prawo ochrony środowiska - gandalf.com.plm. bar, [w:] prawo ochrony środowiska. komentarz,...

M. Górski . M. PchałekW. Radecki . J. Jerzmański

M. Bar . S. Urban . J. Jendrośka

Prawo ochronyśrodowiska

Komentarz

2. wydanie

WYDAWNICTWO C.H.BECK

DUŻE KOMENTARZE BECKA


Prawo ochrony środowiska


WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2014

Prawo ochrony środowiska

Komentarz Autorzy

prof. dr hab. Marek Górski, dr Marcin Pchałek, prof. dr hab. Wojciech Radecki, dr Jan Jerzmański, mgr Magdalena Bar, dr Sergiusz Urban, dr Jerzy Jendrośka

2. wydanie

Propozycja cytowania:M. Bar, [w:] Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2014

Wydawca: Dagna Kordyasz

c© Wydawnictwo C.H.Beck 2014

Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.BeckDruk i oprawa: Białostockie Zakłady Graficzne S.A.

ISBN 978-83-255-6492-6

ISBN e-book 978-83-255-6493-3

Autorzy

Prof. dr hab. Marek GórskiProf. zw. dr hab. nauk prawnych Uniwersytetu Szczecińskiego, kierownik Katedry Prawa OchronyŚrodowiska na Wydziale Prawa i Administracji, prof. zw. Uniwersytetu Łódzkiego w Zakładzie PrawaOchrony Środowiska na Wydziale Prawa i Administracji. Brał udział w tworzeniu systemu przepisówo ochronie środowiska, współuczestnicząc w przygotowywaniu projektów nowych aktów prawnych,a następnie uczestnicząc w pracach podkomisji sejmowych (ustawa – Prawo ochrony środowiska,ustawy związane z gospodarowaniem odpadami, ustawa – Prawo wodne, ustawa o ochronie przyrody).Przygotowuje także ekspertyzy dla Komisji Ochrony Środowiska Sejmu RP, pełnił również funkcjędoradcy Ministra Środowiska, przygotowywał wiele projektów aktów nowelizujących. Przez dwie ka-dencje był członkiem Państwowej Rady Ochrony Przyrody, wojewódzkiej Komisji Ochrony Przyrody,od 2004 r. jest przewodniczącym wojewódzkiej Komisji ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko.Wprowadzenie do komentarza; Tytuł I – art. 1–2; wprowadzenie do Działu II; art. 3 pkt 1, 2, 2b, 3,4, 4a, 6, 7, 8a, 8d, 9, 10, 14, 15, 21, 29, 30, 31, 32a, 33, 34, 35, 38, 38a, 38b, 38c, 42, 42a, 43, 46,47, 48, 49; art. 4, art. 12;Tytuł III – komentarz wstępny; komentarz wstępny do Działu I; art. 137–172; art. 180–229; komentarzwstępny do Działu IV; komentarz wstępny do Działu V; art. 237–242;Tytuł VI – komentarz wstępny; komentarz wstępny do Działu III; art. 362–375;Tytuł VII – komentarz wstępny do Działu I; art. 376–385; komentarz wstępny do Działu II;art. 386–393;Tytuł VIII – komentarz wstępny;Tytuł IX – komentarz wstępny.

Dr Marcin PchałekDoktor nauk prawnych, doradca ds. prawa ochrony środowiska w międzynarodowych firmachkonsultingowych, autor kilkudziesięciu publikacji naukowych i poradników z zakresu prawa ochronyśrodowiska, w tym oficjalnych wytycznych urzędowych opracowanych w ramach zadań własnychMinisterstwa Infrastruktury i Rozwoju, Ministerstwo Środowiska, Generalnej Dyrekcji OchronyŚrodowiska, Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.Tytuł I – art. 3 pkt 8, 8c, 10d, 13, 26, 28, 28a, 31a, 32, 32c, 39, 49a, 50, art. 5–7a;Tytuł II – art. 81–100, art. 125–134.

Prof. dr hab. Wojciech RadeckiProf. zw. dr hab. nauk prawnych, kierownik wrocławskiego Zakładu Prawa Ochrony ŚrodowiskaInstytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, doctor honoris causa Uniwersytetu Śląskiego.Tytuł V – art. 272–321;Tytuł VI – art. 329–361.

