Elżbieta TurównaAntonina Łączyńska

24 X 1787 Łucja Kiełczewska1 VII 1788 Ewa Mazowiecka30 IX 1792 Anna Stankiewiczówna

14 VIII 1794 Salomea Raduszkowska

Anna Białobłocka, ksieni

3 X 1795 Barbara Kleszczyńska15 III 1800 Anna Wolecka

5 X 1808 Marianna Karska S 2166, teczka 4

5 IX 1810 Barbara SumińskaS 2167,

teczka 1817 III 1823 Marianna Rybińska

9 IX 1827 Antonina Pląskowska D[ominika/Domicela] Paprocka, przeorysza

20 Warszawa

8 VIII 1796

Maria Benedykta od Jezusa [vel Maria od św. Benedykta]

LeskaMaria Scholastyka Woynianka,

przeorysza S 2164, teczka 47

Józefa od Niepokalanego Poczęcia NMP WesslównaJadwiga od Najświętszego Sakramentu Koniaczewska

12 X 1788 Marya od Nadziei Marya od s. Maura, przeorysza

23 VI 1813 Maria Ludgarda

od Ofiarowania NMP Wodzińska

Kunegunda Załuska, przeorysza

S 2167, teczka 27

6 VI 1834 Maria Flawia od św. Donata Chybowska

Marya Anna Wróblewska, przeorysza

S 2168, teczka 15

19 III 1846 Maria Anna od Narodzenia Pana Jezusa Wróblewska Barbara Hauzner, przełożona

3 IX 1846Maria Barbara

od Najświętszego Sakramentu Hausner

Marya Katarzyna od Jezusa Winkler

18 V 1847Maria od św. Benedykta od Ustawicznej Adoracji

[Sędzimirówna]

Maria Józefa Morawska, przełożona

8 I 1848Maria Kazimiera

od św. Alojzego Gonzagi Królikowska

17 VI 1849 Barbara Bartoszewska12 IV 1850 Katarzyna od Jezusa Winkler

15 I 1851 Maria Bernarda od św. Agaty Weiskopf

12 III 1851 Kunegunda22 VII 1851 Anna Maciszewska

8 V 1852 Józefa Morawska Sakramentki

Page 38: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 39

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

20 Warszawacd.

14 XI 1855 Dominika Schmidt

Maria Augustyna Gołębiewska,

przełożona

S 2169, teczka 12

22 XI 1858 Maria Kajetana Sędzimirówna

12 IX 1859 Maria Julianna Delatremaj [b.d.] Tekla Tyc

11 XI 1861 Maria Józefa

26 IV 1863

Maria Gertruda od Opatrzności Boskiej Nurzyńska

Maria Aniela [Maria od św. Aniołów]

Kreitz30 III 1864 Wincenta Gumińska

2 IX 1864Maria Florianna

od Przemienienia Pańskiego Szymańska

26 II 1867 Maria Antonina odOpatrzności Bożej Bernhard

Maria Stanisława Romecka, przełożona

24 V 1867 Mechtylda od Najświętszego Sakramentu Skalska

18 XI 1874 Maria Róża Kurkowska

19 I 1877 Ludgarda od Ofiarowania NP Wolska

7 II 1877Scholastyka

od Najświętszego Sakramentu Geustero

[b.d.], przełożona

S 2170, teczka 7

30 IV 1877Hiacynta

od Wniebowzięcia NP Szczerbińska

Stanisława Romecka, przełożona

12 I 1889 Maria Józefa Małopolska

[b.d.]

[b.d.]

Maria Alojza od Serca Jezusa Chmielińska

Maria Joanna ArnoldMaria Placyda od Jezusa

AtteslMaria Augustyna

GołębiewskaMaria Kazimiera Szulc

[b.d.] Maria Teresa Anzelt

[b.d.]Maria Walburga Noskowska

Anna PieślakMagdalena Rakowszewska

Page 39: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

40 Informacje znajdujące się w listach

Lp. OpactwoData

napisania listu

Imię/imiona i nazwisko zmarłej mniszki Podpis Sygnatura

21 Wilno

16 V 1782 Józefa Ratomska

Anna Wołłowiczówna, ksieni

S 2164, teczka 35

20 IV 1783 Brygida Mickiewiczówna25 III 1784 Florencja Pakoszówna28 III 1785 Katarzyna Borchówna17 IV 1785 Honorata Morykonic

21 V 1791 Anna Wołłowiczówna Maria Magdalena Platerowna, przeorysza

21 II 1794 Eufrozyna Żęgołowiczówna

Maria Magdalena Platerowna, ksieni

8 VII 1795 Gertruda Mirska17 I 1797 Franciszka Zagórska

11 VIII 1798 Brygida Stępkowska16 X 1798 Julianna Milwidówna17 II 1799 Róża Wiszewska

13 I 1804 Teofila KorsakownaAniela Zyberkówna, ksieni S 2165,

teczka 12Walburga Czyżewska2 VII 1804 Elżbieta Kowzanówna

23 X 1826

Aniela Zyberkówna

Teresa Zabłocka, ksieni S 2167, teczka 22

Rozalia PuzyniankaKatarzyna [Jodkówna]

Aleksandra [Korsakówna] Magdalena [Krasowska]

Konstancja [Pacewiczówna]Tekla [Drozdowska]

Teofila [Strumiłłówna]Kazimiera [Zabłocka]

13 XII 1879 Nepomucena Skinderówna Anna Gabriela Houvalt, przełożona

S 2170, teczka 8

13 I 1883 Otylia Moszczyńska A[nna] Gabriela Houvalt, przeorysza

3 V 1883 Marianna Smorczewska

Anna Gabriela Houvalt, ksieni

31 XII 1883 Salomea Downarówna22 VIII 1885 Maura Mokszecka

8 IV 1886 Benedykta Statkowska4 XII 1891 Michalina Kościarowska21 I 1892 Kazimiera Chylińska18 I 1893 Teresa Zdanowiczówna14 I 1895 Brygida Pietusiewiczówna8 III 1896 Elżbieta Jankowska

29 XII 1897 Celestyna Marianna Kurkiewiczówna

22 Żarnowiec

30 VIII 1791 Barbara Bałzawska Jadwiga Kalkszteinówna, ksieni

S 2164, teczka 507 IV 1793 Eleonora Demerowna

10 III 1806 Elżbieta Piotrowiczówna

Katarzyna Gowińska, ksieni

S 2165, teczka 10

27 II 1823 Konstancja MelotkównaS 2167,

teczka 1610 IV 1823 Zuzanna Pobłocka15 I 1825 Barbara Gotonkówna

Źródło: BD Sandomierz, S 2164, teczki 31–50; S 2165, teczki 9–15; S 2166, teczki 4–7; S 2167, teczki 13–27; S 2168, teczki 7–16; S 2169, teczki 3–12; S 2170, teczki 1–8.

Page 40: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 41

Kilka listów nie zawiera żadnego podpisu22, informacja o śmierci ksieni z Sierpca Karoliny Braun została opatrzona podpisem „zakonnice”23, a list z Warszawy do-tyczący śmierci tamtejszej przełożonej Józefy Morawskiej podpisano „Sakrament-ki”24.

Treść listów jest zróżnicowana. Niekiedy zawierają bardzo skąpe informacje, czego przykładem są niektóre listy z opactwa benedyktynek w Wilnie. Przykładowo w liście datowanym na 23 X 1826 r. wymieniono dziewięć zmarłych sióstr. Jedna z nich zmarła w 1819, druga w 1825, trzecia w październiku 1826 r., a śmierć sze-ściu zakonnic, wymienionych zaledwie z imienia, nie została datowana25. Możemy jedynie przypuszczać, że ich zgon nastąpił w latach 1819–1826.

Czasami trafiamy w badanych listach na informacje zgoła nieoczekiwane, nie-zwykle rzadkie, a zatem i cenne, mianowicie dotyczące cech charakteru, talentów, uzdolnień, religijnej gorliwości zmarłej oraz trapiących ją schorzeń.

Na podstawie analizy treści listów można stwierdzić, iż najbardziej ceniono u zakonnicy pracowitość i pobożność, ale zwracano też uwagę na takie cechy, jak: cierpliwość, posłuszeństwo, pokora, gorliwość i przykładność. Pilność w wykony-waniu codziennych obowiązków zakonnych, cichość, umiłowanie Boga i miłość do bliźnich, łagodność oraz przestrzeganie reguły zakonnej to kolejne cnoty uznawane za prawdziwe przymioty mniszki. Na tego rodzaju określenia natrafiamy w bardzo wielu listach. Wśród wzmianek o zmarłych zakonnicach znajdujemy też informa-cje, iż dana siostra była wesoła, słodka i wykształcona. Znacznie rzadziej pisano o zmarłych, że za życia lubiły samotność, były małomówne lub milczące, uducho-wione lub stosowały umartwienia26.

Indywidualne uzdolnienia były bardzo cenione, najbardziej zaś posiadanie pięk-nego głosu i umiejętność gry na instrumentach muzycznych, o których wspomina-no w wielu listach. Świadczą też o tym adnotacje o przyjmowaniu do klasztorów dziewcząt bez posagów, za to obdarzonych szczególnymi umiejętnościami muzycz-nymi. Najwięcej (aż 15) wzmianek na ten temat odnajdujemy w listach pochodzą-cych z klasztoru w Staniątkach. Józefa Hubieńska z tamtejszego opactwa „miała głos bardzo piękny, którego dla ozdoby chóru używała śpiewając excelentem”27, Rozalia Tomaszewska „głos miała piękny, dla którego była przyjęta i którego nie

22 Ibidem, S 2164, teczki 32–33, 45–46, 48; S 2168, teczki 10, 13, 16; S 2169, teczka 11; S 2170, teczki 2, 4, 6–7.23 Ibidem, S 2169, teczka 10.24 Ibidem, S 2168, teczka 15.25 Ibidem, S 2167, teczka 22.26 Informacje na ten temat zamieszczone zostały w przypisach znajdujących się katalogu. Por. A. SZYLAR, Nekrologi, s. 165–172.27 BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.

Page 41: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

42 Informacje znajdujące się w listach

żałowała na chwałę Boską”28, Katarzyna Szadurska zaś odznaczała się „głosem słusznem i donośnym”29. Z kolei Martyna Radwańska była niezwykle przydatna i „wielką miał z niej Zakon Ś[więty] pomoc przy pięknym głosie i przy tym umiała grać na niektórych instrumentach”30. O innych mniszkach pisano: „dla udzielonych sobie od Boga talentów wielce była użyteczną zakonowi ś[więtemu] umiała grać na skrzypcach i organach, śpiewała nie tylko [c]horał ale i fraktem”31, inna zaś była „ozdobiona [...] przymiotami talentów, głosu pięknego, umiejętnością gry na skrzypcach, organach i flecie”32. Spośród innych utalentowanych muzycznie mni-szek wymienione zostały: Maria Egipcjanka Miedźwiecka, Marianna Moczulska, Ludwika Szklińska33 i Anna Scholastyka Szembekowna34 z klasztoru benedyktynek (łacińskich) we Lwowie, przy czym każda z nich wyróżniała się nieprzeciętnym głosem, a trzy potrafiły grać na skrzypcach. Ale nie są to jedyne tego rodzaju infor-macje, mniszki o podobnych talentach żyły w klasztorach w Grudziądzu, Krożach, Nieświeżu, Poznaniu, Radomiu, Sierpcu i Toruniu.

Dzięki listom mamy możliwość poznania również innych uzdolnień mniszek. Były wśród nich siostry słynące z kunsztownego przygotowywania kwiatów do przystrojenia kościoła35, świetnie znające języki obce (francuski, niemiecki, łaci-nę)36, nauczające w szkole klasztornej37, czy w końcu namiętne czytelniczki38. Ale ceniono też umiejętności typowo praktyczne. Niezwykle przydatną osobą w gospo-darstwie klasztornym była Kandyda Paczowska, „była bowiem wielce sposobną do warzenia miodów, przemyślną do pędzenia różnych wódek i esencyi robienia, konfitur wybornego smażenia i innych do wygody domowej służących rzeczy”39. Podobnie zresztą jak i Magdalena Wetulani ze Staniątek, słynąca z umiejętności przywracania do użytku zniszczonych i zepsutych przedmiotów, które reperowała, „wyklijając, nadpisując stargane książki i je oprawując [...], jako i różne klijone drobne rzeczy robiąc”40.

28 Ibidem, S 2168, teczka 10.29 Ibidem, S 2164, teczka 46.30 Ibidem.31 Ibidem.32 Ibidem.33 Ibidem, S 2164, teczka 48.34 Ibidem, S 2165, teczka 15.35 Ibidem, S 2164, teczki 35, 39.36 Ibidem, teczka 45.37 Ibidem.38 Ibidem, S 2168, teczka 14.39 Ibidem, S 2164, teczka 48.40 Ibidem, S 2168, teczka 10.

Page 42: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 43

Na podstawie listów możemy również określić miejsce pobytu tych zakonnic, które po skasowaniu ich klasztorów zostały przeniesione do innych opactw (por. tabela 8). Po skasowaniu w 1782 r. opactwa benedyktynek w Jarosławiu siedem profesek trafiło do Staniątek41, a jedna do benedyktynek obrządku rzymskokato-lickiego we Lwowie42. Dalsze kierunki migracji mniszek były związane z kasata-mi klasztorów w Chełmnie, Drohiczynie, Krożach, Mińsku, Nieświeżu i Słonimiu. Profeska chełmińska została w 1822 r. przesiedlona do opactwa w Bysławku43, trzy profeski słonimskie w 1850 r. do Kowna, Mińska i Wilna44, a mniszka z Drohiczy-na w 1856 r. również do Wilna45. Zamknięcie opactwa w Mińsku w 1871 r. spo-wodowało kolejne przemieszczenia. Profeska słonimska Maura Mokszecka została ponownie przesiedlona, tym razem do Nieświeża, skąd po sześciu latach pobytu przewieziono ją do opactwa w Wilnie46. Jej losy stanowią najbardziej wymowny przykład tułaczki mniszek w czasach kasat klasztornych.

Tułaczka i przenoszenie profesek z jednego do drugiego klasztoru nie zawsze miały bezpośredni związek z kasatami. Przykładem mogą być dwie benedyktynki wileńskie, które zostały przesiedlone w 1843 r. z Wilna do Kowna „dla dopełnienia stanu” osobowego tamtejszego opactwa47.

Losy profesek z kasowanych klasztorów były często zawiłe, nowicjuszki zaś mu-siały powrócić do życia świeckiego, co często było dla nich trudne do przyjęcia48. Świadczy o tym przykład Teresy Zielińskiej, która wstąpiła do nowicjatu u brygidek lwowskich. Z powodu kasaty ich klasztoru w 1782 r. postanowiła rozpocząć nowi-cjat u benedyktynek łacińskich we Lwowie, gdzie po siedmiu latach od przyjęcia dopuszczono ją do złożenia ślubów zakonnych49.

Listy pozwalają też na odtworzenie atmosfery panującej wśród mniszek w czasach zagrożenia kasatą. Ksieni benedyktynek grudziądzkich Gertruda Ciborska informo-wała w 1782 r. siostry sandomierskie o częstych zgonach zakonnic i obowiązującym pod zaborem pruskim zakazie przyjmowania nowicjuszek. Z tego powodu w ciągu kilku lat liczba mniszek w tamtejszym klasztorze znacznie się zmniejszyła, w 1795 r. ksieni z niepokojem pisała „tak często śmierci w szczupłym zgromadzeniu moim

41 Ibidem, S 2164, teczka 46; S 2165, teczka 11.42 Ibidem, S 2164, teczka 48.43 Ibidem, S 2167, teczka 13.44 Ibidem, S 2168, teczka 14; S 2170, teczka 8.45 Ibidem, S 2170, teczka 8.46 Ibidem.47 Ibidem, S 2168, teczka 14; S 2169, teczka 3.48 W. CHOTKOWSKI, Historya, s. 47.49 BD Sandomierz, S 2167, teczka 23.

Page 43: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

44 Informacje znajdujące się w listach

Tabe

la 8

. Lis

ty z

awie

rają

ce in

form

acje

o p

rzen

iesi

eniu

mni

szek

do

inny

ch o

pact

w

Lp.

Naz

wis

koIm

ięPr

zeni

esio

naD

ata śm

ierc

i W

iek

Lata

w

za

koni

eSy

gnat

ura

z op

actw

a w

w ro

kudo

opa

ctw

a w

1Sz

adur

ska

Kat

arzy

naJa

rosł

awiu

1782

Stan

iątk

ach

30 II

I [17

88]

30[b

.d.]

S 21

64, t

eczk

a 46

2Ża

kiew

iczó

wna

Agn

iesz

kaJa

rosł

awiu

1782

Stan

iątk

ach

[12

VI 1

796]

8353

3Eg

iers

kaFr

anci

szka

Jaro

sław

iu17

82St

anią

tkac

h[1

9 V

III 1

796]

5729

4M

oryk

onia

Tere

saJa

rosł

awiu

1782

Stan

iątk

ach

17 V

I 179

967

475

Dzi

egie

low

ska

Mar

iann

aJa

rosł

awiu

1782

Stan

iątk

ach

11 V

I 180

173

556

Dzi

erża

now

ska

Kat

arzy

naJa

rosł

awiu

1782

Stan

iątk

ach

4 I 1

804

7957

S 21

65, t

eczk

a 11

7N

iedź

wie

cka

Bar

bara

Jaro

sław

iu17

82St

anią

tkac

h23

VII

180

467

51

8Li

pow

ska

Tere

saJa

rosł

awiu

1782

Lwow

ie(ła

cińs

kie)

25 X

179

676

60S

2164

, tec

zka

48

9Pr

zebe

ndow

ska

Ber

nard

aC

hełm

nie

1822

Bysła

wku

8 IV

182

370

52S

2167

, tec

zka

1310

Kar

czew

ska

Julia

nna

Wiln

ie18

43K

owni

e28

I 18

4558

28S

2168

, tec

zka

1411

Mys

ztow

tów

naPl

acyd

aW

ilnie

1843

Kow

nie

14 II

185

580

56S

2169

, tec

zka

312

Kra

sew

iczó

wna

Józe

faSł

onim

iu18

50K

owni

e4

IV 1

851

4628

S 21

68, t

eczk

a 14

13Ja

nkow

ska

Elżb

ieta

Słon

imiu

1850

Wiln

ie28

II 1

896

88[b

.d.]

S 21

70, t

eczk

a 8

14M

oksz

ecka

Mau

raSł

onim

iu18

50M

ińsk

u19

VII

I 188

577

55M

ińsk

u18

71N

ieśw

ieżu

Nieśw

ieżu

1877

Wiln

ie15

Smor

czew

ska

Mar

iann

aD

rohi

czyn

ie18

56W

ilnie

23 IV

188

371

49

16M

oszc

zyńs

kaO

tylia

Miń

sku

1871

Nieśw

ieżu

2 I 1

883

7658

Nieśw

ieżu

1877

Wiln

ie17

Zdan

owic

zów

naTe

resa

Miń

sku

1871

Wiln

ie30

XII

189

276

[b.d

.]18

Dow

naró

wna

Salo

mea

Nieśw

ieżu

1877

Wiln

ie26

XII

188

380

57

19K

urki

ewic

zów

naC

eles

tyna

M

aria

nna

Nieśw

ieżu

1877

Wiln

ie13

XII

189

783

[b.d

.]

20Si

lpni

ewsk

aA

leks

andr

aK

roża

ch18

92K

owni

e26

XII

189

374

[b.d

.]S

2170

, tec

zka

1

Źródło

: BD

San

dom

ierz

, S 2

164,

tecz

ki 4

6, 4

8; S

216

5, te

czka

11;

S 2

167,

tecz

ka 1

3; S

216

8, te

czka

14;

S 2

169,

tecz

ka 3

; S 2

170,

tecz

ki 1

, 8.

Page 44: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 45

gościć pozwala, gdyż w tym roku zabrał mi już trzecią siostrę zakonną”50. Z czasów kasat józefińskich dowiadujemy się nie tylko o losach benedyktynek jarosławskich, ale też o niepokojach w klasztorach benedyktynek w Staniątkach i w Przemyślu. W 1782 r. ksieni Scholastyka Łojowska pisała ze Staniątek: „Konwent nasz Chwała Bogu, dotąd zachowany jest od tej nieszczęśliwej klęski, która się stała z klasztora-mi PP Franciszkanek, Bernardynek i Karmelitanek, atoli obawiamy się czego nowe-go, zaczym pokornie supplikuję z moim Zgromadzeniem, [...] aby nas Pan Bóg od podobnego zachował nieszczęścia”51. Obawy ksieni były uzasadnione, wkrótce zo-stał zamknięty nowicjat, następnie władze nie dawały pozwolenia na wybór nowej ksieni, a w 1790 r. z powodu licznych zgonów znacznie zmniejszyła się liczebność konwentu. Sytuacja była dość poważna, a w jednym z kolejnych listów czytamy, że pomimo zgody na kontrolowane przez państwo przyjmowanie nowicjuszek „jakoś teraz panienki nie pragną życia zakonnego”52.

Niepewne swych losów były też benedyktynki w Sierpcu, które w pierwszej po-łowie XIX w. przeżyły pożar klasztoru, a w 1868 r. bolały „nad jego teraźniejszym położeniem spodziewanej kassacyi”53.

Echa smutnego położenia mniszek sandomierskich odnajdujemy w liście od be-nedyktynek łacińskich ze Lwowa, które wiedzą „o stanie klasztoru sandomierskie-go”, serdecznie współczują i modlą się za zakonnice54.

Na podstawie listów możemy też sporo dowiedzieć się o urzędach i urzędnicz-kach w klasztorze. Przy nazwiskach zmarłych zakonnic często zapisywano spra-wowane przez nie funkcje i urzędy, niekiedy z podaniem rotacji, a nawet długości okresu ich sprawowania55. Dysponujemy dokładnymi danymi na temat zgonów25 ksień i przełożonych; listy te są niezwykle ciekawe, o treści znacznie rozbudo-wanej w stosunku do pozostałych listów56.

Korespondencja może zostać też wykorzystana do badań nad długością życia za-konnic oraz długością życia w zakonie, liczbą zgonów w poszczególnych okresach życia w odniesieniu do poszczególnych klasztorów i całej badanej populacji.

Wśród najczęściej opisywanych w listach schorzeń, podawanych także jako przy-czyny zgonu, występowały suchoty i puchlina, słabe zdrowie, boleści i mdłości, paraliż i zapalenie płuc, kaszel, „obłożna choroba” i bóle nóg. Choroba oczu, po-łączona z utratą wzroku, była przyczyną siedmiu zgonów, pojawiły się też zapisy o gorączce, kolce, pomieszaniu zmysłów, reumatyzmie, chorobie wątroby, bólach

50 Ibidem, S 2164, teczka 32.51 Ibidem, teczka 45.52 Ibidem.53 Ibidem, S 2169, teczka 10.54 Ibidem, S 2170, teczka 2.55 Por. A. SZYLAR, Nekrologi, s. 178–192. 56 Por. ibidem, s. 149–160.

Page 45: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

46 Informacje znajdujące się w listach

w piersiach, zawrotach głowy, kołtunie, apopleksji, malignie i innych niedomaga-niach. Gdy znano nazwę choroby, dopisywano w liście jej nazwę, najczęściej jed-nak wyliczano objawy, jak np. w wypadku Benedykty Miłkowskiej z Drohiczyna czy Urszuli Mechtyldy Sienkiewiczówny z Kroż. Pierwsza z nich „od lat sześciu chorowała dosyć często i zawsze ciężko na chorobę piersiową z defektem kołtu-nowym, na końcu dostała suchot” i zmarła57, druga zaś została „dotknięta od Boga długą, bo prawie 10-cio letnią chorobą, pochodzącą z cierpienia kołtunowego i ar-tretyzmowego”, i zmarła po 35 latach życia w zakonie58.

Jak zatem widzimy, badane listy stanowią ważne, do tej pory minimalnie wyko-rzystane źródło wiedzy na temat benedyktynek i ich opactw funkcjonujących na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w XVIII i XIX w. Zainteresują one z pewnością historyków różnych specjalności, a także np. demografów czy socjologów.

57 BD Sandomierz, S 2168, teczka 7.58 Ibidem, teczka 8.

Page 46: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 47

Tabe

la 9

. Mni

szki

, o k

tóry

ch z

goni

e po

info

rmow

ano

w li

stac

h (a

lfabe

tycz

nie)

*

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

1[b

.d.]

Ger

trud

a[b

.d.]

[b.d

.][b

.d.]

Słon

im7

V 1

845

Klo

tyld

a R

adow

ieck

a2

[b.d

.]Jo

anna

Ben

edyk

ta[b

.d.]

[b.d

.][b

.d.]

Słon

im7

V 1

845

Klo

tyld

a R

adow

ieck

a3

[b.d

.]K

uneg

unda

12 II

I 185

138

17W

arsz

awa

12 II

I 185

1M

aria

Józ

efa

Mor

awsk

a4

[b.d

.]M

aria

Józ

efa

10 X

I 186

136

[b.d

.]W

arsz

awa

11 X

I 186

1M

aria

Aug

usty

na G

ołęb

iew

ska

5[b

.d.]

Mar

iaod

Nad

ziei

21 I

1788

6242

War

szaw

a12

X 1

788

Mar

ia o

d s.

Mau

ra[B

arba

ra W

odzińs

ka]

6[b

.d.]

Tere

sa28

IV [b

.r.]

3714

Kroże

29 IV

187

5A

lojz

a K

imon

t7

Anc

hrec

kaK

uneg

unda

29 X

I 179

454

36R

adom

10 X

II 1

794

Ani

ela

Przyłu

ska

8A

nnel

ska

Zofia

Tekl

a[2

5 X

179

1]66

47K

roże

27 X

179

1B

[ene

dykt

a] S

tani

ewic

zów

na9

Anz

elt

Mar

iaM

aria

Ter

esa

29 X

189

483

56W

arsz

awa

[b.d

.][b

.d.]

10A

rnol

dB

arba

raM

aria

Joa

nna

7 II

I 188

969

37W

arsz

awa

[b.d

.][b

.d.]

11A

ttes

lE

mili

aM

aria

Pla

cyda

od J

ezus

a10

IV 1

891

7352

War

szaw

a[b

.d.]

[b.d

.]

12A

ugus

tyn

Bea

ta B

erna

rda

[b.d

.]40

2 m

iesiąc

eSt

anią

tki

15 II

188

1Z

ofia

Lud

gard

a B

arys

zew

ska

13B

ałza

wsk

aB

arba

ra28

VII

I 179

157

41Ża

rnow

iec

30 V

III 1

791

Jadw

iga

Kal

kszt

einó

wna

14B

aran

owsk

aK

atar

zyna

17 I

1785

8046

Prze

myś

l19

I 17

85M

[aria

nna]

Las

kow

ska

15B

arto

szew

ska

Bar

bara

8 V

I 184

921

4W

arsz

awa

17 V

I 184

9M

aria

Józ

efa

Mor

awsk

a16

Bar

ysze

wsk

aZ

ofia

Lud

gard

a6

VI 1

882

6538

Stan

iątk

i19

VI 1

882

Józe

fa K

orne

cka

17B

ereś

niew

i-cz

ówna

Bry

gida

Mar

iann

a1

VI 1

792

4923

Kow

no28

VI 1

792

K[u

negu

nda]

Bill

ewic

zów

na

18B

ernh

ard

Bry

gida

Mar

ia A

nton

ina

od O

patr

znoś

ci B

ożej

20 II

186

767

44W

arsz

awa

26 II

186

7M

aria

Sta

nisł

awa

Rom

ecka

19Bęb

now

ska

Kat

arzy

naB

eata

24 X

178

468

49Lw

ów27

X 1

784

[Mar

iann

a Alo

jza]

Pot

ocka

20B

iela

wsk

aTe

resa

[26

VI 1

788]

5737

Jaro

sław

27 V

I 178

8H

[ele

na] F

[ran

cisz

ka] S

ołty

ków

na21

Bik

owka

Mar

iann

a[b

.d.]

8455

Stan

iątk

i14

III 1

877

Zofi

a L

udga

rda

Bar

ysze

wsk

a22

Bill

ewic

zów

naLu

dwik

aK

olum

ba16

I 17

8961

40K

roże

21 I

1789

L[ud

gard

a] N

agur

ska

23B

illew

iczó

wna

Kon

stan

cja

Ludw

ika

10 X

I [18

14]

9065

Kroże

12 X

I 181

4B

ened

ykta

Sta

niew

iczó

wna

* Po

grub

ioną

czc

ionką

zazn

aczo

no n

azw

iska

mni

szek

, któ

re n

ie z

ostały

uw

zglę

dnio

ne p

rzez

M. B

OR

KO

WSK

Ą, Sło

wni

k po

lski

ch k

sień

; EA

DEM

, Lek

syko

n, t.

1–3

.

Page 47: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

48 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

24B

ilska

Fran

cisz

kaG

ertru

da30

IV 1

805

7355

Stan

iątk

i8

V 1

805

Apo

loni

a W

izen

na S

mid

owic

zów

na25

Bob

ekR

egin

a Id

a24

III 1

892

8440

Stan

iątk

i30

III 1

892

Gen

owef

a A

[bun

danc

ja] Ł

azow

ska

26B

onta

nów

naR

ozal

ia[2

2 I 1

788]

7656

Stan

iątk

i28

II [b

.r.]

Hel

ena

Ogr

odzk

a27

Bor

chów

naJó

zefa

Kat

arzy

na23

III 1

785

2812

Wiln

o28

III 1

785

Ann

a W

ołło

wic

zów

na28

Bor

kow

ska

Ale

ksan

dra

Fran

cisz

ka[b

.d.]

7153

Lwów

17 V

I 178

8Elżb

ieta

Dah

lken

29B

órnó

wna

Kun

egun

daLu

dgar

da11

I 18

4669

53K

roże

25 II

184

6Sc

hola

styk

a Ry

pińs

ka30

Bra

unK

arol

ina

[185

6]70

52Si

erpc

8 IV

185

3za

konn

ice

31B

rodz

kaM

aria

nna

26 IV

184

750

20St

anią

tki

29 V

II 1

847

Urs

zula

Mec

htyl

da C

zajk

owsk

a32

Bry

lew

ska

Serafin

a31

XII

186

160

35M

ińsk

9 I 1

862

Oty

lia M

oszc

zyńs

ka33

Brz

echw

iank

aM

aria

nna

23 II

[182

3]60

[b.d

.]Po

znań

24 II

182

3W

eron

ika

Sobo

cka

34B

ucze

ków

naJó

zefa

Ben

edyk

ta12

VII

188

433

6Pr

zem

yśl

17 V

II 1

884

Leo

nard

a H

amm

erm

ülle

r35

Buc

zkie

wic

zZ

ofia

8 X

184

649

25St

anią

tki

14 X

I 184

6U

[rsz

ula]

M[e

chty

lda]

Cza

jkow

ska

36B

ukow

ska

Mar

iann

a[1

0 IX

179

7]63

47St

anią

tki

27 IX

179

7H

elen

a Sc

hola

styk

a O

grod

zka

37B

unar

ówna

Elżb

ieta

20 II

[ok.

180

0]66

46K

roże

27 II

[b.r.

]B

[ene

dykt

a] S

tani

ewic

zów

na

38B

ura

Tere

saB

ened

ykta

[6 V

I 179

1]78

57K

owno

[b.d

.]K

uneg

unda

Bill

ewic

zów

na39

Bur

ianó

wna

Scho

last

yka

31 X

II 1

801

4523

Rad

om29

XII

180

1A

niel

a Pr

zyłu

ska

40C

abal

ska

Mar

cjan

na13

III [

b.r.]

3010

Stan

iątk

i14

IV [b

.r.]

Zofi

a L

udga

rda

Bar

ysze

wsk

a41

Chm

arek

Izab

ela

Mic

hael

a[b

.d.]

1881

265

Lw

ów20

II 1

881

Ale

ksan

dra

Hat

al

42C

hmie

lińsk

aTe

kla

Mar

ia A

lojz

aod

Ser

ca J

ezus

a29

VII

188

463

46W

arsz

awa

[b.d

.][b

.d.]

43C

hoda

niew

i-cz

ówna

Just

yna

21 II

187

472

48N

ieśw

ież

14 II

I 187

4O

tylia

Mos

zczyń s

ka

44C

hole

wiń

ska

Ger

truda

5 IV

179

556

42Ło

mża

15 IV

179

5G

ertru

da K

ostk

iew

iczó

wna

45C

hybo

wsk

aM

aria

nna

Mar

ia F

law

ia

[od św

. Don

ata]

3 V

183

473

45W

arsz

awa

6 V

I 183

4M

aria

Ann

a W

róbl

ewsk

a

46C

hyliń

ska

Kaz

imie

ra23

XII

189

169

55W

ilno

21 I

1892

A[n

na] G

[abr

iela

] Hou

valt

47C

ierp

icka

Wik

tori

a17

/29

II 1

872

6748

Nieśw

ież

4/16

III 1

872

M. Ś

wir

ska

48C

iesz

ko[w

]ska

Ger

trud

a2

VII

179

444

25R

adom

6 IX

179

4A

niel

a Pr

zyłu

ska

49C

iołk

owsk

aEs

tera

9 IX

185

276

61Si

erpc

23 IX

185

2K

arol

ina

Bra

un50

Cisło

Mar

ia G

ertr

uda

8 X

188

855

38Pr

zem

yśl

9 X

188

9L

eona

rda

Ham

mer

mül

ler

Page 48: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 49

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

51C

wirk

owna

Ani

ela

Elżb

ieta

23 V

II/4

VII

I 18

5171

52N

ieśw

ież

3/15

VII

I 185

1K

atar

zyna

Bor

zobo

ható

wna

52C

wirk

ówna

Bar

bara

Eufe

mia

31 V

III 1

845

6646

Nieśw

ież

10 IX

184

5K

atar

zyna

Bor

zobo

ható

wna

53C

zajk

owsk

aU

rszu

laM

echt

ylda

27 II

I [18

63]

7732

Stan

iątk

i14

IV [b

.r.]

Zofia

Lud

gard

a B

arys

zew

ska

54C

zarn

ekA

niel

a21

VII

184

537

18Pr

zem

yśl

27 V

II 1

845

Nep

omuc

ena

Suro

wsk

a55

Cze

rnek

Fran

cisz

ka8

IV 1

847

7645

Stan

iątk

i29

VII

184

7U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

56C

zulic

kaSa

lom

ea23

X 1

847

3920

Stan

iątk

i8

XII

184

7U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

57C

zura

pska

Tere

sa1

VII

180

847

22G

rudz

iądz

11 IX

180

8M

[aria

nna]

Dzi

ałow

ska

58C

zyże

wsk

aA

nna

Wal

burg

a5

I 180

460

43W

ilno

13 I

1804

Ani

ela

Zybe

rków

na59

Dac

zkow

ska

Józe

fa R

omua

lda

18 X

I 189

428

4St

anią

tki

3 X

II 1

894

Gen

owef

a Ł

azow

ska

60D

ahlk

enA

nna

Elżb

ieta

[12

I 179

1]73

50Lw

ów19

I 17

91K

saw

era

Mie

dźw

ieck

a61

Dam

iłoD

omin

ika

16 X

I 187

648

14K

roże

22 X

I 187

6A

lojz

a K

imon

t62

Daw

giel

anka

Kat

arzy

naEu

froz

yna

25 IV

178

380

55Sł

onim

30 IV

178

3L[

udw

ika]

Sad

owsk

a63

Dąb

row

ska

Mar

iann

a18

I 18

1180

60C

hełm

no23

I 18

11B

[ogu

miła

] Orło

wsk

a64

Dąb

ska

Tekl

a A

nna

[b.d

.]68

13L

wów

2 IX

188

6A

leks

andr

a H

atal

65D

elat

reM

aria

Jul

iann

a12

IX 1

859

3812

War

szaw

a12

IX 1

859

Mar

ia A

ugus

tyna

Gołęb

iew

ska

66D

emer

owna

Eleo

nora

1 IV

179

375

60Ża

rnow

iec

7 IV

179

3Ja

dwig

a K

alks

ztei

nów

na67

Dęb

ieck

aM

aria

nna

24 X

II 1

813

6546

Łomża

30 X

II 1

813

Salo

mea

Grz

ymal

anka

68D

omas

zew

ska

Dom

icel

la G

ertr

uda

17 I

1890

8760

Stan

iątk

i6

II 1

890

Gen

owef

a A

[bun

danc

ja] Ł

azow

ska

69D

owna

row

i-cz

ówna

Ben

edyk

ta17

II 1

826

9369

Łomża

5 II

I 182

6A

[nna

] B[o

gum

iła] O

łdak

owsk

a

70D

owna

rów

naSa

lom

ea26

XII

188

380

57W

ilno

31 X

II 1

883

A[n

na] G

[abr

iela

] Hou

valt

71D

ram

ińsk

aA

gnie

szka

24 II

I 178

357

42Si

erpc

26 II

I 178

3[b

.d.]

72D

roho

mir

ecka

Mar

ia P

aula

9 II

I 188

521

2L

wów

10 II

I 188

5A

leks

andr

a H

atal

73D

rosz

dzFr

anci

szka

2 II

184

826

8St

anią

tki

24 IX

184

8U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

74[D

rozd

owsk

a]K

uneg

unda

Tekl

a[1

6 IX

182

4]40

[19]

Wiln

o23

X 1

826

Tere

sa Z

abło

cka

75D

rzew

ieck

aK

atar

zyna

1 X

I 185

867

49St

anią

tki

31 I

1859

Urs

zula

Mec

htyl

da C

zajk

owsk

a76

Drz

ewie

cka

Mar

iann

a4

II [1

828]

7458

Stan

iątk

i[b

.d.]

Bog

umiła

Duw

all

77D

uwal

lB

ogum

iłaM

echt

ylda

8 X

I 184

270

49St

anią

tki

28 X

I 184

2H

elen

a W

odzińs

ka78

Dw

erni

cka

Kar

olin

a K

saw

era

30 X

186

459

[b.d

.]Pr

zem

yśl

10 X

I 186

4L

eona

rda

Ham

mer

mül

ler

Page 49: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

50 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

79D

ymni

cka

Ann

a K

uneg

unda

30 IV

185

659

32Ł

omża

5 V

185

6M

[ech

tyld

a] W

ądoł

kow

ska

80D

zieg

ielo

wsk

aM

aria

nna

11 V

I 180

173

55St

anią

tki

16 V

I 180

1A

polo

nia

Wiz

enna

Sm

idow

iczó

wna

81D

zierża

now

ska

Kat

arzy

na4

I 180

479

57St

anią

tki

9 I 1

804

Apo

loni

a W

izen

na S

mid

owic

zów

na82

Dzi

erża

now

ska

Ludw

ika

18 I

1785

4820

Prze

myś

l19

I 17

85M

[aria

nna]

Las

kow

ska

83D

zięg

iele

wsk

aK

uneg

unda

[30

IX 1

823]

5933

Łomża

3 X

182

3A

nna

Bog

umiła

Ołd

akow

ska

84E

ffen

berg

Ann

a14

VII

I 187

643

15St

anią

tki

19 IX

187

6Z

ofia

Lud

gard

a B

arys

zew

ska

85Eg

iers

kaFr

anci

szka

19 V

III [

1796

]57

29St

anią

tki

24 V

III 1

796

Hel

ena

Scho

last

yka

Ogr

odzk

a

86E

inar

owi-

czów

naSc

hola

styk

a2/

14 V

185

057

33N

ieśw

ież

14/2

6 V

185

0K

atar

zyna

Bor

zobo

ható

wna

87Fa

nkid

elsk

aW

ikto

ria13

XII

182

556

32G

rudz

iądz

19 X

II 1

825

Tere

sa Ż

ółki

ewsk

a88

Ferg

isów

naPe

trone

laA

gnie

szka

5 I 1

789

7031

Kow

no9

I 178

9K

[une

gund

a] B

illew

iczó

wna

89Fe

rgis

ówna

Bog

umiła

Scho

last

yka

3 V

I 184

672

56K

owno

1 V

II 1

846

A[le

ksan

dra]

Gon

giel

ówna

90Fi

kiel

A

nna

19 V

III 1

850

3811

Stan

iątk

i28

IX 1

850

Urs

zula

Mec

htyl

da C

zajk

owsk

a91

Gąs

ioro

wsk

aM

arcj

anna

7 II

I [17

84]

4530

Stan

iątk

i16

III [

b.r.]

Scho

last

yka Ło

jow

ska

92G

erze

wsk

aA

nna

25 II

I [b.

r.]67

52To

ruń

27 II

I [b.

r.]Pe

tron

ella

Chr

ząst

owsk

a

93G

eust

ero

Dor

ota

Scho

last

yka

od N

ajśw

ięts

zego

Sa

kram

entu

7 II

187

790

64W

arsz

awa

7 II

187

7[b

.d.],

prz

ełoż

ona

94G

lińsk

aE

lżbi

eta

[b.d

.]65

29Si

erpc

7 V

II 1

868

Julia

Ben

edyk

ta W

róbl

ewsk

a95

Gołęb

iew

ska

Felic

jaM

aria

Aug

usty

na7

XI 1

891

9168

War

szaw

a[b

.d.]

[b.d

.]96

Goł

yńsk

aK

onst

ancj

a14

X [1

810]

[b.d

.][b

.d.]

Prze

myś

l16

IV 1

811

Kat

arzy

na H

altm

anow

na97

Gom

oliń

ska

Kon

stan

cja

26 X

II 1

801

7354

Rad

om29

XII

180

1A

niel

a Pr

zyłu

ska

98G

orze

chow

ska

Roz

alia

[b.d

.]60

36Si

erpc

4 II

I 180

6M

[aria

nna]

Dem

bow

ska

99G

oton

ków

naB

arba

ra7

I 182

557

32Ża

rnow

iec

15 I

1825

Kat

arzy

na G

owiń

ska

100

Gra

buza

Mar

iann

a K

olum

ba21

III 1

889

6028

Stan

iątk

i18

IV 1

889

Gen

owef

a A

[bun

danc

ja] Ł

azow

ska

101

Grą

bcze

wsk

aLu

dwik

a26

VI 1

794

6145

Chełm

no28

VI 1

794

Fran

cisz

ka R

utko

wsk

a10

2G

roch

olsk

aW

ikto

ria P

lacy

da17

VII

I 185

539

23Pr

zem

yśl

30 V

III 1

855

Nep

omuc

ena

Suro

wsk

a10

3G

rodz

ińsk

aR

ozal

iaTa

ida

29 X

I 186

580

61N

ieśw

ież

4 X

II 1

865

Ksa

wer

a B

erna

kow

ska

104

Gro

thE

wa

Lud

gard

a26

I 18

5535

16Pr

zem

yśl

20 II

185

5Pl

acyd

a G

roch

olsk

a10

5G

rudo

wsk

aSc

hola

styk

a9

XI 1

783

5028

Toruń

11 X

I 178

3Pe

trone

lla C

hrzą

stow

ska

Page 50: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 51

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

106

Gum

ińsk

aW

ince

nta

[23

III 1

864]

5331

War

szaw

a30

III 1

864

Mar

ia A

ugus

tyna

Gołęb

iew

ska

107

Gut

kow

ska

Ann

a3

II 1

879

5630

Sier

pc8

II 1

879

Ben

edyk

ta W

róbl

ewsk

a10

8G

zow

ska

Just

yna

7 V

179

868

49R

adom

15 V

179

8A

niel

a Pr

zyłu

ska

109

Haa

sFl

awia

[b.d

.]23

3L

wów

16 X

I 189

2A

leks

andr

a H

atal

110

Hab

elsb

erge

rJu

lia31

V 1

847

3714

Stan

iątk

i29

VII

184

7U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

111

Ham

mer

mül

ler

Leon

arda

Ado

lfina

28 V

I 189

176

56Pr

zem

yśl

5 V

II 1

891

Kaz

imie

ra W

olsz

czak

112

Hat

alJu

lia A

leks

andr

a19

XII

189

677

59L

wów

28 X

II 1

896

Kol

umba

Gab

riel

a11

3H

atal

ewic

zW

aler

ia A

lojz

a3

VII

186

744

27Pr

zem

yśl

12 V

II 1

867

Leo

nard

a H

amm

erm

ülle

r

114

Hau

sner

Mar

ia T

eres

aM

aria

Bar

bara

[o

d N

ajśw

ięts

zego

Sakr

amen

tu]

10 V

III 1

846

7350

War

szaw

a3

IX 1

846

Mar

ia K

atar

zyna

od

Jezu

sa W

inkl

er

115

Hau

zyno

wna

Fran

cisz

ka[7

XII

179

0]70

45Ło

mża

18 X

II 1

790

Ger

truda

Kos

tkie

wic

zów

na11

6H

offm

anJu

styn

a Fr

anci

szka

[b.d

.]82

50L

wów

19 X

I 188

7A

leks

andr

a H

atal

117

Hor

bacz

ewsk

aTe

kla

Apo

linar

a20

VII

I 185

870

54N

ieśw

ież

1/13

IX 1

858

Ann

a M

ogiln

icka

118

Hor

now

ska

Kat

arzy

na17

II 1

792

8062

[b.d

.]18

II 1

792

Hel

ena

Sołty

ków

na11

9H

ubieńs

kaJó

zefa

17 V

III 1

795

6547

Stan

iątk

i20

VII

I 179

5H

elen

a Sc

hola

styk

a O

grod

zka

120

Hyn

czow

ska

Mar

iann

a29

XI 1

793

5233

Gru

dzią

dz11

XII

179

3M

[aria

nna]

Piw

nick

a12

1Ja

błoń

ska

Józe

fata

18 II

179

544

26Ło

mża

15 IV

179

5G

ertru

da K

ostk

iew

iczó

wna

122

Jabł

ońsk

aK

ajet

ana

11 V

187

474

50N

ieśw

ież

17/2

9 V

187

4O

tylia

Mos

zczyńs

ka12

3Ja

cew

iczó

wna

Bea

ta28

X 1

814

5522

Kroże

12 X

I 181

4B

ened

ykta

Sta

niew

iczó

wna

124

Jaku

bow

ska

Jadw

iga

4 IV

180

052

26Po

znań

5 IV

180

0W

eron

ika

Sobo

cka

125

Jank

iew

icz

Joan

na23

I 18

8257

33Si

erpc

22 II

188

2B

ened

ykta

Wró

blew

ska

126

Jank

owsk

aE

lżbi

eta

28 II

189

688

[b.d

.]W

ilno

8 II

I 189

6A

[nna

] G[a

brie

la] H

ouva

lt12

7Ja

rmus

zew

ska

Mar

iann

a[b

.d.]

1793

[b.d

.][b

.d.]

Ole

szyc

e30

V 1

794

A. K

osso

wsk

i, ks

.12

8Ja

roń

Joan

na M

aura

29 X

189

122

[b.d

.]St

anią

tki

6 X

I 189

1G

enow

efa

A[b

unda

ncja

] Łaz

owsk

a12

9Ja

rosi

ewic

zów

naC

ecyl

ia D

omic

ella

5 V

II 1

797

[b.d

.][b

.d.]

Lwów

10 V

II 1

797

Wer

onik

a Pi

ram

owic

zów

na13

0Ja

rzeń

ska

Agn

iesz

ka17

XII

179

473

56St

anią

tki

30 X

II 1

794

Hel

ena

Scho

last

yka

Ogr

odzk

a

131

Jarzęb

ińsk

aE

ufro

zyna

K

uneg

unda

30 X

187

433

9St

anią

tki

17 X

II 1

874

Zofi

a L

udga

rda

Bar

ysze

wsk

a

132

Jasińs

kaK

atar

zyna

Reg

ina

2 X

II 1

785

9473

Lwów

6 X

II 1

785

Elżb

ieta

Dah

lken

Page 51: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

52 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

133

Jast

rzęb

ska

Bry

gida

Mag

dale

na7

II 1

791

5033

Lwów

11 II

179

1[b

.d.]

134

Jast

rzęb

ska

Bar

bara

Mar

ta30

XI [

1800

]60

49Lw

ów10

XII

180

0E[

lżbi

eta]

Ben

igna

Kru

szel

nick

a13

5Jaśk

iew

iczó

wna

[E]le

onor

aA

nna

5 X

179

892

pona

d 70

Lwów

10 X

179

8W

eron

ika

Pira

mow

iczó

wna

136

Jaźw

ińsk

aSc

hola

styk

aK

amila

27 II

I 186

068

52M

ińsk

29 II

I 186

0O

tylia

Mos

zczyńs

ka13

7Jo

czA

leks

andr

a7

XI 1

844

277

Stan

iątk

i29

XI 1

844

U[r

szul

a] M

[ech

tyld

a] C

zajk

owsk

a13

8[J

odkó

wna

]R

óża

Kat

arzy

na[1

7 IX

182

2]40

[23]

Wiln

o23

X 1

826

Tere

sa Z

abło

cka

139

Jord

anów

naA

nast

azja

17 IX

178

145

21St

anią

tki

20 IX

178

1Sc

hola

styk

a Ło

jow

ska

140

Jódy

cka

Mic

halin

a11

IX 1

875

7754

Nieśw

ież

22 IX

187

5O

tylia

Mos

zczyńs

ka14

1Ju

rkie

wic

zow

naK

ryst

yna

20 I

1811

6445

Chełm

no23

I 18

11B

[ogu

miła

] Orł

owsk

a14

2K

ałuc

kaM

aria

nna

4 V

178

465

44C

hełm

no6

V 1

784

Fran

cisz

ka R

utko

wsk

a14

3K

arcz

ewsk

aJu

liann

a28

I 18

4558

28K

owno

3 II

184

5A

leks

andr

a G

ongi

elów

na14

4K

arni

ewsk

aTe

kla

26 I

1845

7658

Prze

myś

l4

VI 1

845

Nep

omuc

ena

Suro

wsk

a14

5K

arsk

aM

aria

nna

30 IX

180

878

59To

ruń

5 X

180

8A

nna

Biało

błoc

ka

146

Kas

pary

Scho

last

yka

Kon

stan

cja

21 IX

186

652

31Pr

zem

yśl

23 IX

186

6Le

onar

da H

amm

erm

ülle

r

147

Kei

wec

ka

[Kaw

ieck

a]Zu

zann

aPe

trone

la[1

4 II

179

3]56

37Lw

ów23

II 1

793

E[lż

biet

a] B

enig

na K

rusz

elni

cka

148

Kie

lnic

kaU

rszu

la R

omua

lda

12 V

187

372

50L

wów

20 V

187

3K

ajet

ana

Sark

isie

wic

zów

na14

9K

iełc

zew

ska

Bog

umił a

Kon

sola

ta30

IX [1

843?

]89

51K

roże

5 X

184

3M

echt

ylda

Sie

nkie

wic

zów

na15

0K

iełc

zew

ska

Łuc

ja22

X 1

787

3918

Toruń

24 X

178

7Pe

tron

ella

Chr

ząst

owsk

a15

1K

lauż

anka

Alo

jza

6 IV

184

967

51Sł

onim

14 IV

184

9Eu

fem

ia K

undz

iszó

wna

152

Kle

szcz

yńsk

aB

arba

ra3

X 1

795

5638

Toruń

3 X

179

5A

nna

Biało

błoc

ka15

3K

limow

icz

Teofi

la15

IV 1

873

8055

Kow

no17

IV 1

873

Zofi

a Głę

bock

a15

4K

lińsk

aFr

anci

szka

30 I

1795

7036

Gru

dzią

dz3

II 1

795

[b.d

.]15

5K

lost

illA

lojz

a Te

resa

[b.d

.]72

47L

wów

19 V

I 189

2A

leks

andr

a H

atal

156

Kło

sień

ska

Ann

a27

XII

[181

0][b

.d.]

[b.d

.]Pr

zem

yśl

16 IV

181

1K

atar

zyna

Hal

tman

owna

157

Kło

sińs

kaM

aria

Dom

icel

a[b

.d.]

7649

Lw

ów4

IV 1

888

Ale

ksan

dra

Hat

al15

8K

obyl

ańsk

aL

udw

ika

4 I 1

877

5828

Sier

pc19

II 1

877

Ben

edyk

ta W

róbl

ewsk

a15

9K

ochn

owsk

aM

agda

lena

27 IX

180

865

46R

adom

21 X

180

8A

niel

a Pr

zyłu

ska

160

Kon

drat

owi-

czów

naM

arcj

anna

Mau

ra7

IV 1

801

5837

Nieśw

ież

11 IV

180

1Sc

hola

styk

a Sz

ania

wsk

a

Page 52: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 53

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

161

[Kon

iacz

ewsk

a][A

nna]

Jadw

iga

[od

Najśw

ięts

zego

Sa

kram

entu

][1

7 X

II] 1

795

[76]

[55]

War

szaw

a8

VII

I 179

6M

aria

Sch

olas

tyka

Woy

nian

ka

162

Kor

dzile

wsk

aM

aria

nna

Teofi

la23

III 1

782

6344

Słon

im23

III 1

782

Ludw

ika

Sado

wsk

a16

3K

orsa

kow

naJo

anna

Teofi

la25

XII

180

378

59W

ilno

13 I

1804

Ani

ela

Zybe

rków

na16

4[K

orsa

ków

na]

Ale

ksan

dra

[13

IX 1

819]

90[7

5]W

ilno

23 X

182

6Te

resa

Zabło

cka

165

Kos

tkie

wi-

czów

naEw

aG

ertru

da29

IX 1

799

9878

Łomża

6 X

179

9Pl

acyd

a G

umko

wsk

a

166

Koś

ciar

owsk

aM

icha

lina

25 X

I 189

181

64W

ilno

4 X

II 1

891

A[n

na] G

[abr

iela

] Hou

valt

167

Kow

alsk

aK

atar

zyna

27 I

1852

9458

Stan

iątk

i15

V 1

852

Urs

zula

Mec

htyl

da C

zajk

owsk

a16

8K

owal

ska

Scho

last

yka

21 X

II [1

810]

[b.d

.][b

.d.]

Prze

myś

l16

IV 1

811

Kat

arzy

na H

altm

anow

na16

9K

owza

nów

naH

elen

aElżb

ieta

26 V

I 180

472

43W

ilno

2 V

II 1

804

Ani

ela

Zybe

rków

na17

0K

ozak

iew

icz

Roz

alia

Wal

burg

a20

I 18

9028

[b.d

.]St

anią

tki

6 II

189

0G

enow

efa

A[b

unda

ncja

] Łaz

owsk

a17

1K

ram

aFr

anci

szka

Luc

yna

[b.d

.]40

6L

wów

23 V

I 189

1A

leks

andr

a H

atal

172

Kra

sew

iczó

wna

Józe

fa4

IV 1

851

4628

Kow

no19

IV 1

851

Ale

ksan

dra

Gon

giel

ówna

173

[Kra

sow

ska]

Józe

faM

agda

lena

[23

III 1

824]

40[1

4]W

ilno

23 X

182

6Te

resa

Zabło

cka

174

Kre

chow

ieck

aM

aria

Joa

nna

Nep

omuc

ena

[b.d

.]84

51L

wów

3 IX

188

6A

leks

andr

a H

atal

175

Kre

czun

owi-

czów

naPe

lagi

a3

V 1

825

9874

Lwów

6 V

I 182

5W

eron

ika

Pira

mow

iczó

wna

176

Kre

itzW

ikto

ria[M

aria

] Ani

ela

[Mar

iaod

św. A

nioł

ów]

25 IV

[186

3]79

55W

arsz

awa

26 IV

186

3M

aria

Aug

usty

na G

ołęb

iew

ska

177

Kro

nent

Fran

cisz

ka22

VII

187

432

10K

roże

30 V

II 1

874

Alo

jza

Kim

ont

178

Kró

likow

ska

Urs

zula

Elżb

ieta

Mar

ia K

azim

iera

[od św

. Alo

jzeg

o G

onza

gi]

8 I 1

848

6538

War

szaw

a8

I 184

8M

aria

Józe

fa M

oraw

ska

179

Kru

szel

nick

a[A

leks

andr

a]Fr

anci

szka

[Ida

]27

VII

179

475

58Lw

ów[b

.d.]

IX 1

794

E[lż

biet

a] B

enig

na K

rusz

elni

cka

180

Krz

yżan

owsk

aM

aria

nna

20 IX

178

358

40To

ruń

20 IX

178

3Pe

trone

lla C

hrzą

stow

ska

181

Kum

bow

ska

Józe

fa12

VII

I 185

130

7Si

erpc

14 V

III 1

851

Kar

olin

a B

raun

182

Kun

stm

amic

Fran

cisz

ka1

II 1

842

232

Stan

iątk

i4

III 1

842

Bog

umiła

Duw

all

Page 53: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

54 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

183

Kur

kiew

i-cz

ówna

Cel

esty

na M

aria

nna

13 X

II 1

897

83[b

.d.]

Wiln

o29

XII

189

7A

[nna

] G[a

brie

la] H

ouva

lt

184

Kur

kow

ska

Petr

onel

laM

aria

Róż

a7

XI 1

873

7049

War

szaw

a18

XI 1

874

Mar

ia S

tani

sław

a R

omec

ka18

5K

utw

ińsk

aTe

ofila

4 V

III 1

788

6645

Kroże

21 I

1789

L[u

dgar

da] N

agur

ska

186

Kuz

ykSc

hola

styk

a30

I [b

.r.]

6647

Lw

ów20

III 1

893

Ale

ksan

dra

Hat

al18

7L

ater

man

Just

yna

16 I

1893

[81]

[55]

Łom

ża19

I 18

93W

ince

nta Ł

opac

ińsk

a

188

Lesk

a[K

atar

zyna

Fr

anci

szka

]

[Mar

ia] B

ened

ykta

[od

Jezu

sa v

el M

aria

od św

. Ben

edyk

ta]

16 IV

179

680

64W

arsz

awa

8 V

III 1

796

Mar

ia S

chol

asty

ka W

oyni

anka

189

Lez

ańcó

wna

Aug

usty

na8

XI 1

864

9048

Miń

sk20

XI 1

864

Oty

lia M

oszc

zyńs

ka19

0L

ipiń

ska

Hel

ena

16 II

185

971

53St

anią

tki

19 IV

185

9U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

191

Lipo

wsk

aTe

resa

25 X

179

676

60Lw

ów25

X 1

796

E[lż

biet

a] B

enig

na K

rusz

elni

cka

192

Lis

owsk

aA

nna

22 V

179

457

30O

lesz

yce

30 V

179

4A

. Kos

sow

ski,

ks.

193

Liz

ani

Mar

iann

a14

V 1

874

25[b

.d.]

