prirucnik za citanku 3:layout 1 · enti i teksteve dhe i mjeteve mësimore podgoricË, 2007 rrok...

Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore PODGORICË, 2007

Rrok Gjolaj

LEXIMI LETRARpër klasën e dytë të shkollës

fillore nëntëvjeçareLIBRI I MËSUESIT

Prirucnik za citanku 3:Layout 1 8/14/2007 1:48 AM

2

RROK GJOLAJ

DUAM DHE MUNDEMILeximi letrar 3

për klasën e tretë të shkollës fillore nëntëvjeçareLIBRI I MËSUESIT

ХОЋЕМО И МОЖЕМОЧитанка 3

за трећи разред деветогодишње основне школеПРИРУЧНИК

Botuesi: Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore; Podgoricë

Kryeredaktore dhe redaktore përgjegjëse: Natasha Zhivkoviq

Redaktor: Zarija Brajoviq

Recensentë: Prof. dr. Mark Camaj Prof. dr. Pjetër GjuravçajNazire Kurmemoviq, mësuese e ciklit të ulëtProf. dr. Fatmir Vadahi, pedagogProf dr. Vehbi Hoti, psikolog

Ilustrimi: Simon Vuçkoviq

Faqosja dhe disenjoja: Sasha Protiq

Korrektor: Dimitrov Popoviq

Redaktor teknik: Rajko Radulloviq

Për botuesin: Nebojsha Dragoviq

Shtypur në: “Obod”, Cetinjë

Tirazhi: 1500

ISBN: 86-303-

Këshilli i Arsimit të Përgjithshëm, me vendimin nr. .............. të datës ......... e ka miratuarkëtë tekst mësimor për përdorim në shkollat fillore nëntëvjeçare.


3

PËRMBAJTJA

HYRJE NË KOMPLETIN E TEKSTIT MËSIMOR .....................................................................................4

Kapitulli i parë ....................................................................................................................................................6MËSIMI 1 Propozimi për punë në dyfaqëshen ”Shtëpia ime e dashur” ...........................................................6MËSIMI 2 Tajar Hatipi: Miku ynë .....................................................................................................................8MËSIMI 3 Anton Çetta: Shtatë thuprat .............................................................................................................9MËSIMI 4 Gani Xhafolli: Letra e Gentit ...........................................................................................................10MËSIMI 5 Popullore: Urtësia e njeriut të varfër ..............................................................................................11

Kapitulli i dytë.....................................................................................................................................................12MËSIMI 6 Propozimi për punë në dyfaqëshen “Ylberi shumëngjyrësh” .........................................................12MËSIMI 7 Rrahman Dedaj: Ylberi .....................................................................................................................13MËSIMI 8 J. J. Zmaj: Lulebora ..........................................................................................................................14MËSIMI 9 Qamil Batalli: Për mësuesin tim ......................................................................................................15MËSIMI 10 Edmondo de Amiçis: Nga ditari i një shkollari..............................................................................16MËSIMI 11 Mark Krasniqi: Përtaci ....................................................................................................................17

Kapitulli i tretë ....................................................................................................................................................18MËSIMI 12 Propozimi për punë në dyfaqëshen “Zogu fluturoi i lirë”..............................................................18MËSIMI 13 Ramadan Posmaçiu: Një ndodhi në rrugë.....................................................................................19MËSIMI 14 Dragan Radulloviq: Unë nuk dua të jem vetëm............................................................................20MËSIMI 15 Naim Frashëri: Zogu dhe Djali ......................................................................................................21MËSIMI 16 Luigj Gurakuqi: Fëmija prekës.......................................................................................................22MËSIMI 17 Sami Frashëri: Dheu është flori .....................................................................................................23

Kapitulli i katërt .................................................................................................................................................24MËSIMI 18 Propozimi për punë në dyfaqëshen: ”Hedhim valle me fjollat e borës” .......................................24MËSIMI 19 Bedri Dedja: Vjeshta dhe dimri .....................................................................................................25MËSIMI 20 Narta Naraçi: Viti i Ri.....................................................................................................................26MËSIMI 21 Vojisllav Vullanoviq: Askush nuk mundet.....................................................................................27MËSIMI 22 Rutgard Kipling: Maçoku................................................................................................................28

Kapitulli i pestë ...................................................................................................................................................29MËSIMI 23 Propozimi për punë në dyfaqëshen ”Ejani të qeshim së bashku”.................................................29MËSIMI 24 Anekdotë: Nevoja e mëson njeriun ................................................................................................30MËSIMI 25 Andon Zako – Çajupi: Qeni dhe hija e tij.......................................................................................31MËSIMI 26 Fabul popullore: Breshka dhe lepuri .............................................................................................32MËSIMI 27 Tregim popullor: Fiton mendja e jo fuqia......................................................................................33

Kapitulli i gjashtë................................................................................................................................................34MËSIMI 28 Propozimi për punë në dyfaqëshen ”Ëndrra ime, loja ime”..........................................................34MËSIMI 29 Agim Deva: Libri, radioja dhe televizori ......................................................................................35MËSIMI 30 Popullore: Mençuria e një plaku (folklori arab)............................................................................36MËSIMI 31 Fabul popullore: Ujku dhe qengji ..................................................................................................37MËSIMI 32 Krijim popullor: Kush punon, gëzon..............................................................................................38MËSIMI 33 ”Edhe një hap” ...............................................................................................................................39

TË NDRYSHME.................................................................................................................................................40


4

Të nderuar mësues!

Ju, që deri tani keni kryer me sukses punën në dy vitet e para të shkollimit të fëmijëve, keni në dorë Kompletine ri të Tekstit mësimor të letërsisë për klasën e tretë, me të cilin shtohen edhe më shumë detyrat delikate, për tëlidhur sa më mirë fëmijët me letërsinë dhe vlerat e saj.

Në këtë moshë fëmijët janë më të rritur e me më shumë përvojë, rrjedhimisht edhe më dinamikë e kërkues, ndajtë cilëve do të duhet të shtohen përpjekjet tona për t’ua bërë lëndën më të afërt dhe me të ndjeshme. Kjo punëkërkon dëgjim të vëmendshëm, lexim të durueshëm rresht për rresht dhe të menduar të vazhdueshëm, sigurisht joedhe pa lodhje.

Si autor i Kompletit të Tekstit mësimor për klasën e tretë e kam pasur mirë parasysh këtë porosi dhe meilustrimet e paraqitura kam bërë që materialet që trajtohen të jenë në një nivel më të lartë nga se kanë mësuar nëvitet e mëparshme, por, edhe të jenë një vazhdimësi logjike në realizimin e synimeve dhe qëllimeve të vëna nëprogramin mësimor. Në këtë prizëm janë parë të tre librat e Kompletit mësimor

1. Libri i nxënësit2. Fletorja e punës3. Manuali për mësuesinSigurisht Libri i nxënësit mbetet kryesori. Ai është punuar mbi bazën e programit mësimor të shkollës së

reformuar, duke garantuar tekstet e miratuara (materialet letrare) jo vetëm si numër, por edhe me cilësinë e duhur.E gjithë lënda mësimore ndahet në 6 tërësi ( kapituj) të cilët lidhen mes veti natyrshëm dhe sigurojnë një aftësimtë nxënësve që vjen në rritje.

Që në dyfaqëshen e Kapitullit të parë Shtëpia ime e dashur, ndeshemi me mirëseardhjen e nxënësve jo vetëmnë shtëpi, por edhe në botën e librit dhe të Letërsisë.

Maskota që është përdorur edhe në dy tekstet e para, paraqet lidhjen e hollësishme mes së vërtetës dhe fantazisë.Arta edhe është, edhe nuk është një vajzë e vërtetë. Është e vizatuar, jo si një heroinë letrare, por si një çapkënesimpatike kureshtare që na rri kurdoherë pranë në ilustrimet e teksteve; gëzohet, përkëdhelet, turpërohet, krenohetsi edhe të gjithë shokët e shoqet imagjinare dhe nga realiteti.

Si çdo vajzë e paqëndrueshme, Arta zhduket përkohësisht, duke i lënë vetëm fëmijët në faqet e Librit, porzgjidhjet motivuese hyrëse ndihmojnë që të kalohet lehtë nga jeta në ëndërr, nga loja në mësim. Fëmijët po thuajvetë mund të gjinden në materialin e lexuar. Fjalët “ jo të zakonshme”, të vështira siç i quajmë disa herë, ndodhentë ndara dhe të shpjeguara në tekst, në anë të veçantë të faqes. Pasuria poetike, si dhe rrugët që të çojnë tek kuptimii saj, janë pak më të fshehura se ato të vitit të kaluar, prandaj punohet me lexuesit e vegjël, një vit më të moshuar,që të mos u duket e vështirë dhe e pakapshme e reja që sjell viti i ri mësimor.

Vjershat janë më serioze, tregimet më të mençura, teatri më dramatik. Por e gjithë kjo lexuesve të vegjël u ështëe kuptueshme dhe e afërt, sepse tekstet poetike dhe mësimore të librit janë komunikuese, ndërsa përvojat letrare-jetësore të njohura.

Kapitujt, titujt dhe përmbajtjet janë të kuptimshme dhe të organizuara mirë. Në të gjashtë kapitujt ka një lidhjepërmbajtësore të vazuhdueshme.