Dr Jan JerzmańskiDoktor nauk prawnych, wspólnik kancelarii prawnej specjalizującej się w prawie ochrony środo-wiska, pracownik naukowy w Katedrze Prawa Administracyjnego Wydziału Prawa i AdministracjiUniwersytetu Opolskiego, wykładowca na podyplomowych studiach prawa ochrony środowiska naUniwersytecie Wrocławskim oraz Opolskim, członek zarządu Centrum Prawa Ekologicznego orazTowarzystwa Naukowego Prawa Ochrony Środowiska, przez dwie kadencje (do 2010 r.) członek RadyNaukowej Karkonoskiego Parku Narodowego.Tytuł I – art. 3 pkt 2a, 5, 5b, 10a, 10b, 12, 17, 18, 23, 24, 25, 26a, 31b, 32a, 32b, 32d, 36, 37, 37a,44, 45, 47;Tytuł II – wprowadzenie do Działu IV; art. 101–110a; wprowadzenie do Działu V; art. 112–120a;

V

Autorzy

wprowadzenie do Działu VI; art. 121–124; art. 173–179;Tytuł IV – wprowadzenie; art. 243–271b; art. 267 (współautorstwo M. Bar).

Mec. Magdalena BarRadca prawny, wspólnik kancelarii prawnej specjalizującej się w prawie ochrony środowiska; wice-prezes Centrum Prawa Ekologicznego; wykładowca na podyplomowym studium europejskiego prawaochrony środowiska na Uniwersytecie Opolskim. W latach 2002–2003 uczestniczyła w negocjacjachnad protokołem EKG ONZ o odpowiedzialności cywilnej za szkody transgraniczne spowodowanedziałalnością niebezpieczną. Ekspert doradzający instytucjom zarządzającym funduszami unijnymiw zakresie wypełniania przez projekty wymagań z zakresu prawa ochrony środowiska.Tytuł I – art. 3 pkt 16, 20, 40, 41; wprowadzenie do Działu III (współautorstwo J. Jendrośka);art. 13–18 (współautorstwo J. Jendrośka); art. 25–29; wprowadzenie do Działu VII (tezy 4–8współautorstwo J. Jendrośka); art. 71–76; art. 77–80c;Tytuł II – wprowadzenie do rozdz. 3 w Dziale IX; art. 135–136d;Tytuł III – wprowadzenie do Działu IVa (współautorstwo J. Jendrośka), art. 185 (współautorstwoJ. Jendrośka); art. 218 (współautorstwo J. Jendrośka); art. 236a–236d; Tytuł IV – art. 267(współautorstwo J. Jerzmański); Tytuł VI – art. 322–328.

Dr Sergiusz UrbanDoktor nauk prawnych (PAN), doradca odpowiedzialny za praktykę ochrony środowiska w kance-larii prawnej specjalizującej się w prawie ochrony środowiska, wykładowca akademicki (WSKMw Koninie, WSZiB w Poznaniu, podyplomowe studium europejskiego prawa ochrony środowiska naUniwersytecie Opolskim). Ekspert ds. ocen oddziaływania na środowisko w ramach WielkopolskiegoRegionalnego Programu Operacyjnego oraz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.Stypendysta Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska i American University Washington Collegeof Law, odbył półroczny staż w Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska Komisji Europejskiej. W roku2013 i 2014 wyróżniony w prestiżowym rankingu prawniczym Chambers Europe w dziedzinie prawaochrony środowiska.Tytuł VII – art. 400–411a.

Dr Jerzy JendrośkaDoktor nauk prawnych, wspólnik zarządzający kancelarii prawnej specjalizującej się w prawieochrony środowiska, kierownik Podyplomowego Studium Europejskiego Prawa Ochrony Środowiskana Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego. Brał udział w tworzeniu systemuprzepisów o ochronie środowiska (w tym ustawy – Prawo ochrony środowiska), współuczestniczącw przygotowywaniu projektów nowych aktów prawnych, a następnie uczestnicząc w pracachpodkomisji sejmowych. Przygotowuje także ekspertyzy dla Komisji Ochrony Środowiska Sejmu RP,pełnił również funkcję doradcy Ministra Środowiska. Od 1996 r. reprezentuje rząd Polski na forummiędzynarodowym. Obecnie Członek Komitetu ds. Implementacji Konwencji z Espoo oraz Komitetuds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus. Od 2002 r. arbiter Stałego Trybunału Arbitrażowego w Hadze;od lipca 2014 r. – członek Prezydium Państwowej Rady Ochrony Środowiska.Tytuł I – art. 3 pkt 11, art. 8; wprowadzenie do Działu III (współautorstwo M. Bar); art. 13–18(współautorstwo M. Bar); wprowadzenie do Działu VII, tezy 4–8 (współautorstwo M. Bar);Tytuł III – wprowadzenie do Działu IVa (współautorstwo M. Bar), art. 185 (współautorstwo M. Bar);art. 218 (współautorstwo M. Bar).

