polaris burmese library singapore collected articles volume 74

201
jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQ rsdK;pHkrS vG wfajrmuf atmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/ vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 1 ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&; aqmif;yg;rsm; twGJ 74 txl;aqmif;yg; Uြန္ထြန္းUUAန္းသန္း ဖမ္းဆီးမႈ Uပေဒန႔မညီ၊ ကုလAြ႕ ထုတ္ျပန္ ဒၚစုကိုဖမ္းဆီးမႈ Uပေဒန႔မညီ ကုလ လူAြင္AရးAြ႕ AသိAမွတ္ျပ ကာငးသား ခၝငးေဆာင ဦး အမႁ ဥပေဒႎႀင့ မညီေကာငး ကလ သံးသပ

Upload: witmone

Post on 12-Nov-2014

1.585 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 1

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;

aqmif;yg;rsm; twGJ 74

txl;aqmif;yg;

UးခြနထြနးUး၊ UးAနးသနး ဖမးဆးမႈ Uပေဒန႔မည၊ ကလAဖြ႕ ထတျပန ေဒၚစကဖမးဆးမႈ Uပေဒန႔မည ကလ လ႔AခြငAေရးAဖြ႕ AသAမတျပ

ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥး အမႁ ဥပေဒႎႀင မညေကာငး ကလ သးသပ

Page 2: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 2

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;

aqmif;yg;rsm; twGJ 74 txl;aqmif;yg;

UးခြနထြနးUး၊ UးAနးသနး ဖမးဆးမႈ Uပေဒန႔မည၊ ကလAဖြ႕ ထတျပန ေဒၚစကဖမးဆးမႈ Uပေဒန႔မည ကလ လ႔AခြငAေရးAဖြ႕ AသAမတျပ

ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥး အမႁ ဥပေဒႎႀင မညေကာငး ကလ သးသပ yHkEdSyfrSwfwrf; vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) twGuftxl;xkwfa0onf 2009 ckESpf pifumyledKifiH

Page 3: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 3

rmwdum 22.2.2009 1? UN diplomat to visit Karen State

2? UN human rights envoy visits Myanmar prisons 3? Clinton says US reviewing policy toward Myanmar

4? UN human rights envoy visits Myanmar's military capital 5? AလပAကင ေလာခေနရတ Aေမရကနႏင Aလပလကမ AေျခAေန

6? ၾကရဆရ ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရး Aၾကကာလ 7? ျပညသ႔ AကUးသား ---------- ခငထြနး 8? ေနေရာငမခတ ေတာငေတြဆမာ (ေဆာငးပါး) ---------- ေရႊAမစည 9? နAဖ ႏင ဝ ဆကဆေရး ပမနပါ (ဝ ေျပာေရးဆခြင ရသႏင Aငတာဗး) 10? Aငးစနေထာငမ ႏငငေရးAကUးသား Aခ႕ လြတေျမာကလာ 11? AနAယဒ Aမတ၊ ၿမ႕နယ Uက႒ႏင Aဖြ႔ဝငတUး လြတေျမာကလာ 12? ဗကသ ေခါငးေဆာင ဒၿငမးလငး Aငးစနေထာငမ ခႏးေထာငသ႔ ေျပာငးေရႊ႔ခရ 13? မစစေႏြးက ေထာငဒဏ ေလာခ 14? ၿဗတသ၊ Aႏၵယ႐ပရင Slumdog Millionaire (႐ပရငAညႊနး) 15? ကြငတားနား ၆ မနစၾကာ သတငးစာ ရငးလငးပြ ျပလပ 16? ကြငတားနား ဇာဂနာႏင မေတြ႔ခ ဟ ကလေျပာ 17? လကနကခ ရမးAဖြ႔၀ငေဟာငးမားက လကလရာေဖြ 18? UNA က ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက လကမခ 19? တပမ ၇၇ ရနကနမ ျပနခြာ 20? ကြငတားနား ေနျပညေတာတြင တရားသၾကးခပႏင ေဆြးေႏြး 21? လငယမား တးတကေရးA တြက ဆရာေA ာငသငး၏ A ႀကေပးခက 22? ထငး၀နၾကးခပေဟာငး တပဆင A တတဘ၀က ျမနမာသတခသျဖစေန 23? ျမနမာေငြ တနဖးတက ကနသြယေရး ထခက 24? ဆကလပသငတ Credentials Challenge လႈပရားမႈ (ေဆာငးပါး) ----- မးခမး 25? ကကထး႐းA ထမးသမားမား တြကေျခမကက 26? ၿဂလတစေလာငး စာရငးေကာက ျပညသေတြ စးရမ 27? ပUၥာနႏရယကထကေသာသ ဘရားတညေသာလညးA ကးမမား (ေဆာငးပါး)--- ပညာေကာ 28? ႏငငျခားေရာက စကမႈ (၁) ၀နထမးေျပးမား ႏငငကးလကမတ A ဖကခရ 29? ဗလထနေမာငA ဖြ႔ႏင ပးေပါငးသမား ရြာသားေတြျဖစဟ ေကA နယျငငးဆ 30? ျပနလြတလာလ A နA ယဒA ဖြ႔၀ငလ႔ ခယထား ေဒါကတာေဇာျမငေမာင ေခတၿပငကေျပာ 31? ျမနမာေမာငခဆန ထငးဘကကပတ ထငးႏငငေရးသမားေတြပါ ပတသက 32? ဗငနဇြလား A ေျခခUပေဒသတငး ျပညတြငးမာ ေမာငခ 33? A ကUးေထာငA တြငး A ေျခA ေန မတးတက (ႏစရည ႏငငေရးA ကUးသားေဟာငး ေဒါကတာေဇာျမငေမာင A ငတာဗး) 34? ျမနမာႏငငေရးA ကUးသား A ားလးလႊတေပးဖ႔ ႏငငတကာ ၀ငးေတာငးဆ

35? လၿတေပးသည အကဥးသား ေခာကေထာငေကာမႀာ နငငေရးအကဥးသား ၂ဝ ေကာသာပၝ

36? လႛအခၾငအေရး ကယစားလႀယႎႀင ေတၾႚဆခၾၾငရသ နယေထာငေပာငးခရ

Page 4: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 4

37? UDP ေခါငးေဆာင မးယစလပငနး ပတသကခဟ VOA သတငးကဆ 38? ေရႊႀတဂနယစပေဒသ စစေရးျပငဆငမႈမားရေန 39? ေကြးႏြနစေနတ လယသမားေတြ 40? ေပါကကြမႈ A ႏA လ 41? ၀နႀကး UးေA ာငေသာငး Safety First ေဆာငပဒျပငခငး 42? ျမနမာႏငင၏ မးယစေဆးေရာငးရ၀ငေငြ တႏစ ကနေဒၚလာ သနး ၃၀၀၀ ထရ 43? မေလးရား A ထညခပ ျမနမာA လပသမားမား A လပရငေၾကာင ပနးေနရဆ 44? ရနကနမာ လပစစမးပက တကစမား စA နဂ ျဖညမရ 45? ၂ဝဝ၉ ရနကနမာ ေရရရမႈ A ဆးဆး A ေျခA ေနေရာက 46? A ေကာငးဆးေျမၾသဇာ လငယသးUး ရနကနတငးရရးမာ ဖမးထားဆ 47? စးပြားေရး ဒဏခတခရထားသည ဇငဘာေဘြ ဒသမၼတ ကယပင ေရႊတနခန ၄ တနက ေဒၚလာ သနး ၉၀ န႔ ေရာငးဖ႔ႀကးစား 48? ျမနမာကားမားၾကညျပး ရရလာေသာ ဗဟသတ ၁၀၀

49? ေရႊတငညြန႔

50? ၿမ ႔မၿငမး ---------- လထေဒၚA မာ

51? ယခငႏင ယခ ---------- A ရငဉာဏက

52? Burma offers Rohingya return deal

53? Burma: We'll take Bengalis, not Rohingya

54? စစအစးရ၏ လႀညစားသညလပရပက သဃာအဖၾႚခပေဝဖန

55? ILO ႎႀင စစအစးရတႛ နားလညမႁ စာခ႗နလၿာ သကတမးတႎႀစတးမင

56? ႎငငခားလပသား ေနာကဆးထၾကခၾာရက မေလးရႀားအစးရသတမႀတ

57? Activists barred from talks---PUBLIC PARTICIPATION IN ASEAN COMMUNITY SUFFERS SETBACK

58? Kasit gets invitation to pay a visit to Burma

59? ႏငငေရး A ကUးသားမား လႊတရန A ာစယက ျမနမာA စးရက တကတြနး

60? နဗာနယာဥမား ရနကန႓မႚတၾငး ထားခၾငမပဖႛ တားဆးမနႛထတပန

61? ASEAN leaders challenged on rights, economy

62? ASEAN unveils rights body but it still lacks teeth

63? US complains about China's human rights record

64? RPT-FACTBOX-Global narcotics activity in 2008-U.S. report

65? Human rights activists barred from ASEAN meeting

66? ASEAN suffers blow on human rights

Page 5: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 5

67? ေနျပညေတာက ေစတႀကး ၿပးလၿပ 68? ေတာထတြင ဒကၡသည ၄ သနးေကာ ပနးေနဆ 69? ရနကနတြင မးပကႏႈနး စခနတင 70? ႀကဖြ႕ ပါတေထာငေတာမည 71? A ဘားမားႏင ျမနမာျပည 72? ေနာငဘဝဆတာ ရခရင 73? ပလကေဖာငးေပၚက ကေလးငယမား ----------- ၾကညေဝ 74? ရမးလမးစA ေၾကာငး ေလလာမႈတရပ 75? ဓမၼစက ၊ A ာဏာစက န႔ ကားပကႀကး 76? ေကA နယက ထငး ဖA ားေပး

77? ေရႀႚေန ဥးဖးဖႃက ေထာငဒဏ ခမႀတ

78? ဒ-ဗလခပ႒ကး ရ မင ဥးေဆာငသည တပဖၾႚထမႀ ဖတသမးထားေသာ လကနကမားက ပနမေပးႎငဟ ဝ တပ အေကာငးပန

79? ခြပေဒါငးသ႔ပနၾကားခက ---------- ေရးသ-တငမး 80? လမငးကထရေပါကမၾကညျခငး ---------- ေဟာေျပာသ-ျမသနးတင 81? ပကယြငးခရတ ကတစကားတခ ---------- ေရးသ- ေA ာငၿမင 82? မႏေလး A ႏစ၁၅၀ ---------- ေရးသ-ယာေတာကသာေျဗာ 83? Uးခစေမာင ---------- ေရးသ- သခငသနးၿမင (ျပညသ႔A ာဏာ-A ယဒတာ) 84? ေသြးစညးညညြတၾက၊ ေသြးမကြၾကန႔........ ေရးသ- ထကျမက

85? ဆရာလြနးကစ၍ ၾကညညျခငး ---------- ေရးသ- ဒးဒတUးဘခ 86? မငးသားက ဆးမပ ---------- ေရးသ- ဒးဒတUးဘခ

87? ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥး အမႁ ဥပေဒႎႀင မညေကာငး ကလ သးသပ

88? ေဒစက ဖမးဆးမႁ ဥပေဒနႛ မညဟ ကလ လႛအခၾငအေရး အဖၾႚ အသအမႀတ ပ

89? ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ သႛမဟတ သခငအနးဆငႎႀင သ၏ ေတးသခငးမား

90? ဥးခၾနထၾနးဥး၊ ဥးအနးသနး ဖမးဆးမႁ ဥပေဒနႛ မညဟ ကလ ထတပန

91? မနမာ ႎငငခားေရး ဝန႒ကးနႛ အနအယလဒ ေခၝငးေဆာငပငးက အေမရကန အရာရႀ သးခားစ ေတၾႚဆ

92? ဘနေကာက႓မႚ ရေဘာသးကပ ေသၾးေသာကပၾ ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး

93? ဗလမး႒ကး အပန ေနာကေကာငး လႀနလကသည ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး

94? ေမာကဥကလာတၾင ဗးကၾ လတဥး ေသဆး

95? တၾေတး ကႃရႀငဆရာ ဆႎၬပပန႓ပ

96? လစႎႀင မနမာ ရာဇဝင

97? ကဗာဆရာ ကညေအာင ကၾယလၾန

98? တပမေတာန႔ ျပညသ နးစပေရး မလြယက

Page 6: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 6

99? A ေမရကနA ရာရ ျမနမာခရးစU ႏငငျခားေရးဌာန A တညျပ

100? ျမနမာႏငငျခားေရး၀နႀကးန႔ NLD ေခါငးေဆာငပငးက A ေမရကနA ရာရ သးျခားစ ေတြ႔ဆ

101? UးခြနထြနးUး၊ UးA နးသနး ဖမးဆးမႈ Uပေဒန႔မည၊ ကလA ဖြ႕ ထတျပန

102? ေဒၚစကဖမးဆးမႈ Uပေဒန႔မည ကလ လ႔A ခြငA ေရးA ဖြ႕ A သA မတျပ

103? လမးစလကနကကငမားန႔ ေဆြးေႏြးႏငေရး ျမနမာစစA စးရ ထငး A ကA ညေတာငး

104? ျမနမာ ဘယေဆးႏစမး ခဆပပါ၊ ဖ႔ဒ၀နးကနးမာေရးဌာန သတေပး

105? ထငးႏငင ၾကား၀င ေဆာငရြကမယကစၥ ေကA နယန႔ A ကစA ကစေA ႀကဆ

106? ကဗာဆရာၾကညေA ာင ကြယလြန 107? ႏငငေရးပါတေတြ ေဆာငရန ေရာငရန ဗလခပမႉးႀကး ေျပာၾကား

Page 7: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 7

UN diplomat to visit Karen State DPA, YANGON, MYANMAR Monday, Feb 16, 2009, Page 5 http://www.taipeitimes.com/News/world/archives/2009/02/16/2003436213

UN Special Rapporteur for Human Rights Tomas Ojea Quintana left Yangon yesterday to visit the Karen State, where Myanmar’s junta has waged a decades-old war against the Karen people, driving hundreds of thousands of them into Thailand.

The Karen, many of whom are Christian, are one of the few ethnic minority groups in Myanmar who have refused to sign a ceasefire agreement with the government, making them the targets continued military attacks and rights abuses. Yesterday, the New Light of Myanmar — a government mouthpiece, said that the Karen National Union (KNU) “terrorist insurgents” fired artillery shells into Myawaday City in the Karen State, with one landing in a Buddhist monastery. “In practice they kill and frighten the innocent people by firing from the distance into the towns and villages in a cowardly way with heavy weapons,” the state-run newspaper said of the KNU. “Therefore, the people abhor the acts of the KNU.” The government has been calling the Karen “terrorists” since former US president George W Bush launched his “war on terror.” Human rights groups have documented widespread rights abuses by the military in the Karen State, such as forced labor, rape, forcing thousands of villagers off their land and creating conditions of starvation. The Karen have been waging a guerrilla war for the autonomy of their traditional state since 1949, making their struggle one of the world’s oldest insurgencies. Quintana was scheduled to be in the Karen Satte all day yesterday, returning to Yangon today, UN sources said. On the eve of Quintana’s arrival in Yangon on Saturday, Myanmar’s junta sentenced two well-known political activists to 15 years in jail. The opposition National League for Democracy said on Saturday that two of its members, Nyi Bu and Tin Min Htut, had been punished by a closed court session on Friday for sending an open letter to the UN in August that was critical of the military’s plans to set up a civilian government. Quintana wants to meet arrested opposition leader Aung San Suu Kyi and other political prisoners following a months-long spate of lengthy jail terms against scores of the military’s critics ahead of a general election next year. After the Karen State, Quintana is scheduled to visit the Rakhine (Arakan) and Kachin states, where local opposition movements have complained of repeated harassment by the authorities.

ASIA-PACIFIC NEWS

UN human rights envoy visits Myanmar prisons By DPA Feb 16, 2009, 12:16 GMT http://www.monstersandcritics.com/news/asiapacific/news/printer_1459778.php

Yangon - United Nations special rapporteur for human rights, Tomas Ojea Quintana, was allowed to visit Yangon's notorious Insein prison Monday, security sources confirmed.

Page 8: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 8

Quintana, who arrived in Myanmar Saturday, travelled to the Karen State on Sunday where he visited Hpa-An prison, where a 28 year-old Burmese blogger named Nay Phone Latt is serving a 20-year prison term, according to sources who asked for anonymity.

Upon his return to Yangon on Monday, Quintana met with foreign diplomats and then went to Insein prison, where hundreds of political prisoners of the military-ruled state are being held.

On the eve of Quintana's arrival in Yangon on Saturday, Myanmar's junta sentenced two well-known political activists to 15 years in jail.

The opposition National League for Democracy said Saturday that two of its members, Nyi Bu and Tin Min Htut, had been punished by a closed court session Friday for sending an open letter to the UN in August that was critical of the military's plans to set up a civilian government.

Quintana wants to meet arrested opposition leader Aung San Suu Kyi and other political prisoners following a series of lengthy jail terms against scores of critics of the military and ahead of a general election scheduled for next year.

The UN envoy Ibrahim Gambari - who most recently visited Myanmar a week ago - has notably failed to induce the ruling generals to bend even slightly in the direction of compromise. Suu Kyi even refused to see Gambari on an earlier visit because she was so dissatisfied with his efforts.

Quintana will attempt during his five-day visit to persuade the regime to improve core human rights. Among the steps he will encourage are progressively releasing 'prisoners of conscience,' giving independence to the judiciary, bringing laws into line with international human rights standards and training officials to respect these rights, according to a statement released by the UN in Geneva.

After his visit to the Karen State, home to one of the world's oldest insurgencies and countless documented reports human rights abuses by the government, Quintana is scheduled to visit the Rakhine (Arakan) and Kachin states, where local opposition movements have complained of repeated harassment by the authorities.

Clinton says US reviewing policy toward Myanmar TOKYO (AP) 19.2.2009— President Barack Obama's administration is reviewing its policy toward Myanmar to see if it can more effectively promote reform in the military-ruled Southeast Asian nation, Secretary of State Hillary Rodham Clinton said Tuesday.

Secretary of State Hillary Rodham Clinton speaks on stage during a townhall meeting with students of Tokyo University in Tokyo, Japan, Tuesday, Feb. 17, 2009. (AP Photo/Itsuo Inouye)

Page 9: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 9

Clinton, on her first trip abroad as the top U.S. diplomat, said Washington "is looking at what steps we might take that might influence the current Burmese government and we're also looking for ways that we could more effectively help the Burmese people."

The U.S. Government refers to Myanmar as Burma, the country's name before it was changed in 1989 by the ruling junta.

Washington applies political and economic sanctions against Myanmar because of its poor human rights record and failure to hand over power to a democratically elected government. It also seeks the freedom of pro-democracy leader Aung San Suu Kyi — who has been detained for 13 of the last 19 years — and an estimated 2,100 other political prisoners.

"We want to see a time when citizens of Burma and the Nobel prize winner Aung San Suu Kyi can live freely in their own country," Clinton said at a town hall meeting at Tokyo University in response to a question from a woman who said she was from Myanmar.

The issue of Myanmar democracy was taken up by former first lady Laura Bush, and had bipartisan backing in Congress. But the junta in Myanmar has shown little inclination to make political reforms, and instead cracked down violently on mass pro-democracy protests in September 2007 and sentenced many dissidents to long jail terms.

Myanmar has been under military rule since 1962. The current junta came to power in 1988 after crushing pro-democracy demonstrations and killing as many as 3,000 people. It called elections in 1990 but refused to honor the results when Suu Kyi's political party won overwhelmingly

ASIA-PACIFIC NEWS

UN human rights envoy visits Myanmar's military capital By DPA Feb 18, 2009, 2:04 GMT http://www.monstersandcritics.com/news/asiapacific/news/printer_1460098.php

Yangon - United Nations special human rights envoy Tomas Ojea Quintana visited Myanmar's junta headquarters of Naypyitaw Wednesday, for talks likely to concentrate on the country's estimated 2,100 political prisoners.

UN officials said it was not known which generals Quintana would meet in Naypyitaw, 350 kilometres north of Yangon. He is expected to at least meet with Prime Minister General Thein Sein, who also met with UN special envoy Ibrahim Gambari on an official visit last month.

Myanmar's military supremo and junta chief, Senior General Than Shwe, has refused meetings with any UN representatives since May, when he granted an audience with UN Secretary General Ban Ki-moon.

Quintana arrived in Yangon on Saturday for a trip aimed at pressing for the freedom of the country's 2,100 political prisoners, including opposition leaders Aung San Suu Kyi and Tin Oo.

Tin Oo, the 82-year-old deputy leader of the opposition National League for Democracy (NLD), was sentenced to another year under house arrest on the eve of Quintana's arrival.

The UN rapporteur on human rights also visited jails in the Karen State and the notorious Insein prison in Yangon, meeting with several political prisoners.

Critics of his visit called it a 'showboat' mission for the junta, permitted only to improve its image at the 14th summit of the Association of South-East Asian Nations in Thailand later this month.

While allowing the visit, the regime has already sent a clear message to Quintana that it will continue to brook no political opposition.

Page 10: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 10

Besides slapping another year on to Tin Oo's house arrest Friday, the day before Quintana's arrival, Myanmar courts sentenced NLD members Nyi Bu and Tin Min Htut to 15 years for sending an open letter to the UN in August that was critical of the military's plans to set up a civilian government.

Quintana hopes to persuade the junta to free hundreds of political prisoners before a scheduled general election in 2010.

His mission was to encourage the regime to progressively release 'prisoners of conscience,' giving independence to the judiciary, bringing laws into line with international human rights standards and training officials to respect these rights, according to a statement released by the UN in Geneva.

It was not known if he would visit Suu Kyi, who has been under house arrest since May 2003 and has spent almost 13 of the past 19 years in detention

A လပA ကင ေလာခေနရတ A ေမရကနႏင A လပလကမ A ေျခA ေန ေဆာငးပါး

မဇၩမသတငးဌာန

ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 20 2009 16:56 - ျမနမာစေတာခန

A ေမရကနႏငငမာ ေဖေဖာ၀ါရလA တြငး ေနာကထပ A လပA ကင ဆး႐ႈးမႈ ထပမ ျဖစပြားချပနပါၿပ။ A လပA ကင ဆး႐ႈးမႈေၾကာင A စးရက A လပလကမေတြA တြက ေထာကပေပးၾကရမည Uးေရဟာ ၅ သနးနးပါး ရေနၿပလ႔ A လပသမား ၀နၾကးဌာနက လစU ထတျပနတ ေၾကညာခကမာ ေဖာျပထားပါတယ။ ေဖေဖာ၀ါရလမာ A လပလကမ A ကးခစားခြင ေလာကထားသ ၁၇၀,၀၀၀ တးလာတာေၾကာင ေဖေဖာ၀ါရလ ၇ ရကေန႔ A ပတမာ စစေပါငး ၄ ဒမ ၉ သနးန႔ A ျမငဆးထ ေရာကရခတယလ႔ ဆတယ။ လြနခတ ႏစကစၿပး A လပလကမ ခစားခြင ေလာကထားသဟာ ၂ ဒမ ၇၇ သနး ရခၿပး၊ ဒထက ၁ ဒမ ၅ သနးဟာ မႏစက လႊတေတာက A တညျပထားတ UပေဒA ရ ဆကလကၿပး A လပလကမ A ကးခစားခြင ရေနတာေၾကာင ယခဆလင A လပလကမ ၆ ဒမ ၅၄ သနးက A စးရက ေထာကပေပးေနပါတယ။ A လပလကမ ခစားခြင တၿပညနယန႔ တျပညနယ မတသလ၊ ၀ငေငြ A ခြနေဆာငထားခမႈေတြ၊ ၀ငေငြေပၚ မတညၿပး ခစားမႈရတ A စးရရ႕ ေထာကပေငြဟာ A နညးငယ ကြျပားမႈ ရပါတယ။ A ေမရကန A ငဒယားနား ျပညနယမာေတာ ၀ငေငြခြန ေဆာငထားခတ တပတလင နာရေပါငး ၄၀ လပခတ A လပသမားတUးဟာ A လပA ကင ေလာခခမႈေၾကာင A လပလကမ ျဖစခလင A စးရက တပတမာ ေဒၚလာ ၃၉၀ ႏႈနးန႔ A နညးဆး ၆ လ ေထာကပေပးပါတယ။ ဒေထာကပေငြထက A ခြန ျပနေဆာငရပါတယ။

Page 11: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 11

သတမတထားတ တခ႕ ေထာကပမႈ နညးသေတြက A စားA စာ ၀ယယႏငတ ကပြနေတြကလညး ေထာကပေပးပါတယ။ A ေမရကနမာ ယေန႔ ရငဆငေနရတ စးပြားေရးပကကပေၾကာင A စးရက ေထာကပေပးမႈ ကာလက ၁ ႏစမ ၁ ႏစခြA ထ တးျမႇငေပးထားတာေၾကာင ျပညနယA စးရေတြမာ လေငြေတြ ျပေနၿပး၊ တခ႕ ျပညနယေတြမာ ေထာကပေပးရမညေငြေၾကး ျပတေတာကမႈေတြန႔ ရငဆငေနရတယလ႔ ျပညနယA စးရေတြက ေျပာဆေနၾကပါတယ။ ၿပခတ A ပတက ၆၂၇,၀၀၀ A လပA ကင ဆး႐ႈးခၿပး၊ A ဒ A ပတမတငခငက ၆၃၁,၀၀၀ A လပA ကင ဆး႐ႈးခတာေၾကာင ၁၉၈၂ ခႏစကတညးက ရကသတတပတမာ A လပA ကင ဆး႐ႈးမႈ A မားဆးလ႔ ေဖာျပထားပါတယ။ ဒလ ၆၀၀,၀၀၀ ထကမက သးပတ ဆကတက A လပA ကင ဆး႐ႈးခမႈဟာ ၂၆ ႏစA တြငး ပထမUးဆးA ၾကမ ျဖစခပါတယ။ ဇနန၀ါရလကလညး A လပA ကင ၅၉၈,၀၀၀ ဆး႐ႈးခတာေၾကာင ၁၉၇၄ ခႏစကစၿပး ဒါဟာ A ျမငမားဆး ျဖစခေသာလညး၊ ေဖာေဖာ၀ါရလမာ ဒထက ပမဆး၀ါးလာလမမယလ႔ ေဖာျပထားပါတယ။ မေန႔ကေတာ A ေမရကန ကားကမၸဏၾကးေတြ ျဖစၾကတ GM and Chrysler ေတြက တကမၻာလးမာ သတ႔ရ႕ A လပသမားေတြက ေလာခမယလ႔ ေၾကညာသြားပါတယ။ ဒေၾကညာခကထမာ GM က ၅၀,၀၀၀ ႏင Chysler ကမၸဏက ၄၇,၀၀၀ A လပA ကင ေလာခမယလ႔ တရား၀င ေၾကညာခက ထတျပနထားၿပး၊ A ေမရကန ဗဟA စးရဆက ၂၁ ဒမ ၆ ဘလယ ေခးဖ႔ ထပတးေတာငးထားၾကပါတယ။ GM ေမာေတာကား ကမၸဏဟာ လပငနးေတြ ဆကလကလညပတသြားႏငဖ႔A တြက ၂၀၁၁ ခႏစA ထ A ေမရကန ေဒၚလာ ဘလယ ၃၀ လA ပလမမာ ျဖစတယလ႔ ကမၸဏ A ၾကးA ကက ေျပာဆခပါတယ။ A ရငတနးက A ေမရကန ဗဟA စးရဆက ၁၃ ဒမ ၄ ဘလယ ေခးထားတာေၾကာင A ခဆ ၁၈ ဘလယ ထပမ လA ပေနေၾကာငးန႔ Chysler ကမၸဏကလညး A ရငက ၇ ဘလယ ေတာငးထားတာက ၉ ဘလယ ထပမလA ပေနၾကာငး ေဖာျပထားပါတယ။ A ေမရကန ကားကမၸဏ GM ဟာ ၂၀၀၂ ခႏစမာ A လပသမားေပါငး ၁၇၇,၀၀၀ ရခရာက ၂၀၀၈ ခႏစမာ ၉၃,၀၀၀ သာ ကနရခပါတယ။ A လပသမားေတြ၊ ႐း၀နထမးေတြက ဆကလက၍ ေလာခသြားေနတာေၾကာင ၂၀၀၉ ခႏစ A ကနမာ A လပသမားေပါငး ၁၀၀,၀၀၀ ေကာ A လပA ကင ဆး႐ႈးလမမယလ႔ ကမၸဏ A ၾကးA ကက A တညျပ ေျပာဆသြားပါတယ။ ဒလ ေမာေတာကား ကမၸဏေတြက A လပA ကင ေလာခေနသလ၊ ေမာေတာကား ဘးတာရာေတြ ထတလပေနတ Goodyear Tire& Rubber ကမၸဏကလညး ၂၀၀၉ ခႏစမာ သတ႔ရ႕ ႐းA မႈထမး A လပသမား Uးေရ ၄၅,၀၀ က ထပမေလာခသြားမယလ႔ ေၾကညာခတယ။ Goodyear Tire& Rubber ကမၸဏဟာ ၂၀၀၈ ခႏစမာ တကမၻာလးမာ လပကငေနၾကတ သတ႔ရ႕ A လပသမားေပါငး ၇၅,၀၀၀ ေလာခခၿပးသြားပါၿပ။ လကရ ရငဆငေနရတ ကမၻာစးပြားေရး A ကပA တညး ကာလA တြငး ေမာေတာကား ထတလပေနတ ကမၸဏၾကးေတြဟာ ႏစေပါငး ၂၇ ႏစA တြငး ကနကစရတ ျမငမားေနမႈ၊ A ႐ႈးေပၚေနမႈ၊ ေရာငးA ား ကဆငးေနမႈေတြ A ျမငမားဆးA ဆငက ေရာကရေနတာေၾကာင၊ ဒလ Eရာမ A လပA ကငေတြက ေလာခေနရျခငးျဖစေၾကာငး ေမာေတာကား ထတလပေနတ ကမၸဏ A ၾကးA ကေတြက A ေမရကန A ထကလႊတေတာ ၾကားနာစစေဆးမႈမာ ထတေဖာေျပာဆခပါတယ။ ေမာေတာကား ကမၸဏၾကးတခမာ သတ႔က မခ ေထာကပေနတ ေမာေတာကားပစၥညး ထတလပတ (Suppliers) ကမၸဏေပါငး ရာန႔ခရၾကၿပး၊ ဒ ရာန႔ခတ႔ (Suppliers) ကမၸဏေတြမာလညး A လပA ကင ေလာခမႈေတြ ဆကတက ျဖစေပၚလာမာေၾကာင ၂၀၀၉ ခႏစမာ Eရာမ A လပA ကင ေလာခမႈေတြ၊ A လပလကမ ျဖစမႈေတြဟာ A ေမရကန A ပါA ၀င ကမာၻ႔ေဒသ A ေတာမားမားမာ ဆကလက ရေနၾကမယလ႔ စးပြားေရး သးသပေလလာေနသေတြန႔ စးပြားေရးကြမးကငသ ပညာရငေတြက ခန႔မနးေျပာဆ ေနၾကပါတယ။

Next >

Page 12: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 12

ၾကရဆရ ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရး A ၾကကာလ ဗဒၶဟးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 18 2009 19:22 - ျမနမာစေတာခန

၂၀၀၉ ခႏစ ေဖာေဖာ၀ါရလ ၁၁ ရကေန႔သညကား ရဟနးပသမဂၢ (ေျမလတေဒသ)က စတငဖြ႔စညးၿပး လႈပရားခတာ ၂ ႏစတငးတငး ျပညခေသာ ေန႔တေန႔ျဖစခေပ၏။ ရဟနးပသမဂၢ (ေျမလတေဒသ) ဆတ သဃာA စA ဖြ႔တခက လြနခေသာ ၂၀၀၇ ခႏစ ေဖာေဖာ၀ါရလ ၁၁ ရကေန႔တြင လ႕၀ကစြာ ဖြ႔စညးခၾကျခငးျဖစသည။ ထေဒသဆငရာ A ဖြ႔A စညးကကား ဦးဂမၻရ (ရဟနးပသမဂၢ-ရနကန) ႏင ဦးIရယတ႔မ လႈ႔ေဆာစညး႐းကာ ဦးIရယကယတင ဦးေဆာင၍ ပါ၀ငဖြ႔စညးခၾက၏။ ယခA ခန၌မကား ထသ႔ ဦးေဆာငစညး႐းခၾကသ ေခါငးေဆာငမားသညလညး နA ဖ A ကUးေထာငမားA တြငး ႏစရညလမား A ကUးစေနၾကရၿပျဖစကာ လႈပရားခမႈ A စတA ပငးတခ႕ကလညး နA ဖ သတငးတပဖြ႔မ ေဖာထတသရၿပးျဖစေၾကာငး လြနခေသာကာလက တရား႐းမား၌ တရားလစြဆခကမားA ရ ၾကားသခရ၏။ ပါ၀ငလႈပရားခၾကေသာ သဃာေတာ တခ႕လညး လကရA ေနA ထား၌ စာေရးသ A ပါA ၀င လ၀တလကာ ဆကလကတကပြ၀ငဆ ရၾကသလ တခ႕ဆရငျဖငလညး သဃာ၀တျဖင စာသငတကတခ႕သ႔ ေျပာငးေရႊ႔ကာ ရပတညလႈပရားေနၾကဆျဖစ၏။ သ႔ျဖစ၍ စာေရးသA ေနျဖင တခေသာ A ခးA ေကြ႔မာ A ာဏာရင ေတာလနေရးတညးဟေသာ ႏငငA ကးစးပြားA တြက တေထာငတေနရာက ပါ၀ငA ကးျပခေသာ ရေဘာရဘက ရဟနးပမား၏ ၾကးစားA ားထတမႈ A စစA ား မေပာကပကေစလ၊ မကနရစေစလေသာ ေစတနာစတေဇာျဖင တစတတေဒသA ရ မတတမးစ ဂဏျပရငး စာေရးသ ၾကခဆခရသည ေရႊ၀ါေရာင မတငမကာလက ကယေတြ႔တစတတေဒသကလညး ေလလာလၾကသမားA ား ေလလာသးသပေစလသည ျဖစရကား ဤ ၾကရဆရ ေရႊ၀ါေရာငA ၾကကာလ ဆတေခါငးစUက တငလကရပါေၾကာငးပါ။ (ျခြငးခကA ားျဖင) ဤစာတမးပါ A ခကA လကA ခ႕ႏင A မည၊ လပစာတ႔သညကား နA ဖ စစA ာဏာပငမား၏ တရား႐း၌ တရားလ၏ စြဆခကမားA တငးပင ျဖစ၏။ A ခနကား … ၂၅.၁.၂၀၀၇၊ ည ၈ နာရခန႔ ဦးIရယသည စာေရးသေနထငရာ စာသငတကသ႔ ေရာကရလာပါသည။ ထA ခန၌ ေကာငးတကတြငးရ စာသငသား သဃာေတာမားA ားလးသည သမေကာငးေဆာငေပၚတြင (ည၀ါ) စာA ေကာငးတကေနၾက၏။ မမမာမ ကနးမာေရးမေကာငးသျဖင စာခဆရာေတာမားA ား ေလာကထားကာ တပါးတညး ေကာငး(A ေဆာင)ေစာငရငး A မရပရ မဟာဂႏၶာ႐ ဆရာေတာဘရားၾကး ေရးသားစရငA ပေသာ သၿဂႋဟ ဘာသာဋကာ ကမးစာA ပၾကးက စတ၀ငတစား ေလလာေနခနျဖစ၏။

Page 13: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 13

ဦးIရယသည မမတပါးတညးA ား A ဆငသငေတြရသျဖင ၀မးသာA ားရ ႏႈတဆကကာ သာေၾကာငးမာေၾကာငး ေျပာၾကရငးက မကေမာကႏငငေရး A ေျခA ေန၏ A ကပA တညး၊ A ခကA ခမားကပါ စကားလကဆက ေဆြးေႏြးျဖစခၾက၏။ ဦးIရယ သည ထစUက ေရနေခာငးၿမ႕ ရနမးေA ာငရပသာတြင သတငးသး၍ မမတ႔စာသငတကသ႔ မၾကာခဏ ေရာကရတတသျဖစကာ စာသငသားမားန႔လညး ရငးႏးကြမး၀ငသျဖစ၏။ သA ား HIV ေ၀ဒနာသညမားA ား တကၾကြစြာ ကညေပးရငး ေရနေခာငး HIV ဆရာေတာဟပင လသမားခသျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာငပင မမသညလညး သ႔A ား ပြငလငးစြာ မမ၏ ယၾကညခကမားက ထတေဖာေျပာျပရငးက လကေတြ႔ကသည ေရ႕လပငနးစUမားကပါ ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးျဖစခၾကသည။ ဦးI ရယက "တပညေတာတ႔ သဃာလႈပရားမႈေတြ စလပေနၿပဘရား။ တပညေတာတ႔ ရဟနးပသမဂၢ (ေျမလတေဒသ)က စတငဖြ႔စညးၿပး စနစတကလႈပရားဖ႔ စတA ားသနတယ။ ျဖစေျမာကေA ာငလညး ၾကးပမးစစUေနတယ" ဟ ရငးလငးေျပာၾကားလာပါသည။ မမA ေနျဖငလညး ထသ႔ေသာ A ဖြA စညးမားမာ ၀ငေရာကလပကငဖးေသာ A ေတြ႔A ၾကက ရလသညမဟတ။ သ႔ေသာလညး ထသ႔ A ဖြ႔A စညးန႔ ညညညြတညြတ စေပါငးလႈပရားရသညကကား ႏစၿခကA ားရမ၏။ သ႔ျဖစ၍ မမက "တပညေတာ A ရမးစတ၀ငစားတယဘရား။ ဒစစA ာဏာရငေတြ ျပတကဖ႔န႔ စစA ာဏာရငစနစဆးက ပေပာကေA ာင လပေနၾကတသ မညသ႔ကမဆ တပညေတာေလးစားတယ။ ဒလ လပေနတသေတြဟာ ဆရငျဖငလညး ခပညညလေတြ မဟတဘးဆတာက တပညေတာ A ေတြ႔A ၾကေတြA ရ နားလညသေဘာေပါကေစခတယ ဘရား။ ဒA တြက A ရငဘရားတ႔ A ကA ည လA ပတာရရငေျပာပါ။ တပညေတာA ေနန႔ A ခနမေရြး ကညႏငေA ာင တတႏငသေလာက ၾကးစားပါမယ" ဟ A ားေပးစကား ေျပာၾကားလက၏။ ဦးI ရယသညကား A ားရ၀မးေျမာကစြာျဖင "ဟတၿပဘရား။ တပညေတာလညး A ရင ဘရားတ႔လ ရဟနးပေလးေတြက A ားကးယၾကညမတာ A မနပါပ။ တပညေတာတ႔က ေျမလတA ဖြ႔ဆတာက A ခမ စတငဖြစညးၿပး လႈပရားဖ႔ စစUေနၾကတာပါ။ တျခား ရနကန၊ မႏေလး A စရတ ဆငရာဆငရာ ေဒသေတြ A ေနန႔လညး လႈပရားမႈေတြက A ထငတက ရေနၾကၿပဆေတာ တပညေတာတ႔က ေနာကေတာငကေနၿပ။ ဒါေၾကာင တပညေတာတ႔လညး A ျမနလႈပရားႏငဖ႔ A ေလာတၾကး တြနးလပေနရတာပ ဘရား။ A ခ စတငဖြ႔စညးမယ ေျမလတA ဖြ႔မာလညး A ရငဘရား ပါ၀ငလႈပရားလ႔ ရပါတယ။ တပညေတာA ေနန႔လညး A ရငဘရားက ပါ၀ငလႈပရားေစခငပါတယဘရား" ဟ စညး႐းေျပာၾကားလာခ၏။ မမA ေနျဖငလညး "စတပါ၀ငစားမႈ႔ A ျပညရပါတယ။ ဒါေပမ ရဟနးပသမဂၢ (ေျမလတေဒသ) ဆတ စကားလးေလာကန႔ A လပမျဖစဘးေလ။ လပငနးစUေတြ၊ မ၀ါဒေတြ၊ ဖြစညးပေတြ စသျဖင သသငတာမနသမက ဂဃနဏ သထားပါမ A လပျဖစမာေပါ။ တပညေတာA ေနန႔ A ယ၀ါဒကေတာ ရငးတယ။ ဘာသာေရးဆရငလညး ေထရ၀ါဒစစစစပ။ ယၾကညကးကြယႏငေA ာင ၾကးစားတယ။ ႏငငေရးဆရငလညး ဒမကေရစစနစကသာ တငးျပညက နညးမနလမးမန တးတကႏငမယလ႔ ျမငတယ။ ေလာေလာဆယမာက ပါဠစာေပကပ A ဓက ေလလာလကစားေနတA တြက မကေမာက ႏငငေရးA ေျခA ေနကေတာ လကမမေတာဘးေပါ။ ဒါေၾကာင A ရငဘရားတ႔က ေသေသခာခာ ေဆြးေႏြးျပဖ႔ လမယ။ ဒါမ တပညေတာ A လပျဖစမယဘရား" ဟ ေျပာျပခ၏။ ဦးI ရယက "A ဒA တြက မပပါန႔ဘရား။ တပညေတာတ႔ စစUထားတာရပါတယ။ လတတေလာ တပညေတာတ႔ လပသငလပထကတာေတြက စနစတက ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးေပးဖ႔ A စA စUရပါတယ။ ဒါေပမ ဘရား တပညေတာစUးစားတာက A ရငဘရားတ႔ စာေမးပြကလညး နးေနၿပဆေတာ လကႏငပါမလားဆတာ ခငခနေနရတယ။ တပညေတာတ႔ ေဆြးေႏြးေပးမာကေတာ ၃ ရက၊ ၄ ရကေလာကပ A ခနယရင ျပညစသေလာက ျဖစသြားမာပါ။ A သြားA ျပနန႔ဆရင သတငးတပတေလာက A ခနေပးရင ရပါတယ" ဟ ဆေလ၏။ မမလညး စတ၀ငတစား ရလသည၊ သ႔ေသာလညး မမတ႔ A ားထတေမာလငထားသည A စးရ ပါဠပထမျပနစာေမးပြ ေျဖဆရနA ခနသည ၂ လပတ၀နးကငသာ လေတာ၏။ ထ႔A ျပင မမတ႔ ေကာငးတြငး (A ရညA ခငးစစ) စာေမးပြ ေျဖဆရနကာလဟာ ဆရငလညး ရကပငးမသာ လေတာသည။ မညသ႔ပငျဖစပါေစ "တပညေတာ လကႏငေA ာင ၾကးစားပါမယ။ တျခား သဃာတခ႕ကလညး လကႏငေA ာင စညး႐းၾကညပါမယ။ ဘယေနရာက ဘယေန႔သြားရမယ ဆတာကသာ ေျပာထားခပါ" ဟ ဆေတာ I ရယက ''ေဖေဖာ၀ါရလ ၃ ရကေန႔ေလာကA ထ A ခနရပါတယ။ တပညေတာ ေညာငဦးက ခရးဆကစရာ ရေသးလ႔ ေA းေA းေဆးေဆးပါပ။ ေရနေခာငးကေတာ ၁ ရကေန႔ေလာက A ေရာကျပနလာခပါမယ။ သြားရမယေနရာက A တA က ေျပာလ႔မရဘး ျဖစေနတယ။ A ရငဘရားလညး သတA တငးပ နညးနညးလ႕၀ကထားတာပါ။ ဒါေပမ ရနကနA နးတ၀ကပါပ'' ဟ ဆသျဖင မမတ႔ ဘ၀ငမက ျဖစခရေသး၏။ A ဒေနာက မမသည ေရႊေတာငတကက ဦးသ၀ရဆသက မျဖစမေန တာ၀နခစညး႐းကာ၊ မမတ႔ တကA ပဆရာေတာA ား ဒါယကာ၊

Page 14: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 14

ဒါယကာမတ႔၏ A ေရးတၾကးကစၥက A ေၾကာငးျပ ေလာကထားၿပး ၂၆ ရကေန႔ ေန႔လယခငးမာ ေခာကၿမ ႕သ႔ ဦး၀မလဆသႏင ေတြ႔ဆရန ခရးထြကခပါသည။ ဦး၀မလသည ေခာကၿမ႕၌ မေနေတာသညျဖစ၍ ၎ေနထငရာ ပြငျဖၿမ႕သ႔ ၂၇ ရကေန႔ မနကေစာေစာထကာ ခရးဆကခရ၏။ ထ႔ေနာက ဦး၀မလေနသည ေကာငးက လကလစစမးကာ A ေရာကသြားခရသည။ ေကာငးေရာကသညတြင ဦး၀မလႏင A ဆငသငေတြ႔ရ၍ A လာပသလာပ စကားမားေျပာၾကားရငး မမတ႔ ဖြ႔စညးလႈပရားမႈ လပငနးစUတခ႕A ား ရငးလငးေျပာျပကာ မမႏငA တ ေဆြးေႏြးပြက တကေရာကရန စညး႐းခ၏။ ဦး၀မလသည မမႏငA တ စာသငတကတခမာ ေနကတညးက မမ၏ ႏငငေရးခယခကက A ထကA ေလာက သထားၿပးျဖစသည ဦးI ရယသည ေရနေခာငးသ႔ ေဖေဖာ၀ါရလ ၂ ရကေန႔၌ ျပနလညေရာကရလာကာ မမႏင လာေရာကေတြ႔ဆၿပး သြားရမည ခရးစUက ေျပာျပပါသည။ သ၏ A မညက ကေရႊမ ဟ ေခၚရနႏင ရနကန၌ မမတ႔က လာၾကမညသမာ ကလႈငဘြားဟ ေခၚေၾကာငး၊ ကလႈငဘြားက ရနကနေရာကေရာကခငး ဖနးဆကေခၚရနႏင သ၏ ဖနးနပါတကေပးကာ မမတ႔A ား ဂ႐တစက မာၾကားပါသည။ ကလႈငဘြား ဆသမာ ရဟနးေတာတပါးပငျဖစၿပး ႏငငေရးလႈပရားမႈမား A ကယတ၀င ျပလပေနသညျဖစ၍ လၿခေရး A ေျခA ေနA ရ လနာမညမားျဖငသာ သးစြေခၚေ၀ၚေနျခငးျဖစေၾကာငးက ရငးျပကာ မမတ႔လညး လA မညမား သးစြေခၚေ၀ၚဖ႔ မာၾကားပါသည။ ထ႔A တ မမတ႔ႏင တၿပငတညးမာပင သဃာႏစပါးလညး ပါမညျဖစၿပး သတ႔မာ လၿခေရး A ေျခA ေနေၾကာင ကားတစးျဖင သးသန႔ လကပါမညျဖစသည။ ေဖေဖာ၀ါရလ ၅ ရကေန႔ နနက ၄ နာရခန႔တြင မမတ႔သည ရနကနေA ာငမဂၤလာ A ေ၀းေျပးကားဂတသ႔ ေရာကရၿပး စနေတာငတနး လၻကရညဆငကရာကာ ကလႈငဘြားဆသ႔ ဖနးဆကရန စစUရပါေတာသည။ ဆင၌ မမတ႔ႏင ၿမ႕ခငးတေသာလညး လၿခေရး A ေျခA ေနေၾကာင လမးခြကာ လာခၾကေသာ ဦးေခမက၊ ဦးေ၀ဠရယတ႔က ေတြ႔ဆခရ၏။ ၎တ႔မ ကလႈငဘြားဆသ႔ ဖနးA ဆကA သြယ လပၿပးၿပျဖစေၾကာငး၊ သ ယခခကခငးပင ထြကလာေနၿပျဖစေၾကာငး ေျပာသျဖင မမတ႔A ပစ နနကစာစားရငး ထငေစာငေနၾကရသည။ ခဏၾကာေသာ ဆပင တလကမနးပါးခန႔ ရညၿပး၊ A သားျဖျဖ မကႏာမာ ၀ကၿခA ျပည၊ A ရပA ေမာငး ကယေနဟနက ခပေတာငေတာငႏင (ထငး) ပးသကၤနးက ဂြတတကေA ာင ၀တထားကာ လြယA တA ၀ါေရာင ခပညစညစထ၌ ပစၥညးA ျပညထညၿပး လြယထားသည ကယေတာတပါးသည မမတ႔စားပြ၀ငးသ႔ A ားရ၀မးသာသည A ၿပးကေဆာငကာ ၀ငထငသည။ လမးခရး၌ သာေၾကာငးမာေၾကာငး ေမး၍ ကြမးတၿမ႕ၿမ႕၀ါးကာ မမတ႔A ား တေလးတစား မတဆကပါသည။ မမတ႔လညး ကနဦးA စက မသကၤာျဖစေနရာမ သ၏ စကားေျပာပ တေလးတစား မတဆကေနပက ၾကညကာ ကလႈငဘြားမနး သသာလာ၍ မမတ႔လညး ျပနလညမတဆကကာ ရငးရငးႏးႏး စကားေျပာျဖစခပါသည။ ထ႔ေနာက မမတ႔A ား A ခြငေတာငးကာ A ျခားစားပြ၀ငးတြင ထငေနေသာ ဦးေခမကတ႔A ား သြားေရာကမတဆကၿပး ခဏတျဖတ သးခေစာငဆငးရန ေျပာကာ မမတ႔စားပြ၀ငးသ႔ ျပနလာ၍ စကားလကဆကခပါသည။ ထ႔ေနာက မမတ႔ စေပါငးေတြ႔ဆမည ေနရာက ေမးရာ ''ရနကနA နးနားက ၿမ႕တၿမ႕မာပ စစUထားပါတယ'' ဟ ေျပာ၍ မမတ႔ A ားမရခပါဘး။ ထ႔A ျပင မယသကၤာက ျဖစခရပါေသး၏။ A ပငး (၁) ၿပးပါၿပ

Page 15: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 15

ျပညသ႔ A ကUးသား ေဆာငးပါး

ခငထြနး

A ဂၤါေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 17 2009 16:05 - ျမနမာစေတာခန

A ျဖစမနတခ ရေနသည။ ဒမကေရစက လလားပါသညဆေသာ ျပညသလထက ဒမကေရစတကပြက တကယေနၾကေသာ ရေဘာမားက စစA စးရက ရကရကစကစက ဖႏပေသာA ခါ ၎တ႔ႏင ပတသကရမညက ေၾကာကေနၾကေလသည။ ဤA ဆ တကယမနသေလာ။ ေရြးေကာကပြၿပးသညမစ၍ စစတပက A ာဏာက သမးပကသည။ မခႏငေသာ ေတာလနေရးသမားမားက ဆန႔ကငသည။ ကန႔ကြကသမနသမ ႏပစကသည။ ေထာငခသည။ မသားစကပါ ဒကၡေပးေတာသည။ တခ႕မာ ျပညတြငး၌ပင မေနႏငေတာဘ ျပညပသ႔ လကလြတေျပးရသည။ စကားလးျဖင ေဖာျပျခငးငာ မစြမးသာေသာ ဒကၡမးစ ခၾကရသည။ ဤသ႔ျဖင စစတပA ာဏာ ၾကးမားလာေသာA ခါ ဒမကေရစေတာငးဆေသာ ျပညသတ႔မာ ေခာကခားလာၿပး ႏငငေရးလႈပရားသ ေတာလနေရး ရေဘာမားက ေရာငလာေတာသည။ ယခ ႏငငေရးA ကUးသားမားက ၾကညပါ။ ၎တ႔ A ဘယေၾကာင ေထာငက၊ တနးက A ႏပစကခၾကရသနညး။ ျပညသတ႔ ေတာငးဆၾကေသာ လခငၾကေသာ ဒမကေရစက ျပညသ႔ကယစား ရယေတာငးဆ တကပြ၀ငမျခငးေၾကာင ျဖစရေလသည။ ယခ ၎တ႔က A စးရက ႏပစက၊ ၎တ႔မသားစက A ေျခာကတက ဒကၡေပး၊ ၾကြကမႏငကမးရႈ႕။ ဒါကျပညသက မသကးကၽြ။ ယခ စစတပက A ကUးသားေတြက နယေ၀းေထာငေတြ ပ႔သည။ မသားစ၀ငေတြ ဒကၡမားၾကရသည။ သညဒကၡက ျပညသတ႔ မေ၀၍ မယသငသေလာ။ ၎တ႔မသားစက မေစာငေရာကသငၾကသေလာ။ ဒမကေရစရေဘာမားမာ ၎တ႔ဆန႔ကငမသည A ာဏာရငစစတပက ႏပစကရသညA ထ ကယျပညသကယတငက ေရာငဖယဖယလပၾကေတာ "ပကလကလနကနရစ" ဆသလ ခစားရေတာသည။ ၎A ကUးသားတ႔သည မညသတ႔နညး။ ျပညသ႔A တြက တကပြ၀ငေနေသာ ျပညသ႔ဘကေတာသား၊ ျပညသ႔A ကUးသားမားျဖစသည။ ဤေတာလနေရးသမားမားက စစတပက ဒဏခတလင ျပညသက ဆတဆပခးျမႇငခရေသာ ကယရငေသြးကသ႔ ဂဏယၿပး ကယရေဘာ ကယရငေသြးက ယခမ ခးေျမႇာကခြငရၿပ၊ ေစာငေရာကခြငရၿပ၊ ကညခြငရၿပဆၿပး A ားေပးသငလေပသည။ ထA ခါ စစA စးရက ဖႏပေလေလ ရေဘာမားက ဆန႔ကငေလေလ၊ ဒဏခတခရေလေလ၊ ျပညသက ခးေျမႇာကခြင၊ ေစာငေရာကခြင ရေလေလ ျဖစေနရေပမည။ ဆရာမငးသ၀ဏ၏ ဖးေမာငကဗာ၊ ဆရာၾကးသခငကယေတာမႈငး၏ ခြပေဒါငး ေလးခးတ႔သည ဤဇာနညရေဘာမားက UဒါနးတြငေA ာင စာေပျဖင ခးေျမႇာကခၾကျခငးျဖစေပသည။

Page 16: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 16

ယခ ျပညသတ႔ မမတ႔၏ ေတာလနေရးရေဘာမားက မညသ႔ သေဘာထားေနၾကပါသနညး။ မညသ႔ ခးေျမႇာကေနၾကပါသနညး။ ျမနမာကဗာဆရာတ႔ ဘာေတြေရးဖြ႕ေနၾကပါသနညး။ မႈငးရာျပည၊ ၀ဏရာျပည၊ လပေနၾကပါလက A ဘယေၾကာင မႈငးတ႔၊ ၀ဏတ႔လ ျပညသ႔သားေကာငးမားA ေၾကာငး မဖြ႕ဆႏငၾကပါသနညး။ မဂၢဇငးထ ပါဖ႔မလ၊ ျပညသထ ပ႕ႏ႔ဖ႔လသည။ သ႔မသာ သားေကာငးဇာနည ေတာလနကဗာသည ကမာၻခေပလမမည။ ကဗာဆရာတ႔ စUးစားၾကပါကန။ ရေဘာမားA တြက လA ပလေသာ စတဓာတခြနA ားႏင ျပညသ႔ေမတာေရစငသည ေတာငကလညး ထြငးႏင၏။ ဓားသြားေပၚလညး ေလာကႏင၏။ ဤမထ တနခးၾကးလသည။ ျပညသ႔တာ၀နက ဘာပါလမ။ တငးျပည၏ A ဖႏပခ သားေကာငးတ႔က စစA စးရက ေထာငဆခးျမႇငလင ျပညသကေကာ ဘာဆခးျမႇငမညနညး။ A ပယခဆေလာ။ ေထာငကA ကUးသား၊ လပဂၢလ၊ ရဟနးသဃာတ႔က A ားတကေစမည မညသညA ျပA မတ႔က လပၾကမညနညး။ နယေ၀းေထာငကပ႔လင မညမပငေ၀းပါေစ ထနယတ႔ရ နယခလထတ႔က ကယဆေရာကလာေသာ ကယသားေကာငးမားက ျပစေစာငေရာကခြင မရၿပေလာ။ မကညသငၿပေလာ။ ၎တ႔၏ မသားစမားက မေစာငေရာကသငၿပေလာ။ A ၀တA ထည၊ စားစရာ၊ A ပရာ၊ ေနရာ၊ သြားေရးလာေရးတ႔က နယခလထတ႔ မကညသငၿပေလာ။ ေငြေၾကးမတတႏငေစကာမ စတဓာတျဖင A ားမေပးသငမညေလာ။ ဤကမာၻတြင ကယႏငမဆငပါဘလက ကယတာ၀န၊ ကယA သျဖင A ဖြ႕A စညးမား ဖြ႔စညးကာ နယပယA သးသးတြင ပရဟတ လပေဆာငေနၾကေသာ လသားမားက A လြနေလးစားဖြယ ေကာငးလသည။ ယခလညး စစA စးရ ႏပစကသမ A ကUးသားမားက A သငးဖြ႔၍ ကညေနၾကေသာ ကလသမဂၢ လ႔A ခြငA ေရး ဆငရာပဂၢလမား၊ ေA ေA ပပ ေခၚ A ကUးသားမားက ကာကြယေစာငေရာကဖ႔ ဖြ႔စညးထာေသာ A ဖြ႔မားက A တယစရာ ေကာငးလေပသည။ ၎တ႔က နမနာယ၍ ကယနယ၊ ကယေဒသတြင ကယစြမးသေလာက စစညးၿပး A ဆကA သြယမား ရယကာ A ႏပစကခ ရေဘာတ႔က ကညေစာငေရာကသငလသည။ A ေတြ႔A ၾကရၿပးသား ထပရဟတ A ဖြ႕A စညး မားကလညး ထသ႔ ဖြ႕စညးရန နညးေပးလမးျပ ျပလပသငသည။ သ႔မသာ ထထေရာကေရာကရေပလမမည။ A ဖြ႕A စညးမား နယပယA သးသးတြင A ဆငဆငဖြ႕စညးၿပး စညးစနစကနစြာျဖင ထေရာကေသာ A ကA ညမား ေပးA ပႏငၾကမညဆလင တကပြ၀င ရေဘာတ႔၏ စတထ ဘယေနရာေရာကေရာက ျပညသ၏ A ားျဖင စစတပက ႏပစကသမက ရငေကာခႏငၾကေပလမမည။ ျပညတြငးရ A လႊာA သးသးမ ျပညသမား၊ ျပညတြငးျပညပမဒယာမားက A ကUးသားတ႔A တြက A ေကာငးဆး A တတႏငဆး၊ လပေဆာငေပးရေပလမမည။ သ႔မသာ တခနတြင ဒမကေရစက မကေမာကျပႏငလာလင ကယရေဘာ ကယေခါငးေဆာငမားက ေစာငေရာကခြင ရလကဖးသညA တြက မေမႏငေသာ ပတက ခစားၾကရေပလမမည။ သခငစးေမာငက ဗလခပေA ာငဆနးမျဖစမ၊ သခငေA ာငဆနးဘ၀က A ဂၤလပရနမ တမးေရာငေနစUA တြငး ထမငးေကၽြးခဖးသည။ ေျပးဆ၊ လႊားဆဘ၀က ရေဘာေA ာငဆနး။ ဤသညက သားစUေျမးဆက ေျပာလ႔မဆး၊ ဂဏယမဆး ျဖစခသည။ သညလပ ေစာငေရာကခၾကဖးသည လမားစြာ ရခၾကေပလမမည။ ၀မးသာမဆး၊ ဂဏယမဆးေသာ လထ၏ ပတမား။ ဤသညကပင ကယစြမးသမ တာ၀နေကခၾကေသာ ျပညသ၏ တနဖး၊ ဂဏသကၡာမဟတပါေလာ။ တေလာကပင သခငသနးေဖက သခငေA ာငဆနး A ပါA ၀င ရေဘာမားက ဒ႔ဗမာA စညးA ႐း ကာလA တြငး ေကၽြးခေမြးခဖးသညမားက မတမတရရ ျပနေျပာေနဆ၊ ပတက ခစားေနရဆ။ သညA ေၾကာငးက ယခႏစကေရာကသည ဗလခပေA ာငဆနးေမြးေန႔တြင ၀မးသာA ားရ ျပနေျပာျပသည။ A လြနခစစရာေကာငးေသာ ညA ကစတဓာတပင။ ေတာလနရေဘာတ႔A တြက A တတခပ၊ သတပြင၊ ျဖစၾကပါစ႔။ ဆရာၾကးသခငကယေတာမႈငးႏင ဆရာမငးသ၀ဏတ႔၏ ျပညခစစတဓာတႏင သားေကာငးရေဘာမားက ဂဏျပတတသည စာဆစတဓာတက ေA ာကပါကဗာျဖင ေရးဖြ႕ပေဇာပါသည။

ေကာငးကးA ေထြေထြ ခၽြနေစ ျမေစေသာ၀ ေဒါငးA းေ၀တ႔ တြနေစကေစေသာ၀ တ႔ရြာသရေကာငး ကဖးေမာင

Page 17: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 17

သမငးတြငသည သ႔ဂဏေရာင သညစာသည ကဗာေရးသမားကျဖင A ေလးA ဆငဆငျပလကပါ၏။ သတ႔ေကးဇး စာA ထးထးေၾကာင ကယရေဘာ ကယျပညသား ဇာနညမားရ႕ ရာဇ၀င ႏႈတတြငA စUစြပါ၏။ A သညးတြင A စUၿမပါ၏။ ဒမကေရစ ေတာငးဆသညတကပြ A ဆးတင ညညၿမပါလ႔ မာနသြငးကာ ဘာမထရေဘာတ႔ ရၾကသည ျမနမာပပ ဒလမ သားေကာငး ေမာငးခတႏငမည။ သ႔A မည သ႔A ေၾကာငးကျဖင တ႔ရငမာ ဘယမေမႏငဘး စြခတလကၿပ။ မကရညကကဆ ေနာကလေတြ ဂဏယၾကစရာေပါ သမငးစU UဒါနးတြငေA ာငလ႔ စာေျပာငေျပာငရာဇ၀ငထြငးခမယ (A ေမေရ) ငါတ႔ရ႕ ေဒါငးမးႏြယဖြား။ ကဗာနာမညကေတာ " ရရငဇာနည" လ႔ ေပးထားပါတယ။ ေနာကကဗာတပဒကေတာ A စးရေထာငထက ျပညသ႔A ကUးသား A ေၾကာငးပါ။ ေခါငးစUက " ျပညသ႔A ကUးသား " ပါ။ ငါတ႔ျပညတြင ႏစရညလမား

Page 18: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 18

ဗလကထားသည ငမကသားတသကရေလသည။ ထလတသက စ႐ကညစဆး A မးဂဏလညး ခးခၿပ။ ထလတသက ကၾကးထက၍ သဃာကလည သတခၿပ။ ထလတသက ေမာဟမကျဖင ျပညသကလညး ႐ကခၿပ။ ငါတ႔ဇာနည ဘာမထတ႔လညး ရငႏငဆးခ A ၿမA တ မမႈခၿပ။ ငါတ႔သမငး မ႐ငးၾကေA ာင ဇာနညေမာမား ရေဘာမားက ၀ငးလ႔ကညၾကရမည။ ငါတ႔သမငး မ႐ငးရေA ာင စကာ႐းကာ ညညာစြာျဖင သငးပငးဖြ႕စညး

Page 19: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 19

A နညးနညးျဖင ေထာငနးေထာငေ၀း ေျပးလႊားေရာကလာ ရငဆ႔ရာသည ရေဘာA မက ကရမည။ ရေဘာA မက ကရမည။ ရေဘာညဘြား ေနာငေတာမားလညး ကရမည။ ရေဘာမယား သမးသားလညး ကရမည။ ရေဘာA မး တ႔A မးလညး ကရမည။ A ကUးစခနး သညႇUးပမး၍ ႏြမးေခြလက ဇာနညလက A ားA ငျပညၿဖး စတဓာတတးေA ာင ျပညသ႔ေမတာ က႐ဏာျဖင ေရစငပကဖနး ရႊငလနးေစမည။ ရေဘာေတာငထား ေပာမသြားႏင ရေဘာေနာကက တ႔ရၾကသည A ားကညၾက ႐ငးပငးၾက။ ဤသ႔မသာ

Page 20: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 20

A ေမာငတကတြငး စတဓာတျပငးသည ဇာနညရေဘာ စကလ႔ေပာလမ ဘ၀ငလညးက ခစားသမသည ထကတနေပ၏ တနေပ၏။ စြန႔သငေပ၏ သငေပ၏ဟ ၀မးေျမာက၀မးသာ ရရာမည။ ျပညသလထ ဤသ႔ျပမ ျပညသ႔A ကUးသား ျပညခစသားက တနဖးထားရာ ေရာကေပမည။ ရေဘာႏငျပညသ A စUေသြးတမ တငးျပညႏပစက စစသဘကတ႔ ေခြးေျပး၀ကေျပး ေျပးလမမည။ ငါတ႔ညညာ ရၾကပါေလ မၾကေစ။ တငးဖြ႕ျပညဖြ႕ကဗာေတြ၊ ရေဘာေတြA တြက ခြနA ားရမယ A လပေတြ လပႏငပါေစလ႔ ဆႏၵျပပါတယ။

Page 21: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 21

ေနေရာငမခတ ေတာငေတြဆမာ (ေဆာငးပါး)

ေဆာငးပါး

ေရႊA မစည

ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 13 2009 14:07 - ျမနမာစေတာခန

(၁) `ေစာထ´ႏင`ေစာဖးထ´ရြာက နာရ၀ကခန႔ ေျခလငေလာကလင ေရာက၏။ မေ၀း..။ A တတA ဆငး မရသညA တြကလညး ပငပနးသညခရး မဟတဟ ထငမ၏။ သ႔ေသာ .. `ႏြားေလးခ´ ေဆးခနးA တြက ကေနာတ႔ႏငA တ ေဆးပစၥညးမား ပါလာသည။ D5W ႏင D5S ဆားရညပလငးမားပင စကပါကငမားႏင ၆-ပါကင ပါ၏။ A ျခားေဆးမားႏငဆလင .. A ထမးသမား ၅ Uးခန႔ ထမးရမည ပစၥညးမား ျဖစသည။ ေစာထက ရြာမဟတ …. ေစးတနးျဖစ၍ ရြာလၾကးဆသြားၿပး `၀နထမး´ ေတာငး၍မရ…..။ A ထမးသမားငားရနလညးမလြယ….။ ၀နတင`လား`ရာ၍လညးမရ…..။ ခကၿပ။ မးက စသြားၿပးျဖစေသာလညး A ႔မႈငးေနေသးသည။ ေနမ၀ငမ `ေစာဖးထ´ သ႔ A ေရာကသြားၾကရမည။ `ေစာဖးထ´ေရာကမ ညစား ထမငးခကစားၾကမည။ မတတႏင…..။ ကေနာတ႔ ၄ Uးပင ေဆးပစၥညးမားA ား ထမးပးသြားရနသာ ရေတာ၏။ မ၍ ခြၾက၏။ တUးလင ၁၅ ကလခန႔ ထမးပးရန ေ၀စရ၏။ ထမးပးစရာက မရ….။ မတတႏင….။ လခညကြငးA တြငး စပထညၿပး လခညကြငးသငး၍ ထမးၾကရေတာ၏။ ေကာပးA တA တြငး ထည၍ ထမးပးရျခငး မဟတသညA တြက ပစၥညးမားက ေကာေပၚတြင ေနသားမက။ ဟနခကမည….။ ဟနခကမကသညA တြက ထမးရသညမာ ပ၍ခကခ၏။ ေလးသညဟ ပထငရသည။ ေစာထမ ထြကသညခရးတြင ကေနာတ႔ႏငA တ `A မးၾကး´ တUးလညး ပါသည။ သလညး KNU ၏ ေညာငေလးပငခ႐င၊ ေကာကၾကးၿမ႕နယသ႔ပင သြားမညျဖစသည။ သ၏ ခငပြနးက KNU ေကာကၾကးၿမ႕နယ Uက႒……။ ဖဒA ယမႉး….။ ဖဒA ယမႉးက ေမာလၿမငတကသလတြင ပညာသငခဖး၏။ ပဒမနးရာႏင သကတရြယတခန႔ ရမည။ သတ႔A မကေလးက `ဟတးထ´ ေခာငးေဘးတြင ေခာငးA ား မကႏာမ၍ ေဆာကထား၏။ သကကယမး၊ သပြကခငး၊ သပြတကာ တA မေလးမသာ….။ လငမယားႏစUးတညးသာ ေနၾက၏။ ကေလးမားကမ `ေဖြးေဖၚလ´ ေကာငးတြင ထား၏။ `ေဖြးေဖၚလ ေကာငးက KNU ပညာေရးဌာနမ ဖြငထားသည A ထကတနးေကာငးျဖစသည။ နယေကာငးသားမားA တြက `ေဘာဒါ´ ရသည။ `ေဖြးေဖၚလ´ ရြာက မႈငးလးၾကးေခာငးေဘးတြင ရသည။ `ေဖြးေဖၚလ´ တြင ဗလခပျမ ေနသည။ A ျခား KNU ၏ စစဖကနယဖက ေခါငးေဆာငမားလညး ေနၾကသည။ ထစUက ….. ေဖြးေဖၚလသည ဗလခပရြာ ……။ (၂) ေစာထေစးတနးA ား လြနသညႏင ေတာငၾကား လြငျပငငယA တြငးသ႔ ေရာကသည။ လသြားလမးက ဖသည။ လမးေဘး၀ယာတြငမ ခါးေစာငးခန႔ရမည ျမက႐ငးပငမား….။ ေတာငၾကားလြငျပင ဆေသာလညး ျမငမားသည ေတာငတနးၾကးမားက A ေ၀းတြင …. A ထပထပႏင….။ A ခ႕က စမးညႇ၍ ေနသည။ A ခ႕က ျပာမႈငးမႈငး ….။ ေတာငၾကားလြငျပငက ေရညျပငကသ႔ ျပန႔ျပးေနသညမဟတ ….. ေတာငတနးငယမား၊ ဆငေျခေလာမားႏင …..။ ေတာငကနးငယမားတြင သစၾကး၀ါးၾကးဟ၍ မရ…..ေျပာင၍ ေနသည။ လြနခသည ၃-၄ ႏစခန႔က ေတာငယာခတထားသည ေတာငယာကနးေဟာငးမားျဖစမည။ ေဘာလးကြငးတစခA ား ကေနာတ႔ ျဖတၾကသည။ ေဘာလးကြငးဟ ဆေသာလညး ကြငးA တြငး ျမက႐ငးမားက ေပါငလယခန႔ ေတာထ၍ေနသည။ ေဘာလးကြငး၏ တဖက၌ ၿခစညး႐းပကတခA ား ေတြ႔ရ၏။ စညး႐း၏ A တြငးဘက၌မ ၿပေနသည တတနးရည ႏစခA ား ေတြ႔ရ၏။ ဘားတကေဟာငးမား ျဖစခဟနတသည။ `A ဒါ …ေစာထ Camp ေလ၊ ေကာငးသားတပမေတာ တပရငး ၂၁၀ ေနရာေဟာငးေပါ…..´ ေစာထစခနး…..။

Page 22: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 22

၁၉၈၈ ….. စကတငဘာ A ာဏာသမးၿပးသညေနာက …. သပတစခနးA သးသးမ သပတတပသားတ႔ လကနကကငေတာလနေရး ဆငႏႊရန နယစပေဒသA သးသးသ႔ ေတာခခၾကသည။ ေကာငးသားလငယမားက A မားစျဖစသည။ ဓား ဓားခငး၊ လ လခငး ၀ါဒတ႔A ား ရငဆငရနမာ လကနကကငတကပြမတပါး …. A ျခားမရ။ A စလက၊ A ၿပလက ေတာခၾကသည။ သပတစခနးႏငA နးဆး လြတေျမာကေဒသဆသ႔…..။ ေဇယ၀တ၊ ျဖး၊ ေတာငင၊ A တတြငး၊ ကညႊတကြငးဘကမ သပတတပသားတ႔ ေစာထသ႔ေရာကၿပး ဤေနရာတြင စခနးတညခၾက၏။ ေစာထ Camp…..။ ထစUက ေစာထ Camp တြင သပတတပသား ၃၀၀ ခန႔ရမည။ A မးသမးမားလညး ပါသည။ A မးသမးမားက ၂၀ ခန႔ပင ရမည။ ထA ထ၌ ….. ကေကာUးလညး ပါသည။ သက …. ေဇယ၀တသား ျဖစသည။ ညA က ၂ ေယာကရသညA နက သက A ငယျဖစသည။ သ႔A ကကမ A ာဏာသမး စစတပA တြငး၌….။ သက A ာဏာသမးစစA ပစA ား လကနကကင၍ ေတာလနရန ေစာထသ႔ ေရာကလာခ၏။ ထစUက သ႔A သကသည ၂၀ ၀နးကငသာ ရေသး၏။ A သားညည ပနပနသြယသြယႏင….။ ဆပငA ား ေဘးခြ၍ သပရပစြာ ဖးေလရသည။ ၿမ႕ျပမ ေရာကလာသည ေကာငးသားတ႔ ပထမUးစြာ ရငဆငရသညက ….. `ငကဖား´။ ေစာထသ႔ေရာကၿပး ၁၀ ရကခန႔ၾကာသညႏင ငကဖား၏ ထးစစဆငမႈA ား A ားလးခရသည။ A လးA လ….။ လနာကမားၿပး ေဆး၀ါးကနညးနညး….ကသမႈက မျပညစ…..။ ဤA ထ ကေကာUးသည ငကဖားဒဏ A ခရဆးဟ ဆရမည။ ငကဖားဖကေဆးA ား ပေလာစားသလ စားေနရသည။ ထစUက ….ငကဖားဖကေဆးက `ဖနစမက´ဟ ေခၚသည ေဆးျဖစသည။ ကေကာUးႏင`ဖနစမက´ ျပတသည မရခ။ ထေၾကာငပင သ႔A ား ရေဘာမားက ေကာUးဟ မေခၚၾက၊ ဖနစမကဟပင ေခၚၾကေတာ၏။ ေစာထစခနးေကာမတA ားဖြ႔၏။ ၈ Uးႏငဖြ႔သည ၈ Uးေကာမတ ျဖစသည။ ေကာမတတြင ကေကာUးလညး ပါသည။ ဒ-စစေရးတာ၀နခ A ျဖစႏင…..။ ABSDF A ား ဖြ႔စညးၿပးသညA ခါ၌ ေစာထစခနးသည ABSDF ၏ တပရငး ၂၁၀ ျဖစလာသည။ တပရငး ၂၁၀ တြင ကေကာUးက တပခြမႉး….။ ကေနာတ႔ ေစာထ Camp ေဟာငးေနရာA ား ေကာခၿပ။ လမးသည ဆငေျခေလာ ေျပေလာေလာ ဆငးသြား၏။ ေစာထ Camp ႏင ေကာငးသားတပမေတာတပရငး ၂၁၀ ၏ ေနရာေဟာငးက A ေနာကတြင ကနခၿပ။ `ကယဘကက A လ႔က ေရာကမမႏြ႔သာ ... စကခသမ တ႔ ရတသမးရေတာမယ ...... မေၾကတA ေၾကြးဆပရန ခတကခၿပ ..... ႐းမေတာငေျခ ေနေရာငမခတ ေတာငေတြ .... ၿငမးခမးေန ....´ ကေနာတ႔ A ေရ႕မသြားေနသည ရေဘာတUး၏ သခငးညညးသA ား ၾကားရ၏။ A ေရ႕တြင ေစာဖးထရြာA ား ေတြ႔ရ၏။ ကေနာတ႔ ေစာဖးထရြာA တြငးသ႔ ၀ငခသည။ ရြာA ၀ငလမးက ေမာေမာေလး တကသြားရသည။ ရြာက ကနးမ႔မ႔ေပၚ၌ တညထားေသာရြာ….။ ရြာA တြငးရ ဘရားရခးေကာငးမ ဓမၼေတးသA ား ၾကားရ၏။ ေခါငးေလာငးထးသႏင ၀တျပဆေတာငးသတ႔A ား ရြာA တြငး ပ႕လြင၍ ေနသည။ ၿငမးခမးေရးေတးသမား….။ ဘာသာတရားဆရာတ႔ကား ၿငမးခမးေရးA တြက ၀တျပဆေတာငး၍ ဓမၼေတးမားA ား ရြတဆၾက၏။ A ေမရကန သမၼတၾကးတUးကမ …..`ၿငမးခမးေရးA တြက ကေနာတ႔ စစခငးေနၾကရတာပါ´ ဟ ဆသည။ စစႏင ၿငမးခမးေရး ……။

Page 23: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 23

နA ဖ ႏင ဝ ဆကဆေရး ပမနပါ (ဝ ေျပာေရးဆခြင ရသႏင A ငတာဗး) A ငတာဗး

မဇၩမသတငးဌာန

ၾကာသပေတးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 19 2009 19:05 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင (မဇၩမ) ။ ။ နA ဖ ႏင UWSA A ၾကား ဆကဆေရး တငးမာေနၿပး စစA စးရတပမားက ဝ ထနးခပ နယေျမမားတြင လကနကမား ျဖညတငးေနေၾကာငး သတငးမား ေပၚထြကေနသည။ ထ႔A ျပင ႏငငေရး ပါတဖြ႔ၿပး ၂ဝ၁ဝ ခႏစ ေရြးေကာကပြသ႔ ဝငေရာကယUၿပငရန UWSA ေခၚ ဝ ျပည ေသြးစညးညညြတေရး တပမေတာA ား နA ဖ က ဖA ားေပးေနသညဟလညး သတငးမား ထြကေနသည။ ထ႔A ျပင ယခႏစ ဇနနဝါရလဆနးပငးက UWSA သည သတ႔ကယသတ႔ နA ဖ သတမတေပးထားေသာ A ထးေဒသ (၂) ဟ မသးေတာဘ ျမနမာႏငငေတာ ဝ' ျပညနယA စးရ A ထး A ပခပေရးေဒသဟ ေၾကညာခသည။ ဝ ေဒသ A ေျခA ေနႏငA တ UWSA ထနးခပရာ ေဒသတြင ဘနးစကပးမႈ A ေျခA ေနမားက သရႏငရန UWSA ေျပာခြငရပဂၢလ UးေA ာငျမငA ား မဇၥမ သတငးေထာက ကဝငးက ဆကသြယ ေမးျမနးထားပါသည။ UWSA န႔ နA ဖ တပဖြ႔ေတြA ၾကား တကပြျဖစတယ၊ ေနာကၿပး မငးဆတဘကမာ နA ဖ တပေတြက လကနကၾကးေတြ ျဖညတငးေနတယလ႔ ၾကားပါတယ။ A ဒသတငးေတြန႔ ပတသကၿပး ဘာမားေျပာခငပါသလ ခငဗာ။ တကပြမျဖစပါဘး။ ကေနာက ရနကနမာ ဟဘကကကစၥ ကေနာ သပမသဘး။ လကနကၾကးျဖညတာတ႔၊ ဘာတ႔ေတာ သပမသဘး။ တကပြျဖစတယ ဆတာေတာ မရပါဘး။ နA ဖ န႔ UWSA A ၾကားမာ ဆကဆေရး A ေျခA ေန တငးမာေနတယဆၿပး သတငးေတြ ထြကေနပါတယ။ ဘယလရပါသလ။ ေကာငးပါတယ။ ပမနပါ။ နA ဖ က ဝေတြက လကနကခခငးဖ႔၊ ဒါမမဟတရင ျပညသ႔စစ လပခငးဖ႔ စစUေနတယဆၿပး သတငးေတြလညး ၾကားရပါတယ။ တကယလ႔ လကနကခဖ႔၊ ျပညသ႔စစလပဖ႔ နA ဖ က တြနးA ားေပးလာမယဆရင UWSA A ေနန႔ ဘယလ A စA စUရပါသလ။ ဒါကေတာ ဌာနခပရ႕ ဆးျဖတခကရမာေပါ။ (A မးသား) ညလာခၿပးတေနာကမာ တပက ျပနလညဖြ႔စညးဖ႔တ႔ ဘာတ႔ ညာတ႔၊ ဒကစၥေလးေတြ ရတယေလ။ ဘယလေဆာင႐ြကၾကမလ၊ ဘယလလပၾကမလဆတာ တခ ရေသးတယေလ။ တပျပနလညဖြ႔စညးၿပးေတာ ကယေဒသကယ ျပနA ပခပဖ႔၊ ကယေဒသမာ ကယေနဖ႔ ကစၥေတြေတာ ေဆြးေႏြးပါတယ။ လကနကခရမယ ကစၥကေတာ မရပါဘး။ A ဒကစၥန႔ပတသကလ႔ နA ဖ ဗလခပေတြက UWSA ဌာနခပက လာၿပး တပေတြ ျပနလည ျပငဆငဖြ႔စညးဖ႔၊ ပါတဖြ႔ဖ႔ ေျပာဆတယဆတ သတငးေတြကေရာ A တညျပလ႔ ရမလားခငဗ။ ဒဟာကေတာ ေျပာတာေတြေတာ ရပါတယ။ ဒကစၥေလးလညး ေရြးေကာကပြက ေရာကေတာမယဆေတာ ဒဟာေလးေတြ ေျပာတာ ေဆြးေႏြးတာေတာ ရမာပါ။

Page 24: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 24

ၿပးခတ A မးသားညလာခမာ UWSA A ဖြ႔ A ပါA ဝင A ပစရပထားတ တငးရငးသားA ဖြ႔ေတြကေန ကယပငA ပခပခြငန႔ ပတသကတ စာတငထားတာရတယေလ။ ေတာငးဆထားတာေတာ ျပညနယလ႔ေတာ ေတာငးဆထားတယ။ ဒါေပမ ညလာခကေန A မားက ဆးျဖတခကကေတာ ကယပငA ပခြငရ တငးA ဆငေတာ ေပးပါတယ။ ဆလတာက ျပညနယထက နညးနညးနမတယ။ ခ႐ငထက နညးနညးျမငတယ။ ခ႐ငန႔ ျပညနယၾကား သေဘာမးေပါ။ A ဒဆးျဖတခကက UWSA က လကခပါသလားခငဗ။ ေယဘယA ားျဖင ဆန႔ကငတယလ႔ေတာ မေျပာပါဘး။ A မား ဆးျဖတထားတာကေတာ လကခထားရမယ A ပငးေတာ ရတာေပါ။ UWSA A ေနန႔ကေရာ ၂ဝ၁ဝ ခႏစ ေရြးေကာကပြမာ ဝငဖ႔ေရာ A စA စUရလားဗ။ ျပငဆငမႈေတြ ရပါသလား။ A ခထ ဘာမ ဆးျဖတခက မရေသးပါဘး။ ဘာမေတာ မျပငေသးဘး။ A ခႏစ ဇနနဝါရလဆနးပငးမာ UWSA က ျမနမာႏငငေတာ ဝ' ျပညနယA စးရ A ထးA ပခပေရးေဒသ ဆၿပးေတာ ေၾကညာလကတာ ရပါတယ။ A ဒါန႔ပတသကၿပး နA ဖ က တစတရာ ေျပာဆတာမား ရသလားဗာ။ ဒကစၥန႔ ပတသကၿပးေတာ ကေနာတ႔ဆက နာမညေျပာငးတ သေဘာေလးပ ရပါတယ။ ေနာကပငး ဒႏစ တလပငးမာပ နA ဖ ဘကက ဗလခပၾကးရျမငတ႔လညး လာေဆြးေႏြးပါတယ။ ကေနာတ႔ဆက လၾကး A ကနလးန႔ ဆပါတယ။ Uက႒ၾကးန႔လညး ေတြ႔ပါတယ။ ကေနာတ႔ ဒနာမညက မသးေတာဘန႔ မလA တငးပ A ထးေဒသ (၂) နာမညကပ ျပနလညသးစြထားပါတယ။ နA ဖ က A တညျပထားတ ၂ဝဝ၈ ခ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒ A ေပၚမာေရာ ဘယလ သေဘာထားပါသလ။ ၂ဝဝ၈ ဆႏၵမထညတကစၥက ကေနာတ႔ မပးခတ ေနရာေတြကေတာ ထညၾကတယ။ A စးရရ႕ A ေျဖကေတာ စာရငးေကာကခကA ရ A မားစက မထညၾကပါတယ။ ဒါေပမ ေကးလကေတြ ဘာေတြ ေတာထ ေတာငထA ထေတာ သြားၿပးေတာ ေကာကတာမးေတာ မရေတာ A ားလး မစညဘးေပါ။ မျပညစဘးေပါ။ မပးေထာငတ ေနရာေတြက ဘယေနရာေတြဆတာ ေျပာျပေပးလ႔ ရမလားခငဗာ။ မငးေပါကဖက၊ ပနဆနးဖက၊ နနးတစ၊ မငးေမာမာရတယ။ ၿမ႕နယေတြပ။ ပနဆနးကေတာ ဌာနခပ႐းစကရာ ၿမ ႕ေပါ။ ဆႏၵမေပးတ A ဒေဒသေတြမာ A မားစက ကန႔ကြကမ ထညၾကလား၊ ေထာကခမထညၾကသလားဗ။ A စးရ႕ စာရငးျပနေကာကခကA ရကေတာ ေထာကခမက မားပါတယ။ ဒါေပမ ေဒသၾကးတခလးမာေတာ သက A ခနက ကပတA တြက ျပညျပညစစ မရဘးေပါ။ A မားစက မထညတာက မပါဝငႏငခဘးေပါ။ မထညတနးက ၾကးၾကပမႈထမာ UWSA ကေရာ ပါရေသးပါလား။ ကေနာတ႔ စေပါငး လပၾကတာခငဗ။ ပးတြလပၾကတာပါ။ နA ဖ ဘကက A ရာရေတြေရာ။ လဝက ကယစားလယေတြ၊ ေနာက ကေနာတ႔ဆက ကယစားလယေတြေရာ ပးတြလပၾကပါတယ။ ဝ ေဒသရ႕ ဘနးပေပာကေရး လပေဆာငမႈ A ေျခA ေန ေျပာျပေပးပါလား။ ဝ ေဒသမာ ဘနးစကEက တးလာတယဆတ သတငးေတြ ထြကေပၚေနလ႔ပါ။ ဝ ေဒသမာ ဘနးစကပးမႈ ျပနတးလာတယ ဆတာေတြကေတာ ေကာလာဟလေတြပါ။ ကေနာတ႔ ေဒသမာက ဘနးစကတ သမငးA ေၾကာငးေတာ မေျပာခငေတာဘး။ ႏစေပါငး ရာန႔ခၿပး ျဖစလာတကစၥ။ ကေနာတ႔ လၾကးေတြA ားလး ဆးျဖတခကက ဝ ေဒသမာ ဘနးစကေနတA တြက ကမၻာျပညသျပညသားေတြကလညး ၿခမးေျခာကရာ ျဖစေစတယ။ တခနတညးမာ ကယေဒသက လငယေတြလညး ထခကတယ။ ကယလမးလညး တးမာျဖစတယ။

Page 25: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 25

ဒါေၾကာင ေဒသမာ ဘနး လးဝမစကဖ႔၊ စးပြားေရးစနစက A ေျခခကေန စၿပးေတာ ျပနလညေျပာငးယဖ႔ ဆးျဖတၿပး ၁၉၉၁-၉၂ ေလာကကေန ၁ဝ ႏစ၊ ၁၅ ႏစ စမကနးန႔ ေဆာငရြကတာေလ။ ၂ဝဝ၆ မာ A ၿပးA ျပတ ကမၻာက A ခမးA နားန႔က ေၾကညာၿပးေတာ တားဆးပတပငလကတာ ျဖစတယေလ။ A ခဆရင ၃ ႏစ ေကာလာၿပ။ စၿပး တားဆးတ ႏစကဆရင တEက၊ ႏစEက ဒနားနညးနညး၊ ဟနားနညးနညး ျပနေတြ႔တာရတယ။ ျပနတားျမစ ပညာေပးတယ။ A ခထေတာ ဘနး လးဝ စကမႈ မရပါဘး။ တခေတာ ေျပာခငတယဗာ။ ကေနာတ႔ ဘနးစကေနတနးကေတာ UNODC ေရာ၊ ႏငငတကာ A သးသးကေရာ ကညဖ႔၊ ေထာကပဖ႔ ဒဟာေတြ လာတယဗ။ A ခက ၃ ႏစရၿပ။ မစကေတာဘးဆတ A ခါကေတာမပ ကညေထာကပမႈေတြက နညးသြားတယ။ တခ႕ လာေတာင မလာေတာဘး။ စကေနတနးကေတာ ဖA ားေပးတယ။ မစကေတာ လညမၾကညေတာဘး။ ျပညသA ရပသား ဘနးစကေတာငသေတြ ေနထငမႈ ဘဝက ဘယလရတယ ဆတာေတာင ျပနမၾကညေတာဘး။

မဇၩမ သတငးေထာက ျပနလြတလာၿပ နနးေဒ၀

ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 13 2009 19:04 - ျမနမာစေတာခန

နယးေဒလ (မဇၩမ) ။ ။ ကာလကတားၿမ႕ A ကUးေထာငတခတြင တႏစႏင ၄ လၾကာ ထနးသမးခရၿပးေနာက မဇၩမ သတငးေထာကတUးက A ႏၵယက ယခလ ၁၁ ရကေန႔တြင ျပနလႊတေပးခသည။ ႏငငျခားသား A ကUပေဒ ခးေဖာကမႈျဖင ၂၀၀၇ ခႏစ စကတငဘာလA တြငးက ဖမးဆးခခရေသာ Uးေကာမးက ဒြနဒြနA ကUးေထာငတြင ထနးသမးထားခၿပးေနာက ဘဂၤလားေဒရနယျခားဘကသ႔ ျပနလႊတေပးချခငးျဖစသည။ Uးေကာမးက ''လြတေျမာကလာတယဆေတာ ေပာတာေပါ။ မသားစေတြလညး ၀မးေျမာကတာေပါ။ ကေနာA တြကေတာ ဒေလာကလညး မဟတပါဘး။ ဒလပ ႏငငေရးလပတယဆေတာ၊ ႏငငျခားမာေနေတာ A ေတြ႔A ၾကေတာ ရမာပ။ သြားခါတလည၊ ခလတတကလက ဒလပ ျဖစမာပ'' ဟ ေျပာသည။ ''ကနးကနးမာမာပါပ။ ဒါေပမ A တြငးေ၀ဒနာေတြ ခစားရတယ။ ဘယဘက ရငေခါငးေA ာငတာ ၅ ႏစေလာကရၿပ။ A ထမာ A ပန႔ ထးသလ ခစားရတယ။ ေထာငကေန ေျပာလကတာက CT scan လပရမယ ေျပာတယ။ A ဆတကျဖစတယလ႔ ေျပာတယ။ A ရငကေတာ A ဆတေရာဂါျဖစတာ ေပာကသြားၿပ'' ဟ သကဆကေျပာသည။ တႏစခြခန႔ၾကာ မသားစႏင ခြခြာေနခရသ Uးေကာမးသည ယမနေန႔က ဇနးသည၊ ကေလး ၃ Uးႏင ျပနလညဆစညးလကရသည။ "ထေပါကသလပါပ" ဟ Uးေကာမး၏ ဇနးက မဇၩမက တယလဖနးမတဆင ေျပာဆခသည။ ဘဂၤလားေဒရႏငင ၿမ႕ေတာ ဒါကာတြင A ေျခစကေသာ Uးေကာမး (ကေလာငA မည ၿငမးခမး)သည မဇၩမက ကာလကတားတြင ျပလပေသာ စာနယဇငးသငတနး တကေရာကA ၿပး A ျပနတြင A ႏၵယ-ဘဂၤလားေဒရ နယစပတြင လၿခေရးတပဖြ႔၀ငမားက ဖမးဆးခသည။ သ႔က ဘဂၤလားေဒရရ ကလသမဂၢ ဒကၡသညမားဆငရာ မဟာမငးၾကး႐း - UNHCR က ဒကၡသညA ျဖစ A သA မတျပထားေသာလညး နယျခားက တရားမ၀င ျဖတေကာမႈျဖင တရားစြဆခခရသည။

Page 26: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 26

ႏငငျခားသား A ကUပေဒA ရ ၂၀၀၈ ခႏစ ေမလ ၂၆ ရကေန႔တြင တရား႐းက ရကေပါငး ၂၅၀ ေထာငဒဏ ခမတခသည။ A ႏၵယက ၁၉၉၈ ခႏစတြင A နဒမနႏင နကဘာကြနးစတြင ဖမးဆးထားေသာ ျမနမာလြတေျမာကေရး တကပြ၀င ၃၄ UးA တြက ခခေရ႕ေနလကေပးေနေသာ A ဖြ႔A စညးျဖစသည ေသြးစညးေရးေကာမတကပင သ၏ A မႈကပါ ကညေဆာငရြကေပးခၿပး လြတေျမာကေရးA တြက ေလာကလေပးခသည။ မဇၩမသတငးဌာန၊ A ႏၵယေရာက ျမနမာတကၾကြလႈပရားသမားႏင UNHCR က Uးေကာမး လြတေျမာကေရးA တြက ၾကးစားခေသာလညး A ႏၵယA ာဏာပငမားက A ာမခႏင လႊတေပးရနပင ျငငးဆနခသည။ ေထာငဒဏ ရကေစသြားၿပးေသာA ခါ A ေနာကဘဂၤလားA စးရက Uးေကာမးက ျမနမာျပညသ႔ ျပနမပ႔ဘ ဘဂၤလားေဒရဘကသ႔ ျပနလႊတေပးခသည။ A ကယ၍ ျမနမာျပညျပနပ႔လင A ႏရာယရရာ၊ လႊေျပာငးျခငး မျပပါရန UNHCR ၊ မဇၩမႏင တကၾကြလႈပရားသမားက ေတာငးဆခၾကသည။

A ငးစနေထာငမ ႏငငေရးA ကUးသား A ခ႕ လြတေျမာကလာ နနးေဒ၀

စေနေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 21 2009 20:49 - ျမနမာစေတာခန

နယးေဒလ (မဇၥမ)။ ။ A ကUးသား ၆၃၁၃ UးA ား စေနေန႔ (ယေန႔) တြင လႊတေပးမညဟ ႏငငပင ႐ပျမငသၾကားႏင ေရဒယမတဆင ယမနေန႔က ျမနမာစစA စးရမ ေၾကညာခၿပးေနာက ယေန႔တြင A ကUးေထာငA ခ႕မ ႏငငေရး A ကUးသားA ခ႕ A ပါA ဝင လြတေျမာကလာသမား ရခသည။ ယေန႔ ညေနပငးတြင ရနကနၿမ႕ A ငးစနေထာငမ A ကUးသား ၁၀၀ ေကာ ျပနလႊတေပးခရာတြင A ကUးသ ၃၅ Uးခန႔ ပါဝငၿပး၊ ခထ ေလာငးကစားမႈျဖင A ကUးကေနသမား A ပါA ၀င ႏငငေရး A ကUးသားA ခ႕လညး ပါဝငခေၾကာငး A ငးစနေထာငႏင နးစပသည A သငးA ၀ငးမတဆင သရရသည။ လြတေျမာကလာသမားထတြင ရနကနတငး စမးေခာငးၿမ႕နယ A မးသား ဒမကေရစA ဖြ႔ခပ - A နA ယဒ ပါတ Uက႒ Uးသကေ၀ႏငA တ သဃာေတာမားႏင လပဂၢလA ခ႕ ပါဝငခသည။ လြတေျမာကလာသမားA နက ရနကနတငး စမးေခာငးၿမ႕နယ ဗားကရာတကမ သဃာေတာ ၄ ပါး၊ ရနကငး စႏၵသရယ ေကာငးတကမ သဃာတပါးႏင ခရမးၿမ႕နယ ကငးကနးေကာငးတကမ သဃာေတာ ၂ ပါးလညး ပါဝငသည။ A ဆပါ သဃာ ၇ ပါး၏ ဘြ႔A မည၊ သကေတာႏင ေထာငဒဏမားမာ ေA ာကပါA တငး ျဖစသည။ ၁။ Uးသရႏၵ ေခၚ ေကာမး (ဗားကရာ) (ဖမးဆးစUက သကေတာ ၁၆ ႏစ) (ေထာငဒဏ ၁၅ ႏစ) ၂။ Uးေကသရ ေခၚ ေကာမငးသက (ဗားကရာ) (ေထာငဒဏ ၁၅ ႏစ) ၃။ Uးဒမၼက ေခၚ ထြနးထြနး (ဗားကရာ) (ေထာငဒဏ ၁၅ ႏစ)

Page 27: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 27

၄။ Uးတကၡ၀ျႏၵာယ ေခၚ ေမာငေဇာ (ဗားကရာ) (ေထာငဒဏ ၁၇ ႏစ) ၅။ UးA ဂၤရ ေခၚ ေA းထြနးသာ (စႏၵသရယ) (ေထာငဒဏ ၁၆ ႏစ) ၆။ A ာဒစၥ ေခၚ ေA ာငကက (ကငးကနး) (ဖမးဆးစUက သကေတာ ၁၆ ႏစ) (ေထာငဒဏ ၁၆ ႏစ) ၇။ မကႏၵ ေခၚ မငးေဇာေA ာင (ကငးကနး) (ေထာငဒဏ ၁၆ ႏစ) ယခ သဃာA ားလးA ား ၂၀၀၃ ခႏစ ဒဇငဘာလတြင ဖမးဆးခၿပး A ျမငကပပဒမဟ လသမားသည (၀ါ) ႏငငေရးပဒမဟ ေခၚဆၾကသည ပဒမ ၅ (ည) A ပါA ဝင တရားမဝင စာရြကစာတမး လကဝယထားရမႈ၊ သာသနာေတာA ား ၿငႇးႏြမးေA ာင လပေဆာငမႈ စသည ပဒမားျဖင ႏစရညေထာငဒဏမား ခမတချခငး ျဖစသည။ ၎တ႔ႏငA တ ဗမာႏငငလးဆငရာ ေကာငးသားသမဂၢမား A ဖ႔ြခပ - ဗကသ A ဖြ႔ဝင ကထြနးထြနး၊ ရခငA မးသား ဒမကေရစA ဖြ႔ခပ ပါတမ Uးခငဘျမင လြတေျမာကလာသညဟလညး သရသည။ A ေသးစတ သရႏငရန မဇၥမမ ဆကလက စစမးကာ တငျပသြားပါမည။

A နA ယဒ A မတ၊ ၿမ ႕နယ Uက႒ႏင A ဖြ႔ဝငတUး လြတေျမာကလာ နနးေဒ၀၊ ဖနဒါ

စေနေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 21 2009 20:44 - ျမနမာစေတာခန

နယးေဒလ၊ ခငးမင (မဇၥမ) ။ ။ ႏစရညေထာငဒဏ ကခေနရသ A မးသား ဒမကေရစA ဖြ႔ခပ လႊတေတာA မတတUး၊ ၿမ႕နယ Uက႒တUးႏင A ဖ႔ြ႔ဝငတUးA ား A ာဏာပငမားက ယေန႔ညေနပငးတြင A ကUးေထာင A သးသးမ ျပနလႊတေပးလကသည။ A ကUးသား ၆၃ဝဝ ေကာ လြတၿငမးခမးသာခြင ေပးမညဟ စစA စးရက ယမနေန႔တြင ေၾကညာခA ၿပး မႏေလးတငး A မရပရၿမ ႕နယ A နA ယဒA မတ ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာင၊ ကခငျပညနယ မးညႇငးၿမ႕နယမ ပါတA ဖြ႔ဝင UးေဖစနA ား ျမစၾကးနားေထာငႏင ရနကနတငး စမးေခာငးၿမ႕နယ ပါတ Uက႒ UးသကေဝA ား A ငးစနေထာငမ ျပနလႊတေပးလကျခငး ျဖစသည။ "ညေန ၃ နာရ ၄၅ မနစေလာကမာ ၂ ေယာကစလး လြတလာတယ။ ေထာငA ာဏာပငေတြက သတ႔က တညးခရပသာA ထ ပ႔ေပးတယေလ။ ကနးမာတယလ႔ ေျပာတယ။ ဒါေပမ A တြငး ကနးမာ၊ မမာေတာ A မျပနမပ ေဆးစစၾကညရမယလ႔ေတာ ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာငက ေျပာေနတယ" ဟ လြတေျမာကလာသ ႏစUးႏင နးစပသတUးက မဇၥမက ေျပာသည။ ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာငA ား ၁၉၉ဝ ခ ႏဝငဘာတြင စငၿပငA စးရ ဖြ႔ရန ၾကစညသညဟဆကာ ဖမးဆးခၿပး၊ ၁၉၉၁ ခႏစ EၿပလA တြငး ႏငငေတာ ပနကနမႈျဖင ၂၅ ႏစ ေထာငခခသည။ ထ႔ေနာက ၁၉၉၇ ခႏစတြင ကလသမဂၢ၏ လ႔A ခြငA ေရးဆငရာ မဟာမငးၾကးထ ေထာငတြငး ခးေဖာကမႈမား A စရငခသျဖင

Page 28: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 28

၁၂ ႏစ A တးခရကာ ၃၇ ႏစ ျပစဒဏကခခရသည။ A လားတ ၂ဝဝ၇ ေရႊ၀ါေရာင လႈပရားမႈၾကးတြင ပါဝငခသည ကခငျပညနယ မးညႇငးၿမ ႕မ A နA ယဒ A ဖြ႔ဝငမားျဖစသည Uးေဖစနႏင ၿမ႕ေတာ ျမစၾကးနားမ Uးေကာေမာင၊ Uးေနဝငးတ႔A ား ၂ ႏစစ ျပစဒဏခထားရာတြင Uးေဖစန ျပနလြတလာသည။ Uးေနဝငး၏ ဇနးသညက "A နတက ေမးတယ။ Uးေနဝငးတ႔ေရာလ႔ ေမးေတာ၊ သတ႔က လႊတမယစာရငးထ မပါဘးလ႔ ေျပာတယ" ဟ မဇၥမက ေျပာသည။ A လားတ A ျပညျပညဆငရာ A လပသမားA ဖြ႔ခပ (ILO) သ႔ ျမနမာႏငင ကေလးစစသား A သးျပမႈ တငၾကားရန ၾကးစားသျဖင ၿပးခသညႏစ စကတငဘာလက A ငးစနေထာငတြင ေထာငဒဏ ၂ ႏစ ခပေႏာငခထားရသ ရနကနတငး စမးေခာငးၿမ႕နယ A နA ယဒ Uက႒ Uးသကေဝလညး ယေန႔ညေနတြင ျပနလြတလာသည။ "ညေန ၄ နာရ ၄၅ မနစမာ ေထာငကေန သတ႔ကား ထြကလာတယ။ Uးသကေဝက ကားေပၚကေန လမးျမငလကတယ။ ဟငးလပစကား A ျဖေရာငန႔ပ၊ သတ႔A ပစက ေခၚသြားတယ။ ေခါငးျပထြကလာၿပးေတာ ၁၁ ေယာကလ႔ လမးေA ာသြားတယ။ ကနတလေတြက ၾကညရတာ လလတပငးေတြပါပ" ဟ ႏငငေရး A ကUးသားမားက ေလလာေစာငၾကညေနသည ျမနမာျပညတြငးမ ပဂၢလတUးက ေျပာသည။ ယေန႔ ညေနပငးက A ငးစနေထာငမ ပထမသတA ျဖစ A ကUးသား ၁ဝဝ ေကာ ျပနလႊတရာတြင A မးသမး ၃၅ Uးခန႔ ပါဝငၿပး၊ ခထ ေလာငးကစားမႈျဖင ကခရသမား A ပါA ဝင ႏငငေရးA ကUးသားA ခ႕ ပါဝငခသည။

ဗကသ ေခါငးေဆာင ဒၿငမးလငး A ငးစနေထာငမ ခႏးေထာငသ႔ ေျပာငးေရႊ႔ခရ မဇၩမသတငးဌာန

စေနေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 21 2009 20:42 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင (မဇၥမ)။ ။ ဗကသ ေခါငးေဆာင ကဒၿငမးလငးA ား ရနကနတငး A ငးစနေထာငမ စစကငးတငး ခႏးေထာငသ႔ ယေန႔ နနကပငးက ေျပာငးေရႊ႔လကသည။ ဗကသ ေခၚ ဗမာႏငငလးဆငရာ ေကာငးသားသမဂၢမား A ဖြ႔ခပ ျပနဖြ႔ရာတြင Uးေဆာငခၿပး၊ ၂၀၀၇ ခႏစ ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရးတြင ပါ၀ငခသျဖင ႏငငေတာ လၿခေရးက ထခကေစမႈ A ပါA ၀င ပဒမ ၆ ချဖင ေထာငဒဏ ၁၅ ႏစခြ ကေနရသည သ႔က A ငးစနေထာငမ ျမနမာျပညေျမာကပငး ခႏးေထာငသ႔ ေရႊ႔လကျခငးျဖစသည။ "ဒမနက ေထာငဗးဝမာ သြားစစမးတာေပါေနာ။ ေထာငမႉးက သားေလးက ၃ နာရေလာကမာ ခႏးေထာငက ပ႔လကၿပလ႔ ေျပာတယ" ဟ ကဒၿငမးလငး၏ မခင ေဒၚေဌးေဌးက မဇၥမက ေျပာသည။ "A နတက စတမေကာငးဘး။ မတရားဘး။ ဒေလာက ကေလးက ငယငယေလးက နယစြနနယဖားက ပ႔လကတာ။ မတရားဘးလ႔ တြကတယ။ ဖေA က ေတာငငေထာငမာေလ။ သားက ခႏးဆေတာ စUးစားၾကညေတာ။ ရာသUတ

Page 29: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 29

ဆးရြားတေနရာက ပ႔လကတာ။ ငကဖားေဆးေတြေတာ ထညေပးလကတယ" ဟ ေဒၚေဌးေဌးက ဆကေျပာသည။ ၂၀၀၇ ခ စကတငဘာလA တြငး သဃာေတာမား Uးေဆာငသည A စးရဆန႔ကငေရး ဆႏၵျပမႈၾကး (၀ါ) ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရးဟ A မညတြငခေသာ လထလႈပရားမႈၾကးႏင ဗကသ ေခါငးဆာငမႈပငးက ျပနဖြ႔ရာ၌ ဒၿငမးလငးလညး ပါ၀ငUးေဆာငခသည။ ဗကသ သည စစA ာဏာရငစနစက ဆန႔ကငတကပြ၀ငေနေသာလညး၊ စစA စးရ A ဆကဆကက တရား၀င ဖြ႔စညးခြင မျပေသာေၾကာင ေျမေA ာကလႈပရားမႈျဖင ရပတည လႈပရားေနေသာ ေကာငးသားA ဖြ႔ ျဖစသည။ သသည ထA ခနက ရနကနA ေနာကပငး တကသလတြင ဘမေဗဒ ေနာကဆးႏစ တကေရာကေနသျဖစသည။ ေနာကပငးတြင A ာဏာပငမား၏ A ဖမးA ဆးက တမးေရာငေနရငး ၂၀၀၈ ခႏစ ေA ာကတဘာလ ၂၃ ရကေန႔တြင ရနကနရ ပါရမ တကခနးတခတြင A ဖမးခလကရသည။ ထႏစ ႏ၀ငဘာလA တြငး သ႔က ႏငငေတာလၿခေရးက ထခကေစမႈ A ပါA ၀င ပဒမ ၄ ချဖင ေထာငဒဏ ၆ ႏစခြ၊ ေနာကပငးတြင ႐နးရငးဆနခတ ျဖစေစမႈႏင ထပေပါငးကာ ၄ ႏစ တးခခသည။ ထ႔ေနာက ယခလ ၄ ရကေန႔တြငမ တရားမ၀င A သငးA ဖြ႔ ဖြ႔စညးမႈ ပဒမ ၆ ျဖင ေတာငဒဂၿမ႕နယ တရား႐းက ေထာငဒဏ ၅ ႏစ ထပခလကျပနသည။ ဖခငျဖစသ Uးေဇာေဇာမငးမာ ၈၈ မးဆက ေကာငးသားA ဖြ႔၀င ျဖစၿပး၊ ေထာငဒဏ ၆၅ ႏစ ကခေနရသည။ A ဘးျဖစသမာ သာယာ၀တေထာငတြင A ကUးကေနစU ကြယလြနခေသာ ထးလငးၿမ႕ မဆႏၵနယမ ေရြးေကာကခ လႊတေတာA မတ Uးေစာ၀ငး ျဖစသည။

မစစေႏြးက ေထာငဒဏ ေလာခ ဖနဒါ

စေနေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 21 2009 20:39 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင(မဇၩမ)။ ။ လ႔A ခြငA ေရး လႈပရားသ စစေႏြး A ပါA ၀င ႏငငေရး A ကUးသား ၁၅ Uးထက မနညးက A ာဏာပငမားက လြနခသည ရကသတပတခန႔A တြငး ေထာငဒဏမား ေလာခခသည။

A နA ယဒ A ဖြ႔၀ငႏင ရနကနတငး ထနးမႏငေကးရြာသ မစစေႏြးA ား ၄ ႏစခြ၊ A မႈတြတ ကဘဘ၀ငးလႈငA ား ၂ ႏစျဖင ယခလ ၁၉ ရကေန႔တြင တငးတရား႐းက ေလာေပးခသည။

"စစေႏြးက A ခ ၈ ႏစ ကနတယ။ သန႔ A မႈတြ ဘဘ၀ငးလႈငကေတာ ၂ ႏစ ေလာခလကေတာ A ခ ၆ ႏစ ကနေသးတယ" ဟ မစစေႏြး၏ ေရ႕ေန ေဒၚခငေဌးၾကြယက မဇၥမက ေျပာသည။

၂ဝဝ၇ ခႏစ ႏဝငဘာလ ၁၄ ရကေန႔က ရနကနၿမ႕ ျမရပည ဟတယေရ႕တြင စစA စးရ ဆန႔ကငေရးစာတမး ခတဆြခသည သတ႔ႏစUးက စတငဖမးဆးခသည။

ေနာကပငးတြင ႏငငေတာ ၿငမဝမပျပားမႈက ပကျပားေစရန လႈ႔ေဆာမႈ A ပါA ၀င A ျခားပဒမမားျဖင စြခကတငကာ ျပစဒဏမား ခချခငးျဖစသည။

Page 30: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 30

A လားတ ေထာငဒဏ ႏစ ၂၀ ႏင ၆ လ ကခေနရသ ဘေလာဂါ ေနဘနးလတA ား ရနကနတငး တရား႐းက ယခလ ၂၀

ရကေန႔တြင ၈ ႏစခြ ေလာေပးခသည။

သ႔က ႏငငေတာ ၿငမ၀ပပျပားေရးက ထခကေစမႈ၊ A လကထေရာနစ A ကUပေဒ၊ ဗဒယA ကတ႔ျဖင ျပစဒဏခချခငးျဖစသည။

ထ႔A ျပင ရနကနၿမ ႕တြင ေလာငစာဆေစးႏႈနး ကဆငးေရး ဆႏၵျပခသျဖင ဖမးဆးေထာငခခရသည ကစညသေမာင A ပါA ၀င ၇ UးA နက ၆ UးA ား ယခလ ၁၆ ရကေန႔က ၂ ႏစခြစ ျပစဒဏ ေလာေပါမႈမား ျပလပခသည။

ကဇငလငးေA ာင၊ လ႔A ခြငA ေရး ကာကြယျမႇငတငသမား ကြနယကမ ကမးသန႔ (ဂၽြနေနာတန) (လႈငၿမ ႕နယ)၊ A နA ယဒ

A ဖြ႔ဝင ကရမငးUးႏင ကသနးေဆြ (ဖာပ) တ႔A ား ၆ ႏစခြမ ၄ ႏစသာ ကခရေတာမည။

ႏငငေရး တကၾကြလႈပရားသ ကစညသေမာငႏင A နA ယဒ A ဖြ႔ဝင ကရျမနဟနတ႔က ယခငက ၁၇ ႏစခြႏင ၁၆ ႏစခြစ

ကခခရသည။

A ားလးက ႏငငေတာ ၿငမ၀ပပျပားေရးက ပကျပားေစရန လႈ႔ေဆာမႈ ၅၀၅ (ခ) ပဒမA ျပင A ျခား ပဒမမားျဖင

ျပစဒဏခချခငးျဖစသည။

သတ႔၏ ေရ႕ေန ေဒၚခငေဌးၾကြယက "စညသေမာင ပါ ၇ Uးထမာ ကၾကညျဖက A ယခ မတကဘး။ ကမက ပါဝါေပးတာ သ မပါဘး။ ၆ ေယာကA တြကေတာ တကခတယ" ဟ ေျပာသည။

သက ဆကၿပး "ကမတ႔ကေတာ Uပေဒန႔ ၿငစြနးမႈ မရလ႔ ခေပးတယလ႔ ေျပာရမယ။ ဒါေပမ A ခ ၅ဝ၅ (ခ) ကေတာ ဘယတေယာကကမ လးဝ မခေသးဘး" ဟ ေျပာသည။

A လားတပင ထငးA ေျခစက A တကA ခ A ဖြ႔A စညးတခႏင ဆကသြယသညဟ ဆကာ ေထာငဒဏ ၂၆ ႏစစ ကခေနရသည

မႏေလးၿမ႕မ ႏငငေရး A ကUးသား မေကသေA ာငႏင ကေ၀မးထးက တငးတရား႐းက ယခလ ၁၇ ရကေန႔တြင ၁၆ ႏစစ

ေလာေပးခသည။

ထ႔A ျပင နာဂစမနတငးဒဏသင ဒကၡသညမား ကညေနရငး ဖမးဆးေထာငခခခရသည ကဇာဂနာႏင A မႈတြမားတြင A လကထေရာနစ ပဒမမားျဖင ေထာငကခထားရသ ေဘာလးသတငး ေဆာငးပါးေရးသ ကေဇာသကေထြး၊ ကသန႔ဇငေA ာင၊ ကတး (ေခၚ) ကတငေမာငေA းတ႔ကလညး ယခလ ၁၃ ရကေန႔က ေထာငဒဏမား ေလာခေပးခသည။

ယခA ခါ ကဇာဂနာသည ျမစၾကးနားေထာင၊ ကေဇာသကေထြးမာ ေတာငၾကး၊ ကသန႔ဇငေA ာင ဘားA ႏင ကတး (ေခၚ) ကတငေမာငေA းမာ ျမငးၿခေထာငတြင ရေနသည။

ျမနမာစစA စးရက A ကUးသား ၆၃၁၃ Uးက စေနေန႔ (ယေန႔) တြင လႊတေပးမညဟ ႏငငပင ႐ပျမငသၾကားႏင ေရဒယတ႔မ ယမနေန႔ ညေနပငးတြင ေၾကညာခသည။

ႏငငေရး A ကUးသားဟ၍ မရပါဘးဟ ျငငးဆနထားခသည စစA စးရ A ေနျဖင ႏငငေရးA ကUးသားမား ပါ၀ငျခငး ရ၊ မရက ထးစA တငး ထညသြငးေၾကညာျခငး မရခပါ။

Page 31: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 31

ၿဗတသ၊ A ႏၵယ႐ပရင Slumdog Millionaire (႐ပရငA ညႊနး) ၿငမးခမးၿငမး ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 20 2009 17:19 - ျမနမာစေတာခန

A ႏၵယႏငင မဘငးၿမ႕ (ယခင ဘေဘၿမ ႕) မ ဆငးရသားမား စေပါငးေနထငရာ ရပကြကတခမ လငယတေယာက၏ ဘ၀ျဖတသနးမႈက တငဆကထားသည Slumdog Millionaire ဇာတကားမာ ဇနန၀ါရလက ကငးပခသည ေရႊကမာၻလး ဆေပးပြတြင A ေကာငးဆး ဇာတကားဆ A ပါA ၀င ဆ ၄ ဆ ခးျမႇငခရသည။ ၿဗတသ႐ပရင A ကယဒမဆေပးပြတြငလညး A ေကာငးဆး ဇာတကားဆ A ပါA ၀င ဆ ၇ ဆ ခးျမႇႇငခရျပနသည။ Slumdog Millionaire ဇာတကားမာ ႏငငတကာ ႐ပရငပြေတာမားတြငလညး ဆမားစြာ ဆြတခးခသလ ေဖေဖာ၀ါရလ ၂၂ ရကေန႔တြင ကငးပမည ေA ာစကာ ထးခၽြနဆေပးပြ၌လညး ဆေပါငး ၁၀ ဆ လာထားခရသည။ A ေကာငးဆး ဇာတကားဆA ျပင ဂတဘကဆငရာ ထးခၽြနဆမားပါ လာထားခရသည။ ထဇာတကား၏ ဇာတ၀ငေတးမားမာလညး ဇာတလမးတခလးက A ထေရာကဆး ပပးေပးႏငသျဖင ေA A ာရာမနမာ သ၏ ဂတဖနတးမႈA တြကလညး ဆမားစြာ ရရခသည။ Slumdog Millionaire ဇာတကားက A ႏၵယစာေရးဆရာႏင သတမန၀နထမး ဗကာဆြာရပ၏ ဘြတကစာေပဆ ရထားသည Q and A ဆသည ၀တက ႐ပရငA ျဖစ ဖနတးထားျခငးျဖစသည။ A ႏၵယႏငင မဘငးၿမ႕ (႐ပရငၿမ ႕ေတာ) ၏ A ခပခနးတခတြင ပလပA ရာရတေယာကက ဂမလမာလစ ဆသည ခာတတေလးက လမးေပၚမ ခးဆးလယကမႈမားႏင ဆကႏြယေနသညဟေသာ သသယျဖင ဖမးဆး၍ စစေဆးေမးျမနးေနသည။ ရA ခပခနးထတြင ေရာကေနေသာ ဂမလမာ A ႏၵယတဗြပ႐ဂရမတခမ စစUတငဆကသည ဘယသမလနာ ျဖစခငလဆသည ဉာဏ စမးပေဟဠA စA စU၏ ေနာကဆးေမးခြနးက မနကျဖနတြင ေျဖၾကားရမညျဖစၿပး ယေန႔တြင သသည A ခပခနးထ ေရာကေနသည။ ဉာဏစမးပေဟဠ A စA စU၏ A ဆငေပါငးမားစြာက ေA ာငျမငစြာ ေကာျဖတခၿပး မနကျဖနေမးခြနးA တြက A ေျဖမနက ေျဖႏငခလင ဆေငြA ျဖစ ႐ပးသနး ၂၀ ရမည။ မနကျဖနA တြက ေမးခြနးက ေျဖၾကားခြငရေရးA တြက ယေန႔တြင

Page 32: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 32

ရA ရာရ၏ ေမးခြနးေပါငးမားစြာက ဂမလ ေျဖၾကားရUးမည။ ကေကာငးလင ၂၄ နာရA တြငး သနးၾကြယသေ႒းတေယာက ျဖစသြားႏငၿပး၊ ကၾကမၼာက သ႔ဘကတြင မရလငေတာ မသကၤာမႈျဖင ေထာငနနးစရမည။ ဂမလ၏ A နာဂတမာ မညသ႔ျဖစပကသြားသညက ဒါ႐ကတာက ထပထမUးဆး ဇာတ၀ငခနးျဖစသည ဂမလ၏ ငယဘ၀က ရA ရာရက စစခကယသည ပစမးျဖင ဇာတေၾကာငးျပန (Flash Back) ျဖင ဆကလက တငဆကသြားခသည။ တႏစက ဟႏၵႏင မြတစလင A ဓက႐နး ျဖစခနတြင ဂမ(လ)တ႔၏ A ေမမာ ေသဆးသြားခသည။ ကေလးသာသာA ရြယ ဂမလကေတာ ထကစၥက ဘာမမသရာေသး။ သတ႔ေနထငရာ မဘငးၿမ ႕စြနသ႔ လာေရာကလညပတသည သA လြနၾကကေသာ မငးသားၾကး A မတာဘာဂမးဆက ထးၿမလကမတက A မတတရA ျဖစ ေတာငးယႏငခသညက ဂဏယမဆး ျဖစေနေသးသည။ သA မျပနေရာကေတာ (တကယေတာ A မဟပင မေခၚႏငသည ဆာလာA တမားျဖင ကာရထားေသာ ေလးတငစငေလးျဖစသည။) A ေမဆးသြားသည သတငးက ၾကားရသည။ A ေမA ေလာငးက မျမငရေတာ။ A ဓက႐နးႏမႏငးေရး ရေတြက သမးသြားၿပး ျမစထေမာလကသညဟသာ သလကရသည။ မခငဆးေသာလညး ဆငးရလြနးေသာေၾကာင ဂမလတ႔မာ သပၾကာၾကာ ပေဆြး၀မးနညးခနမရ။ သ႔ထက A သကA နညးငယၾကးေသာ A ကျဖစသ ဆလငးႏငတငပင၍ သမဒၶရာ၀မးတထြာက ျဖညရမည။ မခငျဖစသ ကြယလြနၿပးေနာက သတ႔ညA ကႏစUး၏ ေလာကထပၸတ လတ႔ဇာတမာ မၿပးဆးေသးသျဖင ငါ၀မးပဆာ မေနသာဆသလ ဖနပတက၊ ကလလပ စသျဖင ဆငးရႏခာလြနး A ားၾကးေသာ ေန႔ညမားက ျဖတသနးခရသည။ (မလဇာတညႊနးတြင ညA ကႏစUးမာ တေန႔ ဗကဆာလြနးၿပး စားစရာမရသျဖင ၀ကစာပင ခးစားရသည။ ႐ပရငကားတြငေတာ ထဇာတ၀ငခနး မပါေတာေခ။) မြတစလငဘာသာ၀ငျဖစေသာ သတ႔ညA က ႏစUးမာ သတ႔လပင မဘမကေလးျဖစသည လာတကာ ဆသည ေကာငမေလးတေယာကႏင ရငးႏးခသည။ သတ႔ႏစUး ရငးႏးသြားၿပးေနာက ဂမလက သ လပငးေလာက ေကာငးပညာေရး သငၾကားခစUက တခတညးေသာႏင A ၾကကဆး၀တျဖစသည စာေရးဆရာၾကး A လကဇႏၵားႏးမား၏ သရေကာငးသးေဖာထမ သရေကာငးသးေယာက၏ နာမညမားက A စြျပ၍ မညေခၚထားသည။ (ဂမလက ထဇာတေကာငမားက ၾကကေသာလညး ထ၀တက ဆးေA ာငပင မသငၾကားခရပါ။) သ႔A က ဆလငးက တတယေျမာက သရေကာငးA မည မညေခၚထားသည။ သတ႔ ရသးေဖာမာ ၿမ ႕A စြနရ A မကစြန႔ပစရာ ျပြနၾကးတြင ေနထငစU မာမနးဆသည လ႐ႈပတUးႏင ရငးႏးသည။ မာမနးက လမးေပၚမ A ေျခA ေနမ ကေလးမားက A လစသတျခငး၊ ပကဆေတာငးျခငးမား သငေပးကာ ကေလးမားရရေသာ ၀ငေငြမ ေခါငးပျဖတစားေနသတUး ျဖစသည။ ဆလငးက ပထမတြင မာမနးႏင ပးေပါငးေဆာငရြကခသညမား ရေသာလညး ေနာကပငးတြင A ကာA ကြယေပးရငး မာမနးႏင ျပနာ ျဖစၾကသည။ မာမနးလကမ သတ႔သးUးစလး ထြကေျပးၿပး ရထားေပၚA တကတြင ညA ကႏစUးစလး လြတသြားေသာလညး လာတကာက မာမနးက ျပနလညဖမးဆးႏငခသည။

Page 33: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 33

ယတမာေသာ မာမနးက လာတကာက ေဖာကသညမားA ၾကက A ဖးA ခၾကးမားေသာ ကေလးျပညတနဆာA ျဖစ ေဆာငရြကခငးေလသည။ ေနစရာမရေသာ ညA ကႏစUးမာလညး ထရထားၾကးေပၚတြငပင ေစးေရာငးျခငး၊ တပခမဟာ ဘရားဖးလာသမားA ား Eညၾကလပေပးျခငး၊ ရဖနရခါတြင ဆလငးက A လစသတျခငးမားျဖင သတ႔ငယဘ၀၏ A ငတျပနာက ေျဖရငးခရသည။ မာမနးလကခပထက ေရျဖစေန႔သည လာတကာ၏ သတငးက ၾကားရသညA ခါ စတမေကာငးသျဖင သတ႔ ည A ကႏစUး မဘငးသ႔ျပန၍ လာတကာက သြားကယၾကသည။ မာမနးက သတ႔ကသတရန ၾကစညသျဖင ဆလငးက ျပနပစရာ မာမနး ေသဆးသြားၿပး လာတကာက ကယတငႏငခသည။ မာမနးက သတပစႏငခသည ဆလငးက မာမနး၏ ၿပငဘကတေယာကျဖစသည ဂာဗကက ေခၚယကာ သေကာငးျပထားသည။ ဆလငးက ဂမလႏင ေရ႕ေရးေဆြးေႏြးစU လာတကာက သတမညဟ ၿခမးေျခာကသညA ခါ လာတကာက ၾကား၀ငျပနေျပာေပးရသည။ သ႔ေသာလညး ဆလငးက "သတ႔ပငဆငပါသည" ဆသညစကားက သ လကမခေၾကာငး ေျပာသျဖင ဂမလမာ A သညးကြၿပး လကေလာလကရေတာသည။ ႏစမားစြာ ၾကာသညA ခါ ဂမလမာလညး A မားသး ဖး႐းတြင ႏ႔ေရာငးသA ျဖစ A လပလပေနရၿပး ဆလငးကေတာ ဂာဗက၏ ဂဏးတြင ထပတနးA ဆငရသ ျဖစေနသည။ ဂမလကလညး လာတကာႏင ပကသက၍ တရကမ ေမမရသလ လာတကာကလညး ညA ကႏစUး ျပနာမျဖစေစလ၍ ၾကား၀ငရငးေပးလကရေသာလညး ၾကာလာသညႏငA မ ဆလငးလကထတြင မေပာပကေတာ။ ဆလငးကလညး ညျဖစသ ဂမလက သႏငလာေနရန ဖတေခၚသည။ ဆလငးရေသာ ေနရာတြင လာတကာ ရမညဟ ယၾကညေသာ ဂမလက လာတကာႏင A ဆကA သြယ ျပနလပၿပး ေန႔စU ညေန ၅ နာရတငး ခတထရာပါတ သ၀သဘတာ႐မ ေစာငေနခသည။ တေန႔တြင ထဘတာ႐သ႔ လာတကာ ေရာကရလာၿပး သတ႔ႏစUး ထြကေျပးရန ၾကစေနတနး ဆလငးႏင ဂာဗက၏ တပညမား ေရာကရလာကာ ဂမလက ရနျပကာ လာတကာက ႏငထကစးနငးျပကာ ေခၚေဆာငသြားခသည။ မေလာေသာ ဇြလ႔လျဖင ဂမလက လာတကာႏင ျပနလည၍ A ဆကA သြယရေA ာင ၾကေဆာငေသာလညး ဂာဗကက သတ႔က ေနရာေရႊ႔ထားလကသည။ လာတကာႏင မညသ႔ A ဆကA သြယရေA ာင လပလင ေကာငးမညနညးဟ ဂမလ စUးစားသညA ခါ ႐ပသမ စစUတငဆကသည ဉာဏစမးပေဟဠ A စA စUကသြားၿပး သတရမသည။ လာတကာက ထA စA စUမားက မလြတတမးၾကညသညက သေသာ ဂမလမာ မမ၀ငေရာကယUၿပငလင လာတကာႏင ဆစညးႏငမညဆေသာ A ေတြးျဖင ထၿပငပြသ႔ ၀ငေရာကယUၿပငသည။ ထဂမးၿပငပြ၏ A ဆငေပါငးမားစြာက ေကာျဖတခၿပး ဂမလ ပါ၀ငယUၿပငေသာ A စA စU၏ ေနာကဆးA ဆင မေေရာကမမာပင လာတကာက သ ပါ၀ငယUၿပငေနသညဟ သရသြားေလသည။ ကဆးေသာ ဂမလမာလညး ေနာကဆးA ဆင မေရာကခင တရကA လမာပင ရက သသယA မႈျဖင ဖမးဆးထားကာ စစေဆးေမးျမနးေနၾကသည။ ႐ပရငဇာတကား၏ A ဖြငဇာတ၀ငခနးမာလပင ရA ရာရက

