podręcznik – wersja dla przetworców

110
MARZEC 2016 PODRĘCZNIK PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH Warsztaty Fundacji WWF Polska

Upload: nguyenngoc

Post on 11-Jan-2017

225 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Podręcznik – wersja dla przetworców

MARZEC2016

PODRĘCZNIK

PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI

PRODUKTÓW RYBNYCH Warsztaty Fundacji WWF Polska

Page 2: Podręcznik – wersja dla przetworców
Page 3: Podręcznik – wersja dla przetworców

Fundacja WWF Polska

PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI

PRODUKTÓW RYBNYCH Warsztaty Fundacji WWF Polska

WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

MARZEC

2016

PODRĘCZNIK

Page 4: Podręcznik – wersja dla przetworców

PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Podręcznik z warsztatów z zakresu systemów certyfikacji produktów rybnych – wersja podstawowa

Autorzy: Olga Sarna, Wojciech Górski, Anna Dębicka, Katarzyna Skawińska

Skład: Agencja Wydawnicza EkoPress / 601 311 838

Fotografia na okładce: © WWF Polska / D. Bógdał

Wydawca:Fundacja WWF Polskaul. Mahatmy Gandhiego 3, 02-645 Warszawatel.: +48 22 849 84 69fax: +48 22 646 36 72

© WWF Polska

Publikacja jest dostępna na stronie internetowej: www. ryby.wwf.pl

Wyprodukowano na papierze ekologicznym.

Publikacja zrealizowana w ramach projektu: „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzystajacego z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Page 5: Podręcznik – wersja dla przetworców

3WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

SPIS TREŚCI

WSTĘP Fundacja WWF Polska .................................................................................................. 5

SUKCES CZY TYLKO KOLEJNA SZANSA Piotr J. Bykowski .................................................................... 6

p r e z e n t a c j e

1. KAMPANIA NA RZECZ OCHRONY RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ MÓRZ I OCEANÓW Olga Sarna ................ 10

2. WPŁYW ZAOPATRYWANIA W PRODUKTY RYBNE NA ZACHOWANIE RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ MÓRZ I OCEANÓW Wojciech Górski .................................................................................... 20

3. SYSTEMY CERTYFIKACJI GWARANTUJĄCE OCHRONĘ RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ MÓRZ I OCEANÓW ORAZ GŁÓWNE ZASADY ICH FUNKCJONOWANIA (CZYM JEST PROGRAM CERTYFIKACJI, KTO PRZEPROWADZA AUDYTY) Anna Dębicka .......................... 32

4. CERTYFIKACJA RYBOŁÓWSTWA I JEJ ZNACZENIE W ŁAŃCUCHU DOSTAW Anna Dębicka ......................... 40

5. CERTYFIKACJA W ŁAŃCUCHU DOSTAW – WERSJA PODSTAWOWA Anna Dębicka ................................. 58

6. JAK POPRAWNIE STOSOWAĆ ZNAK CERTYFIKATU NA PRODUKTACH ABY UMOŻLIWIĆ KONSUMENTOM ŚWIADOMY WYBÓR I PRZYCZYNIĆ SIĘ DO OCHRONY RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ MÓRZ I OCEANÓW? Katarzyna Skawińska ..................................................................................... 82

7. PRAWIDŁOWE KOMUNIKATY W DZIAŁANIACH MARKETINGOWYCH ZWIĘKSZAJĄCYCH ŚWIADOMOŚĆ KONSUMENTÓW W ZAKRESIE ICH WPŁYWU NA STAN RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ MÓRZ I OCEANÓW Katarzyna Skawińska ............................................................................... 98

Page 6: Podręcznik – wersja dla przetworców

4 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

© Jürgen FREUND WWF-Canon

Page 7: Podręcznik – wersja dla przetworców

5WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Wstęp

Szanowni Państwo,

Fundacja WWF Polska ma przyjemność przekazać w Pań-stwa ręce podręcznik stanowiący materiał uzupełniający do warsztatów z zakresu systemów certyfikacji produk-tów rybnych, realizowanych w ramach projektu „Kampa-nia na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów”, finansowanego ze środków pochodzących z Islandii, Lichtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Morza i oceany pokrywają ponad 2/3 powierzchni Ziemi i stanowią bezcenne źródło surowców, w tym pokarmu człowieka. Dla 3 miliardów ludzi ryby są źródłem 20% białka w diecie. Według raportu opublikowanego przez WWF w 2015 roku wartość oceanów szacowana jest na ponad 24 bilionów USD, w tym ok. 7 bilionów USD to war-tość zasobów pochodzących z bezpośredniej produkcji oceanów. Roczny morski produkt brutto, równoznaczny z PKB, wynosi około 2,5 biliona USD, co plasuje oceany na siódmym miejscu światowej gospodarki. Należy jednak pamiętać, że 2/3 morskiego produktu brutto zależy od stanu środowiska morskiego.

W trosce o zachowanie różnorodności biologicznej mórz i oceanów Fundacja WWF od lat podejmuje działania na rzecz ochrony ekosystemów morskich. Prowadzenie takich działań jest niezbędne, aby zapewnić zachowanie przyrodniczo i gospodarczo cennych gatunków dla obec-nych i przyszłych pokoleń. Obecna sytuacja jest alarmu-jąca: w latach 1970-2010 o 39% zmalała liczba wszyst-kich gatunków morskich. Co więcej, według Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnic-twa (FAO), aż 90% światowych zasobów ryb jest przeło-wionych lub poławianych na najwyższym możliwym poziomie (Raport FAO, Sofia 2014). Natomiast w naszych rodzimych zasobach jedynie 5 na 10 komercyjnie poła-wianych w Morzu Bałtyckim gatunków znajduje się na stabilnym poziomie.

W związku z tym Fundacja WWF Polska zachęca wszyst-kich użytkowników morza i jego zasobów do wykorzysty-wania ich w sposób zrównoważony, zgodnie z zasadami tzw. Zrównoważonej Niebieskiej Gospodarki.

Zrównoważona Niebieska Gospodarka to gospodarka morska, która:

• Zapewnia społeczne i ekonomiczne korzyści dla obecnych i przyszłych pokoleń, przyczyniając się do: zapewnienia bezpieczeństwa żywności, zwalczania ubóstwa, poprawy standardów życia, zarobków, zatrudnienia, bezpieczeństwa, zdrowia, sprawiedli-wości i politycznej stabilności.

• Przywraca, chroni i utrzymuje różnorodność, produk-tywność, odporność, podstawowe funkcje oraz rze-czywistą wartość ekosystemów morskich – kapitału przyrodniczego, od którego zależny jest dobrobyt.

• Oparta jest o czyste technologie, energię odnawialną i cyrkulacyjne zastosowanie surowców w celu zapew-nienia długofalowej stabilności ekonomicznej i spo-łecznej, przy jednoczesnym poszanowaniu możliwo-ści naszej planety.

Jednym z ważnych elementów Zrównoważonej Niebie-skiej Gospodarki są oznakowania ekologiczne, w tym cer-tyfikaty, stanowią potwierdzenie, że dany produkt został uznany za produkt o mniejszym wpływie na środowisko, niż funkcjonalnie lub konkurencyjnie podobne produkty. Dla przeciętnego konsumenta oznacza to po prostu, że kupując takie produkty wspiera ochronę środowiska oraz producentów prowadzących produkcję w sposób przyja-zny dla środowiska. W przypadku Certyfikacji Łańcucha Dostaw produktów rybnych znak certyfikatu zapewnia nabywców, że dane ryby i owoce morza rzeczywiście pochodzą ze zrównoważonego rybołówstwa lub odpo-wiedzialnej hodowli.

Projekt pn. „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” ma na celu zwiększenie społecznej świadomości odnośnie wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów, poprzez dostarczenie kluczowym pod-miotom sektora rybnego, dziennikarzom, blogerom kuli-narnym i kucharzom niezbędnej wiedzy na temat sposo-bów zaopatrywania w produkty rybne pochodzące z odpowiedzialnych połowów.

Państwo, jako przetwórcy i sprzedawcy produktów ryb-nych, macie ogromne znaczenie w wyznaczaniu nowych trendów gospodarczych i społecznych. Liczymy więc na Wasze zainteresowanie i zaangażowanie w działania na rzecz zachowania naszego wspólnego dziedzictwa, jakim jest różnorodność biologiczna ekosystemów morskich.

Życzymy inspirującej lektury.

Zespół WWF Polska

Page 8: Podręcznik – wersja dla przetworców

6 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Sukces czy tylko kolejna szansa

W drugiej połowie XX w. konieczne stało się poszukiwa-nie alternatywnych dróg rozwoju świata, bowiem jego nie-zwykle szybki rozwój społeczno-gospodarczy doprowa-dził do sytuacji, w której ze wzmożoną siłą zaczęły ujawniać się zagrożenia wynikające z ciągłej, historycz-nej konfrontacji ludzi i przyrody. Nowy, zrównoważony rozwój – w którym wg definicji Grö Bruntdland „potrzeby obecnego pokolenia są realizowane bez zmniejszania szans przyszłych pokoleń do zaspokajania swych potrzeb” – miał być trwałym remedium na kłopoty ekonomiczne i poli-tyczno-społeczne świata.

Obszarem, w którym problemy ówczesnej światowej gospodarki były szczególnie widoczne, było rybołów-stwo. W opublikowanym w 1974 r. raporcie, dotyczącym stanu światowego rybołówstwa, FAO określiło, że 10% łowisk było przełowionych, w raporcie z 1989 r. – przeło-wionych stad było już 26%. Jak wielkie są te problemy, świadczą fakty zawarte w ostatnich statystykach FAO1 – blisko 90% światowych zasobów ryb jest przełowionych lub eksploatowanych na najwyższym możliwym pozio-mie. Znaczenie koncepcji zrównoważonego rozwoju w przezwyciężaniu problemów rybołówstwa polegało na uświadomieniu i wyraźnym podkreśleniu silnej zależno-ści między trwałością środowiska i trwałością rozwoju oraz na potrzebie całościowego podejścia do problemów rybołówstwa, uwzględniającego cele ekologiczne, ekono-miczne i społeczne.

Dyskusja związana z prawem do wolności korzystania z bogactw morza trwa w Europie od początku XVII w., kiedy to Holender Grotius opublikował pracę Mare Librum. Tą idealistyczną teorię zweryfikowało życie. Już w XVIII wieku wybuchła pomiędzy Danią i Holandią pierwsza z wojen o… śledzie. Po II wojnie światowej tendencja do ograniczeń praw do wolności korzystania z zasobów oce-anów zaczęła przyspieszać. Rozpoczął ją w 1945 r. słynny prezydent USA Harry Truman, rozciągając suwerenność USA nad zasobami mineralnymi szelfu kontynentalnego. Potem były Chile i Peru, które w 1952 r. objęły wyłączną jurysdykcją obszar 200-milowej strefy morskiej. W latach 1958-1973 Islandia kilkakrotnie rozszerzała swoją strefę rybołówstwa, ustalenie 200 milowej strefy ekonomicznej było powodem wojny kanonierek z Wielką Brytanią, nazwanej przez analogię do cold war – cod war [z ang. zimna wojna – wojna dorszowa]. W końcu wygrali Island-czycy, bo chcieli usunąć bazę NATO z Keflaviku.

1 http://www.fao.org/3/a-i3720e.pdf

Sytuacja w światowym rybołówstwie wymagała między-narodowych uregulowań. Do 1972 r. 10 państw proklamo-wało 200 milową strefę, do 1974 roku – 33, do 1977 roku – 51, wtedy to 200-milowe strefy objęły rejony, w których dokonywano 95% światowych połowów. Sprawa ta unor-mowana została dopiero w 1982 roku w czasie III Konfe-rencja Prawa Morza w Montego Bay, podczas której usta-nowiono Konwencję Prawa Morza ONZ, często nazywana konstytucją oceanów,. W praktyce oznaczało to koniec tradycyjnej wolności rybołówstwa.

Uchwalenie Konwencji Prawa Morza oraz podział formal-noprawny światowego oceanu nie zapobiegły nadmiernej eksploatacji zasobów morskich. Zmniejszeniu ulegał stan zasobów rybnych oraz następowały dalsze nieko-rzystne zmiany w ich strukturze. Były to objawy postępu-jącego przełowienia, czyli połowów na poziomie wyższym niż pozwala na to wydajność ekosystemów.

W 1992 r. na międzynarodowej konferencji w Cancun w Meksyku przyjęto deklarację, zakładającą dalszy roz-wój rybołówstwa w ramach zrównoważonego systemu. Jej efektem było przyjęcie przez FAO w 1995 r. obligato-ryjnego Kodeksu odpowiedzialnego rybołówstwa, a także wytycznych dotyczących oznakowania ekologicznego produktów rybnych. Warunkiem zrównoważonej działal-ności połowowej były: długoterminowość z zachowaniem akceptowanego poziomu produktywności biologicznej i ekonomicznej oraz uwzględnienie zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń.

Problemem, obok przełowienia, przeinwestowania i zanie-czyszczenia środowiska są nadmierne odrzuty, a także rożnego typu dotacje państwowe dla sektora rybnego szacowane nawet na 50 mld USD rocznie. Trudno ukryć fakt, że odpowiedzialne za stan zasobów administracje państwowe, mimo ogromnych uprawnień i możliwości, z różnych względów nie były w stanie zapewnić prawidło-wego funkcjonowania rybołówstwa, doprowadzając do dalszej dewastacji zasobów.

Ta sytuacja dała jednak pewien optymistyczny efekt, gdyż doprowadziła do powstania ruchu konsumenckiego, którego celem było wprowadzenie rzeczywistych zmian w światowym rybołówstwie, a w konsekwencji doprowa-dzić do odbudowy zdewastowanych zasobów światowych. Spektakularnym wyrazem takich działań było powstanie pozarządowych organizacji, takich jak np. Marine Ste-wardship Council (MSC). MSC we współpracy z WWF oraz przedstawicielami sektora rybnego oraz w oparciu o istniejące dokumenty FAO, opracowała system certyfi-kacji dla poławianych gatunków ryb dziko żyjących.

„Problem z ziemią polega na tym, że jakiś czas temu przestano ją produkować.”

