plani rregullues urban; vendbanimi joformal zatra ... · të projektit burim basha, ish drejtor,...

PLANI RREGULLUES URBAN; VENDBANIMI JOFORMAL ZATRA (Bashkësia territoriale Kapeshnica). Dhjetor 2010

3

Bartës – Hartues

Drejtoria për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi (DUMM)KK Pejë, Republika e Kosovës

Bashkë hartues Programi për Mbështetje Komunave në Planifikim Hapësinor 2 (PMKPH), UN-HABITAT

Përkrahës institucional të projektit

Burim Basha, ish Drejtor, DUMM, KK Pejë Zana Radoniqi, Drejtoreshë, DUMM, KK Pejë Afrim Selimaj, Drejtor, D. i Çështjeve Pronësore-Juridike, KK Pejë

Udhëheqës profesional

dhe menaxherial të projektit

Vjollca Shala – Planerë, DUMM, KK Pejë Shkelqim Daci – Planer, PMKPH2, UN-HABITAT

Ekipi punues Florije Berisha – Zyrtare Ligjore, DUMM, KK Pejë

Merita Kuraja – Zyrtare për mjedis, DUMM, KK Pejë Modest Gashi, Planer, DUMM, KK Pejë Violeta Ukaj, Planerë, DUMM, KK Pejë Arbnesha Goga, Planerë, DUMM, KK Pejë Ilir Çavdarbasha, Planer, DUMM, KK Pejë Hysen Hakaj, Gjeodet, DUMM, KK Pejë Sekibe Hoxha, Inzh. e ndërtimtarisë, DSHTPP, KK Pejë Pakize Belegu, Zyrtare Ligjore, DÇPJ, KK Pejë Pandeli Rugova, Zyrtar Ligjor, Zyra Ligjore, KK Pejë Rol Merxha, Gjeodet, DKGJ, KK Pejë Shkëmb Kastrati, Gjeodet, KK Pejë Haxhi Nezraj, DMSH, KK Pejë Kobe Bousauw, Planer, PMKPH1, UN-HABITAT Agron Sallova, Planer, PMKPH1, UN-HABITAT Dukagjin Bakija, Planer, PMKPH2, UN-HABITAT

Përkrahës të projektit Kompania Rajonale e Ujësjellësit dhe Kanalizimit - Hidrodrini

Posta dhe Telekomi i Kosovës, Pejë Korporata Energjetike e Kosovës, Pejë


4

Përmbajtja 1. Hyrje .............................................................................................................................................. 7 1.1. Rëndësia e trajtimit të Vendbanimeve Joformale ........................................................................ 7

1.1.1. Politikat në Planin Zhvillimor Urban të Pejës ............................................................................. 8

1.1.2. Udhëzime për zhvillimin e lagjes Zatra ..................................................................................... 11

1.2. Vendbanimet Joformale në Pejë ................................................................................................ 11

1.2.1. Historiku i vendbanimit ............................................................................................................. 11

1.2.2. Karakteristikat e vendbanimit joformal Zatra .......................................................................... 13

1.3. Korniza ligjore .............................................................................................................................. 13

1.3.1. Ligji mbi Planifikim Hapësinor nr. 2003/14 ............................................................................... 13

1.3.2. Udhëzimi administrativ për zbatimin e planit hapësinor për elementet esenciale të planeve rregulluese urbane nr. 02/05 .............................................................................................................. 13

1.4. Metodologjia e aplikuar për hartimin e këtij plani .................................................................... 14

1.4.1. Përshkrimi i gjendjes ekzistuese ............................................................................................... 14

1.4.2. Takimet me përfaqësuesit e komuniteteve .............................................................................. 15

1.4.3. Hulumtimi ................................................................................................................................. 15

1.4.4. Zbulimi i përparësive, mangësive, mundësive dhe rreziqeve (SËOT) ....................................... 15

1.4.5. Përshkrimi i profilit ligjor dhe politik ........................................................................................ 15

1.4.6. Vizioni ........................................................................................................................................ 15

2. Analiza e gjendjes ekzistuese ....................................................................................... 16 2.1. Gjendja ekzistuese ...................................................................................................................... 16

2.1.1. Pozita gjeografike dhe kufiri i vendbanimit .............................................................................. 17

2.1.2. Qasja në vendbanim ................................................................................................................. 18

2.1.3. Shfrytëzimi i tokës ..................................................................................................................... 19

2.1.4. Pronësia .................................................................................................................................... 19

2.1.5. Struktura e ndërtuar ................................................................................................................. 21

2.1.6. Mjedisi ....................................................................................................................................... 22

2.1.7. Demografia ............................................................................................................................... 24

2.1.8. Aspekti socio‐ekonomik ............................................................................................................ 24

2.19. Infrastruktura dhe shërbimet komunale ................................................................................... 25

2.2. SWOT analiza ............................................................................................................................... 30

3. Vizioni dhe caqet e zhvillimit ......................................................................................... 31 3.1. Synimet e përgjithshme .............................................................................................................. 31

3.2. Synimet specifike ........................................................................................................................ 31


5

3.2.1. Përzgjedhja e rrugëve ............................................................................................................... 31

3.2.2. Hapësirat e gjelbra dhe struktura e natyrës ............................................................................. 32

3.2.3. Zona e banimit .......................................................................................................................... 33

3.2.4. Nën qendra ............................................................................................................................... 33

3.2.5. Zona e shkollës .......................................................................................................................... 33

3.2.6. Zona e pishinës për not ............................................................................................................. 33

4. Rregullat Urbane .................................................................................................................. 35 4.1. Legjislacioni ekzistues ................................................................................................................. 35

4.2. Rregullat e përgjithshme............................................................................................................. 35

4.2.1. Aplikimi i rregullave urbane ...................................................................................................... 35

4.2.2. Destinimi i sipërfaqeve ............................................................................................................. 35

4.2.3. Rregullimi i ndërtimeve ekzistuese ........................................................................................... 36

4.2.4. Lloji dhe karakteri i objektit që mund të ndërtohet nën kushtet e përcaktuara me plan në gjithë territorin e PRrU‐së ................................................................................................................... 38

4.2.5. Lloji dhe shfrytëzimi i objektit, ndërtimi i së cilit është i ndaluar në gjithë territorin e PRrU‐së............................................................................................................................................................. 38

4.2.6. Distanca më e vogël ndërmjet objekteve ................................................................................. 39

4.2.7. Vija rregulluese ......................................................................................................................... 39

4.2.8. Vija ndërtimore ......................................................................................................................... 40

4.2.9. Kushtet për ndërtimin e objekteve tjera në parcelën e njëjtë ndërtimore .............................. 41

4.2.10. Kushtet dhe mënyrat e sigurimit të hyrjes në parcelë dhe në hapësirën e parkingut ........... 41

4.2.11. Kushtet për definimin e rrethojave ........................................................................................ 41

4.2.12. Formësimi arkitektonik dhe estetik i elementeve të caktuara të objekteve ......................... 41

4.2.13. Kushtet e kyçjes në infrastrukturë .......................................................................................... 42

4.2.14. Rrjeti i planifikuar i ujësjellësit dhe kanalizimit ...................................................................... 42

4.3. Rregullat e veçanta ..................................................................................................................... 43

4.3.1. Zona për banim ......................................................................................................................... 43

4.3.2. Hoteli ......................................................................................................................................... 45

4.3.3. Nën qendra ............................................................................................................................... 45

4.3.4. Zona e pishinës ......................................................................................................................... 46

4.3.5. Zona për parkim ........................................................................................................................ 47

4.3.6. Hapësira e shkollës ................................................................................................................... 47

4.3.7. Hapësira e gjelbër publike ........................................................................................................ 48

4.3.8. Hapësira e luginave natyrale .................................................................................................... 48

4.3.9. Zona për rrugë publike .............................................................................................................. 48

4.3.10. Lidhja e trafikut të pa motorizuar ........................................................................................... 50


6

4.3.11. Zona e kanaleve të ujit ............................................................................................................ 50

5. Programi për Zbatim/Rregullim ................................................................................................ 51

5.1. Marrëveshja Urbane ................................................................................................................... 51

5.2. Kategorizimi i VJF Zatra ............................................................................................................... 51

5.3. Synimet e planit .......................................................................................................................... 51

5.4. Zbatimi i programit ..................................................................................................................... 51

5.5. Menaxhimi i Programit ............................................................................................................... 51

5.6. Raportimi ..................................................................................................................................... 52

5.7. Synimi 1: Rregullimi i prones dhe ndertimeve eksistuese ..................................................... 52

5.8. Synimi 2: Permiresimi i kushteve te pergjithshme te lagjes (infrastruktures) ........................ 54

5.9. Synimi 3: Monitorimi dhe vleresimi ...................................................................................... 57

5.10. Rregullimi i pronës ‐ tokes .................................................................................................. 60

5.11. Rregullimi i ndërtimit ......................................................................................................... 61

Bibliografia .......................................................................................................................................... 63

Figurat Figura 1:Vendbanimet joformale të identifikuara ne PZHU ............................................................. 171 Figura 2:Historia e planifikimit .......................................................................................................... 172 Figura 3:Përkufizimi i zonës .............................................................................................................. 177 Figura 4:Analiza e qasjes në vendbanim dhe rrjetit të rrugëve ........................................................ 178 Figura 5:Foto e rrugëve ‐ Zatra ........................................................................................................... 17 Figura 6:Analiza e gjendjes ekzistuese ................................................................................................ 19 Figura 7:Planet kadastrale ................................................................................................................ 200 Figura 8:Harta e pronësisë ................................................................................................................ 211 Figura 9:Foto e ndërtimeve ‐ Zatra ................................................................................................... 231 Figure 10: Zona erozive ..................................................................................................................... 263 Figura 11:Foto nga zonat erozive ...................................................................................................... 273 Figura 12:Rrjeti ekzistues i ujësjellësit ................................................................................................ 26 Figura 13:Rrjeti ekzistues i kanalizimit fekal ....................................................................................... 27 Figura 14:Rrjeti ekzistues i postës dhe telekomit ............................................................................... 28 Figura 15: VIZIONI ‐ Hapësirat e gjelbërta / struktura natyrore dhe Zonat për ndërtim .............. Error! Bookmark not defined.4 Figura 16: Destinimi i sipërfaqeve – gjendja e propozuar .................................................................. 36 Figura 17: Rrjeti rrugëve – Gjendja propozuar ................................................................................... 40 Figura 18:Rrjeti i planifikuar i ujësjellësit .......................................................................................... 422 Figura 19:Rrjeti i planifikuar i kanalizimit ......................................................................................... 433 Figura 20: Përzgjedhja e rrugëve ....................................................................................................... 49


7

1. Hyrje

Me hartimin dhe aprovimin e Planit Zhvillimor Urban dhe Komunal, komuna e Pejës është zotuar për një politikë zhvillimore hapësinore mirë të menduar. Brenda zonës urbane, Plani Zhvillimor Urban cakton udhëzimet kryesore për kontrollin zhvillimor, i cili do të përdoret zëvendësim për Planin Urban Gjeneral të vitit 1983. Kontrolli i zhvillimit përbëhet gjithashtu edhe nga aktiviteti i lëshimit të lejeve të ndryshme (pëlqimi urban, leje për ndërtim, leje për përdorim) si dhe nga aktivitetet për marrjen e iniciativave në zbatimin e zhvillimit të ri të dëshirueshëm. Trajtimi i vendbanime joformale duhet të bëhet konform kornizës ligjore të aplikueshme për planifikim hapësinor, për këtë proces kjo kornizë obligon komunën që të hartojë Planet Rregulluese Urbane. Një plan i tillë rregullues do të lejojë që:

• të bëhet një shqyrtim më i mirë i kërkesave për leje • krijohen plane të ardhshme për investime në infrastrukturë dhe shërbime publike në zonë • rregullimi i ndërtesave ekzistuese në mënyrë të strukturuar • zhvillimi i një udhërrëfyesi për përmirësimin e kushteve të përgjithshme të këtij banimi joformal

Në anën tjetër menaxhimi i mirë urban kërkon një grup të planeve rregulluese që e mbulojnë tërë zonën urbane, dhe të cilat janë të plotësuara me masa mbrojtëse efektive për tokën bujqësore dhe zonat e natyrës jashtë zonës urbane.

1.1. Rëndësia e trajtimit të Vendbanimeve Joformale Ligji Nr. 03/L-106 për ndryshimin e Ligjit për Planifikim Hapësinor Nr.2003/14 ,Neni 2 i përkufizon vendbanimet joformale si në vijim: “Vendbanimet joformale janë vendbanime njerëzore, të cilat nuk u mundësojnë banorëve të gëzojnë të drejtat e tyre për një standard të jetesës, në veçanti në banim të përshtatshëm”. Si të tilla, vendbanimet joformale karakterizohen me:

• Zotërimi joformal ose jo i sigurt i pronësisë • Qasja joadekuate ose privimi në shërbime elementare • Pjesëmarrja joadekuate ose mospjesëmarrja në qeverisje • Rrezikshmëri deri në diskriminim

Plani për Zbatimin e Standardeve për Kosovën (2004), ka përcaktuar veprime të cilat duhet të zbatohen nga niveli qendror dhe ai lokal për rregullimin e vendbanimeve joformale, dhe të drejtat e banuesve pa diskriminim në suaza të standardeve ndërkombëtare të pranuara. Më 2005, Kosova nënshkroi Deklaratën e Vjenës mbi Vendbanimet Joformale të Paktit të Stabilitetit. Qëllimi i kësaj deklarata është marrëveshja e përbashkët lidhur me veprimet të cilat do të rregullojnë (legalizojnë) dhe përmirësojnë vendbanimeve joformale në mënyrë të qëndrueshme si dhe pengojnë krijimin e vendbanimeve të reja joformale. Bazuar në Ligjin Nr. 03/L-106 për ndryshimin e Ligjit për Planifikim Hapësinor Nr. 2003/14, KK Pejë ka hartuar dhe miratuar PZHK dhe PZHU. PZHU ka identifikuar vendbanimet joformale në zonën urbane dhe ka përcaktuar qasjen për trajtimin e tyre.


8

1.1.1. Politikat në Planin Zhvillimor Urban të Pejës Kaptina 3 nga PZHU thotë: 3.4 Qasja e njëtrajtshme e vendbanimeve jo formale Ne Peje sikurse edhe në shumë qytete tjera të Kosovës, qeveritarët duhet të ballafaqohen me problemin e vendbanimeve joformale. Vendbanimet joformale janë definuar si vendbanime njerëzore të cilat, nuk u mundësojnë banorëve të vet t’i gëzojnë të drejtat e tyre për një standard të jetesës, në veçanti banim adekuat. Si të tilla ato shquhen me karakteristikat si vijon:

• Zotërimi joformal ose jo i sigurt i pronësisë • Qasje joadekuate ose privim nga shërbimet elementare • Pjesëmarrje joadekuate ose mospjesëmarrje në qeverisje • Rrezikshmëria deri në diskriminim

(Definimi nga Standardi VI nga “Qasja e Planifikimit Hapësinorë në Vendbanimet joformale” nga Ministria për Ambient dhe Planifikim Hapësinorë në Prishtinë).

Rekomandimet e PZHU-së për pjesën jug-perëndimore Ne procesin e përmirësimit të qeverisjes lokale dhe zgjedhjes së problemeve të trashëguara nga lufta e fundit në fund të nëntëdhjetave, është shumë me rëndësi të ipet një politike e qarte për këtë qeshje në planet hapësinore të Pejës. Ne kuadër të kësaj duhet konsideruar të drejtat e të gjithë banoreve. Kjo politike është përpiluar në kooperim me përfaqësuesit lokal të OSCE dhe UNMIK-ut. Deri sa problemi i vendbanimeve joformale nuk duhet ngatërruar me atë të ndërtimit ilegal, është e rëndësishme të koordinohen aksionet në këto qeshje. Për këtë arsye në gjithashtu do të qartësojmë këtë qeshje në këtë kapitull. Në rastin e vendbanimeve joformale në Peje institucionet lokale duhet ndërmarrin këto hapa:

1. Komuna do ti identifikuar dhe emëroj vendbanimet joformale në PZHU me kufij të qartë. 2. Pas aprovimit të PZHU komuna do të filloj me përpilimin e programit për secilin vendbanim joformal,

duke u bazuar në këto faza:


9

a. Definimi i pozitës aktuale. b. Hartimi i programit për përmirësim. c. Përcaktimi i prioriteteve dhe ekzekutimi i programeve për të gjitha zonat e emëruara. d. Ekzekutimi i programit. e. Evaluimi pas disa viteve

3. Ne përcaktimin dhe hartimin e masave për përmirësimin e gjendjes këto aspekte duhet merren parasysh:

a. Destinimi i ardhshëm, funksioni, rreziqet fizike. b. Pronësia dhe statusi juridik i ndërtesave ekzistuese. c. Kualiteti i hapësirës publike në termet e parkingjeve, kualitetit të rrugëve, ndriçimit. d. Kualiteti i shërbimeve publike sikur elektriciteti, uji, kanalizimi. e. Kualiteti i shkollave dhe shërbimeve tjera sociale. f. Mbrojtja e grupeve të rrezikuara si dhe kthimi i refugjateve.

4. Ne procesin e përcaktimit, hartimit të programit dhe ekzekutimit, komuna do të organizoj një pjesëmarrje të mirë të gjithë të interesuarit nga këto vendbanime, e posaçërisht grupet e rrezikuara. të gjitha hapat duhet të akordohen me përfaqësuesit lokal të UNMIK-ut dhe OSCE.

5. Për ekzekutimin e programit komuna duhet kërkuar përkrahje financiare dhe politike nga qeveria qendrore në Prishtinë si dhe nga organizatat përkatëse joqeveritare.

