podyplomowe studia historii i społeczeństwa. dziedzictwa...

LITERATURA

I TREŚCI

PROGRAMOWE

PODYPLOMOWYCH

KWALIFIKACYJNYCH

STUDIÓW

W ZAKRESIE ICT,

JĘZYKA OBCEGO

ORAZ HISTORII

SPOŁECZEŃSTWA

DZIEDZICTWA EPOK

2

SEGMENT I. „PODSTAWY MERYTORYCZNE NAUCZANIA HISTORII I SPOŁECZEOSTWA. DZIEDZICTWA EPOK”

Moduł 1: Historia społeczeostwa starożytnego

Liczba godzin – 10 godzin wykładu; 10 godzin dwiczeo. Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien:

a) znad i rozumied:

cechy charakterystyczne świata antycznego jako obszaru wielokulturowości kulturowej i różnorodności językowej,

wyznaczniki antycznej cywilizacji i kultury,

pojęcia romanizacja, stereotyp barbarzyocy, humanitas, inhumanitas, crudelitas, bios politikos, euergetyzm etc.,

rolę i mężczyzny i kobiety w świecie starożytnym, umied określid ich miejsce w rodzinie oraz polis,

podstawowe wartości i ideały w życiu rodzinnym i prywatnym starożytnych

mechanizm funkcjonowania starożytnej polis, zrozumied ideały i wartości demokracji ateoskiej oraz republiki rzymskiej, rozumied kwestie motywacji obywateli do uczestniczenia w życiu politycznym,

liderów politycznych demokratycznych Aten i Rzymu republikaoskiego i scharakteryzowad ich dorobek polityczny,

główne procesy społeczno-gospodarcze zachodzące na styku świata grecko-rzymskiego i świata barbarzyoskiego b) potrafid:

dostrzegad różnice w jednolitości i jakości elementów kultury w wewnętrznym i zewnętrznym świata rzymskiego,

wyjaśnid atrakcyjnośd rzymskiego modelu organizowania świata przy akceptacji i tolerancji elementów kultur tradycyjnych,

kategoryzowad takie cechy, wartości i pojęcia, jak: barbarzyostwo, barbarus, humanitas, romanitas,

ilustrowad wybranymi przykładami aktywnośd polityczną obywateli Aten i Rzymu,

dostrzegad istotę obyczajowości greckiej i rzymskiej w jej aspekcie sprowadzonym do życia rodzinnego,

ocenid znaczenie obecności pieniądza w handlu w świecie starożytnym, zwłaszcza w kontaktach z „sąsiadami”, na tej bazie wartościowad znaczenie handlu jako czynnika uwidaczniającego odległości (geograficzne) i odmienności (cywilizacyjne).

Zarys treści programowych.

l.p. Zagadnienia Forma Liczba godzin

1. Początki cywilizacji śródziemnomorskiej. Wykład 2

2. Horyzont geograficzny starożytnych Greków. Wykład 2

3. W poszukiwaniu Ultima Thule. Wykład 2

4. „Pompejaoska soczewka”. Z życia codziennego starożytnych Rzymian. Wykład 2

5. O czym nam mówią starożytne monety. Wykład 2

6. „Kulturowe konsekwencje podboju rzymskiego” Dwiczenia 2

7. Grecy, Rzymianie i barbarzyocy Dwiczenia 2

8. W rodzinie greckiej i rzymskiej Dwiczenia 2

9. Aktywnośd i bezczynnośd obywatelska w świecie Ateoczyków i Rzy-mian

Dwiczenia 2

10. W świecie antycznych kupców i handlarzy Dwiczenia 2

Opis bibliograficzny przykładowej literatury:

G. Alföldy, Historia społeczna starożytnego Rzymu, tłum. A. Gierlioska, do druku podał L. Mrozewicz, Poznao 1991.

Człowiek Grecji, red. J.P. Vernant, Warszawa 2002.

Człowiek Rzymu, red. A. Giardina, tłum. P. Bravo, Warszawa 1997.

Europa rzymska, red. E. Bispham, przeł. B. Mierzejewska, Warszawa 2010.

Grecy, Rzymianie i ich sąsiedzi, red. K. Nawotka, M. Pawlak, przy współpracy A. Pałuchowskiego i A. Wojciechowskiej, Wrocław 2007.

M.H. Hansen, Demokracja ateoska w czasach Demostenesa, Struktura, zasady, ideologia, tłum. R. Kulesza, Warszawa 1999.

3

Historia życia prywatnego, t.1: Od Cesarstwa Rzymskiego do roku tysięcznego, red. P. Veyne, przeł. K. Arustowicz, M. Rostworowska, Wrocław–Warszawa–Kraków 2005.

Humanitas grecka i rzymska, red. ks. R. Popowski, Lublin 2005.

J. Jundziłł, Wzorce i modele wychowania w rodzinie (III w. p.n.e.–III w. n.e.), Bygdoszcz 2001.

T. Łoposzko, Historia społeczna republikaoskiego Rzymu, Warszawa 1987.

Rzym i my. Wprowadzenie do literatury i kultury łacioskiej, do druku podał G. Serbat, tłum. I. Lewandowski, W.M. Malinowski, Poznao 2009.

P. Veyne, Imperium grecko-rzymskie, przeł. P. Domaoski, Kęty 2008.

A. Wypustek, Życie rodzinne starożytnych Greków, Wrocław 2007.

4

Moduł 2: Historia społeczeostwa średniowiecznego

Liczba godzin – 10 godzin wykładu; 10 godzin dwiczeo. Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien: c) znad i rozumied:

Najważniejsze postacie średniowiecznego świata i ich wpływ na rozwój społeczeostwa

Podstawowe pojęcia określające średniowieczne społeczeostwo

Role rodziny oraz jej poszczególnych członków na tle średniowiecznej Europy d) potrafid:

Określid role jednostki i grupy na tle społeczeostwa średniowiecznej Europy

Określid wpływ religii na rozwój społeczeostwa

Scharakteryzowad wpływ miejsca zamieszkania na rozwój jednostki oraz społeczeostwa na przykładzie średnio-wiecznej Europy

Wykazad wpływ jednostki na rozwój społeczeostwa

Zarys treści programowych

l.p. Zagadnienia Forma Liczba go-

dzin

1. Geneza paostwa polskiego na tle europejskim Wykład 2

2. Kryzysy paostwowe w Europie wczesnośredniowiecznej Wykład 2

3. Rządzący i rządzeni (na przykładzie panowania Władysława Hermana i Bolesława

Krzywoustego)

Wykład 2

4. Panteon polskich władców: Kazimierz Wielki, polityk, reformator i modernizator

Królestwa Polskiego

Wykład 2

5. Unie w średniowiecznej Europie Wykład 2

6. Chrystianizacja krajów Europy średniowiecznej - przyczyny i skutki (analiza na wy-

branych przykładach)

Dwiczenia 2

7. Kolonizacja niemiecka i jej wpływ na zamiany społeczne ziem polskich w XIII-XV

wieku.

Dwiczenia 2

8. Geneza parlamentaryzmu w Europie i Polsce (na przykładzie Wielkiej Karty Swobód

i wybranych przywilejach szlacheckich).

Dwiczenia 2

9. Uniwersytety w średniowiecznej Europie (na przykładzie Uniwersytetu Jagielloo-

skiego)

Dwiczenia 2

10. Od układów małżeoskich do unii paostwowych (na przykładzie układu w Krewie) Dwiczenia 2


I. Ihnatowicz, A. Maczak, B. Zientara, J. Żarnowski, Społeczeostwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1988.

Obyczaje w Polsce od średniowiecza do współczesności, red. A. Chwalba, Warszawa 2005.

S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 1992.

Historia sejmu polskiego, red. J. Michalski, t. 1, Warszawa 1984.

G. Labuda, Mieszko II król Polski, Kraków 1992.

G. Błaszczyk, Dzieje stosunków polsko-litewskich. Od Krewa do Lublina, cz. 1, Poznao 2007.

J. Wyrozumski, Kazimierz Wielki, Kraków-Wrocław 1982.

J. Krzyżaniakowa, J. Ochmaoski, Władysław II Jagiełło, Kraków-Wrocław 1990.

H. Samsonowicz, Dzieo chrztu i co dalej, Warszawa 2008.

F. Kiryk, Nauk przemożnych perła, Warszawa 1988.

K. Maleczyoski, Bolesław III Krzywousty, Kraków 2010.

K. Modzelewski, Barbarzyoska Europa, Warszawa 2004.

5

Moduł: Historia społeczeostwa nowożytnego XVI-XVIII wieku

Liczba godzin – 10 godzin wykładów; 10 godzin dwiczeo.

Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien:

e) znad i rozumied:

Podział strukturalny społeczeostwa w nowożytnej Europie.

Wpływ religii na życie społeczeostw XVI-XVII wieku.

Rolę konfliktów zbrojnych w funkcjonowaniu mieszkaoców nowożytnej Europy.

Przykłady „mikrohistorii” w czasach nowożytnych.

Pochodzenie kozaczczyzny i przebieg jej historii.

Przebieg najważniejszych powstao kozackich i ich przywódców.

Postacie hetmanów Bogdana Chmielnickiego, Piotra Sahajdacznego, Piotra Doroszenki, Filipa Orlika.

pojęcie „modelu szlacheckiej rodziny staropolskiej” (roli ojca, relacji z potomstwem obojga płci, znaczenia nauki w szkołach zakonnych).

Pojęcie stereotyp, cechy stereotypowego wizerunku Francuza, Rosjanina, Niemca i Anglika oraz wiedzied, co wpłynęło na ich przypisanie do danej nacji (podobnie w odniesieniu do postrzegania Polaka za granicą).