M. Twain

Page 9: Podręcznik – wersja dla przetworców

7WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Ideą MSC, utworzonego przez WWF i koncern żywno-ściowy Unilever, było wspieranie budowy zdrowych, sta-bilnych ekosystemów morskich i ochrona zasobów mórz i oceanów poprzez promowanie pozyskiwania surowca rybnego pochodzącego ze zrównoważonych połowów o udokumentowanym pochodzeniu. Dzisiaj, po ponad 15 latach działania MSC, nawet najwięksi adwersarze tej organizacji muszą przyznać, że ma ona przynajmniej pośredni wpływ na poprawę zarzadzania zasobami poprzez wdrożony i rozpoznawalny na świecie system certyfikacji dla zrównoważonego rybołówstwa i pocho-dzących z niego produktów rynkowych. Obejmuje cały łańcuch działań wg zasady „od łowiska do półmiska”.

Coraz powszechniejsze wdrażanie certyfikacji MSC jest poniekąd przyznaniem się władz i organizacji odpowie-dzialnych za rybołówstwo, że konieczne jest dodatkowe wsparcie społeczne w zakresie promocji i wdrażania zasad odpowiedzialnego zarządzania połowami. Jednym z przejawów tej sytuacji jest fakt, że Europejski Fundusz Morski i Rybacki na lata 2014-2020 zaleca organizacjom producentów konieczność certyfikowania połowów. System powinien w dalszym ciągu się rozwijać, a czas pokaże, czy ta metoda sprawdzi się wraz z jej rozwojem, gdyż pamiętać należy, że obecnie dotyczy tylko około 10% światowych połowów, chociaż ilość ta powoli wzra-sta. Zastrzeżenie budzi dobrowolność wdrażania sys-temu, gdyż w praktyce jest on wymuszany siłami rynku, na którym wykorzystywany jest bardzo nośny argument związany ze zrównoważonym rybołówstwem. Jak wspo-mniano wcześniej, certyfikacja MSC obejmuje jedynie około 10% światowych połowów ryb, nie jest tajemnicą, że są to gatunki osiągające najwyższe ceny na świato-wym rynku; wg kalkulacji autora, wartość certyfikowa-nych połowów to co najmniej 30% ogólnej wartości świa-towych połowów.

Certyfikacja MSC jest oparta na ocenach wykonywanych przez niezależną jednostkę certyfikującą (audyt trzeciej strony). Każdy proces oceny w ramach certyfikacji MSC jest z założenia oparty na najnowszych danych nauko-wych i informacji od zainteresowanych stron biorących udział w procesie. Wszystkie zainteresowane strony mają prawo wnieść uwagi do każdego procesu certyfikacji.

Certyfikat MSC jest przyznawany na 5 lat, a rybołówstwo przechodzi co roczne audyty. Zdarza się, że w wyniku pro-cesu aktualizacji danych i uzyskania nowych informacji na temat stanu danego stada certyfikat zostaje zawie-szony do momentu wprowadzenia działań naprawczych. Mamy też niestety przykład polski – udzielony w styczniu 2015 r. certyfikat MSC na dorsza bałtyckiego został po niecałym roku, na skutek przeprowadzonego audytu rocznego, zawieszony. Powstała sytuacja niewątpliwie wpłynęła na autorytet MSC ale też naraziła na istotne straty polskich przetwórców, którzy nie są w stanie zreali-zować podpisanych, często długoterminowych kontrak-tów. Program MSC powinien być bardziej dostosowany do zasad funkcjonowania rynku przetwórstwa aby nie zniechęcać partnerów. Jednocześnie musi pozostać wia-rygodny i gwarantować że certyfikowane połowy są dokonywane w sposób zrównoważony. Podsumowując należy stwierdzić, że dalszy rozwój programów certyfika-cji – uzupełniany o efektywne, właściwie zaplanowane i zrealizowane badania naukowe, mające ogromny wpływ na rzetelność audytów, wsparte działaniami władz admi-nistrujących rybołówstwem może w konsekwencji przy-nieść oczekiwane rezultaty.

Piotr J. Bykowski prof. zw. Akademia Morska w Gdyni

Page 10: Podręcznik – wersja dla przetworców

8 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

© Wild Wonders of Europe Magnus Lundgren WWF

Page 11: Podręcznik – wersja dla przetworców

9WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

prezentacje

Page 12: Podręcznik – wersja dla przetworców

10 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

© n

atur

epl.c

om /

Dav

id F

leet

ham

/ W

WF

Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej

mórz i oceanówlistopad 2014 – kwiecień 2016

1

© W

WF/

D. B

ógda

ł

Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów

Olga Sarna

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na

różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

1

Page 13: Podręcznik – wersja dla przetworców

11WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Co 20 minut, na skutek działalności człowieka, z Ziemi znika jeden gatunek.A aż 30% stworzeń, w tym morskich, jest zagrożonych wyginięciem.

Wymieranie gatunków lądowych łatwo zauważyć

Dlaczego morza i oceany?Wymieranie cennych gatunków

żyjących w głębinach często jest poza naszą percepcją

© Klein & Hubert / WWF © Frédéric BASSEMAYOUSSE / WWF-Mediterranean

Page 14: Podręcznik – wersja dla przetworców

12 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Aż 30 proc. stworzeń, w tym morskich, jest

zagrożonych wyginięciem.

W latach 1970-2010 liczba gatunków morskich zmalała o 39 proc.

W Bałtyku 5 na 10 poławianych komercyjnie

gatunków znajduje się na stabilnym poziomie

Według Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw

Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), aż 90% światowych zasobów

ryb jest przełowionych lub poławianych na najwyższym

możliwym poziomie.

Cel Projektu

Zwiększenie świadomości społecznej odnośnie wpływu codziennych decyzji

konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów

poprzez dostarczenie kluczowym podmiotom sektora rybnego, a także dziennikarzom, blogerom kulinarnym

i kucharzom niezbędnej wiedzy na temat sposobów zaopatrywania w produkty rybne pochodzące

z odpowiedzialnych połowów

Page 15: Podręcznik – wersja dla przetworców

13WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Kulinarny roadshow po Polsce (16 warsztatów)

Publikacja kulinarnego e-booka

Edukacyjna kampania telewizyjna

Nowa edycja poradnika „Jaka ryba na obiad?”

4 warsztaty dla przetwórców i sprzedawców z zakresu certyfikacji produktów rybnych

Międzynarodowa Konferencja na temat zrównoważonego rybołówstwa

Główne działania w ramach projektu:

Medialna kampania edukacyjna

Celem kampanii było uświadomienie Polakom,

że poprzez odpowiednie wybory konsumenckie przyczynią się

do ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów oraz poprawy stanu populacji zagrożonych gatunków ryb.

© G

ilber

t Van

Ryc

kevo

rsel

/ W

WF-

Can

ada

Page 16: Podręcznik – wersja dla przetworców

14 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

www.ryby.wwf.pl

Liczba unikalnych pobrań książki „Ryby Wybrane”: > 8 000

Liczba unikalnych pobrań poradnika rybnego: > 10 000

Ilość unikalnych odsłon strony internetowej: > 200 000

To Twój Wybór ma znaczenie!Medialna kampania edukacyjna

Kampania telewizyjna w okresie czerwiec-lipiec 2015

ZASIĘG: 13 862 587 osób!

Insert poradnika rybnego w trzech miesięcznikach dla kobiet

NAKŁAD: 410 tys.

Page 17: Podręcznik – wersja dla przetworców

15WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Sukces Kampanii

W lutym jedynie 11,2% ankietowanych słyszało

o poradniku rybnym. Po Kampanii liczba ta

wzrosła do 34,3%.

Kampania przyczyniła się do potrojenia wskaźnika osób

uwzględniających zagrożenie wyginięciem w procesie

zakupu ryb(z 2% ankietowanych w lutym 2015 do 6% w sierpniu 2015)

© G

ilber

t Van

Ryc

kevo

rsel

/ WW

F-C

anad

a

Social Media i filmiki promujące projekt

W ramach projektu powstały dwa 3-minutowe filmiki:• WYBÓR• RYBY I OWOCE

MORZA

Oglądalność:• I filmik: 43 239 wyświetleń

• II filmik: 10,649 wyświetleń

• III filmik: ??? (kwiecień 2016)

Page 18: Podręcznik – wersja dla przetworców

16 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Seria wydarzeń w całej Polsce skierowanych do kucharzy i lokalnych liderów opinii

(dziennikarzy, samorządowców i blogerów).

Roczny roadshowpo Polsce: wizyta

w 16 największych miastach Polski.

Celem warsztatów jest uświadomienie uczestnikom konieczności

podejmowania świadomych wyborów żywieniowych oraz dostarczenie im niezbędnej wiedzy i umiejętności

by mogli ich dokonywać.

Warsztaty kulinarne

© A

. Rat

ajcz

ak/W

WF

WARSZTATY KULINARNE16 województwa, 16 miast, 270 osób

Page 19: Podręcznik – wersja dla przetworców

17WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Rybołówstwo a ochrona różnorodności biologicznej – najlepsze praktyki w zakresie ograniczania wpływu rybołówstwa

na środowisko morskie

PORUSZONE TEMATY: działania na rzecz ograniczenia odrzutów i przyłowu, poprawy selektywności narzędzi połowowych, ochrony siedlisk i gatunków chronionych, eliminacji nielegalnych połowów, oraz narzędzia promujące odpowiedzialne rybołówstwo.

W konferencji uczestniczyło 67 osób.

Udział wzięło 4 zagranicznych prelegentów reprezentujących: The Royal Society for the Protection of Birds, SeaScope Fisheries Research Ltd, Navama – technology for nature, Baltic Sea Advisory Council)oraz 4 prelegentów z Polski (Morski Instytut Rybacki - PIB, MSC, WWF, OCEANA)

Warsztaty z zakresu systemów certyfikacji produktów rybnych

Dwa warsztaty dla podmiotów bezpośrednio obsługujących klienta, dla firm sprzedających bezpośrednio do

odbiorców końcowych, takich jak restauracje, stołówki, sklepy rybne i

stoiska z rybą w sieciach handlowych

Dwa warsztaty dla podmiotów branży

przetwórstwa

Warsztaty odbędą się w dniach

29-30 marca oraz 7-8 kwietnia

Łącznie przeszkolonych zostanie minimum

80 osób

© M

erid

ithK

ohut

/ W

WF-

US

Page 20: Podręcznik – wersja dla przetworców

18 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Badanie postaw konsumentów wobec zagrożenia wyginięciem wybranych gatunków ryb

Gatunek ryby jest, po świeżości, najważniejszym kryterium wyboru kupowanej ryby.

67% badanych deklaruje, że są skłonni uwzględnić informację o tym, że dany gatunek jest zagrożony przy wyborze kupowanej ryby.

77% badanych chciałoby, żeby informacje na temat zagrożonych i bezpiecznych gatunków ryb były umieszczane w miejscu sprzedaży.

17

Współpraca: sieci handlowe

18

Page 21: Podręcznik – wersja dla przetworców

19WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Wystawa na tematochrony różnorodności biologicznej

Dziękuję za uwagę!

Olli

Toiv

onen

/ W

WF

Dziękujemy za uwagę!

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych

decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Page 22: Podręcznik – wersja dla przetworców

20 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

1

© W

WF/

D. B

ógda

ł

Wojciech Górski

Warsztaty z zakresu systemów certyfikacji produktów rybnych

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Wpływ zaopatrywania w produkty rybne

na zachowanie różnorodności biologicznej

mórz i oceanów.

Aż 30 proc. stworzeń, w tym morskich, jest

zagrożonych wyginięciem.

W latach 1970-2010 liczba gatunków morskich

zmalała o 39 proc.

Według Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw

Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), aż 90% światowych zasobów

ryb jest przełowionych lub poławianych na najwyższym

możliwym poziomie.

Wpływ działalności człowieka na ekosystemy morskiei różnorodność gatunkową

© D

. Bóg

dał/W

WF

Pol

ska

W tym 61,3% ryb jest w pełni wyławianych, co oznacza brak możliwości zwiększenia połowu.

2

Page 23: Podręcznik – wersja dla przetworców

21WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Wpływ działalności człowieka na ekosystemy morskiei różnorodność gatunkową

© D

. Bóg

dał/W

WF

Pol

ska

Od 1950 roku powierzchnia zagrożonych łowisk wzrosła

z 10 do 100 mln km2 i jest równa 1/3 powierzchni oceanów świata.

Wpływ działalności człowieka na ekosystemy morskiei różnorodność gatunkową

© D

. Bóg

dał/W

WF

Pol

ska

Obecnie w Morzu Północnym połowy dorsza,

storni i soli wynoszą jedynie 20%wielkości połowów osiągniętych 25 lat temu.

Brakuje danych dotyczących 55%populacji ryb w Morzu Północnym i Atlantyku. Ich stan jest nieokreślony.

75%, czyli 3 na 4 oszacowane populacje ryb europejskich są nadmiernie eksploatowane.

Potencjał połowowy floty europejskiej 2-3krotnie przewyższa potencjał odpowiadający istniejącym zasobom ryb.

Page 24: Podręcznik – wersja dla przetworców

22 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Wielkość połowówStan eksploatowanych zasobów morskich – prognoza

Wielkość połowówWielkość połowów – dane FAO

FAO. 2014. The State of World Fisheries and Aquaculture 2014. Rome. 223 pp.

Years

Page 25: Podręcznik – wersja dla przetworców

23WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Wielkość połowówStan eksploatowanych zasobów morskich – FAO

FAO. 2014. The State of World Fisheries and Aquaculture 2014. Rome. 223 pp.

Years

Wielkość połowówWielkość połowów rekonstrukcja Sea Around Us

Pauly, D. & Zeller, D. Catch reconstructions reveal that global marine fisheries catches are higher than reported and declining. Nat. Commun. 7:10244 doi: 10.1038/ncomms10244 (2016).

Page 26: Podręcznik – wersja dla przetworców

24 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Wielkość połowówWielkość połowów – Unia Europejska

Komisja Europejska Wspólna polityka rybołówstwa w liczbach – Podstawowe dane statystyczne – Wydanie 2014 Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej

Mieszkańcy Unii Europejskiej konsumują 1/4 wszystkich

światowych produktów rybołówstwa

Aż 65% konsumowanych w Unii Europejskiej ryb pochodzi

z innych części świata

Wielkość połowówWielkość połowów – Unia Europejska

(Eurostat, połowy dla 27 państw członkowski UE w okresie 2004–2013)

Tys.

ton

Lata

Page 27: Podręcznik – wersja dla przetworców

25WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Wielkość połowów Problem odrzutów

http://www.theguardian.com/environment/2013/dec/13/eu-discards-ban-fish-seas

Około 50% wszystkich ryb złowionychw wodach europejskich wyrzucanych

jest z powrotem do morza.

