SEMINARSKI RAD

Profesor: Student:Doc. dr Vlado Vukasović Ime i prezimeAsistent: Broj Indexa:mr Nikola Vukčević Broj/Godina

Tivat, april 2012.god.SADRŽAJ

1.Uvod2.Proizvod3.Tržište4.Lokacija

5.Zaposlenost6.Specifikacija osnovnih sredstava7.Specifikacija obrtnih sredstava8.Projekcija finansijskog rezultata

1.U V O D

Predmetni Biznis plan je iz oblasti hospitality ponude, a odnosi se na eko turizam u Nacionalnom Parku »Skadarsko Jezero«, odnosno ponudu boravka u čistom prirodnom okruženju. Okolina Podgorice i naselja koja se nalaze na njenoj teritoriji, karakteriše se netaknutom prirodom i čistim vazduhom.Takvo prirodno bogatstvo je

2

prava rijetkost u svijetu, i upravo je to nešto što čovjek današnjice traži.

Najveće jezero na Balkanu, ornitološka stanica, stanište pelikana, izuzetno biološko bogatstvo i raznolikost-daju mogućnost razvoja održivosti i ekoturizma na jezeru.

Osim kulturološkog upoznavanja ovog područija, posjetiocima se pruža mogućnost i drugih sadržaja i boravaka-rekreacijski, seoski i izletnički oblici turizma.

Plovidba zeleno-modrim jezerom, pruža uživanje u razgledanju ljepote njegovih obala, brojnih ostrvca bogatim spomeničkim nasleđem. ili razgledanje okolnih sela sa eko i etno motivima i izvornom arhitekturom.Posebnu atrakciju pružaju speleološke i pješačke ture, koje se obavljaju uz stručnu pratnju vodiča.

U toku ljetnje sezone za ljubitelje konja moguće je jahanje konja u prirodnom ambijentu.Jezero tokom čitave godine pruža mogućnost za pripremu sportista i održavanje veslačkih i jedriličarskih regata.

Posebnu atrakciju i neponovljiv doživljaj pruža tkzv. posmatranje ptica ili Birdwatching,u ovom najvećem ptičijem rezervatu na Balkanu.

Inicijator, preduzetnik Radovan Vukašević, u takvoj sredini želi napraviti prvi eko kamp koji bi bio u punoj simbiozi sa prirodnom i kulturnom sredinom.

Odmor u čistoj prirodi i autentičnoj kontroli sve više postaje "najprodavaniji"proizvod slobodno vrijeme, koje žudi za odmorom ovakve vrste bez stresa,gužve i napetosti.

Ovakvi odmori pružaju upoznavanje sa tradicionalnim načinom života mještana, uvid u njihovu bogatu i burnu prošlost, degustaciju domaćih proizvoda vina i rakije, i zdrave hrane, baziranoj na ekološkoj proizvodnji.

Mogućnosti za posjetu ovakvim mjestima i ambijentu,mogu se naći u selima na obali i pokraj Skadarskog jezera.

Investitor namjerava da, izgradnom eko kampa stvori uslove za stacionirani boravak manje grupe turista pobornika alternativnog turizma. Na ovaj način bi se dala šansa doživljaja NP »Skadarsko Jezero« u njegovoj unutrašnjosti, suživotom sa florom i faunom i relaksacija u zdravom prirodnom ambijent.

SADRŽAJ: svrha biznis plana predračunska vrijednost i izvori finansiranja struktura ulaganja struktura kredita

3

rezime sa razradom mogućih scenarija i mišljenja projekt menadžera o namjeravanoj investiciji.

Svrha biznis plana

Svrha ovog biznis plana jeste da se obezbijede dodatna sredstva koja bi investitoru pomogla da pokrije predračunsku vrijednost za izgradnjui eko kampa, odnosno da se sagleda tržišni i ekonomski aspekt cijelog poslovnog poduhvata, nezavisno od konstrukcije finansiranja.

U skladu sa tim, investitor bi, po obezbjeđenju finansijskih sredstava, prišao realizaciji investicione namjere izgradnje eko kampa.

