P O L S K A A K A D E M I A N A U K I N S T Y T U T Z O O L O G I I

F R A G M E N T A F A U N I S T I C ATom 35 W arszawa, 1992.06.30 Nr 24

J a n u s z N o w a ck i

Sówkowate (Lepidoptera, Noctuidae) Roztocza(Z 1 tabelą w tekście]

A bstract. 287 species of Noctuidae were recorded in the Roztocze U pland (SE Poland), an d 285 of these were recorded during stud ies carried o u t from 1986 to 1990. These con stitu te 59% of the Noctuidae recorded from Poland. 240 species were found in the Roztoczański N ational Park. The d a ta include two species new to the Polish fauna: Cucullia blattariae and Xylom oia gram inea (the la tte r being new to Europe, too) and also 18 species rare in th is country. A zoogeographical an d ecological analysis is presented .

WSTĘP

Sówkowate uw ażane są za je d n ą z lepiej zbadanych rodzin m otyli w Polsce. J e d n a k dokładniejsza analiza rozsiedlenia poszczególnych gatunków n a terenie k ra ju wykazuje wiele terenów , n a których nie prowadzono w ogóle b ad ań faunistycznych, bądź jedynie b ad an ia fragm entaryczne (Nowacki 1990).

Do tak ich terenów należy Roztocze znajdujące się obecnie w g ran icach Polski. Południow a część Roztocza w okolicach Lwowa była przez polskich lepidoptero- logów n a przełomie XIX i XX wieku dość dobrze zbadana. B adan ia prowadzili tam : T. Ga r b o w sk i, T. Ka u c k i, M.Now icki, A. S tockl i inni (Ro m a n isz y n , S chille 1929). Nie dotyczyło to jed n a k Roztocza Zachodniego i Środkowego. Z terenów tych pochodzą jedynie przyczynkowe prace Rom aniszyna (1922, 1927) om aw ia­jąc e ciekawsze gatunk i motyli, w tym Noctuidae, z okolic Lubyczy Królewskiej oraz p raca P rOffe r a (1917) podająca m. in. 31 gatunków Noctuidae z okolic Zwierzyńca.

Oprócz au to ra , badającego Noctuidae Roztocza w la tach 1986-1990, n iere ­gu larn ie w grom adzeniu m ateriałów uczestniczyli: m gr Andrzej Ko k o t , T adeusz O sta fin i m gr J a n u s z S o siń sk i, za co sk ładam im podziękowanie. Dziękuję także za udzielenie bezinteresownej pomocy w grom adzeniu m ateriałów panom leśn i­czym: Zbigniewowi J aworowi i Romanowi O br z u t o w i.

http://rcin.org.pl

3 9 8 J . Nowacki

TEREN I METODY BADAŃ

B adan ia obejmowały Roztocze Środkowe, ze szczególnym uwzględnieniem Roztoczańskiego Parku Narodowego oraz w niewielkim zakresie Roztocze Połu­dniowe.

Ogólną charak terystykę Roztocza om aw iającą położenie, rzeźbę te ren u , b u ­dowę geologiczną, gleby, sto sunk i w odne i klim at oraz szatę roślinną przedstaw ił Iz d e b sk i i współpracow nicy (1 9 9 2 ).

Najwięcej stanow isk zlokalizowano w RPN, w ich sąsiedztw ie występowały zbiorow iska charakterystyczne dla regionu i wywierające wpływ n a kształtow a­nie się sk ładu gatunkow ego zgrupow ań Noctuidae. B adan ia obejmowały pełne sezony wegetacyjne.

Na teren ie RPN bad an ia przeprow adzono n a pięciu wym ienionych poniżej stanow iskach .

1. B ezednia - obok gajówki n a polanie leśnej opanow anej przez zbiorowiska segetalne i częściowo łąkowe. W najbliższym otoczeniu występowały zbiorow iska leśne: Leucobryo-Pi­n e tu m F agoQ uercetum petreae, Dentario glandulosae-Fagetum oraz Ribo nigri-Alnetum

2. Kruglik - obok leśniczówki n a polanie leśnej zajętej przez zbiorow iska segetalne. W n a j­bliższym otoczeniu występowały: Vaccinia uliginosi-Pinetum, Leucobryo-Pinetum Fago­Quercetum petreae, Dentario glandulosae-Fagetum oraz Ribo nigri-Alnetum.

3. Lasowce - obok budynków gospodarstw a na sk ra ju wsi, w pobliżu rezerwatów N art i Czerkies. W najbliższym otoczeniu występowały: Leucobry o-P inetum A bietetum poloni- cum, Fago-Quercetum petreae, Dentario glandulosae-Fagetum oraz pewne zbiorowiska łąkowe i segetalne.

4. Obrocz - n a sk ra ju wsi, w dolinie W ieprza w znacznej mierze porośniętej zbiorowiskam i łąkowymi i szuwarowymi: w pobliżu wsi występowały zbiorow iska segetalne. W sąsiednim kom pleksie leśnym panowały Leucobryo-Pinetum i A bietetum polonicum.

5. R ybaków ka - obok zabudow ań nad staw am i Echo. W najbliższym otoczeniu występowały zbiorow iska szuwarowe: Phragm itetum communis i Typhetum latifoliae oraz zbiorowiska leśne: Leucobryo-Pinetum, Abietetum polonicum, Dentario glandulosae-Fagetum , a także małe płaty Ribo nigri-Alnetum

Poza RPN n a Roztoczu Środkowym m ateriały grom adzono system atycznie na trzech stanow iskach .

6. Kąty koło Zam ościa - obok sam otnego zabudow ania poza w sią. w pobliżu Góry Wieprzeckiej porośniętej m uraw am i kseroterm icznym i oraz pól upraw nych i kom pleksu leśnego ze zbiorowiskiem Querco roboris-Pinetum

7. Rybnica koło S uśca - obok leśniczówki, na polanie leśnej częściowo zajętej przez łąki, a częściowo przez zbiorowiska segetalne. Polanę otaczały: Leucobryo-Pinetum Vaccinia uliginosi-Pinetum oraz A bietetum polonicum.

8. Ułów koło Tomaszowa Lubelskiego - przy gajówce na sk ra ju lasu , w otoczeniu zbiorowisk segetalnych 1 łąkowych oraz zbiorowisk leśnych: Leucobryo-Pinetum oraz A bietetum polo­n icum

Sporadyczne odłowy n a Roztoczu Środkowym przeprow adzono n a trzech stanow iskach .

9. M ajdan K asztelański - w kompleksie leśnym , na pograniczu zbiorowisk: Ledo-Sphagnetum magellanici i Vaccinia uliginosi-Pinetum

10. F lo r ia n k a - na sk ra ju zbiorowiska Leucobryo-Pinetum, w otoczeniu zbiorowisk segetalnych.11. Biała G óra koło Tomaszowa Lubelskiego - u podnóża zbocza wzgórza porośniętego m u ra ­

wam i kseroterm icznym i Inuletum ensifoliae oraz zaroślam i.

http://rcin.org.pl

Sówkowate Roztocza 3 9 9

Na teren ie Roztocza Południowego odłowy sówkow atych prow adzono na stanow iskach:

12. H rebenne - na sk ra ju wsi z w ystaw ą n a stawy rybne. W najbliższym otoczeniu występowały zbiorowiska segetalne, podmokłe łąki z klasy Molinietalia. oraz szuw arow e: Phragmitetum communis, Typhetum latifoliae, Glycerietum maximae. Z drugiej strony stanow iska w ystę­powały zbiorowiska leśne: Leucobryo-Pinetum oraz Querco roboris-Pinetum.

13. S iedliska - na W od wsi, w głębi lasu wśród zbiorowisk: Leucobryo-Pinetum, Querco robo ris-Pine tum, Fago-Quercetum petreae i Dentario glandulosae-Fagetum .

Na wym ienionych stanow iskach m ateriały grom adzono przy zastosow aniu kilku różnych m etod: odłowu im agines oraz zbioru i hodowli stadiów preim agi- nalnych . Odłowy im agines prowadzono za pom ocą przynęt w abiących motyle: św iatła oraz przynęt pokarm owych.

Do odłowów n a światło stosow ano lam py rtęciowe o mocy 250 W wm ontow ane w sam ołówki oraz lam py 400 W um ieszczone n a tle białego ek ran u , n a którym siadały zwabione motyle, skąd były zbierane do zatruw aczek. W środow iskach n a tu ra ln y ch , gdzie nie było dostępu do stacjonarnego źródła p rąd u , wykorzysty­w ano lam pę rtęciow ą o m ocy 160 W, zasilaną z przenośnego agregatu p rąd o ­twórczego. Za pom ocą sam ołówek świetlnych m ateria ł badaw czy odław iano na stanow iskach: Bezednia, H rebenne, Kąty II, Lasowce, Obrocz, Rybakówka, R ybnica i Ułów, n a każdym przez cały sezon wegetacyjny, od początku kw ietnia do końca października, z częstotliw ością średnio co trzy dni.

Odłowy sówkowatych n a przynęty pokarm ow e prowadzono jedynie w okre­sach pobytu au to ra n a Roztoczu. Ja k o przynęty stosow ano krajowe wino owo­cowe pow szechnie dostępne w hand lu . Oprócz sztucznych przynęt wabiących m otyle, prowadzono także odłów m otyli wieczorami n ad kw iatam i, oświetlając je św iatłem latark i elektrycznej. Ponadto im agines Noctuidae odław iano w ciągu d n ia w poszczególnych zbiorow iskach roślinnych. M etoda ta dotyczyła głównie gatunków aktyw nych w dzień, a także okazów w ypłaszanych z kryjówek.