Rozwiązania należy szukać w stosowaniu bardziej selektywnych narzędzi połowowych oraz unikania rejonów, gdzie może występować

duża koncentracja gatunków stanowiących potencjalny odrzut.

© M

eridithK

ohut / WW

F-US

11- 26 milionów ton rocznie.

Około 25% wszystkich ryb trafiających na nasze talerze pochodzi z nielegalnych źródeł.

NIELEGALNE POŁOWY

Page 28: Podręcznik – wersja dla przetworców

26 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

13

SYTUACJA NA BAŁTYKU

5 z 10 stad ryb eksploatowane na stabilnym poziomie.

Wielkość połowów Unijna flota rybacka

Głównym powodem przełowienia niektórych stad na Morzu Bałtyckimjest brak zbilansowania wielkości nakładu połowowego unijnej floty

wobec wielkości dostępnych zasobów.

Wg. szacunków FAO z końca lat 90. odzyskanie równowagi między

dostępnymi zasobami ryb a eksploatującymi je flotami wymagałoby zredukowania tych ostatnich o około 30%.

www.worldfishing.net

Page 29: Podręcznik – wersja dla przetworców

27WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Wielkość połowówOddziaływanie rybołówstwa na środowisko

https://pl.wikipedia.org/wiki/Dorsz_atlantycki

http://nahak.pl/jesiotr-zachodni-acipenser-sturio/

http://dinoanimals.pl/zwierzeta/morswin

http://www.wwf.pl/co_robimy/gatunki_glowna/ssaki_baltyckie/

Wielkość połowówOddziaływanie rybołówstwa na środowisko

Wpływ na eksploatowane gatunki

Przyłów

Niszczenie cennych siedlisk

Sieci widma

Page 30: Podręcznik – wersja dla przetworców

28 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Wielkość połowówWpływ na eksploatowane gatunki – dorsz Nowa Fundlandia

Liczebność, niegdyś największego stada dorsza na świecie, zmniejszyła się o 99%.

Połowy rekinów

© n

atur

epl.c

om /

Jeff

Rot

man

/ W

WF

Page 31: Podręcznik – wersja dla przetworców

29WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Wielkość połowów Przyłów ptaków – Bałtyk

Zydelis et al, 2009. Bycatch in gillnet fisheries – An overlooked threat to waterbird populations. Biological Conservation 142, 1269-1281 W.Górski

W.Górski

W.Górski

Wielkość połowów Przyłów

© M

iche

l Gun

ther

/ W

WF

© B

rian

J. S

kerry

/ N

atio

nal G

eogr

aphi

c S

tock

/ W

WF

Od 1986 do 2015 roku, z pośród 75 raportów o przyłowiemorświnów w polskiej części Morza Bałtyckiego, aż 66 dotyczyło

przyłowu w sieci skrzelowe (dane niepublikowane SMIOUG).

Morświn (Phocoena phocoena),zamieszkujący wody Morza Bałtyckiego,

został uznany przez IUCN jako krytycznie zagrożony.

M.Bała (Archiwum SMIOUG)

Page 32: Podręcznik – wersja dla przetworców

30 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Wielkość połowów Niszczenie siedlisk

Źródło: FAO

22

Sieci widmaNadal łowią ryby

Ich zdolność połowowa utrzymuje się w granicach 6-20%.

© W

WF/

W. W

ójto

wic

z

Page 33: Podręcznik – wersja dla przetworców

31WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Wielkość połowówCZY PRAWO GWARANTUJE SPEŁNIENIE ZASAD ZRÓWNOWAŻONEGO RYBOŁÓWSTWA?

WPRyb

Akty wykonawcze

Ustawa o ochronie przyrody

Dyrektywa ptasia

Dyrektywa siedliskowa

Plany zarządzania

dla obszarów Natura 2000

UEPOLSKA

RESZTA ŚWIATA

Prawo, aby było skuteczne musi być przestrzegane i akceptowane.

Dziękuję za uwagę!

Olli

Toiv

onen

/ W

WF

Dziękuję za uwagę.

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Page 34: Podręcznik – wersja dla przetworców

32 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

3

1

© W

WF/

D. B

ógda

ł

Anna Dębicka

Warsztaty z zakresu systemów certyfikacji produktów rybnych

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Systemy certyfikacji gwarantujące ochronę

różnorodności biologicznej

Po co certyfikacja?Zrównoważone połowy (i hodowla) są niezbędne do zapewnienia żywności, dobrostanu ludzi i gospodarki na całym świecie.

• Ryby i owoce morza to podstawa diety dla ponad miliarda ludzi na świecie;

• Od odpowiedzialnej gospodarki rybackiej zależy dobrostan 1 na 10 osób na świecie;

• Wartość ekonomiczna gałęzi gospodarczej to blisko 3 tryliony USD;

• To rynek 10-krotnie większy niż rynek kawy.

2

Page 35: Podręcznik – wersja dla przetworców

33WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Historia certyfikacji i oznakowań

3

Wczesne lata 90.

Rozwój oznakowań ekologicznych w rybołówstwie i innych dziedzinach (rolnictwo, drewno)

Warsztat na temat zrównoważonej hodowli krewetek

Wytyczne FAO dotyczące znakowania ekologicznego ryb i produktów rybnych z połowów morskich (dyskusje rozpoczęte w roku 1996)

Powołanie MSC dla połowów ryb dziko żyjących1997

Forum dialogu na rzecz akwakultury, które doprowadziło do ustanowienia standardów dla akwakultury (GLOBAL G.A.P. i ASC)

1998

2005

2006

2010Unijne regulacje dla akwakultury ekologicznej (organicznej)

4© Loblaw Companies Limited

Znaki ekologiczneDefinicja FAO (2011): „Oznakowania ekologiczne są potwierdzeniem dla danego produktu, co do którego uważa się, że jego wpływ na środowisko jest mniejszy niż funkcjonalnie lub konkurencyjnie podobnych produktów”

Treść Zrównoważenie

zasobów ryb (stad)

Ochrona

środowiska

Bezpieczeństwo

i jakość żywności

Zdrowe pasze

i zdrowie zwierząt

Kwestie społeczne

Łańcuch dostaw

Typy BtoB lub BtoC(Business to Client) First/second/third

certification

Opracowane przez

NGO, przemysł,

instytucje publiczne

Ryby dzikie/hodowlane

Narodowe/regionalne/

międzynarodowe

Page 36: Podręcznik – wersja dla przetworców

34 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Dzikie połowy AkwakulturaMSC XASC XFriend of the Sea X XDolphin Safe XGLOBAL G.A.P. XOrganic (EU regulations) X

Zakres globalnych programów certyfikacji

5

Program MSC

6

MSC jest niezależną, międzynarodową organizacją pozarządową założoną w 1997 roku. Wraz z naukowcami, rybakami oraz organizacjami ekologicznymi opracowaliśmy standardy środowiskowe w zakresie zrównoważonego rybołówstwa, aby promować przyjazne środowisku praktyki rybackie wśród konsumentów i partnerów na całym świecie.

Dziś jesteśmy światowym liderem programu certyfikacji na rzecz zrównoważonego rybołówstwa:

• Wyróżniamy zrównoważone praktyki rybackie

• Współpracujemy z parterami biznesowymi

• Wpływamy na wybory konsumenckie Polaków

Rybołówstwo Certyfikacja Rybołówstwa MSC

Certyfikacja Łańcucha Dostaw MSC

Licencja na produkty

Certyfikowany produkt - konsument

Page 37: Podręcznik – wersja dla przetworców

35WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

MSC na świecie

7

16 biur 6 przedstawicielstw Ponad 150 pracowników na świecie.

HalifaxLondon

Boston

São PauloSantiago

Seattle

Singapore

Beijing

Nairobi

Cape Town

Stockholm

ParisWarsaw

Berlin

Madrid

The Hague

Reykjavik

Tokyo

Sydney

MoscowCopenhagen

Perth

Niezależna organizacja not-for-profit, finansowana głównie z licencji na logo i grantów.

• „Forum Dialogu na rzecz akwakultury” > 2000 uczestników,

przedstawicieli NGO i przemysłu;

• 7 standardów operacyjnych, 10 gatunków hodowlanych;

• 7 zasad środowiskowych i społecznych;

• Mierzalne wskaźniki efektywności:• najlepsze praktyki zarządzania w przemyśle,• oparte na solidnych podstawach naukowych,• ustanawiające mierzalne limity, np. dotyczące ścieków;

• Wszystkie wskaźniki efektywności są obowiązkowe;• Odpowiedzialność (wiarygodność) dzięki transparentności

• np. p-SIA, B-EIA oraz dane z monitoringu;• Ciągłe doskonalenie: cykl 3-5 lat.

Standardy ASC dla hodowli

1

2

3

4

5

6

7

Page 38: Podręcznik – wersja dla przetworców

36 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

„Zaufanie konsumentów zdobywa się dzięki informacji

o pochodzeniu żywności oraz wiarygodnej marce”

CoC-certified CoC-certified

Źródło: BEUC, 2012

Standardy hodowli ASCCertyfikacja łańcucha dostaw

Platforma wspólna z MSC

Zatwierdzanie wyrobów

Obsługiwane przez MSC

ASC Aquaculture Stewardship Council

10

GLOBALG.A.P.• Siedziba w Niemczech• GLOBALG.A.P. (wcześniej pod nazwą EUREPG.A.P.)

zostało powołane w 1997 przez europejskich handlowców

Zakres: rolnictwo i akwakultura od 2009, zgodnie z „Forum dialogu na rzecz akwakultury”

Standard dla rybołówstwa:• brak

Standard dla akwakultury:• Zarządzanie miejscem hodowli• Reprodukcja, zarządzanie paszami, środki chemiczne zdrowie i bezpieczeństwo, zwalczanie

szkodników• Dobrostan ryb, zarządzanie i hodowla• Pobieranie próbek i prowadzenie testów• Zarządzanie ochroną środowiska i bioróżnorodnością, zużycie i utylizacja wody• Organizacja zbiorów i działania po okresie zbiorów, bilans masy i identyfikowalność• Kryteria społeczneStandard dotyczący łańcucha dostaw obejmuje również akwakulturę

Page 39: Podręcznik – wersja dla przetworców

37WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

11

Friend of the Sea • Program z siedzibą we Włoszech Powołany w 2006 roku • Związany z Earth Island Institute Dolphin Safe Project

(ochrona delfinów przed przyłowem podczas połowów tuńczyków)

Zakres: połowy ryb dziko żyjących oraz akwakultura

Standard dla rybołówstwa:• Status zasobów, wpływ na środowisko (ślad węglowy),

selektywność• Przestrzeganie prawa• Zarządzanie• Zarządzanie odpadami oraz energią• Społeczna odpowiedzialność

Standard dla akwakultury:• Zarządzanie systemem akwakultury• Lokalizacja hodowli oraz infrastruktury• Tuczenie, karmienie, GMO i hormony wzrostu,

zapobieganie chorobom i wykorzystanie leków, substancje niebezpieczne

• Zarządzanie wodą, ściekami oraz energią• Społeczna odpowiedzialność• Identyfikowalność

12

Organic• Struktura UE dla rolnictwa ekologicznego powołana

w 1991 roku• Akwakultura objęta programem od roku 2010 (grupa

na rzecz akwakultury IFOAM powołana w roku 2003)

Zakres: rolnictwo i akwakultura

Standard dla rybołówstwa:• Dzikie połowy (i łowiectwo) nie podlegają regulacją

certyfikacji unijnej

Standard dla akwakultury:• Pochodzenie zwierząt• Praktyki hodowlane• Zarządzanie zwierzętami• Pasze • Zakaz stosowania hormonów• Transport żywych ryb• Leczenie weterynaryjne

Page 40: Podręcznik – wersja dla przetworców

38 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

13

Wolumen w tonachMSC 9 000 000

ASC 500 000

Friend of the Sea(dzikie połowy)

10 000 000

Friend of the Sea (akwakultura) 500 000

GLOBAL G.A.P 2 000 000

Organic(2012 – estymacja)

21 000

Około• 22 milionów ton połowów

certyfikowanych • 12% światowej produkcji ryb

i owoców morza

Teoria zmian

Program Certyfikacji pozwala wszystkim odgrywać znaczącą rolę w zapewnieniu zdrowych ekosystemów morskich.

Page 41: Podręcznik – wersja dla przetworców

39WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Dziękuję za uwagę!

Olli

Toiv

onen

/ W

WF

Dziękuję za uwagę.

* zdjęcia: © Marine Stewardship Council

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Page 42: Podręcznik – wersja dla przetworców

40 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

4

1

© W

WF/

D. B

ógda

ł

Anna Dębicka

Warsztaty z zakresu systemów certyfikacji produktów rybnych

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Certyfikacja rybołówstwa i jej znaczenie w łańcuchu

dostaw

Certyfikacja rybołówstwa

Certyfikacja łowisk prowadzona jest przez niezależnych audytorów i opiera się na trzech zasadach dotyczących:

łowisk w programie MSC na świecie

Dane 17.11.2015r2

Stanu certyfikowanego łowiska

Wpływu rybołówstwa na ekosystem

Zarządzania

378

Page 43: Podręcznik – wersja dla przetworców

41WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

W ramach MSC Poza programem MSC Rybołóstwo morskie i śródlądowe X Połowy płazów, gadów, ptaków

i ssaków

Dzikie połowy ryb oraz owoców morza (min. małże, skorupiaki, głowonogi).

X Akwakultura. Jednak niektóre połowy wspomagane (zarybianie) mogą

być objęte MSC

Działania rybackie wykonywane do momentu wyładunku.

X Korzystanie z niszczycielskich praktyk połowowych, takich jak użycie trucizn lub materiałów wybuchowych

X Kontrowersyjne połowy prowadzone z pominięciem umów międzynarodowych

X Przydział kwot i dostęp do morskich zasobów

Zakres certyfikacji rybołówstwa MSC

Jedyny standard spełniający najlepsze międzynarodowe wytyczne:

• ISEAL• UN FAO

Oparty na dowodach:• Bazujący na wiedzy naukowej

i najlepszych praktykach w zarządzaniu rybołówstwem.

