platform voor groei in 2017
TRANSCRIPT
Dit is een publicatie van ABN AMRO MeesPierson. Neemt u voor informatie
contact op met uw lokale adviseur.
Introductie 1
Platform voor groei in 2017 2
Wereldeconomie wint aan kracht 4
Groei geeft aandelen steun in 2017 6
Positioneren in online platforms 8
Onvriendelijk klimaat voor obligaties 10
Grondstoffen: verschillende krachten aan het werk 12
Marktnormalisatie gunstig voor hedge funds 14
Vastgoed: in afwachting van betere tijden 15
Valuta’s: positioneren voor machtswisseling VS 16
Performance 18
Assetallocatie per profiel 19
Inhoudsopgave
Beleggingsstrategie | december 2016 | 1
Didier DuretChief Investment Officer
ABN AMRO Private Banking
Ben SteinebachHoofd Beleggingsstrategie
ABN AMRO MeesPierson
In deze Beleggingsstrategie staan we stil bij de manieren waarop u zich als
belegger kunt positioneren voor 2017 – een jaar waarin belangrijke
veranderingen de overgang naar verbeterde economische vooruitzichten
kunnen versnellen.
De aantredende Republikeinse regering in de VS zal de Amerikaanse
economie voorzien van een nieuwe impuls. Hierbij zal een simpele,
effectieve groeiagenda bepalend zijn voor het economische beleid. Wij
denken dat de positieve implicaties hiervan wereldwijd merkbaar zullen
zijn. Te midden van hogere groei en stijgende inflatie zal de Amerikaanse
Federal Reserve zich waarschijnlijk besluitvaardig opstellen en de rente
verhogen. En terwijl traditionelere vormen van handelsglobalisering wat
kunnen stagneren, zien we ruimte ontstaan voor nieuwe manieren van
handel op basis van wereldwijde digitalisering. Dit type globalisering
brengt een nieuwe economische orde met zich mee, die kansen biedt voor
consumenten, ondernemers en beleggers.
Cyclische aandelen kunnen profiteren van het groeipotentieel dat in de
komende tijd aangeboord wordt. Maar in de obligatiemarkten heerst het
risico van hogere rentes; obligatiekoersen dalen als obligatierentes stijgen.
Voor het behalen van rendement zijn aandelen dan ook onze favoriete
beleggingscategorie. We denken dat aandelen kunnen profiteren van zowel
de positieve cyclische ontwikkelingen als van de structurele veranderingen
die voor ons liggen. Ook voor de Amerikaanse dollar zijn de vooruitzichten
gunstig.
Snelle veranderingen gaan gepaard met risico’s. In de VS hebben die
risico’s nu betrekking op de implementatie van het beleid door de nieuwe
regering. In Europa zien drie belangrijke EU-landen verkiezingen in 2017
tegemoet. Hierdoor loopt het invoeren van stimulerend begrotingsbeleid
vertraging op en zal Europa het qua groei langer moeten hebben van
stimuleringsmaatregelen door de Europese Centrale Bank.
Tegelijkertijd vormt de hogere inflatie een obstakel voor kapitaalbehoud.
De lage obligatierentes – erfenis van bijna tien jaar monetaire stimulering –
maken dat de obligatiemarkten weinig speelruimte bieden.
De beleggingsspecialisten van ABN AMRO MeesPierson werken
hun aanbevelingen verder uit op de volgende pagina’s van deze
Beleggingsstrategie. Uw adviseur is u graag van dienst bij het
samenstellen van een portefeuille waarmee u als belegger voorbereid bent
op wat er in het verschiet ligt in 2017.
Introductie
2 | Beleggingsstrategie | december 2016
Platform voor groei in 2017Didier Duret – Chief Investment Officer
Krachtige fundamentele trends, zoals een verbeterend
economisch plaatje, op handen zijnde stimulering in de VS en
technologische ontwikkelingen, vormen samen een platform
voor groei waar beleggers in 2017 van kunnen profiteren.
Door de uitkomsten van de Amerikaanse verkiezingen is
een politiek landschap ontstaan waarin een duidelijke focus
ligt op de stimulering van de Amerikaanse economie. Op
de korte termijn brengen de verkiezingsuitkomsten ook een
hoger risico voor de obligatiemarkten met zich mee en op
middellange termijn nemen de risico’s voor de wereldhandel
toe. De marktontwikkelingen na het Brexit-referendum en na
Donald Trumps verkiezingsoverwinning wijzen op veerkracht
en aanpassingsvermogen.
In het vierde kwartaal zijn we positiever geworden over
aandelen. We zijn er nog steeds van overtuigd dat aandelen
het portefeuillerendement kunnen aanjagen, zeker tegen
de achtergrond van gematigde economische groei en
in vergelijking met andere beleggingscategorieën. Het
beleggingsklimaat is aan het normaliseren. De angst voor
deflatie neemt af, nu we onderweg zijn richting aanhoudende
inflatiegroei. Obligaties zijn uit de gunst, omdat de
obligatierentes zeer laag zijn. En aangezien centrale banken
gericht zijn op het aanjagen van de inflatie, is het lastig
manoeuvreren in de obligatiemarkten. Grondstoffen kunnen
een rol blijven vervullen als bescherming tegen zowel inflatie
als beweeglijke markten. In het dynamische marktklimaat dat
we tegemoet zien, kan cash worden ingezet als zich kansen
voordoen. Dergelijke kansen kunnen bijvoorbeeld ontstaan
als de obligatierentes stijgen of als de aandelenmarkten
corrigeren.
Fundamentele factoren krachtiger dan politiek rumoer
▶ We verwachten een opleving van de wereldwijde groei,
gestuwd door krachtig begrotingsbeleid in de VS
(verwachte BBP-groei VS in 2017: 2,4%) en in China
(6,5%). Regionaal momentum in de opkomende markten
(4,4%) en in de eurozone (1,4%) zal eveneens helpen het
wereldwijde patroon van middelmatige groei, lage
productiviteit en tanende handel te doorbreken.
▶ Nieuwe regering VS geeft prioriteit aan groei;
handelsprotectionisme heeft minder urgentie.
Globalisering krijgt in toenemende mate een digitaal
karakter en is steeds meer gericht op dienstverlening.
Technologie en sociale trends vormen hierbij drijvende
krachten; globalisering hoeft niet langer via de traditionele
handelskanalen tot stand te komen. Het globaliserings-
proces kent duidelijke winnaars en verliezers. Bedrijven
die als winnaars uit de bus zullen komen, worden
gekenmerkt door bovengemiddelde winstgevendheid en
zijn relatief onafhankelijk van macro-economische
hobbels, beleidsdilemma’s en politieke ontwikkelingen.
▶ Op weg naar inflatie: naar verwachting zal de inflatie in de
VS een niveau van 2,7% en in de eurozone 1,2% bereiken
in 2017. Brede looninflatie lijkt onwaarschijnlijk. Een
stabiele Amerikaanse dollar en een langzaam in waarde
dalende Chinese yuan verkleinen het risico op
‘geëxporteerde’ inflatie vanuit de VS en China.
Uitdaging om beleid onderling af te stemmen ▶ Sterk uiteenlopende vormen van begrotingsbeleid: ten
aanzien van het te voeren begrotingsbeleid speelt een
gebrekkige coördinatie de Europese landen parten. Dit
kan ertoe leiden dat Europa te sterk afhankelijk blijft van
monetaire stimulering. In de VS – met een Republikeinse
president én een Republikeinse meerderheid in het
Congres – zal het eenvoudiger zijn om begrotingsbeleid te
implementeren.
▶ Inflatie kan sneller oplopen dan verwacht: in de VS kan
budgettaire stimulering resulteren in een krachtigere
normalisering van de rentestanden. Als de markt ervan
overtuigd raakt dat de Federal Reserve agressiever te
werk moet gaan, kan dat een plotselinge stijging van de
rente op Amerikaanse staatsobligaties tot gevolg hebben.