Predračunska vrijednost i izvori finansiranja

Investitor popunjava sledeći tabelu:

    EURA % G.KAM.GR. PER.

ROK OT.

PREDRAČUNSKA VRIJEDNOST   178300 100      

KREDITNA SREDSTVA 0 0.00      SOPSTVENO ULAGANJE   178300 100.00      KREDITNA

SREDSTVA, 0, 0%

KREDITNA SREDSTVA SOPSTVENO ULAGANJE

Struktura ulaganja

Ukupna sredstva potrebna za realizaciju predmetog projekta iznose 133.000,00 €. Sopstvena sredstva u iznosu od 178.300,00 € pokrivaju cijelu investiciju, tako da se pretpostavlja da ovaj projekat neće uzrokovati kreditno zaduženje.

2.PROIZVOD ILI USLUGA

Sadržaj: opis proizvoda (proizvodnog asortimana i količine) odnosno usluge

4

uslovi za proizvodnju opis proizvodnog procesa prednosti i odnosi prema konkurentima

Proizvodni program ECO Kampa se sastoji u slijedećem: Usluge smještaja u šatorima ili brvnarama Usluge sporta i rekreacije u kampu Iznajmljivanje bicikla Iznajmljivanje plovnih objekata (kanui, čunovi i sl.)

Uslovi za proizvodnju

Osnovni uslov za obavljanje ove djelatnosti je u ECO Kamp, sa pratećim sadržajima i postavljanje adekvatne kadrovske i menadžerske strukture.

Visegodisnje iskustvo koje je investitor stekao obavljajući sve poslove vezane za izletničku i restoratersku djelatnost, te osmisljavanje i organizaciju izleta, animaciju turista, zatim ostvareni kontakti sa agencijama i ljudima koji se bave pružanjem turističkih usluga, bitni su preduslovi za uspjesno obavljanje planiranog posla.

Investitor je ostvario poslovne kontakte sa agencijama koje će biti potencijalni korisnici njegovih usluga

Opis proizvodnog procesa

Za obavljanje poslova vezanih za boravak gostiju u kampu, menadžment kampa je u stalnoj obavezi organizovanja usluga koje će po svome kvalitetu prevazilaziti očekivanja gostiju.

Proizvodno – uslužni proces se satoji od slijedećih faza:- Priprema kampa za otvaranje:- Sastavljanje cjenovnika za usluge eko kampa;- Priprema informatora za goste;- Trening osoblja za doček gosta;- Priprema programa za animaciju;- Priprama i vođenje izleta za goste;- Operativna realizacija servisnih aktivnosti;- Obračun i kontrola poslovanja.

. Prednosti i slabosti

prednosti Slabosti- lokacija u autohtonom

ambijentu Nacionalnog - nov način rada i

razmišljanja koji zahtijeva

5

parka:- prirodni ambijent kampa sa

lokalno prepoznatljivom opremom;

- tradicionalni autohtoni zeleni ambijent;

- prikladan zabavni program sa lokalnom komponentom;

- korišćenje eko energije;- korišćenje ekološki čistih

sredstava za pranje;- praktično demonstriranje

zdravog stila života i rada

vrijeme prilagođavanja;- razvoj konkurencije na bazi

imitiranja eko ponude, a bez stvarne primjene eko principa;

- nedovoljno aktivan destinacijski menadžment za privlačenje ekološki sofisticiranih turista;

- usporeno prihvatanja zdravog načina života na lokalnom tržištu

Prednosti ovog investicionog programa su visoki nivo ponude u oblasti alternativnog, odnosno zelenog turizma koji se obezbjeđuje predmetnim atraktivnim sadržajima i objektom.

Investitor je svjestan konkurencije koja je prisutna u ovom segmentu turističke

ponude, i ako nema tipično ekoloških kampova, kakav je predmetni investicioni objekat.

