praqtikuli mushaoba bavshvebtan_ge.qxd
TRANSCRIPT
TinaTin norakiZeroza iaradangulieva
Taliko Tvaurinino kilanava
darejan odilavaZexaTuna Sonia
mxatvar-dizaineri: buba oCiauri
Tbilisi2004
praqtikuli muSaobapraqtikuli muSaobabavSvebTanbavSvebTan(savarjiSoebi)(savarjiSoebi)
savarjiSoebi
norvegiis ltolvilTa sabWo
SvedeTis ganviTarebis saerTaSoriso saagento
wigni gamoica norvegiis sagareo saqmeTa saministros da SvedeTis ganviTarebissaerTaSoriso saagentos finansurimxardaWeriT
3
sarCevi
1. Sesavali
2. 5-8 wlis bavSvebis savarjiSoebi
I etapi
II etapi
3. 8-11 wlis bavSvebis savarjiSoebi
I etapi
II etapi
4. bibliografia
savarjiSoebi
Sesavali
wigni asaxavs trenerTa gundis mier mTeli
wlis manZilze Catarebuli samuSaos Sedegebs.
norvegiis ltolvilTa sabWom Sekriba fsiqolo-
gebisa da pedagogebisagan Semdgari jgufi, romel-
sac daevala trening _ programis Sedgena. pro-
grama ori asakobrivi jgufisTvis, 5-8 da 8-11 wlis
bavSvebisaTvis, daiwera. programaSi gaTvaliswine-
bul iqna bavSvTa asakobrivi Taviseburebebi,
interesebi,
saWiroebebi. am
treningebis mizani
gaxlavT bav-
SvebisaTvis emoci-
uri, fsiqikuri,
interperson-
aluri sirTulee-
bis daZlevaSi dax-
marebis gaweva;
fantaziis, inte-
leqtis, da sxva
fsiqikuri proce-
sebis ganviTarebis
xelSewyoba, TanamSromlobis swavleba. naSromSi
mocemulia pirveli asakobrivi jgufis bav-
SvebisaTvis 30 Sexvedris savarjiSoebi da meore
asakobrivi jgufis bavSvebisaTvis _ 32. unda
aRiniSnos, rom aseTi asakobrivi dayofa ar em-
Txveva yofil sabWoTa kavSirisa da qarTuli tra-
diciuli fsiqologiis mier asakobriv gansa-
zRvras. uznaZis mixedviT, 12 wlamde bavSvoba iyo-
fa skolamdel da umcross saskolo asakad. am
saxelmZRvaneloSi gamoyenebuli asakobrivi dayo-
fa efuZneba eriksonis sociogenetikur midgomaze
agebul mosazrebasa da kraigis saSualo asakis
gansazRvrebas.
2003_2004 saswavlo wels es programa avWa-
lis dasaxlebis iZulebiT gadadgilebul bavSveb-
Tan iqna aprobirebuli. Sexvedrebis dawyebamde,
norvegiis ltolvilTa sabWos xelSewyobiT da
daxmarebiT, garemontda oTaxi, SeZenil iqna
treningisaTvis yvela saWiro nivTi, sakancelario
masala da literatura. muSaobis procesSi moxda
mTeli programis adaptireba, savarjiSoebis
Sesworeba da koreqtireba.
avtorebis mier SerCeul iqna ori qvejgufi,
radgan saskolo asakis pirveli jgufis da ufrosi
bavSvebis fsiqikuri Taviseburebebi da interesebi
gansxvavebulia. I jgufSi (5-8 wlis) Sedioda 12
bavSvi, II-Si (8-11 wlis) _ 13 bavSvi. programa
efuZneba interaqtiul savarjiSoebsa da TamaSebs,
iwyeba bavSvebis gacnobiT da jgufis SekvriT,
Semdeg TandaTanobiT rTuldeba. instruqciaSi
mocemulia, Tu romeli savarjiSo ra mizans isax-
avs, ra fsiqikur funqciebs aviTarebs.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
5
ra principiTaa agebuli programa?
programa dayofilia 15 an 16 Sexvedrad
(SualedSi 1-1.5 Tve Sesveneba). TiToeuli Sexvedra
1 saaTsa da 30 wuTs grZeldeba. is awyobilia ise,
rom bavSvebi ar daiRalon, yovel inteleqtualur
savarjiSos mohyveba saxaliso, aqtiuri TamaSi.
yoveli savarjiSos dasrulebis Semdeg,
bavSvebi aanalizeben TavianT qcevas da im azrebs
da emociebs, romelic maT gauCndaT, swavloben
aqtiur mosmenas, sakuTari pirovnebis da sxva
adamianebis pativiscemas. agreTve, yoveli
Sexvedris bolos treneri jgufis yovel monaw-
iles Sefasebis saSualebas aZlevs.
Sexvedrebis dros treneri yuradRebas aq-
cevs, rom yvela bavSvi iyos aqtiuri da, rac mTava-
ria, yovelma maTganma, SeZlebisdagvarad, miiRos
monawileoba savarjiSoebis SesrulebaSi.
trening-oTaxi myudro, izolirebuli, mosa-
xerxebeli da `xalisiani” unda iyos.
rCevebi trenerebs:
• pirvel Sexvedraze, trenerma bavSvebTan erTad
unda Seqmnas `qcevis kodeqsi” anu `wesebi”,
romelic xels Seuwyobs disciplinis dacvas.
amave dros, ar unda daaviwydeT, rom erTad
miRebuli wesebis dacva trenerebsac evalebaT;
• savarjiSoebSi monawileobis miReba nebayof-
lobiTia;
• aucilebelia TiToeuli bavSvis, gansakuTrebiT
pasiuri monawileebis, amoqmedeba, magram es ar
unda moxdes ZaldatanebiT. SeiZleba, davusvaT
SekiTxvebi da maTi saSualebiT gamokiTxvis
azris gamoTqmaSi davexmaroT bavSvebs, rom-
lebic gansakuTrebiT pasiurni arian;
• rodesac jgufis wevrebi dakavebulni arian
xatviT an weriT, sasargebloa dabal xmaze sa-
siamovno klasikuri musika movasmeninoT;
• sainformacio, inteleqtualuri gamokiTxvebis,
Sejibrebis dros, SeiZleba jgufis waxaliseba
dajildoebiT: feradi varskvlavebi, mcire
suvenirebi, an kanfetebi;
• TiToeuli bavSvis idea unda iyos mosmenili;
• treneri obieqturad da samarTlianad unda
afasebdes yvela bavSvs da maT mimarT Tanabari
damokidebuleba unda hqondes;
• treneri mudam unda amxnevebdes bavSvebs, iseT
replikebs aZlevdes, romelic daexmareba maT
warmatebis miRwevaSi, TviTSefasebis amaR-
lebaSi;
• treneri unda ecados, situaciis mixedviT, yvela
bavSvi SeZlebisdagvarad Seaqos, rac xels
Seuwyobs maTi TviTSefasebis amaRlebasa d
sakuTar ZalebSi darwmunebas;
• bavSvebis garkveuli siZneleebis daZlevaSi dax-
marebis dros treners SeuZlia piradi
magaliTebi moiyvanos da ase gaamxneos isini;
6
savarjiSoebi
• SeniSvnebis micemis dros trenerma aqcenti unda
gaakeTos bavSvis qcevaze da ara pirovnebaze
(mag.: `Sen mousvenari, celqi xar” _ pirovnebis
uaryofiTi Sefasebaa, xolo _ `Sen gamudmebiT
mousvenrad iqcevi, umisamarTod moZraob, ris
gamoc danarCen bavSvebs xels uSli” _ qcevis
aRweraa);
• Tu savarjiSo saSualebas miscemT, trenerebmac
unda miiRon monawileoba savarjiSos Sesru-
lebaSi bavSvebTan erTad;
• wignSi aRweril yvela trening-Sexvedraze
bavSvebi sixaruliT unda modiodnen.
am wignSi, savarjiSoebTan erTad, trenerebs
ganemartebaT maTi miznebi; gamosayenebeli
masalebi, instruqciebi, Sefasebis-ukukavSiris
SekiTxvebi da a. S.
Cveni mizania, am Sexvedrebis meSveobiT, da-
vexmaroT bavSvebs, rom iyvnen laRebi, optimiste-
bi, damoukideblebi, SesZlon srulfasovani komu-
nikacia; pativi scen rogorc sxva adamianebs, aseve
sakuTar Tavs. Cveni mTavari survilia, gavuRvivoT
maT siyvarulis grZnoba, sikeTis qmnis survili;
davexmaroT, rom SeZlon siZneleebis gadalaxva da
dasaxuli miznebis miRweva.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
7
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba”.
mizani:
• jgufis wevrebis gacnoba da daaxloeba.
masala: burTi.
instruqcia:
treneri Tavdapirvelad acnobs jgufis wev-
rebs Sexvedrebis mizans. Semdeg is bavSvebs wreSi
ayenebs, jgufis erT-erT monawiles gadaugdebs
burTs. bavSvi iWers burTs da warmoTqvams Tavis
saxels da ambobs, Tu risi keTeba uyvars yvelaze
metad. Semdeg is esvris burTs jgufis sxva wevrs,
romelic agreTve daasaxelebs sakuTar saxelsa da
sayvarel saqmianobas. trenerebic TamaSis monawi-
leni unda iyvnen da yuradReba unda miaqcion imas,
rom arc erTi bavSvi ar darCes TamaSs gareT.
2. savarjiSo: `niangi da bayayebi”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• wonasworobis dacvis swavleba;
• TanamSromlobis swavleba.
masala: 8 Tabaxis furceli.
instruqcia:
treneri iatakze debs Tabaxis furclebs.
erTi bavSvi (msurveli) asrulebs `niangis” rols,
danarCenebi ki _ `bayayebis”. wamyvani aZlevs
bavSvebs Semdeg instruqcias: `bayayebs” SegiZliaT
8
savarjiSoebi
5-8 wlis bavSvebis savarjiSoebi
I etapi
I
Tavisuflad
imoZraoT niangis gamoCe-
namde. misi gamoCenisTanave kunZulebze (Tabaxis
furclebze) unda daaxteT. vinc ver moaswrebs da
niangis msxverpli gaxdeba, TamaSidan gadis. niangis
yoveli Semotevis Semdeg, erTi kunZuli qreba.
bolos rCeba mxolod erTi kunZuli da masze
dateuli gadarCenili `bayayebi.”
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
3. savarjiSo: `xelis anabeWdi”
mizani:
• jgufis Sekvra da daaxloeba.
masala:
formati, flomasterebi.
instruqcia:
treneri formatis furcels da ferad fan-
qrebs an flomasterebs debs oTaxis SuaSi da for-
matze xatavs Tavisi xelis anabeWds, qvemoT ki
awers sakuTar saxels. Semdeg bavSvebs sTxovs,
rigrigobiT daxaton sakuTari xelis anabeWdi
formatze da daaweron TavianTi saxelebi.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
9
4. savarjiSo: `saiT qris qari”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• yuradRebis koncentraciis swavleba.
instruqcia:
treneri bavSvebs svams wreSi, sadac erTi
skami aklia da Tavad dgeba wris SuagulSi da bav-
Svebis SekiTxvaze _ `saiT qris qari?” _ acxadebs:
`qari qris maTken, visac tansacmelSi wiTeli feri
urevia!” (visac Savi Tmebi aqvs, yavisferi
fexsacmeli acvia, Taflisferi Tvalebi aqvs da
a.S.). jgufis wevri, visac naTqvami Seesabameba, unda
wamoxtes da sxvisi skami daikavos. sakuTar skamze
dajdoma ar SeiZleba. treneric TamaSis monawilea
da Tavisufal skams ikavebs. skamis gareSe
darCenili bavSvi wamyvani xdeba. SeiZleba dro-
dadro `qariSxalis” gamocxadeba, romlis drosac
yvela moTamaSe unda wamoiSalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
5. savarjiSo: `zRapari~
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: zRapari `lomi da Tagvi.”
`loms tyeSi eZina. Tagvma tanze gadaurbina.
lomma gamoiRviZa da daiWira Tagvi. Tagvma uTxra:
_ gamiSvi da gaWirvebaSi dagexmarebio. lomma
gulianad gaicina da gauSva Tagvi.
gavida xani. monadireebma lomi daiWires da
TokiT xeze miabes; undodaT, mere misuliyvnen da
cocxali waeyvanaT. monadireebi rom wavidnen,
lomma saSineli Rriali morTo. Tagvma gaigona
lomis xma, micunculda, gadaRrRna Toki,
gaaTavisufla lomi da uTxra: _ gaxsovs, rom dam-
cine? axla xom xedav, rom patara Tagvsac
SesZlebia daxmareba didi da Zlieri lomisao.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels SeuZ-
lia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT SesaZleb-
loba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron er-
TmaneTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon. tre-
nerma yvela msurvels unda misces saSualeba, mon-
awileoba miiRos savarjiSos SesrulebaSi. amave
dros, mas ar unda daaviwydes, rom savarjiSoSi
monawileoba nebayoflobiTia. Tu bavSvebs zRapari
10
savarjiSoebi
ar moewonaT, is unda
Seicvalos.
savarjiSos das-
rulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben er-
TmaneTs STabeWdile-
bebs, mosazrebebs,
gancdebs, emociebs.
mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
6. savarjiSo: `sarke”
mizani:
• dakvirvebis gavarjiSeba;
• sxva adamianis mimikis, manerebis ukeT
Secnoba.
instruqcia:
`daiyaviT wyvilebad. TiToeul
wyvilSi erTi Seasrulebs wamyvanis rols,
meore ki _ misi anareklisas (sarkis).
dadeqiT erTmaneTis pirispir da TvalebSi
SexedeT erTmaneTs. wamyvani iwyebs
xelebiT, fexebiT, torsiT (taniT), TaviT
nel moZraobebs. misi mewyvile, sarkis
anareklis msgavsad, imeorebs yvela
moZraobas, mimikas (2-3 wuTi). jer erTia
wamyvani, Semdeg ki _ meore”.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgu-
fis wevrebi uziareben erTmaneTs
STabeWdilebebs, mosazrebebs, gancdebs, emociebs.
mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• rogor grZnobdiT Tavs savarjiSos pirveli da
meore nawilis Sesrulebis dros?
• ra gagiWirdaT am savarjiSos Sesrulebis dros?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
11
7. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
mizani:
• erTmaneTis mosmenis swavleba;
• rig-rigobiT saubari exmareba maT, igrZnon Tavi
yuradRebis centrSi.
masala: nebismieri mikrofoni (saTamaSo,
Zveli an TviTnakeTi).
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, dasxdnen wreSi,
awvdis rigrigobiT jgufis yvela wevrs `jadosnur
mikrofons~ da svams SekiTxvebs:
_ ra mogewonaT dRevandel Sexvedraze?
_ ra ar mogewonaT?
_ romeli savarjiSo mogewonaT da gsurT,
rom gavimeoroT Semdeg Sexvedrebze?
_ Tqveni azriT, romeli savarjiSos Catareba
SeiZleba Tqvens TanatolebTan erTad ezoSi,
skolaSi, saxlSi?
mikrofoni SeiZleba gamoviyenoT sxvadasxva
situaciaSi: rodesac bavSvi aZlevs instruqcias
jgufs, mReris, yveba romelime sasacilo an sain-
tereso ambavs. agreTve, mas SeuZlia Tqvas ra
uxaria dRes, rogor xasiaTzea, rogori iyo
dRevandeli dila saxlSi da a. S.
Sexvedra
1. savarjiSo: `interviu (ra miyvars yvelaze
metad)”
mizani:
• jgufis wevrebis gacnoba da daaxloeba;
• erTmaneTis mosmenis swavleba.
instruqcia:
treneri yofs jgufs wyvilebad (1-2-ze
gaTvliT) da aZlevs davalebas: `TiToeulma
Tqvenganma unda gaacnos mewyviles sakuTari Tavi,
moifiqros da gauziaros: ra uyvars yvelaze metad,
ra sZuls mas. amisaTvis Tqven geZlevaT xuTi wuTi,
Semdeg, TiToeulma Tqvenganma wreze, miyolebiT,
unda waradginos Tavisi partniori da miawodos
jgufs misgan miRebuli informacia.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• rogor grZnobdiT Tavs savarjiSos Sesrulebis
dros?
• ra gagiWirdaT am savarjiSos Sesrulebisas:
intervius CamorTmeva, Tu moyola?
12
savarjiSoebi
II
2. savarjiSo: `Cemi ojaxi” (xatva)
mizani:
• jgufis wevrebis gacnoba da daaxloeba;
• erTmaneTis mosmenis swavleba.
masala: fanqrebi, furclebi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTxovs, daxaton
sakuTari ojaxi: `daxateT Tqveni ojaxis suraTi,
sadac naCvenebi iqneba, Tu vin ras akeTebs, vis ra
movaleoba akisria.” 5-10 wuTis Semdeg, ewyoba pre-
zentaciebi. bavSvebma saTiTaod unda aRweron Tu
ra aris suraTze daxatuli, ramdeni sulisagan Se-
dgeba maTi ojaxi, vin ra funqcias asrulebs da a. S.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gaigeT axali megobrebis Sesaxeb?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
3. savarjiSo: `qariSxali~
mizani:
• bavSvebis amoqmedeba, gamxiaruleba, daaxloeba;
• swrafi reaqciis da yuradRebis ganviTareba.
instruqcia:
bavSvebma unda gaiTvalon 1-2-3-ze. pirveli
ori bavSvi asaxierebs `saxls”: isini dgebian
pirispir, atyupeben xelebs da weven zeviT. mesame
dgeba maT Soris da asaxierebs `adamians”. Tu
treneri ambobs ~saxli”, is bavSvebi, romlebic
`saxlebi” arian, swrafad cvlian mewyviles da axal
`saxls” uSeneben `adamianebs”, romlebic dganan
gaunZrevlad.
Tu treneri ambobs _ `adamiani”, am SemTxve-
vaSi, `adamianebi” icvlian `saxlebs”. xolo, Tu
treneri ambobs _ `qariSxali~, yvela ireva da
icvlis adgils.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
13
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
4. savarjiSo: `xanZari”
mizani:
• bavSvebisaTvis moZraobis, aqtiurobis saSuale-
bis micema;
• bavSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi svams. wreSi, sadac
erTi skami aklia, msurveli xdeba wamy-
vani, romelic wreSi dadis da jgufis
wevrebs cecxls sTxovs (“cota cecxli
momeci, ra!”). magram cecxli aravin ar
unda misces. wamyvanis zurgs ukan bav-
Svebs adgilebis Secvla SeuZliaT, mag-
ram frTxilad unda iyvnen, radgan
carieli skamis dakaveba wamyvansac
SeuZlia. rodesac cecxlis mTxovneli
iyvirebs: `xanZari!”, yvela unda
wamoxtes da gacvalos adgilebi,
radganac wreSi erTi skamiT naklebia,
erTi bavSvi kvlav adgilis gareSe rCeba
da TamaSi Tavidan iwyeba.
savarjiSos dasrulebis Semdeg,
jgufis wevrebi uziareben erTmaneTs
STabeWdilebebs, mosazrebebs, gancdebs, emociebs.
mimdinareobs diskusia.
5. savarjiSo: `zRapari~
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: zRapari `iremi da venaxi.”
`iremi monadireebs zvrebSi daemala. monadi-
reebma nadiri dakarges. irems gauxarda, SiSi
gauqra da kortna dauwyo vazis foTlebs. foTle-
14
savarjiSoebi
bi Seirxa. monadireebma SeniSnes es da Tqves: nadi-
ri uTuod iq dagvemalao, esroles Tofi da daWres
iremi. kvdeboda iremi da Tan ambobda: axia Cemze,
foTlebma me dammales, sikeTe miyves, me ki imaT
kortna davuwyeo.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels SeuZ-
lia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT SesaZ-
lebloba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron er-
TmaneTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon. tre-
nerma yvela msurvels unda misces SesaZlebloba,
monawileoba miiRos savarjiSoSi. amave dros, mas
ar unda daaviwydes, rom savarjiSoSi monawileoba
nebayoflobiTia. Tu bavSvebs zRapari ar
moewonaT, trenerma unda Secvalos is.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
(ixileT I Sexvedris instruqcia)
Sexvedra
1. savarjiSo: `virusi”
mizani:
• jgufis Sekvra da daaxloeba;
• aqtiuri dasveneba.
instruqcia:
mTeli jgufi dgas wreSi, erT-erTi bavSvi
aris `virusi”. is gaSlili xelebiT miemarTeba
romelime bavSvisaken, jgufma unda moaswros im
bavSvis saxelis Tqma. Tu ver moaswrebs, `virusi”
`Seeyreba~ mas da axla is xdeba `virusi”. `viruss”
SeuZlia erTi bavSvisken wavides da ucbad sxva
`msxverpli” airCios.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
2. savarjiSo: `manqanebi”
mizani:
• TanamSromlobis, ndobisa da pasuxismgeblobis
swavleba.
masala: baraTebi, romelzec erTi feris
gasaRebebi da manqanebia daxatuli /wyvilad/.
instruqcia:
treneri arigebs patara furclebs, romleb-
zec xatia manqanebi an gasaRebebi. treneri erTi
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
15
III
feris naxatebis saSualebiT awyvilebs bavSvebs da
aZlevs Semdeg instruqcias: `visac gasaRebi Sexvda
mZRoli iqneba, romelmac TvaldaxuWuli `manqana”
unda marTos. `manqanam” Tvalebi unda daxuWos da
`mZRols” miendos. rodesac `mZRoli” `manqanas”
marjvena mxarze xels daaWers, `manqanam” marjvniv
unda mouxvios, marcxena mxarze _ marcxniv. xolo,
rodesac xels auSvebs _ gaCerdes.” 2 wuTis
Semdeg, treneri bavSvebs rolebs ucvlis.
Tu erTi bavSvi mewyviles gareSe darCa, is
SeiZleba sagzao inspeqtori iyos da moZraobis
daregulireba daevalos.
SekiTxvebi:
• ra ufro mogewonaT: `manqanis” rolSi yofna, Tu
_ `mZRolis”? ratom?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• iTmaSebT am TamaSs Tqvens megobrebTan erTad?
3. savarjiSo: `Seadgine figura”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• swrafi, logikuri azrovnebis swavleba.
masala: dasaSleli figurebi (samkuTxedi,
oTxkuTxedi, wre...).
instruqcia:
treneri jgufs yofs sam gundad da aZlevs
TiToeul gunds daSlil figuras. maT, rac SeiZ-
leba swrafad, unda aawyon es figura. is gundi,
romelic pirveli aawyobs _ mogebulia. savarji-
Sos bolos, bavSvebs SeuZliaT, imoZraon oTaxSi da
yvelas namuSevari daaTvalieron.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
• vin an ra dagexmaraT?
4. savarjiSo: `enis gasatexi”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: enis gasatexi: `mWadi Wrel goWs aWama,
umWadod Wams SeWamands.”
16
savarjiSoebi
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs
svams wreSi da aZlevs in-
struqcias: `me Tqven wagikiT-
xavT enis gasatexs. yuradRe-
biT moismineT da wreSi Tan-
mimdevrobiT, swrafad war-
moTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs enis
gasatexs orjer ukiTxavs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar
mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos
Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
5. savarjiSo: `kudis daWera”
mizani:
• TanamSromlobisa da mizanswrafvis swavleba;
• aqtiuri dasveneba.
masala: TavSali an 1 metri naWeri.
instruqcia:
treneri jgufs yofs or gundad, ayenebs
mwkrivSi da boloSi mdgom bavSvebs naWriT an
TavSaliT `kuds” umagrebs. is bavSvebs aZlevs
Semdeg instruqcias: `pirvelma bavSvma mwkrivSi
unda daiWiros Tavis mwkrivis `kudi”. daWeris
Semdeg, bavSvebi icvlian adgilebs da `kudi” Tavad
xdeba `damWeri”.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
6. savarjiSo: `zRapari~
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: zRapari: `koWli da brma”
`koWli da brma midiodnen. miadgnen erT mdi-
nares. gasvla ver moaxerxes da daRonebulni wylis
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
17
napiras dasxdnen. waadga
Tavze mesame mgzavri. ras
daZmarebulxarTo? _
hkiTxa. uTxres: rogor
ar davRondeT, erTs
ufexoba uSlis gas-
vlas, meores _ uT-
valobao.
mgzavrma uTxra: erTma meorisagan fexebi iT-
xovos, samagierod, meorem Tvalebi aTxovos da
orive iqiT napirs gaxvalTo. marTlac, brmam
koWli zurgze Seisva, koWlma gza uCvena da
mSvidobiT gavidnen iqiTa napirs.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mousmi-
non zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels SeuZlia
moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT SesaZlebloba,
saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron erTmaneTs,
magram ise, rom xeli ar SeuSalon. trenerma yvela
msurvels unda misces saSualeba, rom CaerTos
savarjiSoSi. amave dros, mas ar unda daaviwydes,
rom savarjiSoSi monawileoba nebayoflobiTia. Tu
bavSvebs zRapari ar moewonaT, is unda Seicvalos.
treneri unda ecados, rom zRaprebi sxvadasxva
bavSvebma moyvnen.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar
mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimd-
inareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
7. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni” (ixi-
leT I Sexvedris instruqcia)
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba”
mizani:
• jgufis wevrebis gacnoba da daaxloeba;
• erTmaneTis mimarT dadebiTi damokidebulebis
gamoxatvis swavleba.
18
savarjiSoebi
IV
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi ayenebs da aZlevs Sem-
deg instruqcias: `Tqven saTiTaod wreSi unda ga-
moxvideT, yvela bavSvs xeli CamoarTvaT da usur-
voT raime sasiamovno. unda ecadoT, TiToeul
jgufis wevrs gansxvavebuli survili moufiqroT.”
trenerebi Tavad unda iyvnen TamaSis monawileni
da miaqcios yuradReba, rom arc erTi bavSvi ar
darCes sasiamovno survilebis gareSe.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ra ufro mogewonaT, survilebis gacema Tu
miReba?
2. savarjiSo: `civa, cxela”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• yuradRebis gavarjiSeba.
instruqcia:
treneri erT bavSvs (msurvels) sTxovs, gareT
gasvlas, danarCenebma raime nivTi unda gadamalon.
Semosulma damaluli nivTi unda moZebnos. danar-
Cenebi exmarebian mas: Tu is uaxlovdeba sagans —
`cxelas” iZaxian da, Tu Sordeba, Sesabamisad, ambo-
ben— `civa”. savarjiSo grZeldeba manam, sanam
damalul nivTs ar ipovnian.
Semdeg, romelime sxva msurveli gadis gareT
da a. S.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
3. savarjiSo: `avtoportreti~
mizani:
• jgufis wevrebis gacnoba da daaxloeba;
• erTmaneTis mosmenis swavleba;
• fantaziis ganviTareba;
• jgufis Sekvra da daaxloeba;
•TviTgamoxatvis saSualebis SeTavazeba.
masala: furclebi, feradi fanqrebi an flo-
masterebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs uxsnis avtoportretis
mniSvnelobas da sTxovs, daxaton avtoportre-
tebi. is agrovebs naxatebs da im drois ganmav-
lobaSi, sanam bavSvebi Semdeg savarjiSos
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
19
asruleben, amoWris suraTebs, daakravs formatis
furcelze. momdevno savarjiSos dasrulebis
Semdeg, treneri formats kedelze akravs da
sTxovs bavSvebs, saTiTaod mividnen masTan, ipovon
sakuTari naxati da daaweron TavianTi saxeli, gva-
ri, asaki.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgu-
fis wevrebi uziareben erTmaneTs
STabeWdilebebs, mosazrebebs,
gancdebs, emociebs. mimd-
inareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar
mogewonaT?
• ra gaigeT axali mego-
brebis Sesaxeb?
• ras grZnobdiT xatvis,
Semdeg sakuTari
portretis povnis da
saxelis miweris dros?
• ra gagiWirdaT?
4. savarjiSo: `zRapari~
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: zRapari: `Citis bude.”
“nikom da elom buCqebSi Citis bude ipoves.
budeSi oTxi patara, sul titvela bartyi ijda. ga-
xarebulma bavSvebma bartyebi amosxes da Sin waiy-
vanes. Caudes kolofSi bamba da Sig Casxes; mouta-
nes rZeSi dasvelebuli puri, Wiebi, Saqari, magram
bartyebi ar Wamdnen saWmels da Wyiodnen. nikom da
elom ar icodnen, rogor daemSvi-
debinaT Citebi, ar Sorde-
bodnen, eferebodnen.
am dros ori pata-
ra Cituna mof-
rinda; Soriax-
lo daiwyes
frena da Wyi-
vili. mamac
movida sam-
saxuridan.
bavSvebma bar-
tyebi maSinve
aCvenes da uT-
xres: mamilo, ra va-
WamoT bartyebs, ara-
fers ar Wamen, codoebi arian.
mamam Sexeda Citebs da upasuxa: _ Tu mar-
Tla gecodebaT bartyebi da ar gindaT rom daixo-
con, axlave CasxiT im budeSi, saidanac amoiyvaneT.
iq ki ded-mamam icis, ra aWamos: ai, xom xedavT,
rogor tirian maTi mSoblebi.
20
savarjiSoebi
nikos da elos marTlac SeecodaT Citunebi,
Tumca Zalian enanebodaT, magram waiyvanes da Cas-
xes budeSi.
Semdeg Caimalnen buCqebSi da uyurebdnen, ro-
gor moutanes saWmeli dedam da mamam, rogor aReb-
dnen bartyebi yviTel niskartebs da ylapavdnen
saWmels.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels SeuZ-
lia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT SesaZleb-
loba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron erTma-
neTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon. trenerma
yvela msurvels unda misces saSualeba, rom monaw-
ileoba miiRos savarjiSoSi. amave dros, mas ar un-
da daaviwydes, rom savarjiSoSi monawileoba neba-
yoflobiTia. Tu bavSvebs zRapari ar moewonaT,
trenerma is unda Secvalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ra gancdebi geuflebodaT savarjiSos mimdinare-
obis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni” (ixi-
leT I Sexvedris instruqcia)
Sexvedra
1. savarjiSo: `romel cxovels vgavar?”
(axseniT, ratom airCieT es cxoveli).
mizani:
• sakuTari Tavis ukeT Secnoba;
• jgufis wevrebis gacnoba.
instruqcia:
treneri jgufs svams wreSi da sTxovs: `da-
fiqrdiT 1-2 wuTi da daasaxeleT (an daxateT)
cxoveli, romelsac sakuTar Tavs amsgavsebT:
xasiaTiT, garegnobiT, romelime TvisebiT da
axseniT ratom.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
2. savarjiSo: `skulptura-meqanizmi”
mizani:
• TanamSromlobis swavleba;
• erTmaneTis ukeT Secnobisa da sinqronuli
moZraobis swavleba.
instruqcia:
`gTxovT, gaiTvaloT TanmimdevrobiT. pir-
veli iwyebs moZraobas da romelime manqanas, meqa-
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
21
V
nizms asaxierebs. Semdeg, meore ewyoba pirvelis
moZraobas da cdilobs pirveli monawilis meqaniz-
mis nawilis gasaxierebas. mere mesame, meoTxe da a.
S. ecadeT, erTi didi manqana gamogivideT”
(magaliTad TviTmfrinavi).
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
3. savarjiSo: `koSki”
mizani:
• TanamSromlobis swavla;
• fantaziis da azrovnebis ganviTareba;
• SeTanxmebulad moqmedebis daufleba.
masala: sxvadasxva zomisa da formis kubebi.
TiTo bavSvs _ 2-3 kubi.
instruqcia:
treneri jgufs yofs 2-3 gundad da aZlevs
Semdeg instruqcias: `TiTo bavSvma aiRos 2 (an 3)
kubi. TiToeulma gundma erTad, SeTanxmebulad,
unda aagos, rac SeiZleba maRali koSki. Tu koSki
aSenebisas daingra, maSin Tqven Tavidan unda aaSe-
noT is (erTi kubis gamovardnis SemTxvevaSic ki).”
trenerma drodadro unda gazomos koSki. man,
pirvel rigSi, unda gaamxnevos bavSvebi da daex-
maros maT, rom iTanamSromlon da erTad, SeTan-
xmebulad imoqmedon. mogebulia is gundi, romel-
ic ufro maRal koSks aaSenebs.
SekiTxvebi:
• mogewonaT TamaSi?
• ra gagiWirdaT?
• xom ar gawyeninaT vinmem, Tavs daCagrulad xom ar
grZnobdiT?
4. savarjiSo: `emociebis xatva”
mizani:
• emociebis Secnobis da gamoxatvis swavleba.
masala: furclebi, feradi farqrebi an flo-
masterebi.
22
savarjiSoebi
instruqcia:
treneri bavSvebs aZlevs Semdeg instruqcias:
`gaixseneT, rodis iyaviT Zalian bednieri, gaxare-
buli, kmayofili. gaixseneT, ras grZnobdiT, ra
emociebi gqondaT, ra azrebi gitrialebdaT TavSi.
ecadeT, yvelaferi es daxatoT, gadmoitanoT
furcelze” (10 wuTi).