Wagę sejmu i sejmików w Rzeczypospolitej i wymienid najwybitniejszych polskich oratorów sejmowych m.in. Jakuba Sobieskiego czy Kazimierza Nestora Sapiehę.

Najważniejsze postacie sceny politycznej dawnej Rzeczypospolitej, tak te budzące podziw, jak i te kojarzone źle.

Pojęcie „przedmurze chrześcijaostwa” a także mied pojecie o „konfederacji warszawskiej” i „tumulcie toruoskim”. f) potrafid:

Wyjaśnid rolę i znaczenie ziem ukrainnych dla Rzeczypospolitej oraz miejsce prawosławnych i prawosławia w dzie-jach paostwa polsko-litewskiego. Ma posiąśd umiejętnośd wskazywania na te elementy, które budowały bogactwo kultury dawnej Rzeczypospolitej i te które niszczyły zręby paostwa polski-litewskiego.

Wyjaśnid co legło u podstaw określonego modelu kształcenia i edukacji młodzieży szlacheckiej okresu staropol-skiego (skąd znajomośd języka łacioskiego i francuskiego, historii starożytnej i prawa).

Opisad proces tworzenia stereotypów oraz ich rolę i znaczeniu w życiu publicznym i politycznym paostwa polsko-litewskiego.

Wskazad gdzie widoczne są elementy klientelizmu i rozumied na czym taka zależnośd polega.

Posługiwad się trafnie pojęciem „oligarchia magnacka”.

Dostrzegad różnice między klientelą polityczną a „przyjacielskim kręgiem” rodziny oraz znad zasady, którymi kie-rowano się w relacjach między szlachtą a włościanami, a co za tym idzie charakteryzowad stosunki panujące na wsi polskiej doby staropolskiej.

Ocenid zależności wynikające z danych okoliczności i łączyd je z określonymi zachowaniami i postawami szlachty polskiej.

Dostrzegad trudności w ocenie postaw „między służba a zdrada”. Nie może dla niego byd problem wskazanie przy-czyn upadku Rzeczypospolitej, powinien też je właściwie szacowad i umied z sobą powiązad.



1. Struktury społeczne w nowożytnej Europie Wykład 2

2. Religia w procesie funkcjonowania społeczeostw XVI-XVII Wykład 2

3. Bunty, wojny domowe i rewolucje w nowożytnej Europie Wykład 2

4. Władza i społeczeostwo w nowożytnej Europie Wykład 2

5. „Mikrohistorie” czasów nowożytnych. Wykład 2

6. „Złoto Azteków” na ziemiach ukrainnych Rzeczypospolitej Dwiczenia 2

7. Staropolska rodzina jej poziom edukacji i obyczaje Dwiczenia 2

8. Swojskośd i obcośd. Stereotypowym postrzeganiu obcych w Rzeczypospolitej i obrazie Polaków i ich paostwa w Europie

Dwiczenia 2

9. Rządzący i rządzeni. O relacjach społecznych w paostwie polsko-litewskim. Dwiczenia 2

10. Między sacrum a profanum. O „świętościach” polskich oraz bohaterach i zdraj-cach w historii Rzeczypospolitej i Europy

Dwiczenia 2

6


M. Bogucka: Staropolskie obyczaje XVI-XVIII wieku. Warszawa 1994.

J. Bystroo: Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. T. 1–2. Warszawa 1936; 1994.

J. Delumeau, Reformy chrześcijaostwa w XVI-XVII w., t.1-2, Warszawa 1986

Historia Sejmu Polskiego. T. 1. Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej, red. J. Michalski. Warszawa 1984.

J. Jedlicki: Klejnoty i bariery społeczne. Warszawa 1968.

T. Łepkowski: Polska - narodziny nowoczesnego narodu 1764-1870, Warszawa 1967.

J. Maciszewski: Szlachta Polska i jej paostwo. Warszawa 1969.

A. Mączak: Klientela. Nieformalne systemy władzy w Polsce i Europie XVI-XVIII wieku, Warszawa 1994.

J. Michalski: Studia historyczne z XVIII i XIX wieku. T. 1-2. Warszawa 2007.

A. Mironowicz: Kościół prawosławny w dziejach dawnej Rzeczypospolitej. Białystok 2001.

A. Niewiara: Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI-XIX wieku. Katowice 2000.

D. Rolnik: Portret szlachty czasów stanisławowskich, epoki kryzysu, odrodzenia i upadku Rzeczypospolitej w pa-miętnikach polskich. Katowice 2009.

J. Tazbir: Dzieje polskiej tolerancji. Warszawa 1973.

Ch. Tilly, Rewolucje europejskie 1492-1992, Warszawa 1997

Z. Wójcik: Ukraina w ramach Rzeczypospolitej do połowy XVII w. Wrocław 1988.

T. Zielioska: Magnateria polska epoki saskiej. Wrocław 1977.

7

Moduł 4: Historia społeczeostwa XIX wieku

Liczba godzin – 10 godzin wykładu; 10 godzin dwiczeo.

Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien: a) znad i rozumied:

pojęcia: naród, procesy narodotwórcze, znad główne etapy kształtowania się nowoczesnych narodów w wieku XIX

ośrodki narodowe kształtujące się w XIX w. na ziemiach D. Rzeczypospolitej (Polacy, Litwini, Ukraiocy, Żydzi, Białorusini),

warstwy i klasy jakie ukształtowały się w wyniku rewolucji przemysłowej i powstania społeczeostwa industrialnego

pojęcia: zniesienie poddaostwa, oczynszowanie, uwłaszczenie

zależności występujące między procesami powstawania społeczeostwa industrialnego a potrzebami w dziedzinie komunikacji społecznej, rozrywki, edukacji

prądy umysłowe i idee które upowszechniły się w następstwie rewolucji burżuazyjnej i przemysłowej oraz zmian obyczajowych jakie rewolucja pociągnęła za sobą

nowe formy przekazu informacji

pojęcia: feminizm, sufrażystki b) potrafid:

wyjaśnid genezę procesu kształtowania się nowoczesnej świadomości narodowej, scharakteryzowad różnice między modelem zachodnioeuropejskim a ruchami narodotwórczymi w Europie środkowej i wschodniej

scharakteryzowad idee nacjonalizmu, wyjaśnid przyczyny i skutki rozpowszechnienia ideologii nacjonalistycznej

omówid genezę współobecności wielu kultur na ziemiach Rzeczypospolitej w okresie rozbiorów

wyjaśnid społeczne następstwa procesu industrializacji; omówid związek zachodzący między zmianami metod produkcji a powstawaniem ośrodków miejskich

ocenid wpływ przemian gospodarczych na rozwój środków komunikacji

scharakteryzowad znaczenie uwłaszczenia dla zmiany struktury wsi i stworzenia rezerwy siły roboczej dla przemysłu

wyjaśnid związek następstw rewolucji przemysłowej z pojawieniem się zjawiska kultury masowej

wyjaśnid przejawy adaptowania teorii Darwina w naukach społecznych

scharakteryzowad najważniejsze aspekty kultury masowej w XIX wieku

omówid rolę prasy i wydawnictw popularnych w XIX wieku

wyjaśnid obyczajowe następstwa procesów urbanizacji i industrializacji

wyjaśnid czynniki sprzyjające emancypacji kobiet

omówid przejawy emancypacji kobiet oraz zmiany charakteru rodziny wiążące się z aktywnością zawodową kobiet; scharakteryzowad ekonomiczny aspekt pracy kobiet w gospodarstwie domowym

scharakteryzowad różnice między rytmem życia miejskiego i wiejskiego różnice

wyjaśnid w jaki sposób potrzeby społeczności miejskiej wpływały na rozwój sztuki, literatury, sportu

wskazad związek między nowymi środkami komunikacji społecznej a ewolucją życia politycznego (masowe partie polityczne) i kształtowaniem systemu demokracji parlamentarnej

ocenid i uporządkowad argumenty sporu o przyczyny upadku Rzeczypospolitej i w kwestii wyboru dróg działania w warunkach zaborów (nurt insurekcyjny, praca u podstaw, trójlojalizm).

Zarys treści programowych l.p. Zagadnienia Forma Liczba go-

dzin

1. Wpływ Rewolucji Burżuazyjnej we Francji i wojen napoleooskich na przemiany społeczne w Europie.

Wykład 2

2. Konsekwencje procesu uwłaszczenia chłopów w Prusach, Austrii i Rosji. Wykład 2

3. Przeobrażenia ideologiczne i doktrynalne świadectwem przemian XIX w. Wykład 2

4. Przemiany pozycji społecznej szlachty na ziemiach polskich i w Europie w XIX wie-ku.

Wykład 2

5. Kształtowanie się polskiej burżuazji i drobnomieszczaostwa w XIX wieku. Rozwój klasy robotniczej na ziemiach polskich pod zaborami.

Wykład 2

8

6. Wiek nacjonalizmów. Ruchy narodotwórcze w Europie i na ziemiach polskich Dwiczenia 2

7. Społeczne skutki industrializacji: urbanizacja, przemiany demograficzne, migracje; życie codzienne w mieście

Dwiczenia 2

8. Wieś – społeczne skutki uwłaszczenia, zmiany strukturalne, nowe aspiracje, prze-miany obyczajowe, migracje; ruch ludowy; chłopi a ruchy narodowe

Dwiczenia 2

9. Rozwój kultury masowej. Postęp techniczny a zmiany dziedzinie podróżowania i komunikacji i nowe nośniki informacji i idei. Misja inteligencji

Dwiczenia 2

10. Przeobrażenia rodziny; zmiany strukturalne, problem statusu kobiety (praca zawo-dowa, kwestia równouprawnienia, idee feministyczne); wychowanie dzieci, zago-spodarowanie czasu wolnego

Dwiczenia 2


A. Chwalba, Historia powszechna: wiek XIX, Warszawa 2008.

A. Chwalba, Historia Polski: 1795-1918, wyd. 2, Kraków 2005.

B. Croce, Historia Europy w XIX wieku, Warszawa 1998.

N. Davies, Europa, Kraków 1998.

Historia powszechna, red. L. Serafini. t. 15: Romantyzm i liberalizm. Włoskie risorgimento i rewolucje narodowe. [bmw] 2008.

