prezentacja programu powerpoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto...

24
ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 1 MIASTO WODA JAKOŚĆ ŻYCIA A N N A JA N UC HTA - SZOSTA K

Upload: others

Post on 22-Aug-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 1

MIASTO

WODA

JAKOŚĆŻYCIA A N N A J A N U C H T A - S Z O S T A K

Page 2: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 2

A N N A J A N U C H T A - S Z O S T A K

Page 3: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 3

Red

Green

Blue

MIASTO = LUDZIE i środowisko zbudowane przez ludziBAZA: ziemia, woda, powietrze, przyroda

ograniczonaPRZESTRZEŃ

STRUKTURYR zurbanizowane

G przyrodnicze

B hydrograficzne

Systemy dynamicznezależne od siebie

i nieustannie się zmieniające

„Water just make us lose control […]. Fickle friend or friendly foe”

[Wybe Kuitert, Transforming with water, 2008]

(by. A. Januchta-Szostak)

Page 4: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 4

MIASTO PRZYJAZNE WODZIE?

•Przyjaźń?

•Na jakich wartościach budowaliśmy relacje z wodą?

•Co się zmieniało w tym związku?

•Czy możliwa jest przyjaźń po ROZ-WODZIE?

• Jaki jest bilans zysków i strat?

• Z jakiej perspektywy?

„Don’t divorce the river from its basin.”

[Noel Hynes, The ecology of running waters,1970]

Page 5: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 5

Co zrobiliście z moim bagnem?

Page 6: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 6

OKRES RESPEKTU(od początków osadnictwa do XVI w.)

• Rzeka jako czynnik miastotwórczy: rola bytowa, obronna, transportowa, sanitarna

• Świętość rzek i środowiska

• Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych

• Respektowanie zagrożeń powodziowych

• Ograniczone możliwości techniczne

ZMIANY RELACJI MIĘDZY MIASTAMI A WODĄokres: RESPEKTU, PODBOJU i POWROTU

ZALEŻNOŚĆ * PODZIW * SZACUNEK ** OBAWA * BEZRADNOŚĆ

RED

GREEN

BLUE

FLOOD

(op

rac.

A. J

anu

chta

-Szo

stak

)

Page 7: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 7

WCZESNYOKRES PODBOJU

• Rozwój żeglugi i portów

• Melioracje• Regulacja rzek,

budowa kanałów, • Respektowanie

zagrożeń powodziowych

• Rywalizacja kolonialna• Ujarzmianie przyrody

RED

GREEN

BLUE

FLOOD

ZALEŻNOŚĆ * KORZYŚCI * RESPEKT * OBAWA * WALKA

IMPERIA KOLONIALNE XVI - XVII

(op

rac.

A. J

anu

chta

-Szo

stak

)

Page 8: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 8

OKRES PODBOJU (od XVI do II poł. XX w.)

• Rozwój żeglugi• Zawężanie dolin

(obwałowania) zabudowa terenów zalewowych, odcięcie zlewni,

• Kanalizacja cieków i osuszanie bagien

• Industrializacja nadbrzeży

• Urbanizacja, ekspansja przestrzenna, zagęszczanie struktur wewnątrz miasta

• Zanik zieleni, zanieczyszczenie wody KONFRONTACJA * EKSPANSJA * WALKA *

* UJARZMIANIE i EKSPLOATACJA * ZYSK

RED

GREEN

BLUE

FLOOD

INDUSTRY

REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA I FAZA XVIII-XIX

(op

rac.

A. J

anu

chta

-Szo

stak

)

Page 9: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 9

KONFRONTACJA * EKSPANSJA * WALKA * * UJARZMIANIE i EKSPLOATACJA * ZYSK

OKRES PODBOJU

• skanalizowane rzeki z nadbrzeżnymi pasmami ugorów poprzemysłowych,

• brudna woda, • brak zieleni i warunków

rekreacji • wzrastające ryzyko

powodzi• Oddzielenie urbanistyki

od gospodarki wodnej

RED

GREEN

BLUE

FLOOD

BROWN FIELDS

REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA II i III FAZA XIX-XX

(op

rac.

A. J

anu

chta

-Szo

stak

)

Page 10: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 10

ŚWIADOMOŚĆ KORZYŚCI I STRAT * * EKONOMIA * HEDONIZM * EKOLOGIA *

. . . SZACUNEK ?

