UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA

.

Zasady upadłości wobec osób fizycznych

Osoba fizyczna przedsiębiorca i quasi-przedsiębiorca

Osoba fizyczna - konsument

1) Zasada optymalizacji2) Zasada zachowania przedsiębiorstwa3) Zasada oddłużenia : Postępowanie

należy prowadzić również tak, aby rzetelny dłużnik uzyskał możliwość oddłużenia.

Postępowanie należy prowadzić tak, aby 1) umożliwić umorzenie zobowiązań

upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym,

2) a jeśli jest to możliwe – zaspokoić roszczenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu

Stadia postępowania

1. Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości kończące się postanowieniem o ogłoszeniu upadłości

2. Postępowanie upadłościowe

3. Postępowanie oddłużeniowe w stosunku do osoby fizycznej

a) b) c)

ustalenielisty wierzytel-ności

spieniężeniemajątku dłużnika

podział sumpienięż-nychmiędzy wierzy-cieli

Układ z wierzycielami

Idea zaspokojenia wierzycieli

Likwidacja (spieniężenie majątku dłużnika)

Zakwestionowanieczynności zdziałanych z pokrzywdzeniem wierzycieli

Wykonanie planu spłaty

Plan spłaty

Po wykonaniu ostatecznego planu podziału

po wysłuchaniu upadłego, syndyka i wierzycieli, sąd :

ustala plan spłaty wierzycieli

po zatwierdzeniu listy wierzytelności - gdy z uwagi na brak majątku upadłego plan podziału nie został sporządzony

umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli.

postanowienie o ustaleniu planu spłaty

W postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd określa :

jakim zakresie i w jakim czasie, nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania uznane na liście wierzytelności, niewykonane w toku postępowania na podstawie planów podziału

jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli

Zobowiązania objęte planem spłaty

Zobowiązania objęte planem spłaty

Zobowiązania powstałe przed ogłoszeniem upadłości

Zobowiązania powstałe po ogłoszeniu upadłości i niewykonane w toku postępowania uwzględnia się w planie spłaty wierzycieli w pełnej wysokości, przy czym ich spłata może być rozłożona na raty na czas nie dłuższy niż przewidziany na wykonanie planu spłaty wierzycieli

Tymczasowo pokrytymi przez Skarb Państwa kosztami postępowania sąd obciąża upadłego. Koszty te uwzględnia się w planie spłaty wierzycieli w pełnej wysokości, przy czym ich spłata może być rozłożona na raty na czas nie dłuższy niż przewidziany na wykonanie planu spłaty wierzycieli

Przesłanki ustalenia planu spłaty

• Sąd nie jest związany stanowiskiem upadłego co do treści planu spłaty wierzycieli.

Przesłanki ustalenia planu spłaty

Ustalając plan spłaty wierzycieli, sąd bierze pod uwagę a) możliwości zarobkowe upadłego,

b) konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym ich potrzeby mieszkaniowe,

c) wysokość niezaspokojonych wierzytelności i realność ich zaspokojenia w przyszłości.

CZAS PROCEDURY

Postępowanie w przedmiocieogłoszenia upadłości

Ewentualne postępowaniezażaleniowe

Zgłoszeniewierzytelności i ustalenie listy

Likwidacja majątku

Procedury podziałowe

Ustalenie planu spłaty i umorzenie zobowiązań

Termininstrukcyjny 3 miesiące. Praktyka : kilkanaście miesięcy

Termininstrukcyjny 2 miesiące. Praktyka : kilka miesięcy

Terminzgłoszenia 1 miesiąc. Praktyka : kilka miesięcy

Praktyka : kilkanaście miesięcy

Praktyka : kilka miesięcy

Do 3 lat

Zagadnienia proceduralne

• Postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli albo umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli doręcza się wierzycielom.

Zagadnienia proceduralne

• Na postanowienie przysługuje zażalenie.

• Od postanowienia sądu drugiej instancji o ustaleniu planu spłaty wierzycieli przysługuje skarga kasacyjna

Zagadnienia proceduralne

• Uprawomocnienie się postanowienia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli albo umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli oznacza zakończenie postępowania upadłościowego.

Skutki materialnoprawne planu spłaty

• Ustalenie planu spłaty wierzycieli nie narusza praw wierzyciela wobec poręczyciela upadłego oraz współdłużnika upadłego ani praw wynikających z hipoteki, zastawu, zastawu rejestrowego, zastawu skarbowego oraz hipoteki morskiej, jeśli były one ustanowione na mieniu osoby trzeciej.

Skutki materialnoprawne planu spłaty

• Ustalenie planu spłaty wierzycieli i umorzenie zobowiązań upadłego jest skuteczne również w stosunkach pomiędzy upadłym, a poręczycielem, gwarantem i współdłużnikiem upadłego.

Skutki formalne planu spłaty

• W okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałych przed ustaleniem planu spłaty wierzycieli, z wyjątkiem wierzytelności wynikających z zobowiązań nie podlegających umorzeniu.