VI

Spis treści

Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIPrawo ochrony środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Wprowadzenie. Ogólna charakterystyka ustawy – Prawo ochrony środowiska i jej miejsca

w systemie przepisów o ochronie środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3Tytuł I. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Dział I. Zakres obowiązywania ustawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Art. 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Dział II. Definicje i zasady ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Art. 3–12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Dział III. Polityka ochrony środowiska oraz programy ochrony środowiska . . . . . . . 148

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148Art. 13–18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

Dział IV. Informacje o środowisku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163Rozdział 1. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163

Art. 19–24a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163Rozdział 2. Państwowy monitoring środowiska oraz rozpowszechnianie informacji

o środowisku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163Art. 25–30 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163

Dział V. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176Art. 31–39 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176

Dział VI. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176Rozdział 1. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176

Art. 40–45 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176Rozdział 2. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177

Art. 46–57 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177Rozdział 3. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177

Art. 58–70 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177Dział VII. Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i przy realizacji

inwestycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177

Art. 71–76 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180Dział VIII. Edukacja ekologiczna, badania z zakresu ochrony środowiska oraz reklama 195

Art. 77–80c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195Tytuł II. Ochrona zasobów środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204

Dział I. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204Art. 81–84 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204

Dział II. Ochrona powietrza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232Art. 85–96a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233

Dział III. Ochrona wód . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265Art. 97–100 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265

Dział IV. Ochrona powierzchni ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275

Art. 101–111 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281

VII

Spis treści

Dział V. Ochrona przed hałasem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326

Art. 112–120a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330Dział VI. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362Art. 121–124 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369

Dział VII. Ochrona kopalin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376Art. 125–126 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376

Dział VIII. Ochrona zwierząt oraz roślin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380Art. 127–128 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380

Dział IX. Ograniczanie sposobu korzystania z nieruchomości w związku z ochronąśrodowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396Rozdział 1. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396

Art. 129 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396Rozdział 2. Ograniczenia związane z ochroną zasobów środowiska . . . . . . . . . . . 408

Art. 130–134 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408Rozdział 3. Obszary ograniczonego użytkowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425


Rozdział 4. Strefy przemysłowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442

Art. 136a–136d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443Tytuł III. Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452Dział I. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454


Dział II. Instalacje, urządzenia, substancje oraz produkty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459

Rozdział 1. Instalacje i urządzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460Art. 141–157a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460

Rozdział 2. Substancje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514

Art. 158–165 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514Rozdział 3. Produkty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523


Dział III. Drogi, linie kolejowe, linie tramwajowe, lotniska oraz porty . . . . . . . . . . . 534Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 534

Art. 173–179 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535Dział IV. Pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii . . . . . . 547

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547Rozdział 1. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551

Art. 180–183b . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551Rozdział 2. Wydawanie pozwoleń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563


Rozdział 3. Wygaśnięcie, cofnięcie i ograniczenie pozwolenia . . . . . . . . . . . . . . . 603Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603

Art. 193–200 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604Rozdział 4. Pozwolenia zintegrowane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623


VIII

Spis treści

Rozdział 5. Pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza . . . . . . 667Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 667

Art. 220–229 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 667Rozdział 6. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674


Art. 234–236 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674Dział IVA. Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń . . . . . . . . . . . . 675

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675Art. 236a–236d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685

Dział V. Przeglądy ekologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 690Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 690

Art. 237–242 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 691

Tytuł IV. Poważne awarie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 700Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 700

Dział I. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705Art. 243–247 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705

Dział II. Instrumenty prawne służące przeciwdziałaniu poważnej awarii przemysłowej 715Rozdział 1. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715

Art. 248 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715Rozdział 2. Obowiązki prowadzącego zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia

awarii przemysłowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717Art. 249–264 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717

Rozdział 3. Obowiązki organów administracji związane z awarią przemysłową . . 738Art. 265–269 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 738

Dział III. Współpraca międzynarodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 745Art. 270–271b . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 745

Tytuł V. Środki finansowo-prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753

Dział I. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 763Art. 272–283 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 763

Dział II. Opłaty za korzystanie ze środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 782Rozdział 1. Wnoszenie opłat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 782

Art. 284–289 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 782Rozdział 2. Stawki opłat za korzystanie ze środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 794

Art. 290–291 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 794Rozdział 3. Opłaty podwyższone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 797

Art. 292–293 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 797Rozdział 4. Przepisy szczególne dotyczące opłat za pobór wody, wprowadzanie

ścieków i za składowanie odpadów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 807Art. 294–297a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 807