▶ Politiek risico verschoven naar Europa: nationalistische
partijen kunnen zich aangemoedigd voelen door het
succes van anti-establishment-bewegingen in de VS en
het Verenigd Koninkrijk. Hierdoor kan de angst voor een
nieuwe Europese crisis oplaaien.
Kansen en spreidingsmogelijkheden in de portefeuille
▶ Binnen de portefeuille hebben aandelen onze voorkeur:
het herstel van de bedrijfswinsten zou aan momentum
moeten winnen door de verbetering van de economische
situatie. Aandelen zouden ook kunnen profiteren van een
kapitaalstroom vanuit de obligatiemarkten.
Beleggingsstrategie | december 2016 | 3
cash
obligaties
aandelenconsumptiegoederen,
nutsbedrijven,telecommunicatie
hedge funds
vastgoed
grondstoffen
neutraal
investment-grade, inflation-linked,
high-yield
olie,basismetalen
IT, gezondheidszorg
'core' staatsobligaties
10 20 30-10-20-30actieve afwijking (%)
ACTIEVE STRATEGIEËNWeergave van de absolute afwijking ten opzichte van de benchmark, voortvloeiend uit onze actieve beleggingsstrategie. Deze strategieën hebben betrekking op alle profielen; profiel 3 (gematigd) is hier weergegeven.
Wij verwachten dat beleggers zich weer sterker gaan
oriënteren op cyclische sectoren. We zien kansen om te
profiteren van de trend dat mensen en bedrijven steeds
meer online met elkaar verbonden zijn: via nieuwe
producten en een vergroot geografisch bereik neemt de
winstgroei van socialmedia- en e-commerceplatforms toe.
▶ Neutrale visie op zowel ontwikkelde als opkomende
markten: binnen de opkomende markten heeft Azië onze
voorkeur, vanwege de stabiliserende politieke en
economische krachten in China.
▶ Met grondstoffen kan extra portefeuillespreiding worden
aangebracht; de correlatie tussen grondstoffen en
aandelenmarkten is lager geworden.
▶ Een selectieve benadering van de obligatiemarkten is
raadzaam; wij geven beleggers in overweging om te
focussen op investment-grade bedrijfsobligaties, vanwege
de hogere rendementen in dit obligatiesegment.
▶ Een sterke Amerikaanse dollar kan gunstig zijn voor euro-
gedenomineerde portefeuilles.
Bron: ABN AMRO Private Banking
De groei van de wereldeconomie trekt aan. Het economische
beleid van de regering Trump zou die groei een extra impuls
kunnen geven. Maar opkomende markten zijn op langere
termijn kwetsbaar voor protectionistisch Amerikaans
handelsbeleid.
De wereldeconomie lijkt wat aan momentum te winnen.
Stijgende indicatoren voor het ondernemersvertrouwen in
een groot aantal landen en hogere prijzen voor industriële
metalen vormen het voorlopige bewijs hiervoor. Dit
vriendelijkere plaatje is het resultaat van een viertal
factoren: grondstoffenprijzen zijn dit jaar gestegen (wat een
stabiliserend effect had op de energiesector en positief
is voor opkomende economieën), Chinese beleidsmakers
hebben de economische groei in China met succes
ondersteund, de voorraadcyclus in de VS ontwikkelt zich
positief en de wereldwijde IT-cyclus wint aan kracht.
Waarschijnlijk zullen deze factoren in de komende kwartalen
de economie blijven ondersteunen. En tegen de tijd dat
het effect van deze factoren afneemt, kunnen op groei
gerichte beleidsmaatregelen van president Donald Trump de
economische activiteit in de VS een impuls geven. In onze
voorlopige schatting gaan wij ervan uit dat Trumps groei-
agenda op jaarbasis zal leiden tot 0,5% extra groei in de VS.
Op groei gericht beleid in VSOp de agenda van Donald Trump staan onder meer een
aanzienlijke impuls voor de Amerikaanse economie via
belastingverlagingen en uitgaven aan infrastructuur,
energiebeleid dat vriendelijk staat tegenover het gebruik van
fossiele brandstoffen, pogingen om huidige handelsverdragen
te wijzigen en veel strenger immigratiebeleid.
We weten natuurlijk nog niet hoeveel beleidsmaatregelen
de nieuwe president door het Congres zal weten te
loodsen. Maar we kunnen er redelijkerwijs van uitgaan dat
de Amerikaanse economie een flinke impuls zal krijgen
in de periode 2017/2018. Van de beleidsinitiatieven die
waarschijnlijk genomen zullen worden, zal een aantal nadelig
zijn voor opkomende economieën, al zullen de effecten per
land verschillen.
Stimulering via begroting nodig in EuropaRecent hebben we het ondernemersvertrouwen in Europa
zien groeien. Maar de regio loopt het risico om wat
momentum te verliezen. Gunstige weersomstandigheden
aan het begin van 2016 en toenemende koopkracht als gevolg
van dalende inflatie vormden een tijdelijke impuls voor de
economie. Maar de effecten hiervan zijn aan het wegebben.
In hoeverre Europa qua groei de VS zal volgen in de komende
twee jaar, hangt af van de vraag of Europese beleidsmakers
zich met succes weten te richten op hervormingen. Wij
gaan ervan uit dat beleidsmakers, tegen de achtergrond van
dreigend politiek populisme, minder sterk zullen bezuinigen.
Onzekerheid voor opkomende economieënOpkomende landen plukken de vruchten van de
groeistabilisering in China, aantrekkende grondstoffenprijzen
en de verbetering van het cyclische momentum die
wereldwijd gaande is.
Maar op de langere termijn zullen de opkomende
economieën zich geconfronteerd zien met agressiever
handelsbeleid in de VS. Het is lastig om in te schatten hoe
sterk de opkomende economieën hierdoor geraakt zullen
worden. Wellicht zullen valuta’s van opkomende landen
moeten corrigeren, wat in sommige gevallen al gebeurd is.
Langzame normalisering monetair beleidOver het algemeen is de inflatie nog laag. Wel neemt
de inflatie in de VS geleidelijk toe en zien we de
inflatieverwachtingen stijgen. Verschillende factoren dragen
hieraan bij, waaronder de aanhoudende gematigde groei,
stijgende grondstoffenprijzen, verschuivende verwachtingen
rond het beleid van centrale banken en de angst dat
protectionistisch beleid van de regering Trump de inflatie zal
aanwakkeren.
Wij verwachten dat centrale banken een ondersteunend
beleid zullen blijven voeren, waarbij de monetaire teugels
in de komende twee jaar geleidelijk worden aangetrokken.
Hierbij ontstaat wel weer de kans dat het monetaire beleid
van centrale banken onderling uiteen gaat lopen.
Wereldeconomie wint aan kracht
4 | Beleggingsstrategie | december 2016
ECONOMISCH BUREAU | Han de Jong – Hoofdeconoom ABN AMRO
Beleggingsstrategie | december 2016 | 5
40
50
60
ChinaEurozoneVS
jan 16jan 15jan 14jan 13jan 12jan 11jan 10
index
Risico’s voor beleggers zijn geconcentreerd rond het
groeitempo van de economie. Enerzijds is er het risico
dat de groeiverwachtingen overtrokken zijn en dat het
daadwerkelijke groeitempo teleurstelt. Anderzijds kan te
sterke groei negatieve consequenties hebben op het gebied
van inflatie.