OKRES POWROTU (od lat 70. XX w.)

• Rewitalizacja nadbrzeży• Regeneracja

przyrodnicza • Zielona infrastruktura• Niebiesko-zielone sieci • Przestrzeń dla wody

(retencja, WSUD) • Wielofunkcyjność

zagospodarowania• Integracja gospodarki

wodą i przestrzenią(IUWM)

BGI

XX-XXI

RED

GREEN

BLUE

FLOOD

(op

rac.

A. J

anu

chta

-Szo

stak

)

URBAN RENEWAL

RIVER RESTORATION

URBAN RENEWAL

S u D S

Page 11: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 11

Z M I A N Y P R O P O R C J I S T R U K T U R R G B W P R Z E S T R Z E N I

OKRES RESPEKTU(od początków osadnictwa do XVI w.)

WCZESNY OKRES PODBOJU (XVI-XVII w.)

OKRES PODBOJU (REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA XVIII - XIX w.)

OKRES PODBOJUAPOGEUM (XIX – XX w.)

OKRES POWROTU (XXI w.)

mokradła, małe rzeki duże rzeki

(by. A. Januchta-Szostak)

Page 12: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 12

London Docklands in 70.

Canary Wharf http://www.canarywharf.com/aboutus/Who-We-Are/Our-History/1970s/

Londyn - Tamiza

ZYSKI i KOSZTY

(fot. A. Januchta-Szostak)

„grzechy” przeciw wodzie

Londyn jest na dobrej drodze do przyjaźni po rozwodzie z Tamizą

Z M I A N Y P R O P O R C J I S T R U K T U R R G B W P R Z E S T R Z E N I

Page 13: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 13

Londyn - Tamizastrategie powrotu

Thames River - sustainable urban rivermanagement

Oat

es R

., 2

01

2, T

ham

es R

iver

-su

stai

nab

le u

rban

riv

er m

anag

emen

t th

rou

gh IR

BM

ap

pro

ach

.

The Blue Ribbon Network – BRN, 2004 The London Rivers Action Plan (LARP 2009)

(fot. A. Januchta-Szostak)

Thames Catchment Flood Management Plan 2009

budowa potencjału retencyjnego zlewni miejskiej i zintegrowane zarządzanie powodzią w dorzeczu Tamizy

Odbudowa niebiesko-zielonej sieci dopływów Tamizy

Page 14: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 14

Polskie miasta są niewielkie, mają rozluźnioną strukturę i małe zużycie wody - potencjał „zielonego” i przyjaznego wodzie rozwoju.

(oprac. A. Januchta-Szostak)

100 150 143 130 Brak danych Dzienne zużycie wody l/osobę

Page 15: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 15

Czego chcemy od wody?MA BYĆ:czysta

Czego chce od nas woda?Primum non nocere

poszanowania prawa do:samooczyszczania

MA BYĆ

Zamiast: „z chmury do rury”zagospodarowanie wody w miejscu opadu

„from rain to drain”

Niebiesko-zielona „infrastruktura”

No

rmal

, Illi

no

is -

Up

tow

nN

orm

alC

ircl

e, p

roj.:

Ho

err

Sch

aud

t,

Źró

dło

: htt

p:/

/ww

w.h

oer

rsch

aud

t.co

m

ZINTEGROWANA GOSPODARKA WODNA I PRZESTRZENNA

RESPEKTOWANIE PRAW umożliwia ZASPOKOJENIE POTRZEB

(by. A. Januchta-Szostak)

Page 16: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 16

Czego chcemy od wody?Ma być:czysta

Czego chce od nas woda?Primum non nocere

poszanowania prawa do:samooczyszczania bezpieczna

strategie ochrony przed powodzią:

„odgrodzić wodę od ludzi”

wzbierania i wylewania

RESPEKTOWANIE PRAW umożliwia ZASPOKOJENIE POTRZEB

(by. A. Januchta-Szostak)

Page 17: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 17

Czego chcemy od wody?Ma być:czysta

Czego chce od nas woda?Primum non nocere

poszanowania prawa do:samooczyszczania

„odgrodzić wodę od ludzi”

strategie ochrony przed powodzią:

bezpieczna

wzbierania i wylewania

„odsunąć ludzi od wody”

RESPEKTOWANIE PRAW umożliwia ZASPOKOJENIE POTRZEB

(by. A. Januchta-Szostak)

Page 18: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 18

Bac

a, 2

00

9, L

on

g-te

rm in

itia

tive

s fo

r fl

oo

d-r

isk

Envi

ron

men

ts.