Dział III. Administracyjne kary pieniężne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 813Rozdział 1. Postępowanie w sprawie wymierzenia kary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 813

Art. 298–308 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 813Rozdział 2. Wysokość kar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 831

Art. 309–312 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 831Rozdział 3. Przepisy szczególne dotyczące kar za wprowadzanie gazów lub pyłów

do powietrza, wprowadzanie ścieków oraz emisję hałasu . . . . . . . . . . . . . . . . 833Art. 313–315 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 833

Rozdział 4. Kary pieniężne za uchybienia w zakresie przygotowania i realizacjiprogramów ochrony powietrza oraz planów działań krótkoterminowych . . . . . . 835

Art. 315a–315c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 835

IX

Spis treści

Rozdział 5. Przepisy szczególne dotyczące kar za niespełnianie warunków uzna-wania za dotrzymane maksymalnych emisji substancji ze źródeł spalania paliw,o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 146h . . . . . . . . . . . 839

Art. 315d–315e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 839Dział IV. Odraczanie, zmniejszanie oraz umarzanie podwyższonej opłaty za korzysta-

nie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych . . . . . . . . . . . . . . . . . 840Art. 316–321 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 840

Tytuł VI. Odpowiedzialność w ochronie środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 851Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 851

Dział I. Odpowiedzialność cywilna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 852Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 853

Art. 322–328 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 854Dział II. Odpowiedzialność karna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 864


Dział III. Odpowiedzialność administracyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 930Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 931

Art. 362–375 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 933Tytuł VII. Organy administracji oraz instytucje ochrony środowiska . . . . . . . . . . . 963

Dział I. Organy administracji do spraw ochrony środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . 963Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 963

Art. 376–385 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 965Dział II. Instytucje ochrony środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986Rozdział 1. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 987

Art. 386 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 987Rozdział 2. Państwowa Rada Ochrony Środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 988


Art. 394–399 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 991Rozdział 4. Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej . . . . . . . . . . 991


Tytuł VIII. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1047Dział I. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1047

Art. 422–425 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1047Dział II. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1047

Art. 426–436 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1047Dział III. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1047

Art. 437–438 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1047Dział IV. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1047

Art. 439–441 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1047Tytuł IX. Przepis końcowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1048

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1048Art. 442 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1048

Odnośnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1048Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1051

X

Wykaz skrótów

1. Źródła prawa

BaterieU . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 24.4.2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz.U. Nr 79,poz. 666 ze zm.)

d.PrWod . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 24.10.1974 r. – Prawo wodne (Dz.U. Nr 38, poz. 230 zezm.)

d.OchrPrzyrU . . . . . . . . . . . . ustawa z 16.10.1991 r. o ochronie przyrody (Dz.U. Nr 114,poz. 492 ze zm.)

DzikieGrzybyR . . . . . . . . . . . rozporządzenie Ministra Środowiska z 9.7.2004 r. w sprawiegatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz.U.Nr 168, poz. 1765)

DzikieRoślinyR . . . . . . . . . . . rozporządzenie Ministra Środowiska z 9.7.2004 r. w sprawiegatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U.Nr 168, poz. 1764)

DzikieZwierzętaR . . . . . . . . . rozporządzenie Ministra Środowiska z 12.10.2011 r. w sprawieochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. Nr 237, poz. 1419)

EKPC . . . . . . . . . . . . . . . . . . Europejska o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolnościz 4.11.1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.)

EmisjeU . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.7.2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazówcieplarnianych i innych substancji (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1107ze zm.)

FinPublU . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r.poz. 885 ze zm.)

GospKomU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U.z 2011 r. poz. 236 ze zm.)

GospNierU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U.z 2014 r. poz. 518 ze zm.)

InfŚrodU . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowiskui jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiskaoraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2013 r.poz.1235 ze zm.)

IOŚU . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.7.1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (t.j. Dz.U.z 2013 r. poz. 686 ze zm.)

KC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r.poz. 121 ze zm.)

KK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.)Konstytucja RP . . . . . . . . . . . Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78,

poz. 483 ze zm.)KP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21,

poz. 94 ze zm.)KPA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.)KPC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego

(t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.)KPK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89,

poz. 555 ze zm.)

XI

Wykaz skrótów

KPW . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 24.8.2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wy-kroczenia (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 395 ze zm.)

KW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.5.1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2013 r.poz. 482 ze zm.)

LasyU . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 28.9.1991 r. o lasach (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1153 zezm.)

ModpadyU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.6.2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpa-dów (Dz.U. Nr 124, poz. 859 ze zm.)

OchrGrRLU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 3.2.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1205 ze zm.)

