prawo konkurencji ćwiczenia - spotkanie 3

90-232, Łódź, ul. Kopcińskiego 8/12www.wpia.uni.lodz.pl

[email protected]

Prawo konkurencjićwiczenia - spotkanie 3

Porozumienia ograniczające konkurencję

Łukasz Grzejdziak


[email protected]

Program ćwiczeń

1. Zakres przedmiotowy art. 6 uokik i art. 101 TFUE

2. Pojęcie „porozumienie”

3. Alternatywa „cel lub skutek” i „reguła rozsądku”

4. Typy porozumień poziomych

5. Wymiana informacji jako porozumienie


[email protected]


• Art. 6 ust. 1 uokik

zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym (...)


[email protected]


• Art. 101 ust. 1 TFUE – Niezgodne z rynkiem wewnętrznym i

zakazane są wszelkie porozumienia między przedsiębiorstwami, wszelkie decyzje związków przedsiębiorstw i wszelkie praktyki uzgodnione, które mogą wpływać na handel między Państwami Członkowskimi i których celem lub skutkiem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz rynku wewnętrznego (…)


[email protected]

Porozumienia ograniczające konkurencjęwprowadzenie

• Zakresem art. 6 uokik i art. 101 TFUE objęte są:

– Porozumienia między konkurentami (porozumienia poziome)

– Porozumienia między podmiotami działającymi na różnych piętrach obrotu danym towarem (porozumienia pionowe)


[email protected]

Zakres zakazu porozumień pojęcie porozumienia

• Art. 4 pkt 5) uokik - porozumienia:– a) umowy zawierane między przedsiębiorcami,

między związkami przedsiębiorców oraz między przedsiębiorcami i ich związkami albo niektóre postanowienia tych umów

– b) uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej przedsiębiorców lub ich związki

– c) uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych


[email protected]


• Porozumienia rozumiane szeroko– Umowy w dowolnej formie i ich elementy– Gentlemen’s agreements– Uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie

(pisemnie, ustnie, telefonicznie, mailowo)– Instrukcje, ostrzeżenia, okólniki, wytyczne– Wymiana informacji– Uchwały, akty (decyzje) związków

przedsiębiorców – Praktyki uzgodnione

• Nie musi być mechanizmu egzekucji porozumienia


[email protected]


• Uchwały, akty (decyzje) związków przedsiębiorców

• Art. 4 pkt 2) uokik – związki przedsiębiorców – izby,

zrzeszenia i inne organizacje zrzeszające przedsiębiorców (...) jak również związki tych organizacji;


[email protected]


• Związki przedsiębiorców (najczęściej branżowe) stanowią znakomitą platformę zawiązywania karteli

• Same nie muszą prowadzić działalności gospodarczej by być objęte zakresem zakazu

• Uchwały, akty (decyzje) związków przedsiębiorców– Statuty związków przedsiębiorstw (stowarzyszeń

branżowych)– Porozumienia zawarte przez związek– Instrukcje, rekomendacje, okólniki, kodeksy praktyk– Decyzje „związków związków przedsiębiorstw”


[email protected]

Zakres zakazu porozumień pojęcie porozumienia• Praktyki uzgodnione

– 48/69, ICI p. Komisji - „forma współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami, która nie posłużyła jeszcze do zawarcia porozumienia we właściwym sensie, świadomie pozwala zastąpić ryzyko wiążące się z konkurencją, praktyczną współpracą”

– 40/73, Suiker Unie p. Komisji – „jakikolwiek bezpośredni lub pośredni kontakt pomiędzy (...) operatorami, celem lub skutkiem którego jest wywieranie wpływu na zachowanie na rynku aktualnego lub potencjalnego konkurenta lub ujawnienie takiemu konkurentowi planów działań, które zdecydowały się przyjąć, lub których przyjęcie na rynku rozważają”


[email protected]

Zakres zakazu porozumień pojęcie porozumienia ograniczającego konkurencję

• „...celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji”– Rozumiane jako alternatywa– Jeśli cel jest antykonkurencyjny, co do zasady,

nie ma potrzeby badać skutku– Jeśli cel nie jest jednoznacznie

antykonkurencyjny, to trzeba badać skutek– Skutek nie musi zaistnieć by porozumienie

było objęte zakresem art. 6 uokik i 101 TFUE


[email protected]


