POLIVALENTNA

PATRONAŽNA SLUŽBA

-PPS

.

Definicija PPS (SZO)

Polivalentna patronažna služba je deo aktivne zdravstvene zaštite čiji je cilj da kroz zdravstveno vaspitni rad u porodici doprinese unapređenju zdravlja i sprečavanju bolesti, da kroz pomoć u nezi i lečenju kao i rehabilitaciji doprinese što bržem ozdravljenju i što je više moguće ublažavanju posledica bolesti.

Patronažna zdravstvena nega

▶Patronažna sestrinska nega je delatnost medicinskuh sestara koja se odvija u porodici i zajednici uz maksimalno učešće korisnika. Prepoznavanje i tretiranje najsloženijih problema koje pojedinac, porodica ima čine ovu delatnost ne samo zdravstvenom već i socijalnom.

▶ Ako se posmatra tretman u smislu ne samo zdravstvene pomoći već i kao terapijski proces u smislu edukacije, onda se za patronažnu negu može reći da je i edukativna delatnost.

▶Delatnost medicinskih sestara koja se odvija u porodici i zajednici uz maksimalno učešće korisnika.

Cilj patronažne zaštite

Ø Proširenje zdravstvene zaštite van zdravstvenih ustanova

Ø Aktivno pronalaženje onih kojima je potrebna zdraavstveno socijalna pomoć

Ø Osposobljavanje i pomoć pojedincima, porodici i drugim grupama da sprovede određene mere zaštite ...

Zadaci patronažne zdravstvene nege

I Unapređenje i očuvanje zdravlja i sprečavanje bolesti

novorođenčadi, male i predškolske dece, školske dece i omladine, žena posebno za vreme trudnoće i porođaja, starijih i nemoćnih ljudi, osobama sa povećanim potrebama zbog duševnog ili telesnog oštećenja, rizičnog ponašanja i loših životnih navika.

II Prepoznavanje i pravovremeno otkrivanje bolesti i nega za:

bolesne i nemoćne koja se sprovodi tamo gde ljudi žive i rade, a najčešće u njihovoj kući.

▶ Rad patronažne službe na najneposredniji način, predstavlja primenu koncepta primarne zdravstvene zaštite u praksi, gde se posebno ističe uticaj zajednice. Taj uticaj se odnosi na očuvanje i unapređenje zdravlja i na ugrožavanje zdravlja porodice, odnosno stanovništva u celini.

▶ Rad u zajednici još uvek kod nas nije jasno definisan, jer još uvek nisu u potpunosti utvrđene i usvojene promene u sistemu zdravstvene zaštite, posebno primarne koja je predstavljena kroz Dom zdravlja kao predstavnikom odnosno nosiocem primarne zdravstvene zaštite.

Sestrinska služba u porodici kroz zdravstvenu negu u primarnoj zdravstvenoj zaštiti je ''čisto'' preventivna, i učesnik je u svim specifičnim preventivnim programima zdravstvene zaštite u zajednici.

Ova služba predstavlja neposrednu vezu stanovništva ne samo sa sistemom zdravstvene već i socijalne zaštite

Patronažna sestrinska služba u porodici

Povezana sa:

▶ drugim službama u lokalnoj zajednici

▶ humanitarnim organizacijama

▶ nevladinim organizacijama

Razvoj i programske aktivnosti PPS

▶ Formirana krajem sedamdesetih godina

▶ Po nalogu Ministarstva zdravlja u svim domovima zdravlja

▶ Institut za zdravstveno vaspitanje obrazovanja je obavio edukaciju kadra

▶ Istraživanje i interventne studije unapređuju rad i jačaju ovu službu

Programske aktivnosti

▶ Posete porodici

▶ Posete obaveznim vidovima

▶ Standard – jedna patronažna sestra na 4500 stanovnika

▶ Prosek dnevnih poseta porodici između 6 i 7

▶ U okviru radnog vremena patronažna sestra radi u domu zdravlja, zdravstveno-vaspitnom kabinetu i zajednici( predškolske i školske ustanove,mesne zajednice...)

Teškoće patronažne službe u sistemu zdravstvene zaštite

▶ Smanjen broj patronažnih sestara

▶ Nepovoljna starosna struktura (veliki broj sestara preko 45 godina starosti)

▶ Neravnomerna kadrovska raspoređenost

▶ Neadekvatna saradnja sa drugim službama

▶ Nedostatak potrebne opreme za terenski rad

AKTIVNOSTI PPS

▶ Sestre rade samo pre podne od 9 -14 časova. Prosek broja poseta je između 6 i 7,

▶ Broj stanovnika po jednoj sestri u Beogradu je oko 6.200, što je nepovoljnije od standarda obzirom da on iznosi 4.500 stanovnika na jednu patronažnu sestru.

