prajaswamy telangana charitraka patralu

#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ} „Ñ¨K«∞~°}Å∞

„Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ}

Kåi„ «Hõ Ñ¨„`åÅ∞

D Ñ¨ÙãÎHõO ZO Œ∞HõO>Ë

z\¡# "Õà◊√¡, qiy# KÕ «∞Å∞, Ñÿe# «ÅÅ∞, ÉÁ@∞¡ÉÁ@∞¡QÍ HÍ~°∞ «∞#fl <≥ «∞Î~°∞.

K≥~°™êÅÅ∞, |OnMÏ<åÅ∞. Wk ≥ÅOQÍ} =~°Î=∂# Œ$â◊ºO. „Ñ¨[Å `åºQÍÅ`À

J~°"≥· Uà◊¡ ≥ÅOQÍ} HõÅ Ñ¶eã¨∞Î#fl "Õà◊ H˘xfl q+¨Ü«∂Å#∞ ‰õΩÅ¡O ‰õΩÅ¡OQÍ

=∂\Ï¡_»∞HÀ"åe.

≥ÅOQÍ}. W^˘Hõ áÈ~å@ ãÖˆH «O. K≥· «<åºxH˜ ^•YÖÏ. J>Ë¡ x~°ƒO è•Å∞

J#∞ÉèíqOz# <ÕÅ. J#∞Éèíqã¨∞Î#fl Éèí∂q∞. WHõ _» ~å*ÏºOQÆO J=∞Å∞ HÍÖË Œ∞.

K«\ÏìÅ∞ L#fl"å_çH K«∞\ÏìÅ=Ù`å~Ú. „Ñ¨*Ï™êfi=∞ºO J<Õ =∂@ <Õu c~°Ö’ <Õ~Ú

K«O Œ"Õ∞. „áê äŒq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞ áêÅ‰õΩÅ Ñ¨ Œ Ñ¶∞@ì#Å HÕ Œ #eyáÈ «∞<åfl~Ú.

„ÑÑOK« ÉÏºO‰õΩ q è•<åÅ∞ „Ñ[Å rq`åÅ#∞ z<åflaè#flO KÕ™ê~Ú. Éèí∂ãOã¯~°}Å∞

|∂@HõO, ÀÑ≤_ç ˘OQÆÅ <å@HõOQÍ =∂iOk. Œo «∞Å rq`åÅÖ’ U 'H˜~°}ÏÅ∞—

"≥Å∞QÆ∞ x=fiÖË Œ∞. Pk"åã∞Å áê^•ÅHO Œ xHΔÑÎ"≥∞ÿ# ãOÑ Œ |Çïà◊*Ïu HõOÃÑhÅ∞

^ÀK«∞‰õΩO@∞<åfl~Ú. áÈÅ=~°O „áê*ˇ‰õΩì, >ÿQÆ~ü*’<£, FÃÑ<£HÍãπì =Å# Pk"åã¨∞Å∞

x~å„â◊Ü«ÚÅ=Ù «∞<åfl~°∞. =Úã‘¡O "≥∞ÿ<åsìÅ rq «O ÉËHõi HÑ¶πÅÖ’ PHõeQÍ =∂iOk.

=Úã‘¡O Ü«Ú=`«ÃÑ· J„Hõ=∞ ˆHã¨∞Å∞ |<å~ÚOz ãÖ=`«û~åÅ H˘kÌ *ˇ·à◊¡Ö’

ÃÑ_»∞ «∞<åfl~°∞. PHÍâ◊OÖ’ ã¨QÆ"≥∞ÿ# =∞Ç≤Ïà◊ áÈ~å@OÖ’ ‰õÄ_® ã¨QÆ"≥∞ÿ#Ñ¨Ê\˜H˜,

WOHÍ „ã‘ÎÅÃÑ· J`åºKå~åÅ∞, ^•_»∞Å∞ [~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú. ™ê„=∂[º"å Œ ãÖã¨ $u

Ü«Ú= «Ö’ =∞ ≥ÎH˜ ã¨∂Î «Ñ¨C •i Ñ¨\ìã¨∞Î#flk. cã‘Å∞ [<åÉèÏÖ’ ã¨QÆ=Ú#flÑ¨Ê\˜H©

áêÅHõ=~åæÅ∞ J=HÍâßÅ∞ ŒHõ ‰õΩO_® KÕã¨∞Î<åfl~Ú. WOHÍ Ti á⁄e"≥∞~° ^•@x

ã≤÷u HõxÊã∞ÎOk. L «ÊuÎ ‰õΩÖÏÅxfl q èŒfiOã=∞=Ù «∞<åfl~Ú. D q èŒfiOãHõ~° Jaè=$kú

#=¸<å ˆ~Ñ¨\˜ ≥ÅOQÍ}Ö’ J=∞Å∞HÍ‰õΩO_® áÈ~å_»=eû# ÉÏ èŒº « ≥ÅOQÍ}

„Ñ¨[ÅÃÑ· LOk. D qëê ŒHõ~° Œ$â◊ºO «~° «=∞ ÉèË •Å`À Õâ◊=∞O`å "åºÑ≤Oz

LOk. J~Ú Õ ≥ÅOQÍ}Ö’ H˘\ÁìzÛ#@∞¡ HõxÊã¨∞ÎOk. g\˜H˜ `À_»∞ ≥ÅOQÍ}Ö’

áÈ~å_Õ „Ñ[Å#∞ HÍeÛK«OÑ@O, <åÜ«∞Hõ åfixfl ÇÏ «º KÕÜ«∞@O. *·à◊§Ö’ |OkèOK«@O

LOk.

Hõ#∞Hõ Hõhã¨ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÅ∞=Å∞O_Õ ≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxfl W"åfieì „Ñ¨*

HÀ~°∞HÀ=@O «Ñ¨Êxãï. J~°"≥· ãÖ= «û~åÅ áÈ~å@ K«i„ « L#fl ≥ÅOQÍ}Ö’

„Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ}

Kåi„ «Hõ Ñ¨„`åÅ∞PRAJASWAMYA TELANGANA

CHARITRAKA PATRALU

#_»∞ã¨∞Î#fl ≥ÅOQÍ}1–1–305, "≥∂Ç¨Ï<£#QÆ~ü,H˘ «Î¿Ñ\ò, ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £–35.

á¶È<£ <≥O.9290745490, 8008918475

"≥Ú Œ\˜ =Ú„ Œ} : _çÃãO|~ü, 2013Ô~O_»= =Ú„ Œ} : EÖ·, 2014

„Ñ¨ «∞Å∞ : 1000

"≥Å : ~°∂II 70/–

„Ñ¨`«∞Å‰õΩ : Jxfl „Ñ¨=ÚY Ñ¨ÙãÎHõ HO„^•ÅÖ’ ^˘~°∞‰õΩ#∞.

=Ú„^Œ} : ~À+≤fl „QÍÑ¶≤H±û, 6 #O|~ü ZH±û ~À_£, ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £.

4 k „Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ} Kåi„ «Hõ Ñ„ åÅ∞ k 5

„Ñ¨*Ï™êfi=∞º ^•i1. ~å¢+¨ì qÉèí[<À Œº=∞O – =∂i¯û[O ..... 7

2. ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º ..... 22

3. „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞O ≥ÅOQÍ} Jaè=$kú–

qÑ¡"À Œº=∞ HÍ~°º„Hõ=∞O ..... 44

4. =~°OQÆÖò _çHõ¡ˆ~+¨<£ ..... 77

5. „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ ÅHõΔºO`À ≥ÅOQÍ} [#ã¨Éèí ..... 90

7. „Ñ*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ}Ë \ZãπZÑ¶π ÅHõΔºO ..... 114

6. „Ñ¨ ÕºHõ „Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ} HÀãÖ

q∞e>ˇO\ò „Ñ¨*Ï L Œº=∂Å#∞ L èŒ$ «O KÕÜ«∂e ..... 117

7. „Ñ ÕºHõ „Ñ*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ} qÑ¡"À Œº=∞ HÍ~°º„Hõ=∞O ..... 127

8. ≥ÅOQÍ} „Ñ*Ï „Ñ¶O\ò J=QÍÇÏ# Ñ„ «O ..... 133

„Ñ¨[Å „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ PHÍOHõΔÅ∞ <≥~°"Õ~åe. ~å*ÏºOQÆO QÍº~°O\© Ñ¨_ç# "åH±,

ãÉèÏ, ™êfi «O„ «ºO J=∞ÅÜÕ∞º@@∞¡ áêÅ‰õΩÅ g∞ Œ _ç=∂O_£ ÃÑ\Ïìe. ™ê~åOâ◊OÖ’

„Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ} HÀãÖ áÈ~å_®e.

D J=QÍÇ¨Ï# 1996 #∞Oz qÑ¡"À Œº=∞O, H˘xfl „Ñ¨*ÏãÖÑ¶∂Å∞ Hõeæ

L<åfl~Ú. Jq ~°∂á⁄OkOK«∞‰õΩ#fl Ñ¨„`åÅ#∞ qq èŒ ãÖ Œ~åƒùÅÖ’ '#_»∞ã¨∞Î#fl

≥ÅOQÍ}— =∂ã¨Ñ¨„uHõ „Ñ¨K«∞iOzOk. áê~î°‰õΩÅ HÀãÖ g@xflO\˜x HõeÑ≤ WÑ¨Ù_»∞

'„Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ}— Kåi„ «Hõ Ñ¨„`åÅ ¿Ñ~°∞`À Ñ¨ÙãÎHõOQÍ „Ñ¨K«∞iOKåO. g\˜x

áê~î°‰õΩÅ∞ P Œi™êÎ~°x „Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ}#∞ ~°∂á⁄OkOK«∞Hõ<Õ J=QÍÇ¨Ï#‰õΩ

Wq LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`åÜ«∞x Ptã¨∞Î<åflO.

#_»∞ã¨∞Î#fl ≥ÅOQÍ}, _çÃãO|~ü 12, 2013


~å¢+¨ì qÉèí[<À^Œº=∞O – =∂i¯û[Ob

QÆ `« J~Ú^•~°∞ =∂™êÅ∞QÍ PO„^èŒ „áêO`«=∞O`«\Ï ~å¢+¨ì qÉèí[#HÀã¨OWk=~° ÔH#fl_»∂ÖËx ™ê÷~ÚÖ’ L^Œº=∞O H˘#™êQÆ∞`ÀOk. P L^Œº=∂xflJ}z"ÕÜ«∞_®xH˜ ˆHO„^Œ „Ñ¨Éèí∞`«fiO "ÕÅ ã¨OYºÖ’ ã≤.P~ü.Ñ≤.h, Ãã·<åºhfl«~°eOzOk. PO„ èŒ Ñ@ì}ÏÅhfl •^•ÑÙ Ãã·xHõ ta~°OQÍ =∂~åÜ«∞O>Ë Juâ◊Ü≥∂HÎ

HÍ Õ"≥∂. ÖÏsîKåsÅ∞, ~ÀAÅH˘Åk Hõ~°∂ÊùºÅ∞ „ÑHõ\OK«_»O. HõkÖËÎ "≥∞kÖËÎ «∞áêHHÍÅ∞ÊÅ∞ ã¨~°fi™ê è•~°}"≥∞ÿ<å~Ú. 1969Ö’ [iy# „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∂xH˜K≥<åflÔ~_ç¤ =~°æO „^ÀÇ¨ÏO KÕã≤#>Ëì, WÑ¨ÙÊ_»∞ PO„ èŒÖ’ ‰õÄ_® HÍO„ÔQã¨∞ <åÜ«∞Hõ «fiO.PK«~°}Ö’ áÈ~å\ÏxH "≥#∞fláÈ@∞ á⁄_»=_»O =¸ÅOQÍ å`å¯eHõOQÍ P L Œº=∞Oh~°ã≤Oz#@∞¡ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl, "≥Ú`«ÎO PO„^èŒ „Ñ¨*ÏhHõ =∞O`«\˜Ö’#∂ HÍO„ÔQã¨∞„ÑÉèí∞ «fiO Ñ@¡ f„==∞~Ú# Õfiëêyfl „Ñ[fiiÅ∞¡ ÀOk. „Ñ[Å∞ ã≤.P~ü.Ñ≤.h, Ãã·<åºhflZ Œ∞~˘¯x áÈ~å_®~°∞. âßOuÜ«Ú « Ñ¨ Œú «∞Å‰õΩ L Œº=∂xfl ‰õΩkOKåÅx HÍO„ÔQã¨∞<åÜ«∞‰õΩÅ∞ KÕã≤# „Ñ¨Ü«∞`åflxfl Z=~°∂ MÏ «~°∞ KÕÜ«∞ÖË Œ∞. ÉÏiˆH_»∞Ê Hõ@ì_»O,™È_®ÉÏ\Å∞û, ÉÏÇÉÏÇ≤Ï áÈ~å_»_»O, <å@∞ÉÏO|∞Å∞ „ÑÜ≥∂yOK«_»O "≥Ú ŒÅ~Ú#áÈ~å@~°∂áêÅ∞ PO„ èŒ Ñ¨@ì}ÏÅÖ’ "≥Ú@ì"≥Ú Œ\˜™êiQÍ J=∞Å∞Ö’H˜ =KåÛ~Ú.JO ÕHÍ Œ∞ P ~°∂áêÅ∞ D<å_»∞ ã¨~°fi™ê èŒ~°}"≥∞ÿ<å~Ú ‰õÄ_®.

D áÈ~å\ÏxH˜ x~°∞^ÀºQÆO`À ÉÏ èŒÑ¨_»∞ «∞#fl q^•º~°∞÷Å∞, Ü«Ú=‰õΩÅ∞, JkèHõèŒ~°Å`À, KåbKåÅx r`åÅ`À Kå=ÖËHõ | «∞‰õΩ «∞#fl =∞ èŒº «~°QÆu"å~°∂ „áê}O.

PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò "≥Ú «ÎO „Ñ¨*ÏhHõO JO`å D áÈ~å\ÏxH˜ =∞ ŒÌ «∞QÍ LOk. DáÈ~å\ÏxH© =ºuˆ~HõOQÍ QÆ[˚Hõ\ ì xÅ|_çOk. HO„ Œ„Ñ¨Éèí∞ «fi=¸, Hõ=¸ºxã¨∞ìáêsì


L Œº=∂Åhfl ‰õÄ_® |∂~°∞"å L Œº=∂ÖË. Ñ¶Óº_»e[O x~°∂‡eOÑ|_ç ÃÑ@∞ì|_ç •sq è•#O Jaè=$kú *ˇO Õ „Hõ=∞OÖ’ JO «=~°‰õΩ ã¨fiÜ«∞O áÈ+¨Hõ Pi÷Hõ q è•#O`Àq_çq_çQÍ | «∞‰õΩ «∞#fl „Ñ¨[efl ÃÑ@∞ì|_ç •s Pi÷Hõ q è•#"Õ∞ ã¨"≥∞ÿHõºO KÕã¨∞ÎOk.Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞#fl ÃÑ@∞ì|_ç^•s q^è•<åxH˜ J`«º=ã¨~°=∞~Ú# q+¨Ü«∂Ö’¡=∂Ô~¯@∞ XHõ\. JÖÏO\ ã≤÷~°"≥∞ÿ# =∂Ô~¯@∞#∞ ã$+≤ìOK«∞‰õΩ<Õ ÅHõΔ ºOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<ÕÃÑ@∞ì|_ç •~°∞¡ «=∞ J=ã~°O H˘kÌ „Ñ[Ö’¡ *ÏfÜ«∞ ÉèÏ"åxfl ÃÑOá⁄OkOÑ*Ë™êÎ~°∞.ã¨fiÜ«∞O áÈ+¨Hõ Pi÷Hõq è•#O #tOz, =∂Ô~¯@∞`À q_»nÜ«∞~åx ãÖ|O è•xflHõeyOKÕ ã¨~°∞‰õΩÅ L «ÊuÎ q è•#O P~°OÉèí=∞~Ú# «~åfi « XˆH Éèí∂ÉèÏQÆOÖ’x=ã≤ã∂Î, XH ÉèÏ+ =∂\Ï¡_»∞ «∞#fl „Ñ[Å∞ XHõ *ÏuQÍ ã"≥∞ÿHõº=∞=Ù`å~°∞. „Hõ=∞OQÍ"åiÖ’ XˆH q èŒ"≥∞ÿ# =∂#ã≤Hõ « «fiO ‰õÄ_® Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∞Ok. P q èŒOQÍãfiÜ«∞O ãOÑÓ~°‚=∞~Ú# *ÏuQÍ P „Ñ[Å∞ ~°∂á⁄O Œ∞`å~°∞. J~Ú Õ D „Hõ=∞=∞O`åK«i„ «Ö’ ZHõ _® ™êÑ¶‘QÍ [iyáÈÖË Œ∞. WHõ=ÚO Œ∞ JÖÏ [~°QÆÉ’ Œ∞ ‰õÄ_®.ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•<åaè=$kúH˜ P@OHõOQÍ L#fl Ñ¶Óº_»e[O`À [iy# f„= «~°áÈ~å@OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ P Ñi}Ï=∞O [iyOk. JÖÏO\ L Œº=∂Åxfl\H© "≥Ú Œ\’¡ÃÑ@∞ì|_ç •ˆ~¡ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤Ï™êÎ~°∞.

PÜ«∂ ÕâßÖ’¡ ™êOÑ¶≤∞Hõ Pi÷Hõ Ñïã≤÷ «∞Å‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨ºJ<ÕHõ ~°∂áêÖ’¡ |Ç≤Ï~°æ «O HÍ=K«∞Û. U ~°∂áêÖ’¡ |Ç≤Ï~°æ «=∞~Ú<å „Ñ¨ è•#OQÍJk qaè#fl *Ï «∞Å‰õΩ K≥Ok# |∂~°∞˚"å =~åæÅ =∞ èŒº QÆÅ "≥·~°∞ èŒº"Õ∞ J~Ú Õ P"≥·~°∞^è•ºxfl `«=∞Hõ#∞‰õÄÅOQÍ Ñï+¨¯iOK«∞‰õΩ<Õ „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’ `«=∞ "≥#∞Hõ„Ñ¨[ÅO^Œih ã¨g∞HõiOK«∞HÀ_®xH˜QÍ#∞ *Ïu#O`«\˜h ~°Hõ~°HÍÅ x<å^•Å`ÀL ÕÎ[Ñ¨~°K«_®xH˜ ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞ „Ñ¨Ü«∞ufl™êÎ~°∞. H˘xfl ãÖ Œ~åƒùÖ’¡ HÍi‡Hõ=~°æO«#Hg∞ Ñ@ì#@∂ì ãO|O èŒO ÖË#@∂ì =º=ÇÏiOK«*ÏÅ Œ∞. D q+Ü«∂#flO «\h

„HÀ_ôHõiOz =∂i¯ûã¨∞ì =∞Ç¨ÏŸáê è•ºÜ«Ú_»∞ HÍ„"Õ∞_£ ™êìe<£ WÖÏ ~åâß~°∞.

''ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∂ L#fl Ñïã≤÷uÖ’¡ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨ºÃÑ·[iQ áÈ~å@O |∂~°∞"å =~åæÅ =∞ èŒº [iQ áÈ~å@"Õ∞. H˘xfl ãO Œ~åƒùÖ’¡ *Ï «∞ÅL^Œº=∞OÖ’H˜ HÍi‡Hõ =~åæxfl ‰õÄ_® |∂~°∞˚"å =~°æO PHõi¬OK«QÆÅ∞æ`«∞Ok.JÖÏO\Ñ¨ÙÊ_»∞ ÃÑ·H˜ ''*Ïu "≥Ú «ÎO—— Ü≥ÚHõ áÈ~å@OQÍ Jk =ºHõÎ=∞=Ù «∞Ok. HÍx"åãÎ"åxH˜ Jk |Ü«∞\˜H˜ HõxÑ≤OKÕ ÅHõΔ}O =∂„ «"Õ∞. ™ê~åOâ◊OÖ’ Jk ZÑ¨ÙÊ_»∂|∂~°∞"å áÈ~å@"Õ∞. „Ñ è•#OQÍ |∂~°∞"år „ÑÜ≥∂*<åÅ H˘~°‰õΩ [iQ áÈ~å@"Õ∞——.

''J~Ú`Õ H˘xfl *Ï`«∞Å∞ J}QÆ^˘Hõ¯|_»_®xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ HÍi‡Hõ=~°æO Uq èŒOQÍ#∂ áÈ~å_»~å Œx n#~°÷O HÍ Œ∞.——

¿Ñ~°∞`À K«ÖÏ=∞}˜Ö’ L#fl ã≤.Ñ≤.S. Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì (=∂i¯ûã¨∞ì)Å∞. «#‰õΩ#flJkèHÍ~°|ÖÏhfl, q∞e@s |ÖÏxfl ˆHO„nHõiOz „Ñ¨*Ï"åOKè«#∞ x~åÌH˜Δ}ºOQÍJ}z"ÕÜ«∞_®xH˜ WOk~åQÍOkè ã≤ ŒúÑ¨_ç Õ, Jk Jã¨Å∞ „Ñ¨*ÏáÈ~å@"Õ∞ HÍ Œh,ˆH=ÅO H˘kÌ=∞Ok |∂~°∞˚"å Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ "≥Ú^ŒÅ~Ú# „Ñ¨*Ï„^ÀÇ¨ïÅ∞H˘#™êyã¨∞Î#fl qzÛù#fl K«~°ºÅ∞ =∂„ «"Õ∞#h. ~å¢ëêìxfl qÉèílOK«_»O *ÏuÑ¨@¡ f~°xJÑ¨Kå~°"Õ∞ QÍ‰õΩO_®, =∂i¯û*ÏxH˜ ‰õÄ_® Ñ¨ÓiÎ =ºuˆ~Hõ=∞h ã≤.Ñ≤.S. =∂i¯ûã¨∞ìáêsì "å~°∞ f„= «~°OQÍ „ÑKå~°O KÕã∂Î, «=∞ J#∞K«~°∞efl D áÈ~å\ÏxH =ºu~HõOQÍãg∞HõiOK«_®xH, « •fi~å D áÈ~å\Ïxfl "≥#∞fláÈ@∞á⁄_»=_®xH Ñ_»~åx áê@¡hflÑ_»∞ «∞<åfl~°∞. ÃÑ·QÍ Z\˜ì Ñiã≤÷uÖ’#∂ D áÈ~å@ XuÎ_çH ÖÁOyáÈ~å Œ»x ã≤.Ñ≤.S."å~°∞ WOk~åQÍOnèx ÃÇÏK«Ûiã¨∂Î f~å‡<åÅ∞ ‰õÄ_® KÕã¨∞Î<åfl~°∞. D áÈ~å\Ïxfl=ºuˆ~H˜ã¨∂Î WOk~åQÍOnèè K≥Ñ¨Ù «∞#fl HÍ~°}ÏÅ∞ KåÖÏ ¿ÑÅ="≥∞ÿ#q. JO Œ∞‰õΩ["å|∞Å∞ J<ÕHõ ~°∂áêÖ’¡ KåÖÏ=∞Ok Wk=~°H ~åâß~°∞. ''Hõ=¸ºxã∞ì áêsì"å~°∞——D áÈ~å\ÏxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ Ñ‘_ç « „Ñ¨[efl ã¨g∞HõiOK«_®xH˜, =∂i¯û[O Ñ¨@¡Jaè=∂#O L#fl"åiÖ’ QÆO Œ~°QÀà◊O ÖËÑ¨_®xH˜ D HÕk "å Œ#Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.D "åºãÖÖ’ „Ñ¨`ÕºHÕz D "å^Œ#‰õΩ =∂„`«"Õ∞ ["å|∞ ~åÜ«∞_®xH˜„Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl#∞.

D ãO Œ~°ƒùOÖ’ [#~°ÖòQÍ =∂i¯ûã∞ìÅ=∞#∞‰õΩ<Õ "åi=∞ èŒº qxÑ≤ã∞Î#fl "å Œ#eq(1) Wk |∂~°∞"å, Éèí∂™êfi=∞º=~åæÅ∞ H˘#™êyã∞Î#fl L Œº=∞O HÍ|\˜ì nxH =∞ ŒÌ «∞W=fi~å Œ∞. (2) WÖÏO\˜ L Œº=∂Å∞ Õâ◊OÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl =º=™êÜ«∞ qÑ¡"åxflÑ¨Hõ ^•i Ñ¨\ì™êÎ~Ú HÍ|\ì =ºuˆ~HÕKåe. (3) =∂i¯û[O XHõ *Ïu ã¨"≥∞ÿHõº «#∞|ÅÑ¨~°∞ã¨∞ÎOk HÍx qzÛù#fl`«#∞ |ÅÑ¨~°Û^Œ∞. JÖÏ |ÅÑ¨~°Û_»O =∂i¯û*ÏxH˜=ºuˆ~HõO. (4) D áÈ~å\Ïxfl Ô~O_»∞ *Ï`«∞Å =∞^èŒº áÈ~å@OQÍ ZO^Œ∞‰õΩÉèÏqOK«~å Œ∞?

ÃÑ· "å Œ#Ö’¡ XHõ\˜, =¸_»∞ "å Œ#Å∞ Hõ=¸ºx[O, =∂i¯û[O ¿Ñ~°∞`À DL Œº=∂xfl =ºuˆ~HÕK«_»OÖ’ ã≤.Ñ≤.S. Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì (=∂i¯ûã¨∞ì)Å∞ Hõeã≤KÕ¿ã"Õ. Ô~O_À"å^•xfl ''=∂i¯ûã¨∞ì——Å`À áê@∞ =∂"À PÖ’K«<å q^è•<åxflP"≥∂kã¨∞Î<åfl=∞x K≥Ñ¨ÙÊ‰õΩ<Õ =∞iH˘O`« =∞Ok ‰õÄ_® H˘#™êyã¨∞Î<åfl~°∞.<åÅæ="å ŒO D áÈ~å\Ïxfl ã=∞i÷OK«_®xH ã≤ Œú=∞~Ú# H˘O « =∞Ok Hõ=¸ºxã∞ìJaè=∂#∞Ö’¡ #∞Oz =™ÈÎOk. "≥Ú «ÎO g∞ Œ =∂i¯û[O ¿Ñ~°∞`À «~° «=∞ ™ê÷~ÚÖ’ÃÑ· <åÅ∞QÆ∞ "å Œ#Å∞ H˘#™êQÆ∞ «∞<åfl~Ú. XH˘¯Hõ "å^•<Õfl ÑïjeOK«∞^•O.

"≥Ú Œ\ "å ŒO Wk |∂~°∞"å, Éèí∂™êfi=ÚÅ L Œº=∞O HÍ^• J<Õk. «ÑÊ‰õΩO_®™ê~åOâ◊OÖ’ Wk |∂~°∞˚"å L Œº=∞"Õ∞. W Õ HÍ Œ∞ „Ñ¨ÑÖK«=∞O «\Ï [iˆQ *Ï «∞Å


JÖÏO\˜ áÈ~å\ÏÅ‰õΩ =∞^ŒÌ`«∞ W"åfieû =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞, P áÈ~å\ÏÖ’¡ LO_Õ<åÜ«∞Hõ «fiO Jaè=$kúHõ~°=∞~Ú#^• HÍ^• J<Õ q+¨Ü«∂xH˜ „áê=ÚYº « hÜ«∂eû#Ñ¨xÖË Œ∞. D ãÖ Œ~åƒùÖ’¡ HÍ„"Õ∞_£ ™êìe<£ WÖÏ K≥áêÊ~°∞.

''™ê„=∂[º"å Œ x~°ƒùO èŒO J=∞Å∞ [~°∞QÆ∞ «∞#fl Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ [iˆQ *ÏfÜ≥∂^Œº=∂Ö’¡ qÑ¨¡= ÅHõΔ}ÏÅ‰õΩ x^Œ~°≈<åÅ∞QÍ P L^Œº=∂Ö’¡ HÍi‡Hõ=~°æ â◊‰õΩÎÅ„Ñ"Õâ◊OQÍx, qÑ¡=Hõ~° ÖË • iÑa¡Hõ<£ HÍ~°º„Hõ=∞OQÍx, „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ „áêuÑkHõQÍx«Ñ¨ÊxãïQÍ LO_ç f~åeû# Ñ¨xÖË Œ∞. Pá¶ê…x™ê÷<£ ™êfi «O„ «ºO H˘~°‰õΩ JK«Û\˜

Jg∞~°∞ (Ñ¶Óº_»ÖòÖÏ~°∞¤) H˘#™êyã¨∞Î#fl áÈ~å@O, Jg∞~°∂ J «x J#∞K«~°∞Å∂~åK«iHõ"å^Œ Jaè„áêÜ«∂Å‰õΩ Hõ@∞ ì|_ç L#fl"åˆ~ J~Ú#Ñ¨Ê\ ˜H©, Jk™ê„=∂[º"å^•xfl |ÅÇ‘Ï#Ñ¨~°z, z<åflaè#flO KÕÜ«∞QÆÅ∞æ ÀOk HÍ|\ì "åãÎ"åxH˜qÑ¡=Hõ~° áÈ~å@"Õ∞.

HÍ|\˜ì Jaè=$kú q~À èŒ‰õΩÅ∞ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤Ïã∞Î<åfl~°<Õ HÍ~°}O`À D áÈ~°\Ïxflx~°ã≤OKåÅ#_»O =∂i¯û[O HÍ Œ∞ ãïHõ •, JO Œ∞‰õΩ =ºuˆ~HõO ‰õÄ_». WHõ _»ÕÅ∞ÛHÀ=Åã≤O ŒÖÏ¡ ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åxH J_»¤OHQÍ

L#fl |_® ÃÑ@∞ì|_ç •s, |_® Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ‰õΩ K≥Ok# „ÑÉèí∞`åfixfl D áÈ~å@O„Ñ¨ «ºHõΔOQÍ QÍx, Ñ¨~ÀHõΔOQÍ QÍx |ÅÇ‘Ï# Ñ¨~°∞™ÈÎO^• ÖËHõ |ÅÑ¨~°∞™ÈÎO^• J<Õk=∂„ «"Õ∞. WOy « *Ï˝#=Ú#fl „Ñü XHõ iH© D áÈ~å@O U Œ$+≤ì À K«∂ã≤<å„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åxfl |ÅÇ‘Ï#Ñ¨~°Û Œh, JO Œ∞‰õΩ aè#flOQÍ, JÖÏO\˜ qÑ¡"åxH˜J_»∞¤QÍ xeÛ L#fl „Ñ¨Éèí∞`åfi<Õfl |ÅÇ‘Ï# Ñ¨~°∞ã¨∞ÎO Œh J~°÷=∞=Ù «∞Ok.

WHõ Ô~O_»= "å ŒO. WÖÏO\˜ áÈ~å\ÏÅ∞ Õâ◊OÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl #∂ «#„Ñ*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åxfl ÑHõ ^•i Ñ\ìOK«"å J<Õk. "≥Ú Œ\ x~°‚~ÚOK«∞HÀ"åeûOkJã¨Å∞ xiú+ì ~°∂ÑÖÖ’ [~°∞QÆ∞ «∞#fl P *Ï «∞Å áÈ~å@OÖ’ P<å\˜ ™ê=∂lHõqÑ¡"åxH˜ „Ñ¨ «ºHõΔOQÍQÍx, Ñ¨~ÀHõΔOQÍQÍx `À_»Ê_Õ á⁄>ˇx¬Ü«∂e\©ãπ U=∞~Ú<åL<åflÜ«∂ ÖË • J<Õk. JÖÏO\ á⁄>h¬Ü«∂e\©ãπ U=∞~Ú<å L<åflÜ«∞<Õ x~åú~°}‰õΩ=¿ãÎ P áÈ~å\ÏxH˜ HÍi‡Hõ=~°æO «Ñ¨Ê‰õΩO_® «# =∞ ŒÌ «∞xã¨∞ÎOk. J~Ú Õ PáÈ~å@O „Ñ¨[Å HΔ=∞O H˘~°H [~°∞QÆ∞ «∞#fl@∞ì HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl ™ê~åOâ◊OÖ’ |∂~°∞˚"å=~°æ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ H˘~°H, |∂~°∞˚"å <åÜ«∞Hõ «fiO HÕ Œ<Õ [~°∞QÆ∞`ÀO Œ<Õ q+¨Ü«∂xflHÍi‡Hõ=~°æO Z#fl_»∂ =∞iÛáÈ Œ∞. JÖÏO\ áÈ~å\Ïxfl ™ê èŒº=∞~Ú Õ P<å_»∞ L#fl «™ê÷~ÚÖ’ [~°∞QÆ∞ «∞#fl =~°æáÈ~å\Ïxfl Ñ¨Hõ ^•i Ñ¨\ìOK«_®xˆH |∂~°∞˚"å =~°æO„ÑÜ«∞uflã∞ÎOk. ™ê è•~°}OQÍ JÖÏO\ L Œº=∂Ö’¡ „Ñ[Ö’¡ =~°æ Œ$+≤ìx Ö’Ñ≤OÑ*Ëã≤Jxfl=~åæÅ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ XHõ >Ë#<Õ J"åãÎqHõ "å`å=~°}O ã¨$+≤ìOÑ¨|_»∞ «∞Ok.

L Œº=∞O ™êfi «O„`åºxfl JiHõ@ì_»O. "À\ÕQÆ∞ Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ Ñïq∞ «O KÕÜ«∞_»O,ÉèÏëêaè=$kú #iHõ@ì_»O, áê~î°âßÅÅ#∞ =¸ã≤"ÕÜ«∞_»O, JÖÏ<Õ XHõ *Ïu Jaè=$kúxJiHõ>Ëì «k «~° K«~°ºÅ‰õΩ Ñ¨Ó#∞HÀ_»O, =¸ÅOQÍ |∂~°∞˚"å =~åæxÔHO « #+ìO"å\˜Å∞¡ «∞O^À ^•^•Ñ¨Ù HÍi‡Hõ=~°æO á⁄O Õ #+ìO ‰õÄ_» JO «HõO>Ë «‰õΩ¯"Õg∞HÍ Œ∞. JÖÏO\ Ñiã≤÷ «∞Å∞ J}QÆ ˘Hõ |_»∞ «∞#fl *ÏuH K≥Ok# HÍi‡Hõ=~°æO "Õ∞ è•qâ◊‰õΩÎÅ ã¨fi «O„`åaè=$kúx JiHõ@ì_®xH˜ =∂„ «"Õ∞ LÑ¨Hõi™êÎ~Ú.——

HÍ„"Õ∞_£ ™êìe<£ ~åã≤# ÃÑ· q+¨Ü«∂xfl |\ì Ñ¶Óº_»e[O |ÅOQÍ LO_ç J<ÕHõ*Ï «∞Å`À ‰õÄ_ç# ~å[ºOQÍ L#fl Õâ◊OÖ’ [iˆQ ™ê=∂lHõ qÑ¡=OÖ’ *Ï «∞Åã=∞ãº ‰õÄ_® ÃÑ#"Õã∞H˘x LO@∞O Œx J~°÷=∞=Ù «∞Ok. JÖÏO@ÑÙÊ_»∞ P ã=∞ãºxiú+ì=∞~Ú# áÈ~å@ ~°∂ÑÖ fã¨∞‰õΩ<Õ Ñ¨HõΔOÖ’ P<å_»∞ Õâ◊OÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl™ê=∂lHõ qÑ¨¡"åxH˜ QÍh, „Ñ¨ÑÖK« HÍi‡Hõ qÑ¨¡"åxH˜ QÍh, „Ñ¨`«ºHõΔOQÍ<À,Ñ¨~ÀHõ ΔOQÍ<À ZO`À H˘O`« #ëêìxfl HõeyOKÕ „Ñ¨`ÕºHõ Ñïã≤÷`«∞Ö’¡ `«Ñ¨Êã~°fi™ê è•~°}OQÍ HÍi‡Hõ =~°æO «ÑÊ‰õΩO_® JÖÏO\ áÈ~å\ÏÅ‰õΩ =∞ ŒÌ «∞ x"åfie,Wã¨∞ÎOk ‰õÄ_». „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åÖ’¡ ÉèÏQÆOQÍ#∂, P qÑ¡"åÅ`À ÃÑ#"Õã≤H˘hJq H˘#™êQÆ∞ «∂ LO_»_»"Õ∞ JO Œ∞‰õΩ HÍ~°}O.

D q+¨Ü«∂<Õfl HÍ„"Õ∞_£ ™êìe<£ D HÕk =∂@Ö’¡ q=iOKå~°∞.

''™ê„=∂[º"å^•xfl |ÅÇ‘Ï# Ñ~°z, Ñ_»Q˘@ì_®xH À_»Ê_Õ *Ï «∞Å áÈ~å\ÏÅ‰õΩ`«Ñ¨Ê‰õΩO_® =∞^ŒÌ`«∞ x"åfiÅx n#~°÷O. ™ê„=∂[º"å^•xfl HÍáê_ç |ÅÑ¨~°KÕL Œº=∂Å#∞ Z\ì Ñïã≤÷ «∞Ö’¡#∂ ã¨=∞i÷OK«~å Œ∞.——

*Ï «∞Å ÇÏ‰õΩ¯Å‰õΩ ãO|OkèOz# ã=∞#fiÜ«∞O ãOÑÓ~°‚=∞~Ú# „Ñ ÕºHõ ã=∞ãºHÍ Œ∞. Jk HÍi‡Hõ qÑ¡"åxH˜ ãÖ|OkèOz# [#~°Öò ã¨=∞ã¨ºÖ’ XHõ ÉèÏQÆ"Õ∞."≥Ú «ÎO ã=∞ãºÖ’ Jk XHõ ÉèÏQÆO HÍ|\˜ì "≥Ú «ÎO ã=∞ãº#∞ Ñi+¯iOKÕ Œ$HõÊ äŒOÖ’ÉèÏQÆOQÍ<Õ •xfl Ñï+¨ iOKåe.——

HÍ|\ì xiÌ+ì ~°∂ÑÖÖ’ [~°∞QÆ∞ «∞#fl *Ï «∞Å áÈ~å\ÏÅ‰õΩ =∞ ŒÌ «∞ W"åfiÖÏÖË^• Jx PÖ’zOK«∞‰õΩ<Õ@Ñ¨ÙÊ_»∞ HÍi‡Hõ=~°æO `ÕÅ∞ÛHÀ"åeûOk Ô~O_Õ Ô~O_»∞q+¨Ü«∂Å∞ – P áÈ~å@O Õâ◊OÖ’ JÑ¨ÙÊ_»∞ H˘#™êQÆ∞ «∞O_Õ ™ê=∂lHõ qÑ¡"åxH˜„Ñü|O^è ŒHõ=∂ HÍ^• J<Õk XHõ\ ˜. „Ñ¨ÑÖK« ™È+ëã¨∞ ì qÑ¨ ¡"åxH˜ U"≥∂`å^Œ∞Ö’#~Ú<å „Ñü|O^èŒHõ=∂ J<Õk =∞~˘Hõ\ ˜. Jk ÃÑ· q+¨Ü«∂Ö’¡„Ñü|O^èŒHõ=∞~Ú`Õ Z\ ˜ì Ñïã≤÷uÖ’#∂ P áÈ~å\ÏxH˜ HÍi‡Hõ=~°æO `«#=∞ ŒÌ «∞x=fi Œ∞. „Ñü|O èŒOHõO HÍHõáÈ Õ «Ñ¨Ê‰õΩO_® =∞ ŒÌ «∞ Wã¨∞ÎOk. JO ÕHÍ Œ∞


Ñ¨Ù~ÀQÆq∞ã¨∞Î#fl HÍÅOÖ’<Õ „a\˜+π, „ÃÑ¶Oz, [~°‡<£, W\ÏeÜ«∞<£ «k «~° „Ñ¨[Å∞*Ï «∞Å∞QÍ ~°∂á⁄O^•~°∞——.

''J~Ú Õ ÃÑ· L^•Ç¨Ï~°}Ö’ PÜ«∂ „Ñ¨[Å∞ „Ñ¨ ÕºHõ *Ï «∞Å∞QÍ ~°∂á⁄O Œ_»O`Àáê@∞QÍ<Õ, J Õ ã=∞Ü«∞OÖ’<Õ ãfi «O„ « *ÏfÜ«∞ „ÑÉèí∞`åfiÅ∞QÍ ‰õÄ_® ~°∂á⁄O^•~Ú.JO>Ë „a\+μ, „ÃÑ¶Oz JÖÏ<Õ «k «~° *Ï «∞Å∞ „a\+μ =ÔQ·~å *ÏfÜ«∞ „ÑÉèí∞`åfiÅ∞QÍ‰õÄ_® ~°∂á⁄O^•~Ú. P „Hõ=∞OÖ’ S~°¡O_»∞ ÉèÏQÆ™êfiq∞ HÍÖË Œ∞. J~Ú<å Ñ¨tÛ=∞Ü« ~°Ñ¨Ù‰õΩ K≥Ok# ÃÑ· [#~°Öò ÅHõΔ}O JO Œ∞=¸ÅOQÍ =∂~° Œ∞.——

'' «∂~°∞Ê Ü« ~°Ñ¨ÙÖ’ Ñïã≤÷u =∞~À q èŒOQÍ #_çzOk. Ñ¨tÛ=∞ Ü« ~°Ñ¨ÙÖ’*Ï «∞Å∞ ã¨fi «O„ « *ÏfÜ«∞ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞QÍ ~°∂á⁄Ok Õ, «∂~°∞Ê Ü« ~°Ñ¨ÙÖ’ J<ÕHõ*Ï «∞Å`À ‰õÄ_ç# |Ç¨ï*Ï «∞Å „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ (=∞bì <Õ+¨#Öò ¿ãì\òû) U~°Ê_®¤~Ú.J¢™Èì – Ç¨ÏOQÆs, ~°ëêº „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ JÖÏO\˜"Õ. P¢ã≤ìÜ«∂Ö’ [~°‡#∞¡ ~å[H©Ü«∞OQÍKåÖÏ Jaè=$kú K≥Ok# *Ïu HÍ|\ì P¢ã≤ìÜ«∂Ö’x «k «~° *Ï «∞Åxfl\˜h ã¨"≥∞ÿHõºOKÕã≤ XˆH „Ñ¨Éèí∞ «fiO HÕ Œ ã¨g∞HõiOKÕ ÉÏ èŒº «#∞ [~°‡#∞¡ x~°fiiÎOKå~°∞. Ç¨ÏOQÆsÖ’L#fl *Ï «∞Åxfl\Ö’#∂ Jaè=$kú*Ok# =∂QÍº~°∞Ê JHõ _» „ÑÉèí∞`åfi<Õfl~°Ê~°K«_®xHÑ¨Ó#∞‰õΩ<åfl~°∞. « •fi~å "å~°∞ Ç¨ÏOQÆsÖ’ L#fl q∞ye# *Ï «∞ÅxflO\˜h ã¨"≥∞ÿHõºOKÕÜ«∞QÆÖÏæ~°∞. â◊HÎ=O «"≥∞ÿ ÉÏQÍ ãÖÑ¶∞\˜ «"≥∞ÿ Kåi„ «Hõ Ñï}Ï=∞OÖ’ U~°Ê_ç L#flJi™êì„Hõ\ ˜H± q∞Å@s |∞º~å„Hõã‘ PkèÑ¨ «ºOÖ’ LO_ç# „ˆQ@∞ ~°+¨º#∞¡, ~°ëêºÖ’x«k «~° *Ï «∞Åxfl\˜h ã¨"≥∞ÿHõºO KÕÜ«∞QÆÅ ÉèÏ~åxfl =Ç≤ÏOKå~°∞.

'' «∂~°∞Ê Ü« ~°Ñ¨ÙÖ’ Ñïã≤÷u JÖÏ #_çzOk. JO>Ë ZHõ _»~Ú Õ Ñ¶Óº_»e[OJÑ¨Ê\ ˜HÕHÍ x~°∂‡eOÑ¨|_»ÖË^À, ZHõ¯_»~Ú`Õ ÃÑ@∞ì|_ç^•s q^è•#O KåÅ|ÅÇ‘Ï#OQÍ LO^À, ZHõ _»~Ú Õ "≥#Hõ‰õΩ <≥@ì|_»¤ *Ï «∞Å∞ JÑ¨Ê\˜HÕHÍ Pi÷HõOQÍãÖÑ¶∞\˜ «=∞~Ú ã¨=∞„QÆ *Ï «∞Å∞QÍ Jaè=$kú K≥O Œ_»OÖ’ [Ü«∞„Ñ¨ ŒO HÍÖË ÀJÖÏO\˜ KÀ@¡ WÖÏO\˜ |Ç¨ï=∞ «∞Å „Ñ¨Éèí∞`åfiÖË~°Ê_Õ „Ñ¨ ÕºHõ Ñ¨ Œúu J=∞Ö’¡H˜=zÛOk.——

''HÍx «∂~°∞Ê Ü« ~°Ñ¨ÙÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O „Hõ=∞OQÍ Jaè=$kú K≥O Œ™êyOk. "åºáê~° ~°"å}Ï=∂~åæÅ∞ Jaè=$kú K≥O Œ™êQÍ~Ú. ÃÑ ŒÌ ÃÑ ŒÌ Ñ¨@ì}ÏÅ∞"≥Å∞ã¨∞Î<åfl~Ú. *Ï «∞Å∞ Pi÷HõOQÍ ™œ+ì"åxfl á⁄O Œ™êQÍ~Ú. "≥#∞Hõ|_»¤ *Ï «∞ÅãÎ|ú rq «OÖ’ <≥ÅH˘O@∞#fl ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O "åix L ÕÎ[ÑiÛ, HÍ~åºK«~°}‰õΩÑ¨ÙiH˘Å∞Ê`ÀOk. „ÃÑã¨∞û, käÜÕ∞@~ü =ÔQ·~åÅÖ’ =zÛ# Jaè=$kú =¸ÅOQÍ#∂,szëêì\ò (Pã≤Ü«∂) _»∂º=∂ (~°ëêº) =ÔQ·~å âßã¨#ã¨ÉèíÅ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ=¸ÅOQÍ#∂, ''*ÏfÜ«∞ ÉèÏ"åÅ∞—— "åiÖ’ |ÅÑ_»™êQÍ~Ú. Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∞#fl

„Ñ¨[Ö’¡ L#fl qaè#fl =~åæÅ „Ñ¨Ü≥∂*<åÅ∞ aè#flaè#flOQÍ LO\ÏÜ«∞<Õ Ü«∞ ä•~°÷O=∞~°∞QÆ∞# Ñ_çáÈ «∞Ok. „Ñ ÕºHOz ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞¡ «=∞‰õΩ#fl „ÑKå~° ™ê èŒ<åÅxfl\h„ÑÜ≥∂yOz JÖÏO\ "å`å=~°}Ïxfl ã$+≤ìOK«_»OÃÑ· HO„nHõi™êÎ~°∞. HÍx JÖÏO\k[~°QÆ‰õΩO_® `«# â◊H˜Î#O`å qxÜ≥∂yOz HÍi‡Hõ=~°æO K≥·`«#º Ñ¨Ói`«OQÍHõ$+≤KÕÜ«∂e. JO ÕHÍx XHõ „Ñ¨=∂ ŒO [iˆQ J=HÍâ◊O LOk Hõ • Jx U^À XHõ"≥∂`å Œ∞Ö’ P<å\ ™ê=∂lHõ qÑ¡"åxH À_»Ê_Õ á⁄>x¬Ü«∂e\©ãπ L#fl L Œº=∂xflx~°ã≤OK«_»O á⁄~°áê@∞. JÖÏO\˜k ™ê=∂lHÍaè=$kúÑ¨@¡#∂, =∂i¯û[O Ñ¨@¡#∂JÑKå~°"Õ∞ J=Ù «∞Ok. P èÀ~°} HÍi‡Hõ=~°æ Jã=∞~°÷ «‰õΩ zÇÏflO «ÑÊ, ã=∞~°÷ «‰õΩZO « =∂„ «O zÇ¨ÏflOHÍ Œ∞. D q+¨Ü«∞OÖ’ ''"Õ~fi~°∞QÍ Ñ¨Ù~ÀQÆq∞OK«O_ç, Hõeã≤≥|ƒH˘@ìO_ç—— J<Õ Öˇx<£ ã¨∂HÎ HÍi‡Hõ=~°æO ã¨ • QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀQÆÖÏæe.

WHõ =¸_»= "å ŒO =∂i¯û[O XHõ *Ïu ã¨"≥∞ÿHõº «#∞ |ÅÑ¨~°∞ã¨∞ÎOkQÍx,qzÛù#fl «‰õΩ `À_»Ê_» Œ∞ J<Õk. Wk „Ñ¨ã¨∞Î «O PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò LÉèíÜ«∞„áêO`åÖ’¡#∂H˘#™êQÆ∞ «∞#fl ~å¢+ì qÉèí[<À Œº=∂xfl Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x KÕÜ«∞|_»∞ «∞#fl"å Œ#.ã≤.Ñ≤.S, Hõ=¸ºxã¨∞ìáêsì (=∂i¯ûã¨∞ì) =ÔQ·~åÅO`å W Õ q+¨Ü«∂xfl K≥qÖ’ WÅ∞¡QÆ@∞ìH˘x T^Œ~°Q˘_»∞`«∞<åfl~°∞. PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò Ô~O_»~ÚáÈ`Õ =KÕÛ ™È+ë[OPyáÈ «∞#fl>Ëì"å~°∞ "åáÈ «∞<åfl~°∞. JÖÏ "åkOKÕ "å~°O`å ~°ëêºÖ’QÍh, =∞~ÀKÀ@QÍh WÖÏO\ ~å¢+ìqÉèí[<À Œº=∂Ö’¡ HÍi‡Hõ=~°æO =∞ ŒÌ «∞~ÚzÛ#@∞ì •YÖÏÅ∞HõxÑ≤OK«_»O ÖË Œ∞ Hõ • Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. JO ÕHÍHõ ™êìe<£QÍx, Öˇx<£QÍx*Ï «∞Å#∞ QÆ∞iOp, *Ï «∞Å ™êfi «O„`åºxfl QÆ∞iOp ~åâßˆ~QÍx, XˆH*ÏuÖ’ J<ÕHõHÍ~°}ÏÅ#∞ Ñ¨Ù~°ã¨¯iOK«∞H˘x [iˆQ „áêOfÜ«∞ qÉèË^•Å#∞ QÆ∞iOz ZHõ¯_®~åÜ«∞ÖË Œ∞ Hõ • Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. „Ñ¨ ÕºHÕz PO„ èŒ„Ñ¨ ÕâòÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl„áêOfÜ«∞ L Œº=∂Å∞ ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å, Éèí∂™êfi=ÚÅ L Œº=∂Å∞ HÍ|\ì WO Œ∞Ö’áêÖÁæ#_»O •fi~å Ñ‘_ç « „Ñ¨[efl pÅÛ_»O =∂„ «"Õ∞ [iy „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åxH˜#+ìO "å\˜Å∞¡ «∞O Œx ‰õÄ_» JO\Ï~°∞. D q+¨Ü«∂xfl ™êHõÅºOQÍ ÑïjeOKåe.*Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º#∞ q=iã¨∂Î HÍ„"Õ∞_£ ™êìe<£ D q èŒOQÍ ~åâß~°∞.

''*Ïu J<Õk ˆH=ÅO K«i„ «‰õΩ ãÖ|OkèOz# XHõ JOâ◊O =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞.xiÌ+ì=∞~Ú# XHõ â◊HÍxH˜ K≥Ok#, JO>Ë Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∞#fl ÃÑ@∞ì|_ç •sq è•#ÑÙ â◊HÍxH K≥Ok# Kåi„ «HÍOâ◊O ‰õÄ_®. Ñ¶Óº_»e[O x~°∂‡Å#, ÃÑ@∞ì|_ç •sq è•#O Jaè=$kú [iˆQ „Hõ=∞OÖ’<Õ, ÃÑ· "å\˜ À áê@∞QÍ<Õ „Ñ¨[Å∞ *Ï «∞Å∞QÍ~°∂á⁄O Õ „Hõ=∞O ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞ «∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ Ñ¨tÛ=∞ Ü« ~°ÑπÖ’ JÖÏ<Õ[iyOk. Ñ¶Óº_»Öò J<≥·Hõº «#∞ x~°∂‡eOz, ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O q[Ü«∞=O «OQÍ


Ñ¨Ó~°fiO L#fl ã¨fiÜ«∞O ãÖÑ¨Ó~°‚ „QÍg∞} =º=ã÷ #tOzáÈ~ÚOk HÍx, ^•x™ê÷<ÕÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O Jaè=$kú K≥O ŒÖË Œ∞. =∂~°∞¯û J#fl@∞ì áê « q è•#O #tOzáÈ~ÚOk, HÍx H˘`«Î q^è•#O ã¨$+≤ìOK«|_»ÖË^Œ∞. Ñ¶¨Óº_»Öò =ºuˆ~Hõ L^Œº=∞O™ê„=∂[º =ºu~Hõ áÈ~å@OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ H˘#™êyOk. ™ê„=∂[º "å^•xH©, "≥Ú «ÎO„Ñ*ÏhHÍxH =∞ èŒº#∞#fl "≥·~°∞ èŒº"Õ∞ „Ñ è•# "≥·~°∞ èŒºOQÍ =ÚO Œ∞H˘zÛOk. JO Œ∞=Å¡=∞# Õâ◊OÖ’ *ÏfÜ«∞ K≥· «#ºO, ™ê„=∂[º"å Œ =ºuˆ~Hõ K≥· «#ºOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ~°∂á⁄OkOk. ÉOQÍÅ∞ qÉèí[#‰õΩ =ºu~HõOQÍ JHõ _» [iy# áÈ~å@O =∞# Õâ◊OÖ’*ÏfÜ≥∂ Œº=∞O (*Ï «∞Å L Œº=∞O) P~°OÉèÏxH <åOk. P L Œº=∞O #∞O_ç á⁄Ok#L ÕÎ["Õ∞ PO„ èŒ*Ïu L Œº=∂xH JO‰õΩ~°"≥∞ÿOk. HÍO„ÔQã∞‰õΩ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤Ïã∞Î#fl|∂~°∞"å=~°æO qaè#fl *Ï «∞Å‰õΩ K≥Ok# „Ñ*ÏhHÍxfl ™ê„=∂[º"å^•xH =ºu~HõOQÍãg∞HõiOK«_»OÖ’ #∂ «#OQÍ Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∞#fl *Ï «∞Å K≥· «<åºxH J#∞QÆ∞}OQÍÉèÏëê „ÑÜ«ÚHõÎ ~å¢ëêìÅ x~å‡}Ïxfl „áêuÑkHõQÍ JOwHõiOzOk. P „áêuÑkHõÃÑ·#<ÕJxfl *Ï «∞bfl ™ê„=∂[º"å^•xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ Jk ã¨g∞HõiOK«QÆeyOk. HÍO„ÔQã¨∞x~å‡}O ‰õÄ_® J Õ „áêuÑ¨kHõÃÑ· [iyOk. 1947Ö’ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åxH˜„^ÀÇ¨ÏO KÕã≤ ÉèÏ~°`« ^ŒàÏs |_® |∂~°∞˚"å =~°æO (HÍO„Ñ¨_®~ü |∂~°∞˚"år)™ê„=∂[º"å ŒO`À q∞ÖÏY ü HÍ=_»O •fi~å ~å*ÏºkèHÍ~åxfl KÕlH¯OK«∞H˘#fl<å\H*Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º‰õΩ ãÖÉOkèOz #O «=~°‰õΩ L#fl Ñïã≤÷u Wk.

~°ëêºÖ’ J¢ëÈì – Ç¨ÏOQÆsÅ =∂kiQÍ U^À XHõ Jaè=$kúK≥Ok# *Ïu q∞ye#*Ï «∞Å #xflO\˜x ã¨"≥∞ÿHõºO KÕÜ«∞_»O WHõ _» [~°QÆÖË Œ∞. „a\˜+¨μ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å#∞O_ç U^À XHõ *ÏuH˜ K≥Ok# |∂~°∞˚"å =~åæxH˜ JkèHÍ~°O ŒYÅ∞ HÍ=_»OQÍHõÕâ◊OÖ’ L#fl HÍO„Ñ¨_®~ü |∂~°∞˚"år, |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ JkèHÍ~åxfl Ç¨ÏãÎQÆ «O

KÕã¨∞H˘<åfl~°∞. "åi „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ Œ$ëêìº ~å¢ëêìÅ∞ ˆH=ÅO áêÅHõ qÉèÏQÍÅ∞QÍ<ÕLO_ç Pi÷Hõ ~å[H©Ü«∂kèHÍ~°O JO`å ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO KÕuÖ’<Õ ˆHO„nHõ$ «OHÍ=_»O J=ã¨~°O. JO Œ∞=Å¡ ''ÉèÏ~° «*Ïu——, ''ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨ $u——, ''JYO_»ÉèÏ~° «O——, ''ÉèÏ~° «*Ïu JqÉèÏ[º"≥∞ÿ#k—— "≥Ú ŒÅQÆ∞ x<å^•Å`À #∂ «#OQÍ Jaè=$kúK≥O Œ∞ «∞#fl *Ï «∞Å Jaè=$kúH D HÍO„Ñ_®~ü |∂~°∞"å, |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ KÕ «∞Ö’¡L#fl HO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO J_»¤OH˜QÍ «Ü«∂Ô~·Ok. JO Œ∞=Å¡<Õ ™ê„=∂[º"å Œ =ºuˆ~HõáÈ~å@HÍÅOÖ’ ÉèÏëê „Ñ¨Ü«ÚHõÎ ~å¢ëêìÅ x~å‡}Ïxfl P"≥∂kOz# HÍO„ÔQ¿ã, f~åJkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ# «~åfi « PK«~°}Ö’ JO Œ∞‰õΩ =ºuˆ~HÕK«™êyOk. ZO`À~°HõÎ|e^•#O [iy# Ñ¶e «OQÍ QÍx z=~°‰õΩ ÉèÏëê „ÑÜ«ÚHõÎ ~å¢ëêìÅ∞ U~°Ê_»ÖË Œ∞.

Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∞#fl *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º Ñïëê¯~åxH˜ ÉèÏëê „Ñ¨Ü«ÚHõÎ ~å¢ëêìÅx~å‡}O P~°OÉèí"Õ∞ QÍx `«∞k =∂„`«O HÍ^Œ∞. `«=∞ Éèíq+¨º`«∞Î#∞ `å=Ú

"Õ∞ è•=ÙÅ∞ ''*ÏfÜ«∞ ÉèÏ"åÅ——`À L`åûÇÏO á⁄O Œ_»"Õ∞QÍHõ P ÉèÏ"åxfl qãÎ $ «OQÍ"åºÑ≤OÑ¨*ËÜ«∞_®xH˜ ‰õÄ_® Ñ¨Ó#∞HÀ™êQÍ~°∞.

''HÍx "≥#Hõ‰õΩ <≥@ì|_ç JÑ¨ÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_Õ "Õ∞Å∞H˘x ã¨fi «O„ « rq`åxfl HÍOHΔã¨∞Î#fl*Ï «∞Å∞ ã¨fiO «O„ « *ÏfÜ«∞ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞QÍ ~°∂á⁄O ŒÖËHõáÈÜ«∂~Ú. ~å*ÏºOQÆÜ«∞O„`åxfl KåÖÏ HÍÅOQÍ «# J Œ∞Ñ¨ÙÖ’H˜ fã≤H˘x JkèHÍ~åxfl K«ÖÏ~Úã¨∞Î#fl*ÏuH˜ K≥Ok# áêÅHõ=~°æ â◊H˜Î=O`«=∞~Ú# „ÑüÑ¶¨∞@# "åi ^•iHõ_»¤OH˜QÍ«Ü«∂~°~ÚºOk. ã¨fi «O„ « *ÏfÜ«∞ „Ñ¨Éèí∞ «fi x~å‡}ÏxH˜ Ñ¨Ó#∞HÀ=_»OÖ’ "å~°∞

KåÖÏ "≥#Hõ|_®¤~°∞.——

''P q èŒOQÍ Ñïã≤÷ «∞Å∞ «∂~°∞Ê Ü« ~°Ñ¨ÙÖ’x "≥#Hõ|_»¤ *Ï «∞efl áÈ~å@=∂~åæxH˜ <≥\Ïì~Ú.——

HÍ„"Õ∞_£ ™êìe<£ ~åã≤# ÃÑ· q+¨Ü«∂xfl |\ì *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º Jxfl ÕâßÅÖ’#∂Jxfl HÍÅÅÖ’#∂ XˆH ~°∂ÑÖÖ’ LO_» Œx J~°÷=∞=Ù «∞Ok. JO ÕHÍ Œ∞ P ã¨=∞ã¨ºã¨fiÉèÏ=O Ñ¶Óº_»e[O x~°∂‡Å#, ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O Jaè=$kú U Õâ◊OÖ’, UHÍÅOÖ’, U "≥∂`å Œ∞Ö’ [~°∞QÆ∞ «∞O^À P Ñïã≤÷ «∞Å‰õΩ J#∞QÆ∞}ºOQÍ *Ï «∞Åã¨=∞ã¨º ~°∂á⁄O Œ∞ «∞O Œx ‰õÄ_® É’ èŒÑ¨_»∞ «∞Ok. HÍ„"Õ∞_£ ™êìe<£ WzÛ# ÃÑ·L^•ÇÏ~°}Ö’ ÑtÛ=∞ Ü« ~°ÑÙÖ’ Ñ¶Óº_»e*Ïxfl x~°∂‡eOK«_®xH [iy# |∂~°∞"å„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åÖ’¡ ÉèÏQÆOQÍ<Õ, „Ñ¨ è•#OQÍ Ñ¶Óº_»Öò â◊‰õΩÎÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ<Õ*Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º ‰õÄ_® ~°∂á⁄OkOk.

HÍx «∂~°∞Ê Ü« ~°Ñ¨ÙÖ’ ‰õÄ_® „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åÖ’¡ ÉèÏQÆOQÍ<Õ [iy<å„Ñ¨ è•#OQÍ JkèHÍ~°OÖ’ L#fl XHõ *ÏuH˜ K≥Ok# |∂~°∞˚"å =~åæxH˜, "≥#Hõ‰õΩ<≥@ì|_»¤ *Ï «∞ÅÖ’x |∂~°∞˚"å =~åæÅ‰õÄ =∞ èŒº ãÖÑ¶∞~°¬}QÍ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º~°∂á⁄OkOk. Kåi„ «Hõ Ñi}Ï=∞OÖ’ ÑtÛ=∞ Ü« ~°ÑÙÖ’ HõO> PÅâ◊ºOQÍ WHõ _»ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O Pq~°ƒùqOK«_»"Õ∞ JO Œ∞‰õΩ „Ñ è•# HÍ~°}O. HÍ|\˜ì Kåi„ «HõÑi}Ï=∞ „Hõ=∞OÖ’<Õ *Ï «∞Å ã=∞ãº#∞ J~°÷O KÕã≤HÀ_®xH „ÑÜ«∞uflOKåe. ÖË‰õΩO>ËJ<ÕHõ «Ñ¨ÙÊ_»∞ x~°‚Ü«∂Å‰õΩ =zÛ =∂i¯û[O ¿Ñ~°∞`À<Õ =∂i¯û*ÏxH˜ JÑ¨Kå~°OKÕ™êÎO.

=∞#^Õâ◊OÖ’ *Ï`«∞Å ã¨=∞ã¨º#∞ JÖÏO\ ˜ Kåi„`«Hõ ^Œ$HõÊ^ä ŒO #∞O_çÑijeOK«∞^•O. Ü« ~°ÑÙÖ’ [#~°ÖòQÍ ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∞#flHÍÅOÖ’<Õ, =∞# Õâ◊O „a\+π =ÅãQÍ «Ü«∂~°~ÚOk. ™ê„=∂[º"å Œ∞Å PkèÑ «ºOHÕ Œ<Õ =∞# Õâ◊OÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç •s Pi÷Hõ ãÖ|O è•Å∞ <≥ÅH˘<åfl~Ú. JO «‰õΩ


„Hõ=∞OÖ’ Jxfl\HõO> PÅãºOQÍ#∂, „Ñ ÕºHõ "å`å=~°}OÖ’#∂ x*ÏO ãO™ê÷#O~° ŒÌ~Ú, P „áêO «O ‰õÄ_® Ü« xÜ«∞<£ „Ñ¨Éèí∞ «fiOÖ’ KÕiOk. P «~åfi « 1956#=O|~°∞Ö’ QÍx PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò ~å¢+¨ìO J=`«iOK«ÖË^Œ∞. J^≥·<å `≥ÅOQÍ}ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞¡, Éèí∂™êfi=ÚÅ #∞O_ç =zÛ# f„="≥∞ÿ# „ÑuÑ¶∞@##∞ ÃÑ ŒÌ =∞#∞+μºÅXÑ¨ÊO ŒO ^•fi~å K«ÖÏ¡iÛ# «~åfi «<Õ PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò J= «~°} [iyOk. J~Ú<å~å*ÏºkèHÍ~åxfl «=∞ ã¨fi„Ñ¨Ü≥∂[<åÅ‰õΩ LÑ¨Ü≥∂yOK«∞H˘<Õ ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ PO„ èŒ,≥ÅOQÍ} Éèí∂™êfi=ÚÅ, ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å =∞ èŒº JO «~°æ « "≥·~°∞ è•ºÅ∞ K≥Å~QÆ∞ «∂<Õ

=KåÛ~Ú. HÍO„Ñ¨_®~ü, |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ KÕ «∞Ö’¡ L#fl „Ñ¨Éèí∞ «fiO „Ñ¨*Ï™êfiq∞HõqÑ¡=Hõ~°Î"åºÅ#∞ JO>Ë Ñ¶Óº_»e*Ïxfl ã=¸ÅOQÍ x~°∂‡eOK«_»O, =º=™ê~ÚHõOQÍL#fl ^Õâßxfl áêi„âßq∞Hõ ^Õâ◊OQÍ ~°∂á⁄OkOK«_»O P^èŒ∞xHõ Ü«∞O„`åÅ#∞LÑ¨Ü≥∂yOz =º=™êÜ«∂xfl Jaè=$kú KÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅQÆ∞ Hõ~° Î"åºÅ#∞ÑÓiÎKÕÜ«∞ÖË Œ∞. KÕÜ«∞*ÏÅ Œ∞‰õÄ_». J@∞ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å`À#∂, W@∞ Éèí∂™êfi=∞º=~åæÅ`À#∂ Jk q∞ÖÏY ü J~ÚáÈ=_»"Õ∞ JO Œ∞‰õΩ HÍ~°}O. Ñ¨~°º=™ê#OQÍ™ê è•~°} „Ñ¨[Å rq «O <å<å\˜H˜ Hõ+ìÉèí∂~Ú+ìOQÍ «Ü«∂Ô~·Ok. „Ñ¨Éèí∞ «fiOÃÑ·f„="≥∞ÿ# JãÖ «$Ñ≤Î "åºÑ≤OzOk. <åÜ«∞Hõ «fiÑ¨Ù q„^ÀÇ¨ÏO =¸ÅOQÍ JãÖ «$Ñ≤Î~ÔHuÎ# „Ñ[efl qÑ¡=áÈ~å\OÖ’ ãOÑ¶∞\˜ « Ñ~°K«_»O [~°QÆÖË Œ∞. D Ñiã≤÷ «∞ÅxflO\˜=¸ÅOQÍ 1956Ö’ ≥ÅOQÍ}, PO„ èŒ „áêO`åÅ∞ XH ~å¢+ìOQÍ ãOb#"≥∞ÿ#ÑÊ\HÔ~O_»∞ „áêO`åÅ „Ñ¨[Å =∞ èŒº ã¨∞ Œ$_è»"≥∞ÿ# ãÖÑ¶‘∞ÉèÏ=O U~°Ê_»ÖË Œ∞. JO ÕHÍ Œ∞â◊ åÉÏÌÅ «~°|_ç "Õ~°∞ "Õ~°∞ ÑiáêÅ# HO Œ rqOK«_®xH JÅ"å@∞ Ñ_çLO_»_»O=¸ÅOQÍ PO„ èŒ∞Å∞ "Õ~°∞, ≥ÅOQÍ} "å~°∞ "Õ~°∞ J<Õ =∞#ãÎ «fiO W~°∞ „áêO`åÖ’¡#∂=∂ã≤áÈÖË^Œ∞. D „Ñ¨Éèí∞`«fiO „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¨¡= Hõ~°Î"åºÅ#∞ Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∞QÆeyL#fl@¡~Ú Õ JO>Ë Ñ¶Óº_»e[O x~°∂‡eOK«|_ç, „Ñ¨[Å Pi÷Hõ rq «O ™êÑ¶‘QÍJaè=$kú K≥O Œ_»O [iy LO>Ë P „Hõ=∞OÖ’ Ô~O_»∞ „áêO`åÅ =∞ èŒº "Õ~fi~°∞=∞#ã¨Î`åfiÅ∞ #tOz ã¨=∞„QÆ"≥∞ÿ# *ÏuQÍ ~°∂á⁄O^Õ^Õ. HÍx JÖÏO\ ˜k[~°QÆ#O^Œ∞=Å¡ LÉèíÜ«∞„áêO`åÅÖ’x Éèí∂™êfi=∞º ÃÑ@∞ì|_ç^•s =~åæÅ∞ `«=∞ãfi„ÑÜ≥∂[<åÅHõ=ã~°"≥∞ÿ#ÑÙÊ_»ÖÏ¡ „Ñ[ÅÖ’ L#fl "Õ~åÊ@∞ =∞#ãÎ åfihfl, [#~°ÖòQÍ„ÑÉèí∞ «fiOÃÑ· f„= «~°OQÍ#∞#fl JãO «$Ñ≤Îx qxÜ≥∂yOK«∞H˘x „áêOfÜ«∞ qÉèË •eflÔ~K«ÛQ˘@ì_»O ÕeÔH·Ok. ''|Å"≥∞ÿ# HO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO LO_®e—— J<Õ ™ê‰õΩ`À qq èŒ*Ï «∞Å∞ ãfiÜ«∞O ãOÑÓ~°‚*Ï «∞Å∞QÍ Jaè=$kú K≥O Œ_®xH PK«~°}Ö’ J_»∞¤Ñ_»∞ «∞#flˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiOÖ’x áêÅHõ=~åæÅ∞ «=∞ ã¨fi„Ñ¨Ü≥∂[<åÅ Œ$ëêìº XHõÑ¨ÙÊ_»∞ XHõ„áêO «O "åiH˜, =∞~˘HõÑ¨ÙÊ_»∞ WOH˘Hõ „áêO «O "åiH˜ =∞ ŒÌ «∞xã¨∂Î ~å=_»O‰õÄ_» D „áêOfÜ«∞ qÉèË •Å∞ =∞iO « ÃÑ~°QÆ_®xH À_»Ê_çOk. •x Ñ~°º=™ê#"Õ∞1969Ö’ „Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} H˘~°‰õΩ [iy# áÈ~å@"≥∞ÿ<å, D<å_»∞ LÉèíÜ«∞

~°∂á⁄OkOK«∞H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ ã¨~°fiã¨`åÎHõ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞QÍ PÜ«∂ *Ï`«∞Å∞~°∂á⁄O Œ_»"Õ∞ JO Œ∞‰õΩ «∞k Ñïëê¯~°O. Jq XˆH ÉèÏ~° « ã¨=∂YºÖ’ Hõeã≤LO\ÏÜ«∂ J<Õk „Ñ¨ ÕºHõ q+¨Ü«∞O. P q+¨Ü«∂xfl «=∞ «=∞ „âıÜ«∞ã¨∞û Œ$ëêìº=ÅO@sQÍ JÑÙÊ_® „ÑÉèí∞`åfiÅ∞ x~°‚~ÚOK«∞H˘O\Ï~Ú. JÖÏO\ ã≤÷u U~°Ê_Õ@O «=~°‰õΩ HO„ ŒOÖ’ JkèHÍ~åxfl KÕlH¯OK«∞H˘x L#fl HÍO„Ñ_®~ü |∂~°∞"årH, Jaè=$kúK≥O Œ∞ «∞#fl qq èŒ *Ï «∞Å‰õΩ K≥Ok# |∂~°∞"å, Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ‰õΩ =∞ èŒº "≥·~°∞ èŒºOU^À XHõ ~°∂ÑÖÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∂<Õ LO@∞Ok. Jk XHõÑ¨ÙÊ_»∞ x~°ƒO èŒ Ç≤ÏOn=ºuˆ~HÀ Œº=∞OQÍ ~°∂á⁄O Œ=K«∞Û, "≥#∞Hõ|_»¤ „áêO`åefl ˆHO„ ŒO z#fl K«∂Ñ¨ÙK«∂™ÈÎO^Œ<Õ ~°∂ÑÖÖ’ |Ç≤Ï~°æ`«O HÍ=K«∞Û, ˆHO„^•xfl ˆH=ÅO ^Õâ◊~°Hõ Δ},Hõ=¸ºxH+#∞¡ "≥Ú ŒÖ·# H˘xfl JOâßÅ‰õΩ =∂„ «"Õ∞ Ñiq∞ «O KÕã≤ PÜ«∂ *Ï «∞Å∞Pi÷HõOQÍ#∂, ™êOã¯ $uHõOQÍ#∞ Jaè=$kú K≥O Œ_®xH gÅ∞QÍ ~å¢ëêìÅ JkèHÍ~åxflqãÎ $ «OQÍ ÃÑOKåÅ<Õ ~°∂ÑÖ fã¨∞HÀ=K«∞Û. U ~°∂ÑÖ fã¨∞H˘<åfl ÃÑ·=hfl áêHΔHõÑiëê¯~åÖË. ã~°fiã`åÎHÍkèHÍ~°OQÆÅ ãfi «O„ « *Ï «∞Å „ÑÉèí∞`åfiÖË~°Ê_Õ=~°‰õΩ HO„ ŒOÖ’JkèHÍ~°OÖ’ L#fl HÍO„Ñ¨_®~ü |∂~°∞˚"årH˜, PÜ«∂*Ï «∞ÅÖ’#∞#fl ÃÑ@∞ì|_ç •s.Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ‰õΩ =∞ èŒº "≥·~°∞ èŒºO qaè#fl ~°∂áêÖ’¡ H˘#™êQÆ∞ «∂<Õ LO@∞Ok.JO Œ∞ˆH Hõ=¸ºxã¨∞ìáêsì (=∂–Öˇ) D ã¨=∞ã¨º‰õΩ Ñïëê¯~°OQÍ q_çáÈÜÕ∞ Ç¨Ï‰õΩ¯`Àã¨Ç¨ *Ï`«∞ÅxflO\ ˜H© ã¨fiÜ«∞O x~°‚Ü«∞ ã¨∂„`åxfl P"≥∂kOzOk. D<å\ ˜|_®|∂~°∞"å, Éèí∂™êfi=∞º=~åæÅ „ÑÉèí∞`åfixH =ºu~HõOQÍ PÜ«∂ *Ï «∞Å‰õΩ K≥Ok#Ñ‘_ç « „Ñ¨*ÏhHÍxfl ã¨"≥∞ÿHõºO KÕÜ«∞QÆeyOk P ã¨∂„ «O XHõ >Ë.

HÍ|\ì =∞# Õâ◊OÖ’ «∂~°∞Ê Ü« ~°Ñ¨Ù ÕâßÖ’¡h |Ç¨ï*Ï «∞Å „Ñ¨Éèí∞`åfiÖ’¡=∂kiQÍ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º, JkèHÍ~°OÖ’ #∞#fl *ÏuH˜ K≥Ok# |∂~°∞˚"å =~åæxH˜,"≥#∞Hõ‰õΩ <≥@ì|_»¤ *Ï «∞ÅÖ’x |∂~°∞"å =~åæxH© =∞ èŒº "≥·~°∞ èŒºOQÍ QÍHõ, HO„ ŒOÖ’JkèHÍ~°O KÕlH˜ OK«∞H˘x L#fl HÍO„Ñ¨_®~ü, |_®Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ „Ñ¨Éèí∂`åfixH©,PÜ«∂ *Ï «∞Å‰õΩ K≥Ok# ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å‰õÄ, Éèí∂™êfi=ÚÅ‰õÄ =∞ èŒº "≥·~°∞ èŒºOQÍ~°∂á⁄O Œ_»O XHõ „Ñ¨ ÕºHõ «. (ÃÑ‰õÄºeÜ«∂i\©)

=∞~À „Ñ ÕºHõ « ‰õÄ_» LOk. „a\+μ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞ =∞# Õâßxfl áêeOz#~ÀAÅÖ’<Õ =O ŒÅ ãÖYºÖ’ ã¨fi «O„ « ãÖ™ê÷<åÅ∞ L<åfl~Ú. «=∞‰õΩ JO_»QÍLOK«∞H˘<Õ ÅHõΔ ºO`À<Õ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞ L ÕÌâ◊Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ<Õ "å\˜ =∞#∞QÆ_»#∞HÍáê_»∞ «∂ =KåÛ~°∞. 1948Ö’ =∞# Õâ◊OÖ’x HÍO„Ñ_®~ü |∂~°∞"år`À q∞ÖÏY üJ~Ú "åiH˜ ~å*ÏºkèHÍ~°O ŒYÅ∞ KÕã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ ‰õÄ_® P ãÖ™ê÷<åÅ =∞#∞QÆ_»#∞JÖÏ<Õ LOKÕ +~° «∞`À<Õ KÕâß~°∞. P «~åfi « ãO™ê÷<åkèÑ «∞Å`À ~årÑ_ç „Hõ=∞OQÍ"å\˜#xfl\˜x ÉèÏ~° « „Ñ¨Éèí∞ «fiOÖ’ ãÖb#O KÕÜ«∞QÆeyOk HÍO„ÔQãπ „Ñ¨Éèí∞ «fiO. P


^•fi~å Ô~O_»∞ „áêO`åÅ „Ñ[Å∞ HO„ Œ „ÑÉèí∞`åfixH =ºu~HõOQÍ áÈ~å_»_»O áÈ~Ú,XHõi`À =∞~˘Hõ~°∞ áÈ~å_»∞H˘<Õ Œ∞ã≤÷uH˜ ky « •fi~å ≥Å∞QÆ∞ *Ïu âßâ◊fi «OQÍÔ~O_»∞ â◊„ «∞ HÍºOÑ¨ÙÅ∞QÍ peáÈ=_»=¸, „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ =ºuˆ~HõOQÍ P~°OÉèí"≥∞ÿÔ~· åOQÆ ™êÜ«Ú èŒ áÈ~å@OQÍ [~°∞QÆ∞ «∞#fl =º=™êÜ«∞Hõ qÑ¡=O qÑ¨s « #ëêìÅ‰õΩQÆ∞iHÍ=_»=¸ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. D ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’<Õ =∞~À q+¨Ü«∞O ‰õÄ_®QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe. „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¨¡=OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ *Ï`«∞Å Jaè=$kú[~°∞QÆ∞ «∞O Œx JO Œ~°∂ JOwHõi™êÎ~°∞. ÑtÛ=∞ Ü« ~°ÑπÖ’ P qÑ¡=O ÃÑ@∞ì|_ç •sq è•# Jaè=$kúHõ~° Œâ◊Ö’<Õ [iyOk. JO Œ∞=Å¡ Ñ¶Óº_»e[O x~°∂‡eOÑ|_»_»O`Àáê@∞ qaè#fl*Ï «∞Å∞ JHõ _» ã¨fi «O„ « „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞QÍ ‰õÄ_® ~°∂á⁄O^•~Ú.

«∂~°∞Ê Ü« ~°ÑÙÖ’ =ÚYºOQÍ ~°ëêºÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O ™ê„=∂[º"å ŒOQÍ~°∂á⁄Ok# «~åfi « „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡=O [iyOk. JO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ *Ï «∞Åã¨=∞ã¨º Ñ¨tÛ=∞ Ü« ~°Ñ¨Ù HõO>Ë aè#fl"≥∞ÿ# suÖ’ [iyOk.

D<å_»∞ ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ JO>Ë ™ê„=∂[º"å ŒO "≥Ú «ÎOQÍ <åâ◊#O HÍ#∞#flÜ«ÚQÆOÖ’ ™È+e[O „ÑÑOK«"åºÑ≤ «OQÍ q[Ü«∞O á⁄O Œ∞ «∞#fl Ü«ÚQÆOÖ’ HÍi‡Hõ=~°æ <åÜ«∞Hõ åfi# #∂ «# „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡=O`À áê@∞ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º ‰õÄ_®H˘#™êQÆ∞`ÀOk. „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡=O`À ÃÑ#"Õã≤H˘x LO_Õ *Ï «∞Å ã=∞ãº ~°ëêºÖ’HõO>Ë aè#fl"≥∞ÿ# Ñiã≤÷ «∞Ö’¡ WHõ _» ~°∂á⁄O Œ∞`ÀOk. J~Ú Õ WHõ _» *Ï «∞Å ã=∞ãºÜ« ~°Ñ¨ÙÖ’ Ñïëê¯~°"≥∞ÿ#@∞¡ |∂~°∞˚"å ÑïkèÖ’ ‰õÄ_» Ñïëê¯~°O HÍ Œ∞. JO Œ∞‰õΩHÍ~°}O WHõ _» [~°∞QÆ∞ «∞#fl „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡=OÖ’ |∂~°∞˚"å =~°æO <åÜ«∞Hõ «fiáê„ «#∞ HÀÖ’Ê=_»"Õ∞. XHõ ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’<Õ HÍ Œ∞ ~°ëêº qÑ¡=O Ñ¨ÓiÎ J~Ú#«~åfi « "≥#∞Hõ|_ç# ÕâßÅxfl\Ï ‰õÄ_» „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åÅ‰õΩ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOKÕ

áê„ «#∞ |∂~°∞˚"å =~°æO HÀÖ’Ê~ÚOk.

JÖÏO\˜ qÑ¡"åÅhfl D<å_»∞ HÍi‡Hõ =~°æ <åÜ«∞Hõ åfi# #∂ «# „Ñ¨*Ï™êfiq∞HõqÑ¨¡"åÅ∞QÍ<Õ H˘#™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú. nxx |\˜ì Uq∞ `≥Å∞ã¨∞ÎOk? ˆHO„^ŒOÖ’JkèHÍ~°OÖ’ L#fl QÆ∞`«Î ÃÑ@∞ì|_ç^•s =~åæxH˜, qaè#fl *Ï`«∞Å‰õΩ K≥Ok#ÃÑ@∞ì|_ç •s, Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ‰õΩ =∞ èŒº#∞#fl "≥·~°∞ è•ºxfl „Ñ¨*Ï «O„ « qÑ¡=OÖ’ÉèÏQÆOQÍ Ñi+¯iOK«∞HÀ=_®xH, JÖÏO\ áÈ~å\ÏÅ‰õΩ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOK«_®xHPÜ«∂ *Ï «∞Å‰õΩ K≥Ok# |∂~°∞˚"å =~°æO ã≤ ŒúOQÍ ÖË Œ∞. JÖÏO\˜ Ñïã≤÷ «∞Ö’¡qÑ¡= áÈ~å@O f„= «~°OQÍ Jaè=$kú K≥O Œx „áêO`åÖ’¡#∂, qÑ¡= áÈ~å@OP~°OÉèí"≥∞ÿ `å`å¯eHõOQÍ ^≥|ƒu#fl „áêO`åÖ’¡#∂ JkèHÍ~åxfl ÑÖK«∞H˘<ÕÑ¶∞~°¬}Å∞QÍ<À (~å¢+ì, ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ=∞ èŒº) PO„ èŒ„Ñ¨ ÕâòÖ’ [~°∞QÆ∞ «∞#fl@∞¡

„áêO`åÅÖ’#∂ H˘#™êQÆ∞`«∞#fl ~å¢+¨ì qÉèí*<À^Œº=∞"≥∞ÿ<å. Wk XHõ¯ PO„^èŒ„áêO «OÖ’<Õ HÍ Œ∞, ZHõ _≥Hõ _≥· Õ â◊ åÉÏÌÅ∞QÍ "Õ~°∞"Õ~°∞ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ HÕ Œ (ã¨fi Õâ◊ãO™ê÷<åÅ∞QÍx, „a\+μ „ÑÉèí∞ «fiOÖ’x ~å¢ëêìÅ∞QÍx) rqOK«_®xH JÅ"å@∞Ñ_»¤„Ñ[ÅÖ’ ã"≥∞ÿHõº ~å¢ëêìÅ x~å‡}O [iyO^À «~° «=∞ ™ê÷~ÚÖ’ JHõ _»ÖÏ¡ WÖÏO\˜„áêOfÜ«∞ qÉèË •Å∞ «Å Z «Î_»O, Jq K«~°=∞ ™ê÷~Ú#O Œ∞ H˘#fl «~åfi « ~å¢+ìqÉèí[<À Œº=∞OQÍ ~°∂á⁄O Œ_»O ÉèÏ~° « Õâ◊=∞O «\Ï HõxÑ≤™ÈÎOk. Wk =∞~À „Ñ ÕºHõ «.

Wn ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ *Ï «∞Å ã=∞ãº ~°∂á⁄O Œ∞ «∞#fl f~°∞. ‰õΩ¡ÑÎOQÍ K≥áêÊÅO>ËÜ« ~°ÑÙÖ’ =∂kiQÍ QÍHõ „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åxH „^ÀÇÏO KÕã≤ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å`Àq∞ÖÏY ü J~Ú HO„ ŒOÖ’ JkèHÍ~åxfl KÕlH˜ OK«∞H˘#fl ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~åæxH˜~å¢ëêìÅÖ’ L#fl ÃÑ@∞ì|_ç^•s Éèí∂™êfi=∞º=~åæÅ‰õΩ =∞^èŒº Ñ¶¨∞~°¬}QÍ WHõ¯_»~°∂á⁄O Œ∞`ÀOk. P „Hõ=∞OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ ãÖ™ê÷<åÅ∞ ~° Œ∞ÌKÕÜ«∞|_ç# «~åfi «ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ PO„ èŒ„Ñ¨ ÕâòÖÏQÍ U~°Ê~°K«|_»¤ H˘xfl ã¨"≥∞ÿHõº ~å¢ëêìÅÖ’ „Ñ¨ ÕºHõ~å¢ëêìÅ∞ U~°Ê_®Å<Õ ÅHõΔ ºO`À „áêOfÜ«∞ Ñ¶∞~°¬}Å∞ ‰õÄ_» [~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú. H˘xflâ◊ åÉÏÌÅ∞QÍ "Õ~fi~°∞ Ü« x@∞ûÖ’ rqOK«_»O =¸ÅOQÍ „Ñ[ÅÖ’ U~°Ê_»¤ "Õ~åÊ@∞=∞#ãÎ «fi=¸, [#~°ÖòQÍ „Ñ¨Éèí∞ «fiOÃÑ· L#fl =ºuˆ~Hõ å P Ñ¶∞~°¬}Å‰õΩ <åÜ«∞Hõ «fiO=Ç≤Ïã¨∞Î#fl Éèí∂™êfi=∞º ÃÑ@∞ì|_ç^•s =~åæÅ‰õΩ ÃÑ@∞ì|_çQÍ LÑ¨Hõiã¨∞Î<åfl~Ú.JO Œ∞=Å¡ ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ „Ñ¨ ÕºHõ Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ ~°∂á⁄O Œ∞ «∞#fl *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨ºÖ’ÉèÏQÆOQÍ<Õ WÖÏO\˜ „áêOfÜ«∞ L Œº=∂efl K«∂_®e «Ñ¨Ê, ''*Ïux pÅÛ_»O——QÍ<ÀqzÛù#flHõ~° L Œº=∂Å∞QÍ<À K«∂_»~å Œ∞.

*Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º WÖÏO\˜ ~°∂ÑÖ fã¨∞H˘#flKÀ@¡ ~å¢+ìqÉèí[# [iy "Õ~fi~°∞~å¢ëêìÅ∞ U~°Ê_ç# =∞~°∞<å\˜ #∞O_ç H˘ «ÎQÍ U~°Ê_Õ ~å¢ëêìÅÖ’ LO_Õ ÃÑ@∞ì|_ç •sÉèí∂™êfi=∞º=~åæÅ‰õÄ, Pi÷Hõ ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~åxfl «=∞ QÆ∞ÃÑÊ@Ö’ LOK«∞H˘#flHO„ Œ „ÑÉèí∞ «fiOÖ’x áêÅHõ=~åæÅ‰õÄ =∞ èŒº Ñ¶∞~°¬} K≥Å~QÆHõ «ÑÊ Œ∞. ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’P~°OÉèí"≥∞ÿ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl =º=™êÜ«∞ qÑ¡= áÈ~å@O`Àáê@∞ P Ñ¶∞~°¬} ‰õÄ_»qaè#fl ~°∂áêÖ’¡ =ºHõÎO HÍHõ «ÑÊ Œ∞. Ô~· åOQÆ ™êÜ«Ú èŒ qÑ¡= ÑÙ~ÀQÆ=∞# „Hõ=∞OÖ’qaè#fl *Ï «∞Å Ñ‘_ç « „Ñ¨[Å∞ «Ñ¨Ê‰õΩO_® ã¨"≥∞ÿHõº=∞ø`å~°∞. „áêOfÜ«∞ qÉèË •Å∞`å~å™ê÷~Ú #O Œ∞H˘#fl D Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ ~å¢+ìqÉèí[# Ô~· åOQÆ ™êÜ«Ú èŒ qÑ¡=OÖ’uiy qaè#fl „áêO`åÅ „Ñ¨[Å∞ ã¨"≥∞ÿHõºO HÍ=_®xH˜ `À_»Ê_»∞ «∞O Õ «Ñ¨Ê Z\ìÑïã≤÷ «∞Ö’#∂ J=~À èŒO HÍ Œ∞. „Ñ¨ ÕºHÕz D<å_»∞#fl qÑ¡= Ñïã≤÷ux Œ$+≤ìÖ’LOK«∞H˘x PÖ’z¿ãÎ Jk Z\˜ìÑiã≤÷ «∞ÅÖ’#∂ J=~À èŒO HÍ*ÏÖ Œ∞. ''*Ïu qzÛù#flOJ=Ù «∞Ok— J<Õ ¿Ñ~°∞`À<À, =∞~À JO èŒ qâßfiãÖ`À<À Ü«∞ ä•~°÷ Ñï}Ï=∂xflQÆ∞iÎOK«‰õΩO_® D L Œº=∂Å‰õΩ J_»∞¤ «ye x~°ƒO èŒOQÍ XˆH ~å¢+ìOÖ’ LOK«_»O


«Ñ¨Ê‰õΩO_® Ô~O_»∞ ~å¢ëêìÅ∞ ~å[H©Ü«∞ Pi÷HÍkèHÍ~å#flO «#\˜x «=∞ QÆ∞ÃÑÊ@Ö’ÃÑ@∞ìH˘x L#fl HO„ Œ „ÑÉèí∞`åfixH =ºu~HõOQÍ ãOÑ¶∞~°¬} [~°∞ÑHõ «ÑÊ Œ∞. Ô~O_»∞~å¢ëêìÅÖ’#∂ áêÅHõ=~åæÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ =º=™êÜ«∞Hõ qÑ¡=O Ñ¨Ù~ÀQÆq∞OK«Hõ`«Ñ¨Ê^Œ∞. P<å_»∞ `≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å ^•i„^•ºxH˜, k#O k#O ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#flx~°∞^ÀºQÍxH˜ PO„ èŒ∞Å ÃÑ «Î#O HÍ~°}=∞<Õ ™ê‰õΩ K≥Ñ≤Ê =º=™êÜ«∞ qÑ¡=OÖ’áêÖÁæ<Õ Ô~· åOQÍxfl ≥ÅOQÍ} Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ =∞ÉèíºÑ¨ÙK«ÛÖË~°∞. JÖÏO\˜ Ñïã≤÷ ÕPO„ èŒ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ ‰õÄ_» Z Œ∞~˘¯#Hõ «ÑÊ Œ∞. LÉèíÜ«∞ „áêO`åÅ „Ñ[Å∞ ÉèÏ~° « Õâ◊"åºÑ≤`«OQÍ H˘#™êQÆ∞`«∞#fl =º=™êÜ«∞Hõ qÑ¨¡=OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ `«Ñ¨Ê‰õΩO_®ã"≥∞ÿHõº=∞ø`å~°∞. D Jaè=$kú x~À èŒHõ „ÑÉèí∞`åfixfl x~°∂‡eOz, nx™ê÷<Õ ™ê÷Ñ≤OK«|_Õ‰õÄbÔ~· «∞ ~å[ºOÖ’ «Ñ¨Ê‰õΩO_® PO„ èŒ „Ñ¨*ÏhHõ=∞O`å XˆH „Ñ¨Éèí∞ «fiO HÕ Œã¨"≥∞ÿHõº"≥∞ÿ ã¨=∞„QÆ"≥∞ÿ# *ÏuQÍ ~°∂á⁄O ŒHõ «Ñ¨Ê Œ∞.

JO Œ∞=Å¡ D "åºãOÖ’ ÃÑ·# q=iOz#@∞¡ ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’x „Ñ ÕºHõ Ñiã≤÷ «∞Ö’¡~°∂á⁄O Œ∞ «∞#fl *Ï «∞Å ã=∞ãºÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ PO„ èŒ∞ÅO`å ã=∞„QÆ"≥∞ÿ# XH *ÏuQÍ~°∂á⁄O Õ „Hõ=∞OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ D ~å¢+ì qÉèí[<À Œº=∂Å#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åeQÍx JO Œ∞H˘~°‰õΩ J"åãÎqHõ"≥∞ÿ# Ô~O_»∞ *Ï «∞Å ã≤ •úO`åxH˜ Ñ¨Ó#∞HÀ"åeû#ÑxÖË Œ∞.

=∂i¯û[O ¿Ñ~°∞`À ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ <≥ÅH˘#fl „Ñ ÕºHõ Ñiã≤÷ «∞Ö’¡, *Ï «∞Å ã=∞ãºÖ’ÉèÏQÆOQÍ<Õ [~°∞QÆ∞ «∞#fl „Ñ¨ ÕºHõ ~å¢+ì L Œº=∂efl x~°tOK«‰õΩO_® `å`å¯eHõOQÍ"Õ~fi~°∞ ~å¢ëêìÅ <Õ~°Ê~°K«∞‰õΩ<åfl ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’x |_® |∂~°∞"å, |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ„Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ =ºuˆ~HõOQÍ [~°∞QÆ∞ «∞#fl #∂ «# „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡=OÖ’ LÉèíÜ«∞„áêO`åÅ „Ñ¨[Å∞ ã¨"≥∞ÿHõº=∞~Ú, ã¨=∞„QÆ=∞~Ú# *ÏuQÍ ~°∂á⁄O^Œ∞`å~°<ÕqâßfiãÖ`À<Õ =∂i¯û*Ïxfl P"≥∂kOKÕ"å~°O`å D áÈ~å\ÏÅ‰õΩ «=∞ =∞ ŒÌ «∞x=fiQÆÅ~°x Pt^•ÌO.