• „...celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji”

– Zamiar stron jest nieistotny, dla stwierdzenia antykonkurencyjnego celu porozumienia

– Istotne czy z treści porozumienia, biorąc pod uwagę ekonomiczny kontekst jego stosowania, obiektywnie taki cel wynika


[email protected]


• „twarde ograniczenia” (hard-core restraints, reguły per se) – – Kartele cenowe, w tym wymiana danych o

cenach– Podział rynku– Ograniczenie sprzedaży– Ograniczenie produkcji– Kolektywne systemy wyłącznej dystrybucji– Ustalanie minimalnych i sztywnych cen

odsprzedaży– Zakaz eksportu


[email protected]


• „twarde ograniczenia” (hard-core restraints, reguły per se)

– Organ nie musi udowadniać, że porozumienie jest w stanie wywrzeć negatywny skutek na konkurencję (wystarczy cel)

– To wynika z samej natury porozumienia– Strona nie może skutecznie podnosić na tym etapie, że

celem lub skutkiem porozumienia nie będzie ograniczenie konkurencji albo że prowadzi ono do efektywności

– Możliwość wyłączenia w oparciu o art. 8 ust. 1 uokik i odpowiednio – o art. 101 ust. 3 TFUE


[email protected]


• Pozostałe porozumienia– To czy porozumienie ogranicza konkurencję

podlega analizie jeszcze na etapie stosowania art. 6 uokik i art. 101 ust. 1 TFUE

– Wymagane udowodnienie, że porozumienie ma charakter antykonkurencyjny, w tym również wzięcie pod uwagę skutków jaki wywiera lub może wywrzeć na konkurencję

– Analogia do reguły rozsądku w USA


[email protected]

Rodzaje poziomych

porozumień

ograniczających

konkurencję


[email protected]

Kartele cenowe• Art. 6 ust. 1 pkt 1) uokik

– ustalanie, bezpośrednio lub pośrednio, cen (...) zakupu lub sprzedaży towarów

• Art. 101 ust. 1 lit. a) TFUE– ustalanie w sposób bezpośredni lub pośredni cen

zakupu lub sprzedaży (...)


[email protected]

Kartele cenowe• Zakazane jest ustalanie cen w jakikolwiek

sposób – bezpośredni i pośredni, np.:– Sprawa FETTCSA – porozumienie o niestosowaniu

rabatów od cen opublikowanych w cennikach (mimo braku ustalenia poziomu tych cen)

– Sprawa Vimpoltu – ustalenie maksymalnego poziomu rabatów i ujednolicenie warunków płatności

– Ustalanie cen rekomendowanych i maksymalnych– Sprawa Fenex – regularna i długotrwała praktyka

sporządzania i dystrybuowania rekomendowanych taryf pomiędzy członkami stowarzyszenia

– Sprawa Eurocheque – ustalenie wielkości prowizji bankowych pobieranych od klientów


[email protected]

Kartele cenowe• Nie ma znaczenia:

– czy cena ustalona została na poziomie poniżej czy powyżej ceny rynkowej

– czy została rzeczywiście wprowadzona– czy została ustalona jednolicie, czy na różnym

poziomie dla każdego uczestnika kartelu

• Istotne by każdy uczestnik rynku decydował o swojej polityce cenowej i rabatowej niezależnie od swoich konkurentów


[email protected]

Ustalanie innych niż cena warunków transakcji

• Art. 6 ust. 1 pkt 1) uokik – ustalanie, bezpośrednio lub pośrednio, (...) innych

warunków zakupu lub sprzedaży towarów

• Art. 101 ust. 1 lit. a) TFUE– ustalanie w sposób bezpośredni lub pośredni (...)

innych warunków transakcji


[email protected]

Ustalanie innych niż cena warunków transakcji• Najczęściej

– Standaryzacja umów– Zakaz indywidualnego ustalania warunków

transakcji przez członków związku przedsiębiorców – stosowanie ogólnego standardu