▶ Prema mnogim stručnjacima koji se ovom problematikom bave ovaj standard treba preispitati.

▶ Na taj način mnoge porodice "nikada neće doći na red". Praksa pokazuje da se ne realizuje poseta upravo onoj porodici kojoj bi ona iz mnogo razloga bila vrlo značajna.

▶ U okviru radnog vremena (pre podne) predviđen je rad sestre i u domu zdravlja u zdravstveno vaspitnom kabinetu i zajednici (predškolskim ustanovama, osnovnim i srednjim školama, mesnim zajednicama),

▶ Uključuje se i saradnja sa humanitarnim organizacijama pre svega Crvenim krstom i službama socijalne zaštite.

 

Patronažna nega se svrstava u Sestrinstvo u zajednici

▶ Patronažna nega se svrstava u Sestrinstvo u zajednici i čini deo celokupne zdravstvene zaštite i odnosi se na sve ljude u zajednici. - --

▶ Bazirano je isključivo na korisnika sa ciljem postizanja i očuvanja zdravlja uz primenu holističkog pristupa.

Zadaci patronažne službe u porodici

▶ Prikupljanje podataka o porodici

▶ Metod rada u porodici

▶ Uputstvo za nazor sestre u porodici

▶ Standardi aktivnosti u porodici (obuka članova u promociji i očuvanju zdravlja)

▶ Za porodicu-njeno aktivno uključivanje i partnerski odnos

OPŠTI CILJEVI rada polivalentne patronažne sestre u porodici i za porodcu:

1. Procena zdravlja, psihosocijalnog funkcionisanja, uslova života i identifikovanje faktora rizika po zdravlje porodice;

2. Promocija zdravlja porodice i lokalne zajednice i edukacija o zdravim stilovima života svih članova porodice;

3. Identifikovanje vulnerabilnih populacionih grupacija posebno trudnica, dece, školske dece, ali i starijih od 65 godina, uključujući tu i rizik njihovog zanemarivanja i zlostavljanja;

4. Očuvanje i unapređenje zdravlja dece i podsticanje njihovog pravilnog rasta i razvoja;

5. Promocija odgovornog roditeljstva i pozitivnog odnosa roditelja i dece još pre rođenja deteta;

6. Povezivanje porodice sa službama zdravstvene, socijalne zaštite kao i sa drugim strukturama u zajednici, a u skladu sa potrebama porodice;

7. Zdravstveni nadzor i adekvatna intervencija nad članovima porodice koji su pod posebnim rizikom za zdravlje, kao i članovima porodice čije je zdravlje narušeno, posebno onih starijih od 65 godina

8. Negovanje odnosa međusobnog uvažavanja i poverenja između patronažne sestre i članova porodice.

SPECIFIČNI CILJEVI:

Ovi ciljevi se neposredno odnose na ciljne grupacije patronažnih poseta:

▶ decu i njihove roditelje,

▶ buduće majke i očeve,

▶ druge članove porodice;

▶ na zajednicu,

▶ posebno službe zdravstvene i socijalne zaštite,

▶ nevladine i humanitarne organizacije, itd.

Ciljevi koji obuhvataju rad sa decom:

▶ promocija zdravlja, uz obezbeđenje adekvatne nege deteta;

▶ podsticanje pravilnog rasta i razvoja;

▶ prevencija i smanjenje pojave zlostavljanja i zanemarivanja dece;

▶ bolji odnosi i interakcija dece sa roditeljima;

▶ zdravstveni nadzor nad decom sa posebnim rizikom;

▶ edukacija dece i mladih o zdravim stilovima života, uključujući tu i prevenciju bolesti zavisnosti (pušenje, alkoholizam, narkomaniju)i zaražavanje virusom HIV –a.

Ciijevi koji obuhvataju rad za ostale članove porodice:

▶ edukacija roditelja i obuka veštinama neophodnim za pravilan rast, razvoj i negu dece, uključujući tu i zadovoljstvo roditeljstvom;

▶ bolji odnosi između članova porodice, podrška i međusobno poverenje;

▶ unapređenje zdravlja porodice uključujući tu i prevenciju faktora rizika i rizičnog ponašanja;

▶ zdravstveni nadzor, adekvatna zdravstvena i socijalna intervencija nad odraslim članovima porodice, posebno starijim od 65 godina, čije je zdravlje narušeno;

▶ pomoć porodici u saradnji s određenim službama u zajednici i obezbeđenje veće dostupnosti tih službi (kontakti sa službama zdravstvene, socijalne zaštite, isl.)

