podstawowe)instytucje)prawa administracyjnego) prawo ... · zakres)działanianaprzykładzie)...

podstawowe instytucje prawa administracyjnego

Prawo administracyjne

©Patrycja Joanna Suwaj

Organ administracji publicznej


W nauce prawa publicznego organ administracji publicznej w znaczeniu prawnym:

1) człowiek lub grupa ludzi 2) znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego (wyodrębniony w ramach tej struktury, organizacyjna całość),

3) działający w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji

4) wyposażony we władztwo administracyjne 5) powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego,


Organ administracji

2007.04.16, wyrok wsa w Warszawie, II SA/Wa 2091/06, LEX nr 338271

Upoważnienie udzielone na podstawie art. 268a k.p.a. wywiera ten skutek, że zmienia się osoba wykonująca funkcję organu, która jednak nie staje się przez to organem administracji publicznej, bowiem wykonuje tylko kompetencje tego organu (z jego upoważnienia), ale nie jest ich piastunem. Pracownik organu administracji publicznej upoważniony przez ten organ działa tylko w jego imieniu, nie uzyskując jednak przymiotu organu administracji publicznej.


Organ administracji

2007.04.05, wyrok wsa w Gdańsku, III SA/Gd 6/07, LEX nr 348145

Nieprawidłowe jest twierdzenie, że zastępca państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego ma takie same kompetencje jak organ, do zastępowania którego został powołany. Kompetencje te, chodzi tutaj zwłaszcza o upoważnienie do wydawania decyzji, muszą bowiem wynikać z upoważnienia organu do działania w jego imieniu.


zakres działania na przykładzie

ustawa o samorządzie gminnym

Rozdział 2 Zakres działania i zadania gminy Art. 6. 1. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o

znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. 2. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzyganie w sprawach, o których mowa w

ust. 1, należy do gminy. Art. 7. 1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych

gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: 1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,


2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, 3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, 4) lokalnego transportu zbiorowego, 5) ochrony zdrowia, 6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, 7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,


zakres działania

•  do podejmowania działań władczych konieczne są jeszcze przepisy upoważniające do takiego działania – przepisy kompetencyjne, które znajdują się w ustawach regulujących poszczególne dziedziny administracji publicznej


właściwość w orzecznictwie

•  2007.01.16, wyrok wsa w Warszawie, IV SA/Wa 2200/06, LEX nr 320067

•  Delegacja ustawowa zawarta w art. 7b ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. -‐ Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027 ze zm.) wyznacza wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego jako organ drugiej instancji w rozumieniu k.p.a. i nie ma możliwości, aby przeznaczone mu funkcje zamiennie i bez żadnych upoważnień sprawował wojewoda. Wykonanie przez wojewodę funkcji organu wyższego stopnia w stosunku do organów administracji geodezyjnej i kartograficznej stanowi więc naruszenie przepisów o właściwości rzeczowej.


organ w p.o.p.a

•  Organ administracji publicznej to wyodrębniona państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna albo inny podmiot, któremu na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego lub porozumienia administracyjnego powierzono wykonywanie, w formach władczych lub niewładczych, działań należących do administracji publicznej (art. 5 ust. 1 projektu ustawy przepisy ogólne prawa administracyjnego)


utworzenie urzędu a powołanie organu

utworzenie urzędu oznacza wprowadzenie do struktury organizacyjnej administracji publicznej nowej jednostki organizacyjnej,

powołanie organu charakteryzuje obsadzenie urzędu


urząd w p.o.p.a.

•  Urząd to zorganizowany zespół osób, środków rzeczowych i finansowych, przy pomocy których organ administracji publicznej wykonuje zadania (art. 5 ust. 1 pkt 7 projektu przepisów ogólnych prawa administracyjnego)


Urząd jako Przykład

– stanowisko zajmowane przez urzędnika administracji publicznej

Urząd ministra Urząd dziekana Urząd wójta

– instytucja Urząd morski – przyznane kompetencje

Sprawowanie urzędu ministra

– szczególna nazwa organu administracji publicznej

Urząd skarbowy Urząd górniczy Urząd celny

– sens strukturalno - organizacyjny

Ministerstwo Urząd wojewódzki Rektorat


Klasyfikacja organów administracji publicznej

Ze względu na: •  liczbę osób tworzących dany organ (obsadę personalną),

•  miejsce w strukturze administracyjnej, •  możliwość podejmowania decyzji •  wynagrodzenie •  kompetencje