I. Ihnatowicz, A. Mączak, B. Zientara, J. Żarnowski, Społeczeostwo polskie od X do XX wieku, wyd. 4 popr., Warsza-wa 1999.

T. Kizwalter, Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2003.

W. Łazuga, Historia powszechna. Wiek XIX, Poznao 2001.

A. Skrzypek, Historia społeczna Europy XIX i XX wieku, Poznao 2009.

P. Wandycz, Cena wolności, Historia Europy Środkowo-Wschodniej od średniowiecza do współczesności, Kraków 1995.

Wielka historia świata, t. 9: Świat w latach 1800-1850, red. A. Chwalba, Kraków 2006.

Wielka historia świata, t. 10: Świat od Wiosny Ludów do I wojny światowej, red. J. Buszko, S. Grodziski, Kraków 2006.

Zarys historii Europy. XIX wiek, red. T.C.W. Blanning, Warszawa 2003.

9

Moduł 5: Historia społeczeostwa XX wieku


a) znad i rozumied:

historyczne determinanty (od schyłku XIX wieku) kształtujące współczesne społeczeostwo europejskie

procesy modernizacyjne społeczeostw europejskich w dobie tworzenia się nowoczesnych paostw.

zmiany polityczne, ekonomiczne i gospodarcze dokonujące się w Europie.

pojęcia z zakresu historii społecznej, zmiany granic Europy, podstawową periodyzację jej dziejów, najważniejsze

czynniki rozwoju społeczno politycznego Europy XIX i XX wieku,

genezę i funkcjonowanie organizacji zawodowych,

zmiany obyczajowe, podziały i wpływy ideowe oraz postępujące w ślad za nimi podziały partyjne,

znaczenie dwóch wojen światowych, rozpad imperiów kolonialnych, rozwój prasy, radia oraz współczesnych me-

diów, oddziaływujących na życie społeczne kontynentu oraz przemiany cywilizacyjno-kulturowe,

zasadnicze przemiany wewnętrzne w paostwach (transformacja w krajach Europy Środkowej i Wschodniej), prze-

obrażenia roli paostw europejskich, zjawiska globalizacji i integracji europejskiej.


l.p. Zagadnienia Forma Liczba go-dzin

1. Społeczeostwo europejskie u progu XX wieku Wykład 2

2. Społeczne skutki I wojny światowej Dwiczenia 2

3. Zmiany w strukturze społecznej Europy w okresie międzywojennym Wykład 2

4. Społeczeostwo w reżymie autorytarnym i totalitarnym Dwiczenia 2

5. Społeczeostwa okupowane w czasie II wojny światowej Wykład 2

6. Społeczne skutki II wojny światowej Dwiczenia 2

7. Przemiany społeczno-ustrojowe w okresie powojennym (blok wschodni) Wykład 2

8. Przemiany społeczno-ustrojowe w okresie powojennym (blok zachodni) Dwiczenia 2

9. Demokratyczne transformacje w Europie drugiej XX wieku (Hiszpania, Grecja Portugalia, rozpad bloku wschodniego)

Wykład 2

10. Społeczeostwo informacyjne przełomu XX i XXI wieku Dwiczenia 2


J. Żarnowski, Społeczeostwa XX wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1999.

M. Maciejewski, M. Sadowski, Powszechna historia gospodarcza, Od XV do XX wieku, Wrocław 2007.

Metamorfozy społeczne 2 , Badania nad dziejami społecznymi XIX i XX w., red. J. Żarnowski, Warszawa 2007.

F. Braudel, Gramatyka cywilizacji, Warszawa 2006

P. Burke, Historia i teoria społeczna, Warszawa-Kraków 2000.

R. Cameron, L. Neal, Historia gospodarcza świata. Od Paleolitu do czasów najnowszych, Warszawa 2004.

Ciągłośd i zmiana tradycji kulturowej, red. S. Nowak, Warszawa 1989.

N. Davies, Europa między Wschodem a Zachodem, Kraków 2007.

J. L. Gaddis, Zimna wojna. Historia podzielonego świata, Kraków 2007.

J. Holzer, Komunizm w Europie, Dzieje ruchu i systemu władzy, Warszawa 2000.

Historia życia prywatnego od I wojny światowej do naszych czasów, Wrocław 2000, t. 5.

M. Hroch, Małe narody Europy, Wrocław-Warszawa-Kraków 2003.

J. Hryniewicz, Polityczny i kulturowy kontekst rozwoju gospodarczego, Warszawa 2004.

D. Janicka, Historia społeczna i polityczna Europy, Toruo 2007.

D. Landes, Bogactwo i nędza narodów, Warszawa 2005.

M. Marody, Co nam zostało z tych lat. Społeczeostwo polskie u progu zmian systemowych, Warszawa 1990.

Polska na tle procesów rozwojowych Europy w XX wieku, Poznao 2002.

A. Sosnowska, Zrozumied zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947-1994), Warszawa 2004.

10

Społeczeostwo Paostwo Modernizacja. Studia ofiarowane Januszowi Żarnowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę red. W. Mędrzecki, Warszawa 2002.

Społeczeostwo w dobie przemian wiek XIX i XX, Warszawa 2003.

Rekonstrukcja narodów. Polska, Ukraina, Litwa, Białoruś 1569-1999, Sejny 2006.

J. Tomaszewski, Z. Landau, Polska w Europie i świecie 1918-1939, Warszawa 2005.

11

Moduł 6: Historia gospodarcza powszechna

Liczba godzin – 10 godzin wykładu; 10 godzin.


g) znad i rozumied:

Procesy i etapy (fazy, stadia) rozwoju gospodarczego świata - gospodarka cywilizacji antycznych, gospodarka śre-dniowieczna (feudalna), gospodarka czasów nowożytnych i najnowszych (kapitalizm handlowy, przemysłowy, mo-nopolistyczny).

Dzieje pieniądza, pojawienie się kredytu w obrocie handlowym, zależności między wymianą handlową a procesa-mi rozwoju gospodarczego.

Zależności między procesami gospodarczymi a społecznymi i politycznymi na różnych etapach rozwoju cywilizacji ludzkiej,

Podstawowe idee (i ich nosicieli) uzasadniające lub krytykujące różne formy gospodarowania, szczególnie gospo-darkę kapitalistyczną.

h) potrafid:

scharakteryzowad genezę pieniądza, różne formy kredytowania przedsięwzięd gospodarczych i handlowych, omówid genezę i skutki pojawienia się takich instytucji jak banki, giełdy, papiery wartościowe itp.,

wyjaśnid znaczenie wielkich odkryd geograficznych, szczególnie napływu złota i srebra do Europy, dla rozwoju gospodarki europejskiej i światowej oraz dwutorowości rozwoju gospodarczego Europy,

dostrzegad różnice między różnymi fazami gospodarki kapitalistycznej, wyjaśnid znaczenie pojawienia się tzw. kwestii robotniczej i gospodarki tzw. realnego socjalizmu,

wyjaśnid, czym jest tzw. paostwo opiekuocze na przykładzie kilku współczesnych paostw opiekuoczych i na czym polega kryzys paostwa opiekuoczego.



1. Etapy (fazy) rozwoju gospodarczego świata Wykład 2

2. Gospodarka świata starożytnego i średniowieczna Wykład 2

3. Geneza i początki światowej gospodarki rynkowej XV-XVIII w. Wykład 2

4. Kapitalizm przemysłowy i monopolistyczny (XIX i XX w.) Wykład 2

5. Kwestia robotnicza oraz apologeci i krytycy gospodarki kapitalistycznej Wykład 2

6. Pieniądz – geneza i znaczenie w wymianie handlowej Dwiczenia 2

7. Kościół katolicki i inne religie wobec bogactwa i bogacenia się Dwiczenia 2

8. Najważniejsze instytucje gospodarki rynkowej (banki, giełdy, weksle itp.) Dwiczenia 2

9. Gospodarka paostw tzw. realnego socjalizmu i jej efektywnośd Dwiczenia 2

10. Paostwo opiekuocze: istota i przykłady. Czy można mówid o zmierzchu paostwa opie-kuoczego ?

Dwiczenia 2

Opis bibliograficzny pozycji przykładowej literatury:

S. Albinowski, Bogactwo i nędza narodów. Studia o gospodarce światowej u progu XXI w., Warszawa 1996.

R. Cameron, L. Neal, Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych, wyd. 4, Warszawa 2004.

J. Ciepielewski, I. Kostrowicka, Z. Landau, J. Tomaszewski, Dzieje gospodarcze świata do roku 1980, Warszawa 1987.

H. Cywioski, Z dziejów pieniądza na świecie, Warszawa 1986.

H. Cywioski, Złoto. Skąd pochodzi, dokąd idzie?, Warszawa 1987.

E. Kaczyoska, K. Piesowicz, Wykłady z powszechnej historii gospodarczej (od schyłku Średniowiecza do I wojny światowej), Warszawa 1977.