3.TRŽIŠTE

SADRŽAJ:

A Tržište prodaje B Tržište nabavke

Tržište prodaje Investitor analizira: postojeće proizvođače u zemlji (kapacitet i proizvodnju) sigurnost plasmana dosadašnja iskustva u plasmanu proizvoda potencijalne kupce, sa lokacijom supstitute njegovog proizvoda (proizvodnog asortimana) konkurentnost proizvoda (konkurentsku prednost) prodajne cijene i kanale prodaje rizike i opasnosti

Otvaranje turističkog tržišta Crne Gore prema svijetu i sve veći broj stranih turista koji posjećuju naše primorje, te sve probirljivija klijentela zahtijevaju podizanje nivoa usluga u svim segmentima turističke ponude, pa tako i u ovoj vrsti ponude.

Zbog prevelikog koncentracije gostiju u primorskim turističkim mjestima, gužve i buke, sve veći broj turista želi da pronađe tiho i mirno mjesto za odmor i

6

razbibrigu i uživanje što je aktiviranjem Zaleđu, unutar kojeg se posebno atraktivnim pokazuje NP „Skadarsko Jezero“, jedna od najboljih alternativa. NP gostima otkriva raznovrsnu i uzbudljivu prirodu, pješaćke staze, biciklističke staze, kulkturno – istorijsku baštinu, bogat autohtoni biljni i životinjski svijet, što stimuliše sve brojnije pripadnike alternativnog turističkog pokreta na odmor i doživljaj prirode i kulture u prirodnim biserima, kava je NP Skadarsko Jezero. Dakle, potencijalni gosti se mogu regrutovati iz kruga alternativnih turista, ljubitelja prirode i kulture koji će za svoj opdmor odabrati NP „Skadarsko Jezero“.

Radi podspješivanja prodaje investitir će posebno razraditi slijedeće marketing mjere:

1. Stalna i ažurna prisutnost na internetu. Održavanje web-stranica sa ucrtanim mapama sa smjerovima ka Eco kampu. Istaknuti cijene i redovno ih ažirirati. Otvoriti stranicu za rezervacije.

2. Pobrinuti se da na sajtovima LTO i okolnih gradova bude naveden link kampa među korisnim linkovima. Istaknuti ključne riječi na web stranicama kampa koje će pobuditi interesovanje turista.

3. Postaviti oglase u katalozima smještaja koji se distribuiraju u agencijama, info punktovima duž autoputeva i turist biroima, uključujući i na punktovima u bližem okruženju.

4. Ponuditi podsticaje kao što su nagradni programi ili popusta za goste povratnike. Osigurati golf karte za goste sa mobilnošću korišćenja u budućim golf terenima u okruženju.

5. Svakom gostu dati mape za kampiranje,6. Reklamirati kampiranje tako da informacije budu dostupne

kamperima.7. Postaviti billboard reklame u frekventnim mjestimas u okruženju.8. Komunicirati s drugim kampovima i formirati onl ne kamperske

forume i pozvati ih u razmjenu posjeta.

Plan prodaje se bazira na slijedećim pretpostavkama:Period rada: osam mjeseci, sa sezonama:

- visoka maj, jun, jul, avgust, septembsar, - niska sezona ostali mjeseci,

Izvori tražnje:- ljeti: pretežno turisti iz EU, - pred i podsezona: pretežno turisti iz regiona

Na osnovu navedenih pretpostavki, moguće je konstruisati projekciju prodaje za narednih 4 godine.Tabela 2 Projekcija prometa u tipskoj godini poslovanja

7

red.br elementi br.jedinica cijena dani Iznos

I PRIHODI SMJEŠTAJA       1275001 najam šatori mali 5 25 100 2500

2 najam šatori viliki 5 40 100 2500

3najam placa za šatore male 20 10 100 40000

4najam placa za šatore velike 20 25 100 40000

5najam brvnara, ili prikolica 5 50 100 2500

6 najam placa za prikolice 20 25 100 40000II PRIHODI REKREACIJE       32200

1 najam kanua 5 10 100 25002 najam čuna 5 20 100 25003 najam bicikla 16 5 100 256004 najam rekvizita 4 5 100 1600

III UKUPNO       159700

Prognoza prihoda od prodaje daje se u Tabeli broj 3.