Stan

iątk

i7

VII

187

4Z

ofia

Lud

gard

a B

arys

zew

ska

194

Łab

udzińs

kaM

ałgo

rzat

a29

I 18

5877

49St

anią

tki

21 IV

185

8U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

195

Łasz

ewsk

aM

aria

nna

29 V

II 1

788

5539

Chełm

no30

VII

178

8Fr

anci

szka

Rut

kow

ska

196

Łaś k

iew

iczó

wna

Elżb

ieta

7 V

178

255

31St

anią

tki

10 V

178

2Sc

hola

styk

a Ło

jow

ska

197

Łącz

yńsk

aA

nton

ina

27 V

178

469

53To

ruń

1 V

I 178

4Pe

trone

lla C

hrzą

stow

ska

198

Łecz

kaK

atar

zyna

23 X

I 179

578

52G

rudz

iądz

26 X

I 179

5M

[aria

nna]

Piw

nick

a19

oban

owsk

aW

ince

nta

15 IX

184

533

13K

roże

6 X

I 184

5Sc

hola

styk

a R

ypiń

ska

200

Łojo

wsk

aJó

zefa

23 X

178

130

14St

anią

tki

26 X

178

1Sc

hola

styk

a Ło

jow

ska

201

Łopu

ska

Eleo

nora

7 II

180

480

48D

rohi

czyn

20 II

180

4Pl

acyd

a Pe

rkow

ska

202

Łos

iew

ska

Salo

mea

15 X

186

061

36Ł

omża

21 X

186

0W

ince

nta Ł

opac

ińsk

a20

3M

acis

zew

ska

Ann

a22

VII

185

124

2W

arsz

awa

22 V

II 1

851

Mar

ia J

ózef

a M

oraw

ska

204

Mac

kiew

i-cz

owna

Ant

onin

aSc

hola

styk

a3

V 1

788

7656

Kroże

21 I

1789

L[ud

gard

a] N

agur

ska

205

Mac

kiew

i-cz

ówna

Kar

olin

a13

IV 1

853

7749

Kroże

10 V

I 185

3Sc

hola

styk

a Ry

pińs

ka

206

Mad

ejsk

aZ

ofia

5 II

180

967

49St

anią

tki

15 II

180

9B

ogum

iła D

uwal

l20

7M

alew

iczó

wna

Wer

onik

aTe

resa

25 IV

184

558

38Sł

onim

7 V

184

5K

loty

lda

Rad

owie

cka

208

Mał

cew

iczó

wna

Plac

yda

2 V

184

933

13K

owno

17 V

184

9A

leks

andr

a G

ongi

elów

na

Page 54: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 55

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

209

Mał

kow

ska

Agn

iesz

ka1

XI [

1810

]26

[b.d

.]Pr

zem

yśl

16 IV

181

1K

atar

zyna

Hal

tman

owna

210

Mał

opol

ska

Józe

faM

aria

Józ

efa

7 I 1

889

5830

War

szaw

a12

I 18

89[b

.d.]

211

Mał

ujew

i czó

wna

Alo

jza

Mar

iann

a20

VII

I [b.

r.]68

42Lw

ów[b

.d.]

IX 1

794

E[lż

biet

a] B

enig

na K

rusz

elni

cka

212

Mar

kiew

iczó

wna

Tere

sa13

IV 1

811

7349

Prze

myś

l16

IV 1

811

Kat

arzy

na H

altm

anow

na21

3M

arsk

aJa

dwig

a5

V 1

793

4014

Rad

om7

V 1

793

Ani

ela

Przyłu

ska

214

Mat

yias

zew

i-cz

ówna

Mag

dale

naRy

psym

a30

XII

178

888

64Lw

ów2

I 178

9El

eono

ra Jaśk

iew

iczó

wna

215

Maz

owie

cka

Ewa

27 V

178

839

22To

ruń

1 V

II 1

788

Petro

nella

Chr

ząst

owsk

a21

6M

elot

ków

naK

onst

ancj

a26

II 1

823

7647

Żarn

owie

c27

II 1

823

Kat

arzy

na G

owiń

ska

217

Mic

kiew

iczó

wna

Kat

arzy

naB

rygi

da13

IV 1

783

6750

Wiln

o20

IV 1

783

Ann

a W

ołło

wic

zów

na21

8M

iecz

kow

ska

Bar

bara

24 X

II 1

794

5844

Łomża

15 IV

179

5G

ertru

da K

ostk

iew

iczó

wna

219

Mie

dźw

ieck

aM

aria

Egi

pcja

nka

[29

IX 1

793]

6952

Lwów

3 IX

179

3E[

lżbi

eta]

Ben

igna

Kru

szel

nick

a22

0M

iesz

kow

ska

Ludw

ika

18 II

182

477

63Po

znań

26 V

182

8Lu

dwik

a B

agiń

ska

221

Milw

idów

naA

nna

Julia

nna

2 X

179

853

36W

ilno

16 X

179

8M

aria

Mag

dale

na P

late

row

na22

2M

iłkow

ska

Ben

edyk

ta19

IV 1

848

3718

Dro

hicz

yn9

V 1

848

Alo

jza

Tond

er22

3M

iłosz

ewsk

aTe

kla

17 V

III [

b.r.]

286

Kow

no22

VII

I 186

3Z

ofia

Głę

bock

a22

4M

irni

etz

Mar

iann

a1

III 1

856

303

Stan

iątk

i15

IV 1

856

Urs

zula

Mec

htyl

da C

zajk

owsk

a22

5M

irska

Bog

umiła

Ger

truda

6 V

II 1

795

4627

Wiln

o8

VII

179

5M

aria

Mag

dale

na P

late

row

na22

6M

isie

wic

zów

naPe

trone

laK

onso

lata

27 X

II 1

804

7851

Nieśw

ież

6 I 1

805

[Sch

olas

tyka

] Sza

niaw

ska

227

Mis

ztow

tow

naFo

rtuna

ta3

VII

184

777

58K

roże

15 V

III 1

847

Scho

last

yka

Rypińs

ka22

8M

itarn

awsk

aK

onst

ancj

a11

III 1

846

6919

Nieśw

ież

17 II

I 184

6K

atar

zyna

Bor

zobo

ható

wna

229

Miti

s A

mal

ia[b

.d.]

3712

Stan

iątk

i19

IV 1

859

Urs

zula

Mec

htyl

da C

zajk

owsk

a23

0M

nisz

kow

naK

atar

zyna

Ber

nard

a31

XII

183

790

68Lw

ów3

I 183

8G

ertru

da K

szys

ztof

owic

zów

na23

1M

oczu

lska

Mar

iann

aB

ogum

iła[b

.d.]

6347

Lwów

21 IV

179

5E[

lżbi

eta]

Ben

igna

Kru

szel

nick

a23

2M

odze

lew

ska

Wan

da J

anin

a[b

.d.]

315

Lw

ów24

III 1

895

Ale

ksan

dra

Hat

al23

3M

ogiln

icka

Ann

a6

IX 1

860

7533

Nieśw

ież

19 IX

186

0Ta

ida

Gro

dziń

ska

234

Mok

szec

kaM

aura

19 V

III 1

885

7755

Wiln

o22

VII

I 188

5A

[nna

] G[a

brie

la] H

ouva

lt23

5M

oraw

ska

Józe

fa8

V 1

852

6543

War

szaw

a8

V 1

852

Sakr

amen

tki

236

Mor

ykon

iaTe

resa

17 V

I 179

967

47St

anią

tki

19 V

I 179

9[b

.d.]

237

Mor

ykon

icA

nna

Hon

orat

a17

IV 1

785

5533

Wiln

o17

IV 1

785

Ann

a W

ołło

wic

zów

na

Page 55: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

56 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

238

Mos

zczyńs

kaJo

anna

Oty

lia2

I 188

376

58W

ilno

13 I

1883

A[n

na] G

abrie

la H

ouva

lt23

9M

rozo

wic

zów

naK

atar

zyna

16 X

I 179

060

30St

anią

tki

18 X

I 179

0H

elen

a Sc

hola

styk

a O

grod

zka

240

Mur

awsk

aJa

kobi

na13

[b.d

.]70

ok. 4

omża

3 V

II 1

881

Win

cent

a Ł

opac

ińsk

a24

1M

uraw

ska

Scho

last

yka

22 II

I 181

273

57Ło

mża

23 IV

181

2Sa

lom

ea G

rzym

alan

ka24

2M

yczk

owsk

aTe

ofila

6 X

II 1

876

[b.d

.][b

.d.]

Stan

iątk

i20

I 18

77Z

ofia

Lud

gard

a B

arys

zew

ska

243

Mys

zkow

ska

Elżb

ieta

4 IV

[181

2]52

18Po

znań

10 IV

181

8W

eron

ika

Sobo

cka

244

Mys

ztow

tów

naA

nton

ina

Plac

yda

14 II

185

580

56K

owno

25 II

185

5A

[leks

andr

a] G

ongi

elów

na24

5N

agur

ska

Róż

aL

udga

rda

18 II

I 179

172

56K

roże

24 II

I 179

1U

rszu

la S

zukś

cian

ka24

6N

awro

tE

wa

29 V

II 1

853

406

Sier

pc9

VII

I 185

3K

arol

ina

Bra

un24

7N

idzg

orsk

aM

arcj

anna

16 V

III 1

823

7852

Bysła

wek

21 V

III 1

823

[Kat

arzy

na] R

ybiń

ska

248

Nie

cko

Felic

jann

a16

XII

178

878

56C

hełm

no17

XII

178

8Fr

anci

szka

Rut

kow

ska

249

Nie

dźw

ieck

aB

arba

ra23

VII

180

467

51St

anią

tki

31 V

II 1

804

Apo

loni

a W

izen

na S

mid

owic

zów

na25

0N

iew

iaro

wsk

aM

aria

nna

25 X

182

680

64St

anią

tki

31 X

182

6B

ogum

iła D

uwal

l

251

Nik

orow

iczó

wna

Kat

arzy

naSc

hola

styk

a18

II 1

786

5027

Lwów

28 II

178

6M

agda

lena

Ryp

sym

aM

atyi

asze

wic

zów

na25

2N

osko

wsk

aM

aria

Wal

burg

a3

V 1

897

6744

War

szaw

a[b

.d.]

[b.d

.]25

3N

owic

kaA

niel

a29

VI 1

847

7156

Sier

pc6

VII

184

7K

arol

ina

Bra

un

254

Nur

zyńs

kaM

aria

Bar

bara

[Mar

ia] G

ertru

da[o

d O

patrz

nośc

i B

oski

ej]

23 IV

186

386

60W

arsz

awa

26 IV

186

3M

arya

Aug

usty

na G

ołęb

iew

ska

255

Ogr

odzk

aH

elen

aSc

hola

styk

a20

III 1

799

79[6

5]St

anią

tki

20 II

I 179

9Fr

anci

szka

Loc

hman

256

Orło

wsk

aB

ogum

i ła15

III 1

813

6247

Chełm

no17

III 1

813

Ber

nard

a Pr

zebe

ndow

ska

257

Orło

wsk

aR

óża

21 X

[178

3]35

18C

hełm

no[b

.d.]

Fran

cisz

ka R

utko

wsk

a25

8[P

acew

iczó

wna

]A

nna

Kon

stan

cja

[11

VII

I 182

4]40

[25]

Wiln

o23

X 1

826

Tere

sa Z

abło

cka

259

Pach

owsk

aK

atar

zyna

[178

5]81

60St

anią

tki

9 V

II [b

.r.]

Scho

last

yka Ło

jow

ska

260

Pacz

owsk

aA

polo

nia

[Kan

dyda

]17

X 1

793

5328

Lwów

[b.d

.] X

179

3E[

lżbi

eta]

Ben

igna

Kru

szel

nick

a26

1Pa

kosz

ówna

Bar

bara

Flor

encj

a25

III 1

784

5742

Wiln

o25

III 1

784

Ann

a W

ołło

wic

zów

na26

2Pa

rado

wsk

aA

nna

Mar

ia12

III 1

879

325

Stan

iątk

i25

IV 1

879

Zofia

Lud

gard

a B

arys

zew

ska

263

Paw

likK

arol

ina

28 V

II 1

861

4724

Stan

iątk

i31

VII

186

1U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

264

Pawło

wsk

aM

aria

Kar

olin

a13

XII

[188

2?]

6343

Lw

ów16

XII

188

2A

[leks

andr

a] H

atal

Page 56: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 57

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

265

Perk

owsk

aPl

acyd

a19

VII

I 182

691

77D

rohi

czyn

27 V

III 1

826

Józe

fa R

zew

uska

266

Petro

sew

iczó

wna

Ludw

ika

Eleo

nora

9/21

IX 1

850

6042

Nieśw

ież

23 IX

/5 X

18

50K

atar

zyna

Bor

zobo

ható

wna

267

Petru

sew

iczó

wna

Kon

stan

cja

Eufr

ozyn

a4

III 1

795

7747

Kow

no10

III 1

795

Kun

egun

da B

illew

iczó

wna

268

Pieś

lak

Em

ilia

Ann

a8

XI 1

897

72[b

.d.]

[45]

War

szaw

a[b

.d.]

[b.d

.]26

9Pi

etru

sińs

kaM

aria

nna

1 IV

187

491

71St

anią

tki

18 IV

187

4Z

ofia

Lud

gard

a B

arys

zew

ska

270

Piet

usie

wi-

czów

naB

rygi

da25

XII

189

476

60W

ilno

14 I

1895

A[n

na] G

[abr

iela

] Hou

valt

271

Pińs

kaTe

resa

[6 IX

179

6]70

50Po

znań

10 IX

179

6W

eron

ika

Sobo

cka

272

Piot

row

iczó

wna

Ant

onia

Ben

igna

2 X

179

778

56K

roże

10 X

179

7B

ened

ykta

Sta

niew

iczó

wna

273

Piot

row

iczó

wna

Elżb

ieta

5 II

I 180

680

58Ża

rnow

iec

10 II

I 180

6K

atar

zyna

Gow

ińsk

a27

4Pi

otro

wsk

aA

gnie

szka

19 IV

185

130

7Si

erpc

24 IV

185

1K

arol

ina

Bra

un27

5Pi

ram

owic

zów

naB

arba

raW

eron

ika

6 V

III 1

827

8364

Lwów

10 V

III 1

827

Febr

onia

Glu

chow

ska

276

Piw

nick

aTe

resa

18 V

II 1

800

6947

Gru

dzią

dz18

VII

180

0M

[aria

nna]

Dzi

ałow

ska

277

Pląs

kąsk

aEw

a20

II 1

785

5842

Gru

dzią

dz20

II 1

785

Ger

truda

Cib

orsk

a27

8Pląs

kow

ska

Ant

onin

a[b

.d.]

7857

Toruń

9 IX

182

7D

[om

inik

a/D

omic

ela]

Pap

rock

a27

9Pl

incz

ówna

Fran

cisz

ka6

VII

[b.r.

][b

.d.]

[b.d

.]L

wów

[b.d

.] IX

179

4E

[lżbi

eta]

Ben

igna

Kru

szel

nick

a28

0Pł

uszc

zew

ska

Mic

halin

a7

XI 1

857

5922

Nieśw

ież

14/2

6 X

I 185

7A

nna

Mog

ilnic

ka28

1Po

błoc

kaZu

zann

a8

IV 1

823

6045

Żarn

owie

c10

IV 1

823

Kat

arzy

na G

owiń

ska

282

Podb

eres

kaD

elfin

a2

IV 1

842

3218

Kroże

25 V

184

2Sc

hola

styk

a Ry

pińs

ka28

3Po

pkow

ska

Ludw

ika

Ben

edyk

ta25

V 1

855

4524

Łomża

28 V

185

5M

[ech

tyld

a] W

ądoł

kow

ska

284

Prze

bend

owsk

aB

erna

rda

8 IV

182

370

52B

ysła

wek

16 IV

182

3[K

atar

zyna

] Ryb

ińsk

a28

5Pr

zybo

row

ska

Kat

arzy

na17

XI 1

789

3320

Sier

pc19

XI 1

789

Urs

zula

Pod

oska

286

Puch

alsk

aA

leks

andr

a[b

.d.]

1831

8470

Słon

im7

V 1

845

Klo

tyld

a R

adow

ieck

a28

7Pu

zyni

anka

Tere

saR

ozal

ia5

X 1

826

9373

Wiln

o23

X 1

826

Tere

sa Z

abło

cka

288

Rad

owie

cka

Klo

tyld

a31

VII

184

8[b

.d.]

[b.d

.]Sł

onim

9 V

III 1

848

Alo

jza

Kla

użan

ka28

9R

adus

zkow

ska

Salo

mea

13 V

III 1

794

8759

Toruń

14 V

III 1

794

Ann

a B

iało

błoc

ka29

0R

adw

ańsk

aM

arty

na17

I [1

783]

3820

Stan

iątk

i20

I [b

.r.]

Scho

last

yka Ło

jow

ska

291

Rak

owsz

ewsk

aH

elen

aM

agda

lena

16 X

I 189

768

[b.d

.] [4

0]W

arsz

awa

[b.d

.][b

.d.]

292

Rat

omsk

aK

ryst

yna

Józe

fa14

V 1

782

6736

Wiln

o16

V 1

782

.Ann

a W

ołło

wic

zów

na29

3R

entó

wna

Tekl

a18

I 18

60[b

.d.]

26K

roże

18 II

186

0Sc

hola

styk

a R

ypiń

ska

Page 57: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

58 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

294

Reo

row

iczó

wna

Kat

arzy

na12

VI 1

782

8661

Gru

dzią

dz15

VI 1

782

Ger

truda

Cib

orsk

a

295

Rog

alew

i-cz

ówna

Ber

nard

a24

VII

I/5

IX

1851

4826

Nieśw

ież

27 V

III/

8 IX

18

51K

atar

zyna

Bor

zobo

ható

wna

296

Rok

icka

Mar

tyna

25 II

I 184

582

62Si

erpc

22 IV

184

5K

arol

ina

Bra

un29

7R

okitn

icka

Agn

iesz

ka5

[b.m

.] 17

9065

41Si

erpc

6 II

179

0U

rszu

la P

odos

ka29

8R

osen

baum

Hon

orat

a Te

resa

2 V

III 1

863

355

Prze

myś

l12

VII

I 186

3L

eona

rda

Ham

mer

mül

ler

299

Roż

nów

naM

agda

lena

Ger

truda

5 IV

[179

7]61

42St

anią

tki

3 V

179

7H

elen

a Sc

hola

styk

a O

grod

zka

300

Rud

owsk

aH

elen

a13

XI 1

800

4017

Sier

pc17

XI 1

800

[Mar

iann

a] D

embo

wsk

a30

1Ry

bińs

kaM

aria

nna

16 II

I 182

379

64To

ruń

17 II

I 182

3A

nna

Biało

błoc

ka30

2R

ymki

ewic

zA

polo

nia

7 V

[b.r.

]75

[b.d

.]K

roże

[b.d

.]A

lojz

a K

imon

t30

3R

ypiń

ska

Scho

last

yka

22 I

1862

6145

Kroże

3 II

186

2A

polo

nia

Rym

kiew

icz

304

Rze

szot

arsk

aM

ałgo

rzat

a[b

.d.]

3014

Sier

pc4

III 1

806

M[a

riann

a] D

embo

wsk

a30

5R

zuch

owsk

aB

arba

ra5

XII

185

263

46St

anią

tki

7 II

185

3U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

306

Rzu

chow

ska

Józe

faG

ertru

da7

IV 1

870

8061

Stan

iątk

i26

V 1

870

Zofia

Lud

gard

a B

arys

zew

ska

307

Sako

wic

zów

naL

udw

ika

23 II

I 184

635

11N

ieśw

ież

2 IV

184

6K

atar

zyna

Bor

zobo

ható

wna

308

Sam

ekZ

ofia

Ger

trud

a28

VII

188

652

33St

anią

tki

21 V

III 1

886

Gen

owef

a Ł

azow

ska

309

Sam

pław

ska

Mar

iann

a[1

781]

5135

Chełm

no7

VII

I 178

1Fr

anci

szka

Rut

kow

ska

310

Sapi

ejan

kaTe

resa

20 IX

184

729

3St

anią

tki

8 X

II 1

847

Urs

zula

Mec

htyl

da C

zajk

owsk

a31

1Sc

hmid

tD

omin

ika

[b.d

.]25

2W

arsz

awa

14 X

I 185

5M

aria

Aug

usty

na G

ołęb

iew

ska

312

Schw

eige

rtJo

anna

Fra

ncis

zka

Ksa

wer

a24

VII

189

538

[b.d

.] [1

1]L

wów

[b.d

.][b

.d.]

313

Seno

wna

[C

seno

wna

]A

mel

ia6

I 178

381

54C

hełm

no6

I 178

3Fr

anci

szka

Rut

kow

ska

314

Sędz

imiró

wna

Mar

ia K

ajet

ana

[b.d

.]84

64W

arsz

awa

22 X

I 185

8M

aria

Aug

usty

na G

ołęb

iew

ska

315

[Sęd

zim

irów

na]

Józefin

aM

aria

od św

. Ben

e-dy

kta

od U

staw

iczn

ej

Ado

racj

i18

V 1

847

6747

War

szaw

a

18 V

184

7M

aria

Józ

efa

Mor

awsk

a

316

Siem

aszk

owa

Kat

arzy

naD

omin

ika

31 II

I 178

970

48Sł

onim

4 IV

178

9A

leks

andr

a Pu

chal

ska

317

Sien

kiew

i-cz

ówna

Urs

zula

Mec

htyl

da26

XII

185

260

35K

roże

15 II

185

3Sc

hola

styk

a R

ypiń

ska

318

Silp

niew

ska

Ale

ksan

dra

26 X

II 1

893

74[b

.d.]

Kow

no13

I 18

94K

azim

iera

Rym

asze

wsk

a

Page 58: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 59

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

319

Skal

ska

Mar

iaM

echt

ylda

od N

ajśw

ięts

zego

Sa

kram

entu

18 V

186

757

37W

arsz

awa

24 V

186

7M

aria

Sta

nisł

awa

Rom

ecka

320

Skar

bek

Ann

a A

gata

[b.d

.]29

6L

wów

15 X

II 1

893

Ale

ksan

dra

Hat

al32

1[S

kind

erów

na]

Ale

ksan

dra

Ann

a Fl

oren

cja

[IX

184

3][b

.d.]

[b.d

.]Sł

onim

7 V

184

5K

loty

lda

Rad

owie

cka

322

Skin

deró

wna

Nep

omuc

ena

30 X

I 187

969

47W

ilno

13 X

II 1

879

Ann

a G

abri

ela

Hou

valt

323

Skul

ska

Mar

iann

a19

XI 1

799

7560

Gru

dzią

dz22

XI 1

799

M[a

riann

a] P

iwni

cka

324

Słod

ykie

wic

zM

aria

Leo

nard

a7

III 1

877

5325

Lw

ów12

III 1

877

Kaj

etan

a Sa

rkis

iew

iczó

wna

325

Smet

an

Ant

onin

a Pl

acyd

a3

X 1

894

9569

Stan

iątk

i3

XII

189

4G

enow

efa Ł

azow

ska

326

Smid

owic

zów

naPe

tron

ela

11 X

II 1

858

61[b

.d.]

Stan

iątk

i31

I 18

59U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

327

Smor

czew

ska

Mar

iann

a23

IV 1

883

7149

Wiln

o3

V 1

883

Ann

a G

abri

ela

Hou

valt

328

Snop

kow

ska

Jadw

iga

25 V

181

3[b

.d.]

[b.d

.]Po

znań

29 V

181

3W

eron

ika

Sobo

cka

329

Sobo

cka

Wer

onik

a18

V 1

828

8467

Pozn

ań26

V 1

828

Ludw

ika

Bag

ińsk

a33

0So

bole

wsk

aSc

hola

styk

a2

IX 1

856

6032

Łom

ża7

IX 1

856

M[e

chty

lda]

Wąd

ołko

wsk

a33

1Sołty

ków

naH

elen

a12

II 1

796

6852

Prze

wor

sk13

II 1

796

K[a

tarz

yna]

Ror

agie

wic

zów

na33

2Sp

ezló

wna

Bar

bara

Kry

styn

a20

I 18

9677

58L

wów

22 I

1896

Ale

ksan

dra

Hat

al33

3St

anie

wie

czów

naJo

anna

Ale

ksan

dra

24 V

II 1

797

3810

Kroże

26 V

II 1

797

B[e

nedy

kta]

Sta

niew

iczó

wna

334

Stan

kiew

i czó

wna

Ann

a30

IX 1

792

5439

Toruń

30 IX

179

2Pe

trone

lla C

hrzą

stow

ska

335

Star

kow

ska

Scho

last

yka

5 V

II 1

873

7355

Kroże

21 V

II 1

873

Alo

jza

Kim

ont

336

Stat

kow

ska

Ben

edyk

ta27

III 1

886

7057

Wiln

o8

IV 1

886

A[n

na] G

[abr

iela

] Hou

valt

337

Staw

ska

Mał

gorz

ata

15 I

1798

8665

Chełm

no15

I 17

98Fr

anci

szka

Rut

kow

ska

338

Stęp

kow

ska

Scho

last

yka

Bry

gida

31 V

II 1

798

2811

Wiln

o11

VII

I 179

8M

aria

Mag

dale

na P

late

row

na33

9St

raus

zów

naH

elen

a30

III 1

813

6643

Stan

iątk

i5

IV 1

813

Bog

umiła

Duw

all

340

Stre

low

naB

arba

ra16

X 1

787

6542

Gru

dzią

dz28

X 1

787

Ger

truda

Cib

orsk

a34

1[S

trum

iłłów

na]

Tekl

aTe

ofila

[28

XI 1

825]

5015

Wiln

o23

X 1

826

Tere

sa Z

abło

cka

342

Stru

plow

naW

eron

ika

22 V

179

158

39Po

znań

22 V

179

1W

eron

ika

Sobo

cka

343

Stud

zińs

kaFr

anci

szka

21 I

1797

8057

Rad

om24

I 17

97A

niel

a Pr

zyłu

ska

344

Such

odol

ska

Wer

onik

a18

XII

179

970

45D

rohi

czyn

25 X

II 1

799

Plac

yda

Perk

owsk

a34

5Sułk

owsk

aK

atar

zyna

7 II

I 181

486

67Ło

mża

18 II

I 181

4Sa

lom

ea G

rzym

alan

ka34

6Su

miń

ska

Bar

bara

4 IX

181

052

37To

ruń

5 IX

181

0A

nna

Biało

błoc

ka

Page 59: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

60 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

347

Surn

ikow

ska

Kat

arzy

na[1

1 V

I 179

1]73

50St

anią

tki

12 V

I 179

1H

elen

a Sc

hola

styk

a O

grod

zka

348

Suro

wsk

aM

aria

Nep

omuc

ena

8 IX

186

463

37Pr

zem

yśl

23 IX

186

4L

eona

rda

Ham

mer

mül

ler

349

Szac

how

icz

Mar

ia G

ertru

da1

X 1

848

4331

Prze

myś

l26

X 1

848

Nep

omuc

ena

Suro

wsk

a35

0Sz

acho

wic

zów

naFr

anci

szka

5 II

179

170

54St

anią

tki

5 II

179

1H

[ele

na] S

[cho

last

yka]

Ogr

odzk

a35

1Sz

adur

ska

Kat

arzy

na30

III [

1788

]30

[17]

Stan

iątk

i6

IV [b

.r.]

Hel

ena

Scho

last

yka

Ogr

odzk

a35

2Sz

ania

wsk

aJu

styn

aEu

fem

ia22

IV 1

799

8770

Nieśw

ież

28 IV

179

9A

lojz

a B

uczyńs

ka35

3Sz

awel

ska

Paul

ina

[b.d

.]40

2Si

erpc

22 IV

185

2[b

.d.]

354

Szcz

erbińs

kaM

onik

aH

iacy

nta

od W

nieb

o-w

zięc

ia N

P26

IV 1

877

3720

War

szaw

a30

IV 1

877

Stan

isła

wa

Rom

ecka

355

Szcz

erbińs

kaA

gnie

szka

Zofia

[10

I 181

1]83

50Lw

ów16

I 18

11K

[ata

rzyn

a] A

bund

a[n]

cja

Róż

ycka

356

Szem

beko

wna

Ann

aSc

hola

styk

a29

VII

180

572

56Lw

ów[b

.d.]

VII

I 18

05A

gnes

Mał

ujew

iczó

wna

357

Szew

owna

Ann

a15

III 1

795

8268

Gru

dzią

dz23

III 1

795

M[a

riann

a] P

iwni

cka

358

Szkl

ińsk

aLu

dwik

aA

ldeg

unda

6 IV

180

186

72Lw

ów11

IV 1

801

E[lż

biet

a] B

[eni

gna]

Kru

szel

nick

a35

9Sz

renk

owna

Roz

alia

29 IV

179

7[3

0][5

]St

anią

tki

3 V

179

7H

elen

a Sc

hola

styk

a O

grod

zka

360

Szukśc

iank

aZofia

Urs

zula

2 I [

b.r.]

7148

Kroże

[b.d

.]B

ened

ykta

Sta

niew

iczó

wna

361

Szul

cM

aria

Mar

ia K

azim

iera

20 X

189

263

42W

arsz

awa

[b.d

.][b

.d.]

362

Szul

cM

atyl

da[b

.d.]

389

Sier

pc10

X 1

866

Julia

Ben

edyk

ta W

róbl

ewsk

a

363

Szym

ańsk

aLu

dwik

a[M

aria

] Flo

riann

a[o

d Pr

zem

ieni

enia

Pańs

kieg

o]28

VII

I 186

481

57W

arsz

awa

2 IX

186

4M

aria

Aug

usty

na G

ołęb

iew

ska

364

Śliw

ińsk

aA

gnie

szka

4 II

I 187

249

24Si

erpc

8 II

I 187

2Ju

lia B

ened

ykta

Wró

blew

ska

365

Świą

tarz

ecka

Kat

arzy

na3

VII

I 186

180

60M

ińsk

8 V

III 1

861

Oty

lia M

oszc

zyńs

ka36

6Św

ider

ska

Euf

emia

23 II

188

463

45Ł

omża

28 II

188

4W

ince

nta Ł

opac

ińsk

a36

7Św

ieża

wsk

aTe

ofila

Mec

htyl

da7

IX 1

796

5942

Lw

ów25

IX 1

796

E[lż

biet

a] B

enig

na K

rusz

elni

cka

368

Taur

nelle

Kle

men

tyna

Anz

elm

a24

I 18

9238

12St

anią

tki

4 II

189

2G

enow

efa

A[b

unda

ncja

] Łaz

owsk

a36

9To

mas

zew

ska

Roz

alia

19 X

184

163

44St

anią

tki

30 X

184

1B

ogum

iła D

uwal

l37

0Tr

nka

Felic

ja J

adw

iga

3 IV

189

356

34Pr

zem

yśl

[b.d

.][b

.d.]

371

Turó

wna

Elżb

ieta

26 V

178

482

53To

ruń

1 V

I 178

4Pe

trone

lla C

hrzą

stow

ska

372

Turs

kaTe

odoz

ja15

IV 1

886

7243

Sier

pc19

IV 1

886

Ben

edyk

ta W

róbl

ewsk

a37

3Ty

cTe

kla

[b.d

.]49

27W

arsz

awa

maj

[b.d

.]M

aria

Aug

usty

na G

ołęb

iew

ska

Page 60: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 61

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

374

Usz

yńsk

aA

gnie

szka

8 II

182

868

47D

rohi

czyn

20 II

182

8Jó

zefa

Rze

wus

ka37

5W

akow

ska

Urs

zula

Ben

edyk

ta18

II 1

807

[b.d

.]57

Lwów

21 II

180

7W

eron

ika

Pira

mow

iczó

wna

376

Wal

isze

wsk

aK

onst

ancj

a1

V 1

788

6956

Chełm

no1

V 1

788

Fran

cisz

ka R

utko

wsk

a37

7W

ażyń

ska

Julia

20 X

II 1

864

5117

Sier

pc1

II 1

865

Julia

Ben

edyk

ta W

róbl

ewsk

a37

8Wąd

ołko

wsk

aJó

zefa

12 V

I 189

373

50Ł

omża

22 V

I 189

3W

ince

nta Ł

opac

ińsk

a37

9W

eber

ówna

Mag

dale

na2

VII

I 180

121

4St

anią

tki

11 V

III 1

801

Apo

loni

a W

izen

na S

mid

owic

zów

na

380

Wei

skop

fM

aria

Ber

nard

a od

św. A

gaty

15 I

1851

3712

War

szaw

a15

I 18

51M

aria

Józ

efa

Mor

awsk

a

381

Wep

pner

Kar

olin

a K

lara

25 V

189

565

51L

wów

31 V

189

5A

leks

andr

a H

atal

382

Wes

slów

na[J

adw

iga

Tere

sa]

Józe

fa [o

d N

iepo

kala

-ne

go P

oczę

cia

NM

P]8

VII

179

656

[39]

War

szaw

a8

VII

I 179

6M

aria

Sch

olas

tyka

Woy

nian

ka

383

Wet

ulan

iM

agda

lena

16 II

I 185

249

15St

anią

tki

15 V

185

2U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

384

Wie

low

ieys

kaA

nna

20 X

I 178

352

30Pr

zem

yśl

25 X

I 178

3M

aria

nna

Lask

owsk

a38

5W

ielo

wie

yska

Tere

sa29

VII

179

962

43Pr

zem

yśl

5 V

III 1

799

M[a

riann

a] L

asko

wsk

a38

6W

ierz

bow

ska

Apo

loni

a4

I 178

570

57Pr

zem

yśl

8 I 1

785

Mar

iann

a La

skow

ska

387

Wię

ckow

ska

Mar

iann

a22

III 1

814

6341

Chełm

no23

III 1

814

B[e

rnar

da] P

rzeb

endo

wsk

a38

8W

ięck

owsk

aM

aria

nna

22 V

[184

7]60

38St

anią

tki

29 V

II 1

847

Urs

zula

Mec

htyl

da C

zajk

owsk

a38

9W

ięck

owsk

aA

nna

Wal

burg

a29

IV 1

856

74[5

4]St

anią

tki

15 IV

185

6U

rszu

la M

echt

ylda

Cza

jkow

ska

390

Wik

leńs

kaTe

resa

21 V

III 1

798

8770

Stan

iątk

i4

IX 1

798

Hel

ena

Scho

last

yka

Ogr

odzk

a39

1W

ilkuw

naM

aria

nna

[b.d

.]72

54Ja

rosł

aw10

VII

I 178

2H

elen

a Sołty

ków

na39

2W

inkl

erK

atar

zyna

od

Jezu

sa[1

0 IV

185

0]79

59W

arsz

awa

12 IV

185

0[M

aria

] Józ

efa

Mor

awsk

a39

3W

isze

wsk

aA

nna

Róż

a1

II 1

799

4120

Wiln

o17

II 1

799

Mar

ia M

agda

lena

Pla

tero

wna

394

Wis

znie

wsk

aK

orne

lia5

IV 1

866

5232

Łom

ża11

IV 1

866

W[in

cent

a] Ł

opac

ińsk

a39

5W

odzińs

kaH

elen

a21

XII

185

980

62St

anią

tki

28 X

II 1

859

Urs

zula

Mec

htyl

da C

zajk

owsk

a

396

Wod

zińs

kaEu

fem

ia

Julia

nna

[Mar

ia] L

udga

rda

[od

Ofia

row

ania

NM

P]29

V 1

813

8770

War

szaw

a23

VI 1

813

Kun

egun

da Z

ałus

ka

397

Wol

ecka

Ann

a14

III 1

800

6747

Toruń

15 II

I 180

0A

nna

Biało

błoc

ka39

8W

olsk

aA

leks

andr

aC

harit

as21

II 1

801

7958

Nieśw

ież

27 II

180

1Sc

hola

styk

a Sz

ania

wsk

a

399

Wol

ska

Zofi

aL

udga

rda

od Ofia

row

ania

NP

19 I

1876

6136

War

szaw

a19

I 18

77M

aria

Sta

nisł

awa

Rom

ecka

400

Wol

ska

Salo

mea

23 X

II [1

810]

[b.d

.][b

.d.]

Prze

myś

l16

IV 1

811

Kat

arzy

na H

altm

anow

na

Page 61: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

62 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Naz

wis

koIm

ięśw

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w

zak

onie

Mie

jsce

na

pisa

nia

listu

Dat

a na

pisa

nia

listu

Podp

is

401

Wołło

wic

zów

naFr

anci

szka

Ann

a17

V 1

791

7964

Wiln

o21

V 1

791

Mar

ia M

agda

lena

Pla

tero

wna

402

Woy

tkie

wi-

czów

naE

leon

ora

Dom

inik

a Ju

liann

a16

II 1

846

5128

Kroże

25 II

184

6Sc

hola

styk

a R

ypiń

ska

403

Wró

blew

ska

Ben

edyk

ta14

IV 1

888

7237

Sier

pc23

IV 1

888

Tere

sa H

ryni

ewic

z

404

Wró

blew

ska

Kun

egun

daM

aria

Ann

a [o

d N

arod

zeni

a Pa

na

Jezu

sa]

8 II

I 184

670

48W

arsz

awa

19 II

I 184

6B

arba

ra H

auzn

er

405

Wuj

cikó

wna

Ew

a22

XI 1

784

8060

Toruń

24 X

I 178

4Pe

tron

ella

Chr

ząst

owsk

a40

6W

ysoc

kaTe

resa

Mec

htyl

da1

IV 1

885

5434

Prze

myś

l9

IV 1

885

Leo

nard

a H

amm

erm

ülle

r40

7W

ysoc

zyńs

kaTe

odor

a21

V 1

874

7241

Stan

iątk

i7

VII

187

4Z

ofia

Lud

gard

a B

arys

zew

ska

408

[Zabło

cka]

Ger

truda

Kaz

imie

ra19

VI 1

825

4126

Wiln

o23

X 1

826

Tere

sa Z

abło

cka

409

Zady

kiew

i-cz

ówna

Ann

aD

omin

ika

19 V

I 179

879

58Lw

ów22

VI 1

798

Wer

onik

a Pi

ram

owic

zów

na

410

Zagó

rska

Elżb

ieta

Fran

cisz

ka[b

.d.]

I 179

7[b

.d.]

[b.d

.]W

ilno

17 I

1797

Mar

ia M

agda

lena

Pla

tero

wna

411

Zakr

zew

ska

Hon

orat

a10

II 1

812

3215

Stan

iątk

i15

II 1

812

Bog

umiła

Duw

all

412

Zbię

szko

wsk

aH

elen

a5

IV 1

791

74[b

.d.]

Łomża

21 V

179

1G

ertru

da K

ostk

iew

iczó

wna

413

Zda

now

iczó

wna

Tere

sa30

XII

189

276

[b.d

.]W

ilno

18 I

1893

[Ann

a] G

[abr

iela

] Hou

valt

414

Zem

ełka

Kat

arzy

na T

eres

a9

XI 1

890

4314

Stan

iątk

i11

XII

189

0G

enow

efa

A[b

unda

ncja

] Łaz

owsk

a41

5Zi

eliń

ska

Tere

saA

ugus

tyna

[b.d

.]55

20Lw

ów16

X 1

813

K[a

tarz

yna]

Abu

nda[

n]cj

a R

óżyc

ka41

6Zw

ieżo

wsk

aElżb

ieta

Kol

umba

5 V

178

855

40Sł

onim

8 V

178

8A

leks

andr

a Pu

chal

ska

417

Zybe

rków

naC

ecyl

iaA

niel

a5

VI 1

819

[82]

[69]

Wiln

o23

X 1

826

Tere

sa Z

abło

cka

418

Żaki

ewic

zów

naA

gnie

szka

[12

VII

I 179

6]83

53St

anią

tki

24 V

III 1

796

Hel

ena

Scho

last

yka

Ogr

odzk

a41

9Żę

goło

wic

zów

naA

nton

ina

Eufr

ozyn

a17

II 1

794

3620

Wiln

o21

II 1

794

Mar

ia M

agda

lena

Pla

tero

wna

420

Żuko

wsk

aEw

a8

V 1

801

7652

Gru

dzią

dz22

V 1

801

M[a

riann

a] D

ział

owsk

a42

1Żu

raw

ska

Fran

cisz

ka29

I 17

9755

40Si

erpc

2 II

179

7Te

resa

Hum

ileck

a42

ylew

icz

Kon

sola

ta4

III 1

868

6148

Kroże

5 II

I 186

8A

polo

nia

Rym

kiew

icz

Źródło

: BD

San

dom

ierz

, S 2

164,

tecz

ki 3

1–50

; S 2

165,

tecz

ki 9

–15;

S 2

166,

tecz

ki 4

–7; S

216

7, te

czki

13–

27; S

216

8, te

czki

7–1

6; S

216

9, te

czki

3–1

2; S

217

0, te

czki

1–8

.

Page 62: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 63

Tabe

la 9

a. M

nisz

ki, o

któ

rych

zgo

nie

poin

form

owan

o w

list

ach

(zes

taw

ieni

e w

edłu

g da

ty n

apis

ania

list

u)

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

17

VII

I 178

1Sa

mpł

awsk

aM

aria

nna

[178

1]51

35C

hełm

no2

20 IX

178

1Jo

rdan

ówna

Ana

staz

ja17

IX 1

781

4521

Stan

iątk

i3

26 X

178

1Ło

jow

ska

Józe

fa23

X 1

781

3014

Stan

iątk

i4

23 II

I 178

2K

ordz

ilew

ska

Mar

iann

aTe

ofila

23 II

I 178

263

44Sł

onim

510

V 1

782

Łaśk

iew

iczó

wna

Elżb

ieta

7 V

178

255

31St

anią

tki

616

V 1

782

Rat

omsk

aK

ryst

yna

Józe

fa14

V 1

782

6736

Wiln

o7

15 V

I 178

2R

eoro

wic

zów

naK

atar

zyna

12 V

I 178

286

61G

rudz

iądz

810

VII

I 178

2W

ilkuw

naM

aria

nna

[b.d

.]72

54Ja

rosł

aw9

6 I 1

783

Seno

wna

[Cse

now

na]

Am

elia

6 I 1

783

8154

Chełm

no10

26 II

I 178

3D

ram

ińsk

aA

gnie

szka

24 II

I 178

357

42Si

erpc

1120

IV 1

783

Mic

kiew

iczó

wna

Kat

arzy

naB

rygi

da13

IV 1

783

6750

Wiln

o12

30 IV

178

3D

awgi

elan

kaK

atar

zyna

Eufr

ozyn

a25

IV 1

783

8055

Słon

im13

20 IX

178

3K

rzyż

anow

ska

Mar

iann

a20

IX 1

783

5840

Toruń

1411

XI 1

783

Gru

dow

ska

Scho

last

yka

9 X

I 178

350

28To

ruń

1525

XI 1

783

Wie

low

ieys

kaA

nna

20 X

I 178

352

30Pr

zem

yśl

1625

III 1

784

Pako

szów

naB

arba

raFl

oren

cja

25 II

I 178

457

42W

ilno

176

V 1

784

Kał

ucka

Mar

iann

a4

V 1

784

6544

Chełm

no18

1 V

I 178

4Tu

rów

naElżb

ieta

26 V

178

482

53To

ruń

191

VI 1

784

Łącz

yńsk

aA

nton

ina

27 V

178

469

53To

ruń

2027

X 1

784

Bęb

now

ska

Kat

arzy

naB

eata

24 X

178

468

49Lw

ów21

24 X

I 178

4W

ujci

ków

naEw

a22

XI 1

784

8060

Toruń

228

I 178

5W

ierz

bow

ska

Apo

loni

a4

I 178

570

57Pr

zem

yśl

2319

I 17

85B

aran

owsk

aK

atar

zyna

17 I

1785

8046

Prze

myś

l24

19 I

1785

Dzi

erża

now

ska

Ludw

ika

18 I

1785

4820

Prze

myś

l25

20 II

178

5Pląs

kąsk

aEw

a20

II 1

785

5842

Gru

dzią

dz26

28 II

I 178

5B

orch

ówna

Józe

faK

atar

zyna

23 II

I 178

528

12W

ilno

2717

IV 1

785

Mor

ykon

icA

nna

Hon

orat

a17

IV 1

785

5533

Wiln

o28

6 X

II 1

785

Jasińs

kaK

atar

zyna

Reg

ina

2 X

II 1

785

9473

Lwów

2928

II 1

786

Nik

orow

iczó

wna

Kat

arzy

naSc

hola

styk

a18

II 1

786

5027

Lwów

Page 63: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

64 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

3024

X 1

787

Kiełc

zew

ska

Łucj

a22

X 1

787

3918

Toruń

3128

X 1

787

Stre

low

naB

arba

ra16

X 1

787

6542

Gru

dzią

dz32

1 V

178

8W

alis

zew

ska

Kon

stan

cja

1 V

178

869

56C

hełm

no33

8 V

178

8Zw

ieżo

wsk

aElżb

ieta

Kol

umba

5 V

178

855

40Sł

onim

3417

VI 1

788

Bor

kow

ska

Ale

ksan

dra

Fran

cisz

ka[b

.d.]

7153

Lwów

3527

VI 1

788

Bie

law

ska

Tere

sa[2

6 V

I 178

8]57

37Ja

rosł

aw36

1 V

II 1

788

Maz

owie

cka

Ewa

27 V

178

839

22To

ruń

3730

VII

178

8Ła

szew

ska

Mar

iann

a29

VII

178

855

39C

hełm

no38

12 X

178

8[b

.d.]

Mar

ia o

d N

adzi

ei21

I 17

8862

42W

arsz

awa

3917

XII

178

8N

ieck

oFe

licja

nna

16 X

II 1

788

7856

Chełm

no40

2 I 1

789

Mat

yias

zew

iczó

wna

Mag

dale

naRy

psym

a30

XII

178

888

64Lw

ów41

9 I 1

789

Ferg

isów

naPe

trone

laA

gnie

szka

5 I 1

789

7031

Kow

no42

21 I

1789

Mac

kiew

iczo

wna

Ant

onin

aSc

hola

styk

a3

V 1

788

7656

Kroże

4321

I 17

89K

utw

ińsk

aTe

ofila

4 V

III 1

788

6645

Kroże

4421

I 17

89B

illew

iczó

wna

Ludw

ika

Kol

umba

16 I

1789

6140

Kroże

454

IV 1

789

Siem

aszk

owa

Kat

arzy

naD

omin

ika

31 II

I 178

970

48Sł

onim

4619

XI 1

789

Przy

boro

wsk

aK

atar

zyna

17 X

I 178

933

20Si

erpc

476

II 1

790

Rok

itnic

kaA

gnie

szka

5 [b

.m.]

1790

6541

Sier

pc48

18 X

I 179

0M

rozo

wic

zów

naK

atar

zyna

16 X

I 179

060

30St

anią

tki

4918

XII

179

0H

auzy

now

naFr

anci

szka

[7 X

II 1

790]

7045

Łomża

5019

I 17

91D

ahlk

enA

nna

Elżb

ieta

[12

I 179

1]73

50Lw

ów51

5 II

179

1Sz

acho

wic

zów

naFr

anci

szka

5 II

179

170

54St

anią

tki

5211

II 1

791

Jast

rzęb

ska

Bry

gida

Mag

dale

na7

II 1

791

5033

Lwów

5324

III 1

791

Nag

ursk

aR

óża

Ludg

arda

18 II

I 179

172

56K

roże

5421

V 1

791

Zbię

szko

wsk

aH

elen

a5

IV 1

791

74[b

.d.]

Łomża

5521

V 1

791

Wołło

wic

zów

naFr

anci

szka

Ann

a17

V 1

791

7964

Wiln

o56

22 V

179

1St

rupl

owna

Wer

onik

a22

V 1

791

5839

Pozn

ań57

12 V

I 179

1Su

rnik

owsk

aK

atar

zyna

[11

VI 1

791]

7350

Stan

iątk

i58

30 V

III 1

791

Ba ł

zaw

ska

Bar

bara

28 V

III 1

791

5741

Żarn

owie

c59

27 X

179

1A

nnel

ska

Zofia

Tekl

a[2

5 X

179

1]66

47K

roże

Page 64: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 65

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

6018

II 1

792

Hor

now

ska

Kat

arzy

na17

II 1

792

8062

[b.d

.]61

28 V

I 179

2B

ereś

niew

iczó

wna

Bry

gida

Mar

iann

a1

VI 1

792

4923

Kow

no62

30 IX

179

2St

anki

ewic

zów

naA

nna

30 IX

179

254

39To

ruń

6323

II 1

793

Kei

wec

ka [K

awie

cka]

Zuza

nna

Petro

nela

[14

II 1

793]

5637

Lwów

647

IV 1

793

Dem

erow

naEl

eono

ra1

IV 1

793

7560

Żarn

owie

c65

7 V

179

3M

arsk

aJa

dwig

a5

V 1

793

4014

Rad

om66

3 IX

179

3M

iedź

wie

cka

Mar

ia E

gipc

jank

a[2

9 IX

179

3]69

52Lw

ów67

[b.d

.] X

179

3Pa

czow

ska

Apo

loni

a[K

andy

da]

17 X

179

353

28Lw

ów68

11 X

II 1

793

Hyn

czow

ska

Mar

iann

a29

XI 1

793

5233

Gru

dzią

dz69

21 II

179

4Żę

goło

wic

zów

naA

nton

ina

Eufr

ozyn

a17

II 1

794

3620

Wiln

o70

30 V

179

4Ja

rmus

zew

ska

Mar

iann

a[b

.d.]

1793

[b.d

.][b

.d.]

Ole

szyc

e71

30 V

179

4Li

sow

ska

Ann

a22

V 1

794

5730

Ole

szyc

e72

28 V

I 179

4G

rąbc

zew

ska

Ludw

ika

26 V

I 179

461

45C

hełm

no73

14 V

III 1

794

Rad

uszk

owsk

aSa

lom

ea13

VII

I 179

487

59To

ruń

746

IX 1

794

Cie

szko

[w]s

kaG

ertru

da2

VII

179

444

25R

adom

75[b

.d.]

IX 1

794

Plin

czów

naFr

anci

szka

6 V

II [b

.r.]

[b.d

.][b

.d.]

Lwów

76[b

.d.]

IX 1

794

Kru

szel

nick

a[A

leks

andr

a]Fr

anci

szka

[Ida

]27

VII

179

475

58Lw

ów

77[b

.d.]

IX 1

794

Mał

ujew

iczó

wna

Alo

jza

Mar

iann

a20

VII

I [b.

r.]68

42Lw

ów78

10 X

II 1

794

Anc

hrec

kaK

uneg

unda

29 X

I 179

454

36R

adom

7930

XII

179

4Ja

rzeń

ska

Agn

iesz

ka17

XII

179

473

56St

anią

tki

803

II 1

795

Kliń

ska

Fran

cisz

ka30

I 17

9570

36G

rudz

iądz

8110

III 1

795

Petru

sew

iczó

wna

Kon

stan

cja

Eufr

ozyn

a4

III 1

795

7747

Kow

no82

23 II

I 179

5Sz

ewow

naA

nna

15 II

I 179

582

68G

rudz

iądz

8315

IV 1

795

Mie

czko

wsk

aB

arba

ra24

XII

179

458

44Ło

mża

8415

IV 1

795

Jabł

ońsk

aJó

zefa

ta18

II 1

795

4426

Łomża

8515

IV 1

795

Cho

lew

ińsk

aG

ertru

da5

IV 1

795

5642

Łomża

8621

IV 1

795

Moc

zuls

kaM

aria

nna

Bog

umiła

[b.d

.]63

47Lw

ów87

8 V

II 1

795

Mirs

kaB

ogum

iłaG

ertru

da6

VII

179

546

27W

ilno

8820

VII

I 179

5H

ubieńs

kaJó

zefa

17 V

III 1

795

6547

Stan

iątk

i89

3 X

179

5K

lesz

czyń

ska

Bar

bara

3 X

179

556

38To

ruń

Page 65: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

66 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

9026

XI 1

795

Łecz

kaK

atar

zyna

23 X

I 179

578

52G

rudz

iądz

9113

II 1

796

Sołty

ków

naH

elen

a12

II 1

796

6852

Prze

wor

sk

928

VII

I 179

6[K

onia

czew

ska]

[Ann

a]Ja

dwig

a [o

d N

ajśw

ięt-

szeg

o Sa

kram

entu

][1

7 X

II] 1

795

[76]

[55]

War

szaw

a

938

VII

I 179

6Le

ska

[Kat

arzy

naFr

anci

szka

]

[Mar

ia] B

ened

ykta

[od

Jezu

sa v

el M

aria

od św

. Ben

edyk

ta]

16 IV

179

680

64W

arsz

awa

948

VII

I 179

6W

essl

ówna

[Jad

wig

a Te

resa

]Jó

zefa

[od

Nie

poka

la-

nego

Poc

zęci

a N

MP]

8 V

II 1

796

56[3

9]W

arsz

awa

9524

VII

I 179

6Ża

kiew

iczó

wna

Agn

iesz

ka[1

2 V

III 1

796]

8353

Stan

iątk

i96

24 V

III 1

796

Egie

rska

Fran

cisz

ka19

VII

I [17

96]

5729

Stan

iątk

i97

10 IX

179

6Pińs

kaTe

resa

[6 IX

179

6]70

50Po

znań

9825

IX 1

796

Świeża

wsk

aTe

ofila

Mec

htyl

da7

IX 1

796

5942

Lwów

9925

X 1

796

Lipo

wsk

aTe

resa

25 X

179

676

60Lw

ów10

017

I 17

97Za

górs

kaElżb

ieta

Fran

cisz

ka[b

.d.]

I 179

7[b

.d.]

[b.d

.]W

ilno

101

24 I

1797

Stud

zińs

kaFr

anci

szka

21 I

1797

8057

Rad

om10

22

II 1

797

Żura

wsk

aFr

anci

szka

29 I

1797

5540

Sier

pc10

33

V 1

797

Roż

nów

naM

agda

lena

Ger

truda

5 IV

[179

7]61

42St

anią

tki

104

3 V

179

7Sz

renk

owna

Roz

alia

29 IV

179

7[3

0][5

]St

anią

tki

105

10 V

II 1

797

Jaro

siew

iczó

wna

Cec

ylia

Dom

icel

la5

VII

179

7[b

.d.]

[b.d

.]Lw

ów10

626

VII

179

7St

anie

wie

czów

naJo

anna

Ale

ksan

dra

24 V

II 1

797

3810

Kroże

107

27 IX

179

7B

ukow

ska

Mar

iann

a[1

0 IX

179

7]63

47St

anią

tki

108

10 X

179

7Pi

otro

wic

zów

naA

nton

iaB

enig

na2

X 1

797

7856

Kroże

109

15 I

1798

Staw

ska

Mał

gorz

ata

15 I

1798

8665

Chełm

no11

015

V 1

798

Gzo

wsk

aJu

styn

a7

V 1

798

6849

Rad

om11

122

VI 1

798

Zady

kiew

iczó

wna

Ann

aD

omin

ika

19 V

I 179

879

58Lw

ów11

211

VII

I 179

8Stęp

kow

ska

Scho

last

yka

Bry

gida

31 V

II 1

798

2811

Wiln

o1 1

34

IX 1

798

Wik

leńs

kaTe

resa

21 V

III 1

798

8770

Stan

iątk

i11

410

X 1

798

Jaśk

iew

iczó

wna

[E]le

onor

aA

nna

5 X

179

892

pona

d 70

Lwów

115

16 X

179

8M

ilwid

ówna

Ann

aJu

liann

a2

X 1

798

5336

Wiln

o11

617

II 1

799

Wis

zew

ska

Ann

aR

óża

1 II

179

941

20W

ilno

Page 66: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 67

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

117

20 II

I 179

9O

grod

zka

Hel

ena

Scho

last

yka

20 II

I 179

979

[65]

Stan

iątk

i11

828

IV 1

799

Szan

iaw

ska

Just

yna

Eufe

mia

22 IV

179

987

70N

ieśw

ież

119

19 V

I 179

9M

oryk

onia

Tere

sa17

VI 1

799

6747

Stan

iątk

i12

05

VII

I 179

9W

ielo

wie

yska

Tere

sa29

VII

179

962

43Pr

zem

yśl

121

6 X

179

9K

ostk

iew

iczó

wna

Ewa

Ger

truda

29 IX

179

998

78Ło

mża

122

22 X

I 179

9Sk

ulsk

aM

aria

nna

19 X

I 179

975

60G

rudz

iądz

123

25 X

II 1

799

Such

odol

ska

Wer

onik

a18

XII

179

970

45D

rohi

czyn

124

15 II

I 180

0W

olec

kaA

nna

14 II

I 180

067

47To

ruń

125

5 IV

180

0Ja

kubo

wsk

aJa

dwig

a4

IV 1

800

5226

Pozn

ań12

618

VII

180

0Pi

wni

cka

Tere

sa18

VII

180

069

47G

rudz

iądz

127

17 X

I 180

0R

udow

ska

Hel

ena

13 X

I 180

040

17Si

erpc

128

10 X

II 1

800

Jast

rzęb

ska

Bar

bara

Mar

ta30

XI [

1800

]60

49Lw

ów12

927

II 1

801

Wol

ska

Ale

ksan

dra

Cha

ritas

21 II

180

179

58N

ieśw

ież

130

11 IV

180

1Sz

kliń

ska

Ludw

ika

Ald

egun

da6

IV 1

801

8672

Lwów

131

11 IV

180

1K

ondr

atow

iczó

wna

Mar

cjan

naM

aura

7 IV

180

158

37N

ieśw

ież

132

22 V

180

1Żu

kow

ska

Ewa

8 V

180

176

52G

rudz

iądz

133

16 V

I 180

1D

zieg

ielo

wsk

aM

aria

nna

11 V

I 180

173

55St

anią

tki

134

11 V

III 1

801

Web

erów

naM

agda

lena

2 V

III 1

801

214

Stan

iątk

i13

529

XII

180

1G

omol

ińsk

aK

onst

ancj

a26

XII

180

173

54R

adom

136

29 X

II 1

801

Bur

ianó

wna

Scho

last

yka

31 X

II 1

801

4523

Rad

om13

79

I 180

4D

zierża

now

ska

Kat

arzy

na4

I 180

479

57St

anią

tki

138

13 I

1804

Kor

sako

wna

Joan

naTe

ofila

25 X

II 1

803

7859

Wiln

o13

913

I 18

04C

zyże

wsk

aA

nna

Wal

burg

a5

I 180

460

43W

ilno

140

20 II

180

4Ło

pusk

aEl

eono

ra7

II 1

804

8048

Dro

hicz

yn14

12

VII

180

4K

owza

nów

naH

elen

aElżb

ieta

26 V

I 180

472

43W

ilno

142

31 V

II 1

804

Nie

dźw

ieck

aB

arba

ra23

VII

180

467

51St

anią

tki

143

6 I 1

805

Mis

iew

iczó

wna

Petro

nela

Kon

sola

ta27

XII

180

478

51N

ieśw

ież

144

8 V

180

5B

ilska

Fran

cisz

kaG

ertru

da30

IV 1

805

7355

Stan

iątk

i14

5[b

.d.]