- ã¨$[# =∂ã¨Ñ¨„uHõ 44= ãÖzHõ 1973

- #_»∞ã¨∞Î#fl ≥ÅOQÍ}-U„Ñ≤Öò - 2011

~å¢+¨ì qÉèí[<À^Œº=∂Å∞QÍ<À, WÖÏO\˜"Õ =∞iH˘xfl ~°∂áêÖ’¡ Ñ¶¨∞~°¬}Å∞QÍ<À~°∂á⁄O Œ=K«∞Û. J~Ú Õ P Ñ¶∞~°¬}ÅÖ’ áêÖÁæ<Õ „Ñ¨[Ö’¡ qÑ¡= á⁄>ˇh¬Ü«∂e\©Å∞L<åflÜ«∞h, „Ñ¨Éèí∞ «fiOÃÑ· f„="≥∞ÿ# JãÖ «$Ñ≤Î ¿Ñ~°∞H˘x LO_»_»O =¸ÅOQÍ<Õ PáÈ~å\ÏÖ’¡ „Ñ¨[Å∞ ÃÑ ŒÌ Z «∞Î# áêÖÁæO@∞<åfl~°h =∞#O =∞iÛáÈ~å Œ∞. JO Œ∞=Å¡P áÈ~å\ÏÖ’¡ áêÖÁæ<Õ „Ñ¨[ÅÖ’¡ L#fl á⁄>ˇx¬Ü«∂e\©ãπ#∞ ™êÜ«Ú èŒ =º=™ê~ÚHõqÑ¡"åxH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ LÑ¨Ü≥∂yOK«∞HÀ=_®xH˜ gÅ∞QÍ HÍi‡Hõ =~°æO JÖÏO\˜Ñ¶∞~°¬}Å Z_»Å (HO„ Œ „ÑÉèí∞ «fi x~°O‰õΩâßkèHÍ~åxfl |ÅÑ~°K«_®xH À_»Ê_Õ „Ñ ÕºHõÑ¶∞~°¬}ÅÖ’ «Ñ¨Ê J#∞‰õÄÅ "≥·Yi<Õ fã¨∞HÀ"åe. « •fi~å<Õ PÜ«∂ Ñ¶∞~°¬}Å‰õΩ<åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤Ïã¨∞Î#fl |∂~°∞˚"å, Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ#∞ „Ñ¨[Å #∞O_ç "Õ~°∞KÕã≤,„Ñ¨[Ö’¡ L#fl qÑ¡= â◊HÎ ™ê=∞~å÷ºÅ#∞ (i=Å∂º+¨#s á⁄\˜h¬Ü«∂e\©ãπ) „Ñ¨Éèí∞ «fi=ºu~Hõ ™êÜ«Ú èŒ Ô~· åOQÆ qÑ¡=OÖ’ ãOÑ¶∞\˜ «Ñ~°Û_»O ™ê èŒº=∞=Ù «∞Ok. Ô~· åOQÆqÑ¡=O q[Ü«∞O á⁄O Œ_»O ^•fi~å<Õ ã¨=∞„QÆ"≥∞ÿ# *Ï «∞Å∞ ~°∂á⁄O Œ∞`å~Ú. DŒ$+≤ì À<Õ „Ñ¨ã¨∞Î «O PO„ èŒ„Ñ¨ ÕâòÖ’x LÉèíÜ«∞ „áêO`åÖ’¡ [~°∞QÆ∞ «∞#fl áÈ~å\Ïxfl

*Ï «∞Å ã¨=∞ã¨ºÃÑ· [~°∞QÆ∞ «∞#fl áÈ~å@OÖ’ JO «~åƒùQÆOQÍ K«∂ã≤, nxÜ≥∞_»Å=∂i¯û*Ïxfl P"≥∂kOKÕ"å~°O`å J#∞‰õÄÅ"≥·Yi fã¨∞HÀ"åeû LO@∞Ok.JO ÕQÍx Z\ìÑïã≤÷ «∞Ö’¡#∂ qzÛù#flHõ~° L Œº=∞OQÍ K«∂_®eû# Ñ¨xÖË Œ∞.

WHõ <åÅæ= "å Œ#. D áÈ~å\Ïxfl Ô~O_»∞*Ï «∞Å =∞ èŒº [~°∞QÆ∞ «∞#fl áÈ~å@OQÍZO Œ∞‰õΩ ÉèÏqOK«~å Œ∞? J<Õk D áÈ~å@O Ñ¨@¡ „Ñ¨[Ö’¡ =ÚYºOQÍ Ñ¨@ì} =∞ èŒº«~°QÆu „Ñ¨[Ö’¡#∂, q^•ºi÷ Ü«Ú=[#∞Ö’¡#∂ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl L`åûÇ¨xfl K«∂ã≤, P

áÈ~å\Ïxfl ã¨=∞i÷OK«_®xH˜ ã≤^Œú"≥∞ÿ. ^•xx ã¨=∞i÷OK«∞HÀ=_®xH˜ HÍ~°}ÏÅ∞Ñïjeã¨∞Î#fl q∞ «$Å #∞O_ç „Ñ¨ è•#OQÍ D „Ñ¨â◊fl =™ÈÎOk.

PO„ èŒ ≥ÅOQÍ} „áêO`åÅ‰õΩ K≥Ok# „Ñ¨[ÅO`å WOHÍ ã¨=∞„QÆ"≥∞ÿ# Jaè=$kúá⁄O Œx XˆH*Ïu XˆH ÉèÏ+¨ =∂\Ï¡_»∞`å~°∞. XˆH Éèí∂ÉèÏQÆOÖ’ x=ã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. XˆHq èŒ"≥∞ÿ# Pi÷Hõ q è•#O LOk. J~Ú Õ â◊ åÉÏÌÅ∞QÍ "Õ~fi~°∞ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ HÕ ŒrqOK«_®xH˜ JÅ"å@∞ Ñ¨_ç# HÍ~°}O KÕ « LÉèíÜ«∞„áêO`åÅ „Ñ¨[ÅÖ’#∞ `å=Ú"Õ~°∞ "Õ~°∞ J<Õ =∞#ãÎ «fiO ri‚OK«∞H˘x LOk. Ñ¶Óº_»e[O x~°∂‡eOÑ¨|_ç Õâ◊Oáêi„âßq∞HõO KÕÜ«∞|_ç Pi÷HÍaè=$kú K≥O Õ „Hõ=∞OÖ’ LÉèíÜ«∞ „áêO`åÅ „Ñ¨[Ö’¡#∞"Õ~fi~°∞ ÉèÏ"åÅ∞ #tOz ã=∞„QÆ"≥∞ÿ# *ÏuQÍ ~°∂á⁄O Œ_»O [~°∞QÆ∞ «∞Ok. D „ÑÉèí∞ «fiPkèÑ¨ «ºO HÕ Œ JÖÏO\˜ Jaè=$kú [~°QÆx HÍ~°}OQÍ<Õ „áêOfÜ«∞ qÉèË è•eOHÍH˘#™êQÆ∞ «∂ L<åfl~Ú. P qÉèË •ÖË D<å\˜ ~å¢+ì qÉèí[<À Œº=∂xH˜ „áêuÑ¨kHõ.D ~ÀA "Õ~fi~°∞ ~å¢ëêìÅ∞ HÍ"åÅx HÀ~°∞H˘#flO « =∂„ «O KÕ « Ô~O_»∂ "Õ~fi~°∞*Ï «∞Åx ã≤ •úO «O KÕã¨∞HÀ#=ã¨~°O ÖË Œ∞. Ô~O_»∞ ~å¢ëêìÅ∞QÍ U~°Ê_ç# «~åfi «


KåÖÏ=∞Ok Öˇxxã¨∞ì ã¨∂„`åefl =Ö¡"Õã¨∞ÎO\Ï~°∞ ''q_çáÈÜÕ∞ Ç¨Ï‰õΩ¯`À ã¨Ç¨ *Ï «∞Åã¨fiÜ«∞O x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O LO_®——ÅO@∂, ã¨=∞ã¨º «=∞ •HÍ =¿ãÎ =∂„ «O Hõ@∞ì|_çLO_»~°∞.

DÖ’QÍ ÉèÏ~° « „Ñ¨Éèí∞ «fiO, „Ñ¨™ê~° ™ê èŒ<åÅ∞ Õâ◊ ã¨"≥∞ÿHõº «H©, ã¨=∞„QÆ «‰õΩ=ÚÑ¨ÙÊ "å\˜e¡O ŒO@∂, „Ñ¨Kå~°O KÕÜ«∞_»OÖ’ =Úxy áÈÜ«∂~Ú. Õâ◊ ã¨"≥∞ÿHõº «‰õΩÉèíOQÆO HõÅ∞QÆ∞`ÀO Œ<Õ ÉèíÜ«∞O K«∂Ñ≤ ÉèÏ~° « „ÑÉèí∞ «fiO x~°ƒO è•xfl J=∞Å∞ Ñ~°KåÅxK«∂™ÈÎOk. Õâ◊ Éèí‰õΩÎÅ JO «~å «‡ÅH˜ JÑ‘ÊÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. áÈ~å@ „áêO`åÅ‰õΩ"≥Å∞ÑÅ L#fl"å~°∞ D „ÑKå~åxH Ö’|_»∞ «∞<åfl~°∞. JO Œ∞Hõx =∞# Õâ◊OÖ’ *Ï «∞Åã¨=∞ã¨º#∞ =∞#O q=~°OQÍ ÑïjeOKåe. D áÈ~å@OÖ’ U =~åæÅ∞<åfl~Ú?ÉèÏ~° « „ÑÉèí∞ «fi =~°æ ãfiÉèÏ=O Uq∞\, ã=∞„QÆ «#∞ xÅÉ@ì_»OÖ’ •x „ÑÜ≥∂[#OUq∞\˜? g\˜Ö’¡ ™ê„=∂[º"å ŒO áê„ Õq∞\˜ J<Õk =∞#O ÉÏQÍ PÖ’zOKåe.ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’x *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º =¸ÅOÖ’H˜ =∞#O "≥àÏ§e.

*Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º U ÕâßxHÍ Õâ◊O Ñï+¨ iOK«∞HÀ"åÅx Wk =~°‰õΩ J#∞‰õΩ<Õ"åà◊¡O. *Ï «∞Å ã¨fiÜ«∞O x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O JO>Ë ã¨fiÜ«∞O „ÑüÑüÎ Jh, ™êOã¨ $uHõ„ÑüÑüÎ Jh J#∞‰õΩO@∂ ~å[H©Ü«∞ „Ñ¨*Ï™êfi=∞ºO *’eH˜ áÈÜÕ∞º"åà◊§O HÍ Œ∞.

HÍh, ™ê„=∂[º"å^Œ Ü«ÚQÆOÖ’ *Ï`«∞Å ã¨=∞ã¨º JO`«~å˚fÜ«∞ ã¨=∞ã¨ºQÍ=∂iOk. •x ~°∂ÑÖ, ™ê~°O, qãÎ $ux Ö’ «∞h ãÖ «iOK«∞‰õΩ<åfl~Ú. XHõ *ÏuÃÑ «Î<åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ =∞~˘Hõ *Ïu ¿ãfiK«ÛùQÍ, ~å[H©Ü«∞OQÍ q_çáÈ~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞=∂„ «"Õ∞ •xH ãfiÜ«∞O x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O =Ù#fl@∞¡ ÖHõ . XHõ ~å[ºOÜ≥ÚHõ x~°O‰õΩâ◊~å*ÏºOQÆ Ü«∞O„`åOQÍxH˜ Ö’|_ç =∞~˘Hõ *Ïu q=ÚH˜Î ™êkèOK«ÖË^Œ∞. JÖÏ™êkèOz#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∂„ «"Õ∞ „Ñ¨ÑÖK« qÑ¡=OÖ’ ÉèÏQÆ=∞ø «∞Ok.

=Åã¨, J~°÷=Åã¨ ^ÕâßÅÖ’x *Ï`«∞Å ã¨=∞ã¨º PÜ«∂ ^ÕâßÅÖ’x #∂`«#„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡=OÖ’ ÉèÏQÆ"Õ∞. x~°∞Ì+ìOQÍ =∂\Ï¡_®ÅO>Ë ~Ú"åà◊ WO_çÜ«∂Ö’U =~åæÅ∞ qq èŒ *Ï «∞Å „Ñ¨[efl J}z "Õã¨∞Î<åfl~Ú? Jq ™ê„=∂[º"å ŒO,Éèí∂™êfi=∞ºO, ŒàÏi ÃÑ@∞ì|_ç •i =~°æO, XHõ *ÏuÖ’ qq èŒ =~åæÅ∞O\Ï~Ú.WO_çÜ«∂Ö’ Uk H©ÅHõ =~°æO? *Ïu „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ JO@∞#flÑ¨ÙÊ_»∞ Jq Z=i„ÑÜ≥∂[<åÅ∞? *Ïu q=ÚHÎ JO@∞#flÑÙÊ_»∞ Jk U *Ïu q=ÚHÎ? *Ïu ã=∂# «fiO,Ñ¨Ù~ÀQÆu, JO>Ë Z=iH˜ K≥O Œ∞`å~Ú? D „Ñ¨â◊flÅ‰õΩ *Ï"å|∞Å =~°æ Œ$HõÊ äŒO g∞ ŒP è•~°Ñ¨_ç =ÙO\Ï~Ú. *Ïu ã¨=∞ã¨º g∞ Œ „âßq∞Hõ =~°æ Œ$HõÊ äŒO "Õ~°∞, |∂~°∞˚"åÑ‘_»Hõ =~åæÅ Œ$HõÊ äŒO "Õ~°∞. „âßq∞Hõ =~°æO, Ô~· åOQÆO ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç ^•~°∞efl=∞#O ÖˇH˜ OK« #Hõ ˆ~¡ Œ∞.

ÉèÏ~°`« ^Õâ◊OÖ’ *Ï`«∞Å ã¨=∞ã¨ºb

W "åà◊ „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º JyflÖÏQÍ =∞O_»∞`ÀOk. KåÖÏ ãÖH¡+ìOQÍ‰õÄ_® «Ü«∂~°~ÚOk. J@∞ |_® Õâßhfl, W@∞ |_»∞QÆ∞ Õâßhfl ‰õÄ_® `åHÕk.ÖÏãπ UO*ˇÖòû (J"≥∞iHÍ) J èÀ[QÆ «∞Î #∞Oz K≥K≥<åº (~°ëêº) H˘O_» tY~åÅ^•HÍ#∂, L`«Î~° S~å¡O_»∞ "≥∞ÿ^•<åÅ #∞Oz =∞Ü«∞<å‡~ü J~°}ºO ^•HÍ#∂,P„Ñ¶≤HÍÖ’x ~°∞"åO_® #∞Oz S~ÀáêÖ’x É’ã≤flÜ«∂ ^•HÍ#∂, „jÅOHõ #∞Ozáê « ~°ëêºÖ’x >ÿ=∞~ü iÑä¡H± ^•HÍ#∂ qq èŒ *Ï «∞Å∞ «=∞~°HõÎO zOkã¨∂Î<ÕL<åfl~Ú. `«^•fi~å nx `«HõΔ} „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ñïëê¯~°O HÍ"åÅx xÅnã≤J_»∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú.

WO_çÜ«∂ ãÖQÆu K«∂^•ÌO. WOK«∞q∞OK«∞ 50 Uà◊§ #∞Oz WHõ _ç „Ñ¨Éèí∞ «fiO"ÕÖÏk =∞Okx Ç¨Ï «=∂iÛOk. "åà◊√§ KÕã≤# Ñ¨#ÖÏ¡ *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂Ö’¡áêÖÁæ#_»O, Dâß#º „áêO «OÖ’#∂, HÍj‡~ü, ÑO*Ï|∞Ö’¡#∂ L Œº=∂Å∞ L èŒ$ «OQÍL<åfl~Ú. ÉèÏ~° « „ÑÉèí∞ «fiÑÙ áêâ◊qHõ «#∞ D "åãÎ=O "Õ~Ú <åÅ∞HõÅ`À Kå@∞`ÀOk.JO ÕHÍ Œ∞, *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∞OÖ’ ÅHõΔÅ=∞Ok |e^•<åxH ã≤ Œú=∞=Ù «∞<åfl~°x‰õÄ_® =∞#‰õΩ Õ@ ≥Å¡O J=Ù «∞Ok.

ÅHõΔÖÏk „Ñ¨[Å#∞ P`å‡~°Ê}‰õΩ Ñ¨ÙiH˘ÖËÊ Pâ◊Ü«∞O ZO « L#fl «"≥∞ÿ#k, •xflz#fl K«∂ÑÙ K«∂¿ãÎ Jk ãÇ≤ÏOK« Œ∞. #∂ «# „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åxfl q[Ü«∞=O «OKÕ™êÎ=∞O@∞#fl =∞#O nxfl =∞iO «QÍ Ñ¨\ìOK«∞HÀ"åe. JÑ¨ÙÊ_Õ J}z"Õ «, ÀÑ≤_ôJO «=∞=Ù`å~Ú. ÔH#_®Ö’ ‰õΩºÉH± ã=∞ãº g∞ Œ Ô~Ñ¶¨Ô~O_®xfl PtOKÕ „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ"å^Œ∞Å∞ Jk HÍj‡~üÖ’ =∂„`«O =Å¡HÍ^ŒO\Ï~°∞. Hõ=¸ºxã¨∞ì qÑ¨¡=HÍ~°∞Å∞


ÃÑ@∞ì|_ç^•s =~åæxH˜ Ñ¨kÅ"≥∞ÿ# =∂Ô~¯\ò HÍ=Åã≤ =zÛOk. JO^Œ∞Hõx=∂Ô~¯\òH˜ J_»∞¤QÍ =Ù#fl Éèí∂™êfi=∞º =~åæxfl „`Àã≤ ~å[#flk. ~å[H©Ü«∂kèHÍ~°OKÕlH˜ OK«∞‰õΩ#flk. ~å*ÏºkèHÍ~åxfl xÅÉˇ@∞ìHÀ=_®xH˜ ~å[H©Ü«∞ „Ñ¨*Ï™êfi=∞ºOÉÏQÍ Ñ¨xH˘zÛOk. JO Œ∞Hõx *Ïu J<Õ ÉèÏ=#x Jk ÃÑOzOk. „Ñ¨[efl UHõOKÕÜ«∞_»O HÀãO ¿ãfiK«Ûù, ã=∂# «fiO, ™œ„ÉèÏ «$ «fiO J<Õ x<å^•xfl „ÑKå~°O KÕã≤Ok.Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ∞flOz q=ÚHÎ ™êkèOK«∞HÀ=_»O HÀãÖ „Ñ¨[Å∞ Éèí∂~°∞˚"å =~åæxH˜=∞ ŒÌ «∞xKåÛ~°∞. D ~°HõOQÍ *ÏfÜ«∞ ~å*ÏºÅ∞ (<Õ+¨<£ ¿ãì\òû) U~°Ê_®¤~Ú.

HÍh, «∂~°∞Ê Ü« ~°Ñπ, Pã≤Ü«∂, P„Ñ¶≤Hõ, ÖÏ\˜<£ J"≥∞iHÍÅÖ’ K«i„ «„Hõ=∞OWÖÏ ™êQÆÖË Œ∞. ÃÑ@∞ì|_ç ^•s q è•#O PÅã¨ºOQÍ ~å=_»O =Å¡, Éèí∂™êfi=∞ºOWOHÍ áê Œ∞‰õΩx ãïQÍæ U~°Ê_»ÖË Œ∞. *Ï «∞Å∞ K≥ÖÏ¡K≥ Œ∞~°∞QÍ =Ù<åfl~Ú. z#fl z#fl*Ï «∞ÅÃÑ· ÃÑ ŒÌ ÃÑ ŒÌ *Ï «∞Å∞ ÃÑ «Î#O KÕâß~Ú. JO Œ∞Hõx XHõ*Ïu ÃÑ «Î#O HÕ ŒZ<Àfl *Ï «∞Å∞ J}y=∞}y =ÙO_»=Åã≤ =zÛOk. ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O K˘K«∞ÛH˘x=zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ J}QÍi# *Ï «∞Å∞ "Õ∞ÖÁ¯x áÈ~å@O "≥Ú ŒÖˇ\Ïì~°∞. HÍh |Å"≥∞ÿ#*Ï «∞Å∞ "å\˜x «=∞ HÍeHÕ Œ `˘H˜ Ñ¨\ ì LOKå~Ú. Ô~O_»= „Ñ¨ÑÖK« Ü«Ú ŒúO«~°∞"å « «∂~°∞Ê Ü« ~°Ñ¨ÙÖ’ *Ïu ~å*ÏºÅ∞ U~°Ê_®¤~Ú. ~°ëêº ãÖQÆu "Õ~°∞.

*Ïiã¨∞ì ~°ëêº z#fl z#fl *Ï «∞efl «# K≥Ñ¨ÙÊKÕ «Ö’¡ LOK«∞‰õΩOk. "å\˜ Pi÷Hõ,~å[H©Ü«∞, ™êOã¯ $uHõ rq «O ~°ëêº*Ïu PkèÑ «ºO HO Œ #eyáÈ~ÚOk. |_çÖ’K« Œ∞=Ù ‰õÄ_® ~°ëêº ÉèÏ+¨Ö’<Õ K≥¿ÑÊ"å~°∞. ~å[H©Ü«∞ ÃÑ «Î#O ã¨~ãï. z#fl z#fl*Ï «∞Å „Ñ¨[Å∞ ~°ëêº*Ïu ÃÑ «Î#O HÕ Œ #eyáÈÜÕ∞"å~°∞. nx JO «\˜fl K«∂¿ãÖˇx<£ ''~°ëêº *Ï «∞Å |OkMÏ<åÖÏ LOk——J<åfl~°∞.

™È+ëã¨∞ì qÑ¨¡=O (1917) *Ïu J}z"Õ`«#∞ f„=OQÍ Ñ¨\˜ìOK«∞‰õΩ#flk.q_çáÈÜÕ∞ Ç¨Ï‰õΩ¯`À ã¨Ç≤Ï «O Jxfl *Ï «∞ÅH© ã¨fiÜ«∞O x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O WKåÛ~°∞.ã¨fiK«ÛùO ŒOQÍ XHõ ã¨=∂Yº (ÃÑ¶_»~+¨<£) U~°Ê_ç~k.

Pã≤Ü«∂, P„Ñ¶≤HÍ, ÖÏ\˜<£ J"≥∞iHÍ ÕâßÅÖ’ =Å™êkèÑ¨ «ºO =Å¡ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞ «=∞ W+ìO =zÛ#@∞¡ KÕâß~°∞. *Ï «∞Å#∞, „áêO`åÅ#∞, „Ñ¨[Å ÉÏQÀQÆ∞eflUg∞ Ñ¨\ìOK«∞HÀ‰õΩO_® «=∞ z «ÎO =zÛ#@∞ì qÉèílOKå~°∞. JO Œ∞=Å¡ KåÖÏ"≥#∞Hõ|_ç# ÕâßÖ’¡ Jaè=$k÷ xezáÈ~ÚOk. ™ê=∂lHõ, Pi÷Hõ, *ÏfÜ«∞ K≥ÿ «#ºOÃÑiˆQ Œâ◊Ö’ ÀÑ≤_ôH˜, Ñ‘_»#H˜, J}z"Õ «‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ *Ïu q=ÚHÎ áÈ~å\ÏÅ∞"≥Ú ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. q Õj ™ê„=∂[º"å Œ =º`åˆ~Hõ áÈ~å\ÏÅ`À áê>Ë "åi |O>ÿ#ã¨fi Õj Éèí∂™êfi=∂ºxH˜ =º «~HõOQÍ „Ñ¨[Å∞ áÈ~å_®~°∞. D q=ÚHÎ áÈ~å\ÏÅ^•fi~å =Åã¨, J~°÷=Åã¨ ÕâßÖ’¡ *Ïu ã¨"≥∞ÿHõº`å, K≥ÿ «#ºO ~°∂á⁄O^•~Ú. „âßq∞Hõ

*Ïuq=ÚHÎ áÈ~å@OÖ’ ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~åæxfl Éèí∂™êfi=∞º =~åæxfl «Ñ≤ÊOzq∞QÆ å Jxfl =~åæefl UHõO KÕÜ«∞_»O ™ê èŒº"Õ∞. WÖÏ XHõ=OHõ „Ñ¨[efl UHõO KÕã¨∂Î"Õ~˘Hõ=OHõ â◊ «$=ÙÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_®e. D áÈ~å@O ÖË‰õΩO_® =∞#OãOÑÓ~°‚ q=ÚHÎ ™êkèOK«ÖËO. JO Œ∞Hõ<Õ *Ïuq=ÚHÎ áÈ~å@O JO>Ë JOu=∞OQÍJk =~°æ áÈ~å@"Õ∞. ™ê„=∂[º"å Œ Ü«ÚQÆOÖ’ *Ïu q=ÚHÎ áÈ~å@O ÖË‰õΩO_® U*Ïu [#∞Å∞ ¿ãfiK«Ûù#∞ ™êkèOK«ÖË~°∞. ÀÑ≤_ô, Ñ‘_»#Å #∞Oz q=ÚHÎ Ñ¨ÓiÎ q=ÚHÎHÍÖË=Ù. D „áêuÑ¨kHõ g∞ Œ WO_çÜ«∂Ö’ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º#∞ =∞#O Ñïje^•ÌO.

J<ÕHõ HÍ~°}ÏÅ=Å¡ WO_çÜ«∂Ö’ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º ãÖH¡+ìOQÍ «Ü«∂~°~ÚOk.WHõ _» J}z"Õ¿ã *Ïu JO@∂ „Ñ¨ ÕºHõOQÍ XHõ \˜ ÖË Œ∞. HÍh „jÅOHõÖ’, @s¯Ö’,áêH˜™êÎ<£Ö’ JÖÏ =ÙOk. Z‰õΩ¯= *Ï «∞Å∞ =ÙO_»@O =Å¡ WHõ _» ^ÀÑ≤_ô ã¨Ê+ìOQÍHõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ÉèÏ~° « „Ñ¨Éèí∞ «fi"Õ∞ P Ñ¨x KÕã¨∞Î#flk. q Õj ™ê„=∂[º "å Œ∞Å#∞,ã¨fi Õj ãÖÑ¨#fl =~åæÅ#∞ HÍáê_»_®xH˜ WHõ _» J<ÕHõ *Ï «∞Å [#∞Å#∞ J}zÃÑ\ì,"åi Jaè=$kúx P@OHõÑ¨~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞. WHõ _» =∞ «O, ~å[H©Ü«∂Å∞ HõÅQÍÑ¨ÙÅQÆOHÍ=_»O=Å¡ ã¨=∞ã¨º ã¨Ê+ìOQÍ HõxÑ≤OK« Œ∞.

*ÏfÜ«∞ K≥ÿ «#ºO, *Ï «∞Å∞, ~å*ÏºÅ∞:

*Ïu J<Õk ™ê=∂lHõ ÑÙ~ÀQÆ=∞# Ñ¶ÅO. Jk [_® «‡HõO HÍ Œ∞. *Ïu ÅHõΔ}ÏÅ∞,™ê=∂lHõ, Pi÷Hõ ~å[H©Ü«∞ ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ Jaè=$kú K≥O Œ∞`å~Ú.

Éèí∂™êfi=∞º =~åæxfl F_çOz , |∂~°∞˚"å =~°æO JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞*Ï «∞Å∞ «Öˇ åÎ~Ú.

=∞#=∞O`å XHõ\˜ J<Õ ÉèÏ=# XHõ „áêO «OÖ’ =ÙO_Õ „Ñ¨[Å =∞ èŒº HõÅQÆ_»Oã¨Ç¨Ï[O. ~å[H©Ü«∞, Pi÷Hõ ~°OQÆOÖ’ D ÉèÏ=# |ÅÑ¨_»∞ «∞Ok. JÑ¨ÙÊ_Õ *ÏuK≥ÿ`«#ºO "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok. PKå~åÅ∞, =º=Ç¨~åÅ∞ XHõ\ ˜QÍ =ÙO_ç, ÉèÏ+¨ÃÑOá⁄Ok#Ñ¨ÙÊ_»∞ D „Hõ=∞O =∞iO « "ÕQÆ=O «O J=Ù «∞Ok. ~å[ºO U~°Ê_»QÍ<ÕWk =∞iO « Œ$_è»OQÍ =ÙO@∞Ok. *Ïu K≥ÿ «#ºO ÃÑiÔQÑÙÊ_»∞ „Ñ[Å =∞ èŒº ™ê~°∂Ñº «ÃÑOá⁄O Œ∞ «∞Ok. ≥QÆÅ =∞ èŒº Õ_®Å∞, ÉèÏ+¨Ö’ Õ_®Å∞, ãÖã¨ $uÖ’ Õ_®Å∞`«QÆ∞æ`å~Ú. JÖÏ XHõ\ ˜QÍ =ÙO>Ë `å=Ú Jaè=$kú K≥O^Œ∞`å=∞x „Ñ¨[Å∞J#∞‰õΩO\Ï~°∞. Wk XHõ Kåi„ «Hõ J=ã¨~°O, Wk XHõ Kåi„ «Hõ Œâ◊. J~Ú Õ DKåi„`«Hõ ^Œâ◊ Jxfl "Õà◊ÖÏ, Jxfl KÀ\Ï¡ XˆHÖÏ [~°QÆ^Œ∞. Ñ¨tÛ=∞ S~ÀáêÖ’Éèí∂™êfi=∞ºO #∞Oz q=ÚHÎ ÅaèOzOk. *ÏfÜ«∞ « «ÖˇuÎOk. ÃÑ@∞ì|_ç ^•sq è•#O Jaè=$kú K≥O Õ Œâ◊Ö’ „Ñ¨[Ö’¡ *ÏfÜ«∞ « ÃÑOá⁄OkOk.


‰õÄ_® q_»Q˘\ÏìÅx K«∂âß~°∞. D q èŒOQÍ 1905Ö’#∂, 1947Ö’#∂ ‰õÄ_®ÉˇOQÍÖò qÉèí[# [iyOk. `≥Å¡"åà◊√§ "≥o§áÈÜÕ∞ãïH˜ =ÚYºOQÍ =¸_»∞*Ï «∞Å∞–ÉˇOQÍb, ÑÖ*Ïc, HÍj‡~ü *Ï «∞Å∞ – WO_çÜ«∂, áêH˜™êÎ<£Å =∞ èŒºq_»Q˘@ì|_®¤~Ú.

=Åã¨áêÅ# ÖË‰õΩO_® LO>Ë *Ï «∞Åhfl ‰õÄ_® ÉÏQÍ Jaè=$kú K≥Ok LO_Õq.J Õ ã=∞Ü«∞OÖ’ ≥Å¡"å_çH =ºu~HõOQÍ Pk"åã∞Å∞, Ô~· «∞Å∞ áÈ~å\ÏÅ∞ KÕâß~°∞.W=hfl =Åã¨ =ºuˆ~Hõ K≥ÿ «#ºOÖ’ ÉèÏQÍÖË. „âßq∞Hõ =~°æO Ô~· åOQÆO, =∞ èŒº «~°QÆu™êfi «O„`À Œº=∞OÖ’ áêÅ∞ÑÖK«∞‰õΩ<åfl~Ú. nxÖ’ ÉèÏQÆOQÍ „áêOfÜ«∞ ÉèÏ+¨Å∞Jaè=$kú K≥O^•~Ú. *ÏfÜ≥∂ Œº=∞OÖ’ „Ñ¨Kå~°O =Ú=∞‡~°OQÍ ™êyOk. ™êÇ≤Ï «º,™êOã¯ $uHõ K≥ÿ «#ºO ‰õÄ_® ÃÑiyOk. g@xflO\ Ñ¶e «OQÍ ÉèÏëê „ÑÜ«ÚHõÎ ~å„ëêìÅU~åÊ@∞H˜ HÍ=Åã≤# <ÕÑ¨ äŒºO «Ü«∂Ô~·Ok.

D *Ïu L Œº=∂Åhfl ‰õÄ_® *ÏfÜ≥∂ Œº=∞OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ [iQÍ~Ú. 1905Ö’[iy# ÉOQÍÖò qÉèí[#, •#∞flOz ™êy# =O Õ=∂ «~°O L Œº=∞O D q+Ü«∂xfl≥eÜ«∞KÕ™êÎ~Ú. 1918–22 =∞ èŒº L"≥fi «∞ÎQÍ ÖËz# ™êfi «O„ «º áÈ~å@ L Œº=∞OÖ’

ÉèÏëê„Ñ¨Ü«ÚHõÎ ~å„ëêìÅ U~åÊ@∞H˜ =∂~°æO ã¨∞QÆ=∞=∞~ÚOk.

„Ñ[Å PHÍOHõΔ#∞ QÆiÎOz, HÍO„ÔQãπ áêsì ‰õÄ_® ÉèÏëê „ÑÜ«ÚHõÎ ~å„ëêìÅ U~åÊ@∞[iy f~åÅ#flk. <åQÆÑ¨Ó~üÖ’ [iy# ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ P „áêuÑ¨kHõ g∞ Õ qq èŒ~å„+ì HÍO„ÔQãπ ãÖÑ¶∂efl U~°Ê~°zOk ‰õÄ_®. Õâ◊OÖ’x |_® |∂~°∞˚"å =~åæxH˜,Éèí∂™êfi=∞º =~åæxH˜ HÍO„ÔQãπ áêsì ~å[H©Ü«∞ „Ñüxkè. J~Ú<å, 1947 PQÆã¨∞ìÖ’«# KÕuÖ’H˜ ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O |kb JÜÕ∞ºO « =~°‰õÄ „Ñ¨[Å PHÍOHõΔÅ#∞

P"≥∂kOz#>Ë¡ HõxÑ≤OzOk. HÍh 1947 PQÆã¨∞ì 15 «~åfi « HÍO„ÔQãπ Jã¨Å∞~°∂ÑÙ |Ü«∞@Ñ_ç~k. ~å„+ì HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ =∂@Å#∞ ‰õÄ_® HO„ Œ „ÑÉèí∞ «fiOÃÑ_»K≥qx ÃÑ\ìOk. á⁄\ì „j~å=ÚÅ∞ 1952Ö’ 56 ~ÀAÅ∞ P=∞~°} x~åÇ¨~°nHõΔ KÕâß~°∞. PO„ èŒ „Ñ¨[Å∞ L"≥fi «∞ÎQÍ ÖËKå~°∞. "åà◊¡ P„QÆÇ¨xH˜ Ñ¨@ìÑ¨QÍæÅ∞ ÖË=Ù.qkèÖËHõ ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO =∞„^•ã¨∞ ~å„+ìO#∞O_ç q_»nã≤ PO„ èŒ~å„ëêìxfl U~åÊ@∞KÕã≤Ok. HÍh ≥ÅOQÍ}Ï =∂„ «O WO Œ∞Ö’ ÖË Œ∞. ÉèÏëê „áêuÑ¨kHõ g∞ Œ ~å„ëêìÅÑÙ#ifiÉèí[# [~°QÍÅ<Õ L Œº=∞O ~°∂á⁄OkOk. ÉèÏ~° « „ÑÉèí∞ «fiO 1953Ö’ SRC"Õã≤Ok. \Ï\Ï, a~å¡ ÖÏO\˜"åà◊√§ ~å„ëêìÅ Ñ¨Ù#ifiÉèí[#x =ºuˆ~HÕKå~°∞. "åà◊§QÆ∞`åÎkèÑ¨`åºxH˜ qÑ¶¨∂`«O U~°Ê_»∞`«∞O^Œx ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç, Pi÷Hõ Jaè=$kú ‰õΩO@∞Ñ¨_»∞ «∞O Œx ™ê‰õΩ K≥áêÊ~°∞.

=~°æO Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∞#fl H˘nÌ ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~°æO =Åã¨, J~°ú=Åã¨ ÕâßÖ’¡ã¨fi^Õj Éèí∂™êfi=∞º =~°æO`À#∂, q^Õj ™ê„=∂[º "å^Œ∞Å`À<Õ +¨sHõ=_»O"≥Ú ŒÖˇ\Ïì~Ú. ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~°æOÖ’ XHõ ÉèÏQÆ"≥∞ÿ Õ *Ïu q=ÚHÎ áÈ~å@Å‰õΩ„^ÀÇ¨ÏOKÕã≤ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å‰õΩ QÆ∞ÖÏOQÍ «Ü«∂Ô~·Ok. WO Œ∞=Å¡ #Ü«∂ =Åã¨^ÀÑ≤_ôH˜ JO‰õΩ~å~°Ê} [iyOk. ™êfi «O„ «ºO J<Õ =Úã¨∞ˆQã¨∞‰õΩx J@∞ q Õj™ê„=∂[º"å Œ∞ÅH˜, W@∞ ã¨fi Õj Éèí∂™êfi=ÚÅH© #q∞‡#|O@∞QÍ ŒàÏs |∂~°∞˚"å=~°æO «Ü«∂~°~ÚOk.

W"åà◊ D ŒàÏs |∂~°∞"å =~°æ"Õ∞ ™ê„=∂[º"å Œ ÀÑ≤_ôH ÉÏÇ@OQÍ «Å∞ÑÙÅ∞≥izOk.

WO_çÜ«∂Ö’ *ÏfÜ«∞`å Pq~åƒù=O :

ÉèÏ~° « Õâ◊ K«i„ «Ö’ Œ$_è»"≥∞ÿ# ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO ZÑ¨ÙÊ_»∂ ÖË Œ∞. ≥Å¡"åà◊√§~åHõ=ÚO Œ∞ =∞ø~°º, QÆ∞ÑÎ, "≥ÚQÆÖò ~å*ÏºÅ∞O_Õq. g\˜Ö’ U XHõ \© ‰õÄ_® "≥Ú «ÎOÕâß#flO`å «# UÅ∞|_ç HÕ Œ ≥K«∞ÛHÀÖË Œ∞. =º=™êÜ«∞~°OQÆO, Pi÷Hõ ~°OQÆO

K«∂^•Ì=∞O>Ë Õâ◊O qq èŒ „áêO`åÅ =∞ èŒº KåÖÏ qaè#fl « LOk. x*ÏxH˜ DLÑŸO_»OÖ’ ÉèÏ~° « ã¨=∂[O JO@∂ XHõ\˜ ÖË Œ∞. J<ÕHõ *Ï «∞Å „Ñ¨[Å∞ J<ÕHõz#fl z#fl ~å*ÏºÅÖ’ K≥ÖÏ¡ K≥ Œ∞~°∞QÍ L<åfl~°∞. Éèí∂™êfi=∞º L «ÊuÎ q è•#OÖ’Wk «Ñ¨Êxãï. ÉèÏ~° « LÑŸO_»OÖ’ ãÔ~·# J=HÍâßÅ∞O>Ë ÉèÏ+¨, ™êÇ≤Ï «ºOãÖã¨ $ «∞Å ^•fi~å Z<Àfl *Ï «∞Å∞ Jaè=$kú K≥O Œ∞`å~Ú. ≥Å¡"åà◊√§ ~åHõ=ÚO ÕD Õâ◊OÖ’x Éèí∂™êfi=∞º q è•#O c@Å∞ "åiOk. ÃÑ@∞ì|_ç, •h â◊‰õΩÎÅ∞ ZO «|ÅÇ‘Ï#OQÍ<≥ÿ<å "≥ÚÅÔH`åÎ~Ú. =~°ÎHõO ÃÑiyOk. J_»∞¤QÀ_»Å∞ ˘ÅyáÈ~Ú, ™ê÷xHõ=∂Ô~¯\ò‰õΩ ^•i ã¨∞QÆ=∞=∞~ÚOk. ™ê÷xHõOQÍ =∂Ô~¯@∞¡ qãÎiOKå~Ú. Õâ◊OÖ’=ÚYº"≥∞ÿ# Z<ÀflKÀ@¡ =∂Ô~¯\ò qãÎ~°} [iyOk. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ ™êOã¨ $uHõ~°OQÆOÖ’ ÉèíHÎ L Œº=∞O "≥Ú ŒÅ~ÚOk. „áêOfÜ«∞ ÉèÏ+Å Jaè=$k÷H, ™êÇ≤Ï`åºxHWk ZO «QÍ<À À_»Ê_ç~k. x*ÏxH ≥Å¡"åà◊√§ ~åHõ=ÚO Õ WHõ _» ÉOQÍÖò, XiÜ«∂,≥Å∞QÆ∞, «q∞à◊, =∞ÅÜ«∂à◊, Hõ#fl_», ÑÖ*ÏÉò *Ï «∞Å∞ =$kúÖ’H˜ =KåÛ~Ú.

ãïQÍæ D H©ÅHõ"≥∞ÿ# Œâ◊Ö’ =∞#g∞ Œ ≥Å¡"å_ç =Åã¨áêÅ# qkèOK«|_ç~k.HÍ~ü¡=∂~ü¯û J#fl@∞¡ ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜ XHõ *ÏfÜ«∞ ÉèÏ+¨, XHõ *ÏfÜ«∞ ÅHõΔ}OÖËHõáÈ=_»O =Å¡<Õ „a\+π"å_ç HõuÎH Z Œ∞~°∞ ÖË‰õΩO_® áÈ~ÚOk. *Ï «∞Å Jaè=$kúH„a\+π"å_ç *’HõºO P@OHõO HõeyOzOk. *ÏfÜ«∞ ãOã¯ $u J}z "ÕÜ«∞|_ç~k.z#fl z#fl ~å„ëêìefl q_»Q˘\Ïì~°∞. 'qÉèílOz áêeOK«∞— J<Õ ≥Å¡"å_ç q è•#O*Ï «∞Å ã¨~°fi`À=ÚY Jaè=$k÷H˜ ÃÑ ŒÌ J_»∞¤QÀ_» J~ÚOk. =∞ « „áêuÑ¨kHõ g∞ Œ


WO_çÜ«∂Ö’ HõÅ∞Ñ¨Ù‰õΩ#flq. 2) WO «‰õΩ =ÚO Œ∞ ÉÏQÍ Jaè=$kú K≥Ok, WÑ¨ÙÊ_»∞„Ñ¨ ÕºHõ LxH˜, Jaè=$kú HÀãÖ P~å@Ñ¨_»∞ «∞#fl *Ï «∞Å∞. 3) H˘ «ÎQÍ «Öˇ «∞Î «∞#fl*Ï «∞Å∞, "å\˜HÀãÖ q_çq_çQÍ ~å„ëêìÖË~°Ê_»@O. WÑ¨ÙÊ_»∞ XH˘¯Hõ \© Ñïje^•ÌO.

ÉèÏëê „Ñ¨Ü«ÚHõÎ ~å„ëêìÖ’¡ *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂Å∞:

W"åà◊ WO_çÜ«∂Ö’ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º HO„ Œ, ~å„+ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ =∞ èŒº Ñ¶∞~°¬}Ö’#Å∞QÆ∞`ÀOk. =∞# ~å*ÏºOQÆOÖ’ ã¨=∂Yº ÅHõΔ}ÏÅ∞#flÑ¨Ê\˜H© x*ÏxHõk UHõ~å[º Ñ¨Ù<åk g∞ Õ P è•~°Ñ¨_ç LOk. 50 Uà◊√§QÍ HO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO Ñ¨xQÆ@∞ìH˘x~å„ëêìÅ JkèHÍ~åefl =∞iO « ‰õΩkOz "Õã≤Ok. PK«~°}Ö’ W"åà◊ ~å„+ì „ÑÉèí∞`åfiÅ∞ˆHO„^•xH˜ `åÉË •~°∞¡QÍ «Ü«∂~°Ü«∂º~Ú. ~å[H©Ü«∞, Pi÷Hõ ÑïáêÅ<å ~°OQÍÅ∞ÉÏQÍ ˆHO„nHõ$ «"≥∞ÿ áÈÜ«∂~Ú. ã¨fi Õj ~°∞}ÏÅ∞, q Õj ~°∞}ÏÅ∞ Jxfl ˆHO„ ŒOK≥Ñ¨ÙÊKÕ`«Ö’¡<Õ L<åfl~Ú. ~å„ëêìÅ "å\Ï 1950Ö’ 75âß`«O LO>Ë WÑ¨ÙÊ_»∞10âß «OH˜ kyáÈ~ÚOk. Yx[ =#~°∞Å q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® HO„^•x Õ ÃÑ·KÕ~Ú.„Ñ¨Éèí∞ «fi~°OQÆ ãÖã÷Ö’¡ ‰õÄ_® ˆHO„^•x Õ PkèÑ¨ «ºO. qq èŒ ~å„ëêìÅ =∞ èŒº h\˜=#~°∞Å QÆ∞iOz «QÍ^•Å∞ «Ö «∞Î «∞<åfl~Ú. HO„ ŒO =∞ èŒº=iÎ =Úã∞QÆ∞ "Õã∞‰õΩ#flk.q Œ∞ºK«ÛùHÎ ~°OQÆOÖ’ ‰õÄ_® HO„ ŒO JkèHÍ~°O H˘#™êQÆ∞`ÀOk. ÉÏOHÕQ∑ =º=ã÷,áê¡xOQ∑ Hõg∞+<£, ZQÆ∞=∞ «∞Å∞, kQÆ∞=∞ «∞Å∞, Pi÷Hõ ãOã÷Å∞ Jhfl HO„ ŒO QÆ∞ÃÑÊ\’¡<ÕL<åfl~Ú. ~å„ëêìÅ∞ JÑ¨ÙÊÅáêÅ=Ù «∂ "å\˜ P^•Ü«∞O =∞s «QÆ∞æ ÀOk.

D ~°HõOQÍ ~å„ëêìefl Ñ‘eÛ Ñ≤Ñ≤ÊKÕã¨∂Î JdÅ ÉèÏ~° « ã¨sfiã¨∞ ãÖã÷#∞ U~åÊ@∞KÕâß~°∞. D L#fl « L^ÀºQÆã¨∞ÎÅ∞ HO„ ŒO Hõ#∞ã¨#flÖ’¡<Õ LO\Ï~°∞. L^•Ç¨Ï~°}H˜QÆ=~°fl~ü ˆHO„^•xH˜ |O@∞. Jã¨Å∞ QÆ=~°fl~ü Ñ¨ Œq J#=ã¨~°=∞x H˘xfl ~å„ëêìÅ∞JÑ¨ÙÊ_Õ K≥áêÊ~Ú. ÉèÏ~° « Õâßxfl ÃÑ ŒÌÃÑ ŒÌ *Ï «∞Å∞, Jxfl *Ï «∞Ö’¡x |∂~°∞˚"å=~åæÅ∞ ÑÖK«∞‰õΩ uO@∞<åfl~Ú. D "≥·~°∞ è•ºÅhfl P#O Œ ™êÃÇÏÉò f~å‡#OÖ’=∞#‰õΩ ã¨Ê+ìOQÍ HõxÑ≤™êÎ~Ú. D f~å‡#OÖ’ =∞`åOâßÅ∞ H˘xfl =Ù#flÑ¨Ê\˜H©„Ñ¨*Ï™êfi=∞ºÜ«Ú «"≥∞ÿ# Pi÷Hõ _ç=∂O_»∞¡ ‰õÄ_® =Ù<åfl~Ú. ã¨=∂Yº U~åÊ@∞‰õΩÖ’|_ç U ~å„ëêìxHÍ ~å„+ìO «# «# ~°OQÍÖ’¡ «# ÉÏQÀQÆ∞Å∞ «<Õ K«∂ã¨∞HÀ"åe.JHÍb Œàò, ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O, J™êûO QÆ} «O„ « Ñï+¨ ü, „ Œq_» =Ú<Õfl„@ Hõ[QÆO,áê~°¡"≥∞O@s Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsìÅ∞ D _ç=∂O_»¡ QÆ∞iOz J_»∞QÆ∞ «∞#flÑ¨Ê\˜H©, «=∞=~°æ ã¨fiÉèÏ=O =Å¡ áÈ~å\ÏxH˜ ã≤ ŒúO HÍ=_»OÖË Œ∞. PÜ«∂ ~å„ëêìÅ *Ï «∞Å„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ PHÍOHõΔÅ#∞ =∞#O ã¨=ºOQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. WOHÍ =ÚO Œ∞‰õΩ"≥o¡ D *Ï «∞efl ‰õÄ_»QÆ\ ì, UH©Hõ$ « ~å*ÏºxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_ç x["≥∞ÿ#

„Ñ¨*Ï L Œº=∂Å∞ ÃÑÅ∞¡aH˜#Ñ¨Ù_»∞ qq èŒ*Ï «∞Å∞ «=∞ Pâ◊Ü«∞ ™ê èŒ#HÀãÖg èŒ∞Ö’¡H˘zÛ#Ñ¨Ù_»∞ ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO "å\˜x x~åÌHΔ}ºOQÍ J}∞ã¨∂Î<Õ LOk. DJ}z"Õ « WÑ¨Ê\˜ •HÍ H˘#™êQÆ∞ «∂<Õ LOk. JO Œ∞=Å¡ J@∞ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞,W@∞ ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~°æO ‰õÄ_® *ÏfÜ«∞ «‰õΩ â◊„ «∞=ÙÖË. *Ï «∞Å =∞ èŒº LO_ÕÉèí∂™êfi=∞º ãÖ|O è•Å∞ ‰õÄ_® "å\˜ ã¨~°fi`À=ÚMÏaè=$kúH˜ J_»¤OH˜QÍ L<åfl~Ú.

ÉèÏëê„Ñ¨Ü«ÚHõÎ ~å„+¨ì qÉèí[# XHõÑ¨ÙÊ_»∞ (=Åã¨ áêÅ# ~ÀAÖ’¡) HÍO„ÔQãπHÍ~°º„Hõ=∞"Õ∞. J~Ú Õ W"åfià◊ Jk „Ñ*Ï L Œº=∂Å •fi~å =∂„ «"Õ∞ ™ê èŒº=∞ø «∞Ok.ÑO*ÏÉòÖÏO\ Jaè=$kú K≥Ok# ~å„+ìO ‰õÄ_® 1966Ö’<Õ U~°Ê_ç~k. JO Œ∞HÀãOZ<Àfl L^Œº=∂Å∞ #_çKå~Ú. x*ÏxH˜ ÑÖ*ÏÉò ÉèÏëê, ™êÇ≤Ï`åºÅ∞ Z#ÖËxJaè=$kúx ™êkèOKå~Ú. J~Ú<å, ~å„+ìO U~åÊ@∞Ö’ *ÏÑ¨ºO «Ñ¨ÊÖË Œ∞.

ÉèÏëê „Ñ¨Ü«ÚHõÎ ~å„+ì qÉèí[# U^À XHõ "Õ∞~°ÔH·<å „Ñ¨ è•# *Ï «∞Å ÃÑ «Î<åxfl^≥|ƒfã≤Ok. J~Ú`Õ *Ï`«∞Å ã¨fiÜ«∞O x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O J<Õk x*ÏxHÕHÍ™êkèOK«=Å¿ã LOk. ZO Œ∞HõO>Ë Éèí∂™êfi=∞ºO, ™ê„=∂[º"å ŒO, |_® |∂~°∞˚"åáêÅ#, x~°O‰õΩâ◊ ˆHO„^Œ„Ñ¨Éèí∞`«fiO W=hfl Hõeã≤ qq^èŒ *Ï`«∞Å#∞ J}zÃÑ\˜ìLOKå~Ú. WHõ ÉèÏ+¨ q+¨Ü«∂xH˘^•ÌO. J@∞ WOw¡+¨μ, W@∞ Ç≤ÏOn „áêÉÖÏºÅ=Å¡ qq èŒ „áêOfÜ«∞ ÉèÏ+¨Å∞ "≥#Hõ|_ç áÈÜ«∂~Ú. H˘xfl „áêOfÜ«∞ ÉèÏ+¨Åg∞ ŒãÖã¨ $u =Å¡ ÕjÜ«∞ ÉèÏ+¨Å∞ ≥|ƒu<åfl~Ú. H˘xfl z#fl z#fl *Ï «∞Öÿ Õ WOHÍ~å„ëêìÅ∞QÍ<Õ ~°∂á⁄O ŒÖË Œ∞.

*Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º – „Ñ¨ã¨∞Î « Ñïã≤÷u

WO`«=~°‰õÄ ÑïjeOz# ^•xfl |\˜ì ÉèÏ~°`«^Õâ◊O *Ï`«∞Å ã¨=∞ã¨º qq^èŒ~°HÍÅ∞QÍ ~°∂á⁄O Œ∞ «∞Ok. XHÀ¯™êi Jk q_çáÈÜÕ∞ Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ ‰õÄ_® _ç=∂O_£KÕÜ≥ÚK«∞Û. =∞~À™êi H˘xfl z#fl z#fl *Ï «∞Å∞ XHõ ã¨=∂YºQÍ U~°Ê_» åÜ«∞xJ#=K«∞Û. HO„ Œ „ÑÉèí∞ «fiO Ü≥ÚHõ PkèÑ «º èÀ~°}x P ã=∂Yº =ºu~HOK«=K«∞Û.*Ï «∞Å q=ÚHÎ L Œº=∂Å∞ U ~°∂ÑÖ fã¨∞‰õΩ<åfl "å\˜x =∞#O ™ê#∞Éèí∂u`À<ÕJ~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. ã¨fiÜ«∞O x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O J<Õk *Ï «∞Å[#‡ Ç¨Ï‰õΩ¯. W «~°∞Å*’HõºO, „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_® U *Ï ≥ÿ<å «# ÉèÏëê ãÖã¨ $ «∞efl, «# Pi÷HõÑïã≤÷ «∞efl Jaè=$kú KÕã¨∞H˘x, «##∞ `å<Õ ÑïáêeOK«∞HÀQÆÅQÍe. HÍh, D„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯ ‰õÄ_® Éèí∂™êfi=∞º, ™ê„=∂[º"å Œ ŒàÏs =~åæÅ =Å¡ ÉèÏ~° «Õâ◊OÖ’ J}z "ÕÜ«∞|_»∞`ÀOk.

W"åà◊ WO_çÜ«∂Ö’x *Ïu q=ÚH˜Î L^Œº=∂efl =∞#O 3 `«~°QÆ`«∞Å∞QÍqÉèílOK«=K«∞Û. 1) WO`«‰õΩ =ÚO^≥Ñ¨ÙÊ_»∂ WO_çÜ«∂Ö’ ÖË‰õΩO_® WÑ¨ÙÊ_»∞


Ç¨Ïi « qÑ¡=O ™ê„=∂[º"å Œ∞Å, ÉèÏ~° « áêÅHõ =~åæÅ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ HÀãÖL ÕÌtOK«|_ç~k. nx=Å¡ ÑÖ*ÏÉò =º=™êÜ«∞ ~°OQÆOÖ’ Jáê~°"≥∞ÿ# Jaè=$kú™êkèOzOk. É’Öˇ_»∞ q∞QÆ∞Å∞ P^•Ü«∞O ãÖáêkOzOk. n#flO «‰õÄ_® J@∞™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞, W@∞ ÉèÏ~° « |∂~°∞"å =~åæÅ∞ kQÆq∞OQÍ~Ú. =º=™êÜ≥∂ «Ê «∞ÎÅg∞^Œ ÑÖ*ÏÉò Ô~·`«∞ÅˆHg∞ J^Œ∞Ñ¨ÙÖË^Œ∞. nx=Å¡ =#~°∞Å∞ ‰õÄ_® ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ"åºáê~°∞ã¨∞ÎÅH˜ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_®¤~Ú. =#~°∞Å∞ ‰õÄ_® JÖÏˆQ W`«~° ~°OQÍÅ‰õΩ«~°eOK«|_®¤~Ú. JdÅ ÉèÏ~° « ™ê÷~ÚÖ’ =Ù#fl ÃÑ@∞ì|_ç =∂Ô~¯@∞¡ ZÖò.S.ã≤ÖÏO\˜

ãOã÷Å∞ ~å„ëêìxfl ÀK«∞HÀ=_®xH JÅ"å@∞ Ñ_®¤~Ú. =º=™êÜ«∞~°OQÆOÖ’ L «ÊuÎâ◊‰õΩÎÅ∞ ÉÏQÍ Jaè=$kú K≥O^•~Ú. ^•xfl =∞iO « Jaè=$kú Ñ¨~°K«_®xH˜ ÃÑ@∞ì|_çHõ~°∞"≥·Ok. "åºáê~° ãÖã÷Å Jaè=$kú =º=™êÜ«∞~°OQÆ Jaè=$kúx ≥|ƒfã≤Ok.

„QÍg∞} „áêO`åÖ’¡ =ÙO_Õ ÑÖ*ÏÉò Ô~· åOQÆO – èŒxHõ Ô~· åOQÆO`À ã¨Ç¨ h\˜ã¨=∞ã¨º#∞ Z Œ∞~˘¯O\’Ok. Ç¨Ïi « qÑ¡=O =Å¡ =º=™êÜ«∂aè=$kú [iy# =∂@x["Õ∞, HÍh =º=™êÜ«∂xH J=ã~°"≥∞ÿ# Z~°∞=ÙÅ∞, q «Î<åÅ∞, =∞O Œ∞Å∞, ÑiHõ~åÅ∞Jhfl ‰õÄ_® ˆHO„ ŒO KÕ «∞Ö’¡ =Ù<åfl~Ú. D ~°HõOQÍ ÑÖ*ÏÉò ~å„+ìO Ü«∂= «∞ÎHO„ ŒO ŒÜ«∂^•HΔ}ÏºÅ g∞ Œ<Õ P è•~° Ñ_»=Åã≤ =zÛOk. JO Œ∞=Å¡<Õ ÑO*ÏÉòÖ’1947 «~åfi « Hõhqh Z~°∞QÆx suÖ’ <≥ «∞Î~°∞ =~° ŒÖÿ áêiOk.

D ~°HõOQÍ JkèHÍ~°O HO„nHõ$ «"≥∞ÿ =ÙO_ç, =#~°∞Å∞ ‰õÄ_® HO„ ŒO QÆ∞Ñ≤Ê\’¡<Õ=Ù<åfl~Ú. ÑÖ*ÏÉò ~å„+ì „Ñ¨[Å HÍOHõΔÅ∞ <≥~°"Õ~°ÖË Œ∞. Õâ◊O ~Ú «~° „áêO`åÅÖ’‰õÄ_® ~ÚÖÏO\˜ L^Œº=∂Å∞ `«Öˇ`«∞Î`«∞<åfl~Ú. WqOHÍ ÃÑiˆQ ã¨∂K«#Å∞HõxÑ≤ã∞Î<åfl~Ú. Hõ#∞Hõ, qÑ¡=Hõ~° â◊‰õΩÎÅ∞ D L Œº=∂efl ã=ºOQÍ J~°÷O KÕã∞HÀ"åe.ã¨=∞ã¨ºH˜ ãïÜ≥ÿ∞# Ñïëê¯~°O ÖËHõáÈ Õ P ã¨=∞ã¨º U~°∂Ñ¨"≥∞ÿ<å fã¨∞HÀ=K«∞Û.JO Œ∞Hõ<Õ D L Œº=∂ÅÖ’ q_çáÈÜÕ∞ Ç¨Ï‰õΩ¯ |ÅOQÍ =ÚO Œ∞H˘zÛOk. qÑ¡=Hõ~°â◊‰õΩÎÅ∞ D ã¨=∞ã¨º Ñ¨@¡ ã¨Ê+ì"≥∞ÿ# "≥·Yi, J=QÍÇ¨Ï# U~°Ê~°∞K«∞HÀ"åe.

qÑ¡= Hõ=¸ºxã¨∞ìÅ∞ =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛ, D ã¨=∞ã¨º‰õΩ ã¨=º"≥∞ÿ# Ñïëê¯~°Oã∂zã∞Î<åfl~°∞. q_çáÈÜÕ∞ ÇÏ‰õΩ¯`À ãÇ ÉèÏ~° üÖ’x Jxfl *Ï «∞ÅH© Jxfl ÇÏ‰õΩ¯Å∂=ÙO_ç f~åe. `˘e Œâ◊Ö’ ‰õÄ_® U *ÏuÔH·<å q_çáÈÜÕ∞ Ç¨Ï‰õΩ¯ =ÙO@∞Ok. nxflqÑ¡= Hõ=¸ºxã¨∞ìÅ∞ QÆ∞iÎOzf~åe.

„Ñ¨ ÕºHõ ~å„ëêìÅ HÀãÖ áÈ~å\ÏÅ∞ – ~å„ëêìÅ ã¨fiÜ«∞O „ÑüÑüÎ

WÖÏO\˜ L Œº=∂Å∞ „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂# «Å =Å<Õ «Öˇ «∞Î å~Ú. ~å„ëêìÅã¨ºÜ«∞O „ÑüÑüÎ KåÖÏ J=ã¨~°=∞x =∞#‰õΩ ≥Å∞ã¨∞.

ÃÑ¶_»~°Öò =º=ã¨÷#∞ U~°Ê~°K«∞HÀ"åe. JÑ¨ÙÊ_Õ *Ï`«∞Å ã¨~°fi`À=ÚMÏaè=$kú™ê èŒº=∞ø «∞Ok.

ˆHO„^Œ-~å„+¨ì ãÖ|O^è•Å ZO`« =∂„`«O „Ñ¨*Ï™êfiq∞HõOQÍ ÖË=x =∞#‰õΩÑÖ*ÏÉòx K«∂¿ãÎ ≥Å∞ã¨∞ÎOk. P#O ŒÑ¨Ó~ü ™êÃÇÏÉò f~å‡<åxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ«#‰õΩ ~å=Åã≤# "å\Ï QÆ∞iOz ÑÖ*ÏÉò U<å\˜#∞OKÀ J_»∞QÆ∞ «∞Ok. HÍh,

ÉèÏ~° « áêÅHõ =~åæÅ∞ KåÖÏ x~°O‰õΩâ◊OQÍ ÑÖ*ÏÉò „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ PHÍOHõΔÅ#∞KåÖÏ J=∂#∞+ÖQÍ J}z "Õã¨∞Î<åfl~Ú. qkèÖËHõ ÑÖ*ÏÉò WÑ¨ÙÊ_»∞ q_çáÈÜÕ∞Ç¨Ï‰õΩ¯x =ÚO Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ=™ÈÎOk. z„ «"Õ∞q∞@O>Ë ÑÖ*ÏÉòÖ’ *Ïu q=ÚHÎL Œº=∞O, =∞ «O HõÅQÍÑÙÅQÆO J~ÚáÈÜ«∂~Ú. ÑO*ÏÉò Ô~· åOQÆOÖ’ JkèHõÉèÏQÆOã≤‰õΩ¯Å∞ HÍ=_»O =Å# Jk ã≤‰õΩ¯ L Œº=∞OQÍ ÃÑ·H˜ Hõ#|_»∞`ÀOk. ÉèÏ~° « áêÅHõ=~åæÅ‰õΩ Ç≤ÏO Œ∂ =∞ « ã¨fiÉèÏ=O LOk. Hõ#∞Hõ ÑÖ*ÏÉò „Ñ¨[Ö’¡ peHõ =zÛOk.D q+Ü«∂xfl H˘OK≥O "≥#H¯ "≥o¡ Ñije^•ÌO. ÉèÏ~° « Õâ◊O JO «\Ï ÉèÏëê„ÑÜ«ÚHõÎ~å„ëêìÅ∞ 1956Ö’ U~°Ê_ç Õ, ÑÖ*ÏÉò ~å„+ìO 1966 <å\˜H˜ QÍx U~°Ê_»ÖË Œ∞.JÑÙÊ_Õ ÇÏ~åº<åÖ’ =Ù#fl Ç≤ÏO Œ∞=Ùefl ÑO*ÏÉòÖ’ KÕ~°Û\ÏxH Ç≤ÏO Œ∂ =∞`À<å‡ Œ∞Å∞„Ñ¨Ü«∞uflOKå~°∞. PÑ¨~+¨<£ |∂¡™êì~ü =Å¡, 1984 #=O|~ü ã≤‰õΩ¯ =ºuˆ~Hõ K«~°ºÅ∞=Å¡ ã≤‰õΩ¯Å∞ =∞#‰õΩ =∞iO « Œ∂~°=∞Ü«∂º~°∞. Ç≤ÏO Œ∂ á¶êã≤ã¨∞ì =∞`À<å‡ Œ∞Å∞~å*ÏºkèHÍ~°O Pã¨~å K«∂ã¨∞‰õΩx, ã≤‰õΩ¯efl =ÓK«HÀ « HÀâß~°∞. JO Œ∞=Å¡ ÑÖ*ÏÉòL Œº=∂xH˜ ã≤‰õΩ¯ ã¨fiÉèÏ=O ãÖ «iOK«∞‰õΩOk.

ÑÖ*ÏÉò ã¨=∞ã¨ºx =∞#O =∞iO « Ö’ «∞QÍ Ñïje^•ÌO. =º=™êÜ«∞~°OQÆOÖ’Pi÷Hõ ~°OQÆOÖ’ ÑÖ*ÏÉò WO_çÜ«∂Ö’ Jxfl ~å„ëêìHõÅHõ<åfl Jaè=$kú ™êkèOzOk.ÃÑ@∞ì|_ç •s L «ÊuÎ â◊‰õΩÎÅ∞ JHõ _» ÉÏQÍ "ÕQÆO Ñ¨ÙOA‰õΩ<åfl~Ú ‰õÄ_®. J~Ú<å,JHõ _Õ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º D ~°∂ÑÖ fã¨∞‰õΩO ŒO>Ë J~°÷O Uq∞\˜? ÉèÏ~° « áêÅHõ=~åæÅ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨ºx ã¨=ºOQÍ Ñï+¨ iOK«ÖË Œx ≥Å∞ã¨∞ÎOk. ÉèÏëê „Ñ¨Ü«ÚHõÎ~å„ëêìÅ U~åÊ@∞ HÀãÖ [iy# L Œº=∂Å∞ `å`å¯eHõOQÍ *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨º#∞"≥#H˜ <≥\Ïì~Ú. HÍh, ãïH˘ «Î Ñïã≤÷ «∞Å =Å¡ WÑ¨ÙÊ_»∞ *Ï «∞Åã¨=∞ã¨º ÉÏQÍÃÑ·H˜=zÛOk. HO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO nxfl S.Z"£∞.ZÑ¶π, „Ñ¨ÑÖK« ÉÏºO‰õΩ, „Ñ¨ÑÖK« "å}˜[ºXÑ¨ÊO^•Å∞ g@xflO\˜h `«# QÆ∞Ñ≤Ê\’¡ =ÙOK«∞‰õΩx, ~å„ëêìÅ g∞^Œ ÃÑ`«Î#OK«ÖÏ~Úã∞Î#flk.

D <ÕÑ äŒºO #∞Oz K«∂ã≤#ÑÙÊ_Õ ÑO*ÏÉò ã=∞ãº =∞iO « Z‰õΩ¯=QÍ J=QÍÇÏ#J=Ù «∞Ok.


‰õÄ_® K≥Ñ¨ÙÊHÀ Œy#O « =ÙOk. Hõ#∞Hõ D „áêO`åÖ’¡ Ñïã≤÷ «∞Å∞ ™ê#∞‰õÄÅOQÍ=Ù<åfl~Ú. *Ïu q=ÚHÎ áÈ~å\ÏÅ∞ qÑ¡=HÍ~°∞Å <åÜ«∞Hõ «fiO H˘#™êQÆ_»O KåÖÏP#O Œ •Ü«∞HõO. J@∞ ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO, W@∞ ~å„+ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ ‰õÄ_® D„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ L Œº=∂efl f„=OQÍ J}z "Õã¨∞Î<åfl~Ú. D L Œº=∂xH˜ Jâı+¨„Ñ¨*ÏhHõO =∞ Œú «∞ =ÙOk.

D "Õà◊ ÉèÏ~° « áêÅHõ =~åæÅ∞ P=ÅOaèOKÕ QÀ¡|Öÿ*Ë+<£ q è•<åÅ =Å¡ „áêOfÜ«∞Jã¨=∂# «Å∞ WOHÍ WOHÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. H˘ «Î L Œº=∂Å∞ «Öˇ «∞Î å~Ú. áê «q"ÕQÆO ÑÙOA‰õΩO\Ï~Ú. «=∞ «=∞ „áêOfÜ«∞ =ÙxH HÀãO Dâß#º „áêO «OÖ’#∂,Ç≤ÏOn ~å„ëêìÖ’¡#∂ PO^Àà◊#Å∞ K≥Åˆ~QÆ=K«∞Û.

D L Œº=∂Å‰õΩ =∞#O T «O W"åfie. HÍx z#fl z#fl ~å„ëêìÅ U~åÊ@∞=Å¡ã=∞ãºÅ∞ ÑÓiÎQÍ Ñiëê¯~°O HÍ=Ù. HÍx ãfiÜ«∞O „ÑuÑuÎ=Å¡ „Ñ[Ö’¡ P «‡qâßfiãOÃÑ~°∞QÆ∞ «∞Ok.

J„Hõ=∞ *Ï «∞Ö’¡ L Œº=∂Å∞

HÍj‡~ü, <åQÍÖÏO_£, q∞*’~åO, =∞}˜Ñ¨Ó~ü W «~° „áêO`åÅ∞ ™êO «O Jaè=$kÌK≥O Œ‰õΩO_®<Õ ÉèÏ~° « áêÅHõ=~åæÅ∞ «=∞Ö’ Hõe¿Ñã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. g\˜ áÈ~å\ÏeflJ~°÷O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ =∞#O K«i„ « Ö’ «∞Ö’¡H˜ "≥àÏ¡e.

HÍj‡~ü: Ü«∂= «∞Î ÉèÏ~° « Õâ◊O „a\©+π =Å# áêÅ#‰õΩ =ºu~HõOQÍ áÈ~å_»∞ «∞O>ËHÍj‡~ü =∂„ «O _À„QÍ~åA ÇÏ~°ã≤OQ∑ xÜ«∞O «$`åfixH =ºu~HõOQÍ áÈ~å_»∞ «∞Ok.WO «Ö’ 1947 PQÆã∞ì 15 =zÛOk. WO_çÜ«∂, áêH™êÎ<£Å∞ "Õ~°∞ Ñ_®¤~Ú. HÍj‡~üZ@∂ KÕ~°ÖË Œ∞. JHÀì|~ü 1947 •HÍ "Õ~ =ÙOk. JÑÙÊ_»∞ WO_çÜ«∂Ö’ |Å=O «OQÍHõe¿Ñâß~°∞.

HÍj‡~ü „Ñ¨[ÅH˜ SHõº~å[ºã¨q∞u "Õ∞O WzÛ#=∂@ xÅÉˇ@∞ì‰õΩO\ÏO. HÍj‡~ü„Ñ¨[Å Õ x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O JO@∂ <≥„Ç¨ï WO_çÜ«∂ áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ Ñ¶≤„|=i 12,1951Ö’ K≥áêÊ_»∞. HÍh D =∂@ ÉèÏ~° « áêÅHõ =~åæÅ∞ xÅÉˇ@∞ìHÀÖË Œ∞. ~åAWëêì#∞™ê~°OQÍ HÍj‡~ü#∞ WO_çÜ«∂Ö’ Hõe¿Ñâß~°∞. HÍj‡~üÖ’ ÉèÏ~° « Ãã·<åºÅ∞"≥∂ÇÏiOKå~Ú. WO_çÜ«∂Ö’ HÍj‡~ü ãfiK«ÛùO ŒOQÍ HõÅ=ÖË Œ#_®xH W Õ å~å¯}O.1951Ö’ «ÑÊ „Ñ[Å P"≥∂ ŒO`À JHõ _» ZxflHõÅ∞ [~°QÆÖË Œ∞. JÑÙÊ_Õ ¿+H± J|∞úÖÏ¡ZxflHõÜ«∂º_»∞. 1977 Ö’ uiy J «<Õ áêÅHõ =~åæÅ‰õΩ ÖÁOyáÈ~Ú =ÚYº=∞O„uJÜ«∂º_»∞.ÉèÏ~° « Ãã·#ºO ÉèÏ~° « áêÅHõ =~åæÅ∞ HÍj‡~ü ã≤OÇ¨xfl HÍj‡~ü „Ñ¨[Å

ÃÑ@∞ì|_ç •s q è•#O JO>Ë<Õ Jaè=$kúÖ’ Jã=∂# «fiO. D Jã=∂#`åfixH‰õÄ_® XHõ f~°∞ =ÙOk. WO_çÜ«∂ ÖÏO\˜ "≥#∞Hõ|_ç# ÕâßÖ’¡ D Jã¨=∂# «fiO*Ï «∞Å Jaè=$kúx ‰õÄ_® ≥|ƒf™ÈÎOk. qq èŒ *Ï «∞Å∞ QÆ «OÖ’ J<ÕHõ áêÅ‰õΩÅHO Œ =∞yæáÈÜ«∂~Ú. WO Œ∞=Å¡<Õ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}, q Œ~°ƒù, L «Î~åYO_£ L Œº=∂Å∞«Öˇ åÎ~Ú. ÉèÏëê„Ñ¨Ü«ÚHõÎ ~å„ëêìÅ U~åÊ@Ñ¨ÙÊ_Õ D „áêO`åÅ∞ «=∞ Jã¨=∞‡ux≥eÜ«∞*Ëâß~Ú. HÍx qâßÅ ~å„ëêìÅ∞ U~°Ê_ç#Ñ¨ÙÊ_»∞ D Jã¨=∞‡u "å\˜Ö’¡

XkyáÈ~ÚOk. JÖÏ qâßÅ ~å„ëêìÅ∞ U~°Ê_ç#ÑÙÊ_»∞ "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åÅ Jaè=$kúHã¨=º"≥∞ÿ# Hõ$+≤ [iy#>¡ÿ Õ D U~åÊ@∞ L Œº=∂Å∞ «ÖˇuÎ =ÙO_Õq HÍ=Ù. HÍxPÜ«∂ ~å„ëêìÅÖ’x Pi÷Hõ, ~å[H©Ü«∞â◊‰õΩÎÅ∞ D ã=∂#`åfixfl ™êkèOK«ÖËHõáÈÜ«∂~Ú.JO ÕHÍHõ, P "≥#Hõ|_ç# „áêO`åÅ∞ `å"Õ∞^À HÀÖ’Ê «∞#fl@∞¡ x~åâ◊ xã¨Ê $Ç¨ÏÅ‰õΩÖ’#Ü«∂º~Ú. q^Œ~°ƒ ù , PO„^è Œ , `≥ÅOQÍ} U~åÊ@∞ L^Œº=∂Å∞ n<Õfl`≥eÜ«∞KÕã¨∞Î<åfl~Ú. J~Ú`Õ, D U~åÊ@∞ L^Œº=∂Å∞ „Ñ¨[Å =∞^ŒÌ`«∞`À<Õ[iQÍÜ«∞#flk "åãÎ=O HÍh g\˜ <åÜ«∞Hõ «fiO =∂„ «O J=HÍâ◊"å Œ∞Å KÕ «∞Ö’¡<ÕLOk. gà◊√§ D L Œº=∂xH˜ „^ÀÇ¨ÏO KÕâß~°∞. P «~°∞"å « PÜ«∂ „áêO`åÖ’¡Hõ=¸ºxã¨∞ìÅ <åÜ«∞Hõ åfi# qÑ¡"À Œº=∂Å∞ «Öˇ åÎ~Ú.

*Ï~°öO_£, Kè«fÎãπÑ¶∞_£ ~å„ëêìÅ U~åÊ@∞‰õΩ [iy# PO^Àà◊#ÃÑ· "å\˜H˜ Ñ¨ÓiÎQÍaè#fl"≥∞ÿ#k. WHõ _ç Pk"åã¨∞Å∞ PÜ«∂ „áêO`åÖ’¡ XHõ *ÏuQÍ ~°∂á⁄O^•ÅxK«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. D „áêO`åÖ’¡ Yx*ÏÅ∞, J@g ãÖÑ¨ Œ Jáê~°O. PÜ«∂ ~å„ëêìÖ’¡x|∂~°∞˚"å, Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ`À áê@∞, Éÿ@ ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~°æO ‰õÄ_® DãÇÏ[=#~°∞efl J@g ãOÑ Œ#∞ ÀK«∞‰õΩO@∞<åfl~Ú. ÀÑ≤_çH =ºu~HõOQÍ ™êy#Pk"åã¨∞Å áÈ~å\ÏxH˜ Q˘Ñ¨Ê K«i„ « =ÙOk. *Ï~°öO_£ „áêO «O „Ñ¨ã≤kú K≥OkOk.ãÖ`åÖòÅ∞, HÀÜ«∞Å Pk"åã‘ áÈ~å\ÏÅ∞ ‰õÄ_® *Ï «∞Å K≥ÿ «#ºO ÃÑOK«_»OÖ’ZO`À =ÚO Œ_»∞QÆ∞ "Õâß~Ú. "åà◊§Ö’¡ #∞OKÕ "Õ∞ è•=ÙÅ∞ ÑÙ@∞ìH˘KåÛ~°∞. D "Õ∞ è•=ÙÅ∞P áÈ~å\ÏÅ‰õΩ =∞iO « ^ÀÇ¨Ï ŒO KÕâß~°∞. *Ï~°öO_£ ~å„+ìO HÀãÖ 40 Uà◊√§QÍáÈ~å@O ™êQÆ∞ «∂<Õ =ÙOk. „Ñ¨Éèí∞ «fi JkèHÍ~åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ D „Ñ¨*Ï L Œº=∞OJÑÙÊ_»ÑÙÊ_»∞ f„=~°∂ÑO ‰õÄ_® èŒiOzOk. áê~°¡"≥∞O@s ÑO ä• KÕÑ\˜ì# „áêOfÜ«∞~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ D áÈ~å@Å‰õΩ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOKå~Ú. áÈ~å@O f„=™ê÷~ÚÖ’[iy#Ñ¨C_»ÖÏ¡ D <åÜ«∞‰õΩÅ∞ áêÅHõ =~åæÅ‰õΩ ÖÁOyáÈ~Ú L^Œº=∂Å‰õΩ"≥#∞fláÈ@∞ á⁄_çKå~°∞. W\©=Å *Ï~°öO_£ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ *Ï~°öO_£ ãfiÜ«∞O„ÑuÑuÎ ãq∞uHXÑ¨ÙÊHÀ=_»O XHõ ÃÑ ŒÌ L^•Ç¨Ï~°}. *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∞O áê~°¡"≥∞O@s áêsìÅ<åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ H˘#™êQÆ_»O KåÖÏ qz„ «O. HÍx Kè«fÎãπÑ¶∞_£, *Ï~°öO_£ „áêO`åÖ’¡D <åÜ«∞Hõ «fiO „Hõ=∞OQÍ qÑ¡=HÍ~°∞Å KÕ «∞Ö’¡H˜ =zÛOk. WHõ _ç „âßq∞Hõ =~°æO


„uÑÙ~° ~å„+ìOÖ’ ‰õÄ_® ÉOQÍÖò PkèÑ «ºO ã=∞ãº =ÙO_»<Õ =ÙOk. JHõ _» ™ê÷x‰õΩÅ∞1947 [<åÉèÏ ÖˇHõ Å „Ñ¨HÍ~°O 93âß «O =ÙO>Ë WÑ¨ÙÊ_»∞ H=ÅO Jk 28âß «OH˜kyáÈ~ÚOk. „uÑ¨Ù~°Ö’ KåÖÏ ãÖã÷Å∞ U~°Ê_®¤~Ú. „uÑ¨Ù~° *ÏfÜ«∞ ã¨fiK«ÛùO èŒ¿ã=‰õΩÅ∞, JdÅ „uÑ¨Ù~° Pk"åã¨∞Å∞ "ÕkHõ g\˜Ö’¡ H˘xfl „uÑ¨Ù~° ¿ãfiK«ÛùHÀãÖ WqáÈ~å_»∞ «∞<åfl~Ú. „uÑ¨Ù~°Ö’H˜ K˘K«∞ÛH˘x =KÕÛ =Åãëfl PÑ¨=∞x, „uÑ¨Ù~° Pk"åã≤Ç¨Ï‰õΩ¯Å#∞ HÍáê_»=∞x g~°∞ _ç=∂O_£ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.

ÉèÏ~° « |_® |∂~°∞˚"å =~°æO Pi÷Hõ ^ÀÑ≤_ôx x~å@HõOQÍ H˘#™êy™ÈÎOk.ˆHO„ Œ„Ñ¨Éèí∞ «fiO Pnè#OÖ’ H˘xfl "åºáê~° ãÖã÷Å∞ "≥eâß~Ú.

W`«~° „áêO`åÅÖ’x *Ï`«∞Å L^Œº=∂xH˜ Dâß#º „áêO`«OÖ’x *ÏfÜ«∞L Œº=∂xH˜ Õ_® H˘\ÁìzÛ#@∞¡ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. W «~° „áêO`åÖ’¡x *Ïu L Œº=∂Ö’¡™ê÷xHõ |∂~°∞˚"å =~°æO ‰õÄ_® =ÙOk. Jk JÑ¨ÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∂ Tyã¨ÖÏ@‰õΩ Ö’<≥ÿ<å"≥Ú`åÎxH˜ L Œº=∞OÖ’ áêÖÁæOk. =∞ èŒº «~°QÆ «h, HÍi‡Hõ, Hõ~°¬‰õΩefl ‰õÄ_»QÆ\ ì<åÜ«∞Hõ «fiO ‰õÄ_® =Ç≤ÏOzOk. HÍh, Dâß#º „áêO «OÖ’ WÖÏO\ |∂~°∞"å=~°æOÖË<ÕÖË Œx K≥á⁄ÊK«∞Û. Pk"åã∞Å∞ WÑÙÊ_çÑÙÊ_Õ K≥ÿ «#º=O «∞Ö∫ «∞<åfl~°∞. JO Œ∞=Å<ÕWHõ _» =∞ èŒº «~°QÆu q^•º~°∞÷Å∞ ‰õÄ_® KåÖÏ „H˜Ü«∂jÅHõ áê„ « =Ç≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞.

1947 JkèHÍ~° =∂iÊ_ç «~åfi « <åQÍÅ∞, q∞*’Å∞ ‰õÄ_® «=∞ ™êfi «„ «ºOHÀãÖ áÈ~å_»∞ «∞<åfl~°∞. W"åà◊ ÉèÏ~° « ~å[H©Ü«∞ =º=ã÷Ö’ „áê}ÏÅ‰õΩ ≥yOzáÈ~å_ç ÕQÍx «=∞‰õΩ ¿ãfiK«Ûù ^˘~°Hõ Œh, «=∞ Pâ◊Ü«∂Å∞ <≥~°"Õ~°=h JO Œ~°∞≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞, |_® |∂~°∞˚"åÅ∞ «=∞#∞ x «ºO ÀK«∞‰õΩ

u#_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_®, ™êOã¨¯ $uHõOQÍ ‰õÄ_® H˘Å¡Q˘_»∞`«∞<åfl~°∞. q∞*’~åO,=∞}˜Ñ¨Ó~üÅÖ’ áÈ~å\ÏÅ∞ H˘O « "≥#Hõ_»∞QÆ∞ "Õã≤<å, W\©=Å Dâß#º „áêO`åÖ’¡*Ïu q=ÚHÎ áÈ~å\ÏÅ∞ L èŒ$ «OQÍ H˘#™êQÆ∞ «∞<åfl~Ú. J™êûO q"≥∂K«# ãOÑ¶∞@#<åÜ«∞Hõ åfi#, JHõ _» [iˆQ áÈ~å@O 1980 <å\˜ #∞Oz K≥Ñ¨ÙÊHÀ Œy# ™ê÷~ÚÖ’=ÙOk.

W"åà◊ *Ïu q=ÚH˜Î L^Œº=∂ÅÖ’ <åQÍÅ∞ Ñ¨@∞ì q_»=‰õΩO_® ™êÜ«Ú^èŒáÈ~å\ÏÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.

<åQÍÅg∞ Œ ≥Å¡"åà◊§ J Œ∞Ñ¨Ù 1832 #∞O_ç "≥Ú ŒÅ~ÚOk. 1979 <å\˜H˜≥Å¡"åà◊√§ <åQÍÅ#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ ÖÁOQÆnã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. HÍx, <åQÍÅ∞ „a\©+π "åà◊§

UÅ∞|_çÖ’ =Ù#flÑÊ\H© «=∞ PKå~åÅ#∞ ãO„Ñ^•Ü«∂Å#∞ H˘#™êyã∂Î<Õ =KåÛ~°∞.Pk"åã¨∞Ö’¡ JO`«~°æ`«OQÍ f„="≥∞ÿ# q~À^èŒO =Ù#flÑ¨Ê\ ˜H© <åQÍÅ∞ `«=∞

#∞Oz ~°HΔO_®xH˜ <å<å «O\ÏÅ∞ Ñ¨_»∞ «∞<åfl~Ú. HÍj‡~ü „Ñ¨*Ïaè„áêÜ«∞O Uq∞\’=∞#O ŒiH© ≥eã≤O Õ.

HÍj‡~üÖ’ "≥∂ãÖ [iyO Œ<Õk Kåi„ «Hõ "åãÎ=O. WÑ¨Ê\ÔH·<å ÉèÏ~° « Ãã·<åºÅ∞JHõ _ç#∞O_ç "≥· ˘ÅQÍe.

Dâß#º„áêO «O:

Dâß#º„áêO «O JO`å =ÅãáêÅ#Ö’ XH ÑiáêÅ# „HO Œ =ÙO_Õk. ≥Å¡"å_»∞~åHõ=ÚO Œ∞ D Pk"åã‘ „áêO`åÅhfl ‰õÄ_® ZÑ¨ÙÊ_»∂ XHõi UÅ∞|_çÖ’ ÖË=Ù.≥Å¡"åà◊√§ J™êûOx 1826Ö’ =â◊Ñ¨~°∞K«∞‰õΩ<åfl~°∞. ≥Å¡"åà◊√§ ~åHõ=ÚO Œ∞ D

„áêO «OÖ’ ÃÇ·ÏO Œ=ÙÅ∞, ÃÇ·ÏO Œ"Õ «∞~°∞Å∞ Jx Ô~O_»∞ ~°HÍÅ "å~°∞ =ÙO_Õ"å~°∞.WOá¶êÖò Ö’Ü«∞Ö’x q∞\˜Ü«∂ãπ, „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù„`« Ö’Ü«∞Ö’x J™êûq∞Å∞ ÃÇ·ÏO^Œ=ã¨=∂[O. WHõ _» ‰õΩÅ =º=ã÷, JO@~åx «#O =ÙO_Õk. D J™êûOg∞Å∞ JO`å"Õ∞=Ú WO_çÜ«∂Ö’ ÉèÏQÆO J#∞‰õΩ<Õ"å~°∞. Ô~· åOQÆOÖ’ JkèHõ ÉèÏQÆO ÅHõΔ}ÏÅs`åº, ãfiÉèÏ=O s`åº =∞OQÀÅ∞Å‰õΩ ŒQÆæ~°QÍ =ÙO_Õ"å~°∞. å=Ú ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ=∞x"åÔ~Ñ¨ÙÊ_»∞ J#∞HÀÖË Œ∞. "åi Œ$+≤ìÖ’ ÉèÏ~°fÜ«ÚÖˇÑ¨ÙÊ_»∂ q Õâ◊ã¨∞ÎÖË.

Dâß#º „áêO «OÖ’x *Ï «∞Å∞ „a\+π ™ê„=∂[º"å^•xH =ºu~HõOQÍ áÈ~å@OKÕ¿ã@Ñ¨ÙÊ_»∞ ÉˇOQÍÖò *Ï «ºÇ¨ÏOHÍ~åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_®~°∞.

J™êûOÖ’ KåÖÏ L^ÀºQÍÖ’¡H˜ „a\˜+π"åà◊√§ ÉˇOQÍbÅ#∞ K˘Ñ≤ÊOKå~°∞. JHõ _»1837 #∞Oz Jxfl ã∂¯à◊¡Ö’¡ ‰õÄ_® q^•ºÉ’ èŒ# ÉOQÍbÖ’ x~°ƒO èŒOQÍ [iyOk.J™êûOÖ’x q^•º=O «∞Å∞, =∞ èŒº «~°QÆu L^ÀºQÍÅ HÀãÖ ÉˇOQÍbÅ`À áÈ\©Ñ¨_®¤~°∞. 1874 =~°‰õÄ J™êûO JO «\Ï ÉˇOQÍbÖË "åºÑ≤OKå~°∞. D ~°HõOQÍÉˇOQÍÖò =∞ èŒº «~°QÆuH˜, J™êûO =∞ èŒº «~°QÆuH˜ f„="≥∞ÿ# áÈ\© "≥Ú ŒÅ~ÚOk.WÑ¨ÙÊ_çk K«i„ «Ö’ ÉèÏQÆO. «∂~°∞Ê ÉˇOQÍÖò #∞Oz KåÖÏ =∞Ok J™êûOÖ’H˜K˘K«∞ÛH˘zÛ JHõ _» Éèí∂=ÚÅ∂, Pã¨∞÷Å∞ ãÖáêkOKå~°∞. WÑ¨Ê\˜ |OQÍ¡ ÕâòÖ’ WkWOHÍ H˘#™êQÆ∞ «∂<Õ =ÙOk. =Åã¨áêÅ# J_»∞QÆ∞ *Ï_»ÅÖ’ #_çz =∂~åfi_ô=~°Î‰õΩÅ∞ Dâß#º „áêO «O JO`å "åºÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. J@∞ =Åã¨"å Œ∞Å∞, W@∞ŒàÏs =~°Î‰õΩÅ∞ Dâß#º „áêO «O JO`å "åºÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. J@∞ =Åã¨"å Œ∞Å∞,

W@∞ ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~°æO Dâß#º „áêO`åxfl #OA‰õΩ uO@∞<åfl~°∞. ≥Å¡ QÆ∞ «Î"åºáê~°∞Å∞ J™êûOÖ’ \© Ñï„â◊=∞x ÔH·=â◊O KÕã¨∞‰õΩO>Ë ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~°æOW «~° Ñï„â◊=∞efl QÆ∞ÃÑÊ\’¡ ÃÑ@∞ì‰õΩOk. ™ê„=∂[º"å Œ∞Å`À ÖÏÅ∂pÑ¨_ç ÉèÏ~° «ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~°æO =Åã¨áêÅ‰õΩÅ #∞Oz ãÖÑ¨ Œ#∞ «# KÕ «∞Ö’¡H˜ fã¨∞‰õΩOk.


JO Œ∞=Å# L Œº=∞O `å`å¯eHõOQÍ "≥#Hõ_»∞QÆ∞ "Õã≤Ok. HÍx 1980 «~åfi «=∞àÏ§ =ÓÑÖ Œ∞‰õΩOk. Kåi„ «Hõ HÍ~°}ÏÅ=Å¡ JHõ _ç „Ñ¨ ÕºHõ Ñïã≤÷ «∞Å=Å¡ HÍj‡~üL Œº=∞O Dâß#º „áêO «OÖ’x L Œº=∂Å∞ =∞iO « L Œ$ «OQÍ [~°QÆ#∞<åfl~Ú.

W"åà◊ Õâ◊"åºÑÎOQÍ [iQ „âßq∞Hõ áÈ~å\ÏÅ∞, HÍi‡Hõ Hõ~°¬Hõ áÈ~å\ÏÅ∞ HÍj‡~üL Œº=∂xfl Dâß#º „áêO`åÖ’¡ L Œº=∂hfl f„=OQÍ Ñ¨\ìOK«∞HÀ=Åã≤# J=ã¨~°O=ÙOk.

*Ï «∞Å ã¨=∞ã¨ºÖ’ ÉèÏëê ã¨=∞ã¨º =Ú_çÑ¨_ç=ÙOk.

ÉèÏëê ã¨=∞ã¨º:

J<ÕHõ *Ï «∞Å∞#fl Õâ◊OÖ’ ÉèÏëê ã¨=∞ã¨º‰õΩ KåÖÏ „áê è•#ºO LO@∞Ok. *ÏuJaè=$kúÖ’, ^•x UHõ «fiOÖ’ ÉèÏ+¨ H©ÅHõ"≥∞ÿ# áê„ « =Ç≤Ï™ÈÎOk. XHõ „áêO «OÖ’XHõ *Ïu ~å[H©Ü«∞OQÍ =∞#∞QÆ_» ™êkèOKåÅO>Ë JHõ _» [<åÉèÏ XH ÉèÏ+ =∂\Ï¡_Õ"åÔ~· LO_®e. =~°ÎHõ "å}*ÏºÅ∞ ÃÑ~°QÍÅ<åfl, L «ÊuÎÖ’ Jaè=$kú K≥O^•e. =∂Ô~¯@∞ìqãÎiOKåÅ<åfl ‰õÄ_® Wk J=ã¨~°O.

ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ HO„^•xH˜, ~å„ëêìxH˜ L#fl ãÖ|O èŒOÖ’ ÉèÏ+¨ H©ÅHõ"≥∞ÿ# áê„ «=Ç≤Ï™ÈÎOk. =∞# ŒO`å XˆH*Ïu J#∞HÀ =∞O@∞Ok ÉèÏ~° « áêÅHõ=~°æO. XˆH*Ïu,XˆH *ÏfÜ«∞ ÉèÏ+¨ LO_®e. JO Œ∞Hõ<Õ Ç≤ÏOnx *ÏfÜ«∞ ÉèÏ+¨QÍ ~°∞ Œ∞Ì «∞<åfl~°∞.Ç≤ÏOn „áêO`«OÖ’<Õ =∂O_»eHÍÅ∞ "å_Õ"å~°∞ ‰õÄ_® |Å=O`«OQÍ Ç≤ÏOn<Õ~°∞ÛHÀ"åeû =zÛOk. Z=iÔH·<å "åà◊§ "åà◊§ =∂O_»eHÍÖ’¡, "åà◊§ eÑ¨ÙÖ’¡ q Œº<Õ~åÊeû LO@∞Ok.

ŒHΔ}Ïk ~å„ëêìÖ’¡#∂, ÉˇOQÍÖ’¡#∂ ÃÑÅ∞¡aH˜# =ºuˆ~Hõ « =Å¡ 1963 <å\˜JkèHÍ~° ÉèÏëêK«@ìO LÑ¨ ãÖÇ¨ÏiOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. HÍh, Ç≤ÏOn "åºÑ≤ÎH˜ qâı+¨"≥∞ÿ#J=HÍâßÅ∞ HõeÊã¨∞Î<åfl~°∞.

