podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki...

66
Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w ochronie zdrowia. Marta Grzegocka Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Upload: others

Post on 16-Jul-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w ochronie zdrowia.

Marta Grzegocka

Katedra i Zakład Propedeutyki i

Fizykodiagnostyki Stomatologicznej

Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Page 2: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w ochronie zdrowia.

• 1. Elementarne pojęcia ekonomiczne

• 2. Kultura organizacji.

• 3. Funkcje zarządzania.

• 4. Analiza marketingowa

Page 3: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Polecana literatura i strony www

1. Getzen Thomas E.: Ekonomika zdrowia. Teoria i praktyka. Wyd. PWN. Warszawa 2013.

2. Folland S., Goodman A. C., Stano M.: Ekonomika zdrowia i opieki zdrowotnej. Wyd. Wolters Kluwer. 2013

3. Zaleśkiewicz T.: Psychologia ekonomiczna. Wyd. PWN. Warszawa. 2012.

4. Szumska M.: Trudny pacjent w gabinecie stomatologicznym. Wyd. Kapitał Ludzki. Tarnowo Podgórne. 2011.

5. Podręcznik komunikacji w gabbinecie dentystycznym. Podstawy dla asystentek, higienistek i recepcjonistek. Wyd. Kapitał Ludzki. 2012.

6. Bukowska – Piestrzyńska A.: Organizacja i zarządzanie gabinetem stomatologicznym. Wyd. Czelej.

• http://www.infodent24.pl/bizdentpost/prof-henryk-mruk-o-pulapkach-w-zarzadzaniu-gabinetem-stomatologicznym,6629.html

• http://stomatologianews.pl/marketing-gabinetow-stomatologicznych/

• http://www.magazyn-stomatologiczny.pl/a1510/Jakosc-obslugi-.html/m64

Page 4: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

1. Elementarne pojęcia ekonomii

Page 5: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Oikos (gr).-dom, nomos -prawoDefinicja: Nauka o społecznych procesach gospodarowania (o produkcji, podziale, wymianie i spożyciu środków zaspokojenia potrzeb ludzkich)

•EKONOMIA

Page 6: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

EKONOMIA

RACJONALNOŚĆ

OGRANICZONOŚĆ

POLITYKA PAŃSTWA

FINANSE / KAPITAŁPODAŻ

POPYT

ZASOBY

Page 7: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca,że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze domaksymalizacji osiąganych zysków i dokonywania wyborów zewzględu na wartość ekonomiczną rezultatów tych wyborów.

Homo œconomicus

Page 8: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Ekonomia czy ekonomika?

Page 9: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Rynek

• Rynek to zespół warunków, które doprowadzają do kontaktu pomiędzy kupującymi i sprzedającymi w procesie wymiany dóbr i usług.

• Rolą rynku jest ustalenie ceny, która sprawia, że ilość dóbr na którą ludzie zgłaszają popyt zostaje zrównana z ilością oferowaną do sprzedaży.

• Ceny kierują decyzjami społeczeństwa o tym, co, w jaki sposób i dla kogo jest kupowane

Page 10: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Potrzeby jako determinanty podaży i popytu

Potrzeba to biologiczny lub psychiczny stan

motywacyjny, który ukierunkowuje zachowania

jednostki na pewien cel. Potrzeby motywują

zachowania ludzkie.

TEORIA POTRZEB WG. MASLOWA

1. Potrzeby rzędu niższego

2. Potrzeby rzędu wyższego

Page 11: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Dobra w ujęciu ekonomicznym i psychologicznym

Dobra (l.poj. dobro; kapitał

rzeczowy, kapitał finansowy) –

w ekonomii to wszystkie środki, które

mogą być wykorzystane,

bezpośrednio lub pośrednio,

do zaspokojenia potrzeb ludzkich.

dobra podstawowe

dobra inwestycyjne

dobra konsumpcyjne

dobra substytucyjne

dobra komplementarne

Page 12: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Popyt (ang. demand) – funkcyjna zależność między ceną produktu a jego ilością, którą skłonni są zakupić nabywcy. Na tę skłonność składa się chęć (determinowaną preferencjami) oraz ekonomiczna możliwość (determinowaną siłą nabywczą). W funkcji popytu (D) zmienną objaśniającą jest cena produktu (P), podczas gdy zmienną objaśnianą jest wielkość popytu (QD).