VII

I 180

5Sz

embe

kow

naA

nna

Scho

last

yka

29 V

II 1

805

7256

Lwów

146

4 II

I 180

6G

orze

chow

ska

Roz

alia

[b.d

.]60

36Si

erpc

Page 67: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

68 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

147

4 II

I 180

6R

zesz

otar

ska

Mał

gorz

ata

[b.d

.]30

14Si

erpc

148

10 II

I 180

6Pi

otro

wic

zów

naElżb

ieta

5 II

I 180

680

58Ża

rnow

iec

149

21 II

180

7W

akow

ska

Urs

zula

Ben

edyk

ta18

II 1

807

[b.d

.]57

Lwów

150

11 IX

180

8C

zura

pska

Tere

sa1

VII

180

847

22G

rudz

iądz

151

5 X

180

8K

arsk

aM

aria

nna

30 IX

180

878

59To

ruń

152

21 X

180

8K

ochn

owsk

aM

agda

lena

27 IX

180

865

46R

adom

153

15 II

180

9M

adej

ska

Zofia

5 II

180

967

49St

anią

tki

154

5 IX

181

0Su

miń

ska

Bar

bara

4 IX

181

052

37To

ruń

155

16 I

1811

Szcz

erbińs

kaA

gnie

szka

Zofia

[10

I 181

1]83

50Lw

ów15

623

I 18

11Dąb

row

ska

Mar

iann

a18

I 18

1180

60C

hełm

no15

723

I 18

11Ju

rkie

wic

zow

naK

ryst

yna

20 I

1811

6445

Chełm

no15

816

IV 1

811

Goł

yńsk

aK

onst

ancj

a14

X [1

810]

[b.d

.][b

.d.]

Prze

myś

l15

916

IV 1

811

Mał

kow

ska

Agn

iesz

ka1

XI [

1810

]26

[b.d

.]Pr

zem

yśl

160

16 IV

181

1K

owal

ska

Scho

last

yka

21 X

II [1

810]

[b.d

.][b

.d.]

Prze

myś

l16

116

IV 1

811

Wol

ska

Salo

mea

23 X

II [1

810]

[b.d

.][b

.d.]

Prze

myś

l16

216

IV 1

811

Kło

sień

ska

Ann

a27

XII

[181

0][b

.d.]

[b.d

.]Pr

zem

yśl

163

16 IV

181

1M

arki

ewic

zów

naTe

resa

13 IV

181

173

49Pr

zem

yśl

164

15 II

181

2Za

krze

wsk

aH

onor

ata

10 II

181

232

15St

anią

tki

165

23 IV

181

2M

uraw

ska

Scho

last

yka

22 II

I 181

273

57Ło

mża

166

17 II

I 181

3O

rłow

ska

Bog

umiła

15 II

I 181

362

47C

hełm

no16

75

IV 1

813

Stra

uszó

wna

Hel

ena

30 II

I 181

366

43St

anią

tki

168

29 V

181

3Sn

opko

wsk

aJa

dwig

a25

V 1

813

[b.d

.][b

.d.]

Pozn

169

23 V

I 181

3W

odzińs

kaEu

fem

ia Ju

liann

a[M

aria

] Lud

gard

a [o

d Ofia

row

ania

NM

P]29

V 1

813

8770

War

szaw

a

170

16 X

181

3Zi

eliń

ska

Tere

saA

ugus

tyna

[b.d

.]55

20Lw

ów17

130

XII

181

3Dęb

ieck

aM

aria

nna

24 X

II 1

813

6546

Łomża

172

18 II

I 181

4Sułk

owsk

aK

atar

zyna

7 II

I 181

486

67Ło

mża

173

23 II

I 181

4W

ięck

owsk

aM

aria

nna

22 II

I 181

463

41C

hełm

no17

412

XI 1

814

Jace

wic

zów

naB

eata

28 X

181

455

22K

roże

175

12 X

I 181

4B

illew

iczó

wna

Kon

stan

cja

Ludw

ika

10 X

I [18

14]

9065

Kroże

176

10 IV

181

8M

yszk

owsk

aElżb

ieta

4 IV

[181

2]52

18Po

znań

Page 68: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 69

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

177

24 II

182

3B

rzec

hwia

nka

Mar

iann

a23

II [1

823]

60[b

.d.]

Pozn

ań17

827

II 1

823

Mel

otkó

wna

Kon

stan

cja

26 II

182

376

47Ża

rnow

iec

179

17 II

I 182

3Ry

bińs

kaM

aria

nna

16 II

I 182

379

64To

ruń

180

10 IV

182

3Po

błoc

kaZu

zann

a8

IV 1

823

6045

Żarn

owie

c18

116

IV 1

823

Prze

bend

owsk

aB

erna

rda

8 IV

182

370

52B

ysła

wek

182

21 V

III 1

823

Nid

zgor

ska

Mar

cjan

na16

VII

I 182

378

52B

ysła

wek

183

3 X

182

3D

zięg

iele

wsk

aK

uneg

unda

[30

IX 1

823]

5933

Łomża

184

15 I

1825

Got

onkó

wna

Bar

bara

7 I 1

825

5732

Żarn

owie

c18

56

VI 1

825

Kre

czun

owic

zów

naPe

lagi

a3

V 1

825

9874

Lwów

186

19 X

II 1

825

Fank

idel

ska

Wik

toria

13 X

II 1

825

5632

Gru

dzią

dz18

75

III 1

826

Dow

naro

wic

zów

naB

ened

ykta

17 II

182

693

69Ło

mża

188

27 V

III 1

826

Perk

owsk

aPl

acyd

a19

VII

I 182

691

77D

rohi

czyn

189

23 X

182

6Zy

berk

ówna

Cec

ylia

Ani

ela

5 V

I 181

9[8

2][6

9]W

ilno

190

23 X

182

6[K

orsa

ków

na]

Ale

ksan

dra

[13

IX 1

819]

90[7

5]W

ilno

191

23 X

182

6[J

odkó

wna

]R

óża

Kat

arzy

na[1

7 IX

182

2]40

[23]

Wiln

o19

223

X 1

826

[Kra

sow

ska]

Józe

faM

agda

lena

[23

III 1

824]

40[1

4]W

ilno

193

23 X

182

6[P

acew

iczó

wna

]A

nna

Kon

stan

cja

[11

VII

I 182

4]40

[25]

Wiln

o19

423

X 1

826

[Dro

zdow

ska]

Kun

egun

daTe

kla

[16

IX 1

824]

40[1

9]W

ilno

195

23 X

182

6[Z

abło

cka]

Ger

truda

Kaz

imie

ra19

VI 1

825

4126

Wiln

o19

623

X 1

826

[Stru

miłł

ówna

]Te

kla

Teofi

la[2

8 X

I 182

5]50

15W

ilno

197

23 X

182

6Pu

zyni

anka

Tere

saR

ozal

ia5

X 1

826

9373

Wiln

o19

831

X 1

826

Nie

wia

row

ska

Mar

iann

a25

X 1

826

8064

Stan

iątk

i19

910

VII

I 182

7Pi

ram

owic

zów

naB

arba

raW

eron

ika

6 V

III 1

827

8364

Lwów

200

9 IX

182

7Pląs

kow

ska

Ant

onin

a[b

.d.]

7857

Toruń

201

20 II

182

8U

szyń

ska

Agn

iesz

ka8

II 1

828

6847

Dro

hicz

yn20

226

V 1

828

Mie

szko

wsk

aLu

dwik

a18

II 1

824

7763

Pozn

ań20

326

V 1

828

Sobo

cka

Wer

onik

a18

V 1

828

8467

Pozn

204

6 V

I 183

4C

hybo

wsk

aM

aria

nna

Mar

ia F

law

ia

[od św

. Don

ata]

3 V

183

473

45W

arsz

awa

205

3 I 1

838

Mni

szko

wna

Kat

arzy

naB

erna

rda

31 X

II 1

837

9068

Lwów

206

30 X

184

1To

mas

zew

ska

Roz

alia

19 X

184

163

44St

anią

tki

Page 69: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

70 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

207

4 II

I 184

2K

unst

mam

icFr

anci

szka

1 II

184

223

2St

anią

tki

208

25 V

184

2Po

dber

eska

Delfin

a2

IV 1

842

3218

Kroże

209

28 X

I 184

2D

uwal

lB

ogum

iłaM

echt

ylda

8 X

I 184

270

49St

anią

tki

210

5 X

184

3K

iełc

zew

ska

Bog

umiła

Kon

sola

ta30

IX [1

843?

]89

51K

roże

211

29 X

I 184

4Jo

czA

leks

andr

a7

XI 1

844

277

Stan

iątk

i21

23

II 1

845

Kar

czew

ska

Julia

nna

28 I

1845

5828

Kow

no21

322

IV 1

845

Rok

icka

Mar

tyna

25 II

I 184

582

62Si

erpc

214

7 V

184

5[b

.d.]

Ger

truda

[b.d

.][b

.d.]

[b.d

.]Sł

onim

215

7 V

184

5[b

.d.]

Joan

na B

ened

ykta

[b.d

.][b

.d.]

[b.d

.]Sł

onim

216

7 V

184

5Pu

chal

ska

Ale

ksan

dra

[b.d

.] 18

3184

70Sł

onim

217

7 V

184

5[S

kind

erów

na]

Ale

ksan

dra

Ann

a Fl

oren

cja

[IX

184

3][b

.d.]

[b.d

.]Sł

onim

218

7 V

184

5M

alew

iczó

wna

Wer

onik

aTe

resa

25 IV

184

558

38Sł

onim

219

4 V

I 184

5K

arni

ewsk

aTe

kla

26 I

1845

7658

Prze

myś

l22

027

VII

184

5C

zarn

ekA

niel

a21

VII

184

537

18Pr

zem

yśl

221

10 IX

184

5C

wirk

ówna

Bar

bara

Eufe

mia

31 V

III 1

845

6646

Nieśw

ież

222

6 X

I 184

5Ło

bano

wsk

aW

ince

nta

15 IX

184

533

13K

roże

223

25 II

184

6B

órnó

wna

Kun

egun

daLu

dgar

da11

I 18

4669

53K

roże

224

25 II

184

6W

oytk

iew

iczó

wna

Eleo

nora

Dom

inik

a Ju

liann

a16

II 1

846

5128

Kroże

225

17 II

I 184

6M

itarn

awsk

aK

onst

ancj

a11

III 1

846

6919

Nieśw

ież

226

19 II

I 184

6W

róbl

ewsk

aK

uneg

unda

Mar

ia A

nna

[od

Nar

odze

nia

Pana

Je

zusa

]8

III 1

846

7048

War

szaw

a

227

2 IV

184

6Sa

kow

iczó

wna

Ludw

ika

23 II

I 184

635

11N

ieśw

ież

228

1 V

II 1

846

Ferg

isów

naB

ogum

iłaSc

hola

styk

a3

VI 1

846

7256

Kow

no

229

3 IX

184

6H

ausn

erM

aria

Ter

esa

Mar

ia B

arba

ra

[od

Najśw

ięts

zego

Sakr

amen

tu]

10 V

III 1

846

7350

War

szaw

a

230

14 X

I 184

6B

uczk

iew

icz

Zofia

8 X

184

649

25St

anią

tki

231

18 V

184

7[Sęd

zim

irów

na]

Józefin

aM

aria

od św

. Ben

edyk

ta

od U

staw

iczn

ej A

dora

cji

18 V

184

767

47W

arsz

awa

232

6 V

II 1

847

Now

icka

Ani

ela

29 V

I 184

771

56Si

erpc

Page 70: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 71

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

233

29 V

II 1

847

Cze

rnek

Fran

cisz

ka8

IV 1

847

7645

Stan

iątk

i23

429

VII

184

7B

rodz

kaM

aria

nna

26 IV

184

750

20St

anią

tki

235

29 V

II 1

847

Wię

ckow

ska

Mar

iann

a22

V [1

847]

6038

Stan

iątk

i23

629

VII

184

7H

abel

sber

ger

Julia

31 V

184

737

14St

anią

tki

237

15 V

III 1

847

Mis

ztow

tow

naFo

rtuna

ta3

VII

184

777

58K

roże

238

8 X

II 1

847

Sapi

ejan

kaTe

resa

20 IX

184

729

3St

anią

tki

239

8 X

II 1

847

Czu

licka

Salo

mea

23 X

184

739

20St

anią

tki

240

8 I 1

848

Kró

likow

ska

Urs

zula

Elż

biet

aM

aria

Kaz

imie

ra

[od św

. Alo

jzego

Gon

zagi

]8

I 184

865

38W

arsz

awa

241

9 V

184

8M

iłkow

ska

Ben

edyk

ta19

IV 1

848

3718

Dro

hicz

yn24

29

VII

I 184

8R

adow

ieck

aK

loty

lda

31 V

II 1

848

[b.d

.][b

.d.]

Słon

im24

324

IX 1

848

Dro

szdz

Fran

cisz

ka2

II 1

848

268

Stan

iątk

i24

426

X 1

848

Szac

how

icz

Mar

ia G

ertru

da1

X 1

848

4331

Prze

myś

l24

514

IV 1

849

Kla

użan

kaA

lojz

a6

IV 1

849

6751

Słon

im24

617

V 1

849

Mał

cew

iczó

wna

Plac

yda

2 V

184

933

13K

owno

247

17 V

I 184

9B

arto

szew

ska

Bar

bara

8 V

I 184

921

4W

arsz

awa

248

12 IV

185

0W

inkl

erK

atar

zyna

od

Jezu

sa[1

0 IV

185

0]79

59W

arsz

awa

249

14/2

6 V

185

0Ei

naro

wic

zów

naSc

hola

styk

a2/

14 V

185

057

33N

ieśw

ież

250

23 IX

/5 X

185

0Pe

trose

wic

zów

naLu

dwik

aEl

eono

ra9/

21 IX

185

060

42N

ieśw

ież

251

28 IX

185

0Fi

kiel

A

nna

19 V

III 1

850

3811

Stan

iątk

i

252

15 I

1851

Wei

skop

fM

aria

Ber

nard

a od

św. A

gaty

15 I

1851

3712

War

szaw

a

253

12 II

I 185

1[b

.d.]

Kun

egun

da12

III 1

851

3817

War

szaw

a25

419

IV 1

851

Kra

sew

iczó

wna

Józe

fa4

IV 1

851

4628

Kow

no25

524

IV 1

851

Piot

row

ska

Agn

iesz

ka19

IV 1

851

307

Sier

pc25

622

VII

185

1M

acis

zew

ska

Ann

a22

VII

185

124

2W

arsz

awa

257

3/15

VII

I 185

1C

wirk

owna

Ani

ela

Elżb

ieta

23 V

II/4

VII

I 18

5171

52N

ieśw

ież

258

14 V

III 1

851

Kum

bow

ska

Józe

fa12

VII

I 185

130

7Si

erpc

259

27 V

III/8

IX

1851

Rog

alew

iczó

wna

Ber

nard

a24

VII

I/5 IX

18

5148

26N

ieśw

ież

Page 71: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

72 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

260

22 IV

185

2Sz

awel

ska

Paul

ina

[b.d

.]40

2Si

erpc

261

8 V

185

2M

oraw

ska

Józe

fa8

V 1

852

6543

War

szaw

a26

215

V 1

852

Kow

alsk

aK

atar

zyna

27 I

1852

9458

Stan

iątk

i26

315

V 1

852

Wet

ulan

iM

agda

lena

16 II

I 185

249

15St

anią

tki

264

23 IX

185

2C

iołk

owsk

aEs

tera

9 IX

185

276

61Si

erpc

265

7 II

185

3R

zuch

owsk

aB

arba

ra5

XII

185

263

46St

anią

tki

266

15 II

185

3Si

enki

ewic

zów

naU

rszu

la M

echt

ylda

26 X

II 1

852

6035

Kroże

267

8 IV

185

3B

raun

Kar

olin

a[1

856]

7052

Sier

pc26

810

VI 1

853

Mac

kiew

iczó

wna

Kar

olin

a13

IV 1

853

7749

Kroże

269

9 V

III 1

853

Naw

rot

Ewa

29 V

II 1

853

406

Sier

pc27

020

II 1

855

Gro

thEw

a Lu

dgar

da26

I 18

5535

16Pr

zem

yśl

271

25 II

185

5M

yszt

owtó

wna

Ant

onin

aPl

acyd

a14

II 1

855

8056

Kow

no27

228

V 1

855

Popk

owsk

aLu

dwik

a B

ened

ykta

25 V

185

545

24Ło

mża

273

30 V

III 1

855

Gro

chol

ska

Wik

toria

Pla

cyda

17 V

III 1

855

3923

Prze

myś

l27

414

XI 1

855

Schm

idt

Dom

inik

a[b

.d.]

252

War

szaw

a27

515

IV 1

856

Mirn

ietz

Mar

iann

a1

III 1

856

303

Stan

iątk

i27

615

IV 1

856

Wię

ckow

ska

Ann

aW

albu

rga

29 IV

185

674

[54]

Stan

iątk

i27

75

V 1

856

Dym

nick

aA

nna

Kun

egun

da30

IV 1

856

5932

Łomża

278

7 IX

185

6So

bole

wsk

aSc

hola

styk

a2

IX 1

856

6032

Łomża

279

14/2

6 X

I 185

7Pł

uszc

zew

ska

Mic

halin

a7

XI 1

857

5922

Nieśw

ież

280

21 IV

185

8Ła

budz

ińsk

aM

ałgo

rzat

a29

I 18

5877

49St

anią

tki

281

1/13

IX 1

858

Hor

bacz

ewsk

aTe

kla

Apo

linar

a20

VII

I 185

870

54N

ieśw

ież

282

22 X

I 185

8Sę

dzim

irów

naM

aria

Kaj

etan

a[b

.d.]

8464

War

szaw

a28

331

I 18

59D

rzew

ieck

aK

atar

zyna

1 X

I 185

867

49St

anią

tki

284

31 I

1859

Smid

owic

zów

naPe

trone

la11

XII

185

861

[b.d

.]St

anią

tki

285

19 IV

185

9M

itis

Am

alia

[b.d

.]37

12St

anią

tki

286

19 IV

185

9Li

pińs

kaH

elen

a16

II 1

859

7153

Stan

iątk

i28

712

IX 1

859

Del

atre

Mar

ia Ju

liann

a12

IX 1

859

3812

War

szaw

a28

828

XII

185

9W

odziń s

kaH

elen

a21

XII

185

980

62St

anią

tki

289

18 II

186

0R

entó

wna

T ekl

a18

I 18

60[b

.d.]

26K

roże

Page 72: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 73

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

290

29 II

I 186

0Jaźw

ińsk

aSc

hola

styk

aK

amila

27 II

I 186

068

52M

ińsk

291

19 IX

186

0M

ogiln

icka

Ann

a6

IX 1

860

7533

Nieśw

ież

292

21 X

186

0Ło

siew

ska

Salo

mea

15 X

186

061

36Ło

mża

293

31 V

II 1

861

Paw

likK

arol

ina

28 V

II 1

861

4724

Stan

iątk

i29

48

VII

I 186

1Św

iąta

rzec

kaK

atar

zyna

3 V

III 1

861

8060

Miń

sk29

511

XI 1

861

[b.d

.]M

arya

Józe

fa10

IX 1

861

36[b

.d.]

War

szaw

a29

69

I 186

2B

ryle

wsk

aSe

rafin

a31

XII

186

160

35M

ińsk

297

3 II

186

2Ry

pińs

kaSc

hola

styk

a22

I 18

6261

45K

roże

298

26 IV

186

3N

urzyńs

kaM

aria

Bar

bara

[Mar

ia] G

ertru

da

[od

Opa

trznośc

i Bos

kiej

]23

IV 1

863

8660

War

szaw

a

299

26 IV

186

3K

reitz

Wik

toria

[Mar

ia] A

niel

a [M

aria

od

św. A

nioł

ów]

25 IV

[186

3]79

55W

arsz

awa

300

12 V

III 1

863

Ros

enba

umH

onor

ata

Tere

sa2

VII

I 186

335

5Pr

zem

yśl

301

22 V

III 1

863

Miło

szew

ska

Tekl

a17

VII

I [b.

r.]28

6K

owno

302

30 II

I 186

4G

umiń

ska

Win

cent

a[2

3 II

I 186

4]53

31W

arsz

awa

303

2 IX

186

4Sz

ymań

ska

Ludw

ika

[Mar

ia] F

loria

nna

[od

Prze

mie

nien

ia

Pańs

kieg

o]28

VII

I 186

481

57W

arsz

awa

304

23 IX

186

4Su

row

ska

Mar

ia N

epom

ucen

a8

IX 1

864

6337

Prze

myś

l30

510

XI 1

864

Dw

erni

cka

Kar

olin

a K

saw

era

30 X

186

459

[b.d

.]Pr

zem

yśl

306

20 X

I 186

4Le

zańc

ówna

Aug

usty

na8

XI 1

864

9048

Miń

sk30

71

II 1

865

Waż

yńsk

aJu

lia20

XII

186

451

17Si

erpc

308

4 X

II 1

865

Gro

dziń

ska

Roz

alia

Taid

a29

XI 1

865

8061

Nieśw

ież

309

11 IV

186

6W

iszn

iew

ska

Kor

nelia

5 IV

186

652

32Ło

mża

310

23 IX

186

6K

aspa

rySc

hola

styk

a K

onst

ancj

a21

IX 1

866

5231

Prze

myś

l31

110

X 1

866

Szul

cM

atyl

da[b

.d.]

389

Sier

pc

312

26 II

186

7B

ernh

ard

Bry

gida

Mar

ia A

nton

ina

od O

patrz

nośc

i Boż

ej20

II 1

867

6744

War

szaw

a

313

24 V

186

7Sk

alsk

aM

aria

Mec

htyl

da

od N

ajśw

ięts

zego

Sa

kram

entu

18 V

186

757

37W

arsz

awa

314

12 V

II 1

867

Hat

alew

icz

Wal

eria

Alo

jza

3 V

II 1

867

4427

Prze

myś

l

Page 73: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

74 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

315

5 II

I 186

8Ży

lew

icz

Kon

sola

ta4

III 1

868

6148

Kroże

316

7 V

II 1

868

Gliń

ska

Elżb

ieta

[b.d

.]65

29Si

erpc

317

26 V

187

0R

zuch

owsk

aJó

zefa

Ger

truda

7 IV

187

080

61St

anią

tki

318

4/16

III 1

872

Cie

rpic

kaW

ikto

ria17

/29

II 1

872

6748

Nieśw

ież

319

8 II

I 187

2Śl

iwiń

ska

Agn

iesz

ka4

III 1

872

4924

Sier

pc32

017

IV 1

873

Klim

owic

zTe

ofila

15 IV

187

380

55K

owno

321

20 V

187

3K

ieln

icka

Urs

zula

Rom

uald

a12

V 1

873

7250

Lwów

322

21 V

II 1

873

Star

kow

ska

Scho

last

yka

5 V

II 1

873

7355

Kroże

323

14 II

I 187

4C

hoda

niew

iczó

wna

Just

yna

21 II

187

472

48N

ieśw

ież

324

18 IV

187

4Pi

etru

sińs

kaM

aria

nna

1 IV

187

491

71St

anią

tki

325

17/2

9 V

187

4Ja

błoń

ska

Kaj

etan

a11

V 1

874

7450

Nieśw

ież

326

7 V

II 1

874

Liza

niM

aria

nna

14 V

187

425

[b.d

.]St

anią

tki

327

7 V

II 1

874

Wys

oczyńs

kaTe

odor

a21

V 1

874

7241

Stan

iątk

i32

830

VII

187

4K

rone

ntFr

anci

szka

22 V

II 1

874

3210

Kroże

329

18 X

I 187

4K

urko

wsk

aPe

trone

llaM

aria

Róż

a7

XI 1

873

7049

War

szaw

a33

017

XII

187

4Ja

rzęb

ińsk

aEu

froz

yna

Kun

egun

da30

X 1

874

339

Stan

iątk

i33

129

IV 1

875

[b.d

.]Te

resa

28 IV

[b.r.

]37

14K

roże

332

22 IX

187

5Jó

dyck

aM

icha

lina

11 IX

187

577

54N

ieśw

ież

333

19 IX

187

6Ef

fenb

erg

Ann

a14

VII

I 187

643

15St

anią

tki

334

22 X

I 187

6D

amiło

Dom

inik

a16

XI 1

876

4814

Kroże

335

19 I

1877

Wol

ska

Zofia

Ludg

arda

od

Ofia

row

ania

NP

19 I

1876

6136

War

szaw

a

336

20 I

1877

Myc

zkow

ska

Teofi

la6

XII

187

6[b

.d.]

[b.d

.]St

anią

tki

337

7 II

187

7G

eust

ero

Dor

ota

Scho

last

yka

od N

ajśw

ięts

zego

Sa

kram

entu

7 II

187

790

64W

arsz

awa

338

19 II

187

7K

obyl

ańsk

aLu

dwik

a4

I 187

758

28Si

erpc

339

12 II

I 187

7Sł

odyk

iew

icz

Mar

ia L

eona

rda

7 II

I 187

753

25Lw

ów34

014

III 1

877

Bik

owka

Mar

iann

a[b

.d.]

8455

Stan

iątk

i

341

30 IV

187

7Sz

czer

bińs

kaM

onik

aH

iacy

nta

od W

nieb

owzięc

ia N

P26

IV 1

877

3720

War

szaw

a

Page 74: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 75

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

342

8 II

187

9G

utko

wsk

aA

nna

3 II

187

956

30Si

erpc

343

25 IV

187

9Pa

rado

wsk

aA

nna

Mar

ia12

III 1

879

325

Stan

iątk

i34

413

XII

187

9Sk

inde

rów

naN

epom

ucen

a30

XI 1

879

6947

Wiln

o34

515

II 1

881

Aug

usty

nB

eata

Ber

nard

a[b

.d.]

402

mie

siąc

eSt

anią

tki

346

20 II

188

1C

hmar

ekIz

abel

a M

icha

ela

[b.d

.] 18

8126

5Lw

ów34

73

VII

188

1M

uraw

ska

Jako

bina

13 [b

.d.]

70ok

. 49

Łomża

348

22 II

188

2Ja

nkie

wic

zJo

anna

23 I

1882

5733

Sier

pc34

919

VI 1

882

Bar

ysze

wsk

aZofia

Lud

gard

a6

VI 1

882

6538

Stan

iątk

i35

016

XII

188

2Pa

wło

wsk

aM

aria

Kar

olin

a13

XII

[188

2?]

6343

Lwów

351

13 I

1883

Mos

zczyńs

kaJo

anna

Oty

lia2

I 188

376

58W

ilno

352

3 V

188

3Sm

orcz

ewsk

aM

aria

nna

23 IV

188

371

49W

ilno

353

31 X

II 1

883

Dow

naró

wna

Salo

mea

26 X

II 1

883

8057

Wiln

o35

428

II 1

884

Świd

ersk

aEu

fem

ia23

II 1

884

6345

Łomża

355

17 V

II 1

884

Buc

zekó

wna

Józe

fa B

ened

ykta

12 V

II 1

884

336

Prze

myś

l35

610

III 1

885

Dro

hom

ireck

aM

aria

Pau

la9

III 1

885

212

Lwów

357

9 IV

188

5W

ysoc

kaTe

resa

Mec

htyl

da1

IV 1

885

5434

Prze

myś

l35

822

VII

I 188

5M

oksz

ecka

Mau

ra19

VII

I 188

577

55W

ilno

359

8 IV

188

6St

atko

wsk

aB

ened

ykta

27 II

I 188

670

57W

ilno

360

19 IV

188

6Tu

rska

Teod

ozja

15 IV

188

672

43Si

erpc

361

21 V

III 1

886

Sam

ekZofia

Ger

truda

28 V

II 1

886

5233

Stan

iątk

i36

22

IX 1

886

Dąb

ska

Tekl

a Ann

a[b

.d.]

6813

Lwów

363

3 IX

188

6K

rech

owie

cka

Mar

ia Jo

anna

N

epom

ucen

a[b

.d.]

8451

Lwów

364

19 X

I 188

7H

offm

anJu

styn

a Fr

anci

szka

[b.d

.]82

50Lw

ów36

54

IV 1

888

Kło

sińs

kaM

aria

Dom

icel

a[b

.d.]

7649

Lwów

366

23 IV

188

8W

róbl

ewsk

aB

ened

ykta

14 IV

188

872

37Si

erpc

367

12 I

1889

Mał

opol

ska

Józe

faM

aria

Józe

fa7

I 188

958

30W

arsz

awa

368

18 IV

188

9G

rabu

zaM

aria

nna

Kol

umba

21 II

I 188

960

28St

anią

tki

369

9 X

188

9C

isło

Mar

ia G

ertru

da8

X 1

888

5538

Prze

myś

l37

06

II 1

890

Dom

asze

wsk

aD

omic

ella

Ger

truda

17 I

1890

8760

Stan

iątk

i

Page 75: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

76 Informacje znajdujące się w listach

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

371

6 II

189

0K

ozak

iew

icz

Roz

alia

Wal

burg

a20

I 18

9028

[b.d

.]St

anią

tki

372

11 X

II 1

890

Zem

ełka

Kat

arzy

na T

eres

a9

XI 1

890

4314

Stan

iątk

i37

323

VI 1

891

Kra

ma

Fran

cisz

ka L

ucyn

a[b

.d.]

406

Lwów

374

5 V

II 1

891

Ham

mer

mül

ler

Leon

arda

Ado

lfina

28 V

I 189

176

56Pr

zem

yśl

375

6 X

I 189

1Ja

roń

Joan

na M

aura

29 X

189

122

[b.d

.]St

anią

tki

376

4 X

II 1

891

Koś

ciar

owsk

aM

icha

lina

25 X

I 189

181

64W

ilno

377

21 I

1892

Chy

lińsk

aK

azim

iera

23 X

II 1

891

6955

Wiln

o37

84

II 1

892

Taur

nelle

Kle

men

tyna

Anz

elm

a24

I 18

9238

12St

anią

tki

379

30 II

I 189

2B

obek

Reg

ina

Ida

24 II

I 189

284

40St

anią

tki

380

19 V

I 189

2K

lost

illA

lojz

a Te

resa

[b.d

.]72

47Lw

ów38

116

XI 1

892

Haa

sFl

awia

[b.d

.]23

3Lw

ów38

218

I 18

93Zd

anow

iczó

wna

Tere

sa30

XII

189

276

[b.d

.]W

ilno

383

19 I

1893

Late

rman

Just

yna

16 I

1893

[81]

[55]

Łomża

384

20 II

I 189

3K

uzyk

Scho

last

yka

30 I

[b.r.

]66

47Lw

ów38

522

VI 1

893

Wąd

ołko

wsk

aJó

zefa

12 V

I 189

373

50Ło

mża

386

15 X

II 1

893

Skar

bek

Ann

a Aga

ta[b

.d.]

296

Lwów

387

13 I

1894

Silp

niew

ska

Ale

ksan

dra

26 X

II 1

893

74[b

.d.]

Kow

no38

83

XII

189

4Sm

etan

A

nton

ina

Plac

yda

3 X

189

495

69St

anią

tki

389

3 X

II 1

894

Dac

zkow

ska

Józe

fa R

omua

lda

18 X

I 189

428

4St

anią

tki

390

14 I

1895

Piet

usie

wic

zów

naB

rygi

da25

XII

189

476

60W

ilno

391

24 II

I 189

5M

odze

lew

ska

Wan

da Ja

nina

[b.d

.]31

5Lw

ów39

231

V 1

895

Wep

pner

Kar

olin

a K

lara

25 V

189

565

51Lw

ów39

322

I 18

96Sp

ezló

wna

Bar

bara

Kry

styn

a20

I 18

9677

58Lw

ów39

48

III 1

896

Jank

owsk

aElżb

ieta

28 II

189

688

[b.d

.]W

ilno

395

28 X

II 1

896

Hat

alJu

lia A

leks

andr

a19

XII

189

677

59Lw

ów39

629

XII

189

7K

urki

ewic

zów

naC

eles

tyna

Mar

iann

a13

XII

189

783

[b.d

.]W

ilno

397

20 I

[b. r

.]R

adw

ańsk

aM

arty

na17

I [1

783]

3820

Stan

iątk

i39

8[b

.d.]

Orło

wsk

aR

óża

21 X

[178

3]35

18C

hełm

no39

916

III [

b.r.]

Gąs

ioro

wsk

aM

arcj

anna

7 II

I [17

84]

4530

Stan

iątk

i40

09

VII

[b.r.

]Pa

chow

ska

Kat

arzy

na[1

785]

8160

Stan

iątk

i

Page 76: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Informacje znajdujące się w listach 77

Lp.

Dat

a na

pisa

nia

listu

Naz

wis

koIm

ię św

ieck

ieIm

ię z

akon

ne/

w z

akon

ieD

ata śm

ierc

iW

iek

Lata

w z

akon

ieM

iejs

ce n

apis

ania

list

u

401

28 I

[b.r.

]B

onta

nów

naR

ozal

ia[2

2 II

178

8]76

56St

anią

tki

402

6 IV

[b.r.

]Sz

adur

ska

Kat

arzy

na30

III [

1788

]30

[17]

Stan

iątk

i40

3[b

.d.]

Bur

aTe

resa

Ben

edyk

ta[6

VI 1

791]

7857

Kow

no

404

27 II

[b.r.

]B

unar

ówna

Elżb

ieta

20 II

[o

k. 1

800]

6646

Kroże

405

27 II

I [b.

r.]G

erze

wsk

aA

nna

25 II

I [b.

r.]67

52To

ruń

406

[b.d

.]D

rzew

ieck

aM

aria

nna

4 II

[182

8]74

58St

anią

tki

407

14 IV

[b.r.

]C

zajk

owsk

aU

rszu

laM

echt

ylda

27 II

I [18

63]

7732

Stan

iątk

i

408

[b.d

.]C

hmie

lińsk

aTe

kla

Mar

ia A

lojz

a od

Ser

ca Je

zusa

29 V

II 1

884

6346

War

szaw

a

409

[b.d

.]A

rnol

dB

arba

raM

aria

Joan

na7

III 1

889

6937

War

szaw

a

410

[b.d

.]A

ttesl

Emili

aM

aria

Pla

cyda

od

Jezu

sa10

IV 1

891

7352

War

szaw

a

411

[b.d

.]G

ołęb

iew

ska

Felic

jaM

aria

Aug

usty

na7

XI 1

891

9168

War

szaw

a41

2[b

.d.]

Szul

cM

aria

Mar

ia K

azim

iera

20 X

189

263

42W

arsz

awa

413

[b.d

.]Tr

nka

Felic

ja Ja

dwig

a3

IV 1

893

5634

Prze

myś

l41

4[b

.d.]

Anz

elt

Mar

iaM

aria

Ter

esa

29 X

189

483

56W

arsz

awa

415

[b.d

.]Sc

hwei

gert

Joan

na F

ranc

iszk

a K

saw

era

24 V

II 1

895

38[b

.d.]

[11]

Lwów

416

[b.d

.]N

osko

wsk

aM

aria

Wal

burg

a3

V 1

897

6744

War

szaw

a41

7[b

.d.]

Pieś

lak

Emili

aA

nna

8 X

I 189

772

[b.d

.] [4

5]W

arsz

awa

418

[b.d

.]R

akow

szew

ska

Hel

ena

Mag

dale

na16

XI 1

897

68[b

.d.]

[40]

War

szaw

a41

914

IV [b

.r.]

Cab

alsk

a M

arcj

anna

13 II

I [b.

r.]30

10St

anią

tki

420

maj

[b.d

.]Ty

cTe

kla

[b.d

.]49

27W

arsz

awa

421

[b.d

.]Ry

mki

ewic

zA

polo

nia

7 V

[b.r.

]75

[b.d

.]K

roże

422

[b.d

.]Sz

ukśc

iank

aZofia

Urs

zula

2 I [

b.r.]

7148

Kroże

Źródła

: BD

San

dom

ierz

, S 2

164,

tecz

ki 3

1–50

; S 2

165,

tecz

ki 9

–15;

S 2

166,

tecz

ki 4

–7; S

216

7, te

czki

13–

27; S

216

8, te

czki

7–1

6; S

216

9, te

czki

3–1

2; S

217

0, te

czki

1–8

.

Page 77: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Zasady edycji katalogu

Katalog został sporządzony według następującego schematu: tytuł teczki, data-cja, numer teczki, format listów zamieszczonych w teczce, liczba kart oraz dawna sygnatura. Każdy list znajdujący się w teczce został opisany według następującego schematu: nazwisko i imię lub imiona zmarłej mniszki, data zgonu, wiek w chwili zgonu, długość pobytu w zakonie, inne informacje o zmarłej, miejsce i data sporzą-dzenia listu, imię i nazwisko osoby podpisanej pod listem oraz sprawowana przez nią funkcja. W przypisach podano inne informacje o zmarłej oraz niekiedy cechy zewnętrzne korespondencji (uszkodzenia i ubytki, dołączone koperty etc.). Rozbu-dowane przypisy, zawierające fragmenty wypisów z listów, zostały przygotowa-ne zgodnie z Instrukcją wydawniczą dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, sporządzoną przez Kazimierza Lepszego59, oraz z Instrukcją wydawni-czą dla nowożytnych źródeł dziejowych Jana Glinki60.

Jeśli list zawiera informację o zgonie kilku mniszek, kolejność zapisu została zmie-niona: najpierw zamieszczono miejsce i datę sporządzenia listu, następnie nazwisko osoby podpisującej wraz z jej tytułem, a następnie informacje na temat zmarłych mni-szek. Układ taki pozwolił z jednej strony zachować przyjęty układ porządkowy, gdzie każdy z listów stanowi podstawową jednostkę archiwalną, a z drugiej wyodrębnić dane na temat zawartości listu w kontekście informacji o śmierci konkretnych sióstr.

Zastosowano następujące skróty: b.d. – brak danych; b.m. – brak miesiąca; b.n. – brak nazwiska; b.r. – brak roku; l. – lat; podp. – podpis; w zak. – w zakonie.

***Pragnę złożyć serdeczne podziękowania Panu Profesorowi Markowi Derwicho-

wi za zainteresowanie opublikowaniem katalogu, cenne uwagi i sugestie, za wspar-cie w realizacji przedsięwzięcia oraz za entuzjazm i optymizm, który umocnił mnie w przekonaniu, że warto podejmować tak żmudne zadania. Jestem niezmiernie wdzięczna Pani Marii Derwich za nieocenioną pomoc redakcyjną i czas poświęco-ny na korektę tekstu.

59 K. LEPSZY (red.), Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, Wrocław 1953.60 J. GLINKA, Instrukcja wydawnicza dla nowożytnych źródeł dziejowych. Projekt przyjęty przez Komisję Historyczną Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz przez Warszawskie grono członków Komisji Hi-storycznej Polskiej Akademii Umiejętności (Roczniki Komisji Historycznej, 2/1), Warszawa 1949.

Page 78: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

KATALOG

Biblioteka Diecezjalna w SandomierzuAkta Zgromadzenia Panien Benedyktynek w Sandomierzu

Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Marianny Siemianowskiej (1762–1803), sygn. S 2164

Mniszki z opactwa w Chełmnie, 1781–1798teczka 33, format średni, 9 kart, dawna sygn. G 862

– Sampławska Marianna1; zm. [b.d.]2; l. 51; w zak. 35; Chełmno 7 VIII 1781; podp. Franciszka Rutkowska, ksieni3

– Senowna [Csenowna]4 Amelia, przeorysza5; zm. 6 I 1783; l. 81; w zak. 54; Chełm-no 6 I 1783; podp. F[ranciszka] Rutkowska, ksieni

– Orłowska Róża; zm. 21 X [b.r.]6; l. 35; w zak. 18; Chełmno [b.d.]; podp. Fran-ciszka Rutkowska, ksieni

– Kałucka Marianna, konwerska7; zm. 4 V 1784; l. 65; w zak. 44; Chełmno 6 V 1784; podp. Franciszka Rutkowska, ksieni

1 „konsekrantka na urzędach fortelanki, infirmarki i mistrzyni nowicyjuszek będąca”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 33.2 Zmarła w 1781 r., M. BORKOWSKA, Leksykon zakonnic, t. 1, s. 250.3 W latach 1775–1803, J. FANKIDEJSKI, Klasztory żeńskie w dyecezyi chełmińskiéj, Pelplin 1883, s. 108; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień benedyktyńskich (Siostry Zakonne w Polsce. Słownik Biograficzny, 2), Niepokalanów 1996, s. 139; EADEM, Leksykon, t. 1, s. 249.4 Essenówna, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 247.5 „w życiu zakonnym przykładem beła wszystkim pobożności, pokory i spokojności, przy talentach znacz-nych, które w nią Bóg szczodrobliwie wlał, umiała niemi kierować, rządzić wewnętrzną pokorą, była na urzę-dach różnych, jako to kantorką, mistrzynią świeckich, kustoszką, przeoryszą lat 24, które urzędy z wielkim zbudowaniem sióstr i ich affektem sprawowała ta siostra, słabością złożona na puchlinę”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 33.6 1783 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 251.7 „tak w cnocie pokory, jako też i w pracy zakonnej pracowita była do ostatnich sił, [...] cierpliwa była”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 33. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 249.

Page 79: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

80 Katalog

7. Opactwo benedyktynek w Chełmnie, skasowane w 1822 r. Po kasacie klasztor zajmują szarytki. 1 – widok współczesny od strony Wisły;

2 – fragment ściany południowej kościoła klasztornegopw. św. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty

1

2

Page 80: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 81

– Waliszewska Konstancja8; zm. 1 V 1788; l. 69; w zak. 56; Chełmno 1 V 1788; podp. Franciszka Rutkowska, ksieni

– Łaszewska Marianna9; zm. 29 VII 1788; l. 55; w zak. 39; Chełmno 30 VII 1788; podp. Franciszka Rutkowska, ksieni

– Niecko Felicjanna10; zm. 16 XII 1788; l. 78; w zak. 56; Chełmno 17 XII 1788; podp. Franciszka Rutkowska, ksieni

– Grąbczewska Ludwika11; zm. 26 VI 1794; l. 61; w zak. 45; Chełmno 28 VI 1794; podp. Franciszka Rutkowska, ksieni

– Stawska Małgorzata12; zm. 15 I 1798; l. 86; w zak. 65; Chełmno 15 I 1798; podp. Franciszka Rutkowska, ksieni

Mniszki z opactwa w Drohiczynie, 1779teczka 34, format 20 × 17,5 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Suchodolska Weronika13; zm. 18 XII 1799; l. 70; w zak. 45; Drohiczyn 25 XII 1799; podp. Placyda Perkowska, ksieni14

8 „życie całe zakonne przykładnie pobożnie przepędziła będąc na urzędach różnych, jako to kustoszką lat kilka, kantorką po dwa razy lat kilkanaście, zakrystianką lat kilka, które urzędy z pobudką dla młodszych i starszych odprawowała, z pokorną poddanością a wielką miłością Boga ubóstwa zakonnego była miłująca”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 33. Por. J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 108; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 248.9 Sprawowała urzędy: dziekanki, kantorki, przeoryszy, ale „dla słabego zdrowia uwolniona była od urzędów aż też i chorobą ciężką zdjęta, ćwierć wieku na łóżku cierpliwie zgadzaniem się z wolą Boską znaczona”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 33. Por. J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 108; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 250.10 Nicka według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 1, s. 248. „od przybycia swego do zakonu była talentami swemi bardzo pożyteczna i pracowita. Zaraz z młodych lat zakrystianką kilkanaście lat była, potym westiarką, szafarką w kuchni, subprzeoryszą, zaś w dalszych latach w których już pracować siłami nie mogła, na urząd sekretarki dana”, pod koniec życia spadła ze schodów, z tego powodu ciągle odczuwała ból w nogach, dwa lata przed śmiercią nie wstawała z łóżka, BD Sandomierz, S 2164, teczka 33.11 „Cnót najzacniejszych, wielkich talentów i równej tym pobożności, przykładnego na wybór życia, w różnych urzędach przeor[y]stwie, sekretarstwie, mistrzyństwie, przezornej i roztropnej gorliwości, miłym w towarzystwie zakonnym i przykładnym przestawaniem, wiernym ustaw Boskich i ustaw Zakonu, aż do zbudowania każdego z żyjących zachowaniem, jednym słowem przymioty, na których prawdziwa zakonność i doskonałość zależy”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 33. Por. J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 108; M. BOR-KOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 250.12 „Zakonnica ta szanowna przez lat kilka będąc serwitorką, przez lat także kilka fortyanką, prawdziwej pobożności i doskonałej zakonności zawsze okazywała przykłady”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 33. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 248.13 „W zakonie świętym przykładnie, świątobliwie i spokojnie przeżyła lat 45, ta w zakonie była użyteczna zakonowi świętemu i wiele sposobna do wszystkiego. Roboty ronczne [!] umiała, była też na urzędach jako to mistrzyni panien świeckich, ekonomka i kustoszka, a lubo zawsze słabych była sił”, przez ostatnie trzy lata życia leżała sparaliżowana, BD Sandomierz, S 2164, teczka 34.14 W latach 1783–1826, od 1817 r. niewidoma, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 116–117; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 21.

Page 81: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

82 Katalog

Mniszki z opactwa w Grudziądzu, 1782–1801teczka 32, format średni, 16 kart, dawna sygn. G 862

– Reorowiczówna Katarzyna15; zm. 12 VI 1782; l. 86; w zak. 61; Grudziądz 15 VI 1782; podp. Gertruda Ciborska, ksieni16

– Pląskąska Ewa17; zm. 20 II 1785; l. 58; w zak. 42; Grudziądz 20 II 1785; podp. Gertruda Ciborska, ksieni

– Strelowna Barbara18; zm. 16 X 1787; l. 65; w zak. 42; Grudziądz 28 X 1787; podp. Gertruda Ciborska, ksieni

– Hynczowska Maryanna19, furtianka; zm. 29 XI 1793; l. 52; w zak. 33; Gru-dziądz 11 XII 1793; podp. M[arianna] Piwnicka, ksieni20

15 „Z ciężkim ach ciężkim żalem wyrazić to powinnam, że mię Bóg z niedościgłych swych wyroków moc-no zasmuca, gdy mi często do swojej wieczności siostry mnie miłe zabiera, małe zgromadzenie stąd rośnie, we mnie nierówne większe zażalenie, że odzywającym się do Zakonu Ś[więtego] i mocno sobie życzącem, wstąpienia do niego nie pozwalają, ja strapiona wyrażam jako mię Bóg ciężko zasmucił, gdy mi siostrę zakon-ną zabrał z tego świata 12 czerwca między godziną jedynastą i dwunastą z rana, P[annę] Katarzynę Reorowi-czównę, wieku swego lat 86, a w Zakonie Ś[więtym] lat 61 mającą, lubo tak w podeszłych leciech postatem na każde powinności stawała i na jutrznię do samej ciężkiej, już śmiertelnej choroby zawsze codziennie chodziła. Z młodości lat swoich we wszystkim zawsze posłuszna każdej przełożonej była, urzędy, zabawy przykład-nie, pracowicie sprawowała, tak będąc szafarką, fortolanką, zakrystianką, mistrzynią nowicjatu, kustoszką, przeo ryszą. Z przyzwoitą przystojnością to wszystko sprawowała, a co większa, że zawsze czerstwego zdro-wia używała, tylko teraz przez niedziel kilka tak słaba będąc w infirmaryi spoczywała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 32. W latach 1774–1778 zarządzała klasztorem, po odwołaniu z urzędu poprzedniej ksieni, Ewy Radowickiej. Por. J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 213; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 135–136; EADEM, Panny siostry w świecie sarmackim (I Rzeczpospolita. Wydarzenia, Problemy, Opinie), Warszawa 2002, s. 258–259; EADEM, Leksykon, t. 1, s. 267.16 Profeska chełmińska, wybrana w 1779 r. na ksienię grudziądzką, zmarła w 1787 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 249.17 „do chóru zawsze była ochotna osobliwie czuć i adorować przed N[ajświętszym] Sakramentem, we dnie i w nocy nigdy się nie wymówiła, na różnych bywała urzędach: przeoryszą, kustoszką, kantorką, mistrzynią pp. świeckich. Choroba jej nagła puchlina, różnych com tylko mogła tak domowych, jako i doktorskich li-karstw zażywałam, a tym więcej choroba przez 2 tygodnie szerzyła się”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 32. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 268.18 „była na różnych urzędach i zabawach, które sprawowała z wielką pilnością i ochotnym posłuszeństwem, zachorowała na kolki”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 32. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 208.19 W opactwie sprawowała urzędy: serwitorki, zakrystianki, szafarki, furtianki przez 14 lat; „te zabawy z pilnością wedle Ś[więtej] Reguły sprawowała, nic się w powinnościach swych nie opóźniając, ani sił swych żałując, szczerze się do każdej pracy przykładała, na ostatek na siłach nadwątloną i wewnętrznemi boleściami przyciśnioną zobaczywszy, kazałam jej w konwencie spocząć sobie. Lecz ona widząc szczupłe zgromadzenie, zamiast odpoczynku, obrała sobie innych w przytrudnych wyręczać pracach, a z niespodziewanego przypad-ku utracony raz w nowicjacie głos, który piękny miała, nadgradzała tym, uprzedzając młodsze siostry sposob-ne do chóru od zwyczajnych prac, aby one nie odrywały się od chóru, z pokorą często te z płaczem mawiała słowa, nie pozwolił mi P[an] Bóg, abym go śpiewaniem chwaliła, znać żem tego niegodna, przy tym wielką miała miłość bliźnich”. Pod koniec życia ciężko chora. „A gdy te boleści wewnętrzne bardziej się powiększa-ły, które ona cierpliwie znosiła, tak wypadła [z] apetytu, że żadnego pokarmu znieść nie mogła, i przeszło trzy kwartały jak tylko ten był jej pokarm, piwo i cokolwiek z owocu, śliweczka jedna na dzień, a jabłka jednego na trzy dni miała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 32.20 W latach 1787–1800, J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 208; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 120; EADEM, Leksykon, t. 1, s. 268.

Page 82: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 83

– Klińska Franciszka21; zm. 30 I 1795; l. 70; w zak. 36; Grudziądz 3 II 1795; podp. [b.d.]

– Szewowna Anna22; zm. 15 III 1795; l. 82; w zak. 68; Grudziądz 23 III 1795; podp. M[arianna] Piwnicka, ksieni

– Łeczka Katarzyna23; zm. 23 XI 1795; l. 78; w zak. 52; Grudziądz 26 XI 1795; podp. M[arianna] Piwnicka, ksieni

– Skulska Marianna24; zm. 19 XI 1799; l. 75; w zak. 60; Grudziądz 22 XI 1799; podp. M[arianna] Piwnicka, ksieni

– Piwnicka Teresa25; zm. 18 VII 1800; l. 69; w zak. 47; Grudziądz 18 VII 1800; podp. M[arianna] Działowska, ksieni26

– Żukowska Ewa27; zm. 8 V 1801; l. 76; w zak. 52; Grudziądz 22 V 1801; podp. M[arianna] Działowska, ksieni

21 Całe życie była słaba i chorowita, z tego powodu nie sprawowała żadnych urzędów, ciągle przebywała w chórze na modlitwie, pod koniec życia cierpiała „na pomieszanie zmysłów”, BD Sandomierz, S 2164, tecz-ka 32. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 269.22 Była szafarką, westiarką, serwitorką, furtianką, podprzeoryszą i mistrzynią nowicjatu. Miała dobry wzrok, pod koniec życia zwolniona z urzędów, zajmowała się szyciem rzeczy kościelnych. Ponadto „wielką była mistrzynią ducha, wiadomą będąc Pisma Ś[więtego], i dlatego tak miłą była w mówieniu, że dni całe nie były utęsknione w słuchaniu jej”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 32. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon,t. 1, s. 267.23 Łęcka według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 1, s. 268. W opactwie była zakrystianką, westiarką, infir-merką i piwniczną. Miała szczególne nabożeństwo do Najświętszego Sakramentu i Matki Boskiej, wyprosiła sobie „śliczną śmierć”. I tak „zupełnie z wolą Boską się zgadzając, a tak według zdania swego Ś[więtymi] Sakramentami opatrzona, przy obecności własnego spowiednika i całego zgromadzenia, w aktach miłości Bo-skiej, przy dobrej refleksyi obróciwszy oczy na Obraz N[ajświętszej] Matki oddała ducha w ręce Oblubieńca swego”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 32.24 Była serwitorką, mistrzynią panien świeckich, mistrzynią nowicjuszek, kustoszką, podprzeoryszą, przeo ryszą przez 25 lat. Pod koniec życia przez rok chorowała, miała mocno opuchnięte nogi, BD Sando-mierz, S 2164, teczka 32. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 268.25 „ta pobożna siostra na różnych bywała zabawach i urzędach, jako to serwitorką, zakrystianką, kustoszką, subprzeoryszą, co wszystko z wielkim przykładem i zbudowaniem sprawowała. Na koniec w ciężką zapadła chorobę, że przy największych staraniach różnych doktorów nie mogła pierwszego odzyskać zdrowia, i tak22 lat[a] wciąż łóżkiem się bawiła, przy ciężkim boleniu głowy i gardła wodna opuchlina się przyłączyła”,BD Sandomierz, S 2164, teczka 32. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 269.26 W latach 1800–1811, J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 224; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 32; EADEM, Leksykon, t. 1, s. 269.27 Była szafarką, westiarką, serwitorką, infirmerką, zakrystianką, a pod koniec życia kustoszką. Utraciła wzrok na kilka lat przed śmiercią, BD Sandomierz, S 2164, teczka 32. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 268.

Page 83: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

84 Katalog

8. Gmach dawnego klasztoru benedyktynek w Grudziądzu, skasowanego w 1836 r. Od 1956 r., po odbudowie ze zniszczeń wojennych, siedziba Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi.

Widok współczesny od strony Wisły

2

1

Page 84: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 85

Mniszki z opactwa w Jarosławiu, 1782–1796teczka 38, format średni, 6 kart, dawna sygn. G 862

– Wilkuwna Marianna28; zm. [b.d.]29; l. 72; w zak. 54; Jarosław 10 VIII 1782; podp. H[elena] F[ranciszka] Sołtykówna, ksieni30

– Bielawska Teresa; zm. [b.d.]31; l. 57; w zak. 37; Jarosław 27 VI 1788; podp. H[elena] F[ranciszka] Sołtykówna, ksieni

– Hornowska Katarzyna; zm. 17 II 1792; l. 80; w zak. 62; [b.d.]32 18 II 1792; podp. H[elena] F[ranciszka] Sołtykówna, ksieni

– Oleszyce 30 V 1794; podp. A. Kossowski, ks.; egzekutor testamentu A[nny] Lisowskiej33

– Jarmuszewska Marianna; zm. [b.d.] 1793 w Jarosławiu34; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]– Lisowska Anna; zm. 22 V 1794; l. 57; w zak. 30

– Sołtykówna Helena35; zm. 12 II 1796; l. 68; w zak. 52; Przeworsk36 13 II 1796; podp. K[atarzyna] Roragiewiczówna

28 „zarażona paraliżem półtora roku w wielki cierpliwości przez wszystek czas prawie na jeden bok przele-żała w ranach i boleściach niezmiernych”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 38.29 Była ostatnią mniszką zmarłą w klasztorze przed ogłoszeniem 6 IX 1782 r. kasaty, ibidem. Por. W. CHOT-KOWSKI, Historya, s. 115.30 W latach 1781–1782, M. BORKOWSKA, Dynastie ksień jarosławskich, „Nasza Przeszłość”, 77, 1992, s. 290–291; EADEM, Słownik polskich ksień, s. 152; EADEM, Leksykon zakonnic, t. 3, s. 214.31 26 VI 1788 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 215.32 W liście nie podano miejscowości, zapisano jedynie, że zmarła „lubo na tym wygnaniu”, BD Sando-mierz, S 2164, teczka 38.33 Anna Lisowska po kasacie opactwa w 1782 r. zamieszkała przy parafii w Oleszycach. Będąc już chora, napisała list, który zgodnie z jej wolą po jej śmierci został wysłany przez ks. A. Kossowskiego do opactwa w Sandomierzu. Zawiera on istotne informacje dotyczące losów mniszek jarosławskich: „Los klasztoru ja-rosławskiego i zgromadzenia pod regułą Ojca Ś[więte]go Benedykta musi być wiadomy N[ajprzewieleb-niejszej] W[asz]m[oś]ć Pannie Dobrodzi[ej]ce, że z woli N[aj]p[rzewielebniejszego] Monarchy skasowany lat trzynaście, a przez to po różnych miejscach lokowaliśmy się. Ja zaś w ustawicznej zostając słabości nie mogłam być umieszczona w klasztorze, ale na świecie, przy kościele w Oleszycach zamieszkałam. Czując się być na siłach coraz więcy słabszą i bliskie wyroki Boga następując przeniesienia się na tamten świat, umy-śliłam sama za sobą zanieść najpokorniejsze prośby, przy ucałowaniu stóp N[ajprzewielebniejszej] W[asz]m[oś]ć Panny Dobrodzi[ej]ki o regularne sufragia za duszę moją. W Zakonie Ś[więtym] byłam lat 30 w ha-bicie, wieku całego 57. Powtarzam prośbę moją, suplikuję o ratunek duszy przez miłość Zakonu, bo wielka grzesznica, przy tym wyrazie ucałowawszy nogi wyznaję być N[ajprzewielebniejszej] Panny Dobrodzi[ej]ki najniższą podnóżką. Anna Lisowska Z[akonu] R[eguły] O[jca] B[enedykta]”, ibidem.34 Wzmianka o jej śmierci została dopisana do listu przez ks. A. Kossowskiego.35 „Zachorowała dnia 13 listopada w r[ok]u 1795 nie na inny defekt, ale tylko na jedne puchlinę”, co w kon-sekwencji stanowiło przyczynę śmierci, ibidem.36 Helena Sołtykówna, ksieni opactwa jarosławskiego, po kasacie w 1782 r. zamieszkała w Przeworsku u księżnej Lubomirskiej, W. CHOTKOWSKI, Historya, s. 116; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 214.