• Regularnie rewidowany przez interesariuszy.

Trzy główne zasady:• P1: Zrównoważone łowiska ryb• P2: Minimalny wpływ na środowisko• P3: Efektywne zarządzanie

Standard Rybołówstwa MSC

Page 44: Podręcznik – wersja dla przetworców

42 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Zasada 1 - Stabilne populacje rybPołowy muszą być prowadzone w sposób

zrównoważony. Certyfikowane rybołówstwo zapobiega nadmiernej

eksploatacji zasobów i załamaniu liczebności danego stada.

Zasada 3 - Skuteczne zarządzaniePołowy muszą być prowadzone zgodnie

z lokalnymi, krajowymi i międzynarodowymi przepisami prawnymi. System zarządzania

danym rybołówstwem powinien zapewniać elastyczne reagowanie na zmienne warunki i pozwalać na utrzymanie populacji ryb na

zrównoważonym poziomie.

Zasada 2 - Wpływ rybołówstwa na ekosystem

Rybołówstwo musi być prowadzone w sposób pozwalający na zachowanie

struktury, produktywności, funkcji i różnorodności ekosystemu,

w ramach którego funkcjonuje.

3 główne zasady

Co ? Gatunek - Makrela

Jak?Narzędzie - Longline

Gdzie ? Lokalizacja - Morze Północne

Kto? Rybołówstwo przybrzeżne w Kanale Angielskim

Jednostka oceniana UoA

Page 45: Podręcznik – wersja dla przetworców

43WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Co ? Gatunek -Makrela

Jak?Narzędzie - Longline

Gdzie ? Lokalizacja - Morze Północne

Kto? Rybołówstwo przybrzeżne w Kanale Angielskim

Jednostka certyfikowana UoC

UoC to to samo co UoA poza tożsamym rybołówstwem/

organizacją która nie poddała się certyfikacji, ale jest

uprawniona do dzielenia certyfikatu (ang. ‘certificate

sharing’ )

Jak określamy obszary ? Wg. FAO

Page 46: Podręcznik – wersja dla przetworców

44 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Page 47: Podręcznik – wersja dla przetworców

45WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Czym są narzędzia połowowe?

International standard statistical classification of fishing gear (ISSCFG). http://www.fao.org/fishery/geartype/search/en

11 typów narzędzi, Ponad 70 rodzajów,niezliczona ilość regionalnych modyfikacji….

MSC nie dyskryminuje żadnych narzędzi połowowych, to certyfikowane rybołówstwo musi wykazać, że dane narzędzie połowowe pozyskuje żywe zasoby morza w sposób zrównoważony.

ISSCFG: 02.0.0 – denne narzędzia okrążająceWyróżniamy kilka rodzajów, najczęściej używane to niewody duńskie SDN – używane min. do połowu dorsza w FAO 27.

Niewody duńskie są lżejsze, nie mają ciężkich łańcuchów ani specjalnych desek trałowych służących do dodatkowego obciążenia sieci.

Nie są zaprojektowane do ciągnięcia ich po dnie morskim.

Mają więc mniejszy wpływ na ekosystemy denne, mniejszy poziom przyłowu, a do ich stosowania zużywa się mniej paliwa niż w przypadku większości trawlerów wykorzystujących włoki do trałowania dennego.

Niewody (l.p. niewód) [ang. seine nets]

Page 48: Podręcznik – wersja dla przetworców

46 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

ISSCFG: 03.0.0 – tzw. włoki, tukiWyróżniamy kilka rodzajów, najczęściej używane to:• włoki rozpornicowe denne [ang.

bottom otter trawls - OTB], oraz • włoki rozpornicowe pelagiczne

[ang. midwater trawls – OTM]

Używane min. do połowu szprota i śledzia w Bałtyku dorsza w FAO 27.

Główne narzędzie w połowach mintaja na Alasce FAO 67 oraz na Morzu Ochockim FAO 61.http://www.msc.org/track-a-fishery/fisheries-in-the-program/certified/pacific/gulf-of-alaska-pollock

Narzędzia ciągnione [ang. trawls]

ISSCFG: 07.0.0 Wyróżniamy kilka rodzajów, najczęściej używane to:• wontony (l.p. wonton) – nazwa

określająca całą grupę narzędzi usidlających stawnych (kotwiczonych) [ang. set gillnets (anchored)],GNS

Używane min. do połowu dorsza w Bałtyku FAO 27. (brak certyfikacji)

Główne narzędzie (GNS, GND) w połowach łososia na Alasce FAO 67http://www.msc.org/track-a-fishery/fisheries-in-the-program/certified/pacific/alaska-salmon/alaska-salmon

Narzędzia usidlające i oplątujące [ang. gillnets and entaglingnets],

Page 49: Podręcznik – wersja dla przetworców

47WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

ISSCFG: 09.0.0 Wyróżniamy wędy, sznury, takle, najczęściej używane to:• Sznury haczykowe [ang. set long

line],LLS umieszczane są na dnie morskim lub w jego pobliżu. Przyczepione są do nich, w regularnych odstępach, krótkie liny (zwane siatkami) zakończone hakami z przynętą. Główne liny mogą mieć ponad 150 km długości i kilka tysięcy haczyków. • Używane min. do połowu dorsza

w Bałtyku i Arktyce – FAO 27. (certyfikacja MSC)

• Popularne narzędzie w połowach makreli i plamiaka FAO 27.

Narzędzia zahaczające [ang. hooks and lines]

Certyfikowane łowiska na mapie świata – zapraszam na stronę:http://www.msc.org/track-a-fishery/fisheries-in-the-program/certified/certified-fisheries-on-the-map

Przykłady http://www.msc.org/track-a-fishery

Page 50: Podręcznik – wersja dla przetworców

48 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

17

Morza północe są domem dla jednych z najbardziej produktywnych stad na naszej planecie. Dobrze znana tam certyfikacja MSC pomaga utrzymać stada na odpowiednim poziomie.

Zorza polarna AlaskaPołowy na Alasce

są w grupie najlepiej zarządzanych. 87% posiada

certyfikat MSC

Kanada78% połowów

zaangażowanych jest w Program MSC

IslandiaCertyfikowane gatunki

to dorsz, plamiak, śledź, czerniak.

Szkocja40% plamiaka jest sprzedawana

z certyfikatem MSC.

GrenlandiaKrewetka stanowi blisko

połowę eksportu Grenlandii.

MSC nie tylko pomaga spełnić wytyczne WPRyb. Standardy MSC wykraczają poza wytyczne UE.

Standardy MSC:• Międzynarodowe, nie tylko europejskie • To punkt odniesienia dla kadry

zarządzającej • Skupia się na wynikach,

a nie na ograniczeniach• Bierzę pod uwagę cały ekosystem,

a nie tylko rybołówstwo • To wyróżnienie odpowiedzialnych

praktyk rybackich, którego wynikiem może być otwarcie na nowe rynki zbytu.

Standardy MSC a nowe standardy EU WPRyb

Page 51: Podręcznik – wersja dla przetworców

49WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Schemat oceny

Status/dane

Zasada 1 –Stan łowiska

Status stada

Punkty referencyjne

Strategia kontroli

Dane Zasady kontroli

Stock Rebuilding

Informacja/Monitoring

Ocena statusu stada

Zasady i narzędzia kontroli

Zasada 2 –Ekosystem

Gatunki niecelowe Gatunki ETP EKosystem

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Przyłów Siedliska

Zasada 3 –System zarządzania

System zarz. rybołówstwem

Nadzór i polityka

Monitoring/ Efektywność zarz.

Konkretne cele dla

rybołówstwa

Zachęty dla zrówn.

rybołówstwa

Cele długofalowe

Rola, konsultacje i odpowiedzialność

Ramy prawne i zwyczajowe

Zgodność i egzekucja

Proces decyzyjny

Plan badań naukowych

Komponent

Zarządzanie

Informację od rybołówstwa

• Każdy PI musi mieć ocenę ≥60, inaczej brak certyfikacji.• Jakikolwiek PI mający ocenę ≥60, <80 otrzymuje warunek.• Każdy PI tz oceną ≥80 ma bezwarunkową pozytywną ocenę.

• Każda zasada (ang. principle) musi mieć ocenę ≥80 – średnia ze wszystkich wskaźników dla danej zasady, inaczej brak certyfikacji.

Punktacja wskaźników PI w schemacie oceny

60 80 100

80 100

Page 52: Podręcznik – wersja dla przetworców

50 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

100 punktów:Najlepszy możliwy wynik

60 punktów:Akceptowalne minimum

Brak certyfikacji

Bezwarunkowa certyfikacja

Warunkowa certyfikacja

“pull” – by promować zmiany i postęp “push” z zewnątrz

80 punktów:Najlepsze praktyki

Usprawnienia i okresowe audyty Korzyści

rynkowe:coraz lepsze

wyniki

Zewnętrzne finansowanie

Ocena – jak MSC zmienia rybołówstwo

60 - 79

Zasada 1 –Stan łowiska

Status stada

Punkty referencyjne

Strategia kontroli

Dane Zasady kontroli

Stock Rebuilding

Informacja/Monitoring

Ocena statusu stada

Zasady i narzędzia kontroli

Ocena statusu stada

Zasady i narzędzia

kontroli

Zasada 2 –Ekosystem

Gatunki niecelowe Gatunki ETP EKosystem

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Przyłów Siedliska

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Zasada 3 –System zarządzania

System zarz. rybołówstwem

Nadzór i polityka

Monitoring/ Efektywność zarz.

Konkretne cele dla

rybołówstwa

Zachęty dla zrówn.

rybołówstwa

Cele długofalowe

Rola, konsultacje i odpowiedzialność

Ramy prawne i zwyczajowe

Zgodność i egzekucja

Proces decyzyjny

Plan badań naukowych> 80

<60

Page 53: Podręcznik – wersja dla przetworców

51WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

60 - 79

Zasada 1 –Stan łowiska

Status stada

Punkty referencyjne

Strategia kontroli

Dane Zasady kontroli

Stock Rebuilding

Informacja/Monitoring

Ocena statusu stada

Zasady i narzędzia kontroli

Ocena statusu stada

Zasady i narzędzia

kontroli

Zasada 2 –Ekosystem

Gatunki niecelowe Gatunki ETP EKosystem

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Przyłów Siedliska

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Zasada 3 –System zarządzania

System zarz. rybołówstwem

Nadzór i polityka

Monitoring/ Efektywność zarz.

Konkretne cele dla

rybołówstwa

Zachęty dla zrówn.

rybołówstwa

Cele długofalowe

Rola, konsultacje i odpowiedzialność

Ramy prawne i zwyczajowe

Zgodność i egzekucja

Proces decyzyjny

Plan badań naukowych> 80

<60

60 - 79

Zasada 1 –Stan łowiska

Status stada

Punkty referencyjne

Strategia kontroli

Dane Zasady kontroli

Stock Rebuilding

Informacja/Monitoring

Ocena statusu stada

Zasady i narzędzia kontroli

Ocena statusu stada

Zasady i narzędzia

kontroli

Zasada 2 –Ekosystem

Gatunki niecelowe Gatunki ETP EKosystem

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Dane

Przyłów Siedliska

Zarz..

Dane

Info.

Zarz..

Zasada 3 –System zarządzania

System zarz. rybołówstwem

Nadzór i polityka

Monitoring/ Efektywność zarz.

Konkretne cele dla

rybołówstwa

Zachęty dla zrówn.

rybołówstwa

Cele długofalowe

Rola, konsultacje i odpowiedzialność

Ramy prawne i zwyczajowe

Zgodność i egzekucja

Proces decyzyjny

Plan badań naukowych> 80

<60

Page 54: Podręcznik – wersja dla przetworców

52 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

MSC nie pobiera opłat za certyfikacje

Jednostki certyfikujące w Polsce (CABs):

MSC ustala standardy

MSC pobieraopłaty licencyjne

za logo

Proces certyfikacji przeprowadzają niezależne

jednostki certyfikujące (CABs)

Opłaty licencyjne przeznaczane są na rewizję standardów

Zespół oceniający

Jednostka oceniającaKlient rybackiInteresariusze

ASI MSC Recenzenci naukowi

Page 55: Podręcznik – wersja dla przetworców

53WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Proces oceny rybołówstwa

Rozeznanie

Przygotowanie

Ocena

Recenzja

Nadzór

Decyzja o przystąpieniu Ocena wstępna Decyzja o pełnej ocenie

Ogłoszenie decyzji o prowadzeniu pełnej oceny, ogłoszenie zespołu oceniającego

oraz schematu oceny

Wizyta na miejscu

Recenzja klienta do wstępnego raportu

Konsultacje wstępnego raportu

Recenzja ekspercka

Raport końcowy i decyzja Okres odwoławczy

Decyzja o certyfikacji

Rok 1 - audytRok 2 - audytRok 4 - audyt Rok 3 - audyt

Konsultacja recenzentówPunktacja

Konsultacje schematu oceny(jedynie kiedy jest modyfikacja)

Kluczowe gatunki

Produkty z certyfikatem MSC nie są już niszowe, a dla niektórych gatunków certyfikacja MSC staje się normą.

28

Ryby białe

Gatunki ryb białych, takie jak: dorsz,

plamiak, morszczuk,mintaj oraz ryby

płaskie są jednymi z najczęściej

importowanych gatunków, często

sprzedawanych jakomrożone filety. Dzisiaj 45,9%

światowych połowów ryb białych posiada

certyfikat MSC.

Łosoś

W tym roku po raz pierwszy większość

światowych zasobówłososia włączonych jest

w Program MSC.

50,3% wszystkich dzikich stad łososia posiada certyfikat

MSC lub jest w trakcie procesu

oceny.

HomarPonad 65 000 ton

homarów, mających certyfikat MSC,

zostało złowionych na całym świecie

w ubiegłym roku, w porównaniu z 10000 tonami złowionymi

w 2012 roku. W sumie ponad 22% światowych połowów homara

posiada certyfikat MSC.

Tuńczyk

Ponad 720 000 ton tuńczyka – około 15% globalnych

połowów posiada certyfikat MSC. Pochodzą one

z 10 rybołówstw. Oczekiwania rosną

i kolejne 19 rybołówstw

tuńczyka znajduje się w procesie

oceny.