Pew ną część gatunków pozyskano m etodą zbioru i hodowli stadiów preim a- ginalnych. G ąsienice zbierano przez przeglądanie roślin żywicielskich, o trząsa­nie gałęzi drzew i krzewów nad lejem entom ologicznym oraz za pom ocą czerpaka entom ologicznego z m uraw i zw artych łanów roślinności zielnej.

WYNIKI BADAŃ

W w yniku przeprowadzonych n a Roztoczu b ad ań zgrom adzono 28 570 oka­zów Noctuidae reprezentujących 285 gatunków . Stanow i to 59% w szystkich znanych dotychczas z Polski gatunków sówkowatych. Z terenu sam ego Rozto­czańskiego Parku Narodowego wykazano 240 gatunków . J e s t to liczba znaczna, b io rąc pod uwagę zdecydowanie leśny ch a rak te r Parku. Spośród znalezionych n a Roztoczu gatunków dwa okazały sie nowe dla fauny Polski: Cucullia blattariae (E s p .) (N o w a c k i , R u d n y 1990) o ra z X ylom oiagram inea ( G r a e s . ) (N o w a c k i 1989a). Ten o sta tn i okazał sie nowy także dla Europy.

D obre rezultaty dało równoległe stosow anie różnych m etod odłowu, każda z n ich bowiem pozwalała n a wykrycie pewnych gatunków Noctuidae nie odła­w ianych pozostałymi m etodam i. Przykładowo, wyłącznie w ciągu dn ia stwierdzo-

13 — FA U N A , ROZTOCZA

http://rcin.org.pl

4 0 0 J . Nowacki

no: A narta myrtilli, A. cordigera, Eublem a noctualis, Panemeria tervebrata I inne. N atom iast jedynie drogą zbioru i hodowli gąsienic stw ierdzono w ystępow anie na Roztoczu tak ich gatunków jak : Cucullia blattariae, C. lychnitis, C. scrophulariae i C. uerbasci Tylko n a przynęty pokarm ow e odławiano: X ylena exoleta i Catocala elocatcL

Wykaz w szystkich stw ierdzonych n a Roztoczu gatunków Noctuidae p rzedsta ­wiono w tabeli I, w porządku system atycznym . Uwzględniono w niej także dwa ga tunk i nie odłowione podczas o sta tn ich badań , a w ykazane z badanego terenu przez R o m a n is z y n a i S c h i l l e g o (1929), co powiększa liczbę znanych z Roztocza gatunków Noctuidae do 287.

Dla każdego z uwzględnionych w tabeli ga tunków podano: stanow iska odłowu n a Roztoczu, okres pojawu im agines, przynależność do elem entu cho- rologicznego oraz liczebność w przyjętej um ownie skali (tab. I).

Bardziej in teresu jące, znane z niewielu stanow isk w kraju g a tu n k i omówiono w odrębnym rozdziale.

O m ów ienie w ybranych gatunków

1. Eugraphe subrosea - odłowiony n a terenie RPN w Rybakówce, w okresie 25 VIII - 5 IX 1987 (7 okazów) oraz w M ajdanie K asztelańskim 16 IX 1987 (1 okaz). Ponadto w Ulowie 27 VIII 1990 złowiono 1 okaz.

J e s t to g a tu n ek w ystępujący od Wielkiej B rytanii i Francji do zachodniej Syberii, wszędzie jak o bardzo rzadki. W Polsce notow any dotychczas w okolicy Koszalina, Szczecina, Św inoujścia, a także Białowieży ( N o w a c k i 1989).

2. Paradiarsia punicea - odłowiono n a Roztoczu jedynie trzy okazy n a stanow iskach: Rybaków ka oraz H rebenne w okresie VI (2) - VII (1) (sposób podaw ania okresu pojawu im agines wyjaśniony w tab . I).

Z nany w Polsce z nielicznych stanow isk: okolice Krakowa (R a z o w s k i , P a l i k 1969), Pomorze Zachodnie ( U r b a h n 1939), Leszno i O lchowa (R o m a v is z y n , S c h i l l e 1929) oraz D ąbrowa Ja ry ń sk a ( S o ł t y s 1939-1948).

3. Anarta cordigera - n a torfow isku wysokim w M ajdanie K asztelańskim 27 V 1990, 1 okaz.

G atunek holarktyczny w ym ieniany z pojedynczych stanow isk w całej Polsce, wszędzie jak o bardzo rzadki.

4. H adena luteago - Kąty II i H rebenne w okresie VI (3) - VII (2), 3 okazy.G atunek eurosyberyjski znany z niewielu stanow isk w Polsce, głóvnie ze

w schodnich regionów kraju: Puszcza Białowieska ( B u s z k o , Ś l i w i ń s k i 1979), Baligród ( B ie l e w i c z 1973), Sandom ierz ( K a r p o w ic z 1928), S t u d z i ń s k i (1979) w ym ienia go również z województwa poznańskiego i wrocławskiego.

5. H yssia cavernosa - Kąty II, 26 VII 1989, 1 okaz.G atunek pontyjski, w ystępujący w Polsce n a stanow iskach dysjunk tyvnych ,

ju ż poza północną g ran icą zwartego zasięgu. Stwierdzony dotychczas jedynie w okolicach Krakowa (Razo w sk i, Palik 1 9 6 9 ) , n a Górnym Ś ląsku (Ra e b e l 1 9 3 1 ) , w dolinie Nidy (Kostrow icki 1 9 5 3 ) oraz w Bieszczadach, w Sm olniku (B ielewicz 1 9 8 4 ) .

http://rcin.org.pl

Sów kowate Roztocza 4 0 1

6 . Senta J la m m e a - H rebenne, 16 V 1988, 1 okaz.G atunek znany z niewielu stanow isk w Polsce, wszędzie jak o bardzo rzadki:

W arszawa-Gocławek ( P a t r y n 1947) oraz województwa: koszalińskie, poznańskie i szczecińskie ( S t u d z iń s k i 1979).

7. Cucullia b la tta riae- k ilkanaście gąsienic znaleziono w S uścu n a Scrophu- laria nodosa, VI (3) 1989. W hodowli IV 1990 uzyskano dwa okazy dorosłe. Część poczw arek pozostała n a ponowne zim owanie ( N o w a c k i , R u d n y 1990).

G atunek ten wykazany był w Polsce jedynie z Lubyczy Królewskiej przez R o m a n i s z y n a i S c h i l l e g o (1929) n a podstaw ie jednej gąsienicy, z której nie uzyskano jed n a k imago. Inform acja ta była dotychczas uw ażana przez polskich lepidopterologów za niewiarygodną.

8 . Cucullia thapsiphaga - g a tu n ek w ykazany przez R o m a n i s z y n a i S c h i l l e g o (1929) z Lubyczy Królewskiej. Choć nie potw ierdzona w trakcie o sta tn ich badań , obecność tego g a tu n k u n a Roztoczu je s t praw dopodobna.

9. Aporophyla nigra - w ykazany z Lubyczy Królewskiej (R o m a n is z y n , S c h i l l e 1929), w trakcie osta tn ich b a d ań nie odnaleziony. Bardzo rzadki, w ykazany ponadto w Polsce z Dolnego Ś ląska przez W o l f a (1935), a osta tn io przez N o w a c k i e g o i S z p o r a (1989) ze Szprotaw ki koło Szprotawy.

10. Phlogophora scita - łowiony n a terenie RPN we Floriance, Krugliku, Lasowcach i Rybakówce, a poza Parkiem w K ątach, VII (1-3).

G atunek ten wykazywano dotychczas w Polsce jedynie z regionów górskich: Bieszczady i Pogórze Przem yskie ( B ie l e w i c z 1973), Pieniny ( B łe s z y ń s k i , R a z o - w s k i , Ż u k o w s k i 1965), Równica n a G órnym Śląsku ( S t u g l i k 1934) oraz Sudety ( W o l f 1935).

11. Ipimorpha c o n tu sa - Bezednia, VII (1-3) 1989.G atunek w całej Europie bardzo rzadki, jedyne jego pewne stanow iska znane

były z Niemiec, ZSRR (okolice K aliningradu), Litwy i Finlandii ( H e in i c k e , N a u m a n n 1980-1982). W Polsce w ym ieniany był jedynie z G acka koło Kam ienia Pom orskiego ( S p e i s e r 1903) oraz Poznania i Puszczy Białowieskiej ( S o s iń s k i 1990).

12. Xylomoia gram inea - stw ierdzony n a Roztoczu n a czterech stanow iskach: Obrocz, Kąty II, H rebenne i Siedliska, w czerwcu.

G atunek uw ażany dotychczas za w schodnioazjatycki. S tanow iska n a Rozto­czu s ą nie tylko pierwszymi w Polsce, ale i w Europie (N o w a c k i 1989a). Ze względu n a znane dotąd rozsiedlenie, jego znalezienie w Europie wydawało się m ało praw dopodobne. Analiza morfologii aparatów kopulacyjnych sam ca i sam icy w skazuje jednoznacznie naX . graminea. M ożna także twierdzić, że odłowione n a Roztoczu osobniki pochodzą z trwałej lokalnej populacji, ponieważ obecność g a tu n k u n a stanow isku w H rebennem była potw ierdzona przez trzy kolejne lata: 1988, 1989 i 1990.