KOMPETENCIJE

▶ Nadležnost - kompetencije i sposobnosti - veštine medicinske sestre u zajednici

▶ Kompetencija podrazumeva priznatu stručnu sposobnost kojom neko raspolaže, a koja je rezultat specijalizovanog učenja i vežbanja.

▶ Stručnost se odnosi i na mogućnost poboljšanja standarda sestrinske prakse i na delokrug u okviru prava odlučivanja.

Profesionalne kompetencije i veštine koje najčešće primenjuje sestra u radu sa korisnicima u zajednici su:

ü Komunikacija

ü Edukacija - podučavanje

ü Kritičko mišljenje

ü Timski rad – saradnja

ü Menadžment - organizacija

ü Primena sestrinskog procesa - aplikacija

ü Fizičko zbrinjavanje.

MODELI PPS

MIKROREJONIZACIJA U OKVIRU PPS

KUĆNA POSETA

▶ SUSRET ZDRAVSVENOG RADNIKA I KLIJENTA▶ TRI FAZE KUĆNE POSETE - POČETNA FAZA

- REALIZACIJA POSETE

- ZAVRŠNA FAZAObnoviti osobine medicinske setre u zdravstveno vaspitnom radu i komunikaciji

sa pacijentima

▶ PATRONAŽNA SESTRA ( uravnotežena, sa istinskim humanizmom, kritična, sa holističkim pristupom, sa stručnim znanjem i veštinama, sa profesionalnim stavom...)

▶ SADRŽAJ RADA- prilagođen potrebama ljudi i njihovim interesima

- Važne teme: zaštita životne sredine, eliminacija zaraznih bolesti i imunizacija, rano otkrivanje bolesti, fizička aktivnost, pravilna ishrana, reproduktivno zdravlje i dr.

PLAN RADA POLIVALENTNE PATRONAŽNE SLUŽBE-pokazatelji za izradu plana

▶ Broj i struktura stanovništva

▶ Natalitet

▶ Fertilitet

▶ Mortalitet odojčati

▶ Mortalitet

▶ Morbiditet

▶ Higijenske prilike

▶ Ekonomsko stanje

PLAN RADA

KUĆNA POSETA - Definicije

KUĆNA POSETA JE METOD RADA

▶ Kućna poseta predstavlja svrsishodnu interakciju u domu ili tamo gde boravi klijent, usmerenu ka unapređivanju i održavanju zdravlja pojedinaca i porodice (ili drugih značajnih osoba).

▶ Ona može obuhvatati i davanje podrške porodici čiji je član u krizi ili umire.

Socijalna interakcija

Kućna poseta se može smatrati susretom između zdravstvenog radnika i klijenta isto kao i klijentova poseta klinici ili ambulanti.

Kućna poseta se razlikuje po tome što zdravstveni radnik odlazi kod klijenta, a ne klijent kod zdravstvenog radnika.

I Početna faza kućne posete1. Kucati (zvoniti) na vrata i stati tako da ljudi mogu videti kroz ključaonicu ili sa prozora ko im dolazi.

2. Predstaviti se kao (ime) , sestra iz (naziv ustanove ili agencije).

3. Pitati za osobu na koju ste upućeni ili osobu koja je zakazala posetu.

4. Posmatrati okolinu radi svoje bezbednosti.

5. Predstaviti se onima koji su prisutni.

Početna faza-nastavak

6. Sesti tamo gde vas porodica uputi.

7. Razgovarati o svrsi posete. Za vreme početnih poseta razgovarati o uslugama koje pruža PPS.

8. Poneti formulare koje treba potpisati da bi se otpočelo sa pružanjem usluga. To se može obaviti i kasnije za vreme naredne kućne posete ukoliko je potrebno da se porodici da još neko objašnjenje o uslugama i da bi shvatila šta joj se nudi.

III Završna faza kućne posete

OBAVEZNI VIDOVI PATRONAŽNE ZAŠTITE ?