Page 34: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 34

ဂမလက စစေမးရငး ဂမလက သ႔ဘ၀ဇာတေၾကာငးက ေျပာျပသညA ခါ ရA ရာရက သ႔A ား ႐းသားသညဟ ယဆကာ ျပနလႊတေပးခသည။ A ခပထမ ဂမလက ျပနလႊတေပးလကသညတြင ၿပငပြA စA စUကလညး ကငးပရန နာရပငးမသာ လေတာသျဖင ဂမလမာ ထပြေနရာသ႔ A ေျပးသြားရသည။ တဖကတြငလညး A ကျဖစသ ဆလငးက ဂမလ ျပနလြတလာမနး သသညA ခါ ထြကေျပးတမးေရာငဖ႔ လပၿပး၊ လာတကာကလညး သ၏ ဖနးႏင ကားက ေပးကာ ထြကေျပးခငးေလသည။ ေနာကဆးေမးခြနးက ေျဖခါနးတြင ဂမလက ဆလငးက ဖနးေခၚလကရာ ဖနးက လာတကာလကထတြင ရေနသျဖင လာတကာႏင A ဆကA သြယ ရသြားသည။ ထA ခနတြင ဉာဏစမးပေဟဠ A စA စUကလညး A လကဇႏၵား၏ The Musketters ၀တထမ တတယေျမာက သရေကာငးနာမညက ေမးေလသည။ မေန႔က ရA ခပခနးထတြင သေတာငးစားတေယာက ေကြးေသာ ထမငးၾကမးချဖင တငးတမခရသည ဂမလမာ နာရ ၂၀ ရကA ၾကာတြင မလနာသေ႒းတေယာက ျဖစ၍ေနသည။ ကၾကမၼာA လညA ေျပာငးက သတ႔ညA ကႏစUး ခားရဟတ၏ တဖကတခကစတြင ထငခငးသလမးပင။ ဂမလႏင ျပနာတကကာ ဂာဗကကလညး ပစသတၿပး၊ သ႔ကလညး သတေသလကသည။ ေနာကတေန႔တြင ဂမလေရာ လာတကာပါ သတ႔ႏစUး ခနးဆထားသည ဘတာ႐တြင ေတြ႔ၾကၿပး A နမးမးေတြ ေ၀ၾကသည။ ဒါ႐ကတာ ဒနနဘြ ငးက ဇာတကားတခလးက မကေတာငတခက မခတရေလာကေA ာင ရငဖလႈကေမာဖြယ တငဆကခသည။ ဂမလA ျဖစ Dev Patel က သ႐ပေဆာငသည။ ဂမလ၏ ကေလးဘ၀က တျခား ကေလးသ႐ပေဆာင ႏစေယာကက သ႐ပေဆာငသည။ လာတကာA ျဖစ Freida Pinto က သ႐ပေဆာငသည။ သ၏ ငယဘ၀A ျဖစ တျခား ကေလး သ႐ပေဆာငႏစေယာကက သ႐ပေဆာငသည။ A ႏၵယႏငငတြင ႐ကကးေသာ ၿဗတသ ႐ပရငဇာတကားျဖစၿပး၊ ထဇာတကားထမ သ႐ပေဆာင ဂ မလမာ ကၾကမၼာက သ႔က ေမးမနလသည A ခြငA ေရးေလးတခ ေပးခက၊ A ေကာငးဆး A ေျခA ေနကျဖစေA ာင လပသြားႏငခသညမာ ထဇာတကား၏ ပရသတက စြေဆာငႏငေသာ A ခကျဖစသည။

ကြငတားနား ၆ မနစၾကာ သတငးစာ ရငးလငးပြ ျပလပ မဇၩမသတငးဌာန

ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 20 2009 10:09 - ျမနမာစေတာခန

ရနကန (မဇၩမ)။ ။ လ႔A ခြငA ေရး တးတကမႈမားႏင ပတသက၍ ေလလာရန ျမနမာျပညသ႔ A လညA ပတ လာေရာကခေသာ ကလသတမန မစၥတာ ေတာမတ A ဂ ကြငတားနားသည ျမနမာႏငငမ ျပနလည မထြကခြာမ ယမနေန႔ ည ၇ နာရတြင ရနကန A ျပညျပညဆငရာ ေလဆပ A ထး သးသန႔ေဆာင၌ ျမနမာႏငငရ ႏငငျခား သတငးေထာကမား၊ ျပညတြငးဂာနယမားမ သတငးေထာကမားႏင ေတြ႔ဆခသည။

Page 35: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 35

မစၥတာ ကြငတားနားက ျမနမာႏငင၏ လ႔A ခြငA ေရး A ေျခA ေနသည စမေခၚမႈမားႏင ရငဆငေနရာဆ ျဖစသညဟ ၆ မနစတာ ၾကာျမငေသာ သတငးစာ ရငးလငးပြ၏ A စမာပင ေျပာၾကားသြားသည။ ခရးစUက စစUေပးေသာ ျမနမာA စးရက A ထးပင ေကးဇးတငပါေၾကာငးႏင သ၏ ေျပာဆေဆြးေႏြးမႈမားက ျမနမာA စးရ A ေနျဖင A ေလးထားစUးစားၿပး A ျပသေဘာေဆာငေသာ တးတကမႈမား ရလမမညဟ ေမာလငမပါေၾကာငး A ထးသတမနက ေျပာပါသည။ သသည တရားသၾကးခပ UးေA ာငတးႏငလညး ေတြ႔ဆခြငရခၿပး လြတလပေသာ တရားစရငေရး စနစျဖစရန ျမနမာႏငင၏ တရားစရငေရး Uပေဒမား ျပနလည သးသပမႈျပလပရနႏင ျပညသျပညသားမား၏ A ေျခခ ရပငခြငတ႔က ေလးစားရန စစA စးရက A ၾကျပခေၾကာငး A ဆပါ သတငးစာ ရငးလငးပြတြင ေျပာၾကားခပါသည။ "တရားသၾကးခပ၊ ၀နၾကးတ႔န႔ေတြ႔ၿပး ေဆြးေႏြးေတာ သတ႔ဘကက ႏငငေရးသမားေတြက ျပစဒဏစရငတ ကစၥ၊ ႏငငေရးA ကUးသားေတြ လႊတေပးေရး ကစၥေတြ ေဆြးေႏြးေတာ A ျပသေဘာေဆာငတ တန႔ျပနမႈေတြ ရပါတယ" ဟ ကြငတားနားက ေျပာသည။ လ႔A ခြငA ေရး A ထး ကယစားလယ၏ ခရးစUA တြငး A ငးစနေထာငရ ေကာငးသား၊ သလရင၊ ေရ႔ေန၊ လႊတေတာA မတတ႔မ ယၾကညခကေၾကာင ေထာငခခရသ ႏငငေရး A ကUးသား ငါးUးႏင ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးခြင ရချပး A ခန ေလးနာရေကာ ၾကာျမငသညဟ သက ထညသြငး ေျပာဆသြားသည။ ကရငျပညနယ ခရးစUတြငမ A စးရႏင ၿငမးခမးေရး ရယထားခေသာ ကရငA မးသား A စညးA ႐းမ ခြထြကကာ ျငမးခမးေရး ရယထားသည ဗလခပ ေစာေ႒းေမာင (KNU/KNLA) ၿငမးခမးေရးေကာငစ၊ ပဒေA ာငဆနး၏ ဘရားကနး ၿငမးခမးေရးA ဖြ႔၊ Uးသာထးေကာ၏ DKBA A ဖြ႔မားႏင ေတြ႔ဆခသည။

ကြငတားနား ဇာဂနာႏင မေတြ႔ခ ဟ ကလေျပာ ေဆာလမြန ၾကာသပေတးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 19 2009 21:51 - ျမနမာစေတာခန

နယးေဒလ – ျမနမာျပညသ႔ A လညA ပတ လာေရာကခေသာ ကလလ႔A ခြငA ေရး ကၽြမးကငသ မစၥတာ ကြငတားနားသည နာမညေကာ လရႊငေတာ ဇာဂနာက ဗဒၶဟးေန႔ ကေတြ႔ဆခသည ဟေသာ သတငးက ရနကနၿမရ ကလသမဂၢ႐း က ျငငးဆလကပါသည။ ကဇာဂနာက ကလသတမနက ကခငျပညနယ ျမစၾကးနား A ကUးေထာငတြင ဗဒၶဟးေန႔ ညUးပငးက ေတြ႔ဆခသညဟ A ေစာပငးက ျမစၾကးနား A ကUးေထာင A ရာရတUးႏင ကဇာဂနာ ၏ေဆြမးတUးက မဇၩမက ေျပာၾကားခပါသည။ A မညမေဖာလသ ကဇာဂနာ၏ ေဆြမးတUးက ဤသ႔ ေတြ႔ဆခေၾကာငး ျမစၾကးနား A ကUးေထာငက ေစာငၾကည ေလလာေနသ သတငးရပကြကတခက သ႔က ေျပာၾကားခသညဟ ေျပာဆခသည။ သ႔ေသာ

Page 36: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 36

ဤသတငးက A တည မျပႏငေၾကာငးလညး သမက ဝနခေျပာၾကားခသည။ သ႔ေသာ ရနကနၿမရ ကလသမဂၢ႐း ေျပာေရးဆခြငရသ UးေA းဝငးက “မစၥတာကြငတားနား ကခငျပညနယက မသြားခပါဘး၊ ကဇာဂနာန႔လ မေတြ႔ခပါဘး။ သက ဗဒၶဟးေန႔ န႔ ၾကာသပေတးေန႔ေတြမာ ေနျပညေတာမာဘ ရေနခတာပါ” ဟ ေျပာၾကားသြားခသည။ မစၥတာ ကြငတားနားသည ၾကာသပေတးေန႔တြင သတမနမားႏင ေတြ႔ဆခၿပး၊ တငးျပညတြငးမ မထြကခြါခင ရနကန ၿမ၌ သတငးစာ ရငးလငးပြတရပ ကငးပ ျပလပခသညဟလညး UးေA းဝငးက ေျပာသည။ ကလသတမနၾကးသည ၎၏ ခရးစUA တြငး A စးရ A ရာရမားႏင ေတြ႔ဆကာ ကရငျပညနယ၊ ကခငျပညနယ ႏင ရခငျပညနယတ႔သ႔လညး သြားေရာကမညဟ ကလသမဂၢ၏ A ေျပာA ရ သရသည။ သ႔ေသာ ၾကာသပေတးေန႔က သ၏ ခရးစUက A ဆးသတခေသာ သတမနၾကးသည ျမနမာျပညေျမာကပငးရ ကခင ျပညနယႏင ျမနမာႏငင A ေနာကပငးရ ရခငျပညနယတ႔သ႔ သြားေရာကႏငျခငး မရခပါ။

လကနကခ ရမးA ဖြ႔၀ငေဟာငးမားက လကလရာေဖြ မးၾကး ၾကာသပေတးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 19 2009 19:17 - ျမနမာစေတာခန

ေရႊလ (မဇၥမ) ။ ။ ရမးျပည A မးသား တပမေတာမ တပဖြ႔၀ငေဟာငးမားက ကြတခငA ေျခစက နA ဖ စစဗဟာလကေA ာကခ တပရငးမားက ယခA ခါ လကလ ရာေဖြလက ရသည။ ၂၀၀၅ ခႏစ A တြငးက ျမနမာ စစA စးရထ လကနကခခသည SSNA ေခၚ ရမးျပည A မးသား တပမေတာမ A ဖြ႔၀ငေဟာငးမား ေနထငရာ မဆယႏင ကြတခငၿမ႕နယ A တြငးရ ခမနး၊ နားရမး၊ ခတနး၊ နမA ြန၊ ေကာငး၀နး၊ တာလ စသည ေကးရြာမားတြင စစတပက ရာေနျခငး ျဖစသည။ စစသားမားက ရမးတပဖြ႔၀ငေဟာငးမားက မေတြ႔သျဖင ဇနးသညမားႏင ကေလးမားက ေခၚေဆာငသြားေၾကာငး ၎A ဖြ႔၀ငေဟာငးမားႏင နးစပသ တUးက မဇၩမက ယခလ ေျပာသည။ "A ရငတနးက ေယာကားေတြက SSNA A ဖြ႔၀ငေဟာငးေတြပ။ ျပတၿပးမ နားထားတာ။ ဘာမမလပဘး၊ ၾကာၿပ။ နာမညရထားတယေပါ။ ဒါေပမ သတ႔ေယာကား A မမာ မရဘး။ မးေသြး သြားဖတတယ၊ ေတာငေပၚတကၿပးမပ။ A ဒါန႔ A မးသမးေတြပ ဖမးတယ" ဟ သက ေျပာသည။ ယခလ ၁၀ ရကေန႔က ကြတခငႏင နမဖတကာၾကား ျဖစပြားခသည ကနကားၾကးမား ဓားျပတကခရမႈA ၿပး မဆယၿမ႕နယ ေကာငး၀နးေကးရြာတြင ေနထငသည SSNA A ဖြ႔၀ငေဟာငး ၂ Uးက စစတပက ဖမးေခၚသြားသည။

Page 37: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 37

ထ႔A ျပင ခငပြနးသညမားက မေတြ႔သျဖင ဇနးသည ၅ Uးႏင ကေလးတUးက ဖမးခသည။ "နမA ြနရြာက တေယာကဆရင သ႔A မးသမးA မေရာ၊ ေယာကၡမေရာ ပါသြားတယ။ သ႔A မ သြားေမႊတာ သ႔A မးသမးက ဖမးတယဆတာ ၾကားတာန႔ ကေလးန႔ ခကခငး ေရာငလကတာ။ ေနာကၿပး သ႔A မးသမး A မေရာ၊ ေယာကၡမေရာ ခမနးဘကက ဆြေခၚသြားတယ၊ မဆမဆင" ဟ သက ေျပာသည။ A ဖမးခၾကရသည A မးသမးႏင ကေလးငယက ယမနေန႔က ျပနလႊတေပးခေသာလညး ၃ ရကA တြငး ေယာကားမား လာေရာက A ဖမးခရမညဟ ေျပာဆခသည။ "လြတခၿပ။ မေန႔က လြတခတယ။ ၃ ရကက ခနးတယတ။ ေယာကားေတြက သြားလခငးတာေပါ။ မလရငေတာ ခငဗားတ႔ A မးသမးပ ေထာငကခႏငမလား၊ A မပစၥညးပ A သမးခမလားဆ A မပစၥညးပ A သမးခမယဆၿပး A ဒါ ၃ ရကခနးတယ။ ၃ ရကခနးဆ မနကျဖန ေနာကဆးေပါ" ဟ သက ေျပာသည။

UNA က ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက လကမခ က၀ငး ေသာၾကာေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 20 2009 19:08 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင (မဇၥမ)။ ။ ျမနမာျပညတြငးရ စညးလး ညၫြတေသာ တငးရငးသား လမးမား မဟာမတA ဖြ႔ - UNA က ျမနမာ စစA စးရ ကငးပမည ၂၀၁၀ ခႏစ ေရြးေကာကပြA ား ကန႔ကြကေၾကာငး ယေန႔ ထတေဖာေျပာဆသည။ ဤသညမာ ကလသမဂၢ လၿခေရး ေကာငစA တြငး ျမနမာျပညဆငရာ ကလ A ေထြေထြ A တြငးေရးမႉးခပ၏ ကယစားလယ မစၥတာ ဂမဘာရက ျမနမာျပညႏင ပတသက၍ တခါးပတ A စရငခစာ တငသြငးသည A ခနႏင တကဆငစြာ ယခလ ထတေဖာ ေျပာဆျခငး ျဖစသည။ "A ဓက ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြန႔ ပတသကလ႔ UNA ရ႕ stand က ေဖာျပတာပါ။ ဒေန႔ ယA န လၿခေရးေကာငစမာ တခါးပတ စညးေဝးပြ လပမယေလ။ ေရြးေကာကပြျဖစရင ကေနာတ႔က ဝငၿပငမာ မဟတဘးဆတာ ျပတျပတသားသား၊ ဟတနးက လပထားတာ မရဘး၊ ကန႔ကြကတယလ႔ပ ေျပာထားတာ။ ေ႐ြးေကာကပြ ဆတာမးက A ားလး ေျပလညၿပးေတာမေလ။ A ခဟာက ေထာငကေနတ လေတြလညး မလႊတဘး။ ဘာမ ေဆြးေႏြးတငပငတာလညး မလပဘး" ဟ UNA ၏ ေျပာခြငရပဂၢလ ဇမးA မးသားကြနကရက Uက႒ ပကငရငးထနက မဇၩမက ေျပာသည။ UNA က ၁၉၉၀ ခႏစ ေရြးေကာကပြတြင ပါ၀ငယUၿပငခသည တငးရငးသားလမးပါတ ၁၂ ပါတျဖင စတငစစညးခေသာလညး ျမနမာစစA စးရက ၁၀ ပါတA ား တရားမ၀င ဖကသမးပစခၿပး လကရA ခနတြင ရမးျပည ကးကန႔ဒမကရကတစ ပါတႏင ရမးတငးရငးသားမား ဒမကေရစ A ဖြ႔ခပတ႔သာ A သA မတ ျပထားသည။ ယေန႔ထတျပနသည UNA ထတျပနခကတြငမ ျပညသ႔ဆႏၵ A စစA မန မဟတဘ နA ဖ က တဖကသတ

Page 38: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 38

A တညျပထားေသာ ၂၀၀၈ ခႏစ ဖြ႔စညးပ A ေျခခUပေဒA ရ ျပလပမည ၂၀၁၀ ခႏစ ေရြးေကာကပြကလညး A သA မတျပမည မဟတေၾကာငး ေဖာျပထားသည။ ထ႔A ျပင စစတပ၊ A မးသား ဒမကေရစA ဖြ႔ခပ (A နA ယဒ) ႏင တငးရငးသား ကယစားလယမား စေပါငးေျဖရငးမသာ ျမနမာႏငင၏ ျပနာမား ေျပလညမညဟလညး ဆထားသည။ ျမနမာႏငင၏ ျပနာမားA တြက ဗလခပမႉးၾကး သနးေရႊႏင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညတ႔ ၾကတင သတမတခကမား မပါဘ A ျမနေတြ႔ဆရန မၾကာေသးခငက ထတျပနခသည A နA ယဒ၏ A ထးေၾကညာခက A မတ ၂ ၏ ေတာငးဆခမႈသည UNA ၏ ထတျပနခကႏင ကြလြမႈ မရေၾကာငးႏင A နA ယဒက ၂၀၀၈ ခ ဖြ႔စညးပက ျပနလညသးသပရန ေတာငးဆထားမႈႏင ပတသက၍လညး ေထာကခေၾကာငး UNA ထတျပနခကထတြင ဆထားသည။ ပကငရငးထနက "ကြလြမႈ မျဖစပါဘး။ ေဆြးေႏြးတယဆတာက စစလငလငလညး ျဖစတယ။ ဒမကေရစ ဘကေတာသား A ားလးက ေဒၚစလညး ကယစားျပႏငပါတယ။ ဒါက နဂးခပတာ မဟတေသးဘးေပါဗာ။ စစတပက ကယစားျပဖ႔လညး ဗလခပမႉးၾကး သနးေရႊ ကယစားျပႏငတယ'' ဟ ဆသည။ ဆကလကၿပး ''ဒႏစေယာက ေဆြးေႏြးၿပးရင ေရ႕ဆကၿပး ဘာလပမယဆတာ လာUးမယ။ A ဒA ခါက ကေနာတ႔ ပါရင ပါUးမယဆတ A ျမငမးန႔ ဒါက ရပါတယဆတ A ျမငမး ေျပာတာပါ။ သတ႔ ႏစေယာက ေဆြးေႏြးရငဆတာ ကေနာတ႔က ပယထားတာ မဟတပါဘး။ A လပျဖစေA ာင ပဏာမ A ေနန႔ သတ႔ ႏစေယာက ေဆြးေႏြးရင တခါတညး ဆးျဖတႏငေA ာင ကေနာတ႔ ေထာကခတာပါ" ဟ သက ေျပာသည။ ကလသမဂၢႏင လၿခေရးေကာငစ၊ ႏငငတကာ A သငးA ဝငး A ေနျဖငလညး နA ဖ ၏ မဝါဒလမးစU ၇ ရပႏင ၂၀၁၀ ခ ေရြးေကာကပြA ား မေထာကခရနႏင နA ဖ A ေပၚ ထေရာကသည လပေဆာငမႈမား၊ ဖA ားေပးမႈမား ေဆာင႐ြကေပးရနလညး ထညသြငး ေတာငးဆထားသည။ တငးရငးသားA ဖြ႔မားတြင UNA၊ A ပစရပ၊ ေတာတြငး လကနကကင စသညျဖင ကြျပားလကရရာ တငးရငးသားA ားလးက UNA တခတညးႏင ကယစားျပႏငျခငး မရသျဖင တငးရငးသားA ားလး စစညး ေဆြးေႏြးရမညဟလညး ပကငရငးထနက ေျပာဆသည။

တပမ ၇၇ ရနကနမ ျပနခြာ မဇၩမသတငးဌာန ၾကာသပေတးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 19 2009 16:43 - ျမနမာစေတာခန

ခငးမင (မဇၩမ)။ ။ ရနကနျမ ႔တြင တပျဖန႔ထားချပး တပမ ၇၇ ေA ာကရ တပမား ယေန႔တြင ရနကနျမ ႔မ ျပနလည ထြကခြာသြားၾကျပ ျဖစသညဟ မကျမငသကေသမား A ေျပာA ရ သရသည။ စစသားမား A ျပည တငေဆာငထားေသာ စစထရပကားၾကး A နညးဆး ၄၀ စးသည ရနကနမသည

Page 39: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 39

တပမဌာနခပ A ေျခစကရာ ပခးဘကသ႔ ယေန႔ မြနးတညခနက စတင၍ ႏစစးတြ၊ သးစးတြ ထြကခြာသြားခေၾကာငးႏင A မေထာင ပရေဘာဂမား ပါ၀ငေၾကာငး ေျပာၾကသည။ ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရးA ျပး ရနကနျမ ႔တြင သသာေပၚလြငစြာ တပစြထားျခငး မရေတာဘ လထနးရမားကသာ ေတြ႔လာရျပး ယခတြင တပမား ႐တသမးသြားျခငး ျဖစသည။ သဃာေတာမား Uးေဆာငေသာ ၂၀၀၇ ခႏစ လထA ၾကြမႈတြင တပမ ၆၆ ႏငA တ ေနရာခြ၍ ျဖခြငးရာတြင တပ ၇၇ လညး ပါ၀ငျပး တပစမားက ရနကနျမ႔ေတာခနးမ၊ ကနသြယမႈ ဗဟဌာန၊ ကကကြငးA ပါA ၀င ရနကန စညပငသာယာ နယနမတA ျပငပ ျမ႔နယA ခ႔တြငလညး တပစြထားခသည။

ကြငတားနား ေနျပညေတာတြင တရားသၾကးခပႏင ေဆြးေႏြး မဇၩမသတငးဌာန ဗဒၶဟးေန႔၊ ေဖေဖၚဝါရလ 18 2009 16:34 - ျမနမာစေတာခန

နယးေဒလ (မဇၩမ)။ ။ ကမၻာကလသမဂၢ လ႔A ခြငA ေရး သတမနသည ဗဒၶဟးေန႔က တရားသၾကးခပႏင ေနျပညေတာတြင ေတြ႔ဆ ေဆြးေႏြးခသည။ တရားသၾကးခပ႐းA ဆA ရ ေတာမတ A ဂ ကြငတားနားသည နနက ၉း၃၀ မ ၁၀း၃၀ A ထ ၾကာျမငေA ာင ေဆြးေႏြးခကာ ေနျပညေတာမ ျပနလည ထြကခြာသြားသညဟ ေျပာသည။ သ႔ေသာ A ေသးစတက ေျပာၾကားရန A ရာရက ျငငးဆနခသည။ မစၥတာ ကြငတားနားသည ၾသဂတလ ၂၀၀၈ ခႏစက ျမနမာႏငငသ႔ လာေရာကလညပတျပး ျမနမာႏငင၏ တရားစရငေရး Uပေဒမား ျပနလည သးသပမႈျပလပရန၊ ျပညသျပညသားမား၏ A ေျခခ ရပငခြငတ႔က ေလးစားရနႏင လြတလပေသာ တရားစရငေရး စနစျဖစရန စစA စးရက A ၾကျပခသည။ ထ႔A ျပင A ကUးကခေနရေသာ ႏငငေရးA ကUးသား ၂၀၀၀ ေကာ လႊတေပးေရးႏင စစတပက လ႔A ခြငA ေရးေလးစားလကနာေA ာင ေလကငျပျပငရနလညး တကတြနးထားသည။

Page 40: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 40

Mizzima – On the Road to Media Freedom in a Better Burma

by Mizzima News

Saturday, 15 November 2008 23:03

The suffocating media environment inside Burma over the course of recent decades

forced Burma’s independent media to reinvent itself in exile. Taking advantage of the

flow of refugees emigrating from Burma to neighboring countries, Burma’s exile media

offers opportunities for the country’s youth and professionals to work for both self and

country, in the fight to restore freedom of the media and democracy inside Burma.

Mizzima – On the Road to Media Freedom in a Better Burma sheds light on the

success to date of Burma’s independent exile media and speaks of the obstacles still to

be overcome and the hopes and dreams of those involved in the industry.

For ten years, Mizzima has been at the forefront of Burma’s media revolution,

delivering news, images and analysis on events and issues from, and relevant to,

Burma – through an ever expanding network of reporters and staff both inside Burma

and in neighboring countries.

This volume chronicles the evolution of Mizzima from a single laptop to one of the

Page 41: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 41

leading sources of news and information about Burma today, and explores what

Mizzima hopes to accomplish in the years ahead. Additionally, the reader is offered an

opportunity to come to know in greater detail of the hardship and struggles of Mizzima

staff in their attempt to deal with life in exile, while still working to bring Burma to the

world.

Mizzima is proud of what it has accomplished and hopes that our readers will agree that

Burma’s exile media needs continued support as the journey toward media freedom in

a better Burma remains a formidable fight to be won.

Available Now!

Write to [email protected] for copy

Contribution: 2 US dollar per copy

.................................................................................

COME RAIN Or SHINE

လငယမား တးတကေရးA တြက ဆရာေA ာငသငး၏ A ႀကေပးခက NEJ / ၂၀ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

(ရနကနၿမ႕မ စာေရးဆရာႀကး UးေA ာငသငးသည ယခ A သက (၈၂) ႏစ ရၿပျဖစသည။ ဆရာေA ာငသငးသည လငယမား တးတကေရးA တြက A စUတစက ေရးသား ေဟာေျပာ ခသျဖစသည။ ဘ၀မာ လငယေတြA တြက လပေပးႏငသမ လပေပးသြားသည ကစၥမလြ၍ A ျခားမရေတာၿပဟ ဆရာက ေခတၿပငသ႔ေျပာသည။ ျမနမာႏငင၏ A ေျခA ေနမာ

Page 42: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 42

လငယေတြA တြက လႀကးေတြက ကယဘ၀က စေတးရမာ ႏေျမာေနၾကသညA တြက A ေတာ စတမေကာငးစရာ ျဖစသညဟ ဆရာေA ာငသငးက ယဆသည။

ႏငငရပျခားမ လငယမား၊ ျပညတြငးမ လငယမား တးတကေA ာငျမငေရးႏင ပတသကၿပး စာေရးဆရာႀကး UးေA ာငသငးႏင ေခတၿပင A ယဒတာခပ Uးစနေကာလႈငတ႔ တယလဖနးမတဆင ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးခသည။ လငယေတြ ဘာလပရမလ၊ ထြကေပါကရာ ရမလား ေဖာကထြကရမလား၊ A ခကA ခၾကားက ႐နးထြကနညး၊ A ဂၤလပစာ ဘယလသင မလ၊ မးခစစတဓါတ စသညတ႔က ေဆြးေႏြးခသည။

ေA ာကေဖာျပပါ ႏငငရပျခား ျမနမာလငယမားA တြက ဆရာေA ာငသငး A ႀကေပးခကမာ ေတြ႔ဆေမးျမနးခနးမ ေကာကႏႈတခကျဖစသည။ A ျပညA စက A သဖငျဖင နားဆငႏငသည။)

ႏငငရပျခား ျမနမာလငယမားA တြက ဆရာေA ာငသငး၏ A ႀကေပးခက

၁။ ငါမခႀကးပြားေA ာငျမငရမယဆတ A ဓ႒ာနထားပါ

လငယတေယာကဟာ A ေရးႀကးဆးA ခကက ငါဟာမခႀကးပြားေA ာငျမငေနရမယ ဆတ A ဓ႒ာန ခငခငမာမာခဖ႔ A ေရးႀကးတယ။ မားေသာA ားျဖင လငယေတြဟာ A မတမထင A မတမထငေလးေတြ ေနၾကတယ။ A ဒလ ခငခငမာမာ ကယကယက ျပနၿပးေတာ ဆးျဖတခက A ဓ႒ာနျပခသလား။ ေ၀ေ၀၀ါး၀ါးေလးေပါ A မတမထင ပရတတတယ။ ခငမာရမယဆတာ။ ဘရားေရ႕မာ A ာ႐ဏျပသလ A ဓ႒ာနျပလကသလ၊ သစၥာဆလက သလ A လက A ဓ႒ာနျပရတယ။ A ဒါဟာ A လြနက A ေရးႀကးပါတယ။ A ဒA ဓ႒ာနခက ခငမာသြားလ႔ရရင ကနတUစၥာေတြဟာ သ႔ကယသထနးသြားလ႔ရတယ။ ဘယသမဆ A ဒလ ျဖစေလျဖစထ ရပါတယ။ ဒါေၾကာင A ဒဟာက A ေရးႀကးတယလ႔ ကေနာ ေျပာဆ ျခငးျဖစပါတယ။ A ဒါ နပါတ (၁) A ခကေပါ ေနာ။

၂။ ကနးမာေရးက ကးကြယပါ

နပါတ (၂) A ခကကေတာ A ေA ာငျမငခငလ႔ရရင ကနးမာေရးက ကးကြယရတယ။ ကးကြယရတယဆတစကားလးက ကေနာတကယေျပာတာပါ။ ကယကနးမာေရးက ဘယေလာက A ေရးႀကးတယဆတာက လငယေတြဟာ A မတမထင ေနတတၾကတယ။ မကနးမာရင ဘာမမျဖစႏငေတာဘး၊ သမားက မခေနရတဘ၀က ေရာကသြားတတ တယဆတာက ေမေနၾကတယ။

ကယကကနးမာေနတA ခါမာ ကနးမာေရးရ႕တနဖးက ေမေနတတတယ။ A ဒေတာ ဘရားရငက ေမတာပ႔တာေတာငမ မမကယက မမပထမဆးေမတာပ႔ပါ လ႔ေျပာခတာ။ ဘာေၾကာငလလ႔ဆေတာ ကယကယက ကနးမာမ တျခားသက ဒကၡမေပးမမာေပါ။ A ဒေတာ ကနးမာေရးက ဂ႐စကတယ ဆတကစၥမာ A ဒါဟာ ေမေမေလာေလာ ျဖစတA ခါကေတာ ကနးမာေရးန႔ ဆန႔ကငဘက Uပမာ မးယစေဆး၀ါး သးတာေတြ၊ A ရကေသစာA မားႀကး ေသာကတာေတြ၊ သ႔မဟတလ႔ရရင A ၀လြနလြနးတ A ဆA A မ တမကတေမာစားတာေတြ A ဒUစၥာေတြ A ကနလးက ထနးခပသြားရတာ။

A ဒဘာကပ စားသညျဖစေစ၊ လပသညျဖစေစ၊ A ပသညျဖစေစ၊ ေနသညျဖစေစ ကနးမာေရးက မထခကရေA ာင လေတြသပကA ေရးႀကးတယ။ မကနးမာတာန႔ တၿပငနကတညး ကယသည မခေသာ လဘ၀က ေရာကသြားတတတယ ဆတာက ေမေနတတတယ။ A ငမတနA ေရးႀကးပါတယ ကစနေကာလႈင A ဒါေလးက ေသေသခာခာ A ေလးနက ကေလး ထညေပးေစခငပါတယ ေနာ။

၃။ စတ၀ငစားတလပငနး ေရြးခယပါ

ေနာကတခါ နပါတ (၃) A ခကက ကယစတ၀ငစားတလပငနးက ေရြးခယရတယ။ Uပမာ လပစစဘကမာ စတထကသနလား၊ ေဆာကလပေရးဘကမာ စတထကသနလား သ႔မဟတ ကြနပတာမာလား၊ စာေရးတာမာ စတထကသနတာလား A စရတာတ႔ေပါေနာ။ တကယက A သကေမြး၀မးေကာငးက ေပးႏငမယ လပငနးတခက ကယခငခငခနခန ေရြးခယရပါမယ။ ကယ၀ါသနာပါတUစၥာ ေဟာဘသေဘာမးေပါ။ A ပ၀ါသနာပါတ ကစၥမးကေတာ ပနးခေရးသည ဘာေရးသညျဖစေစ A သကေမြး၀မးေကာငးမး မဟတဘ န႔ လပခငတာလပေပါ။

ဒါေပမယ လကငငးA ေရးႀကးတ Uစၥာကေတာ A သကေမြး၀မးေကာငးန႔ ပတသကၿပးေတာ ဘယလပငနးက စတ၀ငစားလ ဆတာ ပထမဆး ေရြးခယဖ႔ လပါတယ။ A ဒေရြးခယတ Uစၥာဟာ ကယစတန႔ ပတ၀နးကငန႔ ရတA ထမာမ ကယေရြးလ႔

Page 43: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 43

ရႏငတ လပငနးေတြထမာ ဘယဟာက ေရြးႏငမလဆတာ၊ A ဒါက ခငခနေရြးခယၿပးေတာ A ဒUစၥာက ေန႔ေန႔ညည ေလလာရတယ။

၄။ ေရြးခယတပညာက ေန႔ေန႔ညည ႀကဆပါ

ဆကၿပးေတာ ေျပာခငတာက နပါတ (၄) A ခကက A ဒေရြးခယလကတ ပညာရပက သ႔မဟတ A လပငနးက ေလလာတာ A ဒါက ေန႔ေန႔ညည စတထမာေတြးၿပးေတာ ႀကဆေနရပါတယ။ A ႀကဆမေနလ႔ရရင A ဒUစၥာ ဘယေတာမ မေA ာငျမငႏငဘး။ A ဒလ ႀကဆရငးကေန ဘာျဖစလာသလဆေတာ တခါတရမာ ျဖစသြားတတတာက ပထမ ေရြးခယထားတ လပငနးထက ပၿပးေကာငးတလပငနး၊ ကယန႔ပသငေတာတ လပငနး ေတြ႔သြားတတတယ။ ဒါမမဟတလ႔ရင ကယေရြးခယထားတ လပငနးမာ တးတကရာ တးတကေၾကာငး ျဖစလာတတပါတယ။ A ဒါကေနာေျပာတာ ေန႔ေန႔ညည ႀကဆပါလ႔ ကေနာ ေျပာခငပါတယ။

၅။ မတေဆြA ေပါငးA သငးထ တပညခဖ႔ ၀နမေလးန႔

ေနာကနပါတ (၅) A ခကက A ဒဟာန႔ ပတသကၿပး လပငနးန႔ ပတသကၿပးေတာ သကၽြမးတသ၊ မတေဆြA ေပါငးA သငး A ဒကေန ဆရာတငဖ႔ ကယက တပညခဖ႔ ၀နမေလးပါန႔။ ေနာကၿပးေတာ ဆလတာက ေမးဖ႔၀နမေလးန႔၊ ငါA ဒါေလးသငေပးစမးပါကြာ ဆတာမး ေျပာတာလမး။ ကေနာက A ဒါေလးသငေပးပါခငဗာလ႔ A ဒလေျပာတာမး။ A ဒလ လပေဖာကငဖက A ခငးခငးကျဖစေစ တပညခဖ႔ ၀နမေလးရဘး။ တခ ႕က ဆရာတငဖ႔ တပညခဖ႔ A ငမတန ၀နေလးတတၾကတယ။

ကေနာကယတင ေျပာရမယဆလ႔ရရင ကေနာတခ႕ A ပငးေတြမာက ကေနာတပညေတြ ဆကေန ျပနၿပးသငယေနတာပ။ တပညေတြက ကယဆရာျဖစတA ခါကေတာ လလခငခင သငေပးၾကတယ။ ကေနာ A ဒနညးA ားျဖင ကေနာ ပညာေတြ A မားႀကးရခတယ။ ကယတပညဆမာျပနၿပး ကေနာတပညခခတာပါ။

A ဒေတာ ကယတပညဆေတာငမ တပညခရတယဆလ႔ရရင ကယမတေဆြ၊ A ေပါငး A သငးဆ ဘာျဖစလ႔ တပညမခႏငရမာလညး။ ဒါေပမယ A တခရတယ တပညခၿပး သငလ႔ရတA ခါမာ ကယကႏႈတဆတၿပးေတာ မေနပါန႔။ သ႔က ေကးဇးတငေၾကာငးက လႈကလႈကလလ ေျပာဖ႔လတယ။ ေနာကၿပး ေကးဇးတငေၾကာငးကလညး ျပဖ႔လပါတယ။ Uပမာဆပါေတာ သ႔ကေကးဇးတငေၾကာငးေလး တကယလ႔ ရပေ၀းမာေနတယဆလ႔ရရင ေကးဇးတငေၾကာငးေလး စာန႔တေၾကာငးေလးျဖစေစ၊ မငးေပးလကတ ေကးဇးေလးရတယ ကြာ ငါA ခထကထ ေကးဇးမေမႏငေသးဘး ဆတာမးေလး စာေလးတေၾကာငးေလာကန႔ ျဖစေစ၊ ဒါမမဟတ ကဒေလးတခေလာက ပ႔ၿပးျဖစေစ ၀နမေလးပါန႔။ တကယလ႔ႀကလ႔ ျဖစေစ သ႔က လကဖကရညတခြကတကတာျဖစေစ၊ ထမငးတနပေကၽြးတာျဖစေစ ၀နမေလး ပါန႔။ A ဒUစၥာ တသကတာလး ကယA တြကက သငျပမယသေတြေပၚလမမယ၊ လမးၫႊန မယသေတြ ေပၚလမမယ၊ A ဒလဟာမ း A ဒါမး၀နမေလးပါန႔။

ေနာကတခက A လနညးA ားျဖင A ေပါငးA သငး သပဖြ႔ၿဖးလာလမမယ၊ A ဒ A ေပါငး A သငးက ကယဘ၀ တးတကမႈA တြက A ၿမေစာငေရာကမယသေတြ ျဖစလာလမမယလ႔ ကေနာ A ႀကUာဏေပးခငပါတယ။ A ဒါရပေ၀းမာေနတ ကေလးေတြA တြက ကေနာ တတႏငတ A ႀကေပးခကပါ။ A ဒါေလးပါပ ကစနေကာလႈင။

Page 44: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 44

ထငး၀နၾကးခပေဟာငး တပဆင A တတဘ၀က ျမနမာသတခသျဖစေန The Nation / ၁၈ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ကနမေနသည ျပညေျပး ထငး၀နႀကးခပေဟာငး တပဆင၏ A တတဘ၀မ ၀ဋေကြး ကေကြးမားေၾကေစရန ရညရြယသည ယစပေဇာ ယၾတာေခပြႀကးတရပက ထငးႏငငခငးမငၿမ႕၌ တပဆင ေထာကခသမားက တခမးတနား ကငးပခသည။

ဗဒၶ၀ါဒ၊ ေမာကးကြယမႈ၀ါဒႏင ေတာေစာငနတ ေတာငေစာငနတပေဇာမႈ၀ါဒတ႔ ေပါငးစပထားသည ထယၾတာေခပြႀကးက တပဆငႏင ညA က၀မးကြေတာစပသ ကာကြယေရးUးစးခပေဟာငး ဗလခပႀကး ခငးဆစ ရငနာ၀ပထရက ႀကးမႉးၿပး တပဆငေထာကခသ (၃၀၀) ေကာက ကငးပချခငး ျဖစသည။

တပဆငေထာကခသ နတကေတာတUးA ား သကဆငရာက ၀ငပးၿပးေျပာဆခကA ရ တပဆငသည A တတဘ၀မာ စစလလားသည ထငးဘရငတUးျဖစခစUက ျမနမာေတြသတၿပး ေငြႏင ဘရားဆငးတေတြ လယခသည မေကာငးမႈဒဏေၾကာင ယခဘ၀မာ ဤသ႔ ဒကၡသကၡေတြ ႀကေနရျခငးျဖစသညဟ ေဟာခသည။

Page 45: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 45

ထ႔ေၾကာင တပဆငA တြက ယၾတာေခသညA ေနျဖင ေရးျမနမာဘရငတပါးA ား ရညစးၿပး မားျပားလသည ပကဆA ေကြေတြ၊ A သားေတြ၊ ဆနေတြ၊ A ရကေတြ၊ သစသးေတြျဖင တခမးတနား ပေဇာပသခၾကသညဆ၏။ သ႕ေသာ မညသည ျမနမာဘရငA ား ရညစးၿပး ပေဇာပသခသညဆသညကမ ရငးရငးလငးလငး မသရေပ။

ထ႔ျပင တပဆငႀကေနရသည ၿဂလဆး ၾကမၼာဆးေတြက တပဆင၏ကယစား ႏငငေရးရနသမားက တနျပန ခၾကေစရနA တြက တပဆငA ား A ာဏာသမးခသ ဗလခပႀကး ဆြနထ ဘြနယာရတဂလငးႏင ပေA ဒA ဖြ႔ေခါငးေဆာငတUးျဖစသည ဆြနထ လငေထာငကားတ႔၏ A မညေတြကပါ A ဆပါ ယၾတာယစပေဇာပြႀကးမာ တပဆငေထာကခသေတြက ထညသြငး ရြတဆခၾကသညဆ၏။

ျမနမာေငြ တနဖးတက ကနသြယေရး ထခက NEJ / ၁၉ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ကနေဒၚလာ၊ ထငးဘတ၊ ဘဂၤလားေဒရ တာကာ A ပါA ဝင ႏငငျခားေငြေၾကးမားႏင ႏႈငးယUလင ျမနမာကပေငြတနဖး A လငA ျမန ျမငတကေနသညA တြက ကနသြယေရးလပငနးမား ထခကလာေနေၾကာငး ကနသညႀကးမား A သငးA ဝငးမ စစမးသရသည။

နယစပကနသြယေရးမတဆင ထငးႏငငနယစပ ျမဝတသ႔ ၾကကသြနန တငပ႔ေနသတစUးက “ကြၽနေတာတ႔က ျမနမာေငြန႔ ေစးျဖတၿပး ျမဝတ A ေရာကတငတယ။ A ျခားကနသည တစေယာကက ပါမစကစၥ A ေရာငးA ဝယကစၥ သ႔ဖာသာသ လပၿပး မေဆာကဘကက ထပတငတယ။ ခရနကနမာ လကကားေစး တစပ (၃၅ဝ) ကပ (၃၈ဝ) ကပရတယ။ ပါမစေၾကး၊ ကားခ A ပါA ဝင နယစပA ေရာက တစပ စားရတ (၁၃၅) ကပေလာကရ တယ၊ ပမနA ားျဖငဆရငေတာ ကကတယ။

ဒါေပမယ ၿပးခတ ရကပငးကစ ျမနမာကပေငြ တနဖးတကလာေတာ ထငးဘတန႔ ရတေငြက နညးသြားၿပး A ႐ႈးျပလာတယ။ ခ မေန႔ကဆ ဟဘကပ႔တ ကနသညက ဒေစးA တငးပဆ ဆကမတငဖ႔ ေျပာလာတယ။ တကယလ႔ ရနကနၾကကသြနေစး ထပကUးမယ ဆရငေတာ ျပနပ႔ႏငလမမယ ထငတယ” ဟ ေျပာျပသည။

ေဒၚလာေငြ တနဖးသည ၿပးခသညႏစ မကနခငက ရနကနမာ တစေဒၚလာ ကပ (၁,၁၅ဝ) ဝနးကင ရခသည။ လြနခသည တပတခန႔A ထ တစေဒၚလာ (၁,ဝ၈ဝ) ကပ ပတဝနးကင ထ ကဆငးခၿပး ယခရကပငး တစေဒၚလာ ကပ (၁,ဝဝဝ) ေA ာကေရာကကာ ၁၈.၂.၂၀၀၉ ေပါကေစး တစေဒၚလာ (၉၈ဝ) ကပ ေလာကသာ ရေတာသည။ ရကပငးA တြငး (၁ဝ) ရာခငႏႈနးေကာ ကဆငးခတာျဖစသညA တြက ႏငငျခားက ကနပစၥညးတငပ႔ေနသည ပ႔ကနသမားေတြ A ထးA ထနာခသည။

ဘဂၤလားေဒရ နယစပကနသြယေရးႏင ပတသကၿပး စစေတြၿမ ႕A ေျခစက စးပြားေရး သတငးေဆာငးပါးမား ေရးသားေနသတစUးက ေမးျမနးၾကညရာ ၄ငးက ၿပးခသညႏစက ဘဂၤလားေဒရ တာကာ (၁ဝဝ) က ျမနမာကပေငြ (၁,၇ဝဝ) ေကာ ရေနခရာမ လကရ ကပ (၁,၂ဝဝ) ပင မျပညခငေတာေၾကာငး၊ တာကာေငြ တနဖးကေနလ႔ ပ႔ကနသမားေတြ တြကေျခ မကကတာေၾကာင ေမာငးေတာဘက သြားသပင သပမရေၾကာငး၊ ပဇြန ပ႔သမားလညး ရပနားထားေၾကာငး ေျပာျပသည။

ႏငငျခားေငြမားန႔ စာလင ကပေငြတနဖး ယခလ ျမငတကေနမႈေၾကာင ပ႔ကနသမားမား တြကေျခမကက ျဖစေနခန သြငးကနသမားမားလညး ျပညသေတြ စးပြားေရး ကဆငးၿပး၊ ျပညတြငး ဝယလA ား ေလာကေနျခငးေၾကာင ကနပစၥညးတငသြငးမႈ မားစြာေလာက ေနသညဟ စစမးသရသည။

ရနကနမဂၤလာေစးမ ေငြလႊလပငနး လပေနသ တစUးကလညး ယခတေလာ မေလးရားA ပါA ဝင ျပညပက ေငြလႊေပးပ႔မႈ ထကဝကမက ကဆငးသြားေၾကာငး၊ A လပသမား A ခ႕ျမနမာျပည ျပနလာျခငး၊ ျမနမာေငြ တနဖး တကေနလ႔ ေငြမလႊၾကေသးပ A ေျခA ေန ေစာငၾကညေနျခငး စတာေတြေၾကာင ျဖစႏငေၾကာငး ေျပာျပသည။

စာေရးဆရာ ေဘာဂေဗဒ ပညာရငတစUးကမ တ႐တျပညဆရင သ႔ရ႕ ပ႔ကနလပငနး ထခကမာ စးလ႔ တ႐တယြမေငြ တနဖးက မလ ရေနတ တနဖးထက ႏမခ သတမတထား တာမး တစေလာကလး လပကငလာေၾကာငး၊ ျမနမာကပေငြ တနဖး ျမငတကလာလင လညး A လားတ ပ႔ကနလပငနးက ထခကလာႏငစရာ ရေၾကာငး၊ ႏငငတစႏငင၏ ေငြတနဖး

Page 46: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 46

တညၿငမေနလင စးပြားေရး A တြက A ေကာငးဆးျဖစေၾကာငး၊ ေငြတနဖးA တက A က ျမနဆနေျပာငးလေနျခငးသည စးပြားေရးက ဆးကးသာ ျဖစေစႏငေၾကာငး သးသပျပခသည။

ဆကလပသငတ Credentials Challenge လႈပရားမႈ (ေဆာငးပါး) မးခမး / ၁၉ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

ယေန ျမနမာႏငငရ႕ ႏငငေရးေရခနဟာ ျမငတကလ႔လာေနပါၿပ။ ၂၀၁၀ ေရာကဖ (၁၀) လပ ကနပါေတာတယ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက ေခါငးမာမာန ဆကလကကငးပသြားမယ ဆရင ကေနာတ ျပညသေတြA ားလး ရငတထတထတန႔ နA ဖရ႕ A ႏရာယက ရငဆငရေတာမာ ျဖစပါတယ။ ေသခာတာကေတာ ၂၀၁၀ က နA ဖ လကထ မA ပဘ ကယျပညသလကထ ေရာကဖ A ထးလA ပ ေနပါတယ။

၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြတနးက တငးျပညဟာ ျပညသ လကထ ေရာကၿပလ A မားျပညသေတြ A ေနန ယဆခၾကတာပါ။ မရသြားခတ (၈၀) ရာခငႏႈနး ထကမကတ ျပညသေတြက သတ႔A တြက ကမာၻ႔A လယမာ ကယစားျပဖ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည Uးေဆာငတ A မးသားဒမကေရစA ဖြ႔ခပက တရား၀င ေခါငးေဆာငမားA ျဖစန႔ ေရြးခယခၾကပါတယ။ ေနာကပငး ျပညပေရာကလာတ ဒမကေရစ ေခါငးေဆာငမားကA စ၊ ျမနမာႏငင လြတေျမာကေရး စတA ားထကသနစြာ ၀ငေရာကႏႈးေဆာေပးတ Activists မားကပါ A မးသားဒမကေရစA ဖြ႔ခပ ကသာလင မႏငခတပါတ ျဖစတA တြက နA ဖက တရား၀င A ာဏာလႊေပးရမယ တာ၀နရတယ ဆတA ထ ႏငငတကာမာ ေျပာဆခရပါတယ။ A ဒကေနတဆင နA ဖက ေဒၚစတ န Dialogue လပဖ A တြကပါ ႏႈးေဆာခရပါတယ။ ျပညပမာ ဒလ ႏႈးေဆာခတာ (၁၈) ႏစၾကာခၿပလ႔ ဆႏငပါတယ။

၉၀ ေရြးေကာကပြ ၿပးလ႔ (၁၈) ႏစA ၾကာ ၂၀၀၈ ခႏစ ၾသဂတလမာ ျပညေထာငစျမနမာႏငင A မးသားေကာငစက Uးေဆာငၿပး ကလသမဂၢမာ Credentials Challenge လႈပရားမႈက လပေဆာငခပါတယ။ ဒလႈပရားမႈရ႕ ရညရြယခကကေတာ တရား၀င A စးရ မဟတတ နA ဖက ကလသမဂၢမာ ျမနမာႏငင ျပညသေတြရ႕ ကယစားလယ မျဖစသငေၾကာငးန ဒါက ျပနလည ဆနးစစၿပးေတာ တရား၀င ျပညသ႔ကယစား လယန A စားထးႏငဖ႔ပ ျဖစပါတယ။

ကေနာတ႔လညး ဒကစၥA ေပၚ ကယကယက ျပနလညဆနးစစလရပါတယ။ ဘာလဆေတာ နA ဖက ကေနာတ႔ ျပညသန႔ ႏငငက တကယပ ကယစားျပေနသလား။ သတ က ျမနမာႏငငရ႕ တရား၀င A စးရလား။ De-facto A စးရပ ေျပာA းေတာ

Page 47: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 47

သတ A ႏစ (၂၀) ေလာက A ပခပခြင ရသလား။ ျပညတြငး လႈပရားမႈန႔ ကမာၻရ႕ ဖA ားေပးမႈေတြမရခရင ေနာငA ႏစတစရာမက A ပခပ ပါလမမယ။ ဒါေၾကာင လႈပရားမႈတစရပA ေနန႔ ဒလ Credentials Challenge လပေဆာငခကက A ေရးႀကးပါတယ။ ဒလပရပ ေA ာငျမငခရင နA ဖေခါငးေဆာငမား A ကပ႐ကၿပ ဆတာ ေသခာသေလာကပ။

မႏငခရင ဘာျဖစမလဆတ A ေတြးလညး ရႏငပါတယ။ လြတလပေရးလခငပါတယဆတ ျပညသေတြA တြက မရမခငး တကရမ တာ၀နဟာ ကေနာတ႔ A ားလးရ႕ တာ၀နပ ဆတာ A ခငA မာ ႏလးသြငးထားဖ႔လပါ လမမယ။ ကယလမးA ခြငA ေရး A တြက တကခတ Martin Luther King၊ ေတာငA ာဖရက A ေရးမာ လမညး လြတေျမာကဖ တကခတ Nelson Mandela၊ A ႏၵယ က ဂႏၵ တ႔က စနမနာ ယရUးမာ ျဖစပါတယ။ A ေကာငA ထည မေဖၚရေသးပန ႐ႈးဖ က ေတြးမေနသငပ၊ ႏငမယဆတာ ဘယသကမ A တပမေျပာႏင ေပမလ A မနတရားက ကယျပညသေတြဘကမာ ရေနတယဆတာ ကမာၻကျငငးလ မရပါဘး။

ဒလလႈပရားမႈဟာျဖင A ခမ စတငတာ မဟတပါဘး။ ၂၀၀၀ ခႏစတနးကလညး UNseat Campaign ဆၿပး Free Burma Coalition A ဖြ က လပခပါေသးတယ။ ဒလႈပရားမႈကလညး Activists မားရ ႐ႈေထာငကေနၿပး ကလသမဂၢမာ ထငေနတ နA ဖ သA မတက “ျမနမာ” ဆတ ထငခကေန ဖယရားဖ ဆၿပး ႀကးစားခတာပါ။ A ဒတနးကလညး ေထာကခတလ ေတြရခသလ ျငငးပယတ လေတြလညး ရခေသးတယ။ ဘာလ မေထာက ခတယ ဆတာ ဃဂဏန မသခရေပမယ ျပညေထာငစျမနမာႏငငA မးသားၫြန ေပါငးA စးရရ႕ ကလသမဂၢ႐းက လကမခလ ဆၿပး ရပလကရပါတယ။ ဘာျဖစလ လကမခလလ ေမးခေတာ တကတ A ေျဖက မရခပ FBC ရ A ထကက တာ၀နရသမားရ႕ ဆးျဖတခကန ေနာကလကေတြလညး ရပခရပါတယ။ ဒေနရာမာ ကေနာA ေနန A ႀကျပခငတာက ျပညေထာငစ ျမနမာႏငငA မးသားညြန ေပါငးA စးရရ႕ ကလသမဂၢ႐းကလညး ေျဖရငးခကေတြ ရလာႏငပါတယ။ A ားလးတတကက ေလလာၿပးမ ေကာကခကခၾကဖ႔ လညး စာဖတသမားက သတေပးပါရေစ။

တဖန ယချပလပတ Credentials Challenge ကျပနေတာ ျပညေထာငစျမနမာႏငငၫြန႔ ေပါငး A စးရက “မA ရ” ေထာကခတယဆၿပး လကေတြ မာ မေထာကခတာ ရငးရငးလငးလငး ျဖစသြားပါၿပ။ ျပညေထာငစျမနမာႏငငၫြန႔ေပါငး A စးရက ထတျပနထားတ ၂၀၀၈ ၾသဂတ (၁) ရက စာရ႕ ေနာကဆး A ပဒမာေတာ “ျမနမာ ဒမကေရစ A ငA ားစမားက နA ဖ စစA ပစ၏ တရားမ၀ငမႈႏင ျမနမာျပညသတ႔A ား ကလသမဂၢ၌ ကယစားျပခြငမရျခငးA ား စနေခၚသည လႈပရားမႈမားသည ႏငငေရးA ရ၊ မA ရ မနကနေသာ UးေဆာငလႈပရားမႈမားA ျဖစ မမတ A မးသားၫြန ေပါငးA စးရ က သေဘာတ ႀကဆပါေၾကာငး ထတျပနA ပပါသည” လ ေဖၚျပထားပါတယ။ ဒလေဖၚျပထားျခငးဟာ တကယေတာ ကေနာတ A ခငးခငးလပတ လႈပရားမႈက A ားေပးသလျဖစၿပး ညညြတေရးသ႔ Uးတညေစပါတယ။ ညၫြတေရးရဖ ဆရင လတစေယာက (၀ါ) တစဖြ ရ႕ မနကနတ လပရပက ေနာကတစေယာက (၀ါ) တစဖြ က ေထာကခA ားေပး သ မဟတ A သA မတျပမႈက မလြမေသြ လပရပါလမမယ။

Credentials Challenge လပရျခငး A ေၾကာငးက ကေနာ ေလလာထားသေလာက A တခးၿပး တငျပလကပါတယ။ ကေနာတ CC လပဖ စျပငခတ A ခနမာ ဒ လႈပရားမႈန ပတသကလ ေနာကခသမငးေတြ၊ ကလသမဂၢန ပတသကတ A ေၾကာငးA ရာေတြ ေလလာခြငရခပါတယ။ ကမာၻ႔သမငး ပညာရငမား န ကမာၻ Uပေဒ ပညာရငတ ရ႕ မတတမးေဖၚျပခကေတြA ရ ကလသမဂၢမာ ၁၉၄၅-၁၉၉၀ ထ (၄၅) ႏစ သကတမးမာ ႀကးကယတ Credentials Challenge လႈပရားမႈ A နညးဆး (၇) ႀကမ ျဖစခပါတယ။ A ဒလႈပရားမႈ (၇) ႀကမဆရာမာ ေတာငA ာဖရကႏငင၊ တ႐တ၊ ဟနေဂရ၊ ကြနဂ၊ ယမင န ကေမာၻဒးယား A ေရး (၂) ႀကမ တ႔ပျဖစတယ။ ၁၉၉၀-၂၀၀၀ ၾကားကာလမာေတာ Credentials Challenge လႈပရားမႈ (၄) ႀကမေလာကရခတယ။ ပါ၀ငခတ ႏငငေတြကေတာ A ာဖဂနနစၥတန၊ ကေမာၻဒးယား (တတယA ႀကမ)၊ ေဟတ န စရရား လယမး (Sierra Leone) တ ပျဖစပါတယ။

ဒေနရာမာ တခ ႕ ႏငငေတြရ႕ Credentials Challenge န ပတသကတ လႈပရားမႈေတြ ဘယလ ရခသလ ဆတာ တငျပပါမယ။ ကမာၻ Uပေဒ ပညာရငေတြ ေဖၚျပထားတာကပ ကးကား ေဖၚျပ လကပါတယ။ A ခလ ေဖၚျပလကျခငးက CC န ပတသကၿပး စာဖတသတ႔ရ႕ စUးစား ေတြးေခၚပက A ကးျပေစလမမယလ ထငပါတယ။

ပထမေဖၚျပခငတာကေတာ CC လပၿပဆရင ကလသမဂၢမာ ဘယလA ဆငေတြက ျဖတေကာ ရသလေပါ။ ဒေနရာမာ ဗဟသတ A ျဖစ ေ၀မခငတာက A ဒလပငနး A ဆငဆင ဘယလ လပရသလဆတာ ကေနာတ ျမနမာႏငငသားေတြ သာမက တျခား ကလ သA ရာရ တခ႕လညး ဃဂဏန နားမလညတာေတြရခတယလ သလကရပါတယ။ သတ ေတြလညး Uပေဒပညာရငေတြန A ၿမတငပင ေမးျမနးၾကရတယ။ ဒါဟာ ကေနာတ႔ A ားလး စနမနာယရမယ A ခကပါပ။ ဘာျဖစလ လဆေတာ ကမာၻႀကးမာ သသလလ န မသတာေတြ A မားႀကးရတA တြက မသသက နားလည တတကၽြမးတသေတြန

Page 48: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 48

ေတြ႔ဆ ေမးျမနးၿပး ေဆြးေႏြးမ စစမနတ A ခကA လကေတြ ရမာပါ။ ဒါမ ကယက ဆးျဖတခကခ တA ခါ မနကနမႈ ရာခငႏႈနးA ား ပေကာငးၿပး ရလာဒေကာငးေတြ ထြကေပၚလာမာ ျဖစပါတယ။

CC န ပတသကၿပး ကလသမဂၢမာ တာ၀နယ ဆးျဖတရတ A ဆင (၃) ဆငရပါတယ။ စငၿပငA စးရ ပျဖစျဖစ၊ A ာဏာရ A စးရပျဖစျဖစ မမက တရား၀င ကယစားလယA ျဖစန ကလသမဂၢက A သA မတျပဖ ပထမUးစြာ A ေထြေထြA တြငးေရးမႉး႐းသ တငသြငးရပါ တယ။ ၿပးေတာ ဒတငသြငးခကက ကလသမဂၢရ႕ Uပေဒေဘာင၀ငမ၀င A ေထြေထြA တြငး ေရးမႉး႐းက စစေဆးၿပး ေဘာင၀ငရငေတာ ဒတယA ဆငျဖစတ Credentials Committee သ႔ပ႔ပါတယ။ A ကယ၍ ကလရ႕ Uပေဒေဘာငမ၀ငဘးလ A ေထြေထြA တြငးေရးမႉး႐းက ဆးျဖတခရငေတာငမ Credentials Committee ထပါတ ႏငငမားA ေနန ေတာငးဆ စစေဆးခြင ရၿပး ေဆြးေႏြးလ ရပါတယ။ (Credentials Committee ထမာ ႏငငေပါငး (၉) ႏငငရပါတယ။ ပမနA ားျဖင U.S., China, Russia တ ပါ၀ငၿပး ကနတ (၆) ႏငငကေတာ တႏစ တစခါ General Assembly ဆတ A ေထြေထြညလာခက ေရြးခယပါတယ။) ၿပးေတာ Credentials Committee ကေန မခြ ဆးျဖတၿပး ႐ႈး႐ႈးႏငႏင တတယA ဆငျဖစတ A ေထြေထြညလာခသ တငျပရပါတယ။ A ေထြေထြညလာခ A ေနန ပမနA ားျဖင Credentials Committee က ဆးျဖတတA တငး လကၿပး ဆးျဖတေလ ရပါတယ။ A ကယ၍ ကလA ဖြ ၀င A ျခားႏငငတစခကေန Credentials Committee ရ႕ ဆးျဖတခကက ျငငးမယဆ ျငငးခြင ရပါတယ။ ေနာကဆးမာေတာ ကလA ဖြ ၀င A ားလး တကေရာကတ A ေထြေထြညလာခကေန မခြၿပး ဆးျဖတခကေပးရပါတယ။

ယေန A ေျခA ေနမာေတာ ျမနမာႏငငျပညသေတြရ A ေရးက မမကယတင A ားႀကးမာနတက မလပရငေတာ ဘာရလာဒမ မရႏငပါဘး။ ဆလတာက ကလသမဂၢရ႕ A ဆငတငးမာ လမးစေတြ ဖြငထားပါတယ။ ကေနာတ႔မာ လပမယဆရင တကယလပ စရာေတြ A မားႀကးပါ။ စညး႐းေရးက A စျပပါတယ။ ယေန ျမနမာA ေရးမာ ကေနာတ႔ ဘကက A မနတရားဆတာရေနရ႕သားန႔ ကမာၻ႔A လယ နA ဖက စနမေခၚ၀ဘး ဆရင ျပညသေတြက ေကးဇးမဆပပ လစလ႐ႈ ထားတယလ ေျပာမယဆရင မားမယမထငဘး။

UပမာA ေနန ကလသမဂၢမာ Credentials Challenge လပေဆာငခတ ႏငငတခ ႕ရ႕ လႈပရားမႈ ေတြက ၾကညႏငပါတယ။ Uပေဒပညာရငေတြ A ဆA ရ ၁၉၉၀ မတငခင ကလသမဂၢ Credentials Committee က တငးျပညတျပညရ႕A စးရလ A သA မတျပဖ႔ ဆရင A ဒA စးရက A ာဏာ ထနးခပထားႏငရမယ၊ ၿပးေတာ နယေျမရရမယ ဆတ A ခကေတြA ေပၚ A ဓကထားၿပး ေထာကခဆးျဖတေလရပါတယ။ A ဒေနာကပငးမာေတာ ေျပာငးလမႈေတြရလာၿပး ၁၉၉၂ ကာလ ေလာကက ျဖစခတ ေဟတႏငငရ႕ A ျဖစA ပက၊ ၁၉၉၆-၂၀၀၀ A တြငး ျဖစခတ A ာဖဂနနစၥတန ႏငငရ႕A ျဖစA ပက၊ ၁၉၉၇ ကာလေလာကက ျဖစခတ ကေမာၻဒးယားန စရရား လယမး (Sierra Leone) တ႔ရ႕ A ျဖစA ပကေတြကေတာ ကေနာတ ေလလာA တယစရာ သကေသ A ေနန ရခပါတယ။

A တယစရာ သကေသမားA နက ကေနာ ေဟတန ကမေဘာဒးယားႏငင တ႔ရ႕ A ျဖစA ပကက A နညးငယ ေ၀မလကပါတယ။ ဘာလ ဒႏစႏငငရ႕ A ျဖစA ပကေတြက ေရြးခယရသလ ဆေတာ သတ ဟာ ျမနမာႏငငေရး A ေျခA ေနန ခပဆငဆင ျဖစေနခၿပး၊ ကလသမဂၢ Credentials Committee ရ႕တ႔ျပနခကမားက နားလညထားျခငးA ားျဖငလညး ျမနမာA ေရး A တြက A ကးျပတနေကာငး၏ ဆၿပး တငျပလကပါတယ။

၁၉၉၁ စကတငဘာ ေလာကမာ ေဟတႏငငရ႕ စစဗလခပတUးဟာ ၿပးခတ ၁၉၉၀ ဒဇငဘာလ တနးက ဒမကေရစနညးန ျပညသလထက တငေျမႇာကခတ သမၼတ ေရာငဘာထရမး A ာရစထဒ (Jean-Bertrand Aristide) က ဖယၿပး A ာဏာသမး လကပါတယ။ ေနာကေတာ A ာဏာသမးခ ရတ သမၼတဟာ ျပညပသ ထြကေျပးခရ ပါတယ။ A ာဏာသမးလကတ စစဗလခပ ကေတာ ေဟတႏငငက ဆကလက ဖႏပA ပခပပါတယ။ လကရ ျမနမာ နA ဖလ ဖႏပA ပခပခတ ေဟတ A ာဏာရငေတြဟာ ကလသမဂၢက သတ႔က တရား၀င A စးရA ျဖစ A သA မတျပဖ တငျပခရာမာ Credentials Committee က လကခဖ ျငငးဆခပါတယ။ ၁၉၉၃ ခႏစA တြငး A ေမရကန သမၼတ ကလငတန က ကလသမဂၢန႔ ေပါငးၿပး ေဟတA ာဏာရငန႔ ျပညပေရာက သမၼတ တ႔က ညႇႏႈငး ေပးပါတယ။ ဒါေပမယ မေA ာငျမငခပါဘး။ ၁၉၉၄ ဇလငလမာ ေဟတျပညသေတြ ဟာ ပၿပး ဖႏပ ခရတာက တေၾကာငး၊ စစA ာဏာရငေတြက ကလသမဂၢန႔ မပးေပါငးတာက တေၾကာငးတ႔ေၾကာင လၿခေရးေကာငစက ကလျပ႒ာနးခက A ခနး (၇) ပါ UပေဒA တငး ေဆာငရြကဖ႔ ဆးျဖတလကပါတယ။ တနညးA ားျဖင ေဟတ A ာဏာရငေတြက ပတ၀နးကင ၿငမးခမးေရးက ထပါးလာၿပး ရနလသA ျဖစ သတမတခရလ႔ လၿခေရး ေကာငစက ႏငငတကာ စစA ငA ားေတြ စစညးဖ႔ ဆးျဖတခကေပးခၿပး A ေမရကနရ႕ Uးေဆာငမႈန ေဟတက ၀ငေရာကခပါတယ။ ျပညပေရာက ေရာငဘာထရမး A ာရစထဒ (Jean-Bertrand Aristide) လညး ၁၉၉၄ ေA ာကတဘာမာ သမၼတA ျဖစန ေဟတႏငငက ျပနလည A ပခပခြငရခပါတယ။

ဆကလကၿပး ကေမာၻဒးယား A ေနA ထားက တငျပပါမယ။ ၁၉၉၇ တနးက ကေမာၻဒးယား ႏငငက သ က တရား၀ငA စးရA ျဖစ ကလသမဂၢက A သA မတျပဖ႔ တငသြငးျခငးန ပတသကၿပး တတယA ႀကမ A ျငငးပြားခရပါတယ။

Page 49: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 49

ဘာျဖစလ လဆေတာ A စးရA ျဖစ တငသြငးတာ ႏစဖြ ျဖစေနလ ပါပ။ Ranariddh’s Royalist Party န Hun Sen’s CCP ဆတ ႏစဖြ က ကလသမဂၢA ေနန သတ႔က A သA မတျပဖ A ၿပငတငသြငးခပါတယ။ A ေမရကန ႏငငက Ranariddh ကေထာကခခၿပး၊ Hun Sen ကေတာ A တငးA ဓမၼ A ာဏာလယမႈေၾကာင ဆန႔ကင ခပါတယ။ ဒေနရာမာ စတ၀ငစားစရာက Credentials Committee A ေနန ကေမာၻဒးယား ကစၥက စUးစားၿပး A ေထြေထြ ညလာခရ႕ လပထးလပနညးန A ည “တစဖြ ကမ A သA မတမျပဘ (၅၂) ႀကမေျမာက ညလာခမာ ကေမာၻဒးယား ႏငငရ႕ ထငခက မညသမမထငရ” ဆၿပး ဆးျဖတ လကပါတယ။ ေနာကေတာ ႏစဖြ လးက ၫြန႔ေပါငးA စးရဖြ႔ဖ႔ သေဘာတညမႈ ရရခၿပး ၁၉၉၈ ဒဇငဘာမာ Credentials Committee ရ႕ ေထာကခမႈန A ေထြေထြညလာခက ကေမာၻဒးယား ႏငငရ႕ တရား၀ငကယစားလယA ျဖစ ၫြန႔ေပါငးA စးရက လကခလကပါတယ။

ဒေတာ….ျမနမာA ေရး ျပနၾကညမယဆရင ေလာငးကစားသမားလ ႐ႈးမယ၊ ႏငမယ ဆတ A ေပၚၾကညၿပး ႏငငေရးမလပသငပါဘး။ ဒလသာစUးစားၿပးလပရင ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင ေတာလနေရး ျဖစခငမ ျဖစမာပါ။ လကနကကင ေတာလနေနတ တငးရငးသားA ဖြ႔ေတြ လညး လကနကခရေတာမယ ကနးဆကေနၿပ။ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညကလညး “A ေကာငးဆးက ေမာလငထားၿပး A ဆးဆးA တြက ျပငဆငထား“ တ။ Uး၀ငးတငကလညး ထြကေပါကက ရာဖ႔ထက “ေဖါကထြက” ၾကလ မာၿပးၿပ။ တဖန ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ဗလခပေA ာငဆနး ရ႕ စကားက ထပသးၿပး ႏငငန ျပညသA တြက “ျပတျပတသားသား” ေဆာငရြကၾကတ။ ေခါငးေဆာငရ႕ A မန႔ကနာခၿပး ကေနာတ႔မာ ျပတျပတသားသား ေဆာငရြကဖ႔A တြက ေတြေ၀ေနမႈက ရပသငၿပ။

ယေန နA ဖ A ေၾကာကဆးက ကေနာတ ရ႕ ျပညတြငးျပညပ A တကA ခA ငA ားလား။ စUးစားစရာပါ။ ဒါေပမယ ေသခာတ သတ႔ A ေၾကာကဆး A ခကတစခကက ကေနာတ႔ A ားလး ညၫြြတမယA ေရးပ ျဖစပါတယ။ သတ ရငတနမယလပရပမးက ကေနာတ A ေကာငA ထည မေဖၚႏငသမ နA ဖက ဒငရာေလာခ (Dialogue) မလပသလ ဘယသ႔ ကမ ဂရမစကပါဘး။

ျမနမာလြတေျမာကေရး ရဖ႔ဆတေနရာမာ နညးလမးေပါငးစန တကပြ၀ငႏငမ A ကကျဖစ လမမယ။ A မးသားဒမကေရစA ဖြ႔ခပန ေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညတ႔ ကယတင နA ဖန စကားေျပာဖ႔ေတာင ဖတေခၚထားတယ။ ကေနာတ႔ A ခငးခငး ေနာကေကာ ဓါးန ထးဖ႔ထက ညၫြတေရးက တညေဆာကသငပါတယ။ သေဘာထားႀကးၾကဖ႔ A ခနတနပါၿပ။

သးေလးသးန ျမပဏၰမာA ၿငမ ေျပာခတ နA ဖရ႕ မႏစရပ “A ခတစမး၊ ေတာၾကာတစမး” ဆတA တငး ကေနာတ မျပလပမဖ A ထးသတထားရပါလမမယ။ တကယေတာ Credentials Challenge လပရပက ၁၉၉၀ န A ေစာပငးကာလ ကတညးက လပသငတာ ပါ။ A တတမာ မလပႏငခေပမယ ယခေတာ Credentials Challenge ကစၥက ႏငငေရးန႔မ A ရ ေထာကခတယ ဆရင လကေတြ႔မာလညး ေထာကခဖ A ေရးႀကးပါတယ။ လကေတြ႔ မာ ကယတငကယက A ေကာငA ထညေဖၚဖ A ခကA ခရခရငလညး လပေဆာငႏငမယ သေတြက A ားေပးသင၊ ေထာကခေပးသငပါတယ။ ေထာကခတယ ေျပာၿပး မေထာကခ သလလပေတာ ခ႕ယြငးေနတ ေတာလနေရး ပလ႔ေတာင ပကစးရပါတယ။ ကေနာတ႔ Next Generation ေတြရ႕ မကႏာမားန႔ ရငေသြးA သစတ႔ရ႕ ဘ၀ေကာငးစားေရး ေရး႐ႈၿပး A ျခားေသာ

Page 50: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 50

ျမနမာႏငငလြတေျမာကေရး လႈပရားမႈမားန႔A တ Credentials Challenge က ဆကလက လပေဆာငဖ႔ လA ပေၾကာငး ေလးစားရတ ျပညသလထက A သေပးရငး ျပညပေရာကေခါငးေဆာငမားA ား တကတြနးႏႈးေဆာ လကပါတယ။

ကကထး႐းA ထမးသမားမား တြကေျခမကက NEJ / ၁၉ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ကကထး႐းေတာငေပၚသ႔ ရေသေတာငမ A ထမးမားျဖင လကကာ ခရးသညမား ပ႔ေပးေနသည A ထမးသမားမား ယခလA တြငး လး၀တြကေျခမကကဟ သရသည။

ရေသေတာငမ ကကထး႐းရငျပငေပၚသ႔ ျပညတြငးEညသညမားက ေျခလငလမးေလာက တက ဆငးျပလပၾကသညက မားေၾကာငး သရသည။

“A သြားA ျပနဆရင (၂) ေသာငးကပ ေပးရတာေလ ဘယလလပ တကႏငမာလ၊ ေျခလငပ တကေတာတာေပါ၊ A ရငႏစေတြက ဆရငေတာ A ထမးန႔တကခေသးတယ၊ A ခကေစး (၅,၀၀၀) ကပေလာက ပလာတA တြကလညး A ထမးန႔မတကေတာတာပါ” ဟ ကကထး႐း ဘရားဖးခရးစUက သြားေရာကခသ တUးကေျပာသည။

ကကထး႐းေတာငေပၚတြင လြနခေသာ (၂) ႏစခန႔ကစ၍ A ထမးသမားဘ၀ျဖင A သကေမြး သည A သက (၂၀) ၀နးကငရ လငယတUးက သ၏တေန႔တာ A ထမးျဖင ၀ငေငြရာႏငမႈမာ ယခငက တေန႔လင (၅,၀၀၀) ကပရေသာလညး ယခA ခါ ေစးUးပင မေပါကသည ေန႔မားရေၾကာငး ဆသည။

“လတေယာကက A တကတေခါကစာ ဆရငေတာ (၁၂,၀၀၀) ကပယတယ၊ A သြားA ျပနဆရင (၂၀,၀၀၀) ကပပါ၊ ထမးတလက ေလးေယာကဆေတာ တေယာကက (၅,၀၀၀) ကပရတယ၊ A ဒရတ A ထက လတUးစက (၅၀၀) ကပစ စစေပါငး (၂,၀၀၀) ကပက ဘရားက ေဂါပကA ဖြ႔က ေပးရတယ၊ တေန႔မာ တေခါကပ ထမးခြငရပါတယ၊ သ႔A လညန႔ သထမးရတာပါ” ဟ ၎ကရငးျပသည။

Page 51: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 51

ျပညပဘရားဖးမား လာေရာကမႈ ေလာကသြားသညA တြက A ထမးသမားမား A မားစ တြကေျခမကကသျဖင တကယစာျခငးျဖင ပစၥညးသယၿပး၊ ကေလးမားက သယယပ႔ေဆာငေပးျခငးမားက ထြက၍ လပၾကရေၾကာငး A ထမးသမားမားက ေျပာသည။

“Eညသညေတြ မလာတA တြက A ထမးရတေန႔ရရင A မစရတမရဘး၊ A မA တြကက ေန႔တငးလေနတာဆေတာ A ဆငေျပမယ A လပမးက လပရတာေပါ၊ ျခငးန႔ပစၥညးသယတာ၊ ကေလးေတြက ပ႔တာမး ေA ာကဆကရာရတာေပါဗာ” ဟ ကကထၿမ႕နယ ကကကသာရြာမ A ထမးသမားတUးက ဆသည။

ယခရာသမာ ျပညတြငးဘရားဖးမားလညး ျပညပဘရားဖးမား ေလာကသညA တငး ေလာကေၾကာငး၊ တကသလ၀ငတနး စာေမးပြေျဖဆခန နးေနသညA တြက ျဖစေၾကာငး ကကထး႐း ေဂါပကA ဖြ႔က ေျပာသည။

ခရးသြားေလာကသြားသည ရာခငႏႈနးမာ (၆၀) ရာခငႏႈနး ခန႔ရမညဟ ေဂါပကA ဖြ႔၀င တUးကေျပာသည။

“ယးဒယားေတြလာမ ထမးရတာဗ၊ သတ႔က ထမးစငစးၿပး တကရတာက ႀကကတယ၊ သတ႔က ေပးတမန႔ဖးကလညး ကေနာတ႔က A ားကးလ႔ရတယ” ဟ A သက (၄၀) ခန႔ A ထမးသမားတUးက ေျပာသည။

ကကထး႐းရငျပငႏင ရေသေတာင သ႔ A ထမးမားျဖင ပ႔ေနေသာ A ထမးA ေရA တြကမာ (၁၂၆) ထမးရၿပး ထမးသည လUးေရ (၄၀၀) ခန႔ ရေၾကာငး သရသည။

ၿဂလတစေလာငး စာရငးေကာက ျပညသေတြ စးရမ NEJ / ၁၈ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ၿပးခသည A ပတA တြငး ရနကနၿမ႕လည Eရယာေတြမာ ၿဂလတစေလာငးတပဆငမႈႏင ပတသကၿပး လကလစာရငးေကာကယမႈေတြ ရေနတာေၾကာင ျပညသေတြA ၾကား စးရမထတလန႔မႈမား ရေနေၾကာငး စစမးသရသည။

ဗလတစေထာငၿမ ႕နယ (၄၁) လမးA တြငး ေနထငသတစUးက “ကြၽနေတာတ႔ ရပကြကမာ ဆကသြယေရးက ဝနထမးတစေယာက၊ ရပကြက ရယက က တာဝနေပးသတစေယာက၊ ၾကဖြ႔ တစေယာက ပါတ A ဖြ႔က စာရငးလာေကာကသြားတယ။ သတ႔စာရငးေကာကတာက တစA မတကဆငး လကၿပး ဘယA မစေလာငးရသလ ေမးတာမး မဟတဘး။ ေခါငမးေတြေပၚၾကညတယ၊ ၿဂလတစေလာငး ေထာငထားရင တကနပါတ ဘယေလာက A ေပၚမာ စေလာငး ဘယႏစခ ေထာငထားသလ စာရငးျဖညတယ။ A ဒပစ A ဖြ႔ေလးေတြ ခြၿပး စာရငးလကေကာကတာ၊ ဘာလပဖ႔ လကေကာကတာလလ႔ ကြၽနေတာကေမးေတာ A ထကက ေကာကခငးလ႔ ေကာကတာ၊ မသဘးလ႔ေတာ ေျဖတယ” ဆၿပး ေျပာျပသည။

ယခလ ၿဂလတစေလာငး တပဆငထားမႈ စာရငးလကလ ေကာကယမႈေၾကာင A ခ႕ စေလာငးက ျဖတသမးသမားပင ရေနေၾကာငးလညး စစမးသရသည။ ပဇြနေတာငၿမ႕နယ A တြငး ေနထငသတစUးက ယခလ စာရငးလကလေကာကခမႈက ေတြ႔တာေၾကာင ၄ငးA မ မာ တပဆငထားသည ၿဂလတစေလာငးႏင ဆကစပထားသည ႀကးမားက ျဖတပစလကၿပး ဖမးစကမားကလညး သမးထားလကေၾကာငး၊ ေခါငမးေပၚက စေလာငးျပားကေတာ သမးခငသမးပါေစဆၿပး ထားလကေၾကာငး ေျပာျပသည။

ရနကနၿမ႕ ဆငေျခဖးၿမ႕နယမားမာ A မေထာငစေတြ၏ ပငဆငမႈ A လပလပကငမႈေတြႏင ပတသကၿပး စာရငးေကာကခစU A ခနကလညး ၿဂလတစေလာငး တပဆငထားျခငး ရမရ ေမးျမနးၿပး A ခကA လကေတြ ေကာကယသြားခဖးသည။

နA ဖ စစA စးရသည ၿပးခတႏစကA ထ ၿဂလတစေလာငး တပဆငမႈေတြက လငစငျဖင ခြငျပေပးၿပး ႏစစUေၾကး ေကာကခသည။ ၂ဝဝ၈ ႏစဆနးမာေတာ ပထမ ႏစစUေၾကးက တစႏစ ကပ(၁ဝ) သနးA ထ တးျမႇငေကာကခရမညဆၿပး ျပညနယတငးမားရ ၿမ႕A သးသးက ဆကသြယေရး႐းေတြထ ၫႊနၾကားခက ပ႔ခသည။ ေနာကပငး A ဆပါကစၥ ျပငပမဒယာေတြကေန ကယကယျပန႔ျပန႔ ေဝဖနသညA တြက လငစင သကတမးတးျခငး က လပမေပးေတာဘေနတာ ယေန႔A ထ ျဖစသည။

Page 52: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 52

လငစငသကတမး ထပတးမေပးျခငးေၾကာင ျမနမာတစႏငငလးမာ တပဆငထားသည သနးႏငခရသည ၿဂလတစေလာငးဖမးစကေတြ သကတမးကနဆးၿပး တရားမဝင တပဆငထားသည သေဘာ သကေရာကသြားသည။

စစA စးရ ဆကသြယေရး UပေဒA ရ တရားမဝင ၿဂလတစေလာငး တပဆငထားမႈက ေတြ႔ရပါက ဆကစပ ပစၥညးေတြက ႏငငပငသမးမညA ျပင တပဆငၾကည႐ႈသကလညး A ျမငဆးေထာငဒဏ (၇) ႏစA ထ A ျပစေပးႏငသညဟ ျပဌာနးထားသည။

ၿပးခတ ၂ဝဝ၈ ေမလ နာဂစမနတငး တကခတမႈ ျဖစပြားၿပးေနာက မနတငးဒဏခရသည Eရာဝတတငးႏင ရနကနတငးရ ေနA မေတြမာ တပဆငထားသည စေလာငးA ရြကေတြ A ားလးနးပါး ပကစးကနသည။ ေနာကပငး A လငA ျမန ျပနလည တပဆငၾကသည A တြက စေလာငးA ရြကေစးႏႈနးေတြ ျမငတကကနသည။

သ႔ေသာ ျပညသေတြ စေလာငးျပနလညတပဆငတာက မလလားတ စစA စးရ A ာဏာပငေတြဟာ ဗလဆြနပကလမးန႔ ဘားလမးက ၿဂလတစေလာငး ေရာငးတ လပစစပစၥညးဆငေတြက ဝငေရာက ဖမးဆးတာ လပခသညဟ ၿမခေတြက ေျပာသည။ ၿဂလတစေလာငးႏင ဆကစပပစၥညးေတြက သမးဆညးသြားသညA ျပင ဆငပငရင ေတြကလညး ေခတ ထမးသမးထားခေသးသည။ ေနာကပငး ရနကနမာ ၿဂလတစေလာငး ေရာငးချခငးႏင တပဆငျခငးလပငနးမာ ေမာငခသေဘာ ျဖစသြားသည။

စစA စးရ A ာဏာပငေတြ ယခကသ႔ ၿဂလတစေလာငး စာရငးေကာကယေနခနသည A ေမရကန A ေျခစက ဗြA ေA A သလႊငဌာနက ၿဂလတစေလာငးမတဆင ႐ပသသတငး စတင ထတလႊငမညA ခနႏငလညး တကဆငေနသည။ မလက ေနာေဝ A ေျခစက ဒဗြဘသာ ၿဂလတစေလာငးမ ႐ပသလႊငမႈ ရေနခၿပး၊ ယခ ဗြA ေA ကပါ ထတလႊငလာ သညA တြက စစA စးရက ပတပငမညသေဘာမးလညး ျဖစႏငေၾကာငး A ခ႕ရနကန ၿမ႕ခေတြက သးသပေနၾကသည။

ပUၥာနႏရယကထကေသာသ ဘရားတညလညး A ကးမမား (၁) (ေဆာငးပါး) ပညာေကာ / ၁၈ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ျမနမာတ႔သည ေရႊေရာငတဝငးဝငးေတာကေျပာငေနသည ဘရားပထးေစတမားက တနဖးထားဂဏယစြာျဖင မမတ႔က ေရႊျမနမာဟပင တငစားေခၚေဝၚၾကပါသည။ ဘရားပထးေစတေပါငး မားစြာတ႔သညကား ယခမပင ကကသေရတး၊

Page 53: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 53

တနခးထြားခသည မဟတဘ ေရးႏစေထာငခခၿပးေသာ A တတကာလ ကတညးကပင ျမနမာေျမေပၚတြင "ေၾကးစညသတလြငလြင၊ ေကာငးမႈတေဝေဝန႔ ၿငမးခမးတညၾကညစြာ ျဖင" သတငးသးစေပာလာခသညသာ ျဖစပါသည။

A ေနာရထာမငးမ A စျပတ ပဂေခတတြငပငလင ဘရားပထးေစတမားက "လညးဝင႐းသတညညပဂဘရားေပါငး" ဟေခၚဆႏငေလာကေA ာင တညထားကးကြယ ခေၾကာငး သမငးစာမကႏာတြင ေဖၚၾကးထားၾကပါသည။ "သဇငပနးခငတၿမငၿမင ရခင ဘရားေပါငး" ဟရခငေဒသတြငတညထားခေသာ ဘရားမားကလညး ဂဏယေဖၚျပထား ၾကသည။

ဤသ မားျပားစြာေသာဘရားမားက ေရးျမနမာမား ဘာေၾကာငတညထားကးကြယ ခပါသလဆလင ဗဒၶဘာသာကယၾကညျခငးေၾကာငျဖစသည၊ ဆသညက လတငးေျဖၾကမညသာျဖစပါသည။ ေရးျမနမာတ႔သည မမတ႔၏ဘာသာေရးက တနဖးထားေလးစားမႈ ရၾက သလ ကသလတးပြားပါေစေၾကာငးႏင ဗဒၶသာသနာ A ရညတညတပါေစေၾကာငး ဟသည ေကာငးျမတေသာရညရြယခကက ထားရၿပး ဘရားပထးေစတမားက တညထားကးကြယချခငးလညးျဖစပါသည။

မားေသာA ားျဖငပဂတြငတညထားခေသာ ဘရားမားႏငရခငဘရားမား၊ မြနေဒသရဘရား မားကေလလာၾကညလင ဘရငမငးျမတတ႔၏ ေကာငးမႈကသလျဖစတညခေသာ ဘရားမား A ျဖစေလလာေတြ႔ရရမညသာ ျဖစပါသည။

ဘရားတညခေသာ ဘရငမားသညလညး သမငး တြင ထငရားခသညကေတြ ရပါသည။ ေရးဘရငမား ဘရားတညထားကးကြယသညမာ (၁) သာသနာတညတပါေစေၾကာငး၊ (၂)ႏငငေတာသာယာေA းခမးပါေစေၾကာငး၊ (၃) ႏငငက တရားသျဖင A ပခပႏငပါေစေၾကာငး၊ (၄) ႏငငA တြငးလေတာလေကာငးမား ေပၚထြနးပါ ေစေၾကာငး၊ (၅) မမတ႔သကရည ကနးမာစြာျဖင တငးျပညA ကး သယပးႏငပါေစေၾကာငး စသည ေကာငးျမတေသာစတထားတ႔ျဖင တညထားကးကြယခသညက ေလလာႏငပါသည။

ဤA ခကA လကမားက ရာဇကမၼာေကာကစာ၊ ရခငA ာနႏၵစျႏၵား ေကာကစာမားႏင မြနေကာကစာမားတြင ေတြ႔ရႏငပါသည။ ဤA ေၾကာငးရပမားသည ျမနမာရာဇဝငမားတြင သာမကဘ ဗဒၶဘာသာႏငငA မားစတ႔၏ရာဇဝငတ႔တြငလညး ေတြ႔ရႏငပါသည။ သဟဠရာဇဝငတြင ထငရားခေသာ ဝသဘမငးA ေၾကာငးက ေလလာၾကညၾကရေA ာငပါ။

ဝသဘတြငမဘမား မရသညA တြက သ႔ရ႕Uးရးေတာစစသႀကးက သ႔ကေမြးစားထားပါ တယ။ တေန႔မာေတာ နနးေတာညလာခတြင ပဏၰားမားက A သငမငးႀကးၿပးေနာက " ဝသဘသည ဤတငးျပညတြင မငးျဖစပါလမမည"ဟ နမတျမငေဟာၾကားေလရာ "ယသဠာလက" မငးက သ႔တငးျပညA တြငးရေသာ ဝသဘ A မညတြငသ ခေလးလႀကး A ကနသတေစဟ A မန႔ေတာထတေလသည။

စစသႀကးလညး ဘရငမငးႀကးထမ ဆလာဘရာထးရလ၍ တေတာေမာင ဝသဘA ား မငးႀကးထ သြားA ပေလသည။ စစသႀကး၏ဇနးမာ မနးမပပ ခေလးA ေပၚခစခငသညျဖစ၍ စစသႀကးစားေသာကြမးယာ၌ ထးမပါဘထပေပးလကသည။ စစသႀကးမာ ကြမးA လြနႀကကသျဖစသျဖင နနးေတာတခါး ေပါကA ေရာက ကြမးစားမညျပလင ထးမပါသညကေတြ႔၍

Page 54: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 54

ဝသဘA ား A မျပနၿပး ထးယခငးေလသည။ စစသႀကးဇနးလညး ဝသဘျပနလာလင Aျပာတစေထာငက ေပးၿပး ထြကေျပးခငးေလသည။

ဝသဘလညး ထြကေျပးလာရာ ေတာရြာကေလးတခရ ဘနးႀကးေကာငးတြင ခကပေနေလ၏။ ထေကာငးတြငရေသာ A ဘးA တစUးကသ႔၏ ဇာတာကၾကညၿပး မၾကာမ မငးျဖစလမမညဟ ေဟာေလသည။ ဝသဘလညး ထစကားက ၾကားၿပး စတဓါတတကကြလာကာ A နးA နားရြာမ ရြာသားမားကစကာ စစပညာသငေပး သည။ ယငးေနာကတငးျပညက သမးေလရာ မၾကာမ မငးျဖစလာပါေတာသည။

ဝသဘ သည မငးျဖစၿပးလင ပဏၰားမားA ား ဇာတာကတြကခငးရာ နနးသက (၁၂) သာရညမည ဟေဟာေလ၏။ ထA ခါ ဝသဘလညး သဃာေတာမားထခညးကပၿပး A ရငျမတဘရားတ႔ A ဘယကသလကျပလင A သကရညၿပး ေA းခမးပါသလဟ ေလာကေလေသာ သဃာေတာမားက "ရတနာသးပါးကခUးကပပါ၊ ငါးပါးသလကၿမၿမစြာေစာငပါ၊ ဘရားပထးေစတမားတညပါ၊ တငးသျပညသားမားA ေပၚ ေမတာတရားျဖငA ပခပပါ၊ ရဟနးသဃာမားA ား ဆြမး၊ ေဆးတ႔ကလႉပါ" ဟေျပာေလသည။

ဝသဘလညး သဃာေတာ မားေျပာသညA တငး ထကသလမားကျပလပသျဖင "၁၂" သာစရမနနးသကကေန "၄၄" ႏစA ထနနးစခရပါတယ။ ဝသဘတညခတဘရားဟာလညး သဟဠရာဇဝငတြင ထငရားခ ပါသည။ ဝသဘသည A တတကA လက ပစၥပၸနကန႔ ထပျဖညၿပးေတာ သာသနာA ကး၊ ႏငငA ကးကေဆာငႏငချခငး ျဖစပါတယ။

ျမနမာသမငးတြငလညး ပဂမသညကနးေဘာင၊ ကနးေဘာငမသညယေန႔ထ မငးA ဆကဆက ဘရားမားတညထားကးကြယလာၾကပါသည။ ရခငတ႔တြငလညး ဓညဝတေခတမသည ေဝသာလ၊ ေလးၿမ ႕ေခတA ထႏင မြနသထတ႔တြင ေခတA ဆကဆက ဘရားမားတညထားခၾကပါသည။ ထ႔ေၾကာငလညး ယေန႔တင စာေရးသ တ႔ ေရးေဟာငးဘရားမားA ျဖစ ဖးေမာၾကညညၾကရျခငးသာျဖစပါသည။

ဘရားကတညသ ဘရားဒါယကာမားသည ကယကငသလႏငျပညစျခငး၊ တညထားကးကြယလသည ဆႏၵေကာငးမြနျခငး၊ ဘရားတညေစ သဒၶါေစတနာျဖစငျခငး၊ လႉဖြယဝတ သန႔ရငးစငၾကယ ျခငး စသညတ႔ႏင ျပညစသျဖငလနတA ေပါငးတ႔က ေကာငးခးေပးကာ ပေဇာၾကျခငးလညး ျဖစပါသည။ ဘရားတညၿပးေသာA ခါတြငလညး ဘရားဒါယကာမားသညမမတ႔၏ ကသလ ေကာငးမႈႏင ေစာငထနးA ပေသာသလတရားမားက A ေျခခၿပး ဘရားA ရညတညတၿပး၊ လနတမား A ႏရာယကငးစြာ ပေဇာႏငျခငးငာ သစၥာA ဓဌာနျပထားခသညကလညး ဘရားတညသမငးမား၏ ျပညသ႔လထA ေပၚ ထားရေသာေစတနာေကာငးမားကေတြ႔ႏင ပါေသးသည။

ထေစတနာေကာငးမားက ျပညသ၊ ရဟနးရင၊ လနတ A ေပါငးတ႔ကသရၿပး ေမတာတ႔ျပန ေစတနာA ေရာငဟပေသာေၾကာင ဘရားတညသမားမာ မမတ႔A လရေသာ ေကာငးကးကA ျပညA ဝရရသညသာပင ျဖစပါသည။ ယေန႔ ကနးေဘာငေခတေနာကပငးတြင စတငေတြ႔ရသည ဘရားဒါယကာမာ ဝနႀကးခပUးႏ ျဖစပါသည။

UးႏသညကမာၻေA းဘရားက တညထားကးကြယခၿပး ဆ႒သဃာယနာကတငခသည။ ကမာၻေA းက တညထား ျခငးမာ သာသနာ (၂,၅၀၀) ျပညႏစတြငဘရားသတမတထားခသည သာသနာကတကနဆး ခနတြင သာာသနာတညတခငၿမေစရန (သာသနာဆကႏငေစရန) ဆသည ရညရြယခကႏင A တကမာၻႀကးေA းခမးပါေစေၾကာငးက ရညရြယၿပးတညထားခသညဟ ေတြ႔ရပါမည။ ေကာငးျမတေသာ ေစတနာမြနသာျဖစပါသည။ ထ႔ေၾကာငလညး ႏစေပါငးငါးဆယေကာ သကတမးတဘရားျဖစေပမ သကတမးရည ေရးေဟာငးဘရားမားနညးတ ထငရားေနျခငး သာျဖစပါသည။

ဆရယလစေခတတြင Uးေနဝငးသညလညး A ားကမခ Uးႏက A ၿပငထားကာ ေရႊတဂကဗဟျပ၍ လကယာဘကတြက မဟာဝဇယေစတက တညထားခပါသည။ သ႔ေသာ ဘရားချမာ ဒကာေကာငးကမရပါသျဖင ဆြမးA ႏငႏင၊ပနးA ႏငႏငန႔လာဖး၊ လႉဒါနးသနညးပါးစြာ ဘရားျဖစၿပးမ ဆငးရကမလြတရေလျခငးဆသလ ျဖစေနပါေတာ သည။

ရနကနလေနရာမးမာတညထားေသာလညး၊ ေရႊတဂဘရားႏငနးပါေသာလညး A ဘယေၾကာင မထငရားျဖစရပါသနညး။ ေမးခြနးထတရပါေတာမည။

UးေနဝငးA စးရသည ျပညသက တငေျမာကထားေသာမငးမဟတဘ ျပညသက A ႏငကင၊ စးမးေသာ မငးသာျဖစ၍၊ ျပညသက (၁) သ၏A ပခပမႈနနးသကရညမာကသာ ေၾကာကေနၾကျခငး၊ (၂) သာသနာ၏A ကးက လလားသညဟ ျပညသကမျမငဘ (ျပညသတရပလး၏ ဆငးရ ၾကာရညမည) သ၏A သကရညျခငးA တြကသာ ရညရြယသညဟျမငျခငး၊ (၃) သန႔ရငးမႈ မရသည A တငးA ဓမၼမလႉမေနရ (တစA မေထာငဘယေလာက၊ ယာUတစစး ဘယေလာက)

Page 55: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 55

ေကာကချခငးစသညတ႔A ျပင Uးေနဝငးသည ကယကငသလလညးမရျခငး စသညတ႔ေၾကာင လနတတ႔၏ေလးစားမႈကမရျခငးျဖစရပါသည။

ထ႔ေၾကာင ဘရားက႐ေသေသာလညး ဒါယကာကမေလးစားသျဖင လာေရာကဖးေျမာသ နညးပါးရျခငး ျဖစပါသည။

ပUၥာနႏရယကထကေသာသ ဘရားတညေသာလညးA ကးမမား A ပငး(၂) (ေဆာငးပါး) ပညာေကာ / ၂၀ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

Uးေနဝငးကဆးၿပးေနာက စစA စးရလကထက နဝတေခတတြငလညး ေရးမငးမားနညးက A တယၿပး ဘရားတညထား လလာၾကသည။ ဘရားမာလညး ျပညသေA းခမးသာယာေရး တ႔ထက မမတ႔ ၾသဇာတညၿမေရးက A ကးေပးေစမည A တတက ေဆာငေစေရးကသာ A ဓကဟေသာ စတကကငစြၿပး ဘယလဘရားက ဘယလေနရာတြင တညထားသငပါ သလဆတာစUးစားလာသည။

ဤသ႔န႔ တ႐တမယလာေသာ စြယေတာက ပြားၿပး စြယေတာျမတက တညပါသည။ စြယေတာျမတသည ဗဒၶျမတဘရား၏ A ေတာA စစျဖစ သညA တြက ျမနမာမားေလးစားၾကညည တနဖးထားၾကပါသည။ သ႔ေသာလညး စစA ာဏာရငမားသည စြယေတာျမတက တညသညမာ ျပညသမားA ား Uးကးေစရန နနမၿပး သတ႔၏ ၾသဇာ (A ဆပ) A စြယက ထတျပျခငးသာ ျဖစသညဟ ျပညသမားက သတမတကာ ဘရားက ၾကညညေသာလညး စစA ာဏာရငတ႔၏သေဘာက "စကဆပရြရာ” ေၾကာကလန႔ခ ၾကပါသည။

ထ႔ျပင A စးရဝနထမးမားႏင ရပကြကမားမ ျပညသမားက မတရားလပ A ားေပးေစခငးျခငး တ႔က A သးျပခသျဖင ကသလေရးဆေသာလညး A ပါယငရA လား ေၾကာကရြ႕ခၾကပါ ေသးသည။ ဘရားတည၊ ေကာငးေဆာက ကသလA ေရးဆ ျမနမာလမးတ႔သည ေစတနာထကသနစြာ ျပလပေဆာငရြကလၾကေသာလညး မတရားေသာ စစA စးရက A လမရသျဖင

Page 56: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 56

ထဘရားတညေသာ ကသလမားေၾကာင စစA ာဏာရငတ႔၏ သကတမးရညတညတ မာက မလလားျခငးေၾကာငသာ ျဖစပါသည။

နဝတလကထကတြင တညထားေသာ ဘရားမားမာ စြယေတာ (ရနကန၊ မႏေလး၊ ေတာငႀကး)၊ ေလာကနႏၵာ (စစေတြ) ၊ ေကာကေတာႀကးဘရား (ရနကန) တ႔A ပါA ဝင တငးန႔ ျပညနယေပါငးမားစြာတ႔တြင တညထားေသာ ဘရားေပါငးမားစြာ ရပါလမမည။ ေမတာ၊ ေစတနာတ႔မညသည A လားA န မရေသာလညး A သြားA ျပနရ၏ ဆသည ဗဒၶစကားေတာA တငး စစA စးရတ႔ ဘရားတညသညမာ သတ႔၏ တနခးA ာဏာA တြက မဟတပါဟ ျငငးေသာလညး မရဘသကသ႔ ျပညသမားက သတ႔၏ A လပA ေပၚ A လA ေလာက နားလညထားၾကၿပး ျဖစပါသည။

စစA စးရတ႔၏ လပရပမားကလညး စကားသြားရာ ပညတပါဆသလ လယျပငတြင ဆငသြားသကသ႔ ထငထငရားရားေပၚလြငေနပါသည။ စစေတြတြင တညေသာ ဘရားကၾကညလင လညး "ေလာက" ဆသညမာ တေလာကလး၏ A ႀကးA မႉးကဆလျခငး၊ နႏၵာဆသညမာလညး ႀကးကယျမငမားျခငးက ဆလျခငးတ႔ A နကA ဓပၸါယA ရ ျမနမာေလာကက သတ႔ (စစA စးရ) ကသာ ႀကးစးလႊမးမးမညဟ ျပညသမားက နားလညထားၾကပါသည။

ထ႔ေၾကာငလညး A စးရက မနးတးေသာျပညသမားက ကသလက လလားေသာလညး စစA ာဏာရငက မလလားသျဖင မမတ႔၏ မသနားမလညေသာ သားသမးမားကပင ထဘရားမားသ႔ မသြားေရာကမဖးေမာရန တားျမစပတပငၾကပါသည။ ယေန႔ စစA စးရလကထက နA ဖေခတေရာကျပနလညး ျပညသ၏ ေစတနာသေဘာထက မမတ႔၏ ၾသဇာA ာဏာ တညၿမေရးသညသာ A ဓကျဖစသညဟေသာသႏၷ႒ာနက လကကငျပကာ ေနျပညေတာၿမ႕သစကေဖၚၿပး Uပၸါတသႏေစတေတာက တညထားကးကြယလာျပနသည။

တကယေတာ ဗဒၶဘာသာတစေယာကA ေနျဖင စာေရးသခလေျပာေနျခငးမာ ဘရားမားပြား မားလာသညက မႀကကမႏစၿမ႕ျခငးေၾကာငလညး မဟတပါ။ စာဖတသမားA ေနျဖငလညး ေနာကေနာငက ဘရားတညထားသညကပင ေတြ႔ရလာပါက ကသလမပြားဘ ေၾကာကရြ႕မႈ တးပြားလာေစရန ရညရြယေျပာေနျခငးလ႔လညး မခယထားၾကပါရန ေမတာရပခပါရေစ။

ဗဒၶဝါဒက လကကငျပကငသးမညဆလင ေရးကကငသးခၿပးေသာ ကသလျပ (ဘရားတည၊ ေကာငးေဆာက) နညးမားကကား မေလလာ၍ ျဖစမညမထငပါ။ ဘရားတည၊ ေကာငးေဆာက ကသလျပနညးတ႔သညကား ေရးသေတာေကာငးတ႔ Uးေဆာငလမးၫႊန ကငသးခသည လမးစUျဖစေသာေၾကာငျဖစသည။ ဘရားရငကယေတာတငကလညး A လႉျပသ၌ရရမညA ဂၤါရပမားႏင ဘရားတညထကေသာ ေျမေနရာ၊ ဘရားတညသငေသာA ရပ စသညတ႔က ေလးနကတညၾကညစြာ မန႔မာထားခသညက မဟာျမတမနဘရားက တညထားစU မဟာစႏၵသရမငးျမတက ေဟာၾကားခေသာ "သဗၺဘမၼပဇနယသတာန" တြင ေတြ႔ရရပါသည။

A သငမငးႀကး ဘရားတညလလင " (၁) ဤေျမသညကားသန႔ရငး စငၾကယ၏၊ (၂) လA မားလာေရာကပေဇာလြယေသာ A ရပျဖစရာ၏၊ (၃) လနတတ႔၏ စတႏလးA ား ၿငမးေA းမႈကေပးေစ၏၊ (၄) သဒၶါတရားျပညစသတ႔ ပြားမားရာ၏၊ (၅)

Page 57: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 57

သာနာတညတေA ာင ထနးသမးႏငသတ႔ရရာ၏၊ စသညA ခကမားA ျပင A ခကေပါငး သးဆယေကာက ေဟာၾကားခပါသည။ ေရးဗဒၶဘာသာဝငတ႔သညလညး တရားေတာလာA တငး ဘရားတည ေကာငးေဆာကျခငးတ႔တြင လကနာကငသးခသညက ျမနမာမငးမား သာမက သရဓမၼာေသာကမငးတ႔ပါ လကနာခသညက သမငးမတတမးမားA ရ ေတြ႔ရရ ပါသည။

A ခ႕ေသာမငးတ႔သည ဘရားမတညခင Uးေခါငးေဆးမဂၤလာမားကျပလပၿပး ရစပါးသလက ႀကတငေစာငထနးခသညမားကလညး ေတြ႔ရသည။ ဘရားတညေနစU ကာလတြငလညး သလေစာငထနးေနၾကသညကလညး သဟဠ၊ မြန၊ ရခင၊ ယးဒယားရာဇဝငတ႔တြင ေတြ႔ရရပါသည။ ဤသ႔ သလေစာငထနးၾကျခငးမာ A လပသမားမား လပငနးခြင A ႏရာယကငးရငးပါေစျခငးႏင နတျဗဟၼာမား ဘရားကၾကညည ပေဇာႏငပါေစျခငး A ကးA လ႔ငာျဖစပါသည။ တငးသျပညသားA ေပါငးတ႔သညလညး ဘရင၏ကသလက ဝမးေျမာကဝမးသာ ေကာငးခးေပးၾကပါသည။

ဘရားပထးေစတတ႔A ား ၿပးလငၿပးေရာ တညထားကးကြယေကာငးေသာ A ရာမဟတေပ။ ဒါယကာ၌ တကယျပညဝမနကန ျဖစငေသာေစတနာ သဒၶါတရားရရနလA ပပါသည။ "ဘရားတညလငA သကရည၏၊ ဘနးတနခးႀကး၏" ဆေသာလညး ထဆႏၵကရငဝယကနး၍ လခငေသာစတတ႔ျဖငကား မျပလပသငပါ။ မမ၏ျဖစငေသာ ေစတနာသညသာ A ခရာျဖစပါသည။ "ကသလျပရာ၌ A ကးကလခငေသာ စတထက ျဖစေစခငေသာ ေစတနာ" ကသာထားၿပး ေဆာငရြကရမညျဖစသည။ ေရးပညာရမငးျမတတ႔သညကား ဤနညးကသာ သးခၾကပါသည။ မမA ကးကသာေမာေတြးၿပး ေရ႕ကမငးတ႔ထက သာလြနေစလေသာ ေစတနာတ႔ကကား မထားသငပါ။

ရခငရာဇဝငတြင ဖခငမငးဗာႀကးက သစေသာငး (ရစေသာငး) ဘရားကတညခသျဖင သားျဖစသ မငးဖေလာငးက ဖခငထကပၿပး ကးေသာငးဘရားက တညေလရာ ဘရားမၿပးခငပင ပကစးခရသည။ ေစတနာA ၿပငေၾကာငသာတညး။ စစA စးရသညလညး ေရးကမငးတ႔A ားလးက ေကာလြနကာ ေလာကက ႀကးစးေစလသည ေစတနာျဖင ေလာကနႏၵာဘရား (စစေတြ) က တညေလရာ ဘရားမၿပးခငပင မးႀကးပစျခငး ခခရပါသည။

ေရးမငးတ႔သည ဘရားတည၊ ေကာငးေဆာကရာတြင ကယကငသလက ခငမာစြာေစာင ထနးျခငး၊ သဒၶါတရားျပညဝျခငး၊ တငးျပညႏငလမးတ႔၏ သာယာၿငမးခမးမႈကရလျခငး စေသာေစတနာေကာငးမားက ထားရၿပး၊ ျဖစငေသာ လႉဖြယဝတက A သးျပကာ တညထားခၾကေသာလညး ေရးေဟာငး ဘရားတငး မေကာၾကားႏငခ။ ေကာငးမႈျပလင တကယေကာငးကးက လလားရမညသာ ျဖစပါသည။ မမလပခသမေသာ A ကသလ မနသမတ႔သည ဘရားတညေသာ ကသလေၾကာင ေကေA းပေပာကပါေစသတညးဟ ဆေတာငးယျဖင မပေပာကႏငပါ။

ေလာကတြင လသားတ႔ေစာငထနးA ပေသာ တရားတ႔က လ႔A ဆငA လက ခြျခားသတမတ ထားပါသည။ လတ႔ေစာငထနးရမညကား ငါးပါးသလ၊ မငးတ႔ေစာငထနးရမညကား ကငဝတ ဆယပါး ျဖစသျဖင ေပါငးေသာ မငးတ႔သည ဆယငါးပါးေသာသလက ေစာငထနးရမည။ A ဇာတသတမငးသည ဘရားတည၊ ေကာငး ေဆာကျခငး ကသလက ျပခပါေသာလညး ဖခငကသတခသျဖင၊ ေဒဝဒတသည ရဟနးဘဝက ရခပါေသာလညး ဘရားႏငသဃာက ျပစမားခသျဖင ကသလA ကးေပးက မခရဘ A ဝစငရသ႔သာ သြားရေလသည။

လတ႔A တြက လပသမေသာ ကသလက မတးပြားေA ာင တားဆးေစတကေသာ A ရာသည ကား ပUၥာနႏရယကျဖစပါသည။ (၁) A မကသတေသာသ၊ (၂) A ဖကသတေသာသ၊ (၃) ရဟနးသဃာက သတေသာသ၊ (၄) သဃာကသငးခြေသာသ၊ (၅) ဘရားကျပစမား ေစာကားေသာ သတ႔ျဖစပါသည။ ဤကကကးလြနၿပးေသာသမားမာ A ဘယကသလက ပျပျပ A ကသလA ကးေပး A ဝစငရက ခၾကရမညသာ ျဖစပါသည။

ယေန႔ စစA ာဏာရင တ႔ လကထကတြင ဘရားႀကး၊ ဘရားငယA သြယသြယက တညထားကးကြယေနသညမာ သာသနာA ကး ျပညသ A ကးA တြက မဟတဘ ကယကးA တြကသာျဖစသည။ ျပညသ႔A ေပၚ ဗလကစးမးေရး၊ A ာဏာတညၿမေရး A တြကသာ ျဖစသညဟ ျပညသမားက ယၾကညၾကကာ စစA စးရျပေသာ ကသလA ေပၚ သာဓမေခၚဆႏငၾကဘ ရြရာစကဆပကာ ထဘရားမားကက Uးခကနေတာရမာက ေၾကာကလန႔ေနၾကပါသည။ ထဘရားမားက Uးခကနေတာမလင စစA ာဏာ ၾကာရညမညဟ ျပညသမားက ယၾကညေနျခငးေၾကာင ျဖစပါသည။ ျမနမာတ႔၏ တနဖးထား ျမတႏးကာ ဗဒၶဘာသာက ယၾကညေလးစားေသာ စတဓါတမားက ပကစးေA ာငဖကဆးေနျခငးလညး ျဖစသည။

တကယေတာ ဘရားတညေသာသသည ျပညသမား၏ ေစတနာသဒၶါတရားတးပြားေA ာင၊ သလပညာကငးေA ာငး ေစႏငရန ေပးစြမးႏငရမညသာျဖစသည။ "မမသည ေလာက A တြကသာ ျဖစရမည ေလာကသည မမA တြက မျဖစေစရ” ဆေသာသာသနာျပပဂၢလတ႔၏ ထးႏလးက ေသြဖကာ စစA ာဏာရငတ႔၏ ဘရားတညျခငးမာ သာသနာကေစာကား၊

Page 58: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 58

သဃာက သတသည ကမားေၾကာင A ပါယသြားမညက ေၾကာကလန႔ၿပး" မးႀကးပစသညက ထနးလကျဖငကာေနျခငး" သာျဖစပါသည။

ႏငငျခားေရာက စကမႈ (၁) ၀နထမးေျပးမား ႏငငကးလကမတ A ဖကခရ NEJ / ၂၃ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

A ငဂငနယာ ဘA းဘြ႔ရသမားA ပါA ၀င စကမႈ (၁) ၀နႀကးဌာနမ ၀နထမးေျပးA ျဖစ သတမတထားၿပး ျပညပႏငငမားတြင သြာေရာက A လပလပကငေနသမားA ား ျပညထေရး၀နႀကးဌာနႏင ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာနတ႔ႏင ညႇႏႈငးၿပး A ျမနဆး A ေရးယရန ၀နႀကး UးေA ာငေသာငးက ၫႊနၾကားခက ထတျပနထားသည။

ျပညပတြင သြားေရာက A လပလပကငေနသည စကမႈ (၁) ၀နထမးမားA ား ခကျခငး A ေရးယေဆာငရြကရနႏင ၄ငးတ႔A ား ထတေပးသည ႏငငကးလကမတေန႔စြ၊ ၀နထမးေျပးျဖစရသည ျပစဒဏမားက စစမးေဖာထတ၍ ျပညထေရး၀နႀကးဌာနႏင ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာနတ႔ႏင ညႇႏႈငးၿပး A ျမနဆး A ေရးယရန ၀နႀကးUးေA ာငေသာငးက ၫႊနၾကားထားျခငးျဖစေၾကာငး ေနျပညေတာ စကမႈ (၁) ၀နႀကးဌာန သတငးရပကြကက ေျပာသည။

“စကမႈ (၁) ၀နထမးမားက ခစားခြငမယဘ A လပကေန ႏႈတထြကခြငမေပးဘး။ ႏႈတထြကခငတယဆရင ေလာေၾကးေငြ သနး (၄၀-၅၀) ထ ေပးရမယဆၿပး ညစထားတယဗာ။ ေနာက ၀နႀကးUးေA ာငေသာငးရ႕ တငးၾကပတ စညးမUးေတြေၾကာင A ငဂငနယာ ဘA းဘြ႔ရ A ရာရေတြ ၀နထမးေျပးA ျဖစခၿပး A လပခြငက ျပနမလာတာ ပါဘ။ ဒါေၾကာင ဒေၾကျငာခကထတၿပး ၀နႀကးUးေA ာငေသာငးက ဒကၡေပးဖ႔ ၾကစညတယလ႔ပ ျမငၾကတယ” ဟ A မညမေဖာလသည စကမႈ (၁) ၀နထမးတUးက ေျပာသည။

စကမႈ (၁) ၀နႀကးဌာန လကေA ာကခ ေကာကဆည A ပခပစက႐မ မဟာA ငဂငနယာဘြ႔ရ Uးရထြနးဆလင ၀နထမးဘ၀မ ထြကခြငမရသညA တြက A လပခြငသ႔ ျပနမလာေတာဘ စငကာပႏငငသ႔ ထြကခြာသြားသျဖင Uးရထြနး၏ ႏငငကးလကမတက ပယဖကေပးရန စငကာပ ျမနမာသ႐းသ႔ ၀နႀကးUးေA ာငေသာငးက A ေၾကာငးၾကားခသလ လA ပသလ A ေရးယေပးရန ျပညထေရး၀နႀကးဌာနကပါ စာျဖင A ေၾကာငးၾကားခသညဟ စစမးသရသည။

A လားတပင မေကြး ေဆးတကသလမ လကေထာကကထကတUးႏင မႏေလး ေဆးတကသလမ သ႐ပျပဆရာ ဆရာ၀န (၇) Uးတ႔A ား တာ၀နမ စြန႔ခြာျခငး၊ ၀နထမးစညးမUးေဖာကဖကျခငး ဆသည စြပစြခကမားျဖင ၀နထမးA ျဖစမ ထတပယလကေၾကာငး ကနးမာေရး၀နႀကးဌာနမ ၂၀၀၉ ႏစဆနးပငးတြင A မန႔ထတျပနခသည။

ေခတၿပငမ ဖတ႐ႈခြငရသည A ဆပါA မန႔က ၂၀၀၈ ခႏစ၊ ႏ၀ငဘာ (၂၆) ရက ေန႔စြျဖင ထတျပနချခငးျဖစၿပး ကနးမာေရး၀နႀကးကယစား ေဆးသပၸပညာUးစးဌာန ဒ- ၫႊနၾကား ေရးမႉးခပ ေဒါကတာသနးေဇာျမငက လကမတထး ထတျပနချခငးျဖစသည။ ၿပးခသည ၂၀၀၈ ခႏစ ၾသဂတလA တြငး သပၸႏငနညးပညာ၀နႀကးဌာနက A လပမ ထြကခြာသြားေသာ ပါရဂဘြ႔ရ ဆရာ၊ ဆရာမ (၂၃) UးA ား ၎တ႔ပင ၀ကဘဆကမ ထတျပနကာ ေလာေၾကး ေငြေတာငးခခေၾကာငး ေခတၿပငက ေဖာျပခသည။ ေလာေၾကးေငြ ေတာငးခမႈတြင သကဆငရာဘြ႔မားA လက ျမနမာေငြ (၅) သနးမ (၃၄) သနးA ထ ပါ၀ငသည။

Page 59: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 59

ဗလထနေမာငA ဖြ႔ႏင ပးေပါငးသမား ရြာသားေတြျဖစဟ ေကA နယျငငးဆ NEJ / ၂၃ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ဗဒၶဟးေန႔က ေကA နယ၊ ေကA နA ယလေA ၿငမးခမးေရးေကာငစA ဖြ႔ႏင သြားေရာက ပးေပါငးခ႔သ (၁၃) Uးသည ကရငA မးသား လြတေျမႇာကေရးတပမေတာမ စစသညမား မဟတဘ ေကာကရတၿမ႕နယရ စကက၀ကရြာမ ရြာသားမားသာျဖစသညဟ ကရငA မးသား လြတေျမႇာကေရးတပမေတာ တပမဟာ (၆) တပမဟာစစ႐းမ ဒ-ဗလမႉးႀကးတUးက ေခတၿပငသ႔ေျပာသည။

၄ငးက " ဒလ (၁၈) ရကေန႔ ညေနက တပမဟာ (၆) လကေA ာကခ တပရငး (၁၈) တပခြ (၃) က M- ၁၆ (၄) လက၊ M- ၁၆ (၇၉) ေမာတာ (၁) လက၊ M- ၁၆ ကည (၁၆၀) ၊ M- ၇၉ ကည (၂၁) လး၊ စကားေျပာစက (၁) လးန႔A တ သြားၿပးပးေပါငးၾကတ႔ လေတြဟာ စကက၀ကရြာသားေတြျဖစတယ။ ေရ႕တနးမာ ကေနာတ႔ ရေဘာေတြဟာ ရြာသားေတြန႔ A တေနၿပးသြားလာလႈပရားတယ။ ကယေရာငေဖာကၿပး သြားလာတ႔A ခါမာ လA ပလ႔ရရင လကနကေတြက ရြာသားေတြဆမာပ A ပထားတယ။ A ဒရြာသားေတြက A ပထားတ လကနကကယၿပးေတာ ဗလထနေမာငတ႔A ဖြ႔႔န႔ သြားပးေပါငးတာျဖစတယ" ဟ ေျပာသည။

A ဆပါရြာသားမားမာ ေစာဖါးေကာ၊ ေကာနဟ၊ ဖားထးသး၊ ေကာမးေဂ၊ ဖားေA ာတး၊ ေကာဖရး၊ ေကာA ၊ ဖားကလ၊ ဖားေA ာလ၊ ဖားေမားက၊ ေမာငေထြး၊ ေကာယ၊ ေကာပလထး တ႔ျဖစသည။

ယချဖစစUႏင ပတသက၍ ေကA နယ၊ ေကA နA ယလေA ၿငမးခမးေရးေကာငစမ ပႀကးခ႕၍ ၀ါဒျဖန႔ေနေသာလညး ျဖစစUA မနက သရႏငရနA တြက ရငးျပျခငး ျဖစေၾကာငး ၄ငး ဒ-ဗလမႉးႀကးက ျဖညစြကေျပာၾကားသည။

A ေျခA ေနမနက A ေသးစတသရႏငရန ေကA နယ၊ ေကA နA ယလေA ၿငမးခမးေရး ေကာငစA ဖြ႕မ ဗလခပယUႏA ား ေခတၿပငမ ဆကသြယေမးျမနရာ ဖနးပတထားသည။

ျပနလြတလာလ A နA ယဒA ဖြ႔၀ငလ႔ ခယထား ေဒါကတာေဇာျမငေမာင ေခတၿပငကေျပာ မငးႏငသ / ၂၃ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/interviews/feb_09/23-2-09.php

မၾကာခင ရကပငးA တြငး ျမစႀကးနားေထာငမ ျပနလြတလာသ မႏေလးတငး၊ A မရပရၿမ႕နယ မဆႏၵနယA မတ (၁) မ ေရြးေကာကခကယစားလယ ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာငက မမကယမမ A နA ယဒA ဖြ႔၀ငတUးA ျဖစ ခယထားေၾကာငး ေခတၿပငသ႔ ေျပာသည။

ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာငသည မၾကာခငက ျပနလြတလာသည A ကUးသား (၆,၀၀၀) ေကာတြင တUးA ပါA ၀ငျဖစၿပး ေခတၿပငႏင သးသန႔ေတြ႔ဆ ေမးျမနးခနးတြင ယခကသ႔ ေျပာၾကားချခငး ျဖစသည။

ေဒါကတာေဇာျမငေမာငသည ျမစႀကးနားေထာငမ ျပနလြတလာျခငးျဖစၿပး ျမစႀကးနားေထာငတြင (၁၂) ႏစမ A ကUးခခခရသည။ ေလာေလာဆည ကနးမာေရးA တြက ေဆးစစခUးမညဟ ေခတၿပငသ႔ေျပာသည။

ေဒါကတာေဇာျမငေမာငသည ၁၉၉၀ ခႏစ စငၿပငA စးရ ဖြ႔စညးေရး A စညးA ေ၀း တကေရာကမႈျဖင A ဖမးခခရၿပး ေထာငဒဏ (၂၅) ႏစ A ျပစေပးခရသည။ ၁၉၉၁ ခတြင စစA စးရ ေရြးေကာကပြေကာမရငက ေဒါကတာေဇာျမငေမာငA ား ပါလမနမ ပယဖကၿပး ေနာကေရြးေကာကပြမားတြင ၀ငေရာကယUၿပငခြင ပတခသည။

Page 60: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 60

ျမစႀကးနားA ကUးေထာငမ ျပနမလႊတေသးသမားထတြင ကမးေA ာငသနး၊ ကၾကညလငး ၊ ကဇာဂနာ၊ ကလမးေနာငတ႔ကသ႔ ႏစရညေထာငဒဏကခေနရသည ႏငငေရး A ကUးသားမားA ျပင ေထာကလမးေရးတပဖြ႔၀ငမား၊ A ေကာကခြနA ရာရမား ၊ စသးလး ၫႊနခပတ႔လညး ကနေနေသးသညဟ ျပနလြတလာသေတြက ေျပာသည။

နA ဖ စစA စးရက A ကUးသား (၆,၃၁၃) Uး လြတေပးမညဟ ေဖေဖာ၀ါရ (၂၀) ရကတြင ေၾကညာခၿပးေနာက ျပနလညလြတေျမာကလာခသမားA နက ႏငငေရးA ကUးသားမာ (၂၀) ၀နးကငခန႔သာ ရေနေသးေသာလညး ယငးတ႔A နက ေထာငဒဏ (၁၈) ႏစ (၃) လ ကခခရေသာ A မရပရၿမ႕နယ မဆႏၵနယA မတ (၁) ေရြးေကာကခကယစားလယ ေဒါကတာေဇာျမငေမာင ပါရလာချခငးကမ ေကနပရေၾကာငး A နA ယလဒA သငးA ၀နးက လညးေျပာဆသည။

ေဒါကတာေဇာျမငေမာငသည ျမစႀကးနားA ကUးေထာငတြင (၁၂) ႏစမ A ကUးခခခရကာ ယခလ (၂၀) ရကတြင ကခငျပညနယ A နA ယလဒ ဒ-Uက႒ Uးေဖစနႏင A တ ျပနလည လြတေျမာကလာသည။ ျမစႀကးနား A ကUးေထာငတြင ႏငငေရးA ကUးသား (၂၀) ေကာ ရေနသညA နကမ ၄ငးတ႔ႏစUးသာ ျပနလညလြတေျမာကခသည။

Uးေဖစနသည ျမစႀကးနား A ကUးေထာငA တြငး A သက (၇၄) ႏစရ A သကA ႀကးဆး ႏငငေရးA ကUးသားျဖစကာ ၂၀၀၇ စကတငဘာ A ေရးA ခငးA ၿပးတြင ပဒမ (၅၀၅/ခ) ျဖင ျမစႀကးနား A နA ယလဒ ဒ-Uက႒ Uးေန၀ငးႏင A တ ေထာငဒဏ (၂) ႏစစ ကခခရသည။

“မးကြကကားရြာတယလ႔ေျပာရမလား။ ဒမာက ႏငငေရးA ကUးသား (၂၀) ေကာကနေန ေသးတယ။ A ျပညA ၀ ၀မးမသာႏငပါဘး။ ကေန၀ငးတ႔ ကေကာေမာငတ႔လညး ကနေန ေသးတယဗာ။ ကမးေA ာငသနး (ILO)၊ ကၾကညလငး (ေတာငဒဂNLD)တ႔ဆလညး ႏစေတြၾကာလၿပေလ။ သတ႔ကလညးလြတေစခငပါတယ”ဟ Uးေဖစနက ဆသည။

ႏငငေရးA ကUးသာႏစUးႏင A တ မဆယ (၁၀၅) မငဂတ A ေရးA ခငးေၾကာင ေထာငဒဏ တသကတကၽြနး ျပစဒဏေပးခထားရေသာ ေထာကလမးေရးတပမ ဗလႀကး တငေဆြလညး ျပနလညလြတေျမာကလာေၾကာငး ေခတၿပငက စစမးသရရသည။

ျမနမာေမာငခဆန ထငးဘကကပတ ထငးႏငငေရးသမားေတြပါ ပတသက NEJ / ၂၃ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

Page 61: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 61

လြနခသည ႏစလခန႔ ေကာကသစေပၚခနမစ၍ ျမ၀တမ မေဆာကဘကသ႔ ညစU ဆနA တေရ တစေသာငးခန႔ တရားမ၀င တငသြငးေနျခငးက ထငးဘကမ ႐တတရက တငသြငးခြင ပတလကသညA တြက ျမ၀တဘကကမးတြင ျမနမာဆနA တေရ ႏစေသာငးခန႔ ေသာငတငေနသည။

ျမနမာဆနကနသညတUးက “ထငးဘကက ပတလ႔ ျမနမာဆနေတြ ေသာငတငေနတာ ေလဂတတဂတမာဆရင A တေရ ငါးေထာငေလာကက ဒA တငးကမးနဖးမာ ပထားရတယ။ ေဟြ႔မတဂတန႔ သညဂတမာဆရင ပမားတယ။ ထငးဘကက ဆနကနသညေျပာတာက ဆနခးသြငးတကစၥ စစေဆးေရး၀ငလ႔ ပတထားရတယလ႔ ေျပာတယ။ A ခပတတာ ငါး ရကရၿပ။ ထငးဘကက ျပနဖြငမရကကပ ေစာငေနရတယ။ ကယက တရား၀ငသြငးတာ မဟတေတာ သတ႔ လာသမးရင A လကားျဖစမာကလ စးရမရတယ” ဟ ေျပာသည။