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi erTmaneTs uCveneben suraTebs da uziareben
STabeWdilebebs, mosazrebebs, gancdebs, emociebs.
mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ras grZnobdiT TiToeul emociaze dafiqrebis
dros?
• romeli emociis daxatva gagiWirdaT?
• ras grZnobT axla, savarjiSos dasrulebis
Semdeg?
5. savarjiSo: `jadosnuri mikro-
foni” (ixileT I Sexvedris instruqcia)
Sexvedra
1. savarjiSo: `survilebi”
mizani:
• jgufis wevrebis gacnoba da daaxloeba;
• erTmaneTis mimarT dadebiTi
damokidebulebis, keTilganwyobis gamox-
atvis swavleba.
masala: burTi.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi ayenebs da aZlevs
instruqcias: `Tqven saTiTaod unda esroloT
burTi jgufis sxva monawiles da usurvoT raime
sasiamovno. damWerma burTi da keTilganwyoba sxva
bavSvs unda gaugzavnos.” trenerebic unda iyvnen
TamaSis monawileni da miaqcion yuradReba, rom
arc erTi bavSvi ar darCes TamaSs gareT.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
23
VI
• ra gagiWirdaT?
• ra ufro mogewonaT survilebis gacema Tu micema?
2. savarjiSo: `gamocanebi”
mizani:
• azrovnebis gavarjiSeba;
• yuradRebis ganviTareba;
• bavSvebis gaxaliseba.
masala: gamocanebis wigni.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svams wreSi da
aZlevs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT gamo-
canebs. yuradRebiT moismineT da vinc mixvdeba
pasuxs, xeli awios. vinc pirveli awevs xels, mas
eqneba pirveli pasuxis ufleba.” trenerma unda
areguliros, rom arc erTi jgufis wevri ar
darCes daCagruli da pasiuri monawileebi ufro
metad CarTos savarjiSoSi.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
3. savarjiSo: kolaJi _ `Cveni ezo”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
24
savarjiSoebi
• erTmaneTis mosmenis swavleba;
• TanamSromlobis swavleba.
masala: flipCartebi, feradi fanqrebi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTxovs, daxaton
saerTo suraTi: `daxateT erTad suraTi, sadac
naCvenebi iqneba, Tu rogori gindaT rom iyos
Tqveni ezo; sad ras ganalagebdiT, ras dadgamdiT
da a.S. mTavaria, flipCartTan saTiTaod mixvideT,
raTa erTmaneTs xeli ar SeuSaloT.” Semdeg ewyoba
prezentacia. bavSvebma saTiTaod unda aRweron, Tu
ra daxates da ratom.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ras grZnobdiT, rodesac Tqvens naxats sxva
asworebda?
• ra gagiWirdaT?
• mogewonaT saerTo suraTi?
4. savarjiSo: `enis gasatexi”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: enis gasatexi:
`Citi, Citi Cikortela,
Citi myavda Celtis xela.”
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svams wreSi da
aZlevs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT enis
gasatexs. yuradRebiT moismineT da wreSi
TanmimdevrobiT, swrafad warmoTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs enis gasatexs orjer
ukiTxavs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
5. savarjiSo: `zRapari”
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: zRapari
`es moxda didi xnis win. maSin, roca xeebs Se-
eZloT siaruli. isini advilad gadaadgildebod-
nen TavianTi didi fesvebiT, noyieri miwis da wylis
mosaZebnad. xeebi megobrobdnen adamianebTan, icav-
dnen maT sicivisa da avdrisagan, aZlevdnen sakvebs.
adamianema ver daafases xeebis amagi _ isini
Wridnen maT, aclidnen foTlebs, urtyamdnen
fexebs da amcirebdnen.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
25
ganawyendnen xeebi adamianebze da gadawyvites
gaclodnen maT. wavidnen xeebi _ maTTan erTad ki
gaqrnen frinvelebi da cxovelebi, daWkna balaxi
da yvavilebi. daiwyo mdinareebis da nakadulebis
daSroba. daubera cxelma qarma,romelmac moitana
qviSa da mtveri.
SeeSindaT adamianebs, gaekidnen xeebs da
dauwyes Txovna, rom dabrunebuliyvnen. maT
igrZnes TavianTi danaSauli da Sepirdnen, rom
aRarasodes awyeninebdnen.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mo-
usminon zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels
SeuZlia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT Se-
saZlebloba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron
erTmaneTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon.
trenerma yvela msurvels unda misces saSualeba,
miiRos monawileoba savarjiSoSi. amave dros, mas
ar unda daaviwydes, rom monawileoba
nebayoflobiTia. Tu bavSvebs zRapari ar
moewonaT, is unda Seicvalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni” (ixi-
leT I Sexvedris instruqcia)
Sexvedra
1. savarjiSo: `buSti”
mizani:
• TanamSromlobiT, gaerTianebuli ZalebiT
saerTo miznis miRweva.
26
savarjiSoebi
VII
masala: gasaberi buStebi.
instruqcia:
treneri yofs bavSvebs 3-4 kacian gundebad da
aZlevs Semdeg instruqcias: `TiToeulma gundma
xelis Sexebis gareSe, erTad, sulis SeberviT,
buSti daniSnul adgilamde unda miitanos. mogebu-
li iqneba is gundi, romelic mocemul davalebas
yvelaze swrafad Seasrulebs.”
SekiTxvebi:
• ram SegiSalaT xeli?
• ra mogewonaT?
• ras grZnobdiT davalebis Sesrulebis dros?
2. savarjiSo: `jadosnuri baliSi”
mizani:
• bavSvebs eZlevaT SesaZlebloba, gamoTqvan
sakuTari survilebi;
• aqtiuri mosmenis swavleba;
• mivceT bavSvebs SesaZlebloba, gamoxaton da
igrZnon Tanadgoma da TanagrZnoba.
masala: patara baliSi, romelzec bavSvi
SeZlebs dajdomas.
instruqcia:
`dasxediT wreSi. SuaSi devs `jadosnuri
baliSi”, romelzec SegiZliaT dasxdeT da gvi-
amboT sakuTari survilebis an TqvenTvis yvelaze
mniSvnelovani ramis Sesaxeb. is, vinc ijdeba SuaSi,
baliSze, moyolas iwyebs sityvebiT: `me minda,
rom...” yvela danarCeni yuradRebiT usmens. mTxro-
beli Tavisi istoriis dasrulebis Semdeg, irCevs
momdevno monawiles da gadascems mas baliSs.
savarjiSo dasruldeba mas Semdeg, roca jgufis
yvela wevri miiRebs monawileobas mTxrobelis
rolSi.”
SekiTxvebi:
• yvela monawiles usmendiT?
• rodesac Tqven sxvas usmendiT, axali survili
xom ar gagCeniaT?
• ras grZnobdiT, rodesac `jadosnur baliSze”
ijeqiT da yvebodiT Tqvens istorias?
• gaqvT iseTi survili, romlis Sesrulebac aq
myof bavSvebs an trenerebs SeuZliaT?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
27
3. savarjiSo: `zRapari~
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: zRapari: `spilo.”
“erT indoels spilo hyavda. es kaci Tavis spi-
los cotas aWmevda da bevrs amuSavebda. erTxel
spilo gabrazda da Tavis patrons fexi daadga.
indoeli mokvda.
atirda indoelis coli, gamoiyvana Tavisi
Svilebi, spilos fexqveS dauyara da uTxra: _ spi-
lov, Sen amaT mama moukali, barem esenic daxoce!
spilom bavSvebs daxeda. ufrosi bavSvi xor-
TumiT frTxilad aiyvana da kiserze Seisva. amis
Semdeg spilo bavSvs yvelafers ugonebda da emsax-
ureboda.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels
SeuZlia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT Se-
saZlebloba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron
erTmaneTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon. tre-
nerma yvela msurvels unda misces saSualeba,
miiRos monawileoba savarjiSoSi. amave dros, mas
ar unda daaviwydes, rom savarjiSoSi monawileoba
nebayoflobiTia. Tu bavSvebs zRapari ar
moewonaT, is unda Seicvalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
4. savarjiSo: `portreti~
mizani:
• erTmaneTis mosmenis swavleba;
• fantaziis ganviTareba.
masala: furclebi, feradi fanqrebi an flo-
masterebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs axsenebs portretis mniS-
vnelobas da sTxovs, sayvareli, yvelaze axlobeli
adamianis daxatvas. portreti unda gamoxatavdes
avtoris am adamianisadmi damokidebulebas;
moqmedebas, romelic misTvis damaxasiaTebelia.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gaigeT axali megobrebis Sesaxeb?
28
savarjiSoebi
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
5. savarjiSo: `wakiTxulis Sinaarsi~
mizani:
• yuradRebis da mexsierebis ganviTareba;
• aqtiuri mosmenisa da azris gadmocemis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufs ukiTxavs patara moTxrobas
da sTxovs, wakiTxulis gadmocemas. Tavdapirvelad
yveba msurveli, danarCenebi exmarebian. Semdeg,
ufro gamarTulad, sxva bavSvi yveba.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT moTxroba?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
6. savarjiSo: `loto~
mizani:
• yuradRebis ganviTareba;
• mexsierebis ganviTareba;
• bavSvebis gaxaliseba.
masala: sabavSvo saTamaSo loto.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs urigebs lotos
furclebs, romelic sxvadasxva patara suraTebi-
sgan Sedgeba da aZlevs Semdeg instruqcias: `me
tomridan amoviReb patara suraTebs. iyaviT
yuradRebiT! visac aqvs furcelze igive suraTi,
swrafad unda daasaxelos, ra aris gamosaxuli
suraTze da daidos Tavis furcelze. vinc pirveli
Seavsebs, mogebulia.” trenerma unda miaqcios
yuradReba, rom jgufis wevrebma sworad,
gamarTuli qarTuliT daasaxelon sagani. bavSvebs
SeuZliaT erTmaneTis daxmareba.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
•ra gaigeT axali?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
7. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
(ixileT I Sexvedris instruqcia)
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
29
Sexvedra
1. savarjiSo: `kargi saqme, romelic dama-
maxsovrda”
mizani:
• sxva adamianebis miRwevebis da warmatebebis
danaxvis swavleba;
• Tavdajerebulobis gamomuSaveba;
• aqtiuri mosmenis swavleba.
masala: furclebi da fanqrebi.
instruqcia:
treneri jgufs esaubreba im saqmeebis, qce-
vebis Sesaxeb, romelic siamovnebas, kmayofilebas
gvaniWebs. `gaixseneT yvelaferi kargi, rac ga-
akeTeT am erTi kviris ganmavlobaSi, magaliTad:
SeasruleT saSinao davaleba, daizepireT grZeli
leqsi, daexmareT romelime ojaxis wevrs da a. S.
amoirCieT erTi maTgani da dawereT mis Sesaxeb an
daxateT.” prezentaciebis dros, jgufis sxva
wevrebma da trenerebma unda Seaqon prezenta-
tori, gamamxnevebeli, sasiamovno sityvebi uTxran,
Tundac erTi winadadebiT (mag.: nika, Sen es namdvi-
lad kargad gamogivida).
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT, rodesac mTeli jgufi gaqebdaT?
2. savarjiSo: `movifiqroT sityvebi”
mizani:
• mexsierebis da yuradRebis gavarjiSeba;
• bavSvebis gaxaliseba;
• sityvis maragis gafarToeba.
masala: burTi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs wreSi ayenebs da
aZlevs instruqcias: `me burTs gadmogigdebT da
davasaxeleb asos, Tqven ki swrafad unda moi-
fiqroT da daasaxeloT arsebiTi saxeli, romelic
am asoze iwyeba da ukanve damibrunoT burTi. vinc
sityvas ver moifiqrebs, wridan gadis.” trenerma
unda miaqcios yuradReba, rom arc erTi bavSvi ar
darCes uyuradRebod.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
30
savarjiSoebi
VIII
3. savarjiSo: `emocia” (mimika)
mizani:
• emociis gamoxatvis gavarjiSeba;
• sxva adamianebis emociebis gamocnoba.
masala: patara furclebi, romelzec Camowe-
rilia emociebis dasaxeleba da sxeulis nawilebi,
romelTa meSveobiTac bavSvebma unda gamoxaton
emociebi.
warwerebi baraTze
sixaruli _ piri gabrazeba _ xelebi
sevda _ xelebi gakvirveba _ Tvalebi
SiSi _ fexebi siamaye _ zurgi
dardi _ mxrebi siyvaruli _ saxe
siZulvili _ Tvalebi kmayofileba _ zurgi
bedniereba _ saxe sixaruli _ xelebi
aRSfoTeba _ saxe simpaTia _ Tvalebi
kmayofileba _ mTeli sxeuli
instruqcia:
treneri arigebs patara furclebs, romelzec
Camowerilia emociebis dasaxeleba da sxeulis nawi-
lebi, romelTa meSveobiTac unda gamoixatos esa
Tu is emocia da sTxovs TiToeul bavSvs, baraTze
aRniSnuli emocia dasaxelebuli sxeulis nawiliT
gamoxatos. bavSvebi rigrigobiT gamoxataven emo-
ciebs, danarCenebi ki cdiloben mis gamocnobas.
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra mogewonaT?
• ra ufro gagiWirdaT: emociis gamoxatva, Tu
gamocnoba?
4. savarjiSo: `enis gasatexi”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: enis gasatexi _
`ablabuda, mablabuda,
Sig oboba gablandula.”
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
31
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svams wreSi da aZ-
levs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT enis ga-
satexs. yuradRebiT moismineT da wreSi Tanmim-
devrobiT swrafad warmoTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs enis gasatexs orjer
ukiTxavs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
5. savarjiSo: `zRapari~
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: zRapari `rogor dapataravda yvavi”
`iyo da ara iyo ra, iyo erTi mefe, mbrZanebe-
li yvela xalxisa da yoveli suldgmulisa de-
damiwaze. es samarTliani da mowyale xelmwife,
zogierTi borotis garda, yvelas uyvarda, yvela
emorCileboda. mefe Tan Zalian Ronieric iyo.
32
savarjiSoebi
marto misi muStis danaxviTac guli gadautri-
aldeboda kacs. miuxedavad amisa, erTxel yvavi
mainc aujanyda.
im dros yvavi yvelaze didi da Ronieri frin-
veli iyo da maSinac yvelaze eSmakad iTvleboda.
frinvelTa dedofali unda gavxdeo _ gadawyvita
erTxel yvavma da frinvelebi zogi moferebiT,
zogi ZaliT daimorCila. yvavma esec ar ikmara, man
adamianebis damorCilebac moindoma da erT
mSvenier dRes frinvelebis mTeli jari mefis
sataxto qalaqs Seusia.
_ yvavo, me arc Seni mokvla minda, arc imaTi,
vinc Sen gamogyolia. yvelafers gapatieb, Tu bodiSs
momixdi da Sens jarsac daiTxovo _ uTxra mefem.
_ sjobs gamotyde, rom Cemi Zlevamosilebis
geSiniao _ upasuxa Tavxedma yvavma.
maSin didebulma mefem yvavs Tavisi uzar-
mazari muSti uCvena.
_ xa-xa-xa-xa! _ dacinviT gadaixarxara yvav-
ma, _ sul eg aris? es Seni muSti CemTan, uzarmazar
da Ronier frinvelTan SedarebiT, qinZisTavad
moCanso.
aseTma Seuracxyofam ki gamoiyvana mefe
moTminebidan da yvavs uTxra:
_ yvavo, me Seni sikvdili ar minda, magram am
TavxedobisTvis sakadrisad dagsji: radgan Tavi
mogaqvs Seni sididiT da Cems dacinvasac bedav, da-
miwyevlixar: Cemi muStisxela gamxdariyavio.
yvavma, is iyo niskarti daaRo mefisaTvis
axali Tavxeduri pasuxis misacemad, rom erTbaSad
igrZno, pataravdeboda. yvavi, marTlac, mefis
muStisodena gaxda. maSin yvela danarCenma frin-
velma mefes bodiSi mouxada da patieba sTxova.
SeSinebuli da Sercxvenili yvavi ki wavida da
gadaikarga.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels
SeuZlia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT Se-
saZlebloba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron
erTmaneTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon. tre-
nerma yvela msurvels unda misces saSualeba, mon-
awileoba miiRos savarjiSoSi. amave dros, mas ar
unda daaviwydes, rom savarjiSoSi monawileoba
nebayoflobiTia. Tu bavSvebs zRapari ar
moewonaT, is unda Seicvalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
33
6. savarjiSo: `geometriuli figurebis
xatva”
mizani:
• gadawerisa da gadaxatvis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: furclebi da fanqrebi, geometriuli
figurebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs svams wreSi, urigebs fur-
clebs, fanqrebs da uCvenebs wignidan garkveul
figurebs, jgufis wevrebma ki unda gadaxaton es
figura.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
7. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
(ixileT I Sexvedris instruqcia)
IX Sexvedra
1. savarjiSo: `moZraobebis koordinacia”
mizani:
• moZraobebis koordinaciis gavarjiSeba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi ayenebs da sTxovs, yve-
laferi, rasac igi gaakeTebs, gaimeoron. trenerma
unda gaakeTos Semdegi moZraobebi: jer marjvena
xelis idayvi Seaxos marcxena fexis muxls, Semdeg
marcxena idayvi _ marjvena muxls; marjvena xeliT
Seexos marcxena yurs da, amave dros, marcxena
xeliT _ cxvirs; Semdeg, marcxena xeliT _ mar-
jvena yurs da marjvenaTi _ cxvirs; marcxena
xeliT Seexos marjvena qusls, marjvenaTi _ mar-
cxenas da a. S. trenerma da bavSvebma moZraobebi
swrafad unda akeTon.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT, an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
34
savarjiSoebi
VI
2. savarjiSo: `bunebis nawili”
mizani:
• gare samyaros Secnoba;
• sakuTari Tavis ukeT Secnoba.
instruqcia:
dasxediT wreSi moxerxebulad... CaisunTqeT
samjer Rrmad... warmoidgineT, rom Tqven xarT
sadRac bunebaSi. kargad daakvirdiT Tqvens
irgvliv arsebul bunebas, rogoria igi. bunebis
romel nawilad isurvebdiT yofnas? ratom?
dafiqrdiT, kargad daakvirdiT Tqvens
arCevans da CaibeWdeT mexsierebaSi. daimaxsovreT,
ratom airCieT mainc da mainc es.
axla dabrundiT ukan, realobaSi. gaizmoreT,
jer daWimeT, Semdeg ki moaduneT kunTebi...
SekiTxvebi:
• bunebis romeli nawili iyaviT?
• rogor grZnobdiT Tavs?
• ar mogewonaT?
• iyo iseTi ram am savarjiSoSi, rac ar mogewonaT?
• ratom airCieT bunebis es nawili?
3. savarjiSo:. interviu _ `Cemi dRe”
mizani:
• mexsierebis da yuradRebis gavarjiSeba;
•yuradRebiT mosmenis swavleba.
instruqcia
treneri bavSvebs awyvilebs da aZlevs insruq-
cias: `saTiTaod mouyeviT erTmaneTs gasuli
kviris ganmavlobaSi erTi yvelaze saintereso
dRis Sesaxeb. yuradRebiT mousmineT erTmaneTs,
radgan Semdeg Tqven Tqveni mewyvilis monayoli
unda gaacnoT danarCen jgufis wevrebs.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra ufro mogewonaT: moyola Tu mewyvilis naam-
bobis gadmocema?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
4. savarjiSo: `movifiqroT sityvebi”
mizani:
• mexsierebis da yuradRebis gavarjiSeba;
• bavSvebis gaxaliseba;
• sityvis maragis gafarToeba.
masala: burTi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs wreSi ayenebs da
aZlevs instruqcias: `me davasaxeleb romelime
krebiT sityvas (mag., aveji, WurWeli, xili, bost-
neuli), Tqven ki, rodesac burTs gesvrian, swrafad
unda daiWiroT da wamoiZaxoT Sesabamisi arsebiTi
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
35
saxeli (mag., xili _ vaSli, atami..., aveji _ skami,
magida...), romelic jer aravis uTqvams da sxvas
gadaugdoT burTi. vinc sityvas ver moifiqrebs,
wridan gadis.” trenerma unda miaqcios yuradReba,
rom arc erTi bavSvi ar darCes TamaSs gareT.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
5. savarjiSo: `zRapari~
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: zRapri: `sasacilo Cxubi.”
“erTi moxuci qarTveli gardaicvala. man
Tavis or vaJiSvils dautova `vefxistyaosani”.
gayris dros Zmebs didi Cxubi mouvidaT, orives
undoda `vefxistyaosnis” dasakuTreba. Suakacma
uTxra _ Tqven orivem uTuod kargad iciT kiTxva,
rom wignze egre CxubobTo.
— wignis Cven arc erTs araferi gagvegebao,
_ upasuxes Zmebma.
— maS, Tqven im or sasacilo qaCalsa hgvane-
bixarT, erTmaneTs rom savarcxlis gulisaTvis
Tav-pirs amtvrevdnen da dasavarcxni Tma ki arc
erTs ar esxao _ upasuxa Suakacma.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels
SeuZlia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT
SesaZlebloba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron
erTmaneTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon.
trenerma yvela msurvels unda misces saSualeba,
CaerTos savarjiSoSi. amave dros, mas ar unda
daaviwydes, rom savarjiSoSi monawileoba
nebayoflobiTia. Tu bavSvebs zRapari ar
moewonaT, is unda Seicvalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
36
savarjiSoebi
6. savarjiSo:. `ipove dasaxelebuli figura”
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: furclebi da fanqrebi, geometriuli
figurebi.
instruqcia:
treneri iatakze mimofantavs sxvadasxva fe-
ris da zomis geometriul figurebs (samkuTxedi,
oTxkuTxedi, wre da a.S.). jgufis wevrebma ki unda
moZebnon dasaxelebuli figura (mag., moZebneT wi-
Teli patara wre, yviTeli didi samkuTxedi da a. S.).
vinc pirveli moZebnis da daasaxelebs figuras,
gamarjvebulia.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
7. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `yvelaze metad me minda, rom...”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• bavSvebis interesebis dadgena.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi ayenebs da sTxovs,
daxuWon Tvalebi erTi wuTiT da dafiqrdnen, ra
undaT yvelaze metad, ras isurvebdnen, raze oc-
neboben. erTi wuTis Semdeg bavSvebi axelen
Tvalebs da rigrigobiT uziareben erTmaneTs, Tu
ra undaT yvelaze metad. moyolas iwyeben fraziT:
`yvelaze metad me minda, rom...~
SekiTxvebi:
• mogewonaT savarjiSo Tu ara? ratom?
• rogor grZnobdiT Tavs savarjiSos Sesrulebis
dros?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
37
X
2. savarjiSo: `gafuWebuli telefoni”
mizani:
• dakvirvebis, yuradRebis gavarjiSeba;
• azrovnebis unaris ganviTareba.
instruqcia:
bavSvebi sxedan wreSi. treneri eubneba pir-
vel bavSvs yurSi winadadebas, mag.: `vardisferi
daTunias dabadebis dReze movida sami cisferi
spilo da erTi mwvane maimuni”, an `ezoSi ijda 5
patara bayayi da Woraobda amindze”. bavSvebma rig-
rigobiT yurSi CurCuliT unda gadascen winadade-
ba Tavis mezobels. bolo moTamaSe xmamaRla ambobs
gagonil winadadebas. treneri ukusvliT ameore-
binebs bavSvebs im winadadebebs, romelic maT gai-
gones. da bolos, treneri eubneba jgufs im
winadadebas, romelic man pirvel bavSvs uTxra.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mo-
sazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
3. savarjiSo: `TamaSi _ `weliwadis droebi”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• azris gadmocemis swavleba.
masala: patara yuTi da sxvadasxva feris
patara furcelebi.
instruqcia:
38
savarjiSoebi
treneri bavSvebs naxevarwreSi svams
da sTxovs msurvels, patara kolofTan mis-
vlas. man unda amoiRos erTi qaRaldi. am
kolofSi Cadebuli unda iyos sxvadasxva
feris qaRaldebi. swored am qaRaldebis
ferebi pirobiTad aRniSnavs weliwadis
droebs (mag.: yviTeli feri, savaraudod,
SesaZloa iyos Semodgoma). bavSvma, romel-
ic amoiRebs qaRalds, unda ilaparakos
weliwadis im drois Sesaxeb, romelsac es
feri agonebs (Semodgomis Sesaxeb). jgufis
danarCen wevrebs SeuZliaT daxmareba,
SekiTxvebis dasma (amindis, tansacmlis,
xilis, bostneulis irgvliv). weliwadis
TiTo dros, TiTo TamaSi unda mieZRvnas.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgu-
fis wevrebi uziareben erTmaneTs
STabeWdilebebs, mosazrebebs, gancdebs, emociebs.
mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• gagiWirdaT moyola?
4. savarjiSo: `bilikebi~
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba.
• wonasworobis dacvis gavarjiSeba.
masala: feradi Tokebi.
instruqcia:
treneri jgufs yofs or gundad. oTaxis mTel
sigrZeze, CaxlarTulad, feradi Toki ideba, TiTo
gundisTvis erTi Tokia gamoyofili. treneri
Sejibrebas awyobs da erTdroulad ori gundidan
TiTo bavSvs uSvebs, romelmac swrafad unda
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
39
gairbinos `labirinTi”, ukan dabrundes da Semdegs
xeli Seaxos. mogebulia is gundi, romelic ufro
swrafi iqneba.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ra an vin giSlidaT xels?
5. savarjiSo:
`zRapari”
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis
gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncen-
trirebis swavleba.
masala. zRapari:
`muxa”.
`es muxa tyis piras
dgas _ beberi, jmuxi,
tandakoJrili,
foTlebSeTxelebuli.
aRarc Crdils ifens,
aRarc rkos isxams.
iSviaTad Tu ewveva vinme _
adamiani, cxoveli Tu
frinveli. saukuneebiT
daRlils, gawamebuls xan-
daxan qori Tu moebmeba xmel kenweroze, isic
uZravad, mrisxaned miSterebuli velisken; xanda-
xan kodala Tu moinaxulebs; swrafad, ugulod
Semourbens irgvliv, TiTqos valdebulebis
mosaxdelad, oriode jer dahkravs niskarts, _
kiv-kivo! _ anugeSebs da gafrindeba sxva xeebisken.
ciyvebmac ki miatoves da wavidnen.
am ramdenime wlis winaT muxis mezoblad,
lamazi Telis ZirSi,
monadireebma Seisvenes.
daanTes cecxli,
gaSales sufra, daiwyes
puroba da sma. cota rom
SezarxoSdnen, ayayand-
nen: ara me gjobivarT
srolaSi, ara meo. erTi
monadire wamodga da
Tqva: _ ai, burTi, da ai,
moedani! -muxis did
koJrze asanTis kolofi
dasdo _ vesroloTo.
zogi fexmorTxmuli
isroda, zogi _ wamowo-
lili. siciliT
gaSvebuli tyviebi
wiviliT esobodnen
muxas, simwris
nafleTebi gulxeTqebiT
40
savarjiSoebi
cvioda aqeT-iqiT. monadireebi rom wavidnen, qari
amovarda, muxis sveli Wriloba miwiT amoivso.
gamoxda xani _ Tveebi, wlebi. da ai, wleuls,
gazafxulze, is monadire, asanTis kolofi rom
dasdo muxaze, ukve Warmagi, patara SviliSvilTan
xelCakidebuli, isev moxvda am adgilebSi.
muxis naWrilobevSi mTeli bRuja ia amo-
suliyo da JriamuliT yvaoda. monadiris
SviliSvilma, lamazma, yurebsifrifana gogonam
aRtacebulma Caimuxla, muxas xelebi moxvia da
miexuta.
monadirem uyura, uyura, mere qudi moixada
da Tavdaxrili gaCerda.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels
SeuZlia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT
SesaZlebloba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron
erTmaneTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon. tre-
nerma yvela msurvels unda misces saSualeba, mona-
wileoba miiRos savarjiSoSi, sxva bavSvebsac
gaagrZelebinos moTxrobis moyola. amave dros,
mas ar unda daaviwydes, rom savarjiSoSi monawile-
oba nebayoflobiTia. Tu bavSvebs zRapari ar
moewonaT, is unda Seicvalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
6. savarjiSo: `enis gasatexi”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: enis gasatexi _ `erTi xea xerxovani,
ra xnisaa? Sen xnovani.”
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svams wreSi da
aZlevs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT enis
gasatexs. yuradRebiT moismineT da wreSi
TanmimdevrobiT, swrafad warmoTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs enis gasatexs orjer
ukiTxavs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
7. savarjiSo: `xatva”
mizani:
• fantaziis ganviTareba.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
41
masala: furclebi, funjebi da akvarelis
saRebavebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs furclebs, fun-
jebs da akvarelis saRebavebs da sTxovs, daxaton
suraTebi im Temaze, romelsac jgufi an TiToeuli
bavSvi cal-calke aarCevs.
bolos ewyoba prezentaciebi. bavSvebi gamo-
fenen suraTebs da aRweren Tu ra daxates da
ratom.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
8. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `xilis salaTi~
mizani:
• yuradRebis ganviTareba;
• baSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
wreSi, romelsac aklia erTi skami, sxedan bav-
Svebi. treneri CamoaTvlevinebs bavSvebs: mango, ba-
nani, ananasi, kivi. TiToeulma bavSvma unda daimax-
sovros is xili, romelic xvda wilad. Semdeg, tre-
neri asaxelebs romelime xils, magaliTad, kivi. is
bavSvebi, romlebsac SexvdaT `kivi”, unda adgnen da
swrafad gacvalon adgilebi. treneri cdilobs
daikavos Tavisufali adgili da fexze darCenili
bavSvi xdeba wamyvani. Tu wamyvani daiZaxebs _ `xi-
lis salaTi”, yvelani unda wamodgnen da gacvalon
adgilebi.
2. savarjiSo: `TamaSi weliwadis droebze”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• azris gadmocemis swavleba.
masala: patara yuTi da sxvadasxva feris
patara furcelebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs naxevarwreSi svams da sTxovs
msurvels, patara kolofTan misvlas (wina
Sexvedris Semdeg masSi erTi weliwadis drois
aRmniSvneli furceliT naklebia). man unda amoiRos
erTi qaRaldi. am kolofSi Cadebuli unda iyos
sxvadasxva feris sami qaRaldi. swored am qaRal-
debis ferebi pirobiTad aRniSnavs weliwadis dro-
ebs. (mag., yviTeli feri, savaraudod, SesaZloa iyos
Semodgoma). bavSvma, romelic amoiRebs qaRalds,
unda ilaparakos weliwadis im drois Sesaxeb, ro-
melsac es feri agonebs (Semodgoma). jgufis danar-
42
savarjiSoebi
XI
Cen wevrebs SeuZliaT daxmareba, SekiTxvebis dasma
(amindis, tansacmlis, xilis, bostneulis irgvliv).
weliwadis TiTo dros unda mieZRvnas TiTo TamaSi.
trenerma yuradReba unda miaqcios, rom yvela
bavSvi ar unda aqtiurobdes.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• gagiWirdaT moyola?
3. savarjiSo: `palma _ spilo”
mizani:
• yuradRebis ganviTareba;
• bavSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
bavSvebi dgebian wreSi da iTvlian 1-2-3-ze.
rodesac treneri ambobs _ `palma”, yvela me-2 xde-
ba palma da xelebs zeviT wevs, xolo pirveli da me-
same totebi xdebian (pirveli _ zeviT da marcxniv
wevs xelebs, mesame _ zeviT da marjvniv). rodesac
treneri ambobs `spilo”, meoreebi Tavs xrian win da
xeliT xorTums asaxiereben, pirveli da mesame ki
spilos yurebs ukeTeben (pirveli _ marcxena,
mesame _ marjvena).
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs disku-
sia.
4. savarjiSo: `zRapari”
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: zRapari: `ia da WianWvela”.
“gazafxulda. ayvavdnen gazafxulis
maxaroblebi: enZela, CitiTava da ia. gia erTi
buCqis Ziras daxriliyo da raRacas Cascqeroda.
— ras uyureb, gia?— hkiTxa mamam.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
43
— iis budidan WianWvelebis budemde patara
bilikia. WianWvelebi am bilikze midian da modian.
veraferi gavige, ras darbian?
— aba, aiyvane budisaken mimavali erTi
WianWvela, xelisgulze daisvi. giam mamis naTqvami
Seasrula. WianWvela aqeT-iqiT eca da xelis gulze
pawawina marcvali datova.
— es raRaa?
es iis Teslia. WianWvelebs budeSi miaqvT,
sazrdod inaxaven. zogs Wamen, zogi miwaSi rCeba,
zogi gzaSi ekargebaT.