J. Kalioski, Historia gospodarcza XIX i XX w. , wyd. 2 zmienione, Warszawa 2008.

T. Kemp, Industrializacja w XIX-wiecznej Europie, Wrocław-Warszawa-Kraków 1998.

W. Kula, Problemy i metody historii gospodarczej, Warszawa 1963.

J. Szpak, Historia gospodarcza powszechna, wyd. 3, Warszawa 2007.

12

Moduł 7: Historia gospodarcza Polski


i) znad i rozumied:

charakterystyczne cechy i zasady gospodarki feudalnej w Polsce,

przemiany gospodarcze w Polsce XVI – XVII w. związane z przyjęciem przez Polskę roli głównego producenta żyw-ności w Europie,

zasady reform walutowych przeprowadzanych w XX w.

główne postaci polskiego życia gospodarczego (m.in. Ksawery Drucki-Lubecki, Stanisław Staszic, Władysław Grab-ski, Eugeniusz Kwiatkowski, Leszek Balcerowicz).

j) Potrafid:

wyjaśnid przyczyny kryzysów gospodarczych w Polsce w XVII – XX wieku,

ocenid zasadnośd decyzji ustrojowych charakterystycznych dla gospodarki centralnie sterowanej i opartej na wol-nym rynku,

scharakteryzowad przyczyny, przebieg i skutki rewolucji przemysłowej na ziemiach polskich,

ocenid skutki przemian gospodarczych w okresie zaborów oraz w latach istnienia II Rzeczypospolitej,



11. Geneza gospodarki feudalnej Wykład 2

12. Rozwój miast średniowiecznych Wykład 2

13. Upadek gospodarczy Polski w drugiej połowie XVIII w. Wykład 2

14. Reforma walutowa W. Grabskiego Wykład 2

15. Tzw. plan Balcerowicza i przemiany gospodarcze w Polsce po 1989 r. Wykład 2

16. Rozbicie dzielnicowe a sytuacja gospodarcza Europy Dwiczenia 2

17. Polska potęgą gospodarczą w czasach zygmuntowskich Dwiczenia 2

18. Gospodarka Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego Dwiczenia 2

19. Wielki kryzys gospodarczy w Polsce Dwiczenia 2

20. Cechy wiodące gospodarki centralnie sterowanej (okres PRL) Dwiczenia 2

Opis bibliograficzny pozycji przykładowej literatury:

Z. Sirojd, Podstawowe terminy historii gospodarczej. Warszawa 2001.

J. Duda, R. Orłowski, Gospodarka Polska w dziejowym rozwoju Europy (do 1939 r.). Lublin 1999.

A. Jezierski, C. Leszczyoska, Historia gospodarcza Polski. Warszawa 1997.

K. Jonca, Dzieje gospodarcze Polski do 1939 r. Wrocław 1996.

J. Kalioski, Z. Landau, Gospodarka Polski w XX wieku. Warszawa 2003.

P.L. Berger, Rewolucja kapitalistyczna. Warszawa 1995.

T. Kemp, Industrializacja w XIX-wiecznej Europie. Wrocław 1998.

W. Kula, Problemy i metody historii gospodarczej. Warszawa 1963.

M. Eckert, A. Nadolny, W. Stobrawa, Historia gospodarcza i społeczna świata XIX i XX w. Zielona Góra 1993.

Z. Gazda, Historia gospodarcza. Kielce 1998.

J.R., Teoria historii gospodarczej. Toruo 1999.

13

Moduł 8: Historia wojen i wojskowości w starożytności i średniowieczu

Liczba godzin – 10 godzin wykładu; 10 godzin dwiczeo. Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien: a) znad i rozumied:

przyczyny wojen i ich zasięg w świecie starożytnym, z uwzględnieniem specyfiki greckiej;

militarne aspekty budowy wielkich imperiów świata starożytnego i ich upadów;

strategie i prowadzenie działao wojennych oraz taktykę na polu walki w świecie antycznym ;

przyczyny wojen i ich zasięg w średniowieczu, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych podokresów tej epoki;

militarne i pozamilitarne przyczyny braku wielkich imperiów w średniowiecznej Europie łacioskiej;

strategie i prowadzenie działao wojennych oraz taktykę na polu walki w średniowieczu;

strategie i taktykę wojenną przybyszów ze Wschodu;

znaczenie broni palnej dla zmian w organizacji armii oraz sztuki wojennej w średniowiecznej Europie;

strategie i przebieg wojen Aleksandra Wielkiego i Juliusza Cezara;

fenomen armii rzymskiej okresu republiki i wczesnego cesarstwa, szczególnie jej i organizację i technikę;

zjawisko średniowiecznego etosu rycerskiego;

rodzaje uzbrojenia ochronnego i zaczepnego używanego w starożytności i średniowieczu;

terminy: falanga, maipuł, system ścianowy, system wieżowy, rezydencja typu motte itp.

b) potrafid:

charakteryzowad organizację pola walki w starożytności i w średniowieczu;

rozróżniad typy formacji wojskowych w poszczególnych epokach i podokresach;

wykorzystywad podstawowe informacje na temat uzbrojenia żołnierza z uwzględnieniem poszczególnych epok i podokresów oraz specyfiki geograficznej;

charakteryzowad patriotyzm grecki i rzymski oraz ideał rycerski;

wyjaśnid koncepcję wojny sprawiedliwej i niesprawiedliwej w średniowieczu;

wskazad przyczyny średniowiecznych konfliktów zbrojnych, w tym tych toczonych na podłożu religijnym;

dostrzegad różnice pomiędzy sposobami walki średniowiecznego rycerstwa i armii zaciężnych i ludowych (na przykładzie wojen husyckich);

dostrzegad różnice pomiędzy sposobami walki i uzbrojeniem świata Europy Zachodniej oraz euroazjatyckiego Wschodu (na przykładzie najazdów mongolskich)

Zarys treści programowych l.p. Zagadnienia Forma Liczba go-

dzin

1. Przyczyny wojen i ich zasięg oraz sposób prowadzenia w świecie starożytnym, z uwzględnieniem specyfiki greckiej;

Wykład 2

2. Militarne aspekty budowy wielkich imperiów świata starożytnego i ich upadów; pytanie o imperia Europy średniowiecznej;

Wykład 2

3. Wojny w średniowiecznej Europie, ich typy i specyfika Wykład 2

4. Sztuka wojenna przybyszów ze Wschodu a Strategia i taktyka rycerstwa europej-skiego;

Wykład 2

5. Rycerstwo, jego ideały, i przyczyny zaniku jako podstawowej formacji zbrojnej w średniowiecznej Europie;

Wykład 2

6. Strategia i sposoby walki w starożytnej Grecji – przykład Aleksandra macedoo-skiego

Dwiczenia 2

7. Armia rzymska czasów Cezara i Augusta – wojny, organizacja, uzbrojenie Dwiczenia 2

8. Etos rycerski i jego zmierzch w późnym średniowieczu Dwiczenia 2

9. Wojny religijne średniowiecznej Europy – krucjaty i wojny husyckie Dwiczenia 2

10. Sztuka fortyfikacyjna starożytności i średniowiecza Dwiczenia 2

14


M. Howard, Wojna w dziejach Europy, Wrocław 1990.

Historia sztuki wojennej, Warszawa 2008.

Z. Żygulski, Broo wschodnia, Warszawa 1982.

P. Contamine, Wojna w średniowieczu, Warszawa 1999.

M. Gradowski, Z. Żygulski, Słownik uzbrojenia historycznego, Warszawa 1998.

A. Nowakowski, Wojskowośd w średniowiecznej Polsce, Malbork 2005.

K. Olejnik, Dzieje oręża polskiego, Toruo 2004.

Polska technika wojskowa do 1500 r., red A. Nadolski, Warszawa 1994.

D. Piwowarczyk, Obyczaj rycerski w Polsce późnośredniowiecznej (XIV–XV wiek), Warszawa 1998.

Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1450–1500, red. A. Nowakowski, Toruo 2003.

J. Bogdanowski, Architektura obronna w krajobrazie Polski. Od Biskupina do Westerplatte, Warszawa 1997.

M. Bloch, Społeczeostwo feudalne. Warszawa 2002.

B. Bravo, M. Węcowski, E. Wipszycka, A. Wolicki, Historia starożytnych Greków, t. 2: Okres klasyczny, Warszawa 2009.

Ch. Brooke, Europa średniowieczna 962-1154. Warszawa 2001.

M. Golioski, Broo palna na Śląsku do lat trzydziestych XV w. oraz jej zastosowanie przy obronie i zdobywaniu twierdz, [w:] Studia i materiały do historii wojskowości, t. 31, 1989.

M. Howard, Wojna w dziejach Europy. Wrocław-Warszawa-Kraków 1990.

K. Kumaniecki, Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa 1967.

J.H. Mundy, Europa średniowieczna 1150-1309. Warszawa 2001.

W. Kwaśniewicz, Leksykon broni białej i miotającej, Warszawa 2003.

A. Nadolski, J. Dankowa: Uwagi o składzie i uzbrojeniu polskiej jazdy rycerskiej w latach 1350. „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”, t. 26 *1983+.

J. Szymczak: W kwestii liczebności oddziałów wojskowych w Polsce okresu rozbicia dzielnicowego. „Acta. Univ. Lodiensis. Folia Historica”. [Z.] 2: Historia średniowieczna Polski. [1981].

Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej. T. 1-2. Red. A. Nadolski (T. 1), A. Nowakowski (t. 2). Łódź-Toruo 1990-1998.

