presentatie prof. j. hermanns, 20 mrt 2012 'pedagogische civil society
DESCRIPTION
Prof. Jo Hermanns gaf op 20 maart 2012 tijdens de bijeenkomst 'Opvoeden doe je nooit alleen - de Pedagogische Civil Society' deze presentatie.TRANSCRIPT
H & S Consult
Opvoeden doe je samen
Jo Hermanns
H & S Consult
1. Wat gaat er niet goed met de ondersteuning bij het opvoeden en opgroeien
2. Community-based werken als alternatief
3. De pedagogische civil society
4. De rol van vrijwilligers
5. De rol van professionals
Met de doorsneejeugd in Nederland gaat het erg goed
•Het hoogste welbevinden ter wereld
•Tevreden met thuis en school
•Jeugd eet steeds minder ongezond
•Jongere jeugd drinkt steeds minder
•Afname jeugdcriminaliteit
•Weinig psychische en gedragsproblemen in vgl. met andere landen en ons eigen verleden
H & S Consult
Maar paradoxaal:
steeds meer kinderen in zorg
H & S Consult
Pommer, E., Kempen, H. v., & Sadiraj, K. (2011). Jeugdzorg in groeifase.Ontwikkelingen in gebruik en kosten van de jeugdzorg. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
H & S Consult
Toename kinderen en jongeren in GGZ
2007: 227.333
2009: 267.716
Toename in twee jaar van 18%
Bron: Sectorrapport 2010, GGZ Nederland
H & S Consult
Véél kinderen
zitten vast
H & S Consult
Berends, E., Campbell, E. E., Wijgergangs, E., & Bijl., B. (2010). Bescherming bekeken. Een onderzoek naar ontwikkelingen en regionale verschillen in het aantal ondertoezichtstellingen en machtigingen uithuisplaatsingen. Duivendrecht: Pi Research BV.
Van 54.000 naar 69.000
Vooral toename in voortgezet onderwijs
Vooral toename ‘cluster 4’-leerlingen
Instroom Wajong:
H & S Consult
Resultaat:
1 op de 7 kinderen in geïndiceerde zorg of speciaal onderwijs (1 op de 12 in Wajong), terwijl naar schatting maar hoogstens 1 op de 20 echt problemen heeft waarvoor zware profesionele hulp gewenst is
Bron: Hermanns, J. (2009). Het opvoeden verleerd. Amsterdam: Vossiuspers UvA.
H & S Consult
Wat is er aan de hand met de jeugd?
Problematisering jeugd in combinatie met exportmodel
•Kinderen en ouders snel zien als potentiële probleemgevallen
•Exporteren problemen naar professionele instituties
•Voor iedere diagnose, beperking of doelgroep een gespecialiseerde aanpak
H & S Consult
Het dominante model
•Signaleren
•Verwijzen
•Diagnostiseren
•Behandelen
H & S Consult
Het doosjessyndroom
H & S Consult
Of, het schrikbeeld van vele ouders:
Basis:
Een heilig geloof in professionals die kinderen (en soms ouders) onder hun hoede nemen, ‘repareren’ en vervolgens verwachten dat het leven van die mensen veranderd is
We lijken zelf ‘het opvoeden verleerd’ te zijn
H & S Consult
Werkt het ‘exportmodel’?
1. Gespecialiseerde zorg gaat vaak samen met vormen van marginalisatie. Dit varieert van ‘geen zwemdiploma’ tot ‘thuiszitten’ en Wajong
2. Nee, want bewezen effectieve programma’s bij problemen van kinderen zijn altijd community-based
H & S Consult
Internationale databases van effectieve interventies laten zien dat ‘community-based
care’ ook veel meer rendement heeft dan institutionele zorg
(ook voor de ‘zware’ doelgroepen)
Zie www.colorado.edu/cspv/blueprints/
H & S Consult
Hoe nu verder?
H & S Consult
De drie eerste opdrachten voor ons allen:
a.Community-based werkenb.Community based werkenc.Community based werken
H & S Consult
a. Pedagogische infrastructuur rond drie opvoedmilieus versterken
b. Oplossingen voor problemen zoeken binnen die structuur op lokaal niveau
c. Bij ernstige problemen: hetzelfde doen, maar dan intensiever
H & S Consult
Gezin Gezin Onderwijs Onderwijs
Publieke domein, incl www Publieke domein, incl www
a. Versterken pedagogische basisstructuur
Een paar voorbeelden
Ontmoetingsplaatsen voor ouders realiseren
Vreedzame school
Taakspel
VVE met oudercomponent
Voetbaltrainers trainen in het omgaan met lastig gedrag van kinderen en ouders
(Eén ongevraagd advies: sluit aan bij vertrouwde voorzieningen en vermijd een projectencarroussel)
H & S Consult
b. Oplossingen voor problemen zoeken binnen die structuur op lokaal niveau
H & S Consult
Een paar voorbeelden
Bestrijden alcoholmisbruik jongeren met een gemeentebreed plan
Overlastgevende jongeren: aanpak met justitie, welzijnswerk en jeugdzorg
Thuisbegeleiding bij opvoedingsproblemen
Herstelrecht bij jongeren die over de schreef gegaan zijn
H & S Consult
In ‘effectieve’ interventies spelen professionals in reguliere instellingen (scholen, kinderopvang, jeugdgezondheidszorg), maar óók vrijwilligers een belangrijke rol
1.Big Brothers Big Sisters
2.Home-Start
3.Chatbox van de Kindertelefoon
4.Pleegzorg
H & S Consult
c. Bij ernstige problemen: hetzelfde doen, maar dan intensiever
Een voorbeeld: wraparound care
H & S Consult
• Eén ‘generalist’
• Eén cliënt(systeem), één plan
• Specialisten dienstbaar en oproepbaar
• Ad hoc-netwerk
• Eén regie op basis van doelen cliënt(systeem)
• Caseload kan oplopen tot 1 op 3
Home-start
oudercursus
sportvereniging
onderwijs
kinderopvang
schuldhulpverlening
opvanggezin
Familie netwerkberaad
Posttraumatische
stresstherapie
H & S Consult
Wat zou u morgen willen veranderen
Wat moet er veranderen
Hoe wilt u dat aanpakken
Hoe kan ik u daarbij helpen
Wie hebben we nog meer nodig
H & S Consult
Doel:
Het herstel van het gewone leven thuis, in school en op straat
(en niet meer ‘behandelen’ van kinderen en/of ouders)
H & S Consult
Wie is deze generalist?
Ouder
Familie/Sociale Netwerk
Vrijwilligers
IB’er
SMW’er
Medewerker Centrum voor Jeugd en Gezin
Maatschappelijk werker
Jeugdzorgmedewerker
H & S Consult
Rol vrijwilligers
a.In het hart van de bloem
b.Als blaadje van de bloem
H & S Consult
Zo ontstaat langs drie lijnen een pedagogische civil society waarin burgers, vrijwilligers en professionals in een nieuwe rolverdeling samenwerken
H & S Consult
De stelselherziening Jeugdzorg biedt kansen om deze visie in de praktijk te brengen!
Dat vraagt wel van alle betrokkenen een omslag in het denken
H & S Consult
Van ‘doosje’ naar ‘bloempje’