powerpoint sunusu...27.02.2019 5 sabİt gİderler Örneğin x hastanesi’ningörüntüleme...

8
27.02.2019 1 MEDİKAL MUHASEBE Öğr. Gör. Handan ÇETİNKAYA İstanbul Gelişim Üniversitesi GİDER TÜRLERİNE GÖRE GİDERLER İlk Madde ve Malzeme Giderleri İşçilik Ücret ve Giderleri Memur Ücret ve Giderleri Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetlere İlişkin Giderler Vergi Resim ve Harç Giderleri Amortisman ve Tükenme Payları Finansman Giderleri Çeşitli Giderler 1 2 3 4 İŞLETME FONKSİYONLARI NA GÖRE GİDERLER Üretim Giderleri Genel Yönetim Giderleri Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Araştırma ve Geliştirme Giderleri Finansman Giderleri GİDER MERKEZLERİNE GÖRE GİDERLER Esas Üretim Gider Merkezi Giderleri Yardımcı Üretim Gider Merkezleri Giderleri Yardımcı Gider Yerleri Giderleri YÜKLENME BİÇİMİNE GÖRE GİDERLER Direkt Giderler Endirekt Giderler FAALİYET HACMİNE GÖRE GİDERLER Sabit Giderler Değişken Giderler Karma Giderler KONTROL EDİLEBİLİRLİĞİ NE GÖRE GİDERLER Kontrol Edilen Giderler Kontrol Edilemeyen Giderler FİİLİ OLMA DURUMUNA GÖRE GİDERLER Fiili Giderler Standart Giderler 5 6 7 GİDERLER 1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER İ lk Madde ve Malzeme Giderleri İşletmelerin faaliyetlerini sürdürmek ve üretimde bulunabilmek amacıyla kullandığı ve tükettiği her türlü madde ve malzemelerdir. Bu gider türü ‘’ilk madde’’ ve ‘’malzeme’’ olmak üzere iki farklı gideri kapsamaktadır. Aşağıdaki gibi giderleri kapsar. Tıbbi Malzeme ve İlaç Kimyasal malzemeler Kırtasiye Ambalaj malzemesi giderleri Yedek parça giderleri Büro tüketim malzemesi giderleri Temizlik malzemesi giderleri 1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER İ şçi Ücret ve Giderleri Üretim ve diğer gerekli hizmetleri gördürmek amacıyla İş Kanunu’na göre çalıştırılan personel için tahakkuk ettirilen, her türlü işçilik giderleridir.Aşağıdaki gibi giderleri kapsar. Brüt Ücretler SGK İş Veren Payı SGK İşsizlik İşveren Payı Primler ve İkramiyeler Nöbet Ücretleri Eğitim Giderleri Kıdem ve İhbarTazminatları 1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER Memur Ücret ve Giderleri İşletme faaliyetlerini yürütmek, üretim ve hizmetleri gerçekleştirmek amacıyla çalıştırılan personel için tahakkuk ettirilen, her türlü giderleri kapsamaktadır. Aşağıdaki gibi giderleri söz konusudur. Brüt Ücretler SGK İşVeren Payı SGK İşsizlik İşveren Payı Primler ve İkramiyeler Nöbet Ücretleri Eğitim Giderleri Kıdem ve İhbarTazminatları 1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetlere İlişkin Giderler İşletme faaliyetlerini yürütmek için işletme dışı kurum ve kuruluşlardan sağlanan her türlü hizmet ve fayda bu giderler arasında almaktadır. Aşağıdaki gibi giderleri söz konusudur. Elektrik, su ve doğal gaz giderleri Haberleşme ve iletişim giderleri Temizlik hizmetleri giderleri Beslenme hizmetleri giderleri Güvenlik hizmetleri giderleri Bakım ve onarım giderleri Danışmanlık hizmetleri giderleri

Upload: others

Post on 13-Jun-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: PowerPoint Sunusu...27.02.2019 5 SABİT GİDERLER Örneğin X Hastanesi’ningörüntüleme merkezinin aylıksabit giderleri aşağıdakigibidir. Bu görüntüleme merkezi birinci

