1

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

Źródło: www.fotolia.pl

KURS Zasady wykonywania zabiegów na ciało

MODUŁ Preparaty i akcesoria do zabiegów na ciało

2

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

2 Preparaty i akcesoria do zabiegów na ciało

2.1 Surowce kosmetyczne wykorzystywane w pielęgnacji ciała

W ostatnich latach na polskim rynku można było zauważyć znaczący rozwój kosmetologii. Związany jest on z zamożnością społeczeństwa, zmianami oraz świadomością młodych pokoleń. Wygląd zewnętrzny stał się wyznacznikiem pozycji społecznej, ważnym aspektem w odnoszeniu sukcesów, powodzenia w znalezieniu pracy. Nie dziwi zatem fakt, że kosmetologia stała się dziedziną nauki i wiedzy związaną bezpośrednio z życiem codziennym1.

Rysunek 2.1 Zioła w kosmetologii

Źródło: Praca zbiorowa Schroeder G., Kosmetyki-chemia dla ciała, Wydawnictwo Cursiva, Poznań 2011

2.1.1 Zioła

Surowcami kosmetycznymi bardzo często wykorzystywanymi do produkcji kosmetyków są zioła.

Arnika górska zwiększa odporność organizmu na infekcje, przyspiesza gojenie się ran po operacjach, wyrywaniu zębów. Może być używana na zaburzenia psychiczne i fizyczne, siniaki, urazy stawu z naderwaniem wiązadeł, ból i opuchnięcia oraz złamania. Obniża również gorączkę i pobudza krążenie2;

Bluszcz pospolity posiada związki czynne, które działają przeciwzapalnie, wykrztuśnie i rozkurczająco. Wyciągi z liści bluszczu stosuje się najczęściej w męczącym kaszlu i zapaleniu oskrzeli. Preparaty zwierające bluszcz wspomagają kuracje odchudzające. W przemyśle kosmetycznym bluszcz wykorzystuje się jako składnik kremów zwalczających tzw. pomarańczową skórkę, czyli cellulit;

1 Praca zbiorowa Schroeder G., Kosmetki-chemia dla ciała, Wydawnictwo Cursiva, Poznań 2011

2 http://www.vismaya-maitreya.pl/naturalne_leczenie_arnika_gorska.html

3

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

Lawenda wąskolistna ma bardzo szerokie zastosowanie w kosmetyce. Kwiat tej rośliny wykorzystywany jest do parówek twarzy oraz kąpieli. Pięknie pachnie, ma właściwości odkażające i kojące, działa odświeżająco i oczyszczająco na skórę;

Len zwyczajny posiada zastosowanie wewnętrzne w profilaktyce chorób nowotworowych, w leczeniu m.in. miażdżycy, zaparć różnego pochodzenia, uszkodzeń błony śluzowej jelit substancjami żrącymi. Posiada również zastosowanie zewnętrzne w przypadku odleżyn, świądu, wysypki alergicznej i bolesnych stanów zapalnych skóry;

Majeranek ogrodowy często wykorzystywany jest do sporządzania pachnącego mydła;

Melisa lekarska stosowana jest do produkcji kremów i lotionów oraz jako dodatek do kąpieli. Nadaje się do pielęgnacji suchej, łuszczącej i starzejącej się skóry;

Mięta ma właściwości antyseptyczne, dezynfekcyjne, odświeżające i orzeźwiające. Pielęgnuje skórę tłustą i zanieczyszczoną;

Nagietek lekarski zawiera żywicę, białka roślinne, olejek eteryczny, co sprawia, iż jest cennym środkiem pielęgnacyjnym. Stanowi ważny składnik kremów, olejków oraz płynów oczyszczających. Zapobiega pękaniu skóry, powstawaniu odcisków oraz wągrów. Działa oczyszczająco, ściągająco i przeciwzapalnie;

Oczar wirginijski jest ceniony w medycynie dzięki swoim właściwościom ściągającym, przeciwkrwotocznym, przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Do zastosowań wewnętrznych oczaru należy leczenie takich schorzeń, jak: problemy przewodu pokarmowego i płuc, zapalenie błon śluzowych jelita grubego, biegunka i hemoroidy. W kosmetyce wykorzystuje się go do pielęgnacji cery zniszczonej o zatkanych porach;

Ogórecznik lekarski ma działanie moczopędne, napotne, przeciwzapalne, rozmiękczające, powlekające. Ze względu na działanie osłaniające, ogórecznik wykorzystuje się w leczeniu procesów zapalnych, nieżytów górnych dróg oddechowych połączonych z chrypką i suchym kaszlem. Ma również duże walory dietetyczne3;

Skrzyp polny działa oczyszczająco, ściągająco, przeciwzapalnie i poprawia ukrwienie. Ze względu na dużą zawartość kwasu krzemowego i związków mineralnych na jego bazie robi się kompresy, płukanki i dodatki do kąpieli;

Tymianek zawiera tyrol, który działa dezynfekcyjnie, przeciwzapalnie i aseptycznie. Produkowane z niego emulsje oczyszczają i tonizują skórę;

Żywokost lekarski działa łagodząco na skórę.