▶ Trudnica, babinjara i novrođenče, odojče, predškolsko i školsko dete, hronično oboleli, osobe sa invaliditetom, osobe starije od 65 godina

PATRONAŽNA ZAŠTITA TRUDNICA

PATRONAŽNA ZAŠTITA BABINJARE I NOVOROĐENČETA

▶ Praćenje psihofizičkih promena nakon porođaja

▶ Sveobuhvatan pregled novorođenčeta

▶ Toaleta pupka

▶ Sveobuhvatna obuka o higijeni novorođenčeta

▶ Rano otkrivanje anomalija

▶ Preporuka prirodne ishrane

▶ Praćenje psihofizičkih promena nakon porođaja

PATRONAŽNA ZAŠTITA ODOJČADI

▶ Sistematsko praćenje rasta i razvoja

▶ Rano uočavanje poremećaja

▶ Kontrola nege odoječeta

▶ Prevencija nastanka cirkularnog karijesa

▶ Kontrola vakcinacije

PATRONAŽNA ZAŠTITA MALE DECE

▶ Praćenje rasta i razvoja

▶ Kontrola ishrane

▶ Uočavanje pothranjenosti i prekomerne ugojenosti

▶ Prevencija povreda

▶ Usvajanje higijenskih navika

PATRONAŽNA ZAŠTITA HRONIČNO BOLESNE DECE

▶ Saveti u vezi potrebnih mera lečenja i nege

▶ Kontrola primene lekarskih saveta

▶ Demonstracija nege deteta

PATRONAŽNA ZAŠTITA HRONIČNIH BOLESNKA

▶Uputstva i demonstracije određenih

postupaka samokontrole

▶Prevencija komplikacija osnovne

hronične bolesti

▶Zdravstveno vaspitanje cele porodice

u cilju održanja postojećih ili

razvijanja novih funkcionalnih

sposobnosti teško pokretnih i

nepokretnih bolesnika

▶Procenjivanje potrebe za obavljanjem

nege u kući

PATRONAŽNA ZAŠTITA STARIH OSOBA

§ Otkrivanje zapuštenih slučajeva i prijava nadležnom lekaru i socijalnim službama§ Psihosocijalne aktivnosti§ Lična i porodična higijena§ Sprečavanje povređivanja§ Samonega i samopomoć

Zdravstvena nega u prevenciji bolesti od većeg sociomedicinskog značaja

1. Sprečavanje i suzbijanje najvažnijih socijalnomedicinskih bolesti

2. Higijensko epidemiološka zaštita

3. Socijalnomedicinski i sociološki problemi

Specifični ciljevi u PPS

Ø Da pacijent-klijent nauči

Ø Da razvije osećaj

Ø Da nauči da čini-stiče veštine

Evaluacija i parametri za evaluaciju u PPS

Kvantitativni paramerti( obavezni vidovi, programi u mikro rejonu, vakcinacija, rano otkrivanje bolesti, broj sistematskih pregleda, zdravstveno vaspitnih predavanja..i dr.)

Kvalitativni parametri(morbiditet, mortalitet,traumatizam..)

Ostali važni parametri(edukacija stanovništva i zdravstvenih radnika,planiranje i programiranje,evidencija i dokumentacija...)

Slide 1Definicija PPS (SZO)Patronažna zdravstvena negaCilj patronažne zaštiteZadaci patronažne zdravstvene negeSlide 6Slide 7Slide 8Slide 9Patronažna sestrinska služba u porodiciRazvoj i programske aktivnosti PPSProgramske aktivnostiTeškoće patronažne službe u sistemu zdravstvene zaštiteSlide 14Slide 15Slide 16Patronažna nega se svrstava u Sestrinstvo u zajedniciZadaci patronažne službe u porodiciSlide 19Slide 20SPECIFIČNI CILJEVI:Ciljevi koji obuhvataju rad sa decom:Ciijevi koji obuhvataju rad za ostale članove porodice:KOMPETENCIJESlide 25MODELI PPSMIKROREJONIZACIJA U OKVIRU PPSKUĆNA POSETASlide 29Slide 30PLAN RADAKUĆNA POSETA - DefinicijeSocijalna interakcijaI Početna faza kućne posetePočetna faza-nastavakSlide 36Slide 37Slide 38III Završna faza kućne poseteOBAVEZNI VIDOVI PATRONAŽNE ZAŠTITE ?PATRONAŽNA ZAŠTITA TRUDNICAPATRONAŽNA ZAŠTITA BABINJARE I NOVOROĐENČETAPATRONAŽNA ZAŠTITA ODOJČADIPATRONAŽNA ZAŠTITA MALE DECEPATRONAŽNA ZAŠTITA HRONIČNO BOLESNE DECEPATRONAŽNA ZAŠTITA HRONIČNIH BOLESNKAPATRONAŽNA ZAŠTITA STARIH OSOBASlide 48Specifični ciljevi u PPSEvaluacija i parametri za evaluaciju u PPS