13. Celaena haw orth ii- Rybaków ka, VIII (3) 1987.G a tu n ek borealny, w Polsce stw ierdzony n a nielicznych stanow iskach: Dolina

Nidy ( K o s t r o w i c k i 1953), Górzno, W ierzchlas, Chełm no ( P r u f f e r , S o ł t y s 1974), Kowanówko ( K a r c z e w s k i 1939), W ielkopolski Park Narodowy ( B a r a n i a k 1979) oraz Pomorze Zachodnie ( U r b a h n 1939).

http://rcin.org.pl

4 0 2 J . Nowacki

14. Nonagria nexa - Rybaków ka, IX (2), 1 okaz.W Polsce g a tu n ek ten znany był dotychczas jedynie z zachodnich rejonów

kraju: Dolny Ś ląsk ( W o l f 1935), okolice Poznania ( S c h u m a n n 1903) 1 Pomorze Zachodnie ( U r b a h n 1939).

15. A ty p h a pulm onaris - znaleziony n a Roztoczu tylko w RPN: Bezednia, F lorianka, Obrocz i Rybaków ka, VII (1-3).

W Polsce znany dotychczas z południow ych regionów: Bieszczady ( B ie l e w ic z 1973), okolice Krakowa ( R a z o w s k i , P a l i k 1969), Pieniny ( B łe s z y ń s k i , R a z o w s k i , Ż u k o w s k i 1965), T atry ( B a tk o w s k i , P a l i k , S z p o r 1972) oraz Górny i Dolny Ś ląsk ( S t u g l i k 1934, W o l f 1935).

16. Nycteola asiatica - Rybaków ka, IX (2) 1987, 1 okaz.W Polsce w ykazany dotychczas z trzech stanow isk: Białowieża, Lubiąż i

Odyniec koło Środy Śląskiej (N o w a c k i , S z p o r 1989).17. Syngrapha microgramma - tylko w RPN: Bezednia, Kruglik, M ajdan

K asztelański i Rybaków ka, VI (1-3).W Polsce znany dotychczas z nielicznych stanow isk: Czarny D unajec, okolice

K artuz i Pomorze Zachodnie (N o w a c k i 1989).18. Autographa m a n d a r in a - Kąty II, VII (3), 1 okaz.W schodniopalearktyczny gatunek , ak tualn ie w silnej ekspansji n a zachód

poprzez północną część Europy. W Polsce w ykazany dotychczas z Puszczy Boreckiej i Puszczy Augustowskiej (N o w a c k i 1989b). Stanow isko n a Roztoczu je s t obecnie najdalej n a południe w ysuniętym , n a zachodniej granicy zasięgu, znanym stanow iskiem tego ga tu n k u .

CHARAKTERYSTYKA ZOOGEOGRAFICZNA I EKOLOGICZNA

Analizę zoogeograficzną ograniczono do określenia udziału poszczególnych elem entów chorologicznych w faunie Noctuidae Roztocza, n a podstaw ie p racy H e i n i c k e g o i N a u m a n n a ( 1 9 8 0 -1 9 8 2 ) , z pewnymi m odyfikacjam i uw zględniają­cymi dane K o s t r o w i c k i e g o (1 9 5 3 ) i N o w a c k i e g o ( 1 9 8 9 c).

W ystępujące n a Roztoczu Noctuidae zaliczono do sześciu elem entów chorolo­gicznych.

a) Kosmopolityczny - spośród w ystępujących n a Roztoczu Noctuidae zaliczono tu 2 g a tunk i (0,7% fauny).

b) H olarktyczny - 28 gatunków Noctuidae (10%.).c) E urosyberyjski - 198 gatunków (68,7%).d) Europejskie - 40 gatunków (14%). Zaliczam tu gatunk i o areale obejm ują­

cym E uropę od zachodnich wybrzeży po Ural, n a północy po Skandynawię, n a po łudn iu po Morze Śródziem ne. Niektóre zasięgiem swoim obejm ują także północną Afrykę, Azję M niejszą, Armenię.

e) A rktyczny - 1 ga tu n ek (0,3%). Zaliczam tu zarówno g a tunk i borealne, ja k i borealno-alpejskie.

f) Południowy - 18 gatunków (6,2%). Zaliczam tu ga tunk i m edyterraneńskie, zw iązane z basenem Morza Śródziemnego: pontyjskie, rozsiedlone oc b a sen u M orza Czarnego po stepy Azji Środkowej oraz elem enty m ieszane - por.tomedy- terraneńsk ie .

http://rcin.org.pl

Sówkowate Roztocza 4 0 3

T abela I. Przegląd system atyczny Noctuidae stw ierdzonych n a Roztoczu. Cyfry w n aw iasach przy wykazie system atycznym stanow ią odniesienie do rozdziału .Omówienie w ybranych gatunków ". S tanow iska oznaczono num eram i według wykazu; liczebność gatunków : a - sporadyczne (1-4 zeb ranych okazów), b - pojedyncze (5-9 okazów), c - nieliczne (20-99 okazów), d - liczne (100—499 okazów), e - m asowe (powyżej 500 okazów); elem enty zoogeograficzne: kosm opolityczny Kp, holar- ktyczny Ha, europejski Eu, eurosyberyjski Es, bonealny Br, pontyjski Pt, m edyterraneński Mt, ponto-

medy terraneńsk i Pm; okres pojawu imagines: cyfra rzym ska - miesiąc, cyfra a rab sk a - dekada

Lp. G atunek Stanow iska

Lic

zebn

ość

Ele

men

t zo

ogeo

graf

iczn

y

O kres pojaw u im agines

1 2 3 4 5 6Noctuinae

1 E uxoa tritici (L.) 3-7 , 10. 12 c Es VII(1)-IX(1)2 E uxoa nigricans (L.) 3-7, 12 c Es VII (2)—VIII (3)3 E uxoa obelisca (Den. e t Schiff.) 12 a Es VII 1(1)4 E uxoa aquilina (Den. e t Schiff.) 6 b Es VII (2-3)5 Agrotis cinerea (Den. e t Schiff.) 4, 7, 8 c Eu V (2)—VI (2)6 A grotis vestigialis (Hufn.) 1, 3-7 , 10. 12 c Es VII (1)—LX(2)7 A grotis segetum (Den. e t Schif.) 3, 5-8, 12 c Kp V (3)—VII (2)

i VII(3)-IX(2)8 A grotis clauis (Hufn.) 1, 3-7 , 9, 12 c Es VI(3)-VII(2)9 Agrotis exclam ationis (L.) 1-10, 12 e Es VI(1)-VIII(1)10 A grotis ipsilon (Hufn.) 1, 3-8, 12 b KP VIII(2)-X(2)11 Actinotia polyodon (Cl.) 1, 3-8, 12 c Es V(3)-VI(2)

i VII(2)-VIII(2)12 A xglia putris (L.) 1-10, 12 e Es V (3)—VII (3)13 Ochropleura praecox (L.) 3-5 b Es VIII( 1—3)14 Ochropleura p lecta (L.) 1 -1 0 ,1 2 e Ha V(1)-VII(1)

i VII(2)-IX(1)15 Eugnorism a depuncta (L.) 5 a Pt IX( 1-3)16 Rhgacia sim ulans (Hufn.) 6, 12 b Es VII(1)-VIII(3)17 Noctua pronuba L. 1-8, 10, 12 d Eu VI(1)-IX(1)18 N ociua orbona (Hufn.) 5, 8, 12 a Eu V1I(3)-VIII(3)19 N octua fim briata (Schreber) 1-8, 12 c Eu VII (1)-VI 11(3)20 N octua ja n th in a (Den. e t Schiff.) 5-8, 12 c Eu VII (3)—IX( 1)21 Spaelotis ravida (Den. e t Schiff.) 6 a Pt VII (2)22 Opiqena polggona (Den. e t Schiff.) 3-8, 12 c Es VII(1)-IX(1)23 Graphiphora augur (F.) 1, 5, 9, 12 b H a VI (2)—VII (3)24 Eug raphe sigm a (Den. e t Shiff.) 5, 12 b Es VI (3)25 E ugraphe subrosea (Steph.) (1) 5, 9 b H a VIII(2)-LX(1)26 Paradiarsia punicea (Hbn.) (2) 5, 12 a Es VI(2)-VII(1)

http://rcin.org.pl

4 0 4 J . Nowacki

1 2 3 4 5 627 Lycophotia porphyrea (Den. e t Schiff.) 2-8 , 12 d Eu VI (3)—VII (3)28 Diarsia m endica (F.) 1-5, 7, 8, 12 d Ha VI (1)—VII (3)29 Diarsia brunnea (Den. e t Schiff.) 1-5, 8, 12 d H a VI(2)-V1I(3)30 Diarsia rubi (Wiew.) 1-8, 12 e Es V(2)-V1(2)

i VII (3)—VIII (3)31 X estia c-n ign im (L.) 1-9, 12 e Ha V(2)-VI(3)

i V1II(1)-X(2)32 X estia d itrapezium (Den. e t Schiff.) 1-9, 12 d Es VI (2)—VII (3)33 X estia triangulum (Hufn.) 3-8 , 10, 12 c Es V1(2)-VIII(1)34 X estia baja (Den. e t Schiff.) 1, 3-8 , 12 c Es VI (3)—VIII (3)35 X estia rhom boidea (Esp.) 3, 5 b Eu VII (3)—VIII (3)36 X estia xanthographa (Den. e t Schiff.) 4, 6, 8, 12 b Eu VII 1(1)—IX(2)37 Naenia typica (L.) 5, 12 b Es VI(1)-VII(1)38 Eurois occulta (L.) 2, 5, 6, 10 c Ha VI (2)—VII (2)39 Anaplectoides prasina (Den. e t Schiff.) 1-3, 5-8 , 10, 12 d Ha VI (3)—VII (3)40 Cerastis rubricosa (Den. e t Schiff.) 1, 4-7 , 9 c Es IV(1)-V(2)41 Cerastis leucographa (Den. e t Schiff.) 1, 3-8 , 12 c Es 111(3)—V(2)42 M esogona axalina (Hbn.) 5 b Es VII (3)—X( 1)

lladen inae43 A narta myrtilli (L.) 2, 9 c Eu V( 1—3)

