Testet ne politiken krahasuese

1.A mund të tregoni diqka mbi partit politike”party catch all”dhe mbi teorin e Otto Kirschheimer-it mbi partit politike? Partite masive kerkojne krijimin e nje baze te gjere elektorale, edhe jane me shume te perqendruara tek angazhimi dhe interesimi sesa tek bindja politike dhe ideologjia. Keto parti Otto Kirchheimer i quajti parti gjitheperfshirese (party catch all), te cilat karakterizohen me nje ideologji te bute me qellim qe te bashkoje nje numer sa me masiv votuesish. Shembull kemi partite republikane, demokrate.

2.Cka nenkuptojnë shtetet federale asimetrike? Tregoni mbi konfederaten? Shteti federal asimetik nenkupton ate federate ne te cilen disa shtete kane me shume autonomi se tjerat. Shembull osht Malezia e perbere nga 13 shtete, ku dy entitete te kesaj federate Sarawak dhe Sabah kane status te ndryshem nga shtetet tjera te Malezise. Konfederata eshte nje union shtetesh te pavarura te cilat perms traktateve kane krijuar organe te perbashketa per te kordinuar politikat e tyre.

3.A dini diqka mbi procedure e “impeachment-it” ne SHBA? Impeachment eshte procedure e shkarkimit te presidentit ne ShBA. Kjo procedure inicohet apo fillon ne dhomen e perfaqesuesve e pastaj it ere procesi kryhet ne Senat. Mbledhjet e senatit i udheheq kryetari i gjykates supreme edhe i perngjan nje procedure gjyqesore ku avoketet e mbrojne palene akuzuar. Shkakrimi behet me 2/3 e anetareve te senatit perkatesish 77 nga 100 senatore. Ky process inicohet kur presidenti ka kryer tradheti, korrupsion apo edhe abuzim qe quhen ndryshe si HIGH CRIME.

4. Cila është diferenca ndërmjet një sistemi autoritar dhe atij totalitar? Autoritarizmi eshte nje system qeverisjeje i cili perbehet prej disa elementeve te veqanta qe kane nje perkrahje minimale te popullit: familja ne mund te jete monarki absolute: klasa sociale ne rastine monarkise qe udhehiqet nga aristokratet dhe ne rastin e teknokracise qe udhehiqet nga burokratet. Partia politike qe tek autoritarizmi eshte sistem njepartiak. Totalitarizmi eshte nje regjim i cili tenton te nderyje deri ne sferat me intime te mendimit te qytetarit dhe kerkon me qdo kusht imponimin e nje ideologjie dhe qytetarit ose duhet ta perkrahe at ideologji ose konsiderohet si armik i komunitetit. Totalitarizmi ka 6 karakteristika kryesore: 1. Nje ideologji te imponuar per te gjithe 2. Nje parti te vetme te udhehequr nga nje shef karizmatik 3.nje aparat policor qe ushtron terror. 4 nje autorite qendror per ekonomine. 5 nje monopol per mjetet e komunikimit masiv dhe 6 nje monopol te forces ushtarake. Dallimi mes ketyre dyjave eshte se autoritarizmi nuk kontorollon ne menyre mbsolute jeten e qytetarit dhe i jep atij mundesine qe te kete pavarsi ne sferen e familjes, ekonimise etj. Edhe autoritarizmi nuk ka nje ideologji por ne vend te saj ka nje mentalitet te veqante. Kurse totalitarizmi ka ideologji edhe i imponon ate dhe kontrolllon jeten e qyteratir ne teresi.

5.A mund të tregoni diqka mbi klasifikimin e Duverge-s dhe të Neuman-it mbi partit politike? Maurice Duverger i ndan partite politike ne: kadrovike dhe masive. Partite kadrovike perbehen prej nje elite politikisht active e cila i ofron masave nje udheheqja ideologjike. Anetaret e kesaj partie i nenshtrohen