Nëpër fletët e librit, nxënësit “ punësohen” me nënvizime, plotësime, zgjidhje si edhe vlerësime e gjykime tëndryshme, të cilave ndonjëherë do t’u duhet ndihma e mësuesit. Duke i zgjidhur problemet në vazhdim, nxënësitgradualisht njihen me strukturën e veprave letrare. Pa lodhje të madhe, përvetësojnë konceptet teorike- letrare. Nëfund ata do të ndjejnë një lodhje të këndshme si studiues të suksesshëm që e kanë arritur vetë qëllimin.

Fletorja e punës thekson sigurisht punën e nxënësit, duke afirmuar leximin aktiv të literaturës, përshkrimin dhevizatimin e përshtypjeve.

Fletorja e punës u ndihmon nxënësve që të ruajnë dhe saktësojnë ngjarjet dhe personazhet. Ai është Ditari ileximeve, që i tërheq nxënësit përkrahu drejt fillimit të grumbullimit të dijeve. Me interpretimin e vet figurativ, ajou hap sytë nxënësve para materialeve të paraqitura në libër. Me detyra të ndryshme, ajo u zgjeron trurin paraproblemeve të jetës dhe zgjidhjes së tyre. Me paraqitjen e portreteve dhe karaktereve, ajo u ngroh zemrën dhe i nxitpër vepra të mira. Me dallimin e pasazheve të bukura, u mpreh shqisat për muzikalitetin e fjalëve. Dhe ajo që ështëmë e rëndësishme, Fletorja e punës krijon mundësi e hapësirë për punë krijuese të pavarur. Është vazhduar memetodën e përdorur në klasat e mëparshme, duke e venë ngjitur literaturën përkatëse për leximet jashtë klase. Dukeshfrytëzuar me kujdes aparatin pedagogjik të përdorur në Fletoren e punës, do të arrihet shumë, por kjo nuk duhetmbivlerësuar, pasi mësuesit kanë secili metodat e veta të punës, të cilat nuk përjashtohen në punën me nxënësit.

Krahas Librit të nxënësit dhe Fletores së punës, Manuali për mësuesit është një ndihmë e mirë për secilinmësues, një mbështetje e duhur për përvojat e deritashme të mësuesve në këtë cikël. Në të janë paraqitur përgatitjetdhe mënyrat e realizimit të mësimit të Letërsisë së klasës së tretë.


5

Vëllimi i tekstit të librit nuk duhet t’i ngarkojë, por t’i nxisë nxënësit në përvetësimin e aktiviteteve komunikuesesi: dëgjimi, të folurit, leximi e shkrimi.

Duke kombinuar metodat bashkëbiseduese, studimore dhe krijuese, interpretimi modern i veprave letrare, edhenxënësve, edhe mësuesve, u siguron një proces interesant interaktiv, të gjallë dhe të hapur.

Fëmijëve duhet t’u rrish afër me nderim e respekt, pa patetikë dhe sentimentalizëm. Duke mos i mbivlerësuardhe as nënvleftësuar, mund të arrijmë shumë. Qëllimi ynë kryesor, që duhet të arrijmë, mbetet kryesisht në zbulimine lidhjes mes të folurit dhe të shkruarit; në aftësimin për t’i bërë për vete gjërat e bukura e fisnike; për të bërë qëshkolla e modës së vjetër, e ngjashme me një manastir të frikshëm e mistik, të kthehet në një atelie të gjerë e tëtejdukshëm të krijuesve të vegjël e të mëdhenj.

Le të përpiqemi me të gjitha forcat për të realizuar me sukses detyrat që shtrohen para nesh në programin eshkollës së re e të reformuar.

Suksese!

Autori


6

ECURITË METODIKE PËR REALIZIMIN

E PROCESIT MËSIMOR

KAPITULLI I

MËSIMI 1

Propozimi për punën në dyfaqëshen“Shtëpia ime e dashur”

Tek shqiptarët thuhet se shtëpia është e miqve dhe e zotit. Kjo tregon në shkallën më të lartë mikpritjen shqiptare.Miqtë janë të mirëseardhur kurdoherë.

Në ilustrimin e dhënë në këtë dyfaqëshe është paraqitur mikpritja e ngrohtë që u rezervohet miqve në shtëpi.Në të njëjtën mënyrë, në libër paraqitet me dashuri mirëseardhja e nxënësve në botën e këtij libri, që sikurse edhenë vitet e mëparshme do t’i udhëheqë Arta.

Për punën në këtë dyfaqëshe propozojmë këto veprimtari:

1. Mësuesi/ja i fton nxënësit të hapin librin në faqe 4 dhe 5 dhe fillojnë bisedën rreth ilustrimit.Kush u uron mirëseardhjen miqve? Kush i pret miqtë e dashur? Kush banon në shtëpi? Komentoni shprehjen

“Miqtë në shtëpinë tonë janë si në shtëpinë e tyre! Përse Arta i pret kështu miqtë e vet?2. Nxënësit mund të marrin rolin e Artës dhe të formojnë bisedën e tyre.3. Nxënësit flasin për njerëzit në shtëpi dhe miqtë që u vijnë4. Nxënësit mund të organizohen në grupe dhe secili grup të formojë bisedën e vet për mikpritjen. 5. Së bashku me mësues-in/ en bëjnë analizën e punës dhe plotësojnë njëri-tjetrin.6. Mësuesja, më pas, mund t’u japë detyrë që të vizatojnë sipas dëshirës shtëpinë e tyre dhe bashkëbisedojnë

për mënyrën e pritjes që u bëjnë miqve; gjatë punës mund të lëshojë ndonjë incizim muzikor të lehtë.7. Pas përfundimit të punës nxënësit i varin punimet e veta në stendën e klasës.8. Pastaj, organizohet vlerësimi i punimeve.9. Veprimtaria mund të vazhdojë edhe në orën tjetër, sepse ky mësim është hyrje në Tekstin mësimor.


7

Vërejtjet e mësues-it/es


8

MËSIMI 2

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet letrare.Nxënësit zhvillojnë aftësitë e të lexuarit të tekstit letrar.

Tajar Hatipi: “Miku ynë”

Qëllimet:- nxënësit të kuptojnë dhe të përdorin termin tekst poetik (prozë);- të bëjnë identifikimin me personazhin letrar;- të zhvillohet aftësia e të treguarit dhe të shprehet bukur me gojë teksti në prozë;- të aftësohen që të interpretojnë dhe krijojnë tekste të shkurtra në prozë.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- mësues-i/ja u thotë nxënësve të shohin detyrën 1 dhe 2 në fq. 6 të Tekstit mësimor;- u thotë nxënësve të shohin ilustrimin në fillim të fq. 6 të Tekstit mësimor dhe të zhvillojnë - detyrën nr. 2 në

këtë faqe;- u thotë nxënësve të lexojë tekstin “Miku ynë”;- e lexon tekstin në tërësi;- bën pauzë për sistemimin e mbresave nga leximi i mësues-it/ës;- propozon që nxënësit ta lexojnë secili për vete tregimin dhe të kenë kujdes për kohën dhe vendin e zhvillimit

të ngjarjes, por edhe për veçoritë e personazheve;- bëjnë analizën e fjalëve të panjohura, si: sqotë, rrebesh etj.;- bën disa pyetje për analizën e shkurtër të tekstit, si p.sh. ku zhvillohet ngjarja e këtij tregimi? Cilët janë

personazhet në këtë tregim etj;- pastaj jep udhëzime për detyrat nr. 3, nr. 4, nr 5 dhe nr 6 në faqen 7, 8 të Tekstit mësimor;- kërkon nga nxënësit të bëjnë krahasimin e tregimit me përrallën;- jep udhëzim për detyrat nr. 7 dhe nr. 8 në faqen 8 të Tekstit mësimor;- kërkon nga nxënësit të nënvizojnë fjalitë, që përshkruajnë mikun e shtëpisë;- kërkon nga nxënësit të sqarojnë mendimet e babait, i cili thotë:”-Çohu, shih, më duket se po vjen dikush”;- kërkon nga nxënësit të flasin për babanë si personazh në këtë tekst.- kërkon nga nxënësit, të zgjedhin pjesën nga tregimi që u ka lënë mbresa më të mëdha;- jep udhëzimin për detyrën nr. 9 në fq. 8 të Tekstit mësimor;- kërkon nga nxënësit ta komentojnë me fjalë të veta në tërësi tregimin;- jep udhëzime për detyrën nr. 10 në fq. 8 të Tekstit mësimor;



9

MËSIMI 3

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekste letrare.Nxënësit zhvillojnë aftësinë (shkathtësinë) e leximit të teksteve poetike.