Si pjese e politikes mbi vendbanimet joformale, komuna do të zgjedh problemin e ndërtimit të objekteve ilegale … Kaptina 4 nga PZHU thotë:

4.2 Jug-Perëndimi Pejë Karagaq, Kapeshnica dhe Zatra

… Patroni rrugore është kaotik dhe nuk ka rruge sekondare tjera për qasje në këtë zone. Për një qarkulli më të mirë një rruge e vogël unazore në patronin rrugore ekzistues do të zgjerohet. Kjo do të hapë këtë zonë dhe do të mundëson qarkullimin publik në të ardhmen. Kjo rruge unazore do të fillon prej rrugës Fehmi Agani, gjete rrugës Ismajl Qemajli, rrugës Mreti Zog, rrugës Lidhja e Prizrenit dhe rrugës Brigadat Kosovare dhe kthehet përsëri tek rruga Fehmi Agani. Prej aty lidhet me rrugën e NATO-se dhe arrin të rruga kryesore. Rruga me e gjere, Brigadat Kosovare ka mundësi të përmirësohet. Dyqanet për nevoja ditore mund të vendosen këtu dhe të formohet një nen-qendër. Me tutje përgjatë rrugës është e lokalizuar shkolla fillore. Kjo ka sipërfaqe të madhe për zgjerim dhe krijimin e fushave për loje të fëmijëve e të cilat këtu në lagje mungojnë. Ne jug të rrugës Brigadat Kosovare është e vendosur lagja Zatra, me shumice të shtëpive me karakter joformal, mungese të shërbimeve publike. Pjerrtësia behet me e thepisur në këtë zone dhe është prezent rreziku nga erozioni. Kjo zonë nuk do të zhvillohet më tutje në drejtim të bjeshkëve. Edhe pjesa tjetër e kësaj zone nuk do të zhvillohet përderisa nuk dihet lokalizimi i saktë i këtij rreziku. Kjo do të thotë që asnjë aktivitet ndërtimore në brigje nuk do të lejohet. Ne këtë zone ndërtesat e reja nuk do të jene me të larta së ketër katesh. Veprimet dhe strategjitë për implementimin e PZHK dhe PZHU thonë siç vijon: Strategjitë dhe veprimet për implementim Strategjia dhe veprimet për implementim do të jenë të klasifikuara në 5 kategori kryesore. Këto kategori janë të lidhura me planifikim dhe aktivitetet zhvillimore në zonën urbane dhe rurale, mobilitet dhe infrastrukturë, komunikim, menaxhim të informatave dhe hulumtime të mëtutjeshme.


10

Pjesa jug-perëndimore Planifikimi Rregullues Urban Komunës i mungojnë plane moderne dhe realiste të rregullimit urban të cilat mund ta zbatojnë Vizionin e planeve zhvillimore dhe ofrojë transparencë pronarëve të tokave dhe ndërtesave. Për këtë arsye është me rëndësi të filloj hartimi i disa nga PRrU-të, të cilat përveç tjerash i adresojnë çështjet e vendbanimeve joformale, zonave të reja për zhvillim dhe qendrën historike të qytetit. Si u përmend më parë, për PRrU-të e disa zonave, për të cilat nevojitet përpilimi i vizionit në mënyrë më të detajuar në rastet kur parashikohet një zhvillim aktiv, DU do të hartohet para hartimit të PRrU-së. Zonat prioritare për të cilat procesi i hartimit të PRRU-ve duhet të filloj menjëherë janë: Kapeshnica dhe Zatra, Kristali, Asllan Çeshme, Shtatë Shtatori, Dardania, Pjesë të vogla tokësore përgjatë bregut të Lumbardhit në qendër të qytetit, përfshire edhe Sheshin Haxhi Zeka. Pakoja e dytë e PRrU-ve që do të hartohet kryesisht do të përmbajë zonat e reja për zhvillim, sikur zona e kombinuar e arsimit dhe sportit, zgjerimi i planifikuar i Kristalit, Dardanisë dhe Zona Industriale. Sidoqoftë, po ashtu është me rëndësi që hartimi i PRrU-ve për zonat e reja të mos shtyhet në mënyrë që të shmangim zhvillimin joformal në zonat e reja për zhvillim. Hartimi i PRrU-ve nga pakoja e dytë mund të zhvillohet pjesërisht paralel me ato të pakos së parë. Në procesin e hartimit të PRrU-ve, posaçërisht duhet kushtuar vëmendjen për çështjet në vijim:

• Qasjes sistematike ndaj vendbanimeve joformale • Regullativës së ndërtimit • Lokacioneve për koncentrimin e shërbimeve • Hapësirës shtesë për sipërfaqe të gjelbëruara dhe fushëlojë

Gjatë periudhës së përpilimit të PRrU-ve, asnjë shitblerje e pronave dhe aktivitet i ndërtimit nuk do të lejohet në zonat për të cilat hartohet PRrU. Të gjitha vendimet kyçe do të pezullohen deri në momentin kur Asambleja Komunale merr vendimin final për planin dhe përderisa interesi i Agjencisë Komunale për Zhvillim të jetë i garantuar. Në zonën e rezervuar për zgjerimin e ardhshëm të qytetit në jug-perëndim, aktivitetet e ngjashme do të jenë të ndaluara po ashtu.

Burimi: Plani Zhvillimor Urban, Peje - 2007


11

1.1.2. Udhëzime për zhvillimin e lagjes Zatra Kur shikojmë së pari kontekstin specifik të lagjes Zatra, mund të themi se PZHU duhet të ofrojë zgjidhje për çështjet në vijim: struktura e qasjeve dhe trafikut, organizimi i hapësirave publike dhe atyre të hapura, përmirësimi i infrastrukturës publike, përmirësimi i shërbimeve publike, përcaktimi i kufinjëve të zonës urbane, rregullimi i zhvillimeve të reja, ofrimi i një strukture për rregullimin e zhvillimeve ekzistuese.

1.2. Vendbanimet Joformale në Pejë PZHU ka identifikuar vendbanimet joformale në Pejë (Zatra, Kristali, 7 Shtatori, dhe Asllan Çeshme) dhe ka përcaktuar qasjen për trajtimin e tyre. PZHU udhëzon që vendbanimit joformal Zatra t’i ipet prioritet për trajtim. Duke marrë parasysh madhësinë e vendbanimit, pozitën gjeografike si dhe problemet pronësore-juridike më pak komplekse është filluar me hartimin e planit për këtë vendbanim.

Figure 1: Vendbanimet joformale te identifikuara ne PZHU Procesi i rregullimit të këtij vendbanimi do t’i shërbejë komunës respektivisht Drejtorati për planifikim si pilot projekt për trajtimin e vendbanimeve tjera joformale dhe hartimin e PRrU-ve për zonat urbane. Parimet e qeverisjes së mirë, gjithë-përfshirja dhe pjesëmarrja aktive e komunitetit nga fillimi i procesit të planifikimit janë parimet bazë që kanë shërbyer për hartimin e këtij plani.

1.2.1. Historiku i vendbanimit Kjo zone ka qene kryesisht e pabanuar gjate viteve 1920 duke zgjuar interes te zhvillimit te pjesshëm gjate viteve 1950, ku i jepet destinimi i zhvillimit me gjelbërim te ulet. Destinimi final, për gjelbërim, për tere territorin e saj e merr gjatë viteve 1980 e cila do te jete ne dobi te zonave tjera fqinje e sidomos ne pjesën lindore te saj ku edhe ndodhej kazerma e ish-APJ. Pavarësisht këtij vendimi vendosja e banorëve dhe ndërtimet kanë qenë konstante gjatë gjithë kohës në këtë zonë (arsyet, deri tash te pa njohura). Planifikimi rigjid dhe mosnjohja e vendbanimit të krijuar spontanisht apo nga arsyet e pa-studiuara (rekomandohet një


12

studim më i thuktë të problemit të vendbanimeve jo-formale dhe arsyet e formimit të tyre) janë “disa” nga faktorët që kanë ndikuar në krijimin e vendbanimeve joformale.

Figura 2: Historia e Planifikimit (Harta A01)

Plani Gjeneral Urbanistik 1953 – Skica ideore

Plani Gjeneral Urbanistik 1983 – Destinimi i sipërfaqeve për zonën urban

Plani Gjeneral Urbanistik 1983 – Plani i gjelbërimit

Harta topografike e NATO-s 1999


13

1.2.2. Karakteristikat e vendbanimit joformal Zatra Karakteristikat mbi të cilat ky vendbanim definohet si joformal janë si në vijim:

• Vendbanimi i përzier për nga struktura etnike • Marrëdhëniet pronësore të pa-definuara • Rindërtimi i papërfunduar • Qasja në infrastrukturë dhe shërbime e kufizuar • Papunësia dhe varfëria në një shkallë shumë të lartë • Kushtet higjienike-sanitare nën nivel

1.3. Korniza ligjore 1.3.1. Ligji mbi Planifikim Hapësinor nr. 2003/14

• Neni 15: Planet Rregulluese Urbane Me planet e rregulluese urbane caktohen kushtet për rregullimin e hapësirës si dhe rregullat e lokacionit të objekteve dhe ngastrat tokësore urbane. Planet rregulluese urbane do të definojnë zonat e ndërtimit dhe do të përfshijnë linjat e rregullimit, linjat e ndërtimit, normat teknike urbanistike dhe kushtet tjera lidhur me lokacionin e ndërtesave dhe ndërtesave tjera në ngastrat tokësore urbane. Ministria me akt të veçantë do të definojë përmbajtjen tjetër të domosdoshme dhe shkallën e planeve rregulluese urbane.

• Neni 15.2 - Secila komunë do t’i shqyrtojë dhe, nëse është nevoja, ndryshojë Planet Rregulluese Urbane çdo pesë vjet.

1.3.2. Udhëzimi administrativ për zbatimin e planit hapësinor për

elementet esenciale të planeve rregulluese urbane nr. 02/05 Ky udhëzim administrativ përmban dy pjesë. Pjesa e parë përmban masa të përgjithshme. Disa fragmente nga pjesa e parë janë:

• Plani duhet të aprovohet nga Kuvendi Komunal • Plani duhet të përmbajë pjesë tekstuale dhe grafike

Pjesa e dytë e udhëzimit administrativ merret me përbërjen e planit. Sipas pjesës së dytë të udhëzimit administrativ PRrU-ja duhet të caktojë, në mes të tjera:

• kufirin e zonës duke përfshirë lidhjen me kufijtë e parcelave kadastrale • kushtet ekzistuese • destinimi • vijat ndërtimore • zgjerimi i rrugëve dhe zonave publike • rrjeti i infrastrukturës • plani i parcelimit dhe riparcelimit • kushte speciale dhe rregulla për lëshimin e lejeve për ndërtim

Elementet tjera që duhet të përfshihen, janë rregullat për densitetin e banorëve, qasjet, hapësirat për parkim, ndërtimet e përkohshme, mbrojtja e mjedisit, shfrytëzimi i energjisë në mënyrë racionale, hapësira publike, trashëgimia, etj. Pjesa e grafike e PRrU-së duhet të përmbajë hartat në përpjesë 1:500, 1:1000 dhe 1:2500. Toka ekzistuese duhet të përfshihet. Hartat duhet të përmbajnë:

• fragment nga Plani Zhvillimor Urban (PZHU) apo Plani Zhvillimor Komunal (PZHU) me gjendje • kufijtë e zonës së planit • destinimi, duke përfshirë shfrytëzimin e tokës dhe rregullat e ndërtimit • infrastruktura e rrugës, përfshirë profilet dhe vijat rregulluese • plani i nivelimit, vijat konstruktive, vijat rregulluese • plani i parcelimit • plani i infrastrukturës


14

• varësisht nga rasti: shtesa tjera

i. Parimet e përgjithshme për zhvillim urban bazuar në parimet ndërkombëtare të pranuara

• Plani duhet të ketë qasje të integruar, e cila përfshin elementet hapësinore të transportit, zhvillimit ekonomik, shoqëror, politikat mjedisore dhe politika të tjera strategjike për hapësirë urbane;

• Plani duhet të përfshijë kushtet ekzistuese për kontrollin sa i përket zhvillimeve të ndërtimeve të reja konform dispozitave të përgjithshme dhe rregullave të ndërtimit siç janë definuar me Ligjin e Ndërtimit,

• Plani duhet të përfshijë kushtet për shfrytëzim, mbrojtje dhe ruajtje të tokës bujqësore dhe pyjore • Plani duhet të përfshijë rrethanat e gjendjes ekzistuese dhe duhet të mbajë kontrollin në dizajnimin e

ndërtimeve të reja për përshtatje me hapësirat fqinje përfshirë përmasat rregulluese të ngastrave, shkallën e shfrytëzimit të truallit ose parcelës ndërtimore dhe lartësinë ndërtimore;

• Plani duhet të përfshijë kushtet dhe mbrojtjen prej fatkeqësive natyrore dhe fatkeqësive të tjera elementare;

• Plani duhet të parasheh shfrytëzimin racional të burimeve natyrore, hapësinore dhe territoriale, si dhe të mbështesë rehabilitimin e vendbanimeve dhe infrastrukturës;

• Plani duhet të jetë i shprehur në formën e cila lehtëson monitorimin dhe rishikimin; • Plani duhet të merr parasysh aspektet e barazisë: të minoriteteve, gjinore, të fëmijëve, të

moshuarve, të personave me aftësi të kufizuara (adresimi i nevojave të grupeve të tilla përmes pjesëmarrjes publike).

ii. Vendimi për hartimin e PRrU-së Me datë 26/03/2007 KK Pejë ka marrë vendim (03.nr.350-3827/07) për hartimin e Planit Rregullues Urban për një pjesë të Bashkësisë Territoriale Kapeshnica – lokacion Zatra Vendbanim Joformal. Ky vendim e obligon Drejtorati për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi të hartojë Planin Rregullues Urban për Bashkësinë Territoriale Kapeshnica – lokacion Zatra Vendbanim Joformal.

1.4. Metodologjia e aplikuar për hartimin e këtij plani 1.4.1. Përshkrimi i gjendjes ekzistuese

Një shikim i përgjithshëm i gjendjes ekzistuese duhet të rezultojë me një kuptim më të mirë të vendbanimit Zatra. Aty ku kemi mungesë të informatave, duhet të kryhen hulumtime. Nga përshkrimi i gjendjes ekzistuese si dhe nga takimet e para me komunitet shumë informata janë siguruar. Përshkrimeve u janë bashkëngjitur edhe hartat. Temat të cilat janë trajtuar janë: informatat demografike, ndërtimet ekzistuese, infrastruktura ekzistuese ( rrugë, rryma, furnizimi me ujë), shërbimet publike ekzistuese, aktivitetet ekonomike ekzistuese, mjedisi i hapur, peizazhi dhe vlerat natyrore, trashëgimia dhe bujqësia.


15

1.4.2. Takimet me përfaqësuesit e komuniteteve Duke promovuar parimet e qeverisjes së mirë, pjesëmarrja dhe gjithë-përfshirja e komunitetit që nga fillimi i procesit të planifikimit për këtë vendbanim është qasja e aplikuar në këtë proces. Të gjitha takimet me komunitet, si dhe mobilizmi i komunitetit për këtë proces janë bërë nëpërmjet OJQ-së lokale “Syri i Vizionit”. Angazhimi i plotë i kësaj OJQ-je gjatë këtij procesi është siguruar nëpërmes një granti të ofruar nga “Qendra e Trajnimeve dhe Burimeve për Avokim – Përkrahë OJQ-të”, Prishtinë.

1.4.3. Hulumtimi Në bashkëpunim me OJQ-në "Syri Vizionit është zhvilluar një hulumtim socio-ekonomik për këtë vendbanim. Hulumtimi është përbërë nga dy modele të pyetësorëve, një për ndërtesë dhe një për familje. Hulumtimi ka trajtuar gjithashtu edhe karakteristikat e lidhura me pronarin si dhe informata hapësinore, gjithashtu edhe informatat social-ekonomike dhe demografike. Informatat fillestare janë bartur në një bazë për informata dhe në sistemin GIS, dhe disa harta relevante janë punuar, në këtë mënyrë janë mbështetur analizat e vendbanimit.

1.4.4. Zbulimi i përparësive, mangësive, mundësive dhe rreziqeve (SWOT)

SËOT analiza shërben për zbulimin e të gjitha fushave në të cilat ndryshimi është i nevojshëm. SËOT analiza duhet të konsiderohet si mjet zhvillimor, që mund të zhvillohet dhe të përshtatet në një drejtim. Analiza fillestare është punuar së bashku me komunitetin e vendbanimit, dhe është diskutuar me grupe të interesit.

1.4.5. Përshkrimi i profilit ligjor dhe politik Plani përmban një rishikim të rregullave të aplikueshme dhe politikave, nga niveli qendror si dhe ai lokal, siç janë:

• informatat kadastrale • destinimi ekzistues dhe i vjetër sipas planeve urbane, planeve gjenerale, ... • elemente nga plani zhvillimor komunal që kanë të bëjnë me Zatra • elemente nga plani zhvillimor urban që kanë të bëjnë me Zatra

1.4.6. Vizioni Bazuar në pjesën analitike dhe konsultimeve të para me grupe të interesit është hartuar vizioni për zhvillimin e ardhshëm te vendbanimit Zatra. Të gjitha skenarët e zhvillimit janë diskutuar me grupe të interesit.


16

Figure 6: Metodologjia e punës

2. Analiza e gjendjes ekzistuese

2.1. Gjendja ekzistuese Analiza e gjendjes ekzistuese është elaboruar nga informatat e siguruara në; drejtoratet e shërbimit civil komunal, kompanitë publike, konsultimet me komunitetin e vendbanimit, vizitat në teren si dhe nga hulumtimi socio ekonomik. Në mënyrë që të mblidhen më shumë informata hapësinore dhe socio-ekonomike, OJQ “Syri i Vizionit” nga Peja është angazhuar të bëjë një hulumtim në të gjitha familjet, shërbimet dhe bizneset ekzistuese në lagjen Zatra. Udhëheqja e hulumtimit për Syri i Vizionit, ka qenë pjesë e një detyrë më të gjerë që është përqendruar në pjesëmarrjen e komunitetit në procesin e planifikimit për Zatra. ATRC-ja (Qendra e Trajnimeve dhe Burimeve për Avokim) ka financuar Syrin e Vizionit për këtë projekt. Hulumtimi është i bazuar në dy pyetësor. Pyetësori i parë ka të bëjë me ndërtimet dhe hulumton çështjet në lidhje me gjendjen dhe shfrytëzimin e patundshmërisë. Pyetësori i dytë ka të bëjë më familje dhe hulumton çështjet socio-ekonomike. Çdo e dhënë e pyetësorit është e lidhur më hartë, bazuar në aero-foton e vitit 2004 e cila identifikon çdo ndërtim.