ထငးဘကျခမး ကမးနဖးရ A ထညခပစက႐မားမ ျမနမာA လပသမားမားသည A လပမရသညရကမားတြင ျမနမာဆနထမးပ႔ေပးရသညA တြက တUးလင တည ျမနမာေငြ တေသာငးခန႔ ရရၾကသညဟ သရသည။ ဆနထမးသမားတUးက “ဆနထမးတာ ႏစလေကာ သြားၿပး၊ တA တက (၂) ဘတခြရတယ။ ဆနထမးတလ ရာန႔ခရတယ။ ညတငးပ A တေရ တေသာငးA ထကမာ ရတယ။ ျမ၀တဘကက စကေလန႔ လာတဆနက ထငးဘကေလဆပကေန ဆယဘးကားေပၚ ထမးတငရတယ” ဟ ေျပာသည။

ဆနထမးသမား၏ A ဆA ရ ညဘကဆနခးထတရာတြင ထငးဘကမ A ရပ၀တ A ာဏာပငမား လာၾကညတတၿပး ကားA စးတငးေပၚတြင တငသည ဆနA တ A ေရA တြကA ား စစေဆးမႈမားပမနလပေၾကာငး၊ A ရပ၀တမားႏင ျဖစေသာလညး ေျခာကလးျပးမား ခါးထးထားကာ လမးေလာက စကားေျပာစကမား ပါရေၾကာငး A ဆပါ လမားA ား ေန႔ခငးဘကတြင A ေကာကခြန၀နထမး ၀တစမား၊ A ျခား၀နထမး၀တစမား ၀တဆငထားသညက ေတြ႔ရရသညဟ ေခတၿပငသ႔ ေျပာသည။

ျမနမာဆန ထငးဘကေမာငခသြငးသမားေနာကတြင ရာထးႀကး ႏငငေရးသမားမား၊ ၀နႀကးေဟာငးမားႏင ယနေဖာငး၀တမားပါသညဟ ယေန႔ထတ ဘနေကာကပစ သတငးစာႀကးက ေဖာထတထားသည။ A ထးသျဖင မေဆာကႏင မယရမတခ႐ငမားရ A ရာရမား၏ ကညမႈျဖင ထငး-ျမနမာ ႏစဖကလးမ ဆနေမာငခသမားမားက ခးသြငး ၾကျခငးျဖစသည။ ျမနမာေမာငခ ဆနတA တက နယစပျဖတဖ႔A တြက တA တ ဘတေငြ (၆၀၀) ထ A ရာရမားက ေပးရသညဟပါ ေရးထားသည။

ျမနမာဆနကနသညတUးက ဆနတငပ႔မည ကမၸဏမားA ေနျဖင တငပ႔မညဆနမား A ရသငစစညးၿပးမသာ လငစငေလာကထားႏငေၾကာငး၊ မညသညၿမ ႕နယမားမ ဆန၀ယယစေဆာငးၿပး တငပ႔မည ဆသညA ခကက ေဖာျပရေၾကာငး၊ ၿပးလင A ဆငဆင A စစA ေဆးခရေၾကာငး၊ ၎A ျပင ကမၸဏႀကးမားကသာ A ဓက ခြငျပသျဖင သာမန ကနသညမားမာ ယခနညးျဖင ထငးသ႔ ဆနတငပ႔ျခငးသည ကနစညစးဆငးမႈ ျမနဆနၿပး ၾကန႔ၾကာမႈမရသညA တြက ကနသညငယမားသည A ာဏာပငA ဆငဆငႏင နားလညမႈ ယၿပး လပကငရျခငးျဖစေၾကာငး ေခတၿပငသ႔ ေျပာသည။

၂၀၀၈ ခႏစ ေA ာကတဘာလမ ဒဇငဘာလ (၁၂) ရကA ထ နယစပကနသြယေရး စခနးမားမ လငစငထတေပးသည ကမၸဏ (၉) ခရၿပး ဆနတနခနေပါငး သးေထာင တငပ႔ၿပးျဖစသညဟ ျမနမာလယယာထြကကန ေရာငး၀ယေရးဌာန၏ မတတမးမားတြင ေဖာျပထားသည။

ျမ၀တမ မေဆာကသ႔ တရားမ၀ငတငပ႔ေနသည ျမနမာဆနမားမာ ညစU A တတေသာငး ဆပါက တနခန ငါးရာ ရသျဖင နယစပကနသြယေရးမတဆင လငစငျဖင တငသြငးသည ဆနတနခနA ေရA တြကသည တရားမ၀င တငသြငးသမား၏ A စြနးထြကပငမရဟ ဆနကနသညတUးက ေျပာသည။

ထငးဆနကနသည ႏငစခငးက “ျမနမာဆနန႔ ထငးဆနက ေစးႏႈနးေခါကခး ေလာကကြာ ေတာ ေဒသတြငးန႔ ထငးႏငငတလႊားမာ ေရာကေနတ ျမနမာေတြဟာ တစသနးA ထကမာ ရတယ။ သတ႔ကပ A ဓက ျပနျဖန႔ ေပးရတယ။ တခ႕ကေတာ ထငးႏငငမာ တရစာၦနA စာ ျပနလပတယ၊ ဆနၾကာဇ၊ ဆနေခါကဆြန႔ မန႔တ၊ မန႔ဖတေတြ ျပနလပရာမာ ေစးသကသာ တ ျမနမာဆနက သးၾကတယ” ဟေျပာသည။

ျမနမာဆနသည ႏငငတကာရ ဆနတငပ႔သည ႏငငမားႏင ယUလင “A ရညA ေသြးပငးန႔ ထတလပမႈA ပငးမာ မယUႏငေသးေၾကာငး၊ ဒါေၾကာင ေစးႏႈနးန႔ပ ယUႏငေၾကာငး၊ သေဘာကေတာ ေA ာကေစးန႔ပ ေရာငးေနရတယ။ ျမနမာဆနတတနဟာ ႏငငျခားက ပ႔ရင A မားဆး A ေမရကန ေဒၚလာ (၃၃၀) A ထက ပမရဘး”ဟ ျမနမာဆနကနသည တUးက ေျပာသည။

Page 62: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 62

ျမ၀တၿမ ႕တြင ျမနမာႏငင၏ ဒတယA ႀကးဆး နယစပကနသြယေရးဇန ဖြငလစထားေသာ လညး တရားမ၀ငဆနႏင A ျခားကနစညတငသြငးမႈမား ျဖစေပၚေနျခငးသည စနစမက သည နယစပကနသြယေရး၏ လပထးလပနညးမားေၾကာင ျဖစၿပး ေရ႕ဆက ျမ၀တနယစပ ကနသြယေရးA ေျခA ေနမာ ပမ႐ႈပေထြးလာႏငသညဟ ျမ၀တၿမ ႕ခကနသညတUးက ေျပာသည။

ဗငနဇြလား A ေျခခUပေဒသတငး ျပညတြငးမာ ေမာငခ NEJ / ၂၃ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

ဗငနဇြလားႏငငရ႕ ဖြ႔စညးပA ေျခခUပေဒ ျပငဆငေရး လထဆႏၵခယပြ သတငးက ျပညတြငးမဒယာေတြမာ လးဝေဖာျပျခငး မျပရန ၫႊနၾကားထားေၾကာငး၊ ပဂၢလက ဂာနယA သငးA ဝငးမ စစမးသရသည။

ျပညတြငး သတငးဂာနယတစခမ A ယဒတာ တUးက “ဗငနဇြလားသတငးက ေA A ကဖပကေန ဘာသာျပနၿပး သတငးA ျဖစ ဂာနယမၾကမးမာ ကေနာတ႔ တငတယ။ စစစေရးက လးဝ ေဖာျပခြငမျပဘး။ ဒါန႔ စစစေရးသြားၿပး စာမသြားမတတA ခန စာဖတမႉး A မးသမး တစေယာကက ေမးၾကညတယ။ ကေနာတ႔ ဂာနယပ ေဖာျပခြငမရတာလား၊ သမားေတြေရာ ရသလား ဆေတာ သက ဘယသမ မရဘး၊ ဒါေပၚလစတဆၿပး ေျပာျပတယ။ A ရငတနးကဆ ထငးA တကA ခ A ငA ားစေတြ ေလဆပသမးတကစၥ တစခ႕ ဂာနယေတြ ေဖာျပခြငမရဘး။ ဒါေပမယ Weekly Eleven န႔ ဂာနယA ခ႕ေတာ ေဖာျပခြငရတာ ရခဖးလ႔ ေမးၾကညတာပါ” ဟ ရငးျပသည။

A ျခား ပဂၢလက ဂာနယတေစာငမ သတငးေထာက တUးကလညး ၄ငးတ႔ဂာနယမာ သတငးမဆထားႏင ရကစြမတတမးမာ A ဆပါေန႔က ဗငနဇြလားမာ ဖြ႔စညးပျပငဖ႔ လထဆႏၵခယပြလပသည။ သမၼတ A းဂခားဗကစ A ဆျပခက A ႏငရသည ဆသည မတစသေဘာ တတေလးေတာင ေဖာျပခြင မရဘးဟ ေျပာျပသည။

A လားတ ပဂၢလက ဂာနယတစခမ ဝါရင A ယဒတာ တUးကလညး သေစာငဖတသမ ယခတပတA တြငး ထြကသည သတငးဂာနယ A ားလးလလ ဘယသတငးဂာနယမာမ ဗငနဇြလားန႔ သမၼတ A းဂခားဗကစ A ေၾကာငး မပါဘးဟ ေထာကခ ေျပာဆသည။

ၿပးခသည ေဖေဖာ၀ါရလ (၁၅) ရက တနဂၤေႏြေန႔က ဗငနဇြလားႏငငမာ ဖြ႔စညးပ A ေျခခ Uပေဒ ျပငဆငေရး ဆငရာ လထဆႏၵခယပြ တစရပ ကငးပခသည။ ၁၉၉၈ ခႏစကတညးက A ာဏာရလာသည သမၼတ A းဂခားဗကစက သ႔A ေနႏင ဆရယလစ ေတာလနေရးက ဆးခနးတင ဆငႏႊႏငဖ႔ ယခ သမၼတသကတမး ၂ဝ၁၂ ခႏစကနၿပးရငလညး၊ သမၼတ A ျဖစ ေရြးေကာကပြ ထငမ ဝငခငေသးေၾကာငး လကရဖြ႔စညးပA ရ သ႔A ေနႏင ၂ဝ၁၂ ေရြးေကာကပြမာ သမၼတA ျဖစ ထပမ A ေရြးခႏငခြင မရေတာသျဖင ဖြ႔စညးပက ျပငဆငခင သည။ ဒA တြက ဖြ႔စညးပ ျပငဆငမလား၊ မျပငဘးလား လထဆႏၵခယပြ တစရပ ကငးပျခငး ျဖစသည။

A းဂခားဗကစသည A လားတ ဆႏၵခယပြမး ၂ဝဝ၇ ခႏစက ကငးပျပလပခေသာလညး ျပညသA မားစက သ႔A ဆက ပယခခဖးသည။ ယခတစႀကမမာေတာ မဆႏၵေပးသမား၏ ၅၄ ဒသမ ၄ ရာခငႏႈနးက A ေျခခUပေဒ ျပငဆငေရး သ႔A ဆက ေထာကခခသျဖင သA ႏငရ ေA ာငပြခခသည။ ဗငနဇြလား A တကA ခ A ငA ားစေတြႏင A ေနာကႏငင ေတြကေတာ A းဂခားဗကစက လထဆႏၵခယပြမ တဆင A ာဏာရင ျဖစလာေၾကာငး ေဝဖနခၾကသည။ ျမနမာစစA စးရသည ယခသတငးက ျပညတြငးမဒယာေတြမာ လးဝ ေဖာျပခြင မေပးပ ေမာငခခသည။

ပမနA ားျဖင ဆရင ဗငနဇြလားသမၼတ A းဂခားဗကစဟာ A ေမရကန A စးရက စနေခၚ စကားစစထး ေဝဖန၊ တကခကေလရသ တေယာက ျဖစျခငးေၾကာင သန႔ ပတသကသည သတငးေတြ ေဖာျပျခငးက စစA စးရ စာေပစစစေရးက ခြငျပေလရသည။

Page 63: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 63

A ကUးေထာငA တြငး A ေျခA ေန မတးတက (ႏစရည ႏငငေရးA ကUးသားေဟာငး ေဒါကတာေဇာျမငေမာင A ငတာဗး) 23 February 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-02-23-voa6.cfm

ျမနမာႏငင A ကUးေထာငေတြထက လ႔A ခြငA ေရး A ေျခA ေနေတြဟာ သသသာသာ တးတကလာမႈ မရ ဘးလ႔ စေနေန႔က ျပနလြတလာတ A နနA ယလဒ A မးသားဒမကေရစA ဖြ႕ခပရ႕ A မရပရၿမ႕နယ ျပညသ႕လႊတေတာကယစားလယ ေဒါကတာေဇာျမငေမာငက ေျပာလကပါတယ။ ၁၉၉၀ ခႏစကတညးက ရနကန A ငးစနေထာငန႔ ျမစႀကးနားေထာငေတြမာ ေျပာငးေရႊ႕A ကUးခခခရ တ ေဒါကတာေဇာျမငေမာငက ျပနလညလြတေျမာက လာခနမာ A ခလေျပာလကတာ ျဖစပါတယ။ ၁၈ ႏစ လးလး A ကUးေထာငထမာ ေနခရၿပး A ခေတာ ေနA မက ျပနေရာကေနၿပျဖစတ ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာငက မစျမတမြနက ဆကသြယေမးျမနးၿပး တငျပေပးထားပါတယ။

ေထာငထကလြတလာခနမာ ထးထးျခားျခား ဘာေတြက သတျပမသလလ႔ စေမး ၾကညေတာ ေဒါကတာေဇာျမငေမာငက A ခလေျဖပါတယ။

“ေျပာရရင A နကယက A ထမာေနခတာ A ားလးေပါငး ၁၈ ႏစန႔ ၃ လဆေတာ ခကခငး A ျပငလညး ျပနထြကလကရေရာ ပတ၀နးကငA ေနန႔ ႐ပပငးဆငရာA ရ သသသာသာ ေျပာငးလသြားတာေတာ သလကရတာေပါ။ ဒါေပမယ ႐ပပငးဆငရာ ေျပာငးလမႈဆတာကေတာ A ခနန႔ ကာလန႔A ည ေျပာငးလေနတာပေလ။ စတပငး ဆငရာ ဘယေလာကေျပာငးလသလဆတာေတာ A နကယ ေလလာရUးမယန႔ တတယ။

“လေတြရ႕ Inclination ဘယဘကလညေနတယ၊ ဘယဘက Tendency လညေန တယဆတာေတြေတာ A နကယ ၾကညရUးမယထငတယ။ သတ႔ ႏငငေရးက စတ၀ငစားေနေသးလား၊ စတမ၀ငစားေတာဘးလား၊ ၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြက သတ႔ ေမသြားၿပလား။ A ဒါမးေတြ A နကယသခငတာေပါ။ ခကခငးလကငငးႀကးေတာ ေျပာလ႔မလြယဘးထငတယ။”

ေထာငထမာ A နကယ ၁၈ ႏစေနခရတ ကာလA တြငးမာ A ျပငမာျဖစေနတ A ေျခA ေနေတြက ဘယေလာကA ထ သခြငရခပါသလ။

“A ျပငမာျဖစေနတ A ေျခA ေနေတြက ေထာငထမာဆေတာ မဒယာက တဆငေပါ ေနာ။ မဒယာဆတာလညး ျပညတြငးကထတတ မဂၢဇငးတ႔၊ ဂာနယတ႔A ရပ သရတာ ကး။ A ဒါေတြကလညး ဆငဆာန႔ဘာန႔ဆေတာ A နကယ ဘယေလာကသႏငမလ ဆတာ မသဘး။ သတငးစာေတာ ဖတခြငရတာေပါ။ A ဓက Weekly ဂာနယေတြက

ေဒါကတာေဇာျမငေမာင။ (ဓာတပ-fbppn A ငတာနက စာမကႏာ။)

Page 64: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 64

A နကယ လကဖတတာေပါ။ A ဒေလာကကပ သရတာေပါ။ A ားလးကၿခၿပး မျမင ႏငဘးထငတာပ၊ ဂာနယေတြကလညး A ျပညA စ မေရးႏငဘးန႔ တပါတယ။”

A နကယA ေနန႔ ေထာငတခမက ေနခရတA ခါၾကေတာ ေထာငေတြထက A ေျခ A ေနေရာ A နကယ ဘယလသးသပပါသလ။

“ေထာငေတြထက A ေျခA ေနက သးသပရငေတာ A ရညႀကးပ။ A ငစA ာစ မ၀ငခင၊ A ငစA ာစ ၀ငၿပးသြားတ A ေျခA ေနေတြက ႏႈငးယUၿပး ေျပာရမာေလ။ ေထာငတြငးA ေျခA ေနက ေယဘယ ၿခေျပာရရင ေထာငဆတာေတာ A ျပငန႔ စာရင လြတလပမႈA ားလး ဆတသUးသြားတေနရာပေလ။ ေျပာခငတစကားလညး မေျပာရဘး၊ စားခငတA စားလညး မစားရဘး၊ ေနခငသလလညး မေနရဘး။ ေျပာရ ရငေတာ သတ႔ ေထာငUပေဒA တငး ေခၚရငလာ၊ ခငးရငလပ၊ ခမေျပာန႔ဆတပစမး ျဖစသြားတာေပါ။ လြတလပမႈဆတသUးေနတေနရာက ေထာငလ႔ေခၚတာပေလ။”

A နကယ ေထာငကၿပးမၾကာခင ေထာငထက လ႔A ခြငA ေရး ခးေဖာကတာေတြ A ေၾကာငး ကလသမဂၢကတဆင သေA ာငလပခလ႔ ေထာငဒဏတးခတာ ခခရ တယ။ A ခ A နကယ ျပနလြတလာၿပဆေတာ ေထာငထမာျဖစေနတ A ေျခA ေန ေတြေရာ A ရငတနးကလပ ေျပာဖ႔A စA စU ရပါသလား။

“A ဒါက ေမးတလA ေပၚမာ မတညၿပးေတာ A နကယA ေျဖက ထြကလာမာပ။ သခငတာက လ႔A ခြငA ေရး A ေျခA ေန တးတကလာလား၊ ဆတယတသြားလား ဆတာလား။ ဒမာ လ႔A ခြငA ေရး ကယစားလယေတြ လာေနတာပ မဟတလား။ Uပမာ A နကယစမတာ ယဇယကတာက စမလကတာပ။ A ခဆရင ေတာမတစ A ေဟး ကငတားနားA ထ။ A ေတာ A ဒၾကားထ လာေနတာေတြ A ႀကမေပါငး ဘယေလာကရၿပလ။ ၉၂ ခႏစကတညးက။ A နကယထငတာ Very Significant Changes ေတာ မေတြ႕ဘး။ သသာထငရားတ လ႔A ခြငA ေရး ေထာငထမာ ေျပာငးလ လာသလားဆရင မေျပာငးလဘးလ႔ ေျပာရမာပ။”

ေရ႕ႏစကရင ျမနမာႏငငမာ ေရြးေကာကပြလပဖ႔ A စA စUရတယဆတာ A နကယ ၾကားမမယထငပါတယ။ ျပညသ႕လႊတေတာ ကယစားလယတေယာကA ေနန႔ ဒA ေပၚမာ ဘယလသေဘာထားပါသလ။

“ဒမကေရစျဖစစUမာ A နကယ၀ငလာတယဆတာက A နကယတ႔ႏငငမာ ဒမ ကေရစ ရခငလ႔ဆၿပး A နကယ ၀ငလာတာပါ။ A နကယကယကး မပါပါဘး၊ A တ မပါဘး။ A နကယတ႔တငးျပညမာလညး လA ပေနၿပလ႔ ယဆတာေပါ၊ ဒမကေရစ ျဖစေပၚဖ႔။ ႏငငတကာန႔ ရငေပါငတနးႏငဖ႔ဆရငေတာ A နကယတ႔ ဒမကေရစ လေနၿပဆတာေတာ သတယ။ A ေတာ ၉၀ ေရြးေကာကပြမာ A နကယက ျပညသ ေတြရ႕ Man Date က ရထားတာေပါ။ ဒ Mandate က A နကယ တနဖးထားတယ။

“ဒ ၉၀ ေရြးေကာကပြကမ A နကယတ႔က ဘာမ ေရေရရာရာ မသရဘန႔ A ခလာမယ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက A နကယ ဘယလသေဘာထားမလဆရင ၉၀ ေရြးေကာက ပြကပ A နကယစတထမာ ရေနေသးတယ။ ျပညသေတြကေပးထားတ Man Date က A နကယကငထားေသးတယ။ A နကယ Committed ျဖစထားတယ။ A ဒA တြက ေလာေလာဆယမာ A နကယA ေနန႔ ၂၀၁၀ A ေၾကာငးက မစUးစားေသးဘး။ ဒါ A နကယသေဘာထားက ေျပာတာပါ။ A နကယ A နနA ယလဒဗဟန႔လညး မဆကသြယရေသးဘး။ A နကယက A နနA ယလဒျဖစတA တြက သ႕ရ႕A လေတာ ေA ာကမာဆရင သ႕ရ႕ A ေျခခA ခကေတြကလညး A နကယေလးစားရUးမာကး။”

A နနA ယလဒ A မးသားဒမကေရစA ဖြ႕ခပရ႕ A မရပရၿမ ႕နယ ျပညသ႕လႊတေတာ ကယစားလယ ေဒါကတာေဇာျမငေမာင ေျပာျပသြားတာ ျဖစပါတယ။ ေဒါကတာ ေဇာျမငေမာငဟာ ၁၉၉၀ ႏစကနပငးမာ A ဖမးခခရၿပး ေထာငဒဏ ၂၅ ႏစ ခခခရ

Page 65: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 65

ပါတယ။ A ဒေနာက A ငးစနေထာငတြငးက လ႔A ခြငA ေရးခးေဖာကမႈ A ေျခA ေန ေတြက ကလသမဂၢဆက စာေရးေပးပ႔ခလ႔ ထပတးျပစဒဏ ၁၂ ႏစကခၿပး စစေပါငး ေထာငဒဏ ၃၇ ႏစ ကေနရာက စေနေန႔မာ ျပနလြတလာတာျဖစပါတယ။

ျမနမာႏငငမာ ၂၀၁၀ ကရငျပလပမယ ေရြးေကာကပြမာ ႏငငေတာA ကးက ထမးႏငဖ႔ A ကUးသား ၆,၃၁၃ ေယာကက လြတၿငမးခမးသာခြငေပးမယလ႔ ျမနမာ စစA စးရက ေၾကညာၿပး လႊတေပးေနတA ထမာ A ခA ခနထ ႏငငေရးA ကUးသား စစေပါငး ၂၅ ေယာကပ ပါေသးတယလ႔ ႏငငေရးA သငးA ၀နးက ေျပာပါတယ။

ျမနမာႏငငေရးA ကUးသား A ားလးလႊတေပးဖ႔ ႏငငတကာ ၀ငးေတာငးဆ 24 February 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-02-24-voa3.cfm

A ေမရကန၊ ကလသမဂၢန႔ A းယ Uေရာပသမဂၢတ႔က A သးသး ျမနမာႏငငမာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည A ပါA ၀င ႏငငေရးA ကUးသားA ားလး လႊတေပးဖ႔ စစA စးရက တကတြနးလကပါတယ။

ႏငငေရးA ကUးသား ၂၀ ေလာက မျပညေA ာင လႊတေပးဖ႔ ဆးျဖတတာဟာ မလေလာကဘး၊ လႊတေပးတာကေတာ ၀ါရငတနက ႀကဆပါတယ၊ ဒါေပမယ လပစရာေတြ A မားႀကးကနေနေသးတယလ႔ A ေမရကန ႏငငျခားေရးဌာန ေျပာခြငရပဂၢလ ေရာဘတ ၀ဒက ေျပာဆပါတယ။

ျမနမာျပညမာ ဒမကေရစတးတကမႈ မရတA တြက ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဟလာရ ကလငတနကလညး စတပကစကား ဆလကၿပး ျပငပက ဖA ားေပးေနေပမယ ျမနမာစစေခါငးေဆာငေတြက မလႈပဘးလ႔လညး ေျပာၾကားေၾကာငး ေျပာခြငရ ပဂၢလက ဆကၿပး ရငးျပပါတယ။

ျမနမာႏငငမာ ႏငငေရးျပျပငေျပာငးလမႈမား လပပါမယလ႔ ေပးထားတကတတည ေရး၊ ျမနမာျပညက ထပသြားၿပး စစေခါငးေဆာငေတြက ဖA ားေပးဖ႔ လလားေၾကာငး ကလသမဂၢ A တြငးေရးမႉးခပ ဘနကမြနးကလညး တနလၤာေန႔မာ ေျပာဆလကပါ တယ။ စစA စးရန႔ A တကA ခတ႔ၾကား ႀကတငသတမတခကမား မထားဘ စကားဆပြ ျပနစဖ႔လညး ကလသမဂၢ A တြငးေရးမႉးခပက တကတြနးလကပါတယ။

A းယ Uေရာပသမဂၢ A လညကUက႒ ခကသမၼတႏငငကလညး ျမနမာျပညမာ ႏငငေရးA ကUးသားA ားလး ခကခငးလႊတေပးဖ႔၊ ႏငငေရးပါတမားA ေပၚ ကန႔သတခပခယထားတာေတြA ားလး ႐ပသမးဖ႔ စစA စးရက တကတြနးေၾကာငး ေၾကညာခကတရပ ထတျပနလကပါတယ။

Page 66: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 66

လၿတေပးသည အကဥးသား ေခာကေထာငေကာမႀာ နငငေရးအကဥးသား ၂ဝ ေကာသာပၝ 2009-02-22 http://www.rfa.org/burmese/news/aapp_states_only_twenty_are_political_prisoners_among_release-02222009154401.html/story_main?textonly=1

ေဖေဖာဝၝရလ ၂၁ ရကေနႛက စ႓ပးလၿတေပးေနတ စစအစးရအကဥးေထာငေတၾက အကဥးသား ေခာကေထာငေကာမႀာ အခအခနအထ နငငေရးအကဥးသား ၂၃ ဥးဘ အမညစာရငးရရႀေသးတယလႛ နငငေရးအကဥးသားမား ကညေစာငေရႀာကေရးအသငး AAPP က ေပာပၝတယ။

အကဥးသားမသားစဝငမား အငးစနေထာငဗးဝ၌ ေစာငဆငးေနကစဥ။ (Photo: AAPP)

ဒကေနႛ ေနႛစၾနႛ ထတပနတ AAPP ရႛ ထတပနခကမႀာ မေနႛက လၾတတ နငငေရးအကဥးသား ၁၉ ဥးရႛ အမညစာရငးက ေဖာပထားပၝတယ။ ဒကေနႛညေနပငး ထပ႓ပးသရႀရတာနႛ ပတသက႓ပး အဖၾႛအတၾငးေရးမႀႃး ကတတနငက RFA က ခလေပာပၝတယ။ “ဒ ၁၉ ေယာကအပင ကေနာတႛ ထပသရတာက ကသနးေဌး၊ ေညာငတနးက ကတငေဌး၊ သတႛႎႀစေယာကက ကေလးေထာငကေန လၾတလာတယလႛ ကားရပၝတယ။ ေနာက ကေဇာႎငေထၾး ေခ ကကနက၊ သက ၈၈ မးဆကကမာကးရႛည၊ သက ရဘကစခနးကေန လၾတလာတယလႛ ကားရပၝတယ။ သက ကမာကးက ေထာငထကေန စာထတေပးလႛ အဖမးခရ႓ပး ရဘကပႛခရတာပၝ။ ေနာက မေကၾး NLD က မေဌး ေခ မသနးသနးေဌး လၾတတယလႛ ကားရပၝတယ။ တခႛေထာငေတၾမႀာ မေနႛကတညးက လၿတေပးေနတာေတၾ ရႀပၝတယ။ မႎၨေလးေထာငက ၈၀ ေလာကလၿတတအထမႀာ ႎငငေရးအကဥးသား ႎႀစေယာကပၝတယလႛ ကားရပၝတယ။ နာမညအတအကေတာ မသရေသးပၝဘး။ အဒလပ မစ႒ကးနားေထာငမႀာ အမား႒ကးလၿတတအထက ေလးေယာကပပၝတယ” ကေလးေထာငက လၾတလာသ ကတငေဌးနႛ ကသနးေဌးတႛဟာ ေညာငတနး႓မ ႛက ဖစ႓ပး ဗလခပမႀႃး႒ကးသနးေရၿရ သမး မဂလာေဆာင ဗၾစဒအေခၾ ကညရႀတအတၾက ပဒမ ၅၀၅ (ခ) နႛ ႓ပးခတ ၂၀၀၆ ခႎႀစက ေထာငသးႎႀစ ခခလကရသေတၾပၝ။ သတႛ ႎႀစဥးစလးက အငးစနေထာငကေန ကေလးေထာငက ပႛလကတာဖစပၝတယ။ ဒကေနႛ မၾနးလၾပငးက အငးစနေထာငက လ ၂၀ ေကာ ထပလၾတေသးတယလႛ သရပၝတယ။ ဒၝေပမယ နငငေရးအကဥးသား တဥးမႀ ပၝဝငခငး မရႀဘးလႛ ဆပၝတယ။ ဒကေနႛ မနကပငးကတညးက အငးစနေထာငမႀာ နငငေရးအကဥးသားေတၾရ မသားစဝငမားနႛ မတေဆၾတခႛ လာေစာငေနကပၝတယ။

Page 67: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 67

“ႎႀစဆယေကာေလာက ထၾကသၾားတာေတၾႛတယ၊ ေနႛလညပငးေလာကမႀာ။ လႁငသာယာက ဥးတငယရႛ သမးႎႀစေယာက လာေစာငတယ။ ႓ပးေတာ စစေႎၾးအမ မေထၾးေထၾးကည။ ကနတာက NLD လငယေတၾ သးေလးေယာက ရႀတယ။ တခႛ ပနသၾား႓ပ။ ေဇာမးေကာတႛ ပနသၾား႓ပ” ဒၝကေတာ အငးစနေထာငက သၾားေရာကသတဥးေပာပတာပၝ။ အလားတ အငးစနေထာငက လာေစာငသ နငငေရးအကဥးသားတဥးရ ဇနးကလညး RFA က ခလေပာပၝတယ။ “ကမက ဗဟနး႓မ ႛနယ အတၾငးေရးမႀႃး ကထၾနးမငရႛဇနးပၝ။ အေယာက ႎႀစေထာငေကာလၿတမယလႛ ေပာတာ။ မေနႛက တရာေကာ လၿတလကတယ။ လၾတလလၾတငား လာစစမးကညတာပၝ။ သကေတာ ရမညးသငးေထာငမႀာေပၝ။ မေနႛက ရမညးသငးက ဖနးဆကကညတာေတာ ႎငငေရးသမားေတၾ မပၝေသးဘး။ ေထာငက တကရကပ ဆကလကေတာမယလႛ။ ႎငငေရးသမားေတၾ ပၝမပၝဆတာ၊ အကးအေကာငး သခငလႛ။ ႎငငေရးသမားေတၾ ပၝမယဆရင နညးနညးေလး ေမ႖ာလငခကရႀတာေပၝ” မေနႛက ညပငးက သရကေထာငက အကဥးသား ၁၀၀ေကာလၾတလကပၝတယ။ ဒၝေပမယ နငငေရးအကဥးသား တဥးမႀ ပၝဝငခငးမရႀေသးဘးလႛ ဆပၝတယ။ “ကမတႛ မေနႛက တေနႛလး ဖနးေခေနတာ၊ မရဘး။ သရကက။ ေလးနာရ ငၝးနာရအထ အထကက ႌၿနကားလၿာ မေရာကလာေသးလႛတေလ။ ညကေတာ ကးနာရေလာက ေမႀာငမႀ လၿတတယတ။ သးရက ဆကလၿတမယလႛေပာတယ”

သရကေထာငက သးရကဆကတက အကဥးသားေတၾက လၾတမႀာ ဖစတယလႛ သရပၝတယ။ ။

လႛအခၾငအေရး ကယစားလႀယႎႀင ေတၾႚဆခၾၾငရသ နယေထာငေပာငးခရ 2009-02-23 http://www.rfa.org/burmese/news/prisoners_transferred_after_meeting_rights_envoy-02232009113947.html/story_main?textonly=1

လႛအခၾငအေရး အထးကယစားလႀယနႛ ေတၾႚဆခၾငရလကသ ႎငငေရး အကဥးသား ကေကာကက က ေဖေဖာဝၝရ ၂၀ရက ႓ပးခတ ေသာကာေနႛက အာဏာပငေတၾက အငးစနေထာငကေန နယေဝးေထာငက ေပာငးလကပၝတယ။ ကေကာကက က ေတာင႒ကးေထာငက ေပာငးလကတာ ဖစတယလႛ အငးစနေထာင အာဏာပငေတၾက ေပာေကာငး ကေကာကကရ မခင ေဒစးစးေသာက RFA က ေပာပၝတယ။

ေဒစးစးေသာ။ ။ “၂လပငးကေလ၊ သအမနႛခခရပၝတယ၊ ၃ႎႀစ၊ ႓ပးေတာ က႗နမတႛက အဒတပတက ၁၃ရကေနႛကမႀ သႛက ေတၾႚရပၝတယ။ ၁၃ရကေနႛ ေတၾႚလညး႓ပးေရာ ကနးမာေရးအတၾကေပၝေနာ၊ ေဆးေတၾဘာေတၾ အဒေနႛက ဝယေပးလကပၝေသးတယ၊ က႗နမတႛ၊ သေဆးစစရမယဆတ အေကာငးေတၾ ေပာပၝေသးတယ၊ ေပာလညး ႓ပးေရာ၊ ေနာကတပတကေတာ က႗နမတႛက ေတၾႚခၾင မရႀဘးရႀင။ ပၝဆယပ ေပးရတယ။”

“႓ပးခတအပတက တနလာေနႛက ကလသမဂၢ အဒ လႛအခၾငအေရး ကယစားလႀယနႛ ေတၾႚတယလႛေတာ သတငးပ ကားရပၝတယ။ က႗နမတႛက သနႛ မေတၾႚလကရဘးရႀင၊ မေတၾႚလကရေတာ သႛဆက ဘာသတငးမႀ ပနမကားရဘးေပၝေလ။”

ကေကာကကနႛ အမႁတၾတခတညးပၝတ ကဥာဏလငးေအာငကလညး ႓ပးခတ စေနေနႛက ဗနေမာေထာငက ေပာငးလကတယလႛ က ဥာဏလငးေအာငရ မခင ေဒလႀလႀကႃ က ေပာပၝတယ။ ကဥာဏလငးေအာင ေထာငေပာငးခရတယဆတ သတငးက အပငက သေနေပမ အာဏာပငေတၾက ေဖေဖာဝၝရ ၂၃ရက ဒကေနႛ သၾားေရာက ေမးမနးတအခၝ ေထာငမေပာငးေကာငး ငငးဆပၝတယ၊ အ႒ကမ႒ကမ ေမးမနးေတာမႀ ဗနးေမာေထာငက ေပာငးလကေကာငး ပနေဖတယလႛ ေဒလႀလႀကႃက ေပာပပၝတယ။

Page 68: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 68

ကေကာကကနႛ ကဥာဏလငးေအာငတႛဟာ ဗလမႀႃးခပေဟာငး ေကာေဇာရ အတၪပၯတၨ စာအပလကဝယေတၾႚမႁ အပင ဗဒယ အကဥပေဒအရ အေရးယခရတာဖစ႓ပး ေထာငသး ႎႀစစ အပစေပးခခရတာပၝ။ သတႛ ႎႀစဥးစလးဟာ စးပၾားေရး တကသလေကာငးသားေတၾ ဖစကပၝတယ။

ကေကာကကရ မခငနႛ ကဥာဏလငးေအာငတႛရ မခငေတၾက RFA မႀ ဥးတငေအာငခငက ဆကသၾယ ေမးမနးထားပၝတယ။

မနမာႎငငဆငရာ ကလသမဂၢ လႛအခၾငအေရး ကယစားလႀယ မစၤတာ ေတာမတစ ကငတားနား (အလယ) ထငး-မနမာနယစပ၊ မေဆာက႓မႚရႀ ႎငငေရးအကဥးသားမား ကည ေစာငေရႀာကေရးအသငး ပခနးသႛ သၾားေရာကေလလာစဥ မႀတတမးပ ဖစပၝသည။ (Photo: AAPP)

UDP ေခါငးေဆာင မးယစလပငနး ပတသကခဟ VOA သတငးကဆ TUESDAY, 24 FEBRUARY 2009 19:50 Eရာဝတ ႏငငေရးပါတ ေခါငးေဆာင တUးသည မးယစေဆး လပငနး၊ ေငြမညး ခဝါခသည လပငနးမားႏင ဆကႏြယ ေနေၾကာငး ေထာကလမးေရး A ရာရေဟာငး UးေA ာငလငးထြဋက ဗA ေA ျမနမာပငး A သလႊငဌာနသ႔ ေျပာလကသည။

Uးေကာျမင

A ဆပါ ေခါငးေဆာငမာ ညညြတေသာ ဒမကရကတစ ပါတ (UDP) ဒUက႒ Uးေကာျမင ျဖစေၾကာငး၊ ဝ ျပည ေသြးစညး ညညြတေရး တပမေတာ (UWSA)၏ ဘ႑ာေရးဌာနတြင ဒတယဌာနမးA ျဖစ Uးေကာျမင တာဝနယခစUက ထလပငနးမားက လပကငချခငး ျဖစေၾကာငး UးေA ာငလငးထြဋက ဆသည။ ထA ခနက ျမနမာကယြမ ကမၸဏက တညေထာငၿပး၊ UWSA A ဖြ႔က စးပြားေရးဘဏ ၄ ခက ေကာေထာက ေနာကခ ျပေပးခသညဟ UးေA ာငလငးထြဋက ဆသည။ Asiaweek မဂၢဇငးကလညး ျမနမာကယြမသည ေငြမညး ခဝါခသည လပငနးမားႏင ဆကႏြယေနသည ကမၸဏ A ျဖစ စြပစြခေနရေၾကာငး ၁၉၉၈ခႏစ ဇနနဝါရလတြင ေရးသားခသည။ ျမနမာစစA စးရက A ဆပါ ကမၸဏက နာမညပကစာရငး သြငးခသည၊ A ဘယေၾကာင ဆေသာ “UWSA၏ ဘ႑ာေရးဌာန ဒဝနႀကးဟ ဆေသာ မကကယဟြာဟ (ေခၚ) ဗလမးေကာျမငသည စးပြားေရးဆငရာ Uပေဒ ႏင စညးကမးမားက ေျပာငေျပာင

Page 69: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 69

တငးတငး ခးေဖာကခသည” ဟ Jane’s ေထာကလမးေရး စာေစာငက ၁၉၉၈ ႏဝငဘာလတြင ေဖာျပခသည။ Uးေကာျမငသည ယခA ခါ ကေနဒါႏငငတြင ေနထငလကရသည။ ျမနမာႏငငတြင ရစUက Uးေကာျမငသည Uပေဒ စညးမUးမား ခးေဖာကမႈ ႏင ေငြေၾကး မသမာမႈမားေၾကာင ေထာငဒဏ ၁ဝ ႏစခန႔ ခမတခခရသညဟ UးေA ာငလငးထြဋက ဆသည။ “တကယေတာ Uးေကာျမငက ေထာငေျပးပါ၊ - - - ရဘကစခနးကေန ထငးႏငငဘကက ထြကေျပးသြားတယလ႔ သရပါတယ” ဟ UးေA ာငလငးထြဋက ေျပာၾကားခသည။ Uးေကာျမငသည ကေနဒါႏငငတြင မၾကာေသးမကမ A ာရစကျခငး ခခရသျဖစသည။ ၿပးခသညလကနပငးတြင Future Canada China Environment Inc. ကမၸဏ၏ A စရယယာတနဖး ေဒၚလာ ၁ ဘလမက တကသြားသညA တြက A ေမရကန ျပညေထာငစက A ဆပါ ကမၸဏက တားျမစ ပတပငချခငးျဖစသည။ Uးေကာျမငကမၸဏႏင ပးေပါငးလကၿပး ရယယာတနဖးမား ခနတကသြားချခငး ျဖစေၾကာငး ကေနဒါႏငငထတ Vancouver Sun သတငးစာက ဆသည။ “Future Canada China Environment Inc. ၏ လပငနးမားက ယာယ ပတသမးလကေၾကာငး၊ A ဆပါ ကမၸဏ၏ A စရယယာ တနဖးမားမာ ဝ.၉၂ ေဒၚလာ မ ၂၈.၅ဝ ေဒၚလာA ထ ခနတကသြားေသာေၾကာင စစမးစစေဆးမႈမား ျပလပေနေၾကာငး” စသျဖင A ေမရကန ျပညေထာငစ၏ ေငြေၾကး လလယမႈ ႀကးၾကပေရး ေကာမရင၏ ဇနနဝါရလ ၂၈ ရကေန႔ ေၾကညာခကတြင ေဖာျပထားသည။ ေကာမရငက A ဆပါ ကမၸဏ၏ ေနာကခ A ခကA လကမား၊ ထတျပနမည သတငးမားႏင ပတသကၿပး ဂရျပၾကရန စေတာရယယာ ပြစားမား၊ ရယယာပငရငမား၊ ရယယာဝယယမညသမားက သတေပးထားသည။ “A ဆပါ ကမၸဏတြင ပငဆငမႈ A နညးငယသာ ရၿပး လပငနး လညပတမႈလညး မရပါ” ဟ ေဖေဖာဝါရ ၄ ရကေန႔ထတ Vancouver Sun သတငးစာက ဆသည။ Uးေကာျမငသည ကေနဒါ A ေျခစက ကမၸဏ NAH Development Group Inc., က ပငဆငသျဖစသည။ Eရာဝတမဂၢဇငးက ေရးသားထားခကမားႏင ပတသကၿပး Uးေကာျမငက ၎A ေနျဖင မးယစေဆးဝါးလပငနး၊ ေငြမညးခဝါခမႈ လပငနးမားႏင ဆကႏြယမႈ မရပါဟ ျငငးဆထားသည။ “ကြ ႏပ Uးေကာျမငသည ဘဝတေလာကလး တရားမဝင မးယစေဆးဝါး လပငနး၊ ေငြေၾကး ခဝါခမႈ လပငနးမားႏင မညသညA ခါကမ ပတသက ဆကႏြယမႈမရခပါ” ဟ ၎၏ A ငတာနက စာမကႏာရ ေၾကညာခက တေစာငတြင ေဖာျပထားသည။ “ေျမာကA ေမရကတက ႏင A ာရတကရ ကြႏပ၏ လပငနးမား A ားလးမာ တရားဝငလပငနးမားျဖစသည” ဟ ေၾကညာခကက ဆသည။ မၾကာေသးမက Uးေကာျမငသည လာမညႏစတြင ျပလပမညဟ ဆေသာ ေရြးေကာကပြတြင ပါဝငရန UDP ပါတက ဖြ႔စညး ထေထာငထားသည။ ျမနမာျပညတြငးရ ဝါရင ႏငငေရးသမား Uးသေဝ၊ ထငရားသည စးပြားေရးသမား Uးရထြနးတ႔ က ပါတ၏ Uက႒၊ ဒUက႒ မားA ျဖစ တာဝနေပးလကေၾကာငး ၿပးခသည လကနပငးက ထတျပနေၾကညာခသည။ Uးေကာျမငသည ျပညပမေန၍ ေငြေၾကး ေထာကပေပးချခငးျဖင ထငရားသည ႏငငေရးသမားမားက ပါတတြင တာဝနယရန စညးရးေနေၾကာငး ျပညပေရာက A တကA ခမားက ေျပာဆေနၾကသည။ ပါတ A ဖြ႔ဝငစာရငးတြင ဝနႀကးခပေဟာငး Uးေကာၿငမး၏ သမးျဖစသ ေဒၚခခေကာၿငမး၏ A မညက ေတြ႔ရသည ဟေသာ သတငးမား ထြကေပၚခေသာလညး ေဒၚခခေကာၿငမးကမ UDP ပါတႏင ပတသကျခငး မရေၾကာငး ျငငးဆထားသည။

Page 70: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 70

ေကာငးသားေခါငးေဆာငေဟာငး UးထြနးေA ာငေကာကလညး ပါတတြင ၎ ပါဝငျခငး မရေၾကာငး ျငငးဆထားသည။ “သ႔ရ႕ A ကးစးပြားေတြ ျမနမာျပညထမာ ရေနပါUးမယ၊ ဒါA ျပင သန႔ ပတသကရာ ပတသကေၾကာငး ျဖစခတသေတြ၊ တခ႕လညး လႀကးေတြ ျဖစေနၾကပါၿပ။ သ႔က ျမနမာA စးရကမား လြတၿငမး ခမးသာခြငမား ေပးေလမလား ဆၿပး ျပနၿပးေတာ ခညးကပတယလ႔ ထငပါတယ” ဟ UးေA ာငလငးထြဋက ဗA ေA ႏင ဆကသြယေမးျမနးခနးတြင ေျပာၾကားခသည။ Uးေကာျမငသည တရတလမးျဖစသညဟ UးေA ာငလငးထြဋက ေျပာသည။ သ႔ေသာလညး Uးေကာျမငက ၎သည ျမနမာျပညမ ကခငတငးရငးသားျဖစသညဟ ၎၏ A ငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားသည။

ေရႊႀတဂနယစပေဒသ စစေရးျပငဆငမႈမားရေန WEDNESDAY, 25 FEBRUARY 2009 18:09 ကစး

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=757:2009-02-25-11-11-13&catid=1:news&Itemid=2 ျမနမာႏင လာA စစေရးပးေပါငး ေဆာင႐ြကမႈ ျမႇငတငရန မၾကာေသးခငက ႏစႏငင ထပတနး ေခါငးေဆာငမား ေတြ႕ဆ

ေဆြးေႏြး ၾကေၾကာငး သရသည။

ဗလခပႀကး သရေရႊမနးႏင လာA သမၼတ Choummaly Sayasone တ႔ ေတြ႕ဆစU (ဓာတပ - Laos News Agency)

နA ဖ စစA စးရ A ဖြ႕၀င ဗလခပႀကး သရေ႐ႊမနးႏင လာA သမၼတ Choummaly Sayasone တ႔သည လာA ႏငင ၿမ ႕ေတာ ဗယနကငးၿမ႕၌ ေတြ႕ဆ၍ ႏစႏငင နယစပလၿခေရးA ေျခA ေနႏင ပတသကၿပး ေဆြးေႏြးမႈမား ျပလပသညဟ ဆငဟြာသတငးက ယမနေန႔တြင ေဖာျပထားသည။ လာA သတငးေA ဂငစကလညး ဗလခပႀကးသရေ႐ႊမနးက

သမၼတ Choummaly Sayasone က ၎၏ ႐းခနးတြင လကခ ေတြ႕ဆ၍ ႏစႏငငA ၾကား ရငႏးခစၾကညမႈ ဆကဆေရး A စUA လာ ပမခငမာေရးႏင A ထးသျဖင စစတပမားA ၾကား ပးေပါငး ေဆာင႐ြကေရးမားက ၿပးခသည တနလာၤေန႔က ေဆြးေႏြးသညဟ ေရးသားထားသည။ ယငး ဗလခပႀကး သရေ႐ႊမနး၏ ၂ ရကၾကာ လာA ႏငင ခရးစUသည လာA ဒ ၀နႀကးခပႏင ကာကြယေရး ၀နႀကး ဒ ဗလခပႀကး Duangchay Phichit ၏ ဖတၾကားခကA ရ လာေရာကျခငးျဖစသညဟ ဆငဟြာက ဆသည။ ယခႏစA ေစာပငးတြငလညး လာA ကာကြယေရး၀နႀကးဌာနတြငျပလပသည လာA ျပညသ႔တပမေတာေန႔ A ခမးA နားသ႔ ဗလခပႀကး သရေ႐ႊမနး တကေရာကခေၾကာငးလညး သရသည။ A ဆပါ A ခမးA နားA ၿပးတြင လမႈ စးပြား ကစၥမား A ပါA ၀င A မးသားလၿခေရးဆငရာႏင ႏစႏငငစစေရး ဆငရာ ျမႇငတငမႈမားျပလပရနတ႔က ေဆြးေႏြးၾကသညဟ ဆငဟြာက ေရးသားထားသည။ ဆကလကၿပး လာA -ျမနမာ နယစပေဒသေနျပညသမား လေနမႈA ဆင ျမငမားေရး၊ နယစပကနသြယေရး လြယကေခာေမာေစေရးမားႏငပတသကၿပး ႏစUးႏစဖကပါ၀ငပးေပါငးေဆာင႐ြကရနတ႔က ေဆြးေႏြးၾက ေၾကာငး သရသည။ နယစပျဖတေကာ၍ တရားမ၀င မးယစေမာငခ ကနကးမႈမား၊ တရားမ၀င ကနစညကးသနးမႈမား၊ တရားမ၀င လကနကးမႈမားႏငပတသကသည A ေျခA ေနA ျဖစA ပက သတငးမားက ပမနေဆြးေႏြးဖလယၿပး ပးေပါငး

Page 71: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 71

ေဆာင႐ြကရနတ႔လညး ပါ၀ငေဆြးေႏြးၾကသညဟ ဆငဟြာကဆသည။ ၿပးခသည ေဖေဖာ၀ါရ ၈ ရကကလညး ျမနမာႏငင ရမးျပညနယA ေရ႕ပငး တာခလတၿမ ႕တြင ျမနမာ-လာA နယစပေကာမတ ပထမA ႀကမ A စညးA ေ၀းက ကငးပေၾကာငး၊ ယငးA စညးA ေ၀းသ႔ ႏစႏငင တာ၀နရသ မား တကေရာက၍ နယစပေဒသတေလာကလၿခေရး၊ နယစပကနသြယမႈ တးျမႇငေရးႏင ျပညသမားA ၾကား A ျပနA လန လညပတမႈ တးျမႇငေရး စသည ပးေပါငးေဆာင႐ြကမႈမားက ေဆြးေႏြးၾကေၾကာငး ေဖေဖာ၀ါရ ၁၀ ရကထတ ျမနမာA လငး သတငးစာတြငေဖာျပထားသည။ ယခကသ႔ စစA စးရက လာA ႏင စစေရးပးေပါငးေဆာင႐ြကမႈ ျမႇငတငရန စစUေနျခငးသည ျမနမာႏငငႏင ထစပေနေသာ နယစပေဒသတေလာကရ တငးရငးသားလကနကကငA ဖြ႕မားက ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြကာလ A တြက လကနကျဖတသမးလ၍ ျဖစႏငေၾကာငး ဒမကေရစႏင ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ကြနယက(NDD)မ သေတ သန A ရာရ စစေရးေလလာသ UးေဌးေA ာငက သးသပသည။ “တ႐တန႔ ထငးA ပါA ၀င ျမနမာႏငငန႔ ထစပေနတ နယစပတေၾကာလးမာ တငးရငးသားလကနကကငA ဖြ႕ A စညး A သးသးရေနၾကပါတယ၊ တခ႕လညး A ပစA ခတရပစထားသလ တခ႕ကလညး A ခA ခနA ထ လကနကကငတကေနတA ဖြ႕ေတြလညး ပါတာေပါ၊ ဒA ဖြ႕ေတြက စစA စးရA ေနန႔ ၂၀၁၀ ကာလမာ လက နက ျဖတသမးဖ႔ ျဖစလာမယဆရငေတာ ေကာေထာကေနာကချပထားတ ႏငငေတြ A ေနA ထားက A ေရးပါ လာတာေပါ၊ တ႐တ ႏငငA ေရးပါလာမယ၊ ထငးတ႔ လာA တ႔လညး သ႔A ေနA ထားန႔သ A ေရးပါလာမာေပါ၊ စစA စးရA ေနန႔ ဒကစၥေတြA တြက ႀကၿပးေတာ A ခလသြားလပထားတာလညး ျဖစေကာငးျဖစႏငပါတယ”ဟ UးေဌးေA ာငက ဆသည။ A ဆပါ နယစပေဒသမားရ တငးရငးသားလကနကကငၿငမးခမးေရးA ဖြ႕မားျဖစေသာUးစငးလငး(လငမနဇငး) Uးေဆာငသည A မးသား ဒမကရကတစ မဟာမတ တပမေတာ(NDAA) မငးလားA ထးေဒသ(၄)A ဖြ႕ႏင ၀ ျပည ေသြးစညးညညြတေရးတပမေတာ(UWSA)A ဖြ႕မား၏လႈပရားမႈမားက တငးကပထနးခပရနစစA စးရက လာA ႏင စစေရးပးေပါငးေဆာင႐ြကမႈျပလသညဟ ယဆရေၾကာငး တငးရငးသားA ေရးေလလာသမားက လညး ေျပာဆၾကသည။ ၀ A ေရးေစာငၾကညေလလာသ မငးA ကဖနးက ထငး-ျမနမာ-လာA သးႏငင နယစပ ေ႐ႊႀတဂေဒသတြင တငးရငးသားလကနကကငA ဖြ႕မား၏ လႈပရားမႈမားက စစA စးရ စစတပမားက တငးကပရန စစUေနသည ဟ ေျပာသည။ “၀ A ဖြ႕က A ရမးတငးကပလ႔ ရမယမထငဘး၊ ဘာျဖစလ႔လညး ဆေတာ သတ႔မာလညး သတ႔ရ႕ A ပငနယ ေျမ ရေနတယ” ဟ မငးA ကဖနးက ဆသည။ တာခလတၿမ ႕မ UWSA A ဖြ႕ႏင နးစပသတUးကလညး ျမနမာစစတပမားႏင တကပြျဖစပြားပါက A ဆငသင ျဖစေစရန UWSA က A ရပသားမားက စစသငတနးေပးေနေၾကာငး ေျပာသည။ “UWSA က A ရပသား ၀ တငးရငးသားေတြက A ခေႏြရာသA တြက စားေရရကၡာ စေဆာငးထားဖ႔ ႏႈးေဆာ ထားတယ၊ A ရပသား ၀ တခ ႕လညး သတ႔သားသမးေတြက တျခားေနရာေတြဆ ပ႔ထားတယ၊ ၿပးေတာ စစ သငတနး တကေနၾကတာလညးရတယ”ဟ ၎ က ေျပာျပသည။ လြနခသည A ပတA တြငးကလညး မငးလားA ေျခစက စစA စးရ စစတပA ား ေပးေနရသည A ခြန ၃၀ ရာခင ႏႈနးက ေပးရနျငငးဆသညA တြက NDAA A ဖြ႕ႏငစစA စးရA ၾကား တငးမာမႈျဖစေနေၾကာငး၊ A ဆပါနယေျမ A တြငး A စးရစစတပမား တးခထားေၾကာငး သမးသေတာဆင သတငးဌာန A ယဒတာ Uးစနၾကညကလညး ေျပာဆသည။

Page 72: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 72

ေကြးႏြနစေနတ လယသမားေတြ TUESDAY, 24 FEBRUARY 2009 16:23 ၾကညေဝ

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=752:2009-02-24-09-24-29&catid=2:article&Itemid=30 ေဆာငး ေႏာငးရာသရ႕ မြနးတညေနက လြနစြာ ပျပငးလ႔ ေနတယ။ လယကြငးရး ျပတေတြၾကားက ေျမၾကး ေတြကေတာ ေနရ႕ A ပရနက မခရပႏငလ႔ ပကၾကား A ကလကရတယ။ ပကၾကားA က ေျမသားေတြထက စမည႕ည ႕ စပါးပငေတြ ေခါငးေထာငျပး ထလာၾကသလ၊ A ေငြ႕ေတြ ေထာငးေထာငး ထေA ာင ပေနတၾကားမာ လယကြငးထ ခေမာကေတြေဆာငး၊ ပဆးေတြန႔ ေခါငးေပါငးျပး တကတကတန႔ လယA လပ လပေနၾကသေတြ ရသလ၊ ေခါငးA ေဆာငးပင မပါဘ A လပလပေနၾကသ ေတြလညးရတယ။

လယယာလပငနးခြင ၀ငေနတ လယသမားႀကး ကထြနးေရႊ (ဓာတပ - ၾကညေဝ)

A သည လယလပသေတြ A ားလးရ႕ ေမာလငခကကေတာ ဒႏစA ေၾကြး A ားလးေကေA ာင ဆပႏငေရးပ ျဖစတယလ႔ လယသမားၾကး Uးျမငေဆာငက ေျပာပါတယ။ ကမၻာဆနေစးနႈနးေတြ ကဆငးေနတာန႔A တ ျပညတြငး စပါးေစးေတြကလညး စပါးတငး တရာက ကပ ၃ သနး န႔ A ထကမ၂ သနးေA ာကA ထ ကဆငးခတ A တြက စပါးစကေတာငသ A ားလးနးပါး စကစရတ မေၾကဘ A ရႈးန႔ ရငဆငခရေၾကာငး လယသမားၾကး Uးျမငေဆာငက ဆပါတယ။ “A ခေတာငသေတြမာ မးစပါးစကတနးက ေၾကြးေတြ မဆပႏငတA ျပင၊ ေႏြစပါးစကဖ႔ A တြကလညး စကစရတ မရေတာ စပါးေပးစနစန႔ A သစထပယၾကရတယ၊ A ဒါလညး ဒေႏြစပါးေပၚရင ထြကသမစပါး A ားလး ထး ပရမယသေတြေတာင ရေနတယ၊ လယသမားေတြ မကကပါဘး၊ မရးဖလာ လပစားေနၾကလ႔သာ ေၾကြးတငချပး လပေနၾကတာပ၊ A ခဆ လယသမားေတြမာ ေၾကြးလညပငး ခကေနၾကျပ”လ႔ သက လယကနသငးေတြ ေပၚကေန ျဖတေလာကရငး ေျပာျပခတယ။ ျမနမာႏငငက စပါးစကသေတြ A ေနန႔ စကပးရာသတချပးတခ A ဓက ရငဆငေနရတ စနေခၚမႈၾကး တခကေတာ စကစရတ ျပသာနာပျဖစျပး A ဒသသရာထကေန ေၾကြးကငးစြာန႔ လြတေျမာက လၾကတာကလညး ေခတA ဆကဆကက ေတာငသေတြရ႕ ေမာလငခကေတြပ ျဖစတယလ႔ သက ေလးေလးနကနက ေျပာပါတယ။ လယကြငးေတြထက ၀ါးထရကာ၊ ဓနမးျပး ခေနာခန႔ ေဆာကထားတ လယေစာငတေလး တခနား A ေရာကမာ “လမြေတြက မေႏးေခတမ၊ သေဌးျဖစေတာမည တ႔နဂါးန”လ႔ ဆေနတ နဂါးန သးခငးသက ပပသသၾကး ၾကားေနရတယ။ ဒလပးျပငေျခာကေသြ႕တ ေန႔လယခငးA ခနမာပင လယသမားေတြဟာ လယေစာငတေတြထမာ တခဏမ A နားမယႏငေလာကေA ာင သတ႔ရ႕ ပပနမႈေတြက သတ႔က ေစခငးေနၾကျခငးျဖစပါတယ။ တကယေတာ လယယာလပငနးခြငရ႕ထးစA ရ လယသမားေတြဟာ မနက ၆ နာရ ေလာကကတညးက လယ ထဆငးျပး လယA လပလပရငး မနကခငး ၁၀ နာရခြ ၁၁ နာရဆရငပ နားၾကျပ၊ ေနကသြားတ ညေန ၃နာရခြ ၄နာရမ ကြငးထျပနဆငးၾကတာ A ေလA ထလ ျဖစေနပါျပ။ “ျပးခတ မးစပါးတနးက ခြကခြကလနေA ာငရႈးလ႔ စကစရတေတာငျပနမရၾကဘး၊ ဒႏစေတာ ဘယလမ ရႈးလ႔

Page 73: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 73

မျဖစေတာဘးဆျပး A ရငထကက ႏစဆသးဆေလာက ဂရစကရတာပ၊ဒါေတာင လယထမာပးကေနလ႔ မနက ကတညးကေဆးျဖနးထားရတယ၊ ေဆးကလညး သပစတမခရဘး”လ႔ A သက ၄၀ ၀နးကငရ ကထြနးေရႊ က စတပကလကပက ေလသမးန႔ ေျပာပါတယ။ ကထြနးေရႊရ႕လယေစာငတကေလးက ပျပငးလတေနကြနယကထမာေတာ ေခတနားခစရာေနရာ ေလးတခပါပ၊ ဒါေပမယ တထတခတခ၀ငတးတတတေလကလညး ေလႏေA းမဟတဘ၊ ေလပပၾကးျဖစေနတယ။ “စပါးေစးကလ႔ဆျပး ကပတ႔ဆမာစပါးလာ၀ယတသမရလ႔ ကပတ႔ရြာကလေတြA ားလး ဆနခြျပး ပြရ A ေရာက သြားေရာငးရတယ၊ ဆနတA တမ ကပ ၉၀၀၀ နႈနးန႔ေရာငးခရတယ၊ A ဒေငြကလညး ေၾကြးဆပ လ႔ေတာင မစေစပါဘး”လ႔ ကထြနးေရႊက ဆကေေျပာပါတယ။ ေၾကြးေတြပေနတ ေတာငသလယသမားေတြရ႕ A မသေတြန႔ သားသမးေတြဟာလညးလယယာလပငနးတခ တညးန႔A ဆငမေျပၾကေတာတA တြက ၾကရာA လပက ၾကသလလပပါမ ၀မး၀ၾကတA ေနA ထားျဖစေနျပလ႔ လယသမားၾကး Uးျမငေဆာငက ေျပာပါတယ။ “လယသမားေတြလယစကရန႔ ရပတညလ႔မရေတာဘး၊ ၾကရာလပစားေနရတာပ၊ ကေနာ A မးသမးဆရင A မမာ ၾကကေတြ၊ ဘေတြ၊ ၀ကေတြ ေမြးထားတယ၊ ဒႏစ စကစရတေၾကြးက A ဒA ေကာငေတြ ေရာငးျပး ဆပရတာပ၊ ႏ႔မ႔ဆရင A မေရာငးဆပရမယ ပရတယ”လ႔ သက ဆပါတယ။ လယသမားကထြနးေရႊရ႕မနးမဆရငလညး ရနကန သရမဂၤလာေစးမာ ကနစမးသြငးတA လပက လပပါ တယ။ ခေနခါမာေတာ ဇနးသညဆက ရတ ကနစမးA ျမတဟာ သမားက A တးေပးရတ A တးေငြ ျဖစသြားျပ လ႔ ကထြနးေရႊက ညညးေျပာေျပာပါတယ။ A ခလ ေႏြစပါးစကဖ႔ စကစရတမရလ႔ ကနသညဆကေန စပါးေပးစနစန႔ စပါး တငး၂၀၀ A တြက ေငြ ေခးရ ေၾကာငးလညး သက ေျပာပါတယ။ “ကေနာတ႔ စပါးေပးယရတာA ရမးနစနာတယ၊ A ခဆကေနာက စပါး တငး၂၀၀ A တြက ေငြယလကတယ၊ တကယလ႔ ကေနာလယကရာသUတ မေကာငးလ႔ သ႔က စပါး တငး၂၀၀ ျပည ျပနမဆပႏငဘး၊ တငး၁၅၀ ပ ဆပႏငတယဆရင A ေၾကြး တငး ၅၀ ကနတယ။ ဒါဆရငေနာကႏစမာ ဆတးန႔ တငးတရာျပနေပးရတာပ၊ တခ႕ဆရင ဒႏစလညးစကစရတလလ႔ ေနာကထပ တငး၂၀၀ ဖးယလကရင ေနာကႏစကေတာ A ရငႏစက တငး ၅၀ A တြက တငး ၁၀၀၊ ဒႏစဆပရမယ တငး၂၀၀ န႔ ထြကသမစပါးA ားလးထးေပးလကရတာေတြလညး ရတယ”လ႔ သကရငးျပပါတယ။ စပါးေပးယစနစဆတာက လကရA ျပငမာ စပါးေစး ကပ၂၃၀၀၀၀ ေေပါကေစးေပါကေနခနမာ ေတာငသက စကစရတလတA တြက ေငြရငကနသညက ၾကပြ ငA ေနန႔စပါးတငး တရာဖးက ေငြ၂ သနး ၀နးကငေလာက ႏင လကရေပါကေစးထက ေလာတေစးန႔ ေငြထတေပးပါတယ။ ေတာငသက စပါးေပၚတာႏင စပါးတငး ၁၀၀ ထးA ပျပး A ေၾကြးျပနဆပရတ စနစက ဆလျခငးျဖစပါတယ။ ေတာငသမားA ေနန႔A စးရကေနထတေခးေပးတ တEက ကပ ၈၀၀၀ နႈနးန႔စကစရတဟာလညး A မန တကယကနကတစကစရတန႔ကြာျခားလြနးလ႔ ေတာငသေတြဟာ စပါးစကစရတA တြကA ျပငကေန A တးၾကးၾကးန႔ ထတေခးၾကရတာျဖစပါတယ။ A မားစကေတာ စပါးေပးစနစန႔ ေငြယၾကျပး၊ ထြကလာတစပါးက ေၾကြးဆပပတစပါးကမ ထတေရာငးရတ A တြက စပါးကေစးေကာငးရခနထ မထားႏငဘ၊ ေတာငသမာ ေနာကရာသ စကစရတျပနမရဘ စကစရတ လေနတ သသရာထမာလညေနရျခငးျဖစတာက ေတြ႕ျမငရပါတယ။ စကပးစရတကနကစရတဟာလညး တႏစထကတႏစတကလာေၾကာငး၊၂၀၀၇ ခႏစ ေႏြစပါးစကရာသမာ တEက ကပ ၁ သနး ၃ ေသာငး၀နးကငရချပး ၂၀၀၈ ခႏစ မးစပါးစကပးတနးက တEက စကစရတမာ ကပ၂ သနးထ ကနကခေၾကာငး၊ A ခ ၂၀၀၉ ခႏစတြငးမာေတာ ဒဇယေစးန႔ ေျမၾသဇာေစးနႈနးA နညးငယ က ဆငး ခေပမယ တျခားလယလပသားမားရ႕လပA ားခမားန႔ ျခားစရတတ႔မာ ကဆငးျခငးမရတA ျပင စပါးေစး ကေန သညA တြက A ရငႏစေတြကထက ပခကခလာေၾကာငး၊ မရဆငးရသား လယEကA နညးငယသာ ပငသမား မာပဆးေၾကာငး ရနကနတငး တကၾကးျမ႕နယမ ေတာငသေတြက ဆပါတယ။

Page 74: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 74

ပးပငေတြၾကားထက လယသမႀကး ေဒၚခငUး (ဓာတပ - ၾကညေဝ)

“ဒါက လယသမားေတြရ႕ စားစရတက ထညမတြက ထားပါဘး၊ ျပးေတာ မးမားလ႔ ၊ ေရၾကးလ႔ ပကစးသြားတ A ခါ ျပနျပးစကရတ စရတေတြ မပါေသးဘး၊ ကေနာတ႔ ေဒသက ျမစန႔နးေတာ ျမစေရၾကးရငျပနစက ရတာ ေတြလညးရတယ”လ႔ Uးျမငေဆာငက ဆပါတယ။ ၄ငးတ႔ေဒသမာ ေမာဘဆနးတ႔၊ ဇယာတ႔၊ မေနာသခ၊ မေနာထြနး၊ ဆငးသြယလတတ႔ စကပးၾကျပး

တEက ထြကနႈနးဟာ A မားဆး တငး ၅၅ နႈနးထက မပေၾကာငး၊ တခ႕ A ကြကမားဆရင တငး ၃၀ ၀နးကငသာရရ တယလ႔ သရပါတယ။ ျပးခတ မးစပါးတနးက ၁ တငးက ေငြ ကပ၂ ေထာငေစးန႔ ေရာငးခရတA တြက တEက က ေငြကပ ၁ သနး ၀နးကငပ ျပနရျပး ၁ Eကက ေငြ ကပ ၁ သနးေလာက ရႈးၾကေၾကာငး လယသမား ေတြ က ေျပာျပၾကပါတယ။ ျပးခတ မးစပါးတနးက ခြကခြကလနေA ာင ရႈးလကၾကတA တြက ဒႏစေေႏြစပါးက မစကေတာပါဘးလ႔ သ႔လ ဆးျဖတၾကသေတြလညး ရတယလ႔ ကထြနးေရႊက ေျပာျပပါတယ။ သေတာငမ လယ ၁၀ Eကမာ ၅ Eကပ စပါး စကျပး ကနတာက သခြားန႔ ခUေပါငစကဖ႔ စတကးခပါေသးတယ။ ေတာငသA မားစကေတာ ဒႏစစပါးက ေလာစကလာၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ။ A ရငႏစက ၁၀ Eက စကတသက A ခ ၅ Eက၊ A ရင Eက၂၀ စကတ သေတြက A ခ ၁၀ Eက A ဒလ ထက၀ကေလာက ေလာျပး စကလာၾကပါတယ။ မးစပါးစကတနးက A စးရဆကေန ၁ Eက ကပ ၈၀၀၀ နႈနးန႔ ေခးထားတသေတြ ဒႏစဆနး ဇနန၀ါရ လထမာ A ျပးဆပရမာ မဆပႏငတသကမားတယလ႔ လယသမၾကး ေဒၚခငUးက ေျပာျပပါတယ။ “မးစပါးတနးက စကဘဏက ၁ Eကက ၈၀၀၀ နႈနးန႔ ေခးေပးတယ၊ A တးက ၁ ကပ ခြ ႏႈနး၊ လယသမားေတြ မာ ဒႏစက ထြကနႈနးလညးမေကာငး ေစးကလညး ကဆေတာ စကစရတမေကဘး၊ ဒါက A စးရက၂ လ ပငး မာ A ကနA ျပးဆပခငးထားတယ၊ A မနေတာ ပမနA တငးဆ ၁ လပငးမ ဆပရမယ၊ မဆပႏငတသက မား လ႔ ဆပရကက ၂ လပငးထ ေရႊ႕ေပးတယ၊ A ဒလ ရကေရြ႕ေပးရတသေတြက ေနာကကေၾကးA ေနန႔လက ဒဏရကတယ၊ ေငြဒဏရကတယ၊ A တး ၁ ဆက ဒဏေငြA ျဖစ ျပနေပးရတယ”လ႔ သမက ေျပာျပပါတယ။ တျခား လယသမားေတြကေတာ A စးရရ႕စကစရတေၾကြးဆပဖ႔ A မမာေမြးထားတ ၀က၊ၾကက၊ ဘ ရသမ တရစၧာနေတြA ားလး ေရာငးချပးဆပ A မေမြးတရစၧာနမရတ သေတြကေတာ လယယာမာ ခငးေနတႏြား ကပငေရာငးျပး ဆပၾကရေၾကာငး လယသမားၾကး Uးျမငေဆာငက ေျပာပါတယ။ “ေတာငသေတြမာ ထြကနႈနးေကာငးတ မးေတြမရဘး၊ သတ႔သးေနတမးေတြက စပါးေပၚတA ခါ မးစပါး A ေန န႔A လြယဖယထားတာေတြက သးေနၾကရတာ၊ ဒထမာ A ဖငးပါမပါ၊ မးသန႔မသန႔လညး စစေဆးမႈေတြ မရဘး ဆေတာ သတ႔ A ထြကနႈနးက ကသထက ကလာဖ႔ပ ရတယ၊ လယသမားေတြက မးေကာငးမးသန႔ ျဖန႔ေ၀ ေပးဖ႔လညး လA ပေနျပ”လ႔ လယယာစကပးေရး ၀နၾကးဌာမ၊ A ျငမးစား A ရာရ ၾကးတUးက A ၾကျပ ေျပာဆ ပါတယ။ မးမေကာငးျခငး၊ ရာသUတေဖာကျပနျခငး၊ A ရညA ေသြးျမင ေျမၾသဇာမား မသးစြႏငျခငး၊ စပါးပငမား ပးက ျခငးစတ A ခကA ခေတြန႔ရငဆငေနရတ ေတာငသေတြဟာ စပါးေစးေတြကလာတA ခါမာ နာလနထရခက ေလာကေA ာငက A ထနာသြားျပ ျဖစေၾကာငး A ဆပါ A ျငမးစားA ရာရက သးသပေျပာဆပါတယ။ ျမနမာႏငငဟာ စကပးေရးက A ဓက ထားျပး စကပးထတလပတ ႏငငျဖစတA တြက စပါးစကေတာငသ လယသမားUးေရမာလညး ႏငငလUးေရရ႕ ၇၀ ရာခငနႈနး ၀နးကငA ထ ရေၾကာငး လယယာစကပးေရး ၀နၾကးဌာနမ ထတျပနခကA ရ သရပါတယ။ “ေတာငသလယသမားေတြ တးတကလာျခငးဟာ တငးျပညတးတကလာျခငးလ႔ ေျပာလ႔ရပါတယ၊ ေတာင သ ေတြ

Page 75: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 75

တးတကဖ႔ဆတာ သတ႔ေတြခထကပျပး ကနထတႏငဖ႔လA ပပါတယ၊ ေတာငသေတြက ကနထတ လပမႈ A တြက A စးရA ေနန႔ A ဘကဘကက A ျပညA ၀ကညပ႔ပးေပးဖ႔လပါတယ”လ႔ စးပြားေရးပညာရင တUးက သးသပေျပာဆပါတယ။

ေပါကကြမႈ A ႏA လ MONDAY, 23 FEBRUARY 2009 18:44 ေကာစြာမး

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=748:2009-02-23-11-48-31&catid=2:article&Itemid=30 ျမနမာျပညက သသယေဆာင လာသမကေတာ ေသနတေတြန႔ စစလကနက ပစၥညးေတြ ခညးပါပ။ ဒါေပမယ A ဒ လကနကေတြက လ႔A သကက တကယ မေသေစႏငပါဘး၊ ၿပးေတာ A ေရာငA ေသြးေတြ စလငလ႔ ေနပါေသးတယ။ သ႔ လကနကေတြန႔ တကခကေခမႈနးလတ ရနသေတြက စစသားေတြန႔ ဖြ႕စညးထားတ စစတပႀကးေတာ မဟတပါဘး။ သ႔ရနသေတြက နယခ႕စနစ၊ နညးပညာ ေခတေနာကကမႈ၊ ကမၻာလUးေရ A လြနA မငး ေပါကကြမႈ၊ ေရသန႔ရားပါးမႈ၊ ၾကကငကတပေကြးေရာဂါ စတ ျပနာေတြပ ျဖစေနပါတယ။

သ႔ရ႕ “လကနကေတြ” က ထငးႏငင ခငးမငၿမ႕က သဝဏၰဘမ ပနးခ ျပခနးမာ ခငးကငးျပသထားပါတယ။ သ ဆတာကေတာ ပနးခစမငးပါ။ A ဒျပခနးမာ ျပသခသမ ပနးခဆရာေတြ ထမာေတာ သက “လကနက” စးရးက ပထမဆး ခငးကငးျပသသ ျဖစတA တြက ထးျခားပါတယ။ ယတလြန (ဆာရယယလစဇင) ပနးခေတြက ဆြတ ကမၻာေပၚက တျခား ပနးခဆရာေတြလပ ပနးခ စမငးဟာလညး သ႔ပနးခကားေတြက A ေတြးA ေခၚA ယA ဆေတြန႔ ဖနတး ျခယမႈနးထားတA တြက ပနးခကား ၾကညသတငးA တြက ခငခနေတြးေခၚ ခစားဖ႔ A ခနA နညးန႔ A မား လA ပပါလမမယ။ မၾကာေသးခငက ကငးပခတ သ႔ပနးချပပြ ဖြငပြေန႔က Turning Point လ႔ A မညေပးထားတ ပနးခကား ကၾကညၿပး ပရသတထက A သေတြ ထြကေပၚလာခပါတယ။ “ကေနာA ထငေျပာရရငေတာ ဒပနးခကားက စစပေဒသရာဇစနစက ျပခငတာျဖစမယ” လ႔ ပရသတထက A သတသထြကလာ ခတယ။ A ဒ ပနးခကားထမာ ပေဒသရာဇေခတ စစဝတစ ဝတထားတ ေရးေခတ စစသား တေယာကက ဓား၊ လ လကနကေတြA စား A ခေခတ ေသနတ တလကက ကငထားတာ ေတြ႕ရပါတယ။ ဒါေပမယ ပနးခစမငးကေတာ သဆြခတ ဒပနးခကားရ႕ A နကက ျပနလည ရငးျပခပါတယ။ “ေရးေခတက ကေနာတ႔ရ႕ ဘရငေတြက လကနကပစၥညး ေခတမမ မျပညစလ႔ ကလန လကေA ာကခ ဘဝက ေရာကခရတယ။ A ဒA ခနမာသာ ေခတမတးတကခမယ ဆရင တပါးကၽြနျဖစခမာ မဟတဘးလ႔ ကေနာေျပာခငတာပါ” လ႔ သက ေျပာပါတယ။ ဒါေပမယ ျမနမာႏငငက စစစေရးA ရာရေတြကေတာ ဒပနးခကားက A ဓပၸာယတမးန႔ ျမငပရတယ။ ပနးခစမငးရ႕ ရနကနျပပြမာ ဒပနးခကားက ျပသဖ႔ မသငေလာဘးဆၿပး သတ႔က ပတပငခပါတယ။ ခA ခနမာ A သက ၅၈ ႏစရၿပျဖစတ ပနးခစမငးဟာ ပနးခပညာက Uးဘလေလး၊ Uးလြနးကြယ စတ ျမနမာ

Page 76: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 76

ပနးခဆရာႀကးေတြဆက နညးနာခ၊ သငယခတာျဖစပါတယ။ ၁၉၆၉ ခႏစက စတငၿပး A ႏပညာေလာက ထမာ ေျခခခတ ပနးခဆရာဟာ “လကနက” စးရးက ၁၉၇၄ ခႏစမာ စတငေရးဆြခၿပး A ဒစးရးရ႕ ပထမဆး ပနးခကားကေတာ “A ခစႏင စစ” ျဖစပါတယ။ “ဘာေၾကာငလ ဆေတာ A ခစဆတာလညး စစပြ တမးပ မဟတလား” လ႔ ပနးခဆရာက ၿပးၿပးေျပာတယ။ ပနးခစမငးဟာ လကနကေတြန႔ပတသကလ႔ ပနးခကားေပါငး ၂၄ ကားထ ဆြၿပးခေပမယ ခငးမငၿမ႕က ပနးချပခနးရ႕ ေနရာ A ခကA ခေၾကာင ၁၆ ကားပ ခတဆြျပသႏငခပါတယ။ ၁၉၈၀ ေကာကာလေတြက ေဖာကလနကၽြနးA ေရးA ခငးေၾကာင ျဖစပြားခတ ၿဗတနန႔ A ာဂငတးနား စစပြကလညး လကနကစးရးေရးဆြဖ႔ ပနးခစမငးA တြက တြနးA ားတချဖစခတယလ႔ ဆပါတယ။ ပနးခစမငးဟာ ႏငငတကာA ေရးကစၥေတြန႔ ပဋပကၡေတြ၊ စစေရးစစရာ ကစၥေတြက စတဝငစားသ တUး ျဖစပါတယ။ Turning Point ရ႕ ေဘးမာ ခတဆြထားတ ပနးခကားရ႕ A မညကေတာ Attraction လ႔A မညရပါတယ။ ေသနတ ေျပာငးဝကေန ႏႈတခမးနေတာင တေတာင ထြကေပၚေနၿပးေတာ ေဘးပတပတလညမာ ရရေတာက ေနေA ာင ဆးေဆးေတြဆးထားတ ရမကျပငးထနတ ႏႈတခမးေတြ၊ ျခယသထားတ မကလးေတြန႔ A မးသမးသး A လျပငပစၥညး မးစ ဝနးရထားပါတယ။ ပနးခဆရာကေတာ ဒါေတြဟာ “မာယာလကနက ေတြေပါ” လ႔ ေျပာပါတယ။ ပနးခစမငးရ႕ Equal Reaction ဆတ ပနးခကားထမာေတာ ဗဒၶရ႕ “က၊ က၏A ကး” ဆတ ေဟာၾကား ခကတခကက ေတြ႕ျမငလကရပါတယ။ ေျပာငးႏစဘကပါတ ေသနတတလကက ပနးခကားထမာ ေနရာ ယေနပါတယ။ A ဒေသနတက ပစလကရင ပစသကပါ ထမနမယ ဆတသေဘာ၊ ပစသရ႕ ဘကမာပါ ေျပာငးဝတခက ရေနတယ။ ေကာငးတာလပရင ေကာငးတက၊ မေကာငးတာျပမရင မေကာငးတက ခစားရမယ ဆတ ဗဒၶရ႕ တရားေတာက ေဖာကးတ ပနးခကားလ႔ ဆရမာပါ။ စတတနလႈပဖ႔ ေကာငးတ ပနးခကား တခပကလညး ေတြ႕လကရတယ။ A ဒါကေတာ Explosion လ႔ နာမည ေပးထားပါတယ။ ထကားတြင လကပစဗးႀကးတခထ၌ သေႏၶသားေလာငး ပတပပါရၿပး ေနာကခကေတာ မးေတာက မးလမားက A လႀကးႀကးန႔ ေတာကေလာငေနပါတယ။ ကမၻာ လUးေရ သနး ၆ ေထာငေကာေနၿပ၊ ထနးခပသငၿပ ဆတာက ပနးခကားက ျပသေနတယ။ ကမၻာေပၚမာ လUးေရေပါကကြမႈႀကး ေၾကာကခမနး လလ ျဖစေနတယ ဆတA ခကက ပနးခဆရာက ေျပာခငတယထငပါတယ။ တျခားပနးခကားတခပထမာေတာ ေရးေဟာငးေသနတတလကရ႕ ထပမာ ကေလာငသြားတခ ေပၚထြက ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ။ ထကားရ႕ နာမညကေတာ Weapon of Art – 1 ျဖစပါတယ။ “ဓားသြားထက ကေလာငသြားထကတယ” ဆတ စကားA တငး A ႏပညာ၊ စာေပ၊ သတငး မဒယာေတြဟာ ေသနတ တလကလပ ထေရာကမႈ A ားေကာငးတယလ႔ ဆလေနပရပါတယ။ သ႔ ပနးခကားေတြရ႕ တနဖးက ေဒၚလာ ၄၀၀၀ ဝနးကင ဆေပမယ A ဒ ပနးခဆရာက ေငြေၾကးA တြက ေရးေနျခငး မဟတပါဘး။ သပနးခဆြခတ ႏစေပါငး ၃၀ ေကာA တြငး ပနးခကား ရာန႔ခ ေရးခေပမယ ၁၀ ကားေတာင မေရာငးခရဘးလ႔ သရပါတယ။ သဆြခငတာကသာ ေရးဆြေနခတာ ျဖစပါတယ။ သ႔ ပနးခကားေတြကလညး တUးခငးစရ႕ A မေတြမာ ခတဆြထားတာထက ျပတကေတြမာပ ျပသထားတာက ပ သငေတာမယထငပါတယ။ “ကေနာကေတာ ကေနာယၾကညတ A ႏပညာကပ လပေနမာပ။ ကေနာဆြခငတာေတြပ ဆြေနမာ” ဟ ပနးခဆရာက သ႔ ယၾကညခကက ေျပာျပသည။ ေနာကဆးမာေတာ ပနးခဆရာက Lokanat ဆတ ပနးခကားေရ႕မာ ရပလကၿပး “ဒပနးခကားကေတာ ကေနာA ႀကကဆးပ” လ႔ ေျပာပါတယ။ ေလာကနတဆတာက ၿငမးခမးေရးရ႕ သေကၤတ တခပါပ။ ဒ႑ာရထမာ ရးပႀကးန႔ ဆငပႀကးတ႔က တမညြန႔ေတြ ခးစားၾကရငး ေကာငးကငတကပြ ျဖစကေတာ ၿငမးခမးေရး ရဖ႔A တြက ေလာကနတက ၾကားဝငျဖနေျဖေပးခတာပါ။ ပနးခစမငးရ႕ “ေလာကနတ” ပနးခကားထမာ ေခတသစ လကနကေတြ၊ တကေလယာUေတြ ဝပေနတ ၾကားထ ေလာကနတ႐ပတက ထညသြငးေရးဆြထားတာ ေတြ႕ရပါတယ။

Page 77: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 77

ဒေန႔ ပဋပကၡေတြန႔ စစပြေတြ သပမားေနတ ကမၻာႀကးဆက ၿငမးခမးေရးေတြ ေဆာငၾကUးလာေစဖ႔ A တြက ပနးခစမငးရ႕ ေလာကနတက ၾကားဝင ေဆာငရြက ေပးေတာမယဆတ သေဘာလ႔ ထငရပါတယ။ ေကာစြာမးေရးသည Explosive Art from Burma က ဆေလာေA ာင ျပနလညေရးသားသည။

၀နႀကး UးေA ာငေသာငး Safety First ေဆာငပဒျပငခငး NEJ /၂၅ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

စကမႈ (၁) တညေဆာကေရး လပငနးခြငမားတြင ေရးထားသည Safety First (A ႏရာယကငးေရး Uးစားေပး) ဆသည ေဆာငပဒမားA စား “A ႏရာယက သတျပပါ” ဆသည ေဆာငပဒျဖင A စားထးရန ၀နႀကး UးေA ာငေသာငးက A ေရးတႀကး ၫႊနၾကားခသျဖင ေနျပညေတာ စကမႈ (၁) ၀နႀကးဌာန တခလး ဟာသ ၫႊနၾကားခကA ျဖစ ေျပာစမတ ျဖစသြားသည။ စကမႈ (၁) တညေဆာကေရး လပငနးခြငမား၊ စက႐ စကတပဆငမႈ စမကနးမား ေႏာငေႏး ၾကန႔ၾကာၿပး A ခနမ မၿပးသည A ေၾကာငးရငးမာ Safety First (A ႏရာယကငးေရး Uးစားေပး) ဆသည ေဆာငပဒေၾကာငဟ ၀နႀကးUးေA ာငေသာငးက ယဆသညဟ UးေA ာငေသာငး၏ လကေထာကတUးက ေျပာသည။

၄ငးက “ဘယန႔ဗာ Safety First (A ႏရာယကငးေရး Uးစားေပး) ဆတ ေဆာငပဒဟာ တကမာၻလးက ေဆာကလပေရး လပငနးခြငေတြ၊ စက႐ေတြA တြက A ေရးႀကးတ ေဆာငပဒလ႔ သတမတထားတာပါ။ ဒါေပမယ ဒေဆာငပဒပါ စာသားဟာ လၿခမႈက Uးစားေပးလြနးၿပး A လပလပရာမာ စြန႔စြန႔စားစား လပေဆာငမႈက A ဟန႔A တား ျဖစေစတယဆၿပး ၀နႀကး UးေA ာငေသာငးက ေရႊUာဏေတာ စးေရာကစြာန႔ A ျပစပခပါတယ။ ဘယလ ၀နႀကး Uးေႏာကလ စUးစားသာၾကညေပါဗာ” ဟေျပာသည။ ထ႔ေၾကာင စကမႈ (၁) တညေဆာကေရး လပငနးခြငမားတြင ေရးထားသည Safety First (A ႏရာယကငးေရး Uးစားေပး) ဆသည ေဆာငပဒမားA ား ၀နႀကး UးေA ာငေသာငးက A ျမနျဖတခခငးၿပး “A ႏရာယက သတျပပါ” ဆသည ေဆာငပဒျဖင A စားထးေပးၾကရသညဟ စစမးသရသည။

ျမနမာႏငင၏ မးယစေဆးေရာငးရ၀ငေငြ တႏစ ကနေဒၚလာ သနး ၃၀၀၀ ထရ NEJ /၂၄ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

Page 78: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 78

မးယစေဆး၊ ဘနးျဖႏင မကတာA ဖကတမငး ေရာငးရ သည ျမနမာႏငင၏ ႏစစU၀ငေငြမာ A ေမရကန ေဒၚလာ သနး (၁,၀၀၀) မ သနး (၂,၀၀၀) ၾကားရေၾကာငး A ေမရကနသမၼတ ဘြတရ လကထက A ေမရကန ကြနဂရကသ႔ တငသြငးခသည A စရငခစာ တေစာငတြင ေဖာျပထားသည။ ေခတၿပငမ ဖတ႐ႈခြငရသည A ဆပါ A စရငခစာက A ေမရကန ကြနဂရက ႏငငျခားေရးရာ၊ ကာကြယေရးႏင ကနသြယေရးဌာနခြမ ၂၀၀၈ ခ ဇြနလတြင တငသြငးချခငးျဖစသည။ A ေမရကနေဒၚလာ သနး (၁,၀၀၀) မ သနး (၂,၀၀၀) ၾကား ၀ငေငြသည ျမနမာႏငင မးယစေဆး ေရာငးရေငြမ ႏစစUရေငြ ေဒၚလာသနး (၉၀၀) ေကာထ ရႏငသညဟ ရနကန A ေမရကနသ႐းမ ၁၉၉၀ ခႏစမား A လယပငး မနးထားခကထက ပမားေနသညဟပါ A စရငခစာ၌ သးသပထားသည။ ၂၀၀၂ ခႏစတြင မကတာA ဖကတမငး စတကြေဆး ေရာငးခမႈမရသည ၀လမးမား၏ ၀ငေငြမာ A ေမရကန ေဒၚလာ သနး (၃၀၀) ခန႔ရမညဟ မနးထားၿပး A ဆပါႏစတြင ဘနးျဖေမာငခ ေရာငးခမႈမ ရေငြမာ ကနေဒၚလာ သနး (၂၅၀) မ သနး (၃၀၀) ထရႏငသညဟ မနးထားသည။ ၂၀၀၁ ခႏစတြင ျမနမာစစေထာကလမးေရး A ရာရမားႏင ၀ေခါငးေဆာငမားၾကား သေဘာတညခကတြင မးယစေဆးေရာငးခမႈ၏ A ျမတ (၅၀) ရာႏႈနးက ျမနမာစစတပA ား ေပးရမညဆသည သေဘာတညခက ပါ၀ငသညဟ ေထာကျပထားသည။ မးယစေဆး ေမာငခေရာငးခသ A မားစမာ ထငးျမနမာနယစပႏင ထငးတ႐တနယစပမ ၀၊ ရမးစသည တငးရငးသားA ပစမားႏင ဆကစပေနသည။ သ႔ေသာ ျမနမာစစA စးရ၏ A ဆငမားစြာမ A ရာရမားသညလညး A ဆပါ မးယစေဆးေရာငးရေငြ ရယယာမား နညးA မးမးျဖင ရေနၾကသည။ စစတငးမႉးမားဆလင မးယစေဆးေရာငးသမားထမ

Page 79: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 79

A စးရ A ခြနမားမား ေကာကခၾကသလ မးယစေဆးေမာငခမႈက စစတပမ A ကာA ကြယေပးမႈ၊ စစတပက သယေပးမႈ စသညတ႔A တြက A ခေၾကးေငြ ေကာကယၾကသညဟ ေဖာျပထားသည။ သ႔ေသာ ျမနမာစစA စးရ ထပပငးA ရာရမား မးယစေဆးေရာငး၀ယမႈ၌ တက႐ကပါ၀င ပတသကေၾကာငး ခငလသည သကေသမရဟ A ေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာန ႏငငတကာ မးယစေဆး A စရငခစာ၌ ေဖာျပထားသည။ ျမနမာစစတပသည A ထးသျဖင မးယစေဆး ထတလပသ မးယစေဆး ေမာငခေရာငးခသ ၀တငးရငးသားမားA ပါA ၀င ၀လမးမားႏင A နးကပ ဆကဆမႈရသည။

မေလးရား A ထညခပ ျမနမာA လပသမားမား A လပရငေၾကာင ပနးေနရဆ မငးႏငသ/၂၄ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/news/February_09/24-2-09b.php

မေလးရားလပငနးရင၏ ဖႏပမႈမားေၾကာင ထြကေျပး တမးေရာငေနရသညA တြက ျမနမာA ထညခပ A လပသမ (၁၅) Uးႏင လပသား (၁) Uးတ႔၏ ေရ႕ေရးမာ ယခA ခါ ေသာငမတင ေရမက ျဖစေနသည။ မေလးရားလပငနးရင၏ ဖႏပမႈမားေၾကာင ျမနမာA လပသမား A ခြငA ေရး A ကာကြယေပးေရး ေကာမတ (BWRPC) သ႔ ထြကေျပးလာခၾကၿပး ထြကေျပးရာA ထ လပငနးရငက လကလA ႏငကင ႐ကႏကမႈေၾကာင လၿခရာသ႔ ေရြ႕ေျပာငး ခလႈေနရေသာ ျမနမာA ထညခပ A လပသမမားA ား ျမနမာသ႐းက လကလ ဆကသြယေနသညဟ သတငးမားေပၚထြကေနသည။ မေလးရားႏငင ျမနမာသ႐းသ႔ ယငးကစၥႏင ပတသက၍ ဆကသြယခေသာလညး ဖနးကငေျဖဆျခငး မရခေပ။ သ႔ေသာ ျမနမာA ထညခပ A မးသမးမားက ၄ငးတ႔ထ တက႐ကဆကသြယမႈ မရေသးေၾကာငးႏင ၄ငးတ႔ ထြကခြာစUက ကနကခေသာေငြ ျပနလညရရသညA ထ ေနထငလပကငလၾကေၾကာငး A ထညခပ A မးသမးတUးက ေျပာသည။ ျမနမာA လပသမား A ခြငA ေရး ကာကြယေပးေရးေကာမတ (BWRPC) မ ကရမငးထြနးက လြနခေသာ ေသာၾကာေန႔တြင ျမနမာသ႐းမ ကမးဆသက (BWRPC) ႐းA နးရ လၻကရညဆငမ တဆင လာေရာက ေတြ႔ဆရန ေခၚဆခေၾကာငး၊ ျမနမာA ထညခပ A မးသမးမားသည ၄ငးတ႔႐းတြင မရေတာဘ Tenaganida ေခၚ A မးသမး A နဂA A ဖြ႔တခက စစUေပးထားသည လၿခရာတြင ေရာကရေနၿပျဖစေၾကာငး ေျပာသည။ “သ႔ကသ ကမးဆၿပး မတဆကတယဗာ။ ျမနမာသ႐းကတ။ သက မေလးရစခနးေတြ၊ ေဆး႐ေတြလကသြားၿပး ဒလေတြက သတ႔န႔ ဆငတA ေၾကာငး ေျပာတယ။ ကေနာတ႔က မေပးရင ကေနာတ႔ကပ ညစတာလလ ဘာလလ သ႐းက ေျပာေနတယဗာ။ တကယဆ သတ႔က A ေၾကာငးၾကားတနးကေတာ ဘာမလပမေပးခလ႔ ကေနာတ႔က ဆကသြယလာတာဗာ။ ကေနာတ႔ကေတာ ပြငပြငလငးလငးေျပာရရင သတ႔န႔ ထညေပးလကရင ကေနာတ႔က ၀နေတာင ေပါသြားေသးတယဗာ။ ေခါငးေျခာကသကသာတယဗာ။ ကေနာတ႔ေတာင ကမေကာငးေတာ A ႐ကခရ A ႏကခရျဖစေနတ A ခနႀကးမာ ဒါမးေတြမျဖစခငဘး။ ကေနာတ႔က ကာယကရငေတြရ ဆႏၵA တငးလပရတာ။ ခကေနတာက ကာယကရငေတြက မလကခငၾကတာ။ သတ႔ မလကခငတာကလညး (၁) A ခက ျမနမာျပည ျပနပ႔ခရမယတ။ ျပနပ႔ရင သတ႔ ထြကလာတ ေငြေလးေတြ ဆး႐ႈးမယတ။ (၂) A ခက သတ႔A မႈက ဟးေလးတေကာ ျဖစသြားေတာ ျမနမာျပည ျပနေရာကရင သတ႔ A ေရးယ ခရမလားတ။ A ဒါေတာ ကေနာတ႔လညး မေျပာျပတတဘး”ဟ ကရမငးထြနးက ရငးလငး ေျပာဆသည။ A ဆပါ A မးသမးမား မေလးရားတြင ဆကေနထငပါက UပေဒA ရ သကတမးလြနေနထငမႈ (over stay) ျဖစသြားမညျဖစေၾကာငး၊ သ႔ေသာ ယငးကစၥက ေဆာငရြကေပးေနေသာ A နဂA က A လပရင Mr.Kumar A ေနျဖင ကယထလကေရာက ႐ကႏကမႈမား ရထားျခငးေၾကာင A မးသမးမား၏ ေနထငခြင သကတမး ထပတးေပးျခငး၊ ညႇႏႈငးေပးျခငးမား ရလာရမညဟ ေမာလငထားေၾကာငး ကရမငးထြနးကေျပာသည။

Page 80: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 80

ျမနမာA ထညခပ A မးသမးမားA ား မေလးလပငနးရင Mr.Kumar ကယတင ျမနမာႏငငသ႔ လာေရာက A ငတာဗးၿပး ေခၚယချခငးျဖစေၾကာငး၊ ညႇႏႈငးစUက မနက (၈) နာရမ ညေန (၅) နာရA ထ A လပဆငးခန သတမတကာ လစာ ရငးဂစ (၇၅၀) ႏႈနး သတမတခၾကေၾကာငး၊ A ခနပေပး သးသန႔ထပေပးရမညဟ ညႇႏႈငးခၾကေၾကာငး A မးသမးတUးက ေျပာသည။ သ႔ေသာ A လပဆငးခနတြင A ခနပေၾကး မေပးခေၾကာငး ၊ ယငးကစၥက ေျပာဆရာတြင ျမနမာ A မးသမးမားA ား A ျပငထြကခြင၊ ဖနးကငေဆာငခြငမားကပါ ပတပငခေၾကာငး ၄ငးက ဆကေျပာသည။ ျမနမာA ထညခပ A လပသမ (၈) Uးသည ၂၀၀၈ ခႏစ ၾသဂတလ (၃၀) ရကတြင ျမနမာႏငငမ ထြကခြာ ခၾကၿပး စကတငဘာ (၁) ရကတြင စတင A လပဆငးခၾကကာ ေနာက (၄) လေကာတြင ေနာကထပ (၈) Uး ထပမ ေရာကရလာခၾကျခငးျဖစသည။ ၄ငးတ႔သည ယငးA လပA ကငA တြက ေငြကပ (၁၁) သနး၀နးကင A ကနA က ခခၾကရျခငးျဖစေၾကာငး A မးသမးတUးက ေျပာသည။ ထ႔ေနာက ျမနမာA လပသမား A ခြငA ေရး ကာကြယေပးေရးေကာမတ (BWRPC) သ႔ ထြကေျပးလာခၾကရာ A လပရငက ေစလႊတလကေသာ လမားက ေဖေဖာ၀ါရ (၁၄) ရကတြင (BWRPC) ႐းA ထ လာေရာက ႐ကႏကခေသာေၾကာင (BWRPC) A ဖြ႔၀ငမားႏင ကၿဖးဆသ လပသားတUးတ႔ ႐ကႏကခခၾကရကာ ကၿဖးက A တြငးလနာA ျဖစ ေဆး႐သ႔ တငပ႔ခၾကရသည။ ျမနမာA လပသမမားက A လပရငက A ခနပေၾကး မေပးသညA ေၾကာငး ျမနမာသ႐းသ႔ Uးစြာတငျပခ ေသာလညး ျမနမာသ႐း ၀နထမးတUးက မငတ႔က ငါတ႔ေခၚထားတာမ မဟတတာဟ ျပနလညေျပာဆ ခေၾကာငး A လပသမတUးက ေျပာသည။ “သမးတ႔ကေတာ ျမနမာသ႐းက ဘယလ ေဆာငရြကေပးမယဆတာ သမထားရေသးေတာ သတ႔က ဘာမေျပာလ႔ေတာ မရေသးဘးေပါေနာ။ A ခလကရမာေတာ ကမတ႔ ကရမငးထြနးတ႔က ထပၿပး A ကA ညေတာငးထားတယ။ ျမနမာျပညက လာရတ သမးတ႔မာ A ခကA ခေတြ A ရမးရပါတယရင။ ဘယလ A ခကA ခေတြရလဆေတာ A မေတြ ၊ ျခေတြက ေပါငႏၿပးေတာ မေလးရားက လကလာခတာေပါေနာ။ ဒလA ခန မာ ခကခငးျပနသြားရင မဘေတြလညး စတဆငးရရမယ။ သမးတ႔မာရတ A မေတြၿခေတြလညး ေရာငးၿပး သမားကထးေပးရမယ။ သမးတ႔ ကယ A ေကြးေလးရရငေတာ ျပနမယေပါေနာ။ A ဒA ခန ေလာကထေတာ လပခငပါေသးတယ။ A ခေနရတ ေနရာမာေတာ ေနထငစားေသာကေရး A ဆငေျပပါတယ” ဟ A မးသမးတUးက ေျပာသည။

ရနကနမာ လပစစမးပက တကစမား စA နဂ ျဖညမရ NEJ / ၂၄ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၀၉

Page 81: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 81

လပစစမးပကေနသျဖင စA နဂ ျဖညေသာေနရာတြင တကစယာUေမာငးမား A ခနၾကာျမငစြာ တနးစေနရသညA တြက A ခကေတြ႔ေနေၾကာငး ရနကနၿမ႕ခ တကစသမားမားက ေျပာသည။ “A ခတေလာမးက ေတာေတာက ပကတယ၊ မလာတA တငးပ၊ စA နဂ ထညဖ႔ တနးစတာ ည (၈)နာရ ကေန မနက (၄) နာရထးတယ၊ ကားက ညမာ ဆြဖ႔ယထားတာ၊ ညမာ မဆြရေတာဘး၊ တနးစလညး ၿပးေရာ ေန႔ဘကဆြမယသက ေပးလကရေရာ” ဟ ညေမာငး တကစသမားက ေျပာသည။ တကစယာUေမာငးမားက စA နဂ ဆငတြင A ခနကနေနၾကသညA တြက ၎တ႔၏ စား၀တေနေရးကပါ ထခကေၾကာငး ယာUေမာငးမားက ေျပာသည။ “စား၀တေနေရး ကစၥက A မကတေန႔မာ (၅,၀၀၀) ေလာက A သးစရတရတယဗ၊ ကေနာတ႔က တကစက စေဘာန႔၊ Owner ခေပးၿပး ငားေမာငးေနရတာဆေတာ ပဆးတာေပါ၊ တေန႔တေန႔ Owner ချပညဖ႔ေတာင မနလကရာေနရတာဗာ၊ ေမာငးရမယA ခနေလးမာ စA နဂ ကတနးစေနၿပ၊ စA နဂ ဆငမာခညး ျဖစေနေတာ တကစ စးေရေတြ လမးေပၚမာ ေလာသြားမယ၊ ကားရားေတာ ခရးသညေတြA တြက ေစးပလာမယ၊ ေနာကဆကတြေတြက A မားႀကး” ဟ သာေကတၿမ႕နယက တကစ A ငားယာUတUးက ေျပာသည။ စA နဂ ေျပာငးလၿပး တကစယာUေပါငး (၁၂,၀၀၀) ေကာရသညA နက တ၀ကခန႔သာ A လပျဖစေနၿပး ကနသညကားမားမာ စA နဂ ဆငတြငတနးစေနသည A ခနျဖငသာ A ခနကနေနေၾကာငး ရနကနရ တကစယာUေမာငး A သငးA ၀ငးက သရသည။ “ကေနာက ကားက စေဘာ (၅) သနးန႔ ငားတယ၊ တေန႔က Owner ခ (၁) ေသာငးခြ ေပးရတယ၊ ကယA မစရတ၊ တေန႔တာ ကေနာA သးစရတ A ဒါကတြကရင (၂၅,၀၀၀) ကပေလာကရမ A ဆငေျပမယ၊ A ခမရဘး၊ Owner န႔ နားလညမႈေတြ ယေနရတယဗာ၊ ေတာေသးတာေပါ Owner က သေဘာေကာငးလ႔” ဟ ပဇြနေတာငတြငေနသည A သက (၄၀) ေကာ A ငားယာUေမာငးတUးက ေျပာသည။ ရနကနတြင မးျပတလင (၂၄) နာရ စA နဂ ထည၍ရေသာ စA နဂ A ေရာငးဆငေပါငး (၃) ဆငႏင မးျပတလင စA နဂ ထည၍မရေသာ ဆင (၃၄) ဆင ရေၾကာငး သရသည။

၂ဝဝ၉ ရနကနမာ ေရရရမႈ A ဆးဆး A ေျခA ေနေရာက NEJ /၂၅ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

လကရ ၂ဝဝ၉ ခႏစသည ရနကနေနသေတြA တြက ေရရရမႈ A ဆးဆးႏစ ျဖစေၾကာငး ၿမ ႕ခမားက ေျပာျပသည။ ရနကနၿမ႕လည (၃၇) လမးမာ A ကးေဆာငလပငနး ႐းခနးဖြငလစ ေနထငသ တUးက “ကြၽနမ ရနကနသပါ။ ဒ (၃၇) လမးမာ ႐းခနးလညးဖြင လလညးေနတာ (၁၅) ႏစ ေကာၿပ။ စညပငသာယာက ေပးတ ေရဆတာ မးလာရင ေမာတာန႔ စတလက႐ပ၊ ဘယA ခနစတစတ ေရတကတယ။ A ျခားၿမ႕နယေတြမာ ေရခကေပမယ ေကာကတတားၿမ႕နယ ဒ (၃၇) လမးမာ ေရရတယ။ ခ ဒလထမာ မးလာလ႔ ေရစတေပမယလညး ေရက မရဘး။ မးမလာလ႔ သမားေတြ မစတတA ခန မးစကငားၿပး စတေတာလညး ေရကမရဘး။ ေနာက စညပငက ေခၚျပၾကညေတာ လမးထက ပကထမာ ေရမရလ႔လ႔ ေျပာတယ။ မနးပကကေန ေဖာကၿပးသြယထားမ ေရရႏငမယလ႔ ေျပာတယ။ ဒါန႔ မတတႏငဘး၊ စညပငကလက (၁) သနး (၇) ေသာငးေပးၿပး မနးပကေဖာကၿပး ေရသြယလကရတယ။ ကြၽနမ သသေလာက ဒ (၁၅) ႏစA တြငး A ဆးဆးပ” ဟေျပာျပသည။ A ဆပါကစၥ ဗလတစေထာငၿမ ႕နယA တြငး ေနထငသတUးက စစမးၾကညရာ သက ၄ငးေနထငရာ ရပကြကမာ မလကတညးက ည (၁၂) နာရမ နနက (၅) နာရ A ၾကားသာ ေရစတတငလ႔ ရေၾကာငး၊ ယခ A ခ ႕ရကေတြမာ မးပကတ A တြကေၾကာင စတမရသလ၊ မးလာတ ရကမားမာလညး ပကထ ေရမရလ႔ စတမရေၾကာငး၊ ေရစတမရတာ (၂၃-၂-ဝ၉) ရကေန႔ A ထ စစေပါငး (၇) ရကခန႔ ရၿပျဖစေၾကာငး ေျပာျပသည။

Page 82: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 82

A ဆပါကစၥ ဗလတစေထာငၿမ ႕နယ စညပငသာယာ႐းက စစမးၾကညရာ ယခရကပငး လပစစမး A ပကမားသျဖင ေရတြနးစကမားက ေရမတြနးႏငလ႔ ပကေတြထ ေရမေရာကႏငတာ ျဖစႏငေၾကာငး၊ ၄ငးတ႔လညး တတကက မသရပါေၾကာငး ေျဖၾကားသည။ ပဇြနေတာင၊ မဂၤလာေတာငၫြန႔န႔ တာေမြ ၿမ ႕နယမားမာ ေနထငသေတြက စစမးၾကညရာ ေရ A လြန ခကခေနသညမာ မနကနေၾကာငး၊ ယခႏစ A ခကခဆး ျဖစေၾကာငးလညး A တညျပ ေျပာၾကားၾကသည။ ေရခကခလာသညA တြက ေငြတတႏငသေတြက စညပငဝနထမးမားA ား လာဘေငြေပးၿပး မနးပကေဖာကကာ ေရသြယလာၾကသလ၊ ေငြမတတႏငသေတြက မနးပကA ခ႕၏ ေရယေပါကမားမ တဆင ေA ာကဘကက ေျမႀကးကယကၿပး ဇလခ ေရခကာ ခပယသးစြေနၾကသညကလညး ျမငေတြ႔ၾကရသည။ ၿမ႕လည တကခနးေနသ A မားစကေတာ ေရက ထမငးဟငးခကျပတ၊ မကႏာသစေလာကသာ A ဓကထား သးစြၿပး A ဝတေလာတာမးကA စ ထနးထနးသမးသမး ေခြၽေခြၽတာတာ လပေနၾကရသည။ စစA စးရ ရနကနၿမ ႕ေတာ စညပငသာယာေရး ေကာမတသည ရနကနၿမ႕ေတာ စညပငသာယာေရး နယနမတA တြငးရ ၿမ႕နယေပါငး (၂၆) ၿမ႕နယက ျပညသမားက ဂးျဖ၊ ဖးႀကး၊ ေလာကား၊ ငမးရပ ေရေလာငကနမားန႔ A ဝစတြငးေပါငး (၂၂၅) တြငးမ ေရရယ ေပးေဝလကရေၾကာငး၊ ယခA ခါ ရနကနၿမ႕ လUးေရရ႕ (၆ဝ) ရာခငႏႈနးက ေရဂါလနေပါငး (၁၃၅) သနးခန႔ ေန႔စUေပးေဝေနၿပး တးခ႕ ေပးေဝႏငရန စစUေနေၾကာငး၊ ရနကနၿမ ႕A တြငး ေပးေဝေနသည ေရA ရငးA ျမစမားမာ ၂ဝ၂ဝ ျပညႏစA ထ ခန႔မနးထားသည လUးေရ ေျခာကသနးခြA တြက လေလာကမႈ ရေၾကာငး ရနကနၿမ႕ေတာ စညပငသာယာေရးေကာမတ Uက႒ ၿမ ႕ေတာဝန ဗလမႉးခပ ေA ာငသနးလငးက ပဂၢလက မဒယာမားႏင ေတြ႔ဆရာမာ ေျပာဆခဖးသည။ ဗလတစေထာငၿမ ႕နယမ A မညမေဖာလသ စညပင ဝနထမးတစUးကေတာ ရနကနက ေရေပးေဝမႈသည မးတြငးမာပ လေလာကၿပး ေဆာငးရာသ ေရာကသညႏင လေလာကေA ာင မေပးေဝႏငေတာေၾကာငး၊ ဒါ႔A ျပင ေရေပးေဝမႈ မေလာကငသည ၾကားထ ၂ဝဝ၇ ခ ႏစဆနးပငးမာ သာေကတၿမ ႕နယက ေရပကသြယၿပး ေရေပးခေၾကာငး၊ A ဒA ခနက ေရပကဖးန႔ ေရမတာခ တစA မ ကပ (၈၃,ဝဝဝ) ေကာကခခၿပး ျပညသေတြကေတာ ေငြေၾကးပမ ကနကခေၾကာငး၊ သာေကတက ေရေပးျခငးသည ဝငေငြရလတာ တစခတညးမကပ ၾကဖြ႔A ဖြ႔ စညး႐းေရးသေဘာ လပချခငးလညး ျဖစေၾကာငး၊ ထ႔ေၾကာင ယခႏစ ရနကနၿမ ႕တြငး ေရျပတလတမႈ ပမျဖစေပၚလာၿပး မနးပကက ေဖာက ေရသြယယသေတြ ပမမားျပားလာျခငး ျဖစေၾကာငး ရငးျပသည။ ယခလ ျပညသေတြ ေရရရမႈ ခကခေနသညA ေၾကာငး ဂာနယေတြမာ ေရးသားေဖာျပဖ႔ ႀကးစားတငး စာေပစစစေရးက ပတပငလကရေၾကာငး၊ ျပညတြငး ပဂၢလက ဂာနယမားမ သတငးA ယဒတာမား ကလညး ေျပာျပၾကသည။

A ေကာငးဆးေျမၾသဇာ လငယသးUး ရနကနတငးရရးမာ ဖမးထားဆ မငးႏငသ /၂၅ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

A ေကာငးဆးေျမၾသဇာA ဖြ႔မ ကစးမငးထက၊ ကေကာဇငႏင၊ ကေA ာငထကမငးတ႔ ေဖေဖာ၀ါရ (၁၄) ရက၌ ေျမာကUကလာပၿမ႕နယ A ထက (၃) ေရ႕တြင ႏငးဆပနး လထလႈပရားမႈA ျဖစ ပစတာမား ကပႏချခငးေၾကာင A ာဏာပငမားက ေနA မသ႔လာေရာက ဖမးဆးခၿပး၊ ယခA ခါ ရနကနတငးရ႐းတြင ဖမးဆးႏပစက စစေဆးေနေၾကာငး ယငးA ဖြ႔၀ငလငယတUးက ေျပာသည။

A ဆပါကစၥႏငစပလUး၍ ရနကနရ႐းသ႔ ဆကသြယေမးျမနးခေသာလညး ဖနးကင ေျဖၾကားျခငးမရေပ။ လထA တြက စေတးခA ေကာငးဆးေျမၾသဇာA ဖြ႔၊ မးဆကသစလငယမားA ဖြ႔၊ ဗမာႏငငလးဆငရာ ေကာငးသားသမဂၢမားA ဖြ႔ခပတ႔ ပးေပါငးကာ ၿငမးခမးေရးႏင ခစျခငးေမတာ သေကၤတA ထမးA မတ လႈပရားမႈA ျဖစ

Page 83: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 83

ေဖေဖာ၀ါရ (၁၄) ရကတြင လထလႈ႔ေဆာေရးတရပ ျပလပခၾကသည။ A ဆပါ လႈပရားမႈA တြက A ဖမးခလငယ (၃) Uး ပစတာကပႏသညက စြမးA ားရင ဆကားသမားတUး ျမငသြားကာ A ာဏာပငမားထ သတငးေပးချခငးေၾကာင A မA ထ လာေရာက ဖမးဆးသြားျခငး ျဖစေၾကာငးသရသည။ ၄ငးတ႔သးUးက ၿမ႕နယမယကရးတြင ဖမးဆးထနးသမးထားရာမ (၁၆) ရကတြင တငးရ႐းသ႔ ေျပာငးေရြ႕ လကျခငးျဖစေၾကာငး A ဖြ႔၀ငလငယက ေျပာသည။ “ကေနာတ႔ A ဖြ႔၀င လငယေတြဟာ ဘယေလာကပ A ဖမးခေနရပါေစ။ ေနာကတြန႔သြားမာ မဟတဘး ဆကလကလပေဆာငသြားမယဆတာ လႈပရားမႈေတြန႔ သကေသျပေနပါတယ။ A ဒါေၾကာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ ႏငငေရးA ကUးသားေတြက ျပနလြတေပးပါ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ တငးရငးသားကယစားလယေတြမပါဘန႔ လပေဆာငေနမယဆရငလညး A ခလလႈပရားမႈေတြန႔ လထက နားလညေA ာငေျပာျပ ဆြေခၚတငၿပး ဖယရားသြားမာပါခငဗ။ သးပြငဆင ေဆြးေႏြးပြေတြျဖစဖ႔A တြက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ ႏငငေရးA ကUးသားေတြက A ျမနဆးျပနလြတေပးပါ။ ကေနာတ႔ လငယေတြရ ရငထကဆႏၵေတြ ေဖာထတျပသတာကလညး လြတလပစြာ ေဆာငရြကခြငေပးပါ။ ဖမးတာဆးတာေတြရပပါ။ ကေနာတ႔A ဖြ႔က A ဖမးခလငယေတြကလညး ခၽြငးခကမရ ျပနလြတေပးပါ” ဟ A ဖြ႔၀ငလငယက ေတာငးဆသည။ ယငးကသ႔ ဖမးဆးမႈမားရေနေသာလညး A ဖြ႔A ေနျဖင လႈပရားမႈမား ရပတန႔သြားမညမဟတဘ နယၿမ႕မားတြငပါ တးခ႕ လပေဆာငသြားမညျဖစေၾကာငး ယငးလငယက ဆကလကေျပာဆသည။

စးပြားေရး ဒဏခတခရထားသည ဇငဘာေဘြ ဒသမၼတ ကယပင ေရႊတနခန ၄ တနက ေဒၚလာ သနး ၉၀ န႔ ေရာငးဖ႔ႀကးစား

NEJ /၂၅ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉

ႏငငတကာ ဒဏခတခထားရသည ဇငဘာေဘြႏငင၏ A မးသမး ဒ-သမၼတတUးက သပငသည ေရႊတနခန (၄) တနႏင စနမား ခေရာငးဖ႔A တြက Uေရာပ ရတနာကမၸဏတခသ႔ ပြစားျဖင လ႕၀က ေစးဆငခေသာလညး ေရာငးသA မည ေပါကၾကားသြားသညA တြက A ေရာငးA ၀ယ ပကသြားခသည။

A ဆပါသတငးက လနဒနၿမ႕ထတ တငးသတငးစာႀကးႏင ဘဘစ A ဂၤလပပငးတ႔မ ေဖာထတခသည။

Page 84: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 84

Firstar Europe Ltd ၏ ေျပာၾကားခကA ရ ဇငဘာေဘြ ဒ-သမၼတ မစၥဂၽြကစမဂးရးက သပင ေရႊ (၄) တနက ေဒၚလာ သနး (၉၀) ႏင ေရာငးမညA ေၾကာငး သမးႏင သားမကက ပြစားလပၿပး ကမးလမးခသည။ လကရေရႊေစးမာ ေရႊတကလက ကနေဒၚလာ (၃၀,၇၀၀) ေပါကသည။ မစၥဂၽြကစမဂးရးက ဒ-သမၼတA ျဖစ ဇငဘာေဘြ သမၼတ A ာဏာရငေရာ ဘတမဂါေဘးက လြနခသည (၅) ႏစကထက ခန႔A ပချခငး ျဖစသည။ ဒ-သမၼတ မစၥဂၽြကစမဂးရးသည ဒမကေရစႏင လ႔A ခြငA ေရးက ေသးသမေA ာငလပသည ဇငဘာေဘြ ထပတနးA ရာရ (၂၀၀)ေကာ ထတြင A ပါA ၀ငျဖစၿပး A ဆပါ နာမညပကစာရငး၀င ပဂၢလမားA ား A ေမရကနႏင A းယမ (၂၀၀၂) ခကထက ဒဏခတပတဆ႔ထားသည။ A ေမရကနက ဒဏခတထားျခငးသည တငးျပညႀကေနရသည ျပနာမား၏ A ဓက လကသညျဖစသညဟ ဇငဘာေဘြ A ာဏာရင မဂါေဘးက စြပစြေလရသည။ “ခလ တငးျပညထမာ ျဖစေနတ ျပနာေတြဟာ ကေနာတ႔ ျပညတြငးေရးက ၀ငစြကခငတ ကလနA ငA ားႀကး ႏငငက ဖနတးထားတာ ျဖစတယ” ဟ A ာဏာရင မဂါေဘးက ေျပာခသည။ စးပြားေရး ဒဏခတခထားရသည ႏငင၏ A ႀကးA ကတUးက ယခကသ႔ ေရႊေတြခေရာငးဖ႔ ကမးလမးျခငးသည ဒဏခတမႈ Uပေဒက ခးေဖာကသညဟ သလာၿပးသညေနာက ေရႊ၀ယဖ႔ ကမးလမးခရသည Firstar ကမၸဏက လကမခဘ ေနာကဆတသြားသည။ Firstar ကမၸဏ Uက႒ ဘနးဟာဂါမနးက လနဒနၿမ႕ထတ တငးသတငးစာႀကးႏင ေတြ႔ဆရာတြင “ဘယလ A ေရာငးA ၀ယကျဖစျဖစ ရလာတ ေငြေတြန႔ လကနကေတြ၀ယၿပး လေတြပသတမယ ႏငငမး ျပညသေတြ ကာလ၀မးေရာဂါျဖစေနတ တငးျပညမးက A ပခပေနတ သေတြဆက ေရႊ၀ယဖ႔ ကေနာတ႔ စတမ၀ငစားပါဘး။ ဒေရႊေတြဟာ ေသြးစြနးေနတေရႊေတြပါ။ ဒေရႊေရာငးသေတြဟာ ရာဇ၀တေကာငေတြပါ” ဟ ေျပာသည။ ဇငဘာေဘြ ဒ-သမၼတ မဂရး၏ သမးႏင သားမကတ႔၏ ေရႊေရာငးမည ကမးလမးခကႏင ပတသကသည A းေမးမားႏင A ျခားA ေထာကA ထားမားက Firstar ကမၸဏက ၄ငး၏ ၀ဂဆကတြင တငထားသည။

ဒ-သမၼတ မစဂၽြကစမဂးရးႏင ခငပြနးျဖစသ (ဇငဘာေဘြ စစတပA ႀကးA ကေဟာငး) တ႔သည ဇငဘာေဘြႏငင၏ A ခမးသာဆး A ာဏာA ရဆး လတနးစားတြင ပါ၀ငသည။ River Ranch Diamond စနတြငးA ပါA ၀င ရတနာသတတြငးမားစြာ ပငသည။ မဂးရးပင River Ranch Diamond စနတြငးကမၸဏသည ေသြးစြနးသည ေမာငခစနမားက ဇငဘာေဘြ ရတနာမားႏငေရာၿပး ေတာငA ာဖရကသ႔ ခးထတေနသည ကမၸဏျဖစသညဟ ကမာၻ႔စနေကာငစက စြပစြထားသည။

ယခင ကြနဂေခါငးေဆာငေဟာငး ေလာရငကာဘလာ၏ ခြငျပခကျဖင ရထားသည ကြနဂ ရတနာသတတြငးမားမ ဇငဘာေဘြ A ာဏာရင မဂါေဘး၏ A စးရA ဖြ႔၀ငေတြ မညမ A ကးA ျမတရေနေၾကာငး ကလသမဂၢA ဖြ႔ႀကးမ A ေထာကA ထား ျပစထားၿပး ျဖစသည။ ၁၉၉၈-၂၀၀၂ စစပြတြင ဇငဘာေဘြ တပေတြ လာေရာကကသညA တြက ကာဘလာက ကြနဂ ရတနာသတတြငးေတြ လပခြငေပးၿပး ျပနေကးဇးဆပချခငး ျဖစသည။

ျမနမာကားမားၾကညျပး ရရလာေသာ ဗဟသတ ၁၀၀

A မညမသစာဆ

ေဖေဖာ၀ါရ ၂၄၊ ၂၀၀၉

[ မတခက - A ငတာနကစာမကႏာေပၚတြင ပ႕ႏ႔ေနေသာ ဟာသမား ျဖစသည။ ]

Page 85: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 85

၁။ ျမနမာလမးမားသည A တတက ခဏခဏ ျပနသတရေလရသမား ျဖစၾကျပး မားေသာA ားျဖင A တတက A ျဖA မညးျဖငသာ သတရေလရသည။

၂။ သခငး နားေထာငေလရသမားျဖစျပး သခငးနားေထာငေနရငး A တတA ေၾကာငးမား ျပနေတြးေလရသမား ျဖစၾကသည။

၃။ စားေသာကဆငတြင စကားစျမည ေျပာမညဆပါက .. A စာ လး၀ မစားရ။

(သပစားခငလင A ရညတခခ သ႔မဟတ A နညးငယမ စားခြငရသည။ )

၄။ မနးကေလးမား ကားပကလင A နးA နားတြင ကညေပးခငေသာ ေယာကားေလးမား A မားA ျပား ရသည။

၅။ ထေယာကားေလးမား A ားလးသည ကားျပငတတသမားသာ ျဖစၾကသည။

၆။ ထမနးကေလးသည Handphone ရေသာလညး မားေသာA ားျဖင လမးသြားလမးလာမားကသာ A ကA ည ေတာငးေလရသည။

၇။ Professional Graphic Designer တစေယာကသည Laptop ျဖင Touch pad က သးျပး A ၾသဖြယေကာငးေသာ ဒဇငးမားက Microsoft paint ျဖင ဖနတးေလရသည။

၈။ Instant Messenger / Chat Client ဆသညမာ Pagemaker / MS Word က ဆလျခငးျဖစသည။

၉။ ကြနပတာပညာရငမားသည စာရြကမားျဖငသာ A လပရႈပေနတတၾကျပး

ကြနပတာ သးေလမရၾက။

၁၀။ သခးမားသည A သမၾကားေA ာင ေျခဖားေထာကျပး လမးေလာကေလရသည။

၁၁။ ဆငးရသားမား ရနA လြနျဖစၾကသည။

၁၂။ ရပဆးသမားသည လဆး၊ လမကမား ျဖစၾကသည။

၁၃။ လမကမားသည ေဘာငးဘသာ ၀တၾကျပး ပဆး၀တေလ မရၾက။

၁၄။ လဆးေခါငးေဆာင A မားစသည ကတA က (သ႕) Leather Jacket ၀တေလရျပး

တခါတရ ဦးထပေဆာငးတတၾကသည။

၁၅။ လဆးမားသည ျခကယၾကးမား၊ တကပကၾကးမားတြင စခနးခေလရသည။

၁၆။ ေထာငမ ထြကလာသမားသည ေကာငးမြနစြာ လပကငစားေလမရဘ လဆးမားျဖငသာ ျပနလည ေပါငးသငးျပး ဆကလက ဆးသြမးၾကသည။

၁၇။ Snooker ကစားသ A မားစသည A ကငပက လေပြမားသာ ျဖစေလရသည။

Page 86: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 86

၁၈။ ျမနမာလမးမားသည ေရကးကနနားသ႕ ေရာကလင မညသ႕ကမဆ ေရထသ႕ တြနးခေလရသည။

၁၉။ စးပြားေရးသမားA မားစသည A ေနာကတငး ၀တစက ၀တစျပည ၀တဆင သြားလာေလရသည။

၂၀။ ထလA မားစသည A နကေရာင လကဆြေသတာမား ကငေဆာငေလ ရၾကသည။

၂၁။ ဖနခြကကကြလင ထသႏငပတသကသ တစတေယာကမာ ေသေဘး (သ႕) A ႏရာယႏင ၾကေနရသညမာ A ေသA ခာပင။

၂၂။ ေသခါနး လမမာမားသည စကားA လြနမားေသာသမား ျဖစၾကသည။

၂၃။ သတ႕စကားေျပာလ႕ မျပးမခငး ေသေလမရ။

၂၄။ ေကးရြာတငးတြင ထနးေတာ ရတတျပး၊ A ဆပါ ထနးေတာတြင A ခနျပည မးရးေနသမားျဖင ျပညေနေသာ ထနးရညဆင ရသည။

၂၅။ တကသလ ေကာငးသားဘ၀သည ကငတငးတြင တေနကန ထငျပး ရယစရာ ဟာသမား ေျပာကာ

ေကာငမေလးမားက ထငငမးေနေသာ ေန႕ရကမား ျဖစသည။

၂၆။ တကသလေကာငး ဆသညမာ Myanmar Info Tech ( ICT Park ) ႏင A ငးလားကနေဘာငက ဆလျခငးျဖစသည။

၂၇။ စာသငခနးထတြင စတၾကက စကားေျပာခြင ရသည။

၂၈။ ေကာငးသ A မားစသည A သ စြာကယ စြာကယ စကား ေျပာေလရျပး၊

ကငတငးတြင ဟးဟးဟားဟား လပေလရသမား ျဖစၾကသည။

၂၉။ ထမနးကေလးမားသည ဆငထသ႕ ေယာကားေလးတေယာက လာလင ၀ငးစတတၾကသည။

၃၀။ A စခရေသာ ေယာကားေလးတငး ရကျပး A မားမား A ယြငးယြငးမား လပေလရသည။

၃၁။ A သက မညမပငၾကးေစကာမ A ထကတနးေကာငး တကေလရၾကသည။

၃၂။ လငယ ေယာကားေလး မနးကေလးမားသည ၃ေယာက ၄ေယာက A ဖြ႔လကသာ

ေပါငးသငးေလ ရၾကသည။ တေယာကတညး ေနေလ သပမရ။

၃၃။ ေယာကားေလးA ဖြ႕မ တေယာကေယာကႏင မနးကေလးA ဖြ႕မ တေယာကေယာက

ခစသရညးစား ျဖစသြားလင ေယာကားေလးမားသည ထမနးကေလးA ဖြ႕မ A ျခားေသာ

မနးကေလးမားႏင ရညးစားျဖစသြားေလရသည။

၃၄။ သမးရညးစားမားသည သခငးဖြငထားေသာ ပနးျခထတြင ေျပးလႊားေနေလရသည။

Page 87: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 87

၃၅။ မနးကေလးမား ေA ာA နပါက ကယ၀နရေနျပျဖစသည။

၃၆။ ကယ၀နရေသာ မနးကေလး ေခာလလင ကယ၀နပကကဖ႔ ၉၀% ေသခာသည။

၃၇။ ေမြးလာေသာ ကေလးမာ ေယာကားေလးျဖစလင လငေယာကားမာ A လြန ေပာရႊငေလရသည။

၃၈။ ျမနမာ မနးကေလးမားသည စတဆးလင ပါးရကေလရၾကသည။

၃၉။ A သညးကြသမားသည A လြမးသခငးမား နားေထာငျပး ငေၾကြးေလရၾကသည။

၄၀။ မနးကေလးတေယာကႏင ရနျဖစပါက A ဆပါ မနးကေလးႏင ရညးစားျဖစတတသည။

၄၁။ မနးကေလး တေယာကသည ေယာကားေလး တေယာကA ား မေကနပ၍ လကစားေခလလင

သမးရညးစားA ျဖစ တြေလရသည။

၄၂။ A ရကမးလာရင A ာေလး လာေလးျဖင စကားေျပာတတျပး .. ေျပာသမ စကား A မားစမာ ရနစကားမားသာ ျဖစၾကသည။