1 VII (2-3)44 A narta cordigera (TtfUNB.) (3) 9 a Ha V(3)45 Discestra trifolii (Hufn.) 1-8, 10, 12 e Ha V( 1)—VI (3)

i V1I(1)-IX(2)46 H ada nana (Hufn.) 1-7, 9, 12 d Es V (3)—VI 1(1)

i VIII(1-3)47 Polia bom bycina (Hufn.) 2-6, 8, 10, 12 d Es VI (3)—VII (3)48 Polia hepatica (Cl.) 5, 12 b Es VI(2)-V1I(1)49 Polia nebulosa (Hufn.) 1-6, 8, 10, 12 c Es VI (2)—VII (2)50 Pachetra sagittigera (Hufn.) 1, 3, 5 -7 b Es VI(1)-VII(1)51 Sideridis albicolon (Hbn.) 3, 12 a Es VI (3)52 Heliophobus reticulata (Goeze) 1, 3-8 , 12 c Es VI (1)—VII (2)53 M am estra brassicae (L.) 1, 3-5, 8. 10, 12 c Es VI(1)-IX(2)54 Melatxchra persicariae (L.) 1-10, 12 d Es VI (1)—VII (2)55 Lacanobia contigua (Den. e t Schiff.) 1-7, 9, 12 c Es VI (2)—VII (2)56 Lacanobia w -latinum (Hufn.) 4, 6, 7, 12 c Es VI(1)-VII(1)57 Lacanobia thalassina (Hufn.) 1, 3-8 , 12 d Es V(3)-V1(2)

i VII(3)-VIII(3)58 Lacanobia su a sa (Den. e t Schiff.) 3 -7 , 12 d Es V(3)-VI(3)

i VII(2)—VIII(3)59 Lacanobia sp lendens (Hbn.) 2, 5, 10 b Es VII (1-3)60 Lacanobia oleracea (L.) 1-9, 12 e Es V(3)-VI(2)

i VII(2)-VI1I(3)61 Lacanobia aliena (Hbn.) 2, 12 a Es VI (3)62 Lacanobia biren G oeze 2, 4, 7, 9 b Es V(2)—VI (1)63 Ceramica p is i (L.) 1-9, 12 d Es V (2)—VI 1(1)

i VII(3)-VIII(3)64 H ecatera bicolorata (Hufn.) 3, 5 a Es VII (2)

http://rcin.org.pl

Sówkowate Roztocza 4 0 5

1 2 3 4 5 665 H adena rivularis (F.) 1. 3 -7 , 10, 12 c Es V(2)-VI(2)

i VU(1)-V1I1(2)66 H adena perplexa (Den. e t Schiff.) 5, 8 b Eu V(3)-V1(2)67 H adena luteago (Den. e t Schiff.) (4) 6, 12 a Es VI(3)—VII (2)68 H adena com pta (Den. e t Schiff.) 10 a Es VII (2)69 H adena confusa (Hufn.) 6, 12 a Es VI (3)70 H adena bicm ris (Hufn.) 1-8, 12 c Es VI(1)-VII(1)

1 VII (3)—VIII (3)71 Eriopygodes imbecilla (F.) 1, 6 b Es VI(1)-VII(1)72 Cerapteryx graminis (L.) 1, 3-8 , 10, 12 e Ha V (3)—VI (2)

i VII (1)—VIII (3)73 Tholera cespitis (Den. e t Schiff.) 1, 3 -7 , 12 c Es VIII(2)-IX(1)74 Tholera decim alis (Poda) 1, 3, 5-8 , 12 c Es VIII(2)-IX(2)75 Panolis jla m m ea (Den. e t Schiff.) 1. 3-9 , 12 d Es III (3)—V(3)76 Egira conspicillaris (L.) 1, 3-8 , 12 d Eu IV(2)-V(3)77 Orthosia cruda (Den. e t Schiff.) 1, 3-9 , 12 e Eu III (3)—V(2)78 Orthosia m iniosa (Den. e t Schiff.) 6 b Es IV(2)-V(2)79 Orthosia opim a (Hbn.) 3-9 d Es 111(3)—V(2)80 Orthosia populeti (F.) 1, 3-8 , 12 c Es III (3)—V(2)81 Orthosia gracilis (Den. e t Schiff.) 4 -8 b Es IV(1)-V(1)82 Orthosia stabilis (Den. e t Schiff.) 1, 3-9 , 12 d Es 111(3)—V(2)83 Orthosia incerta (Hufn.) 1, 3-9 , 12 d Es 111(3)—V(2)84 Orthosia m unda (Den. e t Schiff.) 1, 3-9 , 12 d Es III (3)—V(2)85 Orthosia gothica (L.) 1-9, 12 e Es 111(3)—V(2)86 H yssia cavernosa (Ev.) (5) 6 a Pt VII (3)87 M ythim na turca (L.) 1-8, 10, 12 c Es VI (3)—VII (2)88 M ythim na conigera (Den e t Schiff.) 1, 3-8 , 12 c Es VI(2)—VII (3)89 M ythim na ferrago (F.) 1-8, 10, 12 c Es VI (2)—VII 1(1)90 M ythim na albipuncta (Den. e t Schiff.) 3, 5, 7, 8, 12 b Eu VI( 1—3)

i VII 1(1)—IX(3)91 M ythim na pudorina (Den. e t Schiff.) 1, 2, 4, 5, 8, 12 b Es VI (2)—VII (1)92 M ythim na stram inea (Treit.) 7. 12 a Es VI (2)93 M ythim na impura (Hbn.) 1, 3-10 , 12 d Es VI (1)—VII (3)

i VIII (2)—IX(2)94 M ythim na pollens (L.) 1-10, 12 e Ha V (3)—VII (3)

i VIII(1)-IX(3)95 M ythim na l-a lbum (L.) 5, 7, 12 b Es VI(3)—VII (1)

i IX( 1-2)96 M ythim na obsoleta (Hbn.) 4, 5, 12 b Es VI(1)-VII(1)97 M ythim na com ma (L.) 1, 2, 4, 5, 7, 8, 12 c Ha VI(1)-VII(1)98 S en ta Jlam m ea (Curt.) (6) 12 a Es V(2)

Cuculliinae99 Cucullia absinthii (L.) 3, 12 a Pt VII (1-2)100 C uculliafraudatrix Ev. 4, 6, 12 b Pt VII (1-3)101 Cucullia argentea (Hufn.) 12 a Pt VII (3)102 Cucullia artemisiae (Hufn.) 6, 12 a Pt VII (1-2)103 Cucullia umbratica (L.) 3, 5, 6, 10, 12 b Es V (3)—VI 1(1)104 Cucullia tanaceti (Den. e t Schiff.) 6, 12 a Es VI (3)

http://rcin.org.pl

4 0 6 J . Nowacki

1 2 3 4 5 6105 Cucullia asteris (D e n . e t S c h if f .) 6 a Es VII (2)106 Cucullia blattariae (E s p .) (7 ) Susiec b Pm VI (3)

gąsienice107 Cucullia thapsiphagaTREiT. (8) - - Pm -

108 Cucullia lychnitis R a m b u r 12 a Pm VII (3)gąsienice

109 Cucullia scrophulariae (D e n . e t S c h if f .) 12 a Eu VII (3)gąsienice

110 Cucullia uerbasci (L.) 12 a Eu VI (2)gąsienice

111 Calophasia lunula (H u f n .) 3. 6, 12 b Es V(3)—VI (1) i VII(2)-V1II(1)

112 Iteophaga uiminalis (F.) 1. 3-6 , 8. 10. 12 c Es VII (1-2)113 Brachionycha sp h in x (H u f n .) 1. 3 c Es IX(3)-X(3)114 Brachionycha nubeculosa (E s p .) 1, 3, 12. 13 b Es III(3)-rV (2)