17

Këta pyetësorë, baza e të dhënave përkatëse dhe hartat që identifikojnë të gjitha ndërtimet në Zatra janë dizajnuar nga ekipi i UN-HABITAT-it PMPHK. Gjithsej 506 ndërtesa janë identifikuar në aero-foto. Megjithatë, shumë prej këtyre ndërtesave del se janë ndërtesa ndihmëse apo të pabanuara. Në fund, pjesa e parë e pyetësorit është mbushur për 377 ndërtesa, dhe e dyta për 376 familje. Disa nga këto 377 ndërtesa megjithatë janë ndërtime të reja të cilat nuk gjendeshin ende ne aero-foton e vitit 2004. Kjo e bën shpeshherë të pamundur identifikimin e qartë të ndonjë dhëne në hartë. Megjithatë, saktësia është mjaft e mirë për të gjeneruar diagrame dhe harta të hulumtimit të cilat pasqyrojnë situatën dhe identifikojnë koncentrimet gjeografike të disa fenomeneve. Të dhënat mungojnë për shumë fusha të informatave. Disa nga të dhënat nuk janë dhënë nga të intervistuarit, ndoshta nuk kanë pas informatë apo nuk kanë dashur të japin atë. Në rastet tjera banorët nuk kanë qenë prezent. Në lidhje me disa të dhëna më “të ndjeshme” qe janë dhënë (p.sh. lejet ekzistuese, të hyrat familjare,....), rekomandohet që këto të dhëna të trajtohen me kujdes meqenëse përgjigjet nuk janë verifikuar. Ky hulumtim do t’i bashkëngjitet planit si aneks, dhe do të shërbejë për informata më të hollësishme duke ju referuar rezultateve-përgjigjeve të dhëna nga banorët gjatë hulumtimit.

2.1.1. Pozita gjeografike dhe kufiri i vendbanimit

Projekt zona është përkufizuar në bazë të kufirit zhvillimor të zonës urbane siç është definuar ne PZHU. Për këtë arsye, kufiri është siç është definuar në PZHU është përshtatur me kufijtë e parcelave më të afërta me vijën e kufirit. Vendbanimi joformal gjendet në pjesën jug-perëndimore të qytetit të Pejës.

Figura 3:Përkufizimi i zonës (Harta A02)


18

Zona është definuar nga parcelat kadastrale me numrat: 1305-4, 3340-0, 3364-0, 3364-1, 3364-2, 4278-1, 4774-0, 4776-0, 4777-0, 4778-0, 4778-7, 4781-1, 4781-11, 4781-3, 4781-4, 4781-5, 4781-6, 4781-7, 4781-8, 4784-1, 4784-2, 4789-1, 4790-0, 4791-0, 4792-1, 4792-2, 4792-3, 4792-4, 4793-0, 4794-1, 4794-2, 4795-0, 4796-0, 4797-0, 4798-0, 4799-0, 4800-6, 4801-2, 4801-7, 4802-1, 4802-2, 4803-0, 4803-1, 4803-3, 4803-5, 4804-1, 4804-10, 4804-14, 4804-15, 4804-16, 4804-17, 4804-2, 4804-3, 4804-5, 4804-6, 4804-7, 4804-9, 4805-1, 4805-10, 4805-11, 4805-12, 4805-2, 4805-3, 4805-9, 4806-1, 4806-10, 4806-12, 4806-13, 4806-14, 4806-15, 4806-16, 4806-17, 4806-18, 4806-19, 4806-2, 4806-20, 4806-21, 4806-23, 4806-25, 4806-26, 4806-27, 4806-3, 4806-4, 4806-5, 4806-6, 4806-7, 4806-8, 4808-11, 5145-2, 5146-2, 5146-3, 5146-5, 5146-6, 5147-2, 5147-3, 5148-4, 5148-5, 5148-6, 5148-7, 5148-8, 5148-9, 5149-1, 5150-2, 5151-1, 5151-2, 5250-1, 5250-2, 5250-3, 5250-4, 5253-0, 5259-2, 5261-1, 5265-0, 5269-1, 5269-2, 5270-0, 5271-0, 5272-0, 5273-0, 5275-0, 5276-0, 5277-0, 5278-0, 5279-1, 5279-2, 5280-1, 5280-2, 5280-4, 5280-5, 5281-0, 5282-1, 5282-2, 5283-1, 5283-2, 5283-3, 5284-0, 5285-1, 5285-2, 5285-3, 5285-4, 5285-5, 5286-0, 5287-0, 5288-0, 5289-0, 5290-1, 5291-0, 5292-1, 5292-2, 5292-3, 5292-4, 5292-5, 5292-6, 5292-8, 5292-9, 5293-0, 5294-1, 5294-2, 5294-3, 5295-0, 5297-1, 5298-1, 5298-2, 5298-4, 5299-1, 5299-2, 5299-3, 5299-4, 5300-7, 5303-0, 5304-0, 5305-0, 5307-0, 5308-1, 5308-2, 5308-3, 5309-0, 5310-1, 5310-2, 5311-0, 5312-0, 5313-0, 5314-0, 5321-0, 5322-1, 5322-2, 5323-0, 5324-0, 5325-2, 5329-2, 5330-1, 5330-3, 5330-4, 5331-2, 5332-1, 5332-2, 5333-0, 5334-1, 5334-2, 5335-0, 5336-0, 5337-0, 5338-0, 5392-2, 5741-0, 5742-2, 5769-0, 5770-0, 90031-0, 90032-0, 90033-0, 90034-0, 90035-0, 90036-0, 90037-0, 90038-0, 90040-0, 90041-0, 90042-0, 90043-0, 90044-0, 90584-0, 90585-0, 90586-0, 90645-0, 90649-0, 90650-0, 90651-0, 90928-0, 90929-0, 90930-0, 90935-0, 90936-0, 90957-0, 90977-0, 90992-0, 91075-0, 91076-0, 91077-0, 91078-0, 91079-0, 91080-0, 91081-0, 91082-0, 91165-0, 91166-0, 91182-0, 91183-0, 91184-0, 91549-0, 5146-6, 5146-7, 5148-3, 4805-13, 4805-14, 4779-1, 4779-2, 4779-4, 5269-3, 5296-1, 5296-2, 5332-3, 5332-4, 5332-5, 5332-6, 5332-7, 5332-8, 5332-9, 5332-10, 5332-11, 5332-12, 5332-13, 5332-14, 5332-15, 5332-16, 5332-17, 5310-4, 5310-5, 5310-6, 5310-7, 5306-3.

2.1.2. Qasja në vendbanim

Qasja kryesore ne Zatra behet nëpërmes pjesës veriore - qendra e qytetit. Pjesa më e madhe e rrugëve në këtë zonë janë zhvilluar në mënyrë të pa-planifikuar, duke u bazuar në marrëveshje, dhe nga vullneti i mire fqinjësor. Rrugët janë formuar ne bazë të nevojave te atëhershme dhe nga bashkëpunimi ne mes të banorëve. Shumë nga rrugët përfundojnë pa dalje dhe gjerësia e tyre nuk ka ndonjë karakter, janë të ngushta dhe ne disa raste me pjerrësi te madhe. Rregullimi i tyre ka filluar ne periudhën e pas luftës kryesisht me kubëza dhe me rregullim te infrastrukturës nëntokësore.

Figure 4:Analiza e qasjes në vendbanim dhe rrjetit të rrugëve

Vend parkimet dhe hapësirat tjera shtese janë te vogla ose pothuajse nuk ekzistojnë.


19

Figure 5:Foto e rrugëve – Zatra

2.1.3. Shfrytëzimi i tokës Shfrytëzimi i tokës në vendbanimi Zatra është kryesisht nga shtëpi private me oborr, objekte ndihmëse (garazh, depo), shkollë fillore, pishinë publike, rrugë dhe rrugica, kanali i ujit – përrenj , dhe hapësira të lira – livadhe.

Figura 6:Analiza e gjendjes ekzistuese (Harta A03)

2.1.4. Pronësia Gjate këtyre viteve duke filluar nga vitet e 20-ta te shekullit te kaluar, pronat e zonës kane qene te përziera me prona private, shtetërore, kompanitë e atëhershme shtetërore dhe ne prona e te mirave. Privatësia e pronave ne pjesë te madhe ka qene e komunitetit serb. I vetmi objekt funksional ne ketë kohe ka qene


20

pishina e qytetit i cili furnizohej nga kanali i cili e përshkon ketë zonë. Fillimi i nderimit të pronareve ne këto prona fillon gjate viteve te pas Luftës se Dyte Botërore me blerjen e tyre nga ana e shqiptareve. Pikërisht zhvillimi i ndërtimit fillon ne vitet e 50 me shtëpi individuale në prona-hapësira te mëdha te cilat janë ndërtuar pa leje.

Figura 7:Planet kadastrale (Harta A04)

Kërkesa për banim ka rritë interesimin për ketë zone me çka gjate viteve te 70 vjen deri te një ekspansion i nderimit të pronareve nga ata serb ne shqiptar dhe uzurpimi i pronave shoqërore. Gjate këtyre viteve mbyllet përfundimisht edhe përdorimi i pishinës së qytetit. Kjo zonë përbëhet kryesisht nga prona private, dhe komunale.


21

Figura 8:Harta e pronësisë (Harta A05)

2.1.5. Struktura e ndërtuar Objektet e para kane qene kryesisht te ndërtuara nga qerpiçi te cilat ma vone janë zëvendësuar me tulla (12 x 6 x 25) dhe objektet kane qene individuale një katesh. Ne vitet e 80 është rritur dukshëm ndërtimi i objekteve pa leje ndërtimi. Sidomos dendësim kane pas pronat me sipërfaqe te madhe si dhe pronat shoqërore.

Figura 9:Foto e ndërtimeve - Zatra Ndarja e pronave private me sipërfaqe te madhe ne disa prona ma te vogla kane qene kryesisht te ndara brenda të njëjtës familje, ku etazhiteti i tyre rritet ne P+1K dhe P+2K ndërsa prona shoqërore ka qene te uzurpuar kryesisht nga njerëz me nevoje si dhe nga dyndja e njerëzve nga qytetet tjera e sidomos nga Kosova Qendrore. Objektet e këtyre viteve kane qene te ndërtuara me tulla si dhe blloka çimentoje (15 x 30).


22

Objektet me etazhitet te P+1K dhe P+2K kane qene te shfrytëzuara me kate, për çdo kat një familje të njëjtit mbiemër. Gjate viteve te 90 ndërtimi ka qene tërësisht i kontrolluar dhe i ndërprerë. Zona ne këto vite e ka marr karakterin e plote te vendbanimit joformal deri ne vitet e pas luftës. Periudha e pas luftës e ka gjete ketë zone te djegur për çka edhe e ka marr zhvillimin e ri. Ne shumtën e rasteve është shfrytëzuar qe objektet ekzistuese te rikonstruktohen ndërsa disa tjera edhe te rriten ne sipërfaqe. Etazhiteti ne ketë periudhë është rritur dukshëm duke arritur P+2K dhe ne disa raste P+3K. Materiali i përdorur është kryesisht bllok argjile. Rritja e ndërtimit te pakontrolluar pasoi me rritjen e densitetit si dhe me ndryshimin e kufirit urban te vitit 1983 çka ka ndikuar ne pamjen panoramike të kësaj pjese. Duhet cekur se në ditët e sotme pishina e qytetit pas një ri-konstruimi total ka filluar punën.

2.1.6. Mjedisi Zona e përcaktuar nga plani gjendet ne pjesën jug-perëndimore të qytetit, rrëzë bjeshkëve të Nemuna. Duke pas parasysh pozitën, zona përmban vlera të konsiderueshme natyrore dhe peizazh të pastër të natyrës. Sipas Planit Gjeneral Urbanistik të vitit 1983, kjo zonë ka qenë e destinuar si zonë e gjelbër pa të drejtë ndërtimi. Edhe pse e përcaktuar si zonë e lirë nga ndërtimet, kjo dispozitë nuk është respektuar në tërësi pas vitit ’83, e sidomos pas periudhës së luftës ku pasuan ndërtimet e reja. Ndërtimet e reja, prerja e pakontrolluar e drunjve kanë ndikur negativisht në mjedis, duke shkaktuar:

• ndotje të tokës, dhe të ujërave nëntokësore si rrjedhojë e mungesës së infrastrukturës adekuate (kanalizimi i ujërave fekale, dhe atmosferik)

• zhdukja e disa drunjve karakteristik për ketë zonë • erozion • deponi ilegale nga menaxhimi i dobët i mbeturinave shtëpiake

Pavarësisht nga këto elemente negative gjendja momentale e mjedisit në ketë zonë vazhdon të jetë relativisht e kënaqshme për shkak të pozitës së zonës në njërën anë, si dhe destinimin (banim me densitet mesatar) që kjo zonë e ka fituar ne kohë në anën tjetër.

• Kanalet e ujit Zona përshkohet nga një kanal i ujit, si dhe nga tre përrenj (kanale vërshuese) që vijnë nga bjeshkët. Në njërën anë kjo përmbajtje e pasur ujore mund të shihet si vlerë natyrore e zonës, pasuri kjo që ndikon në ngritjen e kualitetit të jetës për banorë. Në anën tjetër, menaxhimi dhe mirëmbajta e dobët këtij sistemi ujor paraqet probleme për banorët e zonës, siç janë: siguria për këmbësore përgjatë kanalit të ujit, erozioni, si dhe problemi i vërshimeve që shkaktohen nga përrenjtë vërshues.

• Erozioni Pjesa jug-perëndimore e qytetit të Pejës është e klasifikuar zonë e rrezikshme erozive. Kjo vjen si pasojë e terrenit mjaft të pjerrët, nga ndërtimet e reja, prerjet e pakontrolluara të drunjve, nga faktori natyror:ujërat nëntokësore, dhe për shkak të menaxhimit të dobët te kanaleve të ujit-përrenjve. Si pasojë e këtyre elementeve te lartë cekura në pjesën jug-perëndimore të vendbanimit Zatra ka radhe deri tek erozioni i tokës, duke shkaktuar frikë dhe pasiguri për banorët ne këtë pjesë të vendbanimit.


23

Figura 10: Zona erozive (Harta A06)

Figura 11: Foto nga zonat erozive


24

Erozioni ka përfshirë sipërfaqe prej 5.6 ha, ndërsa seriozisht rrezikon edhe hapësirën përafërsisht prej 7-8 ha, një pjesë e saj është brenda zonës së vendbanimit.

2.1.7. Demografia Përgjigjet e dhëna mbulojnë 1433 banorë, e cila na jep një mesatare prej 5.9 anëtarëve të familjes për një përgjigje. Siç kemi parë më herët, në më shumë se 90% të rasteve, një familje përputhet me një shtëpi. Siç edhe është pritur, struktura e moshës është mirë e balancuar. Shpërndarja e moshës është më e vogël së mesatarja e përgjithshme në nivel Kosove (26% e fëmijëve deri 14 vjeç krahasuar me nivel Kosove 33%; 8% e të moshuarve krahasuar me 6% në nivel Kosove). Megjithatë kjo do të thotë se atje ka mjaft fëmijë.

2.1.8. Aspekti socio-ekonomik Statusi i diplomës është bazuar në moshë. Vetëm 10% e popullatës së përbërë nga femrat kanë diplomë të shkollës së mesme apo shkollim më të lartë, krahasuar me 15% të meshkujve. Ju lutem keni kujdes se edhe fëmijët (që nuk kanë kurrfarë edukimi) janë inkorporuar në diagramin tortë; kjo në një mënyrë krijon pasqyrë jo të rregullt. Numri i banorëve që momentalisht vijojnë mësimin pak a shumë është në përputhje me shpërndarjen hapësinore të moshës. Megjithatë, saktësia e të dhënave nuk është mjaft e lartë në mënyrë që të nxjerrim në përfundim se të gjithë fëmijët vijojnë mësimin.

Niveli aktual i edukimit

1% 9% 3%

1%

36%

1%9%3%

1%

36%

djem në kopsht fëmijësh

djem në shkollë fillore

djem në shkollë të mesme

në universitet, meshkuj

tjerë, meshkuj

vajza në kopsht fëmijësh

vajza në shkollë fillore

vajza në shkollë të mesme

në universitet, femra

tjerë, femra

Edukimi në relacion me gjininë

34%

12%3%

41%

7% 3%pa shkollë të mesme,meshkuj vetëm me shkollë tëmesme, meshkuj edukim superior,meshkujpa shkollë të mesme,femra vetëm me shkollë tëmesme, femra

edukim superior,femra

Mosha dhe struktura gjinore

13%

11%

22%

4%13%

9%

24%

4%

djem 0-14 vjeç

djem 15-24vjeç

meshkuj 24-64 vjeç

meshkuj 65 vjeç apo më të vjetërvajza 0-14 vjeç

vajza 15-24 vjeç

femra 24-64 vjeç

femra 65 vjeç apo më të vjetra

Numri i banorëve për banesë (total = 1433; mesatarja për banesë = 5,9)

10%

33%

16% 5%

36% një-tre personakatër-gjashtë personashtatë-nëntë personadhjetë apo më shumëasnjë apo nuk ka info.


25

• Të hyrat dhe punësimi Për shkak mospërputhjes në mes të pyetjeve për strukturën e moshës (kategoritë 0-14, 15-24, 25-64, dhe 65+) dhe atyre për punësim ( popullatë aktive 18-64), është bërë një vlerësim (bazuar në supozimin se 70% e kategorisë së moshës 15-24 janë pjesë e popullatës aktive). Rezultatet janë, një shkallë punësimi vetëm 39%. Më shumë se 56% e njerëzve që punojnë janë meshkuj. Një e treta e punëtorëve janë punëtorë të pavarur. Lidhur me burimet familjare të hyrave, me sa duket pagat janë burimi kryesor që është ka rëndësi më të madhe se asistenca sociale apo kontributet nga diaspora. Pjesa më e madhe e të hyrave mujore për familje janë ne kategori prej 100 deri 200 Euro. Vetëm një pjesë e vogël thonë që së bashku fitojnë më shumë se 300 Euro. Prapë duhet të theksohet se këto të dhëna nuk janë të verifikuara. Nëse i përdorim këto të dhëna për llogaritjen e të hyrave ditore për kokë banori, kemi një mesatare prej 1.06 dollar amerikan apo mesi 0.83 dollar amerikan. Kjo është përafërsisht afër kufirit ekstrem të varfërisë përdorur Banka Botërore (1 dollar amerikan për kokë banori në ditë).

2.19. Infrastruktura dhe shërbimet komunale • Ujësjellësi

Zona e përcaktuar me plan furnizohet nga burimi i ujësjellësit “Uji i Zi”. Furnizimi i vendbanimit të Zatrave bëhet nga pompa lokale “Zatra”, e cila ka këto specifika në vijim: shtypja 6 bar, si dhe sasia e ujit 15 l/sec. Gypi kryesor i furnizimit për vendbanim kalon nëpërmes rrugës Brigadat Kosovare Ø 160, nga i cili gyp degëzohen të gjitha gypat tjerë furnizues për vendbanim me dimensione të ndryshme (Ø 110, Ø 90, Ø 75, Ø 63)1.