KrylJako podstawa

łańcucha pokarmowego na Antarktydzie,

kryl jest bardzo ważnymgatunkiem. Obostrzenia limitów połowowych na kryla dotyczą tylko 1% biomasy. Blisko 50%

tych połowów poławianych jest przez

AkerBio Marine, organizację

certyfikowanąw tym roku..

Page 56: Podręcznik – wersja dla przetworców

54 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Baza certyfikowanych gatunków

Zapraszam na stronę: http://www.msc.org/track-a-fishery/fisheries-in-the-program/fisheries-by-species

Ćw. Certyfikowane gatunki

1. Ile gatunków łososia posiada certyfikat MSC?

2. Na jakich obszarach FAO są certyfikowane łowiska mintaja?

3. Ile gatunków krewetek jest certyfikowanych?

4. Na jakich obszarach FAO są certyfikowane łowiska dorsza?

5. Czy są certyfikowane połowy sandacza?

6. Na jakich obszarach FAO są certyfikowane łowiska

morszczuka?

7. Z jakich obszarów FAO pochodzi certyfikowany śledź

atlantycki?

Odp. 5

Odp. 61 i 67

Odp. 11

Odp. 27 i 67

TAK

Odp. 81,47,27,67

Odp. 27, 21

Page 57: Podręcznik – wersja dla przetworców

55WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Pięć kluczowych aktualizacji w Standardach Rybołówstwa MSC

31

Nowe wymogi w stosunku do przyłowu

Jasna polityka w zakresie pracy przymusowej

Usprawniony proces

12

3

4

5

Nowe wskaźniki ochrony siedlisk

Skumulowany wpływ na przyławiane gatunki

Nauka u podstaw MSC

• MSC Science Series to zbiór publikacji naukowych przygotowanych przez naukowców z całego świata.

• Celem MSC Science Series jest dzielenie się najnowszymi zdobyczami nauki oraz przybliżenie podstaw naukowych, na których oparte są zasady programu certyfikacji MSC.

• Publikacje prezentują ważne i najświeższe badania w zakresie zasobów mórz i oceanów, ekosystemów morskich, siedlisk zwierząt, zarządzania rybołówstwem oraz certyfikacji owoców morza.

• Są dostępne dla wszystkich zainteresowanych.

Page 58: Podręcznik – wersja dla przetworców

56 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Zmiany w morzu: Wpływ i usprawnienia

„Rybołówstwa będące w Programie MSC są jednymi z najlepszych na świecie, ale w dalszym ciągu wiele można poprawić. I jest to robione. MSC zapewnia ścieżkę, która pomaga wskazać obszary wymagające zmian, przy wsparciu firm z łańcucha dostaw, sprzedawców, organizacji pozarządowych, fundatorów i oraz administracji rządowej.”

David Agnew, Dyrektor MSC ds. Standardów

33

Usprawnienia w rybołówstwie MSC to między innymi::

Redukcja przyłowu

Unikanie interakcji z ptakami i innymi gatunkami

Wzrost wiedzy naukowej i badań

Minimalizacja wpływu na siedliska morskie

Poprawa systemów zarządzania w celu prowadzenia zrównoważonych połowów

Zrównoważone rybołówstwo dla zrównoważonego rozwoju

• Ponad połowa światowego handlu rybami i owocami morza pochodzi z krajów rozwijających.

• Wzrost dostępności Programu MSC dla rybołówstw w krajach rozwijających się jest ważną częścią naszej pracy.

• Odnotowano wzrost liczby certyfikowanych rybołówstw w krajach rozwijających się i na wschodzących rynkach.

• 19 rybołówstw na świecie z krajów rozwijających się jest certyfikowanych, a kolejnych 11 znajduje się w procesie oceny.

34

Page 59: Podręcznik – wersja dla przetworców

57WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

35

Przeciwko nielegalnym połowom:

• Szacuje się, że nielegalne połowy IUU warte są od 10 do 23,5 miliardów dolarów. Są one zagrożeniem dla stad ryb, ekosystemów morskich i gospodarstw domowych oraz prowadzących swoje połowy w sposób legalny.

• Standardy MSC pomagają walczyć z nielegalnymi połowami.

• Rybołówstwa nie mogą zostać certyfikowane, jeżeli biorą udział w procederze nielegalnych połowów, lub jeżeli nielegalne połowy prowadzone przez innych mają negatywny wpływ na ich rybołówstwo.

• Standardy MSC zapewniają, że ryby i owoce morza z nielegalnych połowów nie trafiają do produktów z logo MSC.

• Również nie dopuszczają aby certyfikowane firmy współpracowały z firmami biorącymi udział w nielegalnych połowach.

Dziękuję za uwagę!

Olli

Toiv

onen

/ W

WF

Dziękuję za uwagę.

* zdjęcia: © Marine Stewardship Council

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Page 60: Podręcznik – wersja dla przetworców

58 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

5

1

© W

WF/

D. B

ógda

ł

Anna Dębicka

Warsztaty z zakresu systemów certyfikacji produktów rybnych

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Celem projektu

jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Certyfikacja w łańcuchu dostaw – wersja podstawowa

Dlaczego Certyfikat Łańcucha Dostaw jest istotny?

Certyfikacja Łańcucha Dostaw daje pewność,że ryby i owoce morza rzeczywiście pochodzą

ze zrównoważonego rybołówstwa (MSC) lub odpowiedzialnej hodowli (ASC)

2

Rybołówstwo Certyfikacja rybołówstwa

Certyfikacja Łańcucha Dostaw

Licencja korzystania z

logo

Produkt dla konsumenta

Page 61: Podręcznik – wersja dla przetworców

59WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

• Zamiast jednego Standardu Łańcucha Dostaw, istnieją teraz trzy wersje standardów dla lepszego dopasowania:

Co nowego w nowym Standardzie MSC

Pojedynczy/ wielokrotni posiadacze certyfikatów

Wielopodmiotowe organizacje

Firmy sprzedające bezpośrednio konsumentom

końcowym

Podstawowe GrupoweOrganizacje

BezpośredniegoKontaktu z

konsumentem

Na czym opiera się wiarygodność Łańcucha Dostaw?

4

Certyfikowane produkty nabywane są od certyfikowanych dostawców1Certyfikowane produkty są możliwe do zidentyfikowania2Certyfikowane produkty są segregowane3Certyfikowane produkty są możliwe do prześledzenia, a wolumen jest ewidencjonowany4Firma dysponuje systemem zarządzania5

Page 62: Podręcznik – wersja dla przetworców

60 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

• Kupuj certyfikowane produkty wyłącznie od certyfikowanych dostawców

• Certyfikowanym dostawcą może być organizacja rybacka lub przedsiębiorstwo z ważnym certyfikatem Łańcucha Dostaw.

• Użytkownicy znajdą posiadaczy certyfikatu Łańcucha Dostaw w Bazie Dostawców na stronie MSC, z możliwością wyszukiwania według:

• kraju• gatunku• aktywności• nazwy dostawcy i/lub kodu certyfikatu.

Informacje na temat certyfikowanych organizacji rybackich można znaleźć w zakładce „Śledź rybołówstwo ”https://www.msc.org/track-a-fishery

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

5

Zasada 1: Zakupy od certyfikowanych dostawców

Find a supplier – znajdź dostawcę - MSC

6

Page 63: Podręcznik – wersja dla przetworców

61WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Wyszukiwanie wg kodu MSC

Bezpośrednio od rybaka – baza połowów MSC

8

Page 64: Podręcznik – wersja dla przetworców

62 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

9

Certyfikowany dostawca i farma ASChttp://www.asc-aqua.org/index.cfm?act=tekst.item&iid=4&lng=1

Aktualna lista certyfikowanych farm wg Standardu ASC

10

Page 65: Podręcznik – wersja dla przetworców

63WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Aktualna lista dostawców ASC

11

• Produkty certyfikowane muszą być identyfikowalne na wszystkich etapach zakupu, odbioru, magazynowania, przetwarzania, pakowania, etykietowania, sprzedaży i dostawy

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

12

Zasada 2: Produkty certyfikowane są identyfikowalne

Wskazówka

W sytuacji, gdy nadawanie etykiet fizycznym produktom jest niemożliwe lub niepraktyczne (np.: filetom w zbiorniku do rozmrażania), konieczne będzie wykazanie, jak produkt odnosi się do powiązanej dokumentacji identyfikowalności lub inwentaryzacji, które określają status certyfikatu.

Page 66: Podręcznik – wersja dla przetworców

64 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

• Jeśli produkty sprzedawane są jako certyfikowane, muszą być możliwe do zidentyfikowania w odpowiedniej pozycji właściwej faktury, chyba że wszystkie produkty na danej fakturze są objęte certyfikatem, np.:

• Przy użyciu skrótu „MSC/ ASC”, kodu łańcucha dostaw lub indywidualnego numeru odnoszącego się do produktu certyfikowanego

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

13

Zasada 2: Produkty certyfikowane są identyfikowalne

Wskazówka

Jeśli wszystkie produkty na fakturze objęte są certyfikatem, można użyć identyfikacji certyfikatu (np.: kodu łańcucha dostaw) na górze faktury.

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

14

Przykłady faktur - 1

Page 67: Podręcznik – wersja dla przetworców

65WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

15

Przykłady faktur - 2

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

16

Przykłady faktur - 3

Page 68: Podręcznik – wersja dla przetworców

66 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

• Nie wolno zastępować ani mieszać certyfikowanych oraz niecertyfikowanych ryb i owoców morza, jeśli organizacja chce sprzedawać produkty jako „certyfikowane”

Wyjątek: Po uzyskaniu wyraźnej zgody MSCI, organizacja może:

• W niewielkim procencie korzystać z niecertyfikowanych produktów jako składników w produktach objętych certyfikatem

• Mieszać ryby i owoce morza certyfikowane w ramach różnych standardów, które wykorzystują standard łańcucha dostaw MSC i sprzedawać je jako certyfikowane, np.: ASC.

17

Zasada 3: Produkty certyfikowane są segregowane

Przepisy dotyczące procentowego udziału certyfikowanych składników

W produkcie oznakowanym ASC/MSC wszystkie ryby

i owoce morza muszą pochodzić ze zrównoważonych

połowów z certyfikatem MSC.

MSC zezwala jednak na maksymalnie 5% udział

niecertyfikowanych ryb i owoców morza w produkcie

oznakowanym MSC.

Posiadacz certyfikatu powinien skontaktować się z MSCI

([email protected] ), jeżeli zamierza wprowadzić ryby

i owoce morza nieposiadające certyfikatu MSC

w produkcie oznakowanym MSC.

Więcej:

https://www.msc.org/publikacje/przepisy-dotyczace-procentowego-udzialu-

certyfikowanych-skladnikow/view18

Page 69: Podręcznik – wersja dla przetworców

67WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

19

• Organizacja powinna posiadać system identyfikowalności, pozwalający na:

• Prześledzenie wstecz każdego produktu albo partii sprzedanych jako certyfikowane od faktury sprzedaży do certyfikowanego dostawcy.

• Prześledzenie naprzód każdego produktu wskazanego na rachunku jako certyfikowany (zamówionego jako certyfikowany) od punktu zakupu do punktu sprzedaży

! Wyjątek: Jeśli firma otrzymała certyfikowane ryby od dostawcy, ale nie zamawiała certyfikowanych, ani nie wskazywała że posiadają certyfikat

• Dokumentacja identyfikowalności powinna umożliwiać powiązanie produktu certyfikowanego na każdym etapie pomiędzy zakupem a sprzedażą, w tym na etapie fakturowania, przetwarzania, transportu, pakowania, przechowywania oraz wysyłki

Zasada 4: Identyfikowalność i dokumentacja wolumenu

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

20

Paragraf 4.1 – przykłady

Łosoś H&G (bez głowy, patroszony)

zarówno zakupiony, jak i odebrany jako

surowy materiał „MSC”

Przetworzony na filety(może być sprzedawany

ze znakiem MSC)

Przetworzony na porcje (klient zamówił

jako „MSC”)

Przetworzony na kostki – nie MSC

Przechowywanie

Przechowywanie

Przetwórstwo wtórne

Sprzedaż/ Wysyłka

Sprzedaż/ Wysyłka

Sprzedaż/ Wysyłka

Połączony z kostkami nie MSC Wymagane wszystkie

dokumenty identyfikowalności

Nie są wymagane dokumenty identyfikowalności

Łosoś H&G z rybołówstwa MSC, ale nie zakupiony ani nie otrzymany jako produkt ze znakiem MSC

Przetworzony na porcje – nie MSC Przechowywanie Sprzedaż/

Wysyłka

Page 70: Podręcznik – wersja dla przetworców

68 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

• Dokumenty dotyczące produktów certyfikowanych powinny być dokładne, kompletne i niezmieniane

• Jakiekolwiek zmiany w dokumentacji powinny być wyraźnie opisane (nazwiskiem i datą dokonania zmiany)

21

Zasada 4: Identyfikowalność i dokumentacja wolumenu

Wskazówka:

Zakłada się występowanie normalnych wahań w zakresie zmian proporcji (przelicznika), wynikających z jakości produktu, sezonowości, wydajności przetwarzania i in.

W przypadku jakichkolwiek problemów, certyfikujący może porównać dokumentację ze specyfikacją produktu, podobnymi produktami podlegającymi przetwarzaniu lub dotychczasowymi dokumentami firmy w zakresie przetwórstwa

• Organizacja powinna prowadzić dokumentację pozwalającą na obliczenie ilości zakupionych i sprzedanych (lub otrzymanych i wysłanych) produktów opatrzonych certyfikatem

• Firmy nie muszą dokumentować wolumenu:

• Produktów po tym, jak ich status został zmieniony na pozbawiony certyfikatu (i nie będą sprzedawane ze znakiem MSC)

• Certyfikowanych produktów sprzedanych lub zaserwowanych konsumentom ostatecznym

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

22

Zasada 4: Identyfikowalność i dokumentacja wolumenu

Page 71: Podręcznik – wersja dla przetworców

69WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

23

Przykład wymaganych dokumentów

Łosoś H&G (bez głowy, patroszony) zarówno zakupiony, jak i odebrany jako

surowy materiał „MSC”

Przetworzony na filety(może być sprzedawany ze

znakiem MSC)

Przetworzony na porcje(klient zamówił jako „MSC”)

Przetworzony na kostki –nie MSC

Przechowywanie

Przechowywanie

Przetwórstwo wtórne

Sprzedaż/ Wysyłka

Sprzedaż/ Wysyłka

Sprzedaż/ Wysyłka

Połączony z kostkami nie MSC

Łosoś H&G (bez głowy, patroszony) zarówno zakupiony, jak i odebrany jako

surowy materiał „MSC”

Przechowywany jako produkt MSC

Przetworzony na kostki nie MSC na zamówienie klienta

Sprzedaż/ wysyłka jako „nie MSC”

Przekształcony na status „nie MSC”: konieczność wykazania dokumentacji wolumenu na tym etapie

Szczegółowy (skonsolidowany) wolumen nie jest wymagany, ale muszą powstać dokumenty identyfikowalności

Zmienił status na pozbawiony certyfikatu MSC –w tym punkcie należy wykazać dokumentację wolumenu

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

24

Przelicznik (zmiana proporcji) musi być uzasadniony i dokładny

Cała ryba ze skórą

Przetwarzanie

Filet rybny bez skóry

10 kg ? 7 kg

Page 72: Podręcznik – wersja dla przetworców

70 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

System zarządzania musi działać i być wykazany w dokumentacji, zgodnie ze wszystkimi wymogami Standardu Łańcucha Dostaw.