J. Wolski, Historia powszechna. Starożytnośd. Warszawa 1994.

15

Moduł 9: Historia wojen i wojskowości w czasach nowożytnych



a) znad i rozumied:

przedmiot historii wojskowości, która zajmuje się dziejami, organizacją i metodami działania wojska.

najważniejsze fakty z działao wojennych epoki nowożytnej.

zmiany w sztuce wojennej epoki nowożytnej i umied przedstawid dokonania najwybitniejszych dowódców tego okresu, od Karola VIII, przez Jana III Sobieskiego, do Napoleona Bonaparte.

przyczyny i przebieg wybranych kampanii w okresie od początku XVI wieku do 1815 r.

b) potrafid:

przedstawid dzieje zastosowania wojska w trakcie konfliktów zbrojnych.

ukazad zmiany zachodzące w sztuce wojennej epoki nowożytnej.

scharakteryzowad dzieje organizacji wojsk, w ramach której omówieniu podlegad będą takie kwestie jak dowo-dzenie i wyszkolenie ale także finansowanie, rekrutacja, podział na rodzaje wojsk oraz uzbrojenie, wyposażenie, umundurowanie, zakwaterowanie, zaopatrzenie.

wyjaśnid pojęcia takie jak strategia, a więc zasady przygotowywania i prowadzenia wojen, sztuka operacyjna, czyli zasady przeprowadzania działao stanowiących składowe części wojny oraz taktyka, obejmująca zasady prowa-dzenia walki.



1. Wyjaśnienie celu i problematyki zajęd. Omówienie podstawowych pojęd z zakresu sztuki wojennej: strategia, taktyka, sztuka operacyjna, doktryna wojenna, konflikt zbrojny, wojna oraz klasyfikacja wojen.

Wykład 2

2. Epoka wojsk zaciężnych w Europie – rewolucja militarna XVII wieku Wykład 2

3. Staropolska sztuka wojenna od XVI do początku XVIII wieku Wykład 2

4. Powstanie armii stałych - taktyka linearna i doktryny wojenne w epoce Oświecenia

Wykład 2

5. Wojny rewolucyjne - wojny narodów, czyli przełom napoleooski Wykład 2

6. Kampanie włoskie na początku XVI wieku- pierwsze starcia nowoczesnych armii, od Cerignoli do Pawi

Dwiczenia 2

7. Wojna trzydziestoletnia – Breitenfeld i triumf taktyki Gustawa Adolfa Dwiczenia 2

8. Kampanie Jana Karola Chodkiewicza – od Kircholmu do Chocimia Dwiczenia 2

9. Wojny Fryderyka II – alternatywy formalizmu Dwiczenia 2

10. Wojny napoleooskie - porównanie kampanii 1805 i 1813 r. Dwiczenia 2


J. Sikorski: Zarys historii wojskowości powszechnej do kooca XIX w. Warszawa 1975.

E. Razin: Historia sztuki wojennej. Tom II. Sztuka wojenne okresu feudalnego, Warszawa 1960; Tom III. Sztuka wojenna manufakturowego okresu wojen, Warszawa 1964.

S. Herbst: Historia wojskowa: treśd, dzieje, metodyka, metodologia, „Zeszyty Naukowe WAP”. Seria Historycz-na 7 [1961].

G. Regan: Błędy militarne, Warszawa 1992.

M. Kukiel: Wojny napoleooskie. Warszawa 1927 (lub inne wydania).

J. Orzechowski: Dowodzenie i sztaby. Tom I. Do kooca XIX wieku, Warszawa 1974.

M. Kukiel: Zarys historii wojskowości w Polsce, Londyn 1949 (lub inne wydania).

Encyklopedia wojskowa. Dowódcy i ich armie. Historia wojen i bitew. Technika wojskowa, Warszawa 2007.

Z. Spieralski, J. Wimmer: Polska sztuka wojenna w l. 1562- 1647, „PKW-H MON”, Wź, z. 5 [1961].

J. Wimmer: Okres upadku polskiej sztuki wojennej w l. 1638- 1764. „PKW-H MON”, Wź, z. 7 [1963].

16

M. Howard: Wojna w dziejach Europy. Wrocław-Warszawa 1990.

R. Brooks: Sztuka wojenna odrodzenia; Szyk bojowy 1650-1785; Narody pod bronią, [w:] Historia wojen. War-szawa 2004.

P.P. Wieczorkiewicz: Historia wojen morskich. Tom I. Wiek żagla. Londyn 1995.

17

Moduł 10: Historia wojen i wojskowości w XIX w.


a) znad i rozumied:

genezę, przebieg i skutki głównych konfliktów militarnych w XIX wieku, w tym przede wszystkim: wojny krymskiej, wojny o zjednoczenie Włoch, wojny Prus z Austria i Francją, wojen bałkaoskich i konfliktów kolonialnych.

myśl wojskową w XIX wieku, w tym przede wszystkim poglądy: Clausewitza, Moltkego (st.), Mahana, Picqa, Call-wella, Tirpitza.

powiązania polityki i wojen, rozpoznawad długofalowe skutkami konfliktów kontynentalnych dla XIX wiecznej koncepcji Realpolitik.

zmiany technologiczne i organizacyjne prowadzenia wojen w XIX wieku. b) potrafid:

wyjaśniad przyczyny i skutki wojen europejskich w ich kontekście historycznym

oceniad skutecznośd użycia środków militarnych do realizacji celów politycznych

analizowad skutki społeczne konfliktów wojennych na kontynencie europejskim i na innych kontynentach w XIX wieku

charakteryzowad wpływ wojen na rozwój gospodarczy i technologiczny

analizowad konflikty zbrojne w ujęciu historycznym: analizowad przyczyny polityczne, wpływ na zmianę sytuacji politycznej w czasie długiego trwania, zmiany społeczne, cywilizacyjne i gospodarcze wywoływane konfliktami na kontynencie europejskim.



1. Myśl wojskowa w XIX wieku: strategia, planowanie operacyjne, taktyka Wykład 2

2. Armie pruska i niemiecka w XIX wieku – przyczyny sukcesów Wykład 2

3. Wojny o zjednoczenie Włoch – nacjonalizmy i paostwa narodowe źródłem konfliktów zbrojnych w XIX wieku

Wykład 2

4. Konflikty lokalne na przykładzie wojen bałkaoskich w XIX wieku Wykład 2

5. Wojny kolonialne na przykładzie konfliktów zmierzających do opanowania Chin na przełomie XIX i XX wieku

Wykład 2

6. Historia wojskowości – subdyscyplina historyczna Dwiczenia 2

7. Wojna krymska i jej skutki dla sytuacji globalnej Dwiczenia 2

8. Wojny prusko-austriacka i prusko-francuska – przełom w sposobie prowadze-nia wojen w XIX wieku

Dwiczenia 2

9. Wojna secesyjna - powstanie nowego mocarstwa Dwiczenia 2

10. Zmiany w uzbrojeniu w XIX wieku Dwiczenia 2


A. Chwalba, Historia powszechna, wiek XIX, Warszawa 2009.

N. Davis, Europa, Warszawa 2008.

Historia sztuki wojennej. Od starożytności do czasów współczesnych, red. G. Parker, Warszawa 2008.


K. Clausewitz, O wojnie, t. I-II, Warszawa 1958.

H. Kissinger, Dyplomacja, Warszawa 2009.

L. Wyszczelski, Historia myśli wojskowej, Warszawa 2000.

J. Sikorski, Zarys historii wojskowości powszechnej do kooca XIX wieku, Warszawa 1975.

Ch. Wills, Ilustrowana historia uzbrojenia, Warszawa 2007.

18

Moduł 11: Historia wojen i wojskowości w XX w.



a) znad i rozumied:

genezę, przebieg i skutki głównych konfliktów militarnych w XX wieku, w tym przede wszystkim: I i II wojny świa-towej, wojny koreaoskiej, wojny w Wietnamie, wojen na Bliskim Wschodzie, nowych wyzwao związanych z walką z terroryzmem

historię i doktrynę wojskową Wojska Polskiego przed i po 1945 roku

najważniejsze zmiany technologiczne i organizacyjne prowadzenia wojen w XX wieku

powiązania polityki i wojen, rozpoznawad długofalowe skutki konfliktów globalnych w epoce wojen światowych i w okresie zimnej wojny

b) potrafid:

wyjaśniad przyczyny i skutki trwania konfliktów regionalnych w epoce postzimnowojennej

oceniad skutecznośd użycia środków militarnych do realizacji celów politycznych

analizowad skutki społeczne globalnych i regionalnych konfliktów wojennych w epoce polityki globalnej w XX wieku

charakteryzowad wpływ wojen na rozwój gospodarczy i technologiczny

analizowad konflikty zbrojne w ujęciu historycznym (uwzględniając przyczyny polityczne, wpływ na zmianę sytuacji politycznej w czasie długiego trwania, zmiany społeczne, cywilizacyjne i gospodarcze wywoływane konfliktami).



11. Myśl wojskowa w XX wieku: strategia, planowanie operacyjne, taktyka Wykład 2

12. I wojna światowa – nowe techniki wojskowe Wykład 2

13. Armia III Rzeszy – przyczyny sukcesów Wykład 2

14. Armia Czerwona – przyczyny zwycięstwa Wykład 2

15. Wojsko Polskie 1918-1945 Wykład 2

16. Zmiany polityczne po II wojnie światowej przyczyną ukształtowania nowych doktryn wojskowych wielkich mocarstw

Dwiczenia 2

17. Wojna koreaoska Dwiczenia 2

18. Wojna wietnamska Dwiczenia 2

19. Konflikt bliskowschodni i wojna z terroryzmem Dwiczenia 2

20. Wojsko Polskie w okresie Polski Ludowej Dwiczenia 2


N. Davis, Europa, Warszawa 2008

Historia sztuki wojennej. Od starożytności do czasów współczesnych, red. G. Parker, Warszawa 2008.


H. Kissinger, Dyplomacja, Warszawa 2009.

L. Wyszczelski, Historia myśli wojskowej, Warszawa 2000.

G. Maak, W Europie, Warszawa 2009.

Cz. Madajczyk, Klerk czy intelektualista zaangażowany? Świat polityki wobec twórców kultury i naukowców euro-pejskich w pierwszej połowie XX wieku, Poznao 1999.