Page 85: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

86 Katalog

9. Opactwo benedyktynek w Jarosławiu skasowano w 1782 r., benedyktynki powróciły do niego w 1991 r. Restaurację całego kompleksu klasztornego prowadzono w latach 1974–1982 i ponownie

od lat 90. XX w.; prace wciąż trwają. 1 – brama wjazdowa, widok obecny; 2 – widok klasztoru od strony zachodniej, lata 60.–70. XX w.; 3 – widok obecny klasztoru od strony zachodniej

1

Page 86: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 87

2

3

Page 87: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

88 Katalog

Mniszki z opactwa w Kownie, 1789–1795teczka 31, format średni, 5 kart, dawna sygn. G 862

– Fergisówna Agnieszka37, szafarka; zm. 5 I 1789; l. 70; w zak. 31; Kowno 9 I 1789; podp. K[unegunda] Billewiczówna, ksieni38

– Bereśniewiczówna Marianna39; zm. 1 VI 1792; l. 49; w zak. 23; Kowno 28 VI 1792; podp. K[unegunda] Billewiczówna, ksieni

– Petrusewiczówna Eufrozyna40; zm. 4 III 1795; l. 77; w zak. 47; Kowno 10 III 1795; podp. Kunegunda Billewiczówna, ksieni

– Bura Benedykta41; zm. [b.d.]42; l. 78; w zak. 57; Kowno [b.d.]; podp. Kunegunda Billewiczówna, ksieni

Mniszki z opactwa w Krożach, 1789–1797 teczka 36, format średni, 10 kart, dawna sygn. G 862

– Kroże 21 I 178943; podp. L[udgarda] Nagurska, ksieni44

– Mackiewiczowna Scholastyka45; zm. 3 V 1788; l. 76; w zak. 56– Kutwińska Teofila; zm. 4 VIII 1788; l. 66; w zak. 45– Billewiczówna Ludwika46 Kolumba; zm. 16 I 1789; l. 61; w zak. 40

37 Imię świeckie Petronela, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 51. Była konwerską. „Pełniła doskonale obowiązki zakonne i chwalebnie życia swojego dokonała dnia piątego stycznia o godzinie 12 z północy, opatrzona Ś[więtymi] Sakramentami, przy obecności kapłana Bogu ducha oddała, za którą jak najpokorniej upraszam o zwykłe z Reguły Świętej sufragia”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 31.38 W latach około 1782–1812, imię świeckie Ludwika, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 13; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 50–51.39 Imię świeckie Brygida, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 51. „bywała na różnych zabawach, jako to szafarką, fortyanką, mistrzynią dam świeckich, zakrystianką, które zabawy z miłości posłuszeństwa ś[więte-go] ochotnie odbywała, pokory, cierpliwości, miłości Boskiej i umartwienia wzorem, by ta zachorowawszy wtórego lutego przez te pięć miesięcy [w] wielkich boleściach i słabościach nieznośne boleści cierpliwie zno-siła do zastanowienia nam na to patrzącym, bo w puchlinie i w ranach zostawała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 31.40 Imię świeckie Konstancja, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 50. Była ekonomką, mistrzynią panien świeckich, mistrzynią nowicjatu i sekretarką. Miała przez rok straszliwe bóle w nogach, co utrudniało poru-szanie się, BD Sandomierz, S 2164, teczka 31.41 Imię świeckie Teresa, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 49. Była słabego zdrowia, cierpliwie znosiła wszystkie dolegliwości, BD Sandomierz, S 2164, teczka 31.42 6 VI 1791 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 49.43 „a te wszystkie trzy pomienione w Bogu Przew[ielebnym] siestrzyczki świątobliwie żywot cały swój prowadząc na wszelkich zabawach i innych usługach doskonale, chwalebnie obowiązki [...] z niemałą gorli-wością wypełniali”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 36.44 W latach 1782–1791, imię świeckie Róża, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 106; EADEM, Lek-sykon, t. 3, s. 63.45 Imię świeckie Antonina. Ksieni być może od 1770 r., ale prawdopodobnie przed 1782 r. zrzekła się urzę-du, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 63.46 Imię świeckie, ibidem.

Page 88: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 89

– Nagurska Ludgarda47, ksieni; zm. 18 III 1791; l. 72; w zak. 56; Kroże 24 III 1791; podp. Urszula Szukścianka, przeorysza

– Annelska48 Zofia49 Tekla; zm. [b.d.]50; l. 66; w zak. 47; Kroże 27 X 1791; podp. B[enedykta] Staniewiczówna51, ksieni52

– Staniewieczówna53 Joanna54 Aleksandra55; zm. 24 VII 1797; l. 38; w zak. 10; Kroże 26 VII 1797; podp. B[enedykta] Staniewiczówna, ksieni

– Piotrowiczówna Benigna56; zm. 2 X 1797; l. 78; w zak. 56; Kroże 10 X 1797; podp. Benedykta Staniewiczówna, ksieni

– Bunarówna Elżbieta; zm. 20 II [b.r.]57; l. 66; w zak. 46; Kroże 27 II [b.r.]; podp. B[enedykta] Staniewiczówna, ksieni

– Szukścianka Zofia58 Urszula; zm. 2 I [b.r.]; l. 71; w zak. 48; Kroże [b.d.]; podp. Benedykta Staniewiczówna, ksieni

47 „Ponieważ przykładnym życiem swoim nas prowadziła, do zachowania Reguły i wszelki[ej] doskona-łości, a najznakomiciej obfitowała w pokorze ś[więtej] i nabożeństwie, bo prawie do ostatniej choroby, ile sił stawała, była na powinnościach [...]. Od wstąpienia do zakonu ś[więtego] w pracach nieustająca była, zakrystianką starszą lat 3, furtyanką lat 3, szafarką młodszą lat 3, ksienią lat 9 miesięcy 5”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 36.48 Skorulska według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 63. Prowadziła życie przykładne, była doskonała w posłuszeństwie, pokorze i nabożeństwie, sprawowała urząd przeoryszy 7 lat, kustoszki, mistrzyni panien świeckich, mistrzyni nowicjuszek, mistrzyni profesek, szafarki, kuchennej, zakrystianki, chorowała obłożnie przez dwa lata na suchoty, BD Sandomierz, S 2164, teczka 36.49 Imię świeckie, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 63.50 Zmarła 25 X 1791 r., ibidem.51 Stankiewiczówna według M. BORKOWSKIEJ, Słownik polskich ksień, s. 154; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 64.52 W latach 1791–1822, imię świeckie Teodora, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 154; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 64.53 Stankiewiczówna według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 64.54 Imię świeckie, M. BORKOWSKA, ibidem.55 „wstąpiwszy do klasztoru w zakrystyi przez lat cztery pilnie i przykładnie odbywała zabawę [...], już osłabiona na zdrowiu socjuszką moją [ksieni B. Staniewiczówny – A. Sz.] przez lat dwie była. I tu poświę-cone Bogu życie wydoskonalić w służbie jego usiłując ściśle, do tego przykładnie się ciągle czyniła”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 36.56 Imię świeckie Antonia, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 63. Pobożna, przykładna, gorliwa, była przeo-ryszą 3 lata, gospodynią 6 lat, szafarką 5 lat, westiarką 6 lat, „altankową” 10 lat, infirmerką 3 lata, furtianką 6 lat, kustoszką 5 lat. Pod koniec życia przez dwa miesiące nie wychodziła ze swojej celi, BD Sandomierz, S 2164, teczka 36.57 Około 1800 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 63–64. Była kustoszką, furtianką, zakrystianką i we-stiarką. Pod koniec życia uwolniona od urzędów „dla słabych swoich sił”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 36.58 Imię świeckie, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 64. „jako to była westyarką, fortyanką, zakrystianką, mistrzynią dwakroć nowicjuszek, a w ostatku na urzędzie przeoryszy rok szósty przepędzając z woli Najwyż-szego ciężko i obłożnie zachorowała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 36.

Page 89: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

90 Katalog

Mniszki z opactwa we Lwowie (łacińskie), 1784–1801 teczka 48, format średni, 22 karty, dawna sygn. G 862

– Bębnowska Katarzyna59; zm. 24 X 1784; l. 68; w zak. 49; Lwów 27 X 1784; podp. [Marianna60 Alojza] Potocka, ksieni61

– Jasińska Katarzyna62; zm. 2 XII 1785; l. 94; w zak. 73; Lwów 6 XII 1785; podp. Elżbieta Dahlken, przeorysza63

– Borkowska Franciszka64; zm. [b.d.]; l. 71; w zak. 53; Lwów 17 VI 1788; podp. Elżbieta Dahlken, ksieni65

– Dahlken Elżbieta66, ksieni; zm. [b.d.]67; l. 73; w zak. 50; Lwów 19 I 1791; podp. Ksawera68 Miedźwiecka69, przeorysza

59 Imię zakonne Beata, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 241. „ta dobra zakonnica była bardzo potrzebna i uży-teczna klasztorowi, zostawała od wielu lat przy przełożonych, zawiadując interesami konwenckiemi tak prawnemi, jako i innemi roztropnie, ochotnie, pilnie i przezornie, swej funkcyi czyniąc dosyć nawet w samej chorobie prze-dłużonej (bo od miesiąca lutego), wszystkim jeszcze dysponowała, regestra pisała, summowała doskonale, bywała dawniej i na innych zabawach zakonnych, jako to fortyanką, pomocnicą mistrzyni [...], choroba jej była puchlina, w której lubo przez wszystkie doktorskie sposoby ratowana była”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.60 Imię świeckie, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 242.61 W latach 1774–1785, W. CHOTKOWSKI, Historya, s. 165; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 124–125; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 241; J. GWIOŹDZIK, Staropolskie książki dedykowane benedyktynkom łacińskim we Lwo-wie, [w:] B. ZYSKI (red.), Historia, biblioteka, silesiaca (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 1389, Studia Bibliologiczne, 7), Katowice 1993, s. 61–64; EADEM, Losy lwowskich klasztorów żeńskich w okresie józefinizmu, [w:] M. DERWICH, A. POBÓG-LENARTOWICZ (red.), Klasztor w państwie średniowiecznym i nowożytnym (Opera ad Historiam Monasticam Spectantia, curavit Marcus DERWICH, Series I: Colloquia, 5), Warszawa-Wrocław 2005, s. 307–309.62 Imię zakonne Regina, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 240. „od młodości swej zawsze na pracowitych bywała zabawach, osobliwie w kuchni szafarką lat nieprzerwanych 20, także w infirmaryi i tym podobnych posługach, nawet w starości była wielką nieprzyjaciółką próżnowania, bo zwykła była zawsze zabawiać się jaką ręczną robotą”, bardzo cierpliwa w pracach i chorobie, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.63 Przeorysza przy ksieni Potockiej. Imię świeckie Anna, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 241. Po śmierci ksieni Potockiej zarządzała opactwem, w liście pisała: „Czas elekcyi dotąd nam niewiadomy, pisałam po dwa razy dopraszając się J[aśnie] W[ielmożnego] Pasterza o przybliżenie tej elekcyi i o wyznaczenie czasu, ale żadnego nie miałam na to responsu”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.64 Imię świeckie Aleksandra, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 241. Posłuszna, podejmowała się różnych prac, miała pieczę nad sadem, drwami, furtą, była mistrzynią panien świeckich, pod koniec życia została zakrystianką, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.65 W latach 1786–1791, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 25. W latach 1785–1791 – EADEM, Leksykon, t. 3, s. 241. Por. W. CHOTKOWSKI, Historya, s. 165–166; J. GWIOŹDZIK, Losy lwowskich klasztorów żeńskich, s. 309.66 Imię świeckie Anna, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 241. W długim liście opisano jej zasługi dla opactwa i cierpienia towarzyszące śmiertelnej chorobie. W młodości była westiarką sukien, następnie pomagała przełożo-nym, zajmowała się szczególnie pisaniem listów i pism wychodzących z klasztoru, w końcu została przeoryszą i ksienią. Przez cały czas w „coraz większej pomnażając się doskonałości w wykonywaniu cnót, w ćwiczeniach ducha i mortyfikacjach. [...] ukochała sobie wewnętrzną pustynią i w ścisłym ćwicząc się milczeniu, ile jej zbywało czasu od zabaw z posłuszeństwem na osobną z Bogiem unikała rozmowę”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.67 12 I 1791 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 241.68 Imię świeckie Marianna, ibidem, s. 242.69 Niedźwiecka według M. BORKOWSKIEJ, ibidem. W nekrologu zapisana Maria Egipcjanka Miedźwiecka, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.

Page 90: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 91

– Jastrzębska Brygida70 Magdalena; zm. 7 II 1791; l. 50; w zak. 33; Lwów 11 II 1791; podp. [b.d.]

– Keiwecka [Kawiecka] Zuzanna71; zm. [b.d.]72; l. 56; w zak. 37; Lwów 23 II 1793; podp. E[lżbieta]73 Benigna Kruszelnicka, ksieni74

– Miedźwiecka Maria Egipcjanka75; zm. [b.d.]76; l. 69; w zak. 52; Lwów 3 IX 1793; podp. E[lżbieta] Benigna Kruszelnicka77, ksieni

– Paczowska Apolonia78; zm. 17 X 1793; l. 53; w zak. 28; Lwów [b.d.] X 1793; podp. E[lżbieta] Benigna Kruszelnicka, ksieni

– Lwów [b.d.] IX 1794; podp. E[lżbieta] Benigna Kruszelnicka, ksieni– Plinczówna Franciszka; zm. 6 VII [b.r.]; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]– Małujewiczówna Alojza79; zm. 20 VIII [b.r.]; l. 68; w zak. 42– Kruszelnicka Franciszka80; zm. 27 VII 1794; l. 75; w zak. 58

70 Imię świeckie, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 244. Chorowita przez całe życie, wykonywała powie-rzone jej obowiązki pilnie, była przez kilka lat młodszą mistrzynią panien świeckich, potem kilka lat subku-stoszką. Zmarła na suchoty, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.71 Imię zakonne Petronela, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 243. Od urodzenia dziewczynka była słabowi-ta, „ponieważ jeszcze w żywocie matki przez gwałtowny spadek z mostu z pojazdem i końmi potłuczoną, któ-rą ledwie żywą wyratowano, wydała tę córkę niewczesną na świat z[e] złożonymi rękami, którą natychmiast oddawszy Bogu na ofiarę i onę za przyczyną Ś[więtego] Borgiasza ożywiwszy, dochowała na służbę Boską w Zakonie Ś[więtego] Ojca Benedykta”. Sprawowała różne urzędy, była infirmerką, pomocnicą mistrzyni no-wicjatu, pomocnicą zakrystianki, furtianką, ale całe życie na „duszność suchotną cierpiała, która jej w latach coraz starszych bardziej dokuczała, także ból nóg, które w ranach sinych i puchlinie nie wiedzieć były zawsze, na te często zapadała, także na pleurę i inne słabości”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.72 14 II 1793 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 243.73 Imię świeckie, ibidem, s. 241.74 W latach 1791–1804, ibidem, s. 241–242.75 Przez 16 lat była zakrystianką, ponadto po kilka lat kantorką, kustoszką, mistrzynią nowicjatu, następnie 6 lat przeoryszą. Miała piękny głos, umiała śpiewać i grać na skrzypcach, chorowała na suchoty, BD Sando-mierz, S 2164, teczka 48.76 29 IX 1793 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 242.77 Ksieni informuje o bardzo trudnej sytuacji finansowej klasztoru lwowskiego, spowodowanej oczeki-waniem na zwrot z Wiednia pieniędzy „z okoliczności płacenia taksy za mój krzyż, któren na mnie Bóg sprawiedliwy włożył za grzychi [!], dotąd nie mogę odebrać tysięcy 17, które mi zabrali, już drugi raz apeluję do Wiednia, ale nie mam żadnej rezolucyi, tylko mnie cieszą, a ja bez skutku, w ciężkiej zostaję bi[e]dzie i niedostatku przez pozalegane prowizje, ustawicznie się prawuję, ekspensuję, a nic nie mogę wskórać, taka tu niesprawiedliwość panuje”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48. Na temat taksy konfirmacyjnej opactwa lwowskiego por. W. CHOTKOWSKI, Historya, s. 165–168.78 Imię zakonne Kandyda, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 244. „Była bowiem wielce sposobną do wa-rzenia miodów, przemyślną do pędzenia różnych wódek i esencyi robienia, konfitur wybornego smażenia i innych do wygody domowej służących rzeczy”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.79 Imię zakonne Marianna, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 243. Przez 32 lata była podprzeoryszą, roz-tropna, pilna i pracowita, wesoła, wspierająca ubogich jałmużną, „sługi klasztorne w miłości strofująca”, cierpiała na bóle w lewym boku i nogach oraz niekończący się kaszel, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.80 Aleksandra Franciszka to imiona świeckie, Ida to imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 241. „Miała dar szczególny wewnętrznej modlitwy, w którym obfitowała przez pilne ćwiczenie Ducha w rozmai-

Page 91: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

92 Katalog

10. Opactwo benedyktynek (łacińskich) we Lwowie, skasowane po II wojnie światowej.1 – widok z dziedzińca na kościół klasztorny pw. Wszystkich Świętych, 1912 r.; 2 – brama wejściowa, 2007 r.

1

2

Page 92: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 93

– Moczulska Marianna81; zm. [b.d.]; l. 63; w zak. 47; Lwów 21 IV 1795; podp. E[lżbieta] Benigna Kruszelnicka, ksieni

– Świeżawska Teofila82; zm. 7 IX 1796; l. 59; w zak. 42; Lwów 25 IX 1796; podp. E[lżbieta] Benigna Kruszelnicka, ksieni

– Lipowska Teresa83; zm. 25 X 1796; l. 76; w zak. 60; Lwów 25 X 1796; podp. E[lżbieta] Benigna Kruszelnicka, ksieni

– Jastrzębska Barbara84; zm. 30 XI [b.d.]85; l. 60; w zak. 49; Lwów 10 XII 1800; podp. E[lżbieta] Benigna Kruszelnicka, ksieni

– Szklińska Ludwika86; zm. 6 IV 1801; l. 86; w zak. 72; Lwów 11 IV 1801; podp. E[lżbieta] B[enigna] Kruszelnicka, ksieni

Mniszki z opactwa we Lwowie (ormiańskie), 1786–1798teczka 49, format średni, 5 kart, dawna sygn. G 862

– Nikorowiczówna Katarzyna Scholastyka87; zm. 18 II 1786; l. 50; w zak. 27; Lwów 28 II 1786; podp. Magdalena Rypsyma Matyiaszewiczówna, ksieni88

tych aktach cnót heroicznych zwycięstwa samej siebie, darowaniu krzywd lub urazy. Wielką była miłośnicą umartwienia wewnętrznego i ciała mortyfikacyi, którą jej przełożeni dla pomnożonych przeto chorób i słabo-ści zakazowali”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.81 Imię zakonne Bogumiła, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 242. Była utalentowana, umiała śpiewać fraktem i chorałem. Pod koniec życia utraciła wzrok, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48. 82 Imię zakonne Mechtylda, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 243. Była przez kilka lat infirmerką, potem szafarką, 12 lat westiarką, 19 lat pomocnicą podprzeoryszy. Chorowała na „defekt puchliny”, przez ostatnie2 miesiące życia obłożnie chora, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.83 Profesję przyjęła w opactwie benedyktynek w Sandomierzu w 1745 r., przeniesiona do opactwa w Jaro-sławiu, a po jego kasacie do opactwa benedyktynek łacińskich we Lwowie. Por. A. SZYLAR, Liczba zakonnic, s. 294–297.84 Imię zakonne Marta, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 243–244. Zawsze była słabego zdrowia, pomimo tego pracowała jako pomocnica mistrzyni nowicjuszek i mistrzyni panien świeckich, kilka lat była „sadow-niczką”, potem furtianką. Chorowała „na defekt wewnętrzny”, kurowali ją trzej doktorzy, ale bez skutku. „Z tego bowiem defektu zatwardzenie mocne żołądka i zamknięcie sprawiły nieustanne wymioty, za każdym lub napoju jakiego lub mikstury zażyciem z wielkich sił niszczeniem, z tego pomnożyły się konwulsje czyli apopleksja, a to wszystko przez niedziel trzy trwało”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.85 1800 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 243–244.86 Imię zakonne Aldegunda, ibidem, s. 240. Umiała grać na skrzypcach i śpiewać chorałem. Była dwukrot-nie mistrzynią nowicjatu i kilka lat przeoryszą. „Wiele ksiąg duchownych i ćwiczeń oraz porządków zakon-nych i innych potrzebnych rzeczy własną ręką napisała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 48.87 Imię zakonne, S. BARĄCZ, Żywoty sławnych Ormian w Polsce, Lwów 1856, s. 465; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 253.88 W latach 1772–1788, BD Sandomierz, S 2164, teczka 49; S. BARĄCZ, Żywoty, s. 445, 469, 472; W. CHOT-KOWSKI, Historya, s. 239–244; H. AUGUSTYNOWICZ-CIECIERSKA, P. SCZANIECKI, Kronika benedyktynek or-miańskich, „Nasza Przeszłość”, 62, 1984, s. 149.

Page 93: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

94 Katalog

11. Klasztor benedyktynek (ormiańskich) we Lwowie,zlikwidowany po II wojnie światowej,

dziedziniec północny, około 1930–1939

Page 94: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 95

– Matyiaszewiczówna Magdalena Rypsyma89; zm. 30 XII 1788; l. 88; w zak. 64; Lwów 2 I 1789; podp. Eleonora Jaśkiewiczówna, przeorysza

– Jarosiewiczówna Cecylia Domicella; zm. 5 VII 1797; l. [b.d.], w zak. [b.d.]; Lwów 10 VII 1797; podp. Weronika Piramowiczówna, ksieni90

– Zadykiewiczówna Anna Dominika91, sekretarka; zm. 19 VI 1798; l. 79; w zak. 58; Lwów 22 VI 1798; podp. Weronika Piramowiczówna, ksieni

– Jaśkiewiczówna Anna [E]leonora92, przeorysza; zm. 5 X 1798; l. 92; w zak. ponad 70; Lwów 10 X 1798; podp. Weronika Piramowiczówna, ksieni

Mniszki z opactwa w Łomży, 1790–1799 teczka 43, format 19,5 × 17 cm, 5 kart, dawna sygn. G 862

– Hauzynowna Franciszka93; zm. [b.d.]94; l. 70; w zak. 45; Łomża 18 XII 1790; podp. Gertruda Kostkiewiczówna, ksieni95

– Zbięszkowska96 Helena; zm. 597 IV 1791; l. 74; w zak. [b.d.]; Łomża 21 V 1791; podp. Gertruda Kostkiewiczówna, ksieni

– Łomża 15 IV 1795; podp. Gertruda Kostkiewiczówna, ksieni– Mieczkowska Barbara98, podprzeorysza; zm. 24 XII 1794; l. 58; w zak. 44– Jabłońska Józefata99, zakrystianka; zm. 18 II 1795; l. 44; w zak. 26– Cholewińska Gertruda100; zm. 5 IV 1795; l. 56; w zak. 42

89 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 251. „Żyjąc świątobliwe z wielkim naszym zbudowa-niem w obserwancyjej Reguły Ś[więtej], bywała na urzędach sekretarką, subprzeoryszą, mistrzynią nowicju-szek, kustoszką, na koniec obrana xienią zgodnemi głosy”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 49.90 W latach 1796–1827, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 253.91 Imię zakonne, S. BARĄCZ, Żywoty, s. 451; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 252.92 Imię świeckie, S. BARĄCZ, Żywoty, s. 454; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 251.93 „była szafarką w kuchni, lat kilka fortyanką, mistrzynią duchowną, [...] przez pół roku różnych doznawa-ła słabości i boleści, na ostatek wpadła w puchlinę”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 43.94 7 XII 1790 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 30.95 W latach 1758–1799, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 75–76; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 30.96 Zbierzchowska według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 2, s. 30.97 25 według M. BORKOWSKIEJ, ibidem. „te wszystkie lata trawiła na nieustającej chwale Pana Boga w chó-rze, była kantorką lat kilkanaście, nie żałując sił swoich do chwalenia Pana Boga, wielka była miłośnica świętego ubóstwa, [...] przez kilka lat chorowała na zawroty głowy”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 43.98 „bywała na zabawach szafarką lat 20, subprzeoryszą aż do śmierci”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 43. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 30.99 „była w zabawach szafarką, zakrystianką lat 8, w tej zabawie zakończyła życie”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 43. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 30.100 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 30.

Page 95: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

96 Katalog

– Kostkiewiczówna Gertruda101, ksieni102; zm. 29 IX 1799; l. 98; w zak. 78; Łom-ża 6 X 1799; podp. Placyda Gumkowska103, przeorysza

Mniszki z opactwa w Nieświeżu, 1799–1801teczka 44, format średni, 6 kart, dawna sygn. G 862

– Szaniawska Eufemia104, ksieni105; zm. 22 IV 1799; l. 87; w zak. 70; Nieśwież28 IV 1799; podp. Alojza Buczyńska, przeorysza106

– Wolska Charitas107; zm. 21 II 1801; l. 79; w zak. 58; Nieśwież 27 II 1801; podp. Scholastyka Szaniawska, ksieni108

– Kondratowiczówna Maura109; zm. 7 IV 1801110; l. 58; w zak. 37; Nieśwież11 IV 1801; podp. Scholastyka Szaniawska, ksieni

Mniszki z opactwa w Poznaniu, 1791–1800teczka 40, format średni, 4 karty, dawna sygn. G 862

– Struplowna Weronika111; zm. 22 V 1791; l. 58; w zak. 39; Poznań 22 V 1791; podp. Weronika Sobocka, ksieni112

101 Imię świeckie Ewa, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 75; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 29.102 „Przyjąwszy z największą pokorą tę na siebie godność, tak ją sprawowała, że stała się wszystkim naj-milsza, a obcych nawet serca tak sobie zjednała, iż widząc klasztor swój szczupły, słaby i upadający, targnęła się na zbudowanie nowego i kościoła i klasztoru i szczęśliwie tego dzieła dokonała. Życie jej było życiem doskonałości. Świątobliwa we wszystkich swoich sprawach [...]. Sprawiedliwa, stała mocno przy tym, co się komu należało. Rząd Jej był pełen mądrości i Ducha Świętego”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 43.103 Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 31.104 Imię świeckie Justyna, ibidem, t. 3, s. 101. „Od młodości swej była filarem najmocniejszym Reguły Ś[więtej], gdyż pod rządem Onej świątobliwym łatwo się prawo zakonne zachowało, do tego sama z siebie wzór dawała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 44.105 W latach 1757–1799, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 157–158; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 101.106 Imię świeckie Urszula, w 1789 r. przeorysza przy ksieni Szaniawskiej, na urzędzie lat 18, zmarła 13 IV 1802 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 102.107 Imię świeckie Aleksandra, ibidem. „póki jej siły służyły, pilna była do chóru bywszy kantorką lat kilka-naście, na instrumentach chórowych grała, śpiewała i drugie siostry uczyła, na resztę kilka laty przed śmiercią na oczy olsnęła”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 44.108 W latach 1799–1811, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 158; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 105.109 Imię świeckie Marcjanna, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 104.110 6 IV 1789 r. według M. BORKOWSKIEJ, ibidem, t. 3, s. 104.111 „była kantorką, sekretarką, mistrzynią nowicjatu, mistrzynią świeckich, zakrystianką lat kilkanaście, była ta dusza ściśle z Bogiem złączona, cierpliwości wielkiej, gorliwości wielkiej, bo cierpiała defekt ruptury, a przy tym i insze defekta. A przecież chociaż w słabości zdrowia, nigdy nie żałowała na chwałę Boga do chóru i wszystkie powinności zakonne, a co najwięcej głos miała bardzo piękny, wielką była pomocą chóru i cale ozdobą, były czasy takie, że chociaż była chorobą sturbowana i na siłach osłabiona a przez gwałt z łóżka wstawała do śpiewania na chór i tak mocna była w śpiewaniu, jakoby nigdy nie chorowała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 40. Por. Kroniki Benedyktynek Poznańskich, oprac. M. BORKOWSKA, W. KARKUCIŃSKA, J. WIE-SIOŁOWSKI (Biblioteka „Kroniki Miasta Poznania”, Kroniki Staropolskie), Poznań 20012, s. 216, 294, 304; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 91.112 W latach 1776–1828, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 150–151; EADEM, Leksykon, t. 1, s. 92.

Page 96: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 97

12. Klasztor benedyktynek (dawny Pałac Górków) w Poznaniu, skasowany w 1835 r.,widok od strony Rynku, JULIUS VON MINUTOLI, litografia, 1833 r.

Page 97: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

98 Katalog

– Pińska Teresa113; zm. [b.d.]114; l. 70; w zak. 50; Poznań 10 IX 1796; podp. We-ronika Sobocka, ksieni

– Jakubowska Jadwiga115; zm. 4 IV 1800; l. 52; w zak. 26; Poznań 5 IV 1800; podp. Weronika Sobocka, ksieni

Mniszki z opactwa w Przemyślu, 1783–1799teczka 39, format średni, 4 karty, dawna sygn. G 862

– Wielowieyska Anna116, kustoszka; zm. 20 XI 1783; l. 52; w zak. 30; Przemyśl 25 XI 1783; podp. Marianna Laskowska, ksieni117

– Wierzbowska Apolonia118, przeorysza; zm. 4 I 1785; l. 70; w zak. 57; Przemyśl 8 I 1785; podp. Marianna Laskowska, ksieni

– Przemyśl 19 I 1785; podp. M[arianna] Laskowska, ksieni– Baranowska Katarzyna; zm. 17 I 1785; l. 80; w zak. 46– Dzierżanowska Ludwika119; zm. 18 I 1785; l. 48; w zak. 20

– Wielowieyska Teresa120; zm. 29 VII 1799; l. 62; w zak. 43; Przemyśl 5 VIII 1799; podp. M[arianna] Laskowska, ksieni

113 „była na różnych urzędach, które pracowicie odprawiała, jako to piwniczną lat 8, mistrzynią nowicju-szek lat 4, kantorką lat 14, sekretarką lat 6, przeoryszą lat 1, subprzeoryszą lat 16, resztę wieku swego będąc na siłach osłabiona, nie mogąc już pracować, ustawicznie na modlitwie zostawała, ostatnia jej choroba była na gangrenę”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 40. Por. Kroniki Benedyktynek Poznańskich, s. 216, 294, 308.114 6 IX 1796 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 91.115 „siostra beła na zabawach zakonnych jako to westyarką, infirmarką, szafarką lat 11, a gdy będąc osła-biona na siłach, zdjęta była z tej zabawy i przez lat 3 w słabości zdrowia zostając, z wolą się Pana Boga zga-dzała, bo mając defekt ruptury, także i w suchotach będąc”, zmarła, BD Sandomierz, S 2164, teczka 40. Por. Kroniki Benedyktynek Poznańskich, s. 20, 217, 294, 302.116 Była podzakrystianką, pomocnicą mistrzyni panien świeckich, furtianką, kilkanaście lat kustoszką, w końcu „w defekt ruptury wpadła”, pod koniec życia cierpiała na ogromne bóle w nogach, BD Sandomierz, S 2164, teczka 39.117 W latach 1781–1802, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 308.118 „Z przyczyny śmierci Kochanej Siostry naszej zakonnej, a bardziej Matki, tak względem lat, jako i zakonnej obserwancyi i pobożności, W[ielebnej] P[anny] Apolonij Wierzbowskiej, która była wzorem dla wszystkich i filarem prawdziwej zakonności i cnót. Ta na różnych urzędach zostawała, przeoryszą i na tym urzędzie życia dokonała, zakrystianką, kustoszką, subprzeoryszą, mistrzynią nowicjacką, infirmarką etc. Te wszystkie urzędy i zabawy z gorącą miłością i bojaźnią Bożą odprawowała przykładnie. Praca i talent ręki jej w robieniu kwiatów, nie tylko w naszym, ale i w innych wielu kościołach znajduje się”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 39.119 „na sam nowy rok rozchorowała się na malignę [...], była lat kilka młodszą zakrystianką i także wice-kantorką”, ibidem.120 „przy szczupłości zgromadzenia, a i z tych jedne stare, drugie słabe, a na inne nowe, zdatne do dosko-nałego służenia w Zakonie Ś[więtym] Panu Bogu wspomóc się nie można. Ta ś[więtej] pamięci siostra, będąc utalentowana od Boga głosem pięknym, którego talentu nie zakopywała, ale ile Jej siły, chociaż słaba, bo była ułomną [...] bywała na urzędach jako to mistrzynią p[anien] świeckich, kantorką, kustoszką, na którem urzędzie życie swoje dokończyła”, przed śmiercią przez trzy miesiące chorowała „na puchlinę”, ibidem. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 308.

Page 98: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 99

Mniszki z opactwa w Radomiu, 1793–1801 teczka 41, format średni, 8 kart, dawna sygn. G 862

– Marska Jadwiga121; zm. 5 V 1793; l. 40; w zak. 14; Radom 7 V 1793; podp. Aniela Przyłuska, ksieni122

– Cieszko[w]ska Gertruda123; zm. 2 VII 1794; l. 44; w zak. 25; Radom 6 IX 1794; podp. Aniela Przyłuska, ksieni

– Anchrecka124 Kunegunda; zm. 29 XI 1794; l. 54; w zak. 36; Radom 10 XII 1794; podp. Aniela Przyłuska, ksieni

– Studzińska Franciszka125; zm. 21 I 1797; l. 80; w zak. 57; Radom 24 I 1797; podp. Aniela Przyłuska, ksieni

– Gzowska Justyna126; zm. 7 V 1798; l. 68; w zak. 49; Radom 15 V 1798; podp. Aniela Przyłuska, ksieni

– Radom 29 XII 1801; podp. Aniela Przyłuska, ksieni– Gomolińska Konstancja127; zm. 26 XII 1801; l. 73; w zak. 54– Burianówna Scholastyka; zm. 31 XII 1801128; l. 45; w zak. 23

Mniszki z opactwa w Sierpcu, 1783–1800 teczka 45, format średni, 7 kart, dawna sygn. G 862

– Dramińska Agnieszka129, przeorysza; zm. 24 III 1783; l. 57; w zak. 42; Sierpc 26 III 1783, podp. [b.d.]

121 Morska według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 2, s. 374. „od roku chorowała na puchlinę, szukałam różnych sposobów chcąc ją wyprowadzić z tego defektu, ale znaliść [!] nie mogłam używając rady trzech doktorów, wszystkie nieskuteczne były, przez 4 niedziele przed śmiercią z łóżka nie wstawała, coraz bardzi[ej] wzmagała się opuchlina i [w] wielkim męczeństwie życia dokończyła”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 41. Por. Kronika pierwsza (Metryka) [benedyktynek radomskich], oprac. A. M. BORKOWSKA, [w:] K. GÓRSKI, A. M. BORKOWSKA, Historiografia zakonna a wzorce świętości w XVII w. (Textus et Studia Historiam Theolo-giae in Polonia Excultae Spectantia, 15), Warszawa 1984, s. 307–308; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 374.122 W latach 1775–1810, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 129; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 373.123 Por. Kronika pierwsza, s. 308; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 374.124 Andermanówna/Andrecka według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 2, s. 373. „bywała na różnych zaba-wach, które z miłości posłuszeństwa ś[więtego] chętnie sprawowała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 41. Por. Kronika pierwsza, s. 308.125 Por. Kronika pierwsza, s. 308; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 373.126 Por. Kronika pierwsza, s. 308; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 373. „od lat dawnych bywała na zabawach różnych, które z miłości posłuszeństwa ś[więtego] ochotnie sprawowała, dopóki tylko słabość jej zdrowia nie odjęła, w którą często zapadała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 41.127 Por. Kronika pierwsza, s. 308; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 373.128 Por. Kronika pierwsza, s. 308. Podana data śmierci jest późniejsza aniżeli datacja listu. „chorując na suchoty dokończyła życia swego”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 41.129 Życie „przeżyła świątobliwie, przykładnie oraz pracowicie na różnych zabawach i urzędach zakonnych, jako to furtyanką, zakrystianką, po dwa razy mistrzynią młodszą panien świeckich, lat kilkanaście kustoszką, na ostatek przeoryszą”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 45.

Page 99: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

100 Katalog

13. Fasada kościoła Trójcy Świętej w Radomiu, dawnej świątyni klasztornej benedyktynek, 2012 r.

– Przyborowska Katarzyna130; zm. 17 XI 1789; l. 33; w zak. 20; Sierpc 19 XI 1789; podp. Urszula Podoska, ksieni131

– Rokitnicka Agnieszka132; zm. 5 [b.m.] 1790; l. 65; w zak. 41; Sierpc 6 II 1790; podp. Urszula Podoska, ksieni

130 Przez 20 lat była serwitorką, pod koniec życia westiarką, pracowita, cierpliwa, życzliwa, ibidem.131 W latach 1755–1795, w latach 1795–1796 prawdopodobnie zdjęta z urzędu, ponownie na urzędzie w 1797 r., M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 122–123; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 72.132 „była westiarką lat 2, szafarką lat 2, subprzeoryszą lat 34, a to dlatego, że znała doskonale wszystkie reguły dobrego gospodarstwa nie tylko białogłowskiego, ale i męskiego, które to zabawy cierpliwie i praco-wicie, a mianowicie subprzeorystwo odprawiała. I choć już od lat kilku była w sobie opuchła, i na nogi dużo osłabła, do czego przydawano jej młodsze siostry do pomocy i dla uczenia się od niej dobrego rozporządzenia gospodarczego”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 45.

Page 100: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 101

– Żurawska Franciszka133; zm. 29 I 1797; l. 55; w zak. 40; Sierpc 2 II 1797; podp. Teresa Humilecka134

– Rudowska Helena135; zm. 13 XI 1800; l. 40; w zak. 17; Sierpc 17 XI 1800; podp. [Marianna] Dembowska, ksieni136

Mniszki z opactwa w Słonimiu, 1782–1789 teczka 42, format średni, 4 karty, dawna sygn. G 862

– Kordzilewska137 Teofila138; zm. 23 III 1782; l. 63; w zak. 44; Słonim 23 III 1782; podp. Ludwika Sadowska, ksieni139

– Dawgielanka140 Eufrozyna141; zm. 25 IV 1783; l. 80; w zak. 55; Słonim 30 IV 1783; podp. L[udwika] Sadowska, ksieni

– Zwieżowska142 Kolumba143; zm. 5 V 1788; l. 55; w zak. 40; Słonim 8 V 1788; podp. Aleksandra144 Puchalska, ksieni145

– Siemaszkowa Dominika146; zm. 31 III 1789; l. 70; w zak. 48; Słonim 4 IV 1789; podp. Aleksandra Puchalska, ksieni

133 Infirmerka, szafarka, zakrystianka, „była kaleką na nogi”, ibidem. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 73.134 Ksieni w latach 1795–1796, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 53; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 73.135 Była szafarką, infirmerką, piwniczną i podprzeoryszą. „Choroba jej była taka, w której żyć dłużej nie mogła, jak tylko do roku. Lubom różnych sposobów używała na Jej poratowanie, tak doktorskich, jako i pro-stych, które nic nie pomagały, na ostatek wpadła w puchlinę na cztery tygodnie przed śmiercią”, BD Sando-mierz, S 2164, teczka 45.136 W latach 1797–1808, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 74.137 Kordzikowska według M. BORKOWSKIEJ, ibidem, t. 3, s. 121.138 Imię świeckie Marianna, M. BORKOWSKA, ibidem. „W zakonie będąc lat 44, które wielkim zbudo-waniem i przykładem pobożności przepędziła na urzędach różnych, po lat kilka będąc jako to serwitorką, gospodynią, zakrystianką, mistrzynią panien świeckich, mistrzynią duchowną lat 6, subprzeoryszą lat 6, a na ostatek dwuletnią chorobą złożona”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 42.139 W latach 1760–1784, imię świeckie Katarzyna, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 141; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 121.140 Dawgielanka/Dawgiełło według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 121.141 Imię świeckie Katarzyna, ibidem.142 Żmijewska według M. BORKOWSKIEJ, ibidem, s. 122.143 Imię świeckie Elżbieta, ibidem.144 Imię świeckie Barbara, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 130–131; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 122.145 W latach 1784–1831, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 130–131; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 122.146 Imię świeckie Katarzyna, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 121. „będąc subprzeoryszą i na innych zabawach doskonale pełniła powinne obowiązki zakonne”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 42.

Page 101: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

102 Katalog

14. Budynek poklasztorny skasowanego w 1850 r. opactwa benedyktynek w Słonimiu, 2011 r.

Mniszki z opactwa w Staniątkach, 1781–1801teczka 46, format średni, 27 kart, dawna sygn. G 862

– Jordanówna Anastazja147; zm. 17 IX 1781; l. 45; w zak. 21; Staniątki 20 IX 1781; podp. Scholastyka Łojowska, ksieni148

– Łojowska Józefa149; zm. 23 X 1781; l. 30; w zak. 14; Staniątki 26 X 1781; podp. Scholastyka Łojowska, ksieni

– Łaśkiewiczówna Elżbieta; zm. 7 V 1782; l. 55; w zak. 31; Staniątki 10 V 1782; podp. Scholastyka Łojowska, ksieni150

147 „będąc wzrostu bardzo małego, subtelność, nawet mowę dziecinną mając, niewinność dziecinną złą-czoną z głęboką pokorą w sobie miała, których cnót oczywiste znaki najwięcej w ostatniej wydawały się chorobie”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.148 W latach 1772–1787, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 92; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 416.149 „Była wielką obserwantką Reguły Ś[więtej], osobliwie milczenia, umartwienia, w chwale Boskiej żar-liwa, mając też do tego talent umiejętności i pięknego głosu, którym do ostatniej słabości Boga w chórze chwaliła”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.150 Ksieni pisze: „Konwent nasz Chwała Bogu, dotąd zachowany jest od tej nieszczęśliwej klęski, która się stała z klasztorami PP Franciszkanek, Bernardynek i Karmelitanek, atoli obawiamy się czego nowego, zaczym pokornie supplikuję z moim Zgromadzeniem, które do nóg N[ajprzewielebniejszej] W[aszej] M[ości] Panny Dobr[odziejki] o ś[więte] za nas modlitwy, aby nas Pan Bóg od podobnego zachował nieszczęścia”, ibidem.

Page 102: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 103

– Radwańska Martyna151; zm. 17 I [b.r.]152; l. 38; w zak. 20; Staniątki 20 I [b.r.]; podp. Scholastyka Łojowska, ksieni

– Gąsiorowska Marcjanna153; zm. 7 III [b.r.]154; l. 45; w zak. 30; Staniątki 16 III [b.r.]; podp. Scholastyka Łojowska, ksieni

– Pachowska Katarzyna155; zm. [b.d.]156; l. 81; w zak. 60; Staniątki 9 VII [b.r.]; podp. Scholastyka Łojowska, ksieni

– Bontanówna Rozalia157; zm. [b.d.]158; l. 76; w zak. 56; Staniątki 28 II [b.r.]; podp. Helena Ogrodzka, administratorka i przeorysza

– Mrozowiczówna Katarzyna159; zm. 16 XI 1790; l. 60; w zak. 30; Staniątki 18 XI 1790; podp. Helena Scholastyka Ogrodzka, ksieni160

– Szachowiczówna Franciszka161; zm. 5 II 1791; l. 70; w zak. 54; Staniątki 5 II 1791; podp. H[elena] S[cholastyka] Ogrodzka, ksieni

151 „Wielką miał z niej Zakon Ś[więty] pomoc przy pięknym głosie i przy tym umiała grać na niektórych instrumentach. Bywała na niektórych urzędach, sprawując ich bardzo pracowicie, jako to wicekustoszką, refektarką, mistrzynią panien świeckich, do tego zaś urzędu właściwie jakby się urodziła, mając umiejętność przednich robót i języków: po francusku, po niemiecku i po łacinie, nade wszystko jednak tem sobie szano-wała, że była dobrą zakonnicą”, ibidem.152 1783 r., B. KRASNOWOLSKI, Historia klasztoru Benedyktynek w Staniątkach, Kraków 1999, s. 169.153 „śmierć tej pobożnej zakonnicy nie mało mnie zmartwiła, jedno dla zamkniętego nowicjatu, a częstych śmierci znacznie nam pomniejszone zgromadzenie, a druga, że ta świeżo zmarła Panienka dla pozwolonych sobie od Boga talentów wielce była użyteczna”, miała piękny głos, pracowita, pobożna, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.154 1784 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 419.155 Grała na skrzypcach i organach, śpiewała fraktem i chorałem, posłuszna, pokorna, była 8 lat furtianką, 16 lat kantorką, przepisywała nuty, miała widzenie dotyczące ocalenia klasztoru, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.156 1785 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 415.157 Pracowita, „żarliwa w chórowej pracy i w obserwancyi zakonnej”, wiceszafarka, mistrzyni panien świeckich, przez 4 lata sparaliżowana, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.158 22 I 1788 r., Archiwum Benedyktynek w Staniątkach (dalej: AB Staniątki), sygn. 552, Regestr sióstr zakonu Świętego Ojca Benedykta Panien klasztoru Staniąteckiego, s. 54.159 Pracowita, chociaż czasem była słaba, pilna we wszystkich obowiązkach zakonnych, „gorliwa w zacho-waniu Ś[więtej] Reguły, w miłości bliźnich bardzo uczynna, pragnąc w każdej usłudze dogodzić, osobliwie mając sposobność pisania listów, utrzymywała i korespondencyją z innemi klasztorami od przełożonych, oznajmiając o śmierciach zakonnych siestrzyczek”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.160 W latach 1787–1799, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 108–109; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 416.161 „Była też ozdobiona nie tylko urodą ciała, ale przymiotami talentów, głosu pięknego, umiejętnością grać [!] na skrzypach, organach i flecie”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.

Page 103: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

104 Katalog

– Szadurska Katarzyna162; zm. 30 III [b.r.]163; l. 30; w zak. [b.d.]164; Staniątki 6 IV [b.r.]; podp. Helena Scholastyka Ogrodzka, ksieni

– Surnikowska Katarzyna165; zm. [b.d.]166; l. 73; w zak. 50; Staniątki 12 VI 1791; podp. Helena Scholastyka Ogrodzka, ksieni

– Jarzeńska Agnieszka; zm. 17 XII 1794; l. 73; w zak. 56; Staniątki 30 XII 1794; podp. Helena Scholastyka Ogrodzka, ksieni

– Hubieńska Józefa167; zm. 17 VIII 1795; l. 65; w zak. 47; Staniątki 20 VIII 1795; podp. Helena Scholastyka Ogrodzka, ksieni

– Staniątki 24 VIII 1796; podp. Helena Scholastyka Ogrodzka, ksieni– Żakiewiczówna Agnieszka168; zm. [b.d.]169; l. 83; w zak. 53– Egierska170 Franciszka171; zm. 19 VIII [b.r.]172; l. 57; w zak. 29

– Staniątki 3 V 1797; podp. Helena Scholastyka Ogrodzka, ksieni– Rożnówna Magdalena173; zm. 5 IV [b.r.]174; l. 61; w zak. 42– Szrenkowna Rozalia; zm. 29 IV 1797; l. [b.d.]175; w zak. [b.d.]176

162 Ze skasowanego opactwa w Jarosławiu, „głosem słusznem i donośnym utalentowanej, pracowitej i do wszystkiego sposobnej i ochotnej”, ibidem.163 1788 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 215–216.164 17 lat, ibidem, s. 215.165 „która nie tylko od młodości swojej, ale prawie od dzieciństwa była na usługach klasztornych, będąc córką organisty domowego używana do różnych posług, wszystkie ochotnie, pilnie i sposobnie wykonywała. [...] Nadto w niej zbywało czasu, obracała go na modlitwy i ręczne roboty, których wiele i pięknych umiała, a to dla ozdoby kościoła i przysługi przełożeńskiej”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.166 11 VI 1791 r., AB Staniątki, sygn. 552, s. 59.167 „co do figury i wzrostu była szczupła i mizerna, a więc do sprawowania funkcyi i urzędów niesposobna, ale okrom wielu innych przymiotów natury, miała głos bardzo piękny, którego dla ozdoby chóru używała śpiewając excelentem”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.168 Ze skasowanego opactwa w Jarosławiu, „okazywała wielką wdzięczność i ochotę do prac wszystkich”, ibidem.169 12 VIII 1796 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 214.170 Zgierska według M. BORKOWSKIEJ, ibidem, s. 215.171 Ze skasowanego opactwa w Jarosławiu, miała przez 9 lat guza na kolanie, który stał się przyczyną jej zgonu, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.172 1796 r., AB Staniątki, sygn. 552, s. 80.173 Imię zakonne Gertruda, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 419. „była wielką pomocą w Zgromadzeniu w chórowych powinnościach”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.174 1797 r., AB Staniątki, sygn. 552, s. 68.175 30 lat, ibidem, s. 85.176 5 lat, ibidem.

Page 104: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 105

– Bukowska Marianna177; zm. [b.d.]178; l. 63; w zak. 47; Staniątki 27 IX 1797; podp. Helena Scholastyka Ogrodzka, ksieni

– Wikleńska Teresa179; zm. 21 VIII 1798; l. 87; w zak. 70; Staniątki 4 IX 1798; podp. Helena Scholastyka Ogrodzka, ksieni

– Ogrodzka Helena Scholastyka180, ksieni; zm. 20 III 1799; l. 79; w zak. [b.d.]181; Staniątki 20 III 1799; podp. Franciszka Lochman

– Morykonia Teresa182; zm. 17 VI 1799; l. 67; w zak. 47; Staniątki 19 VI 1799; podp. [b.d.]

– Dziegielowska Marianna183; zm. 11 VI 1801; l. 73; w zak. 55; Staniątki 16 VI 1801; podp. Apolonia Wizenna Smidowiczówna, ksieni184

– Weberówna Magdalena185; zm. 2 VIII 1801; l. 21; w zak. 4; Staniątki 11 VIII 1801; podp. Apolonia Wizenna Smidowiczówna, ksieni

Mniszki z opactwa w Toruniu, 1783–1800teczka 37, format średni, 14 kart, dawna sygnatura G 862

– Krzyżanowska Marianna186; zm. 20 IX 1783; l. 58; w zak. 40; Toruń 20 IX 1783; podp. Petronella Chrząstowska, ksieni187

177 „była wielką miłośniczką powołania zakonnego”, rozchorowała się „na zgniłą gorączkę, którą z wielką cierpliwością z oddaniem woli Boskiej znosiła”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.178 10 IX 1797 r., AB Staniątki, sygn. 552, s. 63.179 „Ta siostrzyczka od wstąpienia do Zakonu Ś[więtego] była słabych sił i spomiędzy swoich rówieśnic najmizerniejsza, jednak wszystkie wprzód poumierały, [...] była bardzo pilna i żarliwa w chwale Boskiej i w śpiewaniu choralnym, który prawie na pamięć umiała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.180 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 416.181 65 lat, ibidem.182 Ze skasowanego opactwa w Jarosławiu. „Ta świątobliwa zakonnica była zawsze złączona z Bogiem, pokory i cichości wielkiej, posłuszeństwa, z którego u nas urząd kuchmistrzy kilka lat z wielką ochotą przyjęła i sprawowała”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.183 Ze skasowanego opactwa w Jarosławiu, „była ugruntowaną w pobożności [...], ochotna do posłuszeń-stwa i powinności zakonnych, jak i chórowych [...], a gdy coraz [w]zmacniało się kalictwo w nodze, ból i rany, które w niej zawsze były, materyja ciekła przez lat 6, znosiła to z wielką cierpliwością”, ibidem.184 W latach 1799–1806, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 161–162; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 421.185 Wcześniej uczennica, a następnie nauczycielka szkoły, znała doskonale język niemiecki, cierpiała na nieustający ból głowy, BD Sandomierz, S 2164, teczka 46.186 „ta siostra zaraz od nowicjatu była aplikowana do zabaw pracowitych zakonnych, jako to była szafarką lat przeszło 20, infirmarką lat kilka, piwniczną lat kilka, zakrystianką młodszą, te zabawy w prostości ducha [...] odprawowała, przytym była obserwantką wielką ślubów i reguł zakonnych, w osobności i milczeniu znakomita była”, ibidem, teczka 37. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 305.187 W latach 1757–1794, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 22.

Page 105: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

106 Katalog

– Grudowska Scholastyka188; zm. 9 XI 1783; l. 50; w zak. 28; Toruń 11 XI 1783; podp. Petronella Chrząstowska, ksieni

– Wujcikówna Ewa189; zm. 22 XI 1784; l. 80; w zak. 60; Toruń 24 XI 1784; podp. Petronella Chrząstowska, ksieni

– Toruń 1 VI 1784; podp. Petronella Chrząstowska, ksieni – Turówna Elżbieta190; zm. 26 V 1784; l. 82; w zak. 53– Łączyńska Antonina191; zm. 27 V 1784; l. 69; w zak. 53

– Kiełczewska Łucja192; zm. 22 X 1787; l. 39; w zak. 18; Toruń 24 X 1787; podp. Petronella Chrząstowska, ksieni

– Mazowiecka Ewa193; zm. 27 V 1788; l. 39; w zak. 22; Toruń 1 VII 1788; podp. Petronella Chrząstowska, ksieni

– Stankiewiczówna Anna194; zm. 30 IX 1792; l. 54; w zak. 39; Toruń 30 IX 1792; podp. Petronella Chrząstowska, ksieni

– Gerzewska Anna; zm. 25 III [b.r.]; l. 67; w zak. 52; Toruń 27 III [b.r.]; podp. Petronella Chrząstowska, ksieni

– Raduszkowska Salomea195; zm. 13 VIII 1794; l. 87; w zak. 59; Toruń 14 VIII 1794; podp. Anna Białobłocka, ksieni196

– Kleszczyńska Barbara197; zm. 3 X 1795; l. 56; w zak. 38; Toruń 3 X 1795; podp. Anna Białobłocka, ksieni

188 „Życie jej całe było w ustawicznych słabościach, na różnych jednak bywała funkcyach, jako to szafar-ką, mistrzynią dam świeckich, mistrzynią nowicjuszek”, była sparaliżowana, BD Sandomierz, S 2164, teczka 37. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 305.189 „prawie całe życie zakonne szyła dla drugich krawieckie roboty”, była też infirmerką, chorowała przez rok na różne schorzenia, w tym na puchlinę, BD Sandomierz, S 2164, teczka 37.190 „Ta cierpiąc lat 30 afekcyą raka, była na urzędach serwitorką lat 10, infirmarką, dziekanką, kustoszką, każdą zabawę przykładnie odprawowała”, ibidem.191 Była kantorką, mistrzynią panien świeckich, mistrzynią nowicjatu, dziekanką, kustoszką, często choro-wała, przez ostatnie 7 lat życia nie wstawała z łóżka, ibidem.192 „życiem swoim zakonnym zawsze cieszyła, a Zgromadzeniu jaśnie przyświecała wszystkich cnót wzorem, niewinności anielskiej talentów przyrodzonych i nadprzyrodzonych bardzo wielkich, do wszyst-kich zabaw zakonnych osobliwszej sposobności, a do których [z]obowiązana była czułej pilności [...], wielką pomocą chóru dla pięknego głosu i umiejętności, a nieuchronnej pracowitości”, ibidem. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 306.193 Była piwniczną, westiarką, szafarką, miała częste bóle z powodu „wielkiej choroby”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 37. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 306.194 Była zakrystianką młodszą, piwniczną, infirmerką, kantorką i mistrzynią nowicjatu, BD Sandomierz, S 2164, teczka 37.195 Była furtianką, mistrzynią panien świeckich, kustoszką, dziekanką, kilkanaście lat chorowała, a 4 lata przed śmiercią nie wstawała z łóżka, ibidem.196 W latach 1794–1830 (?), M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 2.197 „Żarliwą będąc promotorką chwały Boskiej w chórze, lubo głosu i siły zawsze słabych była, jednak choć w znaczniejszych słabościach [...] mając defekt w nodze z upadku, gdy tylko cokolwiek zmogła, tedy

Page 106: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 107

– Wolecka Anna198; zm. 14 III 1800; l. 67; w zak. 47; Toruń 15 III 1800; podp. Anna Białobłocka, ksieni

Mniszki z opactwa w Warszawie (sakramentki), 1788–1796 teczka 47, format 18,5 × 11,5 cm, 3 karty, dawna sygn. G 862

– Maria od Nadziei; zm. 21 I 1788; l. 62; w zak. 42; Warszawa 12 X 1788; podp. Maria od s. Maura199, przeorysza

– Warszawa 8 VIII 1796; podp. Maria Scholastyka Woynianka, przeorysza– Leska Benedykta200; zm. 16 IV 1796; l. 80; w zak. 64 – Wesslówna Józefa201; zm. 8 VII 1796; l. 56, w zak. [b.d.]202

– [b.n.] Jadwiga203, zm. w adwencie204 1795; l. [b.d.]205; w zak. [b.d.]206

Mniszki z opactwa w Wilnie, 1782–1799 teczka 35, format średni i mały, 14 kart, dawna sygn. G 862

– Ratomska Józefa207; zm. 14 V 1782; l. 67; w zak. 36; Wilno 16 V 1782; podp. Anna Wołłowiczówna, ksieni208

– Mickiewiczówna Brygida209; zm. 13 IV 1783; l. 67; w zak. 50; Wilno 20 IV 1783; podp. Anna Wołłowiczówna, ksieni

prawie na kolanach po schodach na jutrznią dążyła, ostatnią chorobą 3 dni tylko leżącą była”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 37. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 305–306.198 Była 2 lata szafarką, 5 lat piwniczną, 31 lat zakrystianką, chora na suchoty, BD Sandomierz, S 2164, teczka 37. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 305.199 Barbara Wodzińska, w zakonie Maria Karolina od św. Maura, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 87.200 Katarzyna Franciszka Leska, w zakonie Maria Benedykta od Jezusa vel Maria od św. Benedykta, Bene-dyktynki od Nieustającej Adoracji w Warszawie, 1688–1938, przedmowa J. ROSTWOROWSKI, Warszawa 1938, s. 178–180; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 85.201 Jadwiga Teresa Wesslówna, w zakonie Józefa od Niepokalanego Poczęcia NMP, M. BORKOWSKA, Lek-sykon, t. 2, s. 88.202 39 lat, ibidem.203 Prawdopodobnie Anna Koniaczewska, w zakonie Jadwiga od Najświętszego Sakramentu, ibidem, s. 86.204 17 XII, ibidem.205 76 lat, ibidem.206 55 lat, ibidem.207 Imię świeckie Krystyna, ibidem, t. 3, s. 138. Jej życie „było przykładne w chwaleniu Boga, wszelkich obowiązkach zakonnych, w osobności [w] łączeniu się z Bogiem i gorących modlitwach najdoskonalsze”, chorowała na suchoty i inne dolegliwości, BD Sandomierz, S 2164, teczka 35.208 W latach 1760–1791, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 179–180; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 135.209 Imię świeckie Katarzyna, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 136. „w zakonnym życiu wielce przykład-na, w pobożności, w pokorze, w spokojności, w zachowaniu reguły, świętą w miłości Boga i bliźniego, na różnych była urzędach”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 35.