„uÉèÏëê ã¨∂„`«O J=∞Ö’¡ L#fl ~å„ëêìÖ’¡ ã¨∂¯Å∞ Ñ≤Å¡Å∞ ÉèÏ+¨Å |~°∞=Ù"≥∂ã¨∞Î<åfl~°∞. D „Hõ=∞OÖ’ „áêOfÜ«∞ ÉèÏ+¨Å∞ "≥#H˜ "≥o§áÈ~Ú, WOw¡+¨μÉèÏ+¨=ÚO^Œ∞H˘ã¨∂ÎOk. Wk =Åã¨áêÅ# q+¨ Ñ¶ë`«O. WOw¡+¨μ Ñ¨@¡ „Éèí=∞Å∞ÃÑ~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú. WOw¡+μ K«kq Õ L^ÀºQÍÅ∞ T_çÑ_» åÜ«∞x J#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.nxfl Pã¨~åQÍ fã¨∞‰õΩx WOw¡+¨μ q^•ºãÖã÷Å∞ qÑ¨s «OQÍ _»|∞ƒ QÆ_çã¨∞Î<åfl~Ú.g@xflO\˜ Ñ¶ë`«OQÍ Ñ≤Å¡Å‰õΩ U ÉèÏëê ãïQÍæ ~å=_»O ÖË^Œ∞. Ç≤ÏOnx

ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å#∞ „Ñ¨`ÕºHõ`«#∞ xÅ∞Ñ¨ÙHÀ=_®xH˜ QÆ}`«O„`« „Ñ¨*Ï™êfi=∂ºxfl~°HΔOK«∞HÀ=_®xH˜ f„=OQÍ áÈ~å_»∞ «∞<åfl~Ú. ≥Å¡"åà◊¡ Œ∞~å„Hõ=∞} =Å¡ H˘xfl≥QÆÅ∞ XHõ\˜ HÍHõ «Ñ¨ÊÖË Œ∞. JO Œ∞=ÖË¡ 1928Ö’ <åQÍHõ¡Éò ™ê÷Ñ≤OKå~°∞. <åQÍ

*ÏfÜ«∞ ã¨q∞u 1966Ö’ U~°Ê_ç~k. XHõ ~å[H©Ü«∞ x~å‡}OÖ’H˜ <åQÍÅ∞"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ ã¨g∞Hõ$`«=∞Ü«∂º~°∞. <åQÍÅ∞ `«=∞ „Ñ¨`ÕºHõ`«#∂, UHõ`åfixflxÅÉˇ@∞ì‰õΩO@∂<Õ =KåÛ~Ú. "åà◊§ "≥∞ÿ„u =∞iO « èŒ$_è»"≥∞ÿOk. HÍO„ÔQãπ P èŒfi~åº#[iy# „a\+π =ºu~Hõ áÈ~å@O QÍx *ÏfÜ≥∂ Œº=∞OQÍx <åQÍÅ#∞ J}∞=∂„ «O`åHõÖË Œ∞. JO Œ∞Hõx 47Ö’ =∂iÊ_ç «~åfi « H˘ «Î JkèHÍ~°∞Å∞, JO «‰õΩ=ÚO Œ∞QÍOnè, <≥„Ç¨ïÅ∞ <åQÍÅ H˜zÛ# "åQÍú<åÅ#∞ ==Ú‡ KÕâß~°∞. 1947 PQÆã¨∞ì 14#<åQÍ*Ïu ™êfi «O„ «ºO „ÑHõ\OK«∞‰õΩ#flk. <åQÍ <Õ+#Öò H“xûÖò ‰õÄ_® D q è•<å<ÕflH˘#™êyOzOk. ÉèÏ~° « ~å*ÏºOQÆOÖ’x 6= Ã+_»∂ºÖò „Ñ¨HÍ~°O „Ñ¨*Ïaè„áêÜ«∞¿ãHõ~°} (ÃÑ¡aÃã·\ò) [iáê~°∞. #∂\˜H˜ 99=∞Ok nxH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ<Õ =Ù<åfl~°∞.JO^Œ∞Hõx ~å*ÏºOQÆO „Ñ¨HÍ~°O, ^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍ 1952Ö’ [iy# ZxflHõefl|Ç≤Ï+¨ iOKå~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ <åQÍÖÏO_£Ö’H˜ ÉèÏ~° «Ãã·#ºO „Ñ¨"ÕtOzOk. <åQÍÅ™êÜ«Ú èŒ áÈ~å@O P ~À*Ë "≥Ú ŒÅ~ÚOk. Dâß#º „áêO «OÖ’x u~°∞QÆ∞ÉÏ@¡H˜Wk «e¡ÖÏO\˜k.

ÉèÏ~° « „ÑÉèí∞ «fiO Dâß#º „áêO «OÖ’ J=∞Å∞ [~°∞ÑÙ «∞#fl f„= x~°ƒO èŒ q è•#OK«∂ã≤, JHõ _ç *Ï «∞Å∞ H˘xfl QÆ∞}áê~îåÅ∞ <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl~Ú. `å=Ú ã¨"≥∞ÿHõºOQÍáÈ~å_ç ÕQÍx L=∞‡_ç â◊ «$=Ùx F_ç~K«ÖË=∞<Õ x~°‚Ü«∂xH˜ =KåÛ~Ú. *Ï «∞Å =∞ èŒºÑ~°ãÊ~° J=QÍÇÏ# ÃÑiyOk. ÉèÏ~° « áêÅHõ =~åæÅ ãOÔHà◊§ #∞Oz |Ü«∞@ Ñ_»_®xHL=∞‡_ç "ÕkHõ U~åÊ@∞ KÕÜ«∂Å#∞‰õΩ<åfl~Ú.

D áÈ~å\ÏÅ#∞ =∞#O Ñije¿ãÎ g\Ö’ =∞#‰õΩ KåÖÏ P@∞áÈ@∞¡ HõxÑ≤™êÎ~Ú.q∞*’~°O g~Àz « áÈ~å\ÏxH˜ ÖÏÖò_≥OQÍ „^ÀÇ¨ÏO KÕ¿ãÎ =∞}˜Ñ¨Ó~ü áÈ~å\ÏxH˜qâıfiâ◊fi~° ã≤OQ∑, <åQÍÅ áÈ~å\ÏxH˜ Ñ¶≤*’ =ÔQ·~åÅ∞ „^ÀÇ¨ÏO KÕâß~°∞. J™êûOÖ’q^ÕjÜ«ÚÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_ç# <åÜ«∞Hõ`«fiO H˘O`«HÍÖÏxH˜ ÉèÏ~°`«áêÅHõ=~åæÅ‰õΩ ÖÁOyáÈ~ÚOk. *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂xfl h~°∞QÍ~°Û_®xH˜ áêÅHõ=~åæÅ∞ H˘xfl ~å~ÚfÅ xKåÛ~Ú. áê « <åÜ«∞Hõ «fiO q„^ÀÇ¨xH˜ X_çQÆ\ì<å, H˘ «Î<åÜ«∞Hõ`«fiO =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å=_»O Ç¨Ïi¬OK«^ŒQÆæ Ñï}Ï=∞"Õ∞. W"åà◊ Dâß#º„áêO «=∞O`å ‰õΩOÑ\Ï¡ =∞O_»∞`ÀOk. *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂Å∞ qãÎ $ « =∞Ü«∂º~Ú.

HÍj‡~üÖ’ ‰õÄ_® WO Õ [iyOk. JHõ _ç <åÜ«∞Hõ «fiO ~å„+ì ~å[H©Ü«∂Ö’¡ ZO Œ∞‰õΩHÍ‰õΩO_® áÈ~ÚOk. ¿+H± J|∞úÖÏ¡ HÍj‡~ü „Ñ¨[Å‰õΩ f~°x „^ÀÇ¨ÏO KÕâß~°∞.


áêH˜™êÎ<£ ^•_ç J<Õ |∂zx K«∂Ñ≤Oz ãïÇ¨Ï Œ∞ÌÅ "≥O@=Ù#fl Ç≤ÏO Œ∞=ÙÅ#∞‰õÄ_»QÆ@∞ìHÀ"åÅx K«∂™ÈÎOk ÉèÏ~° « „Ñ¨Éèí∞ «fiO. HÍj‡~ü, ÑÖ*ÏÉò L Œº=∂Å g∞ Œ^•~°∞} ^Œ=∞#HÍO_» J=∞Å∞ [~°∞Ñ¨Ù`«∞<åfl~°∞. ÉèÏ~°`« áêÅHõ =~åæÅ ^•_çxF_ç~Kåe. HÍj‡~üÖ’ W™ê¡O =∞ «"å ŒO, ÑO*ÏÉòÖ’ ã≤‰õΩ¯"å ŒO «Ö «Î_®xH HÍ~°}OÉèÏ~° « áêÅHõ =~åæÅ∞ ™êyOKÕ „‰õÄ~°"≥∞ÿ# ^•_Õ.

*Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂Å∞ - H˘xfl ÃÑ_» èÀ~°}∞Å∞

™ê=∂lHõ =∂~°∞Ê‰õΩ =~°æ^Œ$+≤ì, =~°æáÈ~å@O, =~°æã¨=∞ã¨º H©ÅHõ"≥∞ÿ#=xHõ=¸ºxã∞ìÅ∞ #=Ú‡`å~°∞. HÍh, WO_çÜ«∂ =O\ =~°ú=∂# ÕâßÖ’¡, ÃÑ@∞ì|_ç •sL «ÊuÎ q è•#O WOHÍ áê Œ∞HÀx Œâ◊Ö’ =~°æO`Àáê@∞, ‰õΩÅO, „áêO «O, *Ïug\˜x‰õÄ_® ÑïQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞HÀ"åe. #∂ «# „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡= L Œº=∂Å∞|ÅÇ‘Ï#OQÍ L#flÑ¨ÙÊ_»∞ g\˜k ÃÑ·KÕ~ÚQÍ LO_»@O ‰õÄ_® Hõ Œ∞Ì. áêÅHõ =~åæÅ∞g\˜x ≥eqQÍ "å_»∞‰õΩx „Ñ¨[Ö’¡ peHõÅ∞ fã¨∞H˘™êÎ~°∞. W"åà◊ HO„ ŒOÖ’ áêÅHõ=~åæÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ Ç≤ÏO Œ∂ J„QÆ‰õΩÖÏÅ‰õΩ K≥Ok#"å~°∞. JO Œ∞Hõ<Õ W"åà◊ Œo «∞bfl,=Úã≤¡Oefl ^ÀK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞, Ç≤ÏOã≤ã¨∞Î<åfl~°∞, „ã‘ÎÅÑ¨@¡ q=HõΔ áê\˜ã¨∞Î<åfl~°∞.Hõ=¸ºxã¨∞ì L Œº=∞O ÖË#Ñ¨ÙÊ_»∞ Œo «∞Å∂, =Úã≤¡OÅ∂ [i¿Ñ áÈ~å\ÏÅ∞, ‰õΩÅO,*Ïu, „áêO «O "≥Ú ŒÖÿ# ~°∂áêÅ∞ ãÖ «iOK«∞HÀ=_»O ã¨Ç¨Ï[O, WO Œ∞=Å¡ =~°æO=∞~°∞QÆ∞# Ñ¨_çáÈ «∞Ok.

JO Œ∞=Å¡ Ñ¨Ù~ÀQÍq∞ â◊‰õΩÎÅ∞, Hõ=¸ºxã¨∞ìÅ∞ ‰õÄ_® J}z"Õ «‰õΩ QÆ∞~°=Ù «∞#fl"åi`À =∞"Õ∞HõO HÍ"åe. g\H =ºu~HõOQÍ "åi`À HõeÑ≤ áÈ~å_®e. D „Hõ=∞OÖ’Œo «∞Å, =Úã≤¡OÅ áÈ~å\ÏÅ •fi~å<Õ =~°æ áÈ~å\Ïxfl =ÚO Œ∞‰õΩ fã∞ÔHà◊§QÆÅ=∞x

QÆ=∞xOKåe. ^ÀÑ≤_ôH˜ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_ç Õ<Õ q=ÚHÎ K≥Ok ™ê=∂lHõ =∂~°∞Ê[~°∞QÆ∞ «∞Ok.

Éèí∂™êfi=∞ºO, ™ê„=∂[º"å^ŒO, ^ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~°æO g\˜H˜ =ºuˆ~HõOQÍáÈ~å_»‰õΩO_®, "å\x F_ç~K«‰õΩO_® WO_çÜ«∂Ö’ U Ñ‘_ç « *Ïu‰õÄ_® «# q=ÚHÎx™êkèOK«ÖË Œ∞. *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂efl qq èŒ *Ï «∞Å =∞ èŒº "≥·+¨=∂ºÅ∞QÍ ÉèÏ~° «áêÅHõ =~åæÅ∞ ÃÑOK«∞ «∞<åfl~Ú. W"åà◊ Õâ◊OÖ’ Ñïã≤÷u K«∂¿ãÎ ™ê è•~°}OQÍ UXHõ *Ïf W «~° *Ï «∞Å g∞ Œ PkèÑ¨ åºxfl K≥ÖÏ~ÚOK«_»O ÖË Œ∞. Jxfl *Ï «∞Å∂ã¨=∞OQÍ<Õ Éèí∂™êfi=∞ºO, ™ê„=∂[º"å ŒO, ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~åæÅ ÀÑ≤_ôH˜ QÆ∞~°=Ù«∞<åfl~Ú. JO Œ∞=Å¡ *Ïu q=ÚHÎ áÈ~å\Ïefl =∞#O ^ÀÑ≤_ô =~åæÅ =ºuˆ~Hõ

áÈ~å@OQÍ<Õ QÆ∞iÎOKåe. JÖÏˆQ ÉèÏ~° « „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ =ºuˆ~HõOQÍ [iˆQ *Ïu

„áÈ «ûÇ≤ÏOKåÅ<Õ L ÕÌâ◊ºO ˆHO„^•x‰õΩOk. HÍh, ˆHO„^•xH˜ WOw¡+¨μ "åº"≥∂Ç¨ÏOUg∞ «QÆæÖË Œ∞. W"åà◊ PK«~°}Ö’ Jxfl ÕjÜ«∞ ÉèÏ+Å#∞ WOw¡+μ "≥#H¯ <≥>Ëìã∞ÎOk.

Jxfl „áêOfÜ«∞ ÉèÏ+¨Å∞ Jaè=$kú K≥O^•ÅO>Ë, Jxfl ™ê÷~ÚÖ’¡ WOw¡+¨μ#∞«yæOK«=Åã≤ LO@∞Ok. JÖÏˆQ q^•ºÅÜ«∂Ö’¡ ˆ~_çÜ≥∂, >ˇeq[#¡Ö’ Ç≤ÏOn,

ãÖã¨ $ «O "åºÑ≤Îx JiHõ\Ïìe. Jxfl ~°OQÍÖ’¡, Jxfl ™ê÷~ÚÖ’¡ =∂ «$ÉèÏ+¨#∞„áÈ «ûÇ≤ÏOKåe. q^•ºÅÜ«∂Ö’¡ q^•º ãÖã÷Ö’¡ XˆH ÉèÏ+¨ LO_®e. W «~° ÉèÏ+¨Å#∞SzÛùHõOQÍ <Õ~åÊe. PÜ«∂ „áêO`åÖ’¡, <åºÜ«∞ =º=ã÷Ö’ ÑïáêÅ<å =º=ã÷Ö’„áêOfÜ«∞ ÉèÏ+¨<Õ "å_®e. H˘xfl H˘xfl „áêO`åÅÖ’ z#fl z#fl ã¨=¸Ç¨Å∞ "Õ~ÉèÏ+¨#∞ =∂\Ï¡_Õ@ì~Ú Õ, "å\˜‰õÄ¯_® „Ñ¨Éèí∞ «fiO ã¨=Úz « ™ê÷<åxfl HõeÊOKåe.Jxfl *Ï «∞Å ÉèÏ+¨Å =∞ èŒº ã¨=∂# «fiO L#flÑ¨ÙÊ_Õ ÉèÏëê ã¨=∞ã¨ºx =∞#O ã¨=ºOQÍÑi+¯iOK« QÆÅ∞QÆ∞`åO.

XˆH ÉèÏ~° « (ÃÇ·ÏO Œ=) *Ïu x~å‡} „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞

`å"≥∞O « qz„ « Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ W~°∞‰õΩ¯<åfl"≥∂ ÉèÏ~° « áêÅHõ =~åæÅ‰õΩ ≥Å∞ã¨∞.=Åã¨ áêÅ# ~ÀAÖ’¡ ÃÑÅ∞¡aH˜# ÉèÏ~° « *ÏfÜ«∞ K≥ÿ «#ºO W"åà◊ qq èŒ *Ï «∞eflHõeÑ≤ LOK«ÖË Œx J~°÷=∞=Ù «∞Ok. W"åà◊ qq èŒ *Ï «∞Å∞ ˆHO„ ŒO L‰õΩ¯áê^•ÅHÕ^Œ #eyáÈ`«∞<åfl~Ú. x[OQÍ ^Õâ◊ ã¨"≥∞ÿHõº`«#∞ HÍáê_®ÅO>Ë *Ï`«∞Å#∞|Å=O «OQÍ HõeÑ≤ LOK«‰õÄ_» Œ∞. *ÏfÜ«∞ ÉèÏ+¨ ÖË#O Œ∞=Å¡ Jxfl *Ï «∞Å g∞ Œ|Å=O «OQÍ Ç≤ÏOnx ~°∞ Œ∞Ì «∞<åfl~°∞. Wxfl „ÑÜ«∞`åflÅ∞ KÕã≤<å Ç≤ÏOn *ÏfÜ«∞ÉèÏ+HÍ=_»O J™ê èŒºO. ÉèÏëê áêzHõáê~° Œx ≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl áêÅHõ =~åæÅ∞ =∞`åxflP„â◊~Úã¨∞Î<åfl~Ú. ã¨"≥∞ÿHõº`« ™ê^èŒ#HÀãÖ =∞`« ^Œ∞~°Ç¨ÏOHÍ~åxfl ÃÑOzáÈ+≤ã∞Î<åfl~Ú.

1947 «~åfi « ã≤‰õΩ¯, =Úã≤¡O =∞ « HõÖ’¡ÖÏÅ∞ =∞#O K«∂âßO. g@xflO\˜H©Ñ¨~åHÍ+ì WOk~åQÍOnè Ç¨Ï «º «~åfi « ã≤‰õΩ¯Å g∞ Œ [iy# •~°∞} =∂~°}HÍO_».JÖÏQ ÉÏ„c=∞ã‘ Œ∞ ‰õÄeÛ"Õ « «~åfi « =Úã≤¡OÅg∞ Œ •_ç "≥Ú ŒÅ~ÚOk. Ç≤ÏO Œ∂~å„ëêìxfl <≥ÅH˘Å∞Ê`å=∞x HõÅÅ∞ QÆO@∞<åfl~°∞.

Ç≤ÏO Œ∞`åfixH˜ ‰õΩÅO ÃÑ ŒÌ J_»∞¤QÀ_». D J_»¤OH˜ `˘ÅyOz#Ñ¨Ù_Õ ÃÇ·ÏO Œ=*Ïu UHõ=∞=Ù «∞O Œx áêÅHõ =~åæÅ∞ HõÅÅ∞ HõO@∞<åfl~Ú. ÉèÏ~° « áêÅHõ =~åæÅ∞ÃÇ·ÏO Œ= ã¨=∂*Ïxfl „Ñ¨*Ï™êfig∞HõiOK«‰õΩO_® Œo «, |Ç¨ï[# q^•º=O «∞Å#∞«=∞Ö’H˜ PHõ@∞ì‰õΩO@∞Ok.


™ê„=∂[º"å Œ∞Å =∞ èŒº "≥·~°∞ è•ºxfl PHõoOÑ¨Ù KÕã¨∞H˘x, KåÖÏ â◊HÎÜ«Ú‰õΩÎÅ`À=∞#O •xfl "å_»∞HÀ"åe. =∞#O U =∂„ «O ≥eq «‰õΩ¯=QÍ L<åfl H˘iq`À «ÅQÀ‰õΩ¯#fl>Ëì. XHõ ÉÏxã «fiO áÈ~Ú =∞~À ÉÏxã «fiO =ã∞ÎOk. ¿ãfiK«Ûù, „Ñ*Ï™êfi=∞ºOã≤kúOK« Œ∞. 2. D *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂Ö’¡ =∞ «O HõÅQÍ Ñ¨ÙÅQÆ=∞~ÚOk. W™ê¡O,ã≤‰õΩ¯ KèåO^Œã¨ "å^•Å∞, HÍj‡~ü, ÑÖ*Ï|∞Ö’¡ Ç≤ÏO^Œ∂ ^Œ∞~°Ç¨ÏOHÍ~åxH˜„ÑüÑ¶¨∞@#ÅQÍ<Õ "≥Ú^ŒÅÜ«∂º~Ú. HÍh, „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ D L^Œº=∂Å∞=∞ «KèåO ŒãÖ #∞Oz q_ç=_ç Ö∫H˜Hõ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ kâ◊QÍ ™êQÍe. JÖÏHÍ#Ñ¨ÙÊ_»∞Jq ÉèÏ~° « „ÑÉèí∞`åfixH LÑÜ≥∂QÆÑ_» å~Ú. ÑO*ÏÉò, HÍj‡~ü „Ñ[Å∞ Ö∫HHõ"å ŒO"≥·¿Ñ L<åfl~°∞. XHõ „ÑHõ ÉèÏ~° « „ÑÉèí∞ «fiO ÑO*ÏÉòÖ’ ã≤‰õΩ¯efl, HÍj‡~üÖ’ ÑO_ç «∞Åh"≥à◊¡Q˘_»∞ «∞Ok. W «~° KÀ@¡ =Úã≤¡OÅ#∞ TK«HÀ « HÀ™ÈÎOk. K«~åˆ~–Z–+¨sÑ¶πx^ŒÇ¨Ï#O KÕ~ÚOzOk. WÖÏO@Ñ¨ÙÊ_»∞ "≥∞ÿ<åi\© =∞`åÅ"åiÖ’ P`«‡qâßfiãÖÃÑOK«_»O J=ã¨~°"Õ∞. J~Ú Õ JO «\˜ À PQÆ‰õΩO_® JkèHõ „Ñ¨*ÏhHÍxfl ãÖÑ¶∞\˜ «Ñ¨~°Kåe. JÑ¨ÙÊ_Õ ÉèÏ~° « „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ =∞#"≥ÚHõ ã¨=∞ã¨ºQÍ «Ü«∂~°=QÆÅO. 3.W «~° *Ï «∞ÅÑ¨@¡, "≥∞ÿ<åi\©ÅÑ¨@¡, =∞`åÅÑ¨@¡, ÉèÏ+¨ÅÑ¨@¡ D D *Ïu q=ÚHÎL Œº=∂ÅH˜ ã¨ Œ=QÍÇ¨Ï# ÖËHõáÈ=_»O WOH˘Hõ Ö’ÑÖ. ≥Å¡"åà◊√§ UÖË@Ñ¨ÙÊ_»∞ÉˇOQÍbÅ#∞ K«∂ã≤, J™êûg∞Å∞ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç#>Ë¡, WÑ¨ÙÊ_»∞ É’_ÀÅ∞, ‰õΩhƒÅ∞ J™êûO*Ï «ºÇ¨ÏOHÍ~åxH˜ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞ «∞<åfl~Ú. JO Œ∞Hõ<Õ «=∞‰õΩ "Õ~ ~å„+ìO HÍ"åÅxPO^Àà◊# "≥Ú ŒÖˇ\Ïì~°∞.

XHõ *Ïu ÃÑ «Î<åxH =ºu~HõOQÍ áÈ~å_Õ "Õ~ *Ïu W «~° *Ï «∞Å Ñ@¡ ÃÑ «ÎO^•s"≥∞ÿYi J=ÅOaOK«‰õÄ_» Œ∞. Wk *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂ÅH˜ H©_»∞ KÕã¨∞ÎOk. ÉèÏ~° «„Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ "Õ∞Å∞ KÕã¨∞ÎOk. É’_ÀÅ∞ «=∞ ÉèÏ+¨H˜ J™êûO eÑ≤ = ŒÌx, Ç≤ÏOn eÑ≤HÍ"åÅx HÀ~°∞HÀ=_»O XHõ L^•ÇÏ~°}. nx q+ Ñ¶e`åÅ∞ "Õ~ q=iOK«#Hõ ~°ÖË Œ∞.*Ïu q=ÚHÎHÀãÖ áÈ~å_Õ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ «=∞ "≥·Yi ã¨Ê+ìOQÍ „Ñ¨Hõ\ÕKåe.P *Ïu „Ñ¨[Å Jaè=∂<åefl K«∂~°Q˘<åe.

*Ïu q=ÚHÎ L Œº=∞ <åÜ«∞Hõ «fiO ‰õÄ_® Éèí∂™êfi=∞ºO XHõ ãÖÔHÅ Jx ZO ««fi~°QÍ QÆ∞iÎ¿ãÎ JO « =∞Ozk. ™ê„=∂[º"å Œ |_® |∂~°∞˚"åÅ ãÖÔHà◊§`Àáê@∞

Éèí∂™êfi=∞ºO ‰õÄ_® XHõ ÃÑ ŒÌ ãÖÔHÅ J<Õ =∂@ gà◊√§ =∞~°záÈ‰õÄ_» Œ∞. Éèí∂ÑÖÑ¨HõO ^•fi~å =∞#O Éèí∂™êfi=∞º ^ÀÑ≤_ôx JO «O KÕÜ«∞QÆÅO. JÑ¨ÙÊ_Õ „Ñ¨[Å∞*Ïu q=ÚHÎ ã=∞~°OÖ’ ãOÑ¶∞\˜ «O J=Ù`å~°∞. D ~°HõOQÍ<Õ Éèí∂™êfi=∞º =ºu~Hõ,™ê„=∂[º"å Œ =ºuˆ~Hõ áÈ~å\ÏÅ`À *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∞O ÃÑ#"Õã¨∞Hõ áÈ`ÀOk.«=∞ Pâ◊Ü«∂Å#∞ *Ï «∞Å∞ JÑ¨ÙÊ_Õ ™êkèOK«∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å~Ú.

q=ÚHÎ áÈ~å\ÏÅ∞ XHõ ~°HõOQÍ =~°æáÈ~å@"Õ∞. Hõ=¸ºxã¨∞ìÅ∞ =~°æ Œ$HõÊ èŒO`À*Ïu q=ÚHÎ áÈ~å\Ïefl, "å\˜Ö’x ÃÑ_» èÀ~°}∞efl JOK«<å "ÕÜ«∂e.

Œ∞~° Œ$+ì=âß «∞Î KåÖÏ =∞Ok Hõ=¸ºxã¨∞ì qÑ¡=HÍ~°∞ÅH˜ *Ï «∞Å L Œº=∂ÅÑ¨@¡ ãÔ~·# J=QÍÇ¨Ï# Ö’Ñ≤OzOk. q_çáÈÜÕ∞ Ç¨Ï‰õΩ¯`À ã¨Ç¨Ï*Ï «∞Å ã¨fiÜ«∞Ox~°‚Ü«∂kèHÍ~åxH =∞#O =∞ ŒÌ «∞x"åfie. D áÈ~å\ÏÅ∞ <Õ~°∞QÍ Éèí∂™êfi=∞ºO`À<À,™ê„=∂[º"å ŒO`À<À «ÅÑ¨_»@O ÖË Œ∞. g\˜Ö’ =∞ «O HõÅQÍÑ¨ÙÅQÆOQÍ LOk.g\ <åÜ«∞Hõ «fiO «H¯# "≥∞ÿ<åi\© *Ï «∞ÅÑ@¡ J„Ñ*Ï™êfiq∞HõOQÍ =º=ÇÏi™ÈÎOk.D Ö’@∞áê@¡hfl L#flÑ¨Ê\˜H© Hõ=¸ºxã¨∞ì qÑ¡=HÍ~°∞Å∞ *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂ÅÑ¨@¡ Ñ¨ÓiÎ J#∞‰õÄÅOQÍ LO_®e.

W"åà◊ WO_çÜ«∂Ö’ *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂Å‰õΩ ãÖ|OkèOz Ô~O_»∞ =ÚYº"≥∞ÿ#ÃÑ_»^èÀ~°}∞Å∞<åfl~Ú. 1. ˆH=ÅO áêH˜ΔHõ _ç=∂O_»¡HÀãÖ áÈ~å_Õ ãÖã¨¯~°}"å Œ èÀ~°}˜, ~å„ëêìÅH˜, *Ï «∞ÅH˜ =∞iH˘xfl JkèHÍ~åe¿ãÎ KåÅx g~°∞ ãÖ «$Ñ≤ÎÑ¨_» å~°∞. JO Œ∞=Å¡ áêÅHõ =~åæÅ∞ å"Õ∞ D _ç=∂O_»∞¡ =ÚO Œ∞ ÃÑ_»∞ «∞<åfl~Ú._ç.Z"£∞.ÔH., U.S._ç.Z"£∞.ÔH. JHÍb ŒÖò, ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O, <Õ+#Öò HÍ#ÊùÔ~<£û, Z.l.Ñ≤.,ã≤.Ñ≤.S., ã≤.Ñ≤.ZO. ÖÏO\ ˜ áêsìÅhfl WÖÏO\ ˜"Õ. `å=Ú JkèHÍ~°OÖ’H˜~å=_»OHÀãÖ *Ïu ã¨=∞ã¨ºx Ñ¨\ìOK«∞‰õΩ#fl@∞¡QÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. "åãÎ"åxH˜ DáêsìÅhfl „Ñ «ºHõΔOQÍ ŒàÏs |∂~°∞"å =~åæxH©, ™ê„=∂[º"å^•xH© T_çQÆO KÕ¿ã"Õ.

=∞~À ÃÑ_»^èÀ~°}˜. 2) *Ïu q=ÚH˜Î L^Œº=∂ÅÖ’ <åÜ«∞Hõ`«fiO QÆ∞iOzÑ¨\ìOK«∞HÀ‰õΩO_® TiˆH ^•x `ÀHõ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩáÈ=_»O.

*Ï`«∞Å „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ áÈ~å\Ïxfl =∞#"≥∞Ñ¨ÙÊ_»∞ |ÅÑ¨~°∞™êÎO. "å\˜Ö’¡x|ÅÇ‘Ï# «efl HõxÃÑ\ì LO_®e. ÃÑ_» èÀ~°}∞Å#∞ Ñ¨ã≤QÆ\Ïìe.

*Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂Ö’¡ H˘xfl |ÅÇ‘Ï# «Å∞ :

=ÚYºOQÍ =¸_»∞ |ÅÇ‘Ï# «Å∞<åfl~Ú.

1. x["≥∞ÿ# q∞„`«∞Öˇ=~À, x["≥∞ÿ# â◊„`«∞=ÙÖˇ=~À J<Õ q+¨Ü«∞OÖ’ DL^Œº=∂xH˜ ã¨Ê+¨ ì"≥∞ÿ# J=QÍÇ¨Ï# ÖË^Œ∞. Jxfl *Ï`«∞Å#∞ J}z "Õ¿ãk™ê„=∂[º"å ŒO. ™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞ «=∞ J#∞K«~°∞Å H˘=Ú‡ QÍ™êÎ~°∞. Õâ◊OÖ’xŒàÏs |∂~°∞˚"å =~°æ"Õ∞ ™ê„=∂[º"å^•xH˜ J#∞K«~°∞Å∞. gi ŒÌ~°∂ Hõeã≤ x~°O‰õΩâ◊

„Ñ¨Éèí∞ «fiO U~åÊ@∞H˜ „Ñ¨Ü«∞ufl™êÎ~°∞. «=∞ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ LO>Ë™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞ U Ü«Ú^•úxÔH·<å =∞ ŒÌ «∞x™êÎ~°∞. ÖË ŒO>Ë "≥#∞fláÈ@∞ á⁄_»∞™êÎ~°∞.


6. Ç≤ÏOn „áêO «OÖ’#∂, Dâß#º „áêO «OÖ’x *Ï «∞ÅxflO\˜H© ã¨fiÜ«∞O„ÑüÑüÎ HõeÊOKåe. „Ñ¨ ÕºHõ ~å„ëêìÅ∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∂e. D ~å„ëêìÅ∞„áêO «O g∞^•, Pi÷Hõ, ™ê=∂lHõ, ™êOã¨ $uHõ JOâßÅ „áêuÑ¨k « g∞ Œxi‡Oz#Ñ¨Ù_Õ „Ñ¨[Å PHÍOHõΔÅ∞ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ f~°∞`å~Ú.

7. *Ïu Œ∞~°ÇÏOHÍ~åxH, =ÚYºOQÍ J„QÆ*Ïu Œ∞~°ÇÏOHÍ~åxH Jxfl ~°HÍÅ=∞`« KèåO^Œã¨`åfixH˜ =ºuˆ~HõOQÍ ~årÖËx áÈ~å@O ™êyOKåe.Ç≤ÏO Œ∂=∞ « Œ∞~°ÇÏOHÍ~åxH =ºu~HõOQÍ „Ñ ÕºHõOQÍ áÈ~å_»=Åã≤ LOk.

qq èŒ *Ïu q=ÚHÎ L Œº=∂Ö’¡ ãÖÑ¶‘∞ÉèÏ=O ÃÑ~°QÆ_»O KåÖÏ Ç¨Ïi¬OK« Œy#q+Ü«∞O. HÍj‡~°∞, Dâß#º „áêO`åÅ L Œº=∂Ö’¡ ‰õÄ_® D ãOÑ¶‘∞ÉèÏ=O Jaè=$kúK≥O^Œ∞`ÀOk. JÖÏˆQ *Ïu q=ÚH˜Î L^Œº=∂Å∞, qÑ¨¡"À^Œº=∂Å∞ ‰õÄ_®KÕ~°∞==Ù «∞<åfl~Ú. L=∞‡_ç â◊„ «∞=Ù‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_»∞ «∞<åfl~Ú. L Œº=∂efl,áÈ~å\Ïefl L#fl`« ™ê÷~ÚH˜ fã¨∞ÔHà◊√Î<åfl~Ú. Wq q[Ü«∞=O`«O J~Ú#Ñ¨Ù_Õã¨fiK«ÛùO ŒOQÍ Jxfl *Ï «∞Å`À Hõeã≤# XHõ ã¨=∂Yº U~°Ê_»∞ «∞Ok. Jxfl *Ï «∞ÅH©ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#, ã¨=∂#"≥∞ÿ# ã¨fiÜ«∞O „ÑüÑüÎ, ã¨fiÜ«∞O x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O LO\Ï~Ú.P<å_»∞ WO_çÜ«∂ ZO « =∂„ «O *Ï «∞Å |OkMÏ<åQÍ LO_» Œ∞. ~À*ÏÑ¨ÓÅL^•º#=#OQÍ =∂~°∞ «∞Ok.D Ü«ÚQÆOÖ’ ÕâßÅ∞ ™êfi «O„`åºxfl *Ï «∞Å∞ q=ÚHÎx,„Ñ¨[Å∞ qÑ¡"åxfl HÀ~°∞ «∞<åfl~°∞. g\˜x U â◊H©Î PÑ¨ÖË Œ∞. D Kåi„ «Hõ «~°∞}OÖ’D JO «~å˚fÜ«∞ Ããq∞<å~ü XHõ =ÚO ŒO[ Jx U.S.Ñ≤.P~ü.ZÑ¶π. ÉèÏq™ÈÎOk.Õâ◊ ÕâßÖ’¡ [iˆQ áÈ~å\ÏÅ =∞ èŒº =∞# Õâ◊OÖ’ [iˆQ áÈ~å\ÏÅ =∞ èŒº Œ$_è»"≥∞ÿ#

ãÖÑ¶‘∞ÉèÏ=O ÃÑOá⁄O Œ∞ «∞O Œx U.S.Ñ≤.P~ü.ZÑ¶π. Pt™ÈÎOk.

-Ñ¶≤„|=i 15-19, 1996# _èçb¡Ö’ x~°fiÇ≤ÏOz# *Ï «∞Å ã¨=∞ã¨ºÃÑ·

JO «~å˚fÜ«∞ Ããq∞<å~üÖ’ U.S.Ñ≤.P~ü.ZÑ¶π. ÃÑ~üÃãÊHì"£ ¿ÑÑ¨~ü

â◊„`«∞=Ùx F_çOK«_»O HÀãÖ D <åÜ«∞Hõ`«fiO Hõ#∞QÆ ÉèÏ~°`« „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜=ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_»∞ «∞#fl@ì~Ú Õ Jk ã¨=º"≥∞ÿ# ^•iÖ’ L#fl>Ë¡. *Ïu q=ÚHÎL Œº=∂Å∞ H˘xfl |ÅÇ‘Ï# «efl JkèQÆq∞¿ãÎ "å\˜H˜ W «~° „Ñ¨[Å #∞Oz, W «~°ÕâßÅ#∞Oz ‰õÄ_® =∞ ŒÌ «∞ Åaè™ÈÎOk.

K«i„ «Ö’ KåÖÏ z#fl ÕâßÅ∞ ÃÑ ŒÌÃÑ ŒÌ ÕâßÖËfl =∞\ì HõiÑ≤OKå~Ú. qÜ«∞`åflO,PÑ¶…x™êÎ<£Å∞ J@∞ J"≥∞iHÍ#∞, W@∞ ~°ëêº#∞ F_ç~Kå~Ú. ™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞ˆH=ÅO HÍy «O Ñ¨ÙÅ∞Åh, g\˜x „Ñ¨[Å∞ F_ç~K«QÆÅ~°h =∞~À™êi ~°∞A=~ÚOk.~°ëêº, J"≥∞iHÍÅ∞ ZO « èŒ# ãÖÑ¨fÎ, Ãã·xHõ |ÅQÆO L<åfl Jq F_çáÈÜ«∂~Ú.„Ñ¨ÑÖK« "åºÑÎOQÍ qÜ«∞`åflO „Ñ¨[ÅH˜ „Ñ¨ÑÖK« „Ñ¨[Å∞ „Ñ¨Hõ\Õz# ãÖÑ¶‘∞ÉèÏ=OK«i„ «Ö’ =∞~°∞=~åxk.

W ŒO`å Ñïje¿ãÎ XHõ q+¨Ü«∞O Õ@ ≥Å¡=∞=Ù «∞Ok. „Ñ¨[Å „Ñ¨*Ï™êfiq∞HõPHÍOHõΔÅ∞ fˆ~^•HÍ *Ïu q=ÚH˜Î L^Œº=∂Å∞ L^èŒ$`«OQÍ H˘#™êQÆ=Åã≤O^Õ.g\˜Ñ¨@¡ =∞#‰õΩ „Ñ¨*Ï™êfi=∞º "≥·Yi LO_®Åx U.S.Ñ≤.P~ü.ZÑ¶π. ÉèÏq™ÈÎOk.

=∞# HÍ~°º„Hõ=∞O Wn!

1. HÍj‡~ü, <åQÍÖÏO_»∞, Dâß#º „áêO`åÅ <å„Hõq∞OK«∞HÀ=_»O ÉèÏ~°`«„Ñ¨Éèí∞ «fiO =∂<ÕÜ«∂e.

2. ÉèÏ~° « ~å[H©Ü«∞ =º=ã÷ x["≥∞ÿ# ã¨=∂YºQÍ ~°∂á⁄O^•e. WO Œ∞Ö’Jxfl *Ï «∞ÅH© q_çáÈÜÕ∞ ÇÏ‰õΩ¯`À ãÇ ãfiÜ«∞O x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O LO_®e.Ô~Ñ¶¨Ô~O_»O ÖÏO\˜ „Ñ¨*Ï™êfi=∞º Ñ¨^Œúu ^•fi~å *Ï`«∞Å Éèíq`«"åºxflx~°‚~ÚOKåe.

3. „Ñü *ÏfÜ«∞ iÑä¡‰õΩ¯ "≥∞ÿ<åi\© *Ï «∞efl, "åi Ç¨Ï‰õΩ¯efl Ñï~°HΔOKåe.

4. ~å„ëêìÅ‰õΩ K≥Ok# ã¨Ç¨Ï[ =#~°∞Å#∞ ˆHO„^ŒO `«# K≥Ñ¨ÙÊKÕ`«Ö’¡LOK«∞HÀ~å Œ∞.

5. „uÉèÏëê ã¨∂„`åxfl ~° Œ∞Ì KÕã≤ q^•º É’ èŒ#x =∂ «$ÉèÏ+¨Ö’ [~°áêe.ÑïáêÅ<å =º=ã¨÷, <åºÜ«∞=º=ã¨÷ „áêOfÜ«∞ ÉèÏ+¨Ö’<Õ [~°QÍe.eÑ≤ÖË‰õΩO_® L#fl ÉèÏ+¨ÅH˜ "≥O@<Õ eÑ≤ HõeÊOKåe. JÑ¨ÙÊ_Õ Jq W «~°ÉèÏ+¨Å`À ã¨=∞OQÍ Jaè=$kú K≥O ŒQÆÅ∞QÆ∞`å~Ú.


D ~°OQÍÖ’¡ PO„^èŒ „áêO`«O Jaè=$kú K≥Ok =Ù#flk. "≥Ú^Œ\ ˜ „Ñ¨ÑÖK«Ü«Ú^•ú#O «~°O #∞Oz PO„ èŒ HÀ™êÎ „áêOfÜ«∞ |∂~°∞˚"å=~°æO Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∂=zÛOk. gi Jaè=$kú JO`å =º=™êÜ«∞OÖ’ q∞QÆ∞Å∞`À „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. 19=â◊ å|úOÖ’ xi‡Oz# P#Hõ@ìÅ =Å¡ ™ê~°O=O «"≥∞ÿ# _≥ÖÏì Éèí∂=ÚÖ’¡ =º=™êÜ«∞Oq∞QÆ∞Å∞ L «Ê «∞ÎÅ#∞ ã$+≤ìOzOk. h\ ã Œ∞áêÜ«∞O HõeÊOK«_»O •fi~å q™êÎ~°"≥∞ÿ#Éèí∂q∞ ¿ã^ŒºOÖ’H˜ =zÛOk. 70% [<åÉèÏ =º=™êÜ«∞OÖ’ „H˜Ü«∂jÅOQÍáêÖÁæ<åfl~°∞. D „áêO «OÖ’ „Ñ¨ è•#OQÍ ÑÖ_çOKÕ =i è•#ºO =Å¡ Ô~·ã¨∞q∞Å∞¡Å∞,=º=™êÜ«∂^è•i`« Ñï„â◊=∞Å∞ xi‡OÑ¨|_ç ~À_»∞¡ =∞iÜ«Ú Ñ¨@ì}ÏÅ Jaè=$kú[iyOk. =i è•#ºO`À áê@∞ K≥~°‰õΩ ÑO_çOK«_»O •fi~å K≥Hõ ~° q∞Å∞¡Å∞, á⁄QÍ‰õΩ^•fi~å á⁄QÍ‰õΩ Ñï„â◊=∞Å∞ Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∂ =KåÛ~Ú.

[g∞O^•s =º=ã÷ ~° Œ∞Ì «~åfi « [g∞O^•~°∞Å∞ «=∞ ÃÑ@∞ì|_»∞Å#∞ K«ÔH¯~°,HÍ@<£, Z~°∞=ÙÅ Ñï„â◊=∞Ö’¡ ÃÑ\Ïì~°∞.

Jaè=$kúH˜ ^ÀÇ¨Ï ŒO KÕã≤# =ÚYº"≥∞ÿ# JOâßÅ∞ =∞„^•ã¨∞ „ÃÑã≤_≥hû, PO„ èŒ„áêO «OÖ’ [g∞O^•s =º=ã÷‰õΩ =ºu~HõOQÍ „Ñ*Ï áÈ~å\ÏÅ∞, „a\©+μ áêÅ‰õΩÅ∞„Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\ì# Ô~· åfis Ñ¨ Œúu, h\˜áê~°∞ ŒÅ ™œHõ~åºÅ∞, "å}˜[º ÑÖ@Å ÃÑ~°∞QÆ∞ ŒÅ"≥·QÍ~åÅ∞. Wq áêHΔHõOQÍ<≥·<å =º=™êÜ«∂aè=$kúH˜ À_»Ê_®¤~Ú.

D „Hõ=∞OÖ’ Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∞#fl „áêOfÜ«∞ |∂~°∞"å =~åæxH Jxfl ÇÏOQÆ∞Å∞=Ù#fl „áêO «O J=ã~°"≥∞ÿOk. =º=™êÜ«∞OÖ’ ÅaèOz# q∞QÆ∞Å∞ ÃÑ@∞ì|_çx H˘ «ÎQÍÑi„â◊=∞Å ™ê÷Ñ#‰õΩ qxÜ≥∂yOKåÅO>Ë =Ú_çã~°∞‰õΩ, q Œ∞º «∞Î J=ã~°O =ÚO Œ∞‰õΩ=zÛOk. PO„ èŒ „áêO`åxH˜ Xi™êû ãïÇ¨Ï Œ∞ÌÖ’¡ L#fl =∂KüYO_£ [Åq Œ∞º üˆHO„ ŒO =∂„ «"Õ∞ JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LOk. Ñï„â◊=∂aè=$kúH˜ D q Œ∞º «∞Î =∂„ «"Õ∞ãïáÈ Œ∞. JO ÕQÍ‰õΩO_® D q Œ∞º «∞Î L «ÊuÎ, ã¨Ñ¡~ÚÖ’¡ JkèHõ ã¨=∞ã¨ºÅ∞<åfl~Ú.nx`À äŒ~°‡Öò „áê*ˇ‰õΩìÅ ™ê÷Ñ¨#‰õΩ ÉÁQÆ∞æ J=ã¨~°"≥∞ÿOk. D ÉÁQÆ∞æ Yx[O HÀ™êÎÖ’ÅÉèíºO HÍ Œ∞. JÖÏˆQ Ñï„â◊=∞Å Jaè=$kúH˜ W «~° =Ú_çã¨~°∞‰õΩÅ∞ J@g ãÖÑ¨ Œ,ã≤"≥∞O@∞, ~å~Ú "≥Ú ŒÖ·#q ≥ÅOQÍ}ÏÖ’<Õ Ñ¨Ù+¨ ÅOQÍ Åaè™êÎ~Ú. nx`À áê@∞Hõ$ëê‚, QÀ^•=i # Œ∞Å∞ ≥ÅOQÍ} g∞ Œ∞QÍ „Ñ¨Ü«∂}˜ã¨∞Î<åfl~Ú. JÑ¨Ê\˜H© PO„ èŒ¿ãì\ò‰õΩ ãïÜ≥ÿ∞# ~å[ è•h ÖË Œ∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ ÖÏO\˜ #QÆ~°O ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ LOk.D HÍ~°}ÏÅ =Å¡ PO„ èŒ „áêOfÜ«∞ |∂~°∞˚"å =~åæxH˜ PO„ èŒ ≥ÅOQÍ}Ï Hõeã≤qâßÖÏO„ èŒ U~°Ê_»_»O J «º=ã¨~°OQÍ =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛOk.

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞O≥ÅOQÍ} Jaè=$kú–qÑ¡"À Œº=∞ HÍ~°º„Hõ=∞O

b

<Õ _»∞ „Ñ¨ ÕºHõ ~å„ëêìÅ _ç=∂O_£ÃÑ· Õâ◊OÖ’x qq èŒ „áêO`åÅÖ’ L Œº=∂Å∞`«Öˇ`«∞Î`«∞<åfl~Ú. g\˜Ö’ H˘xfl *Ïu P^è•~°OQÍ HÍQÍ, =∞iH˘xfl „áêOfÜ«∞Jã¨=∂# «Å =¸ÅOQÍ «Öˇ «∞Î «∞<åfl~Ú. WO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆ"Õ∞ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}L Œº=∞O.

200 ãÖ= «û~åÅ∞ ÑïáêeOz# „a\©+¨μ ™ê„=∂[º "å Œ∞Å HÍÅOÖ’, «=∞=∞#∞QÆ_» HÀã"Õ∞ =O ŒÅ ãOYºÖ’ Ñ¶Óº_»Öò ãO™ê÷<åÅ#∞ xeÑ≤ =ÙOK«_»O •fi~å#∂,`«=∞ ^Õâ◊ áêi„âßq∞Hõ J=ã¨~åÅ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ ÉèÏ~°`«^Õâ◊ L`«ÊuÎ q^è•<åxflx~°‚~ÚOK«_»O •fi~å#∂, Õâ◊OÖ’ H˘xfl „áêO`åÅ∞ Jaè=$kú K≥Ok H˘xfl „áêO`åÅ∞"≥#Hõ|_ç áÈÜ«∂~Ú. „a\©+π"å~°∞ ÉèÏ~° « ŒàÏs |∂~°∞"å, |_® Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ‰õΩJkèHÍ~åxfl =∂iÊ_çKÕã≤ "≥o§# «~åfi « ™êfi «O„`À Œº=∞ HÍÅOÖ’ |_®|∂~°∞˚"å,Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ∞ *Ï «∞Å‰õΩ WzÛ# Ç¨g∞Å#∞ J=∞Å∞Ñ¨~°ÛHõáÈ=_»O`À Õâ◊OÖ’*Ï «∞Å L Œº=∂Å∞ „áê~°OÉèí=∞Ü«∂º~Ú. JÖÏˆQ PÜ«∂ ~å„ëêìÅÖ’x Jaè=$kúK≥Ok# „áêO`åÅ |∂~°∞˚"år "≥Ú «ÎO =#~°∞Å g∞ Œ PkèÑ¨ «ºO ãÖáêkOK«_»O`À"≥#Hõ|_ç# „áêO`åÅ „áêOfÜ«∞ L Œº=∂Å∞ „áê~°OÉèí=∞Ü«∂º~Ú. „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}L Œº=∞O ‰õÄ_® D „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂# «Å =¸ÅOQÍ<Õ =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛOk.

PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ} â◊ åÉÏÌÅ∞QÍ "Õ~°∞ "Õ~°∞ Ü« x@∞¡QÍ rqOK«_»O =¸ÅOQÍD Ô~O_»∞ „áêO`åÅ Pi÷Hõ, ~å[H©Ü«∞, ™ê=∂lHõ ~°OQÍÅ Jaè=$kúÖ’ Õ_®Å∞<åfl~Ú.


ÉèíÜ«∞O ‰õÄ_® f„=OQÍ<Õ LOk. JO Œ∞‰õΩ D „HÕk HÍ~°}ÏÅ∞ =ÚYº"≥∞ÿ#q.JÑ¨Ê\˜H „Ñ¨[Å#∞ ^ÀÑ≤_ô KÕã≤# q∞QÆ∞Å∞ Ô~q#∂ºÖ’ PO„ èŒ |∂~°∞˚"år ‰õÄ_®"å\Ï á⁄O Œ∞ «∞O Œh ~åÉ’ÜÕ∞ Jaè=$kú „Ñ¨}ÏoHõÖ’¡ «=∞#∞ x~°¡HõΔ ºO KÕÜ«∞_»O[~°∞QÆ∞ «∞O Œh, JÖÏˆQ Jaè=$kú K≥Ok# HÀ™êÎ À áÈ\©Ñ¨_»ÖËHõ "åiH˜ =Åã¨QÍ=∂~°_»O [~°∞QÆ∞ «∞O Œ<Õ ÉèíÜ«∂Å∞ Ñ‘_çOKå~Ú. J~Ú#ÑÊ\H© 1956 ÃÑ ŒÌ=∞#∞+μÅXÑ¨ÊO ŒO(Gentlemen Agreement) ^•fi~å qâßÖÏO„ èŒ U~°Ê_çOk.

PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò U~°Ê_Õ=ÚO^Œ∞ ''ÃÑ^ŒÌ=∞#∞+¨μÅ XÑ¨ÊO^ŒO——Ö’ D „HÕk=ÚMÏºOâßÅ∞<åfl~Ú.

1. PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò ~å¢+ì ™ê è•~°} ÑïáêÅ# =∞iÜ«Ú ~å¢+ì ™ê÷~Ú L=∞‡_çHÍ~åºÅÜ«∂ÅÃÑ·# JÜÕ∞º Y~°∞Û PO„ è•, ≥ÅOQÍ} „áêO`åÅ∞ 2:1 x+ÊuÎÖ’ÉèíiOKåe. q∞ye# ≥ÅOQÍ} „áêO «Ñ¨Ù P^•Ü«∂xfl P „áêO « Jaè=$kúH˘~°H Y~°∞ÛÃÑ\Ïìe.

2. ≥ÅOQÍ}Ö’ =∞ Œºx¿+ èŒOÃÑ· «∞k x~°‚Ü«∞O P „áêO « âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ Õ.

3. ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’x q^•º =ã¨ «∞Å#∞ P „áêO «Ñ¨Ù q^•º~°∞÷Å H˘~°HˆH\Ï~ÚOKåe. ÖË • ~å¢+ìOÖ’ L#fl "≥Ú «ÎO q^•ºãÖã÷Å ã‘@¡xflO\˜Ö’=¸_»= =O`«∞ ã‘@¡#∞ `≥ÅOQÍ} q^•º~°∞÷Å‰õΩ ˆH\Ï~ÚOKåe. DÔ~O_çO\˜Ö’ ≥ÅOQÍ} „áêO «O "åiH˜ Uk J#∞‰õÄÅOQÍ LO>Ë •xxJ=∞Å∞Ñ~åÛe.

4. qbhHõ~°} =Å# J Œ#Ñ¨Ù L^ÀºQÆ∞Å ˘ÅyOÑ¨Ù «Ñ¨Êxãï J~Ú#Ñ¨C_»∞Ô~O_»∞ „áêO`åÅ "åix x+¨ÊuÎ „Ñ¨HÍ~°"Õ∞ `˘ÅyOKåe. J@∞ «~åfi «xÜ«∞q∞OÑ|_Õ L^ÀºQÆ∞Å ãOYº LÉèíÜ«∞ „áêO`åÅ [<åÉèÏ „áêuÑkHõÃÑ·LO_®e.

5. ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’x L^ÀºQÍÅ#∞ xs‚ « x+¨ÊuÎ „Ñ¨HÍ~°O á⁄O Œ_®xH˜x"åã¨ x|O èŒ#(=Úb¯ x|O èŒ#) LO_®e. nxH˘~°‰õΩ D „áêO «OÖ’12 ãÖ= «û~åÅ x"åãÖ( « Œ∞Ñï 15 ãÖ= «û~åÅ‰õΩ ÃÑOK«|_çOk)J=ã¨~°O.

6. `≥ÅOQÍ} „áêO`«OÖ’x =º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ#∞ „áêOfÜ«∞ =∞O_»eJ#∞=∞u ÖË‰õΩO_® J=∞‡_»O QÍh H˘#_»OQÍh [~°QÆ‰õÄ_» Œ∞.

PO„ èŒ HÀ™êÎ„áêO « Jaè=$kú À áÈe¿ãÎ, ≥ÅOQÍ}Ï "≥#Hõ|_ç LOk. ~åÜ«∞Åã‘=∞,L «Î~åO„ èŒ Ñïã≤÷u ‰õÄ_® JO Õ.

≥ÅOQÍ}ÏÖ’ <≥·*ÏO ÀÑ≤_ô =¸ÅOQÍ D „áêO «O Jaè=$kúH˜ <ÀK«∞HÀÖË Œ∞.<≥·*ÏO ~åA, Õâò=ÚMòÅ ÀÑ≤_ô Ñ‘_»#Å =Å¡ =º=™êÜ«∞O #∞O_ç ÅaèOKÕ q∞QÆ∞Å∞Ñ¨#∞flÅ ~°∂ÑÖÖ’<Õ Hõ@ì=Åã≤# ã≤÷uÖ’ WHõ _» |∂~°∞˚"å=~°æO Jaè=$kú K≥O ŒÖË Œ∞.Éèí∂q∞ <≥·*ÏO–Éèí∂™êfi=∞º =~°æO KÕ «∞Ö’¡ HO„nHõ$ «O HÍ=_»O •fi~å Pi÷Hõ qHÍãO[~°QÆÖË Œ∞. ~åu<ÕÅÅ∞, ™ê~°O «‰õΩ¯= Éèí∂=ÚÅ∞, h\˜ =#~°∞Å∞ «‰õΩ¯=QÍ L#fl≥ÅOQÍ}Ö’ =º=™êÜ«∂aè=$kú KåÖÏ «‰õΩ¯=QÍ LOk.

ÃÑ· Ô~O_»∞ „áêO`åÅ ~å[H©Ü«∞ Pi÷Hõ =º=ã÷Ö’¡ QÆÅ ÉèË •Å =Å¡ ™ê=∂lHõ~°OQÆOÖ’ f„="≥∞ÿ# ÉèË^•Å∞ H˘\ÁìzÛ#@∞¡QÍ L<åfl~Ú. PO„^èŒ „áêO`«OÖ’Pi÷HÍaè=$kú =Å¡#∂, „a\©+π ^ÀÑ≤_ô^•~°∞Å J=ã¨~åÅ HÀãÖ q^Œº Jaè=$kúK≥OkOk. XHõ"≥·Ñ¨Ù =º=™êÜ«∞OÃÑ· XuÎ_ç =Å¡ J Œ#Ñ¨Ù Éèí∂=ÚÅ HÀãÖ, L^ÀºQÍÅHÀãÖ ≥ÅOQÍ}‰õΩ =Åã¨ „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. ≥ÅOQÍ}Ö’ KåÖÏ KÒHõQÍ Éèí∂=ÚÅ∞^˘~°Hõ_»O =Å¡ =Åã¨ f„="≥∞ÿOk. Pi÷HÍaè=$kú, q^•ºaè=$kú À áê@∞ L^ÀºQÍÅHÀãÖ JÖÏˆQ ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ =º=™êÜ«∂aè=$kú HÀãÖ x*ÏO ã¨fiÜ«∞OQÍ =Åã¨Å#∞„áÈ «ûÇ≤ÏOz J<ÕHõ ~å~ÚfÅ∞ HõeÊOKå_»∞. 1920 =~°‰õΩ Y=∞‡O, =~°OQÆÖò lÖÏ¡Å∞HÀ™êÎ"åã∞Å`À xO_çáÈÜ«∂~Ú. D „Hõ=∞O qâßÖÏO„ èŒ U~°Ê_Õ HÍÅOÖ’ =∞iO «QÍÃÑiyOk. x*ÏO ÑïáêÅ#Ö’ q^Œº, Pi÷Hõ ~°OQÍÖ’¡ "≥#Hõ|_ç LO_»_»O=Å¡≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ Jaè=$kú K≥Ok# HÀ™êÎ „Ñ¨[Å`À áÈ\©Ñ¨_»ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. PO„ èŒ,≥ÅOQÍ} UH©Hõ~°} «~åfi « =∞„^•ã¨∞ „ÃÑã≤_≥hûÖ’ WOw¡+¨μ K« Œ∞=ÙÅ∞ JÉèíºã≤Oz#

PO„^èŒ |∂º~å„Hõ\˜H± =~°æO áêÅ<å Ü«∞O„`åOQÆOÖ’ H©ÅHõ ™ê÷<åÖ’¡ LO@∂x~°O «~°O HÀ™êÎ „Ñ¨[Å‰õΩ ÖÏÉèí •Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# ~å[H©Ü«∞, Pi÷Hõ ÉË~åÅ#∞ ‰õΩkiÛOk.Jxfl ~°OQÍÖ’¡ H©ÅHõ"≥∞ÿ# Ñ Œ=ÙÅ∞, L^ÀºQÍÅ∞ HÀ™êÎ"åi KÕ «∞Ö’¡H "≥o§áÈÜ«∂~Ú.qÑ¨s «"≥∞ÿ# ãÖÑ¨ ŒÅ∞ áÈQÆ∞KÕã¨∞‰õΩ#fl PO„ èŒ „áêOfÜ«∞ |∂~°∞˚"år HÍO„ÔQã¨∞Ö’Ñ¨Å∞‰õΩ|_ç ™êkèOz ™êfi «O„ «º áÈ~å@ „Hõ=∞OÖ’ ˆHO„ Œ ŒàÏs |∂~°∞˚"åÅ`ÀSHõº"≥∞ÿ qâßÖÏO„ èŒ U~°Ê_»_»OÖ’#∂, «=∞‰õΩ Pi÷Hõ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ KÕ‰õÄ~°Û_»OHÀãO „Ñ=ÚYáê„ « x~°fiÇ≤ÏOKå~Ú. =∞~À"≥·ÑÙ ≥ÅOQÍ}ÏÖ’x Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ∞≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å ™êÜ«Ú èŒ Ô~· åOQÆ áÈ~å\ÏÅ „Ñ¨ÉèÏ=O =Å¡ HÀ™êÎ |∂~°∞˚"år`À

‰õΩ=∞‡ÔHÂ qâßÖÏO„ èŒ‰õΩ ã¨∞=ÚY « =ºHõÎO KÕâß~Ú. J~Ú Õ ≥ÅOQÍ} „áêO «Éèí∂™êfi=∞º =~åæxH˜ «=∞#∞ PO„ èŒ „áêO «OÖ’ HõÅÑ¨_»O=Å¡ #+ìáÈ`åO J<Õ


XÑ¨ÊO^ŒO—— KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. H˘xfl <≥ÅÖ’¡<Õ „Ñ¨^è•#=∞O„u WOk~åQÍOnè XHõ''J+¨ìã¨∂„`« Ñ¨^äŒHõO—— „Ñ¨Hõ\ ÕzOk. Wq Ug ‰õÄ_® `≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å#∞#q∞‡OK«Ö ËH õáÈÜ«∂~Ú. ˆHO„^ Œ „Ñ ¨É è í ∞` « fiO x~°ƒO^è ŒOQÍ L^Œº=∂xflJ}z"ÕÜ«∞Eã≤Ok.

DÖ’QÍ 1971 áê~°¡"≥∞O@∞ ZxflHõÅ∞ ~å=_»O, „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞<åÜ«∞Hõ åfixfl KÕlH˜ OK«∞‰õΩ#fl HÍO„ÔQã¨∞Ö’x JãÖ «$Ñ≤Î â◊‰õΩÎÖ·# |_® Éèí∂™êfi=∞º=~åæÅ∞ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨*Ïã¨q∞u ¿Ñ~° ZxflHõÖ’¡ ky ≥ÅOQÍ}Ö’x 14 áê~°¡"≥∞O@∞ã‘@¡Ö’ 10 ™ê÷<åÅ#∞ ÔQÅ∞ÛH˘x „Hõ=∞OQÍ ÉèÏ~° « ŒàÏs |∂~°∞"å =~åæÅ`À ~årÑ_ç≥ÅOQÍ} L Œº=∂xH˜ „^ÀÇ¨ÏO KÕâß~Ú.

P «~åfi « PO„ èŒ „áêO « áêÅHõ=~åæÅ∞ '=Úb¯ x|O èŒ#Å∞ ~å*ÏºOQÆ| Œú"Õ∞—J<Õ ã¨∞„Ñ‘OHÀ~°∞ì f~°∞Ê`À „Ñ¨`ÕºHõ PO„^èŒ ~å¢+¨ìO HÀãÖ L^Œºq∞OKå~°∞. DL Œº=∂xfl ‰õÄ_® ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO ™êÜ«Ú èŒOQÍ J}z"Õã¨∂Î<Õ 'P~°∞ã¨∂„`åÅÑ¨ äŒHõO— XHõ\˜ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\ì L Œº=∂xfl K«ÖÏ¡iÛOk. P 'P~°∞ã¨∂„`åÅ∞— Wg:

1. ~å¢+ìOÖ’ "≥#∞Hõ|_»¤ „áêO`åÅ ã «fi~° Jaè=$kú À áê@∞, ~å¢+ì ~å[ è•xxxs‚ « Ñ¨ ŒúuÖ’ Jaè=$kú Ñ¨~°Û_®xH˜ YzÛ «"≥∞ÿ# x èŒ∞Å#∞ H\Ï~ÚOKåe.J@∞=O\˜ „Ñ¨}ÏoHõÅ#∞ «Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_»OÖ’ "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åxH˜„áêux^èŒºO =Ç≤ÏOKÕ âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ`À áê@∞ H˘O^Œ~°∞ xÑ¨Ù}∞Å‰õΩÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HõeÊã¨∂Î XHõ ~å¢+ì ™ê÷~Ú „Ñ¨}ÏoHõ É’~°∞¤#∞, "≥#∞Hõ|_ç#„áêO`åÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# LÑ¨ãÖÑ¶∂Å#∞ xÜ«∞q∞OKåe.

2. q^•ºãOã÷Ö’¡ ™ê÷xHõ JÉèíº~°∞÷Å‰õΩ „áê è•#º «xKÕÛ q+Ü«∞OÖ’ ~å„ëêìxHõO`åXH q è•<åxfl =iÎOÑ*ËÜ«∂e. ~å¢+ìOÖ’, =ÚYºOQÍ ~å[ è•x #QÆ~°OÖ’L#fl « q^•º=ã¨ «∞Å#∞ ÃÑOK«∞@ÔH· XHõ ˆHO„nÜ«∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xfl™ê÷Ñ≤OKåe.

3. XHõ xs‚ « ™ê÷~Ú =~°‰õΩ „Ñ¨Éèí∞ «fi L^ÀºQÍÅ xÜ«∂=∞HÍÅ q+¨Ü«∞OÖ’™ê÷x‰õΩÅˆH „áê è•#º «hÜ«∂e. „Ñ¨"≥∂+¨<£Å q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® XHõ xs‚ «™ê÷~Ú =~°‰õΩ D x|O èŒ##∞ áê\ÕKåe.

4. L^ÀºQÆ xÜ«∂=∞HÍÅ∞, ã‘xÜ«∂i\© =∞iÜ«Ú „Ñ"≥∂+<£ =O\ q+Ü«∂ÅÖ’L «Ê#flO JÜÕ∞º Ñ¶≤~åº Œ∞Å#∞ ÑïjeOK«∞@‰õΩ L#fl`åkèHÍ~åÅ∞ QÆÅ XHõ

7. ` ≥ÅOQÍ} P=ã ¨~åÅ#∞ ^ Œ $+ ≤ ìÖ’LOK « ∞H˘x P „áêO` «Ñ ¨ Ùã¨~°fi`À=ÚMÏaè=$kúx ™êkèOK«∞@‰õΩ XHõ „áêOfÜ«∞ =∞O_»e LO_®e.≥ÅOQÍ} „áêO`åxH˜ K≥Ok# „Ñ¨}ÏoHõÅ∞, h\˜áê~°∞ ŒÅ, =º=™êÜ«∞O,

áêi„âßq∞HÍaè=$kú, L^ÀºQÆ =º=Ç~åÅxflO\ H©ÅHõ JOâßÅ∞ „áêOfÜ«∞=∞O_»e Pnè#OÖ’ LO_®e.

8. =ÚYº=∞O„u PO„^èŒ „áêO`«O "å_≥·`Õ `≥ÅOQÍ}‰õΩ K≥Ok# =ºH˜ÎxLÑ¨=ÚYº=∞O„uQÍ, =ÚYº=∞O„u ≥ÅOQÍ} "å_≥· Õ PO„ èŒ „áêO`åxH˜K≥Ok# =ºHÎx LÑ¨=ÚYº=∞O„uQÍ xÜ«∞q∞OKåe. =∞O„u =∞O_»eÖ’PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ} „áêO`åÅ‰õΩ K≥Ok# „Ñüx èŒ∞Å ãÖYº 3:2 x+¨ÊuÎÖ’LO_®e.

ÃÑ· XÑ¨ÊO^•ÅÖ’x U XHõ \© PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò J= «~°} #∞O_ç J=∞Å∞[~°QÆÖË Œ∞.≥ÅOQÍ} „áêOfÜ«∞ Hõq∞\© J#∞=∞u ÖË‰õΩO_® PO„ èŒ „áêO «O #∞O_ç =Åã¨

=zÛ#"å~°∞ ÅHõΔÖÏk ZHõ~åÅ Éèí∂=ÚÅ#∞ «‰õΩ¯= èŒ~°‰õΩ H˘O@∂<Õ L<åfl~°∞.x*ÏO™êQÆ~ü HÕ Œ JÑ¨Ê\˜H ™êQÆ∞Ö’ L#fl Éèí∂=ÚÅ#∞, =ÚO Œ∞ =ÚO Œ∞ ™êQÆÜÕ∞ºÉèí∂=ÚÅ#∞ Y=∞‡O, =~°OQÆÖò, PkÖÏÉÏ £ lÖÏ¡Ö’¡ Éèíq+¨º üÖ’ h\˜ã¨ Œ∞áêÜ«∂Å∞á⁄O Õ Éèí∂=ÚÅ#∞ ãOáêkOKå~°∞. ™ê÷x‰õΩÅH L^ÀºQÍÅ∞ W=fi=Åã≤# x|O èŒ#Å∞L#flÑ¨Ê\˜H© ≥ÅOQÍ}Ö’x L^ÀºQÆ MÏmÅÖ’ PO„ èŒ „áêO «O "åix ÃÑ ŒÌZ «∞Î#xÜ«∞q∞OKå~°∞. ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’x q^•ºãOã÷ÅÖ’ «ÑC_»∞ ãiìÑ¶≤ÔH@¡ À QÍh,=∞~À q èŒOQÍQÍh PO„ èŒ q^•º~°∞÷ÅH˜ ÃÑ ŒÌZ «∞Î# „Ñ¨"Õâ◊O HõeÊOKå~°∞.

`≥ÅOQÍ} „áêO`åxH˜ ãÖ|OkèOz# q∞QÆ∞Å∞ x^èŒ∞Å#∞ PO„^èŒ „áêO`«Ñ¨ÙJaè=$kú H˘~°‰õΩ ÃÑ ŒÌZ «∞Î# «~°eOKå~°∞. L^ÀºQÆã¨∞ÎÅ „Ñ¨"≥∂+¨#¡Ö’ ≥ÅOQÍ}„áêO «O "åix J}z"ÕÜ«∞_»O [iyOk. PO„ èŒ „áêO «O #∞O_ç =Åã =zÛ#"å~°∞≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’ U HÍ~°º„Hõ=∂xfl KÕÑ¨\ì<å "åiH˜ HÍ=Åã≤# =ÚYº"≥∞ÿ#

ã≤|ƒOkx «=∞ „áêO «O #∞O_Õ kQÆ∞=∞u KÕâß~°∞. PYiH˜ ≥ÅOQÍ} „áêO «Ñ¨ÙÉèÏ+¨#∞, ãÖã¨ $ux HÕK«Ñ¨~Û q èŒOQÍ „Ñ¨=iÎOKå~°∞.

D Ñïã≤÷`«∞Å =Å# #+¨ìáÈ~Ú, qã≤y "Õ™êi# L^ÀºQÆ∞Å∞, q^•º~°∞÷Å∞,Ü«Ú=[#∞Å∞, "Õ∞ è•=ÙÅ∞ 1968–69 ãO= «û~åÅÖ’ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}Ï L Œº=∂xflq∞e>ˇO\òQÍ #_çáê~°∞. 370 =∞Ok «=∞ „áê}ÏÅ#∞ JiÊOKå~°∞. L Œº=∞Of„=~°∂ÑÖ •ÅÛ_»O`À W~°∞„áêO`åÅ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Hõeã≤ XHõ ''JdÅÑ¨HõΔ


5. ™ê÷xHõ JÉèíº~°∞÷Å∞QÍ QÆ∞iÎOÑ¨|_»∞@‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO =Ù#fl 15 ãÖ= «û~åÅx"åã¨ Ñïq∞ux <åÅ∞QÆ∞ ãÖ= «û~åÅ‰õΩ «yæOK«_»O

QÆ « #ÅÉè· ãÖ= «û~åÅ HÍÅOÖ’ K«qK«∂ã≤# KÕ Œ∞ J#∞Éèí"åÅ <ÕÑ¨ äŒºOÖ’≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ «=∞‰õΩ [iy#, WOHÍ [~°∞QÆ∞ «∞#fl J<åºÜ«∂Å QÆ∞iOz =∞m§

PO^Àà◊# K≥O Œ_»O ã¨Ç¨Ï[O. r=# Œ∞Å∞, ÉÁQÆ∞æxÅfiÅ∞, J@g ãÖÑ¨ Œ ÖÏO\˜Z#ÖËx ã¨Ç¨Ï[ =#~°∞Å∞#flÑ¨Ê\˜H© `≥ÅOQÍ} „áêO`«O ZÖÏ "≥#∞Hõ|_ç=ÙO^À`≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ ã¨∂÷ÅOQÍ H˘xfl QÆ}ÏOHõ q=~åÅ∞ K«∂^•ÌO. ~åÜ«∞Åã‘=∞,L «Î~åO„ èŒ „áêO «O Ñïã≤÷u ‰õÄ_® W Õq èŒOQÍ L#flk.

áêi„âßq∞Hõ ~°OQÆO

qâßÖÏO„ èŒ U~°Ê_ç# «~åfi « ≥ÅOQÍ}ÏÖ’x =Ú_ç ã¨~°∞‰õΩÃÑ·#, q Œ∞º «∞ÎÃÑ·#P è•~°Ñ_ç HÀ™êÎ À áê@∞ ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ ÃÑ\˜ì ã≤"≥∞O@∞, ã∞#flÑÙ~å~Ú,Z~°∞=ÙÅ∞, =∂#∞ºá¶êHõÛiOQ∑ Ñï„â◊=∞Å∞, „QÍ<≥·\ò, á¶ê~å‡ ã¨∂º\˜HõÖòû, ZÅ¢HìHõÖò,P\’"≥ÚÉ·Öòû, Ñ¶Ù_£ „á⁄_»H±ì û «k «~° Ñï„â◊=∞Å∞ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞. HÀ™êÎ „áêO «OÖ’™ê÷Ñ≤Oz# Ñï„â◊=∞Ö’¡ „Ñ¨^è•#OQÍ HÀ™êÎ"åi<Õ „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ# L^ÀºQÍÖ’¡xÜ«∞q∞OKå~°∞. ≥ÅOQÍ} „Ñ[Å#∞ =∂„ «O ‰õÄbÅ∞QÍ xÜ«∞q∞OKå~°∞. D á¶êºHõìsÜ«∞[=∂#∞Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ ‰õÄbÅ∞ áÈ~å_ç Õ P ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ gi áÈ~å\ÏxflqzÛù#flO KÕÜ«∞_®xH˜ HÀ™êÎ #∞O_ç ‰õÄbÅ#∞ ~°Ñ≤Êã¨∞Î<åfl~°∞. D ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å‰õΩ„Ñ¨Éèí∞ «fiO ÉÏºO‰õΩÅ #∞O_ç ŒO_çQÍ ~°∞}ÏÅ ~°∂ÑÖÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç ã¨=∞‰õÄ~°Û_»O`Àáê@∞ J<ÕHõ ~å~ÚfÅ∞ Wã¨∞Î#flk.

=∞~À"≥·Ñ¨Ù ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ H˘ «Î Ñï„â◊=∞Å#∞ ™ê÷Ñ≤OK«HõáÈQÍ áê « Ñï„â◊=∞Å#∞=¸ã≤"Õã¨∞Î<åfl~°∞. JO`«~åæ"£∞, ã≤~°∂Ê~ü ã¨~üã≤Öò¯ q∞Å∞¡Å∞ =¸`«Ñ¨_ç<å~Ú.P*ÏO*ÏÇ≤Ï q∞Å∞¡ =¸ «Ñ¨_Õ Œâ◊‰õΩ KÕiOk. D =∞ èŒº ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ #QÆ~°OÖ’xPefi<£ P\’ Ü« x\òx, iÑä¡Hõ<£ á¶È~ü HõOÃÑhÅ#∞ =¸ã≤"Õâß~°∞. x*ÏO K«ÔH¯~°á¶êºHõìs #ëêìÅ`À #_»∞ã¨∞Î#flk. q∞~åºÅQÆ∂_» K«ÔH¯~° á¶êºHõìs =¸ã≤"Õâß~°∞.QÀ^•=iYx Z~°∞=ÙÅ á¶êºHõìsx ‰õÄ_® J Õ ÉÏ@Ö’ #_»∞Ñ¨Ù «∞<åfl~°∞.

„Ñã∞Î «O K«O„ ŒÉÏ|∞ „ÑÉèí∞ «fiO =∞ÖË+≤Ü«∂, ÇOQ∑HÍOQ∑ Å‰õΩ "≥o¡ ÃÑ@∞ì|_»∞Å#∞PHõi¬OKÕ Ñ¨ äŒHõOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ qâßYÑ¨@flO‰õΩ HÍ~°¡ á¶êºHõìsx W «~° W<£„á¶ê¢ãìHõÛ~üã¨ Œ∞áêÜ«∂Å#∞, ÃÑ@∞ì|_»∞Å#∞ PÇ¨fixOKå_»∞. Z<£P~üS =∞bì<Õ+¨#Öò HõOÃÑhÅ,„ÑÑOK«ÉÏºO‰õΩÅ =ÚO Œ∞ "≥∂Hõie¡ ÃÑ@∞ì|_»∞Å HÀãO „ÑÜ«∞uflã∞Î<åfl_»∞. „ÑÉèí∞ «fiO

J_ç‡x¢¿ãì\˜"£ „\˜|∞º#Öò#∞ xÜ«∞q∞OKåe. J@∞=O\˜ „\˜|∞º#Öò WKÕÛx~°‚Ü«∂Å#∞ ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞ «fiO qkèQÍ J=∞Å∞Ñ¨~åÛe.

4. ÃÑ·# q=iOz# ã¨∂„`åÅ#∞ áê\ÕK«_»OÖ’ Z Œ∞~°ÜÕ∞º <åºÜ«∞Ñ¨~°"≥∞ÿ#z‰õΩ¯Å#∞, JxtÛ « Ñïã≤÷ «∞Å#∞ x"åiOK«∞@‰õΩ ÉèÏ~° « ~å*ÏºOQÍxfl«QÆ∞ q èŒOQÍ ã¨=iOKÕ JkèHÍ~åxfl ~å¢+ìÑüH˜ HõeyOKåe.

6. ÃÑ·# ã¨∂zOz# =∂~åæxfl J=ÅOaèOz#KÀ, =Úb¯ x|O^èŒ#Å∞,≥ÅOQÍ} „áêOfÜ«∞ Hõq∞\© H˘#™êyOÑ¨Ù J#=ã¨~°=∞=Ù`å~Ú.

D P~°∞ã¨∂„`åÅ Ñ¨^äŒHõO PO„^èŒ, `≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å ã¨=∞+≤ì ™œÉèÏQÍºxH˜~°∂á⁄OkOz# UÔH·Hõ z\Ï¯QÍ WOk~å „Ñ¨Éèí∞ «fiO, ^•x ™ê÷xHõ =O « •~°∞¡ J ÕÑ¨xQÍ _»ÉÏƒH˘\Ïì~°∞. D Ñ¨ äŒHõO PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å ã¨=∞+≤ì ™œÉèÏQÆºO<≥ÅH˘ÅÊ_»O HÍ Œ∞QÆ •, W~°∞„áêO`åÅ „Ñ¨[ÅÖ’ XHõiÑ¨@¡ =∞~˘HõiH˜ Õfiëêyflx~°yeÛ W~°∞=Ùi A@∞ì#∞ ˆHO„ ŒO «# KÕuÖ’ LOK«∞HÀEã≤O Œx QÆ « K«i„ «`≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk. D Ñ¨^äŒHõO =Å¡ QÆ`«OÖ’ HÍy`åÅ =~°ÔH·<å Ñïq∞`«"≥∞ÿ#XÑÊO^•Åhfl ÑÓiÎQÍ ~° Œ∞ÌKÕÜ«∞_®xH JkèHõºO QÆÅ PO„ èŒ áêÅHõ=~åæÅ‰õΩ ZO «QÍ<À`À_»Ê_®¤~Ú. PY~°∞‰õΩ P~°∞ã∂„`åÅ Ñ äŒHõOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ <å=∞=∂„ «OQÍ<≥·<å U~°Ê_ç#~å¢+ì™ê÷~Ú áê¡xOQ∑ É’~°∞¤x "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åÅ LÑ¨ãÖÑ¶∂xfl ‰õÄ_® Zhì~å=∂~å=Ù =ÚYº=∞O„u HÍQÍ<Õ ~° Œ∞ÌKÕâß_»∞. HÍy`åÅÃÑ· L#fl J_»¤O‰õΩÅ∞ ‰õÄ_®`˘ÅyáÈ=_»O`À ≥ÅOQÍ} Jaè=$kú H˘~°‰õΩ ˆH\Ï~ÚOKåeû# x èŒ∞Å#∞ PO„ èŒ„áêO`åxH˜ Ü«∞ ÕK«ÛùQÍ «~°eOKå~°∞.

P~°∞ã∂„`åÅ Ñ äŒHõO J=∞Å∞KÕ¿ã ¿Ñ~°∞`À ≥ÅOQÍ} ÇÏ‰õΩ¯Å∞ D HOk q èŒOQÍÇÏiOz"ÕÜ«∞|_®¤~Ú.

1. =Úb¯ x|O èŒ##∞ ~° Œ∞ÌKÕÜ«∞_»O

2. ≥ÅOQÍ} „áêOfÜ«∞ Hõq∞\©x ~° Œ∞ÌÑ¨~°Û_»O

3. ~å¢+ì |_≥\òÖ’ ≥ÅOQÍ} „áêO`åxH K≥Ok# P^•Ü«∞ =ºÜ«∂Å q=~åÅ#∞q_çQÍ K«∂¿Ñ P#"å~ÚfH˜ ã¨fiã≤ÎK≥Ñ¨Ê_»O

4. ~å¢+ìOÖ’ =Ù#fl Ô~O_»∞ „áêO`åÅ#∞ U_»∞ *’<£Å∞QÍ qÉèílOz ≥ÅOQÍ}„áêO «Ñ¨Ù JO «~åƒùQÆ"≥∞ÿ# ~å[ è•x #QÆ~åxfl q_»nã≤ „Ñ¨ ÕºHõ *’<£QÍx~åúiOK«_»O


h\˜x JOkOz =º=™êÜ«∂xfl Jaè=$kú KÕÜ«∞_®xH˜ J<ÕHõ J=HÍâßÅ∞<åfl~Ú.HÍx WÑ¨Ê\˜=~°‰õΩ ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ ™êQÆ∞h\˜x qxÜ≥∂QÆOÖ’H˜ Õ=_»OÖ’ KåÖÏq=HõΔ, x~°¡HõΔ ºO H˘#™êQÆ∞ «∞#fl ≥ÅOQÍ}Ö’ „Ñ¨Éèí∞ «fi „Ñüáê Œ#Ö’ L#fl 37=∞ èŒº «~°Ç¨ „áê*ˇ‰õΩìÅ∞ ÃÑO_çOQÆ∞Ö’ L<åfl~Ú. g\˜H˜ WÑ¨Ê\˜H© „Ñ¨Éèí∞ «fiO x èŒ∞Å∞q_»∞ ŒÅ KÕÜ«∞_»O ÖË Œ∞. =∞~À 13 =∞ èŒº «~°Ç „áê*‰õΩìÅ∞ ÑÓiÎHÍ‰õΩO_® x~útOz#ÅHΔÍºÅ#∞ <≥~°"Õ~°Û‰õΩO_® ÑÓiÎHÍx Œâ◊Ö’ L<åfl~Ú. ≥ÅOQÍ}ÏÖ’x Jxfl lÖÏ¡Ö’¡K≥~°∞=ÙÅ HÕ Œ =º=™êÜ«∞O ™êQÆ∞`ÀOk. HÍx D K≥~°∞=ÙÅ∞ KåÖÏ=~°‰õΩ QÆO_»∞¡Ñ_ç =º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ‰õΩ h~°OkOK«_»O ÖË Œ∞. nx =Å¡ K≥~°∞=ÙÅ HO Œ =º=™êÜ«∞Éèí∂=ÚÅ qã‘Î~°‚O Ñ¶∞’~°OQÍ Ñ¨_çáÈ~ÚOk. QÆ « 35 ãÖ= «û~åÅ∞QÍ K≥~°∞=ÙÅHO Œ ™êQÆÜÕ∞º Éèí∂q∞ ãQÍxH Ñ_çáÈ~Ú# q+Ü«∂xfl „QÆÇ≤ÏOK«=K«∞Û. H˘ «Î K≥~°∞=ÙÅx~å‡}O ãÖQÆu ã¨~ãï, L#fl K≥~°∞=ÙÅ∞, ‰õΩO@Å =∞~°=∞‡ «∞ÎÅˆH "≥∂HõΔO ÖË Œ∞.

ÉèÏs „áê*ˇ‰õΩìÅ x~å‡}OÖ’#∂, g\˜ #∞Oz h\˜ ˆH\Ï~ÚOÑ¨ÙÖ’ ≥ÅOQÍ}KåÖÏ q=HõΔ‰õΩ QÆ∞i J=Ù «∞#flk. <åQÍ~°∞#™êQÆ~ü „áê*‰õΩì h\x QÆ « XÑÊO^•Å#∞HÍÅ Œxfl ≥ÅOQÍ}Ï‰õΩ JOkã¨∞Î#fl h~°∞ KåÖÏ «‰õΩ¯=.

D „áê*ˇ‰õΩì #∞Oz PO„ èŒ „áêO`åxH˜ ‰õΩ_ç HÍÅ∞= •fi~å, ≥ÅOQÍ}‰õΩ Z_»=∞HÍÅ∞= •fi~å h\ ã~°Ñ¶~å [~°∞QÆ∞`ÀOk. ≥ÅOQÍ}‰õΩ h\ ã~°Ñ¶~å 161 \ZOã≤Å#∞O_ç 132 \ZOã≤Å‰õΩ «yæOKå~°∞. D 132 \ZOã≤Å h\ #∞Oz 32 \ZOã≤Å#∞Hõ$ëê‚lÖÏ¡‰õΩ =∞o¡OKå~°∞. „Ñã∞Î «O ≥ÅOQÍ}Ï‰õΩ ã~°Ñ¶~å J=Ù «∞#flk 90 \ZOã≤Åh~°∞ =∂„ «"Õ∞.

Hõ$ëê‚#k, QÀ^•=i# Œ∞Å ÃÑ·# HÀ™êÎ „áêO`åxH˜ h~°OkOK«_®xH˜ xi‡OKÕ„áê*ˇ‰õΩìÅÃÑ· ZO «QÍ<≥· Õ ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞ «fiO „â◊ Œú ÃÑ_»∞ «∞#fl^À ≥ÅOQÍ}ÏÖ’x W «~°„áê*‰õΩìÅ#∞ JO «QÍ x~°¡HõΔ ºO KÕã∞Î#flk. D HOkq x~å‡}OÖ’QÍh, „Ñuáê Œ#Ö’QÍh L<åfl~Ú.

Z) N~åO™êQÆ~ü „áê*ˇ‰õΩì

x*ÏO ¿ãì\ò P èŒfi~°ºOÖ’ Hõ™êÊÑ¨Ù~°O = ŒÌ 1942Ö’ ~°∂Ñ¨Ùk Œ∞Ì‰õΩ#fl „áê*ˇ‰õΩì#∞1963Ö’ „áê äŒq∞Hõ „Ñüáê Œ#Å‰õΩ q~°∞ ŒúOQÍ ™ê=∞~åúºxfl «yæOz áÈK«Oáê_»∞= ŒÌ x~å‡}O KÕâß~°∞. 330 \ZOã≤Å h~°∞ LÑÜ≥∂yOK«∞HÀ=_®xH L ÕútOK«|_ç#„áê*‰õΩì#∞ „Ñã∞Î «O 90 \ZOã≤Å‰õΩ ‰õΩkOKå~°∞. nx =Å¡ 20 ÅHõΔÅ ZHõ~åÅ‰õΩÃÑ·QÍ

„ÑHõ\Oz# ÅHõΔ º „ÑHõ@#Ö’¡, „áÈ`åûÇÏHÍÖ’¡ áêi„âßq∞Hõ ãOã÷Å`À [~°∞ÑÙ «∞#flK«~°ÛÖ’¡ qâßYÑ¨@flO #∞O_ç <≥Å∂¡~°∞ =~°‰õΩ f~°„áêO «O, ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ q∞#Ç¨ U„áêO`åÅ‰õΩ Ñï„â◊=∞Å∞ fã¨∞‰õΩ~å=_»OÖ’ „Ñ¨Éèí∞ «fi"Õ∞ ã¨∞=ÚYOQÍ ÖË Œ∞. Wk=∞ÖË+≤Ü«∂ Ñ¨~°º@# «~åfi « KåÖÏ ã¨Ê+ì"≥∞ÿOk. qãÎ $ «OQÍ HÍi‡‰õΩÅ‰õΩ LáêkèHõeÊOKÕ Ñi„â◊=∞Å#∞ =¸ã≤"Õã≤ P èŒ∞xHõ"≥∞ÿ# =∞bì<Õ+#Öò HõOÃÑhÅ ÃÑ@∞ì|_»∞Å`ÀZQÆ∞=∞u „áê è•#ºOQÆÅ Ñï„â◊=∞Å *’<£û#∞ ™ê÷Ñ≤OK«_»O, g\˜Ö’ KÒHõQÍ „â◊=∞#∞^ÀÑ≤_ô KÕÜ«∞_»O, =Ú_çã~°∞‰õΩÅ#∞ HÍ~°∞KÒHõQÍ J=∞‡_»O •fi~å „Ñ*ÏhHÍ#flO «\hf„="≥∞ÿ# ^ÀÑ≤_ôH˜ QÆ∞iKÕ¿ã „Ñ¨}ÏoHõÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. =∞bì<Õ+¨#Öò HõOÃÑhÅ,Z<£P~üSÅ Ñi„â◊=∞Å ™ê÷Ñ# =Å¡ ÀÑ≤_ô f„= « À áê@∞ ~å¢+ìOÖ’ H˘xfl„áêO`åÅ∞(W<£„á¶ê¢ãìHõÛ~ü ã Œ∞áêÜ«∂Å∞ L#flq) Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∂ «H¯# „áêO`åÅ∞ f„=OQÍ"≥#∞Hõ|_çáÈ`å~Ú. D "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åÅ∞ =Ú_çã¨~°∞‰õΩ, q Œ∞ºK«ÛùHÎ, ÉÁQÆ∞æ,KÒHõ =∂#=â◊HÎx ãÑ¡~Ú KÕ¿ã HO„^•Å∞QÍ U~°Ê_ç Œ∞~°ƒù~° •i„^•ºxH QÆ∞~°=Ù`å~Ú.D „Hõ=∞OÖ’ „áêO`åÅ =∞ èŒº =∞iO « Jã¨=∂# «Å∞ ÃÑ~°QÆHõ «Ñ¨Ê=Ù. WÑ¨Ê\˜Hã¨Ê+¨ìOQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl ~åÜ«∞Åã‘=∞, L`«Î~åO„^èŒ „áêO`åÅ "≥#HõÉÏ@∞`«#O Dq è•<åÅ Ñ¶e «"Õ∞.

≥ÅOQÍ}ÏÖ’ =Ù#fl Ñ¨k"ÕÅ =∞ èŒº «~°Ç¨, ÉèÏs Ñï„â◊=∞Ö’¡ 60% HÀ™êÎO„ èŒJkèÑ¨`«∞Å‰õΩ K≥Ok#"Õ. 12.5 âß`«O Ñï„â◊=∞Å∞ =∂„`«"Õ∞ `≥ÅOQÍ}ÏÑi„â◊=∂kèÑ «∞Åq nxx |\ì W~°∞„áêO`åÅ ÃÑ@∞ì|_»∞Å x+ÊuÎ J~°÷=∞=Ù «∞#flk.

≥ÅOQÍ}ÏÖ’x „Ñ¨Éèí∞ «fi, ¢ÃÑ·"Õ@∞ ~°OQÆ Ñï„â◊=∞Ö’¡ ˆH=ÅO #∂\˜H˜ W ŒÌ~°∞=∂„`«"Õ∞ `≥ÅOQÍ}Ï"åã¨∞Å∞ Ñ¨xKÕã¨∞Î<åfl~°∞. #∂\˜H˜ 61 =∞Ok HÀ™êÎO„^èŒ"åã¨∞ÖË#<Õk ã¨Ê+ì=∞=Ù «∞Ok.

QÆ « Ñ¨k¿ÇÏ#∞ ãÖ= «û~åÅ∞QÍ ~å„ëêì •Ü«∞OÖ’ ã¨QÍxfl ~å~Úf, ãäû_ôÅ~°∂ÑOÖ’ Ñi„â◊=∂kèÑ «∞Å‰õΩ WzÛ 97 "ÕÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å‰õΩ ÃÑ·QÍ „Ñ*Ï èŒ<åxfl„Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕâß~Ú. J~Ú`Õ D ~å~ÚfÖ’¡ `≥ÅOQÍ}Ïáêi„âßq∞Hõ"Õ «ÎÅ∞ 12.5 âß «O á⁄Ok Õ HÀ™êÎO„ èŒ áêi„âßq∞Hõ"Õ «ÎÅ∞ 60 âß «OÔH·OHõ~°ºO KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.

=º=™êÜ«∞O–h\˜áê~°∞ ŒÅ ~°OQÆO

~å¢+ì qã‘Î~°‚OÖ’ ÃÑ ŒÌ ≥·# ≥ÅOQÍ} „áêO`åxH˜ Hõ$ëê‚, QÀ^•=iÅ`À áê@∞J<ÕHõ z<åfl ÃÑ^•Ì #^Œ∞Å∞, "åQÆ∞Å∞, z#fl, =∞^èŒº, ÉèÏs `«~°Ç¨ „áê*ˇ‰õΩìÅ ^•fi~å


Z^Œ∞~˘¯O@∞<åfl_»∞. J<ÕHõ=∞Ok P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. Éèí∂=ÚÅ∞HÀÖ’Ê «∞<åfl~°∞. =º=™êÜ«∞O H˘#™êyOK«ÖËx xãûÇÜ«∞ ã≤÷uÖ’H kQÆ*Ï~°∞ «∞<åfl~°∞.

