NOVA RJEŠENJA ZA EFIKASNIJU REGISTRACIJU I FINANSIJSKU KONSOLIDACIJU POSLOVNIH

SUBJEKATA U FEDERACIJI BIH

Prezentant: FUAD BALTA

ZAKONSKA REGULATIVA

Propisi o registraciji poslovnih subjekata• Zakon o registraciji poslovnih subjekata u Federaciji BiH („Službene

novine FBiH“, broj: 27/05, 68/05 i 43/09 i 64/14) – zadnje izmjene i dopune stupile su na snagu 14. avgusta 2014. godine

• Zakon o privrednim društvima („Službene novine Federacije BiH“, broj: 23/99, 45/00, 2/02, 6/02, 29/03, 68/05, 91/07, 84/08, 88/08 i 75/13) – zadnje izmjene i dopune Zakona tretiraju podružnice stranih lica

• Zakon o Poreznoj upravi Federacije BiH (“Službene novine Federacije BiH”, broj: 33/02, 28/04, 57/09, 40/10 I 27/12 7/13 i 71/14)

• Zakon o fiskalnim sistemima („Službene novine FBiH“, broj: 81/09)• Zakon o unutrašnjoj trgovini u Federaciji BiH (“Službene novine

Federacije BiH”, broj: 40/10)• Zakon o notarima (“Službene novine Federacije BiH”, broj: 45/02)

Propisi o finansijskoj konsolidaciji privrednih društava

• Zakon o finansijskoj konsolidaciji privrednih društava u Federaciji Bosne i Hercegovine („Službene noviname Federacije BiH“, broj: 52/2014), stupio je na snagu 10. jula 2014. godine

• Uredba o postupku finansijske konsolidacije privrednih društava u Federaciji BiH (“Službene novine Federacije BiH“, broj 70/14), stupila je na snagu 5. septembra 2014. godine

NOVA RJEŠENJA ZA BRŽU REGISTRACIJU DRUŠTAVA U FEDERACIJI BIH

Najnovije izmjene i dopune Zakona o registraciji poslovnih subjekata u Federaciji BiH:

• Jasnije definiraju neophodnu dokumentaciju za registraciju

• Pojednostavljuju procedure upisa privrednih subjekata u sudski registar

• Osiguravaju nesmetanu registracije podružnica inozemnih privrednih subjekata kao preduvjeta za početak njihovog rada i investiranja stranih ulagača

• Otklanjaju postojeće administrativne prepreke koje su znatno usporavale nove razvojne investicije domaćih i stranih potencijalnih ulagača

OSNIVANJE PODRUŽNICA STRANIH PRAVNIH LICA

• Zakon je terminološki usklađen sa Zakonom o privrednim društvima Federacije BiH pa se, umjesto dosadašnjeg termina „poslovna jedinica“ koristi naziv PODRUŽNICA, koja je definirana kao poslovna jedinica koja nema svojstvo pravnog lica

• Vjerovatno će uslijediti izmjene pojedinih poreznih i drugih propisa, što se posebno odnosi na važeći Zakon o porezu na dobit i „prateći“ Pravilnik, koji i dalje tretiraju pojam poslovne jedinice

• Po prvi put se uvodi mogućnost osnivanja podružnice stranog društva

• Podružnica stranog društva upisuje se u registar suda na čijem području je sjedište podružnice

• Rješenje o registraciji podružnice stranog društva registarski sud dostavlja Poreznoj upravi Federacije Bosne i Hercegovine, Ministarstvu vanjske trgovine i ekonomskih odnosa Bosne i Hercegovine i Ministarstvu sigurnosti Bosne i Hercegovine – Odsjek za strance, ukoliko je zastupnik strani državljanin

Propisana je slijedeća dokumentacija potrebna za upis u registar osnivanja podružnice stranog društva:

• Izvod iz registra u kojem je upisan osnivač na osnovu kojeg se može utvrditi njegov pravni oblik i vrijeme kada je upisan u taj registar ili, ako je osnovan u zemlji gdje se ne upisuje u takav registar, valjane isprave o osnivanju javno objavljene prema propisima zemlje u kojoj osnivač ima registrirano sjedište na temelju čega je moguće utvrditi njegov pravni oblik i vrijeme osnivanja

• Odluka osnivača o osnivanju podružnice• Prijepis izjave o osnivanju i društvenog ugovora ili statuta osnivača ovjerenih

prema propisima zemlje u kojoj osnivač ima registrirano sjedište• Odluka o imenovanju lica ovlaštenog za zastupanje ako to lice nije imenovano

aktom o osnivanju• Ovjeren potpis lica ovlaštenog za zastupanje i• Ovjeren skraćeni posljednji godišnji finansijski izvještaj osnivača

Napomena: Uz prijavu za upis u registar osnivanja podružnice stranog pravnog lica, navedene isprave podnose se u originalu i ovjerenom prijevodu na jednom od službenih jezika u Bosni i Hercegovini

Podaci koji se upisuju u registar u slučaju registracije podružnice stranog društva:

• Firma, sjedište i oblik osnivača, te firma i sjedište podružnice stranog društva

• MBS i poreski identifikacioni broj• Naziv registra u kojem je upisan osnivač, uz podatak u kojoj se

državi vodi, datum upisa i broj pod kojim se vodi, a ako je osnovan u zemlji u kojoj se ne upisuje u takav registar, naziv javno ovjerene isprave o osnivanju prema propisima zemlje u kojoj osnivač ima sjedište

• Djelatnost osnivača i djelatnost podružnice subjekta upisa• Naziv, broj i datum akta o osnivanju podružnice osnivača• Ime i prezime lica ovlaštenog za zastupanje podružnice i obim

njegove ovlasti• Visina osnovnog kapitala i iznos uplaćenih uloga, ime i prezime lica

koje lično odgovaraju za obaveze društva i njihovo prebivalište

DRUGE IZMJENE U ZAKONU O REGISTRACIJI...

• Skraćen je spisak dokumentacije koja se podnosi Sudu

• Preciznije su definirane dodatne isprave koje podnose dionička društva, banke i druge finansijske organizacije, osiguravajuće kuće, društva sa ograničenom odgovornošću, udruženja (zadruge) te javna i „privatizirana“ preduzeća

• Umjesto ranijeg koncepta notarske obrade, odnosno „potvrđivanja“ pojedinih odluka privrednih društava u toku postupka registracije, odredbe Zakona konačno su usklađene sa Zakonom o notarima koji izričito predviđa notarsku odbradu za njihova osnivačka akta, utvrđivanje statuta, kao i svaku promjenu istih (statuta)

OBAVEZE POREZNE UPRAVE

• Nadležni registarski sud prijave za upis osnivanja subjekta upisa i upisa dijela subjekta upisa (podružnica stranih i domaćih pravnih lica) odmah će dostaviti nadležnoj organizacionoj jedinici Porezne uprave Federacije BiH – odnosnom kantonalnom poreznom uredu - prema sjedištu subjekta upisa radi dobijanja poreznog identifikacijskog broja

• Izvršena je korekcija postupka dostavljanja poreznog identifikacijskog broja (rok 24 sata, umjesto tri dana) u cilju ubrzavanja i olakšavanja registracije osnivanja subjekta upisa ili da u istom roku PU FBiH obavijesti Sud o razlozima nedostavljanja poreznog identifikacijskog broja

• Predviđeno je da Federalno ministarstvo pravde ima obavezu da, najkasnije do 15.09.2014. godine, donese propis kojim će se utvrditi način raspolaganja bitnim podacima iz registra, kao i funkcioniranju sistema registracije

• U slučaju dostavljana poreznog identifikacijskog broja od poreskog organa, tj. nadležnog kantonalnog poreznog ureda, Sud neće zahtijevati prilaganje bilo kakvih drugih dokaza o postojanju i/ili izmirenju poreznog duga