Prawa ekonomii - POPYT

Page 13: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

DETERMINANTY WPŁYWAJĄCE NA POPYT:- cenowe- pozacenowe

Prawa ekonomii - POPYT

demograficzne

gospodarcze

społecznepolityczne

Preferencje konsumenckie

Page 14: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Podaż ang. supply – to ilość dóbr, oferowana na rynku przez producentów.

Prawa ekonomii - PODAŻ

Page 15: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Prawa ekonomii - PODAŻTECHNOLOGIA

OPŁATY , KOSZTY – stałe,

zmienne

DOTACJE NA DZ. GOSP.

POLITYKA PAŃSTWA

KONKURENCJA NA RYNKU

DETERMINANTY WPŁYWAJĄCE NA PODAŻ:- cenowe- pozacenowe

Page 16: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

RÓWNOWAGA RYNKOWA

Równowaga rynkowa –w mikroekonomii sytuacja na konkurencyjnym rynku, gdy krzywa popytu przecina krzywą podaży, wyznaczając cenę w równowadze i wielkość transakcji w równowadze. W takiej sytuacji rynek został oczyszczony, czyli wielkość popytu równa się wielkości podaży.

Page 17: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

OGRANICZONOŚĆ

Zasoby ludzkie

Zasoby rzeczowe

Zasoby informacyjne

OGRANICZONOŚĆ

Page 18: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

KONKURENCJA

Konkurencja (łac. concurrentia 'biec razem' w rozumieniu

współzawodnictwa czy rywalizacji) – mechanizm, za

pomocą którego wszyscy uczestnicy procesu

gospodarowania na poszczególnych rynkach dążą do

osiągnięcia jak największych korzyści.

Przykładowo producenci i sprzedawcy konkurują

o kupujących, konsumenci konkurują o dobra,

przedsiębiorcy o czynniki wytwórcze, pracownicy o miejsca

pracy.

Page 19: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

RYNEK ZDROWIA

KONKURENCJA

DOSKONAŁA

Page 20: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Czy opiekę zdrowotną można

traktować jako

towar w rozumieniu teorii ekonomii?

Page 21: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Istnieją cztery główne obszary, które łącznie wpływają na odmienność opieki

zdrowotnej jako towaru:

− potrzeby zdrowotne tworzą potrzebę opieki zdrowotnej

− efekty zewnętrzne wynikające z rozszerzenia dostępu do świadczeń

zdrowotnych przez zwiększenie subwencji publicznych;

− asymetria informacji pomiędzy świadczeniodawcami a pacjentami

− niepewność w sferze popytu na usługi zdrowotne i niepewność co

do skuteczności leczenia

- ryzyko nadużycia

Specyfika rynku usług zdrowotnych wg Hurley’a

Page 22: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Typowe cechy rynku usług zdrowotnych:1) brak stabilności popytu na opiekę zdrowotną,

2) nierównomierność i losowy charakter tego popytu,

3) nieracjonalność zachowania konsumenta opieki zdrowotnej,

4) silne zróżnicowanie wewnętrzne asortymentu usługowego,

5) występowaniem specyficznych preferencji poszczególnych segmentówpacjentów, podczas gdy w analizach zmian w tym sektorze są

oni często postrzegani jako zbiór homogeniczny,

6) podejmowanie decyzji dotyczących struktury sektora zdrowia w sposób właściwy dla

mechanizmu rynkowego regulowanego.

Specyfika rynku usług zdrowotnych

Page 23: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Wizerunek placówek zdrowia jako forma konkurowania na rynku zdrowia

Kryteria konkurencyjności

działania rynkowe placówki ochrony zdrowia,

marka placówki,

polityka cenowa,

poziom obsługi,

promocja,

świadczone usługi.

Page 24: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Budowanie wizerunku jako forma strategii

konkurencyjnej

CZYNNIKI WEWNĘTRZNE

tożsamość firmy

reputacja

oferta

otoczenie

personel bezpośrednio

kontaktujący się z pacjentami.

CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE

współpraca z mediami,

tworzenie systemu tożsamości firmy,

organizacja i uczestnictwo w imprezach,

utrzymywanie właściwych relacji placówek ochrony zdrowia z jej otoczeniem,

dni otwarte placówek ochrony zdrowia, konferencje i seminaria.