– Standaryzacja regulaminów, ogólnych warunków umów

– „Kodeksy” i wytyczne itp. uchwalane przez korporacje

– Ujednolicenie warunków gwarancji


[email protected]

Podział rynku

• Art. 6 ust. 1 pkt 3) uokik – podział rynków zbytu lub zakupu

• Art. 101 ust. 1 lit c) TFUE– podział rynków lub źródeł zaopatrzenia


[email protected]

Podział rynku

• Kryteria segmentacji – podział:

• Terytorialny• przedsiębiorca A sprzedaje wyłącznie na danym

obszarze, B na innym, C na innym itd.

• Podmiotowy • Np. przedsiębiorca A sprzedaje tylko dystrybutorom,

B tylko odbiorcom końcowym


[email protected]

Podział rynku

• Dlaczego uznawany za szkodliwy?– Praktyka wykluczająca– Prowadzi do ograniczenia wyboru

towarów na rynku– Brak jakiejkolwiek konkurencji na

danym rynku – cenowej i jakościowej– Podziały terytorialne w UE – izolacja

rynków narodowych


[email protected]

Porozumienia kontyngentowe Ograniczanie postępu i inwestycji

• Art. 6 ust. 1 pkt 2) uokik – ograniczanie lub kontrolowanie produkcji lub zbytu

oraz postępu technicznego lub inwestycji

• Art. 101 ust. 1 lit b) TFUE– ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji, rynków,

rozwoju technicznego lub inwestycji


[email protected]

Porozumienia kontyngentowe Ograniczanie postępu i inwestycji

• Dlaczego zakazane?– Porozumienia kontyngentowe

• ograniczenie zbytu lub produkcji tożsame w skutkach z kartelem cenowym

– Ograniczenie lub kontrolowanie postępu technicznego i inwestycji?• Bezpośrednio uderza w dobrobyt

konsumenta


[email protected]

Porozumienia kontyngentoweOgraniczanie postępu i inwestycji• Szerokie rozumienie porozumień

kontyngentowych– Wszystkie porozumienia, które mogą

skutkować ograniczeniem sprzedaży– Każde ustalenie wielkości produkcji, lub

sprzedaży, bez względu na jej poziom

• Przykłady– Zakaz zwiększania ustalonych poziomów

produkcji bez zgody uczestników kartelu– Ustalenie, że określona część produkcji

uczestników będzie eksportowana poza UE


[email protected]

Porozumienia kontyngentowe. Ograniczanie postępu i inwestycji• (...):

– Określenie ilości towarów sprzedawanych do poszczególnych kontrahentów

– „Zamrożenie” udziałów w rynku oraz ujednolicenie terminów przerw technologicznych

– Ustalenie gwarancji, że podmiot w razie nie sprzedania określonej minimalnej ilości towaru uzyska rekompensatę od konkurenta


[email protected]

Porozumienia kontyngentowe. Ograniczanie postępu i inwestycji• Przykłady ograniczania postępu

technicznego i inwestycji

– Porozumienie, odnośnie wstrzymania wprowadzenia nowego wynalazku

– Porozumienie, odnośnie utrzymania udziałów rynkowych


[email protected]

Porozumienia o skutku antykonkurencyjnym (wykluczającym)

• Art. 6 ust. 1 pkt 6) uokik

– ograniczanie dostępu do rynku lub eliminowanie z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem


[email protected]


• Szereg porozumień, które nie służą bezpośrednio osiąganiu renty monopolistycznej, ale mają na celu stworzenie barier wejścia na rynek, lub osłabienie lub pozbycie się konkurentów


[email protected]


• Przykłady– Bojkot grupowy – uczestnicy kartelu

odmawiają dostaw dystrybutorowi, który nabywa towary także u innego dostawcy

– Kolektywne zobowiązania wyłączne – np. grupa producentów zawiera porozumienie z grupą dostawców, na wyłączność zakupu i sprzedaży – ogranicza w ten sposób dostęp do sieci dystrybucji

– Uczestnicy kartelu udzielają rabatów naliczanych od sumy wydanej na zakupy u członków kartelu


