48 pompa-vana.com 12 | 2017

Pompa sistemleri farklı sıvılar aktarılması ve fark-lı ihtiyaçlar ile endüstriyel gereksinimlere göre

tasarlanmaktadır. Birçok sistem, uygulama dene-yimleri ve standartlar dikkate alınarak tasarlanır. Ancak proje, uygulama aşamasında değişimler ve farklılıklar gösterebilir. Örneğin bir soğutma kulesi sirkülasyon sisteminde,• Soğutma suyuna ısı transferini artırmak amaçlı

kimyasallar eklenmesi• Proje aşamasında belirlenen boru et kalınlılığının

tedarik sürecinde değiştirilmesi• Havuz inşaatı aşamasında havuz zemin temelinin

yükseltilmesi• Hat üzerine ek fittings (vana, klape, filtre vb.) ekip-

manlar takılması

gibi değişiklikler, projelendirme aşamasında bilin-mediği için sistemin güvenilir olarak işletilmesi ve bakımı açısından belirsizlikler oluşturmaktadır.Sistemi devreye almadan önce, tesisattaki ana deği-şiklikler ve proses iyileştirme-değiştirme çalışmaları sonrasında “tasarım gözden geçirme” yapılmalıdır. Özellikle kritik ve tehlikeli sıvıların kullanıldığı pom-pa uygulamalarında tasarımın gözden geçirilmesi büyük önem arz etmektedir. Zira uygunsuzluk sonu-cu büyük üretim kayıpları, çalışanların yaralanması ve hayati kayıplar ile uzun süreli çevre kirliliği gibi sonuçlar doğurabilmektedir.Bu kapsamda mekanik, hidrolik, montaj ve işletme prosedürleri sistemin Güvenirlik ve İşlevsellik açısın-dan gereksinimlerini sağladığı kontrol edilmelidir.

Pompa Sistemleri: Tasarımın kontrolü

Makale

49pompa-vana.com 12 | 2017

Mekanik Değerlendirmeler• Sıvı ile temas eden malzemeler doğru seçilmiş mi? • Kaplin uygun seçilmiş mi?• Mekanik salmastra tasarımı uygun mu?

• Salmastraların hava tahliyesi ve yıkaması uygun mu?• Pompa tasarımı çalışma şartlarına uygun mu?• Kaplin ve döner parçaların muhafazaları uygun mu?

Makale

Sıvı Klorid (Cl) Malzeme Yapısı Ticari İsim Malzeme Kodu

ŞebekeveYeraltı Suyu

<200ppm Östenitik 304 1.4301 -1.4308

<1000ppm Östenitik 316 1.4401-1.4408

Acı Su 1000-3600ppm Dubleks 2205 1.4462-1.4517

Acı Su veDeniz Suyu 3600-26000ppm

Süper Östenitik 254SMo 1.4547-1.4500

Süper Dubleks SAF2507 1.4410-1.4469

›››

50 pompa-vana.com 12 | 2017

Hidrolik Değerlendirmeler• Çark çapı uygun mu?• Pompa girişinde uygun mesafede düz boru kulla-

nılmış mı?• Emiş hattındaki geçici filtreler çıkartılmış mı?• Daimi filtrelerin montajı akış yönüne uygun olarak

yerleştirilmiş mi?• Pompanın müsaade edilen debi aralığının dışında

çalışmasını engelleyici önlemler alınmış mı?

• Seçilen motor gücü; pompanın çalışma aralığı, sı-vının yoğunluğu ve ortam koşullarına göre uygun boyutlandırılmış mı?

• Pompanın çalışma aralığında kavitasyonsuz çalı-şabilmesi için ENPY (Emmedeki Net Pozitif Yük – NPSH Net Positive Suction Head) değerinde yeteri miktarda tolerans bırakılmış mı?

Makale

YükseltiDeniz Seviyesi

(m)

Ortam Sıcaklığı

<30°C 30-40°C 45°C 50°C 55°C 60°C

1000 1,07 1,00 0,96 0,92 0,87 0,82

1500 1,04 0,97 0,93 0,89 0,84 0,79

2000 1,00 0,94 0,90 0,86 0,82 0,77

3000 0,92 0,86 0,82 0,79 0,75 0,70

4000 0,82 0,77 0,74 0,71 0,67 0,63

Elektrik motoru mil gücünün ortam koşulları katsayısı ile hesabı Pmil=P2 x Kok

›››

›››

52 pompa-vana.com 12 | 2017

Masgrup_A4_ads_Bina_Teknolojileri_21x28.pdf 1 16.06.2017 14:58

Montaj Değerlendirmeleri• Boru hattı, pompa flanşlarına yük getirmeyecek

şekilde tasarlanmış mı?• Borular desteklenmiş mi?• Borular uygun şekilde teraziye alınmış mı?

• Flanş bağlantı cıvataları uygun torkla sıkılmış mı?• Pompa ve motor kaplin hizalaması yapılmış mı?• Pompa şasisi uygun şekilde kaide betonuna bağ-

lanmış mı?• Bütün muhafazalar yerli yerinde mi?

• Yataklarda yağlama yağı mevcut mu?• Çek vanalar doğru montajlanmış mı?• Ölçüm cihazları uygun yerlere ve ölçme hatalarını

azaltacak şekilde montajlanmış mı?

İşletme Değerlendirmeleri• Çalıştırma prosedürleri pompanın maksimum ve

minimum debi dışında çalışmasını engelleyecek şekilde düzenlenmiş mi?

• Çalıştırma prosedürleri pompaya sıvı girişinin sü-rekliliğini sağlayacak şekilde planlanmış mı?

• İşletme prosedürleri pompanın gerekli ENPY (Em-medeki Net Pozitif Yük) değerini bütün çalışma aralığında sağlayacak şekilde belirlenmiş mi?

• Durdurma prosedürleri pompanın maksimum ve minimum debi dışında çalışmasını engelleyecek şekilde düzenlenmiş mi?

Kaynaklar

SNT Uçtan Emişli Pompalar Montaj, Bakım, İşletme ve Onarım Kılavuzu, Standart Pompa, 2017.

Pompalarda Malzeme Kaynaklı Hasarlar ve Malze-me Seçimi, Hamdi Nadir Tural, Pomsad 7. Kongresi, 2011.

Have you scheduled your pump maintenance?, Ham-di Nadir Tural, Pump Engineer, vol 7, 2015.

ANSI/HI 9.6.52-2009 - Rotodynamic Pumps (Centri-fugal and Vertical)- Guideline for Condition Monito-ring, Hydraulic Institute, 2009.

Corrosion of Stainless Steel in Supply (Drinking) and Waste (Sewage) Water Systems, SSAS Information Sheet No.4.92, British Stainless Steel Association, 2001.

Krohne Optiflux 2000 Handbook, 2014.

Hamdi Nadir Turalİş Geliştirme Müdürü

Standart Pompa ve Makina San. Tic. A.Ş

Makale

›››