prezentacja programu powerpoint - katedra … programu powerpoint author dr rafał matera created...
TRANSCRIPT
![Page 1: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/1.jpg)
Wykład II
Feudalizm – istota systemu,
różnice regionalne
(X-XV w.)
![Page 2: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/2.jpg)
Krzywa demograficzna (lata 0-2013)
![Page 3: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/3.jpg)
Ubóstwo, bieda i głód jako norma
życia większości ludzi
• „Życie zgodnie z naturą”
• Największe zagrożenia „dawnego człowieka”
- śmierć,
- głód,
- choroby,
- wojna, rozbój, gwałt i rabunek,
- poza tym: ciemnota, zabobon, skrajna ciasnota.
Przez ostatnie 200 lat na „Zachodzie” nastąpił rzadki w historii okres, w którym postęp i dobrobyt dotknął więcej niż 10% społeczeństwa
![Page 4: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/4.jpg)
Przechodzenie od biedy do bogactwa
• Wielowymiarowość przemian
prowadzących do bogactwa
(techniczne, polityczne, społeczne,
gospodarcze, kulturalne, mentalne)
• Proces, który „eksplodował” 200 lat
temu swe korzenia posiada wieki temu
![Page 5: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/5.jpg)
• Paleolit (ok. 2-2,5 mln lat p.n.e. do 8 tys. lat p.n.e.)
• Neolit (8 tys. lat p.n.e. – 5 tys. lat)
• Epoka brązu (3 tys. – 1000-700 lat p.n.e)
• Epoka żelaza (…..)
![Page 6: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/6.jpg)
…od wspólnoty pierwotnej do
feudalizmu..
• Zbieractwo,
• Myślistwo,
• Pasterstwo (koczownictwo),
• Rolnictwo osiadłe,
• … na tym etapie pojawia się
niewolnictwo…
• Feudalizm,
![Page 7: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/7.jpg)
Istota feudalizmu cz. I
• System podległości prawnej i gospodarczej jednych grup społecznych względem innych.
• Feudalizm – system, w którym poddani
dzierżawią ziemię w zamian za służbę
wojskową
• Hierarchia lenna = hierarchia wojskowa
• = hierarchia polityczna i gospodarcza
1. Jedność politycznej i gospodarczej sfery działania.
2. Powszechne wykorzystywanie pracy niewolniczej.
3. Wysoki stopień samowystarczalności,
![Page 8: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/8.jpg)
Podstawowe pojęcia związane z
feudalizmem
• Senior, Wasal, Lenno (drabina feudalna)
• Nadania i immunitety (ekonomiczny i sądowy)
• Pańszczyzna
• Stany: szlachecki, chłopski ( i mieszczański
![Page 9: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/10.jpg)
Główny regulator procesów
gospodarczych
• Wolność. Własność, Rynek….?
• Państwo, Kościół, zwyczaj / obyczaj
• Organizacja produkcji i handlu (cechy i
gildie)
• Pieniądz w średniowieczu
![Page 11: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/11.jpg)
Feudalizm europejski a feudalizm reszty
świata
Europa Azja
Prawo dziedziczenia lenna Brak dziedziczenia
Dużo szczebli Niedużo szczebli
drabiny feudalnej drabiny feudalnej
Wzajemne prawa i Bardziej autorytarny
obowiązki seniora i stosunek senior-wasal
wasala
„rozmycie władzy” „centralizacja władzy”
![Page 12: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/12.jpg)
Organizacja produkcji wieś - miasto
WIEŚ MIASTO DWÓR – jednostka polityczna, CECHY – org. rzemieślnicze
prawna i ekonomiczna KUPCY – gildie, zrzeszenia
samowystarczalność brak samowystarczalności
mała rola handlu duża rola handlu
mała rola pieniądza większa rola pieniądza
brak wolności osobistej większa wolność osobista
brak własności własność
brak samorządu samorząd
konserwacja feudalizmu zaczątki kapitalizmu
![Page 13: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/13.jpg)
Cechy gospodarki feudalnej
• Rolniczy charakter gospodarki (80-90% ludności do końca XVIIIw.)