27.02.2019

1

MEDİKAL MUHASEBE Öğr. Gör. Handan ÇETİNKAYA

İstanbul Gelişim Üniversitesi

GİDER

TÜRLERİNE

GÖRE GİDERLER

• İlk Madde ve

Malzeme

Giderleri

• İşçilik Ücret ve

Giderleri

• Memur Ücret ve

Giderleri

• Dışarıdan

Sağlanan Fayda

ve Hizmetlere

İlişkin Giderler

• Vergi Resim ve

Harç Giderleri

• Amortisman ve

Tükenme Payları

• Finansman

Giderleri

• Çeşitli Giderler

1 2 3 4

İŞLETME

FONKSİYONLARI

NA GÖRE

GİDERLER

• Üretim Giderleri

• Genel Yönetim

Giderleri

• Pazarlama Satış ve

Dağıtım Giderleri

• Araştırma ve

Geliştirme

Giderleri

• Finansman

Giderleri

GİDER

MERKEZLERİNE

GÖRE GİDERLER

• Esas Üretim

Gider Merkezi

Giderleri

• Yardımcı Üretim

Gider Merkezleri

Giderleri

• Yardımcı Gider

Yerleri Giderleri

YÜKLENME BİÇİMİNE

GÖRE

GİDERLER

• Direkt

Giderler

• Endirekt

Giderler

FAALİYET

HACMİNE

GÖRE

GİDERLER

• Sabit

Giderler

• Değişken

Giderler

• Karma

Giderler

KONTROL EDİLEBİLİRLİĞİ

NE GÖRE

GİDERLER

• Kontrol Edilen

Giderler

• Kontrol

Edilemeyen

Giderler

FİİLİ OLMA

DURUMUNA

GÖRE

GİDERLER

• Fiili Giderler

• Standart

Giderler

5 6 7

GİDERLER

1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER

İlk Madde ve Malzeme Giderleri

İşletmelerin faaliyetlerini sürdürmek ve üretimde bulunabilmek amacıyla kullandığı ve

tükettiği her türlü madde ve malzemelerdir. Bu gider türü ‘’ilk madde’’ ve ‘’malzeme’’ olmak

üzere iki farklı gideri kapsamaktadır. Aşağıdaki gibi giderleri kapsar.

• Tıbbi Malzeme ve İlaç

• Kimyasal malzemeler

• Kırtasiye

• Ambalaj malzemesi giderleri

• Yedek parça giderleri

• Büro tüketim malzemesi giderleri

• Temizlik malzemesi giderleri

1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER

İşçi Ücret ve Giderleri

Üretim ve diğer gerekli hizmetleri gördürmek amacıyla İş Kanunu’na göre çalıştırılan

personel için tahakkuk ettirilen, her türlü işçilik giderleridir.Aşağıdaki gibi giderleri kapsar.

• Brüt Ücretler

• SGK İşVeren Payı

• SGK İşsizlik İşveren Payı

• Primler ve İkramiyeler

• Nöbet Ücretleri

• Eğitim Giderleri

• Kıdem ve İhbarTazminatları

1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER

Memur Ücret ve Giderleri

İşletme faaliyetlerini yürütmek, üretim ve hizmetleri gerçekleştirmek amacıyla çalıştırılan

personel için tahakkuk ettirilen, her türlü giderleri kapsamaktadır. Aşağıdaki gibi giderleri söz

konusudur.

• Brüt Ücretler

• SGK İşVeren Payı

• SGK İşsizlik İşveren Payı

• Primler ve İkramiyeler

• Nöbet Ücretleri

• Eğitim Giderleri

• Kıdem ve İhbarTazminatları

1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER

Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetlere İlişkin Giderler

İşletme faaliyetlerini yürütmek için işletme dışı kurum ve kuruluşlardan sağlanan her türlü

hizmet ve fayda bu giderler arasında almaktadır.

Aşağıdaki gibi giderleri söz konusudur.

• Elektrik, su ve doğal gaz giderleri

• Haberleşme ve iletişim giderleri

• Temizlik hizmetleri giderleri

• Beslenme hizmetleri giderleri

• Güvenlik hizmetleri giderleri

• Bakım ve onarım giderleri

• Danışmanlık hizmetleri giderleri

Page 2: PowerPoint Sunusu...27.02.2019 5 SABİT GİDERLER Örneğin X Hastanesi’ningörüntüleme merkezinin aylıksabit giderleri aşağıdakigibidir. Bu görüntüleme merkezi birinci

27.02.2019

2

1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER

Vergi, Resim ve Harç Giderleri

Çeşitli vergi yasaları ve mevzuatlar gereğince işletme aleyhine tahakkuk ettirilen vergi ,resim

ve harçların yer aldığı giderlerdir.

Aşağıdaki gibi giderleri söz konusudur.

• EmlakVergisi

• Motorlu taşıtlar vergisi

• Damga vergisi

• Belediye harçları

1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER

Amortisman veTükenme Payları

İşletme faaliyetleri için kullanılan taşıtlar, bina, demirbaş ve uzun süreli malzemeler gibi duran

varlıklar için ayrılan

• Aşınma

• Yıpranma

• Eskime

Giderleridir.

Tükenme payları ise maden işletmelerinin aktifleştirilen arama giderleri gibi varlıklar için

ayrılan paylardır.

1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER

Finansman Giderleri

Finansman, bir işletmede ihtiyaç duyulan fonların en uygun koşullarla sağlanması ve en etkin

şekilde kullanılmasıdır. Finansman iki kaynaktan sağlanır öz kaynaklar ve yabancı kaynaklardır.

Öz kaynağın finansman gideri

• Yatırımın fırsat maliyetidir.