Organ w orzecznictwie

2007.05.21, wyrok wsa w Warszawie, VI SA/Wa 236/07, LEX nr 345789

•  Komisje egzaminacyjne do spraw aplikacji adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości, powołane na obszarze właściwości jednej lub kilku okręgowych rad adwokackich można uznać za organ, któremu zostało zlecone wykonywanie czynności związanych z ustaleniem wyniku egzaminu. Ustalenie wyniku egzaminu następuje poprzez wydanie uchwały. Uchwała ma charakter decyzji administracyjnej; jest aktem o charakterze indywidualnym. O indywidualnym charakterze sprawy (ustalenie wyniku egzaminu) świadczy, iż dotyczy ona imiennie wymienionego podmiotu (skarżącego) oraz jego konkretnych praw (od ustalonego wyniku egzaminu zależy jego pozycja jako osoby mającej prawo ubiegania się o wpis na listę aplikantów). Uchwała zawiera wszystkie niezbędne składniki decyzji. Organem odwoławczym jest Minister Sprawiedliwości.



2007.06.14, postanow. NSA W-‐wa, II GSK 54/07, LEX nr 338445

•  Postępowanie prowadzone przez komisję, zmierzające do wyłonienia najkorzystniejszej oferty na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, jest wzorowane na czynnościach poprzedzających zawarcie umowy cywilnoprawnej, uregulowanych w Kodeksie cywilnym (art. 66 § 1 i nast. oraz art. 72 § 1 k.c.). Podmiot prowadzący to postępowanie -‐ Narodowy Fundusz Zdrowia reprezentowany przez dyrektora oddziału wojewódzkiego Funduszu -‐ jest państwową jednostką organizacyjną, posiadającą osobowość prawną, art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 ze zm.). Nie jest zatem organem administracji publicznej w rozumieniu ustrojowym i nie przyznano mu generalnie kompetencji do stosowania środków prawnych, właściwych organom administracji publicznej.

•  Niewątpliwie więc postępowanie prowadzone przez komisję nie jest postępowaniem administracyjnym w rozumieniu przepisów ustawy k.p.a., a "rozstrzygnięcie" komisji nie jest decyzją administracyjną ani innym aktem o charakterze administracyjnoprawnym. Sprawa o zawarcie umowy o udzielenie świadczenia staje się sprawą administracyjną z chwilą złożenia przez świadczeniodawcę odwołania od rozstrzygnięcia komisji. Ustawa wyraźnie stanowi bowiem, że po rozpatrzeniu odwołania Prezes Funduszu wydaje decyzję administracyjną (art. 154 ust. 6).



•  2007.01.25, wyrok NSA W-‐wa, II GSK 320/06, LEX nr 287967

•  Organem administracyjnym, wydającym decyzję w trybie przewidzianym w art. 83 ust. 4-‐6 ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) jest ZUS, a nie Prezes Zakładu. Zwrot "stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy" zawiera jedynie wskazanie podmiotu, do którego należy zaadresować wniosek, a nie organu właściwego do wydania rozstrzygnięcia w sprawie tego wniosku.


Aparat administracyjny

•  tworzą wszystkie jednostki, które wykonują funkcje administracji publicznej – podmioty administracji


Organ administrujący

Organem administrującym jest każdy podmiot, któremu prawo (ustawa) przyznaje kompetencje administrowania:

1) każdy organ administracji publicznej; 2) organ państwowy oraz organ publiczny, który nie tylko posiada charakterystyczne funkcje wynikające z jego powołania, ale także posiada kompetencje przyznane mu przez prawo administracyjne, dzięki którym działa w sposób właściwy organom administracyjnym.



3) kierownicy państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych, którzy działają na terenie województwa oraz prowadzą sprawy z zakresu administracji publicznej;

4) kierownicy jednostek organizacyjnych powiatu uprawnieni przez starostę do wydawania decyzji administracyjnych w imieniu starosty;



5) organy wykonawcze jednostek pomocniczych samorządu terytorialnego, odpowiednio upoważnione;

6) organy jednostek organizacyjnych gminy, a także przedsiębiorstwa upoważnione do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej;

7) organy organizacji społecznych i inne społeczne podmioty organizacyjne, które łączą funkcje charakterystyczne dla ich funkcjonowania z funkcjami administrowania zlecone im w drodze aktu normatywnego;



8) podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego, odpowiednio upoważnione;

9) podmioty prywatne, odpowiednio upoważnione, realizujące zadania z zakresu administracji publicznej.