Tabela 3 Projekcija prodaje u tipskoj poslovanja

PROJEKCIJA RAZVOJA PRODAJEGodine prihodi prihodi       Svega

  smještaja rekreacije       ukupno2011.god. 100000 25000       125000

2012.god.127500

32200 

  

159700

2013.god. 135000 37000       172000

2014.god. 140000 45000       185000

U grafičkoj interpretentaciji dinamika prihoda ima slijedeći izgled:

8

Grafikon 1 Projekcija razvoja prodje 2011 - 2014

0

50000

100000

150000

200000

2011.god. 2012.god. 2013.god. 2014.god.

prihodi smještaja

prihodi rekreacije

ukupni prihodi

Tržište nabavke

Investitor analizira: broj dobavljača udaljenost dobavljača cijene pojedinih dobavljača (kako za repromaterijal, tako i za opremu koja se planira nabaviti) kriterijume izbora i saradnje sa pojedinim dobavljačima rizike i prednosti

Izvori nabave su lokalni proizvođaći i uvoznici ekološki čistog materijala i opreme.

Investitor je dužan u okviru Biznis plana kao prilog dostaviti sklopljene predugovore sa potencijalnim kupcima, odnosno dobavljačima.

4. LOKACIJACilj poglavlja je prezentacija lokacije, odnosno objekta gdje se namjerava realizovati biznis plan.

Sadržaj: adresa objekta odnosno zemljišta infrastrukturni sadržaj podaci o zemljištu, odnosno objektu (površina, starost, kvalitet) uslovi za realizaciju biznis plana na pomenutom objektu, odnosno zemljištu informacije vezano za kvalitet hipoteke.

9

Biznis plan se realizuje na Virpazaru, na udaljenost od Virpazara oko 3 km. Put do kampa je makadamski, širok 2 m, a treba ga mjedtimično izravnati. Na 9 km od izletišta i 3 km od Virpazara Investitor posjeduje imanje 9.6oo m², pogodno za sve namjene u turizmu. Posjed se nalazi na starom putu Virpazar – Rijeka Crnojevića, na pola sata do Bara, Cetinja i Podgorice.Posebna vrijednost posjeda je jedinstven pogled sa kamenih litica i lijepih proplanaka na Virpazar, Crmničko polje, Vranjinu i sve do Albanije.Imanj je sa svih strana okruženo šumom i kamenim vrhovima koji svaki za sebe čini poseban vidikovac.

5. ZAPOSLENOST

SADRŽAJ:podaci o investitorupodaci ostalim zaposlenim i njihov brojpodjela radaPodaci o investitoru

Investitor eco kampa je Vukašević Radovan, star 55 godina, iz Virpazara. On je ugostitelj i hotelijer po obrazovanju, 1o godina rada u ugostiteljstvu i 15 godina u turizmu, kojim se bavim i sada. Kao turistički radnik prvenstveno je usmjeren na izletnitnički turizam. U posjedu je izletišta na Skadarskom jezeru, na njegovoj južnoj srani u blizini Virpazara.Vlasnik je tri broda kapaciteta 80/50/30 osoba kojima se stiže iz Virpazara do izletišta. Izletište čine 2 pristaništa- plaže,7 kamenih natkrivenih terasa, kaskadno postavljenih, konoba, vinski podrum, kuhinja i 4 toaleta.

Investitor planira u Eco kampu zaposli slijedeću kadrovsku strukturu:Tabela 4 Projekcija kadrovske strukture ECO Kampa

Red.br Radno mjesto Broj radnikastalni Sezonski Ukupno

1 Menadžer kampa 1 - 12 Resepcioner 1 1 23 Vodič-animator 1 - 14 Radnik na održavanju 1 1 25 Noćni čuvar 1 1 27 UKUPNO 5 3 8

Podjela rada

10

Investitor je nosilac poslova predvidjenih biznis planom. Investitor planira upošljavanje sezonske radne snage, a shono projekciji iz predhodne tabele.

5.SPECIFIKACIJA OSNOVNIH I OBRTNIH SREDSTAVA

Cilj ovog poglavlja je prezentacija osnovnih sredstava čija je nabavka predviđena za realizaciju Biznis plana.