2.1.2 Substancje czynne pochodzenia roślinnego

W kosmetyce zajmują znaczną pozycję. Często rezygnuje się z pozyskiwania naturalnych składników z tkanek zwierzęcych, a zastępuje się je składnikami pochodzenia roślinnego. Ilość czynników zależy od pory roku, wieku rośliny itp.

3 http://zioladobrenawszystko.pl/ziola-od-o-do-s/ogorecznik-lekarski.html

4

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

Alantoina powszechnie występuje w kiełkach zbóż. Ma nieoceniony wkład w tworzenie różnego rodzaju maści i zasypek do trudno gojących się ran. Posiada właściwości kojące i łagodzące podrażnienia;

Aminokwasy wykorzystywane są w kremach i balsamach w postaci mieszanin z innymi cząstkami;

Antocyjany występują w czarnych jagodach, porzeczce, aronii, ciemnych winogronach, malwie czarnej. Mają działanie przeciwrodnikowe, przez co stosowane są do pielęgnacji skóry zanieczyszczonej;

Antybiotyki wytwarzają bakterie oraz pleśnie. Właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne mają niekiedy rośliny. Często z łopianu, babki, chmielu, kocanki czy jałowca pozyskiwany jest sok lub wyciąg;

Azuleny są substancjami pochodzenia roślinnego. Wykazują działanie przeciwzapalne, bakteriostatyczne, przeciwalergiczne. Najbardziej znanymi ziołami o takim działaniu są rumianek i krwawnik;

Balsamy są to wydzieliny niektórych gatunków drzew podzwrotnikowych. Najczęściej spotykane są:

− balsamy peruwiańskie posiadające właściwości przeciwzapalne oraz aseptyczne;

− balsamy styraksowe stosowane do produkcji lotionów i pudrów;

− balsamy kopa jawa stosowane do pielęgnacji włosów4.

Chlorofil, czyli naturalny barwnik każdej zielonej rośliny, wykorzystywany jest do pielęgnacji szarej, zmęczonej i podrażnionej skóry;

Flawonoidy posiadają działania: uszczelniające, wzmacniające śródbłonek naczyń krwionośnych, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwzapalne, przeciwalergiczne. Ponadto zmniejszają skutki oparzenia słonecznego;

Garbniki mają działanie przeciwzapalne, przeciwbiegunkowe, bakteriobójcze i przeciwkrwotoczne. Wykorzystuje się je w leczeniu hemoroidów, podrażnień i zranień skóry. Stosowane są w stanach zapalnych błon śluzowych i na rany5;

wykorzystywane są do pielęgnacji twarzy, ciała i włosów. Ich działanie jest bardzo wszechstronne. ,

Zmi Dodatkowo u ją

Witaminy w kosmetologii stosowane są do stymulacji syntezy związków potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania skóry. Mogą one brać udział w takich procesach, jak: nawilżanie, keratynizacja, antyoksydacja, ochrona przed promieniowaniem (filtry UV), a także mogą blokować powstawanie szkodliwych

4 Czerpak R., Jabłońska-Trypuć A., Roślinne surowce kosmetyczne, Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2008 5 http://notatek.pl/wyklad-garbniki

5

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

związków. Wyróżniamy następujące witaminy: A,B1, B2, B3, B5, D-pantenol, B6, B7, B9, B12, B15, C, D, E, F oraz K6;

Woski w kosmetyce stosuje się w kremach jako tzw. emolienty, czyli substancje pokrywające powierzchnię skóry warstwą okluzyjną, co zapobiega utracie wody przez skórę. Skóra staje się wówczas lepiej nawilżona, zmiękczona, a tym samym młodsza. Woski występują też w pomadkach, tuszach do rzęs i cieniach do powiek jako środki nadające konsystencję. Wśród wosków wyróżniamy m.in.:

− lanolinę – jest ona dobrym emulgatorem wody w oleju oraz doskonale wchłania się w skórę, uzupełnia barierę lipidową skóry i hamuje utratę wody, dzięki czemu działa zmiękczająco i nawilżająco na powłokę skórną. Podłoże maściowe otrzymane przez stopienie wazeliny z wielkocząsteczkowymi alkoholami, powstałymi z niezmydlającej się frakcji alkoholowej lanoliny, nosi nazwę euceryny, która nadaje kosmetykom właściwości natłuszczające, nawilżające, ochraniające i zmiękczające,

− olbrot – jest to biała substancja woskowa, używana do wyrobu kosmetyków, maści i mydeł,

− palmitynian cetylu (sztuczny olbrot) – jeśli jest stosowany na skórę w stanie czystym – może być komedogenny, czyli sprzyjać powstawaniu zaskórników. Zastosowany w preparatach do pielęgnacji skóry i włosów tworzy na powierzchni warstwę okluzyjną, która zapobiega nadmiernemu odparowywaniu wody z powierzchni (jest to pośrednie działanie nawilżające), przez co kondycjonuje, czyli zmiękcza i wygładza skórę i włosy.