115 Aporophyla nigra (H a w .) (9 ) - - Pm -

116 Lithomoia solidaginis (H b n .) 5. 7 b Ha VIII(3)-IX(2)117 Lithophane socia (H u f n .) 1, 3, 5 -8 c Ha X (l)-V (l)118 Liihophane om itopus (H u f n .) 13 a Es IV(2)119 Lithophane furcifera (H u f n .) 1, 3 -7 b Es IX(3)-V(1)120 X ylena uetusta (H b n .) 5, 8 b Ha IV( 1—3)121 X ylena exoleta (L.) 13 a Es IV(2)122 AUophyes oxyacanthae (L.) 1, 3, 5, 6, 8. 12 c Eu IX( 1)-X(2)123 Dichonia aprilina (L.) 5. 6 b Eu X(l)124 Eumichtis sa tura (D e n . e t S c h if f .) 1. 3, 5 -9 , 12 b Es VIII(3)-X(1)125 Eumichtis a d u sta (E s p .) 2, 3, 5. 12 c Es VI (2-3)126 Amm oconia caecimacula (D e n . e t S c h if f .) 5. 9. 10. 12 b Es IX(2-3)127 Eupsilia transversa (H u f n .) 1. 3-6, 9, 12 d Es IX(1)-V(1)128 Conistra vaccinil (I_) 1. 3-9 , 12 e Es IX(2)-V(3)129 Conistra m biginosa (S c o p .) 3-6 b Eu X(2)-IV(2)130 Conistra rubiginea (D e n . e t S c h if f .) 3, 4, 6, 7, 9 b Eu IV(1)-V(1)131 Agrochola circellaris (H u f n .) 3, 5, 9 b Eu IX(1)-X(1)132 Agrochola lota (C l .) 1. 3. 5. 12 b Es IX( 1—3)133 Agrochola m acilenta (H b n .) 3. 5 b Eu IX(1)-X(1)134 Agrochola helvola (L.) 1, 3, 5-7, 9. 12 c Eu IX(1)-X(2)135 Agrochola litura (L.) 3. 6. 12 c Eu IX(2)-X(1)136 Agrochola lychnidis (D e n . e t S c h if f .) 1, 6. 12 c Eu IX(1)-X(1)137 Xanthia citrago (L.) 9, 12 a Eu IX(2)138 Xanthia aurago (D e n . e t S c h if f .) 3, 5. 12 b Es IX(1)139 X anthia togata (E s p .) 3, 5-9, 12 b Ha VIII(3)-IX(2)140 X anthia icteritia (H u f n .) 4-7 , 9. 12 c Es VIII(3)-IX(3)141 X anthia ocellaris (B o r k h .) 5 a Es IX( 1—3)

Acronictinae142 Panthea coenobita (Esp.) 1-8. 12 c Es VI (3)—VII (2)143 Moma alpium (O s b .) 1, 5. 6. 12 b Es VI (1)-VII (2)144 Calocasia coryli (L.) 1, 3-10, 12 c Es V(2)—VI (2)

i VII(1)-VIII(1)145 Diloba coeruleocephala (L.) 3, 5, 6 b Eu IX(1)-X(1)

http://rcin.org.pl

Sówkowate Roztocza 4 0 7

1 2 3 4 5 6146 Acronicta m egacephala (Den. e t Schiff.) 6 a Eu Vl( 1—2)147 Acronicta aceris (L.) 6 a Eu VI (1-2)148 Acronicta leporina (L.) 1, 3-7 , 12 c Ha V (3)—VI (2)

i VIII(l-3)149 Acronicta alni (L.) 1. 5-7, 12 c Es V(3)-V1I(2)150 Acronicta tridens (Den. e t Schiff.) 3, 5 a Es VI (2)—VII (2)151 Acronicta p s i (L.) 5, 12 b Es V(2-3)

1 VII (2)—VIII (2)152 Acronicta strigosa (Den. e t Schiff.) 3, 5, 6, 12 b Es VI( 1)—VII (3)153 Acronicta m enyanthidis (View.) 9 c Es VI( 1—2)154 Acronicta auricoma (Den. e t Schiff.) 3 -7 , 12 c Es V(2)-V1I(2)155 Acronicta cinerea (Hufn.) 3, 7 a Es V(3) i VII (2)156 Acronicta rumicis (L.) 1-7, 12 c Es V (2)—VI (1)

i VI (3)—VI 1(3)157 Craniophora ligustri (Den. e t Schiff.) 1-3, 5-7 , 10, 12 c Es V(3)-VI(3)

i V11(2)-V11I(1)158 Arsilonche albouenosa (Goeze) 4 -6 , 12 b Es VI (1-2)

1 VII(2)-VIII(1)A m phipyrinae

159 A m phipyra pyram idea (L.) 3, 5, 12 b Es VII (3)—IX( 1)160 A m phipyra berbera Rungs 2. 5 b Es VII (3)—VIII(3)161 A m phipyra perflua (F.) 2. 3, 5, 6, 10 c Es VII (3)—VIII (3)162 A m phipyra liuida (Den. e t Schiff.) 3, 5 -7 , 12 b Es VIII (2)—X( 1)163 A m phipyra tragopoginis (Cl.) 3 -5 , 7-10, 12 c Ha VII (3}-IX(3)164 D ypterygia scabriuscula (L.) 1, 3, 5-9 , 12 d Ha V(3)-VI(3)

i VII(2)-VIII(3)165 R usina Jerruginea (Esp.) 1-9, 12 e Es VI (1)—VII (3)166 Thalpophila m atura (Hufn.) 6, 12 b Eu VII(3)-VIII(3)167 Trachea atriplicis (L.) 1, 3-8 , 12 d Es VI (1)—VIII (3)168 Euplexia lucipara (L.) 1-8, 10, 12 c Es VI(1)-VIII(2)169 Phlogophora meticulosa (L.) 3, 5, 7, 8, 12 b Eu V( 1—3)

1 IX(2)-X(2)170 Phlogophora scita (Hbn.) (10) 2, 3, 5, 6, 10 b Eu VII (1-3)171 Callopistria juventina (S toll.) 2, 5-7 , 12 b Es VI (3)—VII (3)172 Ipimorpha retusa (L.) 3. 5 b Es VII (2)—VIII (3)173 Ipimorpha su b tu sa (Den. e t Schiff.) 3-6 , 10. 12 c Es VII (2)—VIII (3)174 Ipimorpha contusa F reyer (11) 1 b Es VII (1-3)175 Enargia paleacea (E s p .) 1, 3, 5-8 , 12 c Es VIII(1)-IX(1)176 Enargia ypsilon (Den. e t Schiff.) 10 a Es VII (3)177 Cosm ia trapezina (L.) 1-8, 10, 12 c Es VII(1)-VIII(3)178 Cosmia pyralina (Den. e t Schiff.) 1, 3-5 , 12 c Es VI (3)—VII 1(1)179 H yppa rectilinea (E s p .) 1-3, 5, 9 c Es VI(1)-VII(1)

i VIII (2)—IX( 1)180 Xylom oia gram inea (Graes.) (12) 4, 6, 12, 13 b Es VI( 1—3)181 A pam ea monoglypha (Hufn.) 2-8 , 10, 12 d Es VI(2)-VIII(2)182 Aparnea lithaxylaea (Den. e t Schiff.) 6, 12 b Es VI (3)—VII (3)183 A pam ea suhlustris (E s p .) 6, 12 a Eu VII (1-2)184 A pam ea crenata (Hufn.) 1, 3-7 , 12 c Es V(3)-VI(2)

http://rcin.org.pl

4 0 8 J . Nowacki

1 2 3 4 5 6185 A pam ea charactered (Hbn.) 6 a Es VI(2)186 A pam ea lateritia (Hufn.) 3-8 , 10, 12 c Ha VI (3)-VII (3)187 A pam ea furva (Den. e t Schiff.) 12 a Es VII (2-3)188 A pam ea rem issa (Hbn.) 1. 3, 4, 6, 12 c Es VI(1)-VII(1)189 A pam ea unanim is (Hbn.) 1, 2, 5. 12 a Es VI (1 —2)190 A pam ea anceps (Den. e t Schiff.) 1, 3 -8 , 12 c Es V (3)—VI 1(1)191 A pam ea sordens (Hufn.) 1, 3 -8 , 12 c Ha V(3)-VI(2)192 A pam ea scolopacina (Esp.) 4-7 , 10, 12 c Es VI (2)—VII (2)193 A pam ea ophiogramma (Esp.) 4, 5, 12 c Es VI(3)-VII(3)194 Oliqia striqilis (L.) 1. 3 -7 , 10, 12 d Es VI (1)—VIII (2)195 Oligia versicolor (Borkh.) 1. 6, 7. 12 b Es VII (1-2)196 Oligia latruncula (Den. e t Schiff.) 1, 3-6 , 10, 12 c Es VI(1)-VII(2)197 Oligia fasciuncula (Haw.) 5 b Eu VI(3)-VII(1)198 Mesoligia furancula (Den. e t Schiff.) 3-7 , 10. 12 d Es VII (2)—VIII (3)199 M esapam ea secalis (L.) 1, 3-8 , 10. 12 c Es VI(2)-VIII(3)200 M esapam ea secalella Remm 1. 3, 5-7 , 12 b Es VI(2)-VIII(3)201 Photedes m inim a (Haw.) 1, 3-7 , 12 c Es VI(2)-VIII(1)202 Photedes fluxa (Hbn.) 4-8 , 12 c Es VII (2)—X( 1)203 Photedes pggm ina (Haw.) 5, 12 c Es VIII(1)-IX(2)204 Luperina testacea (Den. e t Schiff.) 1, 3-6 , 8 c Eu VII 1(2-3)205 Amphipoe fucosa (Freyer) 1. 3-10, 12 d Es VI (2)—VII 1(3)206 Amphipoe oculea (L.) 1, 3-8 , 10, 12 c Es VI (3)—VIII (3)207 Hgdraecia m icacea (Esp.) 1, 3-8 , 10, 12 c Ha VI(3)-IX(1)208 Gortgna flavago (Den. e t Schiff.) 1, 5, 7-9 , 12 b Es VIII(2)-IX(3)209 Calamia tridens (Hufn.) 12 a Pt VII (2-3)210 Celaena haworthii (Curt.) (13) 5 a Br VIII(3)211 Celaena leucostigma (Hbn.) 1. 4, 5. 12 c Es VII (3)—VIII (3)212 Nonagria typhae (Thunb.) 3. 5, 7 b Es VIII( 1)—X(2)213 Nonagria nexa (Hbn.) (14) 5 a Es IX(2)214 Archanara gem inipancta (Haw.) 5, 12 b Eu VII (3)—VIII (3)215 Archanara sparganii (Esp.) 5 a Es VII 1(1-2)216 Archanara algae (Esp.) 5 a Eu VII (3)—VI 11(1)217 Rhizedra lutosa (Hbn.) 5, 12 b Es VII 1(3)—X(3)218 Sedina buettneri (Hering) 3, 5, 9 b Es IX(1)-X(3)219 Charangca trigrammica (Hufn.) 1-9, 12 d Eu V (2)—VII (2)220 Hoplodrina a lsines (Brahm) 1. 3-8 , 10. 12 d Es VI (3)—VIII (2)221 Hoplodrina klanda (Den. e t Schiff.) 4 -6 , 8, 12 b Pm VII (1-2)222 Hoplodrina am bigua (Den. e t Schiff.) 4 -8 , 10, 12 d Pm VI (1)—VII (3)