SADRŽAJ:A OpremaB Građevinski objekat

karakteristike osnovnih sredstava tabelarni prikaz osnovnih sredstava funkcija navedenih osnovnih sredstava u realizaciji Biznis plana dinamika gradnje i montaže izvori sredstava (sopstvena – pozajmljena)

Plan u kamp se sastoji od slijedećih stavki:

Teren za eko kamp površine 10 000 m²Dovod i priključak na vodovodnu meržuDovod i priključak na elektro mrežu i razvod instalacijaObezbjeđenje lokacija za 50 šatora i 25 prikolicaNabavka 5 prikolica, odnosno kamp brvnaraNabavka 10 šator, 5 za 2 osobe i 5 za 4 osobeInstaliranje sanitarnog centra na 5 kamp jedinica i sanitarnog bloka za prilolice i šatore, 8 žensnih i 8 muških (WC muško, WC ženski, tuš kabine i boxza pranje veša- loundry room sa peglom) u objektu pod krovomUređenje Sportsko- rekreativnog centar kampa: košarka, bagminton, stoni tenis, odbojka

Unutrašnje komunikacije i infrastruktura kampa (Staze i komunikacije, i uređenje placa, rasvjeta, prskalice)Izgradnja staja za konje sa nastrešnicama,

Nabavka 3 do 5 jahaćih konja

11

Nabavka 8 manjih (cca 500 €) i 8 većih (cca 1000 €) biciklaNabavka 5 kanuaNabavka čunova sa električnim motorom: 5 x 1000

Izgradnja objekta recepcije tipa brvnareOgrada kampa prirodnim materijalima (zelena ograda, elektronska zaštita)Nabavka picnic stolova (drveni prirodni stolovi saugrađenom klupom) 6 x 300 €Nabavka i ugradnja solarnih panela 2x 2500 €Nabavka 3 kontejneraPriopening osnivački troškovi (WEB, promotivni materijali i akcije, cjenovnici)

Kamp će biti otvorena od Mart do studenog (8 mjeseci)

U Eco kampu će biti montirani automati za pića i mala jela, dati vanjskim sradnicima (outsorcing), kao i postvljene inajmljene info table (Info table 5 x u najam oko 100 € po tabli mjesečno.).U formiranju ponude kampa, odnosno izgradnji kamperske infrastrukture, Investitor ć, između ostalog, poštovati i slijedeću proceduru:

1. Priprema za kampiranje. Nivelisati postolja za šatore, obezbijediti opskrbu vodom, kanalizacijom i električnim priključcima za neke od njih, i ostaviti mrežu zelenila između njih radi privatnosti.

2. Odvojite poseban odjeljak za šatore kampera. Osigurati požarne aparate piknik stolove na određenom mjestu. Snabdjeti neki šatore sa strujom i vodom. Razmisliti o izgradnji nekoliko primitivnih kabina za ljude koji nemaju opremae za kampiranje.

3. Graditi kupatila za goste, odvojeno od vlasnika prikolica i brvnara. Kreiranti deponijske stanicu na kojoj kamperi mogu da isprazne kontejnere daleko od kampa.

4. Osigurati pogodnosti kao što su prostori za igru, bazeni i piknik paviljoni. Graditi ribolovni mol ako se nalazite na jezeru ili rijeci. Ponuditi ribolovnu opremu za prodaju u svoj kamp prodavnici. Obezbijediti i manji market za dnevne namirnice.

Tabela 5 Specifikacija ulaganja

12

  OSNOVNA SREDSTVA   IZNOSA Građevinski objekti i infrastruktura 118000

1 vodovodne instalacije   25000

2 elektroinstalacije   40000

3 izgradnja i instalacija sanitarija 25000

4 uređenje sportsko rekreativnog centra 5000

5 Izgradnja unutrašnjih komunikacija i inf. 1000

6 Instaliranje solarnih panela 5000

7 Izgradnja staja za konje   7000

8 Izgradnja objekta recepcije 5000

9 ograđivanje kampa   5000

   

B OPREMA     53300

1 prikolice i brvnare   25000

2 šatori     2500

3 jahaći konji   3000

4 bicikla     12000

5 kanui   2500

6 čunovi     5000

7 piknik stolovi     1800

8 kontejneri     1500

C OSTALO     7000

1 osnivački troškovi   7000         D UKUPNO     171300

7.SPECIFIKACIJA OBRTNIH SREDSTAVA

Cilj poglavlja je utvrđivanje potrebnih stalnih stalnih obrtnih sredstava

SADRŽAJ:analiza stalnih obrtnih sredstavaizvori sredstava (sopstvena – pozajmljena)

U ovom investicionom programu obrtna sredstva nijesu predviđena, jer se radi samo o uslugama smješzaja i rekreacije.