OchrPrzeciwPożU . . . . . . . . . ustawa z 24.8.1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j. Dz.U.z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 ze zm.)

OchrPrzyrU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t. j. Dz.U. z 2013 r.poz. 627 ze zm.)

OchrŚrodU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 31.1.1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska(t.j. Dz.U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196 ze zm.)

OchrZwierzU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 21.8.1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz.U. z 2013 r.poz. 856 ze zm.)

OpłSkarbU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 16.11.2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz.U. z 2012 r.poz. 1282 ze zm.)

OdpadyU . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 14.12.2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.)OdpadyWydU . . . . . . . . . . . . ustawa z 10.7.2008 r. o odpadach wydobywczych (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 1136 ze zm.)OrdPod . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 749 ze zm.)PlanPrzestrzU . . . . . . . . . . . . ustawa z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzen-

nym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.)PON2000 . . . . . . . . . . . . . . . Rozporządzenie Ministra Środowiska z 30.3.2010 r. w sprawie

sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000(Dz.U. z 2010 r. Nr 64, poz. 401)

PostEgzAdmU . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w admini-stracji (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1015 ze zm.)

PrAtom . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawą z 29.11.2000 r. – Prawo atomowe (t.j. Dz.U. z 2012 r.poz. 264 ze zm.)

PrBank . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2012 r.poz. 1376 ze zm.)

PrBud . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r.poz. 1409 ze zm.)

PrGoed . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.5.1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne(t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 ze zm.)

PrGoelGór . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U.z 2014 r. poz. 613 ze zm.)

PrŁow . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 13.10.1995 r.– Prawo łowieckie (t.j. Dz.U. z 2013 r.poz. 1226 ze zm.)

PrOchrŚrod . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U.z 2013 r. poz. 1232 ze zm.)

PrPPSA . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądamiadministracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)

PrPras . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 26.1.1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.)PrStow . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 7.4.1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U.

z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.)PrSzWyż . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 27.7.2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U.

z 2012 r. poz. 572 ze zm.)PrWod . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 18.7.2001 r. – Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 145

ze zm.)

XII

Wykaz skrótów

PSPU . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 24.8.1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz.U.z 2013 r. poz. 1340 ze zm.)

RecyklingU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.1.2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eks-ploatacji (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1162 ze zm.)

RTVU . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji (t.j. Dz.U. z 2011 r.Nr 43, poz. 226 ze zm.)

RybactwoŚródU . . . . . . . . . . . ustawa z 18.4.1985 r. o rybactwie śródlądowym (t.j. Dz.U. z 2009 r.Nr 189, poz. 1471 ze zm.)

RybołówstwoU . . . . . . . . . . . ustawa z 19.2.2004 r. o rybołówstwie (Dz.U. Nr 62, poz. 574 zezm.)

SamGminU . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r.poz. 594 ze zm.)

SamPowU . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U.z 2013 r. poz. 595 ze zm.)

SamWojU . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U.z 2013 r. poz. 596 ze zm.)

SpElU . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.7.2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektro-nicznym (Dz.U. z 2013 r. poz. 1155 ze zm.)

StatPublU . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.6.1995 r. o statystyce publicznej (t.j. Dz.U. z 2012 r.poz. 591 ze zm.)

StKlŻywU . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 18.4.2002 r. o stanie klęski żywiołowej (t.j. Dz.U.z 2014 r. poz. 333 ze zm.)

SwobGospU . . . . . . . . . . . . . ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.)

SystemOświatyU . . . . . . . . . . ustawa z 7.9.1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256,poz. 2572 ze zm.)

SzkodyU . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 13.4.2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ichnaprawie (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 210 ze zm.)

TFUE . . . . . . . . . . . . . . . . . . Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej – wersja skonsolido-wana z 9.5.2008 r. (Dz.Urz. UE C z 2008 r. Nr 115, s. 47)

UzdrU . . . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 28.7.2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskachi obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowisko-wych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 651 ze zm.)

WojAdmRządU . . . . . . . . . . . ustawa z 23.1.2009 r. o wojewodzie i administracji rządowejw województwie (Dz.U. Nr 31, poz. 206 ze zm.)

WprowPrOchrŚrod . . . . . . . . . ustawa z 27.7.2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochronyśrodowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw(Dz.U. Nr 100, poz. 1085)

ZasPolRozwU . . . . . . . . . . . . ustawa z 6.12.2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju(t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712 ze zm.)

ZTPR . . . . . . . . . . . . . . . . . . rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 20.6.2002 r. w sprawie„Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. Nr 100, poz. 908)

ZwKlŻywD . . . . . . . . . . . . . . dekret z 23.4.1957 r. o świadczeniach w celu zwalczania klęskżywiołowych (Dz.U. Nr 23, poz. 93 ze zm.)