nje disipline pothuaj ushtarake. Anetaresimi eshte i lidhur kryesisht me karierizmin. Partite e masave e vene theksin tek zgjerimi i anetaresise edhe krijimi in je baze te gjere elektorale. Per ma shume per partite masive e keni pergjigjen e pytjes se pare. Kurse Sigmund Newman e ben ndarjen mes partive perfaqesuese edhe atyre integruese. Partite perfaqesuese karakterzohen me nje sistem politik te mbyllur dhe mundesi per anetaresim te kufizuar. Nuk kane gjithmone nje organizim te parties dhe mes dy periudhave zgjedhore konsiderohen te fjetur, edhe pas zgjedhjes se perfaqesuesve keta perfaqesyes jane pergjegjes vetem para ndegjegjes se tyre sepse konsiderohen me nje “mandate te lire”. Pasqyroje ideologji mirepo nuk prodhonje nje te tille. Partite integruse kane nje pjesemarrje te gjere e cila paguhet. Shembull kemi partite socialiste. Keto parti kane deshire qe ti edukoje e ti frymezojne masat e jo vetem tu pergjigjen shqetesimeve te tyre.

6. A mund të tregoni diqka mbi Teokracin? Si e definon Max Weber-I atë? A dini ndonjë model të shetit teokratik? Teokraci ( theos- zot dhe kratos pushtet) qe do te thote autoritet apo pushtet i cili e ka origjinen tek zoti. Ne keto sisteme religjioni ndikon direkt ne politiken e shtetit. Max Weber flet per HIEROKRACI e cila nenkupton gjithashtu qeverisjen nga kleriket. Regjimi hierokratik sipas Weber-it bazohet mbi autoritetin si menyre

7. Cila është diferenca ndërmjet Diktatures,Despotizmit dhe tiranis? Diktatura ( larinisht dictatura qe do te thot ai qe flet) ka origjinen tek perandoria romake dhe ka qene titull legjitim qe i eshte dhene nje njeriu ne kohe trazirash me mandat prej 6 muajsh. Kjo qasje ndryshoi pas ardhjes se Julius Cezarit te cilit ju dha titulli diktarot per 1 vit e pastaj vazhdoi edhe per 10 vite. Diktatura eshte nje regjim politik autoritar i vendosur dhe i mbajtur me dhune. Ai vendoset ne raste krizash sociale serioze me qellim qe te shpejtoje procesin e nisur te nderrimit politik( diktatura revolucionare) apo ta frenoje ate (diktatura konservatore) eshte regjom qe udhehiqet nga nje njeri. Despotizmi eshte sinonim i diktatures, vjen nga greqishtja qe do te thote zot shtepie. Eshte forme qeverisje ku autoriteti ushtrohet nga nje person qe ka pushtet absolute, dhe personat e tjere nuk i konsideon sllever por si anetare te familjes. Forma origjinale e desspotizmit eshe autoriteti qe babai ka ushtruar ndaj femijeve te tij. Sot despotizmi ka konotacion(kuptim) negative, dhe ne te kaluaren ka qene titull legjitim ne Bizant. Tiraania vjen nga greqishtja tynannos qe do te thote nje person qe ka autoritetin absolute. Nenkupton personin i cili ka ardhur me dhune ne pushtet dhe e mban ate me ane te dhunes duke e bere injorimin e lijeve. Ky person abuzon me shtetin dhe nuk kerkon te miren e pergjithshme. Platoni i ka dhene kuptim negativ.

8. Cilat janë komponentat e Demokracis perfaqesuese? Cilat nga ato komponenta I mungojnë Autokracisë? Fjala demokraci vjen nga greqishtja qe do thote sundim i polullit. Kjo fjale ka ni konotacion “magjik” sepse qytetaret te cilet jane te bindur se shteti i tyre eshte demokratik lejone qdo lloj autoriteti te ushtruar mbi ta. Komponentat e demokracise perfaqesuese jane: 1 perkrahja popullore e qeverise 2. Gara (kompeticioni) politik. 3.alternimi ne pushtet. 4 perfaqesimi popullor 5. Rregullat e mazhorances. 6. E drejta e mospajtimit dhe dissidences. 7 barazi politike. 8 konsulltimet polullore. 9 shtypi i lire. PJESA PER AUTOKRACINE: partia politike e cila i ka te gjitha pushtetet ajo kontrollon preferancat e individeve dhe i kufizon levizjet e tyre, kurse autokracia eshte nje forme qeverisjeje qe nje njeri e ka pushtetin

supreme mirepo ajo tregohet indiferente ndaj kerkesave te subjekteve te tyre. Kjo i bjen mu kon mungesa