8.PROJEKCIJA FINANSIJSKOG REZULTATA

13

Cilj poglavlja je na osnovu ekonomskih parametara projektovati profitnu stopu koju će odbaciti realizacija Biznis planaSADRŽAJ početni bilans stanja projektovani bilans uspjeha stopa profita

8.1. Početni bilans stanja treba da izgleda kao što slijedi:

Tabela 6

POČETNA PROJEKCIJA BILANSA STANJA

  AKTIVA      r.br Elementi Iznos r.b. Iznos

         I Nekretnine 118000 I 178300

1 Zemljište 0    

2 građ.objekat 118000    

II Oprema 53300 II 0

III Obrtna sredstva 0    IV Ostalo 7000    V Ukupno 178300 III 178300

Grafički prikaz početne finansijske konstitucije izma slijedeći izgled:

AKTIVA  

PASIVA  

14

Za potrebe ovog Biznis plana uzeta je pretpostavka punog kapitalnog finansiranja, bez uzimanja kredita.

8.2. Projekcija uspjeha ECO restorana

8.2.1. TROŠKOVI POSLOVANJA

Troškovi osnovnih sredstava

Troškovi osnovnih sredstava obuhvataju sledeće:

A) Objekat, građevinsko-zanatski i ostali radovi

Obračun amortizacije

NAZIV VRIJED.STOPA %

IZNOS AMORT.  

Građevinski objekat 118000 2   2360

Oprema 53300 17   9061

UKUPNO: 171300     11421

TROŠKOVI OBRTNIH SREDSTAVA

A) Troškovi osnovnog materijala

Ostali nematerijalni troškovi

15

OSTALI TROŠKOVIR.b. VRSTE TROŠKOVA   IZNOS

1 Materijal     500

2 energija 5000

3 voda     20004 Reklama 4005 Održavanje   500

6 Ostali troškovi 2500

7 Porezi nezavisni od rezultata   700

8 smeće     500

    UKUPNO:   12100

Troškovi zarada

OPIS       DOPRINOSI   % IZNOSBroj rad. na neodr. vr.   5 Porez na plate   13 7098Visina plate / mjes.     700 PIO doprinos   20 10920

Broj mjeseci   12 Doprinos za zdravstvo 10 5460Ukupno bruto plate 42000 Doprinos za nezaposlene 1 546

Ostali doprinosi 3 1638       Broj sezonskih rad.     3

UKUPNO DOPRINOSI %: 47 25662

Visina plate / mjes. 700Broj mjeseci   6Ukupno bruto plate   12600

SVEGA UKUPNO PLATE: 54600

       53 %

NETO IZNOS PLATA   28938

Projekcija Bilansa uspjeha

16

PROJEKCIJA BILANSA USPJEHA  

R.b. ELEMENTI IZNOS %

I PRIHODI   159700 100.00

II DIREKTNI RASHODI 7985 5.00

III BRUTO REZULTAT 151715 95.00

IV OSTALI RASHODI 75621 47.35

1 Materijalni troškovi 500  

2 Energija 5000  

3 Amortizacija 11421  

4 Bruto plate 54600  

         