— maS, WianWvelebi iis gavrcelebas xels
uwyoben! _ wamoiZaxa giam.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels
SeuZlia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT
SesaZlebloba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron
erTmaneTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon.
trenerma yvela msurvels unda misces saSualeba,
miiRos monawileoba savarjiSoSi.amave dros, mas ar
unda daaviwydes, rom savarjiSoSi monawileoba
nebayoflobiTia, Tu bavSvebs zRapari ar
moewonaT, is unda Seicvalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
5. savarjiSo: `loto”
/ixileT VII Sexvedris instruqcia./
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba”
mizani:
• jgufis wevrebis daaxloeba;
• erTmaneTis mimarT dadebiTi damokidebulebis
gamoxatvis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufs sTxovs, gaixsenos, Tu ra
moxda gasuli kviris ganmavlobaSi. bavSvebma wreSi
saTiTaod unda ilaparakon imaze, Tu ra
sirTuleebi, warmatebebi hqondaT maT.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
44
savarjiSoebi
XII
2. savarjiSo `kudis daWera”
mizani:
• TanamSromlobisa da mizanswrafvis swavleba;
• aqtiuri dasveneba.
masala: TavSali an 1 metri naWeri.
instruqcia:
treneri jgufs yofs or gundad da ayenebs
mwkrivSi, xolo boloSi mdgom bavSvebs umagrebs
`kuds” (TavSals an naWers). is bavSvebs aZlevs
Semdeg instruqcias: `pirvelma unda daiWiros
meore gundis `kudi”. romeli gundic daiWers,
mogebulia”. savarjiSo SeiZleba ramdenjerme game-
ordes. trenerma `kudebi” unda Secvalos.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
3. savarjiSo: `TamaSi _ weliwadis droebi”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• azris gadmocemis swavleba.
masala: patara yuTi da sxvadasxva feris
patara furcelebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs naxevarwreSi svams da sTxovs
msurvels, patara kolofTan misvlas. man unda amo-
iRos erTi qaRaldi. am kolofSi Cadebuli unda iy-
os sxvadasxva feris 2 darCenili qaRaldi. swored
am qaRaldebis ferebi pirobiTad aRniSnavs weliwa-
dis droebs. bavSvma, romelic amoiRebs qaRalds,
unda ilaparakos weliwadis im drois Sesaxeb, ro-
melsac es feri agonebs. jgufis danarCen wevrebs
SeuZliaT daxmareba, SekiTxvebis dasma. weliwadis
TiTo dros, TiTo TamaSi unda mieZRvnas. trenerma
yuradReba unda miaqcios, rom wina Sexvedrebze
aRwerili weliwadis dro ar gameordes.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• gagiWirdaT moyola?
4. savarjiSo: `mesame zedmetia”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• seriozuli savarjiSos Semdeg, jdomisagan
daRlili bavSvebis aqtiuri dasveneba.
instruqcia:
“dawyvildiT. mewyvileebma erTmaneTs xelkavi
gaukeTeT marjvena mxridan. dadeqiT ise, rom sapi-
rispiro mimarTulebiT iyurebodeT. 2 monawile gan-
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
45
martoebiT dadges; Tqvengan erTi unda gaiqces, me-
orem ki _ misi daWera scados (`iWers”). Tqven wyvi-
lebs Soris unda irbinoT. rodesac gaqceuli da-
Weris saSiSroebas igrZnobs, SeuZlia romelime wyvi-
ls SeuerTdes, gaukeTos xelkavi. maSin mesame
ganapira zedmeti iqneba, is unda gamoexsnas
dawyvilebulebs da gaiqces. daWeris SemTxvevaSi,
rolebi Seicvleba.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
5. savarjiSo: `zRapari”
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: nawyveti: `ilias gulkeTiloba.”
“aTi wlis iyo ilia WavWavaZe, rodesac deda
gardaecvala. mamam Tavis das — makrines sTxova:
CvenTan gadmodi da bavSvebis gazrdaSi damexmareo.
ilias Zalian uyvarda mamida makrine.
erTxel mamidam uTxra ilias _ ilia, gaiqeci
da muSebs uTxari, aq movidneno.
gacunculda patara ilia da cota xnis Semdeg
marto dabrunda.
— biWo, muSebi ratom ar moiyvane? — hkiTxa
mamidam.
— mamida, muSebs ise tkbilad sZinavT kaklis
qveS, rom ver gavaRviZe, Semecodnen _ upasuxa
patara iliam.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon wakiTxul ambavs. wakiTxvis Semdeg, msurvels
SeuZlia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT
SesaZlebloba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron
erTmaneTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon.
trenerma yvela msurvels unda misces saSualeba,
46
savarjiSoebi
miiRos monawileoba savarjiSoSi. amave dros, mas
ar unda daaviwydes, rom savarjiSoSi monawileoba
nebayoflobiTia. Tu bavSvebs zRapari an moTxroba
ar moewonaT, is unda Seicvalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT wakiTxuli ambavi?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es patara fragmenti?
6. savarjiSo: `enis gasatexi”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: enis gasatexi _ `bayayi myaye WaobSi
baybaydeviviT baybayebs.”
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svavs wreSi da
aZlevs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT enis
gasatexs. yuradRebiT moismineT da wreSi
TanmimdevrobiT, swrafad warmoTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs enis gasatexs orjer
ukiTxavs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
7. savarjiSo: `xatva”
mizani:
• fantaziis ganviTareba.
masala: furclebi, funjebi da akvarelis
saRebavebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs furclebs, fun-
jebs da akvarelis saRebavebs da sTxovs, daxaton
suraTebi im Temaze, romelsac jgufi an romelime
wevri aarCevs.
bolos ewyoba prezentaciebi. bavSvebi
gamofenen suraTebs da xsnian Tu ra daxates da
ratom.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
8. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
47
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba”
mizani:
• jgufis wevrebis daaxloeba;
• erTmaneTis mimarT dadebiTi damokidebulebis
gamoxatvis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufs sTxovs, gaixsenos, Tu ra
moxda gasuli kviris ganmavlobaSi. bavSvebma wreSi
saTiTaod unda ilaparakon imaze, Tu ra
sirTuleebi, warmatebebi hqondaT maT.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
2. savarjiSo: `movifiqroT sityvebi”
mizani:
•mexsierebis da yuradRebis gavarjiSeba;
• bavSvebis gaxaliseba;
• sityvis maragis gafarToeba.
masala: burTi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs wreSi ayenebs da aZ-
levs instruqcias: `me davasaxeleb romelime kre-
biT sityvas (mag., aveji, WurWeli, xili, bostneuli),
Tqven ki, rodesac burTs gesvrian, swrafad unda
daiWiroT da wamoiZaxoT Sesabamisi arsebiTi saxeli
(mag., xili-vaSli, atami..., aveji-skami, magida...),
romelic jer aravis uTqvams da sxvas gadaugdoT
burTi. vinc sityvas ver moifiqrebs, wridan gadis.”
trenerma unda miaqcios yuradReba, rom arc
erTi bavSvi ar darCes TamaSs gareT. man unda
aarCios IX SexvedraSi (4 savarjiSo) gamoyenebuli
krebiTi sityvisagan gansxvavebuli sityva.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
•ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
3. savarjiSo: `anekdotebi da sasacilo isto-
riebi”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba, fantaziis da mexsierebis
ganviTareba.
instruqcia:
treneri sTxovs bavSvebs, gaixsenon sasacilo
istoriebi, anekdotebi, romlebic an gaugiaT, an
TviTon gadaxdomiaT Tavs (2 wuTi). Semdeg, jgufis
wevrebi rigrigobiT yvebian. monawileobs yvela.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
48
savarjiSoebi
XIII
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
49
4. savarjiSo: `TamaSi _ weliwadis droebi”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• azris gadmocemis swavleba.
masala: patara yuTi da sxvadasxva feris
patara furcelebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs naxevarwreSi svams da sTxovs
msurvels, patara kolofTan misvlas. man unda amo-
iRos erTi qaRaldi. am kolofSi Cadebuli unda
iyos sxvadasxva feris qaRaldebi. swored am qaRal-
debis ferebi pirobiTad aRniSnavs weliwadis dro-
ebs. bavSvma, romelic amoiRebs darCenil bolo qa-
Ralds, unda ilaparakos weliwadis im drois Se-
saxeb, romelsac es feri agonebs. jgufis
danarCen wevrebs SeuZliaT daxmareba,
SekiTxvebis dasma (amindis, tansacmlis,
xilis, bostneulis irgvliv).
savarjiSos dasrulebis Semdeg,
jgufis wevrebi uziareben erTmaneTs
STabeWdilebebs, mosazrebebs, gancdebs,
emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinare-
obis dros?
• gagiWirdaT moyola?
5. savarjiSo: `zRapari”
mizani:
•mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: zRapari `viris Wkua.”
“mariliT datvirTuli viri mdinareSi gadio-
da, waiforxila da wyalSi Cawva. marili dadna,
sapalne bevrad Seumsubuqda da viri advilad adga.
es kargia, Senma mzem _ ifiqra virma, -wyalma kidec
gamagrila da sapalnec Semimsubuqa! SemdegisaTvis
amas kargad davimaxsovrebo.
ramdenime dRis Semdeg, am virs Rrubeli
ahkides da imave gzaze waiyvanes. Sua wyalSi rom
Sevida, viri ganzrax waiqca. egona, tvirTi axlac
Semimsubuqdebao, magram Rrubeli wyliT
gaiJRinTa, tvirTi saSinlad damZimda, ugunuri
viri veRar wamodga da daixrCo.”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon moTxrobas. wakiTxvis Semdeg, msurvels SeuZ-
lia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT SesaZleb-
loba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron erTma-
neTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon. trenerma
yvela msurvels unda misces saSualeba, miiRos mo-
nawileoba savarjiSoSi.amave dros, mas ar unda da-
aviwydes, rom savarjiSoSi monawileoba nebayof-
lobiTia. Tu bavSvebs zRapari ar moewonaT, tren-
erma is unda Secvalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
6. savarjiSo: `Cemi mSobliuri kuTxe”
mizani:
• informaciis miwodeba;
• winaprebis, warsulis mniSvnelobis gaazreba.
instruqcia:
treneri jgufs esaubreba saqarTvelos
kuTxeebis Sesaxeb da usvams SekiTxvebs:
— romeli kuTxidan arian Tqveni mSoblebi,
winaprebi?
— ra iciT Tqveni mSobliuri kuTxis Sesaxeb?
— ratom ar cxovrobT amJamad iq?
— ar gsurT, rom daubrundeT mSobliur
kuTxes?
— Tqveni mSoblebi ras giamboben mis Sesaxeb?
treningi, romlis drosac moxda am programis
aprobireba, Catarda afxazeTidan devnil
bavSvebTan. amis gamo trenerebma jgufis wevrebs
damatebiTi SekiTxvebi dausves:
— Tqveni mSoblebi ras giamboben mSobliuri
kuTxis Sesaxeb?
— ratom geZaxian devnilebs?
— Tqveni azriT, rogor adamians hqvia
devnili?
— gindaT afxazeTSi dabruneba?
— Tqveni saxli sad aris?
_ ra iciT afxazeTis Sesaxeb?
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
50
savarjiSoebi
7. savarjiSo: `suraTis aRwera”
mizani:
• fantaziis gamovlena da ganviTareba;
• azrovnebis ganviTareba.
masala: fotosuraTi an naxati, romelzec
adamianis emociebi iqneba asaxuli.
instruqcia:
treneri jgufs uCvenebs /Camoukidebs/
suraTs, dafaze wers SekiTxvebs da aZlevs Semdeg
instruqcias: `daakvirdiT suraTs, moifiqreT
suraTis mixedviT raime ambavi, moTxroba da
daxateT. dafaze Camowerilia is SekiTxvebi,
romelic dagexmarebaT:
• ra xatia am naxatze?
• ra problemas xedavT?
• ra xdeba suraTze?
• ra moxdeba? ra iqneba?
• ra grZnobebs, ra emociebs gamoxataven suraTze
gamosaxuli adamianebi?”
trenerma xmamaRla unda waukiTxos jgufis
wevrebs SekiTxvebi. mas Semdeg, rac bavSvebi
morCebian xatvas, ewyoba suraTebis prezentaciebi.
bavSvi, romelic waradgens sakuTar suraTs,
aRwers mas da pasuxobs im SekiTxvebze, romelic
trenerma Camowera.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT, rodesac fiqrobdiT suraTze
aRbeWdil adamianze?
• romeli bavSvis naxati mogewonaT yvelaze metad?
ratom?
8. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `sayvareli savarjiSo”
mizani:
• mexsierebisa da yuradRebis gavarjiSeba;
• bavSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
treneri jgufs usvams SekiTxvas: `romeli
savarjiSo mogewonaT yvelaze metad da romeli
gindaT, rom gavimeoroT?”
bavSvebi ixseneben im savarjiSoebs,
romlebSic wina Sexvedris dros miiRes monawileo-
ba. kenWisyris Semdeg, treneri Caatarebs im
savarjiSos, romelsac umravlesoba airCevs.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
51
XIV
2. savarjiSo: `xatva”
mizani:
• fantaziis ganviTareba.
masala: furclebi, funjebi da akvarelis
saRebavebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs furclebs, fun-
jebs da akvarelis saRebavebs da sTxovs, daxaton
suraTebi im Temaze, romelsac jgufi an romelime
wevri aarCevs.
bolos ewyoba prezentacia. bavSvebi gamofe-
nen suraTebs da aRweren Tu ra daxates da ratom.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
3. savarjiSo: `movifiqroT sityvebi”
mizani:
• mexsierebis da yuradRebis gavarjiSeba;
• bavSvebis gaxaliseba;
• sityvis maragis gafarToeba.
masala: burTi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs wreSi ayenebs da aZ-
levs instruqcias: `me davasaxeleb romelime kre-
biT sityvas (mag., aveji, WurWeli, xili, bostneuli),
Tqven ki, rodesac burTs gesvrian, swrafad unda
daiWiroT da wamoiZaxoT Sesabamisi arsebiTi saxeli
(mag., xili-vaSli, atami..., aveji- skami, magida...),
romelic jer aravis uTqvams da sxvas gadaugdoT
burTi. vinc sityvas ver moifiqrebs, wridan gadis.”
trenerma unda miaqcios yuradReba, rom arc
erTi bavSvi ar darCes TamaSs gareT da wina Sexved-
rebSi gamoyenebuli krebiTi sityvebi ar gaime-
oros.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
4. savarjiSo: `enis gasatexi”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: enis gasatexi: `WinWari Wiris Wiria.”
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svams wreSi da
aZlevs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT enis
gasatexs. yuradRebiT moismineT da wreSi
TanmimdevrobiT, swrafad warmoTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs enis gasatexs orjer
ukiTxavs.
52
savarjiSoebi
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
53
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
5. savarjiSo: `gasaTvleli”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: gasaTvleli:
`wrip-wrip-wripana,
wripam SemogiTvala:
wamo, wamo CemTana,
moviaroT qveyana.”
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svams wreSi da
aZlevs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT
gasaTvlels. yuradRebiT moismineT da wreSi
TanmimdevrobiT, swrafad warmoTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs gasaTvlels ramdnejerme
ukiTxavs da xmamaRla, jgufTan erTad gaiTvalos.
bolos darCenili bavSvi mogebulia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
• gamoiyeneb am gasaTvlels Sens megobrebTan
TamaSis dros?
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `rolebis gaTamaSeba”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• azris, Sexedulebis, poziciis gamoxatvis swavleba;
• ekologiis problemebze dafiqreba.
XV
instruqcia:
treneri bavSvebs ori sityviT uxsnis ekologi-
is raobas, problemebs, mniSvnelobas da a. S.
Semdeg treneri jgufs aZlevs instruqcias:
`Tqven unda gaiTamaSoT mokle speqtakli,
romelSic yuradReba unda miaqcioT garemos
dabinZurebis problemas.” is ukiTxavs bavSvebs
situacias: `warmoidgineT, rom Tqvens ezoSi,
sadac megobrebTan erTad xSirad TamaSobT, modis
stumrad qali Tavis SvilTan erTad da es bavSvi
miirTmevs nayins. parki, raSic nayini iyo Sexveuli,
bavSma miwaze daagdo. dedam araferi uTxra, radgan
TviTonac yovelTvis ase iqceva. warmoidgineT,
rom aseTi adamianebi xSirad stumroben Tqvens
mezoblebs da, miuxedavad imisa, rom ezoSi nagvis
urna dgas, yvelafers miwaze yrian.” treneri anawi-
lebs rolebs, bavSvebs exmareba sxvadasxva
rekvizitis amorCevasa da gamoyenebaSi.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• SexvedrilxarT aseT situacias realur cxovre-
baSi?
• rogor iqceoda deda-Svili?
• Tqven rogor moiqceodiT maT adgilas?
• Tqven rom SegeZloT, ras izamdiT maT dasas-
jelad?
2. savarjiSo: `saaxalwlo piesis repeticia”
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, gaixsenon is
zRaprebi an moTxrobebi, romelic moswonT,
uyvarT da romlis mixedviT SesaZlebeli iqneba
meTeqvsmete Sexvedraze (axali wlisTvis) speqtak-
lis dadgma.
Tu bavSvebma ver moifiqres scenari, maSin
treneri TviTon awvdis savaraudo scenarebs da
jgufis wevrebi irCeven erT-erTs. yovel bavSvs
unda hqondes SerCeuli roli da monawileobdes
speqtaklSi. ukeTesi iqneba, Tu pasiur, Caketil
bavSvebs gaaaqtiurebT.
Sexvedra
1. saaxalwlo speqtakli.
2. saaxalwlo zeimi.
54
savarjiSoebi
XVI
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba”
mizani:
• wina Sexvedrebisa da ganvlili savarjiSoebis
gaxseneba;
• dadebiTi emociebis gaRviveba.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi svams da esaubreba maT
ganvlil Tveze:
— rogor SexvdiT axal wels?
— rogor gaatareT ardadegebi?
— am drois manZilze, Tqvens cxovrebaSi ra
moxda mniSvnelovani?
amis Semdeg, treneri sTxovs jgufs, ganvlili
Sexvedrebis gaxsenebas?
— ra dagamaxsovrdaT wina Sexvedrebidan?
— ra mogewonaT wina Sexvedrebze?
— risi gameoreba an damateba gsurT?
— ra gaigeT Cvens Sexvedrebze iseTi, rac man-
amde ar icodiT?
— ras moeliT Cveni axali Sexvedrebisagan?
2. savarjiSo: `xmauri”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba.
instruqcia:
treneri bavSvebs yofs wyvilebad da aZlevs
instruqcias: TiToeuli wyvili airCevs romelime
cxovelis xmas (mag., ZaRlis, katis da a.S.), Semdeg
daSordebiT erTmaneTs, daxuWavT Tvalebs da
daiwyebT siaruls. yvelam unda gamosces `Tavisi”
xma, romelic amoarCia mewyvilesTan erTad. miza-
nia, rom wyvilebma ipovon erTmaneTi. erTmeneTs
rom ipoviT, gaCerdiT da gaaxileT Tvalebi.
SeniSvna: ar SeiZleba bavSvebma, Tvalis axelis
Semdeg, darCenil monawileebs ukarnaxon.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
3. savarjiSo: ~rolebis gaTamaSeba”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba;
• sazogadoebaSi qcevis wesebis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTavazobs scenaris
gaTamaSebas, sadac sazogadoebaSi miRebuli qcevis
normebia darRveuli. bavSvebma, maTi Tvalsazrisis
Tanaxmad, unda Seitanon cvlilebebi da gaiTamaSon
sakuTari versia.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
55
II etapi
I
“speqtaklis” Semdeg, ki imarTeba diskusia
imis Taobaze, Tu ra iyo swori, ra _ ara, ratom?
scenarebis variantebi:
1. `bavSvebi TamaSoben ezoSi, sursaT-
sanovagiT datvirTuli moxuci qali saxlSi modis.
mas Zlivs moaqvs mZime parkebi, is daRlilia.
moTamaSe bavSvebi mSvidad Sexedaven moxucs da
ganagrZoben TamaSs.”
2. `avtobusSi sxedan bavSvebi, gaCerebaze
amovida moxuci, romelic moajirs daeyrdno. man-
qana daiZra, moxuci Zlivs imagrebs Tavs, bavSvebi
ki mSvdad sxedan da yuradRebas ar aqceven moxucs
da ganagrZoben saubars.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis
dros?
• aseTi situaciebis dros Tqven rogor
iqceviT?
• xSirad xvdebiT aseT SemTxvevebs?
4. savarjiSo: `enis gasatexi”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: enis gasatexi:
`TeTri TaTari
TeTr TaTaras
TeTr TefSze debda.”
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svams wreSi da
aZlevs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT enis
56
savarjiSoebi
gasatexs. yuradRebiT moismineT da wreSi Tanmim-
devrobiT, swrafad warmoTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs enis gasatexs orjer
ukiTxavs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
5. savarjiSo: `ipove gansxvaveba”
mizani:
• mexsierebis ganviTareba;
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
treneri jgufs yofs 2 gundad da ayenebs or
mwkrivad erTmaneTis pirdapir. erTma gundma unda
daxuWos Tvalebi, daxuWvis win ki kargad daakvird-
es mis win mdgoms. meore gundis wevrebi swrafad da
Cumad icvlian varcxnilobas, tansacmels da sxv.
mowinaaRmdege gundma, Tvalis gaxelis Semdeg, es
gansxvaveba unda SeamCnios. amis Semdeg gundebi
cvlian rolebs (gansxvaveba SeiZleba iyos
tansacmelSi, varcxnilobaSi da a. S.).
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
• ra ufro mogewonaT: roca gakvirdebodnen Tu,
roca Tqven akvirdebodiT?
6. savarjiSo: `zRapari”
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• mosmenili informaciis gadmocemis swavleba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: treneris mier SerCeuli nebismieri
zRapari.
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, yuradRebiT mous-
minon zRapars. wakiTxvis Semdeg, msurvels
SeuZlia moyves is. jgufis sxva wevrebs aqvT
SesaZlebloba, saWiroebis SemTxvevaSi, daexmaron
erTmaneTs, magram ise, rom xeli ar SeuSalon.
trenerma yvela msurvels unda misces saSualeba,
miiRos monawileoba savarjiSoSi da pasiuri, mor-
cxvi bavSvebi gaaaqtiuros. amave dros, mas ar unda
daaviwydes, rom savarjiSoSi monawileoba nebayof-
lobiTia Tu bavSvebs zRapari ar moewonaT, is unda
Seicvalos.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
57
• mogewonaT zRapari?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es zRapari?
7. savarjiSo: `xatva”
mizani:
• fantaziis ganviTareba.
masala: furclebi, funjebi da akvarelis
saRebavebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs furclebs, fun-
jebs da akvarelis saRebavebs da sTxovs, daxaton
suraTebi im Temaze, romelsac jgufi an romelime
wevri airCevs.
bolos ewyoba prezentaciebi. bavSvebi
gamofenen suraTebs da aRweren, Tu ra daxates da
ratom. agreTve, SeiZleba trenerebma jgufis
wevrebs daurigon gasaferadeblebi da sakuTari
survilisamebr gaferadeba sTxovon.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
8. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba”
mizani:
• jgufis wevrebis daaxloeba;
• bavSvebis gaxaliseba.
masala: burTi.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi ayenebs da aZlevs
instruqcias: `jgufis erT-erT monawiles me
gadavugdeb burTs, is iWers mas da asaxelebs Tavis
saxelTan erTad, im Tvisebas, romelic yvelaze
ufro moswons sakuTar TavSi (mag., nino-Tamami;
daTo-bejiTi, gio-mamaci...). Semdeg burTi jgufis
sxva monawiles gadaecema, romelic agreTve
daasaxelebs sakuTar saxelsa da sayvarel
Tvisebas.” trenerebi Tavad unda iyvnen TamaSis
monawileni da miaqcion yuradReba, rom arc erTi
bavSvi ar darCes pasuxis gareSe.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
58
savarjiSoebi
II
2. savarjiSo: `kurdReli da monadire”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• TviTSefasebis amaRleba.
masala: 2 Tvalis asaxvevi naWeri.
instruqcia:
treneri or monawiles, romelTagan erTi
kurdRelia, meore ki monadire, Tvalebs uxvevs.
jgufis yvela wevri oTaxSi Tavisuflad moZraobs,
magram isini Tvalaxveul bavSvebs xels ar uSlian.
monadirem kurdRlis daWera unda scados. Semdeg,
sxva wyvili gaxdeba monadire da kurdReli.
treneri unda iyos yuradRebiT, rom arc erTi
msurveli ar darCes TamaSis gareSe.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• mogewonaT monadiris /kurdRlis/ rolSi yofna?
3. savarjiSo: `oTaxis aRwera”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• aqtiuri damaxsovrebis swavleba.
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, wreSi dasxdnen da
oTaxis mowyobilobas yuradRebiT daakvirdnen da
aZlevs instruqcias: `gTxovT, Tavi igrZnoT moxer-
xebulad, daxuWeT Tvalebi da gaixseneT, Tu
rogoria oTaxi, romelSic vimyofebiT, sad ra
dgas oTaxSi, ra aris Cvens marjvniv, marcxniv.
Semdeg, scadeT daxatoT Cveni oTaxi an
daweroT misi aRwera.”
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis
dros?
• ra gagiWirdaT?
4. savarjiSo: `gamocanebi”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
59
• azrovnebis ganviTareba;
• aqtiuri damaxsovrebis swavleba.
masala: gamocanebi.
“xan sufTaa, wynari, mSvidi,
xan mRvrie da mosaridi,
dRiT da RamiT midis dabla,
man ar icis Zili, daRla.”
(mdinare)
“kbilebi maqvs, piri ara,
magram CemTvis esec kmara,
roca modis Cemi jeri
kidec vWam da kidec vmReri.”
(xerxi)
“xis totebze darbis, daxtis,
gaCerebuls vin naxavs?
Txils da kakals agrovebs da
zamTrisaTvis inaxavs.”
(ciyvi)
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs xmamaRla ukiTxavs
gamocanebs. bavSvi, romelic pirveli gascems swor
pasuxs, gamarjvebulia. wamoZaxeba akrZalulia,
pasuxis ufleba bavSvebs mxolod xelis awevis
Semdeg aqvT.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
5. savarjiSo: `xatva”
mizani:
• fantaziis ganviTareba.
masala: furclebi, funjebi da akvarelis
saRebavebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs furclebs, fun-
jebs da akvarelis saRebavebs da sTxovs, daxaton
suraTebi im Temaze, romelsac jgufi an romelime
wevri airCevs.
bolos ewyoba prezentaciebi. bavSvebi
gamofenen suraTebs da aRweren Tu ra daxates da
ratom. agreTve, SeiZleba trenerebma jgufis
wevrebs daurigon gasaferadeblebi da sakuTari
survilisamebr gaferadeba sTxovon.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
6. savarjiSo: `rolebis gaTamaSeba”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba;
• sazogadoebaSi qcevis wesebis swavleba.
instruqcia:
trenerebi jgufis wevrebs sTavazoben sce-
naris gaTamaSebas, romelSic sazogadoebaSi
60
savarjiSoebi
miRebuli qcevis normebia darRveuli. bavSvebma,
maTi Tvalsazrisis Sesabamisad, unda Seitanon
cvlilebebi da gaiTamaSon sakuTari versia.
`speqtaklis” Semdeg, ki imarTeba diskusia
imis Taobaze, Tu ra iyo swori, ra _ ara, ratom?
scenaris varianti:
`deda dakavebulia saojaxo saqmeebiT,
Svilebi ki, mxar-TeZoze wamowolilebi goraoben
da televizors uyureben.
dedam sTxova maT daxmareba, pasuxad ki uari
miiRo.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• aseTi situaciebis dros Tqven rogor iqceviT?
• xSirad xvdebiT aseT SemTxvevebs?
7. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia/
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
61
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba _ Cemi ganwyobileba”
mizani:
• jgufis wevrebis daaxloeba;
• sakuTari da sxvisi emociuri mdgomareobis gageba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTxovs, dasxdnen
wreSi da erTi wuTis ganmavlobaSi sakuTar ganwyo-
bilebaze ifiqron. amis Semdeg, TiToeuli bavSvi
wreSi TanmimdevrobiT laparakobs Tavis ganwyobi-
lebaze.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
2. savarjiSo: `warmogvidgine Seni ojaxi”
mizani:
• bavSvebisTvis erTmaneTis ukeT gacnobis
SesaZleblobis micema;
• maTTvis imis saSualebis micema, rom ilaparakon
axlobel, sayvarel adamianze; ufro gaixsnan.
masala: furclebi, feradi fanqrebi an flo-
masterebi.
instruqcia:
`dRes Cven visaubrebT Cveni ojaxebis Sesaxeb.
daxateT Tqveni ojaxebi, ojaxis wevrebi. (10 wuTis
Semdeg) saTiTaod miakariT Tqveni naxatebi ise,
rom maT Soris adgili darCes.”
amis Semdeg, treneri sTxovs TiToeul bavSvs,
aCvenos Tavisi naxati da ilaparakos sakuTari
ojaxis Sesaxeb. bavSvebs moyola rom gauadvildeT,
SeiZleba Semdegi SekiTxvebiT mivexmaroT:
— dediserTa xar?
— gyavs bebia _ babua? SenTan erTad
cxovroben?
62
savarjiSoebi
III
— vin cxovrobs erT mSobelTan?
— vis hyavs gacilebuli mSoblebi?
— vis hyavs da-Zma?
amis Semdeg, treneri saubrobs ojaxis yoveli
wevris mniSvnelobaze, ojaxze, cdilobs agrZnobi-
nos bavSvebs, rom is mniSvnelovania misi
ojaxisaTvis.
SekiTxvebi:
• ratom aris SenTvis Sens ojaxSi mniSvnelovani?
• rogor icxovrebdi, ojaxi rom ar gyoloda?
• sad cxovroben bavSvebi, romlebsac ojaxebi ara
hyavT?
• yofila SemTxveva, rom Zalian mognatrebia Seni
ojaxi?
• odesme gdomebia, rom gyoloda ufro meti da-
Zma?
• ra aris ojaxSi iseTi, riTac Sen amayob?
• ra aqvs Sens ojaxs gansakuTrebuli?
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
3. savarjiSo: `logikuri savarjiSoebi”
mizani:
• uSualo mexsierebis ganviTareba;
• logikuri azrovnebis ganviTareba.
masala: winaswar momzadebuli furclebi,
romelzec sxvadasxva figurebia gamosaxuli.
instruqcia:
treneri bavSvebs naxatebs urigebs, aZlevs
instruqcias:
a) `Tqven dagirigdaT suraTebi, romlebSic
erTi gansxvavebulia. moZebneT gansxvaveba! (mag.,
mocemulia sxvadasxva zomis wreebi, maT Soris aris
samkuTxedi).” treneri svams kiTxvas _ romeli
figuraa am naxatze zedmeti?
b) `darigebul furcelze Tqven unda
daiTvaloT, sul ramdeni erTnairi, magram gansx-
vavebuli zomis, figuraa. (mag., mocemulia erTi
didi samkuTxedi, romelSic Caxatulia ramdenime
patara samkuTxedi).” bavSvebs evalebaT daiTvalon,
Tu ramdeni samkuTxedia sul.
g) treneri jgufis weverebs 2-jer nela
ukiTxavs winaswar moniSnul cifrebs, Semdeg
bavSvebma saTiTaod unda Camoweron damaxsovrebu-
li cifrebi furclebze (mniSvneloba aqvs rogorc
sizustes, aseve Tanmimdevrobas).
trenerma bavSvebs unda auxsnas, rom ramoden-
ime Secdomas TiTqmis yvela adamiani uSvebs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
63
4. savarjiSo: `enis gasatexi”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: enis gasatexi _
`TeTri TriTina TeTr TrTvilze TrToda.”
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svams wreSi da
aZlevs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT enis
gasatexs. yuradRebiT moismineT da wreSi
TanmimdevrobiT, swrafad warmoTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs enis gasatexs orjer
ukiTxavs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
5. savarjiSo: `cekva”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• yuradRebis gavarjiSeba.
masala: magnitofoni, musikaluri Canawerebi.
instruqcia:
bavSvebi dgebian mimofantulad. pirvel
etapze treneri aCvenebs maT garkveul moZraobebs,
romlebsac bavSvebi imeoreben musikis TanxlebiT
(mag., fexis gadadgma mxolod marjvniv, mere _
mxolod marcxniv; an qusli _ wveri-top-top-
top...). 5 wuTis Semdeg, treneri jgufs aZlevs
saSualebas, TviTon airCion moZraobebi da
Tavisuflad icekvon.
6. savarjiSo: `sicili akrZalulia”
mizani:
• emociurad agznebuli bavSvebis damSvideba;
• yuradRebis koncentraciis xelSewyoba.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi svams. msurveli (erT-
erTi bavSvi) dgeba wris SuagulSi da xdeba wamyva-
ni. is irCevs erT bavSvs da cdilobs mis gacinebas.
miznis misaRwevad mas SeuZlia yvela xerxs mimar-
Tos, magram ekrZaleba xmis amoReba da Sexeba.
TiToeuli wamyvani erTi wuTis ganmavlobaSi
cdilobs amorCeuli Tanajgufelis gacinebas. Tu
man mizans ver miaRwia, mis adgils sxva bavSvi
ikavebs.
im SemTxvevaSi, Tu bavSvs gaecineba, maSin wamy-
vans ucvlis adgils (funqcias).
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• savarjiSos Sesrulebis dros ram SegiSalaT
xeli?
• ra mogewonaT an ar mogewonaT?