Anton Çetta: “Shtatë thuprat”

Qëllimet:� nxënësit kuptojnë dhe përdorin termin tekst poetik (vjersha);� njohin ndjenjat kryesore në vjershë;� njohin rimën si formë tingëlluese në vjershë;� hetojnë (njohin) formën grafike të vjershës si tekst poetik.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES;- jep udhëzime për detyrën nr. 1 në fq. 10 të Tekstit mësimor;- paralajmëron vjershën “Shtatë thuprat” të Anton Çettës, shënon titullin e saj dhe autorin në tabelë; - lexon vjershën në tërësi;- bën një pauzë të shkurtër për sistemimin e mbresave;- fton nxënësit ta lexojnë në heshtje vjershën;- kërkon përgjigje në pyetjen: Si e di se ky tekst është vjershë?- nxit bisedën për përmbajtjen e vjershës;- pas bisedës për tekstin, bën pyetje: Si do ta titullonit këtë vjershë sipas mendimit tuaj?- jep udhëzime për detyrat nr. 2 dhe nr. 3 në fq. 12 të Tekstit mësimor- kërkon nga nxënësit që secili, sipas dëshirës, ta ndajë në strofa këtë vjershë të gjatë duke i ndarë ato me laps

me ngjyrë;- organizon bisedën për strofat që nxënësit i kanë ndarë dhe i duan më shumë;- organizon punën në grupe:- grupi i parë flet për personazhin e babës;- grupi i dytë flet për vëllezërit si personazhe në tekst;- jep udhëzime për detyrat nr. 4 dhe nr. 5 në faqe 12, 13 të Tekstit mësimor;- kërkon nga nxënësit të gjejnë rimën në vjershë;- organizon bisedën duke bërë këto pyetje: Çfarë ju ka mësuar kjo vjershë? Cili është qëndrimi juaj për

shqetësimin e prindit?- jep udhëzime për detyrën nr. 6 në fq. 13 të Tekstit mësimor;- tërheq vëmendjen që nxënësit, gjatë leximit apo recitimit të vjershës ose të ndonjë pjese të saj, të kenë kujdes

në artikulimin dhe diksionin;- u propozon që ta zgjedhin ndonjë pjesë të vjershës e ta mësojnë përmendsh;- jep udhëzime për detyrën nr. 7, në fq. 13 të Tekstit mësimor.



10

MËSIMI 4

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstin letrar.Nxënësit zhvillojnë aftësitë e të lexuarit të tekstit letrar

Gani Xhafolli: “Letra e Gentit”

Qëllimet:� nxënësit të kuptojnë dhe të përdorin termin tekst poetik (prozë);� të bëjnë identifikimin me personazhin letrar;� të zhvillohet aftësia e të treguarit dhe të shprehurit bukur me gojë të tekstit në prozë;� të aftësohen që të interpretojnë dhe krijojnë tekste të shkurtra në prozë.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- jep udhëzime për detyrën nr. 1, në fq. 14 të Tekstit mësimor;- u tregon nxënësve që të lexojnë tekstin “Letra e Gentit”;- e lexon tekstin në tërësi;- bën pauzë për sistemimin e mbresave.- propozon që nxënësit ta lexojnë tekstin në heshtje;- bën sqarimin e fjalëve të panjohura; - jep udhëzime për detyrat nr. 2 dhe nr. 3, në fq. 15 të Tekstit mësimor;- organizon bisedë rreth tekstit: Cilët janë personazhet në tekst? Kush shkruan letrën? Kujt ia shkruan letrën? etj;- jep udhëzime për detyrat nr. 4 dhe nr. 5, në fq. 15 të Tekstit mësimor;- kërkon nga nxënësit të nënvizojnë fjalinë që u pëlqen më shumë në tekst;- jep udhëzime për detyrën nr. 7, në fq. 15 të Tekstit mësimor;- udhëzon nxënësit të bëjnë një përpjekje, që me pak fjalë të shkruajnë një letër për dikë të afërt;- jep udhëzime për detyrën nr. 8, në fq. 15 të Tekstit mësimor;- kërkon nga nxënësit ta komentojnë me fjalë të veta në tërësi tregimin;



11

MËSIMI 5

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstin letrarNxënësit zhvillojnë aftësinë e të lexuarit të tekstit në prozë.

Përrallëz Popullore: “Urtësia e njeriut të varfër”

Qëllimet:� nxënësit të aftësohen që të dëgjojnë tekste poetike në prozë;� të njohin personazhin në tekstin poetik;� të njohin motivet që përcaktojnë sjelljen e personazheve letrare;� të zhvillojnë aftësinë për të treguar me fjalë të veta tekstin poetik në prozë;� të zhvillojnë aftësinë e krijimit të teksteve poetike në prozë.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- jep udhëzime për detyrën nr. 1, në fq 18 të Tekstit mësimor;- në fillim organizon bisedë me nxënësit për shtresat shoqërore: i pasur, i varfër etj;- lexon tekstin në tërësi;- bën pauzë për sistemimin e mbresave;- fton nxënësit më të mirë (së paku dy) që në mënyrë shprehëse e me zë ta lexojnë tekstin;- sqaron fjalët e panjohura.- organizon bisedë rreth tekstit me qëllim që ta bëjë analizën e shkurtër të tekstit (pyetjet mund të formulohen

sipas dëshirës së mësues-it/es, të cilat njëkohësisht u ndihmojnë nxënësve të kuptojnë dhe kryejnë detyrat në fq.16 të Tekstit mësimor)

- jep udhëzime për detyrat nr. 2, nr. 3, nr. 4, nr. 5 dhe nr. 6, në fq. 18 të Tekstit mësimor;- kërkon nga nxënësit që me një ngjyrë të nënvizojë fjalët e personazhit të varfër në tekst, kurse me ngjyrën tjetër,

fjalët e personazhit të pasur;- fton nxënësit që me fjalët e veta të përshkruajnë personazhet e tekstit;- jep udhëzime për detyrën nr. 7, në fq. 19 të Tekstit mësimor- kërkon nga nxënësit që ta komentojnë me fjalë të veta në tërësi tregimin;- jep udhëzime për detyrën nr. 8, në fq. 19 të Tekstit mësimor;



12

KAPITULLI II

MËSIMI 6

Propozime për punën në dyfaqëshen“Ylberi shumëngjyrësh”

Puna në këtë dyfaqëshe është planifikuar të bëhet, pasi të punohen të gjitha tekstet nga ky kapitull.

Për punën në këtë dyfaqëshe propozojmë këto veprimtari:

1. Nxënësit shikojnë me kujdes figurën në dyfaqëshe;2. Jep udhëzime për detyrën nr. 1 në fq. 20 të Tekstit mësimor;3.Zhvillojnë bisedë për personazhet dhe karakteristikat e tyre;3. Jep udhëzime për detyrën nr. 2, në fq. 21 të Tekstit mësimor;4. Nxënësit i ndan në dy ose më shumë grupe dhe zhvillon bisedën për tekstet e kapitullit të dytë dhe

personazhet, që nxënësit duan më shumë.


13

MËSIMI 7

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet letrare.Nxënësit zhvillojnë aftësitë e të lexuarit të tekstit letrar.

Rrahman Dedaj: “Ylberi”

Qëllimet:� nxënësit kuptojnë dhe përdorin termin tekst poetik (prozë);� bëhet identifikimi me personazhet letrare;� kuptojnë realitetin në tekst letrar dhe e paraqesin përmbajtjen e tij në mënyrë jo letrare;� zhvillojnë aftësinë e të kuptuarit të motiveve letrare të paraqitura si shkak-pasojë në tekstin letrar;

Veprimtaria e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin librin në fq. 22;- jep udhëzime për detyrën nr. 1, në fq. 22 të Tekstit mësimor;- e lexon në tërësi tekstin;- bën pauzë të shkurtër për sistemimin e mbresave;- organizon leximin e tekstit nga nxënësit që lexojnë më mirë;- përsëri bën pauzë të shkurtër për të sistemuar mbresat;- u propozon nxënësve të gjejnë sqarimin e fjalëve të panjohura ose më pak të njohura;- organizon bisedën rreth përmbajtjes së tekstit, si p.sh.: Ku zhvillohet ngjarja?Çfarë pa vocërrakja? Çfarë do bëjë nëna? Çfarë dëshiron vocërrakja? Si ndihet vocërrakja në përpjekjet e saj

për ta zënë ylberin? Përse ikën ylberi nga vocërrakja?A vrapon vocërrakja pas ylberit? Çfarë i duhet të bëjë ylberit? Cila ishte dhurata më e bukur që vocërrakja

kishte menduar për nënën? Si përfundon tregimi? etj.- jep udhëzime për detyrat nr. 2 dhe nr. 3, në fq. 23 të Tekstit mësimor;- i fton nxënësit ta shikojnë ilustrimin në fq. 20, 21 të Tekstit mësimor dhe të njohin personazhet;- propozon që në bazë të veprimeve të personazheve të zbulojnë tiparet e tyre;- jep udhëzimet për detyrën nr. 4 në fq. 23 të Tekstit mësimor.- u propozon nxënësve që t’i nënvizojnë me ngjyra fjalitë e vocërrakës dhe fjalët e poetit;- jep udhëzime për detyrat nr. 5, nr. 6 dhe nr. 7, në fq. 23 të Tekstit mësimor;

Vërejtjet e mësues-it/es:


14

MËSIMI 8

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet artistike.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit të tekstit poetik (vjershës).