Zakres dokumentacji wymaganej do wsparcia systemu zarządzania może się różnić w zależności od:

• Wielkości organizacji

• Typu podejmowanych aktywności

• Złożoności procesów

• Kompetencji personelu.

25

Zasada 5: System zarządzania

W przypadku bardzo drobnych czynności pisemna dokumentacja nie jest konieczna, o ile można wykazać, że personel odpowiedzialny rozumie i wdraża procedury spełniające standard łańcucha dostaw.

Przeszkolenie i kompetencje personelu

• Organizacja ma obowiązek zapewnić, że odpowiedni personel jest właściwie przeszkolony i przygotowany do zapewnienia zgodności ze standardem

• W przypadku firm, w których procesy są proste, wystarczy podręcznik dla pracowników, instrukcje czy też plakaty w miejscach przygotowywania posiłków.

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

26

Zasada 5: System zarządzania

Co to znaczy?

Certyfikujący przeprowadzi rozmowy z odpowiedzialnym personelem – osobami, które podejmują decyzje lub wdrażają procedury odnoszące się do łańcucha dostaw MSC

Page 73: Podręcznik – wersja dla przetworców

71WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

• Dokumentacja musi być przechowywana minimum trzy lata lub przez okres ważności produktu

• Dokumentacja zazwyczaj obejmuje:

• Dokumenty zakupu i sprzedaży produktów certyfikowanych

• Dokumenty produkcji oraz wewnętrznej identyfikowalności produktów certyfikowanych

• Dokumenty dotyczące personelu oraz szkoleń.

27

Zasada 5: System zarządzania – prowadzenie dokumentacji

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

• Organizacje mają obowiązek powiadomienia jednostki certyfikującej w ciągu 10 dni o następujących zmianach:

• Nowej osobie ds. kontaktów z MSC w organizacji

• Produktach certyfikowanych otrzymanych od nowego dostawcy posiadającego certyfikat

• Odebraniu nowego gatunku posiadającego certyfikat.

28

• Organizacja musi również otrzymać pisemną zgodę od jednostki certyfikującej przed:

• Podjęciem nowej aktywności w odniesieniu do produktu certyfikowanego, która jeszcze nie wchodzi w zakres certyfikatu

• Dodaniem rozszerzenia zakresu na sprzedaż lub obsługę produktów certyfikowanych w ramach dodatkowego standardu, który korzysta ze standardu łańcucha dostaw MSC

• Skorzystaniem z nowego podwykonawcy, który na zlecenie realizuje przetwórstwo lub pakowanie/ przepakowywanie produktów certyfikowanych

Zasada 5: System zarządzania – raportowanie zmian

Page 74: Podręcznik – wersja dla przetworców

72 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – co jest nowego lub co się zmieniło?

29

Organizacje, które korzystają z podwykonawców do obsługi produktów certyfikowanych mają obowiązek:

1. Wykazać, że wszyscy podwykonawcy spełniają odpowiednie wymogi standardu

2. Prowadzić aktualny rejestr nazw i adresów wszystkich podwykonawców (z wyłączeniem firm transportowych)

3. Wdrożyć pisemną umowę ze wszystkimi podwykonawcami, którzy przekształcają, przetwarzają lub przepakowują produkty certyfikowane, a która obejmować będzie identyfikowalność, segregację oraz identyfikację produktów certyfikowanych, jak również zapewnić dostęp do zakładu i odpowiedniej dokumentacji dla przedstawicieli jednostki certyfikującej

4. Poinformować podwykonawców o potrzebie wizyt przedstawicieli jednostki certyfikującej na terenie zakładu w razie zaistnienia takiej konieczności

5. Zapewnić możliwość uzyskania dokumentacji i dostępu do produktów certyfikowanych ze strony audytora, w tym u podwykonawców w zakresie magazynowania.

Zasada 5: System zarządzania - Podwykonawcy

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – co jest nowego lub co się zmieniło?

30

• Organizacja musi posiadać pisemną umowę ze wszystkimi podwykonawcami, którzy przekształcają, przetwarzają lub przepakowują produkty certyfikowane, a która obejmować będzie następujące punkty:

• Podwykonawca wdraża systemy zapewniające identyfikowalność, segregację oraz identyfikację produktów certyfikowanych na każdym etapie obsługi,

• Na żądanie podwykonawca zapewni MSC, jednostce certyfikującej lub jednostce akredytującej MSC dostęp do zakładu i odpowiedniej dokumentacji.

Zasada 5: System zarządzania – Umowa z podwykonawcą

Page 75: Podręcznik – wersja dla przetworców

73WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

Kluczowe elementy umowy z podwykonawcami

• Pisemna umowa nie jest wymagana ze zleceniobiorcami w zakresie magazynowania, o ile na żądanie dostępna jest dokumentacja oraz dostęp dla jednostki certyfikującej do produktów certyfikowanych.

• Organizacja powinna powiadomić swoich podwykonawców o wizytach.

• Przetwórcy kontraktowi nie posiadający certyfikatu będą wizytowani corocznie oraz przed pierwszym wykorzystaniem przez posiadacza certyfikatu

31

Zasada 5: System zarządzania - Podwykonawcy

Standard podstawowy Łańcucha Dostaw – Szczegółowe wprowadzenie

Podwykonawcy, którzy obsługują ryby ze znakiem MSC w imieniu posiadacza certyfikatu łańcucha dostaw muszą:

• Prowadzić dokumentację w zakresie produktów certyfikowanych na zlecenie, obejmującą:

• Wolumen i szczegóły produktów otrzymanych

• Wolumen i szczegóły produktów wysłanych

• Daty wysyłki i pokwitowania.

Certyfikowani przetwórcy kontraktowi powinni odnotowywać nazwę oraz kod łańcucha dostaw wszystkich posiadaczy certyfikatu, dla których realizują zlecenia przetwórstwa certyfikowanych produktów.

32

Zasada 5: System zarządzania – wymogi wobec podwykonawców

Page 76: Podręcznik – wersja dla przetworców

74 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Proces audytu

częstotliwość, czas trwania, weryfikacja, podwykonawcy

35

Przygotowania do audytu

W celu przygotowania do pierwszego audytu radzimy osobie ds. kontaktów z MSC by:

Zapoznała się ze Standardami MSC: https://www.msc.org/documents/scheme-documents/msc-standards/msc-cfo-coc-standard-v1/

Przeczytała Przewodnik po procesie certyfikacji: https://www.msc.org/publikacje/certyfikacja-lancucha-dostaw/przewodnik-po-procesie-certyfikacji-lancucha-dostaw-msc-wersja-cfo-1/view

Sprawdziła listę kontrolną audytuhttps://www.msc.org/publikacje/certyfikacja-lancucha-dostaw/lista-kontrolna-dla-certyfikacji-lancucha-dostaw-msc-wersja-cfo/view

36

Page 77: Podręcznik – wersja dla przetworców

75WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Zmiany w zakresie audytu

37

Zmiany w częstotliwości inspekcji

• Usunięta została tabela ryzyka oraz sześciomiesięczna częstotliwość

• Obecnie co 12 miesięcy dla większości firm

• Niektóre przedsiębiorstwa mogą kwalifikować się do inspekcji co 18 miesięcy np.:

• Obsługujące wyłącznie produkty w trwale zamkniętych opakowaniach (hurtownicy, dystrybutorzy, itp.)

• Zajmujące się wyłącznie handlem, bez fizycznej obsługi

Co to oznacza?

• Większość firm podlegać będzie corocznym inspekcjom (co 12 miesięcy), chyba że zajmują się wyłącznie handlem (wówczas mogą kwalifikować się do inspekcji co 18 miesięcy)

• Zmiana na nowy tryb inspekcji nastąpi od pierwszego audytu zgodności ze standardem łańcucha dostaw v4.0

• Gdy w trakcie audytu zostaną wykryte istotne niezgodności, nie będzie automatycznych inspekcji co 6 miesięcy

Zmiany w zakresie audytu

38

• Nowy minimalny czas trwania audytu na terenie zakładu – 1,5 dnia – dla konkretnych przetwórców (CoC CR 7.1.3)

• Odnosi się do klientów działających w jednej lub wielu lokalizacjach, którzy:

• W swoim zakresie mają przetwórstwo oraz przetwórstwo na zlecenie tj. w tabeli 5 oraz

• Mają siedzibę w kraju, którego indeks CPI jest poniżej 41

• Obsługują ryby i owoce morza zarówno certyfikowane, jak i bez certyfikatu oraz• Nabywają powyżej 5 tysięcy ton ryb i owoców morza lub powyżej 20 partii ryb i owoców morza

rocznie.! Uwaga: Jeśli jednostka certyfikująca sądzi, że zachodzą szczególne okoliczności i powyższe minimum nie ma tu zastosowania, należy to udokumentować w liście kontrolnej audytu (CoC CR 7.1.4)

Minimalny czas trwania audytu

Czym podyktowana zmiana? Zastępuje częstotliwość co 6 miesięcy – uznaje się, że audyty dłuższe są bardziej efektywne niż częstsze. Na podstawie informacji zwrotnej od audytorów, wskazujących, że potrzeba więcej czasu na analizę próbek pod kątem identyfikowalności oraz bilansu masy, szczególnie w systemach opartych na dokumentacji papierowej.

Page 78: Podręcznik – wersja dla przetworców

76 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Zmiany w zakresie audytu

39

• Nowy wymóg (CoC CR 11.3.2) zobowiązujący jednostki certyfikujące do przeprowadzania niezapowiedzianych audytów wobec 1 lub 1% klientów (w zależności która z liczb jest wyższa) każdego roku

• Priorytetowo traktuje się poziom ryzyka (np. zgodnie z MSC lub ASI), w przeciwnym razie klienci mogą być wybierani losowo

• Jednostka certyfikująca może zapowiedzieć w jakim przedziale sześciomiesięcznym może odbyć się audyt (nie jest to obowiązkowe)

• Niezapowiedziane audyty mogą zastąpić normalne inspekcje – bez dodatkowych kosztów

• Klienci muszą zezwolić na dostęp audytora w ciągu 30 minut od przyjazdu

• CoC CR 8.2.12: Dokumenty testów identyfikowalności oraz uzgodnienie wejścia-wyjścia muszą zostać zweryfikowane na miejscu, ale wniosek o udostępnienie innych dokumentów w ramach systemu zarządzania może mieć miejsce po audycie (np. dzienniki szkoleń, regulaminy, itd.)

Niezapowiedziane audyty

Czym podyktowana zmiana? W trakcie niezapowiedzianych audytów wykryto problemy nie wykazywane w trakcie zaplanowanych audytów. MSC oraz nasz Komitet Techniczny będzie starannie monitorował wdrożenie zasady i oceni, czy nowa procedura zwiększa efektywność wdrażania działań zgodnych ze standardami.

Zmiany w zakresie audytu

Przetwórcy kontraktowi nie posiadający certyfikatu są wizytowani przed podjęciem pierwszego zlecenia oraz corocznie

• Może odbyć się tylko jedna wizyta u przetwórcy realizującego zlecenia dla więcej niż jednego klienta danej jednostki certyfikującej.

Inni podwykonawcy (z wyjątkiem obsługi transportu) są wizytowani gdy:

• Powstanie jakakolwiek wątpliwość co do integralności produktu (np. postępowanie reklamacyjne w przypadku, kiedy nie ma możliwości obejrzenia produktu objętego postępowaniem na miejscu, u klienta)

• Spełniają kryteria magazynów wysokiego ryzyka

40

Wizytowanie podwykonawców – zastępuje tabelę B3

Page 79: Podręcznik – wersja dla przetworców

77WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Zmiany w zakresie audytu

41

Dotyczy wymogów w zakresie identyfikowalności, segregacji i identyfikacji:

• Testy identyfikowalności

• Kalkulacje na wejściu/ wyjściu i uzasadniona wielkość przelicznika

• Kontrole segregacji/ identyfikacji

Jak również:

• Zawarta umowa

• Porównanie dokumentów posiadaczy certyfikatu (np. test identyfikowalności)

Jak wyglądają wizyty u podwykonawców?

Co to oznacza? • Jeśli zlecasz przetwórstwo przedsiębiorcom nie posiadającym certyfikatu, twoja jednostka certyfikująca

przypuszczalnie już ich wizytowała, w tej chwili precyzuje jedynie kiedy odbyć wizytę i co podlegać będzie kontroli.

• W szczególnych przypadkach, jeśli zlecasz magazynowanie w firmie nie posiadającej certyfikatu, jednostka certyfikująca może zechcieć złożyć w niej wizytę.

Zmiany w zakresie audytu

• Test identyfikowalności• Zadanie porównania wejście – wyjście• Porównanie dokumentów zakupu z dokumentami dostawy

W dniu audytu• Audytor wybiera próbę• Firma udostępnia dokumentyAudytorzy mogą określić ramy czasowe przekazania dokumentów w danym dniu.

• Nowe wymogi MSC precyzują, że dokumenty na audyt nie mogą być przygotowywane z wyprzedzeniem.

• Dokumenty nie mogą być dostarczone po audycie. • WSZYSTKIE dokumenty w próbie mają być wybrane

przez audytora (wcześniej dotyczyło to jedynie testów identyfikowalności).

