prezentacja programu powerpointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-z.-pejsak... · • zakazić...

46
NOWE: wyzwania, możliwości i rozwiązania w produkcji świń Prof. dr hab. Zygmunt Pejsak GDAŃSK, 7.11.2014.

Upload: others

Post on 07-Aug-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

NOWE:

wyzwania, możliwości

i rozwiązania

w produkcji świń

Prof. dr hab. Zygmunt Pejsak

GDAŃSK, 7.11.2014.

Page 2: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Wyzwania

Page 3: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

ASF

PED

Pandemiczna grypa

Mikotoskyny,

mikotoksykozy

Page 4: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Afrykański

pomór

świń

Page 5: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Epidemiczna

biegunka

świń

Page 6: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Epidemiczna biegunka świń - Porcine Epidemic

Diarrhea Virus

1. Choroba wirusowa

2. Brak symptomów zoonozy

3. Nie wpływa na bezpieczeństwo żywności

4. Nie jest chorobą nową

5. Ma przebieg podobny do TGE

6. Powoduje ogromne straty w Amerykach i Azji.

PED

6

Page 7: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

7

Page 8: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Objawy kliniczne

PED

8

Page 9: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Photo – Amber Stricker, DVM – Suidae Health & Production9

Page 10: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

10

Page 11: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

11

Page 12: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

12

Page 13: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

13

Page 14: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

W USA stosuje się doustne podawanie

zmielonych jelit lochom

14

Page 15: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

• Jak najszybciej odsadzać prosięta

• Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy – poza tymi które

mają prosięta poniżej 10 dnia życia.

• Zmielone jelita jednego prosięcia na 100 loch (postępować

zgodnie z ogólnie znanymi zasadami)

• Po zakażeniu obserwować objawy kliniczne – powinny być skutki

• Jeżeli w ciągu tygodnia, nie zauważono jakichkolwiek objawów

sztucznego zakażenia podać zakaźny materiał jeszcze raz.

ZWALCZANIE – takie jak przy TGE

15

Page 16: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Grypa świń

Page 17: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Pojawienie się

w Polsce w roku 2012

pandemicznego

szczepu SIV w

krajowej populacji

świń

Page 18: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Szczepy SIV występujące w krajowej populacji

świń do roku 2012:

H1N1 – 30%

H2N3 – 20%

H1N2- 20%

SIV – 80%

Szczep pandemiczny AH1N1 2009 pdn- like,

zaczyna występować w naszych chlewniach

coraz częściej.

Page 19: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Objawy kliniczne(postać typowa - warchlaki, tuczniki, lochy)

okres inkubacji 2-4 dni

czas trwania choroby 3-6 dni

zachorowalność ~ 100%

śmiertelność ~ 1 %wysoka gorączka (41-42oC)

apatia, niechęć do jedzenia i ruchu

Poronienia.

Page 20: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej
Page 21: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Fot. M. Porowski,K. Kwit

Page 22: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Zmiany sekcyjne

Page 23: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Profilaktyka

- szczepionki inaktywowane;

- trójwalentne ( antygeny 3 podtypów SIV);

- immunizacja loch i loszek, ale także prosiąt;

- wyjątkowo bezpieczne- Szczepienie podstawowe dywanowo całe stado 2X co 3 tygodnie

- Warchlaki 56-96 dzień życia 2X co 3 tygodnie (odporność 4 m-ce)- lochy - dawka przypominająca na 14 dni przed porodem

- loszki – 2X: 5 i 8 tygodni przed włączeniem do stada- przeciwciała (miano ochronne > 40 - od 7 dnia po 2-gim szczepieniu)

Page 24: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Występowanie szczepu

pandemicznego ogranicza

skuteczność szczepień,

jakkolwiek występuje

pewnego stopnia

odporność krzyżowa (w stadach zakażonych import docelowy ).

Page 25: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Mikotoksykozy

Page 26: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Europa Centralna

Europa Centralna Afla ZEN DON FUM OTA T-2

Ilość próbek 119 829 1,158 111 135 232

% dodatnich 19% 50% 68% 23% 23% 16%średnie z dodatnich [µg/kg] 7 41 744 113 10 31

maksimum [µg/kg] 36 675 12,000 493 71 137

Page 27: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Czynniki determinujące wytwarzanie mikotoksyn przez

grzyby mikroskopowe ( m.in. pleśnie)

Błędy w agrotechnice• nie terminowe opryski fungicydami• monokultury• nie właściwe zmianowanie• błędy w uprawie (brak orki)

Zmiany klimatyczne• wysoka wilgotność• wysoka temperatura

Błędy w zbiorze i przechowywaniu Bezpośrednią przyczyną wytwarzania mikotoksyn są stresy (adrenalina, mikotoksyny)

nagłe i długotrwałe zmiany

Page 28: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Mikotoksyny powodujące największe straty w Polsce

• DON + lochy, warchlaki• T2• Zeoralenon (ZEN)• Fumunizyda (FUM)

• Ochratoksycyna (mikotoksynamagazynowana)

DON + ZEN = efekt synergistyczny

Mikotoksyny Fusaryjne

Page 29: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Badania organoleptyczne dają wiedzę o

występowaniu grzybów natomiast nie umożliwiają oceny w zakresie obecności mikotoksyn.