1 Burimi: Kompania Rajonale e Ujësjellësit dhe Kanalizimit (K.U.R.) - Hidrodrini

Të hyrat familjare mujore

15%

18%

9%

10%

48% më shumë së 0 deri 100 e

më shumë se 100 deri 200 e më shumë se 200 deri 300 e më shumë se 300 e

zero apo nuk ka informatë

Burimet e të hyrave (ndarje në sasi)

83%

5%

12%nga pagat

nga asistenca sociale

nga diaspora

Punësimi (kategoria e moshës 18-64)

14%

8%

28% 6%

11%

33%

të punësuar, meshkuj

Punëtorë të pavarur,meshkuj Tjerë, meshkuj, mosha 18-64(afërsisht)të punësuara, femra

Punëtore të pavarura,femra Tjerë, femra, mosha 18-64

(afërsisht)


26

Figura 12:Rrjeti ekzistues i ujësjellësit (Harta A07)

(Burimi: K.U.R. – Hidrodrini)

Rezultatet e hulumtimit sa i përket furnizimit me ujë të pijes tregojnë se pjesa më e madhe e ndërtesave janë të lidhura me rrjetin e qytetit të ujit2.

• Kanalizimi fekal dhe atmosferik Zona e përcaktuar me plan ka qasje të pjesshme në sistemin e kanalizimit. Ekzistojnë tri pika të mbledhjes: në pjesën lindore të vendbanimit (tek shkolla Vaso Pashë Shkodrani), tek udhëkryqi i rrugës Brigadat Kosovare, dhe tek pozita e quajtur tek Prroni. Rrjeti i kanalizimit përbëhet prej profileve të ndryshme të gypave duke filluar nga Ø250, Ø200, dhe Ø150.

2 Burimi: Hulumtimi Socio Ekonomik

Infrastruktura e rrjetit kryesor të ujësjellësit

61%

1%

5%

33%rrjet i ujësjell.mirëtjetërnuk ka info.


27

Kanalizimi për ujëra atmosferik nuk ekziston, të gjitha ujërat atmosferik derdhen në përrenjtë (kanalet) e hapur të cilat më pastaj derdhe në lumin “Lumi i Bardhë” 3.

Figura 13:Rrjeti ekzistues i kanalizimit fekal (Harta A08)


• Posta dhe telekomunikacioni Në zonën e PRrU-së janë bërë punime të rrjetës kryesore dhe asaj sekondare për telekomunikim. Rrjeta kryesore është punuar me specifikat si në vijim:

• Lidhja e 1000 çiftorëve në gërshetorë të fillëshpërndarësit. • Punimi i kanalizimit kabllor me gypa 2+2, dhe punimi i 10 puscetave të mesme të tipit 1.50

x 1.20 x 1.80 nga objekti i PTK-së (LiteSpani) në drejtim të caktuar (pika A deri te pika B si në bazë), si dhe punimi i kanalizimit me 1+1 gyp (pika A-C, dhe pika A-D) me punimin e 5 puscetave të vogla të tipit 120x120x120 gjatësi.

• Punimi i kanalizimit kabllore me 3+3 gypa në gjatësi 33 m nga LiteSpan deri te puseta e dytë si dhe vendosja e një gypi 1xØ50mm paralel me shtruarjen e kabllove në të gjitha arteriet e rrjetit me dalje të larta.

• Kapaciteti në dalje 880 ciftore • Rrjeta sekondare për 500 konsumatorë të rinj • Të daljet e jashtme nga shtylla deri te parapaguesi gjatësia mesatare e kabllit vetëmbajtës

1x4x0.6 (80m) – maksimum 120 m duke përfshirë min. 80% të abonentëve.



28

Vlen të theksohet që infrastruktura ekzistues i plotëson të gjitha kërkesat në raport me rritjen e numrit të qytetarëve qe plani rekomandon në këtë zonë4.

Figura 24:Rrjeti ekzistues i postës dhe telekomit (Harta A09)

(Burimi:PTK, Pejë) Rezultatet e hulumtimit tregojnë se rrjeti i telefonisë mbulon pothuajse të gjithë territorin, por kyçja e qytetarëve në këtë rrjet është në më pak se gjysmën e ndërtesave për shkak të arsyeve ekonomike, derisa mbulimi i rrjetit mobil të telefonisë është më i shtrirë5.

4 Burimi: Posta dhe Telekomunikacioni i Kosovës (PTK), Pejë 5 Burimi: Hulumtimi socio ekonomik

Infrastruktura kryesore e energjisë Elektrike

65% 3%

32%

qasje në rrjetin e qytetit

nuk ka qasje

nuk ka info.

Linja e telefonisë fikse

33%

35%

32% pojonuk ka info.


29

• Transporti dhe shërbimet komunale Lidhur me grumbullimin e mbeturinave, numri i përgjigjeve që mungojnë është shumë më i madh se sa me pyetjet tjera. Kombinuar me deponi legale dhe deponi ilegale, kjo do të thotë se rrjeti i organizuar i grumbullimit të mbeturinave është i pamjaftueshëm. Është e qartë se për banorët e lagjes Zatra sot nuk ka transport publik. Nëse i largojmë përgjigjet boshe, siç duket së paku gjysma e familjeve nuk kanë automjete të motorizuara6.

6 Burimi: Hulumtimi socio ekonomik

Grumbullimi i mbeturinave

37%

9%11%

5%

38% nga Higjiena Publikekontejnerdeponi legaledeponi ilegale

nuk ka info.

Numri i posedimit të automjeteve të motorizuara(total = 180)

24%

3%

1%

72% një automjetdy automjetemë shumë se dy automjet.zero apo nuk ka informatë


30

2.2. SWOT analiza SWOT analiza është punuar së bashku më komunitetin e vendbanimit, gjersa punëtoria është udhëhequr nga OJQ “Syri i Vizionit”.

Përparësitë Mundësitë Mangësitë Rreziqet Shkolla fillore Demonstrimi i

metodologjisë me planifikim pjesëmarrës

Status i paqartë duke marrë parasysh ndërtimet ilegale

Transformimi i kanalit të ujit në kanalizim

Zonë e qetë banimi Plani rregulluese mund të përmirësojë statusin e pasigurt

Nuk ka hapësirë të organizuar publike

Izolim total i zonës

Peizazhet Mjaft hapësirë për organizim

Zonë e ftohtë Ndotja e ambientit

Afër parkut dhe zonës edukative-sportive

Lidhje të mirë me Kapeshnicën, parkun si dhe me zonën e ardhshme edukative-sportive

Qasje e dobët si pasojë e rrjetit rrugor të papërfunduar

Ndërtimet e pakontrolluara në të ardhmen do të keqësojnë qasjen, infrastrukturën, dhe degradimin e hapësirës

Negativisht në plan Sipërfaqe gjelbëruese të mjaftueshme

Ngritja e kualitetit të jetës Zona erozive Humbja e tokës bujqësore

Lokalitet I izoluar nga trafiku urban

Promovimi I qendrës së shërbimeve për rajonin më të gjerë

Larg nga mundësitë për punësim, qendrave tregtare, shërbimeve në përgjithësi

Ndërtimet e larta të pa kontrolluara keqësojnë pamjen e kësaj zone

Prona private Ruajtja e sipërfaqes gjelbëruese

E izoluar nga aktivitetet ekonomike

Shtrirja e mëtutjeshme e banimit drejt zonës së mbrojtur

Rregullimi i infrastrukturës

Kanali i jap një identitet specifik

Ndërhyrje e shpejt Ndërtime të parregullta Krijimi I pengesave fizike për zhvillimin QSE

Bashkëpunimi Komunë-Komunitet

Mungesa e infrastrukturës Ujërat atmosferike

Ndryshimi I destinimit Teren kodrinor I pastudiuar Përdorimi i infrastrukturës

së shkollës për aktivitete tjera

Mos definimi i qartë i kufirit urban

Zhvillimi i koncentruar i banimit

Banim afër zonës ushtarake

Begatimi i përmbajtjes së oborrit shkollor


31

3. Vizioni dhe caqet e zhvillimit Vizioni dhe caqet e zhvillimit të vendbanimit janë elaboruar nga programi PMPHK i UN-HABITAT-it në bashkëpunim më Drejtoratin e Urbanizmit, dhe Mbrojtje Mjedisit. Vizioni është rezultat i analizës së situatës së ekzistuese, hulumtimit socio-ekonomik, SËOT analizës së punuar së bashku më përfaqësuesit, si dhe nga takimet e rregullta me komunitetin.

Ky vizion është adaptuar gradualisht gjatë procesit të konsultimit dhe hulumtimit. Rregullat dhe vizioni që plani përmban janë diskutuar me drejtoratet komunale kompetente, dhe kompanitë publike. Ky vizion është bazë për rregullat urbane, për ato tekstuale dhe grafike, të cilat pas miratimit nga Kuvendi Komunal i Pejës do të kenë status legal dhe do të shërbejnë si kornizë punuese për dhënien e lejeve.

3.1. Synimet e përgjithshme Tri synimet kryesore për zhvillimin e lagjes Zatra janë:

• rregullimi i pjesës më të madhe të ndërtimeve ekzistuese • përmirësimi i kushteve të përgjithshme të lagjes • udhëheqja e rritjes së organizuar të qytetit sipas PZHU-së

Rregullimi nevojitet për përmirësimin e sigurisë së pronës, për mbështetjen e investimeve të ardhshme dhe rritjen e qëndrueshmërisë së lagjes. Ky synim mbështetet në procedurat formale dhe kështu është elaboruar në kaptinën “rregullat” e planit.

Synimi për përmirësimin e kushteve të përgjithshme mund të ndahet në disa nën synime:

• përmirësimi i shërbimeve publike (furnizimi me ujë, kanalizimi, menaxhimi i mbeturinave, furnizimi me energji, rrjeti i telekomunikacionit)

• përmirësimi i infrastrukturës publike (rrugët, ndriçimi, mobilet e rrugëve) • rritja e shkallës së shërbimeve (qasje në transportin publik, shitore, shërbime për sport, edukative,

çerdhe të fëmijëve,...) • ruajtja e hapësirës së hapur për shërbime publike (parku, fushë-loja, hapësira për parkim) • përmirësimi i imazhit të lagjes (vendosja e rregullave për ndërtime të ardhshme, shtimi i hapësirave

të gjelbra, pllakëzimi i trotuareve, përmirësimi i zonave publike) • rregullimi i zhvillimit të ardhshëm (vendosja e shkallës elementare të kualitetit, zvogëlimi i

problemeve për banorët) • përmirësimi i shkallës së sigurisë (vendosja e gardhit përreth kanalit të ujit, ruajtja e sigurisë për

këmbësorë) Synimi i tretë ka të bëjë me udhëheqjen e rritjes së qytetit. Pjesa e sipërme e Zatrave ka një densitet mjaft të ulët. Sipas PZHU-së, rritja e qytetit duhet të absorbohen në një zonë kompakte urbane. Në pjesën e sipërme të Zatrave duhet të udhëhiqet ri-parcelimi dhe ndërtimi i shtëpive. Qëllimi është që të rritet densiteti deri në 20 njësi banimi për hektar.

3.2. Synimet specifike 3.2.1. Përzgjedhja e rrugëve

Rrjeti i rrugëve duhet të përballojë një përmirësim përzgjedhës. Kjo do të thotë se do të bëhet një përzgjedhje e rrugëve të cilat siç duket kanë një funksion publik sepse mbledhin komunikacion nga një pjesë

Zatra, vendbanim që ofron kushte optimale për një jetë më cilësore dhe të sigurt për banorët e saj.


32

e madhe e lagjes. Këto rrugë janë të pranueshme që të asfaltohen apo pllakëzohen dhe ti qëndrojnë rrjeteve të reja të infrastrukturës. Në pjesën grafike të planit ato quhen “rrugë dytësore në nivel të qytetit” dhe “rrugët mbledhëse”.

Në rrugën e cila gjendet në pronën private, por e cila përdorët qartë nga shumë banorë, duhet të krijohet një lehtësi (servitut) dhe të regjistrohet në kadastër. Në këtë rast, kalimet nuk mund të bllokohen, edhe kur kalimi gjendet në tokën më pronësi private. Në përgjithësi kujdes të veçantë duhet ti kushtohet infrastrukturës për këmbësorë, masave për hapësira të parkimit dhe ndriçimit publik.

“Rruga sekondare” (Brigadat Kosovare) duhet të rindërtohet në mënyrë që t’i përmbush funksionet e saja: ofrimi i qasjes për lagje dhe mbledhja e komunikacionit prej ndërtesave individuale. Duhet të konsiderohen gjithashtu edhe mundësit për shfrytëzimin e rrugës për linjën e autobusit publik, dhe në shtimin e infrastrukturës së parkimit. Mund të instalohen dy pikë ndalje për autobusë.

Lidhja e komunikacionit me Kapeshnicën duhet të përmirësohet, sidomos për automjete emergjente dhe qarkullimin e mallrave. Për këtë, në periudhën afat-shkurte do të ndërtohet udhëkryqi verior i rrugës Brigadat Kosovare (në drejtim të Mbretit Zog). Në pjesën perëndimore të këtij udhëkryqi, mund të përdoret hapësira në të dy anët e kanalit të ujit: çdo anë mund të përdoret nga një shteg. Në periudhën afat-gjate do të zbatohet një zgjidhje e re e infrastrukturës për një udhëkryq më kompleks me rrugën Lidhja e Prizrenit. “Rrugët mbledhëse ” (Brigadat Kosovare) duhet të rindërtohet në mënyrë që t’i përmbushin funksionet e tyre: ofrimi i qasjes për lagje dhe mbledhja e komunikacionit prej ndërtesave individuale. Duhet të konsiderohen gjithashtu edhe mundësit në shtimin e disa hapësirave për parkim dhe hapësirave publike. Lidhjet e zgjedhura për komunikacion të pa-motorizuar duhet të krijohen si një lehtësim, ku duhet të garantohet kalim i lirë për kalimtarë dhe çiklistë. Ky rrjet i kalimeve për trafikun e pa-motorizuar duhet të kompensoj deri në një masë standardet e ulëta të rrjetit ekzistues së rrugëve për trafikun e motorizuar. Këto kalime mund të jenë apo edhe jo të pllakosura. Ky lehtësim mund të shënohen në kadastër.

3.2.2. Hapësirat e gjelbra dhe struktura e natyrës

Duhet të zbatohet kufiri i zhvillimit të qytetit, ashtu siç është definuar ne PZHU. Kjo do të thotë se çdo gjë jashtë zonës urbane duhet të ruhet, si pylli, kullosat, toka bujqësore apo natyrore. Për vendbanimin e vogël përpjetë, mund të bëhen rregulla të posaçme në mënyrë që të lejojë rritje të kufizuar sipas rritjes natyrore të popullatës në vendbanim.

Në PZHU janë zgjedhur disa zona të pa-ndërtuara në Zatra. Kjo do të thotë së këto zona duhet të mbesin si hapësira të hapura në mënyrë që të zhvillohen si hapësira të gjelbra publike, parqe dhe fushë-lojëra. Duhet të diskutohet një marrëveshje më pronarët në mënyrë që të arrihet kjo. Peizazhi duhet të zhvillohet duke mbjell pemë dhe gjelbërime të tjera. Duhet të parashihen mobilet publike. Elemente ekzistuese te peizazhit duhet të ruhen aq sa është e mundur.

Zona e shkollës gjithashtu duhet të përmbush funksionin si hapësirë e gjelbër. Kjo mund të arrihet duke mbjell pemë dhe gjelbërim tjetër, duke lejuar shfrytëzimin publik të zonës edhe pas orëve të mësimit. Duhet të ruhet sistemi i ujit. Në Zatra, ekzistojnë disa përrenj të cila derdhen në kanalin e ujin. Përrenjtë duhet të ruajnë vlerën e tyre natyrore dhe duhet të respektohen si pjesë e këtij peizazhi. Kjo do të thotë se përrenjtë nuk duhet të mbulohen, dhe se fortifikimet e shtretërve duhet të bëhen sa më shumë që është e mundur me materiale natyrore me shfrytëzim më të kufizuar të betonit.


33

Kjo vlen sidomos për kodrën natyrore që shpërthen në Zatra si çarje. Duhet të ruhen struktura natyrore dhe dukja e gjelbër. Përrenjtë nuk duhet të përdoren si gyp i hapur për kanalizim, dhe pjerrtësitë duhet të mbahen të pastra.

Kanali i ujit duhet të mirëmbahet si pjesë e rregullt e rrjetit për ujitje. Gypat e kanalizimit duhet të largohen. Kanali i ujit mund të mbulohet mbi një distancë të shkurtë nëse kjo kërkohet për përmirësimin e infrastrukturës së rrugës. Aty ku ka rrezik (p.sh. për fëmijë) gardhi duhet të mbrojë kanalin e ujit.

3.2.3. Zona e banimit Zona është zonë tipike për banim. Densiteti është i mundshëm vetëm deri në një masë. Zona duhet të rregullohet, dhe duhet të shmanget zhvillimi i ndërtesave shumë-banesore. Megjithatë, duhet të lejohet transformimi i shtëpive individuale për familje në ndërtesa të vogla për banim. Funksionet tjera përveç atyre të banimit duhet të jenë të kufizuara në madhësi për shkak të atmosferës së qetë e cila duhet të ruhet dhe qasjes relativisht të vështirë në këtë zonë.

Ndërtimet apo rindërtimet e reja duhet ti përmbushin disa standarde moderne arkitektonike, shërbimeve, konsumimit të energjisë dhe menaxhimit të ujit. Rrjeti i kanalizimit duhet të zhvillohet në mënyrë të pavarur nga kanali i ujit. Fundërrina mund të lejohet edhe jashtë rrjetit të kanalizimit, dhe mund të rrjedh edhe ne kanal të ujit. Duhet të përmirësohen rrjeti i furnizimit me ujë, rrjeti i elektricitetit dhe rrjeti i komunikimit. Në rrugën sekondare (Brigadat Kosovare), mund të themelohet linja e (mini) autobusit.

Në pjesën jugore të kësaj zone duhet të udhëhiqet zhvillimi mëtutjeshëm i zonës së banimit, pra duhet të arrihet dendësimi i dëshiruar. Qëllimi është densitet prej 20 njësive banuese (shtëpi, apartamente,...) për hektar. Duhet të inkurajohet ri-parcelimi i tokës. Pronarët e tokave që dëshirojnë të ndajnë tokën e tyre në mënyrë që ti shesin ato për zhvillimin e banimit mund të ja dorëzojnë komunës planin e ri-parcelimit. Në të kundërtën, ri-parcelimi i tokës nuk do të lejohet jashtë kufirit të zonës urbane.

