J. Wilkin - Ekonomia

Polityka fiskalna państwa

Wykład 10

WNE UW

J. Wilkin - Ekonomia

Główne kategorie

• Budżet państwa: przychody i wydatki budżetu państwa

• Podatki i polityka podatkowa• Deficyt budżetowy i dług publiczny• Fiskalizm i jego skutki• Krzywa Laffera• Kryteria i aspekty społeczno-ekonomiczne

systemu podatkowego

J. Wilkin - Ekonomia

Budżet państwa

• Plan dochodów i wydatków państwa, zatwierdzony ustawą budżetową;

• Deficyt budżetowy: nadwyżka wydatków państwa ponad przychody do budżetu, która musi być sfinansowana poprzez zaciągnięcie długu publicznego

J. Wilkin - Ekonomia

Tzw. złota reguła finansów publicznych

• G. Jeze: Są wydatki, trzeba je pokryć• Strona dochodowa budżetu państwa

powinna być dostosowana do strony wydatkowej

• Zapewnienie dostępu państwa do rynku pożyczkowego, w przypadku braku pokrycia wydatków w bieżących dochodach budżetowych

J. Wilkin - Ekonomia

Struktura budżetu państwa (2005 r.)

• Dochody budżetu: 174 mld zł., w tym:

- z podatków: 154 mld zł

- z innych źródeł: 19,5 mld. zł

• Wydatki państwa: 208,7 mld zł, w tym:

- wydatki sztywne: 122,6 mld zł

- wydatki elastyczne: 86,1 mld zł

J. Wilkin - Ekonomia

Dochody z podatków

• VAT: 73,1 mld zł

• Akcyza: 42,3 mld zł

• CIT: 14,7 mld zł

• PIT: 23,5 mld zł

J. Wilkin - Ekonomia

Najważniejsze wydatki z budżetu

• Subwencje dla samorządu terytorialnego, w tym subwencja oświatowa: 32,4 mld zł

• Koszty obsługi długu publicznego: 27,4 mld zł• Dotacja do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych:

18,6 mld zł• Dotacja do KRUS: 14,2 mld zł• Obrona narodowa: 12,6 mld zł• Składki do budżetu UE: 10,2 mld zł• Szkolnictwo wyższe: 9,6 mld zł

J. Wilkin - Ekonomia

Koncepcje systemu podatkowego

• Podatek liniowy

• Podatek płaski

• Podatek progresywny

Wady i zalety różnych systemów podatkowych

J. Wilkin - Ekonomia

Rodzaje podatków

• Podatki bezpośrednie:- PIT – podatek od dochodów osób fizycznych- CIT – podatek od dochodów osób prawnych- Podarki lokalne: gruntowy, od nieruchomości,

leśny i inne• Podatki pośrednie:- VAT – podatek od wartości dodanej- Akcyza

J. Wilkin - Ekonomia

Funkcje podatków

• Dochodowa

• Redystrybucyjna

• Alokacyjna

• Społeczna

• Podatki a „szara strefa”

J. Wilkin - Ekonomia

Fiskalizm

• Wpływ systemu podatkowego na funkcjonowanie gospodarki

• Krzywa Laffera: związek stopy opodatkowania z wielkością wpływów do budżetu. Dlaczego niższa stopa podatkowa może dawać większe wpływy do budżetu państwa niż wysoka stopa opodatkowania?