PO„ èŒ „áêO «OÖ’ ¿ã ŒºOÖ’H =ã∞Î#fl Éèí∂qã‘Î~°‚O ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂ LO>Ë, ≥ÅOQÍ}„áêO «OÖ’ Jk „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ «QÆ∞æ «∂ LOk. 1955–56Ö’ ~å¢+ìO "≥Ú «ÎOg∞ Œ ™êQÆ∞Ö’ L#fl Éèí∂q∞ qã‘Î~°‚O 1,12,90,190 ÃÇÏHÍì~°∞¡ HÍQÍ, JO Œ∞Ö’35,24,924 ÃÇÏHÍì~°∞¡ HÀ™êÎ PO„ èŒ‰õΩ, 30,48,078 ÃÇÏHÍì~°∞¡ ~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ,46,57,188 ÃÇÏHÍì~°∞¡ ≥ÅOQÍ}‰õΩ K≥Ok# Éèí∂q∞. 1992–93Ö’ ~å¢+ìOÖ’ "≥Ú «ÎO™êQÆ∞Ö’ L#fl Éèí∂q∞ qã‘Î~°‚O 1,04,66,327 ÃÇÏHÍì~°∞¡ HÍQÍ JO Œ∞Ö’ 38,67,617ÃÇÏHÍì~°∞¡ HÀ™êÎO„ èŒ‰õΩ HÍQÍ, 27,05,404 ÃÇÏHÍì~°∞¡ ~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ 38,93,617ÃÇÏHÍì~°∞¡ ≥ÅOQÍ}Ï‰õΩ K≥Ok# Éèí∂q∞. D q èŒOQÍ QÆ « #ÅÉè· ãÖ= «û~åÅÖ’¿ã Œº"≥∞ÿ# Éèí∂q∞ HÀ™êÎO„ èŒ „áêO «OÖ’ 2,82,382 ÃÇÏHÍì~°∞¡ =~°‰õΩ ÃÑ~°QÍæ, ≥ÅOQÍ}„áêO «OÖ’ 7,53,571 ÃÇÏHÍì~°¡ =~°‰õΩ «yæáÈ~ÚOk.

q Œ∞ºK«ÛùHÎ ~°OQÆO

1956‰õΩ =ÚO Œ∞ ≥ÅOQÍ} q Œ∞ºK«ÛùHÎ ã¨Ñ¡~Ú HO„ ŒOQÍ LO_Õk. 1956Ö’~å¢+ìOÖ’ 213 "≥∞QÍ"å@¡ q Œ∞º ü L «ÊuÎ J~Ú Õ JO Œ∞Ö’ 75 âß «O ≥ÅOQÍ}Ö’L`«ÊuÎ [iˆQk. PO„^èŒ „áêO`« J=ã¨~åÅ#∞ `≥ÅOQÍ} fˆ~Ûk. D #ÅÉèˇ·ãÖ= «û~åÅÖ’ Ñïã≤÷u Ñ¨ÓiÎQÍ å~°∞=∂~°∞ J~ÚOk. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £, ~å=∞QÆ∞O_»OäŒ~°‡Öò Ü« x@¡#∞ =¸ã≤"Õâß~°∞. H˘ «ÎQÍ q[Ü«∞"å_», qâßYÑ¨@flO, =Ú ŒÌ#∂~°∞,

<≥Å∂¡~°∞, q*Ëâ◊fi~°O, *ËQÆ∞~°∞áê_»∞ÅÖ’ J`åº èŒ∞xHõ q Œ∞ºK«ÛùHÎ HO„^•Ö’¡ L «ÊuÎH˜=∂„ «O ≥ÅOQÍ} #∞Oz ÉÁQÆ∞æ, h~°∞ ã¨Ñ¡~Ú [~°∞QÆ∞ «∞Ok. nx =Å¡ HÀ™êÎÖ’^äŒ~°‡Öò q^Œ∞ºK«ÛùH˜ Î ˆHO„^•Å ^•fi~å L`«ÊuÎ 4,200 "≥∞QÍ"å@¡‰õΩ ÃÑiˆQJ=HÍâßÅ∞O_»QÍ, ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’ 350 "≥∞QÍ"å@∞¡ ‰õÄ_® •>Ë J=HÍâ◊OÖË Œ∞.

=∞# ~å¢+ìOÖ’ qq èŒ =#~°∞Å ^•fi~å [~°∞QÆ∞ «∞#fl q Œ∞º ü L «ÊuÎ, ˆHO„ ŒO"å\Ï HõeÑ≤ 21,765 q∞eÜ«∞<£ Ü« x@∞¡, =∞# ~å¢+ì Hõhã¨ J=ã¨~åÅ∞ 36000q∞eÜ«∞<£ Ü«¸x@∞¡ LOk. JO>Ë =∞# Hõhã¨ J=ã¨~åÅ∞ f~°_®xH˜ WOHÍJ Œ#OQÍ 14,235 q∞eÜ«∞<£ Ü« x@¡ q Œ∞º «∞Î J=ã¨~°=∞#fl =∂@.

WO «QÍ Ö’@∞ L#fl ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ ‰õÄ_® HÀ™êÎ lÖÏ¡Ö’¡ QÆÅ Ñï„â◊=∞Å‰õÄ,=º=™êÜ«∂xH˜, W «~° J=ã¨~åÅ‰õΩ ~å¢+ìOÖ’x «H˜ # „áêO`åÅ Hõ<åfl KåÖÏZ‰õΩ¯= q Œ∞º «∞Î#∞ ã¨Ñ¡~Ú KÕã¨∞Î<åfl~°∞.

h~°OkOK« =Åã≤# „áê*ˇ‰õΩì 3 ÅHõΔÅ ZHõ~åÅÔH·<å h~°OkOK«_»O ÖË Œ∞. =∞~À"≥·Ñ¨ÙD „áê*ˇ‰õΩì Ô~O_»= Œâ◊ HÕ Œ HÍHõfÜ«∞ HÍÅ∞=#∞ 234 H˜Ö’g∞@~°¡ #∞O_ç 347H˜Ö’g∞@~°¡ =~°‰õΩ =¸ã‘#kÖ’ HõÅÑ¨_»O ^•fi~å =~°OQÆÖò, Y=∞‡O, #Å¡Q˘O_»lÖÏ¡Ö’¡x 3.16 ÅHõΔÅ ÃÇÏHÍì~°¡ h\áê~°∞ ŒÅ =ãu HõeÊOK«=K«∞Û. D „Ñuáê Œ#ÅhflHÍy`åÅˆH Ñïq∞ «"≥∞ÿ<å~Ú.

a) Nâ‹·ÅO Z_»=∞ HÍÅ∞=

1981Ö’ ZãπZÖòaã≤ U~åÊ@∞‰õΩ ~°∂ÑHõÅÊ# [iyOk. 1060 HÀ@∞¡ Y~°∞ÛHÍQÆÅD „áê*ˇ‰õΩì Ñ¨Ó~°Î~Ú Õ #Å¡Q˘O_» lÖÏ¡Ö’ ã¨∞=∂~°∞ =¸_»∞ ÅHõΔÅ ZHõ~åÅ‰õΩ h~°∞JOkOKÕ gÅ∞O@∞Ok. HÍx nx x~å‡}O x^èŒ∞Å∞ ˆH\Ï~ÚOK«Hõ #`«Î#_»Hõ#_»∞ã¨∞Î#flk.

ã≤) E~åÅ „áê*ˇ‰õΩì

D „áê*ˇ‰õΩì#∞ 1956‰õΩ „H˜ «"Õ∞ „ÑüáêkOz 1962Ö’ „Ñ¨Hõ\ÕKå~°∞. Wk17.84 \˜ZOã≤Å h\˜x, =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü, QÆ •fiÅ „áêO`åxH˜ JOkã¨∞Î#flk.500 "≥∞QÍ"å@¡ L «ÊuÎ KÕÜ«∞QÆÅ Œ∞. Wk WÑ¨Ê\˜H© Ñ¨ÓiÎHÍÖË Œ∞.

x*ÏO ™êQÆ~üÖ’ Hõ_≥O `«k`«~° „áê*ˇ‰õΩìÖ’¡ Wã¨∞Hõ¿Ñ~°∞_»∞ =Å¡, HÍÅfiÅ#∞P èŒ∞xH©HõiOK«Hõ áÈ=_»O =Å¡ P „áê*ˇ‰õΩìÅ HÕ Œ ™êQÆ∞ HÍ=Åã≤# Éèí∂q∞ qã‘Î~°‚O"ÕÅ ZHõ~åÖ’¡ «yæáÈ «∞#flk. HÀ™êÎ _≥ÖÏì „áêO`åxH P èŒ∞xH©HõiOK«_®xH "Õ~ÚHÀ@∞¡Y~°∞ÛKÕã≤# ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞ «fiO D „áê*ˇ‰õΩìÅ‰õΩ HõhãÖ 30 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Ö·<åˆH\Ï~ÚOK«ÖË Œ∞. ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞ «fiO J=ÅOaèã¨∞Î#fl ≥ÅOQÍ} =ºuˆ~Hõ q è•<åÅ„Ñ¨ÉèÏ=O h\˜áê~°∞ ŒÅ =ã¨ «∞Å#∞ HõeÊOKÕ HÍ~°º„Hõ=∂ÅÃÑ· U q èŒOQÍ Ñ¨_çO^ÀD ~°OQÍxH˜ ãÖ|OkèOz# QÆ}ÏOHÍÅ =Å¡ ã¨Ê+ì=∞=Ù «∞Ok.

¿ã ŒºÑ¨Ù h~°∞

≥ÅOQÍ}ÏÖ’ =º=™êÜ«∂xH˜ ™êQÆ∞h\˜ ã¨=∞ã¨º f„=~°∂ÑÖÖ’ LOk. „Ñ¨Éèí∞ «fix~°¡HõΔ ºO, q=HõΔÅ=Å¡<Õ Wk H˘#™êQÆ∞ «∞#flk. JÖÏˆQ Ô~· «∞‰õΩ ã¨fiO « É’~°∞ÉÏ=ÙÅ∞xi‡OK«_»O ^•fi~å [~°∞QÆ∞ «∞#fl Y~°∞Û, =º=™êÜ«∂xH˜ ÃÑ>Ëì ÃÑ@∞ì|_»∞Å âß «OÃÑ~°QÆ_»O, „ÑÉèí∞ «fiO h\f~°∞"å, HõÔ~O@∞ KèåsÅ∞ÖÏO\ Ñ#∞flÅ ÃÑOÑÙ ŒÅ, |∞∞}ÏÅ∞ÅaèOK«HõáÈ=_»O =Å¡ ≥ÅOQÍ} Ô~· «∞ f„="≥∞ÿ# ãÖHΔÀÉèíOÖ’ W~°∞‰õΩ¯O@∞<åfl_»∞."Õã¨q ÑÖ@Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ q^Œ∞ºK«ÛùH˜Î ã¨~°Ñ¶¨~å ÖËHõ qÑ¨`«¯~° Ñï}Ï=∂Å#∞


"≥Ú «ÎO ≥ÅOQÍ} [<åÉèÏÖ’ Ñ¨ Œ= «~°QÆu Ñ¨ÓiÎKÕã≤#"å~°∞ 6.77%,

~å¢+¨ì [<åÉèÏ „Ñ¨HÍ~°O HÀ™êÎ PO„^èŒ‰õΩ 43%, ~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ 18%,≥ÅOQÍ}‰õΩ 39%QÍ H\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ∞ [~°QÍe.

`≥ÅOQÍ}Ö’ q^Œº#Éèíºã≤OK«_®xH˜ `«y# =ã¨`«∞Å∞, Láê^è•ºÜ«ÚÅ∞ ÖËHõK« Œ∞=ÙÅ∞ KåÖÏ JãÎ=ºãÎOQÍ L<åfl~Ú. K« Œ∞=ÙÖ’¡ q^•º~°∞÷Å∞ U=∂„ «O Jaè=$kú™êkèOK«ÖËHõ "≥#∞Hõ|_ç áÈ`«∞<åfl~°∞. nO`À ã¨=∂[OÖ’ áÈ\©H˜ `«@∞ìHÀÖËHõáÈ «∞<åfl~°∞. L#fl « q ŒºÅ‰õΩ "≥à◊¡ÖËHõáÈ «∞<åfl~°∞. nx=Å¡<Õ "≥Ú «ÎO JHõΔ~åã¨º «Ö’Ñ Œ= «~°QÆu ÑÓiÎKÕã≤ L#fl « K« Œ∞=ÙÅ∞ K« Œ∞=Ù‰õΩ#fl"å~°∞ ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ 18.38%=∂„`«"Õ∞.

qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞ q ŒºÖ’ Ãã· «O ≥ÅOQÍ} "≥#∞Hõ|_ç=ÙOk. ~å¢+ìOÖ’ „áêOfÜ«∞Ñikè Hõey# qâ◊fiq^•ºÖÜ«∂Å∞ P~°∞ L#flq. HÀ™êÎ PO„ èŒÖ’ Ô~O_»∞, ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’Ô~O_»∞, `≥ÅOQÍ}ÏÖ’ XHõ\ ˜, ~å[^è•xÖ’ XHõ\ ˜ L<åfl~Ú. L™ê‡xÜ«∂qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O Kåi„ «Hõ =∞iÜ«Ú Éè∫QÀoHõ HÍ~°}ÏÅ =Å¡<≥· Õ<Õq∞, P~°∞ã¨∂„`åÅÑ¨ äŒHõO Ñ¨Ù}ºO =Å¡<≥· Õ<Õq∞ „áêOfÜ«∞ „ÑüÑüÎx HÀÖ’Ê~ÚOk. JÖÏˆQ ~å¢+ì"åºÑÎ Ñïkè QÆÅ P~°∞ qâ◊fiq^•ºÖÜ«∂Ö’¡ XHõ \˜ ‰õÄ_® ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ ÖË Œ∞.

„Ñ¨Éèí∞ «fi Ü«∂[=∂#ºOÖ’ L#fl `˘q∞‡k "≥· Œº HõàÏâßÅÅ∞ L<åfl~Ú. WqHÀ™êÎO„ èŒÖ’ <åÅ∞QÆ∞, ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’ Ô~O_»∞, ≥ÅOQÍ}Ö’ XHõ\˜, ~å[ è•xÖ’Ô~O_»∞ L<åfl~Ú. „Ñ¨Éèí∞ «fi ~°OQÆOÖ’ L#fl =¸_»∞ #iûOQ∑ HõàÏâßÅÖ’¡ XHõ \˜‰õÄ_® ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ ÖË Œ∞.

WÖÏ ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞ «fiO ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ q^•º=ã¨ «∞ÅÃÑ· J„â◊ Œú Hõ#|~°Û_»O =Å¡≥ÅOQÍ} "≥#Hõ|_çáÈ «∞#flk. x~°∞^ÀºQÆO ÃÑK«∞Û ÃÑiyáÈ «∞#flk.

≥ÅOQÍ} Jaè=$kúÃÑ· K«O„ ŒÉÏ|∞ "≥ÚãëHõhflà◊√§

`≥ÅOQÍ} lÖÏ¡Ö’¡ #HõûÖˇ·@¡ Ç≤ÏO™êÜ«Ú`«, q^èŒfiOã¨Hõ~° HÍ~°ºHõÖÏáêÅ=¸ÅOQÍ<Õ JHõ _ç Jaè=$kú ‰õΩO@∞Ñ_ç áÈ~ÚO Œ<Õ x<å^•xfl K«O„ ŒÉÏ|∞ „ÑÉèí∞ «fiOD =∞ èŒº HÍÅOÖ’ Ñ¨ Õ Ñ¨ Õ =ÚO Œ∞‰õΩ ≥ã¨∞Î#flk. ≥ÅOQÍ} "≥#∞HõÉÏ@∞ «#OÃÑ·«# qKå~åxfl, ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[ÅÃÑ· =Å¡=∂e# „¿Ñ=∞#∞ „Ñ¨ Œi≈™ÈÎOk.

J~Ú Õ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ «=∞ ™ê=∂lHõ, Pi÷Hõ, ~å[H©Ü«∞, ™êOã¨ $uHõ"≥#∞HõÉÏ@∞ «<åÅ #∞O_ç |Ü«∞@ Ñ_»_®xH QÆ « Ô~O_»∞ ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ J<ÕHõ áÈ~å@,

WOHÀ"≥·Ñ¨Ù áêÅ‰õΩÅ x~°¡HõΔ ºO HÍ~°}OQÍ QÆ « 10 ãÖ= «û~åÅ∞QÍ q Œ∞º üL «ÊuÎ U=∂„ «O ÃÑ~°QÆÖË Œ∞. JkèHÍ~°∞Å Jqhu nxH˜ À_≥·# HÍ~°}OQÍ q Œ∞º üÉ’~°∞¤ k"åàÏ fã≤Ok. =∞# q Œ∞º ü É’~°∞¤‰õΩ XHõ Ü« x\ò HõÔ~O@∞ L «ÊuÎ,ã¨~°Ñ¶~åH˜ 1.83 ÃÑ·ã¨Å∞ J=Ù «∞O_»QÍ, „Ñ¨Éèí∞ «fi"Õ∞ q Õj QÆ∞ «Î ãÖã÷efl q Œ∞º üˆHO„^•Å ™ê÷Ñ¨#‰õΩ J#∞=∞uã¨∂Î Ü«¸x\ò HõÔ~O@∞#∞ 2.70 ~°∂áêÜ«∞Å‰õΩH˘#_®xH˜ H“O@~ü QÍº~°O\© Wã¨∞Î#flk.

D ã≤÷uÖ’ „Ñ¨Éèí∞`«fiO Hõ$„u=∞OQÍ ã¨$+≤ìã¨∞Î#fl q^Œ∞º`ü H˘~°`« =¸ÅOQÍ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ HõÔ~O@∞ Ö’–FÖËìr ã¨=∞ã¨º =Å¡ 1991–92Ö’ ^•^•Ñ¨Ù Ñ¨kÅHõΔÅ

ÑÖÑπÃã\òÅ∞ HÍeáÈÜ«∂~Ú. 1997Ö’ ‰õÄ_® ^•^•Ñ¨Ù W Õ ã≤÷u U~°Ê_çOk. h~°∞JO ŒHõ ÑÖ@Å∞ ZO_çáÈ~Ú Ô~· åOQÆO f„=OQÍ #+ìáÈ «∞<åfl~°∞.

q^•º~°OQÆO

<≥·*ÏO JkèHÍ~°O HÕ^Œ `≥ÅOQÍ}Ö’ `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨Ö’ K«^Œ∞=ÙHÀ=_®xH˜J#∞=∞uOK«ÖË Œ∞. L~°∂Ì<Õ JkèHÍ~° ÉèÏ+QÍ „ÑHõ\Oz x~°ƒO èŒOQÍ J=∞Å∞KÕâß~°∞.=∞~À"≥·Ñ¨Ù „QÍ=∂Ö’¡ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ ¿Ñ Œ „Ñ¨[Å‰õΩ K« Œ∞=Ù JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖË‰õΩO_®Hõ@ì_çKÕâß~°∞. ¿Ñ ŒÑ≤Å¡Å∞ K« Œ∞=ÙHÀ=_»"Õ∞ <Õ~°"≥∞ÿOk. Pi÷HõOQÍ "≥#∞Hõ|_ç#, Œ∞~°ƒù~°^•i„^•ºxfl J#∞Éèíqã∞Î#fl ¿Ñ Œ„Ñ[Å‰õΩ q Œº U =∂„ «O JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖË#O Œ∞=Å¡≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ =∞iO «QÍ "≥#∞Hõ|_ç<å~°∞. ~å¢+ìOÖ’ WÑ¨Ê\˜H© ≥ÅOQÍ} q Œº

q=HõΔ‰õΩ QÆ∞~°=Ù «∂<Õ LOk. nx=Å¡ L#fl « K« Œ∞=ÙÅ∞ K« Œ∞=Ù‰õΩ<Õ HÀ™êÎ „áêO «"åã∞Å`À L^ÀºQÍÖ’¡ áÈ\©Ñ_»ÖËHõ áÈ «∞<åfl~°∞. x~°∞^ÀºQÆO KåÖÏ Z‰õΩ¯= "≥∂`å Œ∞Ö’H˘#™êQÆ∞ «∞#flk. L^ÀºQÍÅ∞ ÅaèOz#Ñ¨Ê\˜H© <≥·Ñ¨Ù}ºO ÖËx Ñ¨#∞ÖË ≥ÅOQÍ}„Ñ¨[Å‰õΩ Œ‰õΩ¯ «∞<åfl~Ú. ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞ «fiO |_≥\ò ˆH\Ï~ÚOÑ¨ÙÖ’¡, ã¨∂¯Å∞, HÍÖËr™ê÷~ÚÖ’¡ ≥ÅOQÍ}‰õΩ q=HõΔ K«∂ÃÑ_»∞ «∞#flk.

~å¢+ìOÖ’ "≥Ú «ÎO JHõΔ~åã¨∞ºÅ∞

~å¢+ì ã¨~åãï JHõΔ~åã¨∞ºÅ x+¨ÊuÎ 44.09 âß «O HÍQÍ ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ Jk35.02âß «O =∂„ «"Õ∞ LOk. ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞ «fiO =ã¨ «∞Å∞ HõeÊOK«_»OÖ’ «y#„â◊ Œú Hõ#|~°ÛHõ áÈ=_»O =Å¡<Õ =º`åº™êÅ∞ H˘#™êQÆ∞ «∞<åfl~Ú.

"≥Ú «ÎO ≥ÅOQÍ} JHõΔ~åã¨º «Ö’ Ñ¨ Œ= «~°QÆu Ñ¨ÓiÎKÕã≤ L#fl « K« Œ∞=ÙÅ∞K« Œ∞=Ù «∞#fl"å~°∞ 18.38%,


™ê„=∂[º"å Œ∞Å áê Œ¿ã= KÕÜ«∞_®xH˜ Õâ◊OÖ’x ŒàÏs x~°O‰õΩâ◊ |∂~°∞˚"åáêÅHõ áêsìÅ <åÜ«∞‰õΩÅ`À áÈ\©Ñ¨_»∞ «∞#fl K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiO ~å„ëêìxfl 'pHõ\˜~å„u—x KÕã≤Ok. Ô~· åOQÍxH˜ HõÔ~O@∞ Kèås˚Å∞ ÃÑOK«_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_®, Ö’–"ÀÖËìr`ÀHõÔ~O@∞ ã¨~°Ñ¶~å KÕã¨∂Î Ô~· «∞Å áêe@ âßÑÖQÍ =∂iOk. ~å¢+ì q Œ∞º ü É’~°∞¤#∞JqhuÖ’ =ÚOz HÍ"åÅx #ëêìÅáêÅ∞KÕã≤, Hõ$„u=∞ q Œ∞º ü H˘~° «#∞ ã¨$+≤ìOz¢ÃÑ·"Õ@∞ ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞, ™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞ ÖÏÉèÏÅ∞ ŒO_»∞HÀ=_®xH˜q Œ∞º «∞Î#∞ ¢ÃÑ·"Õ\©Hõ~°} KÕã¨∞Î#flk. XHõ Ü« x\ò HõÔ~O@∞ Kèås˚x 4 ~°∂áêÜ«∞Å=~°‰õΩ ÃÑOK«_®xH˜ ~°OQÆO ã≤ ŒúO KÕã¨∞Î#flk, "≥∞*Ïi\© „Ñ¨[efl, ~å„ëêìxfl Jaè=$kúÑ¨ äŒOÖ’ #_»Ñ¨_®xˆH<å?

W@∞=O\˜ K«~°ºÅ =Å# „Ñ¨*ÏhHõOÃÑ· ÉèÏ~°O ÃÑiy, "åi H˘#∞QÀÅ∞â◊H˜ÎqÑ¨s «OQÍ «yæáÈ~Ú, áêi„âßq∞Hõ ã¨~°∞‰õΩÅ‰õΩ, =º=™êÜ«∞ L «Ê «∞ÎÅ‰õΩ ‰õÄ_®_ç=∂O_£ Ñ¨_çáÈ~Ú `«`«Êùe`«OQÍ =Ù#fl Ñï„â◊=∞Å∞ ‰õÄ_® =¸`«Ñ¨_»_»O,=º=™êÜ≥∂`«Ê`«∞ÎÅ∞ „áÈQÆ∞Ñ¨_»_»O =Å# =º=™êÜ«∞OÖ’ ãÖHΔÀÉèíO f„=`«~°"≥∞ÿJaè=$kú ‰õΩO@∞Ñ¨_»_»O ÖË •?

XH˘¯Hõ \˜QÍ „Ñ¨Éèí∞ «fi ~°OQÆ Ñï„â◊=∞efl HÍ~°∞KÒHõQÍ ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å‰õΩ,™ê„=∂[º"å Œ∞Å‰õΩ Jq∞‡"Õã¨∂Î "ÕÖÏk HÍi‡‰õΩefl, L^ÀºQÆã¨∞Îefl ~ÀE g èŒ∞Ö’¡H˜ÔQO@∞ «∞#flk, WOHÀ"≥·Ñ¨Ù H˘ «Î L^ÀºQÍefl W=fi_»O xeÑ≤"Õã≤Ok Z=i Jaè=$kúxHÍOH˜ΔOz? g^èŒ∞ÅáêÖˇ·# "ÕÖÏk „âßq∞Hõ ‰õΩ@∞OÉÏÅ â’Hõ`«Ñ¨Î Ç¨Ï$^ŒÜ«∂eflF^•~°Û_®xH˜ „^ÀÇ≤Ï K«O„ ŒÉÏ|∞‰õΩ „Ñ¨*ÏHÀ~°∞ìÖ’ U tHõΔ qkè¿ãÎ ãïáÈ «∞Ok?`≥ÅOQÍ}ÏÖ’ ã¨~üã≤Öò¯, JO`«~åæO ã≤ÊxflOQ∑q∞Å∞¡, P*ÏO*ÏÇ≤Ï q∞Å∞¡, Pefi<£P\’Ü« x\ò, iÑä¡H± á¶È~ü HõOÃÑhÅ#∞ XHõ>ˇ#Hõ XHõ\˜ =¸ã≤"Õã¨∂Î áÈ «∞#flkqÑ¡"À Œº=∞O XuÎ_ç =¸ÅOQÍ<Õ<å? #HõûÖ·@∞¡ J_»∞¤HÀ=_»O =¸ÅOQÍ<Õ<å?

q Œº#∞ ¢ÃÑ·"Õ@∞Ñ~°O KÕã≤, PY~°∞‰õΩ „áê äŒq∞Hõ q Œº#∞ ‰õÄ_® ¿Ñ Œ q^•º~°∞÷Å‰õΩJO Œx „^•HõΔÖÏ KÕã¨∞Î#flk ~å¢+ì q^•º~°∞÷Å Jaè=$kúx HÍOHΔOKÕ<å?

"≥· Œº~°OQÍxfl Ñ¨ÓiÎQÍ ¢ÃÑ·"Õ@∞Ñ¨~°O KÕã≤ ¿Ñ ŒiHõO`À áê>Ë "≥#flO\˜ =ÙO_Õ~ÀQÍefl #Ü«∞O KÕã¨∞HÀ"åÅ<Õ ¿Ñ^Œ „Ñ¨[Å‰õΩ Lz`« "≥·^Œº¿ã=Å∞, =∞O^Œ∞Å∞JO Œ‰õΩO_® Ñ¨ÓiÎQÍ ¢ÃÑ·"Õ@∞ =∞Ü«∞O KÕã¨∞Î#flk ‰õÄ_® K«O„ ŒÉÏ|∞ ~å„ëêìaè=$kúHÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ K«∂_®e HÍÉ’Å∞!

Jxfl ~°OQÍefl ¢ÃÑ·"Õ@∞Ñ¨~°O KÕã¨∂Î JO «~å˚fÜ«∞ „ Œ=º ãÖã÷Å‰õΩ, ŒàÏsÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å‰õΩ, |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ‰õΩ ¿ã=KÕã∞Î#fl K«O„ ŒÉÏ|∞ „ÑÉèí∞ «fiO „Ñ[Å‰õΩ

`åºQÍÅ ™êO„Ñ¨ •Ü«∂Å`À „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡= =∂~°æOÖ’ J<ÕHõ J_»¤O‰õΩÅ =∞ èŒº#∞O_Õ Ñ¨Ù~ÀQÆq∞ã¨∞Î<åfl~°∞.

ÃÑ· <ÕÑ¨ äŒºOÖ’ K«O„ ŒÉÏ|∞ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O „Ñ¨Éèí∞ «fiO Jaè=$kú QÆ∞iOz KÕ¿ãQÍ#O "≥#Hõ •y# ~°Ç¨Ï™êºÖËq∞\’ K«∂_®eû LO@∞Ok.

U Õâßxfl fã¨∞‰õΩ<åfl, ~å„ëêìxfl ÖË • „áêO`åxfl fã¨∞‰õΩ<åfl, ^•x Jaè=$kúJO>Ë JHõ _ç "≥∞*Ïi\© „â◊=∞r=ÙÅ Jaè=$kú, "åi r=# Ñïã≤÷ «∞Å "≥∞~°∞QÆ∞ ŒÅJ<Õ Õ Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. `å=Ú Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl „Ñ¨Hõ$u ã¨Ç¨Ï[ ãÖÑ¨ ŒÅÃÑ· "åiH˜"åãÎ=OQÍ ÇÏ‰õΩ¯Å∞ L<åflÜ«∂ J<Õk K«∂_®eû LO@∞Ok. "≥∞*Ïi\© „â◊=∞r=ÙÅ#∞H˘Å¡Q˘\ì, P „áêO «O "åiH <åºÜ«∞OQÍ K≥O^•eû# ãÇÏ[=#~°∞Å(™ê~°=O «"≥∞ÿ#Éèí∂q∞, [Å=#~°∞Å∞, J@g ãÖÑ¨ Œ, Jáê~°"≥∞ÿ# Yx[ãÖÑ¨ Œ)#∞ KÕlH˜ OK«∞H˘xHÀ@¡‰õΩ Ñ¨_»QÆÖË`ÕÎ H˘kÌ=∞Ok Jaè=$kú HÍ<ÕHÍ^Œ∞. "åi Pã≤Îáêã¨∞ÎÖË „Ñ¨[ÅPã≤Îáêã¨∞ÎÅ∞QÍ, "åi Jaè=$kú<Õ „Ñ¨[Å Jaè=$kúQÍ #q∞‡OK«_®xH˜ WÑ¨C_»∞K«O„^ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞`«fiO Ñ¨_»~åx áê@∞¡ Ñ¨_»∞`«∞#flk. JO`ÕHÍ‰õΩO_® "≥∞*Ïi\©„â◊=∞r=ÙÖ·# Ô~· åOQÆO, =∞ èŒº «~°QÆu ÃãHõΔ<£Å, L^ÀºQÆã∞ÎÅ, =$uÎÑ~°=~åæÅ Jaè=$kúQÆ∞iOz HÍ<ÕHÍ Œ∞.

J Õ x["≥∞ÿ Õ, ~å¢+ìOÖ’ ^•i„ Œºˆ~Y‰õΩ kQÆ∞=# L#fl #∂\˜H˜ #ÅÉè·H˜ ÃÑ·QÍ[<åÅ∞ HõhãÖQÍ á⁄@ì xOÑ¨ÙHÀ=_®xH˜ J=∞Å=Ù «∞#fl HõO\˜ «∞_»∞Ñ¨Ù H˜Ö’ Ô~O_»∞~°∂áêÜ«∞Å aÜ«∞ºO Ñ¨ äŒHÍxfl ZO Œ∞‰õΩ h~°∞QÍiÛ#@∞ì? Z=i P ÕâßÅ "Õ∞~°‰õΩ,Z=i +¨~° «∞Å‰õΩ «ÖÁyæ D „Ñ¨*Ï „^ÀÇ¨Ï K«~°º‰õΩ Ñ¨Ó#∞‰õΩ#fl@∞ì?

Ô~· åOQÆO J#fl^• « Jh, ÕâßxH "≥<≥fl=ÚHõ Jh K«O„ ŒÉÏ|∞ „ÑÉèí∞ «fiO XHõ"≥·ÑÙQ˘Ñ¨ÊÅ∞ K≥|∞ «∂ =∞~À"≥·Ñ¨Ù HõÔ~O@∞ Kèås˚Å#∞, h\˜ f~°∞"å ˆ~@¡#∞ ZO Œ∞‰õΩÃÑOz#@∞¡? Z~°∞=ÙÅ ãäû_ôÅÃÑ· ZO Œ∞‰õΩ HÀ « qkèOz#@∞ì? D Ñ¶∂ «∞HÍxH˜X_çQÆ\ìOk Ô~· åOQÆO Jaè=$kú HÀã¨"Õ∞<å? U JO «~å˚fÜ«∞ „ Œ=ºãÖã÷Å XuÎ_çH˜«ÖÁyæ D Ô~· åOQÆ =ºuˆ~Hõ K«~°ºÅ‰õΩ áêÅÊ_ç#@∞ì?

=∞ Œºx¿+ èŒO ~å¢+ìOÃÑ· ÃÑ#∞ÉèÏ~°O "≥∂Ñ≤O Œx =∂Ü«∞=∂@Å∞ K≥Ñ≤Ê „Ñ*ÏhHõOÃÑ·P "Õ∞~°‰õΩ Ñ¨#∞flÅ ÉèÏ~åxfl Ñ¨_»"Õã≤Ok „Ñ¨[Å Jaè=$kú HÀã¨"Õ∞<å? „Ñ¨ÑÖK«ÉÏºO‰õΩ‰õΩ, ™ê„=∂[º"å Œ∞Å‰õΩ áê^•„HÍO «"≥∞ÿ# K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiO z=~°‰õΩã≤QÆ∞æq_çz =∞ Œºx¿+ è•xfl „Hõ=∞OQÍ h~°∞QÍiÛ ÑÓiÎQÍ ã_»eOzOk „Ñ[Å Jaè=$kúHÀã¨"Õ∞<å? ÖË • ™ê~åAÅ, ~å[H©Ü«∞ ŒàÏ~°∞Å ÖÏÉèÏÅ ÑÖ@ ÑÖ_çOK«hHÍ?


K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fi D „Ñ¨*Ï =ºuˆ~Hõ Jaè=$kúH˜ =ºuˆ~HõOQÍ<Õ. <Õ_»∞ ≥ÅOQÍ}„Ñ¨[Å∞ «=∞ Jaè=$kú =∂~åæxfl «=∞ KÕ «∞Ö’¡H˜ fã¨∞‰õΩx =ÚO Œ∞‰õΩ áÈ «∞#flO Œ∞ˆHK«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiO «# =Ú+¨ ~° áÈbã¨∞, áê~å q∞Å@s |ÅQÍefl „Ñ¨[ÅÃÑ·H˜Lã≤Q˘eÊ qÑ¡"À Œº=∂xfl ~°HõÎÑ¨Ù>Ë~°∞Ö’¡ =ÚOK«∞ «∞#flk.

WO «KÕã≤ K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiO |_®~ÚQÍ K≥Ñ¨C‰õΩO@∞#fl å#∞ ≥ã¨∞Î#fl "ÕÅHÀ@¡ JÑ¨Cefl UO KÕã¨∞Î#fl@∞¡? #∂\˜H˜ 75 ~°∂áêÜ«∞Å#∞ ≥zÛ# JÑ¨CÅ‰õΩˆH=ÅO =_ô¤Å∞ Hõ@ì_®xH˜, „Ñ¨[efl J}zÃÑ_»∞`«∞#fl áÈbã¨∞ Ü«∞O„`åOQÍxfl"Õ∞Ñ¨_®xH˜ Y~°∞ÛÃÑ_»∞ «∞#flk. WO «Hõ<åfl J==∂#Hõ~°"≥∞ÿ# Õ"≥∞ÿ<å =ÙO@∞O^•?áÈh q∞ye# _»|∞ƒÖ·<å Jaè=$kú Ñ¨#∞Å‰õΩ áÈ «∞<åflÜ«∂ JO>Ë Jn ÖË Œ∞. «#áêÅ<å Ü«∞O„`åOQÆO P_»O|~åÅ‰õΩ, „Ñ¨Kå~° P~åƒù\ÏÅˆH Y~°Û~ÚáÈ «∞<åfl~Ú.Ñïã≤÷u WO « ^•~°∞}OQÍ LO>Ë K«O„ ŒÉÏ|∞ ''~å„ëêìaè=$kú #=¸<å—— ~åÉ’=Ù~ÀAÖ’¡ „Ñ[ÅÃÑ· WOÔHO « ÉèÏ~åxfl, ÉÏ èŒefl "≥∂ÑQÆÅ^À TÇ≤ÏOK«_»"Õ∞ Œ∞~°ƒù~°OQÍLO@∞Ok.

~å¢+ì Pi÷Hõ Œ∞ã≤÷u WO « Ñ¶∞’~°OQÍ kQÆ*Ï~°_®xH˜ HÍ~°}O Uq∞\˜? PO„ èŒ~å¢+ì „Ñ¨[Å∞ «=∞ Jaè=$kú Ñ¨ äŒHÍefl J=∞Å∞ [~°∞Ñ¨ÙHÀ=_®xH˜ ~å¢+ìOÖ’ P^•Ü«∞=#~°∞ÖË ÖË"å? K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞`åfixfl „Ñ¨[Å∞, „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ"å Œ∞Å∞ WHõ _ÕxÅnÜ«∂eû LOk. WÑ¨Ê\˜ •HÍ U =~åæÅ „Ñ¨[ÅÃÑ· Ñ¨#∞flÅ ÉèÏ~°O "≥∂Ñ≤ ~å¢+ìÔ~"≥#∂º =#~°∞Å∞ ã¨g∞Hõiã¨∞Î<åfl~À ã¨Ê+ìOQÍ<Õ Hõ#|_»∞ «∞#flk. ¿Ñ Œ„Ñ¨[Å#∞O_≥· ÕU XHõ P^•Ü«∞=#~°∞x Ñ≤O_ç =ã¨∂Å∞ KÕÜ«∞hH˜ J=HÍâ◊O L<åfl = Œ∞Å∞HÀ=_»OÖË Œ∞. =∞~À"≥·Ñ¨Ù |_® ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å, "åºáê~°∞Å, HÍO„\ÏHõì~°¡ Ñ¨#∞flÅ ZQÆ"Õ «Å∞,ÉÏºO‰õΩ ~°∞}ÏÅ ZQÆ"Õ «Å q+¨Ü«∞OÖ’ D „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ p=∞‰õΩ\ì#@∞¡ ‰õÄ_®ÖË Œ∞. =∞# ~å¢+ìOÖ’ XHõ 1996 ãÖ= «û~°OÖ’<Õ |_® "åºáê~°∞Å∞, ŒàÏsÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞ 3 "ÕÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å J=∞‡HõO Ñ¨#∞fl#∞ ZQÆ"Õã≤<å~°∞. D„Ñ¨Éèí∞ «fiO „Ñ¨[Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# ãäû_ôÅ#∞ "≥Ú «ÎOQÍ ZuÎ"Õã¨∂Î<Õ WOHÀ"≥·Ñ¨Ù^ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å‰õΩ, |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ‰õΩ, ãÖÑ¨#∞flÅ‰õΩ =∂„`«O ~å¢+¨ìP^•Ü«∞OÖ’ ã¨QÍxH˜ ÃÑ·QÍ "≥Ú`åÎxfl „Ñ¨ «ºHõΔ, Ñ¨~ÀHõΔ ~å~ÚfÅ, ãäû_ôÅ ~°∂ÑÖÖ’JOkã¨∞Î#flk. Wn Ñïã≤÷u J~Ú Õ Ö’@∞ |_≥\òÅ∞ ZO Œ∞‰õΩO_»=Ù? JO «~å˚fÜ«∞„ Œ=ºãÖã÷Å ŒQÆæiH˜ JÑ¨CÅ "Õ@‰õΩ «Ñ¨Ê‰õΩO_® "≥à◊§=Åã≤O Õ Hõ •! =∞~À"≥·Ñ¨Ù„ÑÉèí∞ «fi =ºÜ«∞OÖ’ L#fl`åkèHÍ~°∞Å∞, ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ PY~°∞‰õΩ [_ôÅ∞ ‰õÄ_®HÀ\Ï¡k ~°∂áêÜ«∞Å „Ñ*Ï èŒ<åxfl kQÆq∞Oy# ‰õΩOÉèíHÀ}Ïefl(UÖË~°∞ ™ê¯"£∞ ÖÏO\q)

~°∞zK«∂Ñ≤ã∞Î#fl D 'Jaè=$kú—<Õ Hõ • qÑ¡= â◊‰õΩÎÅ <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ „Ñ[Å∞ ≥ÅOQÍ}lÖÏ¡Ö’¡ J_»∞¤‰õΩO@∞#flk. ~å¢+ì Jaè=$kúH K«O„ ŒÉÏ|∞ „ÑÉèí∞ «fiO JOkOK« ŒÅ∞Û‰õΩ#fl#=¸<å W^Õ J~Ú`Õ `«Ñ¨ÊHõ PO„^èŒ ~å¢+¨ì „Ñ¨[ÅO`å =ÚHõÎHõO~î°O`À nxflJ_»∞¤HÀ"åeûO Õ.

K«O„ ŒÉÏ|∞ Õâ◊ ÕâßÅ‰õΩ aèHΔÍ@#‰õΩ áÈ=_®xfl, JO «~å˚fÜ«∞ „ Œ=ºãÖã÷Å#∞O_ç JÑ¨Cefl á⁄O^Œ_®xfl XHõ Ñ¶¨∞#HÍ~°ºOQÍ#∂, q^Õj JÑ¨CÅ`À `«Ñ¨Ê~å„ëêìaè=$kúH˜ =∞~À^•i ÖË Œ#fl@∂ì «#‰õΩ#fl `˘ «∞Î „Ñ¨Kå~° ™ê èŒ<åÅ`À „Ñ¨[efl#q∞‡OK« K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. ¢_≥·<Õr Ñ¨#∞Å∞ "≥Ú ŒÅ∞H˘x ~À_»¡ x~å‡}O Ñ¨#∞Å =~°‰õΩJxfl ~°OQÍÅ Ñ¨#∞efl JÑ¨CÅ`À KÕÜ«∞|∂#∞HÀ=_»O ™ê„=∂[º"å Œ∞Å‰õΩ, ŒàÏsÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å‰õΩ ~å¢+ì „Ñ¨[efl Å∂\© KÕÜ«∞_®xH˜ Ö·Ãã#∞ûx=fi_»"Õ∞. ~å¢+ìO 18"ÕÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å JÑ¨CÖ’¡ LOk. K«O„ ŒÉÏ|∞ WOHÀ 8 "ÕÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞ÅHÀãO „ÑÑOK«ÉÏºO‰õΩ`À =∞O «<åÖÏ_»∞ «∞<åfl_»∞. Ñ~°º=™ê#OQÍ =∞# ~å¢+ì |_≥\ò#∞ZÖÏ ~°∂á⁄OkOKåÖ’ „Ñ¨ÑÖK«ÉÏO‰õΩ K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiOKÕ WÑ¨Ê\˜H =~°∞ã¨QÍÔ~O_»∞ ãÖ= «û~åÅ∞QÍ =∞# |_≥\ò ~°∂Ñ¨HõÅÊ#‰õΩ áê~îåÅ∞ kkÌOzOk. ≥Å∞QÆ∞„Ñ[Å P «‡Q“~°"åxfl K«O„ ŒÉÏ|∞ „ÑÉèí∞ «fiO ZO «QÍ |eÃÑ_»∞ «∞O^À =∞#O "Õ~QÍK≥¿ÑÊ Õ=ÚOk? JkèHÍ~°OÖ’ L#flO «=~°‰õΩ JOk#HÍ_çH ŒO_»∞HÀ=_®xH ≥yOz#K«O„ ŒÉÏ|∞ „ÑÉèí∞ «fiO x «ºO ‰õΩOÉèíHÀ}ÏÖ’¡ W~°∞‰õΩ¯áÈ «∞#flk. XHõÑC_»∞ ã#flHÍ~°∞Ô~· «∞ J~Ú# K«O„ ŒÉÏ|∞ JkèHÍ~° Œ∞ifixÜ≥∂QÍxH áêÅÊ_ç „Ñ[Å ™⁄ «∞Î#∞ H˘Å¡Q˘\˜ì`å#∞ =O ŒÅ HÀ@¡#∞ ÔH·=ãÖ KÕã¨∞HÀ=_®<Õfl, «#ÖÏO\˜ ÀÑ≤_ô ˘OQÆÅ Jaè=$kúQÆ∞iOKÕ <Õ_»∞ K«O„ ŒÉÏ|∞ =∂\Ï¡_»∞ «∞#flk. SZOZÑ¶π, „Ñ¨ÑÖK«ÉÏºO‰õΩ XuÎà◊¡‰õΩ«ÖÁyæ, "åi P ÕâßÅ#∞ J=∞Å∞ [~°∞Ñ¨Ù «∞#fl D Õâ◊ ŒàÏs áêÅ‰õΩefl K«∂ã≤<åÕâßxfl QÆ~°ƒù •i„ ŒºOÖ’ =ÚOz z=~°‰õΩ U =∂~À¯ã¨∞ ÖÏQÆ<À, =Ú|∂>Ë ÖÏQÆ<À

"ÕÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å ãÖÑ¨ Œ#∞ q Õj ÉÏºO‰õΩÖ’¡H˜ «~°eOK«∞‰õΩ#fl K«i„ «<Õ Hõ •!„Ñ¨[Å „HÀ^•yflÖ’ =∂_ç =∞ã¨ÜÕ∞º Ñïã≤÷u ^•Ñ¨ÙiOK«QÍ<Õ Ñ≤iH˜ ÑÖ ŒÖÏ¡ ÕâßxflXke áêiáÈÜÕ∞ hK«K«i„ «ÖË Hõ • ŒàÏs áêÅ‰õΩÅq. Õâ◊„^ÀÇ≤Ï K«O„ ŒÉÏ|∞‰õÄ_® <Õ_»∞ #_»∞ã∞Î#fln. ~å„ëêìxfl #_çÑ≤ã∞Î#fln J Õ ÉÏ@Ö’<Õ J<Õk xãûO ÕÇÏOQÍK≥ÑÊ=K«∞Û.

WÖÏO\ Jaè=$kú =∂H˘ Œ∞Ì ÉÏ|∂! JO@∂ „Ñ[ÅO`å u~°ã¯iã∞Î#flk WÖÏO\˜™ê„=∂[º"å Œ∞Å, ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç ^•~°∞Å „Ñ¨Éèí∞ «fi x~°O‰õΩâßkèHÍ~°∞Å, |_®Éèí∂™êfi=ÚÅ Jaè=$kú<Õ. „Ñ[Å∞, „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ"å Œ∞Å∞ áÈ~å@ Ñ äŒOÖ’ #_»∞ã∞Î#flk


™ê„=∂[º"å Œ∞Å ^ÀÑ≤_ô áêÅ##∞ ‰õÄÅ ^ÀÜ«∞_»O ^•fi~å<Õ† "åi KÕ «∞Ö’¡ L#flHÀ\Ï¡k ~°∂áêÜ«∞Å „Ñ[Å ãOÑ Œ Éèí∂q∞, áêºHõìsÅ∞, ãÇÏ[ =#~°∞Å∞, ÃÑ@∞ì|_çx™êfinè#O KÕã¨∞HÀ=_»O ^•fi~å<Õ, "ÕÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å JÑ¨Cefl ~° Œ∞ÌKÕÜ«∞_»O^•fi~å<Õ ≥ÅOQÍ} „Ñ[Å =∞øeHõ ã=∞ãºÅ∞ Ñiëê¯~°=∞=Ù`å~Ú. ™ê„=∂[º"å Œ∞ÅÃÑ·P è•~°Ñ¨_»‰õΩO_® «=∞ HÍà◊§ÃÑ· `å=Ú ã¨fi «O„ «OQÍ xÅ|_ç Œ∞<Õfl"åiˆH Éèí∂q∞„áêuÑ¨kHõÃÑ· =º=™êÜ«∞ qÑ¡"åxfl q[Ü«∞=O «O KÕÜ«∞_»O •fi~å, =º=™êÜ«∞OÃÑ·P è•~°Ñ_ç áêi„âßq∞Hõ Jaè=$kúx H˘#™êyOK«_»O •fi~å<Õ, „Ñ[Å r=# Ñiã≤÷ «∞efl„Hõ=∞OQÍ "≥∞~°∞QÆ∞ Ñ¨~°Û_»O ^•fi~å<Õ `≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å =∞øeHõ ã¨=∞ã¨ºÅ∞Ñiëê¯~°=∞=Ù`å~Ú. ~å¢+ìOÖ’x W «~° „áêO`åÅ „Ñ[Å, "≥Ú «ÎO Õâ◊ „Ñ[Å =∞øeHõã¨=∞ã¨ºÅ∞ ‰õÄ_® D q èŒOQÍ<Õ Ñïëê¯~°=∞=Ù`åÜ«∞x qÑ¡= =~åæÅ HÍ~°º„Hõ=∞OK≥|∞ «∞#flk.

J~Ú`Õ `≥ÅOQÍ} `«HõΔ}Ï=ã¨~åefl ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x „Ñ¨[Å Jaè=$kúH˜^ÀÇ¨Ï ŒÑ¨_Õ Hõhã¨ HÍ~°º„Hõ=∞O J=∞Å∞HÀãÖ ~å¢+ì, HO„ Œ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅH˜ =ºuˆ~HõOQÍáÈ~å_»_®xH˜ =ÚO^Œ∞‰õΩ =KÕÛ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ â◊‰õΩÎÅ`À Hõeã≤ Ñ¨xKÕÜ«∞_®xH˜qÑ¡"À Œº=∞O ZÅ¡"Õà◊ÖÏ ã≤ Œú"Õ∞. WÑÊ\=~°‰õΩ HO„ Œ, ~å¢+ì „ÑÉèí∞`åfiÅ∞ H˘#™êyã∞Î#flq è•<åÅ =¸ÅOQÍ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å =∂Ô~¯\ò J=ã¨~åÅ HÀãÖ ~å¢+ìOÖ’ qq èŒ„áêO`åÖ’¡ x~útOK« |_»∞ «∞#fl Pi÷Hõq è•<åÅ =¸ÅOQÍ „áêOfÜ«∞ Jã=∂# «Å∞KÀ@∞KÕã¨∞‰õΩ#fl =∂@ "åãÎ=O. =∞# ~å¢+ìOÖ’ XHõ HÀ™êÎ PO„ èŒ „áêO «O q∞#Ç¨`≥ÅOQÍ}, ~åÜ«∞Åã‘=∞, L`«Î~åO„^èŒÅ∞ KåÖÏ "≥#∞Hõ|_ç L<åfl~Ú. „Ñ¨Éèí∞`«fiÜ«∞O„`åOQÆOÖ’ HÀ™êÎ PO„ èŒ „áêO`åxH˜ K≥Ok# |∂º~À„HÍ@¡ Ñ¨@∞ì =¸ÅOQÍ≥ÅOQÍ} „áêO`åxH˜ J<åºÜ«∞O [~°∞QÆ∞ «∞#fl =∂@ "åãÎ="Õ∞. ~åÜ«∞Åã‘=∞,

L «Î~åO„ èŒ „áêO`åÅ Ñïã≤÷u ‰õÄ_® WÖÏˆQ LOk. D „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂# «Å‰õΩ,D „áêO`åÅ „Ñ[Å‰õΩ [~°∞QÆ∞ «∞#fl J<åºÜ«∂xH HÀ™êÎ PO„ èŒ „Ñ[ÅO`å HÍ~°}OHÍ^Œ∞. JHõ¯_ç Ñ¨Å∞‰õΩ|_ç Hõey# H˘kÌ=∞Ok ãÖÑ¨#fl "åºáê~°, ^ŒàÏsÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞, |_® Éèí∂™êfi=∞º =~åæÖË#<Õk Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. D =~åæÅ‰õΩ=`åÎã∞ ÑeH ~å¢+ì „ÑÉèí∞ «fi Ü«∞O„`åOQÆOÖ’x L#fl « JkèHÍ~°∞Å∂, ™ê„=∂[º"å Œ∞Å=∂Ô~¯\ò J=ã~åÅ HÀãO ~å¢+ì, HO„ Œ „ÑÉèí∞`åfiÅ∞ J#∞ãiã∞Î#fl q è•<åÖË „Ñ è•#HÍ~°}=∞<Õk ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. WÑ¨Ê\˜=~°‰õÄ H˘#™êy# QÆ`« „Ñ¨Éèí∞`åfiÅq è•<åÅ∞, „Ñ¨ã¨∞Î «O ~å¢+ì, HO„ Œ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ H˘#™êyã¨∞Î#fl q è•<åÅ∞ ~å¢+ìOÖ’„áêOfÜ«∞ Jã=∂# «Å#∞ ÃÑOz áÈ+≤OK«_»O •fi~å =ÚYºOQÍ ≥ÅOQÍ} „áêO «„Ñ[Å#∞ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_»∞ HÀãO Jx"å~°ºOQÍ áÈ~å_ÕÖÏ KÕã∞Î<åfl~Ú.

x «ºO =∞#O K«∂ã¨∂Î<Õ L<åfl=Ú. „Ñ¨Éèí∞ «fi ~°OQÆ ãÖã÷efl Jqhu=∞Ü«∞OÖ’=ÚOz „Hõ=∞OQÍ ¢ÃÑ·"Õ@∞Ñ¨~°O KÕÜ«∞_»OÖ’ Zxfl =O^ŒÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞eflkQÆq∞OQÆ∞ «∞<åfl~À, „Ñ¨[Å Pã≤÷H˜ #+ìO "å\˜Å∞¡ «∞O^À =∞#O K«∂ã¨∂Î<Õ L<åflO.ÃÑ·# K≥|∞ «∞#fl D P^•Ü«∞ =#~°∞Åhfl «ÑÊHõ <åºÜ«∞OQÍ „Ñ[Å Jaè=$kú J=ã~åeflf~°Û_®xH˜ =ã¨∂Å∞ HÍ=eû#"Õ. D =~åæÅ *’eH˜ =∂„ «O K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiOHÍ"åÅ<Õ "≥à◊§_»O ÖË Œ∞. x*ÏxH˜ D =#~°∞ÅxflO\˜ ^•fi~å XHõ ãÖ= «û~°OÖ’<Õ~å¢+ì „Ñ[efl, Ô~· åOQÍxfl â◊xÖÏ "≥#flO\ Ñ‘_çOKÕ ÃÑO_çOQ∑ h\áê~°∞ ŒÅ „áê*‰õΩìefl,q Œ∞º ü „áê*‰õΩìefl WOHÍ W «~° J<ÕHõ Jaè=$kú Ñ äŒHÍefl KÕÑ\ì ÑÓiÎKÕÜ«∞=K«Û<ÕkJuâ◊Ü≥∂HÎ HÍ Œ∞. HÍx K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiO `å# ¿ã=ÅOkã¨∞Î#flk ŒàÏsÃÑ@∞ì|_ç •s, |_® Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅˆH HÍ|\ì gi #∞O_ç Ñ¨#∞flÅ∞ =ã¨∂Å∞KÕã≤„Ñ[Å Jaè=$kú Ñ äŒHÍÅ‰õΩ ÑÓ#∞HÀ=_»O «# q è•<åÅH =ºu~HõO J<Õk ãÊ+ì"Õ∞.

ÃÑ· q è•<åefl J=∞Å∞ [~°∞Ñ¨Ù «∞#fl K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fi"Õ∞ „Ñ¨[efl Ñ¨Hõ ^À=Ñ¨\ìOK«_®xH˜, „Ñ¨*Ï L Œº=∂efl ~°HõÎÑ¨Ù >Ë~°∞Ö’¡ =ÚOK«_®xH˜, „Ñ¨[Å •i„^•ºxH˜,"≥#HõÉÏ@∞ «<åxH˜ qÑ¡"À Œº=∂xfl |∂pQÍ K«∂Ñ≤Oz «# „Ñ¨*Ï„^ÀÇ¨Ï, Õâ◊„^ÀÇ¨ÏK«~°ºefl ã*Ï=ÙQÍ #_çÑ≤OKåÅx HõÅÅ∞ HõO@∞#flk. WO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ ≥ÅOQÍ}Jaè=$kúH˜ #HõûÖ·@∞¡ P@OHõOQÍ L<åfl~°x «Ñ¨C_»∞ x<å ŒO`À K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨[Å=ÚO Œ∞‰õΩ =ã¨∞Î<åfl_»∞.

J~Ú Õ "åãÎ"åxH ≥ÅOQÍ} Jaè=$kúH J_»¤OHQÍ =Ù#fl, ≥ÅOQÍ} „Ñ*ÏhHÍxfl=ÚYºOQÍ Ô~· åOQÍxfl Ñ¨\ìÑ‘_çã¨∞Î#fl Éèí∂™êfi=∞º ãÖ|O è•Å#∞ <åâ◊#O KÕã¨∂Î« •fi~å =º=™êÜ«∂aè=$kúH˜ `À_»Ê_»∞ «∞Ok qÑ¡=â◊‰õΩÎÖË. ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’

D "Õ∞~°ÔH·<å Jaè=$kú [~°QÆ_®xH˜ =ÚYºHÍ~°}O qÑ¡= â◊‰õΩÎÅ <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’[iy# Ñ¶Óº_»Öò =ºuˆ~Hõ Ô~· åOQÆáÈ~å\ÏÖË. D Jaè=$kúx ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl@∞¡ <Õ_»∞J_»∞¤‰õΩO@∞#flk K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fi"Õ∞.

≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å Hõhã¨ Jaè=$kúx HÍOHΔOz áÈ~å_Õ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõâ◊‰õΩÎÅ∞ =ÚO Œ∞‰õΩ ~å"åeûOkQÍ qÑ¡= â◊‰õΩÎÅ Ñ≤Å∞Ñ¨Ù.

`≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å =∞øeHõ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ Ñïëê¯~°=∞ÜÕ∞ºk HÍi‡Hõ =~°æO<åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ qÑ¡=Hõ~° =~åæÖ·# Ô~· åOQÆO, ÃÑ\© |∂~°∞˚"å, *ÏfÜ«∞ |∂~°∞˚"å=~åæÅ∞ SHõº"≥∞ÿ #∂`«# „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¨¡"åxfl ™êÜ«Ú^èŒOQÍ q[Ü«∞=O`«OKÕã¨∞HÀ=_»O ^•fi~å<Õ† |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ, ^ŒàÏs x~°O‰õΩâ◊ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å,


~å¢+¨ìOÖ’x `≥ÅOQÍ}, ~åÜ«∞Åã‘=∞, L`«Î~åO„^èŒ „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂#`«Å=¸ÅOQÍ „Ñ¨[Ö’¡ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl JãÖ`«$Ñ≤ Îx, „Ñ¨Éè í∞`«fi =ºuˆ~Hõ`«#∞LÑ¨Ü≥∂yOK«∞H˘x JkèHÍ~°O HÀÖ’Ê~Ú# ŒàÏs, |_®Éèí∂™êfi=∞º =~°æ áêsìÅ∞uiy JkèHÍ~åxfl ÇÏãÎQÆ «O KÕã∞HÀ=_»O HÀãO D L Œº=∂Å#∞ „áê~°OaèOK«_®xflg\˜H˜ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOK«_®xfl D L Œº=∂xfl «=∞ F@∞ÉÏºO‰õΩQÍ =∞ÅK«∞‰õΩx=∞ èŒºO «~°OQÍ<Õ „^ÀÇ¨ÏO KÕÜ«∞_®xfl QÆ_çz# ~å¢+ì K«i„ «Ö’ „Ñ¨[Å∞ J<ÕHõ™ê~°∞¡K«∂âß~°∞. U „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂#`«ÅÔH·`Õ `å=Ú ‰õÄ_® HÍ~°}=∞Ü«∂º~ÀJÖÏO\˜"åi<Õ D L Œº=∂Å‰õΩ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOK«_®xH˜ J#∞=∞u¿ãÎ „Ñ¨[Å‰õΩXiˆQ Õg∞ LO_» Œ∞. «=∞ ™êfi~°÷ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ <≥~°"Õ~°∞Û HÀ_®xH˜ =ÚO Œ∞H˘KÕÛD â◊‰õΩÎÅ KÕ «∞Ö’¡H˜ D L Œº=∞ <åÜ«∞Hõ «fiO "≥à◊§‰õΩO_® „Ñ¨[Å∞ J„Ñ¨=∞ «ÎOQÍLO_®Åx „Ñ¨[Å‰õΩ q[˝Ñ≤ÎKÕã¨∞Î#flk.

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£ HÀãÖ [iˆQ L Œº=∞O ˆH=ÅO „Ñ¨ ÕºHõ ~å¢+ìOU~°Ê_»_»O =~°H Ñiq∞ «"≥∞ÿ Õ „Ñ[ÅH˘iQ Õg∞ LO_» Œ∞. „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} U~°Ê_»_»O^•fi~å ≥ÅOQÍ} "≥∞*Ïi\© „Ñ¨[Å Hõhã¨ Jaè=$kúH˜ gÅ∞ HõeæOKÕ HÍ~°º„Hõ=∞OJ=∞Å∞ÔH· QÍº~°O\© U~°Ê_®e. JO Œ∞HÀãÖ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ D HÕk Hõhã¨HÍ~°º„Hõ=∞O HÀãO _ç=∂O_£ KÕã∂Î L Œºq∞OKåeû# J=ã~°O LOk. D HÍ~°º„Hõ=∞OJ=∞Å∞‰õΩ Ç¨g∞xKÕÛ â◊‰õΩÎÅ`À Hõeã≤ „Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£ HÀãÖL^Œºq∞OK«_»O ^•fi~å<Õ `≥ÅOQÍ} "≥∞*Ïi\© „Ñ¨[Å r=# Ñïã≤÷`«∞Ö’¡ Hõhã¨"≥∞~°∞QÆ∞ ŒÅH =∂~°æO ã∞QÆ=∞=∞=Ù «∞Ok. ≥ÅOQÍ} „Ñ[Å∞ «=∞ =∞øeHõ ã=∞ãºÅÑiëê¯~åxH ãO|OkèOz# HÍ~°º„Hõ=∂xfl Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩO@∂<Õ «HõΔ}OQÍ HõhãJaè=$kúH˜ ^ÀÇ¨Ï ŒÑ¨_Õ HÍ~°º„Hõ=∞O „áêuÑ¨kHõÃÑ· „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}Ï _ç=∂O_£ÃÑ·L Œºq∞OKÕ â◊‰õΩÎÅ#∞ HõÅ∞Ñ¨Ù‰õΩx, L Œº=∂xH˜ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOKåe.

≥ÅOQÍ} Jaè=$kúÔH· Hõhã¨ HÍ~°º„Hõ=∞O

1. Ô~· åOQÍxH˜ Éèí∂q∞ HÍ"åe

Éèí∂ ãOã¯~°}Å K«@ìO ÖÁã∞QÆ∞Å‰õΩ =ºu~HõOQÍ áÈ~å_®e. Õ"å^•Ü«∞, W<åO«k «~° q∞QÆ∞Å∞ Éèí∂=Úefl ÉË+~° «∞QÍ ¿Ñ Œ Ô~· åOQÍxH ÑOKåe. |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ

P„Hõ=∞}Ö’ L#fl Ô~· åOQÆO Éèí∂=Úefl `å=Ú uiy ™êfinè#O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜KÕã∞Î#fl áÈ~å\Ïefl |ÅÑ~åÛe. Ô~· åOQÆO P„Hõq∞OK«∞‰õΩ#fl Éèí∂=ÚÅ‰õΩ Ñ\Ïìe"åfie.

„QÍg∞} „áêO «OÖ’ Hõhã¨ "Õ «# K«\Ïìxfl J=∞Å∞KÕÜ«∂e. ¢ã‘Î, Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ‰õΩã¨=∂# Ñ¨xH˜ ã¨=∂# "Õ «#O K≥e¡OKÕÖÏ K«∂_®e. ™êOÑ¶≤∞Hõ Jã¨=∂# «Å‰õΩ

D <åºÜ«∞"≥∞ÿ# „Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ _ç=∂O_£#∞ qÑ¨¡"À^Œº=∞O|ÅÑ¨~°∞ã¨∞Î#flk.

™ê„=∂[º"å^Œ â◊‰õΩÎÅ‰õΩ ^•™ÈÇ¨Ï"≥∞ÿ# ^ŒàÏs x~°O‰õΩâ◊ ÃÑ@∞ì|_ç^•s,|_®Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ‰õΩ K≥Ok# ˆHO„ Œ, ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ Ñ‘_ç «„Ñ¨[efl áÈ~å@OÖ’ HõkeOK«_»O ^•fi~å „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂#`«Å HÍ~°}OQÍ"Õ~°∞Ñ¨_çáÈ~Ú# ≥Å∞QÆ∞*Ïu „Ñ¨[efl Ñ¨~°ã¨Ê~° qâßfi™êÅ „áêuÑ¨kHõÃÑ· uiy SHõºOKÕÜ«∞_®xH Hõ$+≤KÕã∞ÎOk. Õâ◊OÖ’x qq èŒ *Ï «∞Å „Ñ[efl "åi ãfiÜ«∞O x~°‚Ü«∂kèHÍ~°Ç¨Ï‰õΩ¯#∞(q_çáÈÜÕ∞ Ç¨Ï‰õΩ¯`À ã¨Ç¨) Q“~°qã¨∂Î<Õ, qq èŒ *Ï «∞Å∞ ã¨fiK«ÛùO ŒOQÍÉèÏ~° « ÃÑ¶_»~°Öò iÑä¡H±Ö’ ÉèÏQÆO JÜÕ∞ºÖÏ Hõ$+≤KÕã¨∞ÎOk.

Õâ◊OÖ’x qq èŒ ~å„ëêìÖ’¡ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å, ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å „ÑÜ≥∂[<åÅHÀãÖ HO„ Œ, ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ J#∞ãïã¨∞Î#fl q è•<åÅ Ñ¶e «OQÍ, qq èŒ *Ï «∞ÅJ}z"Õ «, „áêOfÜ«∞ Jã=∂# «Å∞ KÀ@∞KÕã∞‰õΩO@∞<åflÜ«∞<Õ "åãÎ"åxfl iq[xã∞ìã≤Ñ≤S, ã≤Ñ≤ZO áêsìÅ∞ QÆ∞iÎOK«_»O ÖË Œ∞. D Ñ‘_»#‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ ÃÑÅ∞¡|∞‰õΩ «∞#fl*Ï «∞Å áÈ~å\ÏÅ#∞, „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂# «Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ =ÚO Œ∞H˘ã¨∞Î#fl„Ñ¨*Ï áÈ~å\ÏÅ#∞ ŒàÏs |∂~°∞˚"å áêsìÅ =∂kiQÍ<Õ ã≤Ñ≤S, ã≤Ñ≤ZOÅ∞ '' Õâ◊ã"≥∞ÿHõº «—— ¿Ñ~°∞`À =ºu~Hã∞Î<åfl~Ú. „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ"å Œ∞Å∞ D iq[xã∞ì áêsìÅ#∞„Ñ[Ö’¡ ÑÓiÎQÍ |Ç≤Ï~°æ « Ñ~°Û_»O •fi~å ÃÑ· áÈ~å\ÏÅ‰õΩ <åºÜ«∞O KÕÜ«∂e. „Ñ ÕºHõ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£ q+Ü«∞OÖ’ ã≤Ñ≤S, ã≤Ñ≤ZOÅ k"åàÏHÀ~°∞ J=HÍâ◊"å Œ "≥·Yix

uÑ≤ÊHÀ\ÏìÅx qÑ¡= â◊‰õΩÎÅ∞ q*˝Ñ≤ÎKÕã¨∞Î<åfl~Ú.

z#fl ~å„ëêìÅ _ç=∂O_£#∞ |ÅÑ¨~°∞ã¨∞Î#fl a*ˇÑ≤ "≥∂ã¨Ñ¨Ói « "≥·Yi Ñ¨@¡ „Ñ¨[Å∞J„Ñ¨=∞ «ÎOQÍ =ÙO_®Åx qÑ¡"À Œº=∞O ÃÇÏK«Ûi™ÈÎOk. Ç≤ÏO Œ∂ =∞`À<å‡ Œ a*ˇÑ≤,ÉèÏ~° « ŒàÏs x~°O‰õΩâ◊ |∂~°∞"å =~åæÅ „ÑÜ≥∂[<åÅ#∞ <≥~°"Õ~°Û_®xH «# ''JYO_»ÉèÏ~° ü—— x<å^•xfl, ''Ç≤ÏO Œ∂ «fi—— x<å^•xfl „Ñ[Å =ÚO Œ∞‰õΩ ≥ã∞Î#fl Œ<Õ q+Ü«∂xflŒ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. WO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ XHõ *Ïu |ÅO ^•x ã¨"≥∞ÿHõº «Ö’<Õ

=Ù#fl Œ<Õ q+¨Ü«∂xfl J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#fl a*ˇÑ≤ PÜ«∂ *Ï «∞Å „Ñ¨[efl q_»Q˘\ì|ÅÇ‘Ï#ÑïÛ «# ''JYO_» ÉèÏ~° ü——x<å^•xfl =∞~À ~°∂ÑÖÖ’ PK«~°} ™ê èŒºOKÕã¨∞HÀ"åÅx, D q èŒOQÍ ÉèÏ~° « ŒàÏs x~°O‰õΩâ◊ |∂~°∞˚"å =~åæÅ‰õΩ «=∞J=¸Åº"≥∞ÿ# ¿ã=Å∞ JOkOKåÅx =∞`À<å‡ Œ a*Ñ≤ Lqfià◊¥¡~°∞ «∞#fl Œ<Õ q+Ü«∞O„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ"å Œ∞Å∞, Ãã‰õΩºÅ~ü â◊‰õΩÎÅ∞ QÆ∞iÎOKåÅx q[˝Ñ≤Î KÕ™ÈÎOk. a*ˇÑ≤ DŒ∞+ì Ñ¨<åflQÍxfl ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ ‰õÄ_® uÑ≤ÊH˘\Ïìe.


"≥∂ÃÑ_»∞ J=Ù`ÀOk. K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiO D "≥·Ñ¶ÖÏºxfl HõÑ≤ÊÑ¨ÙK«∞Û HÀ=_®xˆHHõ~å‚@Hõ „ÑÉèí∞ «fiO`À Hõ$ëê‚[ÖÏefl "å_»∞‰õΩ<Õ q+Ü«∞OÖ’ PÅ‡\˜ì q"å^•xfl HÍ"åÅxÃÑOz áÈ+≤ã¨∞Î#flk. ~å¢+ìOÖ’ ™êQÆ∞h\˜ „áê*ˇ‰õΩìÅ x~å‡}O [~°QÆHõáÈ=_®xH˜hà◊§ H˘~° « HÍ<ÕHÍ Œ∞. ÃÑ@∞ì|_»∞Å H˘~° « ‰õÄ_® HÍ Œ∞. Jáê~°"≥∞ÿ# [ÅãÖÑ¨ Œã¨=Ú„ ŒO áêÅ=Ù`ÀOk. áêÅ‰õΩÅ‰õΩ Ô~· åOQÍxfl P Œ∞‰õΩ<Õ ãÖHõÅÊO ÖËHõáÈ=_»"Õ∞„Ñ¨ è•# HÍ~°}O.

~å¢+ìOÖ’x #n[ÖÏÅ∞ ≥ÅOQÍ}, ~åÜ«∞Åã‘=∞ WOHÍ HÀ™êÎÖ’x "≥#∞Hõ|_ç#„áêO`åÅ J=ã¨~åÅ „áêuÑ¨kHõQÍ, [<åÉèÏ, Éèí∂qã‘Î~å‚Å P è•~°OQÍ <åºÜ«∞OQÍÑ¨Ù#:ÑÖÑ≤}© [~°QÍe.

`åQÆ∞h~°∞ ã¨=∞ã¨º

≥ÅOQÍ}ÏÖ’x „Ñu „QÍ=∂xH «HõΔ}"Õ∞ ~°HΔ « =∞Ozh\ Ñ äŒHÍxH HÍ"åeû#x èŒ∞efl „QÍ=∞ ÑÖKå~ÚfÅ‰õΩ <Õ~°∞QÍ „Ñ¨Éèí∞ «fiO ã¨=∞‰õÄ~åÛe. á¶È¡i<£ JkèHõOQÍL#fl, W «~° HÍÅ∞ëêºÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ L#fl „QÍ=∂Ö’¡ =∞Ozh\˜ =ãüH˜ J Œ#Ñ¨Ùx èŒ∞efl ã¨=∞‰õÄ~åÛe.

3. Ñï„â◊=∞Å∞

≥ÅOQÍ} Jaè=$kúH˜ "≥Ú Œ@QÍ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å ÃÑ@∞ì|_»∞efl, L «Ê «∞ÎeflWHõ=ÚO^Œ∞ „Ñ¨"ÕtOK«‰õΩO_® J_»∞¤HÀ"åe. JO`«~å˚fÜ«∞ „^Œ=ºãÖã¨÷Å #∞O_çJÑ¨CÅ∞ Õ=_®xfl, JÑ¨CÅÃÑ· Hõ>Ëì =_ô¤efl «HõΔ}"Õ∞ xeÑ≤"Õ¿ãÖÏ ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜=ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_®e.

≥ÅOQÍ}Ö’ Jáê~°"≥∞ÿ# Yx[ãOÑ Œ, [Å=#~°∞Å∞, ™ê~°=O «"≥∞ÿ# <ÕÅ =ÙOk.J@g L «Ê «∞ÎÅÃÑ· P è•~°Ñ¨_ç, =º=™êÜ«∞ L «Ê «∞ÎÅÃÑ·, ™ê÷xHõ =Ú_çã¨~Ñ¨ ŒÅÃÑ·P^è•~°Ñ¨_ç z#fl,=∞^èŒº `«~°Ç¨ Ñï„â◊=∞ÖˇxflO\ ˜<À <≥ÅH˘ÅÊ=K«∞Û. `«‰õΩ¯=ÃÑ@∞ì|_»∞Å`À Z‰õΩ¯==∞OkH˜ Láêkè HõeÊOK«_»O ^•fi~å<Õ „âßq∞Hõ „Ñ¨[Å r=#„Ñ¨=∂}ÏÅ#∞ ÃÑOK«QÆÅ∞æ å=Ú. ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ L#fl =$uÎ xÑ¨Ù}∞Å‰õΩ, ™êOˆHuHõtHõΔ} á⁄Ok x~°∞^ÀºQÆ∞Å∞QÍ =Ù#fl Ü«Ú=‰õΩÅ‰õΩ, ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å Jaè=$kúxHÍOH˜ΔOKÕ z#fl, =∞^èŒº `«~°Ç¨ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å‰õΩ `«y# =∞^ŒÌ`«∞#∞ WKÕÛÖÏ,ãäû_ôÅ#∞, „áÈ`åûÇ¨ÏHÍÅ#∞ WKÕÛÖÏ, "åi L`«Ê`«∞ÎÅ‰õΩ ^ŒàÏs x~°O‰õΩâ◊ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å #∞O_ç, ™ê„=∂[º"å^Œ∞Å #∞O_ç =∂Ô~¯@∞ ~°HõΔ} HõeÊOKÕÖÏ

=ºuˆ~HõOQÍ, ‰õΩÅq=HõΔ‰õΩ, JO@~åx «<åxH©, Œo «∞ÅÃÑ· J„QÆ=~å‚Å ^•_»∞Å‰õΩ=ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_®e.

2. ™êQÆ∞,`åQÆ∞h\˜ ã¨=∞ã¨ºÅ#∞ «HõΔ}"Õ∞ Ñï+¨ iOKåe

≥ÅOQÍ} Jáê~°"≥∞ÿ# [Å=#~°∞Å∞ Hõey =ÙOk. Hõ$ëê‚, QÀ^•=i #n[ÖÏÅ∞Ñ¨Ù+¨ ÅOQÍ L<åfl~Ú. ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ J<åkQÍ L#fl Z<Àfl K≥~°∞=ÙÅ∞ áêÅHõ=~åæÅx~°¡HΔÍºxH |Ö· QÆO_»∞¡Ñ_ç, ÑÓ_çHõÅ∞ fÜ«∞Hõ ÑxH~å‰õΩO_® áÈ «∞<åfl~Ú. ≥ÅOQÍ}"åºÑ≤ «OQÍ J<ÕHõ z#fl # Œ∞Å∞, "åQÆ∞Å∞, =OHõÅ∞ Z<Àfl L<åfl~Ú. z#fl, =∞ èŒº«~°Ç¨ h\˜áê~°∞ ŒÅ „áê*ˇ‰õΩìÅ ^•fi~å, K≥H±_®º"£∞Å#∞, T@ K≥~°∞=ÙÅ#∞, "å@~ü

Ã+_£ Ñ¨ äŒHÍxfl J=∞Å∞[~°Ñ¨_»O ^•fi~å, K≥~°∞=ÙÅ#∞ ‰õΩO@Å#∞ Ñ¨Ù#~°∞ ŒúiOK«_»O^•fi~å, H˘ «Î K≥~°∞=ÙÅ x~å‡}O K≥Ü«∞º_»O •fi~å ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ ™êQÆ∞‰õΩ Ü≥∂QÆº=∞ÜÕ∞º"≥Ú «ÎO Éèí∂q∞H˜ ¿ã ŒºO h~°∞ JOkOK«=K«∞Û. D x~å‡}ÏÅ HÀãÖ Ô~· åOQÆO„â◊=∞â◊HÎx qãÎ $ «OQÍ qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=K«∞Û. qãÎ $ «OQÍ z#fl, =∞ èŒº «~°Ç¨¿ã ŒºÑÙ h\ „áê*‰õΩìÅ#∞ xi‡OK«_»O •fi~å, =º=™êÜ«∞ ~°OQÍxH q Œ∞º ü "å_»HÍxfl‰õÄ_® QÆ}hÜ«∞OQÍ «yæOK«∞HÀ=K«∞Û. "ÕÅ ZHõ~åÅ Éèí∂q∞x =ÚOÑ¨Ù‰õΩ QÆ∞iKÕ¿ã,„Ñ¨[efl x~å„â◊Ü«ÚeflKÕ¿ã, J_»qx #+ìÑïKÕ, Ñ¨~åº=~°} ã¨=∞ã¨ºÅ#∞ ã¨$+≤ìOKÕ,ÉèÏs Y~°∞ÛÅ`À ‰õÄ_ç# ~å¢+ì, ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ „Ñüáêkã¨∞Î#fl ÉèÏs „áê*ˇ‰õΩìefl=ºuˆ~HÕKåe. JO «~å˚fÜ«∞ „ Œ=ºãÖã÷ÅÃÑ· P è•~°Ñ¨_ÕÖÏ KÕ¿ã, "åi Ü«∞O„ «ÑiHõ~åÅÃÑ· P è•~°Ñ_ÕÖÏ KÕ¿ã, Z‰õΩ¯= Y~°∞ÛÅ`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl, Ô~· åOQÍxH «HõΔ}"Õ∞"Õ∞Å∞ KÕÜ«∞x, „áê*ˇ‰õΩìÅ x~å‡}Ïxfl =ºuˆ~HÕKåe. z#flh\˜ „áê*ˇ‰õΩìÅ, q∞h[Åq Œ∞º ü HO„^•Å x~å‡}O HÀãO Hõ$+≤KÕÜ«∂e. ãfi Õj >HÍflÅr, ÃÑ@∞ì|_»∞ÅÃÑ·P è•~°Ñ¨_Õ D „áê*ˇ‰õΩìÅ x~å‡}O [~°QÍe.

ÉèÏs ÃÑ@∞ì|_ç À =Ú_çÑ¨_ç# WK«ÛOÑë¡ „áê*ˇ‰õΩì ™ê÷#OÖ’ QÀ^•=i #kÃÑ·J<ÕHõ q∞h „áê*ˇ‰õΩìÅ x~å‡}ÏÅÔH·, q∞h [Åq Œ∞º ü HO„^•Å x~å‡}ÏxÔH· _ç=∂_£KÕÜ«∂e.

ÑÙ+¯ÅOQÍ L#fl QÀ^•=i #n[ÖÏefl Hõ$ëê‚ [ÖÏÅ`À J#∞ãO è•#O KÕÜ«∂e.P q èŒOQÍ<Õ "≥Ú «ÎO ≥ÅOQÍ}Ï‰õΩ ¿ã ŒºOh~°∞, åQÆ∞h~°∞ JOkOK«_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_®Hõ$ëê‚[ÖÏÖ’¡ Z‰õΩ¯= ÉèÏQÍxfl Hõ~°∞=Ù Ñ‘_ç`« ~åÜ«∞Åã‘=∞ ™È^Œ~°∞Å ™êQÆ∞h\˜J=ã¨~åefl f~°Û=K«∞Û.

K«O„ ŒÉÏ|∞ „ÑÉèí∞ «fiO, JO «‰õΩ =ÚO Œ\ ~å¢+ì „ÑÉèí∞`åfiÅ∞ ™êQÆ∞h\ „áê*‰õΩìÅx~å‡}ÏxH˜ x èŒ∞Å∞ JOkOK«_»OÖ’ Ñ¶∞’~°OQÍ qÑ¶Å=∞=_»=Å¡ "å\˜ Y~°∞Û «_çã≤


PÅ"åÅ"≥∞ÿ<å~Ú. ÃÑ·QÍ J@g L «Ê «∞ÎÅ#∞ x~°ƒO èŒOQÍ =∂Ô~¯\ò ˆ~@∞ Hõ<åfl«‰õΩ¯=‰õΩ H˘#∞QÀÅ∞KÕã∂Î ÖÏÉèí™ê\ "åºáê~°O KÕã∞‰õΩO@∞<åfl~Ú. J@q L «Ê «∞ÎÅ‰õΩ

<åºÜ«∞"≥∞ÿ# y@∞ìÉÏ@∞ èŒ~°Å#∞ HõeÊOKåe.

J_»q „áêO «OÖ’x Éèí∂=ÚÅ∞ ™êQÆ∞KÕã∞HÀ=_®xH gÅ∞QÍ ™êQÆ∞h\ =ã «∞Å#∞HõeÊOKåe. J_»qÃÑ· Pk"åã¨∞Å Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ QÆ∞iÎOz JHõ _ç ãÖÑ¨ Œ#∞ yi[#„áêO`åÅ Jaè=$kú HÀã¨"Õ∞ H\Ï~ÚOKåe.

5. |_≥\ò H\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ∞

≥ÅOQÍ} Jaè=$kú HÀãÖ, JÖÏˆQ ~å¢+ìOÖ’x W «~° "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åÅJaè=$kú HÀãÖ [<åÉèÏ, qã‘Î~°‚O, "≥#∞HõÉÏ@∞ «<åÅ „áêuÑ¨kHõQÍ xiÌ+ì |_≥@∞ˆH\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ∞ [~°QÍe. WÑ¨Ê\˜=~°‰õΩ D „áêO`åÅ‰õΩ [iy# J<åºÜ«∂xfl ‰õÄ_®Œ$+≤ìÖ’H˜ fã¨∞H˘x D H\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ∞O_®e Jx _ç=∂O_£ KÕÜ«∂e.

ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å #∞O_ç, ™ê„=∂[º"å Œ ãOã÷Å #∞O_ç, |_® "åºáê~°∞Å,|_® Éèí∂™êfi=ÚÅ #∞O_ç Z‰õΩ¯= "≥Ú «ÎOÖ’ |_≥\ò =#~°∞Å#∞ ã¨g∞HõiOKåe.„ Œ=º ãÖã÷Å #∞O_ç, ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å #∞O_ç JÑ¨Cefl Õ=_»O xeÑ≤"Õã≤,"åi #∞O_ç JkèHõ Ñ¨#∞flefl =ã¨∂Å∞KÕÜ«∂e. âßâ◊fi « =#~°∞efl ã¨$+≤ìOz ã≤÷~°"≥∞ÿ#P^•Ü«∞ =∂~åæÅ#∞ ~°∂á⁄OkOK«∞ HÀ"åe.

|_≥\òÖ’ „Ñ¨}ÏoHõ Y~°∞ÛÅHõ<åfl „Ñ¨}ÏoˆH «~° Y~°∞ÛÅ‰õΩ =¸_»∞ Ô~@∞¡ JkèHõOQÍˆH\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ~å¢+¨ì „Ñ¨}ÏoˆH`«~° Y~°∞ÛÖ’¡ JO`«~å˚fÜ«∞„ Œ=ºãÖã÷Å‰õΩ =_ô¤Å K≥e¡OÑ¨ÙÅ HÕ Œ<Õ 700 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ áÈ «∞<åfl~Ú."å\x «HõΔ}"Õ∞ ~° Œ∞ÌKÕÜ«∞‰õΩO>Ë ~å¢+ì „Ñ[Å, ≥ÅOQÍ} „Ñ[Å | «∞‰õΩÅ∞ =∞iO «Œ∞~°ƒù~°OQÍ «Ü«∂~°=Ù`å~Ú. áÈbã¨∞ Ü«∞O„`åOQÍxH˜, áêÅ<å Ü«∞O„`åOQÆOÖ’

„ÑÉèí∞ «fi L#fl`åkèHÍ~°∞Å, ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ P_»O|~åÅH, K«O„ ŒÉÏ|∞ „ÑÉèí∞ «fiO`«# „Ñ¨*Ï=ºuˆ~Hõ q^è•<åefl HõÑ≤ÊÑ¨ÙK«∞ÛHÀ=_®xH˜ KÕ¿ã „Ñ¨Kå~åxH˜ HÀ\Ï¡k~°∂áêÜ«∞Å∞ Y~°∞ÛÃÑ_»∞ «∞<åfl~°∞. áêi„âßq∞Hõ ~°OQÍxH˜, ã≤x=∂ ~°OQÍxH˜ HõeÑ≤556 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å ãäû_ô W™ÈÎOk. „Ñ¨}ÏoˆH «~° Y~°∞ÛÖ’¡ ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å‰õΩ,ãOÑ#∞flÅ‰õΩ WKÕÛ ~å~ÚfÅ#∞ ~° Œ∞ÌKÕã≤ „Ñ[Å‰õΩ, Ô~· åOQÍxH, z#fl Ñi„â◊=∞Å‰õΩãäû_ôÅ#∞ W`ÀkèHõOQÍ ÃÑOKåe. „Ñ¨}ÏoˆH`«~° Y~°∞Û#∞ ã¨QÍxH˜ ã¨QÆO«yæOK«∞‰õΩ<ÕÖÏ „ÑÉèí∞`åfixfl _ç=∂O_£ KÕÜ«∂e. |_≥\òÖ’ „Ñ}ÏoHõ Ñ Œ∞ÌÅ‰õΩ 60âß «O

x èŒ∞efl H\Ï~ÚOKåe.

„Ñ¨Éèí∞`åfixfl _ç=∂O_£ KÕã¨∂Î áÈ~å_®e.

™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞, ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞ ŒO_»∞ ‰õΩO@∞#fl ÉèÏs ÖÏÉèÏefl`≥ÅOQÍ}Ö’<Õ uiy ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ>ËìÖÏ _ç=∂O_»∞ KÕÜ«∂e. giH˜ã¨∞Î#fl Jxfl~å~ÚfÅ#∞, ãäû_ôÅ#∞ ~°^ Œ∞ ÌK ÕÜ«∂e. JkèH õ Ñ ¨#∞flefl qkèOKåe.Ñï„â◊=∞ÅxflO\˜Ö’ ≥ÅOQÍ} ™ê÷x‰õΩÅˆH „áê è•#º «x"åfie.

z#fl, =∞ èŒº «~°Ç¨ Ñï„â◊=∞Å‰õΩ q Œ∞º «∞Î, h~°∞, «k «~° „áê äŒq∞Hõ =ã¨ «∞efl,Ñ¨~°Ñü ™œHõ~åºxfl HõeÊOK«_»OÖ’ "≥Ú Œ\˜ „áê è•#º «#∞ W"åfie.

x~°∞^ÀºQÍxfl ÃÑOz áÈ+≤OKÕ q Õj ™êOˆHuHõ Ñï*Ï˝<åxfl u~°ã¨ iOKåe.JO ŒiH© Láêkè HõeÊOK«_»O „Ñ¨ è•# ÅHõΔ ºOQÍ, „Ñ¨Éèí∞ «fiO ÉÏ èŒº «QÍ QÆ∞iÎOKåe.

„Ñ¨Éèí∞`«fi~°OQÆ Ñï„â◊=∞Å =¸ã≤"Õ`«‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_®e. ãÖã¨÷Ö’¡xJqhuH =ºu~HõOQÍ áÈ~å_®e. „ÑÉèí∞ «fi~°OQÆ ãOã÷efl H˘Å¡Q˘\ì |_≥\ò x èŒ∞Å#∞™êfiÇ KÕã∂Î HÀ\Ï¡k ~°∂áêÜ«∞Å ‰õΩOÉèíHÀ}ÏÅ‰õΩ áêÅÊ_»∞ «∞#fl ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ,„Ñ¨Éèí∞ «fi JkèHÍ~°∞Å Pã¨∞Îefl [Ñ¨ÙÎKÕÜ«∂e.

4. J_»qÃÑ· Pk"åã¨∞Å Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ QÆ∞iÎOKåe

≥ÅOQÍ}Ï J@g ãÖÑ¨ Œ, a~å¡Å, ä•Ñ¨~°¡ ÖÏO\˜ ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å,|_®HÍO„\ÏHõì~°¡, á¶êÔ~ã∞ì JkèHÍ~°∞Å áêe@ =~°"≥∞ÿOk. HÀ\Ï¡k ~°∂áêÜ«∞Å ãOÑ Œ#∞H˘Å¡Q˘\˜ì Pk"åã∞Å | «∞‰õΩefl =∂„ «O pHõ\ | «∞‰õΩÅ∞QÍ<Õ q∞yÖÏÛ~°∞. „ÑÉèí∞ «fiO‰õÄ_® Jxflq è•ÖÏ yi[#∞Å‰õΩ =ºu~HõOQÍ, ÀÑ≤_ô ˘OQÆÅ‰õΩ HÍ=e ‰õΩHõ Å∞QÍ<ÕÑxKÕã∞Î#flk. 1/70 K«\Ïìxfl h~°∞QÍiÛ Pk"åã∞Å Éèí∂q∞ yi[<Õ «~° Éèí∂™êfi=ÚÅKÕ`«∞Ö’¡H˜áÈÜÕ∞ÖÏ KÕâß~Ú. D K«@ìO HÍy`åÅˆH Ñïq∞`«=∞=Ù`«∞O^ŒxJ~°÷=∞~Ú#Ñ¨Ê\˜H©, áêÅHõ=~°æ áêsìÅhfl x=∞‡‰õΩ hÔ~uÎ#@∞ìQÍ<Õ =º=Ç¨ÏiOKå~Ú.#QÆflOQÍ yi[<Õ «~° Éèí∂™êfi=ÚÅ H˘=Ú‡QÍã¨∞Î<åfl~Ú.

J@g L «Ê «∞ÎÅ P è•~°OQÍ Ñï„â◊=∞efl ™ê÷Ñ≤Oz yi[#∞Å r=# „Ñ¨=∂}ÏeflÃÑOKåe. J@g L`«Ê`«∞ÎÅÃÑ· ^ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ K≥e¡OKÕ <å=∞=∂„`«Ñ¨Ù~å~ÚfÅ#∞ ÃÑOz P "≥Ú`åÎxfl yi[<åaè=$kúH H\Ï~ÚOKåe. S\˜_çZ, lã≤ã≤,J@g âßYÅ∞ ~å¢+ìOÖ’ „Ñ¨ ÕºHÕz ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ yi[#∞Å JÉèí∞º#fluHÀãÖÑ¨#∞Å∞KÕã¨∞ Î#fl@∞ì K≥Ñ¨C‰õΩO@∞<åfl "åã¨ Î"åxH˜ Jq WÑ¨C_»∞ JqhuH˜


~°∂Ñ¨Ù=∂Ñ¨=K«∞Û. ≥ÅOQÍ} Jaè=$kú Ñ¨ äŒHÍÅxflO\˜x J=∞Å∞KÕÜ«∞_»O ^•fi~å„Ñã∞Î « x~°∞^ÀºQÆ∞Å‰õΩ Láêkè HõÅæ_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_®, =∞Ô~<Àfl #∂ «# L^ÀºQÍ=HÍâßÅ∞,Ñ¨#∞Å∞ =ÚO Œ∞H˘™êÎÜ«∞#_»OÖ’ ãÖ ÕÇ¨ÏO ÖË Œ∞.

rqOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯#∞, Ñ¨xÇ¨Ï‰õΩ¯#∞ HõeÊOK«ÖËx „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ =ºuˆ~HõOQÍx~°∞^ÀºQÆ∞Å r=<Àáêkè HÀãÖ x~°∞^ÀºQÆ Éèí$ux _ç=∂O_£ KÕÜ«∂e. ≥ÅOQÍ}¿Ñ Œ„Ñ¨[Å‰õΩ Lz « "≥· Œº ™œHõ~åºÅ#∞, WO_»∞¡ ÖËx "åiH˜ Hõhã¨ QÆ$Ç¨Ï=ã¨ «∞Å#∞HõeÊOK«_®xH˜ Hõ$+≤ KÕÜ«∞_»O •fi~å<Õ "≥Ú «ÎO ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å r=# „Ñ¨=∂}ÏÅ∞ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. ≥ÅOQÍ} Jaè=$kú HõÅÅ∞ x[=∞=Ù`å~Ú.

7. „Ñ¨*Ï™êfi=∞º Ç¨Ï‰õΩ¯Å‰õΩ QÍº~°O\©

ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# q^è•<åefl =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩáÈ=_®xH˜, Jaè=$kú Ñ¨^äŒHÍefl,x~å‡}Ïefl KÕÑ¨@ì_®xH˜ „Ñ¨[Å∞ „Ñ¨Éèí∞`åfixfl WÑ¨Ê\ ˜ˆH ÃÑ^ŒÌZ`«∞Î# _ç=∂O_£KÕã¨∞Î<åfl~°∞. „Ñ¨[Å D <åºÜ«∞"≥∞ÿ# _ç=∂O_£Å#∞ Ñï+¨ iOKÕO Œ∞‰õΩ Hõ$+≤KÕ¿ãkáÈ~Ú ŒàÏs x~°O‰õΩâ◊ ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å‰õΩ, ™ê„=∂[º"å Œ∞Å‰õΩ, |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ‰õΩ¿ã=KÕÜ«∞_®xˆH xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩx „Ñ¨Éèí∞`«fiO „Ñ¨*Ï L^Œº=∂efl ~°HõÎÑ¨Ù>Ë~°∞Ö’¡=ÚOK«∞`ÀOk. „QÍ=∂efl áÈbã¨∞ HÍºOÑ¨ÙÅ`À, áê~å q∞e@s |ÅQÍÅ`ÀxOÑ≤"Õã≤Ok. ≥ÅOQÍ} „QÍ=∂ÅÃÑ· q Õj Ãã·<åºÅ ^•_çx =∞iÑ≤OKÕ q èŒOQÍcÉèí «ûHÍO_»#∞ H˘#™êyã¨∞Î#flk. Z<Àfl =O ŒÅ WO_»¡#∞ èŒfiOãÖ KÕã≤Ok. "ÕÖÏk‰õΩ@∞OÉÏÅ#∞ x~å„â◊Ü«Úefl KÕã≤ Ñ¨#∞Å∞ KÕã¨∞HÀ‰õΩ_® J_»∞¤‰õΩO\’Ok. ÅHõΔÖÏk„Ñ¨[Å Pã¨∞Îefl èŒfiOãÖ KÕã≤Ok. J„Hõ=∞ JÔ~ã¨∞ìÅ∞ KÕã≤ HÀ\Ï¡k ~°∂áêÜ«∞eflÅOKåÅ ~°∂ÑÖÖ’ áÈbã¨∞Å∞ „Ñ¨[Å #∞O_ç HÍ*Ëã¨∞Î<åfl~°∞. ≥ÅOQÍ} "åºÑ≤ «OQÍáœ~°, „Ñ¨*Ï™êfi=∞º Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞ J_»∞QÆO\˜ áÈbã¨∞ |ÅQÍÅ JO_» À K«O„ ŒÉÏ|∞„Ñ¨Éèí∞ «fiO Ñ¨zÛ á¶êã≤ã¨∞ì xÜ«∞O «$`åfixfl H˘#™êyã¨∞Î#flk. ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[ÅÃÑ·HõHõΔQÆ\ì, L#fl Ñï„â◊=∞efl =¸ã≤"Õã¨∂Î, H˘ «Î Ñï„â◊=∞efl <≥ÅH˘ÅÊ‰õÄ_» Œ<Õ ^•xflXHõ q è•#OQÍ J=∞Å∞ [~°∞Ñ¨Ù «∞#flk. D Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ ≥ÅOQÍ} Jaè=$kúxHÍOHΔOKÕ „Ñ*Ï™êfi=∞º â◊‰õΩÎÖ=Ô~·<å ãÇÏ[OQÍ<Õ =ÚO Œ∞ ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ „ÑÉèí∞ «fiOáÈbã¨∞, áê~å q∞e@s |ÅQÍefl, HÍºOÑ¨Ùefl LÑ¨ãÖÇ¨ÏiOK«∞‰õΩx „Ñ¨*Ï™êfi=∞º"å`å=~°}Ïxfl HõeÊOKåÅx _ç=∂O_£ KÕ™êÎ~°∞. „Ñ¨[Å‰õΩ „Ñ¨*Ï™êfi=∞º Ç¨Ï‰õΩ¯Å#∞,rqOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ _ç=∂O_£ KÕã¨∂Î<Õ `≥ÅOQÍ} Jaè=$kú HÀãÖ „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜=ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_®eû =ÙOk. ≥ÅOQÍ}Ö’ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å‰õΩ QÍº~°O\©L#flÑ¨C_Õ „Ñ¨[Å∞ ÃÑ ŒÌZ «∞Î# Jaè=$kú HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ áêÅ∞ÑÖK«∞ HÀQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.