PROGNOSE: MACRO (%)1
Reële groei BBP 2017 Inflatie 2017
ABN AMRO Marktvisie ABN AMRO Marktvisie
VS 2,4 2,2 2,7 2,3
Eurozone 1,4 1,3 1,2 1,3
VK 1,7 0,9 2,7 2,3
Japan 0,7 0,9 0,8 0,4
Andere landen* 2,1 2,1 1,6 1,8
Opkomend Azië 5,9 6,0 2,9 2,8
Latijns Amerika 1,3 1,7 7,4 5,9
Opkomend Europa** 1,9 2,1 5,1 4,9
Wereld 3,4 3,4 3,3 2,81 Alle prognoses zijn jaargemiddelden. De wegingen van de regio’s zijn gecorrigeerd voor koopkrachtpariteit.* Australië, Canada, Denemarken, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Zweden en
Zwitserland.** Wit-Rusland, Bulgarije, Kroatië, Tsjechië, Hongarije, Polen, Roemenië, Rusland,
Slovakije, Slovenië, Turkije, Oekraïne.
Bron: ABN AMRO Economisch Bureau, Consensus Economics, EIU
CYCLISCH HERSTEL INGEZET
Op basis van PMI indices (Purchasing Managers Indices; indicatoren voor ondernemersvertrouwen). Niveaus boven de 50 duiden op groei; niveaus onder de 50 duiden op een krimp.Bron: Thomson Reuters Datastream
De economische groei lijkt een nieuwe impuls te krijgen.
Tegen die achtergrond geven wij beleggers in overweging
om in hun portefeuille meer nadruk te leggen op cyclische
aandelen, ten koste van rentegevoelige defensieve aandelen.
Voor 2017 verwachten we dat verschillende positieve
fundamentele factoren een gunstig effect zullen hebben op
aandelen. We denken dan onder meer aan verbeterende
macro-economische omstandigheden, sterkere groei van de
bedrijfswinsten en aantrekkelijke dividendrendementen in
vergelijking met andere beleggingscategorieën. Afgelopen
oktober waren we al positiever geworden over aandelen.
Inmiddels zijn de Amerikaanse presidentsverkiezingen achter
de rug en is onze visie nog meer uitgesproken positief.
Solide fundamentele factorenEconomische indicatoren voor productie en consumptie
zijn aan het verbeteren: dit duidt op een opleving van
de wereldwijde vraag en de economische groei. De
ondernemersvriendelijke agenda die de regering Trump
waarschijnlijk gaat volgen in de VS zal leiden tot een
wereldwijde groeiversnelling en gunstige omstandigheden
voor aandelen creëren.
Bedrijfswinsten groeien: het cijferseizoen over het derde
kwartaal liet zien dat het momentum voor winstgroei positief
is. Er waren meer bedrijven die beter dan verwachte cijfers
rapporteerden dan bedrijven die tegenvallende resultaten
publiceerden. We verwachten dat de bedrijfswinsten in 2017
sneller zullen stijgen, om uit te komen op dubbelcijferige
groeipercentages. Hiermee zouden bedrijven uitstijgen
boven de vlakke winstontwikkeling van 2016.
Aandelenrendementen aantrekkelijk in vergelijking
met andere beleggingscategorieën: het gemiddelde
dividendrendement op aandelen is 3%. Daarnaast
verwachten we dat de aandelenkoersen ondersteund zullen
worden door een sterkere groei van de bedrijfswinsten. We
denken dat deze positieve factor ook aan de orde zal blijven
als de rente in de VS geleidelijk stijgt naar normalere niveaus.
Wij verwachten dat beleggers zich blijven focussen op de
positieve fundamentele factoren. Vandaar dat we ruimte
zien voor aandelen om goed te presteren. Met een koers/
winstverhouding van 15,1x (op basis van de verwachte
winst in 2017) zouden de wereldwijde waarderingsniveaus
van aandelen geen belemmering hoeven te vormen voor
koersstijgingen.
Verschuiving naar cyclische sectorenWij geven beleggers in overweging om binnen hun
portefeuille een verdere verschuiving door te voeren richting
cyclische aandelen en minder rentegevoelige posities aan te
houden. Dit betekent onder meer dat het defensievere deel
van de markt, zoals de telecomsector, minder interessant
geworden is. In plaats daarvan geven wij beleggers in
overweging hun posities in de sector industrie uit te breiden.
Indicatoren voor de industrie wijzen op een verbeterende
situatie; wij verwachten dat een verbetering op het vlak van
investeringen en omzetten in de sector zal volgen.
De verschuiving richting cyclische sectoren staat niet op
zichzelf. Eerder namen we al een positiever standpunt in
ten opzichte van de sector financiële dienstverlening. We
verwachten dat banken en verzekeraars zullen profiteren
van stijgende rentes. Daarnaast zou het groeimomentum
de operationele marges van banken en verzekeraars ten
goede moeten komen. We zijn eveneens optimistisch
over de winsttrends van bedrijven in de sectoren
gezondheidszorg en IT op middellange termijn. Onze
visie op de sector nutsbedrijven blijft negatief. Bij het
vaststellen van onze sectorvisie als geheel is de gevoeligheid
voor renteontwikkelingen een factor die we sterk laten
meewegen, zoals ook zichtbaar is in de bijgaande grafiek.
Uitgebalanceerde regiovisie na verkiezingen VSNa de Amerikaanse presidentsverkiezingen hebben wij onze
regiovisie voor alle regio’s op ‘neutraal’ gezet. Dit brengt
met zich mee dat wij beleggers in overweging geven hun
aandelenposities binnen ontwikkelde markten in de VS
en Europa uit te breiden. Binnen de opkomende markten
handhaven wij onze voorkeur voor Azië. Binnen Azië geven
Groei geeft aandelen steun in 2017INVESTMENT STRATEGY & PORTFOLIO EXPERTISE | Annemijn Fokkelman – Hoofd Aandelenresearch & Portefeuillebeheer
6 | Beleggingsstrategie | december 2016
PROGNOSE: AANDELENINDICESRegio Positie
k/w (verwacht)
2017 Aandelen wereldwijd Overwogen 15,1
(MSCI World All Countries)
Ontwikkelde markten
-VS (MSCI US) Neutraal 16,7
-Europa (MSCI Europe) Neutraal 14,0
-Japan (MSCI Japan) Neutraal 14,0
Opkomende markten
- Azië (MSCI Asia ex-Japan) Neutraal 12,4
- Latijns Amerika (MSCI Latin America) Neutraal 14,1
- Opkomende markten EMEA Neutraal 10,0
(MSCI Emerging Markets EMEA)
Bron: Bloomberg, MSCI. Gegevens per 28 november 2016.
Beleggingsstrategie | december 2016 | 7
wij beleggers in overweging om te kiezen voor landen die
minder gevoelig zijn voor renteontwikkelingen en minder
afhankelijk zijn van handel. We hebben daarom een voorkeur
voor China, vanwege de binnenlandse consumentenvraag
en de mogelijke budgettaire stimulering aldaar. Minder
positief zijn we over Hong Kong en Singapore, gezien hun
gevoeligheid voor de ontwikkeling van de Amerikaanse
rente.
onderwogenneutraaloverwogen
-10% -5% 5% 10% 15% 20%
-0,5
-0,4
-0,3
-0,2
-0,1
0,1
0,2
lage groei winst per aandeel 2015-2018 hoge groei winst per aandeel 2015-2018
nega
tief
effe
ct v
an r
ente
stijg
ing
posi
tief
effe
ct
van
rent
estij
gingfinanciële
dienstverleningindustrie
nutsbedrijven
consumptiegoederen
gezondheidszorg
telecom
informatie technologie
basismaterialen
energie
luxegoederen & diensten
RENTEGEVOELIGHEID BELANGRIJKE FACTOR IN SECTORVISIE
Deze grafiek is een weergave van de verwachte winstgroei 2015-2018 (horizontale as, in procenten per jaar) versus de correlatiecoëfficiënt van de sector op lange termijn ten aanzien van rentewijzigingen 2002-2016 (verticale as, van min 1 tot plus 1). Bron: MSCI, IBES, ABN AMRO Private Banking
8 | Beleggingsstrategie | december 2016
Voor zowel consumenten als bedrijven wordt het steeds
belangrijker om (online) verbonden te zijn. In het middelpunt
van deze mobiele wereld bevinden zich de grote socialmedia-
en e-commerceplatforms. Deze platforms breiden hun
dienstverlening en hun geografische bereik steeds verder uit
en bieden kansen voor beleggers.