2. Publikatory i czasopisma

AUMCS . . . . . . . . . . . . . . . . Annales Universitatis Mariae Curie-SkłodowskaAUWr . . . . . . . . . . . . . . . . . Acta Universitatis WratislaviensisBiul. BAS . . . . . . . . . . . . . . . Biuletyn Biura Analiz SejmowychBiul. SN . . . . . . . . . . . . . . . . Biuletyn Sądu NajwyższegoDz.U. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dziennik UstawDz.Urz. . . . . . . . . . . . . . . . . . Dziennik UrzędowyEPS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Europejski Przegląd SądowyGPr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gazeta PrawnaGS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gazeta SądowaGSP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdańskie Studia Prawnicze

XIII

Wykaz skrótów

KPP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kwartalnik Prawa PrywatnegoKPPubl. . . . . . . . . . . . . . . . . Kwartalnik Prawa PublicznegoM. P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Monitor PolskiMoP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Monitor PrawniczyNP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowe PrawoONSA . . . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego Sądu AdministracyjnegoONSAiWSA . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódz-

kich Sądów AdministracyjnychOSA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu ApelacyjnegoOSG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo w Sprawach GospodarczychOSNAPiUS . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy

i Ubezpieczeń SpołecznychOSNC . . . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba CywilnaOSNCP . . . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna oraz Izba Admi-

nistracyjna, Pracy i Ubezpieczeń SpołecznychOSNP . . . . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy, Ubezpieczeń Spo-

łecznych i Spraw PublicznychOSP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów PolskichOSPiKA . . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji ArbitrażowychOŚPiP . . . . . . . . . . . . . . . . . Ochrona Środowiska. Prawo i PolitykaOTK-A . . . . . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Seria APal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PalestraPG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prawo GospodarczePiP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Państwo i PrawoPiŚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prawo i ŚrodowiskoPiZS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Praca i Zabezpieczenie społecznePK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd KomunalnyPL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd LegislacyjnyPPOŚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Prawa Ochrony ŚrodowiskaPr. Sp. . . . . . . . . . . . . . . . . . Prawo SpółekProk. i Pr. . . . . . . . . . . . . . . . Prokuratura i PrawoPS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd SądowyPUG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przegląd Ustawodawstwa GospodarczegoR. Pr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Radca PrawnyRej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . RejentRPEiS . . . . . . . . . . . . . . . . . Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i SocjologicznyRzeczp. . . . . . . . . . . . . . . . . . RzeczpospolitaSP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Studia PrawniczeSPE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Studia Prawa EuropejskiegoTPP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Transformacje Prawa PrywatnegoWok. . . . . . . . . . . . . . . . . . . WokandaZb. Orz. . . . . . . . . . . . . . . . . Zbiór OrzecznictwaZNIBPS . . . . . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa SądowegoZNUJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Uniwersytetu JagiellońskiegoZNUŁ . . . . . . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Uniwersytetu ŁódzkiegoZNUMK . . . . . . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

3. Organy i instytucje

EKG ONZ . . . . . . . . . . . . . . Europejska Komisja Gospodarcza Organizacji Narodów Zjedno-czonych

ETPC . . . . . . . . . . . . . . . . . . Europejski Trybunał Praw CzłowiekaETS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Europejski Trybunał SprawiedliwościGIOŚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . Główny Inspektor Ochrony ŚrodowiskaISO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . International Organization for Standardization – Międzynarodowa

Organizacja NormalizacyjnaKE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Komisja Europejska

XIV

Wykaz skrótów

KIO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krajowa Izba OdwoławczaKRS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krajowy Rejestr SądowyKZGW . . . . . . . . . . . . . . . . . Krajowy Zarząd Gospodarki WodnejMOP . . . . . . . . . . . . . . . . . . Międzynarodowa Organizacja PracyNFOŚiGW . . . . . . . . . . . . . . Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki WodnejNSA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Naczelny Sąd AdministracyjnyNSA (7) . . . . . . . . . . . . . . . . Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziówOECD . . . . . . . . . . . . . . . . . Organization for Economic Cooperation and Development – Rada