Yabancı kaynağın finansman gideri

• Kısa ve uzun vadeli borçlar için katlanılan faiz, komisyon ve kur farkı gibi giderlerdir.

1-GİDER TÜRLERİNE (ÇEŞİTLERİNE) GÖRE GİDERLER

Çeşitli Giderler

Çeşitli giderler grubunda diğer gider gruplarında yer almayan ancak işletme faaliyetleri için

gerekli olan giderler yer almaktadır.

Aşağıdaki giderler gibi kalemlerden oluşmaktadır,

• Sigorta giderleri

• Kira giderleri

• Araştırma ve geliştirme giderleri

• Seyahat giderleri

• Mahkeme giderleri

• Noter giderleri

SORU

İşletmenin kısa ve uzun vadeli borçlarla finansman sağlamak amacıyla katlandıkları faiz,

komisyon ve kur farkı gibi giderler hangi tür giderlerdir?

Finansman Giderleri

2-GİDERLERİN İŞLETME FONKSİYONLARINA GÖRE

SINIFLANDIRILMASI

Giderlerin işletme fonksiyonlarına göre sınıflandırılırken işletmenin temel fonksiyonları

dikkate alınmalıdır. Üretim, yönetim, pazarlama, finans, araştırma ve geliştirme işletmedeki

temel fonksiyonlardır.

Satın Alma (Tedarik) Giderleri; Tedarik ya da satın alma giderleri, işletme faaliyetleri için satın

alınan veya satılmak üzere satın alınan varlık ve hizmetlerin alımı için yapılan giderlerden

oluşur.

Üretim Giderleri; işletmenin mal ve hizmet üretimi için katlanılan giderlerdir. Direkt ilk

madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderleri olarak sınıflandırılırlar.

Genel Yönetim Giderleri; İşletmenin yönetim fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için gerekli

tüm faaliyetlerle ilgili giderlerdir. Örneğin mali işler, üst yönetim, hukuk, halkla ilişkiler, satın

alma gibi giderler bu kapsamdadır.

Page 3: PowerPoint Sunusu...27.02.2019 5 SABİT GİDERLER Örneğin X Hastanesi’ningörüntüleme merkezinin aylıksabit giderleri aşağıdakigibidir. Bu görüntüleme merkezi birinci

27.02.2019

3

2-GİDERLERİN İŞLETME FONKSİYONLARINA GÖRE

SINIFLANDIRILMASI

Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri; İşletmenin faaliyet konusu mamül ve hizmetlerin

tüketicilere ulaşması için yapılan giderlerdir. Sağlık kurumlarında hizmetler hemen

tüketildiğinden dağıtım işlemleri söz konusu değildir. Ancak sağlık kurumu ilaç, malzeme,

serum gibi satışlarını yapıyorsa o zaman dağıtımdan söz edilebilir. Bu kapsamda Pazar

araştırmaları, satış, sözleşme yönetim giderleri, depolama ve dağıtım gibi giderleri

kapsamaktadır.

Finansman Giderleri; Sağlık işletmesinin kısa ve uzun vadeli borçlanmaları ile ilgili ödedikleri

faiz, kar payı, komisyon ve kur farkı gibi giderler bu grupta yer alır.

Araştırma ve Geliştirme Giderleri; İşletmelerin faaliyet alanı ile ilgili yeni ürünler ve süreçler

geliştirmek üzere katlandığı giderler bu kapsamdadır.

3-GİDERLERİN GİDER MERKEZLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI

Gider merkezi; bir organizasyonda kullanılan girdilerin maliyetlerinin ölçülebildiği, buna

karşılık elde edilen çıktıların gelirlerinin tam olarak ölçülemediği veya ölçülmesinde

ekonomik bir fayda olmayan sorumluluk merkezidir.

Gider merkezlerini

a) Esas Üretim Gider Merkezleri

b) Yardımcı Üretim Gider Merkezleri

c) Yardımcı (Destek) Gider Merkezleri

olmak üzere ele almak mümkündür

3-GİDERLERİN GİDER MERKEZLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI

Esas Üretim Gider Merkezleri Giderleri; Bir sağlık kurumunun ana faaliyet konusu olan

hizmetlerin üretildiği ana gider merkezleridir. Örneğin

KBB polikliniği giderleri

Kardiyoloji polikliniği giderleri

Pediatri polikliniği giderleri

KBB servisi giderleri

Kardiyoloji servis giderleri

Pediatri servis giderleri

esas üretim gider merkezleri giderleri kapsamındadır.

3-GİDERLERİN GİDER MERKEZLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI

Yardımcı Üretim Gider Merkezleri Giderleri; Bir sağlık kurumunda esas üretim gideri dışında

kalan, ana hizmetlerin üretilmesinde doğrudan ilişkisi olmayan ancak faaliyetlerin

sürdürülebilmesi için gerekli olan gider merkezleridir. Örneğin, bir hastanede sağlık

hizmetinin ortaya çıkmasına katkı sağlayan

Laboratuvar

Röntgen birimi

Tomografi birimi

yardımcı üretim gider merkezleri kapsamındadır.