[email protected]

Wymiana informacji

• Wymiana między konkurentami informacji dotyczących strategii działań, w szczególności strategii cenowej, może być uważana za kartel

• Tylko informacje, które zwyczajowo stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, a nie te, które są powszechnie znane


[email protected]

Wymiana informacji• Wymiana informacji o cenach

– Nie jest konieczne by przedsiębiorcy wyraźnie ustalili ceny

– Wystarczy sam fakt ujawnienia sobie nawzajem informacji o cenach, lub nawet ujawnienie przez jednego przedsiębiorcę drugiemu bez takiej wzajemności

• Przykład – wyrok S.A. z 20.09.1995, XVII Amr 15/95 – wymiana przez przedsiębiorców (…) informacji

w kwestii ponoszonych kosztów i zamierzonych podwyżek cen


[email protected]

Wymiana informacji• Wymiana innych informacji rynkowych

– Może być korzystna dla zwiększania efektywności działalności przedsiębiorców

– Może być korzystna dla konsumentów, którzy zwiększają swoją wiedzę o rynku i towarach na nim

– Analiza ad casum wpływu wymiany informacji na konkurencję, w tym analiza rynku

• czy wymiana informacji prowadzi do koordynacji zachowań przedsiębiorców?

• czy też ma pozytywne skutki dla dobrobytu konsumenta?


[email protected]

Wymiana informacjiimplikacje praktyczne

• Nie wolno ujawniać konkurentowi informacji o:– cenach, rabatach, strategii działania, wielkości

sprzedaży, mocach produkcyjnych i ich wykorzystaniu, udziale w rynku, itp.

• Wolno:– Gromadzić zbiorcze informacje statystyczne,

np. dotyczące średnich cen w sektorze, wyników sprzedaży całego sektora, mocach produkcyjnych sektora i ich wykorzystaniu, itd.


[email protected]


• Jeśli na spotkaniu stowarzyszenia branżowego uczestnicy dyskutują o cenach– należy publicznie odciąć się od tego i wyjść– Inaczej – możemy być uznani za uczestnika

kartelu!– Nie jest wymagane (choć dobrze widziane) –

zawiadomienie organu antymonopolowego

• W spotkaniach stowarzyszeń często uczestniczą prawnicy, których zadaniem jest dopilnowanie, by nie zostało naruszone prawo antymonopolowe


[email protected]


• Niektóre stowarzyszenia branżowe organizują legalne systemy gromadzenia i przetwarzania danych rynkowych – Informacje przekazywane tajnie niezależnej

kancelarii prawnej, lub spółce doradczej, która przetwarza je i upublicznia zbiorcze raporty statystyczne

• Wielu przedsiębiorców organizuje programy tzw. competition compliance


[email protected]

Dowodzenie istnienia porozumienia

• Udowodnienie istnienia porozumienia niezwykle utrudnione– Przedsiębiorcy zdając sobie sprawę z

zagrożenia karą dbają o zatajenie istnienia kartelu

– Uzgodnienia nieformalne, ustne, brak materialnych dowodów na istnienie porozumienia

• Wyjątki – Outdoor


[email protected]

Dowodzenie istnienia porozumienia

• Podejście oparte na efekcie rynkowym - jeśli– istnieje platforma wymiany informacji, np.

odbywają się spotkania branżowe i – istnieje efekt rynkowy w postaci skoordynowania

działań podmiotów i– skoordynowania tego nie można wytłumaczyć

czynnikami rynkowymi

KARTEL


[email protected]

Leniency – Łagodzenie kar

• Odstąpienie od nałożenia kary– Art. 109 ust. 1 uokik - Prezes Urzędu (...) odstępuje od

nałożenia kary (...) na przedsiębiorcę biorącego udział w porozumieniu (...), jeżeli spełnia on łącznie następujące warunki:

• 1) jako pierwszy z uczestników porozumienia:• a) dostarczy Prezesowi Urzędu informację o istnieniu

zakazanego porozumienia, wystarczającą do wszczęcia postępowania antymonopolowego lub

