Gezi Hareketi Değerlendirme Çalışması

Boğaziçi Üniversitesi POLS 480

Saha Araştırma Atölyesi Öğrencileri Tarafından Hazırlanmıştır

Yöntem

• 30 Aralık 2013- 6 Ocak 2014 tarihleri arasında

• 738 kişinin katılımıyla İnternet üzerinden yürütülen saha araştırması

• «Kartopu» örneklemi yöntemiyle yapıldığından, görüşler sadece katılanları temsil eder.

• Çıkarım/genelleme yaparken dikkatli olunması tavsiye olunur…

Yaş Grubu

%60,1

%20,3

%14,4

%3,1

%1,7

%0,5

18-24 yaş

25-34 yaş

35-44 yaş

45-54 yaş

55-64 yaş

65 yaş ve üstü

%0 %20 %40 %60 %80 %100

“Yaşınızın hangi grupta yer aldığını belirtir misiniz?”

Görüşülen Kişinin Cinsiyeti

%51,50 %48,50 Erkek

Kadın

Hayattan Memnun Olma

%1,0 %0,8 %2,8

%5,6

%8,1

%13,0

%15,7

%27,5

%18,1

%5,8

%1,6

Hiç mutludeğil

1 2 3 4 5 6 7 8 9 Çok mutlu

%0

%10

%20

%30

%40

%50

“Genel olarak düşündüğünüzde hayatınızdan ne kadar mutlu olduğunuzu söyler misiniz? Lütfen 0’ın hiç mutlu değilim, 10’unsa çok mutluyum olduğu cetveli kullanarak yanıt verir misiniz?”

Ülkenin Durumundan Memnuniyet

%21,3

%13,3

%17,6 %18,8

%12,0

%6,8

%3,9 %2,6 %1,7 %0,8 %0,8

Hiç MutluDeğil

1 2 3 4 5 6 7 8 9 Çok mutlu

%0

%10

%20

%30

%40

%50

“Genel olarak düşündüğünüzde ülkemizin durumundan ne kadar mutlu olduğunuzu söyler misiniz?”

“Peki, bir yıl öncesiyle kıyasladığımızda ülkemizin durumu daha mı iyiye gitti, daha mı kötüye gitti?”

%4,1

%18,6

%32,5

%44,8

Çok daha iyi

Biraz daha iyi

Biraz daha kötü

Çok daha kötü

%0 %20 %40 %60 %80 %100

“Çalışmanın bu aşamasında size kendinizi ait hissedebileceğiniz gruplarla ilişkili sorular soracağım. Grubunuz kendinize benzer insanların olduğu topluluğu ifade eder. Aşağıdaki gruplarda yer alan insanlardan bahsederken “biz” kelimesini hangi sıklıkta kullanırsınız?”

%72,4 %71,2

%40,3

%30,5 %29,1

%24,9

%15,5 %11,8 %11,8 %11,6

%0

%20

%40

%60

%80

%100

Ailem Özgürlükçüinsanlar

Türkler Benimle aynışehirde

yaşayanlar

Emekçiler Atatürkçüler Dindar insanlar Muhafazakarlar Aleviler Kürtler

Sıklıkla/Sürekli

Dahil Olunan Grubu Tanımlama

%60,0

%10,6 %9,1 %7,7 %5,1 %4,8

%1,7 %1,1 %0

%20

%40

%60

%80

%100

E. Özgürlükçüinsanlar

I. Atatürkçüler G. Türkler C. Dindarinsanlar

H.Muhafazakarlar

J. Emekçiler D. Aleviler F. Kürtler

“Aşağıdaki grupların hangisi sizin dahil olduğunuz grubu en iyi tanımlamaktadır? Lütfen tek yanıt seçer misiniz?”

Dahil Olunan Grup ile Ortak Yanlar

“Seçtiğiniz bu grubun tipik bir üyesini düşündüğünüzde, sizin onunla ne kadar ortak yanınız var? 0’ın “hiç ortak yanımız yok”, 10’un “çok ortak yanımız var” olduğu cetvelde belirtir misiniz?”