Współpracy Gospodarczej i RozwojuONZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . Organizacja Narodów ZjednoczonychPE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Parlament EuropejskiPSP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Państwowa Straż PożarnaRDOŚ . . . . . . . . . . . . . . . . . Regionalna Dyrekcja Ochrony ŚrodowiskaRM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rada MinistrówRZGW . . . . . . . . . . . . . . . . . Regionalny Zarząd Gospodarki WodnejSA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd ApelacyjnySN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd NajwyższySN (7) . . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziówTK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trybunał KonstytucyjnyTSUE . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trybunał Sprawiedliwości Unii EuropejskiejWFOŚiGW . . . . . . . . . . . . . . wojewódzki (-e) fundusz (-e) ochrony środowiska i gospodarki

wodnejWHO . . . . . . . . . . . . . . . . . . World Health Organization – Światowa Organizacja ZdrowiaWIOŚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . wojewódzki inspektor ochrony środowiskaWSA . . . . . . . . . . . . . . . . . . wojewódzki sąd administracyjny

4. Inne skróty

art. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . artykułBAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Best Available Techniques – Najlepsze dostępne technikiCIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . podatek dochodowy od osób prawnychEMAS . . . . . . . . . . . . . . . . . Eco-Management and Audit Scheme – Wspólnotowy System

Ekozarządzania i AudytuE-PRTR . . . . . . . . . . . . . . . . Europejski rejestr uwalniania i transferu zanieczyszczeńEZR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . edukacja zrównoważonego rozwojuGMO . . . . . . . . . . . . . . . . . . Genetically Modified Organism (-s) – organizm (-y) zmodyfikowny

(-e) genetycznieIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Izba Cywilnam.in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . między innymiMPZP . . . . . . . . . . . . . . . . . miejscowy plan zagospodarowania przestrzennegon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . następna (-e, -y)Nb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . numer brzegowyn.p.m. . . . . . . . . . . . . . . . . . . nad poziomem morzanp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . na przykładNr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . numerobw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . obwieszczenieOCHK . . . . . . . . . . . . . . . . . obszar chronionego krajobrazuOOŚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ocena oddziaływania na środowiskoorz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . orzeczenieOZW . . . . . . . . . . . . . . . . . . obszary o znaczeniu wspólnotowympdpkt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . podpunktPIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . podatek dochodowy od osób fizycznychPK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . park krajobrazowypkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . punktpost. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . postanowieniepoz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pozycjaPP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pomniki przyrody

XV

Wykaz skrótów

PPK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przejściowy Plan KrajowyPRTR . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pollutant Release and Transfer Registers – Publicznie dostępne

rejestry uwalniania i transferu zanieczyszczeńPZO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . plan zadań ochronnychr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rokrozp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . rozporządzenies. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . stronaSD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . stanowisko dokumentacyjneSOOŚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . strategiczna ocena oddziaływania na środowiskoSP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Skarb (-u) Państwat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tomtj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . to jestt.j. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tekst jednolitytzw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tak zwaneUE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Unia EuropejskaUNEP . . . . . . . . . . . . . . . . . United Nations Environment Programme – Program Środowi-

skowy Organizacji Narodów Zjednoczonychuchw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . uchwałaust. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ustępUeko . . . . . . . . . . . . . . . . . . użytki ekologiczneuzas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . uzasadnieniew zw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . w związkuwyr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wyrokzarz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zarządzeniezasada PPP . . . . . . . . . . . . . . Polluter Pays Principle – zasada „zanieczyszczający płaci”Zb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zbiórzd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zdanieze zm. . . . . . . . . . . . . . . . . . ze zmianamizob. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zobaczZPK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zespół przyrodniczo-krajobrazowy

XVI

Prawo ochrony środowiska1

z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. Nr 62, poz. 627)

Tekst jednolity z dnia 26 sierpnia 2013 r. (Dz.U. 2013, poz. 1232)

(zm.: Dz.U. 2013, poz. 21, poz. 888, poz. 1238; 2014, poz. 40, poz. 47, poz. 457, poz. 822, poz. 1101,poz. 1146)

1 Treść odnośnika publikujemy na końcu ustawy.

Wprowadzenie. Ogólna charakterystyka ustawy – Prawo ochronyśrodowiska i jej miejsca w systemie przepisów o ochronie