P. Masson, Historia Wehrmachtu 1939-1945, Warszawa 1995.

B. Miśkiewicz, Wojsko Polskie w XX wieku, Warszawa 2006.

R. Pipes, Rosja bolszewików, Warszawa 2005.

G. Ueberschar, Wojskowe elity III Rzeszy, Warszawa 2004.

Ch. Wills, Ilustrowana historia uzbrojenia, Warszawa 2007.

http://newrivernotes.com/ww1/

19

http://www.army.mil/

http://www.history.army.mil/books/amh/amh-toc.htm

http://www.lexikonderwehrmacht.de

http://www.stahlgewitter.com/

http://www.army.mil/

http://www.history.army.mil/books/amh/amh-toc.htm

http://www.lexikonderwehrmacht.de/

20

Moduł 12: Wybrane zagadnienia z historii kultury i nauki


Cele

Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien:

c) znad i rozumied:

zarys dziejów kultury od starożytności, poprzez wieki średnie, nowożytne, aż po czasy współczesne

problematykę historii nauki i techniki jako odrębnej dyscypliny

d) potrafid:

pozyskad umiejętnośd analizy i wskazywania procesów kulturotwórczych

pozyskad umiejętnośd prezentowania złożoności problematyki związanej z historią nauki i techniki

dokonywad wstępnej analizy dzieł sztuki (architektura, malarstwo, rzeźba)

poprawnie stosowad terminy i pojęcia z zakresu wiedzy o kulturze i zakresu sztuk pięknych



1. Prehistoria – korzenie kultury europejskiej (malarstwo jaskiniowe) Wykład 2

2. Charakterystyczne cechy kultury i sztuki Mezopotamii (Epos o Gilgameszu, pismo klinowe, architektura – miasta: Ur, Uruk, Lagasz itd.) oraz starożytnego Egiptu (okresy: Starego, Średniego i Nowego Paostwa).

Wykład 2

3. Wybrane zagadnienia kultury starożytnej Grecji i Rzymu (religia i mitologia – ich wpływ na architekturę, rzeźbę malarstwo, porządki architektoniczne, sylwetka człowieka w plastyce, teatr, obiekty i budowle sportowe) – znaczenie dla kultury europejskiej.

Wykład 2

4. Kultura i sztuka wczesnochrześcijaoska i bizantyjska (symboliczne malarstwo katakumbowe, architektura kościelna, malarstwo i mozaiki, architektura bizan-tyjska – plan centralny, ikonoklazm, bizantyjskie i ruskie malarstwo ikonograficz-ne).

Wykład 2

5. Średniowiecze – przedromaoska sztuka karolioska, sztuka romaoska (charaktery-styka stylu architektonicznego, przykłady z uwzględnieniem romanizmu w Pol-sce) narodziny i rozwój stylu gotyckiego w architekturze, zmiany społeczno-kulturowe.

Wykład 2

6. Powrót kanonów antycznych w sztuce nowożytnej – narodziny renesansu we Włoszech (artyści trecenta i quatrocenta, analiza najwybitniejszych dzieł sztuki z zakresu architektury, malarstwa i rzeźby) Leonardo, Rafael, Michał Anioł, rene-sansowe dzieło malarskie, renesans w krajach Europy Północnej oraz sztuka renesansowa w Polsce

Wykład 2

7. Styl barokowy w Europie i Polsce (kultura sarmacka w Polsce i portrety trumien-ne, analiza najwybitniejszych dzieł sztuki z zakresu architektury, malarstwa i rzeźby: styl, kompozycja, treśd i forma)

Wykład 2

8. Okres przełomów (XIX i XX w.) – romantyzm w sztukach plastycznych – charakte-rystyka i twórcy (analiza najwybitniejszych dzieł), wielcy realiści francuscy i ma-larstwo polskie z II połowy XIX wieku (analiza treści i formy), impresjonizm – kształtowanie się sztuki współczesnej, architektura i sztuka europejska i polska z przełomu XIX i XX wieku (secesja, Art Nouveau, modernizm), kultura i obyczajo-wośd

Wykład 2

9. Awangardowe kierunki w sztuce XX wieku – najwybitniejsi przedstawiciele i ich dzieła, połączone z analizą treści i formy (kubizm, fowizm, ekspresjonizm, futu-ryzm, abstrakcjonizm, konstruktywizm, dadaizm, surrealizm, Bauhaus, socre-alizm, kinetyzm, pop--art, happening, instalacje, performance, postmodernizm)

Wykład 2

10. Awangardowe kierunki w sztuce XX wieku – najwybitniejsi przedstawiciele i ich Wykład 2

21

dzieła, połączone z analizą treści i formy (kubizm, fowizm, ekspresjonizm, futu-ryzm, abstrakcjonizm, konstruktywizm, dadaizm, surrealizm, Bauhaus, socre-alizm, kinetyzm, pop--art, happening, instalacje, performance, postmodernizm).

11. Nauka starożytnego Wschodu i Egiptu (mierzenie czasu: kalendarze i zegary, arytmetyka, astronomia, geometria)

Dwiczenia 2

12. Nauka starożytnej Grecji i Rzymu (filozofia, matematyka, historia, geografia, wynalazki techniczne)

Dwiczenia 2

13. Nauka w Średniowieczu (działalnośd uniwersytetów) Dwiczenia 2

14. Epoka Wielkich Odkryd Geograficznych (kartografia) Dwiczenia 2

15. Astronomia: Mikołaj Kopernik, Galileusz, Johannes Kepler Dwiczenia 2

16. Rewolucja techniczna przełomu XVIII i XIX w. Dwiczenia 2

17. Rozwój techniki i badao naukowych na przełomie XIX i XX wieku Dwiczenia 2

18. Techniki wojenne XIX – XX wieku Dwiczenia 2

19. Nauka i technika XX wieku Dwiczenia 2

20. Nauka i technika przełomu XX i XXI wieku Dwiczenia 2


F. Ashall, Przełomowe odkrycia, Warszawa 1997.

J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, Warszawa 1974, t. I- II.

D.J. Boorstin, Odkrywcy. Dzieje ludzkich odkryd i wynalazków, Warszawa 1998.

P. Dybel, Freuda sen o kulturze, Warszawa 1996.

Encyklopedia odkryd i wynalazków, Warszawa 1972.

Historia sztuki, Twórcy, nurty, style, (tłum.) M. Boberska, Warszawa 2002.

H. Honour, J. Fleming, Historia sztuki świata, Warszawa 2002.

F. Inglis, Kultura, Warszawa 2007.

H. Janson, Historia sztuki od czasów najdawniejszych po dzieo dzisiejszy, Warszawa 1993.

B. Osioska, Sztuka i czas. Od Prehistorii do Rokoka, Warszawa 2004.

B. Osioska, Sztuka i czas. Od klasycyzmu do współczesności, Warszawa 2004.

J. Pater, Dawne wynalazki, Warszawa 1997.

P. Ritbergen, Europa. Dzieje kultury, Warszawa 2001.

Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Wydanie nowe, Warszawa 1996.

J. Wrotkowski, Dzieła. Style. Epoki, Gdynia 1992.

22

Moduł 13: Podstawy socjologii

Liczba godzin – 10 godzin wykładu; 10 godzin dwiczeo. Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien: e) znad i rozumied:

podstawowe stanowiska w sporze o przyszłośd zglobalizowanego świata (Fukuyama, Thurow, Beck, Wallerstein),

podstawowe kwestie przemian społecznych dokonujących się w Polsce i na świecie.

mechanizmy nowoczesnej komunikacji politycznej

zależnośd między demokracją a formą systemu politycznego.

pojęcia paostwa i jego funkcji w perspektywie XXI wieku i tworzącego się multipolarnego systemu międzynarodo-wego

f) potrafid:

wyjaśnid ogólne ramy procesów społecznych dokonujących się we współczesnym świecie.

scharakteryzowad przemiany tożsamości w świecie późnej nowoczesności.

pokazad przemiany współczesnych narodów.

dostrzegad różnice pomiędzy pluralistycznym marketingiem politycznym a propagandą.

dostrzegad rzeczywiste czynniki decydujące o demokratyczności ustroju i umied definiowad zagrożenia dla demo-kracji (np.: zagrożenia dla kształtowania się wolnej opinii publicznej, nietolerancją, etc.) prowadzących do ustro-jów quasidemokratycznych.

dostrzec współzależnośd pomiędzy procesami ekonomicznymi, społecznymi a politycznymi. Na przykład pomię-dzy siłą społeczeostwa obywatelskiego a legitymizacją władzy.



1. Spór o przyszłośd globalnego świata Wykład 2

2. Rewolucja obyczajowa lat sześddziesiątych. Przemiany rodziny.

Wykład 2

3. Naród –tożsamośd-wielokulturowośd. Wykład 2

4. Zderzenie cywilizacji? Wykład 2

5. Przemiany społeczeostwa polskiego po 1989 roku Wykład 2

6. Kultura masowa. Komunikowanie masowe. Propaganda polityczna. Dwiczenia 2

7. Przemiany życia społecznego w XX wieku. Dwiczenia 2

8. Utopie i antyutopie Dwiczenia 2

9. Władza. Legitymizacja władzy Dwiczenia 2

10. Paostwo epoki nowoczesności. Paostwo epoki późnej nowoczesności Dwiczenia 2


B.R. Barber, Dżihad kontra mcŚwiat, Warszawa 1997.

S.P. Huntington, Zderzenie cywilizacji, Warszawa 1997.

Z. Bauman, Globalizacja, Warszawa 2004.

A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004.

Wymiary życia społecznego, red. M. Marody. Warszawa 2007.

Teoria demokracji, red. G. Sartorii, Warszawa 1998.