Woski syntetyczne są to wytwarzane sztucznie substancje o właściwościach wosków naturalnych. Do wosków syntetycznych należą m.in.: estry, długołańcuchowe produkty polimeryzacji etenu (etylenu), amidy wyższych kwasów tłuszczowych, a także produkty chemiczne, przeróbki surowców pochodzenia naturalnego. Wyróżniamy m.in.:

− lecytyny – zmniejszają dolegliwości bólowe stawów. Mogą ją także przyjmować sportowcy, którzy chcą szybko zwalczyć kontuzje i powrócić do intensywnych treningów. Wspomagają ludzi czułych na zmiany pogody. Nadają włosom zdrowy wygląd i zapobiegają ich wypadaniu, są świetnym środkiem tonizującym, zwłaszcza dla starszych osób, bez apetytu i w depresji. Działają zmiękczająco na stolec i zapobiegają wzdęciom,

− silikony pomagają zabezpieczyć skórę przed nadmiernym wysuszeniem jej przez środowisko oraz kosmetyki, stanowią barierę ochronną – drugą skórę, są stosowane w medycynie jako swoistego rodzaju opatrunki.

2.1.3 Ekstrakty roślinne

Pozyskiwane są z całości rośliny lub jej części. Tonizują, łagodzą, ściągają i nawilżają skórę. Oprócz tego mają właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i zmiękczające. Wykorzystywane do tego są:

6 http://stressfree.pl/witaminy-w-kosmetykach-i-ich-wlasciwosci/

6

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

algi morskie i małże (źródło protein, witamin i mikroelementów odżywiających skórę);

wyciąg z arniki (wspomaga krążenie, przyspiesza gojenie);

ekstrakt z drożdży (przyspiesza metabolizm) 7;

ekstrakt z passiflory (nawilża oraz regeneruje);

wyciąg z lukrecji (działa przeciwzapalnie);

ekstrakt z mimozy (właściwości przeciwzapalne, ściągające);

ekstrakt z miłorzębu (reguluje ukrwienie);

wyciąg z dzikiego mirtu (zapobiega pękaniu naczyń krwionośnych);

ekstrakt z ogórecznika (odżywia skórę);

ekstrakt z owoców egzotycznych (wygładza, regeneruje, jak i odżywia skórę);

wyciąg owocowy (złuszcza martwy naskórek, wygładzając i zmiękczając go);

wyciąg z oliwki (łagodzi i obkurcza);

ekstrakt słonecznika (pozwala na utrzymanie stałej wilgotności);

ekstrakt z ziaren pszenicy (odżywia, regeneruje i stymuluje komórki);

wyciąg z korzenia żeń-szenia (jest bardzo bogaty w składniki odżywcze).

Rysunek 2.2 Preparaty stosowane w kosmetyce

Źródło: www.aptekipelnezdrowia.pl

2.1.4 Enzymy

Odnalazły swoje miejsce w procesach fizjologicznych. Odnawiają skórę, chronią komórki przed niedotlenieniem, pobudzają metabolizm. Bardzo popularny z tej grupy jest koenzym Q10. Produkty, w których zawarty jest ten koenzym, wpływają na doskonałą ochronę skóry przed zanieczyszczeniami środowiska i wolnymi rodnikami. Najwięcej enzymów posiadają pomidory, ogórki, szpinak, ananasy, papaja. Wśród

7 www.medigo.pl

7

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

enzymów wyróżniamy enzymy o działaniu keratolitycznym, które powszechnie są stosowane w peelingach, zaliczamy do nich: papaję i bromelainę, czyli trypsynę, pepsynę i pankreatynę.

2.1.5 Fitohormony sojowe

Czyli hormony roślinne – niekiedy są podobne do ludzkich, dlatego znalazły swoje miejsce w leczeniu zaburzeń hormonalnych człowieka. Najczęściej pozyskiwane są z kopru, bazi wierzby, ryżu, kiełków pszenicy czy kukurydzy.

2.1.6 Kwas hialuronowy

Chroni skórę przed parowaniem wody oraz przed działaniami atmosferycznymi. Skóra go nie absorbuje, dlatego też wprowadzany jest do niej za pomocą liposomów.

2.1.7 Kwasy owocowe AHA

Występują w warzywach i owocach oraz kwaśnym mleku. Wykazują korzystny wpływ na skórę. Działanie ich polega na uzyskaniu efektu peelingu. Kwasy te wygładzają i rozjaśniają skórę, stymulują proces odnowy, nawilżają, regulują ilość żywych i martwych komórek naskórka.

2.1.8 Kwasy BHA

Przeciwutleniacz zapobiega lub w znaczny sposób ogranicza szybkość zachodzenia procesu utleniania składników tłuszczowych zawartych w kosmetyku. Kwas salicylowy zalicza się do rodzaju kwasów BHA i jest to jedyny kwas z tej grupy znajdujący zastosowanie w kosmetyce. Odblokowuje pory, przeciwdziała powstawaniu wypryskom, oczyszcza skórę z zaskórników. Najczęściej znajduje zastosowanie jako składnik żeli pod prysznic, bezalkoholowych toników, wody micelarnej i pianek. Znajduje również zastosowanie w preparatach do złuszczania skóry oraz usuwania piegów, w płynach i zasypkach przeciwpotowych, a także w wyrobach o działaniu przeciwłupieżowym8.