6. q Œº, L^ÀºQÍÅ∞

`≥ÅOQÍ}ÏÖ’ #∂\˜H˜ 35 =∞Ok =∂„`«"Õ∞ JHõΔ~åã¨∞ºÅ∞. 65 =∞Ok UK« Œ∞=ÙÅ‰õÄ <ÀK«∞HÀ=_»O ÖË Œ∞. Ñïã≤÷u WO « ^•~°∞}OQÍ =ÙO>Ë K«O„ ŒÉÏ|∞„Ñ¨Éèí∞ «fiO q Œº#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ ¢ÃÑ·"Õ@∞Ñ¨~°O KÕã≤ "åºáê~° ã¨~°∞‰õΩQÍ =∂iÛ"Õã≤Ok.„Ñ¨Éèí∞ «fi áê~î°âßÅÅ#∞ XHõ "≥·Ñ¨Ù x~°¡HΔÍºxH˜ QÆ∞iKÕã¨∂Î, WOHÀ"≥·Ñ¨Ù ¢ÃÑ·"Õ@∞ã¨∂¯à◊¥§,@∞º\’iÜ«∞Öòû‰õΩ qK«ÛÅq_çQÍ J#∞=∞uã¨∂Î ÃÑOz áÈ+≤ã¨∞Î#flk. „áê äŒq∞Hõ L#fl «q ŒºÅ Ñïã≤÷u WO « ŒÜ«∞hÜ«∞OQÍ LO>Ë, HõàÏâßÅ, qâ◊fi q^•ºÅÜ«∂Å Ñïã≤÷u,=$uÎq^•º HÀ~°∞ûÅ Ñïã≤÷u =∞iO « ^•~°∞}OQÍ «Ü«∂~°~ÚºOk. Jq Ñ¨ÓiÎQÍ¢ÃÑ·"Õ@∞Ñ¨~°=∞~Úº áÈ~Ú<å~Ú. Ñ¶‘AÅ∞ PHÍâßxHõO\˜ ¿Ñ Œ„Ñ¨[Å‰õΩ K« Œ∞=ÙÅ∞ZO_»=∂qÖÏ «Ü«∂~°Ü«∂º~Ú.

|_≥\òÖ’ q^•º~°OQÍxH˜ «y#xfl x èŒ∞efl ˆH\Ï~ÚOKåe. L#fl « áê~î°âßÅ=~°‰õΩ q Œº#∞ Lz «OQÍ<Õ JOkOKåe. nx`À áê@∞ =Ü≥∂[# q^•ºˆHO„^•Å#∞U~åÊ@∞KÕÜ«∂e. áê~î°âßÅ ae¤OQ∑Å∞, W «~° q^•º™œHõ~åºÅ∞, Ç¨ãìÖò =ã¨ «∞Å∞,„Ñü 30 =∞Ok q^•º~°∞÷Å‰õΩ XHõ \©K«~ü LO_ÕÖÏ _ç=∂O_£ KÕÜ«∂e. J=ã¨~°"≥∞ÿ#x èŒ∞efl „QÍ=∞ ÑÖKå~ÚfÅ‰õΩ ã¨=∞‰õÄ~åÛe. áê~î°ºÑ¨ÙãÎHÍÅ∞, <À@∞ Ñ¨ÙãÎHÍÅ∞ã¨HÍÅOÖ’ JOkOKåe. =∞ è•ºÇ¨Ïfl Éè’[# Ñ¨ äŒHÍxfl J=∞Å∞[~°áêe.

H˘ «ÎQÍ ¢ÃÑ·"Õ@∞ ã∂¯à◊§#∞, HõàÏâßÅefl, =$uÎq^•º HO„^•efl J#∞=∞uOK«~å Œ∞.¢ÃÑ·"Õ@∞ q^•ºˆHO„^•Ö’¡ Ñ¶‘Aefl «yæOKåe. ¢ÃÑ·"Õ@∞ |_® q^•º ãÖã÷efl ZÖÏO\˜#+ìÑïÇ¨~°O K≥e¡OK«‰õΩO_® „Ñ¨Éèí∞ «fiÑ¨~°O KÕÜ«∂e.

„áê äŒq∞Hõ q Œº‰õΩ |_≥@∞ H\Ï~ÚOÑÙÖ’¡ Z‰õΩ¯= „áê è•#º « W"åfie. q^•ºãOã÷Ö’¡=∞`À<å‡^Œ ãÖã¨÷Å *’HÍºxfl J_»∞¤HÀ"åe. q^•º „Ñ¨=∂}Ïefl áê\ÕK«_®xH˜Hõ$+≤KÕÜ«∂e. É’ èŒ<åOâßÖ’¡ Ãã‰õΩºÅ~ü ÉèÏ"åefl, âß¢ã‘ÎÜ«∞ Ñ Œú «∞efl „áÈ «ûÇ≤ÏOKåe.

`≥ÅOQÍ} x~°∞^ÀºQÆ∞ÅO^ŒiH© Láêkè HõÅÊ#‰õΩ =º=™êÜ«∞ ~°OQÆOÖ’,áêi„âßq∞Hõ ~°OQÆOÖ’ q Œº, "≥· Œº ~°OQÍÖ’¡, WOHÍ W «~° ~°OQÍÖ’¡ q™êÎ~°"≥∞ÿ#J=HÍâßÅ∞ L<åfl~Ú. =º=™êÜ«∞ Jaè=$kú Ñ¨ äŒHÍÅ#∞ KÕÑ¨@ì_»O •fi~å#∂, z#fl,=∞ èŒº «~°Ç¨ Ñï„â◊=∞efl KÕÑ¨@ì_»O ^•fi~å "ÕÖÏk =∞OkH˜ Ñ¨#∞efl, L^ÀºQÍeflHõeÊOK«=K«∞Û. Láê è•ºÜ«∞ MÏmefl «HõΔ}"Õ∞ ÉèísÎKÕÜ«∞_»O ^•fi~å q^•º~°OQÆOÖ’L#fl x~°∞^ÀºQÍxfl KåÖÏ=~°‰õΩ «yæOK«=K«∞Û. „Ñü „QÍ=∂xH˜ „áê äŒq∞Hõ "≥· Œº™œHõ~åºÅ#∞, Ñâ◊√"≥· ŒºâßÅefl <≥ÅH˘ÅÊ_»O •fi~å "≥· Œº ~°OQÆOÖ’ =Ù#fl x~°∞^ÀºQÍxfl


Éèí∂™êfi=ÚÅ‰õΩ =ºu~HõOQÍ áÈ~å_®e. HÀ™êÎO„ èŒ Ñ‘_ç « „Ñ[Å`À ã"≥∞ÿHõºOHÍ"åe.

4. K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiO ~å„ëêìxfl, ≥ÅOQÍ}x ™ê„=∂[º"å Œ∞Å‰õΩ åHõ@∞ìÃÑ@ì_®xfl „ÑüÑ¶∞\ÕKåe.

II. ~å¢+ì P^•Ü«∞ =#~°∞Å ã¨g∞Hõ~°} |_≥\ò H\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ∞

1. `≥ÅOQÍ}, ~åÜ«∞Åã‘=∞, HÀ™êÎ PO„^è ŒÅ‰õΩ [<åÉèÏ, qã‘ Î~ ° ‚O,"≥#∞HõÉÏ@∞ «#O „áêuÑ¨kHõÅÃÑ· P è•~°Ñ¨_ç ~å¢+ì |_≥\ò H\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ∞[~°QÍe.

2. |_®áêi„âßq∞Hõ–"å}[º =~åæÅ‰õΩ, ™ê„=∂[º"å Œ∞Å‰õΩ „ÑÉèí∞ «fiO Wã∞Î#fl„Ñ¨ «ºHõΔ, Ñ¨~ÀHõΔ ~å~ÚfÅ#∞, ãäû_ôÅ#∞ "≥O@<Õ xeÑ≤"ÕÜ«∂e.

3. |_® áêi„âßq∞Hõ–"å}˜[º =~åæÅ∞ qq èŒ ~°∂áêÖ’¡ ZQÆ"Õã¨∞Î#fl HÀ\Ï¡k~°∂áêÜ«∞Å |HÍ~Úefl "≥O@<Õ =ã¨∂Å∞KÕÜ«∂e.

4. JO «~åfÜ«∞ „ Œ=ºãOã÷Å‰õΩ K≥e¡OKÕ =_ô¤Å#∞ xeÑ≤"ÕÜ«∂e. "å\ #∞O_çJÑ¨Cefl Õ=_»O Páêe.

5. |_® áêi„âßq∞Hõ–"å}[º =~åæÅ #∞O_ç JkèHõ Ñ#∞flefl =ã∂Å∞KÕÜ«∂e.

6. ¿Ñ Œ„Ñ¨[ÅÃÑ·, Ô~· åOQÆOÃÑ· Ñ¨#∞flÅ ÉèÏ~åxfl «yæOKåe.

7. „Ñ}ÏoH «~° Y~°∞Ûefl ãQÍxH «yæOK«∞HÀ"åe. "≥Ú «ÎO |_≥\òÖ’ 60 âß`åxflJaè=$kú Ñ¨#∞ÅH˜ H\Ï~ÚOKåe.

8. Jqhu ‰õΩOÉèíHÀ}ÏÅ‰õΩ áêÅÊ_Õ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ, „Ñ¨Éèí∞`«fiL#fl`åkèHÍ~°∞Å Pã¨∞Îefl [Ñ¨ÙÎKÕÜ«∂e.

III. =º=™êÜ«∞ ~°OQÆO

1. Jxfl~°HÍÅ q∞QÆ∞Å∞ Éèí∂=Úefl ¿Ñ Œ Ô~· åOQÍxH˜ ÑÖKåe.

2. Éèí∂™êfi=ÚÅ #∞O_ç Ô~· åOQÆO uiy ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩ#fl Éèí∂=ÚÅ‰õΩÑ¨\ÏìÅ∞ W"åfie.

3. |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ Éèí∂=Úefl P„Hõq∞OK«∞HÀ"åe.

4. =º=™êÜ«∞ ~°OQÆOÖ’ Hõhã¨ "Õ «# K«\Ïìxfl HõzÛ «OQÍ J=∞Å∞[~°áêe.

– ã¨=∂# Ñ¨xH˜ ã¨=∂# "Õ «#O q è•<åxfl J=∞Å∞ [~°áêe.

– ™êOÑ¶≤∞Hõ q=HõΔ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_®e.

≥ÅOQÍ} Jaè=$kúx HÍOHΔOKÕ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}"å Œ∞Å∞ Z=Ô~·<å ÃÑ· HÍ~°º„Hõ=∞O^•fi~å<Õ "≥∞*Ïi\© ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å JÉèí∞º#flu HÀãÖ x[OQÍ áê@∞Ñ¨_ç#"åà◊√¡J=Ù`å~°∞. D „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Œ$HõÊ äŒO Hõey LO_»_»O ^•fi~å<Õ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}™ê èŒ# HÀãÖ, HÀ™êÎ PO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’¡x HÀ\Ï¡k Ñ‘_ç « „Ñ¨[Å =∞ ŒÌ «∞#∞‰õÄ_»QÆ@ìQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. `≥ÅOQÍ} „Ñ¨[ÅÃÑ· H˘kÌ=∞Ok HÀ™êÎ PO„^èŒ |_®Éèí∂™êfi=ÚÅ∞, ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞, ãÖÑ¨#fl "åºáê~°∞Å∞, |∂º~À„HÍ@¡ ^ÀÑ≤_ô^Ò~°<åºÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ, J}z"Õ «‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ HÀ™êÎ PO„ èŒ Ñ‘_ç « „Ñ¨[Å=∞ ŒÌ «∞ á⁄O ŒQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. "å~°∞ HÀ™êÎO„ èŒ Ñ‘_ç « „Ñ¨[Å‰õΩ ‰õÄ_® â◊„ «∞=ÙÅ<Õq+Ü«∂xfl QÆ∞iÎOKåe. ≥ÅOQÍ} "≥#∞HõÉÏ@∞ «<åxH ÖË • ~å¢+ìOÖ’x ~åÜ«∞Åã‘=∞=∞iH˘xfl „áêO`åÅ "≥#∞HõÉÏ@∞ «<åxH˜ HÍ~°}O ~å¢+ì ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ QÆ «#ÅÉè· ãÖ= «û~åÅ∞QÍ J#∞ãïã¨∞Î#fl q è•<åÖË#x, =ÚYºOQÍ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å=∂Ô~¯\ò „ÑÜ≥∂[<åÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}"≥∞ÿ# Pi÷Hõ, ~å[H©Ü«∞ q è•<åÅ#∞ J#∞ãiOK«_»O=Å¡<Õ ~å¢+ìOÖ’x qq èŒ „áêO`åÅ =∞ èŒº Jã¨=∂# «Å∞ ÃÑiQÍÜ«∞<Õ q+¨Ü«∂xflQÆ∞iÎOKåe. D Jã¨=∂# «Å#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂Ñ¨_»O HÀãÖ [iˆQ áÈ~å@O HÀ™êÎO„ è•„áêO`åxH˜ K≥Ok# ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å‰õΩ, |_® "åºáê~°∞Å‰õΩ, |∂º~À„HÍ@¡‰õΩ, |_®Éèí∂™êfi=ÚÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ#∂, ~å¢+ì, ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ‰õΩ, ™ê„=∂[º"å Œ∞ÅK˘~°ÉÏ@∞‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ#∂ [iy#Ñ¨C_Õ `≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å‰õΩ <åºÜ«∞O[~°∞QÆ∞`«∞Ok. JOu=∞OQÍ „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂#`«Å HÍ~°}OQÍ "Õ~°∞Ñ¨_ç#≥Å∞QÆ∞*Ïu „Ñ¨[Å∞ XHõiÃÑ· XHõ~°∞ Ñ¨~°ã¨Ê~° #=∞‡HÍÅ∞, qâßfi™êÅ∞ HÀÖ’Ê~Ú#

Ñiã≤÷u #∞O_ç |Ü«∞@Ñ_ç ãfiK«ÛùO ŒOQÍ, ÑÓiÎ qâßfiãO`À uiy =∞iO « Œ$_è»OQÍSHõºO HÍQÆÅ∞æ å~Ú.

_ç=∂O_»∞¡

I.„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}

1. ≥ÅOQÍ} "≥#HõÉÏ@∞ «<åxH˜, „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂# «Å‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ#ˆHO„ Œ, ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ‰õΩ, ™ê„=∂[º"å Œ QÆ∞ «Î ãÖã÷Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍáÈ~å_®e.

2. ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å <åºÜ«∞"≥∞ÿ# „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£#∞ |ÅÑ¨~åÛe.

3. ≥ÅOQÍ}ÃÑ· q=HõΔ‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ# HÀ™êÎO„ èŒ, ãÖÑ¨#fl |∂~°∞˚"å =~åæxH©,áêÅ<å Ü«∞O„`åOQÆOÖ’ Ñ¨@∞ì Hõey# L#fl`åkèHÍ~°∞Å‰õÄ, |_®


– q∞h [Åq Œ∞º «∞Î „áê*ˇ‰õΩìÅ x~å‡}O KÕÑ¨\Ïìe.

– Ô~· åOQÍxH, z#fl Ñi„â◊=∞Å‰õΩ HõÔ~O@∞ HÀ «#∞ ÑÓiÎQÍ ZuÎ"ÕÜ«∂e.Ö’–FÖËìr =Å¡ HõeˆQ #ëêìxH˜ „Ñ¨Éèí∞ «fiO #+ìÑïÇ¨~°O K≥e¡OKåe.

IV. Pk"åã‘Å Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞

1. J_»qÃÑ· Pk"åã¨∞Å Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ QÆ∞iÎOKåe.

2. J@g ãÖÑ¨ Œ#∞ "≥Ú «ÎOQÍ yi[# „áêO`åÅ Jaè=$kúH H\Ï~ÚOKåe.

3. 1/70 K«\Ïìxfl ã¨=∞„QÆOQÍ J=∞Å∞[~°áêe. yi[<Õ «~° Éèí∂™êfi=ÚÅ∞P„Hõq∞OK«∞‰õΩ#fl Éèí∂=Úefl uiy Pk"åã¨∞ÅˆH JÑ¨ÊyOKåe.

4. S\˜_çZ, lã≤ã≤, á¶êÔ~ã¨∞ì JkèHÍ~°∞Å Jqhux J_»∞¤HÀ"åe.

V. q^•º~°OQÆO

1. ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ [<åÉèÏ „áêuÑkHõÃÑ· Jxfl lÖÏ¡Ö’¡ áê~î°âßÅefl, HõàÏâßÅeflU~åÊ@∞KÕÜ«∂e.

2. ¢ÃÑ·"Õ@∞ q^•ºãÖã÷Å‰õΩ H˘ «ÎQÍ J#∞=∞ux xeÑ≤"ÕÜ«∂e. D ãÖã÷Ö’¡‰õÄ_® i[ˆ~fi+¨#¡#∞ J=∞Å∞ [~°áêe.

3. ¢ÃÑ·"Õ@∞ q^•ºãÖã÷Ö’¡ Ñ¶‘AÅ#∞ «yæOz "å\˜ÃÑ· Ñïq∞u qkèOKåe.

4. |_® ¢ÃÑ·"Õ@∞ q^•ºãÖã÷efl ZÖÏO\˜ #+ìÑïÇ¨~°O ÖË‰õΩO_® „Ñ¨Éèí∞ «fiO™êfinè#O KÕã¨∞HÀ"åe.

5. Zã‘û, Zã‘ì, cã‘ q^•º~°∞÷Å‰õΩ Ç¨ã¨ìÅ∞ =ã¨`«∞Å#∞ "≥∞~°∞QÆ∞Ñ¨~åÛe.™ê¯Å~ü+≤ÑπÅ#∞ ÃÑOKåe. Ç¨ãìà◊§ ãÖYº#∞ ÃÑOKåe.

6. L#fl « q Œº =~°‰õΩ 30 =∞Ok q^•º~°∞÷Å‰õΩ XHõ \©K«~ü LO_ÕÖÏ «HõΔ}"Õ∞MÏmÅ∞QÍ L#fl \©K«~ü áÈã¨∞ìÅ#∞ ÉèísÎKÕÜ«∂e.

7. q^•ºãÖã÷Ö’¡ =∞ « ãÖã÷Å *’HÍºxfl J_»∞¤HÀ"åe. q^•º~°∞÷Ö’¡ Ãã‰õΩºÅ~üÉèÏ"åÅ∞, âß¢ã‘ÎÜ«∞ J=QÍÇÏ# ÃÑiQÖÏ q^•º „Ñ=∂}Ïefl "≥∞~°∞QÆ∞Ñ~åÛe.

VI. x~°∞^ÀºQÆO

1. `≥ÅOQÍ} Ñï„â◊=∞Ö’¡, „Ñ¨Éèí∞`«fi HÍ~åºÅÜ«∂Ö’¡ ™ê÷x‰õΩÅˆH "≥Ú^Œ\˜„áê^è•#º`« W"åfie.

2. Ñ¨xÇ¨Ï‰õΩ¯#∞ QÆ∞iÎOz J=∞Å∞[~°áêe.

– Œo «∞ÅÃÑ· J„QÆ=~å‚Å∞ KÕ¿ã ^•_»∞efl „ÑüÑ¶∞\ÕKåe.

5. Ô~· åOQÆO ÑÖ@Å‰õΩ y@∞ìÉÏ@∞ èŒ~°efl ÃÑ@∞ì|_ç, L «ÊuÎ P è•~°OQÍx~°‚~ÚOKåe.

6. Jxfl ÉÏºO‰õΩÅ∞ `«=∞ x^èŒ∞Ö’¡ 60 âß`åxfl =º=™êÜ«∞ ~°OQÍxH˜H\Ï~ÚOKåe.

7. Ô~· åOQÍxH q Œ∞º «∞Î, Z~°∞=ÙÅ∞, ÑÙ~°∞QÆ∞ =∞O Œ∞ÅÃÑ· 30 âß «O ãaû_ôxW"åfie. h\˜ f~°∞"å#∞ ã¨QÍxH˜ «yæOKåe.

8. ~å¢+ìOÖ’x #n[ÖÏÖ’¡ ≥ÅOQÍ}‰õΩ [<åÉèÏ, ™êQÆ∞Éèí∂q∞ qã‘Î~°‚O P è•~°OQÍ41 âß «O [ÖÏefl(ã¨∞=∂~°∞QÍ 1125 \˜ZOã≤Å h~°∞) H\Ï~ÚOKåe.

– ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ L#fl Jxfl K≥~°∞=ÙÅ =∞~°=∞‡ «∞Î‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# x èŒ∞efl„QÍ=∞ ÑÖKå~ÚfÅ‰õΩ <Õ~°∞QÍ q_»∞ ŒÅ KÕÜ«∂e.

– ≥ÅOQÍ}‰õΩ H\Ï~ÚOz# ™êQÆ∞h\˜x z#fl, =∞ èŒº «~°Ç¨ „áê*ˇ‰õΩìÅ^•fi~å «HõΔ}"Õ∞ qxÜ≥∂QÆOÖ’H˜ =KÕÛÖÏ K«∂_®e.

– `≥ÅOQÍ}Ö’ x~å‡}OÖ’ =Ù#fl 13 =∞^èŒº`«~°Ç¨ „áê*ˇ‰õΩìÅ‰õΩ,KÕÑ@ì=Åã≤# =∞~À 37 „áê*‰õΩìÅ‰õΩ "≥Ú Œ\ „áê è•#º « WzÛ x èŒ∞Å#∞H\Ï~ÚOKåe.

– ≥ÅOQÍ}Ö’ x~å‡}OÖ’ =Ù#fl S Œ∞ ÉèÏs „áê*ˇ‰õΩìÅ‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ#x èŒ∞efl "≥O@<Õ H\Ï~ÚOKåe.

– QÀ^•=i [ÖÏefl Hõ$ëê‚ [ÖÏÅ`À J#∞ãÖ è•#O KÕã≤ ≥ÅOQÍ}Ï,~åÜ«∞Åã‘=∞ „Ñ¨[Å ™êQÆ∞h\˜ J=ã¨~åefl f~åÛe.

9. „QÍ=∞ ÑÖKå~ÚfÅ‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# x èŒ∞efl H\Ï~ÚOz, ≥ÅOQÍ}Ö’xJxfl „QÍ=∂Å‰õΩ ~°HΔ « =∞Ozh\˜ Ñ¨ äŒHÍxfl J=∞Å∞[~°áêe.

10. ~å¢+ìOÖ’ L «ÊuÎ J=Ù «∞#fl q Œ∞º «∞ÎÖ’ [<åÉèÏ „áêuÑkHõÃÑ· ≥ÅOQÍ}‰õΩ39 âß «O H\Ï~ÚOKåe.

– ¢ÃÑ·"Õ@∞ q Œ∞º «∞Î „áê*ˇ‰õΩìÅ#∞ J#∞=∞uOK«~å Œ∞.

– ÃÑ ŒÌ Ñï„â◊=∞Å‰õΩ Wã¨∞Î#fl q Œ∞º «∞Î ~å~ÚfÅ#∞ LÑ¨ãÖÇ¨ÏiOK«∞HÀ"åe. "åi #∞O_ç |HÍ~Úefl "≥O@<Õ =ã¨∂Å∞KÕÜ«∂e.

– q Œ∞º «∞Î É’~°∞¤Ö’ Jqhux JiHõ\Ïìe.


=~°OQÆÖò _çHõ¡ˆ~+¨<£b

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} - „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ PHÍOHõΔÅ∞

≥ ÅOQÍ} „áêO «O QÆ « <åÅ∞QÆ∞ ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ f„="≥∞ÿ# J<åºÜ«∂xH QÆ∞~°∞=Ù «∂=zÛOk. x*ÏO x~°O‰õΩâ◊ áêÅ#Ö’ =∞yæ áÈ~Ú# ≥ÅOQÍ} „Ñ[Å∞ PO„ èŒ„Ñ ÕâòÖ’«=∞‰õΩ <åºÜ«∞O [~°∞QÆ∞ «∞O Œx P<å_Õ ÉèÏqOK«ÖË Œ∞. "åà◊§ =∞#ã¨∞ûÖ’¡ L#fl

J#∞=∂<åÅ#∞ áÈQ˘@ì_®xH ÃÑ ŒÌ =∞#∞+μÅ XÑÊO ŒO ~°∂ÑOÖ’ H˘xfl Çg∞Å#∞W"åfieû=zÛOk. P<å\ #∞Oz D<å\ =~°‰õΩ ~å„+ì áêÅ‰õΩÖ=fi~°∂ P Çg∞Å#∞J=∞Å∞ KÕã≤# áêáê# áÈÖË Œ∞.

1968–69 Ö’¡<Õ ≥ÅOQÍ} ~å„+ìO HÍ"åÅx D „áêO « „Ñ¨[Å∞ áÈ~å@OKÕ™ê~°∞. 370 =∞Ok Ü«Ú=‰õΩÅ∞ «=∞ „áê}ÏÅ#∞ |e^•#O KÕâß~°∞. P<å\˜<åÜ«∞Hõ`«fiO `«# ™êfi~°÷ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ‰õΩ Ö’|_ç áÈ=_»O`À „Ñ¨[Å Pâ◊Å∞==∞‡Ü«∂º~Ú. D =∞ èŒº HÍÅOÖ’ ≥ÅOQÍ}Ï „áêO «O =∞iO « J<åºÜ«∂xH˜,=∞iO « ÀÑ≤_ôH˜ QÆ∞~°~ÚOk.

D J<åºÜ«∂xH˜, ^ÀÑ≤_ôH˜ K«~°=∞ w «O áê_®Åx _ç=∂O_»∞ KÕã¨∂Î Z<Àfl"ÕkHõÅ∞, ãÖã¨÷Å∞ U~°Ê_®¤~Ú. H˘O`« =∞Ok `≥ÅOQÍ} ¿Ñ~°∞ g∞^Œ áêsìÅ<Õ™ê÷Ñ≤OKå~°∞. ≥ÅOQÍ}Ï‰õΩ [iy# J<åºÜ«∂hfl, WHõ _ç „Ñ[Å g∞ Œ J=∞Å=Ù «∞#fl^ÀÑ≤_ô Ò~°<åºÅ#∂ ZO_»QÆ_»∞ «∂ g\Ö’ H˘xfl ãOÑ¶∂Å∞ ≥ÅOQÍ} ~å„+ì ™ê èŒ#H˘~°‰õΩ áÈ~å@O KÕÜ«∞_®xH˜ =ÚO Œ∞‰õΩ =ã¨∞Î<åfl~Ú.

≥ÅOQÍ}Ï „áêO «O ZO Œ∞KÕ « "≥#∞Hõ |_ç áÈ~ÚO^À, U~å[H©Ü«∂iúHõ q è•<åÅ∞D "≥#∞HõÉÏ@∞ «<åxH©, ^ÀÑ≤_ôH˜ HÍ~°}"≥∂ ≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò #∞O_ç

3. x~°∞^ÀºQÆ Ü«Ú= «‰õΩ |∞∞}™œHõ~åºxfl JOkOz ãfiÜ«∞O Láêkè Ñ äŒHÍeflHõeÊOKåe.

4. x~°∞^ÀºQÆ Éèí$u W"åfie.

VII. "≥· Œº–P~ÀQÆºO

1. `≥ÅOQÍ}Ö’ [<åÉèÏ „áêuÑ¨kHõ# Pã¨∞Ñ¨„`«∞Å#∞, _®Hõ ì~ ° ¡#∞U~åÊ@∞KÕÜ«∂e.

2. „Ñ¨Éèí∞ «fi Pã¨∞Ñ¨„ «∞Å ¢ÃÑ·"Õ\©Hõ~°} „Ñüáê Œ##∞ LÑ¨ãÖÇ¨ÏiOK«∞HÀ"åe.

3. „Ñ¨Éèí∞ «fi Pã¨∞Ñ¨„ «∞Å Ñ¨xf~°∞#∞ "≥∞~°∞QÆ∞Ñïz „Ñ¨[Å‰õΩ Lz « "≥· Œº,P~ÀQÆº ¿ã=efl JOkOKåe.

4. „Ñü „QÍ=∞ ÑÖKå~ÚfH˜ „áê äŒq∞Hõ P~ÀQÆº HO„^•xfl, Ñ¨â◊√ "≥· ŒºâßÅ#∞U~åÊ@∞KÕÜ«∂e.

5. "å`å=~°}, [ÅHÍÅ∞+¨º x"å~°}‰õΩ „Ñ¨Éèí∞ «fiO «y# K«~°ºÅ∞KÕÑ¨\Ïìe.WO Œ∞‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# x èŒ∞efl H\Ï~ÚOKåe.

6. HÍÅ∞ëêºxfl ã¨$+≤ìOKÕ ãÖã÷ÅÃÑ·, =º‰õΩÎÅÃÑ· Hõiî# K«~°ºefl fã¨∞HÀ"åe.

VIII. „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞

1. ≥ÅOQÍ}Ö’ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å#∞ Ñ¨Ù#~°∞ ŒúiOKåe.

2. „QÍ=∂Å #∞O_ç áÈbã¨∞ HÍºOÑ¨Ùefl, áê~åq∞Å@s |ÅQÍeflLÑãOÇÏiOK«∞HÀ"åe.

3. áÈbã∞ Ü«∞O„`åOQÆOÃÑ· ÃÑ>Ëì x èŒ∞Å‰õΩ HÀ « qkèOz, D x èŒ∞efl Jaè=$kúÑ¨#∞Å‰õΩ =∞o§OKåe.

(D Ñ¨„ «OÖ’ QÆ}ÏOHÍÅ`À L#fl Ñ¨\ìHõÅ#∞ q∞#Ç¨~ÚOKåO)

– D Kåi„ «Hõ Ñ¨„ «O E<£ 1, 1997# "≥Å∞=_çOk

- #_»∞ã¨∞Î#fl ≥ÅOQÍ}-Ñ¶≤„|=i-2012


D „áêO « „Ñ[Å J#∞Éèí=OÖ’H ~å‰õΩO_® áÈ «∞#flk. ˘~°HÍe, =∞#‰õΩ „Ñ*Ï™êfi=∞º≥ÅOQÍ}ÏÖ’ Ñïëê¯~°O ˘~°HÍe. =∞#‰õΩ „Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ}Ï HÍ"åe.

PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò ~å„+ì ÑïáêÅ<å =ºÜ«∂xfl PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ}Ï „áêO`åÅ∞ 21x+ÊuÎÖ’ ÉèíiOKåÅh, q∞ye# ≥ÅOQÍ}Ï „áêO « P^•Ü«∂xfl D „áêO « Paè=$kúHY~°∞Û KÕÜ«∂Åh ÃÑ ŒÌ =∞#∞+¨μÅ XÑ¨ÊO ŒOÖ’ K≥áêÊ~°∞. ≥ÅOQÍ}Ï „áêO «Ñ¨Ùq^•º=HÍâßÅ#∞ D „áêO «ÑÙ q^•º~°∞÷ÅH ÑÓiÎQÍ H\Ï~Ú™êÎ=∞x, ÖË • ~å„+ìOÖ’xq^•º ãOã÷Å ã‘@¡Ö’ =¸_»= =O «∞ ã‘@¡#∞ D „áêO «ÑÙ q^•º~°∞÷Å‰õΩ W™êÎ=∞<åfl~°∞.=Úb¯ x|O èŒ#Å#∞ J=∞Å∞ KÕ™êÎ=∞x J<åfl~°∞. ≥ÅOQÍ}Ï „áêO «ÑÙ „Ñ}ÏoHõÅ∞,h\˜áê~°∞Å, áêi„âßq∞HÍaè=$kÌ, L^ÀºQÆ =º=Ç¨~åÅÖ’ x~°‚Ü«∂Å#∞ ≥ÅOQÍ}Ï„áêfÜ«∞=∞O_»e fã¨∞HÀ"åÅ<åfl~°∞. D =∞O_»e J#∞=∞u ÖË‰õΩO_® D „áêO «Ñ¨Ù=º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ#∞ J=∞‡‰õÄ_» Œx, H˘#QÆ∂_» Œx J<åfl~°∞.J~Ú Õ W"Õg∞ J=∞Å∞HÍÖË Œ∞.

nx Ñ¶e «OQÍ «ÖˇuÎ# „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}Ï L Œº=∞O, =Úb¯ x|O èŒ#Å#∞ã¨∞„Ñ‘OHÀ~°∞ì ã¨=∞i÷Oz# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ «ÖˇuÎ# *ÿ PO„ èŒ L Œº=∞O 1973 Ö’P~°∞ ã¨∂„`åÅ Ñ¨ äŒHÍxfl „Ñ¨Hõ\ÕK«_®xH˜ HÍ~°}=∞Ü«∂º~Ú. ~å„+ì áêÅ‰õΩÅ∞ DP~°∞ ã¨∂„`åÅ Ñ¨ äŒHÍxfl ‰õÄ_» ZÑ¨ÙÊ_»∂ z «Î â◊√kÌ À J=∞Å∞ KÕÜ«∞ÖË Œ∞. =Úb¯x|O èŒ#Ö’¡ ã_»eOÑÙ Õ=_»O`À, [O@#QÆ~åÅ#∞ „Ñ¶‘*’<£ KÕÜ«∞O_»OÖ’ D „áêO «„Ñ¨[Å‰õΩ =∞iO « J<åºÜ«∞"Õ∞ [iyOk. P~°∞ ã¨∞„`åÅ Ñ¨ äŒHÍxfl LÅ¡OÑ¶≤∞OK«_»O=Å¡ ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’H˜ ã¨∞=∂~°∞ 60 "ÕÅ =∞Ok ≥ÅOQÍ}Ë «~° L^ÀºQÆ∞Å∞=KåÛ~°x, "åix ≥ÅOQÍ}Ï „áêO «O #∞O_ç |kb KÕ™êÎ=∞x 1985 Ö’ „ÑÉèí∞ «fiOr.F. fã≤ ‰õÄ_» ^•xfl J=∞Å∞ KÕÜ«∞ÖË Œ∞.

r=#^Œ∞Öˇÿ# Hõ$ëê‚, QÀ^•=i WHõ¯_» „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞Î<åfl~Ú. J_»=ÙÅ∞, ÉÁQÆ∞æ,ã¨∞#flÑ¨Ù~å~Ú, HõÅÑ¨, „QÍ<≥ÿ\ò "≥Ú ŒÖÿ# "å\˜ À D „áêO «O ã¨∞ãÖÑ¨#fl"≥∞ÿOk.D ãÖÑ¨^ŒÖËg `≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å‰õΩ ^ŒHõ¯_»O ÖË^Œ∞. Ñ¨Hõ¯<Õ r=#^Œ∞Å∞„Ñ=Ç≤Ïã∞Î#flÑÊ\H© D „áêO « Éèí∂=ÚÅ∞ cà◊§=Ù «∞<åfl~Ú. D „áêO «ÑÙ Éèí∂=ÚÅ#∞=ÚOÑ¨Ù‰õΩ QÆ∞iKÕã≤, „Ñ¨[Å#∞ x~åfiã≤ «∞Å#∞ KÕã≤ Hõ$ëê‚ QÀ^•=i # Œ∞Å g∞ ŒHõ_»∞ «∞#fl „áê*ˇ‰õΩìÅ∞ HÀ™êÎO„ èŒ ãÖÑ¨#fl Éèí∂=ÚÅ#∞ ã¨ã¨ºâßº=∞ÅO KÕã¨∞Î<åfl~Ú.WHõ _» Ñi„â◊=∞Å#∞ ™ê÷Ñ≤OK«‰õΩO_®, Åaèã∞Î#fl =#~°∞Å#∞ |Ü«∞\H «~°eOK«_»O`Àáêi„âßq∞Hõ „Ñ¨QÆu ÖË‰õΩO_® áÈ~ÚOk. D „áêO «OÖ’ ZO`À HÍÅO #∞O_ç L#fl_ç.a.P~ü. q∞Å∞¡, JO «~åæO q∞Å∞¡, ã≤~°∂Ê~ü ã¨~üã≤Öò¯ q∞Å∞¡, ã≤iã≤ÖÏ¡ ~å[~å*Ëâ◊fiiq∞Å∞¡, Pefi<£ P\’ Ü« x\ò, iÑä¡H± á¶È~ü HõOÑ¨h, q∞~åºÅQÆ∂_» K«ÔH¯~° q∞Å∞¡,

≥ÅOQÍ} Éè∫QÀoHõOQÍ "Õ~°∞ Ñ¨_ç XHõ „Ñ¨ ÕºHõ ~å„+ìOQÍ U~°Ê_ç ~å[H©Ü«∂i÷Hõq è•<åÖ’¡ =∂~°∞Ê ~åHõáÈ Õ JÖÏO\˜ „Ñ¨ ÕºHõ ~å„+ìO =Å¡ „Ñ¨[Å‰õΩ ÖÏaèOKÕkUg∞ LO_» Œ∞. JkèHÍ~°OÖ’ LO_Õ "åiÖ’ =∂~°∞Ê =zÛ, q è•<åÖ’¡ =∂~°∞Ê ~åHõáÈ ÕJk Uq èŒOQÍ x["≥∞ÿ# =∂~°∞Ê HÍ^À =∞# J#∞ÉèíOÖ’ WÑ¨Ê\˜H LOk.

≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’x =#~°∞Å#∞ ÀÑ≤_ô KÕã≤, „Ñ¨[Å#∞ Ñ‘_çOz «=∞ Ñ¨|ƒOQÆ_»∞Ñ¨Ù‰õΩO@∞#fl â◊‰õΩÎÅ#∂ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. WÖÏO\˜ â◊‰õΩÎÅ#∞ =ºuˆ~HõOQÍáÈ~å@O KÕÜ«∞_»O •fi~å, „Ñ`åº=∂flÜ«∞ q è•<åÅ#∞ ~°∂á⁄OkOK«∞HÀ=_»O •fi~åD„áêO « „Ñ¨[Å∞ ã¨=∂*Ïxfl, «=∞ rq`åÅ#∞ =∂~°∞ÛHÀ"åe.

D q+¨Ü«∂Å#∞ QÆ=∞#OÖ’ LOK«∞H˘x D„áêO`« „Ñ¨[Å =∞øoHõrq`å=ã¨~åÅ#∞ fˆ~Û q èŒOQÍ, „áê äŒq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å#∞ WKÕÛ q èŒOQÍ ≥ÅOQÍ}~å„+ìO U~°Ê_®Åx "Õ∞O HÀ~°∞ «∞<åflO. D ÅHõΔ™ê èŒ# H˘~°‰õΩ =∞#‰õΩO_»=Åã≤#J=QÍÇ¨Ï##∞, =∞#O <≥~°"Õ~°Û=Åã≤# Hõ~°Î"åºÅ#∞ =~°OQÆÖò _çHõ¡~+¨<£QÍ „Ñ¨[Å=ÚO Œ∞‰õΩ ≥ã¨∞Î<åflO.

„Ñ¨[™êfi=∞º ≥ÅOQÍ}

≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’ q™êÎ~°"≥∞ÿ# ã¨Ç¨Ï[ =#~°∞Å∞<åfl~Ú. ÅHõΔÖÏk ZHõ~åÅ=º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ‰õΩ ™êQÆ∞ h\ ˜x JOkOz ã¨ã¨ºâßº=∞ÅO KÕÜ«∞_®xH˜J=ã~°"≥∞ÿ# r=# Œ∞Å∞ JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ L<åfl~Ú. HÍx D „áêO «OÖ’ =º=™êÜ«∞OJaè=$kú K≥O ŒÖË Œ∞. Hõ~°∞=Ù HÍ@HÍÅ∞ `åO_»qã¨∞Î<åfl~Ú. áêi„âßq∞Hõ „Ñ¨QÆu[~°QÆÖË Œ∞. L#fl Ñï„â◊=∞Å#∞ =¸ã≤"Õ™ê~°∞. uO_ç, |@ì , WÅ∞¡ =O\˜ Hõhã¨rq`å=ã¨~åÅ H˘~°‰õΩ áÈ~å_»∞ «∞#fl ≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å g∞ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO, áêÅHõ=~åæÅ∞ L‰õΩ¯ áê^•xfl "≥∂Ñ≤ J}z"Õã¨∞Î<åfl~Ú. Õâ◊OÖ’#∂, q ÕâßÖ’¡#∂ L#fl|_® áêi„âßq∞Hõ "Õ «ÎÅ‰õÄ, "åà◊§ ~å[H©Ü«∞ â◊‰õΩÎÅ‰õÄ ŒàÏ~°∞Å∞QÍ L#fl =Åã¨~å[H©Ü«∂i÷Hõ â◊‰õΩÎÅ∞, ™ê÷xHõ Éèí∂™êfi=∞º ~å[H©Ü«∂i÷Hõ â◊‰õΩÎÅ∞, D „áêO « „Ñ¨[Å„Ñ¨ã¨∞Î « Ñïã≤÷uH˜ HÍ~°}O. WÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Å *’eH˜ áÈ‰õΩO_® H=ÅO ≥ÅOQÍ}~å¢+ìO QÆ∞iOz =∂„ «"Õ∞ =∂@¡_Õ "åà◊√§ „Ñ¨[Å#∞ =∞ÉèíºÃÑ_»∞ «∞<åfl~°∞. gà◊§ Ñ¨@¡„Ñ¨[Å∞ J„Ñ¨=∞`«ÎOQÍ LO_®e. `«=∞ =∞øeHõ"≥∞ÿ# ã¨=∞ã¨ºÅ‰õΩ =∞øeHõ"≥∞ÿ#Ñïëê¯~åÅ#∞ HÀ~°∞ «∂ „Ñ¨[Å∞ áÈ~å_®e.

Jaè=$kúH˜ <ÀK«∞HÀ‰õΩO_® L#fl ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ ‰õÄ_» XHõ „áêO`åxH˜ =∞~À„áêO`åxH˜ =∞^èŒº `Õ_® LOk. XHõ „Ñ¨*Ï ã¨=Ú^•Ü«∂xH© =∞~À „Ñ¨*Ï[=Ú^•Ü«∂xH© =∞ èŒº Õ_® LOk. D „áêO «OÖ’ ZHõ _≥ÿ<å Jaè=$kú [iy Õ Jk


HÀ™êÎO„ èŒ „áêO`åxH K≥Ok# J„QÆ‰õΩÅ ãOÑ#fl =~°æO ≥ÅOQÍ}Ï [=r"åÅ#∞Ñ‘eÛ "Õã¨∞Î#flk. ^Õâ◊OÖ’x |_® áêi„âßq∞Hõ"Õ`«ÎÅ∞ nxH˜ JO_»QÍ L<åfl~°∞."≥#∞Hõ|_ç# „áêO «Ñ¨Ù =#~°∞Å#∞ ^ÀÑ≤_ô KÕã¨∂Î ,JHõ _ç „Ñ¨[Å#∞ J}z"Õ «‰õΩQÆ∞i KÕã∂Î, XHõ z#fl =~°æ ÀÑ≤_ô ‰õÄ@q∞ ãOÑ ŒÅ#∞ áÈQÆ∞ KÕã∞‰õΩ<Õ, qÅ™êÅ`ÀrqOKÕ D Jaè=$kÌ q è•<åxfl |Ç¨ïà◊ *Ïu QÆ∞ «Î ãÖã÷Å∞, „Ñ¨ÑÖK« ÉÏºO‰õΩxˆ~útã¨∂Î<åfl~Ú. Wk ™ê„=∂[º"å^Œ ~å[H©Ü«∂i÷Hõ q^è•#O. U z#fl Ñ¨xKÕÜ«∂Å<åfl „Ñ¨ÑÖK« ÉÏºO‰õΩ #∞O_ç JÑ¨ÙÊ Õ=_»O =∞# áêÅ‰õΩÅ‰õΩ XHõ Ñ¨ ŒÌuQÍ=∂iáÈ~ÚOk. JÑ¨ÙÊÅ∞ Wã¨∞Î#fl „Ñ¨ÑÖK« ÉÏºO‰õΩ =∞# Pi÷Hõ áêi„âßq∞Hõq è•<åÅÖ’ ™ê„=∂[º"å Œ „Ñ¨ÑÖK« =∂Ô~¯\ò‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# =∂~°∞ÊÅ∞ KÕÜ«∂Å#∞+¨~° «∞Å∞ qkèã¨∞Î#flk. JÑ¨ÙÊ fã¨∞‰õΩ#flÑ¨ÙÊ _»∞ WÖÏO\˜ +¨~° «∞Å#∞ áê\ÕK«Hõ«Ñ¨ÊO Œx =∞# áêÅ‰õΩÅ∞ ÉÏÉèÏ@OQÍ<Õ K≥Ñ¨Ù «∞<åfl~°∞. ã¨~°mHõ$ « PH÷Hõ q è•#O,

#∂ «# áêi„âßq∞Hõ q è•#O =∞#‰õΩ JÖÏˆQ =KåÛ~Ú.g@xflO\˜H˜ ¢ÃÑ·"Õ\©Hõ~°}W~°∞ã¨∞ÖÏO\˜k.Ñï„â◊=∞Å∞, q Œº, "≥· ŒºO, q Œ∞º «∞Î, ~°"å}Ï, Hõ=¸ºxˆH+¨#∞¡,ÉÏºOHOQ∑ =O\ J<ÕHõ H©ÅHõ ~°OQÍÅ∞ WÑÊ\˜H ¢ÃÑ·"Õ\©Hõ~°} =ÅÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ<åfl~Ú.ãOÑ#fl =~åæÅ‰õΩ =∂„ «"Õ∞ „ÑÜ≥∂[<åxfl HõeÊOKÕ ÃÇ·Ï>HÍflÅr, HõOÑÓº@~ü =º=ã÷,¢ÃÑ·"Õ\©Hõ~°} `À_»Ü«∂º~Ú. Jaè=$kúH˜ WO «HõO>Ë q∞Oz =∞~À =∂~°æO ÖË Œx™ê„=∂[º"å Œ =∂Ô~¯\ò ãÖã¨ $u =∞#efl #q∞‡OK«_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞ÎOk. DJaè=$kÌ q è•#O, D ãÖã¨ $u W"åà◊ „Ñ¨[Å‰õΩ „Ñ¨ è•# â◊„ «∞=ÙÅ∞. D ~°Hõ"≥∞ÿ#^ÀÑ≤_ô Jaè=$kÌ q è•<åxH ≥ÅOQÍ}Ï „áêO «O`À áê@∞, ~åÜ«∞Åã‘=∞ , L «Î~åO„ èŒ,HÀ™êÎO„ èŒ Ö’x "≥∞@ì „áêO`åÅ∞ ‰õÄ_» |ÅÜ«∂º~Ú.

≥ÅOQÍ}Ï ~å„+ìO H˘~°‰õΩ áÈ~å_Õ „Ñ[Å∞ HÀ™êÎO„ èŒ „Ñ[Å‰õΩ QÍx, ~åÜ«∞Åã‘=∞,L «Î~åO„ èŒ „Ñ¨[Å‰õΩ QÍx =ºuˆ~HõO HÍ Œ∞. ™êQÆ∞ h~°∞, Hõ~°∞=Ù, «k «~° ã¨=∞ã¨ºÅg∞ Œ áÈ~å@O KÕã¨∞Î#fl ~åÜ«∞Åã‘=∞ „Ñ¨[Å‰õΩ ≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å∞ ãÖÑ¶‘∞ÉèÏ"åxfl„Ñ¨Hõ\˜ã¨∞Î<åfl~°∞. D „áêO « „Ñ¨[Å∞ «=∞ ã¨=∞ã¨ºÅ Ñïëê¯~°O H˘~°‰õΩ KÕã¨∞Î#fláÈ~å@OÖ’ W «~° „áêO`åÅ „Ñ¨[ÅO Œi =∞ ŒÌ «∞#∞ HÀ~°∞ «∞<åfl~°∞.

QÆ « <åÅ∞QÆ∞ ŒâßÉÏÌÅ áê@∞ PO„ èŒ„Ñ¨ ÕâòÖ’ JkèHÍ~°OÖ’ L#fl HÍO„ÔQãπ,≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞, P áêsìÅ∞ ≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å‰õΩ [iy# J<åºÜ«∂Å‰õΩ

ÉÏ èŒº « =Ç≤ÏOKåe. D „áêO « „Ñ[Å‰õΩ [iy# J<åºÜ«∂Å‰õΩ HÍ~°}ÏÅ#∞ ãiQÍQÆ∞iÎOK«‰õΩO_® ≥ÅOQÍ}Ï L Œº=∂xfl =ºuˆ~H˜ã¨∞Î#fl áêsìÅ∞, „Ñ¨[Å#∞ WOHÍ=∞ÉèíºÑ¨ÙK«Û_®xˆH „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl~Ú.

z#fl ~å„ëêìÅ U~åÊ@∞ HÍ"åÅx HÀ~°∞`«∂ `≥ÅOQÍ}Ï ~å„+¨ì L^Œº=∂xH˜ÑÓ#∞‰õΩ#fl a.*.Ñ≤. "≥·Yi "åãÎ"åxH ÃÑ¶_»~°Öò ~å[º „Ñ*Ï™êfi=∂ºxH q~°∞ Œú"≥∞ÿOk.

ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ äŒ~°‡Öò „áê*ˇH±ì WÑ¨Ê\˜H =¸ «Ñ¨_®¤~Ú. WO Œ∞Ö’ H˘xfl Ñï„â◊=∞ÅQÆ∞iOz D `«~åxH˜ `≥eÜ«∞<Õ `≥eÜ«∞^Œ∞. É’^èŒ<£, "≥∞^ŒH± K«ÔH¯~° q∞Å∞¡Å∞,~å=∞QÆ∞O_»O Z~°∞=ÙÅ Hõ~å‡QÍ~°O P*ÏO*ÏÇ≤Ï q∞Å∞¡ =¸ « Ñ¨_»_®xH˜ ã≤ ŒúOQÍL<åfl~Ú. D „áêO «OÖ’ #_»∞ã∞Î#fl H˘kÌáê\ Ñi„â◊=∞Ö’¡#~Ú<å, [O@#QÆ~åÖ’¡x„Ñ¨Éèí∞`åfiÑ¶‘ã¨∞Ö’¡#~Ú<å „HÕk ™ê÷~Ú L^ÀºQÍÖ’¡ =∂„ «"Õ∞ ™ê÷x‰õΩÅ∞ HõxÑ≤™êÎ~°∞.Hõ=∞ÖÏÑ¨Ó~ü ˆ~Ü«∂<£û á¶êºHõìs =O\˜ Ñï„â◊=∞Å∞ JHõ¯_ç J@g ãÖÑ¨^Œ#∞H˘Å¡Q˘_»∞ «∞<åfl~Ú QÍx ™ê÷xHõ Pk"åã∞Å‰õΩ ZÖÏO\ „| «∞‰õΩ ≥~°∞=Ù#∞ K«∂Ñ_»OÖË Œ∞.

≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’ ™êQÆ∞ h\˜ =ãü L#fl H˘kÌ áê\˜ Éèí∂=ÚÅ∞ ™ê÷xHõÔ~· «∞Å‰õΩ ŒHõ ‰õΩO_® áÈ «∞<åfl~Ú. ™êQÆ∞ h\˜ HÍÅ∞=Å∞ ÖËx KÀ@ ÉÏ=ÙÅ g∞ ŒP è•~°Ñ_ç =º=™êÜ«∞O KÕ •Ì=∞#∞‰õΩ#fl"åiH HõÔ~O@∞ ˘~°Hõ Œ∞. ˘iH<å Ö’FÖËìl.D„áêO «OÖ’ L «ÊuÎ J=Ù «∞#fl HõÔ~O@∞ D„áêO «OÖ’ LÑ¨Ü≥∂QÍxH˜ ~å Œ∞.g\˜H˜ `À_»∞ J<å=$+≤ì D„áêO`« Ô~·`«∞Å rq`åÅ`À K≥ÅQÍ@=∂_»∞`«∞#flk.u#_®xH˜ uO_ç ÖËHõ, KÕÜ«∞_®xH˜ Ñ¨x ÖËHõ ÅHõΔÅ ãÖYºÖ’ „Ñ¨[Å∞ =Åã¨ áÈ`å~°∞.«=∞ HÍà◊§ HÕk Éèí∂q∞ Hõ ŒeáÈ~Ú, J_»q g∞ Œ Ç¨Ï‰õΩ¯ HÀÖ’Ê~Ú Pk"åã¨∞Å∞

JÅ=∞\˜ã¨∞Î<åfl~°∞. QÀ^•=i Ö’Ü«∞ "≥O|_ç Pk"åã¨∞Å KÕ «∞Ö’¡ L#fl "ÕÖÏkZHõ~åÅ #Å¡~QÆ_ç Éèí∂=ÚÅ#∞ HõÉÏ˚ KÕã¨∞H˘x =Åã¨ ÃÑ «ÎO^•~°∞¡, Éèí∂™êfi=ÚÅ∞u+ì "Õ™ê~°∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £, ~°OQÍÔ~_ç¤, =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü, "≥∞ ŒH±, #ÖÁæO_» lÖÏ¡Ö’¡[O@#QÆ~åÅ‰õΩ K«∞@∞ì „Ñ¨Hõ Å =O ŒÅ, "ÕÅ ZHõ~åÅ Éèí∂q∞#O`å =º=™êÜ«∞ˆHΔ„`åÅ H˘~°‰õΩ, ÑÖ_»¡ `À@Å H˘~°‰õΩ, iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò "åºáê~°O H˘~°‰õΩ HÀ™êÎO„ èŒãOÑ#fl =~åæÅ∞ P„Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl~Ú. [O@#QÆ~åÖ’¡, D„áêO «OÖ’x W «~° lÖÏ¡Ö’¡=Úã≤¡O "≥∞ÿ<åi\©Å∞ ^•~°∞}"≥∞ÿ# q=HõΔ‰õΩ, J}z"Õ`«‰õΩ QÆ∞~°Ü«∂º~°∞. Hõhã¨J=ã¨~åÅ∞ ‰õÄ_» f~°x ¿Ñ ŒiHõOÖ’ <≥\ì "ÕÜ«∞|_®¤~°∞. Œo «∞Å∞, |Ç¨ï[#∞Å∞,„ã‘ÎÅ∞ ™ê=∂lHõ L «ÊuÎÖ’ ã¨=∂# «fi Ç¨ÏŸ^• ÖËHõ, ™ê\˜ =∞#∞+¨μÅ∞QÍ Q“~°=O ÖËHõq=HõΔ‰õΩ QÆ∞~°Ü«∂º~°∞. `≥ÅOQÍ}Ï ÉèÏ+¨, =∂O_»eHõ =ºH©ÎHõ~°}, ãÖã¨¯ $uJ==∂<åxH˜, ZQÆ åoH˜ QÆ∞~°Ü«∂º~Ú.

Hõhã¨ J=ã¨~åÅ H˘~°‰õΩ, rqOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯ H˘~°‰õΩ áÈ~å_»∞ «∞#fl ≥ÅOQÍ}Ï„Ñ¨[Å∞ ~å[ºÇ≤ÏOã¨ L‰õΩ¯áê ŒO HÕ Œ #eyáÈ «∞<åfl~°∞. áÈbã¨∞ HÍºOÑ¨ÙÅ∞ ÃÑ\ì,ãïÇ¨Ï Œ∞Ì Éèí„ Œ å ŒàÏÅ#∞, áê~å q∞e@s |ÅQÍÅ#∞ ~°Ñ≤ÊOz, WHõ _ç „Ñ¨[Å#∞|∂@HõÑ¨Ù Z<£H“O@~°¡Ö’ qK«ÛÅq_çQÍ K«OÑ¨Ù «∞<åfl~°∞. „QÍ=∞Ö’¡, Ñ¨@ì}ÏÖ’¡ ¿Ñ Œ„Ñ¨[Å g∞ Œ áêâ◊qHõ"≥∞ÿ# Œ=∞# HÍO_»#∞ J=∞Å∞ KÕã¨∂Î "≥Ú «ÎO ≥ÅOQÍ}Ï„áêO`åxfl XHõ x~°ƒO èŒ ta~°OQÍ =∂iÛ "Õ™ê~°∞.


D Jaè=$kú ã¨=∞ «∂HõOÖ’ JO^•e. „Ñ¨[Å rqOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯ g∞ Œ xifiK«HõΔ}QÍ[~°∞QÆ∞ «∞#fl ^•_»∞Å#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ xÅ∞=iOKÕ, „Ñ¨[Å‰õΩ x["≥∞ÿ# „áêux è•ºxfl=Ç≤ÏOKÕ, „Ñ¨*Ï ~å[H©Ü«∞ =º=ã÷ Hõey# ≥ÅOQÍ}Ï ~å„+ìO HÍ"åe. nxfl =∞#O„Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ}Ï JO^•O.

D „Ñ¨*Ï™êfi=∞º `≥ÅOQÍ}Ï ~å„ëêìxfl ÅHõΔ ºOQÍ ÃÑ@∞ìH˘x „Ñ¨Éèí∞`«fiO`À,áêÅHõ=~åæÅ`À, P áêÅHõ =~åæÅ‰õΩ „áêux^èŒºO =Ç≤ÏOKÕ JkèHÍ~° ~å[H©Ü«∞=º=ã÷ À, ^•xH˜ "≥#∞fl Œ#∞flQÍ xÅ∞ã¨∞Î#fl ™ê„=∂[º"å ŒO`À áÈ~å@O KÕÜ«∂e.D ÅHõΔ ºO`À, q è•<åÅ`À UH©ÉèíqOKÕ Jxfl „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ â◊‰õΩÎÅ`À Hõeã≤ DáÈ~å\Ïxfl =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩáÈ"åe. D J=QÍÇ¨Ï#`À D HÕ^Œ ¿Ñ~˘¯#fl≥ÅOQÍ}Ï „Ñ[Å ã=∞ãºÅ g∞ Œ xiú+ì"≥∞ÿ# Ñiëê¯~° =∂~åæÅ‰õΩ Hõ@∞ì|_ç ≥ÅOQÍ}Ï

~å„+ìO H˘~°‰õΩ áÈ~å\Ïxfl H˘#™êy™êÎ=∞x ≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åflO.

_ç=∂O_»∞¡

1. „Ñ¨[Å „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ PHÍOHõΔÅ‰õΩ J^ŒÌOÑ¨>Ëì q^èŒOQÍ „Ñ¨*Ï™êfi=∞º≥ÅOQÍ}Ï ~å„ëêìxfl U~åÊ@∞KÕÜ«∂e. „Ñ¨[Å‰õΩ uO_ç, |@ì, WÅ∞¡, q Œº,

"≥· ŒºO =O\˜ =∞øeHõ rq`å=ã¨~åÅ∞, ¿ãfiK«Ûù, Q“~°=O LO_Õ q èŒOQÍ„Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ} U~°Ê_®e.

2. Éèí∂ ãÖã¨ ~°} K«\Ïìefl ¿ÇÏ «∞| ŒúOQÍ ã¨=iOz ã¨=∞„QÆ Éèí∂ ãÖã¨ ~°}Åq è•<åxfl ~°∂á⁄OkOz J=∞Å∞KÕÜ«∂e. Œ∞<Õfl"åxH˜ Éèí∂q∞ Ç¨Ï‰õΩ¯#∞K≥Ñ≤Ê# H“ÖÏÌs K«\Ïìxfl J=∞Å∞KÕÜ«∂e. „Ñ¨Éèí∞ «fi |O[~°∞ Éèí∂=ÚÅ#∞,Õ"å^•Ü«∞, W<åO, «k «~° Éèí∂=ÚÅ#∞ Éèí∂q∞ ÖËx ¿Ñ Œ Ô~· åOQÍxH˜

ÑOKåe.

3. U*hû „áêO`åÖ’¡ 1/70 K«\Ïìxfl ÉèË+~° «∞QÍ J=∞Å∞KÕÜ«∂e. yi[<Õ «~°∞Å™êfinè#OÖ’#∞#fl U*ˇhû Éèí∂=ÚÅ#∞ yi[#∞Å‰õΩ WÑ≤ÊOKåe.

4. =º=™êÜ«∞ Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ# Éèí∂q∞ JO «\˜H© ™êQÆ∞h\˜ =ãüx HõeÊOKåe.J~Ú Õ WO Œ∞ H˘~°‰õΩ ÉèÏs „áê*ˇ‰õΩìÅ x~å‡}Ïxfl KÕÑ¨@ì‰õÄ_» Œ∞. ÉèÏs„áê*ˇ‰õΩìÅ =Å¡ „Ñ¨[Å∞ x~åfiã≤ «∞Å=Ù`å~°∞. =º=™êÜ«∞ Éèí∂q∞, J_»q=ÚOÑ¨Ù‰õΩ QÆ∞~°=Ù`å~Ú. Ñ¨~åº=~°} ã¨=∞ã¨ºÅ∞ =™êÎ~Ú. JO^Œ∞=Å¡z#fl,=∞^èŒº`«~°Ç¨ h\˜ áê~°∞^ŒÅ „áê*ˇ‰õΩìÅ#∞, K≥H± _®ºOÅ#∞, T@K≥~°∞=ÙÅ#∞, "å@~ü Ã+_£ Ñ¨ äŒHÍÅ#∞ xi‡OKåe. K≥~°∞=ÙÅ#∞, ‰õΩO@Å#∞ÉÏQÆ∞KÕÜ«∂e.

„Ñ¨[Å „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å Ñ¨@¡ QÍx, ™êfiÅO|# Jaè=$kÌ q^•#O Ñ¨@¡ QÍx^•xH˜ z «Î â◊√kÌ ÖË Œ∞. Õâ◊ ÉèíHÎ QÆ∞iOz Q˘O «∞ zOK«∞‰õΩ<Õ a.*ˇ.Ñ≤. „™ê„=∂[º"å^•xH˜ |O@∞QÍ Ñ¨x KÕÜ«∞_®xH˜ "≥#∞HÍ_» Œx `å#∞ JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ#~å„ëêìÅÖ’ Jk x~°∞Ñ≤OK«∞‰õΩ#flk. =∞Ç~å¢+ì Z<£~å<£‰õΩ WzÛ# J#∞=∞u WO Œ∞‰õΩXHõ L^•ÇÏ~°}. |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ# z#fl ~å„ëêìÅ`À, |Å"≥∞ÿ# HO„ ŒO`À ÉèÏ~° « ãOÑ#fláêi„âßq∞Hõ Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ U*O\òQÍ ™ê„=∂[º"å^•xH =∞# Õâ◊OÖ’ =∂Ô~¯\òã¨$+≤ìOz, ¿ã= KÕÜ«∂Å<Õ a.*ˇ.Ñ≤. „Ñ¨}ÏoHõÖ’ Jk K≥Ñ¨Ù «∞#fl ≥ÅOQÍ}Ï ~å„+ìOXHõ ÉèÏQÆO. a*Ñ≤ ÅHõΔ ºO <≥~°"Õi Õ „Ñ[Å∞ =∞iO « ÀÑ≤_ç Ñ‘_»#Å‰õΩ QÆ∞~°=Ù`å~°∞.a*Ñ≤ áêzHõ áê~°‰õΩO_® K«∂_»=Åã≤# ÉÏ èŒº « „Ñ[Å g∞ Œ, ™ê„=∂[º"å Œ =ºu~Hõ„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ â◊‰õΩÎÅ g∞ Œ LOk.

WÑÙÊ_»∞ „ÑÉèí∞`åfiÅ‰õΩ =ã∞Î#fl P^•Ü«∞OÖ’ 70% HO„^•xH, 30% ~å„ëêìÅ‰õΩK≥O Œ∞ «∞#flk. «Åãï P^•Ü«∞O «‰õΩ¯=QÍ L#fl ~å„ëêìÅ‰õΩ D ÑÖÑ≤}© =Å¡ =KÕÛ"å\Ï âß «O ÃÑ~°∞QÆ∞ «∞Ok. ≥ÅOQÍ}Ï „áêO «OÖ’ L#fl "≥#∞HõÉÏ@∞ «#O, ¿Ñ ŒiHõOHÍ~°}OQÍ «Åãï P^•Ü«∞O «yæ PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò‰õΩ ÑÖÑ≤}© J=Ù «∞#fl x èŒ∞Å âß «OZ‰õΩ¯=QÍ<Õ LOk. ≥ÅOQÍ}Ï =Å# =ã¨∞Î#fl D P Œ#Ñ¨Ù H\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ∞ =∂„ «O≥ÅOQÍ}Ï Jaè=$kúH˜ ŒHõ _»O ÖË Œ∞. „Ñ¨ÑÖK« ÉÏºO‰õΩ #∞O_ç ≥ã¨∞Î#fl JÑ¨ÙÊÅ`À

KÕÑ¨_»∞ «∞#fl Ñ¨#∞Å∞ ‰õÄ_® J «ºkèHõOQÍ PO„ èŒ „áêO «OÖ’<Õ LO@∞<åfl~Ú. DJÑ¨ÙÊÅ ÉèÏ~°O, "å\˜ g∞^Œ =_ô¤ ÉèÏ~°O =∂„`«O `≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å∞ ‰õÄ_®"≥∂ã¨∞Î<åfl~°∞. WHõÃÑ· ≥ÅOQÍ}Ï‰õΩ „Ñ¨ÑÖK«ÉÏºO‰õΩ QÍh =∞ˆ~ W «~° ™ê„=∂[º"å ŒãÖã÷Å #∞O_ç QÍh JÑ¨ÙÊÅ∞ = Œ∞Ì. JÖÏˆQ WÑ¨Ê\˜H ≥zÛ# JÑ¨ÙÊÅ ÉèÏ~°O ‰õÄ_®≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å∞ "≥∂Ü«∞~°∞.

ˆHO„ Œ, ~å„+ì ãÖ|O è•Å∞ ÃÑ¶_»~°Öò q è•#OÖ’H˜ =∂~°=Åã≤# J=ã¨~°O LOk.JkèHÍ~åÅÖ’ QÍx, x èŒ∞Å ÑÖÑ≤}©Ö’ QÍx J «ºkèHõ ÉèÏQÆO ~å„ëêìÅˆH K≥O^•e.ˆHO„^Œ ~å„+¨ì ãÖ|O^è•Å#∞ WÑ¨ÙÊ_»∞#fl ã≤÷u #∞O_ç ~å„ëêìÅ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ‰õΩJ#∞‰õÄÅOQÍ =∂~åÛÅx ã~å¯iÜ«∂ Hõg∞+<£ KÕã≤# ã≤á¶ê~°∞ûÅ#∞ J=∞Å∞KÕÜ«∂e.

≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å ã¨=∞ã¨ºÅ‰õΩ Ñïëê¯~°O H=ÅO ~å„+ìO U~åÊ@∞Ö’ =∂„ «"Õ∞ÖË Œ∞. ™ê„=∂[º"å ŒO, „Ñ¨ÑÖK«ÉÏºO‰õΩ xˆ~útã¨∞Î#fl q è•<åÖ’¡ D „áêO « „Ñ¨[Å‰õΩJaè=$kú ÖË Œ∞. P =∂@H˘¿ãÎ U „áêO « „Ñ[ÅÔH·<å D q è•<åÖ’¡ Jaè=$kú LO_» Œ∞.™ê÷xHõ =#~°∞Å`À ™êfi=ÅO|# q è•<åÅ`À HÕk #∞O_ç [iˆQ Jaè=$ Õú x["≥∞ÿ#Jaè=$kú. ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ Jxfl lÖÏ¡Ö’¡x „Ñ¨[Å xiú+ì"≥∞ÿ# ã¨=∞ã¨ºÅ‰õΩ xiú+ì"≥∞ÿ#Ñiëê¯~° =∂~åæÅ#∞ K«∂¿Ñ Jaè=$kú q è•#O HÍ"åe. Jxfl „Ñ*Ï ã=Ú^•Ü«∂Å‰õΩ


xeÑ≤"Õã≤, „Ñ¨`åº=∂flÜ«∞OQÍ z#fl z#fl „áê*ˇ‰õΩ ì#∞ xeÑ≤"Õã≤,„Ñ¨ åº=∂flÜ«∞OQÍ z#fl z#fl „áê*ˇ‰õΩìÅ#∞ xi‡OKåe.

15. QÀ=#∂~°∞ „áê*ˇ‰õΩì#∞ xi‡OK«_»O ^•fi~å „j~åO™êQÆ~üÖ’ Wã¨∞Hõ "Õ∞@"ÕÜ«∞_®xfl x~ÀkèOKåe. x*ÏO™êQÆ~ü, ã≤OQÆ∂~°∞ „áê*‰õΩìÖ’¡ ‰õÄ_® Wã∞Hõ"Õ∞@Å#∞ ˘ÅyOKåe.

16. L «ÊuÎÖ’, „Ñ*Ï¿ã"å ~°OQÍÅÖ’ „ÃÑ·"Õ\©Hõ~°}#∞ x~ÀkèOKåe. Ñi„â◊=∞Å∞,q Œ∞º «∞Î, ~°"å}Ï ™œHõ~åºÅ∞, Hõ=¸ºxˆH+¨#∞¡, q Œº, "≥· ŒºO «k «~° Jxfl~°OQÍÅ∞ „ÑÉèí∞ «fi ~°OQÆOÖ’<Õ LO_®e. WÑÊ\˜H =Ù#fl „ÃÑ·"Õ@∞ ~°OQÍÅÖ’Œo «∞Å‰õΩ, "≥#∞Hõ|_ç# «~°QÆ «∞Å‰õΩ, „ã‘ÎÅ‰õΩ, "≥∞ÿ<åi\©Å‰õΩ i[ˆ~fi+¨#∞¡

HõeÊOKåe. „Hõ=∞OQÍ „ÃÑ·"Õ@∞ ~°OQÍxfl Ñä¡H± ~°OQÆOQÍ =∂~åÛe.

17. ã¨~°mHõ$ « Pi÷Hõ q è•<åÅ =Å# WÑ¨Ê\˜H =$ «∞ÎÅ∞ HÀÖ’Ê~Ú# ‰õΩÖÏÅ∞,‰õΩ@∞OÉÏÅ Éèí„^Œ`«‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# ™ê=∂lHõ Éèí„^Œ`å K«~°ºÅ#∞~°∂á⁄OkOz J=∞Å∞KÕÜ«∂e.

18. q Œ∞ºK«ÛùHÎ É’~°∞¤#∞ „ÃÑ·"Õ\©HõiOK«‰õÄ_» Œ∞. ≥ÅOQÍ}Ï „áêO`åxH [<åÉèÏ„áêuÑ¨kHõ g∞ Œ, J=ã¨~åÅ „áêuÑ¨kHõ g∞ Œ q Œ∞ºK«ÛùHÎx H\Ï~ÚOKåe.Ö’ "ÀÖËì*ò, HõÔ~O@∞ HÀ « ÖË‰õΩO_® K«∂_®e.

19. ~°HΔ « =∞Ozh\˜ Ñ¨ äŒHÍÅ#∞ Jxfl „QÍ=∂Å‰õΩ JOkOz á¶È¡Ô~·_£ ã¨=∞ã¨ºÅ#∞O_ç „Ñ¨[Å#∞ ~°HΔOKåe.

20. L`«ÊuÎÖ’ ã¨fi^Õj ™êfi=ÅO|# q^è•<åÅ#∞ áê\ÕKåe. „Ñ¨[Å‰õΩLÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»x ÃÇ·Ï>ˇHÍflÅrx, ÉèÏs Ü«∞O„`åÅ#∞, q Õj ÃÑ@∞ì|_çx,q Õj ™êOˆHuHõ Ñï*Ï˝<åxfl LÑ¨Ü≥∂yOK«‰õÄ_» Œ∞.

21. „Ñ¨ÑÖK«ÉÏºO‰õΩ #∞O_ç, W «~° JO «~å˚fÜ«∞ „ Œ=º ãÖã÷Å #∞O_ç JÑ¨ÙÊ≥zÛ KÕ¿ã Jaè=$kú q è•<åxfl q_»<å_®e. „Ñ¨ åº=∂flÜ«∞OQÍ «‰õΩ¯=

ÃÑ@∞ì|_»∞Å`À Z‰õΩ¯= Láêkè J=HÍâßÅ`À z#fl, =∞^èŒº `«~°Ç¨Ñï„â◊=∞Å#∞ ™ê÷Ñ≤OKåe.

22. ã~üã≤Öò q∞Å∞¡, Pefi<£ P\’ Ü« x\ò, iÑa¡H± á¶È~ü HõOÃÑh, q∞~åºÅQÆ∂_»K«ÔH¯~° q∞Å∞¡, JO «~åæO q∞Å∞¡ =O\ Jxfl Ñi„â◊=∞Å#∞ ÑÙ#~°∞ ŒÌiOKåe.J*ÏO *ÏÇ≤Ï q∞Å∞¡, ~å=∞QÆ∞O_»O Z~°∞=ÙÅ Hõ~å‡QÍ~°O, É’ èŒ<£, PkÖÏÉÏ £ã≤ÊxflOQ∑ q∞Å∞¡ =¸ã≤"Õ`«‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ L#fl `«k`«~° q∞Å∞¡ÅxflO\˜xP Œ∞H˘x, "å\˜x ã¨„Hõ=∞OQÍ x~°fiÇ≤ÏOKåe.

5. QÀ^•=i g∞ Œ WK«ÛOÑë¡ ™êQÆ∞h\˜ „áê*ˇ‰õΩì#∞ =∂„ «"Õ∞ xi‡OKåe.=º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ∞, J_»q =ÚOÑ¨Ù‰õΩ QÆ∞i HÍx suÖ’ W@∞=O\˜„áê*‰õΩìÅ∞O_®e. ≥ÅOQÍ}ÏÖ’x #Å¡Q˘O_» Ô~· åOQÍxfl, QÆ∞O@∂~°∞ "≥∞@ì„áêO`« Ô~·`åOQÍxfl =ÚOÑ¨Ù‰õΩ QÆ∞iKÕ¿ã Ñ¨ÙezO`«Å „áê*ˇ‰õΩì#∞xeÑ≤"ÕÜ«∂e. WO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨`åº=∂flÜ«∞OQÍ z#fl`«~°Ç¨ ™êQÆ∞h\ ˜„áê*ˇ‰õΩìÅ#∞ KÕÑ¨\Ïìe.

6. #n [ÖÏÅ#∞ "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åÅ J=ã~åÅ „áêuÑkHõ g∞ Œ, [<åÉèÏ,Éèí∂ qã‘Î~°‚O „áêuÑ¨kHõÅ g∞ Œ ÑÖÑ≤}© KÕÜ«∂e.

7. =~°OQÆÖò lÖÏ¡Ö’x KÕ~åºÅ, Ñ¶∞#Ñ¨Ó~ü, [#QÍO, HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’xÇï™êflÉÏ £, =∞ÇÏ Õ"£ÑÓ~ü, ã≤iã≤Å¡, #ÖÁæO_» lÖÏ¡Ö’x PÖË~°∞, Éèí∞=#yi„áêO`åÅ‰õΩ ZuÎáÈ «Å Ñ¨ äŒHõO ^•fi~å ™êQÆ∞h\˜ =ãüx HõeÊOKåe.lÖÏ¡ JO «\Ï z#fl h\˜ =#~°∞Å#∞ L ŒÌiOz =∞~°=∞‡ «∞Å∞ KÕÜ«∂e.

8. Hõ$ëê‚, «∞OQÆÉèí„ Œ # Œ∞Å #∞O_ç Hõ~°∞=Ù Ñ‘_ç « =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡‰õΩ™êQÆ∞h\˜x JOkOKåe.

9. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ Œ∞Ö’x ãÖÑ¨#fl =~åæÅ HÍÅh "åã¨∞Å‰õΩ h~°OkOKÕ q èŒOQÍ"å_»∞‰õΩO@∞#fl ã≤OQÆ∂~°∞ [ÖÏâ◊Ü«∞O #∞O_ç "≥∞ ŒH± lÖÏ¡Ö’ ™êQÆ∞h\˜=ãüx HõeÊOKåe.

10. QÀ^•=i, ÃÑ<£QÆOQÆ, «k «~° =#~°∞Å #∞O_ç PkÖÏÉÏ £ lÖÏ¡Ö’ ™êQÆ∞h\,`åQÆ∞h\ =ã «∞Å#∞ HõeÊOKåe. g\ PÜ«∞Hõ@∞ì ÑikèÖ’ HÀ™êÎ ÃÑ «ÎO^•~°¡Éèí∂q∞ H˘#∞QÀà◊§#∞ xeÑ≤"ÕÜ«∂e.

11. „jâ‹ÿÅO Z_»=∞QÆ@∞ì HÍÅ∞= #∞O_ç ™⁄~°OQÆ =∂~°æO •fi~å #ÖÁæO_» lÖÏ¡‰õΩh~°OkOKåe. <åQÍ~°∞˚# ™êQÆ~ü Z_»=∞QÆ@∞ì HÍÅ∞= #∞O_ç ZuÎáÈ «ÅÑ¨ äŒHÍÅ#∞ qãÎiOz ≥ÅOQÍ}Ï‰õΩ ~å=Åã≤# <åºÜ«∞"≥∞ÿ# h\˜ "å\Ï#∞W"åfie.

12. „j~åO™êQÆ~ü „áê*ˇ‰õΩì#∞ "ÕQÆOQÍ Ñ¨ÓiÎKÕã≤ =~°OQÆÖò, Y=∞‡O lÖÏ¡Å‰õΩ™êQÆ∞h\ =ãux HõeÊOKåe. D „áê*‰õΩì #∞O_ç =~° Œ HÍÅ∞= x~å‡}ÏxflKÕÑ\Ïìe.

13. Hõ$ëê‚, «∞OQÆÉèí„ Œ # Œ∞Å #∞O_ç =∞ÇÏ|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡‰õΩ ™êQÆ∞h\ =ãuxHõeÊOz JHõ _ç Hõ~°∞=Ù#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂áêe.

14. ≥ÅOQÍ}Ï „áêO « Éèí∂=ÚÅ#∞ =ÚOÑ¨Ù‰õΩ QÆ∞iKÕ¿ã áÈÅ=~°O „áê*ˇ‰õΩì#∞


ã=iOz J=∞Å∞ KÕÜ«∂e. „ã‘Î ÑÙ~°∞+μÅ‰õΩ ã=∂# ÑxH ã=∂# "Õ «#OLO_®e. "≥\ì KåH˜sx x~°∂‡eOKåe.

33. "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åÅ Jaè=$kúH, |ÅÇ‘Ï# =~åæÅ ã=∞ãºÅ Ñiëê¯~åxH|_≥˚\ò x^èŒ∞Å#∞ Z‰õΩ¯=QÍ ˆH\Ï~ÚOKåe. „Ñ¨}ÏoˆH`«~° Y~°∞Û#∞«yæOK«∞H˘x „Ñ¨}ÏoHÍ Y~°∞Û#∞ ÃÑOKåe.

34. ÉÏºO‰õΩ JÑ¨ÙÊÖ’¡ J «ºkèHõ ÉèÏQÆO =º=™êÜ«∞~°OQÍxH˜ W"åfie.

35. Nâ‹·ÅO, kO_ç „áê*ˇ‰õΩìÅ HÕ^Œ =ÚOÑ¨Ù#‰õΩ QÆ∞~°~Ú# Éèí∂=ÚÅ‰õΩ#+ìÑïÇ¨~°O W"åfie. x~åfiã≤ «∞Å‰õΩ Ñ¨Ù#~å"å™êxfl HõeÊOKåe.

36. =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡ „Ñ¨[Å‰õΩ Láêkèx HõeÊOz W «~° „áêO`åÅ‰õΩ«~°e"≥àı§ =Åã¨Å#∞ x~ÀkèOKåe.

37. ~°OQÍÔ~_ç¤, "≥∞ ŒH±, =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’¡ [O@#QÆ~åÅ#∞ P#∞H˘xHÀ™êÎO„ èŒ Éèí∂™êfi=ÚÅ, «k «~°∞Å KÕ «∞Ö’¡ L#fl iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò Éèí∂=ÚÅ#∞,PO„ è• HÍÅhÅ Éèí∂=ÚÅ#∞ ™êfinè# Ñ¨~°K«∞H˘x P lÖÏ¡Å ¿Ñ ŒÅ‰õΩÑÖz ÃÑ\Ïìe.

38. Y=∞‡O lÖÏ¡Ö’ HÀ™êÎO„ èŒ ãÖÑ¨#∞flÅ PkèÑ¨ åºxfl `˘ÅyOKåe. Láêkè~°OQÆOÖ’, ~°"å}Ï ~°OQÆOÖ’, HÍO„\Ï‰õΩì ~°OQÆOÖ’, „HÍO\Ï‰õΩì ~°OQÆOÖ’,W «~° =$ «∞ÎÅÖ’ ™ê÷x‰õΩÅ‰õΩ, Pk"åã¨∞Å‰õΩ J=HÍâßÅ#∞ W"åfie.

39. [O@ #QÆ~åÅÖ’ K«∞@∞ì „Ñ¨Hõ Å „áêO`åÅÖ’ ã≤h x~å‡ «Å∞, «k «~°∞Å∞P„Hõq∞OK«∞‰õΩ#fl qÅ∞"≥·# Éèí∂=ÚÅ#∞, ãÖÑ¨ ŒÅ#∞ ™êfinè#Ñ¨~°K«∞H˘x„Ñ¨[Å‰õΩ ÑÖKåe.

40. HõÔ~hû, ~°Hõ Δ}, Hõ=¸ºxˆH+¨<£û =O\ ˜ "å\ ˜ q+¨Ü«∞OÖ’ ˆHO„^ŒOJkèHÍ~åÅ#∞ Hõey LO_ç, q∞ye# JkèHÍ~åÅ#∞ ~å„ëêìÅ‰õΩ W"åfie.P^•Ü«∞ =#~°∞Å ÑÖÑ≤}© HO„^•xH˜ 30%, ~å„ëêìÅ‰õΩ 70% LO_®e.

41. Pk"åã¨∞Å‰õΩ ã¨fiÜ«∞OáêÅ<åkèHÍ~åxfl ~å*ÏºOQÆ s «º QÆ∞iÎOz J=∞Å∞KÕÜ«∂e. U*hû Éèí∂=ÚÅ g∞ Œ, J@g ãOÑ Œ g∞ Œ "åiH q∞#Ç~ÚOÑÙÖËx Ç¨Ï‰õΩ¯ LO_®e. Pk"åã¨∞Å Jaè=$kú H˘~°‰õΩ U~°Ê_ç# U*ˇhûÅÖ’x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O "åiˆH LO_®e.

42. U*ˇhû „áêO`åÖ’¡H˜ yi[<Õ «~°∞Å KÀ~°ÉÏ@∞#∞ x~ÀkèOKåe. P „áêO «Láêkè J=HÍâßÅhfl "åiˆH K≥O^•e. yi[#∞Å‰õΩ Ñï„â◊=∞Ö’¡„áêux è•ºxfl, "å\Ï#∞ K«@ì| ŒúOQÍ „Ñ¨Hõ\ÕKåe.

23. Ñi„â◊=∞Å#∞ „ÑÉèí∞ «fi ~°OQÆOÖ’ ™ê÷Ñ≤OKåe. Ñi„â◊=∞Å#∞ ™ê÷Ñ≤OK«_®xH™ê÷xHõ áêi„âßq∞Hõ "Õ`«ÎÅ‰õΩ „áÈ`åûÇ¨xfl W"åfie. Wq =º=™êÜ«∞ãÖ|O èŒ"≥∞ÿ# Ñï„â◊=∞Å∞, ™ê÷xHõ =#~°∞Å g∞ Œ P è•~°Ñ¨_ç# Ñï„â◊=∞Å∞J~Ú LO_®e.

24. Ñ¨~åº=~°} HÍÅ∞ëêºxfl x"åiOz „Ñ¨[Å P~ÀQÍºxfl, rqOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯#∞HÍáê_®e. Ñ¨~åº=~°} HÍÅ∞+¨º x"å~°} K«~°ºÅ#∞ KÕÑ¨@ìx Ñï„â◊=∞Å#∞=¸ã≤"Õã≤, "å\˜Ö’ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl HÍi‡‰õΩÅ‰õΩ „Ñ¨`åº=∂flÜ«∞ U~åÊ@∞¡KÕÜ«∂e.

25. Ñ¨â◊√ãÖÑ¨^Œ#∞ Ç¨ÏiOz "Õ¿ã PÖò–Hõc~ü Ü«∂O„uHõ Ñ¨â◊√=^äŒâßÅ#∞=¸ã≤"ÕÜ«∂e. WÖÏO\˜ Ñ¨â◊√ =^èŒâßÅÅ‰õΩ =Ú#∞‡O^Œ∞ J#∞=∞uW=fi‰õÄ_»^Œ∞.

26. =∂#= =#~°∞Å#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ ã¨kfixÜ≥∂QÆ Ñ¨~°∞K«∞‰õΩ<Õ L «ÊuÎ q è•<åxflKÕÑ¨\ì, Ñ¨x Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ QÍº~°O\© KÕÜ«∂e. „Ñ¨[Å Láêkè J=HÍâßÅ#∞≥|ƒf¿ã ÃÇ·Ï>ˇH± Ü«∂O„fHõ~°} q è•<åÅ#∞ q_»<å_®e.

27. ÉÏQÍ "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åÅ‰õΩ, ÉÏQÍ "≥#∞Hõ|_ç# „Ñ¨[Å‰õΩ =∞øeHõJ=ã¨~åÅ#∞ fˆ~Û q èŒOQÍ Jaè=$kú „áê è•#º «Å∞ LO_®e.

28. ≥ÅOQÍ}Ï „áêO`åÅÖ’x Jxfl =#~°∞Å#∞ Jxfl lÖÏ¡Å‰õΩ ¿ÇÏ «∞| ŒúOQÍÑ¨Ù#óÑÖÑ≤}© KÕÜ«∂e.

29. ã≤OQÆ~}˜ ÉÁQÆ∞æ QÆ#∞Å #∞O_ç ÉÁQÆ∞æ#∞ ≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å J=ã¨~åÅ#∞f~Û q èŒOQÍ "å_»∞HÀ"åe. J Œ#ÑÙ ÉÁQÆ∞æ#∞ =∂„ «"Õ∞ |Ü«∞@ „áêO`åÅ‰õΩW"åfie.

30. „Ñ¨[Å „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å‰õΩ Ñ¨ÓiÎ QÍº~°O\© LO_®e. uO_ç, |@ì,WÅ∞¡ H˘~°‰õΩ áÈ~å_Õ Ç¨Ï‰õΩ¯ „Ñ¨[Å‰õΩO_®e. „Ñ¨[Å g∞ Œ H˘#™êQÆ∞ «∞#flÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ~å[ºÇ≤ÏOã xezáÈ"åe. áÈbã∞ HÍºOÑÙÅ#∞ ZuÎ"ÕÜ«∂e.|∂@HõÑ¨Ù Z<£H“O@~°¡#∞ =∂#∞HÀ"åe. aZãπZÑ¶π, ã≤P~üÑ≤ZÑ¶π «k «~°áê~å q∞e@s |ÅQÍÅ#∞ "≥#∞Hõ‰õΩ ÑÖáêe. ZÖÏO\˜ ~å[H©Ü«∞Jaè„áêÜ«∂ÅÃÑ·# x¿+ ŒO LO_»‰õÄ_» Œ∞.

31. \Ï_®, Ñä¡H± Ãã‰õÄºi\© Ü«∂‰õΩì =O\˜ "å\˜ HÕ Œ n~°…HÍÅO *ÿÖ’¡ L#fl~å[H©Ü«∞ MÿnÅ#∞ ÉË+¨~° «∞QÍ q_»∞ ŒÅ KÕÜ«∂e.

32. „â◊=∞‰õΩ «y# Ñ¶e «O ã¨∂„ «O g∞ Œ P è•~°Ñ¨_ç Hõhã¨ "Õ «# K«\Ïìxfl


i[~fi+#¡#∞ qq èŒ ‰õΩÖÏÅ, ≥QÆÅ [<åÉèÏ „áêuÑkHõ# ÑÙ#~ü=sæHõiOKåe.

54. ÉÏºO‰õΩÅ∞ WKÕÛ JÑ¨ÙÊÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ =º=™êÜ«∞ ~°OQÍxˆH K≥O^•e.=º=™êÜ«∞ L «Ê «∞ÎÅ‰õΩ, J@g L «Ê «∞ÎÅ‰õΩ y@∞ìÉÏ@∞ èŒ~°Å∞ ÅaèOKÕÖÏK«∂_®e.

55. ÃÑ ŒÌÑë¡ #∞O_ç x[=∂ÉÏ Œ∞‰õΩ Ô~·ÖËfi =∂~åæxfl «fi~°QÍ Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∂e.

56. =∞Ç¨Ï|∂Éò #QÆ~ü lÖÏ¡Ö’ >ÿQÆ~ü „áê*ˇ‰õΩì#∞ ZuÎ"ÕÜ«∂e.

57. Ñï„â◊=∞Å =º~°÷ Ñ¨ •~å÷Å#∞ =¸ã‘#kÖ’H˜ = ŒÅ‰õΩO_® K«∂_®e. D=º~°÷ Ñ¨ •~å÷Å =Å# «ÖˇuÎ# Ñ¨~åº=~°} HÍÅ∞+¨ºO, `åQÆ∞h\˜ H˘~° «,=º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ∞ Ñ¨xH˜ ~å‰õΩO_® áÈ=_»O =O\˜ ã¨=∞ã¨ºÅ#∞Ñi+¯iOKåe.

58. ≥ÅOQÍ}Ï „áêO « Ñï„â◊=∞Ö’¡ =zÛ# ÖÏÉèÏÅ#∞ D „áêO « Jaè=$kúHY~°∞ÛKÕÜ«∂e.

59. P~°∞ã¨∂„`åÅ Ñ¨^äŒHÍxfl LÅ¡OÑ¶≤∞Oz `≥ÅOQÍ}Ï „áêO`«O "åiH˜K≥O Œ=Åã≤# L^ÀºQÍÖ’¡ KÕi# ≥ÅOQÍ}Ë «~°∞Å#∞ "åi "åi „áêO`åÖ’¡L^ÀºQÍÖ’¡ xÜ«∞q∞Oz U~°Ê_ç# MÏmÖ’¡ ≥ÅOQÍ}Ï "åix ÑÖáêe.

60. ãÖÑ¨Ó~°‚ =∞^Œºáê# x¿+^è•xfl „Ñ¨[Å ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO`À Ñ¨\ ˜+¨ìOQÍJ=∞Å∞KÕÜ«∂e.

(„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}–„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ PHÍOHõΔÅ∞ J<Õ JOâ◊O g∞ Œ ZSÑ≤P~üZÑ¶π=~°OQÆÖòÖ’ 28, 29 _çÃãO|~°∞ 1997 ÕnÅÖ’ x~°fiÇ≤ÏOz# ã¨ Œã¨∞ûÖ’ ≥ÅOQÍ}

~å¢+ì ™ê èŒ# H˘~°‰õΩ q~°ãÖ`À ã¨Ç¨ qq èŒ ãÖã÷Å∞ P"≥∂kOz q_»∞ ŒÅ KÕã≤# Ñ¨„ «O)- #_»∞ã¨∞Î#fl ≥ÅOQÍ} - "Õ∞-2011

43. PkÖÏÉÏ Œ∞ lÖÏ¡ "≥#∞HõÉÏ@∞ «<åxfl Pã¨~åQÍ fã¨∞H˘x P lÖÏ¡Ö’™ê÷x‰õΩÅ‰õΩ K≥O Œ=Åã≤# L^ÀºQÍÅÖ’ W «~° lÖÏ¡Å "åix xÜ«∞q∞OKÕÑ¨ Œúux q_çzÃÑ\Ïìe. "å\˜Ö’ ™ê÷x‰õΩÅ#∞ xÜ«∞q∞OKåe.

44. yi[#∞Å ÉèÏ+¨‰õΩ, ãÖã¨ $uH˜ ~°HõΔ} HõeÊOKåe.

45. J„QÆ=~°‚ Ç≤ÏO Œ∂ „ÉÏÇÏ‡}©Ü«∞ ÉèÏ= *ÏÖÏxfl x~°∞‡eOKåe. ‰õΩÅ q=HõΔ#∞,JO@~åx «<åxfl ~°∂ÑÙ=∂áêe. ™êOÑ¶≤∞Hõ Jã=∂# «Å#∞ ˘ÅyOKåe.Œo «∞ÅÃÑ· J„QÆ=~å‚Å •_»∞Å#∞ xÅ∞=iOKåe.

46. Ñ¨Ù~°∞+¨™êfi=∞º ÉèÏ= *ÏÖÏxfl x~°∂‡eOKåe. „ã‘ÎÅÃÑ· J=∞Å=Ù «∞#fl =∞QÆÃÑ «Î<åxfl, „ã‘ÎÅÃÑ· [~°∞QÆ∞ «∞#fl J`åºKå~åÅ#∞ ~°∂ÑÙ =∂áêe. L «ÊuÎÖ’,WO\˜ Ñ¨xÖ’ „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ‰õΩ ã¨=∂# ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO LO_®e.

47. ™ê„=∞[º"å Œ q+ ãOã$uH =ºu~HõOQÍ áÈ~å_®e. =∂Ô~¯\ò ãOã¯ $ux=ã¨∞Î qx=∞Ü«∞ ãÖã¨ $ux, „ã‘Îx ã¨~°∞‰õΩQÍ K«∂¿ã ãÖã¨ $ux ~°∂Ñ¨Ù=∂áêe.

48. ≥ÅOQÍ}Ï ÉèÏ+¨‰õΩ, ãÖã¨ $uH˜ «y# Q“~°"åxfl, „ÑüÑüÎx HõeÊOKåe.

49. [O@#QÆ~åÅÖ’#∂, `≥ÅOQÍ}ÏÖ’x W`«~ ° „áêO`åÅÖ’#∂=Úã≤¡O"≥∞ÿ<åi\©Å g∞ Œ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl q=HõΔ#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂áêe. "åiH˜q^•º=HÍâßÅ#∞, Láêkè J=HÍâßÅ#∞ "≥∞~°∞QÆ∞ Ñ¨~°Kåe.

50. ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ L~°∂Ì Ô~O_»= JkèHÍ~°ÉèÏ+¨QÍ, ÉèÏëê ™êÇ≤Ï`åºÅ‰õΩ «y#Q“~°= „ÑüÑüÎx HõeÊOKåe.

51. q Œº#∞ „áê äŒq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯QÍ QÆ∞iÎOKåe. q^•º~°OQÆOÖ’ „ÃÑ·"Õ\©Hõ~°}#∞x~°∂‡eOz, „ÑÉèí∞ «fi ~°OQÆOÖ’<Õ q Œº JO ŒiH© JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’H =KÕÛÖÏK«∂_®e. q^•ºÜ«∂[=∂<åºxfl XH Q˘_»∞QÆ∞ HO ŒH Õ"åe. x~°HõΔ~åãº «#∞ÑÓiÎQÍ x~°∂‡eOKåe. =º=™êÜ«∂xH J#∞|O èŒ Ñi„â◊=∞Å‰õΩ ÀÇÏ ŒÑ_Õq Œº#∞, âß¢ã‘ÎÜ«∞ q Œº#∞ JOkOKåe. q^•º ãOã÷ÅÖ’ q^•ºi÷ ZxflHõÅ∞x~°fiÇ≤ÏOKåe.

52. "≥· •ºxfl „ÑÉèí∞ «fi ~°OQÆOÖ’<Õ LOKåe. „Ñ[Å J=ã~åÅ‰õΩ «y# q èŒOQÍP èŒ∞xHõ "≥· Œº ÑïHõ~åÅ`À ‰õÄ_ç# "≥· ŒºâßÅÅ#∞ <≥ÅH˘ÖÏÊe. „ÃÑ·"Õ\ò"≥· ŒºâßÅÅ#∞ =¸ã≤"ÕÜ«∂e.

53. [<åÉèÏ „áêu Ñ¨kHõ g∞ Œ Jxfl „Ñ¨*Ïã¨=Ú^•Ü«∂Å‰õΩ q^•º L^ÀºQÆJ=HÍâßÅÖ’ i[ˆ~fi+¨#¡ Ñ¨Ù#óÑÖÑ≤}© [~°QÍe. ≥ÅOQÍ}Ï „áêO «OÖ’q^•º L^ÀºQÆ J=HÍâßÅ∞ ™ê÷x‰õΩÅˆH ŒHÍ¯e. Zãπ.ã≤.,Zãπ.\˜.Å‰õΩ WKÕÛ


L «Î~åOK«Öò, =<åOK«Öò, K«fÎãπÑ¶∞_£ „Ñ¨ ÕºHõ ~å„ëêìÅ∞QÍ „Ñ¨Hõ\ÕK«|_®¤ P „Hõ=∞OÑ¨ÓiÎ HÍ=Åã≤ LOk. =ÚÑ¨ÊÜÕ∞à◊¡ „H˜ «O ÃÑ ŒÌ Z «∞Î# áÈ~å@O [iÑ≤ <åÜ«∞Hõ «fiq„^ÀÇ¨xH˜ QÆ∞~°~Ú# ≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨*ÏhHõO «=∞ ã¨=∞ã¨ºÅ Ñïëê¯~åxH˜ „Ñ¨ ÕºHõ≥ÅOQÍ} UÔH·Hõ =∂~°æOQÍ QÆ∞iÎOz L Œº=∂xH ã#fl Œú=∞=Ù «∞<åfl~°∞. D <ÕÑ äŒºOÖ’≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ PHÍOHõΔÅ#∞ „ÑüaOaOKÕ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ≥ÅOQÍ} ~å¢+ì ™ê èŒ#ÔH· áÈ~å@"Õ∞ =∂~°æOQÍ ' ≥ÅOQÍ} [#ã¨Éèí— U~°Ê_çOk.

HO„ Œ, ~å¢+ì „ÑÉèí∞`åfiÅ „Ñ*Ï=ºu~Hõ q è•<åÅ =¸ÅOQÍ ≥ÅOQÍ}Ö’ Ñi„â◊=∞Å∞=¸ «Ñ_»∞ «∞<åfl~Ú. Ñ¶e «OQÍ HÍi‡‰õΩÅ∞ |*Ï~°∞# Ñ_»∞ «∞<åfl~°∞. ™êQÆ∞h\ =ãuÖËHõáÈ=_»O HÍ~°}OQÍ =º=™êÜ«∞O ÉèÏ~°=∞=Ù «∞#flk. Éèí∂ ãÖã¨ ~°}Å∞ J=∞Å∞HÍHõáÈ=_»O HÍ~°}OQÍ Éèí∂™êfi=ÚÅ ÀÑ≤_ô =¸ÅOQÍ qÑs «OQÍ Pi÷Hõ, ™ê=∂lHõJã¨=∂# «Å∞ KÀ@∞KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. q Œº, "≥· Œº ™œHõ~åºÅ∞, Láêkè J=HÍâßÅ∞¿Ñ Œ „Ñ*ÏhHÍxH JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖË‰õΩO_® áÈÜ«∂~Ú. Pk"åã‘, Œo «, "≥∞ÿ<åi\©,=∞Ç≤Ïà◊Å∞ «k «~° ¿Ñ Œ „Ñ*ÏhHõOÃÑ· •_»∞Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú. Hõhã „Ñ*Ï™êfiq∞HõÇ¨Ï‰õΩ¯Å∞ HÍÅ~åã¨∂Î ~å[ºÇ≤ÏOã¨, x~°ƒO èŒO f„= «~° =∞=Ù «∞<åfl~Ú.

D <ÕÑ¨ äŒºOÖ’ ≥ÅOQÍ} „áêO « „Ñ¨[Å Hõhã¨ rq`å=ã¨~åÅ#∞ fˆ~ÛkQÍ,áœ~°∞Å Hõhã¨ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å#∞ Ñï~°HΔOKÕ q èŒOQÍ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìO U~°Ê_®Åx "Õ∞=Ú HÀ~°∞ «∞<åflO. D ÅHõΔ º™ê èŒ#‰õΩ =∞#‰õΩO_®eû#

J=QÍÇ¨Ï##∞, =∞#O <≥~°"Õ~åÛeû# Hõ~°Î"åºÅ#∞ g∞ =ÚO Œ∞OK«∞ «∞<åfl=Ú.

‰õΩ «∞ÉòëêÇ‘ÏÅ HÍÅOÖ’ 1591Ö’ ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £ #QÆ~°O x~å‡}"≥∞ÿOk. „H©IIâ◊II1713Ö’ "≥ÚQÆÖò ã∞ÉË •~°∞QÍ JãÉò *ÏÇ≤Ï x*ÏO-LÖò =ÚÖò ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £ =KåÛ_»∞.J «_»∞ 1724Ö’ ™êfi «O„`åºxfl „Ñ¨Hõ\ÕK«∞‰õΩ<åfl_»∞. W Õ x*ÏO „Ñ¨Éèí∞ «fiO, x*ÏO~å[ºO WOw¡+π ~å*ÏºxH˜ ™ê=∞O « ~å[º=∞~ÚOk. Ô~O_»= x*ÏO J~Ú# x*ÏOJbMÏ<£ 1764Ö’ HÀ™êÎ lÖÏ¡Å#∞, 1800ÖÖ’ ~åÜ«∞Åã‘=∞#∞ «# ÑïáêÅ#,Ãã·xHõ J=ã¨~åÅ HÀãÖ WOw¡+π "åiH˜ ^•YÅ∞ KÕâß_»∞.

JO Œ∞H D <å\H© HÀ™êÎ lÖÏ¡Å#∞ ã~å¯~ü lÖÏ¡Å∞QÍ#∞, ~åÜ«∞Åã‘=∞ lÖÏ¡Å#∞Œ «Î=∞O_»ÅOQÍ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞. D HÍ~°}OQÍ D „áêO`åÅ∞ "ÕÔ~·áÈ~Ú „a\©+π

áêÅ# HÕ Œ H˘#™êQÍ~Ú. ≥ÅOQÍ} <≥·*ÏO x~°O‰õΩâ◊ Ñ¶Óº_»Öò ÑïáêÅ#Ö’=ÙO_çOk. x~°O‰õΩâ◊ ~åK«iHõ =º=ã÷ [g∞O^•~°∞¡, *Ïw~åÌ~°∞¡, =ÚMËÎ •~°¡ HÍ~°}OQÍ`≥ÅOQÍ}Ï f„==∞~Ú# ^ÀÑ≤_ô, J}z"Õ`«Å‰õΩ QÆ∞Ô~· U=∂„`«O Jaè=$kúH˜<ÀK«∞HÀÖË Œ∞. 20= â◊ å|ÌO „áê~°OÉèíO #∞O_ç „a\©+π ™ê„=∂[º J=ã¨~åÅ

„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ ÅHõΔºO`À ≥ÅOQÍ} [#ã¨Éèíb

Ô~ O_»∞ =O ŒÅ ãÖ= «û~åÅ „a\©+π =Åã¨ áêÅ# HÍ~°}OQÍ =∞# Õâ◊OÖ’xqq^è Œ „áêO`åÅ =∞^è Œ º, *Ï`«∞Å =∞^è Œ º J<ÕH õ ~°HÍÅ Jã¨=∂#`«Å∞KÀ@∞KÕã∞‰õΩ<åfl~Ú. PÜ«∂ „áêO`åÅ, *Ï «∞Å „Ñ[Å =∞ èŒº J<≥·Hõº «, Jqâßfi™êÅ∞KÀ@∞ KÕã∞‰õΩO@∞<åfl~Ú. ÉèÏëê „ÑÜ«ÚHõÎ ~å„ëêìÅ <Õ~°Ê~°z#ÑÊ\H© "å\ L ÕÌâßºÅ∞<≥~°"Õ~°ÛHõáÈQÍ U Ñïëê¯~° =∂~åæxfl K«∂Ñ¨ÖËHõáÈÜ«∂~Ú. HÍj‡~ü, Dâß#º ÉèÏ~° «*Ï «∞Å q+Ü«∞OÖ’QÍx, W «~° „áêO`åÅ q+Ü«∞OÖ’QÍh x~°O‰õΩâ◊ HO„ Œ „ÑÉèí∞ «fiPkèÑ¨`«ºO =Å# ÃÑ¶_»~°Öò q^è•<åÅ∞ Ö’Ñ≤Oz qq^èŒ *Ï`«∞Å, „áêO`åÅJã¨=∂#`«Å∞ JÖÏˆQ H˘#™êQÆ@O =∂„`«"Õ∞ HÍ‰õΩO_® ~ÀA~ÀA‰õÄÃÑiyáÈ «∞<åfl~Ú. D Õâ◊ÑÙ ŒàÏs |∂~°∞"å áêÅ‰õΩÅ∞ D Jã=∂# «Å∞ ˘ÅyOK«\ÏxH˜ U =∂„ «O „Ñ¨Ü«∞uflOK«HõáÈQÍ J «ºO « x~°¡HΔÍºxfl „Ñ¨ Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞. 50ãÖ= «û~åÅ gi „Ñ¨*Ï =ºuˆ~Hõ, ^ÀÑ≤_ç q è•<åÅ HÍ~°}OQÍ Jxfl ~°OQÍÅÖ’Jã¨=∂# «Å∞ ÃÑiyáÈÜ«∂~Ú. ™ê=∂lHõ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ f„= «~°"≥∞ÿ Jã¨Ç¨Ï<åxH˜QÆ∞~°=Ù «∞#fl J<ÕHõ *Ï «∞Å∞ Ü« xÜ«∞<£ #∞O_ç q_çáÈ=_»O HÀãÖ, „áêO`åÅ∞ã¨fiÜ«∞O „ÑüÑüÎ HÀãÖ, „Ñ¨ ÕºHõ ~å„ëêìÅ HÀãÖ áÈ~å\ÏÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~Ú. PÜ«∂„áêO`åÅ∞ „Ñ¨*Ï L Œº=∂Å XuÎ_ç ^•fi~å H˘xfl „áêO`åÅÖ’ „Ñ¨ ÕºHõ ~å„ëêìÅ∞U~°Ê_»¤Ñ¨Ê\˜H© WOHÍ J<ÕHõ „áêO`åÅÖ’ áÈ~å\ÏÅ∞ [~°∞QÆ∞ «∂<Õ L<åfl~Ú.

=∞# Õâ◊OÖ’ QÆ «OÖ’ 16 ~å„ëêìÅ #∞O_ç <Õ\˜ 24 ~å„ëêìÅ U~åÊ@∞ nxH˜`å~å¯}O. WOHÍ *Ï~°öO_£, q Œ~°ƒù, L «Î~åYO_£, K«fÎãπÑ¶∞_£ ÖÏO\˜ „áêO`åÅÖ’~å¢+ì „ÑüÑüÎ HÀãÖ L Œº=∂Å∞ ™êQÆ∞ «∂<Õ L<åfl~Ú. D L Œº=∂Å Ñ¶e «OQÍ


PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò U~°Ê_»¤ <ÕÑ¨ äŒºO

=∞„^•ã¨∞ „ÃÑã≤_≥hûÖ’x PO„ èŒ „áêO «OÖ’ [g∞O^•s =º=ã÷‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ

[iy# „Ñ¨*Ï áÈ~å\ÏÅ∞ „a\©+π"å~°∞ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\ì# Ô~· åfis Ñ¨ Œúu h\˜ áê~°∞ ŒÅ

™œHõ~åºÅ∞, "å}˜[º ÑÖ@Å ÃÑ~°∞QÆ∞ ŒÅ =ÔQ·~åÅ∞ Jaè=$kúH˜ ^ÀÇ¨Ï ŒO KÕã≤#

=ÚYº"≥∞ÿ# JOâßÅ∞. Wq áêHΔHõOQÍ<≥·<å =º=™êÜ«∞ Jaè=$kúH˜ `À_»Ê_®¤~Ú.

D „Hõ=∞OÖ’ Jaè=$kÌ K≥O^Œ∞`«∞#fl „áêOfÜ«∞ |∂~°∞˚"å =~åæxH˜ JhflÇÏOQÆ∞Å∞#fl „áêO «O J=ã~°"≥∞ÿOk. =º=™êÜ«∞OÖ’ ÅaèOz# q∞QÆ∞Å∞ ÃÑ@∞ì|_çxH˘ «ÎQÍ Ñï„â◊=∞Å ™ê÷Ñ¨#‰õΩ qxÜ≥∂yOKåÅO>Ë =Ú_çã¨~°∞‰õΩ q Œ∞º ü J=ã¨~°=∞Ü«∂º~Ú. PO„ èŒ „áêO`åxH˜ Xi™êû ãïÇ¨Ï Œ∞ÌÖ’ L#fl =∂KüMO_£ [Åq Œ∞º üHO„ ŒO =∂„ «"Õ∞ JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LOk. Ñi„â◊=∂aè=$kúH Wk =∂„ «"Õ∞ ãiáÈ Œ∞.JO ÕHÍ‰õΩO_® D q Œ∞º ü L «ÊuÎ ã¨Ñ¡Üü∞Ö’ Z<Àfl ã¨=∞ã¨ºÅ∞<åfl~Ú. nx`ÀäŒ~°‡Öò „áê*ˇ‰õΩìÅ ™ê÷Ñ¨#‰õΩ ÉÁQÆ∞æ J=ã¨~°=∞~ÚOk. D ÉÁQÆ∞æ Yx[O HÀ™êÎO„ èŒÖ’

ÅÉèíºO HÍ Œ∞. JÖÏˆQ Ñï„â◊=∞Å Jaè=$kúH˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ# W «~° =Ú_çã¨~°∞‰õΩÅ∞,J@g ãOÑ Œ, ã≤"≥∞O@∞, ~å~Ú "≥Ú ŒÅ~Ú#q ≥ÅOQÍ}Ö’<Õ ÑÙ+¯ÅOQÍ Åaè™êÎ~Ú.nx`À áê@∞ Hõ$ëê‚, QÀ^•=i # Œ∞Å∞ ≥ÅOQÍ} „áêO «O #∞O_ç „Ñ=Ç≤Ïã∞Î<åfl~Ú.JÑ¨Ê\˜H˜ PO„ èŒ ~å„ëêìxH˜ ãÔ~·# ~å[ è•x ÖË Œ∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ ÖÏO\˜ ÃÑ ŒÌ #QÆ~°O≥ÅOQÍ}Ï Hõeã≤ qâßÖÏO„ èŒ U~°Ê_»@O «=∞ ãfi„ÑÜ≥∂[<åÅ HÀãO J «º=ã~°OQÍ

=ÚO Œ∞‰õΩ =zÛOk.

HÀ™êÎO„^èŒ Jaè=$kú`À áÈe¿ãÎ `≥ÅOQÍ} "≥#∞Hõ|_ç LOk. ~åÜ«∞Åã‘=∞,L «Î~åO„ èŒ Ñïã≤÷ «∞Å∞ ‰õÄ_® JO Õ.

≥ÅOQÍ}Ö’ <≥·*ÏO ^ÀÑ≤_ô =¸ÅOQÍ D „áêO «O Jaè=$kúH˜ <ÀK«∞HÀÖË Œ∞.<≥·*ÏO ~åA, Õâò=ÚMòÅ ^ÀÑ≤_ô Ñ‘_»# =Å¡ =º=™êÜ«∞O #∞O_ç ÅaèOKÕ q∞QÆ∞Å∞Ñ¨#∞flÅ ~°∂ÑÖÖ’ Hõ@ì=Åã≤# ã≤÷uÖ’ WHõ _» |∂~°∞˚"å =~°æO Jaè=$kú K≥O ŒÖË Œ∞.WHõ _ç Éèí∂q∞ <≥·*ÏO, Éèí∂™êfi=∞º =~°æO KÕ «∞Ö’¡ HO„nHõ$ «O HÍ=_»O •fi~å Pi÷HõqHÍãÖ [~°QÆÖË^Œ∞. ~åu<ÕÅÅ∞, x™êû~°"≥∞ÿ# Éèí∂=ÚÅ∞, h\ ˜ =#~°∞Å∞LÑ¨Ü≥∂yOK«∞HÀÖËx ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ =º=™êÜ«∞ Jaè=$kú «‰õΩ¯=QÍ LOk.

ÃÑ· Ô~O_»∞ „áêO`åÅ ~å[H©Ü«∞ Pi÷Hõ =º=ã÷Ö’ QÆÅ ÉèË •Å =Å¡ ™ê=∂lHõ~°OQÆOÖ’ f„="≥∞ÿ# ÉèË^•Å∞ H˘\ÁìzÛ#@∞¡QÍ L<åfl~Ú. PO„^è• „áêO`«OÖ’Pi÷HÍaè=$kú =Å¡<À, „a\©+π ÀÑ≤_ô •~°∞Å J=ã~åÅ HÀãO q^•ºaè=$kú K≥OkOk.XHõ"≥·Ñ¨Ù =º=™êÜ«∞OÃÑ· XuÎ_ç =Å¡ J Œ#Ñ¨Ù Éèí∂=ÚÅ HÀãÖ L^ÀºQÍÅ HÀãÖ

s`åº, x*ÏO „ÑÉèí∞ «fi J=ã~åÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ H˘xfl Ñi„â◊=∞Å∞ U~°Ê~°z#ÑÊ\H©

Jq <å=∞=∂„`«OQÍ<Õ q∞yÖÏ~Ú. JHõ¯_»Hõ¯_» H˘xfl áê~î°âßÅÅ∞, HõàÏâßÅÅ∞

U~°Ê_ç<å L#fl «=~åæÅ J=ã¨~åÅ#∞ =∂„ «"Õ∞ fˆ~ÛqQÍ<Õ Ñïq∞ «=∞Ü«∂º~Ú.

™ê=∂#º „Ñ¨[Å J=ã¨~åÅ HÀãÖ q Œº, "≥· Œº, ãÖˆHΔ=∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕÑ¨@ìHõ,

ãÖÑ¨^ŒÅ∞ áÈQÆ∞KÕã¨∞‰õΩ<Õ L^Õúâ◊ºO`À<Õ <≥·*ÏO „Ñ¨Éèí∞`«fiO `≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å#∞«~° «~åÅ∞QÍ ^ÀÑ≤_ô, ^Ò~°<åºÅ‰õΩ QÆ∞iKÕã≤Ok. ~åAÅ áêÅ#, ~°*ÏHÍ~°¡ áêÅ#,

≥Å¡ ˘~°Å Ñ¨~ÀHõΔ áêÅ# #∞O_ç „Ñ¨ã¨∞Î « #Å¡ ˘~°Å áêÅ# =~°‰õΩ D <å\˜H© U

~°OQÆOÖ’ ‰õÄ_® Jaè=$kúH˜ <ÀK«∞HÀÖË Œ∞. <å\˜ <≥·*ÏO áêÅ#Ö’ XHõ_»∞ Hõëêìxfl

^ÀK«∞‰õΩO>Ë =∞~˘Hõ_»∞ jÖÏxfl ^ÀKå_»∞. WOH˘Hõ_»∞ ^˘OQÆÖˇHõ¯Å∞ ~åã¨∂Î

zK«∞ÛÃÑ\Ïì_»∞. D ^ÀÑ≤_ô =~åæÅ áêÅ# `≥ÅOQÍ}Ï „QÍ=∞ã‘=∞Ö’¡ D<å\˜H©

x~å@OHõOQÍ H˘#™êQÆ∞ «∞#flk. Œo «, yi[#, |ÅÇ‘Ï# =~åæÅ "åix ‰õΩÅO¿Ñ~°∞`À Œ∂+≤ã¨∂Î =∞Ozhà◊¡‰õÄ, QÆOl hà◊¡‰õÄ <ÀK«∞HÀ‰õΩO_® KÕâß~°∞. «ÖˇuÎ

=∂\Ï¡_»= Œ∞Ì. XO\xO_® |@ìÅ∞O_»‰õÄ_» Œ∞. Œo «∞Å∞ K≥ÑCÅ∞ "Õã∞HÀ ‰õÄ_» Œ∞.

k#=∞O`å "≥\ìKÕã¨∂Î ZO_»‰õΩ ZO_»∞ «∂, "å#‰õΩ «_»∞ã¨∂Î «∂@∞¡ Ñ¨_»¤ QÆ∞_çÃãÖ’¡

WO\˜e¡áêk rq`åxfl H˘#™êyOKå~°∞. Éèí∂™êfi=ÚÅ∞, ëê=ÙHÍ~°¡ ŒQÆæ~° KÕã≤#

JÑ¨CÅ‰õΩ =_ô¤, K«„Hõ=_ô¤ ÖˇHõ Å`À ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ ÉÏxã¨ | «∞‰õΩÅ∞|uHÍ~°∞. Z Œ∞~°∞ =∂\Ï¡_ç<å, Hõ<≥fluÎ K«∂ã≤<å <åºÜ«∞™ê÷<åÅ tHõΔÅ∞ =~°‚<åf «O.

JÑ¨C_»∞ ^˘~°Å QÆ_ôÖË <åºÜ«∞™ê÷<åÅ∞. ^˘~°ÖË <åºÜ«∞xˆ~‚ «Å∞. HÍã≤xfl QÆOl hà◊¡

HÀãÖ ~å„uO|=à◊√¡ K≥@ì#Hõ Ñ¨Ù@ì#Hõ, Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ |∂z ÖˇHõ KÕÜ«∞‰õΩO_® ~ÀAÅ

«~°|_ç á⁄ÖÏÖ’¡<Õ LO_Õ"å~°∞. Hõ\Hõ <ÕÅÃÑ· f„="≥∞ÿ# K«eÖ’ x„kOKÕ"å~°∞. ãO= «û~°

HÍÅÑ¨Ù r`åÅ∞ x~°‚~ÚOKÕ ÖˇHõ Å QÍ~°_ôÖ’ ¿Ñ Œ„Ñ¨[Å#∞ xÅ∞=Ù^ÀÑ≤_ô KÕã¨∂Î "åi

ÉÏxã¨ | «∞‰õΩ<Õ =∞iO « |OnQÍ KÕã¨∞ÎO_Õk. S Õà◊¡ ÉÏÅÉÏeHõÅ∞ "≥Ú ŒÅ∞H˘xKå=Ù‰õΩ ŒQÆæ~°ÜÕ∞º =$ Œ∞úÅ •HÍ "≥\ì KÕÜ«∂eûO Õ. P~°∞QÍÅO Hõ+≤ìOz Ñ¨xKÕã≤<å

QÆOlhà◊¡‰õΩ <ÀK«∞HÀx | «∞‰õΩb_»∞ã∂Î [|∞ƒKÕã≤<å „áê}ÏÅ∞ áÈ~Ú<å «=∞ «Å~å «x

ãiÃÑ@∞ì‰õΩ |uHÍ~°∞. „QÍ=∂Ö’¡x ã∂¯à◊√¡ |O[~°∞ ˘_»∞¡QÍ, ÑO «∞à◊√¡ Éèí∂™êfi=ÚÅ

¿ã=‰õΩÅ∞QÍ QÆ∞ÖÏOys KÕ¿ã"å~°∞. Ñ¨ÅHõ |ÅÑÖ`À ã¨∂¯à◊§‰õΩ KÕ~åeû# z<åfl~°∞Å∞

=ÚÅ∞¡QÆ„~°, ÑÅ∞QÆ∞ áê~°Å`À Éèí∂™êfi=ÚÅ Ñâ◊√=ÙÅ∞ HÍÜ«∞\ÏxH, á⁄ÅO Ñ#∞Å‰õΩ

H˘O_»Å∞ QÆ∞@ìÅ∞ KÕ~"å~°∞. z<åfli K≥Ö¡à◊√§ H˘_»=e, |∞@ìÅ`À Ñ¨zÛHõ |Ü«∞à◊¡Ö’rqOKÕ"å~°∞. Ti z=~° LO_Õ Œo « "å_»Å∞ Hõ\˜Hõ ^•i„^•ºxH˜ zÇ¨flÅ∞QÍ

LO_Õq.


ÉèíiOKåe. q∞ye# ≥ÅOQÍ} „áêO «Ñ¨Ù P^•Ü«∂xfl P „áêO « Jaè=$kúH˘~°H Y~°∞ÛÃÑ\Ïìe.

2. ≥ÅOQÍ}Ö’ =∞ Œº x¿+ èŒOÃÑ· «∞k x~°‚Ü«∞O P „áêO « âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ Õ.

3. ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’x q^•º =ã¨ «∞Å#∞ P „áêO «Ñ¨Ù q^•º~°∞÷Å H˘~°HH\Ï~ÚOKåe. ÖË • ~å¢+ìOÖ’ L#fl "≥Ú «ÎO q^•ºãOã÷Åxfl\Ö’ =¸_»==O «∞ ≥ÅOQÍ} „áêO «O "åiH Uk J#∞‰õÄÅOQÍ LO>Ë •xx J=∞Å∞Ñ~°Kåe.

4. qbhHõ~°} =Å# J Œ#Ñ¨Ù L^ÀºQÍÅ ˘ÅyOÑ¨Ù «Ñ¨Êxãï J~Ú#Ñ¨C_»∞Ô~O_»∞ „áêO`åÅ "åix x+¨ÊuÎ „Ñ¨HÍ~°O `˘ÅyOKåe. P `«~åfi`«xÜ«∞q∞OÑ¨|_Õ L^ÀºQÍÅ ãÖYº LÉèíÜ«∞ „áêO`åÅ [<åÉèÏ „áêuÑ¨kHõÃÑ·LO_®e.

5. ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’ L^ÀºQÍÅ#∞ xs‚ « x+¨ÊuÎ „Ñ¨HÍ~°O á⁄O Œ_®xH˜x"åã¨ x|O èŒ#(=Úb¯ x|O èŒ#) LO_®e. nx H˘~°‰õΩ P „áêO «OÖ’12 ãÖ=`«û~åÅ x"åãÖ(`«~åfi`« 15 ãÖ=`«û~åÅ‰õΩ ÃÑOK«|_çOk)J=ã¨~°O.

6. `≥ÅOQÍ} „áêO`«OÖ’x =º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ#∞ „áêOfÜ«∞ =∞O_»eJ#∞=∞u ÖË‰õΩO_® J=∞‡_»O HÍh, H˘#_»O QÍh [~°QÆ‰õÄ_» Œ∞.

7. ` ≥ÅOQÍ} J=ã¨~åÅ#∞ ^ Œ $+ ≤ ìÖ’ =ÙOK « ∞H˘x P „áêO` «Ñ ¨ Ùã¨~°fi`À=ÚMÏaè=$kúx ™êkèOK«∞@‰õΩ XHõ „áêOfÜ«∞ =∞O_»e =ÙO_®e.≥ÅOQÍ} „áêO`åxH˜ K≥Ok# „Ñ¨}ÏoHõÅ∞, h\˜ áê~°∞ ŒÅ, =fi=™êÜ«∞O

áêi„âßq∞HÍaè=$k÷, L^ÀºQÆ =º=Ç¨~åÅxflO\˜ H©ÅHÍOâßÅ∞ „áêOfÜ«∞=∞O_»e Jnè#OÖ’ =ÙO_®e.

8. =ÚYº=∞O„u PO„^èŒ „áêO`«Ñ¨Ù "å_≥·`Õ `≥ÅOQÍ}Ï‰õΩ K≥Ok# =ºH˜ÎxLÑ¨=ÚYº=∞O„uQÍ xÜ«∞q∞OKåe. =∞O„u =∞O_»eÖ’ PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ}„áêO`åÅ‰õΩ K≥Ok# „Ñüx èŒ∞Å ãÖYº 3:2 x+¨ÊuÎÖ’ =ÙO_®e.

ÃÑ· XÑÊO^•ÅÖ’x U XHõ \ PO„ èŒ„Ñ Õâò J= «~°} #∞O_ç J=∞Å∞ [~°∞QÆÖË Œ∞.≥ÅOQÍ} „áêOfÜ«∞ Hõg∞\˜ J#∞=∞u ÖË‰õΩO_® PO„ èŒ „áêO «O #∞O_ç =Åã¨

=zÛ#"å~°∞ ÅHõΔÖÏk ZHõ~åÅ Éèí∂=ÚÅ#∞ Ju «‰õΩ¯= èŒ~°Å‰õΩ H˘O@∂<Õ =Ù<åfl~°∞.x*ÏO ™êQÆ~ü HÕ Œ JÑ¨Ê\˜H ™êQÆ∞Ö’ =Ù#fl Éèí∂=ÚÅ#∞, =ÚO Œ∞ =ÚO Œ∞ ™êQÆ∞

≥ÅOQÍ}‰õΩ =Åã¨Å∞ „áê~°OÉèí=∞Ü«∂º~Ú. ≥ÅOQÍ}Ö’ KåÖÏ KÒHõQÍ Éèí∂=ÚÅ∞^˘~°Hõ@O =Å¡ ‰õÄ_® =Åã¨ f„="≥∞ÿOk. Pi÷HÍaè=$kú, q^•ºaè=$kú`À áê@∞L^ÀºQÍÅ HÀãO JÖÏQ ≥ÅOQÍ}Ö’ =º=™êÜ«∞ Jaè=$kú HÀãO x*ÏO ãfiÜ«∞OQÍ=Åã¨Å#∞ „áÈ «ûÇ≤ÏOz J<ÕHõ ~å~ÚfÅ∞ HõeÊOKå_»∞. 1920 =~°‰õΩ x*ÏOÉÏ £,=~°OQÆÖò( «~åfi « U~°Ê_ç# Y=∞‡O lÖÏ¡) HÀ™êÎ "åã¨∞Å`À xO_çáÈ~ÚOk. D„Hõ=∞O qâßÖÏO„ èŒ U~°Ê_Õ HÍÅOÖ’ =∞iO «QÍ ÃÑiyOk. x*ÏO áêÅ#Ö’ q Œº,Pi÷Hõ ~°OQÍÅÖ’ "≥#∞Hõ|_ç LO_»@O =Å¡ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ Jaè=$kú K≥Ok#HÀ™êÎ „Ñ[Å`À áÈ\© Ñ_»ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ} UH©Hõ~°} «~åfi « =∞„^•ãπ„ÃÑã≤_≥hûÖ’ WOw¡+π K« Œ∞=ÙÅ∞ JÉèíºã≤Oz# PO„ è• |∂º~À„HÍ\˜H± =~°æO áêÅ<åÜ«∞O„`åOQÆOÖ’ H©ÅHõ ™ê÷<åÖ’¡ LO@∂ x~°O «~°O HÀ™êÎ Éèí∂™êfi=∞º |∂~°∞˚"å=~åæÅ‰õΩ ÖÏÉèí •Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# ~å[H©Ü«∞, Pi÷Hõ ÉèË~åÅ#∞ ‰õΩkiÛOk. Jxfl ~°OQÍÅÖ’H©ÅHõ"≥∞ÿ# Ñ¨ Œ=ÙÅ∞, L^ÀºQÍÅ∞ HÀ™êÎ "åi KÕ «∞Ö’¡H˜ "≥o¡áÈÜ«∂~Ú. qÑ¨s «"≥∞ÿ#ãOÑ Œ áÈQÆ∞KÕã∞‰õΩ#fl PO„ èŒ „áêOfÜ«∞ |∂~°∞"år HÍO„ÔQãπÖ’ ÑÅ∞‰õΩ|_ç ™êkèOzã¨fi «O„ « áÈ~å@ „Hõ=∞OÖ’ ˆHO„ Œ ŒàÏs |∂~°∞˚"åÅ`À SHõº"≥∞ÿ ÉèÏëê „Ñ¨Ü«ÚHõÎ~å„ëêìÅ U~åÊ@∞, ≥Å∞QÆ∞ „Ñ¨[ÅO Œ~°∂ XHõ>Ë HÍ"åÅ<Õ HÀ™êÎO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞,`≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å PHÍOHõΔÅ#∞ Pã¨~å KÕã¨∞H˘x PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò U~°Ê_»_»OÖ’#∂«=∞‰õΩ Pi÷Hõ „ÑÜ≥∂[<åÅ∞ Wq∞_ç LO_ÕÖÏ „Ñ=ÚY áê„ « =Ç≤ÏOzOk. =∞~À"≥·ÑÙ≥ÅOQÍ}Ö’x Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ∞, ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å ™êÜ«Ú èŒ Ô~· åOQÆ áÈ~å\ÏÅ

„Ñ¨ÉèÏ=O =Å¡ HÀ™êÎ |∂~°∞˚"år`À ‰õΩ=∞‡ÔHÂ PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò U~åÊ@∞‰õΩ ã¨∞=ÚY «=ºHõÎO KÕ™ê~Ú. J~Ú Õ ≥ÅOQÍ} „áêO « Éèí∂™êfi=∞º =~åæxH˜ `å=Ú PO„ è•„áêO «OÖ’ HõÅfi_»O =Å¡ #+ìáÈ`å=∞<Õ ÉèíÜ«∞O ‰õÄ_® f„=OQÍ<Õ LOk. JO Œ∞‰õΩD HÕk HÍ~°}ÏÅ∞ =ÚYº"≥∞ÿ#q. JÑ¨Ê\˜H „Ñ¨[Å#∞ ^ÀÑ≤_ô KÕã≤# q∞QÆ∞Å∞Ô~"≥#∂ºÖ’ PO„ èŒ |∂~°∞˚"år ‰õÄ_® "å\Ï á⁄O Œ∞ «∞O Œx ~åÉ’ÜÕ∞ Jaè=$kú„Ñ¨}ÏoHõÖ’ «=∞#∞ x~°¡HõΔ ºO KÕÜ«∞_»O [~°∞QÆ∞ «∞O Œx Jaè=$kú K≥Ok# HÀ™êÎ ÀáÈ\© Ñ¨_»ÖËHõ "åiH˜ =Åã¨QÍ =∂~°_»O [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ<Õ ÉèíÜ«∞O Ñ‘_çOKå~Ú.J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© 1956 ÃÑ ŒÌ =∞#∞+¨μÅ XÑ¨ÊO ŒO ^•fi~å PO„ èŒ „Ñ¨ Õâò ~å¢+ìOU~°Ê_çOk.

PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò U~°Ê_Õ =ÚO Œ∞ ÃÑ ŒÌ=∞#∞+¨μÅ XÑ¨ÊO ŒOÖ’D HÕk =ÚMÏºOâßÅ∞<åfl~Ú.

1. PO„^èŒ „Ñ¨^Õâò ~å¢+¨ ì ™ê^è•~°} ÑïáêÅ#, ~å¢+¨ ì ™ê÷~Ú L=∞‡_çHÍ~åºÅÜ«∂ÅÃÑ·# JÜÕ∞º Y~°∞Û PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ} „áêO`åÅ∞ 2:1x+ÊuÎÖ’


=~åæÅ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ „áêuÑ¨kHõ# 6 ã¨∂„`åÅ Ñ¨^äŒHõO „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\˜ì `≥ÅOQÍ}„Ñ¨*ÏhHÍxH˜ f~°x „^ÀÇ¨ÏO KÕã≤Ok.

P~°∞ ã¨∂„`åÅ∞ Wq

1. ~å„+ìOÖ’ "≥#∞Hõ|_»¤ „áêO`åÅ ã «fi~° Jaè=$kÌ À áê@∞ ~å¢+ì ~å[ è•xxxs‚ « Ñ¨ ŒúuÖ’ Jaè=$kú Ñ¨~°Û_®xH˜ HõzÛ «"≥∞ÿ# x èŒ∞Å#∞ H\Ï~ÚOKåe.J@∞=O\˜ „Ñ¨}ÏoHõÅ#∞ «Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_»OÖ’ "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åxH˜„áêux^èŒºO =Ç≤ÏOKÕ âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ`À ÉÏ@∞ H˘O^Œ~°∞ xÑ¨Ù}∞Å‰õΩÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HõeÊã¨∂Î XHõ ~å¢+ì ™ê÷~Ú „Ñ¨}ÏoHÍ É’~°∞¤#∞ "≥#∞Hõ|_ç#„áêO`åÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# LÑ¨ãÖÑ¶∂Å#∞ xÜ«∞q∞OKåe.

2. q^•º ãOã÷Ö’¡ ™ê÷xHõ JÉèíº~°∞÷Å‰õΩ „áê è•#º «xKÕÛ q+Ü«∞OÖ’ ~å„ëêìxHõO`åXˆH q è•<åxfl =iÎOÑ¨KÕÜ«∂e. ~å¢+ìOÖ’ =ÚYºOQÍ ~å[ è•x #QÆ~°OÖ’L#fl « q^•º =O «∞Å#∞ ÃÑOK«∞@ÔH· XHõ ˆHO„nÜ«∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xfl™ê÷Ñ≤OKåe.

3. XHõ xs‚`« ™ê÷~Ú =~°‰õΩ „Ñ¨=ÚY „Ñ¨Éèí∞`«fi L^ÀºQÍÅ xÜ«∞=∂HÍÅq+¨Ü«∞OÖ’ ™ê÷x‰õΩÅˆH „áê è•#º «hÜ«∂e. „Ñ¨"≥∂+¨#¡ q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_®xs‚ « ™ê÷~Ú =~°‰õΩ D x|O èŒ#Å#∞ áê\ÕKåe.

4. L^ÀºQÆ xÜ«∞=∞HÍÅ∞,ã‘xÜ«∂i\ ˜,„Ñ¨"≥∂+¨#¡ =O\ ˜ q+¨Ü«∂Ö’¡L «Ê#fl=∞ÜÕ∞º Ñ¶≤~åº Œ∞Å#∞ ÑïjeOK«_®xH˜ L#fl « JkèHÍ~åÅ∞QÆÅ XHõJ_ç‡x„¿ãì\ò „\ ˜|∞#Öò#∞ xÜ«∞q∞OKåe. J@∞=O\˜ „\˜|∞#Öò WKÕÛx~°‚Ü«∂Å#∞ ~å„+ì „Ñ¨Éèí∞ «fiO J=∞Å∞ Ñ¨~åÛe.

5. ÃÑ·# q=iOz# ã¨∂„`åÅ#∞ áê\ÕK«_»OÖ’ JxtÛ`« Ñïã≤÷`«∞Å#∞x"åiOK«∞@‰õΩ ÉèÏ~° « ~å*ÏºOQÍxfl «QÆ∞ q èŒOQÍ ã¨=iOKÕ JkèHÍ~åxfl~å¢+ìÑüH˜ HõeyOKåe.

6. ÃÑ·# ã∂zOz# =∂~åæxfl J=ÅOaOK«xKÀ =Úb¯ x|O èŒ#Å∞ ≥ÅOQÍ}„áêOfÜ«∞ Hõq∞\© H˘#™êyOÑ¨Ù J#=ã¨~°=∞=Ù`å~Ú.

D P~°∞ ã¨∂„`åÅ Ñ¨ äŒHõO PO„ èŒ, ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å ã¨=∞+≤ì ™œÉèÏQÍºxH˜~°∂á⁄OkOz# UÔH·Hõ z\Ï¯QÍ WOk~å „Ñ¨Éèí∞ «fiO ^•x ™ê÷xHõ =O « •~°∞Å∞ J ÕÑ¨xQÍ _»ÉÏƒ H˘\Ïì~Ú. D Ñ¨ äŒHõO PO„ è•, ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å ã¨=∞+≤ì ™œÉèÏQÆºO<≥ÅH˘ÅÊ_»O HÍ Œ∞ Hõ • W~°∞ „áêO`åÅ „Ñ[ÅÖ’ Jqâßfi™êxfl, Õfiëêxfl ~°QÆ∞Å∞H˘eÊ

JÜÕ∞º Éèí∂=ÚÅ#∞ Y=∞‡O, =~°OQÆÖò, PkÖÏÉÏ £, =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü, HõsO#QÆ~ülÖÏ¡Ö’¡ Éèíq+¨º`üÖ’ h\˜ ã¨^Œ∞áêÜ«∂Å∞ á⁄O^Õ Éèí∂=ÚÅ#∞ ãÖáêkOKå~°∞.™ê÷x‰õΩÅH L^ÀºQÍÅ∞ W=fi=Åã≤# x|O èŒ#Å∞ L#flÑÊ\H© ≥ÅOQÍ}Ö’x L^ÀºQÆMÏmÅÖ’ PO„ èŒ „áêO «O"åi<Õ ÃÑ ŒÌZ «∞Î# xÜ«∞q∞OKå~°∞. ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’xq^•º ãÖã÷Ö’¡ «Ñ¨C_»∞ ãïìÑ¶≤H\òû`À HÀ™êÎ PO„ èŒ ãÖÑ¨#fl=~åæÅˆH ÃÑ ŒÌ Z «∞Î#ã‘@∞¡ HõeÊOKå~°∞.

`≥ÅOQÍ} „áêO`åxH˜ ãÖ|OkèOz# q∞QÆ∞Å∞ x^èŒ∞Å#∞ PO„^èŒ „áêO`«Ñ¨ÙJaè=$kú H˘~°‰õΩ «~°eOKå~°∞. L^ÀºQÆã∞÷Å „Ñ"≥∂+#¡Ö’ ≥ÅOQÍ} „áêO «O "åixJ}z"ÕÜ«∞_»O [iyOk. HÀ™êÎ PO„ èŒ „áêO «O #∞O_ç =Åã =zÛ#"å~°∞ ≥ÅOQÍ}„áêO «OÖ’ U HÍ~°º„Hõ=∂xfl KÕÑ\˜ì<å, U ãOã÷#∞ xi‡Oz<å =ÚYº"≥∞ÿ# ã≤|ƒOkx«=∞ „áêO «O #∞O_Õ kQÆ∞=∞u KÕ™ê~°∞. PYiH˜ ≥ÅOQÍ} „áêO «Ñ¨Ù ÉèÏ+¨#∞,

ãÖã¨ $ux HÕK«Ñ¨~Û q èŒOQÍ „Ñ¨=iÎOKå~°∞.

D Ñïã≤÷ «∞Å =Å# #+ìáÈ~Ú qã≤y# q^•º~°∞÷Å∞, L^ÀºQÆ∞Å∞, Ü«Ú=[#∞Å∞,"Õ∞ è•=ÙÅ∞ 1968-69 ãO= «û~åÅÖ’ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∂xfl q∞e>O\òQÍ#_çáê~°∞. 370 =∞OkH˜ÃÑ·QÍ „áê}ÏÅ#∞ JiÊOKå~°∞. L Œº=∞O f„= ~°∂ÑÖ^•ÅÛ_»O`À W~°∞ „áêO`åÅ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Hõeã≤ XHõ ''JdÅÑHõΔ XÑÊO ŒO——KÕã∞‰õΩ<åfl~°∞. H˘xfl <≥ÅÖ’¡<Õ „Ñ è•#=∞O„u WOk~åQÍOnè XHõ ''J+ìã∂„ « Ñ äŒHõO——„Ñ¨Hõ\ÕzOk. Wq Uq ‰õÄ_» ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å#∞ #q∞‡OK«ÖËHõ áÈÜ«∂~Ú. HO„ Œ„Ñ¨Éèí∞ «fiO x~°ƒO èŒOQÍ J}z "ÕÜ«∞K«∂ã≤Ok.

DÖ’QÍ 1971, áê~°¡"≥∞O\ò ZxflHõÅ∞ ~å=@O „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞<åÜ«∞Hõ åfixfl KÕlH˜ OK«∞‰õΩ#fl HÍO„ÔQãπÖ’x JãÖ «$ÑÎ â◊‰õΩÎÖ·# |_®Éèí∂™êfi=∞º=~åæÅ∞ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨*Ïã¨q∞u ¿Ñ~° ZxflHõÖ’¡ ky ≥ÅOQÍ}Ö’x 14 áê~°¡"≥∞O\òã‘@¡Ö’ 10 ™ê÷<åÅ#∞ ÔQÅ∞K«∞‰õΩx „Hõ=∞OQÍ ÉèÏ~° « ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~åæÅ`À~årÑ¨_ç L Œº=∂xH˜ J=HÍâ◊"å ŒO`À „^ÀÇ¨ÏO KÕâß~Ú.

J «~åfi « PO„ èŒ„áêO « áêÅHõ=~åæÅ∞ =Úb¯ x|O èŒ#Å∞ ~å*ÏºOQÆ| Œú"Õ∞J<Õ ã¨∞„Ñ‘OHÀ~°∞ì f~°∞Ê`À „Ñ¨ ÕºHõ PO„ èŒ~å„+ìO HÀãÖ L Œºq∞OKå~°∞. ≥ÅOQÍ}„áêOfÜ«∞ Hõq∞\©x ~° Œ∞ÌKÕÜ«∂Åx Ñ¨@∞ì|\Ïì~°∞. Z@∞=O\˜ +¨~° «∞Å∞, Ç¨g∞Å∞,XÑ¨ÊO^•Å∞ ÖË‰õΩO_® ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ «=∞`À(PO„ èŒ À) Hõeã≤ =ÙO_®Åx,ÖË • «=∞‰õΩ „Ñ ÕºHõ PO„ èŒ~å¢+ìO HÍ"åÅx „Ñ ÕºHõ PO„ èÀ Œº=∞O _ç=∂O_£ KÕã≤Ok.D ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ J=HÍâ◊"å Œ ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO PO„ èÀ Œº=∂xfl KÕÑ¨\ì# L#fl «


ZÅ¢HìHõÖò, J\’"≥ÚÉ·Öòû, Ñ¨Ù_£ „áê_»‰õΩì û «k «~° Ñï„â◊=∞Å∞ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞. H˘™êÎ„áêO`«OÖ’ ™ê÷Ñ≤Oz# Ñï„â◊=∞Å‰õΩ `≥ÅOQÍ} #∞O_ç =Ú_ç ã¨~°∞‰õΩ q^Œ∞º`ü"å_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. „Ñã∞Î «O HO„ ŒOÖ’x ŒàÏs |∂~°∞"å =~°æO`À q∞ÖÏY ü J~Ú#PO„ èŒ ŒàÏs |∂~°∞˚"å =~åæÅ Ñï„â◊=∞Å ~°OQÆOÖ’ qÑ¨s «"≥∞ÿ# ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ÃÑ\˜ìOk. ≥ÅOQÍ}Ö’ ™ê÷Ñ≤Oz# Ñi„â◊=∞Ö’¡ HÀ™êÎ "åi<Õ „Ñ è•#"≥∞ÿ# L^ÀºQÍÖ’¡xÜ«∞q∞OKå~°∞. D á¶êºHõìs Ü«∞[=∂#∞Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ ‰õÄbÅ∞ áÈ~å_ç Õ Pã¨=∞Ü«∂Ö’¡ gi áÈ~å\Ïxfl qzÛù#flO KÕÜ«∞_®xH˜ HÀ™êÎ #∞O_ç ‰õÄbÅ#∞~°Ñ≤Êã¨∞Î<åfl~°∞, D ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å‰õΩ „Ñ¨Éèí∞ «fiO ÉÏºO‰õΩÅ #∞O_ç ŒO_çQÍ ~°∞}ÏÅ~°∂ÑÖÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç ã¨=∞‰õÄ~°Û_»O`À ÉÏ@∞ J<ÕHõ ~å~ÚfÅ∞ ~Úã¨∞Î<åfl~°∞.

=∞~À"≥·Ñ¨Ù ≥ÅOQÍ}Ö’ H˘ «Î Ñï„â◊=∞Å#∞ ™ê÷Ñ≤OK«HõáÈQÍ áê «Ñï„â◊=∞Å#∞=¸ã≤"Õã∞Î<åfl~°∞. J[O*ÏÇ≤Ï q∞Å∞¡ =¸ «Ñ_Õ Œâ◊‰õΩKÕiOk. D =∞ èŒº ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £#QÆ~°OÖ’x Pbfi<£ P\’ Ü« x\ò#∞. iÑä¡H± á¶È~üì HõOÃÑhÅ#∞ =¸ã≤ "Õ™ê~°∞.S._ç.Ñ≤.Ü«∞Öò. =O\ Ña¡H± ~°OQÆ ãOã÷Å#∞ =¸ã≤"Õã∞Î<åfl~°∞. QÀ^•=iYx Z~°∞=ÙÅá¶êºHõìsx, cK«∞Ñë¡ (=∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü )P~ÚÖò ã‘_£û HO„^•xfl =¸ã≤"Õ « ÉÏ@Ö’<Õ#_çÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. „Ñ¨ã¨∞Î « K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiO =∞ÖË+≤Ü«∂, ÇÖHÍOQ∑Å‰õΩ "≥o§ÃÑ@∞ì|_»∞Å <åHõi¬OKÕ Ñ¨ äŒHõOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ qâßYÑ¨@ì}O‰õΩ HÍ~°¡ á¶êºHõìsx, W «~°W<£„á¶ê¢ãìHõÛ~ü ã Œ∞áêÜ«∂Å#∞, ÃÑ@∞ì|_»∞Å#∞ PÇfixOKå_»∞. Z<åflÔ~· =∞bì <Õ+#ÖòHõOÃÑhÅ, „ÑÑOK«ÉÏºO‰õΩÅ =ÚO Œ∞ "≥∂Hõie¡ ÃÑ@∞ì|_»∞Å HÀãO „ÑÜ«∞uflã∞Î<åfl_»∞.„Ñ¨Éèí∞ «fiO ÅHõΔ º „Ñ¨Hõ@#Ö’ „áÈ`åûÇ¨ÏHÍÅÖ’ áêi„âßq∞Hõ ãÖã÷Å`À [~°∞QÆ∞ «∞#flK«~°ºÖ’¡ qâßYÑ¨@ì}O #∞O_ç <≥Å∂¡~°∞ =~°‰õΩ f~°„áêO «O ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £ q∞#Ç¨ UW «~° „áêO`åÅ‰õΩ Ñï„â◊=∞Å∞ fã¨∞‰õΩ~å=_»OÖ’ „Ñ¨Éèí∞ «fi"Õ∞ ã¨∞=ÚYOQÍ ÖË Œ∞.Wk =∞ÖË+≤Ü«∂ Ñ¨~°º@# «~åfi « ã¨Ê+ì=∞~ÚOk. qãÎ $ «OQÍ HÍi‡‰õΩÅ‰õΩ LáêkèHõeÊOKÕ Ñi„â◊=∞Å#∞ =¸ã≤"Õã≤ P èŒ∞xHõ"≥∞ÿ# =∞bì<Õ+#Öò HõOÃÑhÅ ÃÑ@∞ì|_»∞Å`ÀZQÆ∞=∞u „áê è•#ºO QÆÅ Ñï„â◊=∞Å *’<£û#∞ ™ê÷Ñ≤OK«_»O g\˜Ö’ KÒHõQÍ „â◊=∞#∞^ÀÑ≤_ô KÕÜ«∞_»O =Ú_çã~°∞‰õΩÅ#∞ HÍ~°∞ KÒHõQÍ J=∞‡_»O •fi~å „Ñ*ÏhHÍ#flO «\xf„="≥∞ÿ# ^ÀÑ≤_ôH˜ QÆ∞iKÕ¿ã „Ñ¨}ÏoHõÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. =∞bì<Õ+¨#Öò HõOÃÑhÅ,Z<£P~üSÅ Ñï„â◊=∞Å ™ê÷÷Ñ¨#Å =Å¡ ^ÀÑ≤_ô f„= « À áê@∞ ~å¢+ìOÖ’ H˘xfl„áêO`åÅ∞(W<£„á¶ê¢ãìHõÛ~ü ã¨ Œ∞áêÜ«∂Å∞) Jaè=$kú K≥O Œ∞ «∂ «H˜ # „áêO`åÅ∞f„=OQÍ "≥#∞Hõ|_çáÈ`å~Ú. D "≥#Hõ|_ç# „áêO`åÅ∞ =Ú_çã¨~°∞‰õΩ, q Œ∞K«ÛùHÎ,ÉÁQÆ∞æ, KÒHõ =∂#= â◊HÎx ã¨Ñ¡Üü∞ KÕ¿ã ˆHO„^•Å∞QÍ U~°Ê_ç Œ∞~°ƒù~° ^•i„^•ºxH˜QÆ∞~°=Ù`å~Ú. D „Hõ=∞OÖ’ „áêO`åÅ =∞ èŒº =∞iO « Jã=∂# «Å∞ ÃÑ~°QÆHõ «ÑÊ=Ù.

W~°∞=Ùi A@∞ì#∞ ˆHO„^ŒO `«# KÕuÖ’ LOK«∞‰õΩ<ÕÖÏ KÕã≤O^Œx QÆ`« K«i„`«≥eÜ«∞*Ëã≤Ok. D Ñ¨ äŒHõO QÆ «OÖ’ HÍy`åÅ =~°ÔH·<å Ñïq∞ «"≥∞ÿ<å XÑ¨ÊO^•Åx

ÑÓiÎQÍ ~° Œ∞Ì KÕÜ«∞_®xH PkèHõºO QÆÅ PO„ èŒ áêÅHõ=~åæÅ‰õΩ ZO «QÍ<À À_»Ê_çOk.PY~°∞H˜ P~°∞ã¨∂„`åÅ Ñ¨ äŒHõOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ <å=∞=∂„ «OQÍ U~°Ê_ç# ~å¢+ì ™ê÷~Úáê¡xOQ∑ É’~°∞¤#∞, "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åÅ LÑ¨ãÖÑ¶∂xfl ‰õÄ_® Zhì ~å=∂~å=Ù=ÚYº=∞O„u HÍQÍ<Õ ~° Œ∞ÌKÕâß_»∞. HÍy`åÅ ÃÑ·<Õfl L#fl J_»¤O‰õΩÅ∞ ‰õÄ_® `˘ÅyáÈ=_»O`À `≥ÅOQÍ} Jaè=$kú H˘~°‰õΩ ˆH\Ï~ÚOKåeû# x^èŒ∞Å#∞ PO„^è•„áêO`åxH˜ Ü«∞ èÕK«ÛùQÍ «~°eOKå~°∞.

P~°∞ã∂„`åÅ Ñ äŒHõO J=∞Å∞KÕ¿ã ¿Ñ~°∞`À ≥ÅOQÍ} ÇÏ‰õΩ¯Å∞ D HOk q èŒOQÍÇ¨ÏiOz "ÕÜ«∞|_®¤~Ú.

1. =Úb¯ x|O èŒÅ∞ ~° Œ∞ÌKÕÜ«∞_»O

2. ≥ÅOQÍ} „áêOfÜ«∞ Hõq∞\©x ~° Œ∞ÌÑ¨~°Û_»O.

3. ~å¢+ì |_≥\òÖ’ ≥ÅOQÍ} „áêO`åxH˜ K≥Ok# P^•Ü«∞ =ºÜ«∞ q=~åÅ#∞q_çQÍ K«∂¿Ñ P#"å~ÚfH˜ ã¨fiã≤ÎK≥Ñ¨Ê_»O.

4. ~å¢+ìOÖ’ L#fl Ô~O_»∞ „áêO`åÅ#∞ U_»∞ *’#∞¡QÍ qÉèílOz ≥ÅOQÍ}„áêO «Ñ¨Ù JO «~åƒùQÆ"≥∞ÿ# ~å[ è•x #QÆ~åxfl q_»nã≤ „Ñ¨ ÕºHõ *’<£QÍx~åúiOK«_»O.

5. ™ê÷xHõ JÉèíº~°∞úÅ∞QÍ QÆ∞iÎOÑ¨|_»∞@‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO L#fl 15 ãÖ= «û~åÅx"åã¨ Ñïq∞ux <åÅ∞QÆ∞ ãÖ= «û~åÅ‰õΩ «yæOK«_»O.

QÆ`« 40 ãÖ=`«û~åÅ HÍÅOÖ’ K«qK«∂ã≤# KÕ^Œ∞ J#∞Éèí"åÅ <ÕÑ¨^äŒºOÖ’≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ «=∞‰õΩ [iy#, WOHÍ [~°∞QÆ∞ «∞#fl J<åºÜ«∂Å QÆ∞iOz =∞m¡

PO^Àà◊# K≥O Œ_»O ã¨Ç¨Ï[O. r=# Œ∞Å∞, ÉÁQÆ∞æ xÅfiÅ∞, J@g ãÖÑ¨ Œ ÖÏO\˜Z#ÖËx ã¨Ç¨Ï[ =#~°∞Å∞#flÑ¨Ê\˜H© ≥ÅOQÍ} „áêO «O "≥#∞Hõ|_çáÈ~ÚOk.

PO„ èŒ Jaè=$kú- ≥ÅOQÍ} "≥#∞HõÉÏ@∞

áêi„âßq∞Hõ ~°OQÆO

PO„ èŒ„Ñ Õâò U~°Ê_ç# «~°∞"å « ≥ÅOQÍ}Ö’x =Ú_ç ã~°∞‰õΩÅÃÑ·<å q Œ∞º üÃÑ·<åJ è•~°Ñ¨_ç HÀ™êÎ |∂~°∞˚"å=~°æO, HÀ™êÎ À ÉÏ@∞ ≥ÅOQÍ}Ö’ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ ÃÑ\ìã≤"≥∞O\ò, Z~°∞=ÙÅ∞ =∂#∞º á¶êHõÛiOQ∑ Ñï„â◊=∞Å∞, „QÍ<≥·\ò, á¶ê~å‡ ã¨∂º\˜HõÖòû,


#∞O_ç 72,712 ZHõ~åÅ‰õΩ, =∞ÇÏ|∂Éò#QÆ~ü 1,66,966 #∞O_ç 9,447 ZHõ~åÅ‰õΩ,#Å¡Q˘O_» 1,10,441 #∞O_ç 24,861 ZHõ~åÅ‰õΩ, =~°OQÆÖò 1,99,786 #∞O_ç1,45,695 ZHõ~åÅ‰õΩ, HõsO#QÆ~ü 1,92,245 #∞O_ç 86,117 ZHõ~åÅ‰õΩ,J^•ÖÏÉÏ £ 44,382 #∞O_ç 45,371 ZHõ~åÅ‰õΩ «yæOk (Y=∞‡O lÖÏ¡ XHõ >Ë90,222 #∞O_ç 1,06,524 ZHõ~åÅ‰õΩ K≥~°∞=ÙÅ „HÕ Œ =fi=™êÜ«∞O ÃÑiyOk.≥ÅOQÍ} "åfiÑÎOQÍ "≥Ú «ÎO 11,05,119 #∞O_ç 5,59,255 ZHõ~åÅ‰õΩ «yæOk.

ÉèÏs „Ñ¨*ˇ‰õΩìÅ x~å‡}OÖ’#∞ h\˜ #∞O_ç ˆH\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ Ö’#∞ ≥ÅOQÍ}ÏKåÖÏ q=HõΔ‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù «∞#flk. <åQÍ~°∞˚# ™êQÆ~ü „áê*ˇ‰õΩì #∞O_ç JOkOKåeû#h\ XÑÊO^•xfl HÍÅ Œ<åfl~°∞. 1954Ö’ PO„ èŒ, ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £ ~å„ëêìÅ‰õΩ K≥O^•eû#h\˜ q+¨Ü«∞OÖ’ Ô~O_»∞ „áêO`åÅ∞ ã¨=∂#OQÍ "å_»∞‰õΩ<Õ q èŒOQÍ XÑ¨ÊO ŒO‰õΩkiOk. „áê*ˇ‰õΩì #∞O_ç `≥ÅOQÍ}Ö’ 3,19,645 ZHõ~åÅ∞, HÀ™êÎO„^èŒÖ’6,80,335 ™êQÆ∞ J=Ù «∞Ok. J~Ú Õ XÑÊO^•xfl HÍÅ~åz HÀ™êÎO„ èŒ‰õΩ 4,80,355ZHõ~åÅ∞ ™êQÆ∞ ÃÑ~°QÆQÍ ≥ÅOQÍ}Ï‰õΩ 4,80,355 ZHõ~åÅ∞ ™êQÆ∞ «yæOk.

„j~åO™êQÆ~ü „áê*ˇ‰õΩì (Zãπ.P~ü.Zãπ.Ñ≤.)

x*ÏO ¿ãì\ò P èŒfi~°ºOÖ’ Hõ™êÊÑ¨Ù~°O = ŒÌ 1942 Ö’ ~°∂Ñ¨Ùk Œ∞Ì‰õΩ#fl „áê*ˇ‰õΩì#∞1963Ö’ „áê äŒq∞Hõ „Ñüáê Œ#Å‰õΩ q~°∞ ŒúOQÍ ™ê=∞~å÷ºxfl «yæOz áÈK«Oáê_»∞= ŒÌ x~å‡}O KÕ™ê~°∞.330 \.Ü«∞O.ã≤. h~°∞ LÑÜ≥∂yOK«∞H˘=_®xH L ÕÌtOK«|_ç#„áê*‰õΩì#∞ „Ñã∞Î «O 90 \.Ü«∞O.ã≤. Å‰õΩ ‰õΩkOKå~°∞. nx =Å¡ 20 ÅHõΔÅ ZHõ~åÅ‰õΩÃÑ·QÍ h~°OkOK«=Åã≤# „áê*ˇ‰õΩì 3 ÅHõΔÅ ZHõ~åÅÔH·<å h~°∞ JOkOK«_»OÖË Œ∞.=∞~À "≥·Ñ¨Ù D „áê*ˇ‰õΩì Ô~O_» = Œâ◊ HÕ Œ HÍHõfÜ«∞ HÍÅ∞=#∞ 234 H˜.g∞.#∞O_ç347 H˜.g∞.=~°‰õΩ =¸ã≤#kÖ’ HõÅ∞=_»O ^•fi~å =~°OQÆÖò, Y=∞‡O, #Å¡Q˘O_»lÖÏ¡Ö’x 3.10 ÅHõΔÅ ÃÇÏHÍì~°¡‰õΩ h\˜ áê~°∞^ŒÅ =ãüx HõeÊOK«=K«∞Û. D„Ñüáê Œ#Åhfl HÍy`åÅˆH Ñïq∞ «"≥∞ÿ<å~Ú.

Nâ‹·ÅO Z_»=∞ HÍÅ∞= (Zãπ.ZÖò.a.ã≤.)

1979Ö’ =ÚYº=∞O„uQÍ =Ù#fl JO[Ü«∞º.1983Ö’ =ÚYº=∞O„u J~Ú#Zhì ~å=∂~å=Ù W ŒÌ~°∂ â◊O‰õΩ™ê÷Ñ# KÕâß~°∞. 1,060 HÀ@∞¡ Y~°∞ÛHÍQÆÅ D „áê*‰õΩìÑÓiÎ J~Ú Õ #Å¡Q˘O_» lÖÏ¡Ö’ 3 ÅHõΔÅ ZHõ~åÅ‰õΩh~°∞ JOkOKÕ gÅ∞=ÙO@∞Ok.Ô~O_»∞ ŒâßÉÏÌÅ HÍÅOQÍ D HÍÅ∞= x~å‡}ÏxH˜ =O ŒHÀ@¡‰õΩ q∞Oz Y~°∞ÛKÕÜ«∞ÖË Œ∞. nx`À áê@∞ â◊O‰õΩ™ê÷Ñ# KÕÜ«∞|_ç ‰õΩ_ç QÆ@∞ì HÍÅ∞=‰õΩ (Zãπ.ZÖò.a.ã≤.)600 HÀ@∞¡ Y~°∞Û KÕÜ«∞|_çOk.

WÑ¨Ê\˜H ã¨Ê+ìOQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl ~åÜ«∞Åã‘=∞, L «Î~åO„ èŒ „áêO`åÅ "≥#∞HõÉÏ@∞«#O D q è•<åÅ Ñ¶e «"Õ∞.

≥ÅOQÍ}Ö’ L#fl Ñ¨k "ÕÅ =∞ èŒº «~°Ç¨, ÉèÏs Ñï„â◊=∞Ö’¡ 1250 Ñï„â◊=∞Å∞=∂„ «"Õ∞ ≥ÅOQÍ} Ñi„â◊=∂kèÑ «∞Åq. 6 "ÕÅ Ñi„â◊=∞Å∞ HÀ™êÎO„ èŒ JkèÑ «∞Å‰õΩK≥Ok#q. JO>Ë 60% HÀ™êÎO„ èŒ ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å"Õ. ≥ÅOQÍ}Ö’x „Ñ¨Éèí∞ «fi,¢ÃÑ·"Õ@∞ ~°OQÆOÖ’ 4,13,211 =∞Ok HÍi‡‰õΩÅ∞ Ñ¨xKÕã¨∂Î LO_»QÍ JO Œ∞Ö’≥ÅOQÍ} "å~°∞ 95,000, HÀ™êÎO„ èŒ "å~°∞ 2,55,750, ~åÜ«∞Åã‘=∞"å~°∞ 30,000

L<åfl~°∞. JO>Ë 61% HÀ™êÎO„ èŒ "å~°<Õk ã¨Ê+ìO. #∂\˜H˜ 23 =∞Ok =∂„ «"Õ∞≥ÅOQÍ} "åã¨∞Å∞ Ñ¨xKÕã¨∞Î<åfl~°∞.

QÆ « 15 ãO= «û~åÅÖ’ áêi„âßq∞HÍkèÑ «∞Å∞ „ÑÉèí∞ «fiO #∞O_ç 77 "ÕÅ HÀ@∞¡~å~ÚfÅ∞, ãäû_ôÅ ~°∂ÑÖÖ’ á⁄O^•~°∞. WO Œ∞Ö’ ≥ÅOQÍ} áêi„âßq∞Hõ"Õ «ÎÅ∞9,631.26 HÀ@∞¡ HÀ™êÎO„ è•kèÑ¨ «∞Å∞ 46,230.04 HÀ@∞¡, ~åÜ«∞Åã‘=∞ "å~°∞5,778.75 HÀ@∞¡, |Ü«∞\˜ ~å„ëêìÅ "å~°∞ 15, 410 HÀ@∞¡ á⁄O^•~°∞. JO>Ë 60âß «O ãÖÑ¨ Œ#∞ HÀ™êÎ áêi„âßq∞Hõ "Õ «ÎÅ∞ á⁄O^•~°∞.

=º=™êÜ«∞O- h\áê~°∞ ŒÅ ~°OQÆO

~å¢+ìOÖ’ qã‘Î~°‚OÖ’ ÃÑ ŒÌ Œ~Ú# ≥ÅOQÍ} „áêO`åxH˜ Hõ$ëê‚, QÀ^•=i`Àáê@∞ z#fl ÃÑ ŒÌ # Œ∞Å∞, "åQÆ∞Å∞, z#fl-=∞ èŒº-ÉèÏs «~°Ç¨ „áê*ˇ‰õΩìÅ ^•fi~åh\˜x JOkOz =º=™êÜ«∂xfl Jaè=$kú KÕÜ«∞_®xH˜ J<ÕHõ J=HÍâßÅ∞<åfl~Ú.HÍh WÑ¨Ê\˜ =~°‰õΩ ≥ÅOQÍ}Ö’ ™êQÆ∞h~°∞#∞ qxÜ≥∂QÆOÖ’H˜ Õ=_»OÖ’ KåÖÏq=HõΔ, x~°¡HõΔ ºO H˘#™êQÆ∞ «∞<åfl~Ú. ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ „Ñ¨Éèí∞ «fi „Ñüáê Œ#Ö’ L#fl97 âß «O =∞ èŒº «~°Ç „áê*‰õΩìÅ∞ ÃÑO_çOQ∑Ö’ L<åfl~Ú. g\H WÑÊ\H© „ÑÉèí∞ «fiOx^èŒ∞Å∞ q_»∞^ŒÅ KÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. =∞~À 13 âß`«O =∞^èŒº`«~°Ç¨ „áê*ˇ‰õΩìÅ∞Ñ¨ÓiÎHÍ‰õΩO_® xˆ~ÌtOz# ÅHΔÍºÅ#∞ <≥~°"Õ~°Û‰õΩO_® Ñ¨ÓiÎHÍÖËx Œâ◊Ö’ L<åfl~Ú.≥ÅOQÍ}Ö’x Jxfl lÖÏ¡ÅÖ’ K≥~°∞=ÙÅ HÕ Œ<Õ =º=™êÜ«∞O ™êQÆ∞ «∂ L#flk.

HÍx D K≥~°∞=ÙÅ∞ KåÖÏ =~°‰õΩ QÆO_»∞¡ Ñ¨_ç =º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ‰õΩ h~°∞ JO Œ_»OÖË^Œ∞. nx =Å¡ K≥~°∞=ÙÅ HÕ^Œ =º=™êÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ qã‘Î~° ‚O Ñ¶¨∞’~°OQÍÑ_çáÈ~ÚOk.QÆ « 35 ãO= «û~åÅ∞QÍ K≥~°∞=ÙÅ HO Œ ™êQÆ∞ JÜÕ∞º Éèí∂q∞ ãQÍxHÑ_çáÈ~ÚOk.

lÖÏ¡Å "åsQÍ 1956 #∞O_ç 1993 <å\˜H˜ K≥~°∞=Ù HÕ Œ áê~°∞ ŒÅ Éèí∂qã‘Î~°‚O D HOk q èŒOQÍ «yæOk. ~°OQÍÔ~_ç¤-ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £ 47,384 #∞O_ç 11,387ZHõ~åÅ‰õΩ,x*Ï=∂| £ 1,07,449 #∞O_ç 57,141 ZHõ~åÅ‰õΩ,"≥∞ ŒH± 1,46,244


"ÕÅ ZHõ~åÅÖ’ «yæáÈ «∞#flk. HÀ™êÎ, _≥ÖÏì P èŒ∞hHõiO_®xH˜ "Õ~Ú HÀ@∞¡ Y~°∞ÛKÕã≤# „Ñ¨Éèí∞ «fiO D „áê*ˇ‰õΩìÅ‰õΩ HõxãÖ 30 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Ö·<å H\Ï~ÚOK«ÖË Œ∞

≥ÅOQÍ}ÏÖ’ =fi=™êÜ«∂xH ™êQÆ∞h\ ã=∞ãº f„=~°∂ÑOÖ’ =ÙOk. „ÑÉèí∞ «fix~°¡HõΔ ºO, q=HõΔÅ =Å¡<Õ Wk H˘#™êQÆ∞ «∞Ok. JÖÏˆQ Ô~· «∞‰õΩ ã¨fiO « É’~°∞ÉÏ=ÙÅ∞xi‡OK«_»O ^•fi~å [~°∞QÆ∞ «∞#fl Y~°∞Û =º=™êÜ«∂xH˜ ÃÑ>Ëì ÃÑ@∞ì|_»∞Å âß «OÃÑ~°QÆ_»O „ÑÉèí∞ «fiO h\ f~°∞"å, HõÔ~O\ò KåsÅ ÖÏO\ Ñ#∞flÅ ÃÑOÑÙ ŒÅ ~°∞}ÏÅ∞ÅaèOK«Hõ áÈ=_»O =Å¡ ≥ÅOQÍ} Ô~· «∞ f„="≥∞ÿ# ãOHΔÀÉèíOÖ’ H˘@∞ìq∞\Ïì_»∞ «∞<åfl_»∞."Õã¨q ÑÖ@Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’<≥· Õ q Œ∞º üK«ÛùHÎ ã¨~°Ñ¶~å ÖËHõ qÑ¨ « ~° Ñï}Ï=∂Å#∞Z Œ∞~˘¯O@∞<åfl~°∞. J<ÕHõ =∞Ok Ô~· «∞Å∞ P «‡ÇÏ «ºÅ∞ KÕã∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. Éèí∂=ÚÅ∞HÀÖ’Ê «∞<åfl~°∞. WOÔHO « =∂„ «O =º=™êÜ«∞O H˘#™êyOK«ÖËx xã¨ûÇ¨Ü«∞ ã≤÷uH˜kQÆ*Ï~°Û|_»∞ «∞<åfl~°∞.

PO„ èŒ „áêO «OÖ’ ¿ã ŒºOÖ’H˜ =ã¨∞Î#fl qã‘Î~°‚O ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂ LO>Ë ≥ÅOQÍ}„áêO «OÖ’ Jk „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ «QÆ∞æ «∂ LOk. 1955-56Ö’ ~å¢+ìO "≥Ú «ÎOg∞^Œ ™êQÆ∞Ö’ L#fl Éèí∂ qã‘Î~°‚O 1,12,30,190 ÃÇÏHÍì~°∞¡ HÍQÍ JO^Œ∞Ö’35,24,924 ÃÇÏHÍì~°∞¡ HÀ™êÎO„^èŒ‰õΩ, 30,48,078ÃÇÏHÍì~°∞¡ ~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ,46,57,188 ÃÇÏHÍì~°∞¡ ≥ÅOQÍ}‰õΩ K≥Ok# Éèí∂q∞ 1992-93Ö’ ~å¢+ìOÖ’ "≥Ú «ÎO™êQÆ∞Ö’ L#fl Éèí∂q∞ qã‘Î~°‚O 1,04,66,327 ÃÇÏHÍì~°∞¡ HÍQÍ JO Œ∞Ö’ 38,67,306ÃÇÏHÍì~°∞¡ HÀ™êÎO„ èŒ‰õΩ HÍQÍ 27,05,404 ÃÇÏHÍì~°∞¡ ~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ, 38,83,617ÃÇÏHÍì~°∞¡ ≥ÅOQÍ}‰õΩ K≥Ok# Éèí∂q∞. D q èŒOQÍ QÆ « 40 ãO= «û~åÅÖ’ ¿ã Œº"≥∞ÿ#Éèí∂q∞ HÀ™êÎO„ èŒ „áêO «OÖ’ 3,42,383 ÃÇÏHÍì~°¡ =~°‰õΩ ÃÑ~°QÆQÍ, ≥ÅOQÍ}„áêO «OÖ’ 7,63,571 ÃÇÏHÍì~°¡ =~°‰õΩ «yæáÈ~ÚOk.

q Œ∞ºK«ÛùHÎ ~°OQÆO

1956‰õΩ =ÚO Œ∞ ≥ÅOQÍ} q Œ∞ºK«ÛùHÎ ã¨Ñ¡~Ú HO„ ŒOQÍ =ÙO_Õk. 1959Ö’~å¢+ìOÖ’ 213 "≥∞QÍ"å@¡ q Œ∞º ü L «ÊuÎ J~Ú Õ JO Œ∞Ö’ 75 âß «O ≥ÅOQÍ}Ö’L`«ÊuÎ [iyOk. PO„^èŒ „áêO`«O J=ã¨~åÅ#∞ `≥ÅOQÍ} fˆ~Ûk. D 40ãÖ= «û~åÅÖ’ Ñïã≤÷u Ñ¨ÓiÎQÍ `å~°∞=∂Ô~·Ok. ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £ ~å=∞QÆ∞O_»O äŒ~°‡ÖòÜ« x@¡#∞ =¸ã≤"Õ™ê~°∞. H˘ «ÎQÍ q[Ü«∞"å_», qâßYÑ@flO, =Ú ŒÌ#∂~°∞, <≥Å∂¡~°∞,q*Ëâ◊fi~°O *ËQÆ∞~°∞áê_»∞ÅÖ’ J`åº èŒ∞xHõ q Œ∞ºK«ÛùHÎ HO„^•ÅÖ’ L «ÊuÎH˜ =∂„ «O≥ÅOQÍ} #∞O_ç ÉÁQÆ∞æ, h~°∞ ã¨Ñ¡~Ú [~°∞QÆ∞ «∞#flk. nx =Å¡ HÀ™êÎÖ’ äŒ~°‡Öò

E~åÅ „áê*ˇ‰õΩì

D „áê*‰õΩì#∞ 1956 „H «"Õ∞ „ÑuáêkOz 1962Ö’ „ÑHõ\OKå~°∞. Wk 17,84\.ZO.ã≤Å h~°∞ =∞ÇÏ|∂Éò#QÆ~ü. QÆ •fiÅ „áêO`åxH JOkã∞ÎOk. 500 "≥∞QÍ"å@¡q Œ∞º ü L «ÊuÎ ™ê=∞~°úºO Hõey# <Õ\˜H˜‰õÄ_® áêÅ‰õΩÅ x~°¡HõΔ ºO =Å¡ # «Î#_»Hõ# ™êQÆ∞ «∞Ok.

ÃÑ· „áê*ˇ‰õΩìÅ`À áê@∞ D „HÕk „áê*ˇ‰õΩìÅ∞ ‰õÄ_® ÃÑO_çOQ∑ÖÁ=Ù<åfl~Ú.

1. HõsO#QÆ~ü, #Å¡Q˘O_», =~°OQÆÖòlÖÏ¡Å‰õΩ ãO|OkèOz# „j~åO™êQÆ~ü Ñ¡_£á¶È¡ ÔH<åÖò 1980 #∞O_ç ÃÑO_çOQ∑Ö’ =ÙOk.

2. PkÖÏÉÏ £ lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# „áê}Ç≤Ï « eÑ¶≤ìiQ+<£ 1975 #∞O_ç ÃÑO_çOQ∑Ö’ =ÙOk.

3. =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’x =∞YÎÖò, P`«‡‰õÄ~ü, =#ÑïÎ, H˘ÖÏ¡Ñ¨Ó~ü„áêO`åÅ‰õΩ ™êQÆ∞h~°∞, „`åQÆ∞h~°∞ JOkOK«QÆeQ cè=∂ ÖÑ¶¨ìiQ+<£ Ñ äŒHõO1956 #∞O_ç ÃÑO_çOQ∑Ö’ =ÙOk.

4. =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# HÀ~ÚÖò ™êQÆ~ü „áê*ˇ‰õΩì 1977 #∞O_çÃÑO_çOQ∑Ö’ =ÙOk.

5. =∞ÇÏ|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’x QÆ •fiÖò, JÖÏOÑÓ~ü „áêO`åÅ‰õΩ h~°∞ JOkOKÕ<≥>ˇìOáê_»∞ eÑ≤ìiˆQ+¨<£ Ñ¨^äŒHÍxfl ~°^Œ∞ÌKÕÜ«∂Å<Õ „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’ ~å„+¨ì„Ñ¨Éèí∞ «fiO =Ù#flk.

6. =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# HõÅfi‰õΩiÎ, JK«ÛO¿Ñ@, <åQÆ~üHõ~°∂flÖò,H˘ÖÏ¡ÑÓ~ü „áêO`åÅ‰õΩ ™êQÆ∞ h~°∞ JOkOKÕ "≥ÚÅzO «ÅÑe¡ eÑ¶≤ìiQ+<£Ñ¨ äŒHõO ÃÑO_çOQ∑Ö’ =ÙOk.

7. =∞ÇÏ|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’ JÅOÑÓ~ü, QÆ •fiÖò „áêO`åÖ’¡ P~ü._ç.Zãπ. HÍÅfi70 âß «O PÜ«∞Hõ@∞ì á⁄ÖÏÅ‰õΩ h~°OkOK« ÖËx Ñiã≤÷u U~°Ê_ç<å áêÅ‰õΩÅ∞x~°¡HõΔ ºO „Ñ¨ Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞.

8. PkÖÏÉÏ £ lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# Ö’Ü«∞~ü ÃÑ<£QÆOQÍ „áê*ˇ‰õΩì 1970 #∞O_çÃÑO_çOQ∑Ö’ =ÙOk.

x*ÏO™êQÆ~ü, Hõ_≥O «k «~° „áê*ˇ‰õΩìÖ’ Wã¨∞Hõ ¿Ñ~°∞‰õΩ áÈ=_»O=Å¡ HÍÅ∞=Å#∞P èŒ∞xHõiOK«Hõ áÈ=_»O=Å¡ P „áê*ˇ‰õΩìÅ „HÕ Œ ™êQÆ∞HÍ=Åã≤# Éèí∂q∞ qã‘Î~°‚O


~å¢+ìOÖ’ "≥Ú «ÎO JHõΔ~åã¨∞ºÅ∞

~å¢+ì ã¨~åãï JHõΔ~åã¨∞ºÅ x+¨ÊuÎ 44.09 âß «O HÍQÍ ≥ÅOQÍ}Ö’ Jk35.02âß «O =∂„ «"Õ∞ LOk. „áêO`åÅ "åsQÍ JHõΔ~åã¨º «Ö’ =º`åºãÖ KåÖÏ=ÙOk. ~å¢+ì [<åÉèÏ „Ñ¨HÍ~°O HÀ™êÎO„ èŒ‰õΩ 43 âß «O, ~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ 18 âß «O,≥ÅOQÍ}‰õΩ 39 âß «OQÍ H\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ∞ [~°QÍe.

≥ÅOQÍ}Ö’ q Œº#∞ JÉèíºã≤OK«_®xH˜ «y# =ã¨ «∞Å∞ Láê è•ºÜ«ÚÅ∞ ÖËHõK« Œ∞=ÙÅ∞ KåÖÏ JãÎ=ºãÎOQÍ L<åfl~Ú. K« Œ∞=ÙÖ’¡ q^•º~°∞÷Å∞ U=∂„ «O Jaè=$kú™êkèOK«ÖËHõ "≥#∞Hõ|_ç áÈ`«∞<åfl~°∞. nx`À ã¨=∂[OÖ’ áÈ\©H˜ `«@∞ìHÀÖËHõáÈ «∞<åfl~°∞. L#fl « q Œº‰õΩ "≥à◊¡ÖËHõ áÈ «∞<åfl~°∞. nx =Å¡<Õ "≥Ú «ÎO JHõΔ~åã¨º «Ö’10= «~°QÆu Ñ¨ÓiÎ KÕã≤ L#fl « K« Œ∞=ÙÅ∞ K« Œ∞=Ù «∞#fl"å~°∞ ≥ÅOQÍ}Ö’ 18.38âß «O =∂„ «"Õ∞.

qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂Ö’¡ Ãã· «O ≥ÅOQÍ} "≥#∞Hõ|_ç LOk. ~å¢+ìOÖ’ „áêOfÜ«∞Ñïkè Hõey# qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂Å∞ 6 L<åfl~Ú. HÀ™êÎO„ èŒÖ’ 2, ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’ 2,≥ÅOQÍ}Ö’ 1, ~å[ è•xÖ’ 1 L<åfl~Ú. L™ê‡xÜ«∂ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O Kåi„ «Hõ,

Éè∫QÀoHõ HÍ~°}ÏÅ =Å¡<≥· Õ<Õq∞, P~°∞ ã∂„`åÅ Ñ äŒHõO ÑÙ}ºO =Å¡<≥· Õ<Õq∞ „áêOfÜ«∞„ÑüÑüÎx HÀÖ’Ê~ÚOk. JÖÏˆQ ~å¢+ì "åºÑÎ Ñïkè QÆÅ 6 qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂Ö’¡XHõ\˜ ‰õÄ_® ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £ |Ü«∞@ ≥ÅOQÍ}Ö’ ÖË Œ∞.

„Ñ¨Éèí∞ «fi Ü«∂[=∂#ºOÖ’ 9 "≥· Œº HõàÏâßÅÅ∞<åfl~Ú. Wq HÀ™êÎO„ èŒÖ’ 4,~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’2, ≥ÅOQÍ}Ö’ 1, ~å[ è•xÖ’ 2 L<åfl~Ú. „Ñ¨Éèí∞ «fi ~°OQÆOÖ’L#fl 3 #iûOQ∑ HõàÏâßÅÖ’¡ XHõ\˜ ‰õÄ_® ≥ÅOQÍ}Ö’ ÖË Œ∞.

WÖÏ ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞ «fiO ≥ÅOQÍ}Ö’ q^•º =ã¨ «∞ÅÃÑ· J„â◊ Œú Hõ#|~°Û_»O =Å¡≥ÅOQÍ} "≥#∞Hõ|_çáÈ «∞#flk. x~°∞^ÀºQÆO ÃÑK«∞Û ÃÑiyáÈ «∞#flk.

„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìO

~å¢+ìOÖ’ D<å_»∞ K«O„ ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_ç „Ñ¨Éèí∞ «fiO Hõ$Ï~°"≥∞ÿ# Œ=∞#HÍO_»#∞J=∞Å∞KÕã¨∞Î#flk. „Ñ¨ÑÖK«ÉÏºO‰õΩ, SZOZÑ¶π, „Ñ¨ÑÖK« "å}˜[º ãÖã÷Å`À „Ñ¨ ÕºHõãÖ|O è•Å∞ U~°Ê~°∞ÛH˘x "ÕÅ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å JÑ¨CÅ∞ ≥zÛ ~å„ëêìxfl JÑ¨CÅ=∞Ü«∞O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. „Ñ¨ÑÖK«ÉÏºO‰õΩ ã¨∂K«#`À á¶êºHõìsÅ#∞ ¢ÃÑ·"Õ@∞Ñ¨~°O KÕã≤"ÕÖÏk HÍi‡‰õΩÅ#∞ ~À_»∞¤# Ñ_Õã∞Î<åfl_»∞. h\ áê~°∞ ŒÅ =ã «∞Å∞ ÖËHõ =º=™êÜ«∞OãÖHΔÀÉèíOÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ#flk. N~åO™êQÆ~ü ÖÏO\˜ „áê*ˇ‰õΩìÅ∞ Ñ¨ÓiÎHÍHõáÈ=_»O`À

q Œ∞ºK«ÛùHÎ HO„^•Å ^•fi~å L «ÊuÎ 4,200 "≥∞QÍ"å@¡‰õΩ ÃÑiˆQ J=HÍâßÅ∞O_»QÍ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’ 300 "≥∞QÍ"å@∞¡ ‰õÄ_® ^•>Ë J=HÍâ◊O ÖË Œ∞.

=∞# ~å¢+ìOÖ’ qq èŒ =#~°∞Å ^•fi~å [~°∞QÆ∞ «∞#fl q Œ∞º ü L «ÊuÎ ˆHO„ ŒO"å\Ï HõeÑ≤ 21,605 q∞eÜ«∞<£ Ü« x@∞¡. =∞# ~å¢+ì Hõhã J=ã~åÅ∞ f~°_®xHWOHÍ J Œ#OQÍ 14,235 q∞eÜ«∞<£ Ü« x@¡ q Œ∞º ü J=ã¨~°O =Ù#flk. WO «QÍÖ’@∞ =Ù#fl ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ ‰õÄ_® HÀ™êÎ lÖÏ¡Ö’¡ QÆÅ Ñï„â◊=∞Å‰õΩ, =º=™êÜ«∂xH˜W «~° J=ã¨~åÅ‰õΩ ~å¢+ìOÖ’x «H˜ # „áêO`åÅ Hõ<åfl KåÖÏ Z‰õΩ¯=QÍ q Œ∞º ü#∞ã¨Ñ¡Üü∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.

WOHÀ"≥·Ñ¨Ù áêÅ‰õΩÅ x~°¡HõΔ ºO HÍ~°}OQÍ QÆ « 10 ãÖ= «û~åÅ∞QÍ q Œ∞º üL «ÊuÎ U =∂„ «O ÃÑ~°QÆÖË Œ∞. JkèHÍ~°∞Å Jqhu WO Œ∞‰õΩ `À_≥·# HÍ~°}OQÍq Œ∞º ü É’~°∞¤ k"åàÏ fã≤Ok. =∞# q Œ∞º ü É’~°∞¤‰õΩ XHõ Ü« x\ò HõÔ~O\ò L «ÊuÎJ=ã~åxH ~°∂.1.83 ÃÑ·II J=Ù «∞O_»QÍ „ÑÉèí∞ «fi"Õ∞ q Õj QÆ∞ «Î ãOã÷Å#∞ q Œ∞º üHO„^•Å ™ê÷Ñ#‰õΩ J#∞=∞u xã∂Î Ü« x\ò HõÔ~O\ò ~°∂.2.70 ÃÑ·ãÅ‰õΩ HÍ=_®xHH“O@~ü QÍº~°O\© Wã¨∞Î#flk.

D ã≤÷uÖ’ „Ñ¨Éèí∞`«fiO Hõ$„u=∞OQÍ ã¨$+≤ìã¨∞Î#fl q^Œ∞º`ü H˘~°`« =¸ÅOQÍ≥ÅOQÍ}ÏÖ’ HõÔ~O@∞ Ö’FÖËìl ã¨=∞ã¨º =Å¡ 1991-92Ö’ ^•^•Ñ¨Ù 10 ÅHõΔÅ

ÑÖÑ¨ÙÃã@∞¡ HÍeáÈ~Ú<å~Ú. 1997Ö’ ‰õÄ_® ^•^•Ñ¨Ù W Õ ã≤÷u U~°Ê_çOk. h~°∞JO ŒHõ ÑÖ@Å∞ ZO_çáÈ~Ú Ô~· åOQÆO f„=OQÍ #+ìáÈ «∞<åfl~°∞.

q^•º~°OQÆO

<≥·*ÏO JkèHÍ~°O HÕ^Œ `≥ÅOQÍ}Ö’ `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨Ö’ K«^Œ∞=Ù HÀ=_®xH˜J#∞=∞uOK«ÖË Œ∞. L~°∂Ì<Õ JkèHÍ~° ÉèÏ+QÍ „ÑHõ\Oz x~°ƒO èŒOQÍ J=∞Å∞KÕ™ê~°∞.=∞~À"≥·Ñ¨Ù „QÍ=∂Ö’¡ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ ¿Ñ Œ „Ñ¨[Å‰õΩ K« Œ∞=Ù JO Œ∞ÉÏ@∞ ÖË‰õΩO_®Hõ@ì_ç KÕ™ê~°∞. ¿Ñ Œ Ñ≤Å¡Å∞ K« Œ∞=ÙHÀ=_»"Õ∞ <Õ~°"≥∞ÿOk. Pi÷HõOQÍ "≥#∞Hõ|_ç Œ∞~°ƒù~°^•i„^•ºxfl J#∞Éèíqã¨∞Î#fl ¿Ñ Œ „Ñ¨[Å‰õΩ q Œº U =∂„ «O JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖË‰õΩO_®≥ÅOQÍ} „Ñ[Å∞ =∞iO «QÍ "≥#∞Hõ|_ç<å~°∞. ~å¢+ìOÖ’ WÑÊ\H© ≥ÅOQÍ} q ŒºÖ’

q=HõΔ‰õΩ QÆ∞~°=Ù «∂<Õ =ÙOk. nx =Å¡ L#fl « K« Œ∞=ÙÅ∞ K« Œ∞=Ù‰õΩ<Õ HÀ™êÎ PO„ è•"åã¨∞Å`À L^ÀºQÍÅÖ’ áÈ\© Ñ¨_»ÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞. x~°∞^ÀºQÆO KåÖÏ Z‰õΩ¯="≥∂`å Œ∞Ö’ H˘#™êQÆ∞ «∞#flk. L^ÀºQÍÅ∞ ÅaèOz #Ñ¨Ê\˜H© <≥·Ñ¨Ù}ºO ÖËx Ñ¨#∞ÖË≥ÅOQÍ}Ï „Ñ[Å‰õΩ Œ‰õΩ¯ «∞<åfl~Ú. ~å¢+ì „ÑÉèí∞ «fiO |_≥\ò H\Ï~ÚOÑÙÖ’¡ ã∂¯Öòû,

HÍÖËr ™ê÷~ÚÖ’ ≥ÅOQÍ} Ñ¨@¡ ã¨=u «e¡ „¿Ñ=∞ K«∂ÃÑ_»∞ «∞#flk.


HÍÅ∞+º=∞Ü«∞O KÕã∞Î<åfl~°∞. =º=™êÜ«∞ P è•~°OQÍ rqOKÕ „Ñ[Å‰õΩ Éèí∂q∞ ÖË‰õΩO_®KÕã¨∞Î<åfl~°∞. WHõ _» ãÖ= «û~åÅ∞QÍ PO„ èŒ ãÖÑ¨#fl =~åæÅ, ‰õΩÖÏÅ =Åã¨ áêÅ‰õΩÅ^ÀÑ≤_ôH˜ QÆ∞Ô~·Ok. HÍ=Ù#<Õ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£ =ÚO Œ∞ H˘zÛOk. Hõhã¨„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞ ÖË=Ù. HÍ|\ì „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£=ÚO Œ∞‰õΩ =zÛOk.

≥ÅOQÍ}‰õΩ Y~°∞Û KÕÜ«∂eû# |_≥\ò#∞ PO„ è• „áêO`åxH˜ =∞o¡ã¨∞Î<åfl~°∞.x+¨ÊuÎ „Ñ¨HÍ~°O H\Ï~ÚOK«HõáÈQÍ WÖÏ =∞o¡OK«_»O`À Ãã„Hõ>ËiÜ«∞\òÖ’x L#fl «JkèHÍ~°∞Å∞, PO„^èŒ „áêO`« ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ‰õΩ=∞‡ÔHÂ¯ `«=∞ „áêO`åxH˜ÖÏÉèí™ê\˜QÍ ≥ÅOQÍ}‰õΩ #+ìO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ≥ÅOQÍ} k"åàÏHÀ~°∞ ~å[H©Ü«∞<åÜ«∞Hõ «fiO «=∞ Ñ Œ=ÙÅ∞ HÍáê_»∞HÀ=_®xH Hõg∞+#∞¡ á⁄O Œ_®xH JÅ"å@∞Ñ_ç≥ÅOQÍ} „áêO « „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ Ñ¨}OQÍ ÃÑ_»∞ «∞<åfl~°∞.