De online wereld is in toenemende mate een mobiele
wereld. De jongere generatie is continu online verbonden
met vrienden. Online shoppen is voor velen een tweede
natuur geworden, net als ‘gaming’ op smartphones en
het online bekijken van video’s en tv-programma’s – waar
je ook bent en wanneer je maar wilt. En het zijn niet
alleen onze persoonlijke levens die hierdoor veranderen.
Bedrijven werken steeds meer ‘in the cloud’ en kiezen voor
nieuwe manieren van samenwerking, onafhankelijk van de
locatie. Daarnaast maken ondernemingen in toenemende
mate gebruik van social media en e-commerce om met
hun klanten te communiceren en hen aan zich te binden.
Het belang van de mobiele telefoon zien we terug in de
advertentieomzetten. Vijf jaar geleden werd minder dan 10%
van de online bedrijfsadvertentiebudgetten gespendeerd aan
mobiel adverteren. Inmiddels is dit percentage gestegen tot
bijna 50% (zie grafiek).
In het centrum van deze nieuwe, mobiele wereld vinden
we de grote socialmedia- en e-commerceplatforms. Deze
bedrijven trekken door hun dominantie een groot deel van de
winst die online te behalen is naar zich toe. In eerste instantie
groeiden deze platforms vooral door een explosief toenemend
aantal gebruikers. Inmiddels zien we dat productuitbreiding en
verbreding van de geografische horizon voor deze bedrijven de
volgende belangrijke aanjagers zijn van groei.
Nieuwe diensten en productenDe zich steeds verder uitbreidende socialmedia- en
e-commerceplatforms kapen bij een breed scala aan
bedrijven een deel van de omzet weg. Naast hun
oorspronkelijke functies bieden dergelijke platforms steeds
meer abonnementen of anderszins betaalde diensten en
producten aan. Direct in Google Maps bestel je een taxi
en reserveer je een tafel in een restaurant met goede
reviews. Vervolgens kun je via een online app de rekening
voor het diner splitsen en jouw deel betalen. En als je wat
geld overhebt, kun je dat nog tijdens de taxirit naar huis
online overmaken naar een beleggingsfonds via het Chinese
Alibaba.
Door het aanbieden van dit soort diensten vormen de grote
online platforms geduchte concurrenten voor uiteenlopende
bedrijven, variërend van reisbureaus tot banken.
Platforms kijken verder dan hun thuismarktNaast het uitbreiden van hun dienstverlening, groeien de
online platforms ook door over de landsgrenzen heen te
kijken. Alibaba, bijvoorbeeld, benadert Duitse detaillisten
actief met de vraag om webwinkels voor Chinese klanten
te openen. De enorme cashflows die online platforms
genereren worden bovendien aangewend om innovatieve
online spelers over te nemen. Ook hier vormt Alibaba
een interessant voorbeeld: het Chinese bedrijf nam
recent e-commercespeler Lazada over en betrad op die
manier de Zuidoost-Aziatische markt. De Zuid-Afrikaanse
internetonderneming Naspers is eveneens een fervent
opkoper van bedrijven die actief zijn op het gebied van
internet en online entertainment. Door middel van
overnames is Naspers uitgegroeid tot één van de vijf
grootste bedrijven in de opkomende markten, in termen van
marktkapitalisatie.
Positioneren in online platforms INVESTMENT STRATEGY & PORTFOLIO EXPERTISE | Piet Schimmel – Senior Expert Aandelenthema’s
Bron: PwC
Bron: ABN AMRO Private Banking, Bloomberg
35% winstgroei in 2017 en 2018
socialmedia-, onlinevideo- en e-commerceplatforms
wereldwijd dataverbruik op mobiele apparaten
36%voorziene jaarlijkse groei
in komende jaren
Beleggingsstrategie | december 2016 | 9
Bovengemiddelde winstgroeiMet nieuwe initiatieven, in de vorm van zowel producten
als regionale uitbreiding, weten deze platforms voor social
media, online video en e-commerce een bovengemiddelde
winstgroei te realiseren (afgezet tegen de MSCI World
Index). Op basis van eigen research verwachten we dat de
negen grootste online platforms hun winsten met 35% per
jaar zullen zien stijgen in 2017 en 2018. De waarderingen van
deze bedrijven zijn stabiel gebleven in de afgelopen twee
jaar en recent zelfs gedaald. Ook vanwege die acceptabele
waarderingsniveaus geloven wij dat socialmedia-,
onlinevideo- en e-commerceplatforms voor beleggers
interessant kunnen zijn.
De opmars van social media en e-commerce zal niet
zonder slag of stoot verlopen. Privacyregelgeving en
overheidstoezicht, bijvoorbeeld, kunnen obstakels vormen,
zoals Baidu nu ondervindt. Bovendien zijn er tal van kleine,
innovatieve ondernemingen die mogelijk aan momentum
zullen winnen. Daarom is een breed gespreide belegging,
bijvoorbeeld een fonds, volgens ons een geschikte manier
om uzelf als belegger te positioneren in online platforms.
0
10
20
30
40
50
Anders
RubrieksadvertentiesBanner
Mobiel
Zoekmachines
201620152014201320122011201020092008
%
‘MOBIEL’ DOMINEERT ONLINE ADVERTENTIEMARKT*
Bron: IAB, PwC Internet Ad Revenue Report, HY 2016
*Percentages van bedrijfsadvertentiebudgetten.
Obligatierentes stijgen, in reactie op verwachte rentestijgingen
in de VS. Wat hierbij een rol speelt, is de verwachting dat de
inflatie zal aantrekken en dat in de VS een stimulerend
begrotingsbeleid zal worden gevoerd. Het goede nieuws is dat
obligaties – uiteindelijk – weer hun traditionele rol van vangnet
in beleggingsportefeuilles kunnen gaan vervullen.
Na de verkiezingsoverwinning van Donald J. Trump zijn de
obligatierentes in een opwaartse spiraal terechtgekomen.
Uit deze reactie van de obligatiemarkten sprak de angst dat
het stimulerende begrotingsbeleid van Trump de inflatie zal
aanwakkeren. De snelle stijging van de inflatieverwachtingen
duwt ook de nominale yields (couponrentes) omhoog.
Omdat uitgaven aan infrastructuur gefinancierd worden
met langlopend Amerikaans schuldpapier, werd de
rentecurve in de VS steiler. Op dit moment is het lastig
om te zeggen hoeveel financiering er nodig zal zijn om de
stimuleringsmaatregelen te bekostigen.
Er is een keerpunt bereikt in het traject van normaliserende
rentes. De nieuwe Amerikaanse regering en de Federal
Reserve (Fed) streven beide naar hogere groei en een
opleving van de inflatie. En gezien de sterke link tussen de
Amerikaanse en de Europese financiële markten, trekken
de rentes op Amerikaanse staatsobligaties ook die van
langlopend Europees staatspapier omhoog.
Obligatierentes trapsgewijs omhoogWij verwachten dat de obligatierentes trapsgewijs omhoog
zullen gaan. Beleggers geven wij in overweging de duratie1
te verlagen en posities in inflatiegeïndexeerde obligaties te
nemen, om zo hun obligatieportefeuilles te beschermen tegen
hogere rentes. We verwachten dat zich in 2017 momenten
zullen voordoen waarop de posities in inflatiegeïndexeerde
obligaties kunnen worden uitgebreid. Als de nominale yield
het niveau overstijgt dat wij verwachten voor obligatierentes
of als de inflatie lijkt te pieken, dan is de tijd rijp om weer
staatsobligaties (met middellange tot lange looptijd) te kopen.