2.1.9 Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe NNKT

Dostarczane są w żywności. Mają właściwości przeciwalergiczne, przeciwzapalne, hamują utratę wody, uczestniczą w produkcji serum. NNKT otrzymywane są z:

oleju wiesiołka (zapobiega złuszczaniu);

oleju awokado (nawilża, zmiękcza);

oleju migdałowego (natłuszcza);

oleju brzoskwiniowego (odżywia, nawilża, zmiękcza naskórek, poprawia kolor skóry);

oleju winogronowego (nawilża, łagodzi);

8http://kobieta.gazeta.pl/kobieta/1,111997,9477904,Skladniki_pod_lupa__kwasy_BHA_w_kosmetykach.h

tml

8

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

oleju orzechowego (jest bardzo delikatny);

oleju z kiełków pszenicy (bogaty w witaminy A, D, E i lecytynę, przeciwdziała odwodnieniu oraz chroni przed działaniem wolnych rodników).

2.1.10 Proteiny

Składają się z aminokwasów – są to kolagen, elastyna, keratyna. Działają ochronnie i nawilżająco na skórę9.

2.1.11 Zastosowanie olejków w aromaterapii

Rysunek 2.3 Olejki stosowane w aromaterapii

Źródło: www.aptekipelnezdrowia.pl

Aromaterapia jest metodą terapii przy zastosowaniu olejków eterycznych, wprowadzanych do organizmu poprzez drogi oddechowe (wdychanie, inhalację, wąchanie) oraz przez skórę (kąpiel, masaż, kompres). Bazą są rośliny i ich lecznicze oraz terapeutyczne właściwości.

Olejki eteryczne są produktami zapachowymi otrzymywanymi poprzez destylację z parą wodną lub też poprzez wyciskanie. Były one wykorzystywane od 5000 lat p.n.e. i używane do wielu celów, w których to jednak działania terapeutyczne stanowiły najważniejszy aspekt. Zyskały one wielką sławę w kulturach antycznych, szczególnie w Egipcie. Hipokrates uznawany za ojca medycyny jako pierwszy zalecił stosowanie olejków do masażu i kąpieli10.

Metoda pozyskiwania olejków eterycznych ma znaczący wpływ na jego właściwości. Wysokie temperatury podczas destylacji wpływają na rozkład niektórych substancji chemicznych, natomiast podczas ekstrakcji rozpuszczalnikami jego minimalne ilości mogą pozostawać w olejku. Do celów leczniczych wykorzystywane są

9 Jurkowska S., Surowce kosmetyczne, Tom I, rozdział IV, XDI, XIV, Wydawnictwo Ekoprzem., Dąbrowa Górnicza 1999 10 www.w-spodnicy.ofeminin.pl

9

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

olejki, tzw. czyste, czyli powstałe z roślin, do których to upraw nie stosowano żadnych pestycydów.

Olejki eteryczne znalazły swoje zastosowanie również w kosmetyce. Skracają one czas potrzebny na wymianę starych komórek na nowe, poprawiają one strukturę skóry, pobudzają metabolizm komórkowy, poprawiają ukrwienie, mogą zwalczać infekcje wirusowe i grzybicze. Aromaterapia stosowana w masażu korzystnie wpływa na problemy z rozstępami i cellulitem.

Wyróżniamy wiele rodzajów olejków eterycznych, a ich właściwości są wszelakie:

olejek eukaliptusowy – działa przeciwbakteryjnie, przeciwbólowo i przeciwwirusowo. Zwalcza kaszel, grypę, stany zapalne zatok, anginę;

olejek lawendowy – działa antybakteryjnie, przeciwwirusowo. Zwalcza infekcje górnych dróg oddechowych, kataru, przeziębienia;

olejek miętowy – działa antyseptycznie, walczy z przeziębieniami, grypą, zapaleniem zatok, kaszlem, katarem, do tego łagodzi bóle migrenowe, menstruacyjne. Działa uspokajająco, przez co znajduje swoje zastosowanie przy nerwicach;

olejek rozmarynowy – stymuluje pracę centralnego układu nerwowego;

olejek z melisy – działa uspokajająco;

olejek anyżowy – łagodzi infekcje górnych dróg oddechowych, łagodzi bóle wewnętrzne, pomaga zwalczać kolki, wzdęcia;

olejek z drzewa herbacianego – zwalcza bakterie, wirusy i grzyby. Stosowany podczas infekcji górnych dróg oddechowych, grypie, przeziębieniu, anginie. Zwalcza trądzik, stosowany przy pielęgnacji skóry;

olejek goździkowy – posiada działania przeciwbólowe i rozgrzewające;