3.2.4. Nën qendra

Nën qendra duhet të zhvillohet si një qendër e vogël për Zatra dhe Kapeshnica, ku mund të zhvillohen shërbimet si shitore, restorante, berber.. këto mund të marrin hapësirë më të madhe në krahasim me atë çka është e dëshiruar në zonë për rregullim apo në atë për dendësim. Nën qendra pjesërisht gjendet në lagjen Zatra , dhe pjesërisht në lagjen Kapeshnica qe gjendet jashtë zonës së planit.

3.2.5. Zona e shkollës

Zona e shkollës duhet të zhvillohet për aktivitetet e shkollës. Zgjerimi i ndërtesës së shkollës duhet të jetë i mundur, por zona duhet të mbajë karakterin e saj të hapur dhe të gjelbër. Zona e hapur duhet të zhvillohet si fushë-lojë dhen terrene për sport dhe mund të shfrytëzohet pjesërisht si fushë-lojë publike për aktivitetet e komunitetit apo nga klubet sportive.

3.2.6. Zona e pishinës për not

Pishina për not duhet të riaktivizohet dhe zona duhet të bëhet pjesë më e gjerë e “zonës për sport dhe rekreacion”. Zona duhet të zhvillohet me infrastrukturën e sportit dhe edukimit që janë të hapura për publik, por duhet të mbajë karakterin e saj të gjelbër dhe të hapur. Pronarët apo zhvilluesit e tokave duhet të jenë në gjendje të dizajnojnë planin e tyre gjeneral për këtë zonë.


34

Figura 15: VIZIONI - Hapësirat e gjelbërta / struktura natyrore dhe Zonat për ndërtim (Harta P01)


35

4. Rregullat Urbane Ky dokument përmban rregullat urbane për lagjen Zatra. Këto rregulla urbane duhet të lexohen së bashku me hartën shoqëruese për shfrytëzimin e tokës. Hartat dhe rregullat urbane së bashku e përbëjnë kornizën për trajtim të ndërtimeve ekzistuese dhe kontrollim të zhvillimit të ardhshëm. Pas aprovimit të këtij plani nga Kuvendi Komunal i Pejës, ai do të ketë status legal. Kjo do të thotë se administrata komunale nuk mund të lëshojë leje për ri-parcelim, ndërtim dhe për shfrytëzim nëse ato janë në kundërshtim me planin. Në anën tjetër, ndërtimet ilegale që janë ndërtuar pasi që plani ka hyrë në fuqi nuk do të rregullohen.

4.1. Legjislacioni ekzistues Rregullat ne këtë Plan Rregullues Urban janë të punuara posaçërisht për lagjen Zatra. Megjithatë, të gjitha rregullat e përgjithshme janë të bazuara në ligjet e miratuara dhe ligjet që kanë vlefshmërinë juridike, e sidomos: Ligji Nr. 03/L-106 për ndryshimin e Ligjit për Planifikim Hapësinor Nr.2003/14 , Udhëzimi Administrativ Nr. 41/ Për zbatimin e Ligjit për Planifikim Hapësinor mbi elementet themelore të Planit Rregullues Urban , Ligjin mbi Ndërtim Nr. 2004/15 , Ligji për Rrugët Nr. 2003/11 , Ligji për ndryshimin dhe plotësimin e ligjit për rrugë Nr. 2003/11 , Ligji për shpronësimin e pronës së Paluajtshme Nr. 03/L-139 , dhe Ligji mbi Tokën Ndërtimore (1980, i korrigjuar në 1986) ende i zbatueshëm.

4.2. Rregullat e përgjithshme

4.2.1. Aplikimi i rregullave urbane Rregullat e përgjithshme janë të aplikueshme për gjithë territorin e PRrU-së, derisa kushtet e veçanta janë të aplikueshme për zonat e caktuara sipas planit në veçanti. Në raste të caktuara varësisht nga kërkesa, interpretimi i rregullave urbane duhet të bëhet në kombinim në mes të kushteve të përgjithshme dhe atyre veçanta për zonën në fjalë.

4.2.2. Destinimi i sipërfaqeve

Hapësira që përfshin plani ka destinim banim të mesëm me dendësi mesatare. Duke marrë për bazë synimet e planit sipërfaqja është e ndarë në këto nën hapësira:

• Zona për banim • Zona e shkollës • Hotel • Nën qendra • Zona e pishinës • Hapësira për parkim • Hapësirat e gjelbra publike • Hapësira për rrugë publike • Zona për parkim • Zona e sistemit ujor


36

Figura 16: Destinimi i sipërfaqeve – gjendja e propozuar (Harta P02)

4.2.3. Rregullimi i ndërtimeve ekzistuese Brenda 36 muajve pas aprovimit të planit pronarët e ndërtimeve ekzistuese mund të aplikojnë për rregullim. Rregullimi do të thotë se do të lëshohet leja për ndërtim dhe shfrytëzim të ndërtesës. Gjithashtu edhe leja për ri-parcelim duhet të merret, varësisht nga rasti. Në mënyrë që të bëhet pajisja me leje përkatëse të gjitha tarifat zyrtare do të ngarkohen nga administrata komunale. Në raste të veçanta, administrata komunale mund të vendosë kushte më shumë në lidhje me kualitetin e materialeve ndërtimore dhe arkitekturën apo aftësinë në lidhje me infrastrukturën publike dhe shërbimeve para se leja të lëshohet. Në raste të veçanta leja do të refuzohet për një pjesë të ndërtesës apo për tërë ndërtesën. Këto raste do të ishin:

• kur parcela ndërtimore nuk i përmbush kushtet minimale për ri-parcelim, kushte këto të caktuara për çdo zonë në veçanti

• kur ndërtesa bie ndesh me infrastrukturën publike që është paraparë me plan (p.sh. rrugë, trotuare, hapësira publike, kanalizim, furnizimi me ujë, me rrymë, ndriçimi,...)

• kur gjendja fizike e ndërtesës nuk i përmbush kërkesat teknike elementare. • kur gjendja fizike e tokës nuk i është përshtatur shfrytëzimit të tokës ( p.sh. zonat e

vërshuara, zonat erozive....) • kur pozita e ndërtesës nuk lejon që të sigurohen infrastruktura elementare dhe shërbimet

publike


37

Ndërtimet të cilat kaluar nëpër procedurë dhe nuk janë pajisur me lejet e nevojshme, apo që nuk kanë aplikuar për leje brenda 36 muajve pas aprovimit të planit do të konsiderohen ilegale. Investimet e ardhshme në infrastrukturë publike dhe shërbime do t’i injorojnë ndërtesat ilegale. Ndërtimet ilegale mund të shkatërrohen nga shërbimet komunale. Ndërtimet ilegale nuk mund të blihen apo shiten.

(1) Lloji dhe karakteri i objekteve që mund të rregullohen Funksionet dhe ndërtesat e poshtëshënuara mund të rregullohen:

• shtëpi të veçanta të banimit,

• shtëpi të banimit dyshe, dhe

• objektet e banimit të kombinuara me afarizëm, objekte të cilat në përdhesen e tyre përmbajnë funksione të afarizmit si dyqane, dhe kafe-restorante.

(2) Parcelimi dhe ri-parcelimi

Parcelat më të vogla se 300m² që janë të formuara si parcela d.m.th janë të ndërtuara, të cilat nuk pengojnë zgjidhjen urbane do të rregullohen (rregullat e lartcekura), sipërfaqja minimale e këtyre parcelave duhet të jetë 150 m². Ndërtimi ekzistues duhet të përfshijë max. 80 % të sipërfaqes së parcelës.

(3) Lartësia e objekteve

Do të rregullohen objektet me lartësi maksimale prej B+P+3 kate, dhe max B+P+2K + nën-kulmi i shfrytëzuar për banim.

(4) Distanca më e vogël në mes të objekteve Për rregullimin e objekteve ekzistuese të cilat nuk kanë distancën sipas rregullave urbane do të merret parasysh marrëveshja dy paleshe.

(5) Vija rregulluese, dhe ndërtimore Vija rregulluese dhe ajo ndërtimore është përcaktuar në veçanti për zonat e destinuara me plan, interpretimi i këtyre rregullave duhet të bëhet së bashku me pjesën grafike (hartën përkatëse).

(6) Kushtet për objektet tjera në parcelën e njëjtë ndërtimore Lejohet vetëm një objekt ndihmës në një parcelë ndërtimore:

• Garazhet • Kaldajat • Depo (për nevoja të banimit)

Sipërfaqja e ndërtimit ekzistues nuk do të kalojë 80 % të sipërfaqes së parcelës, së bashku me objektin ekzistues të banimit.

(7) Kushtet për definimin e rrethojave Muret apo rrethojat duhet të jenë në lartësi nga toka max h = 150cm. Parcelat të cilat kufizohen se paku në dy anë me rrugë publike lartësia e rrethojës nuk lejohet të jetë më e lart se h = 100cm në mënyrë që të mos pengohen vizurat kah rruga.


38

4.2.4. Lloji dhe karakteri i objektit që mund të ndërtohet nën kushtet e përcaktuara me plan në gjithë territorin e PRrU-së

Interpretimi i këtyre rregullave urbane të kësaj kaptine duhet të shoqërohet me rregullat urbane në kaptinën e kushteve të veçanta për çdo zonë.

(1) Objektet e banimit Shtëpi të veçanta Shtëpi dyshe Shtëpi në rend

Funksionet e kushtëzuara Funksionimi i hotelit ekzistues (ish baza e TMK-së)

(2) Objektet ekonomike

Dyqane Kafeteri – restorante Objektet me qëllim të plotësimit të nevojave të banorëve të zonës si ato

energjetike, hidroteknike dhe te telekomunikimit. Duhet të respektohen normat dhe standardet, respektivisht distanca minimale e ndërtimit nga hapësirat për banim.

(3) Objektet e kushtëzuara

Objekt tregtar

(4) Objektet shoqërore Objekte edukative publike

o Çerdhe fëmijësh o Shkollë fillore

(5) Objekte të shërbimeve shëndetësore

Qendra për mjekësi familjare Ordinancë private

(6) Fusha të hapura sportive

(7) Shërbime (zyra) administrative

PTK, KEK, KK Pejë, Hidrodrini

4.2.5. Lloji dhe shfrytëzimi i objektit, ndërtimi i së cilit është i ndaluar në gjithë territorin e PRrU-së

(1) Objektet e banimit Objekte shumë-banesore Hotel i ri (përveç hotelit ekzistues ish-baza e TMK-së) Konvikt Shtëpi për të moshuar


39

(2) Objektet ekonomike Fabrika (të gjitha llojet e fabrikave) Punëtori

o Mekanik i automjeteve o Të gjitha punëtoritë për përpunim të drurit, metaleve dhe

plastikës (riciklimi) Pika të furnizimit me karburante dhe gaz (pompa) Depo (të gjitha llojet e depove për qëllime afariste)

(3) Objektet shoqërore

Objekte për shërbime shëndetësore publike dhe private o Spital o Klinika o Poliklinika o Objekt për rehabilitim

Objekte administrative publike dhe private Objekte edukative publike dhe private

o Universitet o Shkollë e mesme

Terrene sportive të mbyllura që shërbejnë për përfitime private

(4) Objekte ushtarake dhe objekte me interes të veçantë për sigurinë publike

4.2.6. Distanca më e vogël ndërmjet objekteve Për objektet e reja të banimit me hapje anësore distanca minimale prej kufirit të parcelës duhet të jetë 3m, duke përjashtuar mundësinë për çfarëdo marrëveshje. Për objektet pa hapje anësore, distanca më e vogël nga kufiri i parcelës fqinje do të jetë 1m. Mirëpo, nëse ekziston marrëveshja dy paleshe (objektet pa hapje anësore) distanca mund të ndryshoj. Distanca prej 1m do të vlej edhe për:

• Muret me prizma (tulla prej xhami). Lejohet jo më shumë se një dritare rrotulluese prej katër prizmave (tulla prej xhami) në një horizontale.

• Dritaret e nyejve sanitare – max. 0.36 m² me parapet min. 160 cm. Lejohet jo më shumë se një dritare e këtillë në një horizontale

Ndërtesa mund të përfshijë gjithë parcelën deri ne kufi të ngastrës vetëm nëse ekziston marrëveshje me pronarin e tokës fqinje. Marrëveshja mund të përmbajë kushte në përdorimin e një muri të përbashkët. Marrëveshja duhet të vërtetohet nga gjykata dhe ti shtohet kërkesa për leje.

4.2.7. Vija rregulluese Vija rregulluese nënkupton vijën kufizuese në mes të ngastrës së ndërtimit dhe të drejtës së shfrytëzimit të rrugës publike.


40

Kushtet për përcaktimin e vijës rregulluese

• Gjerësia e korridorit mes vijave rregulluese dhe vijave ndërtimore do të përcaktohet varësisht nga funksioni dhe rangu i rrugës, karakterit të banimit dhe situatës ekzistuese.

• Brenda korridorit në mes të vijës rregulluese dhe ndërtimore nuk do të lejohet asnjë lloj ndërtimi të objekteve, përveç ndërtimit të infrastrukturës publike.

4.2.8. Vija ndërtimore Vija ndërtimore nënkupton vijën kufizuese në mes të ngastrës së ndërtimit, dhe të gabaritit të objektit . Kushtet për përcaktimin e vijës ndërtimore

• Konzolla jashtë vijës ndërtimore do të lejohet duke filluar nga kati i parë max 1.2 m., me strehë kulmi max 1.2 m.

• Vija ndërtimore mund të përputhet me vijën rregulluese, në rastet ku vija ndërtimore përputhet me vijën rregulluese nuk do të lejohet konzolla.

Vija rregulluese dhe ajo ndërtimore është përcaktuar në veçanti për zonat e destinuara me plan, interpretimi i këtyre rregullave duhet të bëhet së bashku me pjesën grafike (hartën përkatëse).

Figura 17: Rrjeti rrugëve – Gjendja propozuar (Harta P03)


41

4.2.9. Kushtet për ndërtimin e objekteve tjera në parcelën e njëjtë ndërtimore

(1) Ndërtimet e reja apo renovimet

Këto objekte ndihmëse do të lejohen të ndërtohen në parcelën e njëjtë ndërtimore: • Garazhet • Kaldajat • Depo (për nevoja të banimit)

Lejohet vetëm një objekt ndihmës në një parcelë ndërtimore, sipërfaqja e ndërtimit nuk do të kalojë 50% të parcelës, së bashku me objektin e banimit.

(2) Ndërtimet ekzistuese

Lejohet vetëm një objekt ndihmës në një parcelë ndërtimore, sipërfaqja e ndërtimit ekzistues nuk do të kalojë 70 % të parcelës, së bashku me objektin ekzistues të banimit.

4.2.10. Kushtet dhe mënyrat e sigurimit të hyrjes në

parcelë dhe në hapësirën e parkingut Komuna nuk garanton mundësinë që në zonë publike të parkohen veturat apo automjetet tjera. Rekomandohet që të përfshihet së paku një hapësirë për parkim për një njësi banimi në parcelë.

Parkimi i automjeteve lejohet vetëm ne brendësi te sipërfaqeve të njësive ( sipërfaqe e kufizuar nga vijat rregulluese). Ne sipërfaqet private parkimi mund te behet mbi toke apo nëntoke sipas tipologjive te objekteve dhe parcelave.

Nëse parkimi behet nen toke, rampa e zbritjes duhet te ketë pjerrësi max = 14%. Rampa e zbritjes duhet te përfshihet e gjitha brenda vijës rregulluese dhe brenda kufirit te rrethojës. Për parcelat qe shtrihen ne brezat e dyte te trete te ndërtimit dhe qe nuk kane qasje nga rruga, duhet te sigurojnë një korridor rrugore me minimumi 4m gjerësi qe te kthehen ne truall ndërtimore. Ky kusht duhet te plotësohet për pajisjen me leje ndërtimi nga organet kompetente.

4.2.11. Kushtet për definimin e rrethojave Do të lejohet ndërtimi i murrit apo rrethojës në lartësi nga toka max h = 150cm. Parcelat të cilat kufizohen se paku në dy anë me rrugë publike lartësia e rrethojës nuk lejohet të jetë më e lart se h = 100cm në mënyrë që të mos pengohen vizurat kah rruga. Materialet e përdorura duhet të jenë kryesisht nga materialet natyrore, apo materiale tjera të lehta.

4.2.12. Formësimi arkitektonik dhe estetik i elementeve të caktuara të objekteve

Për ndërtime të reja apo renovime duhet të përdoret arkitekturë bashkëkohore kualitative. Do t’i kushtohet vëmendje raportit domethënës me hapësirën publike, ekspozimit ndaj diellit, intimitetit ndaj ndërtesave fqinje si dhe përdorimit të materialeve solide, të qëndrueshme për fasadë.


42

Kërkesat lidhur me arkitekturën: Fasadat dhe kulmet do të punohen me materiale të qëndrueshme. Në dizajn do të inkorporohet izolimi termik. Masat në vijim do të dëshmohen në aplikimin për leje:

• do të përdoret xham dhe dritare të dyfishta • muret e jashtme dhe kulmi do të pajisen me izolim termik

4.2.13. Kushtet e kyçjes në infrastrukturë Lejohet ndërtimi i infrastrukturës për shërbime komunale dhe publike në gjithë zonën e Zatrave, pavarësisht nga destinimi i shfrytëzimit të tokës me plan, me kusht që ky destinim nuk do të pengohet nga shërbimet publike apo infrastruktura. Në rast se kërkohet leja për ndërtimin e këtyre shërbimeve publike dhe infrastrukturës, kjo domosdoshmëri duhet të dëshmohet me një dokument që do të përfshihet në dosjen e aplikimit.

4.2.14. Rrjeti i planifikuar i ujësjellësit dhe kanalizimit Zona e përcaktuar me plan parashihet të ndahet në dy zona për furnizim me ujë të pijes nga kompania rajonale e ujësjellësit Hidrodrini. Vendbanimi do të ndahen ë dy zona: Zona 1, max 4 Bar, dhe Zona 2 max 4 Bar. Parashihet që të instalohet një rezervuar uji, si dhe një stacion i ri i pompave, me specifikacione: 10 l/sec – 30 m³ ujë7.

Figura 18:Rrjeti i planifikuar i ujësjellësit (Harta P04)

(Burimi: K.U.R – Hidrodrini)



43

Figura 19:Rrjeti i planifikuar i kanalizimit (Harta P05)


4.3. Rregullat e veçanta 4.3.1. Zona për banim

(1) Destinimi Zona është paraparë të jetë zonë banimi me një densitet mesatar urban. Shfrytëzimi i tokës kryesisht do të jetë banim, kopshte private, rrugë publike, dhe hapësira të gjelbra publike. Struktura ekzistuese organikisht e rritur do të mirëmbahet dhe rregullohet sa më shumë të jetë mundur, derisa banimi dhe kualiteti i shërbimeve publike dhe infrastrukturës do të përmirësohen.