Page 25: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Analiza ekonomiczna i strategiczna

Analiza ekonomiczna –metoda badania

procesów gospodarczych, polegająca na

rozpatrywaniu związków zachodzących

pomiędzy poszczególnymi

elementami tych procesów.

Page 26: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Funkcje analiz ekonomicznych

POZNAWCZA

OCENIAJĄCA

KONTROLNA

USPRAWNIAJĄCA

INFORMACYJNA

Page 27: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Analiza ekonomiczna w ochronie zdrowia

Do najbardziej powszechnych analiz stosowanych w ekonomice zdrowia należą:

CEA - cost-effectiveness analysis, analiza kosztów-efektywności

CBA - cost- benefit analysis, analiza kosztów i korzyści

CUA - cost- utility analysis, analiza kosztów i użyteczności uwzględniająca także jakość i preferencje wynikające z programów zdrowotnych

Cost of illness, analiza kosztów choroby, ocena ekonomicznych skutków występowania danego stanu zdrowia.

Page 28: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Analiza strategiczna

Analiza strategiczna to zbiór działań, które diagnozują oraz prognozują organizację i jej otoczenie w sposób powodujący sformułowanie odpowiedniej strategii oraz zbudowanie i realizację określonego planu strategicznego.

Page 29: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Cele analizy

• Określenie szans i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie firmy

• Ustalenie źródeł i przyczyn występowania wszelkich nieprawidłowości

• Ocena i ustalenie pozycji firmy, którą zajmuje na rynku konkurencyjnym.

• Budowa podstaw niezbędnych do stworzenia odpowiedniej strategii działania

• Określenie mocnych i słabych stron firmy

• Zidentyfikowanie potrzeb i wymagań względem firmy.

• Ustalenie kosztów oraz ryzyka związanego z podejmowanymi działaniami.

• Zbieranie danych i informacji niezbędnych do budowy strategii przedsiębiorstwa.

Page 30: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

NARZĘDZIA ANALITYCZNE

Analiza SWOT

Analiza PEST

Macierz BCG

BENCHMARKING

Page 31: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

SWOT

Analiza polega na określeniu czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych które oddziałują na sytuację przedsiębiorstwa w danym czasie.

Wpływ czynników rozpatrujemy w 4 obszarach: szans, zagrożeń, mocnych oraz słabych stron.

Page 32: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

SWOT

Przykładowe analizy SWOT znanych firm:

http://www.marketingteacher.com/mcdonalds

-swot/

Page 33: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

SWOT

Page 34: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

SWOT – WAŻNE PYTANIA

• Czy dana mocna strona pozwoli

nam wykorzystać daną szansę?

• Czy dana mocna strona pozwoli

nam zniwelować dane

zagrożenie?

• Czy dana słaba strona

ogranicza możliwość

wykorzystania danej szansy?

• Czy dana słaba strona potęguje

ryzyko związane z danym

zagrożeniem?

Page 35: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

SWOT – DROGA DO STRATEGII

• Strategia agresywna →silna ekspansja

• Strategia konserwatywna → przezwyciężanie zagrożenia

• Strategia konkurencyjna → eliminowanie wewnętrznych słabości

• Strategia defensywna → nastawiona na przetrwanie przedsiębiorstwa na

rynku.

Page 36: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

PEST

Page 37: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

PEST – identyfikacja czynników

• Otoczenie Polityczne: aktualna sytuacja polityczna w kraju, system podatkowy,

możliwość importu sprzętu medycznego z zagranicy, przepisy dotyczące

zatrudnienia itp.

• Otoczenie Ekonomiczne: ocena sytuacji gospodarczej w kraju, stopy

procentowe, inflacja, bezrobocie,

• Otoczenie Społeczne (socjokulturowe): przyrost demograficzny, tradycje,

struktura rodzinna

• Otoczenie Technologiczne: umożliwienie działania w obszarze B+R, polityka

wdrażania innowacji,

Page 38: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Ewolucyjne doskonalenie narzędzia PEST spowodowało, że jest także czasem

stosowana forma w wariancie:

• SLEPT, tj. uzupełniona o aspekty prawne (z ang. Low);

• STEEP (PESTE), tj. pojawia się samodzielnie czynnik środowiskowo, ujmowany

jako ekologia, czy szerzej natura (z ang. Environment);