%0,7 %0,6 %0,9 %2,1

%4,1

%10,4 %12,3

%23,2 %23,9

%9,0

%12,8

Hiç ortakyanımız

yok

1 2 3 4 5 6 7 8 9 Çok ortakyanımız

var

%0

%10

%20

%30

%40

%50

Dahil Olunan Gruba Aidiyet

%1,0 %0,6 %1,1 %3,0 %3,0

%9,5 %10,3

%20,7 %18,4

%13,8

%18,7

%0

%10

%20

%30

%40

%50

“Seçtiğiniz bu grubu düşünerek kendinizi bu gruba ne kadar ait hissetiğinizi söyler misiniz? 0’ın “hiç ait hissetmiyorum”, 10’un “tamamen ait hissediyorum” olduğu cetvelde belirtir misiniz?”

Siyasi Partilere Yakınlık

“Aşağıdaki siyasi partilerden her birine kendinizi ne kadar yakın hissettiğinizi çok yakınım, biraz yakınım, pek yakın değilim, hiç yakın değilim diyerek yanıtlar mısınız?”

%36,2

%30,6

%15,5

%11,2

%0

%20

%40

%60

Cumhuriyet Halk Partisi Barış ve DemokrasiPartisi /Halkların

Demokratik Partisi

Adalet ve KalkınmaPartisi

Milliyetçi HareketPartisi

Tamamenyakınım /Biraz yakınım

“27 Mayıs 2013 Gezi Parkı Protestolarının başladığı gündür. Bu tarihten önce herhangi bir eyleme katıldınız mı?”

%50,1

%49,9

Evet

Hayır

“Gezi Parkı 15 Haziran 2013’te boşaltılmıştır ve o tarihten sonra Gezi Parkı içerisinde kitlesel bir eylem olmamıştır. Bu tarihten sonra herhangi bir eyleme katıldınız mı?”

%36,0

%64,0

Evet

Hayır

“Aşağıdaki eylemlerin her birine şahsen katılıp katılmadığınızı söyler misiniz? Katıldınız mı, katılmadınız mı, yoksa fırsatınız mı olmadı?”

%13,2

%34,3

%52,0

%35,9

%29,6 %26,2

%48,9

%0,0

%20,0

%40,0

%60,0

Polislerin müdahale edip

çadırları yaktıkları 30

Mayıs Perşembe günü

ve öncesinde Taksim Gezi Parkı’ndaki

işgallere katılmak

Polisinişgalcilere

müdahale ettiği31 Mayıs Cuma

günü işgal veyürüyüşlere

katılmak

Polisin çekildiğive parkın halka

açıldığı 1Haziran ve

sonrasındakiişgal ve

yürüyüşlerekatılmak

Polisinmüdahale ettiği

ve parkıboşalttığı 15Haziran ve

sonrasındakiişgal ve

yürüyüşlerekatılmak

Mahalleforumlarına

katılmak

İstanbuldışındaki

yürüyüş veişgallerekatılmak

Tencere-TavaEyleminekatılmak

Katıldım

Gezi Olaylarına Katılma Nedenleri

%85,8

%65,0

%36,6 %31,6

%3,4 %1,8

%0

%20

%40

%60

%80

%100

Hükümetin genelolarak sürdürdüğübaskıcı politikaları

İlk günlerde tanıkolduğum orantısız

polis şiddeti veyoğun gaz kullanımı

Hükümetin kamusal alan olan bir parkı

AVM’ye dönüştürme çabası

İnsanlar arasındakidayanışma ve

yardımlaşmayakatılmak

Heyecan arayışı Bağlı olduğumtaraftar grubunun

katılım çağrısı

“(Sadece katılanlar yanıtlasın lütfen) Gezi Olaylarına katıldığınızı belirttiniz. Aşağıdaki sebeplerden hangisi sizin olaylara katılmanızda etkili oldu? En fazla iki tane yanıtlar mısınız?”