(2) Lloji dhe karakteri i objektit që mund të ndërtohet Funksionet dhe ndërtesat e poshtëshënuara do të lejohen në këtë zonë:

• shtëpi të banimit të veçanta, • shtëpi të banimit dyshe, dhe • dyqane, shërbime dhe kafe-restorante. Funksionimi i dyqaneve,

shërbimeve dhe kafe-restoranteve do të lejohet vetëm në përdhesen e objektit të banimit.


44

(3) Lartësia e objekteve Ndërtesat e reja apo renovimet nuk mund të tejkalojnë lartësinë prej B+P+2 kate, lartësia max e objektit nuk guxon të kaloj H=10.5m prej nivelit të tokës. Nëse tereni është i pjerrët atëherë si pikë referente do të merret pika më e ulët. Lartësia max. e bodrumit do të jetë H=2.7m (dysheme-dysheme) Pjerrtësia max e kulmit do të jetë 30°, në rastet kur objekti është P+0 apo P+1 do të lejohet shfrytëzimi i kulmit për banim, pjerrtësia max 60°.

(4) Parcelimi dhe ri-parcelimi

Do të lejohet vetëm një ndërtesë banimi për parcelë. Vetën pas ri-parcelimit do të lejohet ndërtimi i më shumë se një ndërtese banimi. Leje e veçantë duhet të kërkohet për ri-parcelim. Pas ri-parcelimit madhësia minimale e parcelës do te jetë min 300 m² - max 500 m². Pas miratimit të PRU-së, Parcelimet dhe ri-parcelimet e reja do të jenë min. 300 m² - max. 500m², gjerësia (balli) i parcelës duhet të jetë: min – 10 m, ndërsa max – 20 m

(5) Kriteret lidhur me zotërimin e parcelës dhe qasja në infrastrukturën publike

Ndërtimet e reja, apo rindërtimet do ti përmbushin kërkesat në vijim. Dosja e aplikimit për tu pajisur më lejet e nevojshme duhet të përmbajë të gjitha elementet e domosdoshme që të dëshmojnë se të gjitha kriteret janë përmbushur. Do të jetë në dispozicion qasja e përshtatshme në rrugë publike. Kjo qasje do të jetë mjaft e gjerë që të pranojë veturat e emergjencës. Kjo qasje nuk mund të kalojë në pronën e dikujt tjetër, vetëm nëse ekziston marrëveshje (servitut) për të bërë atë. Në këtë rast marrëveshja (servituti) duhet vërtetohet nga shërbimi i kadastrës apo të dëshmohet nga një marrëveshje me pronarin e tokës, i cili është subjekt i kësaj marrëveshje (servituti). Në rastin e fundit marrëveshja duhet të vërtetohet nga gjykata dhe të regjistrohet në shërbimin kadastral. Aplikuesi për leje të riparcelimit do të paraqes një propozim autoriteteve komunale. Propozimi do të përmbajë një hartë të hollësishme, përpjesa 1/1500, që përmban parcelimin e dëshiruar si dhe hapësirën publike dhe infrastrukturën. Propozimi do të përmbajë zonën nga e cila së paku 15 % e sipërfaqes totale do të shndërrohet në hapësirë publike. Kjo hapësirë publike është paraparë të përdoret si infrastrukturë rrugore, trotuare, parqe, fushë lojëra, parkim për vetura si dhe infrastrukturë tjetër publike.

• Ndërtimi nuk do të okupojë tokën që nevojitet të sigurojë gjerësinë minimale të rrugës së planifikuar sipas planit, edhe nëse ndërtesa e vjetër në këtë parcelë ka bërë atë.

• Sipërfaqja, e mbuluar nga çdo ndërtimi apo renovim i ri do të jetë maksimum 50 % sipërfaqja e parcelës. Pjesa e pa-ndërtuar do të lejojë drenimin dhe në këtë mënyrë do të përbëhet nga hapësira e gjelbër apo nga dheu i drenazhuar i cili do të lejojë depërtimin e ujit në tokë.

• Do të ndërtohen masat teknike për lidhje në rrjetin publik të kanalizimit, rrjet i ndarë i drenimit, rrjeti i furnizimit me ujë, rrjeti i furnizimit me energji elektrike dhe rrjeti i komunikimit (telefon apo kabllo), edhe nëse këto rrjete nuk janë funksionale në rrugët fqinje.


45

4.3.2. Hoteli Do të lejohet funksionimi i hotelit ekzistues (ish baza e TMK-së). Çdo rindërtim/renovim duhet t’i përmbush kushtet në vijim:

• do të ofrojë shërbime hotelerie, • lartësia e objektit do të jetë max B+P+2K, max H=11 m nga niveli i

tokës, bodrumi max H=3.5m • sipërfaqja për ndërtim/renovim max 50% e parcelës, • 50% e sipërfaqes do të shfrytëzohet për gjelbërim dhe parkim, varësisht

nga kapaciteti i hotelit duhet të ofrohet edhe parkim nëntokësor.

4.3.3. Nën qendra (1) Destinimi

Kjo hapësirë duhet te shërbejë si nën qendër për furnizim dhe shërbime themelore për Kapeshnicën dhe Zatra. Shfrytëzimi i tokës kryesisht do të përbëhet nga shitoret dhe shërbime, banim, kopshte private dhe rrugë publike.


• Shitore, • Shërbime komunale (PTK, KEK, Hidrodrini, Ambienti) • Shërbime shëndetësore publike – mjekësia familjare • Ordinanca shëndetësore private • Ndërtimi i objekteve tregtare me përmasa më të mëdha do të lejohen vetëm nëse

përmbushën kushtet e veçanta të listuara në nën-kaptinën e mëposhtme.

(3) Lartësia e objekteve Ndërtesat e reja apo renovimet nuk mund të tejkalojnë lartësinë prej B+P+3 kate, lartësia max e objektit nuk guxon të kaloj H=13.5m nga niveli i tokës. Lartësia max. e bodrumit do të jetë 2.7 m (dysheme-dysheme). Pjerrtësia max e kulmit do të jetë 30°, në rastet kur objekti është P+0 apo P+1 do të lejohet shfrytëzimi i kulmit për banim, pjerrtësia max 60°.

(4) Kushtet lidhur me shfrytëzimin e parcelës dhe qasja në infrastrukturë publike Ndërtimet e reja, renovimet apo rindërtimet do t’i përmbushin kriteret në vijim. Dosja e aplikimit për tu pajisur me lejet e nevojshme duhet të përmbajë të gjitha elementet e domosdoshme në mënyrë që të dëshmohet përmbushja e të gjitha kritereve. • Do të jetë në dispozicion qasja e përshtatshme në rrugë publike. Kjo qasje do të jetë mjaft e

gjerë që të pranojë veturat e emergjencës. Kjo qasje nuk mund të kalojë në pronën e dikujt tjetër, vetëm nëse ekziston marrëveshje (servitut) për të bërë atë. Në këtë rast marrëveshja (servituti) duhet vërtetohet nga shërbimi i kadastrës apo të dëshmohet nga një marrëveshje me pronarin e tokës, i cili është subjekt i kësaj marrëveshje (servituti). Në rastin e fundit marrëveshja duhet të vërtetohet nga gjykata dhe të regjistrohet në shërbimin kadastral

• Ndërtimi nuk do të okupojë tokën që nevojitet të sigurojë gjerësinë minimale të rrugës së planifikuar sipas planit, edhe nëse ndërtesa e vjetër në këtë parcelë ka bërë atë.


46

• Do të ndërtohen masat teknike për lidhje në rrjetin publik të kanalizimit, rrjet i ndarë i drenimit, rrjeti i furnizimit me ujë, rrjeti i furnizimit me energji elektrike dhe rrjeti i komunikimit (telefon apo kabllo), edhe nëse këto rrjete nuk janë funksionale në rrugët fqinje.

(5) Kushtet e veçanta për vendosjen e objektit tregtar

• objekti do të këtë funksion tregtar të furnizimit me pakicë që i përmbush kërkesat ditore për banorët në vendbanim.

• duhet të formohet parcela ndërtimore (bashkimi i parcelave – komasacioni) min 1000 m² – max 2900 m² o çdo marrëveshje me pronarët e parcelave duhet të vërtetohet nga shërbimi i kadastrës,

duhet të vërtetohet nga gjykata dhe në fund të regjistrohet në shërbimin kadastral. • balli (fronti) i parcelës ndërtimore min. 30 m – max. 100 m • hapësira për ndërtim max. 60% e parcelës • 40 % e hapësirës së lirë do të përdoret për parkim dhe gjelbërim • lartësia max e objektit B+P+3K, max H =17 m nga niveli i tokës, bodrumi max H = 4.5 m • distanca nga kufiri i parcelës min 4 m. • duhet të ofrojë hapësirë për shërbime publike shëndetësore min. 100 m² • duhet të ofrojë hapësirë për shërbime administrative (KK Pejë, PTK, KEK, Hidrodrini,

Ambienti) min. 100 m² • duhet të ofrojë hapësirë për qendër rinore min. 100 m²

4.3.4. Zona e pishinës

(1) Destinimi Zona është paraparë të jetë pjesë e zonës për edukim dhe arsimim. Zhvillimi i zonës do të bazohet në riaktivizimin e pishinës. Zona do ta mbajë karakterin e gjelbër por do të ofrojë hapësirë për zhvillimin e infrastrukturës së edukimit dhe sportit që do te jenë të hapura për popullatë. Hapësira e ndërtuar nuk do të tejkalojë 25 % të sipërfaqes totale. Nuk do të lejohen shtëpi të reja private.

(2) Lloji dhe karakteri i objektit që mund të ndërtohet

Funksionet dhe ndërtesat e poshtëshënuara do të lejohen në këtë zonë: • Pishinë, • Restorant, • Fushë lojë,

(3) Lartësia e objekteve

Ndërtesat e reja apo renovimet nuk mund të tejkalojnë lartësinë prej B+P+3K.

(4) Kriteret lidhur me ri-parcelim Aplikuesi për leje të riparcelimit do të paraqes një propozim autoriteteve komunale. Propozimi do të përmbajë një hartë të hollësishme, përpjesa 1/1500, që përmban parcelimin e dëshiruar si dhe hapësirën publike dhe infrastrukturën. Varësisht, propozimi do të përmbajë hapësira publike që është paraparë të përdoren si infrastrukturë rrugore, trotuare, parqe, fushë lojëra, dhe infrastrukturë tjetër publike.


47

4.3.5. Zona për parkim

Kjo zonë do të shërbejë vetëm për parkim. Do të lejohet hapësirë parkuese me kapacitet prej maximum 110 automjete. Ky parking do të menaxhohet nga komuna apo do të ofrohet për shfrytëzim nga bizneset private konform kushteve dhe kritereve të parapara nga KK Pejë.

4.3.6. Hapësira e shkollës

(1) Destinimi Hapësira është paraparë të përmbajë ndërtesa të shkollës publike, infrastrukturë për shkollën publike duke përfshirë këndë për lojëra dhe fusha sportive. Hapësira e lirë prej ndërtimeve do të jetë në disponim për aq sa është mundur për aktivitetet jashtë orëve shkollore, siç janë hapësira publike për lojëra, hapësira e parkut, fusha sportive për shfrytëzim jo formal apo për shfrytëzim nga klubet sportive. Nga ana veri-jugore në drejtim të fushës së paku një shteg për këmbësorë dhe çiklistë do të mbahet i hapur gjatë gjithë kohës.


• Shkollë publike, • Fushë lojë

Ndërtimet e reja, apo rindërtimet do të lejonen vetëm nëse paraqitet nevoja për hapësirë shtesë për akomodimin e nxënësve të rinj konform rritjes së popullsisë dhe mbarëvajtjen e procesit të mësimit.

(3) Lartësia e objekteve Ndërtesat e reja apo renovimet nuk mund të tejkalojnë lartësinë prej B+P+3K.

(4) Kriteret lidhur me shfrytëzimin e parcelës dhe qasja në infrastrukturën publike Sipërfaqja e ndërtuar nuk do të kalojë 20 % të sipërfaqes totale. Ndërsa 75 % nga sipërfaqja e pa ndërtuar do të mbetet e pa shtruar. Zona do të mbajë karakterin e gjelbër. Çdo zhvillim i ngurtë do të shoqërohet me zhvillim të mjedisit të gjelbër (p.sh. mbjellja e pemëve, rrethojave). Rrethojat apo pemët ekzistuese nuk do të mënjanohen vetëm nëse bëhet kompensimi i rregullt brenda hapësirës së shkollës. Pemët dhe rrethoja do të jenë lloje regjionale. Çdo ndërtim i ri, apo rindërtim duhet t’i përmbushin kriteret në vijim. Për tu pajisur me lejet e nevojshme, dosja e aplikimit duhet të përmbajë të gjitha elementet e domosdoshme në mënyrë që të dëshmohet përmbushja e të gjitha kritereve. • Çdo ndërtim i ri, apo rindërtim duhet të ketë funksion edukativ, nuk lejohet ndërtimi i

objekteve të çfarëdo lloji tjetër. • Do të jetë në dispozicion qasja e përshtatshme në rrugë publike. Kjo qasje do të jetë mjaft e

gjerë që të pranojë veturat e emergjencës. • Ndërtimi nuk do të okupojë tokën që nevojitet të sigurojë gjerësinë minimale të rrugës së

planifikuar sipas planit. • Do të ndërtohen masat teknike për lidhje në rrjetin publik të kanalizimit, rrjet i ndarë i

drenimit, rrjeti i furnizimit me ujë, rrjeti i furnizimit me energji elektrike dhe rrjeti i komunikimit (telefon apo kabllo), edhe nëse këto rrjete nuk janë funksionale në rrugët fqinje.


48

4.3.7. Hapësira e gjelbër publike (1) Destinimi

Hapësira është paraparë të jetë park lokal publik dhe fushë lojë. Hapësira përmbush funksionet sociale, për rekreacion, ekologjike dhe estetike.

(2) Kushtet urbane për sipërfaqet publike Janë të lejuara të gjitha punët që janë në harmoni me parkun dhe fushë lojërat. Në mes tjerash këto punë janë, ndërtimi i mobileve publike dhe ndriçimit, mbjellja e pemëve, rrethojave, shtigjeve më lule, mjete për menaxhimin e ujit dhe rrethojave. Nuk do të lejohen ndërtime tjera. Pemët dhe rrethojat do të jenë lloje regjionale.

4.3.8. Hapësira e luginave natyrale (1) Destinimi

Hapësira është luginë natyrale. Hapësira përmbush funksionet ekologjike dhe do të mbrohet si pjesë e peizazhit të natyrës dhe sistemit natyror të ujit. Të gjitha punët do të bëhen në mënyrë që të mbrohen apo zhvillohen vlerat natyrore apo përmirësimi i menaxhimit të ujit. Nuk do të lejohen ndërtime tjera. Intervenimet artificiale në sistemin natyror do të mbahen minimale.

(2) Zona erozive Brenda hapësirës së luginës natyrale është identifikuar zona si hapësirë e rrezikshme erozive.

• Nuk do të lejohet ndërtimi i asnjë lloji të objektit në zonën e përkufizuar si zonë për trajtim.

Masat mbrojtëse për mbrojtje nga erozioni janë: • Do të rregullohet shtrati i kanalit të ujit minimum përgjatë tërë zonës së

përkufizuar për trajtim. • Do të rregullohen muret mbrojtëse përgjatë kanalit të ujit në të gjithë zonën

e përkufizuar për trajtim. • Do të aplikohet të gjitha masat teknike për ndërtim të rrjetit drenimit • Do të mbillen pemë të mjaftueshme në zonën për trajtim.

Shiko Figura 10: Zona erozive (Harta A06)

4.3.9. Zona për rrugë publike (1) Destinimi

Zona është paraparë të jetë rrugë publike. Dizajnimi i rrjetit të rrugëve është bërë sipas konceptit të “hapësirave të përbashkëta”, hapësira në të cilat trafiku i motorizuar dhe ai i pa-motorizuar (këmbësorë dhe biçikleta) funksionojnë së bashku por gjithmonë duke i ofruar përparësi trafikut të pa-motorizuar. Mund të shquhen tri kategori të rrugëve:

• Rrugët sekondare në nivel qyteti, funksioni kryesor i “rrugëve sekondare” është të ofrojë qasje në lagje. Funksioni shtesë i “rrugës sekondare” është mbledhja e trafikut nga ndërtesat individuale. Profili i rrugëve sekondare do të jetë 6 m (në përjashtim të rrugës Brigadat Kosovare).

• Rrugët mbledhëse, funksioni kryesor i “rrugës mbledhëse” është mbledhja e trafikut nga ndërtesat individuale. Funksioni shtesë i “rrugës mbledhëse” është të ofrojë qasje në lagje. Profili i rrugëve mbledhëse do të jetë 5.5 m.


49

• Rrugët për qasje, funksioni kryesor i rrugës për qasje është të ofrojë qasje ne bllok të banimit. Profili i rrugëve për qasje to jetë 4.0 m.

Figura 20: Përzgjedhja e rrugëve (Harta P06)

(2) Kriteret lidhur me realizimin e ndërtimit të rrugës Në pjesën grafike të planit është paraqitur vija e ndërtimit. Nuk do të lejohen ndërtesa private të përhershme përtej vijës së ndërtimit. Çdo ndryshim apo tentim për rindërtimin e rrugës do të këtë për qëllim realizimin e udhëkryqeve të dëshiruara, gjë që është e paraqitur në pjesën grafike të planit. Kualiteti i mjedisit për banorëve dhe trafiku i pa motorizuar do të jenë direktivat kryesore gjatë rindërtimit të rrugëve.