၄၃။ A ရကဆငA တြငး ရနျဖစလင မားေသာA ားျဖင ရလာဖမးေလမရ။

၄၄။ မးရးျပး A မျပနလာလင A မရ ေကာငမေလးမားA ား မတရားျပကငတတၾကသည။

ထA ခနတြင စားပြေပၚမ ပနးA း လသြားျခငး၊ ကကြျခငး၊ ပနးပြငေၾကြျခငးမား ျဖစတတသည။

၄၅။ A ခနးတခနးA တြငးမ ထြကလာျပး ပဆးျပင၀တလင မဒနးေကာငျဖစသည။

(မးေနသျဖစျပး မကႏာတြင A ဆျပနေနပါက ၁၀၀% ေသခာသည။)

၄၆။ မတရားျပကငခရသတငး ကယ၀နရလာၾကသည။

၄၇။ သတ႔သည A မားA ားျဖင တရားစြေလ မရၾက။

၄၈။ ကယ၀နဖကခေလလညး မရသညA ျပင ကေလးက ေတာရြာတခခသ႔ သြားျပ ခကခ ဆငးရစြာ ေမြးေလရသည။

၄၉။ A မမားတြင ေခာေမာလပေသာ A မေဖာေကာငမေလးမား ရတတသည။

၅၀။ ထA မေဖာေကာငမေလးမားသည A မရင၏ သားမားႏင ျငစြနးသြားတတၾကသည။

၅၁။ ရပဆးေသာ A မေဖာA ား မညသမ မတရားျပကငျခငး မရ။

၅၂။ ေခတလငယA မားစသည Shopping Mall မား၊ Snack Shop မားတြင တခနလး

A ခနျဖနးေနတတၾကသည။

Page 88: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 88

၅၃။ A ဆပါ ဆငမားတြင ေတြ႔သမ ေကာငမေလးမားA ား မကစပစျပျခငး စသည စသညမား စတၾကက လပခြငရသည။

၅၄။ မနးကေလးမား A ဖြ႔လက ခရးထြကပါက ေယာကားေလးA ဖြ႔တဖြ႔ႏင

လမးခရးမာ ၾကေတြ႔ေလရျပး ခစသရညးစား ျဖစသြားေလရသည။

၅၅။ ေယာကားေလး မနးကေလး A ဖြ႔မားတြင A ေခာဆးတေယာကမ လြျပး ကနေသာ

သငယခငးမားမာ တခနလး ဟာသလပျပး ရယစရာမား ေျပာေနတတၾကသည။

၅၆။ ေခတလငယ A မားစမာ မဘ တဦး (သ႔) ႏစဦးစလး မရတတၾက။ ဦးေလး A ေဒၚမား

သငယခငးမားျဖငသာ ေနေလရၾကသည။

၅၇။ စတးဆငရ A ေရာငးစာေရးမမားA ား ရညးစားစကား စတၾကက ေျပာခြငရသည။

၅၈။ (A ေရာငးတာ၀နခ/မနေနဂာ/Security) မညသကမ မတားဆးၾက၊ A ေႏာငA ယက ေပးေလ မရၾက။

၅၉။ မညသမဆ Taxi ငားစးလင မညသညA ခါမ ေစးမဆစၾက။

၆၀။ A သက၄၀ေကာ မနးမၾကး ၉၀% ခန႕မာ A တငးေျပာတတသမားသာ ျဖစၾကသည။

၆၁။ ရႈပေပြေသာ မနးမမားသည A ခနျပည ဖရကေနေလရသည။

၆၂။ A မတA မတြင A ဖး၊ A ဖြားမားသည ၾသဇာA ရဆးလမား ျဖစၾကသည။

၆၃။ ညA ခနမေတာ လမးမေပၚတြင သခငးA ကယၾကး ဆျပး ဂစတာတးေနသမားက

တရပကြကလးက သညးညညးခၾကသည။

၆၄။ ဂစတာတလးထျဖင Drum/Keyboard A သမား ထြကေA ာင တးတတၾကသည။

၆၅။ ေကာငမေလးမားသည A ေဖာမပါဘ ညA ခနမေတာ လျပတေသာ လမးမားတြင

သြားလာေလရသည။

၆၆။ ထလမးမားတြင A ေဖာမပါေသာ ေကာငမေလးA ား ဆြလား ရမးလား လပဖ႔

A ရကမးေနေသာ လရမးကားမား လဆးမား ေစာငေနတတသည။

၆၇။ ထမနးကေလးမားသည A မားA ားျဖင ေA ာဟစ A ကA ည ေတာငးေလမရၾက။

၆၈။ ေယာကားေလးမားသည တေယာကတညးပင ျဖစေစကာမ ၂ေယာက ၃ေယာကမကေသာ လဆး၊

Page 89: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 89

လမကမားႏင ရနျဖစေလရသည။ ရနျဖစသညA ခါမားတြင တကဆငစြာ ေဘာငးဘရညသာ ၀တထားေလရသည။

၆၉။ ရနျဖစသည A ခနတြင လကသြားပါက ရႈးျပျဖစသည။

၇၀။ A လြန ေခာေမာလပေသာ ေကာငမေလးမားတြင ခပေပါေပါ ခပခာခာ A စကတေယာက

ရေနတတသည။

၇၁။ ထမနးကေလး၏ A ေဖသည သ၏သားမကေလာငးA ား မညသညA ခါမ မကႏာေကာမတည။

၇၂။ နယမ တေယာကတညး လာေနေသာ မနးကေလးမားသည သနးခေပးရေသာ

A ခနးမား ငားေနတတၾကျပး ဘတစကားျဖင သြားလာေလရသည။

၇၃။ ဆငးရသား A လပသမားမားသည စတခာေသာ (တခါတရ) စတျပေနေသာ

A ၀တA စားမားသာ A ျမလလ ၀တဆငၾကသည။

၇၄။ ခမးသာသတ႔၏ သားသမးမားသည ဘြ႕ရျပးသညA ထ A လပ လပေလမရၾက။

၇၅။ A သညးကြသမားသည မးရထားလမးေဘးတြင လမးေလာကေနေလရသည။

၇၆။ ပကဆခမးသာေသာ လပငနးရင သေဌးမားသည ဆငးရျပး ေခာေမာလပေသာ

ေကာငမေလးA ား လကထပခြငရရန ေယာကၡမေလာငးမားA ား ေငြျဖင သမးသြငးတတသည။

၇၇။ A ျဖေရာင ကတA ကရည ၀တထားျပး နားကပ လညပငး တပထားသတငး ဆရာ၀နမား ျဖစၾကသည။ (သ႕) ဆရာ၀နတငး ဂတကတ၀တျပး နားကပ လညပငး ဆြထားတတၾကသည။

၇၈။ ခြစတကသမႈ မေA ာငျမငလင ခြစတဆရာ၀နၾကးသည ခြခနးA တြငးမ ေခါငးယမး၍ (သ႕) မကႏာပက၍ ထြကလာတတသည။

၇၉။ မငးသား(သ႕) မငးသမး၏ A ေမမားတြင ႏလးေရာဂါ (သ႕) ေသြးတးေရာဂါမားရတတသည။

၈၀။ တယလဖနးမ သတငးဆးၾကားရလင တယလဖနးေျပာေနရငးမ မးေမလသြားတတသည။

၈၁။ A လြနေတာေသာမနးမမားသည A သးမကေသာ (သ႕) A လြနမာနၾကးေသာ ေယာကားမားက ၾကကႏစသကၾကသည။

၈၂။ A လြနထကျမကေသာ မနးမမား၏ A မေထာငေရးသည A ဆငမေျပ။

၈၃။ လငယမား၏ နာမညA မားစမာ ေခၚရခကေသာ ေသာကညငကတဖြယ နာမညမား ျဖစေလရသည။

၈၄။ တခါတရ မညသ႕မ ေတြးေတာယဖြယ မရေလာကေသာ နာမညမးရသည။

Page 90: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 90

၈၅။ ထ ေသာကညငကတဖြယ နာမညဆးက မညသကမ စျခငး ေနာကျခငး ေျပာငေလာငျခငး မျပၾက။

၈၆။ ေယာကားေနာက ခးရာလကေျပးသြားေသာ မနးကေလးမားသည မဘမားA ား ခးရာလကသြားျပျဖစေၾကာငး .. လကမရာရန ႏင ခြငလႊတေစခငေၾကာငး .. A စရသျဖင စာေရးထားတတၾကျပး .. A ပယာေပၚ သ႕မဟတ A ပယာေဘးက စားပြေပၚတငထားေလရၾကသည။

၈၇။ ထစာA မားစတြင သမးမက ဆေသာ စာသား ပါေလရသည။

၈၈။ ေယာကားေလး A မားစကေတာ မဘက မနးမခးမည ကစၥႏင ပတသကျပး လး၀ A သေပးေလ မရ။

၈၉။ ႏသၾကားပါက (နာတာရည) မမာမကနးျဖစေနသမား ေသတတသည။

၉၀။ ေယာကားေလးမား၏ A ခနးသည လမေနသည A ခနးကသ႕ A စUA ျမ ရငးလငးေနတတျပး သန႕ရငးေနေလရသည။

၉၁။ A မေဖာမနးမမား၊ ျခေစာငမားသည A မရင၏ သမးA ား မမေလး ဟသာ ေခၚေလရသည။

၉၂။ A ခေနာကပငးတြင ေပါေပါပါးပါးစကားမားကပင ေလးနကေA ာင တမငၾကးစား

ဖစညစ ေျပာတတေသာ A ကငမား ရလာၾကသည။

၉၃။ လၾကားထတြင A ေျႏၵပကေလာကေA ာင တကယလးႏင လကမား ရမးခါလႈပျပး

စကားေျပာတတသမားက .. မထးျခားသေယာင ဆကဆေျပာဆတတၾကသည။

၉၄။ လငယမားသည ပA ကေသာ ရာသမာပင A ေႏြးထညမား ၀တဆငေလရသည။

၉၅။ ေကာငးသားေကာငးသ A မားစမာ စာၾကးစားသညက မေတြ႕ရ။

၉၆။ ဖေယာငးတငမား ထြနးထားလင A လြနပင ရမနတစျဖစသည။

၉၇။ သၾကၤနလညရာတြင မညသမ A ရကမေသာကၾက။

၉၈။ ႏငငျခားသြားျပး ပညာသငလာပါက ျမနမာျပညတြင A လြနေA ာငျမငေသာ စးပြားေရးလပငနးရင (သ႕) ပညာရငA ျဖစ ရပတညႏငသည။

၉၉။ ေယာကားျဖစျပး ႏႈတခမးေမႊးမရရင A တတပထားတတၾကသည။

၁၀၀။ ျမနမာလမးမားသည မညမပင ေဒါသထြကေစကာမ ဆဆျခငးမျပၾက။

Page 91: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 91

ေရႊတငညြန႔ ျမနမာစြယစကမး

ေဖေဖာ၀ါရ ၂၃၊ ၂၀၀၉

ေရႊတငၫြန႔ (၁၉၀၉ - ၁၉၄၅)

“ေရႊတငညြန႔က စာကစ ေတးသခငးန႔ ေဘးကငးၾကေတာမည” စသညျဖင စာဆေတာ ေရႊတငညြန႔သည သစပေသာ သခငး A ေတာမားမားတြင သ႔နာမည ထည၍ စပေလရသည။ ဒတယ ကမၻာစစႀကေခတက ထငရားေသာ သခငး ခပမားမားသည စာဆေတာ ေရႊတငညြန႔၏ လကရာမား ျဖစသည။ ေရႊတငညြန႔က A ဖ ႏငငေကာ လရႊငေတာ A ႏပညာရငႀကး Uးကငခ၊ A မ ေဒၚေA းမငတ႔မ ၁၂၇ဝ ျပညႏစ တနခးလတြင ရနကနၿမ႔ ၾကညျမငတငရပတြင ဖြားျမငသည။ ေမြးခငး ႏစေယာက ရသညA နက ေရြတငညြန႔သည သားငယျဖစ၍ A စကျဖစသမာ နာမညေကာ ဇာတမငးသား ေကာA နးလႈင ျဖစသည။ ေရႊတငညြန႔၏ A မညရငးမာ ကA နးဆင ျဖစသည။ ကA နးဆငသည ဘမးဘးတ၊ ဝါသနာကလညး ထသျဖစသည A ေလာက ပတလား၊ တေရာ၊ ဘငဂ၊ မငဒလင၊ ဆငးဝငး၊ စႏၵရားစသည တရယာမးစတ႔က ႏငႏငနငးနငး တးတတသည A ျပင၊ သခငးကလညး ပငပငႏငႏင ဆတတသ ျဖစသည။ ငယစUကပင ျမနမာမႈ ကဗာစက ေလလာရန ဝါသနာရေသာ ကA နးဆငသည ဖခငျဖစသ၏ သငၾကားေပးမႈျဖင သကယတငပင A ၿငမ ဇာတပြမား A တြက သခငးမားစပ၊ သကယတင ဝင၍ေမာငးတး၊ တေရာထး၊ ပတလားေခါကယငး ဇာတသဘငေလာကထသ႔ ပဌမဆး ေျခစပစ ဝငခသည။ သခငးမား စ၍စပစက ‘ဝစန ဆရာဆင’ ဟသည နာမညႏင စပခေလသည။ A ၿငမမားA တြက သခငးမား စပဆ ေရးသားေပးခရမက A ၿငမမငးသမးမားကလညး သဆနညး ကယတငကယက သငၾကားေပးခေလသည။ A ၿငမမငးသမး ယနဘာစတ ျမသနးၾကည၊ ဝဇၨာမယ၊ ေလဘာတ မျမရငတ႔သည ကA နးဆင၏ သခငးမားျဖင နာမညေကာခသမား ျဖစၾကသည။ ေလဘာတမျမရင A ၿငမတြင ေနာကဆး ဝငေရာကလပကငခၿပးေနာက ကA နးဆငသည ကလဘယာ ဓာတျပား ကမၸဏသ႔ ပဌမဆး ဝငေရာက သခငးေရးသည။ “ေနရာတကာ ေရာကပါတယ၊ ေပတရာမာ ေလာကခါလည” A စ ရေသာ နာဂရာမယျမင သဆသည လယသမားသခငးျဖင ပြUးထြက သ၏သခငးက ဓာတျပားသြငးခရာ လႀကကမားခသည။ ထသခငးမစ၍ ေရႊတငညြန႔ ဟေသာ A မညျဖင ေရးသားခသည။ လယသမား သခငးက လႀကက မားသေလာက စပဆေရးသားသ ေရႊတငညႊန႔ကလညး လသမားခေလသည။ ေရႊတငညြန႔ ေရးသား စပဆခေသာ သခငးမားမာ မားလသည။ စပဆခသည သခငးမားမာ ျမနမာ ႏငင၏ ကကသေရမဂၤလာႏင သဘာဝပစၥညး ျပညစပ A ေၾကာငး၊ သဘာဝရႈခငး လပပA ေၾကာငး၊ ဗဒၶဝင၊ မဟာဝင၊ ရာဇဝငတ႔မ ေနာငလာေနာငသားတ႔ မတသားဖြယရာ A ေၾကာငးမား A ထးသျဖင ပါဝငသည။

Page 92: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 92

ေရႊတငညြန႔၏ သခငးမားA နက သ၏ လကစြမးျပ ဟ ဆရမည သခငးမားမာ ဝစၾတာႏင မဘေမတာတ႔ ျဖစသည။ ထသခငး ႏစပဒစလးပင မညသည ေခတတြငမ မရးဘ၊ လႀကးေရာ ကေလးပါ လကခႏငသည သခငးမားျဖစေလသည။ ျမနမာႏငင၏ သဘာဝပစၥညး ၾကြယဝခမးသာပ၊ ေA းခမးသာယာမည နမတလကၡာဏာ ရပတ႔ကလညး ဆရာေရႊတငညြန႔သည A းေဝေဝႏင သတာရတနာ သခငးမားျဖင စပဆထားေလသည။ ေတာေကးလက သဘာဝ လပပသရပေပၚ ေA ာငလညး သ၏ ဇာတႏြယႏင စေတာၿမင သခငးမား၌ စပဆထားသည။ A မးသားစတဓာတ ႏးၾကားရန တငးျပညကခစရန လႈ႔ေဆာသည ေနရာ၌ ဆရာေရႊတငညြန႔၏ သခငမးေဟ တ႔ဗမာ၊ နဂါးန၊ A လပစသြားမေမာင စေသာ သခငးမားသည ထပတနးက လကေလသည။ ေရႊတငညြန႔သည ရာဇဝငနပါတလာ A ေၾကာငးရပမားက သခငးစပရာ၌ ပ၍ သနသည ဟ ဆသည။ သ၏ ေဗာဓပငႏင ေရႊပလင၊ ဓာတေတာေဝခနး၊ စြယေတာခးခနး၊ ဓမၼစၾကာ၊ မဂဒါဂန၊ ေတ-ဇ-သ-ေန-မ၊ ေနရUၨရာ၊ ေကာသလA မမက၊ မာတဂၤ၊ မငးကသ၊ မဖရားမေစာ၊ ပါေတာမစေသာ သခငးမားသည ဗဒၾၶြဝင၊ မဟာဝင၊ ရာဇဝငတ႔မ ထတႏတခက သခငးမား ျဖစသည။ “ေသရညက မေသာကႏင၊ ေရၾကညက မေႏာကႏင၊ ေသရညက ေသာကယင A ပါယငရကမည၊ ေရၾကညက ေႏာကယင A နယကလ ထမည” ဆေသာ ေရးစကားပက ေတးသြား ျဖစေA ာင ေရႊတငညြန႔သည သ၏ Uးႏစကားပသခငးတြင စပဆထားေလသည။ ဒတယ ကမၻာစစ ျဖစခါနးကာလတြင ျမနမာလထသည လမးျခား A ပခပမႈ ေႏာငႀကးA တြငးမ ရနးထြကလေသာစတ ျပငးထနေနခန ျဖစသည။ ထေၾကာင A ခ ႕က မးျခား A စးရက တြနးလနရန ေတာငတၾကသည။ A ခ႕ကမ စၾကာမငးေပၚ ႏးႏး၊ ဘးဘးေA ာင မေတာ မေယာငေယာငႏင သကတေပါငစနညးတ႔က ရြတ၍ တမးတေနၾကေလသည။ ယငးသ႔ေသာ ေခတတြင ေရႊတငညြန႔သည ေခတႏင လကေA ာင လတ႔A ား ေျမာလငခကေပး၍ A ားတကေစမညသခငးမားက စပခသည၊ ဘးဘးေA ာင၊ စၾကာတက၊ သၾကားသာသနာ စေသာ သခငးမားသည ေရႊတငညြန႔၏ တေပါင၊ စနညးဆငရာ နာမညေကာသခငးမား ျဖစသည။ ဘးဘးေA ာငႏင စၾကာသက သခငး ဓာတျပားမားက ၿဗတသA စးရတ႔က ထတမေရာငးရနပင ပဌမ ပတပငျခငး ခရသည။ ဂပနေခတကလညး ေရႊတငညြန႔သည သ႔ေခတႏငသ လကေA ာင A ာဏာရင သခငးက စပဆခေလသည။ ေရႊတငညြန႔သည ရာဇဝင၊ နပါတ၊ သက၊ တေပါငဆငရာ သခငးမား၌သာ သနသည မဟတ၊ A ခစႏင စပလUးေသာ သခငးမားကလညး ပငႏငသ ျဖစသည။ “ခေခြးယပင စသတ ခစေတာ A ႏစသာရလ႔ ဆမေလ” ဟသည A ခစဒပနသခငးသည ေရႊတငညြန႔စပဆသည ေျပာငေျမာကလေသာ A ခစသခငး ျဖစ၏။ ေရႊတငညြန႔သည သခငးမားက ေရးစပရာ၌ ျမနမာA သႏငသာ မဟတ၊ A ေနာကတငး သခငးသႏငလညး ေတာေတာမားမား စပဆႏငခသည။ ‘ေရးေရစက’၊ ‘ေလကေလး’၊ ‘ေဟဝနနနး’၊ ‘မနးမျမတ’ စေသာ သခငးမားက A ေနာကတငး သခငးသျဖင စပဆထားသည။ ေရႊတငညြန႔၏ နာမညေကာ သခငးမား ျဖစၾကသည။ ဒတယ ကမၻာစစႀကေခတက နာမညေကာ ဓာတျပားသခငး A မားဆး စပဆခရာ တUးျဖစသ ေရႊတငညြန႔သည ျမနမာ သကရာဇ ၁၃ဝ၆ ခႏစ မးရာသ ကနခါနးခန႔တြင နာမကနးျဖစလာသျဖင ေဆးရသ႔ တကေရာကကသေသာလညး နာလနမထေတာဘ ၁၃၁၆ ခႏစ တေပါငးလဆတ ၁ ရကေန႔တြင ၾကညျမငတင ေစးကေလး ရပကြကရ ေနA မ၌ပင ကြယလြနေလသည။ မကြယလြနမ ေဆးရတကေနစU A စာေကာငးစြာ မဝငေသာ A ခန၌ပင ဗမာတပမေတာ A ရာရႀကးမား၏ ေတာငးပနခကA ရ “တပမေတာႀကးက A ငA ားရဖ႔ A ရာရာမာ ကည၊ ရေဘာA ေပါငးက ကယေသြးသားလ A စU မေမA ပေပသည” A စခေသာ တပမေတာA ငA ား သခငးက စပဆေပးခရေလသည။ ဤသခငးကား ေရႊတငညြန႔၏ ေနာကဆး လကရာ ျဖစေလသည။ ၁၃ဝ၆ ခႏစ တနးခးလဆနး ၁၅ ရက (၁၉၄၅ ခႏစ မတလ ၂၇ ရက) ေန႔တြင ဖကဆစဂပနA ား ေတာလနရန ျမနမာတပမေတာႀကး ခတကသြားစUက ေရႊတငညြန႔၏ တပမေတာသခငးႏငပင ေA ာငနမတျဖင ေA ာငသေၾကြးခေလသည။ ေရႊတငညြန႔ မကြယလြနမ သးလခန႔တြင ထA ခနက စစA တြငးA စးရ ႏငငေတာ A ဓပတ ေဒါကတာဘေမာက ေရႊတငညြန႔A ား စာဆေတာဘြ႔ ခးျမငခေလသည။ ေရႊတငညြန႔သည တႏစလင သခငးA ပဒေပါငး ၈ဝ ေကာ ေရးသား စပဆခသညဟ ဆသည။ သခငးစပ A လြနျမနသ A ျဖစလညး ေကာၾကားသည။ A ေၾကာငး ကစၥ ေပၚတငး UးA းခင၊ Uးႏ (ထA ခနက နဂါးနစာA ပ A သငးလႀကးမား)၊ တပမေတာ A ရာရမား စသညတ႔သည ေရႊတငညြန႔ထ ခUးကပ၍ သႏင A လြနရငးႏးသ ေစာငးUးဘသနးက တးကာ သခငးက A ေကာငA ထည ေဖာေပးေလရသည။ ေရႊတငညြန႔ ေရးစပေသာ သခငးမားက A ဆေကာ မၾကညေA ာင၊ မEမ၊ စနပါတ၊ နဂရာမယျမင၊ ဗလတျပနသနး၊ Uၾသဘေသာင၊ ဂတာစမးေမာငတ႔ မားေသာA ားျဖင သဆ၍ ယငးတ႔A နက မၾကညေA ာငက A မားဆး သဆခေလသည။ ေရႊတငညြန႔သည မျငမးျပ စပဆရာ၌ ထးခြၽနသျဖစသညသာမက ေတးသြား A ေဟာငးက မး၍ စကားသစတြင ထညေရးရာ၌၎ စကားA ေဟာငးက ေတးသြားသစတြင သြငးရာ၌၎ ထးခြၽနသ ျဖစေလသည။ ေရႊတငညြန႔ ကြယလြနေသာA ခါ ဇနး ေဒၚေသာငးစန၊ ေဒၚတငစနႏင သားA ဆေကာ သခငးေရးဆရာ ေမာငမးဆက၊ သမး

Page 93: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 93

မျမရင၊ သား လရႊငေတာ ေမာငတငးေကာ၊ သမး A ဆေကာ ထား တ႔ ကနခသည။ ေရႊတငညြန႔သည A ေပးA ကမး ရကေရာသတUး ျဖစသည။ မမတြငရသမ ေပးခငစတ ေပါကလင A ကနေပး၊ A ကနေကြၽး တတသျဖစသည။ ငယစUမစ၍

ကြယလြနသညတင ဂတ A ႏပညာျဖငပင A ျမတတႏး A သကေမြး ဝမးေကာငးသြားသ ျဖစေလသည။

ၿမ ႔မၿငမး လထေဒၚA မာ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၃၊ ၂၀၀၉

ျမနမာေတးဂတသမငးတြင ႏစကာလရညလားစြာ တညတကနရစမည သတမားရေသာ ျမနမာသခငး (Modern classicism) မားက သကးေရးဖြ႔သြားခသည ၿမ ႔မၿငမးကား A ေသေစာ၍ ႏေျမာထကသည ျမနမာသားေကာငးတUးပါေပ။ ဆရာၿငမးသည A ႏပညာပါရမထးသ ျဖစသျဖင A ကယ၍သာ A ရငးရငစနစA တြက ဆရာၿငမးလ ငယရြယေသးသက စေတးမေပးလကရပါက ဆရာၿငမးသည ယခေနA ခန၌ သရညမနး တမးတသည ျမနမာဂတက ကမၻာဂတႏင ရငေပါငတနးႏငေရးက ဆကလက၍ ႀကးပမးေနUးမည မချဖစသည။ သ႔ ႀကးပမးရငး သကပဆာ၊ ငါကပဆာၾကမႈမားေၾကာင ခစစဖြယ ဆနးၾကယသည ျမနမာေတးသခငးကေလးေတြကလညး တပဒၿပးတပဒ သကးေရးဖြ႔ေနUးမည Eကနျဖစေပသည။ ၿမ႔မဆရာၿငမးက ျပညသက သသညမာ သခငးေရးဆရာ ဟ၍သာသၾကသည။ သ႔ေသာ ဆရာၿငမး၏ ရညမနးခကႏင သ႔တစသကလး A ခနျပည ႀကးပမးသြားမႈသည ျမနမာဂတက ကမၻာဂတA ဆငသ႔ ျမငတငႏငေရး တးျမငႏငေစရန ဆငဖန (Symphony) ေခၚ ျမနမာသစ တးဝငးႀကးတစဝငး ဖြ႔စညးႏငေရးသာလင ျဖစေလသည။ ဤရညမနးခက ေA ငျမငေရးA တြက ဆရာက သ႔တြငရသမ A ငA ားႏင A စြမးA စက သြနလ၍ သးသည။ သ႔တစသကလး ဇြႀကးနပႀကးႏင မျဖစမေန ႀကးစာသည။ A ဆငးရA မးမးက ဆရာက မတနမလႈပခသည။ ငတျပတမႈက ရငဆငသည။ ဆရာၿငမးသည ျမနမာဂတမားႏင ရငေပါငတနးႏငေရးကသာ A ၿမတမး စတကးလပေဆာငရငးက A ေျခA ေန၏ ေတာငးဆခကA ရ သခငးမားက ေရးစပေပးျခငး ျဖစေလသည။ သ႔တစသကတာ၌ သ႔Uာဏစြမးရသမ၊ သ႔ကယစြမးရသမ ႀကးပမးသြားျခငးသည ျမနမာဂတဝငးႀကးဖြ႔ေရးျဖစသည။ သ႔ေသာ သ႔ရညမနးခကသည A ေကာငA ထည

Page 94: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 94

မေပၚရစေသာေၾကာင သြားရငးဟနလြ လပေဆာငခကျဖစသည သခငးကေလးမား ေရးစပ သကးထားချခငးမားကသာ ဆပကင၍ ဤေနရာမ သ႔A ႏပညာရညက တေစတေစာငးၾကညၿပး ခးကး ေဝဖနရမညမာ စငစစေတာ ဆရာၿငမးA ေပၚ တရားေသာ ေဝဖနမႈျပရာ မမညေပ။ သ႔ေသာ ဆရာၿငမး A သကႏင ထငရားရလငလညး ဤA ျဖစက ခြငလႊတမည ဟ၍ပင ယမသည။ A ဘယေၾကာငဆေသာ ဆရာၿငမးသည ေလာကဓ၏ A ေခာကA ခားက တသကပနလး ၾကၾကခ၍ သြားႏငသ ျဖစေသာေၾကာင ပါေပတညး။ ဆရာၿငမး ေရးဆြထားသည ပနးခကားက ျမငဖးသတ႔က ဆရာၿငမးက ပနးခဆရာပဟ ဆသည။ ဆရာပနးပလကရာက ျမငဖးသတ႔က ပနးပတြင တကယေတာသဟ ေျပာသည။ ဆရာၿငမးသခငးေတြက ႀကကၾကသတ႔က ဆရာၿငမးသည သခငးေရး A ေကာငးဆး စာေရးဆရာဟ ဆသည။ ၿမ႔မဝငးေတာသားမားကမ ဆရာသည သတ႔A တြက သခငးႏငA တ တးကြကကပါ ယလာ၍ သခငးေရာ တးကြကပါ ေဖာသ (Composer)ပါဟ ဆမည။ ထ႔ျပင ဘယသက ဘာတး၊ ဘယသက ဘာက ဘယA ခနမာ ဘယလဝင၍ မႈတ၊ ဘယA ခနတြင ရပဟ တးကြကမား ခြျခားေပးၿပး တးဝငးက A သဖြ႔စညး စမခန႔ခြေပးသ (Arranger) ႏင ဝငးထနးသ (Conductor) ပါဟလညး ဆၾကလမမည။ သ႔ေသာ ဆရာၿငမးႏင A နးစပဆး A ခငမင A ရငးA ႏးဆး ေသတပန သကဆး လကပြနးတတး A ရဆး ဆရာၿငမးက A သဆး ခစမတေဆြ Uးသန႔ကမ ဆရာၿငမးသည ပနးခဆရာလညး မဟတ၊ ပနးပဆရာလညး မဟတ၊ သခငးေရးဆရာလညး မဟတပါ။ ဤA လပေတြမာ ဆရာၿငမးက A ျမငမေတာေသာေၾကာင ၾကညမေနႏင၍ လပၾကညျခင၊ လပမညသမရ၍ လပရျခငး၊ A A ားမေနတတ၍ လပၾကညျခငးသာ ျဖစပါသည။ သ ျဖစခငသညမာ ဘာမနးမသပါ။ ဆရာၿငမးသည A သခကလသ ျဖစသည။ သ႔ကၾကညရသညမာ A ဘဓမၼာဆရာႏင တပါသည။ သသည A လြနေလးနကသည A ဘဓမၼာတရပက ေဖြရာေနသသာ ျဖစပါသညဟ ေျပာပါသည။ ဆရာၿငမးသည သခငးတပဒက ေရးစပေပးမညသမရ၍၊ သ႔မဟတ သ႔က သမားက ပဆာ ေတာငးဆ၍ ေရးစပေပးျခငးျဖစေသာလညး သက ထA လပက သ႔A လပဟ ထငသမဟတေပ၊ ေရးစပေပးၿပးသည သ႔သခငး မယေတာ ေမာငေတာမားA တြက သက ရက၍ ေနေလသည။ ထ႔ေၾကာင သခငးစပခငးသA ား သ႔သခငးက ေပးA ပသညA ခါ မကႏာမထားတတ၍ သက A ရကေသာက ရေဆးတငၿပးမ သြားA ပရသည။ ရေဆးတငလာပါလကႏငပင မကႏာခငးဆငၿပး တဘကသား၏မကႏာက ေစေစၾကည၍ ေပးဝေသးသညမဟတ၊ သေရးစပလာသညသခငး A ပစU ဆရာသည သ႔မကႏာက တဘကသ႔ လႊထားလကကပင ေခါငးင႔ႀကးႏင သခငးက ထးA ပသည။ A ပသညA ခါ သ႔သခငးက သ႔က ဆျပဝသလညး မဟတေပ။ ဆတတသတUးေခၚ၍ ဆစမးဟ ခငးလက သက A လကက မႈတစရာႏငျဖစေစ၊ တးစရာႏငျဖစေစ တးမႈတ၍ A သျပေပးသြားသ ျဖစေလသည။ ဆရာၿငမးက သခငးတပဒကေရး၍သာ ေရးေပးခသည၊ သလပခငသညက ဤA လပမဟတ၊ မလႊမကငးသာ၍ A ျမငမေတာ၍ ဝငေရးေပးျခငးမး ျဖစေသာေၾကာင ထသခငးA တြက သခငးေရးခ ရေရးဆေသာ ျပနာမာ ဆရာၿငမးA ဖ႔ A လြနကသည ကစၥ ျဖစေပသည။ ဆရာသခငး A မားစသည ေရးခ တျပားတခပမမရဘ ေရးေပးရသည သခငးေတြ ျဖစေလသည။ ။

(မရငး - လထ ေဒၚA မာ ျပစသည “ျပညသခစေသာ A ႏပညာသညမား” စာA ပ။ ၿမ ႕မၿငမးA ေၾကာငး ေရးသား ေဖာျပခကထမ နဒါနးပငးက ကးယေဖာျပျခငးျဖစသည။)

Page 95: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 95

ယခငႏင ယခ A ရငဉာဏက ေဖေဖာ၀ါရ ၂၃၊ ၂၀၀၉

ဟးလြနခတ ႏစေပါငးမားစြာက ျဖစခတ A ျဖစA ပက။ A ဒတနးက လသားေတြ ေတြးခတ A ေတြးA ေခၚန႔ A ျပ A မ။ လ႔ျဖစစUလA ဆငဆင ေျပာငးလပက ေျပာတA ခါတငး ပညာရငမားက ရပပငးဆငရာ ပသဏၭာနန႔A တ စတပငးဆငရာ ေတြးေခၚ ေျမာျမငမႈေတြ တးတကလာပကပါ ထညသြငး ေျပာဆေလ ရတတတယ။ လ႔ယUေကးမႈ ျဖစစUေတြ ဘယေလာက တးတက ေျပာငးလလာခသလ။ ဆငျခငၾကညပါUး။

မဃလလငရ႕A ေတြး - ေလာကမာ ေမြ႔ေလာရာ ေနရာမးဆတာ လတငး ႏစသကတယ။ ဘယသတUးတေယာကမ ေမြ႔ေလာဖြယေကာငးတ A ရာက မႏစသကသ မရဘး။ ဒေတာ ဒေန႔ကစၿပး သတပါးေတြ ေမြ႔ေလာ ႏငေစဖ႔ မေကာငးတ လမးေတြက ေကာငးေA ာင ျပျပငမယ။ A ေဟာငးေနတ ဇရပေတြကလညး A သစျဖစေA ာင ျပနလညျပျပငမယ။ တUးက ဒလေတြးတယ။ A ျခားတUးကေတာ ရြာသႀကးရ A ျမင - A မရာတညေထာင လ႔ေဘာငမာ ေနတသေတြဆတာ ခလ ေကာငးမႈလပငနးေတြခညးကသာ လပေနဖ႔ မသငဘး။ ေတာကေနၿပး A မသားငါးေတြ ရေA ာငလပဖ႔၊ ေသရညေသရက ေသာကစားကာ A ေပာ ၾကးေနဖ႔၊ ဒါမ မဟတလ A ထးထး A ျပားျပား လပဖြယရတ A လပေတြကပ လပေနဖ႔သငတယ။ စာေရးသရ A ေတြးA ျမင - မနကဖနမာ သငၾကားေပးရမယ ဆနဖရနစစၥက ေဗးEရယာရ၊ ေဒလစးတးၿမ ႔၊ ေထရဒါဒဓမၼA သငး ဓမၼသငတနးA တြက ဓမၼပဒလာ မဃဝတက ဖတျဖစတယ။ ဒဝတထမာပါတ ဇာတလမး တပငးက ဒလပါ။ သၾကားမငးေလာငးျဖစတ မစလရြာသား မဃလလငန႔ မတေဆြ ၃၃ ေယာကA ဖြ႔က A မား ျပညသ A ဆငေျပေျပ ေခာေခာေမြ႔ေမြ႔ ေနထငႏငေစဖ႔ ေကာငးမႈေကာငးရာ လပရပေတြက A ားႀကးမာနတက လပေဆာငၾကတယ။ ‘ေလာကမာ ေမြ႔ေလာရာ ေနရာမးဆတာ လတငးႏစသကတယ။ ဘယသ တUးတေယာကမ ေမြ႔ေလာဖြယေကာငးတA ရပက မႏစသကသ မရဘး။ ဒေန႔ကစၿပး သတပါးေတြ ေမြ႔ေလာႏငေစဖ႔ မေကာငးတ လမးေတြက ေကာငးေA ာင ျပျပငမယ’ ဆတ ေကာငးျမတတ A ေတြးက ေရ႕တနးတငလ႔ေပါ။ ဒါက မၾကညလ မျမငလတ မစလရြာသႀကးက သတ႔လပရပေတြက တားျမစပတပငတယ။ ေနာကၿပး သႀကးက ‘A မရာတညေထာင လ႔ေဘာငမာ ေနတ သေတြ ဆတာ ခလ ေကာငးမႈလပငနးေတြခညးကသာ လပေနဖ႔ မသငဘး။ ေတာကေနၿပး A မသားငါးေတြ ရေA ာငလပဖ႔၊ ေသရညေသရကေတြ ေသာကစားကာ A ေပာၾကးေနဖ႔၊ ဒါမ မဟတလညး A ထးထး A ျပားျပား လပဖြယရတ A လပေတြကပ လပေနဖ႔ သငတယ’လ႔ ေျပာတယ။ မဃတ႔A ဖြ႔ မးယစေသာကစားကာ ေပာပါးေနစUက သတ႔က A မျပလ႔ မးယစခြနေတြ ရတယ။ A မႈA ခငးျဖစေတာ လဘ လကေဆာငပ႑ာလညး သႀကးမာရတယ။ ခ မဃတ႔ ေကာငးတာေတြ လပေနေတာ ဒါေတြ မရႏငေတာဘးေပါ။ ေနာကၿပး ေကာငးမႈ ေကာငးရာ လပတသဆတာ ခစခငသမားမယ။ A မားတကာရ႕ ေလးစားမႈကလညး ခရမယ။ ဒါက သဘာဝပဟာ။ ဒါေပမယ တUးတေယာက ခလ မတေဆြမားလာတာ၊ ခစခငသ ေပါလာတာက သ႔A တြက A ႏရာယတခလ႔ သႀကးက ျမငဟနရတယ။ သေျပာတA တငး မလကနာေတာ မဃလလငတ႔A ဖြ႔ ပကစးရာ ပကစးေၾကာငးA တြက ‘ဒလေတြဟာ ခးဆးတကခက လယကေနသေတြပါ’ ဆၿပး A ာဏာရတ ဘရငက သႀကးက မဟတမမန သတငးေပးကာ ေခာပစဂနးတကတယ။ ရငဘရငကလညး ရြာသႀကးေျပာတစကားက စးစမးစစေဆးမႈမျပဘ မဃလလငတ႔A ဖြ႔က ဖမးဆးၿပး ဆငန႔နငးသတဖ႔ A မန႔ေပးတယ။ တကယေတာ ရငဘရငဆတာ တဖကစကားကသာ နားေထာငရမာေတာ မဟတေပဘးေပါ။ ဒလ ရငဘရငက A ျပစေပးေတာ မဃလလငက A ျပစဒဏခမတတ ရငဘရငကေရာ၊ မဟတမမန ေခာပစဂနးတကတ ရြာသႀကးကေရာ၊ နငးသတဖ႔လာတ ဆငA ေပၚမာပါ A မကမထြကဖ႔ သ႔မတေဆြေတြက ေျပာတယ။ သတ႔မာ ေမတာမတပါး A ားကးရာ မရၿပမ႔ A ားလးA ေပၚမာ သန႔စငစြာ ေမတာပြားမားၾကဖ႔ တကတြနးပါတယ။ ဒါ ေၾကာင နငးရနလာတဆငက သတ႔က နငးသတဖ႔ မဝရဘ ပထမA ႀကမ ျငငးဆနတယ။ ဒါက ရငဘရငက ဆငက လA ပကျမငလ႔ ေၾကာကလန႔ကာ မနငးတာျဖစမာ။ လေတြ မျမငရေA ာင A ဝတန႔လေA ာင A ပၿပး ထပမနငးသတလ႔ မန႔ျပနတယ။ ရငဘရငရ႕ ဒ ဒတယ A မားကေတာ ခြငလႊတဖ႔ ခကတA မားပါ။ သ႔ေပမယ ဒတႀကမမာလညး ဆငက နငးဖ႔ ျငငးဆနၿပး ထြကေျပးသြားတယ။ ဒေတာမ ရငဘရငက A ကးA ေၾကာငး ေမးျမနးၿပး A ျဖစမနက သလ႔ မဃလငတ႔A ဖြ႔က လႊတေပးကာ မစလရြာသႀကး ရာထးေပး ခးေျမာကတယ။

Page 96: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 96

သ႔ကယသလညး တရစၧာန ျဖစတ ဆငကမ သတတေသး။ သက A သဉာဏရတ ရငဘရငတပါးျဖစေနၿပး တရစၧာနတေကာငေလာကမ မဆငျခင မစUးစားႏငဘးဆၿပး သ႔ကယသ A ျပစတငတယ။ မဃလလငတ႔A ဖြ႔ကလညး သ႔A ျပစ ခြငလႊတဖ႔ ေတာငးပနတယ။ ဒA ျဖစA ပကမာ ပါဝငၾကသေတြရ ေျပာစကားေတြ၊ ေတြးေခၚယဆပေတြက ဖတေနတစာ ခဏရပၿပး ဆငျခငမ တယ။ ဒလဆငျခငေနမတာက ဖတတA ခနထက A မားႀကး ပၾကာသြားခတယ။ ေလာကမာ A ျမငမတၾကသေတြဆတာက ေနရာတကာမာ ရပါတယ။ A ျမငမတေတာ A သမတ။ A သမတေတာလညး ခစားပျခငး မတေတာဘးေပါ။ ခစားပျခငး မတေတာ A ႀကကကမတ၊ A ႀကကမတေတာလညး သေဘာထား တဖ႔က မလြယကျပနပါဘး။ သေဘာထား မတေတာ ပးေပါငးလပကငဖ႔က ခကခသြားတတျပနပါတယ။ ယUေကးမႈျဖစစUမာ A တတကြ ပးေပါငးကာ A ခကA ခေတြက ေျဖရငးတတၾကတ သတမးႏြယစေတြသာ ရပတညရငသနရစၾက၊ A သဉာဏ A ဆငလညး တးျမငလာၾကတယလ႔ ပညာရငမားက လကခထားၾကပါတယ။ (Evolutionary Process က ေလလာၾကညေပါ)။ သေဘာထား မတတA ရာက ရာႏႈနးျပည တေA ာင ညဖ႔ ဆတာကေတာ ျဖစႏငခပါတယ။ သ႔ေပမယ ကယန႔ သေဘာထားမတသဟာ ကယရနသပဆတ လြမားတ A ေျခခ ယဆခက မရဘးဆလင မတတ သေဘာထားေတြက A နးကပဆး တညေA ာင ညယဖ႔က မျဖစႏငတA ရာ မဟတေတာပါဘး။ A နညးဆး Uးတညခကတတ လပငနး တခ ပးေပါငးလပႏငေA ာင တညတA ထ ညယႏငဖ႔ ျဖစႏငပါတယ။ ကယဘကက ျမငတA ျမငထက A ျခားဖကက A ျမငကပါ ထညစUးစားေပးဖ႔ေတာ လတာေပါ။ A သဉာဏျမငမႈ ဂဏရညထမာ A ျခားသမားရA ျမငက ထညသြငး စUးစားျခငး၊ နားလညေပးႏငျခငးတ႔ ပါဝငပါတယ။ ဒဝတမာ ထးစA တငး A ဆးမေတာ မဃလလငတ႔A ဖြ႔ရ လပရပမနေတြက ရငဘရငက နားလညသြားတယ။ မဃလလငကလညး မစလရြာသႀကးခန႔A ပကာ A မားA ကးေဆာင ေကာငးမႈေကာငးရာ A လပေတြက ဆကလက လပကငခြငေပးခတယ။ မဃလလငတ႔A ဖြ႔ကလညး A သကထကဆး လသားေကာငးကးျပ လပငနးေတြက လပကငသြားၾကတယ။ ကြယလြနတA ခါမာလညး တာ၀တ သာက A စးရတ သၾကားမငး ျဖစလာတယ။ စညးစမ Uစၥာ A ျခA ရေတြလညး A လA ပယန႔ေပါ။ မစလရြာသႀကးကေတာ သ႔ရA ျပစဒဏေၾကာင ရြာသႀကးA ျဖစက ေလာခကာ တေဆြမးလး မဃလလငတ႔ထမာ တသကတာ ကြၽနခၾကရတယ။ ေနာကဆကတြ ဘဝျဖစစUကေတာ မသရပါဘး။ ဒဇာတလမးကေန ေကာငးတA လပေပမယ သေဘာမကႏငသေတြ ရတတတယ၊ စတရညသညးခကာ ကယ A လပက ဆကလပက A ဆးမာ ေA ာငျမငမႈက ရႏငတယဆတ သခၤနးစာက ထတယႏငပါတယ။ တဖကမာလညး မေကာငးတလပရပမာ မေကာငးတ တနျပနဆးကး ရတတတယ၊ ဖးကြယ လညစားထားေပမယ A မနတရားက A ခနတနေတာ ေပၚလာတတတယ၊ မေကာငးမႈဆတာ A သဉာဏရတ လသားေတြ မဆထားန႔ တရစၧာနေတြေတာငမ မႀကကဖးဆတ A သကလညး ဆငျခငပါက ရႏငပါတယ။ မဃလလငတ႔A ဖြ႔န႔ မစလရြာသႀကးA မႈမာ စရငခက ဆးျဖတသက ရငဘရငႀကးေပါ။ သ႔ရ႕ မဆငမျခင မားယြငး စြာစရငဆးျဖတခမႈေၾကာင A သကေသလမတတ ျဖစရသညA ထ မဃလလငတ႔ ျဖစခရတယ။ တကယလ႔သာ တရစၧာနတေကာငျဖစတဆငက ရငဘရငA မန႔A တငး နငးသတခလင ဇာတလမးက ဘယလမား ျဖစသြားေလမလ လ႔ စUးစားမတယ။ ေနာကၿပးလညး ယUေကးမႈ A ဆငေတြ တးတကလာပါတယဆတ ေခတသစ လ႔A ဖြ႔A စညးA ခ ႔က လေတာေတာမားမားက ယUေကးမႈ မဖြ႔ၿဖးေသးဘးလ႔ သတမတၾကတ ေရးေခတက ဆငတေကာင စUးစားသလမး စUးစားေစခငမတယ။ ခငးသမ A မားက ေခါငးညတ လပကငျခငးဆတာ လ႔စႏႈနးထက A နမကဆးေသာ မကမျခငး လကၡဏာ တရပပါ။ A ျပစမရတသေတြက A ျပစရတသေတြလ ဘာေၾကာင မကမစြာ ဆကဆၾကရမာလ။ A ျပစမတ လေပါငးမားစြာ A သကက သတေစလ႔ မားယြငးကာ စရငဆးျဖတခတ ရငဘရငA တြက ေနာကဆကတြျဖစစUက ဘာလလ႔ ေရးသားတာ မပါဝငခတA တြက ရငဘရငႀကး ဘယလမား ျဖစသြားေလသလလ႔ သခငေနမတယ။ မစလရြာသႀကးA သစ မဃလလငက ကြယလြနခနမာ A ေဆာငA ေယာငA ျပညန႔ တာဝတ သာ နတျပညက A စးရတ သၾကားမငး ျဖစသြားတယ ဆေတာ တငးျပညသခငရငဘရငႀကးက တာဝတ သာ နတျပညရ A ရင မျဖစဘး ဆတာေတာ ေသေသခာခာ သရတယ။ ရြာသႀကးက နတဘရငဆေတာ တငးျပညA ရင ဘရငႀကးက ဘာဘရငမား ျဖစသြားပါလမ။ တေနရာက ဖတမလ႔ ဒA ေျဖက သလငျဖင ေျပာျပစမးပါဘ။ သခငစမးလခည။ ။ ေမတာျဖင A ရငဉာဏက ေဖေဖာဝါရ ၂၁၊ ၂ဝဝ၉

Page 97: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 97

Burma offers Rohingya return deal By Jonathan Head BBC News, Bangkok

The Burmese government has said it will take

back ethnic Rohingyas who have fled to

neighbouring countries.

But it will only do so if they identify themselves as

Bengalis, as it refuses to recognise the Rohingyas

as one of its official minorities.

Tens of thousands of Rohingyas have left Burma in

recent years and washed up in Thailand, Malaysia

and Indonesia.

In December, the Thai military began dragging boats of Rohingya asylum seekers to

sea and setting them adrift.

The policy has provoked widespread condemnation.

However, leaders from the affected countries attending the summit of the

Association of Southeast Asian Nations in Thailand have been unable to agree on a

solution to the displaced Rohingyas.

Confronted by evidence that his military had been casting hundreds of Rohingya boat

people adrift at sea, the Thai Prime Minister, Abhisit Vejjajiva, has responded that

this is a regional problem which can only be solved in consultation with the various

affected countries.

Bizarre policies

This week's Asean summit would seem to be the ideal opportunity - it is one of the

few international venues attended by senior Burmese leaders.

But the other Asean states are getting little co-

operation from their Burmese colleagues.

The Burmese foreign minister told his Thai

counterpart that his country might be willing to

take back Rohingyas - but only if they were

categorised as Bengalis who reside in Burma, not

Burmese citizens.

This is in keeping with a bizarre official policy

which denies Rohingyas official status, the right to

move around, even to marry without permission,

despite the fact that they have lived in western Burma for more than a thousand

years.

A memo faxed to journalists by the Burmese consul in Hong Kong last week insisted

Rohingyas could not be real Burmese, as they were dark-skinned and "as ugly as

ogres".

In any case, sending them back to a country where they face even worse treatment

than the average Burmese citizen does not appear to be a practical solution.

Burma refuses to grant official status to the Rohingya minority

Survivor's ordeal on Andaman Sea

Page 98: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 98

That has left the Asean leaders bereft of ideas.

None wants to open the door to more Rohingyas.

Malaysian Prime Minister Abdullah Ahmad Badawi said the only option his country

had was to turn them back - but that just raises the prospect of hundreds more

being left to drift and die on the high seas.

Burma: We'll take Bengalis, not Rohingya By: THANIDA TANSUBHAPOL and ANUCHA CHAROENPO Published: 28/02/2009 at 12:00 AM Newspaper section: News

PHETCHABURI : Burma yesterday only agreed to take back boat people if they could be identified as coming from its Bengali ethnic minority and are not Rohingya.

Prime Minister Abhisit Vejjajiva with Burmese counterpart Thein Sein before their bilateral meeting. GOVERNMENT HOUSE

Asean foreign ministers have promised to find a solution to help the remaining boat people who are Rohingya.

Foreign Minister Kasit Piromya said the Burmese foreign minister told Asean ministers his government would help screen migrants and accept the return of Bengalis to Burma.

"The Burmese government does not recognise the Rohingya people as one of 135 minority ethnic groups and it would accept only those who can be identified as Bengalis residing in the country," Mr Kasit quoted his Burmese counterpart Nyan Win as saying.

Those who are Rohingya would be discussed by Asean ministers as the grouping had experience in dealing with Cyclone Nargis in Burma last year, the minister said, adding that the Burmese government would also discuss the migrant issue with the Bangladeshi government.

The Rohingya boat people problem was raised in talks at the informal Asean foreign ministers dinner on Thursday and yesterday.

The foreign ministers have also agreed to discuss the Rohingya issue further in Bali from April 14-15.

At least four Asean countries were affected by the Rohingya boat people - Thailand, Burma, Malaysia and Indonesia. India and Bangladesh will be invited to join in the Bali process too.

Page 99: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 99

The Asean foreign ministers have asked Asean secretary-general Surin Pitsuwan to act as a working group chair in coordinating with the Burmese government to ascertain the number of Bengali people among the migrants.

Earlier this week, the Australian government held a meeting to discuss the matter in Brisbane.

Prime Minister Abhisit Vejjajiva reaffirmed that the Rohingya issue should be tackled at the regional level. This, he said, would be a sustainable solution as all parties would be confident about their security and also that it would have no impact on the human rights front.

Mr Abhisit yesterday held bilateral talks with Burma, Malaysia and Cambodia.

The Burmese government has agreed to allow Asean to extend humanitarian assistance under the tripartite core group to its people who were affected by Cyclone Nargis for another year, said Mr Kasit.

"Burma will hold a general election next year and its new government will reconsider post-Cyclone Nargis rehabilitation," he said.

Burmese political activists yesterday called on Burma to grant citizenship to the Rohingya.

"They should not be treated as stateless people. Instead they should provide jobs and other state welfare to help develop their livelihoods," said Kyaw Lin Oo, director of the Burma Democratic Concern.

He said it was high time the Asean summit helped push for change in Burma, especially on issues regarding promotion of democracy and human rights.

"But first of all we would like the Burmese authorities to release all the 2,000 political prisoners and then hold a constructive dialogue with Aung San Suu Kyi as quickly as possible," he said.

In a related development, Scot Marciel, US deputy assistant secretary of state, East Asia and Pacific Bureau and ambassador to Asean, said while the US support Asean's goal of an integrated market, it would like to see Burma as a unified state and reach out to all of its people and the opposition.

Burma needs to solve the problems with its economy which has been mired in recession for the past few years and improve its health care and education systems, he said

Boat people to be sent back to Myanmar and uncertain fate

Story Highlights

Thailand to deport nearly 80 men and boys

They are among thousands of a minority to flee Myanmar amid reports of persecution

Human rights groups fear the Rohingya will face murder, torture if sent back

By Dan Rivers CNN

BANGKOK, Thailand (CNN) -- Scores of boat people who fled Myanmar and are now in Thailand are to be

sent back despite human rights groups' concerns they could be tortured or killed upon return.

"They will have to be sent back, according to our law," Thailand's Prime Minister Abhisit Vejjajiva told CNN.

"They are entering the country illegally. We do what they would do."

The 12 boys and 66 men who arrived are among thousands of members of the Rohingya minority who have

fled Myanmar, formerly known as Burma, because of persecution and in search of a better life.

Page 100: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 100

Many of them make it across a dangerous sea crossing in crowded boats to Thailand where they are housed in

camps. But the Thai navy has been accused of forcing the boats back out to sea.

The 78 people targeted for deportation are being held in Ranong, in southern Thailand. Two remain in hospital

and no date has been set for the forced repatriation, an immigration official said.

But human rights groups are concerned about what will happen to the men and boys when they return. Watch

how crowded boats were towed out to sea and abandoned »

"We know as a point of fact that there are Rohingya who've been returned to Myanmar who have ended up in

prison," Benjamin Zawacki, from Amnesty International, said.

A photograph released by the Thai navy shows a group of men captured on December 12

"The Myanmar government has interviewed these 78. Our fear is that if these people are sent back, the

government has a record of who they are, where their families are," Zawacki said. "They may be tortured and or

they could even be killed. That wouldn't be out of the question -- that is the real fear."

Sunai Phasuk, Thailand-Burma researcher for Human Rights Watch, said that the Rohingya had the

"unenviable distinction of being the most blighted" people in Myanmar.

"Denied citizenship, subject to tight restrictions on movement, employment and religious freedoms, this Muslim

minority have been the target of abuses by the Burmese military for decades," he said.

"Today they face serious risks of state violence and coercion, in part arising from preparations to build a

pipeline through their region that will deliver offshore gas to China. Already reports are emerging of forced

relocations and other abuses tied to gas exploitation."

The Myanmar government has not responded to CNN's request for an interview, but the plight of the Rohingya

will be discussed at this weekend's ASEAN summit of South-East Asian nations, which the Myanmar prime

minister and foreign minister are expected to attend. However, the man that effectively runs the country, Senior

General Than Shwe, will not attend.

Thai Prime Minister Vejjajiva has stressed the need for regional cooperation to help solve the problem of the

thousands of Rohingya fleeing Myanmar. His government views them as economic migrants rather than

political refugees and said it cannot accommodate them in Thailand.

A recent CNN investigation found evidence that the Thai army was towing boatloads of Rohingya out to sea

and cutting them adrift. Hundreds are thought to have died as a result.

Page 101: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 101

Vejjajiva said the practice has stopped and insisted the Rohingya were given supplies of food and water. "We

regret some of the incidents that have happened in the past, they are now being corrected," he said.

စစအစးရ၏ လႀညစားသညလပရပက သဃာအဖၾႚခပေဝဖန 2009-02-26 http://www.rfa.org/burmese/news/junta_decieving_the_world-02262009122446.html/story_main?textonly=1

မကာေသးခငက လၿတေပးလကတ အကဥးသား ေခာကေထာငေကာမႀာ ႎငငေရးအကဥးသား ၂၀ ေကာေလာကပ ပၝဝငတာဟာ မနမာစစအစးရက ႎငငတကာက လမညာလႀညစားတ လပရပဖစတယလႛ သာသနာဥးေသ႖ာင အပည ပညဆငရာ မနမာရဟနးေတာမား အဖၾႚခပက ေဖေဖာဝၝရ ၂၅ရက မေနႛက ေပာဆလကပၝတယ။

ေ႟ၿဝၝေရာင သဃာႎႀင လထ လႁပရႀားမႁကာလ ၂၀၀၇ခႎႀစ စကတငဘာ ၂၃ရကေနႛက ရနကန႓မႚ ေ႟ၿတဂေစတ ရငပငေတာေပတၾင သဃာႎႀင သလရငမား ေမတၨာပႛ ဆေတာငးေနပ ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

ဥးေကာဝဒ။ ။ “ႎငငေရး အကဥးသားေတၾ ဘယေလာကပ လၿတေပးေပး၊ လၿတေပးတကစၤက ႒ကဆပၝတယ။ ေကညာခကထမႀာလညး ပၝပၝတယ။ ဒၝေပမယလႛ ဒၝက ေစတနာအဖစနႛ လပတာ မဟတဖးလႛ ထငတယ။ ေစတနာ အစစအမႀနနႛ လပတယဆလႛရႀရင ဖမးထားတ ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ အားလး လၿတေပးရမယ။ သတႛက ဘာမႀ အပစမရႀဘး။”

“သတႛ ယကညခကနႛ သတႛ လပတာနႛပ ဖမးထားတာပ။ ဘာဥပေဒမႀ အခငအမာ မရႀဘး။ သတႛက ေထာကခတလေတၾကေတာ လပခငရာလပ မဖမးဘး၊ မဆးဘး။ သတႛက ဆနႛကငမလ၊ ဆနႛကငမလဆတာလညး ပညသလထအကးနႛ ႎငငအကးအတၾက လပတလေတၾက သတႛ ဖမး႓ပး ေထာငခထားတယ။ အဒေတာ ခလ တခခလပခငလႛရႀရင သတႛ ဒလ လပေလရႀတယ။ ဒၝက သတႛ ထးစဖစေန႓ပ။ ႎငငတကာက လႀညစားခငတယ။ အာဆယ အစညးအေဝးကလညး နးေန႓ပေလ။ နးေန႓ပဆေတာ အာဆယ အစညးအေဝးက သတႛက နညးနညး မကလႀညပခငတ သေဘာမးနႛ ရာဇဝန အကဥးသားေတၾက လၿတေပးလကတယ။ အဒၝကလညး သတႛ မမားမားရေအာင လပတာပ။ အဒေတာ ႎငငေရး အကဥးသားေတၾေတာ မဖစစေလာကေလးက နညးနညး ထညေပးလကမယ။ ဒၝပၝပ။”

သာသနာ ဥးေသ႖ာငအပည ပညဆငရာ မနမာရဟနးေတာမားအဖၾႚခပရ ဥကႉ ဆရာေတာ ဥးေကာဝဒက RFA က မနႛကားသၾားတာပၝ။ ေဒေအာငဆနးစကညအပၝအဝင၊ ႎငငေရး အကဥးသားအားလးက ႕ခငးခကမရႀ လၿတေပးဖႛ စစအစးရက သာသနာဥးေသ႖ာငအဖၾႚက တကတၾနးထားပၝတယ။ ဒၝအပင စစအစးရက တဖကသတ

Page 102: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 102

အတညပ ပဌာနးခတ ၂၀၀၈ အေခခဥပေဒ ဖၾႚစညးပအတငး ကငးပမ ၂၀၁၀ေ႟ၾးေကာကပၾက ပညသလထအေနနႛ ဝငးဝနး ကနႛကၾကကဖႛ မေနႛက ထတ ပနတ ေကညာခကထမႀာ ေဖာ ပထားပၝတယ။ ဒၝနႛပတသက႓ပး ဆရာေတာ ဥးေကာဝဒက ခလ မနႛကားခပၝတယ။

ဥးေကာဝဒ။ ။ “ဗမာႎငငရ အေခအေနက ဗမာပညတၾငးက လေတၾပ သတႛ ေကာငးေကာငး သႎငတယ။ တကယလႛ သတႛ ထငသလ အတကအခေတၾ လၾတလၾတလပလပနႛ ပၝႎငမယထငလႛရႀရင ဘာဖစလႛ ဆကလက႓ပး ဖမးဆးေနရသလ။ လႛအခၾငအေရး ကယစားလႀယ ကငတားနား လာတအခနတနးမႀာပ တခႚ ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ ထပဖမးတယ၊ ေထာငေတၾ ေပာငးတယ၊ ႎႀစရႀညေတၾ ခတယ။ အဒလ လပေနတယ။

“တကယလႛ ေစတနာအမႀနနႛ စစတပက လပေပးခငတယ ဆလႛရႀရင ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ ထပ႓ပးေတာ ေထာင ႎႀစရႀည ခစရာလညးမလဘး။ အကနလး လၿတေပးပၝ။ ပညသလထ လၾတလၾတလပလပ ထတႎငတ ကားေနသတငးစာက ခၾငပပၝ။ စာေပစစစေရး႟းေတၾ ဆတာလညး ဖကေပးပၝ။ တရားစရငေရးအာဏာ၊ ဥပေဒပေရးအာဏာ၊ အပခပေရးအာဏာ ဒသးခက ကၾပားသၾားမယ။ ခေတာ တငးပညကာကၾယေရး မလပႎငပနႛ အပခပေရးထ ဝငစၾကေနတအတၾက စစတပမႀာလညး အားနညးတယ။ ႎငငတကာနႛလညး မယႀဥႎငဘး။ ပညသလထလညး ဒကၡေရာကတယ။ တကယလႛ သတႛ ေကာငးတ ေစတနာေလး နညးနညးပ ပလကလႛရႀရင တငးပညလထက လကလာမႀာပၝ။”

သာသနာဥးေသ႖ာင အပည ပညဆငရာ မနမာရဟနးေတာမား အဖၾႚခပက ၂၀၀၇ စကတငဘာ ေ႟ၿဝၝေရာငေတာလႀနေရးအ႓ပးမႀာ ပညပေရာကဆရာေတာ၊ သဃာေတာမား ပးေပၝငး႓ပး အေမရကနပညေထာငစမႀာ စတင ဖၾႚစညးခပၝတယ။

ILO ႎႀင စစအစးရတႛ နားလညမႁ စာခ႗နလၿာ သကတမးတႎႀစတးမင 2009-02-26 http://www.rfa.org/burmese/news/ilo_and_junta_extends_mou-02262009134244.html/story_main?textonly=1

စစအစးရတပဖၾႚမားႎႀင ၎တႛ အဓမ အလပခငးေစသဖင အထပအပးမား ထမးေနရေသာ ေပတာမားက ေတၾႚရပ ဖစပၝသည။ (Photo: Courtesy of Free Burma Rangers)

မနမာႎငငမႀာ ေရာကရႀေနတ ILO အလပသမားအဖၾႚခပ ကယစားလႀယအဖၾႚနႛ မနမာစစအစးရတႛ မေနႛက ေဖေဖာဝၝရလ ၂၅ ရကေနႛမႀာ စစအစးရ ႓မႚေတာ ေနပညေတာမႀာ ေတၾႚဆေဆၾးေႎၾး႓ပးတေနာက၊ အခလ နားလညမႁ စာခ႗နလၿာ ေနာကထပ တႎႀစ သကတမးတးခႛဖႛ သေဘာတ လကမႀတေရးထးခတာ ဖစေကာငး အငအယအ အ႒ကးအက Mr. Tapiola က RFAက မကာခင အခနပငးကပ အတညပ ေပာဆခပၝတယ။

Page 103: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 103

ILO အလပသမားအဖၾႚခပရ အလပသမား စသတမႀတခကနႛ အေခခ အခၾငအေရးမား ဆငရာဌာန ဥးေဆာငႌၿနကားေရးမႀႃးခပ Mr. Kari Tapiola ဥးေဆာငတ အဖၾႚဝင ၄ ဥးပၝ ကယစားလႀယအဖၾႚဟာ မနမာႎငငမႀာ တပတကာ ေနထင႓ပး မနမာစစအစးရနႛ ညႎႁငးေဆၾးေႎၾးမႁေတၾ အပၝအဝင အငအယအ ဆငရာ လပငနးေတၾက လပေဆာငဖႛ ေရာကရႀေနပၝတယ။

႓ပးခတ ႎဝငဘာလအတၾငးက အငအယအ အလပသမား အဖၾႚခပ႒ကးကေန မနမာႎငငမႀာ အဓမလပအားေပးေစခငးမႁ၊ လယယာေမေတၾ အဓမသမးယမႁ စတာေတၾက ဆကလက ကးလၾနေနေကာငး အစရငခစာမႀာ ေဖာ ပခ႓ပး၊ ဒအေခအေနေတၾနႛ ပတသကလႛ လာေရာကေဆၾးေႎၾးတာ ဖစပၝတယ။

မနမာႎငငမႀာ အဓမ လပအားေပး ေစခငးေနတာ အပၝအဝင၊ အလပသမား၊ လယသမားေတၾ အခၾငအေရး ခးေဖာကခရလႛ တငတနးတာေတၾက စစအစးရက အပစေပး အေရးယထားတကစၤေတၾနႛ ပတသကလႛလညး ေဆၾးေႎၾးခတ အေကာငး Mr. Kari Tapiola က ေပာပပၝတယ။

မနမာစစအစးရနႛ အငအယအ အလပသမား အဖၾႚခပ႒ကးတႛအကား ရရႀထားတ သေဘာတညခကအရ စစအစးရရ အဓမေစခငးမႁအပၝအဝင အခၾငအေရး ခးေဖာကမႁ ေတၾက မနမာပညသေတၾ အေနနႛ အေႎႀာငအယႀကမရႀ တငကားခၾင ရႀရမႀာ ဖစပၝတယ။

ILO အလပသမားအဖၾႚခပ ကယစားလႀယအဖၾႚဟာ လကရႀ စစအစးရက ဖမးဆးထားတ အလပသမားအေရး လႁပရႀားသေတၾ၊ ILO က တငတနးခလႛ ေထာငဒဏ ခမႀတခရသေတၾ အေရးကလညး မနမာ အာဏာပငေတၾနႛ ေဆၾးေႎၾးခေကာငး သရပၝတယ။

မနမာႎငငမႀာ တပတကာေနထငမ ILO ကယစားလႀယအဖၾႚဟာ မစ၀က႗နးေပေဒသကလညး သၾားေရာကဖႛ ရႀပၝတယ။

မနမာႎငငက ေရာကရႀေနတ ILO ကယစားလႀယအဖၾႚက ဥးေဆာငသ၊ အလပသမားအဖၾႚခပရ အလပသမား စသတမႀတခကနႛ အေခခ အခၾငအေရးမားဆငရာဌာန ဥးေဆာငညၾနကားေရးမႀႃးခပ Mr. Kari Tapiola က RFA မႀ ကေဇာမးေကာက ဆကသၾယ ေမးမနးထားပၝတယ။

ႎငငခားလပသား ေနာကဆးထၾကခၾာရက မေလးရႀားအစးရသတမႀတ 2009-02-26 http://www.rfa.org/burmese/news/malaysia_set_last_date_for_migrant_workers-02262009142008.html/story_main?textonly=1

ကမာစးပၾားေရး ပနာနႛအတ မေလးရႀားႎငငမႀာလညး မနမာအပၝအဝင ႎငငခားသား အလပ သမားေတၾရ အေခအေန ဆး႟ၾားလာေန႓ပး မကာခငမႀာ အဖမးအဆးေတၾ ထေပာလာမ အေနအထားမႀာ ရႀေနတအတၾက မေလးရႀားေရာက ႎငငခား အလပသမားေတၾကား စးရမေသာက ဖစေနကပၝတယ။

အခအခၝ မေလးရႀား အာဏာပငေတၾက တရားဝင အေထာကအထားရႀသ ႎငငခားအလပသမားေတၾ အေနနႛ အဒသကေသခ အေထာကအထားေတၾ သကတမးကနဆးေနေပမ ႎငငကေန တရားဝင ပနလညထၾကခၾာခၾငေပးထား႓ပး ေနာကဆးရကအဖစ ဒလ ေဖေဖာဝၝရလ ၂၈ ရကေနႛက သတမႀတထားပၝတယ။ အဒလ ခၾငေပးတာက မေလးရႀားေရာက မနမာအလပသမားေတၾကားမႀာ အေပလမးဖၾငတယ လႛ ေခကပၝတယ။ အေပလမးဖၾငလႛ ပနခငသေတၾဟာ မနမာသ႟းမႀာ မေလးရႀားရငးဂစေငၾ ၆၀၀ ေလာက အခၾနေဆာင႓ပး မနမာႎငငက တရားဝငပနလႛ ရပၝတယ။ အဒသတမႀတရက ကနဆးရငေတာ မေလးရႀားမႀာ အဖမးအဆးေတၾ စေတာတာပၝပလႛ မေလးရႀားေရာက မနမာအလပသမားမား ကညေရးအဖၾႚက ကရမငးထၾနးက ေပာပၝတယ။

Page 104: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 104

ကရမငးထၾနး။ ။ “သက အဒဟာ ဘာလဆေတာ ဒမေလးရႀားမႀာ အဒၝမး လပေနက။ အဒၝက အေပလမး ဖၾငတယ ေပာတယ။ အဒ အေပလမး ဖၾင႓ပးသၾားလႛရႀရင မေလးရႀားစကားနႛ ဂမးဘေပၝဗာ၊ မမမင ဖမးေတာတာပ အဒအခၝကရငေတာ ဟအမေတၾ တကဖမး၊ ဟတခၝးေတၾ ႟ကခး၊ မမမင အကနဖမး၊ ကယဝနေဆာငမခင၊ ကေလး ဘာညာ ဘာမႀ ထားတာမဟတဖး။”

စးပၾားေရးကဆငးေနစဥအတၾငး မေလးရႀားႎငငသားေတၾက အလပ ဖတပစရင အစးရမႀာ ဝနထပဝနပး ဖစလာမႀာမႛ ႎငငသားေတၾက အလပမဖတပ လပခနညးနညး ေလ႖ာေပးတ နညးလမးကပ သးစၾဖႛ အစးရက ႌၿနကားခပၝတယ။ ဒအတၾက ႎငငခားသား အလပသမားေတၾပ အလပ ဖတခရဖႛ အေကာငးဖနလာပၝေတာတယလႛ ကရမငးထၾနးက ဆပၝတယ။

ကရမငးထၾနး။ ။ “တနဆာခက က႗နေတာတႛ ဒမႀာ ရႀေနတ ႎငငခားသားေတၾပ မားတယ။ မေနႛညက တဗ ၈နာရ သတငးမႀာ ဆလႛရႀရင ဒ ဘဂလားေဒရႀ လမးေတၾကလညး သတႛ သ႟းနႛ အနားက ေရေမာငး႒ကးမႀာ လ တရာေကာေလာက သၾား႓ပးေတာ အပရတယ။ လာဖစလႛလဆေတာ အလပေတၾ ပတ႓ပးေတာ ဘယမႀ သၾားလႛမရ၊ လာလႛမရ ပနဖႛလညး လမးစရတမရႀဆေတာ သတႛ ဘဂလားေဒရႀ ေကာမရႀငနာကေတာငမႀ တဗနႛ အငတာဗႃးေတၾ ဘာေတၾ လပတယ။ အေခအေနကေတာ ႎငငခားသားေတၾအတၾက မေကာငးဘး။”

ဒလအေခအေနရႀေပမ မနမာႎငငသားေတၾကေတာ မေလးရႀားက ေနႛစဥ ေရာကလာေနကတာပၝပတ။

ကရမငးထၾနး။ ။ “လာတာပ အကရယ၊ လေတၾကလညး ဘယေလာကေပာေပာ လာတာပ။ မေနႛက အေယာက ၂၀ေကာေလာကေရာကတယ။ ေလဆပအဝငက ကညလကေတာ မနမာ အေယာက ၂၀ေလာက ေရာကတယ။ က႗နေတာတႛ မနမာႎငငသားပ အကရာ နယက လေတၾ အေယာက ၂၀ေလာကဆေတာ လာလညတာ ဘယလလပ ဖစႎငမႀာလ။”

အခအခၝ မနမာႎငငသားေတၾဟာ မနမာပည နယနမတပငပက နညးအမးမးနႛ တရားဝငေရာ၊ တရားမဝငပၝ ထၾကခၾာလာေနကရာမႀာ ထငး၊ မေလးရႀား စတ အမနးခငးႎငငေတၾေလာကသာ မကေတာပ ေဝးကၾာလႀတ အေရႀႚအလယပငး ေဒသေတၾအထပၝ ေရာကရႀသၾားကပၝတယ။ မကေသးခင သးေလးလအတၾငး အေရႀႚပငးအလယပငးေဒသ ေဆာဒအာေရဗတဝကမႀာ ဥပေဒမ ခးဝငလာသေတၾက ဖမးဆးမတအခၝ မနမာႎငငက လာသေတၾပၝ ပၝဝငေနတယဆတ သတငးေတၾ ထၾကေပခပၝတယ။ ဒကေနႛလညး တရကႎငငတၾငး ခးဝငလာသေတၾက ဖမးဆးမခ ရာမႀာ အရတ၊ ပၝလကစတငး ေဒသေတၾက လာသေတၾအပင မနမာႎငငက လာသေတၾပၝ ပၝဝငတယလႛ တ႟တအစးရအာေဘာ ဆငဝႀာ သတငးက ေဖာ ပလကပၝတယ။

Activists barred from talks PUBLIC PARTICIPATION IN ASEAN COMMUNITY SUFFERS SETBACK By: ACHARA ASHAYAGACHAT Published: 1/03/2009 at 12:00 AM Newspaper section: News

PHETCHABURI : Attempts to make the Association of Southeast Asian Nations more citizen-friendly suffered a setback yesterday when activists from Burma and Cambodia were barred from holding talks with regional leaders.

Activists from the two countries had to withdraw after the Burmese and Cambodian leaders complained.

Page 105: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 105

GET STUCK IN: Members of Amnesty International rally in Hua Hin in an effort to get the Association of Southeast Asian Nations to abandon its non-interference policy in Burma, and oppose its military regime.

Burma Premier Thein Sein and his Cambodian counterpart Hun Sen wanted only government-endorsed activists to be present, and threatened to boycott the talks if the activists were not told to leave.

"The refusal by the Burmese regime clearly shows they are not committed to change," one of the two barred activists, Khin Ohnmar from Burma, said after the meeting.

She said the move showed that the Asean Charter which came into force in December, and calls for a new regional human rights body were just cosmetic.

The meeting between the other Asean civil society members and Asean leaders took place before the 10 government leaders officially launched the summit in Cha-am district of Phetchaburi.

In his opening speech, Prime Minister Abhisit Vejjajiva said citizens in Southeast Asia should play a bigger role in decision-making, as Asean will become one community in 2015.

Public participation was needed to build the Asean community, which should have a sense of "Asean citizenship", he said.

The talks with the other activists lasted 20 minutes.

Wathshlah Naidu of the Asean Women's Caucus said they went well, with no confrontational sentiments.

"We did emphasise our regret that our two colleagues could not be present. But our talks went well. We could not afford to walk out of the dialogue mechanism," she said.

"We also informed the leaders that no matter how many civil society members were in the room, we represent one Asean voice.

"We are not there just as individual countries," said Ms Wathshlah, from Malaysia.

She warned that the image of Asean as a community which promoted citizens' rights could be jeopardised if the problem occurred again.

Page 106: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 106

Burmese activist was one of those barred from the human rights meetings.

"In the charter's Article 1.13, the rights of civil society are mentioned and I hope that the threat to boycott talks with civil society members will not be repeated, as the rest of the world is watching how Asean implements the charter," she said.

In a conciliatory gesture, Mr Abhisit and Foreign Minister Kasit Piromya met Khin Ohnmar and Cambodia's Pen Somony, also barred from the talks, for 10 minutes outside the room.

Ms Khin Ohnmar, who works for the Chiang Mai-based Burma Partnership, said it was in deference to the Burmese and Cambodian governments that she and her Cambodian colleague were asked not to take part.

"Our exclusion reflects a lack of political will among some Asean leaders."

Kasit gets invitation to pay a visit to Burma By: ANUCHA CHAROENPO Published: 1/03/2009 at 12:00 AM Newspaper section: News

Burmese Foreign Minister Nyan Win has invited his Thai counterpart Kasit Piromya to pay an official visit to Burma to discuss problems between the two countries.

Nyan Win

Page 107: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 107

The visit is tentatively set for the end of the month, Tharit Charungvat, director-general of the Foreign Ministry's Information Department, said after bilateral talks between the ministers at the Association of Southeast Asian Nations (Asean) summit yesterday.

U Nyan Win also asked Mr Kasit to prepare topics for discussion, he said.

• See also: • US says Thai drug production has virtually ended • China-Burma military operation kills 11 members of drug-hijack gang

Burma had offered to help Thailand solve problems such as cross-border crimes, illicit drug production and trafficking, illegal labour, and the Rohingya boat people issue, he said.

U Nyan Win insisted the drugs situation in Burma had improved in recent years, he said.

Chartchai Suthiklom, adviser to the Office of the Narcotics Control Board, said the nations should step up border cooperation to stem the flow of drugs, especially heroin and methamphetamines.

Mr Chartchai said Thai and Burmese drugs officials have been working together to suppress trafficking at the northern Thai-Burmese border, especially in Mae Sai district of Chiang Rai.

Such an approach should be adopted in other border areas too, particularly Myawaddy of Burma and Mae Sot in Tak province.

Drug dealers and traffickers have been diverting drugs from Tachilek-Chiang Rai to Myawaddy-Mae Sot to avoid heavy suppression operations in the North.

Meanwhile, Burma says it will allow United Nations officials to observe its long-awaited general election next year.

Deputy government spokesman Suphachai Jaisamut said Burmese Prime Minister Thein Sein had told his Thai counterpart Abhisit Vejjajiva that Burma would allow UN special envoy Ibrahim Gambari and UN staff to observe the election.

Mr Suphachai said Gen Thein Sein also briefed Mr Abhisit on the timeframe for its road map to democracy and development of the constitution which was passed last year.

Burma also wanted observers from developed countries to monitor the election.

Mr Abhisit pledged to help promote the democratic process in the neighbouring country.

"I have sent a message to him [Gen Thein Sein] that the process of democracy development should be inclusive," he said.

Page 108: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 108

ႏငငေရး A ကUးသားမား လႊတရန A ာစယက ျမနမာA စးရက တကတြနး 01 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-01-voa3.cfm

ျမနမာႏငငမာ ႏငငေရး A ကUးသားေတြ လႊတေပးၿပး လာမယ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြမာ ႏငငေရး A စA ဖြ႔ A ားလး ပါ၀ငခြငျပဖ႔ A ာစယ ေခါငးေဆာငေတြက ျမနမာ A စးရက တကတြနးလကပါတယ။ ျမနမာ စစA စးရက စစUထားတ ႏငငေရး လမးျပေျမပ လပငနးစUေတြက ဆကၿပး ေဆာငရြကသြားဖ႔လညး A ာစယ ေခါငးေဆာငေတြက တြနးA ားေပးၾကပါတယ။ A ေၾကာငးစက Uးသားညြန႔Uးက တငျပေပးပါမယ။ ေဖေဖၚ၀ါရ ၂၈ရကေန႔ကစတငချပး မတလ ၁ရကေန႔မာ ၿပးဆးသြားတ A ာစယ ထပသး A စညးA ေ၀းပြမာ ျမနမာ ႏငင A ေရးကစၥက တရား၀င ေဆြးေႏြးခၾကတာပါ။ ဒေန႔ ေနာကဆးရက ပတပြ သတငးစာ ရငးလငးပြမာ ထငး၀နႀကးခပ A ဘဆစ ၀ကခာခ၀က က ျမနမာA ေရး A ေရးက A ာစယ ထပသးေဆြးေႏြးပြA တြငးမာ ေဆြးေႏြးခၾကတာက A ခလ ျပနၿပး ရငးလငးသြားပါတယ။ “ျမနမာႏငငA ေရးန႔ ပတသကၿပးေတာ ပြငပြငလငးလငး ေဆြးေႏြးခၾကပါတယ။ ျမနမာ ၀နႀကးခပက A ေျခA ေနေတြက ရငးလငးတငျပပါတယ။ ျမနမာႏငငA ေနန႔ ကလသမဂၢန႔ ပးေပါငးေဆာငရြကဖ႔န႔ စစUထားတ ႏငငေရး လမးျပေျမပ A တငးလညး လပငနးစUေတြက A စA ဖြ႔A ားလး ပါ၀ငခြင ရႏငသမ ပါ၀ငႏငေA ာင လပၿပးေတာ ဆကၿပးေဆာငရြကသြားဖ႔ A ာစယ ေခါငးေဆာငေတြက ျမနမာ A စးရက A ားေပး တကတြနးခၾကပါတယ။ ဒA ထမာ ႏငငေရး A ကUးသားA ားလးက လႊတေပးဖ႔န႔ လာမယ ေရြးေကာကပြမာ ႏငငေရးပါတ A စA ဖြ႔ေတြ ပါ၀ငခြငေပးဖ႔ကလညး တကတြနးခပါတယ။” ေနာကဆး ထတျပနတ A ာစယ ထပသးေဆြးေႏြးပြ ထတျပနခကမာလညး ဒA ေၾကာငးက ထညသြငးထားပါတယ။ ႏငငေရး A ကUးသားေတြက လႊတေပးဖ႔၊ ေနာက ႏငငေရး လပငနးစUေတြမာ ႏငငေရး A ဖြ႔A ားလး ပါ၀ငဖ႔၊ ျမနမာႏငငမာ ၿငမးခမးေရး A လားA လာေကာငးေတြ ရလာဖ႔ A မးသား ညညြတေရး တညေဆာကဖ႔ကလညး A ာစယ ေၾကညာခကထမာ တကတြနးထားပါတယ။ ရဟငဂာကစၥကလညး ေဆြးေႏြးခၾကပါတယ။ ဒါေပမ A ႏၵယ သမဒၵရာက တရားမ၀င ႏငင ျဖတေကာသမားလ႔ ေခါငးစUတပ သးႏႈနးထားၿပးေတာ ရဟငဂာ ဆတာက ေရာငၿပး သးထားတာက ေတြ႔ရပါတယ။ “A ႏၵယ သမဒၵရာထမာ ရတ တရားမ၀င ႏငငျဖတေကာ ၀ငေရာကသေတြ ကစၥက ေဒသ ျပနာ A ျဖစန႔ သတမတကငတြယဖ႔ သေဘာတခၾကပါတယ။ မတလမာ ကငးပမယ လကနကမႈ တကဖကေရးန႔ ႏငင ျဖတေကာသမား A ေရး ဘာလေဆြးေႏြးပြမာ ေဆြးေႏြးၾကဖ႔ စစUထားပါတယ။” ေလစးေျပး ရဟငဂာ ကစၥကေတာ A ာစယ ႏငငေတြA တြငးမာ ေဆြးေႏြးၾကUးမယ သေဘာပါ။ ဒကစၥကလညး ေဒသတြငး ႏငငေတြရ႕ A ကး စးပြားန႔ တကရကဆကႏြယေနတာမ႔ A ာစယက ေဒသ ျပနာ တရပလ႔ သေဘာထားႏငၾကေပမ ျမနမာဒမကေရစေရးကေတာ A စညးA ေ၀းၿပးတA ခနမာ ေၾကညာခကထမာ တကတြနးထားတ သေဘာေလာကပါပ။

Page 109: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 109

နဗာနယာဥမား ရနကန႓မႚတၾငး ထားခၾငမပဖႛ တားဆးမနႛထတပန 2009-02-26 http://www.rfa.org/burmese/news/hearse_banned_from_city-02262009153854.html/story_main?textonly=1

ရနကန႓မႚေတာ နယနမတအတၾငး နဗာနယာဥမား ထားခၾငမရႀေကာငး ရနကန႓မႚေတာ စညပငသာယာက ႓ပးခတ ေဖေဖာဝၝရလ ၆ရကေနႛက ဘာသာေပၝငးစ နာေရးကညမႁအသငးေတၾက ေခယေတၾႚဆပး ညၾနကားလကပၝတယ။

နဗာနယာဥေတၾက ေရေဝးသန အပၝအဝင သကဆငရာ သ နေတၾက ေပာငးေ႟ၿႚရမယလႛ ညၾနကားထားတာပၝ။ ဒကစၤနႛပတသက႓ပး နာေရးကညမႁအသငး ရနကန ရ ဥကႉ၊ ႟ပရႀငသ႟ပေဆာင ကေကာသက ခလေပာပၝတယ။

ကေကာသ။ ။ “က႗နေတာတႛက ေခေပာတနးကေလ၊ ဒစာကေပၝေလ၊ ဒရပကၾကေတၾမႀာ မထားရဘးဆတာ ၁၉၂၂ အဂလပလကထကတနးက အဒတနးက ထတထားတ ဥပေဒနႛ သၾားကကတအတၾက ဒၝ က႗နေတာတႛ ဒဟာလပရတယ ဆ႓ပး ေပာတယ။ အဒအခနတနးက က႗နေတာတႛလညး မေမၾးေသးဘး၊။ ရပကၾကသရပကၾကသားကေတာ က႗နေတာတႛအသငးအေပက နားလညမႁ အပညရႀတယလႛ က႗နေတာ ယပၝတယခငဗ။”

ဒကစၤနပတသက႓ပး စညပငသာယာက ေရေဝးသနမႀာ မမတႛ ရ နဗာနယာဥမား ထားဖႛ ေနရာငႀားခၾငဖႛ ေဖေဖာဝၝရလ ၈ရကေနႛက တငပခေပမ ဘာမႀ အေကာငးမပနပ ေဖေဖာဝၝရလ ၁၈ရကေနႛက ညၾနကားခကက လကနာခငးမရႀပၝက ပညသရနႛ ကညန တႛရ ဥပေဒေတၾအရ အေရးယမႀ ာဖစတယလႛ အမနႛစာထၾကလာတယလႛ သရပၝတယ။

႓မႚေတာစညပငသာယာရ ခလေဆာင႟ၾကခကေကာင ဘာသာေပၝငးစ နာေရး ကညေရး အသငးေတၾအေနနႛ နစနာမႁေတၾ အမား႒ကးရႀတယလႛ သရပၝတယ။ ဒကစၤနႛပတသက႓ပး ပညတၾငးထတဂာနယတခႚမႀာ ရနကန႓မႚေတာဝနက ရပကၾကအတၾငး ေနထငသေတၾရ တငတနးခကေကာင ခလညၾနကားတာ ဖစတယလႛ ေဖဆထားတယလႛ ေဖာပထားပၝတယ။

ASEAN leaders challenged on rights, economy HUA HIN, Thailand (AFP) 28.2.2009— Southeast Asian leaders Thursday faced renewed pressure to deal with rights abuses in Myanmar on the eve of an annual summit likely to be dominated by the global economic crunch.

International rights watchdogs and the United States both urged Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) leaders gathering here this weekend to push for reform in the military-ruled nation, the 10-member group's black sheep.

Tight security was in place in the Thai beach resort of Hua Hin, amid fears anti-government protesters who have besieged the premier's office in Bangkok could turn their attentions to the three-day summit starting Friday.

ASEAN ministers are expected to discuss the formation of a regional human rights body on Friday, a day before heads of state formally meet, but Amnesty International and Human Rights Watch expressed concerns.

"To be worthy of its name, the body must be empowered to effectively address human rights in Myanmar," Donna Guest, London-based Amnesty's Asia-Pacific deputy director, said in a statement.

Page 110: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 110

Myanmar, ruled by the military since 1962, is a member of ASEAN but has long been a thorn in its side, with Western nations urging the regional bloc to push the junta towards political reform.

The rights groups said the summit must in particular address the rights of refugees and migrants, in particular Myanmar's Rohingya boat people, whom the military of fellow ASEAN member Thailand is also accused of abusing.

They also highlighted recent harsh prison terms handed down to pro-democracy activists.

Separately the US ambassador to ASEAN, Scot Marciel, called on the region to push Myanmar's rulers for "political progress" using their contacts and access to the country.

ASEAN has not put the issue of the Rohingyas on its agenda for the rigidly organised summit, but Thai Foreign Minister Kasit Piromya said it might be discussed at an informal dinner with his colleagues late Wednesday.

Kasit defended the planned rights body, saying: "We are an ASEAN family... we can talk to one another without making demands or questioning."

But the focus of the summit is expected to be ASEAN's efforts to help its export-driven economies escape the ravages of the global financial crisis, with several member nations either already in recession or on the brink.

Leaders are to sign a declaration on a roadmap for forming a European Union-style community by 2015 and to formally initial a free-trade pact with Australia and New Zealand.

They will also discuss a 120-billion-dollar emergency fund agreed on by Asian finance ministers on Sunday -- but analysts warn that the region is largely at the mercy of what happens elsewhere.

Several ASEAN nations are also distracted by elections or political turmoil, with Thailand facing a recent resurgence of months of unrest that had forced the summit to be delayed from its original date in December.

Key regional partners including China, Japan and India have stayed away from the rescheduled summit.

In Bangkok, supporters of ousted Thai premier Thaksin Shinawatra rallied for a third day outside current Prime Minister Abhisit Vejjajiva's office to demand new elections.

Thailand's Kasit, who faces calls to quit over his involvement in a protest movement that shuttered Bangkok's airports last year, defended his record and said he did not think his attendance at the summit would be a distraction.

"I am such a nice person and serving society to the best of my ability," Kasit said.

Officials said there was no threat to the summit from the latest protests but police said they had deployed more than 5,000 officers, including some with sniffer dogs, to protect the venue.

Thailand currently holds the rotating chair of ASEAN, which includes Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore and Vietnam.

Page 111: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 111

ASEAN unveils rights body but it still lacks teeth The Associated Press Friday, February 27, 2009

CHA-AM, Thailand: A new Southeast Asian human rights body will promote fundamental freedoms, but will lack the power to punish violators such as military-ruled Myanmar, according to a draft proposal obtained Friday by The Associated Press.

Officials attending the annual summit of the 10-nation Association of Southeast Asian Nations hailed the push to create the body as a historic first step toward confronting abuses.

The confidential draft, which outlines the proposed powers of the future rights body, says it will "promote and protect human rights and fundamental freedoms." It falls short, however, of key demands voiced by international human rights groups, which say the body will have limited effectiveness unless it can impose sanctions or expel countries that violate the rights of their own citizens.

ASEAN traditionally shies away from criticizing its members, although some leaders said that issues of democratic reform in Myanmar and human rights abuses were being discussed on the sidelines of the meetings.

The document was presented behind closed doors to ASEAN foreign ministers gathered at a coastal resort in Thailand ahead of the annual leaders' summit this weekend.

The draft is the first to outline the body's proposed powers; a final one is expected in July.

"It is a historic first for Southeast Asia," said Rosario Manalo, a Philippine diplomat on the panel that drafted the human rights body's outline.

But some officials acknowledged concern that the text's lack of clout would prevent the body from being taken seriously.

"Of course we are concerned," Indonesian Foreign Minister Hassan Wirajuda told the AP. "What we need to develop is a good mechanism in ASEAN to promote and protect human rights."

Rights groups said the draft appeased violators of human rights and offered little in the way of human rights protections.

"How can you promote human rights and not interfere in domestic affairs?" said Yap Swee Seng, executive director of the Bangkok-based Asian Forum for Human Rights and Development. "This is a victory for Myanmar and other ASEAN governments who want this principle included because they don't want outside interference."

Despite the attention given to the human rights issue, leaders say the summit will focus on the global economic meltdown and how the export-dependent region can best cope with the crisis.

ASEAN signed a free trade agreement with Australia and New Zealand on Friday, a pact that could boost the combined gross domestic product of all 12 nations by more than $48 billion by 2020.

Officials sought to temper criticism of the proposed human rights body, saying that Myanmar's acceptance of a human rights group was a step forward and that the body's powers could evolve over time.

According to the document, the body would follow the principle of "noninterference in the internal affairs of ASEAN member states" and all decisions would be "based on consultation and consensus," giving Myanmar and other violators veto power to block decisions.

Page 112: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 112

International human rights groups have urged ASEAN leaders to press Myanmar's ruling military junta to end its rights abuses, including its detention of thousands of political prisoners.

The summit, hosted by current chair Thailand, is the first since the group signed a landmark charter in December making ASEAN a legal entity and moving it a step closer to its goal of establishing a single market by 2015 and becoming a European Union-like community.

ASEAN's 10 members — Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, the Philippines, Singapore, Thailand and Vietnam — range from very poor to moderately rich

US complains about China's human rights record By MATTHEW LEE

WASHINGTON (AP) 27.2.2009— Just days after Secretary of State Hillary Rodham Clinton suggested human rights would take a back seat to broader concerns like the global financial crisis, the United States criticized China for numerous human rights abuses last year.

A State Department report released Wednesday covers 2008 and was largely drafted during President George W. Bush's administration, but Clinton signed off on the findings.

In the report on the state of human rights around the world, the department singled out China for numerous violations while noting a general deterioration in conditions in other countries in Asia, the Middle East, Africa and Eastern Europe.

The report noted some improvements in Afghanistan and Iraq, two countries where American troops are fighting insurgencies. The document also made clear that the Obama administration welcomes comments about U.S. human rights practices, an oblique reference to international criticism of the United States' own treatment of prisoners taken in those conflicts.

The State Department accused China of stepping up "severe cultural and religious repression" of minorities in Tibet and elsewhere as well as increasing its detention and harassment of dissidents.

"The government of China's human rights record remained poor and worsened in some areas," the State Department said. The report noted that Chinese authorities continued to limit citizens' right to privacy, freedom of speech, assembly, movement and association. It said authorities also committed extrajudicial killings and torture, coerced confessions from prisoners and used forced labor.

The report said the abuses peaked around high-profile events like last year's Olympic Games in Beijing and unrest in Tibet, and that toward the end of last year the government began harassing activists who signed a petition calling for respect of human rights.

China's communist authorities had no immediate statement on the report, but China's official Xinhua News Agency said the report interfered in the country's internal affairs and ignored China's achievements in human rights, which Beijing defines mainly as improvements to living standards.

"It willfully ignored and distorted basic facts, groundlessly assailing China's human rights conditions and making random and irresponsible remarks on China's ethnic, religious and legal systems," said Xinhua, which generally serves as the government's mouthpiece.

The report, issued every year since 1977, is used by Washington as "an excuse to interfere with others' internal affairs," Xinhua said.

Clinton was criticized by human rights groups for saying on a trip to Asia last week that while the Obama administration is deeply concerned about human rights in China, the matter could not be allowed to interfere with attempts to cooperate with Beijing on the worldwide economic meltdown and fighting global climate change.

Page 113: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 113

Clinton said a continuing debate over human rights with the Chinese government was not necessarily productive, drawing fire from Amnesty International and Human Rights Watch as well as several Republicans in Congress.

She said the Obama administration would work with both government and private organizations to improve human rights conditions throughout the world. "We must rely on more than one approach as we strive to overcome tyranny and subjugation that weakens the human spirit, limits human possibility and undermines human progress," she said.

During her trip, Clinton also questioned whether the current U.S. policy on military-ruled Myanmar, which relies heavily on sanctions, was effective in attempting to restore democracy. The State Department report said Myanmar's military regime committed "severe human rights abuses" and "brutally suppressed dissent" through a campaign of extrajudicial killings, disappearances and torture.

In its section on the U.S. human rights record, the State Department said the Obama administration would "hear and reply forthrightly to concerns about our own practices."

The report noted that President Barack Obama has pledged to close the detention center at Guantanamo Bay, Cuba, by the end of the year and has barred harsh interrogation techniques of prisoners. Critics said some of the interrogation methods used during the Bush administration constituted torture.

In Afghanistan, where many Guantanamo inmates were captured, the report said rights conditions had continued to improve since the 2001 fall of the Taliban. But the report noted that the country's record "remained poor" because of a weak central government and the ongoing insurgency.

In Iraq, the report said a substantial improvement in security and easing of sectarian tensions had resulted in some progress.

RPT-FACTBOX-Global narcotics activity in 2008-U.S. report Fri Feb 27, 2009 9:22pm GMT (Repeating without changes to text or headline) Feb 27 (Reuters) - The U.S. State Department said Mexico has made headway against powerful drug cartels and Afghanistan had slashed opium poppy production in its annual narcotics survey released on Friday. Following is a summary of the report's findings: ASIA * Opium poppy cultivation in AFGHANISTAN, the world's largest producer, dropped by 19 percent in 2008 and production of raw opium dropped 6 percent due to poor weather, decreased prices, and improved governance in some provinces. But the $3.4 billion export value of the crop equaled a fifth of the country's GDP and continued to fuel insurgencies. * Poppy cultivation in MYANMAR, the second largest opium producer, has increased in recent years, along with production of methamphetamine and other synthetic drugs. * IRAN is experiencing an epidemic of drug abuse, especially among its youth. The country is a major transit route for opiates from Afghanistan, and synthetic drugs are being imported in growing quantities. * PAKISTAN is a major transit country for opiates and hashish and is once again a significant opium producer. Poppy eradication was not conducted in 2008 because security forces were fighting militants.

Page 114: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 114

* INDONESIA has seen a significant increase in methamphetamine laboratories. * The drug problem remains immense in the PHILIPPINES, with widespread use, trafficking and production of marijuana and amphetamine. * LAOS has made tremendous progress reducing opium cultivation, now at the lowest levels since 1975. * There has been no evidence of NORTH KOREAN involvement in drug trafficking for six years. LATIN AMERICA * COLOMBIA is still the principal supplier of cocaine to the world. Most heroin used in the eastern half of the United States comes from Colombia as well. The government seized a record 223 metric tons of cocaine in 2008, thanks to a greater presence throughout the country. * MEXICO remains a major source of heroin, methamphetamine and marijuana and a major transit country for cocaine. Government anti-narcotics efforts have proven effective, but arrests of cartel leaders have left criminal gangs in the hands of more erratic and violent subordinates. Corruption remains high and drug-related violence nearly doubled to 5,000 deaths in 2008. Firearms from the United States are used in 95 percent of those killings. Mexican drug cartels are increasingly carrying out contract killings and kidnappings within the United States. * Anti-drug forces in PERU, the world's second-largest cocaine producer, meet occasional violent resistance from growers but have exceeded their coca eradication goals for the second year in a row. * Cocaine production in BOLIVIA increased rapidly last year due to greater cultivation and more efficient manufacturing methods. The government has expelled U.S. counternarcotics forces and has failed to live up to its obligations under international agreements. * VENEZUELA, a major transit country, also has refused to cooperate on international counternarcotics efforts. * JAMAICA remains the Caribbean's largest source of marijuana for the United States, and cocaine seizures have increased. * BRAZIL has become the second largest consumer of cocaine in the world after the United States. AFRICA * Many West African countries have become major hubs for South American narcotics and Afghan heroin bound for Europe, thanks to corruption and weak governance. NIGERIAN criminal gangs have become major worldwide traffickers. Narcotics volume increased exponentially in GUINEA in 2008, and GUINEA-BISSAU risks degenerating into a narco-state. * MOROCCO is one of the largest cannabis producers but hashish production is declining thanks to government efforts. EUROPE * SPAIN remains the primary entry point for cocaine into Europe and continues to be the largest consumer of cocaine, hashish and designer drugs in the European Union. The government was on pace to seize twice as much heroin in 2008 than the previous year. * Opiates are a major problem in RUSSIA, leading to 80,000 drug-related deaths annually and the bulk of new HIV cases. * PORTUGAL saw a significant decline in cocaine seizures as shipments to Europe are increasingly routed through Africa. * The NETHERLANDS is an important drug distribution point and a major producer of Ecstasy and marijuana. (Reporting by Andy Sullivan; Editing by Eric Walsh)

Page 115: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 115

Human rights activists barred from ASEAN meeting By JIM GOMEZ

CHA-AM, Thailand (AP) 1.3.2009— Prominent activists from military-ruled Myanmar and Cambodia were barred Saturday from a meeting with Southeast Asian leaders, upstaging the opening of a summit billed as a historic step toward greater human rights in the region.

The two human rights activists were barred from a meeting on political reform and human rights in Myanmar, after the leaders of Myanmar and Cambodia threatened to walk out if they attended. The activists had been selected by a regional human rights forum to act as delegates for their respective countries, along with activists from the other eight delegate nations.

Two hours later, Thai Prime Minister Abhisit Vejjajiva officially opened the annual ASEAN summit with an address stressing that "ASEAN will put people first — in its vision, in its policies, and in its action plans."

U.S. Deputy Assistant Secretary of State Scot Marciel called the incident "unfortunate," and human rights advocates said it again proved Myanmar would continue to hamstring the Association of Southeast Asian Nations if it remained a member of the bloc.

The meeting went ahead without the two delegates — Khin Ohnmar, a prominent Myanmar activist awarded Sweden's Anna Lindh human rights prize last year, and Pen Somony from the Cambodia Volunteers for Civil Society.

Summit officials made no immediate comment on the incident, although it clearly displeased host Thailand. As reporters swarmed around the ejected activists, organizers pumped loud music through the speakers to force the group outside, then beefed up security, telling the activists they needed permission to hold a news conference.

On Friday, delegates from the 10-member bloc lauded a forthcoming ASEAN human rights body to promote fundamental freedoms as a landmark event in the group's 42-year history. However, critics noted that the body, expected to begin functioning later this year, would lack power to punish violators such as Myanmar with expulsion or sanctions.

"The military regime of Burma (Myanmar) is the one who has been sabotaging ASEAN ever since they joined ASEAN in 1997," said Debbie Stothard with the human rights group ALTSEAN-Burma.

While human rights became the hottest issue during two days of preliminary discussions, the two-day summit was intended to focus on how to overcome the global financial crisis and move forward on economic, political and security integration.

ASEAN was set to endorse an early warning system to defuse regional conflicts that could derail its goal of becoming a European Union-like community by 2015, according to a confidential document obtained by AP. The blueprint for peace in the highly diverse region where conflicts still erupt was to be adopted Sunday.

"More efforts are needed in strengthening the existing modes of pacific settlement of disputes to avoid or settle future disputes," says the final draft of the ASEAN Political-Security Community Blueprint. It outlines a long wish list, ranging from fighting piracy, terrorism and cyber crime to promoting democracy and good governance.

But officials stressed that numerous stumbling blocks remain to true economic, political and security integration.

"The European Union has been and remains our inspiration, not our model. Not yet anyway," ASEAN Secretary-General Surin Pitsuwan said.

He said that for the foreseeable future economic integration was largely about dropping trade barriers and that a common currency was probably "a long, long way off."

Page 116: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 116

ASEAN, which encompasses a region of more than 500 million people, includes among its members two communist regimes, two constitutional monarchies, a military dictatorship and fledgling democracies.

While Southeast Asia has not seen major conflicts since the Vietnam War era, tensions and confrontations persist. Thailand and Cambodia narrowly avoided a shootout last year in an ongoing dispute over an ancient temple along their common border, and territorial claims remain unresolved in the resource-rich South China Sea. Bloody Muslim insurgencies also plague southern Thailand and the southern Philippines.

Not spelling out details, the blueprint calls for an early warning system "based on existing mechanisms to prevent occurrence/escalation of conflicts." It also outlines intensified cooperation among the bloc's military forces.

The summit is the first since the group signed a landmark charter in December making ASEAN a legal entity and moving it a step closer to its goal of integration.

ASEAN's 10 members include Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, the Philippines, Singapore, Thailand and Vietnam.

Associated Press writers Jocelyn Gecker and Ambika Ahuja contributed to this report

ASEAN suffers blow on human rights By JOCELYN GECKER

CHA-AM, Thailand (AP) 1.3.2009— Southeast Asian leaders wrap up a summit Sunday they hoped would highlight their championship of human rights, but instead suffered a setback when military-ruled Myanmar and Cambodia refused to talk to two pro-democracy activists.

The prominent activists were barred from a meeting Saturday on human rights in the region, after the leaders of the two countries threatened to walk out. The activists had been selected as delegates for their countries.

The two-day summit of the 10-nation bloc ends Sunday with a general declaration and a separate document on the region's economy as it faces the global financial crisis.

U.S. Deputy Assistant Secretary of State Scot Marciel called Saturday's incident "unfortunate," and human rights advocates said it again proved Myanmar, also known as Burma, would continue to hamstring the Association of Southeast Asian Nations if it remained a member.

ASEAN, which encompasses a region of more than 500 million people, includes two communist regimes, two constitutional monarchies, a military dictatorship and fledgling democracies.

The meeting went ahead without the two pro-democracy delegates — Khin Ohnmar, a prominent Myanmar activist awarded Sweden's Anna Lindh human rights prize last year, and Pen Somony from the Cambodia Volunteers for Civil Society.

The incident clearly displeased the host organizers, but Thai Prime Minister Abhisit Vejjajiva did not directly address it in his opening address. He told reporters that ASEAN would "try to ensure that there is civil society participation" in its future work.

"We will take gradual steps and encourage a wider participation," he said.

The summit was intended to focus on measures to confront the global financial crisis as well as economic, political and security integration, but human rights issues took the spotlight.

On Friday, delegates lauded a forthcoming ASEAN human rights body to promote fundamental freedoms as a landmark event in the group's 42-year history. However, critics noted that the body, expected to begin functioning later this year, would lack power to punish violators such as Myanmar with expulsion or sanctions.

Page 117: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 117

"The military regime of Burma is the one who has been sabotaging ASEAN ever since they joined ASEAN in 1997," said Debbie Stothard with the human rights group ALTSEAN-Burma.

ASEAN was also set to endorse an early warning system Sunday to defuse regional conflicts as it seeks to become a European Union-like community by 2015, according to a confidential document obtained by AP.

"More efforts are needed in strengthening the existing modes of pacific settlement of disputes to avoid or settle future disputes," says the final draft of the ASEAN Political-Security Community Blueprint.

But officials stressed that numerous stumbling blocks remain to true economic, political and security integration.

While Southeast Asia has not seen major conflicts since the Vietnam War era, tensions and confrontations persist. Thailand and Cambodia narrowly avoided a shootout last year in an ongoing dispute over an ancient temple along their common border, and territorial claims remain unresolved in the resource-rich South China Sea. Bloody Muslim insurgencies also plague southern Thailand and the southern Philippines.

The summit is the first since the group signed a landmark charter in December making ASEAN a legal entity and moving it a step closer to its goal of integration.

ASEAN's 10 members include Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, the Philippines, Singapore, Thailand and Vietnam.

Associated Press writers Jim Gomez and Ambika Ahuja contributed to this report.

ေနျပညေတာက ေစတႀကး ၿပးလၿပ FRIDAY, 06 MARCH 2009 20:21 ကစး

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=809:2009-03-06-13-22-21&catid=1:news&Itemid=2

ေနျပညေတာတြင ယခလဆနးမစၿပး ထးတငပြ A ထမးA မတေနႏင ၾကညခငပြမား ပြလမးသဘငမား စညကားစြာကငးပေနေသာ စစA စးရေခါငးေဆာင ဗလခပမႉးႀကး သနးေ႐ႊ တညေနသည Uပၸါတသႏ ေစတ ႀကးႏငပတသကၿပး ျမနမာျပညသမားၾကားတြင ေ၀ဖနေျပာဆမႈမားရေနေၾကာငး သရသည။

ယမနေန႔က ပUးမနား ေနျပညေတာရ Uပၸါတသႏ ေစတ ဘရားပြသ႔သြားေရာကခေသာ ရနကနၿမ႕မ ဓမၼာစရယ သဃာေတာတပါးက ယခ စစA စးရA ေနျဖင သဃာေတာမားက ႏပစကသတျဖတမႈမား A ပါA ၀င ျမနမာ ျပညသမားA ေပၚ ကးလြနထားသည ျပစမႈမားစြာA တြက ယၾတာေခသည A ေနျဖင ဤေစတက တည ျခငး ျဖစႏငသညဟ မန႔ၾကားသည။ “A ဒ ေစတႀကး ေလးဘကရ ဓာတေလခါးေတြကလညး ေဆးေတြသတ၊ မၿပးေသးတ ၿခစညး႐း A တနရေတြက လညး ေန႔ခငးညခငး A ားခငးက လပေနတာ၊ လေတြကေတာ ဒါ ယၾတာ A ခါ A တြက လပတာလ႔ ေျပာေန ၾကတယ၊ ထးတငပြကေတာ တေပါငး လျပညေန႔မာ လပမယလ႔ၾကားတယ”ဟ ဓမၼာစရယ သဃာေတာက မန႔ သည။

Uပၸါတသႏေစတ က A ေ၀းမ ျမငရစU

ယငးေစတေတာႀကးႏင ပတသကၿပး A စးရသတငးစာမားတြင ပြလမးသဘငမား စညကားစြာကငးပေနပက ဓာတပမားျဖင ေ၀ဆာစြာေဖာျပထားၿပး A ထကဌာပနာ ပတပြႏင စနဖးေတာ တငပြ၊ ထးတငပြ ကငးပမည ေနရက ေဖာျပျခငးက မေတြ႕ရရေပ။

Page 118: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 118

စစေခါငးေဆာင ဗလခပမႉးႀကးက ေရးေခတ ပေဒသရာဇ ရငဘရငမား A လားသ႑န ခယကငးသးေနသဟ ယဆရေၾကာငးႏင ယခ ေစတေတာႀကးကလညး ရငဘရငမားက နနးUးေစတ၊ နနးတကဘရားသဖြယ တည သကသ႔ တညထား ျခငးလညး ျဖစႏငသညဟ A ထကပါ သဃာေတာက မန႔ဆသည။ A ဆပါ Uပၸါတသႏ ဟေသာ ဘြ႕A မညကသတမတျခငးသည ေဘးA ႏရာယ ကငးေ၀းျခငး A ဓပၸာယက ယ၍ သတမတျခငးျဖစသညဟလညး သရသည။ “A ဓပၸာယက ေဘးA ႏရာယ ကငးေ၀းတယ၊ ေနာကၿပး မးေခါငတာတ႔ ၊ ဆနေရစပါး သယဇာတ ရားပါးတာတ႔၊ ကပေဘး ျဖစေနတာတ႔ ၊ တငးျပညမာ မၿငမမသကျဖစေနတာတ႔ ျဖစေပၚတA ခါ ႐ြတဖတသရဇၹာယရတ ဘရား ပဋကတေတာမာပါတ Uပၸါတသႏကမး ဆတာရတယ၊ A ဒ ကမးရ႕A မညန႔A တတပ”ဟ ဓမၼာစရယ သဃာေတာ က ရငးျပသည။ သ႔ေသာယငးေစတေတာ တညေဆာကစUကာလက လပငနးခြငတြင A လပသမားမား ထခကေသဆးမႈ ရခ ေသာေၾကာင UပၸါတသႏေစတေတာႀကးA ား ခကသညဟ ေနျပညေတာ၀နးကငေကးရြာမားႏင ၀နထမးမား က ေျပာဆေနၾကေၾကာငး သရသည။ လြနခသည ၂ ရကခန႔ကလညး ယခကငးပေနဆ ဘရားပြတြင ခားရဟတ ျပတက၍ လ ၂၀ ထကမနညး ေသဆးမႈ ျဖစခေၾကာငး ဘရားပြသြားေရာကခေသာ သဃာေတာက ေျပာျပသည။ ၀နႀကးခပေဟာငး ဗလခပႀကးခငညြန႔ ရာထးမျဖတခမခရမ ကငးပခေသာ ေရႊတဂ ေစတေတာႀကး ထးတငပြ တြင ဗလခပမႉးႀကး သနးေ႐ႊ မသားစA မညကမၸညးထးလဒါနးထားသည ငကျမတနားေတာက Uပၸါတသႏ ေစတေတာႀကးဆ ေ႐ႊ႕ေျပာငးမႈျပလပသညဟေသာ ေကာလာဟလမားလညး ထြကေပၚေနခသည။ တခနတညးတြငပင ကာကြယေရး၀နႀကးဌာနမ ဒ ဗလခပႀကး ျမငေဆြ ႏင ရနကနတငးမႉး ဗလမႉးခပ ၀ငးျမင တ႔Uးေဆာင၍ ရနကနၿမ႕ ေ႐ႊတဂဘရားရ စနဖးေတာႏင ငကျမတနားေတာ၌ ေ႐ႊျပားကမၸညးစာႏင ရတနာ ပစၥညးမားက တပဆငလဒါနးၿပး ေရာငေတာဖြင ပေဇာေၾကာငးလညး ယမနေန႔က A စးရသတငးစာမားတြင ေဖာျပထားသည။ မညသ႔ပငျဖစေစ ယခင A ာဏာရငေဟာငး Uးေန၀ငးသညလညး ရနကနၿမ႕ ေ႐ႊတဂ ဘရားA နးတြင မဟာ၀ဇယ ေစတေတာက တညၿပး၍ မားမၾကာမတြင ရာထးမ ဆငးေပးရကာ ကယစတႏစပါး ဆငးရျခငးျဖင ကြယလြနသြားခရသညဟA မားက ေျပာဆေနၾကသည။ မဟာ၀ဇယေစတA ား ၁၉၈၀ ခန႔ က သာသနာသန႔ရငးေရး A ထမးA မတက A ေၾကာငးျပ၍ စတင တညခၿပး ၁၉၈၆ ခတြင A ၿပးသတၿပးေနာက ၂ ႏစ ခန႔A ၾကာ ၁၉၈၈ ခႏစ ဒမကေရစေတာလနေရး လထA ကြမႈ ႀကးျဖစပြားခကာ Uးေန၀ငး A ာဏာလကလႊတခရျခငးျဖစသည။ ယခ Uပၸါတသႏ ေစတေတာႀကး တည၍ ၿပးစးၿပးေနာက မၾကာေသာကာလတြင ဗလခပမႉးႀကး သနးေ႐ႊ ရာထးမ ဆငးေပးရမညျဖစေၾကာငး နမတဖတမႈမားလညး ထြကေပၚေနသည။ ျမနမာႏငင ရနကနၿမ႕မ နကၡတေ၀ဒ ပညာရငတUးကလညး ထသ႔ တငးျပညေခါငးေဆာငမားက ဘရားပထး ေစတမားတညၿပးသညေနာကတြင ထးျခားေသာ ေျပာငးလမႈမား ျဖစေပၚတတေၾကာငး ေျပာဆသည။ “A ကးသကေရာကမႈက ေစတေတြ တညၿပးလ႔ ၂ ႏစ ၀နးကငA ၾကာမာ တငးျပညကေျပာငးေတာတာပ၊ Uပမာ A ားျဖင မဟာ၀ဇယ ေစတက ၈၆ မာ ၿပးတယ၊ ၈၈ မာ A ေျပာငးA လ ျဖစတယ၊ A သလပ ဒ ေစတ ႀကးၿပးသြားရငလညးပ A လြနဆး မားရင ၂ ႏစေပါ၊ ေကာငးမြနေသာေျပာငးလမႈေတြ ေA းခမးမႈေတြရလမ မယလ႔ ေမာလငလ႔ရတယ၊ တငးျပညA တြကေပါ”ဟ ၎က ဆသည။

Page 119: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 119

ေတာထတြင ဒကၡသည ၄ သနးေကာ ပနးေနဆ FRIDAY, 06 MARCH 2009 19:18 Eရာဝတ

ျမနမာျပည A ေရ႕ဘကျခမးတြင ေတာေတာငမားA တြငး ေျပးလႊား ပနးေA ာငးေနရသေပါငး ေလးသနးခြ ရသည ဟ ႏငငတကာ A ဖြ႔A စညးတခက ယမနေန႔က ထတျပန ေၾကညာလကသည။

ထသ႔ ပနးေA ာငးေနရသည A ေၾကာငးရငးမာ ျမနမာျပညတြင ျဖစပြားေနေသာ ပဋပကၡ ႏင လ႔A ခြငA ေရး ခးေဖာကမႈတ႔ေၾကာင ျဖစသညဟ ဆြစဇာလနႏငင A ေျခစက Internal Displacement Monitoring Centre ဟ ေခၚသည တငးျပညA တြငး ေနရပ စြန႔ခြာ ထြကေျပးရျခငးမားက ေလလာ ေစာငၾကညေနသည A ဖြ႔A စညးက ေျပာၾကားလကျခငး ျဖစသည။

စာမကႏာ ၂ဝဝ ေကာ ပါဝငသည A ဆပါ A စရငခစာက မၿပးဆးေသးေသာ ျပညတြငး A းA မ စြန႔ခြာရမႈ ပဋပကၡ ဟ A မညေပးထားသည။

ကရငျပညနယA တြငး ပနးေA ာငး ေျပးလႊားေနရသည ဒကၡသညမား (ဓာတပ - FBR)

၁၉၉၆ မ ၂ဝဝ၇ ခႏစ A တြငး ထငး ျမနမာ နယစပေဒသတြင ေရႊ႕ေျပာငး ဖယရားခရသည ေကးရြာေပါငး ၃၂ဝဝ ရေၾကာငး ေဖာျပထားသည။ ၿပးခသညႏစA တြငး ခငးျပညနယတြငလညး ေဒသခမား A းA မ စြန႔ခြာ ထြကေျပးခရၿပး A ေၾကာငးရငးမာ မးေခါင ေရရားျခငး၊ သးႏမား ရားပါးျခငး၊ လ႔A ခြငA ေရး ခးေဖာကခရျခငး တ႔ေၾကာင ျဖစသညဟ ဆသည။ ၂ဝဝ၈ ခႏစ နာဂစမနတငး တကခတစU A းA မ စြန႔ခြာခရသမားA ား သြားေရာက၍ ကည ကယဆယမႈမားကလညး စစA ာဏာပငတ႔က A ဟန႔ A တား ျပခသညဟ A စရငခစာတြင ေရးသားထားသည။ ႏငငA တြငး A းA မစြန႔ခြာၿပး ထြကေျပးေနရမႈမားႏင ပတသကၿပး ၿဗတနႏငင A ေျခစက A ျပညျပည ဆငရာ လြတၿငမး ခမးသာခြင A ဖြ႔ႀကးကလညး A စရငခစာ တေစာင ထတျပနခဖးသည။ ၿပးခသညႏစ ဇြနလ ၅ ရကေန႔က ထတေဝခသည A စရငခစာတြင ၂ဝဝ၅ မ ၂ဝဝ၇ ခႏစA တြငး ကရငျပညနယ၊ ပခးတငးတ႔တြင ျဖစပြားခေသာ ႏငငတကာ လ႔A ခြငA ေရး Uပေဒ ခးေဖာကမႈမားက ေဖာျပထားသည။

ျမနမာ တပမေတာက A ဆပါ ေဒသမားရ ျပညသလထA ေပၚ ကးလြနသည Uပေဒ ခးေဖာကမႈမား ျဖစသည။

Page 120: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 120

ၿပးခသညလက A ေမရကန ႏငငျခားေရး ဝနႀကး ဌာနက ထတျပနသည ႏစပတလည A စရငခစာတြငလညး ျမနမာႏငငႏငပတသကၿပး ေဖာျပထားသည။ စစA စးရသည A တကA ခမားက ေထာငသြငး A ကUးခၿပး ျပညသ လထက ဆကလက A ႏငကငချခငးေၾကာင ၿပးခသည ႏစA တြငး ျမနမာျပည၏ လ႔A ခြငA ေရး A ေျခA ေနမား ဆးဝါးခသညဟ ဆသည။

သ႔ေသာလညး ျမနမာစစA စးရက A ဆပါ စြပစြခကမာ မနကနျခငးမရဟ ေျပာသည။

ၿပးခသည ဗဒၶဟးေန႔က ထတျပနသည ျမနမာA စးရ ႏငငျခားေရး ဝနႀကးဌာန၏ ေၾကညာခကတြင A ဆပါ စြပစြခကမားက ပယခထားသည။ A ာဏာပငတ႔က ျပညသလထ ေကာငးကးA တြက ေဆာငရြကေနသညဟ ဆသည။

“တငးရငးသားလမး A မားစ ေနထငရာ နယစြနနယဖား ေဒသမား A ပါA ဝင ႏငင တဝနးလးတြင ဘကစ ဖြ႕ၿဖး တးတကရန ၿမ႕ျပႏင ေကးလကေဒသ ကြာဟမႈ ကUးေျမာငးလာေစရန မနားမေန A ားသြနခြနစက ႀကးပမးလက ရပါသည” ဟ စစA စးရ၏ ေၾကညာခကတြင ေဖာျပထားေၾကာငး ေတြ႔ရသည။

ရနကနတြင မးပကႏႈနး စခနတင FRIDAY, 06 MARCH 2009 19:15 ေA းခမးေျမ႕

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=806:2009-03-06-12-17-22&catid=1:news&Itemid=2 ေႏြရာသ ဝငလာၿပ ျဖစေသာေၾကာင ျမနမာတႏငငလး လပစစမးရရႏႈနး A လြနနညးပါးလာၿပး ရနကနၿမ ႕၌ မး ပကႏႈနးမာ ယခငႏစမား၏ စခနကခးသြားၿပျဖစေၾကာငး ၿမ႕ခမားထမ ၾကားသရသည။ “မးလာရမယA ခနမာ လာတယ ၁၅ မနစေလာကပ။ ၿပးရငေတာကေလာကပကလကတာ ပကခါနး ၁၅ မနစ A လေလာက တခါ ျပနလာတယ။ ၿပးရင ပကရမယA ခနမာ ပကသြားေရာ။ တခါတေလ တေန႔လးက မနစ ၂၀ ပ လာတယ” ဟ ေကာကတတား ၿမ ႕နယ A တြငးရ A ထပျမင တကခနးေန ရနကနသားတUးက ေျပာသည။ ျမနမာႏငင တႏငငလး သးေနသည လပစစပမာဏ ၁၇၇၅ မဂါ၀ပ၏ ၅၀ ရာခငႏႈနးက ရနကနၿမ ႕က A သးျပေနၿပး ထ ၅၀ ရာခငႏႈနးထမ ၅၃၀ မဂါ၀ပမာ စကမႈလကမႈ လပငနးမားႏင စးပြားေရး လပငနးမားက A သးျပလကရေၾကာငး သရသည။ တႏငငလး သးစြေနသည သးပတပထကပေသာ လပစစဓာတA ား ပမာဏသည A ေသးစား ေရA ားလပစစ ထတလပမႈမရရျခငးျဖစၿပး လကရႏငငတြငး ေရA ားလပစစ စမကနး ၂၂ ခ က A ေကာင A ထညေဖာ ေဆာင႐ြကေနေၾကာငးႏင လာမည A နာဂတကာလတြင ေနာကထပ ၁၅ ခ ထပမ တးခ႕ သြားရနရေၾကာငး ျမနမာႏငင လပစစစြမးA ား ၀နႀကးဌာနက ေျပာထားသည။ သ႔ရာတြင ယခကသ႔ ေႏြUးေပါကလာတငး ေရA ားလပစစ စမကနးမားမ ေပးေဝေနသည လပစစမး ရရႏႈနး ေလာပါးသြားေလရရာ ယခႏစသည ယခငႏစမားကထက မးလာႏႈနးမားစြာ ေလာကၿပး မလာသေလာက ျဖစေနသျဖင ရနကနေနျပညသA မားစမာ ေရရရေရးA တြကပါ ခကခေနေၾကာငး ၾကားသရသည။ စစA စးရပင သတငးစာမားတြငမ “ဆန႔ကငဘက A ဖြ႕မားက” လပစစမးႏင ေရကစၥက ခတးလပကာ ျပညသလထက ေသြးထးလႈ႔ေဆာ ေနသညဟ ေရးသားထားသည။ “ႏငငေတာA ေနႏင ႏငငႏင ျပညသမားA ားလး A တြက လပစစမးရရေရး၊ ေသာကသးေရ ရရေရးက A ဘကဘကက A ားတကသေရာ ႀကးပမး ေဖာေဆာငေပးလက ရသည” ဟ ေဖေဖာဝါရ ၂၃ ရကေန႔ထတ ေၾကးမ သတငးစာတြင ေတြ႕ရသည။ သတငးစာမားတြင မးႏငေရ ရရေရးA တြက ႏငငေတာမ ႀကးပမးေပးေနသညဟ ေရးသားေသာလညး ရနကန A ပါA ဝင ျမနမာႏငတြငးရ ၿမ႕နယ၊ ေကးလကေန ျပညသတ႔မာ လပစစမးႏင ေရရရေရးA တြက ကယA ား ကယကးလက ႀကးပမးေဆာငရြကေနရေၾကာငး ေျပာဆေနၾကသည။