64
savarjiSoebi
7. savarjiSo: ~rolebis gaTamaSeba”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba;
• sazogadoebaSi qcevis wesebis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTavazobs scenaris
gaTamaSebas, romelSic sazogadoebaSi miRebuli
qcevis normebia darRveuli. bavSvebma, maTi
Tvalsazrisis Sesabamisad, unda Seitanon cvlile-
bebi da gaiTamaSon sakuTari versia.
“speqtaklis” Semdeg ki, imarTeba diskusia
imis Taobaze, Tu ra iyo swori, ra _ ara, ratom?
scenaris varianti:
“quCaSi midis qali patara bavSviT. deda-
Svili tkbileulsa da xileuls Seeqceva. naWuWsa
da kans ki pirdapir quCaSi yris.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• aseTi situaciebis dros Tqven rogor iqceviT?
• xSirad xvdebiT aseT SemTxvevebs?
8. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba _ Cemi saukeTeso
nawili”
mizani:
• jgufis wevrebis daaxloeba;
• sakuTari da sxvisi emociuri mdgomareobis gage-
ba;
• TviTSefasebis amaRleba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTxovs, dasxdnen
wreSi da erTi wuTis ganmavlobaSi ifiqron, Tu
TiToeul maTganSi ra aris saukeTeso, ra moswonT
sakuTar TavSi da ra ar moswonT. amis Semdeg,
TiToeuli bavSvi wreSi TanmimdevrobiT yveba sa-
kuTari Tavis Sesaxeb, pasuxobs dasmul kiTxvebs.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
65
IV
2. savarjiSo: `bzriala”
mizani:
• jgufis wevrebis gaxaliseba;
• bavSvebis gaaqtiureba da dasveneba.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi svams (wreSi erTi
skamiT naklebi unda idges) da aZlevs instruqcias:
`Tqven gaiTvliT da sakuTar nomers
daimaxsovrebT. Semdeg erTi bavSvi, wamyvani, gamova
da daasaxelebs or cifrs. am cifrebis Sesabamisi
nomris mqone bavSvebi unda adgnen, CamoarTvan
xeli erTmaneTs da swrafad dabrundnen wreSi.
amasobaSi ki danarCenma bavSvebma, romlebic sxe-
dan, marjvnidan marcxniv unda Seicvalon adgi-
lebi, sanam yvela skami ar Seivseba. is
erTi, romelic darCeba skamis gareSe,
agrZelebs TamaSs da asaxelebs
cifrebs.”
3. savarjiSo: `zRapari”
(ix. II etapis I Sexvedris instruq-
cia)
4. savarjiSo: `xatva /Tevzi/”
mizani:
• fantaziis ganviTareba.
masala: furclebi, funjebi da
akvarelis saRebavebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs furclebs, fun-
jebs, akvarelis saRebavebs ferad fanqrebs da
sTxovs, daxaton `Tevzi”, romlis daxatvaSic
TviTon treneri unda daexmaros maT.
bolos ewyoba prezentaciebi. bavSvebi
gamofenen suraTebs. Semdeg treneri ekiTxeba jgu-
fis wevrebs, Tu ra ician maT Tevzebis Sesaxeb.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
5. savarjiSo: `veZeb mSvidobas”
mizani:
• mizanswrafvisa da ndobis swavleba.
66
savarjiSoebi
instruqcia:
treneri jgufs wreSi ayenebs da sTxovs, daxuWon
Tvalebi. treneri usityvod, xelis SexebiT,
agrZnobinebs erT-erT maTgans, rom is `mSvidobaa”.
Semdeg yvela bavSvi iwyebs TvaldaxuWuli sia-
ruls. bavSvebi dadian da eZeben `mSvidobas”. xelis
Sexebis SemTxvevaSi, kiTxuloben: `mSvidoba” xar?
Tu `mSvidoba” ar aris, maSin unda upasuxos: `ara”,
xolo Tu `mSvidobaa” _ unda gaCumdes. bavSvs Se-
uZlia gaaxilos Tvalebi, mxolod maSin, rodesac
`mSvidobas” miagnebs, maSin isic `mSvidoba” xdeba.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
6. savarjiSo: `gamocanebi”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• azrovnebis ganviTareba;
• aqtiuri damaxsovrebis swavleba.
masala: gamocanebi:
“xmas ar iRebs, laparakobs,
win gviyenebs cocxal-mkvdrebsa,
ar icinis da ar tiris,
Cven ki gvacin-gvatirebsa.”
(wigni)
`xan Zvelia, xan axali, xan burTia,
xan namgali.”
(mTvare)
“xan mrisxanea da xanac mSvidi,
ar gaideba imaze xidi.”
(zRva)
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs xmamaRla ukiTxavs
gamocanebs. bavSvi, romelic pirveli gascems swor
pasuxs, gamarjvebulia. wamoZaxeba akrZalulia,
bavSvebs pasuxis ufleba mxolod xelis awevis
Semdeg aqvT.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
7. savarjiSo: `ekologia”
mizani:
• garesamyaros Secnoba;
• sakuTar saqcielze pasuxismgeblobis aReba;
• dadebiTi da uaryofiTi saqcielis Sefaseba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs esaubreba ekologi-
is Sesaxeb; aRniSnavs, rom TiToeuli adamiani val-
debulia raRac sasikeTo gaakeTos bunebisaTvis.
Semdeg treneri jgufis wevrebs sTavazobs
scenaris gaTamaSebas, romelSic bunebis dabinZu-
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
67
rebazea saubari. bavSvebma, maTi Tvalsazrisis Se-
sabamisad, unda Seitanon cvlilebebi da gaiTama-
Son sakuTari versia.
scenaris varianti:
“Tqvens ezoSi, sadac megobrebTan erTad
sxedxarT, xan ki TamaSobT, movida patara bavSviani
qali stumrad. bavSvma gzis Sesamokleblad Tqvens
movlil yvavilebs gadauara da gadaTela. dedam
mas araferi uTxra (Tavadac xom ase iqceva sul?!),
xeli Cahkida Svils da gza ganagrZo.”
warmoidgineT, rom, miuxedavad imisa, rom
Tqven sul alagebT da uvliT ezos, aseTi adami-
anebi xSirad modiodnen Tqvens ezoSi.
speqtaklis Semdeg ki, imarTeba diskusia imis
Taobaze, Tu ra iyo swori, ra _ ara, ratom?
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• aseTi situaciebis dros Tqven rogor iqceviT?
• xSirad xvdebiT aseT SemTxvevebs?
8. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba _ `me msurs...”
mizani:
• jgufis wevrebis daaxloeba;
• sakuTari da sxvisi emociuri mdgomareobis gageba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTxovs, dasxdnen
wreSi da erTi wuTis ganmavlobaSi ifiqron saku-
Tar survilebze, ocnebebze. amis Semdeg, TiToeu-
li bavSvi, TanmimdevrobiT, ambobs, Tu ra surs mas.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
2. savarjiSo: `aba gamoicani”
mizani:
• yuradRebis ganviTareba;
• swrafi azrovnebis gamomuSaveba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs uCvenebs 2 TiTqmis
identur suraTs, romelSic specialurad
daSvebulia Zalze SeumCneveli Secdomebi.
bavSvebma es Secdomebi unda ipovon.
68
savarjiSoebi
V
trenerma unda miaqcios yuradReba, rom
oTaxSi qaosi da xmauri ar iyos da arc erTi bavSvi
ar daiCagros.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
3. savarjiSo: `jadosnuri joxi”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• bavSvebis survilebis, interesebis dadgena.
instruqcia:
bavSvebi sxedan wreSi. treneri svams kiTxvas:
`ras gaakeTebdiT, erTi dRis ganmavlobaSi jados-
nuri joxi rom gqondeT? SegiZliaT, sami natvra
aisruloT.” bavSvebs mosafiqreblad erTi wuTi eZ-
levaT, ris Semdeg isini rigrigobiT uziareben er-
TmaneTs, Tu ras gaaketebdnen jadosnuri joxis sa-
SualebiT.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• mogewonaT savarjiSo?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
4. savarjiSo: `movifiqroT sityvebi”
mizani:
• mexsierebis da yuradRebis gavarjiSeba;
• bavSvebis gaxaliseba;
• sityvis maragis gafarToeba.
masala: burTi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs wreSi ayenebs da
aZlevs instruqcias: `me davasaxeleb romelime
asos, Tqven ki rodesac burTs gesvrian, swrafad
unda daiWiroT da daiZaxoT saxeli, romelic am
asoTi iwyeba (mag., a-atami, l-lomi...), romelic jer
aravis uTqvams da sxvas gadaugdoT burTi. vinc
sityvas ver moifiqrebs, wridan gadis.” trenerma
unda miaqcios yuradReba, rom arc erTi bavSvi ar
darCes TamaSs gareT.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
69
5. savarjiSo: `esaubre ferias”
mizani:
• mieceT bavSvebs SesaZlebloba, gamoTqvan
sakuTari survilebi;
• aqtiuri mosmenis swavleba;
• mieceT bavSvebs SesaZlebloba, gamoxaton da
igrZnon Tanadgoma da TanagrZnoba.
instruqcia:
“dasxediT wreSi. SuaSi dgas `jadosnuri
skami”, romelzec SegiZliaT dajdeT da gaumxiloT
ferias sakuTari survilebi an TqvenTvis yvelaze
mniSvnelovani ram. warmoidgineT, rom feria
Tqvens winaa, giaxlovdebaT da mxarzec ki gadebT
xels. mas Tqven Zalian uyvarxarT. is, vinc dajdeba
skamze, ferias pirdapir, laparaks iwyebs
sityvebiT: `me minda, rom ...”. yvela yuradRebiT
usmens. erTi rom daasrulebs, irCevs momdevno
monawiles da gadascems adgils. savarjiSo das-
ruldeba mas Semdeg, rodesac yvela moxvdeba
`jadosnur skamze”.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• yvela monawiles usmendiT?
• rodesac Tqven sxvas usmendiT, axali survili
xom ar gagCeniaT?
• ras grZnobdiT, rodesac `jadosnur skamze”
ijeqiT da ferias uyvebodiT Tqvens istorias?
• gaqvT iseTi survili, romlis Sesrulebac aq
myof bavSvebs an trenerebs SeuZliaT?
6. savarjiSo: `enis gasatexi”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: enis gasatexi _ `WinWarSi WriWinobe-
la WianuriviT WriWinebs.”
70
savarjiSoebi
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svams wreSi da
aZlevs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT enis
gasatexs. yuradRebiT moismineT da wreSi
TanmimdevrobiT, swrafad warmoTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs enis gasatexs orjer
ukiTxavs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT, an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
7. savarjiSo: `labirinTi”
mizani:
• TanamSromlobis swavleba;
• bavSvebis gaaqtiureba.
instruqcia:
treneri jgufs yofs or gundad da ayenebs or
mwkrivad. erTi bavSvi -Tvalaxveuli (msurveli),
unda ecados, ise gavides mwkrivis erTi bolodan
meoremde, rom aravis daejaxos. amaSi mas mwkrivSi
mdgomi bavSvebi exmarebian da gzas
unTavisufleben. mwkrivSi yvelam unda gaiaros,
rom guli aravis dawydes.
8. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba _ `me rom
yovlisSemZle viyo...”
mizani:
• TviTSefasebis amaRleba;
• sakuTari da sxvisi emociuri mdgomareobis gageba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTxovs, dasxdnen
wreSi da erTi wuTis ganmavlobaSi ifiqron Temaze:
`me rom yovlisSemZle viyo!” 1-2 wuTis Semdeg, Ti-
Toeuli bavSvi wreSi TanmimdevrobiT yveba, Tu ras
izamda, yovlisSemZle rom yofiliyo....
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
2. savarjiSo: `aba gamoicani”
mizani:
• yuradRebis ganviTareba;
• swrafi azrovnebis gamomuSaveba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs uCvenebs 2 identur
suraTs, romelSic specialurad daSvebulia Zalze
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
71
VI
SeumCneveli Secdomebi. bavSvebma es Secdomebi
unda ipovon.
trenerma unda miaqcios yuradReba, rom
oTaxSi qaosi da xmauri ar iyos da arc erTi bavSvi
ar daiCagros.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
3. savarjiSo: `leqsi”
mizani:
• mexsierebis ganviTareba;
• leqsis mosmenis kulturis gamomuSaveba.
instruqcia:
treneri 2-3-jer kiTxulobs leqss da arCevs
jgufTan erTad mas. bavSvebs, romlebsac moewone-
baT leqsi da survili eqnebaT, SeuZliaT, trener-
Tan erTad, iswavlon zepirad, gadaweron da a. S.
***
“mze icinis,
mzem Tvalebi gaaxila,
icina da icina,
velze ia SeamCnia,
ia Tvalebcimcima.
mTis ferdobze gvirilebi
xvevna-kocniT daRala,
Suq-mandili moaxvia,
gazafxuli axara.
nakadulic moimReris,
Tavankara, enamze,
Citunebic aWikWikdnen
tyis saamur enaze.
yayaComac gauRima,
morcxvad Tavi daxara,
mze siciliT daiRvara,
gazafxuli gvaxara.”
(SuSana mgelaZe)
72
savarjiSoebi
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• mogewonaT leqsi?
• Tqven romeli leqsebi iciT?
4. savarjiSo: `loto”
/ixileT me-19-e gverdis instruqcia/
5. savarjiSo: `xatva”
mizani:
• fantaziis ganviTareba.
masala: furclebi, funjebi da akvarelis
saRebavebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs furclebs, fun-
jebs da akvarelis saRebavebs da sTxovs, daxaton
suraTebi im Temaze, romelsac jgufi an romelime
wevri airCevs.
bolos ewyoba prezentacia. bavSvebi gamo-
fenen naxatebs da aRweren Tu ra daxates da ratom.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
6. savarjiSo: `mexsierebis cxrilebi”
mizani:
• xanmokle mexsierebis Semowmeba;
• xanmokle mexsierebis ganviTareba.
masala: furclebi da fanqrebi.
instruqcia:
treneri winaswar SerCeul 7-10 sityvas dausa-
xelebs jgufs (2-3-jer ukiTxavs) da 1-2-wuTi sxva
Temaze esaubreba bavSvebs. Semdeg sTxovs jgufis
wevrebs, daweron an daxaton furclebze mocemuli
sityvebi Tanmimdevrobis dacviT. Semowmebisas,
mniSvneloba aqvs rogorc Camowerili (daxatuli)
sityvebis raodenobas, agreTve Tanmimdevrobasac.
trenerma bavSvebs unda auxsnas, rom ramdeni-
me Secdomas TiTqmis yvela adamiani uSvebs.
ukeTesi iqneba, Tu am savarjiSos Sesrule-
bisas, sityvebs audialurad da, aseve, vizualu-
radac mivawodebT ramdenjerme /sanam ar
mobezrdebaT/.
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT?
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ar mogewonaT?
7. savarjiSo: `sanTlis Caqroba”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• bavSvebis aqtiuri dasveneba.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
73
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi ayenebs. wamyvanis
(treneris) taSis Semokvraze `sanTlebi” inTebian
_ bavSvebi xelebs maRla weven da `aliviT” aTrTo-
leben, amoZraveben. treneris Zlier `sulis Seber-
vaze”, sanTlebi `qrebian” _ xelebi dabla eSveba da
patarebi welSi ixrebian. taSis Semokvraze kvlav
`inTebian”. SeiZleba bavSvebma `sanTlis anTeba” da
`Caqroba” verbalurad gaaformon.
SeiZleba Seicvalos niSnis micemis (taSis Se-
mokvra) tempi (siCqare) an rigiToba (zedized or-
jer `ainTos” an `Caqres” `torti”).
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT am TamaSSi?
• ra gagiWirdaT?
8. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba _ `me
gansakuTrebuli var _ ratom?”
mizani:
• TviSefasebis amaRleba;
• sakuTari da sxvisi emociuri mdgomareobis gageba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTxovs, dasxdnen
wreSi da erTi wuTis ganmavlobaSi ifiqron Temaze:
`me gansakuTrebuli var (aseve argumenti), ratom?”
1-2 wuTis Semdeg, TiToeuli bavSvi wreSi
TanmimdevrobiT ambobs, Tu ra axasiaTebs mas
iseTi, rom gansakuTrebul arsebad grZnobs Tavs.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
2. savarjiSo: `gafuWebuli televizori”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• sakuTari azris ukeT gadmocemisa da sxvisis
ukeT gagebis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs ayenebs erTmaneTis
gaswvriv, zurgs ukan erT rigze da aZlevs instru-
qcias: `me mxarze xelis dadebiT movabruneb
boloSi mdgoms da Jestikulaciis meSveobiT, usi-
tyvod, vaCveneb raRac sagans an moqmedebas. am
bavSvma usityvod unda gadasces miRebuli infor-
74
savarjiSoebi
VII
macia mis win mdgoms. boloSi mdgomma bavSvma unda
Tqvas, Tu ra informacia miiRo man, daasaxelos
sagani (an qmedeba) da Tavadac ganasaxieros es
sagani (an qmedeba).”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia. TamaSis damTavrebis Semdeg, treneri
svams kiTxvebs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gaigeT axali?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis
dros?
• ra gagiWirdaT?
• ratom damaxinjda informacia?
3. savarjiSo: `ankesi”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba.
instruqcia:
TamaSisaTvis saWiroa grZeli Toki.
Tokis boloze mobmuli unda iyos patara
parki, romelSic raime simZime devs (romelic
bavSvebs ar daazianebs). monawileebi kraven wres,
xolo wamyvani TokiT xelSi dgeba wris centrSi.
igi atrialebs Toks ise, rom masze gamobmuli parki
gadis monawileTa fexebTan. moTamaSeebi adevneben
Tvals Tokis moZraobas da mis moaxloebisas,
maRla xtebian, raTa Toki fexze ar wamoedoT. is,
visac parki Seexeba, xdeba wamyvani.
wesebi: TamaSis mimdinareobisas, wrexazidan
gadasvla ar SeiZleba. daWrilad iTvleba is, visac
fexze (koWebamde) Seexeba parki.
4. savarjiSo: `zRapari”
(ix. II etapis I Sexvedris instruqcia)
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
75
5. savarjiSo: ~rolebis gaTamaSeba”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba;
• sazogadoebaSi qcevis wesebis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTavazobs scenaris
gaTamaSebas, romelSic sazogadoebaSi miRebuli
qcevis normebia darRveuli. bavSvebma, maTi
Tvalsazrisis Sesabamisad, unda Seitanon cvlile-
bebi da gaiTamaSon sakuTari versia.
“speqtaklis” Semdeg ki, imarTeba diskusia
imis Taobaze, Tu ra iyo swori, ra _ ara, ratom?
scenaris varianti:
“parkSi TamaSoben bavSvebi, isini daxtian da
fexqveS Telaven yvavilebs, naZvisxeebs umtvreven
totebs da umowyalod urtyamen fexebs.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• aseTi situaciebis dros Tqven rogor iqceviT?
• xSirad xvdebiT aseT SemTxvevebs?
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba _ `kenWi fexsacmelSi”
mizani:
• jgufis wevrebis daaxloeba;
• sakuTari da sxvisi emociuri mdgomareobis
gageba.
76
savarjiSoebi
VIII
instruqcia:
jgufi dgeba wreSi. treneri uecrad daiZa-
xebs: `me kenWi maqvs fexsacmelSi!” da uziarebs bav-
Svebs, Tu ra problema awuxebs mas. Tu romelime
bavSvs problema gaaCnia, masac SeuZlia gamocxade-
ba: `kenWi maqvs fexsacmelSi!” da sakuTar proble-
maze saubari. jgufs danarCeni wevrebi usmenen mas
da iziareben mis problemas.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• gsiamovnebdaT, rodesac gismendnen?
• ras grZnobdiT, rodesac usmendiT sxvas?
2. savarjiSo: `suraTebis mixedviT ambis
moyola”
mizani:
• fantaziis gamovlena da ganviTareba;
• azrovnebis ganviTareba;
•sxvadasxva emociis Secnobis swavleba.
masala: fotosuraTebi.
instruqcia:
treneri jgufs wreSi svams da aZlevs instru-
qcias: `Tqven dagirigdebaT suraTebi, romlebic,
rigrigobiT, TiToeulma TqvenTaganma unda aRwe-
ros da gadmosces, Tu ra aris maTSi asaxuli. Ti-
Toeuli fotosuraTi erTi mTeli ambis nawilia.”
damxmare SekiTxvebi:
• ra problemas xedavT?
• ra moxda da ra moxdeba?
• ra emociebs gamoxataven suraTis gmirebi?
bavSvebma wreSi saTiTaod unda aRweron, Tu
ra xatia suraTze da ambis gagrZelebis saSualeba
sxvas miscen.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT, rodesac fiqrobdiT suraTze
aRbeWdil adamianze?
• romeli bavSvis mier SeTxzuli moTxroba
mogewonaT yvelaze ufro, ratom?
3. savarjiSo: ~rolebis gaTamaSeba”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba;
• sazogadoebaSi qcevis wesebis swavleba.
masala: erTjeradi TefSebi, danebi,
Canglebi, kovzebi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTavazobs scenaris
gaTamaSebas, romelSic sazogadoebaSi miRebuli
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
77
qcevis normebia darRveuli. bavSvebma, maTi Tval-
sazrisis Sesabamisad, unda Seitanon cvlilebebi
da gaiTamaSon sakuTari versia.
“speqtaklis” Semdeg ki, imarTeba diskusia
imis Taobaze, Tu ra iyo swori, ra _ ara, ratom?
scenaris varianti:
“gaSlilia sufra da bavSvebi miirTmeven ker-
Zebs.” treneri usworebs bavSvebs Secdomebs da as-
wavlis sufrasTan moqcevis wesebs, etikets.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• aseTi situaciebis dros Tqven rogor iqceviT?
• xSirad xvdebiT aseT SemTxvevebs?
4. savarjiSo: `Cemi saxli”
mizani:
• mieceT bavSvebs SesaZlebloba, ukeT gaicnon
erTmaneTi;
• mieceT maT SesaZlebloba, isaubron axlobeli,
sayvareli adamianebis Sesaxeb, ufro gaixsnan.
masala: furclebi, feradi fanqrebi an flo-
masterebi.
instruqcia:
`dRes Cven visaubrebT Cveni saxlis Sesaxeb.
daxateT Tqveni saxli, ojaxis wevrebi, mezoblebi
daxateT isini moZraobaSi, saqmianobisas da
sakuTari Tavic ganaTavseT naxatze.”
amis Semdeg, treneri sTxovs TiToeul bavSvs,
aCvenos jgufs Tavisi naxati da moyves sakuTari
saxlis Sesaxeb. bavSvebs moyola rom gauadvildeT,
SeiZleba Semdegi SekiTxvebiT mivexmaroT:
_ sad cxovrob?
_ rogoria Seni saxli?
_ rogoria Tqveni bina?
_ ramdeni cxovrobT binaSi?
_ bevri mezobeli gyavs?
_ vin ras akeTebs suraTze?
amis Semdeg, bavSvebs eZlevaT furclebi, rom-
lebzec daxatuli iqneba magida da mis garSemo
skamebze Camomsxdari ojaxis wevrebi. yoveli
dakavebuli skamis gverdiT dgas Tavisufali skami.
furcelze gancalkevebiT daxatulia ori
Tavisufali skamic. treneri sTavazobs bavSvebs,
Caxaton TavianTi Tavebi im Tavisufal skamebze,
romlebzec surT rom isxdnen.
SekiTxvebi:
• giyvars saxli, sadac Seni ojaxi cxovrobs?
• vin aris ojaxSi Seni yvelaze axlobeli adamiani?
• rogor grZnobdi Tavs savarjiSos Sesrulebis
dros?
78
savarjiSoebi
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `arCeuli fotosuraTis
aRwera”
mizani:
• fantaziis gamovlena da ganviTareba;
• azrovnebis ganviTareba;
• sxvadasxva emociis Secnobis swavleba.
masala: fotosuraTebi.
instruqcia:
treneri oTaxSi mimoyris fotosuraTebs da
jgufis wevrebs sTxovs: `airCieT suraTebi,
daakvirdiT da dafaze Camowerili SekiTxvebis
mixedviT moifiqreT raime ambavi.”
damxmare SekiTxvebi:
• ra problemas xedavT?
• ra moxda da ra moxdeba?
• ra emociebs gamoxataven suraTze aRbeWdili
adamianebi?
bavSvebma wreSi saTiTaod unda aRweron, Tu
ra aris gamosaxuli suraTze da Tqvan, ratom
airCies mainc da mainc is, upasuxon SekiTxvebs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT, rodesac fiqrobdiT suraTze
aRbeWdil adamianze?
• romeli bavSvis SeTxzuli moTxroba mogewonaT
yvelaze metad, ratom?
2. savarjiSo: `gamoican emocia”
mizani:
• fantaziis gamovlena da ganviTareba;
• emociis gamoxatvisa da amocnobis swavleba.
masala: emociis gamomxatveli suraTebi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs urigebs emociis
gamomxatvel suraTebs, bavSvebi saTiTaod unda
gamovidnen da gamoxaton emocia, romelic maT
SexvdaT. danarCenebi ki cdiloben mis gamocnobas.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
79
XI
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra ufro mogewonaT: emociis gansaxiereba Tu
gamocnoba?
3. savarjiSo: `rolebis gaTamaSeba”
mizani:
•yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba;
• sazogadoebaSi qcevis wesebis swavleba.
masala: erTjeradi TefSebi, danebi,
Canglebi, kovzebi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs
sTavazobs scenaris gaTamaSebas,
romelSic sazogadoebaSi miRebuli
qcevis normebia darRveuli.
bavSvebma, maTi Tvalsazrisis
Sesabamisad, unda Seitanon
scenarSi cvlilebebi da gaiTamaSon
sakuTari versia.
`speqtaklis” Semdeg ki,
imarTeba diskusia imis Taobaze, Tu
ra iyo swori, ra _ ara, ratom?
scenaris varianti: `stumrad.”
`Sen da Seni mSoblebi stumrad
waxvediT axlobel adamianebTan.
ojaxSi xelgaSlilad dagxvdnen,
sufrac gaSales. maspinZlebs
hyavdaT 5-6 wlis Svili, romelic saSinlad uzrde-
lad iqceoda.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• aseTi situaciebis dros Tqven rogor iqceviT?
• xSirad xvdebiT aseT SemTxvevebs?
80
savarjiSoebi
4. savarjiSo `daiwye da daamTavre”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• fantaziis ganviTareba;
• sityvebis maragis SeZena, gamdidreba.
masala: saSualo zomis lamazi qva.
instruqcia:
treneri wreSi svams jgufs, xelSi iWers
`jadosnur” qvas da aZlevs bavSvebs instruqcias:
`es qva dagvexmareba erToblivad, TanmimdevrobiT
movyveT saintereso ambavi, istoria. erTi
(treneri) daiwyebs, bavSvebi ki, wreSi,
TanmimdevrobiT gaagrZeleben. TiToeul bavSvs
mxolod TiTo winadadebis Tqma SeuZlia. bolos ki,
`jadosnuri qva” daubrundeba pirvel adamians,
treners, da igi bolo winadadebiT daasrulebs
ambavs.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• gagiWirda istoriis gagrZeleba?
• mogewonaT saerTo Txrobis meSveobiT Seqmnili
ambavi?
5. savarjiSo: `zRapari”
mizani:
(ix. II etapis I Sexvedris instruqcia)
6. savarjiSo: `xatva /kurdReli/”
mizani:
• fantaziis ganviTareba.
masala: furclebi, funjebi da akvarelis
saRebavebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs furclebs, fun-
jebs, akvarelis saRebavebs, ferad fanqrebs da
sTxovs, daxaton `kurdReli”, romlis daxatvaSic
TviTon treneri unda daexmaros maT.
bolos ewyoba prezentaciebi. bavSvebi
gamofenen naxatebs. Semdeg, treneri ekiTxeba jgu-
fis wevrebs, Tu ra ician maT kurdRlebis Sesaxeb.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
7. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
81
Sexvedra
1. savarjiSo: `saintereso Tojinebi”
mizani:
• fantaziis gamovlena da ganviTareba;
• sxvadasxva emociis Secnobis swavleba.
masala: Tojinebi.
instruqcia:
treneri magidaze debs sxvadasxvagvar
Tojinebs da sTxovs bavSvebs, mividnen da aiRon
maTTvis sasurveli Tojina. SerCevis Semdeg ki,
TiToeuli bavSvi yveba im Tojinis istorias,
romelic SearCia. dasasruls, SeiZleba
SevekiTxoT, Tu ratom SearCia bavSvma mainc-
damainc is Tojina.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT Tojinis istoriis moyolis
dros?
• ra gagiWirdaT?
2. savarjiSo: `vin ufro swrafad”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba.
masala: jgufis wevrebis raodenobis
Sesabamisi buStebi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs or gundad yofs da
aZlevs instruqcias: `axla gavarkvevT, vis ufro
Zlieri filtvebi aqvs! gundebma, TanmimdevrobiT,
erTdroulad, unda daiwyoT buStebis berva. vinc
moaswrebs, mogebulia.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
3. savarjiSo: `loto”
/ixileT me-19-e gverdze instruqcia/
82
savarjiSoebi
X
4. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `Tvalebi”
mizani:
• jgufSi ndobisa da interpersonaluri
urTierTobebis swavleba;
• erTmaneTis garegnobaze dakvirveba.
instruqcia:
treneri mozardebs aZlevs Semdeg instruq-
cias: `gTxovT daewyoT rigSi Tvalebis feris
mixedviT: Ria feris Tvalebidan _ muq
Tvalebamde.amis Semdeg, TiToeulma unda
Camoiaros mwkrivi, Caxedos yvelas TvalebSi, da
uzustobis SemTxvevaSi, Seasworos.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
2. savarjiSo: `wakiTxulis Sinaarsi”
(ixile gv. 18)
3. savarjiSo: `davCexoT SeSa”
mizani:
• daRlilobis da agresiis moxsna;
• sunTqvis gaumjobeseba, garToba.
instruqcia:
treneri jgufs wreSi ayenebs da aZlevs
instruqcias: `warmoidgineT, rom Tqven SeSas
CexavT. najaxis yovel moqnevaze nabiji win
gadmodgiT da xmamaRla daiZaxeT `ha!” ori wuTis
Semdeg, TiToeulma bavSvma unda Tqvas, ramdeni
mori daCexa~.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
4. savarjiSo: `rolebis gaTamaSeba”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba;
• sazogadoebaSi qcevis wesebis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTavazobs scenaris
gaTamaSebas, romelSic sazogadoebaSi miRebuli
qcevis normebia darRveuli. bavSvebma, maTi
Tvalsazrisis Sesabamisad, unda Seitanon cvlile-
bebi da gaiTamaSon sakuTari versia.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
83
XI
`speqtaklis” Semdeg ki, imarTeba diskusia
imis Taobaze, Tu ra iyo swori, ra _ ara, ratom?
scenaris varianti: `maRaziaSi.”
`Sen dedas maRaziaSi gayevi. iq Zalian bevri
xalxi trialebda. Sen gindoda erTi saTamaSos
yidva, romelic Zviri ar Rirda da Segrovili
fuliT SegeZlo geyida. magram gamyidveli
saSinlad gaRizianebuli iyo: yvelas xmamaRla ela-
parakeboda, SekiTxvebze uxeSad pasuxobda...”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• aseTi situaciebis dros Tqven rogor iqceviT?
• xSirad xvdebiT aseT SemTxvevebs?
5. savarjiSo: `zRapari”
(ix. II etapis I Sexvedris instruqcia).
6. savarjiSo: `xatva”
mizani:
• fantaziis ganviTareba.
masala: furclebi, funjebi da
akvarelis saRebavebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs fur-
clebs, funjebs da akvarelis
saRebavebs da sTxovs, daxaton im
Temaze, romelsac jgufi an rome-
lime wevri airCevs.
bolos ewyoba prezentacia.
bavSvebi gamofenen suraTebs da
aRweren, ra daxates da ratom.
agreTve, SeiZleba trenerebma jgu-
fis wevrebs daurigon gasaferade-
blebi da sakuTari survilisamebr
gaferadeba sTxovon.
84
savarjiSoebi
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
7. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `burTi wreSi”
mizani:
• yuradRebis koncentracia.
masala: burTi, musika.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs wreSi ayenebs; swraf,
sasiamovno musikas rTavs (mTeli savarjiSo
musikis qveS mimdinareobs). treneri erT monawiles
burTs awvdis, romelmac swrafad bruni unda
gaakeTos da burTi Semdegs gadasces. musikis
TanxlebiT, es burTi wreSi, saaTis isris
mimarTulebiT, gadadis xelidan xelSi. musikis
Sewyvetisas, vis xelSic aRmoCndeba, Tavis momde-
vnos gadascems, TviTon ki TamaSs tovebs. wre
xelaxla ikvreba da savarjiSo grZeldeba. gamar-
jvebulia is, romelic bolo darCeba wreSi.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
2. savarjiSo: `leqsi”
mizani:
• mexsierebis ganviTareba;
• leqsis mosmenis kulturis gamomuSaveba.
instruqcia:
treneri 2-3-jer kiTxulobs leqss da arCevs
jgufTan erTad. bavSvebs, romlebsac moewonebaT
leqsi da survili gauCndebaT, SeuZliaT trener-
Tan erTad iswavlon zepirad, gadaweron da a. S.
weliwadi
`gazafxuli, zafxuli,
Semodgoma, zamTari, _
esec Seni oTxi dro,
weliwadic mzad aris.”
giorgi wereTeli
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
85
XII
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• mogewonaT leqsi?