3-GİDERLERİN GİDER MERKEZLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI

Yardımcı (Destek) Hizmet Gider Merkezleri Giderleri; Bir sağlık kurumunda ana hizmet

üretiminin dışında faaliyet gösteren ancak tüm gider merkezlerine destek veren gider

merkezleridir. Örneğin, bir hastanede sağlık hizmetini üreten gider merkezlerine destek

olmak amacıyla

Başhekimlik giderleri

Mali İşler (Finans ve muhasebe) departmanı giderleri,

Kalite birimi giderleri

Hasta kabul birimi giderleri

Yemekhane giderleri

Çamaşırhane giderleri

İnsan Kaynakları

bu kapsamındadır.

SORU

İşletmenin ana faaliyet konusu olan mamul ya da hizmet üretildiği ana gider merkezlerine ne

isim verilmektedir?

Esas Üretim Gider Merkezleri

Page 4: PowerPoint Sunusu...27.02.2019 5 SABİT GİDERLER Örneğin X Hastanesi’ningörüntüleme merkezinin aylıksabit giderleri aşağıdakigibidir. Bu görüntüleme merkezi birinci

27.02.2019

4

4-GİDERLERİN YÜKLENME BİÇİMLERİNE GÖRE

SINIFLANDIRILMASI

Maliyet analizinde önemli aşamalardan birisi de giderlerin ilgili birimlere yüklenmesidir.

Giderlerin yükleneceği gider yeri arasındaki ilişki gereğince

Direkt (dolaysız) giderler

Endirekt (dolaylı) giderler

olmak üzere iki sınıfa ayrılmaktadır.

Örneğin bir hastanede KBB Polikliniğinde çalışan bir hekimin maaşı bu poliklinikteki

hizmetlerle doğrudan ilişkilendirildiği için direkt (dolaysız) giderdir. Ancak KBB

Polikliniğinde hasta kayıtlarını tutan tıbbi sekreterin maaşı endirekt (dolaylı) gider olacaktır.

KBB Polikliniğinin maliyeti hesaplanırken hekimin gider doğrudan, tıbbi sekreterin gideri ise

dolaylı olarak yüklenecektir.

4-GİDERLERİN YÜKLENME BİÇİMLERİNE GÖRE

SINIFLANDIRILMASI

Dolaysız (Direkt) Giderler; Sağlık kurumlarında gider merkezlerine doğrudan yüklenilebilen

giderlerdir. Örneğin direkt ilk madde ve malzeme giderleri, direkt işçilik giderleri.

Dolaylı (Endirekt) Giderler; Dolaysız giderler dışındaki tüm gider ve maliyetlerdir. Bu

giderlerin yüklenmesinde dağıtım ölçütleri kullanılmaktadır. Örneğin Kardiyoloji polikliniği

içerisindeki tüm maliyetler direkt gider iken hastanedeki teknik servis departmanındaki

giderler dolaylı giderlerdir ve belirli ölçütlere göre Kardiyoloji departmanına dağıtılmaktadır.

Dağıtım ölçütü hizmet saati olabilir.

Herhangi bir hasta için hastaneye gelen hastaya verilen ilaç direkt ilk madde malzeme iken

poliklinikte hasta kaydı için kullanılan kırtasiye malzemesi endirekt giderdir.

SORU

1-Bir sağlık kurumunda tedavi için hastaneye gelen hasta ile ilgilenen doktorun gideri ne tür

giderdir? (Direkt İşçilik Gideri)

2- Bir sağlık kurumunda hastaya verilen ilaç ne tür giderdir? (Direkt İlk Madde ve Malzeme

Gideri)

3- Mamul, hizmet ya da gider yeri maliyetine doğrudan yüklenebilen giderler hangi

giderlerdir? (Dolaysız Direkt Giderler)

5-GİDERLERİN FAALİYET HACMİNE İLE İLİŞKİSİNE GÖRE

SINIFLANDIRILMASI

Giderler faaliyet (üretim) hacmine göre sınıflandırılmasında giderin faaliyet hacmi ile birlikte

değişip değişmediği dikkate alınır. Temel olarak bu giderler aşağıdaki gibi sınıflanırlar ;

GİDERLER

SABİT GİDERLERDEĞİŞKEN

GİDERLERKARMA GİDERLER

YAPISAL

GİDERLER

PROGRAMLANMI

Ş GİDERLER

YARI

DEĞİŞKEN

GİDERLER

YARI SABİT

GİDERLER

SABİT GİDERLER

Belirli bir zaman dilimi içerisinde faaliyet

hacminin azalıp artmasına bağlı

kalmaksızın toplam olarak aynı kalan,

değişmeyen giderler sabit giderlerdir.