Page 121: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 121

လA မား A လပလပႏငသည ေန႔ခငးဘကႏင ညUးပငး မးလာရမည A ခနမားတြင မးက မနမနပကေလရၿပး ည ၁၁ နာရေနာကပငး မးလာရမည ေန႔မးတြင မးလာတတေသာေၾကာင A မားစမာ ညပငး မးလာမည ရကက ေစာငၿပး ေရေမာငးၾကရေၾကာငး ရနကနၿမ႕လယ တကခနးတြင ေနထငသ တUးက ေျပာသည။ “ညဘကေတြ မA ပဘ ေရထေမာငးရတယ။ ကယA မက မးလာေပမယ ေရတြနးစကရတ ေနရာက မးပက ေနရင ေရက မရျပနဘး” ဟ သဝဏၰၿမ႕နယတြင ေနထငသတUးက ေျပာသည။ ၿမ႕လယမဟတသည ဆငေျခဖးတြင ေနထငသမားမာ ေရစညလညးက A ားကးေနရသညဟ ၎က ဆသည။ ယမနႏစက ေရစညလညးတလညးက ကယတငတြနး ကပ ၂၀၀၀ ထ ေစးေပါကသြားခဖးၿပး ယခႏစ တြငလညး ယခငႏစထက ေစာစြာ ဤေစးေပါကႏငသညဟ သက ဆကေျပာသည။ ယခ လတတေလာတြငမ ၎တ႔ သဝဏၰ ၿမ႕နယA တြငး ေရစညတလညးလင ကယတငတြနး ကပ ၅၀၀ ေပါကေစး ရေနသညဟ သရသည။ ရနကနၿမ႕လယ တကခနးမားတြင ေနထငသတ႔မာမ ေရပေရလသေလာငရန ပလတစတစ တငကမား၊ ပးမား ေဆာငထားၾကရသည။ မးစကျဖင A ငားေရတငသည လပငနးမား A လပျဖစလကရရာ A ထပျမငလင ျမငသလ ေရတငခမာ တနာရ ကပ ၇၀၀၀၊ ၈၀၀၀ ေပးရသညဟ သရသည။ တခ ႕က မးစကျဖင ေရေမာငးေသာလညး ေရတြနးစက ေနရာက မးပကသျဖင ေရပါ မလာလငေတာ ေရသန႔ဘးႀကးမားက ခးေရA ျဖစ A သးျပၾကရသညဟ ၿမ ႕လယတကခနးေန ရနကနသား တUးက ေျပာသည။ “ေရသန႔ဗးႀကး ၂ ဘးေလာကဆ လတေယာက ခးလ႔ရတယ။ တဘးက ေရခညးပ ကပ ၃၀၀။ ဒါေတာင ခလ မးA ရမးပကတA ခနေတြဆ ေရသန႔က လခငတငး၊ ပကဆေပးတငး ရတာမဟတဘး။ ကေနာတ႔လ A ထပျမင တကေတြဆ ပဆးေသးတယ။ ပ႔ေပးဖ႔ မနညးက ေတာငးပနရတယ” ဟ သက ဆသည။ သနလငတြင ဓာတပဆငဖြငထားသ တUးက “မးလာရင လာတယလ႔မတ။ မလာရငမလာဘးလ႔မတ။ A ခနန႔ ေပးတယဆေပမယ ဘယလေပးေနမနးက မသေတာဘး” ဟ ေျပာျပသည။ မညသညA တြကေၾကာင ဤမေလာက လပစစမး ပကရသညက ၿမ႕နယ လပစစ ႐းသ႔ဖနးဆကေမးၾကညရာ A တA ကA ေျဖမေပးဟ ၎ကဆသည။ သနလငၿမ ႕နယတြင ေဆး႐စသည A ေရးႀကး A စးရ A ေဆာက A A မားတြင မးပမနပကေနေသာလညး ရစခနးကေတာ မးပမနလာသညဟ ဆသည။ ရနကနၿမ႕ရ A ငတာနကကေဖးမား၊ မတကးဆင၊ ကြနပတာ စာစစာ႐က၊ ဂာနယတကမား၊ မဂၢဇငးတက မား၊ ဓာတပဆင၊ ပႏပစက၊ ဖလငခနး စသည လပစစမးျဖင A လပလပရသည လပငနးမားမာလညး ကယပင မးစကမားကသာ A ားကးေနရသည။ ရနကနၿမ႕လယ လမးတငး၏ လသြားလမးမားေပၚတြင ၁၀ ေပခန႔ျခား၍ မးစကA ႀကး၊ A ေသး A ရြယစက ျမငေတြ႕ေနရသညဟ ရနကနA ေျခစက သတငးသမားတUးက ေျပာသည။ “ရနကနကေတာ တထနးထနးန႔ မးလငးေနတယလ႔ ေျပာရမယထငတယ။ မးစကသ တထနးထနးညေနတာက ေျပာတာ။ ၿပးေတာ မးစကက ထြကတ A ပေငြ႕ေတြန႔၊ လက ဘယေျပးရမနးေတာင မသဘး” ဟ ၎က ဆသည။ ယခA ခါ စကသးဆေစးကသျဖင လA မားက မးစကမားက ပမ A သးျပလာရာ ရနကန တၿမ႕လး မးစကသမား ညေနသညဟ သက ဆကေျပာသည။ လပစစ႐းရ ဝနထမးမားမာ မးျဖတရမည A ခနတြင မျဖတမပါက A ထကလႀကးမား၏ ဆပမႈက ခရေသာ ေၾကာင ျဖတရမည A ခနက A လြနသတထားကာ ျဖတေပးေနရသညဟ ဆေၾကာငး သဝဏၰၿမ႕နယ လပစစ႐း ဝနထမးမားႏင နးစပသ တUးကေျပာျပသည။ “သတ႔က ည ၂ နာရ ၃ နာရ မးျဖတဖ႔ ရတယဆရင A ေစာကတညးက ႀကျဖတထားလကတယ ေျပာတယ။ A ပေပာသြားၿပး မျဖတမလကမာစးလ႔ တ” သက ဆသည။ ၁၀ တနး စာေမးပြမားမာ မတလ ၁၃ ရကေန႔တြင ေျဖဆၾကရေတာမညျဖစၿပး လပစစမး ပမန မလာေသာ ေၾကာင ေကာငးသားမား A ခကေတြ႕ေနရေၾကာငး ဒဂၿမ႕သစတြင ေနထငသည သတငးေထာက တUးက ေျပာျပသည။ ၎၏

Page 122: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 122

ညမငယမာ ၁၀ တနးေျဖဆရမညျဖစၿပး ညဘကတြင ဖေရာငးတငကသာ A ားကး A ားထားျပကာ စာကကေနရေၾကာငး ေျပာျပသည။ “စာေမးပြေတြနးရင မးပမနလာေပးမယလ႔ ေျပာေပမယ ခထ မလာေသးပါဘး။ စာေမးပြA တြငး လာမာ လားေတာ မသဘး” ဟ သက ဆသည။ စစA စးရ၏ ႐းစကရာ ေနျပညေတာတြငမ လပစစမးမား ပမနလာ၍ ထနထနလငးလကရေၾကာငး ေနျပညေတာသ႔ ပမန သြားေနရသည ဝနထမးတUးက ဆသည။ မဂၤလာဒၿမ႕နယတြင ေနထငသတUးကမ “မးကမလာေတာ မတာကမတကဘး။ A ဒါက မတာခ လာေကာကတ A ခနမာ မတာမတကလ႔ ဆၿပး မတာဖတတ စာေရးက ဆတယ” ဟ သ႔A ေတြ႕A ႀကက ေျပာျပသည။ စစA စးရ က မဂါ၀ပ ၂၁၀၀၀ ခန႔ ထြကရမညျဖစေသာ ေရA ားလပစစ စမကနးA သစ တညေဆာကေနေသာ လညး ယငးလပစစဓာတA ားမား A မနတကယထြကရလာပါက A မနးခငး ထငး၊ တ႐တႏင ဘဂၤလားေဒရ ႏငငမားသ႔ ေရာငးခဖြယရေၾကာငး ေ၀ဖနေျပာဆေနၾကသည။ A မနးခငး ထငးႏငငမ ထတလပသးစြေနသည လပစစပမာဏ ၂၄၀၀၀ မဂါ၀ပ ၏ ၁၉ ရာခငႏႈနးသည ျမနမာႏငငမ ရရျခငးျဖစေၾကာငး သရသည။

ႀကဖြ႕ ပါတေထာငေတာမည FRIDAY, 06 MARCH 2009 20:19 Eရာဝတ

ျမနမာစစA စးရ၏ A ဓကA ားထားရာ၊ A ရပသား A ဖြ႕A စညးျဖစသည ျပညေထာငစ ႀကခငေရး ႏင ဖြ႔ၿဖးေရးA သငး (ႀကဖြ႕) က ၂၀၁၀ ျပညႏစေရြးေကာကပြA တြက ႏငငေရး ပါတထေထာငမညဟသည သတငးမား ထြကေပၚလက ရသည။ A ကယ၍ ေရြးေကာကပြ Uပေဒက စစA စးရက သႀကၤန ႏစသစကး ပြေတာမတငမ ထတျပနလကလင ႀကဖြ႕A သငးကလညး ႏငငေရးပါတတခA ျဖစ ေရြးေကာကပြတြင ဝငေရာကယUၿပငမညဟ ေၾကညာေတာမည ျဖစေၾကာငး ၎A သငးႏင နးစပသည သတငးရပကြကမ ၾကားသရသည။ ျမနမာႏငငတဝနးရ ႀကဖြ႕A သငးဝငမားမာ ႏငငေရးပါတA ျဖစ A သြငကးေျပာငးေရးA တြက ႀကတင ျပငဆငလကရၿပး ပါတ၏ A မညကမ ယခထ A တညမျပရေသးေၾကာငး ဝါရငႀကဖြ႕A သငးဝင တUးက ေျပာသည။ ႀကဖြ႕A သငးမာ ႏငငေရးပါတA ျဖစ ေရြးေကာကပြ ဝငမညျဖစေသာလညး A စးရမဟတေသာ လထကယစားျပသည A သငး A ျဖစလညး ဆကလကရေနUးမညျဖစေၾကာငး ၎က ဆကေျပာသည။ ၂၀၁၀ ျပညႏစေရြးေကာကပြ ဝငေရာကယUၿပငမည A မတေလာငးစာရငးေပါကသမား၏ ကယေရးရာဇဝင A ခကA လကမားက ႀကဖြ႕A သငးက Uးေဆာင စာရငးျပစလကရသညဟလညး သတငးရရသည။ ၁၉၉၀ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြ ကငးပစUက မဆႏၵနယေပါငး ၄၉၂ ေနရာရခေသာလညး ၂၀၀၈ ခႏစက A တညျပခသည A ေျခခUပေဒမၾကမးA ရ ဆလင လာမည ၂၀၁၀ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြ၌ ျပညသ႔လႊတေတာတြင ေနရာေပါငး ၄၄၀ သာ ရေတာမညျဖစသည။ ၂၀၁၀ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြ၌ ျပညသ႔ လႊတေတာ၏ ေနရာေပါငး ၃၃၀ သ႔မဟတ ေလးပ သးပကသာ ျပညသမားက ေရြးခယခြငရမညျဖစၿပး ကနသည ၁၁၀ သ႔မဟတ ေလးပတပမာမ ကာကြယေရးUးစးခပက A ဆျပသမား A တြကသာ ျဖစေနေပလမမည။ ၁၉၉၀ ျပညႏစႏင ႏႈငးယUပါက ျပညသလထက တက႐ကေရြးခယမည မဆႏၵနယ ၁၆၂ ေနရာ ေလာပါး သြားမညျဖစသည။

Page 123: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 123

ႀကဖြ႕A သငးမ ႏငငေရးပါတဖြ႕၍ ေရြးေကာကပြဝငမညသမားမာ လထက ယၾကညေလးစားသည လထ ထမ လာသမား ျဖစေသာလညး ထA ထမ တခ ႕မာ A မနတကယ ႀကဖြ႕A သငးဝငမား မဟတေၾကာငး ၎ A သငးႏင နးစပသ တUးကေျပာသည။ “ဝငA ေရြးခမယ ပဂၢလေတြက A ေျခခA ားျဖင လထက တကယေလးစား ယၾကညတသေတြ ျဖစရမယ၊ ႏငငေတာA စးရက ဆန႔ကငဆႏၵျပတသေတြ မျဖစရဘး၊ သတ႔ရ႕ A ျပA မေတြက ေကာငးမြနရမယ၊ A ကင စာရတေကာငးမြနရမယ၊ ၿပးေတာ စးပြားေရးေတာငတငးတ သေတြျဖစရမယ” ဟ ၎က ဆကေျပာသည။ ေရြးေကာကပြဝငမည ႀကဖြ႕A ဖြ႕ဝငမား A ေနႏင ႏငငေရးႏင စးပြားေရးA ျမင ရရမညျဖစေၾကာငးလညး သရသည။ ၂၀၁၀ ျပညႏစေရြးေကာကပြက Uးတညသည ယခကာလတြင စစA စးရက ျပညသလထA တြကဟ ေကြးေၾကာကာ လမးတညေဆာကေပးျခငး A စရသည ဖြ႕ၿဖးေရးA စA စUမားက ျပလပေပးေနေၾကာငး ေၾကညာလကရသည။ ႀကဖြ႕A သငးA ေနႏငလညး A ေသးစားေခးေငြမားက ရနကနၿမ႕ရ လႈငသာယာ၊ ဒဂၿမ႕သစ A စရသည ဆငးရသားရပကြက မားရ A ေျခခ လတနးစားမားA ား ထတေခးေပးလကရေၾကာငး ရနကနA ေျခစက သတငးေထာက တUးကေျပာသည။ ၁၉၆၂ မ ၁၉၈၈ A ထ A ပခပခေသာ ျမနမာဆရယလစ လမးစUပါတ (မဆလ) လကထကက ပါတဝငမားသာ ျပညသ႔လႊတေတာ ကယစားလယျဖစႏငခသည။

A ဘားမားႏင ျမနမာျပည FRIDAY, 27 FEBRUARY 2009 18:35 ေA ာငေဇာ

ျမနမာျပညသမားက သတ႔၏ ဒမကေရစA ေရးA တြက ဝါရငတနA စးရက ေမာလငA ားကးလက ရေနၾကသည။ ဘရက A ဘားမားက A ေမရကနျပညေထာငစ၏ သမၼတရာထးဟသည Eရာမတာ၀နက စတင ယရခနတြင A ၾကပA တညး ပဋပကၡမား ျပညႏကေနၿပး ႏငငေရးA ရ တးတကမႈမား မျမငရသေလာကရေနသည ျမနမာႏငငမ A ဖႏပခ ျပညသမားက သ႔က A ားကးေမာလငေနၾကသည။ သမၼတသစ၏ မ၀ါဒမားက ယခင သမၼတမား၏ မ၀ါဒမားႏင မညသ႔ ျခားနားလမမညက သခငေနၾကသည။ တ႐တ၊ A ႏၵယ၊ ႐ရား သ႔မဟတ တျခားေသာ Uေရာပသမဂၢ၀ငႏငငမား၊ A ာဆယA ဖြ႔ ၀ငႏငငမား၏ A စးရမားထမ A လားတ ေမာလငA ားကးျခငး မရေသာလညး ျမနမာႏငငႏင မငေထာငခကြာေ၀း သည A ေမရကနျပညေထာငစ A စးရထမ ဒမကေရစ A ေျပာငးA လA တြက ႏငငေရးA ရ ေထာကခပပးမႈ တခခက ရရန ေမာလငေနၾကျခငးျဖစ သည။ သ႔ေသာ ေမးခြနးက ကနေနပါေသးသည။ သမၼတသစA ဘားမား၏ A ပခပေရးကာလတြင ျမနမာႏငငဆငရာ မ၀ါဒမားမာ လၾကားေကာငး႐ ေျပာေန႐မဟတဘ ရလဒA တA က ထြကေပၚလာေရးက ေတာငးဆသည မ၀ါဒ ျဖစလာႏငမလား၊ ပ၍A ေရးႀကးသညမာ A ပခပေရးသစ၏ မ၀ါဒမားသည ယခငသမၼတ ဘရ ကငသးခသည မ၀ါဒမားႏင ကြာျခား လာမလား ဆသည ေမးခြနးမား ျဖစပါသည။ ယခငသမၼတဘရက ျမနမာA ေရးA ေပၚ ခငခငမာမာ ေထာကခမႈ ျပသခသညA ေပၚ ျမနမာျပညတြငး ျပညပမ လA မားက လႈကလႈကလလေထာကခ A ားေပးခၾကသည။ A ဘားမားကလညး ျမနမာျပညA ေရးA တြက A စမးသကသကေတာ မဟတပါ။ လြနခသညႏစက ထနးသမး ခထားရသည ဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည၏ ၆၃ ႏစေျမာက ေမြးေန႔ A ခမးA နား ကငးပခစU

Page 124: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 124

A ထကလႊတေတာA မတျဖစေနသည A ဘားမားက “သ၏ ႏငငထတြင ဆကလကျဖစေပၚေနသည ေၾကကြဖြယရာ A ေျခA ေနက ကမၻာမသားစသ႔ သတေပးႏငသည A ခြငA လမးတခပင ျဖစသည။ တခနတညးတြင A ေျပာငးA လမား ျဖစေပၚေစေရးA တြက ဖA ားေပးၾကရန မမတ႔ကလညး သတေပးေနသည” ဟ ေျပာဆခသည။ ဤေျပာဆခကမားက ၾကား၍ေကာငးပါသည။ သ႔ေသာလညး A မနတြငမ ျမနမာႏငငA ေရးသည သမၼတသစA ဘား မား၏ Uးစားေပးကစၥမားထ၌ မပါ၀ငပါ။ သ A ေရးေပၚေဆာငရြကရမည ကစၥA ေျမာကA မားထတြင ဆးရြားယယြငး လာေနသည ျပညတြငးစးပြားေရးကပက A ရငဆး ေဆာငရြကရမညျဖစၿပး သတမနေရးကစၥမားတြငလညး A ရတ၊ A ာဖဂန နစၥတန၊ ပါကစၥတန၊ ေျမာကကရးယား၊ ဒါေဖာႏင ဇငဘာေဘြႏငငမားA ေရးက ေရ႕တနးတြငရေနကာ ျမနမာA ေရးက ေနာကတနး ေရာကေနသည။ ၀ါရငတန A ေျခစက ျမနမာA ေရး လႈပရားေဆာငရြကသမားA ဖြ႕ ေခါငးေဆာင ကေA ာငဒငက “A ဘားမားA ေနႏင တျခားေတာငးဆခကမားေၾကာင A လပမားေနေသာလညး မမတ႔ကမ ျမနမာျပညသမား A ေရးႏင ပတသက၍ ကြနဂရကလႊတေတာမတဆင သတေပးတကတြနးသြားမည” ဟ ေျပာဆခသည။ ကေA ာငဒငက A ေကာငးဘကမ ရႈျမငရာ၌ “ကေနာတ႔A ေနန႔ A ခA ခနA ထ ပါတႏစခလးကေန ခငခငမာမာ ေထာကခမႈေတြ ရေနပါတယ။ A ထကလႊတေတာမာေရာ၊ ေA ာကလႊတေတာမာပါ ေထာကခမႈ ရပါတယ။ ကေနာ ယၾကညတာကေတာ ကြနဂရကA ေနန႔ ျမနမာျပညA ေရးက သမၼတA ဘားမားရ႕ ႏငငျခားေရးမ၀ါဒေတြထမာ Uးစား ေပးေဆာငရြကရမယ ကစၥေတြထ ပါလာေA ာင A ေႏးန႔A ျမန တကတြနးႏငလမမယလ႔ ထငပါတယ” ဟ ဆခသည။ သမၼတသစ A ဘားမား၏ A ပခပေရးA ဖြ႔A ေနႏင ျမနမာႏငငA ေရးႏင ပတသက၍ ယခငသမၼတဘရက ခမတ ေဆာငရြကခသည ခငမာစြာ ရပတညေထာကခေပးေရး မ၀ါဒ A ေတာမားမားက A ေမြဆကခ ရယႏငလမမညဟ ေမာလငဖြယ ရပါသည။ တကကြလႈပရားသမား A ေနႏငလညး ျမနမာႏငငA ေရးA ေပၚ A ေလးထားလာေစရန ဆြေဆာငႏငၾကလမမညဟ ေမာလငထားဖြယ ရေနသည။ ျမနမာႏငငက A ေမရကန သတငးမဒယာမား၏ A ာ႐ထားမႈက ခေနရဆ ျဖစသည။ ၾသဇာႀကးသတငးစာတေစာင ျဖစ သည ၀ါရငတနပ႔စက ျမနမာႏငငA ေရးႏင ပတသက၍ ေခါငးႀကးပငးတြင A ႀကမႀကမေဖာျပခၿပး A ဘားမား သမၼတ A ျဖစ ေA ာငပြခၿပးေနာကပငးတြငပင ထပ၍ေရးသားေဖာျပခၾကသည။ “ေတာငA ာဖရကႏငငလပ ျမနမာျပညသေတြကလညး သတ႔ဖႏပA ပခပခေနခရတ ႏစေတြA တြငးမာ ဘယသက သတ႔န႔A တ ရပတညေပးခတယ၊ ဘယသက ဖႏပသေတြန႔A တ ရပတညေပးခတယ ဆတာက သတရေနမာပါ” ဟ သတငးစာက ေရးသားေဖာျပခသည။ “A သားA ေရာငခြျခားဖႏပမႈA ေပၚ A ေမရကနျပညေထာငစ၏ရပတညခက A ေရြ႕က ကမၻာကေစာငၾကည တငးတာေနၾကသလ၊ ျမနမာႏငင ဒမကေရစA ေရးA ေပၚ A ေမရကနA ပခပေရးသစ၏ ရပတညခကႏင ေနာကပငး လပေဆာငမႈမားကလညး ေစာငၾကညတငးတာေနၾကမည” ဟ သတေပးခသည။ ဒဇငဘာလတြင ယခငႏငငျခားေရး၀နႀကး တာ၀နယခဖးသ၊ A မးသား ဒမကေရစ A ငစတက (NDI) ၏ Uးေဆာင Uက႒ A မးသမးျဖစသ မစၥ မကဒလငး ေက ေA ာဘ႐ကကလညး ျမနမာA ေရးက တစကမတမတ ရပတည ေထာကခ ေပးခသ ဘနးေတာႀကး ဒကစမြနတးတးႏင A မးသမးမားA ဖြ႔ခပ (ျမနမာႏငင) က လ႔A ခြငA ေရးဆမား ခးျမႇင A ပႏငး ေပးခေသးသည။ မစၥ ေA ာဘ႐ကက ျမနမာႏငငသ႔ ၁၉၉၅ ခႏစတြင A ေမရကနျပညေထာငစ၏ ကလသမဂၢ သA မတႀကး တာ၀နထမး ေဆာငရစU၌ သြားေရာကလညပတခၿပး A တကA ခေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညႏငလညး ရနကနတြင ေတြ႔ဆ ခသည။ သ႔မတငမကလညး A ေမရကနျပညေထာငစ ေA ာကလႊတေတာA မတ ဘလ ရစခတဆငက ေဒၚေA ာငဆနး စၾကညထ လာေရာကေတြ႔ဆဖးေသးသည။ ျမနမာA တကA ခမားက သမၼတကလငတနA ပခပေရး ကာလ၊ ၁၉၉၇ ခႏစ၌ ျမနမာစစA စးရႏင ပတသကသည ပတဆ႔A ေရးယမႈမား စတငလာခသညကလညး A မတရေနၾက ေသးသည။ သမၼတ ကလငတနမာ ေဒၚေA ာငဆနး စၾကညက သမၼတ၏ A ျမငဆးဆ ခးျမႇငေပးခဖးသည။ A ေမရကန ျပညေထာငစ၏ ကြနဂရကလႊတေတာထ၌ ၾသဇာတကမႀကးမားသည မတေဆြမားလညး ရေနပါေသးသည။

Page 125: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 125

ထသမားက သမၼတဘရႏင ၎၏ဇနး ေလာရာဘရတ႔ A မျဖေတာတြင တာ၀နယစUကာလA တြငး ျမနမာA ေရးက ကယတငကယက ထထ၀င၀ငေဆာငရြကခမႈမားA ား ေမပစၾကမည မဟတပါ။ ကေA ာငဒငက “သ႔A ပခပေရးကာလ ေနာကဆးရကေတြမာေတာင သမၼတဘရန႔ သ႔ဇနးတ႔က ျမနမာႏငင A ေရးက ႏငငတကာမာ ပၿပးသတထားမလာေA ာင၊ ေရ႕တနးေရာကလာေA ာင တႀကမမက လပေပးခၾကတယ။ ေနာကလာမယ A ပခပေရးA တြကလညး နမနာေကာငးထားခတယ။ သတ႔ေကးဇးေတြ ကေနာတ႔A ေပၚမာ မားပါတယ” ဟ ဆသည။ သ႔A ေနႏင “A ၾကမးဖကမႈ ဆန႔ကငေရးစစပြ” ႏင A လပမားေနၿပး ျပညတြငး ျပညပတြင၊ A ထးသျဖင A ရတက ကးေကာ တကခကခမႈ A ပါA ၀င တျခားေသာ သ၏ႏငငျခားေရး မ၀ါဒမားA ေပၚ A ျပငးA ထန ျပစတငေ၀ဖန ခေနရေသာလညး ျမနမာလမးA မားစကမ သမၼတဘရက ေလးစားေထာကခခၾကသည။ ဖႏပA ပခပေနသည ျမနမာစစA စးရက ျပငးျပငးထနထန ဆန႔ကငရပတညေပးခသည သ၏ ရပတညခကA တြက ေလးစားၾကျခငး ျဖစသည။ ရႈပေထြးေပြလလသည ျပနာမားက A ျဖႏင A မညးA ျဖစသာ လြယလြယခြျခားၾကညတတသညA ေပၚ သမၼတဘရက လA မားက မားသညဟ မၾကာခဏဆသလ ျပစတငေ၀ဖနေလရသည။ သ၏ ႏငငေရးA ယA ဆက A ရတတြင A တငးA ကပသြတသြငး ကငသးရန ႀကးပမးမႈေၾကာင ျပစတငၾကေသာလညး၊ ျမနမာA ေရးကစၥ၌မ လA နညးငယ မသာ A လားတ ေ၀ဖနမႈမး ရၾကပါသည။ သက မA တငး A ခငA မာရပတညခသလ၊ လကေတြ႔တြငလညး တစကမတမတ ခငကညစြာ ရပတညေပးခသည။ သမၼတဘရကေ၀ဖနျပစတငခၾကသမားပငလင ျမနမာႏငင ေကာငးရာေကာငးကးA တြက ဇနးသညႏငA တ လပေဆာငေပးခၾကသညက မသကမသာျဖင ၀နခခၾကရသည။ သမၼတဘရက ၂၀၀၅ ခႏစတြင လ႔A ခြငA ေရးလႈပရားသ ရမးA မးသမး နနးခနေတာငးက A မျဖေတာသ႔ ဖတၾကား၍ ေတြ႔ဆခေသးသည။ သမၼတကေတာ ေလာရာဘရကလညး ၀ါရငတနႏင နယးေယာကတြင မၾကာခဏဆသလ ျမနမာ A တကA ခ လႈပရားေနသမားႏင ေတြ႔ဆခသည။ A ခြငရလငရသလ သက ျမနမာႏငငA ေရးက စတA ားထက သနစြာ ေျပာဆေဆြးေႏြးခၿပး A မျဖေတာတြငလညး ျမနမာA ေရးကစၥက ေရ႕တနးေရာကလာေA ာင ေျပာဆတကတြနး ေပးခသည။ စစA စးရက ၂၀၀၇ ခႏစတြင ဆႏၵျပပြမားက A ၾကမးဖကႏမနငးေခမႈနးသညA ခါ သမၼတကေတာက ကလသမဂၢ A ေထြေထြ A တြငးေရးမႉးခပ ဘနကမြနးက ဖနးေခၚ၍ A ေျခA ေနက စးရမပပနစြာ ေဆြးေႏြးလာခသည။ ဤ A ျဖစမးက ကမၻာထပသးႏငငႀကး၏ သမၼတကေတာမားတြင ရားရားပါးပါး ေတြ႔ရျခငး ျဖစသည။ သက ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊ ဆငးေပးရနပင စနေခၚေျပာဆခေသးသည။ ယခA ခါ တာ၀နရသမၼတကေတာ မဟတေတာေသာ လညး မစၥေလာရာ ဘရက ျမနမာA ေရး A ေလာေပးလမမည မထငပါ။ ဆက၍ ျမနမာA ေရးႀကးပမးလပေဆာငေပးေန Uးမည ျဖစသည။ ၂၀၀၈ ခႏစ၊ သမၼတဘရႏင ဇနးတ႔ ထငးႏငင A လညA ပတခရးတြင သမၼတက ထငရားသည ျမနမာA တကA ခ ေခါငးေဆာငမားႏင ကယတငကယက ေတြ႔ဆခေသးသလ သမၼတကေတာ ေလာရာဘရက ျမနမာနယစပသ႔ သြားေရာက၍ ဒကၡသညမားႏင လသားခငးစာနာမႈ ကပေဘး ကယဆယေရး ၀နထမးမားႏင ေတြ႔ဆခသည။ ထမမက မၾကာေသးမက ျမနမာ ရဟနးေတာတပါးႏင ဘေလာေရးသတUးတ႔ကလညး ေတြ႔ဆခသည။ A ေမရကနျပညေထာငစ A ေျခစက ပညာရငတUးလညးျဖစ၊ Eရာ၀တမဂၢဇငး၏ ပငတငေဆာငးပါးရင တUးလညး ျဖစသည ကမငးဇငက ျမနမာျပညသမားA ေနႏင သမၼတဘရႏင သ၏ဇနးထမ ေထာကခပပးမႈ ရရသညမာ A လြန ကေကာငးလသညဟ ေျပာပါသည။ သတ႔ေၾကာင ျမနမာႏငင၏ A ေရးက ထပတနးႏငငေရး ေခါငးစUတခ A ျဖစသ႔ ေရာကရေစခသညဟ ေျပာသည။ “ၾကညရတာ ဒျပနာA ေပၚ ပဂၢလေရးA ရက A ေလးထားပရတယ” ဟ သက ေျပာသည။ သမၼတဘရA စးရA ေန ႏင ျပခသည တခတညးေသာA မားမာ ျမနမာႏငင၏A ေရးက ကလသမဂၢ လၿခေရးေကာငစတြင ေဆြးေႏြးရန တငျပခ မႈ ျဖစသညဟ သကဆပါသည။ A ေမရကနျပညေထာငစက ကမကထျပ တငျပသည ဆးျဖတခကမားက တ႐တႏင ႐ရားႏငငတ႔က ဗတA ာဏာျဖင ပယခခၾကသည။ ျမနမာႏငငA ေရးက ကလသမဂၢ လၿခေရးေကာငစေရ႕ေမာက တင ျပေဆြးေႏြး ေစခသည ႀကးပမးမႈသည “ဆကလကထနးသမး ထားႏငတ ၿခမးေျခာကမႈ တခA ေနန႔ပ ရေနေသးတယ” ဟ ကမငးဇငက သးသပသည။ သမၼတဘရက ျပစတငေ၀ဖနေနၾကသမားက ေတြးေတာၾကသညမာ သ၏ A ဆးA ရႈးမားလေသာ A ရတကးေကာေရး စြန႔စားမႈေၾကာင ကနA ေနာကႏငငမားကပင ျမနမာႏငငA ေရးတြင A ေမရကနA စးရ မ၀ါဒမားႏင ဆန႔ကငရပတည ေစရန ျဖစလာသညဟ ဆၾကပါသည။ သတ႔က A ေမရကန ႏငင၊ ႏငငျခားေရးမ၀ါဒ၏ Uးတညခကမားႏင ကမၻာA ႏ႔ တျဖညးျဖညး ႀကးထြားလာေနသည A ေမရကနဆန႔ကငေရးစတဓာတ A ေျခA ေနက စးရမေနၾကသည။

Page 126: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 126

မညသ႔ဆေစ ျမနမာႏငငျပငပတြင ေနထငၾကသ ျမနမာလမးမားA ဖ႔ ရပတဘလစကင A စးရ A ပခပေရးA ေပၚ ႏစလသညသေဘာထား ရၾကပါသည။ A ေၾကာငးမာ ရပတဘလစကငမားက ျမနမာႏငငဆငရာမမားတြင တငးမာ သညသေဘာထား ခမတကငသးမညမာ ေသခာေသာေၾကာင ျဖစသည။ ၀ါရငတနရ ေလလာသးသပသမားက သမၼတသစ A ဘားမား A မျဖေတာ ေရာကလာသညA တြက ျမနမာမားA ဖ႔ စးရမဖြယA ေျခA ေန သပမရဟ ေျပာဆၾကေသာလညး သတ႔တြင တျခားႁခြငးခကကစၥမား ရလာႏငပါသည။ A ဘားမား၏ ဒသမၼတ ဂးဆကဖ A ာရ ဘငဒင ကလညး ျမနမာျပညA ေရးA တြက လစမးတUး မဟတပါ။ သက A ထကဆးနတ လႊတေတာ၏ ႏငငျခား ဆကဆေရးေကာမတ Uက႒တာ၀နယစUကာလ၌ ျမနမာႏငငA ေရးႏင ပတသကသည A ေမရကနA စးရ၏ မ၀ါဒမားက ခမတရာ၌ A ေရးပါသည က႑က တာ၀နယေဆာငရြကခရသ တUး ျဖစသည။ ဘငဒငသည တြမလနးေတာစ Uးေဆာငတငသြငးခသည ျမနမာႏငငမ ေကာကစမးမား ပတဆ႔ေရးUပေဒ (စစA စးရ၏ ဒမကေရစ ဆန႔ကငေရးႀကးပမးမႈမား) ၂၀၀၈ ကA ဓက Uးေဆာငခၿပး ေနာကဆး သမၼတဘရက ၂၀၀၈ ခႏစ၊ ဇလငလ ၂၉ ရကေန႔ တြင A တညျပလကမတေရးထးချခငး ျဖစသည။ ဤUပေဒက ၂၀၀၇ ခႏစတြင ျပဌာနးခသည ျမနမာႏငငမ ေကာကမကမား တငပ႔မႈက ကန႔သတသညUပေဒႏင သတတးေဖာေရး စမခကမားက ပတဆ႔A ေရးယမႈ ျပသည Uပေဒတ႔က ပမတငးကပစြာ ထပမ A သစျပင ျပဌာနးချခငးျဖစသည။ ဘငဒငက Uပေဒျပရန တငျပရာတြင “ျမနမာျပညသမား၏ လ႔A ခြငA ေရးကစၥA တြက A ားမေလာတမး ႀကးပမးခသ ျဖစတ ကေနာ A ရငးႏးဆး မတေဆြႀကး တြမလနးေတာစက ဂဏျပတA ေနန႔ တငျပပါတယ” ဟ ထညသြငး ေျပာၾကားခသည။ ဘငဒငက ဆကလက၍ “ကေနာတ႔A ေနန႔ တြမရ႕ ႀကးပမးခကက A ေရ႕ေတာငA ာရႏငငမားA သငး (A ာဆယ)၊ Uေရာပ သမဂၢ၊ A ႏၵယ၊ တ႐တႏငငေတြ A ပါA ၀င ႏငငတကာ မသားစန႔ A တတကြ လကတြၿပး ဆကလက ႀကးပမး ေဆာငရြကရမာ ျဖစပါတယ။ ဒမကေရစျပည၀ၿပး ၿငမးခမးတ ျမနမာႏငငA ေနန႔ တေန႔မာ ႏငငတကာမသားစန႔ A ျပညA ၀ ပးေပါငးေဆာငရြက လာႏငလမမယလ႔ ေမာလငပါတယ” ဟ ဆသည။ တြမ လနးေတာစတငသြငးသည ျမနမာႏငငမ ေကာကမကမား ပတဆ႔ေရးUပေဒက A ေမရကနA စးရ A ေနႏင ျမနမာႏငငA ေပၚတြင တငးမာသည သေဘာထားရသညဟ ေဖာျပရာ ေရာကေစပါသည။ ဤUပေဒ ျပဌာနးခရာတြင ရညရြယ ခက ၃ ခကရသည။ ေနာကထပဘ႑ာေရး တငးကပA ေရးယမႈမား ျပရန၊ စစA စးရေခါငးေဆာငမားႏင A ေပါငးA ပါ မားက ခရးသြားလာခြင ကန႔သတရနႏင ၂၀၀၃ ခႏစက ခမတျပဌာနးခသည ျမနမာႏငငမ ေကာကမက မား တငသြငးမႈ ပတဆ႔ေရးUပေဒက တရစတငးရန ျဖစသည။ ထမမက ျမနမာႏငငဆငရာ မ၀ါဒမားက ညႇႏႈငး ေဆာငရြကရန A ထးကယစားလယ ရာထးကလညး A သစ တထြင ခန႔A ပခေသးသည။ ယခငက A မးသားလၿခေရးေကာငစတြင တာ၀နထမးခၿပး ယခA ခါ ေဂာခေတာငးတကသလတြင လကေထာက ပါေမာကၡA ျဖစ တာ၀နထမးေနသည မကကယ ဂရငးက ဤရာထးေနရာA တြက A ဆျပခေသးသည။ သ႔ေသာလညး A မျဖေတာတြင ေနရာA ေျပာငးA လ ျဖစေပၚလာမႈေၾကာင ရာထးခန႔A ပမႈက A တညျပရန ဆငးငထားရဆ ရသည။ A ဆျပထားသည A ေမရကန A ထးသA ရာရက ျမနမာႏငင၏ A မနးခငးႏငငမား၊ Uေရာပ သမဂၢ၊ A ာဆယA ဖြ႔ စသည တျခားစတ၀ငစားသည ႏငငမားႏင ပးတြလပေဆာငမည ျဖစသည။ ၎သA မတႀကး၏ တာ၀နမားတြင ျမနမာႏငင၏ A ၾကပA တညးျပနာA တြက ဘကစမခUးကပမည နညးနာမား ဖြ႔ၿဖးတးတကေစေရး မလြမေသြ ပါ၀ငလမမည။ ထ႔ျပင ဖA ားေပးမႈ၊ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးေရး၊ ျမနမာျပညသမားဒကၡ သကသာေခာငခေစေရး A တြက A စးရမဟတသည A ဖြ႔A စညးမားက လသားခငးစာနာသည ကညမႈမား ေထာကပေရးကစၥမား စသျဖင က႑စ ပါ၀ငပါလမမည။ ျမနမာA တကA ခ A ငA ားစမားက သမၼတA ဘားမားက ျမနမာႏငငမ၀ါဒႏင ပတသက၍ တငးမာသညသေဘာထား ထားရေစလေသာလညး နညးပရယာယပငးဆငရာ A ေျပာငးA လမားႏင ပ၍ ေကာငး မြနသည ဗဟာ ခမတေဆာငရြကမႈမား ျမငေတြ႔ရဖြယ ရသည။ ထငရားသည ျမနမာA တကA ခ ႏငငေရးေခါငးေဆာငတUးျဖစသ Uး၀ငးတငက A ဘားမား၏ ေA ာငပြက ခးကးဂဏ ျပစကားေျပာရငး A ေမရကနျပညေထာငစA ေနႏင ျမနမာႏငငA ေရးႏင ပတသက၍ ႏငငတကာA စးရမား၊ A ဖြ႔ A စညးမားႏင ပးတြေဆာငရြကသည ခUးကပမႈျပရနလညး တကတြနးခပါသည။

Page 127: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 127

“ကေနာတ႔က A ေမရကနက ႏငငတကာမသားစရယ ကလသမဂၢရယန႔ ပးတြ လပေဆာငေစခငပါတယ” ဟ သက ဆသည။ စစA စးရ၏ A ကUးေထာငထတြင ၁၉ ႏစၾကာ ျဖတသနးခရသ Uး၀ငးတငက A ေမရကနျပညေထာငစ A ေနႏင စစ A စးရႏင A ေပးA ယျပ ညႇႏႈငးျခငးမျပရနလညး သတေပးခသည။ ႏငငတကာမသားစမ ပမထေရာကသည ပတဆ႔ A ေရးယမႈမားႏင လကUးမႈယ လပေဆာငသည ဖA ားေပးမႈမား ျမနမာႏငင ဒမကေရစ လႈပရားမႈ ေရ႕ဆကတးတက ႏငေရးA တြက လA ပသညဟ ဆပါသည။ A ေမရကနျပညေထာငစက ျမနမာဒမကေရစ လႈပရားမႈA ေပၚ မ၀ါဒေရးရာA ရ ခငခငမာမာ ရပတညေပးမည A ခကက Uး၀ငးတင A ေနႏင စးရမပပနဖြယ A ေၾကာငးမရပါ။ A ေမရကန သမၼတေရြးေကာကပြ မတငမမာပင ၀ါရငတန A ေျခစက A ႀကေပးA ဖြ႔တချဖစသည မဟာဗဟာႏင ႏငငတကာေရးရာ ေလလာေရးဗဟဌာနက ေနာကဆး ထတျပန ခသည ေA ာကတဘာလ သးသပခကတြင သမၼတသစA ဘားမားကလညး ျမနမာႏငငA ေပၚ စးပြားပတဆ႔ ျပစဒဏ ခတေရး မ၀ါဒက ဆကလကေထာကခလမမညဟ တြကခကေဖာျပခသည။ A ဆပါသးသပခကတြင “ဤသ႔ A ေျပာငးA လမား ျဖစေပၚလာေစရန တြနးA ားသည ေနာကဆး ျမနမာႏငငA တြငးမ လာရမညပငျဖစသည။ A ဘားမားက ျမနမာႏငငA တြငး ႏငငေရးျပျပငေျပာငးလေရးႏင A မးသားျပနလည သငျမတေရး လပငနးစUမား ျဖစေပၚလာေစရနA တြက A ာဆယA ဖြ႔၊ တ႐တ၊ A ႏၵယ၊ ဂပနႏင Uေရာပႏငငမား A ပါA ၀င ႏငငတကာက ခတဆကမႈရစြာ ပးေပါငးေဆာငရြက လာေစေရးA တြက ႀကးပမးလမမည ျဖစသည” ဟ ပါရသည။ A ဘားမား မဆြယစညး႐းေရးA ဖြ႔၏ A ာရေရးရာ A ဆငျမငA ႀကေပး A ရာရျဖစသ ဖရင ဂနႏဇကလညး ျမနမာ ႏငငျပနာေၾကာင A ာဆယေဒသတခလးႏင A ေမရကနႏငငတ႔ ပမနကရႈငးစြာ ပးေပါငး ေဆာငရြကေရးက A ဟန႔A တား မျဖစေစသငဟ ဆသည။ “ျမနမာႏငငက A ာဆယA ဖြ႔၀ငႏငင တႏငင ျဖစေနတယ ဆေတာ A ေမရကနျပညေထာငစA ေနန႔ A ာဆယA ဖြ႔န႔ လကတြၿပး သတ႔လကနာေစာငထနးရမယ ကင၀တေတြက လကနာဖ႔ တကတြနးတာမး ျဖစသငတယ” ဟ သကေျပာသည။ ျမနမာႏငငA ေရး ေလလာသ ပညာရင ေဒးဗစ စတငးဘာဂကလညး A ဘားမားA စးရ A ေနႏင ျမနမာစစA စးရထမ ျပနလည သငျမတလသည ထငရားေသာ လကၡဏာမား မျပသမခငး စးပြားေရးပတဆ႔A ေရးယမႈက ႐ပသမးဖြယ မရဟ ျမငေနသည။ မညသ႔ပင ျဖစေစ A စးရA သစA ေနႏင ျမနမာစစA စးရႏင ေဆြးေႏြးမႈမား ပ၍ ျပလပရန ဆႏၵရႏငမည ဟ သက ေမာလငထားသည။ ျမနမာစစဗလခပမားက ကမၻာမဟာA ငA ားႀကးႏငငႏင ပမနဆကဆေရး ျပနလညထေထာငလသညကေတာ သသယျဖစဖြယ မရပါ။ လြနခသည ဆယစႏစA တြငးက သတ႔သည ၀ါရငတနၿမ႕ေတာတြင စညး႐းေျပာဆေပးမည ကမၸဏမားကပင ငားရမး၍ ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာနႏင သမၼတ A မျဖေတာတ႔ ဆကဆေရး ျပနလည ေကာငးမြန လာေစရန ခUးကပႏငမည နညးလမးမား ရာခၾကေသးသည။ ေနာကဆး သမၼတကလငတနႏင ဘရA စးရ တ႔က ထးေဖာက မရႏငေတာသည A ခါမ လကေလာခၾကျခငး ျဖစသည။ A ဘားမား ေရြးေကာကပြႏငသညA ခါ ျမနမာစစA စးရ ထနးခပထားသည သတငးဌာနမားက A ဘားမား၏ ေA ာင ပြA တြက ခးကးဂဏျပေၾကာငး ေဖာျပခၾကသညျပင ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊက ဂဏျပသ၀ဏစကား ပါးခေသးသည။ မၾကာေသးမက ရရခသည A တညမျပႏငေသးေသာ သတငးမားA ရ ယခငျမနမာသA မတေဟာငးမားက A ေမရကန ျပညေထာငစ A ပါA ၀င A ေနာကႏငငမားသ႔ ခရးလညလည၍ ယခတကလာမည A စးရသစ၏ ျမနမာျပညဆငရာ မ၀ါဒ မညသ႔မညပ ရမညက နားစြငတးေခါကခၾကသညဟ ဆသည။ A ဘားမား၏ A စးရသစႏင စစA စးရA ၾကား တရားမ၀င ေဆြးေႏြးညႇႏႈငးမႈမားရလာႏငမညဟ ခန႔မနးေျပာၾကားရန A ခနေစာေနေသးေသာလညး ဤသ႔မျဖစလာႏင ဟလညး ကနးေသေျပာ၍ မရပါ။ ၂၀၀၇ ခႏစတြင ၀ါရငတနA စးရ၏ A ေရ႕A ာရႏင ပစဖတေရးရာ ကစၥမား တာ၀နယရ သ ဒ လကေထာက ႏငငျခားေရး၀နႀကး A ရစ ဂၽြန ႏင ျမနမာစစA စးရ၀နႀကးမား တ႐တႏငင၊ ေပကငးၿမ႕ေတာ၌ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈ တႀကမ ျဖစေပၚ ခသည။ ဤေတြ႔ဆမႈက ျမနမာစစA စးရ၏ ေတာငးဆမႈေၾကာင ျဖစေပၚလာခရၿပး ပြငလငး လြတလပစြာ ႏစဘကA ျမငက ေဆြးေႏြးခၾကသညဟ ေဖာျပခၾကသည။ ျမနမာစစA စးရ A ရာရမားက ေဆြးေႏြးပြမားက ျမနမာႏငငA တြငး ဆက လက

Page 128: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 128

ကငးပလၾကေသာလညး၊ A ေမရကန A ရာရမားကမ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညႏင ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးခြငမရလင မေဆာငရြကႏငဟ ပယခခၾကပါသည။ A ေမရကနႏင ျမနမာA ရာရမား၏ ေဆြးေႏြးပြ A ေသးစတA ေၾကာငးA ရာမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာေျပာဆျခငး မရ ေသာလညး ေဆြးေႏြးၾကသညကစၥမားတြင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညႏင ႏငငေရးA ကUးသားမားက ဆကလကဖမးဆး ထနးသမးထားမႈ၊ A ေမရကနျပညေထာငစ၏ စးပြားေရးဒဏခတ ပတဆ႔မႈကစၥႏင ျမနမာႏငင၏ A ေထြေထြ ႏငငေရး A ေျခA ေနတ႔ ပါ၀ငႏငပါသည။ ေဆြးေႏြးပြတကေရာကခရသ A ေမရကန A ရာရက ျပန၍ေျပာျပရာတြင ေဒၚေA ာင ဆနးစၾကည၏ နာမညက ထတေဖာေျပာဆသညႏင တၿပငနက ျမနမာစစA စးရ ၀နႀကးမား၏ မကႏာက ခကခငး ေျပာငးလသြားၿပး တေစၦသရက ေတြ႔လကရသမားႏယ ရခသညဟ ဆသည။ ေနာကထပ A ေမရကနျပညေထာငစႏင ျမနမာစစA စးရတ႔ ေဆြးေႏြးပြမား ျဖစေပၚမလာႏငဟလညး A ျပတေျပာရန မျဖစ ႏငပါ။ သ႔ေသာလညး ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ထေတြ႔ဆကဆခြင မရေသးဘႏင ျမနမာႏငငA တြငး ေဆြးေႏြးပြမား ျဖစလာရန A ေျခA ေနေ၀းပါေသးသည။ စတငးဘာဂက “A ေျပာငးA လေတြ မရရငေတာ တက႐ကေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈေတြက ျမနမာႏငင ျပငပမာပ ျဖစႏငေျခ ရပါတယ။ တကယလ႔ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညန႔ ေတြ႔ခြငမရဘးဆရင A ေမရကနA စးရA ေနန႔ သ႔A ရာရေတြက ျမနမာႏငငက လႊတဖ႔ဆတာ သသယရစရာပါ။ ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက A ာဏာကခပကင ထားသေရြ႕ ဒလ A ေျခA ေန ကလညး ျဖစဖ႔ ခကပါတယ” ဟ ဆသည။ စတငးဘာဂက A ဘားမား A ပခပေရးကာလတြင ျမနမာႏငငဆငရာ မ၀ါဒႏင ပတသက၍ သသသာသာ ေျပာငးလလာ ရန A ေၾကာငးမရဟ သးသပသည။ သ႔ေသာလညး သက “ဒါေပမယ ၀ါရငတနမာရေနတ A ငA ားစေတြ ၾကားမာေတာ စစတပဟာ ျမနမာႏငငရ႕A ေျဖ တစတတပငး ျဖစတယဆတာက ပA သA မတျပလာၾကတယ။ ျမနမာႏငငက ျပနာေတြ ေျပလညလာေစဖ႔ စစတပက က႑တရပA ေနန႔ လA ပတယဆတာလညး ျမငလာၾကတယ။ A ရငတခနက A ေမရကနရ႕ မ၀ါဒျဖစဖးတ သတ႔က စစတနးလားျပနခငးလက ဆတာမး ေရ႕ဆက မျဖစႏငေတာဘး ဆတာ သျမငလာတယ။ A ရငကလညး မျဖစခဘး” ဟ ျဖညစြကေျပာခသည။ “ၿခ ေျပာရမယ ဆရငေတာ ၾကညရတာ A ေျပာငးA လျဖစဖ႔ကနညးတယ၊ A ရငA တငးပ ျဖစဖ႔က ပမားေနတယ။ ျမနမာျပညသေတြA ေနန႔လညး ဒကၡဆငးရေတြ ဆကခစားေနရဖ႔ ရတယ” ဟ သက ဆကေျပာသည။ ကမငးဇငကမ A ေမရကနသမၼတသစ၏ A ပခပေရးသည ယခငသမၼတ ဘရ ကငသး ခသည “တကယေတာႀက” မ၀ါဒထက စာလင A မားႏင ေကလညေA ာငညႇႏႈငး A ေျဖရာသညပစ ပ၍ျဖစႏငသညဟ ျမငသည။ သမၼတဘရ ခUးကပခရာတြင A ားနညးခသည A ခကမာ ျမနမာျပညA ေရးႏင ပတသက၍ ႏငငတကာ A ငA ားစမားႏင A ေပးA ယျပေနရျခငး၊ ညႇႏႈငးလပေဆာငေနရျခငးပင ျဖစသညဟ ကမငးဇငက ဆသည။ ဤ A ခကေၾကာင ျမနမာႏငငတြင ထငသာျမငသာသည ရလဒမား မထြကေပၚႏငဘျဖစခရသညဟ သကျမငသည။ A ေမရကန ႐ပျမငသၾကားကြနယကတချဖစသည ေA ဘစ သတငးဌာနႏင ေတြ႔ဆေမးျမနးခနးတြင ျမနမာႏငငက “A ာဏာရငမား၏ ခကတတႏငင” တခA ျဖစ လသရငၾကား ထညသြငးေဖာျပခသည ႏငငျခားေရး၀နႀကး ကြနဒလဇာ ႐ကစက ႏငငတကာမသားစA ေနႏင ျမနမာျပညသမားက မကယဆယႏငျဖစခရသညA ေပၚ သမ၀မးနညးမ သညဟ ေျပာဆခသည။ ယခလ ပြငပြငလငးလငး ၀နခေျပာဆခသညA ေပၚ ႀကဆရန ရပါသည။ သ႔ေသာလညး ျမနမာ ျပညသမား A ေနႏင ေနာကတႀကမ ပစထားခရသည A ေျခA ေနမးကေတာ မလခငၾကေတာၿပ။ ေA ာေဇာေရးသားသည Burma and Obama က ဆေလာေA ာင ျပနဆေဖာျပပါသည။

Page 129: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 129

ေနာငဘဝဆတာ ရခရင FRIDAY, 06 MARCH 2009 15:24 ေA ာငသကဝငး

လေပါငးမားစြာသြားလာေနတ ရနကန၊ သဃၤနးကၽြနးၿမ႕နယA တြငးက လမးမႀကးေပၚမာ A ျဖေရာင A ကႌန႔ ဂါ၀နရည ၀တဆငထားၿပး မကႏာတခလး မတကပေတြျခယသထားတ A မးသမးတUးက

သ႔ရ႕ ႏ႔ႏစေရာင စလငးဘကA တထက A နကေရာငေျခာကလးျပးေသနတက ျဖညးညငးစြာ ထတလကတယ။ ေသနတက ကငၿပး ပတ၀နးကငက ေ၀၀ၾကညလကတယ။ ၿပးေတာ ေသနတက သ႔ရငခြငဆခနလကၿပး မကႏာမာ ေၾကကြမႈA ျပညန႔ ႏႈတခမးဆကတနရA ကကြတ စကားသေတြ ထြကေပၚလာတယ။

“ကက၊ တ႔န႔ လမးခြဖ႔ ဆးျဖတၿပးသြားၿပလား။ ကက တ႔က ဆကမခစႏငရင တ႔ဘ၀က သတေသလကမယ။ တ႔ကခြငလႊတပါ ကကရယ” ဆတ စကားသ ထြကေပၚလာၿပးေနာကမာ ေသနတေမာငး ကကငထားတ သ႔ရ႕ လကညႇးက ေျဖးညႇငးစြာ ဖခလကပါေတာတယ။

ေသနတသ ကယကယေလာငေလာင ထြကေပၚလာျခငးမရေပမယ သမဟာ ရငဘတကလကန႔ဖၿပး ေျမႀကးေပၚ က လကသြားတယ။ လကေနတ သ႔ရ႕ေဘးမာ ေဟာငးႏြမးေနတ A စမးေရာငထးတလကန႔ A စမးေရာင ေကာယပေတာငတခက ျပန႔ကေနတယ။

ကေမာငေမာငUး (ေခၚ) မစႏၵာလြင (ဓာတပ - Eရာဝတ)

ဒျမငကြငးက A ေတာက ေၾကကြစရာေကာငးတ ျမငကြငးျဖစေပမယ A မးသမး လကသြားခနမာ ရယသေတြ ေသာေသာညသြားတယ။ လေတြဘာေၾကာငမား A ၾကငနာတရားကငးမစြာ ရယေမာ ေနၾကတာပါလ။ A ေၾကာငးကေတာ လကသြားတ A မးသမးဟာ တကယA မးသမးA စစ မဟတဘ A မးသမး A ၀တA စား ေတြ၀တဆငလ႔ လေတြကေဖာေျဖရငး ၀မးေရးA တြက ေရာကသးေဆးျပားလကလ ေရာငးခေနရတ မနးမလာလ႔ A မားေခၚၾကတ လငတခစသ တUးျဖစေနလ႔ပါပ။ သ႔နာမညက ေမာငေမာငUးျဖစၿပး မနးမလာA ျဖစ မညေခၚတ A မညကေတာ မစႏၵာလြင ျဖစပါတယ။

ကေလး၊ လႀကး မကန ေမာငေမာငUး(ေခၚ) မစႏၵာလြင ရ႕သ႐ပေဆာငမႈက သေဘာက ရယေမာေနခနမာ သဟာ ေျမၾကးေပၚက လးလထလာတယ။ သရ႕ ပလတစတစ ေျခာကလးျပး ေသနတက စလငးဘကထ ျပနထညၿပး A ဆေတာေကာနရ႕ ေကာၾကားလတ ေတးသခငးတပဒက ကယဟနA မA ရာန႔ လႈပလႈပရားရား ကခန သဆလကခနမာေတာ သ႔က ၾကညေနတ လေတြA ားလးဆက ရယသေတြ တေသာေသာ ထြကေပၚ လာပါေတာတယ။ “ကကခစေရ ဒလပ တ႔ကေတာ ေခၚမာပေလ။ ကကခစေရ၊ ကက႔ ခစေရ။ ကကခစေရ” ဆတ သခငးက သရ႕တငတ၊ ရငတေတြ လႈပခါ သဆေတာ ငယရြယတ ကေလးေတြကပါ သန႔A တ လကလကၾကတယ။ သခငးၿပးဆးသြားခန သရ႕နဖးျပငမာ ေခၽြးေတြက ေရေတြA လား ဒလေဟာ စးကလာၿပး ပရသတထက လတUးက သ႔က ေျဖေဖာခA ျဖစ ေငြ သးရာလာေပးတယ။ A ဒ ေငြလာေပးတသက သက ေရာကသးေဆးျပား တထပျပနေပးရငး ႏႈတက “ေကးဇး ကက” လ႔ မခ႔တ႐႕ ကယဟနA မA ရာန႔ လမးႏႈတဆကတယ။ ေရာကသးေဆးျပား လကလေရာငးခရငး A သကေမြး ၀မးေၾကာငးၾကတ ရနကနက လငတခစသ ေတြထမာ

Page 130: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 130

ေမာငေမာငUး(ေခၚ) မစႏၵာလြငလညး တUးA ပါA ၀ငျဖစပါတယ။ ေမာငေမာငUး ဆတ သက A သက ၁၄ ႏစA ရြယကတညး ေရာကသးေဆးျပား ေရာငးရငးလမးတကာ လညလညေဖာေျဖခတာ A ခဆရင ၄၁ ႏစေတာင ရလာပါၿပ။ သ ေရာကသးေဆးျပားစတင ေရာငးတ A ခနက သခငးတပဒက ေငြတမတန႔ ေဖာေျဖခတာျဖစေပမယ တရပရပတကလာတ ကနေစးႏႈနးေၾကာင A ခA ခါ သက သခငးတပဒက ေငြ ၁၅၀ ကပ ယၿပး ေဖာေျဖပါတယ။ သခငးA ျပင ဇာတလမးတ ပစေလးေတြပါ သ႐ပေဆာင ခငးရငေတာ ဇာတလမးတတခက ေငြ ၂၅၀ ကပ ေတာငးယ သ႐ပေဆာင ေပးတယ။ “သခငးကေတာ A မားဆးဆရတယ။ တခါတေလ ဇာတလမးတေလးေတြလညး သ႐ပေဆာင ေပးရတယ။ ေၾကာျငာန႔ ကရးယား ဇာတလမးေတြထက ပစA တငး လပျပပါဆရငလညး လပျပရတယ” လ႔ သက ေျပာတယ။ သေနတ ေနရာကေတာ ရနကနၿမ ႕ထန႔ A လြနေ၀းကြာတ ၿမ႕ဆငေျခဖး တခမာေနထငတာျဖစၿပး မငေပါငး မားစြာ ေ၀းကြာတ ၿမ႕ထက ေန႔စUလမးေလာကလာရတာပါ။ သ႔မာ A သက ၇၀ ေကာA ေမA န႔ ညA စကေမာငႏမ ေျခာကUးရပါတယ။ဒါေပမယ သ႔A ေမက သကသာ လပကငေကၽြးေမြး ေနရတာပါ။ သ ၇ ႏစA ရြယမာ သရ႕ဖခငက A ျပငးဖားနာရာကေန ေဆးခနးသြားဖ႔ ေငြေၾကးမတတႏငတ A တြက ေနာကဆး ရစရကေလာက ဖားနာၿပးခနမာ ကြယလြနဆးပါး သြားခပါတယ။ ညA စကေမာငႏမ မားျပားလြနးတ သ႔မသားစမာ A ေမမဆးမရ႕လပစာကသာ မခခရတA တြက ငတတလည ျပတတလည ျဖစရငး ပညာမသငၾကားခရပါဘး။ “ငယငယေလးကတညးက A ၿမA ားငယတယ။ထမငးA နပေပါငးမားစြာ ငတခရေတာထမငးငတမာ A ရမးေၾကာကတယ” လ႔ သရ႕ငယစUA တတဘ၀က မကရည၀စြာ ျပနေျပာျပတယ။ လမးမေပၚေတြမာ သခငးဆရငး ေရာကသးေဆးျပား စေရာငးတ A ခနကစလ႔ ထမငးငတခရတ ျဖစရပA ဆး သက ေျပာျပပါတယ။ လကဖကရညတခြက ေငြငါးမးသာ ရခနမာ သက တေန႔က ေငြသးကပ၊ ေလးကပ ရာႏငေနပါၿပ။ A ခဆရင သ႔ရ႕၀ငေငြက ေန႔စUA နညးဆး ငါးေထာငရပါတယ။ ဒါေပမယ သရာလ႔ရတ ေငြေတြA ားလးက သးပစတာေတာ မဟတပါဘး။ သရာလ႔ရတ ေငြေတြထက ေတာငၿပးပြလ႔ေခၚတ ကယေတာႀကး ကယေတာေလး နတႏစပါးပြ A တြကေန႔စU ေငြငါးရာ စပါတယ။ ဒလ စတာဟာ သတေယာကတညး မဟတဘ သရ႕သငယခငး လငတခစသေတြ A ားလးပလ႔ ဆပါတယ။ “A ရငးႏးဆးသငယခငး A ားလး ၁၃ ေယာကရတာ။ ေသတလလညး ေသကနျပ။ A ခေတာ ၅ ေယာကပ ကနတယ။တျခား လပေဖာကငဖကသငယခငးေတြလညး A မားႀကးရတယ။ A ားလးက ေတာငၿပးပြမာ ျပနဆၾကတယ” လ႔ သက ေျပာတယ။ တခါတေလ နတကႏၷားပြေတြမာ ပမနကၾကတ သငယခငးေတြက ေခၚရငလညး နတလကကေသးတယ။ A ဒလနတကတ ရကဆရင တေန႔ ကပ ၅ ေထာင နတပြေပးတသဆက လပA ားခA ျဖစ ရပါတယ။ ဒါေပမယ နတကလ႔ရတ လပA ားခကေတာ A နညးငယသာသးစြၿပး ကယေတာႀကး ကယေတာေလးA တြက ျပနလ ပါတယ။ ဒါဟာ သ႔လ နတကးကြယတ လငတခစသတငး လပေလလပထရတ လပ႐းလပစU A စUA လာတရပလ႔ သက ဆတယ။ သ႔ရ႕ေန႔စUဘ၀က လမးေပၚမာေန၊ လမးေပၚမာစား၊ လမးေပၚမာပကဆရာရငး ကနဆး ေနတာပါ။ ဒါေပမယ လေတြဆက ရယသၾကားတငး သခစားေနရတ A ေမာေတြေျပသြားတ A တြက ဒA လပက မစြန႔လႊတႏငေသးတာပါလ႔ ေျပာျပတယ။ “ေသတA ထ ဒA လပက လပသြားမယ။ ဒA လပလပရငး ေသမယ။ လေတြေပာရင ရယရငေကနပတယ။ A ေျခာကလ႔ေခၚၿပး A ႏမခရေပမယလညး ဒA လပက မစြန႔လႊတပါဘး” လ႔ သက ျပတသားတ ေလသန႔ ေျပာတယ။ A ခA ခန သ႔A တြက A လခငဆးဆက ေတာငးပါဆရင ပညာတတ A မးသမးေခာတUး ျဖစခငပါတယတ။ “ဘရားေရာကတငး ဆေတာငးတယ။ ေနာငဘ၀ဆတာ ရခရင Uစၥာေပါ၊ ႐ပေခာ၊ ပညာတတ မနးမေခာတUး ျဖစပါရေစလ႔”

Page 131: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 131

ပလကေဖာငးေပၚက ကေလးငယမား FRIDAY, 06 MARCH 2009 15:52 ၾကညေဝ

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=804:2009-03-06-08-55-07&catid=2:article&Itemid=30

A ခနက ေန႔လယ ၁၂ နာရခန႔ ၊ ရနကနၿမ႕ ေဒါပျမ႕နယထက ကားမတတငတခမာပါ။ ကားမတတငမာ ဘတစကားတစးထးစကလကတငး ကားနားကေျပးကပသြားျပး ေစးေရာငးေနတ ေစးသညA မားစဟာ ေဌးေဌးတ႔A ရြယ A သက ၁၀ ႏစ ၀နးကင ကေလးေတြျဖစေနတတတာမားပါတယ။

ေစးဗနးကေလးေတြက ရြကရငး A ရနမေသေသးတ ကားေဘးကေနသ႕ထကငါ A လA ယက ေA ာျပး ေရာငးေနတ ေဌးေဌးတ႕လ ေခါငးရြကဗပထးကေလးေစးသည ေတြဟာ ခလ ေနပပ၊ ကားကကျဖစ တေန႕လယခငးပငးေတြမာသာ လငးကားေတြ နားကပျပး ေစးေရာငးႏငတာျဖစပါတယ။

ကနစြနးUျပတသညေလး ေဌးေဌး (ဓာတပ - ၾကညေ၀)

စညပငသာယာUပေဒA ရ ဘကစကားမတတငေတြမာ ေစးေရာငးခြငမရသလ၊ေခါငးရြကဗပထး ေစးသည ေတြကလညး ကားေတြA နားကပျပး ေစးေရာငးခြငမရပါဘး၊ ေတြ႕ခရငလညး ေစးဗနးသမးတA ျပင ဒဏ ေငြေဆာငရေၾကာငး ေစးသညမားထမ သရပါတယ။ ခလ ေနမငးေခါငးတညတညေရာကေနခနမးမာသာ A ဖမးA ဆးနညးပါးတA တြက ေဌးေဌးတ႔လ ေခါငးရြကဗပထးေစးသညေတြဟာဘတစကား ဂတေတြနားမာ မေယာငမလည ရပရငးကေန ေစးခးေရာငးေနရတာျဖစပါတယ။ ျခစျခစေတာကေA ာင ပေနတ ေနပရနေၾကာင ပနပနေျခာကေျခာက ေဌးေဌးတကယလး ေခၽြးေတြ ႐ႊနစေနျပး၊ မနကကတညးက ထပနးေနေA ာင လမးခတ သနပခါးေတြလညး ခပမညးမညးပါးျပငမာမရ ၾကေတာဘ ေခၽြးေတြန႕ ေစးကပကပျဖစေနပါျပ။

Page 132: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 132

ဒါေပမယ ေဌးေဌးကေတာ မတတငမာ လငးကားတစးထးရပလကတငးဘ၀တ ကေလးေစးသညေတြန႕ A ျပင ေျခလမးကကလမးျပး ကားဆကသ႕ထက UးေA ာငေျပးရင ကားေပၚက ခရးသညေတြက ကနစြနး Uျပတ၊ ကနစြနးUျပတ ယပါUး၊ ၀ယပါUးလ႔ တကတကၾကြၾကြန႔ ေA ာဟစရငးေစးေရာငးေနဆျဖစပါတယ။ A ဒလ A ရနမေသေသးတ ကားေတြနားေျပးကပသြားတA ခါတငး ကားဘးၾကးေတြေA ာကမာ ေျခေထာက၀ငမသြားေA ာငလညး သတထားရတA ေၾကာငးေဌးေဌးက ေျပာျပပါတယ။ "သမးသငယခငး မေစာ ေျခေထာကက ကားၾကတသြားကတညးက သမးတ႔A ားလးလန႔သြားၾကတာပ၊ ကားေA ာက ေျခေထာက၀ငသြားမာေတာ ေၾကာကတယ" လ႔ သမကေျပာပါတယ။ သယၤနးကၽြနးကေေန ေစးလာေရာငးတ ေဌးေဌးဟာ A မကေန မနကကတညးကထြကချပး ဒကားဂတ A ေရာကလမးတေလာကလးေစးေရာငးလာရတာျဖစေၾကာငး ၊ ကနစြနးUျပတ ၁ ခ က ၁၀၀ ကပေစးန႔ ေရာငးျခငးျဖစျပး ပါလာသမ A ကနေရာငးရတေန႕ေတာငမ ကပ ႏစေထာင ေကာေလာကသာရေလရျပး ေစးေရာငးပါးတေန႕မားဆ ကပ ၁၀၀၀ ျပညေA ာငပင မနညးေရာငးရေၾကာငး သမကေျပာျပပါတယ။ ဒကားဂတေလးမာ ေဌးေဌးဟာ ေန႕လယ ၁၂ နာရကေန ညေန ၃ နာရေလာကထပမနေရာကလာျပး ေစးေရာငးပါတယ။ သမဟာ ေေမာငႏမမားတ မသားစ၀ငတUးျဖစတA တြက ေကာငးမေနႏငဘ A မ မာA ေမကကေလးကထနးေပးရပါတယ။ ခလ ရာသA လက ရာသစာေရာငးခတာခဆလင ၃ ႏစရျပ လ႕ သမက ညညးညပါတယ။ ေဌးေဌးလပ ဘ၀တေစးေရာငးဘကတUးျဖစတ သနးစနကေတာေစးေရာငးတA လပA ျပင လေခၚေပး တA လပကပါ တြလပတA တြက သက ပကကတယလ႔ ေဌးေဌးက ၾကကUျပတေရာငးေနတ သနးစနက လမးျပးေမးေငါျပပါတယ။

တေန႔ ေငြ ၃၀၀၀ ပါမ A မျပနရတယဆတ သနးစန (ဓာတပ - ၾကညေ၀)

သနးစနဟာလညး ေဌးေဌးလပ ပနကပကပ၊ မညးေျခာကေျခာကန႔ ၁၂ႏစA ရြယ ကေလးတေယာကပါ။

Page 133: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 133

A ဒ သနးစနဆတ ပနကပကပန႔ကေလးဟာ A မက တေန႕ ေငြ ၃၀၀၀ A ပရေၾကာငး၊ A ဒ ေငြ ၃၀၀၀ ရဖ႕A တြက သနးစနဟာေစးေရာငးတ A လပA ျပင တျခားA လပေတြကပါ လပေနရေၾကာငး၊ ေငြ ၃၀၀၀ ျပညေA ာင မရာႏငတေန႕ဆရင သနးစနတေယာက A မမျပနရလ႕ ေလာကသြားေနရေၾကာငး ေဌးေဌးက ေျပာျပပါတယ။ "သမးတ႕က A မက ရသေလာကပ ေပးလ႔ ရတယ၊ A ေမက ဘာမ မဆဘး၊ သ႕A မကေတာ မရဘး သ႕Uးေလးလား သ႕A ေဖလားမသပါဘး ေငြ ၃၀၀၀ မျပညတေန႕ဆရင သ႕က A ရမးရကတာတ၊ A ရမး နာတာပတ၊ A ဒါက ေၾကာကလ႕ သက ေငြ ၃၀၀၀ မျပညျပညေA ာငရာရတာ"လ႔ ေဌးေဌးက ဆပါတယ။ ေဌးေဌးေျပာသလပ သနးစနဆတ A သက ၁၁ ႏစA ရြယကေလးဟာၾကကUျပတေရာငးတာA ျပငA ေပာ A ပါးလကစားခငသေတြက ေနရာရာေပး၊ လေခၚေပးးတA လပကလညး လပတယလ႔ သရပါတယ။ ျပညတနဆာ လခငတသေတြက ျပညတနဆာရာေပးရင ျပညတနဆာဆက ေငြ ၅၀၀ ကပန႕ ရာခငးတသ ဆက ေပးတ ေငြေၾကးA နညးA ကUးကရတတတA ျပင၊ A ဒကားဂတA နားက တညးခခနးေတြဆက ေခၚသြားေေပးရငလညးတညးခခနးက သနးစနက တခါေခၚလာ ကပ ၂၀၀ နႈနး ေပးတA တြကသနးစနဟာ ေငြရာေတာတ ကေလးတေယာကA ျဖစ ကေလးေစးသညေတြၾကားမာနာမညၾကးပါ။ "ကေနာေစးေရာငးရန႔ ေငြ ၃၀၀၀ မရပါဘး၊ Eညသညရာေပးႏငမကကတယ၊ Eညသညပါးတေန႔ ဆရင သပမကကဘး"လ႔ သနးစနက ေျပာျပပါတယ။ ဒတယတနးA ထ ေကာငးေနဖးတ သနးစနဟာ သၾကးလာတA ခါ ကားဆရာ(ယာUေမာငး)တေယာကျဖစ ခငတယလ႕ ေျပာျပပါတယ။ ေကာငးလး၀ မေနခဘးတ ေေဌးေဌးကေတာ သ ဘာျဖစခငလညးဆတာမေျပာျပတတပါဘး၊ ဒါေပမယ သကေတာ သ႕A ေမကေကာငးေကာငးမြနမြနထားခငတယ၊ သ႕ ညမေလးကလညးေကာငးထားခငတ A တြက သနးစနလပ ပကဆမားမားရာခငတယလ႕သ႕ဆႏၵက ေျပာျပပါတယ။ သနးစနလ၊ ေဌးေဌးတ႕လ စား၀တေနေရးA တြက၊ မသားစA တြက A လပလပေနၾကတ ကေလး စားပြထး ေတြ၊ ကေလးေစးသညေတြ၊ ကေလးA လပၾကမးသမားေေတြ၊ ကေလးပနးရေတြ၊ ကေလးစစသားေတြ၊ ကေလးEညၾကေတြ စတ ကေလးေတြ ဘာျဖစလ႕စာသငခနးျပငပ ေရာကေနၾကတာလ ဆတ A ေျဖက ေတာ လတငးသတA ေျဖမးျဖစေနပါျပ။ ဆငးရၾကပတညးၾကတ ျမနမာႏငငသားေတြဟာ ကယေမြးထာတေကာငးေနA ရြယ သား၊သမးေတြရ႕ စား၀တေနေရးက တာ၀နမယႏငတA ျပငကေလးေတြရ႕ လပစာပါ ပးေပါငးပါ၀ငမ စားေလာကရ A ေျခ A ေနမးကေရာကေနၾကပါျပ။ A ဆပါ ကားဂတA နးက စားေသာကဆင ၁ ဆငမာ A လပ၀ငေနတ မခငတUးကလညးသမရ႕ A သက ၁၃ ႏစA ႐ြယ သမးက ခလ ေစးေရာငးခငးေနရတA တြက စတထခကေၾကကြရေၾကာငး၊ မတတသာတ A ဆးခလ ခငးေနရျခငးျဖစေၾကာငး ေျပာပါတယ။ "ေကာငးစရတမတတႏငေတာ ေကာငးမထားႏငေတာဘး၊ A ငယ တေယာကကလညး ေကာငးထားရ တယ၊ ေနာကျပးေတာ သ႕A ေဖရ႕ လပA ားခက တေန႕က ၁၅၀၀ ပရတယ၊ ကမကလညး တေန႔ ၁၀၀၀ ပ ရတယဆေတာ သမးၾကးေစးေရာငးလ႔ရတ ေငြပါမ စားေလာကတာမ႔ ခငးရေတာတာပ"လ႔ ေျပာပါတယ။ မသားစ၀င ငါးUးရတ သမတ႔မသားစA တြက တေန႔ မးဖေခာငစရတက ဆနA တြက ေငြ ၅၀၀၊ ဆA တြက ၁၀၀၊ ထငးဖး ၁၀၀၊ ေရဖး ၂၀၀ ကပ၊ ဖေယာငးတငဖး ၂၀၀ကပ၊ ကေလးမန႕ဖးန႕ ကားခ ၃၀၀ ကပ န႕ ဟငးဖး ၁၀၀၀ ကနကျပး သ႕ဖခငရ႕ လမးစရတက ၁ ေန႕ ၅၀၀ ကပ၊ သမးျဖစသ ေစးေရာငးဖ႕A တြက ေစးရငး ၁၀၀၀ကပ လA ပေၾကာငး၊ ေစးေရာငးရာမ ျမတသည ေငြက A မလခႏင A ငယေကာငးစရတ A တြက ဖယထတထားရေသးေၾကာငး သရပါတယ။ မသားစA တြက၊ စား၀တေနေရးA တြက စာသငခနးျပငပမာ A စေတးခေနၾကရတ ကေလးငယေတြက ျမင ရတငး

Page 134: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 134

သတ႕ေနာငေရးA တြက စတမေကာငးျဖစရေၾကာငး ေကာငးဆရာမတUးက ေျပာျပပါတယ။ "ဒကေလးေတြရ႕ A နာဂတေတြက ကမ ေတြးမၾကညရဘး၊ A သကငယငယေလးေတြန႔ မႏင၀နေတြ ထမးေနၾကရေတာ သတ႕ရ႕ စတေတြဟာ ပကစးျပးသားျဖစေနမာပ၊ သတ႔ ၾကးလာတA ခါ ဘယလ လမး ေတြျဖစလာျပး ကမတ႕ တငးျပည ဘယလျဖစလာမလဆတာ မေတြးရပါဘး"လ႔ ဆရာမက ဆပါတယ။

ရမးလမးစA ေၾကာငး ေလလာမႈတရပ WEDNESDAY, 04 MARCH 2009 15:29 ေဒးဗစ စေကာ မကသဆင

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=787:2009-03-04-08-32-34&catid=5:book-shelf&Itemid=12

ျမနမာႏငင၏A ႀကးဆး တငးရငးသားလမးစတစA ေၾကာငး ေရးသားထားသည ဤစာA ပသည A လြနမားျပားေသာ A ေသးစတA ခကA လကမားက ေျပာထားပါသည။

A ခနးထမာ ကားတေကာငရေနတA ေၾကာငးက တစတေယာကကမ ေျပာဆျခငးမရဘးဆလင ထကားသည ရမးလ မးပ ျဖစပါလမမည။ ျမနမာလမးစၿပးလင ႏငင၏ဒတယလUးေရA မားဆးျဖစေသာ ဤတငးရငးသားA ပစသည A ျခား တငးရငသားA ပစငယမားကသ႔ ျပညတြငးျပညပ၏A ာရစကမႈက မရရခၾကပါ။ A နညးA ကUးေလာကသာ ရေသာ ရမး၊ ျမနမာႏင A ေနာကတငးပညာရငမားA ျပင လြနခေသာ A ႏစ ၁၀၀ ခန႔က ရမးျပညနယႏင A ထက ဗမာျပည စြယစကမးA ညႊနးက ပညာရင ေဂ ဂ စေကာ ေရးသားျပစၿပးကတညးက ရမးျပညနယA ေၾကာငး ေလလာမႈျပသ

A လြနရားပါသည။

စာA ပ A မည - ရမးျပညသမငး

ရမးလမးမား၏A စမသည ၁၉၆၂ ခႏစA ထ၊

ေရး - စငးေA ာငထြနး

ဆစခ၀မး ပရကစ၊

၂၀၀၉ ခႏစ၊ စာမကႏာ ၆၈၄ မကႏာ

---------------------------------------------------

တငးလမး (`ရမး´ ဆသညစကားလးသည ျမနမာစကားလးျဖစၿပး `စA မ´ (Siam) မဆငးသကလာျခငးျဖစသည) မားသည A ႏၵယ A ေရ႕ေျမာကပငးမသည ျမနမာႏငင ေျမာကပငးကျဖတၿပး တရတျပညေတာငပငးႏင ထငးႏငင ေျမာကပငး၊ လာA ႏင ဗယကနမA ထ A ကယA ေျပာ ပ႕ႏ႔လကရပါသည။ သ႔ေသာ ရမးလမး A မားဆး

ေနထင ရာေဒသမာ ျမနမာႏငင A ေရ႕ေျမာကပငးတြငျဖစပါသည။ ၄ငးတ႔သည လြနခေသာ ႏစေပါငး ၁၀၀၀ ေကာခန႔က ရမး A ငပါယာမားျဖစေသာ နနေခာငးႏင ေမာA ငပါယာတ႔ ၿပကြၿပး တရတျပညမ ေရႊ႕ေျပာငးေရာကရလာျခငးျဖစသည။

လြတလပေရးမရမ ႏစ ရာေပါငး A ေတာၾကာက ရမးျပညေဒသမားသည နယေျမA ႀကး A ေသး၊ ၾသဇာA ာဏာ ရမႈ A ေပၚမတည၍စေပါငးၿပး ေခာငဖာ (`ေကာငးကင၏A ရငသခင´ သ႔မဟတ ျမနမာႏငငတြင `ေစာဘြား´) မားက A ပခပၾကသည။

၁၉၅၉ ခႏစတြင သတ႔၏နယပယမားက တခတညးေသာ ျပညနယA ျဖစမေပါငးစညးခငA ခနA ထ ေစာဘြားမားသည ၄ငးတ႔၏A မနးနားခငးမားႏင ဆကဆေရးတြင ေခာေမြ႕လသညေတာမဟတပါ။ ထကာလ ေနာကပငး စစပြားမား ျဖစပြားသညA ထ ဆကဆေရးကဆငးခၾကသည။

Page 135: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 135

ဤစာA ပသည ႏငငေရးA ရဆနးစစေလလာမႈမားႏငA တ သမငးဆငရာေရးသားခကမား၊ မႏေဗဒ၊ သစပငႏင တရစၧာနတ႔A ေၾကာငးေရးသားထားေသာ သဘာ၀ေလာကပညာရငမား၏ မတတမးမား စသည စညးမUး Uပေဒသ ေပါငးစျဖင ဆကစပေလလာထားျခငးျဖစပါသည။ ဤစာA ပတြင ေျမပမား၊ A ခကA တန႔သေဘာေရးမတခသည စတ၀ငစားစရာ မတတမးမား၊ ရမးA ကၡရာ၊ စာမားႏင ဓာတပမား၊ ကမးကးA မားA ျပားကေန ထတႏတထားေသာ ရညလားသည A ညြနးမား ပါ၀ငပါသည။ ဤစာA ပထတြင သလြငျမစ၊ ဆငမားကA သးျပပ၊ ရမးA းစည ျပလပပ၊ ၀ါဂြမး၊ ေျမႊမား၊ ရမးရးရားA ၀တA စားႏင လကကငပ၀ါ၊ ၀ါး ျဖင ျပလပထားေသာ ထမငးဘးမားႏင A စားA စာမား (ရမးA စားA စာသည ကမာၻေပၚတြင A လ ႕ ၀ကဆးႏင A ေကာငးဆး A စားA စာထတြင ပါ၀ငသည) ႏငပတသကၿပး ေရးသားထားေသာ A ခနးမားပါ၀ငသည။ ဤစာA ပ၏A ရြယA စားက ေငြေၾကးA ကန႔A သတေၾကာင ကန႔သတၿပးထတေ၀ရေၾကာငး စာေရးသက ၀နခထား ပါသည။ (ဆလသညမာ ဤစာA ပသည ယခထကပၿပး စာမကႏာမားႏငပါေသးသည။) ဤစာA ပသည ၁၉ ရာစႏစ ေႏာငးပငး ကာလက ၿဗတသ ပထ၀A သငးႀကး၏ ေလလာခကမားက ဖတရသညႏငတပါသည။

စငးေA ာငထြနး၏ခUးကပပမာ A မားကငးသညေတာ မဟတပါ။ A ထးသျဖင စစA စးရက ေထာကခေသာ ျမနမာႏငင သမငးျပစေရးA ဖြ႕၀ငတUးျဖစေနသညA တြက ျမနမာျပညတြငးကေနေရးသားရသည တငးကပေသာကန႔သတ ခက မားက သမငးေရးဆငရာ ျငငးခမႈမားA တြက လA ပေသာမတစြာေရးသားေဖာျပမႈက မေတြ႔ရျခငးျဖစပါသည။

ထးထးျခားျခား စတA ေႏာငA ယကျဖစစရာေကာငးသည တငးရငးသားA ခငးခငးသဟဇာတျဖစမႈက A ထးတလ ေဖာျပထားသည-

“ဗမာႏင ရမးလမးတ႔သည ျပညပကးေကာမႈမား သ႔မဟတ စစပြမားက ရငဆငႀကေတြ႕ရသညA ခါတငး ေသြးစညး ညညြတၾကသည” စသညတ႔သည A မားလကခထားေသာ A ျမငမား မဟတပါ။ ထA ျမငမားသည A ႏရာယမရေစ ရန A ထကကA ာဏာရသမားက Uးညႊတျပျခငးသာျဖစၿပး ေလးေလးနကနက ဆနးစစေလလာထားခကမားမဟတပါ။ သ႔ေပမယ ထကးယးကားယားႏငေသာစာပဒမားက ေတြ႕ရခပါသည။

ေနာကထပA ားနညးခကတရပမာ သမငးေရးဆငရာA ခကA လကမားက ေလလာရာတြင ပညာရပဆငရာ ဆနးစစ နညးမားက A စA စUတက သးစြထားျခငးမရပါ။ ဗမာႏင ရမးျပညနယ သမငးတြင A ေရးႀကးေသာ A ျငငးပြား ဖြယ A ေၾကာငးရပတခ ႕က ထးထးျခားျခား ခနလပထားခရာ A ထးသျဖင ပဂေခတA လြန (၁၂ ရာစႏင ၁၅ ရာစ A ၾကား) ရမးA ပခပမႈႀကးစးခန A ခနးတြင ျဖစပါသည။

ထကာလက စငးေA ာငထြနးက လကခထားၿပး စာေရးဆရာႏင သမငးပညာရင မကကယေA ာငသြငက ေလးေလး နကနက စနေခၚထားပါသည။ လြနခေသာ ႏစေပါငး ၂၀ A တြငး ျမနမာႏငင၏ စတပကစရာေကာငးလေသာ တငးရငး သား လနညးစႏငငေရးႏငပတသကၿပး ထငရားသည ပညာရင ႏစUးျဖစေသာ ဘာေတးလလစတနာႏင မာတငစမစ တ႔က မညသညမတခကမ မေပးပါ။

၁၉၅၀ ခႏစမားA တြငးက ကမငတန တရတျဖမား ကးေကာ၀ငေရာကသည A ခနးတြင A ေမရကနA စးရက လကညးထးA ျပစတငးထားေသာလညး စA ငေA က ရညညႊနးေျပာဆမႈကေတာ ခနလပထားခသည။ သ႔မဟတလင သတငးA ခကA လက A လြနျပညစစြာျဖင သးသပထားျခငးမး ျဖစပါလမမည။

စာA ပ၏A ေကာငးဆးA ခနးမားသည ၁၉၆၀ ႏင ၁၉၆၁ ခႏစA တြငး ဖြ႕စညးပA ေျခခUပေဒက ျပနလညေရးဆြေရးႏင ျမနမာႏငငတြင ပမႀကးမာသည ဖယဒရယလမးစUေA ာငျမငျဖစထြနးေရးA တြက ရမးေခါငးေဆာငမား၏A ဆျပခက မားႏင A ျငငးA ခမားက A ေသးစတေဖာျပထားခကမားပင ျဖစပါသည။ ၁၉၅၀ ခႏစကာလမားA တြငး ပဋပကၡျဖစေစ ေသာ A ေၾကာငးA ရငးမားျဖစခသည ၁၉၄၇ ခႏစ ဖြ႕စညးပA ေျခခUပေဒပါ ျပဌာနးခက A မားA ျပားက ရမးေခါငး ေဆာငမားက ျပငဆငရနႀကးပမးခၾကသည။

စာမကႏာ ၁၀၀ ရသည A ေသA ခာသေတသနျပစၿပး ေရးသားထားခကမားက ျပသေနသညမာ လြနခေသာ A ႏစ ၅၀ က ဖယဒရယ၀ါဒ၊ ဘ႑ာေရးဆငရာ ညမမႈ၊ သယဇာတ A ရငးA ျမစမားက ခြေ၀သးစြမႈႏင A ေျခခလ႔A ခြငA ေရး မားA ေပၚလြတလပၿပး တရားမတသည ျငငးခမႈမားသည ယေန႔ေခတထက A မားႀကးပ၍ နကနရႈပေထြးခပါသည။

လကရစစA စးရ၏ A ဓပၸာယမရကစကလြနးသည ျပျပငေျပာငးလေရးျဖစစUႀကး A ၿပးသတကာလက ျမနမာႏငင ေရာကရေနခနမာ A ထးသျဖင ဒA ခကက A ထငA ရား ျဖစပါသည။

Page 136: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 136

စာဖတသမားသည ေခတေရစးေၾကာငးကေတာလနေသာ ေခတလြန သA ရသမားမားမဟတဘးဆလင ေရးရးဆန သည ဤသမငးစာA ပက ဖတရတာ ႀကကႏစသကမာ A မနပင ျဖစပါသည။

ေနာကဆးA ေနႏင ရမးလမးမားမာ တရားမတမႈကရာေဖြမည စာA ပ တA ပ ရလာပါၿပ။ ဤစာA ပက မၾကာေသးမက ထတေ၀ခေသာ စပစႏၵာ ၏ ကယတငေရးA တပၸတ “လမငးသမး”ႏင ယUတြ ၿပးဖတရႈ႕ရန တကတြနးပါသည။

ေနာကထပစနေခၚေနသညA ခကမာ ၁၉၆၂ ခႏစေနာကပငး ဆယစႏစမားA ေၾကာငး သမငးက ယခစာA ပကသ႔ ကယကယျပန႔ျပန႔ျဖင A ေသးစတA ခကA လကမားက ဂရစကၿပး ေရးသားျပစေရး ျဖစပါသည။

မၾကာခငႏစမားA တြငးကျဖစခေသာ A ရႈပA ေထြးမားက စစညးရာတြင ပညာရပဆငရာလြတလပမႈ A နညး ငယ ပရလာရန ေမာလငမပါသည။ ေဒးဗစ စေကာ မကသဆငသည နယးေယာကတြငA ေျခစကေသာ လ႔A ခြငA ေရးေစာငၾကညA ဖြ႕ႀကး(HRW)၏ ျမနမာႏငင ဆငရာ A ႀကေပးA ရာရ ျဖစသည။

ဓမၼစက ၊ A ာဏာစက န႔ ကားပကႀကး THURSDAY, 05 MARCH 2009 13:26 Eရာဝတ

မေလးရားႏငင ပနနၿမ႕တြင သတငးသးေနေသာ သာသနာေမာဠ(သာသနာ Uေသာင)A ဖြ႕ Uကဌ ဆရာေတာ ႀကး Uးပညာ၀သ (ဘဒၵႏ ပညာ၀သ) သည ကမၻာဗဒၶဘာသာ သာသနာျပလပငနးမားA ျပင ၂၀၀၈ ခႏစ ေမလ က တကခတခေသာ နာဂစ ဆငကလနး မနတငး ဒကၡသညမား ကညကယဆယေရး A တြကလညး ျပညပမ ၀တေငြေၾကးမားစြာ ျဖင ေထာကပ လဒါနးခသည ဆရာေတာႀကး တပါးျဖစပါသည။ မၾကာေသးခငက ရနကနၿမ႕တြင ကငးပသြားေသာ ဆဌA ႀကမ ႏငငေတာ သဃမဟာနာယကA ဖြ႕(၄၇)ပါး စည သတမ A စညးA ေ၀း၌ Uကဌ ဆရာေတာႀကး ဘဒၵႏ ကမာရ၏ ၾသ၀ါဒ မန႔ၾကားခကတြငပါ၀ငသည ပဋကတေတာႏင မညညြတဟ ဆေသာ ကစၥရပမားႏင ျမနမာႏငငA တြငးရ ဗဒၶဘာသာ သဃာေတာမား တငးကပခေနရမႈမား A ပါA ၀င သာသနာေတာဆငရာ A ေရးကစၥမားႏငပတသကၿပး ဆရာေတာႀကး A ား Eရာ၀တ က ေမးျမနး ေလာကထားခကမားက

ေဖာျပလကပါသည။

ဆရာေတာ Uးပညာ၀သ (ပနးခ - ဟနေလး)

ေမး။ ။ ျမတစြာဘရား ပဋကတေတာ န႔ မညညြတတ ေရးသား၊ ျပသ၊ ေဟာေျပာတယဆတာ ဘာကရညညႊနး တယ၊ ဘယလA ေျခA ေနက ေဖာျပတယ၊ ညညြတျခငး မညညြတျခငးဆတာ ဘယလပဂၢလမးေတြက ဆးျဖတသလဆတာ သခငပါတယဘရား။ ေျဖ။ ။ ျမတစြာဘရားရ႕ သာသနာေတာဆငရာမာ ဘနးႀကးတ႔ ေသေသခာခာ လကနာကင၀တတA ခါက ေတာ ဘနးႀကးတ႔ တခတညးလညး ေျပာလ႔ မရဘး၊ ျမတစြာဘရားက A ထးသျဖငေတာ ဘနးႀကးေတြေပါေလ၊ ပဋကတ သးပ ရတA နကမာ၊ A ဘဓမၼာတ၊ သတနတ၊ ၀နညးတ ၊ ၀နညးဆတာက တကယေတာ စညးကမး ပါပ၊ Uပေဒ ပါပ၊ ဗဒၶဘာသာ Law ပ ၊ ဗဒၶဘာသာ Law ဆတ Uစၥာက ဘနးႀကးတ႔ ဘာပျဖစျဖစ သာသနာ၀န ထမးတ ပဂၢလက သဃနာယကရယ၊ UးပUၹငးေလးရယ၊ UးပUၹငးႀကးရယ ဒလ ေျပာလ႔ေတာလညး မရဘး၊ ျမတစြာဘရား ကယတငေဟာထားတာက

သာသနာေတာက ၀ငၿပး သသနာ ၀နထမးခငတ ပဂၢလဆလ႔ ရရင A ကနလး ၀နညး ေဒသနာေတာက လကနာရမယလ႔ ဒလပေဟာထားတာကး။ ေနာကၿပးေတာ ျပနၾကညရမာက ျမတစြာဘရားက ဘာေဟာသလဆေတာ၊ ခဏက ႀကးတ ပဂၢလဆရင ငယ တ ပဂၢလက

Page 137: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 137

႐ေသရမယဆၿပးေတာ ၀နညးေဒသနာေတာမာေတာ ေဟာထားတာေပါ၊ သ႔ေသာလညး ႀကးတ ပဂၢလေတြကလညး ၀နညးေဒသနာေတာန႔ မညဘးဆလ႔ရရင၊ ႀကးတ ပဂၢလေျပာတာက A ကနလး လကခေန ရမာမဟတဘး။ ႀကးတ ပဂၢလေတြ ေျပာၾကားတာက ျမတစြာဘရားရ႕ ၀နညးေဒသနာေတာန႔ ညမည စစတမးထတၿပးၾကညတ A ခါကေတာ လး၀မညဘးဆလ႔ရရင၊ ဒလဆရာေတာမးက ၊ ဒလလႀကးမးက ၊ ဒလပဂၢလမးက၊ ဓမၼ သေမၻာ ဂ၊ A ာမသ သေမၻာဂ ဆတာ ႐႐ေသေသ ပဂၢလA ေနန႔ မဆကဆရဘးလ႔ ျမတစြာဘရားက ေဟာ ထားတာ။ ဘနးႀကးတ႔ ဆလတာက ခဏ သဃနာယက ဆတာ ဘနးႀကးတ႔ တကယA တA ကေျပာမယဆရငေတာ၊ ဗမာျပညမာက ဘယသက တငထားတ သဃနာယက မနးလညး မသဘးေလ၊ ေရးက ဘနးႀကးတ႔မာ ဒလဟာ မး တခါမလညးမရခဘး၊ A ခ ဗလခပေတြ ေခတေရာကမ သဃနာယက ဆၿပးလပတA ခါကေတာ၊ ဒါေၾကာင မ႔လ႔ ကနတ ဆရာေတာေတြက ဘာျဖစသြားသလ ဆေတာ နညးနညးေတြေ၀ေနၾကတယ၊ ဘာျဖစလ႔လညး ဆေတာ စကတငဘာ A ေရးA ခငးလျဖစတA ခါမာ ပါတ ဘနးႀကးေတြက သဃနာယက က ဘနးႀကး A စစ မဟတဘးလ႔ေျပာတယ။ ဒဘနးႀကးေတြက ၀နညးေဒသနာန႔A ည ရဟနးခထားတ ဘနးႀကးေတြပ၊ သတ႔မာ ဘာလကနကမ ပါတာ လညး မဟတဘး၊ တကခကဖ႔ေျပာတာလညး မဟတဘး၊ သတ႔က ခငဗားတ႔ ဗမာျပည ႀကးက ၁၉၆၂ ခႏစ ကေနစၿပး ႏစေပါငး ၄၀-၅၀ ရၿပ ျပညသေတြမာ ဆငးရလၿပ ဒကၡေတြေရာကလၿပ ၊ ဒါေၾကာင A မနကေတာ ခငဗားတ႔ စစတပကလညး ဒ ရာထးႀကးကေန ထြကေပးရမယ၊ ဒလေျပာတာေတာ မဟတဘး၊ A ဒါေတြက ၾကညၿပးေတာ စမၾကပါလ႔ ေမတာ ရပခတာ။ ေမတာ ရပခတာက သဃနာယက ဆရာေတာႀကးေတြA ေနန႔က A စးရ မကႏာကၾကညၿပးေတာ ဒဘနးႀကး ေတြက ရဟနးA တျဖစတယဆေတာ ဘနးႀကးတ႔ သာသနာေတာမာ ရဟနး A စစက ရဟနးA တလ႔ ေျပာတ ဘနးႀကးကယတင ရဟနး မဟတဘးလ႔လညးဆထားတယေလ။ ေမး။ ။ ဗဒၶ ၀နညးေတာA ရ သဃာ A တ A စစကေရာ ဘယလ ခြျခား သတမတပါသလ ဘရား။ ေျဖ။ ။ သဃာ A တ A စစက ခြဖ႔ ဆတA ခါကေတာ ဘနးႀကးတ႔ ဒလ ႐း႐းခြလ႔လညး မရဘး၊ ျမတစြာဘရား ၀နညးေတာ ရတယ၊ ဒလ မး တUးတေယာကက ေျပာလာခရင၊ သဃာေတာေတြမာ တကယ ၀နညး ေဒသနာ ေတာက ေလးစားတ ပဂၢလေတြက သြားေျပာၿပးေတာ A ရငဘရား ဒလ ျဖစေနတယဆၿပးေတာေပါ၊ A ဒ ပဂၢလ က ၀နညးေဒသနာေတာကလညး နားလညတ ပဂၢလလညး ျဖစရမယ၊ ၿပးေတာ သလ သမာဓ ပညာန႔လညး ျပညစရမယ၊ A ဒလ ပဂၢလမးက ၀နညးဓရ ခန႔ၿပးေတာ A စစလားA တလားဆတာ စစေဆးရမာကး။ ဒA တငး သြားၿပးေတာ ကယက မႀကကတာန႔ ဘနးႀကး A တ ျဖစတယဆၿပးေတာ ဆးျဖတလကၿပး သကၤနး ခြတပစလကတယဆပါေတာ၊ A ဒ ျပတ ပဂၢလကယတင သာသနာမာ ဘနးႀကးျဖစခလ႔ရရင ပါရာဇက က တာပ၊ ပါရာဇက ကတယဆတာ ဘနးႀကးမဟတေတာဘး ဆလတာေပါ၊ သသကၤနး၀နထားတာေတာ ဘယ တတႏင မလ၊ သက သာသနာေတာန႔ မေလာ ေတာဘးေလ၊ သက ပဂၢလေကာငးက မဟတဘးလ႔ စြပစြတာ၊ A စစA တဆတ Uစၥာက ဘနးႀကးန႔ ခငဗားန႔ မေကနပတာန႔ ေျပာလ႔မရဘး။ ၀နညးေဒသနာေတာက ေလးစားတ သမးျဖစရမယ၊ သဃနာယကန႔ ဘာမ မဆငဘး၊ သဃနာယက က သ႔ဘာသာသ ခန႔ထားတာကး၊ A ဒ သဃနာယက က ၀နညးေဒသနာ သကၡာပဒန႔ ညရ႕လား၊ သကယတင ေရာ ဘနးႀကး A စစဟတရ႕လား ဆတာ ရေသးတာကး။ A ဒါေၾကာင ၀နညးက A ေသA ခာေလးစားတ ပညာတတတ ပဂၢလတပါးရ႕ ဆးျဖတခကမသာလင သဃာ A စစA တ ဆတာက ခြႏငမာေပါ၊ ဒA တငး ကယက မေကနပတာန႔ သြားၿပးေတာ သဃာA တလ႔ ေျပာလ႔ရ ရင ေျပာတလလညး ဒကၡေရာကတယ၊ ဒါ A ငမတနႀကးေလးတ A ျပစ ဂ႐ကမၼ ေခၚတယ၊ ဒါ သဃာေဗဒက က မဟတဘး၊ သဃာက ေစာကားတ က ျဖစတယ။ ၿပးေတာ တရားေဒသနာ ေဟာေျပာရာမာလညး ျမတစြာဘရားေဟာၾကားတA တငး ေဟာေျပာပ႔ခခြငမရဘး ဆ တာ ဘနးႀကးတ႔ ၾကားေနတာေတြလညးရတယ၊ သ႔ေသာလညး ျမတစြာဘရားရ႕တရားေတာေတြကေလးစား တ ဆရာေတာေတြ မနသမ ဆရင ၀နညးေဒသနာေတာန႔A ညလပဖ႔ လတာေပါ၊ ၀နညးေဒသနာမာ ဆးျဖတ တ A ခါမာလညး ေဒါသဂတ၊ ဆႏၵာဂတ ဆတ A ဂတတရားေတြန႔ A စးရမကႏာ ၾကညၿပးလပလ႔ရရင ၀နညး ဓရ မဟတဘး၊ တရားဆးျဖတထကတလမဟတဘး၊ မဆးျဖတထကတ လလ႔ ျမတစြာဘရားကယတင ေဟာ ထားတယ၊ တခ႕ကလညး သေပမယ ေၾကာကလ႔ ဆးျဖတရတာမးေတြ၊ A ဒါေၾကာင ၀နညးဓရ ကယတငက ဂတေလးပါး မလကစားရဘးဆတာ

Page 138: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 138

ျမတစြာဘရား က ေဟာထားတာ။ ေနာကၿပးတာ သဃနာယက က ဘနးႀကးတ႔ ဗဒၶဘာသာ တရားေတာန႔ ေျပာမယဆရငေတာ သဃနာယက ကယတငက ဂတ ေလးပါး လကစားသြားရငေတာ ၀နညးဓရ မျဖစထကေတာဘး၊ တကယလ႔ ဘယဘကမ မလကဘးဆရငေတာ သ႔ရ႕ဆးျဖတခကက မနတယ၊ ၿပးေတာ A တလ႔ စြပစြခရတ သဃာက ေမးရUးမယ၊ ဘာေတြလပခသလ၊ သကယတင ၀နခသလား၊ ၀နမခဘးလားဆတာ။ ေမး။ ။ သာသနာေရးဆငရာ ဆးျဖတေဆာင႐ြကတ ေနရာမာ ဓမၼစက ၊ A ာဏာစက ဆၿပး သးတာ ေတြ႕ရပါ တယ ဘရား၊ ဘယလ ေနရာေတြမာ ခြျခားသးပါ သလဘရား။ ေျဖ။ ။ ဓမၼာစကဆတာန႔ ဆးျဖတမယဆရင တရားေတာန႔A ည ဆးျဖတရမယ၊ ျမတစြာဘရားရ႕၀နညး ေဒသနာေတာ န႔ ဆးျဖတတာက ဓမၼစကလ႔ ေခၚတယ၊ A ဒ သာသနာန႔ ပတသကလာရင A စးရမာ ဆးျဖတ ခြငမရဘး၊ A ာဏာစကဆတာက A စးရရ႕ Authority A မန႔ၾသဇာကေျပာတာ၊ A ဒေတာ A စးရကယတငက မငးကင တရား ဆယပါးန႔ ညညြတရမယတ၊ ဒါမ A ာဏာစကန႔လညး ညမယ။ သ႔ေသာလညး ဓမၼစကဆတာကလညး ျမတစြာဘရား ေဟာၾကားထားတ ၀နညးေဒသနာေတာေတြက ဂတ ေလးပါး မလကစားဘန႔ စစတ ဆရာေတာမးရ႕ ဆးျဖတခကကလညး ဒါ ဓမၼစကန႔ညတယ၊ A ဒလ ညတ ဟာက ခဏ A ာဏာစကက A သး၀ငလ႔ ဆရာေတာန႔ တြလကရင A စးရA ပခပေနတယလ႔ ဆလတယ၊ A ဒါ မငးကငတရားန႔ ညတ A စးရက A ာဏာစက၊ ဓမၼစကန႔ A ပခပတာ။ ဘနးႀကးတ႔ ျမနမာျပညက ၾကညလကတ A ခါကေတာ ဓမၼစကေရာ၊ A ာဏာစကေရာ မေကာငးတ A ခးေတြ A န႔ေတြထြကေနတယ၊ ဒါ ေၾကာင ကားေတြပကခါနးမာ A တေဇာက A ခးေတြ ထြကေနတယမဟတလား၊ စကက သြားေတာ သြားေနတယ၊ ဒါေပမယ မေကာငးတ A န႔ေတြ A ခးေတြထြကေနတာ၊ မကငးနစက မျပငလ႔ မျဖစေတာဘး၊ ဒါေၾကာင ျမနမာျပညမာ ဘနးႀကးျမငတာက ဓမၼစကေရာ၊ A ာဏာစကေရာ က ေမာေတာကား လပ A တေဇာက မေကာငးတ A ခးေတြထြကေနတယ၊ မေကာငးတ A န႔ေတြ၊ A ဒကားက A လပေတာ လပ တယ၊ ေနာကကရင ပကေတာမယ၊ A ဒါေၾကာင ဘနးႀကးတ႔ သပ၀မးနညးစရာ ေကာငးပါတယလ႔ ဘနးႀကး ေျပာခငတယ၊ ရကဖ႔လညးေကာငးပါတယ။ ေမး။ ။ လကရA ေျခA ေနA ရ ျမနမာျပညရ႕ ဗဒၶသာသနာန႔ပတသကၿပး ေရ႕A လားA လာက ဘယလ ျမငပါ သလ ဘရား။ ေျဖ။ ။ ေရ႕A လားA လာကေတာ ေကာငးမာပ၊ ဘာျဖစလ႔ ေကာငးမာပလ႔ ေျပာလညး ဆေတာ ကေမၻာဒးယား မာ ပေပါ A စးရလကထကမာ ဘနးႀကး တပါးမ မရေတာဘး၊ A ကနလး သတျဖတပစလကတယ၊ ထြကေျပး ေနတ ဘနး ႀကးေတြ ရတ ဘနးႀကးေတြလညး A ကနလး လထြကရတယ၊ ဘယလပ ျဖစေနပါေစ၊ ဓမၼစက ေရာ၊ A ာဏာ စက ေရာ ဘယလပ A ခးေတြ ထြကေနေန သာသနာဆတာက ဘယလမ ဖကလ႔မရဘးဆတာ ကေမၻာဒးယား က ျပနၾကညပါလ႔ ေျပာခငတယ၊ ဒကေန႔ ကေမၻာဒးယားမာ သာသနာ ျပနထြနးကားေနတာပ၊ A ငမတန ဆးတ ကေမၻာဒးယားေတာင ဒလျပနျဖစတယဆေတာ A ကနလး သတလ႔ေတာ ဒသာသနာႀကးက ပကမသြားဘး၊ ညႇUးဆလ႔ပကမသြားဘး၊ ေထာငခလ႔ ပကမသြားဘး၊ ဘယလလကမ ဖကဆးလ႔ မပကႏင ဘးဆတာ A ားလးက သေစလပါတယ။ ေမး။ ။ ျမနမာျပညတြငးက သာသနာ၀နထမး သဃာေတာေတြန႔ပတသကၿပးေတာေရာ ဘာမားမန႔ၾကားခင ပါသလ ဘရား။ ေျဖ။ ။ ျမနမာျပညမာ ရေနတ သဃာေတာေတြက ဘနးႀကးေျပာခငတာက ဒကေန႔ တပညေတာတ႔မာ သာသနာ A ႏရာယႀကးန႔ ရငဆငေနရတယ ဆတာေတာ A ားလးပ A ထးေျပာေနစရာမလပါဘး၊ A ားလး ကလညး သေနၾကပါတယ၊ သ႔ေသာ ဒသာသနာေတာႀကးရ႕ ဒA ႏရာယႀကးန႔ တ႔တေတြသည ရငဆငေနရ တာက မမတ႔ တတႏငတ ဘကကေနၿပး သလ သမာဓ ပညာ ျဖင စတေကာငး ေစတနာထားၿပး A တတႏင ဆး ကာကြယ၍ ေသာလညးေကာငး၊ ေစာငေရာက၍ေသာလညးေကာငး ဒသာသနာေတာ A ဓြန႔ရညစြာ တညေA ာင A ားလး ၀ငး၀နးၿပးေတာ သာသနာက တကယခစျမတႏးတ ဆရာေတာေတြ သဃာေတာေတြက ေဆာင႐ြကပါလ႔ ဘနးႀကးက ေမတာရပခၿပးေတာ ႐ေသစြာ ေလာကထားခငပါတယ။

Page 139: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 139

ေကA နယက ထငး ဖA ားေပး THURSDAY, 05 MARCH 2009 19:36 Eရာဝတ

ကရငA မးသား A စညးA ႐း (ေကA နယ) စစဘက ထပပငး ေခါငးေဆာငမားက ထငးႏငငတြငးမ ထြကခြာ၍ ၎တ႔ ပငနကနယေျမသ႔ ျပနရန ထငးA ာဏာပငမားက ဖA ားေပးေနေၾကာငး Eရာ၀တက စစမးသရရသည။ ယငးဖA ားေပးမႈသည ယခႏစ A ေစာပငးက ထငး-ျမနမာ နယစပၿမ႕ ကရငျပညနယ ျမ၀တၿမ ႕၌ ျပလပခ သည ႏစႏငင နယစပေကာမတ A စညးA ေ၀းေနာကပငးတြင ျဖစေပၚလာျခငးျဖစသညဟ နယစပ သတငး ရပကြကမားက ဆသည။ ျမ၀တ ၿမ႕ႏင မကႏာခငးဆင ထငးႏငင တာခ ခ႐င မေဆာကၿမ ႕ရ ျမနမာစစA စးရက ဆန႔ကင တကခကေန သည ေကA နယ A ဖြ႕ႏင ေကA နယ လကေA ာကခ ကရငA မးသားလြတေျမာကေရးတပမေတာ (ေကA နA ယလေA ) တ႔ႏင ပတသကသည ႐းမား၊ A မမားက ထငးA ာဏာပငမားက ပတပစရန ဖA ားေပးေနျခငးျဖစေၾကာငး သရသည။

ထငး-ျမနမာ နယစပ A နး A ေျခစက ေကA နA ယလေA တပဖြ႕၀င ကရငစစသားမားကေတြ႕ရစU (ဓာတပ - ယဇ/Eရာ၀တ)

ေကA နA ယလေA ထပပငး A ရာရမားႏင ၎တ႔၏ ေနA မ၊ ႐းခနးမားက ေျပာငးေ႐ႊ႕ထြကခြာရန ထငးA ာဏာပငမားက ေျပာဆျခငးျဖစသညဟ ေကA နယ ဗဟေကာမတ၀င ေဒးဗစေထာ က ေျပာသည။ “တရား၀ငစာလ႔ေတာ ကေနာ မေျပာလဘး၊ A ဒလမး A လားတ စာေတြေတာ ပ႔တာရပါတယ၊ သတ႔က စစေရးA ရ ညႊနၾကားႏငတ ပဂၢလေတြက ကယရ႕ေဒသမာေနၿပး ညြနၾကားပါ၊ သတ႔ႏငငက A ေျခခၿပး ညြနၾကားတာမး သတ႔ A ေနန႔ မလလားဘး၊ တငတာေတြ ရတယဆတA ေပၚမာေလ”ဟ ၎က ေျပာသည။ ထငးA ာဏာပငမား ေျပာသကသ႔ ေကA နA ယလေA တပဖြ႕ႏင တာ၀နရ စစေခါငးေဆာငမားA ေနႏင မမတ႔ပငနကနယေျမတြငသာ ေနထငလႈပရားသငေၾကာငး ထငျမငသညဟလညး ေဒးဗစေထာက ဆသည။ “ေကA နA ယလေA ေခါငးေဆာငေတြကလညး ထငးA ာဏာပငေတြက မေဆာကကေန ခရးသြားလာခြင တငးကပထားတယ၊ ကေနာထငတယ၊ ထငးA စးရက သ႔ေျမထမာ ေကA နA ယလေA ရ႕ စစေရးလႈပရား မႈေတြက တားဆးပတပငတာေတြ ျဖစေပၚလာႏငတယ”ဟ ၎က ဆကေျပာသည။ တခနတညးတြငပင ယခပြငလငးရာသ၌ စစA စးရက ယငး ကရငလကနကကငA ဖြ႕က ေခမႈနးထးစစဆင ရနA တြက စစေရးျပငဆငမႈမားျပလပေနသညဟေသာ သတငးမားလညး ထြကေပၚခသည။

Page 140: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 140

စစA စးရ က A မညးေရာငနယေျမA ျဖစ သတမတထားေသာ ေကA နA ယလေA လႈပရားရာ ကရငျပည နယ ၾကာA ငးဆတႀကး ဘကတြငလညး A စးရ တပရငး တပဖြ႕မားက ေ႐ႊ႕ေျပာငးျပငဆငမႈရေၾကာငး စစဖကဆငရာ သတငးမား ရရသည။

ေရႀႚေန ဥးဖးဖႃက ေထာငဒဏ ခမႀတ ဒမကေရစေရး လႛအခၾငအေရး လႁပရႀားသေတၾဘကက လကပၝ အကးေဆာင ေနတ လငယေရႀႚေန ဥးဖးဖႃက မနမာ စစအစးရရႚ တရား႟းက ဒေနႛမၾနးလၾမႀာ ေထာငဒဏ ၄ ႎႀစ ခမႀတ လကပၝတယ။

နအဖ စစတရား႟း ေထာငဒဏ ၄ ႎႀစ ခလကခတ ေရႀႚေန ဥးပးဖႃ။

ဒဗၾဘ ၊ ၁၇ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

ဥးဖးဖႃက အာဏာပငေတၾက မတရားသငး ဖၾႚစညးမႁနႛ တရားစၾ႓ပး မေကၾးတငး တရား႟းတၾငး အထးခ႟းက စရငခက ခလကတာလႛ တရား႟းနႛ နးစပသ တဥးက ေပာပၝတယ။

မေကၾးတငးက လယသမားေတၾ အဓမ လယသမးခရမႁ အတၾက လကပၝ ေဆာင႟ၾက ေပးေနတ ဥးဖးဖႃက

အာဏာပငေတၾက ႓ပးခတ ဇနနဝၝရမႀာ ဖမးဆး ခပၝတယ။ မေကၾးတငး နတေမာက႓မႚ မကရကန၊ ေကာငး႟ၾာေလး စတ ႟ၾာေတၾက လယဧက ၅,၀၀၀ ေကာက နယေမခ

စစတပက ေလာေကး မေပးဘ သမးယမႁက လယသမား ၅၀ ခနႛက ရနကနရႀ အငအယလအ - ႎငငတကာ အလပသမား အဖၾႚခပ႟းဆ တငကားခပၝတယ။

အဒ တငကားရာမႀာ ပၝဝင ကညတ ေအာငလ႓မႚက ကေဇာေဌးနႛ တခား သးဥးက အာဏာပငေတၾက ဖမးဆး

တရားစၾပၝတယ။ အာဏာပငေတၾရႚ စၾပစၾခကက ေခပဖႛ ကေဇာေဌးရႚ မသားစက ဥးဖးဖႃက ေရႀႚေနအဖစ တာဝန ေပးအပလႛ လကပၝ ေဆာင႟ၾကေနစဥ ႓ပးခတ ဇနနဝၝရမႀာ ဖမးဆး တရားစၾတာက ခခသ ဖစပၝတယ။

ဥးဖးဖႃရႚ အမႁသညေတၾထက ကေဇာေဌးက အာဏာပငေတၾ သမးတ လယေမေတၾက ဓာတပ ႟ကတအေပ

ႎငငေတာ လ႖ႚဝႀကခကက ေပၝကကားေစမႁနႛ လၾနခတ ဇနနဝၝရ ၂၃ ရကမႀာ ေထာငဒဏ ၁၀ ႎႀစ ခမႀတခပၝတယ။ ဒမကေရစေရး လႛအခၾငအေရး လႁပရႀားသေတၾဘကက အမႁအခငးေတၾမႀာ ေရႀႚေန အဖစ လကပၝ ေဆာင႟ၾကေပးတ

ေရႀႚေနေတၾက အာဏာပငေတၾက နညးမးစ ေႎႀာငယႀက ေနတအပင အမႁ အမးမးနႛ တရားစၾ႓ပး အေရးယ ေနပၝတယ။ လငယ ေရႀႚေန ဥးညညေထၾးက လႁင႓မႚနယ တရား႟းက တရားစရငေရး ေႎႀာငေႎႀးေစမႁနႛ တရားစၾ႓ပး ႓ပးခတ

ေအာကတဘာမႀာ ေထာငဒဏ ၆ လ ခမႀတထားပၝတယ။ အလားတ ပဒမနႛ မကကၾက ေထာငဒဏ ခမႀတခရတ လငယ ေရႀႚေန ေစာေကာေကာမငးကေတာ ထငး-မနမာ

နယစပက တမးေရႀာင သၾားပၝတယ။

Page 141: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 141

တရား႟းခပ ေရႀႚေနေတၾ ဖစတ ဥးေအာငသနးနႛ ဥးခငေမာငရႀနတႛက တရား႟း မထမမငပမႁနႛ ႓ပးခတ ႎဝငဘာမႀာ ေထာငဒဏ ခမႀတ ခပၝတယ။ သတႛ ႎႀစဥးဟာ ဧရာဝတတငးရႀ ပသမေထာငနႛ ေမာငးမေထာငတႛကေန ဒလဆနး ၆ ရကမႀာ အသးသး လၾတေမာက လာခပၝတယ။

ဒ-ဗလခပ႒ကး ရမင ဥးေဆာငသည တပဖၾႚထမႀ ဖတသမးထားေသာ လကနကမားက ပနမေပးႎငဟ ဝ တပ အေကာငးပန စစအစးရ (စရဖ ႌၿနခပ) ဒ-ဗလခပ႒ကး ရမငႎႀင လခေရး တပဖၾႚ စစကားတနး ဝ ဌာနခပ ပနဆနးသႛ သၾားစဥ လမး တဝက၌ ကားေမႀာကသဖင ေပလာေသာ ၎တႛ လ႖ႚဝႀက သယေဆာငသည လကနက႒ကး/ ငယ အားလးက ယဒလႃအကစေအ (UWSA) လခေရး တပဖၾႚက ဖတသမးထားခရာ နအဖဘကမႀ အ႒ကမ႒ကမ ပနေတာငးေသာလညး ထလကနကမား တခမႀ မေပးႎငေကာငး ဝ တပဖၾႚ ပနဆနး ဌာနခပမႀ ပတသားစၾာ ေပာလကသညဟ နယစပ သတငးက ဆသည။

ယဒလႃအကစေအ ဝ တပဖၾႚရႚ လကနက ဖတသမးခငးက ကယတင ေတၾႚက ခရသ ကာကၾယေရး ဝန႒ကး ဌာနမႀ နအဖ အဖၾႚဝင ဒ-ဗလခပ႒ကး ရမင။

သ႖မးသေတာဆင ၊ ၁၇ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

"ဗလခပ ရမငဆက သမးထားတ လကနက အားလး ပနေပးဖႛ ၁၂၊ ၀၃၊ ၀၉ က လား႟ႁး စရဖ တပမႀႃး ေနာကဆး လာေတာငးတယ။ ဒၝေပမ ဝ တပဖၾႚက ပတပတသားသားပ။ အဒ လကနက မေပာနႛ ကားေပ ပၝလာတ ဆနေစ တေစေတာင ပနမေပးႎငဘးတ" ဟ ဝ တပဖၾႚႎႀင ရငးႎႀးသည ကငးတ ကနသည တဥးက ဆသည။

ဇနနဝၝရ ၁၈ ရကက နအဖ စစတပ၏ စစဘကေရးရာ လခေရး အရာရႀခပ (ႌၿနကားေရးမႀႃးခပ) ဒ ဗလခပ႒ကး

ရမငႎႀင လခေရး တပဖၾႚ ၄၀ ေကာ၏ စစယာဥတနးမႀ ကားတစး ဝ ဌာနခပ ပနဆနး အသၾား မငးေပၝက အလၾန ၅ မင လမးခလတ၌ တမးေမႀာကခသည။ ဝ တပဖၾႚ အငအား ၂၀၀ ခနႛ လာေရာက ကညေပးရာမႀ ထလကနကမား ေတၾႚရႀကာ ဖတသမး ထားလကခငး ဖစသညဟ ဝ ထပပငး ႎႀင ရငးႎႀးသည ထကနသညက ဤကသႛ ဆကေပာပၝသည။

"ဗမာ စစတပက ဉာဏနဉာဏနက အကအစည ရႀလႛ အခလ ဖစတယ။ ဆနအတေအာကက လကနက႒ကး ၁၂၀

မမ ေမာထာ ၁ လကနႛ ကည အလး ၄၀၊ ပခးထမး အာပဂ ၈ လက ကည ၃၈ ေထာင၊ ႟ရႀား/ အႎၬယထတ ဒငေခၝက ေအေက ၄၇ လလ အမ ၂၂ လလ ေအာတ ႟ငဖယ အသစ ၆၃ လက ကညဆေထာငနႛခ၊ အမား႒ကးပ" ဟ ဆ၏။

ဝ ပညသမားအား ဆနမား အခမ သၾားေဝငႀမည ဟေသာ အေကာငးပခက ဖင ဆနအတ ၃၀၀ တင တ႟တလပ

တနးဖႀနးကား ၅ စးေပ ဖးထားေသာ လကနက႒ကး/ငယ အမားအပား ေတၾႚရႀရသည ဖစရပမႀန ေပလာခငး ဖစ၏။ ဤကသႛ အေခအေန တငးမာမႁ အေပ စစအစးရႎႀင ဝ တပဖၾႚတႛ ဆကဆမႁ ေအးခလာရာ ဝ တပဖၾႚကလညး ၎တႛ

သကာမကငးသည ဝ ထနးခပ နယေမ အတၾငး ရာခရႀ ဗမာေ႟ၿႚေပာငး အလပသမား အရပသား အားလးအား လကခ

Page 142: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 142

အလပေစခငးခၾင မေပးေတာဘ ယခ ၁၄ ရက ေနာကဆးထား၍ ဝ ထနးခပ နယေမမႀ ထၾကခၾာ ေပာငးေ႟ၿႚရန အမနႛ ထတခသညဟ ဆသည။

[မႀတခက - လကရႀ တပမေတာ စစဘကေရးရာ လခေရး အရာရႀခပမႀာ ဒ-ဗလခပ႒ကး မငေဆၾ (က/၁၂၆၂၉) ဖစ႓ပး၊ ဒ-ဗလခပ႒ကး ရမင (က/၁၀၃၁၀) OTS - (၃၁) မႀာ ယခငက အမႀတ (၁) စစဆငေရး အထးအဖၾႚမႀႃး (ကခင၊ ခငး၊ စစကငး၊ မေကၾး၊ မႎၩေလး) ဖစသည။ ႓ပးခတ ၂၀၀၈ ဇၾနလ ၂၀ ရကေနႛမႀာ တပက အ႓ငမးစား ေပးခရသညဟ သတငး ထၾကခေသာလညး ယခအခၝတၾင ကာကၾယေရး ဝန႒ကးဌာနနႛ နအဖ အဖၾႚဝင တာဝန ဆကလက ယေနဆ ဖစသည။]

Sunday, March 1, 2009

ခြပေဒါငးသ႔ပနၾကားခက

ေရးသ-တငမး

http://mayaonlinemagazine.blogspot.com/ (၁) မငးသားႀကး မလပရရင ပတမႀကး ထးေဖာကမယဆတ ညစကယကယ လစားေတြ တ႔ျပညမာ A မားသားကလား ဟနားမာေတြ႔ သညနားမာေတြ႔ ဟေကြ႔မာႀက သညေကြ႔မာႀက တပတပငႀကးပါကလား၊ ေခါငးေဆာငက တရာႏစရာ ငယသားက တေယာကႏစေယာက မကစေနာကစရာ ပါလားေနာ။ (၂) ကယကသာ ဘာမမဟတ လတြငကယ လပခငတယ ပပလကတ စတဓာတ စတျပတလကပါဘ။ ပါးစပန႔ A လပလပ ခြတပတ လမး လကညႇးတေခာငးန႔ လရာ၀င

Page 143: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 143

သသာလင A ေရးပါသတ ပညာကလ မ႐ A သA ျမငကလ ကUးေျမာငး စတေကာငးကလ မေမြး ကေလးစတ မနးမစတ A တတလ မေ၀ဖန ပစၥပၸနလ မသးသပ A နာဂတလ မေတြး႐ႈ A ေရးတခရယလ႔ သေဘာမထား ေတာသားA ခငးခငး ေကာျပားက နငးခငတယ ႐ငးပငးမယလေတာ စတမကး လကUးေA ာင ဖာခငး A ာဏာျပငးလခည ရာဇာမငးဂဏန႔ မတန ႏန႔ ဟနေပါကလကပက သေဘာကမသား လရမးကားေတြ ပါလားေဟ။ (၃) သမငးစာမကႏာက A မသာသးစကသဖြယ A သးျပခၾကတယ။ လရာကဆြသး A မတးေခြးဆြသလေပါေလ ေရလန႔ သးခတယ။ ဗေလာငးဗလစကား A ေျပာငးA လက မားသန႔ ေခာငးထကငါး ေရကးျမနသလ မမနမကနေတြက ျမနျမနဆနဆန ေျပာၾကတယ ၾကားသတငး ႐ႈပေထြးၿပး A လေလးတ, ရေA ာင ပါးစပက ကညဆထြက ထြထြမခြက ပကလကေမာစရာ စကားနာ စကားလမ စကားသမ စကားဖငး

Page 144: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 144

စကားတငး စကားယတ စကားပပ စကားလည စကား႐ြ႔ စကားေစာငး A ေၾကာငးA မးမးျပၿပး မတမက ေျပာခၾကတယ ေျပာသ မ႐က ၾကားသ ႐ကရပါကလား။ (၄) ဒမး ဒေျမ ဒလေတြန႔ ဒA ေျခ စခနးသြားရင လမးမားေတြေရာက ေဂာကေပါကေတြ တးမာေသခာတယ။ တနရာတနရာ မလပရင ႐ြာနာတယဆတ ေဆာငပဒA ႐သား A ဟတကဘ ႐ြာနာခၿပ။ ျမနမာျပည သညပမးန႔ဆရင A မးေပာကရလမမယ။ သခးက လ လဟစ မခစသက ေမတာစကားဆေတာ ဘယလမ မေကာငးႏင ခြပေဒါငးေရ...... ကယပါA းလ႔ ျပညလးကၽြတ ေA ာခငလၿပ မေကာငး A ညစေတြက ေျပာငးပစမ ေနရာကၿပး ျပည႐ြာလလမမယ။ (၅) A ..... ခြပေဒါငး လြတေၾကာငးA တြက ခြပလကျပင ခြပလကေသြးကာ A ေရးေတာပ ေA ာငေစေလာ A ေရးေတာပ ေA ာငေစေလာ A ေရးေတာပ ေA ာငေစေလာ။ ။

Page 145: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 145

{"တငမး ရ႔ ဗဒၶႏငေတြ႔ဆျခငး ႏင A ျခားကဗာမား" ပဌမႏပျခငး၊ လမငးတရာစာေပ၊၂၀၀၀။ မ ကးယေဖာျပပါတယ။}