• Dodjela poreznog identifikacijskog broja ne oslobađa odnosno lice obaveze porezne registracije poslovnog subjekta kod nadležnog poreznog organa, tj. dostave podataka poreznom organu propisanih posebnim zakonima

• Po prvi put se Zakonom osigurava registracija podružnica podružnica stranih pravnih lica na opisani način

• Potvrđuje se da, u odnosu na „obavezu“ za Poreznu upravu Federacije BiH propisanu drugim važećim zakonima i podzakonskim aktima da provede registraciju navedenih subjekata, ovaj porezni organ nije mogao to da učini iz prostog razloga što je samo odnosni registracioni sud nadležan za njihovu ragistraciju, što se ovim izmjenama Zakona i potvrđuje!

POREZNA REGISTRACIJA

• Zakonom o Poreznoj upravi Federacije BiH propisano je da se prijave za registraciju podnose u roku od pet radnih dana od dana obavezne registracije kod nadležnih organa

• Prema Pravilniku o dodjeljivanju identifikacionih brojeva i poreznoj registraciji poreznih obveznika na teritoriji Federacije Bosne i Hercegovine, porezni obveznik – pravno lice dužan je da naredni dan, a najkasnije u roku od pet radnih dana od dobijanja rješenja o upisu u sudski registar podnese prijavu za registraciju i kopiju Rješenja o upisu u sudski registra

• Prema članu 81. Zakona o Poreznoj upravi Federacije BiH, pravno lice koje prekrši bilo koju proceduru registriranja kod Porezne uprave prema poglavlju VI Zakona ili koje se ne registruje na vrijeme bit će kažnjeno novčanom kaznom u iznosu od 1.000,00 do 10.000,00 KM, a za fizičko lice propisani raspon kazni je od 200,00 do 2.000,00 KM

SPECIFIČNOST DODJELE IDENTIFIKACIONOG BROJA ZA POTREBE FISKALIZACIJE

• Prema odredbama Zakona o fiskalizaciji, prodajno mjesto je mjesto na kome obveznik obavlja promet robe, odnosno pruža usluge i kao takva moraju imati fiskalni uređaj radi evidentiranja prometa

• Kod dodjele identifikacionih brojeva za prodajna mjesta uočena su različita postupanja u Federaciji BiH

• U određenim kantonima insistiraju da se prodajna mjesta koja su van sjedišta pravnog lica obavezno registriraju kod nadležnog suda kao podružnice i da im se tako dodjeljuje jedinstveni identifikacioni brojevi, polazeći od člana 11. Zakona o privrednim društvima i člana 15. Zakona o registraciji poslovnih subjekata u Federaciji BiH

• U skladu sa Zakonom o privrednim društvima, podružnice su poslovne jedinice koje nemaju svojstvo pravnog lica, ali imaju mjesto poslovanja i ZASTUPNIKE poslova sa trećim licima koji u ime i za račun Društva obavljaju poslove i pri tome stiču prava i preuzimaju obaveze za Društvo

• Prema Zakonu o trgovini, prodajni objekat je prostor u kojem se obavlja trgovina i mora biti izgrađen u skladu sa važećim urbanističko-građevinskim propisima kao poslovni prostor za obavljanje odgovarajuće trgovačke djelatnosti što utvrđuje nadležni organ rješenjem o upotrebnoj dozvoli

• Prodajna mjesta kao što su prodavnice, kiosci, šumarije i drugo ne bi trebalo da se tretiraju kao podružnice, niti ima pravnog osnova za registraciju podružnice u tom slučaju slučaju, s obzirom da ovlašteni organ Društva nije donio odluku o osnivanju podružnice

• Porezna uprava Federacije BiH bila bi dužna da evidentira i dodjeljuje podbroj različitim prodajnim mjestima (prodavnice, kioska, šumarija i dr.) za potrebe fiskalizacije, bez insistiranja na sudskoj registraciji istih – Mišljenje FMF-a, broj: 05-15-5375/14/A.P. od 10. 9. 2014. godine