Stosunek administracyjnoprawny


Realizowanie i stosowanie prawa administracyjnego

Aktywność organów administracji polega na realizowaniu lub stosowaniu prawa.

Realizowanie -‐ pojęcie szersze, dotyczy wszystkich norm; administracja działając zawsze realizuje jakąś normę (nie może działać nie realizując żadnej normy)

Stosowanie polega na wyprowadzaniu z normy ogólnej (generalnej) i abstrakcyjnej normy indywidualnej i konkretnej.


Realizowanie i stosowanie prawa administracyjnego

NORMY

ZADANIOWE

NORMY OKRE!LAJ"CE

KIERUNKI I CELE

NORMY KOMPETENCYJNE NORMY MATERIALNE

REALIZOWANIE

PRAWA

STOSOWANIE PRAWA



Stosunek prawny powstaje wtedy, gdy prawo przedmiotowe ma dla dwóch podmiotów takie znaczenie, że w określonych warunkach sytuacja prawna jednego podmiotu jest połączona w pewien sposób z sytuacją podmiotu drugiego. Jeżeli prawem, o którym tu mowa jest prawo administracyjne, to mamy do czynienia ze stosunkiem administracyjnoprawnym.

F. Longchamps


Podmioty stosunku a-‐p

Organ administracji publicznej,


Podmiot administrowany

podmiot spoza adm. albo inny org. adm.

Podmiotowość wyznacza kompetencja

Podmiotowość wyznaczają normy prawa adm.

może pokrywać się ze zd. do czynności prawnych


Cechy stosunku a-‐p

1)  jednym z podmiotów jest obligatoryjnie organ, 2)  drugim podmiotem może być obywatel, spółka,

przedsiębiorstwo państwowe, i każda jednostka kwalifikowana przez prawo jako podmiot praw lub obowiązków administracyjnoprawnych

3)  podmiotem rozstrzygającym o treści wzajemnych praw i obowiązków jest zawsze organ


Wielość podmiotów

•  Po stronie organu

Współdziałanie lub upoważnienie do działania nie oznacza współkompetencji

•  Po stronie podmiotu administrowanego:

współuczesnictwo nie oznacza wielości podmiotów jednego stosunku


Wielość podmiotów

•  W praktyce coraz częściej pojawia się zespół wielu jednakowych stosunków administracyjnoprawnych

•  Niemcy: administracyjne postępowanie masowe (fikcyjne założenie jednego stosunku procesowego, w którym wobec organu występuje w imieniu wszystkich wybrany lub wyznaczony pełnomocnik)



-‐  następstwo prawne -‐  zastępstwo


WYNIKAJ!Z PRAWA

MATERIALNEGO

NIE S!KSZTA"TOWANE

PRZEZ

STRONY

NALE#! DO

KOMPETENCJI

ORGANU

POLEGAJ! NA

DZIA"ANIU

ZNOSZENIU

ZANIECHANIU

NIE S!EKWIWALENTNE

NAKAZANE

DOZWOLONE

ZAKAZANE

UPRAWNIENIA OBOWI!ZKI

PRZEDMIOT


POWSTANIE

MOŻE WYNIKAĆ Z SAMEJ NORMY PRAWA ADM.

GDY W DANYM STANIE FAKTYCZNYM LUB PRAWNYM ZACZYNA OBOWIĄZYWAC NORMA WIĄŻĄCA Z NIM

SKUTKI

NORMA ZARZĄDZENIA WYDANEGO W PRZYPADKU

KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ

GDY W DANYM STANIE PRAWA ZMIENIA SIĘ SYTUACJA

FAKTYCZNA LUB PRAWNA LUB PODEJMOWANA JEST

CZYNNOŚĆ I Z RĄ ZMIANA NORMA WIĄŻE SKUTKI

POWSTANIE OBOWIĄZKU SZKOLNEGO, NABYCIE PRAWA

DO EMERYURY

W WYNIKU KONKRETYZACJI NORMY

W DRODZE AKTU ADMINISTRACYJNEGO

WYDANEGO PRZEZ ORGAN ADMINISTRACJI

W RAMACH JEGO KOMPETENCJI


Powstanie stos. a-‐p z mocy prawa

•  Rodzi obowiązki wyłącznie po stronie podmiotu administrowanego; są one konkretyzowane przez określone zdarzenia faktyczne