Jovan Jovanoviq – Zmaj: “Lulebora”

Qëllimet:� nxënësit zhvillojnë aftësinë e dëgjimit të teksteve artistike;� njohin rimën në vjershë (ose formë tingëlluese) ;� njohin motivet kryesore në vjershë;� njohin dhe ndjejnë melodinë e vjershës;

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- i fton nxënësit të hapin Tekstin në fq. 24;- jep udhëzime për detyrën nr.1 në fq.24 të Tekstit mësimor;- i fton nxënësit të shikojnë ilustrimn në fq. 24 të Tekstit mësimor;- lexon në tërësi vjershën;- bënë pauzë për të sistemuar mbresat;- fton nxënësit që ta lexojnë vjershën me zë të ulët;- pastaj fton nxënësit, që lexojnë më mirë, ta lexojnë vjershën me zë të lartë;- i fton nxënësit ta komentojnë ilustrimin duke e krahasuar me vjershën;- jep udhëzime për detyrat nr. 2, nr. 3 dhe nr. 4 në fq. 24, 25 të Tekstit mësimor;- u përkujton nxënësve ç’është rima dhe i udhëzon të gjejnë shembuj në vjershë; shembujt t’i nënvizojnë;- pastaj i fton që rimat e gjetura t’i lexojnë;- jep udhëzime për detyrat nr. 5, dhe nr. 6 në fq. 25 të Tekstit mësimor;- jep udhëzime për detyrën nr. 7, në fq. 25 të Tekstit mësimor:



15

MËSIMI 9

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet artistike.Nxënësit zhvillojnë aftësitë e leximit të tekstit poetik.

Qamil Batalli: “Për mësuesin tim”

Qëllimet:� nxënësit zhvillojnë aftësinë e interpretimit të teksteve artistike;� paraqesin personazhet letrare duke nxjerrë shënime për to nga teksti;� kuptojnë motivet që përcaktojnë sjelljen e personazheve letrare;� zhvillojnë aftësinë e identifikimit me personazhin letrar.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- i fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 26;- u tregon nxënësve se do të lexojë tregimin e Qamil Batallit “Për mësuesin tim”;- shënon emrin e autorit dhe titullin e tregimit në tabelë.- e lexon tekstin në tërësi;- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- u propozon nxënësve që tekstin ta lexojnë në heshtje dhe t’u kushtojnë kujdes fjalëve të panjohura ose më pak

të njohura;- jep udhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr. 2, në fq. 28 të Tekstit mësimor;- bën disa pyetje me qëllim të analizës së shkurtër të përmbajtjes së tekstit; në fillim pyet; Përse u pëlqen ky

tekst?- jep udhëzime për detyrat nr. 3 dhe nr. 4, në fq 28 të Tekstit mësimor;- vazhdon bisedën për përmbajtjen e tekstit: Si u bë artitekt i njohur? etj.- jep udhëzime për detyrat nr. 5, nr. 6 dhe nr. 7, në fq. 28 të Tekstit mësimor;- vazhdon bisedën për përmbajtjen e tekstit, duke pyetur se cila pjesë në tekst u pëlqen më shumë; etj.- jep udhëzim për detyrat nr. 8 dhe nr. 9, në fq. 28 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit të komentojnë ilustrimet në fq. 26 dhe 28 duke pasur parasysh tekstin që kanë lexuar;- jep udhëzime për detyrën nr. 10, në fq. 28 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit të komentojnë marrëdhëniet e tyre me mësues-in/en;

Vërejtjet e mësues-it/es:


16

MËSIMI 10

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet artistike.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit të tekstit poetik.

Edmond de Amiçis: “Nga ditari i një shkollari”

Qëllimet:� nxënësit dallojnë personazhet letrare;� njohin motivet në sjelljen e personazheve nga përvoja e tyre;� zhvillojnë aftësinë e identifikimit me personazhet pozitive;� tekstin e dhënë e plotësojnë me fantazinë e tyre krijuese.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 29;- e lexon në tërësi tregimin;- bën pauzë për të sistemuar mbresat- i fton nxënësit të shohin me kujdes ilustrimin në fq.29 të Tekstit mësimor- fton nxënësit që tekstin në tërësi ta lexojnë në heshtje;- pastaj, fton një ose më shumë nxënës që lexojnë bukur, ta lexojnë tekstin;- fton nxënësit të gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- organizon bisedën për përmbajtjen e tekstit: Ku zhvillohet ngjarja? Cilat janë personazhet kryesore? Çfarë i

tha babai djalit të vet? Pse njerëzit kanë nevojë për shkollë? A ka fëmijë në botë që nuk dinë ç’është mësimi? Siudhëtojnë nxënësit nëpër botë, deri te shkolla? Në cilën gjuhë flasin? Përse mësojnë? etj;

- jep udhëzime për detyrën nr. 1, në fq. 30 të Tekstit mësimor- fton nxënësit ta komentojnë ilustrimin në fq.27 të Tekstit mësimor;- jep udhëzim për detyrat nr. 2, nr. 3, dhe nr. 4, në fq. 30 të Tekstit mësimor- jep udhëzim për detyrat nr. 5 dhe nr. 6, në fq. 30 të Tekstit mësimor- organizon bisedën për fillimin e vitit shkollor; si e përjetojnë nxënësit atë;- jep udhëzime për detyrën nr. 7, në fq. 31 të Tekstit mësimor;



17

MËSIMI 11

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet artistike.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximi të tekstit poetik.

Mark Krasniqi: “Përtaci”

Qëllimet:� nxënësit kuptojnë emocionin kryesor në vjershë;� kuptojnë mesazhin e temës dhe në mënyrë kreative e plotësojnë atë;� njohin dhe ndjejnë melodinë në vjershë.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 32;- shënon në tabelë emrin e autorit dhe titullin e vjershës;- organizon bisedën për përtacët.- lexon vjershën në tërësi;- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- sqarojnë fjalët e panjohura;- fton nxënësit që lexojnë më mirë, ta lexojnë vjershën në tërësi;- organizon bisedë të shkurtër për përmbajtjen e vjershës: Për çfarë këndon poeti? Si e kupton ti përtacin?

Ç’është përtaci? Pse është i tillë? A duhet të jemi përtacë? etj.- jep udhëzime për detyrat nr. 1, nr. 2 dhe nr. 3, në fq. 33 të Tekstit mësimor;- udhëzon nxënësit të gjejnë dhe nënvizojnë në tekst rimat;- jep udhëzime për detyrat nr. 4, nr. 5 dhe nr. 6, në fq. 33 të Tekstit mësimor;- organizon interpretimin e strofës që u pëlqen më shumë;- jep udhëzime për detyrën nr. 7, në fq. 33 të Tekstit mësimor



18

KAPITULLI III

MËSIMI 12

Propozime për punë në dyfaqëshen“Zogu fluturoi i lirë”

Propozojmë që puna në këtë dyfaqëshe të bëhet pasi të përfundoni tekstin e kapitullit të tretë. Për punë në këtëdyfaqëshe propozojmë këtë veprimtari:

1. Nxënësit shikojnë me kujdes figurën në dyfaqësh;2. Organizon bisedë rreth ilustrimit në këtë dyfaqësh;3. Jep udhëzime për detyrën nr. 1 në fq. 34 të Tekstit mësimor;4. Nxënësit i ndan në dy grupe:5. Grupi i parë flet për zogun.6. Grupi i dytë flet për djalin.7. Jep udhëzime për detyrën nr. 2, në fq. 35 të Tekstit mësimor.


19

MËSIMI 13

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë Tekstet artistike.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit të tekstit poetik.

Ramadan Pasmaçiu: “Një ndodhi në rrugë”

Qëllimet:� dallojnë personazhet në tekst;� krahasojnë veçoritë e letërsisë dhe të teatrit;� pas leximit të tekstit ose pasi ta shikojnë shfaqjen teatrale, shprehin mendimet e veta për tekstin;� zhvillojnë aftësinë e interpretimit të teksteve dramatike.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit ta hapin Tekstin mësimor në fq. 36- u tregon nxënësve se do ta lexojnë tekstin “Një ndodhi në rrugë” të autorit Ramadan Pasmaçiu- e lexon tekstin në tërësi.- kërkon që nxënësit që lexojnë më mirë ta lexojnë tekstin në role;- i udhëzon nxënësit që ta kuptojnë se ky tekst është shkruar në formë të bisedës të disa vetave;- organizon bisedën me qëllim që nxënësit të kuptojnë se tekstet e këtilla janë shkruar për t’u luajtur në skenë;- organizon bisedën me nxënës duke pyetur: Kush janë personazhet e këtij teksti? Si quhen artistët që i luajnë

këto role në skenë?- Jep udhëzime për detyrat nr. 1, nr. 2, nr. 3 dhe nr. 4, në fq. 38 të Tekstit mësimor;- Bën pyetjen: Si quhet pjesa e tekstit të cilën e flet vetëm një aktor?- Jep udhëzime për detyrat nr. 5, nr. 6 dhe nr. 7, në fq. 38 të Tekstit mësimor;- Fton nxënësit të shikojnë me vëmendje ilustrimet në fq. 34 dhe 35 të Tekstit mësimor dhe t’i komentojnë.- jep udhëzime për detyrat nr. 8, nr. 9 dhe nr. 10, në fq. 38 të Tekstit mësimor;- u propozon nxënësve të mësojnë këtë tekst dhe ta shfaqin si lojë skenike në klasë;- jep udhëzime si ta përgatisin reklamën për detyrën nr. 11, në fq. 39 të Tekstit mësimor.



20

MËSIMI 14

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstin artistik.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit të teksteve artistike.