olejek paczulowy – stosowany głównie przy cellulicie, oraz pielęgnacji skóry. Doskonale zwalcza trądzik, pęknięcia skóry, łupież, egzemy;

olejek pomarańczowy – działa antydepresyjnie i uspokajająco. Łagodzi stany lękowe, ułatwia zasypianie;

olejek świerkowy – stosowany podczas przeziębienia i stanów podgorączkowych;

olejek grejpfrutowy – łagodzi bóle migrenowe, napięcia nerwowe, wspomaga terapie odwykowe. Stosowany w terapii cellulitowej i otyłości;

olejek sosnowy – stosowany przy infekcji górnych dróg oddechowych. Zwalcza kaszel, przeziębienie, bóle reumatyczne, infekcje pęcherza, zapalenie zatok;

olejek tymiankowy – działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, wzmacnia system odpornościowy;

olejek geraniowy – reguluje krążenie krwi, zwalcza cellulit, reguluje gospodarkę płynami, stosowany do pielęgnacji skóry;

10

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

olejek cytrynowy – obniża ciśnienie, poprawia funkcje systemu immunologicznego;

olejek cedrowy – stosowany do pielęgnacji skóry, tonizuje i pobudza organizm, redukuje napięcie i stres;

olejek szałwiowy – niweluje bóle reumatyczne i bóle mięśni, łagodzi infekcje skóry, zmarszczki, rozstępy;

olejek jodłowy – działa antyseptycznie i relaksująco;

olejek z kopru – łagodzi niestrawność, redukuje zatrzymywanie płynów. Zwalcza cellulit i walczy z nadwagą poprzez obniżenie apetytu;

olejek z drzewa różanego – działa tonizująco, zwalcza zmęczenie, mdłości, bóle głowy;

olejek kadzidłowcowy – obniża emocje, uspokaja. Stosowany jest do higieny skóry;

olejek cynamonowy – działa antybakteryjnie, przeciwwirusowo, rozgrzewająco. Zmniejsza bóle reumatyczne;

olejek mandarynkowy – uspokaja, łagodzi napięcie nerwowe, pomocny przy higienie skóry, zwalcza rozstępy11.

Zasady bezpieczeństwa podczas aromaterapii

Aromaterapia ma być przede wszystkim zabiegiem niosącym korzyści dla ogólnego samopoczucia, dlatego najważniejszym faktem jest używanie olejków eterycznych wiadomego pochodzenia od sprawdzonych producentów. Jest to istotne, ponieważ jedynie te naturalne posiadają właściwości terapeutyczne.

Aby zabieg był przyjemny przy wyborze zapachu, warto kierować się przede wszystkim własnym gustem i wybrać po prostu ulubiony;

Podstawową zasadą bezpiecznego korzystania z tych substancji zapachowych jest bezwzględny zakaz stosowania ich doustnie. Są one silnie skoncentrowane, dlatego też nie wolno ich stosować bez uprzedniego rozcieńczenia;

Zawsze należy się stosować do wskazówek producenta na opakowaniu, zwykle jest to 5-10 kropli w specjalnym kominku do aromaterapii oraz 15-20 kropli dodawanych do kąpieli w wannie;

Alergicy przed ich zastosowaniem powinni wykonać test kontrolny, który polega na rozcieńczeniu kropli preparatu w łyżce oliwy i wtarciu w takiej formie za ucho dwóch kropel mieszanki. Jeżeli po 12 godzinach nie występują reakcje alergicznie, można bezpiecznie korzystać z aromaterapii;

Jeżeli mieszanka z olejków eterycznych dostanie się do oczu, należy przemyć je mlekiem, ponieważ są one rozpuszczalne w tłuszczach.

11 Konopacja-Brud I., Brud W., Aromaterapia w gabinecie kosmetycznym odnowy biologicznej wellness i Spa, WWSZKiPZ, Warszawa 2010

11

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

2.1.12 Składniki biologiczne czynne w preparatach kosmetycznych stosowanych do masażu ciała

Na rynku jest wiele preparatów kosmetycznych do masażu o wielu właściwościach. Dlatego też kosmetyki dobierane powinny być indywidualnie do potrzeb pacjenta.

Olej z ekstraktem z pomarańczy i cynamonu – masaż z jego użyciem poprawia krążenie krwi i wspomaga usuwanie substancji toksycznych poprzez zwiększenie potliwości skóry. Stosowany jest podczas masaży zwalczających cellulit oraz przy zabiegach oczyszczających;

Olej miodowy do masażu zawiera wiele witamin i minerałów. Dzięki swoim właściwościom nawilżającym i uelastyczniającym polecany jest do skóry suchej, delikatnej i problematycznej;

Skóra wchłania aloes cztery razy szybciej aniżeli wodę, przez co olej aloesowy bogaty w witaminy, minerały, aminokwasy i enzymy jest idealny do masażu. Aloes posiada właściwości o działaniu antyseptycznym, regenerującym, grzybobójczym i łagodzącym;