i VII 1(2)—IX(2)223 A typha pulm onaris (Esp.) (15) 1, 4, 5, 10 b Pm VII (1-3)224 Caradrina m orpheus (Hufn.) 1. 3-8 , 12 d Es VI (2)—VII (3)225 Caradrina selini (Boisd.) 3, 5, 12 b Pm VI (3)—VII (3)

i LX(2)-X(2)226 Caradrina clavipalpis (Scop.) 5 a Es X(2)227 Chilodes m aritima (Ta u s .) 5 a Es VII (2)228 A thetis pallustris (Hbn.) 3 -7 b Es V (3)—VI (3)

Heliothinae

http://rcin.org.pl

Sówkowate Roztocza 4 0 9

1 2 3 4 5 62 2 9 Panemeria tenebrata (S c o p .) 2 b E u V(2)2 3 0 Pyrrhia umbra (H u f n .) 4 -6 , 12 b H a VI (3)—VII (1)2 3 1 Heliothis uiriplaca (H u f n .) 3, 5 b E s V I(l-3)

i VII (3)—VII 1(1)Acontiinae

2 3 2 Porphyrinia noctualis (H b n .) 5 b E u V(3) 1 VII (2)2 3 3 Hapalotis uenustu la (H b n .) 1, 3-5 , 7. 12 b E s VI(2)—VII (2)2 3 4 Lithacodia pygarga (H u f n .) 1, 3, 5 -8 , 10, 12 d E s VI (1)—VII (3)2 3 5 Lithacodia deceptoria (S c o p .) 6, 7, 12 b E s V1(2)-VII(1)2 3 6 Eustrotia uncula (C l .) 5, 12 b E s VI(1) 1 VIII(1)2 3 7 Eustrotia oliuana (D e n e t S c h if f .) 1, 5-7 , 10. 12 c E s VI (2)-VII (3)2 3 8 Eustrotia candidula (D e n . e t S c h if f .) 1, 3-7 , 10, 12 b E s V (3)—VII (3)

i VIII (2)—IX(3)2 3 9 Emmelia trabealis (S c o p .) 5, 6, 12 b E s VI(3)-VII(2)2 4 0 Acontia ( u c t u o s a (D e n . e t S c h ip p .) 6 a P m VII 1(2-3)

Sarrothripinae241 Nycteola revayana (S c o p .) 1. 7, 8, 12 b E u IV(2)-V(1)242 Nycteola degenerana (H b n .) 7 a E s VII (2)243 Nycteola asiatica (Kr u l ik .) (1 6 ) 5 a E s IX(2)244 Earias chlorana (L .) 1, 4 -7 , 10, 12 b E s V(2)-VI(2)

1 VIII(l-3)245 Pseudoips fagana (F .) 1-8, 12 d E s V(3)-VII(2)

Plusiinae246 Syngrapha microgamma (Hbn.) (17) 1, 2, 5, 9 d H a VI( 1—3)247 A utographa gam m a (I_) 1-10, 12 e H a V (3)—VI 1(1)

i VIII(2)—X(2)248 Autographa pulchrina (H a w .) 1-9, 12 d E s VI (1)—VII (3)249 Autographa jota (L .) 7, 12 a E s VII(1)250 Autographa m andarina (F .) (1 8 ) 6 a E s VII (3)251 Autographa bractea (D e n . e t S c h if f .) 5, 6 a E s VII (2)252 M acdunnoughia confusa (S t e p h .) 3, 7, 10, 12 b E s IX(2-3)253 Plusia festucae (L.) 1. 4 -7 , 12 c E s VI (3)—VI 1(3)254 Plusia pu tnam i G r o t ę 1. 4, 5, 7. 12 b H a VI(3)—VII (3)255 Diachrysia chrysitis (L.) 1-8, 12 d E s VI (1)—VII (3)

1 VIII(2)-IX(3)256 Polychrysia m oneta (F .) 6 a E s VII (2)257 Lam protes c-aureum (Kn o c h .) 6 a E s VII (2-3)258 Abrostola triplasia (L.) 1. 3-8 , 12 c E s VI(1)-VII(2)

i VII (3)—IX(3)259 Abrostola trigemina W e r n . 1. 3-7 , 12 c E s VI(2-3)

i VIII(2)-IX(1)Catocalinae

260 Catocala fraxini (L.) 1, 3. 5-8 , 12 c E s VIII (2)—X( 1)261 Catocala elocata (E s p .) 5 a E u IX(1)262 Catocala nupta (L.) 3, 5-7 , 12 c E s VIII (1)—IX(2)263 Catocala sponsa (L .) 6, 7 a E u VII 1(1-2)264 Catocala prom issa (D e n . e t S c h if f .) 1, 6, 12 b E u VII (2-3)265 Catocala fu lm inea (S c o p .) 1-7, 10, 12 c E s VII(2)-VIII(3)

http://rcin.org.pl

4 1 0 J . Nowacki

1 2 3 4 5 6266 Callistege mi (C l .) 3, 12 b Es V(2)267 Euclidia glyphica (L.) 3, 6 b Es V(2)268 Lygephila pastirm m (Treit.) 5. 6. 12 b Es VI(3)-VII(2)269 Lygephila uiciae (Hbn.) 1. 5. 7. 12 b Pt VI (1)—VII (2)270 Scoliopteryx libatrix (L.) 1, 3, 5, 8, 10, 12 c Ha IV( 1—2)

i VIII(l)Rivulinae

271 Rivula sericealis (Scop.) 1-8, 10, 12 e Es VI(1)-VII(1) i VIII (2)—IX(3)

H ypeninae272 H ypena crassalis (F.) 2, 5. 9. 10 c Es VI (2)—VII (3)

1 VIII(2)-IX(3)273 H ypena rostralis (L.) 12 a Es IX(2)274 H ypena proboscidalis (L.) 1-8, 10, 12 d Es VI (1)—VII (3)

i VIII (2)—IX(3)Herminiinae

275 Laspeyria jlexu la (Den. e t Schiff.) 1, 2, 5-7 , 12 c Es VI(3)-VIII(2)276 Colobochyla salicalis (Den. e t Schiff.) 1, 2, 4 -8 , 12 c Es V (2)—VI 1(1)277 Parascotta fuliginaria (L.) 2, 5, 8, 12 b Es VII(1)-V1II(2)278 Phytom etra viridaria (C l .) 5 b Es. VII (2-3)279 Trisateles emortualis (Den. e t Schiff.) 1. 5, 6, 8, 12 b Es VII (1-3)280 Paracolax glaucinalis (Den. e t Schiff.) 6, 12 a Es V II(l-2)281 Macrochilo cribrumalis (Hbn.) 12 a Es VII (3)282 Polypoqon tentacularia (L.) 12 a Es VI (3)283 Herminia tarsipennalis T reit. 1. 12 b Es VI(3)-VII(1)284 Herminia tarsicrinalts (K n o c h .) 1, 4 -6 , 12 c Es VI (3)—VI 1(1)285 Herminia grisealis (Den. e t Schiff.) 1. 2, 4. 5. 8. 12 d Es VI(2)-VII(1)

i VIII (2)—IX(3)286 Herminia strigillata (L.) 12 a Es VI(1)287 Schrankia turfosalis (Wocke) 12 a Es VI (3)

Odnotow any n a Roztoczu udział poszczególnych elem entów chorologicznych przypom ina n a ogół s to sunk i obserwowane w innych regionach kraju . Przykła­dowo N o w a c k i (1989d) w śród Noctuidae doliny środkowego biegu W arty stw ier­dził: 71,7% gatunków eurosyberyjskich, 15,4% gatunków europejskich, 9,3% holarktycznych, 2,8% południowych oraz 0,8% kosmopolitycznych. Znacznie je d n a k różni się udział gatunków południow ych, których n a Roztoczu je s t znacznie więcej (6,2%). Spowodowane je s t to napływ em wym ienionych elem en­tów z południowego w schodu przez Płytę Podolską. W ten sposób docierają n a Roztocze głównie ga tunk i pontyjskie i pontom edyterraneńskie.