Socjologia polityki, red. J. J. Wiatr. Warszawa 1999 lub wznowienia.

Socjologia polityki, red. J. Potulski, Gdaosk 2007.

Broo masowego wrażenia, red. M Kolczyoski, M Mazur, Warszawa 2009.

Komunikacja polityczna w amerykaoskich kampaniach wyborczych, red. T. Płudowski, Warszawa 2008.

23

Moduł 14: Źródła do najnowszych dziejów Polski Liczba godzin – 4 godzin dwiczeo (ze względu na realizację poza Uniwersytetem – w katowickim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej zajęcia mają formę warsztatową). Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien:

g) znad i rozumied:

najważniejsze mechanizmy, pojęcia i postaci, charakterystyczne dla schyłkowego okresu PRL-u

h) potrafid:

wykorzystywad podczas zajęd historii i społeczeostwa materiały edukacyjne IPN.

kierowad pracą uczniów podczas krytycznej analizy dostępnych źródeł historycznych.

Zarys treści:


1. Rola materiałów edukacyjnych OBEP IPN w nauczaniu najnowszej historii Polski

Warsztaty 4


Życie na podsłuchu – materiały pomocnicze dla nauczycieli, opr. Ł. Kamioski. B. m. i r w.

R. Klimentowski, Formy oddziaływao edukacyjnych i wychowawczych IPN na uczniów szkół średnich, [w:] Eduka-cja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red. G. Paoko, J. Wojdon, Toruo 2003.

Pakiety edukacyjne IPN.

24

Moduł 15: Regionalny aspekt działalności muzealnej Liczba godzin – 4 godzin dwiczeo (ze względu na realizację poza Uniwersytetem – w Muzeum Śląskim zajęcia mają formę warsztatową). Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien:

i) znad i rozumied:

znacznie zbiorów muzealnych dla edukacji w ramach historii i społeczeostwa.

j) potrafid:

wykorzystywad podczas zajęd historii i społeczeostwa zbiory muzealne placówek województwa śląskiego.

kierowad pracą uczniów podczas krytycznej analizy dostępnych źródeł z zakresu kultury i sztuki.

Zarys treści:


2. Rola zbiorów muzealnych Muzeum Śląskiego w nauczaniu historii i społe-czeostwa

Warsztaty 4

25

Segment II: „KOMPETENCJE DYDAKTYCZNE NAUCZYCIELA HISTORII I SPOŁECZEOSTWA. DZIEDZICTWA EPOK”.

Dydaktyka historii i społeczeostwa. Dziedzictwa epok

Liczba godzin – 30 godzin wykładu; 60 godzin dwiczeo (w tym 10 godzin kształcenia na odległośd). Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien:

k) znad i rozumied:

specyfikę podziału celów na ujęcia: tradycyjne, taksonomiczne i operacyjne

założenia podstaw programowych kształcenia z historii i społeczeostwa

najważniejsze metody i techniki nauczania-uczenia się historii i społeczeostwa oraz najczęściej wykorzystywa-ne środki dydaktyczne

podział strukturalny zajęd lekcyjnych

zasady poprawnej budowy testów sprawdzających

psychologiczne pułapki oceniania b) potrafid:

prawidłowo budowad cele kształcenia oraz konspekty zajęd

samodzielnie budowad programy nauczania

dobierad odpowiednie środki i metody nauczania-uczenia się dostosowane do specyfiki zajęd

oceniad kryterialnie

budowad testy z historii i społeczeostwa

dokonywad samooceny oraz ewaluacji własnych działao


L.p. Zagadnienia Forma liczba godzin

1. Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Proces nauczania-uczenia się. Charakterystyka sys-temów dydaktycznych.

Wykład 2

2. Cele nauczania-uczenia się historii i społeczeostwa. Praktyczna budowa celów kształcenia (w ujęciu tradycyjnym, taksonomicznym i operacyjnym).

Wykład 2

3. Podstawy programowe kształcenia historii i społeczeostwa. Ramowy plan nauczania. Wykład 2

4. Programy kształcenia historii i społeczeostwa. Teorie doboru treści kształcenia. Dobór i układ treści programowych w szkole ponadgimnazjalnej. Planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej. Istota i formy planowania.

Wykład 2

5. Metody, techniki i strategie edukacyjne w procesie nauczania-uczenia się historii i społe-czeostwa.

Wykład 2

6. Lekcja historii i społeczeostwa. Formy organizacyjne nauczania i kryteria ich podziału. Struktura i typy lekcji (z uwzględnieniem specyfiki przedmiotu).

Wykład 2

7. Problematyka oceniania wewnątrzszkolnego z historii i społeczeostwa. Typy oceniania. Wykład 2

8. Rola środków dydaktycznych w nauczaniu historii i społeczeostwa. Rodzaje środków dy-daktycznych i ich funkcje.

Wykład 2

9. Znaczenie stosowania środków dydaktycznych – środki symboliczne. Wykład 2

10. Znaczenie stosowania środków dydaktycznych – podręcznik. Wykład 2

11. Udział nauczycieli historii i społeczeostwa w realizacji ścieżek edukacyjnych w szkole po-nadgimnazjalnej. Miejsce przedmiotu w procesie korelacji i integracji wiedzy i umiejętno-ści międzyprzedmiotowych.

Wykład 2

12. Kompetencje współczesnego nauczyciela historii i społeczeostwa. Warsztat pracy nauczy-ciela i uczniów.

Wykład 2

13. Problematyka samooceny i ewaluacji działao edukacyjnych. Budowa arkuszy analizy. Po-miar jakości pracy.

Wykład 2

14. Narzędzia kontroli i oceny pracy ucznia. Formy i sposoby utrwalania wiedzy uczniowskiej. Wykład 2

26

Rodzaje i formy kontroli i oceny.

15. Pomiar dydaktyczny w nauczaniu historii i społeczeostwa. Wykład 2

16. Praktyczna budowa celów kształcenia (w ujęciu tradycyjnym, taksonomicznym i operacyj-nym). Samodzielna budowa celów do różnych tematów w szkole ponadgimnazjalnej – doskonalenie umiejętności operacjonalizacji.

Dwiczenia 4

17. Podstawy programowe kształcenia historii i społeczeostwa – analiza założeo dokumentu. Dwiczenia 2

18. Kryteria oceny programów kształcenia - analiza wybranych programów z historii i społe-czeostwa.

Dwiczenia 2

19. Kryteria doboru metod, charakterystyka najważniejszych metod tzw. konwencjonalnych i aktywizujących, stosowanych w procesie nauczania-uczenia się historii i społeczeostwa.

Dwiczenia 4

20. Uwzględnianie zasad kształcenia na lekcjach historii i społeczeostwa. Dwiczenia 2

21. Konspekt lekcji historii i społeczeostwa i jego budowa. Kształcenie umiejętności sporzą-dzania konspektów (dla różnych typów lekcji: poznawczej oraz utrwalającej).

Dwiczenia 4

22. Psychologiczne pułapki ocenienia szkolnego. Przedmiot kontroli i oceny. Dwiczenia 2

23. Doskonalenie umiejętności oceniania kryterialnego. Dwiczenia 4

24. Analiza obudowy dydaktycznej wybranych podręczników historii i społeczeostwa. Dwiczenia 2

25. Praca ze źródłami pisanymi. Dwiczenia 2

26. Praca z pozostałymi typami źródeł. Dwiczenia 4

27. Doskonalenie umiejętności łączenia informacji pochodzących z różnych źródeł. Dwiczenia 2

28. Udział nauczycieli historii i społeczeostwa w realizacji ścieżek edukacyjnych w szkole po-nadgimnazjalnej.

Dwiczenia 2

29. Miejsce przedmiotu w procesie korelacji i integracji wiedzy i umiejętności międzyprzed-miotowych.

Dwiczenia 2

30. Kompetencje współczesnego nauczyciela historii i społeczeostwa. Warsztat pracy nauczy-ciela i uczniów.

Dwiczenia 2

31. Problematyka samooceny i ewaluacji działao edukacyjnych. Dwiczenia 2

32. Budowa arkuszy analizy. Pomiar jakości pracy. Dwiczenia 2

33. Narzędzia kontroli i oceny pracy ucznia. Formy i sposoby utrwalania wiedzy uczniowskiej. Rodzaje i formy kontroli i oceny.

Dwiczenia 2

34. Prawidłowa budowa pytao i poleceo. Pomiar dydaktyczny w nauczaniu historii i społe-czeostwa.

Dwiczenia 4

35. Praktyczna budowa testów sprawdzających wiedzę i umiejętności. Kształce-

nie na odległośd

10


F. Bereźnicki, Dydaktyka kształcenia ogólnego, Kraków 2001.

Edukacja europejska w zreformowanej szkole, red. S. Bednarek, Wrocław 2000.

Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red. G. Paoko, J. Wojdon, Wrocław 2003.

Edukacja w procesie integracji europejskiej, red. H. Konopka, Białystok 2003.

M. Fic, L. Krzyżanowski, M. Skrzypek, Powstania śląskie w edukacji historycznej. Katowice 2010.

D. Fontana, Psychologia dla nauczycieli, Poznao 1998.

H. Komorowska, O programach prawie wszystko. Warszawa 1999.

Korelacja – integracja wiedzy – szansa dla ucznia, red. G. Paoko, J. Wojdon, Wrocław 2006.

K. Kruszewski, 45 minut. Prawie cała historia pewnej lekcji, Warszawa 1993.

Cz. Kupisiewicz, Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1996.