Gezi Parkı Olaylarının Amacı

%84,8

%27,9 %26,4

%17,0

%8,0 %5,4 %3,4

%0

%20

%40

%60

%80

%100

AKP’nin baskıcı yönetimine karşı

bir başkaldırı, özgürlük

kazanmak

Farklı kimliktekiinsanlarınvarlıklarınıtopluma

göstermesi,

Ağaçları korumak, Gezi Parkı’nın park

olarak kalmasını sağlamak

Hükümetidevirmek ya daistifa etmesini

sağlamak

Eğlence ve farklıbir deneyim

yaşamak

Kargaşa çıkarıphalkın huzurunu

bozmak

Ülkeyi bölmeyeçalışmak

Gezi Protestoları’ndan Haberdar Olunan Dönem

“27 Mayıs 2013 gecesi Taksim Gezi Parkı’nın bir duvarının yıkılmasının ardından parkta eylemler başlamıştır. 31 Mayıs 2013’te sabah erken saatlerde polis parka gaz bombalarıyla müdahale etmiştir ve bu olayın ardından protestolar büyümüştür. Gezi Protestolarından ne zaman haberdar oldunuz?”

%87,7

%12,3

27 Mayıs – 31 Mayıs arasında

31 Mayıs’tan sonra

“Hangi kaynaklardan haberdar oldunuz?”

%70,2

%51,4 %45,7

%31,1

%22,2 %16,2

%0

%20

%40

%60

%80

%100

Gezi Protestoları Sırasında Polisin Tutumu

%94,2

%5,8 %1,1

%0

%20

%40

%60

%80

%100

Gereğinden sert Gerektiği kadar Gereğinden daha yumuşak

“Gezi Protestoları sırasında polisin tutumunu ve eylemlere müdahale ediş biçimini nasıl değerlendiriyorsunuz? Gereğinden daha yumuşak, gereğinden sert ya da gerektiği kadar?”

“Gezi Protestoları sırasında polisin protestoculara karşı tutumunu ve eylemlere müdahale ediş biçimini kim belirlemiştir? Aşağıdakilerden iki tanesini belirtir misiniz?”

%89,2

%40,4 %36,9

%33,0

%2,7

%0

%20

%40

%60

%80

%100

“Bazıları Gezi Protestolarının Cumhuriyet Halk Partisi tarafından örgütlendiğini düşünmektedir. Bu görüşe katılıyor musunuz?”

%82,1

%9,9 %6,4

%1,6

%0

%20

%40

%60

%80

%100

Tamamen katılmıyorum Kısmen katılıyorum Kısmen katılmıyorum Tamamen katılıyorum

“Bazılarına göre Gezi Protestoları’na katılanlar tek bir ortak kimliğe sahipken, bazıları da herkesi kapsayacak tek bir kimlik tanımı olmadığını düşünüyor. Siz bu görüşlerden hangisine katılıyorsunuz?”

%9,9

%90,1

Tek bir ortak kimliğe sahiptir

Tek bir ortak kimlik tanımı yoktur

%0 %20 %40 %60 %80 %100

Gezi Protestoları’nın Dış Güçler Tarafından Düzenlenmesi

%73,4

%11,6 %10,5

%4,5

%0

%20

%40

%60

%80

%100

Tamamen katılmıyorum Kısmen katılıyorum Kısmen katılmıyorum Tamamen katılıyorum

“Kimileri Gezi Protestolarının Türkiye’nin istikrarını bozmak isteyen dış güçler tarafından düzenlendiğini düşünüyor. Bu görüşe katılıyor musunuz? Tamamen mi, kısmen mi katılıyor musunuz/katılmıyorsunuz?”

Gezi Protestolarına Katılan Sanatçıların Amacı

“Gezi protestolarına destek veren/katılan sanatçılar hakkındaki düşüncelerinizi öğrenmek istiyorum. Sizce aşağıdakilerden hangisi protestolara destek veren sanatçıların amacını daha iyi açıklamıştır?”