Porównywalny ze średn ią krajową procentowy udział gatunków rep rezen tu ­jących trzy najliczniejsze grupy elem entów faunistycznych w ynika w dużej mierze ze znacznego środowiskowego zróżnicow ania regionu. Szczególnie prefe­row ane przez ga tunk i europejskie są lasy liściaste i m ieszane, a także tereny bezleśne. G atunki eurosyberyjskie preferują głównie środow iska leśne i łąkowe o dużej wilgotności i dość dużej różnicy tem p era tu r w skali roku ( K o s t r o w i c k i

http://rcin.org.pl

Sówkowate Roztocza 4 1 1

1953). S tru k tu ra zoogeograficzna Noctuidae w ystępujących n a Roztoczu św iad­czy o dużym zróżnicow aniu ekologicznym w ystępujących tam zbiorow isk roślin ­nych.

Nie m ożna o tym zapom inać dokonując charakterystyki ekologicznej Noctui­dae. Odłowy motyli prowadzono n a k ilk u n astu stanow iskach , niejednokrotnie skrajnie różnych pod względem w ystępujących tam zbiorowisk roślinnych. Dla każdego ze zbiorowisk wyróżniono ga tunk i charakterystyczne (najczęściej ste- notopowe, a niejednokrotnie m onofagiczne), związane z nim poprzez rośliny żywicielskie. Ja k o charakterystyczne przyjęto za S z u j e c k i m (1983) gatunk i wyłączne i wybierające.

W śród zbiorow isk leśnych w ystępujących n a Roztoczu bardzo duży udział m ają zbiorow iska z rzędu Vaccinia-Piceetalia. Na badanych stanow iskach w ystę­powały: bór jodłowy Abietetum polonicum, bór świeży Leucobryo-Pinetum, bór bagienny Vaccinia uliginosi-Pine tum oraz bór m ieszany Querco roboris-Pine tum, do którego bardzo zbliżona je s t acidofilna dąbrow a Fago-Quercetum petreae.

Dla boru świeżego jako ga tunk i charakterystyczne należy wymienić: Acronicta auricoma, Anaplectoides prasina, Conistra uaccinii, Diarsia brunnea, D. mendica, Eurois occulta, H ypena crassalis, H yppa rectilinea, Lacanobia contigua, Panthea coenobita, Panolis Jlam m ea, Polia bombycina i P. nebulosa.

Bór bagienny zasiedla niewiele gatunków Noctuidae, s ą one je d n a k w wię­kszości stenotopam i. Spośród charakterystycznych należy wymienić: Acronicta m enuanthidis, Anarta cordigera, Autographa pulchrina, Lacanobia biren, Litho- moia solidaginis i Orthosia opima.

Bór m ieszany oraz podobną do niego w typie siedliskowym acidofilną dąbrow ę charakteryzują: Agrochola helvola, Brachianycha nubeculosa, B. sphinx, Callo- pistria juven tina , Craniophora ligustri, Catoccda prom issa, C. sponsa , Dichonia aprilina, Eum ichtis adusta , E. satura, Moma alpium oraz Nycteola revayana.

B adaniam i objęto dwa zbiorow iska leśne z klasy Querco-FageteclW buczynie Dentario glandulosae-Fagetum do charakterystycznych g a tu n ­

ków Noctuidae zaliczono: Eugnarisma depuncta, Pseudoips fa g a n a i Phlogophora scita.

W olsie porzeczkowym Ribo nigri-Alnetum za charak terystyczny d la zgrupo­w ania Noctuidae g a tu n ek uznano Acronicta a ln t

B adania n ad Noctuidae prowadzono także w różnych środow iskach n ieleś­nych.

Dla fauny wrzosowisk z rzędu Calluno-Ulicetalia charak terystyczne były: Anarta myrtilli i Lycophotia porphyrea.

W zbiorow iskach m uraw kseroterm icznych charakterystycznym i ga tunkam i Noctuidae były: Cucullia argentea, C. verbasci, C. lychnitis, C. artem isiae, C. tanaceti, H adena confusa, H. luteago, H yssia cavernosa, Lam protes c-aureum i Lygeaphila viciae.

Na łąkach z rzędu Molinietalia fau n a Noctuidae m a całą g rupę gatunków charakterystycznych: Am phipoe fucosa , A. oculea, Arsilonche albovenosa, My- thim na albipuncta, M. conigera, M.ferrago, M. impura, M. pudorina, M. stram inea oraz M. turca.

http://rcin.org.pl

4 1 2 J . Nowacki

Zbiorow iska szuwarow e z rzędu Phragmitetalia zasiedla również wiele c h a ra ­kterystycznych gatunków Noctuidae: Archanara algae, A. geminipuncta, A. spar- ganiu C elaena haworthii, H ydraecia micacea, Nonagria nexa, N. typhae, Photedes Jluxa, Ph. pygm ina, Rhizedra lutosa i Serdaflam m ea.

F a u n a torfow iska wysokiego Ledo-Sphagnetum magellanici m a rów nież charakterystyczne g a tunk i sówkowatych: Acroructa m enyanthidis, Orthosia opi- m a i Syngrapha microgamma.

Należy zwrócić również uwagę n a grupę gatunków związanych ze zbiorowi­skam i segetalnym i. W ystępują one nie tylko n a polach upraw nych, ale także n a ugorach, wzdłuż dróg i wokół domostw. Do grupy tej należy wiele ga tunków Noctuidae uw ażanych za szkodniki w rolnictwie: Agrotis exclamationis, A. ipsilon, A. segetum , A pam ea monoglypha, Autographa gam m a, Axylia putris, C erapteryx graminis, Diarsia rubi, D iscestra trifolii, Lecanobia oleracea, M am estra brassicae, M elanchra persicariae, Noctua pronuba i X estia c-nigrum.

PODSUMOWANIE

Łączna liczba gatunków Noctuidae wykazanych z Roztocza (wraz z g a tu n k am i podanym i tylko przez J . R o m a n i s z y n a ) wynosi 287, co stanow i 59% w ykazanych z Polski sówkow atych. J e s t to liczba znaczna, jeśli uwzględnić, że b a d a n ia trw ały tylko 5 lat. D la porów nania, B i e l e w i c z (1973) n a podstaw ie trw ających 20 la t b ad ań w ykazał z Bieszczadów i Pogórza Przemyskiego 289 gatunków Noctuidae. P r u f f e r i S o ł t y s (1974), po badan iach trw ających 25 lat, z Ziemi Chełm ińskiej wykazali 287 gatunków , a R a z o w s k i i P a l ik (1969), podsum ow ując bez m ała 100-letni okres b ad ań lepidopterologicznych, podali z okolic Krakowa 317 gatunków Noctuidae. Z kilkuletnich okresów badań pochodzą dane: 209 gatunków z okolic Poznania (K l o n o w s k i 1975); 226 gatunków z nad dolnej Nidy (K o s t r o w i c k i

1953); 250 gatunków z doliny środkowego biegu Warty (N o w a c k i 1 9 8 9 c ).

W trakcie b a d a ń n a Roztoczu stw ierdzono dwa gatunk i nowe d la fauny Polski: Cucullia blattariae oraz Xylomoia graminea, a także wiele ga tunków rzadkich w kraju bądź in teresu jących ze względu n a rozmieszczenie. Należą do nich: A typha pulmonaris, Autographa mandarina, Anarta cordigera, Celaena haworthii, Eu- graphe subrosea, H yssia cavernosa, H adena luteago, Ipimorpha contusa, Nona­gria nexa, Nycteola asiatica, Sen ta Jlam m ea oraz Syngrapha microgamma.

D uża liczba gatunków Noctuidae stw ierdzonych n a Roztoczu je s t w znacznej m ierze wynikiem zróżnicow ania w ystępujących tam zbiorowisk roślinnych. Po­tw ierdzają to przeprow adzone analizy: zoogeograficzna i ekologiczna. W ykazały one, że każda z g rup elem entów faunistycznych charakteryzujących się sw oisty­m i w ym aganiam i w s to su n k u do środow iska, znalazła n a Roztoczu środow iska odpowiednie d la swego rozwoju. Dotyczy to także gatunków stenotopow ych, o skrajnych w ym aganiach środowiskowych, zasiedlających n a przykład zbioro­w iska kseroterm iczne czy torfowiska.