B. Niemierko, Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, Warszawa 1991.

B. Niemierko, Pomiar sprawdzający w dydaktyce, Warszawa 1990.

B. Niemierko, Pomiar wyników kształcenia, Warszawa 1999.

W. Okoo, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1996.

J. Półturzycki, Dydaktyka dla nauczycieli, Toruo 1999.

J. Półturzycki, Lekcja w szkole współczesnej, Warszawa 1985;

27

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 grudnia 2008 roku, zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych ty-pach szkół.

Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, red. K. Kruszewski, Warszawa 1995;

M. Węglioska, Jak przygotowad się do lekcji, Kraków 1998;

Źródła w edukacji historycznej, red. S. Roszak, M. Strzelecka, A. Wieczorek, Toruo 2006.

28

Segment III. ”KOMPETENCJE INFORMATYCZNE NAUCZYCIELA HISTORII I SPOŁECZEOSTWA. DZIEDZICTWA EPOK”

Technologia informacyjna w procesie nauczania historii i społeczeostwa

Liczba godzin – 50 godzin dwiczeo (w tym 10 godzin kształcenia na odległośd). Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien: a) znad i rozumied:

podstawowe pojęcia i terminy wykorzystywane w TI

sposób budowy oraz obsługi komputera oraz urządzeo peryferyjnych

zasady korzystania z programów użytkowych oraz Internetu

zasady etyki w korzystaniu z multimediów b) potrafid:

praktycznie posługiwad się technologią informacyjną w nauczaniu przedmiotu (do prowadzenia zajęd i wykony-wania zadao okołolekcyjnych).


Lp. Zagadnienia Forma Liczba godzin

1. Współczesne narzędzia informatyczne (pojęcia i terminologia TI; budowa, funkcje i konfiguracja komputera i urządzeo peryferyjnych; instalowanie, konfigurowanie i praca w systemie operacyjnym; rozbudowa i unowocześnianie zestawu komputerowego)

Dwiczenia 8

6.

Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne i społeczne technologii informacyjnej (swo-bodny dostęp do informacji i nieskrępowana komunikacja a zachowania społeczne; zasady etyki w korzystaniu z mediów; etyczne i prawne zagrożenia wynikające z nie-właściwego posługiwania się komputerami; normy prawne i etyczne korzystania z in-formacji źródłowej, ochrona własności intelektualnej)

Dwiczenia 6

2.

Programy użytkowe w technologii informacyjnej (edytory tekstu - formatowanie i edy-cja tekstu, praca z obiektami, wykorzystanie stylów, automatyczne spisy i indeksy, korespondencja seryjna, dodatkowe funkcje edytora; arkusz kalkulacyjny - rodzaje danych i ich formatowanie, wyszukiwanie, kopiowanie, przemieszczanie i usuwanie danych, wykorzystywanie funkcji i formuł, tworzenie wykresów, dodatkowe funkcje arkusza); programy graficzne - grafika wektorowa – rysowanie prostych kształtów, wypełnianie obiektów, grupowanie obiektów, zaawansowane operacje na obiektach, wstawianie tekstu; grafika rastrowa – pozyskiwanie obrazów cyfrowych, kadrowanie, retusz zdjęd, tworzenie fotomontaży, przygotowanie obrazu do druku)

Dwiczenia

Kształce-nie na

odległośd

6

10

3. Internet i sieci komputerowe (rodzaje przeglądarek, metody wyszukiwania informacji, pobieranie danych z internetu, korzystanie z poczty elektronicznej, komunikatorów, grupy dyskusyjnych, bezpieczeostwo w sieci)

Dwiczenia 6

4. Prezentacje multimedialne – tworzenie materiałów dydaktycznych (tworzenie prezen-tacji w oparciu o szablony, wykorzystanie multimediów, interaktywne rysunki i animacje, podstawy edycji dźwięku)

Dwiczenia 8

5. Wykorzystanie technologii informacyjnej w edukacji historycznej – kontekst przedmio-towy

Dwiczenia 6


J. Morbitzer, Mikrokomputer dla nauczyciela humanisty. Kraków 1994.

Z. Osioski, Technologia informacyjna w edukacji humanistycznej. Toruo 2005.

Metody komputerowe w badaniach i nauczaniu historii, red. K. Narojczyk, B. Ryszewski. Olsztyn 2005.

Edukacja interkulturowa on-line, koord. W. Kuwaczka. Gliwice 2006.

Historia. Dydaktyka. Media, red. B. Tarnowska. Bydgoszcz 2002.

29

Technologia Informacyjna, red. Z. Wróbel. Katowice 2008.

A. Radomski, Internet-nauka-historia. Lublin 2010.

E. Gurbiel, G. Hardt-Olejniczak, E. Kołczyk, H. Krupicka, M.M. Sysło, Technologia informacyjna na lekcjach historii w szkole ponadgimnazjalnej, [w:] Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red. G. Paoko, J. Wojdon. Toruo 2003.

J. Wojdon, Programy komputerowe w nauczaniu historii. „Wiadomości Dydaktyczne” nr 2 z 2004.

M. Michałek, Internet jako uzupełnienie nauczycielskiego warsztatu, „Wiadomości Dydaktyczne” nr 1 z 2007.

M. Fic, Rola muzeów on-line w procesie edukacji historycznej i obywatelskiej, [w:] Toruoskie Spotkania Dydaktycz-ne IV. Muzea i archiwa w edukacji historycznej, red. S. Roszak, M. Strzelecka. Toruo 2007.

30

Segment IV. ”DOSKONALENIE KOMPETENCJI Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO”

Język angielski Liczba godzin – 50 godzin dwiczeo. Cele Słuchacz po zrealizowaniu zajęd powinien: a) znad i rozumied:

słownictwo w zakresie niezbędnej komunikacji

proste teksty ze słuchu

polecenia, prośby

podstawowe konstrukcje gramatyczne b) potrafid:

komunikowad się

czytad i słuchad ze zrozumieniem

budowad zdania poprawne gramatycznie i wyrażad swoje opinie Zarys treści programowych

Lp. Zagadnienia Forma Liczba godzin

1. Verb ‘to be’: questions & negatives. Countries, everyday objects. Hello & goodbye. Tele-phone numbers.

Dwiczenia 2

2. Possessive adjectives. Plural nouns. Using a bilingual dictionary. Expressions: how are you? See you later. Introducing yourself.

Dwiczenia 2

3. Saxon Genitive. Opposite adjectives. The family, food & drink, in a café: prices, can I have…?, how much is…? Talking about you & your family.

Dwiczenia 2

4. Present Simple 1: questions & negatives. Jobs. What time is it? Writing an e-mail. Dwiczenia 2

5. Present Simple 2. Verbs expressing leisure activities, likes & dislikes. Social expressions: I’m sorry, excuse me, pardon? Asking about favourite leisure activities.

Dwiczenia 2

6. There is/are. Countable & uncountable nouns. Rooms, things in the house & office. Di-rections: is there a post office near here? How can I get to…?

Dwiczenia 2

7. Prepositions of place. Some/any, this/that/these/those. Things is your bag. Places: cine-ma, pub etc. Describing where you live.

Dwiczenia 2

8. Verb ‘to be’ in past form, questions, negatives & passive ‘was born’. Can/could – ques-tions & negations. Countries & languages. On the phone, directory enquires: can I speak to…?, I’ll just get her. Saying what you can do.

Dwiczenia 2

9. Past Simple 1- regular verbs, time expressions. What’s the date, historical dates, histori-cal figures.

Dwiczenia 2

10. Past Simple 2 – irregular verbs. Relationships. Famous inventors & inventions Dwiczenia 2

11. I like/I’d like, expressing preferences & dreams. Polite offers & requests. Food around the world, food you like. Filling in forms: booking a hotel.

Dwiczenia 2

12. Comparatives & superlatives. City & country words & adjectives, comparing life In the city & country, historical towns, describing a place.

Dwiczenia 2

13. Present Continuous.’Whose’- possessive pronouns. Clothes, describing people, in a clothes shop, history of well-known brands of designer shops.

Dwiczenia 2

14. Great Britain: geography, constitution. ‘Going to’, infinitive of purpose. The weather: What’s the weather like?, Making suggestions: What shall we do?

Dwiczenia 2

15. Question forms: Why? Which? How much?. Describing feelings. At the chemist’s. Telling a historical story.

Dwiczenia 2

31

16. Great Britain: the political system, Britain & the world. Adjectives & adverbs. Dwiczenia 2

17. Present Perfect 1 - (ever/never). At the airport (check in your luggage, go to gate 4). Cities you’ve been to. Writing an e-mail: Saying thank you.

Dwiczenia 2

18. Present Perfect 2 – (yet/just), (for/ since). Social expressions: have a good weekend! Same to you.

Dwiczenia 2

19. Present Perfect vs. Simple Past, things you have done/did. -ed/-ing adjectives. Doctors & hospitals: how are you feeling?

Dwiczenia 2

20. Great Britain: British war leaders & famous politicians. Modal verbs: must ,should, ought to - expressing duties, obligations, prohibitions & giving advice. Travelling, tourist desti-nations, means of transportation.

Dwiczenia 2

21. Future Simple: questions & negations, ways of expressing futurity. Mass media – ex-changing information.

Dwiczenia 2

22. Passive forms. A discovery & invention that changed the world: DNA & Google, Dwiczenia 2

23. Great Britain: the law, law offenders. Dwiczenia 2

24. Education, school subjects, system of education in Great Britain compared to Poland. Applying for a teaching post in England (CV, letter of application, job interview).

Dwiczenia 2

25. Participants of the course run a lesson of history in English. Farewell expressions. Dwiczenia 2


New Headway, Joan & Liz Soars, Oxford University Press, 2000.

Intermediate Vocabulary, BJ Thomas, Nelson, 1998.

Britain Explored, Paul Harvey & Rhodri Jones, Longman, 1996.

podyplomowe studia historii i społeczeństwa. dziedzictwa...

Documents