•  Administracja publiczna bez ich konkretyzacji może przystąpić do ich egzekucji


Ustanie stosunku a-‐p

STOSUNEK TRWA

NIEZALE!NIE OD

ICH REALIZACJI

WOBEC ICH

NIEWYKONANIA

MO!E BY" ZASTOSOWANA

EGZEKUCJA

USTANIE ISTNIENIA

NORMY PRAWNEJ

B#D$CEJ JEJ

%RÓD&EM

USTANIE ISTNIENIA

AKTU

KONKRETYZUJ$CEGO

NORM#

OBOWI$ZKI LUB

UPRAWNIENIA

O CHARAKTERZE

POWTARZAJ$CYM SI#

WYGA'NI#CIE

STOSUNKU

REALIZACJA

DANEGO

DZIA&ANIA

OBOWI$ZKI LUB

UPRAWNIENIA

JEDNORAZOWE

STOSUNEK

ADM-PR


Kategorie stosunków administracyjnoprawnych

•  Stosunki materialnoprawne i procesowe

•  Stosunki sporne •  Stosunki potencjalne i realne •  Stosunki zewnętrzne i wewnętrzne


PRAWO KARNE:

WSPÓ!ZASTOSOWANIE

NORM PRAWA MATERIALNEGO

Z NORM" PROCESOW"

PRAWO CYWILNE:

PRAWO MATERIALNE

FUNKCJONUJE BEZ NORM

PROCESOWYCH

PRAWO ADMINISTRACYJNE

TYLKO CZ#$% NORM PR.

MATERIALNEGO MO&E BY%ZASTOSOWANA Z OB. NORM" POST#POWANIA

PRAWO ADMINISTRACYJNE

PODWÓJNA ROLA

ORGANU ORZEKAJ"CEGO

MI#DZY

PRZECIWNIKAMI

TOCZ"CYMI SPÓR

MATERIALNE

!"CZY PRZECIWNIKÓW

SPORU PRZED

S"DEM

PROCESOWE

STOSUNKI

MATERIALNE

I PROCESOWE

KATEGORIE

STOSUNKÓW

ADM.PR.


Układ stosunków prawnych w postępowaniach sądowych

SĄD

stos. stos.

procesowy procesowy

STRONA STRONA

POWÓD POZWANY OSKARŻCIEL OSKARŻONY

SKARŻĄCY stos. materialny ORGAN


Układ stosunków prawnych w prawie adm.

stos. materialny Strona organ adm. w podwójnej roli

stos. procesowy


Stosunek materialny i procesowy -‐ relacje

•  Stosunek procesowy wyprzedza stosunek materialny

•  Stosunek procesowy ma charakter przejściowy

•  Stosunek materialny ma charakter trwały


!AMI" REGU!#NIERÓWNORZ#DNO$CI

ORGAN STRONA

S"D

STOSUNKI SPORNE

KATEGORIE

STOS. ADM.PR


ISTNIEJE STAN FAKTYCZNY

W KTÓRYM ORGAN MO!E

WYDA" AKT KONKRETYZUJ#CY

NORM$ OGÓLN#

POTENCJALNE

ZAISTNIENIE

AKTU

STOSOWANIA

PRAWA

REALNE

KATEGORIE

STOSUNKÓW

ADM.PR.


!"CZ" ORGAN ADMINISTRACJI

I PODMIOT SPOZA ADMINISTRACJI

ZEWN#TRZNE

!"CZ" PODMIOTY

ADM. PUBL.

WEWN#TRZNE

KATEGORIE

STOSUNKÓW

ADM.PR.


