presentatie privacy in netwerken
TRANSCRIPT
mr Corrie Ebbers ZvE april 2016
Wat is privacy
Vrijwillig vs verplicht
Informatieplicht
Samenwerken
Toestemming
Geheim vs delen
Inzage- en correctierecht
Wie ….. LinkedIn Instagram Facebook Tinder WhatsApp
GRATIS !!!! G-mail
Skypen Met het invoeren van de e-mailadressen van uw vrienden
geeft u te kennen dat zij akkoord zijn gegaan met het verstrekken van hun gegevens.
Hotmail
WeTransfer
“Ik heb niks te verbergen”
- bonuskaart AH - vZVZ ‘toestemming’ LSP (EPD) - slimme energiemeter - smart tv iot = internet of things zie computable.nl - 11 april
onze gegevens zijn geld waard Facebook 100 miljard = 120 dollar per gebruiker
Google-gebruiker = 24 dollar
Facebook koopt Instagram voor 1 miljard dollar (30 miljoen Facebookers)
Transparantie en regie? Zie ‘Data: het nieuwe goud’, Zembla 2 december 2015
Nieuw businessmodel: zelf info prijsgeven aan adverteerders en korting bedingen bv op vliegticket
privacy en dataprotectie
privacy is recht van individu
data protectie is plicht van verantwoordelijke
PRIVACY
� ruimtelijk
� communicatie
� lichamelijk
� informationeel
� relationeel
HOOFDREGEL =
bescherming van de persoonlijke levenssfeer
inbreuk alleen bij wet Wet = WMO/Jeugdwet/Wgbo/Participatiewet/WBP etc etc
PRIVACY
� Recht op zelfontplooiing/zelfbeschikking
� Recht om te weten welke informatie er wordt verwerkt, correctie en wie aanspreekbaar is (art. 10 Grondwet)
� Autonomie leidt tot participatie
belang van privacy
� Burger vrijwaren tegen te grote overheidsinmenging
� Bewaken vrije toegang tot fundamentele voorzieningen
� Behoud van vertrouwen tussen overheid/zorgverleners en burger
Voortdurend zoeken naar evenwicht
Kernwaarden: eigen regie cliënt en integriteit hulpverlener
de wet regelt
rechten van cliënt: • op informatie • inzage • correctie • klachtrecht • rechtsbescherming • medezeggenschap
plichten van organisatie: • professioneel
handelen • informatieplicht • dossiervorming • informatie verstrekken • geheimhouding … wettelijk normenkader geeft houvast
dossierplicht
� welke hulp, welke wet
� dataminimalisatie, alleen info die noodzakelijk is
� maar .. wel volledige en juiste info
� geen vage vermoedens of onderbuik
� persoonlijke werkaantekeningen buiten dossier houden
verwarrend
� Hulpverlening is vrijwillig tenzij …
� Informeren van cliënt
� Toestemming
� Geheimhouding
� Inzagerecht
samenvatting
1. altijd cliënt vooraf informeren dat gegevens worden verwerkt (tenzij uitz … art. 43 Wbp)
2. dossier bijhouden verplicht
3. is delen noodzakelijk in belang cliënt? Elk individueel geval afzonderlijk afwegen
4. mag ik delen o.g.v. rol, taak en met wie
5. zo nee, toestemming nodig
6. geen toestemming, conflict van plichten … Checklist hanteren
vrijwillig of verplicht a) vrijwillig = medische ingrepen, medicijnen, therapie, hulpverlening e.d.
geen ‘toestemming’ maar ‘instemming’
Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam (lichamelijke privacy art. 11 Grondwet)
b) verplicht = dna afnemen o.g.v. wet – Justitie – ots maatregel - RvK – reclassering
c) voorwaardelijke bv schuldhulpverlening
Informatieplicht art. 33/34 Wbp
Bij intake plicht cliënt te informeren:
� als info van klant zelf komt; voordat gegevens worden vastgelegd moet klant geïnformeerd worden over doel, wie is verantwoordelijke
� als info uit andere bron komt; op moment van vastlegging of op moment van verstrekking aan derde
� vergelijk in strafrecht: cautie
samenwerken
‘samenwerking vindt plaats in een keten van partijen waarbij taken en belangen elkaar raken of in het verlengde van elkaar liggen’
- niet door één partij op te lossen
- gezamenlijk belang
- overstijgt de bevoegdheid
Samenwerken = regie voering, wie doet wat
Info delen in belang van cliënt, niet in belang van hulpverlener
wat is toestemming?