Dragan Radulloviq: “Unë nuk dua të jem vetëm”

Qëllimet:� nxënësit e kuptojnë dhe përdorin nocionin vjershë;� njohin ndjenjat kryesore në vjershë;� hetojnë formën grafike të tekstit poetik;� aftësohen të kuptojnë tematikën e vjershës dhe duke kuptuar porositë e saj, të bëjnë ndërtime kreative të

vjershës.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 40;- shënon në tabelë emrin e autorit dhe titullin e vjershës;- jep udhëzime për detyrën nr. 1, në fq. 40 të Tekstit mësimor;- kërkon nga nxënësit të gjejnë asociacionin për fjalën VETËM;- organizon bisedën se si e kanë ndier veten nxënësit, kur kanë qenë vetëm, për çfarë kanë menduar, çfarë kanë

bërë;- lexon vjershën në tërësi;- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- i fton nxënësit që ta lexojnë në heshtje vjershën;- jep udhëzime për detyrat nr. 2 dhe nr.3, në 40 të Tekstit mësimor;- lexon strofën e parë dhe kërkon sqarime për të;- jep udhëzime për detyrat nr.4, nr. 5 dhe nr. 6, në fq. 41 të Tekstit mësimor;- lexon strofën e dytë dhe u jep udhëzime për detyrat nr. 7, nr. 8 dhe nr. 9, në fq. 41 të Tekstit mësimor;- lexon strofat e tjera të vjershës dhe bisedojnë rreth tyre;- jep udhëzime për detyrën nr. 10, në fq. 41 të Tekstit mësimor- organizon bisedën me nxënës se si ta “shërojnë” vetminë.



21

MËSIMI 15

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet artistike.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit të teksteve artistike.

Naim Frashëri : “Zogu dhe djali”

Qëllimet:� të njohin ndjenjat kryesore në vjershë;� nxënësit kuptojnë dhe përdorin nocionin vjershë; � njohin formën grafike të vjershës;� aftësohen të kuptojnë temën e vjershës dhe porosinë e saj.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 42;- shënon në tabelë emrin e autorit dhe titullin e vjershës;- e lexon në tërësi vjershën;- bën pauzë të shkurtër për të sistemuar mbresat;- i fton nxënësit që ta lexojnë vjershën në heshtje.- gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- fton nxënësit, që lexojnë më mirë, për ta lexuar me zë vjershën;- organizon bisedën për vjeshtën: Kujt i këndohet në këtë vjershë? Në çfarë gjendje ishte zogu? Çfarë i tregoi

zogu djalit? Pse e lëshoi zogun? Si do të vepronit ju? etj.- jep udhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr. 2, në fq. 42 të Tekstit mësimor;- fton të shohin ilustrimet në fq. 40 të Tekstit mësimor dhe t’i komentojnë ato;- jep udhëzime për detyrat nr. 3, nr. 4, nr. 5, nr. 6 dhe nr. 7, në fq. 42, 43 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit t’i lexojnë vargjet që u pëlqejnë më shumë ;- jep udhëzime për detyrat nr. 8 dhe nr. 9, në fq. 43 të Tekstit mësimor;



22

MËSIMI 16


Luigj Gurakuqi: “Fëmija prekës”

Qëllimet:� që nxënësit të kuptojnë dhe të përdorin drejt nocionin vjershë;� të njohin formën grafike të vjershës;� të zhvillojnë aftësitë e krijimeve të teksteve jo letrare.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 44;- shënon në tabelë emrin e autorit dhe titullin e vjershës;- përpara se ta lexojnë vjershën, i fton nxënësit ta shikojnë me vëmendje ilustrimin;- e lexon vjershën në tërësi;- fton nxënësit që ta lexojnë vjershën në heshtje;- fton nxënësit që lexojnë më mirë, ta lexojnë vjershën me zë;- bënë pauzë për sistemimin e mbresave;- gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- jep udhëzime për detyrat nr. 1, nr. 2 dhe nr. 3, në fq. 44 të Tekstit mësimor;- organizon bisedë për vjeshtën dhe ilustrimin, duke i krahasuar;- jep udhëzime për detyrat nr. 4, nr. 5 dhe nr. 6, në fq. 44, 45 të Tekstit mësimor;- e lexojnë vjershën përsëri dhe tregojnë vargjet që u pëlqejnë më shumë;- jep udhëzime për detyrën nr. 7, në fq. 45 të Tekstit mësimor.



23

MËSIMI 17

Nxënësit e përjetojnë dhe e sqarojnë tekstin artistik.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit të teksteve artistike.

Sami Frashëri: “Dheu është flori”

Qëllimet:� të parafytyrojnë vendin e zhvillimit të ngjarjes, duke e lidhur tekstin me vendet që njohin nga përvoja e tyre;� të krahasojnë ngjarjet dhe personazhet nga tregimi me ngjarje e persona nga jeta reale;� të zhvillojnë aftësinë e krijimit të teksteve dhe interpretimin e tregimit;� në bazë të zhvillimit logjik të ngjarjes, mund të zhvillojnë tregimin e filluar.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 46;- jep udhëzime për detyrën nr. 1, fq. 46 të Tekstit mësimor;- pasi ta zbulojnë titullin e tregimit, u thotë nxënësve ta shkruajnë në fletore;- fton nxënësit ta shikojnë ilustrimin dhe në pika të shkurtra ta komentojnë;- lexon tregimin në tërësi;- bënë pauzë për të sistemuar mbresat;- fton nxënësit që ta lexojnë tregimin në heshtje;- sqarojnë fjalët e panjohura;- organizon bisedën për të analizuar në pika të shkurtra përmbajtjen e tregimit:- Kush është autori i tregimit? Përse u pëlqen ky tregim? Çfarë nuk ju pëlqen në këtë tregim? Çfarë u tha plaku

të bijve të vet? Çfarë bënë vëllezërit pas vdekjes së babait? Si e gjetën stamnën me flori? etj.- jep udhëzim për detyrat nr. 5 dhe nr. 6, në fq. 47 të Tekstit mësimor.- fton nxënësit që edhe tek shtëpia ta lexojnë tregimin disa herë, me qëllim që ta përvetësojnë teknikën e leximit

sa më mirë;- jep udhëzime për detyrën nr. 8, në fq. 47 të Tekstit mësimor.



24

KAPITULLI IV

MËSIMI 18

Propozime për punën në dyfaqëshen“Hedhim valle me fjollat e borës”

Për punën në këtë dyfaqëshe propozojmë që mësues-i/ja t’i përgatisë disa ilustrime të zmadhuara me pamje përvjeshtën, dimrin, Vitin e Ri, mësuesin, macen, me të cilat nxënësit do të takohen në mësimet e këtij kapitulli.

Mësues-i/ja formon grupe dhe secilit grup i shpërndan ilustrimet e caktuara. Secili grup bën projektin e vet dhemund ta paraqesë para klasës. Mësues-i/ja mund të organizojë biseda për punën e secilit grup. Në fund u jepudhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr. 2 në këtë dyfaqëshe të Tekstit mësimor.


25

MËSIMI 19


Bedri Dedja: “Vjeshta dhe dimri”

Qëllimet:� nxënësit të kuptojnë dhe të përdorin s duhet nocionin vjershë;� njohin formën grafike të vjershës;� nxënësit zhvillojnë aftësinë për dëgjimin e teksteve artistike;� nxënësit zhvillojnë aftësinë e interpretimit të teksteve poetike.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 50;- shënon në tabelë emrin e autorit dhe titullin e vjershës;- jep udhëzime për detyrën nr. 1,në fq. 50 të Tekstit mësimor.- e lexon vjershën në tërësi;- fton nxënësit që ta lexojnë vjershën në heshtje;- fton nxënësit, që lexojnë më mirë, ta lexojnë vjershën me zë; mund të lexojë njëri një strofë e të tjerët të

vazhdojnë me strofat e tjera;- bën pauzë për sistemimin e mbresave;- gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- jep udhëzime për detyrën nr. 2, në fq. 50 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit ta shikojnë me vëmendje ilustrimin;- organizon bisedën për vjershën duke pyetur: Cila stinë vjen pas verës? Çfarë të mirash na sjell stina e vjeshtës?

Si është koha në vjeshtë? Cila stinë vjen pas vjeshtës? Si përshkruhet dimri në këtë vjershë? Pse i gëzohen fëmijëtdimrit? etj.