5 Reklama 400  

6 Odrzavanje 500  

7 Ostali nespecificirani troskovi 2500  

8 Porezi nezavisni od rezultata 700  

9 Finansijski troskovi 0  

V REZULTAT 76094 47.65 VI POREZ NA DOBIT 6848 4.29 VII NETO REZULTAT 69246 43.36

17

PROJEKCIJA BILANSA USPJEHA ZA 4. GODINER.br. ELEMENTI     GODINA    

    1 2 3 4 UKUPNO

I PRIHODI 125000 159700 172000 185000 641700

II DIR.RASHODI 6250 7985 8600 9250 32085

III BRUTO REZULTAT 118750 151715 163400 175750 609615

IV OSTALI RASHODI 71971 78121 84821 91371 326284

1 materijal 400 500 650 700 2250

2 Energija 4500 5000 5500 6500 21500

4 Amortizacija 11421 11421 11421 11421 45684

5 Bruto plate 50000 54600 60000 65000 229600

6 održavanje 450 500 550 550 2050

7 reklama-marketing 300 400 500 500 1700

8 porezi 700 700 700 700 2800

9 finansijski troškovi 0 0 0 0 0

10 ostali troškovi 4200 5000 5500 6000 20700

V REZULTAT 46779 73594 78579 84379 283331

VI POREZ NA DOBIT 4210 6623 7072 7594 25500

VII NETO REZULTAT 42569 66971 71507 76785 257831

Grafikon 4 Razvoj rentabiliteta za 4 godine

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

160000

180000

200000

1 2 3 4

PRIHODI

DIR.RASHODI

BRUTO REZULTAT

OSTALI RASHODI

REZULTAT

POREZ NA DOBIT

NETO REZULTAT

8.2.2. Ekonomsko finansijska efikasnost projekta

U okviru ovog pogavlja obrađuju se: statički pokazatelji i

dinamički pkazatelji programa.

Statički pokazatelji

Ovo je klasična metodologija ocijene projekta sa finansijskog i tržišnog aspekta. Ona sučeljava parametre određenog trenutka, a u našem primjeru tipskog bilansa uspjeha projekta, pri čemu zanemaruje vremenske vrijednosti novca.

Statički parametri pokazuju opravdanost investicionog ulaganja po svim indikatorima.

Ova ocjena je urađena na osnovu podataka za reprezentativnu drugu godinu, kao godinu optimalnig korišćenja kapaciteta.

Rentabilnost rada 8655.69

Investicije prema broju radnika 187.50Akumulativnost % 4616.37

Ekonomičnost % 191.01Reproduktivna sposobnost % 5377.77Dugoročna zaduženost 0.00Koeficijent pokrića iz ukupnog duga 0.00

Izvedeni parametric pokayuju nesumljivu ekonomsku opravdanost namjeravane investicije. Prag rentabiliteta, odnosno prelomnu tačku rentabiliteta (PTR) izračunavamo po sljedećoj formuli:

PTR =fiksni troškovi (FTR)

procenat marginalnog dobitka

FIKSNI TROŠKOVI (FTR)Procenat marginalnog dobitka

75621 7960195%  

49.84 %  50.16

Prihod, koji obezbjeđuje nultu rentabilnost iznosi 79.601,00 €, što čini oko 49,84 % prihoda u tipskoj godini poslovanja.

Dinamička ocjena

Dinamička ocjena obuhvata:

Metod neto sadašnje vrijednosti, Relativna efikasnost projekta, Metod interne stope rentabilnosti i Period povrata finansijskih ulaganja.

Na osnovu ekonomskog toka izvodi se analiza ekonomičnosti i rentabilnosti. Neto primici dobijeni su kao razlika između ukupnih primitaka i izdataka koje stvara projekat u ekonomskom vijeku.

 

EKONOMSKI EKONOMSKI

TOK PROJEKTA      

R.b. ELEMENTI       GODINA  

    0 1 2 3 4 UKUPNO

I Priliv sredstava   0 0 0 0 0

1 Ukupan prihod   0 0 0 0 0

2 Ostatak vr. projekta           0

II Odliv sreds. 178300 71010 81308 89072 96794 516485

1 Investicije 178300         178300

2 Trokovi poslovanja   16100 19385 21300 23500 80285

3 Bruto plate   50000 54600 60000 65000 229600

4 Porezi i doprinosi   4910 7323 7772 8294 28300

IIINeto priliv sredstava (I-II) -178300 71010 81308 89072 96794 159885

Metoda ekonomskog toka se razlikuje od metode finansijskog toka zato što nijesu uključene one stavke koje predstavljaju vremenski finansijske transakcije. Među prilivima to su sva sredstva izvora finansiranja investicionog programa, a među izdacima aniteti vezano za povraćaj kreditnih sredstava. U ovom sličaju se finansijski i ekonomski tok poklapaju, s obzirom da nije predviđeno kreditno finansiranje.