42

Zadania weryfikacyjne w trakcie audytu

Większa szczegółowość technik audytorskich jest

odzwierciedleniem najlepszych praktyk w dziedzinie audytu

Page 80: Podręcznik – wersja dla przetworców

78 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Zasady MSCI

audyty kontrolne, wspólne etykiety, który kod łańcucha dostaw

43

Aktualizacja zasad MSCI

Firmy mogą promować jako certyfikowane wyłącznie produkty, na które posiadają ważną umowę licencyjną z MSCI

W przypadku korzystania ze znaku ekologicznego, logo lub innego znaku towarowego audytor sprawdzi:

• Umowę licencyjną z MSCI• Potwierdzenie zgody MSCI na przykładowe projekty

(np. emaile otrzymane od MSCI)

Audytor nie będzie sprawdzać formularzy dotyczących obrotów (płatności wobec MSCI)

W przypadku wykorzystania składników z niecertyfikowanych ryb i owoców morza w produktach, audytor sprawdzi również czy kalkulacja klienta spełnia Zasady dotyczące procentowego udziału składników certyfikowanych MSCI (maksimum 5%).

44

Audyty kontrolne

Bądź przygotowany na pokazanie audytorowi kopii umowy licencyjnej

na korzystanie z logo oraz emailipotwierdzających zgodę MSCI

na opakowania produktów

Page 81: Podręcznik – wersja dla przetworców

79WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Aktualizacja zasad MSCI

45

• Za wyraźną zgodą MSCI, produkt z certyfikatem MSC może zostać zmieszany z produktem z certyfikatem ASC na każdym etapie łańcucha dostaw.

• Na opakowaniu musi być umieszczona jedynie informacja o kodzie łańcucha dostaw głównego gatunku, ale oba są dopuszczalne (opcjonalnie).

• Instrukcje dotyczące znakowania zawarte są w Zasadach wspólnego znakowania MSC/ ASC.

• Ma tu wciąż zastosowanie „reguła 5%”.

Wspólna etykieta

Aktualizacja zasad MSCI

• Na opakowaniu powinien być umieszczony kod właściciela ryb i owoców morza w momencie umieszczenia produktu w opakowaniu ze znakiem MSC.

• MSCI może wprowadzić wyjątek dla:

• Właściciela marki wskazanej na opakowaniu razem ze znakiem MSC w momencie pakowania

• Kodu łańcucha dostaw podwykonawcy umieszczającego produkt w opakowaniu ze znakiem MSC

• Właściciel odpowiedzialny jest za zapewnienie poprawnej rejestracji w MSCI zgodnie z ważną licencją.

46

Który kod łańcucha dostaw na opakowaniu?

Page 82: Podręcznik – wersja dla przetworców

80 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Pytania?

Ogólne kwestie

47

Dziękuję za uwagę!

Olli

Toiv

onen

/ W

WF

Dziękuję za uwagę.

*zdjęcia: © Marine Stewardship Council

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Page 83: Podręcznik – wersja dla przetworców

81WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Page 84: Podręcznik – wersja dla przetworców

82 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

1

© W

WF/

D. B

ógda

ł

Katarzyna Skawińska

Warsztaty z zakresu systemów certyfikacji produktów rybnych

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Celem projektu

jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Jak poprawnie stosować znak certyfikatu na produktach aby

umożliwić konsumentom świadomy wybór i przyczynić się do ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów?

Z czym Państwu kojarzy się ten znak?

2

6

Page 85: Podręcznik – wersja dla przetworców

83WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Wartość dodana do produktów i marek

3

Podobnie jak Intel, ekoznaki i certyfikatyfunkcjonują jako marka wspierająca dany produkt lub firmę (ang. ingredient brand).

Marka wspierająca nadaje dodatkową wartość marce/produktom, na opakowaniach których się znajduje.

Symbiotyczna relacja pomiędzy markami zapewniająca faktyczne korzyści dla obu marek – wspierającej i marki głównej.

Inne marki

4

Page 86: Podręcznik – wersja dla przetworców

84 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Ekoznaki

5

Znak MSC

6

W przypadku np. znaku MSC, niebieski certyfikat MSC daje konsumentom pewność, że ryby, które kupują pochodzą ze zrównoważonych i dobrze zarządzanych łowisk.

Konsument dostaje jasny sygnał, że firma podjęła zobowiązanie dotyczące zakupu surowców ze zrównoważonych łowisk.

Firma postrzegana jest jako ta, która troszczy się o środowisko i podejmuje działania, aby je chronić.

Page 87: Podręcznik – wersja dla przetworców

85WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Czy wiesz, że:Według badań przeprowadzonych na zlecenie MSC, Polacy mają coraz większą świadomość w zakresie odpowiedzialnych zakupów ryb i owoców morza:

• 39% respondentów kupuje więcej produktów rybnych niż przed rokiem, 30% zwraca uwagę na oznakowania na etykiecie przed zakupem.

• 7 na 10 konsumentów deklaruje chęć zakupu produktów rybnych z logo MSC w przyszłości, 75% poleci zakup rodzinie lub znajomym.

• Zrównoważone połowy ryb są postrzegane jako jedna z 4. najważniejszych kwestii ekologicznych – po lokalnym pochodzeniu produktów, jajkach od kur z wolnego wybiegu i poszanowaniu praw zwierząt.

Dane: Badanie przeprowadzone przez amr na zlecenie MSC w 2014 roku.

7

Jak poprawnie stosować znak certyfikatu na produktach aby umożliwić konsumentom świadomy wybór i przyczynić się do ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów?

8

Page 88: Podręcznik – wersja dla przetworców

86 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Logo MSC jest zastrzeżonym znakiem towarowym, dlatego szczegółowe reguły określają zasady umieszczania logo zarówno na produktach rybnych i owocach morza, jak i w materiałach promocyjnych i marketingowych.

Posługiwanie się niebieskim certyfikatem MSC wymaga specjalnej licencji oraz każdorazowej akceptacji ze strony MSC. Wykorzystywanie logo MSC wiąże się również z koniecznością uiszczenia opłat za licencję.

O MSC

Program certyfikacji produktów rybnych i owoców morza Marine Stewardship Councilwyróżnia i nagradza zrównoważone praktyki rybackie.

Posługiwanie się logo MSC daje wiele potencjalnych korzyści. Logo MSC pomaga wyróżnić firmę na tle konkurencji oraz pozwala na zdobycie nowych klientów. Warto także pamiętać, że wiele wiodących sieci handlowych oraz marek, pod którymi oferowane są produkty rybne i owoce morza, uważa MSC, za główny element zrównoważonej polityki w zakresie asortymentu rybnego.

9

Własność certyfikatu

MSC jest właścicielem znaku towarowego, skrótu „MSC” oraz pełnej nazwy „Marine Stewardship Council”.

MSC zastrzega sobie wszelkie prawa w zakresie znaku towarowego. Jedynie organizacje, które podpisały z MSC umowę licencyjną w zakresie użytkowania logo MSC (the Ecolabel Licence Agreement) mogą wykorzystywać logo MSC.

Logo MSC nie może być używane bez wcześniejszej pisemnej zgodny MSC. Zgoda na wykorzystanie logo nie powoduje przeniesienia praw lub wydania licencji w zakresie własności intelektualnej na inne podmioty.

Logo może być wykorzystane jedynie po podpisaniu umowy licencyjnej.

10

Page 89: Podręcznik – wersja dla przetworców

87WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Kto może używać logo MSC?

Firmy w łańcuchu dostaw Przetwórcy, firmy transportowe i gastronomiczne, dostawcy i sprzedawcy detaliczni oferujący produkty z logo MSC w opakowaniach zbiorczych lub opakowaniach przeznaczonych dla konsumentów.

GastronomiaPodmioty, które sprzedają i serwują gotowe do konsumpcji certyfikowane produkty MSC zarówno na miejscu, jak i na wynos.

SprzedawcySklepy i domy towarowe sprzedające klientom indywidualnym produkty z logo MSC pochodzące od innych firm lub pod marką własną, włączając sklepy internetowe i sklepy rybne.

11

Kto może używać logo MSC?

Organizacje niekomercyjne Organizacje typu non profit oraz organizacje sektora publicznego, które chcą prowadzić działania komunikacyjne o swoim poparciu dla programu MSC.

Certyfikowane organizacje rybackie Podmiot poddany certyfikacji oraz jego członkowie.

Media Publikujące informacje o MSC.

12

Page 90: Podręcznik – wersja dla przetworców

88 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Opłaty oraz raportowanieMSC będzie wymagać przedstawienia deklaracji o wysokości obrotów w odstępach kwartalnych, półrocznych lub rocznych w zależności od wielkości sprzedaży produktów z logo MSC. Informacje te pozwalają MSC na określenie wysokości opłaty rocznej oraz wysokości należności licencyjnej.

Akceptacja elementów graficznych W przypadku uzyskania zgody na wykorzystanie logo MSC podmiot wykorzystujący logo MSC zobowiązany jest do przedstawienia materiałów graficznych przed ich publikacją lub drukiem w celu uzyskania akceptacji MSC.

Podstawowe pojęcia

Licencja na użytkowanie logo Określa zasady użytkowania logo MSC na produktach rybnych lub w kartach dań, jak również powiązanych materiałach promocyjnych, takich jak strona internetowa. Podmiot, który podpisał umowę licencyjną w zakresie użytkowania logo MSC, jest zobowiązany do wnoszenia corocznej opłaty oraz – w zależności od sposobu wykorzystania logo –należności licencyjnej.

13

3 rodzaje umów licencyjnych

Standard ecolabel licensing agreement: do używania na produktach rybnych i owocach morza, wymaga posiadania Certyfikatu Łańcucha Dostaw

Marketing agreement:dla celów promocyjnych, dla sieci handlowych nie posiadających Certyfikatu Łańcucha Dostaw MSC

Non-commercial agreement:dla firm, fundacji, partnerów, którzy nie prowadzą działalności komercyjnej, nie sprzedają produktów rybnych i owoców morza

14

Page 91: Podręcznik – wersja dla przetworców

89WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Firmy, które podpisały licencję na posługiwanie się logo MSC są zobowiązane ponosić roczne koszty licencyjne wynoszące między 250 USD a 2000 USD oraz opłaty za korzystanie z logo na produktach, zwykle wynoszące 0,5% wartości sprzedanych produktów z logo MSC(w ciągu całego łańcucha dostaw produktu lub pozycjonowania w menu, należności licencyjne pobierane są tylko raz).

Koszty

15

Wartość sprzedanych zakupionych produktów

Opłata licencyjna

0 - $ 200 000 $ 250

$ 200 000 - $ 500 000 $ 1000

>$ 500 000 $ 2000

Uwaga! Akredytowane jednostki certyfikujące, media, organizacje pozarządowe, instytucje edukacyjne nie ponoszą opłat za korzystanie z logo MSC.

Jak uzyskać pliki graficzne z logo MSC?

16

1. Podpisanie umowy licencyjnej z MSCZłóż wniosek o podpisanie umowy licencyjnej w zakresie użytkowania logo MSC. Wniosek można złożyć drogą elektroniczną, wysyłając zgłoszenie na adres [email protected] akceptacji wniosku MSC dostarczy pliki graficzne z logo MSC w wysokiej rozdzielczości w formatach: JPG, TIFF, AI, EPS, BMP.

2. Umieszczenie logo MSC na materiałachWłącz logo MSC oraz powiązane elementy do projektu graficznego Twoich materiałów, takich jak opakowania produktów, lub materiałów promocyjnych zgodnie z wytycznymi zawartymi w niniejszym dokumencie.

Page 92: Podręcznik – wersja dla przetworców

90 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

3. Dostarczenie materiałów próbnych do akceptacji

Aby uniknąć ponownego wydrukowania lub ponownej publikacji materiałów z logo MSC w przypadku nieprawidłowego umieszczenia logo, przed ich wydrukowaniem lub opublikowaniem dostarcz do MSC:• Kolorowe próbki wszystkich materiałów

zawierających logo MSC, najlepiej w formie pliku PDF. W przypadku opakowań prosimy również o przesłanie ostatecznego projektu całego opakowania.

• Wypełniony formularz zatwierdzania, który można otrzymać drogą elektroniczną, kontaktując się z MSC pod adresem [email protected].

Akceptacja

17

4. Uzyskanie zgodyPo akceptacji projektu pracownik MSC wyśle Ci pisemną zgodę na użytkowanie logo. Rekomendujemy przystąpienie do druku materiałów dopiero na tym etapie.

5. Wysyłka materiałów do MSCPo wydrukowaniu materiałów z logo MSC wyślij jeden egzemplarz każdego z nich do siedziby głównej MSC w Londynie.

6. Produkt zostanie umieszczony na stronie MSCPo akceptacji materiałów MSC będzie promować Twój produkt na stronie internetowej MSC w zakładce Wyszukiwarka zrównoważonych produktów rybnych.

Zgoda

18

Page 93: Podręcznik – wersja dla przetworców

91WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Misją firmy jest zapewnienie długofalowego bezpieczeństwa finansowego dla MSC poprzez obsługę dochodów z licencji na logo.

Kto właściwie udziela licencji na logo?

MSCI - Marine Stewardship Council International Ltd

• Odrębna firma zarejestrowana w 1997 roku

• Odrębna Rada Nazorcza

• Zespół specjalistów odpowiedzialnych stanowiących Ecolabel Licensing Team

• Specjaliści odpowiedzialni za:

• Doradztwo w sprawie używania logo

• Kontrolę stosowania zasad używania logo

• Obsługę umów i licencji

• Obsługę systemów Ecert

19

Logo MSC

20

Page 94: Podręcznik – wersja dla przetworców

92 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Logo MSC – główne elementy

A – Certyfikat Zrównoważonego Rybołówstwa To sformułowanie opisuje znaczenie logo MSC.

B – skrót MSC Litery MSC są skrótem od Marine Stewardship Council, właściciela znaku towarowego MSC.

C – www.msc.org/pl Adres strony internetowej MSC musi być zawsze umieszczony w pełnej formie, tak jak przedstawiono powyżej

D – biała linia Biała linia tworząca kontur logo MSC musi zawsze zostać umieszczona w logo. Użycie innego koloru nie jest dozwolone.

E – TM Logo MSC musi zawsze towarzyszyć znak TM. Litery TM oznaczają, że logo MSC jest znakiem towarowym. Znak towarowy MSC zarejestrowany jest w wielu krajach.