- jep udhëzime për detyrat nr. 3, nr. 4 dhe nr. 5, në fq. 51 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit të shikojnë ilustrimin në fq. 48 të Tekstit mësimor dhe të bisedojnë për të, duke e krahasuar me

vjershën;- jep udhëzime për detyrat nr. 6,nr. 7, nr. 8 dhe nr. 9, në fq. 51 të Tekstit mësimor;- e lexojnë vjershën përsëri dhe tregojnë vargjet që u pëlqejnë më shumë;- jep udhëzime për detyrën nr. 10, në fq. 51 të Tekstit mësimor;



26

MËSIMI 20


Narta Naraçi: “Viti i Ri”

Qëllimet:� nxënësit të zhvillojnë ndjenjën për gjuhën tingëlluese të vjershës;� nxënësit të zhvillojnë aftësinë për dëgjimin e teksteve artistike;� nxënësit të zhvillojnë aftësinë e interpretimit të teksteve poetike.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- përpara se të hapë Tekstin mësimor, mësuesi lëshon ndonjë incizim me këngë për Vitin e Ri;- i fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 52;- shënon në tabelë emrin e autorit dhe titullin e vjershës;- e lexon vjershën në tërësi;- fton nxënësit ta lexojnë vjershën në heshtje;- bën pauzë për sistemimin e mbresave;- vërteton përjetimin e vjershës duke pyetur: Për çfarë këndon autori në këtë vjershë?- Gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- Jep udhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr. 2, në fq. 52 të Tekstit mësimor;- Organizon bisedën me nxënës për përmbajtjen e vjershës;- Jep udhëzime për detyrat nr. 3 dhe nr. 4, në fq. 53 të Tekstit mësimor;- Fton nxënësit të shikojnë ilustrimet në fq. 52 dhe 53 të Tekstit mësimor dhe organizon bisedën për to me

nxënës;- Jep udhëzime për detyrat nr. 5, nr. 6 dhe nr. 7, në fq. 53 të Tekstit mësimor;



27

MËSIMI 21

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet artistike.Nxënës zhvillojnë aftësinë e leximit dhe të dëgjuarit të teksteve poetike.

Vojisllav Vullanoviq: “Askush nuk mundet”

Qëllimet:� nxënësit njohin formën grafike të vjeshtës;� nxënësit i aftëson për të krijuar dhe interpretuar tekstet poetike;� kuptojnë temën e vjershës dhe porosinë e saj;� nxënësit e kuptojnë dhe e përdorin nocionin vjershë;

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 54;- jep udhëzime për detyrën nr. 1, në fq. 54 të Tekstit mësimor;- e lexon vjershën në tërësi;- fton nxënësit që ta lexojnë vjershën me zë;- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- gjejnë fjalët më pak të njohura dhe i sqarojnë;- kërkon nga nxënësit të sqarojnë nocionin vjershë artistike;- organizon bisedë të shkurtër për tekstin, duke pyetur: Përse vjersha e ka titullin “Askush nuk mundet”? Çfarë

do të thotë:”t’ia vendosë dorën në gojë pranverës? Si udhëton pranvera nëpër botë? Cilat ndjenja janë shprehur nëvjershë? etj;

- jep udhëzime për detyrat nr. 2, nr. 3, nr. 4 dhe nr. 5 në fq. 54 të Tekstit mësimor;- nxit nxënësit të mendojnë se çfarë duhet bërë që bota të jetë më e bukur dhe jep udhëzime për detyrën nr. 6,

në fq. 54 të Tekstit mësimor;- u propozon nxënësve të shkruajnë një vjershë;- u ndihmon në punën e tyre, duke i përkrahur e frymëzuar;- përpjekjen më të suksesshme poetike e lexojnë me zë para klasës dhe e shkruajnë në tabelë



28

MËSIMI 22

Nxënësit i përjetojnë dhe i sqarojnë tekstet artistike.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit të teksteve letrare.

Rutgard Kipling: “Maçoku”

Qëllimet:� kuptojnë vazhdimin e tregimit në bazë të zhvillimit logjik të ngjarjes;� parafytyrojnë vendin e zhvillimit të ngjarjes, duke e lidhur tregimin me vendet që i njohin nga përvoja e tyre;� krahasojnë personazhet e tekstit me figura nga jeta reale;� zhvillojnë aftësinë e krijimit me shkrim të tregimit dhe të interpretimit të tekstit.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 56;- shkruan në tabelë emrin e autorit dhe titullin e tregimit;- e lexon tregimin në tërësi;- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- fton nxënësit që ta lexojnë në heshtje tregimin;- gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- organizon bisedën rreth tekstit duke pyetur: Cili është titulli i tregimit? Si ishte macja në fillim? Ku u afrua

macja? Si u soll gruaja ndaj maces? Me çfarë e kushtëzoi gruaja macen? Çfarë dini të flisni për macen? etj.- Jep udhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr. 2, në fq. 57 të Tekstit mësimor;- Fton nxënësit të shikojnë ilustrimin në- fq. 54 të Tekstit mësimor dhe të bisedojmë për të duke e krahasuar me tregimin;- jep udhëzime për detyrat nr. 3 dhe nr. 4, në fq. 57 të Tekstit mësimor;- propozon që tregimin ta lexojnë disa herë jo vetëm në orë por edhe tek shtëpia që të aftësojnë më tej teknikën

e leximit;- jep udhëzime për detyrën nr. 5, në fq. 57 të Tekstit mësimor.



29

KAPITULLI V

MËSIMI 23

Propozime për punën në dyfaqëshen“Ejani të qeshim së bashku!”

Propozojmë që puna në këtë dyfaqëshe të bëhet pasi të përfundoni tekstet e kapitullit të pestë. Për punë në këtëdyfaqëshe propozojmë këto veprimtari:

1. Nxënësit shikojnë me kujdes figurën në dyfaqëshe;2. organizojnë bisedën rreth ilustrimit në këtë dyfaqëshe;3. jep udhëzime për detyrën nr. 1;4. nxënësit mund të ndahen në grupe dhe secili punon projektin e vet për organizimin e ndonjë dite pushimi;5. punën e tyre e paraqesin para klasës;


30

MËSIMI 24

Nxënësit përjetojnë dhe i sqarojnë tekstet letrare.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit të tekstit letrare.

Anekdotë: Nevoja e mëson njeriun

Qëllimet:� nxënësit zhvillojnë aftësinë të identifikohen me personazhin letrar;� zhvillojnë aftësinë e paraqitjes së realitetit tekstual;� pranojnë shikimin nga këndvështrimi i një personazhi;� paraqesin personazhe duke shfrytëzuar të dhënat nga teksti;� zhvillojnë aftësinë e krijimeve me shkrim.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- nxit bisedën për çështje të ndryshme, kur njeriu ka nevojë për të kryer ndonjë punë; si mund të gjendemi më

lehtë;- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 60.- e lexon anekdotën në tërësi;- fton nxënësit që ta lexojnë në heshtje këtë tregim popullor;- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- organizon bisedën rreth përmbajtjes së tekstit- jep udhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr. 2, në fq. 60 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit të shikojnë ilustrimin në fq. 60 të Tekstit mësimor;- organizon bisedën për ilustrimin dhe e komentojnë duke e krahasuar me tekstin;- jep udhëzime për detyrat nr. 3, nr. 4 dhe nr. 5, në fq. 60, 61 të Tekstit mësimor;- organizon që këtë anekdotë ta thonë me fjalë të veta;- jep udhëzime për detyrat nr. 6 dhe nr. 7, në fq. 61 të Tekstit mësimor

Veprimtaritë e mësues-it/es


31

MËSIMI 25

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet letrare.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit dhe të dëgjimit të tekstit letrar.

Andon Zako – Çajupi: “Qeni dhe hija e tij”

Qëllimet:� nxënësit njohin paraqitjen grafike të vjershës;� nxënësit e kuptojnë dhe e përdorin termin vjershë artistike;� zhvillojnë aftësi për të krijuar asociacione;� zhvillojnë aftësinë e shkrimit të vjershës në formë tregimi

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 62- shënon në tabelë emrin e autorit dhe titullin e tregimit;- e lexon me kujdes vjershën në tërësi;- fton nxënësit ta lexojnë vjershën në heshtje.- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- organizon bisedën me nxënës për përmbajtjen e vjershës;- jep udhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr 2, në fq. 62 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit të shikojnë ilustrimin në fq. 62, 63 të Tekstit mësimor dhe organizon bisedë për të, duke e

krahasuar me vjershën;- jep udhëzime për detyrat nr. 3, nr. 4, nr. 5 dhe nr. 6, në fq. 62, 63 të Tekstit mësimor;- propozon që nxënësit t’i nënvizojnë vargjet që u pëlqejnë më shumë dhe t’i lexojnë me zë;- jep udhëzime për detyrën nr. 7 dhe nr. 8 në fq. 63 të Tekstit mësimor



32

MËSIMI 26


Fabul popullore: “Breshka dhe lepuri”

Qëllimet:� zhvillojnë aftësinë e paraqitjes së realitetit;� paraqesin personazhin duke shfrytëzuar të dhënat nga teksti;� zhvillojnë aftësinë e krijimit me shkrim.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 64- e shkruan në tabelë titullin e fabulës;- organizon bisedën me nxënës se çfarë dinë për breshkën dhe lepurin.- e lexon tekstin në tërësi;- fton nxënësit ta lexojnë tekstin në heshtje;- fton nxënësit që lexojnë më mirë, ta lexojnë me zë tekstin;- bën pauzë për të sistemua mbresat;- gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- organizon me nxënës bisedë të shkurtër për përmbajtjen e kësaj fabule;- jep udhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr. 2, në fq. 65 të Tekstit mësimor;- nxënësit nënvizojnë pjesët që u pëlqejnë dhe i lexojnë me zë;- jep udhëzime për detyrat nr. 3, nr. 4, nr. 5 dhe nr. 6 të Tekstit mësimor- jep udhëzime që teksti të lexohet disa herë te shtëpia me qëllim që të aftësohen në përvetësimin e teknikës së

leximit;- jep udhëzime për detyrat nr. 7 dhe nr. 8, në fq. 65 të Tekstit mësimor;- jep udhëzime për detyrën nr. 9, në fq. 65 të Tekstit mësimor dhe punimin më të mirë e lexojnë në klasë me zë;