1 De duratie is in feite de rentegevoeligheid van een
obligatieportefeuille. Hierbij geldt: hoe langer de duratie, hoe gevoeliger
de obligatieportefeuille is voor rentestijgingen (rentestijgingen zijn
slecht nieuws voor obligatiehouders, aangezien de obligatiekoersen dan
dalen).
VS en Europa volgen elk eigen monetaire koersHet beleid van de Fed zal resulteren in hogere
obligatierentes. Dit geldt niet alleen voor obligaties met
een lange looptijd maar ook voor kortlopend schuldpapier.
Voor de ECB ligt de situatie anders, aangezien economische
stimulering via het begrotingsbeleid in de eurozone nog
niet echt aan de orde is. Dit betekent dat de Fed en de
ECB elk een eigen monetaire koers zullen varen en dat
er sterkere verschillen ontstaan tussen de rentes op
Amerikaanse staatsobligaties en de rentes op staatspapier
van Europese kernlanden. De bijgaande grafiek laat zien
hoe de obligatierentes uiteen zijn gaan lopen sinds de
verkiezingswinst van Donald Trump.
Het door de ECB gevoerde opkoopprogramma van
bedrijfsobligaties zal Europese investment-grade
bedrijfsobligaties steun in de rug blijven geven. In 2016
hebben wij beleggers in overweging gegeven het
zwaartepunt van hun obligatieportefeuilles te verschuiven
naar dit segment, vanwege de hogere verwachte rentes en
de relatieve veiligheid die deze obligaties bieden.
Politieke risico’s in de eurozoneDe reeks verkiezingen in Europa die we tegemoet zien
in 2017 kan golven van populisme met zich meebrengen,
zoals we dat eerder zagen bij de uitkomst van het Brexit-
referendum en de verkiezingswinst van Trump. In 2016
hebben we beleggers al in overweging gegeven, hun
posities in obligaties uit de Europese periferie grotendeels af
te bouwen.
Als populistische politici veel kiezers achter zich krijgen,
dan zullen de spanningen toenemen. Hierdoor zou er een
scherper contrast ontstaan tussen het noordelijke en het
zuidelijke deel van Europa, zowel op politiek gebied als in de
obligatiemarkten. Mochten de risico-opslagen (yield spreads)
op perifere staatsobligaties extreme niveaus bereiken, dan
zou daarmee een nieuw instapmoment kunnen ontstaan.
Risico van Amerikaans protectionismeEen tweede risico – eveneens van politieke aard – is
dat de VS harde protectionistische maatregelen neemt.
In combinatie met een sterke dollar en een versnelde
rentestijging, zou dit protectionisme de opkomende
Onvriendelijk klimaat voor obligatiesINVESTMENT STRATEGY & PORTFOLIO EXPERTISE | Mary Pieterse-Bloem – Hoofd Obligatiestrategie & Portefeuillebeheer
10 | Beleggingsstrategie | december 2016
Beleggingsstrategie | december 2016 | 11
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
nov 11 nov 12 nov 13 nov 14 nov 15 nov 16
Obl
igat
iere
nte
in %
DuitslandVS
VS verkiezingen
PROGNOSE: RENTE EN OBLIGATIERENDEMENT (%)
VS 25 november 2016 2e kw. 2017 4e kw. 2017
Fed 0,50 1,00 1,50
3-maands 0,93 1,20 1,60
2-jaars 1,14 1,20 1,50
10-jaars 2,36 2,60 2,90
DUITSLAND 25 november 2016 2e kw. 2017 4e kw. 2017
ECB Refi 0,00 0,00 0,00
3-maands Euribor -0,31 -0,35 -0,35
2-jaars -0,76 -0,70 -0,50
10-jaars 0,23 0,50 0,80
Bron: ABN AMRO Economisch Bureau
RENTE 10-JAARS STAATSOBLIGATIES VS EN DUITSLAND
Bron: Bloomberg
economieën een flinke klap toebrengen. In november
hebben wij beleggers in overweging gegeven, obligaties uit
opkomende markten te verkopen. Pas als de spreads veel
hoger zouden zijn, zouden wij weer een reden zien om in
te stappen. Wereldwijde high-yield obligaties, daarentegen,
zouden kunnen profiteren van de op Amerikaanse groei
gerichte agenda van Trump.
Een lichtpuntje voor obligatiemarktenHoewel het klimaat ongunstig is voor obligaties, zien
wij een lichtpuntje. Nu we op weg zijn naar normalere
renteniveaus, zullen de obligatiemarkten minder sterk
afhankelijk worden van het monetaire beleid. Wij verwachten
dat obligaties, als de rook eenmaal is opgetrokken, weer in
staat zullen zijn om hun rol als vangnet in goed gespreide
beleggingsportefeuilles te vervullen.
De stijgende trend in grondstoffenmarkten zal zich
waarschijnlijk voortzetten, maar niet over de gehele linie. Wij
zijn nog steeds optimistisch over de prijsontwikkeling van
basismetalen en olie. Maar de vooruitzichten van edelmetalen,
goud in het bijzonder, zijn minder positief.
Voorraadstabilisatie, opwaarts bijgestelde groeiprognoses
voor de VS en een gestabiliseerde Chinese economie heb-
ben geresulteerd in gunstigere vooruitzichten voor basisme-
talen. Maar tussen de uiteenlopende metalen zien we grote
verschillen.
In de kopermarkt is het beleggerssentiment positief, onder-
steund door solide macrocijfers uit China en het vooruitzicht
van hogere infrastructuuruitgaven. Bovendien is het koperaan-
bod minder sterk gestegen dan verwacht en zijn de koper-
voorraden van de London Metal Exchange afgenomen. Ook
voor zink en nikkel zijn de vooruitzichten positief.
De nu al lage aluminiumprijzen, daarentegen, kunnen als
gevolg van het overvloedige aanbod nog verder onder druk
komen te staan. We verwachten dat de vraag naar al deze
metalen in 2017 op peil zal blijven. Al met al denken wij dat
de positieve economische trends belangrijke aanjagers zullen
blijven voor de ontwikkeling van basismetalen op de lange
termijn.
Olie minder gevoelig voor productieverlagingenDe olieprijs is opgeveerd vanaf extreem lage niveaus, maar
er zou neerwaartse prijsdruk kunnen ontstaan. Het effect van
de overeenstemming tussen de OPEC-leden om de pro-
ductie te verlagen wordt namelijk ondermijnd door politieke
krachten. Als de dollar stijgt, zou dat de olieprijs verder onder
druk kunnen zetten.
In de VS zal de regering Trump zich waarschijnlijk een voor-
stander betonen van deregulering. Die deregulering is naar
verwachting gunstiger voor de traditionele energiesector dan
voor, bijvoorbeeld, duurzame energie. Dit betekent ook dat
het herstel van de Amerikaanse schalie-industrie een impuls
kan krijgen. Onzekerheid rond andere VS-gerelateerde on-
derwerpen, waaronder de Amerikaanse vraag naar ruwe olie,
Grondstoffen: verschillende krachten aan het werkECONOMISCH BUREAU | Hans van Cleef – Senior Sectoreconoom Energie
12 | Beleggingsstrategie | december 2016
PROGNOSE: GRONDSTOFFEN
Spotindex 2017 gem.
OLIE
Brent USD/bbl 49 55
WTI USD/bbl 48 55
METALEN
Goud USD/oz 1188 1125
Zilver USD/oz 16,3 15,4
Platina USD/oz 931 863
Palladium USD/oz 733 722
Aluminium USD/t 1778 1800
Koper USD/t 5731 5685
Bron: ABN AMRO Economisch Bureau, spotprijzen 23 november 2016
geopolitiek en renteverhogingen, kan ook een sterke impact
hebben op de olieprijs. We handhaven onze positieve visie
op olie. We verwachten dat de olieprijs in de loop van 2017
een evenwicht tussen vraag en aanbod zal bereiken. Onze
prognose is dat de gemiddelde olieprijs in 2017 op USD 55
per vat zal uitkomen.