Örneğin hastane müdürü hastanenin

faaliyet hacmi artsa da aynı ücreti alacaktır.

Faaliyet hacmi arttıkça birim sabit giderler

azalır. Ancak bu azalışın bir sınırı vardır.

Çünkü işletmenin belirli bir kapasitesi

vardır.

Üretim

Miktarı

Giderler

(TL)

Toplam Sabit

Giderler

Üretim

Miktarı

Giderler

(TL)

Birim Sabit

Giderler

SABİT GİDERLER

Yapısal Giderler; Yöneticilerin kısa

dönemli kararlarından etkilenmeyen ve

yapılması zorunlu olan giderlerdir.

Örneğin hastane binasının kira gideri,

hastane teçhizatının amortisman giderleri.

Programlanmış Giderler; Yöneticiler

ilerideki harcamalar için planlama yapar ve

bütçeler oluştururlar. Bir nevi program

meydana getirirler. Örneğin reklam

kampanyası için yapılan giderler, araştırma

geliştirme giderleri bu türde giderlerdir.

Üretim

Miktarı

Giderler

(TL)

Toplam Sabit

Giderler

Üretim

Miktarı

Giderler

(TL)

Birim Sabit

Giderler

Page 5: PowerPoint Sunusu...27.02.2019 5 SABİT GİDERLER Örneğin X Hastanesi’ningörüntüleme merkezinin aylıksabit giderleri aşağıdakigibidir. Bu görüntüleme merkezi birinci

27.02.2019

5

SABİT GİDERLER

Örneğin X Hastanesi’nin görüntüleme merkezinin aylık sabit giderleri aşağıdaki gibidir. Bu

görüntüleme merkezi birinci ayda 1.000, ikinci ayda 1.500 ve üçüncü ayda 2.000

görüntülüme işlemi gerçekleşmiştir. Bu bilgiler ışığında toplam ve birim maliyet giderlerin

hesaplamasını yapınız?

Sabit Giderler Aylık Tutar (TL)

Kira Giderleri 25.000 TL

Amortisman Giderleri 15.000 TL

Bakım Onarım Giderleri 2.000 TL

Yönetici Giderleri 20.000 TL

SABİT GİDERLER

Örneğin X Hastanesi’nin görüntüleme merkezinin aylık sabit giderleri aşağıdaki gibidir. Bu

görüntüleme merkezi birinci ayda 1.000, ikinci ayda 1.500 ve üçüncü ayda 2.000

görüntülüme işlemi gerçekleşmiştir. Bu bilgiler ışığında toplam ve birim maliyet giderlerin

hesaplamasını yapınız.

Sabit Giderler Aylık Tutar (TL)

Kira Giderleri 25.000 TL

Amortisman Giderleri 15.000 TL

Bakım Onarım Giderleri 2.000 TL

Yönetici Giderleri 20.000 TL

Toplam Sabit Gider=

25.000+15.000+.2000+20.000= 62.000TL

(TL)

Aylar Top.Sabit Gider Faaliyet Birim S. Gid.

1 62.000 1.000 62,00

2 62.000 1.500 41,33

3 62.000 2.000 31,00

DEĞİŞKEN GİDERLER

Değişken giderler faaliyet hacmindeki

değişikliklere bağlı olarak değişiklik gösteren

giderlerdir. Örneğin bir sağlık işletmesindeki

malzeme giderleri faaliyet hacmine bağlı olarak

artış gösterecektir.

Toplam değişken giderler faaliyetle beraber

artarken birim değişken giderler sabit kalır.

Üretim

Miktarı

Giderler

(TL)

Toplam

Değişken

Giderler

Üretim

Miktarı

Giderler

(TL)

Birim

Değişken

Giderler

DEĞİŞKEN GİDERLER

Örneğin X Hastanesi’nin görüntüleme merkezi çalıştırdığı teknisyene her bir işlem için 10

TL ödemektedir. Ayrıca her bir görüntüleme için 4 TL’lik sarf malzemesi ve 1 TL’lik elektrik

gideri harcanmaktadır. Bu görüntüleme merkezi birinci ayda 500, ikinci ayda 700 ve üçüncü

ayda 800 adet görüntüleme faaliyeti göstermiştir. Bu bilgilere göre görüntüleme merkezinin

birim ve toplam değişken gider tutarlarını hesap ediniz?

Değişken Giderler Birim Tutar (TL)

Teknisyen Gideri 10,00 TL

Sarf Malzemesi 4,00 TL

Elektrik Gideri 1,00 TL

DEĞİŞKEN GİDERLER

Örneğin X Hastanesi’nin görüntüleme merkezi çalıştırdığı teknisyene her bir işlem için 10

TL ödemektedir. Ayrıca her bir görüntüleme için 4 TL’lik sarf malzemesi ve 1 TL’lik elektrik

gideri harcanmaktadır. Bu görüntüleme merkezi birinci ayda 500, ikinci ayda 700 ve üçüncü

ayda 800 adet görüntüleme faaliyeti göstermiştir. Bu bilgilere göre görüntüleme merkezinin

birim ve toplam değişken gider tutarlarını hesap ediniz?