(3) Kushtet urbane Do të lejohen infrastruktura speciale, siç janë ndriçimi, shenjat, infrastruktura e kufizuar dhe mobilet publike. Megjithatë, këto pajisje do të jenë në pajtim me të gjitha masat e sigurisë në trafik, do të kenë pamje të mirë dhe komoditet për banorët. Në rast se kërkohet leje për ndërtimin e këtyre pajisjeve, dosja për aplikim duhet të përmbajë dëshmi se janë përmbushur këto kritere. Rrjeti rrugëve është paraqitur ne Figurën 17: Rrjeti rrugëve – Gjendja propozuar (Harta P03)


50

4.3.10. Lidhja e trafikut të pa motorizuar (1) Destinimi

Lidhja është paraparë si shteg për trafikun e pa motorizuar, sidomos për këmbësorë dhe çiklistë. Nuk do të lejohet bllokimi i shtegut. Në pjesën grafike të planit lidhja është shënjuar në mënyrë simbolike, por prapëseprapë do të ketë një gjerësi së paku prej 2 m. Lejon të gjitha punët në mënyrë që të përmirësohen kushtet për qarkullim të këmbësorëve apo çiklistëve. Do të lejohen rrethoja nëse posedojnë portë që mund të kalohet nga të gjithë. Nuk do të lejohen ndërtimet tjera. Rrjeti rrugëve për trafik të pamotorizuar është paraqitur ne Figurën 17: Rrjeti rrugëve – Gjendja propozuar (Harta P03)

4.3.11. Zona e kanaleve të ujit (1) Destinimi

Zona është paraparë të mbrohet për sistem të ujit. Do të lejohen të gjitha punët në mënyrë që të përmirësohet menaxhimi i ujit, si dhe të mbrohet apo të rritet karakteri natyral i sistemit të ujit.

(2) Kushtet urbane Nuk lejohen punët që nuk janë kanë interes publik. Nuk lejohen sidomos ndërtesa të reja dhe pikat lidhëse për kanalizim. Kanalet e ujit dhe përrenjtë nuk mund të mbulohen, vetëm nëse këtë e kërkon ndonjë plan i veçantë detal për përmirësimin e infrastrukturës publike. Në ato vende ku ka rrezik për banorët lejohet ndërtimi i rrethojave. Mirëmbajtja e përrenjve do të bëhet në pajtim me karakterin natyral të shtratit. Betoni do të përdoret vetëm në ato raste ku nuk kemi mundësi tjera teknike. Hapësira që është e rezervuar për ujë nuk do të zvogëlohet dhe nuk do të lejohen punime që do të rrisnin shpejtësinë e rrjedhës së ujit.


51

5. Programi për Zbatim/Rregullim 5.1. Marrëveshja Urbane

Komuniteti zotohet se: Pas miratimit të planit, banorët e vendbanimit joformal Zatra brenda periudhës kohore prej 36 muajsh do të aplikojnë për rregullim të pronës dhe ndërtimit. Të gjitha ata të cilët dështojnë që të aplikojnë brenda këtij afati kohor, prona dhe ndërtimet e tyre nuk do të rregullohen, dhe investimet e ardhshme do t’i anashkalojnë këto prona dhe ndërtime. Të gjitha tarifat komunale për proces të rregullimit do të mbulohen nga banorët. KK Pejë zotohet se: Të gjitha të hyrat e gjeneruara nga procesi i rregullimit të vendbanimit joformal Zatra do t’i kthej në vendbanim duke rregulluar infrastrukturën (rrugë, ujësjellës, kanalizim, rrymë, telekomunikacion, dhe menaxhim të mbeturinave) dhe shërbimet publike konform prioriteteve të përcaktuara nga plani. Në të njëjtën kohë do të planifikojë buxhet shtesë në kornizën afat-mesme të shpenzimeve 2011 – 2013, dhe 2014 – 2016, për zbatimin e projekteve më qëllim të përmirësimit të jetës së qytetarëve në këtë vendbanim.

5.2. Kategorizimi i VJF Zatra Vendbanimi Joformal Zatra kategorizohet në tipin e vendbanimit që kërkon përmirësim të përgjithshëm për shkak të kushteve të këqija ambientale (mungesën e infrastrukturës komunale), dhe problemin e pronësisë së tokës. Problemi i pronësisë së tokës ndahet në dy grupe:

(1) në pronarë të tokës të cilët nuk mund të dëshmojnë pronësinë mbi tokën (kopjen e planit, dhe fletën poseduese) për shkak të arsyeve të ndryshme siç janë: mos freskimi i regjistrit të kadastrit për pronën e trashëguar, apo mos freskimi i regjistrit të kadastrit për pronën e blerë apo të tjetërsuar.

(2) në uzurpues të pronës shoqërore komunale. Në këtë grup bëjnë pjesë ata banorë të cilët e shfrytëzojnë pronën shoqërore komunale për nevoja të banimit, afarizmit apo çfarëdo nevoje tjetër, pa e fituar të drejtën e shfrytëzimit për atë pronë nga KK Pejë.

5.3. Synimet e planit (1) rregullimi i pronave, dhe ndërtimeve ekzistuese, (2) përmirësimi i kushteve të përgjithshme të lagjes, dhe (3) udhëheqja e rritjes së organizuar të qytetit sipas PZHU-së.

5.4. Zbatimi i programit Bartës i këtij programi është Drejtoria për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi, derisa zbatimi i këtij programi do të jetë përgjegjësi e të gjitha drejtorateve të shërbimit civil komunal.

5.5. Menaxhimi i Programit KK Pejë do të themelojë një grup punues që do të menaxhoj zbatimin e këtij programi. Grupi punues do të funksionojë në afat kohor prej 5 viteve. Grupi punues do të përbëhet nga:

(1) Arkitekt/Planer – Drejtorati për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi


52

(2) Inxhinier i Ndërtimtarisë – Drejtorati për Punë Komunale dhe Shërbime Publike, (3) Zyrtare Ligjore – Drejtorati për Shërbime Pronësore Juridike, (4) Gjeodet – Drejtoria për Kadastër, dhe Gjeodezi, (5) Ekonomist – Drejtoria për Ekonomi, (6) Financier – Drejtoria për Buxhet dhe Financa

Pjesë e këtij grupi do të jenë edhe nga një përfaqësues nga:

(1) Komuniteti i VJF Zatra, (2) Kompania Rajonale e Ujësjellësit dhe Kanalizimit – Hidrodrini, (3) Posta dhe Telekomunikacioni i Kosovës – PTK, (4) Korporata Energjetike e Kosovës – KEK, dhe (5) Kompania e mirëmbajtjes – Ambienti.

Afati kohor: Gusht 2010 Implikimet financiare: Ky grup punues do të ketë në dispozicion buxhet vjetor prej 1500 €, për te mbuluar shpenzimet operative. Planifikimi i këtyre mjeteve do të bëhet nga Drejtorati për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi në rishikimin e buxhetit vjetor për 2010, dhe në çdo vit tjetër buxhetor.

5.6. Raportimi Ky grup punues do të raportojë në baza mujore tek Kryetari i Komunës së Pejës.

5.7. Synimi 1: Rregullimi i pronës dhe ndërtimeve ekzistuese Veprimi 1 Drejtoria për Kadastër, dhe Gjeodezi (DKGJ), do të bëjë incizimin gjeodezik të zonës së përkufizuar me plan. Afati kohor: Prill 2011 Implikimet financiare: Ekzistojnë dy forma për mbulimin e shpenzimeve për këtë veprim:

(1) KK Pejë do të mbulojë të gjitha shpenzimet. Kostoja e incizimit gjeodezik do të jetë, përafërsisht: 38 ha x 220 € = 8360 €

(2) KK Pejë, respektivisht Drejtorati për Kadastër, dhe Gjeodezi (DKGJ), do të zbatojë këtë veprim duke u bazuar në burimet e saja njerëzore.

Veprimi 2 Drejtoria për Kadastër, dhe Gjeodezi (DKGJ), do të bëjë regjistrimin e njësive të banimit në mënyrë që të përcaktojë se cilës familje i përket çdo truall. Afati kohor: Prill 2011 Implikimet financiare: - Veprimi 3 Të dhënat nga procesi i regjistrimit do të përpunohen nga Drejtorati për Kadastër, dhe Gjeodezi (DKGJ), duke e freskuar regjistrin e kadastrit me të dhëna të reja. Afati kohor: Maj 2011


53

Implikimet financiare: - Veprimi 4 Banorët/familjet e identifikuara gjatë procesit të regjistrimit si uzurpues të pronave shoqërore komunale do të ftohen për intervista të veçanta nga Drejtorati për Shërbime Pronësore Juridike (DSHPJ). Afati kohor: Qershor 2011 Implikimet financiare: - Veprimi 5 KK Pejë do të themelojë komisionin për vlerësim të pronave. Afati kohor: Qershor 2011 Implikimet financiare: - Veprimi 6 Drejtorati për Shërbime Pronësore Juridike së bashku me Komisionin Vlerësues konform kushteve për marrëveshje të drejtpërdrejte do të vlerësojnë rastet veç e veç, dhe do të vendosin për çdo rast. Afati kohor: Qershor 2011 – Nentor 2015 Implikimet financiare: - Veprimi 7 Kuvendi Komunal Pejë do të aprovojë me aktvendim tokën që do të ipet apo refuzohet për shfrytëzim/blerje, banorëve/familjeve në vendbanim . Afati kohor: Janar 2011 – Qershor 2015 Implikimet financiare: - Veprimi 8 Drejtorati për Shërbime Pronësore Juridike do të lidh kontrata të veçanta më përfituesit e tokave për shfrytëzim, apo ato të blera. Afati kohor: Janar 2011 – Qershor 2015 Implikimet financiare: - Veprimi 9 Drejtorati për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi do të bëjë planin e parcelimit dhe riparcelimit për pronat e rregulluara. Afati kohor: Janar 2011 – Qershor 2015 Implikimet financiare: - Veprimi 10 Drejtorati për Kadastër, dhe Gjeodezi do të bëjë matjet gjeodezike për ndarjen e trojeve. Afati kohor: Janar 2011 – Qershor 2014 Implikimet financiare: Banorët e vendbanimit do të mbulojnë shpenzimet e këtij shërbimi.


54

Veprimi 11 Drejtorati për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi do të lëshojë leje urbanistike (dhe lejet tjera të nevojshme) për ndërtimet ekzistuese dhe ato ndërtime në ngastrat të cilat janë dhënë në shfrytëzim apo janë shitur. Afati kohor: Janar 2011 – Qershor 2014 Implikimet financiare: Banorët e vendbanimit do të mbulojnë shpenzimet e këtij shërbimi. Veprimi 12 Drejtorati për Kadastër, dhe Gjeodezi do të lëshojë kopje të planit, dhe fletën poseduese për çdo ngastër të dhënë në shfrytëzim apo të shitur, dhe për të gjitha ngastrat që kanë kaluar procedurën e rregullimit. Afati kohor: Janar 2011 – Qershor 2014 Implikimet financiare: Banorët e vendbanimit do të mbulojnë shpenzimet e këtij shërbimi.

5.8. Synimi 2: Përmirësimi i kushteve të përgjithshme të lagjes (infrastrukturës) Veprimi 1 KK Pejë do të planifikojë mjetet në rishqyrtimin e buxhetit për vitin 2010 për trajtimin e zonës së rrezikshme erozive. Afati kohor: Korrik 2010 Implikimet financiare: Kostoja e këtij projekti do të jetë përafërsisht si në vijim:

(1) Rregullimi i shtratit të kanalit të ujit me gjatësi prej 300 m – 21,000 € (2) Ndërtimi i murit mbrojtës me gjatësi prej 300 m – 110,000 €

Veprimi 2 Drejtorati për Mbrojtje dhe Shpëtim, në bashkëpunim me Drejtoratin për Punë Komunale dhe Shërbime Publike do të trajtojnë zonën e rrezikshme erozive. Afati kohor: Tetor 2010 Implikimet financiare: Mjetet e planifikuara Veprimi 4 Drejtorati për Bujqësi (DB) do të planifikojë mjetet gjatë planifikimit të kornizës afatmesme të shpenzimeve 2011 – 2013, për rregullimin e viaduktit të kanalit të ujit në udhëkryqin perëndimor të rrugëve “Brigadat Kosovare” dhe “Lidhja e Prizrenit. Afati kohor: Korrik 2010 Implikimet financiare: Kostoja e këtij projekti do të jetë përafërsisht 30,000 € Veprimi 3 Drejtorati për Punë Komunale dhe Shërbime Publike gjatë planifikimit të kornizës afat-mesme të shpenzimeve 2011 – 2013, do të planifikojë mjetet për ndërtimin e rrugëve: Emërtimi Implikimet financiare (1) Brigadat Kosovare 180,000 € (2) Brigadat Kosovare 1 50,000 € (3) Rruga 6 53,000 €


55

(4) Fehmi Agani 1 160,000 € (5) Fehmi Agani 2 80,000 € (6) Fehmi Agani 2’ 130,000 € (7) Lasgush Poradeci 150,000 € (vetëm ujësjellës, kanalizim

fekal dhe atmosferik, dhe ndriçim publik) (8) Lidhja e Prizrenit 140,000 € (9) Luigj Gurakuqi 70,000 € (10) Beteja e Nokshiqit 1 60,000 €

Afati kohor: Gusht 2010 Veprimi 5 Drejtoria për Kadastër dhe Gjeodezi do të identifikojë sipërfaqet e pronave për shpronësim. Afati kohor: Prill 2011 Implikimet financiare: - Veprimi 6 Komisioni për Vlerësim do të vlerësojë pronat e identifikuar për shpronësim. Afati kohor: Maj 2011 Implikimet financiare: - Veprimi 7 KK Pejë do të planifikojë mjete për shpronësim të pronave. Afati kohor: Qershor 2011 Implikimet financiare: Kostoja do të llogaritet nga Komisioni për Vlerësim Veprimi 8 Drejtoria për Punë Komunale dhe Shërbime Publike në periudhën kohore 2011 – 2013, do të ndërtojë rrugët, si në vijim: Emërtimi Afati Kohor (1) Brigadat Kosovare dhe viaduktit të kanalit të ujit

në udhëkryqin perëndimor të rrugëve “Brigadat Kosovare” dhe “Lidhja e Prizrenit.

Prill 2011

(2) Brigadat Kosovare 1 Qershor 2011 (3) Rruga 6 Qershor 2011 (4) Fehmi Agani 1 Gusht 2011 (5) Fehmi Agani 2 Prill 2012 (6) Fehmi Agani 2’ Qershor 2012 (7) Lasgush Poradeci Gusht 2012 (8) Lidhja e Prizrenit Prill 2013 (9) Luigj Gurakuqi Qershor 2013 (10)Beteja e Nokshiqit 1 Gusht 2013

Implikimet financiare: Mjetet e alokuara


56

Veprimi 9 Drejtorati për Punë Komunale dhe Shërbime Publike gjatë planifikimit të kornizës afat-mesme të shpenzimeve për 2014 – 2016 do të planifikojë mjetet për ndërtimin e rrugëve: Emërtimi Implikimet financiare (1) Gjon Sereqi 50,000 € (2) Çajupi 85,000 € (3) Rruga 1 42,000 € (4) Beteja e Nokshiqit 58,000 € (5) Rruga 2 58,000 € (6) Rruga 7 65,000 € (7) Rruga 3 40,000 € (8) Rruga 3’ 43,000 € (9) Rruga 3” 32,000 € (10) Rruga 4 30,000 € (11) Rruga 4’ 35,000 € (12) Rruga 4” 40,000 € (13) Rruga 5 28,000 € (14) Rruga 5’ 30,000 € (15) Rruga 5” 30,000 € (16) Enver Alaj 37,000 € (17) Enver Alaj’ 43,000 €

Afati kohor: Gusht 2013

Veprimi 10 Drejtoria për Kadastër dhe Gjeodezi do të identifikojë sipërfaqet e pronave për shpronësim. Afati kohor: Prill 2014 Implikimet financiare: - Veprimi 11 Komisioni për Vlerësim do të vlerësojë pronat e identifikuar për shpronësim. Afati kohor: Maj 2014 Implikimet financiare: - Veprimi 12 KK Pejë do të planifikojë mjete për shpronësim të pronave. Afati kohor: Qershor 2014 Implikimet financiare: Kostoja do të llogaritet nga Komisioni për Vlerësim Veprimi 13 Drejtorati për Punë Komunale dhe Shërbime Publike në periudhën kohore 2014 – 2016, do të ndërtojë rrugët:


57

Emërtimi Afati Kohor (1) Gjon Sereqi Prill 2014 (2) Çajupi Prill 2014 (3) Rruga 1 Qershor 2014 (4) Beteja e Nokshiqit Qershor 2014 (5) Rruga 2 Gusht 2014 (6) Rruga 7 Gusht 2014 (7) Rruga 3 Prill 2015 (8) Rruga 3’ Prill 2015 (9) Rruga 3” Qershor 2015 (10) Rruga 4 Qershor 2015 (11) Rruga 4’ Gusht 2015 (12) Rruga 4” Gusht 2015 (13) Rruga 5 Prill 2016 (14) Rruga 5’ Prill 2016 (15) Rruga 5” Qershor 2016 (16) Enver Alaj Qershor 2016 (17) Enver Alaj’ Gusht 2016

Implikimet financiare: Mjetet e alokuara

5.9. Synimi 3: Monitorimi dhe vlerësimi Veprimi 1 Grupi punues do të hartojë indikatorët për monitorim, për zbatimin e programit. Afati kohor: Gusht 2010 Implikimet financiare: Mbulohen nga buxheti i planifikuar për funksionalizim të këtij grupi. Veprimi 2 Grupi punues do të hartojë raportin e vlerësimit për zbatimin e Planit Rregullues Urban. Afati kohor: Shtator 2012 Implikimet financiare: Mbulohen nga buxheti i planifikuar për funksionalizim të këtij grupi. Veprimi 3 Grupi punues do të rishikojë Planin Rregullues Urban konform raportit të vlerësimit dhe procesit të zbatimit. Afati kohor: Gusht 2014 Implikimet financiare: KK Pejë do të mbulojë shpenzimet për këtë veprim.