Wyniki niniejszej pracy wypełniają znaczną lukę w poznan iu rozsiedlenia Noctuidae w Polsce. Nie są one jed n a k zapew ne kom pletne. M ożna się spodzie­wać, że w trakcie dalszych b ad ań nad Noctuidae Polski, rów nież n a Roztoczu zostaną wykryte pewne ga tunk i nie odnalezione podczas zakończonych badań .

http://rcin.org.pl

Sówkowate Roztocza 4 1 3

PIŚMIENNICTWO

B a r a n ia k E. 1979. Zygaenacam io lica (S c o p .) (Zygaenidae) i Oligia haworthi[CvKT.) (Noctuidae) - dw a in teresu jące elem enty zoogeograficzne w faunie motyli (Lepidoptera) W ielkopolskiego Parku Narodowego. Bad. fizjogr. Pol. zach., C, Poznań, 32: 89-91 .

B a t k o w sk i S . , P alik E . , S z p o r R. 1972. Motyle w iększe T atr Polskich. Pol. Pism o en t., Wrocław, 42: 637-688 .

B ie l e w ic z M. 1 9 7 3 . Motyle w iększe (Macrolepidoptera) Bieszczadów Z achodnich i Pogórza Przem y­skiego. Roczn. Muz. góm ., Przyr., Bytom, 7, 170 pp.

B ie l e w ic z M. 1984. Nowe gatunk i motyli większych (Macrolepidoptera) d la fauny Bieszczadów Z achodnich i Pogórza Przemyskiego. Pol. Pismo en t., Wrocław, 54: 407-409 .

B ł e s z y ń s k i S, Ra z o w sk i J . , Ż u k o w sk i R. 1965. F au n a motyli Pienin. Acta zool. cracov., Kraków, 10: 375-493 .

B u s z k o J . , Ś liw iń sk i Z. 1979. Nowe dla fauny Polski i rzadko spotykane gatunk i motyli (Lepidoptera). Pol. Pismo en t., W rocław, 49: 653-662 .

H e in ic k e W., N a u m a n n C. 1980. Beitrage zu r Insek ten fauna der DDR: Lepidoptera-Noctuidae. Beitr. E nt., Berlin, 30: 3 85 -448 .

H e in ic k e W., N a u m a n n C. 1981. Beitrage zu r In sek ten fauna der DDR: Lepidoptera-Noctuidae. Beitr. E nt., Berlin, 31: 8 3 -174 , 341-448 .

H e in ic k e W., N a u m a n n C. 1982. Beitrage z u r In sek ten fauna der DDR: I^epidoptera-Noctuidae. Beitr. E nt., Berlin, 32: 39 -188 .

Iz d e b s k i K., Lo r e n s B . , P o p io ł e k Z. 1992. Szata ro ś linna w ybranych pow ierzchni o b sza ru Roztocza na tle w arunków siedliskowych. Fragm. faun.. W arszawa, 35: 237-283 .

Ka r c z e w s k i W. 1939. Motyle większe Kowanówka i okolicy (Poznańskie) zebrane w la tach 1915-1919. Przyczynek do znajom ości fauny lepidopterologicznej W ielkopolski. Spraw . Kom. fizjogr., K ra­ków, 73: 285-306 .

Ka r p o w ic z S. 1928. Spis łuskoskrzydłych Ziemi Sandom ierskiej. II. Pol. Pismo en t., Lwów. 7: 93-122 .K l o n o w sk i J . 1975. M ateriały do fauny motyli w iększych W ielkopolski. Bad. fizjogr. Pol. zach ., C,

Poznań, 28: 140-161.K o st r o w ic k i A. S. 1953. S tu d ia nad fauną motyli wzgórz kseroterm icznych nad do lną Nidą. Fragm .

faun. Mus. zool. poi.. W arszawa, 6: 263-447 .N o w a c k i J . 1989 a . New records of som e rare Noctuidae in Poland (Lepidoptera). Pol. Pismo ent.,

W rocław, 59: 397-399 .N o w a c k i J . 1989 b. Xylom oiagram inea (G r a e s e r , 1888) nowy dla fauny Polski i Europy przedstaw iciel

sów kowatych (Lep., Noctuidae). Prz. zool., W arszawa-W rocław, 33: 445-447 .N o w a c k i J . 1989 c. Nowe d la fauny Polski i rzadkie w kra ju gatunk i sów kow atych (Lepidoptera,

Noctuidae]. Prz. zool., W arszawa-W rocław, 33: 575-577 .N o w a c k i J . 1989 d. Sów kowate (Lepidoptera, Noctuidae) Kotliny Kolskiej w dolinie środkow ego biegu

W arty. Fragm. faun., W arszawa, 32: 415-444 .N o w a c k i J . 1990. S tan znajom ości rozsiedlenia sów kowatych (Lepidoptera, Noctuidae) w Polsce. Wiad.

en t., Poznań, 9: 54-60 .N o w a c k i J . , R u d n y J . 1990. Nowe d la fauny Polski oraz rzadko spotykane ga tu n k i sów kowatych

(Lepidoptera, Noctuidae). Prz. zool., W arszawa-W rocław, 34: 507-509 .N o w a c k i J . , S z p o r R. 1989. A pam ea illyria (F r e y e r , 1852) nowy d la fauny Polski o raz k ilka rzadkich

gatunków sów kow atych (Lepidoptera, Noctuidae). Prz. zool., W arszawa-W rocław , 33: 101-104.P a t r y n W. 1947. Spis motyli dziennych (Rhopalocera) i nocnych (NoctuidaĄ zeb ranych w okolicach

W arszawy. Mat. fizjogr. Kraju, Kraków, 5: 1-50.P r u f f e r J . 1917. Przyczynek do fauny łuskoskrzydłych okolic Zwierzyńca lubelskiego. Pam . fizjogr.,

W arszaw a, 24: 1-13.P r u f f e r J . . S o ł t y s E. 1974. Motyle Ziemi C hełm ińskiej i terenów sąsiednich . S tu d ia Soc. Sci. tor.,

E, T oruń , 10, 88 pp.R a e b e l H. 1931. Die G rossschm etterlinge des obersch lesischen H ugellandes. B euth . Abh. oberschl.

H eim atf., B euthen, 1, 101 pp.R a z o w s k i J . , Palik E. 1969. F au n a motyli okolic Krakowa. Acta zool. cracov., Kraków, 14: 217-310 .R o m a n is z y n J . 1922. Rzadsze lub nowe gatunki motyli zebrane w m aju, czerw cu i lipcu 1921 r.

w okolicy Lubyczy Królewskiej. Rozpr. Wiad. Muz. Dzieduszyckich, Lwów, 7-8: 19-31.

http://rcin.org.pl

4 1 4 J . Nowacki

R o m a n is z y n J . 1927. Rzadsze lub nowe gatunk i motyli z okolic Nozdrzca i Lubyczy Królewskiej. Pol.Pismo ent., Lwów, 5: 143-149.

R o m a n is z y n J . , S c h il l e F. 1929. F au n a motyli Polski. I. Pr. monogr. Kom. fizjogr.,Kraków, 6, 552 pp. S c h u m a n n E. 1903. Die in der Provinz Posen beobachten G rossschm etterlinge. Z. n a tu rw . Abt. d tsch .

Ges. K unst W iss., Posen, 9: 33-109 .S o ł t y s E. 1939-1948. U zupełnienia do fauny motyli większych (Macrolepidoptera) okolic Szkła. Pol.

Pismo ent., Wrocław, 18: 60-68 .S o s iń s k i J . 1990. Uwagi o rzadko spotykanych w faunie Polski m otylach [Lepidoptera). Prz. zool..

W arszawa-W rocław, 34: 129-130.S t u d z iń s k i A. 1979. Piętnówki w Polsce (H adeninae , Noctuidae, Lepidoptera). W arszaw a-Poznań,

190 pp.S t u g l ik Z . 1934. M aterjały do poznania fauny motyli Ś ląska (Macrolepidoptera). W ydawn. Muz. Śląsk.,

w Katowicach, III, Katowice, 7, 100 pp. + m apa + I-V tt.S z u j e c k i A. 1983. Ekologia owadów leśnych. W arszawa, 603 pp.U r b a h n E. u n d H. 1939. Die Schm etterlinge P om m em s m it einem vergleichenden U berblick u b e r

den O stseeraum . S tett. ent. Zeit., S tettin , 100: 185-826.W o l f P. 1935. Die G rossschm etterlinge Schlesiens. Teil 2. Breslau, pp. 161-341.

K atedra Entom ologii AR ul. Dąbrowskiego 159 60-594 Poznań

SUMMARY

[Title: Noctuidae (Lepidoptera) of the Roztocze Upland]

The paper p resen ts re su lts of faunistic s tud ies on Noctuidae of the Roztocze U pland (a region in SE Poland) conducted from 1986 to 1990. 287 species were recorded, and they m ade 59% of the Noctuidae of Poland; the d a ta include those pub lished by J . R o m a n is z y n for two species, a lthough recently th ere h a s been no confirm ation of these. Two species new to the Polish fau n a were recorded: Cucullia blattariae and Xylomoia graminecc, the la tte r is also new to Europe.

A list of the species recorded in the Roztocze U pland is p resen ted in Table I. The table also gives inform ation abou t the sites w here p a rticu la r species were recorded, the tim e w hen im agines accurred , the zoogeographical e lem ents to w hich they belong, the abundance (on a conventional scale).

Additional inform ation is given abou t the occurrence of eighten selected species rare in Poland.

A zoogeographical and ecological analysis w as m ade of the Noctuidae fau n a of the region studied. A considerable variety of h ab ita ts in the Roztocze U pland is one of the m ajor factors bearing upon the richness of th is fauna.

http://rcin.org.pl