Page 107: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

108 Katalog

– Pakoszówna Florencja210; zm. 25 III 1784; l. 57; w zak. 42; Wilno 25 III 1784; podp. Anna Wołłowiczówna, ksieni

– Borchówna Katarzyna211; zm. 23 III 1785; l. 28; w zak. 12; Wilno 28 III 1785; podp. Anna Wołłowiczówna, ksieni

– Morykonic212 Honorata213; zm. 17 IV 1785; l. 55; w zak. 33; Wilno 17 IV 1785; podp. Anna Wołłowiczówna, ksieni

– Wołłowiczówna Anna214, ksieni; zm. 17 V 1791; l. 79; w zak. 64; Wilno 21 V1791; podp. Maria Magdalena Platerowna, przeorysza

– Żęgołowiczówna215 Eufrozyna216; zm. 17 II 1794; l. 36; w zak. 20; Wilno 21 II 1794; podp. Maria Magdalena Platerowna, ksieni217

– Mirska Gertruda218; zm. 6 VII 1795; l. 46; w zak. 27; Wilno 8 VII 1795; podp. Maria Magdalena Platerowna, ksieni

– Zagórska Franciszka219; zm. [b.d.] I 1797; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]220; Wilno 17 I1797; podp. Maria Magdalena Platerowna, ksieni

210 Imię świeckie Barbara, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 136–137.211 Imię świeckie Józefa, ibidem, s. 140. „z małoletnich lat od rodziców J.W. kanclerzów Koronnych mię-dzy zgromadzenie oddana w miłości, affekcie ulubiona i hodowana w habitku, gdy pragnęła życia zakonnego, otrzymawszy pozwolenie wstąpiła do zakonu z wielką gorliwością z miłości ku Bogu, ile jej siły i zdrowie dozwalało, osobliwie dla pokory najmilsza była zgromadzeniu ta ukochana siestrzyczka”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 35.212 Morykonianka według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 138.213 Imię świeckie Anna, ibidem. Była „przykładną w miłości Boga i bliźniego, [we] wszelkich cnotach do-skonałą, a przy tym wybornych talentów, sposobności do różnych robót użyteczna”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 35.214 Imię świeckie Franciszka, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 135. „donaszam N[ajprzewielbniejszej] M[ości] Pannie Dobrodziejce, żeśmy stracili nasze ukontentowanie, zniknęła nam z oczu zostawując w gorz-kim i opłakanym stanie, nie wyliczamy obszernie Jej słodkich rządów, z affektem dla zgromadzenia zosta-wionej pamiątki, to tylko: za przykładnym życiem swoim prowadziła nas do zachowania reguły i wszelkiej obserwancyi zakonnej. Trudno okryślić, cośmy za ukochanę Matkę mieli pełno cnót zbudowania, litości, ozdobą, zaszczytem zgromadzenia naszego, bywała na różnych urzędach – mistrzynią świeckich, subprzeo-ryszą, przeoryszą lat 14, przełożoną 32, na koniec od roku chorując na puchlinę, gdy doktorowie pomóc nie mogli, czyniła przygotowania do śmierci”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 35.215 Żengałłowiczówna według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 140.216 Imię świeckie Antonina, ibidem. „Miała sposobność do wszystkich zakonnych zabaw. Także i śpiewanie chórowe umiejętnie utrzymywała. Od dawnego czasu w słabym zdrowiu i w suchotach będąc”, BD Sandomierz, S 2164, teczka 35.217 W latach 1791–1801, M. BORKOWSKA, Szkoła benedyktynek wileńskich, „Nasza Przeszłość”, 81, 1994, s. 88–89; EADEM, Słownik polskich ksień, s. 179–180; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 137.218 Imię świeckie Bogumiła, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 140.219 Imię świeckie Elżbieta, ibidem.220 Profesja w 1773 r., ibidem.

Page 108: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 109

– Stępkowska Brygida221; zm. 31 VII 1798; l. 28; w zak. 11; Wilno 11 VIII 1798; podp. Maria Magdalena Platerowna, ksieni

– Milwidówna Julianna222; zm. 2 X 1798; l. 53; w zak. 36; Wilno 16 X 1798; podp. Maria Magdalena Platerowna, ksieni

– Wiszewska223 Róża224; zm. 1 II 1799; l. 41; w zak. 20; Wilno 17 II 1799; podp. Maria Magdalena Platerowna, ksieni

Mniszki z opactwa w Żarnowcu, 1791–1793 teczka 50, format 20 × 17 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Bałzawska225 Barbara; zm. 28 VIII 1791; l. 57; w zak. 41; Żarnowiec 30 VIII 1791; podp. Jadwiga Kalkszteinówna, ksieni226

– Demerowna Eleonora; zm. 1 IV 1793; l. 75; w zak. 60; Żarnowiec 7 IV 1793; podp. Jadwiga Kalkszteinówna, ksieni

Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Urszuli Kuczkowskiej (1803–1808), sygn. S 2165

Mniszki z opactwa w Drohiczynie, 1804 teczka 9, format 22,5 × 19 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Łopuska Eleonora227; zm. 7 II 1804; l. 80; w zak. 48; Drohiczyn 20 II 1804; podp. Placyda Perkowska, ksieni

Mniszki z opactwa we Lwowie (łacińskie), 1805 teczka 15, format 23 × 18,5 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Szembekowna Anna Scholastyka228; zm. 29 VII 1805; l. 72; w zak. 56; Lwów [b.d.] VIII 1805; podp. Agnes229 Małujewiczówna, przeorysza

221 Imię świeckie Scholastyka, ibidem, s. 141.222 Imię świeckie Anna, ibidem, s. 139. „od początku życia zakonnego pracowała w usługach zakonnych, sposobności różnych robót była, zakrystianka lat 16, roboty swojej kwiatami pięknemi przyozdabiała”, BD San-domierz, S 2164, teczka 35.223 Wiśniewska według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 140.224 Imię świeckie Anna, ibidem.225 Bałżanka/Bałga według M. BORKOWSKIEJ, ibidem, t. 1, s. 326.226 W latach 1746–1797, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 61; EADEM, Leksykon, t. 1, s. 324.227 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 21. „była na różnych zabawach, szafarką lat 6, westya-rką lat 4, zakrystianką lat 6, fortyanką lat 10, kustoszką lat 8”, BD Sandomierz, S 2165, teczka 9.228 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 243. Była chorowita, cierpliwa, pokorna i posłuszna. Umiała grać na organach. Zmarła na suchoty, BD Sandomierz, S 2165, teczka 15.229 Imiona świeckie Agata Brygida, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 243.

Page 109: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

110 Katalog

15. Opactwo benedyktynek w Żarnowcu, skasowane w 1836 r., odrodziło się w 1946 r., gdy klasztor został ponownie obsadzony przez benedyktynki przybyłe z Wilna. 1 – krużganki, M. ORŁOWICZ,

Ilustrowany przewodnik po województwie pomorskiem (Polska Biblioteka Turystyczna, 7), Lwów-Warszawa 1926, s. 503; 2 – kościół klasztorny pw. Zwiastowania NMP, 2007 r.

1

2

Page 110: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 111

Mniszki z opactwa w Nieświeżu, 1805teczka 13, format 21,5 × 17,5 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Misiewiczówna Konsolata230, przeorysza; zm. 27 XII 1804; l. 78; w zak. 51; Nieśwież 6 I 1805; podp. [Scholastyka] Szaniawska, ksieni

Mniszki z opactwa w Sierpcu, 1806 teczka 14, format 20,5 × 17,5 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Sierpc 4 III 1806; podp. M[arianna] Dembowska, ksieni– Gorzechowska Rozalia231; zm. [b.d.]; l. 60; w zak. 36– Rzeszotarska Małgorzata232; zm. [b.d.]; l. 30; w zak. 14

Mniszki z opactwa w Staniątkach, 1804–1805 teczka 11, format średni, 5 kart, dawna sygn. G 862

– Dzierżanowska Katarzyna233; zm. 4 I 1804; l. 79; w zak. 57; Staniątki 9 I 1804; podp. Apolonia Wizenna Smidowiczówna

– Niedźwiecka Barbara234; zm. 23 VII 1804; l. 67; w zak. 51; Staniątki 31 VII 1804; podp. Apolonia Wizenna Smidowiczówna, ksieni

– Bilska235 Franciszka236; zm. 30 IV 1805; l. 73; w zak. 55; Staniątki 8 V 1805; podp. Apolonia Wizenna Smidowiczówna, ksieni

Mniszki z opactwa w Wilnie, 1803–1804 teczka 12, format 21 × 17 cm, 4 karty, dawna sygn. G 862

– Wilno 13 I 1804; podp. Aniela Zyberkówna, ksieni237

230 Imię świeckie Petronela, ibidem, s. 103.231 „miała ta siostra miłość wielką bliźniego, mając dar leczenia, czym nędznych wiele ratowała, była pracowita i pracowite zabawy, urzędy w zakonie sprawowała, jako to szafarstwo, infirmaryją, westyarnią, mi-strzyństwo nowicjuszek i panien świeckich, subprzeorystwo, zakrystią”, BD Sandomierz, S 2165, teczka 14.Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 73.232 „była to siostra bardzo sposobna do chóru”, sprawowała urzędy szafarki, infirmerki i piwnicznej,BD Sandomierz, S 2165, teczka 14. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 74.233 Ze skasowanego opactwa w Jarosławiu, BD Sandomierz, S 2165, teczka 11.234 Ze skasowanego opactwa w Jarosławiu. Była „cnót różnych pełna, [...] umiejąca się z każdym pięknie obejść, pokory i posłuszeństwa pełna, każdej przełożonej rada by była rozkazy jako najlepiej wykonywać z miłości posłuszeństwa ś[więteg]o, dopełniła urząd mistrzyni dam świeckich kilka lat, mając sposobność wielką do kierowania młodzieży względem Boga, jako też obyczajów, przez co miała wielki szacunek i po-ważanie od wszystkich, tak duchownych osób, jako i świeckich”, ibidem.235 Bielska według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 2, s. 418.236 Imię zakonne Gertruda, M. BORKOWSKA, ibidem. „była kuchmistrzą, gospodynią klasztoru, fortyanką przeszło 20 lat”, BD Sandomierz, S 2165, teczka 11.237 W latach 1801–1819, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 187–188; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 136–137. Por. EADEM, Szkoła benedyktynek, s. 88.

Page 111: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

112 Katalog

– Korsakowna Teofila238; zm. 25 XII 1803; l. 78; w zak. 59– Czyżewska Walburga239; zm. 5 I 1804; l. 60; w zak. 43

– Kowzanówna Elżbieta240, ekonomka; zm. 26 VI 1804; l. 72; w zak. 43; Wilno2 VII 1804; podp. Aniela Zyberkówna, ksieni

Mniszki z opactwa w Żarnowcu, 1806teczka 10, format 20,5 × 17,5 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Piotrowiczówna Elżbieta241; zm. 5 III 1806; l. 80; w zak. 58; Żarnowiec 10 III 1806; podp. Katarzyna Gowińska, ksieni242

Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za przeoryszy Marianny Tomkiewiczówny (1808–1809), sygn. S 2166

Mniszki z opactwa w Grudziądzu, 1808teczka 7, format 21 × 17,5 cm, 1 karta, dawna sygn. G 862

– Czurapska Teresa243; zm. 1 VII 1808; l. 47; w zak. 22; Grudziądz 11 IX 1808; podp. M[arianna] Działowska, ksieni

Mniszki z opactwa w Radomiu, 1808 teczka 5, format 19,5 × 16,5 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Kochnowska Magdalena244; zm. 27 IX 1808; l. 65; w zak. 46; Radom 21 X 1808; podp. Aniela Przyłuska, ksieni

238 Imię świeckie Joanna, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 137. „była od młodości swojej wielkiej miło-ści ku siostrom, ochocza i pilna powinności swoich, pilnowała forty przez lat 20”, BD Sandomierz, S 2165, teczka 12.239 Imię świeckie Anna, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 139. „ta będąc bardzo sposobna do chóru, umie-jętna do grania i śpiewania i pilna, młodszą będąc kantorką, była kilka lat podkantorką, a potym przez lat 12 ciągle kantorką”, BD Sandomierz, S 2165, teczka 12.240 Imię świeckie Helena, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 139. Była 20 lat szafarką, infrmerką, piwnicz-ną, 14 lat ekonomką, BD Sandomierz, S 2165, teczka 12.241 „blisko 20 lat spoczywająca na łożu”, BD Sandomierz, S 2165, teczka 10.242 W latach 1806–1830, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 326.243 „3 lata przed zejściem z tego świata wpadła w defekcyją dychawicy wielkiej i ustawicznego kaszlu, była ta defekcyja na kształt suchot, przy tym wielkie boleści wewnętrzne”, co w końcu doprowadziło do zgonu, BD Sandomierz, S 2166, teczka 7. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 270.244 „do chóru skwapliwa i pilnująca chwały Pańskiej, umiała chorał doskonale śpiewać i grać”, BD Sando-mierz, S 2166, teczka 5. Por. Kronika pierwsza, s. 309; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 373.

Page 112: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 113

Mniszki z opactwa w Staniątkach, 1809 teczka 6, format 24 × 19 cm, 4 karty, dawna sygn. G 862

– Madejska Zofia245; zm. 5 II 1809; l. 67; w zak. 49; Staniątki 15 II 1809; podp. Bogumiła Duwall, ksieni246

– Drzewiecka Marianna247; zm. 4 II [b.d.]248; l. 74; w zak. 58; Staniątki [b.d.]; podp. Bogumiła Duwall, ksieni

Mniszki z opactwa w Toruniu, 1808teczka 4, format 19 × 17,5 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Karska Marianna249; zm. 30 IX 1808; l. 78; w zak. 59; Toruń 5 X 1808; podp. Anna Białobłocka, ksieni

Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Symforozy Dobieńskiej (1809–1830), sygn. S 2167

Mniszki z opactwa w Bysławku, 1823teczka 13, format średni, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Przebendowska Bernarda250, ksieni chełmińska251; zm. 8 IV 1823; l. 70; w zak. 52; Bysławek 16 IV 1823; podp. [Katarzyna]252 Rybińska, przeorysza

– Nidzgorska Marcjanna253; zm. 16 VIII 1823; l. 78; w zak. 52; Bysławek 21 VIII 1823; podp. [Katarzyna] Rybińska, przeorysza254

245 „była wielką miłośnicą ubóstwa zakonnego i ś[więtego] posłuszeństwa”, 28 lat kantorką, miała „talent wdzięcznego głosu”, BD Sandomierz, S 2166, teczka 6.246 W latach 1808–1842, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 31–32; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 421.247 „Wszystkich cnót była przykładna, ale pokornego i ochotnego posłuszeństwa najszczególniejszą mi-łośnicą”, była infirmerką, piwniczną i 30 lat szafarką, miała piękny głos, BD Sandomierz, S 2166, teczka 6.248 1828 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 420. Nekrolog powinien znajdować się w teczce korespon-dencji z klasztorem w Staniątkach z czasów rządów ksieni S. Dobieńskiej.249 Była mistrzynią panien świeckich, kustoszką, kilka lat dziekanką i prawie 20 lat sekretarką, na kilka lat przed śmiercią była zwolniona z uczestnictwa w jutrzni, BD Sandomierz, S 2166, teczka 4. Por. M. BORKOW-SKA, Leksykon, t. 1, s. 305.250 „w zachowaniu ścisłej zawsze regularności we wszystkich powinnościach zakonnych, cnót wielkich i przykładnego za wybór życia, zostając na różnych urzędach zakonu swego, szczególne po sobie zostawiła przykłady. Pełna miłości dla wszystkich, znosiła w cierpliwości i pokorze nieprzyjemne w życiu swoim wy-padki”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 13.251 W latach 1813–1821, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 127.252 M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 251.253 Nidzgórska Marianna według M. BORKOWSKIEJ, ibidem. „różne chwalebnie piastując urzędy, zjednała sobie powszechną u sióstr wszystkich zakonnych miłość i szacunek”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 13.254 List uszkodzony po lewej stronie.

Page 113: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

114 Katalog

1

2

Page 114: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 115

16. Opactwo benedyktynek w Drohiczynie, skasowane w 1856 r., w 1957 r. przekazane benedyktynkom z Nieświeża. 1 – widok od strony Bugu, rys. T. NAKIELSKI, druga połowa XIX w.;

2 – zrujnowane wnętrze kościoła klasztornego pw. Wszystkich Świętych, za: Z. GLOGER, Dolinami rzek. Opisy podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy,

Warszawa 1903, s. 183; 3 – odrestaurowane kościół i klasztor, widok od strony Bugu, 2012 r.; 4 – widok całego zespołu, 2012 r.

3

4

Page 115: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

116 Katalog

Mniszki z opactwa w Chełmnie, 1811–1814 teczka 14, format średni, 7 kart, dawna sygn. G 862

– Chełmno 23 I 1811255; podp. B[ogumiła] Orłowska, ksieni256

– Dąbrowska Marianna257; zm. 18 I 1811; l. 80; w zak. 60– Jurkiewiczowna Krystyna258; zm. 20 I 1811; l. 64; w zak. 45

– Orłowska Bogumiła259, ksieni; zm. 15 III 1813; l. 62; w zak. 47; Chełmno 17 III 1813; podp. Bernarda Przebendowska, przeorysza

– Więckowska Marianna260; zm. 22 III 1814; l. 63; w zak. 41; Chełmno 23 III 1814; podp. B[ernarda] Przebendowska, ksieni261

Mniszki z opactwa w Drohiczynie, 1826–1828 teczka 15, format 21 × 16,5 cm, 4 karty, dawna sygn. G 862

– Perkowska Placyda262, ksieni; zm. 19 VIII 1826; l. 91; w zak. 77; Drohiczyn27 VIII 1826; podp. J[ózefa] Rzewuska, przeorysza

– Uszyńska Agnieszka263; zm. 8 II 1828; l. 68; w zak. 47; Drohiczyn 20 II 1828; podp. J[ózefa] Rzewuska, ksieni

255 W teczce znajdują się dwa listy o tej samej treści, jeden bez adresata i drugi pierwotnie skierowany do opactwa benedyktynek w Radomiu, ale późniejsza ręka skreśliła Radom i nadpisała Sandomierz.256 W latach 1803–1813, J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 118; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 111; EADEM, Leksykon, t. 1, s. 251.257 Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 250.258 Por. J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 108; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 251.259 Por. J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 108; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 111; EADEM, Leksy-kon, t. 1, s. 251.260 Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 251.261 Od 1813 r., J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 118. Po kasacie opactwa w maju 1821 r. przeniosła się wraz z dziewięcioma mniszkami do opactwa w Bysławku, zmarła 8 IV 1823 r., M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 127; EADEM, Leksykon, t. 1, s. 268.262 „pierwsze lata swoje w zakonie przepędziła na gruntownych cnotach, to jest była pokorna, posłuszna, cierpliwa, miłość miała wielką ku chorym, niedostatnim, stąd dawała wielkie siostrom przykłady, i talenta niemałe posiadała, śpiewała bardzo pięknie fraktem, chorałem, kantorką i mistrzynią panien świeckich była lat 20, przeoryszą lat 8, ksienią lat 43, ten ciężar przełożeński dźwigała najcierpliwiej przy różnych umartwie-niach, niedostatkach, rewolucjach [...], na koniec zasłabła na siłach i wzroku przez 9 lat”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 15.263 Była kantorką przez 16 lat, zakrystianką przez 4, kustoszką przez 12. Słabego zdrowia, przez 16 lat chorowała na „kaszel nadzwyczajny”, ibidem.

Page 116: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 117

Mniszki z opactwa w Grudziądzu, 1825 teczka 26, format 20,5 × 17 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Fankidelska Wiktoria264, przeorysza; zm. 13 XII 1825; l. 56; w zak. 32; Gru-dziądz 19 XII 1825; podp. Teresa Żółkiewska, ksieni265

Mniszki z opactwa w Krożach, 1814teczka 17, format 22 × 17 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Jacewiczówna266 Beata267; zm. 28 X 1814; l. 55; w zak. 22; Kroże 12 XI 1814; podp. Benedykta Staniewiczówna, ksieni

– Billewiczówna Ludwika Konstancja268; zm. 10 XI [b.r.]269; l. 90; w zak. 65; Kroże 12 XI 1814; podp. Benedykta Staniewiczówna, ksieni

Mniszki z opactwa we Lwowie (łacińskie), 1811–1813 teczka 23, format 23,5 × 18,5 cm, 4 karty, dawna sygn. G 862

– Szczerbińska Agnieszka Zofia270; zm. [b.d.]271; l. 83; w zak. 50; Lwów 16 I1811; podp. K[atarzyna] Abunda[n]cja Różycka, przełożona

– Zielińska Teresa Augustyna272; zm. [b.d.]; l. 55; w zak. 20; Lwów 16 X 1813; podp. K[atarzyna] Abunda[n]cja Różycka, ksieni

Mniszki z opactwa we Lwowie (ormiańskie), 1807–1827 teczka 24, format średni, 6 kart, dawna sygn. G 862

– Wakowska Benedykta273; zm. 18 II 1807; l. [b.d.]; w zak. 57; Lwów 21 II 1807; podp. Weronika Piramowiczówna, ksieni

264 „cnoty miała prawdziwie chrześcijańskie, jako to prędkie z poróżnionemi pojednanie, serce miłosierne i uczynne, tak ku zgromadzeniu, jako i ku ubogim”, ibidem, teczka 26. Por. J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 224; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 270.265 Ksieni od 1815 r. Po kasacie opactwa zamieszkała w 1836 r. w Radzynie, zmarła w 1868 r., wraz z nią mieszkało tam jeszcze pięć mniszek grudziądzkich. J. FANKIDEJSKI, Klasztory, s. 224 i n.; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 189; EADEM, Leksykon, t. 1, s. 270.266 Jasiewiczówna według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 64.267 Imię zakonne, ibidem. Sprawowała różne urzędy: szafarki, furtianki, serwitorki, zakrystianki i podprzeo-ryszy, pomimo słabego zdrowia przykładnie wykonywała wszystkie obowiązki, BD Sandomierz, S 2167, teczka 17.268 Imię świeckie, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 63.269 1814 r., ibidem.270 Imię zakonne, ibidem, s. 244. Sprawowała urząd infirmerki, potem szafarki, BD Sandomierz, S 2167, teczka 23.271 10 I 1811 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 244.272 Imię zakonne, ibidem, s. 246. Wstąpiła do nowicjatu w klasztorze brygidek we Lwowie, ale w 1782 r. z powodu jego kasaty zgłosiła się do opactwa benedyktynek łacińskich we Lwowie. Przez 7 lat była w kuchni szafarką, następnie złożyła śluby zakonne i pracowała jako infirmerka, westiarka i pomocnica podprzeoryszy, BD Sandomierz, S 2167, teczka 23. Por. W. CHOTKOWSKI, Historya, s. 109–110.273 Imię świeckie Urszula, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 253.

Page 117: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

118 Katalog

17. Kościół Trójcy Świętej i NMP oraz klasztor benedyktynek w Łomży, 2008 r. Opactwo zostało formalnie skasowane w 1864 r., klasztor nigdy nie został zamknięty, ponieważ stanowił dom zbiorczy dla zakonnic

ze skasowanych klasztorów. Cały zespół został zburzony i spalony we wrześniu 1939 r. Mniszki zamieszkały w okolicznych parafiach. W 1946 r. odbudowano świątynię,

a w latach 1947–1950 klasztor

– Kreczunowiczówna Pelagia274; zm. 3 V 1825; l. 98; w zak. 74; Lwów 6 VI 1825; podp. Weronika Piramowiczówna, ksieni

– Piramowiczówna Barbara275 Weronika, ksieni; zm. 6 VIII 1827; l. 83; w zak. 64; Lwów 10 VIII 1827; podp. Febronia Gluchowska, sekretarka

274 Imię zakonne, ibidem. Por. S. BARĄCZ, Żywoty, s. 465.275 Imię świeckie, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 253. „Chorowała rok cały, przeciąg choroby swojej znosiła boleści z największą cierpliwością”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 24.

Page 118: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 119

Mniszki z opactwa w Łomży, 1812–1826 teczka 25, format 20 × 17 cm, 9 kart, dawna sygn. G 862

– Murawska276 Scholastyka277; zm. 22 III 1812; l. 73; w zak. 57; Łomża 23 IV 1812; podp. Salomea278 Grzymalanka, ksieni279

– Dębiecka Marianna280; zm. 24 XII 1813; l. 65; w zak. 46; Łomża 30 XII 1813; podp. Salomea Grzymalanka, ksieni

– Sułkowska Katarzyna281; zm. 7 III 1814; l. 86; w zak. 67; Łomża 18 III 1814; podp. Salomea Grzymalanka, ksieni

– Dzięgielewska Kunegunda282; zm. [b.d.]283; l. 59; w zak. 33; Łomża 3 X 1823; podp. Anna Bogumiła284 Ołdakowska, ksieni285

– Downarowiczówna Benedykta286; zm. 17 II 1826; l. 93; w zak. 69; Łomża 5 III 1826; podp. A[nna] B[ogumiła] Ołdakowska, ksieni

276 Morawska według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 2, s. 30.277 Imię zakonne, ibidem. „Ta siostra zakonna była pożyteczna Zakonowi Świętemu, umiała grać na pozy-tywie i śpiewać. Bywała na zabawach szafarką, westyarką, piwniczną, które to sobie zlecone zabawy z wielką pilnością odprawowała. Była bardzo miłosierną, co będąc sama uboga, gotowa była największą nędzę po-nosić, aby potrzebnego według możności swojej wspomóc. Potem na kilkanaście lat przed śmiercią dostała pomieszania zmysłów. Zostając sama w celi upadła na ziemię tak szkodliwie, że sobie rękę z ramienia wybiła i jakoby paraliżem ruszona z łóżka nie wstając przez pół roku przez żadnej władzy sama sobą ruszyć się nie mogąc leżała”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 25.278 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 31.279 W latach 1800–1819, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 46; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 31. W teczce znajdują się dwa listy o tej samej treści, jeden wysłany był do opactwa w Sandomierzu, a drugi do opactwa w Radomiu. Ponieważ w 1819 r. opactwo w Radomiu zostało skasowane, list najprawdopodobniej przesłano do opactwa w Sandomierzu, gdzie zostały przewiezione ostatnie siostry z opactwa radomskiego.280 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 46–47; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 31. Była oso-bą cichą, spokojną i obowiązkową, pracowała w kuchni, była szafarką, refektarką i podprzeoryszą, chorowała na epilepsję. „Bo cierpiąc chorobę ś[więte]go Walentego od lat 30, a ta od lat 5 coraz bardziej pomnażając się w niej tak, iż 5, 6, i 10 razy na dzień porywając ją, w czym widząc się być niebezpieczną, prosiła z największą determinacją o ostatnie sakramenta”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 25.281 Była po 3 lata szafarką, mistrzynią panien świeckich, przeoryszą, 6 lat podprzeoryszą, a także chlebową i piwniczną. Ostatnie 10 tygodni życia nie wstawała z łóżka, dręczył ją kaszel i była bardzo słaba, BD Sando-mierz, S 2167, teczka 25. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 30.282 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 31. „ta pobożna zakonnica była najwięcej używana do zabaw gospodarskich i do dozoru gospodarstwa”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 25.283 30 IX 1823 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 31.284 Imię zakonne, ibidem.285 W latach 1819–1827, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 110; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 31.286 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 30. „ta zaś bywała we wszystkich zabawach zakon-nych, które z wielką czułością, jak należy zakonnej osobie, obowiązków świętych dopełniała”, BD Sando-mierz, S 2167, teczka 25.

Page 119: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

120 Katalog

Mniszki z opactwa w Poznaniu, 1813–1828 teczka 19, format średni, 7 kart, dawna sygn. G 862

– Myszkowska Elżbieta; zm. 4 IV [b.r.287]; l. 52; w zak. 18; Poznań 10 IV 1818; podp. Weronika Sobocka, ksieni

– Snopkowska Jadwiga288; zm. 25 V 1813; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]; Poznań 29 V1813; podp. Weronika Sobocka, ksieni

– Brzechwianka Marianna289; zm. 23 II [b.r.]290; l. 60; w zak. [b.d.]; Poznań 24 II 1823; podp. Weronika Sobocka, ksieni291

– Poznań 26 V 1828; podp. Ludwika Bagińska, przeorysza292

– Mieszkowska Ludwika, przeorysza; zm. 18 II 1824293; l. 77; w zak. 63– Sobocka Weronika294, ksieni; zm. 18 V 1828; l. 84; w zak. 67

Mniszki z opactwa w Przemyślu, 1811 teczka 20, format 24,5 × 19,5 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Przemyśl 16 IV 1811295; podp. Katarzyna Haltmanowna, ksieni296

– Markiewiczówna Teresa297, przeorysza; zm. 13 IV 1811298; l. 73; w zak. 49– Gołyńska Konstancja; zm. 14 X [1810]299; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]– Małkowska Agnieszka; zm. 1 XI [1810]300; l. 26; w zak. [b.d.]

287 1812 r., Kroniki Benedyktynek Poznańskich, s. 302. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 91.288 Kroniki Benedyktynek Poznańskich, s. 217, 294, 304; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 91.289 Por. Kroniki Benedyktynek Poznańskich, s. 301; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 92.290 1823 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 92.291 W liście jest wzmianka, że w klasztorze pozostało tylko dziewięć sióstr.292 W latach 1825–1832, po kasacie opactwa, wyprowadziła się wraz z kilkoma siostrami do domku przy kościele farnym, w 1842 r. złożyła podpis pod kończącą się księgą zmarłych, umarła 16 VII 1857 r., była ostat-nią z benedyktynek poznańskich, Kroniki Benedyktynek Poznańskich, s. 22, 298, 306, 312; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 93.293 1821 r. według Kronik Benedyktynek Poznańskich, s. 294, i M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 1, s. 92. W liście jest adnotacja, iż informacja o śmierci Ludwiki Mieszkowskiej została przesłana do opactwa w San-domierzu zaraz po jej śmierci, ale list nie dotarł do adresata i został zwrócony do Poznania, BD Sandomierz, S 2167, teczka 19.294 Por. Kroniki Benedyktynek Poznańskich, s. 212, 216, 218, 293, 303, 309.295 Ponieważ list został wysłany 16 IV 1811 r., jest niemożliwe, aby wypisane poniżej mniszki zmarły w 1811 r., por. przyp. 298–303.296 W latach 1802–1817, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 47–48; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 309.297 „zaraz po profesyi była subprzeoryszą lat kilkanaście, który to urząd z największym przykładem [s]prawowała, potym wzięta była na mistrzynią nowicjatu”, następnie kilka lat była kantorką, sekretarką i 15 lat przeoryszą, pokorna, cicha, cierpliwa, była „zbiorem cnót i doskonałości”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 20.298 1812 r. według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 309.299 1811 r. według M. BORKOWSKIEJ, ibidem, s. 310.300 11 XI 1811 r. według M. BORKOWSKIEJ, ibidem.

Page 120: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 121

18. Kościół św. Jakuba w Toruniu, klasztorny skasowanego w 1833 r. opactwa benedyktynek, widok od strony północnej, 2007 r.

– Kowalska Scholastyka; zm. 21 XII [1810]301; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]– Wolska Salomea; zm. 23 XII [1810]302; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]– Kłosieńska Anna; zm. 27 XII [1810]303; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]

Mniszki z opactwa w Staniątkach, 1812–1826 teczka 21, format średni, 5 kart, dawna sygn. G 862

– Zakrzewska Honorata304; zm. 10 II 1812; l. 32; w zak. 15; Staniątki 15 II 1812; podp. Bogumiła Duwall, ksieni

301 1811 r. według M. BORKOWSKIEJ, ibidem, s. 309.302 1811 r. według M. BORKOWSKIEJ, ibidem.303 1811 r. według M. BORKOWSKIEJ, ibidem, s. 310.304 „Najprzód była profesorką szkół normalnych, potem westyarką, dalej mistrzynią miejscową panien świeckich [...], wszystkie posługi duchowne odbywała z największą pilnością”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 21. Por. A. SZYLAR, Działalność, s. 283, 385.

Page 121: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

122 Katalog

– Strauszówna Helena305; zm. 30 III 1813; l. 66; w zak. 43; Staniątki 5 IV 1813; podp. Bogumiła Duwall, ksieni

– Niewiarowska Marianna306; zm. 25 X 1826; l. 80; w zak. 64; Staniątki 31 X 1826; podp. Bogumiła Duwall, ksieni

Mniszki z opactwa w Toruniu, 1810–1827 teczka 18, format średni, 5 kart, dawna sygn. G 862

– Sumińska Barbara307; zm. 4 IX 1810; l. 52; w zak. 37; Toruń 5 IX 1810; podp. Anna Białobłocka, ksieni

– Rybińska Marianna308; zm. 16 III 1823; l. 79; w zak. 64; Toruń 17 III 1823; podp. Anna Białobłocka, ksieni

– Pląskowska Antonina; zm. [b.d.]; l. 78; w zak. 57; Toruń 9 IX 1827; podp. D.309 Paprocka, przeorysza

Mniszki z opactwa w Warszawie (sakramentki), 1813 teczka 27, format 19,5 × 16 cm, 2 karty, dawna sygn. 862

– Wodzińska Ludgarda310; zm. 29311 V 1813; l. 87; w zak. 70; Warszawa 23 VI 1813; podp. Kunegunda Załuska, przeorysza312

Mniszki z opactwa w Wilnie, 1826 teczka 22, format 25,5 × 20 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Wilno 23 X 1826; podp. Teresa Zabłocka, ksieni313

305 Pochodziła z Węgier, doskonale znała język niemiecki, pracowała w szkole, BD Sandomierz, S 2167, teczka 21. Por. A. SZYLAR, Działalność, s. 265–266, 283, 287–288, 385, 418.306 Była podinfirmerką, kuchmistrzą, gospodynią klasztoru, podkustoszką, kustoszką, 18 lat przeoryszą, miała piękny i donośny głos, była wesoła, „dobrego humoru” i „czerstwego zdrowia”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 21.307 „ta siostra od młodych lat była oddana na edukacyą do klasztoru, przy której zaraz pokazywała wielką niewinność, pobożność i pragnienie służenia Bogu, była na różnych urzędach, jako to kustoszką lat 15, mi-strzynią nowicjatu, na ostatek dla wielkiej obserwancyi reguł przeoryszą lat 7, a wpadłszy w słabość, od lat kilku z afekcyi kołtuna jednakowoż te wszystkie urzędy jak najdoskonalej, przy wielkiej pobożności i skrom-ności odprawowała”, ibidem, teczka 18. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 307.308 Była kantorką, serwitorką, dziekanką, podprzeoryszą, portulanką, pod koniec życia niewidoma,BD Sandomierz, S 2167, teczka 18. List uszkodzony, wycięto część z dwóch kart.309 Dominika/Domicela, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 1, s. 306.310 Eufemia Julianna Wodzińska, w zakonie Maria Ludgarda od Ofiarowania NMP, przeorysza 1768–1773, 1789–1804, Benedyktynki od Nieustającej Adoracji, s. 176–178, 191–196; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 178; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 86.311 5 według M. BORKOWSKIEJ, Słownik polskich ksień, s. 178; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 86.312 W latach 1810–1816. Joanna Kunegunda Załuska, w zakonie Maria od Wszystkich Świętych, M. BOR-KOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 184–185; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 88.313 W latach 1822–1848, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 184; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 141; EADEM, Szkoła benedyktynek, s. 89.

Page 122: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 123

– Zyberkówna Aniela314, ksieni; zm. 5 VI 1819; l. [b.d.]315; w zak. [b.d.]316

– Puzynianka Rozalia317; zm. 5 X 1826; l. 93; w zak. 73 – [Jodkówna]318 Katarzyna319; zm. [b.d.]320; l. 40; w zak. [b.d.]321

– [Korsakówna]322 Aleksandra; zm. [b.d.]323; l. 90; w zak. [b.d.]324

– [Krasowska]325 Magdalena326; zm. [b.d.]327; l. 40328; w zak. [b.d.]329

– [Pacewiczówna]330 Konstancja331; zm. [b.d.]332; l. 40; w zak. [b.d.]333

– [Drozdowska]334 Tekla335; zm. [b.d.]336; l. 40337; w zak. [b.d.]338

314 Imię świeckie Cecylia, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 138. Pomimo że od 7 lat nie żyje, do opactwa przychodzą listy na jej nazwisko, BD Sandomierz, S 2167, teczka 22. Por. M. BORKOWSKA, Szkoła benedyk-tynek, s. 92.315 82 lata, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 138.316 69 lat, ibidem.317 Imię świeckie Teresa, ibidem. „Ta zacna panna ze wszech względów, z największą uległością zawsze gotowa była na wszelkie zlecenie zwierzchności swojej w odbywaniu różnych zabaw pracowitych, mimo stanu wysokiego urodzenia. [...] Ciągle miałyśmy przykład szczególnej Jej gorliwości w obowiązkach zakon-nych”, BD Sandomierz, S 2167, teczka 22.318 M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 141.319 Imię świeckie Róża, ibidem.320 17 IX 1822 r., ibidem.321 23 lata, ibidem.322 Ibidem, s. 137.323 13 IX 1819 r., ibidem.324 75 lat, ibidem.325 Ibidem, s. 143.326 Imię świeckie Józefa, ibidem.327 23 III 1824 r., ibidem.328 29 lat według M. BORKOWSKIEJ, ibidem.329 14 lat, ibidem.330 Ibidem, s. 142.331 Imię świeckie Anna, ibidem.332 11 VIII 1824 r., ibidem.333 25 lat, ibidem.334 Ibidem.335 Imię świeckie Kunegunda, ibidem.336 16 IX 1824 r., ibidem.337 36 lat według M. BORKOWSKIEJ, ibidem.338 19 lat, ibidem.

Page 123: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

124 Katalog

– [Strumiłłówna]339 Teofila340; zm. [b.d.]341; l. 50342; w zak. [b.d.]343

– [Zabłocka]344 Kazimiera345; zm. 19 VI 1825; l. 41; w zak. 26

Mniszki z opactwa w Żarnowcu, 1823–1825 teczka 16, format 20,5 × 16,5 cm, 4 karty, dawna sygn. G 862

– Melotkówna Konstancja; zm. 26 II 1823; l. 76; w zak. 47; Żarnowiec 27 II 1823; podp. Katarzyna Gowińska, ksieni

– Pobłocka Zuzanna; zm. 8 IV 1823; l. 60; w zak. 45; Żarnowiec 10 IV 1823; podp. Katarzyna Gowińska, ksieni

– Gotonkówna346 Barbara; zm. 7 I 1825; l. 57; w zak. 32; Żarnowiec 15 I 1825; podp. Katarzyna Gowińska, ksieni

Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Barbary Staszewskiej (1830–1853), sygn. S 2168

Mniszki z opactwa w Drohiczynie, 1848 teczka 7, format 27 × 20,5 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Miłkowska Benedykta347; zm. 19 IV 1848; l. 37; w zak. 18; Drohiczyn 9 V 1848; podp. Alojza Tonder, ksieni

Mniszki z opactwa w Kownie, 1845–1851 teczka 14, format średni, 8 kart, dawna sygn. G 862

– Karczewska Julianna348; zm. 28 I 1845; l. 58; w zak. 28; Kowno 3 II 1845; podp. Aleksandra Gongielówna, ksieni349

339 Ibidem, s. 143.340 Imię świeckie Tekla, ibidem.341 28 XI 1825 r., ibidem.342 46 lat według M. BORKOWSKIEJ, ibidem.343 15 lat, ibidem.344 Ibidem, s. 142. Por. M. BORKOWSKA, Szkoła benedyktynek, s. 92.345 Imię świeckie Gertruda, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 142. Por. EADEM, Szkoła benedyktynek, s. 92.346 Golonkówna według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 1, s. 327.347 „Była używana do obowiązków zakonnych: mistrzynią panien świeckich była lat kilka, zakrystianką i fortyanką. Miała głos mocny i piękny i dzielnie grała na organie. Od lat sześciu chorowała dosyć często i zawsze ciężko na chorobę piersiową z defektem kołtunowym, na końcu dostała suchot”, pokorna, posłuszna, cierpliwa, BD Sandomierz, S 2168, teczka 7.348 Została przysłana do opactwa w Kownie wraz z sześcioma innymi mniszkami „dla dopełnienia stanu w klasztorze kowieńskim” ze względu na niewielką ich tam liczbę, ibidem, teczka 14. W 1843 r. rząd carski rozpoczął przenoszenie zakonnic z jednych klasztorów do innych, powodem było obsadzenie tzw. etatów. Do opactwa w Kownie przesiedlono wówczas mniszki z opactw w Wilnie i Słonimiu. Por. P. P. GACH, Kasaty zakonów, s. 165–167.349 W latach 1840–1857, imię świeckie Róża, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 41–42; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 52. Druga karta listu częściowo uszkodzona.

Page 124: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 125

– Fergisówna Scholastyka350; zm. 3 VI 1846; l. 72; w zak. 56; Kowno 1 VII 1846; podp. A[leksandra] Gongielówna, ksieni

– Małcewiczówna Placyda351; zm. 2 V 1849; l. 33; w zak. 13; Kowno 17 V 1849; podp. Aleksandra Gongielówna, ksieni

– Krasewiczówna Józefa352; zm. 4 IV 1851; l. 46; w zak. 28; Kowno 19 IV 1851; podp. Aleksandra Gongielówna, ksieni

Mniszki z opactwa w Krożach, 1842–1853 teczka 8, format duży i średni, 12 kart, dawna sygn. G 862

– Podbereska Delfina353; zm. 2 IV 1842; l. 32; w zak. 18; Kroże 25 V 1842; podp. Scholastyka Rypińska, przełożona354

– Kiełczewska Konsolata355, ksieni356; zm. 30 IX [b.r.]357; l. 89; w zak. 51; Kroże 5 X 1843; podp. Mechtylda Sienkiewiczówna, przełożona

– Łobanowska Wincenta; zm. 15 IX 1845; l. 33; w zak. 13; Kroże 6 XI 1845; podp. Scholastyka Rypińska, ksieni358

– Kroże 25 II 1846; podp. Scholastyka Rypińska, ksieni– Bórnówna359 Kunegunda360 Ludgarda; zm. 11 I 1846361; l. 69; w zak. 53– Woytkiewiczówna Eleonora Dominika Julianna; zm. 16 II 1846362; l. 51;

w zak. 28

350 Imię świeckie Bogumiła, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 52. Przez 20 lat była kantorką, 24 lata przeo-ryszą, słabego zdrowia, BD Sandomierz, S 2168, teczka 14.351 „była zdolna do wszystkich obowiązków zakonnych, które akuratnie i ochoczo wykonywała, śpiewała bardzo pięknie, czytała dobitnie, pełniła obowiązki szafarki lat 5, gorliwą była w służbie Bożej i troskliwą o dobro konwentu”, chorowała na suchoty, BD Sandomierz, S 2168, teczka 14.352 Przesiedlona z opactwa słonimskiego. Bardzo pięknie śpiewała, była posłuszna, cierpliwa i pokorna. Chorowała na suchoty, ibidem.353 „Miała z natury zdolność do śpiewania i grania na organie, przeto od wstąpienia do Zakonu aż do śmier-ci prawie [...] ciągle najpilniej odbywała obowiązki śpiewaczki i graczki, oprócz tych ciągle inne obowiązki jako to: zakrystianki, szafarki, infirmarki”. Była pokorna, gorliwa, oddana Bogu, uczynna, miłowała bliźnich, ibidem, teczka 8.354 W latach około 1841–1845, BD Sandomierz, S 2169, teczka 4.355 Imię świeckie Bogumiła, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 64.356 W latach 1822–1838, złożyła urząd, zachowując tytuł, ibidem.357 Przypuszczalnie 1843 r., ibidem.358 W latach około 1845–1862, BD Sandomierz, S 2169, teczka 4; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 140.359 Burnówna według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 64.360 Imię świeckie, ibidem.361 Zmarła „po ciężkiej i długiej chorobie zwanej suchotą”, BD Sandomierz, S 2168, teczka 8.362 Zmarła na suchoty po 3 latach od wystąpienia choroby, ibidem.

Page 125: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

126 Katalog

– Misztowtowna Fortunata363; zm. 3 VII 1847364; l. 77; w zak. 58; Kroże 15 VIII 1847; podp. Scholastyka Rypińska, ksieni

– Sienkiewiczówna Urszula Mechtylda365; zm. 26 XII 1852; l. 60; w zak. 35; Kroże 15 II 1853; podp. Scholastyka Rypińska, ksieni366

– Mackiewiczówna367 Karolina368; zm. 13 IV 1853; l. 77; w zak. 49; Kroże 10 VI 1853; podp. Scholastyka Rypińska, ksieni

Mniszki z opactwa we Lwowie (ormiańskie), 1838 teczka 11, format 22,5 × 18 cm, 2 karty, dawna sygn. G 862

– Mniszkowna369 Bernarda370; zm. 31 XII 1837; l. 90; w zak. 68; Lwów 3 I 1838; podp. Gertruda371 Kszysztofowiczówna372, przeorysza373

Mniszki z opactwa w Nieświeżu, 1845–1851teczka 12, format średni, 13 kart, dawna sygn. G 862

– Cwirkówna Eufemia374; zm. 31 VIII 1845; l. 66; w zak. 46; Nieśwież 10 IX 1845; podp. Katarzyna Borzobohatówna, ksieni375

– Mitarnawska Konstancja376; zm. 11 III 1846; l. 69; w zak. 19; Nieśwież 17 III 1846; podp. Katarzyna Borzobohatówna, ksieni

– Sakowiczówna Ludwika377; zm. 23 III 1846; l. 35; w zak. 11; Nieśwież 2 IV 1846; podp. Katarzyna Borzobohatówna, ksieni

363 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 64.364 Była najstarszą zakonnicą w klasztorze, zmarła „po długiej chorobie zwanej wodną puchliną”,BD Sandomierz, S 2168, teczka 8.365 „ochoczo, pracowicie, ze zwykłą sobie gorliwością” spełniała obowiązki, „dotknięta od Boga długą, bo prawie 10-cio letnią chorobą, pochodzącą z cierpienia kołtunowego i artretyzmowego”, ibidem.366 Do listu dołączona koperta.367 Misztowtówna według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 65.368 Imię zakonne, ibidem. Pobożna, „zostawując piękne nam przykłady do naśladowania, jakoż nie było żadnej reguły zakonnej i cnoty chrześcijańskiej, do których ścisłego spełnienia nie przyłożywszy gorliwego i pilnego usiłowania”, nie wypełniała, BD Sandomierz, S 2168, teczka 8.369 Miszkówna według M. BORKOWSKIEJ, Leksykon, t. 3, s. 253.370 Imię świeckie Katarzyna, ibidem. Przez 20 lat niewidoma, BD Sandomierz, S 2168, teczka 11.371 Imię zakonne, imię świeckie – Rozalia, por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 254.372 Krzysztofowiczówna według M. BORKOWSKIEJ, ibidem.373 Nowicjat w 1798 r., profesja w 1802 r., ibidem.374 Imię świeckie Barbara, ibidem, s. 106. „przez kilkanaście lat ciągle była cierpiącą na mocną głuchotę”, spełniała wszystkie powierzone jej przez ksienię obowiązki, BD Sandomierz, S 2168, teczka 12.375 W latach 1827–1853, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 15–16; EADEM, Leksykon, t. 3, s. 106.376 Zmarła po kilkutygodniowej, obłożnej chorobie, BD Sandomierz, S 2168, teczka 12.377 Chorowała na suchoty, ibidem.

Page 126: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 127

19. Opactwo benedyktynek w Nieświeżu skasowano w 1864 r., ostatnie mniszki wyjechały w 1877 r. 1 – zespół klasztorny otoczony murem z dzwonnicą-bramą, za budynkami klasztornymi fragment kościoła św. Eufemii z wieloboczną wieżą, N. ORDA, akwarela, 1876 r.; 2 – współczesne pozostałości klasztoru:

bardzo przebudowany budynek klasztoru, czworoboczna dzwonnica-brama oraz budynki gospodarcze, 2011 r.

1

2

Page 127: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

128 Katalog

– Einarowiczówna Scholastyka; zm. 2/14 V 1850; l. 57; w zak. 33; Nieśwież14/26 V 1850; podp. Katarzyna Borzobohatówna, ksieni

– Petrosewiczówna Eleonora378; zm. 9/21 IX 1850; l. 60; w zak. 42; Nieśwież23 IX/5 X 1850; podp. Katarzyna Borzobohatówna, ksieni

– Cwirkowna Elżbieta379; zm. 23 VII/4 VIII 1851; l. 71; w zak. 52; Nieśwież3/15 VIII 1851; podp. Katarzyna Borzobohatówna, ksieni

– Rogalewiczówna Bernarda380; zm. 24 VIII/5 IX 1851; l. 48; w zak. 26; Nie-śwież 27 VIII/8 IX 1851; podp. Katarzyna Borzobohatówna, ksieni

Mniszki z opactwa w Przemyślu, 1845–1848 teczka 9, format różny, 4 karty, dawna sygn. G 862

– Karniewska Tekla381, ksieni382; zm. 26 I 1845383; l. 76; w zak. 58; Przemyśl 4 VI 1845; podp. Nepomucena Surowska384, przeorysza385

– Czarnek Aniela386; zm. 21 VII 1845; l. 37; w zak. 18; Przemyśl 27 VII 1845; podp. Nepomucena Surowska, przeorysza

– Szachowicz Maria Gertruda387, ksieni388; zm. 1 X 1848; l. 43; w zak. 31; Prze-myśl 26 X 1848; podp. Nepomucena Surowska, przeorysza

378 Imię świeckie Ludwika, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 107.379 Imię świeckie Aniela, ibidem. Chorowała kilka miesięcy, BD Sandomierz, S 2168, teczka 12.380 Chorowała dwa lata „na raka w piersiach”, ibidem.381 „Była na różnych urzędach, to jest: profesorką przy szkołach, mistrzynią, kantorką, subprzeoryszą, mistrzynią nowicjatu, przeoryszą i najgodniejszą i najczulszą Matką”. Cierpliwa, gorliwa w nabożeństwie, pokorna, miłująca bliźnich, przyjęła 12 zakonnic „wtenczas, gdy już klasztor prawie upadł”, dbała o rozwój szkoły, „przysposobiwszy profesorek dla dobra publicznego”. Zasłabła i, „mając mowę zajętą”, po kilkunastu dniach ją odzyskała, ale do końca życia była sparaliżowana, ibidem, teczka 9.382 W latach 1831–1844, jednak od 1831 r. urzęduje oficjalnie z tytułem przeoryszy, a po zwolnieniu z opła-ty taksy elekcyjnej w 1838 r. – z tytułem ksieni, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 310.383 27 XII 1844 r. według M. BORKOWSKIEJ, ibidem.384 Surowska [Turowska?], BD Sandomierz, S 2169, teczka 9.385 W latach 1842–1864, ibidem.386 „Była ta siostra od lat 15 cierpiąca na śledzionę i z tego powodu będąc profesorką od szkół uwolnio-na została”, zmarła „po wycierpianych najokropniejszych boleściach”. Była ponadto zakrystianką, szafarką, ogrodniczką, infirmerką i pomimo choroby wszystkie obowiązki wykonywała wzorowo, BD Sandomierz, S 2168, teczka 9.387 „Przechodziła stopnie urzędów kustoszki, mistrzyni konwiktu i nowicjatu, profesorką przy szkołach przez 27 lat, prefektą i przeoryszą i najgodniejszą Matką naszą [...], wstąpiwszy na godność ksieni, czy raczej można powiedzieć na krzyż ciągłych zgryzot, tak z powodu nadzwyczajnego niedostatku, jak też innych wiel-kich kłopotów”, a szczególnie trapiących ją chorób, ponieważ 9 lat bardzo cierpiała z powodu reumatyzmu, a 7 lat z powodu kaszlu, który przerodził się w astmę, co w konsekwencji stało się przyczyną śmierci, ibidem.388 W latach 1847–1848, ibidem; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 159. W latach 1844–1848 we-dług M. BORKOWSKIEJ, Słownik mniszek benedyktyńskich w Polsce, Tyniec 1989, s. 92.

Page 128: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 129

Mniszki z opactwa w Sierpcu, 1845–1852 teczka 13, format średni, 12 kart, dawna sygn. G 862

– Rokicka Martyna389, podprzeorysza; zm. 25 III 1845; l. 82; w zak. 62; Sierpc22 IV 1845; podp. Karolina Braun, przeorysza

– Nowicka Aniela390; zm. 29 VI 1847; l. 71; w zak. 56; Sierpc 6 VII 1847; podp. Karolina Braun, przeorysza

– Piotrowska Agnieszka391; zm. 19 IV 1851; l. 30; w zak. 7; Sierpc 24 IV 1851; podp. Karolina Braun, przeorysza

– Kumbowska Józefa392; zm. 12 VIII 1851; l. 30; w zak. 7; Sierpc 14 VIII 1851; podp. Karolina Braun, ksieni393

– Szawelska Paulina394; zm. [b.d.]; l. 40; w zak. 2; Sierpc 22 IV 1852; podp. [b.d.]– Ciołkowska Estera395, przeorysza; zm. 9 IX 1852; l. 76; w zak. 61; Sierpc 23 IX

1852; podp. Karolina Braun, ksieni

Mniszki z opactwa w Słonimiu, 1848–1852 teczka 16, format średni, 6 kart, dawna sygn. G 862

– Słonim 7 V 1845; podp. Klotylda Radowiecka396, ksieni397

389 Była infirmerką, szafarką, westiarką, podprzeoryszą. „Siostra ta przy różnych cnotach i przymiotach całe prawie życie, bo aż do ostatniej choroby, w pracy i utrudzeniu trawiła w miłości Boga i bliźniego”,BD Sandomierz, S 2168, teczka 13. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 74.390 „wierna była powołaniu swemu i tak pracowita do ostatnich chwil życia [...] nie było zabawy ani urzędu zakonnego, którego by nie sprawowała i to z wielką gorliwością i troskliwością o dobro zakonne”, BD San-domierz, S 2168, teczka 13.391 „Siostra ta od kilku lat cierpiała na nadwyrężenie mlecza pacierzowego, która słabość stopniowo wzmacniając się uformowała wrzód wielki, zbierający się kilka miesięcy, i ten po przecięciu stał się nie-uleczony – niezawodnie, że i drugi w głowie przed śmiercią się uformował. Leżała blisko lat 2 – od samego początku okazanej słabości wszelkie środki lekarskie używane były i na jakiś czas przynosiły ulgę, ale więcej od pół roku osądzili ciż lekarze, iż żyć nie może”, była cicha, spokojna i wesoła, zajmowała się „czarną we-stiarnią” i szyciem, ibidem.392 „była dowcipu przenikliwego i zdolnego tak do chórowych, jako i innych obowiązków zakonnych – a że była delikatnej kompleksyi, nie polecano jej prac trudniejszych”, była 3 lata westiarką i podprzeoryszą, ibidem.393 W latach 1848–1856, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 16. Do listu dołączona koperta.394 Przybyła do klasztoru z zadawnionym kaszlem, „lecz dla Jej przymiotów duszy i serca zdolności i wy-doskonalonej edukacyi w językach, muzyce i wszystkich obiektach naukowych nie można jej było odmówić przyjęcia, jakoż zaraz w świeckiej sukni zajmowała się nauką panien, a później w zakonnej więcej jak lat 2wszystkiego”, BD Sandomierz, S 2168, teczka 13.395 „posiadając głos mocny i piękny, zwłaszcza do wtóru, całe prawie życie w chórze gorliwie jak dzwon wielbiła Pana Boga [...], już to ostatnia z sióstr, która przyjęta była i zapamiętała dobry byt klasztoru, pogorzel zupełną, odebranie dóbr i różne klęski, jakie kolejno dotykały to zgromadzenie”, zawsze wesoła i spokojna, sprawowała prawie wszystkie urzędy, ibidem. Do listu dołączona koperta.396 Radowicka według M. BORKOWSKIEJ, Słownik polskich ksień, s. 133.397 W latach 1831–1848, ibidem.

Page 129: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

130 Katalog

– Malewiczówna Teresa398; zm. 25 IV 1845; l. 58; w zak. 38– Puchalska Aleksandra, ksieni; zm. [b.d.] 1831; l. 84; w zak. 70– Joanna Benedykta; zm. [b.d.]; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]– Gertruda; zm. [b.d.]; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]– Anna Florencja399; zm. [b.d.]; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]

– Radowiecka Klotylda, ksieni; zm. 31 VII 1848; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]; Słonim 9 VIII 1848; podp. Alojza Klaużanka, przeorysza

– Klaużanka Alojza; zm. 6 IV 1849; l. 67; w zak. 51; Słonim 14 IV 1849; podp. Eufemia Kundziszówna, przeorysza

Mniszki z opactwa w Staniątkach, 1841–1853 teczka 10, format różny, 21 kart, dawna sygn. G 862

– Tomaszewska Rozalia400; zm. 19 X 1841; l. 63; w zak. 44; Staniątki 30 X 1841; podp. Bogumiła Duwall

– Kunstmamic Franciszka401; zm. 1 II 1842; l. 23; w zak. 2; Staniątki 4 III 1842; podp. Bogumiła Duwall, ksieni

– Duwall Bogumiła Mechtylda402, ksieni; zm. 8 XI 1842; l. 70; w zak. 49; Staniąt-ki 28 XI 1842; podp. Helena Wodzińska, przeorysza

– Jocz Aleksandra403; zm. 7 XI 1844; l. 27; w zak. 7; Staniątki 29 XI 1844; podp. U[rszula] M[echtylda] Czajkowska, ksieni404

– Buczkiewicz Zofia405; zm. 8 X 1846; l. 49; w zak. 25; Staniątki 14 XI 1846; podp. U[rszula] M[echtylda] Czajkowska, ksieni

398 Imię świeckie Weronika, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 124.399 Prawdopodobnie Aleksandra, w zakonie Florencja Skinderówna, urodzona około 1769 r.; nowicjat w 1786 r.; zmarła we wrześniu 1843 r., ibidem, s. 123.400 „To ta kochana siostra nasza głos miała piękny, dla którego była przyjęta i którego nie żałowała na chwałę Boską. Była piwniczną, fortyanką, lat kilka, lecz stłuk[ł]szy nogę wypadkiem nieprzewidzianym, nie mogła już więcej być używaną do posług zakonnych, gdyż przez 20 lat ustawiczny ból cierpiała w nodze”, BD Sandomierz, S 2168, teczka 10.401 Chorowała na suchoty, na łożu śmierci złożyła śluby profesji, ibidem.402 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, s. 421. Była najpierw uczennicą, a po wstąpieniu do nowi-cjatu profesorką w szkole. „Na tym urzędzie przełożeństwa swego doznawała wiele przykrych zdarzeń i nie-pokojów krajowych z przechodzenia wojsk rosyjskich, z nieurodzajów po kilka razy i pożarów ognia prawie we wszystkich wioskach”, „od lat kilku zapadła w chorobę zatwardzenia wątroby a zarazem śledziony, a do tego przybyło jakieś poruszenie żółci, bo w ciągu choroby przez 9 miesięcy codziennie miała wymioty samą żółcią”, BD Sandomierz, S 2168, teczka 10. Por. A. SZYLAR, Działalność, s. 260, 283, 385, 419.403 Nauczała w szkole, znała doskonale język niemiecki i „pisała pięknie”, BD Sandomierz, S 2168, teczka 10.404 W latach 1842–1863, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 23.405 Była pomocnicą zakrystianki, przeszła operację ręki, BD Sandomierz, S 2168, teczka 10. Do listu do-łączona koperta.