Sunday, February 22, 2009

လမငးကထရေပါကမၾကညျခငး ေဟာေျပာသ-ျမသနးတင

A ခမးA နားက တကေရာကလာတ စာေရးဆရာႀကးမားန႔ စာေပမတေဆြမား ခငဗား။ ဒေန႔ ျဖးၿမ႔ မတေဆြမား စာၾကညA သငး စာေပဆေပးပြမာ စကားေျပာခြင ရတA တြက ၀မးသာပါတယ။ ေကးဇးတငပါတယ။ ဒေန႔ စာေပဆေပးပြဟာ ထးျခားတ လကၡဏာႏစခကက ေဆာငပါတယ။ တခကကေတာ ဒစာေပဆဟာ စာဖတသမားက ေပးတဆ ျဖစလ႔ပါပ။ ေနာကတခကကေတာ ျဖးၿမ႔မတေဆြမား စာၾကညတကA သငးက A မႈေဆာငလငယမားဟာ သတ႔ၿမ႔မာ မလပဘ သမားရပ႐ြာ စာေရးဆရာေတြ ႐ရာကလာၿပး ဆေပးတပြ ျဖစလ႔ပါ။ သမားရပ႐ြာမာ ကယက A မသညလပၿပး Eညသညေတြက ဖတေခၚကငးပရတာဟာ ေတာေတာစြန႔စားရတ ကစၥျဖစပါတယ။ ေတာေတာ တာ၀နႀကးတ ကစၥျဖစပါတယ။ ေတာေတာလညး ေငြကနေၾကးက မားတကစၥ ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင ဒဆေပးပြဟာ ထးျခားတ လကၡဏာႏစခက႐တယလ႔ ကၽြနေတာေျပာျခငး ျဖစပါတယ။ A မနကေတာ ကၽြနေတာဟာ ဒစငျမငေပၚက တကေရာကၿပး ေဟာေျပာစရာ A ေၾကာငးမ႐ပါဘး။ ဒစငျမငေနရာဟာ ကၽြနေတာေနရာ မဟတပါဘး။ ေ႐႔တနးမာ ထငေနၾကတ ဆရာႀကးတကတး၊ ဆရာမႀကးေဒၚႏယU၊ ဆရာႀကး ထငလငး၊ ဆရာႀကး တကသလေန၀ငးတ႔ရ႔ ေနရာျဖစပါတယ။ သတ႔သာလင ဒေနရာမာ ရပၿပး ေျပာသငပါတယ။ ဒပဂၢလႀကးေတြဟာ A သကA ားျဖင၊ ဂဏA ားျဖင၊ ပညာA ားျဖင ကၽြနေတာထက ႀကးျမငတ ပဂၢလေတြ ျဖစပါတယ။ တကယေတာ ဒေနရာဟာ သတ႔ ရပေျပာရမယေနရာ ျဖစပါတယ။ ဒါေပမယ ဆရာႀကးေတြဟာ A သကကလညးႀကး၊ (A ဂၤလပေတြေျပာေလ႐သလ) "ရကစကေသာ တတဆတမႈ" ကလညး ေဆာငေနၾကတA တြက A သကမႀကးတႀကးျဖစတ ကၽြနေတာက "ရကစကေသာဆညမႈ" က ျပလပေနရျခငး ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာငမ႔ ကၽြနေတာရ႔ "ရကစကေသာဆညမႈ" A တြက ခြငလႊတပါရန ေတာငးပနခငပါတယ။ ကၽြနေတာ ဒA ခနးA နားမာ ေဟာေျပာဖ႔ A ခကငါးခကေလာကက စတထမာ မတလာခပါတယ။ A ဒါေတြကေတာ...... (၁) စာA ပဆတာ ဘာလ၊ (၂) စာက ဘယလဖတၾကမလ၊ (၃) ဘယလA ခနA ခါမာ ဘယလစာေတြက ဖတၾကမလ၊ (၄) ဘယA ႐ြယမာ စာဖတရင ဘယလ A ကးသကေရာကမႈက ရေစသလ ဆတာန႔ (၅) စာဖတရာမာ ဘယလ သေဘာထားမးန႔ ဖတရမလ ဆတA ခကမား ျဖစပါတယ။ ဒA ခကေတြဟာ ကၽြနေတာေခါငးထက၊ ကၽြနေတာUးေႏာကထက ထြကလာတ A ေတြးေတြ မဟတပါဘး။ ဆရာသမား ပညာ႐ႏစUးက ေျပာခတ A ဆA မန႔မားက ကၽြနေတာမတသားထားတ A ခကမား ျဖစပါတယ။ ဒA ခကေတြက ကၽြနေတာ သေဘာက လြနးလ႔ စာA ပထမာ မတသားထားၿပး မၾကာခဏ ျပနဖတေလ႐ပါတယ။ ကၽြနေတာ ကယပငA ေတြးေတြက ေျပာတာထက ပညာ႐မားရ႔ A ဆA မန႔က ပၿပး တနဘး႐တA တြက ဒA ခကမားက ေဖာကသညခရျခငး ျဖစပါတယ။ A ဒပညာ႐ႏစUးကေတာ ၁၉ ရာစမာ ေပၚထြနးခတ A ဂၤလပစာေပA ႏပညာ ေ၀ဖနေရးဆရာ၊ ပနးခေ၀ဖနေရးဆရာ၊ ဗသကာေ၀ဖနေရးဆရာ၊ စာတမးဆရာ ဂၽြနရပစကငး ျဖစပါတယ။ ေနာကပညာ႐တUးကေတာ ၁၇ ရာစႏစက ေပၚခတ တ႐တစာဆ ကနးေကာက ရ႔ A ဆA မန႔ ျဖစပါတယ။ သတ႔ ႏစUးရ႔ A ဆA မန႔ေတြက ေပါငးၿပး ကၽြနေတာ ေျပာသြားပါမယ။ (၁) စာA ပဆတာ ဘာလ။ ပညာ႐တေယာက၊ စာေရးဆရာတေယာကက ႐းသားစြာန႔ ေစတနာ႐စြာ ေရးသား ထားတ စာပဒဟာ စာA ပတA ပပါပ။ စာA ပေတြထမာ မေကာငးတာေတြ၊ A ေပၚယကတာ ေတြ၊ ကေရာကမယေရးထားတာေတြ၊ ဟနလပေရးထားတာေတြ၊ ပါေကာငးပါႏငပါတယ။ ဒါေပမယ ကယက မနကနစြာဖတတတလ႔႐ရင A ဒA ထမာ ေကာငးမြနတ A ပငးA စေတြ ေတြ႔လမမယ။ A ဒ A ပငးA စေတြဟာ စာA ပပ။ စာA ပA မးA စား A ားလးက ခြၾကညလကရင ႏစမးပ႐တယ။ တမးက ခေလာေလာဆယ ဖတရမယစာA ပ၊ ခနာရပငးသာ ခတ စာA ပျဖစတယ။ ေနာကတမးက ေရ႐ညဖတရမယစာA ပ၊ ေခတတငး ေခတတငးခတ စာA ပျဖစတယ။ နာရပငးသာခတစာ၊ ခခကခငး ဖတရမယစာဆတာကေတာ ဗဟသတက ေပးတစာေတြ ျဖစပါတယ။ သတငးစာတ႔၊ ဂာနယတ႔ဟာ တေန႔လးဖတရမယ စာေတြ မဟတပါဘး။ မနကပငး ဖတလကရင ကနသြားတာပ။ ေခတတငခတစာ ဆတာကေတာ ခစားခက၊ A ေတြးA ေခၚက လ႕ ေဆာေပးတစာ ျဖစပါတယ။

Page 146: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 146

ဒစာA ပ A မးA စားႏစခက ရပစကငးက ေနာကတနညး ေျပာပါေသးတယ။ A သက ပြါးေစတစာA ပန႔ A သက ထနးသမးထားတ စာA ပလ႔ ေျပာပါေသးတယ။ A သက ပြါးေစတ စာA ပဆတာ လေပါငးမားစြာက တခါတညး မေျပာႏငတA တြက၊ တေနရာ တညးမာ ေျပာလ႔မရတA တြက ကးယပႏပၿပး ေျပာရတာ။ တငး မဂၢဇငးတ႔၊ ဘာတ႔ဆတ သတငးမဂၢဇငးေတြဟာ တခနတညး၊ တေနရာတညးမာ ေျပာလ႔ မျဖစႏငတA တြက A ဒA ထမာ ပါတသတငးေတြက ပြါးၿပး၊ ကးယၿပး ျဖန႔ေ၀ရတယ။ ဒါေၾကာငမ႔ A သက ပါြးေစတစာA ပလ႔ ရပစကငးက ေခၚပါတယ။ A သက ထမးသမးေပးတယဆတ စာA ပကေတာ A ေတြးA ေခၚမား၊ A ဆA မန႔မား၊ ခစားခကမားက ေနာငမာ မေပာကကြယ သြားေA ာင ေနာငလာေနာကသားေတြ မတႏငဖတႏငေA ာင ထနးသမးထားတ စာA ပေတြပါ။ ဒႏစမးကပ ရပစကငးက ေနာကတနညး ထပေျပာပါေသးတယ။ စကားေျပာထားတ စာA ပန႔ စာေရးထားတစာA ပလ႔ သက ေခၚပါတယ။ စကားေျပာထားတ စာA ပဆတာ မႏစက ဒေနရာမာ ဘယလရာသUတ ႐ခတယ။ လမးပနးက ဘယလ႐တယ။ စားေသာကဆငက ဘယႏစဆင႐တယ၊ ဘယနားမာ ဘာ ဘရား႐တယဆတ စာမးေတြပါ။ သတ႔ A ဒလစာေတြက ဘယေလာကပ လပခန႔ညားတ သားေရဖးႀကးေတြန႔ ခပထားသည ျဖစေစ၊ A ဒစာA ပဟာ တကယစာA ပ မဟတဘး။ ေျပာျပထားတ စာA ပျဖစတယ။ တကယစာA ပကေတာ ေရးျပထားတ၊ ဖတၿပး သ႐ေရးထားတ A ရာမဟတဘ ဖတၿပး ခစားရေA ာင ေရးထားတ စာA ပလ႔ ေျပာတယ။ သတစာေပန႔ ရသစာေပက ေျပာတာပါပ။ ဒေတာ စာA ပဟာ A မးA စားခြလကရင ႏစမးပ႐တယ။ တမးက ေရတခတ စာA ပန႔ ေနာကတမးက ေရ႐ညခတ စာA ပ၊ တနညးေျပာရရင သတစာA ပန႔ ရသစာA ပ။ ဒါပါပ။ ဒေနရာမာ ေရတခတစာA ပဟာ မေကာငးဘး၊ ေရ႐ညခတစာA ပဟာ ေကာငးတယလ႔ A ဆးA ေကာငး ေျပာတာ မဟတဘး။ ႏစမးစလးဟာ စာေကာငးခညးပ။ ဒါေပမယ တမးက ေရတA တြကဖတတာ။ သတA တြက ဖတတာ။ ေနာကတမးက ေရ႐ညA တြက ဖတတာ၊ ရသA တြကဖတတာ၊ A ဒါက ေျပာေနတာ။ (၂) စာက ဘယလဖတၾကမလ။ စာဖတတ လတေယာကဟာ ေ႐ႊတြငးတးသမားတေယာကန႔ တတယ။ ကၽြနေတာA ေနန႔ ၾကညလကရင လပစစစြမးA ားစေတြဟာ ေျမႀကးထမာ ႐တ ေ႐ႊေတြက ဘာျဖစလ႔ တခါတညး ေတာငထပေပၚ A သငျဖစေနေA ာင A လြယတက ပ႔မေပးလကသလ။ ဘာျဖစလ႔ ေျမႀကးထမာ ဟတစ သညတစ ႐ေနရသလလ႔ မခငမရ ျဖစခငစရာပ။ ဒလဆရင ကၽြနေတာတ႔A တြက ေ႐ႊတးရတာ မလြယေပဘးလား။ ခေတာ ကၽြနေတာတ႔မာ တးလကရတာ။ ေျမေA ာကမာ A နကႀကး A ခနကနရတယ။ လပငပနးရတယ။ စးရမေသာက ျဖစရတယ။ တခါတေလမာ ဘာမမရဘ A ခညးႏး ျဖစရတယ။ သဘာ၀ႀကးဟာ ေ႐ႊေတြက ေျမႀကးပတၾကားA ကေတြမာ ဟတစ သညတစ နညးနညးစပ သမးထားတယ။ ဘယေနရာမာ ဘာ႐တယဆတာ ဘယသမ မေျပာႏငဘး ပငပနးႀကးစြာ ရကေပါငးမားစြာ တးေပမယ ေ႐ႊေလးတစက ရခငမ ရတာ။ ပညာ႐ေတြရ႔ A ေကာငးဆးေသာ A သUာဏ ပညာေတြဟာလညး ထနညး လညးေကာငးပ။ ဒေတာ စာA ပေကာငးတA ပက ေကာကကငၿပး ကယကယက ေမးခြနးထတၾကည ရလမမယ။ ငါဟာ ေ႐ႊတးသမားတေယာကလ လပႏငပါမလား။ ကယေပါကတးေတြ၊ ေဂၚျပားေတြ၊ လကနကကရယာေတြ ေကာငးရ႔လား။ ကနးမာေရး ေကာငးရ႔လား။ စတဓါတၾကခငရ႔လား။ A ဒေမးခြနးေတြ ေမးဖ႔ လတယ။ ဒေမးခြနးေတြဟာ A ေရးႀကးပါတယ။ ခငဗား ခြေခထေထာငးၿပး A ရညကရမယ ေကာကခတးေတြဟာ စာေရးဆရာရ႔ စကားလးေတြ ျဖစပါတယ။ ခငဗားသးရမယ ေပါကတးေတြ ေဂၚျပားေတြဟာ ခငဗားရ႔ A ေလးထားမႈ၊ စတA ားထကသနမႈ၊ စတ႐ညမႈ၊ ပညာA ခတ႔ ျဖစပါတယ။ ခငဗားရ႔ မးဖဟာ ခငဗားရ႔ ကယပငစUးစားUာဏ၊ ကယပငA ေတြးA ေခၚ ျဖစတယ။ ေ႐ႊ႐မယလ႔ ထငရတ စာA ပက ခငဗားဖတၿပး၊ ခငဗားပညာA ခန႔ ခငဗား ေမာလငခကဆတ ေပါကတးေတြ ေဂၚျပားေတြန႔တးၿပး၊ A ဒါေတြက ခငဗား ကယပငUာဏ၊ ကယပငA ေတြးA ေခၚ ဆတ မးဖေပၚမာ ကလကၿပ။ A ဒA ခါမာ တခ႔ေသာ ေကာကခေတြဟာ A ျဖနးေတြ ျဖစၿပး၊ A ခ ႔ေသာ ေကာကခေတြမာ ေ႐ႊစေတြ ပါလာတာက ေတြ႔ရလမမယ။ ဒါေၾကာင ေ႐ႊေလးတစက လခငရင ကယမာ လကနကကရယာ ႐ရလမမယ။ စာA ပတA ပက ဖတၿပဆရင ကယမာ လကနကကရယာ ႐ရလမမယ။ စတ႐ညမႈန႔၊ စတA ားထကသနမႈတ႔၊ ကယပညာA ခတ႔ ဆပါေတာ။ စကားလးေတြက ထေထာငးခြေခၿပး ကယပငUာဏ၊ ကယပငA ေတြးန႔ မးျပငးတကကရလမမယ။ စာA ပတA ပက ဆယမကႏာေလာကဖတၿပး၊ A ဒဆယမကႏာေလာကထက စာလးေတြ တလးခငးရ႔ A ဓပၸါယက တတကက၊ ေသေသခာခာ နားလညၿပဆရင တစတခေသာ A တငးA တာA ထ စာေပကၽြမးကငသတUးလ႔ ေခၚႏငတယ။ စာတတျခငး၊ မတတျခငးဟာ A ဒ စကားလးေတြက တကစြာ နားလညျခငး မလညျခငးေပၚမာ တညတယ။ ပညာသငၾကားျခငးရ႔ ရည႐ြယခကဟာ ရာထးရဖ႔မဟတ၊ A မားန႔ A မနက ဆးျဖတတတဖ႔၊ တရားမႈန႔ မတရားမႈက ခြျခားတတဖ႔ ျဖစပါတယ။ ဒါဟာ စာက ဘယလဖတမလဆတာန႔ ပတသကလ႔ ရပစကငးက ေျပာခတ စကားျဖစပါတယ။ (၃) ဘယA ခနA ခါမာ ဘယစာေတြက ဖတၾကမလ။ ဒါကေတာ တ႐တပညာ႐င ကနးေကာကက ဒလေျပာပါတယ။ ေ႐းေဟာငး ဂႏ၀ငက ဖတခငရင ေဆာငးတြငးမာ ဖတရမယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ေဆာငးတြငးမာ စတဟာ ပ႔လြငျခငးကငးၿပး တညၿငမတA တြက ျဖစတယ။ သမငးက ေႏြရာသမာ ဖတရမယ။ ဘာျဖစလ႔လဆရင၊ ေႏြရာသမာ ေန႔ဟာ႐ညလားၿပး A ခနမားမားရလ႔ ျဖစတယ။ ဒနက ေဆာငးUးေပါကမာ ဖတရမယ။ ဘာျဖစလ႔လ ဆေတာ ေဆာငးUးေပါကဟာ ႏစသကစဖြယ စတကးေတြက ေပၚေပါကေစတယ။ ေခတေပၚစာေပက

Page 147: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 147

ေႏြUးေပါကမာ ဖတရမယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ေႏြUးမာ သဘာ၀ေလာကႀကးဟာ A သကျပန၀ငလာလ႔ ျဖစတယလ႔ သက ေျပာတယ။ ေသေသခာခာ စUးစားၾကညရင ဒA ဆA မန႔ဟာ ေတာေတာမတသားဖ႔ ေကာငးပါတယ။ (၄) စာေပဟာ ဘယA သကA ႐ြယက ဘယလ A ကးသကေရာကမႈ ႐ေစသလ။ သက လငယA ႐ြယမာ စာဖတရတာဟာ လမငးက ထရေပါကၾကား၊ နရA ကၾကားက ေခာငးၾကညရတာန႔ တတယ။ လငယဆေတာ A ေတြ႔A ၾက မရငသနေသးဘး။ A ေတြးA ေခၚ မေလးနကေသးဘး။ ဒါေၾကာငမ႔ ႐းတးရပတတပ ျမငလကရတယ။ လလတပငးA ႐ြယမာ စာဖတရတာဟာ လမငးက A မေ႐႔တလငးျပငက ရပၾကညရတာန႔ တတယ။ ကယပတ၀နးကငက ျမငႏငၿပ။ လေရာငဘယေလာကလငးသလ။ ပတ၀နးကငမာ လေရာငျဖာပဟာ ဘယလA ေနA ထား ႐သလဆတာ A ကခတခြင ရၿပ။ လႀကးပငးမာ စာဖတရေတာ လမငးက လသာေဆာင ၀ရနတာေပၚက တကၾကညရတာန႔ တတယ။ ကယေနာကမာ A ေတြ႔A ၾကေတြ A မားႀကး ကနရစခၿပ။ ပတ၀နးကငက ျခငသးသပႏငၿပ။ ခရးသညေကာငးတေယာကဟာ သြားေလရာရာမာ ႐ႈခငးက ျမငတတတယ။ သ႔A ဖ႔ စာA ပေတြန႔ သမငးဟာလညး ႐ႈခငးပ။ ၀ငA ရကန႔ ကဗာဟာလ ႐ႈခငးပ။ လမငးန႔ ပနးပြငဟာလ ႐ႈခငးပ။ A လားတပ စာဖတေကာငးသတေယာကဟာလ သြားေလရာရာမာ စာA ပကပ ျမငတယ။ သ႔A ဖ႔ ေတာငန႔ေရဟာ စာA ပပ။ စစတရငခန႔ ၀ငA ရကဟာလ စာA ပပ။ လမငးန႔ ပနးပြငဟာလ စာA ပပ။ (၅) စာဖတရာမာ ဘယလသေဘာထားမးန႔ ဖတရမလ။ စာA ပတA ပက ဖတရာမာ ပညာ႐ေတြရ႔ A ဆးA မက နာခလတ ဆႏၵ႐ရမယ။ ဆရာသမားေတြရ႔ A ေတြးA ေခၚေတြထက ၀ငေရာကႏငေA ာင ႀကးစားရမယ။ သတ႔န႔A တ ေနထငၿပး သတ႔ခစားခကေတြက ခြေ၀ခစားႏငေA ာင ႀကးစားရမယ။ ဒါေတြေတာ ရပစကငးန႔ ကနးေကာကတ႔ရ႔ A ဆA မန႔ေတြ ျဖစပါတယ။ နဂးခပA ေနန႔ စာဖတတာ A ေရးႀကးပန႔ ပတသကလ႔ ရပစကငးရ႔ ေဟာေျပာခကထက စာတပဒက ကၽြနေတာ ဖတျပပါမယ။ ေကာကႏတခကက နညးနညး ႐ညတA တြက ကၽြနေတာ A လြတမရပါဘး။ ဒါေၾကာငမ႔ ဖတျပရတာ ခြငလႊတၾကပါ။ ဒစကားေတြက ေျပာခတA ခနဟာ ၁၉ ရာစရ႔ ဒတယပငးကာလ ျဖစပါတယ။ A ဒတနးက A ဂၤလန နပလယန စစပြေတြၿပးလ႔ က႐ငးမးယားစစပြက တကေနခန ျဖစတယ။ A ာဖရကမာ စစပြေတြ တကေနခန ျဖစတယ။ A ာ႐တကမာ A ာဖဂနစစပြက တကေနခန ျဖစတယ။ ျမနမာျပညမာ ဒတယစစပြက တကၿပးခန ျဖစတယ။ A ေ႐႔ဖားမာ ဘနးစစပြက တကေနခန ျဖစတယ။ တနညးေျပာရရင ၿဗတသ A ငပငယာႀကးက ခ႔ထြငေနခန ျဖစပါတယ။ A ဒA ခနမာ ရပစကငးဟာ ဒစကားေတြက ေျပာချခငး ျဖစပါတယ။ သ႔စကားက ကၽြနေတာ ေကာကႏႈတေဖာျပၿပး ဖတျပပါမယ။ နားေထာငၾကညၾကပါ။ ႀကးျမတတ လမးတမးဟာ ဒစစပြမာ ဘယဘကက မနသလ၊ ဘယဘကက မားသလဆတာ မၾကညဘ၊ ဒစစပြၿပးရင ငါတ႔ ကနA ေရာငးA ၀ယ ဘယလေနမလ၊ ငါတ႔ A ျမတေတြ ဘယေလာကရမလ ဆတာကပ ေတြးၿပး စစေျမျပငမာ လငယေတြ ေန႔စUန႔A မ ေသေနၾကတာက လကပကၾကညမေနဘး။ ႀကးျမတတ လမးတမးဟာ သစၾကားသးေျခာကလးေလာက ခးမတာန႔ ကေလးေတြက ေထာငထမပ႔ဘး။ ႀကးျမတတ လမးတမးဟာဆငးရသားေတြရ႔ စေငြန႔ ခမးသာေနၾကတ ဘဏသေဌးႀကးေတြ ခး၀ကေနတာက ဒA တငး လကပကၾကညမေနဘး။ ႀကးျမတတ လမးတမးဟာ ေတာငတ႐တပငလယတ၀ကမာ လကနကA ျပညA စ တပဆငထားတ သေဘၤာႀကးေတြန႔ A ေျမာကႀကးေတြခနၿပး သမားတငးျပညကသြားၿပး ဘနးေရာငးေနတာက ဒA တငး လကပကၾကညမေနဘး။ ႀကးျမတတ လမးတမးဟာ ပကဆေပးမလား၊ A သကေပးမလားဆတ လမးဓားျပတ႔ထက ပကၿပး ပကဆေရာ၊ A သကေရာေပးလ႔ ႏစခစလးက ေတာငးေနတ ဓားျပA ႀကးစားႀကးေတြ ဓားျပတကေနတာက ဒA တငး လကပကၾကညမေနဘး။ ကၽြနေတာတ႔ တေတြဟာ ဘာျဖစလ႔ လေတြ စာဖတဖ႔ A ေၾကာငးက ေျပာေနရသလ။ A ခA ေျခA ေနမာ ကၽြနေတာတ႔ လမးဟာ စာမဖတႏငဘ ျဖစေနတယ။ ဒလ စတဓာတ ပကျပားေနတ လမးတမးဟာ စာမဖတခငဘ ျဖစေနတယ။ ဘယေလာက ႀကးကယတ စာေရးဆရာက ေရးခတ စာပျဖစေစ စတဓာတပကျပားေနတ လမးတမးဟာ နား၀ငမာ မဟတဘး။ ခလက႐ A ေျခA ေနမာ ကၽြနေတာတ႔ A ဂၤလပလမးဟာ ေလးနကတ A ေတြးA ေခၚပါတ စာေတြက ဖတႏငမာ မဟတဘး။ ေလာဘေတြ၊ ေဒါသေတြ၊ ေမာဟေတြ ဖးေနတA တြက ဘယA ေတြးA ေခၚကမလ လကခႏငမာ မဟတဘး။ လမးတမးဟာ စာေပက A ထငေသးေနရင၊ သပၸပညာက A ထငေသးေနရင၊ A ႏပညာက A ထငေသးေနရင၊ သဘာ၀က A ထငေသးေနရင၊ ေမတာဂ႐ဏာက A ထငေသးေနရင၊ ပကဆေနာကကသာ ငမးငမးတကလကေနရင A ဒလမးဟာ ေရ႐ည တညတႏငမာ မဟတဘး။ ကၽြနေတာ ေျပာခတ စကားေတြဟာ ရငသးတယလ႔မား ထငၾကရင သညးခ နားေထာင ၾကပါ။

Page 148: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 148

ရပစကငးရ႔ စကားပါ။ ဒါပါပ။ ေကးဇးတငပါတယ။ [၁၉၉၄၊ ဒဇငဘာ ၅ ရက၊ ရနကနၿမ႔၊ ၀ငA မစေA ခနးမတြင ကငးပေသာ ျဖးၿမ႔ မတေဆြမား စာၾကညA သငး စာေပဆေပးပြ A ခနးA နားတြင ေျပာသညစကား] {ျမသနးတင ရ႔ လမငးကထရေပါကမၾကညျခငး စာA ပ ၂၀၀၀ ခ၊ ပထမႏပျခငး မ ကးယေဖာျပပါတယ။}

Monday, March 2, 2009

ပကယြငးခရတ ကတစကားတခ

ေရးသ- ေA ာငၿမင

http://mayaonlinemagazine.blogspot.com/

မငးမာသစၥာ လမာကတဆတစကားက ငယစUကတညးက ၾကားသမတသားခ ရတယ။ A သကA ႐ြယန႔ ယUၾကညရင ကၽြနေတာၾကားသခရတ ဒစကားဟာ ကၽြနေတာသစတ၊ ကၽြနေတာႏလးမာ သမႈန႔ စြထားသလ ႐ေနခတာ ႏစေပါငး (၆၀) တငခၿပ။ ကၽြနေတာရ႔ တUးခငးခစားခကA ရ ဒစကားဟာ ကၽြနေတာA တြက ရာသကပန သစတA ေႏြးထညႀကးတထညလေတာင ျဖစေနခၿပ။ ဟတတယ။ ကယေပးထားတ ကတစကားA တငး တဖကသားက A သ႐႐၊ ေစတနာပါပါန႔ ကညေဆာင႐ြကေပးၿပးတ A ခါတငး ရငန႔A ျပည ေကနပရတယ။ ပတျဖစရတယ။ ကယေရာစတပါ၊ ႏလးA မပါမကန ေကနပပတေတြန႔ A ေႏြးထညႀကးလ႔ တငစားA သA မတျပရျခငး ျဖစပါတယ။ A ေႏြးထညဆတာကလညး လA ပခကန႔ တကဆငမ ထတသး၊ ထတ၀တရတယ မဟတလား။ ကၽြနေတာဟာ ကတစကားက ေနရာတငး၊ လတငးက မေပးဘး။ ကယေဆာင႐ြက မေပးႏငတ ကစၥကလညး လပေပးမယလ႔ ကတမေပးဘး။ ေပးၿပးလ႔ ကယဘကက A ဒကတA တငး မလကႏငရင A ေတာက မကႏာပကစရာ ေကာငးတယ။ A ဒလ မကႏာပကစရာေကာငးတ A ျဖစတခက ကၽြနေတာဘ၀မာ တႀကမႀကခရတယ။ တႀကမဆ ဆသေလာကပါပ။ မကႏာပကရတယဆတာထက ပၿပး A ေတာက စတမေကာငး ျဖစေနရတာ ခထ။ ကၽြနေတာ A သကန႔ခႏၶာ ခပၿငမးမ ေနာကဆးထြကသကတငေA ာင တသသ စတမေကာငးျဖစရမယ ခစားခကဟာ ကၽြနေတာရငထမာ ေတာကေလာက ပါ႐ေနေတာမာ A မနပါပ။ (၂) ႏ၀ငဘာလဆနးပငး ရကတရကမာ ပေတာကပြငသစမဂၢဇငးတကက ကၽြနေတာ ေရာကခတယ။ သငယခငးႏစေယာကက ပေတာကပြငသစကေန ေစာငေနမယလ႔ ဖနးဆကလ႔ သတ႔က သြားေတြ႔ရငး ေရာကတာပါ။ ပေတာကပြငသစတကမာ ကၽြနေတာ သငယခငး ၂ ေယာကA ပါA ၀င ဂတပညာ႐ငတUးန႔ ပေတာကပြငသစA ယဒတာခပ ကစမးနတ႔ စကားလကဆ ကေနၾကတယ။ ကၽြနေတာလညး သတ႔စကား၀ငးထက စးေမာ သြားခတယ။ ပေတာကပြငသစမဂၢဇငးA ေၾကာငး ေရာကသြားတA ခါ "ေ႐႔လမာ ဆရာျမသနးတင A မတတရထတမယ၊ ခငဗားလညး ေရးေပးပါ" လ႔ ကစမးနက ေျပာလာ တယ။ ကၽြနေတာကလညး ေရးေပးမယလ႔ ဆလကတယ။ ကၽြနေတာတတႏငတာျဖစလ႔ ကတေပးလကတာ ျဖစတယ။ ဆကၿပးေထြရာေလးပါး ေျပာဆရငး ကၽြနေတာသငယခငးႏစေယာကက ကၽြနေတာက လကဘကရည တကခငးတယ။ A ဒါမ ဒကၡ။ ကၽြနေတာ ၿမ ႔ထ A လပလာတA ခါ ကၽြနေတာဇနးက ကၽြနေတာA တြက လမးစရတ (၁၀၀၀/-) ခြငျပတယ။ ဒါက ကၽြနေတာA တြက မသားစ ၀ငေငြထက တေန႔တာ ခြငျပစရတ။ ကၽြနေတာက လႈငသာယာမာေနေတာ A သြားA ျပန ကားခက ငါးရာ၊ ေျခာကရာ႐တယ။ ကၽြနေတာန႔ေတြ႔တငး ကၽြနေတာသငယခငးေတြက A ကနကခ ေကၽြးေမြးခတာကလညး A ႀကမေပါငး မနညးမေနာပါပ။ ဒတခါေတာ ကၽြနေတာကျပနၿပး တလညEညခခငေနတယ။ ဘယလ လပရပါမလ။ ကၽြနေတာခကခငး A ၾကထတလကတယ။ "ကစမးန၊ ကၽြနေတာေဆာငးပါးA တြက စာမခ ႀကထတေပးဗာ။ သတ႔က လကဘကရည တကမလ႔" "ဟက.... ေဆာငးပါးက ဘယဆေနမနး မသေသးဘ စာမခ ႀကထတေနတလ ဟတေတာ ဟတေနၿပဗ႔...." A ားလးက ၀ငးရယၾကတယ။ A ရယA ေမာေတြထမာ ကၽြနေတာတ႔ A ခငးခငးသာ သတ သေယာဇUေ႐ြးမUေတြ ယကေဖာကေနတယ။ ကစမးနက ေျပာေျပာဆဆ စာမခႀကထတေပးလ႔ A ဆငေျပသြားတယ။ A ဒA ခနက ေရးေပးရမယ စာမA တြက ကၽြနေတာေခါငးမာ စUးစားထားတာ မ႐ေသးဘး။ တကတကဆငဆင ေနာက ႏစပတေလာက ၾကာတA ခါ ကၽြနေတာတ႔ မသားစA တြငးမာ ရငကးရတ A ျဖစၾကခရလ႔ ပေတာကပြငသစA တြက စာမကစၥ ကၽြနေတာေခါငးထကေန ေပာကခငးမလ ေပာကသြားခ ရျပနတယ။ ကၽြနေတာမသားစ ကမၻာေလးA တြငး ေတာကေလာငတ မးၿငမးေA းသြားတ A ခါမ ဒစာမကစၥ ေခါငးထ ျပနေပၚလာတယ။ ဒေဆာငးပါးဟာ ကစမးနက ေပးထားခတ ကတစကားA တြက ေဆာငးပါး။ ဒေနရာမာ

Page 149: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 149

ကယကယကေဖာ မသေတာတပါး လပျပခငပါတယ။ ကၽြနေတာဘ၀မာ ေပးခတ ကတA တငး လပေပးခဖးတာေတြ A နတဂၢမ ႐ခဖးပါတယ။ လပငနးခြငက ပငစငေပးလကၿပးေပမယ ပငစငလစာ ငါးႏစေျခာကႏစ ေလာကထ မရေသးဘ ႐ေနတ တာခလတက ကနးမာေရး၀နထမးတေယာကန႔ ကငးတက ေကာငးဆရာတေယာကက ပငစငလစာေငြေတြ A စလက A ျပလက တပတေခါငးႀကး ျပနရသြားေA ာင လြနခတ A ႏစႏစဆယေကာေလာကက ကၽြနေတာကညခဖးတယ။ မဆလလကထက လကသငရာ နးစပရာ ခထားေနထငခြငျပခတ (LBG A ခနး) ႏငငျခားသားျပန A မခနးက ပင႐ငျဖစသ ကၽြနေတာမတေဆြလကထ ျပနေရာကေA ာင A ဒA ႏစႏစဆယေကာေလာကကပ ကညေဆာင႐ြက ေပးခဖးေသးတယ။ ကၽြနေတာက ေျပာၿပးရင လပတယလ႔ ဆခငတာပါ။ A ခလညး ကစမးနက ေပးထားတ ကတစကားက ဒေဆာငးပါးန႔ တညလကပါတယ။ ဒါေပမယ....... (၃) ဒ ဒါေပမယက ကၽြနေတာA တြက စတမေကာငးျဖစေနရတ ဒါေပမယ။ A ထကမာ ေဖာျပခသလ ကၽြနေတာကတပကခဖးတယ။ ကတပကခရလ႔ ကၽြနေတာႏလသား၊ ကၽြနေတာသစတမာ ေသြးမတတတ ဒဏရာတခလ ျဖစေနခတယ။ ေတြးမတငးလညး စတမေကာငးခငး ျဖစၿပး ၀မးနညးသလ ခစားေနရတယ။ ဒလပါ။ ၁၉၈၅ ခႏစ ေဆာငးUးရကတရက နနကပငးမာ ကၽြနေတာန႔ ကၽြနေတာသငယခငး တေယာက ဆရာUးျမသနးတငA မက ေရာကတယ။ A ဒကာလမာ ဆရာတ႔ မသားစက ေဆာကၿပးစတကA မေပၚက မတကေသးဘး။ တကရ႔ ေျခရငးလား ေခါငးရငးလား မမတမေတာတ ပUေထာငA မA ေဟာငးေလးမာဘ ေနၾကတယ။ A ဒက ကၽြနေတာ ယခငက သးေခါကေလာကေရာကဖးခလ႔ မတမေနတယ။ A မေပၚေရာကသြားတA ခါ ဆရာကေတာန႔ တနးေတြ႔တယ။ "ဆရာUးျမသနးတငန႔ ေတြ႔ခငလ႔ပါ။ ကၽြနေတာနာမည ေA ာငခငပါ" လ႔ ဆရာကေတာက ကၽြနေတာေျပာလကတယ။ "ေA ာ မငးတ႔ဆရာက ဟဘကA မမာ စာေရးေနတယကြ႔။ သြားေတာေျပာေပးမယ" "ဟတက" ဟတက လ႔သာ ေျပာလကရတယ။ ကၽြနေတာတ႔ A လြနA ားနာသြားတယ။ ဆရာက မနကတငး လမးေလာကA ျပနမာ စာေရးေလ႐တယ ဆတာက ကၽြနေတာသထားရကန႔၊ A ဒါက သတေမေလာၿပး လာခမေနၿပ။ ဆရာကေတာက တားဖ႔ A ခနမမေတာ။ ကၽြနေတာတ႔လညး A ားနာနာန႔ ထငေစာငေနခတယ။ ပထမဆး ဆရာရ႔ ကငးA နကမကမနက A လငးျပနခက တခ ၀ငကန ေရာကလာတယ။ ေနာကေတာ၊ 'ကေA ာငခငတ႔ပါလား၊ မေရာကလာတာၾကာၿပပ' လ႔ ႏႈတဆကလကတ ဆရာA သ ခပ႐႐၊ ၿပးမ ကၽြနေတာတ႔ A နး႐ ခတလးမာ ဆရာ၀ငထငတယ။ ဆရာန႔ ကၽြနေတာတ႔ တနာရေကာေလာက စကားေျပာျဖစတယ။ စကားေျပာျဖစတယ ဆတာကလညး ဆရာေျပာသမ နးနးက ကၽြနေတာတ႔ တေလးတစား နားေထာငခတာက ေျပာတာပါ။ ကၽြနေတာတ႔ ျပနခါနးမာ ဆရာက ကၽြနေတာက ေမးတယ။ "ခငဗား A ခ ဘာလပေနလ၊ ႐းမာ လပေသးလား" "A လပထြကလကတာ ၾကာၿပဆရာ၊ ကၽြနေတာ A ခ ကငးတ၊ တာခလတဘက သြားၿပး နယျခားကနကးေနတယ။ A ဒကကနေတြ ရနကနက သယၿပး ေရာငးတယ" "ဘာန႔သြားၿပး၊ ဘာန႔ ျပနလ" "တခါတေလ ေလယာUန႔၊ တခါတေလ ယာUတနးန႔" ဆရာ စတ၀ငစားသြားတယ။ ဒလ ကနကးၿပး ဘ၀ ၀မးေၾကာငးတာရ႔ ဇစျမစန႔ A ခငးA ကငးက စာေရးဆရာတေယာကA ေနန႔ စတ၀ငစား၊ ခစားရလ႔လညး 'ဓါးေတာင' န႔ 'မာယာဘ' ၀တေတြက ဆရာေရးခတာ မဟတလား။ 'ဓါးေတာင' မာက စကေလန႔ လႈပ႐ားတ ေမာငခလမးေၾကာငး။ 'မာယာဘ' ကေတာ ကေလး-တမး ေမာငခလမး။ ကၽြနေတာသြားေန တာက တာခလတ-ကငးတ ေမာငခ လမးေၾကာ။ ဒလမးေၾကာက ဆရာ စတကး၀တ A တြက ဆရာစတ၀ငစားတာ ျဖစမယ။ "ကၽြနေတာ ခငဗားန႔လကၿပး ကနၾကမး႐ာခငတယ၊ ေလယာUန႔ေတာ မလကခငဘး၊ ယာUတနးန႔သြားမယ။ A သြားA ျပန A ေခါကကရင....ေျပာ" "ဟတက၊ ကၽြနေတာေျပာမယဆရာ..." ကၽြနေတာက ဆရာေရးမယ "တာခလတ-ကငးတေမာငခလမးေၾကာ ဗဟျပ၀တ" က ဖတခငတာန႔ ခကခငးပ ဟတက လပမခတယ။ ေနာကတခက 'လကခေတာျမနႏၵာ' ေရးတနးက ကငးတA ေၾကာငးက သတလဆ ေမးၿပး ေရးခတာလ႔ ကၽြနေတာက ေျပာျပဖးထားတာ ႐တယ။ ဆရာသာ ဒဘကလမးေၾကာက လကေတြ႔ လကခရင "လကခေတာျမနႏၵာ" "ဓားေတာင" န႔ "မာယာဘ" ထက ပေကာငးတ ၀တေကာငးေကာငး တပဒ ထြကေလမလားဆတ A ေတြးေၾကာငလညး 'ဟတက' မတာ ျဖစတယ။ ဆရာA မက ျပနလာၿပးေနာကပငးကမ ျပနစUးစားမတA ခါ ဆရာA သကA ႐ြယ၊ ဆရာကနးမာေရးန႔ ဒလမးေၾကာငး။ ျဖစမ ျဖစပါမလား။ ခရးကလညး ေ၀းလြနးတယ။ ကားလမးက ေတာထေတာငထ၊ ေတာငတကေတာငဆငးလမး။ လမးေၾကာတေလာကက လညး ႐စဆယရာႏႈနးေလာကမေကာငး။ တခ ႔ေနရာမာ ကားေပၚကဆငးၿပး လမးေလာက ရတယ။ တခါတေလ လသမနးတ ေတာႀကးမကမေနရာမာ သးညေလာက A ပရတယ။ လျခမႈကလညး မ႐သေလာက။ ေA းကလညးေA း။ ငကဖားကလညး ရင၀နားကပေနတ ေဒသ။ ဘရား... ဘရား။ ဆရာက ဒခရးေခၚသြားလ႔ ေတာပါမလား။ ဆရာA တြက စးရမစတန႔ ေတြးပမခတယ။

Page 150: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 150

ဒလန႔၊ ဆရာန႔ ျပနမဆျဖစတာ ႏစန႔ခၿပး ၾကာသြားခတယ။ A ဒကာလA တြငး ဘ၀ၾကမၼာA လညA ေျပာငးက ကၽြနေတာA ေပၚက စေနၿဂဟဆး ကေရာကလကတာ ၁၉၈၉ ခႏစ ကေန ၂၀၀၅ ခႏစ A လယပငး A ထပါပ။ ၁၉၉၇ ခႏစA တြငးမာ ဆရာဆးသြားတာက ကၽြနေတာ ၾကားခရေသးတယ။ တာခလတ-ကငးတ ေမာငခလမးေၾကာေပၚက လပစားကင စားရတ ျပညသေတြရ႔ ဘ၀က ၀တA ႏပညာန႔ သ႐ပေဖာခယမႈနးျပခငခတ ဆရာက တခနေစာၿပး ေခၚသြားခတ သဘာ၀မခငရ႔ လကတြငးကေန ကၽြနေတာ ျပနလယခငတ စတေတြ ေပါကခတယ။ ဒါေပမယ ကၽြနေတာကလညး လ ႕ ၀ကေမာငခလမးခရးမာ မတေစာကေစာက ေတာငေလးလးဆယၾကား ပတမေနခတယ။ ဆရာက ေပးခမတကတ တကယပင ေရစေမာ ပကယြငးသြားခရတယ။ A ဒကစၥA တြက A ျပစတခလ ကၽြနေတာခစားေနရတယ။ ဘာျပလ႔လဆေတာ ဆရာ၀တဆရင တ႐ႈကမတမတ ဖတခငၾကတ စာဖတပရသတ A ေထာငA ေသာငး ႐တယမဟတလား။ ငျပာရညတပလငး၊ ငါးပတပာ၊ ဆနတျပည ၿမ ႔နယေကာသယ လာတ မ႐ဆငးရသားA ေပၚ ေမာငခလ႔ သတမတခတ ေစာငက ေဖာၾကးမယ သ႐ပေဖာ၀တတပဒ ဆး႐ႈးခရတယ မဟတလား။ ေA ာငၿမင။ {ပေတာကပြငသစ၊ A မတ ၂၂၊ ဇနန၀ါရ။ ၂၀၀၉ မ ကးယေဖာျပပါတယ။}

Tuesday, March 3, 2009

မႏေလး A ႏစ၁၅၀

ေရးသ-ယာေတာကသာေျဗာ

မႏေလး A ႏစ၁၅၀ ၂ဝဝ၉ ခႏစ၊ မတလ ၅ ရက။ ကဟဒငးေရ- A တကစေကာေA း မႏေလး၊ A ငၾကငးၾကာA ရတနာပ ဆတA တငး ျမနမာသကရာဇ ၁၂၂၁ ခႏစမာ မငးတနးမငး တညခတ မႏေလးၿမ႔ႀကးဟာ မၾကာမ လပငး A တြငးမာပ A သက၁၅ဝ ျပညေတာမယ။ ဒA ေၾကာငးက ျပနစUးစားမယ လပလကတာန႔ပ ေခါငးထမာ မနးေတာငလကာ ယးဒယား လဟာကA စ ၿမ႔မဆရာၿငမးရ႔ 'နနးၿမ႔ေတာ' သခငး၊ ဆရာလငးေခးလလငရ႔ 'မနးရတနာပေနျပည' သခငး စတ သခငးသေတြက ၾကားေယာင လာၿပး မနးရာျပညပြေတာႀကးကလညး ျပနသတရလာမတယဗာ။ ဟတတယ၊ ရတနာပ မႏေလးၿမ႔က တညတာ A ႏစတရာ တငးတငးျပညတ A ထမးA မတပြေတာႀကးက ေျပာတာပါ။ တကယေတာ ၁၉၅၉ ခႏစ ဆတာဟာ A မေစာငA စးရလ႔ေခၚတ ဗမာျပညရ႔ ပထမဆး စစA စးရလကထကပ ျဖစပါတယ။ ပထစA စးရ တကလာမယေ႐ြးေကာကပြက မကငးပရေသးပါဘး။ ကေနာ မတမသေလာကဆရင မႏေလးA ႏစတရာျပညက A ေစာဆး စတဝငစား၊ ေဖာထတသဟာ ေ႐ႊကငးသားလ႔ ကေလာငနာမညယထားတ ဆရာေတာ Uးေသာဘတပဗ။ သက A ေစာႀကးကတညးက ဒကာလက ႀကတြကၿပး မႏေလးဆတ စာA ပႀကးတA ပကလညးျပစ၊ လထသတငးစာကေနလညး လႈ႔ေဆာေနတာ။ A ဒတနးက ဆရာႀကးUးသနးထြနးတ႔၊ Uးေကာရငတ႔ မႏေလးကမေရာကၾကေသးဘး။ ဆရာေတာက ဒလ တငလကေတာ ႐ေနတ ဆရာႀကး ေ႐ႊျပညUးဘတငတ႔လ ျမနမာပညာ႐ႀကးေတြကလညး ပါဝငၾက၊ တကသလျမနမာစာဌာနလဟာက သငးဝငးၾကန႔ A ဒေခတ A ဒA ခါက ဗမာျပညမာ A ႀကးကယဆးလ႔ ဆရမယ မနးရာျပညပြေတာဆတာႀကး ျဖစေပၚလာခ တာပဗ။ မႏေလးေတာငေျခမာ၊ A ဒတနးက ဘာမA သးမျပတ၊ A ခ တရစၦာနUယာU လပထားတ ကြကလပႀကးမာ ခြနႏစရက၊ ခြနႏစလ ကငးပတာ။ ဒA ယငကေတာ ဒကြငးႀကးထမာ ရေသႀကး Uးခႏရ႔စာပနပ ကငးပဖးတယ။ ဒပြေတာႀကး ကငးပတယဆေတာ မႏေလးသားေတြA ဖ႔ ဂဏယမဆး၊ ေမာမဆးေပါဗာ။ A ဒတနးက မႏေလးမာ A ာဏာပငျဖစေနတ နမခ ေခၚ A ေနာကေျမာကတငးစစဌာနခပကေတာ ထးစA တငး ျမငးဝနမငးဘရားတည၊ ျမငးသား မားေကာငးမႈ ဆတာမး ႏမးျဖးတာေပါဗာ။ ဖြငပြမာ တငးမႉးက ဖြငလစတယ ထငပါရ႔။ တကယလပၾကတာ၊ ပငပမးၾကတာကေတာ ၿမ႔လႀကးေတြန႔ ၿမ႔လထေတြပါ။ ဘာပေျပာေျပာ သတ႔ ပငပမးရကး နပတယလ႔ ဆရမယထငပါရ႔၊ ပြႀကး ၿပးသြားေတာ A ားလးပ ေကနပ A ားရ ျဖစသြားၾကတယ။ ေနာင ႏစေပါငးမားစြာပ ဒA ေၾကာငးကမႏေလးသားေတြက ၿမနေရယကေရ ေျပာေလ႐ၾကတယ။ သတ႔က လတေယာကရ႔ A သကA ေၾကာငးေျပာရင သက မနးရာျပညကငးပတ ႏစမာေမြးတာ၊ မနးရာျပညၿပး ေနာကတႏစမာ ေမြးတာ စသျဖင ၫႊနးတတၾကတယ။ ဒါA ျပင လနာမညေတာင ရာျပညလ႔ မညသေတြ မနညးဘး။ ေA ာ- မႏေလးဆတာကလညး ဗမာျပညသမငးန႔ ဗမာျပညသားေတြရ႔ စတထမာ သ႔ထးျခားခကန႔ သ႐ေနတာကးဗ။

Page 151: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 151

ျမနမာမႈရ႔ၿမ႔ေတာ၊ ျမနမာယUေကးမႈရ႔ A ခကA ျခာ၊ ဗမာျပည ဗဒၶဘာသာဝငေတြရ႔ A ဓကရ ၿမ႔ႀကး စတ ဂဏပဒေတြက လေတြက ေပါေပါဆဆ ခးျမႇငထားၾကတာမ မဟတတာကလား။ ဗမာတႏငငလး သ႔ကြၽနဘဝေရာကၿပး ျမနမာမႈ၊ ျမနမာယUေကးမႈေတြ A ၿခမးေျခာကခရခနမာ ဒေနရာကေန ေတာငေတာင တငးခၿပး "သ႔ကြၽနမခ၊ မးမာနမခ၊ မကသ႔ေA ာက" ဆသလ A မးသား A လက လႊငထခတၿမ႔၊ လမႈေရး၊ ႏငငေရး၊ ယUေကးမႈေရး၊ ဘယဖကကျဖစျဖစ ဂဏယစရာေတြန႔ ျပညလမးေနတ ၿမ႔ႀကးပါဗာ။ A ဂၤလပ ကလနသမားေတြက ဗမာႏငငရ႔ ၿမ႔ေတာက ရနကနက ေျပာငးပစ လကတ ေနာကမာ မႏေလးဟာ သမ႔လ႔ ဒလ သ႔ဂဏသ႔ျဒပန႔ ေနႏငတယလ႔ ေျပာရေလာကေA ာင A ေျႏၵA ျပည၊ တညၾကညဂဏ႐စြာ ရပတညခပါတယ။ ရနကနၿမ႔ႀကး ဟာ A ေ႐႔ေတာငA ာ႐ရ႔ နပါတတစၿမ႔ေတာလ႔ ဆရမေလာက တကေတြတာေတြ၊ UယာUေတြ ပနးၿခေတြ၊ ေလယာUကြငးေတြ ပငလယဆပကမးေတြန႔ ႀကးကယလာခေပမ မႏေလးကေတာ မႏေလးပလ႔ ဆရေလာကေA ာင တသးတျခား၊ ထးထးျခားျခား တည႐ခပါတယ။ ဒါေၾကာငလညး နနးေတာေ႐႔ဆရာတငက သ႔ရ႔ ေ႐ႊမးၫ သခငးထမာ "ရနကနမာ မျပတေနပါတယ၊ နတျပညႀကးလ႔ပ ဆၾကပါစ႔၊ သ႔ေပမ ကယၿမ႔ကယေတာ၊ လြမးေသးတယ ႐း႐းပဗ" လ႔ေရးခတာျဖစပါတယ။ A ခေတာ ဒ ၿမ႔ႀကး A ႏစ၁၅ဝျပညတ A ထမးA မတက နA ဖစစဗလမားက ေပယာလက ျပထားၾကေလရ႔ ကဟဒငးေရ႔။ ဒ လေတြဟာ A တတန႔ သတ႔န႔ ဘာမမဆင၊ ေ႐႔ကလေတြျပစ ထေထာငခတာေတြက တနဖးမထား၊ သတ႔ကယသတ႔ တသးတျခား သမငးတရပ ထေထာငႏငမယလ႔ ယဆေနၾကေလသလား မသပါဘး။ သတ႔ရ႔ "ေနျပညေတာ" ကလြၿပး တျခား ဘယၿမ႔ဘယ႐ြာမ ဂဏမျပထက၊ စာမဖြ႔ထကလ႔ ယဆေနၾကဟန တပါရ႔ဗာ။ သတ႔A ေနန႔ (ၾကပေျပးလ) ၿမ႔ေတာတခက တညေဆာက လကတယ ဆတာန႔ A ဒ ၿမ႔ေတာမာ ဂဏေတြျဒပေတြ သ႔A လလ ႐သြားေရာလ႔ ထငမတ ေနၾကသလား မသပါဘး။ မဟတပါဘးဗာ။ ၿမ႔ဆတာလညး လေတြလပ သမငးကျဖတသနး၊ စမးသပခၿပးမ ဂဏတကၾက၊ ဂဏတညတရတာ ျဖစပါတယ။ ဗမာျပညမာ မငးေနျပည ျဖစခဖးတ ၿမ႔ေတြမနညးပါဘး။ ဒါေပမ သတ႔က မႏေလးလ A နးဆးေခတ နယခ႔ ဆန႔ကငေရး လႈပ႐ားမႈႀကးန႔ ဆကစပမသြားတာမး မျဖစခၾကဘးေလ။ ေ႐းေခတတနးက ပေဒသရာဇမငးတပါးဟာ မငးေနျပညက ေျပာငးတယဆရင ေနျပညေတာA ေဟာငးကေန သ႔က ျခားနားမာစးလ႔ A ဒၿမ႔က ဖကထားခေလ႐ၾကတယ။ မႏေလးကေတာ A ဒလ မဟတဘး။ နနးေတာ၊ နနးၿမ႔႐းစတာေတြက လေတြက ကယထးကယနနး ေနခတ ဘဝေတြ မေမဖ႔ A ဂၤလပလကေA ာကမာ သတေပးေနသလ ထးထးမားမား ကနေနခတာ။ ဒလ တည႐ေနတာေတြက ဆရာႀကးသခငကယေတာမႈငးလ လက "ေၾသာ- မနးA ပကတြငျဖင၊ ၾကငနးမကလကရပက၊ ပခနးထြကတၿပး၊ A ၾကမးဖကေရာမဟလ႔၊ ငမးငမးတက သေရယ ေA ာင၊ နနးဆကA ေမြကလ မနးမတျပင" ေရးေစခတာျဖစပါတယ။ ဒါေပမ နA ဖA စးရ လပေနတာန႔ပ ေနာငတခနကေတာ ဗမာျပညသားေတြရ႔ သညာထမာ သတ႔ရ႔ ၾကပေျပးၿမ႔ေတာဟာ ဗမာျပညသားေတြက သတျဖတညႇငးဆဖ႔ A မန႔ေတြ ထတျပနခတ ၿမ႔တၿမ႔လ႔စြမတသြားမယ A လားA လာေတြ ေတြ႔ေနရတယ။ ဒါမမဟတလညး A ေကာငးဖကက ျပနစUးစားရင နA ဖစစA ပစက ေနာကဆးေခမႈးႏငတ ေနရာလ႔ ကမၺညးတငႏငတ ၿမ႔မားျဖစမလားေပါ။ ဒါန႔ပတသကလ႔ ကေနာ ေခါငးထမာ ဝငေနတ ေမးခြနးတခက 'ဒေန႔ကာလမာ ကယကယက ေနျပညေတာ (ၾကပေျပး)သား' လ႔ လကမေထာင ဂဏယတလရယလ႔ ႐မ႐ရ႔လားဆတာပ။ တျခားၿမ႔သားေတြကေတာ ကယကယက ဘယၿမ႔သားလ႔ ဂဏယေလ ႐ၾကတယ မဟတလားဗ။ A ာဏာ႐တ လေတြA ေနန႔ ၿမ႔ေတာဆတာက ထငသလ ဟေ႐ႊ႔ ဒေျပာငး လပႏငၾကပါတယ။ ဒါေပမ သတ႔ A ဒလ ေ႐ႊ႔ေလရာမာ A ဒၿမ႔ရ႔ ဝဉာUကေတာ တပါတညး သယမသြားႏငပါဘး။ ၿမ႔ေတာက ရနကနကေန ၾကပေျပးဆ ေျပာငးသြားေပမယ ရနကန ၿမ႔ႀကးရ႔ ဂဏသကၡာ၊ ဗမာျပညသားေတြရ႔ ရနကနA ေပၚ သေယာဇUန႔ A ေလးထားမႈ၊ ဒ ၿမ႔ႀကးA တြက ဂဏယမႈ စတာ ေတြဟာ ေဟာဒ ေ႐ႊတဂေစတေတာျမတႀကးန႔ သ႔ေျခရငးမာ ကနခပါတယ။ ဗမာျပညသားေတြ A ဖ႔ေတာ ရနကနဟာ ရနကနပါပ။ တကယက မဟာရနကန ျဖစပါတယ။ A လားတပ၊ မႏေလးဟာလညး မႏေလးပါပဗာ။ မႏေလးသားေတြ ၿမ႔ျပငေရာက၊ တျပညသားေတြ ျပညတြငးေရာက၊ ဘယလပ ကေျပာငးကျပနေတြ ျဖစျဖစ စနေဗဒါ၊ ၿမ႔မၿငမး၊ ေလဘာတမျမရင စသေတြရ႔ ရငထA သထက မႏေလးၿမ႔ႀကးဆတ A ျဖစကေတာ ဘယလမမေျပာငး လႏငပါဘး။ ရာစႏစတခန႔ တဝကတတ ဗမာျပညသားေတြရ႔ ခစသ ျဖစေနခတ မႏေလးဟာ ေနာငမာလညး ခစသျဖစေနA နးမာ ေသခာပါတယ။ ေစာငၾကညပါ မတေဆြႀကးရယ။ ဘာမမေဝးတ တခနကရင မႏေလးသား ေတြဟာ ျပညေတာဝင သခငးက ၿမငၿမငဆတးၾကၿပး သတ႔ၿမ႔က သတ႔ စတႀကက တညေဆာကၾကA နးမာပါ။ ဘယာေဘး ကြာေဝးၾကပါေစ။ ယာေတာကသာေျဗာ A ေ၀းကေပးစာတေစာင

Page 152: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 152

Wednesday, March 4, 2009

Uးခစေမာင

ေရးသ- သခငသနးၿမင (ျပညသ႔A ာဏာ-A ယဒတာ)

(၁) စကားစပမ၍၊ သတငးစာ-ဂာနယဆရာမားA ေၾကာငး ေျပာမၾကလင Uးခစေမာင သည ပရတA လယသ႔ ၀ငလာတတေပသည။ လကUးဆး တကယတနး Uးခစေမာငက သေA ာင ေထာငထတြင မတဆကေပး ခသ မာ သခငတငေဖျဖစသည။ လြနခေသာ ၇- ႏစခန႔က ျဖစေလသည။ A ျပငလ႔ေလာကႏင A ဆကျပတေနေသာ A ခနေပတညး။ ကUးေျမာငးလေသာ ေထာငနရA တြငး၌ သခငတငေဖႏင ကၽြနေတာတ႔ စကားလကဆ ကတငးလပင၊ သခငတငေဖသည သသေသာ UးခစေမာငA ေၾကာငးက ေျပာျပတတေလသည။ သခငတငေဖက ပစေဆးလပက ဖြာေနရာမ ၿပးၿပး Uးခစေမာငႏင စာေရးဆရာမား A ခနးတခတြငစၿပး ေနခပက ခေလးမားA ား ပ၀တေျပာျပသကသ႔ ဇာတေၾကာငးျပန ေလ႐ေလသည။ ကၽြနေတာက ပစေဆးလပ လပရန၊ ေဆးျပငးလပတလပက မတဆပရတသညဓါးျဖင ပါးပါး ပါးပါးလးေနရာမ နားေထာငေနေလသည။ (၂) A ဒတနးက- သပေပာဒါဘဗာ၊ A ကနစာေရးဆရာေတြခည စေနၾကတာကး။ တခါဟာ- နယကEညသညတေယာက လာၿပးတညးသြားတယ။ Eညသညက သျပနတA ခါမာ ကနေနတလေတြ ေသာကခငရင ေသာကရေA ာငဆၿပး၊ ၀မးႏႈတေဆး ပလငးတလး ထားပစခတယ။ A ဒပလငးမာလ စကကပၿပး ၀မးႏႈတေဆးဆၿပး စာေရးထား တယ။ ဒါေပမယ ဘယသ လကကျမငးတယ မေျပာတတဘး၊ ေနာကတေန႔ကေတာ၊ "၀မးႏႈတေဆးမဟတ" ဆၿပး ျဖစေနပါေရာ။ ဒါတြငမကေသးဘး၊ တေယာကက "A ဆပ" လ႔ ထပၿပး ေရးပစချပနေရာ။ စာေရးဆရာေတြခညး စေနေတာ တေယာကၿပးတေယာက လကစြမးျပၾကဒါေပါ။ ေနာကတခါ A ဆပေနာကကဆကၿပး "ဟ၍မဆလ" လ႔ တေယာကက ေရးသြားတာ ေပါ။ A ဒေတာ "၀မးႏႈတေဆးမဟတ၊ A ဆပဟ၍မဆလ" ဆၿပး စာက႐ႈပလာေရာ။ ဒါန႔- မရပေသးဘး၊ ေနာကတေယာကက ၀ငျဖညလကေသးတယ။ "သ႔ေသာ" တ။

Page 153: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 153

တခါ ေနာကတေယာကက ဆကလကေသးတယ။ "မေသာကရ" A ဒါေတာငမဆးေသးဘး။ ေနာကဆးမာ "ဟမမတသငေပ" လ႔ ဆကလကေသးတယ။ "၀မးႏႈတေဆးမဟတ၊ A ဆပ ဟ၍မဆလ၊ သ႔ေသာ၊ မေသာကရ ဟမမတသငေပ" A ဒါန႔ဘ ၀မးႏႈတေဆးပလငးက ဘယသမ မေသာက၀ေတာဘ၊ တခါတညး လႊငပစလကရတယ။ ကခစေမာငန႔ စာေရးဆရာေတြ စေနၾကတနးကေပါ။ ကၽြနေတာက ၿပးလကေလသည။ (၃) တခါဟာ- ကခစေမာင ဘတာ႐က သြားၿပး လႀကတာကး။ ရထားဆကလာတA ခါ၊ ရပၿပး ဟၾကညသညၾကည ၾကညေနတနး၊ A မးသမးတUးက၊ ရထားျပတငးေပါကက ေခါငးျပထြကတၿပး၊ ကလ- ကလ လ႔ ေခၚေနတာကး။ ကခစေမာငကလ- လခညတတ ခဖနပန႔ စြပျပA ကႌက ၀တလ႔။ ကလ- ကလလ႔ ေခၚသၾကားေတာ- ကခစေမာငက ေဘးပတလညက ၾကညသတ။ ကလလ တေယာကမ မေတြ႔ဘး။ ေနာကေတာမ ကလေခၚသက ၾကညလကေတာ၊ သ႔က ေခၚေနေၾကာငး သရတယတ။ ကခစေမာငကလ ေခၚတဆက ေလာကသြားတာေပါ။ ကလေခၚတ A မးသမးက ကခစေမာငလ A နားကေရာကလာေရာ၊ ၀မးသာA ားရန႔ "ဒလ ဒ႔ဗမာ A မးသားေတြ A ခလ ကလA လပက ၀ငလပလာတာ ေတြ႔ရေတာ ၀မးသာစရာဘ၊ ကမက ဗမာA မးသား A ခငးခငးမ ငားခငတာ" လ႔ ေျပာေျပာဆဆဘ သားေရေသတာတလးက လမးေပးလကတယတ။ A ဒA ခနတနးက ဗမာျပညမာ A မးသားစတေတြ တကကြေနတ A ခနေပါ။ A မးသမးမာ မးခစစတေတြ တကကြေနတာက မဖကဆးခငတာန႔ဘ၊ ကခစေမာငက ေသတာႀကးက ယၿပ ထမးလကေရာတ။ ေသတာကထမးၿပး A မးသမးေနာကက လကသြားတA ခါမယ၊ A မးသမးက သ႔က ၾကညၿပး ေျပာေသးသတ။ A မယေလး- ဒ႔ဗမာေတြကေတာ၊ ကလလပေနတာေတာငမ၊ မကမနႀကး တပလ႔။ A ဒေတာ ကခစေမာငက၊ ကၽြနေတာ ေမြးကတညးက မကစမြလ႔ တပတာပါ၊ ဟနထတခငလ႔ မဟတပါဘးလ႔ ျပနေျပာလကတယတ။ ဒါန႔ သေရေသတာက ထမးၿပးလကပ႔လကတာ၊ A မးသမးေနတတကေရာကသြားလ႔၊ ေပးတ ကလခက ယၿပး ျပနဆငးလာတA ခါ၊ ခဖနပႀကးန႔ဆေတာ ေခာပး ဒလမေကာက ေကြး ကသြားပါေလေရာ။ A ဒဒင- ကလA ျဖစ ငားလာတ A မးသမးက၊ ကဗာကရာ ဆငးၿပးလာသတ။ ကခစေမာင မကမနလ ကြသြားတာေပါ။ A မယေလး- ဆငးရရတA ထ ျဖစမ ျဖစရေလ၊ မကမနက ဘယေလာကတန သလလ႔ A မးသမးက ဂ႐ဏာန႔ ေမးသတ။ A စပေလာကတနပါတယခငဗာ။ ဒါန႔ သ႔က မကမနဘး ထတေပးလကတယတ။ ကၽြနေတာသည Uးခစေမာင၏ စတသေဘာထားက ေတြးၾကညေနမသည။ (၄) သ႔ႏငပင- မျမငဘး မေတြ႔ဘးဘ Uးခစေမာငက စြလနးလက ႐သည။ ကၽြနေတာ A ငးစနေထာငမ လြတေသာA ခါ- ရနကန ေရေကာမ ဂာနယေကာ A လပတကသ႔ ၀ငမေတာသည။ သေဟာငးကၽြမးေဟာငးတေယာက A မတြင ၀ငရဘ သကသ႔ပင စတထ၌ ျဖစေနသည။ Uးခစေမာငက မေတြ႔၊ ဘယသြားေနသည မသ။ သ႔ႏငပင တေဂာငးေဂာငးႏင ႐ကေနေသာ ဂာနယေကာ ပႏပစကႀကးကသာ ေငးၾကညၿပး ထြကခရသည။ ထမ နဂါးန A လပတကသ႔ သြားၿပး နဂါးနA ယဒတာ Uးထြနးေ႐ႊႏငသာ ေတြ႔ရေတာသည။ ေထာငတြငးမ သခငစး၏ မာၾကားခကA ရ သြားရျခငးပင ျဖစ၏။ သခငစး ေရးေသာ "လ႔ေလာကျဖစစU" ဆေသာ စာA ပႀကးက ႐ကႏပေရးကစၥပင ျဖစသည။ A ဒစာA ပဘဗဟ Uးထြနးေ႐ႊက "လ႔ေလာကျဖစစU" စာတြႀကးက လမး၍ ေပးလကသည။ ကၽြနေတာက ယ၍ ၾကညသည။ A လြနပင ႀကးကယသည ကမးႀကး တေစာငပင ျဖစသည။ A ဒါက ပကဆမ႐တာန႔ မ႐ကႏငေသးဘးဗာဟ Uးထြနးေ႐ႊက ညညးေလသည။ ကၽြနေတာက ဘာမျပနမေျပာ၊ ပမႏပရေသးေသာ စာA ပက A ားပါးတရ သတေျခတငၿပး ဒနးစငး၍ ဖတေနမသည။ UးUးဖားဖား ပမႏပရေသးသည စာမက ဘတရသည ကသလကသည ႏယႏယရရမဟတ။ Eရာမ ကသလကပင ျဖစေလသည။ ကၽြနေတာ စာA ပႀကးက ဖတ၍ ၿပးေသာA ခါ၊ Uးထြနးေ႐ႊက မေတြ႔ရေတာ။ ဘယA ခနက ဘယက ထြကသြားသညမသ။

Page 154: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 154

ထA ခနမစ၍ ေနာကကလညး ဘယနေရာ A ခါမ မေတြ႔ရေတာ။ Uးခစေမာငကမကား ဂပနေခတေရာကေတာမ ေတြ႔ရသည။ ဤေခတမတငမA တြငး မေတြ႔ျခငးသည ခကခငးလပင ျပန၍ ေထာငနနးစရေသာေၾကာငတညး။ (၅) ဂပနပနေခတတြင၊ ကၽြနေတာ ရနကနသ႔ လာေရာကေနထငသည။ ထ႔ေနာက Uးခစေမာငႏင ခငမငရငးႏးသတေယာက ျဖစလာသည။ Uးခစေမာငႏင စကားလကဆကတငး ကၽြနေတာမသမခေသာ ႐ညေ၀းလသည A တတကာလမ A ျဖစA ပကကေလးမားကေဖာကသညခေလ႐သည။ ႏငငတြင စတင ေကာၾကားခေသာ စာေရးဆရာႀကးမားA ေၾကာငးက A ထးသျဖင ေျပာသည။ ေဇယႀကးက စာေရးရာမာ A ေတာေကာငးတာကး- ဆရာလြနးႀကး (သခငကယေတာမႈငး)က သေဘာကတာန႔ သ႔သမးန႔ ေပးစားလကေရာ ဟသညကA စ ပမးနငးႀကးက စကဘးတကသညA ထ A ားလးေျပာေနတတသည။ မားေသာA ားျဖင ကၽြနေတာႏင Uးခစေမာငသည ဆကကားစး၍ လညပတတတၾက သည။ Uးခစေမာငက ေ႐႔မ ထင၍ ကၽြနေတာက ေနာကမ ထငတတသည။ထ႔ေနာက ဗဟနးမ လကဘကရညဆငမားတြင ကကစားၾကေလသည။ A သမားႏငေတြ႔တငး၊ Uးခစေမာငက A တငးေခၚၿပး လကဘကရညတကသည။ သေရာ ကၽြနေတာပါ လကဘကရညက ေသာကၿပးေသာလညး၊ A သႏငA တ ထပေသာကၾကသည။ သညလႏင A သႏငေတြ႔တငး- မေရတြကႏငေA ာင လကဘကရည ေသာကၾကသည။ Uးခစေမာငမာ A ေတာပင လကဘကရညေသာကႏငပါေပသည။ ကၽြနေတာလညး ေခသမဟတ၊ လကဘကရညဆသညမာ ေရပငျဖစသည။ A ႀကမႀကမ ဘယႏစခြကပင ေသာကရေစကာမ ေသာကႏငၾကသမား ျဖစၾကသည။ A ငမတ A ငမတန ဘကညပါေပသည။ ဤသ႔ လကဘကရညေသာကလက မန႔စားလကႏင နနကစာ မစားရသညက မားေလသည။ A ခနကနေတာမပင A မသ႔ ျပနၾကေလသည။ မတမတရရ တခါက ဆကကားျဖင A မသ႔ ျပနၾကရာ၊ ဘာစတကးႏငမသ၊ Uးခစေမာငက "ဗမာျပညမာ သၾကားမငးဆရင ရစရာလ႔ဘ ေA ာကေမေA ာင ေျပာငေလာငေရးတာ ဘယသလ" ကၽြနေတာA ား ေမးသည။ ကၽြနေတာက ဇ၀နေပါဟ ျပနၿပးေျပာလကသည။ Uးခစေမာငက ဘာမ မေျပာေတာ၊ ဘာေၾကာင ေမးသညကလညး ကၽြနေတာမသ။ (၆) တခါက- ဗမာစာေတာေA ာင ဘယလလပရမလဟ ကၽြနေတာက ေမးသည။ ဗမာစာေတာခငရင- မဃေဒ၀က ဘတ၊ မဃေဒ၀ ဟာ ဗမာစာေပမာ A ကြယ၀ဆးဘ၊ ဟ သက ျပနေျပာေလသည။ သ႔ႏင ကၽြနေတာ မဃေဒ၀က ၿပးဆးေA ာင ဘတဘးေတာသည။ ဘတ႐သာ ဘတျခငးျဖစသည။ Uးခစေမာငလေတာ ေသခာစြာ မတျခငးမား မ႐ခ။ Uးခစေမာငမာ မဃေဒ၀A တြငးမ စာညြန႔ကေလးမားက A ာဂေဆာငထား၍ တခါတခါတြင A လUးသင လင ႐ြတ၍ ျပတတသည။ ဤမ Uးခစေမာငထသ႔ ကၽြနေတာခUးကပခသည A ေၾကာငးရငး တခမာ သတငးစာ ဂာနယလပငနးက ၀ါသနာပါေသာေၾကာငလညး ျဖစေလသည။ သတငးစာ ဂာနယဆရာလပတယဆရင- ကဗာကလ ေခါကမရတယ- ဟ Uးခစေမာငက ေျပာသည။ ကၽြနေတာက - သတငးစာဆရာတUး ျဖစလာေစခငသမာ Uးခစေမာငပင ျဖစသည။ ကၽြနေတာA ား ကဗာစပနညးမားက သငၾကားေပးသည။ Uးပည ျပဇာတမားလညး A ဘတခငးသည။ Uးတးေရးသည ရာမရကနက သA ေတာႏစသကသည။ ဤသ႔ စာေပႏင ပါတသက၍ Uးခစေမာငထမ ဗဟတ ဆးပးျခငး ျပခေသာလညး၊ ႏငငေရး ယဆခကမားႏင ပါတသက၍ ဘာမမေမးပါ။ ေမးလညး မေမးခင၊ ႏငငေရးႏင ပါတသက၍မကား ကၽြနေတာႏင သေဘာခငး တကဆငခငမ တကဆငမည။ ဤသ႔ျဖစ၍ စာေပႏင ပါတသက၍သာလင ေမးျမနးျခငး၊ ေဆြးေႏြးျခငး ျပခသည။ (၇) ဂပနေတြ ၀ငလာလ႔ ေတာက ေျပာငးၿပးေနတာ တႏစေလာကၾကာတယ။ A ဒ တႏစA တြငးမာ စာA ပေပါငးတေထာငေကာ ဘတၿပးခတယဟ Uးခစေမာငက ကၽြနေတာA ား ေျပာျပခေလသည။ Uးခစေမာင စာဘတမားေၾကာငးကမ ကၽြနေတာ သပါသည။ သ႔ေသာ တႏစA တြငး စာA ပေပါငး တေထာငေကာ ဘတၿပးသည ဆျခငးကမ မယႏငေလာကေA ာင ျဖစခရေပသည။ မညသ႔ပငဆေစကာမ- Uးခစေမာငသည ဗဟသတ ဟငးေလးA းႀကးျဖစေၾကာငး၊ သ႔စာက ဘတဘးသတငး၊ သ႔က ေတြ႔ဘး သဘးသတငး ၀နခရေလသည။ ထ႔ေၾကာငပင သတငးစာ ဂာနယဆရာတ႔၏ A ေၾကာငးက ေျပာၾကတငး၊ စကား လကဆကတငး၊ Uးခစေမာငသည ပရသတလညသ႔ ၀င၍ ၀င၍ လာတတေပသည။

Page 155: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 155

သနးၿမင {တာရာမဂၢဇငး၊ A တြ၁၊ A မတ၅ (၁၉၄၆?) မ ကးယေဖာျပပါတယ။}

ေသြးစညးညညြတၾက၊ ေသြးမကြၾကန႔........

ေရးသ- ထကျမက

ေသြးစညးညညြတၾက၊ ေသြးမကြၾကန႔ ခစခငရငးႏးၾက၊ A မနးမပြါးၾကန႔.......... နာရ၀ကခန႔သာ ကားေမာငးရသည။ ဆရာနတႏြယA မသ႔ ကၽြနေတာတ႔ ေရာကလာ ၾကေလသည။ ေရာကႏငသမားလညး ေရာကေနၾကၿပ။ ဆရာခန(ပခး)တ႔ပင ေစာေစာစးစး ေရာကေနသည။ ဆရာနတႏြယတ႔ ဇနးေမာငႏA ျပင ဆရာေဌးေမာငလညး ႐သည။ ဆရာနတႏြယA မမာ ယခငက ႏစထပA မ မဟတေတာပါ။ ႏြယန ၃ လမးထပ လမးေထာငက ျခ၀ငးေလးႏင တထပA မေလး ျဖစသည။ A မ၀ငးထ ကၽြနေတာတ႔ ၀ငလကခနတြင ဆရာက ထငေနပါသည။ ဆရာမကႏာမာ A မးေနသညဟ ကၽြနေတာထငသည။ စကားေျပာရာတြင A ားယေျပာရသည။ နညးနညး၀ါး သည။ ဆရာနားမာ ယခငကထက ဆးေနသည။ နားနားကပၿပး ကယကယေA ာေျပာမ ၾကားရသည။ ဆရာနတႏြယ A သက ၇၇ ႏစ ျပညပါၿပ။ A ယဒတာဘ၀၊ စာေရးဆရာဘ၀ ႏင ဆယစႏစ ၅ ခခန႔ ျဖတသနးလာခသည။ စာေပဘ၀ျဖငသာ A သကေမြး၀မးေကာငးျပၿပး စာေရးဆရာဘ၀ျဖင ရပတညခသည။ စာေပသည ျပညသက A ကးျပရမညဟေသာ ယၾကညမႈျဖင ျပညသ႔ဘကမေန စကလကမတတတ ရပတညခသ ျဖစသည။ တေကြ႔ေတာ ေတြ႔ၾကUးမည ၀တမာ သ၏ A ေကာငးဆးစာA ပျဖစသညဟ တခ႔က သတမတၿပး၊ တခ ႔က ျမနမာျပညေျမာကပငးသည A ေကာငးဆးျဖစသညဟ သတမတၾက၏။ ဆရာသည လထသတငးစာ၊ စေထာကမဂၢဇငး၊ မးေ၀မဂၢဇငး၊ ႏြယနမဂၢဇငးတ႔တြင လပကငခသည။ ထးခၽြနေA ာငျမငေသာ A ယဒတာ တUးA ျဖစ စေထာကမဂၢဇငး၊ မးေ၀မဂၢဇငးႏင ႏြယနမဂၢဇငးတ႔က ဂဏသကၡာ႐စြာ စာေပစငေပၚ တငေပးခပါသည။ မနက ၁၀ နာရေကာသညႏင မဂၢဇငးမား၊ ဂာနယမားမ A ယဒတာမား၊ စာေရးဆရာမား၊ ကဗာဆရာမား တဖြဖြ ေရာကလာၾက၏။ 'ကစမးနေရာ ' ဟ ေမးၾကညရာ ဆရာဒဂနတာရာက ၀ငေခၚေနသညဟ ေျပာၾကသည။ ကၽြနေတာတ႔လညး ဆရာတာရာ A လာက လညတဆန႔ဆန႔ျဖင ေမာေနပါသည။ ဆရာနတကလညး ေမာပါသည။ စငစစA ားျဖင ဆရာနတႏြယႏင ဆရာဒဂနတာရာတ႔ မဆခသညမာ ႏစေပါငး ၃၆ ႏစခန႔ ႐ၿပဟ ကၽြနေတာထငပါသည။ ဆရာတာရာက ေA ာငပနးေတြေနၿပး ဆရာနတက ရနကနတြင ေနသညA တြကလညး ဆေတြ႔ဘ႔ မၾကႀကကသညလညး ျဖစႏငပါသည။ ဆေတြ႔ေA ာင [ကၽြနေတာတ႔၊ ေမာငစမးနတ႔၊ ကခါး(ကြမးျခကနး)တ႔လ ဖနတးသမား] ႀကးစားေပးသမား မ႐ချခငးေၾကာငလညး ျဖစႏငပါသည။ တကယေတာ ဆရာတာရာႏင ဆရာနတႏြယတ႔A ဖ႔ မဆႏငစရာ၊ မေတြ႔ႏငစရာ၊ စကားမေျပာႏငစရာ ဘာA ေၾကာငးမ ခငခငမာမာမ႐ေပ။ တခ႔ စာေပသေဘာထား မတညမႈမား ႐ႏငပါသည။ သ႔ေသာ A ေျခခ စာေပA ယ၀ါဒမာ ကြျပားသညဟ ကၽြနေတာမထငပါ။ ဆရာတာရာႏငလညး ကၽြနေတာ ေျပာဆ ေဆြးေႏြးဖးသည။ ဆရာ နတႏြယႏငလညး ေဆြးေႏြးခဖးသည။ A ယA ဆ A တတျဖစသည။ ၁၉၇၂ ခႏစက ကၽြနေတာတ႔ ရေဘာတစ ျပညသ႔ၾကယဂာနယ ထတေ၀ခစUက ဆရာနတႏြယက 'A ပမကတြငေတြ႔ဆျခငး' A ခနး A ျမေရးသည။ ဆရာတာရာက ဗညားသဟ 'စာေပစစတမး' ႏင ေမာငစမးျမနာမညျဖင စာေပေဆာငးပါး A ျမေရးပါသည။ ထစUက တ႔ထေရးရငး လငယကဗာဆရာတခ ႔ မးေ၀တြင ေရး၊ မေရး သေဘာထား ကြခၾကသည။ ကၽြနေတာက မးေ၀တြင မေရးေရး သေဘာထားက ဆန႔ကငကန႔ကြကခသည။ A ဓကUးတညခကက ဆပကငၾက ဆေသာ ေဆာငးပါးတပဒက ျပညသ႔ၾကယတြင ကၽြနေတာ ေရးခပါသည။ စာေပသမားမား စညးလးညညြတၾကဖ႔ လႈ႔ေဆာျခငး ျဖစသည။ ကၽြနေတာတ႔သည တႏြယထမ A သးမား ျဖစသည။ တပငထမ A ႐ြကမားျဖစသည။ Uးတညခကတ၊ A ယဆတသမား ဘာေၾကာင ဘာေၾကာင မစညးလးႏငသနညး။ ဘာေၾကာင လကမတြႏငသနညး။ ဘာေၾကာငစကားမေျပာႏငရသနညးဟ ကၽြနေတာေရးခ ပါသည။ ၁၉၉၈ ဆရာျမသနးတင ကြယလြနစUက ထနပငသခႋငး ဆရာျမစာပနတြင ဆရာနတႏြယႏင ဆရာဒဂနတာရာတ႔ ဆခသညက ကၽြနေတာေတြ႔ခပါသည။ ဆရာျမ A ေလာငးက ေနာကဆးႏႈတဆကရငး၊ ဆရာေတာUးပညာ၊ ဆရာဒဂနတာရာ၊ ဆရာ နတႏြယႏင ကၽြနေတာတ႔ စကားေျပာခၾကပါသည။

Page 156: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 156

xxxx xxxxx xxxx xxxxx မနက ၁၀ နာရခြခန႔တြင ဆရာဒဂနတာရာ ေရာကလာပါသည။ ဆရာနတႏြယက ကားေပၚက တြဆငးလာေသာ ဆရာတာရာက လကက ဆပကငရငး ႀကဆပါသည။ A လြနၾကညႏးစရာေကာငးေသာ ျမငကြငး၊ ျပနလညဆဆညးၾကေသာ ဆရာ ၂ Uး၏ Reunion က လငယစာေပသမားမားက ၀မးသာၾကညႏးစြာ ဓာတပမား ႐ကၾကသည။ ပတျဖစၾကေလသည။ ထA ခနတြင ဆရာမ ေဒၚခငေဆြUးလညး ေရာကလာပါသည။ ဆရာတ႔A ားလး စားပြတြငထင၍ စားေသာကၿပးသညႏင- "ကြေရာကလာတ မတေဆြစာေပသမားမား ခငဗား၊ ဒေန႔ဟာ ဆရာနတႏြယရ႔ ၇၇ ႏစေျမာက ေမြးေန႔ျဖစပါတယ။ ဒလေန႔မာ စာေရးဆရာေတြ၊ ကဗာဆရာေတြ၊ A ယဒတာေတြ A ားလးစညးစညးလးလးန႔ ဆစညးၾကစUမာ ဆရာဒဂနတာရာလညး ေရာက႐လာတA တြက ကၽြနေတာတ႔ A ားလး ၀မးေျမာကၾကညႏးရပါတယ။ ဒါေၾကာင ဆရာတ႔က ကၽြနေတာတ႔ လငယစာေပသမားေတြက ၾသ၀ါဒေပးဖ႔ ေမတာရပခပါတယ" ဟ ကၽြနေတာက ဆရာတ႔က ပနၾကားလကပါသည။ ပထမဆး ဆရာဒဂနတာရာက ဆရာနတႏြယ၏ ၇၇ ႏစေျမာက ေမြးေန႔က တကေရာကရသညA တြက ၀မးေျမာကဂဏယေၾကာငး၊ ဆရာနတႏြယ ကနးမာေစဖ႔လညး ဆေတာငးပါေၾကာငး၊ ျပညသ႔A ကး စာေပေလာကA ကးA တြက စာေပမား ဆကလကေရးသားဖ႔ ဆႏၵျပပါေၾကာငး Uးစြာေျပာဆၿပးေနာက- ဒေန႔မာလညး ကၽြနေတာေျပာေနက ကၽြနေတာလကခယၾကညတ ကၽြနေတာ သေဘာထားကပ ေျပာခငပါတယ။ ရနသမ႐၊ မတေဆြသာ႐၊ မနးသမ႐ ခစသသာ႐၊ ႏငငေရးလပတာဟာ ရနသက မတေဆြျဖစေA ာင လပတာျဖစတယ ဆတာပါပ။ ၿငမးခမးေရးရ႐ဖ႔ လA ပပါတယ။ ၿငမးခမးေရးA တြက၊ ညညြတေရး ႐ရပါလမမယ။ ညညြတေရးရ႐ဖ႔ လြတလပမႈ ႐ရပါမယ။ ျပညသA ားလးတနးတ A ခြငA ေရး႐မယ လြတလပမႈရမ ညညြတေရးရမာ ျဖစပါတယ- ဟ ဆရာဒဂနတာရာက စာေပသမားA ားလးက ၾသ၀ါဒေပးၿပးသညA ခါ၊ ဆရာနတႏြယကလညး သ၏ ၇၇ ႏစေမြးေန႔သ႔ စာေပသမားမား တကေရာကလာသည A တြက ၀မးေျမာကေၾကာငး၊ ဆရာဒဂနတာရာႏငA တယခကသ႔ စာေပသမား စစညည လာေရာကၾကသညA တြကလညး ၀မးေျမာကပါေၾကာငး၊ ေနာကထပ ရငးႏးခငမငသည စာေပသမားမားလညး လာေရာကၾကမည ျဖစေၾကာငး၊ ဆရာဒဂနတာရာ၏ ၿငမးခမးေရး၊ ညညြတေရး သေဘာထားA တငး A ားလး စညးစညးလးလး ညညညြတညြတ ႐ေစလေသာ ဆႏၵ႐ပါေၾကာငး ေျပာၾကားသြားခသည။ ဆရာမ ေဒၚခငေဆြUးကလညး ဆရာနတႏြယႏင သမတ႔မာ A သကတေၾကာငး၊ လပငးပင ကြာလမမညထငေၾကာငး၊ ယခ ေမြးေန႔သ႔ လာေရာကရသညA တြက ၀မးေျမာက ဂဏယေၾကာငး၊ ဆရာနတႏြယA ေနျဖင ကနးမာစြာ စာေပA ကးက ဆကလကထမးေဆာင သြားႏငပါေစဟ ဆေတာငးေၾကာငး၊ ဆရာဒဂနတာရာ၏ ရနသမ႐၊ မတေဆြသာ႐ေသာ ၿငမးခမးေရး A ယA ဆက လကခယၾကညေၾကာငးလညး ဆရာမက ေျပာၾကားသြားခ ေလသည။ ကၽြနေတာတ႔ A ေနႏင စာေပသမားA ားလးက ကယကယျပန႔ျပန႔ မဖတႏငခပါ။ မဂၢဇငး၊ ဂာနယမားကလညး စေစေA ာင A ေၾကာငးမၾကားႏငခပါ။ ဆရာနတႏြယကလညး ရငးႏးခငမငသမားကသာ သ႔ေမြးေန႔က ဖတႏငခပါသည။ သ႔ေသာ ထေန႔က လေတာေတာ စပါသည။ ဆရာနတႏြယ၏ ယခငေမြးေန႔မားသ႔ ကၽြနေတာ မတကေရာကခဖးပါ။ ယခ ေလာက လမားသညဟလညး မၾကားခဖးပါ။ ယခ ၇၇ ႏစ ေမြးေန႔တြငကား မဂၢဇငး၊ ဂာနယမား၊ လငယစာေရးဆရာမား၊ ကဗာဆရာမား တကေရာကလာၾကပါသည။ ဆရာA မေ႐႔ျခ၀ငးေလးထ႐ စားပြကလားထငမား A ားလး လျပညပါသည။ ဆရာ A မထတြငလညး လျပညပါသည။ A မတြငး ႏင ျခ၀ငးA တြငး ထငစရာမ႐ေတာသျဖင လမးေပၚတြင ထြကရပေနၾကရပါသည။ ဆရာဒဂနတာရာက ယခႏစတြင A သက ၉၀ ႐ပါၿပ။ ထA သကA ႐ြယမာ လ႔သကတမး၏ A ျမငဆးA ႐ြယ ေရာကေနၿပ ျဖစသည။ ဆရာသည မကစမေကာငး ေတာပါ။ သ႔ေသာ ကနးမာ႐ႊငလနးေနဆ ျဖစသည။ ဆရာနတႏြယမာ ဆရာတာရာထက ၁၃ ႏစ ငယေသာလညး ကနးမာေရးမေကာငးလပါ။ ဆရာနတ ကနးမာေရးက A ားမရပါ။ သ႔ေသာ ဆရာက သတေကာငးပါသည။ သ႔မတေဆြ စာေပသမားA ားလးက မတမပါသည။ သ႔ေမြးေန႔က ဂဏျပလာသ A ားလးကလညး လကလႀကဆႏႈတဆကပါသည။ ဆရာ ဒဂနတာရာႏင ဆရာနတႏြယတ႔ ႏစေယာက ယUတြစကားေျပာေနသည ျမငကြငးက ကၽြနေတာမကစထတြင မေပာကေတာပါ။ ေတြ႔ဆစကားေျပာလကသည ရငးႏးခစခငမႈ၊ ညညြတေပါငးစညးမႈကလညး ကၽြနေတာမေမေတာပါ။ မတသားစရာ၊ A ေလးA နကထားစရာ၊ နညးယဖြယရာ၊ ဆေတြ႔မႈက စာေပသမား A ားလးက A မတရေနပါသည။ ၿငမးခမးမ ညညြတမည။ ညညြတမ ၿငမးခမးေပမည။ ညညြတမ လြတလပမညဆေသာ ဒဂနတာရာ၏ ၿငမးခမးေရး၊ ညညြတေရး၊ လြတလပေရး၊ တနးတA ခြငA ေရးရ႐ေရး တရားမာ ကၽြနေတာနားထ စြေနပါသည။ ပထမမးဆက၊ ဒတယမးဆက၊ တတယမးဆကစေသာ မးဆကA ားလး စညးလးညညြတၾကဖ႔ စာေပA ကး၊ ႏငငA ကး သယပးႏငဖ႔ ႀကးပမးA ားထတသြားၾကရမည။ ဆရာနတႏြယ၏ ေမြးေန႔မ စာေပသမားမား၏ ၿငမးခမးေရး၊ ညညြတေရး ျပယဂသည ကၽြနေတာတ႔ A ားလး A တြက နမတလကၡဏာျဖစေနသညဟ ခစားမပါေတာသည။ ထကျမက။ {A လငးတနးဂာနယ၊ ၉၊ ေဖေဖာ၀ါရ ၂၀၀၉။}

Page 157: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 157

ဆရာလြနးကစ၍ ၾကညညျခငး ေရးသ- ဒးဒတUးဘခ

http://mayaonlinemagazine.blogspot.com/

ကၽြနပသည ျမနမာစာေပတ႔က ၀ါသနာထသညA ေလာက၊ ကဗာလၤကာမႈတ႔က ၀ါစကဌျပခရာ၊ မစၥတာေမာငမႈငး A မညျဖင သရယသတငးစာတြင ေရးသားေသာ ေဆာငးပါးA ျဖာျဖာ၊ မာေတာပကမး၊ ဗလဋကာေဆာငးပါးစေသာ စာေပတ႔သည၊ ကၽြနေတာ ၏ ကဗာမႈတြင ဆရာသဘြယျဖစ၍၊ မစၥတာေမာငမႈငးဟေသာ ပဂၢလက မျမငဘး မေတြ႔ဘးေသာလညး၊ ထA မညကပင ထာ၀စUၾကညညကာ၊ ေရးထားသမ စာေပက A ေလးဂ႐ A ထးျပခပါသည။ ဆရာလြနး ေရးသားစရငေသာ ကဗာသာရတသၿဂဟကမး သည ကၽြနပA ား ကဗာပညာ၏ ဘဏတကႀကးက ဖြငလစေပးေသာစာA ပႀကး ျဖစေပ ေတာ၏။ ထစUA ခါ ကၽြနပမာ ဟသၤတၿမ႔တြင ေနထငခက ျဖစ၏။ တေန႔ေသာA ခါ သရယသတငးစာတြင ပါ႐ေသာ မစၥတာေမာငမႈငး၏ ေဆာငးပါး တေစာငတြင မဟာကဗာေလးခးတပဒမာ A A ပA ခ ကာရခၽြတေခာတမးပါးေနရာ၊ ထခၽြတေခာမႈက ညႊနျပေသာ ေဆာငးပါးတေစာင တပညမေကသာ၀တ ေကလာသ ဟေသာ A မညျဖင သရယသ႔ ေရးသားေပးပ႔လက၏။ မၾကာမ ပမာဒ ေလချဖစ၍ ထကဗာ၌ ကာရနတမးပါးသြားျခငးက ၀နခၿပးေနာက ဤသ႔ညႊနျပျခငးA တြက A ထးေကးဇးတငေၾကာငးက ေလးခးတပဒေရးသား၍၊ ကာရန ျပငဆငခကႏငတကြ၊ သရယမစၥတာေမာငမႈငး ေဆာငးပါးခဏးတြင ေျဖၾကားထားသညက ေတြ႔႐ရေသာ ကၽြနပမာ မမမျမငဘးေသာ ဆရာ၏A ေပၚ၌ ၾကညညရငးထက ဆထက ထမးပးတး၍ ၾကညညလာေလသည။ ေ႐းေခတက A ေလးဂ႐ျပျခငး ျမနမာျပည၌ ပထမသပတေမာကကစၥႀကး ျဖစေပၚခၿပးေနာက၊ ေန႐ငနယေကာလပ ေကာငးႀကးက တညေထာငၾကေသာA ခါ ကၽြနပသည A စးရA မႈထမးမ ထြကခ၍ A ဆပါ ေန႐ငနယေကာလပႀကးတြင ျမနမာစာပ႔ဆရာA ျဖစ A မႈထမးရန ေရာက႐လာေသာA ခါ ဆရာလြနးက ပထမA ႀကမ ျမငဘးရေလသည။ ဆရာလြနးမာ ျမနမာဘာသာ "ပေရာဖကဆာ" ရာထးျဖင ထA ခါ ထမး႐ြကလက ႐ေလသည။ ကၽြနပေရာက႐ေသာA ခါ ျမနမာစာေပႏင ကဗာက၊ ကၽြနပA ား လး၀တာ၀နလႊေပးလက၊ ဆရာလြနးမာကား ျမနမာရာဇ၀ငက A ထးတလည ပငႏငစြာ တပညတ႔A ား သငၾကား ျပသေလသည။ ဆရာလြနးသည ေ႐းA ခါက စာသငေကာငးတြင ဆရာလပခဘးသလညး မဟတ။ ဆရာျဖစ စာေမးပြမားက ၀ငေရာကေျဖဆ ေA ာငျမငခဘးသလညး မဟတပါလက၊ ရာဇ၀ငက သငၾကားျပသရာ၌ တပညတ႔ UဏA ျမငကယေစရန၊ မနနနးရာဇ၀ငက၊ Uးကလားရာဇ၀င၊ တြငးသငးရာဇ၀င၊ မေ႐ြးရာဇ၀င၊ သစဆမရာဇ၀င A စ႐ေသာ ရာဇ၀င A ေစာငေစာငတ႔ျဖင ႏႈငးယUျပေသာA ခါ၊ ၀နစၦယခမတပ၊ ရာဇ၀ငပါ စကားတလး၊ A တပၸတတခ၏ A ေျခA ျမစတ႔က၊ ေကာကစာမား၊ သပငးသမငး Eခငး ေမာကြနး၊ ရာဇ၀င သေပါက သာခငးတ႔ျဖင ညႇႏႈငး႐ာေဖြ၍ ျပသပ A စ႐သညတ႔က ေတြ႔ျမငရေသာ ကၽြနပမာ A ဘယမာ မA ၾသ မခးမြမးဘ ေနႏငေတာမညနညး။ ဤသ႔ ျပသရာ၌၊ A ဂၤလပရာဇ၀ငဆရာတ႔ A ဂၤလပဘာသာျဖင ေရးသားထားေသာ ျမနမာရာဇ၀ငမေလာကကသာ သငခဘးေသာ တပညA ခ႔တ႔သည၊ တေန႔ေသာA ခါ ဆရာလြနးA ား "ဆရာက ေ႐းေခတA ေၾကာငး A လြနခးကးၿပး၊ ေ႐းမငးမား၊ ေ႐းမးမတမား ေကာငးေၾကာငး လမၼာေၾကာငးေလာကကသာ ေျပာသည။ ေ႐းေခတေဟာငး က ေA ာကေမဘြယႀကးတရပျဖစေA ာင ဆရာA ျမ ေျပာသည။ ကၽြနေတာတ႔ စတထကျဖင ျမနမာဘရငေတြ မယားဒါေလာကမားမား ယတာကဘ၊ မႏစၿမ ႔ႏင၊ မယားေတြႏင A ေပာA ပါး A ားႀကးေနတာႏငဘ တငးျပည ပကစးကနတာဘလ႔ ထငမတယ....." ဟ ေစာဒက တကၾကပါသည။ ထA ခါ ဆရာလြနးက "ေ႐းက ျမနမာဘရငတ႔ မယားမားမားယတာက ခကာလ မငးတ႔ လကထက ၀တလေကာငး၊ ဘရားလႀကး လေကာငး A စ႐တ ဂဏသေရ႐လ႔ A ေခၚခတကာလ လႀကးလေကာငးမား ေတာသလငးေခြးလ A ေ႐ြလကတသေဘာန႔၊ မယားမားမား ယထားတာ မဟတဘးကြ႔။ ဟေ႐းေခတA ခါက၊ ဒ႔ဗမာျပညမာ Eရာ၀တ ျမစေၾကာငး ကလြလ႔ လမးပမးမ႐၊ စာတကတ႔ ေၾကးနနးတ႔ မ႐ေသး။ A သလ ေခတA ခါမာ တငးျပညA ပခပရတာ မလြယဘးကြ႔။ ဘရငခတUးUး နယစားပယစားတUးက ပနကနတယ ဆပါေတာ၊ ခကာလလျဖင ခကခငး သႀကးန႔ သတငးရ၊ ေမာေတာကား၊ မးရထားန႔ စစတပလႊတၿပး ႏမနငးႏငမယ မဟတလား။ ေ႐းကေတာ ပနကနတသတငးက ေျခလငေတာလႊတၿပး၊ လမးမ႐တ ကနးေၾကာငးခရးန႔ သတငးပ႔ရမယ။ ဒေတာ (၁၀) ရကလၾကာမယ၊ တလလ ၾကာခငၾကာမယ။ A သလ ၾကာေနေတာ မးေလာငစက မၿငမးသတႏငဘ၊ မးA ားေကာငးမ ၿငမးသတရမယဆေတာ မခကပါလား။ A ဒါေၾကာင မးက မေလာငခငက တားရေA ာင မယားမားမားယရသကြ႔။ UပမာA ားျဖင ယးဒယားသြားတကလ႔ ႏငပါၿပဆပါေတာ၊ ယးဒယားျပည ဘရငခ ခန႔A ပၿပး ျပနလာခပါလင ေတာA ထပထပ ေတာငA ထပထပ ျဖတေကာၿပး၊ တလ ႏစလ သြားရတ ခရးျဖစေတာ

Page 158: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 158

တပမေတာႀကး ေနျပညေတာက ျပနမဆကခင၊ ယးဒယားမာ ပနကနၿပး ျမနမာဘရငခႏင ျမနမာတပသား တစ သတပစလကမာေပါကြ။ ဒသတငးကလ တလ ႏစလၾကာမ ၾကားရမယမဟတလား။ ဒါေၾကာင ယးဒယားျပညက A လေတာျပညလင ဘရငသမးေတာက ဆကေစေတာ၊ သမး႐ငကလညး ငါသမး ဘရငကေတာေပလ႔ ေၾကနပစရာ႐တယ၊ ေကးဇးသစၥာေတာက ေဖာကဖကမယဆလငလညး သမးေတာက သတပစမာ စးရတယ။ ဒါေၾကာင ပနမကန၀ဘး...။ A ဒါေတြA ျပင ကယတငးျပညထမာပင တနခးႀကးတ ရမညးသငးစား သလ၀တ႔လ ဘရငခမးကေတာ ႐ငဘရငကေတာ ႏမေပးၿပး၊ ေခာထားေသးသကြ႔။ တခ႔ ေစာဘြားမားကလ A ၿမတA စြနးမားန႔ လကထပေပးထားရသကြ႔၊ A သြားA လာ A ငမတန ခယUးတ ေ႐းေခတမာ ႐ငဘရငက သမားႏမ၊ သမားသမးက ယလယရသကြ႔၊ သက ျပနၿပးလ ေပးရသကြ႔။ A ဒါေတြဟာ ယခငလ႔ ယရတာ မမတန႔၊ မယမျဖစလ႔ ယရတာ၊ ရာဇပရယာယမားလ႔ မတရမယ၊ ဒါမ တငးျပည ၿငမ၀ပပျပားတယ။ ခကာလမာေတာင Uေရာပတကမာ ႐ငဘရငေတြ ၾကညစမး၊ လမးခငးမတဘ A ဂၤလပ၀တရယ ဘရငမႀကးက ဂာမနမငးသားက ယတယ၊ သ႔သားေတာ Eဒြပက ဒနးမတမငးသမး ယတယ။ A မးမတပ သ႔ႏမငါယ၊ ငါႏမသ႔ေပး လပေနၾကတာ၊ မငးတ႔က ႀကကလ႔မား ယၾကတယ ထငၾကသလား။ ႐ငဘရငတ႔ မငးညမငးသား မငးသမးတ႔ ျဖစလာရင မယားယေရး လငယေရးမာ မငးတ႔ေလာကမ ေနရာမကဘးကြ။ တငးေရးျပညေရးၾကညၿပး မဟာမတဖြ႔ဘ႔ ယၾကရတာ၊ သ႔ေခတန႔သ ေတာေA ာင ၾကညလပရတာကြ... " ဟ ဆရာလြနးက ျပန၍ ေျဖၾကားေလရာ၊ တပညတ႔မ တစတရာ ေစာဒက မတကႏငၾကေတာဘ ဟတမနေၾကာငး ၀နခၾကရလက၊ ေ႐းျမနမာမငးတ႔A ေပၚ၌ A ထငA ျမငေသးခေသာ စတထားမားက ပယ႐ားရေလေတာ သည။ ဒးဒတUးဘခ {သနးေဖျမငေရး သခငကယေတာမႈငး-UးလြနးA တပၸတ တတယႏပျခငး၊ ၁၉၆၄ ခ၊ စကတငဘာ၊ စာA ပမ ကးယေဖာျပပါတယ။}

မငးသားက ဆးမပ

ေရးသ- ဒးဒတUးဘခ

http://mayaonlinemagazine.blogspot.com/

ကၽြနပသည ဤကသ႔ ဗဟနးေကာလပ၌ ဆရာလြနးႏင A တတ A လပလပေနစU၊ တေန႔ေသာA ခါ ျမနမာမငးတ႔၏ A ႏြယA ဆက မငးသမးတပါးက မမ၏ လငေတာေမာင မငးသားသည A စးရ၏ ေထာကပေသာ လခရကၡာေတာက A ေပာA ပါးတ႔ လကစား၍ ျဖနးတးပစသျဖင A မးမး ဒကၡေရာကရေၾကာငးႏင လငသညမငးသားက ဆဆးမပါမည A ေၾကာငး ဆရာလြနးက ေတာငးပနေလသည။ တေန႔ေသာA ခါ ကၽြနပ၏A မ လကဘကရညၾကမး၀ငး၌ ဆရာလြနးႏင A ဆပါ မငးသားတ႔ ဆမၾကရာ၊ ဆရာလြနးသည တရားနညးလမး A မးမးျပ၍ ဆးမေလသည။ မငးသားလညး ဆရာလြနးA ား A မးမးေသာ ဆငေျခဆငလကတ႔ျဖင ျပန၍ ရယရယ ေမာေမာ ေစာဒကတကေနရာ၊ ေနာကဆး၌ ဆရာလြနးက "လရငမႀကးက (ဒး) ေခၚရာ လကေနရင ဘယေနရာကမလ ကယေတာႀကးရ႔၊ A ဒစကားတလးကသာ ျမျမမတထား...." ဟ ေျပာလကေလသည။ မငးသားလညး ဆငေျခကပ၍ မတကႏငေတာေခ။ ဤစကားတခြနးက ကၽြနပသည A သညးႏလးတြင ထြငးထားဘသကသ႔ စြျမမတ သားထား႐မမက A ေ႐ြလကေသာ စ႐က၀ါသနာ႐သည မတေဆြမားA ား၎၊ တပညမား A ား၎၊ ဤစကားက ေလးေလးနကနက ေဖာကသညခခေလသည။ ဤစကားတခြနးသည နား၀ငပင ၾကမးေသာလညး ေယာကားမနသမတ႔A ား မားစြာ သတသေ၀ဂ ျဖစေစေသာ ဆင႐ငးက ကြပကစးA ပေသာ ခၽြနးႏငတေသာ စကားျဖစ ေလသည။ ဤစကားတခြနးက ျမနမာA မးသား ေယာကားမနသမတ႔A ား ယခကၽြနပသည ေမတာလကေဆာငA ျဖစျဖငလညး ကမးလမးလကပါ၏။ ဒးဒတUးဘခ {သနးေဖျမငေရး သခငကယေတာမႈငး-UးလြနးA တပၸတ တတယႏပျခငး၊ ၁၉၆၄ ခ၊ စကတငဘာ၊ စာA ပမ ကးယေဖာျပပါတယ။}

Page 159: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 159

ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥး အမႁ ဥပေဒႎႀင မညေကာငး ကလ သးသပ ကမငးကႎင အပၝအဝင ၈၈ မးဆက ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥးက မနမာ စစအစးရက ဖမးဆး ေထာငခခတာဟာ တရား ဥပေဒနႛ မညတ အေကာငး၊ ကလသမဂၢ မတရား ဖမးဆး အေရးယမႁမား ဆငရာ အမႁေဆာင အဖၾႚ (UN Working Group on Arbitrary Detention) ရႚ ဥပေဒ သးသပခကမႀာ ေဖာပလကပၝတယ။

၂၀၀၆ ခႎႀစ၊ ဇလင ၁၉ ရက အာဇာနညေနႛက ၈၈ မးဆက ေကာငးသား ေခၝငးေဆာငမား အာဇာနည ဗမာနသႛ အေလးပရန စေဝး သၾားေရာကေနစဥ။ (ဓာတပ - ေအအကဖပ)

အာရအကဖေအ ၊ ၂၄ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

ကမငးကႎင၊ ကဂငမ၊ ကမငးေဇယာနႛ ကပးခတႛက မနမာ စစအစးရက ဖမးဆး ေထာငခခတာဟာ ႎငငတကာ ဥပေဒေကာငး အရ မတရား ဖမးဆးမႁေတၾ ဖစတယဆတာ ငငးခကထတလႛ မရေအာင ေတၾႚရႀရေကာငး၊ အပညပည ဆငရာ လႛအခၾငအေရး ေကညာစာတမး သေဘာတခကေတၾက အမား႒ကး ခးေဖာကေနေကာငး ကလသမဂၢ လႛအခၾငအေရး ေကာငစ လကေအာကခ ဒအဖၾႚက ေကာငးသား ေခၝငးေဆာငေတၾရႚ ေရႀႚေနေတၾနႛ မနမာ စစအစးရဆက ေပးပႛတ ဥပေဒေရးရာ သးသပခကမႀာ ေဖာပထားပၝတယ။

ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥးရႚ အမႁက ကလသမဂၢမႀာ တငပခတ ေရႀႚေန ၂ ဥးထက တဥးဖစတ လနဒန

အေခစက Burma Justice Committee က ေရႀႚေန Ms. Sappho Dias က ဒကလသမဂၢ သးသပခကနႛ ပတသက႓ပး အာရအကဖေအက ေပာပပၝတယ။

ပထမဆး အခကက ႎငငတကာ တရားစရငမႁ အရ ဒ ၈၈ ေကာငးသား ေခၝငးေဆာင ၄ ဥးက မနမာ အစးရက

ဖမးဆး အေရးယတာဟာ ႎငငတငး လကနာရတ ႎငငတကာ ဥပေဒေတၾက ခးေဖာကေနတယ ဆတာက ႎငငတကာ တရားစရငေရး အဖၾႚအစညး႒ကး တခက ေတၾႚရႀလကတာ ဖစပၝတယလႛ အမႁက တငပခတ ေရႀႚေန Ms. Dias က ေပာသၾားပၝတယ။

ကလသမဂၢ မတရား ဖမးဆး အေရးယမႁမား ဆငရာ အမႁေဆာင အဖၾႚရႚ ဥပေဒ သးသပခကမႀာ ဒေကာငးသား

ေခၝငးေဆာင ၄ ဥးရႚ အမႁနႛ ပတသက႓ပး မနမာ အစးရ အေနနႛ အပညပည ဆငရာ လႛအခၾငအေရး ေကညာ စာတမးရႚ အပဒ ၆ ပဒက ခးေဖာကေနတ အတၾက ေကာငးသားေတၾက အမနဆး ပနလၿတေပးဖႛ ေတာငးဆထားပၝတယ။

ဒဥပေဒ သးသပခကက မနမာ စစအစးရထ ေပးပႛထား႓ပး ေနာငကငးပမ လႛအခၾငအေရး ေကာငစမႀာ ဒအမႁက

တငပ အစရင ခသၾားမယလႛ သရပၝတယ။

Page 160: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 160

ေဒစက ဖမးဆးမႁ ဥပေဒနႛ မညဟ ကလ လႛအခၾငအေရး အဖၾႚ အသအမႀတပ မနမာ ဒမကေရစ ေခၝငးေဆာင ေဒေအာငဆနးစကညက စစအစးရက ဖမးဆးထားတာဟာ မနမာပညတၾငးနႛ ႎငငတကာ ဥပေဒေတၾနႛ ကကညမႁ မရႀဘး ဆတာက လကခ သေဘာတတ အေကာငး ကလသမဂၢ လႛအခၾငအေရး ေကာငစရႚ arbitrary detention ေခ ဥပေဒမ ဖမးဆးမႁေတၾက စစမးေရး ဆငရာ အလပအမႁေဆာင အဖၾႚက ေကညာခက ထတပနပၝတယ။

(ပ - beth-sobel.blogspot.com)

ဗၾအေအ ၊ ၂၄ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

ကလသမဂၢ လႚအခၾငအေရး ေကာငစရႚ arbitrary detention ေခ ဥပေဒမ ဖမးဆးမႁေတၾက စစမး စစေဆးတ အလပအမႁေဆာင အဖၾႚက ပထမဆး အ႒ကမ အဖစ ေဒေအာငဆနးစကညက ဖမးဆးထားတာနႛ ပတသကလႛ သတႛဘကက သေဘာထားက တႛပန ေကညာခက ထတပနလကတာ ဖစပၝတယ။

ေဒေအာငဆနးစကညရႚ အမႁက ေရႀႚေန လကေပးေနတ အေမရကန အေခစက Freedom Now အဖၾႚက

ေဒေအာငဆနးစကညက စစအစးရက ဖမးဆး ထားတာဟာ ပညတၾငးနႛ ႎငငတကာ ဥပေဒေတၾနႛ ကကညမႁ မရႀဘး ဆတာက ကလသမဂၢက တငပခတာ ဖစပၝတယ။

ဒလ ထတပနခကက ေဒေအာငဆနးစကည လၾတေမာကေရး အတၾက ဘယေလာကထ အကး သကေရာကမႁ

ရႀႎငပၝသလ၊ ေဒေအာငဆနးစကညရႚ အမႁက ဥးေဆာင လကေပးေနတ Freedom Now အဖၾႚက ေရႀႚေန ဂားရကဒ ဂနဆာ (Jared Genser) က အခလ ရႀငးပ ပၝတယ။

"ေရႀႚက ဆက႓ပး အလပလပဖႛ အတၾက အဆငေလး တခ အေနနႛ အေရး႒ကးတယ ဆတာ ရႀငးပၝတယ။ ဒ

ကလသမဂၢ အဖၾႚမႀာ အကဖတတ တရားသ႒ကး ၅ ေယာက ပၝပၝတယ။ ခလ၊ ပၝကစၤတန၊ ႟ရႀား၊ ဆနေဂၝနႛ စပနတႛကပၝ။ အေမရကန ပညေထာငစနႛ ဥေရာပ ႎငငေတၾကတင ေဒေအာငဆနးစကည ဖမးဆး ခေနရတာက စးရမတယလႛ ေပာလာကတာ မဟတပၝဘး။ ကလသမဂၢနႛ ကလသမဂၢ လခေရး ေကာငစေတၾကလညး ႎငငေရး အကဥးသားေတၾက အမနဆး လၿတေပးဖႛ ေပာဆ ေနပၝတယ။"

"စစအစးရက ဒအဖၾႚက ေပာတာက ဂ႟စကမႀာ မဟတဘး ဆတာ ကေနာတႛ သပၝတယ။ ဒၝေပမ ကေနာတႛ

တငပေနတ အခကေတၾက လကခလာတာ ထငရႀားတ အတၾက ဒၝဟာ ေရႀႚဆကဖႛ အတၾက ထးခားတ တးတကမႁလႛ ကေနာ မငပၝတယ" ဆ႓ပး Freedom Now အဖၾႚက ေရႀႚေန ဂားရကဒ ဂနဆာက ေပာဆသၾားတာပၝ။

ေဒေအာငဆနးစကညက စစအစးရ ဖမးဆးထားတာက ႎငငတကာ ဥပေဒက ခးေဖာကမႁ ဖစတယ၊ ကလသမဂၢက

လကခထားတ ဥပေဒေတၾ အရေရာ၊ မနမာႎငင အတၾငးက ဥပေဒေတၾနႛပၝ ကကညမႁ မရႀဘး ဆတာ အေထာကအထား ပ႓ပး ခငမာ လာခပၝတယလႛ ေရႀႚေန ဂားရကဒ ဂနဆာက ေပာဆ သၾားပၝတယ။

Page 161: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 161

ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ သႛမဟတ သခငအနးဆငႎႀင သ၏ ေတးသခငးမား Weekly Eleven News Journal - Vol. 4, No. 24, March 25 Wednesday 2009 စာမကႎႀာ (၂၃) မႀာ ေဖာပ ပၝရႀတ တငႎငတးရႚ "ေ႟ၿတငႌၾနႛ သႛမဟတ သခငအနးဆင" ႟ပပလၿာ ေဆာငးပၝးနႛ ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ေရးသား႓ပး၊ ပညသ လထ အကားမႀာ ေရပနးစား ေကာကားတ ေတးသခငး အခႚက ပေတာကပၾငသစ၊ ၂၀၀၈ ေဖေဖာဝၝရ ထတကေန ပနလည ကးယ႓ပး "ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ သႛမဟတ သခငအနးဆငႎႀင သ၏ ေတးသခငးမား" ေခၝငးစဥနႛ လၿငတင ေပးလကတာ ဖစပၝတယ။

[အထက ဝမႀ ယာ၊ ေအာက ဝမႀ ယာ] ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ဖခင ဥးကငခ၊ သခငအနးဆင (ခ) ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၊ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ေမး ေဇာဝငးထၾဋႎႀင မစ အတး။

ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ သႛမဟတ သခငအနးဆငႎႀင သ၏ ေတးသခငးမား ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ

မနမာ လၾတလပေရး အတၾက ႒ကးပမး ေဆာင႟ၾက ခကရာတၾင 'အေရး႒ကးက ေသၾးနးရာ' ဆသကသႛ လထ လတနးစား ေပၝငးစက မးခစ စတဓာတက အရငးခလက ပးေပၝငး ပၝဝင ခကသည။ ထသမားထတၾင ဂတပညာရႀင အခႚလညး ပၝဝငခကရာ ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛမႀာ သခငအနးဆင ဖစလာခသည။ သခငအနးဆငသည ဝငအမဘ သခငတင၊ ဒဂန သခငတင၊ သခငစမးေမာင (ဂတာစမးေမာင)၊ သခငခငးစန (ေ႟ၿညာေမာင) တႛ ကသႛပင မနမာ လၾတလပေရး ႒ကးပမးမႁ သမငး၌ တေထာင တေနရာမ ပၝဝငခသည။

ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛက ဗလခပ ေအာငဆနးကပင အေလးတယ ဆကဆခ၏။ ၁၉၄၅ ခႎႀစ၊

ႎႀစဆနးပငးတၾင ဖကဆစ ဂပနက ေတာလႀနရန လႚဝႀက ပငဆင ခကသည။ ယငးေတာလႀနေရး အတၾက တပမေတာ အငအားရႀဖႛ လသည။ သႛ ဖင လငယထ အတၾငး စညး႟းႎငရန ဗလခပေအာငဆနးက သခငး တပဒ ေရးစပေစခရာ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ 'တပမေတာ အငအား' သခငး ေပထၾက လာခသည။

ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ မဘ ဘးဘၾားမား ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ဘးေဘးမားသည နနးတၾငး ဂတ ပညာရႀငမား ဖစကသည။ ရတနာပ ေခတတၾင

နနးတၾငး အမႁထမး ဆရာလနး ဟ၍ ထငရႀားသ တဥး ရႀခဖးသည။ ဆရာလနးသည သခငး႒ကး၊ သခငးခနႛမားက စညးဝၝး ကနစၾာ သဆ တးမႁတႎငသ ဖစ႓ပး နနးတၾငး အသငးအဝငး၌ ထငရႀား ေကာကားခသည။ သသည နနးတၾငးႎၾယဖၾား ေဒသာ ဆသ အမးသမး တဥးႎႀင လကဆကခ၏။ သေပၝမငး ပၝေတာမ သၾား႓ပးေနာက ဆရာလနးတႛ ဇနးေမာငႎႀ နနးတၾငးမႀ ဧရာဝတမစေကာငး အတငး စနဆငး လာခက႓ပး ပည႓မႚတၾင အေခခ ေနထင ခကသည။ ထစဥ အတၾငး ၁၈၈၆ ခႎစတၾင သား ေမာငငယက ဖၾားမငခသည။ ေမာငငယအား အေဒဖစသ တဥးက ခစစႎးဖင ကငခဟ ေခရာမႀ ေနာငယငးသႛ အမညတၾင ခသည။

ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ဖခင လ႟ၿငေတာ ဥးကငခ

Page 162: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 162

ေမာငကငခ ၁၂ ႎႀစသား အ႟ၾယတၾင ဆရာလနးတႛ မသားစ ပည႓မႚ သတေခာငးလမး ေနအမမႀ ရနကန

ကညမငတင ထးတနးရပသႛ ေပာငးေ႟ၿႚ ေနထင ခက၏။ ရနကန၌ ဆရာလနး ဇာတေထာငခရာ ေမာငကငခမႀာလညး လ႟ၿငေတာကေလး အဖစ ထငရႀား လာခသည။ ကကငခသည ဖခင ဆရာလနး၏ ဇာတသဘင အဖၾႚ၌ သာမက ေဒၝပ အနးစနအဖၾႚ၊ အလ မစနတင အဖၾႚတႛ၌လညး ဝငေရာက ကပခသည။ ယငးသႛ ကပရာမႀ ကညမငတငသ မသနးမ႖ငႎႀင အမေထာင ကခသည။

ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ အတၪပၯတၨ လ႟ၿငေတာ ဥးကငခႎႀင ဇနး ေဒသနးမ႖ငတႛ၌ သားႎႀစဥး ထၾနးကားခရာ ေမာငအနးလႁငႎႀင ေမာငအနးဆငတႛ

ဖစကသည။ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ဖစလာမည ေမာငအနးဆငက ၁၉၀၈ ခ၊ ဧ႓ပလတၾင ကညမငတင၌ ဖၾားမငခသည။ ဖခငမႀာ လ႟ၿငေတာ အဖစ သာမက မနမာအက၊ ယးဒယားအက တႛကလညး ကနစၾာ ကပႎငသ ဖစသညအပင တရယာ မးစကပၝ က႗မးကငသ ဖစသည။ ၁၉၁၄ ခႎႀစက ဆလ႖င အ႓ငမမငး သမး ေဒၝငးယဥပ အဖၾႚႎႀင အႎၬယသႛပင လကပၝ သၾားခေသး၏။

ဥးကငခ၏ သားႎႀစဥး အနက သား႒ကး ေမာငအနးလႁငမႀာ ဇာတမငးသား ေကာအနးလႁင ဖစလာ႓ပး သားငယ

ေမာငအနးဆငမႀာမ သခငး ေရးဖၾႚရာ၌ ဝၝသနာ ထသညအေလာက ငယစဥကပင ဖခငထမႀ ေမာငးဆငးတး၊ တေယာထး၊ ပတၨလားတးမား သငယခသည။ ထႛပင ဆငးဆရာ႒ကး ဥးမးညငး၊ ဇာတမငးသမး ေဒေဇာေမတႛ ထ၌လညး ဇာတသဘင ပညာက ေလလာ ဆညးပးခသည။ မဂလာ ေအာငဘည ဇာတအဖၾႚႎႀငလညး ဓႎဖႃဘကသႛ လကပၝ သၾားခဖး၏။

ေတးေရးဆရာ ကအနးဆငသည မဂလာ ေအာငဘည ဇာတအဖၾႚႎႀင လကသၾားစဥ၌ပင ပတတးလကေထာက ကတငသၾင အတၾက

သခငးတပဒ ေရးစပ ေပးခသည။ ယငးသခငးမႀာ ကအနးဆင၏ ပထမဆး လကရာပင ဖစသည။ ဖခင ဥးကငခက စၾယစရသမႛ ကအနးဆင အတၾက အားကစရာပင။ ဥးကငခသည ဇာတမငးသား ဥးဖးစန႒ကး အတၾက "ေခာသည ေရာဟဏ၊ ေပာမည၊ ဇမႃဒတမမ ႓ပငစရႀားမႛ၊ ခၝးေသးရငဟနခ" စသဖင သခငး ေရးဖၾႛခ သကသႛ ဓာတပားခပေရ ၁၀၀ ေကာလညး သၾငးခရသည။ ဖခင ေခရာက နငးသည အေနဖင ကအနးဆင ဇာတသခငး တပဒ ေရးဖၾႚကညရာ ပရသတ အမား၏ အားေပးမႁက ရရႀခသည။ ထစဥက ကအနးဆငမႀာ ဝစန ဆရာဆငဟ အမညရခ၏။

ယငးေနာက ကအနးဆင သခငးမား ဆကလက ေရးဖၾႚသည။ လယသမားတႛ၏ သဘာဝက ဖၾႚဆထားသည

လယသမား သခငးဖင ပထမဆး ဓာတပားသၾငးခၾင ရသည။ ကညမငတငတၾင ေနထငသည ကအနးဆငက ထသခငးမႀ စ၍ ေ႟ၿတငႌၾနႛဟ အမည ခယလက၏။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛသည ေတးေရးဆရာ ဘဝ၌ပင အ႓ငမမငးသမး ယနဗာစ တမသနးကည ေခ သဘာကညႎႀင အမေထာငကခ၏။ သႛေသာ အမေထာငသက မရႀညဘ ေလဘာတ မမရင အ႓ငမထသႛ ေရာကရႀစဥ မငးသမး မေသာငးစန၊ မတငစနတႛႎႀင မေရႀးမေႎႀာငး ဆသကသႛ ထပမ လကဆကခ၏။

ဓာတပား သခငးမား ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ လကရာ လယသမား သခငး ေပထၾက လာ႓ပးေနာက သခငး အမားအပား ဆကလက ေရးဖၾႚ

သကးခသည။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ထငရႀား ေကာကား လာခနမႀာ မနမာ လငယမား နယခႚ အဂလပ လကေအာကမႀ လၾတေမာကေရး အတၾက ႎးကား တက႔ကလာခန ဖစပၝသည။ ေ႟ၿတငႌၾနႛႎႀင ရငးႎႀးသ ဂတာစမးေမာငက တႛဗမာ အစညးအ႟းသႛ ဝငေရာကကာ သခငစမးေမာင ဖစလာေသာ အခၝ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛကလညး သခငအနးဆင ဖစလာခ၏။

ထႛေနာက လငယမား မးခစစတဓာတ ရႀငသန ထကမကေစေရး အတၾက အကးပ ေတးသခငး မားစၾာက

ေရးဖၾႚခသည။ "တႛနဂၝးန၊ သဒၭတနခးနႛ ဆငးရသားတႛ မညး႓ပ၊ အကးထး ေပးေတာမည၊ ေခတသစ ထေထာငမည၊ ေအးခမး သာယာသည၊ နဂၝးန တနခးနႛ အမးဂဏ တကေစမည" စသည စာသားမား ပၝဝငေသာ နဂၝးန ေတးသခငးက ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛက ေရးစပခ႓ပး မငးသား႒ကး ခငေမာငရငက သဆခရာ တႎငငလး ဟးေလးတေကာ ဖစသၾားခသည။

တႛဗမာ အစညးအ႟းက အလေတာအား အဝၝ၊ အစမး၊ အန သးေရာင ဖင အတညပလကေသာ အခၝ သးေရာငခယ

သခငးက ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛက ေရးဖၾႛ႓ပး အဆေတာ မကညေအာငႎႀင ဓာတပား သၾငးခ၏။ "ဗမာကနး အန၊ အဝၝ အစမး အန၊ အဝၝေရာင ရည႟ၾယခကက ဘာသာရယ သာသနာရယ ပညာရယ ဆရမည၊ အစမးေရာင ဆတာကေတာ၊ စပၝးဆနေရ အေထၾေထၾ ေ႟ၿေငၾလာမည၊ အနေရာငမငသ အသမႀာ ရစတရမာန ထကသနေစရမည" စသဖင အဓပၯာယ ဖၾငဆ ေရးဖၾႚခသည။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ဓာတပား သခငးမားထတၾင ဘးဘးေအာငႎႀင စကာသက သခငးတႛ ဆလ႖င သႛက႗နဘဝသႛ ေရာကရႀေနခက ဖစသဖင ႓ဗတသ႖ အစးရကပင စးရမတ႒ကးႎႀင ပတပငခရသည။ ထႛပင ပၝေတာမ၊ ဇာတမာန၊ ဖလေနဝနး၊ ေရႀးေရစက စသည သခငးမားမႀာလညး အမည ထငရႀားခသည။

Page 163: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 163

သစဥမးစ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛက မနမာ လမးမား အ႒ကက မနမာ သစဥမားက လႀပစၾာ ဖနတး ေပးႎငစၾမး ရႀသ ဖစသည။

အဆေတာ မကညေအာင၏ "ေဝေဒဟ ေဖမဆညႎငပၝ၊ ခစတာေတၾ အေမေပာပမည" စသည ေတးသၾားမႀာမ နားဆငရသ ပရသတ အေပၝငးအား ည ႚယ ဖမးစားႎငစၾမး ရႀေလသည။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛက မနမာ သစဥမားကသာ ေရးဖၾႚခသည မဟတေပ။ အေနာကတငး ေတးသၾားမားအား မနမာမႁ ပလက ေရႀးေရစက၊ ေလႀကေလး၊ ေဟဝနနနး စသည ေတးသခငး အမားအပားကလညး ေရးဖၾႚခ ပၝေသးသည။ ေတးသခငး အမားစမႀာ ယေနႛတင ေခတမ ဆနးသစေနဆ ဖစ၏။

ေနာကဆးေနႛမား ရနကန႓မႚသႛ ဒတယ ကမာစစမး ကးလာေသာ အခၝ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛတႛ ကညမငတငတၾင ဆကေန၍ မဖစေတာ။

၁၉၄၁ ခႎႀစ၊ ဒဇငဘာလတၾင ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ေမာငးမသႛ စစေဘးေရႀာငရငး ေပာငးေ႟ၿႚ ေနထငသည။ ဂပနေခတတၾင စားေရရကၡာက ရႀားပၝးလႀသည။ ခႚတစၾာ ေနထငရစဥ အတၾငး ဆရာေ႟ၿတငႌၾနႛ တစတစ ကနးမာေရး ခႚယၾငးလာ၏။ ၁၉၄၅ ခႎႀစ ႎႀစဥးပငးတၾင အဆပေရာဂၝ ေဝဒနာက ပမ ပငးထနလာသည။ ေဆးဝၝးက မပညမစ၊ ဆရာဝနက မရႀႎႀင ဘဝ ေလာကဓက ခကခ ကမးတမးစၾာ ရငဆငခရသည။

ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛေမး ေဇာဝငးထၾဋႎႀင မစအတး ထအေတာအတၾငး မးခစ ပဂၢလမားက ဖကဆစဂပနက မနမာေမေပမႀ ေမာငးထတပစရန ဆးဖတခကသည။

ဗလခပေအာငဆနးက ဖကဆစ ဂပနက တကထတႎငေရး အတၾက မနမာ တပမေတာ႒ကး အငအားရႀဖႛ လေကာငး၊ တပမေတာ အငအားရႀမႀ တငးပည အငအားရႀမည ဖစေကာငး ေပာကား၏။ ထႛေနာက ဤအေကာငးက ေတးသခငး ေရးဖၾႚ၍ လငယမားအား စညး႟းႎငရန ဗလခပေအာငဆနးက ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛထသႛ ဥးဘတင (ဒဂနပ) ႎႀင အပၝးေတာ႓မ ဗလထၾနးလႀ (တကသလ ေနဝငး) တႛက ေစလၿတသည။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛမႀာ ဗလထၾနးလႀတႛ ေရာကရႀလာခနတၾင ကနးမာေရး အေခအေန အေတာ ဆးဝၝးေန႓ပ ဖစ၏။ အပယာထ လေနရငးပင အနး၌ ပစေနေသာ တပည စနမေမာငက သခငး ခေပးသည။ ဗလထၾနးလႀကလညး ဂတ ဝၝသနာပၝသမႛ တေယာဖင သခငး တကယသည။

ဤသႛ ဖင "တပမေတာ႒ကးက အငအားရႀဖႛ အရာရာမႀာ ကည၊ ရေဘာအေပၝငးက ကယေသၾးသားမႛ အစဥ ေလးစား

အပေပ႓ပ၊ ႒ကး႒ကးစားစား တႛအမးသား စစသည ဇၾသတၨ ည၊ ထးထးခားခား အငအား စၾမးပမည ရေဘာဇာနည၊ တငးပညႎငင ကကသေရေဆာငက႓ပ၊ တကယ မၾနမတတ တပမေတာ ေရႀႚသႛခ" စသည ေတးသခငး စာသားမား ေပထၾက လာခသည။ ေတးသခငး ေရးဖၾႚ႓ပး ရကပငးအကာ ၁၁ ေဖေဖာဝၝရ ၁၉၄၅ ခႎႀစတၾင အသက ၃၆ ႎႀစ အ႟ၾယသာ ရႀေသးေသာ သခငအနးဆင ေခ ဂတစာဆ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ကၾယလၾန သၾားပၝသည။

