prezentimi per arbitrazhin

8/13/2019 Prezentimi Per Arbitrazhin

1/13

Ne prgjithsi pr

arbitrazhinPrezantimi


2/13

ka sht arbitrazhi?

Arbitrazhi sht metoda m e zakonshmedhe bashkkohore e zgjidhjes smosmarrveshjeve t cilat lindin gjatzhvillimit t operacioneve n tregtin

vendore por edhe ndrkombtare. sht nj mjet privat i zgjidhjes skonflikteve bazuar n marrveshjen eparaprake t palve pr t'ia referuar

kontestin eventual pr nj gjykate private. Kjo form dhe metod pr t zhvilluar nj

shtje gjyqsore zakonisht sht epreferuar pr nj seri arsyesh.


3/13

Procedura para gjykats s arbitrazhit ka

tendenc t jet shum m e shpejt sesa shtje e njjt kontestimore tiadresohet nj gjykate kombtare pr turealizuar respektivisht gjykuar.

Nj gjykat e arbitrazhit e kontraktuar caktuar pr t dgjuar dhe zgjedhur njmosmarrveshje sipas praktikave me

siguri t madhe do t kushtoj vmendjet plot t e t vazhdueshme shtjeskontestimore.


4/13

Gjykata e rregullta zakonisht kan koh t

limituar, listat t gjata e t ndryshme trasteve t cilat krkojn nj prqendrimdhe vmendje me t thlluar pr gjykuarnj rast gj e cila sht situat e vshtir.

Edhe pse gjykatat arbitrazhit duhet tplotsojn krkesat e drejtsis natyroredhe t vendosin n pajtim me ligjin atoduhet dhe mund t t miratojprocedurat e fleksibl dhe t shpejt.


5/13

Edhe pse arbitrazhit mund t jet m ishtrenjt se procesit gjyqsor i zhvilluar nnj gjykat t rregullt, tregtarve u konvenondhe parimisht pajtohen q t qndrojn nkt procedur pikrisht pr t fituar n kohdhe thjeshtsi procedurale.

Prve ksaj, shpenzimet e arbitrazhitzakonisht duhet t jen t prballueshme ngapalt dhe sipas rregullit nuk tatimohen nga t

tatimpaguesit. Tregtart shpesh preferojn intimitetin eprocesit t arbitrazhit pr publicitet q merrpjes gjat procedurs gjyqsore.


6/13

ARSYET PSE NE GJYKATEN E ARBITRAZHIT

Frika e pals se caktuar t bj gjyq me dik nvendin t huaj.

Sistemet jo te besueshme nacionale gjyqsorpr zgjedhjen e kontesteve eventuale netregtin vendore ;

Palt kan baze te justifikueshme te dyshojnse nuk do te jene te barabart t trajtohen ngagjykatat e huaja.

Gjendja e dobt sundimit t ligjit n shumvende ; Rritja e friks nga trajtimi i padrejt sht,

posarisht kur shtetet jan palt n konteste

apo kur interesat kombtare jan t prfshir.


7/13

Edhe ku gjykatat jan t paanshm, palvet huaja t mbetet n pozit tpafavorshme nga t paturit pr t vazhduarn mjedise t panjohura juridike dukeprdorur lokal avokatt.

N kto rrethana arbitrazhi sht njalternativ logjike. Sigurisht, e arbitrazhit nuk sht pa t

meta e saj. Nga natyra e tij, sht n dispozicion

vetm pr zgjidhur mosmarrveshjetndrmjet palve t nj marrveshje tarbitrazhit.


8/13

Arbitrazhi sht nj proces q zakonishtndodh n mesin e tregtarve.

Konsumatort rrall kan marrveshjearbitrazhi me shitsit.

Edhe pse sht e mundur pr palt qe pr

nj mosmarrveshje kontest t'iureferohen nj t gjykate te arbitrazhit ajodo te jete e pa mundur se paltparaprakisht nuk kane pajtuar kt.

Me fjal t tjera, nj mosmarrveshjeveose shqetsimin pr futjen ne funksion tearbitrazhit pr te ardhmen duhet tiparaprije nj marrveshje pr te

ardhmen;


9/13

Megjithat, edhe ne nj marrdhnjetregtare ku kontrata prmban njmarrveshje t arbitrazhit , jo t gjithapalt n kontest pajtohen qe gjykata earbitrazhit te fusnkonoje duke krijuarpengesa pr nj zgjidhje prfundimtare.

Gjykatat t arbitrazhit gjithashtu nuk kan

kompetenca detyruese dhe kshtu,shpesh kan nevoj pr ndrhyrjen dhembshtetjen t gjykatave.


10/13

Pavarsisht nga kufizimet e saj, praktikapo tregon se zgjedhja e kontestevenprmjet te arbitrazhit sht rritur derin at pik q sht br e nj tiparintegrale e tregtis globale.

Rndsia e saj pr t rregulluar kontestetne tregtin ndrkombtare kane qen tenjohura nga sistemet kombtare ligjoredhe nga ana e komunitetit t vendeve t

cilat kan krijuar nj kornizs ligjoreglobale pr t lehtsuar procesin earbitrazhit.


11/13

Baza ligjore

Procesi i arbitrazhit sht n thelb njmekanizm privat n baz t kontrats, sit gjitha kontratat e tjera,

ajo ka nevoj pr nj infrastrukturinstitucionale pr t qen efektive.

N fakt, pr shkak t karakterit t saj, ajoka nevoj pr infrastruktur m shum se

kontrata e zakonshme.


12/13

Ka dy lloje t infrastrukturs institucionale tcilat mbshtesin arbitrazhin tregtar

ndrkombtar. Nj lloj prbhet prej ligjeve t cilat

mundsojn gjykatat pr t zbatuarmarrveshjet e arbitrazhit dhe mime tarbitrazhit dhe pr t ndihmuar dhe t

mbikqyr procesin e arbitrazhit. Lloji i dyt i infrastruktur prbhet prej

shrbimeve t ofruara nga organizata t tilla siNdrkombtare Dhoma e Tregtis (ICC),

Shoqats Amerikane arbitrazhit (AAA), Gjykata e arbitrazhit ndrkombtar Londr(LCIA) dhe: Qendra Ndrkombtare pr Zgjidhjen e

Kontesteve lidhur me Investime (ICSID).


13/13

Konventa "Modeli I Ligji UNCITRAL i jep mshum t hollsishme asaj q prbn "arbitrazh

ndrkombtar. N baz t nenit 1 (3), nj arbitrazh

ndrkombtare sht n qoft se, n kohn eprfundimit t marrveshjes, palet kan vendet

e tyre t biznesit n shtetet e ndryshme. Kur palt kan vendet e tyre t t biznesit nt njjtn gjendje, arbitrazhit do t jet endendrkombtare nse caktuar vendin earbitrazhit, n vendin ku nj pjes t

konsiderueshme t obligimeve tregtare duhett jet kryer ose vendin me t cilat lndn emosmarrveshjes sht m e ngusht e lidhursht jasht shtetit t till.

prezentimi per arbitrazhin

Documents