• PESTER, czasami dodatkowo wyróżnia się jeszcze czynniki otoczenia

regulacyjnego (z ang. Regulations);

• STEEPLE, obejmuje aspekty: społeczne, demograficzne, kulturowe,

technologiczne, ekonomiczne (gospodarcze), środowiskowe (naturalne),

polityczne, prawne, etyczne

Page 39: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

MACIERZ BCG

Page 40: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Gwiazdy –przynoszą wysokie

dochody, oferują

rozwojowe usługi i

produkty. Warte

zainwestowania

Dojne krowy –wysoki udział w

rynku, sprzyjają

powstawaniu

nowych gwiazd

Znaki zapytania –produkty

deficytowe, trudne

do określenie

możliwości,

wymagają

wsparcia

Psy – nie przynoszą zysku, ich oferta nie

wnosi niczego

ciekawego na

rynku

Page 41: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

http://www.biztok.pl/tech/te-produkty-to-najwieksze-

niewypaly-ostatnich-lat_s7691/slide_2

http://www.auto-swiat.pl/uzywane/najlepsze-

samochody-klasy-sredniej-ktore-kupisz-za-10-tys-

zl/vzcw8

Page 42: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

BENCHMARKING

• Porównywanie przedsiębiorstwa z konkurentami wiodącymi na rynku

• Podpatrywanie efektywnych metod działania

• Ciągłość przeprowadzania procesu „podpatrywania” konkurencji

Page 43: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

BENCHMARKING – zbieranie danych

Metody bezpośrednie Metody pośrednie

•własne bazy danych,

•raporty i publikacje wewnętrzne,

•prace badawczo-rozwojowe,

•ogłoszenia prasowe,

•prospekty reklamowe,

•salony wystawowe,

•sondaże telefoniczne,

•kontakty osobiste z partnerami,

•biografie wybitnych menedżerów,

•dystrybutorzy sprzętu (dostawcy)

•stowarzyszenia zawodowe

•sektorowe banki danych

•czasopisma profesjonalne

•wyższe uczelnie

•instytuty naukowo-badawcze

•biura konsultingowe

•badanie opinii klientów

•seminaria szkoleniowe

•materiały z konferencji naukowych

•izby przemysłowo-handlowe

•biuletyny informacyjne

Page 44: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

BENCHMARKING – etapy procedury

Etap Kroki

Planowanie•Identyfikacja przedmiotu badań

•Identyfikacja przedsiębiorstw do porównań

•Wybór metody zbierania danych

Analiza•Przeprowadzenie badania

•Ustalenie odchyleń w zakresie efektywności

•Określenie poziomów przyszłych wyników

Integracja•Komunikowanie wyników benchmarkingu

•Ustalenie celów funkcjonalnych

Wdrożenie

•Opracowanie planu wdrożenia

•Uruchomienie działań wdrożeniowych

•Kontrola wdrożenia

•Określenie nowych benchmarków

Page 45: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Kultura organizacyjna

Page 46: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Czym jest kultura organizacyjna?

Funkcje kultury organizacyjnej (Ł. Sułkowski 2002, s. 56):

• umożliwienie zrozumienia misji i strategiiorganizacji oraz identyfikacji podstawowego celu organizacji przez uczestników

• umożliwienie integracji uczestników

• określanie zaangażowania pracowników

• oferowanie wspólnego języka

• definiowanie granic grupy

• wyznaczanie zasad władzy i kryteriów statusu

Page 47: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Trzy poziomy artefaktów wg. Scheina

Poziom artefaktów

Poziom norm i wartości

Poziom założeń kulturowych

Page 48: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Funkcje kultury organizacyjnej

integracyjna

• Tożsamość

• Jedność

• przynależność

percepcyjna

• Obserwacja swoich działań w odniesieniu do innych osób w grupie

adaptacyjna

• Bezpieczeństwo

• Dobre praktyki

rozwojowa

• Komunikacja interpersonalna

• Praca w zespole

Page 49: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Typy kultury organizacyjnej

Kultura władzy

• Silny wpływ lidera

• Kontrola scentralizowana

• sprawdza się głównie w małych organizacjach.