Elke vrije, specifieke en op informatie berustende wilsuiting waarmee betrokkene aanvaardt dat hem betreffende persoonsgegevens worden verwerkt ( art 1. i. WBP)
� Veronderstelde toestemming, Wgbo
� Ondubbelzinnig (art 8 a gewone gegevens)
� Uitdrukkelijk (art 23 gezondheids- strafrechtelijke gegevens)
nb: geen toestemming nodig om dossier aan te leggen
intrekken toestemming, gevolg direct stoppen art. 5 lid 2 Wbp
bijzondergevoeligegegevensart.16Wbp
godsdienst of levensovertuiging, ras, politieke gezindheid, gezondheid, seksuele leven, lidmaatschap van een vakvereniging, strafrechtelijke persoonsgegevens en persoonsgegevens over onrechtmatig of hinderlijk gedrag in verband met een opgelegd verbod naar aanleiding van dat gedrag
rechtma9gegrondslagvoorverwerkingart.16e.v.WBP
verbod, tenzij ………. hulpverleners met geheimhoudingsplicht art. 21 Wbp, of uitdrukkelijke toestemming art. 23 Wbp
geheimhouding vs delen
• absolute geheimhouding = zelden
• relatieve geheimhouding = moeilijk
• spreek-/klikplicht = ambtenaar o.g.v. wet vgl art. 66 Participatiewet (vermoeden misdrijf)
ambtenaar hulpverlener
dus samenwerken kan door acties af te stemmen, regievoering maar ieder binnen eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden
zie Informatieblad Informatie delen in samenwerkingsverbanden - Autoriteit Persoonsgegevens ‘buitenkant’ informatie
informatie delen m.b.t. gezondheid
- directe collega’s/waarnemer, criteria: - met oog op goed behandeling art. 21 Wbp
- rechtstreeks betrokken bij behandeling art. 457 lid 2 Wgbo
- o.g.v. wet, bv bij ‘verplichte’ relatie RvK, reclass. Jeugdzorg, Participatiewet bv re-integratie, art. 21/22 Wbp
- o.g.v. uitdrukkelijke toestemming art. 23 Wbp
- zonder toestemming = conflict van plichten …
… conflict van plichten
Plicht om te zwijgen botst met plicht om te spreken vanwege zwaarwegende belangen van de cliënt of een ander
� Kan ik echt geen toestemming krijgen?
� Welk zwaarwegend belang?
� Kan het ook zonder verbreken geheimhouding (subsidiariteit)
� Hoe weeg ik belangen cliënt?
belangenafweging a) Het probleem weegt zó zwaar dat ik moet melden, namelijk …..
b) Ik wil door te melden het volgende doel bereiken …..
c) Er is geen andere mogelijkheid om dit probleem op te lossen
d) Door te melden is het vrijwel zeker dat erger wordt voorkomen
e) Ik heb intern overlegd
f) Het belang om info te delen weegt zwaarder dan mijn geheimhoudingsplicht
g) Eventueel eerst anoniem voorleggen voor advies bij meldpunt Veilig Thuis
inzagerecht
� persoonlijk recht
� recht op afschrift
� info van derde in dossier?
Correctierecht als info feitelijk onjuist, niet ter zake dient, bovenmatig is
� eigen lezing toevoegen
uitzondering op rechten
Recht op informatie, inzage, correctie is hoofdregel; niet als in een individueel geval …
• veiligheid staat
• strafbare feiten
• naleving wettelijke voorschriften
• bescherming cliënt of van een ander
zie art. 43 Wbp en art. 3 lid 2 Besluit Meldcode HG
let op: de uitzondering is nooit een zelfstandige rechtmatige grondslag
dus
1. altijd cliënt vooraf informeren, tenzij uitz … art. 43 Wbp
2. dossier bijhouden
3. is delen noodzakelijk in belang client? Elk individueel geval afzonderlijk afwegen
4. mag ik delen o.g.v. rol, taak… zie boven
5. zo nee, toestemming nodig
6. geen toestemming, conflict van plichten … Checklist hanteren
bronnen
• www.meldcriteria.nl bedoeld voor melding bij de verwijsindex risicojongeren
• www.vooreenveiligthuis.nl
• www.vng.nl sociaal domein
• diverse beroepscodes o.a. maatschappelijk werker en jeugdzorgwerker zie www.bpsw.nl
• www.bigregister.nl
leuke bronnen � Bits of Freedom (BOF.nl) – Internet
vrijheid toolbox
� Zembla ‘Data: het nieuwe goud’ op 2 december 2015
� website michelkraay.nl
� Dave Eggers ‘De Cirkel’ (boek)
� Ixquick zoekmachine tip: wordt privacy functionaris
de rollen
� de professional gebonden aan wet
� de ‘derde’: omgeving cliënt familie, buren e.a. is privesfeer
� met vrijwilliger afspraken maken