Olejek z ekstraktem melisy i nagietka działa przeciwzapalnie i regenerująco. Melisa w swoim składzie posiada dużo witaminy A, ponadto ma właściwości oczyszczające i bakteriobójcze. Nagietek zaś ma łagodzące i przeciwzapalne. Połączenie tych olejków jest idealnym rozwiązaniem dla skóry tłustej i problematycznej;

Olej z ekstraktem mięty i rozmarynu posiada właściwości odprężające i przeciwbólowe. Jest idealny po opalaniu. Rozmaryn stymuluje krążenie krwi i łagodzi bóle artretyczne. Stosuje się go przede wszystkim w fizykoterapii;

Ekstrakt z papryki używany jest do walki z nadwagą i cellulitem ze względu na swoje działania odchudzające i tonizujące. Podczas masaży wyszczuplających pomaga zlikwidować zbędną tkankę tłuszczową i wygładza skórę;

Ekstrakt z lawendy ma działanie przeciwbólowe i odprężające. Olejki z ekstraktem z lawendy zalecane są do zabiegów relaksacyjnych;

Sezamowy olejek do masażu nawilża i oczyszcza skórę, przywracając jej równowagę i oczyszczając z toksyn;

Olejki do masażu na bazie oleju z pestek winogron oraz kukurydzy przywracają skórze elastyczność i gładkość. Zapobiega również przedwczesnemu starzeniu się skóry;

Masaże z użyciem preparatów, w których skład wchodzą algi morskie, wpływają na skórę silnie oczyszczająco i uwalniają zalegające w niej toksyny;

Masaż z użyciem kofeiny zwiększa spalanie tłuszczu i metabolizm, pobudza krążenie krwi. Kofeina pomaga usunąć toksyny oraz nadmiar wody na poziomie komórkowym, dotlenia skórę i ją odżywia;

12

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

Zielona herbata posiada właściwości zdrowotne. Zawarte w niej przeciwutleniacze niszczą wolne rodniki12.

2.1.13 Składniki biologicznie czynne w preparatach antycellulitowych, przeciw rozstępom i na biust

Każdy kosmetyk składa się z surowców podstawowych oraz substancji aktywnych. Do surowców podstawowych należą, np. tłuszcze, oleje i woski, które przy odpowiednie połączenie ze składnikami czynnymi odpowiadają za docelowe działanie preparatu kosmetycznego. Wszystko zależy od tego, czego oczekuje się od danego kosmetyku i z jakim problemem skórnym ma działać. Do zwalczania i przeciwdziałania cellulitu stosuje się:

metyloksantyny (kofeina, teofilina, teobromina, aminofilina) – stymulują wydzielanie neuroprzekaźników biorących udział w procesie redukcji tkanki tłuszczowej, a wraz z ekstraktem z zielonej herbaty wpływają na aktywację procesów enzymatycznych, które pobudzają komórki tłuszczowe zgromadzone pod skórą i wykorzystują zawarte w nich lipidy w procesach energetycznych organizmu;

l-karnityna – przyspiesza przemianę materii, umożliwiając wykorzystanie tłuszczu dla potrzeb energetycznych, skutecznie wzmacnia i poprawia strukturę skóry, odgrywa bardzo istotną rolę w redukcji tkanki tłuszczowej i daje widoczne efekty wyszczuplające poprzez obniżanie poziomu glukozy w komórkach oraz zapobieganie gromadzeniu się substancji tłuszczowych;

flawonoidy – odpowiadają za zmniejszenie przepuszczalności naczyń krwionośnych, najwięcej tych aktywnych związków występuje w kasztanowcu zwyczajnym, nagietku, lukrecji, rumianku, szałwii, pomarańczy, cytrynie, krwawniku i algach;

wyciąg z bluszczu pospolitego (Hedera helix) – jest bogaty we flawonoidy, przyspiesza proces redukcji tkanki tłuszczowej, pobudza krążenie krwi i zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych, usprawnia funkcjonowanie tkanki łącznej, poprawia elastyczność i jędrność skóry, neutralizuje wolne rodniki oraz wykazuje działanie przeciwzapalne;

saponiny – uszczelniają drobne naczynia krwionośne i jednocześnie działają przeciwzapalnie, znajdują się w kwiatach kasztanowca, iglicy włoskiej oraz w kozieradce;

wyciągi z kasztana indyjskiego, kasztanowca pospolitego (bogate w saponiny) oraz wyciąg z miłorzębu japońskiego, które również uszczelniają naczynia krwionośne – poprawiają odpływ żylny, zapobiegając obrzękom;

jod (wolny) - jak też preparaty zawierające duże ilości jodu (np. wodorosty) – przeciwdziała gromadzeniu się tłuszczu w komórkach tłuszczowych;

aloes ma za zadanie odżywić, zmiękczyć i ujędrnić skórę, pobudza do wzrostu nowe komórki, odmładza skórę i chroni ją;

12 Mrukot M., Kosmetologia, Wydawnictwo Receptariusz, Kraków 2006

13

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

algi morskie zielone i brunatne – są cennym źródłem wielu substancji aktywnych biologicznie, m.in. witamin z grupy B. Związki te biorą czynny udział w metabolizmie tłuszczów i białek. Zmniejszają tendencję do zastoju płynów i poprawiają krążenie limfatyczne. Stosowane są bogate w jod ekstrakty z listownicy brunatnej i z morszczynu. Obecny w wielu glonach kwas alginowy stymuluje przemianę materii i przyczynia się do usuwania złogów tłuszczu, wskutek drenażu tkanek działa wyszczuplająco. Ze względu na zdolność wiązania toksyn ma także właściwości odtruwające;

retinol – ma zdolność rozkładania tłuszczów do wolnych kwasów tłuszczowych;

glinki naturalne – bogate są w związki mające działanie detoksykacyjne oraz mają wpływ na elastyczność tkanki łącznej.