Podmioty administracji publicznej

•  Organy administracji państwowej •  Organy administracji rządowej

•  Organy JST •  Osoby prawa publicznego •  Organy administrujące


BIURO

BEZPIECZE!STWA

NARODOWEGO

ORGANY PODLEG"E

PREZYDENTOWI

PREZYDENT RP

RPO GIODO GIP

ORGANY PODLEG"E SEJMOWI

ORGANY ADMINISTRACJI

PA!STWOWEJ

Organy administracji państwowej


RM

URZ!DY CENTRALNE

np. ABW, CBA

PREZES RM

URZ!DY CENTRALNE

MINISTROWIE

KIEROWNICY ZESPOLONYCH

S"U#B, INSPEKCJI

I STRA#Y

WOJEWODA


NIEZESPOLONEJ

ORGANY TERENOWE

ORGANY CENTRALNE


RZ$DOWEJ


SPECJALNY POWSZECHNY

SAMORZ!D

KORPORACJE FUNDACJE

PRAWA

PUBLICZNEGO

ZAK"ADY

ADMINISTRACYJNE

OSOBY PRAWA

PUBLICZNEGO


zakład publiczny

•  Zakładem publicznym jest wyodręb-niona, względnie samodzielna jednostka organizacyjna, wykonująca zadania z zakresu administrowania sprawami publicznymi

1. Zakład jest tworzony przez różne podmioty, z uwzględnieniem różnych podstaw prawnych, w różnych formach aktów kreujących (zmieniających, znoszących)


zakład publiczny

2. Sam zakład publiczny nie jest organem administracji publicznej, choć jego organy są organami administrującymi;

3. Jest przejawem decentralizacji, gdyż otrzymuje zadania publiczne do realizacji od podmiotu administracji publicznej, który nadzoruje jego działalność;

4. Co do zasady „nie zarabia“ , a jej budżet „pochodzi“ z budżetu centralnego lub lokalnego;


zakład publiczny

5. Świadczy usługi na rzecz społeczeństwa z zakresu administracji świadczącej;

6. Korzystanie z zakładów ograniczone jest tylko do użytkowników zakładu (ograniczone, dobrowolne lub przymusowe korzystanie, dostępność bardziej lub mniej powszechna)

7. Między organami zakładu a jego użytkownikiem nawiązuje się stosunek administracyjnoprawny (z mocy prawa, z mocy decyzji administracyjnej) i stosunek władztwa zakładowego;

8. Zakłady administracyjne nie muszą być wyposażone w osobowość prawną;


zakład publiczny

•  to jednostka organizacyjna stanowiąca zespół osób, rzeczy i praw majątkowych, utworzona na podstawie ustawy, wyodrębniona z aparatu administracji państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, wykonująca samodzielnie, ale pod nadzorem właściwego organu administracji publicznej, zadania publiczne z zastosowaniem form właściwych władzy publicznej, uprawniona do podejmowania działań władczych wobec osób będących jej użytkownikami albo znajdujących się na jej terenie z innych powodów (art. 5 ust. 1 pkt 11 ustawy Przepisy ogólne prawa administracynego).


stosunek władztwa zakładowego

•  z mocy prawa (szkoła podstawowa), •  z mocy decyzji administracyjnej (umieszczenie w

domu pomocy społecznej), •  na mocy orzeczenia sądu (zakład karny), bądź •  na mocy oświadczenia woli użytkownika

(sformalizowanego i potwierdzonego np. kartą biblioteczną, ale także niesformalizowanego, które może przybrać także formę czynności faktycznej korzystania jednorazowo z czytelni biblioteki, bez „zapisywania się“ do niej).


stosunek władztwa zakładowego

•  W każdym zakładzie możemy wyróżnić kategorię pracowników zakładu i jego użytkowników (destynatariuszy), dobrowolnych (uczniowie, studenci, odwiedzający muzeum) lub przymusowych (więźniowie, pacjenci szpitala psychiatrycznego).

•  Personel zakładu wykonuje władztwo zakładowe: władczo określa sytuację użytkowników zakładu, często również w drobnych bieżących sprawach życia co-‐dziennego.

•  Mówimy wówczas o aktach zakładowych, które niegdyś były aktami rzeczywiście wewnętrznymi, a obecnie podlegają kontroli zewnętrznej, w tym sądowej.