Ovakav pristup je logičan jer tek stvarni utrošak sredstava, oslobođen finansijskih transakcija, može biti osnova za analizu rentabilnosti programa. To je osnovni smisao ekonomske analize.

Rentabilnost ovog projekta se posmatra sa individualnog aspekta, te se shodno tome projektuje:

- ekonomski tok projekta i- neto sadašnja vrijednost projekta.

Za projekat se takođe izračunava interna stopa prinosa.

Ovaj savremeni instrumentarijum investicione analize ne barata u projektovanju ekonomskog toka, kalkulativnim elementima (amortizacija i sl.) i finansijskim rashodima (kamatama), tako da daje čistu sluku rentabilnosti, uzimajući u obzir i vremenski koncept vrijednosti novca, a bez deformatora tipa kalkulativnih rashoda i različitih konstrukcija finansiranja.

OBRAČUN NETO SADAŠNJE VRIJEDNOSTIR.br. ELEMENTI       GODINA  

      1 2 3 4 UKUPNO

1 Neto prim.iz ekon.toka   71010 81308 89072 96794 338185

2 Diskontni faktor (10%)   0.91 0.83 0.75 0.68  

3 Sadašnja vr.neto pr.1x2   64548 67161 66893 66110 264713

4 Sadašnja vr. investicije           178300

5 Neto sadašnja vr. investicije           86413

6 Rel. neto sadašnja vr. pr. (5:4)           0.48

7 rok povraćaja           2.69

Relativna neto sadašnja vrijednost projekta iznosi 0,48 što znači da 1 € investicije daje 0,48 € dobitka.

Rok povraćaja ukupne investicije iznosi oko 2,69 godinA.

Interna stopa prinosa se procjenjuje oko 25% što se može smatrati pokazateljem relativno visoke rentabilnosti projekta.

OBRAČUN INTERNE STOPE PRINOSA  

R.br. ELEMENTI       GODINA  

      1 2 3 4 UKUPNO

1 Neto prim.iz ekon.toka   71010 81308 89072 96794 338185

2 Diskontni faktor (25%)   0.78 0.61 0.48 0.37  

3 Sadašnja vr.neto pr.1x2   55388 49598 42755 35814 183554

4 Sadašnja vr. investicije           178300

5 Neto sadašnja vr. investicije           5254

6 Rel. neto sadašnja vr. pr. (5:4)           0.037 rok povraćaja           3.89

Interna stopa prinosa predstavlja stopu investicionog kriterija, onosno stopu ispod koje investitor nije spreman da investira. Ova stopa je i ravnotežna, jer izjednačava neto sadašnju vrijednost projekta sa sadašnjom vrijednošću investicije.

ZAKLJUČAK

Dosadašnja investiciona analiza dokazuje nesumnjivu društvenu i ekonomsku opravdanost namjeravane investicije. Ona se ogleda u sljedećem:

1. Radi se o kvalitetnom, ekološki osmišljenom KAMPU, odnosno vidu ponude koja je deficitarna u turističkoj ponudi crnogorskog primorja i Crne Gore;

2. Projekat rješava zaposljenje za ukupno 13 radnika, od kojih je 5 stalnih, a 3 sezonskih, obezbjeđjujući im plate prema relativno dobrim standardima ;

3. Finansijski tok pokazuje konstantnu likvidnost projekta u ekonomskom vijeku eksploatacije;

4. Projekat ima vrlo dobru individualnu relativno neto sadašnju vrijednost i internu stopu prinosa;

5. Ulaganja se u cjelosti vraćaju za period od oko 2,69 godina;

6. Kapacitet zaduženja projekta je takav da može prihvatiti i odgovarajuće kreditno finansiranje.