• b) przedstawi Prezesowi Urzędu, z własnej inicjatywy, dowód umożliwiający wydanie decyzji, o której mowa w art. 10 lub 11

• jeżeli Prezes Urzędu nie posiadał w tym czasie informacji i dowodów wystarczających do wszczęcia postępowania antymonopolowego lub wydania decyzji, o której mowa w art. 10 lub 11


[email protected]


• Odstąpienie od wymierzenia kary:– 2) współpracuje z Prezesem Urzędu w toku postępowania w

pełnym zakresie, dostarczając niezwłocznie wszelkich dowodów, którymi dysponuje, albo którymi może dysponować, i udzielając niezwłocznie wszelkich informacji związanych ze sprawą, z własnej inicjatywy lub na żądanie Prezesa Urzędu

– 3) zaprzestał uczestnictwa w porozumieniu nie później niż w dniu poinformowania Prezesa Urzędu o istnieniu porozumienia lub przedstawienia dowodu, o którym mowa w pkt 1 lit. b;

– 4) nie był inicjatorem zawarcia porozumienia i nie nakłaniał innych przedsiębiorców do uczestnictwa w porozumieniu


[email protected]


• Obniżenie kary pieniężnej dla przedsiębiorcy, który – 1) przedstawi Prezesowi Urzędu, z własnej

inicjatywy, dowód, który w istotny sposób przyczyni się do wydania decyzji

– 2) zaprzestał uczestnictwa w porozumieniu nie później niż w momencie przedstawienia ww. dowodu

• Tryb postępowania w ramach leniency określa rozporządzenie RM z 26.01.2009 w sprawie trybu postępowania w przypadku wystąpienia przedsiębiorców do Prezesa UOKiK o odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej lub jej obniżenie


[email protected]

Porozumienia pionowe


[email protected]

Porozumienia pionowepojęcie

• Wszelkie porozumienia ograniczające konkurencję zawierane przez przedsiębiorców działających na różnych szczeblach łańcucha produkcji i dystrybucji, np.:– producent – hurtownik

– hurtownik – sprzedawca detaliczny

– producent – sprzedawca detaliczny

– dostawca surowca – producent

• Art. 4 pkt 6) porozumienia dystrybucyjne– porozumienia zawierane między przedsiębiorcami

działającymi na różnych szczeblach obrotu, których celem jest zakup towarów dokonywany z zamiarem ich dalszej odsprzedaży


[email protected]

Porozumienia pionowetypy porozumień

• Część typów porozumień objętych art. 6 uokik (art. 101 TFUE) i występujących jako porozumienia poziome może także występować jako pionowe, np.:– Porozumienia cenowe – ustalanie cen odsprzedaży

– Podział rynku – zakaz dla dystrybutora odsprzedaży na danym obszarze lub określonym kontrahentom

– Ograniczanie sprzedaży – zakaz dla producenta odsprzedaży zakupionych surowców

– Eliminowanie konkurencji – zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej przez dystrybutora


[email protected]

Porozumienia pionowetypy porozumień

• Wyłącznie jako porozumienie pionowe występuje sprzedaż wiązana:

• art. 6 ust 1 pkt 5) – uzależnianie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy, czyli

– Dostawca umawia się z odbiorcą, że ten może zakupić jeden towar (towar wiążący) tylko pod warunkiem, że kupi także inny (towar związany)


[email protected]

Porozumienia pionowepodstawowe reguły

• Szczegółowe reguły odnośnie dopuszczalności porozumień dystrybucyjnych w: – Rozporządzeniu RM w sprawie wyłączenia

niektórych rodzajów porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień antykonkurencyjnych (Dz.U.2007.230.1691)

– Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 330/2010 w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 TFUE do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych

– Wytyczne w sprawie ograniczeń wertykalnych (2010/C 130/ 01)


[email protected]

Wyłączenia od zakazu

porozumień ograniczających

konkurencję


[email protected]