Ograniczenia upadłego w czasie wykonywania planu spłaty

• W okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli upadły nie może dokonywać czynności prawnych, dotyczących jego majątku, które mogłyby pogorszyć jego zdolność do wykonania planu spłaty wierzycieli.

• W szczególnie uzasadnionych przypadkach sąd, na wniosek upadłego, może wyrazić zgodę na dokonanie albo zatwierdzić dokonanie czynności prawnej.

Obowiązki upadłego

• Upadły jest obowiązany składać sądowi corocznie, do końca kwietnia, sprawozdanie z wykonania planu spłaty wierzycieli za poprzedni rok kalendarzowy, w którym wykazuje osiągnięte przychody, spłacone kwoty oraz nabyte składniki majątkowe o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za ostatni kwartał okresu sprawozdawczego, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

• Do sprawozdania upadły dołącza kopię złożonego rocznego zeznania podatkowego.

Zmiana lub prolongata planu spłaty

• Jeżeli upadły nie może wywiązać się z obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli, sąd na jego wniosek, po wysłuchaniu wierzycieli, może zmienić plan spłaty wierzycieli.

• Sąd może przedłużyć termin spłaty wierzytelności na dalszy okres nieprzekraczający osiemnastu miesięcy.

• Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie, a od postanowienia sądu drugiej instancji skarga kasacyjna.

Zwiększenie ciężarów w planie spłaty

• W razie istotnej poprawy sytuacji majątkowej upadłego w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli, wynikającej z innych przyczyn niż zwiększenie się wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskiwanych z osobiście wykonywanej przez upadłego działalności zarobkowej, każdy z wierzycieli oraz upadły może wystąpić z wnioskiem o zmianę planu spłaty wierzycieli.

• O zmianie planu spłaty wierzycieli sąd orzeka po wysłuchaniu upadłego i wierzycieli objętych planem spłaty wierzycieli.

• Na postanowienie przysługuje zażalenie.

Uchylenie planu spłaty

Uchylenie planu spłaty

Bez umorzenia zobowiązań Z umorzeniem zobowiązań

Uchylenie planu spłaty

• Jeżeli brak możliwości wywiązania się z obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli ma charakter trwały i wynika z okoliczności niezależnych od upadłego, sąd na wniosek upadłego, po wysłuchaniu wierzycieli, może uchylić plan spłaty wierzycieli i umorzyć niewykonane zobowiązania upadłego.

• Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie, a od postanowienia sądu drugiej instancji skarga kasacyjna.

Uchylenie planu bez umorzenia zobowiązań

sąd z urzędu albo na wniosek wierzyciela, po wysłuchaniu upadłego i wierzycieli objętych planem spłaty wierzycieli, uchyla plan spłaty wierzycieli, chyba że uchybienie jest nieznaczne lub dalsze wykonywanie planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

W razie niewykonywania przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty

Upadły nie złożył w terminie sprawozdania z wykonania planu spłaty wierzycieli

Upadły w sprawozdaniu z wykonania planu spłaty wierzycieli zataił osiągnięte przychody lub nabyte składniki majątkowe

Upadły dokonał czynności prawnej bez uzyskania wymaganej zgody sądu albo czynność ta nie została przez sąd zatwierdzona

Upadły ukrywał majątek lub czynność prawna upadłego została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Oddłużenie

• Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli.

• Na postanowienie przysługuje zażalenie

Wyłączenie oddłużenia

Nie podlegają umorzeniu:• zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, • zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za

wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, • zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także

do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,

• zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem

• oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu

Umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty

Umorzeniezobowiązań po wykonaniu planu spłaty

Umorzeniezobowiązań bez wykonania ustalonego planu spłaty

Umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty

„Zerowa” lista wierzytelności

Brak zdolności do wykonania planu spłaty

Umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty

• Sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli.

• Umarzając zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli sąd obciąża Skarb Państwa tymczasowo pokrytymi kosztami postępowania

Zagadnienia proceduralne

• Na postanowienie przysługuje zażalenie.

• Od postanowienia sądu drugiej instancji o umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli przysługuje skarga kasacyjna

Układ

• Jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że w drodze układu zostaną osiągnięte cele postępowania, sędzia-komisarz, na wniosek upadłego, postanowieniem zwołuje zgromadzenie wierzycieli w celu zawarcia układu. Na postanowienie o odmowie zwołania zgromadzenia wierzycieli przysługuje zażalenie.

• Zwołując zgromadzenie wierzycieli sędzia-komisarz może wstrzymać likwidację majątku upadłego, w szczególności lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, w którym zamieszkuje upadły. Na postanowienie w przedmiocie wstrzymania likwidacji przysługuje zażalenie.

Układ

• Wniosek o zwołanie zgromadzenia wierzycieli złożony po zakończeniu likwidacji masy upadłości pozostawia się bez rozpoznania.

• Układ może zostać przyjęty wyłącznie za zgodą upadłego.