• Tqven romeli leqsebi iciT?
3. savarjiSo: `kombosto da stafilo”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTxovs wris gakeTe-
bas. wreSi dgas wamyvanic da aZlevs instruqcias:
`roca me xelebs maRla avwev da vityvi `kombosto”
_ Tqvenc igive unda gaimeoroT. Semdeg xelebs
davwev da vityvi `stafilo” _ Tqvenc xelebi dab-
la unda dawioT. yuradRebiT iyaviT, me swrafad
gavakeTeb.” wreSi mdgomma bavSvebma zustad unda
gaimeoron moZraobebi. moTamaSes, romelsac SeeS-
leba, evaleba icekvos, imReros an leqsi Tqvas.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
4. savarjiSo: `gamocanebi”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• azrovnebis ganviTareba;
• aqtiuri damaxsovrebis swavleba.
masala: gamocanebi:
`saxuravqveS budes idgams,
uyvars saxlis aivnebi.”
(mercxali)
`rZes iZleva, matyls iZleva,
aris mudam wynari,
yvelaferze `mes” iZaxis:
ra iqneba?”
(cxvari)
`jer zamTari ar wasula,
yvavili ki amosula.”
(enZela)
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs xmamaRla ukiTxavs ga-
mocanebs. bavSvi, romelic pirveli gascems swor pa-
suxs, gamarjvebulia. wamoZaxeba akrZalulia, pasuxis
ufleba bavSvebs mxolod xelis awevis Semdeg aqvT.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
86
savarjiSoebi
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba _ `ganwyoba-amindi”
mizani:
• jgufis wevrebis daaxloeba.
• sakuTari da sxvisi emociuri mdgomareobis gageba.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTxovs, dasxdnen
wreSi da erTi wuTis ganmavlobaSi sakuTar ganwyo-
baze ifiqron. amis Semdeg, TiToeuli bavSvi, wreSi,
TanmimdevrobiT, aRwers Tavis ganwyobilebas da
adarebs aminds, bunebriv movlenebs, kataklizmebs.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
2. savarjiSo: `enis gasatexi”
mizani:
• metyvelebis gavarjiSeba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: enis gasatexi _ `azina azizinasa,
yaWini yaWiWinasa.”
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs svams wreSi da
aZlevs instruqcias: `me Tqven wagikiTxavT enis
gasatexs. yuradRebiT moismineT da wreSi, Tan-
mimdevrobiT, swrafad warmoTqviT wakiTxuli.”
treneri bavSvebs enis gasatexs orjer
ukiTxavs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
87
XIII
3. savarjiSo: `moZebne nivTi”
mizani:
• sivrceSi orientaciis swavleba (TvaldaxuWul
mdgomareobaSi);
• bavSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
treneri erT-erT msurvels Tvals uxvevs da
jgufisken zurgiT ayenebs, xolo danarCenebi
Cumad malaven raime nivTs. `mZebneli~, romelsac
Tvalebi aqvs axveuli, ixsnis saxvevs da musikis
xmaze iwyebs damaluli sagnis Zebnas. roca mas
uaxlovdeba, treneri xmas uwevs musikas, Tu
Sordeba, dabla swevs. povnis Semdeg, sxva msurveli
xdeba `mZebneli~.
SeiZleba sagani `mZebnelis” jibeSic
davmaloT da maSin musikis xma erT doneze iqneba.
TamaSi grZeldeba 8-10 wuTi.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
4. savarjiSo: `zRapari”
(ix. etapi II Sexvedris I instruqcia)
5. savarjiSo: `asanTis Rerebis Segroveba”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• swrafi moZraobebi;
• yuradRebis koncentracia.
masala: asanTis kolofi.
instruqcia:
treneri jgufs 2 gundad yofs, oTaxSi,
iatakze, 2 did wres xazavs. oriveSi yris asanTis
yuTidan Rerebs da bavSvebs aZlevs instruqcias:
`TiTo gundidan, TanmimdevrobiT, swrafad unda
miirbinoT wreSi, aiRoT erTi asanTis Reri,
dabrundeT gundSi da estafeta gadasceT Tqveni
gundis sxva romelime wevrs. orive gundidan yve-
lam unda miirbinos Tavis wresTan da romeli
gundic ufro male Caawyobs asanTis kolofSi
yvela Rers, iqneba gamarjvebuli.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ram SegiSalaT xeli savarjiSos dros?
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
88
savarjiSoebi
Sexvedra
1. savarjiSo: `kurdReli bostanSi”
mizani:
• yuradRebis gavarjiSeba;
• bavSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
treneri jgufs or wres Semouxazavs da
aZlevs instruqcias: `warmoidgineT rom es `bosta-
nia”, romelsac `daraji” darajobs. danarCeni
bavSvebi `kurdRlebi” xarT, romlebic imyofebiT
wreebs Soris da xtebiT xan erT `bostanSi”, xan _
meoreSi, xan ki gareT gamorbixarT. wamyvanis
niSanze `daraji” dasaWerad unda daedevnos
`bostanSi” Sesul `kurdRlebs”, `kurdRlebi” ki
unda gaiqcnen. `darajis” mier 2-3 `kurdRelis”
daWeris, Semdeg, axali `daraji” SeirCeva da TamaSi
gameordeba.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• ra gagiWirdaT?
• kurdRlis rolSi ufro mogewonaT yofna, Tu
darajis?
2. savarjiSo: `rolebis gaTamaSeba”
mizani:
• yuradRebis koncentracia;
• bavSvebis gaaqtiureba;
• sazogadoebaSi qcevis wesebis swavleba.
masala: speqtaklisTvis saWiro rekvizitebi.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs sTavazobs scenaris
gaTamaSebas, romelSic sazogadoebaSi miRebuli
qcevis normebia darRveuli. bavSvebma, maTi
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
89
XV
Tvalsazrisis Sesabamisad, unda Seitanon cvlile-
bebi da gaiTamaSon sakuTari versia.
“speqtaklis” Semdeg ki, imarTeba diskusia
imis Taobaze, Tu ra iyo swori, ra _ ara, ratom?
scenaris varianti: `ZaRli _ Cemi megobaria.”
“Sen erTi Wkviani, ZaRli gyavda, romelic
Zalian giyvarda, eTamaSebodi, eferebodi, uvlidi.
masac Zalian uyvardi. erTxel Seni megobari cuga
stumrad waiyvane. im ojaxSi, sadac mixvediT,
diasaxliss yvelaferi gakrialebuli hqonda, Seni
ZaRli divanze axta, baliSze Tavi dado da mxiaru-
lad kudis qicini daiwyo. diasaxlisi Zalian
gabrazda...”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• aseTi situaciebis dros Tqven rogor iqceviT?
• xSirad xvdebiT aseT SemTxvevebs?
3. savarjiSo: `sazeimo speqtakli”
• TanamSromloba;
• bavSvebis gaaqtiureba;
• mexsierebis ganviTareba.
masala: speqtaklisaTvis saWiro rekviziti.
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs gaixsenon is zRap-
rebi an moTxrobebi, romlebic moswonT, uyvarT da
romelTa mixedviT SesaZlebeli iqneboda speqtak-
lis dadgma.
Tu bavSvebma ver moifiqres scenari, maSin tre-
neri TviTon awvdis savaraudo scenarebs (zRaprebs,
moTxrobebs da a.S.), jgufis wevrebi irCeven erT-
erTs. yvela bavSvs unda hqondes SerCeuli roli da
monawileobdes speqtaklSi. ukeTesi iqneba, Tu pasi-
ur, Caketil bavSvebs gavaaqtiurebT. mTavaria, arc
erTi bavSvi ar darCes nawyeni da rolis gareSe.
4. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `formatze, erToblivad jgu-
fis daxatva”
mizani:
• erTsulovnebis gamoxatvis swavleba.
masala: flifCarti da feradi fanqrebi,
flomasterebi.
instruqcia:
treneri iatakze, Sua oTaxSi, debs flif-
Carts da flomasterebs, bavSvebs aZlevs Semdeg
90
savarjiSoebi
XV
instruqcias: `daxateT erTad Cveni Sexvedrebis
monawileebi, jgufis wevrebi.”
2. savarjiSo: `werilebis, survilebis
gadacema”
mizani:
• urTierTpativiscemis, siyvarulis da madliere-
bis gamoxatvis swavleba;
• saubari, romelic exmareba bavSvebs, Tavi
yuradRebis centrSi, mniSvnelovan adamianebad
igrZnon.
instruqcia:
treneri aZlevs jgufis wevrebs instruqcias:
`moifiqreT, Sexvedris bolo dRes ras usurvebT
Tqvens Tanajgufelebs, Cven _ trenerebs, NRC-is
_ im organizacias, romlis daxmarebiTac moewyo
es Sexvedrebi. Tqven geZlevaT saSualeba, gaata-
noT yvelas is siTbo, romelic am ramdenime Tvis
manZilze sufevda am oTaxSi. dadeqiT wreSi, saTi-
Taod CakideT xeli marjvniv mdgoms da gada-
uxadeT madloba am mSvenieri SexvedrebisaTvis.”
jufis yvela wevri gamoTqvams sakuTar
mosazrebas, damokidebulebas Sexvedrebis da maTi
organizatorebis mimarT. wres trenerebi Sekraven.
3. speqtakli.
4. zeimi.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
91
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba”
mizani:
• jgufis wevrebis gacnoba da daaxloeba.
masala: burTi.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi ayenebs, jgufis erT-
erT monawiles esvris burTs. bavSvi iWers burTs
da warmoTqvams Tavis saxels da ambobs, Tu risi
gakeTeba uyvars yvelaze metad. Semdeg, is esvris
burTs jgufis sxva monawiles, romelic aseve
ityvis sakuTar saxels da daasaxelebs sayvarel
saqmianobas.
trenerma unda miaqcios yuradReba, rom arc
erTi bavSvi ar darCes TamaSs gareT.
2. savarjiSo: `wesebis miReba”
mizani:
• jgufis wevrebis mier jgufSi mu-
Saobis Taviseburebebis gacno-
biereba;
• mivaCvioT bavSvebi, daicvan
wesrigi da disciplina.
instruqcia:
treneri bavSvebs xmamaRla
ukiTxavs 11 kacunas ambavs.
`erTi didi muxis fuRu-
roSi 11 patara kacuna cxovrob-
da. kacunebi Zalian mxiarulebi
iyvnen. mTel dReebs TamaSSi da
balaxze kotrialSi atarebdnen.
92
savarjiSoebi
8-11 wlis bavSvebis savarjiSoebi
I etapi
I
iqve, axlos, patara tba iyo. kacunebs TavianTi navi
hqondaT. isini xSirad seirnobdnen naviT tbaze.
erT mSvenier dRes erT-erTi kacuna, romelsac
cnobismoyvares eZaxdnen, tbis sanapiroze
seirnobda da bayayebs uTvalTvalebda. cnobismoy-
vare kacunas bayayebis TvalTvali rom mobezrda,
navs dauwyo kirkiti da aRmoaCina, rom navi savala-
lo mdgomareobaSi iyo. navi curvis dros SeiZleba
daSliliyo. kacunebma curva ar icodnen da
gulgaxeTqili cnobismoyvare kacuna megobrebTan
gaiqca ambis Sesatyobineblad.
kacunebi am dros did Jivil-xivilSi iyvnen.
cnobismoyvare kacuna bevrs ecada, magram veravis
veraferi ver gaagebina. kacunebi TamaS-TamaSiT
tbisken gaiqcnen. cnobismoyvare kacunam
danamdvilebiT icoda, rom misi megobrebi naviT
seirnobas moindomebdnen. igi yviriliT gahyva maT,
magram kvlav veraferi Seasmina. maSin cnobismoy-
vare kacunam megobrebs gaaswro da navSi Caxta;
gadawyvita, aravin Caesva navSi. cota xanSi ramden-
ime kacuna yviriliT miuaxlovda navs. cnobismoy-
vare kacunam kvlav axsna-ganmarteba daiwyo, magram
megobrebs veraferi Seagnebina, radgan kacunebi
gahyvirodnen da erTmaneTs ar usmendnen. maSin
cnobismoyvare kacunam, romelsac meti gza aRar
hqonda, megobrebs xeli hkra.
atyda erTi ayal-mayali da Cxubi. CxubSi da-
narCeni kacunebic CaerTnen. am CxubSi navi imdeni
anjRries, rom bolos da bolos nafotebad iqca.
nacem-nabegvi kacunebi balaxSi gagordnen da
xmas veRar iRebdnen. cnobismoyvare kacunam,
rogorc iqna, dro ixelTa da danarCen kacunebs
auxsna, raSic iyo saqme. yvelani Zalian Sewuxdnen.
kacunebma gadawyvites, moefiqrebinaT wesi,
romelic maT SemdgomSi gaugebrobisagan ixsnida”.
— kacunebi kargi megobrebi iyvnen?
— ratom daiwyo Cxubi cnobismoyvare kacunam?
— SeiZleboda Tu ara, rom saqme ufro cudad
damTavrebuliyo?
— rogor daasrulebdiT moTxrobas
sxvagvarad?”
Semdeg, treneri jgufs uxsnis, rom samuSao
procesis warmatebulad warmarTvisaTvis, aucile-
belia, samuSao normebis erToblivad miReba da
Semdeg maTi dacva.
bavSvebis mier nakarnaxeb wesebs treneri
formatze wers da akravs kedelze. es wesebi Sex-
vedrebis ganmavlobaSi gakruli unda iyos kedel-
ze da, saWiroebis SemTxvevaSi, treners SeuZlia,
jgufs gaaxsenos isini.
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT?
• ra mogewonaT?
• ra ar mogewonaT?
• gamoiyenebT am savarjiSos skolaSi, saxlSi?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
93
3. savarjiSo: `niangi da bayayebi”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• wonasworobis dacvis swavleba;
• TanamSromlobis swavleba.
masala: 8 Tabaxis furceli.
instruqcia:
treneri iatakze mimofantavs Tabaxis fur-
clebs. erTi bavSvi (msurveli) asrulebs `niangis”
rols, danarCenebi _ `bayayebi” arian. wamyvani
aZlevs bavSvebs Semdeg instruqcias: `bayayebs”
SegiZliaT Tavisuflad imoZraoT, magram niangis
gamoCenamde. misi gamoCenisTanave, kunZulebze
(Tabaxis furclebze) unda axteT, vinc ver
moaswrebs da niangis msxverpli gaxdeba, TamaSidan
gadis. niangis yoveli Semotevis Semdeg, TiTo
kunZuli qreba. bolos rCeba erTi kunZuli da
masze dateuli gadarCenili bayayebi”.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
4. savarjiSo: `qudi”
mizani:
• fantaziis ganviTareba.
masala: skamebi, qudi.
instruqcia:
wreSi idgmeba skamebi, monawileTa raode-
nobaze erTiT naklebi. erT-erTi monawile ixuravs
quds, xdeba wamyvani da iwyebs raime ambis moyolas.
yvelani wreSi dadian da imeoreben mis teqsts.
roca wamyvans mobezrdeba, ambobs _ `dasxediT” da
yvela cdilobs swrafad skamze dajdomas. erTi
monawile, skamebis naklebobis gamo, fexze rCeba,
ixuravs quds da agrZelebs ambavs an axlis moyo-
las iwyebs da a. S.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
94
savarjiSoebi
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
mizani:
• erTmaneTis mosmenis swavleba;
• rigrigobiT saubris meSveobiT, Tavi igrZnon
yuradRebis centrSi.
masala: nebismieri mikrofoni (saTamaSo,
Zveli an TviTnakeTi).
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, dasxdnen wreSi,
awvdis rigrigobiT yvela jgufis wevrs `jadosnur
mikrofons” da svams SekiTxvebs:
_ ra mogewonaT dRevandel Sexvedraze?
_ ra ar mogewonaT?
_ romeli savarjiSo mogewonaT da gsurT,
rom gavimeoroT Semdeg Sexvedrebze?
_ Tqveni azriT, romeli savarjiSos Catareba
SeiZleba Tqvens TanatolebTan erTad ezoSi,
skolaSi, saxlSi?
mikrofoni SeiZleba gamoviyenoT sxvadasxva
situaciaSi: rodesac bavSvi aZlevs instruqcias
jgufs, mReris, yveba romelime sasacilo an sa-
intereso ambavs; an, rodesac saubrobs imis
Sesaxeb, Tu ra uxaria dRes, rogor xasiaTzea,
rogori iyo dRevandeli dila saxlSi da a. S.
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba”
mizani:
• jgufis wevrebis ukeT gacnoba da daaxloeba.
instruqcia:
treneri yofs jgufis wevrebs wyvilebad
/1-2-ze gaTvliT/ da aZlevs davalebas:
`TiToeulma Tqvenganma unda gaacnos mewyviles
sakuTari Tavi, moifiqros da uTxras: ra uyvars
yvelaze metad, ra sZuls. amis Semdeg, TiToeulma
Tqvenganma wreze, miyolebiT, unda waradginos
Tavisi partniori da miawodos jgufs misgan
miRebuli informacia”.
2. savarjiSo: `xelis anabeWdi”
mizani:
• jgufis Sekvra da daaxloeba.
masala: formati, flomasterebi.
instruqcia:
treneri formatis furcels da ferad fan-
qrebs an flomasterebs debs Sua oTaxSi, iatakze,
da formatze xatavs Tavisi xelis anabeWds, qvemoT
ki awers sakuTar saxels. Semdeg, bavSvebs sTxovs,
rigrigobiT daxaton sakuTari xelis anabeWdi
formatze da daaweron TavianTi saxelebi.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
95
II
3. savarjiSo: `daumTavrebeli zRapari”
mizani:
• fantaziis, metyvelebis ganviTareba;
• jgufuri muSaobis, TanamSromlobis swavleba;
• erTmaneTis mosmenis swavleba.
masala: zRapari: `dapireba”
`iyo da ara iyo ra, iyo erTi ulamazesi mefis
asuli. is erTxel tyeSi wavida saseirnod, xeebis
dasaTvaliereblad da yvavilebis dasakre-
fad. iara, iara da daikarga. Camojda bor-
cvze da aqviTinda. misi tirili gvelma
gaigona, mosrialda da hkiTxa: `ratom
tiri?” mefis asulma yvelaferi uambo. `nu
tiri, damSviddi!”_ miugo gvelma _ `me
dagexmarebi gzis gakvlevaSi, Sen ki CemTan
imegobre. me marto var, CemTan megobroba
aravis unda”. `kargi, me sikvdilamde
Seni megobari viqnebi”. _ upasuxa
mefis asulma. gveli gasrialda da
gogonac mas gahyva. rogorc ki
dainaxa Tavisi sasaxle, maSinve
misken gaeqana, gvels ki mad-
lobac ar gadauxada,
sasaxleSi moxvedrisTanave
gvelis arseboba daiviwya
/trenerma aq unda Sewyvitos
kiTxva da bavSvebs sTxovos das-
ruleba/.
erT mSvenier dRes, mefis asuli ijda da wigns
kiTxulobda. uecrad atyda sasaxleSi xmauri da
aliaqoTi _ Turme gveli Semosrialebuliyo.
mefem brZaneba gasca: SeipyariT saswrafod gveli
da mokaliTo. mefis asuli Tavis oTaxSi Caiketa.
uecrad man Tavis sawolze nacnobi gveli dainaxa,
dasrialebda da pirSi oqros beWedi ekava. mefis
asuls Zalian Sercxva da tirili daiwyo. erTi
cremli gvels daeca Tavze. uecrad dab-
nelda, Semdeg ki ganaTda. mefis asulis
Tvalwin loginze gvelis nacvlad lamazi
ufliswuli ijda. mefis asulis sixaruls
sazRvari ar hqonda. Turme gveli mojado-
ebuli ufliswuli yofila, mefis asulma
ki is gaaTavisufla. maT didi qorwili
gadaixades da cxovrobdnen bednierad.”
instruqcia:
treneri jgufs yofs sam an oTx
gundad da aZlevs Semdeg instruqci-
as: `yuradRebiT mousmineT zRapris
dasawyiss, Tqven unda daasruloT
is. gundebSi moilaparakeT da
saerTo gadawyvetileba miiReT,
SeTanxmdiT moTxrobis dasas-
rulze da dawereT. 10 wuTis
Semdeg, gundebma xmamaRla unda
waikiTxoT zRapris maT mier SeT-
xzuli dasasruli.”
96
savarjiSoebi
bolos treneri xmamaRla kiTxulobs zRapris
dasasruls, romelic wignSia mocemuli.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
• mogewonaT Tqvens mier mogonili dasasruli?
4. savarjiSo: `tornado”
mizani :
• bavSvebis amoqmedeba, gamxiaruleba, daaxloeba;
• swrafi reaqciis da yuradRebis ganviTareba.
instruqcia:
bavSvebma unda gaiTvalon 1-2-3-ze. pirveli
ori bavSvi asaxierebs `saxls”, isini dgebian
erTmaneTis pirispir, atyupeben xelebs da weven
zeviT. mesame dgeba maT Soris da asaxierebs `adami-
ans”. Tu treneri ambobs _ `saxli”, is bavSvebi,
romlebic `saxlebi” arian, swrafad cvlian
mewyviles da axal `saxls” `ageben”, `adamianebi”
dganan gaunZrevlad. Tu treneri ambobs _ `adami-
ani”, am SemTxvevaSi `adamianebi” cvlian `saxlebs”.
xolo Tu treneri ambobs _ `tornado”, yvela
ireva da icvlis adgils.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
5. savarjiSo: `wignis kiTxva”
mizani:
• axali informaciis miReba;
• mexsierebis da azrovnebis ganviTareba.
masala: sabavSvo wigni `Svidi saocreba”
instruqcia:
treneri da bavSvebi sxdebian iatakze, SuaSi ki
deben wigns. treneri xmamaRla kiTxulobs. bavSvebi
yvebian wakiTxulis Sinaarss da erTmaneTSi arCeven
miRebul informacias.
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `suraTi _ me da kolaJi”
mizani:
• jgufis Sekvra da daaxloeba;
• TviTgamoxatvis saSualebaTa swavleba.
masala: furclebi, feradi fanqrebi an flo-
masterebi.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
97
III
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs avtoportretis dax-
atvas. is agrovebs naxatebs da im drois ganmavlo-
baSi, sanam bavSvebi Semdeg savarjiSos asruleben,
amoWris suraTebs, daakravs formatis furcelze.
momdevno savarjiSos dasrulebis Semdeg, treneri
formats kedelze akravs da sTxovs bavSvebs, saTi-
Taod mividnen formatTan, ipovon sakuTari naxati
da daaweron Tavisi saxeli, gvari, asaki.
2. savarjiSo: `manqanebi”
mizani:
• TanamSromlobis, ndobisa da pasuxismgeblobis
swavleba.
masala: baraTebi, romelzec erTi feris
gasaRebebi da manqanebia daxatuli /wyvilad/.
instruqcia:
treneri arigebs patara furclebs, romle-
bzec xatia manqanebi an gasaRebebi. treneri erTi
feris naxatebis saSualebiT awyvilebs bavSvebs da
aZlevs Semdeg instruqcias: `visac gasaRebi Sexvda,
mZRoli iqneba, romelmac unda marTos `manqana”.
`manqanam” Tvalebi unda daxuWos da `mZRols” mien-
dos. rodesac `mZRoli” `manqanas” marjvena mxarze
xels daaWers, `manqanam” marjvniv unda mouxvios,
marcxena mxarze _ marcxniv, xolo, rodesac xels
auSvebs _ gaCerdes.” 2 wuTis Semdeg, treneri
bavSvebs rolebs ucvlis.
bolos, wamyvani bavSvebs kvlav rolebs
ucvlis da aZlevs Semdeg instruqcias:
`mZRolebma” TvalebiT, uxmod unda aniSnoT
erTmaneTs da SecvaloT `manqanebi”. ecadeT arc
erTi `manqana” umoZraod ar datovoT.”
2 wuTis Semdeg, `mZRolebi” da `manqanebi”
cvlian rolebs (3 wuTi).
Tu erTi bavSvi mewyviles gareSe darCa, is
SeiZleba sagzao inspeqtori iyos da moZraobis
daregulireba daevalos.
98
savarjiSoebi
SekiTxvebi:
• ra ufro mogewonaT: `manqanis” rolSi yofna, Tu
_ `mZRolis”? ratom?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• savarjiSos mesame nawilSi `manqanebi” grZnobdiT
Tu ara `mZRolebs” Soris gansxvavebas?
3. savarjiSo: `Seadgine figura”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• swrafad azrovnebis swavleba.
masala: dasaSleli figura an daWrili
suraTi.
instruqcia:
treneri jgufs yofs sam gundad da aZlevs
TiToeul gunds daSlil figuras an daWril
suraTs. maT, rac SeiZleba swrafad, unda aawyon es
figura an suraTi. is gundi, romelic pirveli
aawyobs _ mogebulia. savarjiSos bolos, bavSvebs
SeuZliaT oTaxSi moZraoba da sxvebis
namuSevrebis daTvaliereba.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ram SegiSalaT xeli?
• vin an ra dagexmaraT?
4. savarjiSo: `kudis daWera”
mizani:
• TanamSromlobisa da mizanswrafvis swavleba;
• aqtiuri dasveneba.
masala: TavSali, an 1 metri naWeri.
instruqcia:
treneri jgufs yofs or gundad da ayenebs
mwkrivSi, xolo boloSi mdgoms naWris `kuds”
Tvisuflad umagrebs. is bavSvebs aZlevs Semdeg
instruqcias: `pirvelma unda daiWiros Tavis
mwkrivSi mdgomis naWris `kudi”. daWeris Semdeg,
`kudi” Tavad xdeba `damWeri”. 2-3 wuTis Semdeg,
treneri gundebs sTxovs, erTmaneTis `kudebi”
daiWiron.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
5. savarjiSo: `safexurebi” /wignis kiTxva/
mizani:
• axali informaciis miReba;
• mexsierebis da azrovnebis ganviTareba.
masala: wigni _ `safexurebi”.
instruqcia:
treneri jgufs xmamaRla ukiTxavs wigns _
`safexurebi”; svams SekiTxvebs da, im SemTxvevaSi,
Tu bavSvebma ver upasuxes, ukiTxavs pasuxebs.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
99
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `vampiri”
mizani:
• jgufis Sekvra da daaxloeba;
• aqtiuri dasveneba.
intruqcia:
mTeli jgufi dgas wreSi, erT-erTi bavSvi
aris `vampiri”. is gaSlili xelebiT miemarTeba
romelime bavSvisaken. jgufma unda moaswros im
bavSvis saxelis Tqma. Tu ver moaswrebs, `vampiri”
`axrCobs” mas da axla is xdeba `vampiri”. `vampirs”
SeuZlia erTi bavSvisaken gaemarTos da ucbad sxva
`msxverpli” airCios.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
2. savarjiSo: `kupe”
mizani:
• pasuxismgeblobis grZnobis da yuradRebis
ganviTareba.
masala: skamebi.
instruqcia:
treneri dgams oTaxSi or rigad, erTmaneTis
pirispir, rva skams. bavSvebi sxdebian; pirvel
skamze mjdomi akeTebs nebismier moZraobas,
romelsac yvela mis mwkrivSi mjdomi imeorebs. 1
wuTis Semdeg, yvelam marjvniv mdgar skamze unda
gadainacvlos. erTi, bolo bavSvi, uadgilod
rCeba, xolo pirveli skami Tavisufldeba da mas
axali bavSvi ikavebs da raime moZraobas akeTebs,
danarCenebi imeoreben.
savarjiSo dasruldeba maSin, rodesac yvela
msurveli iqneba `wamyvani”.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros,
rodesac Tqvens moZraobebs imeorebdnen?
• mogewonaT moZraobebis gameoreba?
3. savarjiSo: `qcevebis yulaba”
mizani:
• sxva adamianebis miRwevebisa da warmatebebis
danaxvis unaris gamomuSaveba;
• TviTdajerebulobis gamomuSaveba.
masala: furclebi da fanqrebi.
instruqcia:
treneri jgufs esaubreba adamianis iseTi
saqmeebis, qcevebis Sesaxeb, romelic siamovnebas,
100
savarjiSoebi
IV
kmayofilebas gvaniWebs. `yvelas surs, miaRwios
did warmatebas. Cven SegviZlia Cveni Tavi warmate-
bulad miviCnioT mxolod maSin, rodesac viciT,
raSi gamoixateba Cveni warmateba da rogor
mivaRwieT mas.
gaixseneT yvelaferi kargi, rac gaakeTeT am
erTi kviris ganmavlobaSi; magaliTad, SeasruleT
saSinao davaleba, daizepireT grZeli leqsi da a.S.,
amoirCieT Tqveni qcevebidan sami da dawereT maT
Sesaxeb. gadaikiTxeT da SeaqeT sakuTari Tavi,
Tundac erTi winadadebiT (mag., nika, Sen es namdvi-
lad kargad gamogivida). CaiwereT es winadadeba
Tqvens furcelze.
albaT, Tqven yovelTvis gixariaT, rodesac
axloblebi aRiareben Tqvens miRwevebs, magram maT
SeiZleba ver dainaxon Tqveni warmatebebi da amit-
om aucilebelia, rom Tqven, damoukideblad,
SegeZloT maTi danaxva da sakuTari Tavis damsax-
urebulad Seqeba. es dagexmarebaT, miaRwioT war-
matebebs da darwmundeT Tqvens SesaZleblobebSi.”
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
4. savarjiSo: `wignis kiTxva”
/ixileT II Sexvedris instruqcia./
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `romel cxovels vgavar?”
(ratom airCie es cxoveli?)
mizani:
• sakuTari Tavis ukeT Secnoba;
• jgufis wevrebis gacnoba.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
101
V
instruqcia:
treneri jgufs svams wreSi da sTxovs:
`dafiqrdiT 1-2 wuTi da daasaxeleT (an daxateT)
cxoveli, romelsac sakuTar Tavs amsgavsebT:
xasiaTiT, garegnobiT, romelime TvisebiT da
axseniT ratom.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
2. savarjiSo: `skulptura-meqanizmi”
mizani:
• TanamSromlobis swavleba;
• erTmaneTis ukeT Secnobisa da sinqronuli
moZraobis swavleba.
instruqcia:
`gTxovT, gaiTvaloT TanmimdevrobiT.
pirveli iwyebs moZraobas da romelime manqanas,
meqanizms asaxierebs. Semdeg, meore ewyoba
pirvelis moZraobas da cdilobs pirveli monaw-
ilis mier `Seqmnili” meqanizmis nawilis gasaxiere-
bas. mere mesame, meoTxe da a.S. ecadeT erTi didi
manqana gamogivideT.”
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
3. savarjiSo: `koSki”
mizani:
• TanamSromlobis swavleba;
• fantaziis da azrovnebis ganviTareba;
• SeTanxmebulad moqmedebis swavleba.
masala: sxvadsxva zomisa da formis kubebi.
TiTo bavSvs _ 2-3 kubi.
instruqcia:
treneri jgufs yofs 2-3 gundad da aZlevs
Semdeg instruqcias: `TiTo bavSvma aiRos 2 (an 3)
kubi. TiToeulma gundma erTad, SeTanxmebulad,
unda aagos rac SeiZleba maRali koSki. Tu koSki
aSenebisas daingra, maSin Tqven Tavidan unda aaSe-
noT is (erTi kubis gadmovardnis SemTxvevaSic ki).”
trenerma drodadro unda gazomos koSki. man,
pirvel rigSi, unda gaamxnevos bavSvebi da daex-
maros maT, raTa SeZlon TanamSromloba da erTad,
harmoniulad moqmedeba.mogebulia is gundi,
romelic ufro maRal koSks aagebs.
SekiTxvebi:
• mogewonaT TamaSi?
• ra gagiWirdaT?
• xom ar gawyeninaT vinmem?, Tavs daCagrulad xom
ar grZnobdiT?