Edelmetalen onder drukDe vooruitzichten voor edelmetalen zijn in 2016 verslechterd,
onder invloed van de afnemende vraag naar fysieke edel-
metalen in India en China. De goudprijs zal waarschijnlijk
onder druk blijven staan, gezien het vooruitzicht van hogere
rentestanden in de VS en een sterkere Amerikaanse dollar.
Het afbouwen van speculatieve posities in de markt kan
eveneens negatief uitpakken voor de goudprijs.
Hoewel we uiteenlopende ontwikkelingen in de grondstof-
fenmarkten zien, zijn we van mening dat grondstoffen nog
steeds kunnen worden ingezet om spreiding in de beleg-
gingsportefeuille aan te brengen. Te midden van een klimaat
van aanhoudende onzekerheid over de inflatieontwikkeling,
geven wij beleggers die goede portefeuillespreiding nastre-
ven in overweging om ook een positie in grondstoffen aan te
houden.
14 | Beleggingsstrategie | december 2016
Hedge funds hebben in 2016 lastige periodes meegemaakt.
Maar met de terugkeer naar normalere marktomstandigheden
zou het tij voor hedge funds ten goede moeten keren.
Hedge funds hebben in 2016 te maken gehad met de nodige
uitdagingen. Maar grosso modo herstelde deze markt weer
wat gedurende de zomer. Hoewel onze voorkeursstrategieën
risicobescherming bieden, stelde het rendement al met al
teleur. Wij denken dat de uitdagingen waar hedge funds mee
geconfronteerd werden dit jaar specifiek waren voor 2016.
We hebben nog altijd vertrouwen in de groeivooruitzichten
van hedge funds en in de rol die deze beleggingscategorie
speelt bij het aanbrengen van portefeuillespreiding.
AandelenstrategieënPolitieke schokken en extreem monetair beleid resulteerden
in een sterk wisselende risicobereidheid onder beleggers en
in scherpe richtingveranderingen van de markt, zowel positief
als negatief.
Long/short equity-strategieën zijn gebaseerd op het identifi-
ceren van ‘winnaars’ en ‘verliezers’. Deze strategie werkte in
2016 niet optimaal, omdat aandelen in veel gevallen over de
gehele linie omhoog of omlaag gingen. Maar wij verwachten
dat de aandelenmarkten zullen normaliseren, in het verleng-
de van een terugkeer naar normaler economisch beleid.
Hiermee zou weer een klimaat ontstaan dat kansen biedt
voor gespreide long/short equity-strategieën.
ObligatiestrategieënDe bedrijfsobligatiemarkten hielden in 2016 wereldwijd geen
gelijke tred met elkaar. Naar verwachting zal deze gunstige
situatie nog geruime tijd voortduren, zeker gezien de nieuwe
richting die de aantredende regering in de VS lijkt te willen
inslaan. Zowel qua monetaire koers als qua begrotingsbeleid
zijn wereldwijd verschillen zichtbaar. Deze verschillen bieden
goede mogelijkheden om richting-specifieke obligatiestrate-
gieën te volgen (zowel long als short). Kansen rond speci-
fieke uitgevers van obligaties zullen zich naar verwachting
voordoen in de sectoren energie, vastgoed en gezondheids-
zorg. Bij long/short obligatiestrategieën ligt het zwaartepunt
doorgaans bij long-posities. Dit betekent dat onverwachte
marktonrust tijdelijk kan leiden tot negatieve rendementen.
Marktnormalisatie gunstig voor hedge fundsINVESTMENT PRODUCTS & WEALTH SOLUTIONS | Wilbert Huizing – Specialist Beleggingsproducten
Trading-strategieënTrading-strategieën boden goede spreidingsvoordelen in de
eerste zes weken van 2016 en rond het Brexit-referendum in
juni. De kracht van de verschillende opluchtingsrally’s in 2016
vormde de grootste uitdaging voor trading-strategieën.
Trading-strategieën zijn sterk afhankelijk van trends. Als
er eenmaal een shortpositie is ingenomen, bijvoorbeeld
in aandelen, obligaties of grondstoffen, kan het dagen of
weken duren voordat die shortpositie verruild wordt voor een
longpositie (en vice versa). Een dergelijke draai kan gunstig
zijn vanuit spreidingsoogpunt; maar het rendement kan door
zo’n draai onder druk komen te staan.
Trading-strategieën zullen in 2017 waarschijnlijk profiteren
van een terugkeer naar normalere aandelenvolatiliteit- en
renteniveaus, in combinatie met een krachtige trend in de
ontwikkeling van grondstoffenprijzen.
Beleggingsstrategie | december 2016 | 15
Vastgoed: in afwachting van betere tijdenINVESTMENT STRATEGY & PORTFOLIO EXPERTISE | Ralph Wessels – Expert Aandelenresearch- en advies
In 2017 zullen het dividendrendement van vastgoed en de
spreidingsmogelijkheid die deze beleggingscategorie biedt
naar verwachting weer sterker op de voorgrond treden.
In de loop van 2016 en na de Amerikaanse
presidentsverkiezingen heeft beursgenoteerd vastgoed
terrein verloren. De verschuiving naar cyclische sectoren na
de verkiezingen en het vooruitzicht van hogere rentes in de
VS drukten de wereldwijde resultaten van beursgenoteerde
vastgoedfondsen (REITs; real estate investment trusts).
Het sentiment liep ook een deuk op door de stijging van de
obligatierentes in de VS en de vrees dat de ECB en de Bank
of Japan een minder verruimende koers gaan varen.
Wij denken dat die vrees zal afnemen en dat beleggers zich
weer zullen gaan focussen op de fundamentele situatie in
de vastgoedmarkt. Maar de weg voorwaarts zal niet zonder
obstakels zijn, gezien de gevoeligheid van vastgoed voor
renteontwikkelingen. Wij verwachten dat het proces van
renteverhogingen in de VS geleidelijk zal verlopen.
Bovendien betekenen renteverhogingen niet per se
dat vastgoed minder goed zal presteren dan andere
beleggingscategorieën. We verwachten namelijk
verbeteringen aan de vraagzijde, in het verlengde van de
economische groei. Daarnaast beschikt vastgoed over
een natuurlijk beschermingsmechanisme tegen inflatie,
aangezien in de meeste gevallen contractueel is vastgelegd
dat huren verhoogd kunnen worden als de inflatie stijgt.
Solide fundamentele situatieIn fundamenteel opzicht staat vastgoed er nog altijd goed
voor. Vastgoed biedt een dividendrendement van circa
4%, de schuldenlast in de sector ligt onder historische
trendniveaus, de waarderingen zijn redelijk en het aanbod
in belangrijke markten is beperkt. Urbanisatie – de toename
van de stedelijke bevolking – vormt op lange termijn
eveneens een aanjagende factor voor vastgoed.
Vooruitzichten variëren per regioIn de VS zijn de prognoses voor vastgoed nog steeds relatief
gezond: het fundamentele plaatje is solide, gezien de
robuuste vraag en het relatief beperkte aanbod. In Europa
verwachten we een sterke vraag naar vastgoed, tegen de
achtergrond van lage rentestanden. Vastgoedportefeuilles
bestaand uit woonhuizen in Duitsland gaan weer een
sterk jaar tegemoet; hetzelfde geldt voor kantoorruimte in
Frankrijk. Ook in Spanje is de situatie aan het verbeteren: we
verwachten daar een sterke groei in de huur van toplocaties.
Voor wat betreft winkelruimtes blijft de situatie lastig. De
huurgroei in Italië zal naar verwachting afnemen, na de solide
groei die in 2016 werd gerealiseerd. We blijven voorzichtig
ten aanzien van het Verenigd Koninkrijk, ondanks een
eerdere correctie daar.