Page 130: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 131

– Staniątki 29 VII 1847; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni– Czernek Franciszka406; zm. 8 IV 1847; l. 76; w zak. 45– Więckowska Marianna; zm. 22 V [b.r.]407; l. 60; w zak. 38– Brodzka Marianna; zm. 26 IV 1847; l. 50; w zak. 20– Habelsberger Julia; zm. 31 V 1847; l. 37; w zak. 14

– Staniątki 8 XII 1847; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni– Sapiejanka Teresa; zm. 20 IX 1847; l. 29; w zak. 3– Czulicka Salomea408; zm. 23 X 1847; l. 39; w zak. 20

– Droszdz Franciszka; zm. 2 II 1848; l. 26; w zak. 8; Staniątki 24 IX 1848; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni

– Fikiel Anna; zm. 19 VIII 1850; l. 38; w zak. 11; Staniątki 28 IX 1850; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni

– Staniątki 15 V 1852; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni– Wetulani Magdalena409; zm. 16 III 1852; l. 49; w zak. 15– Kowalska Katarzyna410; zm. 27 I 1852; l. 94; w zak. 58

– Rzuchowska Barbara411; zm. 5 XII 1852; l. 63; w zak. 46; Staniątki 7 II 1853; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni

Mniszki z opactwa w Warszawie (sakramentki), 1834–1852teczka 15, format średni, 22 karty, dawna sygn. G 862

– Chybowska Maria Flawia412; zm. 3 V 1834; l. 73; w zak. 45; Warszawa 6 VI 1834; podp. Maria Anna Wróblewska, przeorysza413

406 Była mistrzynią panien świeckich i podinfirmerką, potem sekretarką, prefektą szkoły, znała doskonale język niemiecki, potrafiła „pogodzić poświęcenie się dla dobra publiczności z najdokładniejszym zachowa-niem Reguły Ś[więtej]”, ibidem.407 1847 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 423.408 Cierpliwa, pokorna, szanująca starszych, miłująca młodych, była lubiana, miała dobry i wdzięczny głos, BD Sandomierz, S 2168, teczka 10.409 „Co jej czasu zbywało od obowiązków, urzędu i pacierzy, pracowicie go poświęcała na przysługę sio-strom i kościołowi, wyklijając, nadpisując stargane książki i je oprawując, co dosyć dobrze umiała, jako i różne klijone drobne rzeczy robiąc dla przysługi siostrom”, ibidem.410 Wykonywała najcięższe prace, pracowała w piekarni, spiżarni, piwnicach, była przeszło 30 lat kuch-mistrzą, ibidem.411 „mocno zbudowana i czerstwego zdrowia [...], mocnych piersi i bystrego dowcipu, zlecono jej zaraz urząd profesorki, później dodano urząd westyarki i ogrodniczki, [...] wreszcie i urząd wakujący prefekty szkolnej, do poprzednich był jej dodany”, ibidem.412 Marianna Chybowska, w zakonie Maria Flawia od św. Donata, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 89.413 W latach 1822–1837, Benedyktyki od Nieustającej Adoracji, s. 219–222; M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 90.

Page 131: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

132 Katalog

20. Opactwo benedyktynek w Staniątkach. 1 – widok współczesny; 2 – stalle w chórze zakonnym w kościele konwentualnym

1

2

Page 132: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 133

– Wróblewska Maria Anna414, przełożona; zm. 8 III 1846; l. 70; w zak. 48; War-szawa 19 III 1846; podp. Barbara Hauzner, przełożona415

– Hausner Maria Barbara416, przełożona; zm. 10 VIII 1846; l. 73; w zak. 50; War-szawa 3 IX 1846; podp. Maria Katarzyna od Jezusa Winkler417

– Maria od św. Benedykta od Ustawicznej Adoracji418; zm. 18 V 1847; l. 67; w zak. 47; Warszawa 18 V 1847; podp. Maria Józefa Morawska, przełożona419

– Królikowska Maria Kazimiera420; zm. 8 I 1848; l. 65; w zak. 38; Warszawa 8 I1848; podp. Maria Józefa Morawska, przełożona

– Bartoszewska Barbara421; zm. 8 VI 1849; l. 21; w zak. 4; Warszawa 17 VI 1849; podp. Maria Józefa Morawska, przełożona

– Winkler Katarzyna od Jezusa422; zm. [b.d.]423; l. 79; w zak. 59; Warszawa 12 IV 1850; podp. [Maria] Józefa Morawska, przełożona

– Weiskopf Maria Bernarda od św. Agaty424; zm. 15 I 1851; l. 37; w zak. 12; War-szawa 15 I 1851; podp. Maria Józefa Morawska, przełożona

– Kunegunda425; zm. 12 III 1851; l. 38; w zak. 17; Warszawa 12 III 1851; podp. Maria Józefa Morawska, przełożona

414 Kunegunda Wróblewska, w zakonie Maria Anna od Narodzenia Pana Jezusa, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 182–183; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 90.415 W latach 1837–1846, Benedyktyki od Nieustającej Adoracji, s. 222–223; M. BORKOWSKA, Słownik pol-skich ksień, s. 50; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 90.416 Maria Teresa Hausnerówna, w zakonie Maria Barbara od Najświętszego Sakramentu, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 50; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 90. Była 27 lat ekonomką, 29 lat mistrzynią nowicjatu, w 1845 r. obchodziła 50-lecie ślubów profesji, chorowała 3 lata na „wątroby zepsucia i kamienie”, miała ogromne boleści i bardzo cierpiała, pisano o niej „matka”, „opiekunka”, „anioł”, „pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet”, BD Sandomierz, S 2168, teczka 15.417 Maria Teresa Winklerówna, w zakonie Maria Katarzyna od Jezusa, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 89.418 Józefina Sędzimirówna, w zakonie Maria Benedykta (Maria od św. Benedykta), M. BORKOWSKA, Lek-sykon, t. 2, s. 90. Przez 30 lat była infirmerką, 9 lat mistrzynią nowicjatu, 9 lat dyskretką, uprzejma, łagodna, litościwa, słabego zdrowia, chorowała na wątrobę, BD Sandomierz, S 2168, teczka 15.419 W latach 1846–1852, Benedyktyki od Nieustającej Adoracji, s. 223; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 104; EADEM, Leksykon, t. 2, s. 90.420 Urszula Elżbieta Królikowska, w zakonie Maria Kazimiera od św. Alojzego Gonzagi, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 91.421 „cały jej pobyt był ciągłą słabością, nareszcie zakończyła [życie] na cholerę”, BD Sandomierz, S 2168, teczka 15.422 Była 12 lat zakrystianką, 24 lata furtianką, gorliwa i pracowita, ibidem.423 10 IV 1850 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 89.424 Pracowała w kuchni, małomówna, litościwa dla ubogich, „skąd mogła kwestowała, aby im nieco ulgi przynieść”, BD Sandomierz, S 2168, teczka 15.425 „Tak miała głos donośny, że chór utrzymywała, była zdolna do wszystkich urzędów, nie oszczędzała się w niczem”, ibidem.

Page 133: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

134 Katalog

– Maciszewska Anna; zm. 22 VII 1851; l. 24; w zak. 2; Warszawa 22 VII 1851; podp. Maria Józefa Morawska, przełożona

– Morawska Józefa426, przełożona; zm. 8 V 1852; l. 65; w zak. 43; Warszawa 8 V1852; podp. Sakramentki

Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Anny Majewskiej (1853–1877), sygn. S 2169

Mniszki z opactwa w Kownie, 1855–1873teczka 3, format średni, 6 kart, dawna sygn. G 862

– Mysztowtówna Placyda427; zm. 14 II 1855; l. 80; w zak. 56; Kowno 25 II 1855; podp. A[leksandra] Gongielówna, ksieni

– Miłoszewska Tekla; zm. 17 VIII [b.r.]; l. 28; w zak. 6; Kowno 22 VIII 1863; podp. Zofia Głębocka, ksieni428

– Klimowicz Teofila; zm. 15 IV 1873; l. 80; w zak. 55; Kowno 17 IV 1873; podp. Zofia Głębocka, ksieni429

Mniszki z opactwa w Krożach, 1860–1876teczka 4, format różny, 15 kart, dawna sygn. G 862

– Rentówna Tekla; zm. 18 I 1860; l. [b.d.]; w zak. 26; Kroże 18 II 1860; podp. Scholastyka Rypińska, ksieni

– Rypińska Scholastyka430, ksieni; zm. 22 I 1862; l. 61; w zak. 45; Kroże 3 II 1862; podp. Apolonia Rymkiewicz, kustoszka

– Żylewicz Konsolata; zm. 4 III 1868; l. 61; w zak. 48; Kroże 5 III 1868; podp. Apolonia Rymkiewicz431

– Starkowska Scholastyka; zm. 5 VII 1873; l. 73; w zak. 55; Kroże 21 VII 1873; podp. Alojza Kimont, przełożona432

426 Piastowała prawie wszystkie urzędy, „a szczególniej śpiewem przyozdabiała chwałę Boską”, ibidem.427 Imię świeckie Antonina. Profeska wileńska, w 1843 r. wywieziona do opactwa w Kownie, M. BOR-KOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 141. Przez 5 lat była w Kownie przeoryszą. Zmarła ze starości, BD Sandomierz, S 2169, teczka 3.428 W latach 1858–1878, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 38.429 Tekst listu najpierw w języku rosyjskim, a potem ten sam tekst w języku polskim.430 Była ekonomką przez 3 lata, zakrystianką 5 lat, mistrzynią panien świeckich 9 lat, przeoryszą 3 lata, przełożoną 4 lata, ksienią 17 lat, przyjęła do zakonu 13 sióstr, w młodości „często ulegała różnym pomniej-szym cierpieniom”, 13 stycznia „śmiertelnie zachorowała na zapalenie razem i na związanie jelit”, bardzo cierpiała, po 11 dniach zmarła, BD Sandomierz, S 2169, teczka 4.431 Tekst napisany w języku rosyjskim. W liście adnotacja: „nie wolno pisać po polsku, tylko po rusku i dlatego wymienia się okoliczności, co w sobie zawiera niniejsze pismo”, ibidem.432 Tekst po rosyjsku i po polsku.

Page 134: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 135

– Kronent Franciszka; zm. 22 VII 1874; l. 32; w zak. 10; Kroże 30 VII 1874; podp. Alojza Kimont, przełożona433

– Teresa; zm. 28 IV [b.r.]; l. 37; w zak. 14; Kroże 29 IV 1875; podp. Alojza Ki-mont, przełożona434

– Damiło Dominika435; zm. 16 XI 1876; l. 48; w zak. 14; Kroże 22 XI 1876; podp. Alojza Kimont, przełożona436

– Rymkiewicz Apolonia; zm. 7 V [b.r.]; l. 75; w zak. [b.d.]; Kroże [b.d.]; podp. Alojza Kimont, przełożona

Mniszki z opactwa we Lwowie (ormiańskie), 1873–1877 teczka 5, format średni i duży, 4 karty, dawna sygn. G 862

– Kielnicka Urszula Romualda, przeorysza; zm. 12 V 1873; l. 72; w zak. 50; Lwów 20 V 1873; podp. Kajetana437 Sarkisiewiczówna, ksieni438

– Słodykiewicz Maria Leonarda439; zm. 7 III 1877; l. 53; w zak. 25; Lwów 12 III 1877; podp. Kajetana Sarkisiewiczówna, ksieni

Mniszki z opactwa w Łomży, 1855–1866teczka 6, format 21 × 17 cm, 10 kart, dawna sygn. G 862

– Popkowska Ludwika Benedykta440; zm. 25 V 1855; l. 45; w zak. 24; Łomża28 V 1855; podp. M[echtylda] Wądołkowska, ksieni441

– Dymnicka Anna Kunegunda442; zm. 30 IV 1856; l. 59; w zak. 32; Łomża 5 V1856; podp. M[echtylda] Wądołkowska, ksieni

– Sobolewska Scholastyka443; zm. 2 IX 1856; l. 60; w zak. 32; Łomża 7 IX 1856; podp. M[echtylda] Wądołkowska, ksieni

– Łosiewska Salomea; zm. 15 X 1860; l. 61; w zak. 36; Łomża 21 X 1860; podp. Wincenta Łopacińska, ksieni

433 Tekst po rosyjsku i po polsku.434 Tekst po rosyjsku i po polsku.435 Zmarła na zapalenie płuc, ibidem.436 Tekst po rosyjsku i po polsku.437 Imię świeckie Rozalia, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 144.438 W latach 1844–1893, ibidem, s. 145.439 „W młodszym wieku pracowała nad dziatkami w szkole”. Pod koniec życia chorowała, bardzo cierpia-ła, BD Sandomierz, S 2169, teczka 5.440 Była zakrystianką, szafarką, podprzeoryszą i gospodynią klasztorną; bardzo pracowita i gorliwa w wy-konywaniu obowiązków zakonnych, ibidem, teczka 6. 441 W latach 1827–1858, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 174.442 „inwalidka ciągła”, BD Sandomierz, S 2169, teczka 6.443 Wykonywała różne prace, była przez 21 lat przeoryszą, ibidem.

Page 135: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

136 Katalog

21. Opactwo benedyktynek w Mińsku, skasowane w 1864 r. i zamknięte w 1871 r.; widok na klasztor i kościół klasztorny św. Wojciecha, pierwsza połowa XIX w.

– Wiszniewska Kornelia444; zm. 5 IV 1866; l. 52; w zak. 32; Łomża 11 IV 1866; podp. W[incenta] Łopacińska, ksieni

Mniszki z opactwa w Mińsku, 1860–1864 teczka 7, format średni, 8 kart, dawna sygn. G 862

– Jaźwińska Kamila445; zm. 27 III 1860; l. 68; w zak. 52; Mińsk 29 III 1860; podp. Otylia Moszczyńska, przeorysza

– Świątarzecka Katarzyna446; zm. 3 VIII 1861; l. 80; w zak. 60; Mińsk 8 VIII 1861; podp. Otylia Moszczyńska, ksieni447

– Brylewska Serafina; zm. 31 XII 1861; l. 60; w zak. 35; Mińsk 9 I 1862; podp. Otylia Moszczyńska, ksieni

– Lezańcówna Augustyna; zm. 8 XI 1864; l. 90; w zak. 48; Mińsk 20 XI 1864; podp. Otylia Moszczyńska, ksieni

444 Była infirmerką, westiarką, kilkanaście lat furtianką i 10 lat przeoryszą, ibidem.445 Imię świeckie Scholastyka, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 74. Była 8 lat podprzeoryszą, mistrzynią nowicjatu, zakrystianką i furtianką, chorowita, ibidem, teczka 7.446 Kilka lat przed śmiercią była sparaliżowana, ibidem.447 W latach 1852–1871, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 105–106.

Page 136: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 137

Mniszki z opactwa w Nieświeżu, 1857–1875 teczka 8, format różny, 17 kart, dawna sygn. G 862

– Płuszczewska Michalina448; zm. 7 XI 1857; l. 59; w zak. 22; Nieśwież 14/26 XI 1857; podp. Anna Mogilnicka, ksieni449

– Horbaczewska Apolinara450; zm. 20 VIII 1858; l. 70; w zak. 54; Nieśwież 1/13 IX 1858; podp. Anna Mogilnicka, ksieni

– Mogilnicka Anna, ksieni451; zm. 6 IX 1860; l. 75; w zak. 33; Nieśwież 19 IX 1860; podp. Taida Grodzińska, przeorysza

– Grodzińska Taida452, ksieni453; zm. 29 XI 1865; l. 80; w zak. 61; Nieśwież 4 XII 1865; podp. Ksawera Bernakowska

– Cierpicka Wiktoria, zm. 17/29 II 1872; l. 67; w zak. 48; Nieśwież 4/16 III 1872, podp. M. Świrska, ksieni454

– Chodaniewiczówna Justyna455; zm. 21 II 1874; l. 72; w zak. 48; Nieśwież 14 III 1874; podp. Otylia Moszczyńska, ksieni456

– Jabłońska Kajetana457; zm. 11 V 1874; l. 74; w zak. 50; Nieśwież 17/29 V 1874; podp. Otylia Moszczyńska, ksieni458

– Jódycka Michalina459; zm. 11 IX 1875; l. 77; w zak. 54; Nieśwież 22 IX 1875; podp. Otylia Moszczyńska, ksieni460

448 Zmarła na zapalenie płuc, BD Sandomierz, S 2169, teczka 8.449 W latach 1853–1860, ibidem; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 138.450 Imię świeckie Tekla, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 107.451 Była sparaliżowana, BD Sandomierz, S 2169, teczka 8.452 Imię świeckie Rozalia, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 3, s. 107.453 W latach 1860–1865, wcześniej była przez 20 lat przeoryszą, BD Sandomierz, S 2169, teczka 8.454 Tekst po rosyjsku i po polsku.455 Zmarła po długiej i ciężkiej chorobie, ibidem.456 W latach 1852–1871 w opactwie w Mińsku i w latach 1872–1877 w opactwie w Nieświeżu, M. BOR-KOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 105–106. Tekst po rosyjsku i po polsku.457 Zmarła na zapalenie płuc, BD Sandomierz, S 2169, teczka 8.458 Tekst po rosyjsku i po polsku.459 Zmarła po dwuletniej chorobie, ibidem.460 Tekst po rosyjsku i po polsku.

Page 137: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

138 Katalog

Mniszki z opactwa w Przemyślu, 1855–1867 teczka 9, format różny, 14 kart, dawna sygn. G 862

– Groth Ewa Ludgarda461; zm. 26 I 1855; l. 35; w zak. 16; Przemyśl 20 II 1855; podp. Placyda Grocholska, ksieni462

– Grocholska Wiktoria Placyda463, ksieni; zm. 17 VIII 1855; l. 39; w zak. 23; Przemyśl 30 VIII 1855; podp. Nepomucena Surowska, przeorysza

461 W liście znajduje się przejmujący opis jej cierpień, wynikających z rozwijającej się już od pobytu w no-wicjacie choroby reumatycznej: „wszystkie bowiem członki, czyli zgięcia były bardzo spuchnięte i rozdęte tak, że nie mogła się już ruszyć [...], tu się połączyła szkrofuliczna materia [choroba zakaźna] i plika [kołtun], do tego w okrutnym stopniu artrizes, czyli raczej pospolicie zwany gościec, wszystkie więc członki powy-chodziły ze stawów tak, że biedaczka ani sama już jeść, ani się na łóżko położyć i poprawić, ani najmniejszej rzeczy zrobić sobie nie mogła – 7 ½ roku kładziono ją do łóżka na noc, a na dzień sadzano na krześle [...], w końcu wzmogła się okropna puchlina, która z całem gwałtem wpadłszy w nogi, pootwierała sobie rany, na ostatek przyszła gangrena”, ibidem, teczka 9.462 W latach 1849–1855, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 43.463 Opis choroby i leczenia ksieni: „zaczęła cierpieć na mocny i częsty ból głowy, a będąc już dawniej słaba na piersi zapadała także 3 razy w zapalenie płuc, którą to słabość lekarze zawsze puszczaniem krwi leczyli, aż nareszcie tak tą krew wypuścili, że przyszła potym nadzwyczajnie osłabiona, osądzili lekarze ostatnie le-karstwo wyjechanie na żentyczkę, lecz wyjechawszy na wieś nie mogła żentycy [serwatka z mleka owczego] używać, gdyż pokazała się zaraz wkrótce puchlina, z największym więc niebezpieczeństwem życia przywieź-liśmy Ją na powrót do domu, gdzie nie mając już żadnej w lekarzach nadziei uprosiłyśmy, aby się wzięła do kuracyi morysońskimi pigułkami. Ten środek zdawał się nawet polepszyć jej zdrowie tak dalece, że już sama przejść mogła, lecz naraz okropnie się zmogła woda, która ją o ostatnie niebezpieczeństwo przyprawiła”,BD Sandomierz, S 2169, teczka 9.

22. Opactwo benedyktynek w Przemyślu uniknęło kasaty dzięki prowadzonej szkole; klasztor spłonął w 1941 r., po II wojnie światowej został odnowiony, stan z 2008 r.

Page 138: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 139

– Rosenbaum Honorata Teresa464; zm. 2 VIII 1863; l. 35; w zak. 5; Przemyśl12 VIII 1863; podp. Leonarda Hammermüller, ksieni465

– Surowska Maria Nepomucena466, przeorysza; zm. 8 IX 1864; l. 63; w zak. 37; Przemyśl 23 IX 1864; podp. Leonarda Hammermüller, ksieni467

– Dwernicka Karolina Ksawera468; zm. 30 X 1864; l. 59; w zak. [b.d.]; Przemyśl 10 XI 1864; podp. Leonarda Hammermüller, ksieni469

– Kaspary Scholastyka Konstancja470; zm. 21 IX 1866; l. 52; w zak. 31; Przemyśl 23 IX 1866; podp. Leonarda Hammermüller, ksieni

– Hatalewicz Waleria Alojza471; zm. 3 VII 1867; l. 44; w zak. 27; Przemyśl 12 VII 1867; podp. Leonarda Hammermüller, ksieni

Mniszki z opactwa w Sierpcu, 1853–1872 teczka 10, format różny, 11 kart, dawna sygn. G 862

– Nawrot Ewa472; zm. 29 VII 1853; l. 40; w zak. 6; Sierpc 9 VIII 1853; podp. Karolina Braun, ksieni

– Braun Karolina, ksieni; zm. [b.d.]473; l. 70; w zak. 52; Sierpc 8 IV 1853; podp. zakonnice

– Ważyńska Julia, ksieni474; zm. 20 XII 1864; l. 51; w zak. 17; Sierpc 1 II 1865; podp. Julia Benedykta Wróblewska, przeorysza

464 Odznaczała się pobożnością i umartwieniem, cicha, łagodna, milcząca, pomagała w kuchni, zmarła na tyfus, ibidem.465 W latach 1855–1891, M. BORKOWSKA, Słownik mniszek, s. 92; EADEM, Słownik polskich ksień, s. 48.466 Była szafarką, mistrzynią duchowną, podprzeoryszą i 22 lata przeoryszą, zakonnicą „o chrześcijańskiej cierpliwości”. Zachorowała na zapalenie płuc, lekarz przepisał jej lekarstwa na febrę, co spowodowało, że „choroba przeszła w puchlinę”, ponowne zapalenie płuc spowodowało zgon, BD Sandomierz, S 2169, tecz-ka 9.467 Do listu dołączona koperta.468 Bogomyślna, uległa i pokorna, obłożnie chora na reumatyzm przez rok, ponadto „podług zapewnienia lekarza miała wodę około serca”, ibidem.469 Do listu dołączona koperta.470 Była kantorką, sekretarką, „najlepszą mistrzynią duchowną”, „niezmordowaną nauczycielką” i prefektą szkoły. Miała mocny, piękny głos, cierpliwa i gorliwa w wypełnianiu obowiązków. Wyjechała wraz z drugą siostrą na kwestę do Wiednia, tam zachorowała na zapalenie płuc i „zapalenie wątroby”, „najpierwsi lekarze wiedeńscy” stwierdzili u niej jeszcze „ciężki defekt tj. błąd serca, który teraz się w całej sile rozwinął”, ibidem.471 Zakrystianka, mistrzyni panien świeckich, zakonnica „słodka i łagodna”, chorowała na płuca, ibidem.472 „pilna w chórowych obowiązkach, głos do śpiewania miała piękny”, przyjęta „na profesorkę do szkoły do niemieckiego szczególniej języka i pięknych robótek”, ibidem, teczka 10.473 1856 r., M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 16.474 W latach 1856–1864, ibidem, s. 173. Dostała paraliżu połowy ciała, chorowała 3 tygodnie, BD Sando-mierz, S 2169, teczka 10.

Page 139: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

140 Katalog

– Szulc Matylda475; zm. [b.d.]; l. 38; w zak. 9; Sierpc 10 X 1866; podp. Julia Be-nedykta Wróblewska, ksieni476

– Glińska Elżbieta477; zm. [b.d.]; l. 65; w zak. 29; Sierpc 7 VII 1868; podp. Julia Benedykta Wróblewska, ksieni

– Śliwińska Agnieszka478; zm. 4 III 1872; l. 49; w zak. 24; Sierpc 8 III 1872; podp. Julia Benedykta Wróblewska, ksieni

Mniszki z opactwa w Staniątkach, 1856–1877 teczka 11, format średni, 26 kart, dawna sygn. G 862

– Staniątki 15 IV 1856; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni– Mirnietz Marianna; zm. 1 III 1856; l. 30; w zak. 3– Więckowska Anna Walburga479; zm. 29 IV 1856; l. 74; w zak. [b.d.]480

– Łabudzińska Małgorzata481; zm. 29 I 1858; l. 77; w zak. 49; Staniątki 21 IV 1858; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni

– Staniątki 31 I 1859; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni– Drzewiecka Katarzyna; zm. 1 XI 1858; l. 67; w zak. 49– Smidowiczówna Petronela; zm. 11 XII 1858; l. 61; w zak. [b.d.]

– Staniątki 19 IV 1859; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni– Lipińska Helena; zm. 16 II 1859; l. 71; w zak. 53– Mitis Amalia; zm. [b.d.]; l. 37; w zak. 12

– Wodzińska Helena; zm. 21 XII 1859; l. 80; w zak. 62; Staniątki 28 XII 1859; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni

– Pawlik Karolina; zm. 28 VII 1861; l. 47; w zak. 24; Staniątki 31 VII 1861; podp. Urszula Mechtylda Czajkowska, ksieni

475 Zmarła „po 18-to godzinnych cierpieniach cholerycznych”, w chórze „była prawdziwym filarem dla płynności w czytaniu łacińskim i wdzięczności głosu w mówieniu chórowym, zajmowała się kształceniem panienek, który to obowiązek pełniła w zakonie przez lat 7, biegłą wyjątkowo była w arytmetyce i muzyce”, BD Sandomierz, S 2169, teczka 10.476 W latach 1864–1888, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 183.477 Była przez 20 lat kustoszką, 9 lat ogrodniczką. „Kochała wielką miłością swój klasztor i ciężko bolała nad jego teraźniejszym położeniem spodziewanej kassacyi”, BD Sandomierz, S 2169, teczka 10.478 Przez całe życie chorowała na serce, przeszła trzy operacje, po pierwszej stan jej zdrowia poprawił się, wykonywała w klasztorze różne prace, „najdłużej jednak była przy dzwonieniu na powinności sióstr”, ibidem.479 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 422. Jej nazwisko i informację o zgonie zapewne dopisano do sporządzonego wcześniej listu.480 54 lata, ibidem.481 Przez trzy lata nie wychodziła z celi, „cierpiała rupturę kaszel nadzwyczajnie mocny, takiż ból głowy, który ją prawie codziennie męczył od wielu lat, kiedy jeszcze przy furcie była”, BD Sandomierz, S 2169, teczka 11.

Page 140: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 141

– Staniątki 14 IV [b.r.]; podp. Zofia Ludgarda Baryszewska, przeorysza– Czajkowska Urszula Mechtylda482, ksieni; zm. 27 III [b.r.]483; l. 77; w zak. 32– Cabalska Marcjanna; zm. 13 III [b.r.]; l. 30; w zak. 10

– Rzuchowska Józefa Gertruda484; zm. 7 IV 1870; l. 80; w zak. 61; Staniątki 26 V1870; podp. Zofia Ludgarda Baryszewska, ksieni485

– Pietrusińska Marianna486; zm. 1 IV 1874; l. 91; w zak. 71; Staniątki 18 IV 1874; podp. Zofia Ludgarda Baryszewska, ksieni

– Staniątki 7 VII 1874; podp. Zofia Ludgarda Baryszewska, ksieni– Lizani Marianna; zm. 14 V 1874; l. 25; w zak. [b.d.]– Wysoczyńska Teodora; zm. 21 V 1874; l. 72; w zak. 41

– Jarzębińska Eufrozyna Kunegunda; zm. 30 X 1874; l. 33; w zak. 9; Staniątki17 XII 1874; podp. Zofia Ludgarda Baryszewska, ksieni

– Effenberg Anna; zm. 14 VIII 1876; l. 43; w zak. 15; Staniątki 19 IX 1876; podp. Zofia Ludgarda Baryszewska, ksieni487

– Myczkowska Teofila; zm. 6 XII 1876; l. [b.d.]; w zak. [b.d.]; Staniątki 20 I 1877; podp. [Zofia Ludgarda] Baryszewska, ksieni488

Mniszki z opactwa w Warszawie (sakramentki), 1855–1877 teczka 12, format średni i mały, 24 karty, dawna sygn. G 862

– Schmidt Dominika489; zm. [b.d.]; l. 25; w zak. 2; Warszawa 14 XI 1855; podp. Maria Augustyna Gołębiewska, przełożona490

482 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 23. Zrobiła wiele dobrego dla klasztoru, „lecz żelazny czas 1846 roku, kiedy w naszych dobrach okropne zniszczenia wiadoma grabież zrobiła, wszystkie jej projekta zahamował”, BD Sandomierz, S 2169, teczka 11.483 1863 r., M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 23.484 Imię zakonne, M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 423. Była przez 40 lat nauczycielką, potem szafarką, pobożna, pełna poświęcenia, BD Sandomierz, S 2169, teczka 11.485 W latach 1863–1882, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 10.486 Była „wzorem życia zakonnego”, była kantorką, „mając głos silny i uczony”, BD Sandomierz, S 2169, teczka 11. Do listu dołączona koperta.487 Do listu dołączona koperta.488 Do listu dołączona koperta.489 Zmarła po długiej i ciężkiej, półtorarocznej chorobie, były to „niby suchoty”, „pobożna, uczona, zga-dzająca się ze wszystkiemi”, ibidem, teczka 12.490 W latach 1852–1865, Benedyktyki od Nieustającej Adoracji, s. 223–229; M. BORKOWSKA, Słownik pol-skich ksień, s. 40–41.

Page 141: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

142 Katalog

23. Opactwo sakramentek w Warszawie, skasowane w 1864 r., przetrwało dzięki adoracji prowadzonej przez kryptozakonnice. 1 – olbrzymi kościół klasztorny św. Kazimierza i przylegający do niego klasztor, widok od strony Rynku Nowego Miasta, B. BELLOTTO ZW. CANALETTO, 1778 r.;

2 – dawny kościół klasztorny, rys. A. KOZARSKI, „Tygodnik Ilustrowany”, 8, 1863, 220

1

2

Page 142: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 143

– Sędzimirówna Marya Kajetana491; zm. [b.d.]; l. 84; w zak. 64; Warszawa 22 XI 1858; podp. Maria Augustyna Gołębiewska, przełożona

– Delatre Maria Julianna492; zm. 12 IX 1859; l. 38; w zak. 12; Warszawa 12 IX 1859; podp. Maria Augustyna Gołębiewska, przełożona

– Tyc Tekla493; zm. [b.d.]; l. 49; w zak. 27; Warszawa, maj [b.d.]; podp. Maria Augustyna Gołębiewska, przełożona494

– Maria Józefa; zm. 10 XI 1861; l. 36; w zak. [b.d.]; Warszawa 11 XI 1861; podp. Maria Augustyna Gołębiewska, przełożona

– Warszawa 26 IV 1863; podp. Maria Augustyna Gołębiewska, przełożona– Nurzyńska Gertruda495; zm. 23 IV 1863; l. 86; w zak. 60– Kreitz Aniela496; zm. 25 IV [b.r.]497; l. 79; w zak. 55

– Gumińska Wincenta498; zm. [b.d.]499; l. 53; w zak. 31; Warszawa 30 III 1864; podp. Maria Augustyna Gołębiewska, przełożona

– Szymańska Ludwika Florianna500; zm. 28 VIII 1864; l. 81; w zak. 57; Warsza-wa 2 IX 1864; podp. Maria Augustyna Gołębiewska, przełożona

491 Była 25 lat mistrzynią panien świeckich, 30 lat kantorką, gorliwa, pracowała prawie do końca życia, „trzy tygodnie była słabą, ciągle przez ten czas spała, ani jadła ani piła, ani lekarza nie chciała [...] umarła w obecności kapłana i zgromadzenia, w największej cichości, że ledwie spostrzec można było”, BD Sando-mierz, S 2169, teczka 12. Por. M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 90.492 Była po 3 lata w kuchni, infirmerii, westiarni i zakrystii, chorowała na suchoty, BD Sandomierz, S 2169, teczka 12.493 „W młodocianych swych latach przyjęła wychowanie w pensjonacie naszym, a opuszczając to lubo zacisze oświadczyła się matkom naszym z zamiarem rychłego powrotu prosząc, by dla niej zachowano imię Tekli, ulubionej sobie Patronki, spędziwszy krótki czas na świecie, pomimo oporu rodziców i świetnych widoków przyszłości, jakie sobie jako jedynaczka obiecywać mogła, dotrzymała słowa danego i powróciła z szczerą chęcią poświęcenia się Panu Bogu”, 16 lat była nauczycielką w szkole, „zawsze cicha, łagodna, uprzejma i słodka w pożyciu”, ibidem.494 Do listu dołączona koperta.495 Maria Barbara Nurzyńska, w zakonie Maria Gertruda od Opatrzności Boskiej, M. BORKOWSKA, Leksy-kon, t. 2, s. 90. Pracowita, była 48 lat w zakrystii, BD Sandomierz, S 2169, teczka 12.496 Wiktoria Kreutz/Kreytz, w zakonie Maria Aniela (Maria od św. Aniołów), BD Sandomierz, S 2169, teczka 12.497 1863 r., M. BORKOWSKA, Leksykon, t. 2, s. 90.498 „Choroba epileptyczna już od lat kilku ją napadała, dla której to przyczyny zupełnie się odosobniła, ażeby ile możliwości ukryć swoje cierpienia”, BD Sandomierz, S 2169, teczka 12.499 Zmarła w Wielką Środę (23 marca), pochowana w Wielki Piątek (25 marca), ibidem.500 Ludwika Szymańska, w zakonie Maria Florianna od Przemienienia Pańskiego, M. BORKOWSKA, Lek-sykon, t. 2, s. 90.

Page 143: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

144 Katalog

– Bernhard Brygida, w zak. Maria Antonina od Opatrzności Bożej501; zm. 20 II 1867; l. 67; w zak. 44; Warszawa 26 II 1867; podp. Maria Stanisława Romecka, przełożona502

– Skalska Maria, w zak. Mechtylda od Najświętszego Sakramentu503; zm. 18 V1867; l. 57; w zak. 37; Warszawa 24 V 1867; podp. Maria Stanisława Romecka, przełożona

– Kurkowska Petronella, w zak. Maria Róża504; zm. 7 XI 1873; l. 70; w zak. 49; Warszawa 18 XI 1874; podp. Maria Stanisława Romecka, przełożona

– Wolska Zofia, w zak. Ludgarda od Ofiarowania Najświętszej Panny505; zm. 19 I1876; l. 61; w zak. 36; Warszawa 19 I 1877; podp. Maria Stanisława Romecka, przełożona

Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Ludwiki Mathieu (1877–1899), sygn. S 2170

Mniszki z opactwa w Kownie, 1894 teczka 1, format 21 × 13 cm, 2 karty

– Silpniewska Aleksandra506; zm. 26 XII 1893; l. 74; w zak. [b.d.]; Kowno13 I 1894; podp. Kazimiera Rymaszewska, przełożona507

501 „po profesji zakonnej 44 [lata], z których blisko 40 przebyła w pensjonacie, wychowania młodych panien [podjęła się] naprzód jako nauczycielka, a później jako pierwsza mistrzyni, szczególniejsza gorli-wość w spełnianiu tych mozolnych obowiązków nie stawała jej zupełnie na przeszkodzie od oddawania się [z] równym zapałem i zamiłowaniem powinnościom zakonnym”, BD Sandomierz, S 2169, teczka 12.502 W latach 1865–1877, 1880–1906, Pelagia Romecka, w zakonie Stanisława od Serca Najświętszej Pan-ny, Benedyktynki od Nieustającej Adoracji, s. 246–254; M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 137. Do listu dołączona koperta.503 Przyjęta w wieku 17 lat, „ze szczególniejszą gorliwością i zamiłowaniem spełniała obowiązki refektar-ki, infirmarki, pierwszej kantorki, mistrzyni nowicjatu, depozytorki a w końcu subprzeoryszy, [...] uzdolniona do śpiewania, któremu się oddawała z bezwyłącznem poświęceniem”, była zawsze dobrego zdrowia i silna fizycznie, jednak w ciągu kilku tygodni chorowała, straciła siły, „do tego jakaś choroba sercowa, a w koń-cu i rozrzedzenie mózgu, które ją na tydzień przed śmiercią zdrowej przytomności umysłu pozbawiły”,BD Sandomierz, S 2169, teczka 12.504 Cicha, milcząca, „zjednoczona z Bogiem”, 20 lat po profesji pracowała w kuchni, potem była furtianką, ibidem.505 Córka zamożnego obywatela z Warszawy, prawie całe życie była nauczycielką, kilka lat pierwszą mi-strzynią w szkole, delikatna, uprzejma, łagodna, ibidem. Do listu dołączona koperta.506 Profeska krożeńska, przybyła w grupie mniszek wywiezionych siłą z Kowna po zamknięciu w 1892 r. tamtejszego klasztoru. „Umarła z puchliny”, ibidem, S 2170, teczka 1.507 W latach 1883–1894, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 139.

Page 144: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 145

Mniszki z opactwa we Lwowie (łacińskie), 1881–1896 teczka 2, format średni i mały, 33 karty508

– Chmarek Izabela Michaela509; zm. [b.d.] 1881; l. 26; w zak. 5; Lwów 20 II 1881; podp. Aleksandra Hatal, ksieni510

– Pawłowska Maria Karolina511; zm. 13 XII [b.r.]512; l. 63; w zak. 43; Lwów16 XII 1882; podp. A[leksandra] Hatal, ksieni

– Drohomirecka Maria Paula513; zm. 9 III 1885; l. 21; w zak. 2; Lwów 10 III 1885; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Dąbska Tekla Anna514; zm. [b.d.]; l. 68; w zak. 13; Lwów 2 IX 1886; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Krechowiecka Maria Joanna Nepomucena515; zm. [b.d.]; l. 84; w zak. 51; Lwów 3 IX 1886; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Hoffman Justyna Franciszka516; zm. [b.d.]; l. 82; w zak. 50; Lwów 19 XI 1887; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Kłosińska Maria Domicela517; zm. [b.d.]; l. 76; w zak. 49; Lwów 4 IV 1888; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Krama Franciszka Lucyna518; zm. [b.d]; l. 40; w zak. 6; Lwów 23 VI 1891; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Klostill Alojza Teresa; zm. [b.d.]; l. 72; w zak. 47; Lwów 19 VI 1892; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Haas Flawia519; zm. [b.d.]; l. 23; w zak. 3; Lwów 16 XI 1892; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

508 W teczce znajduje się 12 kopert.509 Chorowała „na rozdęcie serca”, prawie nie wstawała z łóżka. Żyła po profesji 2 lata, BD Sandomierz, S 2170, teczka 2.510 W latach 1879–1896. Wcześniej była przez 10 lat przełożoną z tytułem przeoryszy, ibidem. W latach 1869–1896 według M. BORKOWSKIEJ, Słownik polskich ksień, s. 49–50.511 Pracowała długi czas jako nauczycielka w szkole, następnie była mistrzynią nowicjatu. „Dotknięta bo-wiem wewnątrz polipem, kilka lat przepędziła na łóżku”, BD Sandomierz, S 2170, teczka 2.512 Przypuszczalnie w 1882 r., ibidem.513 Przed śmiercią złożyła śluby profesji, ibidem.514 Była w szkole nauczycielką francuskiego i „historii polskiej”, w klasztorze infirmerką i furtianką. Zmarła na zapalenie płuc, ibidem.515 Była podprzeoryszą i przez wiele lat przełożoną. Miała „skra w wątrobie”, zmarła na zapalenie płuc, ibidem.516 Pracowita, cierpliwa, sprawowała różne urzędy, 20 lat chorowała, 3 lata przed śmiercią nie wstawała z łóżka, ibidem.517 Gorliwa, pracowita, pilna, „miłowała Jezusa”, chorowała na puchlinę, ibidem.518 Nauczała w szkole, w klasztorze była furtianką. Zmarła na galopujące suchoty, ibidem.519 Zapadła na suchoty, przez rok chorowała i w tym czasie złożyła śluby profesji, ibidem.

Page 145: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

146 Katalog

– Kuzyk Scholastyka; zm. 30 I [b.r.]; l. 66; w zak. 47; Lwów 20 III 1893; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Skarbek Anna Agata520; zm. [b.d.]; l. 29; w zak. 6; Lwów 15 XII 1893; podp. Aleksandra Hatal, ksieni521

– Modzelewska Wanda Janina; zm. [b.d.]; l. 31; w zak. 5; Lwów 24 III 1895; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Weppner Karolina Klara522; zm. 25 V 1895; l. 65; w zak. 51; Lwów 31 V 1895; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Schweigert Joanna Franciszka Ksawera; zm. 24 VII 1895; l. 38; w zak. [b.d.]; Lwów [b.d.]; podp. [b.d.]523

– Spezlówna Barbara Krystyna524; zm. 20 I 1896; l. 77; w zak. 58; Lwów 22 I1896; podp. Aleksandra Hatal, ksieni

– Hatal Julia Aleksandra525, ksieni; zm. 19 XII 1896; l. 77; w zak. 59; Lwów28 XII 1896; podp. Kolumba Gabriela, przeorysza

Mniszki z opactwa w Łomży, 1881–1893 teczka 3, format średni, 6 kart

– Murawska Jakobina526; zm. 13 [b.d.]; l. 70; w zak. ok. 49; Łomża 3 VII 1881; podp. Wincenta527 Łopacińska, ksieni528

– Świderska Eufemia; zm. 23 II 1884; l. 63; w zak. 45; Łomża 28 II 1884; podp. Wincenta Łopacińska, ksieni529

520 Cicha, spokojna, cierpliwa, pracowita, zachorowała na suchoty, ibidem.521 Ksieni informuje mniszki sandomierskie, iż w 1895 r. przypada 300. rocznica fundacji opactwa be-nedyktynek w Przemyślu. Dla jej uczczenia mniszki lwowskie chcą „ułożyć historyą krótką jego”, dlatego zwracają się z prośbą o przekazanie informacji przydatnych do realizacji przedsięwzięcia, ibidem.522 „Długie lata pracowała przy szkole bardzo gorliwie”, była też kantorką, ze względu na zły stan zdrowia przeniesiona do pracy w bibliotece klasztornej. Zmarła na nowotwór żołądka, ibidem.523 Do koperty włożono klepsydrę. Zmarła 11 lat po profesji, pogrzeb 26 VII 1895 r., ibidem.524 Była zakrystianką, kustoszką, podprzeoryszą i sekretarką, w 1895 r. obchodziła jubileusz 50-lecia pro-fesji, ibidem.525 „W młodym wieku uczyła w szkole tutejszej i była mistrzynią panien świeckich w konwikcie, póki nie został zniesiony”. Straciła wzrok na jedno oko zupełnie, na drugie nieco widziała, zachorowała na zapalenie płuc, kilka miesięcy przed śmiercią upadła i od tego czasu nie wstawała z łóżka, zmarła na udar mózgu, ibidem.526 Wstąpiła do opactwa w Łomży w wieku około 50 lat, wcześniej przez 20 lat była szarytką, następnie9 lat służyła u ks. Brani, a kolejne 20 lat mieszkała z benedyktynkami w Łomży. Z powodu zaawansowanego wieku nie została dopuszczona do profesji, ibidem, teczka 3.527 Imię świeckie Franciszka, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 92–93.528 W latach 1858–1898, ibidem. Do listu dołączona koperta.529 Do listu dołączona koperta.

Page 146: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 147

– Laterman Justyna530, z klasztoru benedyktynek w Sandomierzu; zm. 16 I 1893; l. [b.d.]531; w zak. [b.d.]532; Łomża 19 I 1893; podp. Wincenta Łopacińska, ksieni

– Wądołkowska Józefa533, furtianka; zm. 12 VI 1893; l. 73; w zak. 50; Łomża22 VI 1893; podp. Wincenta Łopacińska, ksieni

Mniszki z opactwa w Przemyślu, 1884–1893 teczka 4, format średni i duży, 8 kart

– Buczekówna Józefa Benedykta534; zm. 12 VII 1884; l. 33; w zak. 6; Przemyśl 17 VII 1884; podp. Leonarda Hammermüller, ksieni535

– Wysocka Teresa Mechtylda536; zm. 1 IV 1885; l. 54; w zak. 34; Przemyśl 9 IV 1885; podp. Leonarda Hammermüller, ksieni

– Cisło Maria Gertruda537; zm. 8 X 1888; l. 55; w zak. 38; Przemyśl 9 X 1889; podp. Leonarda Hammermüller, ksieni

– Hammermüller Leonarda Adolfina538, ksieni; zm. 28 VI 1891; l. 76; w zak. 56; Przemyśl 5 VII 1891; podp. Kazimiera Wolszczak, przeorysza

– Trnka Felicja Jadwiga539; zm. 3 IV 1893; l. 56; w zak. 34; Przemyśl [b.d.]; podp. [b.d.]

530 Profeska sandomierska, do opactwa w Łomży przeniosła się w 1879 r., A. SZYLAR, Liczba zakonnic, s. 300. Ciągle się modliła, przeważnie po łacinie, „umarła w wielkich boleściach z powodu ruptury, z którą przy-jechała”, po jej śmierci w klasztorze pozostało tylko 16 mniszek-staruszek, BD Sandomierz, S 2170, teczka 3.531 81 lat, A. SZYLAR, Liczba zakonnic, s. 300.532 55 lat, ibidem.533 Była pobożna, „słodka”, „wesołego charakteru”, „zgadzająca się z wolą Boga”, przyczyną zgonu było zapalenie płuc i towarzysząca mu wysoka gorączka, BD Sandomierz, S 2170, teczka 3.534 Była wzorem cierpliwości, uległości i poddania się woli Bożej. Chorowała na nogi, przez 2 lata pozo-stawała w łóżku, a na kilka miesięcy przed śmiercią „straciła wszelką władzę w rękach, członki w dziwny, przez lekarzy samych niezbadany sposób wykręcały się i wyginały z bólem niesłychanym”, ibidem, S 2170, teczka 4.535 Do listu dołączona koperta.536 Pracowała w szkole przez cały czas pobytu w klasztorze, ponadto 18 lat była mistrzynią nowicjatu, wykonywała też różne „zajęcia domowe”, ibidem.537 Przesłano klepsydrę, pogrzeb 10 X 1888 r. o godz. 8.00, a „exportacja zwłok na cmentarz o 11.00”. Pod spodem dopisano prośbę o modlitwę za duszę Rozalii Schnieden, ibidem.538 Była przez 22 lata nauczycielką i mistrzynią konwiktu, kustoszką, mistrzynią nowicjuszek. Znaczną część listu poświęcono opisowi jej zasług: „Objąwszy rządy klasztorne w nienajlepszych stosunkach duchownych, gorszych jeszcze materialnych, zabrała się z całą gorliwością do wprowadzania rozwolnionej nieco karności zakonnej, stojąc jako wódz na przedzie i zachęcając swym własnym przykładem, a co w takim razie Przełożona przejść musi, to mogą pojąć tylko Przełożenie, które tego samego doświadczać musiały. Widząc zaś prawie ruiną grożące mury klasztorne, zabrała się bez żadnych funduszów, gdyż klasztor nasz był bardzo ubogi [...], nie wahała się we własnej osobie robić kwesty, była dwa razy na audiencyi u Najjaśniejszego Monarchy”, odnowi-ła kościół, klasztor, postawiła budynek szkolny, „wznowiła ducha zakonnego, ścisłość klauzury”. Przez 4 lata cierpiała ból oczu, „przeszła straszną operacyję wyjęcia oka”, na rok przed śmiercią była obłożnie chora, ibidem.539 Przesłano klepsydrę, znajduje się tam wzmianka o jej długiej i ciężkiej chorobie, pogrzeb odbył się5 IV 1893 r. o godz. 8.00, ibidem.

Page 147: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

148 Katalog

1

2

Page 148: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 149

24. Opactwo benedyktynek w Sierpcu skasowano w 1864 r., ostatnie mniszki wyjechały do klasztoru benedyktynek w Łomży w 1892 r.; w 1947 r. osiedliły się tutaj benedyktynki z Nieświeża,

a w latach 1965–1975 obiekt odrestaurowano. 1 – pocztówka z początku lat 20. XX w.; 2 – widok z 1873 r., pocztówka; 3 – kościół pw. Wniebowzięcia NMP i klasztor połączone arkadowym skrzydłem,

widok od strony wschodniej, 2012 r.

3

Page 149: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

150 Katalog

Mniszki z opactwa w Sierpcu, 1877–1888teczka 5, format średni i duży, 14 kart

– Kobylańska Ludwika540; zm. 4 I 1877; l. 58; w zak. 28; Sierpc 19 II 1877; podp. Benedykta Wróblewska, ksieni

– Gutkowska Anna541; zm. 3 II 1879; l. 56; w zak. 30; Sierpc 8 II 1879; podp. Benedykta Wróblewska, ksieni

– Jankiewicz Joanna542; zm. 23 I 1882; l. 57; w zak. 33; Sierpc 22 II 1882; podp. Benedykta Wróblewska, ksieni

– Turska Teodozja543; zm. 15 IV 1886; l. 72; w zak. 43; Sierpc 19 IV 1886; podp. Benedykta Wróblewska, ksieni

– Wróblewska Benedykta544, ksieni; zm. 14 IV 1888; l. 72; w zak. 37; Sierpc23 IV 1888; podp. Teresa Hryniewicz

Mniszki z opactwa w Staniątkach, 1877–1894 teczka 6, format średni i mały, 24 karty545

– Bikowka Marianna546; zm. [b.d.]; l. 84; w zak. 55; Staniątki 14 III 1877; podp. Zofia Ludgarda Baryszewska, ksieni

– Paradowska Anna Maria; zm. 12 III 1879; l. 32; w zak. 5; Staniątki 25 IV 1879; podp. Zofia Ludgarda Baryszewska, ksieni

– Augustyn Beata Bernarda; zm. [b.d.]; l. 40; w zak. 2 miesiące; Staniątki 15 II 1881; podp. Zofia Ludgarda Baryszewska, ksieni

540 Uczyła się i wychowywała na pensji klasztornej, powróciła do domu rodzinnego i zajmowała się przez 15 lat nauczaniem dziewcząt, następnie wstąpiła do zakonu, „w nowicjacie zauważono chęć wielką do prywatnych modlitw i postów, [...] był to zaród umysłowej choroby”, która z biegiem czasu się rozwinęła. W końcu oddano ją na leczenie do Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie, nie przyniosło to jednak poprawy, cierpiała na obłęd, ibidem, teczka 5.541 Była ułomna i niemal stale cierpiała bóle, bardzo pracowita, sprawowała urzędy: westiarki, refektarki, furtianki, kustoszki, wykonywała ładnie roboty ręczne. Zawsze bardzo wcześnie wstawała. Miała w młodości silny i piękny głos, z wiekiem go utraciła, ibidem. Do listu dołączona koperta.542 Cierpiała na chorobę umysłową, przez dwa lata była w domu obłąkanych w Warszawie (przypuszczal-nie w Szpitalu Dzieciątka Jezus), wyleczono ją i powróciła do klasztoru, ale „defekt wewnętrzny, któremu podlegała wywiązał raka wewnętrznego”, przez półtora roku dostawała boleści, ibidem. Do listu dołączona koperta.543 Zakrystianka przez kilkanaście lat, także mistrzyni panien świeckich, pobożna, o łagodnym usposobie-niu, zmarła nagle „skutkiem apopleksyi nerwowej”, ibidem, teczka 5. Do listu dołączona koperta.544 Od 1857 r. przeorysza, od 1864 ksieni, mądra, wykształcona, skromna, małomówna, dbała o chór, ibidem. Do listu dołączona koperta.545 Do każdego listu w teczce dołączona koperta.546 Bardzo pracowita, litościwa dla chorych, od kilku lat obłożnie chora, ibidem, teczka 6.

Page 150: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 151

– Baryszewska Zofia Ludgarda547, ksieni; zm. 6 VI 1882; l. 65; w zak. 38; Staniąt-ki 19 VI 1882; podp. Józefa Kornecka, przeorysza

– Samek Zofia Gertruda548; zm. 28 VII 1886; l. 52; w zak. 33; Staniątki 21 VIII 1886; podp. Genowefa Łazowska, ksieni549

– Grabuza Marianna Kolumba; zm. 21 III 1889; l. 60; w zak. 28; Staniątki 18 IV 1889; podp. Genowefa A[bundancja] Łazowska, ksieni

– Staniątki 6 II 1890; podp. Genowefa A[bundancja] Łazowska, ksieni– Domaszewska Domicella Gertruda; zm. 17 I 1890; l. 87; w zak. 60– Kozakiewicz Rozalia Walburga, tercjarka; zm. 20 I 1890; l. 28; w zak. [b.d.]

– Zemełka Katarzyna Teresa550; zm. 9 XI 1890; l. 43; w zak. 14; Staniątki 11 XII 1890; podp. Genowefa A[bundancja] Łazowska, ksieni

– Jaroń Joanna Maura; zm. 29 X 1891; l. 22; w zak. [b.d.]551; Staniątki 6 XI 1891; podp. Genowefa A[bundancja] Łazowska, ksieni

– Taurnelle Klementyna Anzelma552; zm. 24 I 1892; l. 38; w zak. 12; Staniątki4 II 1892; podp. Genowefa A[bundancja] Łazowska, ksieni

– Bobek Regina Ida553; zm. 24 III 1892; l. 84; w zak. 40; Staniątki 30 III 1892; podp. Genowefa A[bundancja] Łazowska, ksieni

– Staniątki 3 XII 1894; podp. Genowefa Łazowska, ksieni– Smetan Antonina Placyda554; zm. 3 X 1894; l. 95; w zak. 69 – Daczkowska Józefa Romualda; zm. 18 XI 1894; l. 28; w zak. 4

547 Była „przykładem cichych cnót, a szczególniej łagodnością i cichością, [...] odnowiła [na] zewnątrz i wewnątrz kościół”, ibidem.548 „W młodszych latach kształciła się u nas w konwencie, a będąc z natury uposażoną znakomitemi talen-tami, rozwijała je swą niezmordowaną pracą i wielkim zamiłowaniem, [...] nie przestawała kształcić się i tak przez swoją wytrwałą, ciągłą pracę, stała się jedną z najbieglejszych mistrzyń literatury, historyi”, wyręczała przełożoną w pisaniu korespondencji, ibidem.549 W latach 1882–1906, M. BORKOWSKA, Słownik polskich ksień, s. 91.550 „odznaczała się wielką miłością bliźniego”, dlatego pielęgnowała chorych z heroicznym poświęce-niem, BD Sandomierz, S 2170, teczka 6.551 Chora na suchoty. Wstąpiła do opactwa i jako nowicjuszka nauczała po kilka godzin dziennie w szkole. Śluby profesji złożyła na łożu śmierci, ibidem.552 „gorliwie pracowała w konwikcie i chętnie poświęcała się dla drugich”, ibidem.553 „Dla swej wesołej prostoty i bardzo dobrego serca doznawała wiele życzliwości od innych”, ibidem.554 „Umarła na uwiąd starczy”, ibidem.

Page 151: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

152 Katalog

1

2 3

Page 152: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 153

25. Opactwo benedyktynek w Wilnie formalnie skasowano w 1864 r., ale podczas rozbiorów klasztor był domem zbiorczym i nie został zamknięty. W 1946 r. nastąpił podział konwentu

na część „repatriowaną” i część pozostającą na miejscu, ale działającą w podziemiu, a kościół zamieniono na magazyn. 1 – fasada i elewacja boczna kościoła klasztornego pw. św. Katarzyny

oraz widoczny w głębi fragment zabudowań klasztornych, N. ORDA, rysunek ołówkiem pomalowany akwarelą, 1875 r.; 2 – fasada kościoła klasztornego według projektu Jana Glaubitza, wzniesionego w latach

1741–1743, przed 1939 r.; 3 – odrestaurowany dawny kościół klasztorny św. Katarzyny (remont wieży i fasady zakończył się w 2006 r.), 2008 r.; 4 – pozostające w ruinie skrzydło wschodnie klasztoru,

widok współczesny od strony południowo-wschodniej

4

Page 153: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

154 Katalog

Mniszki z opactwa w Warszawie (sakramentki), 1877–1897 teczka 7, format mały i średni, 19 kart

– Geustero Dorota, w zak. Scholastyka od Najświętszego Sakramentu555; zm. 7 II 1877; l. 90; w zak. 64; Warszawa 7 II 1877; podp. [b.d.], przełożona

– Szczerbińska Monika, w zak. Hiacynta od Wniebowzięcia Najświętszej Pan-ny556; zm. 26 IV 1877; l. 37; w zak. 20; Warszawa 30 IV 1877; podp. Stanisława Romecka, przełożona

– Chmielińska Tekla, w zak. Maria Alojza od Serca Jezusa; zm. 29 VII 1884;l. 63; w zak. 46; Warszawa [b.d.]; podp. [b.d.]557

– Małopolska Józefa, w zak. Maria Józefa; zm. 7 I 1889; l. 58; w zak. 30; War-szawa 12 I 1889; podp. [b.d.]558

– Arnold Barbara, w zak. Maria Joanna; zm. 7 III 1889; l. 69; w zak. 37; Warszawa[b.d.]; podp. [b.d.]559

– Attesl Emilia, w zak. Maria Placyda od Jezusa; zm. 10 IV 1891; l. 73; w zak. 52; Warszawa [b.d.]; podp. [b.d.]560

– Gołębiewska Felicja, w zak. Maria Augustyna; zm. 7561 XI 1891; l. 91; w zak. 68; Warszawa [b.d.]; podp. [b.d.]

– Szulc Maria, w zak. Maria Kazimiera; zm. 20 X 1892; l. 63; w zak. 42; War-szawa [b.d.]; podp. [b.d.]

– Anzelt Maria, w zak. Maria Teresa; zm. 29 X 1894; l. 83; w zak. około 56; Warszawa [b.d.]; podp. [b.d.]562

– Noskowska Maria Walburga; zm. 3 V 1897; l. 67; w zak. 44; Warszawa [b.d.]; podp. [b.d.]563

555 Gorliwa, pilna, pobożna, sprawowała urzędy: szafarki, furtianki, ogrodniczki, dyspozytorki, mistrzyni nowicjatu, podprzeoryszy, codziennie miała adorację przy Najświętszym Sakramencie od godz. 14.00 do 15.00, ibidem, teczka 7. Do listu dołączona koperta.556 Słodka, uprzejma, rozmodlona, pracowała w kuchni, jadła tylko jarzyny, pod koniec życia „ten skromny posiłek na prawdziwie pustelniczy sobie zamieniając”, chorowała na reumatyzm, ponieważ lekko się ubierała, chłodziła w otwartym oknie i mroźnym chórze, ibidem. Do listu dołączona koperta.557 Przysłano klepsydrę.558 Do listu dołączona koperta.559 Przysłano klepsydrę.560 Do klepsydry dołączona koperta.561 2 według M. BORKOWSKIEJ, Słownik polskich ksień, s. 41. Przysłano klepsydrę.562 List napisany w formie małej klepsydry z dołączoną kopertą.563 List napisany w formie małej klepsydry z dołączoną kopertą.