4. savarjiSo: `safexurebi” /wignis kiTxva/
/ixileT III Sexvedris instruqcia./
102
savarjiSoebi
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `misalmeba”
mizani:
• jgufis wevrebis gacnoba da daaxloeba;
• dadebiTi ganwyobis Seqmna.
instruqcia:
treneri jgufs wreSi ayenebs da aZlevs
Semdeg instuqcias: `saTiTaod CamoiareT wreze
saaTis isris mimarTulebiT, jgufis yvela wevrs
xeli CamoarTviT da guliT usurveT raime sasi-
amovno.” trenerma yuradReba unda miaqcios, rom
arc erTi bavSvi ar iyos pasiuri.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
2. savarjiSo: `xanZari”
mizani:
• bavSvebisaTvis moZraobis, aqtiurobis
saSualebis micema;
• bavSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi svams. erTi, msurveli,
xdeba wamyvani, romelic wreSi dadis da jgufis
wevrebs cecxls sTxovs (“cota cecxli momeci,
ra!”). magram cecxli aravin ar unda misces. wamyva-
nis zurgs ukan bavSvebs adgilebis Secvla
SeuZliaT, magram frTxilad unda iyvnen, radgan
carieli skamis dakaveba wamyvansac SeuZlia. rode-
sac cecxlis mTxovneli iyvirebs: `xanZari!”, yvela
unda wamoxtes da gacvalos adgilebi. radganac
wreSi erTi skamiT naklebi dgas, erTi bavSvi adg-
ilis gareSe darCeba da TamaSi Tavidan iwyeba.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
3. savarjiSo: `mocemuli sagnis istoria”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• bavSvebisaTvis TviTgamoxatvis saSualebis micema.
masala: rekviziti.
instruqcia:
treneri jgufs yofs 4-5 bavSvian gundebad
da aZlevs maT rekvizits _ kalami, furceli, qudi
da sxva. TiToeulma gundma unda moifiqros
mocemuli sagnis `istoria”, sad Seiqmna is; arsebo-
bis ra gza gaiara; rogor wyvets arsebobas; rom
SeeZlos, ras ifiqrebda da igrZnobda?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
103
VI
7-10 wuTis Semdeg ewyoba prezentaciebi.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimd-
inareobis dros?
• mogewonaT erTad Seqmnili
Txzuleba?
• gaiTvaliswina Tqveni
mosazreba gundis yvela
wevrma?
4. savarjiSo: `wignis
kiTxva”
/ixileT II Sexvedris
instruqcia./
5. savarjiSo: `jados-
nuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruq-
cia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `didi jadosnuri qudi”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• bunebasTan, erTmaneTTan kavSiris damyareba.
instruqcia:
treneri mTel jgufs oTaxis SuagulSi
ayenebs da sTxovs yvelas, daxuWon
Tvalebi da aZlevs Semdeg instruq-
cias: `warmoidgineT, rom Cven
vdgavarT didi jadosnuri
qudis qveS, yvelas didi qudi
`gvaxuravs”. warmoidgineT,
rom Cven yvelani spiloebad
`gadaviqeciT”. gaaxileT
Tvalebi da moiqeciT ise,
rogorc spiloebi iqce-
vian.” jgufis wevrebi
Tvalebs axelen da ganasax-
iereben spiloebs.
savarjiSos dasrulebis
Semdeg, jgufis wevrebi
uziareben erTmaneTs
STabeWdilebebs, mosazrebebs,
gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
104
savarjiSoebi
VII
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
2. savarjiSo: `jadosnuri joxi”
mizani:
• gadmocemis unaris ganviTareba;
• fantaziis, mexsierebis ganviTareba.
masala: feradi qaRaldebi, feradi bafTebi,
joxebi, fanqrebi, flomasterebi, webo.
instruqcia:
treneri jgufs aZlevs saWiro masalas,
riTac maT unda gaakeTon jadosnuri joxebi.
Semdeg, bavSvebi individualurad muSaoben da
awyoben namuSevrebis prezentacias.
savarjiSos bolos, treneri bavSvebs sTxovs,
gaixsenon is zRaprebi, romlebSic jadosnuri joxi
an jadoqaria naxsenebi.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
3. savarjiSo: `Cemi ojaxi”
mizani:
• mivceT bavSvebs SesaZlebloba, ukeT gaicnon
erTmaneTi;
• mivceT bavSvebs SesaZlebloba, ilaparakon axlo-
beli, sayvareli adamianebis Sesaxeb, ufro
gaixsnan.
masala: furclebi, feradi fanqrebi an flo-
masterebi.
instruqcia:
“dRes Cven visaubrebT Cveni ojaxebis Sesaxeb.
daxateT Tqveni ojaxebi, ojaxis wevrebi. (10 wT-is
Semdeg) saTiTaod miakariT Tqveni naxatebi ise,
rom suraTebs Soris adgili darCes da gamocalke-
vebulad iyos.”
amis Semdeg, treneri sTxovs TiToeul
bavSvs, aCvenos Tavisi naxati da moyves sakuTari
ojaxis Sesaxeb. bavSvebs moyola rom gauad-
vildeT, SeiZleba Semdegi SekiTxvebiT mivex-
maroT:
— dediserTa xar?
— gyavs bebia _ babua? SenTan erTad cxov-
roben?
— vin cxovrobs erT mSobelTan?
— vis hyavs gacilebuli mSoblebi?
— vis hyavs da-Zma?
amis Semdeg, treneri saubrobs ojaxis
yoveli wevris mniSvnelobaze, ojaxze, cdilobs
agrZnobinos bavSvebs, rom isini mniSvnelovanni
arian TavianTi ojaxebisaTvis.
SekiTxvebi:
• ratom aris SenTvis Seni ojaxi mniSvnelovani?
• rogor icxovrebdi, ojaxi rom ar gyoloda?
• sad cxovroben bavSvebi, romlebsac ojaxebi ar
hyavT?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
105
• yofila SemTxveva, rom Zalian mognatrebia Seni
ojaxi?
• odesme gdomebia, rom gyoloda ufro meti da-
Zma?
• ra aris Sens ojaxSi iseTi, riTac Sen amayob?
• ra aqvs Sens ojaxs gansakuTrebuli?
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
4. savarjiSo: `emocia” /mimika/
mizani:
• emociis gamoxatva;
• sxva adamianebis emociebis gamocnoba.
masala: patara furclebi, romlebzec
Camowerilia emociebis da sxeulis im nawilebis
dasaxeleba, romlebiTac bavSvebma unda gamoxaton
emociebi.
warwerebi baraTze
sixaruli _ piri gabrazeba _ xelebi
sevda _ xelebi gakvirveba _ Tvalebi
SiSi _ fexebi siamaye _ zurgi
dardi _ mxrebi siyvaruli _ saxe
siZulvili _ Tvalebi kmayofileba _ zurgi
bedniereba _ saxe sixaruli _ xelebi
aRSfoTeba _ saxe simpaTia _ Tvalebi
kmayofileba _ mTeli sxeuli
instruqcia:
treneri arigebs patara furclebs, romle-
bzec Camowerilia emociebis da sxeulis im nawile-
bis dasaxeleba, romlebiTac unda gamoixatos emo-
cia da sTxovs TiToeul bavSvs, baraTze aRniSnuli
emocia miTiTebuli sxeulis nawiliT ganasax-
ieros. bavSvebi rigrigobiT gamoxataven emociebs,
danarCenebi ki, cdiloben mis gamocnobas.
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra mogewonaT?
• ra ufro gagiWirdaT: emociis gamoxatva, Tu
gamocnoba?
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `bunebis nawili”
mizani:
• gare samyaros Secnoba;
• sakuTari Tavis ukeT Secnoba.
instruqcia:
dasxediT wreSi moxerxebulad... daxuWeT
Tvalebi... CaisunTqeT samjer Rrmad...
warmoidgineT, rom Tqven xarT sadRac bunebaSi.
106
savarjiSoebi
VIII
kargad daakvirdiT Tqvens irgvliv arsebul
bunebas, rogoria igi? bunebis romel nawilad
isurvebdiT yofnas? ratom?
dafiqrdiT, kargad daakvirdiT Tqvens
arCevans da CaibeWdeT cnobierebaSi. daimaxsovreT,
ratom airCieT mainc da mainc es.
axla dabrundiT ukan, realobaSi. gaizmoreT,
jer daWimeT, Semdeg ki moaduneT kunTebi...
Tvalebi gaaxileT.
SekiTxvebi:
• bunebis romeli nawili iyaviT?
• rogor grZnobdiT Tavs?
• ar mogewonaT?
• iyo iseTi ram am savarjiSoSi, rac ar
mogewonaT?
• ratom airCieT bunebis es nawili?
2. savarjiSo: `orni erTi fanqriT”
mizani:
• araverbaluri komunikaciis swavleba;
• araverbalurad, SeTanxmebiT moqmede-
bis unaris ganviTareba.
masala: TiTo wyvilisaTvis erTi
didi furceli (3), erTi feradi fanqari
an flomasteri.
instruqcia;
~gadaiTvaleT pirvel-meoreze,
pirveli da meore dawyvildiT. Tqvens
win dadeT didi furceli. TiTo wyvili TiTo jgu-
fia, romelmac erTi suraTi unda daxatos. jgufis
orma wevrma erTdroulad, erTi fanqriT
(flomasteriT) unda xatos da Tan mkacrad daicvas
instruqcia: ar unda ilaparakos. vinc daarRvevs
instruqcias, wyvets TamaSs. drodadro, imis
gasagebad, Tu ras grZnobs, ras ganicdis Tqveni
mewyvile, TvalebSi SexedeT, daakvirdiT mas. Tu
erTmaneTs kargad gaugebT, savarjiSos Sesruleba
gagiadvildebaT.
Tqven geZlevaT 5 wuTi.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
107
savarjiSos dasrulebis Semdeg, gTxovT, yve-
las aCvenoT naxatebi.”
SekiTxvebi:
• Zneli iyo erTad xatva?
• Tqven da Tqvenma mewyvilem SeZeliT erTad
moqmedeba?
• Zneli iyo imis moTmena, rom Tqveni moxazuloba
icvleboda da fanqari (flomasteri) ise ar
moZraobda, rogorc Tqven gindodaT?
3. savarjiSo: `veZeb mSvidobas”
mizani:
• mizanswrafvisa da ndobis swavleba.
instruqcia:
treneri gjufs wreSi ayenebs da sTxovs,
daxuWon Tvalebi. treneri usityvod, xelis
SexebiT, agrZnobinebs erT-erT maTgans, rom is
`mSvidobaa”. Semdeg yvela bavSvi iwyebs
TvaldaxuWuli siaruls. bavSvebi dadian da eZeben
`mSvidobas”. xelis Sexebis SemTxvevaSi,
kiTxuloben: `mSvidoba” xar? Tu `mSvidoba” ar
aris, maSin unda upasuxos: `ara”, xolo Tu
`mSvidobaa” _ unda gaCumdes. bavSvs SeuZlia gaaxi-
los Tvalebi mxolod maSin, rodesac yvela
`mSvidobas” miagnebs.amis Semdeg, yvela SeSdeba.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wevrebi
uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosazre-
bebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
4. savarjiSo: `sarke”
mizani;
• dakvirvebis gavarjiSeba;
• sxva adamianis mimikis, manerebis ukeT Secnoba.
instruqcia:
“daiyaviT wyvilebad. TiToeul wyvilSi erTi
Seasrulebs wamyvanis rols, meore ki _ misi
anareklis (sarkis). dadeqiT erTmaneTis pirispir
da TvalebSi SexedeT erTmaneTs. wamyvani iwyebs
108
savarjiSoebi
xelebiT, fexebiT, TaviT, taniT nel moZraobebs.
misi mewyvile, sarkis anareklis msgavsad, imeorebs
mis yvela moZraobas, mimikas (2-3wuTi). jer erTia
wamyvani, Semdeg ki _ meore. Semdeg wyvilebi
cdiloben, imoZraon erTdroulad, sinqronulad.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia. SekiTxvebi:
• rogor grZnobdiT Tavs savarjiSos pirveli,
meore, mesame nawilis Sesrulebis dros?
• ra gagiWirdaT am savarjiSos Sesrulebis dros?
5. savarjiSo: `safexurebi” /wignis kiTxva/
/ixileT III Sexvedris instruqcia./
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `SeubRvire!”
mizani:
• bavSvebis daaxloeba, gantvirTva da gaxaliseba.
instruqcia:
treneri jgufs wreSi ayenebs da aZlevs bav-
Svebs Semdeg instruqcias: ~modundiT. axla, uec-
rad dadeqiT gabrazebuli adamianis pozaSi da Se-
ubRvireT erTmaneTs. remodenime wamis Semdeg, isev
modundiT. isev dadeqiT gabrazebuli adamianis
pozaSi da SeubRvireT erTmaneTs da ase Semdeg.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
2. savarjiSo: `gafuWebuli telefoni”
mizani:
• dakvirvebis, yuradRebis gavarjiSeba;
• azrovnebis unaris ganviTareba.
instruqcia:
bavSvebi sxedan wreSi. treneri pirvel bavSvs
yurSi eubneba winadadebas: `vardisferi daTunias
dabadebis dReze movida sami cisferi spilo da er-
Ti mwvane maimuni,” an _ `ezoSi ijda 5 patara bayayi
da Woraobda amindze.” bavSvebma rigrigobiT, yur-
Si CurCuliT, unda gadascen winadadeba gverdze
mjdoms. bolo moTamaSe xmamaRla ambobs winadade-
bas. bolos treneri sawinaaRmdego Tanmimdevro-
biT ekiTxeba bavSvebs gagonil winadadebas da da-
maxinjebis gzas uCvenebs jgufs.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
109
IX
3. savarjiSo: `sicili akrZalulia”
mizani:
• emociurad agznebuli bavSvebis damSvideba;
• yuradRebis koncentraciis xelSewyoba.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi svams. msurveli (erT-
erTi bavSvi) dgeba wris SuagulSi da xdeba wamyva-
ni. is irCevs erT bavSvs da cdilobs mis gacinebas.
miznis misaRwevad mas SeuZlia yvela xerxs mimar-
Tos, magram ekrZaleba xmis amoReba da Sexeba.
TiToeuli wamyvani erTi wuTis ganmavlobaSi
cdilobs amorCeuli Tanajgufelis gacinebas. Tu
man mizans ver miaRwia, mis adgils sxva bavSvi ikavebs.
im SemTxvevaSi, Tu bavSvs gaecineba, maSin wamy-
vans ucvlis adgils (funqcias).
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• savarjiSos Sesrulebis dros, ram SegiSalaT
xeli?
• ra mogewonaT? _ an ar mogewonaT?
4. savarjiSo: `anekdotebi da sasacilo isto-
riebi”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba, fantaziis da mexsierebis
ganviTareba.
instruqcia:
treneri sTxovs bavSvebs, gaixsenon sasacilo
istoriebi, anekdotebi, romlebic an gaugiaT an
TviTon gadaxdomiaT Tavs (2 wuTi). Semdeg, jgufis
wevrebi rigrigobiT yvebian. monawileobs yvela.
5. savarjiSo: `wignis kiTxva”
/ixileT II Sexvedris instruqcia./
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo; `amindis prognozi”
mizani:
• sakuTari gancdebis, emociebis gaziarebis
swavleba;
• bavSvebisaTvis imis gagebineba, rom maTac aqvT
marto yofnis ufleba. masala: furclebi da
feradi fanqrebi an flomasterebi.
instruqcia:
“xandaxan, TiToeul Cvengans unda marto dar-
Cena, ganmartoeba. es SeiZleba moxdes maSin, rode-
sac cud xasiaTze varT, cudi amindia, gamouZinar-
ni an daRlilebi varT, raRacam gagvifuWa xasiaTi.
Tu aseT mdgomareobaSi xarT, SegiZliaT Cven,
jgufis wevrebs, trenerebs es gagvagebinoT, gvag-
110
savarjiSoebi
X
rZnobinoT. Tqven SegiZliaT yvelas dagvanaxoT,
rom gindaT marto yofna.
es SegiZliaT ase gaakeToT: aiReT furceli
da feradi fanqrebi an flomasterebi, daxateT
Tqveni xasiaTis Sesaferisi suraTi, romlis saxel-
wodebac iqneba _ `amindis prognozi”. yvelaze kar-
gad guneba-ganwyobilebis Cveneba `amindis”
daxatviTaa SesaZlebeli.
Tu cud xasiaTze iyaviT da cota xanSi guneba
gamogiswordaT, daxateT axali suraTi da yvelas
SegvatyobineT, rom Tqven ukeT xarT.”
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra gagiWirdaT?
• rogor fiqrobT, gamoiyenebT am savarjiSos
saxlSi, skolaSi, Cvens momaval Sexvedrebze?
2. savarjiSo: `jadosnuri baliSi”
mizani:
• bavSvebs eZlevaT SesaZlebloba, gamoTqvan
sakuTari survilebi;
• iswavlon aqtiuri mosmena;
• gamoxaton da igrZnon Tanadgoma da TanagrZnoba.
masala: patara baliSi, romelzec bavSvi
SeZlebs dajdomas.
instruqcia:
,,dasxediT wreSi. SuaSi devs `jadosnuri bali-
Si”, romelzec SegiZliaT dasxdeT da mogviyveT sa-
kuTari survilebis, an TqvenTvis yvelaze mniSvnelo-
vani ramis Sesaxeb. is, vinc ijdeba SuaSi, baliSze,
moyolas iwyebs sityvebiT: `me minda, rom...” yvela da-
narCeni yuradRebiT usmens. mTxrobeli Tavisi saT-
qmelis dasrulebis Semdeg, irCevs momdevno mona-
wiles da gadascems mas baliSs. savarjiSo dasrulde-
ba mas Semdeg, rac yvela iqneba mTxrobelis rolSi.”
SekiTxvebi:
• yvela monawiles usmendiT?
• rodesac Tqven sxvas usmendiT, axali survili
xom ar gagCeniaT?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
111
• ras grZnobdiT, rodesac `jadosnur baliSze”
ijeqiT da yvebodiT Tqvens ambebs?
• gaqvT iseTi survili, romlis Sesrulebac aq
myof bavSvebs an trenerebs SeuZliaT?
3. savarjiSo: `mesame zedmetia”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• seriozuli savarjiSos Semdeg, jdomisagan
daRlili bavSvebis aqtiuri dasveneba.
instruqcia:
`dawyvildiT. mewyvileebma erTmaneTs xelka-
vi gaukeTeT (TiToeulma marjvena mxridan).
dadeqiT ise, rom sapirispiro mimarTulebiT
iyurebodeT. 2 monawile ganmartoebiT dgas da
maTgan erTi unda gaiqces, meorem ki misi daWera
scados (“iWers”). Tqven wyvilebs Soris unda
irbinoT. rodesac gaqceuli daWeris saSiSroebas
igrZnobs, SeuZlia romelime wyvils SeuerTdes,
gaukeTos xelkavi. maSin mesame zedmeti
aRmoCndeba, is unda gamoexsnas dawyvilebulebs da
gaiqces. daWeris SemTxvevaSi, rolebi Seicvleba.”
4. savarjiSo: `keTili survilebis burTi”
mizani:
• vaswavloT bavSvebs, keTili survilebis, erTma-
neTis mimarT keTilganwyobis gamoxatva.
instruqcia:
`dadeqiT wreSi. TiToeulma Tqvenganma,
burTTan erTad, romelime Tanajgufels keTili
survilebic unda gaugzavnos. jgufis arc erTi
wevri ar unda darCes keTili survilebisa da mis-
dami siyvarulis gamoxatvis gareSe.”
trenerma unda miaqcios yuradReba, rom
yvela bavSvs TiTojer miuvides burTi.
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
6. speqtaklisaTvis mzadeba.
bavSvebs vTxovT, moZebnon is zRaprebi, rom-
lebic moswonT, uyvarT da romelTa mixedviT
SesaZlebeli iqneba meTeqvsmete Sexvedraze (axali
wlisTvis) speqtaklis dadgma.
Sexvedra
1. savarjiSo: `sasiamovno survilebis
estafeta”
mizani:
• aqtiuri mosmenis swavleba;
• dadebiT saqcielze da emociebze koncentrireba.
masala: CogburTis burTi.
112
savarjiSoebi
XI
instruqcia:
treneri bavSvebs svams wreSi da aZlevs Semdeg
instruqcias: `TiToeulma survilisamebr, unda
gviambos, Tu ra SeemTxva am bolo drois (bolo
kviris) manZilze sasiamovno. mTxrobels xelSi
uWiravs burTi, danarCenebi yuradRebiT usmenen.
pirveli bavSvis gamosvlis dasrulebis Semdeg,
burTi gadaecema sxva bavSvs.”
trenerma yuradReba unda miaqcios, rom
yvela bavSvma miiRos monawileoba da gaacnos
jgufs Tavisi sasiamovno mogonebebi.
damxmare SekiTxvebi:
• bolo dros yvelaze ufro vin gagaxaraT?
• bolos visgan moismineT saintereso ambavi?
• bolo dros ra problemis mogvareba SeZeliT?
• am kviris manZilze vin gaaxareT?
2. savarjioSo: `Cemi arCevani”
mizani:
• konfliqturi adamianis problemebis gaanalize-
ba;
• adamianebs Soris harmoniuli urTierTobebis
Camoyalibebis gaanalizeba.
masala: furclebi, feradi fanqrebi an flo-
masterebi da patara furclebi, romlebzec daxat-
uli unda iyos momRimari, gabrazebuli da
neitraluri gamometyvelebis mqone saxeebi.
instruqcia:
treneri jgufs sTxovs, daxaton 2 suraTi:
pirvelze avdari unda iyos daxatuli, meoreze _
dari. suraTebis daxatvis Semdeg, treneri sTxovs
bavSvebs, TiToeul suraTs miakran 3 patara fur-
clidan, romlebzec daxatulia momRimari,
gabrazebuli da neitraluri saxeebi, erT-erTi.
Semdeg jgufis yvela wevrma unda moawyos
prezentacia da axsnas, ratom daakra Tavis naxats
esa Tu is furceli.
bolos, treneri dafaze, erTmaneTis qvemoT,
xatavs 3 (momRimari, gabrazebuli da neitraluri)
saxes da sTxovs bavSvebs, Tqvan Tu ra emociuri
mdgomareoba aqvT im momentSi.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
3. savarjiSo: `ipove Seni vaSli”
mizani:
• yuradRebis, mexsierebis ganviTareba;
• bavSvebis garToba da erTmaneTTan dkavSireba.
masala: kalaTa, 10-12 vaSli.
instruqcia:
treneri urigebs bavSvebs TiTo vaSls, rome-
lic maT unda `Seiswavlon” da daimaxsovron. Sem-
deg yvela debs Tavis vaSls saerTo kalaTaSi. tre-
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
113
neri urevs vaSlebs, ris Semdegac bavSvebma unda
ipovon TavianTi vaSlebi da SeuZliaT SeWamon igi.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
4. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `moulodneli suraTebi”
mizani:
• vaswavloT bavSvebs TanamSromloba, erTmaneTis
azris gaTvaliswineba;
• mivceT bavSvebs TviTgamoxatvis saSualeba
xatvis meSveobiT.
masala: saRebavebi, funjebi, flomasterebi,
fanqrebi, formatis furclebi.
instruqcia:
bavSvebi sxdebian iatakze formatis garSemo
da treneri aZlevs Temas, mag., `bedniereba”,
`skola”. yvelas saTiTaod eZleva saSualeba dax-
atos 2 wuTis ganmavlobaSi. yoveli momdevno
bavSvi agrZelebs suraTis xatvas.
SekiTxvebi:
• risi daxatva gindodaT?
• gamogividaT, rac gindodaT?
• rogor grZnobdiT Tavs, rodesac Tqveni suraTi
gadaasxvafera momdevno monawilem?
• mogewonaT Tu ara saerTo namuSevari?
2. savarjiSo: `xilis salaTi”
mizani:
• yuradRebis ganviTareba;
• baSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
wreSi, romelsac aklia erTi skami, sxedan bav-
Svebi. treneri CamoaTvlevinebs bavSvebs: mango, ba-
nani, ananasi, kivi. bavSvebma unda daimaxsovron is
xili, romelic xvdaT wilad. Semdeg, treneri asax-
elebs romelime xils, magaliTad, kivi. is bavSvebi,
romlebic arian `kivi”, unda adgnen da swrafad ga-
cvalon adgilebi. treneri cdilobs daikavos Ta-
visufali adgili da fexze darCenili bavSvi xdeba
wamyvani. Tu wamyvani daiZaxebs _ `xilis salaTi”,
yvela unda wamodges da gacvalos adgilebi.
3. savarjiSo: `safexurebi” /wignis kiTxva/
/ixileT III Sexvedris instruqcia./
4. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
114
savarjiSoebi
XII
5. saaxalwlo piesis repeticia.
Tu bavSvebma ver moifiqres scenari, maSin
treneri TviTon awvdis savaraudo scenarebs da
jgufis wevrebi irCeven erT-erTs. SeiZleba
daidgas sulxan-saba orbelianis igav-arakebis
mixedviT speqtakli. (“Zala erTobaSia”, `Zunwi da
oqro”, `eniT dakodili”, `qurdi mkeravi” da sxva).
yvela bavSvs unda hqondes SerCeuli roli da mon-
awileobdes speqtaklSi.
Sexvedra
1. savarjiSo: `buneba”
mizani:
• sakuTari Tavis ukeT Secnoba;
• bunebisa da cxovelebis gacnoba da Seyvareba.
masala; cxovelebis suraTebi, furclebi,
kalmistrebi da formatze Camowerili `kri-
teriumebis” CamonaTvali.
instruqcia;
treneri iatakze mofantavs suraTebs da
bavSvebs sTxovs, amoarCion erTi suraTi
Semdegi kriteriumebis mixedviT (erTi
cxoveli 2 an 3 bavSvmac SeiZleba amoarCios):
_ mogwons
_ xasiaTiT ggavs
_ ginda misi cxovrebiT icxovro
_ ginda daexmaro
_ mas awuxebs...
_ suraTi erT SemTxvevas gagonebs
_ sxva...
jgufis wevrebs suraTis amorCevis Semdeg,
eZlevaT 10 wuTi, raTa furclebze Camoweron is
argumentebi, ris gamoc amoarCies maT es cxoveli.
Semdeg, ewyoba Canawerebis prezentaciebi,
mosazrebebis gacvla.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
115
XIII
2. savarjiSo: `buSti”
mizani:
• vaswavloT bavSvebs TanamSromlobiT,
gaerTianebuli ZalebiT saerTo miznis
miRweva.
masala: gasaberi buSti.
instruqcia:
treneri yofs bavSvebs 3-4 kacian gundebad da
aZlevs Semdeg instruqcias: `TiToeul gundma
xeliT Sexebis gareSe, erTad, sulis SeberviT,
buSti daniSnul adgilamde unda miitanos. mogebu-
li iqneba is gundi, romelic mocemul davalebas
yvelaze swrafad Seasrulebs.”
SekiTxvebi:
• ram SegiSalaT xeli?
• ra mogewonaT?
• ras grZnobdiT davalebis Sesrulebis dros?
3. savarjiSo: `trio”
mizani:
• vaswavloT bavSvebs sakuTari qcevis sxva
bavSvebis qmedebasTan sinqronizireba.
instruqcia:
treneri jgufidan gamoyofs 3 msurvels,
romelsac miscems Semdeg instruqcias: `dadeqiT
mxardamxar. SuaSi mdgomma yuTSi Cadgas fexebi
(marjvena _ marjvenaSi, marcxena _ marcxenaSi).
gverdiT mdgomni aseve TiTo fexs dgamT yuTebSi.
marjvniv mdgomi yuTSi marcxena fexs dgams, mar-
cxniv mdgomi _ marjvenas. gundis samive wevri erT
mwkrivSi unda idges. axla ecadeT, samivem erTad
ramdenime nabiji gadadgaT. SegiZliaT erTmaneTs
xeli CakidoT, an mxarze daadoT.”
savarjiSos warmatebiT Sesrulebis Semdeg,
trenerma TamaSSi jgufis sxva wevrebic unda
CarTos. 5-6 wuTis Semdeg, SeiZleba monawileebs
rolebi SevucvaloT.
SekiTxvebi:
• mogewonaT es savarjiSo (TamaSi)?
• yvelaze ufro ra gagiWirdaT?
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
116
savarjiSoebi
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
4. savarjiSo: `niRabi”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• sakuTari Tavis warmoCenis swavleba.
masala: feradi furclebi, makratlebi, webo,
feradi fanqrebi, brWyvialebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs ferad furclebs,
makratlebs, webos, ferad fanqrebs, brWyvialebs
da aZlevs Semdeg davalebas: `TiToeulma bavSvma
gaakeTos misTvis sasurveli niRabi (mag., gvirgvini,
mze, cxovelebi da a. S.).
Semdeg, TiToeuli bavSvi warmoadgens Tavis
niRabs, auxsnis jgufs, Tu ras gulisxmobda _ ra
an vin warmoadgina da ratom (prezentacia).”
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra ar mogewonaT?
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
5. savarjiSo: `sanTlis Caqroba”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• bavSvebis aqtiuri dasveneba.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi ayenebs. wamyvanis
(treneris) taSis Semokvraze, `sanTlebi” inTebian
_ bavSvebi xelebs maRla sweven da `alis” msgavsad
aTrToleben, amoZraveben. treneris Zlier `sulis
Sebervaze”, sanTlebi `qrebian” _ xelebi dabla
eSveba da patarebi welSi ixrebian. taSis
Semokvraze kvlav `inTebian”. SeiZleba bavSvebma
`sanTlis” `anTeba” da `Caqroba” verbalurad
gaaformon.
SeiZleba Seicvalos niSnis micemis (taSis
Semokvra) tempi (siCqare) an rigiToba (zedized
orjer `ainTos” an `Caqres” `torti”).
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT am TamaSSi?
• ra gagiWirdaT?
6. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `siamis tyupebi”
mizani:
• bavSvebSi nebisyofis gamomuSaveba;
• TanamSromlobis swavleba.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
117
XIV
masala: Txeli Tavsafari, furclebi, feradi
fanqrebi an flomasterebi. instruqcia:
treneri bavSvebs awyvilebs da aZlevs Semdeg
instruqcias: `wyvilebs SeuZliaT wris SigniT
dasxdnen da daxaton suraTi, magram instruqciis
mkacri dacviT. am TamaSSi mTavaria, wyvilebma
erTad imoqmedon, erTmaneTs daexmaron, rogorc
erTma admianma _ ise imoqmedon. erTma, romelsac
Tvalebs avuxvevT, unda daxatos, mewyvile ki misi
`Tvalebi” iqneba da ukarnaxebs saiTken, rogor gax-
azos, miawvdis fanqars, magram TviTon ara aqvs
xatvis ufleba. maT 3 wuTis ganmavlobaSi unda dax-
aton suraTi. jgufis danarCeni wevrebi Cumad,
yuradRebiT uyureben. xmis amoRebis ufleba arc
wreSi myof wyvils aqvs. mogebulia is jgufi visac
yvelaze lamazi suraTi gamouva.
SekiTxvebi:
• ramdenad mogewonaT erToblivi naxati?
• ra gagiWirdaT yvelaze metad?
• ra aris TanamSromlobis upirvelesi piroba?
• rogor ggoniaT, SeZeliT mewyvilesTan
TanamSromloba?
2. savarjiSo: `palma _ spilo”
mizani:
• yuradRebis ganviTareba;
• bavSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
bavSvebi dgebian wreSi da iTvlian 1-2-3-ze.
ro-desac treneri ambobs _ `palma”, yvela me-2-e
xdeba `palma” da xelebs zeviT swevs, xolo pirveli
da mesame `totebi” xdebian (pirveli _ zeviT da
marcxniv swevs xelebs, mesame _ zeviT da marjv-
niv). rodesac treneri ambobs `spilo”, meoreebi
Tavebs xrian win da xelebiT xorTums akeTeben,
pirveli da mesame ki spilos yurebi iqnebian (pirve-
li _ marcxena yurs akeTebs, mesame _ marjvenas).
3. savarjiSo: `sayvareli savarjiSo”
mizani:
• mexsierebis gavarjiSeba;
• bavSvebis gaxaliseba.
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, gaixsenon
savarjiSoebi, romlebic wlis ganmavlobaSi
gaiares da amoarCion erT-erTi. treneri jgufs
aZlevs saSualebas, gaixsenon amorCeuli
savarjiSos instruqcia da Seasrulon is.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
4. savarjiSo: `wignis kiTxva”
/ixileT II Sexvedris instruqcia./
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
118
savarjiSoebi
Sexvedra
1. savarjiSo: `diriJori”
mizani:
• jgufSi erTsulovnebis Camoyalibeba;
• erTmaneTze dakvirvebis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufis or wevrs sTxovs, gavides
oTaxidan, danarCenebs ki aZlevs Semdeg instruq-
cias: `erT-erTi, msurveli, iqneba `diriJori”,
romelic marTavs jgufs. is nel moZraobebs unda
akeTebdes, romelsac danarCenebi gaimeoreben.
garedan Semosuli jgufis wevrebi _ `gamomcnobe-
bi”, unda mixvdnen, Tu romelia `diriJori.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
2. savarjiSo: `daumTavrebeli winadadebebi”
mizani:
• mivceT bavSvebs saSualeba, CauRrmavdnen
sxvadasxva emociur mdgomareobas;
• uaryofiTi emociebisagan gantvirTvis alter-
natiuli gzebis Zieba.
masala: baraTebi daumTavrebeli
winadadebebiT.
instruqcia:
treneri xmamaRla kiTxulobs daumTavrebel
winadadebebs da wreSi, rigrigobiT, sTxovs
bavSvebs, daasrulon winadadebebi.
• me momwons . . .
• Cemi sayvareli saqmianoba aris . . .
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
119
XV
• me mixaria, roca . . .
• Cemi sayvareli feria . . .
• Tu raRac kargad gamomivida . . .
• Tu mowyenili var . . .
• Tu CemiT vinme aRfrTovanda . . .
• Tu ara maqvs raimes gakeTebis survili . . .