Vastgoed in Azië toont nog altijd een gemengd beeld. In
Japan voorzien we positieve trends; in Australië lijken de
waarderingen aan de hoge kant. De Chinese vastgoedmarkt
wordt ondersteund door accommoderend beleid, al blijven
we voorzichtig ten aanzien van China. In Singapore lijken de
negatieve ontwikkelingen hun dieptepunt bereikt te hebben,
maar in Hong Kong blijven de meeste trends negatief.
16 | Beleggingsstrategie | december 2016
Valutamarkten zijn zich aan het herpositioneren, nu er hogere
groei en inflatie in de VS worden verwacht. Daarnaast geven
valutabeleggers zich rekenschap van de politieke risico’s in
Europa. De Amerikaanse dollar zal naar verwachting terrein
winnen. Daarentegen kunnen kapitaaluitstromen leiden tot
verzwakkende valuta’s in de opkomende markten.
Financiële markten lijken zich te positioneren voor hogere
economische groei en inflatie in de VS, nu Donald Trump
verkozen is tot president en de Republikeinen een
meerderheid hebben behaald in zowel de Senaat als in
het Huis van Afgevaardigden. Tijdens zijn campagne heeft
Trump zich een voorstander betoond van omvangrijke
budgettaire stimulering en van ondernemingsvriendelijk
beleid. Tegelijkertijd lijkt het optimisme onder beleggers het
vooralsnog te winnen van de angst voor mogelijk toenemend
protectionisme en geopolitiek risico. Wellicht geloven
beleggers dat Trumps verkiezingsretoriek aangaande deze
onderwerpen uiteindelijk niet in daadwerkelijk beleid zal
worden omgezet. Ten slotte: in Europa hebben valutamarkten
meer politiek risico ingeprijsd. Dit duidt erop dat beleggers
er rekening mee houden dat het populisme in Europa aan
kracht wint.
Trump geeft dollar vleugelsSinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen heeft de dollar
terreinwinst geboekt ten opzichte van de meeste valuta’s.
Op basis van onze voorlopige inschatting van de impact van
Trumps economische agenda hebben wij onze prognoses
voor de dollar opwaarts bijgesteld. We verwachten nu dat
de groei en de inflatie in de VS substantieel zullen stijgen,
tot een niveau dat hoger ligt dan de trendmatige cijfers.
Daarnaast verwachten we dat de Fed de rente agressiever
zal verhogen dan de financiële markten nu denken. Wij
rekenen nu op zes renteverhogingen in de komende twee
jaar, waar de futures-markt momenteel slechts twee
renteverhogingen incalculeert voor diezelfde periode.
De combinatie van sterke groei en inflatie in de VS in 2017
én hogere nominale en reële renteniveaus (reële rente:
nominale rente minus inflatie) in de VS dan in andere
belangrijke markten is gunstig voor de dollar (zie grafiek).
88
90
92
94
96
98
100
102
1,2
1,4
1,6
1,8
2,0
2,2
2,4
jan 2016 mrt 2016 mei 2016 jul 2016 sept 2016 nov 2016
Rente op 10-jaars Amerikaanse Treasuries US Dollar Index (rechteras)
Index Rente (%)
DOLLAR GEVOELIG VOOR HOGERE RENTE AMERIKAANSE STAATSOBLIGATIES
Bron: Bank of England, Bloomberg
Valuta’s: positioneren voor machtswisseling VSECONOMISCH BUREAU | Georgette Boele – Coördinator Valuta- en Edelmetalenstrategie
We denken nu dat de rally van de Amerikaanse dollar
mogelijk nog een vervolg krijgt. We verwachten dat de dollar
de pariteitsgrens met de euro zal doorbreken en dus meer
waard zal worden dan de euro (pariteit: 1 dollar is evenveel
waard als 1 euro). Daarnaast denken we dat de wisselkoers
tussen de dollar en Japanse yen richting de 115 zal bewegen.
We verwachten dat de valuta’s van opkomende markten
grosso modo zullen verzwakken. Stijgende rentes op
Amerikaanse obligaties kunnen namelijk leiden tot
kapitaaluitstromen vanuit de opkomende economieën. Maar
voor de meeste opkomende landen verwachten we dat die
verzwakking hun valuta’s niet tot onder de dieptepunten van
2015 zal brengen. De rally van de Amerikaanse dollar zal aan
kracht inboeten wanneer de financiële markten zich hebben
ingesteld op een sterke groeisprong in de VS en een verdere
verkrapping van het monetaire beleid aldaar. In 2018 zou
de kracht van de dollar bovendien kunnen afnemen als de
verschillen in renteniveaus tussen de VS en de rest van de
wereld kleiner worden, omdat de Amerikaanse economie
vertraagt of omdat de markten weer gaan anticiperen op een
onderbreking van de renteverhogingen door de Fed.
De US Dollar Index is een maatstaf voor de waarde van de dollar ten opzichte van een mandje van valuta’s.
Beleggingsstrategie | december 2016 | 17
PROGNOSE: VALUTA’S ONTWIKKELDE MARKTEN
VALUTAPAAR 25 nov. 2016 ultimo kw4 2017
EUR/USD 1,0605 0,95
USD/JPY 112,96 115
EUR/JPY 119,79 109
GBP/USD 1,2435 1,20
EUR/GBP 0,8528 0,79
EUR/CHF 1,0737 1,11
AUD/USD 0,7447 0,71
NZD/USD 0,7049 0,66
USD/CAD 1,3496 1,44
EUR/SEK 9,7751 9,50
EUR/NOK 9,0754 8,50
PROGNOSE: VALUTA’S OPKOMENDE MARKTEN
VALUTAPAAR 25 nov. 2016 ultimo kw4 2017
USD/CNH (offshore) 6,94 7,15
USD/INR 68,47 70,50
USD/SGD 1,43 1,50
USD/TWD 31,91 33,00
USD/IDR 13.525 13.900
USD/RUB 64,68 67,00
USD/TRY 3,46 3,50
USD/ZAR 14,15 15,25
EUR/PLN 4,42 4,30
EUR/CZK 27,04 26,50
EUR/HUF 309,35 300,00
USD/BRL 3,42 3,70
USD/MXN 20,64 19,00
Bron: ABN AMRO Economisch Bureau
RESULTATEN (%) VAN TACTISCHE T.O.V. STRATEGISCHE ASSETALLOCATIE
22 mei 2003 tot 30 november 2016* 2016 YTD (30 november 2016)
Strategisch Tactisch Extra rend. Strategisch Tactisch Extra rend.
Profiel 1 72,76 76,36 2,08 1,19 1,13 -0,06
Profiel 2 83,35 93,32 5,44 1,95 1,99 0,04
Profiel 3 107,96 133,29 12,18 2,39 2,57 0,17
Profiel 4 122,76 148,71 11,65 2,95 3,18 0,22
Profiel 5 145,13 180,33 14,36 3,47 3,84 0,36
Profiel 6 157,44 190,49 12,84 3,83 4,12 0,28
* Profiel 1 en 2 zijn gekoppeld aan het ‘oude’ conservatieve profiel, profiel 3 en 4 aan het ‘oude’ balanced profiel en profiel 5 en 6 aan het ‘oude’ groeiprofiel.
Performance
18 | Beleggingsstrategie | december 2016
Beleggingsstrategie | december 2016 | 19
Assetallocatie per profiel
ASSETALLOCATIE PROFIEL 1 PROFIEL 2
Beleggingscategorie Strategisch Tactisch Afwijking Strategisch Tactisch Afwijking
Neutraal Min. Max. Neutraal Min. Max.
Liquiditeiten 5 0 60 44 39 5 0 70 24 19
Obligaties 90 40 100 51 -39 70 30 85 39 -31
Aandelen 0 0 10 0 0 15 0 30 22 7
Altern. beleggingen 5 0 10 5 0 10 0 20 15 5
Funds of hedge funds 5 5 0 5 5 0
Vastgoed 0 0 0 3 6 3
Grondstoffen 0 0 0 2 4 2
TOTAAL 100 100 100 100
ASSETALLOCATIE PROFIEL 3 PROFIEL 4
Beleggingscategorie Strategisch Tactisch Afwijking Strategisch Tactisch Afwijking
Neutraal Min. Max. Neutraal Min. Max.