Değişken Giderler Birim Tutar (TL)

Teknisyen Gideri 10,00 TL

Sarf Malzemesi 4,00 TL

Elektrik Gideri 1,00 TL

Birim Değişken Gider=

10+4+1= 15TL

(TL)

Aylar Birim Değişken Gider Faaliyet Top.Değ.Gid.

1 15,00 500 7.500

2 15,00 700 10.500

3 15,00 800 12.000

SORU

1-Hizmet hacmi artsa da azalsa da değişmeyen gider türü nedir?

2- Bir poliklinikte toplam değişken giderler 200.000 TL, sabit giderler 50.000 TL ise ve bu

poliklinikteki hizmet sayısı 25.000 adet ise bu poliklinikteki birim değişken giderleri, birim

sabit giderleri ve birim hizmet maliyetini hesap ediniz?

Page 6: PowerPoint Sunusu...27.02.2019 5 SABİT GİDERLER Örneğin X Hastanesi’ningörüntüleme merkezinin aylıksabit giderleri aşağıdakigibidir. Bu görüntüleme merkezi birinci

27.02.2019

6

SORU

1-Hizmet hacmi artsa da azalsa da değişmeyen gider türü nedir?

Sabit Gider

2- Bir poliklinikte toplam değişken giderler 200.000 TL, sabit giderler 50.000 TL ise ve bu

poliklinikteki hizmet sayısı 25.000 adet ise bu poliklinikteki birim değişken giderleri, birim

sabit giderleri ve birim hizmet maliyetini hesap ediniz?

Birim Sabit Maliyet = Sabit Giderler/Hizmet Sayısı (50.000/25.000=2 TL)

Birim Değişken Maliyet = Değişken Giderler/Hizmet Sayısı (200.000/25=8 TL)

Birim Maliyet = Birim Sabit Maliyet + Birim Değişken Maliyet=8+2=10 TL

KARMA GİDERLER

Sağlık kurumlarında bazı giderler ne tam olarak değişken ne de sabittir. Bazı giderler üretim

seviyesi değişmese de aynı şekilde devam eder ancak üretim artarsa gider de artış

gösterebilir. Örneğin sağlık kurumundaki ekipman ve teçhizat için yapılan bakım onarım

giderleri karma giderlere örnektir.

Karma giderler

a) Yarı değişken giderler

b) Yarı sabit giderler

olmak üzere iki sınıfa ayrılmaktadır.

YARI DEĞİŞKEN GİDERLER

Faaliyet hacmi sıfır olsa bile ortadan kalkmayan ancak

faaliyet hacmindeki değişikliğe bağlı olarak artıp azalabilen

giderlerdir. Örneğin bir sağlık kurumunda temizlik

giderleri olmazsa olmaz giderlerdendir. Hiç faaliyet olmasa

bile sağlık kurumu temiz tutulmak zorundadır. Ancak

faaliyet artarsa temizlik giderleri de artmaya başlar. Yarı

değişken giderler aşağıdaki gibi hesaplanabilir.

Yarı Değişken Giderler = Sabit Bölüm + Faaliyete Bağlı

Bölüm

Faaliyete Bağlı Bölüm değişken giderlerle aynı mantık

içerisinde çalışmaktadır.

Üretim

Miktarı

Giderler

(TL)

Toplam

Değişken

Giderler

YARI SABİT GİDERLER

Sağlık kurumlarında kapasite içerisinde belirli faaliyet

seviyesinde sabit olup, bu faaliyet seviyesinin artması

durumunda önemli artış gösteren giderlerdir. Örneğin

sağlık kurumunda belirli bir kapasiteye kadar 20

personelle faaliyet gösterilebilirken bu faaliyet

seviyesinin aşılması ile birlikte personel istihdamının

25’e çıkması yarı sabit giderlere bir örnek olarak

verilebilir.

Üretim

Miktarı

Giderler

(TL)

Toplam

Değişken

Giderler

SORU

Faaliyet hacmi sıfır olduğu zaman tümüyle ortadan kalkmayan, ancak faaliyet hacmindeki

değişmelere paralel şekilde artıp eksilen giderler hangi giderlerdir?

KONTROL EDİLEBİLİRLİKLERİNE GÖRE GİDERLER

Kontrol Edilebilen Giderler

Bir gider, bu giderle ilgili sorumlu yöneticinin kararlarından etkilenebiliyorsa bu gider

kontrol edilebilen bir giderdir. Örneğin bir poliklinikten sorumlu olan yöneticinin poliklinik

içinde çalışan doktorların ücretlerini belirlemesi halinde bu bir kontrol edilebilen giderdir.