Porozumienia bagatelne (de minimis)• Art. 7 ust. 1 uokik – art. 6 nie stosuje się

jeśli łączny udział w rynku uczestników porozumienia nie przekracza:– 5% - przy porozumieniach między

konkurentami– 10% - przy innych porozumieniach

• ALE – Art. 7 ust. 2 uokik - przepisów ust. 1 nie stosuje się do przypadków określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i 7, m.in:– Kartele cenowe, uzgadnianie przetargów,

porozumienia kontyngentowe, podział rynku


[email protected]

Porozumienia bagatelne (de minimis)

• Wytyczne Komisji o porozumieniach niewielkiej wagi – zakazu z art. 101 TFUE nie stosuje się przy łącznym udziale uczestników wynoszącym

– 10% - przy porozumieniach między konkurentami

– 15% - dla innych porozumień


[email protected]

Wyłączenie ustawowe• Art. 8 ust. 1. Zakazu (...), nie stosuje się do

porozumień, które jednocześnie:– 1) przyczyniają się do polepszenia produkcji,

dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego

– 2) zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających z porozumień korzyści

– 3) nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów

– 4) nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów


[email protected]

Wyłączenie w TFUE• Art. 101 ust. 3 TFUE – zakazu nie stosuje się

do porozumień (…)– które przyczyniają się do polepszenia produkcji lub

dystrybucji produktów bądź do popierania postępu technicznego lub gospodarczego, przy zastrzeżeniu dla użytkowników słusznej części zysku, który z tego wynika, oraz bez:

– a) nakładania na zainteresowane przedsiębiorstwa ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów;

– b) dawania przedsiębiorstwom możliwości eliminowania konkurencji w stosunku do znacznej części danych produktów.


[email protected]

Wyłączenie ustawoweciężar dowodu

• Art. 8 ust. 2 uokik – Ciężar udowodnienia okoliczności, o

których mowa w ust. 1, spoczywa na przedsiębiorcy

• Analogicznie orzecznictwo ETS

• W odróżnieniu od prawa USA, każdy rodzaj porozumienia może być potencjalnie objęty tym wyłączeniem


[email protected]

Wyłączenie ustawowe• Warunek przyczynienia się do polepszenia

produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego– Porozumienie musi przyczyniać się w sposób

obiektywny do polepszenia dobra wspólnego, dobra społeczeństwa, a nie służyć tylko interesom stron

– Musi służyć maksymalizacji efektywności – w zasadzie wyłącznie czynniki ekonomiczne mogą być brane pod uwagę

• Przykłady – Efekty sieciowe w dystrybucji– Stworzenie nowego, lepszego produktu– Obniżenie kosztów produkcji i dystrybucji przy tej samej

lub wyższej sprzedaży


[email protected]

Wyłączenie ustawowe• Warunek przyczynienia się do polepszenia

produkcji (...)– Efektywności kosztowe - wynikające z:

• Nowych metod lub technologii produkcji

• Synergii wynikających z integracji istniejących już zasobów

• Ekonomii skali

• Lepszego planowania produkcji

– Efektywności jakościowe – wynikające z:• Udostępnienia licencji

• Porozumień B+R

• Porozumień w sprawie produkcji nowych lepszych technologicznie produktów


[email protected]

Wyłączenie ustawowe • Warunek zapewnienia nabywcy lub

użytkownikowi odpowiedniej części wynikających z porozumień korzyści– Pytanie - kto i w jakim stopniu skorzysta?– Konsumenci rozumiani szeroko jako wszyscy

nabywcy– Warunek nie jest spełniony jeśli tylko pewna

wąska grupa odbiorców uzyska korzyści– Nie jest spełniony jeśli korzyści uzyskają

głównie strony, a odbiorcy odniosą korzyści niewielkie


[email protected]

Wyłączenie ustawowe

• Warunek niezbędności ograniczeń1. Czy cel w postaci efektywności może

być osiągnięty inaczej niż poprzez porozumienie ograniczające konkurencję?