%68,6

%24,6

%3,5 %1,5 %1,0 %0,8 %0

%20

%40

%60

%80

%100

Gezi protestolarınıyaymak ve

protestolarıntoplumdakiduyarlılığını

artırmak

Kendileriniprotestoya

katılanlarla birtutmak

Hükümetin istifaetmesini sağlamak

Dış güçler içinülkeyi karıştırmak

Darbe olması içinçabalamak

Sanatçı haklarınısavunmak

Gezi Protestoları’ndan Sonra Hükümet Politikalarında Değişiklik

“Şimdi hükümet ve hükümet politikalarını Gezi protestoları sonrasına göre değerlendirir misiniz? Sizce, Gezi protestoları sonrasında, hükümet politikalarında değişiklik olmuş mudur, olmamış mıdır?”

%28,0

%72,0

Hükümet politikalarıdeğişmiştir

Hükümet politikalarıdeğişmemiştir

%0 %20 %40 %60 %80 %100

“Peki, sizce ne yönde değişmiştir? Okuyacaklarımdan her birinin geçerli olup olmadığını söyler misiniz?”

%56,7

%41,6

%20,8

%9,6

%0

%20

%40

%60

%80

%100

Hükümet daha sertpolitikalar uygulamaya

başlamıştır

Hükümetin protestolarakatılan insanlara karşı daha

duyarsız olduğunudüşünüyorum

Hükümet daha ılımlıpolitikalar uygulamaya

başlamıştır

Hükümet protestolarakatılan insanlara karşı daha

duyarlı olmuştur

“Bugün düşündüğünüzde, sizce Gezi Parkı olaylarının etkisi için aşağıdakilerden hangisi uygundur?”

%43,2

%35,3

%18,7

%2,9

%0

%20

%40

%60

%80

%100

Bu olayların etkisini uzunvadede göreceğiz

Hala sürüyor İlk zamanlar etkiliydi, fakatşimdi etkisi kalmadı

unutuldu

Başından beri hiçbir etkisiolmadı

“Gezi Protestolarından sonra gazete, televizyon, dergi ya da radyolar gibi iletişim araçlarının güvenilirliği konusundaki görüşünüzde bir değişiklik oldu mu?”

%71,7

%28,3

Evet

Hayır

%0 %20 %40 %60 %80 %100

“Ne yönde bir değişiklik oldu?”

%1,8

%98,2

Daha güveniliroldu

Dahagüvenilmez

oldu

%0 %20 %40 %60 %80 %100

Eğitim Düzeyi

%44,8

%34,0

%15,7

%3,2 %1,3 %0,2 %0

%20

%40

%60

%80

%100

Lise veya dengiokul mezunu

Üniversite (en az 4yıllık) mezunu

Yüksek lisans veyadoktora mezunu

Yüksek okul (2yıllık) mezunu

Ortaokul (veyailköğretim okulu)

mezunu

Okuma yazmabilmiyor

“En son mezun olduğunuz okul düzeyini öğrenebilir miyim?”

Çalışma Durumu

“Çalışma durumunuz için okuyacağım seçeneklerden hangisi daha uygundur?”

%58,8

%27,2

%5,6 %2,3 %2,1 %0,8 %0,6 %0,5 %0,3 %0,3

%0

%20

%40

%60

%80

%100

Öğrenci Tamzamanlı(haftada40+saat)çalışıyor

Kısmizamanlı

(part-time)çalışıyor

İşsiz(Herhangi

bir işteçalışmayıp iş

arayan)

Emekli İşsiz fakatgelir sahibi

(Bir işteçalışmayıp,

iş aramayan,kira-faizbenzerigelirle

geçinen)

Mevsimlikişte çalışıyor

Ücretsiz aileişçisi (ailenin

işyerinde,bahçesinde,vs. çalışıyor)

Ev kadını Hastalık vebenzeri

nedenlerleçalışamıyor

Anketimize Katılan ve Bu Raporu Okuyan Herkese Teşekkürler

POLS480

Saha Araştırması Atölyesi Öğrencileri

Ve Dr. Emre Erdoğan