Kontrol Edilemeyen Giderler

Bir gider ile ilgili faktörler belirli bir yöneticinin sorumluluğunda değil ise bu kontrol

edilemeyen giderdir. Örneğin fiyat artışı nedeniyle malzeme maliyetinin artması veya üst

yönetim tarafından kiralanan bir hastane binasından polikliniğe düşen m2 hesabına göre kira

bedeli kontrol edilemeyen giderlere örnektir.

Page 7: PowerPoint Sunusu...27.02.2019 5 SABİT GİDERLER Örneğin X Hastanesi’ningörüntüleme merkezinin aylıksabit giderleri aşağıdakigibidir. Bu görüntüleme merkezi birinci

27.02.2019

7

FİİLİ OLMA DURUMUNA GÖRE GİDERLER

Fiili Giderler

Fiili giderler bir sağlık kurumunda tahakkuk etmiş ve gerçekleşmiş giderlerdir. Örneğin bir

sağlık kurumu 2017 senesindeyken 2016 yılında fiilen gerçekleşmiş giderlere göre maliyet

hesabı yapacaksa bu giderler fiili giderlerdir. (doktor, hemşire vs ödenen ücret)

Standart Giderler

Standart giderler bir sağlık kurumunun bilimsel hesaplama yöntemlere göre gerçekleşmesini

beklediği standart verilere göre hesaplanan giderlerdir. Örneğin bir sağlık kurumu 2016

yılında 2017 senesinde kullanmak üzere yaptığı giderlerle ilgili bilimsel hesaplamalara göre

maliyetlerini hesaplıyorsa bu giderler standart giderlerdir.

MEDİKAL MUHASEBE (3)Öğr. Gör. Handan ÇETİNKAYA

İstanbul Gelişim Üniversitesi

TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

Toplam Maliyet

Sağlık kuruluşu tarafından gerçekleştirilen giderlerin toplamı birbirine ilave edildiğinde

toplam maliyet hesaplanır.

Toplam Maliyet = Değişken Gid. + Sabit Gid. +Yarı Değişken Gid.+ Yarı Sabit Gid.

Değişken Giderler (DG)=Değişim Oranı (a1)*İş Hacmi (x)=a1x

Sabit Giderler (SG) = b1

Yarı Değişken Giderler (YDG) = Değişken Kısım + Sabit Kısım = a2x + b2

Yarı Sabit Giderler (YSG) = Sabit Kısım + Değişken Kısım = b3 + a3x

TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

Toplam Maliyet (TM)

Toplam Maliyet = Değişken Gid. + Sabit Gid. +Yarı Değişken Gid.+ Yarı Sabit Gid.

(DG) + (SG) + (YDG) + (YSG)

Toplam Maliyet = (a1x) + (b1) + (a2x+b2) + (b3+a3x)

X = İş hacmi olduğuna göre

Toplam Maliyet = (a1+a2+a3)x + (b1+b2+b3)

a = a1+a2+a3

b = b1+b2+b3 TM = ax+b

TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

SORU

Bir Görüntüleme Merkezindeki giderlerin aylık olarak aşağıdaki gibi olduğunu var sayalım. Bu görüntüleme merkezinde

görüntüleme sayısının aylık olarak 1.000 adet olduğunda toplam maliyet fonksiyonunu oluşturarak görüntüleme merkezi için

toplam maliyeti hesaplayınız?

Değişken Giderler

Gider Türü Gider

İlk Madde 2 TL/adet

Direkt İşçilik 6TL/adet

Enerji Gideri 3TL/adet

Tıbbı Sarf Malzemesi 3TL/adet

Toplam 14

Sabit Giderler

Gider Türü Gider

Amortismanlar 65.000 TL

Yönetici Maaşları 40.000 TL

Kira Giderleri 14.000 TL

Toplam 119.000

Yarı Değişken Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Bakım

Onarım

63.000 TL 5 TL/adet

Su 31.000 TL 5 TL/adet

Temizlik 3500 TL 1 TL/adet

Toplam 97500 11

Yarı Sabit Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Kalite Kontrol

Uzmanı

5.000 TL

Kalite Kontrol

Gid.

6 TL/adet

TOPLAM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

SORUBir Görüntüleme Merkezindeki giderlerin aylık olarak aşağıdaki gibi olduğunu var sayalım. Bu görüntüleme merkezinde

görüntüleme sayısının aylık olarak 2.000 adet olduğunda toplam maliyet fonksiyonunu oluşturarak toplam maliyeti

hesaplayınız?

