BUDŻET OBYWATELSKI W POZNANIU

- Aleksandra Sołtysiak-Łuczak

BO Poznań

Budżet obywatelski w Poznaniu wprowadzono w 2012 r. Była to inicjatywa Urzędu Miasta.

10 mln zł

• Na budżet obywatelski przeznaczono 10 mln.

Etapy

Od 3 czerwca do 7 lipca zgłaszanie wniosków

Lipiec /sierpień weryfikacja

18-29 września głosowanie

Do 15 października ogłoszenie wyników

Wniosek:

• Tytuł projektu• Lokalizacja, miejsce realizacji projektu• Opis projektu (400 słów)• Uzasadnienie (200 słów)• Beneficjenci projektu• Szacunkowe koszty projektu• Kontakt do pomysłodawców• Dodatkowe załączniki (nieobowiązkowe)

Weryfikacja

1. Weryfikacja propozycji mieszkańców przez wydziały merytoryczne, ustalenie ostatecznej listy projektów i zadań do głosowania przez Zespół Opiniujący.

2. Biuro Prezydenta Urzędu Miasta Poznania przeprowadza weryfikację projektów pod względem formalnym.

3. Właściwe wydziały i jednostki weryfikują projekty pod względem merytorycznym według następujących kryteriów:

• możliwość realizacji,• zgodność z kompetencjami gminy,• miejsce realizacji w przestrzeni miejskiej,• znaczenie społeczne,• koszt nieprzekraczający 10 000 000,00 zł,• zgodność ze Strategią Rozwoju Miasta,• atrakcyjność projektu (unikatowość, wartość promocyjna, atrakcyjność przestrzenna lub społeczna)• możliwość zabezpieczenia w budżecie na kolejne lata ewentualnych kosztów, które projekt będzie

generował w przyszłości.4. Następnie wydziały i jednostki przekazują pisemne rekomendacje wybranych do głosowania

projektów Zespołowi Opiniującemu.5. Zespół Opiniujący dokona wyboru przedsięwzięć, które znajdą się na ostatecznej liście do

głosowania.

Zespół opiniujący:

• po jednym przedstawicielu z Klubów Radnych,• dwóch przedstawicieli Poznańskiej Rady Pożytku

Publicznego,• jeden przedstawiciel Młodzieżowej Rady Konsultacyjnej,• jeden przedstawiciel Miejskiej Rady Seniorów,• niezależny ekspert,• Dyrektor Wydziału Rozwoju Miasta,• Dyrektor Wydziału Budżetu i Analiz, • Dyrektor Biura Prezydenta.

Głosowanie 18 do 29 września

• Głosowanie powszechne• Wszyscy mieszkańcy Poznania, którzy ukończyli

18 lat. Studenci za okazaniem legitymacji• Strona internetowa• W Urzędzie Miasta• W punktach konsultacyjnych• Można oddać głos na maksymalnie 5 wniosków

Wpisanie do budżetu 15 października

• Miejsce 1 - 26693 głosy (13,4%)Przytulisko. Centrum pomocy dla osób bezdomnych.

• Miejsce 2 - 21673 głosy (10,9%)RoweLOVE Rataje. Trakt pieszo/rowerowy łączący Rataje-Park z Maltą i Wartą oraz ul. Jana Pawła II.

• Miejsce 3 - 13599 głosów (6,9%)Sportowy Golaj - Odbudowa stadionu na Golęcinie - żużel, park rowerowy, futbol.

• oddanych zostało 88 597 głosów(frekwencja: 20,5%), w tym 67 123 głosy ważne.

• Z czego:Głosy oddane przez internet: 48 463 (ważnych: 31 802)Głosy oddane w wersji papierowej: 40 134 (ważnych: 35 321).

• Koniec formalności , czas na ocenę

Rafał Drozdowski, Maciej Frąckowiak, Bilans społecznej wyobraźni. Komentarz socjologiczny do Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego

Budżet obywatelski ma być z założenia jedną z form demokracji uczestniczącej. Procedurą decyzyjną:

• Współdecydowanie o alokacji środków publicznych.• Aktywizowanie poszczególnych aktorów indywidualnych

oraz zbiorowych.• Sondaż; oczekiwań, preferencji i priorytetów „strony

społecznej” związanych z zadaniami publicznymi, inwestycjami oraz najpilniejszymi „sprawami do załatwienia”

Socjologiczne oko

30 % dotyczyło infrastruktury drogowej i transportowej.15 % małej architektury i renowacji przestrzeni publicznych, terenów zielonych oraz zabytkowej architektury.10 % projekty dotyczące czystości w mieście18 % budowa boisk i organizacja imprez sportowych9 % to kultura, ochrona dziedzictwa narodowego8 %inicjatywy związane z poprawą sytuacji życiowej.