• Tu raRacis meSinia . . .
• me vamayob . . .
• Cemi sayvareli saWmelia . . .
• aTi wlis Semdeg . . .
• me vapireb . . .
• yvelaze metad me minda, rom . . .
• Cemi momavali specialobaa . . .
• amqveynad yvelaze lamazia . . .
• saSinlad vbrazdebi, roca . . .
• xuTi wlis Semdeg me . . .
• CemTvis yvelaze Znelia . . .
• Zalian mwyins, roca . . .
• Cemi sayvareli cxovelia . . .
• me visveneb, roca . . .
• Cemi sayvareli weliwadis droa . . .
• roca wvims, me . . .
• zafxulSi me . . .
• saqarTvelo CemTvis aris . . .
• am Sexvedrebze me . . .
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
3. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ixileT I Sexvedris instruqcia./
4. piesis bolo repeticia.
Sexvedra
1. speqtakli
2. kostiumirebuli karnavali
3. ganvlili Sexvedrebis gaxseneba
4. zeimi
120
savarjiSoebi
XVI
Sexvedra
1. savarjiSo: `ganvlili Tvis Sefaseba da
momavali gegmebis gacnoba”
mizani:
• wina Sexvedrebis gaxseneba;
• dadebiTi emociebis gaRviveba;
•ganvlili savarjiSoebis gaxseneba.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi svams da esaubreba maT
ganvlil Tveze:
_ rogor SexvdiT axal wels?
_ rogor gaatareT ardadegebi?
_ am drois manZilze Tqvens cxovrebaSi ra
moxda mniSvnelovani?
amis Semdeg, treneri sTxovs jgufs, ganvlili
Sexvedrebis gaxsenebas. igi ekiTxeba maT:
— ra dagamaxsovrdaT wina Sexvedrebidan?
— ra ar mogewonaT wina SexvedrebSi?
— ra mogewonaT wina SexvedrebSi?
— risi gameoreba an damateba gsurT momaval
Sexvedrebze?
— ra mogcaT Cvenma Sexvedrebma iseTi, rac
manamde ar icodiT?
— ras moeliT Cveni axali Sexvedrebisagan?
2. savarjiSo: `movZebno Cemi msgavsi”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba;
• jgufis Sekvra.
masala: ferad patara furclebze /romlebic
SeiZleba miwebdes tansacmelze/ daxatuli wyvil-
wyvili simboluri naxatebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs ferad patara fur-
clebs da aZlevs Semdeg instruqcias: `oTaxSi
iareT da moZebneT Tqveni Tanatoli, romelsac
Tqvennairi naxati aqvs mikruli gulze.”
3. savarjiSo: ~agresiis Secvla”
mizani:
• agresiuli qcevis uaryofiTi mxareebis analizi;
• sakuTari emociebis moTokvis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufs yofs 3 gundad da aZlevs Sem-
deg instruqcias: `savarjiSos dros xmis amoReba da
laparaki ar SeiZleba, I gundis wevrebi iqnebian `ar-
qiteqtorebi”, II _ `koreqtorebi”, III _ `qandakeba”.
`arqiteqtorebi” unda Seecadon, usityvod Seqmnan
_ gamoZerwon III gundis wevrebisagan `qandakeba” _
agresiuli adamiani. II gundis wevrebma, anu `koreq-
torebma”, unda gadaakeTon es qandakeba ise, rom is
aRar iyos agresiuli. gundebi rigrigobiT asrule-
ben davalebas, danarCenebi Cumad uyureben maT.”
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
121
I etapi
I
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra gagiWirdaT?
• rTuli iyo `arqiteqtoris”, /“koreqtoris” an
`qandakebis”/ rolis Sesruleba?
• ras gvaswavlis es savarjiSo?
4. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
mizani:
• aqtiuri mosmenis swavleba;
• vaCvenoT bavSvebs, rom rigrigobiT saubari
exmarebaT maT, Tavi yuradRebis centrSi
igrZnon.
masala: nebismieri mikrofoni (saTamaSo,
Zveli, an TviTnakeTi).
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs,
dasxdnen wreSi, awvdis `ja-
dosnur mikrofons” jgufis
yvela wevrs da usvams SekiT-
xvebs:
— ra mogewonaT
dRevandel Sexvedraze?
— ra ar mogewonaT?
_ romeli savarjiSo
mogewonaT da gindaT, rom
gavimeoroT Semdeg
Sexvedrebze?
_ Tqveni azriT, romeli savarjiSos
Sesruleba SeiZleba Tqvens TanatolebTan erTad
ezoSi, skolaSi, saxlSi?
mikrofoni SeiZleba gamoviyenoT sxvadasxva
situaciaSi: rodesac bavSvi aZlevs instruqcias
klass, mReris, yveba raime sasacilos an saintere-
sos, agreTve, mas SeuZlia Tqvas, ra uxaria dRes,
rogor xasiaTzea da rogori iyo dRevandeli dila
saxlSi da a.S.
Sexvedra
1. savarjiSo: ~roboti~
mizani:
• sakuTari Tavis ukeT Secnobis swavleba;
• sakuTari dadebiTi da uaryofiTi mxareebis
danaxvis swavleba.
masala: furclebi da kalmistrebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs, daweron qvemoT
aRwerili situaciidan SesaZlo gamosavali. is
ukiTxavs jgufs: `warmoidgine, rom erTma
SeSlilma profesorma Seqmna roboti, romelic
Seni zusti aslia. mas aqvs Sennairi kani, Tma,
Tvalebis feri da a.S. robotSi Cadebulia Cipi,
romlis mexsierebaSi Setanilia mTeli is codna da
gamocdileba, rac Sen dagigrovda dabadebidan
122
savarjiSoebi
II
dRemde. mas aqvs pretenzia, daikavos Seni adgili
ojaxSi, skolaSi da TanatolTa wreSi...”
Semdeg, treneri ekiTxeba bavSvebs: _ “ras
moimoqmedebdi imisaTvis, rom Seni mSoblebi, mego-
brebi da Tanatolebi migexvedrebina, rom adamiani
`Sen xar”, is ki mxolod robotia?
_ ra gamocdas mouwyobdi robots saxlSi,
skolaSi, ezoSi?
gaiTvaliswineT: kiTxvebze swori da araswori
pasuxebi ar arsebobs!”
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ra daskvna SeiZleba gavakeToT am savarjiSos
safuZvelze?
2. savarjiSo: ~agresiuli qceva”
mizani:
• qcevis mizezebis dadgenis swavleba;
• rogorc sakuTari, aseve sxva adamianis agresiuli
qcevebis analizis swavleba.
masala: fanqrebi da saxatavi furclebi.
instruqcia:
treneri gonebrivi ieriSis saSualebiT,
bavSvebs sTxovs, aRweron agresiuli adamiani: ras
akeTebs, rogor gamoiyureba is.
Semdeg, sTxovs maT, furclebze damoweron
`recepti”, romlis mixedviTac SeiZleba agresiuli
bavSvis gamovlena.
mag., Sekruli kopebi, win gaweuli muStebi,
yvirili, sisastike da a.S.
agresiis gare gamovlinebebis garCevis
Semdeg, treneri svams Semdeg SekiTxvebs:
— ratom xdeba adamiani agresiuli?
— ra aris,Seni azriT, agresiuloba?
— Sen rodis avlen agresias?
— aq, Sexvedrebze, xSirad xvdebi agresiul
qcevas?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
123
— ratom cdiloben ufrosebic da bavSvebic
sxva adamianebis damcirebas?
— rogor iqceva msxverpli, dazaralebuli,
ras grZnobs is?
bolos, jgufis wevrebma Tabaxis furclebi
vertikaluri xaziT Suaze unda gayon. marjvena
mxares maT unda daweron, Tu rogor avlenen mis
mimarT agresias /ufrosebi, bavSvebi/ da marcxena
mxares _ Tavad isini rogor avlenen agresias sxve-
bis /ufrosebis, Tanatolebis/ mimarT.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra gagiWirdaT?
3. savarjiSo: `mizezebis CamonaTvali”
mizani:
• situaciis analizis swavleba;
• sxva adamianebis qcevis, miznebis, saqcielis
motivis gagebis swavleba;
• azrovnebis ganviTareba.
instruqcia:
1-etapi
treneri aRwers romelime uCveulo situa-
cias da, gonebrivi ieriSis saSualebiT, bavSvebs
sTxovs, situaciis analizs: ratom moiqca esa Tu is
adamiani ase? riTi SeiZleba es situacia aixsnas?
ra amoZravebda TiToeul adamians? da a.S.
SesaZlo situaciebi:
a) erTma adamianma meores SekiTxvaze
moulodnelad uxeSad upasuxa;
b) bavSvma Tanaklasels telefoniT davaleba
hkiTxa, man ki Tanatols uxeSad upasuxa da yur-
mili daukida.
bavSvebis pasuxebs treneri dafaze wers (10
wuTi)
2-etapi
treneri jgufs 2 gundad yofs da urigebs wi-
naswar momzadebul, situaciebis Semcvel,
teqstebs.
SesaZlo situaciebi:
124
savarjiSoebi
a) gakveTilze maswavlebelma moswavle umniS-
vnelo Secdomis, uyuradRebobis an celqobis gamo
saSinlad galanZRa, uyvira da klasidan gaagdo.
b) saxlSi, gvian saRamos, bavSvi televizors
uyurebs. uecrad oTaxSi deda Semodis da mas
saSinlad ubrazdeba, uyviris da dasjiT daemuqra.
jgufebma, am situaciebis mixedviT, unda
moifiqron scenarebi da dadgan improvizirebuli
`speqtaklebi” /mosafiqreblad _ 10 wuTi,
speqtaklisaTvis 10 wuTi/.
3-etapi
TiToeuli `speqtaklis” Semdeg, treneri exma-
reba jgufs analizis gakeTebaSi da svams Semdeg Se-
kiTxvebs:
• ratom moiqca ufrosi /maswavlebeli, deda/ ase?
• rogori reaqcia eqneboda bavSvs maswavleblis,
dedis uxeS qcevaze?
• ratom moxda es?
• ra amoZravebda am situaciebSi TiToeul adami-
ans, ra undoda daemtkicebina?
• uneblied, spontanurad moxda yvelaferi, Tu
mosalodneli iyo, rom situacia ase
ganviTardeboda?
• rogor grZnobdi Tavs Seni rolis Sesrulebis
dros?
• ra SeiZleba SevcvaloT TiToeul scenarSi?
• Tqven rom ufrosi yofiliyaviT, rogor
moiqceodiT?
• ra unda gavakeToT, rom aseTi usiamovno situa-
ciebi Tavidan aviciloT?
4. savarjiSo: `keTilad ganwyobili xati”
mizani:
• dadebiTad ganwyobili adamiani warmodgena;
• rogorc sakuTari, aseve sxva adamianis qcevis
analizis swavleba.
masala: furclebi, fanqrebi.
instruqcis:
treneri jgufs sTxovs daxaton da
daaxasiaTon keTilad, dadebiTad ganwyobili
adamiani, bavSvi.
davalebis Sesrulebis Semdeg, bavSvebi
awyoben prezentaciebs. treneri agrovebs
bavSvebis naxatebs.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT an ar mogewonaT savarjiSos
Sesrulebis dros?
• rogori adamiani, bavSvi ufro mogwonT agre-
siuli Tu axla Tqvens mier Seqmnili?
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
125
III Sexvedra
1. savarjiSo: `megobris biografia”
mizani:
• sakuTari da sxva adamianis cxovrebis stilis,
wesis Sedareba;
• Tanatolis, romelsac megobrad miviCnevT, ukeT
Secnoba.
masala: patara furclebi, romlebzec
Camowerilia jgufis wevrebis saxelebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs urigebs (SemTxveviTi arCe-
viT) patara furclebs, romlebzec jgufis wevre-
bis saxelebia Camowerili. jgufis TiToeulma wev-
rma unda moyves im Tanatolis biografia, visi sax-
elic mas Sexvda. biografia treneris mier dafaze
Camowerili SekiTxvebis mixedviT unda dalagdes.
SekiTxvebi:
— asaki
— dabadebis TariRi
— garegnobis aRwera
— ojaxis wevrebi
— risi keTeba uyvars
— ra mogwons masSi yvelaze metad
— ra uyvars mas yvelaze metad
— rogori xasiaTi aqvs
Tu bavSvs romelime SekiTxvaze pasuxis gacema
ar SeuZlia an ar icis, SeuZlia jgufis sxva wevrebs
hkiTxos. jgufma ar icis vis biografias gadmos-
cems da maT unda gamoicnon, Tu vis Sesaxebaa
laparaki.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ra gaigeT axali megobrebis Sesaxeb?
2. savarjiSo: `bilikebi”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba.
masala: feradi Tokebi.
instruqcia:
treneri jgufs yofs or gundad. oTaxis mTel
sigrZeze, CaxlarTulad, feradi Tokebi ideba,
TiTo gundisTvis TiTo Tokia gamoyofili.
treneri Sejibrebas awyobs da erTdroulad ori
gundidan TiTo bavSvs uSvebs, romelmac swrafad
unda gairbinos `labirinTi”, ukan dabrundes da
Semdegs xeli Seaxos. mogebulia is gundi, romelic
ufro swrafi iqneba.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ra giSlidaT xels?
126
savarjiSoebi
III
3. savarjiSo: `sagnebis gamoyenebis
saSualebebi”
mizani:
• SemoqmedebiTi azrovnebis ganviTareba;
• fantaziis ganviTareba;
• audialuri aRqmis ganviTareba.
instruqcia:
treneri asaxelebs garkveul sagnebs. jgufis
wevrebma unda Tqvan, Tu rogor SeiZleba am sag-
nebis gamoyeneba. SeiZleba dasaxeldes yovlad ara-
standartuli variantebic, magram pasuxebi
realobas unda Seesabamebodes. bavSvebi individu-
alurad weren furclebze TavianT mosazrebebs.
trenerma yvela pasuxi dafaze unda
Camoweros. sagnis ganadgurebis an bar-
barosuli meTodebis dasaxeleba ar
SeiZleba.
sagnebis SesaZlo CamonaTvali:
_ muyaos yuTi
_ Tixis qoTani
_ xis ficari
_ plastmasis boTli /1,5 l./
_ fiala
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis
dros?
• ra gagiWirdaT?
• ras gvaswavlis es savarjiSo?
4. savarjiSo: `enciklopediis kiTxva
jgufebSi”
mizani:
• axali informaciis miReba;
• mexsierebis da azrovnebis ganviTareba.
masala: enciklopediis qseroaslebi /4 egzem-
plari/.
instruqcia:
I varianti:
treneri jgufs yofs 4 gundad da urigebs
erTi mTliani teqstis nawilebs. TiToeul gunds
evaleba Tavisi kuTvnili nawilis wakiTxva, azris
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
127
gamotana, damaxsovreba da sxva gundebisaTvis gac-
noba, moyola. treneri icavs gundebis muSaobis
Tanmimdevrobas ise, rom oTxive nawilisagan
mTliani teqsti gamovides.
II varianti:
treneri teqstis qseroasls yofs imden naw-
ilad, ramdeni bavSvicaa jgufSi da,
Tanmimdevrobis mixedviT, nomravs. yvela bavSvi
imaxsovrebs Tavis nawils da nomers. bolos,
treneri jgufis wevrebs wignidan mTlianad
ukiTxavs teqts.
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `radioTeatri”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• audialuri aRqmis ganviTareba.
instruqcia:
treneri jgufs yofs gundebad (5-6 bavSvi
TiTo gundSi) da aZlevs Semdeg instruqcias:
`erTma gundma unda moifiqros raime ambavi, siu-
jeti, romelic Semdeg sityvebis gareSe, sxvadasxva
xmebis (katis knavili, ZaRlis yefa, fexebis bakuni
da a.S.) da xmauris meSveobiT unda `moyves”. meore
gundma ki unda gamoicnos, Tu ras yvebian. is
bavSvebi, romlebic usmenen, unda isxdnen Cumad,
zurgiT, TvaldaxuWulni.”
SekiTxvebi:
• ra ufro mogewonaT: ambis mosmena Tu misi dadg-
ma?
• ra gagiWirdaT?
2. savarjiSo: `nafoti mdinareze”
mizani:
• ndobis, erTsulovnebis swavleba.
instruqcia:
treneri jgufs orad yofs da erTmaneTis
pirispir, or mwkrivad, ayenebs. mwkrivSi mdgomni
`mdinaris” rols asruleben da xelebi aqvT erTma-
neTisken gaSverili ise, rom TiTebiT erTmaneTs
exebian. erT-erTi bavSvi (msurveli) iqneba `nafo-
ti”. is Tvalebs xuWavs da survilisamebr moZraobs
or mwkrivs Soris, `mdinareze”. `mdinare” unda da-
exmaros `nafots”, swori mimarTulebiT bolomde
gavides. rodesac erTi `nafoti” `mdinareze” gada-
va, is `mdinaris” nawili xdeba, xolo `nafoti” _
jgufis sxva wevri (mag., mwkrivis I bavSvi). `nafo-
tis” rolSi yvela bavSvi unda iyos.
SekiTxvebi:
• ras grZnobdiT, rodesac `mdinare” iyaviT?
• ras grZnobdiT rodesac `nafoti” iyaviT?
128
savarjiSoebi
IV
• ra gagiWirdaT?
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ar mogewonaT?
3. savarjiSo: `safexurebi” /wignis kiTxva/
mizani:
• axali informaciis miReba;
• mexsierebis da azrovnebis ganviTareba.
masala: wigni _ `safexurebi”.
instruqcia:
treneri jgufs xmamaRla ukiTxavs wigns _ `sa-
fexurebi”, svams SekiTxvebs da, im SemTxvevaSi, Tu
bavSvebma ver upasuxes, wignidan ukiTxavs pasuxebs.
4. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
V Sexvedra
1. savarjiSo: `cxeli skami”
mizani:
• bavSvebis problemebis dadgena;
• muSaobaSi aqtiurad CarTvis swavleba.
instruqcia:
bavSvebi sxdebian wreSi. treneri maTTan
erTad arCevs Temas (megobroba, skola, ojaxi da a.
S.), romlis Sesaxebac isaubreben.
Semdeg, treneri aZlevs jgufs instruqcias:
`Tu ar eTanxmebiT mosazrebas, romelsac me
xmamaRla wagikiTxavT, adeqiT fexze da adgili
gaucvaleT im Tanatols, romelic agreTve
wamodga. im bavSvebma, romlebic ar eTanxmebian
treneris mier wakiTxuls, unda axsnan, ratom ar
eTanxmdebian. xolo, im SemTxvevaSi, Tu eTanxmebiT
mosazrebas, fexze ar dgebiT.”
I Tema: skola
1. me momwons Cemi skola.
2. me miyvars Cemi maswavlebeli /damrigebeli/.
3. me minda sxva skolaSi vswavlobde.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
129
V
4. bavSvebi unda swavlobdnen mxolod im sagnebs,
romlebic surT.
5. skolaSi unda iswavlebodes axali sagnebi.
6. bavSvs SeuZlia, survilis mixedviT iaros
skolaSi.
7. me davdivar skolaSi megobrebTan gasarTobad.
8. me davdivar skolaSi codnis misaRebad.
9. yvelam unda iaros skolaSi.
10. swavla fasiani unda iyos.
II Tema: megobroba
1. me bevri megobari myavs.
2. me kargi megobari ara myavs.
3. me kargi megobari var.
4. megobari yovelTvis dagexmareba siZneleebis
daZlevaSi.
5. namdvili megobari mxolod erTi SeiZleba
gyavdes.
6. me megobris gareSec SemiZlia cxovreba.
7. me SemiZlia davuTmo Cems megobars.
8. megobari SeZlebuli ojaxidan unda iyos.
9. me xSirad vicvli megobrebs.
10. gogoebma gogoebTan unda imegobron, biWebma _
biWebTan.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra gagiWirdaT?
• ra gaigeT axali megobrobis da skolis Sesaxeb?
• ra gaigeT saintereso megobrobis Sesaxeb?
2. savarjiSo: `mexsierebis cxrilebi”
mizani:
• xanmokle mexsierebis Semowmeba;
• xanmokle mexsierebis ganviTareba.
masala: dafa, carci, furclebi da
kalmistrebi.
instruqcia:
treneri winaswar momzadebul 8 an 10 cifrs
wers dafaze (areulad). bavSvebi 5 wamis
ganmavlobaSi akvirdebian dafas. Semdeg, treneri
Slis dafaze daweril cifrebs da 30 wamis Semdeg,
sTxovs jgufis wevrebs, daweron cifrebi im
TanmimdevrobiT furclebze, rogorc es dafaze
iyo mocemuli. (30 wami). Semowmebisas, mniSvneloba
aqvs rogorc Camowerili cifrebis raodenobas, ise
Tanmimdevrobasac.
savarjiSos II etapze treneri imeorebs yve-
lafers, erTi gamonaklisiT: is jgufs nela 2-jer
ukiTxavs cifrebs.
trenerma bavSvebs unda auxsnas, rom ramoden-
ime Secdomas TiTqmis yvela adamiani uSvebs.
ukeTesi iqneba, Tu am savarjiSos Sesrulebi-
sas, cifrebs vizualurad (da audialurad) ramden-
jerme mivawvdiT bavSvebs (sanam ar mobezrdebaT).
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT?
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ar mogewonaT?
130
savarjiSoebi
3. savarjiSo: `sakuTari Tavis pativiscema”
mizani:
• sakuTari Tavis Secnoba;
• sxva adamianebis qcevis, gancdebis, motivis
Secnobis swavleba;
• mieceT bavSvebs SesaZlebloba mniSvnelovan
pirovnebebad igrZnon Tavi.
instruqcia:
— rogor xvdebi, rom Sen vinmes marTla karg
biWad /gogod/ miaCnixar?
— SegiZlia gaixseno is dRe, rodesac Sen
Segaqes da `Zalian kargi biWi /gogo/” giwodes?
— SegiZlia daasaxelo is adamiani, romelsac
Sen saukeTeso adamianad miiCnev?
— ras grZnobs adamiani, romelic Tavs sul
damnaSaved Tvlis, hgonia, rom sul arasworad
iqceva?
amis Semdeg, treneri bavSvebs wreSi svams da
aZlevs instruqcias: `gaixsene ori adamiani,
romelic Tvlis, rom Sen saukeTeso,
gansakuTrebuli pirovneba xar; romelic gafasebs
da romelsac uyvarxar, uxaria Seni warmatebebi,
Sens gverdiT yofna; am adamianebma ician, rogori
yuradRebiani, keTili SegiZlia iyo...
dafiqrdi, ra SeiZleba girCion maT Sen?
moismine ras getyvian isini ... Tu iseTi adamiani,
visac Sen icnob da visac Sen gansakuTrebul
pirovnebad miaCnixar, ver gaixsene, maSin war-
moidgine vinme, visganac Sen yvelaze metad ginda
mxardaWera. dafiqrdi, rogori xar Sen misi azriT,
rogori damokidebuleba aqvs Sens mimarT...
axla, Tu SegiZliaT, naxatis saxiT an
werilobiT gadmoeciT is azrebi, rac am
savarjiSos Sesrulebis dros mogividaT.
•vis SeuZlia wagvikiTxos an gviTxras:
• ras grZnobda?
•ra suni scemda, ra SegrZnebebi hqonda?
• vin warmoidgina?
• ra SeiZleba urCios am adamianma mas?
• rogor SeiZleba adamianma agrZnobinos sxvas, rom
is misTvis gansakuTrebuli pirovnebaa da
pativs scems mas?”
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT?
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ar mogewonaT?
• SeiZleba im adamianma, visac Tqven pativs scemT,
romelic Tqven gansakuTrebul pirovnebad
migaCniaT, Secdoma dauSvas?
• bevr adamians, sWirdeba, rom is sxvebma
gansakuTrebul pirovnebad miiCnion?
• SeiZleba adamianma Tavisi Tavi warmoidginos
`gansakuTrebulad”?
• SeiZleba Tavi `gansakuTrebulad” warmovidgi-
noT da, amave dros, Secdomebi davuSvaT?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
131
4. savarjiSo: `enciklopediis kiTxva
jgufebSi”
/ix. III Sexvedris instruqcia./
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `gardasaxva”
mizani:
• warmosaxvis unaris gavarjiSeba;
•azris dalagebulad, dawyobilad gadmocemis
swavleba.
masala: patara furclebi, romlebzec
Camowerilia sagnebis dasaxeleba.
instruqcia:
jgufis wevrebi moxerxebulad sxdebian.
treneri bavSvebs urigebs patara furclebs, rom-
lebzec Camowerilia sagnebis dasaxeleba. bavSvebi
saTiTaod yvebian am sagnebis Sesaxeb. jgufis
wevrebma unda warmoidginon, rom isini is sagnebi
arian, romlebic baraTze dawerili SexvdaT da
unda isaubron am nivTis saxeliT: ra awuxebs am
sagans; ra axvevia gars; rogor cxovrobs; ra
uyvars; rogoria misi warsuli, momavali da a.S.
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT?
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ar mogewonaT?
• xom ar gsurdaT, sxva sagani yofiliyaviT?
2. savarjiSo: `saCuqari”
mizani:
• bavSvebis gaxaliseba da gantvirTva;
• fantaziis ganviTareba.
instruqcia:
treneri jgufs yofs wyvilebad da aZlevs
Semdeg instruqcias: `wyvilebi dadeqiT
erTmaneTis pirispir. aravis aqvs xmis amoRebis
132
savarjiSoebi
VI
ufleba. erTma Tavis mewyviles unda aCuqos
saCuqari (SefuTuli), meore unda mixvdes, ra aCuqa
mas pirvelma da mimikiT, JestebiT miaxvedros, Tu
ra aRmoaCina SefuTul yuTSi. mag., Tu sunamoa _
daisxas; saaTi xelze gaikeTos da a.S. Semdeg,
dasaCuqrebuli mewyvile Cuqnis saCuqars meores.
rodesac erTi wyvili asrulebs savarjiSos, danar-
Cenebi uyureben.”
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT?
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ar mogewonaT?
• ra ufro gesiamovnaT _ saCuqris miReba, Tu
Cuqeba?
3. savarjiSo: `ra iqneboda
rom...”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• bavSvebis interesebis dadgena.
masala: furclebi, feradi fan-
qrebi an flomasterebi.
instruqcia:
treneri bavSvebs aZlevs Semdeg
instruqcias: `dafiqrdiT, ra iqnebo-
da, rom;
... Tqven gepovaT jadosnuri lam-
pari?
... Tqven yofiliyaviT imdeni wlis, ramdenisac
gindaT?
... gafreniliyaviT mfrinavi xaliCiT? sad
gafrindebodiT?
... gadaqceuliyaviT sxva adamianad? vin
iqnebodiT?
moifiqreT da daxateT an dawereT
SekiTxvebze pasuxebi.”
umjobesia, rom trenerma jgufs
TanmimdevrobiT miawodos winadadebebi.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
133
SekiTxvebi:
• mogewonaT, rac warmoidgineT?
• ra mogewonaT yvelaze metad?
• aris iseTi ram, rac ar mogewonaT?
• Tu ar xarT kmayofili, ras SecvlidiT Tqvens
mier warmodgenil suraTSi?
• rogor grZnobdiT Tavs instruqciis mocemis
dros da savarjiSos dasrulebis Semdeg?
4. savarjiSo: `safexurebi” /wignis kiTxva/
/ix. VI Sexvedris instruqcia./
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
VII Sexvedra
1. savarjiSo: `rolebis gaTamaSeba”
mizani:
• problemis dasmis, gaazrebisa da gamosavlis pov-
nis swavleba.
intsruqcia:
treneri jgufs yofs 2-3 gundad. treneri bav-
Svebs aZlevs Semdeg instruqcias: `Tqven unda gai-
TamaSoT mokle speqtakli _ `pikniki tyeSi”, sadac
yuradReba unda miaqcioT garemos dabinZurebis
problemas. 10 wuTis ganmavlobaSi gundebma SegiZ-
liaT moifiqroT scenari, airCioT rekviziti da
gainawiloT rolebi. Semdeg, TiToeuli gundi war-
moadgens speqtakls danarCenebi ki mayureblis
rolSi iqnebian.”
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. imdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
1. SegxvedriT aseTi situacia realur
cxovrebaSi?
2. riTi SeiZleba aixsnas brakonierebis qmede-
ba da SeiZleba Tu ara maTi gamarTleba?
3. Tqven rom gqondeT Zalaufleba, ras,
moimoqmedebdiT maTi qmedebis aRsakveTad?
2. savarjiSo: `intonaciiT gamoxatuli emo-
cia”
mizani:
• xmis tembris mixedviT adamianis emociis gamoc-
nobis swavleba;
• yuradRebiT mosmenisa da dakvirvebis swavleba;
•uaryofiTi emociebisagan ganTavisufleba.
instruqcia:
`warmoidgineT, rom mTeli klasi sxva
samyaroSi aRmoCnda, sadac laparakoben mxolod
xmovnebiT. aq mcxovrebni sakuTar azrebs, emociebs
am xmovnebis gansxvavebuli warmoTqmiT
gamoTqvamen.
134
savarjiSoebi
VII
ecadeT, gadmosceT, rogor gamoxataven isini,
rom bednierebi arian. miTxariT `bednieri” aaaa,
`bednieri” eeeee, iiii, uuuu, oooo...”
trenerma unda akontrolos, rom yvela bavSvi
monawileobdes am savarjiSos SesrulebaSi. man, ag-
reTve, bavSvebs unda gamoaxatinos sxva grZnobebic:
brazi, SiSi, siyvaruli, siamaye, cnobismoyvareoba.
amis Semdeg, trenerma bavSvebs yuradReba
unda miaqcevinos imaze, Tu rogor ecvleba adami-
ans gansxvavebuli emociebis gamoxatvis dros
sxeulis moZraoba, mimika, poza, xmis tembri...
treneri awyvilebs bavSvebs da sTxovs
wyvilebs, 3 wuTis ganmavlobaSi isaubron da Tan
yuradRebiT daakvirdnen erTmaneTs.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra gagiadvildaT?
• ra gagiZneldaT?
• romeli emociis gamoxatva iyo TqvenTvis yvelaze
rTuli?
• akvirdebodiT Tqveni mewyvilis intonacias, raTa
amogecnoT misi emocia?
• mosmena ufro gagiadvildaT Tu gamoxatva?
• risTvisaa saWiro emocia, grZnoba?
• xom ar gaqvT Tqveni sakuTari `kanoni”, `eSmakoba”
emociis gamoxatvisa?
3. savarjiSo: `enciklopediis kiTxva
jgufebSi”
/ix. III Sexvedris instruqcia./
4. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `ai, rogori var me!”
mizani:
• sakuTari Tavis Secnoba;
• sakuTari Tavis jgufis wevrebis winaSe wardgena;
• jgufis wevrebis ukeT gacnoba.
masala: anketebi.
instruqcia:
treneri urigebs bavSvebs anketebs da aZlevs
Semdeg instruqcias: `SeacvseT anketebi (romelic
`megobrobis dRiurs” mogvagonebs). aseve,
SegiZliaT Tqvens Sesaxeb daumatoT informacia,
romlis Sesabamisi grafac anketaSi ar aris da
Tqven ki mniSvnelovnad migaCniaT.”
anketis Sevsebis Semdeg, bavSvebi (visac
survili aqvs) xmamaRla kiTxuloben pasuxebs. jgu-
fis danarCeni wevrebi yuradRebiT usmenen; maT
aseve, SeuZliaT momxsenebels SekiTxvebi dausvan.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
135
VIII
136
savarjiSoebi
a n k e t a
1. me mqvia ———————————————————————————————————————————
2. me var————————————wlis
3. me maqvs———————————————————feris Tvalebi
4. me maqvs———————————————————feris Tmebi
5. me vcxovrob—————————————————————————————————————————
6. Cemi ojaxis wevrebi arian——————————————————————————————--————
7. Cemi sayvareli saWmelia————————————————————————————————-———
8. Cemi sayvareli feria—————————————————————————————————--———
9. Cemi sayvareli cxovelia———————————————————————————————————
10. Cemi sayvareli wignia——————————————————————————————————--—
11. Cemi sayvareli filmia————————————————————————————————-———
12. Cemi sayvareli TamaSia————————————————————————————————-———
13. me miyvars CemSi———————————————————————————————————————
14. Cems uaxloes megobars hqvia————————————————————————————-—-———
15. yvelaze ukeT me gamomdis——————————————————————————————————
—__————————————————————————————————————————keTeba
16. qveyana, romelic minda movinaxulo, aris——————————————————————----———
17. Cemi mizania—————————————————————————————————————-———
18. me yvelaze ufro minda———————————————————————————————————
——————————————————————————————————————————————
19. ——————————————————————————————————————————————
———————————————————————————————————————_____——
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT?
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ar mogewonaT?
• ra gaigeT axali Tqveni megobrebis Sesaxeb?
• romel SekiTxvaze pasuxis gacema gagiWirdaT yve-
laze ufro?