2. Czy ograniczenia konkurencji wynikające z konkretnego porozumienia są niezbędne do osiągnięcia efektywności?


[email protected]

Wyłączenie ustawowe

• Warunek nie stwarzania przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów– Im słabsza konkurencja przed zawarciem

porozumienia i im bardziej porozumienie wpłynie na ograniczenie konkurencji na rynku, tym większa szansa, że warunek będzie spełniony


[email protected]

Wyłączenia blokowe• Art. 8 ust. 3 uokik - RM może, w drodze

rozporządzenia, wyłączyć określone rodzaje porozumień spełniające przesłanki, o których mowa w ust. 1, spod zakazu (...), biorąc pod uwagę korzyści, jakie mogą przynieść określone rodzaje porozumień. W rozporządzeniu RM określi:– 1) warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienie

mogło być uznane za wyłączone spod zakazu;– 2) klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi

naruszenie art. 6;– 3) okres obowiązywania wyłączenia– oraz może określić klauzule, których występowania w

porozumieniu nie uznaje się za naruszenie art. 6


[email protected]

Wyłączenia blokowe• Wyłączenia blokowe – dotyczą

porozumień– Poziomych, np.

• Rozporządzenie RM w sprawie wyłączenia określonych porozumień specjalizacyjnych i badawczo-rozwojowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję

– Pionowych, np. • Rozporządzenie RM w sprawie wyłączenia

niektórych rodzajów porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień antykonkurencyjnych


[email protected]

Wnioski końcowe

1. Zakresem zakazu zawartego w art. 6 uokik (art. 101 TFUE) objęte są zarówno porozumienia w układzie poziomym (kartele) jak i pionowym

2. Zakres pojęcia porozumienia jest niezwykle szeroki i obejmuje wszelkie umowy między przedsiębiorstwami, lub ich elementy, jakiekolwiek uzgodnienia między nimi oraz jakiekolwiek decyzje związków przedsiębiorstw


[email protected]

Wnioski końcowe3. Porozumienia antykonkurencyjne dzielimy

na „twarde” i pozostałe

4. Celem porozumień o charakterze twardym zawsze jest naruszenie, ograniczenie, lub wyeliminowanie konkurencji

5. W odniesieniu do pozostałych porozumień na organie antymonopolowym spoczywa ciężar udowodnienia negatywnego wpływu porozumienia na konkurencję


[email protected]

Wnioski końcowe6. Kartelem cenowym jest każde będące

rezultatem porozumienia skoordynowanie polityki cenowej i rabatowej konkurentów

7. Podział rynku polegać może na segmentacji terytorialnej lub podmiotowej

8. Porozumienia kontyngentowe to wszelkie porozumienia, które mogą skutkować ograniczeniem sprzedaży


[email protected]

Wnioski końcowe9. Porozumienia o skutku konkurencyjnym to

takie, które nie służą bezpośrednio osiąganiu renty monopolistycznej, ale mają na celu stworzenie barier wejścia na rynek, lub osłabienie lub pozbycie się konkurentów

10.Ujawnienie konkurentowi poufnych informacji rynkowych dotyczących cen, strategii cenowych, wielkości sprzedaży, mocy produkcyjnych, stopnia ich wykorzystania z reguły uważane jest za zakazane porozumienie


[email protected]

Wnioski końcowe11.Orzecznictwo wypracowało koncepcję

dowodzenia istnienia porozumienia antykonkurencyjnego opartą na analizie dowodów pośrednich, w tym skutków rynkowych

12.Uczestnik porozumienia, który dostarczył organowi antymonopolowemu istotnych informacji o porozumieniu i który wypełnił przesłanki art. 109 uokik może uzyskać odstąpienie od wymierzenia kary lub jej obniżenie.


[email protected]

Wnioski końcowe13.Porozumienia pionowe to wszelkie

porozumienia zawierane przez przedsiębiorców działających na różnych szczeblach łańcucha produkcji lub dystrybucji danym towarem

14.Spod zakazu stosowania porozumień antykonkurencyjnych wyłączone są porozumienia bagatelne, porozumienia spełniające wszystkie warunki określone w art. 8 ust. 1 uokik, lub objęte wyłączeniami grupowymi


[email protected]

Dziękuję za uwagę

Łukasz Grzejdziak

Katedra Prawa Gospodarczego Publicznego WPiA UŁ

[email protected]

prawo konkurencji ćwiczenia - spotkanie 3

Documents