FINANSIJSKA KONSOLIDACIJA PRIVREDNIH DRUŠTAVA U FEDERACIJI BIH

Prema obrazloženju uz Zakon o finansijskoj konsolidaciji, postoji potreba da se finansijskom konsolidacijom privrednim društvima (sa učešćem državnog kapitala, kao i sa 100% učešćem privatnog kapitala), omogući:

– Učestvovanje u postupku javnog nadmetanja putem tendera za obavljenje radova i usluga na tržištu;

– Realizacija kreditnih sredstava– Rješavanje problema dugovanja po osnovu neplaćenih doprinosa;– Otklanjanje opasnosti od pokretanja stečajnog ili likvidacionog

postupka i slično

POKRETANJE POSTUPKA FINANSIJSKE KONSOLIDACIJE

Zahtjev za pokretanje postupka finansijske konsolidacije privrednih društava dužno je podnijeti odgovorno lice u privrednom društvu koje:

Prema godišnjim izvještajima o poslovanju u prethodne tri godine posluje sa gubitkom i

Ne izmiruje redovno svoje tekuće finansijske obaveze

Zakon je imperativno postavio podnošenje ovog zahtjeva za privredna društva na koji se odnosi; međutim, Uredba zahtjev za finansijsku konsolidaciju tretira kao dobrovoljnu odluku uprave odnosnog društva

• Zaključak: Postupak finansijske konsolidacije neće biti obavezujući, nego će zavisiti od poslovnog stava, odnosno odluke nadležnog organa privrednog društva

ODNOS ZAKONA I POREZNIH PROPISA

• Prema odrebi člana 1. stava 3. Zakona, u pogledu pitanja koja uređuju, ovaj zakon i propisi doneseni na osnovu istog imaju značaj posebnih propisa u odnosu na sve druge propise koji na teritoriji Federacije Bosne i Hercegovine uređuju ista pitanja, kao opšti propisi

• Ipak, biće neophodno izmijeniti, odnosno dopuniti član 2. Zakona o Poreznoj upravi Federacije BiH (koji nije opšti, nego je poseban propis), u smislu izuzeća od primjene Zakona o finansijskoj konsolidaciji privrednih društava u Federaciji BiH, inače bi moglo da bude dovedeno u pitanje provođenje kompletnog postupka eventualne “konsolidacije” privrednih društava

KONSOLIDACIJA DRUŠTAVA SA VEĆINSKIM UČEŠĆEM DRŽAVNOG KAPITALA

Finansijska konsolidacija društva sa većinskim učešćem državnog kapitala može obuhvatiti dugovanja nastala zaključno do 30. septembra 2013. godine.

• Finansijska konsolidacija dugovanja društava po osnovu doprinosa za zdravstveno i osiguranje od nezaposlenosti i poreza (isključujući PDV), moći da se izvrši slijedećim redoslijedom:

Izmirenjem duga privrednog društva ranije izdatim obveznicama po osnovu ratnih potraživanja

Izmirenjem duga na teret kapitala privrednog društva

Finansijska konsolidacija dugovanja društva sa većinskim učešćem državnog kapitala za doprinose za PIO biti će predmet posebnog zakona

• Kada se izmirenje obaveza za javne prihode vrši „plaćanjem“ ranije izdatim obveznicama po osnovi ratnih potraživanja privrednim društvima koja su imala pravo na iste, riječ je o prebijanju dugova privrednog društva po osnovi javnih prihoda za ratna potraživanje istih od države

•  Drugi način izmirenja obaveze – „na teret kapitala društva koje se konsoliduje“ nije formuliran precizno

•  Prema obrazloženju uz Zakon riječ je, praktično, o otpisu obaveza privrednih društava, pri čemu organ uprave stiče vlasništvo u iznosu otpisanih obaveza