2. savarjiSo: `msgavseba da gansxvaveba”
mizani:
• jgufis wevrebis ukeT Secnoba da daaxloeba.
instruqcia:
treneri bavSvebs aZlevs Semdeg instruqcias:
`imoZraveT oTaxSi qaoturad, Tavisuflad da
daakvirdiT erTmaneTs, moZebneT iseTi adamiani,
romelic, Tqveni azriT, Zalian gansxvavdeba
Tqvengan. Tqven SeiZleba gansxvavdebodeT
erTmaneTisagan garegnuli niSnebiT, xasiaTiT an
guneba-ganwyobilebiT. rodesac mewyviles ipoviT,
gaesaubreT erTmaneTs _ ratom airCieT
erTmaneTi, ra gansxvavebuli niSnebi gaqvT orives.
gansxvavebis dadgenis Semdeg, unda ipovoT msgav-
sebac.”
amis Semdeg, bavSvebi isev qaoturad agrZe-
leben oTaxSi siaruls da eZeben msgavs adamians.
mewyvilis povnis Semdeg, isini jer saerTo, msgavs
Tvisebebs eZeben, Semdeg ki gansxvavebuls.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. imdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT?
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ar mogewonaT?
• ra gaigeT axali Tqveni megobrebis Sesaxeb?
• ras grZnobdiT TanatolTan msgavsebis da gansx-
vavebis povnis dros?
3. savarjiSo: `safexurebi” /wignis kiTxva/
/ix. IV Sexvedris instruqcia./
4. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `muyaos koSki”
mizani:
• TanamSromlobis swavleba;
• damoukideblad gadawyvetilebis miRebis da
gamosavlis povnis swavleba.
masala: muyaos feradi furclebi, skoCi,
webo, makratlebi.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
137
IX
instruqcia:
es savarjiSo SeiZleba Sesruldes verbalu-
rad da araverbalurad.
araverbaluri:
treneri jgufs yofs 3-4 gundad da urigebs
maT Tanabari raodenobiT ferad furclebs
skoCebs, webos, makratlebs. bavSvebma 10 wuTis
ganmavlobaSi, xmis amouReblad, unda aaSenon
koSki, romelic rac SeiZleba maRali da lamazi
unda iyos.
SekiTxvebi:
• geyoT Tu ara asaSeneblad dro?
• rogor muSaobda gundi?
• vin daiwyo Tqvens gundSi mSenebloba?
• yvelam miiRo monawileoba?
• rogor agebinebdiT erTmaneTs?
• Tqven jgufs exmarebodiT Tu xels uSlidiT?
• ras SecvlidiT?
2. savarjiSo: `daumTavrebeli istoria”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• TanamSromlobis swavleba;
• inteleqtualuri resursebis gamoyenebis
swavleba.
masala: nebismieri martivi ambis an zRapris
dasawyisi, furclebi, kalmistrebi (mag., Zmebi
grimebis zRapari `mela da cxeni“).
instruqcia:
treneri jgufs yofs sam an oTx gundad da
aZlevs Semdeg instruqcias: `yuradRebiT mousmi-
neT moTxrobis (zRapris) dasawyiss, Tqven unda da-
asruloT is. gundebSi moilaparakeT da saerTo
gadawyvetileba miiReT, SeTanxmdiT, rogor daas-
rulebT ambavs. 10 wuTis Semdeg, xmamaRla unda
waikiTxoT Tqvens mier SeTxzuli dasasruli.”
prezentaciis Semdeg, treneri xmamaRla
kiTxulobs moTxrobis dasasruls wignidan.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
138
savarjiSoebi
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. imdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• mogewonaT Tqvens mier erToblivad Seqmnili
moTxrobis dasasruli?
3. savarjiSo: `moZebne, ra aklia!”
mizani:
• yuradRebis da mexsierebis gavarjiSeba.
masala: furceli, kalmistari, saTamaSo,
saSleli, fanqari, saTleli da sxva.
instruqcia:
treneri wreSi svams bavSvebs, SuaSi alagebs
sxvadasxva nivTebs. erT-erT msurvels sTxovs,
daimaxsovros sad da ra nivTi devs. 1 wuTis
Semdeg, bavSvi unda Sebrundes, zurgi Seaqcios
wres. trenerma ki unda Secvalos nivTebis gan-
lageba da raodenoba, ris Semdegac, bavSvma unda
gamoicnos, ra Secvala trenerma.
SesaZlebelia am savarjiSos meore variantis
Catarebac. trenerma SeiZleba mTel jgufs aCvenos
dawyobili nivTebi da sTxovos, daimaxsovron sad
ra nivTi devs. nivTebis Secvlis Semdeg, bavSvebma
individualurad unda daweron, Tu ra Secvala
trenerma.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. imdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis
dros?
4. savarjiSo: `enciklopediis kiTxva
jgufebSi”
/ix. III Sexvedris instruqcia./
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `Woraoba”
mizani:
• informaciis damaxinjebis gzebis Cveneba;
• aqtiuri mosmenis swavleba.
masala: moTxroba:
“patara biWs hyavda Savi knuti, magram is
patara ZaRlze ocnebobda, romelTanac iTamaSebda
da imegobrebda. imdenad didi iyo biWis es
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
139
X
survili, rom mSoblebma erT mSvenier dRes mas pa-
tara, TeTri, yavisfer- laqebiani kavkasiuri na-
gazis lekvi uyides, im pirobiT, rom lekvs TviTon
mouvlida. ZaRlTan TamaSi Zalian saxaliso iyo,
magram movla bevrad ufro Zneli aRmoCnda... biWs
aviwydeboda an sulac ezareboda misi kveba da
gaseirneba. mSoblebi, bunebrivia, ukmayofiloni
iyvnen. ukmayofilo iyo ZaRlic. erT mSvenier
dRes, quCaSi gasuli ZaRli Sin aRar
dabrunebula. knutic masTan
erTad gaeqca biWs.”
instruqcia:
jgufis wevrebidan
erTi moxalise rCeba
oTaxSi, danarCenebi ki
droebiT gadian. tre-
neri mas aseT in-
struqcias aZlevs:
`yuradRebiT moismine
moTxroba, romelsac
me wagikiTxav. Sen ar
gaqvs dazustebis,
SekiTxvebis dasmis ufleba.
rac dagamaxsovrdeba, mouyevi
Semosul bavSvebs. Seecade,
aRidgino, rac SeiZleba meti detali. amis
Semdeg, unda gaCumde, mousmino yvelas, magram xma
ar unda amoiRo, ar unda Seasworo da komentari ar
unda gaakeTo.”
amis Semdeg, jgufis wevrebi rig-rigobiT
Semodian oTaxSi, ismenen moTxrobas da Semdeg,
komentaris gareSe, axalSemosul bavSvs uyvebian.
oTaxSi Semosuli bavSvi, oTaxSive rCeba, is ismens
jgufis momdevno wevris monayols, magram
aranairi komentaris gakeTeba, SeniSvnis micema an
Sesworeba, mas ar SeuZlia.
savarjiSos bolos, treneri jgufs
ukiTxavs moTxrobas da svams Semdeg
SekiTxvebs:
— ra viswavleT am sa-
varjiSos meSveobiT?
— rogor ggoniaT,
ra unda gakeTebuliyo
imisaTvis, rom informa-
cia ar damaxinjebu-
liyo?
amis Semdeg, trene-
ri bavSvebs uxsnis,
rogor SeiZleba informa-
ciis damaxinjeba, saidan
warmoiSoba Worebi.
savarjiSos dasrulebis
Semdeg, jgufis wevrebi uziareben
erTmaneTs STabeWdilebebs, mosazrebebs,
gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
140
savarjiSoebi
2. savarjiSo: `Tojinebis Teatri”
mizani:
• eqspresiuli unar-Cvevebis ganviTareba;
• sakuTari da sxva adamianis emociebis Secnobis
swavleba;
•fantaziis ganviTareba.
masala: wynari musika dabal xmaze.
instruqcia:
treneri bavSvebs sTxovs patara scenaris _
`Tojinebis maRazia”, dadgmas. yvela xdeba Tojina,
dgeba maRaziaSi. `gamyidveli” _ treneri, rTavs
musikas da yvela `Tojina” `cocxldeba” da iwyebs
moZraobas, cekvas. rogorc ki musika Cerdeba,
`Tojinebic” Cerdebian.
Semdeg, treneri awyvilebs bavSvebs. maTgan
erTi, iqneba `Tojina”, xolo meore _ `meTojine”.
treneri iZaxebs `meTojineebs” saTiTaod da Cumad
eubneba, Tu ras unda gamoxatavdes misi `Tojina”
(xelebi, fexebi, piri, mxrebi da a.S.). Semdeg,
`meTojineebi” ubrundebian TavianT `Tojinebs” da
davalebis Sesrulebas iwyeben (xmis amouReblad).
rodesac yvela daasrulebs dakisrebul davale-
bas, treneri ekiTxeba `Tojinebs”, Tu ras gamox-
ataven isini. Semdeg bavSvebi cvlian rolebs.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ufro mogewonaT, `Tojinis” rolSi yofna, Tu
`meTojines”?
3. savarjiSo: `msgavsi xmebi”
mizani:
• yuradRebis koncentraciis swavleba;
• TanamSromlobis swavleba;
• bavSvebis gaxaliseba da gantvirTva.
instruqcia:
treneri jgufs yofs wyvilebad. wyvilebi
irCeven romelime xmas, mag., miau, SS-SS da a.S.
Semdeg, yvela xuWavs Tvals. TvaldaxuWul
bavSvebs treneri qaoturad ayenebs oTaxSi. niSnis
micemis Semdeg, bavSvebi iwyeben oTaxSi moZraobas
da winaswarmofiqrebuli xmis gamocemas. maTi miza-
nia, mewyvilis povna. rogorc ki bavSvebi ipovian
mewyviles, xels hkideben da Cumad, TvaldaxuWuli,
gaunZrevlad, dgebian manam, sanam oTaxSi siCume ar
Camovardeba.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• gagiWirdaT Tqveni mewyvilis povna?
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
141
4. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `deteqtivi” /sad var?/
mizani:
• audialuri smenis ganviTareba;
•vizualuri mexsierebis ganviTareba;
• sivrcis SegrZnebis ganviTareba;
• yuradRebis koncentrirebis swavleba.
masala: Tvalis asaxvevi.
instruqcia:
treneri irCevs `deteqtivs” (msurvels) da
Tvals uxvevs, raTa `mxolod yurebiT xedavdes”.
trenerma Tvalaxveuli bavSvi oTaxis kuTxeSi unda
daayenos, jgufis danarCenma wevrebma oTaxSi adg-
ilebi unda Seicvalon. Semdeg, treneri jgufs aZ-
levs Semdeg instruqcias: `deteqtivi’ asaxelebs
erT-erT bavSvs, romelmac xmauris gamowveviT
(araverbalurad, mag., bakuniT, kakuniT, taSiT...)
unda Seatyobinos Tavisi adgilsamyofeli. `deteq-
tivma” yuradRebiT unda mousminos da xelis gaSve-
riT miuTiTos dasaxelebuli bavSvis adgili. da-
narCenebi Cumad unda iyvnen da xeli ar SeuSalon
~deteqtivs”.
am savarjiSos II variantis mixedviT, Tvalax-
veulma `deteqtivma” amorCeuli bavSvi xmauris
mixedviT unda ipovos da xeliT Seexos mas.
Semdeg, `deteqtivis” adgils sxva bavSvi ika-
vebs da a. S.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ufro mogewonaT: `deteqtivis” rolSi yofna,
Tu sapovneli adamianis?
• SeZeliT Tu ara, daxuWuli TvalebiT Cveni
oTaxis warmodgena?
• SegiZliaT, TvaldaxuWulma warmoidginoT esa Tu
is adgili?
• rogori `deteqtivi” xarT?
2. savarjiSo: `3 cxoveli”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• TviTgamoxatvis swavleba;
• sxva adamianebis emociebis Secnobis swavleba.
masala: furceli, feradi fanqrebi an flo-
masterebi, dafa da carci.
instruqcia:
treneri jgufs aZlevs instruqcias:
`yuradRebiT daakvirdiT dafas da upasuxeT
142
savarjiSoebi
XI
SekiTxvebs. furclebi gayaviT sam nawilad,
daawereT SekiTxvis nomeri, daxateT Sesabamisi
pasuxi da miawereT, vin gamosaxeT suraTze:
sakuTari Tavi, sayvareli adamiani Tu adamiani,
romelic ar giyvarT /survilisamebr/.
SekiTxvebi:
1) Sen rom cxovelad gadaiqce, romeli cxo-
veli iqnebodi?
2) Sen rom SesaZlebloba
gqondes, sayvarel ada-
mians romel cxovelad
gadaaqcevdi?
3) im adamians
_ romelic ar
giyvars?”
bolos,
ewyoba
suraTebis pre-
zentacia da
visac survili
aqvs, yveba, Tu vin
daxata da ratom.
savarjiSos das-
rulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeW-
dilebebs, mosazrebebs, gancdebs, emociebs.
mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• mogewonaT adamianebis cxovelebad gadaqceva?
• ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• romeli adamianis warmodgena gagiWirdaT yve-
laze metad?
3. savarjiSo: `problemuri
kvanZi”
mizani:
• problemis
damoukideblad
gadaWris
swavleba;
• bavSvebis gax-
aliseba da
gantvirTva.
instruq-
cia:
erT-erTi
bavSvi gadis
oTaxidan,
danarCenebs ki treneri
aZlevs Semdeg instruqcias:
`Tqven unda magrad CakidoT
erTmaneTs xelebi da gaakeToT rTuli `kvanZi”,
gadaixlarToT erTmaneTSi. Semosulma ki unda
daSalos es `kvanZi” ise, rom xelebi aravis gaeSvas.”
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
143
treneri Semosul bavSvsac acnobs instruqcias.
laparakis ufleba mxolod `kvanZis” damSlel
Semosul bavSvs aqvs.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra mogewonaT?
• rTuli iyo `kvanZis” daSla?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
4. savarjiSo: `enciklopediis kiTxva
jgufebSi”
/ix. III Sexvedris instuqcia./
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instuqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `moulodneli werili”
mizani:
•fantaziis ganviTareba;
• bavSvebis gaxaliseba;
masala: furceli da kalmistari.
instruqcia:
treneri jgufis wevrebs urigebs Tabaxis
furclebs, kalmebs da aZlevs Semdeg instruqcias:
`moifiqreT da dawereT erTi winadadeba, romelic
Cems mier dasmul SekiTxvas upasuxebs, gadakeceT
ise, rom aravin waikiTxos da Tqvens marjvniv
mjdom bavSvs gadaeciT. unda vecadoT, rom bolos
saintereso, sasacilo moTxroba gamovides.” jgu-
fis yvela wevrma erTdroulad unda weros da erT
SekiTxvas upasuxos. rodesac jgufis wevrebi
yvela SekiTxvas pasuxs gascemen, treneri bavSvebs
sTxovs, gaSalon furclebi da xmamaRla waikiTxon.
bavSvebi Semdegi SekiTxvebis mixedviT weren:
_ vin?
_ sad?
_ rodis?
_ visTan erTad?
_ ras akeTebda?
_ riT dasrulda?
SekiTxvebi:
• mogewonaT erTad Seqmnili moTxroba /leqsi/?
• ra ar mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
2. savarjiSo: `brma Cineli”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• jgufSi erTmaneTis ndobis swavleba;
144
savarjiSoebi
XII
• kinesTetikuri unar-Cvevebis ganviTareba;
• pasuxismgeblobis grZnobis ganviTareba.
instruqcia:
treneri jgufs yofs 2 gundad. TiTo gundidan
TiTo bavSvi gadis gareT. danarCenebma unda moifiq-
ron, sad SeiZleba moxvdes oTaxidan gasuli bavSvi.
mag., silamazis salonSi, stomatologiur klini-
kaSi... Semosul bavSvs treneri uxvevs Tvalebs, is
xdeba `brma Cinelebi” da bardeba gundebs. gundebma,
rigrigobiT, mowinaaRmdege gundis `brma Cinels”
unda Cautaron, xmis amouReblad, is procedurebi,
romelic Cafiqrebul dawesebulebaSi tardeba.
`brma Cinelma” ki unda gamoicnos, sad `imyofeba”.
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra mogewonaT?
• rTuli iyo `brma Cinelis” rolSi yofna?
• ras grZnobdiT savarjiSos mimdinareobis dros?
3. savarjiSo: `problemuri suraTis aRwera”
mizani:
• fantaziis gamovlena da ganviTareba;
• azrovnebis ganviTareba.
masala: foto an naxati suraTi /problemuri
siuJetiT/.
instruqcia:
treneri jgufs uCvenebs /Camoukidebs/
suraTs, dafaze wers SekiTxvebs da aZlevs Semdeg
instruqcias: `daakvirdiT suraTs, moifiqreT
suraTis mixedviT ambavi, moTxroba da dawereT.
dafaze Camowerilia is SekiTxvebi, rimlebic
dagexmarebaT:
• Tqveni azriT, ra xatia?
• ra problemas xedavT?
• ra moxda da ra moxdeba?
• ra emociebs gamoxataven suraTis gmirebi?...”
Tu romelime bavSvs survili eqneba, SeuZlia
jgufs xmamaRla waukiTxos sakuTari moTxroba.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ras grZnobdiT, rodesac fiqrobdiT suraTze
aRbeWdil adamianze?
• romeli bavSvis moTxroba mogewonaT yvelaze
metad? ratom?
4. savarjiSo: `safexurebi” /wignis kiTxva/
/ix. IV Sexvedris instruqcia./
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
145
Sexvedra
1. savarjiSo: `asociaciobana”
mizani:
• erTmaneTis ukeT Secnoba;
• simboluri azrovnebis unaris gavarjiSeba.
instruqcia:
jgufis wevrebi sxdebian wreSi. erTi moxalise
iqneba gamomcnobi, romelic oTaxidan gadis.
treneri darCenil bavSvebs aZlevs Semdeg instruq-
cias: `Tqven unda amoirCioT aq myofTagan erT-
erTi, romelic gamomcnobs ar ecodineba. gareT
gasuli bavSvi oTaxSi Semodis da SekiTxvebis
saSualebiT cdilobs Cafiqrebulis gamocnobas. is
yvelas rigrigobiT usvams Semdegi saxis SekiTxvebs:
— ra aminds gagonebs?
_ romel cxovels SegiZlia Seadaro?
— romel fers gagonebs?
— romel avejs SegiZlia Seadaro?
— romel mcenares SegiZlia Seadaro?
— romel saWmels (namcxvars) gagonebs?
— romel xils SegiZlia Seadaro?
— romeli wignis an kinos gmirs gagonebs? da
a. S.
jgufis wevrebma unda upasuxoT, ra asocia-
cia giCndebaT gamosacnob adamianTan dakav-
SirebiT. gamomcnobi pasuxebis mixedviT unda
mixvdes, vin Caifiqra jgufma. Tu Zalian gauWirda
gamomcnobs, is wagebuli rCeba da jgufi Cafiq-
rebuli bavSvis saxels eubneba mas.”
savarjiSo SeiZleba ramdenjerme iqnas gameo-
rebuli.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• iTamaSebT am savarjiSos momavalSi Tanatoleb-
Tan erTad?
2. savarjiSo: `gamarjoba” /intonacia/
mizani:
• gansxvavebuli emociebis gamoxatvis da amocno-
bis swavleba;
• gansxvavebuli intonaciebis gamoxatvis da amoc-
nobis swavleba.
masala: baraTebi, romlebzec aRniSnulia
sxvadasxva intonaciebi /dadebiTi da uaryofiTi/.
instruqcia:
jgufis wevrebs urigdebaT baraTebi, romle-
bzec aRniSnulia sxvadasxva intonaciebi
/dadebiTi da uaryofiTi/. bavSvebi wyvildebian
`dadebiTi” da `uaryofiTis” mixedviT. wyvilebi
saTiTaod gamodian da erTmaneTs esalmebian im
intonaciiT, romelic miTiTebulia maT baraTze,
erT-erTma mewyvilem ki unda gamoicnos intonacia.
dadebiTi intonacia: sixaruli, bedniereba, kma-
yofileba, siamaye, siyvaruli, kmayofileba, simpaTia.
146
savarjiSoebi
XIII
uaryofiTi intonacia: sevda, SiSi, dardi,
gakvirveba, gabrazeba, siZulvili, aRSfoTeba.
Semdeg, wyvilebi icvlebian: romelic
`dadebiTia”, is `uaryofiTi” xdeba da `uaryofiTi”
_ `dadebiTi”.
SekiTxvebi:
• ra mogewonaT?
• ra gagiWirdaT?
• ra ufro gagiWirdaT intonaciis gamoxatva, Tu
gamocnoba?
• romeli intonaciis gamoxatva iyo ufro rTuli
`uaryofiTis” Tu `dadebiTis”?
3. savarjiSo: `dabadebis dRe”
mizani:
• jgufSi ndobisa da TanamSromlobis swavleba;
• Jgufis wevrebis daaxloeba.
instruqcia:
treneri bavSvebs aZlevs Semdeg instruqcias:
`gTxovT daewyoT, usityvod Tqveni dabadebis
dReebis mixedviT: 1 ianvridan _ 31 dekembramde.
Semdeg, Tqven xmamaRla unda daasaxeloT Tqveni
dabadebis TariRebi da Tu mwkrivSi SecdomiT dgas
vinme, iqve unda SecvaloT adgilebi.”
bolos bavSvebi TanmimdevrobiT asaxeleben
dabadebis TariRebs.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
147
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis wev-
rebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, mosaz-
rebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
4. savarjiSo: `emociebis xatva”
mizani:
• emociebis Secnobis da gamoxatvis swavleba.
masala: furclebi, feradi farqrebi, an flo-
masterebi.
intsruqcia:
treneri bavSvebs aZlevs Semdeg instruqcias:
`gaixseneT, rodesac iyaviT saSinlad cud
xasiaTze, daTrgunuli, gabrazebuli. gaixseneT,
ras grZnobdiT maSin, ra emociebi gipyrobdaT, ra
azrebi gitrialebdaT TavSi. ecadeT, yvelaferi es
daxatoT, gadmoitanoT furcelze” (10wuTi).
“axla, gaixseneT, rodesac iyaviT Zalian bed-
nieri, gaxarebuli, kmayofili. gaixseneT maSin, ras
grZnobdiT, ra emociebi gipyrobdaT, ra azrebi
gitrialebdaT TavSi. ecadeT, yvelaferi es
daxatoT, gadmoitanoT furcelze” (10 wuTi).
savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgufis
wevrebi aCveneben TavianT naxatebs da uziareben
erTmaneTs STabeWdilebebs, mosazrebebs,
gancdebs, emociebs. mimdinareobs diskusia.
SekiTxvebi:
• ras grZnobdiT yovel emociaze dafiqrebis
dros?
• romeli emociis daxatva gagiWirdaT?
• ras grZnobT axla, savarjiSos dasrulebis
Semdeg?
5. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
XIV Sexvedra
1. savarjiSo: `werili sakuTar Tavs”
mizani:
• wina Sexvedrebis gaxseneba da analizi;
• trenerebis daxmarebiT, bavSvebs eZlevaT saSua-
leba analizi gaukeTon imas, Tu ra iswavles, ra
gaiges maTTvis saintereso da mniSvnelovani.
masala: furclebi, feradi fanqrebi, flomas-
terebi, kalmistrebi, webo, konvertebi.
instruqcia:
treneri urigebs bavSvebs furclebs, fan-
qrebs, flomasterebs, kalmistrebs, webos da
aZlevs maT Semdeg instruqcias: `Tqven unda
gaugzavnoT sakuTar Tavs misaloci baraTebi, rom-
lebic iqneba mxatvrulad gaformebuli da sadac
aRwerili iqneba, ra aRmoaCineT axali; ra
gancdebiT, rogorebi moxvediT pirvel Sexvedraze
da ras grZnobT axla; amCnevT raime cvlilebas
Tqvens TavSi?
148
savarjiSoebi
XIV
Semdeg, CadeT baraTebi konvertebSi da
gaugzavneT sakuTar Tavs, raTa ar dagvaviwydes
Cveni Sexvedrebi, savarjiSoebi da, rac mTavaria _
erTmaneTi.” savarjiSos dasrulebis Semdeg, jgu-
fis wevrebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs,
mosazrebebs, gancdebs, emociebs. mimdinareobs
diskusia.
2. savarjiSo: `Cemodnis Calageba”
mizani:
• optimizmis, momavalze dafiqrebis provocireba;
•jgufis wevrebis ukeT Secnoba;
• dadebiT Tvisebebze aqcentis gakeTeba.
instruqcia:
erTi bavSvi jdeba jgufTan zurgiT. treneri
aZlevs jgufs Semdeg instruqcias: `zurgiT mjdom
bavSvs /anu wamsvlels/ unda CavulagoT Cemodani.
oRond, am CemodanSi unda Calagdes ara
tansacmeli da sxva piradi nivTebi, aramed is
pirovnuli Tvisebebi, romlebic daexmareba mas
Semdgom cxovrebaSi.”
jgufma jer is dadebiTi Tvisebebi unda daasa-
xelos, rac marTla axasiaTebs konkretul bavSvs.
Semdeg is uaryofiTi an xelisSemSleli Tvisebebi,
romlebic umjobesia datovos da Tan ar waiRos,
radgan momavalSi cxovrebaSi ar gamoadgeba.
SekiTxvebi:
• ra gagiWirdaT?
• ra mogewonaT savarjiSos Sesrulebis dros?
• ra ar mogewonaT?
• ra ufro mogewonaT, rodesac Tqven ulagebdiT
Cemodans, Tu, rodesac Tqven gilagebdnen?
3. savarjiSo: `safexurebi” /wignis kixva/
/ix. IV Sexvedris instruqcia./
4. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `speqtaklis dadgma”
mizani:
• fantaziis ganviTareba;
• TanamSromlobis swavleba;
• inteleqtualuri resursebis gamoyenebis
swavleba.
masala: Teatraluri, xelze Camosacmeli
saTamaSoebi (jgufis wevrebis raodenobis
mixedviT), dafa, carci (flomasteri), flipCarti,
furclebi da kalmistrebi.
instruqcia:
I etapi:
treneri dafaze wers im gmirebis saxelebs,
romlebic saTamaSoebma unda ganasaxieron. (bavSve-
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
149
XV
bma winaswar ar unda icodnen saTamaSoebis arsebo-
bis Sesaxeb). saTamaSoebi mas winaswar aqvs SeZenili.
Semdeg, treneri bavSvebs speqtaklis Sesaxeb esaub-
reba. Semdeg, sTxovs jgufis wevrebs, saTiTaod
amoirCion, romeli rolis Sesrulebas isurveben.
II etapi:
treneri dafaze Camowers SekiTxvebs:
— sad SeiZleba Sexvdnen es gmirebi
erTmaneTs?
— ris Sesaxeb SeiZleba davdgaT speqtakli?
da a.S.
gonebrivi ieriSis saSualebiT, yvela pasuxi
flipCartze unda dafiqsirdes.
III etapi:
treneri bavSvebs sTxovs, erTad moifiqron
raime istoria (scenari) da daweron.
IV etepi:
jgufis wevrebma Txzulebis mixedviT
improvizirebuli speqtakli unda gaiTamaSon.
trenerma yuradRebiT unda mousminos bavSvebis
dialogebs, Caiweros da dasrulebis Semdeg, dau-
rigos yvela monawiles is replikebi da dialogebi,
romlebic, scenaris mixedviT, maTma gmirebma unda
warmoTqvan.
V etapi:
treneri yvela monawiles urigebs misi gmiris
Sesabamis saTamaSos. ewyoba speqtaklis repeticia.
SekiTxvebi
• mogewonaT speqtakli?
• ras grZnobdiT, rodesac arCevdiT Tqvens
rolebs, gmirebs?
• ras grZnobdiT, rodesac qmnidiT speqtaklis
scenars?
• mogewonaT Tqveni roli?
• ra gancda dageuflaT, rodesac saTamaSo gadmog-
ces?
2. savarjiSo: `jadosnuri mikrofoni”
/ix. I Sexvedris instruqcia./
Sexvedra
1. savarjiSo: `gmadlobT, mSvenieri
SexvedrebisaTvis”
mizani:
• madlierebis gamoxatvis swavleba.
instruqcia:
treneri bavSvebs wreSi ayenebs da aZlevs in-
struqcias: `axla Cven CavataroT erTi saintereso
rituali, romelic mogvcems saSualebas, yvelas
madloba gadavuxadoT saintereso SexvedrebisaT-
vis, mxardaWerisaTvis da siTbosaTvis. msurveli
dgeba wris SuagulSi, erT-erTi bavSvi midis mas-
Tan, xels arTmevs da eubneba Semdeg sityvebs: `gma-
dlobT, sasiamovno SexvedrebisaTvis!” oriveni,
150
savarjiSoebi
XVI
xelCakidebulni, wris centrSi rCebian. Semdeg, me-
same uaxlovdeba maT, xels arTmevs meore bavSvs da
eubneba: `gmadlobT, sasiamovno SexvedrebisaTvis!”
ase, wris SuaSi, gundi izrdeba, xolo wre ki mcird-
eba, wres trenerebi kraven.
savarjiSos bolos, yvela xelCakidebuli
unda iyos da yvelam erTmaneTs erTdroulad,
magrad xeli unda CamoarTvas.
2. savarjiSo: `formatze saerTo, jgufis
suraTis daxatva”
mizani:
• erTsulovnebis gamoxatvis swavleba.
masala: flipCarti da feradi fanqrebi, flo-
masterebi.
instruqcia:
treneri iatakze, Sua oTaxSi debs flipCarts
da flomasterebs, bavSvebs aZlevs Semdeg instruq-
cias: `daxateT erTad Cveni Sexvedrebis monawilee-
bi, jgufis wevrebi.”
3. savarjiSo: `werilebis, survilebis gadacema”
mizani:
•urTierTpativiscemis, siyvarulisa da madliere-
bis gamoxatvis swavleba;
• saubari exmareba bavSvebs, Tavi yuradRebis
centrSi, mniSvnelovan adamianebad igrZnon.
instruqcia:
treneri aZlevs jgufis TiToeul wevrs
instruqcias: `moifiqre, Sexvedris bolo dRes, ras
usurveb Sens Tanajgufelebs, Cven _ trenerebs,
NNRC-is _ im organizacias, romlis daxmarebiTac
moewyo es Sexvedrebi. dauwere yvelas patara wer-
ilebi, sadac Seni damokidebuleba iqneba
aRwerili. amiT Sen geZleva saSualeba, yvelas
gaatano is siTbo, romelic am ramdenime Tvis
ganmavlobaSi sufevda am oTaxSi” (10 wuTi).
bavSvebi rigrigobiT gadascemen erTmaneTs,
trenerebsa da stumrebs winaswar momzadebul weri-
lebs. jufis yvela wevri gamoTqvams sakuTar mosaz-
rebas Sexvedrebis da maTi organizatorebis Sesaxeb
da amJRavnebs Tavis damokidebulebas maT mimarT.
4. speqtakli.
5. zeimi.
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
151
• `travma da fsiqologiuri daxmareba”,
n. sarjvelaZe, z. beberaSvili, d. javaxiSvili,
n. maxaSvili. Tbilisi. 2002
• ”Êàê íàó÷èòü äåòåé ñîòðóäíè÷àòü?” — Ïñèõîëî-ãè÷åñêèå èãðû è óïðàæíåíèÿ, Ôîïåëü Ê., ×àñòü1,2,3,4. Ìîñêâà «ÃÅÍÅÇÈÑ» 2000
· Augusto Boal `Games for Actors and Non-Actors”. IIEdition. Routledge. London & New York, 2003.
bavSvebisaTvis SerCeuli literatura
• `msoflios udidesi saocrebani”,
gamomcemloba `globusi”, 2000
• `safexurebi” (t. I, II, III, IV),
gamomcemloba `grase”, 2000
• `sabavSvo enciklopedia”, bakur sulakauris
gamomcemloba, 2002
• `sabavSvo atlasi”, bakur sulakauris
gamomcemloba, 2002
• `Zmebi grimebis zRaprebi”,
gamomcemloba `marixi” 1992
• raspe, `baron miunhauzenis Tavgadasavali”,
gamomcemloba `saqarTvelos macne”, 2003
• `mzeo amodi, amodi”,
gamomcemloba `cisartyela”, 2003
• l. qurxuli, n. yufaraZe `metyvelebis
ganviTarebaze muSaoba 3-4 wlis asakis
bavSvebTan”, gamomcemloba `Tbilisi”, 2002
152
savarjiSoebi
bibliografia:
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
153
154
savarjiSoebi
praqtikuli muSaoba bavSvebTan (savarjiwoebi)
redaqtorebi: lali sanTelaZe
konsultanti: naTela imedaZe
recenzenti: Tamar gagoSiZe
literaturuli redaqtori: mariam miqaSaviZe
teqnikuri redaqtori: nino burduli
kompiuteruli dizainerebi: irakli xuciSvili
giga wibaxaSvili
ISBN 99940-0-119-1
gamomcemloba S. p. s. `siesta~
Tbilisi, TabukaSvilis q. 27
telefoni/faqsi: + 995 32 33 32 20
el. fosta: [email protected]
© yvela ufleba daculia
praqtikuli muSaoba bavSvebTan
155
156
savarjiSoebi