Liquiditeiten 5 0 70 15 10 5 0 70 7 10
Obligaties 55 20 70 30 -25 35 10 55 18 -17
Aandelen 30 10 50 40 10 50 20 70 60 10
Altern. beleggingen 10 0 20 15 5 10 0 30 15 5
Funds of hedge funds 5 5 0 5 5 0
Vastgoed 3 6 3 3 6 3
Grondstoffen 2 4 2 2 4 2
TOTAAL 100 100 100 100
ASSETALLOCATIE PROFIEL 5 PROFIEL 6
Beleggingscategorie Strategisch Tactisch Afwijking Strategisch Tactisch Afwijking
Neutraal Min. Max. Neutraal Min. Max.
Liquiditeiten 5 0 70 2 -3 5 0 60 2 -3
Obligaties 15 0 40 7 -8 0 0 25 0 0
Aandelen 70 30 90 76 6 85 40 100 86 1
Altern. beleggingen 10 0 30 15 5 10 0 30 12 2
Funds of hedge funds 5 5 0 5 5 0
Vastgoed 3 6 3 3 3 0
Grondstoffen 2 4 2 2 4 2
TOTAAL 100 100 100 100
De tactische assetallocatie geeft actieve strategieën weer die betrekking hebben op visies voor de korte en middellange termijn en afwijken van de strategische assetallocatie voor de langere termijn.
Medewerkers
LEDEN ABN AMRO BELEGGINGSCOMITÉ
Didier Duret Chief Investment Officer Private Banking
Gerben Jorritsma Hoofd Investment Strategy & Portfolio Expertise
Han de Jong Hoofdeconoom ABN AMRO
Olivier Raingeard Hoofd Beleggingen Private Banking Neuflize OBC
Bernhard Ebert Hoofd Vermogensbeheer Bethmann Bank
Rico Fasel Directeur Beleggingsadvies en Zelf Beleggen
ECONOMISCH BUREAU
Georgette Boele Coördinator Valuta- en Edelmetalenstrategie
Hans van Cleef Senior Sectoreconoom Energie
Roy Teo Senior Valutastrateeg
INVESTMENT STRATEGY & PORTFOLIO EXPERTISE
Mary Pieterse-Bloem Hoofd Obligatiestrategie & Portefeuillebeheer
Roel Barnhoorn Senior Expert Obligatiethema’s
Willem Bouwman Portefeuillebeheerder Obligaties
Chris Huys Senior Portefeuillebeheerder Obligaties
Shanawaz Bhimji Portefeuillebeheerder Obligaties
Jasvant Jadoenathmisier Assistent Portefeuillebeheerder Obligaties
Carman Wong Hoofd Obligaties Opkomende Markten
Grace M K Lim Senior Expert Obligaties
Barbara Cheung Expert Obligaties
Annemijn Fokkelman Hoofd Aandelenresearch & Portefeuillebeheer
Maurits Heldring Expert Aandelenresearch- en advies
Jaap Rijnders Expert Aandelenresearch- en advies
Ralph Wessels Expert Aandelenresearch- en advies
Piet Schimmel Senior Expert Aandelenthema’s
Paul van Doorn Senior Portefeuillebeheerder Aandelen
Chris Verzijl Portefeuillebeheerder Aandelen
Martien Schrama Profielbeheerder
Chew Hwee Hoofd Aandelenstrategie Azië
Javy Wong Aandelenstrateeg Noord-Azië
INVESTMENT PRODUCTS & WEALTH SOLUTIONS
Wilbert Huizing Specialist Beleggingsproducten
Eric Zuidmeer Specialist Private Equity
RISICOBEHEER
Hans Peters Hoofd Investment Risk
Paul Groenewoud Specialist Quant Risk
MET SPECIALE DANK AAN
Ben Steinebach Hoofd Beleggingsstrategie ABN AMRO MeesPierson
INVESTMENT COMMUNICATIONS
Het Global Investment Communications team is verantwoordelijk voor de totstand-koming van deze publicatie. Heeft u vragen/opmerkingen? Stuur dan een e-mail naar [email protected].
20 | Beleggingsstrategie | december 2016
Beleggingsstrategie | december 2016 | 21
EuropaABN AMRO MeesPierson
Amsterdam
Rico Fasel
Banque Neuflize OBC S.A.
Parijs
Wilfrid Galand
Bethmann Bank AG
Frankfurt
Bernhard Ebert
ABN AMRO Private Banking Luxemburg
Jean-Marie Schmit
ABN AMRO Private Banking Antwerpen - Berchem
Erik Joly
ABN AMRO Private Banking
Kanaaleilanden
Andrew Pollock
Nabije OostenABN AMRO Private Banking
Dubai (DIFC)
Bjorn Holderbeke
AziëABN AMRO Private Banking
Hong Kong
William Tso
ABN AMRO Private Banking Singapore
Peter Ang
Private Banking wereldwijd
Neem voor meer informatie contact op met een van de bovenstaande vestigingen. Wij hopen kennis met u te maken en zien ernaar uit u van dienst te kunnen zijn.
www.abnamroprivatebanking.com
abnamromeespierson.nl | financialfocus.nl
DisclaimersAlgemeenDeze publicatie is gemaakt door ABN AMRO Bank N.V.. ABN AMRO staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank.
Voor meer informatie over de waardering en/of methodologie, zie de volgende website: www.abnamro.nl/nl/privatebanking/beleggen/beleggingstools/beleggen-bij-abnamro-meespierson/index.html. Daar vindt u ‘Het beleggingsbeleid van ABN AMRO’.
De in dit document aangeboden informatie is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een voorstel of aanbod tot 1) het kopen of verhandelen van beleggingsproducten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basis van de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en de voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO aangeboden beleggingsproducten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO kunt u vinden in de Voorwaarden Beleggen ABN AMRO die verkrijgbaar zijn via www.abnamro.nl/beleggen.
Hoewel ABN AMRO tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in dit document juist, volledig of actueel is. ABN AMRO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen.
AansprakelijkheidABN AMRO en/of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aangeboden of het gebruik daarvan.
Auteursrecht en verspreidingABN AMRO, of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo’s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te vermenigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ABN AMRO of rechtmatige toestemming van de rechthebbende. U mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik.
US Person Disclaimer Beleggen ABN AMRO Bank N.V. (“ABN AMRO”) is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de beleggingsdienstverlening van ABN AMRO inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven beleggingsproducten en beleggingsdiensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen [“US Persons” in de zin van vorenbedoelde wet- en regelgeving]. Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen.
Andere rechtsgebiedenOnverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven beleggingsdiensten en/of beleggingsproducten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven beleggingsdiensten en/of beleggingsproducten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van beleggingsdiensten en/of beleggingsproducten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen.
Disclaimer inzake duurzaamheidsindicatorABN AMRO Bank N.V. heeft alle redelijkerwijs vereiste zorgvuldigheid betracht om te waarborgen dat de indicatoren betrouwbaar zijn. De informatie is echter niet door een accountant gecontroleerd en is aan wijziging onderhevig. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor enige schade die een gevolg is van het (directe of indirecte) gebruik van de indicatoren. De indicatoren op zich zijn niet bedoeld als een aanbeveling met betrekking tot individuele bedrijven, en evenmin als een aanbod tot het kopen of verkopen van beleggingen. Hierbij dient te worden aangetekend dat de indicatoren een opinie op een bepaald moment weergeven, waarbij een aantal verschillende duurzaamheidsaspecten in aanmerking is genomen. De duurzaamheidsindicator geeft slechts een indicatie van de duurzaamheid van een bedrijf binnen zijn sector.