33

MËSIMI 27


Tregim popullor: “Fiton mendja e jo fuqia”

Qëllimet:� nxënësit zhvillojnë aftësinë të identifikohen;� zhvillojnë aftësinë e paraqitjes së realitetit tekstual;� pranojnë shikimin nga këndvështrimi i një personazhi;� paraqesin personazhin duke shfrytëzuar të dhënat nga teksti;� zhvillojnë aftësinë e krijimeve me shkrim.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 66;- shënon titullin e tregimit në tabelë;- organizon bisedë me nxënësit për mendjen dhe fuqinë;.- e lexon tekstin në tërësi;- fton nxënësit ta lexojnë tekstin në heshtje;- bënë pauzë për të sistemuar mbresat;- gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- organizon leximin e tekstit pjesë-pjesë nga nxënësit që lexojnë më mirë;- organizon bisedën me nxënësit për përmbajtjen e tregimit, duke pyetur: - Çfarë thoshte luani? - Pse mendonte ashtu?- Çfarë i tha ariu? - Kë kërkoi luani? - Kë takoi luani duke kërkuar njeriun? - Kë takoi tjetër luani duke kërkuar njeriun? - Ku e gjeti luani njeriun?- Çfarë bën aty njeriu? - Çfarë bënë luani e njeriu? - Si përfundon tregimi? etj;- jep udhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr. 2, në fq. 68 të Tekstit mësimor;- nënvizojnë fjalitë që u pëlqejnë më shumë dhe i lexojnë me zë;- jep udhëzime për detyrat nr. 3, nr. 4, nr. 5 dhe nr. 6, në fq. 68 të Tekstit mësimor;- fton të shikojnë ilustrimet në fq. 66 dh 67 të Tekstit mësimor e bisedojnë për to, duke i krahasuar me tregimin;- jep udhëzime për detyrat nr. 7, nr. 8, nr. 9 dhe nr. 10 në fq. 68 dhe 69 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit që disa herë ta lexojnë tekstin tek shtëpia me qëllim që të aftësohen në teknikën e leximit.



34

KAPITULLI VI

MËSIMI 28

Propozime për punën në dyfaqëshen“Ëndrra ime, loja ime”

Propozojnë që punën në këtë dyfaqëshe të bëhet pasi të përfundoni tekstet e kapitullit të gjashtë. Për punën nëkëtë dyfaqëshe propozojnë këtë veprimtari:

1. nxënësit të shikojnë me kujdes ilustrimin;2. organizon bisedë rreth ilustrimit;3. jep udhëzime për detyrën nr.1 ;4. i ndan nxënësit në grupe për secilën pjesë që paraqet ilustrimi dhe paraqesin me fjalë para klasës punën e tyre;5. jep udhëzime për detyrën nr. 2, në këtë dyfaqësh.


35

MËSIMI 29

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet artistike.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit dhe të dëgjimit të teksteve artistike.

Agim Deva: “Libri, radioja dhe televizori”

Qëllimet:� nxënësit zhvillojnë aftësinë të identifikohen me personazhet letrare;� zhvillojnë aftësinë e paraqitjes së realitetit tekstual;� pranojnë shikimin nga këndvështrimi i një personazhi;� paraqesin personazhin duke shfrytëzuar të dhënat nga teksti (tregimi);� zhvillojnë aftësinë e krijimeve me shkrim.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 72;- organizon bisedë të shkurtër për librin, radion e sidomos televizorin;- jep udhëzime për detyrën nr. 1, në fq. 72 të Tekstit mësimor;- shënon në tabelë emrin e autorit dhe titullin e tregimit;- e lexon tekstin në tërësi;- fton nxënësit ta lexojnë tekstin në heshtje;- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- organizon bisedë për përmbajtjen e tregimit;- jep udhëzime për detyrat nr. 2, nr. 3, nr. 4, nr. 5 dhe nr. 6, në fq. 73 të Tekstit mësimor; - fton nxënësit të shikojnë ilustrimin në fq. 72 të Tekstit mësimor dhe bisedojnë për të duke pasur parasysh edhe

tregimin;- jep udhëzime për detyrat nr. 7, nr. 8 dhe nr. 9, në fq. 73 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit që tregimin ta lexojnë disa herë tek shtëpia, me qëllim që ta përsosin teknikën e leximit;- punimin më të mirë e lexon para klase.



36

MËSIMI 30


Popullore: Mençuria e një plaku

Qëllimet:� dallon personazhet letrare;� kupton motivet, të cilat përcaktojnë sjelljen e personazheve letrare, bazuar në përvojën e tyre;� zhvillojnë aftësinë e të shprehurit.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 74;- shënon në tabelë titullin e tregimit popullor;- e lexon tekstin në tërësi;- fton nxënësit që ta lexojnë tregimin në heshtje;- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- gjen dhe sqaron fjalët e panjohura;- organizon bisedën me nxënës për përmbajtjen e shkurtër të tregimit: - Çfarë porosie u la plaku djemve, para se të vdiste? - Pse filluan të grindeshin vëllezërit? - Kush kaloi para shtëpisë së tyre? - Çfarë u tha plaku? - Si ua zgjodhi ngatërresën që e kishin vëllezërit për ndarjen e pasurisë? etj.- jep udhëzime për detyrën nr. 1, në fq. 75 të Tekstit mësimor dhe detyrat nr. 2, nr. 3 dhe nr. 4, në fq. 75 të

Tekstit mësimor;- fton nxënësit të shikojnë ilustrimin në fq. 74 të Tekstit mësimor dhe organizon bisedën për të, duke u

krahasuar me tekstin;- jep udhëzime për detyrën nr. 5, në fq. 75 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit që tregimin ta lexojnë disa herë në orë e tek shtëpia, me qëllim që ta përsosin teknikën e leximit.



37

MËSIMI 31

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstet artistike.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit dhe të dëgjimit të teksteve artistike.

Fabul popullore: “Ujku dhe qengji”

Qëllimet:� nxënësit njohin veçoritë e fabulës popullore;� dallojnë nga pamja grafike tekstin në prozë;� zhvillojnë aftësinë e tregimit me fjalë të fabulës;� dallojnë personazhet letrare;� kuptojnë motivet që përcaktojnë sjelljen e personazheve letrare;� zhvillojnë aftësinë e të shprehurit.

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 76;- shënon në tabelë titullin e fabulës;- organizon bisedën për ujkun dhe për qengjin, çfarë dinë nxënësit nga përvoja e tyre;- e lexon tekstin në tërësi;- fton nxënësit ta lexojnë tekstin me zë;- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- organizon bisedën për përmbajtjen e fabulës;- jep udhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr. 2, në fq. 76 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit të shikojnë ilustrimin në fq. 76 të Tekstit mësimor dhe organizojnë bisedën për të, duke e

krahasuar me fabulën;- jep udhëzime për detyrat nr. 3, nr. 4, nr. 5, nr. 6, nr. 7 dhe nr. 8, në fq. 76, 77 të Tekstit mësimor; - fton nxënësit ta lexojnë këtë fabul te shtëpia, për të përsosur teknikën e leximit.



38

MËSIMI 32

Nxënësit përjetojnë dhe sqarojnë tekstin artistik.Nxënësit zhvillojnë aftësinë e leximit të teksteve artistike.

Tregim popullor : “Kush punon, gëzon”

Qëllimet:� nxënësit njohin veçoritë e tregimit popullor;� zhvillojnë aftësinë e paraqitjes me gojë të tregimit popullor;� dallojnë personazhet letrare;� pranojnë këndvështrimin e një personazhi letrar;

Veprimtaritë e MËSUES-IT/ES:- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 78;- shënon në tabelë titullin e tregimit popullor;- organizon bisedën për punën;- lexon tekstin në tërësi.- fton nxënësit që ta lexojnë tekstin me zë;- bën pauzë për të sistemuar mbresat;- gjejnë dhe sqarojnë fjalët e panjohura;- organizon bisedën për përmbajtjen e shkurtër të këtij tregimi popullor;- jep udhëzime për detyrat nr. 1, nr. 2, nr. 3 dhe nr. 4, në fq. 79 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit të shikojnë ilustrimet në fq. 78 dhe 79 të Tekstit mësimor dhe organizon bisedën për të,duke e

krahasuar me tekstin;- jep udhëzime për detyrat nr. 5 dhe nr. 6, në fq. 79, 80 të Tekstit mësimor;- fton nxënësit që ta lexojnë disa herë tregimin tek shtëpia, për të përsosur teknikën e leximit.- fton nxënësit të hapin Tekstin mësimor në fq. 81 dhe të përgjigjen në pyetje të cilat kanë të bëjnë më përrallën

si lloj letrar;



39

MËSIMI 33

“EDHE NJË HAP”

Propozime për punën në dyfaqëshen

Mësues-i/ja fton nxënësit që me vëmendje ta shikojnë dyfaqëshen.Në këtë dyfaqëshe janë detyrat, që sistematizojnë lëndën e Tekstit mësimor. Nxënësit mund t’i zgjedhin detyrat

duke punuar në çifte, duke i komentuar e krahasuar e pastaj zgjidhjet e tyre mund t’i paraqesin para klasës. Ndihmadhe udhëzimi i mësues-it/es është mjaft i nevojshëm në punën e këtij dyfaqëshi;

Jep udhëzime për detyrat nr. 1 dhe nr. 2, në fq. 82 të Tekstit mësimor;Jep udhëzime për detyrën nr. 3, dhe nr. 4, në fq. 83 të Tekstit mësimor.U jep udhëzime nxënësve që gjatë pushimeve verore të shoqërohen, t’i shkruajnë njeri-tjetrit për çdo gjë që kanë

parë, dëgjuar, përjetuar dhe mësuar.


