prawa mniejszości etnicznych w europie -...
TRANSCRIPT
![Page 1: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/1.jpg)
Prawa mniejszości
narodowych i etnicznych
w Europie
Dni Europejskie na Uniwersytecie Gdańskim, 6 maja 2014 r.
Artur Jabłoński (Kaszëbskô Jednota)
![Page 2: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/2.jpg)
Europa nie jest homogeniczna. Oprócz państw narodowych, istnieją
odrębne kulturowo regiony. Wystarczy wyjść za próg własnego domu,
żeby się o tym przekonać.
![Page 3: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/3.jpg)
W Europie istnieje blisko 30mniejszości narodowych lub etnicznych
Przyczyny powstawania mniejszości narodowych są trzy: 1. Historyczna – związana
bezpośrednio z procesami terytorialno-etnicznego kształtowania się paostw.
2. Polityczna - wiąże się z decyzjami podejmowanymi najczęściej po zakooczeniu konfliktów zbrojnych.
3. Socjologiczna - związana jest z procesami masowych migracji o podłożu przede wszystkim ekonomicznym mającymi miejsce w XIX i XX stuleciu.
![Page 4: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/4.jpg)
Przynależnośd narodowa lub etniczna jest
„opartą na subiektywnym odczuciu,
indywidualną cechą każdego człowieka,
wyrażającą jego związek emocjonalny,
kulturowy (lub związany z
pochodzeniem rodziców), z określonym
narodem” – Taka definicja została zastosowana w ustawie o narodowym spisie powszechnym przeprowadzonym w Polsce w 2011 r.
![Page 5: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/5.jpg)
Mniejszości
narodowe lub
etniczne:
Narody mieszkające na terytorium innego państwa, utożsamiające się z własnym państwem
Narody bez własnego państwa
![Page 6: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/6.jpg)
90 autochtonicznych
języków w Europie
37 języków w
Europie ma status
państwowych
53 języki o statusie
bezpaństwowym
![Page 7: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/7.jpg)
W Europie jest 46 paostw narodowych
•Liczba państw, w których nie
występują mniejszości
narodowe jest niewielka:
Andora, Islandia, Lichtenstein,
Monako, Portugalia.
•W XX wieku (może nawet
precyzyjniej byłoby powiedzieć
po II Wojnie Światowej)
doszło w Europie do
stworzenia kilku systemów
ochrony praw mniejszości
narodowych.
![Page 8: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/8.jpg)
W obecnym, politycznym kształcie Europy,
obowiązuje zasada, że:
• Państwo, jako instytucja prawna i polityczna
zarazem, określa jaki jest jego stosunek do
zamieszkujących je mniejszości narodowych i
etnicznych, do ich wyznań i języków oraz
odrębności kulturowej.
• Państwo decyduje jaki zakres ochrony
przyznaje zamieszkującym je mniejszościom.
![Page 9: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/9.jpg)
Ochrona praw mniejszości
to przedmiot troski Rady Europy.
Europejskiej Konwencji o ochronie praw
człowieka i podstawowych wolności
(1953)
- artykuł 14 zabrania dyskryminacji z
pobudek etnicznych lub religijnych
Europejska karta języków regionalnych
lub mniejszościowych (1992)
- zatwierdzona w celu ochrony oraz
promocji języków mniejszości narodowych w
Europie
Konwencja ramowa o ochronie
mniejszości narodowych (1995).
- lista zasad prawnych, które Państwa
zobowiązują się respektować w celu
zapewnienia ochrony mniejszościom
narodowym
Realizując swoje cele, organizacja
ta (skupiająca niemal wszystkie
europejskie państwa) zajmuje się
przede wszystkim promocją i
ochroną praw człowieka,
demokracji i współpracą państw członkowskich w dziedzinie kultury.
![Page 10: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/10.jpg)
Dwie wagi w Unii Europejskiej
• Stare paostwa (np.: Francja, Grecja, Belgia i Luksemburg) wciąż nie podpisały Konwencji ramowej o ochronie mniejszości, czy też KJRiM.
• Od rozszerzenia UE o nowe paostwa w 2005 i 2007 roku, kwestia mniejszości wchodzi w skład zagadnieo uwzględnianych przy wstępnych negocjacjach z paostwami kandydującymi.
![Page 11: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/11.jpg)
• Od 1999 roku wszystkie państwa
członkowskie UE mogą podlegać sankcjom
z artykułów 6 i 7 Traktatu o Unii
Europejskiej.
• Europejski Trybunał Sprawiedliwości w
Luksemburgu może chronić „prawa osób
należących do mniejszości” również w
„starych krajach członkowskich”.
![Page 12: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/12.jpg)
Fundamentalne prawa mniejszości
1. Prawo do używania języka ojczystego w kontaktach z władzami publicznymi i w sądzie.
2. Prawo do edukacji, własnych szkół i zajęć prowadzonych w języku ojczystym.
3. Prawo do kultury.
4. Prawo do religii.
5. Prawo do tworzenia własnych organizacji.
6. Prawo do nieskrępowanego kontaktu w obszarach przygranicznych.
7. Prawo do informacji w języku ojczystym i własnych mediów.
8. Prawo do reprezentacji w administracji publicznej.
9. Prawo do tradycyjnych form własnej administracji i kulturowej autonomii.
10. Prawo do reprezentacji politycznej i uczestnictwa w polityce.
11. Prawo do używania oraz pisowni imion i nazwisk we własnym języku.
12. Prawo do używania i zapisywania nazw miejscowości, miejsc, ulic i znaków topograficznych we własnym języku.
13. Prawo do ochrony tradycyjnych obszarów osadnictwa.
![Page 13: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/13.jpg)
Europejskie organizacje mniejszości
http://www.fuen.org/ http://e-f-a.org/
![Page 14: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/14.jpg)
Mniejszości w Polsce
Za mniejszośd narodową uznaje się mniejszośd: 1. białoruską; 2. czeską; 3. litewską; 4. niemiecką; 5. ormiaoską; 6. rosyjską; 7. słowacką; 8. ukraioską; 9. żydowską.
Za mniejszośd etniczną uznaje się mniejszośd: 1. karaimską;
2. łemkowską;
3. romską;
4. tatarską.
![Page 15: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/15.jpg)
Mniejszości w Polsce (z ograniczonymi prawami lub bez praw)
Kaszubi – społeczność posługująca się językiem regionalnym (238 000)
Ślązacy – nie uznawani w polskim prawodawstwie w ogóle (809 000)
![Page 16: Prawa mniejszości etnicznych w Europie - kaszebsko.comkaszebsko.com/uploads/Prawa_mniejszosci_w_Europie_2.pdf · członkowskich w dziedzinie kultury. Dwie wagi w Unii Europejskiej](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022802/5c79690c09d3f200208c6199/html5/thumbnails/16.jpg)
Mit Europy
• U podstaw Europy tkwi wspólna kultura Europejczyków bogata mnogością swoich wcieleo i tożsamości narodowych.