≥ÅOQÍ} q=HõΔ‰õΩ QÆ∞~°=Ù «∞#fl <ÕÑ äŒºOÖ’ Hõhã áœ~° „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ ÇÏ‰õΩ¯Å‰õΩ‰õÄ_® <ÀK«∞HÀx Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ Éè∫QÀoHõOQÍ qÉèílOz# „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìO~å=_»O =¸ÅOQÍ „Ñ¨[Å „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ <≥~°"Õ~°=Ù. HõhãÖ ~å*ÏºOQÆ | Œú"≥∞ÿ#áœ~° „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ ÇÏ‰õΩ¯Å‰õΩ QÍº~°O\© =Ù#fl@∞=O\ „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}~å„ëêìxfl ≥ÅOQÍ} [#ãÉèí HÀ~°∞ «∞#flk. JÖÏQ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìO ≥ÅOQÍ}„Ñ¨[Å Hõhã¨ =∞øeHõ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ <≥~°"Õ~ÛkQÍ PK«~°}Ö’ áœ~°Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞ J=∞Å∞[i¿Ñ@∞=O\, q=HõΔÖË#@∞=O\, „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ qÅ∞=Å∞ HÍáê_Õ@∞=O\ x["≥∞ÿ#„Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìO. JO>Ë „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxfl _ç=∂O_£KÕã¨∞Î#flk.

≥ÅOQÍ}#∞ ÀK«∞HÀ=_®xH JÅ"å@∞ Ñ_ç# HÀ™êÎ PO„ èŒ |∂~°∞"å, Éèí∂™êfi=∞º=~åæÅ∞ gÅ¡ À q∞ÖÏY ≥·# HO„ ŒOÖ’x ŒàÏs |∂~°∞"å =~åæÅ∞ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}#∞™ê è•~°} Ñ¨ Œú «∞Ö’¡ „Ñ¨™êkOK«=Ù. JO Œ∞=Å¡ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ áÈ~å@O •fi~å<ÕXuÎ_çKÕã≤ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxfl ™êkèOK«_»O «Ñ¨Ê =∞~À =∂~°æO ÖË Œ∞. Dq èŒOQÍ ™êkèOK«|_Õ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìO „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ ãfiÉèÏ=O HõÅ ≥·#kQÍ =ÙO_®e.JO Œ∞ˆH nxfl „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}Ï JO@∞<åflO.

„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ™ê èŒ#‰õΩ <åÜ«∞Hõ «fi ã¨=∞ã¨º

≥ÅOQÍ}‰õΩ Q˘ÑÊ áÈ~å@ K«i„ « =Ù#flk. 1947-51 =∞ èŒº HÍÅOÖ’ ™êÜ«Ú èŒÔ~· åOQÆ áÈ~å@O [iyOk. "ÕÖÏk =∞Ok `åºQÍÅ`À <≥·*ÏO‰õΩ, [g∞O^•s,*Ïw~ü •~°¡ Ñ‘_»#‰õΩ =ºu~HõOQÍ áÈ~°∞ [iÑ≤ ÅHõΔÖÏk ZHõ~åÅ Éèí∂=ÚÅ#∞ „Ñ[Å∞

JO «O « =∂„ «OQÍ L#fl h\ =#~°∞Å∞ JHõ ~°‰õΩ ~å‰õΩO_® áÈ «∞<åfl~Ú. 50^•HÍÃÑO_çOQ∑ h\ áê~°∞ ŒÅ „áê*‰õΩìÅ∞ ÑÓiÎHÍ‰õΩO_® W<£á¶È>H± Ü« x=iû\© ÃÑ¶Â¡F=~°∞¡ÖÏO\ ˜ JHõ¯~°‰õΩ ~åx „Ñ¨[Å‰õΩ J=ã¨~°O ÖËx HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕÑ¨@ì_»O[~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ™êQÆ∞h\˜ =ãü ÖËHõáÈ=@O =¸ÅOQÍ "≥∞@ì ÑÖ@Å‰õΩJÅ"å@∞Ñ_ç# Ô~· åOQÆO ÑuÎ, "å}[º ÑO@Å∞ "Õã≤ #ëêìÅ‰õΩ QÆ∞Ô~· P «‡ÇÏ «ºÅ‰õΩáêÅÊ_»∞ «∞<åfl~°∞. L Œºq∞OKÕ HÍi‡‰õΩÅÃÑ· HõxÑ≤¿ãÎ HÍeÛ"Õ « L «Î~°∞fiezÛ «#á¶êã≤ã¨∞ì ã¨fi~°∂áêxfl |Ü«∞@ÃÑ_»∂Î ¿Ñ Œ Ô~· åOQÆO, HÍi‡‰õΩÅ∞, q^•º~°∞÷Å∞ ZHõ _»L Œº=∂Å∞ KÕÑ¨\ì<å "≥O@<Õ áêâ◊qHõOQÍ J}z"Õ¿ã Ñ¨ Œúu LOk. =∞Ç≤Ïà◊ÅÃÑ·J`åºKå~åÅ∞ ÃÑiyáÈ`«∞<åfl~Ú. ^Œo`«∞Å∞, "≥∞ÿ<åi\©Å∞ „Ñ¨Éèí∞`«fi ^•_»∞Å‰õΩQÆ∞~°=Ù «∞<åfl~°∞. yi[<Õ «~°∞Å∞ yi[#∞Å Éèí∂=ÚÅ#∞ ÖÏ‰õΩ¯x x~å„â◊Ü«ÚÅ#∞KÕâß~°∞. 1/70 J=∞Å∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® ZuÎ"Õ¿ã „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. H˜~å~ÚQÆ∂O_®Å#∞ «ÅÑ≤ã∂Î W\©=Å ≥ÅOQÍ} lÖÏ¡Ö’¡ áÈbã∞Å∞ JÑ¶∂~Ú`åºÅ∞ #Ü«∂x*ÏOÖÏQÍ áêeã¨∞Î#fl K«O„ ŒÉÏ|∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiO HõhãÖ áœ~° „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞ÖË‰õΩO_® KÕã¨∞Î#fl q+¨Ü«∞O ã¨Ê+ì=∞=Ù «∞#flk.

≥ÅOQÍ} „áêO «O x*ÏO x~°O‰õΩâ◊ áêÅ#Ö’ Ñ¶Óº_»Öò *Ïw~ü •~°¡ J}z"Õ «HÍ~°}OQÍ KåÖÏ "≥#∞Hõ|_ç LOk. 50 ãÖ= «û~åÅ Õâ◊ áêÅ‰õΩÅ áêÅ# «~åfi «‰õÄ_® ≥ÅOQÍ} U =∂„ «O Jaè=$kúH <ÀK«∞HÀÖË Œ∞. Hõ~°∞=Ù HÍ@HÍÅ‰õΩ xÅÜ«∞OQÍ=∂iOk. QÀ^•=i, Hõ$ëê‚ "≥Ú ŒÅQÆ∞ # Œ∞ÅÃÑ· ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’ P#Hõ@ìÅ∞Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∞ÖË Œ∞. h\˜ áê~°∞ ŒÅ =ã¨ «∞Å∞ U =∂„ «O "≥∞~°∞QÆ∞Ñ¨_»ÖË Œ∞. ÉÏ=ÙÅ∞«=fi_»O, É’~°∞¡ "ÕÜ«∞_»O J~Ú<å h~°∞ «y#O « ÅaèOK«Hõ áÈ=_»O h~°∞ JOk<å

HõÔ~O@∞ HÀ « =Å¡, "≥∂\Ï~°∞¡ HÍeáÈ=_»O =Å# Ô~· åOQÆO J<ÕHõ q è•Å∞QÍ#+ìáÈ «∞<åfl~°∞. g\˜ À áê@∞QÍ HõbÎ q «Î<åÅ∞. „H˜q∞ãÖÇ¨~°Hõ =∞O Œ∞Å∞. PkèHõ^èŒ~°Å‰õΩ Z~°∞=ÙÅ∞ H˘x "ÕÜ«∂eû ~å=_»O =Å# =fi=™êÜ«∞ ^•~°∞Å∞ KåÖÏ#+ìáÈ «∞<åfl~°∞. g\H À_»∞ PO„ èŒ„áêO «O #∞O_ç =Åã =zÛ# HÀ™êÎO„ èŒ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ J<ÕHõ Ñï„â◊=∞Å∞ U~°Ê~°z J<ÕHõ ~°HÍÅ ™œHõ~åºÅ∞ ~å~ÚfÅ∞ á⁄Ok™ê÷x‰õΩÅ#∞ HÍi‡‰õΩÅ∞QÍ fã¨∞HÀ=_»O ÖË Œ∞. QÆ «OÖ’ „Ñ¨Éèí∞ «fi ~°OQÆOÖ’ U~°Ê_ç#Ñï„â◊=∞Å∞ Jxfl =¸`«Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú. L^ÀºQÍÅ∞ ^˘~°HõHõ Ü«Ú=`« x~åâ◊xãÊ $ÇÏÅ‰õΩ QÆ∞~°=Ù «∞#flk. ≥ÅOQÍ} „áêO « =#~°∞Å∞ «~°eáÈ «∞<åfl~Ú. PO„ èŒ„áêO « Ñï„â◊=∞Å∞ Jaè=$kú K≥O^•~Ú. QÀ^•=i, Hõ$ëê‚ # Œ∞Å h~°∞ HÍ~°}OQÍ=º=™êÜ«∞O ÖÏÉèí •Ü«∞HõOQÍ =∂i Pã¨∞ÎÅ∞ ãÖáêkOz ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞ D„áêO`åxfl ^ÀÑ≤_çH˜ QÆ∞iKÕã¨∞Î<åfl~°∞. ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £, ã≤HÕ„^•ÉÏ £ [O@ #QÆ~åÅ∞~°OQÍÔ~_ç¤, #Å¡Q˘O_», "≥∞^ŒH±, =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’¡ Ñï„â◊=∞Å∞ U~°ÊiÛ


*ÏQÆ∞~°∂Hõ « À =ÙO_®e. QÆ «OÖ’ K≥<åflÔ~_ç¤H˜, <Õ_»∞ WO„^•Ô~_ç¤H˜ Õ_® ÖË<ÕÖË Œ∞.JO Œ∞=Å¡ ≥ÅOQÍ}Ï HÀãÖ áÈ~å_Õ x*Ï~Úf Hõey# "åi`À |Å"≥∞ÿ# áÈ~å@ãÖã÷#∞ xi‡OK«∞HÀ"åe. JÖÏˆQ x*Ï~ÚfQÍ Ñ¨xKÕ¿ã =º‰õΩÎÅ#∞, ãÖÑ¶∂Å#∞HõÅ∞Ñ¨ÙH˘x XHõ qâßÅ SHõº"ÕkHõ#∞ U~°Ê~°K«_»O ^•fi~å<Õ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ≥ÅOQÍ}Ï#∞ ™êkèOK«∞HÀ=_»O ™ê èŒº=∞x ≥ÅOQÍ}Ï [#ã¨Éèí qâ◊fiã≤ã¨∞Î#flk.

≥ÅOQÍ} ZO Œ∞‰õΩ q_çáÈ"åÅ#∞‰õΩO@∞#flk

QÆ « 42 ãÖ= «û~åÅ ã¨"≥∞ÿHÍºO„ èŒ J#∞Éèí=O «~°∞"å « QÆ=∞xOzO Õ=∞O>Ë,HÀ™êÎO„ èŒ |∂~°∞"år, |∂º~À„Hõã‘ Jxfl ~°OQÍÅÃÑ· Ñ@∞ì Hõey =Ù#flO Œ∞# ≥ÅOQÍ}ÏJaè=$kú qâßÖÏO„ èŒ, Éèí∂™êfi=∞º, |∂~°∞"å=~°æO =Å¡ ™ê èŒºO HÍ Œ<Õk xâ◊ÛÜ«∞OQÍÕeáÈ~ÚOk. HÀ™êÎO„ èŒ Éèí∂™êfi=∞º, |∂~°∞˚"å =~°æO ÃÑ ŒÌ=∞#∞+¨μÅ XÑ¨ÊO ŒO

¿Ñi@ „Ñ*ÏhHÍxH f~°x q„^ÀÇÏO KÕã≤Ok. z=~°‰õΩ ~å¢+ì JÃãOc¡Ö’ ≥ÅOQÍ}ÏQÆ∞iOz =∂\Ï¡_Õ „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕã≤# âßã¨#ã¨Éèí∞ºÅ#∞, ''„áêOfÜ«∞ Jã¨=∂# «Å∞Jx „ÑãOyOK«O_ç HÍh, ≥ÅOQÍ} J<Õ ¿Ñ~°∞ Z «Î= ŒÌ——x ã‘ÊHõ~ü ~°∂eOQ∑ WKÕÛ^•HÍáÈ~ÚOk. JO>Ë ≥ÅOQÍ} Jã≤Î «fi"Õ∞ „Ñ¨âßfl~°÷HõOQÍ =∂iáÈ «∞#flk. ≥ÅOQÍ}ÏÜ«∂ã¨, ÉèÏ+¨, r=# q è•#O, QÆ∂O_®Å‰õΩ "å_Õ ÉèÏ+¨QÍ =∂iÛ# Ñïã≤÷ «∞Å`Àq_çáÈ=_»O «Ñ¨Ê "Õ~ =∂~°æO HõxÑ≤OK«_»O ÖË Œ∞.

1969 L Œº=∞O •fi~å Zxq∞k ã∂„`åÅ∞ =zÛ J=∞Å∞HÍÖË Œ∞. 1972 PO„ èŒL Œº=∞O «~åfi « ≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ P~°∞ã¨∂„`åÅ∞ =zÛJq J=∞Å∞ JÜ«∂º~Ú. ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £-ã≤HÕ Œ~åÉÏ £ „Ñ¶‘*’<£QÍ =∂i L^ÀºQÆ∞Åq^•º ™œHõ~åºÅ q+Ü«∞OÖ’ ≥ÅOQÍ} "åã∞ÖË "≥∞ÿ<åsìH QÆ∞Ô~·# Ñiã≤÷u <≥ÅH˘Ok.^•=∂ëê Ñ¨ ŒúuÖ’ K«∂¿ãÎ WOHÍ 6,00,000 L^ÀºQÍÅ∞ ≥ÅOQÍ} „áêO`åxH˜~å"åeû =Ù<åfl~Ú. PO„ èŒ lÖÏ¡Ö’ ≥ÅOQÍ}Ï "åiH˜ <å<£Ö’HõÖò HÀ\Ï HÕ ŒxÜ«∂=∞HõO ~°∂Öòû áê\ÕK«_»O ÖË Œ∞. J Õ ≥ÅOQÍ}Ï „áêO «OÖ’ Z‰õΩ¯=QÍPO„^èŒ PÑ¶‘ã¨~°∞¡ LO_»_»O =Å# HÀ\Ï‰õΩ ÃÑ·|_ç# `«Ñ¨C_»∞ ãïìÑ¶≤ÔH@¡ ^•fi~åxÜ«∂=∞HõO [~°∞QÆ∞ «∞#flk. ≥ÅOQÍ} „áêO «OÖ’ ‰õÄ_® ZHõ _» h\˜ =ãü=ÙO>Ë JHõ¯_» PO„^è Œ Ô~·`åOQÆO Éè í∂=ÚÅ∞ H˘#∞QÀÅ∞ KÕã≤ x"å™êÅ∞U~°ÊK«∞H˘O@∞<åfl~°∞.

=ÚYºOQÍ ÃÇ·Ï„^•ÉÏ £ K«∞@∞ì Ñ¨Hõ Å 50 H˜.g∞.ÑïkèÖ’ Ñï„â◊=∞Å∞ HÀ™êÎO„ èŒ|∂~°∞"åÅ∞ <≥ÅH˘eÊ z#fl ™ê÷~Ú #∞O_ç ÃÑ·™ê÷~Ú •HÍ HÍi‡‰õΩÅ#∞ PO„ èŒ„áêO «O#∞O_ç ≥zÛ xÜ«∂=∞HõO KÕã∞Î<åfl~°∞.Ñi„â◊=∞Å HÍÅ∞+ºO ≥ÅOQÍ} "åà◊§‰õΩ ãOÑ Œ

ÑÖK«∞‰õΩ<åfl~°∞. "ÕÖÏk „QÍ=∂Å∞ ^ÀÑ≤_ô Ñ‘_»#Å #∞O_ç q=ÚHÎ J~Ú<å~Ú.„Ñ*Ï~å[ºO U~°Ê_Õ ã=∞Ü«∞OÖ’ P L Œº=∞O q„^ÀÇxH QÆ∞i J~ÚOk. <åÜ«∞Hõ «fiO„^ÀÇ¨ÏO KÕã≤ ™êÜ«Ú èŒ áÈ~å\Ïxfl q~°q∞OzOk. HO„ Œ ŒàÏs ™êÜ«Ú èŒ ŒàÏÅ∞„Ñ¨[Å∞ ™êkèOK«∞‰õΩ#fl áÈ~å@ Ñ¶e`åÅ#∞ ŒHõ ‰õΩO\Ï KÕã≤ =∞m¡ Éèí∂™êfi=ÚÅáêÅ##∞ ã≤÷~°O KÕ™ê~Ú. 1968-69 HÍÅOÖ’ ≥ÅOQÍ}Ö’ ÃÑ ŒÌ Z «∞Î# áÈ~å\ÏÅ∞K≥Åˆ~QÍ~Ú. „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£ À [iy# P áÈ~å@OÖ’ 370 =∞Okq^•º~°∞÷Å∞ J=∞~°∞Ö·<å~°∞. Ô~O_Õà◊¡ áê@∞ L"≥fi «∞Î# ™êy# L Œº=∞O ‰õÄ_® z=~°‰õΩ<åÜ«∞Hõ «fi q„^ÀÇxH QÆ∞Ô~· qÑ¶ÅO KÕÜ«∞|_çOk. =∞„iK≥<åflÔ~_ç¤ «# ãfi„ÑÜ≥∂[<åÅHÀãÖ ˆHO„ ŒOÖ’x D L Œº=∂xfl `åHõ@∞ìÃÑ\Ïì~°∞. ≥ÅOQÍ}‰õΩ Q˘Ñ¨Ê áÈ~å@K«i„ « À áê@∞ q„^ÀÇ¨Å‰õΩ QÆ∞Ô~·# K«i„ « ‰õÄ_® =ÙO Œ<Õ q+¨Ü«∞O J=QÍÇ¨Ï#KÕã∞‰õΩO>Ë „Ñã∞Î «O «ÖuÎ# „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞O q„^ÀÇxH QÆ∞iHÍ‰õΩO_®K«∂ã∞HÀ"åeû# ÉÏ èŒº « =∞#O ŒiÃÑ·<å =ÙOk. 1968-69ÅÖ’ [iy# L Œº=∞OÖ’q^•º~°∞÷Å∞, L^ÀºQÆ∞Å∞ áêÖÁæ<åfl, HÍi‡Hõ, Hõ~°¬Hõ =~åæÅ∞ ÃÑ ŒÌQÍ áêÖÁæ#ÖË Œ∞.HÍ|\ì <Õ_»∞ [~°∞QÆ∞ «∞#fl L Œº=∞OÖ’ Jxfl =~åæÅ „Ñ¨[Å#∞ HõÅ∞Ñ¨Ù‰õΩx ~å"åeû#J=ã~°O =ÙOk. HÍi‡‰õΩÅ∞, Hõ~°¬‰õΩÅ∞, =∞ èŒº «~°QÆu ™ê=∂#º „Ñ*ÏhHõO, q^•ºi÷-Ü«Ú=[#∞Å∞, =∞Ç≤Ïà◊Å∞, Œo «∞Å∞, yi[#∞Å∞, "≥∞ÿ<åi\©Å∞, "Õ∞ è•=ÙÅ∞ JO ŒihHõÅ∞Ñ¨ÙH˘x D L Œº=∂xfl |Ö’¿Ñ «O KÕÜ«∂e.

HÀ™êÎO„ èŒ |∂~°∞"å, áêÅHõ=~åæÅ‰õΩ =ºu~HõOQÍ 1968-69 L Œº=∂xH [iy#q„^ÀÇ¨xfl =∞m¡ [~°QÆhÜ«∞‰õΩO_® *Ï„QÆ «Î =Ç≤ÏOKåe. q„^ÀÇ¨ïÅ QÆ∞}áê~î°OQÍ<Õ\˜ L Œº=∂xfl ~°HΔOK«∞H˘O@∂ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}Ï ™êkèOKÕ=~°‰õΩ=ÚO Œ∞‰õΩ ™êQÍeû =ÙO Œx ≥ÅOQÍ}Ö’ [#ã¨Éèí Œ$_è»OQÍ qâ◊fiã≤ã¨∞ÎOk.

≥ÅOQÍ}Ï, ~åÜ«∞Åã‘=∞, L «Î~åO„ èŒ „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂# «Å‰õΩ HÍO„ÔQãπ,≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O, a*ˇÑ≤ ÖÏO\˜ áêÅHõáêˆsìÖË HÍ~°}O. ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å q_çáÈÜÕ∞

<åºÜ«∞"≥∞ÿ# _ç=∂O_£, „Ñ¨[Å PHÍOHõΔÅ#∞ Q“~°qOK«‰õΩO_® Õâ◊ã¨"≥∞ÿHõº « ¿Ñ~°∞`Àk"åàÏHÀ~°∞ J=HÍâ◊"å Œ J=QÍÇÏ#`À ã≤Ñ≤S, ã≤Ñ≤ZO, #∂º_≥"≥∂„ã‘ ÖÏO\ áêsìÅ∞L<åfl~Ú. „Ñ¨ã¨∞Î «O „ÑüÑ¨HõΔOÖ’ =Ù#fl HÍO„ÔQãπ, a*ˇÑ≤ ÖÏO\˜ |∂~°∞˚"å áêsìÅ∞uiy JkèHÍ~°O HÀãÖ ≥ÅOQÍ}Ï L Œº=∂xfl F@¡ ÉÏºO‰õΩQÍ =∂~°∞ÛHÀ=_®xH˜„Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl~Ú. ≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å J è•fi# rq`åÅ‰õΩ U áêsìÖ· Õ HÍ~°}"≥∂,"åi KÕ «∞Ö’¡H <åÜ«∞Hõ «fiO "≥à◊¡‰õΩO_® *Ï„QÆ «Î =Ç≤ÏOKåe. Jã=∂# «‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ#™êfi~°÷ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ`À =ÚO Œ∞‰õΩ =ã¨∞Î<åfl "åi KÕ «∞Ö’¡H˜ <åÜ«∞Hõ «fiO "≥à◊¡_»O=¸ÅOQÍ =∞~À™êi ≥ÅOQÍ} L Œº=∂xH q„^ÀÇÏO «ÑÊ Œ∞. JO Œ∞=Å¡ „Ñ[Å∞


„áêO`åÅ#∞ H˘Å¡Q˘\ì «=∞ ™êfi~°÷ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ D_Õ~°∞Û HÀ=_®xH˜ JÅ"å@∞Ñ¨_ç# ^ÀÑ≤_ô=~åæÅ∞ =∂=¸Å∞ Ñ¨ Œú «∞Ö’¡ "≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åÅ „Ñ¨[Å Jaè=$kúHÀãÖ "åi PHÍOHõΔÜ≥ÿ∞# q_çáÈÜÕ∞ Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ Q“~°qOK«=Ù, J#∞=∞uOK«=Ù. QÆ «J#∞Éèí"åÅ∞ D q+¨Ü«∂<Õfl ã¨Ê+ìO KÕã¨∞Î<åfl~Ú.

50 UO_»¡ ™êfi`«O„`«º ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ `«=∞ Hõhã¨"≥∞ÿ# |`«∞‰õΩ ^≥~°∞=Ù‰õΩãÖ|OkèOz# Ç¨Ï‰õΩ¯Å#∞ ‰õÄ_® Ñï+¨ iOK«x PÜ«∂ ~å¢+ì ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ‰õΩ=ºuˆ~HõOQÍ ^ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ qq^èŒ *Ï`«∞Å, „áêOfÜ«∞ L^Œº=∂Å∞ <å<å\˜H©f„= «~°=∞ø «∞<åfl~Ú. D „Hõ=∞OÖ’ L «Î~åOK«Öò, =<åOK«Öò, Kè«fÎãπÑ¶∞_£, É’_ÀÖÏO_£,L «Î~åYO_£, QÆ∂~åöÖÏO_£, q Œ~°ƒù "≥Ú ŒÖ·# *Ï «∞Å, „áêOfÜ«∞ L Œº=∂Å#∞Ñi+¯iOKÕ =∂~°æO K«∂ÑHõáÈQÍ áÈ~å_Õ „Ñ*ÏhHõOÃÑ· f„="≥∞ÿ# x~°ƒO è•xfl J=∞Å∞Ñ¨~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞. QÆ « áê~°¡"≥∞O\ò ZxflHõÅ‰õΩ =ÚO Œ∞ XHõ F@∞‰õΩ Ô~O_»∞ ~å„ëêìÅ∞W™êÎ=∞#fl J=HÍâ◊"å Œ ÉèÏ~°fÜ«∞ [#`åáêsì JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ# «~°∞"å « PT¿ã Z «ÎÖË Œ∞. ÃÑ·QÍ ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO QÆ ≥Ì<≥H˜ JÃãOc¡ UHõ„w= f~å‡#O KÕ¿ãÎ«Ñ¨Ê ≥ÅOQÍ}Ï ~å¢+ìO J#∞=∞uOK«=∞x xã≤ûQÆ∞æQÍ „Ñ¨Hõ\ÕzOk. a*ˇÑ≤ P

‰õΩ„@‰õΩ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨*ÏhHÍxH˜ f~°x „^ÀÇ¨ÏOQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. nxx |\ìÃÑ¶_»~°Öò q è•<åÅ Ñ¨@¡ ÉèÏ~°fÜ«∞ [#`åáêsì "≥·Yˆ~q∞\’ ã¨Ê+ìO J=Ù «∞#flk. 50Uà◊√¡QÍ J «ºkèHõ HÍÅOÖ’ HO„ ŒOÖ’#∂, ~å¢+ìOÖ’#∂ JkèHÍ~°O KÕÑ\ì# HÍO„ÔQãπáêsì „áêOfÜ«∞ Jã=∂# «Å∞ Ñi+¯iOK«HõáÈQÍ, ≥ÅOQÍ} Jaè=$kèúH J=ã~°"≥∞ÿ#K«~°ºÅ∞ fã¨∞H˘#HõáÈQÍ, PO„ èŒ Éèí∂™êfi=∞º |∂~°∞˚"å =~åæÅ „Ñ¨Ü≥∂[<åÖË „Ñ¨ è•#L Õúâ◊ºO`À ≥ÅOQÍ} „Ñ¨ ÕºHõ ~å¢+ìO U~åÊ@∞#∞ =ºuˆ~H˜ã¨∞Î#flk.

qâßÖÏO„ èŒÖ’ „Ñ*Ï~å[ºO ™êkèOK«|_»∞ «∞O Œx c~åÅ∞ ÑeH# Hõ=¸ºxã∞ìÅ∞D 40 Uà◊¡ HÍÅOÖ’ ≥ÅOQÍ}Ö’ HÀ™êÎO„ èŒ ÃÑ «ÎO^•~°∞Å ^ÀÑ≤_ô q è•<åÅ#∞=ºuˆ~HÕK«ÖË^Œ∞. `≥ÅOQÍ} „áêO`«OÖ’x =#~°∞ÅxflO\ ˜x H˘Å¡Q˘\˜ì `«=∞„Ñ¨Ü≥∂[<åÅ#∞ =∞iO`« Jaè=$kú KÕã¨∞‰õΩO@∞#fl PO„^è Œ áêÅHõ=~åæÅŒ∞~°<åºÜ«∂Å#∞ HõhãÖQÍ<≥·<å „Ñ¨tflOK«ÖË Œ∞. ≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Å Láêkè ÖËq∞x,Œ∞~°ƒù~° ^•i„ Œº r=<åÅ#∞ WHõ _ç „Ñ¨[Å Hõ~°∞=Ù, =Åã¨Å∞ HÍh, PHõe Kå=ÙÅ∞

P «‡ÇÏ «ºÅ#∞ U<å_»∂ Ñ\˜ìOK«∞HÀÖË Œ∞. ≥ÅOQÍ} Ü«Ú= «Ö’ <≥ÅH˘#fl x~°∞^ÀºQÆO,x~°HõΔ º~åã¨º « ÖÏO\˜ ™ê=∂lHõ ã¨=∞ã¨ºÅ‰õΩ ã≤Ñ≤S, ã≤Ñ≤ZO, #∂º_≥"≥∂„Hõã‘ ÖÏO\˜áêsìÅ∞ U =∂„`«O ã¨ÊOkOK«ÖË^Œ∞. qâßÖÏO„^èŒÖ’ „Ñ¨*Ï~å[ºO XHõ HõÅQÍ<Õq∞ye#ÑC_»∞ ≥ÅOQÍ} „Ñ[Å∞ q_çáÈ=@"Õ∞ "Õ∞Å#∞‰õΩ<åfl~°∞. «=∞ PHÍOHõΔÅ#∞=ºuˆ~HÕz# LÉèíÜ«∞ Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsìÅ∞ `≥ÅOQÍ} „Ñ¨*ÏhHõO =ÚO^Œ∞

™œHõ~åºÅ∞ PO„^èŒ"åà◊§‰õΩ ã¨=∂‰õÄ~°∞ `«∞<åfl~Ú. ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£, ã≤HÕ„^•ÉÏ^£K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å "ÕÅ ZHõ~åÅ Éèí∂q∞ KÒHõQÍ H˘#∞QÀÅ∞ KÕã≤ iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò "åºáê~°OKÕÑ¨\ì HÀ@¡ _»|∞ƒ ãÖáêkOz =º=™êÜ«∂xfl <åâ◊#O KÕã¨∞Î#fl Ñïã≤÷u <≥ÅH˘x=ÙOk. ~å"≥∂rÑ¶≤Öò‡ã≤\˜, ãÖÑ¶≤∞ÖÏO\˜ ãÖã÷Å∞ "ÕÖÏk ZHõ~åÅ∞ H˘x Ñï„â◊=∞Å∞,W «~° ãÖã÷Å∞ U~°Ê~°z JHõ _ç „QÍ=∂Å „Ñ¨*ÏhHÍxfl J «ÖÏ‰õΩ «ÅO KÕã¨∞Î<åfl~°∞.P „áêO «OÖ’ x=ã≤OKÕ „Ñ¨[Å LxH˜H ã¨"åÖòQÍ =∂~å~°∞.

QÆ`« 42 ãÖ=`«û~åÅ ã¨"≥∞ÿHõº PO„^èŒÖ’ `≥ÅOQÍ} „áêO`«O =#~°∞Å#∞H˘ÅìQ˘@ì_»O, ˆHO„^Œ ~å¢+¨ì „Ñ¨Éèí∞`«fi q^è•<åÅ∞ `≥ÅOQÍ}ÃÑ· q=HõΔ, J}z"Õ`«=¸ÅOQÍ ≥ÅOQÍ} „Ñ[Å∞ PO„ èŒ„Ñ Õâò #∞O_ç q_çáÈHõ «ÑÊx Ñiã≤÷u U~°Ê_çOk.≥ÅOQÍ} Jaè=$kú PO„ èŒ„Ñ ÕâòÖ’ ™ê èŒºO HÍ Œx QÆ «K«i„ « K≥|∞ «∞#flk. JO Œ∞=Å¡≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å LxH˜ =∞#∞QÆ_» Jaè=$kú HÀãÖ q_çáÈ"åeû# Jx"å~°º"≥∞ÿ#

Ñïã≤÷ «∞Å#∞ ã¨$+≤ìOzOk D áêÅHõ=~åæÖË.

PO„ è• #∞O_ç ≥ÅOQÍ} q_çáÈ=_»O HÀ™êÎO„ èŒ ™ê è•~°} „Ñ¨[Å‰õΩ =ºuˆ~HõO=Ú=∂‡\˜H˜ HÍ Œ∞. D L Œº=∞O ‰õÄ_® =ºuˆ~HõO HÍ Œ∞. HO„ Œ, ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅq è•<åÅ∞ HÀ™êÎO„ èŒ „áêO`åxH˜ K≥Ok# Éèí∂™êfi=∞º ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞ ≥ÅOQÍ}„Ñ[Å‰õΩ =ºu~‰õΩÅ∞, XHõ „áêO « „Ñ[Å∞ J}z"Õ « #∞O_ç PHÍOHõΔÅ∞ |Ü«∞Å∞ ÕiPi÷Hõ, ~å[H©Ü«∞, ™ê=∂lHõ, ÉèÏëê, ãÖã¨ $ «∞Å Jaè=$kú HÀãÖ q_çáÈ=_»OJ=ã¨~°O Jx ÉèÏqOz# Z_»Å g~°∞ q_çáÈ=_»O <åºÜ«∞O. WO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆ"Õ∞ <Õ\˜„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞O.

„Ñ¨*Ï™êºq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxÔH·

áÈ~å@"Õ∞ =∂~°æO

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìO HÀãÖ L Œºq∞ã¨∞Î#fl H˘O « =∞Ok =º‰õΩÎÅ∞, ãÖã÷Å∞≥ÅOQÍ}#∞ ™êkèOKÕ q+Ü«∞OÖ’ qq èŒ Jaè„áêÜ«∂Å#∞ Hõey =Ù<åfl~°∞. JO Œ∞Ö’

áê~°¡"≥∞O\ò, JÃãOc¡ ZxflHõÖ’¡ áêÖÁæx „Ñ¨*Ïaè„áêÜ«∞ ¿ãHõ~°} KÕã≤ ≥ÅOQÍ}™êkèOKåÅ<Õ "å Œ# XHõ\˜. HO„ Œ ~å¢+ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ áêÅHõ =~åæÅÑ¨@¡ „Éèí=∞Å`ÀPÜ«∂ „Ñ¨Éèí∞`«fiÅ <åÜ«∞‰õΩÅ`À „áêux^è•ºÅ∞ KÕã≤ JÃãOc¡, áê~°¡"≥∞O\òÅÖ’f~å‡<åÅ∞ KÕ~ÚOK«_»O ^•fi~å „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxfl ™êkèOK« QÆÅ=∞<ÕkÔ~O_À "å Œ#. J~Ú Õ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxfl ™êkèOK«_»O áÈ~å@O •fi~å<Õ™ê èŒº=∞x ≥ÅOQÍ} [#ã¨Éèí qâ◊fiã≤ã¨∞Î#flk. ZO Œ∞HõO>Ë <Õ\˜ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ì_ç=∂O_£#∞ Éèí∂™êfi=∞º, É∂~°∞˚"å =~°æO f„=OQÍ =ºuˆ~H˜ã¨∞ÎOk. "≥#∞Hõ|_»¤


QÍx, „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}Ï ~å¢+ìO ™ê èŒºO HÍ Œx "Õ∞O qâ◊fiã≤ã¨∞Î<åflO. D HÍ~°}OQÍ„Ñ*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ} ™êkèOK«∞HÀ=_®xH XHõ |Å"≥∞ÿ# „Ñ*Ï L Œº=∂xfl xi‡OzP L Œº=∞OÖ’ Ô~· «∞Å∞, Ô~· «∞ ‰õÄbÅ∞, HÍi‡‰õΩÅ∞, q^•ºi÷ "Õ∞ è•=ÙÅ∞, «k «~°ÃãHõΔ#¡ „Ñ¨*ÏhHõO`À ãÖÑ¶∞\˜ « „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ L Œº=∂xfl xi‡OK«_»O ^•fi~å PL Œº=∂xfl L#fl « Œâ◊‰õΩ fã¨∞H˘x áÈ=_»O •fi~å „Ñ¨Éèí∞`åfiÅÃÑ· =uÎ_ç KÕ¿ãÎ «Ñ¨Ê„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ™êkèOK«_»O ™ê èŒºO HÍ Œx ≥ÅOQÍ} [#ã¨Éèíqâ◊fiã≤ã¨∞Î#flk. =∂ qâßfi™êxH˜ |ÅO KÕ‰õÄiÛ ≥ÅOQÍ} [#ã¨Éèí x~°fiÇ≤ÏOKÕHÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl ÃãHõΔ#¡ „Ñ¨*ÏhHõO Hõeã≤ ~å"åÅx q[˝Ñ≤Î KÕã¨∞Î<åflO.D J=QÍÇ¨Ï#`À UHÍaè„áêÜ«∞O QÆÅ ãÖã¨ ÷Å`À#∞ =º‰õΩ ÎÅ`À#∞ Hõeã≤Ñ¨xKÕÜ«∞\ÏxH˜ ≥ÅOQÍ} [#ã¨Éèí ã≤ ŒúOQÍ =Ù#fl Œx ã¨Ê+ìO KÕã¨∞Î<åflO.

- EÖ· 5, 6 1998

- #_»∞ã¨∞Î#fl ≥ÅOQÍ} E<£-2013

q„^ÀÇ¨ïÅ∞QÍ ÕeáÈ`å~°∞. |∞ÔH¯_»∞ |∞=fi HÀãÖ, *Ï<≥_»∞ |@ì HÀãÖ rqOKÕÇ¨Ï‰õΩ¯ HÀãÖ áÈ~å_»∞ «∞#fl „Ñ¨[ÅÃÑ· x «º x~°ƒO è•xfl „Ñ¨Ü≥∂yã¨∂Î ¿Ñ Œ „Ñ¨[Å=∂# „áê}ÏÅ#∞ Ç¨Ïiã¨∞Î#fl áêÅHõ=~åæÅ`À ã¨=∂#OQÍ q∞„ «Ñ¨HΔÍÅ ‰õΩsÛÅ‰õΩJ «∞‰õΩ¯áÈ~Ú# ÃÑ· áêsìÅ <åÜ«∞‰õΩÅ áêÅã‘ WO Œ∞‰õΩ aè#flOQÍ =ÙO@∞O Œx ZÖÏPtOK«QÆÅ=Ú? U<å_»∂ „Ñ[Å ÑHΔÍ# xÅ∞=x ã≤Ñ≤S, ã≤Ñ≤ZO áêsìÅ∞ PK«~°}Ö’PO„ èŒ Éèí∂™êfi=∞º |∂~°∞˚"å =~åæÅ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ#∞ HÍáê_»∞ «∂ ÃÑ·H˜ =∂„ «O≥ÅOQÍ} „Ñ¨ ÕºHõ ~å¢+ìOQÍ _ç=∂O_£ KÕÜ«∞_»O "Õ~åÊ@∞ "å Œ=∞<Õ HÍÅO K≥e¡#

Ãã· •úOuHõ zÅ∞Hõ Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ «∞<åfl~°∞. gi J=HÍâ◊"å ŒO Ñ¨@¡ ≥ÅOQÍ}Ñ‘_ç «, `å_ç « „Ñ¨*ÏhHõO J„Ñ¨=∞ «ÎOQÍ LO_®eû# J=ã¨~°O =ÙO Œx ≥ÅOQÍ}[#ã¨Éèí ÉèÏqã¨∞Î#flk.

=∞# Õâ◊ K«i„ «Ö’ *Ï~°öO_£, É’_ÀÖÏO_£, L «Î~åYO_£, QÆ∂~åöÖÏO_£, q Œ~°ƒù„Ñ[Å Jaè„áêÜ«∂Å‰õΩ PHÍOHõΔÅ‰õΩ "å~°∞ ™êyã∞Î#fl áÈ~å\ÏÅ Ñ@¡ áêÅHõ=~åæÅ‰õΩZÖÏO\˜ Q“~°=O ÖË^Œ∞. 1968-69 „Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∂xfl „Ñ¨[ÅPHÍOHõΔÅ#∞ ™⁄=Ú‡ KÕã¨∞H˘x ≥ÅOQÍ} „Ñ¨*Ïã¨q∞u ¿Ñi@ ZxflHõÖ’¡ áêÖÁæx 10áê~°¡"≥∞O\ò ã‘@¡#∞ ÔQez# K≥<åflÔ~_ç¤ UOKÕâß_»∞. 1983Ö’ J™êûO „Ñ¨[Å Pâ◊Å∞,PHÍOHõΔÅ∞ <≥~°"Õ~°∞Û`å=∞x =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛ# PÖò J™êûO ã¨∂ì_≥O\òû Ü« xÜ«∞<£<åÜ«∞Hõ «fiO ZxflHõÖ’¡ ÔQez JkèHÍ~°O KÕÑ¨\ì# „Ñ¨Ñ¨ÙÅ¡‰õΩ=∂~ü =∞Ç¨ÏO « UOKÕâß_»∞? 1991Ö’ J «ºO « "≥∞*Ïiì À ÔQez# *Ï~°öO_£ =ÚHÎ "≥∂~°Ûù <åÜ«∞Hõ «fiOZ@∞"≥·ÑÙ áÈ~ÚOk? ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl „áêOfÜ«∞ L Œº=∂ÅxflO\x PÜ«∂ „áêO`åÅ„Ñ¨*ÏhHõO Hõhã¨ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ f~°∞`åÜ«∞x, `«=∞ |`«∞‰õΩÅ∞ =∂~°∞`åÜ«∞xqâ◊fiã≤OKå~°∞. D HÍ~°}OQÍ<Õ J@ì_»∞QÆ∞ ¿Ñ Œ „Ñ*ÏhHõO, q^•º~°∞÷Å∞, Ü«Ú=[#∞Å∞,HÍi‡Hõ, Hõ~°¬‰õΩÅ∞ «=∞ «=∞ ™ê÷~ÚÖ’¡ `åºQÍÅ∞ KÕâß~°∞. HÍh L Œº=∂Å‰õΩ ãÔ~·#<åÜ«∞Hõ «fiO ÖËx HÍ~°}OQÍ <åÜ«∞Hõ «fiO KÕÑ¨\ì# PÜ«∂ „áêO`åÅ „Ñ¨HÍ~°"Õ∞ZxflHõÅ HÀãO LÑÜ≥∂yOK«∞H˘x Ñ Œ=ÙÅ∞ KÕÑ\Ïì~°∞. P ~°HõOQÍ Ñ Œ=ÙÅ∞ KÕÑ\˜ì#J=HÍâ◊"å Œ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ L Œº=∂Ö’¡ „ÑuáêkOz# „Ñ*Ï „ÑÜ≥∂[<åÅ#∞==Ú‡ KÕã≤ PÜ«∂ ~å„ëêìÅ Éèí∂™êfi=∞º |∂~°∞"å =~åæÅ`À#∞ HO„ Œ ŒàÏs |∂~°∞"å=~°æO`À#∞ q∞ÖÏY ≥· J=Ú‡_»∞áÈ=_»O ™ê÷xHõ „Ñ¨*ÏhHÍxH˜ q„^ÀÇ¨ÏO «ÅÃÑ@ì_»OQÆ « „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞O`À ã¨Ç¨ Jxfl „áêOfÜ«∞ L Œº=∂ÅÖ’ [iy#Kåi„ «Hõ "åãÎ=O. JO ÕHÍHõ D<å_»∞ U z#fl ÃÑ ŒÌ ã¨=∞ã¨ºÅ Ñïëê¯~°O Hõ~Ú<åáÈ~å_ç Õ «Ñ¨Ê Ñïëê¯~°O HÍx Ñïã≤÷u <≥ÅH˘x LOk. D Kåi„ «Hõ "åãÎ"åÅ<ÕÑ¨ ä•ºxfl ÑïQÆ}Ö’H˜ fã¨∞H˘x ÃÑ·~°gÅ •fi~å HÍx, ZxflHõÖ’¡ áêÖÁæ#_»O •fi~å


«Å=∂xHõOQÍ L<åfl~Ú. 50= Œâ◊HõOÖ’<Õ <å<£=Úb¯ QÀÉÏºH± JO@∂ 1953Ö’q^•º~°∞÷Å∞ g èŒ∞Ö’¡H˘zÛ «=∞ x~°ã##∞ ≥eáê~°∞. D L Œº=∞"Õ∞ =Úb¯ L Œº=∞OQÍK«i„ «ÔHH˜ Ok. <å\˜ áêÅ‰õΩÅ «∞áêH© «∂\ÏÅ‰õΩ U_»∞QÆ∞~°∞ q^•º~°∞÷Å∞ «=∞„áê}ÏÅ#∞ JiÊOKå~°∞.

gi "å~°ã «fiO H˘#™êyOÑÙQÍ =∞m¡ 1969Ö’ ÅHõΔÖÏkQÍ q^•ºi÷, Ü«Ú= «~°Og èŒ∞Ö’¡H˘zÛ HÀ™êÎO„ èŒ áêÅ#‰õΩ =ºu~HõOQÍ L Œº=∂xfl xi‡OKå~°∞. ≥ÅOQÍ}#∞xÑ¨CÖÏ =∞O_çOKå~°∞. „Ñ¨ÑÖK« K«i„ «Ö’<Õ «Å=∂xHõ"≥∞ÿ# L Œº=∂xfl #_çáê~°∞.D áÈ~å@OÖ’ 370 =∞OkH˜ ÃÑ·QÍ q^•ºi÷ Ü«Ú= «~°O «=∞ <≥ «∞Î~°∞ D <ÕÅÃÑ·^è•~°áÈâß~°∞. HÍh K≥<åflÔ~_ç¤ <åÜ«∞Hõ`«fi q„^ÀÇ¨ÏO =Å# `«=∞ PHÍOHõΔÅ∞<≥~°"Õ~°‰õΩO_®<Õ L Œº=∞O PyáÈ~ÚOk. HÍh D L Œº=∞ <ÕÑ¨ äŒºOQÍ <åÜ«∞Hõ «fi™ê÷~ÚH Zky# ZO Œ~À q^•ºi÷, Ü«Ú= « qÑ¡"À Œº=∞ x~å‡}OÖ’ ÉèÏQÆ=∞Ü«∂º~°∞.Wk K«i„ «H˘Hõ Éèí~Àã¨.

≥ÅOQÍ} PHÍOHõΔ x=Ù~°∞QÆÑ≤Ê# xÑ¨CÖÏ LO@∂ qq èŒ ãÖ Œ~åƒùÖ’¡ HÀ™êÎO„ èŒáêÅ‰õΩÅ‰õΩ =ºu~HõOQÍ WHõ _ç "Õ∞ è•=ÙÅ∞, L^ÀºQÆ∞Å∞, q^•º~°∞÷Å∞ «=∞ x~°ã##∞=ºHõÎO KÕã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞. D „Hõ=∞OÖ’ ≥ÅOQÍ} q^•ºÅÜ«∂Ö’¡ „áêO Õ «~°∞Å‰õΩã‘@∞¡ W=fi\Ïxfl x~°ã≤ã¨∂Î 1989Ö’ H˘O Œ~°∞ q^•º~°∞÷Å∞ ≥ÅOQÍ} ã¨∂ì_≥O\ò„Ñ¶O\ò#∞ „áê~°OaèOKå~°∞. nx P èŒfi~°ºOÖ’ J<ÕHõ Ããq∞<å~°∞¡ x~°fiÇ≤ÏOz q^•º~°∞÷Ö’¡,"Õ∞ è•=ÙÖ’¡ Hõ ŒeHõ ≥KåÛ~°∞.

90= Œâ◊HõOÖ’ K«O„ ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞ „Ñ¨ÑÖK« ÉÏºO‰õΩ U*ˇO\òQÍ =∂i≥ÅOQÍ}#∞ |Ç¨ïà◊*Ïu HõOÃÑhÅ „Ñ¨Ü≥∂QÆâßÅQÍ =∂~åÛ_»∞. D „Hõ=∞OÖ’

qÑ¡"À Œº=∞O „Ñ¨ÑÖK« ÉÏºO‰õΩ Pi÷Hõ #=¸<å‰õΩ „Ñ¨ åº=∂flÜ«∞ Pi÷Hõ #=¸<å#∞~°∂á⁄OkOz ≥ÅOQÍ}Ö’ J=∞Å∞KÕã≤Ok. D J#∞Éèí"åÅ`À „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}PHÍOHõΔ =∞àÁ¡Hõ™êi Z*ˇO_® g∞kH˜ =zÛOk. J<ÕHõ „Ñ¨*ÏãÖÑ¶∂Å∞ U~°Ê_ç «=∞Q˘O`«∞Å#∞ qxÑ≤OKå~Ú. D Ñ¨Ó~°fi <ÕÑ¨^äŒºOÖ’<Õ HÍHõfÜ«∞, L™ê‡xÜ«∞Ü« x=iû\©Å q^•º~°∞÷Å∞ 1998 JHÀì|~ü 13# ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ ã¨=∂"Õâ◊"≥∞ÿ≥ÅOQÍ} ã¨∂ì_≥O\ò „Ñ¶O\ò(\˜ZãπZÑ¶π)#∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.

≥ÅOQÍ}Ö’ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÅ∞=Å∞ J=∞Å∞HÍx ã≤÷u #∞Oz D ãÖã÷ „Ñ¨ ÕºHõ„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ ≥ÅOQÍ} x<å^•xfl JO Œ∞‰õΩ#flk. ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å, q^•º~°∞÷Å=∞øeHõ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ Ñï+¨ iOKåÅO>Ë „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ ≥ÅOQÍ} U~åÊ@∞ «Ñ¨Ê WOHÀ=∂~°æO ÖË Œx \˜ZãπZÑ¶π #q∞‡Ok. ^•x HÀãÖ «# Pâ◊Ü«∂Å#∞, ÅHΔÍºÅ#∞~°∂á⁄OkOK«∞H˘#flk.

„Ñ¨*Ï™êfi=∞º `≥ÅOQÍ}Ë \˜ZãπZÑ¶π ÖHõΔºOb

''#_»∞ã¨∞Î#fl HÍÅOÖ’qq èŒ *Ï «∞Å∞, „áêO`åÅ∞«=∞ =¸ÖÏÅ #∞Oz, ™êOã¨ $uHõ rq`åÅ #∞Oz«=∞ q=ÚHÎ HÀãÖ áÈ~å_»∞ «∞#fl Œ$â◊ºO HõxÑ≤ã¨∞ÎOk——

ÉèÏ ~° « Õâ◊ JkèHÍ~° =∂iÊ_çH J~°÷ â◊ å|úO •\Ok. ≥Å¡ ˘~°Å #∞Oz JkèHÍ~°=∂iÊ_çH˜ J~°÷ â◊ å|úO xO_»@O Pâ◊Û~°º"Õ∞g∞ HÍ Œ∞. HÍh, ÉèÏ~° « ã¨=∂YºÖ’J<ÕHõ *Ï «∞Å Q˘O «∞Å∞ <˘Hõ |_»∞ «∞<åfl~Ú. „áêOfÜ«∞ PHÍOHõΔÅ∞ x~åHõiOK«|_»∞ «∞<åfl~Ú. D <ÕÑ¨ äŒºOÖ’ Ãã·#ºO Ñ¨ ŒÑ¶∞@ì#Ö’ ÃÑ#∞QÆ∞ÖÏ_»∞ «∞#fl HÍj‡~ü„Ñ¨[ÅÃÑ· J=∞Å∞KÕã¨∞Î#fl x~°ƒO è•xH˜ ‰õÄ_® J~°÷ â◊ å|úO xO_çOk. Dâß#º~å„ëêìÅ QÀã¨ #QÆflOQÍ #_çg èŒ∞Ö’¡ qxÑ≤ã¨∂Î<Õ LOk. W\Ï¡ qq èŒ „áêO`åÅÖ’JO «~°æ « PkèÑ¨ åºxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ #_»∞ã¨∞Î#fl áÈ~å\ÏÅ‰õΩ ‰õÄ_® J~°÷â◊ å|úOxO_çOk. JkèHÍ~° =∂iÊ_çH ãO|~åÅ∞ [iQÍ~Ú HÍh, „Ñ[Å PHÍOHõΔÅ QÆ∞iOz„Ñ¨*Ï™êfi=∞ºOÖ’ K«~°Û<Õ ÖË Œ∞. K«iÛ^•Ì=∞x ÉèÏqOKÕ ã¨=¸Ç¨Å Ñ¨@¡ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞x~°O‰õΩâ◊OQÍ =º=ÇÏiã∞Î<åfl~Ú. J~°÷â◊ å|úO x~°ƒO èŒO ™êHΔQÍ D Õâ◊OÖ’ =∂‰õÄXHõ ~å¢+ìO HÍ"åÅx ≥ÅOQÍ} J_»∞QÆ∞ «∞#flk. PO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ áêÅ‰õΩÅPkèÑ¨ åºxH˜, ^ÀÑ≤_çH˜, ™êOã¨ $uHõ J}z"Õ «‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_»∞ «∞#flk.W\Ï¡O\˜ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ PHÍOHõΔ<Õ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ì U~åÊ@∞ L Œº=∞O.

PO„ èŒ áêÅ‰õΩÅ Ü«∂Éè· Uà◊¡ ^ÀÑ≤_çH˜ =ºuˆ~HõOQÍ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ J<ÕHõáÈ~å\ÏÅ∞ KÕâß~°∞. „áê}ÏÅ#∞ JiÊOKå~°∞. D áÈ~å\ÏÖ’¡ q^•ºi÷ áÈ~å\ÏÅ∞


„Ñ¨ ÕºHõ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ ≥ÅOQÍ} U~åÊ@∞ HÀãÖq∞e>ˇO\ò „Ñ¨*Ï L Œº=∂Å#∞ L èŒ$ «O KÕÜ«∂e

b

≥ ÅOQÍ} ~å¢+ìO U~°Ê~°KåÅ<Õ _ç=∂O_£ÃÑ· 2009 _çÃãO|~ü <≥ÅÖ’ L Œº=∞OÃÑ ŒÌ PO^Àà◊# ~°∂ÑO fã∞H˘Ok. ≥ÅOQÍ} „Ñ[ÅO`å ~å„+ì ™ê èŒ#HÀãO SHõºOQÍáÈ~å@O [~°∞Ñ¨Ù`«∞<åfl~°∞. D áÈ~å@O ~å¢+¨ ì, ˆHO„^Œ „Ñ¨Éè í∞`åfiÅ#∞‰õΩkÑ≤"ÕÜ«∞@O`Àáê@∞ PO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ Éèí∂™êfi=∞º, ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å#∞HõÅ=~°ÑïzOk. D PO^Àà◊# Õâ◊"åºÑÎ „Ñ¨ÉèÏ=O "Õã≤ W «~° ~å„ëêìÅÖ’ „Ñ¨ ÕºHõ~å„+ì L Œº=∂Å∞ Ñ¨ÙOAHÀ=_®xH˜ ^ÀÇ¨Ï ŒÑ¨_»∞ «∞#flk. ~å„+ìOÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞ «∞#fl~å[H©Ü«∞ ãOHΔÀÉèíO =∞iO «QÍ ã∞_»∞Å∞ u~°∞QÆ∞ «∂ |∂~°∞"å áêsìÅ‰õΩ K≥Ok#"å~°∞áêsìÅ‰õΩ Jf «OQÍ D _ç=∂O_£ÃÑ· „áêO`åÅ"åiQÍ ã¨g∞HõiOK«|_»∞ «∞<åfl~°∞.nx`À ~å„+ìOÖ’ ^•^•Ñ¨ÙQÍ „Ñ¨Éèí∞ «fi áêÅ# ãÎOaèOzáÈ~ÚOk. |∂~°∞˚"å áêsìÅ=∞ èŒº k# k#O "≥·~°∞ è•ºÅ∞ f„= «~°=∞=Ù «∞<åfl~Ú. ~å[âıY~ü Ô~_ç¤ ‰õΩHõ Kå=Ù« Œ∞Ñï áêÅHõ áêsìÅ =∞ èŒº JkèHÍ~° ‰õΩ=Ú‡ÖÏ@Å∞ f„= «~°O J~Ú WÑ¨Ê\˜H©

PiáÈ=_»OÖË Œ∞. Jq =∞iO « f„=O HÍÉ’ «∞#fl ÅHõΔ}ÏÅ∞ Hõ#Ñ¨_»∞ «∞<åfl~Ú.HÍO„ÔQãπ áêsì Jkëêì<åxH ~å„+ìOÖ’ "≥·.Zãπ.~å[âıY~ü Ô~_ç¤ =~åæxH =∞ èŒº "≥·~°∞ èŒºOÑ Œ∞<≥H¯Ok. D Ñiã≤÷uÖ’ ~å„+ìOÖ’ „Ñ*Ï =Ù Œº=∂Å∞ ÑÙOAHÀ=_®xH Z#fl_»∂ÖËx J=HÍâßÅ∞ =ÚO Œ∞‰õΩ =KåÛ~Ú. JO Œ∞H <Õ_»∞ „Ñ ÕºHõ „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ ≥ÅOQÍ}HÀãÖ áÈ~å@O HO„ Œ aO Œ∞=ÙQÍ =∂iOk.

„Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞OÃÑ· ~å[âıY~ü Ô~_ç¤ „ÑÉèí∞ «fiO J#∞ãiOz# J}z"Õ «q è•<åÅ∞, \˜._ç.Ñ≤., a.*ˇ.Ñ≤., „Ñ¨*Ï~å[ºO áêsìÅ∞ «=∞ ~å[H©Ü«∞ ÅaúHÀãÖ

„Ñ¨*Ï™êfi=∞º „Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} ÅHõΔ ºO`À UH©ÉèíqOz Ñ¨xKÕ¿ã ãÖã¨÷Å`À,=º‰õΩÎÅ`À Hõeã≤ áÈ~å\ÏÅ∞ xi‡OK«\ÏxH˜ \˜ZãπZÑ¶π ãÖã≤ ŒúOQÍ LOk.

„Ñ¨*Ï™êfi=∞º „Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} ™êkèOK«@O HÀãÖ qâßÅ"≥∞ÿ# q^•ºi÷SHõº"ÕkHõ#∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ \˜ZãπZÑ¶π Hõ$+≤KÕã¨∞ÎOk.

q^•ºi÷ ã¨=∞ã¨ºÅÃÑ· q^•ºi÷ L Œº=∂Å∞ xi‡OKÕ JÉèí∞º ŒÜ«∞, „Ñ¨QÆujÅ, Ö∫H˜Hõâ◊‰õΩÎÅ`À Hõeã≤ Ñ¨xKÕã¨∞ÎOk.

q^•ºãÖã÷Ö’¡ ZxflHõÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOKåÅx _ç=∂O_£ KÕã¨∂Î, ÃÑ· ãÖã÷Ö`À Hõeã≤ZxflHõÖ’¡ áêÖÁæx q^•º ã¨=∞ã¨ºÅ Ñïëê¯~°O HÀãÖ Hõ$+≤KÕã¨∞ÎOk.

`≥ÅOQÍ}Ö’ áê~î°º „Ñ¨}ÏoHõÖ’¡ Jâß¢ã‘ÎÜ«∞ ÉèÏ=*ÏÖÏxH˜ =ºuˆ~HõOQÍáÈ~å_»∞ «∂, âß¢ã‘ÎÜ«∞ áê~îåºOâßÅ H˘~°‰õΩ _ç=∂O_£ KÕã¨∞ÎOk.

Jxfl ~°HÍÅ q=HõΔÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_»∞ «∞Ok.

(\˜ZãπZÑ¶π J=QÍÇ¨Ï# Ñ¨„ «O ãÖHΔÑÎOQÍ...)

- PQÆãπì 1, 1999


1969Ö’ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞OÖ’ q^•º~°∞÷Å <åÜ«∞Hõ «fiáê„ «, q∞e>ˇhû`åºQÆ ™êO„Ñ¨ •Ü«∂Å#∞ Ñ¨Ù}˜H˜Ñ¨ÙK«∞ÛH˘x <Õ_»∞ ≥ÅOQÍ} q^•º~°∞÷Å∞ L Œº=∞OÖ’Q˘Ñ¨Êáê„ « =Ç≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞. D áÈ~å@OÖ’ L™ê‡xÜ«∂, HÍHõfÜ«∞ Ü« x=iû\©q^•º~°∞÷Å∞ J„QÆÉèÏQÍ# =Ù<åfl~°∞. ÔH.ã≤.P~ü. x~°ã¨# nHõΔ q~°q∞Oz# ~ÀA P„^ÀÇ¨xfl ZO_»QÆ_»∞ «∂ L™ê‡xÜ«∂ q^•º~°∞÷Å∞ x~°fiÇ≤ÏOz# áÈ~å@O K«i„ «Ö’™ê÷#O ŒH¯OK«∞‰õΩOk. D q^•º~°∞÷Å∞ K«∂Ñ≤Oz# D áÈ~å@ K˘~°==Å¡ ≥ÅOQÍ}L Œº=∞O XHõ ™êiQÍ ÃÑÅ∞¡aH˜ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ SHõºOQÍ =ÚO Œ∞‰õΩ ~å=_®xH˜|∂~°∞˚"å áêsì <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ áêsìÅHõf «OQÍ «=∞ "≥·Yi „Ñ¨Hõ\ÕKÕÖÏ KÕã≤Ok.JÖÏ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞OÖ’ q^•º~°∞÷Å #∂ «# <åÜ«∞Hõ «fiO =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛOk.=Ù Œº=∞OÖ’ HÍi‡‰õΩÅ∞, L^ÀºQÆ∞Å∞, ÖÏÜ«∞~°∞¡, "Õ∞ è•=ÙÅ∞, ~°K«~Ú «Å∞, HõàÏHÍ~°∞Å∞,Ü«Ú=[#∞Å∞, =∞Ç≤Ïà◊Å∞ „H©Ü«∂jÅOQÍ =ÚO Œ∞‰õΩ ~å=_»O`Àáê@∞ Ô~· åOQÆO,Œo «∞Å∞, Pk"åã∞Å∞, =Úã≤¡OÅ∞, KÕu =$ «∞ÎÅ"å~°∞, qâßÅ „Ñ*ÏhHõO L Œº=∞OÖ’

áêÖÁæO@∂ áÈ~å@ Ñ¨ äŒOÖ’ Hõ Œ∞Å∞ «∞<åfl~°∞. "≥Ú «ÎOQÍ D L Œº=∞OÖ’ Ñ‘_ç «„Ñ¨[Å∞ q∞e>ˇO\òQÍ Hõ Œ∞Å∞ «∂ =ÚO Œ∞‰õΩ~å=_»O =∞~˘Hõ áêl\˜"£ JOâ◊OQÍK«∂_®e. „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} PO^Àà◊# „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# «~åfi « Jxfl (ÃãHõΔ<£û) «~°QÆ «∞Å„Ñ[Å∞ "åi áêsìÅ∞, ã≤ •úO`åÅ∞ U"≥∞ÿ#ÑÊ\H© JO`å Hõeã≤ qâßÅ SHõº ãOÑ¶∞@#Ö’ÉèÏQÆOQÍ (*ˇ.Z.ã≤.) *Ï~ÚO\ò Ü«∂HõΔ<£ Hõq∞\©Å#∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞H˘x L Œº=∞OÖ’áêÖÁæO@∞<åfl~°∞. q^•º~°∞÷Å∞, L^ÀºQÆ∞Å∞, =∞Ç≤Ïà◊Å∞ Hõq∞\©Å#∞ U~åÊ@∞ KÕã∞HÀQÍ,„Ñ è•#OQÍ \.P~ü.Zãπ., \._ç.Ñ≤., HÍOw, a.*.Ñ≤., „Ñ*Ï~å[ºO #∞O_ç q_çáÈ~Ú#≥ÅOQÍ} ZO.ZÖò.Z.Å`À ~å[H©Ü«∞ *Ï~ÚO\ò Ü«∂HõΔ<£ Hõq∞\© U~°Ê_ç~°k. HÍOw,

\˜._ç.Ñ≤. áêsìÅ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ áêsìÅHõf «OQÍ D *Ï~ÚO\ò Ü«∂HõΔ<£ Hõq∞\©Ö’KÕ~å~°∞.

ÔH.ã≤.P~ü. nHõΔÑ¨Ó#_»O, q^•º~°∞÷Å∞, HÍi‡‰õΩÅ∞, L^ÀºQÆ∞Å`Àáê@∞ „Ñ¨[Å∞PO^Àà◊#Å‰õΩ kQÆ_»O`À _çÃãO|~ü "≥Ú Œ\˜"å~°O ≥ÅOQÍ} JO`å L Œº=∂Å`ÀJ@∞ì_çH˜áÈ~ÚOk. D PO^Àà◊#‰õΩ ky=zÛ# ˆHO„ ŒO _çÃãO|~ü 9# „Ñ¨Hõ@#KÕã≤Ok. D „Ñ¨Hõ@#‰õΩ x~°ã¨#QÍ HÀ™êÎO„^èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞,Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ ã¨"≥∞ÿHÍºO„ èŒ ¿Ñi@ L Œº=∂xfl ÖË=nâß~°∞. JÃãOc¡ áê~°¡"≥∞O@∞Ö’=Ù#fl D ÀÑ≤_ô =~åæÅ <åÜ«∞‰õΩÖË =ÚO Œ∞ ~år<å=∂Å „ÑÇÏã#O „áê~°OaèOKå~°∞.≥ÅOQÍ} ~å„+ìO U~åÊ@∞‰õΩ „Ñ¨„H˜Ü«∞ „áê~°Oaè™êÎ#x K≥Ñ≤Ê# HÍO„ÔQãπ ≥ÅOQÍ}

aÅ∞¡ÃÑ_ç Õ ã¨=∞i÷™êÎ#x JdÅÑ¨HõΔ ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ K≥Ñ≤Ê# \˜._ç.Ñ≤., „Ñ¨*Ï~å[ºOáêsìÅ∞ ã"≥∞ÿHÍºO„ èŒ„Ñ Õâò L Œº=∂xfl ÖË=nã≤ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} U~°Ê_®Å<Õ „Ñ[Å

áê~°¡"≥∞O@s, JÃãOc¡ ZxflHõÖ’¡ ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£#∞ "å_»∞HÀE_»_»O „Ñ¨[Ö’¡f„= x~°ã¨# ÃÑÅ∞¡aHÕk. \˜.P~ü.Zãπ.áêsì áês¡"≥∞O@s áÈ~å\ÏÅ ÖÏc~ÚOQ∑~å[H©Ü«∂Å∞ „Ñ¨[Ö’¡ "≥QÆ@∞ Ñ¨Ù\ìOz JÉèÏã¨∞áêÖÿ<å~Ú. „Ñ¨[Ö’¡ ≥ÅOQÍ} ~å„+ì™ê èŒ#‰õΩ áÈ~å@O XHõ >Ë =∂~°æ=∞x ÉèÏqOKÕÖÏ KÕâß~Ú. ≥.~å.ã¨. <åÜ«∞‰õΩ_»∞K«O„ ŒâıY~ü ~å=Ù P=∞~°} x~åÇ¨~°nHõΔ ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Ö’¡ Ö’Ö’#~°QÆ∞Å∞`«∞#fl áÈ~å@ HÍOHõΔ *ÏfiÖÏ=ÚY ~°∂ÑÖÖ’ |Ü«∞\ ˜H˘zÛOk. nxH˜q^•ºi÷Ö’HõO <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOzOk. « Œ∞Ñï PO^Àà◊# L èŒ$ «"≥∞ÿ HÍi‡‰õΩÅ∞,L^ÀºQÆ ãÖã÷Å∞, "Õ∞ è•=ÙÅ∞, ÖÏÜ«∞~°∞¡, ~°K«~Ú «Å∞, HõàÏHÍ~°∞Å∞, Ü«Ú=[#∞Å∞,=∞Ç≤Ïà◊Å∞, Ô~· åOQÆO, ≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[ÅO`å XHõ \˜QÍ L Œº=∞OÖ’ =ÚO Œ∞‰õΩHõkÖÏ~°∞. 1969Ö’ K≥Åˆ~y# „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} PO^Àà◊# «~°Ç¨Ö’<Õ =∞iO «|ÅOQÍ L Œº=∞O ™êQÆ∞ «∞#flk.

qÑ¡"À Œº=∞O 1969 #∞O_ç „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∂xH˜ =∞ ŒÌ «∞xã¨∂Î<Õ=ÙOk. 1997Ö’ „Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£ÃÑ· „Ñ¨[Å‰õΩ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO=Ç≤ÏOK«_®xH˜ Ñ¨Ó#∞H˘x _®‰õΩº"≥∞O\ò#∞ q_»∞ ŒÅ KÕã≤Ok. „Ñ¨ ÕºHõ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ≥ÅOQÍ} HÀãO áÈ~å_®Åh, áÈ~å@O •fi~å<Õ ≥ÅOQÍ} ~å„+ìO ™êkèOK«QÆÅ=∞x

„Ñ[Å‰õΩ Ñ≤Å∞ÑÙxzÛOk. JÑÊ\#∞O_ç ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O, HÍO„ÔQãπ, a.*.Ñ≤. „ÑÉèí∞`åfiÅŒ=∞#HÍO_»#∞ Z Œ∞~˘¯O@∂ L Œº=∂xfl ã¨r=OQÍ xÅÉˇ@ì_®xH˜ Hõ$+≤ KÕã≤Ok.≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å ~å[H©Ü«∞, Pi÷Hõ, ™ê=∂lHõ ã¨=∞ã¨ºÅÃÑ· „Ñ¨[Å#∞ ã¨g∞HõiOz

áÈ~å@O KÕÑ¨\˜ìOk. `≥ÅOQÍ}Ö’ =∞# L^Œº=∞O `å`å¯eHõOQÍ "≥#∞HõO["Õã≤#ÑÊ\H© qÑ¡"À Œº=∞O, „Ñ*ÏãOÑ¶∂Å∞ J «ºO « è≥ÿ~°ºOQÍ, åºQÍÅ∞KÕã∂Î qâßÅSHõº ãÖÑ¶¨∞@#‰õΩ Hõ$+≤ KÕâß~Ú. `≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å =∞<ÀÉèÏ"åÅ#∂, "åiPHÍOHõ ΔÅ#∞ áêÅHõ=~åæÅ∞ ZÖÏ HÍÅ~åz"Õã¨∞ Î<åflÜ≥∂ ZÑ¨Ê\ ˜HõÑ¨ÙÊ_»∞|Ç≤Ï~°æ «Ñ~°∞ã∂Î<Õ =KåÛ~Ú. qÑ¡"À Œº=∞O, „Ñ*ÏãOÑ¶∂Å∞ KÕÑ\˜ì# D Hõ$+≤ =Å#≥ÅOQÍ}Ï „Ñ¨[Ö’¡ qÑ¡"À Œº=∞O ~årÖËx áÈ~å@ "≥·YiÃÑ· Œ$_è»"≥∞ÿ# qâßfiãÖ

U~°Ê_ç~k. qÑ¡"À Œº=∞O „Ñ¨Hõ\Õz J=∞Å∞KÕã¨∞Î#fl áÈ~å@, ~å[H©Ü«∞ áêÅã‘Å∞ãÔ~·#"Õ#x „Ñ¨[Å∞ |ÅOQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. JO Œ∞Hõx „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„+ì™ê^èŒ# áÈ~å@O ^•fi~å<Õ ™ê^èŒº=∞h, áê~°¡"≥∞O@s áÈ~å\ÏÅ∂, ÖÏc~ÚOQ∑~å[H©Ü«∂Å =Å¡ ™ê èŒºOHÍ Œx „Ñ[Å∞ |ÅOQÍ qâ◊fiã≤ã∞Î<åfl~°∞. Wk qÑ¡"À Œº=∞O™êkèOz# q[Ü«∂Ö’¡ XHõ\QÍ =ÙO@∞Ok. „Ñã∞Î «O „Ñ ÕºHõ „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ ≥ÅOQÍ}™ê èŒ#HÀãÖ q∞e>ˇO\ò „Ñ¨*Ï L Œº=∂Å‰õΩ ã≤ ŒúO HÍ"åÅx „Ñ¨[Å‰õΩ Ñ≤Å∞Ñ¨Ùxã¨∂ÎqâßÅ SHõºãÖÑ¶∞@# |Ö’¿Ñ «O KÕã¨∂Î L Œº=∂xfl =ÚO Œ∞‰õΩ fã¨∞ÔHàÏ¡e.


ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £#∞ ˆHO„ ŒOQÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. PO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ ÃÑ@∞ì|_ç •~°¡‰õΩÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ ã¨fi~°æ è•=∞"≥∞ÿOk. JO Œ∞ˆH "å~°∞ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å ~°HõÎ=∂O™êÅ`Àxi‡OK«|_ç# ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ #QÆ~åxfl `≥ÅOQÍ} #∞O_ç "Õ~°∞Ñ¨~°Û_®xH˜ f„=„Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ≥ÅOQÍ} #∞O_ç ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £#∞ "Õ~°∞ÑïKÕ ZÖÏO\˜‰õΩ„@<≥ÿ<å Z Œ∞~À¯"åÅx „Ñ[Å`À Hõeã≤ =∞#O =Ù Œºq∞OKåe. „Ñ ÕºHõ „Ñ[™êfiq∞Hõ≥ÅOQÍ} HÀãÖ [iˆQ áÈ~å@O „Ñ¨ è•#OQÍ D |_®ÃÑ@∞ì|_ç •~°¡‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ

[iˆQ áÈ~å@O J=Ù «∞Ok.

WHõ ≥ÅOQÍ}Ö’ |∂~°∞˚"å, Éèí∂™êfi=∞º =~åæÅ∞ PO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ =~åæÅ`ÀáÈeÛ Õ |ÅÇ‘Ï#OQÍ =Ù<åfl~Ú. g~°∞ PO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ |∂~°∞˚"å, Éèí∂™êfi=∞º=~åæÅ`À ^ÀÑ≤_ôÖ’ áÈ\©Ñ¨_»ÖËHõáÈ «∞<åfl~°∞. giÖ’ H˘O «=∞Ok =∞ èŒ∞Ü«∂+‘ ,~=Ói „ÑHÍ+πÔ~_ç¤ =O\ ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å ÖÏcH „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„+ìO J=ã~°O.ˆHã‘P~ü ÖÏO\˜ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩ_çH˜ JkèHÍ~åhfl, «# ÖÏc Pi÷Hõ ~å[H©Ü«∞„Ñ¨Ü≥∂[<åÅ#∞ HÍáê_»∞HÀ=Åã≤# J=ã¨~°O =ÙOk. „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} J<Õ „Ñ¨[ÅPHÍOHõΔÅ#∞ "å_»∞H˘x JkèHÍ~°O ãOáêkOz «=∞=~°æO ÉÏQÆ∞Ñ_®Åx L Œº=∞OÖ’g~°∞ áêÖÁæO@∞<åfl~°∞. J~Ú`Õ „Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O =~åæÅHõf`«"≥∞ÿ#L Œº=∞"Õ∞. HÍ=Ù# WO Œ∞Ö’ ^ÀÑ≤_ô •~°∞Å∞ «=∞ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅs`åº áêÖÁæ#_»Oã¨Ç¨Ï["Õ∞. D q+¨Ü«∞O =∞# Œ$+≤ìÖ’ =Ù#flÑ¨ÙÊ_Õ D áÈ~å@OÖ’ =∞#O giÑ¨@¡J=ÅOaèOKÕ "≥·Yi ã¨Ê+ìOQÍ LO@∞Ok.

n~°…HÍÅOQÍ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞O k# k#O Jaè=$kúK≥O Œ∞ «∂ ~å„+ì ~å[H©Ü«∂Ö’¡ HO„ Œ aO Œ∞=ÙQÍ =∂iOk. _çÃãO|~üÖ’ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ#PO^Àà◊#Ö’ ~å[H©Ü«∞ HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ f„=`« ÃÑiy „Ñ¨[Å =ºuˆ~Hõ`«‰õΩQÆ∞iHÍ‰õΩO_® LO_»_®xH˜ |∂~°∞˚"å áêsìÅÖ’¡ áêsìÅHõf`«OQÍ ã¨g∞Hõ~°}Å∞=ÚO Œ∞‰õΩ =KåÛ~Ú. HÍO„ÔQãπ, \˜._ç.Ñ≤. áêsìÅ∞ ŒfiO Œfi "≥·Yi J=ÅOaèã¨∞ÎO_»QÍH˘ «ÎQÍ U~°Ê_ç# „Ñ¨*Ï~å[ºO áêsì ≥ÅOQÍ} U~åÊ@∞ÃÑ· «# "≥Ú‰õΩ¯|_ç "≥·Yi=∂~°∞ÛH˘x Ñ¨ÓiÎQÍ ã¨"≥∞ÿHÍºO„ èŒ ~å„+ì "≥·Yix fã¨∞H˘Ok. ã≤.Ñ≤.ZO. qâßÖÏO„ èŒJ<Õ Hõ~°∞_»∞QÆ\ ì# "≥·YiÖ’<Õ =ÙOk. ã≤.Ñ≤.S.„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„+ì U~åÊ@∞‰õΩ=∞ ŒÌ «∞xã∂Î<Õ =Ù Œº=∞OÖ’ áêÖÁæ#_»OÖË Œ∞. a.*.Ñ≤. „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} U~åÊ@∞#∞ã¨=∞i÷ã¨∂Î<Õ „Ñ¨ ÕºHõ PO„ èŒ U~åÊ@∞ KÕÜ«∂Å<Õ x<å^•xfl „áê~°OaèOK« K«∂ã¨∞Î#flk.ZO.S.ZO.áêsì «# "≥·Yi Uq∞\’ K≥ÑÊ‰õΩO_® •@"Õã∂Î HÍO„ÔQãπ J_»∞QÆ∞*Ï_»Ö’¡#_»∞ã∂Î ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ «# „áê|ÖÏºxfl #_»∞ÑÙ‰õΩ<Õ Z «∞ÎQÆ_»Å∞ "Õã∞Î#flk. Ö’H±ã`åÎ~å„+ì qÉèí[##∞ =ºu~Hã∂Î lÖÏ¡ "åiQÍ JkèHÍ~åxfl |Ö’¿Ñ «O KÕÜ«∂ÅO@∞#flk.

„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ _ç=∂O_£‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ Ñ¨x KÕÜ«∞_»O „áê~°OaèOKå~Ú. „Ñ¨ ÕºHõ~å„+ì U~åÊ@∞#∞ f„=OQÍ J_»∞¤HÀ=_»"Õ∞QÍHõ HO„ ŒOÖ’ «=∞‰õΩQÆÅ |Å"≥∞ÿ# ™ê÷<åxflLÑ¨Ü≥∂yOK«∞H˘x HO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiOÃÑ· XuÎ_ç KÕã¨∞Î<åfl~Ú. HÀ™êÎO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞„Ñ¨[Ö’¡ f„="≥∞ÿ# JáÈÇ¨ÏÅ∞ HõeæOz "åix ÉèíÜ«∂O^Àà◊#Å‰õΩ QÆ∞iKÕã¨∞Î<åfl~Ú.HÀ™êÎO„ èŒ |Å"≥∞ÿ# ÖÏc PO„ èŒ ~å„+ì U~åÊ@∞ #∞O_ç ‰õÄ_» ≥ÅOQÍ} Ñ@¡ Dq èŒ"≥∞ÿ#"≥·Yi<Õ J=ÅOaèã¨∂Î =ÙOk.

„Ñ¨Éèí∞ «fi JkèHÍ~åhfl, x èŒ∞Å#∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«∞H˘x ~å„+ìOÖ’ H˘O «=∞Ok Ju«‰õΩ¯= HÍÅOÖ’ |_® ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞QÍ ZkQÍ~°∞. #∂ «# Pi÷Hõ q è•<åÅ∞,

„Ñ¨ÑÖK«ÉÏºOH± ã¨Ç¨Ü«∞O "åiH˜ Z‰õΩ¯=QÍ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_ç<å~Ú. iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò,S.\˜.~°OQÆO, ã≤x=∂, g∞_çÜ«∂, q Œº, "≥· Œº, ~°"å}Ï ~°OQÍÖ’¡, á⁄QÍ‰õΩ`Àáê@∞QÆ#∞Å∞, HÍfisÅ∞, =∞øeHõ ã¨ Œ∞áêÜ«∂Å ~°OQÆOÖ’ ÃÑ ŒÌ HÍO„\ÏHõì~°∞¡QÍ =ÚO Œ∞‰õΩ=KåÛ~°∞. x~å‡} ~°OQÆOÖ’ JÅ∂¡i "≥OHõ@ ã¨`«º<å~åÜ«∞}~åA (<åQÍ~°∞˚#Hõ<£„ãìHõΔ<£û), "≥·.Zãπ.[QÆ<£"≥∂ÇÏ<£ Ô~_ç¤, \.ã∞|ƒ~åq∞ Ô~_ç¤, HÍ=Ói ™êO|t=~å=Ù,~åÜ«∞áê\˜ ™êO|t=~å=Ù, *ˇ.ã≤.k"åHõ~üÔ~_ç¤, \˜.*ˇ."≥OHõ>Ë+π ÖÏO\˜ "åà◊√¡HÍQÍÖÏOHÀ HõOÃÑh Kè≥ÿ~°‡<£ ZÖò.=∞ èŒ∞ã¨∂ Œ<£ ~å=Ù, l.q.„H˜ëê‚Ô~_ç¤ (l.q.ÔH.HõOÃÑh),„Ñ¨ åÑπ Ô~_ç¤ (JáÈÖ’ Ç¨ã≤Ê@Öòû), JOlÔ~_ç¤ (Ô~_ç¤ ÖÏºÉò), Ñ≤.q.~åO„Ñ¨™ê £Ô~_ç¤(J~°aO^À á¶ê~å‡), ~å"≥∂r~å=Ù (D<å_»∞), l.ZO.~å=Ù (l.ZO.P~ü.Hõ<£„ãìHõΔ<£û),S.\˜.Ö’ ã¨`«ºO `«k`«~° uq∞OQÆÖÏÅ =O\˜ |_®ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ ~å„+¨ìOÖ’J#uHÍÅOÖ’ =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞. ã≤x=∂ ~°OQÆOÖ’ ~å=∂<åÜ«Ú_»∞, JÅ∞¡J~°qO £, =Ú~°m"≥∂ÇÏ<£ =ÚYº=∞O„ «∞Å∞QÍ =ÙO_ç K«O„ ŒÉÏ|∞, "≥·.Zãπ.Å∞ "ÕÅHÀ@∞¡ãÖáêkOKå~°∞. ã≤x=∂ ~°OQÆOÖ’ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ ãÖáêkOz ~å[H©Ü«∂Ö’¡H˜=zÛ# z~°Orq, gi áêsìÅ∞ ≥ÅOQÍ}‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ Ñ¨x KÕã¨∞Î<åfl~Ú. g~°O`åHÀ™êÎO„ è•, ~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ K≥Ok# ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞ÖË. g~°O`å ÖÏcQÍ Ñ¨xKÕã¨∂Î`≥ÅOQÍ} ~å„+¨ì U~åÊ@∞#∞ J_»∞¤‰õΩO@∞<åfl~°∞. ÅQÆ_»áê\˜ ~å[QÀáêÖò,*ˇ.ã≤.k"åHõ~üÔ~_ç¤, \˜.l."≥OHõ>Ë+π ÖÏO\˜"å~°∞ J «ºO « Œ∂‰õΩ_»∞QÍ ≥ÅOQÍ}#∞=ºuˆ~H˜ã¨∂Î ã¨"≥∞ÿHÍºO„ èŒ =Ù Œº=∂xfl #_»∞Ñ¨Ù «∞<åfl~°∞. ã¨"≥∞ÿHÍºO„ èŒ „Ñ¨ ÕâòÖ’x≥ÅOQÍ}`Àáê@∞ ~åÜ«∞Åã‘=∞, L «Î~° HÀ™êÎ „áêO`åÅ∞ ã¨Ç¨ ~å„ëêìxfl JO`å

^ÀK«∞H˘x =∞iO « |ÅOQÍ «Ü«∂~°∞ HÍ"åÅx ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. JO Œ∞ˆH ~å„+ìqÉè í[##∞ =ºuˆ~H˜ã¨∂Î ã¨"≥∞ ÿHÍºO„^è Œ ~å„+¨ ìOQÍ H˘#™êQÍÅx |ÅOQÍHÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. D |_®ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ =∞#O áÈ~å\Ïxflf„= «~°O KÕÜ«∂eû =ÙOk. g~°O`å ≥ÅOQÍ}Ï`Àáê@∞ ~å„ëêìxfl ^ÀÑ≤_ôKÕã¨∂Î


=∞Ok P «‡|e^•#O KÕâß~°∞. =Ù Œº=∞OÖ’ P «‡Ç¨Ï «ºÅ∞ ãÔ~·#q HÍ=h, áÈ~å_çÅHΔÍºxfl ™êkèOKåÅx q[˝Ñ≤Î KÕÜ«∂e.

ã≤OQÆ~}˜Ö’ FÃÑ<£HÍãπì QÆ#∞Å‰õΩ, Ãã*òÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ, áÈÅ=~°O ÖÏO\˜ÉèÏs _®ºOÅ =Å¡ x~åfiã≤ «∞Å=Ù «∞#fl „Ñ[Å «~°ÑÙ#, [Å=#~°∞ÅHÀãO, Pk"åã‘Å[Öò, [OQÆÖò, [g∞<£ÃÑ· JkèHÍ~°O, Œo «∞Å‰õΩ Éèí∂q∞, ™ê=∂lHõ <åºÜ«∞O HÀãÖ,=Úã≤¡OÅ Ç¨Ï‰õΩ¯Å HÀãÖ áÈ~å_»∞ «∂ "åiÃÑ· >ˇ„~°iã¨∞ìÅ¿Ñi@ áÈbãπ x~°ƒO èŒO‰õΩ=ºuˆ~HõOQÍ, JÖÏˆQ ŒàÏs |_®ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞ Éèí∂™êfi=ÚÖÿ# PO„ èŒ ãÖÑ¨#fl=~åæÅ‰õΩ =ºu~HõOQÍ, „Ñ[Å#∞ ãg∞HõiOz qq èŒ ~°∂áêÖ’¡ PO^Àà◊#Å∞ KÕÑ\Ïìe.ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ „Ñ¶‘*’<£ „Ñ¨Hõ@#‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ, 610 r"À J=∞Å∞HÀãÖ áÈ~å_®e.

ˆHO„ Œ, ~å„+ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞OÃÑ· x~°ƒO èŒO ÃÑOK«_®xH˜„Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl~Ú. HO„ ŒO „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} U~åÊ@∞‰õΩ UHÍaè„áêÜ«∞ ™ê èŒ#`Àáê@∞ ~å„+¨ì âßã¨#ã¨ÉèíÖ’ f~å‡#O J=ã¨~°=∞x ¿Ñ~˘¯O@∂ _çÃãO|~ü 23#„Ñ¨Hõ@#KÕã≤ [#=i 5# JdÅÑ¨HõΔO ã¨=∂"Õâ◊O x~°fiÇ≤ÏOzOk. „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}U~åÊ@∞ ÑïjÅ#HÀãÖ =∂~°æ Œ~°≈Hõ ã¨∂„`åÅ#∞ (~À_£=∂ºÑπ) ~°∂á⁄OkOK«_®xH˜<åºÜ«∞ã¨ÅÇ¨ xÑ¨Ù}∞Å`À a.Z<£.„jHõ$+‚ <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ J~Ú Œ∞QÆ∞i Hõq∞\©xU~åÊ@∞ KÕã¨∞Î#fl@∞¡QÍ „Ñ¨Hõ\ÕzOk. =∞~À"≥·Ñ¨Ù Wk ~å„+ìOÖ’ Jxfl „áêO`åÅã¨=∞ã¨ºÅ#∞ Ñïjeã¨∞ÎO Œx ‰õÄ_® K≥Ñ¨Ù «∞<åfl~°∞. HÍO„ÔQãπ „Ñ¨Éèí∞ «fiO QÆ «OÖ’«y# ã=∞Ü«∞OÖ’ ≥ÅOQÍ} W™êÎ=∞x, UHÍaè„áêÜ«∞O ™êkè™êÎ=∞x „Ñ}Éò Hõq∞\©

"Õã≤ «# "åQÍÌ<åÅ∞ «∞OQÆÖ’ ˘H˜ # K«i„ « ≥eã≤O Õ. „Ñ¨ã¨∞Î «O "Õ¿ã Hõq∞\©Å`À≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Ö’¡ ~åA‰õΩO@∞#fl PO^Àà◊#Å#∞ „Ñ¨Hõ ^•i Ñ¨\ìOz ≥ÅOQÍ}

U~åÊ@∞ *ÏÑ¨ºO KÕÜ«∞_®xH˜ ‰õΩ„@ KÕã¨∞Î#flk. JÖÏˆQ ~å„+ìOÖ’ âßOu U~°Ê_ç Õ<Õ≥ÅOQÍ} U~åÊ@∞ ™ê èŒº=∞x L Œº=∞OÖ’ =∂"À~Úã∞ìÅ∞ K˘~°|_ç<å~°x „ÑKå~°O

KÕã¨∂Î W.ZÖò.Z<£.#~°ã≤OÇ¨Ï<£#∞ #∂`«# QÆ=~°fl~üQÍ xÜ«∞q∞Oz L^Œº=∂xfláêâ◊qHõOQÍ J}K«_®xH˜ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ ã¨<åflÇ¨Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~Ú. W.ZÖò.Z<£.#~°ã≤OÇ¨Ï<£#∞ Kè«fÎãπQÆ_è£Ö’ qÑ¨¡"À^Œº=∂xfl J}K«_®xH˜ QÆ`«OÖ’ „Ñ¨`ÕºHõOQÍÑÖÑ≤OKå~°∞. WÑ¨ÙÊ_»∞ PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò QÆ=~°fl~üQÍ xÜ«∞q∞Oz „Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ}L Œº=∂xfl J}K«_®xH˜ Ñ¨ äŒHõO "Õã¨∞Î<åfl~°∞.

„ÑÉèí∞ «fiO q^•º~°∞÷ÅÃÑ· XH˘¯Hõ iÃÑ· 30 Hã∞Å =~°‰õΩ |<å~ÚOzOk. q^•º~°∞÷Åx~°ã¨# „Ñ¨ Œ~°≈#ÅÃÑ·, Tˆ~yOÑ¨ÙÅÃÑ· áÈbã¨∞Å∞ ÖÏsî Kèås˚Å∞ KÕÜ«∞_»O, ÉèÏ+¨Ê"åÜ«Ú=Ù, ~°|ƒ~ü «∂\ÏÅ∞ „Ñ¨Ü≥∂yOK«_»O WÑ¨Ê\˜H© H˘#™êQÆ∞ «∞#flk.

#∂º_≥"≥∂„Hõã‘ áêsì QÆ « 30 ãÖ= «û~åÅ∞QÍ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„+ì _ç=∂O_£#∞|ÅOQÍ =ºuˆ~H˜ã¨∂Î =zÛ „Ñ¨ã¨∞Î`«O `≥ÅOQÍ}Ö’ Jk |ÅÇ‘Ï#Ñ¨_»∞`«∞#flã¨=∞Ü«∞OÖ’, „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£#∞ ã¨=∞i÷OK«HõáÈ=_»O `å#∞ KÕã≤#Kåi„ «Hõ «Ñ≤Ê ŒOQÍ ¿Ñ~˘¯O@∂ „Ñã∞Î «O L Œº=∞OÖ’ áêÖÁæO@∞#flk. \.P~ü.Zãπ.QÆ « Zxq∞k ãÖ= «û~åÅ∞QÍ ÖÏc~ÚOQ∑ ~å[H©Ü«∂Å`À áÈ~å\Ïxfl "å~Ú^•"Õã¨∂Î =zÛOk. z=~°‰õΩ «# ~å[H©Ü«∞ „áê|ÅºO J_»∞QÆO@∞ «∞#fl Ñïã≤÷uÖ’áÈ~å\ÏxH˜ ã≤ ŒúÑ¨_ç~°k. ~å„+ìOÖ’ a.Zãπ.Ñ≤.áêsì <å=∞=∂„ «OQÍ<Õ =ÙOk. Wk„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£#∞ ã¨=∞i÷ã¨∂Î Œo « |Ç¨ï[# ≥ÅOQÍ} HÍ"åÅx„Ñ¨Kå~°O KÕã¨∞Î#flk. HÍO„ÔQãπ, ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÅ∞ ~å„+ìOÖ’ JkèHÍ~°OÖ’ =ÙO_ç„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∂xfl „áê~°OÉèíO #∞O_ç J}z"Õã¨∞Î<åfl~Ú. D áêsìÅ∞~å„+ìOÖ’ Ñ¨@∞ì HÀÖ’Ê‰õΩO_® =ÙO_»_®xH˜ XHõ •xfl q∞Oz =∞~˘Hõ\˜ Z «∞ÎQÆ_»Å∞"Õã¨∞Î<åfl~Ú. JO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ áêsìÅHõf «OQÍ Ô~O_»∞ „áêO`åÅ |∂~°∞˚"å<åÜ«∞‰õΩÅ∞ peáÈ~Ú `«=∞ Ñ¨^Œ=ÙÅ‰õΩ ~år<å=∂Å∞KÕã≤ J@∞ ã¨"≥∞ÿHÍºO„^èŒL^Œº=∞OÖ’ W@∞ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÖ’ áêÖÁæO@∞<åfl~°∞. D áêsìÅ x[ã¨fiÉèÏ"åxfl Œ$+≤ìÖ’ =ÙOK«∞HÀ"åe. "åix ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨ÙÊ_»∞ |Ç≤Ï~°æ «Ñ¨~°∞ã¨∂Î ~å"åe.

~å[H©Ü«∞ áêsìÖ’¡ \˜.P~ü.Zãπ.`À =∞#O QÆ «O #∞O_ç J#∞ãïã¨∞Î#fl "≥·YixJ#∞ãïOKåe. JÖÏˆQ „Ñ¨ã¨∞Î « ã≤÷uÖ’ a.*ˇ.Ñ≤.Ñ¨@¡ ‰õÄ_® =∞#O =ºuˆ~Hõ "≥·Yi≥Å∞Ñ‰õΩO_® •x Ãã· •úOuHõ ÑÙ<åkx, z#fl ~å„ëêìÅ∞ U~°Êiz |∂~°∞"å, Éèí∂™êfi=∞º

ÑïáêÅ# |Ö’¿Ñ`«O KÕÜ«∂Å<Õ ^•x "≥·Yix, ^•x Ñ¶Ö_»"≥∞O@e*Ïxfl|Ç≤Ï~°æ «Ñ¨~åÛe. ã≤.Ñ≤.S.x L Œº=∞ ÉÏ@ Ñ¨>ËìÖÏ „Ñ¨[Å`À XuÎ_ç KÕ~ÚOKåe.