40

SHTOJCA

Nxënësit zhvillojnë aftësinë e krijimit me shkrim dhe interpretimit të teksteve në prozë: përrallës.Propozime për punën :

“Përralla ime”

Qëllimet:� zhvillojnë aftësinë e dallimit të shkrimeve: shkrimeve për jetën reale dhe të shkrimeve të krijuara nga fantazia;� zhvillojnë aftësinë që me fjalë dhe me shkrim të krijojnë përralla;� si krijues të tregimeve të imagjinuara, të përdorin në mënyrë të veçantë të folurit (modelin e përrallës).

Projektin për “Përrallën e klasës” e kemi filluar në klasën e dytë. Atëherë kemi formuar përrallën e përbashkët,pra përrallën e klasës. Kemi vepruar ashtu sepse nuk kemi qenë aftësuar ende të shkruajmë “Përrallën time”, pranë mënyrë individuale, secili të shkruajë përrallën e vet.

Kjo veprimtari duhet planifikuar së paku një javë më parë, me qëllim që nxënësit të përgatiten për këtë punëtë rëndësishme, sepse ky projekt është “libri i parë” i tyre. Nxënësit duhet t’i përgatisim:

1. Në tabelën (pano) e klasës duhet të shënohen udhëzimet për të shkruar sa më mirë. Ajo duhet varur në mur,që nxënësit çdo ditë t’i shohin udhëzimet, të cilat mund të kenë përmbajtje; p.sh:

- Fillimi i përrallës (çdo gjë që është e bukur, mund të jetë vetëm në përrallë);- Fantazon idenë (temën) e përrallës sate;- Në cilën përrallë paraqitet personazhi i keq, që sjell çdo gjë në rrezik;- Fundi i përrallës është i gëzuar: çdo gjë përfundon mirë;- Tregojnë për planin e përrallës së vet, kujtdo që munden shokut/shoqes, prindërve, mësues-it/es;- Filloje përrallën tënde dhe krijoje sidomos në kohën e lirë;- Të kesh kujdes që fjalitë të jenë të qarta dhe të lidhura mirë mes veti;- Titullin e përrallës mund ta shkruash në fillim të punës, por edhe në fund, kur ta përfundosh përrallën;

2. Vendos se si do shkruash përrallën: si “libër” tëndin, si tregim ose..... ;3. Përgatit materialin e nevojshëm.

Propozojmë këtë radhë veprimtarish:

- si motiv merr ndonjë lojë etj.- lexoji me zë disa herë rregullat e shkrimit të përrallës, të cilat janë të shënuara në pano;- lexo fillimin e përrallës dhe trego se ke për detyrë që përrallën ta vazhdosh;- udhëzohen nxënësit që të kujtojnë përrallat, të cilat i kanë lexuar dhe të fantazojnë një përrallë të re, përrallën

e tyre;.- organizon punën në grupe ku secili tregon përrallën e vet;- udhëzon që në fletën mësimore, secili ta shkruajë përrallën e vet;- fton nxënësit, që secili me zë ta lexojë përrallën e vet;- jep detyrën që, për disa ditë, përrallën e tyre ta paraqesin me ilustrim;- të shikohen punimet e nxënësve dhe mund të organizohet ekspozita e, nëse keni mundësi, punimet e nxënësve

mund t’i shkruani në kompjuter.

TË SHKRUARIT E VJERSHËS

Shkrimi i vjershës bazohet në ndjenja.

1. Në fillim shkruaj fjalët: I GËZUAR, I HIDHËRUAR, I LUMTUR. Në fletë shkruaj edhe shumë ndjenjatjera që di. Lirisht kërko ndihmë nga më të afërmit: shokët/shoqet, prindërit, miqtë etj.

2. Zgjidh një ndjenjë nga fleta.3. Shkruaj përgjigjet në këto pyetje:

Kur ndiheshin ashtu?


41

Përse ndiheshin ashtu?Çfarë është kjo ndjenjë?

Përgjigjet tuaja do të formojnë vjershën, nëse do të mund t’i lexosh, por edhe t’i përmirësosh.

- Çfarë e bën vjershën të mirë?- Nëse ajo shpreh ndjenjat tua të sinqerta?- Nëse njerëzit mund të mësojnë diçka për ty nga vjersha jote?

PËR LEXIMET JASHTË KLASE

Qëllimet:� Të zhvillojnë aftësinë e leximit dhe interesimit për veprat artistike.� Të zhvillojnë aftësinë e të folurit, të menduarit dhe përfundimeve logjike

Ndre MJEDA GUXO

Ndre Mjeda ka shkruar vjersha të bukura për fëmijë. Pjesën e këtyre vjershave në librin tuaj e kemi titulluar“Guxo”. Aty përfshihen vjershat më të bukura që Ndre Mjeda i ka shkruar për fëmijë si :

PRANVERA, SHTËPISË SIME, GUXO, PUNA, DASHURIA NDAJ PRINDËRVE,AGIMI, VJOLLCA, MOS THUAJ RRENA! etj.

Temat e këtyre vjershave janë shumë të afërta dhe të dashura për fëmijë. Ato zhvillojnë fantazinë e fëmijëvedhe rrisin ndjenjat dhe emocionet për fjalën e bukur të shkruar.

Por, duke i lexuar këto vjersha, fëmijët edhe mund të kënaqen e të luajnë bukur.Leximi i vjershave për fëmijë të Ndre Mjedës, fëmijëve u sjell gëzim dhe i frymëzon. Ato mund t’i nxisin edhe

të shkruajnë ndonjë varg për tema që u pëlqejnë.

Anton ÇETTANË PREHËR TË GJYSHES

Anton Çetta ka shkruar librin e bukur për fëmijë “Në prehër të gjyshes”.Ky libër përbëhet nga shtatë pjesë.Secila pjesë është vjershë e gjatë në vete, që ka tematikë të veçantë. Por ato më në fund lidhen së bashku dhe nena duket se, duke i lexuar ato, po na i tregon gjyshja në prehrin e saj. Prandaj, kjo vepër, edhe pse është në vargje,për nga tema është mjaft e ngjashme me përrallat. Madje, këto pjesë i lexojnë dhe i dëgjojnë pothuaj, sikur të ishinpërralla.

Ky libër zhvillon fantazinë e fëmijës dhe rrit dashurinë e tij për librin. Mësues-i/ja mund të përcaktojë vetë sesi do ta interpretojë këtë vepër. Nxënësit, duke diskutuar për librin, zbulojnë problemet që u paraqiten personazhevedhe si ata i zgjidhin ato.

Nxënësit japin vlerësimet dhe në mënyrë të pavarur reagojnë për veprën. Kanë mundësi, që pas leximit të ndonjëpjesë të librit, t’i kthehen Fletores së punës.

Më këtë libër mendojmë se do të zgjojnë ndjenjat e pastra e të bukura të fëmijëve për natyrën e njerëzve,humanizmin dhe dashurinë.


42

Fleta mësimore 1

“Urtësia e njeriut të varfër”

Si janë sipas mendimit tënd:a)

njeriu i varfër kryelartënjeriu i pasur i drejtëgjykatës i mirë

(Lidhi me vija; ne kemi filluar ti vazhdo)

b) njeriun e varfër e karakterizon:padrejtësiamirësiamendjemadhësia

(Nënvizo përgjigjen që mendon se është e saktë.)

Fleta mësimore 2

Puna në grupe:

GRUPI I PARË: Shkruaj për njeriun e varfër.

GRUPI I DYTË: Shkruaj për njeriun e pasur.

GRUPI I TRETË: Shkruaj për gjykatësin.

Fleta mësimore 3

“Shtatë thuprat”

1. Për çfarë të ka tërhequr vëmendjen vjersha “Shtatë thuprat”:

a) me dashurinë e babait b) me ngatërresën e vëllezërve

2. Si janë marrëdhëniet mes vëllezërve:

a) të sinqerta b) ngatërresa c) plot dashuri(Qarko shkronjën para përgjigjes së saktë.)


43

3. Si janë vetitë e babait: (Bjeru me vijë përgjigjeve të pasakta):

a) i shqetësuar ose i pa shqetësuarb) i qetë ose i frikësuar

4. Jepu vetë emrat babait dhe vëllezërve.

Babai quhet

Djemtë e tij quhen

5. Përparimi në shtëpi arrihet: (Bjeri vijë përgjigjes së pasaktë.)

a) me bashkim ose ngatërresa b) me urrejtje ose dashuri

6. Gjej një fjalë të urtë që do t’i përgjigjej vjershës?


prirucnik za citanku 3:layout 1 · enti i teksteve dhe i mjeteve mësimore podgoricË, 2007 rrok...

Documents