58

Programi për zbatim - Rrjeti i rrugëve te planifikuar për ndërtim

Emërtimi i rrugës m' m² qmimi asfalt m²

qmimi kubëza m²

qmimi ujësjellës m'

qmimi kanalizim fekal m'

qmimi kanalizim atmosferik m' ndriqimi publik m' TOTALI Shkurt Maj Nentor Dhjetor Shkurt Tetor Dhjetor Dhjetor Prill Qershor Gusht Prill Qershor Gusht Prill Qershor Gusht Prill Qershor Gusht

28Rregullimi i shtratit të kanalit të ujit në zonën për trajtim të

erozionit 300 m'

70 € m' (beton +

armatura) 21,000 €

29Ndërtimi i murit mbrojtës

përgjatë zonës për trajtim të erozionit 300 m' (1000 m³)

110 € (beton + armatura) 110,000 €

90 m' x 3 m 270436 m' x 3 m 1308175 m' x 5.5 m 525total 701 m' 2103 63,090 € 28,040 € 35,050 € 17,525 € 35,050 € 178,755 €

27

Rregullimi i viaduktit tek udhëkryqi I rrugës "Brigadat

Kosovare" dhe "Lidhja e Prizreni" 30,000 €

25 Rruga 6 160 m' x 5.5 m 880 26,400 € 6,400 € 8,000 € 4,000 € 8,000 € 52,800 €7 Brigadat Kosovare 1 150 m' x 5.5 m 825 24,750 € 6,000 € 7,500 € 3,750 € 7,500 € 49,500 €

12 Fehmi Agani 1 465 m' x 6 m 2970 83,700 € 18,600 € 23,250 € 11,625 € 23,250 € 160,425 €13 Fehmi Agani 2 265 m' x 5.5 m 1457.5 43,725 € 1,060 € 13,250 € 6,625 € 13,250 € 77,910 €14 Fehmi Agani 2' 385 m' x 5.5 m 2117.5 63,525 € 15,400 € 19,250 € 9,625 € 19,250 € 127,050 €

2 Lidhja e Prizrenit

340 m' rrugë x 5.5 m 485 m' (Ujësjellës, Kanalizim fekal dhe

atmosferik, dhe Ndricim Publik) 1780

56,100 € 19,400 € 24,250 € 12,125 € 24,250 €

136,125 €

6 L. Gurakuqi



16,500 € 12,000 € 15,000 € 7,500 € 15,000 €

66,000 €

11 Lasgush Poradeci



33,000 € 28,800 € 36,000 € 18,000 € 36,000 €

151,800 €

15 Beteja e Nokshiqit 1



23,100 € 8,800 € 11,000 € 5,500 € 11,000 €

59,400 €3 Gjon Sereqi 150 m' x 5.5 m 825 24,750 € 6,000 € 7,500 € 3,750 € 7,500 € 49,500 €4 Çajupi 250 m' x 5.5 m 1375 41,250 € 10,000 € 12,500 € 6,250 € 12,500 € 82,500 €5 Rruga 1 125 m' x 5.5 m 688 20,625 € 5,000 € 6,250 € 3,150 € 6,250 € 41,275 €8 Beteja e Nokshiqit 175 m' x 5.5 m 963 28,890 € 7,000 € 8,750 € 4,375 € 8,750 € 57,765 €9 Rruga 2 175 m' x 5.5 m 963 28,890 € 7,000 € 8,750 € 4,375 € 8,750 € 57,765 €

10 Rruga 7 190 m' x 5.5 m 1045 31,350 € 7,600 € 9,500 € 4,750 € 9,500 € 62,700 €

16 Rruga 3



13,200 € 6,400 € 8,000 € 4,000 € 8,000 €

39,600 €22 Rruga 5 85 m' x 5.5 m 467.5 14,025 € 3,400 € 4,250 € 2,125 € 4,250 € 28,050 €23 Rruga 5' 90 m' x 5.5 m 495 14,850 € 3,600 € 4,500 € 2,250 € 4,500 € 29,700 €24 Rruga 5" 90 m' x 5.5 m 495 14,850 € 3,600 € 4,500 € 2,250 € 4,500 € 29,700 €19 Rruga 4 90 m' x 5.5 m 495 14,850 € 3,600 € 4,500 € 2,250 € 4,500 € 29,700 €17 Rruga 3' 130 m' x 5.5 m 715 21,450 € 5,200 € 6,500 € 3,250 € 6,500 € 42,900 €25 Enver Alaj 110 m' x 5.5 m 605 18,150 € 4,400 € 5,500 € 2,750 € 5,500 € 36,300 €26 Enver Alaj' 130 m' x 5.5 m 715 21,450 € 5,200 € 6,500 € 3,250 € 6,500 € 42,900 €20 Rruga 4' 135 m' x 5.5 m 742.5 22,275 € 3,000 € 3,750 € 1,875 € 3,750 € 34,650 €21 Rruga 4" 120 m' x 5.5 m 660 19,800 € 4,800 € 6,000 € 3,000 € 6,000 € 39,600 €18 Rruga 3" 95 m' x 5.5 m 523 15,690 € 3,800 € 4,750 € 2,375 € 4,750 € 31,365 €

2013 2014Programi për zbatim PRrU Zatra - Vlerësimi i Investimeve të rekomanduara nga PRrU

Zbatimi - Afati kohor2015 20162011 2012

TOTALI 1,956,735.00 €

1 Brigadat Kosovare (profili)50 €30 € 2 x 20 € 2 x 25 € 25 €

60

5.10. Rregullimi i pronës-tokës Pronësia – Nocioni Pronësia është e drejta e tërësishme në një send. Pronari mund të disponojë me sendin sipas dëshirës së tij, veçanërisht atë ta posedojë dhe ta përdorë, me atë të disponojë dhe të tjerët t’i përjashtojë nga çfarëdo ndikimi, nëse nuk kundërshtohet nga ligji ose nga të drejtat e një të treti. Fitimi dhe humbja e pronësisë në paluajtshmëritë (tokës) Për bartjen e pronësisë në paluajtshmëri (tokë) është e nevojshme një punë juridike e vlefshme ndërmjet tjetërsuesit dhe fituesit si bazë juridike dhe regjistrimi i ndryshimit i pronësisë në Regjistrin e të drejtave në paluajtshmëri.

5.7.1. Rregullimi i pronësisë në paluajtshmëri (tokë) të trashëguar Për rregullimin e pronës në rastet kur pronari i tokës nuk mund të dëshmojnë pronësinë mbi tokën (kopjen e planit, dhe fletën poseduese mbi emrin e tij personal) për arsye të mos freskimit të regjistrit të kadastrit për pronën e trashëguar, duhet të përcjellin këtë procedurë: (Kjo procedurë aplikohet në rastet kur një ngastër private është e trashëguar mirëpo nuk është mbartur mbi emër të shfrytëzuesit aktual, apo nuk është ri-parcializuar në mes të bashkë-trashëgimtarëve).

(1) Personi fizik – juridik duhet ti drejtohet Gjykatës kompetente për shqyrtimin e trashëgimisë, (2) Aktvendimi i Gjykatës për trashëgimi duhet ti drejtohet organit kompetent komunal, (3) Personi fizik – juridik duhet të dëshmojë Aktvendimin e Gjykatës, pastaj kopjen e planit, dhe fletën

poseduese për ngastrën e trashëguar, qoftë ajo në emër të ndonjërit prind, apo qoftë si pronë e përbashkët në emër të dy apo më shumë personave fizik – juridik.

(4) Personi fizik – juridik duhet të dëshmojë Aktvendimin e Plotfuqishëm për parcelim, apo ri-parcelim, nga pronari i mëparshëm apo bashkë-trashëgimtarët.

(5) Personi fizik – juridik duhet të aplikojë për parcelim apo ri-parcelim të ngastrës në Drejtorat për Kadastër, dhe Gjeodezi (DKGJ). DKGJ do të hartojë propozimin për parcelim, apo ri-parcelim sipas marrëveshjes.

(6) Personi fizik – juridik duhet të aplikojë për Pëlqim Urbanistik për parcelim, apo ri-parcelim, në Drejtorat për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi.

(7) Personi fizik – juridik duhet të aplikojë për regjistrimin e pronës në regjistrin e kadastrit, në Drejtorat për Kadastër, dhe Gjeodezi (DKGJ).

Në fund të këtij procesi personi fizik – juridik do të pajiset me kopje të planit, dhe fletën poseduese për ngastrën në fjalë. Të gjitha tarifat komunale për këtë proces do të mbulohen nga personi fizik – juridik.

5.7.2. Rregullimi i pronësisë në paluajtshmëri (tokë) të blerë, apo të tjetërsuar

Për rregullimin e pronës në rastet kur pronarë të tokës të cilët nuk mund të dëshmojnë pronësinë mbi tokën (kopjen e planit, dhe fletën poseduese) për arsye të mos freskimit të regjistrit të kadastrit për pronën e blerë apo të tjetërsuar, duhet të përcjellët kjo procedurë: (Kjo procedurë aplikohet në rastet kur një ngastër private është blerë mirëpo nuk ka kaluar nëpër procedurën e regjistrimit në regjistrin e kadastrit, nga pronari i mëparshëm në pronarin aktual (blerësin).

(1) Personi fizik – juridik është i obliguar ti drejtohet Gjykatës kompetente për rregullimin e raporteve juridiko-civile private,

(2) Personi fizik – juridik duhet të regjistrojë Aktgjykimin e Gjykatës në Drejtorin për Kadastër dhe Gjeodezi (DKGJ).

(3) Personi fizik – juridik duhet të posedojë kontratën për shit-blerjen e tokës në fjalë. Kjo kontratë duhet të jetë e legalizuar në Gjykatë.

61

(4) Të aplikojë për parcelim apo ri-parcelim të ngastrës në Drejtorati për Kadastër, dhe Gjeodezi (DKGJ). DKGJ do të hartojë propozimin për parcelim, apo ri-parcelim sipas marrëveshjes. (nëse ka nevojë për parcelim apo ri-parcelim)

(5) Të aplikojë për Pëlqim Urbanistik për parcelim, apo ri-parcelim, në Drejtorat për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi. (nëse ka nevojë për parcelim apo ri-parcelim)

(6) Të aplikojë për regjistrimin e pronës në regjistrin e kadastrit, në Drejtorat për Kadastër, dhe Gjeodezi (DKGJ).

Në fund të këtij procesi personi fizik – juridik do të pajiset me kopje të planit, dhe fletën poseduese për ngastrën në fjalë. Të gjitha tarifat komunale për këtë proces do të mbulohen nga personi fizik – juridik.

5.7.3. Rregullimi i pronësisë në paluajtshmëri (tokë) shoqërore komunale

Në rastet kur banori ka uzurpuar pronën shoqërore komunale me qëllim të shfrytëzimit për nevoja të banimit, afarizmit apo nevojave tjera, Drejtorati për Shërbime Pronësoro Juridike (DSHPJ) do të vlerësoje për çdo rast/familje veç e veç, ndërsa Kuvendi Komunal do të vendos. Në mënyrë që një familje të konsiderohet për dhënie të tokës në shfrytëzim, apo edhe për të blerë tokë, duhet të përmbush kushtet e marrëveshjes së drejtpërdrejt. Komuna, respektivisht Drejtorati për Çështje Pronësore Juridike do të ftoj çdo familje dhe të hapë procesin sipas detyrës zyrtare, duke u mbështetur në nenin 3 dhe 4, Ligji për Ndryshimin dhe Plotësimin e Ligjit për Shqyrtimin e Marrëdhënieve Pasurore të Krijuara me Uzurpim Arbitrar të Tokës në Pronën Shoqërore. Marrëveshja përmban kushtet që duhet të plotësohen, si në vijim:

(1) Të gjitha ngastrat me pronësi shoqërore komunale në të cilat është ndërtuar para datës së miratimit të PRrU-së, dhe shfrytëzohen për nevoja të ndryshme, do të konsiderohen për dhënie të tokës në shfrytëzim, apo edhe për shitje të tokës.

(2) Destinimi i tokës ndërtimore, lloji dhe funksioni i objektit ekzistues duhet të jenë në harmoni me destinimin e propozuar nga Plani Rregullues Urban.

(3) Pronarit të mëparshëm i cili ka të drejtë përparësie të shfrytëzimit të tokës, si dhe pjesës më të vogël të tokës fqinje qe i bashkohet asaj parcele për formimin e tërësisë ndërtimore sipas rregullave për parcelim të caktuara nga PRrU. Ky kusht vlen në rastet kur ngastra private nuk mund të përbush kriterin për parcelim dhe riparcelim (nuk mund arrijë sipërfaqen prej min 00.03.00 ha). Në këtë rast do të konsiderohet mundësia që toka fqinje, në pronësi shoqërore komunale, të ipet në shfrytëzim, apo edhe të shitet, në mënyrë që të arrihet formimi i ngastrës ndërtimore min. 00.03.00 ha.

Të drejtat dhe obligimet që rrjedhin nga akti mbi dhënien e tokës ndërtimore në shfrytëzim rregullohen me kontratë. Kushtet e kontratës do të hartohen veç e veç për çdo rast, apo së bashku nga Komisioni Vlerësues sipas dispozitave të Ligjit për Tokën Ndërtimore.

5.11. Rregullimi i ndërtimit E drejta e ndërtimit – Nocioni E drejta e ndërtimit është e drejta për të pasur pronësinë në një ndërtesë, mbi ose nën sipërfaqen e paluajtshmërisë (tokës). E drejta e ndërtimit është e tjetërsueshme (ndryshueshme) dhe e trashëgueshme. Në mënyrë që të behët kërkesa për rregullim të ndërtimit personi fizik ose juridik paraprakisht duhet të dëshmojë:

(1) Pronësinë mbi paluajtshmërinë (tokën) private nëpërmes kopjes së planit, dhe fletës poseduese; apo

(2) Të drejtën e shfrytëzimit të palujtshmërisë (tokës) komunale – shoqërore nëpërmes kopjes së planit, dhe fletës poseduese.

Më tutje, personi fizik ose juridik duhet të përfill këtë procedurë:

62

(1) Të aplikojë për leje urbanistike në Drejtoratin për Urbanizëm dhe Mbrojtje Mjedisi (DUMM). Ky aplikim bëhet nëpërmes formularit. Formulari i kërkesës për leje urbanistike përmban:

a. Emrin dhe mbiemrin, respektivisht emrin e investitorit; b. Adresën, respektivisht selinë e investitorit; c. Të dhënat për lokacionin në të cilin duhet të ndërtohet objekti; d. Respektivisht në të cilin do të kryhen punët, me numrin, destinimin

dhe të dhënat tjera të ngastrës kadastrale dhe me emrin e komunës kadastrale; e. Datën e paraqitjes së kërkesës.

Këtij formulari duhet t’i bashkëngjiten këto dokumente shtesë: a. Kopja e planit jo më e vjetër se gjashtë muaj; b. Fleta poseduese jo më e vjetër se gjashtë muaj; c. Dëshmia e personit fizik ose juridik në cilësi të pronarit ose shfrytëzuesit të tokës

ndërtimore, përkatësisht të personit fizik ose juridik në cilësi të pronarit ose shfrytëzuesit të objektit, jo më e vjetër se gjashtë muaj.

(2) Të aplikojë për leje të ndërtimit, kërkesa duhet shoqëruar me dokumentacion e kompletuar teknik si në vijim:

a. Kopja e planit jo më e vjetër se gjashtë muaj; b. Fleta poseduese jo më e vjetër se gjashtë muaj; c. Lejen urbanistike; d. Projektin kryesor:

i. projektin arkitektonik; 1. zgjidhja e situacionit, 2. të gjitha bazat e objektit, 3. së paku dy prerje, 4. të gjitha dukjet, 5. përshkrimin teknik, 6. pjesë tjera grafike sipas nevojës

ii. projektin ndërtimor; iii. projektet e instalimeve në objekte – ujësjellës, kanalizim, instalime elektrike dhe të

ngrohjes; iv. paramasën dhe parallogarinë për të gjitha punët; v. të dhënat gjeoteknike; vi. raportin për mbrojtje nga zjarri dhe eksplodimet.

Kërkesa për leje të ndërtimit duhet të dorëzohet me shkrim në Drejtoratin për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi. Dokumentacioni i kompletuar teknik duhet të dorëzohet ne tri kopje. Drejtorati për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi, duhet të kthej përgjigje me shkrim brenda afatit 30 ditësh pasi që kërkesa është dorëzuar. Lëshimi i lejes për ndërtim nga Drejtorati për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi, do të behët konform rregullave urbane të caktuara me plan.

(3) Të aplikojë për leje të përdorimit. Personi fizik – juridik duhet të dorëzojë: a. Dokumentacionin e plotë të dorëzuar për paraqitje për leje të ndërtimit; b. Fotografitë e ndërtesës së përfunduar; c. Një deklaratë me shkrim mbi përfundimin të vërtetuar nga investuesi.

Personi fizik – juridik duhet të dorëzojë me shkrim paraqitjen tek Drejtorati për Urbanizëm, dhe Mbrojtje Mjedisi. Kontrolli teknik do të bëhet jo më vonë së 30 ditë, pas paraqitjes së kërkesës. Inspektimi mund të bëhet në vend ose në tavolinë. Ndërtesat e lejuara regjistrohen në pjesën e veçantë të kadastrit.

Në fund të këtij procesi personi fizik – juridik do të pajiset kopje të planit, në të cilin figuron ndërtesa e regjistruar nga regjistri publik – kadastri. Të gjitha tarifat komunale gjatë këtij procesi do të mbulohen nga personi fizik – juridik.

63

Bibliografia 1) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ligji për Planifikim Hapësinor Nr.

2003-14. 2) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ligji për Ndryshimin mbi Ligjin mbi

Planifikim Hapësinor, Nr. 03/L-106. 3) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ligji për Shpronësimin e Pronës se

Paluajtshme, Nr. 03/L-139. 4) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Udhëzimi administrative për

zbatimin e ligjit për planifikim hapësinor mbi procedurën e shqyrtimit publik për planet hapësinore dhe urbanistike, Nr. Rendor 54/2005, Nr protokollit 15/05.

5) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Udhëzimi administrative për zbatimin e ligjit për planifikim hapësinor mbi kushtet e lokacionit, dhënien e pëlqimit urbanistik dhe lejes urbanistike, Nr. Rendor 40, nr protokollit 01/05.

6) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, udhëzim administrativ për zbatimin e ligjit për planifikim hapësinor mbi elementet themelore te planit rregullues urban, Nr. Rendor 41, Nr. protokollit 02/05.

7) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Udhëzues për planifikim hapësinor te vendbanimeve joformale.

8) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Instituti për Planifikim Hapësinor & UN-HABITAT, Vendbanimet Joformale – Hulumtim i gjendjen ekzistuese, Tetor 2005

9) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Instituti për Planifikim Hapësinor, Pyetësori për vendbanime Joformale.

10) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ligji për Ndërtim, Nr. 2004/37. 11) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ligji mbi Tokën Ndërtimore Nr.

14/80, dhe 42/86. 12) Republika e Kosovës, Ministria e Transportit dhe Telekomunikacionit, Ligji mbi rrugët, Nr. 2003/24. 13) Republika e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ligji mbi pronësinë dhe të drejtat

tjera sendore. 14) Ligji për Ndryshimin dhe Plotësimin e Ligjit për Shqyrtimin e Marrëdhënieve Pasurore të Krijuara me

Uzurpim Arbitrar të Tokës në Pronën Shoqërore, Nr.46, 1977, Gazeta Zyrtare, KSAK

plani rregullues urban; vendbanimi joformal zatra ... · të projektit burim basha, ish drejtor,...

Documents