2006.06.14, wyrok wsa w Warszawie, I SAB/Wa 43/05, LEX nr 219345

1. Uczelnia wyższa jest zakładem administracyjnym. Jest to więc jednostka organizacyjna, niebędąca organem państwowym ani organem samorządu, która została powołana do wykonywania zadań publicznych i jest uprawniona do nawiązywania stosunków administracyjnoprawnych. Zakład administracyjny (publiczny), jako jedna z form decentralizacji, nie podlega władzy hierarchicznej organów administracji rządowej i sprawuje funkcje administracji publicznej samodzielnie, korzystając z władztwa zakładowego. W zakładzie administracyjnym proces realizacji zadań publicznych przebiega w obrębie szeroko pojętej jego organizacji, a organy szkół wyższych są uprawnione do podejmowania konkretnych decyzji na podstawie i w ramach ustaw.


uznanie administracyjne

•  to sfera, w której organ administracji może rozstrzygnąć w różny sposób przy tym samym stanie faktycznym

•  swoboda podjęcia rozstrzygnięcia – zawsze w granicach prawa


funkcje zlecone

•  zadania własne •  zadania zlecone (powierzone, poruczone, gdzie

zlecenie zawsze znajduje pierwotne źródło w ustawie, tzn. albo wynika z przepisów ustawy wprost albo w ustawie zawarte jest upoważnienie do zlecania zadań).


obowiązek publicznoprawny, ciężar publicznoprawny

•  W ujęciu szerokim pojęcie ciężaru publicznego oznacza wszelkie obciążenia nakładane na jednostki dla osiągnięcia celów realizowanych przez administrację publiczną.

•  W węższym znaczeniu pod pojęciem ciężaru publicznego rozumie się nałożony na jednostkę obowiązek świadczenia o charakterze innym niż pieniężny dla realizacji określonych celów publicznych.


obowiązek publicznoprawny, ciężar publicznoprawny

•  jest stanowiony w zasadzie normą prawa materialnego administracyjnego

•  jest wymierny jak i niewymierny •  można przypisać cechy: indywidualności, konkretności, aktualności, obiektywnej sprawdzalności

•  może polegać na nakazie czynienia, nieczynienia, zaprzestania czynienoa, znoszenia (pati)


rzeczy publiczne

•  dobra naturalne oraz dobra wytworzone, przeznaczone do użytku publicznego w zakresie pełnego lub ograniczonego użytkowania, które jest uregulowane w całości lub części przepisami prawa administracyjnego.


rzeczy publiczne

•  Rzeczy publiczne stanowią własność państwa lub związków publicznoprawnych

•  Dobrami naturalnymi są woda, powietrze, a dobrami wytworzonymi na przykład budynki czy budowle

•  ruchomości i nieruchomości •  Cechy rzeczy publicznej nie będzie miała spółka prawa handlowego, której właścicielem jest państwo, a także lokal użytkowy stanowiący własność gminy oddany w jakąś cywilną formę władania osobie prywatnej.


OPARCIE NA PRAWIE

I DZIA!ANIE W JEGO GRANICACH

W!ADCZY CHARAKTER

DZIA!ANIE W IMIENIU I NA RACHUNEK PA"STWA

LUB INNEGO UPOWA#NIONEGO PODMIOTU

DZIA!ALNO$% NA ZASADACH NON PROFIT

POLITYCZNY CHARAKTER

DZIA!ANIE CHARAKTERYZUJ&CE SI' CELOWO$CI&OPARCIE Z REGU!Y NA ZAWODOWYM PERSONELU

DZIA!ANIE W INTERESIE PUBLICZNYM

DZIA!ANIE W SPOSÓB CI&G!Y I STABILNY

CHARAKTER MONOPOLISTYCZNY I BEZOSOBOWY

DZIA!ANIE NA ZASADACH KIEROWNICTWA I PODPORZ&DKOWANIA

CECHY ADMINISTRACJI


Administracja w ujęciu przedmiotowym

RZECZOWY PODZIAŁ ZADAŃ

DZIAŁY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

administracja budownictwa

administracja oświaty

administracja ochrony zdrowia

administracja spraw socjalnych


centralizacja

•  Hierarchiczne podporządkowanie -‐ zależność

-‐  aspekt służbowy: obowiązek wykonywania wiążących poleceń służbowych, wydawanych przez organ nadrzędny

-‐  aspekt osobowy: uzależnienie obsady stanowisk (powołań, zwolnień, awansów, itp.) w ramach organu podporządkowanego od woli i decyzji organu nadrzędnego

-‐  Odpowiednikiem tych zależności jest pełen nadzór, nie ograniczony przez ustawowe kryteria (polega na kierownictwie)


centralizacja

•  Istota ukłądu scentralizowanego nie odpowiada wymogom demokratycznego państwa prawnego i taki układ powinien być w takim państwie wyjątkiem

•  Są jednak dziedziny administracji publicznej, których scentralizowanie jest niezbędne – jakie?