Z medycznego punktu widzenia rozstępy powstają na wskutek uszkodzeń włókien kolagenu i elastyny, dlatego też w składzie najnowszych preparatów związanych z tym problemem możemy zauważyć:

hydrolizowany kolagen zwiększający elastyczność i jędrność skóry – ma za zadanie zapobiegać powstawaniu co raz to nowym rozstępom i działać naprawczo na już zaistniałe poprzez regenerację komórek. Kolagen jest głównym składnikiem kremów przeciw rozstępom, gdyż wpływa on na napięcie skóry, jej elastyczność oraz odporność na urazy;

aloes ma za zadanie odżywić, zmiękczyć i ujędrnić skórę, pobudza do wzrostu nowe komórki, odmładza skórę i chroni ją;

masło Shea produkowane jest ze zmiażdżonych orzechów. Regeneruje skórę i sprawia, że jest ona bardziej jędrna i napięta;

elastyna morska pozyskiwana jest z tkanki łącznej i wiązadeł ryb, pomaga zwiększyć elastyczność skóry oraz wzmacnia tkankę podtrzymującą;

wyciąg z wąkrota azjatyckiego (trawa tygrysia) ma właściwości lecznicze, kojące, pobudza biosyntezę kolagenu, i poprawia sprężystość tkanki łącznej.

Biust jest symbolem kobiecości. Jednak z biegiem czasu poddaje się prawu ciążenia oraz narażony jest na wiele czynników. Niektóre kobiety mają duży jędrny biust, inne z kolei mały i nieelastyczny. Jednak niezależnie od pierwotnego wyglądu piersi – liczy się bardziej systematyczna pielęgnacja. Odpowiednio dobrane do potrzeb zabiegi oraz kosmetyki pomagają utrzymać je w dobrej kondycji. Do pielęgnacji biustu zazwyczaj stosuje się substancje aktywne:

chmiel, który posiada właściwości nawilżające, zmiękczające, tonizujące, antyseptyczne oraz ściągające. Wyciąg z szyszek chmielu ma działanie estrogenne, czyli istotne w procesie powiększania biustu;

kiełki pszenicy są bogate w witaminy i sole mineralne. Ze względu na swoje właściwości odżywcze i zmiękczające wykorzystuje się je w kosmetyce skóry wrażliwej i narażonej na niekorzystne warunki. Pszenica zwiększa napięcie i wygładza skórę, pobudzając tym samym efekt liftingu piersi;

masło Shea regeneruje skórę i sprawia, że jest ona bardziej jędrna i napięta;

14

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

gryka zwyczajna posiada rutynę zapobiegającą rozkładowi witaminy C, działa uszczelniająco na naczynia krwionośne, zwiększając tym samym ich odporność i zmniejszając przepuszczalność. Działa ujędrniająco na skórę dekoltu i piersi;

alantoina stanowi jeden z naturalnych czynników nawilżających w skórze. Posiada właściwości kojące, zmiękczające i zapobiegające podrażnieniom. Często wykorzystywana jest w kremach na biust;

aloes ma za zadanie odżywić, zmiękczyć i ujędrnić skórę, pobudza do wzrostu nowe komórki, odmładza skórę i chroni ją.

2.2 Akcesoria do zabiegów na ciało

Akcesoria służące do wykonania zabiegów na ciało:

pędzel do ciała;

Rysunek 2.4 Pędzel do ciała

Źródło: http://pl.fotolia.com/id/49457481

opaska z froty;

Rysunek 2.5 Opaska z froty

Źródło: http://www.robimax.com.pl/szlafroki.htm

myjka do zabiegów kosmetycznych;

15

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

Rysunek 2.6 Myjka do zabiegów kosmetycznych

Źródło: http://pl.fotolia.com/id/59328899

pędzel do maseczki i kwasów owocowych;

pędzel wachlarzowy;

Rysunek 2.7 Pędzel wachlarzowy

Źródło: http://www.sanita.wroclaw.pl/galeria/zabiegi-kosmetyczne

pędzel do maski z białego jedwabiu;

szpatułka plastikowa;

Rysunek 2.8 Szpatułka

Źródło: http://www.clarena.pl/akcesoria/518/633

elastyczna miseczka plastikowa;

waciki kosmetyczne;

16

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

Rysunek 2.9 Waciki kosmetyczne

Źródło: http://pl.fotolia.com/id/54220600

miseczka do alg;

Rysunek 2.10 Miseczka

Źródło: http://pl.fotolia.com/id/49457407

rękawica ścierająca do produktów;

folia do zabiegów na ciało.