ကၾယလၾနစဥ ဗလခပေအာငဆနးက ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ၏ ေခၝငးတလားထက၌ ဖကဆစဂပန ေတာလႀနေရး

အလက ဖးအပ လၿမးခကာ ဂဏပခသည။ ေဆၾစဥမးဆကမား ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛႎႀင ဇနး ေဒေသာငးစနတႛမႀ သားသမး သးဥး ဖၾားမငရာ ကမးဆက (ေတးေရး)၊ လ႟ၿငေတာ

တငးေကာႎႀင ခငမးႎၾယ (ေတးသရႀင ထား) တႛ ဖစကသည။ ေတးသရႀင အဆေတာထားမႀာ ႎႀစရႀညလမား ပရသတ၏ အသညးစၾ ဖစခ၏။ ယခအခၝ အဆေတာထား၏ သား (က) ေဇာဝငးထၾဋ၏ သား၊ သမးမား ဖစကေသာ အတးႎင ခနခနတႛတင ေဆၾစဥ မးဆကမားက အထငအရႀား ေတၾႚရႀရဆ ဖစပၝသည။ ဖကဆစဂပန ေတာလႀနေရး အတၾက တေထာင တေနရာမႀ ပၝဝငခသ သခငအနးဆင ေခ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛအား ဤေဆာငးပၝး အားဖင ဂဏ ပ အပပၝသည။

တငႎငတး ကမးကး။

၁။ ဆရာ ေ႟ၿတငႌၾနႛ (သႛ) အစားထးရန မရႀေသာ စာဆေတာ (ဘကေလး တငေအာင)၊ ႟ပသမဂၢဇငး၊ ၁၉၉၆ ဇလင။ ၂။ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ေရးေသာ သခငးမား (သခမန)၊ ပေတာကပၾငသစ၊ ၂၀၀၈ ေဖေဖာဝၝရ။ ၃။ ကလနေခတ မနမာသမငး အဘဓာန (မဟန)။ ေနာကဆကတၾ အဖစ ဂတစာဆ ေ႟ၿတငႌၾနႛ ေရးသား႓ပး၊ ပညသ လထ အကားမႀာ ေရပနးစား ေကာကားတ ေတးသခငး အခႚက ပေတာကပၾငသစ၊ ၂၀၀၈ ေဖေဖာဝၝရ ထတမႀေန ပနလည ကးယ ေဖာ ပ လကပၝတယ။

Page 164: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 164

သးေရာငခယ ဆ - မကညေအာင

ဒႚဗမာေခတ အစဥမညး႓ပ၊ ရႀစပလ႞င စးခပၝရႚ၊ ဓမရာဇ ဘရင႟း၊ ကနးေဘာင ႎၾယမႀနသည၊ သးေရာငခယ အလေတာ႒ကး၊ ကမၯညးနႚ စကထမည။

(ဗဒၭ မနမာပည၊ ဥတၨမ စာဂ၊ ေအာငမဂလာတရားနႚ စည)၂။ (အတတတေဘာင

သဘာထၾနးသည၊ နမတေဆာငကာ ေပာရဥးမည။ အတတတေဘာင သဘာထၾနးသည၊ က႗နးလကာ ဇမႃဒ)၂။ (ဒႚအမးဇာတက ဘနးရႀခတာ ယကည၊ တကလမား ဒစတထားနႛ စၾနႛစားခကသည)၂။ (ဗမာပညဝယ ဘနးေရာငလကသည၊ သာကႎၾယ ကနးေဘာငဆကသည)၂။ ကမာက စးမး အပခပခက႓ပ။ ေခတသစ

ထေထာငမည၊ အေရာငသးမးနႛ တႛအလ စကထမည။

ဗမာကနးအည၊ အဝၝ အစမး အန၊ အဝၝေရာင ရညရၾယခကက၊ ဘာသာရယ၊ သာသနာရယ၊ ပညာရယ တးလမမည၊ အစမးေရာင ဆတာကေတာ၊ စပၝးဆနေရ ေ႟ၿေငၾ ရတနာ အေထၾေထၾ ေပၝမည (အနေရာင မငသ အသမႀာ၊ ရစတရမာန

ထကသနကမည)၂။ ဒႛဗမာ ကနးေဘာငႎၾယ မႀနသည၊ သးေရာငခည အလေတာ႒ကး၊ ကမၯညးနႛ စကထမည။

(ဒႛဗမညပည)၂။ အေနာကဘကကေတာ ဗဒၭေဟ နနးတည၊ အေရႀႚဘကက ပေဗ ရႀမးပည၊ ေမာကဘကကေတာ တ႟တေမ စခနးတည၊ ေတာငဘကကေတာ

သမဒေရစမး ေအးခမး သာယာစည၂။ (မနမာပည ရာဇာကငးေပမ၊ သာသနာေတာ အဆငးကေတာ၊ လငးေပသည)၂။ မငးေနပည၊ တရားအမႀန ႒ကကသည၊ ကမာႚ အလစက႓ပ၊ တကတေသာငးက၊ ခေညာငးရေစမည၊ ဒႛအလသည၊ အေရာငသးမး၊

တနခးနႛ စည။

မးဇာနည၊ သမာမညး ႎးကားလာက႓ပ၊ ဒႛဗမာပည ဆထမးပး တနခး သာလမမည။ ႟းရာအည၊ ကမာအတၾငး ထၾနးလငးကလမမည။၂ တငးပညအကး သညပး

ေဆာင႟ၾကကသည၊ ဗဒၭဘာသာမား၊ သဒၭၝပၾား တရားနႛည၊ (ဒႛဗမာမငးေတၾ ထငလငး ေပေတာသည)၂။ ေရေမ ႎႀစလပင အပစး ႓ဖးေမာကခ႓ပ။ ။

ပၝေတာမ ဆ - စနပၝတ

(ရတနာပေနပည မငးဆယတဆက (အပစးခသည))၂။ ေရႀးေရႀးတနးကေတာ အလၾနသာယာစည၊ သေပၝရာဇာ နနးစ ခနစႎႀစမႀာ၊ ဖစရတ အေရးက

ေတၾးမပၝေတာသည။

မနမာပည ဇာတလမး႟ႁပသမ႖ ေ႟ၿကညစနႛ ေရးကာ စာကစ၊ ရာဇဌာန မနနး အယဇၤမႀာ ဧကရာဇနႛ ေဝးတာကာေလ႓ပ။ တေထာငနႛ ႎႀစရာ ေလးဆ ခနစ ခႎႀစမႀာ အတည၊ တနေဆာငမနး လဆတ ရႀစရကေနႛကေတာ (မေမႎငပၝသည၊ ယေနႛတင ကာရႀည)၂။ ေရေမရႀငက ယငငသၾားေတာ လရႀင အမားတႛ ေကကၾကလႛ ေရနညး

ငၝးပအည၊ ေသာ သေပၝရာဇာ ပၝေတာမရႀာ႓ပ။

သ႓ပင ။ ။ (ကယဘရင ကယသခငက ေမ႖ာမႀနးရည၊ ယေနႛတင မေမႎငပၝေတာသည)၂။

Page 165: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 165

ဘ႟ေပ ေမာငႎႀတငလႛ၊ ေဆာငပနရႀင ဇာတာႎၾမးလႛ မနးရရႀာေလ႓ပ။ ကမာ အလလ တအား ယတေစဖႛ၊ အာဠာဝ တခၝးက ထတလႛ ရာဇသမတက ေဆာငသည၊ မဟာမတမနကေတာင ဖးေမာခင လကကနႛ၊ ဥးေတာ မတငရ ရႀာေလ႓ပ။

သ႓ပင ။ ။ (ကယဘရင … ပၝေတာသည)

ေ႟ၿမႀနကငး အစစက ထငးဖစခတာ က႓ပ၊ ေရစးတခၝ ေရသာ တလႀညစ၊ အမ

မနမာပည၊ တငးမနမာပည၊ ေ႟ၿတငႌၾနႛက စာစ ဘနးတနခးနႛ တးတကကေတာမည။ ေရေမရႀငက ယငင သၾားေတာသည။

သ႓ပင။ ။ (ကယဘရင … ပၝေတာသည) ။ ။

ဇာတမာန ဆ - ဥသဘေသာငး

(ဒၝဒႛတငး - ဒႛေပ - ဒႛမနမာေတၾ)၂။ (မငမတတ ဂဏကကသေရ - ကပတႛရႚ ေ႟ၿထး ေ႟ၿနနး တငဆနးေပ)၂။ အာဇာနည ဗဒၭဘာသာ အမးသား တငးေပ၊ ရာဇဝင

ေရႀးထးစဥလာ ထၾနးေတာကခေပ၊ ပငဆငသ ဘးဘၾားဘဘင ဒႛအေမၾ ဒႛေပ ဒႛေမ။ သ႓ပင ။ ။ (႟းရာအေခ၊ မညးပၝသေလ၊ မးသာကႎၾယ ဆငးသကေပ၊ ဒၝဒႛ ေ႟ၿထး၊ ဒ ဒႛေမ႒ကး၊ စညထးခ႟င ကယပင မနမာေပ၊ (တကလေတၾ)၂။ လႛလ ဝရယ ရႀကေစ၊ မးဂဏတကေအာင ႟ၾကေဆာငေလ၊

ဒႛတာဝန မႀနေပ၊ အာဇာနည ဗဒၭဘာသာ အမးသား တငးေပ၊ ရာဇဝင ေရႀးထးစဥလာ ထၾနးေတာကခေပ၊ ပငဆငသ ဘးဘၾား ဘဘင ဒႛအေမၾ ဒႛေပ ဒႛေမ။)

(မး႟းနႛ တနခး ရႀခသေလ၊ ထးနနးနႛ စမနးလာတာေတၾ)၂။ (ကမာမးေမ ေတဇာေတာ

႓ဖးေဝ၊ မဟာမးေတၾ စတအား တကကေစ)၂။ (ေ႟ၿမႀနကငး အစစ ဝငးဝငး ေတာကခေပ၊ ေနာငလာ ေနာကသားေတၾ သအပကတ အေခ)၂။ မနမာခငး ႟ငးပငးေစ၊ ဘနးတနခး တးတကကဘႛ ေခတေကာငး ေရာကေပၝေလ။

သ႓ပင ။ ။ (႟းရာအေခ … ဒႛေမ)။

(မးကကသေရ၊ တးတကေစ၊ ေအာငေကာငး မဂလာ အေခ၊ မးေအာကေမ၊ တနခးေတာကေပ၊ ေခတေကာငး ေရာက႓ပေလ)၂။ ေအာကက မခဘးေဟ အမးသားတႛေရ၊ ေအာကက မခဘးေဟ အမးသမးတႛေရ၊ မနမာေပၝငး

အေကာငးသေစ၊ အာဇာနညေတၾ၊ ေ႟ၿမႀနကငး အခငးတႛေရ အာဇာနညေတၾ၊ တငးပညလးဘ၊ နယလးဘ၊ ညႌၾတကေစ၊ မး႟းက အထကတနးစားေတၾ။

သ႓ပင ။ ။ (႟းရာအေခ … ဒႛေမ)။ ။

နဂၝးန ဆ - ခငေမာငရင

(ဆငးရခငး လၾတကငးေအာင၊ လမးပေဆာငပၝမည၊ ရတနာ ခနစသၾယ တကယပငစည၊ ဒႛအမးသား တငးပည)၂။ မၾတသ လႀႃဒၝနးႎငမည၊

ေကာငးေဆာကကာ၊ ဘရားပၝတည၊ ဘးဘးေအာငနႛ၊ ရႀငအဇၦေဂၝဏတႛ၊ မ တ ကနးဆက႓ပ။

သ႓ပင ။ ။ (ကနးကနးမာမာ၊ ခမးခမးသာသာ၊ ေဘးရနကာဆးမည၊ လမၾေတၾက မေႎႀးေခတမ၊ သေဌး ဖစေတာမည)၂။ (တႛနဂၝးန၊ သဒၭတနခးနႛ၊ ဆငးရသားတႛ မညး႓ပ၊ အကးထး ေပးေတာမည)၂။ ေခတသစ

ထေထာငမည၊ ေအးခမး သာယာစည၊ ေဟ - နဂၝးန တနခးနႛ အမးဂဏ တကေစမည။

Page 166: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 166

(ေနေရးနႚ စားေသာကေရးပၝ၊ မေႎႀးေအာငပင ကေဆာငရမည၊ လမၾမား စတခမး သာေအာင ကေဆာငမည၊ တႛနဂၝးန)၂။

(သာသနာေရာင၊ ဘာသာေရာင၊ ထၾနးလငးေပာငမည)၂။ ေကာငးစားမ တႛ မနပည

ေ႟ၿမး႟ၾာမည။

သ႓ပင ။ ။ (ကနးကနးမာမာ … တကေစမည)

သဒၭ အဖဖ လခေစမည၊ ေနႛစဥ ဖမထးဘ အကးေပးႎငသည။၂၊ မနမာပည နဂၝးန တနခးရယနႛ၊ ေမလ႖းပၝလႛ မးပႎငမည၊ မၾတသေတၾ ေငၾမရႀားေအာင တးပၾားဘႛ

ေဆာင႟ၾကကာမႀနး၊ ထၾကရပ လမးပမည။

(ကနးကနးမာမာ … တကေစမည)။ ။

ဘးဘးေအာင ဆ - ခငေမာငရင

တႛဗမာ ေတဇာဂဏရည၊ ကပတႛ လမး တနခး ရႀသည၊ ဘနးကရႀငမား ထငရႀားခသည၊ ပထမ အတတနႛ ထၾကရပလမး ေပၝကခပၝ႓ပ၊ ဘးဘးေအာင

အတၪပၯတၨက သခငေပလမမည။

က႗နေတာ ကားဖးသလ ေပာဆပၝမည၊ ေကာငးသားအ႟ၾယ ငယသငယခငး သးေယာက ရႀေလသည)၂။ စစညည ကတသစၤာ ထားကပက၊ အ႟ၾယေရာကတ ခနခၝမ၊ တေယာက ေကာငးစားရင တေယာကက မ, မည၊ ေတာအရပ ခမႀ၊ တဥးကေတာ ရဟနးဘဝနႛ ေနေတာမသည၊ အလယလ ထငလငးစၾာ

မငးဖစေတာသည၊ ကနလ တေယာကမႀာ ထးစၾာ ေပလာသည၊ ပဒၝးနႛ ေရသယ၊ သက မထးဘ၊ ပထမ တနခးေကာင ဘးဘးေအာင တေပၝငနႛ ေပလာ႓ပ။

တေနႛေသာ အခၝမႀာ အာဏာပငးတ၊ ရာဇာမငးက၊ သငယခငးမားနႛ၊ ထားတ

သစၤာမတည၊ ဘးဘးေအာင ပညာအတတနႛ နနးရပ ထးဖႃ လယမယ ထငသည၊ အမနႛေတာက မေသၾမႀတလႛ အေသသတမယ အထးပ စတကစည၊ ကတက မတည၊

အက႟ငးတ ဘးေတာ ဥးဝငးသည၊ မဆငးခဏပင ကစည၊ ဗလမႀႃးေတၾက သေစခငးလႛ၊ ေသၾမေစာငး ေလႀေလာငးနႛ ည၊ လကပန႒ကး အမးမးခည၊

ဖမးခပနသည၊ အရမးမ ကစည၊ ဂဏေမာကတ ထမငးက ထငလငး ေစရေအာင အေကာငးက ပဥးမည။

ပထမဂဏေရာင၊ ဘးဘးေအာငက၊ သႛတငးပညေဘာငသႛ ဌာနဆကေအာင လကကာ လာပနသည အတည၊ မငးလ ဘရင ဧကရာဇက၊ အပစရႀာသည၊ သစၤာမတည၊ ပထမ အတတဟာ၊ သတလႛ မေသပၝသည။ သတရနက

မဆထားနႛေတာ၊ ထငရႀား ေအာငမငရမည၊ ငၝေရးပပၝတ၊ ဝ တလးကသာ အတည၊ မငးပကေအာင ဖကႎငရင၊ ငၝက ႎငလမမည။

ပထမ ဂဏေရာင၊ ဘးဘးေအာငက၊ ဤကသႛ လငစၾာ ပညာက ပသည၊ ထးဘရင မဟာသည၊ သကယတင ထငလငးစၾာ အတငး ဖကလကခၝမႀ၊ အစက ဝ တလးဟာ ႎႀစလး ဖစလာသည၊ ႎႀစလး ဖကပနေတာ၊ ေလးလး ေပခပၝ႓ပ၊ ႎႀစဆ တးတာဟာေလ၊ က႗နေတာတႛ ဗမာ တနခးပၝဗ၊ အလၾန ထးဆနးတ စၾမးဉာဏရည၊ ဘးဘးေအာင

ပၝရမ။

(ဗဒၭဘာသာ မနမာဟသမ႖၊ ရနဘယာ မႃမခ၊ စတသာခ အတည၊ ဝဇၦာ မ, မည)၂။ စးပၾားခမးသာ ကနးမာကာ ႟ၿငကည၊ ထငတငးေပၝကမည၊ ဝမးေမာကကေစဖႛ ခနခၝမ၊

ဘးဘးေအာငသည မကာခဏနႛ မ,လမမယ ယကည။ ။

Page 167: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 167

ဖလေနဝနး

ဖလေနဝငးသႛ အည ထၾနးလငး ေပာငေပသည၊ ဒၝ ဒႛတငး ဒႛပည ဒႛကာကၾယမည၊ ထးမတတ ဒႛတငးပည၊ တငးရငးသား ငၝတႛ လမး ပငရမည၊ လၾတလပတ ဒႛတငးပည၊ ငၝတႛရႚ ခေသ စတထား တညရမည၊ ေသေပေစ ရတဇာနည၊ ဇၾနႛတကမည၊ ဗမာေတၾ ႎးကားလာ႓ပ၊ အမးသား စစသည၊ ေသပေစ ရတ ဇာနည ဇၾနႛ တကမည ခကမည။

တပမေတာ႒ကးလ ခလာပၝ႓ပ၊ ေအာငတပေတာ႒ကးလ ခလာပၝ႓ပ၊ ဗမာ အာဇာနည၊

ကမာမႀာ တာရႀည၊ ခငမာေအာငသာ ငၝတႛ ကေဆာငမည၊ ေအာင႓ပ။

အဘတငးပည၊ ဒႛကငးႌၾတမည၊ စညး႟း႓ပး ေဆာင႟ၾကကာ ဒႛကာကၾယမည၊ ခၾနအားနႛ ည၊ စၾနႛစားခသည၊ ရေသၾးနႛ ေသမငးက သစၤာႎႀ႓ပ၊ ဗမာမႀနရင သတၨရႀသည၊ အသကနႛလမ ရေဘာ ဖစသည၊ (မး႟း အာဇာနည၊ စစကလညး အ႓မ တကရမည၊

ဗမာပညက ဒႛေစာငေရႀာကမည … အသကနႛ လမယ ရေဘာ ဖစသည။)

တပမေတာ႒ကးလ … ေအာင႓ပ။ ။ (ဂပနေခတ တပမေတာဖၾႚစညးစဥက ေရးေသာသခငး)

ေရႀးေရစက ဆ - ပညလႀေဖ ေမရႀင

ကား ။ ။ လမငရင ခစခငဖၾယ၊ ႟ပၝ႟ ေခာလႀတယ၊ သေဘာေကာငးတ သကေလးရယ၊ အတဆဖႛ နဖးစာေရးတယ။ မ ။ ။ ယကညဖၾယ မာယာေႎႀာကာ၊ ေပာတတတ သကလယရယ၊ ေနာငခၝကၾယ ေမရႀငေလးက အေရးမစကမႀာ အလၾနစးတယ။ ကား ။ ။ ခစမႀာလား … ကၾယ။ မ ။ ။ ေမတၨာထားတယ၊ ေရႀးေရစက ကဆတယ၊ တႎႀစသၾယ ဆစညးရတယ။ ကား ။ ။ ခစစရာ ေကာငးသေလးရယ၊ ေမာငစတထမႀာ စၾလမးတယ။ မ ။ ။ အဟတက ေပာတာလားကၾယ၊ လမဉာဏေတၾ ပတယ။ ကား ။ ။ က႟ဏာထားတာ အဟတပၝပ၊ ေမတၨာထားတာ တကယကပ မငးအလ ရႀရင၊ ေမာငအသညး ခၾကာေပးမယ။ မ ။ ။ ေတၾႚရငေတာဖင လၾမးေအာငခ႗၊ ေနာကကၾယကရင ေမမႀာပ၊ အသမႀာစၾတ ပေမရႀငက၊ အလ လကရလမမယ။ ကား ။ ။ တေမာငမယ ေမတၨာေကာငးနႛ၊ ေပၝငးဖႚရာ ဆေတာငးမယ။ မ ။ ။ ခငနႛ ေမာင သစၤာထား နတသကားေတၾ အကနသတယ။ ကား ။ ။ ခစတသရယ။ မ ။ ။ ႒ကကတသရယ။ ကား ။ ။ ရာသကပန ႟ၾယကးလႛသာ၊ အ႟းကေအာင ေပၝငးပၝမယ။ မ ။ ။ (စးရမဖၾယ)၂။ ေယာကားမားဆ ေဖာကပားမယ။ တကယ ေကာကအားပတယ၊ ယဘး ယဘး ခစဥး ပႚသကလယ။

Page 168: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 168

သ႓ပင ။ ။ (ခစစရာ ေကာငးသေလးရယ … အလ လကရလမမယ)၂။ ။

ေလႀကေလး

(သာယာလႀေပသည၊ အာကာမးတမဆ၊ ေနေရာငအဆငး ထနကည၊ ထၾနးလငးတ ေရာငခည)၂။ ေမာကေလေသၾးေတာ ေမၿးသည၊ ပနးေပၝငးစည၊ ညေနခငး သငးပႚသည၊

ဆငးရနႛ ထကည၊ ေသာငယထက ေဗၾမဟ၊ ေတာငပ ယႀကေနသည၊ ေမာငႎႀ ငႀကေတၾစ၊ မႃးထး ကေတာသည။

(သတာ ေသာငကမးေဘးက ေမၿးသည။ ခငမာလာပနး ဆငးရနႛကည၊ ညေနခငးမႀာ သနႛရႀငးေတာသည။ ေလခေသၾးရင ေအးေတာသည)၂။ ေသာငကမားယ ကမးေခဆ၊

ကညလငေပသည၊ တမအာကာ နနးမဟ ပနးသႛ ပည။

သတာေသာင ကမးေဘးက၊ ေအးေတာသည၊ ေလႀကေလးက ေလႀာမည၊ ေဘးမသနးဘ ေအးခမးေတာသည၊ မစကမးေခ ေရနဒ၊ စမးလလကည။

သာယာ ကညလငေပသည၊ မးေကာငးကင အာကာမဟ၊ ထးလ ထးသည၊ ဆနးလ ဆနးေတာသည။ တမဖႃ တမဝၝ တမန တခႚကေတာ ဝၝေရာငခည၊ အမးမး လႀသည။ ေပာငးလ ကေတာသည။ ပနးေပၝငးစ ယမးႎၾႚကာပင စမးလကည ေအး ေမၿးသည။ ေကးငႀကေတၾ အားလး စည၊ မႃထး ေပာပၝးကသည။ တမဖႃ … တမဝၝ … တမန၊ တခႚကေတာ ဝၝေရာငခည၊ အမးမး လႀသည၊ ေပာငးလ ကေတာသည။

▪ - ¤ - ▪

ဥးခၾနထၾနးဥး၊ ဥးအနးသနး ဖမးဆးမႁ ဥပေဒနႛ မညဟ ကလ ထတပန ႎႀစရႀည ေထာငဒဏ ခခထားရတ အကစအနအယလဒ - ရႀမး တငးရငးသားမား ဒမကေရစ အဖၾႚခပ ေခၝငးေဆာင ဥးခၾနထၾနးဥးနႛ သႚရႚအမႁတၾေတၾ အပၝအဝင တကယေတာ ဆႎၬပလႛ ဖမးဆး ေထာငခခထားရတ ဥးအနးသနးတႛရႚ အမႁေတၾဟာ မနမာႎငင ဥပေဒေတၾနႛ ကကညခငး မရႀဘးလႛ တရားလကလၾတ ဖမးဆးမႁ ဆငရာ ကလသမဂၢ လႛအခၾငအေရး ေကာငစရႚ စစမး စစေဆးေရး လပငနး အဖၾႚက ဆးဖတခက ခလကပၝတယ။

ရႀမးတငးရငးသား ေခၝငးေဆာင အကစအနအယလဒ ဥကႉ ဥးခၾနထၾနးဥး (ဝ) ႎႀင ဥးအနးသနး (ယာ) တကယေတာ ဆႎၬပေနစဥႎႀင ႟းထတလာစဥ အခၝက မႀတတမး ဓာတပ ၂ ပ။

ဗၾအေအ ၊ ၂၅ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

မနမာႎငငမႀာ ေဒေအာငဆနးစကည အပၝအဝင ၈၈ မးဆက ေကာငးသား ေခၝငးေဆာငေတၾက တရား လကလၾတ ဖမးဆး ေထာငခေနတယလႛ ကလသမဂၢ လႛအခၾငအေရး ေကာငစရႚ လပငနး အဖၾႚ တခက ေပာခတာနႛ ပတသက႓ပး အခလ မနမာႎငငမႀာ ဖစေနတာေတၾက စတပကမတယလႛ အေမရကန ႎငငခားေရး ဌာနက ဒေနႛ ေကညာခက ထတပနပၝ တယ။

ရႀမးတငးရငးသား ေခၝငးေဆာင ဥးခၾနထၾနးဥးနႛ သႚရႚ အမႁတၾေတၾက ပစမႁဆငရာ ဥပေဒ ပဒမ ၁၂၂ (၁) ႎငငေတာ

ပနကနမႁ၊ ဥးအနးသနးက စၾဆ ထားတာကေတာ ၁၂၄ (က) ႎငငေတာ အကညည ပကေစတ အမႁေတၾနႛ အပစေပးထားတာ

Page 169: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 169

ဖစပၝတယ။ ဒလ ပဒမေတၾက လကရႀ တရားဝင အစးရတရပ ဖစပၝမႀ ခမႀတ စရငႎငတာမႛ လၾေခာေနတ အေကာငး အဒ ဥပေဒေရးရာ အဖၾႚ႒ကးက ေထာကပခတာ ဖစတယလႛ ေအအပခအာရစ ေခ အာရႀ လႛအခၾငအေရး ေကာမရႀငက ဥးမငးလၾငဥးက ေပာပၝတယ။

"တရားစၾဆတ အဖၾႚအစညးေတၾ အေနနႛ လအပတ အဂၝရပမႀာ ဖၾႚစညးပ အေခခဥပေဒ အရ တညေထာငထားတ

အစးရ တရပ ဖစဖႛ လပၝတယ။ လကရႀ အစးရက ဖၾႚစညးပ အေခခ ဥပေဒအရ တညေထာငထားတ အစးရတရပ မဟတတ အတၾက ပစမႁဆငရာ ဥပေဒမႀာ ပႉာနးထားတ ပညတၾငး ဥပေဒ ပႉာနးခကက ေဖာကဖကတာလညး ဖစတယ။ အဒေတာ ဒၝေတၾကလညး အခ မတရား ဖမးဆး ထနးသမးထားခငး ခရတာက ေစာငကညတ အဖၾႚကေန ေထာကပထား႓ပ ဖစတယ။"

ကလသမဂၢ လႛအခၾငအေရး ေကာငစရႚ ဥပေဒေရးရာ အဖၾႚ႒ကးက အခလ ေထာကပ လကတာဟာ

ဘယေလာကအထ လကရႀ မနမာႎငင တရားစရငေရး စနစေတၾ အေပမႀာ အကး ရႀလာႎငမလ၊ ဒၝအပင လကရႀ အခ ပဒမေတၾနႛ အပစေပး ခထားရတ သေတၾက ဘယေလာက အထ အကး ရႀလာမလလႛ ဥးမငးလၾငဥးက ေမးကညေတာ …

"၂၀၀၈ ခႎႀစမႀာ ႎငငေရး တက႔က လႁပရႀားသ ေတာေတာမားမားက ႎငငေတာ အကညည ပကေစမႁ ပဒမေတၾ

တပ႓ပး စၾဆပၝတယ။ အဒလ စၾဆ ေနတာေတၾက တရားစၾဆ ေနစဥကာလ တဝကမႀာပ ပညထေရး ဝန႒ကး ဌာနကေန ဒအမႁက စၾဆခၾင ႟ပသမးသၾားတာ ေတၾႚရႀရပၝတယ။ မတရား ဖမးဆး ထနးသမးခငး ခရတ အဖၾႚအစညး ကေန႓ပးေတာ အခကအလကေတၾ ပနလည သးသပေပးဖႛ လ႓ပဆတ ပႛထားတ အခကအလကေတၾနႛ တကဆင ေနတာက ေတၾႚရႀရပၝတယ။ ဒၝေကာင ေနာကပငးမႀာေတာ ႎငငေတာ အကညည ပကေစမႁနႛေသာ လညးေကာငး၊ ႎငငေတာ ပနကနမႁနႛေသာ လညးေကာငး စၾပစၾထားတ စၾဆခကေတၾ၊ တရားစရငမႁေတၾ မရႀေတာဘး ဆတာက ကေနာတႛ ေတၾႚလာရတယ။ ဥးအနးသနးကေတာ အဒလ ေကညာခက ထၾက႓ပးတ အခနမႀာမႀ သႛအမႁက စရငခက ခ႓ပးသား ဖစေနတ အတၾက အခလမး အဖၾႚကေန အထး ပနလၿတေပးဖႛ အေရးယ ေတာငးဆရတာ ဖစပၝတယ။"

ဒၝအပင ေထာကပခကေတၾကေရာ မနမာ စစအစးရက လကနာပၝမလား ဆတ ေမးခၾနးကေတာ ဥးမငးလၾငဥးက … "ခကခငးေတာ လပေဆာင လာလမမယလႛ ကေနာတႛ ေမ႖ာလင မထားပၝဘး။ ဒၝေပမ ႎငငတကာကေန ဖအား

ေပးလာမယ ဆရင သတႛ အေနနႛ မဖစမေန လကေလာရမယ အေခအေနမႀာ ဖစတယ။ ေနာကတခက ကေနာတႛ အေနနႛ ဒ စစအစးရက ႎငငတကာ ခ႟းက တငတအခၝ ဒၝေတၾက ခငမာတ အေထာကအထားေတၾ ဖစလာမယ ဆတာက ကေနာတႛ အေနနႛ မႀတတမးမႀတရာေတၾ ဖစလာႎငတယ။ ဒဥစၤာေတၾကလညး ပညတၾငးမႀာရႀတ ပညသလထေတၾ အေနနႛကလညး ဒအဖၾႚအစညး အသးသးကသာ မဟတဘနႛ ပညသလထ တဥးခငး အလက တငကားႎငတယ ဆတ ဥစၤာေတၾကလညး ကေနာတႛ အသေပး ေပာကားလခငး ဖစပၝတယ။"

ဒၝအပင လနဒန အေခစက The Burma Justice Committee မနမာႎငင တရားမ႖တေရး ေကာမတကလညး

ႎႀစရႀည ပစဒဏေတၾ ခမႀတခထားရတ ၈၈ မးဆက ေကာငးသား ေခၝငးေဆာငေတၾ ဖစတ ကမငးကႎင၊ ကဂငမ၊ ကမငးေဇယနႛ က ပးခတႛ အမႁတၾေတၾနႛ ပတသက႓ပးေတာလညး အဒ ဥပေဒ အဖၾႚ႒ကးက တငပထားပၝတယ။ အခ သတႛ ၄ ဥးရႚ အမႁေတၾ ဟာလညး မနမာႎငင တရားစရငေရး ဥပေဒေတၾနႛ ကကညခငး မရႀဘးလႛလညး ဆးဖတခက ခထားပၝတယ။

မနမာ ဒမကေရစ ေခၝငးေဆာင ေဒေအာငဆနးစကညက ဖမးဆး ထားတာကလညး မနမာႎငငရႚ ဥပေဒနႛေရာ

ႎငငတကာ ဥပေဒေတၾနႛပၝ ကကညခငး မရႀဘးလႛ အဒ ဥပေဒေရးရာ အဖၾႚ႒ကးက ဆးဖတခက ခထားပၝတယ။ ဒၝအပင မနမာႎငင အကဥးေထာငေတၾ အတၾငးမႀာ အဖမးခ ထားရသေတၾရႚ အမႁေတၾကလညး ဆကလက တငပ သၾားမယလႛ အဒ အဖၾႚေတၾက ဆပၝတယ။

ရႀမး တငးရငးသား ေခၝငးေဆာင ဥးခၾနထၾနးဥးဟာ အခ ပတာအေထာငမႀာ အဖမးခထားရ႓ပး အေမရကန သ႟းေရႀႚမႀာ

တကယေတာ ဆႎၬပခလႛ ၂၀၀၇ ခႎႀစ ကတညးက အဖမးခထားရတ ဥးအနးသနးကေတာ ခႎၩးေထာငမႀာ အပစေပး ခထားရတာ ဖစပၝတယ။

Page 170: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 170

မနမာ ႎငငခားေရး ဝန႒ကးနႛ အနအယလဒ ေခၝငးေဆာငပငးက အေမရကန အရာရႀ သးခားစ ေတၾႚဆ အေမရကန ႎငငခားေရး ဝန႒ကး ဌာနရႚ ေဒသဆငရာ အရာရႀ တဥးဟာ မနမာႎငငက ႎငငေရး အေခအေနေတၾက အကခတဖႛ အတၾက အတကအခ ႎငငေရး ပၝတဝငေတၾ၊ အစးရ တာဝန ရႀသေတၾနႛ ေတၾႚဆရငး မနမာႎငငမႀာ ေရာကေန ပၝတယ။ ႎငငခားေရး ဝန႒ကးဌာန အေရႀႚေတာင အာရႀေရးရာ ႌၿနကားေရးမႀႃး ဖစတ စတဖင ဘလတခ (Stephen Blake) ဟာ ဒကေနႛ ဆရငလညး ရနကန႓မႚက အမးသား ဒမကေရစ အဖၾႚခပ (အနအယလဒ) ဗဟ ေကာမတဝငေတၾနႛ ဌာနခပမႀာ ေတၾႚဆခတာ ဖစပၝတယ။

အေမရကန သမတသစ အဘားမား (ယာ) ၏ အစးရ အဖၾႚတၾင ႎငငခားေရး ဝန႒ကး အဖစ တာဝန ေပးအပ ခရသည မစၤက ကလငတန (ဝ) က အေမရကန အစးရ၏ မနမာႎငင ဆငရာ မဝၝဒမားက ေပာငးလဖႛ စဥးစား သးသပ ေနေကာငး ထတေဖာ ေပာဆခသည။

ဗၾအေအ ၊ ၂၅ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

အေမရကန ႎငငခားေရး ဝန႒ကးဌာနရႚ အေရႀႚေတာင အာရႀေရးရာ ႌၿနကားေရးမႀႃး မစၤတာ စတဖင ဘလတဟာ ရနကနမႀာ ရႀတ အမးသား ဒမကေရစ ႟းခပမႀာ ဗဟ ေကာမတဝငေတၾ အပၝအဝင ပၝတ တာဝနရႀ သတခႚနႛ ေတၾႚဆခတာပၝ။ တနာရကာ ေတၾႚဆမႁ အတၾငး မနမာႎငငက မေပလညႎငေသးတ ႎငငေရး ပနာေတၾနႛ ပတသကလႛ အပနအလႀန ေဆၾးေႎၾး ဖစခကတယလႛ အနအယလဒ ပၝတက ေပာပၝတယ။

ဒၝဟာဆရင မကာေသးခငတနးကပ အာရႀတကက ခရး ထၾကလာရငး မနမာႎငငနႛ ပတသကတ အေမရကန

အစးရရႚ ႎငငခားေရးရာ မဝၝဒေတၾက ပနေပာငး သးသပ စဥးစား ေနတယလႛ ေပာဆလကတ အေမရကန ႎငငခားေရး ဝန႒ကး ဟလာရ ကလငတနရႚ ခရးစဥ ေနာကပငး အေမရကန အစးရ အရာရႀတဥး မနမာႎငငက သၾား႓ပး စစအစးရနႛေရာ အတကအခ ႎငငေရး အငအားစေတၾနႛပၝ ေတၾႛဆမႁ တခလညး ဖစပၝတယ။

အနအယလဒ ပၝတ ေပာခၾငရသ ဥးဉာဏဝငးကေတာ မနမာႎငငေရး အေခအေနနႛ အေမရကန အစးရရႚ

သေဘာထားေတၾက အပနအလႀန ေဆၾးေႎၾး ဖစတယလႛ ဆပၝတယ။ "ႎငငေရး အေခအေနရ အနအယလဒက ဘာေတၾ လပေနတယ။ ဘာေတၾ ဖစေနတယလႛ က႗နေတာတႛက

ေပာတယ။ သတႛ ဘကက အေမရကန ႎငငခားေရး ဝန႒ကး ေပာခတ ကစၤေတၾက ရႀငးပတယ။ ေနာကထပ နညးလမးသစေတၾက ရႀာတနးပ။ ဘယေတာ ဖစမယဆတာ တတကကေတာ မေပာႎငဘး။ ဒၝေတၾပ ေပာတာပၝ။ က႗နေတာတႛ ဘကက စအးစ ၇ေယာက၊ ဥးဝငးတင၊ ဥးခငေမာငေဆၾ၊ ဥးႌၿနႛေဝ၊ ဥးသနးထၾနးဥး၊ ဥးလႀေဖ၊ ဥးစးမင၊ ေနာက ပနကားေရး အေနနႛ က႗နေတာ ရယ၊ ဥးဟနသာမငရယ၊ ေဒၝကတာ သနး႓ငမးရယတႛ ပၝတယ။ သႛခရးစဥက အာဆယ ႎငငေတၾ ဖစတ လာအတႛ ၊ ဗယကနမ သတႛနႛ သကဆငတ ကစၤမႛ သႛလာခငတာ ကာ႓ပေပၝ။ အခ အခၾငအေရး ရတနး လာတယ။ ဒၝပ ေပာပၝတယ။"

လာမယႎႀစမႀာ ေ႟ၾးေကာကပၾက လပေတာမႀာမႛ ႎငငေရး ရပတညခကေတၾမးကေရာ ေပာဆ ေဆၾးေႎၾးတာေတၾ

ရႀပၝသလား ခငဗ။

Page 171: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 171

"ဟတပၝတယ။ အဒ ရပတညခကေတၾလညး ေဆၾးေႎၾးတယ။ က႗နေတာတႛရႚ ရပတညခကက ေ႟ၾးေကာကပၾ ကစၤက အာဂငဒၝထမႀာ မထညရေသးဘး။ က႗နေတာတႛ အဓက ထားေနတာက ကၽၾနေတာတႛ ေတာငးဆထားတ အေခခ ဥပေဒက ပနလည သးသပဖႛပ။ ဒၝဟာ သပအေရး႒ကးတယ။ ဒၝကပ ေလာေလာဆယ ဥးစားေပး စဥးစားေနတယ။ ေ႟ၾးေကာကပၾနႛ ပတသက႓ပး ပပင ေပာငးလတာေတၾ ဘာမႀ မရႀရငေတာ က႗နေတာတႛ အတၾက စဥးစား ဆးဖတရတာ အခကအခေတၾ ရႀမယ။ သႛေသာ ဆးဖတရမႀာပလႛ ေဆၾးေႎၾး ခပၝတယ။ သတႛ အေမရကန အေနနႛ ေဆာင႟ၾကဖႛ အကပခကေတၾ ရႀရငလညး အကပခကေတၾလညး လခငပၝတယလႛ ေဆၾးေႎၾးသၾားပၝတယ။ က႗နေတာတႛ အမငခငး ဖလႀယလႛ ရတယ။ သတႛ ႎငင႒ကးေတၾ အေနနႛ သတႛ အမငေတၾက ကားရတာက အ႓မတမး ႒ကဆတယ။ ပ႓ပးေတာလညး ကေနာတႛ ႎငငေရး အေခအေနက စဥးစား သးသပလႛ ရတာေပၝ။"

တနဂေႎၾေနႛကတညးက မနမာႎငငမႀာ ေရာကေနတ အေမရကန ႎငငခားေရး ဝန႒ကး ဌာန အရာရႀ စတဖင

ဘလတဟာ ဒကေနႛ ခရးစဥ အဆးသတဖႛ ရႀတယလႛ ရနကနမႀာ ရႀတ အေမရကန သ႟းက ေပာပၝတယ။ အဂၝေနႛမႀာ တနးကေတာ သဟာ အစးရ ႟းစကရာ ေနပညေတာက သၾားေရာက႓ပး စစအစးရ ႎငငခားေရး ဝန႒ကး ဥးဉာဏဝငးနႛ ေတၾႚဆ ခ႓ပးေတာ ဒေတၾႚဆမႁနႛ ပတသက႓ပး အစးရပင သတငးေတၾမႀာေတာ ၂ ႎငင ဆကဆေရး တးမငေရးနႛ အကးတ ကစၤရပေတၾက ေဆၾးေႎၾးတယလႛသာ ေဖာပခတာ ေတၾႚရပၝတယ။

တကယေတာ မနမာ စစအစးရဟာ လႛအခၾငအေရး ခးေဖာကမႁေတၾ ရႀေနတယ၊ ဒမကေရစ ပပင ေပာငးလေရး

အတၾက ေဆာင႟ၾကဖႛမႀာ ပကကၾကမႁေတၾ ရႀေနတယ ဆ႓ပးေတာ အေမရကန အစးရရႚ စးပၾားေရး အရ ပတဆႛ ဒဏခတ အေရးယမႁေတၾက ခေနရတ ႎငင တႎငငလညး ဖစပၝတယ။

ဘနေကာက႓မႚ ရေဘာသးကပ ေသၾးေသာကပၾ ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး "ဘနေကာက႓မႚ ရေဘာသးကပ ေသၾးေသာကပၾ ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး" က ၁၉၈၅ ခ၊ ဒဇငဘာလမႀာ 'ပရပက စာေပႎႀင အႎပညာ' က ပႎႀပ ထတေဝခတ စစကငးဟနတငရႚ 'ဗလခပေအာငဆနး၏ ရႀားပၝး မနႛခၾနးမား' စာအပမႀေန ပနလည ကးယ ေဖာပလကတာ ဖစပၝတယ။

ဘနေကာက႓မႚ ရေဘာသးကပ ေသၾးေသာကပၾ ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး။

ဘနေကာက႓မႚ ရေဘာသးကပ ေသၾးေသာကပၾ ဗလေအာငဆနးမနႛခၾနး ရေဘာတႛ …

ရေဘာတႛသည မမတႛ၏ အသက သားမယား အးအမ စညးစမဥစၤာ ပစၤညးတႛက စၾနႛပစ ခၾခၾာကခငး မပႎငကပၝလ႖င ဤဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာ အတၾငး အမႁထမး အဖစနႛ မဝငေရာကက ေစလပၝ။ သညကသႛ မစၾနႛလၿတႎငကလ႖င ယခကပင ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာ၌ အမႁထမးကခငး မပကဘ ႎႁတထၾကႎငကပၝတယ။

စစဟသည ႎငမည ႟ႁးမညက အေသအခာ မေပာႎငပၝ။ ေသမည ရႀငမညဟလညး မသႎငပၝ၊ ေပာလညး

မေပာႎငပၝ၊ ယခဆရင အဂလပနႛ ဂပနတႛဟာ အပနအလႀန စစေကညာ၍ တကခကကေသာ စစပၾ ဖစေနပၝသည။ ဤစစပၾ အတၾငး ရေဘာတႛဟာ ဗမာ လၾတလပေရး အတၾက ပၝဝင ဆငႎၿကရမည ဖစရာ တကပၾမား အတၾငး၌၊ ဂပန ဖစေစ၊ အဂလပ

Page 172: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 172

ဖစေစ သႛပနး အဖစ အရႀင လကရ ဖမးဆးမကရင သတပစကရတ စညးကမး သတမႀတခကမား မရႀကသဖင ႎႀပစက ညငးဆ သတဖတခငး မပကဘ ေကာငးေကာငး မၾနမၾန ေစာငေရႀာက ထနးသမး ထားကရမည။

ရေဘာတႛ …

ငၝတႛေတာ ရနသ အဂလပမားက အရႀငလကရ ဖမးဆး၍ ရရႀသၾားကပၝမ ပနကနကသမား အဖစ ႒ကးစင၊

ဒၝမႀမဟတလ တသကတက႗နး စရင၍၊ ေထာငသၾငး အပစေပးကမည အမႀနပင ဖစေပမည။ အ ရေဘာတႛ ငၝတႛဟာ မကာမပင ဗမာ လၾတလပေရး အတၾက အဂလပမားက လကနက စၾကင၍ ဆငႎၿကရ ပၝေတာမည။

ရေဘာတႛ …

ရေဘာတႛ ငၝတႛမႀာ စစတကရငး စားေသာကကရန စားေရ ရကၡာ အစားအစာဆလႛ လးဝ မရႀ၊ ဝတဆငစရာ

အဝတဆလႛလညး တထည တပငးမ႖ မရႀ၊ ဒၝေကာငမႛလႛ ရေဘာတႛ သညစစပၾ တေလ႖ာကမႀာ အပကရဖႛ ေမ႒ကး၊ စားေသာကကစရာဆလႛ ေကာကခနႛ သလပ ရႀကမယ။ ဒၝပ ငၝတတႎငတယ။ ဒ ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာအတၾငး ဝငေရာက စစမႁထမးကခငးဖင ရာထး စသည အခၾငအေရး ရရႀကလမမည သေႉး သ႔ကယမား႒ကးမား ဖစကရလမမညဟ မေမ႖ာလငကပၝနႛ။ အ႒ကးဆး လာဘကေတာ ေသမငးပ။

ရေဘာတႛ …

ေအး … ဒၝေပမ ကအားေလာစၾာ စစႎငကလႛ ဗမာ လၾတလပေရး ေကညာခၾင ရရႀခကမ မနမာႎငငေတာက

အထးတးတက ေကာငးမၾနေအာင တညေဆာကကဖႛပ၊ ဒလ ႎငငေတာက တညေဆာကလႛ တးတက ထၾနးကားလာသည အဖစ ေရာကရႀခသည အထ တညေဆာက ဖနတး ႎငခကတ အခၝဆရင ရေဘာတႛရႚ ကယအား စတအား စသညတႛ ဖင စၾမးအားရႀသမ႖ တတႎငကသေလာက ႒ကးစား အားထတကသည အလက ထကထက တနတန အကးခစားခၾင အမႀနရရႀကမႀာပ။

ရေဘာတႛ …

အကယ၍ စစအႎငရကလႛ ငၝတႛ လၾတလပေရး ေကညာခၾင ရရႀက႓ပး အသက ရႀငလက အနားယကတ အခၝ

ရေဘာတႛဟာ အးပင အမပငမား အေပ စတခမးသာ ကယခမးသာဖင အပ႓ပးစား၊ စား႓ပး အပႎငကရမည အပင သာသာယာယာ ပညပညစစ ေနထင စားေသာက ႎငကရလမဟ ယကညတယ။ ေအး … ႎငငေတာရႚ ကယစားလ ငၝ အာမခခက ပလကပၝတယ။

ရေဘာတႛ …

စကား မားမား ေပာကဖႛ အခနအခၝ မဟတေသးဘး၊ ႎငငေတာ လၾတေမာကေရး တကပၾဝင ဆငႎၿကဖႛ

နဂးခပစကား မႀာကားလကပၝတယ … ရေဘာတႛ။

စစကငးဟနတင မႀတခက ။ ။ ၁၃၂၂ ခႎႀစ၊ နတေတာလဆနး ၅ ရက၊ အဂၝေနႛ (၂၂၊ ၁၁၊ ၆၀) ဗလလကာထ မနမာႎငငေတာ မႀတတမး အတၾက ေတၾႚဆ ေမးမနခစဥ ကယပင မႀတတမး စာအပ ထတေပးသဖင ခၾငပခက အရ ထညသၾငးခငး ဖစသည။

▪ - ¤ - ▪

Page 173: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 173

ဗလမး႒ကး အပန ေနာကေကာငး လႀနလကသည ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး "ဗလမး႒ကး အပန ေနာကေကာငး လႀနလကသည ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး" က ၁၉၈၅ ခ၊ ဒဇငဘာလမႀာ 'ပရပက စာေပႎႀင အႎပညာ' က ပႎႀပ ထတေဝခတ စစကငးဟနတငရႚ 'ဗလခပေအာငဆနး၏ ရႀားပၝး မနႛခၾနးမား' စာအပမႀေန ပနလည ကးယ ေဖာပလကတာ ဖစပၝတယ။

ဗလမႀႃး႒ကး စဇကး ေခ ဗလမး႒ကး (ေရႀႚဆးတနးမႀ မနမာ ပဆး၊ တကပအကႈႎႀင ေခၝငးေပၝငး ေပၝငးထားသ) ႎႀင ဗလခပေအာငဆနး (ေရႀႚဆးတနး အလယလ) တႛ ဥးေဆာငေသာ ရေဘာ သးကပဝင အခႚ။

ဗလမး႒ကးအပန ေနာကေကာငးလႀနလကသည ဗလေအာငဆနး မနႛခၾနး ၁၂၄၇ ခႎႀစ၊ တနေဆာငမနး လပညေကာ ၈ ရက တနဂေႎၾေနႛက (၂၉၊ ၁၁၊ ၁၈၈၅) မနမာႎငငေတာေရာ မနမာလမး တရပလး၏ အမၾနအမတဆး လၾတလပမႁ အားလးကပၝ ဆး႟ႁး ပကပား ခကရ႓ပး ႎငငခားသား လမးမားေအာက က႗နသားေပၝက အဖစသႛ ကေရာက ခကရသဖင လၾတလပေရး ပနလည ေကညာ ႎငကရေအာင မနမာ လမးတရပ အရပအနား မရႀ မနားမေန ကစည အားထတ ႒ကးစားလာ ခကရေလသည။

မနမာတႛ၏ သကဥးဆပင သေပၝဘရင မငးမတက လမလည လႀညဖား၍ ဖမးယ သၾားကသည အခၝက မနမာ

နယေမ တရပလး ေတာငေပ ေမပနႛရႀ လမးစ အားလးပင ရရႀကရာ လကနကမားဖင ဥေရာပတကသား ေဖာကပနသည အဂလပ အစးရ၏ လကနကကင တပမားက ဆယႎႀစေကာမ႖ အႎငမခ အ႟ႁး မေပးကေသးေသာ စတေန စတထားမား အရ ပနလႀန တကခက ေမာငးႎႀင ေနကေပေသးသည။

ထႛေကာင ေဖာကပနေသာ အဂလပ အရငးရႀင နယခႚသမားမားသည မနမာတႛ သကဥးဆပင သေပၝဘရင

မငးမတက အႎငအထကေရာ လမလည လႀညဖား၍ပၝ ဖမးယ သၾားက႓ပးေနာက မနမာလမး တရပလး အေပ သတမႀတခက စညးမဥးအရ အပခပကခငး မပလပ ႎငကေသးဘ လကနကကင တပဖၾႚမား ဥးစးထားကသည စစအပခပေရးဖင ရကစက ကမးတမးစၾာ ဖႎႀပ အပခပ ေနကရေပေသးသည။

လကနကစၾကင ပနလႀန တကခက ေမာငးႎႀင ေနကေသာ မနမာ အငအားစမားသည တးတက ထၾနးကားကခငး

မရႀကေသးသည အေလာက လကနက အစၾမး အငအား လအငအား မမ႖တကပ ခခ ေမာငးႎႀင ေနကရေသာေကာင ဆတယတ ေလာကမႁဘကသႛ ေရာကရႀ သၾားကရေလရာ ေနာကဆး လတေယာက လကနက တခမ႖ ကနရႀကရေသာ အေခအေန အရ အားမတန မာနေလ႖ာ ခလကက ရေတာသည။

ဤကသႛေသာ အဖစအပက အေခအေနသႛ ဆကေရာက သၾားကရသည အခၝ ေဖာကပနေသာ အဂလပ အရငးရႀင

နယခ ႚသမားတႛ တပၝးက႗နမားသည လကနကကင တပဖၾႚမား ဥးစး ႒ကးကင ထားကေသာ စစအပခပေရးက ႟ပသမး လကက႓ပး စစဝတစစစား ေဘာငးဘမားခ႗တ အရပဝတ အရပသား ဝတဆငကကာ အပခပေရး စညးမဥးအရ အရပသား အပခပေရးသႛ ေပာငးလ အပခပ လကကေတာသည။

ေဖာပခသည အတငး အရပသား အပခပေရးသႛ ေပာငးလ လကကေသာ အခၝ မနမာ ႎငငေတာေရာက

အပခပေရးဘက ဆငရာ တာဝနခမားသည ဖႎႀပ အပခပမႁ လၾယကကရ ေစရန ရည႟ၾယ၍ မနမာႎငငေတာဖၾား မနမာ

Page 174: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 174

လမးမားက အပခပေရး အတၾငး သၾတသၾငး အသးပ လကသည အတငး စာသငေကာငးမား ဖၾငလႀစ သငကား ေပးလကကေလသည။

ထကသႛ ေကာငးမား ဖၾငလႀစ သငကား ပသ ေပးလကကရ၊ အဂလပစကား၊ အဂလပစာမား ေပာဆ ေရးသား

တတေမာက လာခကေသာ မနမာ လငယကေလးမားသည မနမာႎငငေတာ လၾတေမာကေရး အတၾက အသငးအဖၾႚ အစညးအ႟းမား တညေထာင ဖၾႚစညး လာကကာ မနမာလမး တရပလး ေသၾးစညး ညႌၾတေရး ရရႀကရေအာင စညး႟း လႁပရႀားလာ ခကရာ အေနာကဘက ဥေရာပတက အတၾငး၌ ႎႀစ႒ကမေမာက ကမာႛ လသတ နယခႚ စစပၾ႒ကး ဖစပၾား ေပေပၝက လာခေလသည။

ဥေရာပတက အတၾငး၌ ကမာႛ လသတ နယခ ႚ စစပၾ႒ကး ဖစပၾားလာသည အခန မနမာ ႎငငေတာ၏ လၾတလပေရး

အတၾက စညး႟း လႁပရႀားမႁ အရႀန အမငမားဆးသႛ ေရာကရႀေနသည အတငး မနမာအသငး အဖၾႚ အစညးအ႟းတႛတၾင တႛဗမာ အစညးအ႟းသည အမငဆး အဆငဖင ထပတနး ေရာကရႀ ေနေပရာ မနမာ လၾတလပေရး ေကညာႎငကဖႛ ဆလ႖င လကနကကင တကပၾ အရသာ တလမးတညးဟ တၾကဆ ယကည ယဆကကာ လကေတၾႚ လမးစဥ လပငနးမား ေဖာထတႎငကေအာင သပသပသညးသညး စစဥ စငးပငး လာခက ရေတာသည။

ထႛေကာင သခငမား ေရႀႚေဆာင ဥးစး ေနကေသာ တႛဗမာ အစညးအ႟း ႎႀစပငးလး အတၾငးရႀ ေခၝငးေဆာငမားသည

မနမာ ႎငငေတာက စးမး အပခပ ေနကေသာ ေဖာကပနသည အဂလပ အရငးရႀင နယခႚသမားမား ရပတည မေနႎငကေအာင မနမာ လထ စညး႟းေရး အရငးခသည လကနကကင တကပၾ ဆငႎၿကရင တးတကေသာ အငအား ရႀေနကသည ႎငငရပခား အကအညမား မရရႀကဘ လကေတၾႚ တကပၾမား ဖစေပ မလာႎငကဟ ယဆ ယကည ခကသည။

ဤကသႛ ယဆ ယကည လကကသည အတငး သခင ကယေတာမႁငး အပစဘကရႀ တႛဗမာ အစညးအ႟း

ေခၝငးေဆာငမားသည လကနကကင တကပၾအရ စစဆငေရး အတၾက စစလကနက စစအသးအေဆာငမား ရရႀႎငကရန နယေမ တစပတညး အနးရႀ တ႟တႎငင ဘကသႛ ဥးတည၍ သခငေအာငဆနး၊ သခငလႀ႓မငတႛ ႎႀစေယာက ပငလယ လမးေကာငးဖင သေဘစး၍ ထၾကခၾာ လာခကေလသည။

ထနညးအတပင သခငဗစန၊ သခငထၾနးအပတႛ ဥးစး ေရႀႚေဆာင ေနကေသာ တႛဗမာ အစညးအ႟း အတၾငးရႀ

ေခၝငးေဆာငတႛကလညး လကနကကင တကပၾ ဆငႎၿ ကရမည ဆလ႖င ႎငငရပခား အကအည မရရႀကဘ မဖစႎငကဟ ေတၾးဆ လကခ ခကသည အတငး စစအတတမားေရာ စစလကနက အသးအေဆာငမားပၝ အပညအစ ရရႀႎငကရန အေရႀႚ အာရႀဘကရႀ အတးတက အမငမားဆးသႛ ေရႀႚတနး တေနရာယ ေရာကရႀေနေသာ ဂပနႎငငဘက ထၾကခၾာ လာခကေလသည။

ဤသႛေသာ နညးအားဖင သခငမား ေခၝငးေဆာင ေနကေသာ တႛဗမာ အစညးအ႟းဝင ေခၝငးေဆာငမားသည

ကယစကယစ တသးတခား ယဆ ယကညခကမား အတငး ႎငငရပခား ေဝးေမမားသႛ တကၾတပားစ ထၾကခၾာ လာခကေသာလညး အယအဆခငးတ အေတၾးအေခခငး တကဆင လာခကရေလရာ အေကာငးအား ေလာစၾာ ဂပန ႎငငအတၾငး သၾားေရာက ေပၝငးစပမကကာ မနမာ လၾတလပေရး လကနကကင တပမေတာ ဖၾႚစညး တညေထာင မခကသည အဆငတၾင ေပၝငးဆ သၾားမ ခကေလသည။

ထကသႛေသာ နညးမးအရ ယးဒယားႎငင ဘနေကာက႓မႚ၌ မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ တညေထာင

ဖၾႚစညးမခက႓ပး မနမာႎငငေတာ နယေမအတၾငး အေရာက ခတက တကခက လာႎငကေအာင စစေကာငးမား ခၾ၍ တပထၾကကရန စနစတက ဖၾႚစညး လကကသည အခၝ မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ဗလခပ႒ကး အဖစ ဗလမႀႃး႒ကး စဇကးက မနမာအမည ဗလမး႒ကးဟ မႀညေခ သးႎႁနးကကာ ကၾပက အပခပ ဥးစး ခကေလသည။

ဗလမး႒ကး ဥးစး ကၾပက အပခပလာခေသာ မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာေရာ ဂပန လကနကကင တပဖၾႚမားပၝ

ပးေပၝငး စစဆင တကပၾဝငလာ ခကရေသာေကာင ေခာကလခနႛမ႖ဖင မနမာႎငငေတာ နယေမ အားလးအေပ တပစၾ အပစး၍ ေကာငးမၾန ႓ငမးခမးစၾာ ရပတည ေနႎင ခကေလသည။

မနမာႎငငေတာ အတၾငးသႛ စစဆင ဝငေရာက တကခက သမးပကကရန ရည႟ၾယ ပငဆင ခကစဥ အခၝက

သခငေအာငဆနး၊ သခငထၾနးအပတႛ ဂပန စစဘကဆငရာ အရာရႀ႒ကးငယမား မနမာႎငငေတာ အေရး ေဆၾးေႎၾးခကရာ မနမာႎငငေတာ ေအာကပငး နယေမရႀ ေရး၊ ႓မတ၊ ထားဝယ၊ ေမာလ႓မင စသည ႓မႚ႒ကးမားက လကရ သမးပကမ႓ပး ကရင မနမာ အစးရအဖၾႚ တညေထာင၍ မနမာ လၾတလပေရး ေကညာႎငကခၾင ရရႀက ရမညဟ ႎႀစဥး ႎႀစဖက ေဆၾးေႎၾး လကခခကခငး အရ ေကနပ သတမႀတထား ခကသည။

ဤကသႛ လကခေကနပ သတမႀတထား ခကေသာလညး မနမာႎငငေတာထက ေအာကနယေမ အားလး အေပ

တပမား အတညတက စခနးခ တပစၾ ထားႎငခကသည တငေအာင မနမာ လၾတလပေရး ေကညာခၾင မရရႀခကသည အပင မနမာ လၾတလပေရး လကနကကင တပမေတာကပင အ႓ပးအပင ႟ပသမး ဖကပစ လကကဖႛ လကေတၾႚ စစဥ လကကေတာသည။

Page 175: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 175

ထကသႛေသာ အဖစအပက အေခအေနမား ဖစပၾား ေပေပၝကလာသည အခၝ ဂပန လကနကကင တပဖၾႚမား

အတၾငးေရာ မနမာ လကနကကင တပဖၾႚမား အတၾငးပၝ ဆနႛကင အငငးပၾားမႁမား လႁပရႀား ပနႚပၾား ပငးထန မငမား လာခကရေလရာ မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ေခ ဘအငေအ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးသည မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ဘကက ရပတညလက ရႀေန ေပေတာသည။

ဗလမး႒ကး မနမာတႛဘကက ရပတည အေရးဆ လာေသာ အခၝ မနမာ ႎငငေတာ နယေမေပရႀ ဂပန

စစဗလခပ႒ကးမား အတၾငး ဝငေရာက ေမၿေႎႀာကလကရာ ႓ငမဆမ တတဆတ မေနသာေတာဘ ဂပနႎငငရႀ ဗဟ စစဥးစးခပသႛ တငေအာငက အ႟ႁပအေထၾး ေရာကရႀ သၾားေသာေကာင မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးက ဂပနႎငင ဗဟ စစဥးစးခပ အေရာက ပနလည ေခယ လကကေလသည။

ထႛေကာင မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးက လကရႀ စစတာဝနရပမား

႟ပသမးလကက႓ပး ဂပနႎငငသႛ အေရာက ပနလည ေခယ လကကေလရာ ဗဟ စစဥးစး အမနႛ အေပ ေလးစား လကနာကရေသာ ထးတမးစဥလာ အရ ဂပနႎငင အေရာက ပနလည သၾားရေတာမည ဖစေလသည။

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး ဂပနႎငငသႛ ပနသၾားရေတာမည ရက အခန မတငမ မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ဥးစး

ေခၝငးေဆာငပငးရႀ ဂပနပန ရေဘာ သးကပဝင စစဗလမားက ႒ကးမႀႃး စစဥ၍ ၁၃၀၄ ခႎႀစ၊ ဝၝဆလပညေကာ ၁ ရက တနငးလာေနႛ (၁၃၊ ၇၊ ၄၂) ေနႛလည တနာရ အခန ရနကန႓မႚ အလပ ဘရားလမး ဘအငေအ ေခ မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ စစ႟းခပ အဖစ ထားရႀသည တဘၾနတတ အေဆာကအအ အေပဆးထပ ခနးမေဆာင အတၾငး ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ တရပ ကငးပ ပလပခကေလသည။

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး ဂပနႎငငသႛ အပန ေလးစားကေသာ အားဖင ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ ကငးပ ပလပခရာ

ခနးမေဆာင အခမးအနားသႛ မနမာ နယေမေရာက ဂပန စစဗလခပ႒ကးမား အပၝအဝင ၂၆ ေယာက၊ ဂပန ရေဘာ သးကပဝင မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ စစဗလ ၂၁ ေယာက၊ ေပၝငး ၄၇ ေယာကသာ တကေရာက ရရႀ က႒ကက ခကရေလသည။ ၁။ မနာမ ေခ ဗလမး႒ကး ၂။ ကာဝၝရႀးမား ၃။ ယာမာမတ ၄။ ကကာဂမား ၃။ ယာမာမတ ၄။ ကကာဂမား ၅။ အဇမယား ၆။ ဒးဘ ၇။ ေတရာ ၈။ ေအအကး ၉။ ကဇာကး ၁၀။ ေဇအဗန ၁၁။ ကမရာ ၁၂။ ႎးဆး ၁၃။ ဒးအ ၁၄။ တာယာ ၁၅။ ဆာတ ၁၆။ မာတစးတား ၁၇။ ရာဆဒၝး ၁၈။ ယကတာ ၁၉။ ေဒၝကတာ ဆဇကး ၂၀။ တဂခး ၂၁။ မလာကာမး ၂၂။ အဆဆး ၂၃။ ဘမရား ၂၄။ ကမတ ၂၅။ အဟငဂနာေဂး ၂၆။ မနာမး

မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာဘက ဆငရာ စစဗလမား ၁။ ဗလေတဇ ၂။ ဗလလကာ ၃။ ဗလေဇယ ၄။ ဗလရနေအာင ၅။ ဗလေကာေဇာ ၆။ ဗလလေရာင ၇။ ဗလစကာ ၈။ ဗလေနဝငး ၉။ ဗလမငးေခၝင ၁၀။ ဗလလငးယန ၁၁။ ဗလဗလ ၁၂။ ဗလေအာင ၁၃။ ဗလဇငေယာ ၁၄။ ဗလမငးေရာင ၁၅။ ဗလမးည ၁၆။ ဗလမငေအာင

Page 176: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 176

၁၇။ ဗလေတာကထန ၁၈။ ဗလတာရာ ၁၉။ ဗလေစာေနာင ၂၀။ ဗလရထၾတ ၂၁။ ဗလမငးေ႟

အထကပၝ ခးကႃး ႎႁတဆကပၾသႛ တကေရာကလာကမည ဂပန မနမာ စစဗလမား ေနထငကရန အေဆာကအအ အေပဆးထပ ခနးမေဆာင အတၾငး အေရႀႚဘကထပက စားပၾရႀည႒ကး တခပ ခငးထား႓ပး ထစားပၾရႀည႒ကးက ကနႛလနႛ ထပတက စားပၾအရႀည သးခပ ငၝးေပခနႛစ ကၾာခား၍ ခငးထားလကရာ အဂလပစာလး အးစာလးကသႛ ဖစေန ေပေတာသည။

ဤကသႛ ခငးကငး ပငဆငထားေသာ အေရႀႚဘက ထပဆးရႀ စားပၾရႀည႒ကး အလယ၌ မနမာ လၾတလပေရး

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး၊ ဗလေတဇတႛ ႎႀစေယာက အတယႀဥထငက႓ပး ေဘးတဖကတခကက ဂပန မနမာ စစဗလမား တေယာကခားစ ထငကရာ ဗလေတဇေဘးက ဗလမး႒ကး၊ ဗလေတဇေဘးက ကာဝၝရႀးမားတႛ ေနရာ ယထားကေလသည။

ကနအခား မနမာ စစဗလ ဂပန စစဗလမားသည အေရႀႚဘက စားပၾ႒ကးသႛ ထပတက ခငးထားေသာ စားပၾသးလး၌

ဂပန မနမာ စစဗလမား တေယာကခားစ အတယႀဥတၾ ေနရာယ ထငကသည။

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ ဖတကားသည ခးကႃး သဘာစာတမး

ဗမာ လမးမားသည လၾနခသည ႎႀစေပၝငး ၂၅၀၀ ေကာက စ၍ ႓မႚေတာ အသးသးတၾင ေ႟ၿထး ေ႟ၿနနး ေ႟ၿကငႀနး စကထကကာ မငးအဆကဆကတႛ ဖင အပခပ စးမးခက၍ လၾတလပ ယဥေကးသည သခင လမးမား ဖစခကပၝသည။ ဤကသႛ ယဥေကးသည သခင လမးမား ဖစခကေသာလညး လၾနခသည ႎႀစေပၝငး တရာေကာေလာကက အဂလပတႛ လကေအာက ကေရာက က႗နသားေပၝက အဖစသႛ ေရာကရႀ လာခကရသည။

ဤသႛ အဂလပတႛ လကေအာက က႗နသားေပၝက အဖစသႛ ကေရာက ခကရသဖင မနမာ လမးတႛ၏

ယဥေကးမႁေရး၊ ကနးမာေရး၊ ပညာေရး၊ စးပၾားေရး၊ သာသနာေရး စသညတႛ နာလန မထႎငကေအာင ဖႎႀပ ခပခယ ဖကဆးခငး ခခကရေသာေကာင လမး မေပာကကရ ႟သာ ကနရႀ ေနခက ရေတာသည။

အဂလပတႛ ရကစက ပငးထနေသာ ဖႎႀပ ခပခယမႁေအာက ပားပားေမႀာက ကေရာက ေနခကရာ အားကးရာ မမင

တၾယရာမ ဖစေနကရသည အခက လၾနခသည ၃၇ ႎႀစက ဂပနတႛသည စစအငအား ဗလပၝမားစၾာ ႒ကးမားလႀေသာ ႟ရႀားတႛက တကခက ေအာငမင ခကေလရာ အာရႀတကသားတႛ စတအား တက႔က လာခက ရေလသည။

ထႛေနာက ဂပန လမးတႛသည ႒ကးကယ ဖၾႚ႓ဖး တးတက လာခကသည အေလ႖ာက ကမာႛထပတနး ႎငငအဆငသႛ

တဟနထး မငမား တက႔က လာခကရာ ဥေရာပ ဒတယ ကမာႛစစ႒ကး ဖစပၾားလာခ သဖင အဂလပ အေမရကန မဟာမတ ႎငငမား အေပ စစေကညာ၍ အေရႀႚ အာရႀဘက မငးမလက ရႀေနကေသာ အဂလပ အေမရကနတႛက ေမာငးႎႀင တကထတ ႓ဖခၾငး ႎငခကေလသည။

အေရႀႚအာရႀဘက ပစဖတ ေရပငအတၾငးရႀ က႗နးငယ ႎငငကေလးမားအေပ ဗလခႚ အပစးကလက ရႀေနကေသာ

အဂလပ အေမရကနတႛက ေခမႁနး တကခက ေမာငးႎႀင လကက႓ပးေနာက က႗ႎပတႛ ဗမာပည၏ လၾတလပေရး ေခတသစ ထေထာငေရး တႛကလညး စၾမးစၾမးတမန ေဆာင႟ၾကႎငကရန မနာမ အမညရႀေသာ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးသည ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာ႒ကး ထေမာက ေအာငမငေအာင ဖၾႚစညး ေပးလကေလသည။

ဤကသႛ ဖၾႚစညး တညေထာင႓ပးေနာက ဗလေတဇ အမညခ သခငေအာငဆနး အမႀႃး ရႀေသာ အာဇာနည ေယာကား

မနမာ လငယမား၏ အကအညဖင ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာ႒ကးက ႒ကးမႀႃး ဥးေဆာငကာ ဂပနဘရင တပမေတာမားႎႀင အတ မနမာပည အတၾငးရႀ အေမရကန အဂလပ တ႟တ စစသညမားက ထးလေမၿ ေရလေႎႀာကက႓ပး တကခက ႎႀမနငး ခကေလသည။

ေမာငးႎႀင တကခကက႓ပးေနာက ႔ကငးကနေနေသာ မစာၥေကာငမားကလညး မနမာပညမႀ အပသႛ ရကေပၝငး ၇၀

အတၾငး ခၝးဝတ ေဘာငးဘကမ႖ အစးမရကေစပ အတငးတရကမး ေမာငးႎႀင တကခကကသညက တကမာလး သရႀက႓ပး ဖစခကသည အတငး ဗမာ လၾတလပေရး ရာဇဝင အတၾငး ေမာကၾနး တငသၾငးရမည ဖစေသာ အေကာငး႒ကး တရပ ဖစေပသည။

ထႛပငတဝ အဘဖစသသည မမ၏ ရငႎႀစ သားခစ၊ သမးခစတႛက မေကာငးမစတာ ေကာငးရာႌၿနပ ဆးမ

သၾနသငကာ ေစာငထမး အပခပဘ သကသႛ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးသညလညး ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာသားမား အေပ ထးက မၾနမတေသာ ေစတနာ ထား၍ ဆးမသၾနသင ပ ပငလ႖က အပထမး ေစာငေရႀာက ခသညကလညး ဗမာ ပညသပညသား အေပၝငးတႛသည မညသညအခၝမ႖ ေမေပာက ႎငကမည မဟတကေပ။

Page 177: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 177

ထမႀတပၝး ကမာေပတၾင မနမာႎငတညး ဟေသာ လၾတလပေသာ ႎငငတခ အဖစဖင တညတ ခင႓မႎငေရး ေမ႖ာေတၾးလ႖က ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာ႒ကး ကသႛေသာ ကနးတပ႒ကး တခတညးဖင ေတာငတငး ခငလ႓ပဟ စတခရသည မဟတေသာေကာင ဗမာ လၾတလပေရး ေရတပမေတာ႒ကးကလညး မကာမကပင ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးက စတင တညေထာင ဖၾႚစညး ေပးခေလသည။

ဤသႛလ႖င ဗမာပည၏ အကးစးပၾားမားက အား႒ကး မာနတက ေဆာင႟ၾက သညပး ခေပေသာ ဗလခပ႒ကး

ဗလမး႒ကးသည မကာမ ဂပနပညသႛ ပနလညရေတာမည ဖစရာ ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာ႒ကး၏ မဘ အသၾင ေကးဇးရႀင ဗလခပ႒ကးအား က႗ႎပတႛသည အ႓မအစဥ သတရကမည ဖစသညအပင ဗမာပည အတၾက ဗလခပ႒ကး ေဆာင႟ၾက ခသမ႖ေသာ အကးေကးဇး တရားတႛသည ကမာေကေသာလညး ဥဒၝနး ေကေတာမည မဟတေတာေပ။

ဂပနပညသႛ ဗလခပ႒ကး ပနလည ဆကေရာကသည အခၝ၌လညး က႗ႎပတႛ ဗမာ လမး အေပၝငးတႛ၏ ဧညဝတ

ေက႕ပနမႁ၊ သစၤာရႀမႁ၊ သရသတၨ ပညစမႁ ဂပန စစသညေတာမားက အားေပး ကညမႁ ဂပနမား အေပ ဗမာလမးတႛ ခစခင ရငးႎႀး ေပၝငးသငး ဆကဆမႁတႛက ဗလခပ႒ကး မငေတၾႚခရသည အတငး ဂပန ဘရငမငးမတႎႀင တကၾ နနးရငး ဝန႒ကး တဂ စေသာ ထပတနး စစေခၝငးေဆာငမား ဂပန အမးသား အမးသမးမားသႛ တဆင စကား ေပာကားကာ ဗမာပည၏ လၾတလပေရးက မေႎႀးအမန ရရႀေစရန အတၾက။

(က) ဗလခပ႒ကး ဥးစး တညေထာငခေသာ ဗမာ လၾတလပေရး တပမေတာ႒ကးလညး ယခထက

လကနက အငအား ပညစ ေတာငတငး လာေစရန။ (ခ) ဗမာ လၾတလပေရး ေရတပမေတာ႒ကးလညး တညေထာင ဖၾႚစညးေပးရန စစသေဘာ

႒ကးငယတႛဖင တငတယ ခနႛငားစၾာ မားမားမတမတ ရပတည ေနႎငရန။ (ဂ) မကာမအတၾငး ဗမာ လၾတလပေရး ေလတပမေတာ႒ကး တညေထာင ဖၾႚစညး ေပးေစရန

ကေဆာင ႒ကးစား လမမညဟ က႗ႎပတႛ အထးေမ႖ာလင ယကညလ႖က ရႀေနကပၝေကာငး ထပေလာငး၍ ေမ႖ာလင ေတာငးတ ကပၝေကာငး။ ဤခးကႃး သဘာ စာတမးက ဖတကား႓ပးေနာက အဂလပ မနမာ ႎႀစမး ေရးသား ႟ကႎႀပထားေသာ ထစာတမး ၂

ေစာငက ေကာငးမၾန သပယပ လႀပ တငတယစၾာ ပလပထားေသာ ေငၾကပအတၾငး ထညသၾငး၍ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးလကသႛ ေလးစားစၾာ ဆကသ လကကေပသည။

ဤကသႛေသာ ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ အခမးအနား ပလပခးကႃး သဘာစာတမး ဖတကား ႓ပးေနာက

ဗမာလၾတလပေရး တပမေတာ၏ တာဝနရပမား ႟ပသမး၍ ဂပနပညသႛ ပနလည ထၾကခၾာ သၾားရေတာမည ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးေနရာ ဆကခရမည သခငေအာငဆနး ေခ ဗလေတဇသည ႎႁတခၾနးဆက စကား ေပာကားသၾား ေလသည။

ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး ဧညခ ႎႁတဆကပၾ၌ ဗလေတဇ ေပာစကား

က႗နေတာ ဂပနပညက ေရာကစက က႗နေတာတႚရႚ အကအစညမားက ေအာငမငေအာင ႒ကးစား ခပၝတယ၊ ႒ကးစား ခေသာလညး ပထမ ဂပနဘရငက က႗နေတာရႚ အကအစညက သေဘာမတ အသအမႀတ မပခပၝဘး၊ က႗နေတာတႛဟာ ဂပနပညမႀာ ေသာငမတင ေရမက အေခဆကေတာမလ ဖစခပၝတယ၊ သႛေသာလ ေနာကဆး မနာမ ေခ ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကးရႚ ေဆာင႟ၾက ေစစပခကေကာင က႗နေတာရႚ အ႒ကအစညမားက အသအမႀတပကာ က႗နေတာတႛအား လေလေသးမရႀ ကညခပၝတယ။

ဟတနးက အကအစညဟာ ဘာလဆရင ဗမာပညတၾငးက သပနထ႓ပး က႗နေတာတႛက ဗမာပညက လၾတလပေရး

ရေအာင ဝငတကဖႛပၝပ၊ ဒၝက ဗလမး႒ကးအား ရႀငးပ႓ပး သက တဖန ေစစပေပးသည အတၾက ဒလ အေခ ေရာကခပၝတယ။ ဒအခန အခၝမႀာ အဂလပ အေမရကနတႛႎႀင ဂပနဟာ စစေရး မစရေသးပၝ၊ တငးပည အားလး ေအးေအးေဆးေဆး ေနတအခၝ ဖစပၝတယ၊ ဒေတာ က႗နေတာတႚရႚ အကဟာလ ပကရေတာမလ ဖစေနတ အေတာအတၾငး ဗလမး႒ကးရႚ ေကးဇးေကာင ဒအေခအေန ေရာကခရပၝတယ။

ဒအပင ဗလမး႒ကးနႛ ဂပနပညရႀ ဂပနမား အားလးဟာ က႗နေတာတႛက သားအရငးပမာ ပစ ေစာငေရႀာက

ခကပၝတယ။ ဒေနာက ဗလမး႒ကး ေခၝငးေဆာင႓ပး ယးဒယားမႀာ လအနညးငယႎႀင ဘအငေအ စတင ဖၾႚစညးကာ ေတာေတာငတႛက ဖတေကာ႓ပး မားစၾာ အပငပနးခရ ဆငးဆငးရရႎႀင ထမငးအငတငတ၊ မစားရတနပ၊ စားရတနပနႛ ထမငးေတၾႚလ ထမငးခညးပ စားရ႓ပး ဒကၡ႒ကးစၾာ ခခရပၝတယ။

ေရႀးတနးက အေလာငးဘရား၊ ဆငဖႃရႀင၊ ဘရငေနာင စတ ေရႀးမနမာ ဘရငေတၾဟာ ယးဒယားက

စစခတကတာက စာမႀာ ေတၾႚရေတာ ဒေလာက ဒကၡေရာကမယ မထငခမဘး၊ အခလ ကယတင ေတာေတာငမားက ဖတေကာခရေတာ တေတာင တကမတငး ေရႀးမနမာ ဘရငေတၾရႚ ဇၾသတၨ၊ စစသညမားရႚ စၾမးရညမားက ခးကႃးမပၝတယ။

Page 178: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 178

ဒလအခၝမႀာ လမးတေလ႖ာကလး က႗နေတာနႛ ပၝလာခကတ ရေဘာေတၾဟာ အခႚလညး ဖားသဖား၊ ေသသေသ၊ ဖားတ လကလ ပစစရာ ဘာမ႖မပၝ၊ ေဆး႟မရႀ ဘာမရႀနႛ ဒလ ဖားခကေတာ လမးမႀာပ ပစတန ပစခရတယ၊ အခႚလ ရနသေတၾနႛ ေတၾႚကရ႓ပး အသတခ ခကရတယ၊ အခႚလ ဗမာပညတၾငး သတငးယ သတငးပႛကတ ရေဘာေတၾလ ရနသ ဖမးမ႓ပး အသတခ ခကရတယ။

သႛေသာလ က႗နေတာ တခ မငရတာေတာ ေခၝငးေပၝငးစ ေထာင႓ပး ရာထးရဖႛ အေရး အတၾက ႒ကးစား ေနကတာ

ေတၾႚမငရတယ၊ အခႚ လ႒ကး လေကာငးေတၾက ဘအငေအက တႛမး ႟ႁႚမး လပတာ ေတၾေတၾႚရ၊ ဟ႟ႁပ ဒ႟ႁပ လပကတာေတၾ မငရကားရေတာ အမား႒ကး ဝမးနညးမတယ၊ ဒလ လမးေတၾသာ မားေနရင ဗမာပညဟာ လၾတလပေရး ရမႀာ မဟတဘး။

အခလ မကစဖးေအာင ေပေပၝက လာခရတ အခၝ အခၾငေကာငး အခန႒ကးမႀာ လ႒ကးေတၾဟာ ဒလ လက႓ပး

႟ႁပေနကမ အစား ညညႌၾတႌၾတနႛ တငးပည လၾတလပေရး အတၾက စေပၝငး႓ပး ေဆာင႟ၾကကဖႛက က႗နေတာ တကတၾနး လပၝတယ။

ဗမာပည ေခၝငးေဆာင႒ကးမားဟာလ ဗမာပည လၾတလပေရး အတၾက မမတႛ တာဝနက ႒ကးစားက႓ပး ေဆာင႟ၾက

သငပၝတယ။ ဗမာေတၾ အရငက စတမး မထားကဘ အားလး စေပၝငးက႓ပး ညညႌၾတႌၾတ ေဆာင႟ၾကကပၝ၊ ညႌၾတဖႛဟာ အေရး႒ကးဆး အခက ဖစပၝတယ၊ စစဘက တာဝနကေတာ မလစဟငးရေအာင က႗နေတာ ေဆာင႟ၾကပၝမယ၊ က႗နေတာဟာ ဗမာပည႒ကးက ဘယေတာမႀ သစၤာ မေဖာကပၝဘး၊ ႎငငေရးဘကက ဆရင တငးပည ေခၝငးေဆာင လ႒ကးေတၾရႚ တာဝနပ၊ ကယတာဝနကယ ေကပၾနေအာင လပသၾားကဖႛ ပၝပ။

က႗နေတာတႛ ဘအငေအ ထမႀာလ ဝငလာကတညးက ဗလခပ ဖစခငတ လေတၾ ေတၾႚရတယ၊ က႗နေတာတႛ

ဗမာေတၾဟာ အဂလပ လကထကက ဆရင အဂလပအတ အေတာ ခးခကတယ၊ အခ ဒ အဂလပ အေတၾး အဂလပ အယ မကနကေသးတ အတၾက ဒလ စတေတၾ မားေနတာက ေတၾႚရတယ၊ အခႚ တပမေတာသားေတၾနႛ ဗလေတၾကလ ဟက ေမာေတာမား သမး ဒမႀာ သၾားေရာငးနႛ ႟ႁပက ေပၾကတာေတၾ အားလးက က႗နေတာ သပၝတယ၊ ဒလေတၾ ၁၄-၅ ေယာက အပစက ကည႓ပး က႗နေတာတႛ ဂပနပညက စ႓ပး အနစနာ ခခတာေတၾက မေထာကထားကဘ တပမေတာ႒ကး တခလးက ပ႓ပး အပစ ေပာကတာေတၾ၊ အကညည ပကေအာင လပတာေတၾက ကားရေတာ အမား႒ကး ဝမးနညးမပၝတယ။

အရငက လ႒ကးေတၾကသာ အထငအမင ေသးခေပမယ အခ လငယေတၾကလ အထငအမင မ႒ကးေတာဘး၊ စစထ

ဝငလာက႓ပး ႟ႁပေနတာကလ ဒကေနႛက စ႓ပး ရႀငးလငး ပစလကပၝမယ။ ဘအငေအကလ အသစ ပနလည ဖၾႚစညး တညေထာငဖႛဟာ စစဥ႓ပး ဖစပၝတယ။ ခငဗားတႛကလ က႗နေတာတႛရႚ စစတပက ဗမာပည႒ကး လၾတလပေရး အတၾက ေဆာင႟ၾက ေနတတပ (သႛ) အမးအတၾက တညေထာငထားတ တပတႛနႚ ဆငတ တပလႛသာ ေအာကေမ ထားကပၝ၊ အခား ဟေတၾး ဒေတၾး အထငမႀား မေနကပၝနႛ ဒစစတပဟာ ဗမာပည႒ကးရႚ လၾတလပေရးနႛ ကာကၾယေရး အတၾက တညထားတ တပဖစေကာငး ေလးေလးနကနက႒ကး သထားကဖႛပၝပ။

ယခ က႗နေတာလ ဗမာပညမႀာရႀတ ဂပနဘရင တပမေတာရႚ စစဗလခပ႒ကးနႛ ဘအငေအ အတၾက ေရႀႚက

ဘယလ စခနးသၾားကမယ ဆတာက တငပင ေဆၾးေႎၾး ေနပၝတယ။ အမႀနေတာ က႗နေတာတႛ တပမေတာ႒ကးဟာ ဂပန တပမေတာ႒ကးရႚ ညရငးသဖၾယ ဖစရမယ၊ ည ဆတာေတာင အားမကးရတ ကေလးသငယလ မဟတဘ အားကးေလာကတ ည ဖစရမယ။ သတႛနႛ ရငေဘာငတနး တကေပးရမယ ည ဖစရမယ၊ ဂပနဟာ က႗နေတာတႛရႚ ေကးဇးရႀင ဖစတယ။ ေကးဇး သတတတ အေနနႛ သတႛက တကရာ လကတက ေပးရမယ။ ဒၝမႀ သတႛရႚ စတထမႀာ အားကးေလာကတ ညရယလႛ ထငမႀတမယ။

ဂပနပညမႀာ ရာထး႒ကးသည ငယသညမဟတ ဥပေဒအတငး စစထ မဝငမေနရ လကကရတယ။ က႗နေတာတႛ

ဗမာေတၾဟာ ဂပနေတၾရႚ ဝရယ ရႀကပ၊ လပကပ၊ ကငကပ ေတၾက နညးယဖႛ ေကာငးတယ။ စငစစအားဖင အဂလပနႛ အေမရကနဟာ လကနကအား လအား ဂပနထက သာေပမယ စတဓာတ၊ ဝရယ သတၨတႛမႀာ ကၾာခားသၾားေတာ အပတအသတ ႟ႁးကရတာပ၊ ဂပနေတၾဟာ ဖစသလေန၊ ဖစသလထင၊ ဖစသလ စားက႓ပး ေတၾႚက ကရတ အခကအခ ဟသမ႖ ႒ကးစား ေကာလၾနႎငကေအာင အလပလပ ခကတယ။ သတႛတေတၾ လပကပ၊ ကငကပမားက မားမား႒ကး အတခးဖႛ ေကာငးတယ။

ဗမာပညမႀာ ပပငကဖႛ အခကေတၾ အမား႒ကး ရႀေသးတယ။ ဒၝေတၾဟာ သတႛက နညးယက႓ပး ပေပမယ

ဘရငေရႀႚေတာေမႀာက ကရင ဒၝေတၾအကန ေပာကက႓ပး ပနလည တညကရတယ။ ဒၝေလာကအထ သတႛဟာ တငးပညနႛ ရႀငဘရငက သစၤာ ေစာငကတယ ဆတာ သကရမယ။ က႗နေတာတႛဟာ ဒလ တးတက ႒ကးပၾားေနတ ဂပနပည႒ကးရႚ နညးစနစ အမးမးက နညးယ အတခးက႓ပး ဗမာပည႒ကးရႚ တးတကရာ တးတကေကာငးမားက ေဆာင႟ၾက သငကပၝတယ။

က - ဒေတာကာ က႗နေတာ ေတၾႚက သရႀခရတ ဂပန လမးေတၾ အေကာငးမားေရာ ဂပနေတၾ အဖကဖကက

တးတက ႒ကးပၾားလာ ခကတ အေကာငး၊ စစေရးအရ ေအာငမငစၾာ အႎင ရရႀလာကတ အေကာငးမားေရာ ခငဗားတႛ တေတၾ ေကာငးေကာငးသရႀ ကရ႓ပး မဟတလား။

Page 179: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 179

အဒလ သရႀကရ ႓ပးေတာကာ က႗နေတာတႛ ဗမာ လမးေတၾဟာ အလၾနတးတက ထၾနးကား ႒ကးပၾားလာ ခကတ အေကာငး၊ ကမာႛ စစေရးအရ ေနရာတကာ ေအာငမင ေနကတာမားက အားက အတယက႓ပး က႗နေတာတႛ ဗမာပည႒ကးတၾင လၾတလပေရး ရရႀေအာင အထး ႒ကးစား၍ တကယ ႒ကးပၾား တးတကေအာင အားထတကပၝလႛ က႗နေတာ တကတၾနးရငး နဂး ခပခပၝတယ။

သခငေအာငဆနး ေခ ဗလေတဇ ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ စကား ေပာကား႓ပးေနာက ဗလခပ႒ကး ဗလမး႒ကး

ဂပနႎငငသႛ အပန မနမာ လၾတလပေရး တပမေတာ ဂပနပန ရေဘာ သးကပတႛ သးသနႛ ခးကႃး ႎႁတဆကပၾ အခမးအနားက ႟ပသမး လကေလသည။

▪ - ¤ - ▪

ေမာကဥကလာတၾင ဗးကၾ လတဥး ေသဆး ေမာကဥကလာပ ႓မႚနယ၊ ေအာငမဂလာ အေဝးေပး ကားဂတအနး၊ ေတာဝငနနး တညးခရပသာ တတယ ထပတၾင ယမနေနႛက ညေန၄ နာရ ခၾခနႛက ဗးေပၝကကၾမႁ ဖစပၾားခကာ လတဥး ေသဆး ခေသာေကာင ေအာငမဂလာ အေဝးေပး ကားဂတႎႀင ေမာကဥကလာပ ႓မႚနယ အတၾငး လခေရးမား ထထပစၾာ ခထားသည။

ဗးေပၝကကၾရာ ေတာဝငနနး တညးခရပသာ။ (ဓာတပ - ကညေဝ)

ဧရာဝတ ၊ ၂၇ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

ဗးေပၝကကၾမႁ ဖစပၾားခေသာ ေတာဝငနနး တညးခ ရပသာက ပတထားခ႓ပး တညးခရပသာ၏ မနေနဂာ အပၝအဝင တခား တာဝန ရႀသမားအား စစေဆး ေမးမနးလက ရႀေကာငး ၎ တညးခရပသာ အနးတၾင ေနထငသက ေပာဆသည။

"ဗးေပၝကကၾတာ အသလညးသပမပငးဘး၊ ႓ပးေတာ အဒ အခနး တခနးတညးမႀာပ ေပၝကသၾားတာ၊ တခား

ထခကမႁေတၾ မရႀပၝဘး၊ အဒ အခနးထက လပ ဒဏရာရ႓ပး ေသဆး သၾားတာ၊ တခား ဒဏရာရတ သေတာ မကားမဘး" ဟ အဆပၝ တညးခခနး အနးတၾင ေနထငသ တဥးက ဆသည။

ဗးေပၝကကၾမႁေကာင တညးခခနး တတယထပတၾင တညးခေနသ လတဥး ေသဆး ခရ႓ပး ထသမႀာ ဗးတပဆင ေနစဥ

ေသဆးခငး ဖစႎငေကာငး အဆပၝ တညးခခနးမႀ ဝနထမး တဥးက ခနႛမႀနး ေပာဆခသည။ ၎ တညးခးခနး အနးတၾင ေနထငသ တခႚကမ အမးသမး တဥးႎႀင အမးသား တဥး ပငးထနစၾာ ဒဏရာ

ရရႀသၾားသညဟ သတငးကားေကာငး ေပာဆ ေနကသည။ တပမေတာေနႛ မတငမ တရက အလတၾင ဗးေပၝကကၾမႁ ဖစပၾားခခငး ဖစ႓ပး ရနကန႓မႚတၾငး လခေရးက

ရတပဖၾႚဝငမား သာမက အရန မးသတဝငမား၊ ရယကမားႎႀင စၾမးအားရႀငမားကပၝ လမးဆ လမးေထာင ေနရာမားတၾင စကားေပာ စကမားႎႀင ေတၾႚမငရသည။

"မေနႛည ကတညးက ကားဝငးထက တညးခခနးေတၾေရာ၊ စားေသာက ဆငခနးေတၾနႛ လေနတ အခနးေတၾ အားလးက

ဧညစာရငး စစ႓ပး ဝငရႀာကတယ။ ခရးသည စာရငးေတၾကလညး ေသခာ စစတယ၊ ႓ပးေတာ သတႛ မသကာတ သဆရင ေမးမနးေနလႛ ကားထၾကတာေတာင ေနာကက ကနတယ" ဟ ေအာငမဂလာ အေဝးေပး ကားဂတဝငး အတၾငးမႀ ကားဂတစာေရး တဥးက ေပာဆသည။

Page 180: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 180

ယမနေနႛညက ဗးေပၝကကၾမႁ ဖစပၾားခေသာ ေမာကဥကလာပ ႓မႚနယအပင ေတာငဥကလာပ႓မႚနယ၊ မရမးကနး႓မႚနယ၊ လႁင႓မႚနယႎႀင မဂလာဒ ႓မႚနယမား အတၾငးရႀ ရပကၾက တခႚတၾငလညး ဧညစာရငး စစေဆးခငးမား ပလပ ခေသးေကာငး ႓မႚခမား၏ ေပာပခက အရ သရႀရသည။

၂၀၀၉ မတလ ၃ ရကေနႛ ညကလညး စမးေခာငး ပဒမာ ပနးခ အတၾငးႎႀင ကမာ႟ၾတ လႀညးတနး ရနကန - အငးစန

ကားလမးမ၊ အငးစနဘက အသၾား မႀတတငတႛတၾင ဗး ေပၝကကၾခငးမား ဖစေပခသည။ ထေပၝကကၾမႁမားမႀာ ပငးထနေသာလညး လေသဆးမႁ မရႀခေပ။

ေတာဝငနနး တညးခခနး အတၾငး ဗးေပၝကကၾမႁမႀာ ၂၀၀၉ ခႎႀစ အတၾငး တတယ အ႒ကမေမာက ဖစ႓ပး ပထမဥးဆး

အ႒ကမ လေသဆးေသာ ေပၝကကၾမႁလညး ဖစသည။ ဗးေပၝကကၾမႁႎႀင ပတသက၍ ယေနႛ စစအစးရထတ သတငးစာ မားတၾင ေရးသား ေဖာပထားခငး မေတၾႚရေပ။ ရနကန အေခစက ဧရာဝတ သတငးေထာက ကညေဝႎႀင အတ ေအးလ ပၝဝင ေရးသားသည။

တၾေတး ကႃရႀငဆရာ ဆႎၬပပန႓ပ ရနကနတငး တၾေတး႓မႚမႀ တကယေတာ ဆႎၬပသမား ကႃရႀငဆရာ ဥးေအာငေဖသည ယေနႛ နနကပငးက ဆႎၬပရာ အာဏာပငမားက ဖမးဆး ေခေဆာငသၾားသည။

႓ပးခသည (၈၈) ႎႀစေမာက အမးသား ေအာငပၾေနႛ အခမးအနားတၾင အမးသား ဒမကေရစ အဖၾႚခပ ႟းခပေရႀႚတၾင ႎငငေရး အကဥးသားမား ပနလၿတေပးေရး အတၾက အဖၾႚခပဝင ကမငးသနး တကယေတာ ဆႎၬပေနစဥ။

မဇ႙မ ၊ ၂၇ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

အသက ၅၂ ႎႀစ အ႟ၾယ ဥးေအာငေဖသည တၾေတး႓မႚနယ အမးသား ဒမကေရစ အဖၾႚခပ ႟းေရႀႚတၾင ယေနႛ နနက ၆ နာရခနႛမႀ ေနႛလယ ၁၁ နာရခၾ အထ (၅ နာရခၾခနႛ အကာ) မတတပရပ ဆႎၬပခခငး ဖစသည။

"သက ဘာမႀ မလပဘး။ သႛစာ သ ဖတေနတာ။ စညးဝငးတား႓ပး မတတပရပတယ။ တမနကလး ရေတၾ မေတၾႚဘး။

ေတၾႚေတာမႀ ဓာတပ႟က႓ပး ေခသၾားတာပ။ ႟း႟းရေတၾ၊ ရသတငး တပဖၾႚဝငေတၾနႛ ရပကၾကလ႒ကး (ရယက) ေတၾ ပၝတယ" ဟ မကမင သကေသ တဥးက မဇ႙မက ေပာသည။

ဆႎၬပစဥ တေလ႖ာကလး မညသည ေ႔ကးေကာ ေအာဟစမႁမးမႀ မရႀေကာငး သရသည။ ယေနႛသည (၆၄)

ႎႀစေမာက ေတာလႀနေရးေနႛ (တပမေတာေနႛဟ စစတပက ေပာငးလထား) ဖစ႓ပး စစအစးရက ေနပညေတာတၾင အခမးအနား ပလပေနခကာ လမငကၾငးတၾင မနႛခၾနး ေပာဆေလ နညးပၝးေသာ စစတပ အ႒ကးအက ဗလခပမႀႃး႒ကး သနးေ႟ၿက ဂဏပ တပဖၾႚသႛ မနးခၾနး ေပာကား သၾားခသည။

ဥးေအာငေဖသည ယခငႎႀစမားကလညး ဆႎၬပမႁမား ပလပခသ ဖစသည။ ၂၀၀၈ ခႎႀစ၊ ဇနနဝၝရလ ၄ ရကေနႛတၾင ကေရာကသည (၆၁) ႎႀစေမာက လၾတလပေရးေနႛတၾင တငးပည၌

အမႀနတကယ လၾတလပခငး မရႀေကာငး ပသသည အေနဖင လကက ပလပစတစ႒ကးႎႀင ခညကာ လၾတလပေရး ေကာကတငေရႀႚတၾင ၂ မနစခနႛ အေလးပ ဆႎၬပခသည။

Page 181: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 181

႓ပးခသညႎႀစ ႎဝငဘာလ ၂၂ ရကေနႛတၾင ကေရာကသည အမးသားေနႛတၾင ရနကနတငး ဗဟနး႓မႚနယရႀ အမးသား ဒမကေရစ အဖၾႚခပ႟းသႛ သၾားေရာကေနစဥ တၾေတး႓မႚနယ ရမႀႃးက ေမးစရာ ရႀသညဟ ဆကာ အခပခနးတၾင တလေကာကာ ထနးသမး ခရေသးသည။

႓ပးခသည သဂတလ ၈ ရကေနႛက ရႀစေလးလးေနႛ အမႀတတရ ပလပခငး၊ ေမလ အတၾငးက လထ ဆႎၬခယပၾ

ကငးပရာ မ႟တၾင မလမလညမႁက ကနႛကၾကခငး၊ အဖၾႚခပ လကကမး စာ႟ၾကမားက "ႎး" (NO) အကႈဝတကာ လကလ ေဝငႀခငးတႛေကာင ႎငငေတာ ႓ငမဝပ ပပားမႁက ထခက ပကပား ေစသညဟ ဆကာ တၾေတး႓မႚနယ တရား႟းက ႓ပးခသည ဒဇငဘာလ ၁၆ ရကေနႛမႀ စတငကာ သႛက တႎႀစ ေခခပ ခထားခသည။

၂၀၀၅ ခႎႀစ၊ ေဖေဖာဝၝရလ ၁၃ ရကေနႛကလညး ၁၀ တနး ေကာငးသားမားႎႀင အတ လၾတလပေရး

ေကာကတငတၾင ဗလခပ ေအာငဆနးေမၾးေနႛ အခမးအနား ပလပခသဖင ေနာကတရကတၾငမ သႛက ႓မႚနယ တရား႟းက ပဒမ (၂၃) ကႃရႀင အကဥပေဒဖင တရားစၾကာ ေထာငဒဏ ၃ ႎႀစ ပစဒဏခခရာ ၂၀၀၈ ခႎႀစ၊ ေဖေဖာဝၝရလ ၁၄ ရကေနႛတၾင ပနလၾတလာသည။

တၾေတး႓မႚနယတၾင ယေနႛ ဆႎၬပမႁသည ယခလ အတၾငး ဒတယ အ႒ကမေမာက ဖစသည။ နာဂစ မနတငးသင

ဒကၡသညမားက မနမာႎငင ကကေခန အသငးခပက ေပးေဝထားသည ေနအမမားက ေဒသအာဏာပငမားက ေဆၾမး နးစပမား အတၾက ဥးစားေပး ေဝငႀလက သဖင မေကနပသည ႟ၾာသား ၂၀ ခနႛက တၾေတး႓မႚ ေလေဘး ပနလည ထေထာငေရး႟း ေရႀႚတၾင ယခလ ၂၀ ရကေနႛက ဆႎၬပ ခေသးသည။

လစႎႀင မနမာ ရာဇဝင " . . . ဂငယတႛက အထး ဂ႟ပ၍ သနႛရႀငးေအာင သတသငလကလ႖င မနမာတႛ ဂဏယစရာ ပနးခ ခနးမ႒ကးမား ဖစလာ၍ ေခတခငး တလ႖င ဥေရာပ လကရာထက မနမာက သာေကာငး ေကာငးစၾာ ေတၾႚရမညဟ ေရးခ၏။ သႛေသာ ပကစး၍ လကသဖင အလငအမန ထနးသမး ေစာငေရႀာကရန လပၝသည။ ပတမားလည ကးထားရန လသည။ (ပတ ကးသသည ေတၾႚသည အတငး ကးရန လေသာလညး ေရႀးလကရာ သေဘာ အဓပၯၝယက နားလညေသာ ပနးခေကာငး ဖစရေခမည။) ဤသႛ ေဆာင႟ၾကဖစလ႖င မနမာ ပနးခမႁတၾင ယခလ ပကစး ဆတယတ ေနသညမႀ ပနလည ဆနးသစ တးတကလာရန ေမ႖ာလငခက ရႀေသး၏ . . . " . . . [၁၉၇၅ စကတငဘာမႀာ မကနသာ စာေပက ပႎႀပ ဖနႛခခတ သမငး ပၝေမာကၡ ေဒၝကတာသနးထၾနးရႚ 'အသစ မင ဗမာသမငး' စာအပမႀေန "လစႎႀင မနမာ ရာဇဝင" က ပနလည ကးယ ေဖာပလကတာ ဖစပၝတယ။]

ယေနႛေခတ ပဂမငကၾငး တစတတပငးႎႀင ပဂက ခစေသာ သမငး ပၝေမာကၡ ဂအပခလစ။

လစႎႀင မနမာ ရာဇဝင ပၝေမာကၡ ဂအပခလစသည မညသည အခၝက မနမာ ရာဇဝငက စတင ေလလာ ခသညဟ က႗နေတာ မသပၝ။ သႛေသာ သေတသန ပ႓ပးသမ႖က မနမာႎငင သေတသန ဂာနယတၾင မႀနမႀန ေရးသား ေဖာပေလ ရႀသဖင ၁၉၁၆ ခႎႀစက စသညဟ ဆရေခမည။ ထႎႀစထတ ဂာနယ အတၾ ၆ တၾင ဆရာ႒ကး၏ ေဆာငးပၝးက စတင ဖတ႟ႁရပၝသည။ အႎႀစ ငၝးဆယမ႖ ရႀခပၝ႓ပ။ ထႎႀစမား အတၾငး၌ မနမာ ရာဇဝင သေတသနက ေလ႖ာသည မရႀ၊ တး၍ တး၍သာ ေလလာေကာငး ေတၾႚရ၏။ ယခအခၝ ေရႀးမနမာႎငင ဟေသာ အမညဖင သေတသတႛ မႀငမးပစရာ ကမး႒ကး ကမးခင တေစာငက ေရးသား႓ပး၍ ႟ပပေပၝငး သးရာေကာဖင တခမးတနား ထတေဝရန စစဥဆ ဖစပၝသည။ ထကမး႒ကး မထၾကလာမ တမမပ ေနေသာ မနမာ ရာဇဝငက ဆရာ႒ကးက မညမ႖ ေဖာထတ ေပးေကာငးက အတအက သႎငကမည မဟတေသးေခ။ သႛေသာ ဆရာ႒ကး ေရးသား

Page 182: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 182

ပစခသမ႖ ေဆာငးပၝးမားက ပနလည ဆနးစစလ႖င ဆရာ႒ကး၏ ေကးဇး ႒ကးမားပက တစတတေဒသမ႖ သကရအဟ စတေစတနာ ထား၍ ဆရာ စာတမး အစစက ေဖာပလကပၝမည။ သႛေသာ ဆရာလကစၾမး ကနစငေအာင သလပၝလ႖င ယခ ေဆာငးပၝး ေဖာပသည စာရငးအရ ဆရာ စာတမးမားက ပငရငး အတငး ရႀာေဖၾ ေလလာကရန အထး တကတၾနး လပၝသည။

× × ×

၁။ လကဝသႎၬရ ရတ။ အဂလပ ကဗာဖင ဘာသာပနဆခက (၁၉၁၆ - ဂာနယ အတၾ ၆၊ အပငး ၁၊ ၉-၁၇) ၂။ မနမာဘာသာ ေလလာခက။ ေ႟ၿဇေအာငသႛ ေပးစာ (၁၉၁၆ - ဂာနယ အတၾ ၆၊ အပငး ၃၊ ၁၉၁-၂) ၃။ ပဂ ေစတ ပထးမား အေကာငး။ (၁၉၁၈ - ဂာနယ အတၾ ၈၊ အပငး ၃၊ ၁၈၉၊ ၉၈၊ ႟ပပ ၄ ပ ပၝသည။ ပဂ

အေဆာကအအက မငရခငးဖင ပဂ ယဥေကးမႁက ဆရာ႒ကး စတ၌ မားစၾာ အသ ခးကႃးခငး ဖစမေကာငး ဤေဆာငးပၝးက သကေသခလက ရႀသည။ ဗသကာ ဆရာသည မမ တညေဆာကေသာ ေစတက မငမားေသာ အဆငးသဏၵာန ရေအာင ႒ကးစားခ၏။ သႛေသာ အတၾငး အဆငအပင ဟာလၾနးသညဟ ေဝဖနသည။ ပဂ ဘရားႎႀင ဥေရာပေမာကပငး ဂသစ ဘရားေကာငးမား အထး ဆငသညဟ ဆပနသည။ ဆငက ဆငက မငတက သၾားပက လညေမာ၍ မကစတဆး ကညရသည။ ဖနပေတာမႀ စ၍ ေဖာငးရစ ေဖာငးလပတႛတၾင ကာ႟း ကာစၾယတႛ ရစပတ လမယႀကလက ရႁမ႓ငးေအာင အေပာကအကၾကေဖာကာ မငမား ေကာတက၍ ဖးပၾငဟနက မငရပၝသညဟ ဆ၏။ အထကမႀ မး၍ ေနပက ထငရႀားေအာင (က) အတၾငးအပင မခခ႗နးက သးသည။ (ခ) တခၝးႎႀင ပတငးေပၝကတငး၌ ေပၝငးကးတၾင အလ႖ေပာငေပာင ေတာကေသာ မးႌၾနႛမား သဖၾယ ခ႓မး ေထာငသည။ (ဂ) ပစၤယာ အဆငဆငတၾင ေစတငယ ရသည။ အထကေစတ႒ကးကား ဟႎၬႃပစမႀ ဆငးသကလာေသာ ေခၝငးေလာငးပ ဖစ၍ ေအာကခ ေလးေထာငပက အထကဝငးေအာင ဖတယရာ၌ အလၾန ေပပစ တငတယ၏။ အထၾတတၾင ထးေဆာငးသညမႀာလညး ထးခားေအာင ညႌၾတ၍ အဆငေပ လႀသည။ စာႎႀင ေရးသညထက ႟ပပဖင ပရလ႖င ပ၍ ထငရႀား ေခမညဟ ထးလမငးလမႀ အဂေတပနးႎႀင ေဖာငးရစ ေဖာငးလပ ပစၤယာဆငပ၊ ေကာကကး ဥမငမႀ ပစၤယာ ဆငပ၊ ေဂၝေတာ ပလင အထက ေစတႎႀင အရေစတပႎႀင သဗည တခၝးေပၝက ပတႛက ေရးဆၾ ေဖာပထား၏။

၄။ ေ႟ၿက႗နးဆၾယ ကဗာ။ (၁၉၁၈ - ဂာနယ အတၾ ၈၊ အပငး ၃၊ ၁၉၆-၈၊ ဂၝဒယန အတၾ ၁၊ အပငး ၄၊ ၉-၁၀) ၅။ မနမာႎငင အရညးႎႀင ေမာကပငး ဗဒၭဘာသာ ေဆာငးပၝး ေဝဖနခက။ (၁၉၁၅-၁၆ ေရႀးေဟာငး သေတသန

အစရငခစာ။ ၁၉၁၉ - ဂာနယ အတၾ ၉၊ အပငး ၁၊ ၅၃-၆) မလ ေဆာငးပၝး ေရးေသာ ပၝေမာကၡ ဒ႟ၾငဆက အန႟ဒၭ တငေအာင မနမာ သာသနာဝငက မႀနနနး အတငး ေဖာပ၍ အမား အယ ရႀသကသႛပင အန႟ဒၭက အရညးမားက ႎႀမနငးခေကာငး ေရး၏။ အရညးဟသည ေခာကရာစေလာကက ဘဂလား သႛမဟတ ေမာကအႎၬယမႀ ပဂသႛ ေရာကလာေသာ ေမာကပငး ဗဒၭဘာသာဂဏး ဖစမညဟ ဆ၏။ သႛေသာ ဆရာလစက ပဂ အေရႀႚ ၄ - မငကၾာရႀ မငးနနသ႟ၾာတၾင နရေဆးေရး ပနးခလကရာ ေမာကမားစၾာ ကနရႀ ေနသညက ႌၿနးလက ၎တႛ၏ ပစ ေရးနညးႎႀင ယခတင အေကာငး ပကတ ကနရႀ ေနခငးတႛတၾင ပဂရႀ အခား လကရာမားထက သာလၾနေကာငး ေဖာပ၏။ ထအ႟ပမား၌ တခၝတရ ကမးတမးေသာ စ႟ကက မငေတၾႚ ေနရသဖင စတမေကာငးေလဟန ဒ႟ၾငဆက ေရးခ၏။ ဆရာလစကမ ထကမးသညဟ ထငရေသာ အ႟ပမားက ယခေလာက အေလးဂ႟ထား၍ ေဖာပေနရန မလဟ ထငသည။ ဒ႟ၾငဆက ဤအ႟ပမားက ၁၂ ရာစဥးက ေရးဆၾခခငး ဖစမညဟ အခနကာလ သတမႀတသညမႀာလညး ေစာလၾနး လႀပၝသညဟ ဆ၏။

၆။ ပဂ ကငယမား အေကာငး။ (၁၉၂၀ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၀၊ အပငး ၂၊ ၄၁-၈) အကမးအားဖင (က) တငရႀညႎႀင

စ႒ကပတလည တမး၊ (ခ) လဏသဏၵာန တမး ဟ၍ ႎႀစမး ႎႀစစား ရႀပၝသည။ သေရေခတၨရာမႀ ေလးမကႎႀာႎႀင ဘဘ ဘရားမားမႀ အသးသး အဆပၝ ႎႀစမး ဆငးသကလာသညဟ ယဆႎငသည။ ပႃ ပစတၾင တငရႀညႎႀင စ႒ကပတလည ထား၍ မခဥး တနေဆာငး တၾလကခငးဖင သမႃလႎႀင ေ႟ၿဂကသႛ ဂဘရားမား ဖစေပ လာက၏။ အပငဘက၌ ေစတ ပထးမားမႀာလပင မငသညထက မငေအာင ကစ တညေဆာကက၏ အထက ေစတက မလ လမးေထာင ႟း႟းပစမႀ အဝငးေဖာ၍ ေခၝငးေလာငးပ ေပေစခ၏။ တထပတကသာ ေဆာက႓မ ဖစ၍ အတၾငး၌ အထး ေကာငးမၾန လႀပေသာ အေပာကအမၾမးမား ခယလႀယ၍ ထားပၝသည။ ခႃးပနး ခႃးႎၾယတႛက မားစၾာ ခမးနား တငတယေအာင အေသးစတ ေဖာပ၍ အႎၾယအလပမား အထမႀ ဘလး နဂၝး မကနးတႛ မႃးတးဟနကလညး ေတၾႚရသည။ စငစစအားဖင ပနးလညး ဘလး၊ ဘလးလညး ပနးဟ ဆရေလာကေအာင အယႀကအတင သပသညး၏။ အႎၾယအႌၾနႛလ႖င ႎႀာေမာငး၊ အကငးအခတလ႖င အ႟း၊ အ႟ၾကအလကလ႖င သၾားကက မကလး႓ပ႓ပ မငကရပၝသည။ ပနးခ ဆရာသည စတကးယဥယဥဖင မဥးတေကာငး ဆၾ႟ႎႀင မးမည သဏၵာန ကၾပားေသာ ႟ပအမးမး မငသာေအာင ေရးဆၾႎင၏။ သႛေသာ ခနးမအလယမႀ ဆငးတေတာ၏ သပၯာယခငးက ဖးအပ သၾားေလေအာင မညသည ေနရာတၾငမႀ အကအပ ေရးခယထားခငး မရႀပၝ။ ငၝးရာ ငၝးဆယ ဇာတကၾကမားကပင အတနးလက ေရးခသဖင တကၾကလ႖င တမး ေရးေသာလညး တနရလးကညမႀ ကားတကား ကည၍ ႓ပးသည ဟေသာ သေဘာေဆာငလက ရႀသည။ အေသးစတ အားဖင ကပ၊ ဂ - ၂၈၉၊ ဂ - ၃၅၆၊ သမႃလ၊ ဘရားသးဆ၊ နႎၬမညာ၊ သေရပစၤယာ တဝကမႀ ဂငယမား၊ ဝနညးဓရ၊ ကသ၊ အဓႉာန၊ မေလာငပစ၊ ေ႟ၿဂတႛက ေဖာပ၏။ ေ႟ၿဂမႀာ ေသးေသာလညး ေအာကခ ခမငမငေပတၾင တညေဆာက ထားသဖင မငမား ႒ကးကယသညဟ ထငရ၏။ သဗည လကရာမး၏ အငယစားဟ ဆရေပမည။ ဆရာလစက ခစစဖၾယ စာဖင ေရးစၾမးသလ ခႃးပနး ခႃးႎၾယတႛက ဆရာ ဥးဉာဏက ပနးခဆၾ၍ ထညလက၏။ အဆးသတတၾင ဆရာလစက ေဖာပပၝ ဂငယတႛက အထး ဂ႟ပ၍ သနႛရႀငးေအာင သတသငလကလ႖င မနမာတႛ ဂဏယစရာ ပနးခ ခနးမ႒ကးမား ဖစလာ၍ ေခတခငး တလ႖င ဥေရာပ လကရာထက မနမာက

Page 183: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 183

သာေကာငး ေကာငးစၾာ ေတၾႚရမညဟ ေရးခ၏။ သႛေသာ ပကစး၍ လကသဖင အလငအမန ထနးသမး ေစာငေရႀာကရန လပၝသည။ ပတမားလည ကးထားရန လသည။ (ပတ ကးသသည ေတၾႚသည အတငး ကးရန လေသာလညး ေရႀးလကရာ သေဘာ အဓပၯၝယက နားလညေသာ ပနးခေကာငး ဖစရေခမည။) ဤသႛ ေဆာင႟ၾကဖစလ႖င မနမာ ပနးခမႁတၾင ယခလ ပကစး ဆတယတ ေနသညမႀ ပနလည ဆနးသစ တးတကလာရန ေမ႖ာလငခက ရႀေသး၏ဟ တကတၾနး ေရးသား ခပၝသည။

၇။ ပဂ ေ႟ၿက႒ကးေကာကစာ (ေအဒ ၁၁၄၁) (၁၉၂၀ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၀၊ အပငး ၂၊ ၆၇-၇၄) ဤ ေကာကစာက

အကၡရာ လႀယသမႀာ ပၝေမာကၡ ေဖေမာငတင ဖစ၍ အဂလပ ကဗာဖင ဘာသာပနသမႀာ ဆရာလစ ဖစပၝသည။ ထစဥက ေကာကစာ၏ ရကစၾက ေအဒ ၁၁၄၁ ဟ ေဖာပ ခေသာလညး ေအဒ ၁၁၃၁ ခႎႀစသာ အမႀနဖစေကာငး ၁၉၃၂ ဂာနယ အတၾ ၂၂၊ အပငး ၃၊ ၁၅၁ တၾင ပငဆင ခပၝသည။

၈။ ေမာငဂႎၩႎၫရ ဗဟသတ၏ ကဗာစရယ ကဝဝသ စာတမးေခ မနမာစာဆတႛ အေကာငးက ဥးဘကားႎႀင တၾ၍

ဆရာလစ ဘာသာပနခသည။ (၁၉၂၀ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၀၊ အပငး ၃၊ ၁၃၇-၅၄) ၉။ စေ႟ၿပ၏ လပကမာမ ဝတၪတၾင ပၝေသာ ကဗာ ဘာသာပန။ ၁၀။ ပၝေမာကၡ ေဖေမာငတငႎႀင တၾ၍ တေကာငး ရာဇဝင ဘာသာပန။ (၁၉၂၁ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၁၊ အပငး ၁၊ ၂၉-

၅၄) ၁၁။ ဒရၾငဆ၏ ဖးဝနးေတာငေကာကကမားအေကာငး စာတမး ေဝဖနခက။ (၁၉၁၄-၁၅ ေရႀးေဟာငး သေတသန

အစရငခစာ၊ ၁၉၂၁ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၁၊ အပငး ၁၊ ၅၇-၉) ခငးတၾငးမစ အေနာကဘက ဖးဝနးေတာင႟းတၾင မ႟ၾာမႀ ကားႎႀင သၾားေသာ ၂၅ မင အဆပၝ ေကာကဂမား ရႀပၝသည။ ထကတႛ၏ ထးခားဟနမႀာ (က) ေကာကေတာင ပကတက ထၾငးေဖာက၍ ပလင ဆငးတေတာမႀ အစ အားလး တသားတညး ဖစခငးႎႀင (ခ) ေကာကစာ ေရးထး မထားခငးတႛ ဖစသညဟ မလ ေဆာငးပၝးေရးေသာ ဒ႟ၾငဆက ေဖာပ၏။ ရငးႎႀစခကက ေထာက၍ ပႃတႛ လကရာ ဖစအ ထငသညဟ ဆပနသည။ သႛေသာ ဆရာလစက တခၝးေပၝကတႛ၌ ေႎႀာငးေခတ ဓေလဖစေသာ ခႃးႎၾယ ခႃးလမမား မငေတၾႚ ေနရသဖင ပႃေခတက မဟတတနရာဟ ယခငသည။ ထထက ဂတငးမႀာပင ပဂေခတ လကရာမးပင မပၝ။ အဆနးတကယ စမထားသည မႀနေသာလညး လႀပ တငတယသညဟ မဆႎင။ မနမာတႛ ေကာကသားက ထၾငးထ တတေသာလညး သပရပ ေကာငးမၾနေအာင မလပတတေကာငး ေတၾႚရသဖင အသ မသညဟ ေဝဖနခ၏။

၁၂။ ေတာစနခ၏ အမရပရ စကားေကာငးမား အေကာငး စာတမး ေဝဖနခက။ (၁၉၁၄ - ၁၅ ေရႀးေဟာငး သေတသန

ႎႀစလည အစရငခစာ၊ ၁၉၂၁ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၁၊ အပငး ၁၊ ၅၇-၉) လၾနခသည ၁၉ ရာစတၾငးက မယေတာေကာငးႎႀင သမးေတာေကာငး ဟ၍ ေကာငး ႎႀစေကာငး ရႀခရာ ၁၈၅၅ ခေရး ဟငနရယလ၏ မႀတတမး၌ အေသးစတ ေဖာပဖးသည။ ေတာစနခက တဆင ကးယ ေဖာပလက ဟယနစန၏ ခနစရာစ နာလႎၬေကာငး ေဖာပခကႎႀင ႎႁငးယႀဥ၍လညး ပသည။ အသဖၾယ ေကာငးေလာကေအာင တညခကမား ရႀပၝ၏။ ဆရာလစက စကားေကာငးမားက အလၾယတက သၾားႎငသည။ လႀသည သႛေသာ ပကစး ယယၾငးစ ပ႓ပဖစ၍ မနမန သၾားကညကရန တကတၾနး၏။ ထႛ ပင ဖနပ ခ႗တရမည ဖစ၍ အေရာကအေပၝက နညးကမညက ဝမးနညးေကာငး ေဖာပသည။ ဖနပခ႗တရန ဝနမေလးသတႛ သၾားေရာကကပၝလ႖င သမးေတာေကာငးတၾင အပင ဆငပငပက အေလးထား၍ မယေတာေကာငး၌ အတၾငး ဆငပငပက အေလးထားကာ ေလလာပၝဟ မႀာပနသည။ မယေတာေကာငးတၾင မနမာ မႀနစေ႟ၿခ လကရာ အေကာငးဆး ရႀ၏။ မနမာတခၾင၌ အတငတယဆး ေကာငးမား ဖစ၏။ အသ၏၍ မကနႎငေလာကေအာင လႀပေသာ သစသားပနးပႎႀင မႀနစ ေ႟ၿခတႛမႀာ အနညးႎႀင အမား ပကစးေန႓ပ ဖစသဖင ယခအခၝ တတစၾမးသမ႖ ကယဆယေရးက ဓာတပ ႟ကယရနသာ ရႀေတာေကာင ဝမးနညးဖၾယ ေဖာ ပသည။

၁၃။ ယးဒယားသငး ဂာနယ အတၾ ၅၊ ၈၊ ၁၁၊ ၁၂ ႎႀင ၁၃ ေဝဖနခက။ အဆပၝ ဂာနယမား၌ ဖရာဖ႟ငစၾနဆရက

(ဥးေအာငသနး) က တဆယေခာက ရာစမႀ တဆယကး ရာစအထ မနမာႎႀင ယးဒယား စစပၾမားက မႀနနနးမႀ ထတ၍ အဂလပ ဘာသာပနခသည။ တအပတညး ေပၝငး၍ ထတႎငလ႖င ေကာငးမညဟ အကေပး၏။ ဘရငေနာငက အထငမ႒ကး။ တငးပညက စညးလးရန တာဝနရႀလက မစညး႟း။ ယးဒယား ယဥေကးမႁက ဖကဆး၍ မနမာ ယဥေကးမႁတၾငလညး ဘာမႀ မညမညရရ မဖညစၾကခဟ အထငရႀသည။ မညသည ႎငငတၾငမႀ မနမာႎငငကသႛ လစၾမးေကာငးေကာင ဒကၡေရာကပမး မေတၾႚဘးပၝ ဟ၍ နဂးခပ ေဝဖနခသည။

၁၄။ မနမာႎငငတၾငးသႛ ကေမာဇ တငးသားတႚ ဝငေရာက ေႎႀာငရႀက ဖးသေလာ။ မနမာ တလငး ရာဇဝငတႛ ႎႁငးယႀဥ

ေလလာခက။ (၁၉၂၂ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၂၊ အပငး ၁၊ ၃၉-၄၅) အာ၊ ဟာလေဒး ေပးေသာ အခကအလကတႛက စစစ၍ ဤေဆာငးပၝးက ေရးခပၝသည။ တဆယတရာစဥး၌ သထ ဘရင ဥဒႎၮက ႔ကမးမား လာေရာက ေႎႀာငရႀကရာ ပဂမႀ စစကေတာငးလ႖င လေလးေယာက လာ၏ဟ မၾနရာဇဝင ရာဇဓရတတၾင လာ၏။ ပဂးႎႀင သထ လၾသညမႀ တပၝး မႀနနနးႎႀင မခားလႀ။ တၾငးသငး ရာဇဝငသစ၌ ႔ကမးလာခနႎႀင သထပကခန တကဆင၏။ မႀနနနးကမ အန႟ဒၭ နနးသက ဆးခၝနးတၾင လာသညဟ ဆသည။ ထႛေကာင ပနာကား (က) ႔ကမး ေခ ဂ႗မးမားသည ကေမာဇ တငးသားမား ဟတ‚ မဟတ။ (ခ) လာေရာက တကခကသညမႀာ ပဂး ဖစမည၊ သထ ဖစမည။ (ဂ) အန႟ဒၭ နနးတကစတၾင လာ၍ တကသည၊ သႛမဟတ နနးသက ကနခနတၾင လာသညတႛက စစေဆးရေခမည။ အတအက အေဖ ႟မညမထင။ သႛေသာ ဆရာလစက ေလာပရ

Page 184: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 184

အနးအပၝးေန ကေမာဇ အဆကအႎၾယ လမးတႛသည သထက လာေရာက ေႎႀာငရႀကရာ ပဂးက စ၍ တကမည။ ေမေခၾး ႎႀစေကာင ရနပၾက ေဖလႀညပၝဟ ခေသမငးက ပငေခရာ ႎႀစေကာငစလးက စားပစခငးဖင ရနပၾက အဆးသတ ေပးပမး အန႟ဒၭ ေဆာငရၾကခသညဟ ထငေကာငး ေရးသည။

၁၅။ ဗႎၭကာတက မႀတတမး အတၾ ၃၊ အပငး ၁ ႎႀင၂ ေဝဖနခက။ (၁၉၂၂ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၂၊ အပငး ၁၊ ၅၇-၈) ၁၆ ။ ႟ပ ေခ အေရႀႚတငး အႎပညာ ဂာနယ အမႀတ ၁ မႀ ၁၀ ထ ေဝဖနခက။ (၁၉၂၂ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၂ ၊ အပငး ၁၊

၆၂-၂) ၁၇။ ႟ၾငရယ ေအရႀတ အသငး (မေလးသငးခၾ) ဂာနယ အမႀတ - ၈၅ ၊ ၁၉၂၂ ခ၊ မတလ ေဝဖနခက၊ (၁၉၂၂ -

ဂာနယ၊ အတၾ ၁၂၊ အပငး ၁၊ ၆၂-၂) ၁၈။ ဂာနယ ေအရႀတ စာစဥ ၁၁၊ အတၾ ၂၀၊ အမႀတ ၁ ႎႀင ၂။ ၁၉၂၂ ဇလငႎႀင ဒဇငဘာ ေဝဖနခက။ (၁၉၂၃ -

ဂာနယ၊ အတၾ ၁၃၊ အပငး ၁၊ ၆၂-၄) ဤတၾင အမဂဖာရန၏ အေရႀႚေတာင အာရႀရႀ ယခငႎႀင ယခ ႓မႚ႟ၾာ နယပယမားက ႎႁငးယႀဥ ေဖာပထားပ အားလးက လကခႎငမည မဟတဟ ဆရာလစက ဆ၏။ မခင ဟသည ပငလယ ကမး႟းတနး၌ ရႀ၍ စစေတာငးမစဝ၌ ရႀမညထငသည။ မနမာရာဇဝင တေလ႖ာက၌လညး အညာႎႀင ေအာကပည တကခက႓မ ဖစ၏။ ဤသႛအားဖင ႎႀစဖကစလး အကး ဆတယတရသညဟ ဆရာလစက ေရးသည။

၁၉။ ႟ၾငရယ ေအရႀတ အသငး ဂာနယ ၁၉၂၂ ေလးတၾႎႀင ၁၉၂၃ သးတၾ ေဝဖနခက။ (၁၉၂၃ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၃၊

အပငး ၂၊ ၁၅၇-၉) ၂၀။ တ႟တမငးဆကႎႀင မငးဆက ရာဇဝငစာရငး။ ဖကနတလ။ တန (ေအဒ ၉၇-၁၃၂) ႎႀင ငေလာ မနမာ