`≥ÅOQÍ} L^Œº=∂xfl z=i =~°‰õΩ #_çÑ≤Oz ÅHΔÍºxfl ™êkèOKÕ â◊‰õΩÎÅ#∞ã¨g∞HõiOz PO^Àà◊##∞ L^èŒ$`«O KÕÜ«∞_»O ^•fi~å<Õ L^Œº=∂xfl ãÖ~°H˜ΔOzq[Ü«∂xfl ™êkèOK«QÆÅO. JO Œ∞‰õΩ q^•ºi÷, Ü«Ú=[#∞Å∞, L^ÀºQÆ∞Å∞, "Õ∞ è•=ÙÅ∞,ÖÏÜ«∞~°∞¡, ~°K«~Ú «Å∞, HõàÏHÍ~°∞Å∞, HÍi‡‰õΩÅ∞, Ô~· åOQÆO, =∞Ç≤Ïà◊Å∞, Œo «∞Å∞,Pk"åã‘Å∞, =Úã≤¡OÅ∞, qq èŒ ~°HÍÅ KÕu =$ «∞ÎÅ „Ñ¨[Å#∞ qq èŒ "ÕkHõÅg∞ Œã¨g∞HõiOKåe. „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å[H©Ü«∞ _ç=∂O_£ÃÑ· gix ã¨g∞Hõiã¨∂Î<Õ J Õã¨=∞Ü«∞OÖ’ PÜ«∂ =~åæÅ∞, ÃãHõΔ#∞¡ Z Œ∞~˘¯<Õ ã¨=∞ã¨ºÅÃÑ· "å~°∞ [~°∞Ñ¨Ù «∞#fláÈ~å\ÏÅ‰õΩ =∞^ŒÌ`«∞ `≥Å∞Ñ¨_»O`Àáê@∞ <åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤ÏOKåe. „Ñ¨ã¨∞Î`«O=Ù Œº=∂xfl Ñ¨@ì}ÏÖ’¡ ãÖÑ¶∞\˜ «O KÕã¨∂Î<Õ „QÍg∞} „áêO`åÖ’¡H˜ qãÎiOÑ¨KÕã≤Ô~· åOQÍxfl =Ù Œº=∞OÖ’H˜ qãÎ $ «OQÍ HõkeOKåe. „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞OÖ’q^•º~°∞÷Å∞, Ü«Ú=‰õΩÅ∞ P «‡Ç¨Ï «ºÅ∞ KÕã¨∞HÀ=_»O ÃÑ~°∞QÆ∞ «∞#flk. WÑ¨Ê\˜H 250


qÑ¡"À Œº=∞O „Ñ¨[Å „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ _ç=∂O_»¡#∞ D HÕk q èŒOQÍ „Ñ¨Kå~°OÖ’ÃÑ\Ïìe.

- ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ =∞Ç#QÆ~°O ≥ÅOQÍ}Ö’ JO «~åƒùQÆOQÍ<Õ #∂ «#OQÍ U~°Ê_Õ≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxH ~å[ è•xQÍ =ÙO@∞Ok. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £#∞ HO„ Œáêe «

„áêO «OQÍ QÍh, Ô~O_»∞ ~å„ëêìÅ‰õΩ ~å[ è•xQÍ KÕ¿ã ZÖÏO\ ‰õΩ„@Å<≥ÿ<åáÈ~å_ç F_ç~°Kåe.

- ~å„+ì qÉèí[# «~åfi « PO„ èŒ ~å„ëêìxH˜ #∂ «# ~å[ è•x x~å‡}ÏxH˜ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO x èŒ∞Å∞ ã¨=∞‰õÄ~åÛe.

- ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ =∞Ç¨#QÆ~°OÖ’ |_® ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å∞,~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Œ∞~å„Hõq∞Oz# „ÑÉèí∞ «fi JÃã·<£¤ Éèí∂=ÚÅ#∞ „ÑÉèí∞ «fiO"≥O@<Õ [Ñ¨ÙÎ KÕã¨∞HÀ"åe, Ñ¨@ì} ¿Ñ ŒÅ‰õΩ ÑÖKåe.

- WO «HÍÅO ≥ÅOQÍ} =#~°∞Å#∞ ^ÀÑ≤_ôKÕã≤ J„Hõ=∞OQÍ ãÖáêkOz#PO„^èŒ-~åÜ«∞Åã‘=∞ |_® ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å Éèí∂™êfi=ÚÅ Pã¨∞ÎÅ#∞„Ñ¨Éèí∞ «fiO ™êfinè#O KÕã¨∞H˘x ≥ÅOQÍ} ¿Ñ Œ „Ñ¨[Å‰õΩ ÑÖÑ≤}© KÕÜ«∂e.

- `≥ÅOQÍ}‰õΩ <åºÜ«∞|^ŒúOQÍ ~å"åeû# h\˜x ˆH\Ï~ÚOz ™êQÆ∞,`åQÆ∞h~°∞#∞ Ô~· åOQÍxH©, „Ñ¨[Å‰õΩ JOkOKåe.

- q Œ∞º ü À ã¨Ç¨ W «~° L=∞‡_ç ~å„+ì „Ñ¨Éèí∞ «fi Pã¨∞ÎÅ#∞ ≥ÅOQÍ}‰õΩ<åºÜ«∞| ŒúOQÍ ÑÖÑ≤}© KÕÜ«∂e.

- ≥ÅOQÍ} ~å„+ìOÖ’ L^ÀºQÍÖ’¡ ≥ÅOQÍ} „áêO «O „Ñ¨[Å‰õΩ "≥Ú Œ\˜„áê è•#º «#∞ W"åfie.

- S.\., W «~° ãsfiãπ ~°OQÍÖ’¡ ≥ÅOQÍ} q^•º~°∞÷Å‰õΩ, L^ÀºQÆ∞Å‰õΩ "≥Ú Œ\˜„áê è•#º « À J=HÍâßÅ∞ HõeÊOKåe.

- ã¨∂Ñ¨~ü ÃãÊëêe\˜ Ç¨ã≤Ê@Öòû#∂, HÍ~ÀÊˆ~\ò q^•º ãÖã÷Å#∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiO™êfinè#O KÕã¨∞HÀ"åe.

- „ÑÉèí∞ «fi L^ÀºQÍÖ’¡ ≥ÅOQÍ} „áêO «O "åiH „Ñ äŒ=∞ ™ê÷#O HõeÊOKåe.

- Œo «∞Å‰õΩ q∞QÆ∞Å∞ Éèí∂=ÚÅ ÑÖÑ≤}©, i[ˆ~fi+¨<£û J=∞Å∞KÕã≤ "åiP «‡Q“~°= áÈ~å\ÏÅ‰õΩ =∞ ŒÌ «∞x"åfie.

- Pk"åã¨∞Å‰õΩ 5= Ã+_»∂ºÖò „Ñ¨HÍ~°O J\Ï#g∞ WzÛ [Öò-[OQÆÖò-[g∞<£ÃÑ· JkèHÍ~°O W"åfie.

~å„+ì qÉèí[#Ñ¨@¡ J#∞=∂<åÅ∞, JáÈÇ¨ÏÅ∞ Hõey# HÀ™êÎO„ èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞„Ñ¨[Å ÉèíÜ«∂O^Àà◊#Å∞ Œ∂~°O KÕ¿ãÖÏ =∞# „Ñ¨Kå~°O =ÙO_®e. "åiÃÑ· ^•_»∞Å∞KÕÜ«∞~å Œ∞. qÑ¡"À Œº=∞O Jxfl „áêO`åÅ „Ñ[Å ã=∞ãºÅÃÑ· áÈ~å_»∞`å=∞x JO ŒiL=∞‡_ç â◊„`«∞=ÙÅ∞ ™ê„=∂[º"å^Œ∞Å∞, ^ŒàÏs x~°O‰õΩâ◊ |∂~°∞˚"å, Éèí∂™êfi=∞º=~åæÖË#x, gˆ~ ~å„+ì „Ñ¨[Å#∞ ÀÑ≤_ô KÕÜ«∞_®xH˜ ã¨"≥∞ÿHõº x<å ŒO Z «∞Î‰õΩ<åfl~°h,„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ _ç=∂O_»h, ZÖÏO\˜ Œ∞~°OÇ¨ÏOHÍ~åxH˜QÆ∞iHÍ‰õΩO_® ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å`À SHõº"≥∞ÿ ÀÑ≤_ô •~°∞Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å@OKÕÜ«∂Åx P „áêO`åÅ „Ñ¨[Å‰õΩ Ñ≤Å∞Ñ¨Ùx"åfie.

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} _ç=∂O_£ÃÑ· Ñ¨x KÕã¨∞Î#fl „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ¨QÆujÅ, Ñ‘_ç «=~åæÅ∞-ÃãHõΔ#∞¡, =º‰õΩÎÅ∞, ãÖã÷Å`À ‰õÄ_»∞H˘x =Ù#fl qâßÅ SHõº ãÖÑ¶∞@##∞U~°Ê~°K«_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflOKåe. D _ç=∂O_£ÃÑ· Hõeã≤=KÕÛ â◊‰õΩÎÖ’¡ "å~°∞ ZO «\˜Tyã¨ÖÏ_Õ q∞„ «∞Öÿ<å HõÅ∞Ñ¨ÙH˘xáÈÜÕ∞ÖÏ =ÙO_®e. ã¨"≥∞ÿHõº PO„ èŒ x<å^•xflKÕÑ\ì «=∞ ãfi„ÑÜ≥∂[<åÅ#∞ <≥~°"Õ~°∞ÛHÀEã∞Î#fl Hõ~°∞_»∞QÆ\ì# â◊‰õΩÎÅ#∞ XO@iKÕÜ«∂e. D kâ◊Ö’ =∞# SHõº ãOÑ¶∞@# Hõ$+≤ [~°∞ÑÙ «∂<Õ „Ñ è•#OQÍ HOk™ê÷~Ú#∞O_ç qâßÅ SHõºãÖÑ¶∞@##∞ Ñ¨\˜+ìÑ¨~°∞ã¨∂Î J Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÃÑ·# ~å„+ì, lÖÏ¡™ê÷~ÚÖ’¡ ‰õÄ_® SHõºãOÑ¶∞@# xi‡OKåe. qq èŒ ÃãHõΔ#¡, =~åæÅ, ãOã÷Å`À WÑÊ\˜HU~°Ê_ç Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl SHõºãÖÑ¶¨∞@# (*ˇ.Z.ã≤.) x~å‡}ÏÅ#∞ ãÖÑ¶¨∞\˜`«O KÕã¨∂Îqã¨Î $`«Ñïz qâßÅ"≥∞ÿ# L=∞‡_ç `≥ÅOQÍ} *Ï~ÚO\ò Ü«∂HõΔ<£ Hõq∞\ ©QÍ~°∂á⁄OkOKåe. WÖÏO\˜ SHõºãÖÑ¶∞@# "ÕkHõ <Õ «$ «fiOÖ’<Õ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}L^Œº=∞O |ÅOQÍ ™êQÆ∞`«∞Ok. qq^èŒ |∂~°∞˚"å áêsìÅ =∞^èŒº U~°Ê_Õ SHõºãOÑ¶∞@#`À SHõº « áÈ~å@O KÕÑ\˜ì "åiÃÑ· „Ñ*ÏL Œº=∂Å •fi~å XuÎ_ç ÃÑOK«∞ «∂"åix L Œº=∞OÖ’ xÅÉˇ\Ïìe. qâßÅ „áêuÑ¨kHõÃÑ· U~°Ê_Õ SHõºãÖÑ¶∞@#ÃÑ· =∞#<åÜ«∞Hõ åfixfl <≥ÅH˘ÅÊ_®xH˜ Hõ$+≤ KÕÜ«∂e. =∞#O D Q˘Ñ¨Ê Hõ$+≤x KÕÜ«∞_®xH˜J «ºO « Ñ¨@∞ìq_»∞Ñ¨ÙÅ`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl "≥·Yix ã¨$[<å «‡Hõ Ñ¨ Œú «∞Å#∞ KÕÑ¨\Ïìe.D SHõºãÖÑ¶¨∞@#Ö’ =∞# ã¨fi`«O„`«`«#∞ xÅ∞Ñ¨Ù‰õΩO@∂ =∞# ~å[H©Ü«∂Å#∞„Ñ¨Kå~°O KÕÜ«∂e. qÑ¡"À Œº=∞O x~°fizOz# „Ñ¨ ÕºHõ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ ≥ÅOQÍ}HÍ~°º„Hõ=∂xfl „Ñ¨[Å=ÚO Œ∞OKåe.

„Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„+ìO U~°Ê_ç Õ JO Œ∞Ö’ «=∞ „ÑÜ≥∂[<åÅ∞ <≥~°"Õ~°∞`åÜ«∞xqâ◊fiã≤¿ãÎ<Õ Jxfl =~åæÅ∂, ÃãHõΔ#∞¡ ( Œo «∞Å∞, Pk"åã¨∞Å∞, "≥∞ÿ<åi\©Å∞, cã‘Å∞,=∞Ç≤Ïà◊Å∞) L^Œº=∞OÖ’ q∞e>ˇO\òQÍ Hõ^Œ∞Å∞`åÜ«∞x JÖÏO\˜ „Ñ¨*Ï™êfiq∞HõHÍ~°º„Hõ=∂xfl \.P~ü.Zãπ.`Àáê@∞ ≥ÅOQÍ} J#∞‰õÄÅ áêsìÅ∞, ãOã÷Å∞, â◊‰õΩÎÅ∞,=º‰õΩÎÅ∞ |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ „Ñ¨Hõ\ÕKåÅx =∞#O _ç=∂O_£ KÕÜ«∂e.


„Ñ¨ ÕºHõ „Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ} qÑ¡"À Œº=∞ HÍ~°º„Hõ=∞O

b

≥ ÅOQÍ} „Ñ[Å =∞øeHõ ã=∞ãºÅ∞ Ñiëê¯~°=∞ÜÕ∞ºk HÍi‡Hõ=~°æ <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’qÑ¡=Hõ~° =~åæÖÿ# Ô~· åOQÆO, ÃÑ\©|∂~°∞˚"å, *ÏfÜ«∞ |∂~°∞˚"å=~åæÅ∞ SHõº"≥∞ÿ#∂`«# „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¨¡"åxfl q[Ü«∞=O`«O KÕã¨∞HÀ=_»O ^•fi~å<Õ. |_®Éèí∂™êfi=ÚÅ, ŒàÏs x~°O‰õΩâ◊ ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å ™ê„=∂[º"å Œ∞Å ÀÑ≤_ç áêÅ##∞‰õÄÅ^ÀÜ«∞_»O ^•fi~å<Õ. "åi KÕ «∞Ö’¡ =Ù#fl HÀ\Ï¡k ~°∂áêÜ«∞Å „Ñ¨[Å ãÖÑ¨ Œ,Éèí∂q∞, á¶êºHõìsÅ∞, ã¨Ç¨Ï[ =#~°∞Å∞, ÃÑ@∞ì|_çx ™êfinè#O KÕã¨∞HÀ=_»O ^•fi~å<Õ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å =∞øeHõ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ Ñïëê¯~° =∞=Ù`å~Ú. ™ê„=∂[º"å Œ∞ÅÃÑ·

P è•~°Ñ¨_»‰õΩO_» «=∞ HÍà◊§ÃÑ· å=Ú ã¨fi «O„ «OQÍ xÅ|_ç '' Œ∞<Õfl "åiH˜ Éèí∂q∞——„áêuÑ¨kHõÃÑ· =º=™êÜ«∞ qÑ¡"åxfl q[Ü«∞=O «O KÕÜ«∞_»O •fi~å =º=™êÜ«∞OÃÑ·P è•~°Ñ_ç áêi„âßq∞Hõ Jaè=$kúx H˘#™êyOK«_»O •fi~å<Õ „Ñ[Å r=# Ñiã≤÷ «∞efl„Hõ=∞OQÍ "≥∞~°∞QÆ∞ Ñ¨~°K«_»O ^•fi~å<Õ `≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å =∞øeHõ ã¨=∞ã¨ºÅ∞Ñiëê¯~°=∞=Ù`å~Ú. ~å„+ìOÖ’x W «~° „áêO`åÅ „Ñ[Å, "≥Ú «ÎO Õâ◊ „Ñ[Å =∞øeHõã¨=∞ã¨ºÅ∞ ‰õÄ_® D q èŒOQÍ Ñïëê¯~°=∞=Ù`å~Ú.

qÑ¨¡"À^Œº=∞O ''„Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O–`≥ÅOQÍ} Jaè=$kú—— J<Õ_®‰õΩº"≥∞O@∞#∞ 1997 E<£Ö’ q_»∞ ŒÅ KÕã≤ D L Œº=∞O Ñ¨@¡ qÑ¡"À Œº=∞"≥·Yix ≥eÜ«∞*Ëã≤Ok.

P _®‰õΩº"≥∞O\òÖ’ „Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ}ÔH· Hõhã¨ HÍ~°º„Hõ=∞O D q èŒOQÍ„Ñ¨Hõ\ ÕzOk.

- =∞Ç≤Ïà◊Å‰õΩ K«@ì ãÉèíÖ’¡, L^ÀºQÍÖ’¡ 50 âß «O i[~fi+#¡#∞ HõeÊOKåe.=∞Ç≤Ïà◊ÅÃÑ· J`åºKå~åÅ∞, ^•_»∞Å∞ KÕã≤#"åiÃÑ· Hõiî# tHõ ΔÅ∞J=∞Å∞KÕÜ«∂e.

- "≥∞ÿ<åi\©Å‰õΩ i[ˆ~fi+¨<£û, „Ñ¨Éèí∞ «fi Éèí∂=ÚÅ∞ W"åfie. L~°∂Ì#∞ 2=JkèHÍ~° ÉèÏ+QÍ YzÛ «OQÍ J=∞Å∞KÕÜ«∂e. =ÚYºOQÍ "åiÃÑ· >„~°iã∞ìÅ¿Ñi@ áÈbã¨∞ ^•_»∞Å#∂, |∂@HõÑ¨Ù Z<£H“O@~°¡#∞ xeÑ≤"ÕÜ«∂e.Ç≤ÏO Œ∂ =∞`À<å‡ Œ ^•_»∞Å#∞ JiHõ\Ïìe.

- ~å„+ìO ≥zÛ# „Ñ¨ÑÖK«ÉÏºOH± JÑ¨ÙÊÅ#∞ ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO ÉèíiOKåe.ÖË • JÑÙÊÅ #∞O_ç ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ ‰õÄ_»É\˜ì# |_® ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å #∞O_ç#+ìÑiÇ~°O ~å|\Ïìe.

- ~å„+ìOÖ’x =#~°∞Å#∞ qxÜ≥∂yOz ~å„+ìO ãfiÜ«∞O J è•i «OQÍ Jaè=$kú[iˆQ „Ñ¨}ÏoHõÅ∞ KÕÑ¨\Ïìe. |Ç¨ïà◊*Ïu HõOÃÑhÅ ÃÑ@∞ì|_çÃÑ· POHõΔÅ∞qkèOKåe.

~å„+ìOÖ’ áœ~° „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å#∞ Ñ¨Ù#~°∞ ŒúiOKåe. |∂@HõÑ¨ÙZ<£H“O@~°¡#∞ PÑ≤"ÕÜ«∂e.

- ~å[H©Ü«∞ MÿnÅ#∞ ÉË+¨~° «∞QÍ q_»∞ ŒÅ KÕÜ«∂e.

<Õ_»∞ L"≥fi`«∞Î# ÖËz# L^Œº=∂xfl ãÖÑ¶¨∞\˜`«Ñ¨~°Û_»O J`«ºO`« =ÚYº"≥∞ÿ#Hõ~°Î=ºO. =Ù Œº=∂xfl ãÖÑ¶∞\˜ «O KÕÜ«∞_»O JO>Ë L Œº=∞OÖ’ q∞e>ˇO\òQÍ HõkÖËâ◊‰õΩÎÅ#∞ x~å‡} ~°OQÆOÖ’ ã¨g∞HõiOK«_»"Õ∞. ^•xH˜ =∞~À J~°÷OÖË Œ∞.

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞ „Ñ¨ÉèÏ=O J<ÕHõ ~å„ëêìÖ’¡ „Ñ¨ ÕºHõ ~å„+ì L Œº=∂Å‰õΩTÑ≤iáÈÜ«∞_»O`Àáê@∞, =∞Ç¨~å„+ìÖ’x q Œ~°ƒù „Ñ¨[Å#∞ «=∞ „Ñ¨ ÕºHõ q Œ~°ƒù~å„+ì U~åÊ@∞ÔH· áÈ~å\ÏxH˜ ãÖã≤ ŒúO KÕã≤Ok. „Ñ¨ ÕºHõ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ ≥ÅOQÍ}L Œº=∞O Z<Àfl x~°ƒO è•Å#∞ Z Œ∞~˘¯x n~°…HÍÅOQÍ H˘#™êyOKåeû# J=ã¨~°O=ÙOk. „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxfl „Ñ¨[Å∞ ~°HõÎO zOkOK«‰õΩO_® ™êkèOK«_»O™ê èŒºOHÍ Œ∞. HÍO„ÔQãπ, \˜._ç.Ñ≤., „Ñ¨*Ï~å[ºO, "å=∞Ñ¨HõΔ áêsìÅ "≥∞_»Å∞=OKÕÖÏ,ˆHO„^Œ, ~å„+¨ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ ky=zÛ `≥ÅOQÍ} ~å„ëêìxfl U~°ÊiKÕÖÏ n~°…HÍeHõq∞e>O\ò L Œº=∂Å‰õΩ ã≤ ŒúO HÍ=_»"Õ∞ „Ñ[Å =ÚO Œ∞#fl «HõΔ} Hõ~°Î=ºO. ™êÇÏã≤OzáÈ~å_»∞^•O. JOu=∞ q[Ü«∞O =∞# Õ.

- Ñ¶≤„|=i 3, 2010


áêsìÖË! \._ç.Ñ≤ áêsì ‰õÄ_® "≥Ú Œ\ #∞O_ç „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}‰õΩ ÑzÛ =ºu~Hõ"≥∞ÿ#áêsì<Õ. a.*ˇ.Ñ≤ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}#∞ ã¨=∞iúã¨∂Î XˆH ã‘@∞‰õΩ Ô~O_»∞ ~å„ëêìÅh"åQÍÌ#O KÕã≤ JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ# «~åfi « „Ñ¨[Å#∞ "≥∂ãÖ KÕã≤Ok. XHõ=∞ « « «fi áêsìQÍ, Ñ¨zÛ „Ñ¨QÆujÅ =ºuˆ~Hõ áêsìQÍ ^•xx ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞Z#fl\˜H© ŒiKÕ~°hÜ«∞= Œ∞Ì, Œ∂~°OQÍ =ÙO_®e. ã≤.Ñ≤.S, ã≤.Ñ≤.ZOÅ∞ «=∞ "Õ~°¡#∞HÀ™êÎÖ’ Hõey =Ù<åfl~Ú. ¿Ñ~°∞‰õΩ Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsìÖÿ<å HÀ™êÎO„ èŒ ãÖÑ¨#∞flÅ=Åã¨"å Œ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ#∞ HÍáê_»@OÖ’ Wq Z#fl_»∂ â◊+ä+¨Å‰õΩ QÆ∞iHÍ=Ù.«e¡ ≥ÅOQÍ} ãÖã÷(q[Ü«∞âßOu) áÈ~å@O ^•fi~å<Õ ≥ÅOQÍ} ™ê èŒºO Jx

K≥Ñ≤Ê#Ñ¨Ê\˜H˜ J@∞=O\˜ áÈ~å\ÏÅ#∞ xi‡OKÕ "≥·Ñ¨Ù Hõ$+≤ ÖË Œ∞.

2001Ö’ U~°Ê_»¤ \.P~ü.Ñãπ QÍx, 2008Ö’ U~°Ê_»¤ Z<£.\.Ñ≤.Ñ≤(<å=∞ =∂„ «OQÍ„Ñ¨*Ï áÈ~å\ÏÅ ^•fi~å<Õ ≥ÅOQÍ} =ã¨∞ÎO Œx J#flÑ¨Ê\˜H©) QÍx „Ñ¨*ÏáÈ~å\ÏÅ^•fi~å „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}#∞ ™êkèOKåÅ<Õ L ÕÌâ◊ºO ÖË Œ∞. áê~°¡"≥∞O@s ZxflHõÅ∞,ÖÏc~ÚOQ∑ , ÃÑ·~°gÅ ^•fi~å ≥ÅOQÍ}Ï#∞ ™êkèOKÕ Ñ¨ èŒHõO =ÙOk. Wk ZO «ŒQÍHÀ~°∞ q è•#"≥∂ WÑ¨Ê\˜H „Ñ¨[Å∞ J~°úO KÕã¨∞H˘O@∞<åfl~°∞. Jq HÀ~°∞‰õΩ<Õk

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}<Õ QÍx „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ ≥ÅOQÍ}#∞ HÍ Œ∞. U ^ÀÑ≤_ç #∞Ozq=ÚH˜Î á⁄O^•Åx `≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞ HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl~À P ^ÀÑ≤_ç #∞Oz≥ÅOQÍ}#∞ q=ÚHÎ KÕ¿ã L ÕÌâ◊ºO ã¨fiÉèÏ=s`åº \˜.P~ü.Zãπ, Z<£.\˜.Ñ≤.Ñ≤Å‰õΩ

=ÙO_» Œ∞. D áêsìÅ∞ ‰õÄ_® |∂~°∞˚"å, |_® Éèí∂™êfi=∞º =~°æ áêsìÖË HÍ=Ù# Jq^ÀÑ≤_ô â◊‰õΩÎÅ‰õΩ „áêux èŒºO =Ç≤Ï™êÎ~Ú. JO Œ∞ˆH "å\˜H˜ áÈ~å\ÏÅO>Ë ÉèíÜ«∞O.\.P~ü.Zãπ, Z<£.\.Ñ≤.Ñ≤ áêsìÅ∞ „Ñ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ™êkèOK«_»OÖ’ "åiH z «Îâ◊√kÌÖË Œx "å\˜ J=HÍâ◊"å^•xfl ZO_»QÆ\Ïìe.

„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ â◊‰õΩÎÅ#∞ HõkeOz ~åÉ’ÜÕ∞ ZxflHõÅ ãÖ Œ~°ƒùOQÍ ≥ÅOQÍ}g∞ Œ g∞ "≥·Yi Uq∞\? J#∞‰õÄÅ=∂? =ºu~Hõ=∂? J<Õ q+Ü«∞O Jxfl áêsìÅ#∞„Ñ¨tflã¨∂Î _ç=∂O_»∞ KÕÜ«∂e. ≥ÅOQÍ} =ºuˆ~‰õΩÅ#∞ ~å[H©Ü«∞OQÍ ZH±ûáÈ*òKÕÜ«∂e!

qÑ¡"À Œº=∞ q è•#O

„Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ}Ï ™ê^èŒ# HÀãÖ áÈ~å_»∞`«∂<Õ, „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Hõ~°Î"åºÅ∞<≥~°"Õ~°Û_®xH˜ qÑ¡"À Œº=∞O D [O@ Hõ~°Î"åºxfl KÕÑ¨\ ìOk. #∂ «# „Ñ¨*Ï™êfiq∞HõqÑ¡=OÖ’ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ}‰õΩ =Ù#fl Ñïq∞u`À áê@∞ D L Œº=∞OÖ’ „Ñ¨[Å∞áêÖÁæ<Õ qãÎ $ux Œ$+≤ìÖ’ =ÙOK«∞‰õΩx qÑ¡"À Œº=∞ x<å^•Å∞ ~°∂á⁄OkOK«∞HÀ"åe.JO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} HÀãÖ áÈ~å_®Åx Ñ≤Å∞Ñ¨Ù Wã¨∂Î<Õ, D

1. Ô~· åOQÍxH˜ Éèí∂q∞ HÍ"åe.

2. ™êQÆ∞h~°∞, „`åQÆ∞h~°∞ ã¨=∞ã¨ºÅ#∞ «HõΔ}"Õ∞ Ñï+¨ iOKåe.

3. Ñi„â◊=∞Å∞– ≥ÅOQÍ} Jaè=$kúH "≥Ú Œ@QÍ ™ê„=∂[º"å Œ ÃÑ@∞ì|_»∞eflL «Ê «∞Îefl WHõ =ÚO Œ∞ „Ñ¨"ÕtOK«‰õΩO_® J_»∞¤HÀ"åe.

4. Œo «, cã≤, "≥∞ÿ<åsì(=Úã≤¡O)Å‰õΩ ™ê=∂lHõ <åºÜ«∞O HÍ"åe.

5. J_»qÃÑ· Pk"åã¨∞Å Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ QÆ∞iÎOKåe.

6. |_≥\ò H\Ï~ÚOÑÙÅ∞– ≥ÅOQÍ} Jaè=$kú HÀãO JÖÏQ ~å„+ìOÖ’x W «~°"≥#∞Hõ|_ç# „áêO`åÅ Jaè=$kú HÀãÖ [<åÉèÏ, qã‘Î~°‚O, "≥#∞HõÉÏ@∞«<åÅ#∞ „áêuÑ¨kHõQÍ fã¨∞H˘x xiÌ+ì |_≥\ò H\Ï~ÚOÑ¨ÙÅ∞ [~°QÍe.

7. q Œº, L^ÀºQÍÖ’¡ 610 l."À#∞ J=∞Å∞ KÕÜ«∂e.

8. ˆHO„ Œ, ~å„+ì Jã¨=∞ ãÖ|O è•Å∞ ~° Œ∞Ì KÕÜ«∂e.

9. „Ñ¨*Ï™êfi=∞º Ç¨Ï‰õΩ¯Å‰õΩ QÍº~°O\© =ÙO_®e.

D ã¨=∞ã¨ºÅ g∞ Œ „Ñ¨Kå~° HÍ~°º„Hõ=∞O =ÙO_®e.

ˆHO„ Œ, ~å„+ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ H˘#™êyã¨∞Î#fl q è•<åÅ =¸ÅOQÍ ™ê„=∂[º"å Œ∞Å=∂Ô~¯\ò J=ã¨~åÅ HÀãÖ qq èŒ „áêO`åÖ’¡ xˆ~ÌtOK«|_»∞ «∞#fl PiúHõ q è•<åÅ=¸ÅOQÍ „áêOfÜ«∞ Jã¨=∂# «Å∞ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl =∂@ "åãÎ=O.

=∞# ~å„+ìOÖ’ XHõ ŒHΔ} HÀ™êÎ PO„ èŒ q∞#Ç¨ ≥ÅOQÍ}, ~åÜ«∞Åã‘=∞,L «Î~åO„ èŒÅ∞ KåÖÏ "≥#∞Hõ|_ç =Ù<åfl~Ú. „Ñ¨Éèí∞ «fi Ü«∞O„`åOQÆOÖ’ HÀ™êÎ PO„ èŒ|∂~À„HÍ@¡ Ñ@∞ì =¸ÅOQÍ ≥ÅOQÍ}Ï „áêO`åxH J<åºÜ«∞O [~°∞QÆ∞ «∞#fl =∂@"åãÎ="Õ∞.

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} Ñ¨@¡ qq èŒ |∂~°∞˚"å áêsìÅ "≥·Yi

HO„ Œ, ~å„+ì „ÑÉèí∞`åfiÅ∞ J#∞ãiã∞Î#fl "≥·Y~°∞Å =Å¡ „ÑÑOpHõ~°}, Zãπ.W.*_£Å|Ç≤Ï~°OQÆ K˘~°ÉÏ@∞ ^•fi~å „Ñ¨`ÕºHõ `≥ÅOQÍ}Ï ã¨=∞ã¨º f„=`«~°O J=Ù`«∂<Õ=ÙO@∞Ok.

HÍO„ÔQãπ áêsì ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å‰õΩ „Ñ¨ è•# â◊ «$=Ù. "≥Ú Œ\˜ #∞Oz ≥ÅOQÍ}„Ñ¨[Å PHÍOHõΔÅ#∞ L‰õΩ¯áê ŒO`À #eÑ≤"Õã¨∞Î#fl K«i„ « HÍO„ÔQãπ áêsìH˜ =ÙOk.HÍO„ÔQãπ, \˜._ç.Ñ≤, a.*ˇ.Ñ≤ „Ñ¨ÑÖK«ÉÏºO‰õΩ P Õt « q è•<åÅ#∞ J=∞Å∞ KÕ¿ã


D áêÅã‘ÜÕ∞ qÑ¡"À Œº=∂xH˜ ≥ÅOQÍ}Ï ã¨=∞ã¨ºÅÃÑ· #=∞‡HõOQÍ áÈ~å_Õ â◊HÎQÍÜ«∂= «∞Î „Ñ¨*ÏhHõOÖ’ QÆ∞iÎOÑ¨Ù =ã¨∞ÎOk.

„Ñ¨*ÏáÈ~å\ÏÅÖ’ Hõke# â◊‰õΩÎÅ#∞ ãÖÑ¶∞\˜ «Ñ¨~°Kåe.

''x~å‡}Ñ¨~°"≥∞ÿ# Ñ¨xH˜ =Ù#fl „áê=ÚYº « ZÑ¨ÙÊ_»∂ H=ÅO ™êOˆHuHõÑ¨~°"≥∞ÿ#kHÍ Œ∞. Jk ~å[H©Ü«∞Ñ¨~°"≥∞ÿ#k ‰õÄ_®. =∞~À =∂@Ö’¡ K≥áêÊÅO>ˇ qÑ¡"À Œº=∞O„Ñ*ÏL Œº=∂xfl x~ÌtOKÕO Œ∞‰õΩ x~å‡} Ñx <å_ôÜÕ∞ HO„ ŒOQÍ =ÙO@∞Ok. K«Hõ xx~å‡}O ÖË‰õΩO_® „Ñ*Ï L Œº=∂xfl x~ÌtOK«ÖË Œ∞. qÑ¡"À Œº=∞ q è•<åÅ#∞ J=∞Å∞KÕÜ«∞_»O K«Hõ x x~å‡}O •fi~å<Õ K«Hõ x q è•<åxfl J=∞Å∞ KÕÜ«∞QÆÅO. É’e¬q‰õΩ¯ÅJk Q˘Ñ¨Ê ÅHõΔ ºO x~å‡}Ñ¨~°"≥∞ÿ# Ñ¨<Õ. „Ñ¨ã¨∞Î «O „Ñ¨[ÅÖ’ qÑ¡"À Œº=∞ „Ñ¨ÉèÏ"åxflãÖÑ¶∞\˜ «O KÕÜ«∞_»O KåÖÏ =ÚYº"≥∞ÿ# x~å‡} JOâ◊O—— HÍII=∂"À.

D ÅHΔÍºxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ ≥ÅOQÍ}Ï L Œº=∞OÖ’ Hõ Œ∞Å∞ «∞#fl â◊‰õΩÎÅ#∞ãÖÑ¶∞\˜ «O KÕã¨∞HÀ=_»OÖ’ KåÖÏ "≥#∞Hõ|_ç =Ù<åflO. f„= x~°ƒO èŒOÖ’ ‰õÄ_®D ã¨=∞ã¨º#∞ JkèQÆq∞OK«_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflOKåe. JO Œ∞‰õΩ J#∞"≥·# ™ê èŒ<åÅ#∞,x~å‡} ~°∂áêÅ#∞ K˘~°=`À ~°∂á⁄OkOz J=∞Å∞ KÕÜ«∂e.

SHõº ãÖÑ¶∞@#

„Ñ¨ è•#OQÍ „HÕk #∞O_ç ã¨=∞ã¨º „áêuÑ¨kHõÃÑ· SHõº ãÖÑ¶∞@# xi‡OKåe.SHõº ãÖÑ¶∞@#Ö’ Hõq∞\©Å á⁄OkHõ qâßÅ „áêuÑ¨kHõÃÑ· P è•~°Ñ¨_ç =ÙO_®e.„Ñ*Ïâ◊ «$=ÙÅ∞ HÍx ã~°ÊOKüÅ∞, ZO.Ñ≤.\.ã≤, *_£.Ñ≤.\.ã≤ ãÉèí∞ºÅ∞ xi‡OKÕ Hõq∞\©Ö’¡‰õÄ_® =ÙO_»=K«∞Û. Hõq∞\©Ö’¡ =∞Ç≤Ïà◊Å∞, "≥∞ÿ<åi\©Å∞, Œo «∞Å∞, cã≤Å∞, Pk"åã∞Å„áêux èŒºO =ÙO_ÕÖÏ K«∂_®e.

SHõº ãÖÑ¶¨∞@#Ö’ KÕˆ~ ãÖã¨÷Å#∞, =º‰õΩÎÅ#∞ áê~°¡"≥∞O@s ZxflHõÅ#∞|Ç≤Ï+¯iOK«_»O ÖË • áêÖÁæ#‰õÄ_» Œx x|O èŒ# qkèOK«QÆ∂_» Œ∞. J~Ú Õ áÈ~å_Õ=∂ «$ ãÖã÷ ¿Ñ~°∞ Z\ì Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ LÑ¨Ü≥∂yOK«∞HÀ‰õÄ_» Œx QÆ\ìQÍ x|O èŒ#qkèOKåe.

=∞O_»Å, UiÜ«∂, lÖÏ¡ ™ê÷~ÚÖ’ qÑ¡= â◊‰õΩÎÅ`À áê@∞ Hõeã≤ =KÕÛ #∂ «#â◊‰õΩÎÅ#∞ HõÅ∞Ñ¨Ù‰õΩO@∂ SHõº ãÖÑ¶∞@# xi‡OKåe. D "≥Ú «ÎO HÍ~°º„Hõ=∞OÃÑ·qÑ¡= <åÜ«∞Hõ åfixfl Ñ\+ìÑ~°∞K«∞HÀ=_®xH Hõ$+≤ KÕÜ«∂e. D L Œº=∞OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ„HOk #∞O_ç #∂ «# â◊‰õΩÎÅ∞ Pq~°ƒùqOK«_»O H˘ «ÎQÍ „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ â◊‰õΩÎÅ∞ =ÚO Œ∞‰õΩ~å=_»O [~°∞QÆ∞ «∞Ok.

L Œº=∞OÖ’ qÑ¡"À Œº=∞O ~°∂á⁄OkOK«∞H˘#fl Hõhã¨ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Hõ~°Î"åºÅ ÃÑ·#„Ñ¨[Å#∞ "≥∂\˜"Õ\ò KÕÜ«∂e.

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞O „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡=OÖ’ ÉèÏQÆ"Õ∞ J~Ú#Ñ¨Ê\˜H©D L Œº=∂xH˜ Ñïq∞ «∞Å∞<åfl~Ú. =ÚYºOQÍ D L Œº=∂xH˜ |∂~°∞˚"å =~°æO<åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOK«_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î#flk. g~°∞ D L Œº=∂xfl «=∞ ã¨fiO «„Ñ¨Ü≥∂[<åÅ HÀãÖ =∞o§OK«_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl~°∞. D L Œº=∞OÖ’ |∂~°∞˚"å=~°æ „ÑÜ≥∂[<åÅ∞ ‰õÄ_® =ÙO_»@"Õ∞ HÍ~°}O. J~Ú Õ qÑ¡"À Œº=∞O D L Œº=∂xfl|∂~°∞˚"å =~°æO ã¨fiO «O KÕã¨∞HÀ‰õΩO_® HÍi‡Hõ=~°æ <åÜ«∞Hõ «fiO JOkOK«_®xH˜Hõ$+≤ KÕã≤ #∂ «# „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡=OÖ’ ÉèÏQÆO KÕÜ«∂e.

D q èŒOQÍ D L Œº=∞O =~°æáÈ~å\Ïxfl f„= «~°O KÕÜ«∞_®xH ÔQiÖÏ¡ áÈ~å@OÃÑOá⁄OkOK«\ÏxH˜ Ñ¨~ÀHõΔ =∞^ŒÌ`«∞#∞ Wã¨∞ÎOk. D ÅHõΔ º™ê^èŒ# HÀãÖ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl ''„Ñ¨*ÏÜ«Ú^•úxH˜—— qãÎ $ « „Ñ¨*ÏhHõO =∞ ŒÌ «∞#∞ ‰õÄ_»QÆ\Ïìe.

''„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞O ^•fi~å<Õ =ã¨∞ÎOk—— J<Õ x<å ŒO`À ≥ÅOQÍ}ãÖã÷ QÆ « Ô~O_»∞ ãÖ= «û~åÅ #∞O_ç ÅHõΔÖÏk =∞Ok „Ñ¨[Å#∞ HõkeOzOk. DãOã÷‰õΩ ≥ÅOQÍ} „Ñ[ÅÖ’¡ QÆ∞iÎOÑÙ =zÛOk. „Ñ[Ö’¡, ≥ÅOQÍ} "å Œ∞Ö’¡ =∞iO «qâßfiãÖ ÃÑOzOk. D "Õ∞~°‰õΩ áêl\˜"£ Hõ$+≤ =ÙOk. ãÖã÷Ö’ KåÖÏ =~°‰õΩãÖÑ¶∂Å∞ =Ù<åfl~Ú. Z‰õΩ¯= ãÖÑ¶∂Å∞ <å=∞=∂„ «OQÍ =Ù<åfl~Ú. PÜ«∂ lÖÏ¡Ö’¡H˘xfl x~å‡}ÏÅ∞ U~°Ê_ç Ñ¨x KÕã¨∞Î<åfl~Ú. nx HÍ~°º„Hõ=∞O JO`å |Ç≤Ï~°OQÆã¨ÉèíÅ‰õΩ Ñïq∞ «O J=Ù «∞Ok. PÜ«∂ ã¨ÉèíÅÖ’ Hõke# â◊‰õΩÎÅ#∞ ãÖÑ¶∞\˜ «OKÕã∞HÀ=_»O =ÙO_»_»O ÖË Œ∞. D «ÑÙÊÅ #∞O_ç |Ü«∞@Ñ_»∞ «∂ =∞iO « K˘~°=`ÀL Œº=∂xfl ãÖÑ¶∞\˜ «O KÕã¨∂Î HõkeOK«=Åã≤# Hõ~°Î=ºO <åÜ«∞Hõ «fiO g∞ Œ =ÙOk.

„Ñ¨ã¨∞Î «O „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞OÖ’ qãÎ $ «OQÍ HõkÖË q^•ºiÌ, L^ÀºQÆ,HÍi‡Hõ, =∞Ç≤ÏàÏ, Ô~· åOQÆ, "Õ∞ è•q=~åæÅ#∞ qÑ¡"À Œº=∞O "≥·Ñ¨Ù PHõi¬OK«_®xH˜J=HÍâ◊OQÍ LÑ¨Ü≥∂yOK«∞ HÀ"åe. „Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} L Œº=∂xfl |ÅÑ¨~°∞ã¨∂Î^•xH˜ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOK«_»O ^•fi~å<Õ Wk ™ê èŒºO J=Ù «∞Ok. qÑ¡"À Œº=∞HÍ~°º„Hõ=∞O K«∞@∂ì Jxfl ÃãHõΔ#¡ „Ñ¨*ÏhHÍxfl ã¨g∞HõiOK«_®xH˜ PÜ«∂ ÃãHõΔ#¡_ç=∂O_£û#∞ K˘~°=`À =ÚO Œ∞‰õΩ ≥zÛ P áÈ~å\ÏÅ‰õΩ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOKåe.L^•ÇÏ~°}‰õΩ [Å=#~°∞Å HÀãO, HõÔ~O@∞ HÀ «, ÉÏa¡ „áê*H±ì, áÈÅ=~°O „áê*H±ìÅ‰õΩ=ºuˆ~HõOQÍ, [Öò–[OQÆÖò–[g∞<£ Ç¨Ï‰õΩ¯ H˘~°‰õΩ Pk"åã¨∞Å∞, Pk"å¿ã «~°∞Å#∞HõkeOK«_»O 610l."À, „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯Å H˘~°‰õΩ "≥Ú ŒÅQÆ∞ ã¨=∞ã¨ºÅÃÑ·„Ñ¨*ÏhHÍxfl HõkeOK«_»O ^•fi~å „Hõ=∞OQÍ K˘~°=#∞ ãÖáêkOK« QÆÅ∞QÆ∞`å=Ú.


`≥ÅOQÍ} „Ñ¨*Ï „Ñ¶Ö\ò J=QÍÇ¨Ï# Ñ¨„`«Ob

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ì L Œº=∞O QÆ « 42 ãÖ= «û~åÅ∞QÍ J<ÕHõ =∞Å∞Ñ¨ÙÅ∞u~°∞QÆ∞ «∂ H©ÅHõ Œâ◊‰õΩ KÕiOk. QÆ « 10 <≥ÅÅ∞QÍ L Œº=∞O f„=OQÍ ™êQÆ∞ «∞#flk.ZÑ¨Ê\˜ÖÏQÍ<Õ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ D x<å ŒO`À ^À|∂K«∞ÖÏ_»∞ «∂ L Œº=∂xfl«=∞ ã¨fi„Ñ¨Ü≥∂[<åÅ HÀãÖ "å_»∞‰õΩO@∞<åfl~Ú.

1952 #∞Oz „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# =Úb¯ L Œº=∞O ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ ~å¢+ì áêÅ‰õΩÅ"≥∞_»Å∞ =Oz ™ê÷x‰õΩÅ‰õΩ L^ÀºQÆ J=HÍâßÅ#∞ ÃÑOzOk. <å\ =Úb¯ L Œº=∞OÖ’q^•ºi÷L^ÀºQÆ∞Å∞ ÃÑ ŒÌZ «∞Î# áêÖÁæ<åfl~°∞. D L Œº=∞O`À<Õ q^•º~°∞÷Å `åºQÍÅ∞„áê~°OÉèí"≥∞ÿ<å~Ú. 1968Ö’ L^ÀºQÆ∞Å∞ «=∞ Ç¨Ï‰õΩ¯Å Ñï~°HõΔ} HÀãÖ áÈ~å\ÏÅ∞„áê~°OaèOKå~°∞. 1956Ö’ PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò U~°Ê_ç# «~åfi « ≥ÅOQÍ} L^ÀºQÆ∞ÅÃÑ·PO„^èŒ L^ÀºQÆ∞Å‰õΩ Jxflq^è•Å ã‘xÜ«∂sì HõeÊOz q=HõΔ‰õΩ `≥~°ÖËáê~°∞. 12ãÖ= «û~åÅ J#∞Éèí=O ≥ÅOQÍ}"åã¨∞Å‰õΩ qâßÖÏO„ èŒÖ’ <åºÜ«∞O [~°QÆ ŒxÕeÛOk. 1968–72 ãÖ= «û~åÅ =∞ èŒº L Œº=∞OÖ’ 370H˜ ÃÑ·QÍ q^•º~°∞÷Å∞«∂\ÏÅ‰õΩ <ÕÅH˘~°QÆQÍ, 1996 #∞O_ç 2009 =~°‰õΩ •^•ÑÙ 10 =∞Ok ≥ÅOQÍ}

L Œº=∞ HÍ~°∞Å#∞ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O, HÍO„ÔQãπ „ÑÉèí∞`åfiÅ∞ qq èŒ ~°HÍÅ Ñ Œú «∞Ö’¡ J «ºO «„‰õÄ~°OQÍ K«OÑ≤"Õâß~Ú. W\©=e HÍÅOÖ’ Ü«Ú= « P «‡Ç¨Ï «ºÅ‰õΩ áêÅÊ_»_»OK«∂ã¨∞ÎO>Ë áêÅ‰õΩÅ J}˜z"Õ « á¶êã≤ã¨∞ì Œâ◊‰õΩ KÕiO Œ#_»O Juâ◊Ü≥∂HÎ HÍ Œ∞. D=º=ã¨÷ g∞^Œ qâßfiãÖ k#k#O ã¨_»Å∞`ÀOk. „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Ñ¨^ŒúuÖ’ `≥e¿Ñx~°ã#Å#∞ ‰õÄ_® „ÑÉèí∞`åfiÅ∞ ãÇ≤ÏOK«_»O ÖË Œ∞. ã=∞ãºÅ Ñiëê¯~°O Ñ@¡ åi¯HõŒ$+≤ì Ö’Ñ≤Oz J}z"Õ Õ UÔH·Hõ =∂~°æOQÍ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ ™êQÆ∞ «∞<åfl~Ú. 1969

<å\˜ L Œº=∂xfl „|Ç¨‡#O ŒÔ~_ç¤ „Ñ¨Éèí∞ «fiO L‰õΩ¯áê ŒO`À J}˜z"ÕÜ«∞QÍ K≥<åflÔ~_ç¤

q^•ºiú, L^ÀºQÆ, =∞Ç≤ÏàÏ, "Õ∞ è•q, HÍi‡Hõ, Ô~· åOQÆO #∞O_ç #∂ «#OQÍ=Ù^Œºq∞OKÕ â◊‰õΩÎÅ#∞ ãÖÑ¶¨∞\ ˜`«Ñ¨~°K«_»O, „Ñ¨`ÕºHõ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ `≥ÅOQÍ}_ç=∂O_»∞ÃÑ· J=QÍÇ¨Ï# HõeÊOKåe. D L Œº=∞OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ =ÚO Œ∞‰õΩ =KÕÛq∞e>ˇO@∞ â◊‰õΩÎefl QÆ∞iÎOz "åiH˜ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡= ~å[H©Ü«∂efl, É’kèOzqÑ¡"À Œº=∞O "≥·ÑÙ PHõi¬OKåe. Hõhã HÍ~°º„Hõ=∞O HO„ ŒOQÍ KÕã∞H˘x „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ≥ÅOQÍ} L Œº=∞ áÈ~å@O ZO « qãÎ $ «OQÍ, Ö’ «∞QÍ, q∞e>O\òQÍ ™êQÆ∞ «∞O^À

JO`« ÉÏQÍ q∞e>ˇO\ò â◊‰õΩÎÅ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ=zÛ qÑ¨¡"À^Œº=∞OÖ’ KÕ~°_»OÃÑ~°∞QÆ∞ «∞Ok. P "Õ∞~°‰õΩ „Ñ*Ï Ü«Ú^•úxH „Ñ*ÏÑÙ<åk qãÎ $ «O HÍ=_®xH ÀÇÏ ŒÑ_»∞ «∞Ok.

1. ≥ÅOQÍ} #∞O_ç =Ú_ç ã~°∞‰õΩÅ#∞ fã∞ÔHà◊§_®xfl J_»¤yOK«_®xH „Ñ[eflHõkeOKåe.

2. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ K«∞@∂ì å, U*ˇhû „áêO`åÖ’¡, ™êQÆ∞h\˜ HÍÅ∞=Å „HÕ ŒHÀ™êÎ `«k`«~° `≥ÅOQÍ}Ë`«~° Éèí∂™êfi=ÚÅ, ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å Éèí∂q∞xP„Hõq∞OK«_®xH˜ „Ñ¨[efl ã≤ ŒúO KÕÜ«∂e.

3. Zãπ.W.*ˇ_£Å, |Ç¨ïà◊*Ïu HõOÃÑhÅÃÑ· L Œºq∞OKÕÖÏ „Ñ¨[efl ãÖã≤ ŒúOKÕÜ«∂e.

4. [Å=#~°∞Å ~°HõΔ} HÀãÖ „Ñ¨[efl HõkeOKåe.

„Ñ¨ ÕºHõ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ ≥ÅOQÍ} ZxflHõÅ ^•fi~å ™ê èŒºO HÍ Œ∞. áÈ~å@"Õ∞=∂~°æ=∞x "≥Ú Œ\#∞O_Õ „ÑKå~°O KÕÜ«∂e. ZxflHõÅÖ’H áÈÜÕ∞ áêsìÅ#∞, ãOã÷Å#∞|Ç≤Ï~°æ «O KÕÜ«∂e. D "≥Ú «ÎO L Œº=∞OÖ’ qÑ¡"À Œº=∞ ~å[H©Ü«∞ ÅHõΔ ºO „Ñ¨[Å„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ K≥ÿ «<åºxfl, áÈ~å@Ñ¨\˜=∞#∞ =∞iO «QÍ Jaè=$kú Ñ¨~°z #∂ «#„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ qÑ¡"åxfl =ÚO Œ∞‰õΩ fã¨∞ÔHà◊§ _®xH˜ =∂~°æO ã¨∞QÆ=∞O KÕÜ«∞_»O,^•xH J#∞QÆ∞}OQÍ „Ñu Pi÷Hõ _ç=∂O_£‰õΩ ~å[H©Ü«∂Å#∞ *’_ç~K«_»O, ã=∞ãºÅÃÑ·„Ñ¨*ÏhHÍxfl HõkeOK«_»O „Ñ¨Éèí∞ «fi J}z"Õ «#∞ Z Œ∞~˘¯<ÕÖÏ „Ñ¨*Ï„ÑüÑ¶∞@##∞ÃÑOK«_»OQÍ =ÙO_®e. ãÖã÷ Pi÷Hõ J=ã¨~åÅ#∞ f~°∞ÛHÀ=_®xH˜ „Ñ¨[Å g∞ ŒP è•~°Ñ¨_®e. „Ñ¨ ÕºHõOQÍ HÍ~°º„Hõ=∞O fã¨∞H˘x <åÜ«∞Hõ «fiO HO„nHõiOz PiúHõ=#~°∞Å#∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛHÀ"åe!

- ÃãÃÑìO|~ü 3, 2008

- #_»∞ã¨∞Î#fl ≥ÅOQÍ}- Ñ¶≤„|=i-2012


L^Œº=∂Å∞ x~å‡}"≥∞ÿ<å~Ú. J~Ú`Õ <å\˜ `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O „Ñ¨Éèí∞`«fiO `≥ÅOQÍ}L Œº=∞OÃÑ· f„="≥∞ÿ# J}˜z"Õ « K«~°ºÅ∞ KÕÑ¨\ ìOk. L Œº=∞HÍ~°∞ÅÃÑ· Ç¨Ï`åºHÍO_»H˘#™êyOk. HõàÏHÍ~°∞Å∞, L^Œº=∞HÍ~°∞ÅÃÑ· =O^ŒÖÏk J„Hõ=∞ˆHã¨∞Å∞|<å~ÚOK«|_®¤~Ú. ≥ÅOQÍ} ¿ÑÔ~ «Î= ŒÌx JÃãOc¡Ö’ ã‘ÊHõ~ü ~°∂eOQ∑ WKÕÛ ™ê÷~ÚHJ}˜z"Õ`« ™êyOk. 1996 #∞Oz 2001 ^•HÍ ™êy# L^Œº=∞O 2001Ö’=∞~À=∞Å∞ÑÙ uiy åºQÍÅ∞, L Œº=∂Å∞ ÖË‰õΩO_®<Õ ÖÏc~ÚOQ∑ •fi~å ≥ÅOQÍ}~å¢+ì ™ê èŒ# ™ê èŒºO J<Õ x<å ŒO`À ZxflHõÖË UÔH·Hõ =∂~°æOQÍ L Œº=∞O ™êQÆ∞ «∂=zÛOk. JÑ¨Ê\˜ •HÍ [iy# L Œº=∂Å „Ñ¨ÉèÏ=O =Å¡ 2001 ™ê÷xHõ ãÖã÷ÅZxflHõÖ’¡ „Ñ¨[Å∞ ≥ÅOQÍ} "≥·Ñ¨Ù xÅ|_®¤~°∞. D q+¨Ü«∂xfl QÆ=∞xOz# HÍO„ÔQãπáêsì ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìO U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_®xH JOwHõiOz \P~üZãπ À á⁄ «∞ÎÃÑ@∞ìH˘xJkèHÍ~°OÖ’H˜ ~å=_»O, P «~åfi « ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å#∞ "≥∂ãÖ KÕÜ«∞_»O W\©=eK«i„ Õ. QÆ « S Œ∞ ŒâßÉÏúÅÖ’ ≥ÅOQÍ} =#~°∞Å ÀÑ≤_çx xifiQÆflOQÍ H˘#™êyOz#ã‘=∂O„ èŒ ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞ QÆ_çz# S Œ∞ ãÖ= «û~åÅÖ’ D ^ÀÑ≤_ôx Ô~\ìOÑ¨Ù™ê÷~ÚÖ’ H˘#™êyOKå~°∞. ~å[âıY~üÔ~_ç¤ <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ [~°∞QÆ∞ «∞#fl D ÀÑ≤_çxf„=OQÍ =ºuˆ~H Õz# D „áêO`« „Ñ ¨*Ïã ÖÑ¶ ¨∂Å∞, „Ñ ¨Q ÆujÅ∞~ °∞,„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ"å Œ∞Å∞ 2006 ãÖ= «û~°O EÖ·Ö’ '' ≥ÅOQÍ} SHõºHÍ~åºK«~°}Hõq∞\ ˜——QÍ U~°Ê_ç L^Œº=∂xfl =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞HõáÈÜ«∂~°∞. `≥ÅOQÍ}Ö’xHõàÏHÍ~°∞Å#∞ HõÅ∞ÑÙH˘x D SHõºãOÑ¶∞@# ≥ÅOQÍ} „áêO «O "≥Ú «ÎO qãÎ $ «OQÍuiy ÅHõΔÖÏk „Ñ[Å#∞ K≥· «#ºO KÕã≤ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ì U~åÊ@∞, ≥ÅOQÍ} =#~°∞ÅÑï~°HõΔ}Ë „Ñ¨[Å Hõ~°Î=ºOQÍ qãÎ $ « „Ñ¨Kå~°O KÕâß~°∞. ≥ÅOQÍ} Ñ¨Ö¡ #∞Oz _èçb¡=~°‰õΩ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å PHÍOHõΔÅ#∞ qq èŒ áÈ~å@ ~°∂áêÅ ^•fi~å ZÅ∞ÔQuÎKå\Ï~°∞. 2004 #∞O_ç 2009 •HÍ HÍO„ÔQãπ áêsì ~å¢+ìOÖ’ JkèHÍ~°O K≥ÖÏ~ÚOz≥ÅOQÍ}#∞ J_»∞¤‰õΩOk.

2009 ZxflHõÅÖ’ HÍO„ÔQãπ, \˜_çÑ≤, a*ˇÑ≤, \˜P~üZãπ, ã≤Ñ≤S, Ñ≤P~üÑ≤ ÖÏO\˜áêsìÅhfl ≥ÅOQÍ}‰õΩ J#∞‰õÄÅ=∞x K≥Ñ≤Ê ZxflHõÖ’¡ áêÖÁæ#QÍ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞JO Œih P ŒiOKå~°∞. P «~åfi « HÍO„ÔQãπ áêsì =∞m¡ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å#∞ "≥∂ãÖKÕã≤ ≥ÅOQÍ}"å ŒO "≥#‰õΩ¯ áÈ~ÚO Œx |∂@HõÑ¨Ù „Ñ¨Kå~°O ™êyOzOk.

Wk QÆ=∞xOz# ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å∞, <åÜ«∞‰õΩÅ`À ã¨Ç¨ ZxflHõÅ∞, ÖÏc~ÚOQ∑^•fi~å ≥ÅOQÍ} ™ê èŒºO HÍ Œ∞, L Œº=∂Å∞ f„= «~°O KÕÜ«∞_»O ^•fi~å =∂„ «"Õ∞≥ÅOQÍ} ™ê èŒº=∞x „QÆÇ≤ÏOz QÆ « #=O|~°∞ z=~° #∞Oz =ÚYºOQÍ q^•ºi÷

Ö’HõO L Œº=∞OÖ’H˜ LiHÕk. \˜P~üZãπ <Õ « ÔH.K«O„ ŒâıY~ü~å=Ù x~åÇ¨~° nHõΔ,PÜ«∞# JÔ~ã∞ì, PÜ«∞# ≥ÅOQÍ}‰õΩ „^ÀÇÏO KÕã∂Î x=∞‡~°ãO åQÆ_»O, "≥#∞"≥O@<Õ

ÖÏO\˜ <åÜ«∞‰õΩÅ q„^ÀÇ¨ÏO HÍ~°}OQÍ J=∞~°g~°∞Å åºQÍÅ∞ ãïÜ≥ÿ∞# Ñ¶e`åÅ∞á⁄O ŒÖËHõáÈÜ«∂~Ú.

7 â◊ åÉÏúÅ∞QÍ ≥ÅOQÍ} „áêO «O Ñ¨~å~Ú áêÅ#Ö’ =∞QÆ∞æ «∞O_»_»O =Å#ã¨fiÜ«∞O áêÅ#‰õΩ <ÀK«∞HÀHõ, ã¨fiÜ«∞O x~°‚Ü«∂kèHÍ~°O HÀÖ’Ê=_»O =¸ÅOQÍ D„áêO «O Jaè=$kú HÍ Œ∞ Hõ • WHõ _ç „Ñ¨[Å∞ P «‡Q“~°=O ‰õÄ_® HÀÖ’Ê~Ú#Ñïã≤÷u <≥ÅH˘x LOk. „Ñ¨ÑÖK«=∞O «\Ï L^•~°"å Œ q è•<åÅ∞, „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ,™È+ëã¨∞ì =º=ã¨÷Å∞ ~°∂Ñ¨Ù k^Œ∞ÌHÀ=_»O Ô~O_»∞ â◊`åÉÏúÅ „H˜`«"Õ∞ „áê~°OÉèí=∞~Ú#ÑÊ\H© ≥ÅOQÍ}Ö’ 1948 •HÍ x*ÏO ~åAÅ x~°O‰õΩâ◊, Ñ¶Óº_»Öò áêÅ#,P «~åfi « J#uHÍÅOÖ’<Õ PO„ èŒ =Åã¨"å Œ ÃÑ «ÎO^•s áêÅ# HÍ~°}OQÍ WHõ _»~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞Hõ «fiO ã¨fi «O„ « „ÑüÑüÎ ãÖ «iOK«∞HÀÖËHõáÈ~ÚOk. U^À XHõáêÅHõ áêsìH˜ J#∞|O èŒOQÍ WHõ _ç áêÅHõ=~åæÅ∞ «Ü«∂~°~Ú «=∞ „áêO`åxH˜,«=∞ ~å[H©Ü«∞ „ÑÜ≥∂[<åÅ‰õΩ ÉèíOQÆO HõÅ∞QÆ∞ «∞#fl q+Ü«∞O ãÊ+ìOQÍ ≥Å∞ã∞Î<åfl,

„Ñ¨[Å‰õΩ <åÜ«∞Hõ`«fiO JOkOKÕ ™ê÷~ÚÖ’ Z^ŒQÆÖËHõ áÈÜ«∂~°∞. PO„^èŒ =Åã¨ÃÑ «ÎO^•~°¡‰õΩ HO„ ŒOÖ’x ŒàÏs áêÅHõ =~åæÅ‰õΩ T_çQÆO KÕ¿ã Œâ◊ #∞O_ç WOHÍ|Ü«∞@ Ñ¨_»HõáÈ=_»O <Õ\˜ xiú+ì Kåi„ «Hõ ã≤÷u, JO «∞ÖËx qëê ŒO.

D <ÕÑ¨^äŒºOÖ’<Õ `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ì L^Œº=∞ Ñïã≤÷ux JOK«<å "ÕÜ«∂eûLO@∞Ok.

1971Ö’ 10 =∞Ok ZOÑ‘Å∞ ÔQez<å "≥#∞"≥O@<Õ ã¨fiÅÊ ÖÏÉèÏÅ‰õΩJ=Ú‡_»∞É’=_»O, L Œº=∂xfl xsfi~°ºO KÕÜ«∞_»O K«∂âßO. JÑÊ\˜ •HÍ ≥ÅOQÍ}‰õΩL#fl ~å~ÚfÅ∞ ‰õÄ_® `˘ÅyOz 6 ã¨∂„`åÅ Ñ¨ äŒHõO ¿Ñ~° ≥ÅOQÍ} „áêO «^ÀÑ≤_ôx âßâ◊fi «O KÕ¿ã „Ñ¨Ü«∞ «flO [iyOk. áÈ~å@O, åºQÍÅ∞ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å=O «∞ J~Ú Õ q[Ü«∞O PO„ èŒ áêÅ‰õΩÅ‰õΩ ŒH˜ Ok.

J<ÕHõ Œâ◊Å∞QÍ 72 #∞O_ç 96 •HÍ L Œº=∞O LaH=zÛ# q+Ü«∞O QÆ=∞<å~°›O.1987Ö’ Ñ¨ÙezO «Å =ºuˆ~Hõ L Œº=∞O, 1992Ö’ ≥ÅOQÍ} ã¨∂ì_≥O\ò á¶È~°OL Œº=∂Å∞ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ì PHÍOHõΔÅ#∞ ã¨r=OQÍ LOKå~Ú. ^ÀÑ≤_ô, =Åã¨Å∞f„==∞~Ú<å~Ú. XHõ Ñ¨ Œúu „Ñ¨HÍ~°O HÀ™êÎO„ èŒ áêÅ‰õΩÅ∞ ≥ÅOQÍ} =#~°∞ÅÃÑ·PkèÑ¨ «ºO ™êkèOz, ~å[ è•x K«∞@∞ìÑ¨Hõ ÖÏ Éèí∂=ÚÅ∞ P„Hõq∞Oz «=∞ Ñ¨@∞ìayOKå~°∞.

1996Ö’ ≥ÅOQÍ} L Œº=∞ =∞e Œâ◊ „áê~°OÉèíO #∞Oz J<ÕHõ H˘ «Î â◊‰õΩÎÅ∞L Œº=∞OÖ’H˘KåÛ~Ú. 1996–2001 =~°‰õΩ Jxfl lÖÏ¡Ö’¡ ≥ÅOQÍ} =∞Ç¨ã¨Éèí,≥ÅOQÍ} [#ã¨Éèí–SHõº"ÕkHõ, „Ñ¨*ÏáêsìÅ P èŒfi~°ºOÖ’ qãÎ $ « „Ñ¨Kå~°O ™êyOk.


U~åÊ@∞ «Ñ¨Ê D „áêO «„Ñ¨[Å ã¨=∞ã¨ºÅ‰õΩ "Õ~ Ñïëê¯~°O ÖË Œ∞. nxH˜ ÉèÏ~° «~å*ÏºOQÆOÖ’x PiìHõÖò '3— x|O èŒ# „Ñ¨HÍ~°O HO„ ŒO áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ aÅ∞¡ ÃÑ\ì~å¢+ìO U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»O •fi~å<Õ Ô~O_»∞ „áêO`åÅ „Ñ¨[Å∞ âßOu ™ê=∞~°™êºÅ`ÀLO_»QÆÅ~°∞. Ô~O_»∞ „áêO`åÅ∞ Jaè=$kú K≥O Œ∞`å~Ú. D "åãÎ"åxfl =∞~°∞QÆ∞Ñïz ã‘=∂O„ èŒ „Ñ¨*Ï„Ñüx èŒ∞Å =Úã¨∞QÆ∞Ö’ L#fl ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞ ã‘=∂O„ èŒ„Ñ¨[Å#∞ «Ñ¨C`À= Ñ¨\ìã¨∂Î Hõ$„u=∞ L Œº=∂xfl ã¨$+≤ìã¨∞Î<åfl~°∞. ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìU~åÊ@∞ aÅ∞¡#∞ áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ ÃÑ\ÏìÅO@∂ 2009 _çÃãO|~°∞ 23 «~°∞"å «`≥ÅOQÍ} "åºÑ¨ÎOQÍ Jxfl=~åæÅ „Ñ¨[Å∞ *ˇZã≤Å#∞ U~°Ê~°∞ÛH˘x ZHõ¯_çHõHõ¯_»L Œºq∞OKå~°∞. Ô~·à◊√¡, |ã¨∞ûÅ∞ xeÑ≤"Õã≤, |O Œ∞Å∞ q[Ü«∞=O «O KÕã≤ L Œº=∂xflL~°HõÖuÎOKå~°∞. =ÚYºOQÍ q^•º~°∞÷Å∞, ÖÏÜ«∞~°∞¡ =ÚO Œ∞Ñ‘~îå# xÅ|_ç L Œº=∂xflf„= «~°O KÕÜ«∞@O =¸ÖÏ# HO„ ŒO Hõke =zÛOk. D L Œº=∞ ã∂ÊùiÎx, *Zã≤Åx~å‡}ÏÅ#∞ ãÖÑ¶∞\˜ «O KÕÜ«∞@O HÀãÖ 2010 =∂iÛÖ’ *ˇZã≤Ö ã¨=∞#fiÜ«∞„Ñ¶O@∞#∞ U~°ÊiÛ7 lÖÏ¡ÅÖ’ ã‘ìiOQ∑ Hõq∞\©Å∞ x~å‡}ÏÅ∞ KÕÜ«∞@O [iyOk.~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ =ÚO Œ∞QÍ `å=Ú «=∞ Ñ¨ Œ=ÙÅ‰õΩ ~år<å=∂ KÕã≤ ãÖHΔÀÉèíOã¨$+≤ì™êÎ=∞<åfl~°∞. HÍx P «~åfi « JO`å "≥#‰õΩ¯ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ~år<å=∂Å∞KÕã≤# \˜P~üZãπ Z"≥∞‡ÖËºÅ#∞ „Ñ¨[Å∞ =∞m¡ ÃÑ ŒÌ "≥∞*Ïsì À Z#∞flH˘x ≥ÅOQÍ}PHÍOHõΔ#∞ ZuÎÑ¨\Ïì~°∞.

J~Ú`Õ L^Œº=∂Å∞ f„=`«~°O KÕã≤ ~å¢+¨ì, ˆHO„^Œ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ#∞ ã¨ÎOaèOÑ¨KÕÜ«∞‰õΩO_® ≥ÅOQÍ} ™êkèOK«ÖË=∞x ãÊ+ì"≥∞ÿOk. nxH áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ aÅ∞¡ÃÑ@ì@OXHõ >Ë =∂~°æO. NHõ$+‚ Hõq∞\© KÕ «∞Öˇ ÕÎã≤# q+¨Ü«∞O =∞#=ÚO Œ∞Ok. ≥ÅOQÍ}=#~°∞Å ãO~°HõΔ}, ≥ÅOQÍ} ~å¢+ì ™ê èŒ#ÔH· áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ aÅ∞¡ HÀãO ÃÑ ŒÌZ «∞Î#L Œºq∞OKåeû# J=ã~åxfl ≥ÅOQÍ} "åã∞ÅO`å QÆ∞iÎã∞Î<åfl~°∞. JÖÏQ ~å[H©Ü«∞áêsìÅ "≥∂™êÅ∞, ã¨fi„Ñ¨Ü≥∂[<åÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ ≥ÅOQÍ} L Œº=∂xfl ZxflHõÅK«∞@∂ì uÑ¨Ê_®xfl „Ñ¨[Å∞ U=yOK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. D Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ ~å¢+ì ™ê èŒ#‰õΩx*Ï~ÚfQÍ, ã¨fi„Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ PtOK«‰õΩO_® áÈ~å\ÏÅ∞ KÕ¿ã â◊‰õΩÎÅ∞ UHõOHÍ=Åã≤# J=ã¨~°O ZO «~Ú<å LOk. x™êfi~°÷OQÍ L Œºq∞OKÕ q^•º~°∞÷Å#∞,HÍi‡Hõ, "Õ∞ è•q =~åæÅ#∞ UHõ å\ÃÑ· #_çÑ≤OK«QÆeQ <åÜ«∞Hõ «fiO x~å‡}O HÍ"åe.JO Œ∞H ≥ÅOQÍ} *Zã≤Å ã=∞#fiÜ«∞ „Ñ¶O@∞Ö’ KÕi# ãOã÷Å`À áê@∞ |Ü«∞@#∞#flW «~° áêsìÅ∞, ãÖã÷Å#∞ HõeÑ≤ XHõ L Œº=∞ "ÕkHõ xi‡Oz áÈ~å@ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞~°∂á⁄OkOz "≥O@<Õ L Œº=∞OÖ’H˜ áÈ=Åã≤# J=ã¨~°O LOk.

ãÖã÷ ¿Ñ~°∞ : ≥ÅOQÍ} „Ñ¨*Ï „Ñ¶O\òPâ◊Ü«∂Å∞ : 1. ≥ÅOQÍ} ~å¢+ì ™ê èŒ#

2. ≥ÅOQÍ} =#~°∞Å Ñï~°HõΔ}

≥ÅOQÍ} L Œº=∞HÍ~°∞Å∞, q^•º~°∞÷Å∞ PÜ«∞# „^ÀÇ¨xfl ZO_»QÆ_»∞ «∂ L Œº=∂xflH˘#™êyOKÕO Œ∞‰õΩ Éè∫uHõ ÑÙ<åkx U~°ÊiKå~°∞. PÜ«∞# åyOk x=∞‡~°ãO HÍ Œ∞,≥ÅOQÍ} „Ñ[Å ~°HõÎOQÍ =i‚ã∂Î L Œº=∂xfl L èŒ$ «OQÍ xi‡OKå~°∞. D L Œº=∞O

L «Î~°, ŒHΔ} ≥ÅOQÍ}Ö’x q^•ºi÷, Ü«Ú=[#, HÍi‡Hõ, Hõ~°¬Hõ, "Õ∞ è•=ÙÅO ŒixUHõOKÕã¨∂Î =∞Ç¨Ï «Î~° L Œº=∞OQÍ ~°∂Ñ¨Ùk Œ∞Ì‰õΩ#flk. ≥ÅOQÍ}Ö’x ~°Ç¨Ï^•~°∞¡,Ô~·ÖËfiÖ·#∞¡, „Ñ¨Éèí∞ «fi HÍ~åºÅÜ«∂Å∞ Ñ¨ÓiÎQÍ kQÆƒO èŒ#O KÕÜ«∞_»O`À ˆHO„ Œ, ~å¢+ì„Ñ¨Éèí∞`åfiÅ ^≥·#Ok# HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ D „áêO`«OÖ’ ã¨ÎOaèOzáÈÜ«∂~Ú. 10~ÀAÅÖ’<Õ ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO ky=zÛ ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìO W=fi_®xH˜ z ŒO|~°OKÕ « „Ñ¨Hõ@# KÕ~ÚOKåeû# Ñïã≤÷uH˜ <≥@ì|_çOk. P «~åfi « JÖÏˆQ L Œº=∂Å∞H˘#™êyOz#@¡~Ú Õ _çÃãO|~°∞ 23 „Ñ¨Hõ@# =KÕÛ Õ HÍ Œ∞. ã‘=∂O„ èŒ ~å[H©Ü«∞áêsìÅ, <åÜ«∞‰õΩÅ ‰õΩ„@Å HÍ~°}OQÍ ˆHO„^ŒO "≥#H˜¯áÈ~ÚOk. ˆHO„^Œ, ~å¢+¨ì„Ñ¨Éèí∞`åfiÅ ‰õΩ„@Å Ñ¶e «OQÍ [#=i 5# K«~°ÛÅ <å@HõO ≥~°g∞kH˜ =zÛOk.ã‘=∂O„ èŒ ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞, „Ñ¨*Ï„Ñüx èŒ∞Å∞, ≥ÅOQÍ} „áêO « qq èŒ áêsìÅ<åÜ«∞‰õΩÅ∞, ‰õΩ=∞‡ÔHÂ ≥ÅOQÍ} L Œº=∂xfl h~°∞QÍ~°∞ã¨∂Î PO„ èŒ„Ñ¨ ÕâòÖ’ âßOu<≥ÅH˘Å∞Ê`å=∞x Ç¨ÏŸO=∞O„u z ŒO|~°O =ÚO Œ∞ ãÖ «HÍÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. WO Œ∞Ö’≥ÅOQÍ} ~å¢+ì ã¨q∞u ‰õÄ_® ãÖ «HÍÅ∞ KÕã≤ ≥ÅOQÍ} „Ñ¨[Å‰õΩ =∞~À™êi

„^ÀÇ¨ÏO KÕã≤Ok. P „^ÀÇ¨Ï Ñ¶e «OQÍ<Õ ˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO NHõ$+‚ Hõq∞\©x "Õã≤L Œº=∂xfl K«ÖÏ¡~°Û_®xH K«~°ºÅ∞ KÕÑ\˜ìOk. NHõ$+‚ Hõq∞\© W\©=ÖË KåÖÏ ãÊ+ìOQÍ`å=Ú ≥ÅOQÍ} W"åfiÖÏ =^•Ì Jx K≥Ñ¨ÊÖË=∞x, WHõ _»∞#fl Ñïã≤÷ux, JO ŒiJaè„áêÜ«∂Å#∞ H˘xfl PÑ¨¬#∞¡QÍ HO„ ŒO =ÚO Œ∞ LOK«∞`å=∞x JOu=∞ x~°‚Ü«∞OˆHO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO fã¨∞HÀ"åÅx „Ñ¨Hõ\ÕzOk. HÍ|\ì NHõ$+‚ Hõq∞\© x"ÕkHõ HÀãÖ_çÃãO|~°∞ 31, 2010 •HÍ L Œº=∂xfl "å~Ú^• "ÕÜ«∞_»O ãÔ~·Ok HÍ Œ∞. NHõ$+‚U iáÈ~°∞ì WzÛ<å ˆHO„ ŒOÃÑ· «y# XuÎ_ç ÖË‰õΩO_® ≥ÅOQÍ} ~å¢+ìO U~°Ê_» ŒxJO Œ~°∂ QÆ=∞xOKåe.

D =∞ èŒºHÍÅOÖ’ ≥ÅOQÍ} =#~°∞Å «~°eOÑÙ f„=OQÍ ™êQÆ∞ «∞#flk. L^ÀºQÍÅq+¨Ü«∞OÖ’ q=HõΔ =∞iO « f„==∞=Ù «∞#flk. 610 r"À J=∞Å∞ Ñ¨Hõ # ÃÑ\ì_çÑ¨Ùº>Ë+¨#¡ ¿Ñ~° WOHÍ =O ŒÖÏk =∞Ok ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ #QÆ~åxH˜ KÕ~°∞ «∞<åfl~°∞.≥ÅOQÍ} U~°Ê_Õ@@¡~Ú Õ, PÖ’QÍ<Õ gÖ·#O « JkèHõ "≥Ú «ÎOÖ’ =#~°∞Å ^ÀÑ≤_ô

KÕÜ«∂Å<Õ Œ∞+ì PÖ’K«#Å∞ PO„ èŒ áêÅHõ=~åæÅ∞ KÕã∞Î<åfl~Ú. JO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<ÕFÃÑ<£HÍã¨∞ì, áÈÅ=~°OÅ#∞ «fi~° «fi~°QÍ Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∂Åx „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl~°∞. W\©=eUÑ‘Ñ‘Zãπã≤ „QÆ∂Ñπ–1 Ñ¨sHõΔÅ∞ |Å=O «OQÍ #_çÑ≤OK«_®xfl D <ÕÑ¨ äŒºOÖ’ J~°÷OKÕã¨∞HÀ"åeû LO@∞Ok. „áêO`åÅ =∞ èŒº WO « q=HõΔ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞|Å=O «OQÍ HõeÑ≤ LOKåÅ#∞HÀ=_»O x~°O‰õΩâ◊ K«~º J=Ù «∞Ok. HÍ|\˜ì ≥ÅOQÍ}


~å¢+ì ™ê èŒ# L Œº=∞OÖ’ ‰õÄ_® Ée¡Åe « ÖÏO\ HõàÏHÍ~°∞Å, =∞Ç≤Ïà◊Å |e^•#OL#flk. D „Ñ¶O\ò x~å‡}OÖ’ =∞Ç≤Ïà◊Å‰õΩ „áêux èŒºO LO@∞Ok. x~åfiã≤ «ã=∞ãºÅ =Å¡ ¢ã‘ÎÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ "Õ Œ#‰õΩ QÆ∞~°=Ù «∞<åfl~°∞. „QÍ=∞, J@g „áêO`åÖ’¡<ÕHÍ‰õΩO_® Ñ¨@ì}ÏÖ’¡ ‰õÄ_® `åQÆ∞h\ÔH· =∞Ç≤Ïà◊Å∞ W|ƒOk <≥ Œ∞~˘¯O@∞<åfl~°∞.Jxfl~°OQÍÖ’¡ =∞Ç≤Ïà◊Å‰õΩ 50% i[ˆ~fi+¨<£ÔH· D „Ñ¶O\ò áÈ~å_»∞ «∞Ok.

"≥#∞Hõ|_ç#=~åæÅ∞: qq èŒ "≥#∞Hõ|_ç# ‰õΩÖÏÅ, KÕu=$ «∞ÎÅ ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ 3 ZHõ~åÅ«i ÖË • 5 ZHõ~åÅ "≥∞@ìÉèí∂q∞x ÑÖKåe. [<åÉèÏ „áêuÑ¨kHõ# i[ˆ~fi+¨<£

JO Õ@@∞¡ „Ñ¶O\ò áÈ~å_»∞ «∞Ok.

"≥∞ÿ<åsì ~°OQÆO: ≥ÅOQÍ}Ö’x "≥∞ÿ<åsì „Ñ¨[Å ã¨=∞„QÆ qHÍãÖ H˘~°‰õΩ, ã¨Kå~üHõq∞\© ã≤á¶ê~°∞ûÅ J=∞Å∞H˘~°‰õΩ, q^•º, L^ÀºQÆ, Láêkè, Pi÷Hõ, ~å[H©Ü«∞, è•i‡Hõ~°OQÍÅÖ’ gi Ç¨Ï‰õΩ¯Å Ñï~°HõΔ} HÀãÖ D „Ñ¶O\ò ~årÖËx áÈ~å@O KÕã¨∞ÎOk.

P «‡ÇÏ «ºÅ∞: W\©=Å ≥ÅOQÍ} L Œº=∞OÖ’ P «‡ÇÏ «ºÅ∞ [~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú. x~åâ◊,xãÊ $ÇÏÅ`À áê@∞ „ÑÉèí∞ «fi J}z"Õ «‰õΩ «HõΔ} x~°ã# ~°∂ÑOQÍ nxfl ÉèÏqOKåe.J}z"Õ «‰õΩ =ºu~HõOQÍ Ü«Ú= « D ~°∂áêxfl Z#∞flHÀ=_»O ÉÏ è•Hõ~°"Õ∞. ≥ÅOQÍ}~å¢+¨ì ™ê^èŒ# P=â◊ºHõ`«, Jaè=$kú Ñ¨@¡ "åi `«Ñ¨# ™ê\˜ÖËxk. Hõ#∞Hõ D|e^•<åÅ‰õΩ =Å™êO„ èŒ ÃÑ@∞ì|_ç •~°∞Å∞, HO„ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fi"Õ∞ ÉÏ èŒº « =Ç≤ÏOKåe.|e^•<åÅ∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ 5 ÅHõΔÅ ZH±û„ˆQ+≤Ü«∂, WO\˜HÀ L^ÀºQÆO,‰õΩ@∞OÉÏxH˜ 5 ZHõ~åÅ Éèí∂q∞ W"åfiÅx „Ñ¶O\ò _ç=∂O_£ KÕ™ÈÎOk.

L^ÀºQÆ~°OQÆO: 42 âß «O L^ÀºQÍÅ∞–ÃÑ ŒÌ =∞#∞+¨μÅ XÑ¨ÊO ŒO J=∞Å∞, 610r"À J=∞Å∞ HÀãÖ áÈ~å@O, ÃÑ¶~Ú~ü ¿+~ü q^è•#O J=∞Å∞. ZÑ≤Ñ≤Zãπã≤xÜ«∂=∞HÍÅ∞ "≥O@<Õ xeÑ≤"ÕÜ«∂e. ZÑ≤Ñ≤Zãπã≤x \ ˜Ñ≤Zãπã≤QÍ qÉèílOzL^ÀºQÍÅ∞ ™ê÷x‰õΩÅˆH W"åfie.

q^•º ~°OQÆO: Ñ¶‘AÅ∞–sZO|~üû"≥∞O\ò–q^•ºÅÜ«∂Ö’¡ ≥ÅOQÍ} q^•º~°∞÷Å‰õΩ"≥Ú «ÎO ã‘@∞¡ ÖË • "≥Ú «ÎO ~å¢+ì ã‘@¡Ö’ 42 âß «O–ÃÑ¶~Ú~ü¿+~ü q è•#O J=∞Å∞KÕÜ«∂e. ≥ÅOQÍ} „ÑÉèí∞ «fi HõàÏâßÅÖ’¡ Jxfl™œHõ~åºÅ#∞ U~åÊ@∞KÕÜ«∂e. q ÕjÜ«¸x=i≈\©Å#∞ J#∞=∞uOK« ‰õÄ_»^Œ∞. Jxfl q^•ºãÖã¨÷Å∞ Lz`« q^Œº#∞JOkOKåe. HÍÖËrÅ∞ ÖˇHõÛ~°~ü áÈã¨∞ìÅ#∞ |sÎKÕÜ«∂e.

"≥·^Œº~°OQÆO: 42âß`«O "≥·^Œº ™œHõ~åºÅ∞–J=HÍâßÅ∞–ÖË^• ã≤\©, `≥ÅOQÍ}q"≥Ú «ÎOQÍ ≥ÅOQÍ}"åã¨∞ÅˆH K≥O^•e. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’x „Ñ¨Éèí∞ «fi "≥· ŒºâßÅÅ#∞"≥∞~°∞QÆ∞ÑïÛ Jxfl ™œHõ~åºÅ∞ HõeÊOKåe.

ÅHΔÍºÅ∞:

1. `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ì ™ê^èŒ# HÀãÖ áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ aÅ∞¡ ÃÑ\˜ìOK«_®xH˜L Œº=∂Å ^•fi~å XuÎ_ç KÕÜ«Ú@

2. <åÅ∞QÆ∞ HÀ@¡ =∞Ok „Ñ¨[Åx D _ç=∂O_£ÃÑ· HõkeOz XHõ `å\˜ÃÑ·H˜≥K«∞Û@

3. ~å¢+ì, HO„ Œ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ ãÎOaèOKÕ ™ê÷~ÚÖ’ L Œº=∂Å#∞ KÕÑ¨@∞ì@

4. ≥ÅOQÍ} =#~°∞Å Ñi~°HõΔ} HÀãO PÜ«∂ lÖÏ¡ÅÖ’ „Ñ[Ö Œ∞~˘¯O@∞#flã¨=∞ã¨ºÅÃÑ· áÈ~å\ÏÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞@

ÃÑ· Pâ◊Ü«∞, ÅHΔÍºÅ ™ê èŒ#‰õΩ ã=∞+≤ì <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ XHõ „Ñ¶O\ò U~°Ê_®eû# J=ã~°OLOk. ≥ÅOQÍ} L Œº=∞O "≥Ú Œ\˜ #∞Oz <åÜ«∞‰õΩÅ "≥∂™êÅ‰õΩ, „^ÀÇ¨Å‰õΩQÆ∞~°=Ù «∞#flO Œ∞# ã¨=∞+≤ì <åÜ«∞Hõ «fiO <Õ\˜ J=ã¨~°OQÍ =ÚO Œ∞‰õΩ =ã¨∞Î#flk.ã¨=∞+≤ì x~°‚Ü«∂Å∞ J=ã¨~°O. L Œº=∞ áÈ~å@ HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’ =ºHÎQÆ « ÉÏ èŒº «Å∞LO_®e.

1. Wk XHõ SHõº ãÖÑ¶∞@#. qq èŒ áêsìÅ∞, ãÖã÷Å∞ «=∞ ã¨fi «O„ « „ÑüÑüÎxÅ∞Ñ¨Ù‰õΩO@∂ JOwHõ$`« JOâßÅÃÑ· L^Œº=∂Å∞ x~å‡}O KÕã≤ áÈ~å\ÏÅ∞™êy™êÎ~Ú.

Œo «∞Å∞: ã¨=∂[OÖ’ J}QÍi# =~°æ"≥∞ÿ# „Ñü Œo « ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ 3 ZHõ~åÅ`«i ÖË^• 5 ZHõ~åÅ "≥∞@ì Éèí∂q∞x ÑÖKåÅx „Ñ¶Ö\ò _ç=∂O_£ KÕ™ÈÎOk.~å*ÏºOQÆ|^ŒÌOQÍ ^Œo`«∞Å‰õΩ ˆH\Ï~Úã¨∞Î#fl x^èŒ∞Å#∞ W`«~° ~°OQÍÅ‰õΩˆH\Ï~ÚOK«‰õΩO_® Œo «∞ÅˆH Y~°∞ÛKÕÜ«∂Åx „Ñ¶O\ò áÈ~å@O KÕã¨∞ÎOk. Œo «∞Å™ê=∂lHõ, Pi÷Hõ, ~å[H©Ü«∞, ™êOã¨ $uHõ, è•i‡Hõ ~°OQÍÅ Jaè=$kú H˘~°‰õΩ D„Ñ¶O\ò áÈ~å_»∞ «∞Ok. Œo «∞Å‰õΩ Jxfl ~°OQÍÖ’¡ i[ˆ~fi+¨#¡ J=∞Å∞ÔH· áÈ~å@OKÕã¨∞ÎOk. Zã‘û i[ˆ~fi+¨<£ =sæHõ~°}‰õΩ D „Ñ¶O\ò Ñ¨ÓiÎ =∞ ŒÌ «∞ ≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.nx ™ê èŒ# HÀãÖ JxflãÖã÷Å`À Hõeã≤ Ñ¨xKÕã¨∞ÎOk.

Pk"åã‘ ~°OQÆO: ≥ÅOQÍ}Ö’ Pk"åã∞Å ãfiÜ«∞OáêÅ#, J_»q g∞ Œ Pk"åã∞ÅHÇÏ‰õΩ¯. Pk"åã∞Å „áêO`åÖ’¡x L^ÀºQÍÅ∞ "≥Ú «ÎO Pk"åã∞Å‰õΩ ŒH¯ r"À <≥O.3x"≥O@<Õ J=∞Å∞KÕ¿ã q èŒOQÍ áÈ~å@O LO@∞Ok. 1/70 J=∞Å∞, z#flÑ≤Å¡Å#∞J=Ú‡‰õΩ<Õ Œ∞ã≤÷ux ˘ÅyOKÕ q èŒOQÍ áÈ~å@O.

=∞Ç≤ÏàÏ~°OQÆO: ≥ÅOQÍ} Ô~· åOQÆ ™êÜ«Ú èŒ áÈ~å@ HÍÅO #∞Oz ‰õÄ_® D„áêO « =∞Ç≤Ïà◊Å∞ Jxfl L Œº=∂Ö’¡ qiqQÍ áêÖÁæO@∞<åfl~°∞. ≥ÅOQÍ} „Ñ¨ ÕºHõ

140 k „Ñ¨*Ï™êfi=∞º ≥ÅOQÍ}

WOHÍ ã¨Éèí∞ºÅ ã¨∂K«# "Õ∞~°‰õΩ PÜ«∂ lÖÏ¡Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# ã¨=∞ã¨ºÅ`À áê@∞ÃãO„@Ö·*ò¤ _ç=∂O_£ûQÍ

– ≥ÅOQÍ} aÅ∞¡ áê~°¡"≥∞O\òÖ’ ÃÑ\ì P"≥∂kOÑ¨*ËÜ«Ú@

– ≥ÅOQÍ} L Œº=∞HÍ~°∞ÅÃÑ·, q^•º~°∞÷ÅÃÑ· ÃÑ\ì# Hã¨∞Å∞ ZuÎ"ÕÜ«Ú@

– =#~°∞Å Ñï~°HõΔ} HÀãÖ áÈ~å@O KÕÜ«Ú@

D „Ñ¶O\ò á¶ÈHõãπ KÕ¿ã „Ñ¨ è•# x<å^•Å∞:

1. L Œº=∂Å •fi~å ≥ÅOQÍ} ™êkèOK«∞‰õΩO^•O

2. áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ ≥ÅOQÍ} aÅ∞¡ÃÑ\ÏìÅx áÈ~å_»∞^•O

3. ≥ÅOQÍ} =#~°∞Å Ñï~°HõΔ}ÔH· áÈ~å_»∞^•O

D „Ñ¶O@∞ ÃÑ¶_»~°Öò Ñ¨ ŒúuÖ’ Ñ¨xKÕã¨∞ÎOk.

„Ñ¶O\òÖ’x ÉèÏQÆ™êfi=∞º *ÏH±Å∞, áêsìÅ∞, ãOã÷Å∞, =º‰õΩÎÅ∞ L Œº=∂Å •fi~å<Õ≥ÅOQÍ} =ã∞ÎO Œ<Õ Kåi„ «Hõ "åãÎ"åxfl =∞øoHõ JOâ◊OQÍ ã‘fiHõiã∂Î L Œºq∞™êÎ~Ú.

D „Ñ¶O\ò ≥ÅOQÍ} HÀãÖ x*Ï~ÚfQÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl W «~° „Ñ¶O@¡ À QÍx,ãÖã÷Å`À QÍx ã¨=∞ã¨ºÅ „áêuÑ¨kHõ g∞ Œ Hõeã≤ Ñ¨xKÕÜ«∞\ÏxH˜ x~å‡}OÖ’,áÈ~å\ÏÖ’¡ JO Œsfl HõÅ∞Ñ¨Ù‰õΩ ~å=\ÏxH˜ Hõ$+≤ KÕã¨∞ÎOk. D „Ñ¶O\ò áê~°¡"≥∞O@sZxflHõÅÖ’ áêÖÁæ#^Œ∞. „Ñ¶Ö\ò ¿Ñ~°∞#∞ áê~°¡"≥∞O@s ZxflHõÅÖ’ Z=~°∂LÑ¨Ü≥∂yOK«‰õÄ_»^Œ∞. áê~°¡"≥∞O@s ZxflHõÅÖ’ áêÖÁæ<Õ q+¨Ü«∞O WHõ=ÚO^Œ∞K«~°ÛhÜ«∂Oâ◊OQÍ KÕÜ«∞~å Œ∞.

≥ÅOQÍ} Jaè=∂#∞Å∞, ≥ÅOQÍ} "å Œ∞Å #∞Oz L Œº=∂=ã¨~åÅ s`åº=#~°∞Å∞ ã¨g∞HõiOK«∞ «∞Ok.

x~å‡}O: J<ÕHõ „Ñ*ÏãOÑ¶∂Å∞, *Zã≤Å∞, ãOã÷Å∞ WOHÍ KÕ~°∞ «∞#flO Œ∞# âßâ◊fi «ã¨fiÉèÏ=OQÆÅ Hõq∞\©Å HõO>Ë =ÚO Œ∞QÍ ~å¢+ì™ê÷~Ú J_£Ç¨H± Hõq∞\© U~°Ê_»∞ «∞Ok.QÆ ŒÌ~ü#∞ K≥·~°‡<£QÍ, ~å¢+ì™ê÷~ÚÖ’ 84 =∞Ok`À ‰õÄ_ç# ~å¢+ì J_£Ç¨H± Hõq∞\©xlÖÏ¡Å ã‘ìiOQ∑ Hõq∞\©x ~å¢+ì™ê÷~Ú ã¨~°fiã¨Éèíº ã¨=∂"Õâ◊O Z#∞fl‰õΩOk. lÖÏ¡Åã‘ìiOQ∑ Hõq∞\©Å HÀPi¤<Õ@~üû lÖÏ¡ ™ê÷~Ú K≥·~°‡<£Å∞QÍ =º=Ç¨Ïi™êÎ~°∞. ã‘ìiOQ∑Hõq∞\© J_£Ç¨H± Hõq∞\©QÍ =∂~°∞ «∞Ok. 2 <≥ÅÅ ÑïkèÖ’<Õ ~å¢+ì, lÖÏ¡, =∞O_»Å/Ñ¨Ö¡ ™ê÷~ÚÅÖ’ Ñ¨ÓiÎ™ê÷~Ú Hõq∞\©Å∞ x~å‡}=∞=Ù`å~Ú.

- JHÀì|~ü 2010

- #_»∞ã¨∞Î#fl ≥ÅOQÍ} #=O|~ü-2011

prajaswamy telangana charitraka patralu

News & Politics