รายงานผลการเขารวมฟงการสมมนา

เรอง

Printing Transformation ฝาวกฤตการพมพสบรรจภณฑ

จดโดย

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

วนท 25 เมษายน พ.ศ. 2561

ณ หองประชม

ภาควชาเทคโนโลยการพมพและบรรจภณฑ

ผจดท ารายงาน

รองศาสตราจารยผกามาศ ผจญแกลว รองศาสตราจารยสภาวด ธรธรรมากร

รองศาสตราจารยสณ ภสมวง

2

รายงานการไปฝกอบรม ดงาน ประชม / สมมนา

ตามระเบยบมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช วาดวยการใหทนฝกอบรม ดงาน

และประชมทางวชาการแกขาราชการมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

1. ชอ นางสาวผกามาศ นามสกล ผจญแกลว ต าแหนง รองศาสตราจารย

2. ชอ นางสภาวด นามสกล ธรธรรมากร ต าแหนง รองศาสตราจารย

3. ชอ นางสณ นามสกล ภสมวง ต าแหนง รองศาสตราจารย

สงกด สาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย โทร. 8192-3

เขารวมสมมนา เรอง “Printing Transformation ฝาวกฤตการพมพสบรรจภณฑ”

ตงแตวนท 25 เมษายน 2561 ถงวนท 25 เมษายน 2561

รวมระยะเวลา ครง วนบาย

2. รายละเอยดเกยวกบการไปฝกอบรม ดงาน ประชม และสมมนา

2.1 การสมมนาเรอง “Printing Transformation ฝาวกฤตการพมพสบรรจภณฑ”

2.2 ผเขารวมฟง จ านวนประมาณ 100 คน

ผประกอบการ คณาจารย นสต นกศกษาและผสนใจทวไป

2.3 วธการสมมนา บรรยายพรอมยกตวอยาง

2.4 เขารวมฝกอบรมในฐานะ ผเขารวม

2.5 เนอหาในสมมนา มสาระส าคญทสรปได ดงน

2.5.1 ทศทางความส าเรจของบรรจภณฑในอนาคต โดย คณบญช ลมอตบรณ จาก บรษทเหรยญทอง

(กมไป) จ ากด

วทยากรไดแสดงตวเลขความตองการบรรจภณฑในตลาดโลกทมการเตบโตในแตละปถง 3.5 %

ขนาดตลาดใหญมากมมลคามากถง 424 ลานลานเหรยญสหรฐอเมรกา โดยประเภทของบรรจภณฑทมปรมาณ

3

ความตองการใชจากมากไปนอยคอ บรรจภณฑกระดาษ (36%) บรรจภณฑพลาสตก (34%) บรรจภณฑโลหะ

(17%) บรรจภณฑแกว (10%) และอนๆอก (3%) (http://www.pdachain.com/contact/, 2016)

วทยากรไดใหมมมองการมงสความส าเรจมแนวทางส าคญ ดงน

1) ความตองการของผบรโภค ผผลตตองท าความเขาใจวาผบรโภควาตองการผลตภณฑทอยใน

บรรจภณฑทใหความสะดวกสบาย มความยงยนตอสงแวดลอม มประสทธภาพในการรกษาผลตภณฑทบรรจอย

ภายใน สามารถสอบกลบไดวามแหลงผลตอยทไหน และทส าคญอกประการคอตองมตนทนต า

2) ทศทางของบรรจภณฑโลก ทเนน

- นวตกรรมบรรจภณฑทยดอายและปกปองผลตภณฑถงเวลาใช เชน บรรจภณฑบรรจผลไมและ

ผกทตองคมครองใหไมเนาเสยกอนถงมอผบรโภค กะทในกลอง

- ขนาดบรรจภณฑทเหมาะกบการบรโภค เชน ขนาดครอบครว ขนาดรบประทานครงเดยวพอด

โดยแสดงภาพผงโอวลตนชง และน ามนมะกอกบรรจขนาดพอดรบประทานตอครงหรอมออาหาร

4

- ลดความร าคาญของผบรโภคทตองการซอสนคาทาง Ecommerce จากการมบรรจภณฑทเกน

ความจ าเปน ไดยกตวอยางบรรจภณฑส าหรบอปกรณอเลกทรอนกส เชน มอถอ

- ภาพลกษณของแบรนดทใหความส าคญตอความยงยนตอสงแวดลอม ความยตธรรมในการท า

การคา และจรยธรรมในการท าการคา เชน

- มขอมลทกระชบและเขาใจงาย โดยการใชภาพหรอขอความประกอบบนบรรจภณฑทสอให

ผบรโภคเขาใจในทนทวาคอผลตภณฑอะไรและมลกษณะเดนอยางไร เชน

- การเขาถงไดของขอมลผลตภณฑดวย Code Scanning และ Mobile App เชน

5

3) ทศทางผเลนในตลาดบรรจภณฑ เปนการน าแนวทาง Porter’s Forces หรอหาพลงของพอร

เทอร ของ Michael E. Forter ทเหนวาการแขงขนของคแขงในอตสาหกรรม เปนปญจยทมตอ ความเสยงท