• Strata lidera powoduje znaczny chaos w organizacji włącznie z jej

końcem

Kultura roli

• Biurokratyzacja

• Procedury i racjonalne wyznaczanie celów

• Typowe dla dużych firm, często o charakterze państwowym

Page 50: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Typy kultury organizacyjnej

Kultura celu

• Konsekwencja osiągania celów

• Elastyczność i otwartość na zmiany

• Praca zespołowa (projekty czasowe, np. przy POKL, RPO

itd.)

Kultura jednostki

• Typowa dla wolnych zawodów, np. prawnicy, architekci

• Jednostka stanowi centrum

Page 51: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Zespół w Zarządzaniu

Zespół w zarządzaniu to grupa osób mająca wspólny cel.

Cechy efektywności zespołu to:wewnętrzna automotywacja poszczególnych członków zespołu

zaufanie do innych osób

wspólnie ustalone zasady postępowania

budowanie na

elastyczność i otwartość na zmiany,

ciągłe doskonalenie się

Page 52: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Two

rze

nie

się

ze

spo

łu

Budowa i integracja • Dobór ról

• Podział kompetencji

• Budowanie relacji

• Określenie celu działania

Docieranie się • Ujawnianie się różnic pomiędzy członkami

• Konflikty

Tworzenie synergii • Integracja, dotarcie

• Dążenie do wspólnego celu

Kryzys wieku

średniego

• Zmęczenie,

• obniżenie motywacji,

• objawy wypalenia zawodowego,

• obniżona efektywność działania

Odnowa i reintegracja lub

równia pochyła

• Wprowadzanie istotnych zmian

• Nowe zadania i cele

• Awanse

• Szkolenia wyjazdy

Page 53: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Rola w zespole jako czynnik kształtujące kulturę organizacyjną

Page 54: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Rola w zespole jako czynnik kształtujące kulturę organizacyjną

Page 55: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

1. Co, według mnie, mogę wnieść do zespołu ?

a)Sądzę, że mogę szybko dostrzec i wykorzystać nowe możliwości.

b)Potrafię dobrze współpracować z wieloma typami ludzi.

c)Tworzenie pomysłów jest jedną z moich zalet.

d)Moja zdolność polega na łatwości wciągania ludzi w pracę zespołu, jeśli

tylko odkryję, że mogą oni wnieść coś wartościowego w pracę zespołu.

e)Moja zdolność do wykończenia rozpoczętej pracy wpływa silnie na

efektywność tej pracy.

f) Jestem gotów stawić czoła czasowej niepopularności, jeśli tylko prowadzi

ona do pozytywnych wyników.

g)Jestem szybki w wyczuwaniu, co zadziała w znanej mi sytuacji.

h) Mogę oferować uzasadniony sposób alternatywnego postępowania bez

wprowadzania zaburzeń lub krzywdzenia innych.

Page 56: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

2. Jeśli miałbym słabe strony w pracy zespołowej to mogłyby to być:

a) Nie jestem spokojny, zanim zebrania nie są dobrze zorganizowane,

kontrolowane i ogólnie dobrze prowadzone.

b) Mam skłonności do bycia zbyt szczodrym dla ludzi, którzy reprezentują

słuszny punkt widzenia, ale bez jego właściwego przeglądu.

c) Mam tendencje do gadulstwa podczas rozważania nowych pomysłów.

d) Moje obiektywne spojrzenie sprawia, że trudno mi entuzjastycznie i chętnie

dołączyć do kolegów.

e) Jestem czasem odbierany jako silny i autorytatywny, jeśli jest potrzeba do

zrobienia czegoś.

f) Sprawia mi kłopot prowadzenie grupy, ponieważ zbyt silnie reaguję na

atmosferę w zespole.

g) Mam skłonności do zbytniego zaangażowania się w pomysły i stąd do

utraty kontroli nad tym, co się dzieje.

h) Moi koledzy postrzegają mnie jako osobę niepotrzebnie martwiącą się

szczegółami i możliwością, że coś może się nie udać.