Rysunek 2.11 Folia do zabiegów na ciało

Źródło: http://www.snella.pl/480,folia-do-zabiegow-body-wrap-body-wrapping.html

Informacje na temat akcesoriów i produktów do zabiegów na ciało znajdziesz w prezentacji.

17

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

2.3 Literatura

2.3.1 Literatura obowiązkowa

Czerpak R., Jabłońska-Trypuć A., Roślinne surowce kosmetyczne, Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2008;

Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetyka pielęgnacyjna i upiększająca – dłonie, stopy, ciało, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2013;

Konopacja-Brud I., Brud W., Aromaterapia w gabinecie kosmetycznym odnowy biologicznej wellness i Spa, WWSZKiPZ, Warszawa 2010;

Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, Wydawnictwo PIW, Warszawa 1980;

Jurkowska S., Surowce kosmetyczne, Wydawnictwo Ekoprzem., Dąbrowa Górnicza 1999;

Malinka W., Zarys chemii kosmetycznej, Wydawnictwo Volymed, Wrocław 1999;

Mrukot M., Kosmetologia, Wydawnictwo Receptariusz, Kraków 2006;

Schroeder G., Kosmetyki – chemia dla ciała, Wydawnictwo Cursiva, Poznań 2011.

2.3.2 Literatura uzupełniająca

Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, WSiP, Warszawa 2002;

Dylewska-Grzelakowska J., Zabiegi pielęgnacyjne ciała, WSiP, Warszawa 2013.

2.3.3 Netografia

www.aptekipelnezdrowia.pl;

www.medigo.pl;

www.w-spodnicy.ofeminin.pl;

http://www.vismaya-maitreya.pl/naturalne_leczenie_arnika_gorska.html;

http://zioladobrenawszystko.pl/ziola-od-o-do-s/ogorecznik-lekarski.html;

http://notatek.pl/wyklad-garbniki;

http://kobieta.gazeta.pl/kobieta/1,111997,9477904,Skladniki_pod_lupa__kwasy_BHA_w_kosmetykach.html;

http://stressfree.pl/witaminy-w-kosmetykach-i-ich-wlasciwosci/.

2.4 Spis rysunków

Rysunek 2.1 Zioła w kosmetologii ............................................................................................................ 2

Rysunek 2.2 Preparaty stosowane w kosmetyce ................................................................................ 6

Rysunek 2.3 Olejki stosowane w aromaterapii ................................................................................... 8

18

Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało

Rysunek 2.4 Pędzel do ciała ..................................................................................................................... 14

Rysunek 2.5 Opaska z froty ...................................................................................................................... 14

Rysunek 2.6 Myjka do zabiegów kosmetycznych ............................................................................ 15

Rysunek 2.7 Pędzel wachlarzowy .......................................................................................................... 15

Rysunek 2.8 Szpatułka ............................................................................................................................... 15

Rysunek 2.9 Waciki kosmetyczne .......................................................................................................... 16

Rysunek 2.10 Miseczka .............................................................................................................................. 16

Rysunek 2.11 Folia do zabiegów na ciało ........................................................................................... 16

2.5 Spis treści

2 Preparaty i akcesoria do zabiegów na ciało ................................................................................ 2

2.1 Surowce kosmetyczne wykorzystywane w pielęgnacji ciała ......................................................... 2 2.1.1 Zioła ......................................................................................................................................................................................... 2 2.1.2 Substancje czynne pochodzenia roślinnego .......................................................................................................... 3 2.1.3 Ekstrakty roślinne ............................................................................................................................................................. 5 2.1.4 Enzymy .................................................................................................................................................................................. 6 2.1.5 Fitohormony sojowe ........................................................................................................................................................ 7 2.1.6 Kwas hialuronowy ............................................................................................................................................................ 7 2.1.7 Kwasy owocowe AHA ...................................................................................................................................................... 7 2.1.8 Kwasy BHA ........................................................................................................................................................................... 7 2.1.9 Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe NNKT ............................................................................................. 7 2.1.10 Proteiny ............................................................................................................................................................................. 8 2.1.11 Zastosowanie olejków w aromaterapii ............................................................................................................... 8 2.1.12 Składniki biologiczne czynne w preparatach kosmetycznych stosowanych do masażu ciała 11 2.1.13 Składniki biologicznie czynne w preparatach antycellulitowych, przeciw rozstępom i na biust ……………………………………………………………………………………………………………………………………….12

2.2 Akcesoria do zabiegów na ciało ............................................................................................................... 14 2.3 Literatura .......................................................................................................................................................... 17

2.3.1 Literatura obowiązkowa ............................................................................................................................................. 17 2.3.2 Literatura uzupełniająca ............................................................................................................................................. 17 2.3.3 Netografia .......................................................................................................................................................................... 17

2.4 Spis rysunków ................................................................................................................................................. 17