เกดขนจากผเลนรายใหม ความเสยงจากสนคาทดแทน อ านาจตอรองของผขาย และ อ านาจตอรองของลกคา

ลกคา (customer) มทงรายใหญทงขามชาตและในประเทศ ส าหรบรายกลางและรายยอย อาจ

เปนเจาของผลตภณฑ (Brand Owner) เจาของสนคา (Product Owner) และ ผรบจางผลต (OEM)

โดยการแขงขน ผเลนรายใหม และสนคาทดแทน (Competition, New Entry & Substitute)

รวมหมายถง ผทอยในตลาดอยแลว บรษทบรรจภณฑตางชาต บรษทขนาดใหญนอกวงการบรรจภณฑ และผผลต

สงพมพทถกกระทบจากสอดจทล

ส าหรบผขาย โดยเฉพาะ suppliers พวกวตถดบ เครองจกร และอปกรณ รายใหญ อาจพบกบ

ความผนผวนของราคาวตถดบในตลาดโลก ความผนผวนของคาเงน และอาจมก าแพงทางกฎระเบยบและหรอ

กฎหมายได

4) ปจจยความส าเรจในตลาดบรรจภณฑ ทส าคญไดแก

- ตองชดเจนในเปาหมาย และการก าหนดจดยน วา ประเภทบรรจภณฑทผลตเปนประเภทใด ซง

อาจเปนกระดาษ ฉลาก ซอง ถง กระปอง สตกเกอร ขวด หลอด ฯลฯ และก าหนดวาจะอยในสวนแบงการตลาดใด

กลาวคอ เนน สนคาพรเมยม หรอสนคาพนฐาน เนน ลกคารายเลก หรอลกคารายใหญ

- ตองเขาใจลกซงในความรทางดานเทคนค โดยเฉพาะอยางยง ในดาน วตถดบทใชไมวาจะเปน

สมบตทางกายภาพ ทางเคม และทางชวภาพ เทคนคการผลต ไมวาจะเปนดานทฤษฎ การเกบขอมลและการ

วเคราะห ตลอดจนการแกไขปญหา และ การควบคมคณภาพ ไมวาจะเปนเครองมอตรวจสอบและการควบคม

กระบวนการ

- นวตกรรม ตองมการพฒนาในสวนของผลตภณฑ (Product Innovation) ในสวนของ

กระบวนการ (Process Innovation) ในสวนของการตลาด (Marketing Innovation) และ ในสวนขององคกร

(Organization Innovation)

- ระบบการท างานทด โดยหมายรวมถง Quality, Cost, Delivery, Safety, Morale,

Environment และ Ethics โดยตองค านงถง Overall Equipment Efficiency (OEE) ทใหค านงถงเวลาทใช

ผลตของดเมอเทยบกบเวลาทใชทงหมด และระบบการท างานทดตองมระบบมาตรฐานสากลและ/หรอปฏบต

ตามกฎหมาย ทงโดยสมครใจและบงคบ

ISO 9001 Quality Management System :- ISO 14001, 18001, 12647, ROHS, Sedex,

PSC

6

Food Safety :- GMP, HACCP, BRC (British Retail Consortium), FCM Food Conduct

Material เชน ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 295 พ.ศ.2548, US FDA (US Food & Drug