Değişken Giderler

Gider Türü Gider

İlk Madde 2 TL/adet

Direkt İşçilik 4 TL/adet

Enerji Gideri 1 TL/adet

Tıbbı Sarf Malzemesi 1 TL/adet

Toplam 8 TL/adet

Sabit Giderler

Gider Türü Gider

Amortismanlar 5.000 TL

Yönetici Maaşları 10.000 TL

Kira Giderleri 4.000 TL

Toplam 19.000 TL

Yarı Değişken Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Bakım Onarım 3.000 TL 5 TL/adet

Su 1.000 TL 3 TL/adet

Temizlik 500 TL 1 TL/adet

Toplam 4.500 TL 9 TL/adet

Yarı Sabit Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Kalite Kontrol Uzmanı 2.000 TL

Kalite Kontrol Gid. 1 TL/adet

Toplam 2.000 TL 1 TL/adet

Toplam Maliyet (TM)

Toplam Maliyet = (DG) + (SG) + (YDG) + (YSG)

TM = (8*2.000)+(19.000)+(9*2000+4.500)+(2000+1*2000)

X = İş hacmi olduğuna göre

Toplam Maliyet = (8+9+1)x + (19.000+4.500+2.000)

TM Fonksiyonu = (18)x+25.500 = (18)*2.000+25.500=36.000+25.500 =

61.500 TL

Page 8: PowerPoint Sunusu...27.02.2019 5 SABİT GİDERLER Örneğin X Hastanesi’ningörüntüleme merkezinin aylıksabit giderleri aşağıdakigibidir. Bu görüntüleme merkezi birinci

27.02.2019

8

BİRİM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

Birim Maliyet (TM)

Bir sağlık kuruluşunda toplam maliyetin iş hacmine (üretim miktarı) bölünmesi sonucunda

elde edilen tutar iş hacmi başına birim maliyettir. Aşağıdaki formül ile hesaplanır

Birim Maliyet (BM)= Toplam Maliyet./İş Hacmi (x)

BM = TM/x

BM = (ax+b)/x

BM= a+ (b/x) Birim Maliyet Fonksiyonu = BM = a + (b/x)

BİRİM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

SORU

BirTahlil Merkezindeki giderlerin aylık olarak aşağıdaki gibi olduğunu var sayalım. Bu tahlil merkezinde tahlil sayısının aylık

olarak 1.000 adet olduğunda birim maliyet fonksiyonunu oluşturarak tahlil merkezi için birim maliyeti hesaplayınız?

Değişken Giderler

Gider Türü Gider

İlk Madde 5 TL/adet

Direkt İşçilik 3 TL/adet

Enerji Gideri 1 TL/adet

Tıbbı Sarf Malzemesi 2 TL/adet

Toplam 11 TL/adet

Sabit Giderler

Gider Türü Gider

Amortismanlar 3.000 TL

Yönetici Maaşları 15.000 TL

Kira Giderleri 5.000 TL

Toplam 23.000 TL

Yarı Değişken Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Bakım Onarım 2.000 TL 4 TL/adet

Su 2.000 TL 2 TL/adet

Temizlik 1.000 TL 1 TL/adet

Toplam 5.000 TL 7 TL/adet

Yarı Sabit Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Kalite Kontrol Uzmanı 1.000 TL

Kalite Kontrol Gid. 2 TL/adet

Toplam 1.000 TL 2 TL/adet

Birim Maliyet (BM)= Toplam Maliyet./İş Hacmi (x)

BM = TM/x

BM = (ax+b)/x

BM= a+ (b/x) BM = a+(b/X)

BİRİM MALİYET FONKSİYONU VE HESAPLAMASI

SORU

BirTahlil Merkezindeki giderlerin aylık olarak aşağıdaki gibi olduğunu var sayalım. Bu tahlil merkezinde tahlil sayısının aylık

olarak 1.000 adet olduğunda birim maliyet fonksiyonunu oluşturarak tahlil merkezi için birim maliyeti hesaplayınız?

Değişken Giderler

Gider Türü Gider

İlk Madde 5 TL/adet

Direkt İşçilik 3 TL/adet

Enerji Gideri 1 TL/adet

Tıbbı Sarf Malzemesi 2 TL/adet

Toplam 11 TL/adet

Sabit Giderler

Gider Türü Gider

Amortismanlar 3.000 TL

Yönetici Maaşları 15.000 TL

Kira Giderleri 5.000 TL

Toplam 23.000 TL

Yarı Değişken Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Bakım Onarım 2.000 TL 4 TL/adet

Su 2.000 TL 2 TL/adet

Temizlik 1.000 TL 1 TL/adet

Toplam 5.000 TL 7 TL/adet

Yarı Sabit Giderler

Gider Türü Aylık Sabit Değişken

Kalite Kontrol Uzmanı 1.000 TL

Kalite Kontrol Gid. 2 TL/adet

Toplam 1.000 TL 2 TL/adet

Birim Maliyet (BM)= Toplam Maliyet./İş Hacmi (x)

BM = TM/x

BM = (ax+b)/x

BM= a+ (b/x)

a= 11+7+2=20TL

b= 23.000+5.000+1000=29.000 BM=20+(29.000/1000)=49TL

X=1.000 TM =(20*1000)+29000= 49.000TL

TEŞEKKÜ[email protected]