Obecność grzybów mikroskopowych w materiale paszowym nie jest jednoznaczna z zanieczyszczeniami mikotoksynami!

Page 30: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Zarzadzanie ryzykiem

• Pasze dla stad podstawowych powinny zawierać dezaktywatory mikotoksyn w ilości od 0,5 – 2,5* kg/tonę paszy.

*Nie może być więcej niż 5 kg bentonitu/tonę paszy

• Zasadne jest też stosowanie dezaktywatorów w paszy także u zwierząt młodych (warchlaki)

• W Polsce najczęściej stosuje się 1,5 kg preparatu/tonę.

Page 31: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Nowe

możliwości

w diagnostyce i

postępowaniu

Page 32: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Laboratoryjny

monitoring

stanu zdrowotnego

Page 33: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Cele monitoringu serologicznego i molekularnego

Ocena sytuacji i dynamiki szerzenia infekcjiChroba Aujeszkywego

Klasyczny pomór świń

Afrykański pomór świń

Salmonellozy

PRRS

Ustalanie strategii

i prawidłowości szczepień

– PRRS

- MPS

- Grypa

- Pleuropneumonia

Page 34: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Profile serologiczne

Profil stada, zanikanie przeciwciał biernych

( matczynych) pojawianie się przeciwciał czynnych

Page 35: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Płyn ustny

Page 36: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Właściwości płynu ustnego

Camaron & Carmen 2005

Źródło: Salivary diagnostics: enhancing disease detection and making

medicine better. Eur J Dent Educ. 2008 February; 12(Suppl 1): 22–29.

Płyn ustny = wydzielina

ślinianek + przesącz z

błon śluzowych

Płyn ustny jest dobrym

źródłem antygenu i

przeciwciał

Page 37: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Ocena sytuacji w kojkcu Próbki indywidualne

Dlaczego płyn ustny a nie surowica

n świń = 1 próbka = jeden kojec

Łatwe i efektywne

1 świnia = 1 próbka

Wysokie koszty robocizny

Dobrostan zwierząt i ludzi

Page 38: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Zestaw do pobierania płynu ustnego

• Rękawiczki

• Probówka (~5ml)

• Woreczek plastikowy

• Sznur bawełniany

Page 39: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Pobieranie płynu ustnego

https://www.idexx.com/swine

Page 40: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Zbiór płynu ustnego

https://www.idexx.com/swine

Page 41: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Diagnostyka Molekularna

- PCR, w czasie

- rzeczywistym

Page 42: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej
Page 43: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Wynik ujemny

Wynik dodatniIdentyfikacja produktów

elektoforeza w żelu agarozowym, po barwieniu EtBr

Odczyt wartości Ct

Kowalczyk A. i wsp. Med. Wet. 2007, Bull Vet Inst. Pulawy2009

Page 44: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Batch Production – Produkcja jednorodnych grup warchlaków lub tuczników.

Dieta insulinogenna w aspekcie regularnych wyrzutów LH

FLUSHING – energetyczno, witaminowo mineralny determinujący regularne wyrzuty LH ( OWULACJA) i

optymalną produkcję progesteronu – hormonu odpowiedzialnego za utrzymanie wysokiego

poziomu proesteronu, a tym samym dużej liczby zarodków i płodów (Ovupig – JHJ).

Z

Page 45: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej

Dieta insulinogenna w aspekcie poprawy funkcjonalności ciałka żółtego

Loszki żywione paszą wysokoenergetyczną i wysoko białkową

charakteryzują się wyższym poziomem progesteronu

już od 3 dnia po owulacji co jest skorelowane z istotnie

lepszą przeżywalnością zarodków.

Dieta insulinogenna ( łatwo strawne cukry/glukoza) podawane 2-

3 razy dziennie, wpływają na ograniczenie wskaźnikawczesnej zamieralności zariodków.

( Ovupig/ 300gram/dobę/podawany w każdej dawce paszy).

Page 46: Prezentacja programu PowerPointpodr.pl/wp-content/uploads/2014/11/7.-Z.-Pejsak... · • Zakazić materiałem od prosiąt padłych lochy –poza tymi które mają prosięta poniżej