Większość tych projektów powinna się znaleźć w „podstawowym” budżecie miasta. Nie poszerzają one naszej zbiorowej wyobraźni ani jej nie ośmielają.

• Urzędnicy w wypowiedziach medialnych podkreślali, że BO służy finansowaniu tego co najpotrzebniejsze; że podlega w istocie tym samym zasadom, co właściwy budżet.

• Brakowało zachęty do kibicowania pomysłom nowatorskim, które nie znajdują finansowania we właściwym budżecie.

Geografia• Śródka, która jest poligonem rewitalizacyjnym miasta –

wypadła bardzo słabo.• Św. Marcin- choć dyskusja nad ożywieniem tej ulicy trwa,

też nie wypadła okazale. • Stary Rynek – choć najbardziej „europejski” zyskał sporo

projektów• Dużo projektów dotyczyło obszarów poza Śródmieściem,

co pokazuje dużo zaniedbań infrastrukturalnych. • Naramowice i Rataje (kapitał)

• Większość wniosków można czytać jako uprzejmy gest wobec urzędników.

• Część wnioskodawców to osoby bądź instytucje, które przyzwyczajone są do tego, że „trzeba startować w konkursach” grantoza

• 76% wniosków pochodziło od osób fizycznych, reszta to fundacje i inne podmioty, choć za większością inwestycji stoją mniejsze lub większe „konsorcja” ponad lokalne alianse zawiązane na tę okoliczność. Do współpracy zaprasza się podmioty naukowe, społeczne, w roli autorytetów występują radni i lokalni liderzy. Wnioski zawierają badania, ekspertyzy, wizualizacje, szkice.

• Przytłaczająca większość wniosków wpisała się w oczekiwania, respektując zaproponowany formularz i obecne w nim reguły.

• Mnożenie załączników - przekonanie, że grubsza teczka poprawia powagę wniosku.

Ta formalizacja wniosków spowodowała stosowanie słów-kluczy:

• Integracja

• Zwiększenie dostępności

• Jakość estetyczna

• Rewitalizacja

• Kapitał społeczny

Wnioski skonstruowano w ten sposób, by najpierw przekonać

Wnioski powołują się na:

• „kartę ambicjonalną”- porównywanie miast

• Ekspertyzy

• Obietnice urzędników, włodarzy.

Krytyka BO

Krytyka BO

• 10 mln. Pozorowane uczestnictwo niż decydowanie o priorytetach i kierunkach inwestycyjnych miasta.

• Choć to tak mała kwota , to czyni ona mieszkańców współodpowiedzialnymi za najtrudniejsze , konfliktogenne decyzje (przytulisko)

• Obywatele i obywatelki mają się przekonać na własnej skórze jak trudno jest wybierać między celami i postulatami, które są równie słuszne.

• Furtka , która pozwala nie mówić „nie” , podtrzymując jednocześnie zapał i zachowując wizerunek „dobrego włodarza”

Krytyka BO

• Szeroka formuła np. hospicjum czyli przeciwdziałanie wykluczeniu seniorów ma konkurować z happeningiem, który ma upiększyć fragment przestrzeni miejskiej.

• Przekładanie pieniędzy z jednej szuflady (samorządy pomocnicze) do drugiej, bardziej spektakularnej.

• Sfrustrowane społeczeństwo obywatelskie. 97% wnioskodawców ma odczucie przegranej, co powoduje, że jest więcej osób i środowisk niezadowolonych z przygody z BO.

• Brak dialogu z mieszkańcami. Brak dyskusji nad budżetem właściwym.

Krytyka BO

• Narzędzie wyzbywania się odpowiedzialności za decyzje, które de facto i tak sami podejmują

• Procedury i język. Projekt. Wyzucie z emocji, wrażliwości, intuicji czy wyobraźni, które mogłyby uczulać na nowe rozwiązania.

• Formalizacja powoduje, że nie wygrywają te wnioski, które niosą jakieś atrakcje, ideę.

Krytyka BO

• Brak innowacji społecznej. Dopuszcza się wnioski, które powinien gwarantować budżet główny miasta. Nie przesuwamy horyzontu wyobraźni.

• BO pełni funkcję dodatkowego konkursu dla dużych i zorganizowanych podmiotów.

Pytania

• Ustawa o budżecie obywatelskim• Osocze, w którym pojawiają się nowe pomysły

na miasto. • Związek Miast Polskich

Budżet obywatelski