Page 154: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Katalog 155

– Pieślak Emilia, w zak. Anna; zm. 8 XI 1897; l. 72; w zak. [b.d.]564; Warsza wa [b.d.]; podp. [b.d.]565

– Rakowszewska Helena, w zak. Magdalena; zm. 16 XI 1897; l. 68; w zak. [b.d.]566; Warszawa [b.d.]; podp. [b.d.]567

Mniszki z opactwa w Wilnie, 1879–1897 teczka 8, format średni i mały, 24 karty568

– Skinderówna Nepomucena569; zm. 30 XI 1879; l. 69; w zak. 47; Wilno 13 XII 1879; podp. Anna Gabriela Houvalt, przełożona570

– Moszczyńska571 Otylia572, ksieni573; zm. 2 I 1883; l. 76; w zak. 58; Wilno 13 I1883; podp. A[nna] Gabriela Houvalt, przeorysza

– Smorczewska Marianna574; zm. 23 IV 1883; l. 71; w zak. 49; Wilno 3 V 1883; podp. Anna Gabriela Houvalt, ksieni

– Downarówna Salomea575; zm. 26 XII 1883; l. 80; w zak. 57; Wilno 31 XII 1883; podp. A[nna] G[abriela] Houvalt, ksieni

– Mokszecka Maura576; zm. 19 VIII 1885; l. 77; w zak. 55; Wilno 22 VIII 1885; podp. A[nna] G[abriela] Houvalt, ksieni

– Statkowska Benedykta577; zm. 27 III 1886; l. 70; w zak. 57; Wilno 8 IV 1886; podp. A[nna] G[abriela] Houvalt, ksieni

– Kościarowska Michalina, przeorysza; zm. 25 XI 1891; l. 81; w zak. 64; Wilno 4 XII 1891; podp. A[nna] G[abriela] Houvalt, ksieni

564 W liście zapisano, że 45 lat po profesji.565 List napisany w formie klepsydry.566 W liście zapisano, że 40 lat po profesji.567 List napisany w formie klepsydry z dołączoną kopertą.568 W teczce oprócz listów znajduje się osiem kopert.569 Była furtianką, mistrzynią panien świeckich i 10 lat przeoryszą, miała „zamiłowanie celi i czytanie wielką w niej było cnotą”, BD Sandomierz, S 2170, teczka 8.570 W latach 1873–1903, M. BORKOWSKA, Mniszki, Kraków 1980, s. 173–186; EADEM, Słownik polskich ksień, s. 51–52.571 Moszczeńska według M. BORKOWSKIEJ, Słownik polskich ksień, s. 51.572 Imię świeckie Joanna, ibidem.573 W opactwie w Mińsku w latach 1852–1871 i w opactwie w Nieświeżu w latach 1872–1877, ibidem, s. 105–106.574 Ostatnia mniszka z opactwa w Drohiczynie, od 27 lat przebywała w opactwie Wilnie, cicha, spokojna, „wielkich cnót”, BD Sandomierz, S 2170, teczka 8.575 Ze skasowanego opactwa w Nieświeżu, miała piękny głos i dobry charakter, ibidem.576 Profeska słonimska, przeniesiona po kasacie swojego opactwa do opactwa w Mińsku, po jego kasacie do opactwa w Nieświeżu, a po jego kasacie – do opactwa w Wilnie, ibidem.577 Była gorliwa, pobożna, miała talent muzyczny, pięknie śpiewała, była kantorką, przez 50 lat pracowała w kościele, ponadto „celowała w robotach introligatorskich”, w klasztorze była od „lat dziecinnych”, ibidem.

Page 155: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

156 Katalog

– Chylińska Kazimiera; zm. 23 XII 1891; l. 69; w zak. 55; Wilno 21 I 1892; podp. A[nna] G[abriela] Houvalt, ksieni

– Zdanowiczówna Teresa578; zm. 30 XII 1892; l. 76; w zak. [b.d.]; Wilno 18 I1893; podp. G[abriela] Houvalt, ksieni

– Pietusiewiczówna Brygida579; zm. 25 XII 1894; l. 76; w zak. 60; Wilno 14 I1895; podp. A[nna] G[abriela] Houvalt, ksieni

– Jankowska Elżbieta580; zm. 28 II 1896; l. 88; w zak. [b.d.]; Wilno 8 III 1896; podp. Anna Gabriela Houvalt, ksieni

– Kurkiewiczówna Celestyna Marianna581; zm. 13 XII 1897; l. 83; w zak. [b.d.]; Wilno 29 XII 1897; podp. A[nna] G[abriela] Houvalt, ksieni

578 Ze skasowanego opactwa w Mińsku, ibidem.579 Pięknie śpiewała w chórze, pracowała całe życie, „miała ciągłe palenie wątroby”, ibidem.580 Ze skasowanego opactwa w Słonimiu, była długo zakrystianką, cicha, spokojna, ibidem.581 Ze skasowanego opactwa w Nieświeżu, gdzie była infirmerką, do opactwa w Wilnie przybyła chora, z niedowładem i lekko sparaliżowana, ibidem.

Page 156: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

There is No Pen to Express Her VirtuesLetters on the Deaths of Nuns Addressed to the Benedictine Abbey in Sandomierz

in the Collection of the Diocesan Library in Sandomierz (1781–1897)

Summary

In the collections of Diocesan Library in Sandomierz are gathered archival materi-als from the Benedictine abbey of Sandomierz, dissolved by the ukase from 1864 and fi nally closed in 1903. The archive and monastic library remained at their original location, and in 1907 they have been included in The Library of Theological Seminary (presently the Diocesan Library). The post Benedictine archives form there one of the largests group of documents of the monasteries dissolved during the time of partitions. This includes 74 folders titled Korespondencja – informacja o śmierci sióstr (Corre-spondence – information on the sisters’ deaths), containing the letters from 1781–1897 informing the nuns of Sandomierz about the deaths of sisters of all abbeys existing in the lands of the former Commonwealth, excluding the convent of Blessed Sacrament Sisters of Lviv. A total of 74 folders, containing 373 letters informing about deaths of 422 nuns from the period of the rule of six abbesses of Sandomierz and one prioress was preserved.

The letters have survived in good condition, only a few have minor damages in-cluding tears and holes. In some folders were also hourglasses and envelopes, of which fi nishing suggests that they were made by hand, perhaps by the nuns of the convent.

The correspondence was led in Polish, however, text in 10 letters was written in Russian and Polish. It was sent mostly right after the death, or no later than within a few days after the death of the nun.

Most of the letters contain similar references to the dead: name or names and the surname, the day and year of death, age at death, the number of years of profession, the place and date of issuing of the letter, and signature of the nun passing this information. Sometimes, in addition to the number of years of profession was given the number of years between the death and entering to the novitiate.

The abbess usually put her signature under the text, in case of death of the abess the letter was signed by the prioress or secretary.

Page 157: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

158 Summary

The contents of those letters are varied, some contain very little information, while others are greatly extensive. Sometimes one can fi nd quite enexpected information, extremely rare, and therefore valuable, namely the character traits, talents, abilities, religious zeal of the deceased, and the diseases that affl icted her.

The catalogue has been prepared in accordance with the following: title of the fi le, number of the fi le, the format of the letters kept in the fi le, the numer of cards, dat-ing, and former signature. Each letter stored in the fi le has been described as follows: surname and the names of the deceased nun, date of death, the number of years of life, the number of years in the order, other information about the deceased, place and date of the letter, the name of the person signing the letter, and her function in the convent.

Page 158: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Spis ilustracji

1. Opactwo benedyktynek w Sandomierzu. Od 1904 r. klasztor jest siedzibą Se-minarium Duchownego w Sandomierzu, w latach 1998–1999 cały zespół od-restaurowano. 1 – druga połowa XIX w., drzeworyt, M. BULIŃSKI, Monografija miasta Sandomierza, Warszawa 1879 (reprint: Sandomierz 1999), ilustracja po s. 322; 2 – lata 90. XIX w., za: Dawny Sandomierz, koncepcja albumu U. STĘ-PIEŃ, przedmowa K. BUREK, Sandomierz 2002, s. 111; 3 – 2005 r., widok od strony południowo-wschodniej na dawny kościół klasztorny św. Michała oraz zabudowania klasztorne, w tym dzwonnicę i kapelanię, fot. J. HAŁUN, za: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Sandomierz_church_20051004_1103.jpg • s. 8–9

2. Portret Barbary Staszewskiej, 16. ksieni (1830–1853) w opactwie benedyktynek w Sandomierzu, Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu. Fot. A. SZYLAR • s. 15

3. Koperta zaadresowana do ksieni opactwa benedyktynek sandomierskich Lu-dwiki Mathieu, BD Sandomierz, S 2170, teczka 2. Fot. A. SZYLAR • s. 15

4. Koperta zaadresowana w języku rosyjskim, przesłana do Sandomierza wraz z za-wiadomieniem o śmierci s. Tekli Anny Dąbskiej z opactwa benedyktynek we Lwowie (łacińskich), BD Sandomierz, S 2170, teczka 2. Fot. A. SZYLAR • s. 23

5. Zawiadomienie o śmierci s. Joanny Franciszki Ksawery Schweigert z opactwa benedyktynek we Lwowie (łacińskich), BD Sandomierz, S 2170, teczka 2. Fot. A. SZYLAR • s. 24

6. Zawiadomienie o śmierci s. Tekli Chmielińskiej o imieniu zakonnym Maria Alojza od Serca Jezusa z opactwa sakramentek w Warszawie, BD Sandomierz, S 2170, teczka 7. Fot. D. REJMAN • s. 28

7. Opactwo benedyktynek w Chełmnie, skasowane w 1822 r. Po kasacie klasztor zajmują szarytki. 1 – widok współczesny od strony Wisły, fot. AUTOR NIEZNA-NY, za: http://www.szarytki.opoka.org.pl/klasztor.html; 2 – fragment ściany południowej kościoła klasztornego pw. św. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewan-gelisty, fot. PKO, 2006 r., za: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Chelmno_ko-sciol_sw_Janow_od_pd.jpg • s. 80

8. Gmach dawnego klasztoru benedyktynek w Grudziądzu, skasowanego w 1836 r. Od 1956 r., po odbudowie ze zniszczeń wojennych, siedziba Mu-

Page 159: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

160 Spis ilustracji

zeum im. ks. dr. Władysława Łęgi. Widok współczesny od strony Wisły. 1 – fot. AUTOR NIEZNANY, za: http://www.it.gdz.pl/klasztor_benedyktynek; 2 – fot. A. KAZAKHOV, 2007 r., za: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:PalacOpatek.JPG • s. 84

9. Opactwo benedyktynek w Jarosławiu skasowano w 1782 r., benedyktynki po-wróciły do niego w 1991 r. Restaurację całego kompleksu klasztornego prowa-dzono w latach 1974–1982 i ponownie od lat 90. XX w.; prace wciąż trwają. 1 – brama wjazdowa, widok obecny, fot. A. SIKORA; 2 – widok klasztoru od strony zachodniej, lata 60.–70. XX w., fot. AUTOR NIEZNANY, za: fotopolska.eu/126825,foto.html; 3 – widok obecny klasztoru od strony zachodniej, fot. AUTOR NIEZNANY, za: http://wypadnaweekend.blogspot.com/2012/06/opactwo--benedyktynek-w-jarosawiu.html • s. 86–87

10. Opactwo benedyktynek (łacińskich) we Lwowie, skasowane po II wojnie światowej. 1 – widok z dziedzińca na kościół klasztorny pw. Wszystkich Świętych, 1912 r., fot. J. JAWORSKI, za: www.fototeka.ihs.uj.edu.pl/navigart/node/23294; 2 – brama wej-ściowa, 2007 r., fot. ҮЧACТНИК ВОДНИК, za: pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Church_and_convent_of_Benedictines_Lviv.jpg • s. 92

11. Klasztor benedyktynek (ormiańskich) we Lwowie, zlikwidowany po II wojnie światowej, dziedziniec północny, około 1930–1939. Fot. L. CZECHOWICZ, za: http://www.lvivcenter.org/pl/uid/picture?pictureid=3331 • s. 94

12. Klasztor benedyktynek (dawny Pałac Górków) w Poznaniu, skasowany w 1835 r., widok od strony Rynku, JULIUS VON MINUTOLI, litografia, 1833 r. Fot. www.mu-zarp.poznań.pl, za: www.lepszypoznan.pl/2013/01/08/kalendarium-poznanskie--8-stycznia.html • s. 97

13. Fasada kościoła Trójcy Świętej w Radomiu, dawnej świątyni klasztornej bene-dyktynek, 2012 r. Fot. VOYTEK S., za: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Radom_-_The_Holy_Trinity_Church_01.jpg • s. 100

14. Budynek poklasztorny skasowanego w 1850 r. opactwa benedyktynek w Słonimiu, 2011 r. Fot. В. МІЦКЕВІЧ, za: http://www.radzima.org/pl/slonim/1695.html • s. 102

15. Opactwo benedyktynek w Żarnowcu, skasowane w 1836 r., odrodziło się w 1946 r., gdy klasztor został ponownie obsadzony przez benedyktynki przybyłe z Wilna. 1 – krużganki, M. ORŁOWICZ, Ilustrowany przewodnik po województwie pomorskiem (Polska Biblioteka Turystyczna, 7), Lwów-Warszawa 1926, s. 503, fot. GUZZI, 2009 r., za: http://wolneforumgdansk.pl/viewtopic.php?t=1136; 2 – kościół klasztorny pw. Zwiastowania NMP, 2007 r., fot. CHRUMPS, za: commons.wikimedia.org/wiki/File:Kościół_Zwiastowania_Pana_w_Żarnowcu.jpg • s. 110

16. Opactwo benedyktynek w Drohiczynie, skasowane w 1856 r., w 1957 r. przekaza-ne benedyktynkom z Nieświeża. 1 – widok od strony Bugu, rys. T. NAKIELSKI, dru-ga połowa XIX w., za: www.drohiczyn.info/strona/benedyktynki/p/off/0/; 2 – zruj-nowane wnętrze kościoła klasztornego pw. Wszystkich Świętych, za: Z. GLOGER, Dolinami rzek. Opisy podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy, Warszawa

Page 160: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Spis ilustracji 161

1903, s. 183 (reprint: Szczecin 2011, online: http://www.gbc.org.pl/dlibra/docme-tadata?id=648&dirds=1&tab=1); 3 – odrestaurowane kościół i klasztor, widok od strony Bugu, 2012 r., fot. E. WIDELSKA; 4 – widok całego zespołu, 2012 r., fot. E. WIDELSKA • s. 114–115

17. Kościół Trójcy Świętej i NMP oraz klasztor benedyktynek w Łomży, 2008 r. Opac-two zostało formalnie skasowane w 1864 r., klasztor nigdy nie został zamknięty, ponieważ stanowił dom zbiorczy dla zakonnic ze skasowanych klasztorów. Cały zespół został zburzony i spalony we wrześniu 1939 r. Mniszki zamieszkały w oko-licznych parafiach. W 1946 r. odbudowano świątynię, a w latach 1947–1950 klasz-tor. Fot. P. KORZENIECKI, za: pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Łomża_Zespół_klasztor-ny_SS_Benedyktynek.jpg • s. 118

18. Kościół św. Jakuba w Toruniu, klasztorny skasowanego w 1833 r. opactwa bene-dyktynek, widok od strony północnej, 2007 r. Fot. VAUBAN, za: pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Kosciol_sw._Jakuba_w_Toruniu.jpg • s. 121

19. Opactwo benedyktynek w Nieświeżu skasowano w 1864 r., ostatnie mniszki wy-jechały w 1877 r. 1 – zespół klasztorny otoczony murem z dzwonnicą-bramą, za budynkami klasztornymi fragment kościoła św. Eufemii z wieloboczną wieżą, N. ORDA, akwarela, 1876 r., Muzeum Narodowe w Krakowie, III-r.a.4478 (Teka Mińska), za: www.pinakoteka.zascianek.pl/Orda/Orda_Minsk_R1.htm; 2 – współ-czesne pozostałości klasztoru: bardzo przebudowany budynek klasztoru, czworo-boczna dzwonnica-brama oraz budynki gospodarcze, 2011 r., fot. E. СВИДҮНОВИЧ, za: www.radzima.org/pl/foto/48469.html • s. 127

20. Opactwo benedyktynek w Staniątkach. 1 – widok współczesny, fot. AUTOR NIE-ZNANY, za: http:// www.benedyktynki.eu/index.php?ram=galeria_show&kat=3;2 – stalle w chórze zakonnym w kościele konwentualnym, fot. AUTOR NIEZNANY, za: www.benedyktynki.eu./index.php?ram=galeria_sgow&kat=33 • s. 132

21. Opactwo benedyktynek w Mińsku, skasowane w 1864 r. i zamknięte w 1871 r.; widok na klasztor i kościół klasztorny św. Wojciecha, pierwsza połowa XIX w. Fot. AUTOR NIEZNANY, za: http://www.radzima.org/ru/foto/30100.html • s. 136

22. Opactwo benedyktynek w Przemyślu uniknęło kasaty dzięki prowadzonej szkole; klasztor spłonął w 1941 r., po II wojnie światowej został odnowiony, stan z 2008 r. Fot. GOKU122, za: http://pl.wikipedia.org/wiki/ Plik:Opactwo_Benedyktynek_i_Kosciol_sw_Trojcy2.jpg • s. 138

23. Opactwo sakramentek w Warszawie, skasowane w 1864 r., przetrwało dzięki ado-racji prowadzonej przez kryptozakonnice. 1 – olbrzymi kościół klasztorny św. Ka-zimierza i przylegający do niego klasztor, widok od strony Rynku Nowego Miasta, B. BELLOTTO ZW. CANALETTO, 1778 r., Zamek Królewski w Warszawie, nr 128653, fot. S. LOIRE, H. MAŁACHOWICZ, A. ROTTERMUND, 2004 r., za: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Bellotto_New_Town_Market_Square.jpg; 2 – dawny kościół klasz-torny, rys. A. KOZARSKI, „Tygodnik Ilustrowany”, 8, 1863, 220, za: http://www.biblioteka.warszawa1939.pl/tygodniki.php?rok=1863&numer=220 • s. 142

Page 161: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

162 Spis ilustracji

24. Opactwo benedyktynek w Sierpcu skasowano w 1864 r., ostatnie mniszki wy-jechały do klasztoru benedyktynek w Łomży w 1892 r.; w 1947 r. osiedliły się tutaj benedyktynki z Nieświeża, a w latach 1965–1975 obiekt odrestaurowano. 1 – pocztówka z początku lat 20. XX w., własność T. Kowalskiego z Sierpca; 2 – widok z 1873 r., pocztówka, własność T. Kowalskiego z Sierpca; 3 – kościół pw. Wniebowzięcia NMP i klasztor połączone arkadowym skrzydłem, widok od strony wschodniej, 2012 r., fot. T. KOWALSKI • s. 148–149

25. Opactwo benedyktynek w Wilnie formalnie skasowano w 1864 r., ale podczas roz-biorów klasztor był domem zbiorczym i nie został zamknięty. W 1946 r. nastąpił podział konwentu na część „repatriowaną” i część pozostającą na miejscu, ale dzia-łającą w podziemiu, a kościół zamieniono na magazyn. 1 – fasada i elewacja bocz-na kościoła klasztornego pw. św. Katarzyny oraz widoczny w głębi fragment zabu-dowań klasztornych, N. ORDA, rysunek ołówkiem pomalowany akwarelą, 1875 r., Muzeum Narodowe w Krakowie, III-r.a.4020 (Teka Wileńska), za: http://pinako-teka. zascianek.pl/Orda/Orda_Wilno_R1.htm; 2 – fasada kościoła klasztornego według projektu Jana Glaubitza, wzniesionego w latach 1741–1743, przed 1939 r., fot. J. BUŁHAK, odbitka w: Archiwum Fotograficzne IHS UJ, sygn. OTPK40 Wil-no V.1.3. 001, za: http://www.fototeka.ihs.uj.edu.pl/navigart/ node/24655; 3 – od-restaurowany dawny kościół klasztorny św. Katarzyny (remont wieży i fasady zakończył się w 2006 r.), 2008 r., fot. OKTANPL, za: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Ko%C5%9Bci-%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Katarzyny_Wilno.JPG; 4 – pozostające w ruinie skrzydło wschodnie klasztoru, widok współczesny od strony południowo-wschodniej, fot. K. ШАСТОСКИ, za: http://www.radzima.org/pl/foto/15508.html • s. 152–153

Page 162: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Spis tabel

Tabela 1. Opactwa benedyktynek, z których listy o śmierci mniszek zachowały się w archiwaliach po benedyktynkach sandomierskich • s. 12

Tabela 2. Liczba zachowanych powiadomień według rządów poszczególnych ksień • s. 14

Tabela 3. Listy według lat wysłania • s. 16Tabela 4. Listy i zmarłe mniszki według opactw • s. 18–22Tabela 5. Listy zawierające informacje o zgonie kilku mniszek • s. 25–26Tabela 6. Klepsydry i listy w formie klepsydr informujące o śmierci mniszek • s. 27Tabela 7. Podpisy pod listami według opactw i lat • s. 30–40Tabela 8. Listy zawierające informacje o przeniesieniu mniszek do innych opactw

• s. 44Tabela 9. Mniszki, o których zgonie poinformowano w listach (alfabetycznie)

• s. 47–62Tabela 9a. Mniszki, o których zgonie poinformowano w listach (zestawienie we-

dług daty napisania listu) • s. 63–77

Page 163: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Benedyktynek w Staniątkach

Regestr sióstr zakonu Świętego Ojca Benedykta Panien klasztoru Staniąteckiego, sygn. 552.

Archiwum Diecezjalne w Sandomierzu

Akta seminaryjne, Akta funduszów seminarium (1871–1915), 22 VIII 1903 r., 10 X 1903 r., 10 XI 1903 r., 6 I 1904 r., 30 XII 1904 r.

Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu

Akta Zgromadzenia Panien Benedyktynek w SandomierzuAkta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Marianny Siemianowskiej

(1762–1803), sygn. S 2164.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Chełmna; teczka 33.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Drohiczyna; teczka 34.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Grudziądza; teczka 32.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Jarosławia; teczka 38.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Kowna; teczka 31.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Kroż; teczka 36.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Lwowa (łacińskich); teczka 48.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Lwowa (ormiańskich); teczka 49.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Łomży; teczka 43.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Nieświeża; teczka 44.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Poznania; teczka 40.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Przemyśla; teczka 39.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Radomia; teczka 41.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Sierpca; teczka 45.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Słonimia; teczka 42.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Staniątek; teczka 46.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Torunia; teczka 37.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr sakramentek z Warszawy; teczka 47.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Wilna; teczka 35.

Page 164: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

166 Bibliografia

Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Żarnowca; teczka 50.Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Urszuli Kuczkowskiej (1803–

1808), sygn. S 2165.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Drohiczyna; teczka 9.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Lwowa (łacińskich); teczka 15.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Nieświeża; teczka 13.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Sierpca; teczka 14.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Staniątek; teczka 11.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Wilna; teczka 12.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Żarnowca; teczka 10.Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za przeoryszy Marianny Tomkiewi-

czówny (1808–1809), sygn. S 2166.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Grudziądza; teczka 7.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Radomia; teczka 5.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Staniątek; teczka 6.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Torunia; teczka 4.Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Symforozy Dobieńskiej

(1809–1830), sygn. S 2167.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Bysławka; teczka 13.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Chełmna; teczka 14.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Drohiczyna; teczka 15.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Grudziądza; teczka 26.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Kroż; teczka 17.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Lwowa (łacińskich); teczka 23.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Lwowa (ormiańskich); teczka 24.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Łomży; teczka 25.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Poznania; teczka 19.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Przemyśla; teczka 20.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Torunia; teczka 18.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Staniątek; teczka 21.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr sakramentek z Warszawy; teczka 27.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Wilna; teczka 22.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Żarnowca; teczka 16.Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Barbary Staszewskiej (1830–

1853), sygn. S 2168.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Drohiczyna; teczka 7.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Kowna; teczka 14.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Kroż; teczka 8.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Lwowa (ormiańskich); teczka 11.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Nieświeża; teczka 12.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Przemyśla; teczka 9.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Sierpca; teczka 13.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Słonimia; teczka 16.

Page 165: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Bibliografia 167

Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Staniątek; teczka 10.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr sakramentek z Warszawy; teczka 15.Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Anny Majewskiej (1853–

1877), sygn. S 2169.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Kowna; teczka 3.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Kroż; teczka 4.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Lwowa (ormiańskich); teczka 5.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Łomży; teczka 6.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Mińska; teczka 7.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Nieświeża; teczka 8.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Przemyśla; teczka 9.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Sierpca; teczka 10.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Staniątek; teczka 11.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr sakramentek z Warszawy; teczka 12.Akta klasztoru PP Benedyktynek sandomierskich za ksieni Ludwiki Mathieu (1877–

1899), sygn. S 2170Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Kowna; teczka 1.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Lwowa (łacińskich); teczka 2.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Łomży; teczka 3.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Przemyśla; teczka 4.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Sierpca; teczka 5.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr ze Staniątek; teczka 6.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr sakramentek z Warszawy; teczka 7.Korespondencja – informacje o śmierci sióstr z Wilna; teczka 8.Książka, w której się pisze wstąpienie do zakonu, profesja, konsekracja sióstr

i panien ksień elekcja i konfi rmacja, a także śmierć wszystkich panien w klasztorze sandomierskim, począwszy od fundacyi klasztoru tego, która stanęła w r. 1615 do 1804 r., sygn. G 1392.

Regestra podskarbskie klasztoru PP. Benedyktynek w Sandomierzu z lat 1754– 1768, sygn. G 891.

Wydatki klasztorne 1764–1803, sygn. S 2164, teczka 55.

Źródła drukowane

AUGUSTYNOWICZ-CIECIERSKA Henryka, SCZANIECKI Paweł, Kronika benedyktynek or-miańskich, „Nasza Przeszłość”, 62, 1984, s. 97–150.

Kronika pierwsza (Metryka) [benedyktynek radomskich], oprac. Anna Małgorzata BOR-KOWSKA, [w:] Karol GÓRSKI, Anna Małgorzata BORKOWSKA, Historiografi a zakon-na a wzorce świętości w XVIII w. (Textus et Studia Historiam Theologiae in Polonia Excultae Spectantia, 15), Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1984, s. 278–328.

Kroniki Benedyktynek Poznańskich, oprac. Małgorzata BORKOWSKA, Wanda KARKUCIŃ-SKA, Jacek WIESIOŁOWSKI (Biblioteka „Kroniki Miasta Poznania”, Kroniki Staropol-skie), wyd. 2 popr., Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2001.

Page 166: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

168 Bibliografia

Reguła świętego ojca Benedykta, z łacińskiego przetłumaczona, i z reformacją porząd-ków chełmińskiego, toruńskiego, żarnowieckiego, nieświeskiego i inszych wszytkich w Królestwie polskim tejże reformacjej i reguły s. Benedykta, które teraz są i na potem zjednoczone będą, klasztorów panieńskich, Lublin: w drukarniej Pawła Kon-rada, 1635.

Opracowania

BARĄCZ Sadok, Żywoty sławnych Ormian w Polsce, Lwów: Wojciech Maniecki, 1856.Benedyktynki od Nieustającej Adoracji w Warszawie, 1688–1938, przedmowa Jan

ROSTWOROWSKI, Warszawa: Benedyktynki Nieustającej Adoracji, 1938.BORKOWSKA Małgorzata, Dynastie ksień jarosławskich, „Nasza Przeszłość”, 77, 1992,

s. 281–293.BORKOWSKA Małgorzata, Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej, Warsza-

wa: DiG: t. 1: Polska Zachodnia i Północna, 2004; t. 2: Polska Centralna i Połu-dniowa, 2005; Wielkie Księstwo Litewskie i Ziemie Ruskie Korony Polskiej, 2008.

BORKOWSKA Małgorzata, Mniszki, Kraków: Znak, 1980.BORKOWSKA Małgorzata, Panny siostry w świecie sarmackim (I Rzeczpospolita. Wyda-

rzenia, Problemy, Opinie), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.BORKOWSKA Małgorzata, Słownik mniszek benedyktyńskich w Polsce, Tyniec: Opactwo

Benedyktynów, 1989.BORKOWSKA Małgorzata, Słownik polskich ksień benedyktyńskich (Siostry Zakonne

w Polsce. Słownik Biografi czny, 2), Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Francisz-kanów, 1996.

BORKOWSKA Małgorzata, Szkoła benedyktynek wileńskich, „Nasza Przeszłość”, 81, 1994, s. 85–112.

BORKOWSKA Małgorzata, Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII i XVIII wieku, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1996.

BULIŃSKI Melchior, Monografi ja miasta Sandomierza, wydanie pośmiertne ks. Waw-rzyńca KUKLIŃSKIEGO, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne, 1999, reprint wyda-nia Warszawa: Drukarnia F. Czerwińskiego i S. Niemiery, 1879.

CHOTKOWSKI Władysław, Historya polityczna dawnych klasztorów panieńskich w Ga-licyi 1773–1848 na podstawie akt cesarskiej kancelaryi nadwornej, Kraków: Księ-garnia Gebethnera, 1905.

Dawny Sandomierz, koncepcja albumu, wybór fotografi i i cytatów pod zdjęciami Ur-szula STĘPIEŃ, przedmowa Krzysztof BUREK, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjal-ne, 2002.

FANKIDEJSKI Jakub, Klasztory żeńskie w dyecezyi chełmińskiéj, Pelplin: J. N. Roman, 1883.

GACH Piotr Paweł, Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773– 1814, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1984.

Page 167: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Bibliografia 169

GAJKOWSKI Jan, Benedyktynki sandomierskie, Sandomierz: [s.n.], 1917.GLINKA Jan, Instrukcja wydawnicza dla nowożytnych źródeł dziejowych. Projekt przy-

jęty przez Komisję Historyczną Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz przez Warszawskie grono członków Komisji Historycznej Polskiej Akademii Umiejętności (Roczniki Komisji Historycznej, 2/1), Warszawa: Towarzystwo Naukowe Warszaw-skie, 1949.

GWIOŹDZIK Jolanta, Losy lwowskich klasztorów żeńskich w okresie józefi nizmu, [w:] Marek DERWICH, Anna POBÓG-LENARTOWICZ (red.), Klasztor w państwie średnio-wiecznym i nowożytnym (Opera ad Historiam Monasticam Spectantia, curavit Mar-cus DERWICH, Series I: Colloquia, 5), Wrocław-Opole-Warszawa: LARHCOR, DiG, 2005, s. 289–312.

GWIOŹDZIK Jolanta, Staropolskie książki dedykowane benedyktynkom łacińskim we Lwowie, [w:] Bronisława ZYSKI (red.), Historia, biblioteka, silesiaca (Prace Nauko-we Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 1389, Studia Bibliologiczne, 7), Katowi-ce: Uniwersytet Śląski, 1993, s. 53–64.

GLOGER Zygmunt, Dolinami rzek. Opisy podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy, Warszawa: Ferdynand Hösicka, 1903.

KOTOWSKI Stanisław, Seminarium Duchowne w Sandomierzu w latach 1820–1926, oprac. Halina Irena SZUMIŁ, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, 2010.

KRASNOWOLSKI Bogusław, Historia klasztoru Benedyktynek w Staniątkach, Kraków: Klasztor Benedyktynek w Staniątkach, 1999.

LEPSZY Kazimierz (red.), Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, Wrocław: Zakład im. Ossolińskich, 1953.

MAZUR-PIETRZYK Jolanta, Druki sandomierskie przechowywane w Bibliotece Semina-rium Duchownego w Sandomierzu, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 64, 1995, s. 463–564.

ORŁOWICZ Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po województwie pomorskiem (Polska Biblioteka Turystyczna, 7), Lwów-Warszawa: Książnica Polska Towarzystwa Na-uczycieli Szkół Wyższych, 1926.

SZYLAR Anna, Działalność wychowawczo-edukacyjna żeńskich zgromadzeń zakonnych w Małopolsce w okresie potrydenckim do 1815 roku, Kraków: Secesja S.C. Ofi cyna Wydawniczo-Drukarska, 2012.

SZYLAR Anna, Fundacja, uposażenie i kasata klasztoru benedyktynek w Sandomierzu (1615–1903), „Studia Sandomierskie”, 11, 2004, 2, s. 43–46.

SZYLAR Anna, Gospodarowanie benedyktynek sandomierskich, Tarnobrzeg: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Stanisława Tarnowskiego, 2008.

SZYLAR Anna, Kasata klasztoru benedyktynek w Sandomierzu w latach 1819–1864, [w:] Marek DERWICH (red.), Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Europie, t. 1: Ge-neza. Kasaty na ziemiach zaborów austriackiego i rosyjskiego (Opera ad Historiam

Page 168: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

170 Bibliografia

Monasticam Spectantia, curavit Marcus DERWICH, Series I: Colloquia, 8/I), Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, 2014, s. 325–347.

SZYLAR Anna, Liczba zakonnic, skład osobowy i rotacja na urzędach w klasztorze be-nedyktynek w Sandomierzu w latach 1615–1903, „Nasza Przeszłość”, 102, 2004, s. 287–352.

SZYLAR Anna, Nekrologi mniszek polskich z II połowy XVIII i XIX wieku zawarte w korespondencji do benedyktynek sandomierskich, „Nasza Przeszłość”, 107, 2007, s. 145–224.

SZYLAR Anna, Probantki i nowicjuszki w klasztorze benedyktynek sandomierskich w XVIII i XIX wieku, „Zeszyty Sandomierskie”, 26, 2008, s. 18–21.

WIŚNIEWSKI Jan, Dekanat sandomierski, Kielce: Wydawnictwo „Jedność”, 2000, reprint wydania Radom: Druk i Litografi a „Jan Kanty Trzebiński”, 1915.

Page 169: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks osób

Indeks obejmuje nazwiska i imiona osób występujących w książce. Przy nazwi-skach i imionach zakonnic (w nawiasach okrągłych imiona świeckie) podano zgro-madzenie, z którego pochodziły, oraz miejscowość (miejscowości), gdzie znajdował się klasztor, w którym przebywały.

Zastosowano następujące skróty nazw zakonów:OSB – Moniales Ordinis Sancti Benedicti (Mniszki Zakonu Świętego Benedykta)OSBap – Moniales Ordinis Sancti Benedicti ab Adoratione Perpetua – Benedyktynki-

-Sakramentki (Benedyktynki Najświętszego Sakramentu)

[b.d.] Gertruda, OSB, Słonim 20, 26, 36, 47, 70, 130

[b.d.] Joanna Benedykta, OSB, Słonim 20, 26, 36, 47, 70, 130

[b.d.] Kolumba Gabriela, OSB, Lwów (łacińskie) 32, 146

[b.d.] Kunegunda, OSBap, Warszawa 21, 38, 47, 71, 133

[b.d.] Maria Józefa, OSBap, Warszawa 21, 39, 47, 73, 143

[b.d.] Maria od Nadziei, OSBap, Warszawa 21, 38, 47, 64, 107

[b.d.] Teresa, OSB, Kroże 18, 31, 47, 74, 135

AAnchrecka Kunegunda, OSB, Radom

20, 35, 47, 65, 99Andermanówna zob. Anchrecka Kune-

gunda

Andrecka zob. Anchrecka KunegundaAnnelska Tekla (Zofi a), OSB, Kroże 18,

31, 47, 64, 89Anzelt Maria Teresa (Maria), OSBap,

Warszawa 21, 27, 39, 47, 77, 154Arnold Maria Joanna (Barbara), OSBap,

Warszawa 21, 27, 39, 47, 77, 154Attesl Maria Placyda od Jezusa

(Emilia), OSBap, Warszawa 21, 27, 39, 47, 77, 154

Augustyn Beata Bernarda, OSB, Staniątki 20, 37, 47, 75, 150

BBagińska Ludwika, OSB, Poznań 34,

55, 59, 120Bałga zob. Bałzawska BarbaraBałzawska Barbara, OSB, Żarnowiec

22, 40, 47, 64, 109Bałżanka zob. Bałzawska Barbara

Page 170: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

172 Indeks osób

Baranowska Katarzyna, OSB, Przemyśl 20, 25, 34, 47, 63, 98

Bartoszewska Barbara, OSBap, Warsza-wa 21, 38, 47, 71, 133

Baryszewska Zofi a Ludgarda, OSB, Staniątki 20, 37, 47–51, 54, 56–58, 62, 75, 141, 150, 151

Bastrzyk Stanisław, ks. 11Bellotto Bernardo zw. Canaletto 142Bereśniewiczówna Marianna (Brygida),

OSB, Kowno 18, 31, 47, 65, 88Bernakowska Ksawera, OSB, Nieśwież

34, 50, 137Bernhard Maria Antonina od Opatrzno-ści Bożej (Brygida), OSBap, Warsza-wa 21, 39, 47, 73, 144

Bębnowska Beata (Katarzyna), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 47, 63, 90

Białobłocka Anna, OSB, Toruń 38, 52, 57–59, 61, 106, 107, 113, 122

Bielawska Teresa, OSB, Jarosław 18, 30, 47, 64, 85

Bikowka Marianna, OSB, Staniątki 20, 37, 47, 74, 150

Billewiczówna Kolumba (Ludwika), OSB, Kroże 18, 25, 31, 47, 64, 88

Billewiczówna Kunegunda, OSB, Kowno 31, 47, 48, 50, 57, 88

Billewiczówna Ludwika (Konstancja), OSB, Kroże 18, 31, 47, 68, 117

Bilska Gertruda (Franciszka), OSB, Staniątki 20, 36, 48, 67, 111

Bobek Regina Ida, OSB, Staniątki 20, 37, 48, 76, 151

Bontanówna Rozalia, OSB, Staniątki 20, 36, 48, 77, 103

Borchówna Katarzyna (Józefa), OSB, Wilno 22, 40, 48, 63, 108

Borkowska Franciszka (Aleksandra), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 48, 64, 90

Borzobohatówna Katarzyna, OSB, Nieśwież 34, 49, 50, 55, 57, 58, 126, 128

Bórnówna Ludgarda (Kunegunda), OSB, Kroże 18, 26, 31, 48, 70, 125

Brania 146Braun Karolina, OSB, Sierpc 20, 35, 41,

48, 49, 53, 56–58, 72, 129, 139Brodzka Marianna, OSB, Staniątki 20,

26, 37, 48, 71, 131Brylewska Serafi na, OSB, Mińsk 19,

33, 48, 73, 136Brzechwianka Marianna, OSB, Poznań

20, 34, 48, 69, 120Buczekówna Józefa Benedykta, OSB,

Przemyśl 20, 35, 48, 75, 147Buczkiewicz Zofi a, OSB, Staniątki 20,

37, 48, 70, 130Buczyńska Alojza, OSB, Nieśwież 34,

60, 96Bukowska Marianna, OSB, Staniątki

20, 36, 48, 66, 105Buliński Melchior 9Bunarówna Elżbieta, OSB, Kroże 18,

31, 48, 77, 89Bura Benedykta (Teresa), OSB, Kowno

18, 31, 48, 77, 88 Burianówna Scholastyka, OSB, Radom

20, 25, 35, 48, 67, 99Burnówna zob. Bórnówna Ludgarda

(Kunegunda)

CCabalska Marcjanna, OSB, Staniątki

20, 26, 37, 48, 77, 141Canaletto zob. Bellotto BernardoChmarek Izabela Michaela, OSB, Lwów

(łacińskie) 19, 32, 48, 75, 145Chmielińska Maria Alojza od Serca

Jezusa (Tekla), OSBap, Warszawa 21, 27, 28, 39, 48, 77, 154

Page 171: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks osób 173

Chodaniewiczówna Justyna, OSB, Nieśwież 19, 34, 48, 74, 137

Cholewińska Gertruda, OSB, Łomża 19, 25, 33, 48, 65, 95

Chrząstowska Petronella, OSB, Toruń 38, 50, 52–55, 59, 60, 62, 105, 106

Chybowska Maria Flawia od św. Donata (Marianna), OSBap, Warszawa 21, 38, 48, 69, 131

Chylińska Kazimiera, OSB, Wilno 22, 40, 48, 76, 156

Ciborska Gertruda, OSB, Grudziądz, 30, 43, 57–59, 82

Cierpicka Wiktoria, OSB, Nieśwież 19, 34, 48, 74, 137

Cieszko[w]ska Gertruda, OSB, Radom 20, 35, 48, 65, 99

Ciołkowska Estera, OSB, Sierpc 20, 35, 48, 72, 129

Cisło Maria Gertruda, OSB, Przemyśl 20, 27, 35, 48, 75, 147

Cwirkowna Elżbieta (Aniela), OSB, Nieśwież 19, 34, 49, 71, 128

Cwirkówna Eufemia (Barbara), OSB, Nieśwież 19, 34, 49, 70, 126

Czajkowska Mechtylda (Urszula), OSB, Staniątki 20, 26, 37, 48–56, 58, 59, 61, 77, 130, 131, 140, 141

Czarnek Aniela, OSB, Przemyśl 20, 34, 49, 70, 128

Czernek Franciszka, OSB, Staniątki 20, 26, 37, 49, 71, 131

Czulicka Salomea, OSB, Staniątki 20, 26, 37, 49, 71, 131

Czurapska Teresa, OSB, Grudziądz 18, 30, 49, 68, 112

Czyżewska Walburga (Anna), OSB, Wilno 22, 25, 40, 49, 67, 112

DDaczkowska Józefa Romualda, OSB,

Staniątki 20, 26, 37, 49, 76, 151Dahlken Elżbieta (Anna), OSB, Lwów

(łacińskie) 19, 32, 48, 51, 64, 90Damiło Dominika, OSB, Kroże 18, 31,

49, 74, 135Dawgielanka Eufrozyna (Katarzyna),

OSB, Słonim 20, 36, 49, 63, 101Dawgiełło zob. Dawgielanka Eufrozyna

(Katarzyna)Dąbkowska Marianna Teofi la, OSB,

Sandomierz 10Dąbrowska Marianna, OSB, Chełmno

18, 25, 30, 49, 68, 116Dąbska Tekla Anna, OSB, Lwów (łaciń-

skie) 19, 23, 32, 49, 75, 145Delatre Maria Julianna, OSBap, War-

szawa 21, 39, 49, 72, 143Dembowska Marianna, OSB, Sierpc

35, 50, 58, 101, 111Demerowna Eleonora, OSB, Żarnowiec

22, 40, 49, 65, 109Dębiecka Marianna, OSB, Łomża 19,

33, 49, 68, 119Dobieńska Symforoza, OSB, Sando-

mierz 14, 113Domaszewska Domicella Gertruda,

OSB, Staniątki 20, 26, 37, 49, 75, 151Downarowiczówna Benedykta, OSB, Łomża 19, 33, 49, 69, 119

Downarówna Salomea, OSB, Nieśwież, Wilno 22, 40, 44, 49, 75, 155

Dramińska Agnieszka, OSB, Sierpc 20, 35, 49, 63, 99

Drewnowska Antonina, karmelitanka dawnej obserwancji, Dubno 10

Drohomirecka Maria Paula, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 49, 75, 145

Droszdz Franciszka, OSB, Staniątki 20, 37, 49, 71, 131

Page 172: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

174 Indeks osób

Drozdowska Tekla (Kunegunda), OSB, Wilno 22, 25, 40, 49, 69, 123

Drzewiecka Katarzyna, OSB, Staniątki 20, 26, 37, 49, 72, 113, 140

Drzewiecka Marianna, OSB, Staniątki 20, 37, 49, 77

Duwall Mechtylda (Bogumiła), OSB, Staniątki 20, 36, 37, 49, 53, 54, 56, 59, 60, 62, 70, 113, 121, 122, 130

Dwernicka Karolina Ksawera, OSB, Przemyśl 20, 35, 49, 73, 139

Dymnicka Anna Kunegunda, OSB, Łomża 19, 33, 50, 72, 135

Działowska Marianna, OSB, Grudziądz 30, 49, 57, 62, 83, 112

Dziegielowska Marianna, OSB, Jaro-sław, Staniątki 20, 36, 44, 50, 67, 105

Dzierżanowska Katarzyna, OSB, Jaro-sław, Staniątki 20, 36, 44, 50, 67, 111

Dzierżanowska Ludwika, OSB, Przemyśl 20, 25, 34, 50, 63, 98

Dzięgielewska Kunegunda, OSB, Łomża 19, 33, 50, 69, 119

EEffenberg Anna, OSB, Staniątki 20, 37,

50, 74, 141Egierska Franciszka, OSB, Jarosław,

Staniątki 21, 25, 36, 44, 50, 66, 104Einarowiczówna Scholastyka, OSB,

Nieśwież 19, 34, 50, 71, 128Essenówna zob. Senowna [Csenowna]

Amelia

FFankidelska Wiktoria, OSB, Grudziądz

18, 30, 50, 69, 117Fergisówna Agnieszka (Petronela),

OSB, Kowno 18, 31, 50, 64, 88Fergisówna Scholastyka (Bogumiła),

OSB, Kowno 18, 31, 50, 70, 125

Fikiel Anna, OSB, Staniątki 21, 37, 50, 71, 131

GGąsiorowska Marcjanna, OSB, Staniątki

21, 36, 50, 76, 103Gerzewska Anna, OSB, Toruń 21, 38,

50, 77, 106Geustero Scholastyka od Najświętszego

Sakramentu (Dorota), OSBap, Warszawa 21, 39, 50, 74, 154

Glaubitz Jan 153Glinka Jan 78Glińska Elżbieta, OSB, Sierpc 20, 35,

50, 74, 140Gluchowska Febronia, OSB, Lwów

(ormiańskie) 33, 57, 118Głębocka Zofi a, OSB, Kowno 31, 52,

55, 134Golonkówna zob. Gotonkówna BarbaraGołębiewska Maria Augustyna (Felicja),

OSBap, Warszawa 21, 27, 38, 39, 47–51, 53, 56, 58, 60, 77, 141, 143, 154

Gołyńska Konstancja, OSB, Przemyśl 20, 25, 34, 50, 68, 120

Gomolińska Konstancja, OSB, Radom 20, 25, 35, 50, 67, 99

Gongielówna Aleksandra, OSB, Kowno 31, 50, 52–54, 56, 124, 125, 134

Gorzechowska Rozalia, OSB, Sierpc 20, 25, 35, 50, 67, 111

Gotonkówna Barbara, OSB, Żarnowiec 22, 40, 50, 69, 124

Gowińska Katarzyna, OSB, Wilno 40, 50, 55, 57, 112, 124

Grabuza Marianna Kolumba, OSB, Staniątki 21, 37, 50, 75, 151

Grąbczewska Ludwika, OSB, Chełmno 18, 30, 50, 65, 81

Grocholska Wiktoria Placyda, OSB, Przemyśl 20, 35, 50, 72, 138

Page 173: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks osób 175

Grodzińska Taida (Rozalia), OSB, Nieśwież 19, 34, 50, 55, 73, 137

Groth Ewa Ludgarda, OSB, Przemyśl 20, 35, 50, 72, 138

Grudowska Scholastyka, OSB, Toruń 21, 38, 50, 63, 106

Grzymalanka Salomea, OSB, Łomża 33, 49, 56, 59, 119

Gumińska Wincenta, OSBap, Warszawa 21, 39, 51, 73, 143

Gumkowska Placyda, OSB, Łomża 33, 53, 96

Gutkowska Anna, OSB, Sierpc 20, 35, 51, 75, 150

Gzowska Justyna, OSB, Radom 20, 35, 51, 66, 99

HHaas Flawia, OSB, Lwów (łacińskie)

19, 32, 51, 76, 145Habelsberger Julia, OSB, Staniątki 21,

26, 37, 51, 71, 131Haltmanowna Katarzyna, OSB,

Przemyśl 34, 50, 52, 53, 55, 61, 120

Hammermüller Leonarda Adolfi na, OSB, Przemyśl 20, 35, 48, 49, 51, 52, 58, 59, 62, 76, 139, 147

Hatal Julia Aleksandra, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 48, 49, 51–56, 58, 59, 61, 76, 145, 146

Hatalewicz Waleria Alojza, OSB, Przemyśl 20, 35, 51, 73, 139

Hausner [Hauzner] Maria Barbara od Najświętszego Sakramentu (Maria Teresa), OSBap, Warszawa 21, 38, 51, 62, 70, 133

Hauzynowna Franciszka, OSB, Łomża 19, 33, 51, 64, 95

Hoffman Justyna Franciszka, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 51, 75, 145

Horbaczewska Apolinara (Tekla), OSB, Nieśwież 19, 34, 51, 72, 137

Hornowska Katarzyna, OSB, Jarosław 18, 30, 51, 65, 85

Houvalt Anna Gabriela, OSB, Wilno 40, 48, 49, 51, 53–57, 59, 62, 155, 156

Hryniewicz Teresa, OSB, Sierpc 35, 62, 150

Hubieńska Józefa, OSB, Staniątki 21, 36, 41, 51, 65, 104

Humilecka Teresa, OSB, Sierpc 35, 62, 101

Hynczowska Marianna, OSB, Grudziądz 18, 30, 51, 65, 82

JJabłońska Józefata, OSB, Łomża 19, 25,

33, 51, 65, 95Jabłońska Kajetana, OSB, Nieśwież 19,

34, 51, 74, 137Jacewiczówna Beata, OSB, Kroże 18,

31, 51, 68, 117Jakubowska Jadwiga, OSB, Poznań 20,

34, 51, 67, 98Jankiewicz Joanna, OSB, Sierpc 20, 35,

51, 75, 150Jankowska Elżbieta, OSB, Słonim,

Wilno 22, 40, 44, 51, 76, 156Jarmuszewska Marianna, OSB,

Jarosław 18, 25, 30, 51, 65, 85Jaroń Joanna Maura, OSB, Staniątki 21,

37, 51, 76, 151Jarosiewiczówna Cecylia Domicella,

OSB, Lwów (ormiańskie) 19, 33, 51, 66, 95

Jarzeńska Agnieszka, OSB, Staniątki 21, 36, 51, 65, 104

Jarzębińska Eufrozyna Kunegunda, OSB, Staniątki 21, 37, 51, 74, 141

Jasiewiczówna zob. Jacewiczówna Beata

Page 174: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

176 Indeks osób

Jasińska Regina (Katarzyna), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 51, 63, 90

Jastrzębska Magdalena (Brygida), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 52, 64, 91

Jastrzębska Marta (Barbara), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 52, 67, 93

Jaśkiewiczówna Anna (Eleonora), OSB, Lwów (ormiańskie) 19, 33, 52, 55, 66, 95

Jaźwińska Kamila (Scholastyka), OSB, Mińsk 19, 33, 52, 73, 136

Jezierska Emilia, OSB, Sandomierz 10Jocz Aleksandra, OSB, Staniątki 21, 37,

52, 70, 130Jodkówna Katarzyna (Róża), OSB,

Wilno 22, 25, 40, 52, 69, 123Jordanówna Anastazja, OSB, Staniątki

21, 36, 52, 63, 102Jódycka Michalina, OSB, Nieśwież 19,

34, 52, 74, 137Jurkiewiczowna Krystyna, OSB,

Chełmno 18, 25, 30, 52, 68, 116

KKalkszteinówna Jadwiga, OSB, Żarno-

wiec 40, 47, 49, 109Kałucka Marianna, OSB, Chełmno 18,

30, 52, 63, 79Karczewska Julianna, OSB, Wilno,

Kowno 18, 31, 44, 52, 70, 124Karniewska Tekla, OSB, Przemyśl 20,

34, 52, 70, 128Karska Marianna, OSB, Toruń 21, 38,

52, 68, 113Kaspary Scholastyka Konstancja, OSB,

Przemyśl 20, 35, 52, 73, 139Keiwecka [Kawiecka] Petronela (Zuzan-

na), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 52, 65, 91

Kielnicka Urszula Romualda, OSB, Lwów (ormiańskie) 19, 33, 52, 74, 135

Kiełczewska Konsolata (Bogumiła), OSB, Kroże 18, 31, 52, 70, 125

Kiełczewska Łucja, OSB, Toruń 21, 38, 52, 64, 106

Kimont Alojza, OSB, Kroże 31, 47, 49, 53, 58, 59, 134, 135

Klaużanka Alojza, OSB, Słonim 20, 36, 52, 57, 71, 130

Kleszczyńska Barbara, OSB, Toruń 21, 38, 52, 65, 106

Klimowicz Teofi la, OSB, Kowno 18, 31, 52, 74, 134

Klińska Franciszka, OSB, Grudziądz 18, 30, 52, 65, 83

Klostill Alojza Teresa, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 52, 76, 145

Kłosieńska Anna, OSB, Przemyśl 20, 25, 34, 52, 68, 121

Kłosińska Maria Domicela, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 52, 75, 145

Kobylańska Ludwika, OSB, Sierpc 20, 35, 52, 74, 150

Kochnowska Magdalena, OSB, Radom 20, 35, 52, 68, 112

Kondratowiczówna Maura (Marcjanna), OSB, Nieśwież 19, 34, 52, 67, 96

Koniaczewska Jadwiga od Najświęt-szego Sakramentu (Anna), OSBap, Warszawa 21, 25, 38, 53, 66, 107

Kordzikowska zob. Kordzilewska Teofi la (Marianna)

Kordzilewska Teofi la (Marianna), OSB, Słonim 20, 36, 53, 63, 101

Kornecka Józefa, OSB, Staniątki 37, 47, 151

Korsakowna Teofi la (Joanna), OSB, Wilno 22, 25, 40, 53, 67, 112

Korsakówna Aleksandra, OSB, Wilno 22, 25, 40, 69, 123

Kossowski A., ks. 30, 51, 54, 85

Page 175: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks osób 177

Kostkiewiczówna Gertruda (Ewa), OSB, Łomża 19, 33, 48, 51, 53, 55, 62, 67, 95, 96

Kościarowska Michalina, OSB, Wilno 22, 40, 53, 76, 155

Kowalska Katarzyna, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 53, 72, 131

Kowalska Scholastyka, OSB, Przemyśl 20, 25, 34, 53, 68, 121

Kowzanówna Elżbieta (Helena), OSB, Wilno 22, 40, 53, 67, 112

Kozakiewicz Rozalia Walburga, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 53, 76, 151

Kozarski A. 142Krama Franciszka Lucyna, OSB, Lwów

(łacińskie) 19, 32, 53, 76, 145Krasewiczówna Józefa, OSB, Słonim,

Kowno 18, 31, 44, 53, 71, 125Krasowska Magdalena (Józefa), OSB,

Wilno 22, 25, 40, 69, 123Krechowiecka Maria Joanna Nepomu-

cena, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 53, 75, 145

Kreczunowiczówna Pelagia, OSB, Lwów (ormiańskie) 19, 33, 53, 69, 118

Kreitz Maria Aniela [Maria od św. Aniołów] (Wiktoria), OSBap, Warszawa 22, 26, 39, 53, 73, 143

Kreutz zob. Kreitz Maria Aniela [Maria od św. Aniołów] (Wiktoria)

Kronent Franciszka, OSB, Kroże 18, 31, 53, 74, 135

Królikowska Maria Kazimiera od św. Alojzego Gonzagi (Urszula Elżbieta), OSBap, Warszawa 22, 38, 53, 71, 133

Kruszelnicka Elżbieta Benigna, OSB, Lwów (łacińskie) 32, 52–57, 60, 91, 93

Kruszelnicka Ida (Aleksandra Franciszka),OSB, Lwów (łacińskie) 19, 25, 32, 53, 65, 91

Krzysztofowiczówna zob. Kszysztofo-wiczówna Gertruda

Krzyżanowska Marianna, OSB, Toruń 21, 38, 53, 63, 105

Kszysztofowiczówna Gertruda, OSB, Lwów (ormiańskie) 33, 55, 126

Kucharzewska Marianna, OSB, Sando-mierz 10

Kuczkowska Urszula, OSB, Sandomierz 14, 109

Kumbowska Józefa, OSB, Sierpc 20, 35, 53, 71, 129

Kundziszówna Eufemia, OSB, Słonim 36, 52, 130

Kunstmamic Franciszka, OSB, Staniąt-ki 21, 36, 53, 70, 130

Kurkiewiczówna Celestyna Marianna, OSB, Nieśwież, Wilno 22, 40, 44, 54, 76, 156

Kurkowska Maria Róża (Petronella), OSBap, Warszawa 22, 39, 54, 74, 144

Kutwińska Teofi la, OSB, Kroże 18, 25, 31, 54, 64, 88

Kuzyk Scholastyka, OSB, Lwów (łaciń-skie) 19, 32, 54, 76, 146

LLaskowska Marianna, OSB, Przemyśl

34, 47, 50, 61, 98Laterman Justyna, OSB, Łomża 19, 33,

54, 76, 147Lepszy Kazimierz 78Leska Maria Benedykta od Jezusa [vel

Maria od św. Benedykta] (Katarzyna Franciszka), OSBap, Warszawa 22, 25, 38, 54, 66, 107

Lezańcówna Augustyna, OSB, Mińsk 19, 33, 54, 73, 136

Lipińska Helena, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 54, 72, 140

Page 176: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

178 Indeks osób

Lipowska Teresa, OSB, Jarosław, Lwów (łacińskie) 19, 32, 44, 54, 66, 93

Lisowska Anna, OSB, Jarosław 18, 25, 30, 54, 65, 85

Lizani Marianna, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 54, 74, 141