အမနးခငး ႎငငမား။ (၁၉၂၄ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၄၊ အပငး ၂၊ ၈၇-၂၀၅) ဂာနယ တေစာငလး တ႟တမႀတတမး ဘာသာပနမားသာ ပၝသည။ ဂာနယ အယဒတာ ဆရာလစက ယခ ဂာနယ၏ ရည႟ၾယခကမႀာ မနမာမႁ သေတသတႛက မနမာႎငငႎႀင ဆငေသာ အေကာငးအရာ မားစၾာက တ႟တ ရာဇဝငႎႀင စာေပတႛ၌ အေမာကအမား ေတၾႚႎငေကာငး အမႀတရလက ေလလာကပၝဟ ႎႁးေဆာရန ဖစသညဟ ဆ၏။ ၁၉၀၄ ခႎႀစေလာကကပင ဆရာ႒ကး ေပလယသည ပငသစ အေရႀႚတငးေကာငး စာတမး အတၾ ၄ ၌ စာမကႎႀာ ၃၀၀ ခနႛ ပၝသည လမးႎႀစသၾယ ဟေသာ ေဆာငးပၝးက ႎငနငး ကနစၾာ ေရးသားခ၏။ အဆပၝ ေဆာငးပၝးကား မနမာႎငင သာမက အေရႀႚေတာင အာရႀ တခလး အတၾက မားစၾာ အသးဝငသည။ သေတသန အေဆာကအအက ဆက၍ တညေဆာကရန ေကာကခပင ဖစေတာသည။ သႛေသာ ပငသစ ဘာသာဖင ပစခသဖင အမား အကးရႀေစရန မနမာႎငငႎႀင ဆငသမ႖ စာမကႎႀာ ငၝးဆယခနႛက အဂလပဘာသာ ပနလကပၝသည။ ဤမ႖ အဖးတနေသာ စာတမးမးက ယခ အႎႀစ ႎႀစဆယကာမႀ အေလးဂ႟ ပႎငေတာသဖင ရႀကဖၾယပင ဖစပၝေကာငး ဝနခရႀာ၏။ (ဆရာ႒ကး လစေရးသမ႖ အဖးတန ေဆာငးပၝးတႛက ယခ အႎႀစ ေလးဆယ အတၾငး မနမာ မပနဖစ ေတာသညမႀာလညး ရႀကဖၾယပင ဖစပၝသည)။

၂၁။ မနမာႎငငသႛ တဆရႀစရာစက တ႟တမား ကႃးေကာလာပ။ (၁၉၂၅ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၅၊ အပငး၂ ၊ ၁၁၈-၂၈)။

ပဂ မပကမက မနမာႎငင အေကာငး တ႟တ မႀတတမး အလၾန နေသာလညး ပဂပက႓ပးေနာက အလၾနမား၍ လာပၝသည။ ထမ႖ မားပားေသာ မႀတတမးတႛက စစစ႓ပးလ႖င ႟ႁပေထၾးလႀေသာ အဝေခတ ရာဇဝငက အသစ ပန၍ ေရးရလမမညဟ ရဝစၾာ ေပာႎငပၝသညဟ ဆရာလစက ဆ၏။ ယခ ၁၈ ရာစ ရနပၾ အတၾက ကနးေဘာငဆကမႀ ဆငရာ အပငးက လညးေကာငး၊ ရႀနဗက ေခ တပမေတာ မႀတတမး၊ တနဟၾာ ေ႟ၿနနးေတာ မႀတတမး၊ ကနဖနကဝင ေနႛစဥ မႀတတမး၊ ဝကနကရႀန ေခ ေကာငယ၏ မႀတတမးတႛက လညးေကာငး မႀငမး ပပၝသည။ တ႟တက ဘာေကာင စစပသညဟ မနမာတႛ အမႀန သဟနမတ။ မနမာက ေပာေသာ အေကာငး ႎႀစမးက တ႟တက အသအမႀတ မပ။ အေကာငးရငး အစစကား တ႟တ လကေအာကခ နယစပ ေစာဘၾားတႛထမႀ မနမာက ဆကေကး ေကာကခေသာေကာင ဖစရ၏။ စစပလာေသာ တ႟တ အငအားက တရာလာလ႖င တေထာင လာသညဟ မနမာက သညတလး ပေလ ရႀသညဟ ဂအးဟာေဗးက ဆ၏။ ဆရာလစက သညတလးထက ပေကာငး၏ဟ ဆသည။

၂၂။ ရႀမးပညေတာငပငး ေလာကေဆာကရႀ ဘရားေဟာငး တဆ (၁၉၂၈ - ဂာနယ၊ အတၾ ၁၈၊ အပငး၂၊ ၆၉-၇၀၊ ပ ၃

ပ ပၝသည) ေညာငေ႟ၿေမာကဘက မင ၄၀ ခနႛတၾင ရႀေသာ ေလာကေဆာက၌ ဆရာလစသည အပကအစးမား ခရလက ေ႟ၿဥမင ဘရား၌ တခၝးအထက ေပၝငးကးတၾင ခ႓မးေထာငပက ပဂလကရာ အတငး တအတသ ေတၾႚရပက ေဖာပ၏။ ေကာကစာ အမႀတအသား မရႀေသာလညး ပဂမငးတႛ အေရႀႚသႛ ဤေဒသ တငေအာင သဇာ ပနႛသညဟ ယေသာ ရေကာငး၏ဟ ဆသည။

၂၃။ ပႃတႛအမည။ (၁၉၃၂ - ဂာနယ၊ အတၾ ၂၂၊ အပငး၂၊ ၉၀) ေရႀးမနမာစာ၌ ပႃက ရရစႎႀင မေရး၊ ယပငႎႀငသာ

ေရး၏။ တ႟တက ေဖာကဟ ေခ၏။ ထနရာဇဝငသစ၌ ပႃတႛသည မမတႛ အမးက ထေလာကဟ ေခလက ဂာဗာ အမးသားတႛက တလခႃဟ ေခသည။ ထႛေကာင ဆရာလစက (က) မနမာႎငင ေမာကဘကေန လမးတႛက မနမာတႛ ေခပမး ဖစေသာ ပႃႎႀင ဆငဆငတသည အမညမားဖင ထလမးက ေခေဝလက (ခ) ပႃတႛ ကယတငက မမ အမးက

Page 185: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 185

ထလစဟ ေခ၍ ထအမညမးဖငပင မနမာႎငင ေတာငဘကေန လမးတႛက ေခသညဟ ယဆ၏။ ထေကာင ကနစစသား၏ (ေအဒ ၁၁၀၁) နနးေတာ ေကာကစာ၌ ပၝေသာ တရစလ လမးကား မၾနဘာသာဖင ေခေသာ ပႃပင ဖစမညဟ ခနႛမႀနးသည။

၂၄။ ပဂေကးဇး။ (၁၉၃၂ - ဂာနယ၊ အတၾ ၂၂၊ အပငး၃ ၊ ၁၂၀-၇) ဤေဆာငးပၝး၌ ဆရာလစသည မမ

ေတၾႚရႀထားေသာ အေရး႒ကးသည အယအဆသစ တခက ပထမဥးဆး အမားသေအာင ေကညာခသည။ ထအယအဆကား "မနမာတႛသည ရႀမးပညေမာကပငး ေတာငကနးေပမႀ မနမာႎငင ေမပနႛ အရပသႛ ေအဒ ၈၃၂ လၾနခၝမႀ ဆငးလာ ေနထငကသည။ ပထမတၾင မစသား ဆတခ႟င၌ အေခစက႓ပးမႀ ဧရာဝတဘကသႛ တဖညးဖညး သၾားေရာက ေနထငကာ ပဂက တညေထာငက၏။ ေတာငဖကသႛ စလငးလယကငး၊ မပငးစရ စေသာ ေခာကခ႟ငက တညသည။ ေမာကဘက၌ ယခ မႎၩေလးနယတၾင ေတာငပးခ႟င တည႓ပးမႀ အေနာကေမာကသႛ တဖညးဖညး တးဝငလက မးမစ႟းက သမးပကက၏။ (ပဂမႀအပ) သၾားေလရာတၾင ေရေကာငးမည အရပကသာ ရႀာ၍ လယစကက၏။ တခၝတရ ေမာငးႎႀင ဆညက အားကးရသည။ မနမာတႛသည ေအဒ တဆယရာစခနႛတၾင ပဂက ဗဟ ပ၍ ယဥေကးမႁ ထေထာငက၏။ ထပင ဆရာလစက ပဂေရာက ဗဒၭသာသနာတၾင ပႎး နတမငး ကးကၾယခငး စေသာ ဟႎၬႃ ဗဟဏ အယ ေရာေႎႀာ ေနသည။ နတႎႀင နဂၝး ကးကၾယေသာ ေရႀးအယတႛကလညး မားစၾာ စၾလနးလက ရႀေသးေကာငး သသယ ရႀဖၾယမမင။ ဗဒၭ ဆငးတကလညး သကေတာ ထငရႀား ရႀဘသကသႛ ဆၾမးကပ၏။ မနမာတႛ အေကာငး ေပာရာ၌လညး ဆရာလစက မနမာသည တလငးကသႛ စတကးယဥသ မဟတ။ လကေတၾႚသမား ဖစ၏။ တလငးတႛ ေစတပထး ေဆာကပက အတခး၏။ သႛေသာ မကာမ ယခင ေမႀာငလက လငးႎႛ ေပၝေသာ ဂတၾငးသႛ ပတငးေပၝက တခၝးေပၝက႒ကး႒ကး ေဖာကခငးဖင အလငးေရာင မားမား သၾငးေပး၏။ ဂနရ၌ အတငအတယ ေဆးေရးရာ၌လညး အေရာငလၾငလၾင စပသည။ ခႃး အႎၾယအလပ သၾယတနး သၾကလက ေပာေပာငးသည။ အေဆာကအအ အမားဆး ေဆာကေသာေခတ ဖစလာ၏။ အေကာငးဆးလညး ေဆာကခသည။ အလႀဆးလညး ဆငခ၏။ စာေပတၾင ကဗာမဆန၊ စကားေပ သမားမား ဖစသည။ ကဗာ ဟ၍လညး ရႀသညထားဥး၊ နမနာ ဖတကညစရာ တပဒတေလမႀ မကနရစခ။ အနႎၩသရယ၏ မကေဖလကာႎႀင 'သးကေလ …' စေသာ လကာတႛ ေပာသညအတငး ေရႀးကလႀမည မထငပၝဟ ဆက၍ ေရးပနသည။ ထေခတတၾင ရႀသမ႖ စာေပကား (က) စဥကၾငး၊ သႛမဟတ ကနရ ေဆးေရး ငၝးရာငၝးဆယ ဇာတေတာ အ႟ပေအာကမႀ စာတမး၊ (ခ) ေကာငးမႁ မႀတတမးတင ေကာကႎႀင မငစာမားႎႀင (ဂ) အမေတာတႛ၌ စာတကႎႀင ထားေသာ ေပထပမားသည ဖစ၏။ ေကာကစာက ကး၍ စာေပႎႀင ထားဟနတ၍ ထစာမးက ေနာငအခၝ ေမာကၾနး ေခသည။ စာေရးရန ေပေရာ ထနးပၝ သး၍ ပႃေခတက စ၍ ထအေလအကင ရႀခဟန တသည။ ေရးနညး တ၏၊ ရႀငး၏။ ယငးပငလ႖င မနမာစာေပ စမးေရအယဥ၏ ကတၾတေပၝက ဖစေတာသည။

၂၅။ မး အေရႀႚ ေရႀးေမာငးမားက ပေသာ ေ႟ၿဘ ဆညေမာငးဌာန ေလးလကမ တမင ေမပ၊ ေ႟ၿဘခ႟င

ေရဥးေမာငးႎႀင ေရႀးဆညမားက ပေသာ တလကမ တမင ေမပႎႀင ေမာငးစာရငး၊ မႎၩေလး ေမာငးႎႀင ေရလၿတေပၝက စာရငးႎႀင ဥးဘရႀင ေရးေသာ မငးဘးခ႟င သမငးတႛက မနမာႎငင သေတသန ဂာနယ တၾင ပႎႀပေပးရန ေတာငးပနစာ။ (၁၉၃၆ - ဂာနယ၊ အတၾ ၂၆၊ အပငး ၁၊ ၃၅) ဥးဘရႀင ေရးေသာ သမငး၌ ေရႀးမပငးစရ ခ႟ငတၾင ပၝေသာ အမညမားက ရႀာေဖၾ ေတၾႚရႀရ သဖင မားစၾာ အသးဝငေကာင ခးမၾမးသည။

၂၆ ။ မနမာတႛ ဆေတာငးခနး။ (၁၉၃၆ - ဂာနယ၊ အတၾ ၂၆၊ အပငး၃ ၊ ၁၃၁-၈) ဆရာလစသည မနမာစကားက

တတရန ခကခသညဟ ဝနခ၏။ သတငးစာမ႖ ဖတရန လၾယပၝသည ေခတဝတၪကလညး ဖတရန မခကပၝ။ သႛေသာ နာမညေကာ မနမာ စကားေပ အေရးအသားက သေဘာေပၝကရန အႎငႎင ႒ကးစားရ၏။ မနမာ ကဗာ ဆလ႖င အနက လးဝ မထငသေလာကပင ခကခ၍ ေနပၝေသးသည။ သႛေသာ ကယေတၾႚတခ ေပာေသး၏။ ေရႀးအကဆး မနမာစာက စ၍ ဖတခလ႖င မနမာ အမးႎႀင စာေပ တၾဖက ႒ကးပၾားလာပက အဆငဆင မႀတသားႎင၏။ မနမာတႛ စာေရး တတစက ေရးရန အေကာငးလညး ႟း၏။ အလႀႃ မႀတတမး တငခငးမ႖ ဖစ၍ သာသနာ အေထာကအပ ဖစေစရန လယပယ စာရငး ပၝ၏။ က႗န စာရငး ပၝ၏။ ေဝၝဟာရ မ႔ကယေသး။ ဆဖၾယ ရႀသညက တက႟က ဆ၏။ ေရးပ ရႀငးသည။ ေကာကစာက ဖတရသညမႀာ ဘယေတာမ႖ မ႓ငး။ ကငနာ ယယသကေလးမား ဖတရလ႖င ကညႎးမ၏။ မနမာစကား အေခခ အသငအတင ရႀ၍ ရာဇဝင ဗဟသတ အနညးငယဖငပင ေကာကစာက လၾယလၾယ စ၍ ဖတႎငပၝလမမညဟ မနမာ မဟတသမားကပင မနမာ ေကာကစာဖတရန ဆၾယခသည။ မနမာ ေကာကစာတႛ အနက အသငအတင ရႀည၍ ေရႀးအကဆး တခဟ ဆႎငေသာ ေကာကစာကား ေအဒ ၁၁၁၃ မႀ ရာဇကမာရ ေကာကစာ ဖစသည။ မငးထး ေကာကစာတႛ၌ မနမာ သကသကက စတင သးစၾသမႀာ နရပတ စညသ ဖစ၏။ ပဂမငးဆက ကနခၝနးသႛ ေရာကလ႖င ေကာကစာ ေရးထးခငး ပ၍ မားလာ၏။ အစစ ေလးရာေကာ ရႀပၝသည။ အမးသမး အလႀႃရႀင ေရးထးသည ေကာကစာမႀနလ႖င ကငနာ ယယသကေလးမား ပၝတတသဖင ဖတ၍ အလၾန ေကာငးတတပၝသည။ ေကာကစာဖတ၍ လေနမႁ အေခအေနက ေဖာထတ ႎငစရာ အခကအလကစစ ႟ရမည။ မနးမတႛ ခစားရေသာ အခၾငအေရးသည ေယာကားထက မည။ သႛေသာ သာသနာေရး အမငဖင ေယာကားဆက ပနက၏။ တလငမယား စနစ မရႀေသး။ မယားငယတႛလညး အေနေခာငဟန တသည။ မဆးမမား အမေထာငသစ ထခၾငရႀ၏။ ဇနးေမာငႎႀ ေကနပ ႎႀစသကဟနက မကာခဏ ဖတရ၏။ ေ႟ၿနနးေတာ၏ မငးမဖရား ေမာငးမ မ အထနးအယတႛ အေကာငးလညး ဖတရ၏။ အမးသမး အရာရႀလညး ခနႛပၝသည။ ဤကသႛ ေကာကစာမားက ဖတခငေလာကေအာင ဆရာ လစက ေပာပ႓ပးေနာက ဆေတာငး ဆယ ပကပႎႀင ကနစာမား ထားခပက နမနာမား ကးကား၍ ေရးခပၝသည။

× × ×

ပၝေမာကၡ ဂအပခ လစသည မနမာ ရာဇဝင ေဆာငးပၝး အမးမးက ေရးသားခရာ အဂလပ ဘာသာဖငသာ

ရႀေသးသဖင မညသႛေသာ အေကာငးအရာမား ဖစေလမညနညးဟ မနမာ သေတသတႛ သလကေပမည။ အားလးက

Page 186: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 186

မနမာပန၍ စာတအပ ထတရန လၾနခေသာ ၃ ႎႀစေကာခနႛကပင က႗နေတာသည ဆရာဥးဝန၊ ဆရာဥးသနးဟန တႛႎႀင တငပင ခဖးပၝသည။ အားလး ေကနပ ႎႀစသက အားေပး ကေသာလညး ယခတင အထမေမာကေသးပၝ။ ဤအတၾငး မနမာစာဖတ ပရသတႎႀင မတဆက သေဘာဖင ဆရာ႒ကး၏ ပဂေခတ မနမာႎငင ႓မႚ႟ၾာ နယပယမား အေကာငးက မနမာႎငင သေတသန ဂာနယ အတၾ ၄၁၊ အပငး ၁၊ စာမကႎႀာ ၃၂၊ ၅၁ တၾင ပၝေသာ အဂလပဘာသာ ေဆာငးပၝးက မနမာပန၍ ၁၉၆၀ ပည၊ ဂႃလငလ ယဥေကးမႁ စာေစာင (စာမကႎႀာ ၉၂ - ၁၁၀) တၾင ထညသၾငးခဖးပၝ႓ပ။ ထႛပင ေဆာငးပၝး မညမ႖ ေရးသားဖး၍ မညသည အေကာငးအရာမား ဖစသညက အကမးမ႖ သသာႎငကရန ေဆာငးပၝး အစစ ၂၆ ခတႛ၏ အေကာငးက ေငၾတာရ မဂၢဇငး (၁၉၆၀ ေအာကတဘာ စာမကႎႀာ ၉၀-၁၀၉) တၾင အထကက ေဖာပခဖးပၝသည။ ယခ ထပမ၍ ေဖာပပၝဥးမည။ ထစဥက မႀာကားခသည အတငး ဆရာ လကစၾမး ကနစငေအာင သလပၝလ႖င ယခ ေဆာငးပၝးတၾင ေဖာပသည စာရငးအရ ဆရာ စာတမးမားက ပငရငး အတငး ရႀာေဖၾ ေလလာကရန အထး တကတၾနး လပၝသည။

၂၇။ ေခတေဟာငး ပႃတႛ အေကာငး (၁၉၃၇ မနမာႎငင သေတသန ဂာနယ၊ အတၾ ၂၇၊ အပငး ၃ ၊ ၂၃၉-၅၃)။

ခရစႎႀစ သးရာစမႀ စ၍ မနမာႎငငတၾင အႎၬယ ယဥေကးမႁမားစၾာ အေရးပၝ၍ လာေကာငး ေတၾႚရသည။ သႛေသာ မနမာႎငငတၾင ရႀေနေသာ လအမားက ထ ယဥေကးမႁမားက အေခခမႀပင စ၍ မားစၾာ ဆနးကယေနေကာငး ေတၾႚရသဖင အစခပသမး အားလး လကသင မခႎငကေခ။ ရႀရငး အမအကငတႛက ထနးသမး၍ အယသစ အမသစမႀ သငတင ေလာကပတသမ႖ကသာ ေ႟ၾးႎတ လကနာက၏။ သေရေခတၨရာႎႀင ဟနလငးကသႛ အႎၬယ ယဥေကးမႁ အေရာကအေပၝက မားရာ ေဒသ၌ကား ေတၾႚဖးသမ႖ ေရႀးလကရာ အ႔ကငးအကနမားသည အႎၬယ ဆနလႀ၏။ အခား ေဒသမားမႀာမ အႎၬယ စကရပမႀ ကငးလၾတလကပင ရႀသည။ သႛေသာ ထ တငးရငးသား ယဥေကးမႁမႀာ တမေကာခ႓ပ ဖစ၍ အစအနမ႖ မကနေအာင ရႀသညမႀာ မားစၾာ ႎႀေမာဖၾယ ဖစပၝသည။ သးရာစ တ႟တ မႀတတမးမား၌ မနမာႎငင အလယပငး၌ဟ ခနႛမႀနးရေသာ ေဒသတၾင ဗဒၭသာသနာ ထၾနးကားသည လငယနႎငင ရႀသညဟ ဆ၏။ ထသးရာစ၌ပင ေဖာကဟ အမညရႀေသာ လမး တစသည မနမာနယစပ ယနခန၏ အေနာကေတာငဘက လသးေထာင အကၾာ၌ ေနသညဟ သရ၏။ ထ ေဖာကမားကား ပႃ ဖစသညမႀာ ထငရႀားလႀ၏။ ဤတၾင ပၝေမာကၡလစက ပႃ ဟေသာ ေဝၝဟာရက ယပငႎႀင ေရးမႀ ေရႀးသတပႎႀင ညႌၾတမညဟ ေဖာပသည။ ထန ရာဇဝငသစ အရ ၎တႛက ထေလာဆဟ ေခေကာငးသရ၍ ဂာဗာမႀ လမားက တလခႃဟ ေခသည။ အထကက ၁၉၃၂ ဂာနယ အတၾ ၂၂၊ စာမကႎႀာ ၉၀ တၾင ေရႀးမၾနမားက ၎တႛက တရစလဟ ေခမည ထငေကာငး ေရးသား ေဖာပခဖး၏။ အဆပၝ အသမးဖငပင ခရစႎႀစ ၈၈၀ ခနႛက အာရပမားက ေခခေကာငးကလညး သရ၏။ သေရေခတၨရာ (ကကသေရရႀေသာ ေမ) ကား တခၝက ၎တႛ၏ ႓မႚေတာ ဖစခ၏။ တ႟တ ဘရားဖး ဆၾနဆနက ခရစႎႀစ ၆၄၈ တၾင လညးေကာငး၊ ဣဆငက ၆၇၅ ခႎႀစေလာကတၾင လညးေကာငး၊ ယငးတႛ ပႃႎငငက ဗဒၭသာသနာဝငမား ဖစေကာငး မႀတတမး တငခ၏။ ဝကမ မငးဆက တဆကသည ပႃႎငင၌ ခရစႎႀစ ၆၇၃ မႀ ၇၁၈ အထ အနညးဆး အပစးခဟန ရႀသည။ သကရစဟ ယခတင သးစၾလက ရႀေသာ ႎႀစအစဥက ခရစႎႀစ ၆၃၈ တၾင ထမငးဆကက တထၾင ခမညေလာဟ ေတၾးေတာဖၾယ ရႀ၏။ ဝရမန မငးဆကက အခားတ႓မႚ (?ပႎး႓မႚ) တၾင အပစးလက တ႓မႚႎႀင တ႓မႚ သငတင ညႌၾတစၾာ ကးလး ဆကဆကသညဟ ထငရ၏။ မငးဆက အမညမားက ကား႟ဖင မဒရပ အနး ကနစပရ (ကၾနဂဗရမ) မႀ ပလဝႎႀင အဆကအသၾယ မကငးေကာငး ခနႛမႀနးရေခမည။ သေရေခတၨရာ ႓မႚေဟာငး ေနရာ (ေမာဇာ) မႀာ ယခ ပည႓မႚ၏ အေရႀႚေတာင ၅ မငခနႛတၾင ရႀ၍ စေန၊ တနဂေႎၾ ရကအားမားတၾင သၾား၍ လညပတ ကည႟ႁသငေသာ ေနရာ ဖစပၝသည။ ထသႛ သၾားလ႖င ေကာကကာ သနကနး ပတက၊ ရဟႎၩာဂႎႀင ႓မႚေပၝက၊ ေဘာေဘာ႒ကးဘရား၊ ဘဘေလး ဘရား၊ ေလးမကႎႀာ ဘရား၊ ပႎး သငးခငး၊ ဖးေဂၝငကနး ပနးပ လကရာမား၊ ေဈးကးဘရား ႎႀစဆ စသညတႛက လကမလၿတတမး ကည႟ႁသင၏။ ႓မႚေဟာငးရာမႀာ အကမးအားဖင အဝငးသဏၵာန ရႀသည။ ပဂ သႛမဟတ မႎၩေလးထက မားစၾာ ကယသည။ ေရႀးက မစႎႀစသၾယ ဆရာေထာငက ယ၍ တညထားခဟန ရႀသည။

ေဘာေဘာ႒ကး ဘရား ပစမႀာလညး ဆနးသည။ အတတင႒ကးကသႛ ေပ ၁၅၀ ေကာ တေဖာငတညး တကလက

ရႀသည။ ဘဘ၊ ေလးမကႎႀာႎႀင ေဈးကး ဘရားမားကား အတၾငးလဏ ရႀေသာ ဘရားမားဖစ၍ ပဂတၾင ေနာငအခၝ တညေဆာကကသည ဘရားမား၏ မရငး ပမား ဖစ၏။ ပနးပလကရာ၌ အႎၬယမႀ ဂပတာ (ဂပၩ)ဟန ရႀ၍ ႟ပလးထက ႟ပ ပားက ပႃတႛ ပ၍ က႗မးကင ႎႀစသကဟန ရႀေကာငး ေတၾႚရသည။ ပႃ ပနးပႎႀင ပနးတမ ဆရာတႛ လကရာကား ပဂ ပညာသညတႛ လကရာထကပင ေကာငးေကာငး ေတၾႚႎင၏။ ရခငမႀ စ႑ႎၬ ဒဂၝးတႛႎႀင အသငအတင ဆငေသာ ေငၾဒဂၝးက သးစၾေကာငး သရ၏။ ႟ပတမား ပၝေသာ အတခၾက ရာေထာင မားစၾာတၾင ပနးႎႀင တရစာၥန႟ပ အေမာကအမားက ေတၾႚရ၏။ ပႃတႛ သာသနာယကညမႁကား ဝၝဒတခတညး မဟတမ၍ ပႎး ကးကၾယ ခငးႎႀင တကၾ ဟနယနႎႀင မဟာယာန အားလး ေရာေႎႀာလက ရႀေခ၏။ ပႃစာ ေရးသားပကား အေနာက အႎၬယမႀ ေမာကကနရ၏ ကဒဗ ငၝးရာစ လကေရးႎႀင မားစၾာ ဆင၏။ ပႃတႛသည ေသသက မးသ႓ဂႇဟ၍ ပာက အးႎႀင ထားေလ ရႀသည။ ထအ႟းပာ ထညေသာ အး၌ ေကာကခ အဖႃ၊ သခ႗နႎႀင ဓားသၾားကေလးမား ေတၾႚရတတသည။ ေဒၝကတာ စအ ဗလကဒနက ပႃေဝၝဟာရ ငၝးဆယေကာမႀ တရာအထ အဓပၯာယ ရႀာေဖၾ ေတၾႚရႀသဖင ပႃ စကားလညး တလးခငး အဓပၯာယ ယရေသာ ဘာသာစကား ဖစ၍ အသ အနမ အမင မားသညဟ သရ၏။ ခရစႎႀစ ၈၀၀ ေကာခလ႖င ပႃအေကာငးက တ႟တ မႀတတမးမား၌ ေရးသားထားသညက ေတၾႚရပန၏။ အထက မနမာႎငငက ထအခၝက နနေကာငက အပစးလက ရႀသည။ ထႛေကာင ပႃတႛမႀာ ၎တႛ၏ လကေအာကခမား ဖစ၏။ ခရးလမး အဆကအသၾယမား ပၾငလာသဖင ေမာကဘက လမးသစ တခသည ပႃ႓မႚေတာက ဖတ၍ သၾားသည။ ထ႓မႚေတာက ေ႟ၿဘ ခ႟ငမႀ ဟနလငး ဖစသညဟပင ဆခငလႀသည။ သႛေသာ တ႟တတႛ ေဖာပေသာ ပႃ႓မႚေတာသည ဟနလငးဖစဘမ ဟနလငးႎႀင ကပလက ေရပတၾငး အမား ထငရႀား ရႀေနပၝလက ၎တႛ အေကာငးက ထညသၾငး ေဖာပခငး မပသဖင တ႟တတႛ ေဖာပေသာ ပႃ႓မႚေတာကား ဟနလငးတညးဟ မခ မဆသာ။ ပႃ အတးဝငး တဝငးသည တ႟ပ နနးေတာသႛ ခရစႎႀစ ၈၀၀ တၾင ေရာကသၾား၍ ၎တႛ ဘရင ခနေမာခနက နနေကာငမႀ တဆင ၇၀၁ - ၂ ခႎႀစမားတၾင တ႟တသႛ သ ေစလၿတပနသည။ ထသတႛ အေကာငးက တ႟တ မႀတတမးမား၌ ေတၾႚရ၏။ အခႚက ဆရာလစက ဘာသာပန၍

Page 187: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 187

ေဆာငးပၝးတၾင ထညသည။ ခရစႎႀစ ၈၃၂ တၾင ထ႓မႚေတာက သမးယ ဖကဆး ပစက၏။ ထမႀ အႎႀစ ႎႀစရာ လၾနခလ႖င ပႃ ဟသည ေလးစား ထကေသာ ေရႀးလေဟာငးတႛ ဖစသညဟ သာမညသာ မႀတသား ေပာဆ မကေပေတာမည။ ခရစႎႀစ ၁၁၁၃ ခႎႀစက ေရးထးခေသာ ရာဇကမာ ေကာကစာတၾင ပႃ တမကႎႀာ ပၝ၍ ထဘာသာဖင ေနာကဆး ေရးထးေသာ ေကာကစာကား ပဂပကသည ၁၂၈၇ ႎႀင ၁၂၉၈ အတၾငးက ဖစ၍ ယခတင ဖတမရေသးပၝ။

× × ×

၂၈။ ေခတဥး မနမာတႛ စးပၾားေရး။ (၁၉၄၀ - ဂာနယ အတၾ ၃၀၊ အပငး ၁၊ စာမကႎႀာ - ၂၈၃-၃၃၅။) ခရစႎႀစ ၁၉၃၂

ခက စ၍ ပၝေမာကၡလစက အလၾန အေရးပၝေသာ အယအဆ တခက ထတပန ေကညာခသည။ ယငးကား မနမာတႛ မနမာႎငငတၾငးသႛ ကးရာစ လယတၾငမႀ ဝငလာကသည ဟေသာ အခကပင ဖစသည။ ယခ ၁၉၄၀ ပညသႛ ေရာကလ႖င ဆရာလစက အဆပၝ အယအဆတၾင ထပေလာငးလက ေနာငအခၝ မနမာ ဟ၍ ဖစလာမည ဂယတႛသည တ႟တ အေနာကေမာကရႀ ကနစနယ ေတာငပငးတၾင ေနထင ခက၍၊ ၃၀၀၀ ဘစတၾင မားစၾာ အဆငအတနး မငေသာ ေကာကေခတသစ ဓေလသႛ ေရာကေအာင တးတက႓ပး ရႀေနသညဟ ဆ၏။ (၃၀၀၀ ဘစမႀာ ေစာလၾနးသည၊ ၂၀၀၀ ဘစ ဖစေကာငး၏ဟ ေနာကထပ ပငဆင၍ ေရးသား ပၝေသးသည။) ထသမားသည အရပရပသႛ လႀညပတ သၾားလာသမား ဖစ၍ အေနာကဘကသႛ နယခ ႚလာေသာ တ႟တက မပတ ေႎႀာငရႀက လာသဖင ေတာငဘကသႛ ထၾကေပး ခကဟန တ၏။ ကနစတၾင ေနခစဥက ၎တႛ၏ ယဥေကးမႁ အဆင မညမ႖ပင မငေစ၊ ေတာေတာင ကႎၩာရ အထပထပ ဖတ၍ ေတာငအရပသႛ ေပးပနး တမးေရႀာငကာ ႎႀစေပၝငးမားစၾာ ေနကရသဖင ယဥေကးမႁ အရာ၌ မားစၾာ ဆတယတ ခရသည။ ေမာကဘက ရနအေပၝငးက ေကာကလၾနးသဖင ေတာငအရပ၏ အပရႀနကပင မေကာကႎငဘ မနမာႎငင ေမပနႛသႛ ခဝင လာကသည။ ၎တႛ ေနထငပက ကညလ႖င ေမာကဘကမႀ ေတာငဘကသႛ အလလ အဆငဆင ေပာငးခရေကာငး သကေသ အေထာကအထားမား မငသာပၝသည။ ဤသႛ ေပးခရ သဖငလညး အႎႀစ ႎႀစေထာငမ႖ ယဥေကးမႁ ေနာကက သၾားရရႀာသည။ မနမာႎငငတၾငး၌ကား (စာေပ မတတက႗မး ေသးေသာ ေတာငေပသား လ႟းမားကသႛ ခပကမးကမး ေနကသည) ထႛေကာင ေနာင ႎႀစတရာေကာ - ႎႀစရာမ႖တၾင ၎တႛက ပဂကသႛ အဖၾယ အတရႀေသာ ႓မႚေတာက တညေဆာက ႎငခခငးကား ထးက အသဖၾယ ဖစသညဟ ဆႎငပၝသည။ ထသႛ တညေဆာကႎငရန လမးခား ဆရာ သးဥး ရႀခ၏။ မနမာႎငငတၾငးသႛ မဝငလာမ ရႀစရာစက နနေကာင သ႖မးမားက ဆရာ တငရသည။ ကးရာစ၌ ေကာကဆည ေမပနႛတၾင ပထမ အေခစက၍ ေနလာကေသာ အခၝ မၾနတႛက ဆရာ တငရသည။ ေနာငအခၝ အန႟ဒၭက ေအာကမနမာႎငငက သမးယ၍ ပငလယလမးဖၾင သဖင ကလားမားက ေတၾႛကရလက ဆရာတငခၾင ရခသည။ နနေကာငထတၾင တပည ခစဥက ယခင တတသခဖး ေသာလညး ေမ႓ပဖစေသာ စကပးေရးႎႀင က႗ ႎၾား ေမၾးမႃေရး ပညာက ပန၍ သငယ ခက၏။ သႛေသာ နနေကာငကား အလပတာဝန ေပးရာတၾင ရကစကေသာ ဆရာမး ဖစ၏။ ထႛေကာင ၎တႛ တနခးသတၨ ညလ႖င ၎တႛက စၾနႛခ၍ သ႖မးပည ေမာကပငးက ဖတ၍ မနမာႎငငတၾငးသႛ (ကဆခ၍) ေပးဝငလာ ခကပၝသည။ မၾနတႛ ေနရာ ဖစေသာ ေကာကဆည ခ႟ငတၾင မစသား တဆယတ႟ၾာ တည၍ အေခစက ကပၝသည။ ေကာကဆည မၾနတႛသည မနမာတႛ အေပ၌ အရာ ေရာကေလာကေအာင နညးေပး လမးပ ပသဖင မနမာတႛ သထက သမးယခငး မပမကပငလ႖င မၾန ယဥေကးမႁက ေလကက႓ပး ဖစသည။ ဘာသာစကားက တးခႚႎငေအာင သငေပး၏။ မၾန မနမာ ႎႀစမး စလး၌ပင စာေရး စာဖတနညး သငေပး၏။ အပခပနညး ပစ အခႚကလညး ပေပးသည။ ပႃႎႀင မၾနေပၝငး၍ မနမာက အေဆာကအအ ပညာ သငကား ကေပသည။ မနမာတႛသည မကာမ ဧရာဝတ မစကမးေခသႛ တးခႚလာ၏။ မစ႒ကး အေနာကဘက မငးဘးတၾင ေခာကခ႟င ဟ၍ နယဖၾႚစညးလက သၾားေရာက ေနထင ကပနသည။ ထမႀတဖန ခငးတၾငး မစညာသႛ လညးေကာငး၊ မးမစညာသႛ လညးေကာငး၊ ဧရာဝတ မစညာသႛ လညးေကာငး နယခႚ၏။ ေအာကသႛ မေကာငးရ အနး ပညေတာသာ က႗နးအထ စနဆငး သမးယသည။ ထသႛ သမးယေသာ နယသစက တကဟ ေခသည။ တကက ေကာ၍ သမးယ ပနလ႖င ႎငင ဖစသည။ ပငလယ ကမးေခက သမးမလ႖င သဟဠ အဝငအပၝ အႎၬယႎႀင ေရလမး အားဖင တက႟က ဆကသၾယ မကသည။ မနမာႎငငသႛ ပၝဠစာေပ အစလက အပလက ေရာကရႀလာေပရာ မနမာတႛ အတၾက စတအာ႟ ေစစားရန အေကာငးအရာႎႀင သေဘာ အယအဆ အပညအစက အသင ပငဆင႓ပး လကခ ရရႀခပၝသည။ ဤမ႖ နဒၝနးစကား ေရးသား႓ပးေနာက ဆရာလစသည ယဥေကး႓ပး မနမာတႛ၏ ဘဝ အေနအထားက ေကာကစာတႛ၌ ေတၾႚရသည အတငး ေရးသား ေဖာပ ခပၝသည။ ေကာကစာက ကးကၾယရာ၌ အခကအခ တခကား ရႀ၏။ ယငးကား ေကာကစာ၌ သာသနာေရးက အဓက ထားသဖင ေရႀးလတႛ ေနႛစဥ သၾားလာ ေနထငပ ဖစေသာ အမလကခငး၊ ငၝးမ႖ားခငး၊ ေပာပၾ၊ ႟ၿငပၾ ဆငႎၿခငးတႛက မေတၾႚႎငေသာ အခကပင ဖစပၝသည။ သႛေသာ စကပးေရးႎႀင ပတသက၍ သမႀတဖၾယမားက ေကာကႎႁတ၍ ယႎငပၝသည။ စပၝး အမားဆး စကသည မးေရေသာက သနလယ ဟ၍ ရႀ၏။ ေရမားစၾာ မလေသာ မရငးလယလညး ရႀသည။ ပးခငးမား ရႀေသာေကာင အပငငယက ႎတယ၍ တဖနပန၍ စကေသာ ေကာကစကခငးလညး ရႀမည။ ေကာကရတသမး ႓ပးေနာက ႟းပတက မး႟ႁႚေလ ရႀသညဟလညး ယရန ရႀသည။ ထစဥက ကနသငး မရႀေသးေခ။ ပဂေခတမႀ စ၍ မနမာႎငင အလယပငး၌ ရာသဥတ ေပာငးလ ခေလဟန ေရးသား ေပာဆကခငးကား မမႀနပၝ။ ယခ အခၝလပင ထစဥက မးေခၝငသဖင ဆညေမာငး လသည။ ငၝးဖမးေသာ အငးမားစၾာ ရႀေကာငး သရေသာလညး အေသးစတ မသရပၝ။ ေရႀးအခၝမႀ စ၍ မနမာတႛ အစားအေသာကတၾင ငပ အေရး႒ကးပၝသည။ စကပးေရး ကရယာ ဟ၍ ထၾနသာ ရႀသည။ ထယမရႀ၊ ေပၝကတး၊ ပဆနႎႀင ခကရငးခၾ ရႀသည။ ႎၾားက လယထၾနရနႎႀင လႀညးဆၾရန ႎႀစမးစလး သးသည။ ပဂေခတ မနမာတႛသည ယခေခတ မနမာတႛထက ႎၾားႎႛႎႀင လပေသာ ပစၤညးမားက ပ၍ ႎႀစသကသည။ ေမယာ တငးထၾာရာတၾင တဧကႎႀင သးစတရႀေသာ ပယက သး၏။ ရာသအလက ေရလၿမးမးရာ အရပတၾင ပ၊ သခၾား၊ ဖ႟၊ ဖရ၊ ေမာကဥ၊ င႟တေကာငး၊ မနညငး၊ ကကသၾန စသညတႛ စက၏။ ဥယာဥ (ဥယန) တၾင အမားအားဖင ကၾမးသးပငက စကသည။ သရက စေသာ အသးစား အပငမားက လညးေကာငး၊ ကပင ကသႛေသာ အရညအလႛငႀာ စကေသာ အပငတႛက လညးေကာငး၊ အ႟ၾကအရည ႎႀစမးလး အတၾက ထနးပင ေပပငတႛက လညးေကာငး၊ ဥယာဥ၌ စကပးကသည။ က႗နမားက ေမၾး၍ လယ၌ အသးပသည။ ပဂေခတ ေ႟ၿဒဂၝး ဟ၍ မညသည ပသဏၵာနႎႀငမ႖ မေတၾႚဘးေခ။ အေရာငးအဝယတၾင

Page 188: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 188

ကနဖလႀယခငးသာ ပဟနတသည။ ေ႟ၿတကပလ႖င ေငၾတဆယတန၍ ေကးတပာလ႖င ေငၾႎႀစကပႎႀင တညသညဟ သရသည။

ေမယာ တနဖးကား တငးစၾန ပညနား၌ ေပၝ၏။ တပယလ႖င တကပမႀ တပယလ႖င ေငၾႎႀစဆယ ေရးသညအထ

ကၾခားကသည။ ပၝေမာကၡလစသည ကနပစၤညမား တနဖး၊ က႗ ႎၾား တနဖး၊ က႗နတနဖး စသဖင တနဖးမားကလညး ရႀာေဖၾ၍ တငပသည။ နဂးခပလ႖င "ေပာစရာ ကနပၝေသးသည။ သမငစရာ အားလး ကန႓ပဟ မဆလပၝ။ အမား သကသည အတငး အမႀနက ဝနခရလ႖င က႗နေတာ ကယတင ပဂေခတ မနမာတႛ ေနပက ေကာငးစၾာ သမငသည မဟတပၝ" ဟ ဆ၏။ မရငး ေဆာငးပၝးႎႀင တနတ စတပၝ ဝငစားဖၾယ ဖစ၍ အေရးပၝပခငးလညး တေသာ မႀတခက ၁၁၂ ခ တၾဖက ေရးသား ေဖာပ ခပၝသည။

၂၉။ မနမာရာဇဝငႎႀင ေရႀးေဟာငး သေတသနတၾင အႎႀစတရာ အတၾငး တးတကလာပ (၁၉၄၉ - ဂာနယ အတၾ ၃၂၊

အပငး ၁၊ စာမကႎႀာ - ၇၉-၉၄) မနမာ ရာဇဝငတႛ၌ ပၝေသာ ေခတဥးပငး ဆငရာ ေရးသားခကမားက လကခႎငရန ခက၏။ မနမာတႛ မလ ဇစမစက မသႎင။ ဓဇရာဇာ ဝငေရာကလာပမႀာ ထးဇာတ သကသက ဖစ၏။ ထႛေကာင အားကးေလာကေသာ မနမာ ရာဇဝင တေစာငက ေရးႎငရန သေတသနက အားေပးရသည။ ဆရာလစက ကာနယဗာေနႎႀင ဂမးပရငဆပတႛမႀ စ၍ ပညာရႀင စာရငးက ေဖာထတခ၏။ ၎တႛကား ေလယၾနေဒေဗလ၊ စအဗလကဒန၊ ဒဗလႃ အကစေဒဆင၊ စေဗလႃဒန၊ စဒ႟ၾငဆ၊ အေဖာခမမာ၊ ေဂအကစဖာနဗ၊ ဒဂအးေဟာ၊ ဂအးဟာေဗး၊ အးဟဗာ၊ အးအပခ ဂ႗နစတန၊ ဥးခငေဇာ၊ ဥးလေဖဝငး၊ ဖရနစစ ေမဆၾန၊ ဥးမ၊ အကဖအအာတယ၊ အးအပခပၝကာ၊ ဗအာပနး၊ ဥးေဖေမာငတင၊ အာသာဖယရာ၊ ဒေဂ စေလာစ၊ ေဂေအ စတးဝပ၊ ေတာစနခ၊ ရစခပတငပယ၊ ဒဗလႃသယဖယ၊ ဥးထၾနး႓ငမး၊ ႎႀင ဟငနရယးတႛ ဖစက၏။ အဆပၝ ပညာရႀငတႛကား မနမာႎငင အတၾက ဂဏယထကသည ေကာကေကာငး ေကာက မတမား ဖစဘမ၊ ပၝေမာကၡ ေဂၝဒၾနဟနနငတနလစကား ငေမာကေကာကပင ဖစပၝသည။ ထသႛ စာရငး တငပရာ၌ မမ ကယတငလညး ထးခား ေပာငေမာကေအာင ေဆာင႟ၾကခေကာငး ထညသၾငး ေဖာပခငး မပခေခ။

၃၀။ မနမာပတက အတၾက အကမး စမကနး (၁၉၅၀ - ဂာနယ အတၾ ၃၃၊ အပငး ၂၊ စာမကႎႀာ - ၉၁-၁၃၀)။ ၃၁။ ပဂေခတ မၾနမား အေကာငး (၁၉၅၃ - ဂာနယ အတၾ ၃၆၊ အပငး ၁၊ စာမကႎႀာ - ၁၂၀) မနမာႎငင၌

ေနထငကေသာ လမးတႛတၾင မၾနတႛကား ေရႀးအကဆး ဖစ၏။ ယေနႛ ယးဒယား ႎငငကား တခၝက မၾနႎငင ဖစခပၝသည။ မနမာႎငင၌လညး အႎႀႛအပား လာေရာက ေနထငက၍ ေကာကပက စတင စကပးသမား ဖစသည။ ခႎႀစရာစက ေလာပ ရတၾင ႓မႚေတာထား၍ ၎တႛ တညေထာငေသာ ဒၾၝရဝတ ႎငငသည အထၾဋအထပသႛ ေရာက၏။ ထႎငငမႀ ခၾထၾက၍ ဟရပဥၦယ ႎငင ဖစပနသည။ မနမာႎငင၌ ပႃတႛက ဧရာဝတ မစ႟းတၾင ေန၏။ မၾနက ၎တႛ၏ အေရႀႚဘကတၾင ေနသည။ ထအေတာ အတၾငးဝယ နနေကာငတႛ တနခး႒ကးလာရာ ပႃ႓မႚေတာက ခရစႎႀစ ၈၃၂ တၾင ဝင၍ ဖက႓ပးေနာက "ေအာကမနမာႎငင မၾနတႛ ေဒသဖစဟန တေသာ ႓မႚ႒ကး ႎႀစ႓မႚကလညး" ၈၃၅ ခတၾင ဖက၍ ပစပနသည။ ထအခၝတၾငမႀ မနမာတႛက အခၾငေကာငး ယ၍ မနမာ ေမပနႛသႛ ဆငးလာလက နတထပ ေတာငကားလမးမႀ ေကာကဆည ခ႟ငတၾငးသႛ ဝငလာကသည။ ထအရပ၌ မၾနတႛ ရႀေနေသာလညး အပငး ခခ တၾနးလႀနခငး မရႀေခ။ ထ မၾနတႛကထမႀ မနမာက ဗဒၭဝၝဒႎႀင စာေရး ဖတနညးက ရလက၏။ မၾနတႛသည ဟႎၬႃဝၝဒ အမးမးကလညး လကခ ကငသး ေနသမား ဖစသဖင ထဝၝဒကလညး မနမာတႛက ဖနႛ ဖႃး လကပနသည။ ကေမာဇမႀ ႔ကမး (ဂ႗မး) တႛသည မၾနတႛက ေႎႀာငရႀကလၾနး သဖင သထမႀ မကတသည ၎ရနက ခခရန ႒ကတင ပငဆငခသည။ မကတ နနးေတာရာႎႀင ၎ တညေဆာကခေသာ ႎႀစထပ ႓မႚ႟းက သထ၌ ယခတင မငႎင ပၝေသးသည။ ဆရာလစက ထအခၝက အေခအေနက ေဖာပရာ၌ မၾနတႛ စတဝမးကၾလက မညမႌၾတ ရႀေနသညဟ ဆ၏။ ေမာကဘကမႀ ဟရပဥၦယက ဗဒၭသာသနာဝင မဟတေသာ ဝ လမး၊ သႛမဟတ နနေကာငတႛက ထပၝး ေႎႀာငရႀကလက ရႀသည။ ထႛေနာက ကာလဝမး ေရာဂၝ ကေရာကသည။ ထႛေကာငပင မၾနတႛသည သထ၊ ပဂး၊ အဝငအပၝ ေအာကမနမာႎငင အတၾငးသႛ ဝငလာကဟန ရႀသည။ ဗဒၭသာသနာဝင ဖစေသာ ဟရပဥၦယ၊ ေလာပရႎႀင လေဂၝရ တႛကလညး အခငးခငး သတဖတလက ရႀသည။ လေဂၝရဘရငက အနေကာရ၌ ပထမ သရယဝၝမရ ဖစ၍ လာ၏။ ေလာပရက သမးယ၏။ ထႛေနာကမႀ ကေမာဇသားတႛက မၾနအားလးက ႎႀမနငးရန ဟေသာ သေဘာဖင ေအာကမနမာႎငငက ဝငေရာက ကႃးေကာလာ၏။ မၾနတႛမႀာလညး သထ၊ ပဂး စသည ကၾ၍ ဗဟဏ အယႎႀင ဗဒၭအယ တကပၾ ဖစလက ရႀသည။ အန႟ဒၭက ယငးက အခၾငေကာငး ယ႓ပး အညာမႀ ဆငးလာ၍ သဝနတ ကးကၾယသတႛက တကထတမညဟ ဗဒၭအလက လၿငလက ေ႔ကးေကာ၍ ေနာကလက ငယသားမား စရာ မၾနတႛ၏ ကညမႁ၊ သႛမဟတ ေကနပမႁက ရယခ၏။ ပဂးႎႀင မဟာမတ ဖၾႚသည။ သထက အညမခ သဖင ႟တခငး တက၍ သမးယဟန ရႀသည။ ႓ပးမႀ ႓မတအထ ဆက၍ သၾားဟန ရႀသည။ အန႟ဒၭ လၾနလ႖င မၾနတႛ သပနထသည။ ထးလငမငးက ရနအေပၝငး ႎႀမနငး၍ ခရစႎႀစ ၁၀၈၄ တၾင ပဂထးနနးက သမးယ၏။ ထမငးကား မၾန မနမာ အသငအတင ေနႎငေရးက မားစၾာ ေဆာင႟ၾကခသည။

ေဒၝကတာ သနးထၾနး [ေငၾတာရ မဂၢဇငး၊ ေအာကတဘာ ၁၉၆၀ စာမကႎႀာ ၉၉ - ၁၀၉၊ ဒဇငဘာ ၁၉၆၀ စာမကႎႀာ ၂၃၈ - ၄၀၊ ဇနနဝၝရ ၁၉၆၁ စာမကႎႀာ ၂၃၆ - ၉

Page 189: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 189

ကဗာဆရာ ကညေအာင ကၾယလၾန မနမာ အႎပညာ ေလာကရႚ တနဖး ရႀလႀတ အႎပညာသည တဥး ဖစတ ကဗာဆရာ ကညေအာင ဒကေနႛ ညေနမႀာ ကၾယလၾန သၾားခ႓ပ ဖစပၝတယ။ အသက ၇၂ ႎႀစ အ႟ၾယက ေရာကရႀေန႓ပ ဖစတ ဆရာ ကညေအာငဟာ ဒကေန ညေန ၃ နာရ ၄၆ မနစ အခနမႀာ မႎၩေလး ေဆး႟႒ကး ႎႀလးေရာဂၝ အထး ကသေဆာငမႀာ ႎႀလးေရာဂၝနႛ ကၾယလၾနခတာ ဖစပၝတယ။

ကဗာဆရာ ကညေအာင ကၾယလၾန။

ဒဗၾဘ ၊ ၂၇ ၊ မတ ၊ ၂၀၀၉

ဒအေကာငးက ဆရာ႒ကးရႚ တေတာစပသ ကခငေမာငေအးက အခလ ေပာပပၝတယ။ "ဒကေနႛ ညေန ၃ နာရ ၄၆ မနစမႀာေပၝ မႎၩေလး ေဆး႟႒ကးမႀာပ ကၾယလၾနပၝတယ၊ ႎႀလး အထးကပမတ

ေဆာငမႀာပၝ၊ အသက ၇၂ ႎႀစပၝ၊ ၂၉ ရကေနႛေပၝေလ၊ တနဂေႎၾေနႛ မနက ၁၀ နာရမႀာ မႎၨေလးေဆး႟ အေအးခနးကေန ႓ပးေတာ ကာနကန သသာနက ပႛေဆာငမႀာပၝ။"

အခလ မနမာ အႎပညာ ေလာကရႚ တနဖးရႀတ ကဗာဆရာ တဥးလညးဖစ သငယခငး

တေယာကလညး ဖစတ ဆရာ ေမာငမးသက ဆရာကညေအာင ကၾယလၾန ခတအေပ အခလ ေပာပၝတယ။ "ကညေအာငက ကေနာတႛ အႎပညာသမား တေယာက ဖစပၝတယ။ အငမတနမႀ ထငရႀားတ

ကဗာဆရာ တေယာကလညးဖစပၝတယ၊ တခနထမႀာ အငမတန ေကာငးမၾနတ ကဗာက ေရးခပၝတယ၊ တငးကး ပညကးနႛ ပတသက႓ပးေတာလညး ပတပတသားသား ရရဝဝ ရပတညတ အတၾက ေနာက သ ကဗာ ေရးခၾငေတာငမႀ မရႀဘ ဖစေနခပၝတယ၊ သႛနာမညနႛ ေပၝေနာ။ ရနကနမႀာလညး သအ႓မတမး လာပၝတယ၊ သကၾယလၾန သၾားတအတၾက သငယခငး တေယာက ဆး႟ႁးသၾားတ အတၾက ဝမးနညးသလ တငးပညအတၾက စာေပအတၾက အႎပညာ အတၾကလညး အငမတန ႒ကးမားတ ဆး႟ႁးမႁ တခ ဖစတယလႛ ကေနာ ခစားရပၝတယ၊ ကေနာ စတလညး မေကာငးပၝဘး။"

ဒၝအပင မနမာ စာေပ ေလာက အတၾက မႎၩေလး တကသလကေန ဆရာကညေအာငနႛ အတ

ေမၾးဖၾားခသ တဥး ဖစတ ဆရာ ေမာငစၾမးရညကလညး၊ "ကေနာ ကေတာဗာ သက အငမတန ထကမကတ တက႔ကတ ကဗာဆရာ တေယာကေပၝဗာ၊ သႛက

ကသနးႎငက ရသ ထးခ႗နတ ကဗာ ဆ႓ပးေတာ ေဝဖနေလ ရႀပၝတယ၊ ေပာေလ ရႀပၝတယ။ သက အငမတန တက႔ကတ ကဗာဆရာ တဥး ဖစ႓ပးေတာ ေဒေအာငဆနးစကညက သတႛက ႎႀစစဥ ႎႀစတငး အမးသားေနႛ၊ လၾတလပေရး ေနႛတႛမႀာ ဖတေခ႓ပးေတာ ေဟာေပာေလ ရႀတယ။ အဒၝေကာင မႛလႛ သတႛ ႎႀစေယာကက (ကဗာဆရာ ကေလး (အငးဝ ဂဏရည) က ဆလခငး ဖစပၝတယ) စာေရးခၾငကလညး ပတပင ထားပၝတယ၊ ေနာကထပ ေရးခၾငက လပထားပၝတယ ဒၝေပမ သႛကဗာေတၾဟာ ဖမးဆးတ ဗလခပေတၾသာ ေပး႓ပးေတာ

Page 190: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 190

ေပာကသၾားမယ ေမာငးထ ေရာကသၾားမယ၊ ကကညေအာငကေတာ ထာဝရ ရႀငသနေနမယ ကဗာဆရာ တဥး ဖစပၝတယ။ သတႛ မေရးရေပမယလညး သေရးထားတ ကဗာေတၾလညး ရႀပၝလမမယ၊ ကေနာတႛ ေနာကတခၝကေတာ လပကမယ၊ ကေနာတႛ သႛေကာကတငက မႎၩေလး တကသလမႀာ စကကမယ ဆ႓ပးေတာ ရညစးထားပၝတယဗာ။"

ဆရာကညေအာငရႚ နာေရးက လာမယ တနဂေႎၾေနႛ နနက ၁၀ နာရမႀာ မႎၩေလး ေဆး႟႒ကး

ေရခတကကေန ကာနကန သသာနက ပေဆာင႓ပး ဂသၾငး သ႓ဂဟမႀာ ဖစတယလႛလညး သရပၝတယ။ မနမာ အငအကစပမႀ ဆရာကညေအာင ကၾယလၾနခငး ဝမးနညးတသ အထမးအမႀတ အဖစ ဆရာရႚ

ကဗာ တပဒကပၝ ပးတၾ လၿငတင ေပးလကပၝတယ။

"သစၤာတင" ဒေတာင႟း ကားဆးေပၝရႚ။ ေမာငအခစ မ႖စခးလကခ ။ ။

ကညေအာင * * * * * * * *

တပမေတာန႔ ျပညသ နးစပေရး မလြယက 27 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-27-voa1.cfm

ဒကေန႔ မတလ ၂၇ ရကေန႔ဟာ ျမနမာႏငငရ႕ ၆၄ ႏစေျမာက ေတာလနေရးေန႔ ဒါမမဟတ တပမေတာေန႔ ျဖစပါတယ။ ျပညသေတြက ကာကြယဖ႔A တြက ဗလခပေA ာငဆနး တညေထာငခတ တပမေတာA ေပၚ တခနက ျပညသလထရ႕ ခစခငေလးစားမႈ ရခေပမယ ဒေန႔ဒA ခနမာေတာ ျပညသန႔ တပမေတာၾကားမာ ယၾကညမႈဟာ A ေတာေလး A လမး ကြာေနၿပလ႔ ေျပာႏငပါတယ။ ဒေတာ ႏစဘက ေလးစား ခစခငမႈ A ျပနA လနျပနရဖ႔ A ေျခA ေန ရပါေသးရ႕လား၊ ဘယလမးလပႏငမလ ဆတာက မစျမတမြနက သးသပတငျပေပးထားပါတယ။

ျမနမာလြတလပေရးA တြက ဖကဆစဂပနက စတငေတာလနတကခကခတေန႔က A စြျပၿပး ျဖစလာခတ ေတာလနေရး ေန႔ ေရာကတငး ျမနမာႏငငမာ တပမေတာသားေတြက မဘျပညသေတြက ပနး၊ ေရခမးန႔ ဂဏျပလာခၾကတ A စUA လာဟာ ဒကေန႔မာ ေမးမနလနးပါး ျဖစေနပါၿပ။ ျပညသ႕ရန ကာကြယေပးမယဆတ တပမေတာA ေပၚ ျပညသ ေတြရ႕ ခစခငေလးစားမႈေတြဟာလညး တေန႔တျခား နညးလာၿပလ႔ သးသပသေတြက ေျပာေနၾကပါတယ။ ဒေတာ တပမေတာန႔ျပညသ A လမးကြာသြားေစတ A ဓကA ေၾကာငးေတြက ဘာေတြပါလ၊ လ႕ေဘာငသစ ဒမကရကတစ ပါတရ႕ ဒ-Uက႒ ကယUေထြးက A ခလသးသပပါတယ။

“A ဓကA ေၾကာငးကေတာ စစတပက ႏငငေရးကစၥ၊ ျပညသလထရ႕ A ေရးကစၥေတြထမာ တရားမ၀ငေရာကချခငးဟာ A ဓကA ေၾကာငးပလ႔ ကေနာေတာ ထငပါတယ။ တကယတမး၀ငခတာေတာ ၁၉၆၂ ခႏစကတညးကေပါ။ A ဒ A ခနတနးက ရေနတ A ေနA ထားက ေ၀းေတာေ၀းသြားတယ၊ သပမသသာေသးဘး။ ရစေလးလးA ေရးေတာပရ႕ A စပငးကာလေတြမာ ၾကညမယဆရငေတာငမပ ျပညသလထက လမးေလာကရငးန႔ေတာင စစသားေတြ ေတြ႕လ႔ရရင ျပညသ႕စစသား ဒ႔စစသားဆၿပး ေA ာခဟစခတာေတြ ရပါတယ။ A ဒA ခနA ထ ျပညသလထထမာ စစတပက ငါတ႔ ဘကမာရႏငတယ၊ ငါတ႔န႔ တသားတညးရႏငတယဆတ ေမာလငခက တကယက ရခၾကပါတယ။

Page 191: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 191

“ရစေလးလးA ေရးေတာပႀကးမာ စစတပက တရားလကလြတ A ႏငကငၿပး ၿဖခြလကတကစၥမာ ေတာေတာထငရားတ ေ၀းကြာေစမႈႀကးလ႔ ကေနာထငပါတယ။ A ခေနာကဆးျဖစခတ သဃာA ေရးေတာပလ ဟာမးမာေတာ နဂက ပငလယ ေလာကျခားေနတာ A ခေတာ သမဒၵရာေလာကျခားသလ ျဖစသြားပါတယ။”

ဒေတာ တခနကလ ျပညသေတြရ႕ ခစခငေလးစားမႈ ျပနရဖ႔ တပမေတာဘကက ဘယေလာကျပနၿပး လပရမာပါလ၊ လကရ စစတပဘကကေရာ ျပညသေတြရ႕ ေလးစားေထာကခမႈက A ေရးတယ ရပါရ႕လား၊ ျမနမာႏငင မးခစ စစသည ေဟာငးမား A စညးA ႐း Uက႒ Uးခငေမာငၫြန႔ကေတာ …

“A မနကေတာ ရပါတယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြမာပ ျပညသေတြ ဘယလခစားတယ၊ ျပညသေတြ ရ႕ စတဓာတA ေျခA ေန ဘယလရတယ၊ ျပညသေတြ ဘယသ႕က ေထာကခA ားေပးတယဆတာ တပထကလေတြ သပါတယ။ သတA တြကလညး ၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြမာေရာ၊ ၁၉၆၀ ေရြးေကာကပြမာေရာ တပတြငးA ငA ားစ ေတာေတာ မားမားဟာ သတ႔ လြတလြတလပလပ ေရြးခယ ဆးျဖတႏငခြင ရခတA တြက ျပညသဘကကပ ရပေနတာ ပ။”

လကရA ေနA ထားကၾကညရင ျပညသေတြရ႕ စစတပA ေပၚထားတ A ျမငေတြ၊ သေဘာထားေတြဟာ ေရႊဝါေရာင သဃာလႈပရားမႈျဖစၿပး ေနာကပငးမာ နာကညးတ A ေနA ထားမးေတာင ေရာကသြားခတယဆေတာ ျပညသန႔ တပမေတာ A ျပနA လန ယၾကညမႈ ျပနရေA ာငလပဖ႔ လကေတြ႕မာ လြယႏငပါမလား။

“ဒဟာကေတာ တပထမာရေနတပဂၢလေတြ တငးျပညမကႏာကပၾကညမယ၊ ဘယသ႕မကႏာမ မၾကညဘး၊ တပမေတာ ရ႕ ေနရာမနက ျပနေရာကေA ာငသြားခငတ ပဂၢလေတြက သတ႔ရ႕လပေဆာငမႈA ေပၚမာပ မတညတယ။ သတ႔လပရ တာလညး ေတာေတာေတာ ခကခမာပ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ A ခA ခနထက ၾကမးၾကမးတမးတမး သတျဖတထားတ ကစၥေတြ၊ မတရားဖမးဆး ႏပစကညႇUးပနးတာေတြ၊ တရားခ A ကနလးက တပမေတာA ေပၚမာပ လကညႇးထးရမယ A ေနA ထား ေရာကေနတယဆေတာ ျပညသက ျပနခUးကပၿပး လပလ႔ရရငေတာ ျဖစႏငတ A ေနA ထားမာ ျဖစပါတယ။”

“တကယတမးလပမယဆရငေတာ သပA မားႀကး လပစရာေတာ မလပါဘး။ A ဓက လပရမာကေတာ လကရ စစေခါငးေဆာငေတြ A ေနန႔ A ဒလ A ရမးက ေ၀းကြာေနၿပ၊ ေ၀းကြာျခငးဟာလညး A မနးတရားေတြန႔ ေ၀းကြာေနတာ ျဖစတယ၊ A ဒါကလညး မေကာငးတA ေနA ထားတခ ျဖစတယ၊ A ဒါ ငါတ႔စစတပမာ A ဓကတာ၀နရတယ ဆတာက ျမငဖ႔လပါတယ။ A ဒA ျမငရၿပး ေကာငးတာကလပမယဆရငေတာ သပA မားႀကး၊ A ႀကးႀကးလပစရာေတာ မလပါဘး။ စစတပက စစတပA လပက လပၿပး ျပညသလထန႔ဆငတ ကစၥေတြက ျပညသလထကယတင ဆးျဖတလပကငခြင ရသြားတA ေနA ထား ျဖစလာရငေတာ နးစပစရာ A ေျခA ေနက A လြယတက ျဖစလာမယ၊ ျမနမယလ႔ ကေနာ ထငပါ တယ။”

“ျပညသမၿငျငငမယဟာမး၊ ျပညသန႔တပမေတာ နးနးကပကပျဖစႏငမယဟာမး ႀကးစားၿပးေတာ သမသမေမြ႕ေမြ႕န႔ လႈပရားရမယ။ ေျပာဆရမယ၊ ျပညသကခUးကပရမယ။ ဒါဆရင ျပညသက A လA ေလာက နားလည သေဘာေပါက လာမယလ႔ ကေနာတ႔ ယၾကညပါတယ။”

ျမနမာႏငင မးခစစစသညေဟာငးမား A စညးA ႐း Uက႒ Uးခငေမာငၫြန႔န႔ လ႔ေဘာငသစ ဒမကရကတစပါတရ႕ ဒ-Uက႒ ကယUေထြးတ႔က သးသပျပသြားတာ ျဖစပါတယ။ သတ႔ေျပာသြားတA တငး လကေတြ႕ျဖစလာၿပး တပမေတာ A ေပၚ ျပညသရ႕ ေလးစားခစခငမႈ ျပနရႏငဖ႔က A ခန ေတာေတာယလမမယလ႔ ေျပာရပါလမမယ။

A ေမရကနA ရာရ ျမနမာခရးစU ႏငငျခားေရးဌာန A တညျပ 26 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-26-voa3.cfm

A ေမရကန A စးရ ထပတနး A ရာရႀကး တUး ဒသတငးပတထ ျမနမာျပညက သြားေရာကစU စစA စးရႏငငျခားေရး ၀နႀကးန႔ေရာ တျခား ပဂၢလမားန႔ပါ ေတြ႔ဆခေၾကာငး A ေမရကန ႏငငျခားေရး ဌာနက A တညျပလကပါၿပ။ A ေမရကန ႏငငျခားေရးဌာန A ေရ႕ေတာငA ာရေရးရာ ဌာနမႉး စတဖင ဘလတ A ဂၤါေန႔က ျမနမာ ႏငငျခားေရး ၀နႀကး UးUာဏ၀ငးန႔ ေတြ႔ဆခသလ A တကA ခ A မးသားဒမကေရစ A ဖြ႔ခပ၀ငမားန႔ေရာ တငးရငးသား လနညးစ A ဖြ႔A စညးမားက ကယစားလယမားန႔ပါ ေတြ႔ဆခေၾကာငး ဗဒၶဟးေန႔မာ A ေမရကန ႏငငျခားေရး ဌာနက ထတျပနေၾကညာပါတယ။ စတဖငဘလတ(Stephen Blake) ျမနမာ စစA စးရႏငငျခားေရး ၀နႀကးန႔ ေတြ႔ဆေပမ ျမနမာ ႏငငက ထားရတ A ေမရကန ရ႕သေဘာထား ကေတာ မေျပာငးလပါဘး။ သမၼတ ဘားရကခ A ဘားမား A စးရက ၀ါဒသေဘာထား ျပနလည သးသပ ေနေပမ ျမနမာႏငငမာ ဒမကေရစဘကဆ ေျပာငးလေရးကသာ ဆကလက A ားေပးသြားမာ ျဖစတယလ႔ A ေမရကန ႏငငျခားေရး ဌာန ေၾကညာခကထမာ ေဖာျပထားပါတယ။ UးUာဏ၀ငးန႔ ေတြ႔ဆတာ မဟတမမနဘးလ႔ ျငငးဆတာဟာ သရလကၤာႏငငဆငရာ A ေမရကန သA မတ ေရာဘတ ဗလတက ညြနၾကားေရးမႉး စတဖင ဘလတန႔ လခငးမား ကးကား မတA ေၾကာငးက A ေမရကန ႏငငျခားေရးဌာနက ရငးျပထားပါတယ။

Page 192: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 192

ျမနမာႏငငျခားေရး၀နႀကးန႔ NLD ေခါငးေဆာငပငးက A ေမရကနA ရာရ သးျခားစ ေတြ႔ဆ 25 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-25-voa3.cfm

A ေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဌာနရ႕ ေဒသဆငရာ A ရာရတUးဟာ ျမနမာႏငငက ႏငငေရး A ေျခA ေနေတြက A ကခတဖ႔A တြက A တကA ခ ႏငငေရးပါတ၀ငေတြ၊ A စးရ တာ၀နရသေတြန႔ ေတြ႔ဆရငး ျမနမာႏငငမာ ေရာကေန ပါတယ။ ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာန A ေရ႕ေတာငA ာရေရးရာ ညႊနၾကားေရးမႉး ျဖစတ စတဖင ဘလတခ (Stephen Blake) ဟာ ဒကေန႔ ဆရငလညး ရနကနၿမ႕က A မးသား ဒမကေရစA ဖြ႔ခပ (A နA ယလဒ) ဗဟေကာမတ၀ငေတြန႔ ဌာနခပမာ ေတြ႔ဆခတာပါ။ ဒA ေၾကာငးက စစမးထားတ ကေA ာငလြငUး က တငျပထားပါတယ။ A ေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာနရ႕ A ေရ႕ေတာငA ာရေရးရာ ညႊနၾကားေရးမႉး မစၥတာ စတဖင ဘလတ ဟာ ရနကနမာရတ A မးသားဒမကေရစ႐းခပမာ ဗဟေကာမတ၀ငေတြ A ပါA ၀င ပါတတာ၀နရသတခ႕န႔ ေတြ႔ဆခတာပါ။ တနာရၾကာ ေတြ႔ဆမႈA တြငး ျမနမာႏငငက မေျပလညႏငေသးတ ႏငငေရး ျပနာေတြန႔ ပတသကလ႔ A ျပနA လန ေဆြးေႏြးျဖစခၾကတယလ႔ A နA ယလဒ ပါတက ေျပာပါတယ။ ဒါဟာဆရင မၾကာေသးခငတနးကပ A ာရတကက ခရးထြက လာရငး ျမနမာႏငငန႔ ပတသကတ A ေမရကန A စးရရ႕ ႏငငျခားေရးရာ မ၀ါဒေတြက ျပနေျပာငး သးသပ စUးစားေနတယလ႔ ေျပာဆလကတ A ေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဟလာရ ကလငတန ရ႕ ခရးစUေနာကပငး A ေမရကန A စးရ A ရာရတUး ျမနမာႏငငကသြားၿပး စစA စးရန႔ေရာ A တကA ခႏငငေရး A ငA ားစေတြန႔ပါ ေတြ႔ဆမႈတခလညး ျဖစပါတယ။ A နA ယလဒ ပါတ ေျပာခြငရသ UးUာဏ၀ငး ကေတာ ျမနမာႏငငေရး A ေျခA ေနန႔ A ေမရကန A စးရရ႕ သေဘာထားေတြက A ျပနA လန ေဆြးေႏြးျဖစတယလ႔ ဆပါတယ။ “ ႏငငေရး A ေျခA ေနရ NLD က ဘာေတြလပေနတယ။ ဘာေတြ ျဖစေနတယလ႔ ကၽြနေတာတ႔က ေျပာတယ။ သတ႔ ဘကက A ေမရကန ႏငငျခားေရး ၀နႀကး ေျပာခတ ကစၥေတြက ရငးျပတယ။ ေနာကထပ နညးလမးသစေတြက ရာတနးပ။ ဘယေတာ ျဖစမယဆတာ တတကကေတာ မေျပာႏငဘး။ ဒါေတြပ ေျပာတာပါ။ ကၽြနေတာတ႔ဘကက CEC ၇ေယာက၊ Uး၀ငးတင၊ Uးခငေမာငေဆြ၊ Uးညႊန႔ေ၀၊ Uး သနးထြနးUး၊ Uးလေဖ၊ Uးစးျမင၊ ေနာက ျပနၾကားေရး A ေနန႔ ကၽြနေတာ ရယ၊ Uးဟနသာျမင ရယ၊ ေဒါကတာ သနးၿငမး ရယတ႔ ပါတယ။ သ႔ခရးစUက A ာစယ ႏငငေတြျဖစတ လာA တ႔ ၊ ဗယကနမ သတ႔ န႔ သကဆငတကစၥမ႔ သ႔လာခငတာ ၾကာၿပေပါ။ A ခ A ခြငA ေရးရတနး လာတယ။ ဒါပ ေျပာပါတယ။” လာမယႏစမာ ေရြးေကာကပြက လပေတာမာမ႔ ႏငငေရးရပတညခကေတြမးကေရာ ေျပာဆ ေဆြးေႏြးတာေတြ ရပါ သလား ခငဗ။ "ဟတပါတယ။ A ဒ ရပတညခကေတြလညး ေဆြးေႏြးတယ။ ကၽြနေတာတ႔ရ႕ ရပတညခကက ေရြးေကာကပြကစၥက A ာဂငဒါထမာ မထညရေသးဘး။ ကၽြနေတာတ႔ A ဓက ထားေနတာက ကၽြနေတာတ႔ ေတာငးဆထားတ A ေျခခUပေဒ က ျပနလည သးသပဖ႔ပ။ ဒါဟာ သပ A ေရးႀကးတယ။ ဒါကပ ေလာေလာဆယ Uးစားေပး စUးစားေနတယ။ ေရြးေကာက ပြ န႔ ပတသကၿပး ျပျပငေျပာငးလတာေတြ ဘာမ မရရငေတာ ကၽြနေတာတ႔A တြက စUးစား ဆးျဖတရတာ A ခကA ခ ေတြ ရမယ။ သ႔ေသာ ဆးျဖတရမာပလ႔ ေဆြးေႏြးခပါတယ။ သတ႔ A ေမရကန A ေနန႔ ေဆာငရြကဖ႔ A ႀကျပခကေတြ ရရငလညး A ႀကျပခကေတြလညး လခငပါတယလ႔ ေဆြးေႏြးသြားပါတယ။ ကၽြနေတာတ႔ A ျမငခငး ဖလယလ႔ ရတယ။ သတ႔ ႏငငႀကးေတြA ေနန႔ သတ႔A ျမငေတြက ၾကားရတာက A ၿမတမး ႀကဆတယ။ ပၿပးေတာလညး ကေနာတ႔ ႏငငေရး A ေျခA ေနက စUးစား သးသပလ႔ ရတာေပါ။” တနဂၤေႏြေန႔ကတညးက ျမနမာႏငငမာ ေရာကေနတ A ေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကးဌာန A ရာရ စတဖင ဘလတ ဟာ ဒကေန႔ ခရးစU A ဆးသတဖ႔ ရတယလ႔ ရနကနမာရတ A ေမရကန သ႐းကေျပာပါတယ။ A ဂၤါေန႔မာတနးကေတာ သဟာ A စးရ႐းစကရာ ေနျပညေတာက သြားေရာကၿပး စစA စးရ ႏငငျခားေရး၀နႀကး UးUာဏ၀ငး န႔ ေတြ႔ဆခၿပးေတာ ဒေတြ႔ဆမႈန႔ ပတသကၿပး A စးရပင သတငးေတြမာေတာ ၂ ႏငင ဆကဆေရး တးျမႇငေရးန႔ A ကးတ ကစၥရပေတြက ေဆြးေႏြးတယလ႔သာ ေဖာျပခတာ ေတြ႔ရပါတယ။ တကယေတာ A ေမရကန A စးရက ျမနမာစစA စးရရ႕ လ႔A ခြငA ေရး ခးေဖာကမႈေတြ ရေနတယ။ ဒမကေရစ ျပျပငေျပာငးလေရးA တြက ေဆာငရြကဖ႔မာ ပကကြကမႈေတြ ရေနတယ ဆၿပးေတာ စးပြားေရးA ရ ပတဆ႔ဒဏခတ A ေရးယမႈေတြက ခေနရတ ႏငင တႏငငလညး ျဖစပါတယ။

Page 193: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 193

UးခြနထြနးUး၊ UးA နးသနး ဖမးဆးမႈ Uပေဒန႔မည၊ ကလA ဖြ႕ ထတျပန 25 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-25-voa2.cfm

ျမနမာႏငငမာ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည A ပါA ၀င ၈၈ မးဆက ေကာငးသားေခါငးေဆာငေတြက တရားလကလြတ ဖမးဆး ေထာငခေနတယလ႔ ကလသမဂၢ လ႔A ခြငA ေရးေကာငစရ႕ လပငနးA ဖြ႕တခက ေျပာခတာန႔ ပတသကၿပး A ခလ ျမနမာႏငငမာ ျဖစေနတာေတြက စတပကမတယလ႔ A ေမရကန ႏငငျခားေရးဌာနက ဒေန႔ ေၾကညာခက ထတျပနပါ တယ။

တခနတညးမာပ ႏစရညေထာငဒဏ ခခထားရတ A ကစA နနA ယလဒ ရမးတငးရငးသားမား ဒမကေရစA ဖြ႕ခပ ေခါငးေဆာင UးခြနထြနးUးန႔ သ႕ရ႕A မႈတြေတြA ပါA ၀င တကယေတာဆႏၵျပလ႔ ဖမးဆးေထာငခခထားရတ UးA နးသနး တ႔ရ႕ A မႈေတြဟာ ျမနမာႏငငUပေဒေတြန႔ ကကညျခငးမရဘးလ႔ တရားလကလြတဖမးဆးမႈဆငရာ ကလသမဂၢ လ႔A ခြငA ေရးေကာငစရ႕ စစမးစစေဆးေရး လပငနးA ဖြ႕က ဆးျဖတခက ခလကပါတယ။ ဘာေၾကာင သတ႔A မႈေတြ ဟာ ျပညတြငးUပေဒေတြန႔ မကကညဘးလ႔ ေျပာရတာပါလ။ A ေၾကာငးစက မသငးသရက စစမးေမးျမနးၿပး တငျပေပး ထားပါတယ။

ရမးတငးရငးသားေခါငးေဆာင UးခြနထြနးUးန႔ သ႕ရ႕A မႈတြေတြက ျပစမႈဆငရာ Uပေဒပဒမ ၁၂၂(၁) ႏငငေတာ ပနကနမႈ၊ UးA နးသနးက စြဆထားတာကေတာ ၁၂၄(က) ႏငငေတာA ၾကညညပကေစတ A မႈေတြန႔ A ျပစေပးထား တာ ျဖစပါတယ။ ဒလ ပဒမ ေတြက လကရ တရား၀ငA စးရတရပျဖစပါမ ခမတစရငႏငတာမ႔ လြေခာေနတA ေၾကာငး A ဒ UပေဒေရးရာA ဖြ႕ႀကးက ေထာကျပခတာျဖစတယလ႔ AHRC ေခၚ A ာရလ႔A ခြငA ေရးေကာမရငက UးမငးလြငUးက ေျပာပါတယ။

“တရားစြဆတ A ဖြ႕A စညးေတြA ေနန႔ လA ပတA ဂၤါရပမာ ဖြ႕စညးပA ေျခခUပေဒA ရ တညေထာငထားတ A စးရ တရပ ျဖစဖ႔ လပါတယ။ လကရA စးရက ဖြ႕စညးပ A ေျခခUပေဒA ရ တညေထာငထားတ A စးရတရပ မဟတတ A တြက ျပစမႈဆငရာUပေဒမာ ျပ႒ာနးထားတ ျပညတြငးUပေဒ ျပ႒ာနးခကက ေဖာကဖကတာလညး ျဖစတယ။ A ဒေတာ ဒါေတြကလညး A ခ မတရား ဖမးဆးထနးသမးထားျခငးခရတာက ေစာငၾကညတA ဖြ႕ကေန ေထာကျပထားၿပ ျဖစတယ။”

ကလသမဂၢ လ႔A ခြငA ေရးေကာငစရ႕ UပေဒေရးရာA ဖြ႕ႀကးက A ခလ ေထာကျပလကတာဟာ ဘယေလာကA ထ လကရ ျမနမာႏငင တရားစရငေရးစနစေတြA ေပၚမာ A ကးရလာႏငမလ၊ ဒါA ျပင လကရ A ခပဒမေတြန႔ A ျပစေပးခ ထားရတသေတြက ဘယေလာကA ထ A ကးရလာမလလ႔ UးမငးလြငUးက ေမးၾကညေတာ…

“၂၀၀၈ ခႏစမာ ႏငငေရး တကကြလႈပရားသ ေတာေတာမားမားက ႏငငေတာA ၾကညညပကေစမႈ ပဒမေတြတပၿပး စြဆပါတယ။ A ဒလစြဆေနတာေတြက တရားစြဆေနစUကာလ တ၀ကမာပ ျပညထေရး၀နႀကးဌာနကေန ဒA မႈက စြဆခြင ႐ပသမးသြားတာ ေတြ႕ရရပါတယ။ မတရား ဖမးဆးထနးသမးျခငး ခရတ A ဖြ႕A စညးကေနၿပးေတာ A ခက A လကေတြ ျပနလညသးသပေပးဖ႔ လၿပဆတ ပ႔ထားတA ခကA လကေတြန႔ တကဆငေနတာက ေတြ႕ရရပါတယ။

“ဒါေၾကာင ေနာကပငးမာေတာ ႏငငေတာ A ၾကညညပကေစမႈန႔ေသာလညးေကာငး၊ ႏငငေတာပနကနမႈန႔ ေသာလညးေကာငး စြပစြထားတ စြဆခကေတြ၊ တရားစရငမႈေတြ မရေတာဘးဆတာက ကေနာတ႔ ေတြ႕လာရတယ။ UးA နးသနးကေတာ A ဒလ ေၾကညာခက ထြကၿပးတA ခနမာမ သ႕A မႈက စရငခကခၿပးသား ျဖစေနတA တြက A ခလမး A ဖြ႕ကေန A ထးျပနလႊတေပးဖ႔ A ေရးယ ေတာငးဆရတာ ျဖစပါတယ။”

ဒါA ျပင ေထာကျပခကေတြကေရာ ျမနမာစစA စးရက လကနာပါမလားဆတ ေမးခြနးကေတာ UးမငးလြငUးက …

“ခကခငးေတာ လပေဆာငလာလမမယလ႔ ကေနာတ႔ ေမာလငမထားပါဘး။ ဒါေပမ ႏငငတကာကေန ဖA ားေပးလာ မယ ဆရင သတ႔A ေနန႔ မျဖစမေန လကေလာရမယ A ေျခA ေနမာ ျဖစတယ။ ေနာကတခက ကေနာတ႔A ေနန႔ ဒ စစA စးရက ႏငငတကာခ႐းက တငတA ခါ ဒါေတြက ခငမာတ A ေထာကA ထားေတြ ျဖစလာမယဆတာက ကေနာ တ႔ A ေနန႔ မတတမးမတရာေတြ ျဖစလာႏငတယ။ ဒUစၥာေတြကလညး ျပညတြငးမာရတ ျပညသလထေတြ A ေနန႔က လညး

Page 194: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 194

ဒA ဖြ႕A စညးA သးသးကသာ မဟတဘန႔ ျပညသလထ တUးခငးA လက တငၾကားႏငတယဆတ Uစၥာေတြက လညး ကေနာတ႔ A သေပး ေျပာၾကားလျခငး ျဖစပါတယ။”

AHRC ေခၚ A ာရလ႔A ခြငA ေရး ေကာမရငက UးမငးလြငUး ရငးျပသြားတာ ျဖစပါတယ။

ဒါA ျပင လနဒနA ေျခစက The Burma Justice Committee ျမနမာႏငင တရားမတေရးေကာမတကလညး ႏစရည ျပစဒဏေတြ ခမတခထားရတ ၈၈ မးဆက ေကာငးသားေခါငးေဆာငေတြျဖစတ ကမငးကႏင၊ ကဂငမ၊ ကမငးေဇယန႔ ကၿပးခတ႔ A မႈတြေတြန႔ ပတသကၿပးေတာလညး A ဒUပေဒA ဖြ႕ႀကးက တငျပထားပါတယ။ A ခ သတ႔ ၄ Uးရ႕ A မႈေတြ ဟာလညး ျမနမာႏငင တရားစရငေရး Uပေဒေတြန႔ ကကညျခငးမရဘးလ႔လညး ဆးျဖတခကခထားပါတယ။

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ဖမးဆးထားတာကလညး ျမနမာႏငငရ႕ Uပေဒန႔ေရာ ႏငငတကာ Uပေဒေတြန႔ပါ ကကညျခငးမရဘးလ႔ A ဒ UပေဒေရးရာA ဖြ႕ႀကးက ဆးျဖတခက ခထားပါတယ။ ဒါA ျပင ျမနမာႏငင A ကUးေထာငေတြA တြငးမာ A ဖမးခထားရသေတြရ႕ A မႈေတြကလညး ဆကလကတငျပသြားမယလ႔ A ဒA ဖြ႕ေတြက ဆပါတယ။

ရမးတငးရငးသားေခါငးေဆာင UးခြနထြနးUးဟာ A ခ ပတာA ေထာငမာ A ဖမးခထားရၿပး A ေမရကနသ႐းေရ႕မာ တကယေတာဆႏၵျပခလ႔ ၂၀၀၇ ခႏစကတညးက A ဖမးခထားရတ UးA နးသနးကေတာ ခႏးေထာငမာ A ျပစေပးခထား ရတာ ျဖစပါတယ။

ေဒၚစကဖမးဆးမႈ Uပေဒန႔မည ကလ လ႔A ခြငA ေရးA ဖြ႕ A သA မတျပ 24 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-24-voa2.cfm

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက စစA စးရက ဖမးဆးထားတာဟာ ျမနမာျပညတြငးန႔ ႏငငတကာ Uပေဒေတြန႔ ကကညမႈမရဘးဆတာက လကခသေဘာတတA ေၾကာငး ကလသမဂၢ လ႔A ခြငA ေရး ေကာငစရ႕ arbitrary detention ေခၚ Uပေဒမ ဖမးဆးမႈေတြက စစမးေရးဆငရာ A လပA မႈေဆာငA ဖြ႕က ေၾကညာခက ထတျပနပါတယ။ A ေသးစတက ကသနးထကUးက တငျပေပးထားပါတယ။

ကလသမဂၢ လ႕A ခြငA ေရးေကာငစရ႕ arbitrary detention ေခၚ Uပေဒမ ဖမးဆးမႈေတြက စစမးစစေဆးတ A လပ A မႈေဆာငA ဖြ႕က ပထမဆးA ႀကမA ျဖစ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ဖမးဆးထားတာန႔ပတသကလ႔ သတ႔ဘကက သေဘာထားက တ႔ျပနေၾကညာခက ထတျပနလကတာ ျဖစပါတယ။

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕A မႈက ေရ႕ေနလကေပးေနတ A ေမရကနA ေျခစက Freedom Now A ဖြ႕က ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည က စစA စးရက ဖမးဆးထားတာဟာ ျပညတြငးန႔ ႏငငတကာUပေဒေတြန႔ ကကညမႈမရဘး ဆတာက ကလသမဂၢက တငျပခတာျဖစပါတယ။

ဒလထတျပနခကက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည လြတေျမာကေရးA တြက ဘယေလာကထ A ကးသကေရာကမႈ ရႏငပါ သလ၊ ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညရ႕A မႈက Uးေဆာငလကေပးေနတ Freedom Now A ဖြ႕က ေရ႕ေန ဂားရကဒ ဂနဆာ (Jared Genser) က A ခလရငးျပပါတယ။

“ေရ႕က ဆကၿပး A လပလပဖ႔A တြက A ဆငေလးတခA ေနန႔ A ေရးႀကးတယဆတာ ရငးပါတယ။ ဒ ကလသမဂၢ A ဖြ႕ မာ A ကျဖတတ တရားသႀကး ၅ ေယာက ပါပါတယ။ ခလ၊ ပါကစၥတန၊ ႐ရား၊ ဆနေဂါန႔ စပနတ႔ကပါ။ A ေမရကန ျပညေထာငစ န႔ Uေရာပႏငငေတြကတင ေဒၚေA ာငဆနးစၾကည ဖမးဆးခေနရတာက စးရမတယလ႔ ေျပာလာၾကတာ မဟတပါဘး။ ကလသမဂၢန႔ ကလသမဂၢ လၿခေရးေကာငစေတြကလညး ႏငငေရးA ကUးသားေတြက A ျမနဆး လႊတေပးဖ႔ ေျပာဆေနပါတယ။

Page 195: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 195

“စစA စးရက ဒA ဖြ႕ကေျပာတာက ဂ႐စကမာ မဟတဘးဆတာ ကေနာတ႔သပါတယ။ ဒါေပမ ကေနာတ႔တငျပေနတ A ခကေတြက လကခလာတာ ထငရားတA တြက ဒါဟာ ေရ႕ဆကဖ႔A တြက ထးျခားတတးတကမႈလ႔ ကေနာျမငပါတယ” ဆၿပး Freedom Now A ဖြ႕က ေရ႕ေန ဂားရကဒ ဂနဆာက ေျပာဆသြားတာပါ။

ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက စစA စးရ ဖမးဆးထားတာက ႏငငတကာUပေဒက ခးေဖာကမႈျဖစတယ၊ ကလသမဂၢ က လကခထားတ UပေဒေတြA ရေရာ၊ ျမနမာႏငငA တြငးက Uပေဒေတြန႔ပါ ကကညမႈမရဘးဆတာ A ေထာကA ထား ပၿပး ခငမာလာခပါတယလ႔ ေရ႕ေန ဂားရကဒ ဂနဆာ က ေျပာဆသြားပါတယ။

လမးစလကနကကငမားန႔ ေဆြးေႏြးႏငေရး ျမနမာစစA စးရ ထငး A ကA ညေတာငး 23 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-23-voa6.cfm?CFID=153768997&CFTOKEN=15498400&jsessionid=88305821c80bf738b20120786d4629505216

ေလစးေျပး ႐ဟငဂာဒကၡသညေတြA ေရး ေျဖရငးေရး A ပါA ၀င ႏစႏငင A ေရး ကစၥေတြက ေဆြးေႏြးဖ႔ ျမနမာႏငငက ၂ ရကၾကာသြားတ ထငးႏငငျခားေရး ၀နႀကး ကဆစ ပရြမး (Kasit Piromya) ဟာ ဒေန႔ ေန႔လယပငးက ထငးႏငငျခားေရးဌာနမာ သတငးေထာကေတြက တယလဖနးေပၚကေန တဆင သတငးစာရငးလငးပြ လပခ ပါတယ။ ဒသတငးစာရငးလငးပြက ကယတင သတငးသြားယခတ ဘနေကာကေရာက ဗြA ေA ၀ငးေတာသား ကေA ာငလြငUးက ဆကသြယ ေမးျမနးၿပး တငျပေပးထား ပါတယ။

ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးက ျမနမာႏငငမာ တာ၀နရသေတြန႔ေတြ႕ေတာ ဘာA ေၾကာငးေတြက A ဓက ေဆြးေႏြးျဖစပါသလ။

“ထငး-ျမနမာ ႏစႏငငဆကဆေရးေတြ တးတကေA ာငလပဖ႔ဆၿပး ျမနမာႏငငက ၂ ရကၾကာသြားခတ ခရးစUထမာ ျမနမာစစA စးရ၀နႀကးခပ ဗလခပႀကးသနးစန၊

ႏငငျခားေရး၀နႀက Uးဉာဏ၀ငး စတ ပဂၢလေတြန႔ ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးက ေတြ႕ၿပး ျမနမာျပညက ႏငငေရးျပနာေတြ၊ ထငးကေရာကလာတ ႐ဟငဂာ ဒကၡသညကစၥေတြ ေျပာခတယလ႔ ဆပါတယ။

ႏငငျခားေရး၀နႀကးက ႏငငေရးကစၥေတြန႔ ပတသကလ႔ ျမနမာစစA စးရန႔ ေဆြးေႏြးတယဆတေနရာမာ ျမနမာ စစA စးရ ဘကက သ႕ရ႕ ႏငငေရးလမးျပေျမပA ဆငတချဖစတ ေရြးေကာကပြေတြလပဖ႔ ရေနတယဆၿပး သ႕က ရငးျပခတယလ႔ ေျပာပါတယ။ ဒါကလညး တခ႕က တြကေနၾကသလ ဒခရးစUက ႏစႏငငဆကဆေရးကစၥဆၿပး A ေစာပငးမာ ေယဘယ ေျပာထားေပမ ႏစႏငငကစၥထက ႏငငေရးကစၥ၊ A ထးသျဖင လာမယႏစ ျမနမာႏငငမာ ျပလပမယ ေရြးေကာကပြကစၥေတြက ျမနမာစစA စးရဘကက သြယ၀ကၿပး ထငးA စးရက တဆငေျပာခငလ႔ ဒလလပပရတယလ႔ ယဆလ႔လညး ရပါတယ။

“ေရြးေကာကပြေတြမာ A တကA ခA ငA ားစေတြ ပါႏငမယA ေျခA ေန မရဘ ျဖစေနတာေတြ၊ ေရြးေကာကပြဟာ ဘယေလာက လြတလြတလပလပ လပခြငရမလဆတာေတြကလညး ေမးခြနးထတစရာေတြ ျဖစေနတာပါ။ ဒါန႔ ပတသကလ႔ ႏငငျခားေရး၀နႀကး ကဆစ ပရြမးက ကလသမဂၢ၊ A ေရ႕ေတာငA ာရႏငငမားA သငး(A ာဆယ) တ႔က တကတြနးထားသလပ ႏငငေရးလပငနးစUမာ A ားလးပါ၀ငခြင ရဖ႔A တြက ထငးဘကကလညး လလားတA ေၾကာငး ေျပာသြားပါတယ။ ဒလ A ားလးပါ၀ငတေနရာမာ လကနကကငတကခကေနတ တငးရငးသားေတြပါ ပါ၀ငေA ာင ျမနမာ စစA စးရဘကက ႀကးစားေနတယဆၿပး သ႕ကေျပာတယလ႔ ေျပာပါတယ။”

A ဒေတာ ဒလမး တငးရငးသားA ေရးမာ ထငးႏငငဘကက ဘယလမး ကညေစခငတ သေဘာပါလ၊ ျမနမာဘကက ေန ၿပးေတာ ႏငငေရးလပငနးစUမာ A ားလးပါ၀ငရမယဆတေနရာမာ လကနကကငတကခကေနတ တငးရငးသား A ဖြ႕A စညးေတြA ေနန႔လညး ၿငမးခမးေရးယၿပး ပါ၀ငလာႏငေA ာင ျမနမာစစA စးရဘကက ႀကးပမးေနပါတယတ။ ဒါကလညး ထငးA စးရက A ကA ညေပးဖ႔ ၀နႀကးခပ ဗလခပႀကးသနးစနန႔ ေတြ႕တနးကေရာ၊ ႏငငျခားေရး၀နႀကး န႔ ေတြ႕တနး ကေရာ သ႕ကေျပာလကတယဆၿပး ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးက ေျပာပါတယ။ ဒလေျပာလ႔လညး ထငးA စးရ

ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကး မစၥတာကဆစပရြမး။ မတ ၂၀၊ ၂၀၀၉။

Page 196: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 196

ဘကက ဒါန႔ပတသကၿပးေတာ တတႏငသေလာက သတ႔ဘကက A ကA ညေပးမယဆၿပး A ျပနA လန ကတျပခတယ ဆၿပး ေျပာပါတယ။”

A ဓက ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကး ကဆစ ပရြမး ျမနမာႏငငကသြားတကစၥက ႐ဟငဂာကစၥ မဟတဘးလား၊ ႐ဟငဂာ ကစၥ န႔ ပတသကၿပးေတာေရာ ျမနမာန႔ ထငးႏငငၾကားမာ သေဘာတညမႈ ေဆြးေႏြးဖ႔ A ေျဖရခတယဆတာမးေရာ မေျပာဘးလား။

“ဟတပါတယ။ A ခ သ႕ခရးစUရ႕ A ဓကရညရြယခကတချဖစတ ႐ဟငဂာကစၥန႔ ပတသကလ႔လညး သတငးစာ ရငးလငးပြမာ သက ေျပာပါေသးတယ။ သေျပာတA ထမာ ထငးလ၀ငမႈႀကးၾကပေရးကလညး ဒကစၥေတြက စၿပး ကငတြယေနတာရသလ ကလသမဂၢ ဒကၡသညမားဆငရာ မဟာမငးႀကး႐း (UNHCR) န႔လညး ပးတြေဆာငရြကမႈေတြ ရေနတယ။ ၿပးေတာ A ခေရာကလာတ ႐ဟငဂာေတြက ျမနမာႏငငန႔ ဘဂၤလားေဒရႏငငေတြဘကက ျဖစတယဆၿပး ေျပာေနတာေတြ ရတာမ႔လညး ဒလေတြ ဘယကလာသလဆေတာ ေသခာစစမးသြားမယ၊ ဒA တြက ဘနေကာက မာရတ ျမနမာသ႐း၀နထမးေတြဘကကလညး A ကA ညေပးသြားဖ႔ ေျပာတယလ႔လညး သက ေျပာပါတယ။

“ဒါေပမ တကယလ႔ ဒလေတြက ျမနမာႏငငကဆရငလညး A ဒလေတြလာတေဒသေတြမာ A လပA ကငေတြရေA ာင ထငးA စးရက ကညၿပး ဖနတးေပးသြားမယ။ ေနာက ဘဂၤလားေဒရႏငငဘကကဆလညး A ဒဘကမာရေနတ ဆငးရ မြေတမႈ A ေျခA ေနေတြ ေလာပါးေA ာင ထငးA စးရက A ကA ညေပးသြားမယဆၿပးေတာလညး သက ေျပာပါတယ။”

A ဒေတာ ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးရ႕ ျမနမာျပညခရးစUA တြငးမာ ထငးန႔ျမနမာ ႏစႏငင ပးေပါငးေဆာငရြကေရး ကစၥေတြန႔ ပတသကၿပးေတာေရာ ဘာေတြ ေဆြးေႏြးျဖစခပါသလ။

“A ခ ဒခရးစU မစခငကတညးက သြားရင ေဆြးေႏြးမယဆတ ကစၥေတာေတာမားမားထမာ ပါတA တငး သတ႔ ေဆြးေႏြး ျဖစၾကပါတယ။ A ဒထမာ ျမနမာႏငငက ေရႊ႕ေျပာငးA လပသမားေတြကစၥ၊ လေမာငခကးတကစၥ၊ မးယစ ေဆး၀ါး ႏမနငးေရးကစၥေတြ၊ ဒါေတြA ျပင စးပြားေရးကစၥေတြA ေနန႔ ထငးက ေဆာကဖ႔ရတ တနသၤာရတငး ထား၀ယ ေရနကဆပကမးကစၥေတြ၊ ၿပးေတာ ျမနမာႏငငက သဘာ၀ဓာတေငြ႕က ထငးက ၀ယေနတ ကစၥေတြ၊ A ဒါေတြန႔ ပတသကၿပး သတ႔ ေဆြးေႏြးျဖစခတယလ႔ ေျပာပါတယ။”

တယလဖနးေပၚကေနတဆငလပတ ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကးရ႕ သတငးစာရငးလငးပြက ထငးႏငငျခားေရး႐းမာ ကယတငသတငးသြားယခတ ကေA ာငလြငUး တငျပေပးခတာ ျဖစပါတယ။

ျမနမာ ဘယေဆးႏစမး ခဆပပါ၊ ဖ႔ဒ၀နးကနးမာေရးဌာန သတေပး 24 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-24-voa3.cfm

ျမနမာႏငငသားေတြ A မားစေနထငတ A ေမရကနျပညေထာငစ A ငဒးယားနားျပညနယ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕က ျမနမာ ကေလးငယေတြ စားသးေလရတ ျမနမာႏငငထတ A စာေၾကေဆးႏစမးမာ ခန႔ A ာဆငးနစ A ဆပသငတာေတြ စမးသပေတြ႕ေနရတA တြက မစားဘ ေရာငဖ႔ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈA သငးေတြက သတေပးထား ပါတယ။ A ေသးစတက ကသနးထကUးက တငျပေပးထားပါတယ။

Page 197: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 197

ေဒၚေတြ ေဂါမတေဆးန႔ ေဒၚကင သငယနာ ၀မးႏတေဆးေတြမာ A ဆပသငတာ ေတြ ေတြ႕ေနရတယဆၿပး A ငဒးယားနားျပညနယ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕မာရတ St. Joseph Community ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈA သငးက သတေပးထားပါတယ။ ဒA ဖြ႕ရ႕ A ထးစမခက မနေနဂာတUးျဖစတ ေလာရငး ဟကဂါတ (Loaine Hagerty) က ဗြA ေA က A ခလ ရငးျပပါတယ။

“ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕က ဒကၡသညA ျဖစ ေရာကလာတ ကေလးငယေတြA ားလးက ကမတ႔ စစေဆးၾကညပါတယ။ သတ႔မာ ခA ဆပသငတာရမရ စစေဆးၾကညတာပါ။ ျမနမာ ေတြထမာ ခဆပသငေနတ ကေလးငယA ေရA တြက ေတာေတာမားတာက ကမတ႔ ေတြ႕ရပါတယ။ ဒလေတြ႕ၿပဆရင ကေလးေတြရ႕ A မေတြကသြားၿပး သတ႔ ဘာစားတယ၊ ေဆးေတြ ဘာေတြသးတယ ဆတာေတြက ေမးျမနးစစေဆးပါတယ။”

ကေလးငယေတြ ခဆပသငတာေတြက ေတြ႕ၿပဆရင A စားA ေသာကေတြ၊ ေဆးေတြက စစေဆးတာေတြA ျပင A မေတြမာ ေဆးသတထားတ နရေတြက လညး စစေဆးတA ေၾကာငး St. Joseph Community

ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈA သငးက ေလာရငး ဟကဂါတ က ရငးျပပါတယ။

ျမနမာမသားစေတြ A မားဆးေနထငတ တကခနး ၂၀၀ ေလာကက တခနး၀င တခနးထြက စစေဆးခတာလ႔လညး ေျပာပါတယ။ ျမနမာကေလးငယေတြ ဖားနာတာ၊ ခဆပန႔ A ာဆငးနစ A ဆပသငတာေတြ ရလာေနတာက ဖ႔ဒ၀နးၿမ ႕ က ေရာကလာတ ျမနမာႏငငသားေတြA ၾကား ၿပးခတ လပငးေတြA တြငးမာ ပၿပး A ာ႐စကလာခတယလ႔ ဖ႔ဒ၀နးၿမ ႕ခ တေယာကျဖစတ Uးခငေဇာက ေျပာပါတယ။

“ကနခတ ႏစလေလာကကတညးက ခဆပသငတယဆၿပးေတာ ေဆး႐ေတြမာ ျပနာေပၚတA တြက ဒက တာ၀နရတ A ေမရကန ဆရာ၀နေတြန႔ ညႇႏႈငးစညးေ၀းပြတခ လပပါတယ။ သတ႔မသကၤာတာက ပထမေတာ သနပခါးလလ၊ ျမနမာေဆး၀ါးလလ A ဒလ မထငမရားျဖစေနတယ။ ဒါန႔ ပေသခာေA ာငဆၿပး သတ႔နညး သတ႔ဟနန႔ ဒက ဓာတေဗဒ ဓာတခြခနးေတြန႔ စစေဆး တြကခကၾကညတA ခါကေတာ A ခ A ေျဖထြကလာတာက ျမနမာေဆး၀ါးေတြကေနၿပးေတာ A ထးသျဖင ျဖစတယဆတာက ေတြ႕ရလ႔ ပညာေပး ပေလးေတြန႔တကြ A ဒ ေဂါမတ သငယနာခေဆးတ႔ A ဒါေတြက ပန႔တကြ ကပၿပးေတာ သတေပးၿပး A ေၾကာငးၾကားတာ ေတြ႕ရပါတယ။”

Uးခငေဇာ ေျပာသြားတာျဖစပါတယ။

St. Joseph Community ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈA သငးက ေလာရငး ဟကဂါတ ကေတာ ခဆပသငၿပဆရင ကေလးငယေတြရ႕ Uးေႏာကဖြ႕ၿဖးမႈ ထခကႏငတA တြက သတထားၿပး ေစာငေရာကဖ႔လA ပတယလ႔ ေျပာပါတယ။

“A ဆပသငၿပဆရင A ဆပက Uးေႏာကန႔ ကယခႏၶာထက A ေရးႀကးတ A စတA ပငးေတြက သြားၿပး ကယကယ ျပန႔ျပန႔ ထခကႏငပါတယ။ ဖြ႕ၿဖးမႈေတြက A ရြယေရာကတA ခါ ရသငသလ ရမလာေတာပါဘး။ ကေလးေတြA ေနန႔ ကယခႏၶာ ခညန႔တာေတြ၊ စကားေျပာ ေနာကကတာေတြ A ျဖစမားပါတယ။ ျဖစတာက သသခငး ေဘးျဖစေစမယ A စားA စာ သးစြတာက ခကခငးရပဆငးဖ႔ လပါတယ။ ေနာက ကေလးငယေတြက A ာဟာရျဖစေစမယ A စားA စာ ေတြ ေကၽြးၿပး ျပစေစာငေရာကဖ႔ လပါတယ။”

ခဆပသငတ ကေလးငယရ႕ ေသြးထမာ လညပတေနမယ ခဆပပမာဏက ေလာခပစဖ႔၊ A ၿမတေစ ေစာငၾကညၿပး A ဆပသငေစတ A စားA စာေတြက ေရာငရားဖ႔န႔ လA ပရင ေဆးရမာထားၿပး ကသရတာေတြရတယလ႔ ေလာရငး ဟကဂါတက ေျပာပါတယ။

A ခေတာ ေဘးျဖစေစႏငတယဆတ ေဒၚေတြ ေဂါမတေဆးန႔ ေဒၚကင သငယနာ ၀မးႏတေဆးေတြက ဖ႔ဒ၀နးၿမ ႕ ျမနမာေစးဆငေတြမာ မေရာငးဘ႔လညး သတေပးထားပါတယ။ ေနာကထပ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕ခတေယာကျဖစတ ကသနးထြနးေA ာငကလညး ေဘးျဖစေစတတတ ေဆးေတြက A ရငကေရာငးခတ ေနရာေတြန႔ ဖ႔ဒ၀နးၿမ ႕A တြငး ျဖန႔ေ၀ထားတ သတေပးခကေတြန႔ ပတသကလ႔ A ခလ ေျပာပါတယ။

“ဒေဆး၀ါးေတြက သးတA ခါ ဘာေတြျဖစလာမလဆတဟာ၊ ဘာဓာတေတြပါတယဆတာ A ဒထမာ ထညေရးထားတယ။ ဒေဆး၀ါးေတြန႔ပတသကၿပး သခငရင ဖနးနပါတေတြ ထညေပးထားတယ။ ဘယဖနးက ဆကသြယပါေပါ။ ဆကသြယၿပး

A ဆပသငေဆးတမးျဖစေသာ ေဒၚေတြ ေဂါမတေဆး။

Page 198: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 198

ေမးႏငပါတယဆၿပး A ဒစာထမာ ထညေရးထားတယ။ ေရာဂါA ေနန႔ သတ႔ေျပာတာကေတာ ကေလးဖြ႕ၿဖးမႈေတြ နညးသြားတာေပါ။ A ဓက Uးေႏာကဖြ႕ၿဖးမႈေပါ။ Uးေႏာကဖြ႕ၿဖးမႈမာ ႐းသြပသြပျဖစသြားတာတ႔ဘာတ႔ A လမးေတြ ျဖစတတတယ။”

A ငဒးယားနားျပညနယ ဖ႔ဒ၀နးၿမ႕ ေဒသခတေယာကျဖစတ ကသနးထြနးေA ာင ေျပာသြားတာ ျဖစပါတယ။

ျမနမာႏငငက A စားA စာေတြ၊ ေဆးေတြန႔ပတသကလ႔ ေဘးျဖစေစႏငတA ေၾကာငး ဘယA စားA ေသာက၊ ေဆး၀ါးလ႔ နာမညတပၿပး A တA က ေၾကညာတာဟာ A ေမရကနျပညေထာငစမာ A ခတႀကမ ပထမဆးA ႀကမ သတေပးတာလ႔ ေျပာႏငပါတယ။

မၾကာေသးခငတနးကပ ျမနမာႏငငA တြငးမာ လကဖကေတြက ဆးေဆးေတြသးၿပး ထတေနတာ ေတြ႕ရတA တြက ေဘးျဖစေစႏငတA ေၾကာငး စမးသပေတြ႕ရတယဆၿပး ျမနမာကနးမာေရးA ရာရေတြ သတေပးခပါတယ။

ထငးႏငင ၾကား၀င ေဆာငရြကမယကစၥ ေကA နယန႔ A ကစA ကစေA ႀကဆ 24 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-24-voa5.cfm

စစA စးရရ႕ ႏငငေရးလပငနးစUေတြမာ တငးရငးသား လကနကကငA ဖြ႕A စညးေတြ ပးေပါငးပါ၀ငေရးA တြက A မနးခငး ထငးႏငငA ေနန႔ ၾကား၀ငေစစပေပးဖ႔ စစA စးရက ေမတာရပခခကက ထငးႏငငက ေစတနာန႔ ကညခမယဆရင လကခ ႀကဆၾကမာျဖစေၾကာငးန႔ ထငးသတငးမဒယာေတြက ေရးသလ လကနကခဖ႔ေတာ ဖA ားေပးလမမယလ႔ေတာ မယဆေၾကာငး ေကA နယ ကရငA မးသားA စညးA ႐းန႔ A ကစA ကစေA ရမး လကနကကင A ဖြ႕တ႔က တ႔ျပနလကပါတယ။ A ျပညA စက ဗြA ေA ျမနမာပငး ထငးA ေျခစကသတငးေထာက မေA းေA းမာက တငျပေပးထားပါတယ။

ျမနမာတငးရငးသားေတြရ႕ A ေရးကစၥေတြန႔ပတသကၿပး ထငးA စးရရ႕ A ကA ညကယၿပး လပေဆာငဖ႔ ကမးလမးခတ ျမနမာစစA စးရရ႕ ေျပာဆခကA ေပၚ ေကA နယ ကရငA မးသား A စညးA ႐းရ႕ တြဖကA တြငးေရးမႉး ဗလမႉး ေစာလေငြ က A ခလ ေျပာဆပါတယ။

“A ဒA ပငးမာေတာ ကေနာတြကတာက နA ဖက လပခငးတငး ထငးက လပမလား၊ မလပဘးလားဆတာလညး စUးစားစရာ A ေၾကာငးရတယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ထငးက ဒမကေရစ A ဖြ႕A စညးေတြေရာ၊ ကေနာတ႔ကေရာ၊ နA ဖကေရာ တေလာကလး ေပါငးသငးလာတA ခါကေတာ ဘယသန႔မ ရနဘကန႔ မတရားေသာ A ားျဖင တဖကသတ ဖႏပညႇUးပနးၿပးလပတ A ေလA ထမရဘး။ A ဒါကတပငး။ တကယလ႔ နA ဖခငးတငး ဖA ားေပးလာခမယဆရငေတာ ကေနာတ႔က ကေနာတ႔ ရပတညခက၊ ယၾကညခကကေန ေရြ႕မယA ဖြ႕A စညး မဟတဘး။”

ထငး-ျမနမာနယစပမာ A ေျခစက လႈပရားေနတ A ဖြ႕ေတြျဖစတာေၾကာင ထငးA စးရက ဖA ားေပး ေဆာငရြကလာ မယ ဆရငေရာ ဘယလျဖစႏငမလဆတာကလညး ထပေမးၾကညခပါတယ။

“ထငးကေန ကေနာတ႔က တကယပ ျဖတေတာကပတဆ႔ၿပး ေနာကဆး ကေနာတ႔ရ႕ A ေျခခ လမႈA ခြငA ေရးဆငရာ ေတြက A စ ေဆာငရြကလာမယဆရင ကေနာတ႔မာေတာ A ကပA တညး ေတြ႕ႏငတယ။ သ႔ေသာလညး ကေနာတ႔ရ႕ A ဓက ခ႐င ၇ ခ၊ တပမဟာ ၇ ခက ထငးနယစပန႔ ပတသကေနတာခညးပ မဟတပါဘး။ ၇၀% က A တြငးန႔ပ ပတသကေနတ A ေပၚမာေတာ ဘယလပျဖစျဖစ ကေနာတ႔ လမးရာၿပး ရပတညသြားမာပါ။”

ဒါဆရင ထငးက ဘာပေျပာေျပာ၊ ဘယလပ ဖA ားေပးေပး ျမနမာစစA စးရရ႕ ေျပာဆခကဟာ သကေရာကမႈမရဘးလ႔ ေျပာႏငပါသလားလ႔ ေမးေတာ …

“A ဒါကေတာ မနကနတ ေစတနာ သေဘာထားေပၚမာ ထငးႏငင တကယတမး A မနတကယလလားတ မနကနတ A မးသားျပနလညသငျမတေရးက Uးတညတ စကားေျပာမႈမးက ေဆာငရြကမယဆရငေတာ A ကးရႏငတယ။ သတ႔

Page 199: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 199

မဒယာထမာ ေဖာသလ လကနကခခငးဖ႔A တြကသကသက၊ ေရြးေကာကပြ၀ငဖ႔A တြက သကသက၊ တကတြနးမႈ သကသကပဆရငေတာ A ဒကစၥ ေဆာငျမငႏငဖ႔A ေၾကာငး မရပါဘး။”

ျမနမာစစA စးရရ႕ ေျပာဆခကန႔ပတသကၿပး A ကစA ကစေA ရမးျပညတပမေတာဘကကေတာ စစမနတ ေတြ႕ဆ ေဆြးေႏြး A ေျဖရာေရးက တခါးဖြငထားတA တြက လကခဖ႔A သငရေၾကာငးကေတာ လကေထာကေျပာေရးဆခြငရသ စငမနးက A ခလ ေျပာသြားပါတယ။

“ကေနာတ႔ A ကစA ကစေA A ေနန႔ ထငးႏငငက နA ဖန႔ တငးရငးသား A ဖြ႕A စညးေတြၾကားမာ ေတြ႕ဆႏငေရး A တြက ထငးA စးရ A ဆကဆကကလညး ႀကးစားခပါတယ။ A ဒေစတနာA ေပၚမာ ကေနာတ႔ A ကစA ကစေA A ေနန႔ ဂဏယ၀မးေျမာကပါတယ။ ဒလမး ေတြ႕ဆဖ႔A တြကလညး ကေနာတ႔က A ၿမတမး လမးဖြငထားပါတယ။ နA ဖန႔ေဆြးေႏြးဖ႔လညး A ၿမတမး ကေနာတ႔ ကမးလမးခဖးပါတယ၊ လမးဖြငထားပါတယ။”

A ဒလေတြ မျဖစလာဘ ျမနမာစစA စးရဘကက လကနကခေရးကစၥကသာ ေဆြးေႏြးလာမယဆရငေရာ A ကစA ကစေA A ေနန႔ ဘယလစUးစားထားပါသလလ႔ ေမးၾကညတA ခါမာေတာ …

“ကေနာတ႔ လကနကစြန႔ဖ႔ကစၥေတာ မရပါဘး။ ဒါေပမယ ထငးႏငငကလညး ဒလမးA တြကေတာ စUးစားမယလ႔ ကေနာတ႔ ယၾကညတယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ထငးႏငငက တဖကတလမးက ဒလမး ျမနမာႏငငေရးA ေျခA ေနက ကညခငတယဆရင သတ႔ဟာ ျမနမာႏငငရ႕ ျပနာA ရငးA ျမစက သရမယလ႔ ကေနာတ႔ ယၾကညတယ။ ဒါေၾကာင ဒလမး ဖA ားေပးလာဖ႔ဆတာေတာ ထငးA စးရA ေနန႔ ျပနလည သးသပရမယလ႔ပ ျမငပါတယ။”

ဒါေပမလညး နယစပမာ A ေျခစကထားတ တငးရငးသား လကနကကငA ဖြ႕ေတြဟာ ထငးနယစပက A မျပၿပး စားနပ ရကၡာကA စ၊ လမႈေရး၊ ကနးမာေရးကစၥေတြ လပေဆာငရတာေၾကာင ထငးႏငငက မျဖစမေန ဖA ားေပးလာမယဆရင ေရာ လကခႏငမလားလ႔ ေမးေတာ …

“ထငးႏငငက ရမးျပညန႔ျဖစေစ၊ ျပညေထာငစျမနမာႏငငန႔ျဖစေစ A မနးနားခငးႏငငလညး ျဖစတယ။ ဒါဟာ A တြငးေရး ႏငငေရးပငးျဖစတA တြကေၾကာင သတ႔ တဘကတလမးက ကညဖ႔ A ခြငA ေရးရပါတယ။ ဒါေပမ ဒလ ၀ငေရာက စြကဖကတA ပငးမာ သတ႔လညး လပလမမယလ႔ ကေနာတ႔ မထငပါဘး။ လပရငလညး ကေနာတ႔ လကခမာ မဟတပါဘး။”

ထငးနယစပက လမးစ လကနကကငA ဖြ႕ ၂ ဖြ႕က ဆကသြယေမးျမနးခတာ ျဖစပါတယ။

ကဗာဆရာၾကညေA ာင ကြယလြန 28 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-28-voa3.cfm

ကဗာေတြက ၀ရရသလ႔ေခၚတ ရရငမႈရသ ေပၚေA ာင ေရးဖြ႕တတတ A ငး၀ၿမ႕က ကဗာဆရာၾကညေA ာင မေန႔က ကြယလြနသြားတA ေၾကာငး ဗြA ေA ျမနမာပငး က သသခငးပ မေန႔ကညပငးA စA စUမာ ထတလႊငခပါတယ။ A ခတခါေတာ ဆရာၾကညေA ာင ေျပာခတ စကားန႔ သ႔ရ႕ ေရးေဖာေရးဖက ကဗာဆရာ ေမာငစြမးရည တ႔ရ႕ ေျပာဆခကေတြက စေပါငးၿပး မညညလြငက တငျပေပးထားပါတယ။

ျမနမာဒမကေရစA ေရး A ားေပးေထာကခလ႔ဆၿပး စာေရးသားခြင ပတပငခထားရတ ကဗာဆရာ ၾကညေA ာငဟာ မေန႔က မတလ ၂၇ ရကေန႔ ညေနပငးမာပ ႏလးေရာဂါန႔ ကြယလြနသြားခပါတယ။ ကဗာဆရာၾကညေA ာငဟာ A သက ၇၂ ႏစမာ ကြယလြနခ တာျဖစၿပး A မေထာငမရသတUးလညး ျဖစပါတယ။ ဆရာၾကညေA ာငဟာ လမငးတရာ ဆတ ကဗာစာA ပန႔ ၁၉၆၃ ခႏစက A မးသားစာေပဆက ရခသပါ။ သ႔ရ႕ ေဆး႐ေပၚက ေနာကဆးA ခနေတြ A ေၾကာငးကေတာ သန႔ ေဆြမးေတာစပသတUးက ဗြA ေA က

မေန႔က ရငးျပထားပါတယ။

“ဒေန႔ညေန ၃ နာရထးဖ႔ ၆ မနစA လေပါ။ မႏေလးေဆး႐ႀကးမာပါပ။ A ချဖစတာေတာ A စေပါ၊ ပထမဆးက Heart Attack ေပါ။ ေနာက ေကာကကပေရာ A ဆတေရာ ေတာကေလာကျဖစလာတာေပါ။ A ကနလးတြျဖစတာပါ။ ေဆး႐ တငတာ ၁၅

ကြယလြနသ ကဗာဆရာၾကညေA ာင။

Page 200: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 200

ရကေလာကရၿပေပါ။ ပထမတႀကမ ၄ ရကေလာကတငတနးကေတာ Heart Attack ေပါ။ A ဒါ သကသာ သြားၿပ ဆၿပး ျပနဆငးတယ။

“A ငး၀မာ ၂ ရကေနၿပးေတာ A ေမာေဖာကတာန႔ မႏေလးက ခကခငးျပနတငတာပါ။ မဆးခင ဒေန႔မနက A ငး၀က သ႕တပညေလးေတြ လာေတြ႕ေတာ သကငတယ။ ငၿပး ဘာေျပာလဆေတာ မငးတ႔ေလးေတြက လမးေကာငးမနေပၚ ငါေရာကေစခငတာတ၊ A ခေတာ ငါ မလပေပးႏငေတာဘးန႔တတယတ။ A ဒါ ေနာကဆးစကားပ။ A ဒေနာကပငး သ သတမရေတာဘး။”

ကဗာဆရာၾကညေA ာငန႔ တခနထ၊ တေခတထ ကဗာေတြေရးခၾကၿပး A ရငးႏးဆး ေနထငလႈပရားခသတUးကေတာ A ခ A ေမရကနႏငငမာ ေရာကေနတ ကဗာဆရာ ေမာငစြမးရညပါ။ သ႔ရ႕သငယခငး ကဗာဆရာ ၾကညေA ာငရ႕ A ေၾကာငး ဆရာ ေမာငစြမးရညက A ခလ ရငးျပပါတယ။

“ၾကညေA ာငက လ႐းတေယာကဗ။ A ေျပာA ဆလညး ႐းတယ၊ A ေနA ထငလညး ႐းပါတယ။ ကဗာကေတာ သက ရရငတကကြတ ၀ရ ရသေျမာကတကဗာေတြ ေရးေလရတယဆတာမး ကသာႏးက ခဏခဏ ေထာကျပဖးပါတယ။ သ႕ရ႕ လမငးတရာဆတ ကဗာစာA ပန႔ A မးသားစာေပဆရတA ခါၾကေတာ သ႕သငယခငး ေကာငးသားသမဂၢ Uက႒ ကေစာလြငက သ႕သားကေတာငမ လမငးတရာလ႔ နာမညေပးခတယဗ။ သက မႏေလးခ႐င ဗကသUက႒A ျဖစလညး လပပါတယ။ သက လခစလခင A ငမတနမားၿပး ရရငတကကြတ ကဗာဆရာA ျဖစန႔ သ႕ကဗာေတြကလညး A ငမတန ထငရားသ ျဖစပါတယ။

“ကေနာရ႕ ျမနမာျပညမာ ေနာကဆးထတခတ A ေမေခၚသကဗာစာA ပက သကယတင ေရြးခယစစUၿပး A မာစာေရး ထတေပးခတာ။ လထတကကထတဖ႔A တြက သလပခတာ။ A ဒA မာစာမာ သက တငမး၊ ၾကညေA ာင၊ ေမာငစြမးရည ဆတာ မႏေလးတကသလက ေမြးထတလကတ A ႁမႊာညA စကသးUးပါပလ႔ ေျပာတယ။ ကေနာန႔ကေတာ သက စၾတ ဆတ ကဗာစာA ပ ၁၉၆၀ ခႏစက A တ ထတခတယ။ A ဒါေတြဖတၿပး A ခေတာ စတမေကာငးျဖစေနရတာေပါ။ ကေနာတ႔ကေတာ ျပညပမာေရာကေနတယ။ သကေတာ ျပညတြငးမာ စာလညး ေရးခြငမရ၊ ေဟာေျပာခြငလညး မရဘး ေပါ။

“သက ေဒၚေA ာငဆနးစၾကညက ဖတေခၚၿပး ၿခထမာ ေဟာေျပာပြလပရာကစၿပး ကေလး(A ငး၀ဂဏရည) န႔ သန႔က ပတပငတာခခရတယ။ စာလညးေရးခြငမရေတာဘးေပါ။ A မနကေတာ သတ႔မႀကကရင မႀကကတစာ မေရးန႔ဆရင ေတာေလာကပါၿပ။ A ခေတာ ပၿပး ရကစကလြနးရာ ကပါတယ။ စာလး၀က မေရးရဘး။ သတ႔ နာမညပါ ထတေဖာခြင မရေတာ A ငမတနဆးပါတယ။ ဒလစာဆႀကးေတြက ပစမထားေကာငးဘးဗ။ A ဒါေတြက ေနာကကရင A ျပစႀကးေတြ A ျဖစန႔ ေပၚလြငလာပါလမမယ၊ သတ႔လပခတာေတြက။ ဆး႐ႈးမႈကေတာ A ငမတနႀကးကယတ ဆး႐ႈးမႈေပါဗာ။”

ကဗာဆရာၾကညေA ာင မကြယလြနခင လြနခတ ၄ လေလာကက ဗြA ေA ျမနမာပငးရ႕ A ႏပညာမးေကာငးကင A စA စUမာ ဆရာၾကညေA ာင ေျပာဆခတာ ရပါတယ။ A ဒA ထက ျမနမာA ႏပညာသမားေတြရ႕ လြတလပခြင A ေျခA ေနေတြA ေၾကာငး ေျပာျပခတာကေတာ…

“ကေနာတ႔ ျပညသေတြန႔ A ႏပညာသညေတြ၊ စာေရးဆရာေတြ၊ ကဗာဆရာေတြရ႕ ပါးစပက A ပန႔ A ခပခေနရတယ။ တပေႏာင ေထာငတနး ခခေနရတယ။ ကဗာဆရာ A ႏပညာရငေတြA ားလး သတ႔ဆခငတေတးက မဆရ၊ သတ႔ ဖနတး ခငတ A ႏပညာက ဖနတးခြငမရ၊ ဒမကေရစ ေမာငကေနတာေပါဗာ။”

ကဗာဆရာၾကညေA ာင ေျပာခတာ ျဖစပါတယ။ ဆရာရ႕ စာပနက A ခလာမယ တနဂၤေႏြေန႔ မနက ၁၀ နာရကရင မႏေလးေဆး႐ႀကးကတဆင သသာနက ပ႔ေဆာငသၿဂႋဟမာ ျဖစပါတယ။

Page 201: Polaris Burmese Library Singapore Collected Articles VOLUME 74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 74 201

ႏငငေရးပါတေတြ ေဆာငရန ေရာငရန ဗလခပမႉးႀကး ေျပာၾကား 27 March 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-03-27-voa4.cfm

စစA စးရေခါငးေဆာင ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက ႏငငေရးပါတေတြA ေနန႔ ဒမကေရစ လခငရင ႏငငျခားပေယာဂကငးေA ာင ေရာငရားၾကဖ႔ ဒေန႔ သတေပး လကပါတယ။ ေနျပညေတာမာ ဒေန႔ ကငးပတ ၆၄ ႏစေျမာက ေတာလနေရးေန႔ A ခမးA နားမာ ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက ၂၅ မနစၾကာ မန႔ခြနးေျပာၾကားခတာ ျဖစပါတယ။

ႏငငေရးပါတေတြA ေနန႔ ပဂၢလေရးတကခကတာေတြ၊ A ျပနA လန ပတခတတာ ေတြ၊ တညၿငမမႈပကျပားေA ာင လႈပရားတာေတြက ေရာငရားၾကဖ႔ ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊက သတေပးလကတာ ျဖစပါတယ။

ျမနမာႏငငရ႕ ဒမကေရစဟာ ႏနယသမေမြ႕ေသးတာမ႔ ဂ႐တစက စတရညသညးခဖ႔ ကလညး ေျပာဆသြားပါတယ။ စစသညA ငA ား ၁၃,၀၀၀ ရ႕ စစေရးျပ A ခမးA နား မာ ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊက A မးဖြငကားန႔ A ေလးျပခခပါတယ။

တဆကတညးမာပ A ေမရကနသမၼတ A ဘားမားA စးရက ျမနမာႏငငA ေပၚ ရပတညတ မ၀ါဒက ျပနၿပးသးသပေနတA ခနမာ A ေမရကနသတမနတUး ျမနမာႏငငက လာေရာကခတာန႔ ပတသက ၿပး ျမနမာႏငငဟာ A ေမရကနျပညေထာငစန႔ ေဆြးေႏြးေျပာဆဖ႔ တခါးဖြငထားပါတယလ႔ စစA စးရ ျပနၾကားေရး ၀နႀကး ဗလမႉးခပေကာဆနးက ေျပာဆလကတA ေၾကာငး ကးကားၿပး ေနျပညေတာကလာတ ႐ကတာ သတငးတရပမာ ေဖာျပထားပါတယ။

ေနျပညေတာတြငကငးပသည ေတာလနေရးေန႔ A ခမးA နားတြင ေတြ႕ရေသာ ဗလခပမႉးႀကးသနးေရႊ။ မတ ၂၇၊ ၂၀၀၉။