środowiska

Literatura: J. Boć, K. Nowacki, E. Samborska-Boć, Ochrona środowiska, Wrocław 2004; Z. Brodecki,E. Gończ, D. Lost-Siemińska, S. Majkowska, F. Pankau, D. Pyć, A. Tyszecki, Ochrona środowiska,Warszawa 2005; W. Brzeziński, Ochrona prawna naturalnego środowiska człowieka, Warszawa 1975;tenże, Węzłowe zagadnienia legislacyjne ochrony środowiska, PiP 1975, z. 5; J. Ciechanowicz,Aktualne problemy ochrony środowiska w Polsce, PiŚ 1997, Nr 1; J. Ciechanowicz-McLean, Prawoi polityka ochrony środowiska, Warszawa 2009; J. Ciechanowicz-McLean, Z. Bukowski, B. Rakoczy,Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2008; M. Górski, Ochrona środowiska jako zadanieadministracji publicznej, Łódź 1992; tenże (red.), Prawo ochrony środowiska, Warszawa 2009; tenże,Prawo ochrony środowiska jako odrębna gałąź prawa (w poglądach doktryny polskiej i niemieckiej),SPE 1993, Nr 47; tenże, Rola państwa w ochronie środowiska. Organizacja. Metody. Technika,Warszawa 1990, Nr 8–9; tenże, W kwestii koncepcji systemu aktów prawnych z dziedziny ochronyśrodowiska, AUL 1992, Nr 52; tenże, W poszukiwaniu modelu administrowania sprawami ochronyśrodowiska w Polsce, [w:] Między tradycją a przyszłością w nauce prawa administracyjnego. KsięgaJubileuszowa dedykowana prof. J. Bociowi, Wrocław 2009; G. Grabowska, Europejskie prawośrodowiska, Warszawa 2001; K. Gruszecki, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2008;L. Jastrzębski, Normy prawne regulujące ochronę środowiska naturalnego w systemie prawa, PiP1976, z. 11; tenże, Prawo ochrony środowiska w Polsce, Warszawa 1990; J. Jendrośka (red.), Ustawa– Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Wrocław 2001; J. Jendrośka, M. Bar, Prawo ochronyśrodowiska. Podręcznik, Wrocław 2005; M. Kenig-Witkowska, Prawo środowiska Unii Europejskiej.Zagadnienia systemowe, Warszawa 2005; A. Lipiński, Prawne podstawy ochrony środowiska, Warszawa2007; L. Łuskacz, Kompleksowa ochrona środowiska. W świetle ustawy o ochronie i kształtowaniuśrodowiska, PiP 1980, z. 3; H. Machińska, Rozwój prawa i instytucji Wspólnot Europejskich. Podstawyfunkcjonowania Unii Europejskiej, Warszawa 1997; Materiały Ogólnopolskiej Sesji NaukowejOchrona prawna naturalnego środowiska człowieka, Kraków 20–21 października 1980 r., maszynopispowielany; L. Mering, Ochrona środowiska w prawie wspólnotowym i w prawie polskim, Sopot 1999;R. Paczuski, Prawo ochrony środowiska, Bydgoszcz 2000; W. Radecki, Zarys dziejów prawnej ochronyprzyrody i środowiska w Polsce, Kraków 1990; tenże (red.), Teoretyczne podstawy prawa ochronyprzyrody, Wrocław 2006; E. Radziszewski, Prawo ochrony środowiska. Przepisy i komentarz, Warszawa2003; tenże, Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska, Komentarz, Warszawa 1987; J. Sommer,Efektywność prawa ochrony środowiska i jej uwarunkowania – problemy udatności jego struktury,Wrocław 2006; tenże (red.), Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska. Komentarz, Wrocław 1998;J. Stelmasiak (red.), Prawo ochrony środowiska, Warszawa 2009; W. Szafer (red.), Ochrona przyrodyi jej zasobów, Kraków 1965; A. Wasilewski, Ustawa o ochronie środowiska. Wprowadzenie, Kraków1996; B. Wierzbowski, B. Rakoczy, Prawo ochrony środowiska. Zagadnienia podstawowe, Warszawa2010; J. Wróblewski, Prawo obowiązujące a ogólne zasady prawa, Zeszyty Naukowe UŁ 1965, z. 42.

Spis treści

Nb Nb

I. Ewolucja systemu przepisów o ochronie środo-wiska w polskim prawie wewnętrznym . . . . . . 1–11

A. Przyjęcie ustawy . . . . . . . . . . . . . . . 1

1. Przyjęcie ustawy – Prawo ochrony środo-wiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

B. Początki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2–5

1. Początki prawnej ochrony środowiska . . 2

2. Regulacje związane z ochroną obiektówprzyrodniczych o wartościach kulturowychi zabytkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . 33. Ustawa o ochronie przyrody z 1949 r. . . 44. Regulacje ustawowe . . . . . . . . . . . . 5

C. Ustawa o ochronie i kształtowaniu środo-wiska ze stycznia 1980 r . . . . . . . . . . . . . 6–8

1. Przyjęcie ustawy o ochronie i kształtowa-niu środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Górski 3

prawo ochrony środowiska - gandalf.com.plm. bar, [w:] prawo ochrony środowiska. komentarz,...

Documents