Page 57: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

3. Kiedy angażuję się w działalność z innymi ludźmi:

a) Mam skłonność do wpływania na ludzi bez naciskania na nich.

b) Moja ogólna czujność chroni przed błędami i przeoczeniami.

c) Jestem gotów namawiać do podjęcia akcji, tak aby zebranie nie było

stratą czasu lub aby nie stracić z oczu głównych celów.

d) Można na mnie liczyć jeśli chodzi o nowe pomysły

e) Jestem zawsze gotów poprzeć dobrą sugestię dla wspólnego interesu.

f) Jestem chętny do wyszukiwania nowości w pomysłach.

g) Wierzę, że moja zdolność do chłodnej oceny jest aprobowana przez

innych.

h) Można na mnie polegać w kwestii dopilnowania, że cała niezbędna

praca jest zorganizowana

Page 58: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

4. Moje charakterystyczne podejście do pracy grupowej jest następujące:

a) Mam chęć lepszego poznania moich kolegów

b) Nie jestem niechętny wypróbowaniu poglądów innych lub zachowaniu moich

poglądów w mniejszości.c) Potrafię zazwyczaj znaleźć argumenty na odparcie niemądrej propozycji.

d) Sądzę, że mam talent do wdrażania pomysłów, których plan został zaakceptowany

do realizacji.

e) Mam tendencje do unikania oczywistego i do wyskakiwania z czymś

niespodziewanym.

f) Wnoszę perfekcjonizm do każdej podjętej pracy zespołowej.

g) Jestem gotów do wykorzystania moich kontaktów poza grupą.

h) Będąc zainteresowanym wszystkimi pomysłami, nie waham się realizować jednego, skoro raz decyzja została podjęta.

Page 59: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

5. Jestem usatysfakcjonowany z pracy ponieważ:

a) Lubię analizować sytuacje i oszacowywać wszystkie możliwości.

b) Interesuję się znalezieniem praktycznych rozwiązań problemów.

c) Lubię czuć, że wpływam wydajnie na dobre wzajemne stosunki.

d) Mam duży wpływ na podejmowanie decyzji.

e) Mogę spotkać ludzi, którzy mogą wnieść coś nowego.

f) Potrafię spowodować, że ludzie zgodzą się na podjęcie potrzebnej

akcji.

g) Czuję się dobrze, jeśli mogę poświęcić zadaniu pełną uwagę.

h) Lubię znaleźć działalność pobudzającą moją wyobraźnię.

Page 60: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

6. Jeśli niespodziewanie dostanę trudne zadanie do wykonania w

ograniczonym czasie i z nieznaną mi grupą ludzi:

a) Będę się czuł jak zepchnięty do kąta w celu wypracowania wyjścia

z impasu, zanim wypracuję sobie sposób postępowania

b) Będę gotów do współpracy z osobą, która wykaże najbardziej

pozytywne podejście, choćby nie wiem jak było to trudne.

c) Znajdę sposób na zredukowanie rozmiarów zadania poprzez

ustalenie, co mogą zrobić poszczególne osoby.

d) naturalne poczucie odpowiedzialności za sprawę pomoże mi

zapewnić, że nie zostaniemy w tyle za planem.

e) Wierzę, że zachowam spokój i uruchomię moje zdolności do

logicznego myślenia.

f) Zapewnię stałość celów, pomimo napięć.

g) Będę przygotowany na przyjęcie przewodnictwa grupie, jeśli

dostrzegę brak postępów w pracy.

h) Sprowokuję dyskusje w celu stymulowania nowych pomysłów

i wprowadzenia ich w czyn.

Page 61: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

7. Odnośnie problemów jakim podlegam pracując w grupie:

a) Jestem skłonny wykazać swoją niecierpliwość wobec tych, którzy

wstrzymują postęp.

b) Inni mogą mnie krytykować za zbytnią analityczność

i niewystarczającą intuicję.

c) Moja potrzeba upewnienia się, że praca jest właściwie

wykonywana, może wstrzymywać postęp.

d) Mam tendencje do szybkiego znudzenia się i polegania na

jednym lub dwóch osobach motywujących mnie.

e) Mam trudności z rozpoczęciem pracy, zanim jej cele nie zostaną

wyjaśnione.

f) Mam trudności z wyjaśnieniem złożonych zagadnień.

g) Mam świadomość, że wymagam od innych rzeczy których sam

nie potrafię zrobić.

h) Waham się bronić swojego zdania jeśli mam przeciw sobie

opozycję.

Page 62: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

INTERPRETACJA KWESTIONARIUSZA RÓL, WG. M. BELBINA

Naturalny lider – sprawuje pieczę i kontrolę nad sposobem, w jaki grupa stara się

osiągnąć cele. Potrafi efektywnie wykorzystać zasoby zespołu; rozpoznaje, gdzie tkwią

zalety, a gdzie słabości grupy; potrafi wykorzystać potencjał indywidualny każdego

pracownika. Cechy: zrównoważony, dominujący, ekstrawertyk. Charakteryzuje go

raczej zdrowy rozsądek aniżeli rozważania intelektualne, w kierowaniu nie jest

agresywny.