Lochman Franciszka, OSB, Staniątki 36, 56, 105

Lubomirska Izabela, księżna 85

ŁŁabudzińska Małgorzata, OSB, Staniąt-

ki 21, 37, 54, 72, 140Łaszewska Marianna, OSB, Chełmno

18, 30, 54, 64, 81Łaśkiewiczówna Elżbieta, OSB, Sta-

niątki 21, 36, 54, 63, 102Łazowska Genowefa Abundancja, OSB,

Staniątki 37, 48–51, 53, 58–60, 62, 151

Łączyńska Antonina, OSB, Toruń 21, 25, 38, 54, 63, 106

Łeczka Katarzyna, OSB, Grudziądz 18, 30, 54, 66, 83

Łęcka zob. Łeczka KatarzynaŁobanowska Wincenta, OSB, Kroże 18,

31, 54, 70, 125Łojowska Józefa, OSB, Staniątki 21,

36, 54, 63, 102Łojowska Scholastyka, OSB, Staniątki

36, 45, 50, 52, 54, 56, 57, 102, 103Łopacińska Wincenta, OSB, Łomża 33,

54, 56, 60, 61, 135, 136, 146, 147Łopuska Eleonora, OSB, Drohiczyn 18,

30, 54, 67, 109Łosiewska Salomea, OSB, Łomża 19,

33, 54, 73, 135

MMaciszewska Anna, OSBap, Warszawa

22, 38, 54, 71, 134

Mackiewiczowna Scholastyka (Antonina),OSB, Kroże 18, 25, 31, 54, 64, 88

Mackiewiczówna Karolina, OSB, Kroże 18, 31, 54, 72, 126

Madejska Zofi a, OSB, Staniątki 21, 36, 54, 68, 113

Majewska Anna, OSB, Sandomierz 14, 134, 159

Malewiczówna Teresa (Weronika), OSB, Słonim 20, 26, 36, 54, 70, 130

Małcewiczówna Placyda, OSB, Kowno 18, 31, 54, 71, 125

Małkowska Agnieszka, OSB, Przemyśl 20, 25, 34, 55, 68, 120

Małopolska Maria Józefa (Józefa), OSBap, Warszawa 22, 39, 55, 75, 154

Małujewiczówna Agnes, OSB, Lwów (łacińskie) 32, 60, 109

Małujewiczówna Marianna (Alojza), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 25, 32, 55, 65, 91

Maria Teresa Habsburg, władczyni Austrii, królowa Czech i Węgier, cesarzowa 29

Markiewiczówna Teresa, OSB, Prze-myśl 20, 25, 34, 54, 68, 120

Marska Jadwiga, OSB, Radom 20, 35, 55, 65, 99

Marynowska Alojza, OSB, Sandomierz 10Mathieu Ludwika, OSB, Sandomierz

14, 15, 144Matyiaszewiczówna Rypsyma (Magda-

lena), OSB, Lwów (ormiańskie) 19, 33, 55, 56, 64, 93, 95

Mazowiecka Ewa, OSB, Toruń 21, 38, 55, 64, 106

Melotkówna Konstancja, OSB, Żarno-wiec 22, 40, 55, 69, 124

Mickiewiczówna Brygida (Katarzyna), OSB, Wilno 22, 40, 55, 63, 107

Page 177: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks osób 179

Mieczkowska Barbara, OSB, Łomża 19, 25, 33, 55, 65, 95

Miedźwiecka Maria Egipcjanka (Ksa-wera), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 42, 49, 55, 65, 90, 91

Mieszkowska Ludwika, OSB, Poznań 20, 26, 34, 55, 69, 120

Milwidówna Julianna (Anna), OSB, Wilno 22, 40, 55, 66, 109

Miłkowska Benedykta, OSB, Drohiczyn 18, 30, 46, 55, 71, 124

Miłoszewska Tekla, OSB, Kowno 18, 31, 55, 73, 134

Mirnietz Marianna, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 55, 72, 140

Mirska Gertruda (Bogumiła), OSB, Wilno 22, 40, 55, 65, 108

Misiewiczówna Konsolata (Petronela), OSB, Nieśwież 19, 34, 55, 67, 111

Miszkówna zob. Mniszkowna Bernarda (Katarzyna)

Misztowtowna Fortunata, OSB, Kroże 18, 31, 55, 71, 126

Misztowtówna zob. Mackiewiczówna Karolina

Mitarnawska Konstancja, OSB, Nie-śwież 19, 34, 55, 70, 126

Mitis Amalia, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 55, 72, 140

Mniszkowna Bernarda (Katarzyna), OSB, Lwów (ormiańskie) 19, 33, 55, 69, 126

Moczulska Bogumiła (Marianna), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 42, 55, 65, 93

Modzelewska Wanda Janina, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 55, 76, 146

Mogilnicka Anna, OSB, Nieśwież 19, 34, 51, 55, 57, 73, 137

Mokszecka Maura, OSB, Słonim, Mińsk, Nieśwież, Wilno 22, 40, 43, 44, 55, 75, 155

Morawska Maria Józefa, OSBap, War-szawa 22, 38, 41, 47, 53–55, 58, 61, 72, 133, 134

Morawska zob. Murawska ScholastykaMorska zob. Marska JadwigaMorykonia Teresa, OSB, Jarosław,

Staniątki 21, 36, 44, 55, 67, 105Morykonianka zob. Morykonic

HonorataMorykonic Honorata (Anna), OSB,

Wilno 22, 40, 55, 63, 108Moszczeńska zob. Moszczyńska Otylia

(Joanna)Moszczyńska Otylia (Joanna), OSB,

Mińsk, Nieśwież, Wilno 22, 33, 34, 40, 44, 48, 51, 52, 54, 56, 60, 75, 136, 137, 155

Mrozowiczówna Katarzyna, OSB, Staniątki 21, 36, 56, 64, 103

Murawska Jakobina, OSB, Łomża 19, 33, 56, 75, 146

Murawska Scholastyka, OSB, Łomża 19, 33, 56, 68, 119

Myczkowska Teofi la, OSB, Staniątki 21, 37, 56, 74, 141

Myszkowska Elżbieta, OSB, Poznań 20, 34, 56, 68, 120

Mysztowtówna Placyda (Antonina), OSB, Wilno, Kowno 18, 31, 44, 56, 72, 134

NNagurska Ludgarda (Róża), OSB, Kroże

18, 31, 47, 53, 54, 56, 64, 88, 89Nakielski Teodor 115Nawrot Ewa, OSB, Sierpc 20, 35, 56,

72, 139Nidzgorska Marcjanna, OSB, Bysławek

18, 30, 56, 69, 113Nidzgórska Marianna zob. Nidzgorska

Marcjanna

Page 178: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

180 Indeks osób

Niecko Felicjanna, OSB, Chełmno 18, 30, 56, 64, 81

Niedźwiecka Barbara, OSB, Jarosław, Staniątki 21, 36, 44, 56, 67, 90, 111

Niewiarowska Marianna, OSB, Staniąt-ki 21, 36, 56, 69, 122

Nikorowiczówna Scholastyka (Katarzy-na), OSB, Lwów (ormiańskie) 19, 33, 56, 63, 93

Noskowska Maria Walburga, OSBap, Warszawa 22, 27, 39, 56, 77, 154

Nowicka Aniela, OSB, Sierpc 20, 35, 56, 70, 129

Nurzyńska Maria Gertruda od Opatrzno-ści Boskiej (Maria Barbara), OSBap, Warszawa 22, 26, 39, 56, 73, 143

OOgrodzka Scholastyka (Helena), OSB,

Staniątki 21, 36, 48, 50, 51, 56, 58, 60–62, 67, 103–105

Ołdakowska Anna Bogumiła, OSB, Łomża 33, 49, 50, 119

Orda Napoleon 127, 153Orłowska Bogumiła, OSB, Chełmno

18, 30, 49, 52, 56, 68, 116Orłowska Róża, OSB, Chełmno 18, 30,

56, 76, 79

PPacewiczówna Konstancja (Anna),

OSB, Wilno 22, 25, 40, 56, 69, 123Pachowska Katarzyna, OSB, Staniątki

21, 36, 56, 76, 103Paczowska Kandyda (Apolonia), OSB,

Lwów (łacińskie) 19, 32, 42, 56, 65, 91

Pakoszówna Florencja (Barbara), OSB, Wilno 22, 40, 56, 63, 108

Paprocka Dominika/Domicela, OSB, Toruń 38, 57, 122

Paradowska Anna Maria, OSB, Staniąt-ki 21, 37, 56, 75, 150

Pawlik Karolina, OSB, Staniątki 21, 37, 56, 73, 140

Pawłowska Maria Karolina, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 56, 75, 145

Perkowska Placyda, OSB, Drohiczyn 18, 30, 54, 57, 59, 69, 81, 109, 116

Petrosewiczówna Eleonora (Ludwika), OSB, Nieśwież 19, 34, 57, 71, 128

Petrusewiczówna Eufrozyna (Konstan-cja), OSB, Kowno 18, 31, 57, 65, 88

Pieślak Anna (Emilia), OSBap, Warsza-wa 22, 27, 39, 57, 77, 155

Pietrusińska Marianna, OSB, Staniątki 21, 37, 57, 74, 141

Pietusiewiczówna Brygida, OSB, Wilno 22, 40, 57, 76, 156

Pińska Teresa, OSB, Poznań 20, 34, 57, 66, 98

Piotrowiczówna Benigna (Antonia), OSB, Kroże 18, 31, 57, 66, 89

Piotrowiczówna Elżbieta, OSB, Żarno-wiec 22, 40, 57, 68, 112

Piotrowska Agnieszka, OSB, Sierpc 20, 35, 57, 71, 129

Piramowiczówna Weronika (Barbara), OSB, Lwów (ormiańskie) 19, 33, 51–53, 57, 61, 62, 69, 95, 117, 118

Piwnicka Marianna, OSB, Grudziądz 30, 51, 54, 59, 60, 82, 83

Piwnicka Teresa, OSB, Grudziądz 18, 30, 57, 59, 67, 82, 83

Platerowna Maria Magdalena, OSB, Wilno 40, 55, 59, 61, 62, 108, 109

Pląskąska Ewa, OSB, Grudziądz 18, 30, 57, 75, 63, 82

Pląskowska Antonina, OSB, Toruń 21, 38, 57, 69, 122

Plinczówna Franciszka, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 25, 32, 57, 65, 91

Page 179: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks osób 181

Płuszczewska Michalina, OSB, Nie-śwież 19, 34, 57, 72, 137

Pobłocka Zuzanna, OSB, Żarnowiec 22, 40, 57, 69, 124

Podbereska Delfi na, OSB, Kroże 18, 31, 57, 70, 125

Podoska Urszula, OSB, Sierpc 35, 57, 58, 100

Popkowska Ludwika Benedykta, OSB, Łomża 19, 33, 57, 72, 135

Potocka Marianna Alojza, OSB, Lwów (łacińskie) 32, 47, 90

Przebendowska Bernarda, OSB, Chełm-no, Bysławek 18, 30, 44, 56, 61, 69, 113, 116

Przyborowska Katarzyna, OSB, Sierpc 20, 35, 57, 64, 100

Przyłuska Aniela, OSB, Radom 35, 47, 48, 50–52, 55, 59, 99, 112

Puchalska Aleksandra, OSB, Słonim 20, 26, 36, 57, 58, 62, 70, 101, 130

Puzynianka Rozalia (Teresa), OSB, Wilno 22, 25, 40, 57, 69, 123

RRadowicka zob. Radowiecka Klotylda Radowiecka Klotylda, OSB, Słonim 20,

36, 47, 54, 57, 59, 71, 129, 130Raduszkowska Salomea, OSB, Toruń

21, 38, 57, 65, 106Radwańska Martyna, OSB, Staniątki

21, 36, 42, 57, 76, 103Rakowszewska Magdalena (Helena),

OSBap, Warszawa 22, 27, 39, 57, 77, 155

Ratomska Józefa (Krystyna), OSB, Wilno 22, 40, 57, 63, 107

Rentówna Tekla, OSB, Kroże 18, 31, 57, 72, 134

Reorowiczówna Katarzyna, OSB, Grudziądz 18, 30, 58, 63, 82

Rogalewiczówna Bernarda, OSB, Nieśwież 19, 34, 58, 71, 128

Rokicka Martyna, OSB, Sierpc 20, 35, 58, 70, 129

Rokitnicka Agnieszka, OSB, Sierpc 20, 35, 58, 64, 100

Romecka Maria Stanisława, OSBap, Warszawa 39, 47, 54, 59–61, 144, 154

Roragiewiczówna Katarzyna, OSB, Jarosław 30, 59, 85

Rosenbaum Honorata Teresa, OSB, Przemyśl 20, 35, 58, 73, 139

Rożnówna Gertruda (Magdalena), OSB, Staniątki 21, 25, 36, 58, 66, 104

Różycka Katarzyna Abundancja, OSB, Lwów (łacińskie) 32, 60, 62, 117

Rudowska Helena, OSB, Sierpc 20, 35, 58, 67, 101

Rutkowska Franciszka, OSB, Chełmno 30, 50, 52, 54, 56, 58, 59, 61, 79, 81

Rybińska Katarzyna, OSB, Bysławek 30, 56, 57, 113

Rybińska Marianna, OSB, Toruń 21, 38, 58, 69, 122

Rymaszewska Kazimiera, OSB, Kowno 31, 58, 144

Rymkiewicz Apolonia, OSB, Kroże 18, 31, 58, 62, 77, 134, 135

Rypińska Scholastyka, OSB, Kroże 18, 31, 48, 54, 55, 57, 58, 62, 73, 125, 126, 134

Rzeszotarska Małgorzata, OSB, Sierpc 20, 25, 35, 58, 68, 111

Rzewuska Józefa, OSB, Drohiczyn 30, 57, 61, 116

Rzuchowska Barbara, OSB, Staniątki 21, 37, 58, 72, 131

Rzuchowska Gertruda (Józefa), OSB, Staniątki 21, 37, 58, 74, 141

Page 180: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

182 Indeks osób

SSadowska Ludwika, OSB, Słonim 36,

49, 53, 101Sakowiczówna Ludwika, OSB, Nie-śwież 19, 34, 58, 70, 126

Samek Zofi a Gertruda, OSB, Staniątki 21, 37, 58, 75, 151

Sampławska Marianna, OSB, Chełmno 18, 30, 58, 63, 79

Sapiejanka Teresa, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 58, 71, 131

Sarkisiewiczówna Kajetana, OSB, Lwów (ormiańskie) 33, 52, 59, 135

Schmidt Dominika, OSBap, Warszawa 22, 39, 58, 72, 141

Schnieden Rozalia 147Schweigert Joanna Franciszka Ksawera,

OSB, Lwów (łacińskie) 19, 24, 27, 32, 58, 77, 146

Senowna [Csenowna] Amelia, OSB, Chełmno 18, 30, 58, 63, 79

Sędzimirówna Maria Kajetana, OSBap, Warszawa 22, 39, 58, 72, 143

Sędzimirówna Maria od św. Benedykta od Ustawicznej Adoracji (Józefi na), OSBap, Warszawa 21, 38, 58, 70, 133

Siemaszkowa Dominika (Katarzyna), OSB, Słonim 20, 36, 58, 64, 101

Siemianowska Marianna, OSB, Sando-mierz 13, 14, 79

Sienkiewiczówna Urszula Mechtylda, OSB, Kroże 18, 31, 46, 52, 58, 72, 125, 126

Silpniewska Aleksandra, OSB, Kroże, Kowno 18, 31, 44, 58, 76, 144

Skalska Mechtylda od Najświętszego Sakramentu (Maria), OSBap, War-szawa 22, 39, 59, 73, 144

Skarbek Anna Agata, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 59, 76, 146

Skinderówna Anna Florencja (Aleksan-dra), OSB, Słonim 20, 26, 36, 59, 70, 130

Skinderówna Nepomucena, OSB, Wilno 22, 40, 59, 75, 155

Skorulska zob. Annelska Tekla (Zofi a)Skulska Marianna, OSB, Grudziądz 18,

30, 59, 67, 83Słodykiewicz Maria Leonarda, OSB,

Lwów (ormiańskie) 19, 33, 59, 74, 135Smetan Antonina Placyda, OSB,

Staniątki 21, 26, 37, 59, 76, 151Smidowiczówna Apolonia Wizenna,

OSB, Staniątki 36, 48, 50, 56, 60, 105, 111

Smidowiczówna Petronela, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 59, 61, 72, 140

Smorczewska Marianna, OSB, Drohi-czyn, Wilno 22, 40, 44, 59, 75, 155

Snopkowska Jadwiga, OSB, Poznań 20, 34, 59, 68, 120

Sobocka Weronika, OSB, Poznań 20, 26, 34, 48, 51, 56, 57, 59, 69, 96, 98, 120

Sobolewska Scholastyka, OSB, Łomża 19, 33, 59, 72, 135

Sołtykówna Helena Franciszka, OSB, Jarosław 18, 30, 47, 51, 59, 61, 66, 85

Spezlówna Barbara Krystyna, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 59, 76, 146

Staniewiczówna Benedykta, OSB, Kro-że 31, 47, 48, 51, 57, 59, 60, 89, 117

Staniewieczówna Aleksandra (Joanna), OSB, Kroże 18, 31, 59, 66, 89

Stankiewiczówna Anna, OSB, Toruń 21, 38, 59, 65, 89, 106

Stankiewiczówna zob. Staniewiczówna Benedykta; Staniewieczówna Alek-sandra (Joanna)

Starkowska Scholastyka, OSB, Kroże 18, 31, 59, 74, 134

Page 181: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks osób 183

Staszewska Barbara, OSB, Sandomierz 14, 15, 124

Statkowska Benedykta, OSB, Wilno 22, 40, 59, 75, 155

Stawska Małgorzata, OSB, Chełmno 18, 30, 59, 66, 81

Stępkowska Brygida (Scholastyka), OSB, Wilno 22, 40, 59, 66, 109

Strauszówna Helena, OSB, Staniątki 21, 36, 59, 68, 122

Strelowna Barbara, OSB, Grudziądz 18, 30, 59, 64, 82

Strumiłłówna Teofi la (Tekla), OSB, Wilno 22, 25, 40, 59, 69, 124

Struplowna Weronika, OSB, Poznań 20, 34, 59, 64, 96

Studzińska Franciszka, OSB, Radom 20, 35, 59, 66, 99

Suchodolska Weronika, OSB, Drohi-czyn 18, 30, 59, 67, 81

Sułkowska Katarzyna, OSB, Łomża 19, 33, 59, 68, 119

Sumińska Barbara, OSB, Toruń 21, 38, 59, 68, 122

Surnikowska Katarzyna, OSB, Staniątki 21, 36, 60, 64, 104

Surowska Maria Nepomucena, OSB, Przemyśl 20, 35, 49, 50, 52, 60, 73, 128, 138, 139

Szachowicz Maria Gertruda, OSB, Przemyśl 20, 34, 60, 71, 128

Szachowiczówna Franciszka, OSB, Staniątki 21, 36, 60, 64, 103

Szadurska Katarzyna, OSB, Jarosław, Staniątki 21, 36, 42, 44, 60, 77, 104

Szaniawska Eufemia (Justyna), OSB, Nieśwież 19, 34, 60, 67, 96

Szaniawska Scholastyka, OSB, Nie-śwież 34, 52, 55, 61, 96, 111

Szawelska Paulina, OSB, Sierpc 20, 35, 60, 72, 129

Szczerbińska Hiacynta od Wniebowzię-cia NP (Monika), OSBap, Warszawa 22, 39, 60, 74, 154

Szczerbińska Zofi a (Agnieszka), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 60, 68, 117

Szembekowna Scholastyka (Anna), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 42, 60, 67, 109

Szewowna Anna, OSB, Grudziądz 18, 30, 60, 65, 83

Szklińska Aldegunda (Ludwika), OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 42, 60, 67, 93

Szrenkowna Rozalia, OSB, Staniątki 21, 25, 36, 60, 66, 104

Szubartowicz Wawrzyniec, ks. 10Szukścianka Urszula (Zofi a), OSB,

Kroże 18, 31, 56, 60, 77, 89Szulc Maria Kazimiera (Maria), OSBap,

Warszawa 22, 39, 60, 77, 154Szulc Matylda, OSB, Sierpc 20, 35, 60,

73, 140Szymańska Maria Florianna od Prze-

mienienia Pańskiego (Ludwika), OSBap, Warszawa 22, 39, 60, 73, 143

ŚŚliwińska Agnieszka, OSB, Sierpc 20,

35, 60, 74, 140Świątarzecka Katarzyna, OSB, Mińsk

19, 33, 60, 73, 136Świderska Eufemia, OSB, Łomża 19,

33, 60, 75, 146Świeżawska Mechtylda (Teofi la), OSB,

Lwów (łacińskie) 19, 32, 60, 66, 93Świrska M., OSB, Nieśwież 34, 48, 137

TTaurnelle Klementyna Anzelma, OSB,

Staniątki 21, 37, 60, 76, 151Tomaszewska Rozalia, OSB, Staniątki

21, 36, 41, 60, 69, 130

Page 182: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

184 Indeks osób

Tomkiewiczówna Marianna, OSB, Sandomierz 14, 17, 112

Tonder Alojza, OSB, Drohiczyn 30, 55, 124

Trnka Felicja Jadwiga, OSB, Przemyśl 20, 27, 35, 60, 77, 147

Turowska zob. Surowska Maria Nepo-mucena

Turówna Elżbieta, OSB, Toruń 21, 25, 38, 60, 63, 106

Turska Teodozja, OSB, Sierpc 20, 35, 60, 75, 150

Tyc Tekla, OSBap, Warszawa 22, 39, 60, 77, 143

UUszyńska Agnieszka, OSB, Drohiczyn

18, 30, 61, 69, 116

WWakowska Benedykta (Urszula), OSB,

Lwów (ormiańskie) 19, 33, 61, 68, 117

Waliszewska Konstancja, OSB, Chełm-no 18, 30, 61, 64, 81

Ważyńska Julia, OSB, Sierpc 20, 35, 61, 73, 139

Wądołkowska Józefa, OSB, Łomża 19, 33, 61, 76, 147

Wądołkowska Mechtylda, OSB, Łomża 33, 50, 57, 59, 135

Weberówna Magdalena, OSB, Staniątki 21, 36, 61, 67, 105

Weiskopf Maria Bernarda od św. Agaty, OSBap, Warszawa 22, 38, 61, 71, 133

Weppner Karolina Klara, OSB, Lwów (łacińskie) 19, 32, 61, 76, 146

Wesslówna Józefa od Niepokalanego Poczęcia NMP (Jadwiga Teresa), OSBap, Warszawa 22, 25, 38, 61, 66, 107

Wetulani Magdalena, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 42, 61, 72, 131

Wielowieyska Anna, OSB, Przemyśl 20, 34, 61, 63, 98

Wielowieyska Teresa, OSB, Przemyśl 20, 34, 61, 67, 98

Wierzbowska Apolonia, OSB, Przemyśl 20, 34, 61, 63, 98

Więckowska Marianna, OSB, Chełmno 18, 30, 61, 68, 116

Więckowska Marianna, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 61, 71, 131

Więckowska Walburga (Anna), OSB, Staniątki 21, 26, 37, 61, 72, 140

Wikleńska Teresa, OSB, Staniątki 21, 36, 61, 66, 105

Wilkuwna Marianna, OSB, Jarosław 18, 30, 61, 63, 85

Winkler Katarzyna od Jezusa, OSBap, Warszawa 22, 38, 51, 61, 71, 133

Wiszewska Róża (Anna), OSB, Wilno 22, 40, 61, 66, 109

Wiszniewska Kornelia, OSB, Łomża 19, 33, 61, 73, 136

Wiśniewska zob. Wiszewska Róża (Anna)

Wodzińska Helena, OSB, Staniątki 21, 37, 49, 61, 72, 130, 140

Wodzińska Maria Karolina od św. Maura (Barbara), OSBap, Warszawa 47, 107

Wodzińska Maria Ludgarda od Ofi a-rowania NMP (Eufemia Julianna), OSBap, Warszawa 22, 38, 61, 68, 122

Wolecka Anna, OSB, Toruń 21, 38, 61, 67, 107

Wolska Charitas (Aleksandra), OSB, Nieśwież 19, 34, 61, 67, 96

Wolska Ludgarda od Ofi arowania NP (Zofi a), OSBap, Warszawa 22, 39, 61, 74, 144

Page 183: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks osób 185

Wolska Salomea, OSB, Przemyśl 20, 25, 34, 61, 68, 121

Wolszczak Kazimiera, OSB, Przemyśl 35, 51, 147

Wołłowiczówna Anna (Franciszka), OSB, Wilno 22, 40, 48, 55–57, 62, 64, 107, 108

Woynianka Maria Scholastyka, OSBap, Warszawa 38, 53, 54, 61, 107

Woytkiewiczówna Eleonora Dominika Julianna, OSB, Kroże 18, 26, 31, 62, 70, 125

Wróblewska Benedykta (Julia), OSB, Sierpc 20, 35, 50–52, 60–62, 75, 139, 140, 150

Wróblewska Maria Anna od Narodzenia Pana Jezusa (Kunegunda), OSBap, Warszawa 22, 38, 48, 62, 70, 131, 133

Wujcikówna Ewa, OSB, Toruń 21, 38, 62, 63, 106

Wysocka Teresa Mechtylda, OSB, Przemyśl 20, 35, 62, 75, 147

Wysoczyńska Teodora, OSB, Staniątki 21, 26, 37, 62, 74, 141

ZZabłocka Kazimiera (Gertruda), OSB,

Wilno 22, 25, 40, 62, 69, 124Zabłocka Teresa, OSB, Wilno 40, 47,

49, 52, 53, 56, 57, 59, 62, 122Zadykiewiczówna Dominika (Anna),

OSB, Lwów (ormiańskie) 19, 33, 62, 66, 95

Zagórska Franciszka (Elżbieta), OSB, Wilno 22, 40, 62, 66, 108

Zakrzewska Honorata, OSB, Staniątki 21, 36, 62, 68, 121

Załuska Maria od Wszystkich Świętych (Joanna Kunegunda), OSBap, Warszawa 38, 61, 122

Zbierzchowska zob. Zbięszkowska Helena

Zbięszkowska Helena, OSB, Łomża 19, 33, 62, 64, 95

Zdanowiczówna Teresa, OSB, Mińsk, Wilno 22, 40, 44, 62, 76, 156

Zdzitowiecki Stanisław, bp sandomier-ski 10

Zemełka Katarzyna Teresa, OSB, Sta-niątki 21, 37, 62, 76, 151

Zgierska zob. Egierska FranciszkaZielińska Augustyna (Teresa), OSB, Lwów

(łacińskie) 19, 32, 43, 62, 68, 117Zielińska Jadwiga, karmelitanka dawnej

obserwancji, Dubno 10Zwierowicz Stefan Aleksander, bp san-

domierski 10Zwieżowska Kolumba (Elżbieta), OSB,

Słonim 20, 36, 62, 64, 101Zyberkówna Aniela (Cecylia), OSB,

Wilno 22, 25, 40, 49, 53, 62, 69, 111, 112, 123

ŻŻakiewiczówna Agnieszka, OSB,

Jarosław, Staniątki 21, 25, 36, 44, 62, 66, 104

Żengołłowiczówna zob. Żęgołowi-czówna Eufrozyna (Antonina)

Żęgołowiczówna Eufrozyna (Antonina), OSB, Wilno 22, 40, 62, 65, 108

Żmijewska zob. Zwieżowska Kolumba (Elżbieta)

Żółkiewska Teresa, OSB, Grudziądz 30, 50, 117

Żukowska Ewa, OSB, Grudziądz 18, 30, 62, 67, 83

Żurawska Franciszka, OSB, Sierpc 20, 35, 62, 66, 101

Żylewicz Konsolata, OSB, Kroże 18, 31, 62, 74, 134

Page 184: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks nazw miejscowych

Indeks obejmuje nazwy miejscowości występujące w książce oraz alfabetyczną listę mniszek z danego opactwa, z odesłaniem do indeksu osób.

BBysławek 12, 14, 18, 22, 30, 43, 44, 56,

57, 69, 113, 116 zob. też mniszki, ind. os.: Nidzgorska Marcjanna, Przebendowska Bernarda, Rybińska Katarzyna

CChełmno 12, 18, 22, 25, 30, 43, 44, 49,

50, 52, 54, 56, 58, 59, 61, 63–66, 68–69, 76, 79–81, 116 zob. też mniszki, ind. os.: Dąbrowska Marianna, Grąbczewska Ludwika, Jurkiewiczowna Krystyna, Kałucka Marianna, Łaszewska Marianna, Niecko Felicjanna, Orłowska Bogu-miła, Orłowska Róża, Przebendow-ska Bernarda, Rutkowska Francisz-ka, Sampławska Marianna, Senowna [Csenowna] Amelia, Stawska Mał-gorzata, Waliszewska Konstancja, Więckowska Marianna

Czechów 11

DDrohiczyn 12, 17, 18, 22, 30, 43, 44, 46,

54, 55, 57, 59, 61, 67, 69, 71, 81, 109,

115, 116, 124, 155 zob. też mniszki, ind. os.: Łopuska Eleonora, Miłkow-ska Benedykta, Perkowska Placyda, Rzewuska Józefa, Smorczewska Marianna, Suchodolska Weronika, Tonder Alojza, Uszyńska Agnieszka

Drygulec 11Dubno 10 zob. też mniszki, ind. os.:

Drewnowska Antonina, Zielińska Jadwiga

GGóry Wysokie 11Grodno 12Grudziądz 12, 18, 22, 30, 42, 49–52,

54, 57–60, 62–69, 82–84, 112, 117 zob. też mniszki, ind. os.: Cibor-ska Gertruda, Czurapska Teresa, Działowska Marianna, Fankidelska Wiktoria, Hynczowska Marianna,Klińska Franciszka, ŁeczkaKatarzyna, Piwnicka Marianna, Piwnicka Teresa, Pląskąska Ewa, Reorowiczówna Katarzyna, Skulska Marianna, Strelowna Barbara,Szewowna Anna, ŻółkiewskaTeresa, Żukowska Ewa

Page 185: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

188 Indeks nazw miejscowych

JJarosław 12, 18, 22, 25, 30, 43, 44, 47,

61, 63, 64, 85, 86, 93, 104, 105, 111 zob. też mniszki, ind. os.: Bielawska Teresa, Dziegielowska Marianna, Dzierżanowska Katarzyna, Egierska Franciszka, Hornowska Katarzyna, Jarmuszewska Marianna, Lipowska Teresa, Lisowska Anna, Morykonia Teresa, Niedźwiecka Barbara, Rora-giewiczówna Katarzyna, Sołtyków-na Helena Franciszka, Szadurska Katarzyna, Wilkuwna Marianna, Żakiewiczówna Agnieszka

KKichary 11Kowno 12, 17, 18, 23, 31, 43, 44, 47, 48,

50, 52–57, 64, 65, 70–74, 76, 77, 88, 124, 125, 134, 144 zob. też mniszki, ind. os.: Bereśniewiczówna Marianna (Brygida), Billewiczówna Kune-gunda, Bura Benedykta (Teresa), Fergisówna Agnieszka (Petronela), Fergisówna Scholastyka (Bogumi-ła), Głębocka Zofi a, Gongielówna Aleksandra, Karczewska Julianna, Klimowicz Teofi la, Krasewiczówna Józefa, Małcewiczówna Placyda, Miłoszewska Tekla, Mysztowtówna Placyda (Antonina), Petrusewiczów-na Eufrozyna (Konstancja), Ryma-szewska Kazimiera, Silpniewska Aleksandra

Kroże 12, 17, 18, 23–26, 31, 42–44, 46–49, 51–60, 62, 64, 66, 68, 70, 72–74, 77, 88, 89, 117, 125, 126, 134, 135 zob. też mniszki, ind. os.: [b.d.] Teresa, Annelska Tekla (Zofi a), Billewiczówna Kolumba (Ludwika), Billewiczówna Ludwika (Konstan-

cja), Bórnówna Ludgarda (Kunegun-da), Bunarówna Elżbieta, Damiło Dominika, Jacewiczówna Beata, Kiełczewska Konsolata (Bogumiła), Kimont Alojza, Kronent Franciszka, Kutwińska Teofi la, Łobanowska Wincenta, Mackiewiczowna Schola-styka (Antonina), Mackiewiczówna Karolina, Misztowtowna Fortunata, Nagurska Ludgarda (Róża), Pio-trowiczówna Benigna (Antonia), Podbereska Delfi na, Rentówna Tekla, Rymkiewicz Apolonia, Rypińska Scholastyka, Sienkiewiczówna Urszula Mechtylda, Silpniewska Aleksandra, Staniewieczówna Alek-sandra (Joanna), Staniewiczówna Benedykta, Starkowska Scholastyka, Szukścianka Urszula (Zofi a), Woyt-kiewiczówna Eleonora Dominika Julianna, Żylewicz Konsolata

Krzeszów 12

LLwów 11, 12, 17, 19, 22–25, 27, 32, 33,

42–45, 47–49, 51–69, 74–77, 90–95, 109, 117, 118, 126, 135, 145, 146 zob. też mniszki, ind. os.: łacińskie: [b.d.] Kolumba Gabriela, Bębnowska Beata (Katarzyna), Borkowska Francisz-ka (Aleksandra), Chmarek Izabela Michaela, Dahlken Elżbieta (Anna), Dąbska Tekla Anna, Drohomirecka Maria Paula, Haas Flawia, Hatal Julia Aleksandra, Hoffman Justyna Franciszka, Jasińska Regina (Katarzy-na), Jastrzębska Magdalena (Brygida), Jastrzębska Marta (Barbara), Keiwecka [Kawiecka] Petronela (Zuzanna), Klostill Alojza Teresa, Kłosińska Maria Domicela, Krama

Page 186: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks nazw miejscowych 189

Franciszka Lucyna, Krechowiecka Maria Joanna Nepomucena, Kruszel-nicka Elżbieta Benigna, Kruszelnicka Ida (Aleksandra Franciszka), Kuzyk Scholastyka, Lipowska Teresa, Mału-jewiczówna Agnes, Małujewiczówna Marianna (Alojza), Miedźwiecka Ma-ria Egipcjanka (Ksawera), Moczulska Bogumiła (Marianna), Modzelewska Wanda Janina, Paczowska Kandyda (Apolonia), Pawłowska Maria Karo-lina, Plinczówna Franciszka, Potocka Marianna Alojza, Różycka Katarzy-na Abundancja, Schweigert Joanna Franciszka Ksawera, Skarbek Anna Agata, Spezlówna Barbara Krysty-na, Szczerbińska Zofi a (Agnieszka), Szembekowna Scholastyka (Anna), Szklińska Aldegunda (Ludwika), Świeżawska Mechtylda (Teofi la), Weppner Karolina Klara, Zielińska Augustyna (Teresa); ormiańskie: Gluchowska Febronia, Jarosiewi-czówna Cecylia Domicella, Jaśkiewi-czówna Anna (Eleonora), Kielnicka Urszula Romualda, Kreczunowiczów-na Pelagia, Kszysztofowiczówna Ger-truda, Matyiaszewiczówna Rypsyma (Magdalena), Mniszkowna Bernarda (Katarzyna), Nikorowiczówna Scho-lastyka (Katarzyna), Piramowiczówna Weronika (Barbara), Sarkisiewiczów-na Kajetana, Słodykiewicz Maria Leonarda, Wakowska Benedykta (Urszula), Zadykiewiczówna Domini-ka (Anna)

ŁŁomża 7, 10, 12, 17, 19, 24, 25, 33,

48–51, 53–57, 59–62, 64, 65, 67–69, 72, 73, 75, 76, 95, 96, 118, 119, 135,

136, 146, 147, 149 zob. też mniszki, ind. os.: Cholewińska Gertruda, Dę-biecka Marianna, Downarowiczówna Benedykta, Dymnicka Anna Kune-gunda, Dzięgielewska Kunegunda, Grzymalanka Salomea, Gumkowska Placyda, Hauzynowna Franciszka, Jabłońska Józefata, Kostkiewiczówna Gertruda (Ewa), Laterman Justyna, Łopacińska Wincenta, Łosiewska Salomea, Mieczkowska Barbara, Mu-rawska Jakobina, Murawska Schola-styka, Ołdakowska Anna Bogumiła, Popkowska Ludwika Benedykta, Sobolewska Scholastyka, Sułkow-ska Katarzyna, Świderska Eufemia, Wądołkowska Józefa, Wądołkowska Mechtylda, Wiszniewska Kornelia, Zbięszkowska Helena

MMikułowice 11Mińsk 12, 14, 17, 19, 22, 33, 43, 44, 48,

52, 54, 60, 73, 127, 136, 137, 155, 156 zob. też mniszki, ind. os.: Brylewska Serafi na, Jaźwińska Kamila (Scho-lastyka), Lezańcówna Augustyna, Mokszecka Maura, Moszczyńska Otylia (Joanna), Świątarzecka Kata-rzyna, Zdanowiczówna Teresa

NNagłowice 11Nieśwież 12, 17, 19, 23, 34, 42–44,

48–52, 55, 57, 58, 60, 61, 67, 70–74, 96, 111, 115, 126–128, 137, 149, 155 zob. też mniszki, ind. os.: Berna-kowska Ksawera, Borzobohatów-na Katarzyna, Buczyńska Alojza, Chodaniewiczówna Justyna, Cier-picka Wiktoria, Cwirkowna Elżbieta

Page 187: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

190 Indeks nazw miejscowych

(Aniela), Cwirkówna Eufemia (Bar-bara), Downarówna Salomea, Einaro-wiczówna Scholastyka, Grodzińska Taida (Rozalia), Horbaczewska Apoli-nara (Tekla), Jabłońska Kajetana, Jódycka Michalina, Kondratowi-czówna Maura (Marcjanna), Kur-kiewiczówna Celestyna Marianna, Misiewiczówna Konsolata (Petronela), Mitarnawska Konstancja, Mogilnicka Anna, Mokszecka Maura, Moszczyń-ska Otylia (Joanna), Petrosewiczówna Eleonora (Ludwika), Płuszczewska Michalina, Rogalewiczówna Bernar-da, Sakowiczówna Ludwika, Sza-niawska Eufemia (Justyna), Szaniaw-ska Scholastyka, Świrska M., Wolska Charitas (Aleksandra)

OOleszyce 51, 54, 65, 85

PPodgajcze 11Poznań 12, 19, 22, 24, 26, 34, 42, 48,

51, 55–57, 59, 64, 66–69, 96–98, 120 zob. też mniszki, ind. os.: Bagińska Ludwika, Brzechwianka Marianna, Jakubowska Jadwiga, Mieszkowska Ludwika, Myszkowska Elżbieta, Pińska Teresa, Snopkowska Jadwi-ga, Sobocka Weronika, Struplowna Weronika

Przemyśl 12, 17, 20, 24, 25, 27, 34, 35, 42, 45, 47–53, 55, 58, 60–63, 67, 68, 70–73, 75–77, 91, 98, 120, 128, 138, 139, 146, 147 zob. też mniszki, ind. os.: Baranowska Katarzyna, Buczekówna Józefa Benedykta, Cisło Maria Gertruda, Czarnek Aniela, Dwernicka Karolina Ksawera,

Dzierżanowska Ludwika, Gołyńska Konstancja, Grocholska Wiktoria Placyda, Groth Ewa Ludgarda, Halt-manowna Katarzyna, Hammermül-ler Leonarda Adolfi na, Hatalewicz Waleria Alojza, Karniewska Tekla, Kaspary Scholastyka Konstancja, Kłosieńska Anna, Kowalska Schola-styka, Laskowska Marianna, Mał-kowska Agnieszka, Markiewiczówna Teresa, Rosenbaum Honorata Teresa, Surowska Maria Nepomucena, Szachowicz Maria Gertruda, Trnka Felicja Jadwiga, Wielowieyska Anna, Wielowieyska Teresa, Wierzbowska Apolonia, Wolska Salomea, Wolsz-czak Kazimiera, Wysocka Teresa Mechtylda

Przeworsk 59, 66, 85

RRadom 12, 20, 22, 25, 35, 42, 47, 48,

50–52, 55, 59, 65–68, 99, 100, 112, 116, 119 zob. też mniszki, ind. os.: Anchrecka Kunegunda, Burianówna Scholastyka, Cieszko[w]ska Gertruda, Gomolińska Konstancja, Gzowska Justyna, Kochnowska Magdalena, Marska Jadwiga, Przyłuska Aniela, Studzińska Franciszka

Radzyń 117

SSandomierz 7, 9–12, 15, 17, 23, 85,

116, 119, 120 zob. też mniszki, ind. os.: Dąbkowska Marianna Teofi la, Dobieńska Symforoza, Jezierska Emilia, Kucharzewska Marianna, Kuczkowska Urszula, Majewska Anna, Marynowska Alojza, Mathieu Ludwika, Siemianowska Marianna,

Page 188: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks nazw miejscowych 191

Staszewska Barbara, Tomkiewiczów-na Marianna

Sierpc 12, 17, 20, 25, 35, 41, 42, 45, 48, 50–53, 56–58, 60–64, 66–68, 70–75, 99–101, 111, 129, 139, 140, 149, 150 zob. też mniszki, ind. os.: Braun Karolina, Ciołkowska Estera, Dembowska Marianna, Dramiń-ska Agnieszka, Glińska Elżbieta, Gorzechowska Rozalia, Gutkowska Anna, Hryniewicz Teresa, Humi-lecka Teresa, Jankiewicz Joanna, Kobylańska Ludwika, Kumbowska Józefa, Nawrot Ewa, Nowicka Anie-la, Piotrowska Agnieszka, Podoska Urszula, Przyborowska Katarzy-na, Rokicka Martyna, Rokitnicka Agnieszka, Rudowska Helena, Rzeszotarska Małgorzata, Szawelska Paulina, Szulc Matylda, Śliwińska Agnieszka, Turska Teodozja, Wa-żyńska Julia, Wróblewska Benedykta (Julia), Żurawska Franciszka

Słonim 12, 17, 20, 24, 26, 36, 43, 44, 47, 49, 52–54, 57–59, 62–64, 71, 72, 101, 102, 124, 129, 130, 156 zob. też mniszki, ind. os.: [b.d.] Gertruda, [b.d.] Joanna Benedykta, Dawgielanka Eufrozyna (Katarzyna), Jankowska Elżbieta, Klaużanka Alojza, Kordzi-lewska Teofi la (Marianna), Krase-wiczówna Józefa, Kundziszówna Eufemia, Malewiczówna Teresa (We-ronika), Mokszecka Maura, Puchalska Aleksandra, Radowiecka Klotylda, Sadowska Ludwika, Siemaszkowa Dominika (Katarzyna), Skinderówna Anna Florencja (Aleksandra), Zwie-żowska Kolumba (Elżbieta)

Staniątki 12, 17, 20, 21, 25, 26, 36, 37, 41–45, 47–77, 102–105, 111, 113, 121,

122, 130–132, 140, 141, 150, 151 zob. też mniszki, ind. os.: Augu-styn Beata Bernarda, Baryszewska Zofi a Ludgarda, Bikowka Marianna, Bilska Gertruda (Franciszka), Bobek Regina Ida, Bontanówna Rozalia, Brodzka Marianna, Buczkiewicz Zofi a, Bukowska Marianna, Cabalska Marcjanna, Czajkowska Mechtylda (Urszula), Czernek Franciszka, Czu-licka Salomea, Daczkowska Józefa Romualda, Domaszewska DomicellaGertruda, Droszdz Franciszka, Drzewiecka Katarzyna, Drzewiecka Marianna, Duwall Mechtylda (Bo-gumiła), Dziegielowska Marianna, Dzierżanowska Katarzyna, Effenberg Anna, Egierska Franciszka, Fikiel Anna, Gąsiorowska Marcjanna, Grabuza Marianna Kolumba, Habels-berger Julia, Hubieńska Józefa, Jaroń Joanna Maura, Jarzeńska Agnieszka, Jarzębińska Eufrozyna Kunegunda, Jocz Aleksandra, Jordanówna Ana-stazja, Kornecka Józefa, Kowalska Katarzyna, Kozakiewicz Rozalia Walburga, Kunstmamic Franciszka, Lipińska Helena, Lizani Marianna, Lochman Franciszka, Łabudzińska Małgorzata, Łaśkiewiczówna Elżbie-ta, Łazowska Genowefa Abundancja, Łojowska Józefa, Łojowska Scho-lastyka, Madejska Zofi a, Mirnietz Marianna, Mitis Amalia, Morykonia Teresa, Mrozowiczówna Katarzyna, Myczkowska Teofi la, Niedźwiedzka Barbara, Niewiarowska Marianna, Ogrodzka Scholastyka (Helena), Pachowska Katarzyna, ParadowskaAnna Maria, Pawlik Karolina, Pietrusińska Marianna, Radwańska

Page 189: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

192 Indeks nazw miejscowych

Martyna, Rożnówna Gertruda (Mag-dalena), Rzuchowska Barbara, Rzu-chowska Gertruda (Józefa), Samek Zofi a Gertruda, Sapiejanka Teresa, Smetan Antonina Placyda, Smidowi-czówna Apolonia Wizenna, Smido-wiczówna Petronela, Strauszówna Helena, Surnikowska Katarzyna, Szachowiczówna Franciszka, Szadur-ska Katarzyna, Szrenkowna Rozalia, Taurnelle Klementyna Anzelma, Tomaszewska Rozalia, Weberówna Magdalena, Wetulani Magdalena, Więckowska Marianna, Więckowska Walburga (Anna), Wikleńska Teresa, Wodzińska Helena, Wysoczyńska Teodora, Zakrzewska Honorata, Zemełka Katarzyna Teresa, Żakiewi-czówna Agnieszka

TToruń 12, 21, 22, 25, 38, 42, 50, 52–55,

57–65, 67–69, 77, 105–107, 113, 121, 122 zob. też mniszki, ind. os.: Biało-błocka Anna, Chrząstowska Petro-nella, Gerzewska Anna, Grudowska Scholastyka, Karska Marianna, Kiełczewska Łucja, Kleszczyńska Barbara, Krzyżanowska Marianna, Łączyńska Antonina, Mazowiecka Ewa, Paprocka Dominika/Domicela, Pląskowska Antonina, Raduszkow-ska Salomea, Rybińska Marianna, Stankiewiczówna Anna, Sumińska Barbara, Turówna Elżbieta, Wolecka Anna, Wujcikówna Ewa

WWarszawa 12, 17, 21, 22, 24–27, 29, 38,

39, 41, 47–51, 53–58, 60–62, 64, 66, 68–75, 77, 81–82, 85, 99, 107, 110,

115, 122, 131, 133, 134, 141–144, 150, 154, 155 zob. też mniszki sakra-mentki, ind. os.: [b.d.] Kunegunda, [b.d.] Maria Józefa, [b.d.] Maria od Nadziei, Anzelt Maria Teresa (Ma-ria), Arnold Maria Joanna (Barbara), Attesl Maria Placyda od Jezusa (Emi-lia), Bartoszewska Barbara, Bernhard Maria Antonina od Opatrzności Bożej (Brygida), Chmielińska Maria Alojza od Serca Jezusa (Tekla), Chybowska Maria Flawia od św. Donata (Marianna), Delatre Maria Julianna, Geustero Scholastyka od Najświętszego Sakramentu (Dorota), Gołębiewska Maria Augustyna (Felicja), Gumińska Wincenta, Hausner [Hauzner] Maria Barbara od Najświętszego Sakramentu (Maria Teresa), Koniaczewska Jadwiga od Najświętszego Sakramentu (Anna), Kreitz Maria Aniela [Maria od św. Aniołów] (Wiktoria), Królikowska Maria Kazimiera od św. Alojzego Gonzagi (Urszula Elżbieta), Kurkow-ska Maria Róża (Petronella), Leska Maria Benedykta od Jezusa [vel Maria od św. Benedykta] (Katarzyna Franciszka), Maciszewska Anna, Małopolska Maria Józefa (Józefa), Morawska Maria Józefa, Noskowska Maria Walburga, Nurzyńska Maria Gertruda od Opatrzności Boskiej (Maria Barbara), Pieślak Anna (Emilia), Rakowszewska Magdalena (Helena), Romecka Maria Stanisła-wa, Schmidt Dominika, Sędzimirów-na Maria Kajetana, Sędzimirówna Maria od św. Benedykta od Usta-wicznej Adoracji (Józefi na), Skalska Mechtylda od Najświętszego Sakra-

Page 190: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks nazw miejscowych 193

mentu (Maria), Szczerbińska Hiacyn-ta od Wniebowzięcia NP (Monika), Szulc Maria Kazimiera (Maria), Szymańska Maria Florianna od Przemienienia Pańskiego (Ludwika), Tyc Tekla, Weiskopf Maria Bernar-da od św. Agaty, Wesslówna Józefa od Niepokalanego Poczęcia NMP (Jadwiga Teresa), Winkler Katarzyna od Jezusa, Wodzińska Maria Ludgar-da od Ofi arowania NMP (Eufemia Julianna), Wodzińska Maria Karoli-na od św. Maura (Barbara), Wolska Ludgarda od Ofi arowania NP (Zofi a), Woynianka Maria Scholastyka, Wró-blewska Maria Anna od Narodzenia Pana Jezusa (Kunegunda), Załuska Maria od Wszystkich Świętych (Joanna Kunegunda)

Wiedeń 91Wilno 12, 17, 22, 24, 25, 40, 41, 43, 44,

48, 49, 51, 53–57, 59, 61–67, 69, 75, 76, 107–112, 122, 124, 153, 155, 156 zob. też mniszki, ind. os.: Borchówna Katarzyna (Józefa), Chylińska Kazi-miera, Czyżewska Walburga (Anna), Downarówna Salomea, Drozdow-ska Tekla (Kunegunda), Gowińska Katarzyna, Houvalt Anna Gabriela, Jankowska Elżbieta, Jodkówna Katarzyna (Róża), Karczewska Julianna, Kalkszteinówna Jadwiga, Korsakowna Teofi la (Joanna), Kor-sakówna Aleksandra, Kościarowska Michalina, Kowzanówna Elżbieta

(Helena), Krasowska Magdalena (Józefa), Kurkiewiczówna Celestyna Marianna, Mickiewiczówna Brygida (Katarzyna), Milwidówna Julianna (Anna), Mirska Gertruda (Bogumi-ła), Mokszecka Maura, Morykonic Honorata (Anna), Moszczyńska Otylia (Joanna), Mysztowtówna Placyda (Antonina), Pacewiczówna Konstancja (Anna), Pakoszówna Florencja (Barbara), Pietusiewi-czówna Brygida, Platerowna Maria Magdalena, Puzynianka Rozalia (Teresa), Ratomska Józefa (Kry-styna), Skinderówna Nepomucena, Smorczewska Marianna, Statkowska Benedykta, Stępkowska Brygida (Scholastyka), Strumiłłówna Teofi la (Tekla), Wiszewska Róża (Anna), Wołłowiczówna Anna (Franciszka), Zabłocka Kazimiera (Gertruda), Za-błocka Teresa, Zagórska Franciszka (Elżbieta), Zdanowiczówna Teresa, Zyberkówna Aniela (Cecylia), Żęgo-łowiczówna Eufrozyna (Antonina)

ŻŻarnowiec 12, 22, 40, 47, 49, 50, 55,

57, 64, 65, 68, 69, 109, 110, 112, 124 zob. też mniszki, ind. os.: Bałzawska Barbara, Demerowna Eleonora, Gotonkówna Barbara, Kalkszteinówna Jadwiga, Melotkówna Konstancja, Piotrowiczówna Elżbieta, Pobłocka Zuzanna

Page 191: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o
Page 192: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks rzeczowy

Indeks obejmuje informacje o cechach charakteru, umiejętnościach i talentach, stanie zdrowia i chorobach mniszek oraz sprawowanych przez nie urzędach i funk-cjach w klasztorze.

CECHY CHARAKTERUcicha 41, 105, 119, 120, 129, 139, 143,

144, 146, 151, 155, 156cierpliwa 79, 81, 82, 85, 88, 90, 96, 100,

105, 109, 113, 116, 118, 120, 124, 125, 128, 131, 139, 145–147

doskonała 81, 88–90, 96, 98, 100, 101, 105, 107, 108, 112, 120, 122, 130, 131

dowcipna 129, 131gorliwa 41, 81, 88, 96, 108, 123, 126,

129, 144, 147lubiana 131łagodna 41, 133, 139, 143, 144, 150, 151małomówna 41, 133, 150milcząca 41, 90, 102, 105, 139, 144miłosierna 117, 119miłująca Boga, bliźnich, zakon 81, 128,

131pilna 41, 82, 89–91, 93, 96, 103–106,

112, 119, 121, 125, 126, 139, 145, 154pobożna 41, 79, 81, 83, 89, 98, 101, 103,

105, 107, 119, 122, 126, 139, 141, 147, 150, 154, 155

pokorna 41, 45, 79, 81, 82, 85, 88, 89, 96, 102, 103, 105, 107–109, 111, 113, 116, 120, 124, 125, 128, 131, 139

posłuszna 41, 82, 88–90, 99, 103, 105, 109, 111, 113, 116, 124, 125

pracowita 41, 79, 81, 82, 90, 91, 98–100, 103–106, 111, 123, 126, 129, 131, 133, 135, 143, 145, 146, 150

przykładna 41, 81, 82, 89, 98, 99, 106–108, 113, 117

rozmodlona 154roztropna 81, 90, 91skromna 122, 150, 154słodka 41, 108, 139, 143, 147, 154spokojna 79, 81, 107, 119, 129, 146, 155,

156troskliwa 125, 129uczynna 103, 117, 125uległa 123, 139, 140, 147umartwiająca się 41, 88, 93, 102, 116,

139wesoła 41, 91, 122, 129, 147, 151wytrwała 151

UMIEJĘTNOŚCI I TALENTYkulinarne

pędzenie wódek 91robienie (smażenie) konfi tur 42, 91warzenie miodów 42, 91

Page 193: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

196 Indeks rzeczowy

manualneoprawa, naprawianie książek 42, 131robótki ręczne 81szycie 106wyrób kwiatów 42, 98, 109

medyczneleczenie 111

wokalno-instrumentalnegłos

dobry 131donośny 42, 104, 122, 133mocny 124, 129, 139piękny 42, 82, 91, 96, 98, 102–104, 106,

113, 122, 124, 129, 130, 139, 150, 155silny 141, 150słuszny 42, 104uczony 141wdzięczny 113, 131

gra na instrumentach 42, 91, 96, 103, 124

śpiew 41, 104

związane z wykształceniemczytanie 42, 155nauczanie w szkole 42, 130, 145, 151 pisanie 90, 93, 103, 130, 151wykształcenie 41, 150znajomość języków 42, 103, 105, 122,

129–131, 139

STAN ZDROWIA I CHOROBYapopleksja 46, 93, 150artretyzm 46, 126cholera 133, 140choroba 7, 90, 93, 96, 98, 101, 102, 118,

119, 125, 128, 138, 139ciężka 81, 83, 137, 141, 147epileptyczna 143nagła 82

obłożna 45, 126oczu 45, 147 ostatnia 89, 107, 129piersiowa (w piersiach) 46, 124, 128,

131, 138sercowa 144śmiertelna 82, 90św. Walentego 119umysłowa 119, 150wątroby 45, 130, 133, 139, 145, 156wielka 106

chorowita 83, 91, 109, 136cierpiała boleści 45, 82, 85, 88, 95, 112,

118, 128, 133, 147, 150gangrena 98, 138gorączka 45, 105, 147kaszel 45, 91, 116, 119, 140 kolka 82kołtun 46, 122, 124, 126, 138maligna 98paraliż 45, 81, 85, 103, 106, 119, 128,

136–137, 139, 156puchlina (puchlina wodna) 45, 79, 82,

83, 85–88, 90, 91, 93, 95, 98, 99, 101, 106, 108, 126, 138, 139, 144, 145

reumatyzm 45, 128, 138, 139, 154słabego zdrowia 45, 81, 88, 89, 93, 96,

98, 99, 108, 116, 117, 125, 133, 146suchoty 45, 46, 89, 91, 98, 99, 107–109,

112, 124–126, 130, 141, 143, 145, 146, 151

zapalenie płuc 45, 135, 137–139, 145–147zawroty głowy 46, 95zdrowie

czerstwe 82, 122, 131dobre 144

URZĘDY I FUNKCJE SPRAWOWANE W KLASZTORZE

altankowa 89depozytorka 144

Page 194: Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o

Indeks rzeczowy 197

dziekanka 81, 106, 113, 122ekonomka 81, 88, 112, 133, 134furtianka/fortyanka 82, 83, 89–91, 93,

95, 98, 103, 106, 109, 111, 117, 124, 130, 133, 136, 144, 145, 147, 150, 154, 155

gospodyni klasztoru 89, 101, 111, 122, 135

infi rmerka 79, 83, 89–91, 93, 98, 101, 105, 106, 111, 113, 117, 125, 128, 129, 133, 136, 143–145, 156

kantorka 79, 81, 82, 91, 95, 96, 98, 103, 106, 112, 113, 116, 120, 122, 125, 128, 139, 141, 143, 144, 146, 155

konwerska 79, 88ksieni 10, 11, 13–15, 29–38, 40, 43,

45, 79, 81–83, 85, 88–91, 93, 95, 96, 98–109, 111–113, 116–126, 128–131, 134–141, 144–147, 150, 151, 155–159

kuchmistrza 105, 111, 122, 131kustoszka 79, 81–83, 89, 91, 95, 98, 99,

106, 109, 113, 116, 122, 128, 134, 140, 146, 147, 150

mistrzyni 81, 128, 144, 151dam świeckich 88, 106, 111duchowna 95, 101, 139konwiktu 128, 147młodsza panien świeckich 99nowicjuszek/nowicjatu/nowicjacka

79, 82, 83, 89, 91, 93, 95, 96, 98, 106, 111, 120, 122, 128, 133, 136, 144, 145, 147, 154

panien świeckich 79, 81–83, 88–91, 93, 96, 98, 101, 103, 106, 108, 111, 113, 116, 119, 121, 124, 131, 134, 139, 143, 146, 150, 155

profesek 89nauczycielka 105, 139, 141, 143–145,

147ogrodniczka 128, 131, 140, 154podinfi rmerka 122, 131

podkantorka 112 podkustoszka 91, 122podprzeorysza 81, 83, 91, 93, 95, 98,

100, 101, 108, 111, 117, 119, 120, 122, 128, 129, 135, 136, 139, 144–146, 154

podzakrystianka 98pomocnica mistrzyni 90prefekta szkoły 128, 131, 139profeska, profesja 10, 29, 43, 82, 89, 93,

120, 126, 130, 133, 144–147, 151, 154, 155, 160

profesorka 121, 128, 130, 131, 139przełożona 29, 31, 32, 38, 39, 41, 45, 82,

90, 103, 108, 111, 117, 125, 133–135, 141, 143–145, 147, 151, 154, 155

przeorysza 13, 14, 17, 29–38, 40, 79, 81–83, 89–91, 93, 95, 96, 98, 99, 103, 107–109, 111–113, 116, 117, 119, 120, 122, 125, 126, 128–131, 133–139, 141, 145–147, 150, 151, 155, 158

refektarka 103, 119, 144, 150sekretarka 33, 81, 88, 95, 96, 98, 113,

118, 120, 131, 139, 146serwitorka 81–83, 100, 101, 106, 117,

122socjuszka 89subkustoszka zob. podkustoszkasubprzeorysza zob. podprzeoryszaszafarka 81–83, 88–90, 93, 95, 98, 100,

101, 103, 105–107, 109, 111–113, 117, 119, 125, 128, 129, 135, 139, 141, 154

westiarka 81, 83, 89, 90, 93, 100, 106, 117, 129, 136, 150

wicekantorka 98wicekustoszka 103wiceszafarka 103zakrystianka 81–83, 88–91, 95, 96, 98,

99, 101, 105–107, 109, 111, 116, 117, 124, 125, 128, 130, 133–136, 139, 143, 146, 150, 156