Administration), European Food Safety Authority (EFSA), FSSC22000

- บคลากร ปจจยสความส าเรจในตลาดบรรจภณฑทส าคญอกประการ คอ บคลากร ทตองม

สมบตเดนในดานทศนคตทด มความรจรง รลกในงานทท า มขวญก าลงใจในการท างาน แลการสนบสนนจาก

องคกร ไดในดานสภาพแวดลอมในการท างานทด ผลตอบแทนทนาดงดดใจ และมอนาคตททาทาย

2.5.2 How to transform to Packaging โดย Mr.Ekaluck Kledkureamas จากบรษท CYBER SM

(THAI) จ ากด ไดชใหเหนวา

1) ควรปรบเปลยนและเตรยมการ อาท ตองมการวางแผนความตองการวตถดบในระยะยาว ,

ตองตอบสนองอยางรวดเรวตอความตองการของลกคา , ตองปรบการผลตจากการผลตเปนลอตและมล าดบไป

เปนแบบการผลตแบบตอเนอง, ตองมเครองจกร อปกรณ และเครองมอทางดานกอนพมพ พมพ และหลงพมพ

และตองใหความส าคญตอตวชวดทมงเนนสนคาในระดบรากหญาหรอระดบกลาง

2) ควรเขาใจถงประเภทของบรรจภณฑ อาท บรรจภณฑสนคาอปโภคและบรโภค ตองออกแบบ

ใหผบรโภคมความสะดวกในการใชและเขาใจไดงาย ค านงถงการตลาดและการแสดงในชนจดแสดงดวย และ

บรรจภณฑสนคาอตสาหกรรม ตองเนนไปทความสะดวกในการจบหรอถอ และมความแขงแรงหร อม

ความสามารถในการรกษาสนคาภายในระหวางการขนสงได

3) ควรเขา ใจถ งรปแบบบรรจภณฑทหลากหลาย อาท Ampoules, Containers, Strip

packaging, Blister packaging, Paper board & Carton, Flexible packaging, Multiple packaging,

Shink packaging

Industrial Packaging Printing Press สามารถใหบรการพมพบนกระดาษลกฟกได แนะน าการ

พฒนางานพมพใหมคณภาพจนไมเหนปญหาแนวลอนลกฟกและตองมเครอง Corrugated Die Cutting

Machine และส าหรบ Consumer Packaging Printing Press แนะน าใหใชหมกพมพแหงตวดวย UV แบบ

LED ทท าใหแหงตวเรวและไมมสารตกคาง และระบบท าแหงนชวยลดพลงงานลงมากถง 70-80% ท าใหไมตอง

พนแปงและไมตองรอแหง ตลอดจนระบบบท าแหงนมบรมาณโอโซนลดลงดวย โดย LED ใหพลงงานแสดงท

385 นาโนเมตร ไมกอใหเกดโอโซน และไมมฝนระหวางท างาน

7

นอกจากเครองพมพ เครอง Die Cutting แลว อาจตองมเครองพบ และเครองขนรปบรรจภณฑ

กระดาษดวย และไดยกกรณศกษาของ IDEA COLOUR PRINTING COMMANY ทผลต กลองกระดาษขนรป

ดวย

2.5.3 มาตรฐานหมกพมพส าหรบบรรจภณฑ โดยคณเอกชย บรณไทย จาก บรษทบราสคอรปอเรชน

จ ากด

บรรจภณฑในอตสาหกรรมตางๆ ไดแก อาหาร ของเลน อเลกทรอนกส โดยแตละอตสาหกรรม

จะใชมาตรฐานตางกนไมมากกนอย เชน บรรจภณฑส าหรบอตสาหกรรมอเลกทรอนกส ตองการการบรองการ

ลามไฟของบรรจภณฑ

หมกพมพบนบรรจภณฑทตองเนนคอบรรจภณฑอาหาร ซงแบงไดเปน บรรจภณฑทส าผสกบ

อาหารโดยตรง (Direct Food Contact) เชน กระดาษหอแฮมเบอรเกอร, กลองใสโดนท, แกวกาแฟกระดาษ

บรรจภณฑทไมสมผสอาหารโดยตรง (Non-Food Contact) เชน กลองกลโกะ

หมกพมพทกชนดไมสามารถสมผสอาหารโดยตรง ไมวาจะเปน หมกพมพ Food Grade, Soy

Ink / Vegetable Ink, และหมกพมพ UV

บรรจภณฑทสมผสอาหารโดยตรง จะตองมก าแพง (Barrier) กนระหวางอาหารและบรรจภณฑท

มหมกพมพอย เพอไมใหสารเคมของหมก ปนเปอนไปกบอาหาร โดยตวก าแพงหรอ Barrier ตองผานการรบรอง

วาสามารถสมผสอาหารไดโดยตรง และมความสามารถปองกนไมใหสารเคแพร (Migrate) ขามชน Barrier ไปส

อาหารได และสามารถเลอกใช Barrier ได 2 ประเภท คอ 1) water-based coating 2) ฟลมพลาสตก ซง