CENTRALIZACJA

***$ ORGANY NACZELNE

A

B

C

*** kompetencje obsada personalna $ środki finansowe


decentralizacja

•  Cechy charakterystyczne -‐  brak hierarchicznego podporządkowania -‐  Rozproszenie kompetencji na organy różnych szczebli -‐  Samodzielność organów w wykonywaniu zadań i ponoszenie za to pełnej odpowiedzialności

-‐  Samodzielność (lub względna samodzielność) finansowa poszczególnych szczebli podziału administracyjnego

-‐  Obsada personalna nie zależy od organu nadzorczego (chyba, że stanowi instrument nadzoru)


DECENTRALIZACJA

ORGANY

CENTRALNE


PRZENIESIENIE KOMPETENCJI -‐ DELEGACJA

A

B


delegacja

USG

Art. 8. 1. Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.


PRZENIESIENIE KOMPETENCJI -‐ DEWOLUCJA

A B


dewolucja

USG Art. 97. 1. W razie nierokującego nadziei na szybką

poprawę i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy gminy, Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, może zawiesić organy gminy i ustanowić zarząd komisaryczny na okres do dwóch lat, nie dłużej jednak niż do wyboru rady oraz wójta na kolejną kadencję.


Pelnomocnictwo administracyjne

B A


pełnomocnictwo administracyjne

USG

Art. 33. 4. Wójt może powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy


upoważnienie ustawowe

ustawa o administracji rządowej w województwie Art. 2. Administrację rządową na obszarze województwa wykonują:

1) wojewoda, 2) działający pod zwierzchnictwem wojewody kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach, w imieniu:

a) wojewody, z ustawowego upoważnienia, b) własnym, jeżeli ustawy tak stanowią,


nadzór

Organ nadzorczy Organ nadzorowany sprawdzanie


Nadzór

Środki nadzoru merytorycznego

Sprawdzanie-‐ Kryteria wg ustawy

uchybienia

Środki nadzoru personalnego


nadzór

•  Istotą nadzoru jest wyciąganie konsekwencji z zachowania organu podporządkowanego, które jest obserwowane przez organ nadzorczy, z punktu widzenia określonego kryterium nadzoru (czyli wzorca, z którym porównuje się dane zachowanie)


nadzór

•  Kryteria: -‐  Legalność -‐  Celowość -‐  Gospodarność -‐  Rzetelność -‐  Słuszność -‐  Itp.


nadzór

•  Organ nadzorczy wyprowadza konsekwencje, stosując środki nadzoru, którymi są możliwości władczego i jednostronnego oddziaływania na czynności organu nadzorowanego


Kontrola

Organ kontrolujący

Organ kontrolowany sprawdzanie


kontrola

•  Polega na badaniu stanu istniejącego , porównaniu go ze stanem postulowanym oraz na ustaleniu zakresu i przyczyn zauważonych rozbieżności.

•  Kontrola występuje jako etap procedury nadzorczej lub samoistnie


kierownictwo

Organ kierujący Organ kierowany Wszelkie środki oddziaływania


kierownictwo

•  Najsilniejsza z więzi organizacyjnych w administracji. Występuje wyłącznie w układzie scentralizowanym

•  Organ nadrzędny może wykorzystywać wszelkie środki oddziaływania, za pomocą których może wyznaczać treści działania jednostce kierowanej, a pełna odpowiedzialność prawna za ich wykowanie leży po jego stronie


kierownictwo

•  Organ kierujący ma do dyspozycji pełen zakres oceny jednostki kierowanej, obejmującej warunki, sposób i treść działania tej jednostki

•  Organ kierujący nie ma praw ado przeniesienia kompetencji organu podporządkowanego na inny organ, do ich odebrania, czy przejęcia

•  Może natomiast wytyczać sposób realizacji tych kompetencji


Koordynacja

Organ koordynujący Organy koordynowane harmonizacja


podstawowe)instytucje)prawa administracyjnego) prawo ... · zakres)działanianaprzykładzie)...

Documents