The

Life

Han

db

oo

k. B

aca

Arc

hit

ects

an

d B

RE,

Lo

nd

on

: C

row

n

Czego chcemy od wody?Ma być:czysta

Czego chce od nas woda?Primum non nocere

poszanowania prawa do:samooczyszczania

„odgrodzić wodę od ludzi”

strategie ochrony przed powodzią:

bezpieczna

wzbierania i wylewania

„odsunąć ludzi od wody”

„koegzystencja z wodą”

RESPEKTOWANIE PRAW umożliwia ZASPOKOJENIE POTRZEB

Page 19: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 19Niebiesko-zielona „infrastruktura”

Czego chcemy od wody?Ma być:czysta

Czego chce od nas woda?Primum non nocere

poszanowania prawa do:samooczyszczania

„odgrodzić wodę od ludzi”

strategie ochrony przed powodzią:

bezpieczna

wzbierania i wylewania

„odsunąć ludzi od wody”

„koegzystencja z wodą”

RESPEKTOWANIE PRAW umożliwia ZASPOKOJENIE POTRZEB

zrównoważenia

(by.

A. J

anu

chta

-Szo

stak

)

(by. A. Januchta-Szostak)

Page 20: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 20

Czego chcemy od wody?Ma być:czysta

Czego chce od nas woda?Primum non nocere

poszanowania prawa do:samooczyszczania bezpieczna

wzbierania i wylewania użytecznapiękna

Na

po

dst

. : M

elb

ou

rne

Wat

er, h

ttp

s://

ww

w.m

elb

ou

rnew

ater

.co

m.a

u/c

om

mu

nit

y-an

d-e

du

cati

on

/ab

ou

t-o

ur-

wat

er/n

atu

ral-

and

-urb

an-w

ater

-cyc

le

odnawiania zasobówłączności ze zlewnią

i ekosystemamiNaturalny cykl hydrologiczny

RESPEKTOWANIE PRAW umożliwia ZASPOKOJENIE POTRZEB

zrównoważenia

Page 21: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 21

Czego chcemy od wody?Ma być:czysta

Czego chce od nas woda?Primum non nocere

poszanowania prawa do:samooczyszczania bezpieczna

wzbierania i wylewania użytecznapiękna

Miejski cykl obiegu wody

RECYCLE

(by. A. Januchta-Szostak)

RESPEKTOWANIE PRAW umożliwia ZASPOKOJENIE POTRZEB

odnawiania zasobówłączności ze zlewnią

i ekosystemami

zrównoważenia

Page 22: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 22

RESPEKTOWANIE PRAW umożliwia ZASPOKOJENIE POTRZEB

Czego chcemy od wody?Ma być:czysta

Czego chce od nas woda?Primum non nocere

poszanowania prawa do:samooczyszczania bezpieczna

wzbierania i wylewania użytecznapiękna

(by. A. Januchta-Szostak)

Chcemy ciszy

odnawiania zasobówłączności ze zlewnią

i ekosystemami

zrównoważenia

Page 23: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 23

"There is a quality about water, which calls to the most deep rooted, and atavistic part of our nature. In the deep canyons of our cities water […] can still tie us to our primitive past. […]The wildness and exuberance of water stirs us with qualities of non-conformity and vigor.”

[Lawrence Halprin, Cities, 1963]

Page 24: Prezentacja programu PowerPoint · e onomy of water ity 2018 * wroŁaw, 24-25.09.2018 * miasto przyjazne wodzie * anna januchta-szostak * wydziaŁ ar hitektury polite hnika poznaŃska

ECONOMY OF WATER CITY 2018 * WROCŁAW, 24-25.09.2018 * MIASTO PRZYJAZNE WODZIE * ANNA JANUCHTA-SZOSTAK * WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKA POZNAŃSKA 24DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ANNA JANUCHTA-SZOSTAK

a n n a . j a n u c h t a - s z o s t a k @ p u t . p o z n a n . p l

Co możemy zmienić w naszych miastach…i w naszych głowach, żeby zyskać przyjaźń wody?