• Dominacja gospodarki naturalnej
• Decentralizacja rynków towarowych
• „BRAK RYNKÓW” (zwyczaj, a nie gra popytu i podaży ustalał ceny i płace)
![Page 14: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/14.jpg)
Dowody na rozwój gospodarczy w
średniowieczu:
- zerwanie z gospodarką opartą na niewolnictwie (Rzym <-> Barbarzyńcy)
- wzrost populacji i dochodu światowego
- „rewolucja agrarna” w XI-XII w.
- handel dalekosiężny i rozwój miast
![Page 15: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/15.jpg)
Liczba ludności na świecie
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
Rok 500 Rok 1500 Azja
(1500 r.)
Europa
(1500 r.)
Polska
(1500 r.)
![Page 16: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/16.jpg)
Rozdział światowego PKB według kontynentów
około 1500 r. 250 mld USD (w roku 500 – 120
mld.)
Azja (65%)
Europa (25%)
Afryka (7%)
Reszta świata
![Page 17: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/17.jpg)
Rewolucja agrarna
• Zmiana sposobu uprawy (dwupolówka / trójpolówka; wzrost produktywności o 50%).
• Nowe uprawy (umiędzynarodowienie upraw): len, konopie, warzywa, hodowla bydła, owiec, trzody, drobiu
• Woły i koń
• Wynalazki: pług, chomąto, koło wodne, kosa,
![Page 18: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/18.jpg)
Zboże ozime
lub
Zboże jare
Ugór
![Page 19: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/19.jpg)
I ROK Zboże
ozime
Zboże
jare
Ugór
II ROK Ugór Zboże
ozime
Zboże
jare
III ROK Zboże
jare
Ugór Zboże
ozime
![Page 20: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/20.jpg)
Miasta w średniowieczu
• V – X w. – dezurbanizacja i ruralizacja
• X – XV w. – urbanizacja i rozkwit miast
• Europa Zachodnia =/= Bizancjum
• Konstantynopol, Aleksandria, Saloniki,
• Archipelag miast włoskich: Wenecja, Genua,
Florencja, Mediolan, etc.
• Flandria, Brabancja, Niderlandy, północna
Francja, wzdłuż Renu, Prowansja, Katalonia
• Praga, Wiedeń, Kraków, Kijów, Wielki Nowogród
![Page 21: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/22.jpg)
Tendencje rozwoju handlu dalekosiężnego i
rzemiosła w średniowieczu
- Handel kierowany przez Bizancjum.
- Ekspansja gospodarcza Arabów.
- Odrodzenie się handlu śródziemnomorskiego.
-Znaczenie Hanzy.
![Page 23: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/23.jpg)
„Od tego czasu gospodarczy postęp społeczeństwa
nie był już przerywany. Bezpieczeństwo osobiste i
własności wzrastało powoli, lecz stale; sposób
życia nieustannie się podnosił; rabunek przestał
być głównym źródłem nagromadzenia bogactw, a
feudalna Europa dojrzała do przekształcenia się
w Europę handlową i przemysłową”.
John Stewart Mill
![Page 24: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/24.jpg)
Przyczyny rozkładu feudalnego
• Zmiany w technice wojskowej (wojsko oparte na
rycerstwie zostaje zastąpione specjalistycznymi formacjami „armii
zawodowej”).
• Klęska demograficzna w Europie (XIV w.) (wpływ zmian popytu i podaży siły roboczej na warunki
gospodarowania chłopów)
• Wzrost roli miast i handlu.
![Page 25: Prezentacja programu PowerPoint - Katedra … programu PowerPoint Author dr Rafał Matera Created Date 10/10/2013 9:54:11 AM](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022022801/5c762c6b09d3f231488c181f/html5/thumbnails/25.jpg)