F – znacznik wyboru Owalny kształt będący graficzną częścią logo MSC ilustruje ciało ryby oraz znacznik wyboru.

21

Maksymalny rozmiarNie ma ograniczeń w zakresie maksymalnego rozmiaru logo MSC wykorzystywanego na produktach oraz materiałach promocyjnych.

KolorPantone 286. Logo MSC dostępne jest także w wersji czarnobiałej, której można użyć w przypadku, gdy opakowanie jest czarno-białe lub jego kolor odpowiada kolorowi znaku (Pantone). W tych przypadkach logo MSC musi być wydrukowane w kolorze czarno-białym z wyłączeniem skali szarości. Zgoda na wykorzystanie logo w wersji czarno-białej pozostaje w gestii MSC.

Logo MSC – kolor i rozmiar

22

Page 95: Podręcznik – wersja dla przetworców

93WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

„Wykorzystanie logo na produktach” oznacza użycie logo MSC na opakowaniach w celu poinformowania, ze składniki rybne lub owoce morza zawarte w produkcie pochodzą z rybołówstwa certyfikowanego w ramach programu MSC.”

Logo na produktach

Wykorzystanie logo MSC na produktach obejmuje:• opakowania produktów

• opakowania zbiorcze

• cenniki firm cateringowych

• katalogi, ulotki i foldery używane w celach biznesowych

23

Co musi znaleźć się na opakowaniu?

24

Page 96: Podręcznik – wersja dla przetworców

94 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Nazwy handloweNazwa produktu nie powinna odnosić się do gatunków nieposiadających certyfikatu MSC. W niektórych przypadkach możliwe są odstępstwa, na które zgodę wydaje MSC po wcześniejszym złożeniu wniosku (np. „Imitacja kraba” dla produktów surimi; nazwa produktu nie może wprowadzać kupującego lub konsumenta w błąd).

Dodatkowe wymogi

Jeśli inne informacje związane z certyfikowanym łowiskiem lub MSC są umieszczane na opakowaniach produktów (np. region połowowy FAO, metoda połowów), MSC przeprowadzi kontrolę tych informacji na podstawie raportu z procesu certyfikacji przygotowanego przez jednostkę certyfikującą.

MSC nie ponosi odpowiedzialności za treść i akceptację dodatkowych opisów niewymaganych przez MSC.

Zdjęcia niecertyfikowanych gatunków lub niepowiązanych z certyfikatem metod połowowych nie mogą być umieszczane na opakowaniach sygnowanych logo MSC.

Odpowiedzialność w zakresie spełnienia norm dotyczących żywności i znakowania na poziomie krajowym i międzynarodowym leży całkowicie po stronie właściciela danego opakowania.

25

Kod certyfikacji w łańcuchu dostaw powinien być umieszczony obok znaku dla opakowań zbiorczych na zewnętrznym opakowaniu zbiorczym. Pojedyncze opakowania w ramach opakowania zbiorczego musza zawierać standardowe logo MSC i być zgodne z wymogami w zakresie użytkowania logo na produktach zawartymi w niniejszym przewodniku.

Opakowania zbiorcze

26

Page 97: Podręcznik – wersja dla przetworców

95WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Materiały promocyjne

Materiały promocyjne mogą zawierać logo MSC tylko w przypadku, gdy reklamowane produkty posiadają certyfikat MSC w łańcuchu dostaw, są oznaczone logo MSC oraz zostały wcześniej zaakceptowane przez MSC.

Reklamy, materiały dystrybuowane w punktach sprzedaży, reklamy na samochodach, ubrania pracowników, materiały drukowane (włączając cenniki, ulotki edukacyjne, książki) strony internetowe i aplikacje mobilne.

27

Logo na materiałach

28

Znak promocyjnyZnak promocyjny MSC może być wykorzystany w materiałach promocyjnych przez wszystkich użytkowników jako alternatywa dla logo z tekstem wspierającym (powyżej). Znak promocyjny może zawierać logo organizacji.

Logo MSC i tekst wspierającyJeśli materiały produkowane przez dana firmę odnoszą się jedynie do produktów z logo MSC lub wszystkie produkty sprzedawane przez firmę maja logo MSC, logo MSC może być użyte samodzielnie bez tekstu wspierającego.

Jeśli firma sprzedaje produkty z logo MSC oraz produkty rybne niecertyfikowane lub publikuje materiały,które odnoszą się zarówno do produktów certyfikowanych, jak i niecertyfikowanych, tekst wspierający(zobacz ramka powyżej) musi zostać użyty razem z logo MSC, aby wyraźnie wskazać konsumentowi, któreprodukty posiadają certyfikat MSC

Page 98: Podręcznik – wersja dla przetworców

96 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Niewłaściwe użycie

29

MSC pozostawia sobie prawo odmowy wydania zgody na użycie logo MSC w proponowanym formacie, jeśli uzna, że jest on nieodpowiedni. Stosowanie logo MSC nie powinno powodować żadnej szkody lub uszczerbku na reputacji i wizerunku MSC.

Użytkownicy logo MSC musza zagwarantować, ze logo MSC i nazwa „Marine StewardshipCouncil” nigdy nie są wykorzystywane w sposób, który:• prowadzi do błędnego powiazania przez

konsumentów logo MSC z innymi markami lub logo, sugeruje, ze dany produkt ma certyfikat MSC, mimo ze tak nie jest,

• tworzy powiazanie z produktami, które nie pochodzą z łowisk certyfikowanych w ramach standardów MSC.

Niewłaściwe użycie

30

Page 99: Podręcznik – wersja dla przetworców

97WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Zaprojektuj prawidłowo oznakowane opakowanie dania rybnego

z certyfikatem MSC.

ĆWICZENIE

31

Dziękuję za uwagę!

Olli

Toiv

onen

/ W

WF

Dziękuję za uwagę.

*zdjęcia: © Marine Stewardship Council

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Page 100: Podręcznik – wersja dla przetworców

98 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

1

© W

WF/

D. B

ógda

ł

Katarzyna Skawińska

Warsztaty z zakresu systemów certyfikacji produktów rybnych

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Celem projektu

jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Prawidłowe komunikaty w działaniach marketingowych zwiększających świadomość

konsumentów w zakresie ich wpływu na stan

różnorodności biologicznej mórz i oceanów.

Działania edukacyjne MSC na świecie

2

7

Page 101: Podręcznik – wersja dla przetworców

99WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Działania edukacyjne MSC w Polsce

3

Światowy Dzień Oceanów z MSC Polska

4

Page 102: Podręcznik – wersja dla przetworców

100 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Świąteczny Śledzik z MSC Polska

5

6

MSC na co dzień i od święta!

Page 103: Podręcznik – wersja dla przetworców

101WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Kampanie marketingowe MSC na świecie

7

Kampania MSC Polska i FRoSTA

8

W 2014 roku razem z FRoSTAPolska MSC ogłosiło program „Może zadbajmy o morze?”. W ramach programu uczy konsumentów o tym jak wybierać ryby, które trafiają na nasze talerze. Pierwsza edycja programu odbyła się jesienią 2014 oraz wiosną 2015. Kolejna odbędzie się wiosną 2016 roku.

• 7 galerii handlowych w różnych miastach Polski

• 2 sklepy internetowe

• Reklama TV

• Spotkania prasowe

Page 104: Podręcznik – wersja dla przetworców

102 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Kaufland przykład promocji w sieci sklepów

9

W 2015 roku Kaufland aktywnie promuje swoje produkty K-Classic z certyfikatem MSC• 190 sklepów

• Magazyn Tipp

• Strona internetowa

• Dotarcie: 5 mln

Nasze zasady komunikacji

10

POZYTYWNE

SPÓJNE CIEKAWE

…komunikaty, które podkreślają i wyróżniają zaangażowanie naszych partnerów

…komunikaty, które obrazują jak współpracujemy zmieniając środowisko

…komunikaty z komunikatami naszych partnerów i biurami MSC z całego świata

Page 105: Podręcznik – wersja dla przetworców

103WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Zasady kampanii MSC• Inspiruj konsumentów poprzez

pozytywne komunikaty

• Podkreślaj słowo „zrównoważone” we wszelkich komunikatach

• Podkreślaj słowo „identyfikowalność” wszystkich produktów z logo MSC

• Używaj określenia „niebieski certyfikat MSC”, „niebieski znak MSC” „certyfikat zrównoważonego rybołówstwa MSC”

• Mów o „produktach rybnych certyfikowanych MSC”

• Zachęcaj konsumentów do kupowania ryb z certyfikatem MSC

11

Uwaga!

12

Niebieski certyfikat MSC NIE oznacza,

że ryba jest zdrowa!

Niebieski certyfikat MSC NIE oznacza,

że ryba jest ekologiczna!

Page 106: Podręcznik – wersja dla przetworców

104 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Key messages

Większość ryb na świecie jest poławiana w sposób zagrażający morzom i oceanom.

Niebieski certyfikat MSC oznacza, że ryba została złowiona w sposób zrównoważony, czyli w taki który w mniejszym stopniu wpływa na ekosystem, pozostawia więcej ryb w morzach i oceanach oraz sprzyja innym zwierzętom morskim.

Każdy z nas może wspierać zrównoważony rozwój mórz i oceanów poprzez codzienne wybory w sklepie!

13

Przykład komunikatu o MSC MSC jest niezależną, międzynarodową organizacją pozarządową.

Organizacja MSC w raz z naukowcami, rybakami oraz organizacjami

ekologicznymi opracowała standardy środowiskowe w zakresie zrówno-

ważonego rybołówstwa. Co to oznacza? Oznacza to, że dzięki MSC,

rybacy na całym świecie wiedzą jak łowić dziko żyjące populacje ryb,

aby nigdy nie zabrakło ich w naszych w morzach i oceanach.

Misją MSC jest wykorzystanie programu certyfikacji MSC i niebieskiego

certyfikatu MSC.

14

Page 107: Podręcznik – wersja dla przetworców

105WERSJA DLA PRZETWÓRCÓW RYB I OWOCÓW MORZA

Przykład komunikatu o MSCProgram certyfikacji to ocena rybaków pod kątem sposobu dokonywania przez nich połowów. Jeżeli są zgodne ze standardami MSC rybacy mogą oznaczać swoje ryby niebieskim certyfikatem MSC. Odpowiednie standardy muszą spełnić również producenci. Produkty rybne wytworzone z gatunków ryb, które otrzymały certyfikat, mogą być wyróżnione niebieskim certyfikatem MSC, tylko w przypadku potwierdzenia, że w ich składzie znajdują się jedynie ryby pochodzące z certyfikowanych łowisk.

Niebieski certyfikat MSC gwarantuje, że produkty pochodzą ze zrównoważonych połowów, a kupowana przez nas ryba pochodzi ze stabilnych i dobrze zarządzanych łowisk.

15

Przykłady komunikatów dla firm

• My, jako firma zobowiązaliśmy się do działania na rzecz ochrony zasobów mórz i oceanów”

• „Możemy chronić morza i oceany poprzez swoje decyzje zakupowe”

• „Organizacje rybackie z całego świata działają na rzecz pełnych ryb mórz i oceanów”

• „Ryby oznaczone niebieskim certyfikatem MSC zostały złowione w taki sposób, aby nigdy nie zabrakło ich dla nas i przyszłych pokoleń”

• „Niebieski certyfikat MSC oznacza, że surowiec pochodzi ze zrównoważonych łowisk MSC”

16

Page 108: Podręcznik – wersja dla przetworców

106 PODRĘCZNIK Z ZAKRESU SYSTEMÓW CERTYFIKACJI PRODUKTÓW RYBNYCH

Dziękuję za uwagę!

Olli

Toiv

onen

/ W

WF

Dziękuję za uwagę.

* zdjęcia: © Marine Stewardship Council

Projekt „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” korzysta z dofinansowania w kwocie 1 872 163 PLN pochodzącego z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG.

Celem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.

Page 109: Podręcznik – wersja dla przetworców
Page 110: Podręcznik – wersja dla przetworców

©1986 P

anda symbol W

WF – W

orld Wide Fund For N

ature (Formerly W

orld Wildlife Fund) ®

“WW

F” and “living planet” are Registered Tradem

arks

Fundacja WWF Polska – Jesteśmy częścią międzynarodowej organi-zacji ekologicznej, która od ponad 50 lat chroni przyrodę na całym świecie, a od 2001 roku również w Polsce. Ratujemy zagrożone gatunki, promujemy zrównoważone rybołówstwo i rolnictwo oraz działamy na rzecz powstrzymania zmian klimatu. Walczymy z nielegalnym handlem ginącymi gatunkami roślin i zwierząt. Staramy się o to, aby morza i rzeki były pełne życia. Staramy się o to, aby morza i rzeki były pełne życia. Naszą misją jest powstrzymanie degradacji środowiska naturalnego naszej planety i kształtowanie przyszłości, w której ludzie będę żyli w harmonii z przyrodą.

wwf.pl

Podręcznik wydany w ramach realizacji projektu „Kampania na rzecz

ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” finansowanego ze

środków pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach

funduszy EOG.

Poprzez fundusze EOG i fundusze norweskie, Islandia, Liechtenstein

i Norwegia przyczyniają się do zmniejszania nierówności społecznych

i ekonomicznych oraz wzmacniania relacji dwustronnych z państwami

beneficjentami w Europie. Trzy państwa ściśle współpracują z UE

na podstawie Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym

(Porozumienie EOG).

W okresie 2009–2014 wartość funduszy EOG i funduszy norweskich

wynosi 1,79 miliarda euro. Norwegia zapewnia około 97% łącznego

finansowania. Fundusze są dostępne dla organizacji pozarządowych,

instytucji badawczych i szkół wyższych, sektora publicznego i sektora

prywatnego w 12 nowo przyjętych państwach członkowskich UE oraz

Grecji, Portugalii i Hiszpanii. W ich ramach ma miejsce szeroka

współpraca z podmiotami z państw darczyńców, a przedsięwzięcia mogą

być wdrażane do 2016 r.

Najważniejsze obszary wsparcia obejmują ochronę środowiska i zmiany

klimatyczne, badania i stypendia, społeczeństwo obywatelskie, ochronę

zdrowia i wsparcie dla dzieci, równość płci, sprawiedliwość i dziedzictwo

kulturowe.

Wyd

rukow

an

o na

pa

pierze ekolog

icznym