Człowiek akcji – kształtuje sposób, w jaki wykorzystany zostanie wysiłek grupy; kieruje

swoją uwagę bezpośrednio na ustalaniu celów i priorytetów; pragnie wywierać wpływ

na kształt lub wzorzec dyskusji grupowej. Cechy: niespokojny, dominujący,

ekstrawertyk, impulsywny, łatwo się irytuje.. Chce szybko widzieć rezultaty. Rywalizuje i

bywa arogancki, ale dzięki niemu „coś się rzeczywiście dzieje”.

Page 63: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

INTERPRETACJA KWESTIONARIUSZA RÓL, WG. M. BELBINA

Praktyczny organizator – zamienia koncepcje i plany na praktyczne działanie i

realizuje uzgodnione plany w sposób systematyczny i efektywny. Cechy:

zrównoważony i zdyscyplinowany. Dzięki niemu następuje praktyczne wdrożenie

projektów i planów rozwiązań. Pragnie konkretów, nie lubi zmienności planów.

Siewca (człowiek idei) – wysuwa nowe pomysły i strategie ze szczególnym

uwzględnieniem najistotniejszych problemów. Próbuje „przedzierać się” ze swoją wizją

przez grupowe podejście do problemu na zasadzie konfrontacji. Cechy: dominujący,

inteligentny, introwertyk. Może „gubić” szczegóły i robić błędy, a także krytykować

pomysły innych. Im większy problem, tym większe wyzwanie, żeby go rozwiązać.

Uważa, że wszystkie dobre pomysły z początku dziwnie wyglądają. Roztacza wokół

siebie aurę „geniusza”.

Page 64: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

INTERPRETACJA KWESTIONARIUSZA RÓL, WG. M. BELBINA

Człowiek kontaktów – bada, analizuje i przytacza informacje na temat pomysłów,

stanu wiedzy i działań na zewnątrz grupy; nawiązuje kontakty zewnętrzne, które mogą

być użyteczne dla zespołu; potrafi prowadzić niezbędne negocjacje. Cechy:

zrównoważony, dominujący, ekstrawertyk. Popiera innowacje i jest dobrym

improwizatorem. Trochę cyniczny w poszukiwaniu zysku dla grupy – często mówi

„nowe możliwości powstają w wyniku błędów innych”.

Sędzia – analizuje problem, ocenia pomysły i sugestie, dzięki czemu grupa startuje z

lepiej przygotowanej pozycji do podjęcia ważnej decyzji. Cechy: inteligentny,

zrównoważony, introwertyk. Jest najbardziej obiektywny, bezstronny i

niezaangażowany emocjonalnie, lubi mieć czas do namysłu, brak mu entuzjazmu, ale

jego spokój pozwala na podjęcie wyważonych decyzji.

Page 65: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

INTERPRETACJA KWESTIONARIUSZA RÓL, WG. M. BELBINA

Człowiek grupy – wspiera członków grupy, podbudowuje morale grupy, jeśli są jakieś

niedociągnięcia i braki, potrafi zapobiegać konfliktom, kształtuje „ducha” grupy,

wzmacnia współpracę i lepszą komunikację, jest lojalny wobec zespołu. Cechy:

ekstrawertyk, zrównoważony, niskie pragnienie dominacji i rywalizacji, zdolność

empatii. Może jego wkład nie jest zbyt wyraźny, ale nieoceniona jest jego lojalność i

oddanie wobec grupy, nie lubi konfrontacji.

Perfekcjonista – nastawiony na konkretny efekt – na zakończenie zadania w

określonym czasie i zapewnienie mu jak najwyższego standardu wykonania; może być

trudny w kontaktach ze względu na to, że jest wrogiem przypadku i grzęźnie w

szczegółach, które nie są najistotniejsze do zakończenia zadania, zawsze świadom

celu. Cechy: niespokojny, napięty, introwertyk, zdyscyplinowany

Page 66: Podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki w …...Człowiek ekonomiczny – koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji

Dziękuję za uwagę