Finansijska konsolidacija dugovanja društva po osnovu isporučene vode, struje, plina, grijanja i ostalih komunalnih usluga može se izvršiti:

– Reprogramiranjem dugovanja– Odgodom plaćanja i – Plaćanjem dugovanja na rate

Ovaj dio konsolidacije podrazumijeva izmirenje glavnog duga, a za kamate je propisana mogućnost otpisa, naravno, uz prethodnu saglasnost privrednog društva koje je izvršilo pružanje usluga

Finansijska konsolidacija dugovanja društva prema dobavljačima i zaposlenicima može se izvršiti:

– Iz sredstava ostvarenih prodajom imovine (sredstva koja nisu uslov obavljanja njihove osnovne djelatnosti u postupku male privatizacije i koja su se koristila za osnovnu proizvodnu djelatnost društva, ali koja nije bila u funkciji najmanje 36 mjeseci);

– Promjenom strukture osnovnog kapitala društva u korist povjerilaca

• Opcija prodaje imovine nije predviđena za izmirenje poreznih obaveza već za izmirenje potraživanja prema dobavljačima i zaposlenicima

• Navedena opcija u koliziji je sa članom 50. Zakona o Poreznoj upravi Federcije BiH u slučajevima kada Porezna uprava ima registrovanu zakonsku hipoteku sa prvenstvenim pravom namirenja svih neizmirenih poreznih obaveza

• Članom 9. Zakona propisano da se postupci prinudne naplate neće pokrenuti u slučajevima kada je odobrena finansijska konsolidacija, a u slučajevima kada je postupak prinudne naplate već pokrenut - omogućeno je otvaranja novog računa

KONSOLIDACIJA DRUŠTAVA SA UČEŠĆEM DRŽAVNOG I DRUŠTVA SA PRIVATNIM KAPITALOM

• Finansijska konsolidacija društva sa učešćem državnog kapitala i društva sa 100% učešćem privatnog kapitala može obuhvatiti dugovanja nastala zaključno do 30.09.2013. godine po osnovu istih vrsta dugovanja i na isti način kao i kod društava sa 100% državnim vlasništvom

• Izuzetno, za ova društva nije predviđena opcija prodaje imovine radi izmirenja dugova prema dobavljačima

 

• Od 1. januara 2011. godine podaci o uplaćenim doprinosima predaju se samo Poreznoj upravi (MIP-1023 i PMIP 1024)

• Da bi ti obrasci „prošli“ kroz automatski elektronski sistem, potrebno je obezbijediti da su u odnosnom privrednom društvu sve bruto plaće obračunate i isplaćene u tačnim mjesečnim iznosima, s tim da je uplata pripadajućih doprinosa za sve zaposlenike u svakom mjesecu pravilno usmjerena na propisane vrste prihoda, a neto plaće na tekuće račune zaposlenika

• Zavodi za socijalno osiguranje u svojim evidencijama ne stvaraju zaduženja po osnovu zateznih kamata i da se uplate po ovoj osnovi, obračunate u rješenjima poreznih inspektora i nalozima ua plaćanje, knjiže u korist glavnice

• Kao posljedica pojavit će se manje ili veće neslaganje dugovanja prema evidencijama zavoda i Porezne uprave Federacije BiH

• Uredbom nisu predviđene procedure i način postupanja Porezne uprave Federacije BiH u postupcima konsolidacije privrednih društava

• Neophodno je donošenje jasne instrukcije koja bi sadržavala zakonite, precizne i praktično provodive upute u vezi sa načinom postupanja Porezne uprave FBiH

• Dok se sve navedene dileme ne riješe, Porezna uprava Federacije BiH i dalje će voditi sve dugove privrednih društava koja se konsoliduju u svojim evidencijama!

• Zaključak: Neizvjesno je ostvarenje osnovnih ciljeveva Zakona – „oživljavanje“ privrednih društava i omogućavanje normalnog funkcionisanja istih

 

HVALA NA PAŽNJI