พลาสตกจะปองกนการแพรไดดกวาการเคลอบ

ตวอยางการแพร (Migrate) ของสารเคม จากอาหารสฉลาก เชน มายองเนสมสวนผสมของ

น าสมสายช ซงมฤทธเปนกรดและแพรออกมาจากมายองเนสมาสฉลาก ประกอบกบหมกพมพทใชพมพทนสภาพ

ความเปนกรดไดนอย ท าใหสของหมกพมพละลายเปอนเลอะไปยงถงทซอนทบกน

ลกษณะการใช Barrier เชน กลองบรรจหรอกระดาษหอแฮมเบอรเกอร ใน 3 ลกษณะ คอ

1) Direct Food Contact Barrier

หมกพมพ กระดาษ

8

2)

Direct Food Contact Barrier กระดาษ หมกพมพ

3) Direct Food Contact Barrier

กระดาษ หมกพมพ

Direct Food Contact Barrier

มาตรฐานหมกพมพทใชบรรจผลตภณฑอาหาร ไดแก มาตรฐาน RoHS (6 สาร), มาตรฐาน

RoHS Version 2 (10 สาร), ผานการรบรองมาตรฐานโดย 3rd Party Laboratory (SGS / Intertek), มาตรฐาน

NL Regulation (Japan) ใชเฉพาะการพมพบรรจภณฑทไมสมผสอาหารโดยตรง, มาตรฐาน VOC Free

(Solvent, Mineral Oil), หมกพมพ Low Migration / Low Odor), รบรองมาตรฐานโดยผผลต

มาตรฐานหมกพมพบนบรรจภณฑของเลน สารเคมของหมกพมพตองไมปนเปอน หรอ แพร

ออกมาสงเกนกวาคามาตรฐานทก าหนดไว มาตรฐานทเกยวของไดแก มาตรฐาน RoHS (6 สาร), มาตรฐาน

RoHS Version 2 (10 สาร), มาตรฐาน EN 71-3 (Europe), มาตรฐาน ASTM F963-86 (USA), ผานการรบรอง

มาตรฐานโดย 3rd Party Laboratory (SGS / Intertek)

มาตรฐานหมกพมพบนบรรจภณฑอเลกทรอนกส หมกพมพตองไมมสวนผสมของสาร Halogen

(Chlorine, Bromine) เกนกวาคาทก าหนดไว, สาร Cl ไมเกน 900 ppm และ Br ไมเกน 900 ppm และรวม

ทงหมดตองไมเกน 1500 ppm มาตรฐานทเกยวของไดแก มาตรฐาน RoHS (6 สาร), มาตรฐาน RoHS Version

2 (10 สาร), มาตรฐาน EN 14582 (Europe), ผานการรบรองมาตรฐานโดย 3rd Party Laboratory (SGS /

Intertek)

2.5.4 แนวทางการพฒนาการพมพบรรจภณฑของอตสาหกรรมไทย โดย อาจารยมานต กลมสวรรณ

นายกสมาคมการบรรจภณฑไทย และรองกรรมการบรหาร บรษท คอนตเนนตล บรรจภณฑ (ไทยแลนด) จ ากด

ไดใหมมมองทส าคญ ดงน

1) ตองบรการเปนระบบ หรอ solution ไมมงเนนบรรจภณฑเทานน

2) ตองน าหนาความตองการของลกคา โดยตองพฒนานวตกรรมของตนเองขน น าเสนอแกลกคา

9

3) ตองมวศวกรรมบรรจภณฑ

และไดน าเสนอตวอยางกลองบรรจภณฑทหลากหลายพรอมการบรรยาย

3. เอกสารประกอบการประชม (ถาม)

ค าชแจงการใชเอกสาร

ขอขอบคณททานใหความสนใจศกษาเอกสารเผยแพรความร (KM) ของสาขาวชาวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย มสธ. ซงจดท าขนเพอเผยแพรใหเกดประโยชนเชงวชาการในวงกวาง ทงน หากทานน าขอมลจาก

เอกสารนไปใชประโยชน ขอใหอางองแหลงทมาของเราดวย พรอมทงแจงใหเราทราบถงแหลงททานน าไปใช

อางอง และหากทานสนใจรวมแลกเปลยนเรยนร ในเอกสารท ได เผยแพร โปรดแจงมาทางอเมล

stoffice@stou.ac.th เพอประโยชนในการบรณาการขอมลและการแลกเปลยนเรยนรรวมกน